Wist u dat vrouwen liever trouwen met een man die minstens even lang is als zijzelf? En dat, als de staat toch al inkomen herverdeelt, rijke mensen het minder erg vinden om met een arme partner te trouwen? En vraagt u zich wel eens af of het verstandig is om – uit diversificatie-oogpunt – een relatie te beginnen met iemand wiens inkomen niet, of negatief, gecorreleerd is aan dat van uzelf? Voor wie nog twijfelt, het antwoord op die laatste vraag is ja! Amerikaanse data laten overduidelijk zien dat liefde met de tijd uitdooft, terwijl de voordelen van inkomenshedging blijven bestaan.
Al deze, en vele andere mooie bevindingen, openbaren zich aan degene die in het RePEc-archief de zoekterm love invoert – en even voorbij de love of wealth en de love of variety kijkt (Belot en Fidrmuc, 2009; Konrad en Lommerud, 2008; Hess, 2001). Relaties: economen smullen ervan en vullen vele pagina’s met resultaten als die hierboven. Dat is wellicht verrassend voor degenen die economen zien als saaie dorknopers, die de avond eerder met een rekenmachine dan met een partner doorbrengen. Het sluit ook niet helemaal aan bij de beleving van de liefde. Lengte? Herverdeling? Inkomens-cor-re-latie? Jonge mensen hebben wel iets beters te doen. De populaire opvatting is dat liefde juist de structuur, die de econoom zo dierbaar is, moet doorbreken.
Dat idee is al eeuwen oud. Was het Romeo en Julia niet verboden om van elkaar te houden, vanwege de verhouding tussen hun families? In het idee dat liefde structuren moet doorbreken heeft Shakespeare sinds een jaar of twintig een machtige bondgenoot gekregen in de filmindustrie, meer bepaald in het genre van de romantische komedie. Romeo en Julia met een vleugje blijspel: een geheide kaskraker sinds pak ’m beet Four weddings and a funeral.
In de RomKoms verzetten geliefden zich niet zelden tegen de economie zelf. Het meisje is verloofd met een bankier maar kiest na vele omzwervingen toch voor de (arme en laag-productieve) Engelsman, of in de Nederlandse versie, voor de zzp’er met hoogst variabel en seizoensgebonden inkomen. Zonder uitzondering volgen de acteurs hun hart, en laten belangrijke vraagstukken als inkomenshedging binnen het gezin onbesproken. Liefde is sterker dan praktische bezwaren, en hoe de tortelduifjes later de aangifte inkomstenbelasting invullen, wordt ons kijkers niet verteld.
Maar populair of niet, er gaapt een gat tussen de wereld op het witte doek en de werkelijkheid. Hoewel het lijkt alsof Net5 al jaren zeker één romantische komedie per avond uitzendt, nemen economische overwegingen in het echte leven alleen maar in belang toe. Die empirische resultaten over partnerkeuze komen niet uit het niets. Het leven voelt misschien als in het dagboek van Bridget Jones, uiteindelijk overwint steeds vaker het verstand. Zo wordt de huwelijkspartner nog maar hoogst zelden in een compleet ander stratum gevonden: sinds mannen en vrouwen in gelijke mate hoogopgeleid zijn, trouwen bankiers niet meer met hun secretaresse, of een dame uit het café, maar met andere bankiers. Vooral de studiejaren spelen hierin een grote rol. Onderzoek onder Deense studenten laat zien dat circa de helft van het rendement op de studie bestaat uit de mogelijkheid om een succesvolle man of vrouw aan de haak te slaan (Bruze, 2015).
Die rationaliteit zorgt voor een mooie productie aan economisch onderzoek, maar zo’n huwelijksmarkt kent ook nadelen. Economische sortering in de liefde leidt tot een versnelde tweedeling in de samenleving. Een tweedeling die zorgt voor grotere armoede en politieke instabiliteit. Hoewel het moeilijk is om tegen één bepaald huwelijk te zijn, is deze ontwikkeling op macroniveau onwenselijk.
De oplossing is duidelijk: het is tijd voor een plan Romeo waarin we het slechte imago van de economie omarmen en de irrationele liefde aanmoedigen. Kijk naar Net5! Trouw met degene die je familie niet ziet zitten! De externe effecten zijn het waard.
Auteur
Categorieën
