Grotere kans op bijstand door psychoproblematiek uit studietijd

Mensen met psychische problemen hebben een verhoogde kans om in de bijstand te raken. Als mensen hun studie niet hebben afgemaakt neemt de bijstandskans nog meer toe.

Ongeveer twee procent van de mensen die een hbo- of wo-opleiding hebben gevolgd, ontvangen een bijstandsuitkering (figuur). Als er sprake is van psychische problematiek, dan is de bijstandskans onder mensen die hun opleiding hebben afgemaakt ruim zeven procent. Van mensen die psychische problematiek ervaren en hun opleiding niet hebben afgemaakt zit negen procent in de bijstand.

De cijfers hebben betrekking op bijstandsgebruik in 2021 en op mensen jonger dan 48 jaar die een hbo- of wo-opleiding hebben gevolgd. Er is sprake van psychische problematiek wanneer mensen in 2020 medicijnen gebruiken voor verslaving, psychoses, bipolaire stoornissen of depressie, of die geestelijke gezondheidszorg ontvangen.

Uit een rapport over mentale gezondheid van jongeren van het RIVM, het Trimbos-instituut en de GGD GHOR Nederland blijkt dat de helft van de ondervraagde studenten in 2021 last heeft van psychische klachten, zoals angst en somberheid. Dit heeft deels te maken met de kwetsbare levensfase waarin ze zich bevinden, waarin de gevoeligheid voor het ontwikkelen van psychische problemen en psychische stoornissen relatief groot is. Deze klachten hangen samen met studieproblemen, vertraging en uitval.

Mensen kunnen ook op de lange termijn consequenties ervaren van psychologische problemen tijdens de studie. Bij de groep die tijdens de studie is uitgevallen en in de bijstand zit is er waarschijnlijk sprake van relatief zware psychoproblematiek. De kans om in de bijstand te raken is groter dan voor andere hoogopgeleiden met psychische problemen, en dit verschil is niet toe te schrijven aan het niet behalen van het diploma, want bij mensen zonder psychische problemen heeft het niet afronden van de studie nauwelijks effect op de bijstandskans.