■ Rogier Lieshout en Joost Zuidberg (SEO Economisch Onderzoek)
Wereldwijd stijgt de vraag naar vliegreizen, geholpen door het economische herstel en de aanhoudend lage olieprijs. Op Schiphol nam de vraag de afgelopen jaren extra snel toe, omdat de luchthaven de kosten verlaagde die zij aan maatschappijen in rekening brengt voor het gebruik van haar infrastructuur. Daarnaast zorgde de te verwachten schaarste aan capaciteit tot een wedloop op de laatst beschikbare landingsrechten. Vorig jaar verwerkte de luchthaven een recordaantal van 68,5 miljoen passagiers. Het aantal starts en landingen steeg naar 496.748, net onder de capaciteitsgrens van 500.000 vliegbewegingen.
De dienstregeling voor de komende zomerperiode (tot en met oktober) laat zien dat de groei van het aantal vluchten in 2018 afzwakt tot 0,9 procent (figuur). Maatschappijen kunnen alleen nog verder groeien door grotere toestellen in te zetten en deze nog beter te vullen. De gemiddelde vliegtuiggrootte zal in 2018 toenemen van 167 naar 170 stoelen, een groei van 1,7 procent, terwijl die in 2017 nog 4 procent bedroeg.
Dat de gemiddelde vliegtuiggrootte niet sterker toeneemt, komt doordat deze vooral afhangt van de vlootvernieuwingsprogramma’s van KLM en Transavia, die samen circa zestig procent van de capaciteit op Schiphol voor hun rekening nemen. De gemiddelde vliegtuiggrootte op Schiphol steeg in 2017 vooral doordat KLM grotere Boeing 737’s inzette. In 2018 zet die trend voor KLM niet door, maar daarentegen zullen buitenlandse maatschappijen, zoals American Airlines, Turkish Airlines en Aeroflot, met vliegtuigen naar Schiphol komen die tien tot dertig procent meer capaciteit bieden.
Pas na 2020 komt er mogelijk extra capaciteit op Schiphol beschikbaar. Tot die tijd hebben maatschappijen weinig alternatieven in Nederland, doordat Eindhoven Airport en Rotterdam-The Hague Airport eveneens met capaciteitsrestricties kampen. Lelystad gaat op zijn vroegst in 2020 open en biedt in eerste instantie maar een beperkte capaciteit met maximaal 10.000 vliegbewegingen per jaar tot 2023. De schaarste biedt in de tussentijd groeimogelijkheden voor luchthavens die het de afgelopen jaren moeilijk hadden. Zo breidt Corendon flink uit op Maastricht-Aachen Airport en doet het Estlandse Nordica hetzelfde op Groningen Airport Eelde.
