■ Noortje Pouwels-Urlings (CBS)
In tegenstelling tot werknemers zijn zelfstandigen zelf verantwoordelijk voor verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en voor pensioenopbouw (via lijfrente). Het aandeel zelfstandigen met een arbeidsongeschiktheidsverzekering is echter laag en is de afgelopen jaren steeds verder afgenomen.
In 2020 verzekerde 17,6 procent van de 975.000 zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers), met een hoofdinkomen uit ondernemerschap, zich tegen arbeidsongeschiktheid (figuur). In 2011 betaalde nog ruim 23 procent van de zzp’ers premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering. De 294.000 zelfstandigen met personeel (zmp’ers) verzekeren zich vaker tegen arbeidsongeschiktheid: in 2020 ging dat om bijna dertig procent, maar ook dit aandeel is gedaald.
Met name jongere zelfstandigen verzekeren zich minder tegen arbeidsongeschiktheid. Zo betaalde in 2020 zes procent van de zzp’ers tot 25 jaar voor een premie arbeidsongeschiktheidsverzekering, tegen achttien procent in 2011. In de groep zzp’ers van 25 tot 45 jaar is het aandeel gedaald van 28 procent naar 19 procent. De groep zzp’ers van 45 tot 65 jaar was in 2020 daarentegen vrijwel even vaak verzekerd als in 2011: in beide jaren was dat ongeveer een vijfde van hen.
In bijna alle sectoren is het aandeel zzp’ers met een arbeidsongeschiktheidsverzekering in de periode 2011–2020 gedaald. De daling was het grootst in de bouw en in de bedrijfstak cultuur, recreatie en overige diensten. Het aandeel verzekerden in de bouw is bijna gehalveerd: van 43 procent in 2011 naar 23 procent in 2020. Alleen zzp’ers in de financiële dienstverlening hadden in 2020 even vaak een arbeidsongeschiktheidsverzekering als in de jaren ervoor (dertig procent).
Behalve tegen arbeidsongeschiktheid, sparen zelfstandigen ook minder voor het pensioen. In 2020 betaalde 9,4 procent van de zzp’ers een lijfrentepremie tegen 14,6 procent van de zmp’ers. In 2011 was dit nog 13,3 procent versus 20,6 procent. Zelfstandigen gokken mogelijk vaker op het verkrijgen van een pensioenvoorziening op basis van het ondernemingsvermogen: als de eigen onderneming wordt verkocht, kan via een lijfrente eenmalig een groot bedrag worden ingelegd voor het pensioen.
Auteur
Categorieën