Ik geef het toe, ik ben een eurofiel. Wij eurofielen hebben het niet gemakkelijk. Ons wordt verweten dat we kritiekloos steeds meer bevoegdheden willen overhevelen naar Europa en niet naar bezorgde burgers luisteren. Eurofielen zijn zelfs ronduit verdacht. Boze tongen beweren dat mijn eurofilie wel zal komen omdat ik drie jaar voor de Europese Commissie heb gewerkt (besmet!) of dat Ecorys afhankelijk is van Europees geld (corrupt!).
Het is al jaren bon ton in Den Haag om boe te roepen tegen Europa. Populisten zijn uiteraard tegen Europa (populisten zijn nooit ergens voor behalve belasting verlagen en bejaarden knuffelen) en de middenpartijen doen het met populisme light. Afgelopen week repten VVD-Kamerlid Mark Verheijen en VVD-mastodont Frits Bolkestein over eurofielen die voortdurend praten over meer Europa. Een klassieke stromantaktiek, want zij hakken in op een standpunt dat vrijwel niemand huldigt in een opzichtige poging het dorre gras voor de voeten van de PVV weg te maaien.
Idee achter Europa
Het is een misvatting dat eurofielen blind achter Brussel aanhobbelen. Zelfs pro-Europese partijen GroenLinks en D66 vermelden in hun programma: ‘De crisis laat zien dat de EU verre van volmaakt is,’ ‘Europa moet geregeerd worden door de burgers zelf, niet door banken’ en ‘De partij verzet zich tegen Europese bemoeizucht op het gebied van openbaar vervoer’.
Vergelijk dat eens met de anti-Europese retoriek. SP: ‘Brussel moet stoppen met het ondermijnen van de verzorgingsstaat.’ PVV: ‘We willen ons geld terug.’ VVD: ‘Het Europese Parlement probeert zichzelf belangrijker te maken door steeds meer te doen.’ PvdA: ‘Europa moet stoppen zich blind te staren op bezuinigingen.’
De euroscepticus zwelgt in zaken waar Europa mee moet stoppen zonder aan te geven hoe problemen dan wel opgelost kunnen worden. De rechtgeaarde eurofiel gelooft wel in de idee achter Europa, maar niet dat zaken op dit moment goed zijn geregeld en al helemaal niet dat er meer taken naar Brussel moeten verschuiven.
Eigenbelang en solidariteit
Europa is een combinatie van welbegrepen eigenbelang en solidariteit. Solidariteit in Europa is ingewikkeld omdat het welbegrepen eigenbelang van de ‘gevers’ niet scherp is gearticuleerd. Hierdoor is Europese solidariteit grilliger en minder vanzelfsprekend dan nationale of lokale solidariteit. Als de onzekerheid bij de burgers over de economie toeneemt, groeit het onbehagen over belangrijke besluiten die elders genomen worden zonder een voor burgers herkenbare invloed op die beslissingen.
De eurofiel werkt aan het verstevigen van de funderingen van die solidariteit zonder het eigenbelang uit het oog te verliezen in de overtuiging dat dit meer oplevert dan het nihilisme van eurosceptici. Hoe dat verstevigen te werk gaat, leest u volgende week.
Auteur
Categorieën