Huizenbezit blijft fiscaal aantrekkelijk ondanks afbouwregelingen

Hoewel huizenbezit via de inkomstenbelasting steeds minder wordt gestimuleerd, zijn de effecten van de afbouwregelingen beperkt: huizenbezit blijft fiscaal interessant.

De figuur toont, bij constante marktomstandigheden, de ­ontwikkeling van de belastingen van eigenaren van huizen met een WOZ-waarde van vier ton ten opzichte van niet-huiseigenaren met eenzelfde inkomen. Het voordeel van personen met een hypotheekschuld van 350.000 euro tegen vier procent rente is vergeleken met 2014 met 22 procent gedaald. Zonder beleidswijzigingen zal dit vanaf nu constant blijven: de versobering – in de vorm van de tariefsaanpassing van de hypotheekrenteaftrek, waardoor men de hypotheekrente van het belastbare inkomen kan aftrekken tegen maximaal de op een na hoogste belastingschijf – is inmiddels voltooid. Het leeuwendeel van het belastingvoordeel blijft dus bestaan.

Het fiscale voordeel van huizenbezit komt vooral van de hypotheek. De onderste lijn geeft de extra betaalde belasting weer via de inkomsten­belasting (het belastingnadeel) voor vergelijkbare huiseigenaren, maar dan zonder hypotheekschuld. Zij betalen in 2024 jaarlijks 139 euro meer belasting dan niet-huiseigenaren. Dit belastingnadeel neemt de laatste jaren weer iets toe door de afbouw van de Wet Hillen, die de inkomstenbelasting verlaagde van mensen met lage hypotheekschulden. Ondanks de hogere belasting ten opzichte van niet-huiseigenaren, is huizenbezit voor deze groep fiscaal nog steeds gunstig: huurders met eenzelfde vermogen op de bank betalen daar fors meer belasting over, mede doordat in de inkomstenbelasting de tarieven zijn verlaagd die op huizenbezit betrekking hebben.

De afbouw van het fiscale voordeel is dus beperkt, maar het stelsel is wel complexer geworden. Bij een hoog inkomen hing het belastingvoordeel of -nadeel aanvankelijk af van de betaalde hypotheekrente, de inkomsten­belasting, het tarief van het eigenwoningforfait en de WOZ-waarde. Daar zijn de tariefsaanpassing van de hypotheekrenteaftrek, de verhouding tussen eigenwoningforfait en hypotheekrente en de afbouw van de Wet ­Hillen bij gekomen.