Blog

Tijdens de afgelopen coronajaren heeft de overheid veelvuldig ingegrepen om Nederlanders in die economisch zware periode te ontlasten. De samenleving moet daar niet aan gewend raken, want sommige problemen kan ze zelf oplossen. Een voorbeeld hiervan is het personeelstekort in de horeca, dat via het marktmechanisme kan worden rechtgetrokken.

Jeroen Hinloopen van het Centraal Planbureau nam gisteren journalisten de maat die stellen dat monopolisten kostenstijgingen voor een groter deel doorberekenen aan de consument dan bedrijven in volledige concurrentie. Maar hebben de journalisten niet gewoon gelijk?

Het besef dat een sterke focus op economische groei in de praktijk nogal eens tot ongewenste neveneffecten leidt, zorgt ervoor dat er steeds meer aandacht komt voor een goede balans tussen groei en welzijn. In lijn met dit debat over ‘brede welvaart’ is een scherpere definitie nodig van het begrip verdienvermogen.

In een recente kamerbrief zette de minister van VWS uiteen hoe aan de VWS-thema’s uit het coalitieakkoord vorm gaat worden gegeven. Er wordt ingezet op inkoopprijsverlaging bij dure geneesmiddelen, maar eerder onderzoek toont aan dat aanzienlijke prijsverlagingen leiden tot een volumetoename en daarmee juist niet in een kostenbesparing.

Veel initiatieven klinken mooi, maar dragen niet daadwerkelijk bij aan een fundamentele wijziging van onze economie. Overgaan naar een houdbaar economisch systeem vergt dat er vanuit een langetermijnvisie uitgesproken keuzes gemaakt worden. Alleen dat zal ons binnen de grens terug laten van onze planeet.

Onder de huidige regelgeving kunnen consumenten hun vaste energiecontracten tegen een vast laag bedrag opzeggen. Dat lijkt gunstig, maar consumenten leveren hierdoor zelf ook zekerheid in. Leveranciers bieden geen vaste contracten meer aan, en een lage opzegvergoeding vergroot de kans op een faillissement van hun energieleverancier.

Het zeer leesbare boek van Christ Klep fileert het Nederlandse coronabeleid. In deze gezondheidscrisis troefden percepties (en emoties) vaak de werkelijkheid af en bleken rationele afwegingen moeilijk. Hoe zou dat beter kunnen?

In Keerpunt 1971 beschrijft Edin Mujagic de aaneenschakeling van gebeurtenissen die in de jaren zeventig de basis hebben gelegd voor het economisch model van de laatste decennia – de aanbodgeoriënteerde economie. Een feest van herkenning, maar de theoretische duiding rammelt.

Transities zoals de klimaat- en stikstofcrisis vragen om een andere inzet van overheidsmiddelen dan alleen maar subsidies. Blended finance, de combinatie van subsidies en financiering, is een beter mechanisme om overheidsmiddelen doelmatig en doeltreffend in te zetten.

De Hoge Raad heeft in december bepaald dat exploitanten van winkels en horecazaken recht hebben op huurkorting als hun omzet door coronamaatregelen daalt. De rechter doet hiermee wat Den Haag in 2020 al moeten doen. Nog altijd mist er een totaalplan voor prijskortingen.

Recent bekritiseerden zeven economen in NRC de grote rol in het coalitieakkoord van subsidies voor het verduurzamen van de Nederlandse economie. Heffingen zouden een betere optie zijn. Er zijn echter zwaar wegende argumenten waarom de inzet van subsidies niet helemaal gemist kan worden.