Aflevering 8: Datgene wat we zouden moeten doen

Jan Tinbergen was meer dan econoom alleen: hij streefde zijn idealen na én was geestelijk vader van verschillende politieke normen. Maar kun je als wetenschapper eigenlijk wel normatief zijn? Dat bespreken we in aflevering 8 van de podcast Tinbergen en de economie van morgen met Roel Bos en Jan Middendorp.

https://www.bnr.nl/podcast/tinbergen-en-de-economie-van-morgen/10400204/8-datgene-wat-we-zouden-moeten-doen

Een manier om de politiek in beweging te krijgen is middels het opstellen van verschillende normen. Een bekende norm van Jan Tinbergen is bijvoorbeeld de ontwikkelingsnorm – die stelt dat minstens 1 procent van het nationaal inkomen besteed dient te worden aan ontwikkelingssamenwerking. Decennialang werd die norm door verschillende kabinetten gehandhaafd.

Eigenlijk functioneert zo’n norm als informatievoorziening voor de politiek, zo stelt Jan Middendorp, Tweede Kamerlid voor de VVD. ‘Modellen zijn eigenlijk net zoals normen een manier om wetenschap bij de politiek te krijgen. Als mensen jouw norm in de politiek gaan inzetten, dan kun je als wetenschapper de politiek van informatie voorzien.’ In zijn vrije tijd schrijft Middendorp een proefschrift over Johan Witteveen en Jelle Zijlstra – onder meer bekend van de Zijlstra-norm.

Het opstellen van normen is een mooi streven, maar niet zonder gevaar, zo weet Roel Bos, promovendus aan Princeton University: ‘Als je doorslaat in een technocratische norm, dan wordt de politieke speelruimte kleiner en dan lijkt het alsof dingen niet kunnen, omdat we de handen gebonden hebben.’

Een norm geeft richting, maar beperkt ook politieke vrijheid. En de vraag blijft of dat een goed idee is. ‘Het kan ook een probleem worden voor de democratische legitimiteit’, zegt Bos.

Leer alles over Tinbergen en normatieve economie in de achtste aflevering van onze podcast Tinbergen en de economie van morgen.

Contact

BNR en ESB brengen elke twee weken een nieuwe aflevering uit van de podcast Tinbergen en de economie van morgen. Meer weten? Kijk op tinbergentoday.nl of stuur een mailtje naar hugte@economie.nl.

Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van Instituut Gak.