8 MAARi’
io
A
UÈU1RÈCr vOOREEÏOU.bEN.
Economisch~Statistische
Beri*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVERHEID, FINANCIN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT.VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
7E JAARGANG
WOENSDAG 8 MAART 1922
No. 323
INHOUD
BIz.
WINSTDEELINC BIJ DE SUIKERINDUSTRIE OP JAVA
door
Mr. A.
W.
Ilartman ………………………………
207
Het antwoord der Indische Regeering op mijn artikel over
‘,,De geldelijke uitkomsten van het Staatsspoorweg-(S.S.-)
!f
bedrijf in Indië” II door G.
P. J.
Caspersz ……….
;210
Het Ontwerp-Pachtwet door
Mr. Dr. R.
H.
Baron de
Vos
Eg
van Steenwijk …………………………….
212
De Internationale Kamer van Koophandel in
1921
door
Mr. J. E.
Claringbould……………………….
212
Londensche Correspottdentk ………………….. …
214
De Rijksmiddelen …………………………….
216
AANTEEKENINCEN:
De arbeidstijd in cle Duitsche en in dc Nederlandsche
i
ndustrie
………………………………..
216
Handelspolitieke vraagstukken in Zweden
1920-1921 217
BOEICAANKONDIGING:
Jean Morellet: l’Organisation de la Cour permanente
de Justice Internationale, bespr. door
Prof. Mr.
Pij.
Kleintjes ………………………………
217
INGÉZONDEN S rUKKEN:
De Theemarkt en de Colonial Preference Act door
W.
de Goeie Buning
(met naschrift door onzen mede-
werker) ……………………………….
218
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN
…………s
……
220
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen. ………………….
220
Ontvangsten van Spoor- en Tramwegmaatschappijen,
October
1921
…………………………..
221
Résumé uit het ,,Monthly Bulletin of Statistics” ……
221
Emissies in Februari
1922
……………………
222
Productie der Kolenmijnen ……………………
222
STATISTIEKEN E?t OVERZICHTEN
…….. . ………
222-230
Geldkoersen
Effectenbeurzen.
Wisselkoersend
Goederenhandel.
Bankstaten
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Alg errteert Secretaris: Mr.
G. W.
J. Bruins.
Assistent-Redacteur voor het weekblad:
D. J.
Wansink.
Secretariaat: Pieter. de Hooghweg 1, Rotterdam.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor
Ruige Plaatweg 87.
Telefoon Nr. 8000. Postchèque- en giroreken4ng
Rotterdam No. 8408.
Abonnemenisprjs voor het weekblad franco p. P.
in.
Nederland f 120,—. Buitenland en Koloniën f 125,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de aboszné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abon.ne-ment volgens iarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s- Gravenhag e.
6 MAART 1922.
In afwachting van de geldbehoefte voor de nieuwe
sta.atsleenin,g, was de geidmarkt deze iberichtsweek
tamelijk onzeker. Over het alge’nieen was noehtha,ns
de stemming vast. Cail geld was gezocht en bijna niet
te krijgen en ook particulier disconto liep weer op.
Aanvankelijk werd nog voor
4%
pOt. afgedaan, maar
al spoedig werd
4%
pOt. genoteerd en in het laatst
der week moest
4%
pOt. toegestaan worden, l)aaren-
tegen bleef prolongatiegeld vrij ruim. l)e noteering
ndhomimel.de tusschen 3% en
4%
pOt.
Op de wisselmarkt bleven cle koersen Vrij station-
nair met vaste tendens: Een uitzondering maakten
echter de marken, die na de berichten over de confe-
rentie te Boulogne sterk terugliepen. Waar de ver-
wachtingen van ‘vermindering der oorlogsiasten voor-
loopig ‘weder eens in rook zijn opgogaan, is ht niet
te verwonderen, dat in Duitschiand tot overhaasnten
aankoop van alle uitgestalde aa.nkoopen van buiten-
Jand’che wissels werd overgegaan. Dientengevolge
trad een daling van dan markkoers in aan alle buiten.
landsohe beurzen. Hedenochtend werd hier zelfs tot
98 cent afgedaan.
LONDEN, 4 MAART 1922.
Gedurende de afgeloopen week had de geldmarkt
een zeer onregeltnatig verloop. Op Maandag heerschte
een geprc>nonceerde scha.arschte en, hoewel zulks niet
tot opnamen bij de ank of England leidde, liep de
koers voor daggeld op tot 4 pOt. Den volgenden dag
vertoonde de markt een aanzienlijk ruimer tendens,
welke op Woensdag den isten nog versterkt werd
door uitkeering van ca. 20 miljoen £ rente op Govern-
.nient Securities. Op Donderdag trad weder een reactie
in, in verband met de innig der bela,stinggelden.
Vrijdag was de markt ‘daarentegen weder iets ruimer:
da.ggeld deed 2Ys-3 pOt. en 7-daags geld 3 pOt. Het
geringe bedrag aan de Baak verschuldigd werd afbe-
taald.
De disconto’s ondergingen slechts geringe fluc-
tuaties; anp Vrijdag bedroegen zij voor prima ia.nk-
accepten 3%-3’% pOt.
voor
alle looptijden.
WINSTDEELING BIJ DE SUIKER-
INDUSTRIE OP JAVA.
Ondet bo’venstaanden titel verscheen van de hand van ‘den heer G. Gonggrjp in het laatst van 1921 ‘bij
J. H. de Bussy te Amsterdam een hoekje, dat een
pleidooi cvoor de invoering van het systeem van winst-
deeling bij de suikerindustrie op Java geeft.
Schrijver behandelt in de eerste hoofdstukken ver-
schillende pro’s en contra’s, gedeeltelijk in dialoog-
vorm, waarbij de tegenargumenten, dikwijls met een
enkele pittige opmerking gemaakt, bij den lezer niet
nalaten indruk
te
naaken, doch waarbij de voorstan-der natuurlijk steeds het laatste Woord behoudt.
208
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
Voortdnrend wordt er de nadruk op gelegd, dat het
groote voordeel van het systeem ihierin ligt, dat het
strekt tot vestiging van wat de schrijver den socialen
vrede noemt, tot het leggen van een inniger band
tussoien arbeider en ondernemer of onderneming.
Schrijver behandelt voorts kortelijks de :beivolkings-
fondsen, door de Koloniale Bank gevormd, waarvoor
‘de heer J. J. Benjamin,
destijds
haar hoofdagent te
Soerabaja, later haar directeur, zich beijverde, of-
schoon deze fondsen feitelijk buiten het onderwerp
staan, en met profit sharing als loonsysteem niets te
maken hebben.
Ook aan de plannen van den Gouwerneur-(Jeneraal
Fock ter vorming van z.g. winstaa,n’deeikassen wijdt
schrijver eenige bladzijden. Ook deze plannen staan
buiten iedere loonregeling, al ‘kondigt de memorie
van toelichting ze als zoodanig aan. ‘Schrijver toont
zich een tegenstandei dier plannen, oundat
hij
van
wettelijke inmenging in deze geen heil verwacht. Punt
van .aanknooping met die plannen vormt de, zoowel
door schrijver van het profitsharing, als door Mr. Foek
van zijn winstaandeelkassen, verwachte tot stanriko-
m.ing van den socialen rvrede.
Inderdaad is deze verwachting schrijvers hoofd-
motief. Wel verzekert
hij
herhaaldelijk, dat zijn systeem
geen wonderdraukje is, en hij het als ‘Loodanig niet
aandient, maar dit lijkt eigenlijk eene protestatio
actui contraria. Schrijvers îvei;wachtingen van zijn
systeem, mits het dan maar op door hem aangegeven
wijze
en
tijdstip
wordt ingevoerd, zijn zôô veel om-
vattend en hoog gespannen, dat het toch wel eenige
familie’trekken met de pinkpilleu gemeen heeft.
Ik, ‘voor mij, mis alle geloof, dat die sociale vrede
te koop is met een loonstelsel. Het erlangen ‘van dien
vrede ligt m.i. niet op het gebied, door de economie
bestreden, der stoffelijke welvaart. En de onderne-
mer, ‘die ter wille van dien vrede het winstdeelings-
stelsel invoert, komt m.i. bedrogen uit. Natuurlijk,
als één enkele fabrikant, zonder
‘Lijn
vaste bonen te
verlagen, den arbeiders bovendien een winstaandeel.
toekent, ‘zal hij in den eersten tijd vermoedelijk tevre-
dener gezichten rijen, vooral als zijn (winsten eenigs.
‘zins aanzienlijk zijn. Deze tevredenheid, trouwens
zonder wezenlijken
geestelijken
inhoud, ‘zou hij intus-
schen door iedere andere bevoordeeling rzijner arbei-
ders, in
vergelijking
met wat hun vroeger of met wat
op andere ondernemingen betaald wordt, ook verkre-
gen hebben. Zij verdwijnt echter, zoodra zijn winsten
afnemen, of de andere ondernemers die extra hevo’or-
deeling, op welke manier dan ook, bij hun arbeiders
compenseeren.
En dit spreekt vanzelf.
De sociale onvrede ontstaat uit de ibegeerte naar
meer bij de arbeiders, naar meer boon zoowel ‘als naar
meer macht, en de weigeraohtigheid der ondernemers
om aan die begeerte te voldoen. In hoeverre begeerte en weigerachtigheid rechtvaardig ‘Lijn, of niet, blijve hier in het midden. Schrijver laat dat ook in het mid-
den. Maar zeker is het, dat, zonder ‘die beide, van on-
vrede op sociaal gebied tusschen ajbeider en ‘onder-
nemer geen sprake ‘zou ‘Lijn.
De begeerte naar meer uit zich o.a. in hooger loon-
eischen. Hoe kan men ‘nu verwachten, ‘dat die begeerte
zou eindigen door de toekenning ‘van een ‘tantième?
Zeker, de belangen van beide loopen dan in zoover
parallel, als beide meer of minder krijgen naar gelang
de bedrijfsresultaten beter of slechter zijn. Maar zij
blijven •recht tegen elkaar in gaan in zooverre, als
over de hoegrootheid van het tantième net zoo lustig
gestreden kan worden, als over de hoegrootheid van
het loon. Ik weet wel, dat stakingen voor ‘de beclrijfs-
uitkomsten
altijd
nadeelig ‘Lijn, en men ‘zou kunnen
denken, dat arbeiders ‘bij winstdeeling dus per se min-
der zullen staken dan anders, om’dat zij zelf de gevol-
gen ‘der staking in hun tantième gevoelen, maar dan
vergeet men, dat, ingeval ‘zij de staking ‘winnen, ‘het
nadeel in de bedrijfsuitkomsten voor hen wel steeds
door de bevochten voordeelen gecompenseerd zal rwor-
‘den. En wie gaat, ook zonder rwinstideelingssysteem, tegenwoordig staken, als
hij,
of althans zijn leiders,
niet
verwachten
te overwinnen?
De Suikerindustrie heeft op dit gebied reeds onder-
vinding opgedaan. Voor het Europeesch personeel is het systeem van winstdeeling naast de vaste salariee-
ring al jaren van kracht. Heeft het er iets van, dat
dit systeem, als jzoodaiüg den vrede heeft gebracht,
of liever: het ontstaan van onvrede heeft rveilhinderd?
In geenen deele. Ofschoon de tantièmes over de ge-
weldige winsten, die 1920 beloofde, ongehoord hoog
moesten worden, is de onvrede tusschen Europeesch
personeel en ondernemers nooit zoo groot geweest, als
in ‘dat jaar, en heeft het weinig gescheeld, of op het
parool der bestuurders van ‘den Suikerhond was een
vrij algemeene staking uitgebroken ter wille van ge-
eischite verhoogingen van ‘de ‘vaste salarissen.
Onder alle lagen des volks heeft men, ten allen
tijde, en ook nu nog tevredenen en ontevredenen aan-
getroffen. De tevredenheid ziet men in den regel bij
hen, die werken in de eerste plaats om het werk zelf.
Het ‘loon is hun bijzaak. Typen ‘van deze soort men-
schen zijn b.v.
de
waarachtige artisten en geleerden,
die niettegenstaande
zij
‘voor hun, ‘henzelf in niets
ont,ziende, arbeidspraestatie bijna altijd heel slecht
betaald worden, door liefde tot hun wérk worden
aangedreven, en het voor geen ‘beter betaalden arbeid
willen ruilen. Artisten en geleerden zijn ‘de beide
opperste categorieën, maar ook
bij
veel minder verhe-
ven werk treft ‘men zulke arbeidsbezielde menschen
aan.
Zij
‘zijn dat van nature, of ‘door
wijsgeerige
over-
weging geworden, want iedere groote wijsbegeerte
wijst de passie naar macht en bezit als verwezenlij-
‘kende factor van .menseheiijk geluk onvoorwaardelijk
af. Het meerendeel wordt echter door geen. liefde
‘bezield, vindt in ‘den ‘arbeid geen bijzonidere vreugde,
en werkt om der wille van ‘het loon. Hoe meer loon,
hoe hooger het werk in aanzien staat. Het is moeilijk
uit te maken, of in dezen tijd de laatste categorie
op zichzelf in evenredigheid veel talrijker is dan in vroeger eeuwen. Zeker is het, dat de ‘onvrede rveel
grooter is dan in vele vroegere periodes. Maar de ooi.
‘zaak daarvan ‘behoeft nog niet gelegen te
‘Lijn
in eene
van nature andere geaardheid der menschen.
De omstandigheden, waarin zij ‘opgroeien, hebben,
zoolang zij die nog als meeslepende macht onder-
vinden, in plaats van ze te nverwinnen, zeker veel
invloed. Zoo was in vroegere eenwen de ‘begeerte
naar meer en Jiooger ‘vanzelfbelangrijk aan ‘banden
gelegd door het bestaan van standen. Eens poorters
begeerten ‘zullen als regel wel tot zijn eigen stand
beperkt
‘zijn
gebleven. De maatschappij stelt nu echter
geen grenzen meer, de mogelijkheid der verwezen-lijking van ide stoutste machts- en bezitsdroomen in
zeer korten
tijd
demonstreert zich trouwens telkens
weer aan den een of anderen iz.g. hoffer. Ook de
godsdienst schonk vroeger het geloof aan een van
hooger hand in het leven geroepen ‘ongelijkheid der
menschen en prees als deugd de tevredenheid met
hetgeen men op aarde bezat, en ‘het loon, met den
voorvaderljken arbeid verdiend.
Aan ‘den anderen ‘kant schijnt het fa’briekswerk voor
het meerendeel der arbeiders, ook al door de ver door-
gevoerde ar’beidsverdeeling, tegenwoordig er niet toe
hij te ‘dragen, om de liefde tot den arbeid te wekken
of te versterken. En de laatd:unkendheid, waarmee de
,,beschaafden”, in onevenredige ‘oversehatting van
hun ‘z.g. geestelijk werk, ‘zoetjes aan op alle handen-
arbeid, waarvan zij geen verstand en waarvoor zij dus
ook geen waar’deering meer hadden, zijn gaan neer-
zien, heeft er veel toe bijgedragen, dat de banden-
ar:beid een aanzien van minderwaardigheid verkreeg.
Hoe kon aldus behouden ‘worden het ,,Jeder freut eich
seiner Stelle?”
Bedenkt men ‘verder, welke mogelijkheden het snelle
verkeer en de ‘groote steden geschapen hebben, om op
allerlei wijze ‘divertissement te verkrijgen, waar men
vroeger met huisvlijt ibij den huiselijken haard bleef,
zoodat het loon den meesten menschen al te gemakke-
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
20’9
lijk uit ‘de vingers glipt, dan heeft men zeker al en
aantal omstandigheden genoemd, die de ‘begeerte naar
meer tegenwoordig án bijzondere mate moeten prik-
kelen.
Ten slotte mag men hierbij niet vergeten de kracht,
die uitgaat van vergaderingen, ‘kranten, rvertoogen enz.
enz. van politieken en niet-politieken aard, die in
den regel de ontevredenheid als hoogste ‘deugd, en
den strijd, als het eenige middel, cru tot geluk te
geraken, aa’nprijzen.
Vele der genoemde factoren werken er anderzijds
toe mede, dat ondernemers van hun ‘kant evenzeer
grootere inkomsten behoeven, of m’eenen noodig te
hebben.
Oritiek op dit ‘alles wordt ‘hier niet bedoeld. ‘Er zijn
er, die er om treuren, er zijn er echter evenzeer, die
er om juichen.
Maar dit lijkt mij, dat uit dit alles ‘toch zeker en
stellig moet blijken, dat de tegenwoordige onvrede onmogelijk in vrede kan verkeerd worden ‘door de
invoering van een nieuw loonstel.sel, door den ar!bei-
ders een ‘deel der kaud’elswinsten ‘van ‘het bedrijf toe
te tellen. Z66 eenvoudig is de ‘zaak ‘heusch niet en
z66 van zuiver, of zelfs maar in licofdizaak, ‘materieelen
aard evenmin.
Voor hen, die den strijd. prediken, d’e ontevreden-
heid prijzen, als volkomen gerechtvaardigd en uit-
sluitend gevolg van schuld’ der ondernemers, ‘is het
verkrijgen van den z.g. socialen vrede slechts ‘dan he-geerenswaard, wanneer hij samenvalt met de overwin-
ning der z.g: ‘p’roletarisehe klasse, die naar hun idee
een volkomen opheffing van de maatschappelijke en ma-
terieele ungelijkheid d’er ‘menschen met tzich zal bren-
gen. Mocht dus de sociale vrede werkelijk resulteeleiL
uit het w,instparticipatie-stelsel, al vare het maar
voor een tijdje, dan zullen ‘deze mensohen, omdat
de gelijkheid’ daarmee geenszins verkregen is, dien
socialen vrede niet begeeren. Men ‘ziet dan ook, dat de
,sociaal4emocraten voor de invoering van winst-
participatie ‘weinig enthousiast, grooten’deels zelfs
ertegen zijn.
Voor hen echter, die ook ‘zonder dat de socialis-
tische droom verwezenlijkt ‘wordt, den ‘z.g. sociale’n vrede mogelijk achten, en ook wenschenswaard, be-
hoort het daarentegen duidelijk te izijn, ‘dat het ‘erian-
gen ‘daarvan veel meer, zoo niet ‘uitsluitend, een vraag-
stuk is van psychischen aard, dan een ‘van d’ubbeltjes.
Al die omstandigheden, zooeven dooi’ mij opgesomd,
en er zijn er nog ettelijke meer, ‘zijn in den grond
van geestelijken aard, en alleen o’p ‘het gebied des
geestes kunnen ‘zij, zoo ooit, beïnvloed worden.
Hiermede is niet gezegd, dat ‘het participatiestelsel
als’ loonstelsel per se is af te keuren. Er is alleen
gezegd, dat men er niet van moet verwachten, wat er
niet mee te bereiken is. Uit ‘zuiver bedrjfs-economiscih
oogpunt beschouwd ‘zal het in al die gevallen goed
werken, waarin de ‘iudividueele arbeider een ‘belang-
rijken invloed, op de resultaten kan hebben door zijn
meerderen of ‘beteren ar’heid. Dit ‘weet iedereen al
lang.
Dat het echter op zichzelf, in abst,r,acto, billijker
of ‘heter zou zijn, dat een arbeider naast ‘zijn vast loon een wisselend bedrag naar rato ‘der fbedrjfswinst voor
zijn arbeid ontvangt, ‘dan dat ‘hij alleen vast loon
erlangt, is reeds daarom moeilijk vol ‘te houden, omdat
dit impliceert, dat de ondernemer ‘dan ook tegenover
hem verplicht is, die winst te maken en tot ‘t uiterste
op te voeren, hetgeen weer ‘tot ‘de conclusie voert,
dat tb.v. gemeentelijke ‘of staatsbedrijven (denk aan gemeentereiniging, politie, etc.), die geen winst be-
oogen, doch, in handen van particulieren gedacht,
zeker winst zouden maken, hun plicht niet doen,
althans geen sociale vrede ‘binnen de ‘grenzen dier
bedrijven denkbaar zou ‘zijn.
De wenschelijkheid van het stelsel ‘ian dan ook
alleen naar elk concreet ‘geval beoordeeld ‘worden. Bij
die becordeeling zal m.i. een ‘groote rol spelen de
waarde, die het in de oogen der arbeiders heeft.
Achten zij het in hooge ‘mate begeeriijk, dan kan
het ‘best zoovko’men, dat men, ter opheffing van
ogenblikkelj’ke moeilijkheden, er 1toe besluit, iden
teerling maar te werpen, en te zien, hoe de moeilijk-
heden, die .mèn er van verwacht, zich ‘zullen oplossen.
Maar zoover is het op ‘t oogenblik lang niet. Wat
shrjver wil, is, dat men het, ‘zonder dat er om ge-
vraagd wordt, invoert, omdat liet uit zichzelf goed is,
en naar den vrede leidt. De arbeiders begeeren het
over het ‘algemeen niet, omdat iook
‘h”unnerzijds
‘geen
vertrouwen meer bestaat. Zij zouden het als toeslag
hoven het vast loon wel willen, maar zij hebben niet
het vertrouwen, dat het dit itoon niet drukken zal;
indien ‘het ‘al
bij
de invoering het op dat moment
geldend loon niet drukt, ‘hoe zal men kunnen nagaan,
of het ‘den loop, ‘die het loon in de toekomst ‘anders
zonde hebben, niet uadeeli’g beïnvloeden ‘zal? Alleen vertrouwen zou over dit gevoel van onzekerheid kun-
nen heen helpen. Het is ‘dan ook denkbaar, dat het
stelsel daar, waar sociale vrede bestaat, zich uitend in
een welbewust en wederzijdsch vertrouwen en in
erkenning en waardeerin,g ‘van ‘wederzij’d’sche verschil-
lende taak en roepin’g, een goed werkend stelsel zal
zijn. Waar dat vertroirw’en en die ‘waardeerin,g ‘ont-
breken, is van het ‘profitsharin,g echter eerder ver-erge’ring van ‘den onvrede te verwachten ‘dan ver-
mindering.
Ik hen het geloof toegedaan, d’at dit vertrouwen en
‘die waardeering kumnen en ook ‘wel ‘zullen terug-keeren. ‘maar niet vôôrdat een machtige geestelijke
strooming, tegengesteld aan die, welke in ‘het alge-
meen aan de negentiende ‘eeuw haar karakter gaf,
over het meerendeel der menschen ‘zal ‘zijn vaardig
geworden, een
geestelijke
levenshouffing
, gzocht en,
wellicht ui’t de oudheid’, hervonden zal zijn, waarder het nuchter, of zoo men wil: gezond, filisterverstand,
dat ‘in de laatste eeuwen steeds meer de alleenheer-
schappij ‘verwierf, ontmaskerd en, zoo mogelijk voor goed, als baatzuchti,g tyran onttroond zal worden. De
kiemen van ‘zulk een ‘geestelijke herlev’ing schijnen mij slechts hier en daar, ‘en nog bij enkelingen, doch
reeds in menig opzicht en niet slechts in bepaalde
lagen ‘der maatschappij voor hem, die oogen heeft
ook voor het schijnbaar kleine, ‘zichtbaar, voor hem,
di’e ‘ook ‘de zachtere geluiden ‘hoort, ver’neenibaar… … .
zelfs te midden van warreli.ng en schetterend ‘geraas,
waarme’e’de oude tyran
zijn
tegenwoor’drige en meest
heftige hartstochten ‘botviert. Wellicht geldt het ‘voor
‘hem reeds een inluiden van een veranderde houding,
het begin van een teweerstelli ng, een ‘wijken en ten
laatste een va’l.
Ondernemers kunnen ter bevordering fvan ‘weder-
zijdsch vertrouwen en wa’ardeering slechts hum
steentje bijdragen, maar dan toch een steentje. Maar
zij zuilen dan, zie ik wel, het vraagstuk als wat het
is, nl. een geestelijk vraagstuk moeten beschouwen.
Het parool van onzen tijd, dat alles met geld te ‘koop
is, gaat hier zeker niet op. Niet in den afstootend,en letterljken zin, maar ook niet in ‘dien ‘zin, dat het er
maar op aan zon komen, proletariërs tot betzijtters te
maken, om uit den tegenwoordi’gen onvrede te ‘ge-
raken.
,,Het aantal bezitters vergrooten, vergrooten, ver-
groeten”, roept schrijvr. Ik beweer niet, ‘dat armoede
wenschelijk
is,
maar wel, dat men de geestelijke sfeer,
die als het eindresultaat van den gang der negentiende
eeuw er nu eenmaal is, niet te boven ‘kan komen langs
m’aterieelen ‘weg. Zou men, in den tegeniwoordigen
bodem geld ‘zaaiende, ‘werkelijk vrede oogsten? Deze vraag beoogt niet het ‘antwoord: houdt uw geld in den
zak. Het ‘kan goed zijn, het uit te zaaien. Maar als
men het ‘doet, om vrede te oogsten, dan ‘weet men
ôf niet, wat vrede is, bf men kiest een ondeugdelijk
middel.
Van vrede kan men eerst spreken, als er een posi-
tieve daarop gerichte geestelijke gestemdhei’d is, niet
als men een, uitteraar’d’ ‘slechts oogenibli.kkelijke toe
stand beleeft, wier eenige karaktertrek deze negatieve
is, dat er momenteel geen daadwerkelijk gevecht ‘is.
A. W. HARTMAL
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
HET ANTWOORD DER INDISCHE REGEERING
OP MIJN ARTIKEL OVER ,,DE GELDELIJKE
UITKOMSTEN VAN HET STAA TSSPO ORWEG
(S.S.-)BEDRIJF IN INDIE.
II.
Hoe gewoon financioele verrassingen in Indië ook
zijn, tot dusverre had men toch nog niet iets beleedd,
dat vergelijkbaar is met het geval, dat in een tijd
van hoogconjunctuur op verkeersgdbied gelijk 19171
1920 was, waarin de particuliere spoowegen kans
zagen hun bcd.rijfsoversohot met ongeveer 35 pOt, te vernieerderen, dit ‘bij S.S. met ruim hetzelfde percen-
tage achterui’tgiug. Daarom had men van de Regee-
ring een afdoende veeklaring hiervoor mogen ver-
wachten. in Haar antwoord wordt echter niets aan-
gevoerd ten betooge, dart die. aahter,uitgang niet lon
worden voorkomen. Langs dit punt wordt eenvoudig
heen gepraat. Men kai trouwens (beziwaar’lijk bestrij-
den, dat het anders had ekud. Een voor dart tijd.’vak
van groote geidruimte onder Ide bevolking ‘betrchlce-
lijk geringe en niet druikkende tariefsrverhooging iware
toereikend geweest om den acrh’beruitgiang te keeren.
Zij is echter achterwege gebleven, omdat men rsich
van den achteruitgang niet eens berw
–
us’t was, sri wil
men ‘t thans doen voorkomen, alsof rsuiks gegroeid was
op overwegingen van s’oci.arai econoirnischen aard. Zoo-
ver is destijds heusch niet gedadht.
Het is een typisch verschijnsel bij overheidsbedrij-
ven en vooral bij ide aeer groote als S.S., dat onvol-
doende gelet wordt op de geldelijke uitkomsten. Voor
de leiders ontbreekt de prikkel om daaraan veel aan-
dacht te schenken, omdat ‘hoe de uitkomsten ook zijn,
zij daarvan nimmer moeilijkheden voor kun ‘bedrijven
te duchten hebben. De scrhatrk’ist stajart steeds open
om eventueele verliezen te deikrken, en mochten zij
al ontstaan, zoo weet men ve altijd goed te praten.
Het heet clan, dat winst volstrekt niet beoogd werd,
en dat wat op het bedrijf verloren is, weer in anderen
vorm aan ‘de gemeenschap ten goede is gekomen. lim-
mers heeft ‘deze geprofiteerd van de te lage prijzen,
welke het bedrijf in ruil voor zijn diensten of ‘produc-
ten ontvangen heeft. Uit ‘het Regeeri’ngsan.tiwoord
klinkt ons een soortgelijke arverechtsche redeneerin’g
tegemoet, met de toevoeging nog wel om vooral in
aanmerking te nemen, dat een ‘groet gedeelte van het
S.S.-net niet bekostigd is uit leeninjgsgeld, maar ui de gewone middelen en daarom geacht mag worden
thans voor nihil te boek te staren. Meni’geen ai dit
met mij een 2on’derlinge finraucieele theorie noemen.
Maar ‘krasser nog is de poging, die gedaan wordt om
de voorstelling te wdkken, dat goed ‘beschouwd het
jaar 1920 zelfs nog winst heeft opgelerverd.
De volgende passage is hieraan gewijd:
,,Denkt men
zich
van deze eploritartiewiust nog een be-
drag van 13-Ç procent
van
de
in
alle spoor-wegen (rendabele
en onrendabele) ‘van oudsher gestoken kapitalen afgesnhre-
yen of wel gereserveend voor cle rvornsiog
van
een nilgonieen
vernteuwin.gsfonds, idan rest, indien men het bdrijf
voor
de uit ‘dat fon’d. gekweekte rente te goed
schrijft, nog
een
netto-winst
1)
van
phm. 6
niiilioen. Dit bedrag is inder-
daad niet voldoende om over alle vorengenoenule kapitalen
de door den heer Oaspersz verlangde rente uit te keeren.”
Zooals ‘-t daarin gezegd wordt moet oniwillekerurig
de gedachte rij’zen, dat de eisch van
4
pOt. rente, het
‘bedrag waarom het hierbij gaat, er door mij inge-
‘bracht
is
geworden. Zulks nu moet ik tegenspreken.
Deze rente-voet is de bij de landnbeidrjven gebruike-
lijke, waarvan ook uit is gegaan bij de meermalen
aangehaalde rentarbiliteitsberelceninig voor 1921. Der-
halve mag hij als volkomen redelijk worden aange-
merkt. Winst is er pas, wanneer het ex’ploiitatieover-
schot grooter is dan ‘de naar derzen rentevioet berekende
rentelast en aangezien dit, wat het Regeeringsant-
woord zelf toegeeft, voor 1920 niet het geval was,
werd over dat jaar oolk geen winst ‘belhaald, doch ‘wel
verlies geleden. Het ‘bedrag ‘van 6 millioen, waarvan
hierboven sprake is, wordt dan oelc golheel ten onrechte
afis winst geïntroduceerd. De waarheid is, dit moge ik
hier even in herinnering lzrengen, dat -toen 9 ‘inrillioen
verloren werd.
De berschouwringen omtrent de o’nredelijkhe,jd van
den eisch, dat S.S. rendabel zij in dien zin, dat het
zich ‘bedruiprt, lijden in heoge mate aan orverdrijving.
Het is nog niet noo heel lang geleden, dat men, wat
dit betreft, tot g.nsch andere resultaten kwam. Ik
verwijs daartoe weer naar de in het ‘begin vlan 1920
samengestelde renta’biliteitsberekenjng voor 1921, die,
na volledige dekking van pensioen- en kapitaallasten,
met een winst van 1,5 miljoen sloot, welk heugelijk
vooruitzicht van verdere tariefaverhoogingen deed
afzien, niettegenstaan,de daarop in den Volksraad was
aangedrongen. Het beroep op de vele onrendabele
lijnen, die S.S. bevat, welke eene volledige rentaibili-
teit van ‘het gelheele net in den weg heeten te staan,
gaat dan ook niet op. Zij waren er reeds, to’en de
renta(bffiteitsberakenjng werd opgezet, en desondanks
was ‘bert resultaat, dat toch winst kon worden her
rekenid.
Dat ‘t ten ‘slotte ‘anders is uitgevallen en
‘bert
bedrijf
verlies heeft ‘gebracht, daaraan dragen niet die lijnen
schuld, doch de omstandigheid, dat men niet intij’ds
heeft ingezien, dat ‘der geweldige stijging der uitgaven
lech’ts door een genoegzame taricefsverhoogjn’g was
bij te honden.
Overigens geef ik natuurlijk toe, dat de rentaibili-
tent van S.S. door de onrendahele lijnen niet zonder meer vergelijkbaar is met die der particuliere onder-
nemingen. Di-t heb ik in mijn artikel zelfs vooropge-
steld en ‘daarom ben ik daarin t.o. van S.S. niet verder
gegaan dan tot den eisch, dat het izijn kosten dekt.
Voor particuliere ondernemingen ware dit niet ‘vol-
doende; zij verlangen daarboven nog winst. Het mee-
rendeel is hierin tot dusverre behoorlijk geslaagd, en
in staat geweest ‘bevredigende divi’denden ‘uit te keer-
ren. De ‘bedrijfsleiding heeft echter gezorgd, dat de
tarieven in overeenstemming met de uitgeven werden
gehouden. Of dit ‘altijd mogelijk aal izijn ook ‘bij de te
verwachten verdere voortrzetiting der malaise in het
verkeer, is een vraag, die niet zoo dadeljk te ibeant
woorden is. Alleen de toekomst kan hierin uitspraak
doen. Het mag echter reeds als een g-roote verdienste
wo’ilclen aangemerkt, dat het behoudens enkele uitzon-
deringen tot dusverre gelukt is.
Het Regeeringsantwoord geeft een opsomming der
onrendabele S.S.-ljnen, die ik bij de resumeering
daarvan onder 6e. overnam. Dit overzicht is echter
enkel juist voor de
lijnen
in Atjela. Zuid-Suimatria en
Bandjar-Parigi, echte pioni’erlijnen, die om ‘militaire
of om economische redenen aan’gelegid werden, en
werkelijk onrenrda’bel zijn, en het wei in afzienbaren
t.ijd ‘blijven zullen. Voor ide overige lijnen is de ben a.
ming onrendabel ôf te eeneumale onjuist ôf zeer
overdreven, Op PadalarainrgKrawang en Tjikampeik-
Oheriiboin overtreft de veerkeersdichthejd aanimerke-
lijk die op SemaTan,g..Oherjbon, een der ibeiste particu-
lieve ‘lijnen. Het ‘verkeer is daarop zoo intensief, dat
dier lijnen betrekkelijk spoedig in aanmerking smllen moeten komen om van ‘dubbel spoor te worden voor-
zien, en aan dergelijike lijnen ‘durft men een plaats toe
te kennen in het overzicht der ,,onrendialbele ljnen’.
De lijnen Kalisat-Banjoewangi en Oberibon-Kroja
hebben een bereids vrij hoog ontwikkeld vervoer, ter-
wijl op Ranigkas Betoeng-Laboean wel een drink reizi-
gei-s’verrvoer bestaat, doch het goederenivervoer nog vrij
zwak is. Ook deze
lijnen
kan men kwalijk aanihalen
om aan te toonen met welke slechte lijnen S.S. zooal
opgescheept ‘zit.
Echter ook de groote particuliere netten ‘bestaan
uit baanvaikken van zeer uiteenloopende rentabiliteit.
Om zich daarvan te overtuigen heeft men slechts de
opgaven hunner ver’keers’diohtheiid te raadplegen,
welke men vinden kan iii hun jaarverslagen of anders
in het ,,Verslag ‘betreffende het spoor- en traimiweg-
wezen in N.-I.”. Men zal d.a.n. ontwaren, dat kiezer net-
8 Maart
1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
211
ten even goed stukken bevatten, dde op zichzelf onrei-
daibel en dus ook onbestaa.nihaair zouden ‘zijn, en de
ren,tibi’liteit van het geheele net idrukken.
Voor nieuwe lijnen is dat de eerste jiaren zelfs
regel. Zulke lijnen zijn echter juist herstaanhuar, omiciat
zij deel iiistmalken v’an een overigens zoo productief
net, dat de ‘verliezen daarop goed,gemaakt lounnen
worden door de winsten op de andere gedeelten. In
dit geval verkeert niet alleen naar mijne meaning,
dodh vermoedelijk ook naar die ‘van eIken orbcvoor-
oordeald.en deskundige het S.S.bedrijf. Het beschikt
op Java over een prachtig net, dat in staat is de ver-
liezen, die geleden worden ‘op de enploitatie der wer-
kolijk orurendaibele lijnen op Sumatra •en elders goed
te maken, en zoodoen’de te bereiken, dat het geheele
bedirjf ‘zich bedruipt.
Uiteraard heeft dit com,pensatieveiimogen zijn
grenzen, en kan men maar ‘niet onibeperkt doorgaan
met de Buitengewesten te begi.ftitgen met o’nrendaibele
pionienifijnen. Anders iwo’rdt ‘ben slotte de rtoestanid’ ge-
schapen, dat het spooTiwegbeldrijf zich in ‘zijn gdheel
niet meer fbediuipen kan, en een ]iasbpost wordt, die
uit do overige uniiddelen tmoet iworden fbi$gesprongen.
Het voorbeeld Idat Oan’ad’a in dit opzicht geef t, moge
daarbij voor oogien worden gehouden. (Zie Railiway
Gazette – 1921 – ‘biz. 953). In ‘dit JasJd ‘zijin 8000
KM. staatslijnen aangelegd, ‘die door het verkeer nog niet verlangd worden en volkomen onrendaibeJi zijn,
Men schat, dat de staatslijuen dientengevolge gedu-
renkle de eeratvolgenide 20 jaar een ‘verlies zullen op-
leveren van 12 miJlioen dollar per jaar. Dit wordt
‘zelfs te kras geoordeeld ivoor een land met izuqke mo-
gelijkheden als Oanada, dat pi’onierlijnen imeer dan
eenig ander land hehoef t oim ‘anders onibereikibare,
doch veelbelovende uitgestrekte geJbieJden in cultuur
te ‘brengen. Bij iden tihanis in Inidië ingeslagen koor’s
van beperking der uitgaven voor ‘zulke doeleinJden is
dat gevaar ‘gelukkig afgewend. De (hiuiidige verhoudin-gen ‘zijn in elk geval nog ‘zoo, dat S.S. ‘zink Ibedriutipen
kan, een verstandige loonpolitiek ‘daarbij vooropge-
stold.
Het Regeeringsautwoord legt grooten n’adr’uk op
het feit, •d’at sedert 1916 aan onrenidabele lijnen en
uitbrei:dingswerken ongeveer 150 roillioen, is ten koste
gelegd. Het in S.S. gestoken kapitaal werd daaridoor
met ca. 50 pOt. versneeaiderd. Hoeveel daartoe ‘door
onrendaibele nieuwe lijnen
‘werd bijgedragen is niet
na te ‘gaan; niettemin lkan wel worden gezegd, ‘dat
het niet het ‘grootste deel daar’vlan heeft iuitgenxaakt.
Dit komt voor rekening ‘van ‘de uitJbr,eiId,ings- en ver-
beterin’gawerken, die nood’zaikelijk waren om de enorme
verkeersstijging op Java het hoofd te b,ied’en. Men
mag de uitgaven idaaiwoor echter ‘niet in één adem
noemen met die voor onrendabele nieuwe lijnen. Het
is weliswaar mogelijk, dat bij liet ‘doen der eeirstge-
noemde uitgaven men ‘zich niet tot het strikt no’okliige
heeft weten te beperken, idit neemt niet weg, dat de
werken, waarvoor zij bestemd waren, op zichzelf geen
uitstel konden ‘lijden, zonder den verkeersbelang’en
ernstig nadeel toe te brenen. Voor de o’njren’dabele
nieuiwe ‘lijnen geldt zulks echter niet; geen enkel
‘belang ware geschaad, wanneer b.rv. aan ide lijnen door
de ,wildernissen van Zuid-Sumatra niet (begonnen was
of de bouw daarvan stopgezet was, toen daartoe in
1914 na de opening voor het iverkeer der eerste sectie
‘van d’e Lazinporiglijn het voorstel werd’ gedaan, omdat
zij niet liet minste econom’iscih aspect aanbood en het
daarvoor benoodigde gel’d nuttiger besteed kon
worden.
In noodzakelijke ui’bbrei,dingswe’rken moeten de par-
ticuliere ondernemingen uit den aard,’ der aiaaik naar
verhouding niet minder groote somimen s’bken ‘dan
S.S. Lieten zij zulks na, tclan zouden zij in haar taak
tekort schieten; ‘zulks is ‘den grooten IU’aatschappijen
althans nog nimmer op goede gronden vertweten
‘kunnen worden. In het tijdwak 191611920 vermeer-
derde dientengevolge het in de particuliere lijnen
vastgelegd ‘kapitaal met 50 mililioen of met 27 pOt.
Het Regeerinigsantsvoord heeft ‘t noodig geoor-
dooie’ oiiJn even naar voren te brengen, wat het parti-
culiere
bedrijfsleven
in de laatste jaren tot schade
van zoorvele te zien ‘heeft gegeven, ten ibewijze, dat de
leiding daa’rbij evengoed rsoo al niet erger kan falen.
Op ‘zichzelf is dit volkomen juist, ‘maar Ide particu-
liere ‘bedrijven, waarop gedoeld ,word’t, waren alle be-
drijven van specnil’a’tieiven aar,d, wier uitkoims’ten in
nauw verband staan met de concurrentie en, de econo-
mische toestanden van andere landen. Met dergelijke
‘onberekenbare factoren heeft ‘de leiding van ‘lands-
bedrijven niet te kampen, en daarom lijkt snij de op-
merking m’isplaatst.
Ook
bij
de Algemeene lbesdllio’uiwingen over de late aaruv’ullingdbegrooting is ‘in den Vol’ksr,aed het stan4-
punt ter sprake gekomen, waairoji de Inidirscihe Regee-
ring vidh ten ‘aanzien ‘der rentabiliteit van ide lands-
‘bedrijven heeft te stellen. D,ienaanga’arikle is door den
Regeerd,ngsgemachtigde ‘voor Algemeene Zaken, den
heer Muurling, ‘de velgende verklaring afgelegd:
,,De Regeeriag stelt aan ‘de goiz-verremen,tsbedrjven dan
eisch, dat zij zichzelf bedruipen en eene billijke rente van
het daarin gestoken kapirtaail opbrengen, rwenscht diie ho-
‘dirij’ven daartoe in staat te stellen door het ‘verieenen van
de benookligide zeJfstandi’giheid en zal tvoor een richtig
beheer idoen weken door deskundige contrôle ivan ‘de op oom-
inercieelen voet iingeri~ boekhouidiin,g.
De verhoogting der pobtariieven, waarin ‘de beer Sauin
wederom de hand ivara het groot ‘kapitaal zag, hoewel diie
ver(hoqgii.ng ‘niet in de laatste plaats juist op ‘de gro’ote
particuliere bedrijven drukt, is een ‘gevolg fvan het ge-
schetst standpunt ider Regeeriing.
Uit1breidinrg der (bedrijven ten laste van ‘den buitenge-
wonen dienst zal, zoolang de geldinrarkt stroef blijft, ‘be-
zwaren edervinden, zoodat de uiitbreidiing
‘zal
bestaan in
het sti-,ilk,t rnoodige om (het (bestaande rendabel te (houden.”
Daarmee is gezegd, d’at
cek S.S.
zich zal heJbben fte
bedruipen, waart nergens is in ide rede ‘van ‘den beer
Muurli’ng rvooT dat
bedrijf
een uitzondering geiniaajkt.
Ik ‘heb
snij in mijn artikel op geen ander atiandpunt
gesteld. Niettemin’ dis dit door het Dep’artement van
Goruvernementsbodrjrven zoowel schriftelijk als mon-
deling en ook uit naam der Regeerin
g
g bestreden ge-
worden.
Heeft men ooit iets ‘zonderlinigens zien gebeuren?
Wat ldb discussies over dit onderwerp intussohen
med’e hebben aangetioonld dis de noodaakelij’kheid’ van in-
grij’p’ende verbeteringen
bij
S.S. Een van de eerst
nond’ige is’ wel de instelling van een Raad van Bij-
stand, een college, ‘dat tot taak heeft een algemeen
toezicht uit te oefenen op den gang van zaken, vooral
uit een geldelijk oogpunt, en ‘bij alle fbela.ngrij’ke be-
‘d’rijfsaangelegenheden van adivi’os te dienen. Voor
een (bedrijf, waarbij ‘zulke groote ‘belangen hetr,o,kken
zijn, ‘kan de Regeerinig ‘zich niet ‘uitsluitend ‘verlaten
op de bedrijfsleiders, maar ‘behoeft ‘zij ook (de rv’oorliclh-
tin,g ‘vlam een van de bedrijfslei’ding onafhankelijk
college van deskundigen en ‘vertegenwoordigers der
groepen van belanghdbben’den. Van zulk een college
gaat een groots preventieve werking uit. De weten-
schap reeds, ‘dat alle voorstellen van eenige ibeteekenis
daar zuilen worden getoetst, biedt den waarborg, idat
alleen vel overwogen voorstellen zullen wonden inge-
diend. Had het Pollege reed’s bestaan, ‘dan zou een
werk als ‘de edectrifieaïtlie Batajvia-Bui’tenzorg ‘het niet
eens tot opneming in de hegrooting ‘hebben gebracht.
In den Vol’ksraad is de wensclhelij’kheiid van dien
maatregel trouwens ‘ook ‘betoogd, teri’vij’l de Regee-
ring ‘verklaard heeft ‘daartegen in beginsel geen be-
‘zwaar te hebben. Ongeveer
gelijktijdig
is ook in de
Tweede Kamer ‘bij de behandeling der ibegrooting voor
1922 door den heer’ D’e Muralt aangedrongen op de
instelling van ‘zulke colleges ‘bij alle belangrijke lands-
bedrijven. Hij beiep zich daarbij op het voorbeeld
van Nederland, waar nagenoeg allen Ministers raden
‘van advies ,ter beschikking staan. Zon (heeft ‘de Minis-
tei’ van L’antdibouw voor zie aanjgelegenlh’ed’en, van het
Staatsmijabedrijf ‘dc voorlichting ‘van iden Mijnraad,
waardoor (hij niet alleen van de Directie afhangt. In
212
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
Indië bestaat een ‘dergelijk rtituut reeds fbij het
baveubeheer, en het Icina- ‘en caoutcho!ucJbedrijf. ‘De
Minister van Koloniën anbwooridkle sympathiek tegen-
over dat denkbeeM te staan en hierover den Gouver-
neur-Generaal te zuJlen raadplegen.
Men mag derhalve ‘verwachten, dat eerlang de Raad
van Bijstand er zijn zal. Daar.meklè breekt een nieuwe
periode aan. Moge ‘die gaven, wat beo:gd woedt, een
bloaiend, werkelijk renidaibel bddrijf. Nu Indië voor
zijn geidbehoeften ook aangewezen is op leeningen in
‘het buitenland, is dat meer n’oodi,
g
dan ooit tevoren,
daar ‘zijn crndietjwa’ard’ijgheiid voor een groot deel
steunen moet op de uitkomsten ‘der landsbddrijven,
van welke S.S. het belangrijkste
is.
Een tweede hoogst wenschelijke maatregel is dat
tegelijk met de indiening der beigrooting de bedrijfs-
rekening, al ware ‘t slechts een rvôorloopiige, gepubli-
ceerd wori&e. Op Idjat oogenhlik ¶beihooren de werkelijke
uitkomsten voor ons te liggen, oirnidiat deze ‘on.mjisbaar
zijn voor een ook tot in :de cijfer’s n,’a’uu4ceuri’g oordeel
over de ingodienide be,g’rooting.
G. P. J.
CASPERSZ.
HET ONTWERP-PA CHTWET.
Bij Koninklijke Boodschap van 12 Jannari 1922 is
ingediend een wetsontwerp tot ‘vaststelling ‘opnieuw
der artikelen 1628 tot en met 1632 van het Burgerlijk
Wetboek. Het heeft tot doel de herziening van het
pacihtredht door een nieuwe regeling -van het ramis-
s’ierecht en ‘vonid ‘zijn oorsprong in (liet verslag van de
daartoe ‘henoenzie Staatscommissie, dat in J.ain,uari
1920 is verschenen. Het hij dat iverstag gevoegide iwe’ts-
ontwerip is ‘in hoofdzaak in het Regeeringsontiwerp
overgenomen. Evenals In het ontwerp der Staatscom-
missie wordt voorgesteld
om,
naast het’recht van den
huurder om ‘verniinid’ering -van cle ¶padhtsom ‘te ‘vragen,
ook den ver(huur,der een reciht toe ‘te kennen op ver
hooginig. Het recht op vermindering wordt niet ‘alleen
gebonden aan omstandigheden, die rechtstreeks op ide
quantiteit of de qualiteit van dën oogst injwerken, ‘maaf
uitgebreid tot de opbrengst vanhet bedrijf en daardoor
dus afhankelijk van dalende en stijgende ‘rnarktprij,zen.
Voorts worde deze heivoegdllaedon van k’unirder en
verhuurder tot ,diwingend recht gemiaa’kt; (bij overeen-
komst zal dus niet meer daarvan mogen worden afge-
weken. Het wetsontwerp der Staatjstiomimiissie werd
door mij in het zrumjmer van jdit w•eekblad van 3 Maart
1920 aan een meer uitvoerige hespreld.ng
onderwor-
pen. Aangezien het in ‘hoofdzaak door ide Regeerring
ja
overgenomen, meen ik voor de ,beoord’eeljinig van het
Regeerin,gson’twerp un het algemeen te niogen ‘ver-
wijzen naar de bezwaren, in genoemd iartikel uiteen-
gezet.
Op twee punten, ‘die van meer belang zijn, is ‘door
de Regeering echter van het ontwerp der Staatscom-
missie afgeweken. Volgens het ontwerp ‘der Staats-
commi’ssi’e wordt aan den ‘huurder aanspraak op ver-
mindering van de huursom toegekend, wanneer ten-
gevolge v.an buitengewone
omstandigheden
de op-
brengst van het bedrijf
aanzienlijk minder
is geweest
dan hij ‘het aangaan ideir overeenkomst te venwachteii
was. De verhuurder heeft recht op rverhooging, wan-
neer ‘de tasten, die hem door psbliekreeh’teljke licha-
men zijn opgelegd wegens buitengewone werken, rwaar-
door het bedrijf gebaat werd,
aanzienlijk hooger
zijn
geweest en wanneer lcle opbrengst -van het bedrijf ten-
gevolge van een buitengewone
stijging
van den prijs
der voortbrengselen
aanzienlijk hooger iis
geweest,
dan ‘bij het aangaan ‘der overeenkomst te verwachten
was. Daarnev’ens was door idé Staatscommissie voor-
gesteld, ‘dat een verlaging of verhoog.ing van den
prijs van voortbrengselan ‘als (buitengewone •o,mstan-
digiheuud slechts in laanmerking kan komen, wanneer
bij algemeenen maatregel van bestuur verklaard is,
‘dat zulks in het algemeen belang wensehelijk is, of
niet strijidig met het ialgemeen ‘belang. Lae’tstgenoeuniide
bepaling ‘is door de Regeering iniet over’geuouxnen.
Terecht wo-rdt in ‘de Memorie van Toeidhting ‘gezegd,
dat het niet raadzaam
is,
dat ‘het ‘administratief gezag
zich méngt in d’e recihts’verhondi,ng ttusschen partijen.
Aan ‘het vereisihte lvan een al’gem’eenen maatregel van
(bestuur was bovendien nog het nadeel -verbonden, dat
de bealissing ‘daarover ‘ligt’ binnen den kring der
ijolitiek. Een onder politieken invloed genomen be-
slissing kan gemakkelijk den indruk vestigen, ‘dat
voor
r
v
e
r
h
oog
i
ng
of verlaging van ide pachtsom rede-
lij,ke ‘grond bes-baat en Idaardoorr in zekere mate pTae-
judicieeren over de te nemen
rechterlijke
beslissing.
Is door het achterwege laten van deze bepaling de
bevoegdlheiud tot het eise.hen van verlaging of -verhoo-
ging -vin de (Inuursoim ruimer geworden, aan dec
anderen ‘kant heeft ‘de Regeering in haar ontwerp
die bevoegdheid beperkt, door liet vere-ischte ‘te stel-
len ‘van een verumin,dering of vermeerdering van de
opbrengst van liet bedrijf of een ve’rmeer’dering van
dë lasten ‘met ten minste ‘een ‘derde, overeenkomstig
hetgeen bij het we)tsontwerp-Helsdin,gein was bepaald.
Ook deze wijziging is
ongetwijfeld
een verbetering en
kan aan een over en weer al te vaak gebruikmaken van de ‘verleende ‘bevoegdheden althans ‘eeni’ge beperkin-
gen opleggen.
Afgescheiden van bovengenoemde verbeteringen,
zijn eChter de bezwaren, in ibioven
g
genoemid nummer van
d’it weekblad vermeld, onverminderd
blijven
bestaan.
Wel verïe ‘van in ‘het pachtrecht de gewenschte verhe-
terin,ge’n te ‘brengen, is te verwachten, ‘dat dit on,t-
•werp alleen zal kunnen -leiden tot een verscherping van
de onderlinge verhoudingen en aanleiding zal kunnen
geven tot herhaaldelijke vorderingen over en weer
van pachter en verpachter met al de daaraan ver-
bonden bezwaren. R. H.
DE
Vos
VAN STEENWIJK.
‘s Grajven,’ha,ge, Febr. ’22.
DE INTERNATIONALE KAMER VAN
KOOPHANDEL IN 1921.
Bij d’en aanvang ‘van 1921 telde de Internationale
Kaimer van Koophandel 93 ‘werkende leden en 168
buitengewone leden. Zes landen, ‘te weten Amerika,. België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië en Neder-
land waren er hij aangesloten. Tegen ‘het einde van
het jâar was het aantal wei-kende leden gestegen tot
372 (d.w.uz. aanigesloten ,vereenigingen) en 472 bui-
tengewone leden (particulieren of handelsvennoot-
schappen) erdeeld over 25 verschillende landen.
Uit de navoigendi landen zijn nl. in ‘den loop -van
het jaar deden ‘tot ‘de Internationale Kamer toege-
treden:
Argntinië, Oostenrijk, Denemarken, Spanje,
Luxemburg, Polen, Zweden, Tsjeeho Siowakije, Zuid-
Afrika, Bulgarije, Costa Rica, Griekenland, Guato-
mal’a, ‘Haiti, Jipan, Portugal, Soudan, Zwitserland
en het Rijk der Se’rven, Croaten en Slowenen.
In de eerstgenoemde 8 landen is evenals .in Neder-
land een Nationale Organisatie als afdeeling van de
Internationale Kamer gevestigd, terwijl juist ‘dezer
dagen in Noorwegen een nationale afdeeling georga-
niseerd is, onder leiding van ibekende (bankiers aldaar.
Uit deze algemeene belangstelling blijkt wel, dat
het werk van de Internationale Kamer meer en meer
gewaa
r
dee
r
d: wordt; bankiers, ind,u.stri’eeien en koop-
lieden geven ‘zich rekenschap van de noodzakelijkheid
van een internationaal representatief lichaam, dat in
staat is een (beroep te ‘doen op de publieke opinie, dat
zijn stem
‘bij
de regieeringen kan ‘doen hoeren, voor het
verkrijgen van wijzigingen op wetgevend of admini-
stratief gebied, wanneer de ‘belangen van dan rwereld
–
handel hierom vragen, en dat tegeljkertijid aan de
zakenmenischen ‘der verschillende landen de gelegen-
hei’d biedt persoonlijk ‘over ‘de verschillende vraag-
stukken van ‘algemeen (belang, van gedachten te ‘wis-
selen en zoo mogelijk tot overeenstemming te geraken.
Het Secretariaat-Generaal van de Internationale
Kamer, volgt al’s leidraad voor ‘zijn werkzaamheden
de verschillende iresoluties, welke ‘op die Congressen, laa-bsteljk op dat te Londen, zijn aangenomen.
In verbând met dit Congres werden ,verschillen!dë
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
213
stuclie-comirnissies gevormd, welke grootendeels de
rapporten h
e
bb
en
voosibereid noodjig voor het Lcmdn.
sche Congres, gehouden in ‘den ‘zomer ‘vnu 1921. Ook
al heeft het L’on’d’eusche Congres wellicht nog niet
aanstonids tot groote resultaten geleid, zoo kunnen wij
ten opsichte van de te Londen gehouden besprekingen
do ‘woorden aanhalen van den heer Guy Einerson,
Vice-President van de Nationale Bank ‘van New
York, dat onder hun bijzonder aibutract uiterlijk een
zeer concrete werkelijkheid ‘schuil ging; of, zooals ‘de
heer Reynolds, Presdent van ‘den Raad van Bestuur
van de Continental and Commercial National Bank
‘van Chicago zich uitdrukte, dat dank zij de te Londen
gegeven gelegenheid tot aboluut vrije gedachtenwis-
seling, ‘zekere vooro-ordeelen, die tot nu toe op inter-
nationale zakenrelaties een nadeeligen invloed (bad-
den, verdwenen ‘zijn, welke ‘z.i. ‘zonder dit Congres
vermoedelijk nog zou-den bestaan.
Om de ‘vruchten van een dergelijk Congres niet
verloren ‘te laten gaan, was het noodzakelijk, dat het
tot stand gebrachte contact niet ‘verbroken werd. Te
dien einde werd besloten de voorloopige stu’dieoosn-
missies permanent te maken en hen zoo nordig vet.
der ‘te oompleteeren.
Voor Nederland konden de ‘des(betreffenle Corn-
missies, dank ‘zij do medewerking van verschillende
vooraanstaande deskundigen, als volgt ‘worden
SaRWP.-
gesteld: Commissie ,,Financiën: C. E. ter Meulen,
Amsterdam, Mr. H. L. de Beaufort,, Amsterdam. Sub-
Commissie ,,Dufbbele Belasrbing: Prof. Dr. ‘3. Ph.
Suyling, Utrecht, Dr. 0. L. Torley Duiwel, “s-Graven-
lange, Mr. A. W. Gerritzen, Amsterdam, J. B. J.
Peeters, ‘,s-Graventhage, Mr. J. E. Olarin,gboul-d,
‘s-Gravenhage. . Oc-nimissie ,,Product,ie”: Ir. F. H.
Pentener van Vlissingeos, Utrecht, S. A. Maas, s-Gra.
venhage. Sub-Commissie ,,Statistiek”: Ir. F. H. Pen-
tener van Vlissingen, S. A. Mans, Dr. H. W. Met-
horst,. ‘s-Gr’aiven’hage. Commissie ,,Distributie”: Pia.
‘von Hemert, Parijs, H. Rud. du Mosdh, Amster-
dam. Sub-Commissie voor de Bescherming van den
Indaistrieelen Eigendom: Dr. F. W. J. G. Snijder
van Wissekerke, ‘s-Gaiajvenhage, Mr. F. ‘Donker
Ourtius, ‘s-Gravenhage, Mr. J. E. Claringbould.
S-u!b-Oomimissie ,,Arbitrage”: Pia. von Hemert, Mr.
W. Nolen, Rotterdam. Sub-Commissie ,,Douane-
Regeling”: K. Loos, Rotterdam. Commissie ,,Verkeer
en Verkeersmiddelen”: H. Rud. du Mosch, Ph. von
Hemert, Mr. H. J. Knottenbelt, ‘Rotterdam. ‘Sub-Corn-
missie ,,I’nternatioinale Oegnossementen”: Mr. H. J.
Kn:obbenbelt, H. Rud. ‘da Mo.sch. Sub-Commissie
,,Scheepvaart”: Mr. H. J. Knottenbelt. Suib-Oomruis-
sie ,,Handel.stermen”: Ph. ‘von Hemert, H. Rud. du
:Mosch.
Het is ‘zeker te
rwenschen,
dat belanghebbenden bij
vraagstukken op het gdbied ‘dezer Commissies ‘zich
tot de leden daarvan wenden in de gevallen waarin
zich vr’agen voordoen, tot welker oplossing ‘de Inter-
nationale Kamer zal kunnen bijdragen. Ten ‘opzichte
van ‘handelsarbitrage is •de idesbetreffende interna-
tionale Commissie reedh n,utti’g werkzaam geweest.
Na ‘de verschillende stelsels van anbitrale rechtspraak,
welke thans ‘in ‘de verschillende landen ‘van kracht
zijn, te hebben bestudeerd, is ‘de Commissie er toe
overgegaan de mogelijkheid te onderzoeken om te ge.
raken tot miinnelijke schikking
van
conflicten op
internationaal laandelsgdbied, door tissschenkomst ‘van
de
Kamer.
Men tracht in groote lijnen een code voor inter-
nationale- han’deisarhirtrage samen te stellen, ‘waarbij
men rekening houdt met in bepaalde landen (bestaande
opvattingen of stelsel-s. Hoewel in sommige ‘landen
(zooals ht onze) ‘de ‘arbiters voor hun procedure
steun vinden in ‘de bestaande wetgeving, is zulks in
andere lanlden nog geenszins- liet geval, maar men doet
thans wat men kan om deze ‘moeilijkheid te ‘boven te
kom-en.
Hier ter plaatse behoeft zeker niet herinnerd te
woTdën:aan de werkzaamheden ‘van het Comité ,,M-ari-
van de ‘Interujationade Law Assodiatiio,n voor
d,e voorbereiding van de ,,Haigue Rules”, terwijF ‘de
Internationale Kamer ‘thans in ‘de ‘verschillende lan-
dekt werkzaam is om de algemeene toepassing ‘van die
Hague Rules te pro’pageeren.
Ten opzichte van de -invoering der Hague Rules
wordt eene in de verschillende wetgevingen opgeno-
men ‘uniforme ceg’nossementsregeling, niet in -de eerste
plaats geweuscht ‘geacht. Immers een -regeling (bij
onderlinge afspraak dor ‘de verschillende belang-heb-
benden vrijwillig op te nemen itt de cognosem-ents-
cl-a’usules, ‘wordt in verband’ met ‘de grootere soepel-
held, die
bij
een rzoo-danige regeling mogelijk is, ‘verre
geprofereerd’. Even’zo-o ‘tracht men er naar op andere
punten economische belangen fbij onderlinge interna-
tionale ‘afspraken ‘ook zonder tusschenkomst van de
nationale wetgevers tot overeenstemming te brengen
en in deze richting is wellicht de ‘voornaamste ‘taak
voor de Inter-nationale Kamer ‘weggelegd.
Daarnaast tracht het Secretariaat-Generaal der In-
ternationale Kamer naar vermogen te voldoen aan ‘de
vele aanvragen van particulieren, ‘die ‘ter zake van
handeisinlich.tingen een ‘beroep ‘op het S. G. doen.
In-dien men ‘daarbij in het ‘oog houdt, dat de Inter-
nationale Kamer ‘voor haar middelen. geheel aange-
wezen is op de vrijwillige bijdragen van particulieren,
van Vereenigingen en ‘van Kamers van Koophandel,
dan ‘ma:g zeker wel geconstateerd ‘worden, dat met de
beschikbare middelen gewoekerd -wordt. Geregeld
worden korte ‘brochures over verschillende onderwer-
pen gepubliceerd en ‘overzichten van den economi-
schen toestand in de verschillende
bij
de Interna-
tionale Kamer aangesloten landen, uitgegven en aan
‘de verschillende leden toegezonden.
Vollediigheid’shairve moge aan dit overzicht betref-
fende de werkzaamiheid van de Internationale Kamer van Koophandel nog enkele korte mededeelingen toe-
gevoegd worden (betreffende de ‘daarbij aangesloten
Ned-er’lands
–
c.he Organisatie zelve, welke 12 Februari 1921 werd opgericht en waarvan de statuten werden
goedgekeurd (bij Kon. Besluit van 20 Juni 1921
No. 42.
Terwijl het aantal aangesloten leden in Mei nog
‘bestond uit 33’vereenigingen of lichamen
;i’5
‘dit ge-
leidelijk uit 46 gestegen, in totaal vertegenwoor-
digende ruim 5000 leden, terwijl ‘bovendien achttien bekende particuliere ‘kooplieden of vennootschappen
op
–
het gebied van handel, scheepvaart en nijverheid
als buitengewoon lid ‘tot de Nederlandsche Organisa-
tie toetraden. Ook werden ernstige pogingen gedaan
om samenwerking van de zakenwereld in Ndd.-Indië
met de Internationale K. v. K. door siii’ddel van de
Ned’. Org. mogelijk te maken. Hoewel in dit epzic’ht
tot nu
–
toe nog geen ‘definitieve resultaten konden
worden bereikt, ‘bestaat toch de hoop dat, ondanks de
grooite mnomen-teele malaise in cultuur- en handels-
ondernemingen -in Ned.-Indië, de pogingen door een
tweetal vooraanstaande personen in de Ned.-Ind’isohe
zakenwereld gedaan, ten slotite ‘met een goeden uit-
slag zullen worden ‘bekroond. Op het te Londen ge-houden congres werd de Nederlandsche Organisatie
d-oor een delegatie van
–
18 personen vertegenwoordigd,
terwijl een zevental verbandelingen betrekking heb-
bende
Op
ten con-gres-se behandelde onderwerpen door
leden der Nederlandsche Organisatie werd! geputbli-
ceerd. Zij ‘betroffen ,,Cognossementen”, ,,Kost en
Vracht”, ,,Dubbele belastingen”, Oneerlijke concur-
rentie”, ,,Wederopbo,uiw in Noord-Frankrijk”, ,,B
raui
d
stocffenecenomie” en – ,,De economische ‘toestand in
Nederland”.
De verschillen-de ten Oon,gresse aangenomen resolu-
ties werden officieel, naar gelang van de onderwerpen
waar ze betrekking op haibben, ter kennis gebracht
van de ‘daarvoor in aanmerking komende Nederland-
sc.he autol’iteiten, in de eerste plaats van hunne
‘Excellentie de Ministers van Bijiitenitn-ds-che Zaken,
Handel en Nijverheid, Einanciën, Justitie, Ar’bedd en
Waterstaat
;
van den- Directeur der Ne4d-er-lan-dsche
214
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
Bank, ‘van den Directeur-Generaal der Nederlandsdhe
Spoorwegen, voorts van den Directeur van den 0e-
trooiraad, van den Directeur-Generaal van de Pos-
terijen en Telegrafie, ‘van den Directeur van het Cen-
traal Bureau voor den Statistiek en van verschillende
Secretarissen-Generaal, Directies en Af deelingen res-
soiteerende onder d’e hoofden van Departementen.
De Mini’s-ter van Financiën gaf in een schrijven,
dat verschillende beschouwingen bevatte onrbrent de
hem voorgelegde resoluties, blijk van zijn belatigstel-
Eng in het werk der Internationale Kamer. Ook en
kele andere autoriteiten deden op verschillende vijze
van hun belangstelling voor de hun rtoogezonden stuk-
ken blijken.
Niet onvermeld mag hier gelaten ,wor,den het ver-
lies dat de Nederlan-deohe Organisatie leed door het
aftreden van haar ‘bekwamen President Dr. Erversrijn
ter zake van zijn benoeming tot Harer Majesteits Ge-
zaait te Washington. Tot zijn opvolger werd in haar
Algemeene Vergadering van 21 Septemiber 1921 ‘be-
noeund de beer A. G. Kröller.
De -Nederlanidsehe Organisatie wordt ‘Uhans in het
bestuur der Int. K. v. K. vertegenwoordigd’ door haar
president, den heer A. G. Kröller, id’oor den President
der K. v. K. te Rotterdam, den heer De Monchy, door
een lid van ide K. v. K. te Ain’sterdajm, den ‘heer I)u
iJosh, voorts door den heer 0. E. ter Meulen, den
ontwerper van het p’ian ter Meulen en door den heer
Albert Spanjaard, Voorzitter van het Oenknaal In-
dustrieel Veribond, terwijl de president van ‘de Ned.
K. v. K.
te
Parijs, de heer Ven ‘Hemert als haar
commissaris geregeld in persoonlijke rvorbinding staat
met den Secretaris-Generaal, de Heer Ed’oua-rd
Dolléaus.
Het Secretariaat voor Nederland is gevestigd’ ten
bureele der Haagselie Kaimer van Koo,phaindel, Laan
van Meerdervoort 25.
De onizekere politieke factoren, die het jaar 1921
beheerachten, hebben stellig in -honge mate het wel-
siggien van den arbeid ‘op het gebied der internationale saimenwerking bij het oplossen van vraags-tu-kken be-
treffende het internationaal hain:d’elsverkeer belem-
mer.d. De heer M. 0. K. Da’vis, de ‘Secretaris van
de National Foreign Trakie Oourrcil te New York,
nieent echter, dat een keerp’unt in de tegenwoordi,ge
moeilijkheden voor handel en indvtrie zal lcu1nnen
komen, vanaf -het ‘oogenbiiik, dat unesi aan weerszijden
van ‘den Atlantischen Oceaan zijn. ‘gedragslijn weder
in overeensteniminig zal weten te brengen met de een-
voudige economische gr.ondwaarheden (Davis noemt
ze natuur,wetten). Ook M. 0. K. Davis ‘hamert dus
op het aanibeeld, waarop onze vooraanstaande ec’ouo-
misten nog bijna dagelijks ‘hameren.
Bij de ioprichting der Internationale Kamer van
Koophandel heeft ‘de gedachte voorgezeten, dat ‘bij de
volvoering van hare taak alleen de econ>mie en niet
de politiek tot leiïddraad zal strekken. Toch zal het
nauwe verband dat thans nog tusschen ‘de economische
vraagstukken en ‘die van politieken aard bestaat, nog
niet noo spoedig als wel gewenscht ware, verdwijnen,
maar het is juist de -taak van de leden der I. K. v. K.
tot het losser maken van 1dit ‘verband en het iji’tieinde-
lijk verdwijnen daarvan -naar beste krachten mede te
werken – –
De zucht om aan deze noodiottijge samenkoppeling
te ontkomen kan wel als de ‘voornaamste aanleiding
beschouwd worden, welke de I. K.
rv. K. tin het leven
heeft geroepen.
Het zal meer in het bijzonder de taak zijn van de
vertegenwoordigers van landen, die buiten den oorlog
zijn gebleven, om ‘de ;berei,king ‘van dit doel te rverge-inakkelij’ken, ‘ook al aal ‘de prac-tijk
soms
onivermijde
lijk medebrengen, dat dle oplossing van een -vraagstuk
van overwegend belang voor den inter-najtionalen han-
dcl, grenst aan- de oplosssing van een politiek vraag-
stuk. Er
zijn
echter -vele internationale Iha.ndelsvraag-
stukken op te lossen, ‘waarbij de satmenwerkiing uit-sluitend van praetisehen en weteuschnppeilijken aard
is. In deze richting is wellicht de voornaamste taak
voor de Internationale Kamer van Koophandel
weg-
gelegd.
J. E. C.
LONDENSCHE CORRESPONDENTIE.
De birvaenkindsche politieke toestand;
de oprichting van het Int erntionaal
Con.sortium.; het faillissement van de
City Equitable Trust Cy.; voorstellen
der regeering naar aanleiding van het
Geddes Report; moeilijkheden in de me-
taalnijverheid; ta.riefv erhoo ging in
Britsch-Indië.
Onze Londensche correspondent schrijft ons d.d.
4 Maart 1922: –
1 may be percniitted, 1 hope, this week to begin
witih a reference to t h e our -rent poli’tical
s it u
a t i en.
The internal quarretl between the two
wings of the Coaliuiion is likely to lead to the dis-
sol-ution erf the partnership and to reproduce en the
Right the conditions of an,archy ajt present ruling
betw’een the partjes of the Lef t. Here -is au element
of ancertainty ‘which is likely to reset somewhat
sharply on the economie siitu-ation. The great maas
of the populati’on bas -not yet expressed any decided
viesv: the results of recent p’oliticail )bye-eiections do not correspond with the resultis of the municipal elee-
tions at all. Hence any ‘precliction as to the ijm’m’ediate
future of politics is ‘difficult. 1f ive are to have fo’ur
competing partjes in -the State, something like a group
policy, in Parliamont is ine’vitaible. Assurning that -the
Rigbjt is succesful, we s’hall have the policy of -the
Geddes Axe app’lied to s’ocdal reform, the maintenance
of fairly h’eavy arinanients, p’ossibly an alliance vith
Fr’anc’e, stiffer Reparati’ons terms, and pro’tection. So
much at leest is dear. The deciding factors with the
eleotorate will Ibe imeanploynzent and economy, and
this is bounid’ to lead to electoral decisions en al’m,ost
purely class lines. At the nro,ment of ‘writing, the
sotution of the present trouibles is not in sigbit, het uinless a peace can be contrived within a relatively
short time, a new election, or at least, a change of
Government is certa,in. Stability, the greatest cd all economie needs at the moment, is tihus as far off as
ever.
Of all the high hopes assoctiated with Cannes, only
the p-r’omise co’nnected with the foundation of t h e
Inter na’tional F inanci’all S yn die ate
remain,s. The Genua Conference has ceased to attract
much attention except from those who have aljways
opiyosed it, and who see in the lopposition ‘of -the
French a sure means of killing the hope of a -recon-
cili’aîtion of the wliole of Europe. It is clearly seen
that ‘without the right to discuss Repara’tion’s and
withont the presence tof Russia, the Conference is
bo’u.nd to be almost piirely steile of resuits. The
resignation of Sir D. Dr’uimmon’d Fraser seem’s to ‘mark
the end of the atteanpt to popularise the Ter Meulen
sdilieme. There is lef t, ‘then, the plan, now officially
anno’unced, to fouind an International Corporation
with a capital of £ 2 rnillio’ns, twhic9i is to co-ordinato
the work of the Natinal Corporations, the ca-pital -of
wh’ich is in the aggregate £ 20 millions, of which
25 per cent ‘is ‘to be called up imimediately. Of this
cailed up capital, 10 per cent is to ‘be invested in the
International Corporation. France, Germnny, Italy,
Belgium are to ‘be the first subscribers, and the inter-
nartional corporation is to come into existence as s’oon
as tihree national corporations have been formed, and
the other corporaitions then also come into heing. -Hol-
land, A’merica, Japan, -Den’mark, Switzerland, and
Ozecho-Slovakia are to be invited to participate. But
now comes -the sting: the corporatii’onis shoiild not, in
-the iopinion ‘of the delegates to the organising oom-
mititee, do business rwith any country which ‘dioes not
recognise all public ddbts, past and present, with
compensation for fa.ilure to restore seized -or withheld
property; which bas not an impartial legal system
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
215
and whrioh does not giive securi’ty for trade. This is
olyvionsly aimed at Russia. The Ruissian prdblem
therefore remamns where it rwals, •u,nless the whoie)’cxf
these cond.itions are suibscribed to by the Soviet
Government.
The City Equit:a’ble smash continued to
attr.act attention, largely (because the prestige of
British insnr.ance ‘is held to be nvolvecl. It is now
frnon that the last balance shee.t did not reveal the
true position of the oompany’s affairs and it is even
said that some ef the supiyosed :asse’ts in the shape of
si]a,res are not in the hands of the company at all.
At the meeting in connection with Ellis & Co.’s
affairs, a singular position was diisclosed. Mr.
Bevan, the senior partner, seems to have committed his partners to vast transactions without their know-
ledge and nfter having pr’omised as long age as 1920
to refrain from such acts in the future. 11e aplieaTs
to have been •dep.rived of ‘his partnersbip early in
February of thds year ‘by the other mamibers ‘of the
firm, and the legal position r.esu]iting is by no mean.s
dear. Altogether, it ‘must ‘be said that recent puiblic
appearances ‘of pro’miiment City men is hardly cal-
ciilated to raise the prestige of the City in the ‘minjd’s
of the generahity. ‘Only the other day, we had the ‘case
of Sperli.ng’s deal’s w.ith the great fiTm of Bald’wi.n,
unhich, on ‘bei’ug thresh’od out in the Counts, .led to
some caustic rem arka by the judge as to the Jiajbits
of the lights of the financial world. Phè
cüe
of Mr.
Bevan i’s of course simple. 11e floabed ‘witih the risung
tide ‘of prices into a position ‘of great rwealth, and the
ebhin.g tide of deflation h’as swept him away. The
spectacle of the police claasing this man ‘through
Eiu’ope is ‘hardly an edifying one, and will ‘do the
City no goed with the Labour Party.
The Government has now aaiuounced án ‘detail ‘the
policy it intands to f’ollow in pursuing the recom-
anendations ‘of the Ge’ddes Repor t. Sir Rbert
Home’s speec’h was at times the i’everse of dear, bui. the ‘net resul t is as foliows. The Departmnn’ts them-
selves proposod cuts nm’ountin.g to £ 75
millions.
The
Geddes Oo’nmittee recommended £ 86% millions more,
and’ in ad’ditioa, a ±’urther amonnt which ‘was to result
from the Washington Conference economies. These
may be taken nt £ 11 millions. Now among the £ 86 millions, were ‘unspecified econ’omies to the extent
of £ 15 ‘m’ihions, so that definite ec’onmies ‘only
amountod to £ 71 miLlions. The Go’veroament is prepar-
od to economise to the extent of £ 64 imilhons, in-
clu’ding the £ 11 millions under the head of Washing-ton. Witliorut these, thero is a net saving of £ 53 nijl-lions, a ‘difference ‘of £ 18 miJlions. Thijs ‘diffeTence
is largely diie to the fact that in’steacl of ecolnomisung
to the exten’t ‘of
‘ £ 18 millions ‘on EcLucation, the
Government propioses to confine the educationiad
‘savings, at any ra.te imnaediately, to the
G
um of £ 62
miLlions. In detail, the c’oniparative position is as
follosvs:
Proposas
PropoaaIs
Gedldes
Government
mille.
msi,Ll,s.
Education
…………..
£ 18
£ 6,5
Nswy
……………….
21
1
,10
Army
……………….
..22,5
,, 17
Aiir
………………..
…
5,5
3
Laibour
……………..
NH.
8
Uea.ltlh
……………..
..
2,1
2,1
Pensions
…………….
..6,0
6,0
Trade
………………
..
0,538
0,495
Agriculture ………….
0,855
0,642
Police end prisons …… ..
1,595
,, 1,253
ThircI
‘Report ………….
8.750
8,5
Art additiouial ecoinomy of £ 8 ‘millions in the La’bour
Group ‘thus en.ables the Governimei]’t to tonserve a
larger naval expendiiture without departing toc lar-
gely from the spirit of the Geddes Oommittee. Corn-
paring the actual expenditure of this current finan-
cial year witli the expenditure imder the Gov’ern-
m’ent’s linairtod prograimme, tJhere ‘will ‘be a saviing of
1181 millions to the Exchequer, a figure arrived ait
by ineluding Suppiementary Estimates in this ,year’s
total. But the acm whio.h the Government propo$es to
save immedtiately is loss iby £ 10 millions than the total
sa’vings natm’od above, that is, out of the ipossible £ 64
millions which it is proposed to save, only £ 54 mil-
lions will figure in the Budget immediately. This was
decfended on the p.erfectly correct grounds that to
make the rihoie of ‘Like savin’gs at lonce effective was
administratively lout of the questio’n.
On the whole, it must be a.greed that the Govemn-
mont bas acted couragou’sly thoi.igJi of course the
Press is not satisfied. But the dbate revealed a sharp
divergonce of opinion, even wiijthin the ranks of the
ministerial group, between the acLvocates of reduction
of armaments and the supporters of oducation’al cuts.
The loppGsition of the rwomen electorate to the pro-
posal to exelude all children ‘under six from the
schools Jias played au important part in recent bye-
elections, and no doubt caused this part of the pro-
gramme to be dropped. The fear of fUTther electorai
consequences if the pay of teachers rwere iinmediately
cut, no ‘douibt caused a revision of this part iof ‘the
plan. But the proposal to make teachers pensions
contributory was adiopted, aard what is from the ‘edu-
cationai poiuit of view uio
not adopted outright, is accepted in principle.
In the Lahour iworid, t h e t r io u bio in ‘the E n-
g i ii e e r ing T r ad e has ,njojw been adcled to by
the issue of art ultimatiumm ‘to the workers tin the ship-
building trades, rwhere ‘the enaployers now state themir
definite inrtentio’n of .introd’ucin.’g a ‘drastic out, in
spite that the mens union’s have rejected their piopo-
sals by large majori’ties. The empioyer’s oase is that
unLhess .wages are roduced the whole of the sdiipyards
of ithe country must close cLown. Eiven at the present
moment, only at 25 per cent of the erths in the
country is work proceedin’g. The fact that the cm-
pioyers have taken up this attiiitude at the moment
when a bek-out is throatened tin au allied trarde lends
some colour to the view that the v&ao1e affair is a
pre-meditated attack on the unmions ait a moment when
these are unable ‘to resist. The Min’istry of Labour
has
The Engineering Tra’des are in fact thoroug1hJy
rouned. The Federatiomu lof British Industries, the
President of twihich thais year is ‘an engineer, is rtb a
consmideraible extent influenced by the pessirnism in
these quartors. Economy is no douibt a very desirable
thin’g, but the recommendations of the F. B. I. are
impossible of attaminimenit. Wihat is ‘denaatucLedi is a
21-
cut in like Ineome Tax and the abolitijon of the Oor-
por:atiions Tax. 1f the Governimesit caninot make ends
meet, it shouki borrow to meelt the defecit. The only
result would be that there would be more outcries at
the Government borriowîin.g, and eo it is hoped, f.urther
econ’omies ‘will ho forced en the country. But the
problenas of economy aTe not quite eo simple as this. The troulbie with the engineering trade is siimply that
owing to ‘Like war ‘deniands, there ds far more equip-
ment in the rtrad’e than cao find pilofitaibbe cmploy-
•ment now that the war is over. The ac]ditiional plant
installed during the ‘war ought to have heen written
dow’n during the war. Wdieie this baas not been done.
naturally there is au orutery about excessive taxation.
But ee long as the course of world trade is as depress-
ed as nt ‘present, it is difficult to one how a redu.c-
tion of taxatiom here is going ‘to provide orders in
other countries.
Trade en ‘the whoie is en the nienci, ‘and the exports
of coal are even leamd±ng to a shiortage in certain dis-
tricts, or at least, would ‘do so, w’ere trade in ‘other
rospeots inormal. But the cotton industry bas to face
another blow in the shape of in c r e a s e d d u t i es
i n 1 n di a. Import duties are to rise from 11 to 15 per cent, and there is to be new cluty of 5 per cent
en yamms, whi}st the iaitemnal excise dumty is
ouly
to
rise to 7 from 3% per cent. It is true that other
216
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
tradee, such as the Iran nd Steel Trades, have also
to face new Inclian taxaitio,n. Having regard to the
present ‘tone of Indian opioiion, resistance tis djmpos-
silbie, but the news will not do much to cheer ‘up an industry which has suffered very seveTely in recent
years. Mearuw-hile, unemployinent feil from 1.890.000
persons en Feb. 14 -to 1.861.000 en Feb. 21. The
toitaj reduction un the six weeks ending en that date
was 72.500. At this rate of reductiotnit will take a
pretty long time bedore empioyment can be described
as ruormn1 again.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opibrengst der Rijksmidclelen over de
maand Januari 1922, vergeleken met de overeen!kom-
stige cijfers van Januari 1921.
De oorlogswinst- en verdedigingbelastingen brach-
ten tot dusver in totaal op
f
1.026.127.178, waarvan
f
755.584.960 op rekening komt van eerstgenoemde
heffing.
Met inbegrip van de opcenten ten behoeve -van het
leeningsfends – behalve die op den sui-keraccijns,
welke geen verrziwaring van belastingdruk medebrac.h-
ten – is in totaal eene som van
f
1.263.189.933 ont-
vangen uit belastingheffing, die tharen grond vindt
in de buitengewone omstandigheden.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
33.398.453 op tegen
f
31.333.652 in Januari
1921 en ‘vertoonen mitsdien eenen vooruitgang van
f
2.064.801. De totale opbrengst in de efgeloopen
maand bleef
f
2.401.630 ten achter bij de raiming,
waar’bij echter dient opgemerkt, dat de raming voor
1922
is
gebaseerd
op
een 20 milliioen hoogere op-
brengst der Suocessiebelasting, welke, in verband met
den datum -van inwerkingtreding dier wet en de ter-
unijnen van betaling in ‘de cijfers van Januari nog niet
tot uitt!ng kwam.
• In vergelijking met Januari 1921 vertoonden in
Januari 1922 vooral de -gr.ondbelastingi, de inkomsten-
belasting, de verrnogeiisbelasting, de accijns op sui-
•ker, de wijn- en ‘bieraccijns, de rechten op den invoer,
de loodsgelden en het recht op de
mijnen
een hooger
opbrengstcijfer.
Daarentegen brachten minder op de personeele be-
lasting, de dividend- en tantièmebelasting, de zou-t-
en geslach-tsaccijns, de zegel- en registratierechten.
Ten gevolge van het inhalen van achterstand bij
liet opmaken der kohieren was de opbrengst der grond-
belasting
f
239.834 honger dan in de o’v’ereenkomsti-ge
maand van 1921 (de vorige maand bedroeg de
min-
dere opbrengst
f
125.007). Om deae1de reden wijst
de inkomstenbelasting een hoogere opbrengst van
f
3.213.828 aan.
Evenals de vorige maand bleef de bate uit de divi-
•dend- en tan.tièmebelasting een v-rij belangrijk bedrag
beneden de opbrengst in de overeen’komstige maaiiid
rvan het vorig jaar; de maand December 1921 wees
een teruggang aan van
f
813.735 in vergelijking met
December 1920, terwijl de mindere opbrengst in
Januari 1922
f
1.292.605 bedraagt.
Hiervoor is geen bepaalde reden aan te wijzen, even-
min als voor de hoogere opbrengst ‘van de vermogens-belasting
(f
100.306).
De suikeraccijns wijst
eene
hoogere opbrengst van
f
1.544.076 aan, hetgeen waarsehijulijk verklaard moet
worden uit het feit, dat de tusschenihande.l rsich van
voorraden heeft voorzien in de
verwachting,
dat de
suikerprijzen zullen rijzen.
Ook deze maand heeft -de wijnaccijns weder ruim ge-
vloeid, een bedrag ‘van
f
84.744 tegenover een bedrag van
f
40.065 in Januari 1921. De hooge gedistilleerd-
accijns bevordert ‘het gebruik -van wijn en bier. De
bieraccijns bracht dan -ook deze maand
f
81.931 meer
op dan in Januari 1921.
Tegenover den vooruitgang bij de bovengenoemde
accijnzen valt een verdere ‘teruggang bij rzout- en ge-
eiachjtsaccijns te coustateeren. Om dezelfde redenen als
vorige maanden (invoer van gerafifueerd zout, dalen-
de veeprijzen en invoer ‘van ‘b’uitenlandsch rvleescli) is
de vermindering respectievelijk
f
39.515 en
f
311.045.
Onder den
invloed:
van de algemeene depressie -ver-
toonen de zegel- en registratierecliten weder een ster-
ken achteruitgang. De verschillen in opbrengst ‘bedra-
gen otiderscheidenlijk
f
288.295 en
f
1.573.220.
– De verdubbeling der waarborgrechten, ingegaan
1 December j.l., ‘had tengevolge, dat de belasting op gouden en nilveren werken
f
15.170 meer opbradht. Tegenover den teruggang
vkn
invoerrechten en sta-
ti’stidkrecditen, die de laatste maan-den werd geconsta-
teerd, ‘valt deze maand voor beide reehteu eene meer-
dere opbrengst aan -te ‘wijzen. Voor de rechten op den
invoer bedroeg ‘de meerdere opbrengst
f
324.227, voor
de statistiekrechten
f
969. Het zou
–
v’oorbarig zijn deze
meerdere opbrengsten aan te -mer’hen als een bewijs
van de ‘verbetering van onzen econoanischen toestand.
De -toename van de opbrengst der loodsgelden was
over Januari 1922 in
-vergelijking
met Januari 1921
weder gering
(f
22.533. De vorige maand bedroeg de hoogere opbrengst f22.087).
Van de hoogere opbrengst van ‘het recht op de mij-
nen, f68.521 in Januari 1922 tegen
f
4.106 in
Januari 1921, is de juiste oorzaak niet bekend.
AANTEEKENINGEN.
De a.rb e i d s t
ij
d in de
Daitsche en in de
Nederla,ndsche
industrie.
– Tot den. Mi-
nijs-ter
van
Arbeid werd dezer dagen het volgende
adres gericht: –
De besturen der zes centrale werkgeversorganisaties: de Algemeene R. K. Werkgeversvereeniging, het R. K.
Verbond
–
van
Werkgeversvakwereenigingen, het Verbond
van Nederlandsche Fabrikantenwereenii.gingen, ide Vereeni-
ging ,,Cent.raad Overleg” voor Werkgeversbonden in Arbeids-
zaken, de Vereeniging van Christelijke Werkgevers en
Groothandelaren in Nederland en ‘de Vereeniging van
Nederlaindsche Werkgevers, nemen de ‘vrijheid zich tot Uwe
Excellentie te wenden naar aanleidiing van het Rnppont
van de Commissie ‘van Onderzoek naar den arbeidstijd in
ar Duitschc iuiii,-trie.
Uit dit rapport blijkt immers duidelijk, dat de Du.ibsche
Arbeidswet minder hezwarenzi voor het bedrijfsleven is dan
de Nederlaudsehe.
Zoo wijzen wij er in de eerste plaats op, dat in Duitsoh-
land als wettelijke norm de 48-urige week geldt, terwijl
onze Arbeidswet als regel
de 45-urige arheidsweek voor-
schrijft. Weliiswaar immers is aan versehillende takken van
nijveilheid een langere arbeidsduur idan 45 uren per week
toegestaan, ‘maar dit is en blijft toch steeds volgens het
systeem onzer Wet een
overgangs-toestand.
Een werktijd
van 48 uren per week wordt bij ons dus verleend hij twijze
‘van ‘uitstel van executie
;
de takken van nijverheid, welke daarvan genieten, blijft het gevaar bedreigen, dat ook zij binnen korter of langer tijd tot de 45-urige week worden
gedwongen met ‘alle voor -hen en voor ons land nocdlottige
gevolgen daarvan.
Dan mogen in Duiitsohiaind de conbinubedriijven, die op
Zondag moeten doorwerken, eene gemiddelde 56-urige werk-
week invoeren, waardoor het vormen ‘van een
volledig drie-
ploegenstelsel mogelijk is.
In Nederland echter schrijft !de Wet aan zulke con’binu-
bedrijven een oierpioegenstelse.l voor, ter-wijl, dank zij een
slechte tot October a.s. geiclenden orvergangsmaaitrigal, voor
de overgroote meerderheid der volledig contitnuwerkende
fabrieken een
noi
maar
galeeltelijk
driepioeg-ttesel is
toegestaan.
Nadhtarbeiid van mannelijke rvolwassen arbeiders ‘is iin
Duitsdklanid niet rver,boden. In -Nederland echter kan zulk een naohtaulbeid alleen bij uitzondering worden toegestaan.
Daardoor is ook de -vorming van een drieploegenstelsel met
zulke arbeiders in Duitsekland niet zooals in Nederland
heperikt tot enkele door de Overheid aangewezen bedrijven
of onder-nensi:ngen, ‘maar kunnen alle ondernemingen of be-
drijven, die -daaraan bekoefte hebben, tot het vormen van
-zulk een drieploegenstelsel overgaan.
In het algemeen ontbreekt In Disibscliluid de In ons land
voor het bedrijfsleven zoo belemmerende bepaling, dat niet
gewerkt mag worden tussohen 6 uur ‘s avonds en 7 uur
‘s
ochtends. Alleen een ‘verbod
‘van
nachtarbeid voor vrou-
wen en jeugdige personen beneden de 16 jaar is ingevoerd.
Treffend is dan ook, dat in Duiitsdhjlaud steeds met alle
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
217
arbeiders boven de 16 jaren in twee ploegen van
7Y
di
8
uur elk gewerkt kan worden, wanneer ‘het bédrijf of de
onderneming daaraan behoefte heeft. In Nederland lis ‘van
zulk eene vrijheid geen sprake.
De vrije Zaterdaigmdcia,g iis ‘in Ducitsohiand niet w.elite-
lijk voorgeschreven en hoewel wij gaarne erkennen, dat de
overgroote meerderheid der Nederlandiadhe ondernemingen
op het behoud van den vrijen Zaterdagmiddag prijs stelt,
mag niet voorbij worden gezien, dat ‘de strenge wettelijke
regelinig, die onze Arbeidswet
op
dit stuk heeft, menigmaal
zeer bezwarend werkt.
De regeling van het overwerk is in Duiischiand op ver-
solzillenide pu.nten beduidend leniger dan in Nederland. Zoo
wijzen wij op de interpretatie van het begrip Notstaind.s-
file en op de 5de co’ielusie van liet ra,ppc>rt, ‘waar wij on.
lezen, dat de practijk van de Duitsche Wet ten aanzien
van overwerk van beperkten omcv’ang, lat zoader het
beginsel van den 8-urendag aan te tasten, een vlotte be-
drjfsleidirig zeer kan bevorderen, voor diie bedrijfsleiding
gunstiger is dan de Neden1acndishe. Ook werd iin het ra
4
pport geco.nstateend dat rvoor buiten-
landhe orders seer b’ereidswillig overwerlovergunniiiigen
worden afgegeven. En tenslotte moeten wij er nog de aan-
dacht van tJwe Excellentie op vestigen, kist de ‘Commissie
eenparig ‘tot de slotsom is gekomen, dat de adiuziniistratieve
bemoelingen, welke de Duiitsohe verordening
op
den arbeids-
duur eisokt, eenvoudiger zijn dan ‘de Nederlandsche en dit ook zullen blijven na eventueeile aannelniug van liet Duit-
sche Ontwerp Arheidswet.
Wij meenen, idat wij derhalve in den aanlief van dit
schrijven niet teveel hebben gezegd, toen wij Uwe Excel-
lentie er oprierkzaam op maakten, dat uit het rapport, dat
wij hier bespreken, duidelijk blijkt, ‘dat ide Duitsdhe Arbeids-
vet minder bezwarend ‘voor ‘het bedrijfsleven is idau de
Nederla.ndsehe. Aanigeziien het nu een feit is, dat op het
oogenbliik de Nederlandsche industrie reeds uit anderen
hoofde slechts uiterst moeilijk de concurrentie kan vol-
houden, .xneenen ‘wij, dat ‘de Nederianlsohe Wetgever zich
moet onthouden van alles, wat die concurrentie nog verder
zon bemoeilijken.
Namens vrijwel ‘de geheele Nederlanidsohe industrie,
vragen wij dan ook LJwe Excellentie met dan meesten na-
druk, dat hij spoedig eene herziening der Arbeidswet bevor-
dert, waardoor de wettelijke regeling van de arbeids- en
rusttijden veel minder beawar.end voor de Nederlandsahe
nijverheid wordt, dan zij nu is.
Handeispolitieli,e vraagstukken in
Z
W
e ci e n. 19 2 0-1 9
2
1. –
In ‘den herfst ‘van 1020
kreeg het tariefvraagst’uk in Zweden door de inzet-
tende malaise een nieuwe actualiteit. Resoluties, aan-
dringende op reguleering ‘van den import op een of
andere manier of op een aanzienlijke verhooging van
de inis’o’errechten, ‘werden voortdurend door vertegen-
woordigers van de getroffen in’diustrieën aangenomen.
Over het ‘algemeen ‘werd een verdrievoudiiiging ‘van
de rechten voorgesteld op gronki, dat ‘waar toentertijd
de ‘waarde van het geld gedaald was tot ongeveer een
derde, de heffingen maar het gewicht evenredig
nioes-
ten ‘worden verhoogd, om tot dezelfde bescihenmiug te
komen als v66r den oorlog.
De Economische Raad Ibracht einid 1920 een ‘kort
rapport uit betreffende deze ‘kwestie en gaf in over-
weging naar den toestand der industrie een onder-
zoek in te stellen.
1)
Deze lenquéte, gehouden door een speciale commissie, ‘bijgestaan door de TaTieven Oom.
missie, had tot resultaat een voorstel ‘van de Regee-
ring op 30 April 1921, om de invoerrechten voor een
groot aantal inidiustri’eele producten tijdelijk te ver-
hoogen, ‘b.v. voor meubelen, m’anden, borstels behang-
selpapier, ‘garens, geweven faibricaten, wollen en ka-
toenen tgoederen, coiifecVie, porselein en glaswerk,
ij:zer- en ‘staalwaren, ‘machinerieën ena., muziekinstru-
menten en weegschalen. Men stelde ‘voor, ongeveer
500 heffingen naar het gewicht met 100 pOt. en eenige
heffingen naar de waarde met 30 pOt. ‘te ‘verhoogen.
Het voorstel van de Regeering ‘werd evenwel na uit-
voerige besprekingen tenslotte door den Rijksdaig iver-
werpen. Een voorstel, bij de opening van den Rijksda’g
gedaan, om de rechten op koffie te verhoogen, ‘was
1)
Zie het nummer van
9
Februari
1921.
In den herfst
van
1921
werd de Economische Raad door de ‘huidige Re-
geering opgeheven.
reefs verworpen.
1)
Spoedig echter werden ‘de beihoef-
ten van de schatkist dringend en aan ‘liet eind van
de ‘zitting was het n’ocdizakelijk eeniige rechten te ver-
hoogen of te vertwee- of drievoudigen. Men ‘verwacht-
te hieruit een jaar]ijksclie opbrengst van .3 unfflioen
kronen.
– De eeniige ‘besci ermende rechten, in 1921 in Zweden
verhoogd, zijn die op tarwe en rogge, zvaar!bij een
slidiing scale wordt toegepast.
• – De Tarieven Oocmimissie werd echter door de Re-
geering aange’zociht een .verider, uitgdbreid onderzoek
in te stellen, naaT wat zou kunnen worden gedaan
om de getroffen industrieën te helpen. In dit ver-
band moesten eveneens ‘vragen van geldpolitiek onder
de bogen worden gezien. Men verzocht, de commissie
speciaal ‘rapport ‘uit te brengen over een regeling van de vrachten, regeerin.gsopdrachten om de industrieën
aan liet werk te houden, de mogelijkheid en wensche-
lijkheid differentieele rechten te heffen van goederen
uit landen met abnormaal lage valuta, ena.
Slechts over het laatste onderwerp is onlangs een
rapport verschenen. Het is vergezeld ‘van, een belang-
wekkend, wetenschappelijk onderzoek door Professor
D. Daividson. De commissie verklaert, dat oiider de
huidige omstandigheden differentieele rechten ‘in
Zweden, ter bescherming van industrie en landbouw,
niet kunnen worden aanbevolen.
i) Dit ‘had een gedeeltelijke kahinetiscrisis ‘tengevolge.
Baron L. de Geer werd opgevolgd door Gouverneur 0. v.
Sydow als Premier (beiden gematfgd liberaal). De herfst-
verkiezingen van
1921
brachten het socialistische kabinet
Brrantin,g aan het bewinid.
BOEKAANKONDIGING.
ORGANISATIE VAN HET PERMANENTE HOF
VAN INTERNATIONALE JUSTITiE.
Jean Moreltet,
L’Organisation de la
Oour permanente ida Justice Interna-
tionale, A. Pedone, Paris 1921.
In dezen tijd van groote ‘belangstelling voor liet
genoemde Hof is het niet ondienstig ‘te wijzen op liet
werk, welks titel hierboven vermeld staat. In dezen
met veel zong s’arnen’gesteliden arbeid lan men vinden
hetgeen ‘van belang’ is voor de kennis ‘van de moeilijk-
heden, ‘die zich hebben voorgedaan bij de
inrichting
van het Hof. Over ida beide andere oniderdeelen van
het ‘grootsche probleem: de
bevoegdheid
van de
wereldrecihtbank en den gang van haar
procedure
treft
men in deze verhandeling geen uitgeibreide medeclee-
liizgein ‘aan. Het is wel jammer, dat deze interessante
onderwerpen niet tevens een behandeling hebben ge-
vonden. Het publiek had ‘dak een volledig werk over
het statuut ‘van het nieuwe Rof tot voorlichting ge-
had. Maar men moet reeds ‘dankbaar zijn voor het
hier gebodene, al is liet fmag’men-tiar.isch.
Het werk bevat geen dorre opsomming van meenin-gen en feiten; het is frisdh en on’derhou’den’d geschre-
ven. Oi-itiek spaart de auteur niet. Riervan een paar
voorbeelden.
Gelijk ‘bekend, bestaat het Eocf uit elf gewone en
vier plaatsvervangende rechters. De instelling van
‘deze laatste categorie acht de schrijver weinig ge-
sl’aaigd. Ze lévert moeilijkheden op ten aanzien van ida
wedid’en en de inconipatijbiiteiten. Vooral het aanleg-
gen van tiweeërlei maatstaf bij dci onrvereenigbaarlieid
van betrclkkingen wordt een ernistige fout geacht.
Ook vreest hij, dat de staten, die slechits een rechter-
p’laactsvervan.ger in het Hof kregen, een ,,sen-
timent ‘de légère infdri’orité” zullen hhben tegenover
de andere Staten, die zoo gelukkig waren een onder-
daan al’s rechter te zien aangewezen. ,,Pourquoi mnsti-
,,tuer une ciasse de maigistrats dont le prestige risque
,,d’être, en fait, inférieur â celui des magistrats de
,,l’autre classe?” De eenige reden van de instelling
der juges suppléants ligt volgens den schrijver in het
nut om op deze wijze juristen op ‘te leiden bijzonder
geschikt voor de vervuiling van liet reeliteraasbt. Dit
218
ECÖNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
argument lijkt niet erg stevig. Immers, afgescheiden
van de vraag, of de plaatsvorvangers wel veel aan de
zittingeii zullen deelnemen, is door de gecompliceerde
wijze van benoeming alle waarbocg aanwezig, dat ‘de
reohter,s-plaatsvervangers in aanzien en bekwaamheid
niet onderdoen voor da gewone rechters en dus even
geschikt voor hun aimlbt zullen
zijn.
Met den auteur
kan ik het nut von liet reehter-‘plaatsvervaigersehap
niet inzien. In plaats rvian elf rechters en vier -plaats-
vervangers had men liet -Hof uit vijftien rechters kun-
nen samenstellen.
Enkel de president en de grif-iier moeten in den
Haag -wonen. De schrijver had liever gezien, dat deze
eisdh van verplichte woonplaats voor alle rechters
geschreven was, om te ,,00ncr&tiser la pernranence diu
nouveau trihunal”. Dit zou’de ‘niet het -oog op de -pac-
tijk toch te veel geverd zijn,
–
te meer, -waar de auteur
zelf te kennen geeft, dat de weikzanmlieid. van liet
Hof in de eerste jaren ,,asseiz -rédjui’te” zal zijn.
Ten aanzien van de fbepafing, dat de personen ge-roepen om deel uit te maken van het -Hof niet alleen iridivijdiueel aan de gestede vereischten van aanzien
en bekwaamiheid moeten voldoen, maar ook gezamen-
lijk de igroote vormen der ‘beschaving en de voornaaim-
ate rec-h-tssy-s-temen van de wereld moeten vertegen-
woordigen, merkt de -heer Morellet bp,
-dat de vermel-
ding van ide ,,granidtes formes de ci’v-ilisation” over-
bodig is, daar ‘de ,,représentation des principsu.x
.système.s jurildiques entraîne nécessairemen-t celle
das grandesformes de civilisatdon et -réciproguement”. Hij wijst er -op, hoe een der -ontwerpen op dit punt een
meer preciese bepaling inhield door vermelding van
het aantal Biaropeanen, Amerikanen en Aziaiten, die in
het internationale Hof zouden moeten zitting nemen.
Mij -dunkt de vaagheiid van art. 9 van het Statuut,
hetiwelk deze -aanigelegenlhei’d regelt, is een groots
deuigki van deze regeling.
De belangrijke kwesties, -waar-over diepgaand ver-
schil van meening heeft geheerscht, rsooals o.a. de
vraag, -hoe in vacatures moet worden vorzien (zit-
tinig nemen van den nieuw gekozene voor volle negen
jaren of slechts voor de nog niet geëindigde uittings-
periode van -zijn voorganger), lof ‘wraking van rechters
toegelaten mag worden, of een eigen onderid-aan van
de -gedingiv;oereide partijen -aan de zitting moet deel-
nemen, worden keurig toegelicht en beschreven.
Hier en daar tr-of ik een kleine feil aan. Slechts
één er van geeft me aaniletijding een opmerking te
maken. Bij de vermelding van de summiere pr-oce-
-dure vergelijkt de schrijver deze met liet référé. Ten
onrechte. De beslissingen als
-bij
voorraad gewezen bij
liet iréféré brengen geen nadeel toe aan de zaak
ten p-rincipale,
terwijl
–
het hier juist om besi-issin-
en ‘ten princi-pale te doen is. Het .rec-htskarakter
van het référé en van -deze verkorte procedjuire is ge-heel anders. Iii verband met het ‘hier opgemerkte lw-il ik er op -wijzen, dat de officieele rvertalinjg in Staats-
blad 1921 No. 1049 van de -uitdrukking ,,procédure
sonsmaisr&’ in ,,kort geding” -in de artikelen 29 en 30
van het Statuut niet gelukkig is. ,,Kort geding” -is
nu eenmiaal -synoniem mat ,,référé”, z-oodait idt Nader-
landsche uitdrukking niet weer-geeft wat de Franadho
(en- ook ide Engelsche) tterm inhoudt. ,,Sumimiere
proceduze” bad moeten zijn gchezig-d.
Moge het helder geschreven ihok van dan beer
Moretlet
d’oor velen, dlie zich voor ‘het nieuwe Hof
interesseeren, ter hand worden genomen.
Amsterdam, Fbr-uari 1922.
PH. KLEINTJES.
INGEZONDEN STUKKEN.
DE THEEMA.RKT EN DE COLONIAL PEEFE-
RENCE ACT.
Zeer Geadhrte Redactie,
– Met ‘belang-stelling las- ik in het – numimer van
15 – Fetbru’ari ji. -de besdhou’wing van uw -med’swer-
ker over den invloed -van de -Colonial Pi-eference
Act op ide -marktp-rijzen van de NederL – Indische
Thee en opde Am-stesdamsehe th-eemarkt, met welke
besciioru’wiing -ik het echter niet geheel -eens ben.
Hot is waar, dat de Lonidenscihe tth-eenotsecingen
toonaangevend zijn voor id:e wereld, oimidat van die
ge-
liede -voor den expoat besobiilkihare theepi-oziuctie
(Ghana met modeger-eikend) ruim de -helft in Enge-
land wordt yea-,bir,ujiilct. – –
Het is -ook -zeer waarschijnlijk, dat de kooper-s op
-de rved1mgen in Am-stendani -met de positie van Jaiva-
thee op de Londeazsdhe markt rekening houden en
teacihten de thdd tot idanrzelden o-f ‘laigeirein prijs te
lcoophn ‘dan de uit Lonlden gesetinlcle noteeringen. In-
dien -zij hierin slagen (en uw nzodelwlewker neemt
–
dat
aan, oftahiooni de grafiek van de Ver.
IVIOOi-
-de Thee-
cultuur
tamelijk
-gro:o-te verschillen aangoef t voor het
aas 1920) dan moeten ‘zij voor den banidel op -ander-ei
Eusupsesche lainidien aatnimerkeljk ,,’koniknrenzfaihn,g.
zijn dan ide Enigeisahe tihee–ex-porteuns, want, waar bij
de Enigeilselze of fedies- naar liet :bniitenia.nid de 2 pence invo,ejrr’ecihit in reketning moeten woisiden getbracht, be-
hoeft dit door den koop
–
er -op de Agn-steaiclamsche mairIt
niet te geschieden. Hij -kan ichis naar het buitenland
10 cent per Enge.lsdh pond goc&oo’pelr aanbieden.
Dit zal voor Nderlandis
–
cihe en Buitenl-anidisahe thee-
verp akkers 1dus aanlsiding moeten zijn om hun be-
hoef te aan Neid.-In’d. thee niet te Londen, doch te Air-
sterldam ‘te -dekken, waiaaidoor de beteekenilis van de
A’msiter!damseihe theemaaikt sledhts kan
stij gen. –
Mar ihddenik
-wdl,
zegt uw aneidew’srker, dat ‘de Loni-
densclie macht in lhooddcaaik een imarikt is, -die in
eigen gebruik
voiorziiet, getuige de ‘cijfers van 1921,
die -voor Engeila’nid slechts sein ffïeeuitvc-er aangeven
van 34Y2 millio-en Iba., id.i. 8 pOt. van ‘den totalen aan-
voer.
D,a-argieiaten, ‘dat een uitvoer ‘van 34Y2 millio-en
pond tibet, o-f -wel een derde van dle gellcele N-e’d.-Ind.
productie, toch niet ‘zoo aug oiibeteikenienid is, is uw
mesclswierlker m.’i. idaarbij all te -zeer onder den inidruk
-van het
abnormale
cijfer van 1921. In ‘liet
normale
jaar 1913 ‘bedroeg -de Engelscihe tiheeuiiitvoer niet min-
der dan 57 i’/ rniiliiicaen pouden, welhk cijfer alleen terug-
gelooip;en is tengevolge van Enigel-anids geldesorLgaln-i-
seendein handel en omdat
over de gehe4e wereld
de
theohan’dieè in de jaren 1920 en 1921 aan een steaike
depressie heeft geleden; een depressie, -welke z(6
steir’k was, dat -ook zonder onderlinge -oiveseenlkoans’t de
wejr.eldipro,ductiie in 1921 een aanmerkelijke 1veuimin-
dering heeft onidealgaan (rwaaalo’v’er verleden jaar in
en. Uitvoer” -belan-gweilckenide artikelen heibben
gestaan). Dank zij -dit laatste feit ‘en idGOT het her-
stel van -enkele verloren gegane afzeitlgebieden (Rus-
lanid met -een conisuniptie van -ruim 25 miiliiioein pond
Javatilzee is nog als -koop-er uitgescihaikeld) was -einde
Auignstus -de voorraad in Lo-niden ‘met ruim 40 mail-
lioeln pond afgenomen en ‘kon ide tih-eemaTkt zich eiinide
van liet ‘vorig jaar weer langzamerhand herstellen.
Het ‘zijn dus ‘de onidieroonisuimptie -en de -algemeen-s
baiojdelscniisis, diie er voor verantwoordelijk gesteld
moeten worden, dat in alle afzetgethietden en 1dus ook te
Ams-tesidjaim -de prijzen
-idh
‘bewogen op liet minimum,
aan-gegeven door die Lonldenscihe noteerilnigen, en- dat
dit minimum ‘voor de N-etd. lid. itiheesoorten ‘den val-
len invilodd onldergiin,g van -de differenitdeele rechten,
is -aan de
abnormale
-oms,tanldtiighciid toe te schrijven,
dat ‘de istoeks in Londen teit on,geken,de hoogte waren
gestegen en de lioniders van partij-en geldwonigen waren
t
torut pnix af te geven. Z-oolch,a de markt zich echter voor het sirtakeli her-
stelt en de
vraag
aannierkeiljk stijgt, zullen m.i. de
Londenschie rtibeepakkars genoodzaakt zijn hun-na prij-zen -voor de -vi-eieniide thee naar rvieatouidtng hoger te
stiell]ien idan ide hevoorredhte B’nitscih-Iidlisclbe en Cey-
lon thee, ‘daar zij, voor hun -miengsels een bepaalde hoe-
vetel-heid Neid.-Inidliische thee beslist no
–
odzg -hiebben, o-f
wel de -aanvoer van dliie thee op ,d]d Londensdhe markt
zal ateirk afnemen en verplaatst wor4en naar gunsti-
ger maikten, hetzij Amsterdam dan wel nieuwe afzet-
geibisden. –
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
219
Wat die nieuwe afzetgebieden betreft, of liever de
sterke toename van den uitvoer naar de viroeger onbe-
teekeiaende af zetgebieden als Amerika en Austr.aiië,
indorjdaad
ZOU
de uitbredchng daarvan nadeelig kun-
nein wonden aan de Amsteridamsche markt. Hiertegen-
over staat echter het voordeel daarvan voor de thee-
producenten in Ned.-Indië, wier groote talhankelijkheid
van de Londenscii4e markt vermindert.
Ook moet niet uit het oog wonden verloren, .dat
reeds ‘vôôr de .aikondi,giing van do Codoniai Prefereuce
Act met de bewr.Iciug van die directe markten was
begonnen, omdat men ‘do voorraden in Ned.-Iazdiië
niet naar Europa kon verschepen en het succes van
deze pogingen moet .dan ook moer toegeschreven wor.-
den aan de bevredigende kwaliteiten der gezonden
Java- en Sumatrathee en aan de voor de propaganda
van deze theesoorten gunstige tij dsomstanidghoclen,
dan aan de werking ‘van de differentieele rechten,
diie slechts in zooverire medewerktesi, idat zij .d:e prijzen
van ‘do Nd.-Ind. thee hie1pn iclirrukiken.
,,Nu pikt Australië tde meest geiwtilde sortaties uit
nienige factuus” zegt uw mdewerker, en het gevolg
is, dat de Amstendanische markt onvoldoende voor-
zien wordt, waardoor de belangstelling in de rv’eiiinigein
gaat ikiwijnen.
Deze klacht komt mij wed wat ovealdir;even voor. In
de eerste plaats toch bedraagt de export naar Austria-
liö nog geen twintig procent van de prcdiuctie van
Ned.-Indië en ‘voorts zijn tdie thieepToducenten er door-
gaans niet voor te vinden (althans niet in normale
omstandig’hedon) om alleen van hun beste soorten af-
stand ‘to doba en het inferiieuro deel naar Holland of
Euigeland te consigneeren; maar zelfs al ware idat wo,
zou zich djain hetzelMe verschijnsel ook niet voor doen
zonder
Coloniail Preference Act? Lnimeris, uit ide gra-
fiek van de Vereeniigiing voor ide theecultunir, bij het
artikel van uw medeweirkre afgedirukt, blijkt niets van
gedriakite prijzen voor de
superieere
soorten als ge-
volg van die rechten. Bovendien, indien knisteirldiazn
iu’cieeidaad zoo’n belbioiefte heeft aan ide idoor Australië
gevraagde soirtaties, zou Anzsteridairn dan niet even-
eens elen paar centen boven Londen in uitzicht kun-
nen stellen?
Neen, mi. heeft de Amstericlainisdhe markt voor baar
beteekeniis nieits te ‘duchten van protectioiniisti:sohe
maatregelen in andere landen, maar wel ‘dient iij er
op bedacht te zijn, idait idd normale ontwikkeling van
Indië’s exporthandel op do omliggende gebieden haar
tuaschenkomst voor dan hanided op icláe landen meer en
moer oiverbodiiig maakt. Voer Europa echter zullen
Aimstedaun en Rotterdam ongetwijfeld zeer belang-
rijke koloniale markten kunnen blijven, mits de Ne-derlandscbe kooplieden zich niet angstvallig. blijven
vastkileimjmen aan het conisignatiesysteem voor kolo-
niiaile protducten als tabak, tihei,
ons.
In Ndderlandsch-Iudiië is ide groothainideif in thee vrijwel geheel in handen van Engolsche banidalshui-sein – zelfs de thee-experts en makelaars te B.ataiviia
zijn Engelschein. Slechts
hij
hooge uitzondering wordt
dit product door Hollanidscihe exporteurs voor eigen rekening en risico verscheept. Het komt ‘mij voor dat
deze omstandigheid een grooter belemanerinig
is voor
den groei ‘van de Amsteuidaimsche itheanzairkt dan een
Oo’lonia.l Pireference Act, welke ‘ten alotte ali’en voor
den eigen uitvoedsandel of voor ide eigen consumen-
ten nadeleffige gevolgen kan hebben.
W. DE COCK BUNING.
Nascihrift van ouzen .medeiw’eriker:
Iii het artikel ,,De invloed van de ,,Oolonial Prefe-
rence Act” op de markitprjzen van do Nederlandsch-
In,disohe thee en op die Anisterdaimsche thee-markt”
werden de volgende .sibeffingen ontwikkeld:
le. Londen is de werelclniiarkt voor thee en dien-
tengevolge zijn de noteeringen van Londen voor thee
toonaangevend voor de gelheele wereld.
2e. Londen, dat 92 pOt. van alle aanvoeren in
Engeland noo4ig heeft voor binnenlaudscih gebruik
en slechts 8 pOt. dier aanvoeren exporteert, is dus
voor het overgrooto deel een markt voor de binnen-
landsche consumptie, zoodat de Londenische prijzen zich daarnaar regelen.
3e. Waar ten gevolge van de ,,Oolonial Preference”
op theesoorten, andere dan van Britsch.kolonialen
oorsprong,
hij
invoer in Engeland tot verbruik 2 d.
per l:bs. ihooger recht wordt geheven, betaalt de koo-
per op de markt in Londen voor thee van vreemden
oorsprong – dus ook voor N.-I. thee – dan ook een
evenredig lageren prijs.
4e. De prijzen voor onze Ned.-Ind. thee op de
Europeesche markt worden dientengevolge door de
,,Ooionial Preference” gedrukt met ca. 10 cts. per
pond.
5e. Australië, dat de ,,Oolonial Prefeirence Act” niet overnam, maakt daarvan gebruik door in con-
currentie met Br.-Iidische, maar vooral met Ceylon-
thee hoe langer hoe meer Java-thee en voorname-
lijk de betere soorten – direct in Batavia op te koo
pen, welke hoeveelheden voor een groot deel onttrok-
ken worden aan de Amsterdamche markt, zijnde de
hooi&limarkt van ons koloniaal product, hetgeen aoo-
wel ten inadeele is van de Amstierdamsche theemarkt
in haar geheel, als van den naam van Java-thee in
Europa.
Punt 1 wordt door inzender heaaind.
Tegenover Punt 2 voert inzender aan, dat die
8 pOt. uitvoer van Enigelarid nog een hoeveelheid van
3434 millioen lbs. vertegenwoordigt. Dit doet echter
niets af aan het feit dat
relatief
hot belang van de
Lonidensche koopers
jij
den export slechts gering is. Het feit, dat 92 pOt. van alle aanvoeren in Londen
bestemd is voor En:gelsche lbinnenlandsdhe consump-
tie, bestempelt Londen als consumptie-markt.
Punt 3 wordt door inzender niet bestreden en
op die stelling komt het juist aan! Trouwens wordt
liet daarin genoemde feit van Engelsche zijde geheel
toegegeven. Inzender knoopt aan de waarschijnlijk-
heid, dat Amsterdam rekening houdt met de Londen-
schei inoteeringen, de bewering vast, dat Aster’dam-
sche koopers ,,voor ‘dan handel op andere Europeesche
,,la.nden aanmerkelijk ,,konkur.renizfnhiger” moeten
,,zijn, dan de Engelsche thee-exporteurs.” Hij tracht
deze onjuistheid te bewijzen door de toevoeging ,,want .,’waar hij ide EngeJisc.he off ertes naar ‘het buitenland
de 2 pence invoerrecht in rekening moeten worden
,,gebracht.,
behoeft dit voor dein kooper op de Am-
,,sterdamsche markt niet te geschieden.
Hij kan dus
,,naa’r het buitenlain4 10 cent per
Ef
ng. pond goed-
,,kooper aanbieden.”
(De cursiveerinig is van mij).
Inzender is blijkbaar niet op de hoogte ‘van den
theehandel. Zoowal op de markt te Londen als te
Amsterdam wordt de thee veihanjdel’ci ,,iin entrepôt”,
soodat de exporteurs niets ‘te maken hebben met het
i nvoerredht in het land van uitvoer zelf en dus de
Londensche exporteurs van Java thee op een lijn
staan met hun Anistendiamsche collega’s. Wèl is het
een feit, dat tengevolge van deze prjdrixkking,
Java-thee in landen, ‘waar de ,,Colonial Preference”
niet van kracht is, kan concurreeren met overeen-
komstige kwaliteiten Britscih-Iindische en Ceylon thee
(zie ook hieronder betr. Australië), een ‘concurrentie,
die de planters tenslotte betalen. Duitschl.and en de
Oostelijk Europeesche Staten voeren dan ook ‘tegen-
woordig in verhouding veel meer Jarvathee dan
Briitsch-Indische of Ceylon-thee.
Punt 4 wordt ook door inzender toegegeven, echter
wijt ‘hij de omstandigheid, dat ‘de Ned.-Indische thee-
soorten voor 1920 en 1921 den vollen invloed van de
Eng. differentieele rechten osirdergingen aan de tot
ongekende hoogte gestegen voorraden in Londen en
aan liet gedwongen zijn ‘van de houder.s om
ui
tent prix
af te geven. De bewijsvoering van dit beweren ont-
breekt ‘ten eenen male en Lou ook niet houdbaar zijn.
Het door inzender aangehaalde afnemen van dein voor-
raad te Londen met 40 miljoen pond in de laatste
helft ‘van 1921 heeft – men zie de grafische voor-
stelliDg ‘van ‘de Vereeniging voor de Thee-cultuur in
Necl.-In’dië – dan ook geen versdliil gdbracht tus-
schen de noteerin’gen te Londen en te Amsterdam
voor ‘onze koloniale thee.
Dat ‘het sterk theever’br’uikeude A’ustralië, dat ‘bo-
vandien zeer gunstig voor den import vanuit Java
is gelegen, van de prijsdrukkin,g door de ,,Oolonial
Preference” gebruik maakt – zie punt 5 – wordt
feitelijk ‘ook niet ibestreden. Alleen zegt ‘inzender, dat
Amsterdam niets heeft te ‘duchten van ,protectionis-
tische ‘maatregelen in andere landen, mits ,,de Neder.
landisc’he kooplieden zich niet angstvaffig ‘blijven vast-
klemnien aa.n het consi’gnatie.sysleeim voor koloniale
producten als tabak, thee, euz.”
Al weder ‘otnhe’kendheid van inzender ‘met thee.
markten en theehanidel! Zoorwel op de Londensehe als
de Amsterdamsohe markt wor’dt de thee aangeboden
,,en garden account” ‘of ‘als ,,directe aanvoer”, d.w.z.
voor rekening der ondernemingen en dus geconsig.
neerde zendingen.
Thee ,,on traders
of ,,indire’cte aanvoer”
komt slechts zelden in veiling. De idireci op Batavia koo’pende handelaren brengen ‘hunne producten niet
op de markten, di. op de veilingen te Amsterdam en
te Londen, ‘doch verhandelen die weder ondershands.
Dat d’e uitvoer naar Australië nog geen 20 pOt. van
de iproductie van Ned.-Indië bedraagt – het percen-
tage van den ‘totalen uitvoer is intusschen grooter, ni.
voor 1921 t/m. November 8,67 millioen KG. van totaal
27,96 millioen KG. export ‘of
ruin’ 30 pCi.
– en dat
producent’en er doorgaans ‘niet ‘voor ‘te vinden zijn
om alleen van hun betere soorten afstand rhe doen en het inferieure deel naar Europa te consigneeren
is ook niet juist. Laat inzender, indien ‘hij bekend is
met de merken der verschillende thee-ondernemingen,
‘maar eens een ‘monsterlijst van een veiling ter hand
nemen. Hij kan dan constateeren, dat vele onderne-
mingen, die
eertijds
‘hun geheele product hier ‘of in
Londen ter markt ‘brachten, thans nog slechts spora-
disch daarop voorkomen en dan nog slechts voor een
klein en zeker niet het ‘beste gedeelte van hunne
productie. Een
vergelijking
‘van
‘de noteeringen te ‘Londen en
te Amsterdam van superienre soorten moest achter-
wege blijven door gebrek aan gegeven’s. Afgescheiden
‘van het feit, dat die soorten slechts .schaarsch op die
markten ‘voorkomen, is er geen ‘enkele aanleiding om
te mogen aannemen, dat die vergelijking anders zou
uitvallen, dan die voor de ordinaire en middensoorten.
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
S’oci ale Voorzorg. – Amsterdam, Decem-
ber 1921.
Mr. H. L. vaiv Dyl,
De opleiding en tewerkstellin’g
van ‘invaliden;
J. H. Wesierveld,
Wettelijke werkloos-
heidsverzekerinig;
M. Triebels, De maatstaf voor het
inkomen der werklieden (Het uurinkomen);
P. Koe.
d’ijl,
Hoe zal de uitvoering ‘der Ziekteverzekering
worden geregeld?
L. Heijerma,nz,
Nabetr.achting Ge-
rzondheidsoongres; G.
J. H. Peters,
De land- en tuin-
ouwongevallenwet;
D. Brocx,
De frequentie •der
traumatische neurosen;
C. F. G. Meisch,,
Art. 4 der
Ongevallenwet 1921.
Id em. – Amsterdam, Jan.-Fehr. 1922.
J. P. Zaalherg, Op
en om ‘de Sde Intern. Ar’beids.
conferentie;
E. Boelcman,
Een centrale dienst der
sociale verzekering;
Mr. W. P. C. K’auttel,
Uit ‘de
praktijk der Invaliditeitswet;
H. van Breen,
Over-
brenging van werkzaamheden Ongevallenwet 1921
naar de Raden van Aibeid (Art. 111 0. W. 1921);
Dr. P. H. van Eden,
Decentralisatie d’er Ongevallen-
wet, van geneeskundige zijde beschouwd;
C. C. A.
Last,
De Veiligheidswet, 1 Januari 1897-1 Januari
1922;
P. Kezileman.s,
Nog eens de Land- en Tuin-
bouwongevallenwet;
Dr. E. J. Bunir&g,
Eenheid en
eenvoud bij ‘het sociale geneeskundig hygiënisch toe-
zicht.
The American J’ou.rnal of Internati-
on al L a w. – New York, October 1921.
J. B. Scoti,
Conference on the li!mitation of arma-
mont and pr.obiems •of the Pacific;
W. S. Carpen.te-,
The Unite.d States and the Legue of Neutrals of
1780;
T. H. Wistra.nd,
The princ.iple of equilibrium
and the present perio’d;
P. Capé-Rodriguez,
Ooloniial
representation in the American Empire.
MAANDCIJFERS.
•
—
Januari
1922
‘Sede,’t
1
januari
1922
Overeen.
komatigo
periodt
1921
Directe bela8tin gen.
Grondbelasting
……….
717.671
717.671′ 477.837
Personeele belasting ..
1.541.304
1.541.304
1.694,261
Inkomstenbelasting
..
8.698,018 8.698.018
5.484.177
Dividend- en tantième’
1.169.516
1.169.516
2.462.121
Verinogensbelasting ..
750.878 750.878
650.573
belasting
…………
Accijnzen.
4.676.467 4.676.467
3.132.390 84.744
84.744 40.065 4.326.523 4.326.523
4.344.655
121.331
121.331
160.846
Suiker
…………….
Wijn
………………..
283.450
283.450 201.519
775.243
775.243
1.086.289
Zout
…………………
Bier
………………..
Geslacht
…………….
Belast, op speelkaarten
7.969
7.969
6.608
Indirecte
belagtin
gen.
Gedistilleerd
……….
‘1.532.983
2
1.532.983
‘
1.821.278
Registratierechten
….
1.607.574 1.607,574
3.180.794
3.240.250
3.240,250
3.140.362
3.009.168
3.009.168
2.684.941
Successierechten
…….
Invoerrechten
………..
Gouden enzilveren
werken
Zegelrechten
………
78.449
78.449
63.279
Essaailoon
94 94
81
309.385
309.385
308.416
68.521
4.106
Belasting
…………..
Domeinen
…………
.
65.576
165.576
178.208
tatiatiekrecht
……….
17.140 17.140
17.122
lijnen ……………..
68,521
Jacht
en
vi88cherij
….
..
491
491
549
&taatsloterj
…………
215.708
215.708193.175
33.398.453 33.398.453
31.333.652
Loodsgèlden
…………
Totaal
………. .
januari
1922
Sederl
1
januari
1922
Overeen.
&omiiige
periode
1921
Directe belastin gen.
Grondbelasting
143.893
143.893
96.199
Personeele belasting
320.551
320.551
337.830
Inkomstenbelasting
2.431.221
2.431.221
1.562,654
Vermogensbelasting ..
182.659 182.659 161.689
385.940 385.940 812.500
Dividend- en tantième-
Accijnzen.
935.293
935.293
626.478
belasting
…………
16.949
8.013
Gedist. (biun.- en buitl.)
.32.652
432.652
‘434.465
Suiker
…………….
Wijn ……………..16.949
Indirecte
bela8tingen..
Zegelrecht van buitl. ef.
1.
7.076 7.076
11.111
Totaal
..,.
4.856.24
–
4.856.234 4.050
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
Januari
1922
1
Sedert
1
Januari
1922
Verdedigingsbelasting la
….
218.268
218.268
Verdedigingsbelasting Ib
….
836.389
836.389
Verdedigingsbelasting II
….
2.276.094
1
2.276.094
3.330.751
1
3.330.751
Oorlogswinstbelasting
4
) ……
.
9.295.750 9.295.750
1)
Hieronder begrepen
f
208.252 wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en con’n’i’°ionnairs in ei fetvii. enz.
(Beur8be1aitin). idom
f
208.252.
‘)
Idem
f
387.839.
4)
Over 1921
f
82.413.415.
S
Maart
1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
221
ONTVANGSTEN VAN SPOOR-
EN
TRAMWEGMAATSOHAPPIJEN-
OCTOBER 1921.
(Ontleend aan ,,de Ingenieur”.)
Totale outvangsten.
Namen der Maatschappijen.
Perso nenvervoer.
Goederenvervoer.
October
1921.
October
1920.
Maatsch. tot Expl. van S.S., N. C.-S., Noord-
.
Brab.
Duitsche
Spoorwegmaatschappij
en
Hou.
Ijzeren Spoorwegxnaatschappij
f
7.866.000,-
f
7684.000,-
f
15.550.000.-
f 17.612.504,-
Trainwegmaatschappij ,,De Meijerij”
–
–
30.169,19
,,
30.327,84
1
1
2
Nederlandsche
Tramwemaatschappij
………..
67.969,32
100391,29
f73
159.605,94
835.76
,,
606.006,92h/
606.006 92
1
1
2
»
562.893,64
,,
86.913,96
1
,,
196.951,27
1
1
283 865,231
2
281.259,46
Westiandsche Stoontramwegmaatschappij ….
33.242,56’/
,,
17.210,4311
,,
51.178
2
44
,,
45.438,44
13.074,93
1
/
2
1
,,
57.368,82
7136688
67.144,89
,
13.192,83
5.708,95
,,
19.331,78
18.934,74
188.011,69
208.95
188 220,64
170.681,21
Rotterdamsche Electrische Tramwegmij……..
Nederlandsch-Indiache Spoorweginaatschappij
,,
570.000,-
1.680,000
,, 2.275.000,-
1.763.014,-
Rotterdamsche Tramwegmaatschappij ………
Oost-Java Stoomtramwegmaatschappij
….
lijn Modjokerto-Ngoro ………………
–
35.200,-
,
24.200,-
lijn Soerabaja-Krian ………………..
–
106.30,-
97.100,-
Zuid-Neder). Stoomtramweg-maatschappij ……..
Semarang-Cheribon Stoomtramwegmaatsch
–
–
–
622 400,-
496.600,-
Zuider Stoomtramwegmaatschappij ………….
Electrische Spoorwegmaatschappij
…………..
Samar.-Joana Stoomtramwegmaatschappij
–
–
501.400,-
394.400,-
Serajoedal Stoomtramwegmaat8chappij
lijn Bandjarnegara-Wonosobo …………
–
–
,,
18600,-
17.200,-
lijn Maos-Bandjarnegara ……………..-
–
,,
95800,-
79.300,-
–
–
802.000,-
668.000,-
.
Deli-Spoorweg-Maatschappij
………………
Madoera Stoomtrammaatschappij …..
………-
–
,,
180.000,-
179.000,-
Modjokerto Stoomtramwegmaatschappij
–
–
59.141,-
39.322,-
Nagekomen over Juni.
Nederlandsche Spoorwegen ………..
……
1
f
7.425.470,491121
1
8.081.809,17
1
/
2
1
t
15.704.892,47
1
1,I
f
17.038.966,32
1
1
Juli.
Nederlandsche Spoorwegen .. …………….
.f
9.207.816,801121
t
8.305.807,971121
/
17.917.478,081121
t
19.464.521,77
1
1,
De ontvangsten der groote maatenhappijen, dia in
de ingenieur” ontbreken, zijn aan het ,,Maandschrift Centr. Bureau Statiatiek” outlêend.
RESUME UIT HET MONTHLY BULLETIN OF STATISTIOS (LEAGOE OF NATIONS).
Maandelijks
gemiddeld
1921
1913 1919 1920
Juni
Juli
1
Aug.
Sept.
Oct.
1
Nov.
Dec.
Productie van
5,617
4,490
4,477
157
3,866
4,215 4,055
4,313
4,543
4,595
steenkool
9,946 9,497
11,267
8,816
8,196
8,453
8,921
11,180
9,036
7,718
(1000tons)
Frankrijk
2
)
786 420
667
744
759
740 774
787
755
–
1)
Duitschland
8)
…,
3,887 2,240
2,527
2,373
2.532
2,584 2,649
2,826
2,672 2,692
Productie van
869
627 678
1
10
96
161
239
276 279
ruw ijzer
Engeland ………..
2,623
2,627
3,084
1,082
879
969
1,002
1,260
1,438 1,675
(1000
tons)
Engeland ………..
434
201
276.
285 267
255
244
256
295
301
Ver. Staten ………
36 20
7
–
–
–
–
–
–
–
Schepen
op
Ver. Staten ………
Engeland ………
1,957
2,994 3,709 3,530
(
3,283
)
(
2,640
stapel eind
Frankrijk
4
)
………
Italië
5)
…………
148
2,967
1,310
718
Kwartaals-
!
434
Kwartaals-
,
,P
216
der, maand
229
..
217
398 390
opgave
1
351
opgave
353
(1000
tons)
Ver. Staten ……….
Frankrijk ………..
Italië 6)
125
315 364 310
.
398
3
.
394
Import(netto)
Engeland 1000 £
54,931
121,784
142,861
81,100 71,396
78,583 78,524
74,356
79,436 76,108
Ver. Stat. 1000 $
146,405
…
311,146
427,579
178,495 172,132
188,392
179.283
188,028
211,027
237,373
Frankrijk 1000 Frs
701,778 2983,272 2950,412
1723,534
1469,117 1731,294
2225,679 2226,951 2333,730 3154,264
Italië
1000 Lire
303,803
1385,278
1321,8452598,364
556,323
8
980,659
8
961,6238
1,101,4ö8
8
1,124,7418
–
Export (bin-
Engeland 1000 £
43,771
66,553
111,97
38,152
43,172
51,346
55,248
62,265
62.895 59,375
nenlandsche
Ver. Stat. 1000 $
204,025
645,818
673,373
329,774
314,204 365,560
319,299 343,597 294,437
296,306
producten)
Frankrijk 1000 Frs.
573,351
989,966
1869,563
1750,464
1563,055 1725,092
1774,6531759,472
)
1748,654
2182,320
Italië
1000 Lire
209,303
505,479
650,316
1168,862
441,494
8
586,584
8
658,745
8
682,745
8
718,216
8
–
Scheepsbew.:
Engeland
(geladen)
4,089
2,464 3,043 3,326
3,365
3,439 3,400
3,420
3,129
3,056
Binnenkom.
Ver. Staten
schepen
(gel. en ballast)..
4,440
3,892
5,344 5,616
5,757
6,172 5,435
5.295
5.294
–
(1000 tons)
Frankrijk (geladen)
2,876
1,903
2,399 2,007 2,229
2,610
2,584
2.646
2.276
–
Index-cijfers:
Engeland
Groothand.-
(Board of Trade).
100
–
313.9
201.6
198.2
193.9.
191.0
184.4
176.4 171.4
prijzen
Ver. Staten (Bureau
of Labour Statist.)
100 212
244
148
148
152 152
150.0
149 149
Frankrijk (off.cijfer)
100
356.9 510.3
325.6
330.7
331.9 344.6
331.9
332.4
325.8
10
Wisselkoer- NewYork op Londen
100
89.79 75.23 77.77
74.53
74.96 76.50
79.65
81.47
85.10
sen: (jaarl. of
NewYork op Parijs.
100 70.58
35.54
41.90
40.38
40.16
38.01
37.61
37.50
40.24
maand. gem.)°
NewYork op Rome..
100
55.60 25.67 25.86 23.35
22.33 22.00
20.54
21.38 22.80
Wekelijksche
productie, berekend
op grond
der
maandelijksche
productie.
Inclusief
bruinkool
(75000
ton
in Januari
1921).
Vanaf
1919
mcl.
Elzas Lotharingen.
Vanaf
1920
inclusief
Elzas
Lotharinen
en het Saargebied.
Vanaf
1919
zonder Elzas Lotharingen.
Vanaf
1920
zonder
Elzas
Lotharingen, het Saargebied en de Pfalz.
) Vanaf
1919
inclusief Elzas Lotharingen.
5)
Maandelijksche
cijfers
worden niet berekend.
6)
Inclusief Triëst.
7) Vermindering
tengevolge van
de kolenstaking.
8)
Nieuwe
schatting
op grond der
gedeclareerde waarden. Waarde
der genoteerde geldsoorten
in
percenten
der pariteit.
Voorloopig cijfer.
222
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
EMISSIES
IN FEBRUARI 1922.
Provinc. en Gemeentelijke leeningen
f
11.697.500,-
zijnde:
Amsterdam f10.000.000,-
6
%
obi.
96,
18
0
/0.
Friesland
f
2.000.000,- 6
0/
obi.
D.
100/8
0
/0.
Diversen ……………………,,
1.005.000,
zijnde:
Maatschappij tot aanleg en exploitatie
van Laagspanningsnetten in Gro-
ningen
f
1.000.000,-
6
0/
obl.
ft
100’12
O
lo.
Totaal
,…
f
12.702.500,-
Totaal der emissies in Januari
..
f
35.581.700,-
Februari.
,,
12.702.500,-
Algemeen Totaal
..
f
48.284.200,-
PRODUCTIE DER KOLENMIJNEN.
1)
(In tonnen van 1000 K.G.)
(Gegevens verstrekt door het ,,Centr. Bur. voor de Statistiek”).
Naam van de
December
Januari
Mijn
1921
1920 1922
1921
Staalsmijnen.
Wilhelmina ……
51.032
46.428 50.752
45.875
76.748
78.479 77.934 72.969
Hendrik ……….
44.514
44.901
41.662
42.928
Totaal ….
172.294 169.808 170.348 161.772
Particul.
mijnen.
Domaniale mijn
45.370
49.843
44.473
47.412
Emma …………
Mijn Laura en Ver
38.959
..
48.536
40.523
40.368
eeniging ……..
Oranje-Nassau
mijnen ……..
89.375
75.679
89.642
74.435
Mijn Willem So
26.825
22.895
25.785
21.185
200.529
..
196.953
200.423
183.400
phie …………
Totaal ….
Totaal generaal
372.823
366.761
370.771
345.172
1) Kolenslik
niet
inbegrepen (in 1921 voor alle mijnen te zamen
240.960
ton en in de maand
Januari
1922: 21.759
ton.)
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. • beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BÂNKDISCONTO’S.
N d (Disc.Wissels.4+
1Juli ’15
Zweeds.R.ksbk5i
19Oct. ’21
Bk Bel.Binn.Eff.5+l9Oct.
’20
Bk.v.Noorw.. 6
25 Jan. ’22
IVrsch. in R.C. 6+
19Oct. ’20
Zwits. Nat. Bk. 3+
2 Mrt. ’22
Bk. van Engeland
4+
16Feb.
’22
Belg.Nat.Bk.5-5
1931ei ’21
Duitsche Rijksbk. .5
23Dec. ’14
]3ankv. Spanje6
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk
5
+
28Juli ’21
Bank v. Italië .6
2031ei ’20
Oostenr. Hong. Bk. 7
30Nov.’21
F.Res.Bk.N.Y.
4
+
2Nov.’21
Nat. Bk. v. Denem. 5+
5Nov.’21
Javasche Bank 3+
1Aug.’09
OPEN MARKT..
Data
–
Amsterdam
Londen
Part.
Berlijn
Part.
1
Parijs
1
Part.
N. York
CaII.
Part.
Prolon-
disconto
gatie
disconto
disconto
disc. monet,
4 Mrt. ’22
4818 381
1)
311
451,
–
3’12-4
1)
27F.4M.’22
41/.81
8
33/4_41/5
3118’/4
4.5/
–
3’/….5
1
1
20-25 F. ’22
4115
I
381_411
311_11
-I8
–
4
1
1
2
-6
13-18,,
’22
415-/4
331_4
3-11
4_51
–
3112_4
28F.-5M.’21
114I8
3314_4115
618-81
–
6-7
1-6 Mrt. 120
3531
3114_115
5/,-6
4_
5
1
–
8
1
1,-10
20-24Juli’14
3’/e-/16
2h/_
8
/
2’/-/
4
21?
8I
jt
1
l
2″
4
51/,…71/
1)
Noteering van 3Maart 1922.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Lon(len was deze weok vrij vast. Woensdag iwerd tot
11,60 betaald, daarna trad een kleine reactie in, vuiar het
slot ‘was toch prjshoud-end. Ook Parijs en België tiepen
ongeveer gelijkelijk op en neer. Dollars ‘waren doorilooperid
sterk ‘gezocht, maar waren juist in tegenstelling alleen
Woensdag iets aangeboden. Voor marken daarentegen was
de stemming steeds flauw. Het aanbod kwam 11oofdzaike-
lijk uit Du.itschiand en was zeer dr+ageud. ‘Van Skandi-
n’av,ië was Stockholm flauw, maar daarentegen Kopenhagen
en Christiania zeer vast. Zwitserland twas rvrij station.nair.
Ook Spanje onderging weini,g ‘veranderIng. Daarentegen
was Batawia weder flauwer; heden
98%
sterk aangeboden.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
Londen
•
Parijs
S
)
Berlijn
S
)
Weenen
S)
Brussel
*5)
Ne w
Yk)
27 Febr.1922..
11.53+
23.85
1.14 0.05+
22.61
2.601
8
28
,,
1922..
11.54+
23.82+
1.13+
0.05
+
22.57
1
/
2
2.60/,
12.61
1 Mrt. 1922..
11.58)
24.05
1.14+
0.05
22.71
2
,,
1922
11.57+
23.92+
1.08
0.05
22.1
2.61
1
1,
3
,,
1922
11.55
23.92+
1.03+
0.05 22.59
2.61
1
/,
4
,,
1922
11.55
23.85
1.05
0.05
–
–
Laagsted.w.
1)
11.52
23.75
1.01
0.05
22.45
2.6011
4
Hoogste,,
,, ‘)
11.60+
24.10
1.17
0.06
22.80 2.62
3
1
25 Febr.1922..
11.54
23.47+
1.18
0.05+
22.50 22.61
2
18
,,
1922..
11.57+
23.45
1.26+
O.07+22.16+’2.67
8
Muntpariteit..
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.48
1
1,
5)
Noteering te Am.terdam.
*5)
Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.
3)
Noteering
van
24 Februari 1922.
8) Idem van 17 Februari.
Data
1
t
Stock-
holm
5)
Kopen-
hagen5)
1
Chr!s.
1
1
tianta
) 1
Zwitser-
land
)1
1
Spanje
1)
Bataota
1)
telegrafisch
27 Febr. 1922
69.30 54.80
44.70
51.20
41.75
98
3
/
4
99+
28
,,
1922
69.40
55.-
45.-
51.15
41.70
98
1
/,-99
1
Mrt. 1922
69.45 55.25
45.50
51.12+
41.85
98
3
/-99
2
1922
69.10 55.45
45.90
51.15 41.75
98
3
1-98+
3
.,
1922
69.10 55.30
46.-
51.20
41.80
98
8
/-98+
4
1922
69.10 55.30
46.-
51.20
41.80
98
1
/
4
-98+
L’ste d.
w.
1
)
68.70
54.60
44.40
51.-
41.50
98
3
1
8
H’ste
,,
,,
)
69.55 55.50 46.10
51.25 41.95
991
4
25 Febr. 1922
69.40
54.75
44.75
51.30
41.75
98
3
/-99
18
,,
1922
70.35 55.30
45.35 51.90
41.75
98
3
/-99+
Muntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.-
48.-
100
5) Noteering te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
Termijnnoteeringen der Valuta-Kas.
Ecarte tussehen terinijnnoteering en contanten koers
(week van 27 Februari-3 Maart 1922).
Londen.
Ult.
Maart
IJlt. April
T.Jlt. Mei
Hoog8te B Koers
agio
2
1
1 ct. agio
4
1
1
4
ct.
agio
6
1
1
4
ct.
Laagste B
,,
,,
1114
,, ,,
3
,, ,,
431
Hoogste L
,, ,,
21
481
4
,,
,,
711
Laagste L
,, ,,
l’/
,, ,,
311
2
,,
,,
5114
New-York.
Hoogste B Koers
Pari
agio
1
14 ct.
agio
‘/, et.
Laagste B
,,
disagio
‘/
4
ct.
Pari
Pan
Hoogste L
,,
agio
r/
,,
agio
1
1
2
,,
agio
81
Laagste L
,,
Pari
Pari
1
1
,
4
Parijs.
Hoogste
B
Koers
agio
7′!, ct.
agio
10
ct.
agio
12
1
1,
ct.
Laagste
B
,,
Pan
2
1
1
2
,
5
Hoogste L
,,
agio
7112
,,
,,
10
12
1
1
2
Laagste L
,,
Pari
5
71/,
Brussel
Hoogste B Koers
agio
5
et.
agio
10
ct.
agio
15
ct.
Laagste B
,,
2
11
2
,
5
5
11
Hoogste L
,,
5
10
17
1
1
2
Laagste L
,,
5
7112
,,
71/, 99
B er 1 ij n.
Hoogste B Koers
agio
‘/,ct.
agio
1
ct.
agio
1
et.
Laagste B
,,
Pan
/,
,,
,,
1/,
11
Hoogste L
,,
agio
112 ,, ,,
1
,,
,,
119
Laagste L
,,
Pan
,,
1
12
,,
,,
11
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
223
KOERSEN TE NEW YORK.
D°
CobleLond.
1
per)
ZichiParija
1
(In cia. p.frs.)
Zicht Berlijn
(In cl. p. Mrk.}
Zicht Am,te,d.
(in cl,. p. gld.)
4 Maart
1922
4.41.37
9.11
0.40
38.21
Laagste d. week
4.39.75
9.06
0.40
38.18
Hoogste
,,
..
4.44.-
9.16 0.44
38.49
25 Febr… 1922
4.41 .87
9.07
0.45
38.46
18
,,
1922
4.37.75 8.97 0.48
37.80
Muntpariteit..
4.86.67
5.18’1
951/4
408/1e
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Ploataen en
Landen
Nolcerings-
eenheden
18Feb,.
1
1922
1
25 Febr.
1922
27Febr..4Mrl.’221
Laagatel Hoogste
4 M,i.
1922
Alexandrië
. .
IPiast.
p. £1
97
1.
97711e
9771
97I
SB
Aires
1)
.
d. p.
$
45
21
/
a
l
45
21
/82
45
9
1
46
45151116
Calcutta
..
. .
5h. p. rup.
1/321/82
1
1
l”
‘”
14
113
1
1
1131
1
1
3I
35
Hongkong
..
id. p.
$
2151
4
214
1
1
214
215
1
1
2148/
4
Lissabon
….
d. per Mil.
4
1
1,
8
4
111
1
32
4
1
14
4
4814
47:
16
Madrid
….
Peset. p.
£
27.66k 27.65 27.55 27.78
27.62„
•Montevideo
1
d. per
$
45
45813a
4411,
45
44814
Montreal….
$
per
£
4.52
4.50112
4.42 4.54
4.511
5
R.d.Janeiro.
d. per Mii.
791
71912)
721!
:32
7″/
7111
15
16
Lires p.
£
891/
4
86″/
82
1
1
8511
8311!
2
ijS
Shanghai….
Sh. p. tael
313
7
1
8
312
11
1
32
310
1
1
2
3/2″/
3111
Rome
…….
Singapore
..
‘Valparaiso..
id. p. $. peso p.
£
2/3
25
/
3
2
1
40.60
21391
40.70
213
1
11
38.50
2’3″
2/38/
4
82j
0.90
38.60
lo2118
1
110
Yokohama
..
Sh. p. yen
1
2
1
2
1a2
2/l”/2/1/
6
2/1
25
/
32
‘Koersen der voorafgaande dagen. ‘)
Telegrafisch tranefert.
t)
Noteering van 24 Februsri
NOTEERING VAN ZILVER
Noteering
te
Londen
te
New York
4 Mrt. 1922
……33
631
4
25 Febr. 1922
……32/
63
1
/
2
18
,,
1922
……33’/
6481
11
,,
1922
……34
8
/
651
5 Mrt. 1921
……30
8
/
8
521
8
6 Mrt. 1920
……78/8
1281
20 Juli
1914
……24
19
/
NEDERLANDSÇHE BANK.
Verkorte Balans op 6 Maart 4922.
Activa.
Binnenl.Wis-( H.-bk.
f109.786.309,59
sels,Prom.,IB..bk.
,, 38.001.863,19
enz. in disc.
Ag.sch. ,, 57.472.518,80
f
205.260.691,58
Papier o. h. Buiteni. in disconto ………
–
Idem eigen portef..
f
57.526.471,-
Af :Verkocht maar voor
debk.nognietafgel.
–
..
57.526.471,-
Beleeningen
H.-bk.
f
69.186.632,91’1
mcl.
vrsch.
B.-bk.
10.312.146,76
{
in rek.-rt.
Ag.sch.
68.853.219,82
op onderp.
f148.351 999
49
‘/
Op Effecten
……f1 14.739.784,95
1
1
Op Goederen en Spec.,, 33.612.214,54
Voorschotten a. h. Rijk …………….
1unt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
56.238.205,-
Muntmat., Goud
..
,,549.714.842,74
(605.953.047,74
Munt. Zilver, enz.. ,,
6.799.692,03
Muntmat., Zilver
..
,,
–
612.752.739,77
Effecten
Bel.v. h. Res.fonds..
f
5.331.447,-
id. van
I/.v.
h. kapit.
,,
3.881 .162,62’/,
9.212.609,6211
Geb.enMeub. der Bank
……………..,,
3.747.500,-
Diverse rekeningen
……………….,,
26.624.872,52
1
1
2
f1.077.190.276,30
Passiva.
Kapitaal ………………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….,,
5.386.728,62
1
1,
Bankbiljetten in omloop ……..
…….999.510.765,-
Bankassignatiën in omloop…………..,,
1 .368.248,l7’/
Rek.-Cour. Het Rijk
f
–
saldo’s: J Anderen ,, 27.729.791,47
27.729.791,47
Diverse rekeningen ………………,,
23.194.743,03
(1.077.190.276,30
NED. BANK 6 Maart 1922
(vervolg).
Beschikbaar metaalsaldo ………….. ..
f, 406.291.466,10
Op de ba.sia van ‘I metaaldekking….,,
200.569.705,17
Minder bedragaan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,, 2.031 .457.330,50
Verschillen m.d. vorig. weekst.:
Meer
Minder
Disconto’s …………12.893.491,81
1
/2
Buitenlandsche wissels
31.805,-
Beleeningen
7.358.759,76
Goud
16.086,85
Zilver
327.669,5911t
Bankbiljetten …….. ..12.122.025,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s..
1.635.351,77
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Goud
Zilver
bJ’e’t’ttn
oPecpja,re
–
6 Mst.
1922 ……
605.953 6.800
999.511
29.098
27 Febr. 1922…….
605.969
7.127
987.389
30.812 20
1922
……
605.969
7.058
980.791
28.583
13
1922
……
605.969 6.804
998.965
24.349
6
1922
…….
605.969 6.786
1.016.800
29.053
7 Mrt.
1921
……
636.119
19.414
1.045.825
47.849
7 Mrt.
1920
……
633.663
9.601
1.022.900 129.147
25 Juli
1914
162.114
8.228
310.437
6.198
Totaal
1
Hiervan
–
1
BeschLt.
1
Dek-
Data
1
bedrag
disconto’
Schalkist.
1
prome2sen
Beleg-
ningen baar
Meiao!.
kinga. percen-
1
rechtstreek.,
1
saldo
1
lage
6 Mrt. 1922
205.261
47.000
148.352 406.291
60
27 Febr. 1922
192.367
40.000
155.711
408.716
60
20
1922
191.491
40.000
143.289
410.412
60
13
1922
201.832
50.000
137.340
407.370
60
6
1922
206.129
45.000
147.527
402.844
58
7 Mrt. 1921
202.087 53.000 223.410 436.007
60
7 Mrt. 1920
244.078
170.000 194.080
412.534
56
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686 43.5211 75
1)
Op
de basis
van
1/
metaaldekking.
Uit de bekendmaking van den M in i ster v an F i n a n-
ci ë n lijkt, dat uitstonden op:
27
Februari 1922
6Maarl 1922
Aan schatkistpromessen.. (509.470.000,- (460.250.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk.
40.000.000
,,
47.000.000,-
Aan
schatkistbiljetten
..
,,298.146.000,-
Aan zilverbons
………,,
32.035.670,50
,,
31.420.927,50
Onder de vlottende schuld
is
begrepen: Voorsch. aan de Koloniën
,,294.812.000,- ,,311.132.000,-
Voorschot aanGemeenten’
31 December
2I
31
Januari
voor door Rijk voor hen
‘ ,,
74.503.573,53
,,
80.707.933,50
te heffen Ink. belasting)
27
Februari
6 Maart
Tegoed v.d.Posteh.&G.dst
I.
38.505.732,17
,,
38.571.072,17
JAVASCI4E BANK.
Voornaamste posten in duizenden guidens.De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraph.isch ontvangen.
Dato
Goud
Zilver
B
k.
L
ei,
je
..4nde,e
opeischb.
Beschikb.
metaal-
schulden saldo
25 Feb. 1922
179.750
266.500 70.000 112.450
18
1922
182.250
271.500 76.000 112.750
11
1922
177.000
275.500 75.000 106.900
21 Jan. 1922 ‘13.967
31.41i 278.156
75.409 105.242
14 ,, 1922 147.426
30.818 282.462 76.528 107.008
7 ,, 1921 147.484
30.144 284.974 117.281 97.760
26 Feb.1921 225.507
10.846 336.749 137.551 141.739
28 Feb. 1920 165.821
4.950 317.204 95.017 88.502
25Juli 1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.842e
Data
Dis.
conto’s
Wissels,
1
buiten
N.-Ind.
beloalboar
I
1
Belee.
1
ningen
1
Voor.
schollen
aan het
Gouo.nem.
Diverse
reke.
ningen
1)1
t
Dek-
king,.
percen.
1
lage
25Feb.19221
4.3
900
*’
53
18
1922
163.110
1.000e
•s’
52
11
1922
161.900
3.000e
”
50
21 Jan.1922
20.666
7.965
50
36.274
16.183 112.5
14
1922
36.263
15.656 119.897
12.490
11.634
50
7
1921
36.313
16.271
121.173
60.861 4.911
44
26Feb.1921
37.119
31.321
114.921
41.213
29.208
50
18Feb.1920
15.502
13.475 156.892
17.415
53.189
41
25Juli1914
7.259
6.395
47.934
6.446
2.228
44
t) Sluitpost
activa.
8)
Basis
t,
metaaldekking.
s)
Creditsaldo.
148.351 .999,49h1
s
,,
13.713.392,30’/,
224
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden gulden8.
Data
Metaal
Cijculalie
Andere
opeischb.
schulden
Disconto’s
D
&
iv.,e o
21 Jan 1922
1.476
2.069
848
1.099
1.053
1.477
2.169
831
1.171
1.130
14
,,
1922…..
7
,,
1922
1.477
2.159
801 1.133
1.201
31 Dec. 1921
,.,
1.477
2.193
860
1.146
1.126
17
1921
1.475
2.041
1.163
1.932
‘317
3
1921
1.485
2.086
1.089
1.930
263
22 Jan. 1921
..
1.233
2.226
1.064
2.175 260
24 Jan. 1920
..
1.046
1.594
1.228
1.612
333
25Juli 1914
.,.
645
1.100
560
735
396
1)
bluitpost der activa.
RUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, ouder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.
Data
Metaal
Circulatie
Cunency Notes.
Bedrag
1
Goudd.
1
Cisc’. Sec.
1 Mrt. 1922
128.762 123.093
298.811
28.500
261.366
22 Febr. 1922
128.762 121.546
298.276
28.500
260.516
15
,,
1922
128.763 121.753
302.403 28.500
264.833
8
,,
1922
128.748
122.667
304.163
28.500
266.733
1
,,
1922
128.752 123.587
304.306
28.500
267.145
25 Jan. 1922
128.447 122.206
305.004
28.500 267.482
2 Mrt. 1921
128.327 129.300
337.268
28.500 305 112
4 Mrt. 1920
113.598
101.155
327.529 28.500 310.080
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
Data
Gso.
Sec.
Other
See.
Public
Depos.
Other
1
Depos.
Re-
serve
Dek.
1Mrt.’22
47.086 81.730
17.151
118.492
24.119
17,78
22 Febr.’22
48.546
81.639 27.808
109.947
25.666
18,62
15
,,
’22
64.426 80.566
14.913 137.462
25.460
16,71
8
,.
’22
82.224
80.425
14.721
154.414
24.532
1450
1
’22
47.204
80.590
15.646
144.750
23.616
14,70
25 Jan. ’22
45.079 83.667
14.524
120.929 24.691 18,23
2 wit. ’21
44.394
98.925
18.236 124.469 17.477
12,24
4Mrt. ’20
52.721
92.332 22.439
135.412
30.893
17,60
22Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
521
1)
Verhouding tusachen Reserve en Deposits.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijv.oeging der Darleliens- kassenscheine, in duizenden Mark.
Data
Metaal
Daarvan
Goud
___
Kassen.
scheine
Circu.
latie
Dek-
kings.
l
pere.
)
23 Febr.
1
22
1.010.816
995.688
5.618.109
115.797.213
6
15
’22
1.008.752
995.689
4.414.948
115.755.536
5
7
’22
1.008.112
995.569 5.573.398
116.606.017
6
31 Jan. ’22
1.009.183
995.690 5.807.290
115.375.766
6 23
’22
1.008.706
995.391
5.238.173
111.889.606
5
14
’22
1.007.085
995.392 3.940.304
112.593.937
4
23 Febr. ’21
1 099.109 1.091.620 21.815.132
65.519.877
33
22 Febr. ’20
1.1
14.59&l.0
90.995
12.325,976
39.520.197
34
23 Juli
’14
1.691.398 1.356.857 65.479
1.890.895 93
1)
Dekking
der circulatie door metaal
en
Kassenecheine.
Data
Wissels
Rek. Cii.
Darlehenikassenscheine
–
jiaal
In kas bij de
uitgegeven
Reichsbank
23 Febr. 1922
126.295.506 22.637.811 13.448.100
5.505.200
15
19221
133.773.712
29.409.648
12.358.400
4.304.000
7
1922
126.768.936 .23.077.949
13.655.500
5.464.600
31 Jan.
1922
127.752.818
23.412.452
13.867.000
5.701.000
23
1922
119.272.003 17.889.122 13.264.900
5.133.000
14
1922
124.608.539
22.136.278
12.098.800
3.836.400
23 Febr. 1921
50.999.874
13.729.893
32.570.600
21.764.100
22 Febr. 1920
37.912.438
11.840.001
24.875.100
12.289.500
23 JJi
1914
750.892
943.964
– –
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden 1 rancs.
Data
Goud
1
Waarvan
in het
Buitenland
Zilver
1
Te goed
In het Buitenland
Buit.gew.
vooroch.
1
ald. Staat
2 M rt
1
22
5.525.251
1.948.367
281.134 633.395 22.400.000
23 Feb.’22
5.525.251
1.948.367
280.980 630.057
22.500.000
16
,,
’22
5.525.078
1.948.367
280.857 627.798
22.900.000
9
,,
’22
5.524.965
1.948.367
280.709
624.150 23.500.000
3 Mrt, ’21
5.503.351
1.948.3671
265.107 658.312
26.000.000
4Mrt.’20
5.582.145
1.978.278
251.747 735.927
26.300.000
23 Juli14
4.104.390
–
639.620
–
–
Wissels
Uit2e-
sterde
W(ssels
Belee-
ning
Bankbil.
Jetten
Rek. C,t.
Parti-
culieren
Rek.
Crt.
Staat
3.312.282
50.929
12.253.431
36.258.200
2.620.968
69.677
2.726.3201
51.415
12.247.003
36.150.809
2.371.532
57.494
2.538.083
51.706 2.285.753 36.434.600 2.452.778
24.973
2.412.418
52.675
2.307.647
36.704.22312.356.389
48.798
3.145.450
318.895
2.177.951
38.145.947
3.351.237 81.534
1.973.701
587.800
1.551.658
38.355.755 3.209.468 51.265
1.541.980
–
769.400
5.911.910
942.570400.590
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden franes.
Dato
Metaal
mcl.
buitenl. saldi
Beleen.
van buiten!,
vorder,
Bdeen,
van
prom. d.
proolnc
Btnn.
wissels
en
heleen.
1
Circu-
t
latie
1
Rek.
c’,t.
1 1
Partic.
’22
2 Mrt.
328.1 1884.653
480.000
733.4306.320.242
188.958
23 Feb.’22
327.255184.653
480.000
646.43016.259.132
157.516
16
’22
326.977
84.653
480.000
637.8026.295.579
177.008
9
,,
’22
327.32584.653480.000
608.866’6.35 1.684 210.386
3 Mrt. ’21
326.96184.099
4 Mrt. ‘201355.263184
480.000
948.02216.038.605
1.551.030
955
480.000
1
543.8077.940.949
1.580.891
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
______________
Goua’000rraad
Zilver
etc.
F.R.
Notes in
circu-
Totaal
____________
Dekking
In het
__________-
bedrag
F. R. Notes
buitenl.
latie
15 Febr,
1
22
2.936.054
2.022.440
–
139.866 2.169.953
8
’22
2.291.352
2.024.824
–
141.277 2.166.179
’22
2.911.528
2.017.291
–
149.9902.178.053
25 Jan. ’22
2.904.248 2.037.485
–
154.6072.184,001
18 Febr.
1
21
2.132.652
1.409.923
–
220.338 3.037.444
20 Febr.’201 1.969.814 1.259.881 112.822 65.6262.977.124
Data
Wissels
Totaal
Deposito’s
Gestort
Kapitaal
Dek-
kings.
perc.
1)
Goud.
dekking
circul.
5)
15 Febr.’22
863.907
1.857.474
103.325
76,4
111,4 8
,,
’22
917.714
1.858.496
103.233
76,1
111,3
1
,,
’22
927.845
1.840.470
103.190
76,2
111,0
25 Jan. ’22
932.882
1.778.797
103.067
77,2
111,6
18 Febr.
1
21 2,531.282
2.286.779
100.740
50,3
58,5
20 Febr.’201 2.890.227
2.815.450
90.531
42,7
47,4
s) Verhouding tussc}icn:
den totalen goudvoorraad. Zilver etc.. en de
opeischbare schulden:
F.
R. Notes en netto deposito’s.
2)
Na aftrek
van
35 pCt, der totale
dekkingsmjddelen
als dekking
voor
de
netto
deposito’s.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ
HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste
posten in duizenden dollari.
Data
Aantal
Totaal
uitgezette Reserve
Totaal
Waarvan
time
banken
gelden en
beleggingen
F.
nlcs
deposito’s
deposiis
8 Febr.’22
807 10.873.154
1.308.450
13.689.775
3.003.848
1
,,
’22
806
10.878.043
1:285.175
13.627.883
2.979.403
25Jan. ’22
804
10.918.529 1.250.355
13.460.591
3.021.337
18
,,
’22 806
11.020.155
1.267.135
12.535.380
3.017.564
11 Febr.’21 832
16.118.019
1.308.755
13.619.536
2.917.771
13 Febr,’20
804
15.714.921 1.398.371
14.208.753
2.500.862
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen baukstaten.
p
cc
0
iO
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE ËERICHTEN
2
2
5
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 6 Maart
1922.
In overeenstemming met de eisohen, ter conferentie ‘van Onanes gesteld, bevindt Duitsobland aich op het oogeablik
in de noodzakelijkheid de toenadering ,tussdhen het binnen-
laudsche prijsniveau en de prijzen op zie wereldmarkt den
vrijen ioop te laten en •in sommige gevallen deze ontwik-keliizg zelfs te bespoedigen. De achter ons liggende week
heeft op dit gebied een groeten stap naar voren te aan-
schouwen gegeven; de kolenprijzen nl. werden zoodanig
verhoogd, dait pracbisoh het ‘niveau ‘van de wereldmarkt reeds ‘bereikt is. Oorspronkelijk heeft het in de bedoeling
‘gelegen ‘de door deze v.erhoogi’ng verkregen ‘bedragen aan
te wenden tot afbetaling ‘van de schadeloosstelling en tot het aanboren van nieuwe schachten in ‘Opper-Silezië. Dit
plan ‘beeft men echter moeten leden ‘varen, oimidat de eishen
‘der mijnwerkers terzeifder tijd zijn ‘gestegen en wijl verder
het onderhoud der oude sohachten zooveel ‘geld ‘vordert, dat
aan uitbreiidiag rvoorloopig niet kan worden gedacht. Tege-
lijkertij’cl met de steenikoleaprijzen ‘is de ‘vechooging met
20
pCt. der goederenitarieven op de Spoorwegen effectief
geworden. De’duurtegolf bad inmiddels reeds medio
Februari door de verhooging der meel- en broodprjzen met
75
pOt. haar stimulans tverkregen. Voorloopig is het nog
niet duidelijk, in welke mate al deze ‘wijzigingen hun in-
vloed op het economisch leven zullen uitoefenen, doch zon-
der tegenspraak mag wel reeds worden beweerd, dat nog
verschillende ‘verhoogiagen van materialen te verwachten
zijn. De nieuwe kolenprijzen hebben reeds een wijziging in het prijsnii’veau van ijzer te voorschijn geroepen, waarom-
trent ‘men het eohter in de betreffende kringen ‘nog niet
geheel eens is gewonden. De industrie kant zich met groote
energie tegen de voorgestelde verhoaging van Mk.
1500
per ton ijzer, dar een zoo krachtige opdrijving ‘de con-
current.ie-mogeljkhoid van b.v. machine- en wagon-fabrie-
ken zeer sterk zou verkleinen. Evenal,s op dit bizonder
geval nemen op allerlei gebieden de ‘verhoudingen scher-
per vormen aan, zoodat buitengewoon ‘beleid en veel goede
wil van alle zijden noodzakelijk zullen zijn om zonder
scherpe conflicten uit ide dmpszse te geraken. Oogensdhijnlijk keer’scht er nog een zeer gunstige con-
junctuur in Duitsc.hland. Volgens de jongste statistische
gegevens overtrof in Januari
1922
de Duitsahe uMni’oer den
invoer met rond
1,7
milliard mark.
Deze schijnbaar gunstige handelsbalans is echter nauwe-
lijlas als gunstig sy’ivptoom aan te ‘merken, daar zij in
hoofdzaak is veroorzaakt door ‘den uitvoer van grondstof-
fen (voornamelijk in verband met leveringen ‘aan de
Entente op grond van de geldende ‘voorschriften), terwijl
de export van fabrikaten, b.’v. ‘van textielgoederen, een
vermindering aantoont. Het gansche gdbied ‘van de Duit-
sehe economische ‘verhoudingen toont op het oe,genblik geen
enkel gulistig uitzicht. In ‘het tweede tiental dagen ‘van
Februari b.v. is de ‘vlottende schuld opnieuw met
611 ‘mii-
lioen gestegen, waardoor zij is geklommen tot
259,7 mii-
hard mark, id.i.
94,4
milliard ‘mark meer dan hij den aan-
‘vaag ‘van het lopende fiscale jaar (1 April
1921).
Onder
deze omstandigheden is de vaste houding ‘van •de markt
voor huitenlandsche deviezen ‘alleszins ‘begrijpelijk. Ondanks
alle pogingen der Reichebank, al te sterke fluctuaties ‘door
afgifte van buiteniandsche wissels tegen te gaan, heeft de
dollar togen het einde der week een noteering ‘van meer
dan
240
mark ‘bereikt en alle teekenen wijzen er op, dat
de vraag naar vreemde betaaimiddelen reëel is en niet
‘aan speculatieve oogmerken toe te schrijven, zoodat een
verdere rijzing te verwachten is. ‘De feitelijke
speculatie
toch is door cia nieuwe ‘voorschriften wel eenigszins aan
banden gelegd.
De omzetten op de effectenbeurs hebben zich van dag
tot dag
uitgebreid
en de rj.i’ng zou vermoedelijk nog veel
grooter zijn geweest, indien de hier reeds ‘vermelde nieuwe deviezen-voorsehriften niet het nankoopen ‘van groote pos-‘ten buitenland’sehe betaa.lmiddel.en en hiermede ‘het vast-
leggen van groote bedragen, die anders ‘voor effecten-
aa.nkoopen bestemd ‘zouden zijn, ‘hadden ‘veroorzaakt. Toch
is het index-cijfer thans reeds geklommen tot boven het
tot nu ‘toe ‘bereikte hoogste niveau van 10 November ji.;
het bedraagt thans
262
tegen
259
op genoemden datum.
De markt te Londen heeft hare vaste ‘houding ‘van de
‘vorige week niet ten volle staande kunnen houden. Op ‘de
hoogere koersen, speciaal wat beleggingswaarden betreft, is eenig aanbod ontstaan, dat in ieder geval een tijdelijken
druk heeft uitgeoefend. Toch heeft de markt ‘zich ‘merk-
waardig snel hersteld. De ruimte op de geldmarkt heeft
nog steeds geen einde genomen en hiervan gaat bij ‘voort-
during een stimulans op ‘de beleggingsmarkt uit. Daaren-
tegen zijn aandeelen eenigszins op zien achtergrond getre-
den. Aanvankelijk had het zien schijn, alof ook deze in
‘den maalstroom zier hausse-tendens medegesleept zouden
worden, doch ‘voornamelijk petroleum- en rubberwaarden
hebben hier een rem aangezet. Bij beide was de oorzaak
te vinden in de marktstemmiixg voor het ruwe product.
Zoowel petroleum als rubber bleef ‘aangeboden.
Te P a r ij s is ‘de tendens ook flauwer geweest, tenge-
volge van de berichten uit Londen omtrent de plannen
van Lioyd George. Het is nog altijd niet zeker of, en zoo
ja, wanneer de conferentie te Genua aal plaats vinden en
ondanks de aanvankelijke overwinningen ‘van Poincard ten
aanzien ‘van de besprekingen, die op ‘de conferentie gehou-
den zullen ‘mogen worden, is men ,te iParij,shierop toch nog
niet ad te gerust. Wel staat reeds wast, dat de schadeloos-
stelling van Daitsahland niet ‘in het geding zal worden
betrokken, ‘doch ook de kwesties ten aanzien van Rusland
zijn een factor van niet te onderschatten beteekenis voor Frankrijk. Zoolang nog niet vast staat, welke punten be-
handeld zullen worden, toont de beurs zich afkeerig nieuwe
engagementen te ondernemen.
Te N e w Yo r k is de groote factor van deze week ge-
weest ‘de introductie van de Nederlaad.sche Staatsleeninig
in Walista
–
eet. Wel getuigt het van groot vertrouwen in
de finanoieele en economische kracht van ons land, dat
deze ‘leening, die ‘niet in dollars luidt, zoo grif kon worden
geplaatst. Overigens was ter beurze van New York de
stemming ‘prjahoudend zonder veel fluotuaties.
Te o ii
z
en t is op de beleggïnigsmarkt van de afge-
loopen week de nieuwe staatsleening mede het evenement
van beteekenis geweest. Het fonds werd vooral in zie
eerste •dagen, nadat de inschrijving was opengesteld, in
ruime posten verhandeld, ‘waarbij de koers tot
976
pCt.
kon monteeren, d.i. 1
1
/
2
pOt, boven den koers van in-
schrijving.
Vermoedelijk heeft het succes van ide leening in ‘.Aimerika
een sterke stimulans uitgeoefend; later daalde de belang-stelling eenigazins en werden posten ‘tea verkoop aange-
‘boden. Eensdeels kwamen deze van speculanten, die hoop-
ten de verkochte stukken uit de iasahrij’viing tot lageren
prijs terug te verkrijgen, an’derzleels werkte de rijzing van
den dollar eeni’ge reactie aan onze markt in de hand, hoewel
de arbitrage nog niet goed mogelijk ‘is. Deze zal eerst dan
in ruimere mate ‘betracht kunnen worden, wanneer de’
Amerikaanadhe recepissen rin ‘de origineele stukken omge-
w’issel,d zullen zijn. Ondanks ‘de reactie echter bleef het
fonds op den laatsten dag van de ‘beursweek, tevens de
laatste dag van iinschrijxing, nog boven dan emissieprijs
genoteerd.
27 Feb. 2 Mrt, 6 Mrt.
Rij:ingof
daling-
5
0
/0
Ned. W. Sch.
1918 861
87113
871/ +
51,
411
,,
1916
84118
84
1
1
84
11
1
+
°/,
4
oj
,,,,,,
1916 761, 78’1, 7718/ +
11,
3112010 ,,,,
681
68/
4
68
1
/
3
+
114
3 0/
57
1
1
57
3
1
58
1
1
2
+
114
2
1
1
2
oio
Cert. N. W. S. …… 49’/4
491518 501
4
+ l’/
5 °/o Oost-Indië 1915 .,
90
1
1
90’1
90
+
11
6
0/
,,
1919 . . .
951, 9551
94L3/, – 5/,
4
°io
Oostenr Kronenrente
111
4
111
4
11 – 31
5
0/
Rusland 1906 ……
81
12
81
4
9
+
11
4 ‘ie Rus!. bij Hope & Co
18
93
19 – ‘
ho
4
1
1
2
0/
China Goud 1898
70
70
69’/4 – 81
4
4
0
/0
Japan 1899 ……..64
631
2
6311
–
1
1
2
4
0
1 Argentinië BuitenL. 63
1
1
8
641, 641 + 1311,
5
oio
Brazilië 1895 ……61’/
4
61
1
1
8
62
1
1
6
+
131
7
°Io
Staatsspoor ……..103
1 0
1 104 .’ 103’/
7
o/o Amsterdam ……..lO3I, 1031
8
1038/
8
De
aandeelenmarkt
heeft echter een treurigen aanblik
te aanschouwen gegeven. Vooral de markt voor industrieel’e
aandeelen heeft men.ige veer moeten ‘laten. Aandeelen Jur-
gens, ,zoio’wel de preferente als de gewone soorten, bleven
voortdurend aangeboden en dit lot hebben aandeelen ‘van
Gelder Papierfabrieken moeten deelen.
Doch ook de overige afdeelingen hebben bijna alle een
dalende tendens te aanschouwen gegeven. De suikermarkt
feitelijk nog ‘het minst, omdat hier de omzetten betrekkelijk
gering waren. Daarentegen moesten
petroleumwaarden
een
goed gedeelte van het aivance der vorige week prijsgeven,
hoewel ‘de daling toch nog niet in verhouding was tot de
prijsvermindering van het ruwe product. Onder alle om-
standigheden ‘toont het ‘hoofdfonds te onzent grooten weer-
stand, die het koerspail natuurlijk ten goede komt.
27Feb 2Mrt.
Rijzina
Amsterdamsche Bank …..156
154
151
– 5
Koloniale Bank ……….l24/, 122
3
1
4
121112 -2118
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand. 137
1
1
134/
8
131
1
/
2
—6
Rottêrd. Bankvereeniging.. 10411, 106
105
+ 814
226
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
27 Feb. 2 Mrt. 6 Mrt.
Rijzing of
daling.
Amet. Superfosfaatfabriek
.
35 33 33
—2
Van Berkel’s Patent ……
37/8
35
35
1
1
–
2/
4
Insulinde Oliefabriek ……
6’/8
4314
4
3
1
8
–
11
4
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand
;
72
70
68
–
4
Hollandia Melkproducten .. 150
1451
140
–
10
Philips’ Gloeilampenfabriek 1881
190
1801
—8 R. S. Stokvis
&
Zonen….
578
578
578
Vereenigde Blikfabrieken..
62
631
13
62
Compania Mercantil Argent.
51
511
481
4
—2’/
4
Cultuur-Mij. d. Vorstenland. 151
1
1
150 148
–
3/
4
Handeisver. Amsterdam… 355
350
348
3
1
t
–
6’/
Hou, Transati. Handeisver.
21 21 21
Liede Teves
&
Stokvis….
64 68 65
1
1
3
+ 11
3
VanNierop&Co’sHandel.Mij.
2
11
1718
–
Tele
&
Co.’s Handel-Mij….
29
29
25
—4
Gecons. Holi. Petroleum-Mij. 144
143
1
1
141
1
1
2
–
2/
3
Kon. Petroleum-Mij . …… 413
4111
4051
4
–
7/
4
Orion Petroleum-Mij.
Afgest. Aand.
311
31
1
/
4
31
–
31
4
Steaua Romana Petroleum
Mij. .. Afgest. Aand.
401
4
40
3931
4
–
112
Amsterdam-Rubber-Mij.
..
90’/
86
5
1
s
8631
–
45/
Nederl.-Rubber-Mij……..51
1
1
2
48
49
–
2
1
/
2
Oost-Java-Rubber-Mij…..140
135
137
1
1,
–
2!
4
Deli-Batavia …………..
309’/
3
298112
290
–
19113
Deli-Maatsehappij
……..257/
3
243
235
–
22’/
Senembah-Maatschappij,…. 373
364
356
–
17
Ribberaandeelen
daarentegen werden ‘niet ibeschermd
door
een groote groep of door oontramiinedek/kingen.
Wel is ‘het
bestaan
van
een Ibaisse-par.tij
in
rubberwaar,den
niet te
ontkennen,
doch
klaarbIjke1jk
meent
deze
partij
‘het
oogenblik van deloking nog niet gekomen.
Toen op
één der
dagen van de achter ons Jiggen’d.e week
rtchberaandeeien
iets in herstel waren, weed deze omstandigheid ee4er aan-
gegrepen om iiog iets meer in fblanco te verkoopen.
Tabakswaarden
‘bleven mede ongeanianeerd.
De scheepvawrtafdeeling
was verdeeld, doch zonder veel
anim,o.
27 Feb. 2 Mrt. 6 Mrt.
Rij:ingof
Holland-Amerika-Lijn
1511
150
149
211
3
,,gem.eig
1371
137 135
–
21
Holland-Gulf-Stoomv..Mij
75
75
75
Hollandsche Stoomboot-Mij
51
1
1
3
51
Java-China-Japan-Lijn
98
104
50
– 1112
103
+
5
Kon. Hollandsche Lloyd. ..
24
1
1
24
221
4
– 1
1
1
2
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..
81
79
7511
–
53/
Koninkl.-Paketvaart Mij.
95 95
951
1
+
114
Maatschappij Zeevaart
781 781
4
781
4
Nederl. Scheepvaart-Unie
106113
105
1
1
104
1
1
–
2
Nievelt Goudriaan
……..
137 138
131
—6
Rotterdamsche Lloyd……
140
13711
4
138
—2
Stoomv.-Mij.,,Hillegersberg”
69
69
70
+
1
,,Nederland”
1631
161
158
1
1
2
–
5’/
,,Noordzee”
. .
31 1/2
31112
31114
–
1/
4
,,Oostzee”…..
78
7731
4
7511
–
21
3
Amerikaansche waarden bleven rveronadhtzaamd
met
uit-
zondering van so4rnnige iaaggeprjsde voorten, af
s
Wabach,
waarbij
ons
publiek weder langzamerhand belang begint te
nemen.
–
27 Feb.
2 Mrt.
6 Mrt.
Rij:ingof
Arnerican Car
&
Foundry..
164 156
157
1
1
4
–
6/
Anaconda Copper
……..
101’/
3
102
102
11
16
+
9
1,
6
Un. States Steel Corp….. 98/
98
1
1
99
+
61
Atchison Topeka ……….
103’/
102
101
—2
1
1
4
Southern Pacific ……….
90
1
/
2
92
911
+
1
1
1
4
Union Pacific
…………
142
1
/
3
143 143
+ 1/
Int. Merc. Marine orig. Com
.
161
16
9
1
lis – 11
,,
,,
prefa.
76
7711
74
1
1
–
1
151,
0
De
geidmarkt
begon eenige ‘teekenen van verstijviing te
vertoonen, vermoedelijk in verband
met het
liquide maken
van posten voor de aanstaande etor.tiinig
op
de Nederland-
sche Staatsleening; prolongatie steeg van
3%
tot
4%
pCt.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
7
Maart 1922.
In den aanrang der afgeloopen week bleven de graan-markten haar vaste stemming handhaven onder aanvoe-
ring ‘van Chicago, waar Maandag en Dinsdag zoowel voor
tarwe als maïs eeni,ge verdere prijsverhooging -plaats vond.
Reeds spoedig echter werd de stemming meei onzeker.
Steeds algemeener werden de heisohten, ‘dat de prijs’ver-
kooging der laatste weken voor een zeer groot gedeelte ‘het
gevelg is geweest van speculatie op groote schaal en het
vertrouwen in het voortduren der ihooge prijzen vermin-
derde ‘merkbaar. In Engeland, waar immers zoo groote
hoeveelheden tarwe zijn gekocht, begon zich bij de houders
meer en meer de neiging te ontwikkelen aioh met Ide verS
krjgbare winst • tevreden te stellen en zich van hunne ‘in-
koopen te ontdoen. De vraag án
an4ere
landen scheen niet
van ‘voldoeizden omivang ivoor de te verwachten groots aan-
voeren. Ook uit de gabeurtenissen in de Vereen’igde Staten
zelf bleek ‘spoedig, dat ‘de prjsverlinoging niet steeds kon
voortgaan, vooral toen ‘in ‘het door droogte geteisterde Zuid-
Westelijke tarwegebied eindelijk overvloedi’g sneeuw en
regen vielen. Het weerbericht van Maart van het Ministerie
van Landbouw ratpp’orbeerde, dat de droge periode eindelijk
voorbij was en regen en sneeuw reeds eene groote verbete-
ring in ide tarwe in Okia/holna, Kansas ‘en ‘Nebraaka hebben
teweeggebracht. Woensdag daalde Mei-tartwe te Ohiicago
3% dollarcent per 60 lbs. en maIs 11 cent per 56
l’bs. Wel herstelde zich de markt den volgenden dag, doch
het einde der week bracht verdere prijsverlaging, zoodat
Chicago voor Mei-tar’we 5 cent, voor Mei-maIs 5% cent
lager sloot dan eens week tevoren. Voorwaar een grootte val. Eene reactie is Maandag niet uitgebleven, doch deze
bedroeg voor de tarwe niet meer dan
1%,
‘voor de mais 1 cent, ‘zotdat de prjs’verlaginig tegenover het hoogste
punt nog altijd belangrijk ‘is. Het is een open vraag, boe
de markt te Ohicaigo zioh deze week verder zal ontwikke-
len, doch nu eenmaal de steeds stijgende beweging gebro-
ken is, schijnt ‘de mogelijk/held ‘van verdere verlaging niet
uitgesloten. Voor tarwe ontbreekt het Europa voorpig
niet aan toevoer. De rverschepi’ntgen waren namelijk in de
afgeloopen week zeer groot. Argentinië overtrof weder
belangrijk de reeds grootte cijfers der vorige weken, doch
Noond-Asnerikia spande ditmaal toch de kroon. Ook Austra-
l’ië versoheepte weder veel tarw:e en het totaal aan tarwe
en meel naar Europa was veel grooter ‘dan eentigen tijd
het geval is geweest. De otoomende voorraad neemt telkens
in omvang toe. Daarbij sijn de tarweaanvoeren in Argen-
tinië aeer ruim, en blijven de berichten uit Br’iitsdh-Lnd,ië,
waar de oogst nu wordt binnensgdhaalid, bij voormurrng
gunstig. Wel ‘wordt het olversohot aan tarwe bij de boeren
in de V’ereeniigde Staten zeer veel lager geschat dan in
vorige jaren, doch daartegenover staat de veel grootere
zichtbare voorraad, ofschoon beide te tatmen adhteiibljven bij het overeenkoimstige cijfer van ‘het ivoilige jaar. indien
echter nog eentigen tijd de verschillende productieland’en
zonveel tarwe verschepen als ‘de laatste weken het geval
is geweest, aal Europa weinig verderen kooplust toonen.
Argentinië heeft aan de prijsverlagingen der vorige
week niet meegedaan. Daar bleven de markten rvlast en
tarwe was zelfs Zaterdag circa 40 centavos ‘honger dan up
1 Maart, toen na eenige feestdagen ‘de markten weder ge-
opend werden. Eerst was het de nog ‘vaste stemming in
Noord-Amerika, diie daartoe bijdroag, later de itnkocpen
van 80.000 ton La Pla,ta-tar’we door Rusianiclen 40.000 ton
door Oostenrijk. Ook de betrekkelijk lage regeeringsschatting
van de Argentijnsohe tarwe-opbrenigst werkte als hausse-
factor, doch vrij algemeen wordt clie sdhaittilnig als te on-
gunstig beschouwd.
Ook mais was in Argentinië seer vast, voor ouden zoowel als voor nienwen oogst. Berichten over schade door droogte
en sprinkhanen waren daarvan de oorzaak, benevens voor
den ouden oogst de afna.me van den voorraad in het bin-nenland. De aanwoeren aan de ha’venplaatsen zijn echter
nog ruim en ondanks ‘de voor dozen ‘tijd van het jaar flinke verschepingen bleven de zichtbare ‘voorraden onveranderd.
De droogte en sprtintkthenen latten zich trouwens vooral gel-
den in het Noorden, waar zich niet de centra ‘van mais-
verbouw bevinden en bo,vendiien worden de klachten reeds
minder luid. Argentijasche mais is zooveel duurder dan
Noord-Aumerikaansche, die ‘bo’veadtien zeer ruim wordt aan-
geboden, dat de kooplust voor cle eerste soort in de meeste
laaiden sterk afneemt.
In de Vereenii’gde Staten waren de aanvoeren van mais
deze week kleiner dan tevoren, doch ook de biumenlandsche
vraag is afgenomen, terwijl de zichtbare voorraad weder
verumeerder;de en ook het surplus ibij de boeren nog be-langrijk blijkt te zijn. De hooge prijzen voor mais hebben
in de vorige week iden Europeeschen kooplu,st niet bevor-
derd, terwijl botveidien Duiitsdhtl’andi aidh door de voort-
durende daling der mank in zijne inikoopen belemmerd aag.
De prijsval van Zaterdag leidde echter Maandag daidelijk
tot eene vermeerdering der zaken, hetgeen wijst op ‘het nog
bestaan van goede ‘vraag in cle inivoerlanden.
Gevat blijft slechts weinig de aandacht trekken en
speciaal in Engeland bestond ‘voor deze graansoort slechts zeer ‘weinig vraag. Enkele vastelanidsehe markten kochten
echter nu en dan van Noord-Amerika.
8 Maart 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
227
Noteeringen.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Chicago
Buenos Ayres
Data
Tarwe Mars
Haver
Tarwe
MaTs
LiJnzaad
Mei.
Mei Mei
Maart Maart Maart
4 5irt.22
142
63
1
/
41
14,55′)
8,802)
21,85
1
)
25Feb.’22
147
1
1
681
8
43
14,-
1
)
8,252)
21,65
1
)
4 idrt.2I
177
8
/
4
711
8
17,55 10,45
15,35
4 £drt. 20
270
143
831
16,60
6,95
26,70
4 drt 19
226
129
60
1
/
2
10,40
4,40
18,45
20 Juli
1
14
82
561
36
1
/
2
9,40
5,38
13,70
Soorten
6 Maart
1922
27
Febr.
1922
7
Maart
1921
Tarwe.
………….
‘)
16,75 16,75
22,25
Rogge (No. 2 Western)
1
1
13,75
14,-.
22,-
Mais (LA. Plata)
……
1
)
245,- 230,-
292,-
Gerst (48 Ib. malting)
. .
235,-
235,- 285,-
Haver (38 ib. white cl.).
1>
12,-
12,75 14,50
Lijnkoeken (Noord-Amen.
ka van La Plata-zaad)’)
18,35
18,15
20,-
Lijnzaad (La Plata)….
)
480,- 470,-
405,-
1)
per April.
)
Mei.
.
)
P. 100 K.G.
1)
P. 2000 K.G.
8)
per 1960 K.G.
*) Nr. 2
Hard/Red Winter Wheat.
AANVOEREN in tons van 1000 K.G.
Rotterdam
1
Amsterdam
Totaal
Artikelen.
27
Febr./4 Mrt. Sedert
1
Ove,ecnk.
27
Febr./4Mrt.
Sedert
Octereenk.
1922
1921
1922
1
Jan.
1922
tijdvak
1921
1922
1
Jan.
1922
tijdvak
1921
Tarwe ……………..
5.387 81.713
124.347
–
325
978
82.038
125.325
Rogge …………….
..
–
4.467.
28.432
–
–
–
4.467
28.422
Boekweit
……………
1.395
5.433
1.090
–
– –
5.433
1.090
10.299
166.874
143.776
882
29.330
13.044 196.204
156.820
944
17.495
57,696
271 1.191
1.550 18.686
59.246
2.844
8.197
1.293
–
–
419
8.197
1.712
Mais
……………..
Gerst
………………
3.308
28.188
23630
440
22.446 20.643 50.634
44.273
Haver
……………
Lijnzaad ……………
Lijnkoek …………..
6.930 34.128
22.887
–
470
3.215
34.598
26.102
Tarwemeel ………….
.
797
7.051
2844
–
1.827
290
8.878
3.134
Andere meelsoorten….
828
2.172 3.614
65
900
200
3.072
3.814
Voor haver
wordt
de importbehoef te grooter met het
vorderen van het seizoen en zoowel naar Engeland als
naar het vasteland werd geregeld Ar.geutijusche en Noord-Amerikaansahe haver verkocht.
In lijnzaatd was ide omzet niet groot. Engeland kocht slechts weinig en kon zijn behoeft weder voor een flink
gedeelte met Britsch-Indksch zaad dekken. De aanvoeren
in Argentinië zij.n niet groot, doch eene ‘vermeerdering mag
dpoediig worden verwacht. Bovendien wordt in Bnitsoli-
Indië spoedig de nieuwe oogst beschikbaar, waarover de
berichten gunstig blijven luiden, zoodat het aanbod binnen-
kort belooft te vermeerderen. De prijsfluctuatiies voor lijn.
zaad bewogen zich binnen Vrij enge grenzen, .zoowel in
Europa als in Argentinië.
N e d er 1 a n d. Tot stijgende prijzen kodhiten de Neder-
lancisahe molenaars Vrij geregeld tarwe, vooral hard winter
in spoedige posities op Antwerpen en Rotterdam, terwijl verder eeni.ge duizenden tons stoomeode La Plata-tarwe
hier koopers vonden. De belangstelling bepaalt zich tot
spoedig te verwachten tarwe en bij het toenemen der
onzekerheid aan de markt te Chicago werd de koophust
geringer door vrees voor prijsdaling.
In mais blijft de handel in Nederland vrij levendig en
nu en dan was deze week ide omzet van Noord-Amerikaan-
sche maLs zeer belangrijk. De sterke prjsiluctuaties belem-
merden echter een geregeiden handel en vooral de laatste
dagen der week werd met groote ‘voorzichtigheid geöpereecd.
De lagere prijzen van Maandag leid,çlen echter tot eene
igroote uitbreiding van den omzet. Zaken in La Plata-
mais zijn zeldzaam. In dit artikel is het op het vasteland nog steeds alleen Antwerpen, dat een geregeklen omzet
heeft. Eene stoombootlading en eene zeillading Zuitd-Afrd-kaansdhe mais werden deze week naar Rotterdam verkocht.
In haver neemt de omzet toe en geregeld werden inkoo-
pen gedaan uit de Vereenigde Staten.
Lijnzaaid werd niet in groots hoeveelheden gekocht. De
handel bepaalde zich bijna geheel tot stoomende partijen
van Argentinië.
SUIKER.
Ramingen van de voor den nieuwen oogst met beetwor-
telen te beplanten oppervlakte tin de Europeesche productie-
‘landen werden tot nu toe ‘nog aiet gepubliceerd.
Volgens mededeelingen door F. 0. Licht ontvangen uIt
kringen van landbouwers in Diii ts ch land, zijn dezen
van plan, vrijwel dezelfde oppervlakte als het ‘vorige jaar
met beetwortelea te bebouwen: Dit bericht beantwoordt niet,
aan cle verwachtingen, die men in den handel omtrent den
nieuwen Duitschen bietsuikeroogst koesterde, men had
immers eene belangrijke uitbreiding verwacht; mocht het
bovenstaande bericht binnenkort door ‘de feiten bevestigd
worden, dan zal dit allicht van gu.nstigen invloed op de
suikermarkt zijn.
In T s j echo-S lowa kij e verkeert men omtrent den
nieuwen uitzaaj nog in het duister en zijn het hier hoofd-
zakelijk de geschillen tusschen landbouwers en fabrikanten
betreffende de voor bieten te betalen prijzen, waarom de
landbouwers nog niet ‘tot eenen grooteren aanplant willen
Sesluiten. In het afgeloopen jaar was voor dit land de
export ‘van suiker eene goede bron van inkomsten en is
de oude oogst thans zoo goed als geheel verkocht.
In F r a n k r
ij
k rekent men in goed ingelichte kringen
op eene uitbreiding van den aanplant, doch zal dit land
ook verder op groote invoeren sangewezen zijn.
In No o r w e gen wordt met 15 April het in 1917 in-
gestelde Regecringsinonopolie voor suiker opgeheven.
De ziiohtbare voorraden bedragen ‘volgens F. 0. Licht:
1922
1921
1920
Duitschland 1 Jan. . – 807.917
841.466
582.059 tons
Tsjeoho-Slowakye 1 Jan. 422.005
506.877
459.878
Frankrijk 1 Jan…..176.815
261.727
142.593
Nederland 1 Jan – . – 157.844
166.218
81.878
België 1 Febr . ……. 108.659
170.160
84.067
Engeland 1 Febr…..117.163
395.412
302.664
Totaal in Europa 1.790.493 2.431.860 1.653.139 tons
V. S. v. N.-A. 16 Febr. 111,653
81.094
67.852
Caba, alle havens 18 F. 793.000
517.558
352.921
Totaal . . . . 2.695.151 3.031.412 2.073.912 tons
De suikermarkten bleven hij eenen over
thet
algemeen kalmen handel vast gestemd.
De noteerin.gen op de A me r ik a a n s c h e markt
bleven vrijwel onveranderd, nl. d.c. 2,39 voor Mei, d.c. 2,58
voor Juli, d.c. 2,73 voor September en d.c. 2,74 voor
December, terwijl S’ot Cen.trifugals genoteerd worden met
d.c. 3,73.
De laatste C uh a-statistiek luidt:
V’eekonbvangst t.. 25 Febr. 161.667 155.305 162.623 tons
Tot.ontv. 1 Dec.-25 Febr. 665.297 810.605 1.228.171
Werkende fabrieken . . . .
172
186
186
Weekexport tot 25 Febr. 55.421 71.998 132.248
Tot. exp. 1 Jan.-25 Febr. 250.338 310.467 848.041
Totale voorraad 25 Febr. 808.765 588.927 383.296
Weekexport Oude oogst .. 52.665
Tot. voorraad ,,,,.. 454.253
Van
zijn, zoodat eigenaars van oude oogstsuikers de prijzen
op een hoog niveau konden blijven houden. Er werd het
een en ander van Britsch-Indië teruggekocht. In srdker uit
den n.ieawen oogst ging weinig om.
Op de Amsterdamsehe termijnbeurs ‘vielen geen
belangrijke fluctuaties waar te nemen. De tendens was
eerder .çlalende en werd aan het einde der week voor Maart
f
21,50 en voor Augustus
f
21,75 genoteerd.
228
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8
Maart
1922
NOTEERINGEN.
die een zeer ongunstigen invloed op de Ohinamarkt heb-
ben gehad. Bovendiien hangt het Indiisohe Bwlget boven de
markt en vreest men voor een nieuwe verhooging van in-
1
Amsier- Londen
rew York
—
TaIe3
Whlie Java
lo.b.pe,
1 Amr. Gra-
1
nulakdc Lf.
Dato
1
dom per
i
96pCl.
voerrechten op
katoenen goederen daar
te
lande.
Over
!oopnde
Centri.
het algemeen zijn verkoopers wel wat vaster en neemt rnen
Cubc,
No. 1
Maan/April
1
Maarli.4prll
maand
1lg0l3
niet meer die lage prijzen aan, die eenige weken geleden
UCCCS
werden geboden. De toestand ds ‘wei iets
1
—-
:
Sh.
Sh.
$cti.
Sh
1 Mrt. ’22
1
211
51/3
23/-
18.9
3,79
beter, doch indien deze verbetering zal aanhouden, zal men
22 Febr.’22L, 2l/
51/3
27/-
18,9
3,73
geleidelijk ok meer orders moeten boeken.
1 Mrt. ‘2
1
–
721-
421-
38/-
577
22
Feb. 1 Mrt.
Oost.
koersen.
21
Feb.
28
Feb.
1
lrt. ’20
–
721-
891-
•
–
11,03
,,
Liverpoolnoteeringen.
T.T.opIndi
. . . .
1f3.°
113,j
3
,
4Juli ’14j,,11
18
/
i
18/-
—
–
3,26
F.G.F.Sakellaridis 18,00 17,00
T.T.opllongkong2
1
5
1
1
4
214
1
1
G.F.
No. 1 Oomra
6,45
6,75
T.T.op Shanghai
3I2I4
312
1
/
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
–
KOFFIE.
.
(Middling Uplands).
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring
&
Zoon,
Kolff
.
&
Witkamp en Leonard Jacobson
&
Zonen).
Noteeringen en voorraden.
1
4Mrt.22
25Feb.’22 lSFeb.’221
4M,t.21 li5M
20
New York voor
S
Rio
1
Sanios
Middling
..
18,30 c
18,80e
18,50 c
11,50 c
40,90 c
Dal,.
Wisjelkoe,s
°”
1
Prijs
New Orleane
Voorraad
No.7
Voorraad
t
No.4
voor Middling
17,65e
17,13e
16,75e
11,—c
40,50e
Liverpool voor
1
1
4 ijrt.
1922
1.923.0001 13.275 2.858.000117.000
7131,8
Fy Midd1ing
10,28d
10,60d
10,36d
7,31d
130,15d
25 Febr. 1922
1.978.0001
1)
2.769.000117.000
1t
18
1922
1.9
2
8
00
01
13
.
150
2.790.000117.000
791,
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
4 M
‘
t. 1921
466.000
1
7.195 3.197.000
1
8.400
10
1
1
8
(In duizendtellen balen)
Ontvangsten.
1 Aug. ’21
1
Overeenkomslige perioden
Data
Rio
_
_______
Sanios
__________
lol
1
4Mr1. ‘fl
1920-21
1
1919-20
t
Afgeloo pen
1
week
Sedert
1
1
Juli
i
Afgeloo pen
1
week
1
Sedert
1
1
Juli
Ontvangsten Gulf-Havens..
3144 3562
3352
1
Atlant.Uavens
1180
1015
2321
4 Mrt.
1922.,
..l
56.000
3009000
1
120.000
6.036.000
12.047.000
11
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1007
1175
2322
4 Mrt.
1921…
.1
81.000
1
172.000
1
7.969.000
‘t Vaste1an
‘}
2751
2220 2146
1)
Feestdag.
Japan ete..
JAVA
THEE.
(Opgave Pakhuismeesteren van de Thee.)
Voorraden in duizendtallen
4 Mrt.
’22
4 Mri.
’21
5 Mr,. ’20
Amerik. havens ……….
1113
1
)
1
1416
1424
(Herleid tot
111
Kisten.)
Binnenland …………..
1372′)
1
1618
1213
Voorraad 31
Januari 1922 …………101.966
.
Sedert aangevoerd………………..14.243
New York
…………….1
124
51
New Orleans …………
?
1
419
399
.
..
116.209
Liverpnol
…………….998
1
1028
1067
S
Sedert afgeleverd
………………..31.103
1)
25 Februari.
Marktbericht van de ileeren Sir Jacob Behrens
&
Sons,
Voorraad heden ………………….85.106
Mancheiter,
d.d. 1
Maart 1922.
Waarvan in de eerste hand
……….23.707
Nadat prijzen gedurende eenigen tijd wat ,vaster eijn ge-
Amsterdam, 28 Februari 1922.
weest
is
Anjerikaansohe katoen weer,wat Hauwer en prij-
zen
in Liverpool openden gisteren
13
pu.nt.en lager. De
ic&Poic..
markt
is
hoofdzakelijk onder invloed ‘van speculanten en
fluctueert niet
zoo
heel sterk. De berichten omtrent den
(Opgave van de Makelaars Gebrs. van der Vies, Amsterdam.)
nieuwen oogst zijn nog
ei
tegenstrijdig en men vermel4t
Kapokstatistiek
op
28 Februari 1922.
goed weer in Texas, doch daarentegen ‘vreest men weer voor
Voorr.
Aanv.
Verk.
Voorr.
groote schade door de bollweevil. Inmiddels verdwijnt de
Importeurs:
1 Jan.
tot
tot
op
‘voorraad geleidelijk en• ‘van den
loop
der prijzen zal veel
1922
28 Feb.
28 Feb.
28 Feb.
afhangen van de vooruitzichten van den nieuwen oogst.
fi.
G. Th. Crone……..115
3154
3269
–
De vraag uit de industrie
is
wat Lanoashire betreft iets
Edgar
& Co
60
—
60
beter, doch in Amerika ‘heeft men
in sommige districten
Van Eeghen
& Co. ……
—
1524
1464
.
60
arbeid.smoeilijkheden
waardoor
de
consumptie
beïnvloed
Handel en Cultuur Mij.
..
44
578
406
216
kan worden. Uit Alexsndcie
is
geen nieuws en prijzen
van
Hand. Venn. Maintz
& Co.
199
125
324
–
Amerikaausche katoen zijn orver ‘het algemeen on.veranderd.
‘an Heekeren
& Co…..
–
353
353
—
De
kleine opleving
in de vraag naar Amerik.aansche
Hoving
&
Beer……….157
‘
—
157
—
ga.rens, die wij in ons vorig bericht reeds ver,meldd.en, houdt
1
Internationale Prod. Cie.
348
1753
2101
–
nog aan, maar
is
niet ‘van veel beteekenis, zood.at
prjzali
Koning Teves
& Co
150
150
—
ook
nog weinig ‘veranderd zijn. De binnenlandsohe vraag
Landb. Mij. ,,Geboegan”..
64
88
142
10
swat beter ‘voor boomen en warpoops, zoodat uien wel
zou
,’jirandol1e Voûte
& Co…
–
4065
4065
—
zeggen dat er meer getouwen aan het werk zijn, dan eeni-
Ned.
Mij. v.
Overzeehandel•
3617
–
2872
745
gen tijd geleden. Grove inslaggarens zijn wat beter, doch
C.
Strauvs Evans
–
472
—
472
……
over het algemeen zijn prijzen weinig veranderd. Enkele
Weise
&
Co
1298
1157
2455
—
………….
orders zijn geplaatst in 40er mule voor Calcutta, terwijl
Zweedsche Oost-Ind. Cie.
173
1490
1663
—
ook Bom.bay get.wijnde garens heeft gekocht. Voor China
O
rder
—
495
495
—
…………….
..
zijn orders geplaatst in
4212
en
6012, doch
de vraag
is
nu
minder waarschijnlijk ten gevolge ‘van de daling
Tan
zilver-
6015
15464
19916
1563
prijzen, terwijl er bovendien groote partijen in
koop
zijn,
die nog verzonden moeten worden.
Van het Continent
COPRA.
toont
men
wat meer
belangstelling, hoofdzakelijk ‘voor
Amerikaansche garens, terwijl ook in Egyptische -garens
De markt was aanvankelijk vrij geanimeerd
gestemd.
wel wat gedaan wordt, zoowel voor Holland als Duitsoh-
Later was er minder kooplust, doch het aanbod van Java
land, terwijl de ‘vraag voor deze laatste garens
zich
hoofd-
en Ned. md. f.m.s.
is zoo
gering, dat de prijzen bijna niet
zakelijk tot
cops
en gewone .getwijnde garens beperkt.
lager gingen.
De doekmarkt blijft ‘vast, hoewel de stemming minder
De noteeringen zijn:
gunstig
is
dan men verleden week wel eenigazins verwacht
Java
f.m.s. stoomend
………………..
f
30/
had. Er zijn dan ook nog slechts weinig zaken tot stand
Latere
termijnen
……………………
..30,-
gekomen
hoofdzakelijk door de
daling van zilverprijzen,
6
Maart 1922.
8
Maart
1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
229
RUBBER.
Hoewel de markt in het begin der week zer flauw was
en prjen verder terugliepen, trad er in den loop der week
een herstel in en sloot de markt vaster op hoogere prijzen.
De slotnoteeringen op de termijnmarkt luiden:
einde voorafgaande week:
Prima Crpe Maart ……..
46
c………..46
c.
April/Juni . . .
48
,……….. 47 12
Juli/Sept…..
491/2 ,……….
–
99
Smoked Sheets Maart ……
46112
,………..461/2
April/Juni . . .
47112
,………..47
‘1
JulijSept…..
48’/
,……….. –
6 Maart 1922.
HUIDEN.
Bericht van de firma Grisar & Co.
De eerste ‘da.gen ider week waren feestdagen in Argen-
tinië en voor ‘de laatste dagen werden slechts enkele zaken
vermeld in Frigorifico’s.
De markt in liet algemeen is zeer rustig met weinig
kooplust voor prima liuiiden; alleen goecikoope tweede en
derde klas huiden trekken de aandaoht. Nog slechts 500
Liebig fiuiden zijn van de laatste iuschrjrving onver-
kocht. Voor het verkochte is de prijs fvan
12Y
4
d. c.i.f. uit-geleverd gewicht ten rvolle gehandhaafd. Offerte fvoor
Saladeros Hervi.deros luiden op 10Y d. c.i.f. ver.sohepings-
gewicht.
Te Rotterdam werden enkele partijen afwijkende huiden
tot lage prijzen afgedaan.
1 n 1 a n d s oh e h u i d e n. Parijs gaf ca. 10 pOt. daling,
doch ‘de koers der Franc was ca. 6 pOt. hooger dan einde
Januari. Hollandscie huiden aijn flauw. Duitsch-
land koopt zeer on.beduidend en met de onieuw ingetre-
den ‘daling der marken zullen de aaken nog meer worden
bemoeilijkt.
K a 11 s vel 1 e n: Vette ‘vellen lager. Nuchtere vellen
geheel verlaten.
L o o i ‘s to 1f e .n: Vast. Noteeringen Forestai 101- hooger.
Rotterdam, 4 Maar’t
1922.
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:
Dato
Ijzer
Cie,,.
Koper
Standard
Tin
Lood Zink
6 Mrt. 1922..
nom.
60.-)-
1144.1716
20.151-
25.2/6
7Febr.1922..
nom.
59.151-
147.15,
1
–
20.12,6
24.101_
20
,,
1922..
nom.
58.-)- 144. /-
19.17/6
24.-/-
13
,,
1922,.
nom. 61.12/6
153.51-
21.-!-
24.51-
7 Mrt. 1921..
nom.
66.-/-
153.51-
18.26
26.51-
20 Juli 1914..
51,4
1
61.-)-
145.151-
19.-/-
21.101-
VERKEERS WEZEN.
INKLARINGEN.
DELFZIJL.
Landen van
her kom s t
Januari 1922
Aantal
N. R. T.
schepen
Januari 1921
Aantal
N. R. T. schepen
Binneni. havens
2
336
2
559
Groot-Brittanië
1
624
–
–
Duitschland
7
1.334
14
5.553
Noorwegen
1
85
–
–
Zweden
–
2
601
Denemarken
1
789
Rusland- Oostz.h
–
–
1
650
Finland ……..
– –
2
435
België
3
633
–
Chili
……….
–
–
1
2.346
Totaal ….
16
..
3.801
22
10.144
Nationaliteit.
Nederlandsche
8
..
1.914
7
4.409
Duitsche
7 1.098
13
5.134
Zweedsehe
–
–
1
304 Deenscho
1
789
– –
Andere
–
–
1
297
Totaal.’…
16
3.801
22
1
10.144
(A.
van Dijk.)
IJMUIDEN.
Februari 1922 Februari
1921
Landen van
herkomst
Aantal
N.R.T.
schepen
Aantal
N.R.T.
schepen
Binneni. havens
7
3.743
15
9.731
Groot-Brittannië
94
64.237
66
42.234
Duitschiand…,
19
29.123
35
31.905
Noorwegen 3
2.016
2
1.048
Zweden
2 791
5
2.603
Denemarken
2
1.174
2
720
Finland
–
–
3
1.404 2
2.984
2
5.740
Frankrijk
6
2.169
12
4.366
België ………..
Spanje
–
–
7
8.291
Portugal
…….
– –
1
454
italië ……….
.5
5.309
–
–
Oosten r.-flong.,
Griekenland..
1
978
–
–
1.991
– –
Levant
………2
Roem., Bulgarije
–
–
1
1.619
And. Midd. Zeeh.
1
646
1
735
OvWestk.Afrika
4
8.463
2 1.733
Achter-Indië….
–
–
2
8,411
Ned. Oost-Indië.
5
21.223
8
32.041
And. Aziat. hav.
–
–
.
1
4.367
Vereen. Staten..
1
2.623
5
17.869
Ned. West-Indië-
Ned. Antillen..
4
9.913
7 10.785
Argent.,(Jruguay
3
18.415 2
13.434
Totaal….
161
175.798.
179
199.580
Periode 1 Jan.-
31
Januari
..
378
428.261
372 427.377
Nationaliteit.
Nederlandsche
88
116.884
09
122.524
Britsche
47
40.276
36
48.023
Duitsche
14
10871
27
14.061
Noorsche
4
2.701
4
2.980
Fransche
4
3.005
6
.
726
Zweedsche
3
1.380
4
3.211
Deeusche
1
681
– –
Vereenigde Stat
–
–
2
7.601
Andere
–
–
1
454
161
175.798
179
1
199.580
(Vereenigde Scheepsagenturen van
Halverhout & Zwart en Zurmühlen & Co.)
VLISSINGEN.
Januari 1922
Januari 1921
Landen van
herkomst
Aantal
N.R.T.
schepen
Aantal
N.R.T.
schepen
Binneni, havens
3
16.865
1
466
Groot-Brittannië
29
203.704
37
206,872
België
– –
1
1.805
Frankrijk
–
–
1
1.618
Italië
1)
4
8.643
8
4.230
Levant’)
15
7.810
15
6.983
Totaal ….
51
237.022
63
221.974
Nationaliteit.
Nederlandsche
42
225.560
35
200.791
Britsche
.3
‘
3.951
16
16.669
Duitsche
1
2.384
6
1.881
Noorsche
1
1.344
–
–
Belgische
2
1.036
6
2.633
Fransche
1
750
–
–
Zweedsche
1
997
–
–
Totaal ….
51
237.022
63
221.974
‘) Bijleggers.
2)
Sleepbooten.
(B. Stofkoper.)
230
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Maart 1922
SCHEEPVAART.
GRAAN.
Al!.
Kust
San Lorenzo
Petro-
Odessa
Ve,. Stoten Dato
grod
? Rotte,-
Londen
R’dom
dom
Rotte,-
1
Bristol Rotte,-
1
Enge- –
Data
KOLEN.
Cardul
1 Oosik. Engdond
1
iP07t
Lol
n
dea,
Genua
Soja
RiIe,
dom
burg
Bor-
1
Plato Rotte,- Gothe
dom
1
AS.OflOOI
dom
3000
27r4 t1922
1
71-
1
20-25 Feb. 19221
71.
1
28F.5irt.1921
I
9/-
1
1416
141-
1913
161- 1
15,6
1813
1416 1
141-
1
2116
1
616
1
9/-
66
1
913
–
126
27F.-4Mrt. 19221
–
–
18c.’
419
3319
339
1
20-25 Febr. 19221
–
–
18 c.
2
46
326 326
1-6 iirt. 19201
–
751-
1
7716
1
–
1
–
1
–
28 F.-5
Mrt.
1921
1
–
–
–
376 376
Juli
19141
Ir. 7,—
71-
713
1416
312
4/-
1-6 Mrt.
1920
–
–
–
816′
1801-
1126
1
_
Juli
19141
11
d.
713
1/111/
4
1111
1
1,
121-
12/-
Graan Petrograd per guarte, Pan
496 iks. zwaar.
Odesso per
unit, Ver. Stoten
oer guorter van 480 Iks. zwaar.
1)
Per ton stukgoed.
1)
Per 100 Ibs.
.
Overige noteeringen per ton van 1015 K.G.
ADVERTENTIËN.
Gémeentebestu
‘ur van B
Bezoekt BRUSSEL en zijn.
Derde Officieele Jaarbeurs
van
3 April
ti 19 April 1922
Vergelijk de wéreldproductie, ver
c
eenigd in een speciaal daartoe ge-
eigend geheel, hetwelk alk takken omvat der industrie
Vraag kostelooze toegangskaarten aan
Bespreek logies bij het Beheer der-Jaarbeurs 19, Groote Markt, Brussel
è
t,
NEDERLANDSCHE
*
HANDEL-MAATSCUPPIJ.
Gestort Kapitaal …….
f
80.000.000,—.
Statutaire Reserve ….
f
18.979.250,—.
Buitengewone Reserve
f
22.660.000,—.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. . – Aentschappen te ROTTERDAM en ‘s-GRAVENHAGE.
Vestigingen In NEDEflLANDSCH-INDI}, ST1AITSSETTLENENTS, BR1TSC1I.INDIi, CHINA en JAPAN.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Trausferten. – Incasseoringen en Finan
eleeringen. – Schriftelijke en Telegrafisché Credieten. – Reiscredletbrieven – Deposito’s.
– Rekeningen-Courant. – Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken
RENTEVERGOEDIN* VOOR DEPOSITO’S BIJ DE KÂTOREN IN NEDERLAND:
Met één jaar opzegging 42 PCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen.
4