boeken
De redactie nodigt lezers
uit boeken te recenseren
voor deze rubriek
158
ESB
Het werk van Loet Leydesdorff is
Het voorlopig buiten bereik blijven
onder economen niet erg bekend,
van de Lissabon-doelstellingen
zelfs niet onder economen die een
die de EU zich heeft gesteld met
evolutionaire inslag hebben danwel
betrekking tot de kenniseconozich bezighouden met technologimie, is niet veroorzaakt door al te
sche ontwikkeling. Het is in ieder
losse universiteit-overheid relageval minder bekend dan verwacht
ties, maar door achterblijvende
mag worden, gezien zijn onderuniversiteit-industrie banden.
zoeksoutput in kwaliteit en kwanUit een andere analyse blijkt dat
titeit. Zijn recent verschenen boek
de bijdrage van de mediumtech
is in vele opzichten een culminatie
sectoren aan de kenniseconovan zijn werk. Polyglot Leydesdorff
mie belangrijk groter is dan dat
is chemicus van origine, gepromovan hightech sectoren. Dit zijn
veerd als socioloog en werkzaam
opvallende bevindingen met
binnen de Faculteit Communicaduidelijke beleidsimplicaties. Om
tiewetenschappen bij de vakgroep
iets volatiels en ongrijpbaars als
Wetenschapsdynamica van de
kennis te kunnen begrijpen, laat
Universiteit van Amsterdam. Als
staan modelleren en meten, is,
Loet Leydesdorff (2006)
resultaat van zijn studie naar de
zo stelt Leydesdorff overtuigend,
The Knowledge-Based
ontwikkeling van technologische
een non-lineaire mathematische
Economy – Modeled,
kennis vanuit een systeemtheoreinvulling van communicatie nodig.
Measured, Simulated
tisch perspectief, biedt hij in dit
Leydesdorff stelt dat de structuur
Boca Raton: Universal
boek zowel een kritisch uitzicht
voor communicatie geanalyseerd
Publishers
op, alsook een goed doordacht
dient te worden. Om te begrijpen
alternatief voor het paradigma
waarom bepaald gedrag op de
dat binnen de economische wetenschappen door
markt plaatsvond en waarom bepaalde instituties bevelen aangehangen wordt. Met schijnbaar speels
staan, is het van belang in de analyse mee te nemen
gemak brengt hij filosofische inzichten, economische
welke alternatieve structuren tot de mogelijkheden
theorieën, en een mathematisch perspectief op combehoorden. Binnen de evolutionaire economie zoals
municatie ter tafel. Naast theorie is er ruime aandacht die zich nu ontwikkelt, is dat niet gangbaar (Dopfer,
voor modelleren en analyseren van data. Voor elck
2005). Leydesdorff heeft hier kritiek op. Als er iets is
wat wils. De kenniseconomie is voor Leydesdorff een
dat een brede acceptatie van Leydesdorff’s gedachteeconomie, waarin het vooral gaat om het uitwisselen
goed in de weg kan staan dan is het wel het in hoge
van kennis en informatie. In een dergelijke economie
mate idiosyncratische karakter van zijn vocabulaire.
hebben agenten ieder een theorie over hun omgeving
Hoewel deze bespreker samenwerkt met de auteur in
op grond waarvan ze informatie op waarde schatten.
kwestie (Leydesdorff et al., 2006), blijft het volgen
Kennis en informatie krijgen zo betekenis. Anticipatie
van Leydesdorff’s werk een opgave. Leydesdorff
op toekomstige ontwikkelingen en het gedrag van ankomt duidelijk uit een andere sociaal-wetenschapderen betekent dat de toekomst een invloed heeft op
pelijke traditie, zij het een die duidelijke affiniteit en
het gedrag in het heden. Leydesdorff beargumenteert
raakvlakken heeft met (evolutionaire) economie. Niet
dat verschillende domeinen ieder hun eigen dynamiek
onbelangrijk is dat de mathematica die hij voorhebben, maar elkaar ook onderling beïnvloeden. Op
stelt, afwijkt van wat standaard is in de economie
theoretische gronden analyseert hij ontwikkelingen in
(Mirowski, 1991). Desondanks waag ik me aan de
het economische, het politieke en het technologische
voorspelling dat Leydesdorff baanbrekend werk heeft
domein. Analyse van interactie tussen andere domeigeleverd.
nen is mogelijk, ook interactie tussen meer dan vier
domeinen. In een hoofdstuk komt bijvoorbeeld de
geografische dimensie nadrukkelijk aan bod. Theorie
LITERATUUR
is onmisbaar om te komen tot een juiste specificatie
Dopfer, K. (2005) (red.) The Evolutionary Foundations of Economics.
van de te analyseren domeinen en een interpretatie
Cambridge: Cambridge University Press.
van de bevindingen. Interactie tussen domeinen kan
Leydesdorff, L., W. Dolfsma en G. van der Panne (2006)
leiden tot een stabilisatie op hoger niveau. De uninMeasuring the Knowledge Base of an Economy in terms of
tended consequences waarover economen wel praten,
Triple-Helix Relations among Technology, Organization, and
Territory. Research Policy, 35(2), 181-199.
worden zo grijpbaar. Leydesdorff modelleert dit, toont
Mirowski, P. (1991) The When, the How and the Why of
aan onder welke modelwaarden een en ander leidt tot
Mathematical Expression in the History of Economic Analysis.
een evenwicht en komt met een aantal opmerkelijke
Journal of Economic Perspectives 15(1), 145-157.
inzichten. Uit een analyse van data betreffende citaten uit de natuurwetenschappen blijkt dat de relatie
WILFRED DOLFSMA
tussen overheid, industrie en universitaire wereld in
UHD aan de Utrecht School of Economics
Japan veel hechter is dan in Europa of zelfs in de VS.
9 maart 2007