Vertrouwen

In debatten over het economisch beleid hoor je vaak dat het belangrijk is dat het vertrouwen wordt hersteld. Anderen ontkennen dat. Voor hun gaat het vooral om koopkracht. Wat mij betreft is vertrouwen cruciaal voor economische groei. Daarmee sluit ik direct aan bij Keynes.

De toekomst is onzeker. Beslissingen zoals de aankoop van een huis of het bouwen van een fabriek, worden genomen voor de lange termijn. Veel kennis om die beslissingen te nemen kun je niet hebben. Lange termijn beslissingen kunnen daarom niet of niet volledig op basis van rationele calculatie worden genomen. Die nemen we vooral op andere gronden. Keynes verwees voor investeringsbeslissingen naar de zogenoemde “animal spirits”. Mensen geven dan de voorkeur aan actie of ondernemen boven afwachten of niets doen. Het heeft niets met calculatie te maken. Vermoedelijk veel meer met evolutie. Door durven en ondernemen wordt vooruitgang mogelijk en overleven gemakkelijker. Belangrijke beslissingen worden niet met de hersenen, maar met de onderbuik genomen.

Vertrouwen geeft aan in hoeverre iemand durft beslissingen te nemen waarvan de gevolgen niet of maar gedeeltelijk te overzien zijn. Hoe hoger het vertrouwen is, des te meer er wordt geïnvesteerd en gebouwd. Het verhoogt de bestedingen, de economische groei en de werkgelegenheid.

En zo verhoogt uiteindelijk een hoger vertrouwen ook het inkomen en dus de koopkracht. Het maakt duidelijk dat koopkracht geen oorzaak is van economische groei, maar een gevolg ervan.

Veel mensen hebben op het moment een laag vertrouwen in de toekomst. Dat is slecht voor de economie. Herstel van vertrouwen is cruciaal voor economisch herstel. Het lastige is dat er geen simpele beleidsrecepten zijn voor vertrouwensherstel. De overheid moet in ieder geval zelf geen bron van extra onzekerheid zijn. Het komt aan op voorspelbaar en koersvast zijn. Helaas ontbreekt het juist daar op dit moment aan in Nederland.