25
1
JULI 19$34
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Econ
s
omich-Statistische
Beri
*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
9E
JAARGANG
WOENSDAG 23 JULI
1924
No.
447
INHOUD
BIz.
HET RIJSTTEICORT IN
NEe.
0.-INDIR 1 door
J.
Bibinga
Afnfder
………………………………….
64
0
Circulatiebank en Parlementair regeeren II (Slot) door
F. M.
Wibaut
met naschrift door
Prof. Mr. G.
W. J.
Bruins
……………………………………
643
Het Rapport der Commissie König door
Mr. D. Crena
cleIongh ………………………………….
644
DeRijksmiddelen …………………………….
645
BUITENLANDSOTIE MEDEWERKING:
De herleving van den geidpolitieken strijd door
Dr.
T
. E. Gregory …………………………..
646
AANTEEKENING:
Waarschuwende cijfers uit de provinciale financiën
648
MAANDOIJFERS:
Emissies in Juni
1924………………………649
Overzicht der Rijksmiddelen ………………..
649
Handelsbeweging over de maand Mei
1924 ……..650
STATISTIEKEN EN OVERzIOHTEN ……… ……..
651-658
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRiFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
l?cclartcur-$ecretaris van het weekblad:
D. J.
Wan.sink.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 1$3$3, Rotterdam.
Aangeteekende stukken: Bijkant&or Ruige Plaatweg 37.
Telefoon Nr. 3000. Postchèque- en girorekening
Rotterdam No. 8408.
Abonnensentsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f $30,—. Buitenland en Kolonin f $35,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut
ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonne”s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonne-
inent volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Tfriaatschappjj, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.
22 JIJTLI 1924.
Ook deze week bleef de geidmarkt weder zeer ruim.
1)e rente voor particulier disconto liep •opnieuw ca.
%
pOt. terug en aan het einde der week werd voor
2% pOt. afgedaan, ofschoon er eenige aarzeling ont-
stond in de vraag naar wissels in verband met de
aanstaande inschrijving voor schatkistpapier. De pro-
longatienoteering was meestal weder 2Y2 pOt., maar
ook deze rente was aan het einde der week eerder iets
hooger.
* *
Bij de i nsc’hrijviug voor het schatkistpapier werd in
totaal ingeschreven voor
f
115.852.000. Toegewezen
werden
f
44.030.000 driemaandspromessen tot
f
992,90 df 2% pOt.,
f
6.910.000 zesmaandspromessen
tot
f
985,63 of 2’/ pUt. en j 13.106.000 biljetten tot
f
1.006,25 of 3’s pOt.
* *
De post binnenlandsche wissels op den weekstaat
van De Nederlandsohe Bank noteert
f
1,2 millioen
lager, terwijl do beleeningen ruim
f
1 millioen hooger
zijn dan de vorige week. De beleeningen Hoofdbank
stegen met ruim
f
5 millioen, die van de Bijbank en
de Agentsehappen vertoonen daarentegen een daling.
De èffectenbeieeningen vermeerderden per saldo met
circa
f
1,9 millioen, terwijl de goederenbeleeningen
met circa 8 ton verminderden. Ook deze week staat
het Rijk credit hij de Bank, thans tot een bedrag
van
f
12 millioen. De metaalvoorraad steeg met
f 34
millioen ten gevolge van vermeerdering van den
zilvervoorraad. De post papier op het buitenland, oo-
vel als de diverse
rekeningen
onder het actief ver-
tooien een daling, resp. ten bedrage van 3,5 ton en
circa
f
5 millioen, doordat de Bank waarschijnlijk
ook deze week buitenlandseh tegoed realiseerde.
.De bankbi]jettenemissie daalde van
f
978,8 millioen
tot
f
963 millioen, terwijl de rekeningcourartt-saldi
van anderen stegen van
f
64,5 millioen tot
f
68,5 mii-
lioen. Het beschikbaar metaalsaldo bedraagt
f
332,4
millioe.n tegen
f
330,8 millioen op den vorigen week-
staat. * * *
De wisselmarkt was deze week flauw over de ge-
heele lijn. Zelfs Ponderi, die in den laatsten tijd meest-
al vast waren, liepen niet onaanzienlijk terug. Dollars
zetten de daling der laatste weken voort en kwamen
op -2,63, en in de nieuwe week werd direct voor 2,62
en lager afgedaan. Ook Zwitserland, aanvankelijk nog
vast en voor 48,80 afgedaan, werd later regelmatig
omstreeks 48,20 verhandeld.
LONDEN, 19 JULI 1924.
liet laten afloopen van hunne uitstaande leeningen
door eenigc grootbanken, dit meer speciaal met het
oog op diverse dividendbetalingen, was grootendeels
de oorzaak, dat gedurende deze week de geldmarkt
allesbehalve ruim genoemd kon worden. Nieuwe dag-
geldleeningen hebben in cenige gcval]en meer clan
3 pOt. gekost, hoewel de gewone koers 234-3 pOt. was.
• Vernieuwen van zevendaagsehe leeningen kostte in
de meeste gevallen 234 pOt.
Door •de vastere koersen op de geldmarkt konden
de hooge koersen op de discontomarkt zich handhaven.
Zaken hadden echter een beperkten omvang.
2-mnds. prima bankaccept
33/_5/is
pOt.; 3-muds.
idem 3’/is—/s pOt.; 4-mnds. idem 3
5
/s—% pOt.;
6-mnds. idem 4
1
/16_
3
1
1
pOt.
640
ECONOMISCH..STATISTISCHE BERICHTEN
23
Juli 1924
HET RIJSTTEKORT IN. NED; 0.-INDIË.
T:
Een der voor Indië allerbelangrijkste vraagstukkén
is zeker dat van de rijstvoorziening van eigen
bodem. Het is bekend, dat tot nu toe Indië daarin
geheel onvoldoende voorziet en dat vraagstuk is moei-
lijker geworden, nu rijst in het menu van de bevol-
king een steeds grooter plaats inneemt. Waar aan
den eenen kant de bevolking toeneemt en aan de an-
dere zijde de rijstproductie niet in gelijke mate,
wordt liet tekort aan rijst telkens grooter en moet
in dat tekort door aanvoer van buiten worden voor-
zien. Niet alleen dat daarmede enorme bedragen zijn
gemoeid die het land uitgaan, maar de zekerheid
om ten allen tijde over voldoende
rijst
voor de volks-
voeding te beschikken ontbreekt. Wat dat beteekent
hebben de jaren
1919-1920
tot in
1921
ons geleerd,
toen er, dikwijls met zeer groote moeite
;
vor een be.
drag .van p].m.
175
millioen gulden aan
rijst
door
de Regeering ter distributie werd ingevoerd en de
toesland op do wereldrijstmarkten meerdere malen z66 moeilijk was, dat de Regeering zelfs niet altijd
voldoende zekerheid-had of zij voor de naastvoigende
weken over voldoende
rijst
zoude kunnen beschikkn.
Ook die
tijd
heeft ons geleerd hoe gevaarlijk de
toestand in Indië kan worden, wanneer er omstan-
digheden optreden, die den normalen rijstinvoer be-
moeilijken of totaal verhinderen.
Dit is n jet enkel een gevaar voor ondervoeding,
maar ook een econornisçh en politiek gevaar. Econo-
misch; omdat de
prijzen
van de rijst bovenmatig
kunnen
stijgen,
boven de betaaikracht van de massa,-
en politiek, omdat dergelijke toestanden maar al, te
gemakkelijk door extremistische volksleiders worden
uitgebuit ter bereiking van hun politieke doeleinden.
Waar ontevredenheid heerscht, ook al kan de Regee-
ring die niet verhinderen of wegnemen, groeit elke
politieke agitatie tegen het gezag gericht, evenals
overal elders, het weligst op den wortel dier onte-
vredenheid.
Theoretisch zal er geen verschil van meening be-
staan over de stelling, dat het gewenscht is in econo-
ynisch en politiek opzicht, dat Indië zich zelve van
het meest noodzakelijke voedingsartikel – rijst
voorzie en praktisch is dat ook bewezen in de boven-.
genoemde jaren. De groote kwestie is nu, hoe daar-
toe te komen.
Maar wnnneer we de middelen daartoe beschouwen
dan zullen we zien, dat die in nauw verband staaij
met de urgentie van het gebeelo vraagstuk en daar-
van hangt weer af, van welke
zijde
wij
‘
de mogelijke
middelen hebben te bezien en te beoordeelen.
Allereerst moeten we ons dus een begrip vorineii
van de beteekenis, die het rijsttekort heeft als na-
deelige factor in de welvaart van Nederlandsch Indië.
In onderstaande tabel zien wij de overschotten van
den rijstinvoer boven den uitvoer uit het buitenland,
vanaf
1890
tot en met
1922.
(in tonnen):
Javaen Madoera Buitengew. Ned. Indië
1890t/m. 1893-gemiddeld
43.141
67.893
111.034 1894
1897
,,
91.548
74.699
166.247
1898 ,, 1901
Wi”1
103.767
141.522
245.289
1902
1905
1E
97.920
128.974
226.894
1906
1909
126.524
157.140
283.664
1910. ,, 1913
:’_. 292.937
221.478
614.415
1914 ,, 1916
286.042
268.098
554.140
1917 ,, 1918
,;: —-
375.786
310.269
686.237
139.119
131.717
270.836 1920f
,
112.879
106.128
291.007
1921
i.
. . 561.807
171.444
733.251
1922,
L .
‘
–
489.853
220.416
710.269
Om nu de rio:i’male behoefte aan huitenlandsche
rijst te beoordedlen moet mende jaren
1919
en
1.920
uitschakelen; dat zijn de jaren van zeer beperkte
voorraden op de wereldrnarkten en hoogen. prijs. De
Regeeririg van Nederlandsch Indië was toen gedwon-
gen om de rijatconsimiptie zeer belangrijk te be-
perken. De Regeering verbood toen den invoer van
rijst, dien zij zelve, met uitsluiting dus van ieder
ander, ter -hand nam en .m.oedigde de teelt van andere
voedingsgewassen sterk aan. ik breng nog even in
herinnering, hoe zij ook door opkoop van een deel
der op Java geteelde padie en latere distributie
een zuinig rijstgebruik bevorderde.
De cijfers van de landbouwstatistjek in clie jaren
bewijzen, hoe in dergelijke abnormale tijden het mo-
gelijk is, de -rijst weer tijdelijk een kleiner plaats op het dagmenu te doen vervullen.
Over die uitschakeling van den rijstimporthandel
is in dien tijd heel wat
strijd
geweest, maar de
marktpositie was zoo gevoelig, dat bij zelfs bet:rek
–
kelijk geringe concurrentie, de
prijzen
onevenredig
opliepen. Daarom werd
bij
aankoop overleg gepleegd
-met de Regeeringen van The Straits Settlements en
Oey]on, waar gelijke bepalingen golden en waar de
Indische Regeering geen winst berekende, zich slechts
tegen verlies trachtte te behoeden, was de bevolking
het goedkoopst geholpen.
Uit bovenstaanden staat blijkt echter duidelijk, dat
de vraag naar buitenlandsche rijst in de laatste
15
jaar sterk is tpegenomen, m.a.w. liet tekort steeds
grooter wordt.
In het tijdperk
191611918
steeg voor Java ‘en Ma-
doera de rijstihvoer zelfs tot
12
pOt. van de totale
rijstproductie van deze beide eilanden.
Maar wanneer we den rijstinvoer op Java en Ma-
doera vergelijken met de resultaten van de volks-
tellingen, dan blijkt dat niet alleen in totaal, maar
ook per hoofd van de bevolking het verbruik van
buitenlandsche
rijst
is toegenomen.
En voor de buitengewesten ziet liet er nog on-
gunstiger uit. Daar bedroeg de invoer aan buiten
landsche rijst in
191611918
gemiddeld per hoofd
pl.m. 40 kattie, dat is ruim tweemaal zooveel als
op Java en Madoera (ruim
1.8
kattie).
Het is bekend, da.t Banka en Sumatra’s Oostkust
groote hoeveelheden
rijst
importeeren. In de jaren
191611918
niet minder dan
332
en
243
kattie per
hoofd. Deze
cijfers
zijn berekend met de bevolkings-cijfers volgens de administratieve gegevens op einde
1917.
Als -men aanneemt de cijfers van de bevolkings-
sterkte ter Oostkust van Sumatra van den oud-gouver- –
fleur H. J. 0-rijzen, te vinden in -het Kolortiaal Tijd-
schrift, Jaargang 11, No.
2,
dan is dat cijfer iets
minder, nl.
215
kattie, maar dat is toch nog ccii zeer
respectabel getal. (1 picol =
61,76 RO-. = 100
kattie).
1–Toe staan nu de kansen ten aanzien van de verdere
afhankelijkheid van rijstinvoer uit het buitenland in
de naaste toekomst en welke factoren zijn daarop van
invloed?
De bevolking blijft toenemen en we mogen, waar-
over straks, aannemen dat de rijstophrengst daar-
mede geen gelijken tred zal houden. Wel mogen we
uit de bevolkingsstatistieken afleiden, dat de toename
der bevolking op Java en Madoera relatief kiehier
wordt, iets wat te- voorzien was, maar toch zal die
bevolking in niet onbelaiigrijke mate blijven aan-
groeien. En het staat daarnaast mi. vast, dat eenc
eenigszins belangrijke uitbreiding van de rijstveldep
langs den algemeen gobruikelijken weg niet moge-
lijk is. Sedert
1.885
vertoont ,het cijfer der sawahs per
hoofd der bevolking nagenoeg -geen verandering. Ook
wanneer wij aannemen, dat de oude opgaven te laag
zijn, en dat is waarschijnlijk, dan blijkt toch het per.
hoofd beschikbare sawahoppervlak relatief te zijn
gedaald. Ook mag men mi. niet spoedig op ëene
merkbare vermeerdering der gemiddelde rijstprocluc-
tie per oppervlakte-eenheid rekenen.
Er zijn vel hier en daar plaatselijke productiever-
hoogingen geconstateerd, •o. a. dank zij -den aanleg
van irrigatiewerken, doch ‘daar staat tegenover, dat
er andere -streken zijn, waar de rijstproductie achter-
uit gaat, o. a. als gevolg van verloop der plattelands-
23 Juli 1924
ECONOMISCH.STATISTISCHE BERICHTEN
641
bevolking naar de groote steden om daar bij groote
werken te arbeiden en ook in verband met den achter-
uitgang van het aantal trekdieren.
Maar cene andere oorzaak, die nog meer te den-
keii geeft en in dezelfde richting werkt, is de ver-
mindering van hulpbetoon bij bepaalde werkzaamhe-
(leo in denrijstbouw, waardoor essentieele werk-
zaamhede.o, zooals wieden, tijdig nitpianten,
da.
min-
dc:r goed gebeuren. Ook cle inlandsohe landbouw maakt
een noodzakelijkcii tijd van overgang door enin der-
gelijke tijden zijn de omstandigheden niet bevorder-
lijk om de productiviteit der gronden
OP
te drijven.
We zien het reeds in enkele deden van Java, vooral
in liet Oostelijke deel, hoe er cene neiging valt waar
te nemen om inzake den landbouw cle productenhuis-
houding door een geidhuishouding te vervangen en
daarin zit voor den :risbouw een groot gevaar. Want
wanneer de in landsche rijstbouwer den arbeid voor
dien verbouw verciseht, niet meer in onderling hulp-
betooit kan verkrijgen, maar die zelfs voor een matig
loon in betaalden arbeid moet honoreeren, dan is
nog steeds waar, wat Sollewijn Gelpice meer dan 50
jaren geleden aantoonde, ul. dat dan de rijstbouw ccii
geweldig groot gcldeiijk verlies voor den verbouwer
zonde beteekencu, dat hij toen ter tijd op pIm. 50 mil-
lioen gulden jaarlijks schatte.
Of door gepaste maatregelen alles weer in de oude
banen kan worden teruggebracht of behouden, meen
ik te mogen betwijfelen, maar clan ziet het er voor
(tea rijsthouw op Java in de toekomst niet gunstig uit.
‘J’ot voor Icort speelde geld bij dien rijstbouwniet de voornaamste rol. Behoefte, over en weer, was in
die producterihuishouding de overheerschende factor.
Wijzigingen in den landbouw voltreicken zich in het
algemeen larigaam en zoo zal ook leering en leiding
door bevoegde krachten slechts uiterst langzaam
tastbare resultaten geven. Het volkskarakter, zijn ge-
loof en bijgeloof, e.n zooveel meer zijn oorzaken, dat
slechts uiterst langzaam verbeteringen worden aan-
van cd en toegepast.
Ook moet men met nog andere omstandigheden
rekening houden. Het is toch in den landbouw niet
enkel doel om de productie per oppervlakte-eenheid
zoo hoogdiogclijk op te voeren, maar om dat te doen
op economische basis. M.a.w. om
met behoud of voor-
uitgang van ‘dc product.iviteit van den bodem, de
cultuur het meest winstgevend te- doen zijn. Ja, het
zou zelfs Icutinen zijn, dat door meer economische be-
werking enz. en bij minder product de winst cmi.
groote.r is dan bij intensievere cultuur en meer
product.
En nu geeft ons cle rijstbouw zeer helangrijlce aan-
w’ij z ii gen.
Voor zooverre wij kunnen nagaan is, om bij Java
te blijven, waar we ‘t meeste van weten, in den loop
van zeer vele jaren -de productie per oppervlakte-een-
heid niet noemenswaaid vooruit- of aohteru.itgegaan
en dat terwijl de Javaan als regel zijn gronden niet
hemest (slechts een deel van Kedoc-Bagelen vormt
In erop eene uitzonderng). i)e eenige bomest.ing be-
staat uit het uit het irrigatiewater bezonlceu slib,
verweering van bodemhestanddeelen, cmi. Het gewas
neemt uit ‘den bodem en •het irrige,t.i.ewater een zeker
kwantum der hestanddeeleri mee en de natuur vult
(lat weer aan en juist voldoende voor een volgend
gelijk resultaat. We zouden dus mogen zeggen: hier
bestaat een natuurlijk evenwicht tusschen aanvulling
en product, een evenwicht waar de natuur zelve in
voorziet en die gaat, wat de aanvulling betreft, bui-
ten de portemonnaie van den landhouwer om. Nu
kan men dat natuurlijk evenwicht vertoren door b.v.
door toevoeging van diverse plauteovoedende stoffen
de productie te vôrhoogen. Hier en daar b.v. is ge-
bleken dat men met phosphaattoevoeging een hooger
product kan vericrijgen. Maar behalve dat phosphaat zal dan dat product ook van de niet in dien vorm toe-
gevoegde hodemhestanddeelen meer nemen en dan
blijft de vraag of ook daarin niet op kunstmatige wijze
ten slotte zal moeten worden voorzien, en dan de
groote vraag of dat, gezien oolc cle groote risico bij
rijstbouw (irrigatiewaterovervloed en gebreic, insec-
ten en grondplagen, enz.) eco.nomisoh is. Het lijict
mij volstrelct niet uitgesloten dat wanneer overigens
ivat betreft zaaizaad, tijdig planten, goed onderhoud,
enz. aan de eischen van rationeelen landbouw is vol-
claan, hij cln in latrdschen rijstbouw in onze Oost
zal blijken, dat de handhaving van wat ik noemde het
natuurlijk evenwicht het beste economische resultaat
zal geven.
Het is nog niet lang geleden, ‘dat een handelaar, die
groote hoeveelheden zwaveizure ammoniak naar
mcl
ië
exprteert voor de suikerretcuItuur, meende het rijst-
telcortvraagstuk
i.0
Indië te kunnen oplossen door de
rijstpl anters tot afnemers van zwavelzuro amni oriialc
t4 maken.. Afgescheiden nu van de vraag of Kromo
ertoe is te brengen kunstmest te lcoopen en of hij do
middelen ertoe zou hebben, ook wanneer die Icunst-
matig bemeste sawah door tijdoljic watergebrek of
cl oor Walang sang.it cmi. een slecht beschot gaf; en ook
gezien in het licht der proeven, die herhaaldelijk zijn
aangezet onder deskundige leiding en die als rcirei
adnw’ezen, dat eene dergelijke stikstofbemesting niet
onverdeeld gunstig was voor de korrelopbrengst, moet
men indachtig zijn aan -le uiterst goedkoope wijze,
waarop de natuur zelve inzake den rijstbouw, zooas
die sedert eeuwen daar geJroven wordt, het evenwicht
ttïsschen bod emeonsum jtie cii productie in o ddl e
h iidt.
‘Behalve om redenen in het volkskaralcter en in de
finane.ieele kracht van Kromo gelegen,
twijfel
ik aan
het algemeen economisch resultaat van dergelijlce
plannen zeer. Door selectie en het importeeren of
kweekeri van variëteiten, die een meer waardevol
product geven, kan zonder verbrelcing van dat natuur-
lijk evenwicht wellicht een beter economisch resul-
taat worden verkregen, maar ook slechts langzaam,
zooals de praktijic ons heeft bewezen.
Rijst
is een
plant, die zich uiterst gemakkelijk aan diverse om-
standigheden aanpast, zich wijzigt naar de omstan-
dighecien en er is wellicht geen landhouwgewas met
een accomoclatievermogen en van atievermogen, zoo
gioot
als
dat van de rijst.
Soorten van elders ingevoerd en daar van groote
p.roduetivite.it
, legden het in Lorten tijd zelfs tegen
middelmatig besehot gevende inian-dsche soorten af
of gingen, wat men noemt met spoed achteruit of
vijzigden zich in eene richting, die hun prioriteit
(led verloren gaan.
Inheemsche soorten met zorg geselecteerd en ver-bouwd, worden in de sawah meest te midden van tal
van variëteiten en vooral bstardeeringen zeer gewaar-
derd, maar legden het hij zorgvulcligon niet vermeng-
den verbouw in product op den duur af tegen in-
heemsche mengsels met evenveel zorg verbouwd. Ras-
uiver padiezaad is op Java oene hooge uitzoncle-
ring, maar het blijkt, dat de eeuwen den Javaansehen
rijstbouw’er naast meerdere andere waardevolle fei ten.
oolc hebben geleerd, ‘dat voor bepaalde streken bepaal-
de zaadmengsels voor hem economisch ‘het meest voor-
delig zijn. In die richting, al. hestudeering van de
samenstelling dier mengsels, wordt door het Depar-
tement van Landbouw ook gewerkt, maar opbrengst-
vermeerdering met groote sprongen mag men ook
daarvan ni.et
verwachten. Vatten we al het boven-
staande samen, dan is de kans dus groot, dat de rijst-
productie per hoofd op Java en Madoera ook in de
Icomende jaren eer zal afnemen dan toenemen.
Zeker, er zijn wel plaatselijke productieverhoogin-
en geconstateerd hier en daar, maar als regel leiden
die tot even groote plaatselijke vermeerderde con-
sumpti•e en ‘dat ‘helpt dus weinig of niet om de vraag
naar buitenlandsehe rijst te verminderen. De laatste Jaren. kan het totale rjstverbi-uik per hoofd globaal
worden geschat op 1,65 picol per jaar, waaronder
642
ECOOMISCH-STAi’ISTISCHE BERICHTEN
23 Juli 1924
0,18 picol aan buitenlan’clsche rijst en dat
is
ongeveer
drie maal zooveel als in het tijdvak 1902/1909 per
hoofd aan buitenlandsche rijst werd verbruikt.
Met het oog op de dus vermoedelijke afname van
de rijstproductie per hoofd in de komende jaren en
in verband met de over het algemeen gestegen koop-
kracht van de ‘bvolking, de toenemende differentiee-
ring •der inlandsche maatschappij en de daarmee
samenhangende toenemende sterkte der tedeIj.ke be-
vol king ten koste van di.e op het land, mogen we ver-
wachten, dat wat Java en Madoera betreft, de vraag
naar buitenlandsche rijst ook in de komende jaren
nog zal stijgen.
En voor de buitengewesten staat de zaak niet au-
ders. De steeds nauwere aansluiting van verschillen-
de streken aan het wereidverkeer, gepaard aan de
neiging tot handeidrijven hij den Maleier, heeft een’
Vrij uitgebreiden inlan dschen landbouw doen ont-
staan van producten voor de Europeesche markt,
zoo-
•als koffie en rubber, die den rijsthouw maar aJ te
vaak op den achtergrond heeft gedrongen en de vraag
naar buitenlandscho rjst doet stijgen. Eeno uitbrei-
ding van beteekenis van den inlandschen rijstbouw
in de ibuitengewesten op den tegeuwoordigen grond-
slag en in dien zin, dat de behoefte aan buitenland-
sche rijst er door zal verminderen, is voorloopig niet
te verwachten, ook niet als gevolg van bevioeiings-
werken., lancihouwkolonisatie, enz., die overigens
slechts langzaam vorderen en •die, hoewel ongetwij-
feld de plaatselijke welvaart vorhoogende, op- den
duui niet kunnen leiden tot belangrijke overschotten,
zoolang de verbouw op de gebruikelijke wijze ge-.
schiedt, d.i. met behulp van een onevenredig aantal
handen. Maar vooral in de buitengewesten bestaan
nog groote mogelijkheden voor uitbreiding, voorna-melijk van den grooten landbouw en van mijnbouw-
industrie. Wanneer de Regeering ‘haar heiastingpol i-
tiek eens grondig zal hebben herzien en het Euro-
peesche kapitaal waarborgen krijgt tegen
wille1eur
in ijze en aard van ‘cle belastingheffing, waarborgen
clie thans niet bestaan, dan zal de ontwikkeling ,jn
die richting nog belangrijk kunnn voortschrijden en
daarmede samengaan een toenemeude vraag naar rijst voor de voeding van het van elders ingevoerde werlc
volk. Eene dergelijke ontwikkeling doet dus de rijst-
behoefte stijgen.
De kans is dus -groot, dat de vraag naar buitenland-
sche rijst ook in cle buitengewesten in de komende
jaren nog verder zal toenemen en ook daardoor wordt
de urgentie van het vraagstuk der rijstv•oorziening
van eigen bodem geaccentueerd, eene voorziening dus,
die belangrijke opvoeriug ‘van eigen rijstproductie
beteekent.
Maar voorcial; we de vraag bespraken, welke midd.e’
inu in aanmerking kunnen kome.n om in het rijstte-
kort van eigen bodem te voorzien, moeten we toch
nog eerst eens onder de oogen zien, welken invloed
deze relatief groote en steeds stijgende afhankelijk-
heid van rijstinvoer uit het buitenland uitoefent op
sociale en econornischc verhoudingen i:n ‘t algemeen
en in tijden als in 1.919/20, toen het buitenland maar
aan een beperkt gedeelte van de behoefte en dan nog
slechts voor fabelachtige prijzen kon voldoen.
Dan moet de overheid, om erger te voorkomen, de
taak van opkooper en clistributeur op zich nemen
met gedeeltelijke uitschakeling van de in normalen
tijd daarvoor aangewezen organen der maatschappij
en het ligt voor de hand, dat een dergelijke abnor-
male function.neering zoowol in economisch als so
;
ciaal opzicht belangrijke nadeelen met zich sleept,
zooals trouwens in andere landen evengoed is ervaren.
Zeer vele millioenen guldens waren ons bespaard
gebleven, indien wij minder afhankelijk waren ge-
weest van rijstinvoer uit het buitenland. Wij hadden
e abnormaal hooge rijstprijzen mçt hun storenden
invloed op de volkshuishouding en op verschillende
sociale verhoudingen beter kunnen beteugelen en
daarmede veel verstrekkende schade kunnen voorko.
men. Waar wij die tijden nog maar pas achter den
rug hebben en de gevolgen nog lang niet uitgesloten
zijn, behoef ik hierop niet nader in te gaan.
Nu zal een enkele wellicht, willen zeggen, dat der-
gelijke tijden toch wel niet meer zullen terugkomen.
hierop antwoord ik, dat er onder de deskundigen
zeker slechts weinig zullen gevonden worden, die
meenen, dat wij thans aan den ingang staan van een
tijdperk van rust en normale verhoudingen. In tegen-
deel, men behoeft geen optimist te zijn of spoken te
zien op klaarlichten dag, wanneer men als de vaste
overtuiging uitpieekt, dat het verstoorde evenwicht
nog lang niet hersteld is en dat een kleine verschui-
– ving van gewichten ons ingewikkeld systeem van
balanen weer geducht, uit het lood kan slaan.
Alleen reeds hiei-om blijft de urgentie van het on-
derwerpelijke vraagstuk tot op den huidigen dag
onverminderd van kracht, zelfs al
zijn
voor het oogeu-
blik de rijstprijzen van cle exportlanden, die Neder-
laodsch Indië voorzien, vrijwel gelijk aan die van
1913.
Men hedenke voorts, dat Nederlandsch-Indië ir
191.4 tot en met J.918 reeds 16 pOt. van den gehee-
len rijstexport uit Burma, Siarn en Indo-China af-
nam en dat- Japan, bij tegenvallen van zijn padi-
oogst, zeer groote hoeveelheden
rijst
aankoopt te
Saigon en Rangoon, namelijk tot hoeveelheden van
tot 11. millioen picols; verder, dat de rijstexport
van Indo-China (gemiddeld pl.m. 1.200.000 ton) aan
groote schommelingen onderhevig is in verband met
mislukking van den oogst; en ten slotte, dat
bij
oDgst-
mislukkin.gen in do andere provinciën van Britsch-
Indië zeer belangrijke hoeveelheden van het rijstsur-
plus van Burma voor Britsch-Indië bestemd blijven
en de export tijdelijk wordt stopgezt.
Er is echter nog moer te zeggen over de urgentie
van ons vraagstuk en daai’bij heb ik liet oog speciaal
op de .Buitengewesten gevestigd.
Wij mogen de grooto iandhouwo’ndemneminge.n en
mijnbouwindustrieën beschouwen als de hoeksteen
‘art dc welvaart der meeste groote eilanden der Bui-
tengewesten. Deze ondernemingen werken met werk-
volk, dat voor verreweg het meerendeel van elders is
i rigevoerd.
Een zeer belangrijke factor iii de hestaanszekerhe.id
van bijna al die ondernemingen is dus, dat men
voortduring
voldoende rijst kan invoeren -voor dit
werkvolk. Zeker :is het ook van belang, dat men de
rijst niet te duur behoeft te koopen, daar deze, een
deel van het loon uitmakende, den kostprijs van het
pioduict sterk kan beïnvloeden.
In de distributiojaren werd hierdoor – voor millioe-
non schade geleden.
Doch van veel moer belang is voor die onderne-
mingen de vraag, of zij er wei altijd op kunnen relce-
nen, dat er voldoende rijst verkrijgbaar is voor huu volk. Welnu, hij den tegenwoordigen stand van za-
kcn bestaat die zekerheid beslist ri:i.et. En men ga de
gevolgen eens na voor die bedrijven, indien de onder-
nemers voor langeren tijd niet de hand kunnen leg-gen op voldoende hoeveelheden van liet lioofdvoe-dingmiddel. Zij zullen dan hunn.e bedrijven geheel
of gedeeltelijk moeten stopzetten en hun volk geheel
of gedeeltelijk moeten terugzenden naar het land
van oorsprong en dat dit al zeer spoedig vele mii-
lioenen schade zal beteekenen, behoeft geen betoog.
Onze afhankelijkheid van den huitenlandschen rijstin-
voer is dus mede een dier factoren, die dle veilige
basis ondermijnen waarop dergelijke groote onder-
nemingen zich uiteraard hij voorkeur wenschen te
vestigen en zoo zal die afhankelijlheid, vooral als zij
nog toeneemt, aan de verdere ontwikkeling der Bui-
tengewesten niet onbelangrijk in den iveg kunnen
staart.
J. SIBINGA MULDER.
(Wordt vervolgd).
23 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
643
Ci./CULATiEJ3ANi( EN PAELlMENTAiR
REGEE.REN.
II
(Slot).
Prof. Bru,ins beroept zich voor zijn betoog, dat cle
ci rculatiebank eigerilijlc geen verpl.ihtLrig zou hebben –
aan den Staat rneclew’erking te verleenen hij het finan-
cibren van ‘viottoncie schuld
O
nieuwe regelingen, die
;.getroffen zijn tusscheti den Staat en de circulatie-
-banken in Oostenrijk en Hongarije. Hij had er nog bij
kunnen voegen, in Polen. Doch Prof. Bruins voelt
zelf, dat de uitzondariugstoestaiden in deze landen
wat het geidwezen betreft, de reeii.ngen, waarop hij
doelt, in het licht plaatsen van uitzoncleriiigswetge-
ving. :Daarom zoelçt hij zijn kracht in een ander voor-
beeld, het voorbeeld van cle Zwi.tsersche National
Bank. In de jongstevci-gadering van de Zwitsersche
Nationat Bank heeft, naar Prof. Brui ns herinnert,
de nieuwe President ]3urcl
– de Bank gemeend heeft thans te kunnen terugkeeren
tot het ouder cle abnormale omstandigheden van iie oor-
logs- en na-oorlogsjaren tijdelijk verlaten principe om geenerici papier van overheidsl idianten in disconto te
nemen. Cantoiiaal en Genieentepapier zal, behalve in ge-
val van hooge uitzondering,
in iie toekomst niet meer
aanvaard worden”.
Dit is allicht naar het hart van Prof. I3ruitis ge-
sproken. Ook naar het hait van cle bestuurders van
de Nedorlandsehe Bank-in 1831, die, naar Mr. Visse-
ring ons in liet Haagselt Maandblad, van Mei mecle
deelde, weigerden om Staatsp:romessen in disconto te
nemen.
Wij echter kunnen in de positie thans door de Zwit-
sersche National Ba’nk aanvaard niet anders zien,
dan als cle uitdrukking van de mentaliteit, dat feitelijk iut zijn aard liet beheer van pu.bl i ekrechtelijke licha-
men voor het nationale geldwezen gevaarlijk is. Er
Iclinkt in deze beslissing voor os iets als de waar-
schuwirig: ,,Wacht n vooi den hond!” De-zelfde
wa.a i-schu ving, zij liet in zeer voorzichtigen
‘Oifli.
klinkt ook in het tweede artikel van Prof. Bruins,
,,Ec.-Stat. Berichten.” van 14 Mei.
Wij komen tegen, deze mentaliteit op. Aan de cii–
c:ulatebank in Nederland is door den Staat de taak
opgedragen de hoeveelheid circulatiemiddelen, clie in
omloop moeten zijn en mogen zijn voor een goed
fnrictionee:rend geidwezen, te regelen. :De circulatie-
bank heeft dus tot taak in cie geidbehoefteri van han
del en bedrijf te voorzien. Ook in dezen zin, dat 7ij
voo:r de voor handel en bedrijf veroi.schte credi.eten
linie medewerking verleent. Doch decirculatiehanic
in Nederland heeft ook tot taak, hare medewerking
te ve:rieenen ter voorziening in cle credietbehoeften
van puhflekrechteli.jke lichamen. Een. onderdeel van
de taak tronwens, die door de tegeuwoordige directie,
toet name door Mr. G. Vissori.ng
, President van de
‘Nederlancische Banic, niet principieel woi-clt ontkend.
Een opvatting als die van dcii President van de
Zwitsersche National Bank achten wij ten eenenmale
trijdi.g met de belangen, wier hehartiging aan de
eirculatiebank is opged:ragen. En zou naar ons oomdeel
ci Nederland zeker niet lcu.nncn worden gedoogd.
In liet tweede artikel van Prof. Bruins treedt
voorts sterlc op den voorgrond cle gedachte, dat geld
uit leening verkregen, in de handen van openbare
lichamen eigenlijk n:iet heelemaal veilig is, en dat het
voor cle productie veel beter is, wanneer geld voor
kapitaalsu.itgaven bestemd, i:iiet terecht komt in de
handen van publielcrechtelijke lichamen, ‘doch in clie
van particulieren.
Wij hebben hierbij liet oog oi liet betoog van Prof. Bruins, blz. 454, le kolom, waar hij verband legt tus-
si:l’icmi het aangaan van gel.dleeniiagen d
ooi
: publiek-
i-ehtelijke lichamen en ,,intering
01)
het volksvermo-
gen”. Indien beleid van publieki-echtelijke lichamen
voldoet aan de eischen door Prof. Bruins gesteld in
zijn ,,Memorandum” voor de Brusseische Conferentie
en -door ons ten volle aanvaard, de eischen van siui-
tende budgetten en goede leenirigspolitiek, zoo ,,dat
g’ew’on.e uitgaven, door gewone inkomsten en belastin-
gen worden gedekt, en dat ]een.ingert slechts worden
loegestaan voor kapitaalsu.itgaven”, dart ‘kan het aan-
gaan van geld leeningen niet leiden tot inte.ring vait
licti volksvermogen. Immers dan geschiedt bi} het
aangaan van geldleertingeri niets anders clan omzetten
van volksvermogen in een anderen vorm. Aan vollcs-
vej.ntogen in de.n vorm van. beleggingsgeld, aan volks-
vermogen, dat belegging zoeict, wordt belegging ge-
‘hodlen in leeningen. door puh]iekrechtelijke lichamen,
iiie voor .rnaatschappelijlc procluctieve doèieinden naar
hel; oordeel dlee voiksvertegenwoo:rd iging en der Ee-
geering, worden aangewend.
liet is voor ons onverlclaarbaar hoe Prof. Biuius te
dezcu opzichte aan ,,inter’i ug van vol.lcsvermogcn”
kan denken. Dc reden is niet, dat hij aan cie publiek-
reelitelijke lichamen geen plaats toelcent in val; hij
noemt cle uitbreicling van liet prod uctieappara.at. Hij
ziet zeer wei, dat de verbetering van het productie-
apparaat – hij noemt ver’lceersdoeleiriden, havenaan-
leg, etiz., doch hij zou ook hebben lcu.nnen noemen:
sl;.iclitimig en uitbreiding van prodkicteve Gemeente-
bedrijven enz. – tot de taalc der puhliekrechtelijlcc
lichamen behoort. Hij aanvaardt dus ten volle, dat
‘voor ‘zulke kapitaalsuitgaven voor cle verbetering van
de zijde der publ iekrechtelijke 1 ic.hainen van dit pro-
clubtie-appitraat, moet worden geleend immers Prof.
:Brnins betoogt de noodzalcelijkheid van belasti ngvcr-
laging. Indien echter, voor prodi,tctieve doeleinden
door publielcrechteiijlce lichamen niet werd geleend,
doch indien werd getracht de daartoe vereisehte uit-
gaven uit heiastinggelclen te bekostigen, da’n zou dit
zeer sterke, ‘in ons oog ouredelijke en oncluldbare, he-
lasti ngverhooging heteelcenen.
Indien nu vast staat, dat ook volgens i?rof. Brit i os
door puibliekrechtelijke lichamen voor productef ge-
achte kapitaalsuitgaven moet worden geleend, clan
hegi-ijpen w’iJ zijn klagen iii of,. over liet leenen Oj) clie
grbndlagen! De vraag of die leeningen geschieden int
hel; binnenland of in het buitenland, is, wij betoogden
liet reeds in een vdrig arti.lcel, voor ons een vraag
n opportu niteit. Zonder twijfel zullen publicicreeli-
tclijke 1 ichamen anti leenen in het binnenland de
voorlceur geven. IDoch even ongetwijfeld zal liet ho !’i
dicht zijn, gezien hun taalc om te zorgen. voor vom-
beten ni’g van liet productie-apparaat, oni
. .in liet bui-
tenland te leenen, wanneer de binnenlandsche markt,
oni welke reden dan ook, voor het plaatsen van d.e
door publi elcredhtelij Ide 1 icha’men vereisehte leeni ngon
seen passende gelegenheid biedt. Doch waarom nu
zijn zulke leeningen niet gewenscht, zooals Prof.
Bm*iins betoogt? En waarom mag hier gesproken won-
den van ,,intering” van het vnllcsvermogen? Terwijl
Icapitaal saaiiwendi.ng door particulieren voor verbe-
tering van liet productie-apparaat naar hun inzicht,
mii deze lcw’ahifi.catie van Prof. Brui.ns onticomnt?
Is P:rof. Bruins er zoo zeker van, dat de verbete-
ring van het productie-apparaat door kapitaalsaa.n-
wending, in ‘handen van particulieren. ‘zoo hoog ver-
hoven, staat hoven diezelfde lcapitaalsaanwending i.n
handen van publiekrechtehijke lichamen?
Indien Prof. Bruins deze zekerheid heeft, behoeft
zij voor hem nog geen blijde zekerheid te zijn. Voor
ons zou zij stellig een hedroevencle wezen.
Doch, hoe dit ‘ook zij, liet mag van. i’i-
.of. Bruins
vordlen gevraagd, dat hij van deze zekoyheicl reken-
schap zal geven. 01) deze punten is een uitsluitend
betoog van wie oolc onvoldoende. Wij veroorloven ons
‘oo.rloopig ‘cle meening, dat Prof. Bruins hij dit deel
van ‘zijn betoog zich te steric heeft laten lei’den door
iie houding van den President van de Zwitsersche
National Bank, Burcichardt. die lclaarbljkelijk van de
gestie van publiekrechtelijke
lichamen
‘al ‘heel weinig
moet hebben. Oiibevanigen. waarneming leert naar
onze meening, ‘dat degestie van pubhiekrechtehijke
644
ËCONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Juli 1924
lichamen in Nederland met name ten opzichte van
kapibaalsaanwencling beter oordeel verdient.
1
–
let stemt in een poleiniek tot bijzondere vreugde,
wanneer men op althans dn punt tot overeenstem-
luing kan komen. Zoo zijn wij verheugd het met Prof.
Bruins eens te zijn, dat er bittere behoefte bestaat
aan voldoende gegevens om de vraag onder het oo
le zien hoe 11et in Nederland nu werkelijk met do
lmpitaalvorming staat. Kapi taalvormi ng, ook hier
over bestaat geen verschil, die in ieder productiestel-
sel bij toenemende bevolk:ing en zelfs hij stilstaande
bevolking, maar bij uitbreiding van behoeften, nood-
zakelijk is. Wij hebben behoefte aan die gegevens.
Ook om te kunnen beoordeelen wat er waar is vait
(Ie bewering, thans heel vaak gehoord, een beweri.ng
(lie op het eerste gezicht volstrekt niet onwaarschijn-
lijk klinkt, dat ons belastingstelsel do economisch
vcreischte kapitaalvorming belemmert. Maar wij zijn
liet ook met Prof. Bruins eens, dat wij over’ deo-
geveus om in deze mater:i.e een gedocumenteerd oor-
deel uit te spreken, niet beschikken. In ieder geval
nog niet beschikken. Waar wij deze overeenstemming
vooropsteiien, vragen wij Prof. Bruins om; in afwach-
ting van het oorçleel, dat later op grond van dze
gegevens zal kannen worden gevormd, liet ook hierin
met ons eens te zijn, dat het beter is nog wat. .f,
wachten met de gemeenten hard te vallen ten opzichte
vin het nadeel, dat door hun beleid aan de kapitabl-
vorming, aan cle ,,surpiusvorming” wordt toegebracht.
Het oordeel heeft zonder twijfel meer waarde, van.-
neer het op aantoonbare feiten is gegrond.
1)
F. M. WIBAUT.
[De vraag, waar het om gaat, blijft, oök na de beide
jongste artikelen van den heer Wihaut, deze: Wat
moet de Nederlandsche Bank ‘doen, wanneer de over-
heid hare medewerking vraagt voor een kasbeleid, dat
tot kunstmatige koopkrachtcreatie voeren moet? Het
eenige antwoord, dat mi. mogelijk is, is dit, dat de
Ned. Bank in zoodanig geval tegenover de overheid
geen ande:r standpunt mag innemen, dan hetwelk’j
tegenover ieder ander zou laten gelden, en •dus deze
medewerking niet mag verleenen. Dat een dergelijk
kasbeleid in den regel zal voortvloeien uit een ‘onjuitt
begrootingsbeleid – de opmerkingen dodr den heer Wibaut over het veiiband tusschen beide gemaakt,
onderschrijf ik, ‘zooals reeds uit mijn vorig artikel
bleek, grooteudeels Iran hierin geen veran’deriiig
brengen. Wil de overheid een onjuist hegrootingsbe leid voeren en ziet zij lcans dit te financieren zonddf
kunstmatige koopkrachtcreatie, dan zal van de zijde
der circulatiebank geen belemmering worden ondér-
vonden. Is kunstmatige koopkrachtcreatie echter wel
het gevolg, ‘clan ‘zou de centrale bank haar plicht ver-
zaken, indien zij aan •den aandang om een dergelijk
kasbeleicl mogeiijlc te maken, toegaf en daarmede de
natuurlijke rem tegen het onjuiste hcg.rootingsbeleid,
waarin dit kasbeleid zijn oorsprong vindt, wegnam:
T erecht wijst oolc de heer Wibaut zijnerzijds op het
betreurenswaardig tekort aan gegevens omtrent den
werlceijkon omvang der Icapitaalvorming hier tè
lande. De studies, enkele malen door prof. Bongér aan
liet Nederlandsche volksinkomen en vermogen
wijd, in hoeveel opzichten belangrijk, doen dit tekôrt
aan materiaal duidelijk uitkomen. Waar echter el
op gewezen kan worden, is op een reeks symptomen,
die in onderling verband omtrent den omvang der
lcapitaalvorming, zoo niet kapitaalintering, hier te
lande tot pessirnistische conclusies moeten leiden. Na
hetgeen ik dienaangaande reeds in het nummer var
21 Mei ji. opmerkte, behoef ik hierop thans niet nader
in te gaan. Een en ander is echter voldoende om ook
1)
Prof. Bruins zal ons zeker ten goede houden, dat
wij op dit punt op deze plaats niet verder vooruitloo.
pen op den inhoud van ons praeadvies voor de Vereeniging
voor Staathuishoudkunde en Statistiek, dat mede hierover
moet handelen.
dit vrnastuk Vhans met grooten nadrük aan ‘de orde
te stellen. De jongste nota van den Nijverheidsraad
verdient in dit opzicht alle toejuiching. B.]
HET RAPPORT DER COMMISSIE KÖNJG.
:D.d. 30131 Januari 1924 werd door de Ministers van
Waterstaat en van Financiën eene Oommi.ssie inge-
steld met opdracht van advies te dienen omtrent de
principieele vragen welke zich voordoen bij de
weder-
openstelling
van dan Postchèque- en Girodieust Ik
Culrsiveer dit woord ,,wederojenstelling” omdat het
wel’ teekenend mag genoemd worden, dat nog steeds
geleefd wordt in do wel wat naïeve ‘gedachte, ‘dat de
Postchèdlue- eu Girôdienst nog heropend zou ldunn,en
worden en me.n dus niet een
nieuwen
dienst zal gaan
openen. Deze zelfde gedachte ‘heeft eerst den Directeur
der P. 0. en 0.-dienst parten gespeeld, die steeds op
korteu tijd heropening beloofde, totaal miskennendc
de moeilijkheden van herstel eener in d’e war geloopwi
administratie, en dan nog wel eener administratie, die
daarom zoo, moeilijk te ‘herstellen was, omdat de
tegenpart,ijen voor het meerendeel wei geen boek-
houding er op na zuilen gehouden hebben; oo]c later
heeft do
lveropenin.gs-gedachte
in den weg gestaan aan
een spoedige
opening
van een P. 0. en G’.dienst.
Thans nu men ‘dan werkelijk spoedig hoopt te
openen :is de dienst verloopen, alle saldi zijn nagenoeg
uitbetaald en men :heeft de kans laten vergaan om bij
den opbouw van een nieuwen ‘dienst gebruik te maken
van den ,,goodvill”, ‘die nog in den ouden school.
Tijd pleegt in officieele aangelegenheden geen
groote rol te spelen; ‘dat
tijd
echter geld betoekent
heeft deze geschiedenis ton det.rtmento van de schat-
kist wedler eens aan getoond.
De commissie König heeft’ terecht haar taak opge-
vat, niet als het oplappen van het oude mechanisme,
doch heeft gemeend zich te moeten ‘bezighouden met
alle vraagstukiden, die bij de inrichting van een giro-
dienst te pas komen, waarbij natuurlijk de geschiede-
nis van. den thans gesloten P. C. en 0.-dienst tot
ïeern’g kon strekken. Aan het sipt van haar betoog
spreekt de commissie clan ook van een ouden en een
fl’.ieuwen dienst, daarmede van het idee van een ver-
keljke ,,heropening” inderdaad afscheid nemend. Men
heeft de commissie wel veriveten, dat zij omtrent :1e
interne administratie zich te weinig positief heeft
uitgelaten, n..i. ten onrechte. Hier geldt slechts één
raad: heuoemt competento men schen als leiders en be-
taalt hen naar verdienste, een raad, dien de commis-
sie dan ook geeft op blz. 32, waar zij aanraadt het
personeel op arbeidscontract aan te nemen. Wat in-
tusschen de grooto principieele punten aangaat, heel t
de commissie een zeer belangrijk materiaal bijeen ver-
zameld, en donciusies gemaakt, •die naar thans uit het
schrijven van den Minister van Waterstaat d.d. 30
Juni blijkt, hij het in bedrijf stellen ter harte genomen
zijn. Als punten van onderzoek heeft de commissie de
volgende geformuleerd:
1. Besten diging vati den Postchèquo- en (Ii no-
dienst.
11. Het stelsel, dat gevolgd zou hehooren te worden.
Locale rekeningen.
Zelfstand.ighcid van den P. C. en 0.-dienst.
Personeel.
Rentevergoeding.
Tarieven.
Belegging.
Opening van den dienst.
Een 10e punt handelende over de wijze van he.i.’eke-
ning der resultaten ware mi. wel op zijn plaats ge-
weest. De hoogst incomplete en geflatteerde cijfers der resultaten-rekening van den ouden dienst recht-
vaardi gen het stellen van strikte eischen daaromtrent,
willen we weer niet sohijnresultaten in plaats van
werkelijkheid voor ons zien. Bij punt VII is deze
aan gelegenheid vel aangeroërd, doch niet afdoend be-
handeld, slechts •wordt daar de overigens zeer wel te
23 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
645
verdedigen stelling geponeerd, dat cle dienst eerst self-
su.pporting zal zijn, indien zoowel het gederfde chèquc-
zegel verdiend, als de porto-vrijdom intern ver-
rekend is.
Omtrent de conclusies waartoe cle commissie komt,
moge nog het volgende dienen.
De commissie stelt zich terecht
01)
het standpunt,
dat de P. 0. en C’r.-dienst moet dienen ter vergemak-
kelijking van het betalingsverkeer, en niet is een
beieggin gsin stituut.
De commissie is dan ook eeustemmig in haar oor-
deel, dat in pri ricipe gëen rente behoort te worden
vergoed, al zou een minderheid althans in het begin
daarvan niet geheel willen afzien.
Eveneens wordt door deze houding tegenover de
taak van den P. 0. en G.-dieust principieel het stand-
punt der commissie bepaald ten opzichte van de vraag:
centraijsatie of decentralisatie. Immers niet zoozeer
het giro-verkeer dan wel het gebruik van cheques
wordt •door centralisatie voornamelijk vertraagd.
Eenstemmig is de commissie in haar oordeel, dat
de decentralisatie van vroeger niet weer behoort te
worden ingevoerd. Evenmin acht de commissie een
districtenstelsel, zooals dit geldt in Frankrijk en
Duitschiand, in verband met de geringe afstanden in
ons land, wenschelijk. De meerderheid der commissie
acht het intussohen wel gewenscht, zij het dan wel-
licht niet direct bij •de opening van den dienst; giro-
kantoren te Rotterdam en Amsterdam te openen, spe-
ciaal tea bate van het locale giro, daarbij wijzende
op ‘het groote percentage locale overschrijvingen, welke
daar steeds, werden verricht. Als tweede aanbeveling
van hare conclusie voert de meerderheid aan, dat door
het stichten van aparte giro-kantoren te Amsterdam
en Rotterdam elk argument, dat uit een oogpunt van
gemak van het betalingsverkeer voor gemeentelijke giro-diensten zou kunnen worden aangevoerd, voor
de instandhouding •daarvan komt te vervallen ,,en
slechts economische onjuiste versnippering overblijft”.
Doet deze redeneering reeds zwak aan, immers het is
de vraag of een gebrek aan genoemde motieven de
oprichting en instandhouding van een gemeentelijken
giro-dienst zal kunnen beletten (de Amsterdamsche gemeentelijke giro-dienst concurreerde immers ook
‘ioeger met het gedecentraliseerde Rijksgiro), de
argumentatie van de minderheid, die één centraal kan-
toor voorslaat,
lijkt
mij sterker. Niet alleen meent de
minderheid, dat, als het hek eenmaal van den dam is,
andere plaatsen ook om een giro-kantoor zullen vra-
gen, maar ook zal h.i. het groote voordeel van pre-
ventieve contrôle, ziet men van algeheele centralisa-
tie eenmaal af, weer verdwijnen. Moge dit laatste be-
zwaar nog wel te ondervangen zijn; het eerste komt
mij zeer sterk voor, vooral met verwijzing naar België,
waar de belangrijke centra als Antwerpen, Luik en
(lent het zonder eigen giro-kantoor zeer goed stellen.
Mogelijk, dat speciaal snel en frequent vervoer
van de Rotterdamsche en Amsterdamsche giro-post
naar en van Den Haag, Qok nog de snelheid van be-
handeling kan verhoogen en wellicht gelijkstellen
met behandeling der ovei’boekingen ter plaatse.
Voor overbrenging van den P. C. en G.-chenst van den Minister van Waterstaat naar dien van Financiën
blijkt de commissie niet te ge’voelen, al is voor de
redeneering van het eene lid, dat voor de overbren-
ging naar Financiën pleit wel wat te zeggen, van-
neer hij meent, dat
bij
algeheele centralisatie toch
reeds de band met de posterijen zeer los wordt. Hoe dit ook zij, in elk geval is het gewenscht, dat de Mi-nister van Financiën een waakzaam oog houdt, zoo-
wel op de manipulaties der gelden als op de werke-lijke bedrijfsresultaten van den dienst.
Oetrouv aan haar principe den P. 0. en G.-dienst
in de allereerste plaats in dienst van het betali ngs-
verkeer te stellen, stelt de meerderheid der commis-
sie voor, gireering kosteloos te doen plaats vinden,
doch de chèque- en stortingsrec’hten iets te verhoogen.
De Minister zoowel als de nieuwe Directeur van den
P. 0. en G.-dienst blijken het met de strekking van
het rapport thans in hoofdzaak eens te zijn. Voorge-
steld wordt thans immers door hen:
afschaffing van de rente van de saldi;
bestendiging van het kosteloos gireeren;
invoeren van een progressief stortingsrccht;
invoeren van een progressief chèquerecht;
c. voorloopig geen vestiging van giro-kantoren te
Amsterdam en Rotterdam.
Ongetwijfel.d zullen deze voorwaarden het publiek,
dat op kosten der belasti ngbetalers zoo verwend was,
aanvankelijk wel wat tegenvallen. Wanneer hier ecu-
ter behoefte is aan een goeden girodierist, die niet als
beleggings-instdtuut werkt, dan zal •de dienst onge-
twijfeld op zijn eigen terrein opbloeien. De nieuwe
1)irecteur geeft blijk de zaak op hare eigen merites te
willen opbouwen, hetgeen nu hij begint onder zoo
moeilijke omstandigheden zeker te waardeeren valt.
rIj
en
slotte moge hier nog vermeld worden het schrij-
ven van de Directie der Kasve.reeniging aan den Mi-
nister van Waterstaat, waarbij zij de verwachting uit-
spreekt, dat in de toekomst weder zoowel de begun-
stigcle niet alleen door het gironummer als ook het
giro-bedrag niet alleen in
cijfers
zal moeten worden
vermeld. Het is inderdaad te hopen en laat ik erbij-
voegen ook te verwachten, dat men deze zon ondoor-
dachte nieuwigheid
bij
de opening van den dienst niet
meer zal aantreffen.
CRENA DE IONGU.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over
de maand Juni 1924, vergeleken met de overeenicom-
stige cijfers van Juxi 1923.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
34.538.616 op tegen
f
35.103.930 in Juni 1923 en vertoonen mitsdieii een achteruitgang van
f
1.165.314. De totale opbrengst in de afgeloopen
maand overtrof evenwel de raming met een bedrag
van
f
1.460.533.
• De opbrengst over het eerste halfjaar van dit jaa.r
bleef bij de opbrengst in het eerste halfjaar van 1923
een bedrag van
f
9.664.504 ten achter, terwijl de
ramin.g met een bedrag van
f
10.494.663 werd over-
schreden.
In vergelijking niet de ove.reeukomstige maand van
het vorig jaar vertoonden in Juni 1924 de personeele
belasting, de wijn-, cle bier-, de zout- en de tabaks-
accijns, de registratierechten, de sicccessierechten, cie
statistiekrechten en de loodsgelden een hooger op-
brengstcijfer. Daarentegen brachten minder op de
grondbel asting, de inkomstenbelasting, cle divi cierid-
en tantièmebelasting, de vermogensbelasting, cle sui-
ker-, de gedistilleerd- en de geslachtaccijns, de zegel-
rechten en de invoerrechten.
De grondbelasting, die de vorige maand een be-
langrijk hoogere opbrengst gaf te boeken (ruim
f
2,2
millioen kwam meer binnen dan in Mei 1923), vei’-
toont in de afgeloopen maand een achteruitgang van
f
51.222, waardoor de hoogere opbrengst van de vorige
maand weder voor eell deel wordt gecompenseerd. De
totaalopbrengst over het eerste halfjaar van 1924
overtreft de opbrengst over de eerste zes maanden van
1923 met een bedrag van
f
1.026.258; de raming werd
daarentegen niet bei.eikt. De opbrengst in de eerste
zes maanden van het loopeude jaar bleef n]. bij de
raming met een bedrag van
f
32.150, ten aclitei’. De
personeele belasting vloeide in de afgeloopen maand
ruim: tegenover een opbrengst van
f
2,3 m:iilioen in
Juni 1923 staat in de afgeloopen maand eene op-
brengst van
f
2,7 millioen.
De inkomstenbelasting bleef gedurende do eerste
vier maanden van liet loopende jaar steeds beneden
de ontvangsten in cle overeeiikomstige maanden van
het vorig jaar, terwijl in Mei j.i. eene hoogere op-
brengst van
f
1.179.336 viel te constateeren. In de
646
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Juli 1924
afgeloopen maand Juni is weder een aanmerkelijke
teruggang te boeien. Tegenover eene opbrengst ‘an
J
8.134.936 irt Juni 1923 staat in Juni 1924 ceu,e
opbrengst van f 7.331.968. Bij vergelijking van de
ontvangsten uit deze belast.i:ng over het eerste half-
jaar van 1923 en dat van 1924 Nvorde er op gewezen,
dat de bedragen zich als volgt over de verschillende
dienstjaren splitsen:
Jan. t/in.
Juni 1924
f
785.871,-
2.789.892,—
,, 10.877.515,_L
41.366.586.—.
115.665,-
Totaal.
f 63.071.165,—
f 55.935.528,.-
LTit (leze cijfers volgt, dat zoo goed als niet meer
kun gerekend worden op het inhalen van achte.rstabd
door vluggere invordering; immers beliep de totale
teruggang in het eerste halfjaar van 1924 in ve:re-
lijking met hetzelfde tijdvak van 1923 eene som van
j 7.135.637 terwijl het verschil tusschen de opbrengst
van de loopende dienstjaren ru. 1922/23 en 1923/24
f
7.383.701 bedraagt.
Wat do overige directe belastingen betreft, is op
te . merken, dat de dividend- en tantièmehelastibg
j 374.113, minder opbracht dan ten vorigen jare,
terwijl de ve.rmogensbeiasting eene mindere opbrengst
van
f
65.414 gaf te boeken.
De opbrengst van den suikeraccijns is in de afgelôo-
jen maand weder ongunstig geweest: een bedrag v
f
48.322 kwam minder binnen dart in Juni van het
vorig jaar. De totaalopbre.ngst in het eerste halfjaar
van 1924 is meer dan 2 rnii]joen minder dan in het
eerste halfjaar van 1923,
terwijl
ook d.e raming bij
lange na niet werd bereikt: het nadeelig verschil met
do raming bedraagt f2.106.185. De vermindering is
wellicht toe te schrijven atn de verwachting van La-
gere prijzen, waardoor de handel zijne voorraden ver-
koopt, doch niet aanvult.
Van de overige accijnzen brachten de wijn-, ‘de
zout-, de bier- en de tabaksaccijus resp.
f
81.953,
f
29.405,
f
162.626 en f 129.247 meer op. Wat de ver-
hooging van de ontvangsten uit den wijiiaccijnts be-
treft, is op te merken, dat het verbruik van gedistil-
leerd afneemt. De hoogere opbrengst van den zout-
accijns staat in verband met den verminderden inv6er
van Duitsch geraSfineerd zout, waarvan alleen in-
voerrecht wordt betaald. Voor cle hooge:rc opbrengst
van den tabaksacci,jns is geen bijzondere reden op te
geven. De stijging van de:n bieraccijns slaat in ‘er-
band niet de op 1.2 Mei j.l. in werking getreden sterke
verhooging van den accijns.
De gedistilleerdaccijns bracht f 3,5 millioenop
tegenover
f
4,2 millioen in Juni 1923, a]zoo eenb
verminderiug van ruim 7 ton, welke een gevolg is van
den zeer hoogen
accijns,
waardoor het gebruik vêr-
ininidert. De fraude is vermoedelijk eerder af- dan
toegenomen.
Van
de middelen, die mee.r in direct verband stan
met het zakenleven, brachten de zegelrechten
f
10095
minder
01);
de registratierechten namen echter met
een bedrag van.
.f
93.521 toe.
Van de overige middelen zijn nog te noemen de
suecessierechten, die met
f
391.864 vooruiitgingen, de
invoerrechten, welke een achteruitgang van f 1S9.259 aanwezen, de stati stiekrechten, welke een accres ver-
toonden van f 16.01.1 en de ioodsgelden, die met
f
37.818 toenamen. hierbij is op te merlceu, dat de
hoogere prijzen in liet buitenland eenigszi ns reniimeini
o5 den invoer werken.
De inkomsten ten bate van liet ,,Leeuingfonds
1914″ bedroegen in de afgeloopen maand
f
1.418.196
(raming rond
f
7.356.000). De oorlogswinstbelasting
bracht nog
f
44.392 op, zoodat de. opbrengst dezer
belasting sedert het begin der hef:fing bedraagt
f
792.338.152.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE HERLEVING VAN DEN G.EIJDPOLITIEKEN
STRI.: D.
Dr. T. E. Gregory te Londen schrijft OnS dd.10
Juli 1.924:
Sinds de ,,Times” de vraag stelde, of de uitgifte
te Londen van de Amsterdanische leening voor vo-
ningdoeleinden,
1)
welke emissie daar begin Maart ji.
plaats vond, wei raadzaam was, is er voortdurend hef-
tig gestreden over de betrekkingen tusseheh wissel-
koersen, kapi.taalexport en den algemeenen economi-
sohen toestand hier te ]ande, een strijd, waarbij men
tenslotte weder is neergekomen
01)
het geliefde debat
over de raadzaamhicid van een verhooging van het
baiikdisconto en een onmiddel lijken terugkeer tot
den gouden standaard. 1
–
Jet
behoeft nauwelijks ver-
melding, dat de voornaamste rol hierbij door den heer.
Keynes is gespeeld.
in een beschouwing over de onraadzaamheid van
de emissie der Amsterdamsche leening te Londen formuleerde de ,,Times” een aantal stellingen, die
als volgt kunnen worden samengevat:
1. Bij liet verleenen van voorschotten aan over-
zeesche landen behoort de kapitaalvoorziening van
het Rijk voor te gaan, doch te worden beperkt tot die
voor essentieel productieve doeleinden, terwijl voor-
schotten, te Londen opgenomen, niet mogen worden
aangewend ter vervanging van binriejilandsehe ver-
plichtingen, maar 7f voor evengenoemd doel, èf voor
hel; fundee.ren van vervallende huitenla.ndsche schuld.
11. Leeningen aan het buitenland mogen nooit.
worden verleend ter beïrt vi oeci ing of stabilisatie der
wisselkoersen. Reconstructieleer ingeu echter, mient
een onderdeel van een gezond plan vormende, behoo-
ren tot een. andere categorie, terwijl voorts het type ‘an een buiteniandsche ieenin.g, dat het meest voor
emissie te Londen in aanmerking komt, de leenitig,
voo:r gezonde productieve ondernemingen is, de aan-
wending van weiker provcnu direct en onmiddellijk
den Britschen handel bevordert.
Dit, standpunt van de ,,Times” werd door den heer
Layton in ,,The Economist” van 12 Maart scherp
beer itiseerd. Rij augumenteert in hoofdzaak als
volgt, dat het onmogelijk
iS O
grond van liet doel
waarvoor zij zuilen worden aangeurend, tussehen wen-
scheiijke en ongeweuschte leeningen te onderschei-
den en betoogt verder, dat in het ergste geval het
benen aan het buitenland een tijdelijke clepreciatie
vaui het Pond beteekent, die geen duurzaam ongun-
stige uitwerking kan hebben en middelerwiji direct
of indirect den Bnitseh buitenlandsehen handel helpt
bevorderen. Op dit punt van het debat greep de lieeï
Keynes in en stelde 19 Maart de volgende vi.aag:
,,Uw
redeneering schijnt in te houden, dat de gevol-
gen van de emissie to Londen vati een leen ing als de
recente Amsterciamsehe in sommige opzichten ver-
schillen van den zenuwachtigen overgang van Brit-
sche beleggingen naar Amerikaansehe, die, naar men
zegt, in het najaar heeft plaats gevonden. Of begrijp
ik u verkeerd? Zoo niet, wat is dan het verschil?”
ilierop antwoordde ,,The Ecouomi.st”, dat het verschil
zoo duidelijk was, dat het nianweijks de moeite waard
geacht kon worden over cle kwestie te discussiee.ren,
zonder het geheele vraagstuic uiteen te zetten.
Er bestaat natuurlijk een verschil. Bij de belegging
in liet buitenland, welke plaats vond als gevolg
van do vlucht voor het Pond, wordt met de voordee-
len of bezwaren van deze belegging als zoodanig,
rlaLtwelijlcs rekening gehouden. Men tracht aan liet
gevaar, dat een in waarde dalende munt oplevert, te ontkomen. Gaat het om normale beleggingen in liet
buitenl and, cia ru wordt er wei degelijk mede ge.rokeu cl,
omdat de beleggers per saldo een hooge..r rendement
kiezen; zonder daarmede een afkeu.rend oordeel uit
te spreken over de zekerheid of de intrinsieke waarde
9 [Verg.
p.p. 303, 322 en 345 van dezen
jaargang. –
Rad.]
1920121…. 1921122….
1922/23.
1923/24.
1924/25..
Jan. t/nl. Juni
1923
f 1.901.605,-
12.402.463,-
1p8.750.287,-
16.810,—
23 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
647
van
de belegging welke zij, voor het oogenblik niet
kiezen. De weigering van ,,The Economist”, het ge
val duidelijk te stellen, leidde tot een verdere vragen-
lijst van den heer Keynes in het n u.rnme.r vat:i 3 April,
waarin hij zeicle: ,,Kan het niet zijn, dat conven-
tie in deze zaken een grootere rol. speelt, dan zij be-
hoorde te doen? Is het niet, mogelijk, dat wij in groo-
tereiL omvang buitens]ands beleggen clan in het alge-
meen belang is en tegen lagere rente dan, het risico
n aanmerking genomen, in het belang is van de
individueele beleggers?” I-lierop antwoordde ,,The
Economist” niet anders dan’ dat zij gaarne zou zien,
dat de heer Keynes dan eens precies mededeelde, hoe
hij standaarden wilden vaststellen, waaraan het alge-
meen belang zon kunnen worden gemeten, los van de
waardeening door de individueele beleggers.
De betcelceriis dezer vragen lag echter in het feit,
dat zij het voorspel waren tot een veel zoigvuldiger
uitgewerkte uiteenzetting van hetzelfde standpunt
door dezelfden schrijver in de ,,Nation”. :Den 24sten
iei verklaarde de heer Keynes in een artikel over het
werldoosheidsvraagstuk zich ronduit voor een nieuwe
overweging van het geheele vraagstuk der beleggin-
gen in het buitenland. Hij betoogde, dat de werlcioos-]ieid. liet, best genezen kan worden door een grondige
lierzienig van de wijze waalop en de voorwaarden
“aaronder opnieuw groote werken tr hand kunnen.
worden genomen. Besparingen zijn reeds in voldoend.en
mvartg beschikbaar, die echter, aangezien zij biiinens-
lands geen emplooi vinden, daarbuiten belegging moe-
ten zoeken, waarvan wij als vollc slechts een uiterst
gering voordeel zulle.n hebben. Derhalve ,,dient de
I(ansol ier van de Schatkist zijn ,,s.inki ng fund” cii
verschotten niet aan to wenden voot aflossing van
oude schuld met het resultaat, dat de nationale hc-
sparingen genoopt worden in. het buitenland een heen-
komen te zoeken, doch ter vervanging van. improduc-
tieve door productieve schuld.” ‘En. verder ,,zie ik het
uiteindelijk geneesmiddel voor werkloosheid en den
prikkel, die een cumulatieve welvaart zal scheppen,
in een hervorming van de .ge]dpolitiek, die de vrees zal
(toen verdwijnen en in het leiden van denationale be-
sparingeri in plaats van iii betrekkelijk onvruchtbare
beleggingen in door den Staat gesteunde binnenland-
sehe oud em emin gen, waardoor het vertrouwen zal
wederkeeren.”
Met de publicatie van dit artikel brak de storm las
en gedurende de volgende week wijdden de critici van
versc’hiilëncie richtingen zich aan de vernietiging of aa:n pogingen tot vernietiging van ‘s heeren Keynes’
redeneoring. In zijn repliek betoogt deze, dat de
fundamenteele moeilijkheid inzake beleggingen in het
buitenland is, dat zij geen automatische vraag naar
onze goederen doen ontstaan. Derhalve is bij afwezig-heici van een elastische markt voor Britsche goederen
de eenige wijze, waarop cle verschijnselen op geldge-
bied, welke met belegging in het buitenland gepaard
gaan, vergezeld kunnen worden van gebeurtenissen
in het bedrijfsleven, een daling van het Pond tot, ge-
geven een zeker prijsniveau in het Vereenigd Ko-
iii nkrjk, deze daling het buitenlanders aantrekkelijk
maakt, hier te lande te koopen. Verder wijst hij
er op, dat een dergelijke prikkel ing ‘van den export,
die uit economisch gezichtspunt een ‘herstel van de
verhoucl 1 nger tussc:hen export- en ii iet-expo.rt md us-
trioön beteekent, vergezeld zou kunnen gaan van cru-
stige sociale moeilijkheden, ‘die het zeer dubieus zou-
den. maken of het, vei raadzaam was het Pond te laten
dep’reeeeren tot cle leeningen aan het buitenland
varen omgezet in een vermeerderden export daar-
heen. Daar cle heer Keynes aldus de stelling had ge-poueerd, dat een aan moedigi ng van ‘belegging bui-
ten slands de wisselkoersen ongunstig beïnvloedt, ‘baar-
de het geen verrassing, dat zij hij het hierop volgende
debat over het herstel van den gouden standaard werd
aangewend door de tegenstanders van zijn algemeene
ge] dleer.
In een artilcel, dat in het J’uni-nummer van de
,,
os
t
m
j
iis
t
er
Bank Review” verscheen, wendde Dr.
Leaf, de bekende Chairman van de Westminster Bank,
haar onder meer aan om er een pleidooi op te bouwen
voor een onmiddellijicen terugkeer tot ‘den gouden
standaard of liever tot een hooger hankdiseonto, dat
“op zijn beurt tot een herstel van de goudpariteit van
het Pond zou leiden. Het pleidooi van Dr. Leaf is
gebaseerd op het on’gewenschte van het in werking
treden van het Rapport,. zonder dat men hier te
lande van te voren is gewaarschuwd voor hetgeen
daarvan waarschijnlijk het resultaat zal zijn. De
nieuwe G’ouddiscontobank, betoogt Dr. Leaf, zal ge-
baseerd zijn op den gouden Dollar of de gouden
.Marlc en, zegt hij, als gevolg hiervan zal het gedepre-
cieerde Pond zijn beteekenis in de wereld verliezen,
platgedrukt als .het zal worden tussehen de beide groo-
te gouden munten, ‘denDollar en de Mark. Hij beveelt
daarom een onmiddellijke verhooging van ‘het bankdis-
conto tot 5 pOt. aan, zoo noodig gepaard gaande met
een differentieele rente voor buitenlandsche deposi-
to’s te Londen van b.v. 34 pOt., terwijl de verhoo-
ging van het bankdisconto vergezeld ‘dient te gaan van
een duidelijke verklaring, dat hierin een doelbewuste
geidpolitiek tot uiting komt en het ons voornemen is
tot den gouden standaard terug te keoren. Ongetwij-
feld zou dit aan doovemansdeur geklapt zijn geweest,
ware het niet, dat ‘de ‘dollarkoers zich gestadig ten on-
gunste van dit land ‘bewoog. Zij daalde geregeld ge-
durende Mei en Juni en men vreesde in de City zeer,
dat op dezen grond alleen het hanlcdisconto zou won-
den verhoogd. De industnieele belangen zoowel als
zelcere bankkniogen verhieven dadelijlc hun stem. De
,,Federation of British Industries” protesteerde tegen
iedere poging om het geldwezeu te verbteren ten
koste der industnieele stabiliteit en hoewel over het
onderwerp in het openbaar niets is gezegd, is bekend,
dat in ieder geval één van de ,,big five” persoonlijk bij
de Bank heeft geprotesteerd. De industnieelen zijn
echter op dit punt niet eenstemmig. De ,,Association
of C’harnbers of Commerce” heeft zich van de ,,Fede-
:ration of British Industries” losgemaakt en in een
brief aan de Directors van de Bank of England uiting gegeven aan haar opvatting, dat de Bank niet belem-
noord dient te worden in haar contrôle van ‘de crediet-
situatie, iets waarnaar zij steeds heeft gestreefd.
Gelukkig heeft de recente verlaging van het herdis-
contotanief van de Federal Reserve Bank te New York
het l’ond doen
stijgen
en op het oogenblik, dat ik dit
schrijf, is ‘de agitatie over het baukdisconto weder
geluwd voor zoover althans de practici aangaat, want
de heer Key.nes is in ,,The Nation” van hedenochtend
weder tot den aanval overgegaan. Hij beziet ‘de ver-
schi Ilende redenen, welke een deflatiepolitiek op het
huidig oogenblik ongewenscht maken, doch voor de
eerste maal schijnt er eenige aarzeling in zijn op-
rnerlcingen over de verhooging van het banlcdisconto.
De tijd kan komen, zegt hij, dat de hervorming van de geldpolitiek gericht moet zijn tegen hen, clie ons zou-
den willen ,;bedweimen met inflatie. Men, heeft slechts
terug te zien
01)
cle bankpolitiek sinds den oorlog om
te ervaren, dat het meeste kwaad gedaan is door het
niet snel genoeg overgaan tot verhooging van het
bankdisconto”. Van meer clan gewoon belang is der-
halve de vraag,’ op welk tijdstip volgens ‘den heer
leynes verhoogiug van het bankdisconto gewenscht
‘,.ou zijn. Ilij betoogt, dat ‘deze, of liever ,,’het een of
ander productief ingrijpen” wenschelijic zou zijn ,,i ii-
dien een ongunstige beweging des wisselkoersen zou
samengaan met een neiging tot oploopen van het
(lollarprjsniveau”. 1-let is van belang erop te wijzen, ‘dat de heer Keynes niet uitdruklcelijlc zegt, dat zelfs
onder deze omstandigheden
verhooging van het bank-
disconto
gewenseht zou zijn. Wat hij zegt is, dat ,,de
bijzondere correetietnethode, wellce moet worden aan-
gewend, aldus dient te worden uitgewerkt, dat aan
buitenlanicische teeners erediet iooveel en aan binnen-
landsche zoo weinig mogelijk wordt onthouden. Dit
schouwing aan de teleurstellende resultaten, tot dus-
verre met sommige hiervan bereikt, en aan ‘de soms
eigenaardige methoden, aangewend om hun afzet te
bevorderen.
Het gaat intusschen – ook de Commissie wijst or
op – bij (le provinciën om bedragen, clie vergeleken
l)ij de rijks- en gemeentèiijke uitgaven gering zijn. Dit
blijkt ook uit vorenstaande tabel van het totaal der
door de proviuciën te heffen belastin gen’ en opcenten
op de rijksbelastingen.
Gaat men na, welk bedrag over 1924 aan belastin-
gen door ‘de provinciën zou moeten worden geheven,
wanneer over dat jaar geen batig saldo van vorige
jarén beschikbaar was en vergelijkt’ men dit met de
cijfers voor 1914, dan verkrijgt men het volgende
beeld.
In totaal
Per 1000 inwoners
in guldens:
1924
li
n
Provinciën
19l
–
‘to
in gul- in gul- van
1914
1924
dens:
dens:
1914:
Zuid-Holland
972.000,— 3.339.000,— 647,10 1.896,75 293
N.-Holland . –
925.000,— 4.170.000,— 786,26 3.064.54 389
N.-Brabant ..
634 000,— 2.218.000,— 964,— 2.847,59 295
Gelderland
. . 366.000,— 1.282.000,— 546,06 1.672,53 306
Limburg
1)
.
. . 209.000,— 938.000,— 564,55 1.996,08 353
Overijssel….
354.000,— 1.312.000,— 877,40 2.849,11 325
Friesland ….
544.000,— 1.646.000,— 1.477,89 4.173,34 282
Groningen.. .
701.000,— 1.520.000,— 2.060,47 4.014,55 195
Utrecht ……
187.000,— 842.000,— 619,33 2.290,95 337 Zeeland ……
330.000,— 1.068.000,— 1.389,44 4.286,47 308
Drenthe ……137.000,— 571.000,— 741,31 2.587,23 349
i) Inplaats van de cijfers voor
1914
zijn voor deze pro-
vincie genomen die voor
1915.
Een overzicht ‘van ‘de schulden, inclusief die voor
de bedrijven, wordt in onderstaande tabel gegeven.
Per 1000 inwoners
In totaal
in guldens:
1924
Provinciën
1914
in
o
–
n gul- in gul- van0
i
1924
1924
dens:
dens:
1914:
Z.-Holland
6.503.000,_ 8.901.000,- 4.329,27 5.056,33
116
N.-Holland
4.605.000,- 63.085.000,. 3.914,32 46.361,45 1.184
N.-Brabant
434.000,_ 22.397.000,_
659,90 28.754,54 4.357
Gelderland
1.582.000,_ 16.049.000,_ 2.360,28 20.937,97 887
Limburg’).
430.000,- 6.585.000,
1.161,51 14.013,02 1.206
Overijssel..
2.9,22.000,- 7.209.000,- 7.242,33 15.654,92
216
Friesland..
1.743.000,- 17.843.000,_ 4.735,24 45.239,95
955
Groningen.
5.242.000,_ 11.074.Q00,_ 15.408,_ 29.248,17
189
Utrecht .. .
627.000,- 9.931.000,- 2.076,59 27.020,77 1.301
Zeeland – ..
958.000,- 2.821.000,_ 4.033,62 11.322,22
280
Drenthe.
. 1.640.000,_ 5.379.000,_ 8.874,07 24.372,56 274
2)
Inplaats van de cijters voor
1914
zijn voor deze pro-
vincie genomen die voor
1915.
Uit de verdere door de Commissie verzamelde ge-
gevens blijkt, dat van deze schulden was aangegaan
door ‘de provincie:
1
Jan.
191411
Jan.
1924
(in guldens) (in guldens)
Noord-Holland
ten behoeve van:
Ziekenhuis bij Santpoort ……..
Duin en Bosch ……
Medemblik ……….
Provinciaal Electriciteitsbedrijf
Waterleidingbedrijf
Landgoed Castricum..
Noorcl.Brabant
ten behoeve van:
Leening aan en deelneming in
aandeelenkapitaal en obliga-
tieleening der N.V. Prov. N.-
Brab. IElectr. Mij …….
……
Gelderland
ten behoeve van:
Prov. Geldersche Electr. Mij…..
426.000
2.289.000
1.630.000
2.361.000
67.000 17.425.000
9.037.000′
163.000
21.416.000
15.115.000
648
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Juli 1924
kan natuurlijk beteekeuen, dat cle Bank of England
druk op de geidmarkt zou moeten uitoefenen, opdat
deze onderscheid zou maken tusschen binnen- en bui-
tenlandsche geldvraag, een politiek, •die zeer wel mo-
gelijk kan zijn in oorlogsomstandigheden, doch die
zeer veel moeilijker zal zijn door te voeren in vredes-
tijd. Ïntûsschen is ‘het duidelijk, dat s hoeren Keyiies’
uiteenzetting van de ômstandighedeu, waaronder hij
vil ingrijpen, neerkomt op het langs een omweg zeg-
gen, dat indien de Amerikaansche prijzen
stijgen,
doch
de onze nog meer, dan inflatie hee.rscht, die het well-
schelijk is te remmen door een verhooging der geld-
I)rijzefl of andere maatregelen.
Om te besluiten: het mag vrij zeker worden geacht,
dat, indien het bankdigconto al verhoogd wordt, dit
niet voor deh herfst zal plaats vinden. Dan zullen de
seizoenbewegingen in ieder geval den koers van het
Pond drukken, terwijl er bovendien aan gedacht dient
te worden, dat de markt moet beginnen toebereidselen
te treffen voor de emissie van een aanzienlijk deel
van de internationale leening aan Duitschland en dat
mogelijk hooge geldprijzen aangewend zullen moeten
worden om den weg hiervoor Vrij te maken. Dit punt
doet echter het geheele vraagstuk van de mogelijke
resultaten der huidige Conferentie aan de orde,
komen, waarover wellicht
bij
een latere gelegenheid
nog het een en ander kan worden opgemerkt.
T. E. GaEGORY.
AANTEEKENING.
Waarschuwende
cijfers
uit de pr4-
vinciale financiën. – Op
de vergelijkende,
overzichten der financiën van 34 gemeenten en van
den Staat.
1
) heeft de Centrale Commissie voor Be-
zuiniging, ingesteld door de Nederlandsche Maat-
schappij voor Nijverheid en Handel, thans tot besluit
een van die der proviuciën doen ivolgen. Vergeleken
worden weder de ontwerp-begrootingen voor 1914 en,
1924,
2)
waaribij de voornaamste posten per 1000 in-
woners 2ijn berekend. Wat dezelfde provincie aan-
gaat wordt op deze wijze de invloed der bevolkings-
vermeerdering uitgeschakeld, terwijl aldus vergelijk-
baarheid van den belastingdruk in de verschillende
gewesten zooveel mogelijk benaderd wordt. De Corn-”
missie wijst er ni. terecht op, dat het totaal belast-
baar inkomen van de inwonerder provincie hier eon,
belangrijke rol speelt. Is het hoog, dan zal met be-
trekkelijk lage heffingstarieven vaak reèds een aan-•
merkeljk hoogér bedrag aan belastingen per 1000 in-
woners ontvangen worden dan in een andere provin-
cie, waar de tarieven hooger opgevoerd zijn, maar het
belastbaar inkomen veel lager is.
Een groote rol in de provinciale financiën spelen
de bedrijven, welke in de laatste jaren in het leven
zijn geroepen. De Commissie wijdt een uitvoerige be-
In totaal
in guldens:
Provi nciën
1914
1
1924
Per 1000 inwoners
–
1924
1914
Io
in gul- in gul- van
dens:
dens:
1914:
Zeeland …….
330.000,— 1.068.000,-
1.788,83
2.190,75
2.100,39
1.031,96 1.370,44 2.725,31
4.173,34 4.014,55
1.480,14
4.286,47
Drentbe ……
137.000,— 466.000,-1
741,311
2.111,47
Inplaats van dé cijfers voor
1914
zijn voor deze vincie genomen die voor
1915.
l) Verg.
p. 15
van dozen jaargang.
Voor Drente is wegens toevallige omstandigheden het
ontweip voor
1915 genomen.
Zuid-Holland
972.000,— 3.149.000,-
N.-‘Holland.. –
925.000,— 2.981.000,-
N.-Brabant ..
634.000,— 1.636.000,-
Gelderland . –
366.000,— 791.000,-
Limburg’)…
209.000,— 644.000,-
Overijssel….
354.000,— 1.255.000,-
Frielsand….
544.000,— 1.646.000,-Groningen… 701.000,— 1.520.000,-
Utrecht
……187.000,— 544.000,—
647,10
786,26
964,_
546,06
564,55
877,40
1.477,89
2.060,47
619,33
276
277 218
189
242
,
310
282
195
239
308
284
pro-
2.3 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1Jan. 1911
11
Jan.1924
(in guldens)
I
(ingu1des)
Limburg
ten behoeve van:
N. V.
Mij.
tot Verkoop Electi.
Stroom der Staatsmijnen
–
3.508.000
Limburgsche Tranoweg Mijen
–
2.290.000
0 vcrijssel
ten behoeve van:
Deelneming N. V. Eleetriciteits-
labriek ,,IJsselcentrale”
–
2.050.000
Fries tand
ten behoeve van:
Provinciaal Eleetriciteitsbedrijf .
–
15.054.000
Keuringsdienst, voor Waren
..
—
42.000
Groningen
ten behoeve van:
Provinciaal Electriciteitsbeclrijf
.
–
3.653.000
Laagspannings
Mij.
…………
–
1.760.000
l’lrecht
tea behoeve van:
Partic. krankzinnigengestichteu
–
310.000 N.V.
Roll. Electr. Spoorweg blij
–
164000
N.V. Prov. en Gern. Utrechtsch
–
…
1.253.000
N.V. Prov. Utrechtsche Electr. Mij
–
7.873.000
Zeeland
Stroomleveringsbedrij.f ………..
ten behoeve van:
Stoombootdienst Westerschelde
.
347.000
308.000
Oosterschelde
.
105.030
38.000
Prov. Zeeuwsehe Electriciteits Mij
–
387.000
i)rente
ten behoeve van:
Provinciale Keuringsdienst
–
126.900
MAANDCIJFERS.
EMISSIES
IN JUNI 1924.
Prov. en Gemeentelijke Leeningen.
f
3.920.000,-
zijnde:
Rotterdam
f
4.000.000,- 6
0
/0
obl.
8.
98 olo.
Bank- en Oredietinstellingen ……
12
2.750.000,-
zijnde:
Koloniale Bank
f
2.750.000,- aand.
8.
100
°/o.
Industrieele ondernemingen ……
,, 3.675.000,-
zijnde: N. V. Nederlandsche Gist. en Spi ritus.
fabr.
f
2.450.000,- aand.
8.
150 olo.
Mijnbouw-Ondernemingen ……..
641.000,-
zijnde:
N. V. Oost-Borneo Maatschappij
f
641.000,- aand. 8. 100
0
10.
Petroleum- Ondernemingen ……..
22
86.364.000,-
zijnde:
N.V. Dordtsche Petroleum Industrie
Maatschappij
f2.000.000,_ 7
91
.
pr. aand. 8.1000/
0
f4.000.000,_ gew. aand. 8. 100o/ Koninklijke Nederlandsche Maatsch.
tot Exploitatie van l’etroleum.
bronnen in Nederlandsch-Indië
f
80.364.000,-.-. aand.
8.
100
0/.
Diversen
195.000,-
zijnde:
R. K. Kerkbestuur der Parochie van
0. L. Vrouwe van Lourdes te
‘s-Gravenhage
f
200.000,- 6
o/
obl.
8.
97X
0/.
Totaal….
f
97.545.000,-
Totaal der emissies
in Januari ….
11.862.250,-
Februari .. ,,
16.454.500,-
Maart
. . .
,,
22.987.400,-
April
. . .
,,
63.244.000,- Mei
……,,
4.803.000,-.
Juni ……,,
97.545.000,-
Algemeen Totaal.
.
f
216.896.150,-
Bovendien:
f
33.610.000,-
3m. Schatkistpromessen
8.
f
991,95
5.680.000,-
6/m.
,,
,, ,,
983,25
11.008.000,-
4
K
olo
Schatkistbiljetten ,,
1005,-
OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.
•
(In Guldeus).
ni
924
Sedert
Januari
1924
Overeen-
komstige
periodel923
Directe belastingen..
2.528.248 9.347.350 8.321.092
Personeele belasting..
2.702.140 .7.594.541 6.819.852
Inkomstenbelasting
. .
7.337.977
55.935.528
63.071.165
957.456
3.738.438
6.909.209
Vermogensbelasting ..
318.034
5.584.731
5.731.072
Accijnzen.
3.042.799 17.893.816 19.999.359
Grondbelasting ……..
Dividend- en tantièmc-
449.817
1.193.259
1.002.542
3.547.834
23.248.247 25.157.819
belasting …………..
135.313 761.771
721.881
Suiker
…………….
659.706
2.566.067
2.302.857
Wijn ………………..
Gedistilleerd ………..
704.782 4.565.387 5.130.595
Zout …………………
1.292.093
7.986.854
8.438.960
Bier
………………..
Geslacht
…………….
Belast. op speelkaarten
4.311
58.030 47.564
Tabak………………
Indirecte belastingen.
Zegelrechten ……….
11.333.046
2
9.253.211
3
8.854.470
Registratierechten ….
1.690.761 11.795.124
9.316.114
Successierechten ……
4.261.956
23.496.460
23.869.965
invoerrechten.
2.571.096
17.872.910 17.387.725
Gouden en zilver. werken
52.868
427.747
470.137
Essaailoon …………
69
.
536 523
279.523 2.004.115
1.681.635
Belasting ……………
32.641
…….
363.110 328.475
8tatistiekrecht ………..
Mijnen
……………….
114.060 1.172.778
1.189.694
Domeinen
……………
iStaatsloterj
………….
170.921
408.940
410.364
Jacht en visscherij.
28.975
31.639
56.035
262.190
1.662.574 1.308.563
Iioodsgelden ………….
Totaal ………..
34.538.016
208.963.163 218.627.667
i) Hieronder begrepen
f
225.923 wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(]leursbelasting).
2,
Idem
f
1.845.462.
3)
Idem
f
1.663.576.
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
1
Juni
24
Sedert
1Januari1924
Verdedigingsbelasting la
….
95.382 1.642.140
Veidedigingsbelasting Ib
….
359.350 5.177.231
Vercledigingsbelasting II
.
.
..
2.136.128
15.504.832
2.590.868
22.324.203
Oorlogswinstbelasting
44.392
941.371
OPOENTEN
VOOR
HET LEENINGFONDS
1914.
jun
i
Sedert
Overeen-
1924
Januari
komstige
1924
periode
1923
Directe belastingen.
507.655
1.877.021 1.670.850
Grondbelasting
………
Personeele belasting
512.855
1.512.880 1.368.126
Inkomstenbelasting
2.345.146
16.330.741
18.101.540
Vermogensbelasting
79.508 1.372.255
1.432.061
Dividend- en tantiOme-
315.961
1.233.684
2.299.839
Accijnzen.
belasting ………..
608.560 3.578.763
3.999.872
Suiker
……………
238.652
200.508
Wijn ……………..89.963
Gedist.(binn..enbuitl.)
354.783
2.324.825
2.515.782
indirecte belastingen.
Zegelrechtvan buitl. eif
13.900
159.494
159.119
fotaal..
4.828.331
28.628.315 31.747.697
SPLITSING VAN DE
OPBRENGST DER GROND-,
PERSON EELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGENS
–
BELASTING SEDERT 1 JANUARI
1924.
Dienstjaren
Grond-
belasting
Personeele
belasting
Inkomsten-
belasting
Vermogens-
belasting
1919120
–
–
–
172
1920121
– –
785.871
1.103
1921122
6.450
112.503
2.789.892
10.218
1922123
69.832
1
732.730
10.877.515
1
66.614
1923124
2.837.799 2.466.232
41.366.585
1
5.505.159
1924125
6.433.269
4283.076
115.865
1.465
Totalen …
9.347.350
7
.
594
.
541
55.935.528
5.584.731
650
ECONOMISCH-STATISTIgCHE BERICHTEN
2
3Juli .1924
HADELSBEVEGING OVER DE MAAND
MEI 1924
(volgens de groepen (Ier naamlijst van goederen, opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.)
Invoer
Uitvoer
Saldo Invoer Saldo Uitvoer
Groepen
–
Gewicht
1
Waarde
Gewicht
1
Waarde
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
.
K.G.
Gulden
1 Dieren en dieiljke
15.889.527
9.582.806
58.103.009
39.324.262
– –
42.213.482 29.741.456
II Plantaard.
voort-
377.799.737
58.485.369
105.224.317
16.656.289
272.575.420
41.829.080
–
–
JIJa ldineralen,metalen
,
en niet in andere
.
groepen
opgeno-
producten ………..
brengselen……….
men fabrik. daarv.
921.185.247
30.667.939542717.471
1
12.646.365′
378.467.776 18.021.574
–
–
iHb Gouden en zilveren
munt en muntmat
.
1.999
133.528
62.544 15.514.820
–
–
60.545
15.381.292
IV Meel en meelfabri-
28.505.927
4.466.114 36.169.899 6.030.083
–
–
7.663.972
1.563.969
katen
…………..
V Chemische produc-
ten,
geneesmidde-
len, verfwaren en
kleurstoffen
. . –
29.904.239
4.626.534
12.091.991
4.541.059
17.812.248
85.475
–
–
VI Olie,hars,was, pek,
teer en distillatie-
producten van teer;
fabrikatenvan deze
stoffen, n.a.,
77.043.110
11.233.921
34.478.959
2
10.074.621
2
42.564.151
1.159.300
–
–
VII Houten fabrikaten
van hout en derge
lijke stoffen; meu belen v.as.
……
72.663.722
6.520.657
12.763.459
1.474.415
59.900.263 5.046.242
– –
VJTT [luiden, vellen, le-
der, lederweik en
..
schoenwerk
2.628.109
5.004.189
1.858.326
3.697.350
769.783
1.306.839
– –
IX Garens,
touw
en
touwwerk,wcefsels
en stoffen, kleede-
–
ren en-modewaren
8.535.080 29.070.799
5.311.578 11.435.572
3.223.502
17.635.227
–
–
X Aardewerk, porse-
lein,
pottenbak-
kerswerk,
gebak- ken steen en andere
89.607.772
1.910.668 8.031.787
800.360
81.575.985
1.110.308
–
–
3.604.397
1.053.963
3.431.080 919.042
173.317
134.921
– –
8.396.035 2.921.764
27.612:325
3.765.532
–
–
19.216.290
843.768
XlllVoedings-
en
ge-
notmiddelen,
niet
kunststeen ………
genoemd indegroe-
XI
Glas …………..
XII Papier …………
pen 1, 11,1V en VI
67.961.012
30.284.131
37.501.271
15.835.098
30.459.741 14.449.033
– –
XIV Rijtuigen, voertui- gen, vaartuigen en
luchtvaartuigen
14.808.676
6.368.923
4.033.990
1.607.842
10.774.686
4.761.081
– –
XV Andere
goederen
dan gebrachtonder
de groepen
1 tot
en met XIV
15.396.232
16.540.357
10.328.778 6.723.311
5.067.454
9.817.0461
1
–
–
–
151.046.021
834.210.0371
–
1.733.930.821
218.87L662
899.720.784
67825.6411
–
Totaal ……..
Handelsbew. zond. goud.
en zilv. munten munt-
mat. (groep Ilib)
1.733.928.822
218.738.134 899.658.240
135.531.201
834.270.582
83.206.933,
.-
–
OVERZICHT
van dè
waarde van
den In-
en Uitvoer
voor elke maand van
het loopende
jaar
en de drie
daaran voorafgaande
jaren, met
uitzondering
vati gouden
en zilveren munt
en muntmateriaal,
in guldens.
Invoer
Uitvoer
1
)
Maan d&n
–
1921
1922
1923
1924
1921
1922
1923
1924
2]4.16278
152.495.668 173.045.849
177.884.950
115.835.310
86.106.447
91.487.819 116.522.007
Januari
– ——
152.353.594
162.189.535
185.507.111
120.956.498
84.204.248
94.60L855
125.465.290
Februari …….170.369.270
M aart ………
213.830.220
180.328.763 165.440.620 186.545.160
107.204M62
112.879.875
106.977.347
131.906.705
April ………
195.772.602
167.451.702 169.639.064 189.679.735 108.819.697
92.729.841′
.
97.005.415
136.430.618
168.114.951
194.080.257
160.129.701
218.738.134 93.818.710
108423M79
104.128.702 135.531.201
TotJan/Mei
962.223.321
846.709.984
830.444.769 958.355.090 546.634.877 484.344.090
494.201.138
645.855.821
Jj
…………..
Juni
……….
…
.188.559.719
150.899.735
159.533.444
120815.908
100.680.880
97.860.255
Juli
……….
170.674.007
163.863.700 157.464.022 105.420.129 104.572.575
95693.919
Augustus
September
– . –
186.640.179 197.271.439
..
178.807.927 164.616.506 150.975.066 166.474.283 142.544.083 135.749.765 99.442.892
115.612.131
107.933.082 127.720.569
October
…. …
179.043.171 186.643.442
192.923.258
114.694.641
112.003.008 125.848.400
November …..
175.806.364
172.295.111
176.660.045 106.623.879 104.350.396 126.123.548
Decéiiber
……
..
..
180.000.903 163.762.355 174.750.818
97.115.318
100.225.239 127.839.691
Totaal
..
– –
T40.219J03
2.027.598.760
2.009.225.705
1.369.598.600
1121.231.211
1.301220.602
1) IIironder zijn niet begrepen de bunkerkolen en bunkerolie voor Ned. schepen.
23 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
651
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. *s* beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
(Disc. Wissels. 5
24Jan.’24
Zwits. Nat. Bk.
4 16Juli ’23
Ne
Bel.Binn. tiff.
5
1
24 Jan.’24
N.Bk.v.Denem. 7
17Jan. ’24
tVrb. inR.C.
6424 Jan.’24
ZweedscheRbk 54
8Nov. ’23
Javasche Bank … 34
1Aug.’09
Bank v.Noorw. 7
97%
7
ov. ’23
l3ankvan Engeland 4
5Juli ’23
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbk. 10
29Dec.’23
slowakijë. ..
6 27M(
,
i ’24
Bank v. Frankrijk 6
17Jan.’24
N. Bk.v.O’rijk 12
4Juni ’24
Belgisch.e Nat. Bnk. 6
14Feb.
’24
Hong. Bank.. 18
5Juli ’23
Fed. Res. Bank N.Y.
3111Juni’24
Bank v. Italië.
5f11Juli ’22
Bank van Spanje.. 5 23Mrt. ’23
Z..Afr.Res.bnk 6
OPEN MARKT.
Amsterdam
L,gnden Berlijn Parijs
N.
York
Data
Part.
Prolon-
disc°onto
Part. Part. Cati-
to
– discongatie (3 mnd.) disconto disc. money
19 Juli ’24 2
23,
1)
39/
9
5j
9
–
– 2_
1
14-19 J. ’24 2
3
18_3
2
3,
_’j
–
– 2-
7-12 ,, ’24 3
23<
33/
9
5/
$
–
–
30J.-5 31.24
‘14118
2
-3
3_3 7
–
– 2_3
16-21 J.
’23
3
‘/8’Ib
2 -3
38
11e
/b
–
–
4
17-22 J. ’22 2.%
1 -2
1–2
– 2
-5
2024 lii ’14 3’i_’i,,
2,k, _3
2y,
_
2
29( la 2
1)
Noteering van 18 Juli.
WISSELKOERSEN.
Londen opende nog vist en steeg
nog
iets verder, niaar
rees Dins.lag kv:uii er reactie en verder liep de koers
regelmatig terug, zonder dat een bepaalde oorzaak voor
(Leze flauwe stenimiJig te vinden was. Dollars liepen we-
deront regelmatig terug. ilet schijnt, dat de vrees voor in-
fI;itie in ons land voorgoed overwonnen is en van alle
zijdcii worden dol larsa] do s, die als voorzorgsmaa.tregel aan-
gehouden werden, opgeruimd. Do koers van Stockholm cmi
de markenkoers liepen vrijwel parallel met cle Dollars.
Parijs was in het midden (Ier week sterk aangeboden op
juriuder goede berichten over (Ie Londensehe conventie;
maar kon zich later bij betere berichten weder iets her-
stelleh. Brussel aanvankelijk Vrij stationnair, was daaren-
tegen iii het laatst der week eerder iets lager. Kopen-
hagen („mi Christiania weder onregelmatig, over het alge-
Ineen flauw, met bijna geen omzetten. Zwitserland is blijk-
h;iar te sterk opgeloopen. Maandag werd nog voor 48,80
verhandeld, maar later was regelmatig op ca. 48 & 48,20
eerder aanbod. Argentinië weinig of geen belangstelling.
Indië onregelmatig, aanvankelijk sterk gezocht met oploo-
pen(len koers, later weder Jager verkrijgbaar.
22 Juli 1924.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Da a
Londen Berlijn
5
Weenen
Parijs Brussel
New
S
)
)
)
) Vork)
14Juli 1924 11.53 0.00063 0.0037m/ 13.70
h.06
.08
2.6434
15 ,,
11124 11.554 0.00063 10.003731
8
13.70
2.64%
16 ,,
1924 11.534 0.0000 0.0037!/ 13.574 11.99
2.6481,
17 ,,
1924 1 l.5330M00634 0.0037′,, 13.60 12.06
2.641,
18 ,,
1924 11.524 0.00063 0L0037% 13.424 11.98
9.63
7
1
8
19 ,, 1024 – – – – – –
Laagste d.w.
1
11.52 0.0006240.003734 13.35 11.94 2.63
h-Eo’igste,,,,
1
11.594 000063f 0.001734 13.85 12.224 2.64%
11 juli 1924 11.554 0.000034 0.0037i, 13.55 11.994 2.65
,
1
8
4
,, 1024 11.494 0.000634 0.0037
1
12
13.55 11.914 2.659/,,
.1uumitpariteit 12.10 59.26
3
50.41
48.- 48.-
2.48%
.5)
Noteering te Amsterdam.
8*)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
2′
Gulden per milliard Mark.
3)
Gulden per 100 Mark.
D a
Stock-
holm)
Kopen-
hagen
8
)
Chris-
tiania)
1
Spanje
1)
Batavial)
telegrafisdm
14juli
1924
70.40
42.65 35.45
48.60
35.20
90% -97
15
,,
1024
70.40 42.65
35.55 48.20 35.25
1
967/
S
-97i
16
,,
1924
70.30
42.60
35.60 48,15 35.05
971,97.
17
,,
1924
70.40 42.95 35.60
48.074
35.05
97
1
/8..
8
/8
18
1924
70.20
42.50
35.40
48.-
35.-
97’1,_
19
1924
– – – –
34.95 97_97
L’ste d. w.
1)
70.-
42.20
35.20
47.95 34.90
96%
U’ste
,,
,,
1)
70.55
43.-
35.70 48.90
35.35
97
11
Juli
1924
70.50
42.40
35.30
43.024
35.102
96% _971
4
,,
1924
70.40 42.25
35.55 47.30
34.903
96
3
Muntpariteit
611.67
66.67
66.67
48.-
48.-
100
Noteerine te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
2)
Noteering van 12 Juli.
3)
Idem van 5 Juli.
KOERSEN TE NEV YORK.
Data
Cc,bleLond.
(in
£
perC)
1
ZicI,t Parij.,
(ir
ct.,. Pfr3)
Zicht Berlijn
lmjiÇ
ar
f’k)k°’
‘Zicht .4mste,d.
ci,. P.
gld.j
19 Juli
19241
4.38.37 5.14
0.000237/,
38.05
Laagste d. weeki
4.36.62
1
5.09
0.000237
8
37.82
Hoogste
,,
,,
4.38.50
5.25
0.0002371
6
.
38.05
12 Juli
1924
4.37.37
1
5.16
0.0002371
8
37.78
5
,,
1924
4.33.12
5.02
0.00023
7
18
37.62
2
)
Iluutpariteit..
1
4.86.67
19.30
23.81%
1)
408110
In ct. per Mark.
2)
Noteering van 3Juli.
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
1Noteerings-1
Landen
eenheden
1
5Juli
i
12Juli
i
1924
1
1924
1
LaagstelHoogstel
I4j19Ju1/’24
19Juli
1924
Piast.
p. £
9715/1
9715
971511
9735f1
9711
Bangkok…
Sh.p.tical
1/10%
1110’1
2
1110
1110
‘
1/10
B.
Aires’)
….
d.
p. $
41
,
51
1
,
11
4
0isj
407/,,
4071(
4034
Calcutta …
…
Sh.
p.
rup.
115
I5i,,
1/51/,,
11501
1
5
Constantmn.
.
.Piast.p.
855
S5734
850
865
857/,
Elougkong
.
Sh. p. $
214
12
1,
8
24umj,,
214
8
18
2.5
2(4
13
/,,
Lissabon’)
…
d. per Mil.
1
17
1
32
1 ‘4
1
15
/
32
1′
7
/
t
Peset.
p. £
32.864
32.87
32.71
33.0
33.04.
Alexandrie…..
d. per
$
2934
2934
29
30
2934
Montevideo’)
id.
43
42
4134
45m8
41%
Montreal
…
$
per
£
437H
4.4034
4.36m
8
4.413/
s
4.41
Mexico
……..
Kr.
p. £
148
14811
8
147
148%
147
5
18
Madrid
……
R.d.Janeiro
1)
d. per Mil.
6
5″.
5
53-;
57/,
Lires
p. £
101 5/,
102
10081
6
10151
8
101
u/
Praag
……..
Shanghai
…
Sh.
p.
tael
3131e
3/3s,,
3(334
31371
8
3/3%
Rome
……..
Singapore…
id.
p. $
2/411
10
24
1
31
23.,,
2/4
3
/32
214
1
1
32
Valparniso’).
peso
p. £
4
–
2.00
42.0(1
42.30 42.90
42.70
Yoknlmsnua
..
5h. p.
yen
1/lik
11107/
8
1/10,’
W.
11I0
‘/’OH
* Koersen der voorafgaande dagen.
1)
Telegrafiselm translcrt.
2)
90 dg.
NOTEERING VAN ZiLVER.
te Londen N. York
te Londen N. York
19Juli
1924.. 34s1
16
67
21 Juli 1923.. 30’5,, 63
12
1924.. 3451
8
6734
22 juli 1922… 35118
6081
8
5
1924… 3431
8
66’1
8
20Juli 1914.. 24″,,, 54%
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 21 Juli 1924.
Aotiva.
Binmuenl.Wis-( H.-bk.
f
63.082.385,70
svls,Prom.,’ B.-bk.
28.648.569,07
– enz.in disc.t Ag.sch.
50.450.908,52
f
142.181 S63,29
Papier
o. h.
Buitenl. in disconto
……..
Idem eigen portef.
.
f
92.379.112,-
Af:Verkochtmaar voor
de bk. nog niet afgel.
–
92 379.1
U.
,.
Beleeningen
1
H.-bk.
f
97.218.740,32
mcl.
vrsch.)
B..bk.
,,
13.928.637,7!)
in rek.-crt.
op
onderp.
Ag.sch.
,,
87.875.124,76
f
199.022.502,87
Op
Effecten…….
f
184.737.636,96
OpGoederenenSpec.
,,
14.284.865,91
199.022.502,87
Voorschotten a.
Ii.
Rijk ……………..
..
–
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud
..
f
56.241.090,-
M,,ntmat., Goud
.. ,,
475.269.922,97
f
531.511.012,97
fIunt, Zilver, enz.
•
10.548.167,33
Muntmat., Zilver
lL
–
ffecten
542.059J80 30
Bel.v.h.Res.fonds
.
f
5.654.378,37
id.van
11,
v.h. kapit.
3.982.548,68
9.636.927,05
Geb.enMeub.derBank
………….
5.2 12.500,-
Diverse rekeningen
……
95.058.444,35
f
1.085.550.529,86
Passiva.
Kapitaal..
. – …
. _.. …………..f
20.000.000,-
Reservefonds
……
,,
5.655.237,53
Bijzondere
reserve
………. . ……..
,,
8.235.000,-
Bankbiljetten in omloop
……… …….
963.022.670,-
Bankassignatiën in omloop
………..
..
1.564.160,49
Rek.-Cour.j Het Rijk
f
12040.058,75
saldo’s:
Anderen
68.492.033,47
80.532.092,22
Diverse rekeningen
….. ………..,,
6.541.369,62
f
1.085.550.529,86
Beschikbaar metaalsaldo
. .
…
…
f
332.436.642,81
Op de basis van
21
metaaldekking.
. … ,,
123.412.858,27
Minder bedrag aan bankbiljetten in
om-
-.
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
1.662.183210,-
652
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Juli 1924
NED. BANK 21 Juli 1924. Voornaamste posten in 000.
fi k
Andere Beschikb. Dek-
Data
Goud Zilver b
–
opeischb. Metaal- king.s
ije en schulden
saldo
perc.
21 Juli ‘24531.511 10.548
963.023 82.096 332.437
54
14 ,,
’24 531.511 10.015
978.793 71.753 330.818
52
7
’24 531.511 10.033
992.295 66.636 329.158
51
30 Juni ’24 531.511 10.296
983.010 48.984 334.842
53′
23 Juli ’23 581.794 10.821
932.540 31.210 399.171
61
24 Juli’22 605.955 8.020
976.325 75.857 402.798
58
25 Juli ’14 162.114 8.228
310.437
6.19843.521
1
)54
Totaal
Hiervan
Papier Diverse
Data
bedra
Schatkist- Belee-
ophef
reke-
____________
disconto’s promessen ningen
bLite
2.
ningen
2)
21 Juli 1924 142.182
–
199.023 92.379 95.058
‘
14
1924 143.393
–
197.971 92.734 100.100
7
1924 145.316
–
191.774 93.105 102.071
30 Juni 1924 144.580
–
159.888 93.993 109.728
23 Juli 1923 140.370
–
152.940 43.303 55.692.
24 Juli 1922 215.686
55.000 116.200 67.372 45.587′
25 Juli 1914 67.947
14.300
61.686 20.188
509
1)
Op de basis van
2
1 metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
‘s RIJKS SCHATKIST.
De Minister van Financiën maakt o.m. bekend:
1
14
Juli
1924 –
21
Juli
1924
dat uitstonden
aan schatkistpromessen
f187.250.000,_
(183.760.000,-
waarv.directbijNed.Bk.
–
–
aan schatkistbiljetten. ,200.607.000,-
1
,,200.601 .000,-‘
aan zilverbons ……. …
.,, 29.675.967,05 ,, 29.556.363,-
Door den Postch. en Gdst.
in ‘s Rijks Schatkist
gestort deel
v.
h. tegoed
van den dienst……., ,,l06.558.196,53 ,,106.558.196,53
Onder de vlottende schuld is begrepen:
Voorsch. aan de Koloniën
] 11.705.598,16 ,,109.616.134,45 Voorschot aanGemeenten’
31
Mei
1924
30Juni1924
voordoorRijkvoorhen.
56.003.386,88 ,, 42.080.135,85
te heffen lak. bel astingJ
Uitbetal. ad
. rek..houders
14
Juli
1924
21Juli1924
v. d. Postch. en Girodst. ,,119.225.115,64 1,j20.075.937,67
–
Voorschotten a.h. buiteni ,,214.870.986,60 ,,216.198.739,29
In daggeldieening tegen
onderp. v. schatk. papier
,,
2.000.000,-
1)
Waarvan
f
37.056.000 vervallen op of na
1
April 1927.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD..
De Minister van Koloniën maakt bekend:
12
Juli
1924
1
19
Juli
1924
Voorschot uit ‘s Rijks
kas aan N.-I……….
f
93.791.000,-
f
91.782.000,-”
md. Schatk.prom. in ornl. ,,102.400.000,- ,,102.400.000,-
Voorsch.Jav.Bk.aanN..I. ,, 8.500.000,- ,, 7.500.000,-
Muntbiljetten in omloop. ,, 44.700.000,- ,, 45.100.000,-
JAVASCHE BANK.
‘oornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-‘
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.’
,.
Andere
Beschikb.
1
Data
Goud
Zilver
.f”
opeischb. metaal-
tje en schulden saldo
12 Juli1924
209.500
260.000
80.000 141.500
5 ,, 1924
216.500
256.500
82.000 148.800
28Juni1924
207.000
253.000
71.430 142.114
14 Juli 1924 145.708
64.969 257.191
62.229 147.489
7 ,, 1924 145.724
65.243
258.096
76.407 144.793..
14Juli1923 145.453
61.042 266.925
92.606 135.157”
15Juli 1922 151.286
52.028 269.781
78.862 134.199′
25 Juli 1914 22.057′
31.907
110.172
12.634
4.842
2
Wissels,
Voor-
.
Dek-
Dis-
buiten
– schotten
iverse
kngs.
a a
conto’s N.-Ind. ngn ajh. Gou-
,,[,
e-, pe’cet7
betaalb.
vernem.
g
tage
12 Juli1924
1640
– 8.500
*
62 –
5 ,, 1924
138.590
2.200
64
28Juni1924
134.200
5.200
62
14 Juli 1924 35.531 16.273 64.355 2.060 16.917
66
7 ,, 1924 35.385 15.428 55.781 27.233
15.862
63
14 Juli 1923 36.192 32.384 72.049 19.167 22.142
57
15 Juli 1922 33.425 21.275 95.673 17.876
3
25.384
58
25 Juli1914 7.259 6.395 47.934 6.446
2.228
44
1)
Sluitpost activa.
2)
Basis
2
/ metaaldekking.
3)
Creditsaldo.
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
lI
Andere
opeischb.
Discont.
D
k
14 Juni
1924..
1.142
1.432
817
1.107
435
7
,,
1924..
1.144
1.515
713
1.110 425
31 Mei
1924..
1.154 1.536
874
1.115
429
24
1924..
1.159
1.328
1.071
1.101
419
17
,,
1924..
1.142 1.366 1.016 1.099 438
16 Juni
1923..
1.201
1.650
1.101
1.186
535
25 Juli
1914..
645
1.100
560
735
396
13
sluitpost aer activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
ICirculafieD
Currency_Notes
–
Bedrag
Goudd.
Gov. Sec.
16 Juli
1924
128.271
126.203
1
292.844
27.000
248.804
9
1924 128.269
127.270
293.686 27.000
249.620
2
1924
128.266
127.801
292.115
27.000
248.373
25 Juni 1924
128.261
126.509
290.316 27.000 246.198
18 Juli
1923
127.637 125.786
289.310 27.000 245.057
22 Juli
1914
40.164 29.317
–
– –
Data
Gov.
1
Other
1
Public
1
Other
j
Reserve1
1
Dek-
kings-
1
Sec. Sec.
Depos. Depo
.
1
perc.
1)
16 .Tuli ’24
45.187
70.131
11.739
107.447
21.819v 18,30
9
,,
’24
48.057
69.950
9.928
110.875
20.749
17,17
2
’24
54.222
95.356
18.392
140.136
20.215 13,31
25 Juni’24
47.587
81.092
19.593
112.703
21.502 16,25
18 Juli ’23
47.529
71.582
11.094
111.639
21.601
17,60
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
D.UITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darleheas-
kassenscheine, in billiarden (duizenden billioenen)
Mark.
Data
Metaal
D
2
do’u
Waarv. K
Circulatie
Dek-
kings
7 Juli
‘240,491
10.466
0,034
1
659
11.105.5181
0,06
30 Juni ’24
1
0,486I0,462
l0,030
.l
698
11.097.3091
0,06
23
,,
’24
l
0,4860,462
.l0,030
I
752
891.3461
0,08
14
,,
‘2 4
0,46 l
=
-:-
0,448E
0,016
l
819
923.583
0,09
7 Juli
‘231
20,9
0,707 0,130 3,284
4
20,242
4
16
23 Juli
‘141
1,7
11,357
1
–
0,065e
1
1,9
3
193
Wissels
1
I Darl.
s.
Renfen-
Rek.
1
sensch
ka
.
bank-
scheine
Ic
ouranto
Totaal
Handels-
21
Schatkist-
1
Tot, uit-
1
wissels
papier
1
ig
effeven
1.871.051 1.871.051
–
302.606 1.211.207 0,660
w 1.897.959 1.897.959
–
278.188 1.162.254 0,700
‘ 1.867.952 1.867.952
–
474.291 1.677.804 0,750
1.954.048 1.954.048
–
413.323 1.587.289 0,850
CD
30,447″
8,601′
21,846″
–
12,092″ 3,296″
Ok,751
3
0,751′
–
–
0,944′
1) Onbelast.
2)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.
3)
In milliarden.
4)
In billioenen.
6)
Waarv. in Rentenjnark,uitgedruktin
papierm. op 14Juni 1.111.364 billiard; op 23juni 1.043.834 bill.; op 30Juni
1.057.554 bill.; op 7 juli 1.052.469 bill.
o)
Idem: op 14
j
uni 585.669 bill.;
op 23 Juni 606.105 bill.; op 30 juni 388.327 bill.; op 7 uli 399.919 bill.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden francs.
Waarvan
Tegoed
Buit, gew.
Data
Goud
in het
Zilver
in het
voorsch.
Buitenl.
Buitenland
ajd. Staat
17 Juli ’24
5.543.364
1.864.321
299.988
573.608
22.900.000
10
’24
5.543.284
1.864.321
299.870
573.444 23.000.000
3
’24 5.543.219
1.864.321
299.803 573.230
23.100.000
19Juli’23
5.537.844
1.864.345
293.685
565.647
23.300.000
23 Juli’14
4.104.390
–
639.620
–
–
–
Wissels
UitZe-
stelde
Belee-
Bankbil-
Rek. Crt.
Parti-
Rek,
Crt.
Wissels
ningen
je en
culieren
Staat
4.715.315
9.212
2.709.893 40.155.862
2.181.753
14.282
w
4.864.021 9.212
2.772.985 40.224.979
2.201.242
15.236
8′
4.726.673
9.250
2.602.536 40.115.648
2.205.677
14.793
li
cD
2.451.920
19.375
2.125.672
37.233.697 2.074.112
12.433
1.541.980
–
769.400 5.911.910 942.570
400.590
II
23 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
653
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste
1)osten
in duizenden francs.
Metaal
In.
1
Binn.
Rek.
Data
mcl.
1
van van
1
wissels
Cïrcu-
Crt.
buiten!.
1
buit.!.
prom.d.I
en
latie
partic.
saldi
Ivorder.
provmnc.l
beleen.
17 Juli’24
354.027
84.653
480,000
1655.309
7.603.701
190.438
10
,,
’24
354.070
–
—
1657.877
7.609.100
193.762
3
’24
354.613
84.653
480.000
1710.171
7.582.979 225.631
26Juni’24
355.257
84.653
480.000
1710.736
7.524.223 230.263
18Juli’23
349.303 84.653
480.000
971.223
6.852.250 245.202
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDFRAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in dûizenden dollars.
Goudvoorraad
1
Zilver
1
F.
R.
Notes
in
Data
etc.
1
circa-
_____________
Totaal
_______
Dekking
In
het
bedrag
F.
R.
Notes
buiten!.
1
latie
2 Juli
’24 3.120.655
2.159.820
–
98.963 1.874.270
25 Juni
’24
3.155.570
2.15C.584
–
115.833 1.843.922
18
,,
’24
3.157.641
2.161.211
–
114.503 1.851.842
11
,,
’24
3.154.455
2.128.593
–
105.047 1.870.518
3 Juli
’23
3.087.703
2.099.668
–
79.200 2.282.054
Algem.
Data
Wissels
Totaal
1
Gestort Dek-
Dek-
Deposito’s
Kapitaal
kings-
kings-
•
perc.’)
perc.Z)
2 juli
’24
421.812
2.074.492
111.407 78,0 81,5
25 Juni ’24
395.165
2.108.459
1
111.420
79,8 82,8
18
,,
’24
408.702
2.135.476
111.472
79,2 82,1
11
’24
420.373
2.086.879
111.442
79,7
82,4
3 Juli
’23
1.128.751
1.974.251 109.584
72,6 74,4
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaal,niddel tegenover idem.
1’ABTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ IIET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
1
Totaal
Aantal 1 uitgezette
Reserve
Waarvan
Data
banken
gelden en
F. R. banks
deposito’s
deposits
bij de
Totaal
time
beleggingen
25Juni ‘241
748
16.968.760
1.544.661 16.380.869
4.414.306
18
‘241
749
16.870.782
1.596.232 16.391.790
4.379.316
11
,,
’24
749
16.796.486
1.539.492 16.212.777
4.347.826
4
‘241
749
16.662.339
1.489.196 15.984.201
4.326.320
27 Juni’23
774
16.542.781
1.390.388 15.360.049
4.000.009
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 21 Juli 1924.
1 Eet behoeft geeli nader betoog, dat de internationale
beurzen gedurende de week, dat cle conferentie te Londen baar beraadsiagi igeti heeft aangevailgen, geen al te rlliil)e
uizetten en geen groote flnctuaties te aanschouwen heb-
beu gegeven. Niet alleen valt de conferentie in cle vacan-
tie-periode, va;irill meestal cle affaire toch al tot cen un-
ii uuuunu 1 ukriruipt, doch bovendien zijn er iederen dag ZOO-
danige besluiten te verwachten, dat men de voorkeur geeft
aan een afvachteiide houding. Tegelijkertijd zijua, met
enkele uitzonderingen, de overige factoren, welke leiding
lan de markten kunnen geven, niet al te talrijk geweest.
Het meest heeft iii dit opzicht nog cle beurs van •B e r lij
ii
01)
den voorgrond gestaan. Daar ter plaatse – zooals ove-
rigeris in de andere beurs.centra van 1)uitschlancl ook hèt
geval is geweest -heeft de gelcimarkt bijzonder ruime ver-
hoitdi ngen aangenomen, d.w.z. uitsluitend voor geld op
korten termijn, waartegenover een sterke inkrimping op
het terrein van den heurshanclel heeft gestaan. ‘Waar nu
direct opvraagbare cleposito’s moeilijk anders dan voor
uitzetti iig ter heurze zijn te gebruiken en cle vraag van clie
zijde zoo goed als geheel heeft opgehouden, moesten de
banken er gedurende de achtpr ons liggende week toe over-
gaan hun rentevergoeding voor direct opvraagbare gelden
van S pCt. tot 6 pCt. per jaar te verminderen. Even later
ZijiL ook cle rentevergoeclingen voor dleposito’s met cda loop-
tijd van 15 tot 30 dagen verlaagd en vel van 15 pCt. tot
12 pCt. Ook de clebetrente is hiermede iii ovei
–
eenstenimiuig
gebracht. ]:Eiertegenover
51
fl
it het feit, dat voor crediet
O
langeni termijn nog zeer hooge rentevergoecliugen vorden
gevraagd en verkregen. l)e tegenwoordige toestand
01)
de
geldniarkt in Diuitschland staat clan ook in het nauwste
vc’u’haud uliet de crisis en meer speciaal met cle beurscrisis,
welke het land nog steeds doormaakt. Ondernemingen en
particulieren – als economisch geheel beschouwd – zijn
in hooge mate verarmcl. Eenerzijds bestaat er dus geen aaui-
leiding tot het koopen van aandeelen in dergelijke onder-
uleuuuingen, anderzijds heeft men geen gelden meer bie
–
voor
beschikbaar. Dit h]ijkt ook duidelijk uit de omzetten en de
variaties aan de beurs. ))c diverse aandeelen-afcleelingen
:djui bijna verwaarloosd, waartegenover nog wel een zekere
mate van levendigheid voor de obligaties valt op te mer-
ken. De belangstelling voor ,.Triegsanleihe” is weliswaar
eenigermate geluwd, doch hiertegenover is in de afgeloopen
dageit gi
–
oote vraag i.uaar ,,rogge-leeningen” in de plaats
getreden, in verhaal met liet vrijlaten van den graanuit-
voer en cle hieruiede in verband staande hausse op cle
graanniaikt. Dergelijke aaukoopen echter worden nueestal
niet cont:ut geld gefinancierd. Teneinde nu een uitweg
voor het teveel aan geld op korten termijn te vinden en
tegelijkertijd den handel, clie vaak gehrelc heeft aan het
u:oodige crediet, tegemoet te komen, heeft de ,,Seeband-luug”, de Staatsbank van Pruisen, besloten wederom wis-
sels iu.i disconto te nemen, mits deze door haar zijn goed-
gekeurd en ouder allerlei beperkende bepalingen, voorloopig
ook nog slechts ten behoeve vat de leden der Stempelvcr-
einigung. De rentevoet bedraagt 13 pOt. ‘s jaars en ligt
derhalve boven het disconto van cle ]iijlcsbank. Doch waar
çieze laatste instelling de clisconteerinig van wissels geheel heel t stop gezet, beteekent liet besluit van de Seehaiidlung.
ondanks alle beperkingen, een gi-oote hulp voor talrijke
ondel-nenlingen en w-ellieht een begint van een particuliei-o discoiitomarkt. De dooriverking van cle voorscluu-ifteur
01)
oudbalansen zal in deze misschien ook eenigeu invloed
kunnen uitoefenen, doordat na een publicatie van een goud.-
balans wat beter-te beoorcleeleui valt, of cle ter disconto aan-
gebotleui wissels al of geen risico opleveren.
In verband uuiet deze gebetit
–
tenissen is cle fondsenmarkt,
hoewel uit den aard der zaak zeet stil, iets vaster van toon
geworden. De wisselende stemmingen ten aanzien van den
uitslag der confei-entie te Loncleui beheerschten af en toe
wel de stemming, doch alleen iu.i den .Laavau:ug van de beui
–
s-
week had liet iuiterveuitie-syndicaat
dci-
banlcen af en toe
in te grijpen.
Te L o mi d o ii heeft eveneens cle conferentie eenigen in-
vloed ter beurze uitgeoefend, doch niet in zulk een belang-
rijke mate. Veeleer was de aandacht gevestigd op den loop
van den sterliugkoers, welke aanvankelijk alle teekeuien
van stijging vertoonde, doelt die nadeeliand een gevoelige-
reactie heeft ondeu-gaa ii. In verband met deze variaties zijn
cle opinies ten aanzien van een clisconto-verhooging der
Iiank van Engeland ook vrij sterk verdeeld gebleven.
Tegenover liet protest van de Federation of British Inchus-
ti-ies heeft de Vereenigiug van Kamers van Koophandel
blijk gegeven het bij voorbaat reeds geheel eens te zijn met
cle gestie van cle Bank of Englaud. De centrale credietinstel-
lipg staat tegenovet- degenen, die belang hebben hij goedkoop
geld en heui, die een terugkeer tot den gouden standaard
bepleiten. De, beslissing wordt nog verzwaard, daar boven-
dien rekening dient te worden gehouden met het feit, dat cle
groote concurrent aan cle overzijde van den Oceaan gereed
staat van iedere w’eifeling partij te trekken om te trachten
grooter invloed op cle internationale gelcteiarkt te verkrijgen.
De zeer vele kanten van het probleem der disconto-politiek
en van den terugkeer tot den gouden standaard zijn wel
geëigend eenige aarzeling te voorschijn te roepen, vooral
in een tijd, waarin cle beslissingen eener conferentie van
de groote mogenclhedeua bepaalde opvattingen geheel kunnen
doen wijzigen. Zoo is liet ook te verklaren, dat, ondanks alle
optimisme, cle markt te Londen een zeer groote kaimte te
aanschouwen heeft gegeven, waarin vrijwel geen enkele
01)
den voorgrond tieclende omstandigheid te constateei-en is
geweest.
Te P a r ij s is het beeld evenmin sterk veranderd. Dc
schommelingen van liet Franscite betaalmiddel hebben uit
den aard der zaak eenige belangstelling voor arbitrage-
w’aarden gebeten doen worden,, doch de variaties waren
noch in cle 6ne noch iii cle andere richting van zood-anigen
aard, dat er groote levendigheid is ontstaan. Wel was als
ondergrond een zekere mate t’aui vertrouwen in de naaste
toekomst op te merken. Het feit, dat de ,,Micum”-overeen-komsten met de metaalnijverheid in het Roergebied, welke
per 15 Juli j.l. zijn geëindigd, voor een maand zijn verlengd,
tot voor ,de industrieelen vrij bevredigende condities, wordt
654
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23juli 1924
aan de beurs van Parijs opgevat as een teeken, dat binnen-
kort een
–
nicer algemeene overeenkomst tot stand zal wor-
en gebracht. Iljimiddels hebben ook de weekstateti van de
i3aiik van Frankrijk weinig aanleiding tot bespiegeiugeri
gegeven. De hoofdposten zijn slechts weinig veranderd;
uien Loopt, dat
vOôr
iie periode van grooten druk op het
peil van den Fransehen wisselkoers maatrege]en genomen
zullen zijn, om al te drastische wijzigingen onmogelijk te
maken.
Te N e
w
Y o r k is de beurs, ondanks de berichten Vau
depressie uit het zakenleven, vrij vast gebleven. De jongste
disconto-verlaging heefthet prijspeil niet kunnen stimulee-,
rezi, doch uien trekt hieruit geen consequenties ten aanzien
Vuil
de toekomst. integendeel gelooft men dat, indien een-,
maal het tijdstip van aigqhecle reconstructie van Europa
zal zijn gekomen, de Vereenigde Staten met hun goede
ontillage op allerlei gebied en hun overvloed aan kapitaal,
ecn ruim aandeel in deze reconstructie zullen verkrijgen,
hetgeen dan bevruchtend op de inheemsche nijverheid zal,
moeten inwerken. Inmiddels maakt men van de groote
geldruimte gebruik om operaties op de fondscirniarkt uit
te voeren, waardoor de soms sprongsgewijzo verbeteringen
van sommige fondsen verklaard kunnen worden.
T e
ii
o n z e n t was enen
01)
cle
beiegjuegsorea-r/ct
nog steeds
o’ast gestemd voor binuenlandsche stuiats- en gemeente-
papieren, hoewel de lichte stijging van den geldkoers tegenuu
liet einde van de berichtsperiode een kleine aarzeling te
voorschiji:i heeft gebracht. Van de buitenlandsche soorten
konden Braziliaausche fondsen zich iets herstellen, nu de berichten omtrent cle revolutie althans niet ernstiger zijuI
geworden.
14Juli 18Juli 21 Juli RgOY
dalin
6
oi.
Nederland 1922 …..99
991
99
–
5
0
10
,,
1918 …..885/,
8971
16
89
+3,8
434
0
/0
,,
1916 …..S9i/
90
89is1 + 18
4
0/
1916 …..
805/
16
811,
8i51
+ 3
1
8
334010
,,
74X
7434 . 7434
3
ol
o
,,
66
65ll1
65ls1,
24
0
/0
Cert. N. W. S …….. 527/8
531,
53
+ ‘
–
7 cil
o
Oost-Indië 1921 …..102 18
10211
101′, –
1.
6
0
/0
»
1919 …..987/
s
99
98s1 – ‘ho – –
5
o’
,,
1915.
….935/,
933%
14
+ 31
‘1
5
°1
0
Rusland 1906 …….4
4 :
–
-1-
4 o, Rusi. bij 11011e & Cu.53%
51
–
–
i1
17
4 o,’
o
Japan 1899 ………
6 1
si,
–
–
3-
5 ol
o
Brazilië 1895 …….50
48t
49
–
S ol
o
San Paulo 1921 – – – – 913f
923%
92
+ 34
6 o/ Anisterciam 1920 – . – – 100u
lOOn,,
–
+ ”
7
0/
Rotterdam 1920 . . – – 1015/
101ni,
101
1,6
‘ho
Op de aandeelenmarkt hebben verschillende speciale
7
fondsen, meer dan de groepen, w’aartoe iiie fondsen behoo-
ren, dc :tanciacht getroldcen. In de eerste plaats wel aan-,
deden Handelsvereeniging ,,Amsterclam ‘, welke een
011-
onderbroken stijging te aanschouwen hebben gegeven, in
tegenstelling met de overige
suikerwam-den,
die eerder iet-
wat lusteloos gestemd waren. De laatste dag van de be
richtsperio;Te heeft de oplossin.ig van deze opwaartsehe be-
weging gebracht. Do maatschappij zal overgaan tot uit-.
breicling van haar maatschappelijk kapitaal met
f
5.000M00,-r
welke aan aandeelhouders ;iangebo.ien zullen worden totj
den koers van 100 pCt. De aandeelhouders verkrijgen hier-
door een vaarclevol1en claim”, benevens, blijkens cle mede-
deeling van de directie, dat over het vergroote kapitaal
eveneeus weder een uitkeering van 35 pCt. zal Icunnen ge
selueden, de zekerheid van een goed rendement. De aan-
kondiging van deze uitgifte heeft de laatste conItraiïnn-
posities uit de markt verdreven, doch hierdoor is cle tech-
iiische gesteldheid onmiddellijk zwakker geworden, zoodat
cle hoogst bereikte koers (49734 pCt.) niet behouden kon
blijven. Zooals reeds opgemerkt, ,varen de overige suiker-
7
aandeelen zeer kalm. –
Een tweede aanmerkelijke variatie is hij aandeelen Red-
jaug Leboug voorgekomen. Dit fonds werd weder in groote
posten uit de markt genomen, naar het scheen ook voor
Inilisebe iekening, in verband met goede toekomst-verwach-
tingen. De resteerende
mij’reaancleelcn
bleken wel goed ge-
vraagd, doch lang niet in dezelfde mate.
Voor het overige had de markt eerder een gelijkmatig
aspect.
Petrolesnewaarden
wijzigden hun niveau niet veel. De huiten,landsche markten bleven stil en het hoofdfonds
kou hieruit dus geen richting putten. Voor aandeelen Ge-
eonsolideercle bestond afwisselend aanbod en vraag, zoodat
per saldo de koers slechts weinig veranderde.
Rsb beraaxdeelen
reageerden .eenigszins, toen de rubber-
prijs te Londen, welke op een moment 1 sh. per pond no-
teerde, iets daalde.
‘l’abakswarrdcn
daarentegen konden
zich, sPeciaal voor aandeelen I)eli-Maatschapij en Senem-
bah, goe:l herstellen.
Van de
Itaxctclsvennootschappn
werden aandeelen Lin de
Teves ruim verhandeld: De koers kon, gezien de omstan-
digiseid, dat het fonds ex-claim werd verhandeld, vrij sterk
nionteeren.
ie
industrieelc merk t
was aangeboden, vooru amelijk voor
aancleelen Jurgons. Voor aundeelen Centrale Suiker daar-
entegen outstond eenige vraag in verband met de trans-
acties met cle Sowjet-rcgeering. –
II
(dflkeafldkClCn
lagen zwaar in de markt; aandeelen
Rotterdamsche Bbnkvereeniginig zeer kalm, doch met af-
hrokkeencle tendens.
–
14Juli
18 Juli 21 Juli Rijzing
of
daling
Amsterdamscbe Bank ……
123
1233
—
+
34
incasso
Bank
…………
95
9(1
9634
+ i
Koloniale Bank
……….
161
16034
160
–
NedJlandel-Mij.cert.v.aand.
121%
12034
12034
—134
Rotterd. Bankvereeniging..
8634
84
84
–
234
ra,i Bcrkel’s Patent ——
5
+ ‘
Gouda Kaarsen ……….
1334
1134
1214
—1
1-bIl. Draad- en Kabelfabriek
46
4534
46
A.Jurgens’VerFabr.g.aand.
4834
463%
4534
–
3
pr. aand.
57
53ki
531,
–
37;,
Leerdain Glastabrieken
22
2034
2234
+
3%
Philips’ Gloeilainpenfabriek
271
275
280
1-
9
Vereeiiigde Blikfabrieken
–
8634
8434
83’4
–
3
VereenCbemischeFabrieken
363%
3751,
3834
+
2
()ompaniaMercantilArgent.
173%
177,
1634
1
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
15934
1583%
159
–
Hanclelsverg. Amsterdam -.
4633%
47734
49234
+
283%’ -.
I-Iandelsverg. Reiss
&
Co….
313%
32
31’1
Int. Crediet- en Handeisverg.
Rotterdam …………..
186/,
184
184k
–
2
Linde Teves
&
Stokvis
– – . .
81′,’,
79
2
1
‘
81’1
+
718
1)
–
Redjang Lebong Mijnb.-Mij.
197′,,
21934
219
+
2l’,
–
Gecons. Holl.Petroleum-Mij.
158
1533%
155
—3
Kon. Petroleum-Mij ……
346
1
/
2
33734
34034
–
5%
Phoenix Oil …………..
90/,
91
901,
+
61
Amsterdam-Rubber-Mij ..
14151
8
13934
14034
–
hij,
Kendeng Lemboe ….. ….
1821/
4
17934
1793%
–
3%
Oost-Java-Rubber-Mij ……
212
203
203′,,
–
Deli-Batavia Tabak il1ij….30211
30234
302
34
Deli-Maatschappij ……….
146.h
354s,’,
35834
+
1234
Seuembah.Maatschappij
– – –
305
307
31034
+
)
ex. claim.
–
De
scheepvaartmarkt
was,
oticlauks
de miuder
gunstige
berichten van de vrachtenmarkt, vrij vast;
tegenover ook
slechts minimale vraag wordt bijna
geen aanbod
gesteld.
14Juli
18Juli
2]
Juli
kijzing of
daling
Holland-Amerika-Lijn …..
67
66
– –
1
–
,,gem.eig.
5534 53
55y4
34
–
Hollandsche Stoomboot-Mij.
17
17’/,
–
+
5/,
Java-China-Japan-Lijn ….
84
85
–
+
Kon. Hollandsehe Lloyd
. .
731
771
8
7518
-_
‘/,
Kon. Ned. Stooinb.-Mij …..
6334
62 65
+
1
34
KoninkPaketvaart-Mij.
. . .
138
139
13134
–
61121)
Maatschappij Zeevaart ….
65
6534
–
+
34
Nederi. Scheepvaart-Unie
– –
120
121%
114318
–
551,1)
Nievelt Goudriaan ……..
841/,
8334
833%
–
Rotterdamsche Lloyd……
119 122 122
+
3
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”.
–
135
13434
136
+
1
,,Noordzee”
..
20
1934
20
i)
ex.
div.
–
De
Âmcri/caenschs markt
was vast in overeenstemming
niet Wallstreet.
14 Juli
18 Juli
21 Juli
Rijzing of
daling
–
Americsnielting&Reflning
69
11
1
70
7234
+
201,,
Anaconda Copper ………
65′,,
66
”/10
69711
+
4518
Studebaker Corp…… ….
.01%
963%
97
–
434
Un. States Steel Corp…..
1073%
10634
1043%
—3
Atchison Topeka ……….
1107/,
–
11034
+
i/
Ene …………………
31
3271
8
32’18
+
1’1
Soutborn Pacific ……….
10034
–
100
_
Union Pacific ………….
14534
146
14
5
7
18
.}_
31
Int. Merc. Marine eng. gew.
9
10
1
32
10tI1
1
105
f8
+
11132
11
»
,,
,,
prei
3634
393%
40
–
+
334
De
geldl-m.arkt
werd iets stroever;
prolongatie
steeg
vnu
234 pCt. tot 3 pCt.
23
Juli 1924
ECONOMISCH-STATISISCHE BERICHTEN
655
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
22 Juli 1924.
De tarvemsrkt zette ook (leze week weder zeer vast iii,
waarbij de prijsbewegiug in Noord-Amerika weder den toon
aangaf. Tengevolge van cle voortdurende berichten over
droogte
in
Canada, waardoor voor den graanoogst ernstig
gevaar dreigde, brachten aan de terinijninarkten belangrijke verdere prijsstijgingen
teweeg.
Te Winnipeg bedroeg van
14 tot 17 Juli de prijsverhooging 5
3
/
4
dollardent per 60 lbs. cii te Chicago omstreeks 6 cent, zoodat daar sedert 1 Juni
dc prijzen nu reeds 33 pCt. en bijna 25 pCt. vnren geste-
gen. :De terniijnmarkten in Argentinië volgden de Noord-
Amerikaauisehe prijsbeweging ep de tarweprijs steeg er iii
genoemde drie dagen 65 k SO ceutavos per 100 KG. wat sedert begin Juni eene verhooging heteekent ven 32 c 34
pCt. De sleehte vooruitzichten voor den Canadeeschen t;ir-
we-oogst kwamen tot uiting in de ramingen der opbrengst,
die uit Canala worden geseind. Particuliere schattingen
van den oogst der drie Prairie-provincies liepen in het be-
gin der week uiteen van 300 tot 330 inillioen bushels, tegen
een oogst in
1923
van 450 niilliocn. Het dezei dagen gepu-
bliceerde officieele bericht raamt dé tarwe-opbrengst vali
geheel Canada op 319 inillioen bushels tegen 474 millioen
iii 1.923. Dit zou een zeer groote achteruitgang sedert het
vorige jaar beteekenen, doch niet alle berichten zijn zoo
pessimistisch. Wel za.en wij (lezer dagen zelfs nog een
schatting voor de Prairie-Provincies van slechts 250 mii-
lioen busheis, doch in vele meer optimistische berichten is sprake van een gemiddelden oogst, wat een opbrengst
zou heteekeiten van niet veel minder dan 350 millioen.
Vel is dat nog belangrijk n,inder dan in het vorige, jaar,
doel, men dient niet te vergeten, dat de oogst toen buiten-
g’ewoon overvloeclig was met ee,, ongekend hooge opbrengst
per hectare. TIn vooragaaude jaren werd een Canadeesche
opbrengst van 325 millioen hushels als zeer bevredi-
gend besehouw’d. Erkend dient echter te worden, dat de
invoerlanden juist dit jaar een grooten Canadeeschen t;,r-
we-oogst zeer goed zouden kunnen gebruiken en dat, in-
dien de Cariadeesche opbrengst tegenvalt, na voorziening
der invoerlaiiden op den tcgenwoordigen voet, slechts zeer
weinig tarwe zal oversdhieten. De Europeesche tac-we-oog-
sten zijn bijna overal kleiner dan het volige jaar. Bekend
is cle vermindering der italiaansulie opbrengst tegenover
1923 met 20 pCt.
;
in :lngei;incl en Ierland teziunen wordt, 0 pOt. mi nder ta rive verwacht; Frankrijk zal ivacirschijn:
lijk een kleinere opbrengst hebben dan in 1023 en heeft
bovendien geen overschot uit Tunis en Algiers tot zijn be-
schikking; :Dnitschlai,cls rogge-oog
–
st zal minder opbrengen
dan ii, het vorige jaar – en ook cle tal-we-oogst zal daar
waarschijnlijk kleine,- zijn. Ten slotte heeft in enkele al,-
dere landen van Zuid-Europa cle oogst evenals ii, Italië
van de droogte en iii de Noordelijke landen van konde en te
‘eel regen geleden. Dun-bij komt, dat uit Rusland minder
Noteeringen.
Chicago
Buenos Ayres
Data
Tarwe
Mais
Haver
Tarwe
Mais
LiJnzaad
Juli
Juli
Juli
Sept. Sept. Sept.
19Juli’24
128
8
/
109.
531
14,90
9,60
23,70
12
,,
’24
118X
107%
13,90
9,30
22,55
19 Juli’23
101
11,
843(
40′-
11,-‘)
8,45
1
)
2.1,75′)
19Juli’22
112 63
34
18
12,80
1
)
8,10
1
)
20,901)
10Juli’21
127
64J4
40
1
1
8
18.651)
9,351)
27,60
1)
20Juli’14
82
.
5611
8
36X
9,40
5,38
13,70
1)
Per
Augustus.
graan kan vorclen verwacht, dan in liet nu eindigende
seizoen. De berichten blijven nog steeds sterk uiteeedoopen, doch ook van officieele Hussische zijde wordt nu wel toege-
geven, dat de gevolgen van hitte en droogte in het Zuiden
alsmede van koude en regen iii liet Noorden verontrustend zijn en de uitvoer kleiner zal zijn dan in het seizoen 19231
1924. De invoer]anclen zullen dus waarschijnlijk meer brood-
graa, uit Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Britsch-
Indië moeten betrekken daii in het oude seizoen, tenzij op financ-ieele gronden de invoer wordt beperkt en eigenlijk
ligt aan liet ovei-wegen van clie mogelijkheid reeds cle ge-
dachte aan hoogei-e pi-ijzen ten grondslag. Het is onder
deze omstandigheden begrijpelijk, dat de markt met sterke prijsfluctuaties de Can acleesche weder- en oogstberichten
beantwoordt. Toen in liet begin der week de klachten over
droogte steeds nieuwe pi-ijsstijgingen veroorzaakten, werd
iii eenige der Europeesche invoerlatiden veel gekocht. Zeer
belangrijk was tot sterk stijgende prijzen cle omzet aan de
Engelsche markt, zoowel in parcels als in ladingen en
daaronder bevond zich ook een aantal zaken in nieuwe
]arcl wi ntertarwe. Geregelcler waren hierin echter de zaken
naar België en i)uitsehland. Naar 1-lamburg worden reeds
cenigen tijd veel zaken in nieuwe hard wintertarwe ge-
(‘aan, waartoe mitissehien ook de mogelijkheid van een her-
stel der Dnitsehe invoerrechten op graan medewerkt. Op
dat heistel wordt van Duitsche agrarische zijde sterk aan-
gedrongen ter verkrijgi lig van hoogere Duitsche graan prij-
zen. Het schijnt op internationaal-politieke gronden on-
waarschijnlijk, dat deze aandrang succes zal hebben, doel,
wel is aan een anderen wensch van den Duitschen land-
bouw gevolg gegeven
cii
cle uitvoer van Duitsch graan toe-
gestaan. Duitsche tarwe is reeds haai
–
Zweden en Dccie-
marken voj-kocht. Nede,lancL kocht tot de hoogere prijzen
van het begin der week wel vrij geregeld spoedige Plata-
tarwe, doch de zaken waren niet zeer belangrijk. Ook naar
Zuid-Duitschl and bestond weder een geregelde tarwebandel
via den :l4ijti. i)aaraau hadden Nederland en België hun
deel en laatstgenoenid land kocht behalve nieuwe hard
w’iutertarwe ook dagelijks spoedige tarwesoorten. De pl-ijs.
stijging hield den omzet wel binnen zekere grenzen, doch
ook cle tarwevoorraden zijn in België niet groot evenmin
115 de naar Antw’erpen stoomende hoeveelheid. Na eenige
dagen k ,i’amen uit Canada berichten over regen, iv&ke
cladelijk in alle ititvoerlanden prijsdalingen veroorzaakt(„n
(-ii in Europa den ondei-nemingslnst deden verminderen.
Opmerkelijk was, dat Britsch-Indië eenige vroegel- ver-
kochte ladingen tarwe aal, de Engelsche markt terugkocht,
zonder dat hierclooi dle stenumning aan clie markt verbeterde.
ileeds den volgenden dag trad een herstel in, doch
01)
21
Juli waren de markten in Noord-Amerika weder lager
wegens betere oogstberichten uit Canada. liet slot was
echter te Chicago nog 234
c
334 dollarcent per 60 lbs. hoo-
ger dan een week tevoren, terwijl ook te Winnipeg van
le verhonging nog ongeveer 234 cent was overgebleven.
Argentinië bleef ook op 21 Juli vast en in den loop der
Locoprijzen te RotterdamlAmsterdam.
1
21Juli
14Juli
23juli
Soorten
1924
1
1924
1923
T,i,rwe. …………….
1
14,50
14,-
11,75
Rogge (No. 2 Western).
.1
1
11,15
10,50
8,50
MaIs (La
Plate) ……..
2
194,-
194,- 189,-
Gerst
(48
1h. malting)
,..2
240,-
223,-
172,-
Haver (381b. white clipp.)
1
1],_
5
)
10,50
6
)
9,10
Lijnkoeken (Noord-Amen
–
kavan La Plata-zaad)
1
13,60
1
13,40 10,90
Lijnzaad (La Plata)
. . .
.’
438,- 425,- 433,-
1)
per 100
KIl.
2)
per 2000 KG.
3)
per 1960 KG.
No. 2 Hard/Red Winter Wheat.
4)
Don augerst.
5)
Canada No. 3.
AANVOEREN in
tons van 1000
KG.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen
13119 Juli
Sedert
Overeenk.
13/19 Juli
Sedert
Overeenk.
–
1924
1923 1924
1 Jan. 1924
tijdvak 1923
1924
1Jan. 1924
tijdvak 1923
5.592
514.784
401.550
878
15.305
3L086
530.089 432.636
Tarwe ………………
4.596
269M94
272.006
–
3.775
485
272.869
272.491
Rogge
………………
–
11.921
9.822
–
– –
1L921
9.822 10.704
393.823 330.230
3.966
64.831
47.715
458M54
377.945
14390
185.602 113.466
–
28.606
7.062
213.208
120.528
Boekweit ………………
100.811
46.174
– –
305
533 101.116
46.707
Mais
………………
Lijnzaad …………..
132795
82.664
710
44957
–
48.156
177.752
.
130.820
Gerst………………
Haver
……………..1.241
3.550
120486
125A87
–
–
700
–
121J86
125.187
Lijnkoek ……………
Tarwemeel ………..
2
.572′
1.956
134.217
45.454
870 14.898
3.864
149.115
49.318
Andere meelsoorten
133
–
3.788
1.227
– –
–
3.788 1.227
656
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Juli 1924
week bedroeg de prijsverhoogitg aan cle termijumarkten
aldaar 75 centavos d 1. Peso per 1.00 KG. Dc kleine wereld-versehepingen dezer week steunden cle Europeesche tarwe-
markt en op 21 Juli werden iii Nederland belangrijke in-
koopen gedaan van spoedige Argentijnsehe
tirwe,
waarvan
een flinke hoeveelheid te Antwerpen aangekomen en al
daar verwacht was. Zaken in nieuwe hard wintertarwe
worden echter naar Nederlancicl nog niet gedaan. Ook Eng-
land had op 21 Juli weder meer raken tot höogere prijzen.
Sedert het zooveel gunstiger niaandrapport per 1 Juli
blijven cle berichten over den tarweoogst der Vereenigde
Staten bevredigend. Het weder, is zeer goed voor de zomer
tarwe, afgezien van eenige berichten over roestschacle in
Noord- cii Ztucl-Dakota. Ook het binnenhalen van cle win
tertarwe, waarniecle men in ‘het Zuid-Westen reeds is ge-
reed gekomen, kon onder gunstige omstandigheden plaats
vinden. De opbrengsteti in Oklahoma en Kansas blijken
mee te vallen en ook de eerste dorschresultaten overtref-
fen vroegere verwachtingen – Slechts wordt liet clorschen iii
Kansas door regen belenunerd, ‘zoodat de aanvoeren van
nieuwe bardwinter-taroe aan cle Westelijke markten no
niet groot zijn. Het is nu van het grootste belang of ver-
der in Canada voldeende regen valt. Wanneer .dat het geval
is, bestaat nog steeds alle kans 01) een grootcn oogst. Op
het Zuidelijk halfrond, in Argentinië en Australië zijn dc
vooruitzichten voor de nieuwe tarwe gutiStig.
Rogge was vast en ofschoon van Rusland cle laatste
week weder een flinke hoeveelheid werd verscheept, i,s
liet verdere aanbod gering en werden in Nederland bj
vrij goede vraag geleidelijk hoogere prijzen betaald. Daar-
door kon ook voor Noord-Arnerikaansche rogge cle prijs
weder wat meer iu overeenstemming komen met de A.me-
rikaansche pariteit, ofschoon deze nog niet geheel werd
bereikt en nieuwe zaken. in deze roggesoort nog zeer klein
zijn. Van den voorraad te Hamburg werd u’eier een g-
cleelte opgeruim(l doch sterke fluctuaties aan de rogge
;
markt te Chicago bemoeilijkten de zaken.
Mals was aanvankelijk eveneens zeer vest onder den in-
vloed van liet Washingtonsche maandbericht en de verdere
verkoopen van Argentijnsche mais naar Noorcl-Amerika.
In verschillende Europeesche landen ontwikkelde zich voot
inaïs groote kooplust. In Engeland werd een ongeken.d
groote omzet in ladingen en parcels Plata-tarwe bereikt,
waarbij telkens hoogere prijzen werden ingewilligd. Even-
als in de vorige week, vonden ook enkele ladingen Rus-
sische maïs ter verscheping in Juli of Augustus weder in
Engeland plaatsing, doch overigens bepaalden de zaken
zich vrijwel geheel tot Platameïs. De groote hoeveelheden,
onderweg naar Europa, oefenden op ‘de markt geen drnk
uit en ook in Nederland en België werden groote zaken
gedaan, vooral door wederverkoopers, daar verschepers aan,
(‘e Engelsche n’iarkt betere prijzen betaald kregen. Chicago
was zeer vast en meer nog dan voor nieuwe maïs was dit
het geval voor de Juli- en September-termijnen, clie no
01)
den ouden oogst heti
–
ekking hebben. Later trad echter
voor ‘den Noord-Amerikaanselien maïsoogst beter weder
in, dat op 18 Juli tot belangrijke prijsverlaging leidde. Den
volgenden ‘dag trad een ‘herstel in, doch op den 21sten was
ook voor mais de markt te Chicago lager. Voor Juli en
September was het slot 1Y55 Ii 2 cent per 56 lbs. lager dan
op den 14den, doch voor den December-termijn, den eer-
sten, die den nieuwen oogst betreft, bedroeg de prijsverhoo-
ging per saldo 6 cent per 56 lbs. Ook in Argentinië, waar
in het begin der week cle prijzen stegen, kon de markt zich
niet staande-houden en op 17 en 18 Juli was de prijsdaling
vrij aanzienlijk. In Europa leidde dat dadelijk tot verliés
van vertrouwen, sterke prijsverlaging en minder zaken.
Vooral w’as dit ook het gevolg van zeer groote Argentijn-
sche maisverschepingen, clie de hoeveelheid van de vorigé
week zeer sterk overtroffen. Spoedig echter herstelde zich in Europa de stemming weder. Van den Donau wordt zeer
weinig mais aangeboden en ook de verschepingen van de
Donauliavens ivcren de laatste week zeer klein. Argentinië
moet dus in bijna de geheele hdhoefte der invoerlandén
voorzien en bij de goede vraag, gedeeltelijk veroorzaakt
door het droge weder in West-Europa, waarvan nog niet
het graan, doch wel de weiden cle gevolgen ondervinden,
zijn blijkbaar de Argentijnsche afladingen, ondanks haar
grooten omvang, niet te groot voor de Europeesche ho-
hoef te. Reeds op 21 Juli was de kooplust weder veel beter en aan verschillende Europeesche markten werden tot stij-
gende prijzen meer zaken gedaan. Ook in Argentinië was
de markt vaster, met een prijsherstel, waardoor de prijzen
aan de termijnmarkten ‘in vergelijking tot 14 Juli onver-
anderd tot iets hooger sloten.
Gerst blijft schaarsch en wordt steeds duurder. Zoowel
uit Rusland als uit Roemenië werd deze week zeer weinig
gerst afgeladen en verder aanbod is kleimi tot prijzen, die
langzamerhand een hoogte hebben bereikt, die gerst een zeer duur artikel doet zijn tegenover mais. Toch d’erclen
– naar Nederland aangeboden partijen steeds opgenomen,
Ole-
danks de telkens hoogere prijzen en ook Duitschlaud bleef
gerst koopen. In Engeland bepaalden de zaken rich bijna
geheel tot Bri.tsch-Tndische gerst.
Haver trekt meer de aandacht clan tevoren, daar velen
den prijs, die minder sterk is gestegen clan voor andere
graansoorten, als betrekkelijk laag beschouwen. Zuid-
Duitschland kocht haver, evenals Nederland en België en wel Plata- zoowel als Canada-haver. In Engeland werden
aanvankelijk eveneens Inter zaken ge:laau tot hoog’erc
prijzen, doch later nam de vraag af. Plata.ba.ver daalde
daarbij vrij belangrijk in prijs.
SUIKER.
De verschillende suikermarkten waren de afgeloopen week kalm gestemd en de fluctuaties bewogen zich dan ook binnen enge grenzen.
In A me r i k a sloot de markt verleden week op 5.09 voor
Spot Centr. en opende
.
de afgeloopen week op 5.15 om op
5.02 te sluiten. Op de termijnmarkt waren de openings-
noteeringen gelijk aan het slot der voorafgaande week en
brokkelden geleidelijk ietwat af, hetgeen hierondei- blijkt:
Juli
Sept.
Dec.
Mrt.
Opening …………3.37
3.47 –
3.43
3.23
Slot …………….3.27
3.37
3.33
3.13
Het Departement van Landbouw in de V. S. raamt den
Amerikaanschen bietoogst op 838.000 tons tegen eene op-
brengst van 787.217 tons verleden jaar. De versnieltingen
in de V. S. bedroegen deze week 85.000 tons tegen 51.000
fons verleden jaar.
In Cubasuiker kwamen transacties tot stand tot
prijzen varieerende tusschen
371
en 3y
4
c. & f. New-York,
terwijl eenige ladingen naar Europa verkocht werden tot
ongeveer sh. 181- cif.
De C u b astatistiek is als volgt: 1924
1923
1922
Tons
Tuus
Tons
Weekoutvangsten 12 Juli ’24.
32.201
23.811
62.218
Tot, sedert 1 Dcc. ’23_l2 Juli’24 3.373.1.68 3.237.387 3.354.826
Werkende fabrieken
3
4
13
Weekexport 12 Juli ’24
78.641
41.702
118.75e
Tot. sedert 1 Jan.’24-12 Juli’24 2.680.914 2.673.901 2.639.410
Totale voorraad op 12 Juli ’24 692.254 564.386 725.953
In Engeland werd de )3oard of Trade statistiek over
Juni bekend gemaakt met de volgende cijfers:
Juni
Jan./Juni
19241923
1924
1923
Tons
Tons
fons
Tons
Import Riet ……..59.060 108.722 674.133 646.656
11
Geraffineerd
54.956
62.460 320.778 242.902
Totaal …………..114.016
171.182 994.911
889.558 –
Voorraad in Entrepot 261.150 332.200
–
–
,,
in Raffinader.
48.550
59.540
–
Opbrengst
,,
75.234
68.626 460.030 463223
Tot. binnenl. verbruik 15:3.058 118.422 773.804 732.609
Totale export
4.809
5.345
33.775
31.536
Voorr. op 31 Mei- .
1924
f
388.800
1923
1
342.250
30Juni….
l 309.700
381.740
LIet verbruik was dus zeer bevredigend.
De Zichtbare Voorraden zijn volgens Czarnikow:
1024
1923
1922
Tons
Tons
Tons
Duitschiand 1 Juni ’24 ……566.000 651.000 306.000
Tsjechoslowakije 1 Juni 24…
113.000 .107.000
83.000
Frankrijk 1 Juni ’24 …….97.000
119.000
76.000
Nederland 1 Juni ’24……..79.000
99.000
128.000
België 1 Juni ’24…………46.000
45.000
41.000
Gr.-Brittanië en TerI. 1 Juni’24 322.000 405.000 368.000
Totaal (Europa). 1.223.000 1.426.000 1.002.000
Atlant. havens V.S. 2 Juli ’24 226.000 144.000 194.000
Cuba 28 Juni ’24…………692.000 564.000 726.000
Totaal ..
–
2.14 1.000 2.134.000 1.922.000
Op Java vonden herverkoopen plaats van disponibele Superieure Suiker tot
f
14y
2
h
f
l4, Juli leveriflg tot
f
14.- en latere levering tot
f
1311
1
d 13k. Uit oogst
1925 werden geene nieuwe afdoeningen gemeld.
[let rendement van 142 fabrieken bedroeg einde Juni 6 pCt.
meer dan in 1923.
liie r te 1 a n de was de markt de geheele week lusteloos
gestemd, waardoor prijzen langzaam af brokkelden tot on-
geveer
f
24X voor Augustus en
f
21y,voor December.
Zelfs bracht de verkoop van 10.000 tons naar Rusland geen
reactie ten goede. De omzet bedroeg deze week 4800 tons.
23 Juli 1924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
657
NOTEERINGEN.
Amster-
Londen
New York
96pCt.
White Ja va’s
1
Cuba’s
Data
dam per
Aug.
Tates
f.o.b. per
1
96 pCt. c.1.f.
Centri-
Cube
No. 1
Juli/Aug.
1
Juli/Aug.
fugals
5h.
Sh.
$cts.
18Juli
’24f2481
4216
201_
181_
5,02
11
0
’24
,,25
4216 2013
1813
5,09
1)
18 Juli ’23
,,26’s1
6119
231_
2416
7,03
18 Juli ’22
,,25
1
18
5713
20/9
17110*
5,23
4Juli’14
32
1113
1
181_
– –
3,26
-)
DICUCU.
01) die lage prijsbasïs kunnen koopen, als zij gehoopt had-
den. .1 ndien katoen vast blijft, zijn de vooruitzichten op
een hervatting van een nornialen handel wel beter ge-
worden.
9Juli 16 Juli
Oost.koersen.SJuli 15Juli
Liverpoolnoteeringen.
T.T.op Indië
114k 115
F.G.F. Sakellaridi8 23,35 23,35 T.T. op Hongkong
2/4/
5
2/41,
G.F. No. 1 Oomra 10,05 10,35 T.T.op Shanghai 31 3 313K
KOFFIE.
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolf t
& Witkanip, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdendijk.)
Noteeringen en voorraden.
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands.)
Data
Rio
1
Santos
Voorraad ‘ ”
V
Voorraad
j
t
No.7
1
No.4
Wisselkoers
1
8Juli
1924
11Juli
1
1924
3Juli
1
1924
18Juli
1
.1923
18Juli
1
1922
New York voor
Middling …
32,40e
30,65e
29,75e
27,35e
22,20e
New Orleans
voor Middling
29,50 c 29,45 c
28,35 e
26,50e
22,25 c
Liverpool voor
Fy Middl. ..
17,38 d
16,95 d
16,57 d
15,71 d
13,44 d
ntvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansehe havens.
(In duizendtallen balen).
1 Aug.
1
23
tot
11Juli’24
Overeen komstige periode
–
1922-23
1
1921-22
Ontvangsten Gulf-Havens.
11
.Atlant.Ravezss
5*5
*5*
Uitvor naar Gr. Brittannië
***
5*5
Vasteland.
***
***
Japan
. . . .
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
1
Overeenkomstig tijdstip
11Juli’24
1923
1
1922
Amerik. havens ………..,**
Binnenland ……………
*5
*5*
New York
*5*
5*5
New Orleans …………..
5*5
Liverpool … ……………166
161
502
Marktbarjcht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, dd. 16 Juli 1924.
Prijzen van Amerikaansche katoen zijn deze week onge-veer 40 punten gestegen. Hoewel er over het algemeen een ‘oetle vraag bestaat, is (teze toch niet buitengewoon groot,
zoodat de voortdurende vastheid in prijzen eerder aan ge-
lingere aanvoeren dan aan een verbeterde vraag moet wor-
den toegesch revn. Men veronderstelt over het algemeen
niet, dat den oogst momenteel eenig ernstig gevaar (treigt,
(10(11 de markt is zeer gevoelig voor weerberichten. Het is
iiierkwaardig, (lat de stijging in futures voor de latere maan-
den grooter is geweest dan voor de eerstkomende maan-
(10fl
.i’r ijzen van .Egyptische katoen volgen over het alge-
meen die van Ainerikaansche.
l’rijze.n van Amerikaausche gareas zijn vast en van on-
veranderd tot 4
p
e
nny
hooger dan de noteeringen van de
vorige week. Van Calcutta bestaat de laatste dagen een
goede vraag, doch zijn over het algemeen lintites van daar
veel te laag. liet feit, dat over bet algemeen het verschil
tussehen bieliiig en vraagprijs 2 d. per lb. is, doet sommi-
gen veronderstellen, dat Tndische koopers zaken op basis van
October futures trachten te boeken, doch het staat vast,
dat er geen kans is op eenige afsluiting van beteekenis,
zoolang het prjsidee van koopers niet aanmerkelijk verbe-
terd is. De vraag van andere werelddeelen is rustig, ter-
wijl de fiiiaiieieele toestand op het Vasteland een hervatting
van den handel op groote schaal tegenhoudt.
Het grootste gedeelte der zaken in (Ie afgeloopen week tot
stand gekomen is dan ook voor binnenlandach gebruik.
Over do doekmarkt valt (leze week niet veel te zeggen.
Er heerseht een goede vraag en prijzen blijven vast, men
zou zelfs zeggen, dat rij iets vaster zijn dan verleden week.
De strijd tusschen koopors, die alleen heel goedkoop wee-
schen te koopen en fabrikanten, die werk voor hun loöms
zoeken, duurt voort, waarvan liet resultaat is, dat hier en
daar enkele orders geboekt worden. Van een algemeene ople-
ving van den handel in Laucashire is echter nog geen sprake,
doch daar staat tegenover, dat de overzeesche markten niet
19 Juli
1924
307.000
35.075
943.000
‘)
5’/
12
,,
1924
297.000
30.650
1.044.000
1)
51/
5
,,
1924
263.000
28.950
1)
1)
6
19 Juli
1923
884.000
17.225
1.210.000
18.000
5%
Ontvangsten.
Rio
Santos
Data
Afgeloopen
Sedert
Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli
19 Juli
1924…….
87.000
218.000
1)
1)
19
,,
1923….
67.000
200.000
152.000
368.000
1)
Gesloten.
Statistiek der firma G. Duuring
&
Zoon.
Zichtbare voorraad op 1 Juli 1924 in duizenden balen.
1924
1923
1922
1921
1920
Voorraad in Europa..
1.693
1.871
2.612
2.011
2.172
Stoomend(Brazilië ..
448
415
447
519
337
n. Europa
Oost-Indië.
11
10
9
32
–
2.152 2.296 3.068 2.562 2509
Voorraad Ver. Staten 760 862 1.117 1.765 1.724
Stoomend )
naar
Brazilië
627
213
339
335
569
Ver.StatenJ
–
3.539
3371
4.524 4.662 4.802 272
857 1.553 1.048
312
1.236
1.104
2.547
2.953
1.614
24
8
15
37
22
5.071
5.340 8.639 8.700 6.750
4.754 5.487 8.902 8.575 6.988
COPRA.
De markt was deze week slechts aan betrekkelijk kleine
fluetuaties onderhevig. Voor stoomend blijft over het alge-
meen zeer goede vraag bestaan, met beperkt aanbod.
Duitschland toont over het algemeen meer belangstelling.
De noteeringen zijn:
Nederl.Ind. f.m.s. April/Juni aflading
fi. 33%
Juni/Juli
,,
33%
Juli/Aug.
333
Aug./Sept.
,,
,,
21 Juli 1924.
STEENKOLEN.
De markt is gedurende de laatste berichtsperiode vrijwel
in één doen gebleven. Niettegenstaande de Fair ilolidays
van de mijnwerkers in Sehotland, die van 19 tol 28 Juli
duren, zijn juist in Schotland de prijzen nog iets terug-
geloopen en hetzelfde is het geval in Yorkshire. :De vraag
is gering en Duitschland tracht, daartoe gedwongen door
groote productie, weder steenkolen op de wereldmarkt af
te zetten. Ten gevolge van rijkelijk aanbod, zoowel van
Duitsche, Engelsche als Hollandsche kolen, blijven in ons
land de prijzen laag. Deze zijn als volgt:
Northumberland Ongezeef de .. (12,90
Durham Ongezeefde ……….,, 14,15
Cardiff Ongezeefde ………… ,, 16,50
Schotsche Gezeefde ……….,, 11,75
Yorkshire Gewaaschen Doubles 14,50
Westfaalsche Vetförder …… 17,-
Vetstukken …… ,, 18,75
Smeenootjes … . ,, 18,25
Gasvlamförder .. 17,-
Gietcokes . …
..
23,-
alles per ton van 1000 IE.G., franco station Rotterdam!
Amsterdam.
Markt flauw.
Voorraad in Rio
Santos..
Bahia
Totaal …..
Op 1 Juni ……….
22 Juli 1924.
658
‘ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
’23
Juli 1924
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:
Data
Koper
Stan-
daord
Koper
Electro-
Tin
lytisch
Lood
Zink
21
Juli 1924..
62.7/6
66716
241.716
32.101_.
14
,,
1924..
61._/_
64.1716
226.1216
321716
32.51.1
7
,,
1924…
60.1716
65.216
225.1216 31.151_
31.1716
30 Juni 1924..
61.1716 66.51_
226.716
33.716 32.216
23 Juli
1923..
65.1216 72.151_ 186.1216
24.101_
30.51_
20 Juli 1914..
61._/_
145.15/_
19._f_
21.101_
VERKEERS WEZEN.
VRACHTENMARKT.
Het ziet er voor cle reeclers nog steeds droevig uit. De
vraag naar ruimte van Montreal en de Northern Range
voor graan is ongeveer nihil en deze markten, van welke
gehoopt werd, dat zij een groote hoeveelheid tonnage
zouden opnemen, laten de reeders absoluut in den. 1teel.
“Vel schijnt er in den laatsten tijd regen gevallen te zijn
iii Canada, waardoor cle mogelijkheid
01)
een eenigSzifls
beteren oogst dan oorspronkelijk werd verwacht, bestaat,
doch erg hoopvol ziet het er niet uit. Ook uit Zuid-Rusland
komen slechte berichten. De oogst daar Schijnt ook zeer
sccht te zijn en een enkele, boot wordt slechts opgenomen,
ook voor nieuweu oogst, tegen vrachtcijfers van 12/- en
12/6.
Zooals bekend is de oogst in La Piata dit jaar zeer
groot en vandaar zijn er gi’oote hoeveelheden voor versche-
ping beschikbaar. 1)it is de markt, waarop alle oogen zich
richten. Deze markt was echter overstroomd met prompte
.ljooten, jgecieeltelijk. ten gevolge van het uitzenden van, bo-‘
ten in ballast en door het missen van de caucelling (late
(loer verschillende stoomschepen tengevolge van het lange lossen in. Brazilië. De vrachten herstellen zich echter laug
zaam eii op het oogenhlik is voor.anclere’booten 24/6 h 251-
te bedingen tegen ’23/6 eenigen tijd geleden. Op het oogen-
blik verhindert de ‘hooge prijs vnu het graan in afseheep-
haven het doen van zaken, waardoor weinig bevrachtingep
tot statd komen.
De North Pacific is een andere markt, welke wellicht
booten tot zich zal trekken. De vrchten vandaar kunnen
zich handhaven tegen een cijfer van 32/6.
De vrachten van liet Oosten blijven ongeveer op het
zelfde peil met weinig vraag naar ruimte.
Van de Miciclellandsche Zee zijn meerdere booten mt erts
afgesloten, daar (le vrach.ten, welke vandaar te bedingen waren zeer aantrekkelijk ‘waren voor de bevrachters. He
1
t
is zeer de vraag of reeders niet beter doen hun booten in
ballast thuis te laten komen.
De uitgaande vrachten van Wales geven weinig reden
.tot . optimisme. Naar de lagere havens en La Plata rivier
vordt tegen 12/6 en zelfs tegen 1213 afgesloten, en naar
liosario tegen 1219.
Naar Alexandrië is een boot afgesloten tegen 1116.
22 Juli. 1924.
GRAAN.
Data
–
Petra ‘rad
Londen
IR’dam
Odessa
Rofler-
dam
Afl. Kust
‘
Ver. Staten
San Lorenzo
Roffer-
Bristol Rotter-
1
Enge-
kanaal
dam
land
14-19 Juli
1924
–
1213
2
14′
–
23141
23141,
7-12
1924
–
1214
2
14
1
–
23/_
231_
16-21 Juli
1923
–
1516
2
2.05
‘217k
22f_
221_
17-22 Juli
1922
–
–
13
1
31_
2119
2119
Juli
1914 11 d.
713
1/113.
1111,(
121_
121_
KOLEN.
Cardlff,
1
Oostk. Engeland
Data
‘
1
1
Port ( La ‘ROtterIGOthe
-. Bordeaux1 Genua Sald
Plata
dam
burg
Rivier
14-10 Juli
’24
4111
916
10/9 12/8
413
–
7-12
,,
24
.
5./,_
.
9/6
1019
12110
414k
–
16-21 Juli
’23
6141 9141
1019 1413
5141
519′
17-22 Juli
’22
61_
.
1019
121
1613
513
712.
Juli 1914
Ir. 7,-
71
713
1416
312
41
1)
Am. cents per 100 lbs
2)
Per, ton d..w.
8
)$
per ton kolen.
Graan Petra grad per quarter
van
496 ibs. zwaar, Odessa per
unif, ‘Ver. Staten per quarter van 480 ibs.
zwaar.
Overige noteerin gen per ton van 105
EG.
DIVERSEN
Bombay
Birma
Vladivo-
Chili
Data
West
Europa
West
Europa
stock
West West
Europa
(d.n’.)
(rijst)
Europa
(salpeter
)
14-19 Juli
1924.,.
2216
2716
241_
291_
7-12
,,
1924..
23/9
2819
241.
291_
16-21 Juli
1923..
25/_
301_
351_
I-
17-22 Juli
1922..
1716
251_
3216
30/_
Juli
‘
1914..
1416
1613
251_
2213
RIJN
VAART.
Week van 13 t/m. 19 Juli 1924.
De aanvoeren in Rotterdam bleven gering en bestonden
hooîdzakelijk uit erts. Scheepsruimte was meer clan voldoende voorradig.
In de verscheping van kolen in het Roergehiecl kwam
geen verandering. Aangezien de schepen, welke in Rotter-
dam leeg werden, voor het grootste gedeelte geen emplooi
konden krijgen, sleepten deze leeg naar Ruhrort om aldaar
kolen te laden. Ook werden hier ter beurze schepen ge-
charterci om in de Ruhrhavens’kolen te laden voor Rotter-
dam. Hiervoor werd gemiddeld 24 cent l)ei’ ton en pci’
dag betaald.
De vrachten voor erts naar de Roerhavens bedroegen in
noorsnee: f0,45 met
i/
lostijd; f0,55 met % lostijd.
De ii’aterstancl, hoewel langzaam vallend, bleef gunstig.
Het sleeploon varieerde tusschen het 70 en 55 ets. tarief,
INKLARINGEN.
IJMUIDEN.
Juni 1924
Landenvan.
Juni 1923
Aantal
schepen
N.R.T.
Aantal
schepen
N.R.T.
herkomst
Binneni. havens
12
17.142
2
463
Groot-Brittannië
90
61.552
120
78.189
Duitschland
49
65.820
44
67.389
1oorwegen
‘5
2.971
5
2.770
42
30.700
26
11.967
Denemarken.
6
9.053
7
3.459
Rusl.Oostzeehav.
1
‘
768
1
2.151
Finland ……..
34
21.838
42
25.201
België.
……..
3
1.724
‘
1
3.251
Frankrijk
11
12.938
3
1.238
Spanje ………
5.195
3
2.160
Portugal ……’
2
,
1.349
4
3.207
5
7.800
–
–
Levant
–
. .
‘
-.
1
1.118
Rusi. Zwarte Zee
1
2.278
–
–
Roemenië, Buig
1
1.794
–
–
And. Midd. Zeeh
2
3.417
7
10.838
Ov.Westk.Afrika
3
..
6.443
.
3
6.884
Oostkust Afrika
–
–
1
3.619
Italië …………
Voor-Indië
1
3.147
–
–
Ned. Oost-Indië,
10
43.739
9
35.313
Vereen. Staten
3
13.091
8
24.876
Ned. West-Indië-
Zweden ……….
Ned. Antillen
7
13.277 ,
3
4.599
Argent., Urug
3
15.171
4
20.050
1
..
2.423
1
1.989
Totaal
….
.5
297
343.630
295
‘
310.631
Periode 1 Jan.-
31
Juni
1)
….
1.470
1.963.056
1.519
1.745.301
Nationaliteit
Nederlandsehe
132
215.404
124
184.193
Britsche
41
35.214
61
52.196
Chili …………
Duitsche
91
55.445
84
50.791
Noorsche …….
.5
2.814
7
4.165
Belgische
3
3.025
–
–
Fransche
5
.
5
9.062
–
–
Zweedsche …..
8.073
14
,
10.016
Deensche
–
–
1
524
Vereen. Staten
2
..
8.621
2
6.966
Andere
3
5.972
2
1.780
Totaal
….
297
343.630
295
310.631
1)
1913, 917 schepen met 1.047.695 N. R. T.
(Vereenigde Scheepsagenturen van
Halverhout & Zwart en Zurmühien & Co.)