■ Corine Hoeben (COELO)
Gemeenten gebruiken verschillende tariefsystemen om de afvalinzameling en -verwerking te bekostigen. In de meeste gemeenten is het tarief van de afvalstoffenheffing afhankelijk van de grootte van een huishouden: een eenpersoonshuishouden betaalt een lager tarief dan een meerpersoonshuishouden (figuur). In dat geval kost het een inwoner niets extra als hij meer restafval aan de straat zet. Dit geldt ook voor het vastrecht, waarbij alle huishoudens hetzelfde bedrag betalen. Kosten- en milieuoverwegingen zorgen echter voor de opkomst van nieuwe tariefsystemen.
In een steeds grotere groep gemeenten is de afvalstoffenheffing afhankelijk van de hoeveelheid afval die een huishouden aan de straat zet (gedifferentieerd tarief, ofwel diftar). De hoeveelheid ingezameld restafval per inwoner is in deze gemeenten lager, omdat inwoners betalen per kilo, per zak of per lediging, vaak gecombineerd met een vastrecht. In 2019 wordt in 155 gemeenten (44 procent) diftar gehanteerd, vijf meer dan in 2018. Hier woont 31 procent van de inwoners.
Hoewel diftar leidt tot minder restafval, en dus kosten bespaart, brengt het wel weer nieuwe kosten met zich mee. In gemeenten waar per kilo wordt betaald, moeten afvalwagens worden uitgerust met meetapparatuur en er moet voor worden gezorgd dat huishoudens op de juiste manier worden gefactureerd. Toch betalen huishoudens in diftargemeenten gemiddeld achttien procent minder dan elders. Wel maken burgers immateriële kosten, bijvoorbeeld omdat zij vaker naar de glasbak gaan. Per saldo blijken de kosten en de milieubaten ongeveer tegen elkaar op te wegen.
Naast kosten- en milieuoverwegingen kunnen er andere redenen zijn om diftar in te voeren, zo draaien huishoudens die weinig vuil produceren bijvoorbeeld niet op voor de kosten die veroorzaakt worden door huishoudens die veel afval kwijt willen.
Een relatief nieuwe manier om huishoudens te stimuleren om hun afval goed te scheiden is ‘omgekeerd inzamelen’. In gemeenten met dit inzamelingssysteem worden afvalstromen die kunnen worden hergebruikt huis-aan-huis ingezameld. Het restafval moeten huishoudens vervolgens zelf wegbrengen naar verzamelcontainers. In 2019 hanteren 29 gemeenten dit inzamelsysteem gemeentebreed.
Auteur
Categorieën