Redactioneel: Optimaal

Redactioneel

Albert Jolink
Hoofdredacteur ESB
a.jolink@sdu.nl

Optimaal

V

olgens de wiskunde is een top of dal van
een parabool een optimum. Met de economische crisis in het vooruitzicht is het
conjuncturele optimum benaderd.
In dezelfde golfbeweging vertoont de aandacht voor
de economie, en voor economen, een anticyclische
golf. In de Verenigde Staten en in Europa verzamelen de media een handvol economen om zich heen,
die vanuit weblog of opiniepagina de problemen aan
visies koppelen. Het succes van andere initiatieven,
zoals het VOX-initiatief van het Centre for Economic
Policy Research en het Me Judice-initiatief van de
Universiteit van Tilburg, geven aan dat sommige
economen ook bereid zijn om voor hun mening uit
te komen. Wat dat betreft is de relatieve hausse aan
economische meningen, die de honger naar economische informatie moet stillen, ongekend.
Dit staat in schril contrast met de prikkels voor
vooral economen aan Nederlandse universiteiten om
deel te nemen aan het economisch beleidsdebat.
Voor deze economen is het van belang om artikelen
te publiceren in, vooral buitenlandse, tijdschriften
die voorkomen op door de universiteit vastgestelde
tijdschriftlijsten. Deze lijsten worden bevolkt door
tijdschriften die volgens Thompson ISI veel door
andere wetenschappelijke tijdschriften worden
geciteerd. Hoe hoger de impact factor hoe hoger de
beloning in punten voor de auteur. Aangezien het
een tijdrovende bezigheid is om een artikel gepubli­
ceerd te krijgen in deze tijdschriften blijft er voor
de econoom aan de universiteit niet veel tijd over
om zich met andere economische zaken bezig te
houden, en zeker niet als dit geen punten oplevert.
In de praktijk blijkt dat veel economen aan universitaire instellingen in Nederland met de rug naar
elkaar toe staan en in hun wetenschappelijke contacten sterk op het buitenland gericht zijn. Dit is
volledig te begrijpen vanuit de beloningsstructuur

maar heeft als nadeel dat de aandacht voor het
Nederlandse economische beleid veelal een afgeleide is, secondair aan de academische activiteiten.
In tijden van crisis, wanneer de roep om economische kennis naar een hoogtepunt gaat, is het niet
eenvoudig om veel universitaire economen te vinden
die bereid zijn om zich in te zetten voor, voor hen,
minder productieve activiteiten.
Het is ook om die reden dat het ­ erheugend is dat
v
de Koninklijke Vereniging voor de Staathuis­ oud­
h
kunde en ESB de handen ineen hebben geslagen om
zich in te zetten voor economische inzichten voor
het economisch beleid. Met 160 jaar ervaring in
het economisch debat heeft de KVS zich onmisbaar
gemaakt in de beleidsadvisering van vele generaties
van ministers en kabinetten. Samen met de KVS
hoopt ESB een platform te bieden voor economen
in Nederland die begaan zijn met de economische
problemen in dit deel van de wereld, en daarbuiten.
Alle leden van de KVS worden bij deze uitgenodigd
om aan dit platform een invulling te geven en bij te
dragen aan het debat.
De hoop is echter dat ook economische faculteiten aan Nederlandse universiteiten zullen gaan
inzien dat hun bijdrage aan het economisch debat
door economen een meerwaarde heeft voor het
economisch beleid, en dat de academische beloningsstructuur daar rekening mee dient te houden.
De hoop is ook dat jonge economen leren dat
fundamen­eel en toegepast onderzoek ook beleidst
relevant kan zijn, en dat er voldoende ruimte is voor
nieuwe en afwijkende ideeën in het economisch
debat. Dit zou echter een drastische omwenteling
zijn in de huidige praktijk aan economische faculteiten in Nederland waarin vooralsnog de vergelijking
met internationale standaarden belangrijker lijkt te
zijn dan de economische discussie in Nederland.
Middenin de economische crisis lijkt de oproep
aan economen voorlopig aan te houden, en is het
onmoge­ijk om afwezig te blijven. Als er al een
l
moment in de tijd is om aan economen een bijdrage
aan het debat te vragen dan is dit het moment.
Optimaal zal het niet worden, maar een aanleiding
om de veranderingen aan de economische faculteiten in te zetten kan wel alvast worden gevonden.

De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.

ESB

94(4551) 9 januari 2009

3