Als de competitie wordt uitgespeeld, dan wordt Ajax met overtuiging landskampioen, zo blijkt uit ons voorspellingsmodel. We houden in dat model nu ook rekening met de coronamaatregelen. Hoe lang er zonder publiek wordt gespeeld, is dit seizoen bepalend voor welke club degradeert, en welke club als derde eindigt en Europa ingaat.
Sinds het seizoen 2018-2019 voorspellen we aan het begin van ieder seizoen de eindstand van de Eredivisie. Dat doen we met een econometrisch model dat op basis van prestaties uit het verleden, inkomende en uitgaande transfers, en instroom vanuit de jeugd, voor iedere club uitrekent hoeveel punten worden gehaald in het huidige seizoen. Tot nu deed ons model het niet slecht: de landskampioen en de top 4 werden de afgelopen twee seizoenen goed voorspeld (al is het seizoen vorig jaar niet volledig gespeeld).
Dit jaar breiden we het model uit en proberen we rekening te houden met de invloed die de coronamaatregelen hebben op het thuisvoordeel. Sommige clubs blijken namelijk meer last te hebben van spelen zonder publiek dan andere, waardoor de duur van de maatregelen van invloed zal zijn op de eindstand. In onze voorspelling nemen we daarom twee eindstanden op: één waarbij tot de winterstop zonder publiek wordt gespeeld, en één waarin het hele seizoen lege stadions kent.
Methode en data
Met regressieanalyse (OLS) schatten we het effect van de prestaties in het vorige seizoen, aan- en verkopen, en doorgeselecteerde spelers op het aantal punten dat iedere club haalt. We analyseren data vanaf het seizoen 1993/1994. www.transfermarkt.nl is de bron voor transfergegevens van de Eredivisieclubs en van doorgeselecteerde spelers uit de jeugd- en beloftenteams. www.football-data.co.uk is de bron voor de standen van de Eredivisie sinds het seizoen 1993/1994.
Coronamaatregelen van invloed op eindstand
Clubs genieten thuisvoordeel, niet in de laatste plaats vanwege de ‘twaalfde man’ (het thuispubliek). Andere voordelen van thuis spelen zijn het niet hoeven reizen en het spelen op eigen, bekend veld. Zo heerst de gedachte dat de topclubs er moeite mee hebben om in uitwedstrijden op kunstgras te spelen.
Onderdeel van de coronamaatregelen van het kabinet is dat de wedstrijden in het betaald voetbal zonder publiek worden gespeeld. Daarmee verdwijnt een deel van het thuisvoordeel, de zogenaamde ‘twaalfde man’. Andere thuisvoordelen blijven wel bestaan.
Om de twaalfde man te destilleren uit het geheel van thuisvoordeel hebben we voor iedere club tot en met het vorige seizoen bepaald hoeveel punten in thuiswedstrijden worden behaald en hoeveel in uitwedstrijden. Hetzelfde is gedaan voor het huidige seizoen en de wedstrijden die tot nu toe zijn gespeeld. Het verschil tussen het historische thuisvoordeel en het huidige voordeel weerspiegelt het effect van de twaalfde man.
Deze analyse laat zien dat, gemiddeld voor alle clubs, het thuisvoordeel voor 33 procent voortkomt uit het aanwezige thuispubliek; de overige 67 procent betreft de andere aspecten van het thuisvoordeel. Spelen zonder publiek levert zodoende, gemiddeld voor alle clubs, een verlies aan thuisvoordeel op van 33 procent. Voor sommige clubs is spelen met thuispubliek belangrijker dan voor andere. De club met de sterkste twaalfde man is FC Emmen en de club met de zwakste twaalfde man is SC Heerenveen.
Resultaten
Omdat onbekend is hoe lang de bestaande maatregelen van kracht blijven, en dus hoe lang er zonder publiek moet worden gespeeld, voorspellen we de eindstand in twee scenario’s (tabel 1). In het eerste scenario wordt na de winterstop weer met publiek gespeeld. In het tweede scenario wordt de hele verdere competitie zonder publiek gespeeld.
Ajax wordt in beide scenario’s met overtuiging kampioen, niet in de laatste plaats vanwege het aantrekken van Antony, en Kudus en het terughalen van Klaassen. PSV eindigt als tweede, maar het verschil met de nummer 3 is klein.
AZ heeft, relatief ten opzichte van andere topclubs, weinig thuisvoordeel. De ‘kaaskoppen’ hebben dus baat bij langdurige afwezigheid van de twaalfde man bij de topclubs: wanneer het hele seizoen zonder publiek wordt gespeeld, eindigt AZ als derde en plaatst zich ten koste van Feyenoord voor Europees voetbal. Als vanaf de winterstop weer met publiek mag worden gespeeld dan bezorgt ‘het legioen’ Feyenoord de grootste kans op de derde plaats en daarmee op Europees voetbal.
FC Emmen is de dupe van de coronamaatregelen: als langdurig zonder publiek wordt gespeeld degraderen de ‘Rood-Witten’ samen met RKC naar de Keukenkampioendivisie. ADO Den Haag profiteert van het wegvallende thuisvoordeel van tegenstanders en weet met een heel seizoen zonder publiek degradatie te voorkomen.
Conclusie
‘Op een slof en een oude voetbalschoen’ en voor de derde keer op rij eindigt Ajax dit seizoen bovenaan. De duur van de coronamaatregelen is bepalend voor wie zich voor Europees voetbal plaatst en wie degradeert. De strijd gaat dit seizoen tussen AZ en Feyenoord om de derde plek; en tussen ADO Den Haag en FC Emmen om lijfsbehoud.
Auteurs
Categorieën