■ Krit Carlier (DNB)
Nederland is wereldwijd de grootste ontvanger van Amerikaanse directe investeringen. Van directe buitenlandse investeringen (DBI’s) is sprake wanneer een onderneming investeert in een buitenlandse onderneming met het doel om een blijvend belang te verwerven. Dit zijn rechtstreekse belangen in het aandelenkapitaal en leningen binnen concernverband.
De totale Amerikaanse DBI’s die via Nederland lopen bedragen ruim 1.800 miljard euro, op een totaal van 4.766 miljard euro. Dat is dus zo’n 38 procent. Daarvan is volgens cijfers van het IMF 811 miljard euro de ‘officiële’ directe investering van de VS in Nederland. De overige 1000 miljard euro zijn directe investeringen door Amerikaanse multinationals die indirect, via andere landen Nederland binnenkomen.
Deze directe investeringen lopen grotendeels via zogeheten Bijzondere Financiële Instellingen (BFI’s) meteen weer Nederland uit. Een kleine 50 miljard euro, 7 procent van het bbp, blijft daadwerkelijk in Nederland. De cijfers die DNB registreert voor de betalingsbalans tonen dat zowel de herkomst als de bestemming voor een groot deel bestaat uit Luxemburg, Zwitserland en Ierland, en daarnaast uit financiële offshore-centra (figuur). Slechts 25 procent is geïnvesteerd in landen zonder veel BFI’s die waarschijnlijk het einddoel van de investeringen vormen.
Dat Amerikaanse multinationals hun directe investeringen langs diverse landen leiden, is onder meer toe te schrijven aan de Amerikaanse fiscale wetgeving. In tegenstelling tot veel andere landen, belast de VS de in het buitenland gerealiseerde winsten. Omdat deze belasting pas wordt geheven op het moment dat de buitenlandse winsten gerepatrieerd worden, verzamelen veel Amerikaanse multinationals deze nu in het buitenland. Een Amerikaanse belastingherziening kan ertoe leiden dat zij hun inkomens terughalen naar de VS. Dit zou dan ook in de Nederlandse betalingsbalans tot uitdrukking komen, al zal de reële impact op de Nederlandse economie naar verwachting gering zijn.
