Boeken: Sustainable energy without the hot air

boeken
De redactie nodigt lezers
uit boeken te recenseren
voor deze rubriek

254

ESB

Onlangs wees een kennis mij op
behoorlijk veel energie op. Maar
een boek dat eindelijk eens in
deze opbrengst is verwaarloosbaar
klare taal het hele energieprobleem
wanneer die vergeleken
uit de doeken zou doen. Het
wordt met de totale nationale
gaat om het boek Sustainable
consumptie. Het gaat hier om
energy – without the hot air, dat is
zuiver fysieke beperkingen,
geschreven door de Cambridgewaarbij geen rekening wordt
hoogleraar informaticus/fysicus
gehouden met de kosten of
David MacKay, een lid van het
met de logistieke problemen.
World economic forum global
Aan de aanbodzijde ziet MacKay
agenda council on climate change.
maar twee energie­ ronnen met
b
Het boek is te downloaden op
voldoende potentieel, waar wij
www.withouthotair.com. Het
dus in de toekomst op moeten
MacKay, D. (2008) Sustain­­­ koersen. Dit zijn ­ onne-energie,
maakt op een zeer leesbare wijze
z
able energy – without
duidelijk hoe schrikwekkend het
die geoogst moet worden in
the hot air. Cambridge:
energieprobleem is en hoeveel
de Sahara en andere zonnige
Cam­ ridge UIT.
b
gebakkenluchtoplossingen er
streken, en kernenergie, waarbij
rondzingen zonder dat deze
hij op het Franse succes wijst.
kritisch getest worden. MacKay stelt twee eisen
Aan de vraagzijde ziet hij veel in elektrische auto’s,
aan duurzame energiebronnen. Ze moeten nog
betere isolatie van woningen en zuiniger verwarming,
circa duizend jaar voorradig zijn, en geen bijdrage
om zo door efficiënter energiegebruik de vraag te
leveren aan CO2-uitstoot. Hij komt dan op de
beperken.
volgende potentiële bronnen: wind, zon, waterkracht, Natuurlijk zullen er in dit boek omissies zitten en
oceaangolven, getijden, geothermische energie, en
subjectieve inschattingen, waarop kritiek mogelijk
met een vraagteken kernenergie. Fossiele energie
is. Het bevat echter een schat aan kwantitatieve
uit steenkool en aardolie wordt uitgesloten. Hij zet
informatie, en de argumenten kunnen niet gemak­
een eenvoudige boekhouding op waarbij links het
kelijk terzijde worden geschoven. Het boek gaat
potentiële aanbod van energie staat, uitgesplitst
grotendeels over fysieke beperkingen die bepaalde
naar de verschillende bronnen, en rechts de vraag
technieken van energieproductie beperken. Zo
naar energie, uitgesplitst naar de verschillende
zal de productie van biomassa leiden tot een
soorten, zoals vervoer, verwarming en industrie.
gigantisch gebruik van de agrarische ruimte in
Deze vergelijking is mogelijk door alle getallen op
Engeland, waardoor de traditionele landbouw en
de balans in één eenheid om te rekenen, namelijk
veeteelt voor een groot deel zal moeten verdwijnen.
energieverbruik per dag per persoon. Zo gebruikt
Waterkrachtcentrales worden beperkt door het feit
een automobilist die per dag vijftig kilometer rijdt
dat er in Engeland niet veel waterverval is. Alleen al
ongeveer veertig kWh. Vermenigvuldiging met het
op basis van fysieke beperkingen kunnen veel tech­
totaal aantal automobilisten geeft de nationale
nologieën voor een toekomstige duurzame energie­
vraag voor particulier autoverbruik. Soortgelijke
voorziening worden afgeschreven. Duurzame energie
berekeningen worden gemaakt voor alle soorten
is een must, maar momenteel is de ­ iscussie in
d
energie en energieverbruik. Dit is geen hogere
handen van hobbyisten, die bepaalde technieken
wiskunde, maar het is zo wel mogelijk om tot
willen doordrukken op basis van gebakken lucht.
een realistische vergelijking te komen van allerlei
Serieuze politieke keuzes moeten gebaseerd zijn
energiepolitieke aanbevelingen. De bedoeling van
op een objectieve kwantitatieve vergelijking van
het boek is te komen tot een selectie van technieken
wat fysiek mogelijk is en de kosten. Tony Juniper,
die een significante bijdrage kunnen leveren voor
een voormalig directeur van Friends of the Earth
de oplossing van het energieprobleem. MacKay
(de Nederlandse tak is Milieudefensie) beveelt
doet zijn berekeningen voor Groot-Brittannië, maar
het als volgt aan: “For anyone with influence on
het is aannemelijk dat zulke berekeningen mutatis
energy policy, whether in government, business or
mutandis voor Nederland, Europa of de gehele
a campaign group, this book should be compulsory
wereld tot vergelijkbare resultaten zullen leiden.
reading.†Het is van groot belang dat alle opinie­
MacKay komt tot de conclusie dat wind weliswaar
makers, politici, ambtenaren en overige deskundigen
wat opbrengt, maar dat voor een serieuze bijdrage
van dit boek kennis nemen en het op hun nacht­
een groot deel van de Engelse kust op land en
kastje leggen. Minister Cramer voorop.
in zee moet worden volgezet met windmolens.
Afgezien van de kosten en de logistieke problemen
door de windfluctuatie is het alleen al op basis van
landschapsgebruik en -inrichting geen haalbare
Bernard van Praag
optie. Ook getijden, waterkracht en gebruik van de
Emeritus universiteitshoogleraar aan de Universiteit van
oceaangolven schieten tekort. Natuurlijk brengt een
Amsterdam
getijdencentrale zoals voor de Franse kust staat

94(4558) 17 april 2009

De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.