Jrg. 7, editie 340

ç
ITTT.T iç:

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economisch~Statistische

Bèn*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

7E JAARGANG

WOENSDAG 5 JULI
1922

No.
340

INHOUD
Blz.

DE HANDELSPOLITIEK TE GENVA
II
door
Mej. Mr. E. 0. van

Dorp
……………………………………
587

De
Nederlandsche Postcheque- en Girodienst door
C. A.

B
urgers

………………………………….
589

Emigratie 1 door
Jhr. J. C. C. Sandberg
…………..
591

Medezeggenschap door
II.
.&snelink

………………
594

L
oadensche Correspondentie……………………..
596

AA NTE E K EN INC EN
Gouduitvoer en credietverleening door de Nederlandsche
Bank………………………………….
597

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN

..

….

598-604

Geidkoersen. Efjectenbeurzen.

Wisselkoersen.
Goederenhanciel.

Baukstaten.
Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
Âssistent.Redecteur voo’, het weekblad: D. J. Wansink.

Secretariaat: Pieter de Hooghweg 12e, Rotterdam.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.

Telefoon Nr. 8000. Postch.èque- en girorekenS’ng

Rotterdam No. 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f 140,—. Buitenla.nd en. Koloni5n. f 25,-

per jaar. Losse nummers 50 cents.

Lèden en donateurs va’ni het Instituut ontvangen

het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daa.ronvtrent wiet anders wordt beslist.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonne-

ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh. & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam., Amsterdam, ‘s-Gravenhage.

3 JULI 1922.

De geidruimte hield onverminderd aan, hoewel het
wel een enkele maal den schijn had, dat het geldaait-

bod niet zoo groot was, als het zich liet aanzien. De

noteering voor privaat-disconto bleef 3 pOt., met ge-
ringen omzet. De noteering voor gelden op prolonga-

tie bleef op 3 pOt. gehandhaafd.
* *

Op de wisselmarkt heerschte deze week groote on-

zekerheid. De tendenzen wisselden soms á la niiin.ute,

wat natuurlijk het zaken doen zeer belemmerde en

waardoor het ook voor den handel steeds moeilijker

wordt transacties af te sluiten.

In het bijzonder sprong in het oog de buitengewone

tla.ling van den Markeiikoers, die heden op het niog

niet bereikte punt van 5914 kwam; tegen het slot viel

een kleine ve:rbetering waar te nemen. Het groote aan-
bod was grootendeels voor Duitsche rekening.

Ook het Pond Sterling was in het midden dezer

week flink aangeboden, waaraan de in het buitenlai:id
gplaatste Rotterdamsche ].eening wel niet vreemd zal
zijn. Toen het aanbod van die zijde op hield, vond een

voorhijgaand herstel plaats.
*

*
*

Mede door dc heerschencle geidruimte zijn de mar-
ges op de termijn-markt zeer ingekrompen.

liet Pond Sterling dat voor eenige weken nog een

agio van 3 cent per maand deed, is zelfs met ee:ii

report van ilechts 14 cent per maand verhafideld. Het

slot was iets beter,
3/4
h 1 cent per maand. Franken en

Marken op termijn waren overwegend aangeboden,

hier is het agio in een disagio veranderd. Groote om-

zetten vonden op de termijnmarkt niet plaats en zaken

kwamen slechts moeilijk tot stand.

LONDN, .1 JULI .1922.

Gedurende de afgeloopen week heeft de geidmarkt

zioh woornamelijk hig gehuden met het t,rf en der

uoodige schikkingen voor den overgang tot de tweede

helft des jaars. Op Dinsdag en Woensdag werden

eenige kleine bedragen bij de Bank of England voor

een week tegen 4 Ot. opgenomen, zulks meer met het

oog om voorbereid te
zijn
op mogelijke eventualiteiten

bij de halfjaarswisseiing, dan wegens een tekort aan

fondsen op het oogenblik zelve.

Tot en met Donderdag noteerde daggeld 2-234

pOt., niaar op Vrijdag, den laatsten der maand, steeg

deze koers tot 214-314 pOt. Hoewel een levendige

handel plaats vond en zich een flinke vraag ontwik-

kelde, ging deze dag toch zonder eenige werkelijke

spanning te veroorzaken voorbij. Wel werd nog een

verder matig bedrag bij de Bank opgenomen, doch het
totaal dezer opnamen gedurende de week vas ‘ver be-

neden het op dit tijdstip gebruikelijke.
De omzetten aan de discontomarkt bleven gering;

de tendens was aan den flauwen kant wegens het voor-

uitzicht van lagere geldkoersen in de nieuwe maand.

Bankaccepten van 2 tot 4 maandelijkschen looptijd
deden 2
3
/-14 pOt., terwijl 6-m.-accepten
lie

püt. noteerden.

DE HANDELSPOLITIEK TE GENUA.

II.

Noch in het Memorandum, noch in het Rapport is
de afsdhadfing of de verlagig ‘van ±nivioerrdhten
aanbevolee of althans als toekomstideaal gedacht.
Het eenige wat het Rapport over de tarieven zegt,
betreft eenige details, waarmede men zich voorstelt
de nadeelige gevolgen van het protectionisme te kun-
nen afwenden: zij moeten zoo ingericht zijti, op zoo-

588

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922

/

daiige wije gep’ulbliieeerd sijn,
VnOT
izoo langen tijd geldig zijn, dat de koopman lang genoeg van te voren

weet, waar hij aan toe is. Met de tarievenoorlogen
moet het uit zijn.
Maar zelfs tot een algemeene aanbeveling van de moesthegunstigiug konden noch het Memorandum,

noch het Rapport het brengen. in het eerste werd de

algemeene, wederkerige meestbegunstiging in een
noot aauihvolen ‘door een deel der onidtaekenaars,

waarin men zonder moeite Italië en Engeland her-

kennen kan, en dat is op de conferentie alleen in zoo-
verre gewijzigd, dat nu in het rapport ook het stand-

punt van Frankrijk gepreciseerd wordt: naast de al-

gemeene meestbegunstiging wordt voor den inhoud

van haiidelsverdragon als ander alternatief aanbevo-

len: een ,,systeem van wederkeerigheid, aangepast
aan cle omstandigheden”, dat wil zeggen, geen werke-

lijke wederkeerigheid, maar wat door de contractee-
rende staten als zoodanig zal worden aangenomen;
met andere woorden, wat
,
d!e s irkate staat den mede-
contractant als zoodanig zal opdringen, met ng an-

dere woorden, dus geen wederkeerigheid, maar een-
voudig wat men elkaar zal weten af te dwingen: een
houding, die contracteerende staten toch wel zouden

aannemen, zonder speciale aanbeveling van de con-

ferentie. in een noot is echter de aandacht erop ge-
vestigd, dat de meerderheid der in de commissie ver-

tegenwoordigde staten (Engeland, Italië, Japan,
ederland behoorden daartoe), de algemeene weder-
keerige meestbegunstiging als het begeerenswaardig

einddoel beschouwen. Een voldoening voor Duitsch-

land, dat de eenzijdig afgedwongen meestebegunsti- ng van liet ‘tractaat ‘vnu Veitaillies, waarop Frank-

rijk :alt een vooa’renkt blijft staan, sld1it ‘verikrep-

pen kan, en dan ook thans een der warmste voor-
vechters vaii de algemeene meestbegunstiging is. Zoo-
als bekend werd in het tractaat van Rapallo dan ook
de wederzijdsehe meestbegunstiging opgenomen. Trouwens heeft D
n
j’t
sca
jdi ook ‘v66r lden oorlog
reeds de meestbegunstiging in de meeste zijner han-

deistractaten opgenomen, en was deze in het algemeen
de basis der iiiternationale handelspolitiek. Het is wel
te voorzien, dat zij dat weer worden zal.

Daarom is het van belang, zich af te vragen, wat de
vrijhandelar zich van deze meestbegunstigingsclau-
sule voor te stellen heeft. Men kan ze als de uiting

van het hwade geweten van den ‘priotecitionijst ;bescihoa-
wen. Zocals men dien oorlog heeft traohrtsn te besolia-

ven doos het oorlogsreciit, ‘zon tracht men liet pro-
tectiionisme, dat niets nnidier’s dan oordoig is, ‘te bescha-
en met de meestbegunstiging. Evenzeer inconse-
quent,
ovunmer
in tegenspraak met uiahnekf als heit
oorlogsreeht is de meestbegunstigingsgedachte.
Con-
sequent
–
1oeg’ast vernietigt
nu
het pro’trectinnisme.
Zij moet dan ook leiden, ôf tot vernietiging van zich-
zelf, òf lot vrijhandel. En nu moet worden erkend,
diat tot au toe meest het eerste het gevnl is geweest.
De mcestbegunstigingsclausule houdt in, dat de
contracta taart venjzelf het laagste tarief geniet, dat

men welk:en endJeren staat dien oo’k toestaiat. Het toe-
kennen van een laag tarief aan staat X brengt dan
ocik mede, dat diatzeif die ‘tarief ‘met é&n slag woor een
geheele reeks andJere staten geldt, aan iwelke men zich
met de iLLeestbe1gu,nstig.inlg heeft gehoniden.

De ‘algemeene strekking der meestbegunstigiinjg is
dan ook een ‘verlaging van rechten, onafhankelijk vnu
die speciale tendensen der taatiefpolitiek, een directe

cboerbrekinig dier ‘tar.iefpolitiek. Zij dwingt tot een
gelijke iyehard’elitng van sile staten, die het voorrecht

genieten, terwijl de protectionist juist rekening
wenjscitt te houden met ‘die verschillende beteekenis,
die de verschillende landen lorp de nationale produc-
tie hebben. Zoc rwiIde b.’v.
v66r
dien oorlog, het is een
bekendt feit uit die geschiedenis der m’ees’begu.asbi-
ging, Oostenaijk-HongaTije wèl Italiaaniscihe wijnen

toelaten, maar gèèn Frainisohe, Spaainsche ‘of Grieksehe, wlkoi concurrentie de Oos’Venrjiascdie wijribouiw meen-
de niet te kunnen verdragen.

De meestbegunstijgjng consequent en eerlijk toege-
past, havent de tariefpolitiek dan ook noozeer, dat

deze haar doel geheel gaat missen, en vrijhaaidel als
de eenvoudiige oplossing zich ‘vanzelf ivoordioet. Miaar
er ‘is een ander middel: en dat
is,
de meestbegunsti.
ging niet consequent en eerlijk toe te passen, maar
er uiclh op die
eene
of andere manier aan te onttrek-
ken. Er is een geheele litteratuur, diie sicui niet (le
meesbegunstiging bezighoudt,
en
waarvan de (in
het ooig van den protectioinist) gevaarlijke wer,kiijiijg dezer clausule en de manieren om da aitaian te ourtko-
men den hoofdinhoud uitmaken.

Een eerste redinzijdidel is het vormen van een zee-

gersaasnicie onrvrslkomen ,,Zol]werein”, waardoor men

toch laan enkele staten, ‘voorkeurrechten toelkenin en kan; men verdedigt
i
dát dan met de stelling, dat, wan-
neer ‘men het meerdere, het ‘vorimmi van een ‘vol-

komen ,,ZoUvereic” idioen kan, men ook tot het tmiu-dere gerechtigd
is.
Op deze kwestie is neer ‘de aandacht
gevestigd geweest, toen er in de eerste oorlogsjaren
sprake
was
van een MliddielEnropeesohe toenadering.
Een tweede mididel, dat groote bekendheid geniet, is de truc om door de aanduiding van, liet tariefusim-
nier ‘dle toepassing Moor bepaalde laaiden te onjtduij
De eenvio’uidigsite, maar ‘ook brutaalste manier diaaribij

ijs, de aanduiding ‘van het band; ‘van. herkoimst ‘als een
que]iifioatj:e te gebruiken. Zoo maakte h.v. ‘F’ramkrijl

een onderscheid tu;ssc.hen ,,Europeesch l000h9,a4″ en
,,niet nader aaeijgddhii’d oliezaad”; cdi noende ‘men ‘de
uit Japan komende izijdle ‘met dien Ja’p’ainschen n aa.m,
om (haar daarmede een uitzorideir.inIgsposiuij te kunnen
geven.

Ajan dit ‘laatste niisbrui’k heeft uien in Gienua een

eind trachten te maken, door onder de technische wen-
ken ook dezen iop te nemen: dat een een-vormige roman-
cliatuur ‘voor alle tariefpiostain moet worden ‘vtastge-stelcI, die aioh ‘aanpiasrt aan het commercieel spraak-
gebruik.

Een ander
middel is de Amerikaanse e ui’tiegigi’ng
der meestbegunstiging. De Vereenigde Staten leggen
ze namelijk noo uit, dat men de tarifeerinig moet ‘be-
schouwen in ‘vechaad met den prijs, die daarvoor door
het buitenland betaald is. Wanneer dus Atmerjijea een meesbegunstiigingsverdag met staat A gesloten heeft,
en idaarnn een hanid;e,lsitiractaiat ‘niet Istaait,13 sluit, waar-

bij een ri&er artikel lager getaridieerd wordt, dan vol-
gens laat tarief, dat staat A geniet, maiar staat ’13 heeft

‘daactegenorver ook gunsten toegestaan, dan krijgt staat
A alleen dart tarief, wanneer liet gelijkiwaardige gun-sten nziitdeelt. En liet staat natuurlijk aan Amerika uit
te maken, waarin diiergeilij;kwaardïghejdi besitaait, en
dus ook, getheel arhitrair ‘het lagere tarief te
we’iige-
ren. Dit i’s ‘vel de meest effectieve methode, do meest-begunstiiging te vermoorden.

De meestbegunstiging is dus een systeem, waarvan
men maken ‘kan wat men wil, omdat het in zichzelf
onlogisch is, en dus tot transigeeren uitlokt, waarbij
het er dan maar op aankomt, naar welke zijde men
transigeert. Dat het het meest gehanteerde stelsel zal worden, is wel aan te nemen, waar zelfs velen, die er
vroeger vrij afkeerig van waren, het thans aanbeve-

len; buy. de Oostenrijksche Prof. Schüller, die er zich
in zijn bekend boek: Schutzzoll und Freihandel, vrij
sceptisch over uit liet, en die het thans als afge-
vaardigde te Genua aanbeval, als eenig middel tegen
voortdurende tariefoorlogen.
Het zal er dus zeer veel van afhangen, in welke
handen de uitvoering zal komen te liggen. En nu is
er een lichtpunt. De uitvoering zal, krachtens ver-
schillende opdrachten, mede voor een deel liggen in
de handen van den Volkenbond. In de eerste plaats

was den Volkenbond reeds opgedragen de ‘beteekenis
te onderzoeken van de uitdrukking in Art. 23 van het
Vulkenbondstractaiat, waarbij ‘die (leden rvaai den Bc>nrd
zich verplichten, om elkander ,,un
equitable
traitement du commerce” te verzekeren. De geschiedenis van dit
artikel is zeer eigenaardig. In de veertien punten van
Wilson stond niet ,,equitable” maar ,,equal.” Punt 3

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

589

luidde: ,,Reoval as far as possibie of all economie

barriers and establishement of terms of
equality
in

comrne.rcc among all the nations adhering to peace

and associated to maintain it.’ Door
Engelschen iii-

vdoed schijnt ,,eqruaa” in ,,juut”
1
verandierk] te ridj’a.

Thans iis het liet
Eiagelsch
streven ,,equii’table” iweeir in

,,eqnal” ‘te veranicleren, terwijl
Frankrijk
die iaitdruk-

king wil behouden. Met het onderzoek dezer netelige
kwestie is de Volkeubond belast. Officieel alleen maar
met liet onderzoek van de beteekenis van ,,equitable”,

dat op allerlei wijze wordt uitgelegd door de ver-

schillende leden van den Bond. Japan ziet er een
aanwijzing in, dat geen lid van het bezitten van on-roere:r.td goed in het gebied van een ander lid mag

worden uitgesloten: italië, dat grondstoffen gelijk
verdeeld moeten worden; Frankrijk, dat ongelijk-
lieden in economische ‘,vboonwaarldlan mogen wosdien

gelijk gemaakt, een stelli.n, die in den protectionis-

tischen bijbel thuishoort.
Welken uitweg val db Volkenbonid vinden? Th aus

is deur de conferentie ‘vnu Gnu’a ook divi ‘wensch uit-
gesproken, dat de Rond nicih zal belasten. met ‘hot

onderizook ivan die rvraaigstukken, diie sa:nieiihangeii met!

het
,4umpiug”;
dat ‘hij die uitvoering van de artike-

len van het Rapport betreffende die tarieven en de
in- en uitvoorrecihtca zal vergemakkelijken, ivoor welke

taak do conferentie alle ‘middelen te zijner hesehik-
king zal stellen; en ‘dat alle regeerisigen dien Bond op
de hoogte zullen honden -van alle veranderingen in
hun tartiovein en in- en uitvoc’rvorhodjen.
Deze inwtites aan den V,ol;kenbonid zijn van gi-oote

waarde. Dat een conferentie ad hoc niet het geëigende
lichaam ijs, om inderdaad in de zoo gewichtige vragen
der hiandeispolitiek door te dringen, staat vast. De
Voikenbonid die rustig zijn pg.ainiisatie heeft kunnen
ve.r’o,liniaikon, en welk’s ariboidi op het oogeublik de blijken geeft ‘van groeten ernst en uiitgebreidie kunde,
bescihikit zooiwel over persornetl als outillaige, ivoer zulk
werk benoodligd.
IlOt het oog lsierop moet snij ten slotte een livensoh

van het hart. Het zou zeker in ‘het belang van die
goheele wereld zijn, ‘wiamreer ‘het ‘eenige land, dat nog als een voIkmen ‘vrijbaindeislaaidi iwiordt heschonwzl’,

Nederland, een vertegenwoordiger had in de economi-
sche conimtissie van den Bond:, die zich a’c deze
-v’raaig’s’tukken bezighoudt. N.dderlwnidi heeft een verte-

genw’oor,diiger in de fifilancieele comiuzissie, ri:iet in de
economische commissie.
Zijn
rang als staat geeft het
n’i’et het recht ‘op ‘die vortegen.woorijdigiinig aanspraak

te maken, maar aan den anderen kant zijn ‘ook staten
van geen hoogeren r’ang, bv. Ozedho-Sbov’skië, in de
beide coniminsies vertegenwdor’digd. Beudrieg ik mij
niet, dan øou een dénaairahe onzer Tegoening in dieze
r’.inlvtinig althans in Volkenlbiondskririjgen op een gein-
stig onthaal kunnen rekenen. Het is overigens, dunkt
mij, ook naar ibuiten gebleken, dat mien tniieit alleen in
G’enu a cle honidiing ‘van Ned’e’niand, dat ‘als kleine neu-
trale staat inderidiajad geen ‘veotclleolen voor ziichizekf
wenscilrt te hehiajiein, maar slechts aan het iroconstru.e-
tiiowerrk daT wereld will mediewerken, op prijs heeft
weten te stellen, ri
mvur dat men ok moer en meer in-
ziet, dat Nedeniasid weliswaar wat vierkante mOtors
grondgebied betreft, van lagen rang is, maar nog
altijd oVer geestelijke krachten van Icoogen rang be-
schikt. En ten slotte zal daarvan alleen het wereld-
herstel te wachten zijn. E. C.
VAN DORe.

DE NEDE1?LANDSOHE 1? O,9TCHEQ UE . EN

OlE ODIENS.T.

Naar aanleiding van de helan,grij’ke ‘upunorkingen
van ‘den beer Kymmeil, opgenomen in liet numaner
van dit weekblad d.’d’. 28 Juni jl., willen wij hegiimen
er op te ‘wijzen, ‘dat wij geloven, dat onze geachte
opponent de ‘gevaren, welke uit het steedis groeiende becla-ag doi- postgirodepesito’s kunnen voortvloeien,
onderschat.
De vlot-tende schulden zijn
gemakkelijk opzegbaar,

maar de girodeposito?s van .pairticulieren, welke tirams

ruim tachtig miljoen ‘gnilden bedreigen, ‘zijn
dadelijk

‘opeisch,baar.
Wij ‘vireezen echter, dat de directie ‘van

dit omvangrijke geldbedfrijf hij de beoordeeli’ng der
verplichtingen van de ,d:oor haar bestuurde instelling
tegenover dep’osanten van een geheel iander beginsel

uitgaat als onze bankiers. Wij geloven geen tegen-

spraak te zullen ontmoeten, indien ‘wij ‘de opvatting
van tde direetie saimen’vatten als volgt:

Hoewel het ‘niet in het ‘voornemen ligt om eene

bepaling in hot loven ‘te roepen’, waarbij die Ibescihi’k

hing in contanten over (het tegoed’ oener postreke-

ni’ng kan worden opgeschort, :zo.oals
bij id,0 Rijkspos’t-

sipaarbanik bestaat, is uiteraard: ‘die ,m:ogolj.kheidi niet

uitgesloten, ‘dat ‘zieli de ibethoefte aan zulk eeno ho-

paling te eeni,gç>rtij1d ‘zal ‘doen gevoelen.
Al mocht echter de bevoegdheid tot beschikking
in geld tijd’edijiç worden ‘opgeschort, do gelegenheid

tot
gire eren zou
toch
blijven
bestann en in elk geval
blijft het rijk iaansprakelijk voor het totaal-tegoed
der pos tirekening.

In
zuér
bijzondere gevallen ‘van ‘oorlog of oorlog’sge-
,
raar
zou een dergelijke 1m9jatregel, op een financieel
ke
r
nge
z
ondi :staatsil,idha’aan toegepast, avellicibit geene
aanleiding tot bijzondere moeilijkheden geven.

Het ‘is echter in dit verband, dat wij meenden te
moeten wijzen op onze enorme vbottende schulden, zoe
mede op de onberekenbare gevolgen, welke (hot blok-
keeren der kasgolden van ‘dep’o’santcn ‘na zieh ‘zou
kunnen sloepen.

Wij
blijven
bij deze meaning; het ligt echter bijten
ons bestek op dit uiterst belangrijke orl,dorwarl thans
verder in ‘te gaan.

Gaarne ‘stellen ‘wij ‘voorop, dat rwij met den heer
Kymmell een goedeui girodiienst, waarbij nagenoeg ieder
is aangesloten, een belang achten ‘voor land: en volk.
Ook wij
meenen, dat io,m dat ‘doel te bereiken ‘niet mag
worden geschrooundi
bi’,vn,en zekere grenzen
een gelde-
lijk offer ‘te ‘brengen.

Wij gelo’oven ook gaarne, dat de remgeering bij de
instelling ‘van den girodienst den achteruitgang der
p’estontvangsten ‘Jieef t voorzien, ‘doch meenen, dat de
verlaging ‘der girotari-ieven en de ‘varhoo’ging der post-
tarieven cie strekking heeft gehad, om ivlezen achter-
uitgang te eccentiu’eeren.

Volledighieidshalvo ‘moesten wij het offer, dat hier-
door jaarlijks word t ‘gdbrach’t en ‘dat zeker niet mag
worden onderschat, in herinnering brengen, ‘te meer
omdat elke ‘vermindering ‘van inkomsten van den post-
dienst ‘eens verlaging ‘dier posttarieven tegenhoudt,
waardoor evenzeer groote algemeene belangen zouden
worden gediend.

Naar aanleiding van de stellige ‘verklaring van den
heer Kyimmell, ‘dat de Rij’ksi.rcstoiin
i
gen7elfs’bij de
zwaarste crisis ïde volle boschiikldnig over thunne saldi zouden kunnen ontberen, rijst bij ons de vraag, waarom
zij er niet de voorkeur aan geven hunne gelden te be-
leggen in behoorlijk rentcgdvende Staaitsfon,disen. In
het laatste geval zouden
zij
uit de gekweekte i-enten
zeker wel in staat zijn eene reserve te vormen ter af-
schrijving van mogelijke koersverliezen. Het ‘komt ons ‘voor, dat ‘die rijksinstelli.ngen, ‘welke
den girodienst werkkapitaal verstrekken, zich ‘ten be-
hoeve ‘van idezen ‘dienst een belangrijk renteoffer ge-
broos’ten. Toch zal hot geraamdebedrag ‘van
f 3.000.000
wegens meer gekweekte dan ‘betaalde renten wel niet
worden bereikt.
In ‘dit ‘verband zoi,i het ‘vnu (belang ‘kunnen
zijn
te
wOten, of een werkkapitaal ‘van
f 63.000.000
voldoen-
de zal blijken, indien de gieldomzetten ‘de stijgende ten-
dens der l’aetste jaren blijven volgen.
Wij merkten op, dat het duidelijk is, (hoe ‘zwaar ten
behoeve van den girodienst liet bedrijf der Posterijen
wordt belast door het ireusann
hti’ge aantal port
–
vrije
stukken zonder dat aiaillis uit de ex’ploitjaitiereikaning
(van den posto,hèqne- en girodienst) kan blijken. De
tussohen haken geplaatste ‘woorden zijn ‘hier uitge-

590

ECONOMIS(‘HSTATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922
vallen,
wat
de beer K. vooral op grond’ van het slot

van ons naschrift wel zal willen taaainemen.
Wij ‘blijven bij onze uneening, idat nut de exptoitatie-

rekening van den Postcdièque- en girodienst moest blij-
ken van den groeten last, welke door ide verzending

van portvrije stukken aan den postdienst ‘wordt op-

gelegd en het tekort op de exploitatierekening der

posterijen helpt verhoogen en verder dat het •w’en-

schelijk is, dat de •dd’eneten rwelke de Posterijen of

andere instellingen ten behootre van dan Postohèque-

en girodie’nst ‘verrichten, ‘op de juiste waarde werden

&eschat.
Slechts als deze kosten ten voile uit de enploitatie-
rekening van den P.ostchèqne’- en girodienst hiijken,

kan de volksvertegenwoordiging zicheenigerrnate

rekenschap geven van d!e (zij het dan ook wellicht

slechts tijdelijke) offers, welke de dienst vereischt.
In verband met de opmerking van .den ‘heer K. be-

treffende den loiketdienst, willen wij gaarna iden. lezer

een i.ndnik gven van de omvangrijke werlczaaimhedn,
welke gedurende het jaar 1921 in verband ‘daarmede

zijn verrickz.

Zij bestonden uit:
a. Het vejrwerke’n van 4.198.694 stor’tingen ‘en uitbe-

talingen ten Ibedrage ‘van bijna twee ‘miljard gul-
den, verdeeld over 1700 kantoren, waar stortingen

(dikwijls bestaande uit zeer veel ‘klein Ibankpapier,

aijlvenbons, ‘zilver en zelfs paamrunt) en betalingen,

beide tot elk bedrag, kennen geschieden; h. het verifieeren der storting’sbewijnen of chèques en

het verrichten der daarmede ‘onmiidzieiiij’k verband
houdende boekingen;
de enorme dageiijiksche geid’venzendi’ngen te doen

verridhten inclusief het natellen dezer geldrien-
‘dingen en in vele gevallen ‘het rnammere’n der

bankbiljetten;
het overstorten en halen van gelden bij de Ned’er-
tiandsche Bank ‘of de ‘Betaalmeesters ton behoeve

van den gir.o’dienst op de centrale pos thantoren;
‘de dia.geljksnhe en periodieke contrôle door hoogere
en hoefdam’btenaren uit te oefenen, welke in ver-

band met de s’prengsgewijrse gestegen ‘geldelijke
verantwoordelijkheid der amfirtenaren, ‘zeer is ver-

zwaard.
Wij gelooven stellig, dat eene goede contrôlerregeling
in rverband n’et cenige reeds voorgekomen fraudes (zoo-
wel van ambtenaren als van publiek) de voile aandacht

heeft der directie.
De heer Kynvmeil schrijft:
,,De heer
B.
‘acht de taxatie van de kosten van dec
,,’loketdienst op
1/10
‘van ‘de kosten van den geheelen arbeid
,,van den girodienst op de postkantoren ‘zeer laag” en
geeft daarna eene beschrijving ‘van den enorunen ‘arbeid,
welke ton behoeve ‘van ‘dec girodienet op
de postkantoren
wordt, verricht, waarvan ,4e eigenlijke Joketdienst, die na
,,de centralisatie ovenNijft, werkelijk slechts ‘een tamelijk
,,besdkeiden deel ‘van het geheel vormt.”

Wij herinneren eraan dat wij schreven:
,Het komt ons ‘voor, dat ‘de taxatie van dan Minister,
die ,de kosten van dan Joketdienst inclusief geldverzeadin-
gen, stelt
op 1/10
van den arbeid van den geheelen giro-
dienst op de postkantoren, dus ‘voor het jaar
1922 op

slechts
f
198.000,—
izeer Jaag is te noemen.”

H’et is dus deze schatting ‘van
f
198.000,—, welke

wij ,,zee’v laag” ‘noemden.
Dat ‘de ‘werkzaamheden tot den ‘loketdienst hehoo-
rende, welke gedurende het jaar 1921 op ‘de kantoren
zijn verricht, op zichzelf beschouwd, zeer omvangrijk
eiju te noemen, hebben wij Iboven aangetoond en ‘ui’t de memorie ‘van antwoord ‘blijkt voldoende, dat voor
1922 eene belangrijke uitbreiding is voorzien. De heer

Kymoxieli verklaart niet, dat ‘het bedrag van

f
198.000,— inderdaad’ voldoende is om d’e kosten van
den loketdieist over 1922 ‘te dekken, doch bevestigt
met nadruk, dat ‘de vchhoud’in’g van 1110 juist is. ‘Ons

blijft dus i
g
gieen andere conclusie ‘dan de meeni’ng te
opperen, dat ‘liet geheele bedrag van
f
1.980.000,—,

dat voor de uitvoering van den dienst op de postkan-
toren is geraaerd, aan ‘den lagen kant is geschat.

De girodienst, het jongste kind van ,,tante Pos”,
heeft ‘echter soims een stre’epj’e voor.

Het economische ‘doel van giro is volgens de Di.re’c-

ti’e: ,,Betali’iig ‘zonder gel’dverpl’aatsin’g”. Als wij ‘er echter ‘op wijzen, dat de enorme geldjverp’laatsing’en

‘van het platte land: naar de groots steden, welke vree-
ger door het publiek en vooral idoor de banken ‘werden

‘bewerkstelligd, hetgeen. voor ‘de posterijen een bron

van inkomsten voemde, Verre van te nij’n ‘opgehouden,

thans binnen den boezem en op kosten dier adminis-
tratie plaats vinden, dan ‘antwoordt de beer K.:

,,Dat is zeer ver{bljdend. H’et ‘bewijst, dat de 1dienst aan
,,’zij’n ‘doel ibegint te ‘beantwoorden, de gelden tot zich trekt
,,en ‘het ‘doen van betalingen ronder contant ‘geld bevor-
,,dert.”

Wij ‘zijn ‘van ‘oordeel d’at ‘deze ibuitengewoon. groote
geidverplaatsingen meer aan misbruik, dan gchruik

van giro uijn toe te ‘schrijven en du.a !behoo’ven te wor-

den ingeperkt.

Dat ‘het plan van den Minister van Financiën den
postcihèque- ‘en gi’rodienist met ‘een groot deel vani deh
dienst van ‘s
Rijksschatk’i’st
.te belasten uitvoerbaar val
blijken, nemen wij ‘op ‘gezag van den heer Kymmeil

en andere deskundige adviseurs van den Minister van
Financiën aan.
Wij
beschikken niet over ‘de noodige
gegevens en achten ‘ons ook niet bevoegd, daarover een oordeel uit te spreken. Wij wezen er slechts op,

dat in ‘verband met dhn p’henomenalen groei van den
postchèq’ue- en ‘giro’dienst gedurende de laatste jaren,

de vraag ‘mocht worden gesteld ,,of ‘liet niet. rw’ensche-
lijk tzou ‘zijn dien groei niet te f’orceeren’ en jde ‘directie

in de gelegenheid ‘te stellen
eerst de
voorgenomen
reorganisatie, welke beoogt ‘de giiro-adiminisbratie in
den ‘Haag te oo’noentreer:en,
te
‘voltooien.”

,,De dienst ‘zal daar
na zelf’s ,,selfsupporting” wor-den”, meent de heer K. en wij voegen ier ‘aan toe, idat
dus eene groote uitbreiding ‘d’aar
voor
is af te raden.

Zou het bovendien ini’et
–
vo’ousich’big zijn
of
‘te wach-
‘ten ‘of de fin’ancieele resultaten ‘der voorgenomen reorganisatie werkelijk aan de
hooggespannen
ver-
wachtingen ‘zuIden beantwoorden?

Wij achten de vraag ‘of idie overdracht van den

dienst van ‘s Rijks ischatkist aan ‘de giro-administratie
in den ‘outwikkelirigsgang van ons hetalingssysteem
ligt h’ier’ niet aan ‘d’e ‘orde, ‘doch spreken dien wench uit, idlat alvorens ‘die daartoe s’troikkendb ‘beslissing
valle, vuist ‘s’ta, dat de ‘Postc.hèque- ‘en giro’dienst vol-doet aan ‘redelijke ‘eiscdien van ‘rentabiliteit.

Wij zouden
voorloopig
gaarne eene geleidelijke her-

vorming van on’s betalings
s
ys,teees zien plaats hebben.

De maandelijksclhe pensioenbetajling ‘op coupons,

welke binnenkort ‘vooral de postkantoren in idegproote
steden ‘zêér ‘zal bezwaren, zou daar’ geheel ‘op ‘d’e be-
taalmces’ters kunnen worden gelegd, terwijl ook het
beheer ‘der provinciale fondsen, waarover het rijk

thans de renteloze ‘beschikking ‘heeft, in hunne han-
den ‘zou kunnen blijven.

Het 21-tal. ¶beta’aimeesterska’ntoren, waarvoor in 1922

slechts’
f
270.000,— behoefde te worden ‘uitgetrokken,
zou ibavendien in ‘verband met andere zeer ‘te waar-
deeren maatregelen, ‘welke het Ministerie van Finan-
ciën overweegt (‘o’.a. bevordering van
banitgiro
-voor de

groote betalingen, waarvoor postgiro soms ‘minder vol-

doet) belangrijk kunnen worden ingekrompen.

Ook brengen wij gaarne hulde aan iclen heer Kyrn-
nnell, die niets na,laa-t om liet gebruik ‘van ‘den giro-dienst aantrekkelijk te maken en op inrooie resultaten

kan ‘wijzen.

Vij hopen, dat de directie de ‘vele ‘schuldeischer’s

van. den ‘Staat, ‘waaronder ‘alle kleine luiden, ‘die
than.s

nog contant
ge
ld begeeren en daaraan ook behoefte

hb’ben, later
geheel vrijwillig ‘of hoogstens door zacli-

ten drang haiar huis zal zien ingaan. Indien men
echter ‘deren men’sohen postchèque’s ‘toezendt of hen
dwingt eene girorekening te ‘openen, ‘dan zvorden d’e
geldlbeta,lin,gen eenvoudig ‘van de 21 ‘be’ta’almees’te’rs-
kantoren en de onder hen ressor’teer’ende ontvangers,

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

591

die aau dezen arbeid gewend siju, naar de 1700 post-

kantoren verplaatst.
Het valt buiten het bestdk van deze verhaude1iug

in ‘te gaan
op
de itallooze moeilijke ‘vraagstukken, niet

het minst van canptabelen aard:, waarvoor het ge-
makkelijker ‘zal blijken geleidelijk dan in eens eene

goede oplossing te rvindèn. Ook zal het puibliek uicli
clan ‘vlotter aan de nieuwe regeling aanpasien en ten

slotte uit ziclhzelf fpostrekeningen openen, ‘waarop het

zijne gelden laat
saøn.
Wij beschouwen dezen weg als den veiligisten en

‘minst kostibaren om het econo,misch ideaal van giro

,,Betalinig noinder geldiverplaatsing” voor cle betalingen

uit ‘s Rijks sclhatkis’t te verwezenlijken.
C. A.
BURGERS.

EMIGRATIE.

Een brandend Euro peesch vraagsuk.

.1.

Door de venwoestiing aangericht door dien WereldL
ooirloig en de daaruit voortgekomen economische

crisis dis thans diii de meeste landen van E’uriopuai de
aandacht meer dan ooit gevestigd op emigratie.
1

In de meeste landen van Europa.
En het dis wel eigenaairddig, fd,aft de ‘sterkste drang

naar emigratie gevonden wordt in de Europeesche

landen, die in den strijd ibletrokken iwaren, zelfs in die
der o,verav’iinnaarls, niettegenstaande het groot aantal
verliezen aan nienischenievens in den strijd geleden.
Slechts Frankrijk maakt eene uitzondering, daar
bestaat behoefte aan imniiga’anten om de opengeval-
len plaatsen in te nmen, tenministe in het landbouw-

bedrijf.
Maar Italië en Polen bijvoorbeeldi, waaruit ook v66r

den’ oorlog groote aantallen ‘veThuiscien, zovel naar
landen binnen als naar landen buiten Eur’opa, leve-
ren ook nu ‘weer massa’s trekkers, nie’ttegenstaan,de
het weggaan nu ‘zoos’eel moeilijker ds geworden door
verschillende beperkende bepalingen in tvele ijimni.

gratielanden en soo’veeil iwatbaarder door de isooveel
boogere p ass’ag&osten. Vooral ‘deze passsigekosten zijn een erns’bige heleim-
mening voor de treldustigen in het ve,rarande ‘Europa
en diii het, bijzonder voor diie uit lan’d’en met ge(Iepre-
cieerde goldJwaaTde, zooals Polen, Duiitischland, Oosten-

rijk e.a.
Toch zoeken er ok uit deze landen velen een heen-
komen naar het buitenland, al hun bezit te gelde
makend om de reiskosten te kunnen ‘voldoen.
1
)

Evenizoo openbaarde zich in Zwitserland – voilgen.s

hot ‘laatste jaar’versiag van het ,,Auswaunderiuuigsaimt”
– een sterke neiging ‘tot elmigreeren, vooral ‘onder de

duizenden ,wertldooizen.
De trekbrstiigen richtten vereeni,gingen op, iwaariin
beraad:slaagd werd over het in gemieensuhaip verkrij-

gen
van
kosteloois land, georgainiseerdie ‘onrtigiinninig
van ‘aan loolonisten ‘verstrekte groirid’en, coöpezratieven
in- en verkoop, ja zelfs over kappen van oerihosch met
stoornizaagmachines ‘en beiwerlcinig ‘van (dien ‘grond met
stoosniploegen, c.di.g. voordat men nog zelfs rwiist ‘of
ergens land ‘te krijgen zonde ‘zijn.
Op gren’d
van
eenige ‘bepalingen in ‘de tmimilg’r.atie-
en, Kolonisatiewetton van overizeesche ataten werd
maar beweerd en aangenlomen, dat ieder landiverhuizeT
daar kontoloios land, onderkomen, ‘gereedecihappen, voe-
‘ding ons. ontving. Door tulke waainvoorstel’lingen mis-
leid, wilden ongeveer 200 gezinineh te esunen, zonder
eenige voorbeir’euidiing ‘voor ide toelating en ontvangst
in het vreeande land’ getroffen te hebben, naar Vene-
suela, en dozijnen ander:e gezinnen riaaT ‘Canada, Bra-
siië. Paraguay ‘of Austiraliië ‘trekken.
Het kostte de igrochtste moeite de mensehen aan het

1)
Een zeer groot percentage ,der cm&grnnten word1 in
staat gesteki de reis te maken
door
gehieUjke vuJp van
familiie,ledeii
of
ken,nssen, ‘die ‘reeds
un
iden vreemde gevos-
tigici
sijs; gewooaIijik
wordt
4ic belp
‘ver1end in den
vorm
van betaalde pazsagebtljetten. ‘

verstand ‘te brengen, aan welke erusbige gevaren -zij

zich zc’uclen bloot Istellen.
Waren het eerst vooral de dinteulectueele ,arbeui’ds-

kracii’te,n, ‘die hun land verlieten, omdat zij door do
gewijzi’gde omstandigheden hun bestaan verloren in
‘t eigen land of aid;aar geen voldoien,de hestaannsauo

geljkheden meer ‘konden vinden, niaairnaate ‘de werk-
loosheid’ onder cle arbeiderkiasse toenam, werd ook

dor hen emigratie ‘als een uitkemist beschouwd, waar-

van echter zeer velen ‘om der kosten wille uoesten

afizien, anderen weerhouden werden door de ook dun

de immigratieianden beersehende crisis en daaraan

gep aarde wer’kl’oisbeid.

In de meeste ‘immigratielandien konden, behudens

een klein getal industrieele ‘arbeiders, nog slechts

landbouwers en landabeiders en huishoudelijke krach-
ten een redelijk bestaan vinden, ja zelfs w’as ook voor
ben die toestand in ‘verschillende dier ‘landen maar

‘weinig gunstig. ‘ ‘

De lbeiziwarende koeten aan emigratie verbonden

bracht in versohii]lende ‘laniden ‘het d’enkbeeldj van
gesteunde emigratie naar voren en hier en dbar tot
verwezenlijking.

In het hijzonder dia dat in Engeland ‘het gevai ige-
weert,, waar de boepassinig vergemakkelijkt ‘werd door

de medewerking ‘van de tot het Beitsehe Rijk beh,00-

rende i,mmigraltielanden, de Douninionis, voor welke een vermeerdering van de dunne ibevolikinig van ‘het
hoogste ‘belang is.

Grioot-Brdbtanjiië, dat bij ‘het einde ven dien, ioorlog
voor ‘de groote moeilijkheid
1
stond om aan de duizen-den in de gewone ‘samenleving terugkeereude mili-
tairen van leger en vloot en de ‘niet meer henoodiigdb
arbeidskrachten iin cle oorlogsinduiistrieën en in ‘de
n’e,’vendliensten aan leger en vloot weer andleren, aalbeid
en hestaansmoigeljkheid ‘te veisoha&fen, voor di
e
moei-
lijkheid om ‘den Istaat zoo ispoedig mogelijk ‘te ‘ontlas-
ten van die geldelijke ‘zorg ‘vOor liie ‘diujiuzencien vrouwen
en mannen, greep ‘daartoe ook het middel aan van
’emigratie niet geldelijken steun o.’a. in iden vormi van vrije passage, terwijl de Dotmi.nioins ide ‘zorg op ‘zich
ninrnen om d1e binnenkomende sz.sservtice woman and
men to plaatsen in huishoudelijke betrekkingen en ‘op
‘het land, zoo ‘niood’ig na eeno korte voorafgainde op-
leiding in het landbouwbedrijf.

Trof men destijds ‘deze maatregele
n
voor tde vrij-
komende militairen, werkers en werksters van lager
en ‘vloot, thans stelt men ‘zich in. Engeland en de Do-
minions ‘voor in dienizelf dien geest werkzaam te zijn,
teneinde Groot-Brittannië te ontlasten van, de dui-

zenlien werkiloozen, wier onderhoud als een steeds druk-
lcen’der last wordt gevoeld’.

Daartoe is in het Bri’ttehe parlement een iwetsvior-
stel ingediend, de ‘,,Eiixpire S’ettleiment Bill” ((zie bij-
lage 1), ‘dat reeds in tweede lezing in het ‘Britsehe
Parlement werd aangenomen.
De ‘wet beoogt samenwerking busischen die Itegeerinug
van Groot-Brittannië en de Regeeringen van ‘de Do-
m,iniouîs of eenig ‘deel idgar
,
van iof .met erkende pairti-
c’uliere Vereenigingen, ‘t
‘zij in het Vereenigd) Koiniink-
i’ijk of in de Domunionis, ter uiMvoeirini,g van overeen-
gekomen ontwerpen, uinlio’uldiendI ‘t ‘zij ‘ontiginminig van
‘of vestiging op het land of ontwerpen ter vergomak-
Ikelijking ‘van vestiging door hulp in de reiskos-
‘ten enz. ‘

Geen overeenkomst kan worden aangegaan ‘zonder ‘de toestemming van het Departement van ‘Financiën.
De uitgkven zullen in het iloopendie fiinia,neieele jaar
(1,922) £ 1.500.000
en in de volgende £ 3.000.000 ‘niet
mogen overschrijden,, niet ‘meegerekend het irnoggelijk
ontvangen ibedirag aan interest voor of terubetialing
van gedane voorschotten.
Het tijdperk, waarn gelden kunnen worden ver-
strekt ter uitvoering van overeengekomen ‘ouxtweur’pein
is beperkt tot vijftien jaar,
terwijl
verder is bepaald,
dat ten genioegeni van het departement van’ Financiën
moet blijken, dat die bijdragen van ‘de ,o(verzeeische ‘Bie-

592

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5
Juli .1922

tgeeringen of rticiuliiere vereenigingen in dle uitga-
ven ter uitvoeriiug ‘van eenig overeengekomen ontwerp

in eene goede verjio’uidinig staan tot ‘de bijdragen uit
de Rijkafondsen en dat deze laatste bijdragen in geen
geval meer zullen bedragen dan de halve kosten voor
de uitvoering benoo’digd.

Bij de verdediging van het wetsivoomtel n liet
Parlement door Kolonel Amery zeide deze o.m. ,hc’t
navolgende:

Do voorgestelde maatregel was gegrond
op
ldirieja
rige ervaring opgedaan na den oorlog door the Go-

ve.rn1ment Emigratiotn Sciheime Oo!mmittee hij zijn

arbeid ten behoeve van de ,,ExSerrviee nren”, aan
wie onder zekere ‘voonwaarldlen vrije passage ook ‘voor

hnn gerzin werd toegosbaan bij emigratie rsaair de Brit-
sche tzelfbesturende gewes’ten.

De Dominions ibepeTkten feitelijk de mogelijkheid

tot perornen van beiiderlei gesiaenht, die bereid’ waren
zich in het iandboissvbedtrijf te begeven of iiahou’de-

lijke diensten te verrichten. Het was mogelijk in die
drie jaren 50.000 ,,ex-service rmen” te helpen; imet in-

begrip der gezinnen emigreerden op deze wijze 100.000
perisorien uit heit Vereenigd Kioninikirijk naar cie Do-

minions. Dank zij de genomen maatregelen en de toe-

gepaste selectie was slechts voer een zeer klein per-
oentage van deze nienschen de emigratie eene nijs-

lukkiing geworden, terwijl een belangrijk aantal op weg
was om
tot goeden welstand te geraken.

Kolonel Amery vestigde nadrukkelijk de aart,dacht
van cie parlementsleden op het persoonlijke en Jiwuane

karakter van het werk. Het was juist deze aard van

het werk, die hem het meest had ‘aangetrokken en

hem had doen voelen, dat indien ooit eenig werk was
verricht, ‘dat de moeite looinidje, het dit werk was.

Het loonde zeker ‘de moeite, bezien van het stand-
punt vm de oud-strijd’ers en oorlogs’werkews, maar het
loonde evenzeer de moeite, bezien uit een nationaal
.000punt

D.e vrije psssage vies hesohikbaiajr voor allen die oor-

legsdiensten hadden bewezen, ongeacht hunne geld-

middelen, maar inderdaad ‘behoorden ‘de vertrekken-den naar schatting voor 80 of 90 procent ‘tot de werk
bonen of dezulken, die al spoedig ten laste van de
werldoosheid’sfondren zenden zijn gekomen.

De kosten van deze ‘passage ‘beliepein f 2.700.000.

Dezelfde personen zouden aan de gemeenschap in ‘ver-
schillende vormen van steun ongeveer £ 3.000.000 ge-
kost hebben.

Groot versdbil tussohen deze
cijfers
is er niet,
maii
het groote ofllderSChed ligt in het feit, dat in het

lao,tste geval zij nog steeds hier in ‘t la’n)d zouden
zijn en nog steeds werkloos, en in toenemende mate
mindér geschikt tot arbeid, een voortdu,rende last voor
de gemeenschap en eene verzwalcicing van de netie:
Zooa]Is het mi is echter, verrichten zij productieven
arbeid,
terwijl velen op weg zijn eigen baas te
worden.
1)

Kolonel Amery wees verder ‘op ‘het wenschelijke in
‘t ‘bijzonder aandacht te
schenken
aan, emigratie van
jongens en meisjes, ‘dit ok in verband met de om-
standigheid;, dat de volwassen ‘arbeiders in het Brit-
mlie Rijk
voor 90 procent industrie-arbeiders zijn en
derhalve voor het meerendeel voor imlmi’gratie in de
Dorniniolns thans niet in de termen vallen. De jeugd

echter, die nog geen vak gekozen heeft, kan in liet
laudlyouw(bed.Tijf worden iopgeleld en doer hunne emi-
guatde zoude ertoe medegewerkt ‘worden, dat in de
reeds te veel arbeiders tellende tin&oistrieele en andere

beroepen niet inog meer aanibcid kwam en nog meer
werkloosheid;, terwijl ook de jeugd ‘behoed ‘wordt voor
de geestdoodende baant,jes, die geen icenizis vereischen
en geen toekomst injhdbben.
1)
Kolonel Amery had hierbij ook kunnen ‘wijzen op (het
voordeel, dat door die eniigrstie ook ‘de Kngelsahe stoom-
vaartlij nee en die ider Dominionis gezbeund wonien de deze
voor ken zee nioetljke tijden; het jbestede bedrag aan
pansagegeliden komt
ene
nationale ondernemingen ten
goede en blijtt derhalve te het Rijk.

In dit verband vestiig’de spreker de aandacht op de

uitmunrtan,de resultaten, bereikt met ‘de ,,Dr. Bar-
naid’o’s Homes”, izoemw-el:in Ausbralië als in Catuida.

Als een merkiwaardigheid izij hier aangeteekend, dat

schrijver ‘d’ezes ‘van Oan’adeesclie zijde vernam, dat
onder de huidige Oainiadesche paxleanein’tsleden Ter

scheidjeneir zijn, van de Beri]iando’,s Honies adlcomstig.
Het werd medegedeeld ter illustratie van
de
verze-
kering, dalt aan die opvoeding 1dier leindorlen cie grootste
zorg wordt ‘besteed.

Omtrent de uitvoering van ‘de rwet merkte Kolonel

Amery nog op, dat ‘deze wet dien Minister ‘van Kolo-

niën en liet Owersea Settbement Oonmiittee (boho(>-
rende ltot het Gversea Settienient 1Offáce, dat is het
Brrtische emigratiebureau) de macht verleende ‘laad-

werkelijk samen te werken mOt ‘de everneesohe Regee-
ringen, of met verantwoordelijke particuliere vereeni-
gingen.

Ik vermeen er nadru:kkelijk de aandacht op te moe-

ten vestigen, dat de Britsc,he wet de ‘uitvoering –

behoudens toezicht van den Minister van Financiën

– in ‘handen legt van de organen, diie speciaal roet
emigratie op de hoogte zijn en daarmede beanioeienis

hebben en niet in handen van den Minister van Ai’beid

en zijne organen voor arbeidsbeanijdidkiling.

Ook in de overzec’sche gewesten berust het weik in
h
an
d
e
van den i’n’imigratie- en kolonie atje- dienst,
welke uiteraard waar gewenscht of nooldig dankbaar

gebruik maakt van de hulp der organen voor ar,beids-
.beniidde,li.ng, maar in geen geval het werk san idie or-ganen overlaat.
En terecht niet.

Migratiewerk verschilt beroeis’breeici van ar,bejds-

bemiddelingswerk en slechts zij, die door ‘studie en

ervaring met migratiewerk ten volle vertrouwd zijn,
kunnen in staat worden geacht eene hoe ‘moeilijke en
hoogst verantwoordelijke taak naar bedsooren te ver-
vullen.

Het is dan ook ten onrechte, dat door sommigen
uit het feit, dat emigratie is onidergeiraciht bij het

Internationaal Arbeidsbureau van dec. Vlolkenlyond, de conclusie is getrokken, dat emigratielbemiddeling

en arbeidsbemiddeling eigenlijk in wezen slechts wei-
nig ‘of niet verschillen.

Diie conclusie ‘is even weinig gefondeerd als eene,

die zonde inhouden ‘dat emigratie inhaerent is aan
Landbouw, of Nijverheid, of Handel, onidat ‘de Ne-
derlandscho Vereeniging Lanfverhuiiziinig bij het De-
partement van Landbouw, Nijverheid en, Handel is
ondergebracht.

Bij jbestuldeewing van ‘de Besluiten
vak
de Elnsigra-
tie-Oommissie der Internationale Arbeidsorganisatie
in Augustus 1921 te Genève genomen, welke door mij

in dit weekblad’ vac. 19 October 1921 werden bespro-ken, blijkt echter duidelijk ‘genoeg, dat arbeidsbemid-

delinig en emigratiebeimiicideuing als geheel verschil-
lende idiensten ‘worden beschouwd;, im al is saenwerking
natuu
r
lijk dikwijls
mogelijk
en gewenjscht. De 5de
resolutie ‘bijvoorbeeld spreekt de wensohelijkheid uit,
‘dat in het ibelang van de emigranten en immigranten
voortdurende verbindingen worden tot stand ge-
bracht tuszchen de openbare airbeidsbe’urzen
en de
openbare envigratie- of immi gratiedien sten, alzoo

kennelijk met het ‘doel deze laatstgenoemde diensten
in de gelegenheid ‘te stellen iom, waar gewenselit ‘of
no
odig ‘van deze openbare arhei’ds
1
bemiddeling gebruik
te maken,,
niet
otnide emigranten of immigranten ter
behandeling aan ‘diie beurzen o’ver te idira
g
gen.
Maar in het bijzonder vestig ik de aandacht op ‘de
24e ‘resolutie, welke luidt:

,,In aanmerking nemenci, welk een gewichtige ‘beteakenis
,,de migratie ‘heeft ivoor de onmiddellijke belangen van een
,,groot aantall naties en voor de toekomst ‘van dein wereld-
,,’vreide, aan den anderen kant
die
(het oog houdend ‘de Lage-
,,wilckeldheid der opgeworpen vraagstukken en de no’od,za-
,,kelijleheid ze grondig en doorloopeud te bestudeeren, ver-
,,zoekt
de oosamisSie aan den Raad van Bakeer
van
het ,,Iaternatiionaall Ambei’dsbureau om de oprichting ‘in over-

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

593

,,weging te nemen van eene cmmisaie uit een beperkt aan-
,,tad leden bestaande, welke commissie, zoo noodig e
t
en
,,beroep doende op 4e meclewerikinjg rvan teohaisdhe des-
,,lkuadi.gen, ten doel heeft liet AnbeidSbuzeau hij te staan
,,in
zijn
tank en cle entwd1dkeling iran deze (imigretie)
,,v.raagstukken fvan dag tot dag niet volle zeclelijke autori-
,,teit te volgen.”

Hieruit blijkt, dat zelfs hot Interna’bioriaial ArbeiIdn

bureau, ni genistaain:cie ‘het zoo uitmuntend. gbuutii-

leerd is en ken besebikken :
iyer
alle mogelijke gego-

vous van vrij wel alle landen, do nioodjak.e1ij.loheiidJ in-
ziet ‘zich ton opichte van het zoo moeilijke en hoogst

gewichtige m’igratiepebl’eem te doen ter zijde staan

dor eene comimissie, voor welke, indien nodciig, een

beroep op toohniisohe dmicundiigen mioet open staan.

Bij emigratie naar aangrenzende ‘landen en vooral

bij tijdelijke emigratie van induistrieele arbeiders bv.
zal somtijds de ‘dienst der airboidslbc4mid’deling op zich-

zelf het
n:oodige
kunnen verrichten, in ‘t hijizonicier

wanneer
van
tevoren ‘zekerheid van te eirksteliuing in

thet vak van den betrokkene bestaat, een arbeidscori-tnaict kan worden afgesloten, en.

Bij teleurstelling ‘is de terugkeer gaar het eigen
land dan veel ‘gemakkelijker, weinig kost(lzaar en de

risico is
bij
afsluiting van een oontract uii’tenaarld

gering.

Zijn die gunstige
v
,
00rwaar
de
tn
echteir niet aanwe-

alg,
bepaalt de kwestie niclh niet tot feitelijke arbeiçls-

beniidd;eling zonder moer, clan is de hulp, ide vofor-
lichting van dan emigratiedienst altijd onimisbaar.
Dit is bv. vrijwel regel bij over,zeeanhe emitguatie,
waarbij v.00razfg.aanide eekertheid van teverkstelling

uitzondering, a&sl’uiti’n,g van een anbeidecontirant zeer

hooige uitzondering, in cie Ver-Staten
zelfs
naichuk-

kelijk veThoden is.
Bij ‘arheidbensid]deiing heeft uien in hoofdzaak
slechts rekening ‘te houden, wat den hetr’okken aubei
der betreft, met zijne vakkennis, hij emigratie moet
iedere treklustige in ‘do eerste piaatis ingelicht en e-
holpeu, c.q. gewaarschuwd worden ‘in verhamJd’ met

zij no persoonlijke eigenseliaippen.
De aiheiid,tibemicMeliing kan veel meer aan de opper-
vlakt blijven de enrigraitiebemidldeling moet veel
idieper op ‘de kwestie ingaan, wil zij Ide treldai.stiigen

voor ellende behoeden.
Ozntreut cle Engoiscthe plannen zij nog aangetee-
kenid, dat in ‘de Ooinferentie van de eerste Ministers
van cle Dotminions en (van het Vereeniigd Koninkrijk
‘(in Feibruani 1921) de eeantgenioeniden zich namens
thumne gewesten bereid verklaarden tot volledige
saimeuwerking met ‘Groot-Brittannië overreienkomigtig
de vooastellen, met ‘dien. ‘v”rstaide, dat Zuid-Afrika
erop wees, ‘dat het beperkte ar(beids’v’eld voor blian-
ken in. die Unie niet toeliet in die mate en ‘op ‘detelf de
wijze aan, cle plannen deel te n’enten als do andere
dominions
Opigemorkt dient evenwel, dat mocht’ uJ de ‘Eerste
Minister van ‘de Faida]iatie A’ustralië in cie Oonferentie
toezeggingen hebben gedaan, de ii ii,vloeriiirg niettemin

afhankelijk bleef van
d:e
medewerking dor ‘verschillen-
cie daartoe beh’ooren’de Staten.
En, nu blijkt, dat de ‘politieke partijen in A’usttral’ië
het ovvjr de weniseheljkhecici iom de Britsclie emigratie
te baivorderen volstrekt iniet eens ‘zijn en dat de ar-
beiderspartij rzioh daartegen venzot.
Tot nog toe is dan ook West-Aruistrailië ‘de eenige

Staat, ‘die erinstige maatregelen heeft getroffen om de overeenkomst tu,sscthen de Eerste Ministers ge-
sloten tot uitvoering te brengen.
Zuid-Austuilië ‘en Viotor.ia heibben nog ide handen
vol met do gedemzibiliisoeriden van litger en vloot, ter-
wijl Queenslaind niet o’ngen.eigd is wat te doen, maar
slechts op door dien staat to stellen bijzondere voor-
waarden.
In Nieuw Z’uid-Waies, ‘dat eene ‘adbei’dorsregeoiiing
•
liad, ‘was men tegen inrmigratie ‘gekant; ‘bij ‘cie kort
geleden gehouden vei’kiesingen heeft ‘de a’iibeidera-
partij echter eiene cinstige nederlaag geleden, nodat

men hoopt en verwacht, dat de nieuwe Regee’ring

gunstiger gestemd’ ‘zal uiju tegenover de plannen en
har’e medewerking daaraan zal ‘vorieenen.

In N’i’eu,w-Zeeiajn’d en Oainada zijn de .plaunen gun-
stig ontvangen.

In tusscihen is in Aruistralië op initjiaitief
‘van
den Chef

van den Federalen immigratiedienst opgericht eene

,,Vereeniging voor nieuwe Kolonisten”, waaraan deel-

nemen sociale, religieuze, industrieele en financi eele,

doch geene arbeidersorganisaties; het streven is door

dere samenwei
4
king ‘de tusscihen de Baltsche en Federale

A ustralische Regeering overeengekomen migratie-
plannen te bevorderen, niettegenstaande den tegen-

stand van arbeiderszijde.

Hoezeer emigratie thans in Europa de belang-

stelling ‘heeft van de Regeori’ngen blijkt ook uit de nieuwe wetten op dat gaibied, die in voorbereiding
of in be’han’deling zijn in Duitsdhaiixd,
Frankrijk,
Roe-

menië, Polen, Finland, Italië, Grieikenlaïnd ‘en. Servië-

K’roatië-Sboiwenië, terwijl in Taijecho-Slowakije kort ge-
leden ‘oten in vele iopzichten zeer goeie wet werd af ge-
koicdii,gci.
Voorts kwamen exnigratievertiragen tot stand’ tus-

schen Frankrijk eenerzijds en Polen., Italië en Tajecho-

Slowalcije and’erzijd’s, tusschen Italië en Brazilië,

Italië en Luxemburg en bussc(hen Oostenrijk en Polen,
welke verdragen voornamelijk betrekking hebben op
(‘tijclelijlke en voortdurende) elmigratie van. arbeiders.
In Zwitserland, België, Spanje, Portugal en
DuitschIand zijn ouclJerliatnideling’en geopend om derge-
lijke verdragen af te sluiten.
Ook in de inimigi”atielan4en valt grootte werkzaam-
heid op ‘dit gebied vast te ‘stellen.
Brazilië ovier’wetigt wijzigingen in cle ‘beotaaud’e ‘wet-
ge’v’ing, Oaroadia gaat eene nieuwe cimigratiepolitiek
‘volgen, waarvan ‘het belang,wotkkendst is, de instelling
van verscthi’llen’cle Regeeringsbureaux ‘op liet
va
aiteland,

o.a. één te s-Gravenihiage, op wier leiders de taak ruts’t
de ‘v’isa af te gciven, met dien verstande, ‘dat het
visum slechts verkrijgbaar ‘zal zijn. ‘voor ‘die personen,
welke na ingewonnen ijniornia’tiie door ‘die leiders, voor
imlmigiia’bie in Canada geschikt worden geacht. De

besliss’ing omtrent toelating, beha]we wat ‘de gcnees
kundige keuring betreft, wordt daardoor naar Europa
en zelfs meestal criaar helt land van inwoning ver-
plaatst, waardoor’ aan. treikhisti’gen diie niet toelaatbaar
zijn srel moeite, kosten en ellende ‘wordt bestpaard,
terwijl de Canadeesche Regeering hiermede op een
gemakkelijke wijze alle om- ‘of minder gewensohte ele-
menten buitensluit.
Over Australië werd hierboven reeds iets opge-
merkt.
In de Vereenigde Staten is de tegenstand tegen
mm-

migratie nog steeds ‘groot en wel voornamelijk van den
kant der arbeiders. Hieraan moet voor een deel wor-

den toegeschreven dat de zoogenaamde drie-procents
wet, welke het
,,aantal”
toelaatbaren sterk beperkt cii
‘o.a. voor Nederl’ao}d tot 3602, per fiscaal jaar heeft
ter’iiggdbi’a’eht, ‘vanaf 1 Juli jl. weder met twee jaar
is
‘verlengd’. Voor tien ander deel ligt de oorzaak in het
feit, da’t de I’mnxigratie-O.omiui’ssie uit de Volkaiverte-
genwoior,diging met het ontwerpen ‘van nieuwe
wejts-
voorschriften nog ‘niet gereed is gekomen.
Een eigenaardig gevolg van de 3-procents wet is, dat de Italiaansche Regeering in het belang der Ita-
liasmsehe Scheepvaavtmaatsdhappijen besloten ‘heeft,
het zoo sterk beperkte vervoer van Italiaansche enii-
granten te reserveeren voor die maatschappijen en de
buitenla’nidsche rvan mededin gen uitsluit. Aan, de
Italiaansche emigranten, onverschillig van wolken
starid of positie, wordt verboden. ,zicih in v’reem’d,o
haiveiis in te schepen..
Ten einde overt’reding van dit verbod te voorkomen,
wordt geen visum afgegeven, indiende aanvrager niet
een bewijs overlegt, dat hij passage heeft bij een Ita-
liaansche scheepveitrtmaatschappij. Van buitenland-
sche zijde moet tegen dezen maatregel reeds zijn ge-
protesteerd.

594

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922

Overigens mag gelukkig een toenemende ieiging

naar internationale regeling ter oplossing van de vele

migratiemoeilijkheden worden geconstateerd.

Bijlage 1.

J.
C. C.
SANDBERG.

EMPIRE SETTLEMENT.
A
BILL to
Make better piov’ision Lor furthering British settleineist in
His Maj ndy’s Oversea Doaai’ntions.
B
e
it
enacted by the King’s mest Exoallent Majesty, hy
and witih the ndjvioe and coinsenit of the Lands Spiritual and Teniporal, and Commaas, ‘in ‘this present. Parliament assenzied, and by the aulihority of the sajme, as loJJows:

Power of Secretary of State to operate in schemes.

1. (1) It shall be lawfui for ‘the
Secretary
of State, iii
associatiion wtllh the gorver.mneait of ainy part of His
Ma.jesty’s Domlinions, or with nppioved private orga-
niisations eitiher in ‘the United Kiagdnm or in any
part of
such Doaninions, to foninulaite and co-operate
in carryliag out agreed sdhemes for affordinsg joint
assistance to saiitable persous in the United King-
dom who intend to settie in any part of ELis Majesty’s
Oversea Dominions.
A.n agreed etheme ander this Act may te eitlier:
(a) a dnvelqpnient ci a lajn,d setfiement sehenie; or
(‘b) a sthe for faoilitasti’nig settiement in or migrat-
inn to any part of His Majesty’s Oversea Domisa-
ions by asststance wibh pssages, initiial ailowanc-
es, speciaf training er other’wise;
and shaid make prviision widih respect to like oontilibutions
to be made, einher by way of grant or hy way of dosun or
otherwise, by the parties to the agreed schenie towards the
expenses of the soheme.
‘liiie Seoretary of State shail have all soefi pawers aas
may be iiecessary for carryiing out bis obhigations
nader any sherne made in pursuance of this Act.
Proïv!ijded rthat –
(a) the Secnetary of State thail not agree to any
soherne .witihout the consent
of
the Treaaury,
wflio
shali be satisfitid that ‘the oontributians
of
the
government or oagainisation with wo’m the sthenie
is agreed towardas ‘the epenses of the heheme ‘baar
a proper relation to the coqiitribution of the Se-
cretary of State; and
(fi) like cositribution of the Secretary of State ‘thaill
not in any case exceed dialf the expeuses of the
sahnme; and
(c) the lialbility of liiie :Secretary of State
to
make
contnmntions under the schenie shail not exten!cl
bey.oud a period of fifteen years after the pas-
slag of this Act.’
Any expenses oif ‘the Secretary
of
State ander
this
Act shaill fbe paid out of
monsys provtidad by
Per-
lliainienit:
Provided that liiie nggregate asnioant expemled by the
Secretary of State ander any sdionie or schenies onder
this Act sh all inot excenl one nsillinn Live huudred
thousaud pciunSs in ‘the Linaacial paar current at the
date of the passing of
this
Act, er three miuion
p’ouad.s in any sufisequent financdail year.
2. This Act may be dited as the lOmpire Settiement Act,
1922.

MEDEZEGGENSCHAP

Ten vervolge op de in de nos. 330, 331, 333, 334,
335 en 338 afgedrukte antwoorden van de heeren van
Heek, Wilton, van Beuningen, Regout, Kuiper en
Kupers volgt hieronder dat van denheer H. Amelink.

Gaarne ‘voldoen wij aan het verizoek van de Radiac-
lie, om ook onzerzijds enkele gedachten te geven
omtrent het vraagstuk van het medezeggenschap der
arbeiders du ide bedrijven.
Wij
maanen goeld to doen,
daarbij aoo’veel anoge,lij!k korthei,d te raehten en zul-

len daairnm onze meening in één artikel concenitree-
ren. Dat kam te gemuikkelijker, wijl door den heer

Smeenik, ‘die ook 2e Voorzitter is Man het Qhristelijk
Nationaal Vakvnrhoaad, reeds een iviertaj a.rttiikelen

over medezeggenschap in ‘dit tijd’nhri.ft is gepisbli-
ceerd, in welke artikelen vrijwel weergegeven wordt
de meeninsg, ‘die in den krdinig der Christelijke Vak-
beweging te dezer aake war cit ‘voongesitaamn.

De gedachte, dat aan de arbeiders medezeggenschap
moet worden gegeven, is in de laatste jaren met star-ken aandrang naar voren getreden.

Allerlei omstandigheden – de ruimte van dit

artikel laat niet toe deze alle te bespreken – hebben

daartoe medegewarfiet. In de jaren tvóór den oorlog he-

perkte de eisch, dien de arbeiders stelden ten op-
zichte van medezeggenschap, zich tot medezeggen-

schap in de vaststelling der arbeidsvoorwaarden. Aan

liet vragen om medezeggenschap in het bedrijf zelve
werd zelfs niet gedacht.

Dat kon ook niet anders. Hoe was toch de positie?

De in het laatst der achttiende en begin der negen-

tiende eeuw opgekomen groot-industrie had, onder het

individualistisch beginsel der Fransche revolutie cii

geleid door de school van Adem Smith met haar val-

sche vrijheidsbegrip, van den vrijen arbeider schier

niet anders doen overblijven, dan den modernen loun-slaaf, die totaal afhankelijk was van zijn broodbeer.

De werkgever stelde het loon vast, dat den arbeider

in ruil voor zijn arbeid zou worden gegeven, zij het

al, dat dit in sommige gevallen beïnvloed werd ‘door dc wet van vraag en aanbod. De werkgever bepaaidc

hoe lang de arbeider zou werken. Van voorziening in

geval van ziekte, ongeval, wcrkioosheid, invaliditeit
en ouderdom was geen sprake. Kwam het al eens een

enkelen keer voor, dat een werkgever ook in dat op-

zicht wat deed, dan was het een gunst, die ‘het hein beliefde te geven, of niet te geven. Door den werk-

gever werden vaak allerlei wetten en reglementen

vastgesteld, waaraan de arbeider zich had te onder-
Werpen en waarnaar . hij zich had te gedragen. Deze

arbeidsreglernenten werden vastgesteld, zonder dat de

arbeiders daarop ook naar eenigen invloed ‘hadden. Er
werd geheel over hen, zonder hen beslist. Mr. E. van

Beresteijn zegt daallvan in zijn in 1903 verschenen
pioe.fsouirlidt:
Arbeidsreglen-&enten:

,,Omdat de arbeid de eeni,ge Ibestaanabron is voor den
arbeider, moet hij in dcii regel wel toestensmen in het
equatieloon; weigeren beteeleent voor ban hongaren. Is het
contract eenmaal afgesloten, dan is volgens cle wet slechts een ‘verbinding van huur en verhuur ontstaan, doch in der-
daad is de arbeider, ‘wat betreft zijn geheele personÂjk-
iieid, in de macht van zijn 1patroon gekomen.”

Aan dien rachtloozen toestand moest een einde wor-

den gemaakt. Voordat eendge wetgever eraan dacht,
cie ai)beiid’eiis ite hulp te kousen, grepen ‘deze naar het
anididel der valkionganisatie,
om,
dear collectief hun
eischen te stellen, invloed op da vaststelling der air-
beidsvoor,waarden uit te oefenen en daarin medezeg-
gen,ehap te ‘verkrijgen.

Deze eisch cvan medezeggenschap is een eisdh van
rochtvaardigiheidi en Christelijk beginsel.
In het productie-proces treden tweeërlei factoren
op: eenerz.ij ds de werkgever, de ‘bedrijfsleider, ander-
zijds de arbeiders. Zoo ‘was liet a.ltha.ns ‘vroeger, in den
lateren tijd is het misschien meer juist, dr’ieërlei fac-
toren te onderscheiden: kapitaal, technische leiding
en arbeid. Immers, in ‘de vennootschap zien rwij iwel
den bezitter der produetierniddelen, maar geen per-
soonlijken becitter. De aandeelhouders verstralkuken het
kapitaal, doch dragen de leiding over aan den direc-
teur, die cie eerste dienaar der onderneming is. Voor
de arbeiders maakt dit echter geen vei-scbi,l. De be-
langen van de bech’ijfsleiiding zijn ‘met ciie van het
‘kapitaal sao eng verbonden, dat de bedrijfsleider afis
de vertegenwoordiger van het kapitaal moet worden
beschouwd.

Nu wordt onzerzijds gaarne erkend de groote be-
teekenis van kapitaal en bedrijfsleiding in het pro-
doe tieproces. De ondernemer, die
met.
zijn kapitaal een
.ondorneming opaat, die fabrieken laa’t bouwen, die, doordat hij zich een groote mate van kennis van het
bedrijf heeft vergaard, dit bedrijf zeo economisch
mo-
gelijk leidt, die handeil’sireiaties aankinoopt, hier en
ginds’ en over een groot deel der wereld, die een afzet-
gebied voor zijn producten zodkt, ‘verricht arbeid van
groote beteeken.is, niet slechts soor ‘het ‘betreffende

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

595

bedrijf, maar voor geheel het maatschappelijk leven.

Maar daarnaast zal de erkenning [moeten volgen, dat

dearbeid een volstrekt niet minder gewichtige factor

in het prodjuctie-pro:ces is. Erkend zal moeten werden,

dat kajitaal, technische en comimercieele kennis
slechts vereenigd: met den handenarbeid ide machine

van het productieproces in beweging kunnen brengen.
Het is niet voo, dart arbeid slechts koopwaar is, dat
de ondernemer, gelijk hij fabrieken laat hou,wen, grond-
stoffen en machines aankoopt, ook anbeidalcracht

koopt of huurt. De .ar!be[id is, evengoed als het kapi-

‘taal en de bedrijfsleiding, een wezenlijk zelfstandige
factor in het pro:dactieproces.

Waar •dit zoo is, moest, naast den eisdh: medezeg-genschap in de ‘v’aststelling der arbeidsvoorwaarden,
ook de eisch gesteld: medezeggenschap in het bedrijf
zelf. De arbeiders kunnen geen genoegen blij’vn nemen

met de ondergesdhikte positie, die zij in het bedrijfs-
leven innemen. Daar de arbeid een factor is van de
grootste beteekenir in het productiepr.oces’, noeten
de arbeiders den oisch stellen van meer medozeggen-

schap.

Het bedrijf moet meer worden gezien als gemeen-
scihapsl)edrijf. Men versta mij niet verkeerd. Ik be-
doel niet, het bedrijf te nijaken ‘bot gemeenschapabedrijf,

maar wel, dat het bedrijfsleven niet tzóó gezien mag
worden, dat liet eerste en voornaannsbe doel van het
bedrijf is, den prijvaten ondernemer nam een voo groot
mogelijke winst te helpen, idoch veel meer, dat (het in
•cÏe iallereerste plaats ten doel moet iiebhen, de gemeen-
schap te dienen idoor de ‘voortibrenging ‘van nuttige

goederen. En, heel de productie gaat de maatsehap pij asic, in iwior [beihoef’ten zij moet voorzien. De maat-scihappij heeft [belan:g bij en recht op de meent doel-

matige en rationeele wijze ‘van proiduceeren.

Voer de arbeiders, die niet alleen producenten, maar
ook het gr:ootste contingent der consumenten iïitma-
ken, is deze zaak rvan de allergrootste herteekenis.

De Christelijke Vakbeweging heeft zich altijd ge-
plaatst op liet stauiiclpunt der solidariteit tusscihen
werkgevers en werknemers. Ka’pi’taal en Arbeid zijn in
het prodaobie4proces op elkaar aangewezen. De onder,
nemor en de arbeider unoeten zich samen geven voor

het [bedrijf. Gestreefd ixioet daarom ‘worden naar een
zoodanige organisatie van het bedrijfsleven, idajt beide
factoren voldoende tot hun recht komen en in het
juiste verband tot elkaar gdbraoht worden. Noodlzjaftce-

lijk is daarom, dat aan cie arbeiders medezeggenschap
in het bedrijfsleven gegeven wonde.
Samenwerking tussohen beide factoren in het pro
duetie-proces is vooral in clezen tijd zoo aibsoluut nood-
zakelijk. Samenwerking ‘viain alle prodiuctieve krach-
ten ‘bot wederopbouw van het maatschappelijk leven.

En het is ‘verheugend; diat in de kringen ‘van hen, die
vroeger den absotluten kiassenstrijd ‘produkten, thans

gehoord wordt, dat slechts door gomeenschaip’pelijken
arbejd van de kapitalistische en de arbeidende klas-
sen (het weer mogelijk zal izijn, do niaatsc±aippij op te
bouwen. (Men zie het artikel van den heer Kupers

in dit tijdschrift van 21 Juni ji.).
Wanneer deze gedachte meer algemeen doordainigt, wanneer ook de werkgevers in deze ridh’ti.ng mee wil-
len werken, dan zal dit niet anders dan goede gevol-

gen kunnen heibben ‘voor heel het maatschappelijk

leven.

Hoe willen wij dit medezeggenschap?
Wij staan hier aan den kant van den heer Smeenir,
en meenen, dat dit medezeggenschap niet in de eerste

plaats moet toegepast in de afzoinderdjke onderneming,
doch in (het bedrijf, gezien als complex van onder-

meningen.
Wij meenen, dat, zal er ‘van medezeggenschap iets
terecht komen, dit eich moet aansluiten [bij iwat reeds
verkregen ‘werd: medezeggeischap in tde vaststeUing

der aibcidsv oorwaarden.
De organisatie der werkgevers en werknemers hoeft
zidh langzamerhand zoo ontwikkeld, dat ide saibeids-

voorsvaarden en de rechtspositie ideT arbeiders niet

moer worden geregeld tueschen den enkelen onder-
nemer en zijn arbeider, maar tusschen de landelijke

organisaties van (wier{kgevers en iweriknemmers ‘in helt

bedrijf, gezien als complex ‘van ondernemingen.

Dit zijn de organen, die uit het leven zelf opgeko-

men zijn en die grooten invloed op de bedrijfsverhou-

dingen kunnen uitoefenen.

Tegen het leggen van het zwaartepunt bij mede-
zeggenschap op de enkele onderneming hebben wij dit

bezwaar, dat de gedachte van bedrjfsorganisatie dan

teloor gaat en ondernemingsorganisatie er voor in de

plaats treedt. De zucht zal zich dan ongetwijfeld
openbaren, om, niet ninscihakeling der ‘vakorganisaties,

de arbeidsverhoudingen te regelen tusschen den on-
dernemingsraad en den werkgever. We zouden dan

weer tot den vroegeren toestand terugkeeren, waarbij
de contracten met eiken patroon afzonderlijk werden

gesloten. De anarchie in de bonen en arbeidsvoor-

waarden zou terugkeeren. Men zou dan ongetwijfeld
dezen toestand krijgen, dat in dc best geoutilleerde

ondernemingen de arbeiders op grond van hun kennis

der gemaakte winsten een hoog loon gaan eischen,

terwijl in aiobzolide bedrijf, in een andere onderne-
ming, die minder rendabel heeft gewerkt, de arbeiders

zich met een lager loon zouden moeten tevreden

stellen.

Wij meenen, dat, zal er van het medezeggenschap
iets terecht komen, dit zich moet aansluiten bij het-
geen reeds verkregen werd en dus gezocht zal moeten
worden in den uitbouw van het collectief arbeids-

contract.

Er wordt veel gesproken en geschreven over ,,nieu-
we organen”, maar, nieuwe organen ,,maken” zal op

een mislukking uitboopen. In de vakorganisaties van
werkgevers en werknemers hebben we organen, uit het
leven zelf opgekomen. Die organen zullen moeten

worden ingeschakeld bij de maatschappelijke bedrijfs-organisatie. Het medezeggenschap zal over deze orga-
nen moeten loopen.

Wil dat zeggen, dat van elk medezeggenschap in
de afzonderlijke onderneming moet worden afgezien?

Geenszins. Het is o.i. noodzakelijk, het contact tus-
schen den werkgever en zijn eigen personeel te her-
stellen. Ontkend kan niet worden, dat, bij het streven
naar centrale, nationale organisatie en naar collec-
tieve contracten, dit contact verloren is gegaan. Of
liever, dat geen poging kon gedaan worden, dat te
herstellen. Veelal was dit contact in de groote onder-
nemingen reeds lang afwezig. De arbeider was een
nummer geworden. En bij het streven naar behoor-
lijken arbeidersinvloed zal men erop bedacht moeten

zijn, dit comnitact (te herstellen. Het zeil (dan look goed
zijn, idrat ‘in elke ondornenïiing faibrieka- of river(kpiaaits-
comité’s worden gevormd aan welke de contrôle op

de naleving der collectieve contracten wordt opgedra-
gen en met welke overleg gepleegd moet worden bij
het vaststellen van arbeids-reglementen, enz. Wij slui-

ten ons ten deze geheel aan bij wat de heer Smeenk
schreef in no. 322 van dit tijdschrift:

,,In het modern groot-bedrijf is nu eenmaal dit overleg,
dit rvoontdiirend persoonlijk contact onmogelijk.
ET
moet

zijn een stevige leiding, een goede organisatie, waarin ieder
zijn plaats kent. Maar laat men door de arbeiders ‘vertrou-
wensmannen doen kiezen, die binnen de grenzen der rege-
lingen van den bedrijfstak, voor de afzonderlijke onder-
nemirzgen werkrooster’s ontwerpen en aan de directie ter
goedkeuring voorloggen. Laat de directie geregeld met deze
vertrouwensmaunen overleg plegen over de werkverdeeling,
cle anbeidamethoden, etc. De arbeiders zullen clan niet na-
laten, cm aan hun vertroumwensmannen hun inzichien over
de meest economische werkwijze mee te deelen. Aus ze maar
weten, dat een serieuze behandeling van hun voorstellen verzekerd is. Voortreffelijk werkt het ook, wanneer men
een arbeider, die een plan, een voorstel heeft, cle gelegen-
held biedt, om dat in een vergadering van de directie met
de vertrouwensmannen, in den ,,faibrieksraad” aoo ge wilt,
toe te lichten. Weet men, dat cle ,,fabriekraad” afleriminst
bedoelt het verdringen van de vakorganisatie, dan zal de

596

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922

ervaring met een dergelijk instituut voortaan gunstiger
zijn,
dan zij in het verleden was”.

Ook hier dus een betoog voor persoonlijk contact,

voor vertegenwoordiging in de afzonderlijke onder-
neming, doch met een beperkte taak.

Met groote omzichtigheid en verstandig beleid zal
bij het streven naar meer medezeggenschap moeten

worden opgetreden. Geen eischen mogen worden ge-

steld, die niet voor inwilliging vatbaar zijn, of die,

bij inwilliging, de arbeiders voor een taak zouden stel-

lan, waarvoor zij absoluut de bekwaamheid en ge-
schooldheid missen.

Geen medezeggenschap daarom in dezen zin, dat in

elke onderneming aan de directie één of twee ver-
tegenvoordigers ‘van de arbeiderçs worden togvoegd,

of dat naast den patroon een vertegenwoordiger der

arbeiders komt te staan. Dat zou een verantwoordelijk-
heid leggen op de arbeiders, die niet kan worden aan-
vaard.

Wij zouden een dergelijk medezeggenschap, dat
zich over elke onderneming zou uitstrekken en dat

zou neerk’emen op een veelh’oofdige directie, niet in

het belang van een •onderneming ac.hten. Voor elke
onderneming is noodsakoLijk, dat één of enkele per-

sonen, die ten opzichte van de leiding beslissingen
kunnen nemen op korten termijn, rzonder veel soesnh, en die per alot ‘van rekening ook de verantwoordelijk-

heid voor deze heslisingen moeten. dragen, de idirecbie
voeren.

Gelijk wij reeds betoogden, willen wij meer mede-
zeggenschap in aansluiting bij het reeds verkregene
in zake medezeggenschap in de vaststelling der ar-
heidsvoorwaarden. Deze aansluiting aan het bestaande

zal ook moeten gelden den vorm, waarin het medezeg-

genschap tot uiting gebracht wordt, ni. dat dit mede-zeggenschap zal moeten worden uitgeoefend door de hoofdbesturen der landelijke vakbonden. Het overleg
omtrent allerlei regelingen moet niet plaats hebben

tusschen den individueelen werkgever en zijn arbei-

ders, doch tusschen de vertegenwoordigers van het
georganiseerd
bedrijf:
de patroons- en arbeiders-vak-
vereenigingen. Men moet, bij allerlei regeling, het ge-
heele
bedrijf
overzien, niet de enkele onderneming.

In hoeverre zou,
bij
verderen uitbouw der maat-
schappelijke bedi’ijfsorganisatie, aan de arbeiders me-
dezeggenschap moeten worden gegeven?

Wij nieenen, dat ftiet izich ‘vooralsnog tot het vol-
gende zou moeten beperken:
Medezeggenschap betreffende ontslag van werk-
lieden en stopzetting van ondernemingen.
Medezeggenschap
bij
de invoering van nieuwe
arbeidsmethoden.

Aan de vertegenwoordigers der arbeiders moet
liet recht worden toegekend, de boeken der diverse on-
dernemingen in te zien, voorzoover zij op de bonen
en arbeidsvoorwaarden betrekking hebben.

Aan de arbeiders zal, wanneer de ondernemers
bindende afspraken maken betreffende prijsregelin-
gen, en e arbeid.eroranisaties uiah rveiplichben, aan de handhaving daarvan hun medewerking te verlee-
nen, over deze prjsregelin gen medebeslissingsrecht
moeten worden gegeven.

Bij trust- of kartelvorming zal eventueel toege-
staan moeten worden, een boekenonderzoek in te stel-
len, ten einde te kunnen controleeren of te hooge prij-
zen gevraagd worden.

Bij
onderhandelingen over de arbeidsvoorwaar-
den zal, wanneer beweerd wordt, dat, om redenen aan
den toestand van het
bedrijf
ontleend, het gevraagde
niet kan worden ingewilligd, aan de organisaties der
arbeiders toegestaan moeten worden, daarnaar een on-
derzoek in te stellen, waarvoor boeken en bescheiden
zullen moeten wordn vei’.gelegd.
Tussehen de vertegenwoordigers der werkge-
vers- en aibuidersorgainisaties zullen røgelmatig be-
sprekingen moeten plaats hebben over de middelen,
om het bedrijf vooruit te brengen, de productie te ver-

grooten en over de meest economishe inrichting der
bedrijven.

Voor verder liggende wenschen is de de positie o.i.

nog absoluut niet rijp. Afgedacht van het al of niet
principieel wenschelijke is het bovenstaande, naast de

vaststelling der arbeidsvoorwaarden in den ruimsten
zin en zich daarbij aansluitende en één geheel ermee

vormende, van zulk een beteekenis, dat, gezien de hui-‘Lige ontwikkeling der vakbeweging. van verder strek-
kende eisc,hen vooralsnog moet worden afgmien.

De ruimte, mij gegeven, laat niet toe, over elk der
zeven bovenstaande punten verder uit te weiden, en

de beteekenis daarvan aan te toonen. Den belangstel-

lenden lezer moge ik daarvoor verwijzen naar mijn

brochure ,,De Valovercenigjngsactje en de Mede.zeg-
genschap der arbeiders in cle bedrijven”, uitgave van

het O.N.V., Utrecht, Stadhouders]aan 45. In het bo-
venstaa:iade heb ik getracht, in het kort mijn meaning
weer te geven.
H. AMELINK.
Utrecht, Juni 1922.

LONDENSCHE CORRESPONDENTIE.

De effectnbeurs; de handschoenen-
fabrikanten contra de spinners; slot-

debatten over de begrooting; het con-

gres van de Labowr l’arty; hei jaarver-
slag van cle British Cotton Growing As-
sociation; het indeucijf er van de Tinies;

de rijksnriddclen in het eerste kwartaal

van het nieuwe begrooiingsjaar; het
schadevergoedingsvraagst’ulç.

Onze Londensche correspondent schrijft ons dd.
1 Juli 1922:
The second Stotk Exchange settletnit since the re-
introduction of carry-over facilities has come und

gone without revealing that the public has taken

much greater ad’vamtage of ‘the possdlbilities ‘than en ‘the
first occasion. There is no doubt that the cost of carry
over proves a heavy item to weigh against the changes

of profit, and so the professional element is probably
most concerned. But in any case the amount of

steek carried over was small, rates ruiing hetween 5-6
per cent on the whole.

The public events of the last week have not con-
duced to optimism, and t h e E xc h a n g e has not
been very busy, though at the ciose of the week a
better tone has set in. The Rubber market naturally

feit more optimistic on the receipt of the news from
the Hague that Dutch interests had agreed in prin-
cipie te Tes’tricon of 1OUtput, especially -as it iseemed
as if any hopes of stich agreement were remote. But
the figures published by the Bankers’ Magazine show
that the rise in the prices of Stock Exehange securi-

ties has been subject to some check, and this has
caused some comment, in view of the lower bank rate,

and ithe continuedabsence of a rnurrked trade revi’vial.
The fact appears to be that a good deal of profit
taking has been taking piace and this is no doubt in
part due ‘to anticipated botter tiiajcie. Business men

are reconverting their holdings of stoek into ready
money to be prepared to take advantage of any better
business that may be offering.

T h e g 1 o v e m a k e r s have been retorting on
the yarn spinncrs. Their argument is that Lancashire
has nothing to fear. The finespinners have a mono-
poly which is almost unassailabie, and the Germans must get their yarn from Bolton whether they like it
0v
not. The Genman ‘trade
in,
furdher, a tworld trede
and the British market is thus not so important to
them as appe’ars nt firot night. In any case if the
British makers capture the British market, the spin-
ners will onily be selling to tiheir
awn
nationals. Wjrat
have they to grumbie about? Of course this argument
proves too much; the whole point is that a rise in the
price of fabric gboves will destroy a portion of the
present demand, and so the aggregate dmand for

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

597

yarn will fail. But it is dear that the spinners will

not win in ‘tihe forthcoming Parliaanentary debate,
though the wisdom of the duty on fabric gloves has

been questioned in circles which are quite orthodox

feorn the protectionist point of view.

In Parliament the closing debates on the

F i na n c e B i 11 of the year are taking place, and
the Ohancellor has been resisting various attacks from

interested partjes. A very strong combination opposed

the retention of the beer duties at their present level.

The present price of beer interests not only the bre-

wers, but also the Labour Party, for the British

labour movement is hy rio uneans teeto’tal as a rwhole.
But the Ohancellor refused to reduce the duty: the

reduction proposed would rosult, he said, in a loss of
£ 22 millions of revenue, and would oblige Mm to
reimpose the shilling receutly taken off the income
tax; this was quite enough ‘to kifl the attack. The
cinema industry also appealed for a reduction of the

entertainmeuts tax, without success. The argument
that the industry was in a depressed condition was

thrown back; if it was so, it was not duo to high

taxation so much as to the extravagaut salaries paid.

In any case, there were too many cinemas, and any de-
pression was to be attributed in part to this.
T h e L a b o u r p a r t y has been holding its en.-

mial congress at Edinbargh.
rfhe
proceedings have

nt been very in;teiesting, though they aford proof
enough of the foily of con sidering that the British
Lahour moretnent is in any way tainted with extroni-
ist ideas. The Comimuniat Party was again refused
affiliation by an enormous majority: the demand that
Labour men shoald refuse membership of the Privy
Council was rejected as inconsisteut with the hope
that the party shoulcl held office, and imost important
of all, n proposul that the Party sliould support the
ngibation for the com’puksory recluetion of the rate of
intereste paid on War Loan was also defeated. For
sorne time
now,
an iimportanit sec’tion of the Labour
Pness has heen deniandhg the outtinig ‘dwn of tialterest
na WaT
Leen as an inxmediatn of ‘the fiïnancial problem. The Party as a whole is of course oomimiUted to the idee
of a Ca’pital Lvy, lut’tihis ‘would affeot all capitalalike,
and would not merely affect the unfortunate persons
who hiappened to invesit in. Governinrent atoeks. It is
important to notice that the new Oirainman of the
.party is an ,,intellectual”; being, in fact, Mr. Sidney
Webb, the distinguished writer. This election marks
the progress of the party in accepting penetration by
the brain workers. Mr. Webb bas of couzse been very
long associated with the labour movement, and is
standing for Parliament in a mining constituency
at the next election.

T h e i s s u e m a r k e t has been rather erratic
rccently, thus the new Indien ban was not well taken
up at first, rbhough it has
now
impro{ved con’siderably,
in spite of the fact that the public only took up 31
per cent of the £ 12 4 miiios offered. The minst inte-
resting .issue this week has been the offer of £ 23
millions of redeemable debentures bearing 44 per
cent interest hy the London Underground Railways,
this stock heing guaranteed both as regandis carpital and
interest by the British government under the recent
Act for ‘the sitimulation of rtrade. Sonre iimiportanit
extensions in the travel fac,i.lities in Loudon will
result from the application of the moneys raised, and
the issue has. now heen taken up, though iat ceirst rthere
seemed to be some hesitation on the part of the public.
The City is said to be certain that no refunding ope-
rations on a great scale will be undertaken for some
‘time to come, for the greater part of the debt miaturiug
in the near future bas been recouverted already. There
was some hope that the Bank rate would come down again this week, a hope that was disappointed.

The llth Annual Report of the Bri-
tish Cotton Growing Association shows
that the movement for freeing the manu.facturers in
this country from overwhelming depeudence nu the

U.S.A. is havimag effect. The total amount of cotton

passing directly through the hands of the Association

has increased from 40.100 babes in 1916 to 63.900

bales laat year. The production of cotton in the lDmpire

bas increased from 15.000 bales in 1916 to 165.000
bales lhst year.

T h e ,,T i m e s”-I n d e x shows a further small risc

for the last month: thus the total index has risen
from 158.0 to
158.1.
The price of materiais has risen

from 154.1 to 154.4, but food prices have gone up

from 164.8 to 166.3. As compared with last year, of
course, the position still shows a very considerable

dechine: the aggregate index being 158.1 compared
to 186.1.

Figures for the evenue of the first
qu’arter of the now finan’ca’l yaer are
now available. They show that at £ 195.2 millions, the

roven.ue is so far about £ 9 millions behind. Excise

revenue is £ 8.2 millions down, Income Tax £ 64 mil-
lions loss. Fortunately, the revemnie from Oustom dma

gone up by nearly £ 3 millions, Stamp Duties have
brought in
£ 3/4,
and Estate Duties £ 514 milions more.
Miscellano’us receipts have brouglit in. £ 614 millions
more.

Sir R. M. Kindorsley, the Governor of the Fludsons
Bay Company, a:nd a director of the Bank of Ermgland
had a grave word’ er two to aay yesterday on the
subject of European restoration at the

meeting of the Hudsons Bay Company. European tre-

de conditions were still holding up (Janadian reco-
very, and trade of Europe depended on a settiemeut
of the Reparations Issue. ,,My one fear is” he said
,,that when at last the Allies one and all decide to
deal courageously with the situation they may be tno
late.” Well, the la’test speedh of
M.
Poinoaré idoes not
augur too well. Interest in the Reparations Issue has
rather died down again recently, but no doubt we

shall heer more of this eternal problem very shortly.

The Premier bas stated that we shall support the
admission of Germany to the League of Nations: the
fear of the economists is that this stop will do nothing
to settle the question of how much Germany eau pay iii the immediate future.

ANTEEKENINGEN.

Ciouduiivoer
o n credietverleeving
door de NederlaradscheBcsnk. —Tenmver-
volge op ‘cie besohouwingon
vnu
den President der Ne-
derla.nicische Bank, welke in ons vorig nummer een
plaats rvoriden, ‘outboenen wij aan diens jaarversiag
nog:

Ons streven, in de Vereenigde Staten van oord-
Amerika een dollar-tegoed van eenige beteekenis aan te
houden, leidde dit jaar tot voortzetting van den maat-
regel, reeds in het vonige jaar aangevaugen, om goud naar
Amerika ‘uit te voelen. Dat goud werd clan emgezet in een
tegoed in rekening-courant of in goed soort handeiswissels,
een ien ander ter versterking van onzen voorraad dollars
in Amerika, overeenkomstig de z.g. goid.exdhange politiek,
die thans alle circulatiebaaken met overtuiging nastreven.
Omstreeks einde April
1921
bereikte ons evenwel van de
zijde ider Regeering de mecledeeling, dat de Nederlandsche
Uitvoer-Maatschappij ibezwaren ‘had geopperd tegen het
feit, ‘dat deze uitvoer ronder hare tussehenkonast en dus
zonder betaling eener lheïfi’ng, bestaande
in
afstand van
oen deel der te behalen winst, geschiedde; in verband ‘hier-
mede weed tijdelijke stopzetting der goudverschepingen ge-vraagd. Bij de uitvoerige gedachtenwisseling met de Regen-
ring, die hierop volgde, hebben wij het standpunt inge-
nonnen, dat het verstrekken van consent voor goud-uitvoe-
ren van De Nederlandsohe Bank en het daaraan verbinden
van bijzondere voorwaarden nooit tot de competeutie van
de N. U. M. zoude mogen ibehooren. Het betrof kier een
uitvoer van goud als uitvloeisel van de politiek der cen-
trale bankinstelling, waambij het algemeen belang en sniet
het comnmercieele eleneut op den voorgrond stond
;
en op
deze politiek molit de Bank niet den minsten invloed laten

598

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922

uitoefenen, •zeer zeker niet door een ol andere semi-of fi-
cieele instelling; het ziek onderwerpen aan een dergeljken
invloed zou in strijd zijn met de beginselen, op dit punt
thans algemeen erkend, en o.a. op de iconferentie te Brus-
el en nu onlangs weder te Genua nog eens nadrukkelijk
uitgesproken.

Het aan den Staat toekomende deel (i.c.
7/
s
) van de
winsten onzer instelling is reeds wettelijk geregeld;
op
deze regeling behoorde dan ook naar onze meeninig even-
min in een speciaal geval inbreuk te tworden gemaakt.

Bene oplossing is na zeer lange onderhandeling geivon-
den in eene regeling, waarbij aan onze instelling de volle
‘vrijheid wordt voorbehouden om, ‘wanneer het haar v.en-sohelijk voopkomt voor de bankpolitiek, goud uit tte voe-
ren. Over het verkrijgen van ‘vergunning tot het passeeren
van de douane zal zij echter overleg plogen met den Mi-
nister van Financiën. Uit de grootere winsten, die deze
exp:ort ter gevolge van het verhoogde koersniiveau vnn iden
‘dollar mocht medebrengen, zal, zoolang liet uitvoerverbod
op goud bestaat, eene bijzondere reserve worden gevormd
als bedoeld in artikel 9 der Bankwet.
Deze reserve kan worden gebruikt tot dekking van ver-
liezen, voortspruitende uit transactie en maatregelen,
waartoe de drang der economische omstandigheden ons in
het algemeen belang heeft geleid en wellioht in de toe-
komst nog zal voeren.
De goudverkoopen, die onder deze regeling dit jaar
plaats vonden, hebben een extra winst als hierboven be-
doeld opgeleverd ‘van
f
1.675.581,33. In aanmerking geno-
men den buitengewonen steun, dien wij in verschillende
gevallen meenden te moeten verleenen, is dc gesloten over-
eenkomst, krachtens welke dit bedrag tot dekking van
eventueele verliezen wordt gereserveerd, naar onze mee-
ning door cle bestaande omstandigheden gemotiveerd.

Wat de hulp aangaat, die wij dit jaar aan de financiering
‘van gemeenten verleenden, valt te vermelden, dat de moei-
lijkheden bij het plaatsen van rvaste leeningen, waarmede
vele gemeenten het vorige jaar hadden te kampen, thans
belangrijk zijn verminderd. De onzekere toestanden op cle
aandeelenmarkt deden meerdere vraag naar heleggingsmate-riaal opkomen, en van dezen ommekeer ondervonden ook de
gemeenten den gunistigen invloed. Het was zoodoencie dit –
jaar in grooteren omvang dan het wori.ge jaar mogelijk,
vbottende gemeentesohulden te consolideeren, waarop wij
steeds bleven aandringen, zoodat ook uit dien hoofde het
beroep op onze instelling voor disconteering van kortloo-
pend papier tot kleineren omvang kon ‘worden terugge-
bracht.
Speciaal in de financieele positie der grootere gemeenten
is dit jaar eene aanmerkelijke verbetering ingetreden •en
wanneer deze aanhoudt, mag, mede onder den invloed der
andere op dit gebied getroffen maatregelen, cie verwach-ting worden gekoesterd, dat in de •toekqmst onze midde-
len door de gemeenten-financiering niet in volgens econo-
mische beginselen te groote mate zullen worden gebruikt.

Werd tot dusver bij ide credietgeving, waarbij buiten-
landers betrokken waren, de di.scontabiiteit van wissels
vraf aan onze goedkeuring onderworpen, ‘dit jaar heb-
ben wij gemeend in het belang van een vlotten ‘gang van
zaken eene andere methode te’ moeten kiezen. Met het
oog daarop hebben wij een regeling igetroff en en ter kennis
vcn de betrokken bankiastellingen gebracht, krachtens
welke papier, voorts.pruitende uit export en import ‘van en naar Nederland en Koboniën principieel bij onze instelling
cliscontubel is, mits aan een aantal algemeene voorwaarden
is voldaan. WIssels, voortspruitende uit rembourscredieten
zijn hij deze regeling, eveneens in een bepaalden vorm en
tot niet te groote bedragen, discoubacbel verklaard.

Den weg tot internationale samenwerking tus.so.hen cir-
culatiebankein hebben wij
reeds
ingeslagen. Wij openden
o.a. een crediet van twintig millioen gulden aan de Duit-
sche Rijksbaink voor betalingen, door Duitsdhland in Ns-
clerland te doen, terwijl de Bank of Enigland zich bereid
verklaarde goud, door de Duit.sche Rijksbaink hij haar in
depot gegeven, in de hoedanigiheid van derde houdster als
pand voor het door ons gegeven voorschot te bewaren
(eanrnarken). Wij willen ernstig medewerken om die inter-
nationale samenwerking tussohen centrale banken tot ver-dere ontwikkeling te brengen.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangea.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

N d (Dise. Wissels. 4
1 Juli ’15
Zweeds. R.ksbk
5 10 Mrt. ’22

Bk
Bel.Binn.Eff.
422 Juni’22
Bk. v. Noorw.. 5 18 Mei ’22

IVrsch.inR.C.
522 Juni’22
Zwits. Nat.
Bk. 3
23ƒrt. ’22
Bk. van
Engeland
315 Juni’22
Belg.Nat.Bk.5-.519
Mei ’21 Duitsche Rijksbk. .5
23Dec. ’14
Bank v. Spanje
5183Iei ’22
Bk. van Frankrijk
5
11 Mrt. ’22
Bank
v.
Italië 6 20Mei ’20
Oostenr. Hong. Bk.
7 30Nov.’21
F.Res.Bk.N.Y.
4
21Juni’22
Nat. Bk.
v.
Denem. 5
25Apr.’21
Javasche Bank
3
1Aug.’09

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
1
Londen

1

Part.
1

Berlijn

1

Part,
Parijs
Part.
N. York
Cali
–
Part.
Prolon-
disconto
goeie
disconto
1
disconto
disc.
monet.,

1
Juli
’22
–
311

1)
211
4-51
–
1)

26J.-lJl.’22
–
3-3112
2
1
1
4
.
8
1
8

4-
>1
–
4-6
19-24
,,
’22
31/4_3/4

3-
1
1
1
2318_h12
4_8
–
21
4
-51
4

12-17,,

’22
38!
._4
1
/8
2-
1
1
S

218
1/
2

4_51
34

271211.’21
4
8
1
1
1
2
1
1_3
51131
4….61
–
411
3
_5

28J.-3J1.’20
3’f-/
5114_113
61
4251
–
6-15

20-24Ju1i’14
3’/-/

2
1
1-1 2
1
1-/
2
1
1-
1
1
2

21
5’/,_7
1
/
1)
Noteering van 30
Juni.

WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.

Deviezen waren over het algemeen aangeboden. De pon-
cleakoers liep tot 11,47 terug, waarna een herstel volgde.
Het slot kwam echter weder op 11,47
3
/s. Dollars – nog
steeds van de bekende zijde aangeboden – kwamen van
2,62 op 2,59%. De francs-.deviezen geven geen aanleiding tot bijzondere opmerkingen. Marken, die ziek aanvankelijk
iets herstelden, waren later overwegend aangeboden; heden
werd zelfs een ‘koers van 0,59% bereikt. Het slot was iets
beter,
62%.
Weenen bleef ook flauw, slot 134 cent. Het
geheele verleden week behaalde avans is weder ‘verloren.
De Noordelijke koersen waren vast; slot 67,40; 43,75 en
55,75. Er ‘bestond flinke praag.
Italië flauw; slot pl.m. 12,20. Buenos Aires pl.m. 9334.
Indië 97%.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
Londen
Parijs
Berlijn
1
Weenen
Brussel
New
York’)

26 Juni1922..
11.49
21.87
0.751
0.0141
20.82k
2.621
27

1922..
11.51
21.87
0.751

0.015
20.79k
2.61
1
/
28

1922..
11.50*
2l.82
0.74k
0.0l420.75
2.60
3
/
4

29

1922
.
ll.4fl
21.67
0.70e
O.01320.56
2.61

30

,,

1922..
11.471
21.70
0.69k
0.01320.571/
2
2.60

1
Juli
1922.
–
– –
–
–
–
Laagsted.

.

)
11.46
21.62l
0.651
0.01k
20.5211

2.591
Hoogste,, ,, ‘)
11.511
22.071 0.76
0.0I-
21.02
1
12.63
23 Juni1922..
11.481
22.221 0.78*
0.015
21.07
1
/
2

2.60
1
/
4

16

,,

1922..
11.49
22.571
0.81
0.015 21.20 2.57

!Iuntpariteit..
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.481
4

)
Noteering te Ain,terdam.
**)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.

Data
Stock-
holm’)
Kopen-
bogen’)
1
Chrts-

1

1
tionia*)1
Zwitser.
land’)
Spanje
1)
Batavla
II
telegrajisch

26 Juni 1922
66.90
55.55 42.25
49.60
40.471
97314

27

,,

1922
66.95 55.65 42.25
49.521
40.50
97814

28

1922
66.92k
56.-
42.25 49.45
40.55
97%
29

1922
67.-
55.75
42.40 49.45
40.50
97314

30

,,

1922
67.-
55.70
42.65
49.45
40.45
9781

1
Juli
1922
–
–
–
–
40.50
–

L’ste d.
w.
1
)
66.70
55.30
42.10
49.30
40.40
97314

H’ste
,,

,, 1)
67.10
56.-
43.20 49.60 40.65
9781
t

23 Juni 1922
66.60
5550
43.25 49.25
40.45e
9631_97

16

,,

1922
66.60 55.75 44.90
48.921
40.40e
961-97
Muntpariteit
66.67 66.67
66.67
48.-
48.-
100

*) Noteering te Ameterdam.
1)
Particuliere opgave.
2)
Noteering van
24
Juni.
8)
Idem van
17
Juni.

5 Juli 1922 .

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

599

KOERSEN TE NEW YORK.

D
0 0
Cable Land.
(in g per £)
Zicht P07113
(in ci,.
p.Jr
,
.)
Zicht Berlijn
(in cl. p. Mrk.)
Zicht Amslcrd.
(in cl,.
P.
gid.)

1 Juli

1922
4.42.50
8.39 0.25
38.53

Laagste d. week
4.40.-
8.35 0.25 38.28
Hoogste
,,

,,
4.42.50
8.40
0.29 38.53
24 Juni

1922
4.38.75 8.43
0.28
38.20
17

,,

1922
4.43.62
8.63
0.30
38.75
Muntpariteit..
4.86.67
5.I8’/
95
1
,
40/,,

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

Plaatsen en

1
Noteering-
17Juni
24Juni
26Juni-1Juli’221
1Juli
Landen
eenheden
1922
1922
Laagste Hoogste
1922

Alexandrië
. .
IPiast. p.
£
97151
33

97151
97151
3
1
971513
9711s2
B. Aires’)..
d. p.
$
44
‘1’
49182
44114
44131 44819

Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
113
1
1
1131
33

1/3’/
28′
11323132
1
‘i’3211

132
Hongkong ..
id. p.
$
2171 2171
217
2171
217
1
1,
Lissabon
..
. .
d. per Mii.
4″
1.18
4
3
1
1
411
3291

Madrid

….
Peset.p.
28.40 28.38
28.27
28.40 28.35
•Montevideo’
d. per
$
4381
4

43131
433/
s

4471s

4451
s

Montreal….
$
per
£
4.48113
4.47112
4.45
4.5011
4.49814

‘R.d.Janeiro.
d. per Mii.
7
17
13
2

7911,
7171
35

719
1
1
32
7171
•

132
Lires p.
£
89
1
/
93
29
1
32

9I
1
,
4

96
94111,

Shanghai….
Sh. p. tael
3161
8

316
1
1,
6

316113
31751s

317511,
Rome

…….

Singapore ..
id. p. $. 213116
33135

2131
2’4
213
29
1
82

•Valparaiso..
peso p.
£
35.20 34.20 34.40 35.00
35.002)

Yokohama ..
Sh. p. yen
2/1’/,
6
2/2/
g
,
212
J21216
1
21211,6
S
Koersen der voorafgaande dagen.
5)
Tele
g
ra6ach
transfert.
2)
Noteerin
g
van 29 Juni,

NOTEERING VAN ZILVER
Noteering te
Londen
te New York
1

Juli

1922

……361
71′
18
24 Juni 1922 ……35
71

70
1
1,
Is
17

1922

……36
71
10

1922……35
31

71
7
1,
Is
2 Juli

1921……35″
58
1
1,
IS
3

,,

1920

……51
1l
8
89
1
1
2

20 Juli

1914 ……24”
118
541/

5)
Noteering
van 2 Juni.

NEDERLANDSÇHE
BANK.

Verkorte Balans
op
3 Juli 1922.
Activa.
Binnenl.H.-bk.

f115.556.343,55
sels, Prom.,

B.-bk.

,,
42.449.398,60
{

eng, in disc.

Ag.sch.

71.396.992,40
f
229402.734,55
Papier
o.
h. Buitenl. in disconto
–
Idem eigen portef..
f
91.769.982,-
Af :Verkocht maar voor
debk. nog niet afgel.
•’

–
91.769.982,
Beleeningen H.-bk.

f 22.583.577.69
mcl.
vrsch.
B.-bk.

7.079,398,64
1
1,
,,
in rek,crt.’I
op
onderp.(
Ag.ech. ,,73.276.735,61

f102.YJY.11 1,941

Op
Effecten

……f 92,349.788,201
Op
Goederen en Spec.,, 10.589.923,74

,,
102.939.71 1.94’/,
Voorschotten a. h. Rijk
……………..,,
14.848.666,74
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
56.238.850,-
Muntmat., Goud
..
,,549.715.947,01

f605.954.797,01
Munt, Zilver, enz..

7.499.627,47
Muntmat., Zilver..
,,

–
61 45442448
Effecten
Bel.v. h. Res.fonds..
f

5.575.320,37
1
1
3

id. van
‘/sv.
h. kapit.
,,

3.892.600,37115
,,
9.467.920,75
Geb. enMeub. der Bank
……………..,
4,552.000,-
Diverse rekeningen
………………..,,
28.101.196,281,

fl.094.505.636,75

Passiva.
Kapitaal
………………………..
f

20.000.000,-
Reservefond8

……………………
,,

5.660.599,75
Bijzondere reserve
………………
,,

1.675.581,33
Bankbiljetten in omloop
…………
..1.011.467.940,-
Bankassignatin in omloop ………..
..1.883.998,99
Rek.-Cour. Het Rijk
f

–
saldo’s:

J
Anderen
,.

48.512.997.4911
48.512.997,49
1
1
Diverse rekeningen
……………….
,

5.305.519.1811,

fl.094.506.636,75

NED. BANK 3 Juli 1922
(vervolg).

Beschikbaar metaalsaldo ………….. f 400.340,820,1 ‘/2
Op de ba8i8 van
2/,
metaaldekking .. ..
,, 187.967.842,881
2

Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,,2.00L’704.100,-
Verschillen m. d. vorig. weekst.:
Meer

Minder
Disconto’s …………52.985.635,09
1
/3

Buitenlandsche wissels,

1.461.061,-
Beleeningen ……….1.971 .996,301
3

Goud ……………..65.086,04
Zilver

40.768.09
Bankbiljetten ………. 52.275 530,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s..

2.167.585,88

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Bk-

Andere
Data

Goud

Zilver

an

opeischbare
olijetlen
scnuiaen

3 Juli 1922 …… 605.955

7.500 1.011.468 50.397
26 Juni 1922…….605.890

7.540

959.192 47.630
19

1922 …… 605.890

7.163

968.829 68.072
12

1922 …… 605.890

6.982

987.874 55.538
6

1922 …… 605.890

6.587 1.002.514 35.170

4 Juli 1921 …….605.969 11.671 1.032.298 119.409
5 Juli 1920……636.305 14.141 1.040.751 127.594

25 Juli
1914
……162,114

8.228

310.437
1

6.198

Totaal

Hiervan

Beschik.

Dek.
Data

bedrag

Sch
Belec.

baar

king,..
alscon’os
promessen

ningen

Metaal.

percen.
rechtstreeks
1

saldo

lage

3 Juli 1922 229.403 60.000 102.940 400.341

60
26 Juni 1922 176.417

–

100.968 411.390

61
19 ,,

1922 188.513

6.000 101.624 404.997

60
12 ,,

1922 189.490

7.000 101.650 403.514

60
6 ,,

1922 191.025

7.000 112.424 404.065

60

4 Juli 1921 303.189

12.570 162.587 387.758

54
5 Juli 1920 109.214

13.000 338.151 415.984

56

25 Juli 19141 67.947

14.300

61.686

43.521
1
) 75
‘) Op de basis van 91, metaaldekking.

Ut de bekendmaking van den M i n 1 e te r v a n F i n a n-
c i ë n blijkt, dat uitstoliden op:

26Juni 1922
1

3
Juli 1922

Aan schatkistpromessenf360.790.000,-
f419.790.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk

–
,,
60.000.000,-
Aan schatkistbiljetten

,,272.053.000,- Aan zilverbons
……..l

29.188.713,50
,,253.043.000,-
ilverbons

……. :
29.240.555,-

Onder
O

de vlottende schu d is
begrepen:
Voorsch. aan de Koloniën ,,245.305.000,-
,,252.509.000,-
Voorschot aanGemeenteni

30
April
31
Mei
voor door Rijk voor hen
‘ ,,
77.593.195,06
,,
62.040.702,94
te heffen Ink. belastingj
26
Juni
3
Juli
Tegoed v.d. Postch.
&
G.dst
1..
52.866.070,62

1..
52.866.070,62

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten n duizenden guidena.De samengetrokken
cijfers der laata-te weken zijn telegrapkisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
B
bil

en
je Andere
opeischb.
Be,chikb.
meiaal.
1
schulden
saldo

24Juni1922
199.000
264,500 69.000
132.300
17

1922
198.500
267.500
72.000 130.600
10

1922
200.750
271.000
74.500
131.650

27 Mei 1922
153.183

46.977′
263.581
71.963
133.693
20

,,

1922
143.628

46.435
264.079
79.491
121.947
13

,,

1922
143.507

45.779
268.524
79.391

120.287

25 Juni1921
226.457

16.340
310.892
121.852
156.678
26Juni1920
199.474

–
5.570
332.821
158.121
107.059

25Juli1914
22.057

31.907
110.172 12.634
4.842

ata
Dis.
Wissels,
buiten
Belee.
Voor-
schotten
iverse
e
Dek.
king,-
conto’s
N..Ind.
beiaolbaar
nsngen
aan hei
–
Gouv.nem.
ntngen
1)
percen-
iage

24Juni1922
149.510
9.200
**G
60
171922
,,
153.280
11.300
***
55
10

,,

1922
157.010
8.900
•se
60

27Mei1922
33.615

21.001

71.349
7.999
19.016
60 20

,,

1922
33.915

21.434

71.865
8.730
35938
55
13

,,

1922
33.318

20.714

77.719
8.007 37.097
54

25Juni1921
33.41319.895 105.990
18.961
23.507
56
26Juni1920
24.226 20.170 164.133
50.813
35.042
42

25
Juli
1914
7.259

6.395

47.934
6.446
2.228
44
1)
Sluitpost
activa.

2)
Basis
Sis
metaaldekking.

600

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

e
5 Juli 1922

CURAÇAOSCHE BANK.
BANK VAN FRANKRIJK.

Voornoamste posten in duizenden guldens.

Voornaamste
posten in duizenden iranca.

Data
Metaal
Circu-
Dis.
Voor-
schoUcn
Diverse
reke-
~
ningent)

Diverse

reke-
lat ie
conto.,
aan de
kolonie
ningen
21
__________________
1
Mei

1922
709
1.143
83
282 666
200
1 April

1922
706
1.157
78
335
604
173
1
Maart

1922
759
1-127
79
272
552
142
1 Februari1922 749
1.121
79 312 725
288 1 Januari 1922 749
1.139
84
334 670
287
1) Iuitpost der activa.

) Sluitpost der passiva.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,

in dtiizenden pond sterling.

Data
Metaal
Ctrculatte
Currencg Notes.

Bedrag
1

Goudd.
Gov.
Set.

28 Juni
1922.
128.947 123.048
295.374
28.500
254.312
21

,,

1922
128.883 121.373
295612
28.500
254.274
14

,,

1922
128.884 121.950
299.222
28.500 258.193
7

..

1922
128.886
122.513
301.429
28.500 260.555
31 Mei

1922
128.881
122.716
298.279
28.500
258.177
24

,,

1922
128.881
120.890
296.920
19.450
256.900

30 Juni 1921
128.367
129.006
323.884
28.500
287.750
30 Juni 1920
117.882
120.058
357.356
28.500
331.660
22 Juli

1914
40.164
29.317
–
–
–

Data
Go,,.
Set
Other
Sec
Public
Depo,.
Other
Depos.
Re-
serce
Dek-

per
c
.

28 Juni ’22
49.221
75.725
16.348 115.088
24.349
18,52
21

,,

’22
45.029
76.801
16.802
113.156
25.960
19,97
14

,,

’22
46.699
73.605
17.734
110.140 25.377
19,84
7

,,

’22
61.137
73.281
15.541
125.938
24.823
17,54
31 Mei ’22
47.998
75.359
28.741
101.481
24.615
18,90
24

,,

’22
49.188
74.593
18.562
113.874
26.441
19,96

30Juni’21
61.203 85.828
15.297
131.740
17.810
12,10
30 Juni’20
90.078
103.188
15.748
175.967 16.275
8,50
22Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
52
8
1.

) Verhouding tuaschen
keaezve
en L)eposjta

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, ander lijvoeging der Darlehens-

kassenscheine, in duizenden Mark.

Data Metaal
Daarvan
Goud
Kassen-
schetne
Circu-
lalte
Dek-
king,.
l
perc.

)

22 Juni ’22
1.023.200
1.003.861
11.150.689
157.935.228
7
15

,,

’22
1.022.615
1.003.861
9.163.162
155.345.277
7
7

,,

’22.
1.022.375
1.002.862
5.981.436 154.914.888
4
31 Mei’22
1.021.632
1.002.864
4.901.822
151
.949j 79
4
22

,,

’22
1.021.982
1.002.864
3.835.180
144.138.326
3
15

,,

’22
1.021.245
1.002.365
3.530.513
142.903.593
3

23 Juni ’21
1.102.163
1.091.564
10.477.006
71′.986713
16
23 Juni ’20
1.095.174 1.091.714
16.492.649
51.656.516
34

23 Juli

’14
1.691.398
1.356.857
65.479
1.890.895
93
‘j
ueicleiog der circulatie done
metaal
en
Kaasenachejne.

Data
Wissel, Rek. Cr1.
Darldienskauen,chctne

T
o
taal
In kas
bij
de
uitgegeven
Rctchsbank

22 Juni 1922
171.785.995
29.490.168 20.696.500
11.134.800
15

,,

1922
175.657.942
36.831.696
18.656.300 9.145.400
7

,,

1922
167.361.132
28.011.143
15.623.200
5.962.900
31 Mej

1922
171.170.521
33.127.990
14.440.600
4.880.000
22

,,

1922
159.359.093
29307.217
12.922.300
3.813.000
15

,,

1922
166.819.271
37.544.011
12.730.400
3.340.800

23 Juni 1921
66.096.785
11.112.483 19.179.900
10.403.100
23 Juni 1920
37.115.990
11.579.770
29.856.600
15.843.100

23
,,TuIi

1914
750.892
943.964
–
–

Date
.,
Goud
Waarvan
In liet
Buitenland
Zilver
Te goed
in het Buitenland

.

Buit.gew.
oorsch.
old. Staal

28Juni’22
5.528.858
1.948.367
284.862 615.356
23.300.000
22

’22
5.528.549
1.948.367
284.784
624.592 23.100.000
15

’22
5.527.270
1.948.367
284.272
627.140 23.000.000
8

’22
5.527.966
1.948.367
284.243 626.473
23.100.000

30 Juni’21
5.520.318
1.948.367
274.326 690.906 25.000.000
1 Juli ’20
5.588.146
1.978.278
241.909 656.736 26.000.000

23 Juli ’14
4.104.390
–
639.620
–
–

Wtuda
Uitge.
stelde Wissels
BIe
1

ntng
1

Bankbil
jeften
Rek.
09.
Pont.
culleren

Rek.
C,t.
Staat

Go
2.331.740
36.651
2.174.770
36.039.356
2.390.692
57.681

C.
1.970.024
35.796
2.238.300
35.852.312
2.275.814 13.297
2.122.011
37.602
2.263.623
36.028.363
2.264.713
35.437
c’
2.138.372
38.280
2.317.679
36.317.805 2.197.046 18.099
2.902.469
96.558
2.195.232
37.422.087
2.770.586 89.961
2.024.004
519.693
1.874.628
37.762.706 3.706.255 44.813
.541.980
–
769.400
5.911.910
942.570400.590
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.

Voornaamste posten in duizenden franca.

Data
Metaal
mcl.
bultenl.
saldi

t Bdeen.
1

van
1
buiten!,
1
vorder.

Bdeen.
van
prom. d.
proolnc.

1

Blnn.
wissels

i

en
beleen.

1

Circu.
1

latte
1

Rek.
C,s.
t
1

parttc.

29Juni’22
328.13084.653
480.000
625.395
6.228.201
228.561
22

,,
‘22328.13084.653480.000
612.550
6.150.693 208.295
15

,,

’22
328.016
84.653
480.000
638.1746.193.332
150.535
8

,,

‘22328.19484.652480.000
725.558
6.195.507 131.664
30Juni’21
328258
84.653480.000
787.1126.110.162
409.051
1 Juli’20
356.33384.653
480.0001
735.675:5.341.535
1.506.372

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA
FEDERAL RESERVE BANKS.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Data
Goudvoor,aad.
Zilver
dc.

F.R.
Notes in
circu-
Totaal
____________
Dekking,
In liet
–
bedrag
F. R. Notes
bulieni.
laite

14 Juni ’22
3.007.794 2.186.652
–
128.684
1
2.122.610
7

,,

’22
3.010.(Y72
2184.123
–
123.994
2.141.531
31 Mej

’22
3.007.621
2.196.192
–
122.8762.141.184
24

,,

’22
3.007.689 2.198.340
–
127.564 2.128.230

15 Juni ’21
2.445.568
1.678340
–
170.056
2.674.435
18 Juni ’20
1.962.321
1.287079
111.531
138.579 3.104.810

–
Data
Wissels
Totaal
Depo,ita’s

1
Gestort

1
Kapitaal
lperc.’)

Goud-.’I
Dek-
kings

Algem.
1

Dek.
t

king,.
Ipe,c.
t)

14 Juni ’22
537.592
1.929.036
104.879
72,4 77,4
7

,,

’22
556.437
1.896.990
104.859
74,5
77,6
31 Mej

’22
589.672
1.870.153
104.729
74,9
78,0
24

,,

’22
592.604
1.917.176
104.695
74,3
77,5

15 Juni ’21
1.760.879
1.929227
102.156
53,1
56,8
18 Juni ’20
2.694.728 2.567.580
94.462
38,9 41,7
i)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto depoeito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollard.

Data
1
Aantal
Totaal
uitgezette
1
Reserve
bij
de
Totaal
Waarvan
time
banken
gelden en
bdeggtn gen
1
F. R. bank,
deposito’s
deposi t.,

7Juni’22
799
10.887.452
1.398.452
14.609.406
3.305.627
31 Mei ’22
799
10.906.217
1.364.418
14.413.652
3.231.920
24

,,

’22.
799
10.923.035
1.403.471
14.328.253
3.242.943
17

,,

’22
799
10.915.985
1.393.541
14.326.699
3.213.169

8Juni’21
818
11.877.693
1.281.294
13.169.425
2.931.310
Ii
Juni’201
812
17.047.868 1.428.040 14.316,597
2.670.523
Aan het eind van ieder
kwartaal
wordt een
overzicht
gegeven van enkele
niet
wekelijks opgenomen
bankataten.

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 3 Juli 1922.

De slui
i
pnioorcl op Waither Ratlheaau ‘heeft de gemoederen
van allen en niet in de laatste plaats vain ‘hen, die nauw
bij de beurs zijn ‘betrokken, gedurende de achter ons ‘lig-
gende ‘dagen ‘heftig bewogen, izoodat ‘felteljk al het andere
bij deze felle en afsdhuwiwekkende uiting van partijliaat in
het niet is gezonken. Het epredkt echter vanzelf, dat in
de eerste plaats de (beurs te B e r 1 ij n hierdoor geaftec-
teenci is. Dat zij desondanks de nieuwe vuurproef tot nu
toe vrij goed heeft kunnen doorstaan, moet ‘worden toege-
schreven aan de sinds eenigen tijd doorgevoerde -verminde-
ring -van de posities, waardoor natuurlijk vele zwakke
(broeders reeds tevoren uibgesdhakeld waren. Hoe zorgelijk
echter de toestand op zichzelf is geworden, bewijst vel in
le eerste plaats de sproagsgewijze (vrerheffing van dec
dollarkoers. Hierdoor ‘wordt aan den anderen kant evenwel
een steun voor de effectenbeurs geschapen, hoewel het er
op het oogeablik nog naar uitziet, alsof ieder rver(band tus-
schen vreemde cleviezen en hiinnenlan,dso.he effecten verloren
is gegaan. Voordoopig (houdt men zidh aan ‘het bezit van
aandeelen vast, wijl men hij verkoop hienvoor marken,bil-
jetten in plaats zou ontvangen en het rvertrouwen in deze
‘biljetten in Duit.schland ‘zelf vrijwel verdwenen is. Het aan-
bod ie dan ook vrij gering, doch aan dec anderen (kant is
er zoo goed als geen ‘vraag te ontdekken, waardoor groote
lusteloosheid ‘en gebrek aan zaken het karakteristieke van
cle Berlijnsdhe beurs 15 geworden.
De ondernerningslust wordt, belhalve door de binnenland-
sohe en buiteiilandsche politieke situaties, bovendien nog
geremd door de steeds voortdurende gelclsohaarsohte. Het
behoeft geen betoog, dat de geldgevers na ‘de jongste ge-
beurtenissen hun voos’zidhtige ‘houding nog scherper heb-
ben doorgevoerd. Zij hetooncten zich niet slechts fterugihou-
clen.d bij het verstrekken van nieuwe credieten, doch zijn
zelfs overgegaan ‘tot het opzeggen ‘van reeds bestaande.
Hier •en daar
is
men In zijn voorzichtigheid wellicht zelfs
iets te ver gegaan, zoodat. men ‘wel aan eenige beterschap
in de naaste toekomst gelooft, indien althans een zekere
ontspanning in den politieken toestand intreedt. De hausse
in ‘buitenla’ndsche betaalimicidelen heeft de schaarsoh,te aan geld nog doen toenemen; zelfs ‘was men bevreesd, idat som-
mige ‘groote af’neniers vaas buitenlandsche deviezen hij de
jongste ultimo-afrdkening in gebreke zouden moeten blij-
ven. Dit iis niet geschied door cle onverwachte verdere ver-.
heffing der ‘vreemde ‘valuta’s; men rekent. eabter op Ide cloviezeuniarkt met een voortzetting iran dle thans keer
–
sc’hende schaarschte, wijl bren, zooals gezegd, uiterst pessi-
rnistisdh gestemd is aangaande den ‘veideren Joop tvan het
eigen betaalmiddel. Reeds zonder eenig ibizonder gebeuren.
wies de circulatie van bankbiljetten reeds geweldig; hoe-
veel te meer moet dit (het geval ‘worden, nu de binnenland-.
she gebeurtenissen aanleid ing ‘hebben gegeven tot zeer
omvangrijke .marken-‘verkoopen in het buitenland en dus
tot een nieuwe waardevermindering met al den aainkleve
van dien, als loonsverhoogiagen, stakingen, enz. Bovendien
zijn er thans stemmen opgegaan, ‘vooral in ‘Amerika, om
het met de leeuin.g aan Duitschiand, waartoe in principe
reeds besloten ‘was, nog eens aan te zien. ‘E6n en sader
heeft een geweldige mate van onzekerheid veroorzaakt.
Ook te L o n d e n ‘hebben de voorvallen in Duitselhiand
groeten indruk gemaakt, nog verscherpt door de gebeur-
tenissen binnen de eigen grenzen. Ook Engeland (heeft zijn
politieken moord gehad; in ‘verband met ‘de begrafenis van
Vetdmjaarsdhalk Sir Henry Wilson is de beurs te 4ondlen
op lslaan,da,g ji. ‘zelfs gedurende een uur
,
gesloten geweest.
De onzekere toekomst zou zeer stellig nog scherper Jas-
vloed op het 1beirsrverioop hebben uitgeoefend, indien hier-
tegenover niet ‘een krachtige positie van de Lo,n,densohe
markt ‘had gestaan, benevens een zeer ruime geldniarkt.
Ook de financieele positie van het Gouvernement wordt gun-
sti
g
beoordeeld. Tot een totaalbedrag ‘van
f
194 millijoen aan
schulden is tot nu .toe geconverteeird in 3 4 pCt. Conversi e-
leening; hoewel de geheele nationale schuld gedurende deze
conversie is toegenomen met circa £ 63 millioen, is de rente-
last met £ 487.573 per jaar gereduceerd. Ten gevolge ‘van
deze financieele politiek zal de doorvoering van een Staats-
leening gedurende dit jaar vermoedelijk onnoodig (blijken.
In verband met dezen toestand ‘heeft de 1beleggingsmarkt
weder eenige verlevencliging kunnen ondergaan; daarente-
gen zijn de afdeelingen voor diverse aandeelen zeer terug-
houdend en stil geweest. Een uitzondering ‘hebben Zuid-
Afrikaansohe mijnwaarcien gevormd,- als gevolg van de prijs-
verkelfi.ng van het ruwe goud.
De beurs te P a r
ij
s
‘werd ook in hoofdzaak (beheer.scht
dooi’ de geldinarkt. Binnen afzienbaren tijd zal een uit-
gif te van ‘het Gouvernement moeten plaats vinden; tevoren

echter is de inschrijving opengesteld op een 6 pCt. obliga-
tie-emissie ‘van (het Crédit National tot den koers van
Fr. 498,50 per Fr. 500,—. Deze uitgifte heeft, zooals (van-
zelf spreekt, plaats in overeenstemming met de Regeering;
aan den anderen kant moet echter de geldmarkt zoo ruim
mogelijk worden gehouden, zoodat de Fran.sche Spoorwegen
klaarblijkelijk (behoudens enkele uitzonderingen) geen toe-stemming zullen er]ivngen om ook hunner.zijds een beroep
op het ter besehikksng zijnde kapitaal te doen. In ‘verband
hiermede zijn onderhandelingen gaande tot het plaatsen
van spoorwegobligatios in Zwitserland.
Ook de ‘beurs te N e
nv
Y o rk ‘heeft de jongste Europeesche
schokken niet zonder meer voorbij kunnen laten gaan. Een
zekere reactie viel op te merken, die echter ook ‘wer.d ver-
oorzaakt door de toestanden in het eigen land. Een groote
spoorwegstaking is ‘reeds aangekondigd, terwijl de mijn-
werkersstaking nog niet tot (het ‘verleden behoort. ‘Al koes-
tert men de hoop, dat de. economische toestand ‘niet al te
zeer gedrukt ‘behoeft te worden, het vooruitzicht op om-
vangrijke ar,bei’ds-eonilicten oefent toch geen stimuleerenden
invloed op ‘de beurs uit.

Te o n z e n t ‘heeft cle beleggingsmacht haar teruggaande
beweging gedurende de berichtsperiode voortgezet. De debat-
ten ountrent een mogelijke inflatie van den ‘Hollandschen gulden hebben hiertoe (het ‘hunne bijgedragen, hoewel dit
gevaar door velen niet i’nxminent rword.t geacht. Te minder,
nu ‘de Regeerin.g blijkbaar maatregelen ibegint te nemen
om een ‘verder deel ‘harer ‘vlotten,de schulden te oonsolidee-
ren. Weliswaar is hieromtrent officieel nog niets verklaard,
doch ter ,beurze fluistert men, dat een nieuwe Staatsleening
zeer ‘aanstaande mag worden geacht. Hoewel dit op zichzelf
natuurlijk een gunstige omstandigheid vormt, gezien In
het licht van de algemeene staatsfinanciën, wordt ‘het door
de individueele beleggers als een factor aangegrepen om
tijdelijk ‘hun oudere be1eggingswaarden te reacliseeren, waar-
door ‘de reeds in ‘gang zijnde daling verderen voortgang
heeft kunnen ‘hebben.

26Juni 29 Juni
3Juli
Rijzing of
daling,
5

0/
Ned. W. Seh

1918
891
89 89
Is
4
1
1

ui

,,

,,

,,

1916
881
18

871,
878/
58

13
– ‘
8
4

0
/0

,,

,,

,,

1916
79
11
1
781
781
10
18
– •
18
3
1
12
0
/0

,,

,,

..

……
69/
68
681
4
–
111
,
3

0
/0

,,

,,

..

……
591/
581
581
–
11
8

8
211

0/

Cert. N. W. S.

……
50’/
50
8
/
4

501
+
114

5

5
1

Oost4ndië
1915
….
90
3
1
8

90
1
1
2

901
8

6

0/0

,,.

1919
9671
96
961
4

0/
Oostenr Kroneurente
8′
4
81
I4
8′
4
5

0/
Rusland
1906
……
7’/
7
7
–
Xl
Is
4

0/
Rusi. hij Hope
&
Co.
7
6
1
1
7
1
1
+
114

112
0/
China Goud 1898

..
72 72 72
4

°/o
Japan 1899
……..
6″
‘

li
651
18
6
-‘
I
’10
4

°/o
Argentinië Buitenl..
64
11
4

64
1
1
65
1
1
4

+ 1
5

0/

Brazilië 1895
……
57
1
1
2

581 581
+ 1
1
1
4

7

0/,
Staatospoor
……..
I03/
103113

103112
8I
_ ,
7

%
Amsterdam
……..
104’/
2

103’1
9

103
1
1
3

–

‘De
oandecfsnmcrrkt
was te onzent meerendeels uiterst en-
geanimeeld. De invloed van de berichten uit Duitsdhland,
benevens desciherpe daling van den markenkoers zijn zeer
groot geweest. Op een enkele uitzoi,deriug na is geen enkele
andere ovèrweging in aanmerkinggenomen en zeer zeker kon geen enkele gunstige factor tot zijn recht komen. ‘Anders zou
het allicht mogelijk zijn geweest, dat het (betrekkelijk gun-
stige jaarverslag van de Nederlandsche Bank, te zamen met
de naiwerking van de verlaging der beleeningsreate althans
op bank-aandeelen in goeden zin zou hbben gewerkt. Het
tegendeel is echter ‘het geval geweest, zoodat Ibankwaarden
de berichtperiode met een ‘nadeelig verschil (hebben ver-
laten.

Ook de in den laatsten tijd zoo sterk gefavoriseerde
suikerafdoeling
‘heeft onder tIen druk te lijden gehad, en-
tanks de berichten uit Indië, die ‘melding mawkten van
verkoopen door de V. J. S. P. t
f
13,— per picol en het
vlotte ‘verloop der suikerverkoopen in ‘het algemeen. Tot nu
toe zijn door de V. J. S. P. verkocht 18.833242 picol, zoo-
dat thans nog slechts te realiseeren zijn 3.069.416 picol
superieur en 2.317.623 picol bruin.
Alleen de
ruliberafdecling
heeft een vrij gunstigen onder-toon te aanschouwen gegeven, ‘hoewel ‘het hoogst bereikte
punt ook hier niet kon worden behouden. De oorzaak van de
verbetering moet ‘worden gezocht in de omstandigheid, .dat
eeni,ge overeenstepiming in principe is bereikt tussehen de
Eagelsche en de Hollandsehe pianters inzake eventueele
maatregelen tot beperking van aanplant .resp. uitvoer, al is
het nog laag niet zeker of er ooit “wel iets van de geopperde
plannen zal ‘kunnen komen.

602

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922

26Juni
29
Juni
3Juli
Rij:ingof

Amsterdamsche Bank

….
135
1
1
13211
4

132
–
3
1
1
2

Koloniale Bank
……….
122’/
1131
113113
–
8/
8

Ned.Handel-Mij.cert.v.aand.
123
1
1
4

123
1181
5
Rotterd.
Bankvereeniging..
90114

89/
3

891
4

–
1
1
2

Amst.
Superfosfaatfabriek
.
381
1
39
391
3

+
1
Van Berkel’s Patent
……
30
29
30
Insulinde Oliefabriek ……
3
1
/
8

3%
311
+
11

Jurgens’
Ver. Fabr.
pr.
aand
681
3

67
67118
–
1
3
18
Hollandia Melkproducten ..
130
1
1
130
129112
–
81
4

Philips’
Gloeilampenfabriek
230
1
1
230114

229
–
111
4

R. S.
Stokvi8
&
Zonen ….
578 578 578
Vereenigde
Blikfabrieken..
7481
t

7311
9

73114
–
1
1
1,

Compania Mercantil
Argent.
331
4

301
4

30/3
–
28/
4

Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
1431
1421
8

1411
9

—21
4

Handelsver.
Amsterdam…
3601
4

3551
4

346112
2)
–
14
Hol!. Transatl. Handeisver.
18 18 18
Linde Teves
&
Stokvis ….
75
1
7311!
7313
–
1711

VanNierop&Co’sHandel-Mij.
81
81
,

31

Tele
&
Co.’s Handel-Mij..
..
8
1011
3

11113
+
31/2
Gecons. Hou. Petroleum-Mij.
1271
127
126
–
1/
4

Kon.
Petroleum-Mij. ……
4581/4

456
1
I
451
–
7’/
4

Orion
Petroleum-Mij.
Afgest. Aand..
25
24
24
–
1
Steaua Rornana Petroleum
Mij.
.. Afgest. Aand.
38 38
37
3
1
4
– 1
1
4

Amsterdam-Rubber-Mij.

..
52
58112
531
14
+
1114
Nederl.-Rubber-Mij ……..
35 39 36
+
1
Oost-Java-Rubber-Mij.

…
108
117
109
+
1
Deli-Batavia
…………..
225’/
3

228
1
1
2

231
+
5112
Deli-Maatschappij

……..
191
1
1
4

i901
3

191
–
11
4

Senembah-Maatschappij,….
279
276%
272
–
7
1) Ex 7
0
1
0
div.

2) Ex
10
0
1
0

div.
Tabakken
bleven vrijwel
zonder
onzetten;
ook
de va-
riaties waren dientengevolge uiterst
bperkt.
De
petroleumafdeeling
heeft ook
geen groote fluetuaties
te aansehouwen gegeven
isa
verband niet de lusteloosheid,
die allerwegen
op
de markt overheer,schend was.
Zelfs de
arbitra4ge heeft
niet
kunsaen
ingrijpen,
omdat er tegenover
eventueel aanbod of vraag
van die
zijde
geen voldoende
tegenpartij
was
te vormen.
De differenties zijn
dan ook
gering gebleven.
Voor de
scheepvaa’rtmarkt
bestond in het gdheel geen
beiaiigstelli
lig;
de koersen reageerden desniettegenstaande
eenigazins.

26Juni 29Juni
3
Juli
Rij:ingof

Holland.Amerika-Lijn

….
106
1
1
1101
106
112
11

,,

,,gem.eig.
95
100
97
+
2
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij…
70
70 70
Hollandsche Stoomboot-Mij.
11
101
4

I0’1
–
81
4

Java-China-Japan-Lijn
….
68 68 68
Kon.
Hollandsche Lloyd.
9
12
1
1,
111
+
28/4
Kon.
Ned.
Stooinb.-Mij…..
43/
9

42
3
1
4

421
9

–
Koninkl.-Paketvaart Mij…
79119
79
77118
—2
Maatschappij Zeevaart
….
45
4311
43113
– 1
1
1,
Nederl. Scheepvaart-Unie..
93
9’12
91/ – 1818
Nievelt
Goudriaan
……..
114 115
113
—1
Rotterdamsche Lloyd ……
109’/
3

110
108
– 1112
Stoomv.-Mij.,,Hillegersberg”
49314
50
1
1
2

5011
+
8/4

,,

,,Nedetland”
..
111
116
1
1,
1
l5/
4

+
48/4

,,

,,Nootdzee”.
..
23
23 23
11

,,Oostzee”…..
45’/2
50
49814
+
4/
4

De
Amerikaanscive markt
bleef stil en rvertdeeld, zonder
opwelkken.cle koersvariaties.

26 Juni 29
Juni
3
Juli
Rij:ingof

American
Car
&
Foundry
169
1
1
2

170 170

+
112
Anaconda Copper

……..
107
106 105
1
1
18
–
Un. States
Steel Corp
. ….
103’/
2

104
l031/

–
1118
Atchison Topeka……….
106
1051
106
Southern Pacific ……..
..
958/8
95
1
+
9
1
Union Pacific
…………
148
1481 1491

+ l/
Int. Mere.
Marine
orig.
Corn
20
19
1
1
18

191
1

-1
12

,,

,,

,,

,,

prefs
80
731
4

73

–
7 De
geidmarkt
bleef zeer
ruim;
prolongatie doorgwan.s
3
pCt.

GOEDERENHANDEL

GRANEN.
4
Juli 1922.
Gedurende deze week ontwikkelde zioh aliengs aan de
graanmarkten eene algemeen rvate stemming. De nadeelige
gevolgen, welke de stand •der gewassen in verschillende
Europeesche landen onderiviodt (van iden drogen noorzomer,

is daarvan een der oorzaken. in Frankrijk heeft regenval
in J 110h weliswaar veilbeteeing gebracht, doch voor de ver-
.krijgiug van een even goed resultaat als het vorige jaar
kwam de legen te laat en zelfs dreigt hij vooral den rogge-
oogst, die in het ‘Zuiden reeds is aangevangen, te vertra-
gen. Ook Duitanhlauci zal een geringere graanobrengst
hebben dan in 1921 en van de grooteie WestEuiopeesche
landen heeft slechts Engeland ben slotte van de droogte
niet geleden. Daar heeft zij korter geduurd en de Engelsehe
oogstberioliten zijn gunstig. De Europeesche oogstivoosuit-zichten steunden deze week de vraag naar tanwe, welke ten
slotte vooral in Engeland nu en dan tot groote omzetten
lèiclde. Wel kocbteu ook Frankrijk en Italië enkele ladin-gen, doch Daitseliland deed nauwelijks eenige intkoopen. .Aauvankeljk was de onizekeriheid omtrent de distributie
vau Duitsoh graan, waarover de Rijkadag slechts moeilijk
tot eens beslissing kon komen, daarvan de
oorzaak,
doch
daarna hield cie sterke val in den markenkoers inkoopen
tegen. De vaste stemming werd
is
de hand gewerkt door
minder gunstige berichten omtrent de Noord-Amerikaan-
moe win,tartaowe, waarvan de opbrengst in jde Staten ba
westen den Mississippi tegenvailt ten gevolge der groote
hitte van de •laatste weken. Particuliere oogatraimingen
blijven 5 tot S pCt. fbeneden het cijfer van het rngeerings-
rapport van 1 Juni. Gelukkig blijven voor de zoasertarwe
de vooruitzichten zeer goed, zoowel in het Noord-Westen
der Vereenigde Staten als in Canada. Hier en daar was
onlangs sprake van droogte, doch daar is intusshen de
gewenschte regen gevallen. Ook Australië, (waar sterk over
droogte werd geklaagd, meldt nu regen, ofschoon verdere neerslag gewenecht blijft. Het staat te bezien, of ide vaste
stemming en de goede vraag naar tarwe in cle smportlanden
zullen blijven voortduren, nu de in de afgeloopen week
naar Europa verseheepte hoeveelheden tarwe, 57oonvel als rogge overvloedig zijn geweest. Niet slechte is het Noord-
Amerilcaansohe aandeel izeer groot, doch ook Argentinië en
Austrs.
iië hebben zich duchtig doen gelden en de totale
verschepingen waren vel grooter dan verscheiden weken
het geval is geweest. Van Australië was dit nauwelijks verwaht, daar reeds met eene definitieve vermindering
in de vevsclaepingen uit dat we.relddeel wond gerekend. Van
Argentinië komt het groots cijfer minder onverwacht, om-
dat daar juist den laatsten tijd meermalen sprake was
geweest van verhooging der schatting van het iiitvoersur-
plus aan tarwe. Bovendien veroorzaakt de voortdurende
regen in Argentinië, dat de mais niet droogt en daarom
van dit artikel de aanvoeren gering zijn en een grooter deel
der sdheepsru.imte met tarwe client te worden beladen, idan
eerst in cle bedoeling had ge]egen.

De tarwemarkt te Chicago was in den aanvang der
week flauw, doch spoedig veranderde de stemming ‘tot de
w’eek eindigde met zeer vaste markten. De Juli-termijn
sloot op 1 Juli 3%, de September-termijn 3% idolilareent per
10 lbs. hooger (lan eene week tevoren, van welke ‘verlicoging
gisteren echter weder 1Y
4
cent en % cent verloren gingen.
Ook in Argentinië ondengingen ide tarweprijzen eenige ver-
hooging, doch de week eindigde onregelmatig in ‘wsifelen.de
stemming. De prijsstijging bodroeg ten slotte 20 d 30 een-
tavos per 100 Kgr.
Voedergranen waren over het algemeen eveneens vast en
vooral La Platamals is in Europa belangrijk gestegen, spe-
ciaal nad:at bekend werd, dat de verschepin,gen in de op 28 Juni eindigende ‘week buitengewoon klein waren ge-
weest. De oorzaak daarvoor ligt in den voortclu eenden regen, die in Argentinië niet slechts de maIs ongeschikt
maakt voor verseheping, doch torens de wegen brengt in
eenen toestand, clie aanvoeren tegenhoudt. Slechts 20.000
tons werden verscheept, waardoor in Europa eene ‘belang-
rijke prjsverhooging kon plaats vinden .flit geldt niet
slechts voor La Platamaïs, doch eveneens voor Donansoor-
ten, waarvan in den aanvang en het midden der week
ifamburg en Rotterdam ieder eene lading kochten, terwijl later naar Engeland verkoopea plaats vonden. Daar von-
den ook eenige stoo’mende ladingen La Platamaïs tot stij-gencle.pr ijzen plaatsing, terwijl eveneen.s in parcels naar
Enge]scdie havens loeencliger zaken tot stijgende prijzen
werden afgesloten. Op het continent kan hetzelfde slechts
worden gezegd van Antwerpen. Wel toonden ook Nederland
en ‘Duitsehland meer belangstelling voor La P,latamaïs en
kwamen nu en dan zaken tot stand, dccli afgezien van eene
enkele groote partij onderweg naar Rotterdam bleef de
omzet nog matig. De goedkoopere Noord-Amerikaansche
maIs trekt de Nederande
• en Duitsohe kooper.s nog
steeds meer aan dan La Plata,maïs en de omzet in dit arti-
kel was in de afgeloopen ‘week steeds goed en nu en dan
zelfs groot. De geringe op Rotterdam stoömende voorraden
stimuleerden hier de vraag, vooral naar spoedige posities,

5 Juli 1922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

603

Noteeringen.

Chkago Buenos Agres

Data
Tarwe
Juli
MaTs
Juli
Haver
Juli
Tarwe

1

Aug.
Mais

1

Aug.
Lfjnzaad
Aug.

1 Juli’22
1i7/
631 361
12,65
7,80
20,95

24Juni’22
1131
4

6311s
377/s
12,40
7,65
20,60

1
Juli
21
122’/
62
36
8
/
8

17,25
8,15
19,-

1
Juli
’20
276
1721
101
5
1,
24,20
9,85
25,35

1
Juli’19
220
1801
8

69
1
/
12,60
6,60
33,80

20 juli’141
82
56
36
1
/
9,40 5,38
13,70

Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

1

3Juli

1

26Juni
1

4Juli
Soorten

t

1922

1

1922

t

1921
T
arwe
*

…………..
2
)
14,50
14,-
19,75

Rogge (No. 2
Western)
1)

12,50
12,60
21,25
Mais
(La Plata)

……
2
)
198,-
190,-)
252,-

Gerst
(48
ib. malting)
•
,2)
216,-
214,-
285,-

Haver (381b.
white cl.).

1)
11,50
11,10
13,50

Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van
La Plata-zaad)
1
)
1
15,10
15,25
17,-

Lijuzaad (La Plata)..
,,3)
460,-
455.-
422,-

1)
p.
100
K.G.

‘) p.
2000
K.G.
)
per
1960
K.G.
‘) Nieuwe

oogst.

‘)
Nr. 2 Hard/Red Winter Wheat.

AANVOEREN in tons van 1000
K.G.

Rotterdam

Amsterdam

Totaal

Artikelen.

26Juni/
1
Juli

Sedert

Overeenk.

26Juni11 Juli

Sedert

–

Overeenk.

1922

1921
1922

1 Jan. 1922

tijdvak 1921

1922

1 Jan. 1922

tijdvak 1921

Boekweit

……………
219

9.129

3.500

–

–

500

9.129

4.000

Tarwe
…………….
..
11.731

498.534

592.921

760

26.976

10.052

525.510

602.973

Rogge
………………3.58
2

69.724

75.597

–

–

–

69.724

75.597

Mais

……………..10.502

526.984

453.432

920

60.613

37.881

587.597

491.313

Gerst

……………..
2.791

68.133

118.773

–

2.597

6.325

70.730

125.098

Haver ……………..1.657

52.555

38.661

–

50

430

52.605

39.091

Lijnzaad

…………..
5.016

85.015

68.381

–

52.175

50.198

137.190

118.579

Lijukoek
………… …
375

36.961

64.038

–

1.547

13.417

38.508

77.455

Tarwemeel
………….150

27.279

18.926

–

4.954

1.070

32.233

19.996

Andere meelsoorten

–

4.690

19.507

875

2.615

1.247

7.305

20.754

doch ook aflad.ircg in de eerste leeluit van Juli werd geregeld
gekocht. Hetzelfde gold voor de Duitsdhe havens, waaronder
vooral Bremon met sterke vraag izeer hooge prijzen betaalde.
Naar Ua.mlburg werd aanvankelijk zoowel uit Duitsche als
uit Deensche tweede hand Vrij sterk aangeboden, doch in
de tweede helft der week veemmnderde dit aanibod en trad
zelfs Denemarken weder als kooiper op. De Duitsehe ‘vraag
naar voedergraan blijft bij ”oorbcLur.ing groot. Behalve mais,
voornamelijk van Noord-knierika, doch ook van den Donau
cii Zuid-Afrika, kooliten Hamburg en Bremen Donau.gerst
en ‘iverden zoowel op deze ‘havens als via Rotterdam be-
Ian.grijkciinkoopen gedaan van Noord-Ameriikaausnhe haver.
Aan’i’ankelijk stoorde men zich in Duitschianci daanbij nau-
wOlijks aan don geleidelijk clalenden anarkenkeers. Nu deze
echter met groote sprongen beneden 60 cent per 100 mark
is gedaald, is cle omzet sterk veinninderd en gisteren kwa-
men slechts uiterst ‘weinig zaken tot stand. Engeland kocht evenals Nederland en Duitsdhlaucl geregeld Noord-Ameri-
kaanscihe mais, doch de markt te Chicago toonde tot het
ciin cle der maand, na •eene prijsdaling van circa 134 dollar-
cent per 56 lbs. op 26 Juni weinig beweging tea gevolge
van groote aanvoeren, gunstig oogstweder en lage Euro-
peesche geicikoersen. Den lsben Juli trad eene prijsstijging
in van Y
4
h 1. cent, misschien in veobaujd met de dreigende
opoorwegstaking, welke verhooging gisteren gehandhaafd
bleef. Argentinië was wegens het slechte weder
wOl
vast,
doch door de geringe verschepingen kwam het gedurende
de atgeloopeu week slechts tot oene prjsverhoogiin.g aan dc
terniijnnnarkten van 5 d 10 centavos per 100 KG. De mak-
vorsdhepingen van Noord-Amerika waren belangrijk grooter
clan de vorige week, zoodat ondanks de kleine Argeatijnsche
hoeveelheid het totaal ‘geen slecht figuur maalet.
Lijnzaacl was vast in sympathie met. Noorcl-A,mei”ika en
Argentinië, doch tot de hoogere prijsen waren de zaken
in Europa niet van grooten omvang.
N e d e r 1 a meid. In ons land werd gedurende de afgeloopen
week niet veel tarwe gekocht. De inkoopen betroffen voor-
namelijk Noord-Amerikaansche soorten. Voor maIs was
de markt levendig, ofschoon wegens gering aanbod van
spoedige Noord-A.merika.ansehe maïs de omzet niet zeer
groot was. Nog steeds werd eene belangrijke premie voor
stcomende en ladende partijen betaald, diodh ook voor latere
positie ontstond meer en meer belangstelling, zoodat ten slotte ook op begin Juli afladin,g geregeld zaken werden
gedaan. De .prijsverhooging te Chicago op 1 Juli hield eOhter
gisteren de zaken tegen. Platacnaïs en Donau-soorten wek-
ten bij de stijgende prijzen voor spoedige Mixeci maf s meer
belangstelling en in beide soorten kwamen meer zaken tot
sanS, ofschoon cle lading Galfox-‘mals, die kier werd ge-
kocht, wel voornamelijk haar weg naar Duitschiaad zal
vinci en.
Voor haver bestaat weder betere vraag, ook naar Duitsh-
land, doch in geest was slechts weinig omzet te bereiken.

SUIKER.
Volgens F. 0. Licht was ‘het rweder in •D u i tse le lan cl gunstig voor de verdere ontwikkeling der bieten, zoodat de
nhterstand in den te velde staanden oogst weder wat ver-
miaderd werd.
In Ta je ch o-S 1 oiwak y e was het weer inagal afwis-
selend, dode de meeste regenbuien vielen iin die streken,
welke tot nu toe ‘het meest van de droogte te lijden hadden.
Indien ‘het weder verder gunstig blijft, verwacht men een
gemidclelden oogst. Het Suikersyndicaat aldaar, heeft iii
gemeenschap met ide IRtvoermaatsdhappij bepaald, dat er
verder geen suiker uit den ouden oogst mag worden u.itge-
voerd en dat de aanwezige ou’verkochte voorraden ter lee-
schikking der binmenlandsche consumptie moesten isvorden
gehouden. Inmiddelis staat de ontbinding van dit Syndicaat
voor de deur. In geraffineerde suiker uit den siieuwen oogst
kwamen vrij belangrijke afdoeningen tot stand met Enge-
land, Zwitserland en Triëst.
De markt in Asne r ik a bleef vast en de inoteeringen
voor .teemijnsu’iker liepen na eene kleine fluctuatie verder op tot dc. 3,34 voor September; id.c. 3,41 voor December;
d.c. 3,23 voor Maart, terwijl Spot Centrifugals na eene
opening hij het begin der week van ,cl.c. 4,86, terugivielen en
‘zich daarna herstelden tot cle. 4,79.
De laatste C u 1 a-statistink luidt:

1922

1921

1920
tom

tom

tom
Wcekontvangst tot 24 Juni 80.380 36.087 37.936
Tot. ontv. 1 Dec.-24 Juni . 3.125.130 2.888.995 3.177.699
Werkende fabrieken 24 17 18
Weekexport tot 24 Junti . . 121.454

33.137

70.909
Tot, export op 24 Juni . .. 2.236.942 1 .482.20S •2.590.568
Tot voorraad op 24 Juni . . 937.208 1.424.143

590.307

Weekexport, Oude oogst ..

7.184
Tot. voorraad, Oude oogst .

19.688

Inmiddels wordt de taxatie ‘voor den oogst van dit eiland
nu algemeen aaugenoinlen op ruim
334
millioen tans.
Op J a v a was de stemming der markt izeer willig en
vonden rverdero afdoeningen zoowel van Superieur als van
No. 16 en ihooger plaats, waardoor de totale verkoopen
der V. J. S. P. gebracht werden op ongeveer 19 millioen
picols. i)e marktwaarde in Java is inn
f
1334 voor Supe-

rieur en
f
11,- voor No. 16 en hooger. Voor deze laatste
prjsverhooging werden verschillende ladingen J a v s-suiker
No. 16 en hooger naar Europa afgesloten.
Het rendement van 98 faibriekon was ruim 7 pOt. hooger
dan verleden jaar.
H i e r t e lande was cle markt aanvankelijk nogal prijs-
houdend en konden verdere partijen witte Javasuiker koo-
pers vinden, wel.ke suiker hoofdzakelijk voor expeditie naar
Duitsdhland bestemd was. In verband met cle nieuwe daling
van den markenkoers ‘had de markt gedurende de laatste
dagen een kalmer aanzien. Op de termijnmarkt bleven de
prijzen nagenoeg onveranderd en noteerde Augustus

604

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 Juli 1922
II

f 2441
3
% en Deee.mher
f 22%/7/.
De
omzet
bedroeg onge-
veer
3000 Loos.
Prompte suiker werd geregeld verhandeld
tot oploopende prijzen.

NOTEERINGEN.

Data
Am,ter-
dom per

Londen New
.
YorÂ
96pCI.
Centri-

–
Tate.
Whae Java
f.o.b. per
1 Amer. Gra.
1
nulaiedc.i.f.
Aug.
Cube,
No. IJ
Juli/Aug.
1

Juli!Aug.
fugalo

Sh.
8h.
28Juni’22f24
1
/
4

5519
1913
1

2213
4,73
21

,,

’22
5313
1819
1

221-
4,61
28juni
’21
,,24.-
59/6
191-
2716
4,00
28Juni’20,,
–
1161′-
1041-

1
9813
19,06
4Juli
’14,,11
18
1
32

181-
–

1
–
3.26

KATOEN.

Noteering voor Loco-Katoen.

(Midciling Uplands).

1 Juli’22
24 Juni ’22f
17Juni’22
1 Juli ’21
1
2 Juli ’20

New York voor
Middling

..
33.05e
21,90c
22,55e
I2,-c
39,75c
New Orleans
voor Middling
21,50c
22,-c
21,88c
11,-e
39,50c
Liverpool voor
Fy Middling
1
13,23d
1
13,74 d

1

12.93 d
7,85 d
26,86i

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.

(in duizendtailen balen)

1
Aug. ’21
Overeenkomtige perioden
tot
‘ 1Juli’22
1920-21

1

1919-20

Ontvangsten Gulf-Havens..
4345 4963 4170
,,

Atlant,Havens
1744
1634
2970
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1666
1655
3008
,,

‘t Vasteland.
‘
3975

3375
3170
,,

Japan eta…
j

Vooiraden in duizendtajlen
31 Juni ’22
l
Juli ’21
1

2 Juli ’20

Amerik.liavens ……….
1562
891
Binnenland …………..
.747
.522
1274
915
New York

…………….
197 158
34
New Orleans …………..
150
458
305
Liverpool

……………
888
1

1100
1059

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,

Manchester, d.d.
28
Juni
1922.
Door het betere weer in de kiatoendistricten en de alge-
meen gunstiger oogstberidhten heeft de stijging van prijzen
van Amerikaansche katoen tegen het einde der afgeloopen
week een einde genomen. Speculanten hebben nog al wat
gelikwideerd en prijzen zijn ten slotte in een week circa
d. gedaaici. De ontvangsten van Egyptisahe katoen in
Alexandrië zijn belangrijk grooter dan verleden jaar,
terwijl prijzen vast blijven.
De vraag naar Amerikaansohe garens ds iets vermin-
derd, doordat het vertrouwen der koopers geschokt is door
cle daling van katoen
4
prjzen. Voor het binnenland is nog al
wat vraag, doh biedingen zijn over het algemeen wat
lager en Spinners zijn in de meeste gevallen niet geneigd deze te accepteeren. De exportvraag is van weinig betee-
kenis en alleen Indië toont belangstelling voor 40cr mule,
echter tegen prijzen, die veel te laag zijn. Ook lzijn er
enkele aanwra.gen voor getwijnde garens voor Bobay, doch
in de meeste Oostersche markten schijnt men niet te willen
koopen. Egyptisohe garens zijn vaster en er zijn meer zaken
gedaan in de fijnere soorten, zoowel in enkele als
in
club-
bele garens. Deze stijging is vrij belangrijk in
8012
en de
fijnere nuinuners, waaruit wel zou blijken, dat de positie
van de Spinners wan deze soorten wel wet verbeterd is.
Ten gevolge van de dAling van de prijzen van
Anieri-
kaansohe katoen waren kooipers an rnaiuifacturen in het
begin der week zeer huiverig om biedingen uit te brengen. Prijzen zijn echter zeer vast gebleven en hoewel niet lveel anker gedaan zijn, zijn er toch rwel aanwijzingen, dat men
int Imliii wel wil koqpen en wel speciaal stapeligoederen.
Als dit werkelijk het geval mocht zijn en er voor clie man-
ten zakten tot stand komen, aal de positie van hubrikanten
wel verder verbeteren. Over het algemeen is deze thans
Vrij gunstig, daar de meeste fabrikanten vrij goed bezet zijn, en niet meer tegen eIken prijs behoeven te verkoo-
pen. Er komen nog vel niet soo heel veel zaken tot stand,

nuaar de belangstelling van Indië is Vrij groot en ook van
cle kleinere markten komen geregeld orders binnen, zoo-
dat ide stemming vrij optitmistisech is.

21
Juni 28Juni

Oost. koersen.

20Juni 27Juni
Liverpoolnoteeringen.

T.T. op Indië ….
1131131
F.G.F.Sakellaridis
20,00 19,75 T.T. op Hongkong
217
v
217
G.F. No.1 Oomra
9,40 9,10
T.T.op Shanghai.
3161
4
3181

KOFFIE.

(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, KoU t
& Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdendijk).

Noteeringen en voorraden.

Data
Rio
.
Santo,
14’Liselkoeu
Voorraad
A’°
Voorraad
.

1

,Çnio

1
Juli

1922
1.564.000
16.075
2.554.000
19.200
7
1
1
2

24 Juni
1922
1.639.000
16.000
2.664.000
19.400
7
19
,
17

,,

1922
1.621.000 1)
2.736.000
19.100
7171
1 Juli

1921
1.058.000
12.125
2.970.000
14.500
711s

Ontvangsten.

Rio
Santos
Data

Afgeloopen
Sedert
Afgeloopen
1
Sedert
week
1 Juli
week
1 luit

1

Juli

1922,.,.
41.000
1
11.000
33.000 7.000
1

Juli

1921
.,..
88.000
20.000
118.000 17.000
‘)
Feestdag.

JAVA THEE.

(Opgave Pakhuisnueesteren van de Thee.)

(Herleid tot 111 Kisten.)

Voorraad 31 Mei 1922 ……………54.138
Sedert aangevoerd………………..12.150

66.288
Sedert afgeleverd ………………..16.769

Voorraad heden ………………….49.519

Waarvan in de eerste hand ……….10.676

Amsterdam, 30 Juni 1922.

RUBBER.

In de afgeloopen week was de markt zeer onregelmatig. Het resultaat der Vergadering van de ,,Internationale Ver-
eeniging voor de Rubber-Cultuur in Nederlandsch-Indië”
veroorzaakte aanvankelijk een sterke prijsstijging (15-20 pCt.),
en enkele zaken zijn op de hoogere prijzen gedaan.
Spoedig trad echter een reactie in en tegen het einde
der week varen er alleen verkoopers tegen de hoogere
noteeringen, zoodat deze vrijwel als nominaal beschouwd
moeten worden.
De slotnoteeringen op de termijnmarkt zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Cr*pe Juli …
…….
43

,……….. 42′!,
Juli/Sept…….
43

,……….. 43
Oct./Dec. ……
45

,……….. 44
Smoked Sheets Juli ……..
431/s ,………..42’/

29

Juli/Sept. .. ..
44

…………43

11

Oet./Dec ……. .45 11

,………..
44
3 Juli
1922

CO1RA.

De markt was deze week vast gestemd, en er ging zeer
veel om.
De vraag voor loco en stoomend was zeer groot, en
groote partijen werden uit de markt genomen.
De noteeringen zijn: Java f.m.s. stoomend en op aflading
f
29,87
1
1
3 Juli
1922.

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Ijzer

Data

aev.

oper

Tin

Lood

Zink
–

No. 3

landor

3 Juli
1922..

norn.

62.101- 154.2/6 24.51-

27.1716
26 Juni 1922,.

norm

61.12/6 152.126 24.716

27.1216
19 ,,

1922..

neen.

62.51-

152.1216 24.1216 28.-!-
10 ,,

1922..

nom.

61.76

151.1716 24.151- 28.2,6
4 Juli 1921..

nom.

71.1716 170.1716 23.-1_

26.101-
20 Juli
1914..

5114 1 61.-/_

145.151- 19.-/_

21.101-