Jrg. 17, editie 859

15 JUNI 1032

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

EconomischmdStatistische

Be
*
riéhten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN
DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

17E JAARGANG

WOENSDAG 15 JUNI 1932

No. 859

INSTiTUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr.
G. M.
Verrijn
Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. ‘Mr. D. van Blom; J. van Ilasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J
Polak; Mr. Dr. L. F. B. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers;
Prof.
Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra;
Prof.
Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. 0: M. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: H.
M.
II. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter dc Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh. d van Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam,
Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-reken4ng No.
145192.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad grati8.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs ko8teloo8, voor voo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekend.e stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

14 JUNI 1932

Ook over deze week valt er ten opzichte van de
Nederlaiidsche geidmarkt weinig te berichten. De

notceringen bleven geheel onveranderd. Cailgeld no-

teerde
1%
pOt. De prolongatienoteering was de ge-

heele week 1 pOt. en particulier disconto ken men

voor %
â
7
fio
POt. onderbrengen.

Blijkens den weckstaat van De Nedeiandschc Bank

is de hiuneniandsche credietgeving met f1,1 mil-

li.oen ingekrompen; de posten hinnenlandsche wis-

sels en beleeninge.ii vertoonen een daling van res-

pectievelijk.f 676.000 en f456.000. Terwijl de diverse

rekeningen onder de activa der Bank met f220.000

zijn vermeerderd, bleef de post papier op het buiten-

anc1 op gelijke hoogte.

De gondvoorraad nam met
f
5,5 millioen. toe. i)e

voorraad zilver is daarentegen met
j
262.000 verinin-

derd, zoodat ‘per saldo de post niunt en muntmate-

riaal met
f
5,2 millioen is gestegen.

Onder de passiva der Bank blijkt de biljettencir-

culatie met f 15,7 millioeta te zijn ingekrompen. De

saldi in rekening-courant vermeerderciert niet f20

millioen, van welke toenemi lig
,f
2,5 milli.oen komt

up reken big van ‘het tegoed van het Rijk en f17,5

millioen
OP
i-ekening van de saldi van anderen, liet

beschikbaar metaalsaldo is met j’ 3
1
5 millioe:n geste-

gen; het dekkiugspercentage bedraagt nagenoeg

81 pOt. evenals de vorige week.
* *
*
Ook deze week zijn groote koersschommelingen op

de wisselmarkt uitgebleven. Het is er zeer rustig.

Ponden noteerden 9.11-9.063′—-9.07Y, Dollars kon-

‘den zich gaandeweg ‘verbetere:n; geopend op 2.46474

was de koers op het eind van de week 2.4695. Dollars

tegen Ponden kwamen van 3.69 op 3.68, met een klei-
ne afwijking tot 3.66Y2 in het midden der week. Mar-

ken verbeterden aanvankelijk i.ets: 58.40-58.60, doch

sloten lager op 58.42. Fransche Francs veranderden

weinig: 9.73-9.73 %-9.72%-9.73. Belga’s ‘bewo-

gen zic’h rond de 34.45. Zwitsersche Francs liepen

wat terug: 48.28-48.24. Lires ca. 12.66. Peseta’s

20.40; de stemming was een weinig vaster. Scandina-

‘vië nog steeds bijna onveranderd; Kopenhagen 49.50,

Oslo 45.20, Stockholm 46.50. Finsche Marken 4.20.

Oanadeesche Dollars liepen nog terug: 2.12, wat

zijn oorzaak moet vinden in de lagere tarwe-prijzen.

Op de tei-mijnmarkt is het groote disagio, dat de

Ponden de vorige week nog deden, geheel verdwenen;

één- en drie-maands Ponden no’teeren nu ongeveer

gelijk met contant. Ook de Dollars op termijn blij-

ven eerder gezocht,
,
wat ‘het disagio tot op 75 resp.

200 punten heeft doen terugloopen.

In gou’d was deze week wat minder te doen, hoewel

de omzetten toch nog wel de moeite waard blijven;

Eagles waren wat lager: 2.48%, Sovereigns ‘bleven ca.

12.15. Baren werden gedaan op
f
1648.

LONDEN, 13 JUNI 1032.

Op de geidmarkt was de toestand vcr]eden week

uiterst gemakkelijk, zooda’t het namiddaggeld tegen

prijzen, van 3′ tot % pOt, werd uitgezet. ‘Het ban-

1ciers’saldo hij ‘de Bank van Engeland werd dan ook

in haar staat van W’oensdag met een hoog cijfer aan-

gegeven.

Tegen ‘het einde der week werd de stemming iets

vaster, hetgeen leidde tot de toewijzing der schatkist-

promdssen op Vrijdag tegen een i:t’actc ‘hoogcr dan

de prijs ‘bij de vorige inschrijving. Driemaands bank-

accepten noteeren I—IY8 pOt.

De Bank van Engeland zet hare goudaankoopen

voort, welke nu sedert midden Mei een totaal van

£ 1.2%
,
millioen hebben bereikt.

01) de w’isselmarkt is ‘het aanbod van termijn-Dol-

lars van middelmatigen omvang, zoodat de marge,

hoewel nog steeds hoog (3 tot 4 cents per drie maan-

den) eenigszins teruggeloopen is.

De verwachtingen betreffende de resultaten van

de Lausai:ine Conferentie zijn de laatste dagen iets

hoopvoller gestemd. Ofschoon er wel geen zeer def i-

nitieve resultaten in uitzicht zijn gesteld, hoopt men

toch een grootere ‘samenwerking van Frankrijk te

zullen waarnemen dan nog voor korten tijd kon wor-

den verwacht.

468

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 1932

M:gDEIDEE]ïl.NGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RÏJNVAART.

VERSLAG VAN DE wERKzAAuaEDEN VAN DE
c:lNTRALE COMMISSIE V00R DE RIJ’NVAART :gDJRENDE HET JAAR 1931.

1.

De Centrale Commissie voor de Rijnvaart heeft iii den
loop van 1931 twee zittingen gehouden, de eerste in April,
dd tweede in November.

Ban&enstctling
VOlb
de Conc’nsissic.

De samenstelling heeft in 1931 cle volgende verandering
ondergaan:
Jhr. van Eysinga, Coni missaris voor Nederla mmd, benoemd
tot Rechter in het Permanente Internationale Gerechts-
hof, is vervangen door Dr. G. W. J. Bruins, oud-hoog-
leeraar aan cle I-[andels-Hoogesehool te Rotterdam.
Aan het eind van 1931 was de Commissie dus als volgt
samengesteld

Voorzitter : de heer Jean Gout.

Het Duitsche Rijk en de Duitsche Oeverstaten
Commissarissen : de UH. Seeliger (Comiissaris voor
FEessen), Peters (Commissaris voor Pruissen), :ltichs
(Commissaris voor Baden), Gieuling (Commissaris
voor Beieren).
Adj.-Conmissaris dc beer lekes.
België:
Commissarissen : de FUll. i3runet en De :Ruene.
Frankrijk:
Commissa.rissei.i : de HEE. Albert bhihieu, Silvain Drey-fus, Basdevant en Herrenschmidt.
Engeland:
Commissaris: Sir John Baldwin.
Italië:
Commissarissen: de H.H. liossetti en Sinigalia.
Nederland:
Commissarissen : de H.H. Kröller, Bruins en Schlingc-
mann.
Zwitserland
Commissarissen : de R.H. E[eroJd en J. Vallotton.
J:iet Secretariaat was aan het eind van 1931 als volgt
samengesteld:
Secretaris-Generaal: dc heer Hostie (Belg).
Adj.-Secretarïs-Generaal : de heer Charguéraud Hartmnatin
(Franschman).
Leden v. h. Secretariaat: de 11.11. de l’Espinasse (Neder-
lander) en Sehwarzenberger (Duitscher).
Secretaris-Archivaris: de heer Walther (Zwitser).
Scheepvaartinspcetenrs zijn
voor het Zwitsemsche district: de heer Moor, Kantons-
ingenieur” te Bazel,
voor het district IA: de heer Montigny, ,,Ingénieur en
Chef des Ponts et Cbaussées” te Straatsburg,
voor
het district 113: de heer Baer, ,,Oberbaura.t” te Mann-
heini,
‘oor het district II: cle heer Elii.usel, ,,Oberbaurat” te
Mainz,

voor het district III: de heer Gelinsky, ,,Oherbaui:at” te
Koblenz,
voor het district IV: de heer :Dittliiger, te ‘m-G ravenhage. Het Comité belast met de .bewerking van het jaarverslag
was in 1931 als volgt samengesteld
de 11.11. :[ckes (Voorzitter), Herrenschmiclt en Schlingemann.

Ilerzienny van de Overeenkomst van
1)!
wemheim.

–

De werkzaamheden van cle herziening zijn gedurende de
twee zittingen in 1931 voortgezet. Met intzoiidering van
een beperkt aantal, voorloopig voor te behouden artikelen,
is de rangsehikking der in eerste lezing aangenomen tek-
sten beëindigd.

Betrekkingen met andere Ja ternationele licha.si’ien.

Conferentie tot sen,ificatie van het bi waan-vaart recht.
(Genève 1930).
Het vorige verslag heeft de resultaten van de Conferen-
tie van het binnemivaartrecht, welke in Novcmber[December
1930 te Genève bijeengekomen is, uiteengezet. Overtuigd
van het belang om cle door deze Conferentie an ngenonmeii
overeenkomsten gelijktijdig en zoo spoedig mogelijk door
dc Rijnstaten in werking te doen treden, heeft de Centrale
Commissie in de April-zitting 1931 besloten, de Delegaties
te verzoeken om de Commissie niet cte inzichten van haar
Regeerinen in dezen bekend te maken. Een eerste not-

INHOUD.

Blz.

Mededeelingen van de Centrale Commissie voor de Rijn-
vaart 1

…………………………………..
468

BOUWSPAAREASSEN door
Mr. Dr. A. A. van Rhij’n….
469

De toestand in het bouwbedrijf, meer speciaal in de steen.
industrie 1 door
G. C. Lisnborgh Meijer …………
472

De wijziging in de uitvoering der tarwewet door
Mr. C.
Â
. van Gorcuns ………………………………
474

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:

De lersche Vrijstaat en
het Britsche Rijk door
Prof;
P. Geyl
.
……………… ………………….
475

Wijzigingen in de landbouwpolitiek van de Sovjet.
regeering door
Prof. B. Brutzkus ……………
476

De toestand op de tinmarkt door
Dr. Â. Marcsms …
477

AANTEEKENINOEN:

De
begro6ting beschouwd als basis voor de vaststel-
ling van de contrôle op bankcredieten ……….478

Indexeijfers van
scheepsvrachten
……………..478

MAANDCIJFERS:

Emissies in Mei
1932 ……

_ 479
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………479
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam………..479

ONTVANGEN BOEKEN …………………………
479

STATISTIEKEN EN OVEStZICHTEN
…………… 480-486

Geidkoersen. – Wisselkoersen. — Bankstaten. – Goederenhandel.

woord
01)
deze uitnoodigimig is ingekomen van de i3elgische
Delegatie, die aan de Centrale Commissie in den 1001) van
cle November-zitting heeft nieclegedeeld, dat, op gunstig
advies van dcii ,,iiooge Sehepvaartra.ad”, de Belgische
Regeeri ng zich voorstelt binnenkort aan het Parlemeim t
een wetsontwerp in te dienen, betreffende de goedkeuring
der drie in Genève gesloten overeenkodsten.

Comité vaim ckcskusmcligen voor het onderzoek der arbeids-
voorsmaarde’ïm op de voornaamste Europeesche stroonven.

De derde zitting van dit Comité — velks samenstelling en opdracht in het vorige verslag uiteengezet zijn —, clie
op September 1931 was bepaald, is uitgesteld om het in-
ternationaal Arbeidsbureau in staat te stellen de noodige
documentatie te verzamelen.
Vierde Algemeene Verkeersconferentie.

De Secretaris-Generaal heeft de Centrale Commissie ver-tegenwoordigd op de vierde Algemeene Verkeerscotiferen-
tie, welke in October 1931 te Genève bijeenkwam.
Terzake van cle aangelegenheden, die den Rijn betreffen,
heeft de Conferentie zich beperkt tot een gedaehtenwissc-
Ii ng over cle loopende kwesties.

Uivificat ie der verkeersstatistie/cesi-.

Uit door den President der Verkeerscommissie aan de
Algemeene Conferentie verstrekte inlichtingen blijkt, dat
ccii conferentie waarschijnlijk niet vroeger dan in 1933 zal
kunnen bijeenkomen. Een voorontwerp van een overeen-
kommist is uitgewerkt door een redactie-comité envoorgelegd.
aan de ledan van het Comité voor cle unificatie van cle
verkcersstatistiekeri.

Conventiocieele -en reglcnmcntaire
b c p al in ge mi.

Vrij talrijke wijzigingen zijn iii 1931 aangebracht in liet
:i ja vaartpol i tiereglement.
In verband met het openstellen van het kanaal van
Kenibs zijn wijzigingen aangebracht in artikel 22 No. 1
(Voorschriften, in geval van hoog water tussehen l3azel
en Straatsburg) evenals in artikel 32 No. 1 (breedte en
lengte van vlotten).
]3ovendien bevatten twee nieuwe artikelen, 26bis cmi 26ter
,,i3ijzoiidere voorschriften voor de vaart op het lateraa.l
kanaal van den Rijn” (vak van ilhiningen tot Kenibs). Ten-
slotte is een No. 7 toegevoegd aan de voorschriften voor
het stilliggen.
Deze bepalingen, waarvan de publicatie v&,r dcii leo
i:l:aa.rt 1932 is voorziëri, treden eerst in w’erki.ig met in-
gang van den datum, waarop het kanaal van Kembs i’oor
de scheepvaart zal worden opengesteld.
Artikel 41 over dc w’aarsehuw’postea is geheel onige-
werkt.
De laatste alinea van artikel 21 No. S van •het Rijnvaart-
politiereglement, betrekking hebbende op het gabruiie van

15 Juni
1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

469

achijiiw’erpers, dat bij wijze van proef voor den duur van
twee jaar op 1 Augustus 1929 in werking was getreden, is
voorloopig gehandhaafd voor een nieuwe periode van vijf
jaar, te rekenen van t Augustus 1931 af.
Tenslotte is artikel 23 No. 2, betreffende de voorschrif-
ten iii geval van vastvaren of zinken, gewijzigd, evenals
de Duitsche tekst van No. 4 van dit artikel.
Artikel 12 van liet Beglenieiit, betreffende het onderzoek van Ri,jnschepen heeft een wijziging ondergaan, die slechts
ileii vorin betreft. t)

Nautische kwesties.

ii)
1
7
0orscltriffcir voor dc vawrf
Op
hef
tafereel kaaaal
Valt drmv Ruit. (Vak valt.
]iüniit.jii
fot Kcmbs).
Van cle voorschriften voor cle vaart op het kanaal cii hij de stuw (art. 26bis cii 27 No. 7) zij vernield het i’er-
bod om, behalve in cle zwaaikom boven de sluizen, in het kanaal om te draaien, evenals het verbod van stilljggeii of
vastniaken buiten de voorhavens.
Een nieuw artikel (26ter) regelt de doorvaart door cl
sluizen.
No. t van artikel 26bis regelt liet sc-hutten, iietwelk iii
beginsel volgens de volgorde van aankomst in de voorha-
vens geschiedt. Uitzonderingen zijn gemaakt voor schepen bestemd voor opeirbare clicnsten, schepen geladen niet ge-t’aar opleverende stoffen, of stoffen, welke tijdens de vaart
aan spoedig bederf onderhevig zijn, schepen, waarop zich
gevallen van besmettelijke ziekten hebben voorgedaan, .zoo-
niede schepen cii drijvend materieel, w’elke
i’oor
hulpver
–
leening zijn ‘bestenid.
De Nos. 2 tot 7 bepalen de te wisselen seincis cii stellen
ile voorschriften vast ter bescherming van de kunstwer-
ken, zoomecle een geregelde volgorde van liet schntten.
No. S schrijft voor, dat kleine vaartuigen niet het recht
hebben schutting te eischen.
Tenslotte (art. 32 No.2) mag de breedte der vlotten op
liet lateraal kanaal van (heil 13ijit (vak van ilfiningen tot
Kembs) niet meer bedragen dan 20 ‘tL en (le lengte niet
nicer clan 160 M.

Ii) Waterstand, ‘waarboven
de
stoontvaarf is verboden.
Bij gelegenheid van het beiverkeim der Inorvoor genoemde
bepalingen is besloten (art. 22 No. 1), dat voor de bepa-
ling van den waterstand, waarboveii cle stoonivaart op het
vak van Bazcl tot Straatsbiirg is verboden, dc waterstand
van
5
hi. aan cle peilseliaal te Straataburg, genoenicl in
artikel
22
No. 1, vervangen zal worden door een water-
staiid, overeenkomencle met dien van 3 W.I. aan cle peilschaal
te Bazel. Deze peilschaal zal den invloed ondergaan van
cle opstuwing cii zal dus door ccii andere vervangen moe-
ten worden. –

c) We
e’rsohu’wposieiv.
De ornstai.id igheclen, waaronder de waarschuwposten tus-
sclien Dingen cii 5h. hoar werken, zijn geheel en al gewij-
zigd sinds liet tijdstip, waarop liet llijnvaartpoliticregle-
nint in zijn tegenwoordigen vorm is vastgesteld. Toen-
iii a als iv a ie n de wim rsch ii ivers part i ciiie re Pel_soli
CH,
clie
hnu beroep voor eigen rekening uitoefemiden en door de
bel iii ighebbe ncle n bij de scheep van it betaal cl werden .Daai-
oni was iii den vruegeren tekst de dienst der waarsehuw-
posten geregeld door poiitievoorsclmriften, welke aan de
ii’aa rac liii w mate ii ver
Pl
cli tit gen op1 cgcle n –
Thans ivorclt de dienst der waarschuwliosten kosteloos
door dcii Oevurstaat uitgeoefend Deze dienst is dus ccii in liet belang ‘vau cle scheepvaart werkende openbare itistel-
Ii lig, welker aiiibteuaren hun instructies door niiddel van
dienstvoorsehriften ontvangen.
Daarom scheen liet noodhig artikel 41, betrekking heb-
bende op de waarscliuwposteit, te wijzigen.
liet is w’enschehijk geoordeeld alleen de bepalingen, nood-
zakelijk voor het regelen van liet verkeer op twee bijzonder
utecihijke plaatsen, mml. liet ii ingerloch en St. Goar, iii den
vorm van .politievoorsehriften voor de scheepvaart in tIen
nieliwen tekst op to nenien. Overigens wordt de scheepvaart ingelicht over cle plaat-
s lig der waarschn ivposten, ,zoomede over cle ii aard en cle
beteekenis van cle seinen. Deze methode draagt bij tot het
vergemakkelijken van proefnennngen oni tot een zoo goed
niogelijk systeem te konieu.

(l)
Vastgevai
wit en
gezonken schepen.
:0e nieuwe tekst van artikel 23 No. 2 verscinit, ‘oor-
i in niel ij k
01)
cle cl r ie volgende l liii ten, va n dc vroegere

l) Opimierking van het Secretariaat: Deze nieuw aange
nouten bepaling is in Nederland reeds vroeger ingevoerd
(art. 26 der Bepalingen omtrent de Cotmimissies i’an des-
kundigen voor cle iijnvaart en onitrent de Rijnschippers-
en Scheepspatenten.
Volgens dcii ouden tekst nioest cle waarselmuwpost, w’elke
de gezagvoem-der van een vastgevaren of gezonken schip
stroomopwaarts moet opstellen, tenminste 5 K.M. van de
plaats ‘ami het ongeval geplaatst worden. De nieuwe tekst
bepaalt slechts, dat cle waarsehuw’post opgesteld moet w’or-
den ,,op een zooclauigen afstand, dat cle afvarende schepen
en vlotten tijdig de noodige maatregelen kunnen nemen”.
Eet geval knmi zich voordoen, dat er tussehen cle plaats
van
liet ongeval cmi de aan den RIjn opgestelde waarschuw-
post, toegangen tot cle rivier lijn, ivelhce ‘bijzondere voor-
zorgsmnaatregelen eishieri. De oude tekst noemde in dit
verband slechts zijriviei’en. De Iliet.IWC tekst vermeldt ho-
vemich ien ,, i’erta k Id mige mi, knmi a hen en lie t.’emi milo nclen”.
Terwijl anderzijds cle vroegere tekst eisehte, dat aami een
zijrivier een waarschuwpost werd geplaatst, legt de nieu-
we, minder straffe tekst anti den gezagvoerder iii cle
eerste plaats de algemeene verplichting op tot het nenieu
van alle maaregeleim, die in zijd vermogen zijn om, niet
alleen de schepen, welke uit de genoemmiche toegangswegen
komen, zoo spoedig niogelijk ‘van liet ongeval te verwitti-
gen, maar eveneens cle havenautoriteiten, alsmede de bit i-
ten the liavecis vertoevenche schepen. Slechts bij gebreke van
andei’e afdoende niidchelen, worden miog andere w’aa’rschuiv-
posten voorgeschreven.
llij deze gelogenheicl zijn cle woorden ,,hjei gesunkenen
Schifien” iii len Duitschen tekst van No. 4
i’iIli
hetzelfde
artikel geschrapt.

e) iS’c/cce.pvaa’rt bij nee/it.

–
Ofschoomi de scheepvaart geen gebruik heeft geniaakt
va mi cle bevoegdheid tot liet niaken van proefi’IltrtetI niet
zcekhichtcii, heeft cle Coninnssie liet toch ivenschelijk ge-
oormheeld oni de periode gedurende welke onder de ‘vroeger
vasigesteidho voorwaarden hiroefi’tt:irtemi konden worden ge-
chaan, niet vijf jaar te verlengen. (Zie verslag over liet
jaam’ 1929).
Een in Nederland, door een diemistvaartuig gemaakte
proefreis heeft aangetoond dat, mits doelmiiatig gebruikt:
10.
een .zoekl icht belangrijke cl iensten anti de scheepvaart
bijna eb t kan the iv ij zen
2o. een zoekhicht de andere scheepvaart en liet verkeer
op cle oemi’s veimiig In ndert
3o. liet wenschelijk is, dat liet licht van liet zoekhicht
iii twee bnndels gescheiden kan worden, teneinde cle twee oevers tegelijkertijd te ‘kurnien verlichten, terwijl de riviei’
voor liet vaartuig in duisternis blijft;
4o. liet zoe’khicht net In ner vooruit, of op andere vaar-
tuigen of ponti’eren, gericht mag worden clan rioodig is
ter verken ui lig
‘Cil
hun ligging;
5o. het weusehelijk is, dat liet zoekhicht door tien ‘be-
stuurdei’ van het vaartuig kan worden bediend.
(mSlot volgt.)

BOUWSPAARKASSEN.

Op het terrein der volkshuisvesting i’inclt liet stie-

ven, dat ieder zooveel mogelijk zijn eigen hu;.s moet
hehben, i’eel aaniarig. Ook de bouwspaarkassen, die

eerst in Amerika en Engeland en later in Duitschhind

tot groote ontwikk
–
eling kwamen, hebben ten doel dit
ideaal te bevorderen.

Het beginsel, waarop cle lboweging der bouwspaar-
kassen berust, is eenvoudig. Gesteld i’oor liet bouwen
van een eigen huis is een ‘bedrag ad
f
5000.— noodig.
Legt iemand jaarlijks
f 1000
apart, dan heeft hij –
hij
verwaartloozing
van de rente – 5 jaar noodig al-
vorens hij kan. gaan bouwen.
i:leei
anders wordt de
toestand, wanneer men in combinatie gaat Sparen.
Taflneer
niet alleen A, maar ook
B, 0, 1)
en E zich
het ideaal van
ccii
eigen huis stellen en ieder
f 1000
per jaar apart leggen, dan kan, indien zij ‘liet gespaar-

cle aan liet einde van elk jaar bijeenvoegen, A na één
jaar gaan bouwen,
B
na twee jaar,
0
na drie jaar,
ID na vier jaar en E na vijf jaar. Nu behoeft dus
alleen
E
vijf jaar
op
zijn huis te wachten. De vier
anderen kunnen binnen ‘dien termijn worden bevre-
dig’d, al moeten ook zij natu un i;jhc wel. getlurende de
volle vij:f jaren ieder
f 1000.—
betalen. Eloegrooter nu ‘het aantal lbouwspaarders, hoe sneller een aantal
hunner aan een eigen huis kan w’orden geholpen. Zijn
er bui’, niet 5 maar 5 X 52 = 260’bouwspaarders, dan

kan reeds na iedere w’eek een hunner liet voor zijn
huis benoocligde geld oni fivangen.

470

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 1932

Bouwspaa’i’1cass’n in Duitsclslwnd.

In Du.itschlan’d was het de apotheker Kropp, in,
Tüstenrot
(Wtirtemberg), die in 1924 cle eerste bouw-,

spaarkas, cle ,Gemeinschaf t der Freunde” oprichtte.

Deze kas kwam spoedig tot grooten bloei. Reeds in,

1.930 waren ruim 45.000 ‘bouwspaarders aangesioten,

met een verplichting tot ‘heta1i.g van 719 mi1li’oen

Mark. Aan 8421 bouwspaarders waren in ‘dat jaar’

leeningen voor het bouwen van een huis toegewezen,t

tot een ‘bedrag van 130 millioèn Mârk. 1-let groote

succes ‘van de Gem’ei nschaft ‘der Freunde hevorderde

de oprichtiiig van tal van andere kassen. Men schat,’
dat er
01)
het oogeniblik in Duitschiand reeds onge-
veer 300 ‘bouwspaarkassen zijn, niet ongeveer 300.000

bouwspaarders, tot een bedrag van 2 milliard ‘Mark.

Voor deze ‘snelle ontwikkeling kunnen verschillende

oorzaken worden ‘opgegeven.

Vooreerst werkte hier de invloed van den woning-.

nood in Duitsh1an’d. Vooral gedurende den oorlog

is de woningproductie sterk gedaald. l:Iet aanbod is

daardoor verminderd, terwijl de vraag, •door de vele

huwelijken, ‘die tot na het einde van ‘den oorlog waren
uitgesteld, sterk steeg. T-let is begrijpelijk, dat daar-
door velen, voor het verkrijgen ‘van een woning, uit-

komst verwachtten van de bouwspaarka’ssen.

Verder moet worden bedacht, dat het Duitsche

systeem cler,’bouwspaarkassen tot op zekere hoogte een

gewone loterij is. Wie zich spoedig na toetreding tot

do kas een leening ziet toegewezen (de
,,Zuteilung”)
heeft voordeel. Wel moet hij de geleende som geleide-

lijk terugbetalen, maar de rente spaart hij uit. Daar-

entegen hebben nadeel zij, die lang op een leening

moeten wachten. Want zij missen de rente, die zij

zouden heUben ontvangen, indien zij hot gespaarde

geld ielf ‘hadden ‘belegd. Z’ooals velen gaarne aan een

kansspel deelnemen in de hoop gelukkig te zijn, zon

hebben ook tal van Duitsche bouwspaarders zich aan-

gesloten in de hoop
01)
de spoedige ontvangst van

een leening.

De besturen der bouwspaarkassen zelf hebben ‘door

een intense reclame het hunne gedaan om spaardërs

te trekln. Dankbareir ie’ven van spaarders, aan wie

spoedig”een leen’ing was toegewezen, en smakelijke

plaatjes an eigen woningen worden in ruime mate

versprei’d Men was bij ‘die reclame niet altijd even

scrup ule,is. Meermalen wordt bij het. on deskund i’ge
grootè I)u.hlek ‘de indruk gewekt, alsof iedere Spaar-
der spoedi.g een leening krijgt, terwijl in werkelijk-

heid uiteraard slechts enkelen zoo gelukkig kunnen
zijn.

Dat zij, die ongelukkig zijn ‘bij de toewijzing, 20
jaren en meer moeten wachtert alvorens zij kunnen

gaan bouwen, wordt zooveel mogelijk verzwegen. Ook
dringt ,tot liet publiek niet altijd voldoende door, dat

in die jaren van wachten èn de bijdrage aan de kas èn

cle huur aan den huiseigenaar moet worden betaald.

Verder vermeldt de reclame niet, dat uitgaven aan

ondeihoud, verzekering, ‘belasting, niet ten laste van
den huurder, maar wel ten laste van den bez’itter van
een eigen huis ‘komen. Hoe sterk ‘de ‘houwspaarkassen

de fantasie vaihet pb1iek w5ten te prikkelen, ‘blijkt

uit ‘de ,,propagandamarschen”, die worden gehouden.
Met muziek voorop trekken de spaarders naar een
collega, op den ‘dag, dat ‘hij zijn nieuwe eigen woning

betrekt. Ter plaatse houdt de directeur van de spaar-
kas een rede, vaar:in hij niet nalaat op ‘de wonderen

van het bouwsparen ‘de aandacht te vestigen. De jubi.-

lans, ‘die ‘bij de toewijzin.g zooveel ‘geluk heeft gehad,
is natuurlijk gaarne bereid ‘do woorden ‘van dan di-

recteur te ‘bovestigeh. Op deze wijze droomen de om-
standers zich reeds in hun eigen woning, die hun ‘door

do bouwspaarkas wordt verschaft e’n wordt vergeten

hoeveel jaren zij wellicht geduldig moeten wachten,
alvorens zij het zoover brengen als de jubilaris.
De klachten, ‘die nog al eens over de gestie der
bouwspaarkassen werden gehooid, hebben den Duit-

chen wetgever een aantal regelen doen stellen. S,iiicls
1. October 1931 werken ‘bepalingen, clie een goed ‘be-
stuur der kassen 9edoelen te bevorderen.

Bouwspaarlcassen in de Vereen’igde Stuien en in
Engeland.

A nclers dan in .Du i tschlancl, dateert cie bouwspaan-

kassen-beweging in Engeland en ‘de Vereenigdc Sta-

ten van Noord-Amerika reeds van ou’ds her. Enge-

land kende reeds 150 jaar geleden ,,buil.cling socie-

ties”; Amerika ongeveer een eeuw terug ,,)u ilding

and ban associations”. Ook deze vereenigingen
1)011w-
den niet zelf, gelijk ‘de naam zou ‘doen vermoeden,

maar beperkten zich tot liet toestaan van lceningen

aan adspiran t-huiseigenaren.

De ‘voegtijclige ontwikkeling van ‘deze ‘bouwspaar-

kassen is zeker mede veroorzaaict door de in Enge-

land en Amerika bestaande voorliefde voor een eigen

woning. Tot welk ëen bloei de kassen ook hier zijn

gekomen, blijkt uit het feit, dat in 1.929 in Engeland

waren 101.2 kassen, met 1.00 nïilli’oen leden’, en een

vermogen van 312.7 millioen pond sterling, terwijl

in ‘dat jaar in ‘de V. S. van N.-Amerika niet minder

dan 12.342 kassen waren met 12.1 m.iIlioen leden en
een vermogen van 8.7 milliard dollars.

Do zooveel ou’dere Engelsche en Amerikaansche

kassen ‘kenmerken zich door een cl’egel ijken organisatie

dan cle zooveel jongere Duitsche: Vermoedelijk lieeft

het overhe:i dstoezicht, waaraan deze kassen reeds jaren

zijn onderworpen, daartoe ‘het zijne bijgedragen. Door

een en ander is ‘cle aard van vele kassen in deze landen

ook een anderé geworden. Het groote vertrouwen,

dat de kassen genote’ti, ‘bracht er personen, die geen

l’eenin.g voor het bouwen ‘van een eigen huis noo’dig

hadden, toe om gespaarde gelden tegen een kleine
rente aan de kas toe te ‘vertrouwen. Terwijl de bouw-
spaarder op bepaalde termijnen bepaalde bedragen

moet storten, ‘bovendien slechts tegen verlies van in-

leggeld, vergoeding voor a.dm in istratiekosten ed. liet

reeds gestorte ‘bedrag kan terugontvangen en spaart

voor een aangegeven doel, nl. zijn.huis, kunnen deze

gewone spaarders storten wanneer en zooveel zij wil-

len, ieder oo.genblik zonder schade hun geld opvragen

en liet clan gebruiken voor ‘het doel, dat zij
wenschen.

‘De bouwspaarkassen, clie zich in deze richting ont-
wikkelden, kregen dus, wat het ontvangen van gel-
den betref t, meer het karakter van een ‘gewone
spaar-
banic.
Wat ‘het uitieenen ‘betreft, ontwikkelen dezelf-

cle kassen zich
meer tot
hypotheelcbanlcen..
Vajit ‘zij

gingen ‘ertoe over aan alle bouwspaarders, ‘die zich
aanrneldden, ‘onmiddellijk een leening te verstrekken,

met het nieuwe pand als orcclerpand. De wachttijd, die
karakteristiek .i,s ‘voor alle Duitsche bouwspaar’.kassen,

viel dus weg. Van gewone hy.poth’eekbanken bleven

deze bouwspaarkassen zich nog wel ondersheiden.

Anders dan de hypotheek’ban’ken gaven zij een hypo-

theek tot een hoog bedrag van de waarde van ‘liet huis
(veelal 80 pOt.), verlangden zij ste’eds maancielijksehe
afbetalingen om de schuld te clelgen en bleef steeds

het ‘doel den ,,spaar.der” onbezwaard eigenaar te doen

worden van zijn huis. Intüsschen ‘die.tit te worden ‘be-

dacht, dat er in Engeland en Amerika’ bouws’paar-
kassen zijn gdhleven, die meer volgens de Duitsche

methode werken.

Merkwaardig is nog dat in Amerika d’e ,,service”

gedachte zich ook op dit terrein heeft doen gelden.

Sommige Amenikaansche bou.wspaarkass’en hebben nl
hun taak tot ‘buiten ‘het verschaffen ‘van de geldmid-

delen voor een nieuwe woning uitgestrekt door ‘l)ij

het ‘bouwen of koopen van een huis de noodige tech-

nische adviezen te geven. Wenscht de nieuwe eigenaar

dit, dan belast de bouwspaarkas zich ook met de beta-
ling’van cle voor liet huis ‘verschul.d’i.gde verzelcer.i’ngs-
premie, belastingen ed., die dan weder in termijnec

van hem worden. teruggevorderd. Voor personen met

15 Juni
1932

ECONOMISCH-STATIS,TISCHE BERICHTEN

471

een beperkt inkomen, gelijk vele bouwspaardershdb-

ben, beteokent dit een groot gemak.

.Dat de beweging der bouwapaarkassen in cle Ver.

Staten van Noord-Amerika een belangrijke rol spoelt,

kan ook nog blijken cii t het feit, dat voor cle opleiding

van cleskunci ig personeel een aantal scholen, avond-

cursussen en schriftelijke cursussen zijn ingesteld. In

Engeland wordt ook in di.e richting een en ander

gedaan.

Tenslotte nog enkele opmerkingen ter beoordeel ing
der bouwspaarkassen.

Het komt ons voor, dat een beweging, •die het stre-

ven naar. het bezit van een eigen woning bevordert,

op ziel zelve moet worden toegejuicht. Al zijn aan het
bezit van een eigen woning, v6oral voor eenvoudigen,

ook wel bezwaren verbonden (o.a. het zich minder
gemakkeIijk verplaatsen bij het zoeken naar werk), zoo

zijn naar onze meening, althans voor een groote cate-

gorie der bevolking, cle voordeelen toch grooter dan
cle nacloeien.

Bovendien bevorderen dehouwspaarkassen het re-
gelmatig sparen 1-Jet uitzicht een eigen huis te heb-
ben, prikkelt tot volhouden. In dezelfde richting

werkt ook het fe,i t, dat zij clie in gebreke blijven hun

termijnen te betalen, op het door hen gestorte bedrag

een verlies lijden. Men mag dus aannemen, dat door
toedoen der bouwvakspaarkassen millioenen zijn ge-
kweekt, ciie anders niet zouden zijn gevormd.

Voor de bouwspaarkassen behoeft de onderneming

geen buitensporig groot risico mede te ‘brengen. Wie
een leening ontvangt, moet voor •het nog ‘erschuldig-

cle bedrag een hypotheek op zijn huis geven. Op deze
schuld moet regelmwtig, bijv. per maand, worden af-

betaald, zooclat het risico steeds geringer wordt. Ook

liet geval, dat cle bouwspaarcler gedurende den loop
van het contract komt te overlijden is veelal voorzien,
door het sluiten van een levensverzekering. Overlij.dt
de bouwspaar.der, terwijl nog een schuld aan de bouw-

spaarkas openstaat, dan betaalt cle levensverzekering-

maatschappij het nog verschulcligcle bedrag aan de
bouwspaarkas uit. Het huis komt dan onbezwaard in

handen van de nabestaanden van cleh overleden bouw-
spaarder.

Pleiten deze gegevens ten gunste der bouwspaar-

kassen, anderzijds moet tegen de wijze, wsarop vele

bouwspaarkassen werken, gelijk ook boven reeds uit
een enkel woord blek, toch ernstige bezwaren worden
aangevoerd.

lËiet cluidelijkste komen die bezwaren wel uit bij •de

wijze, waarop met name in Duitschland de toewijzing
der leeningen is geregeld.

Uit het hierboven gegeven voorbeeld blijkt, dat tel-kens wanneer door ‘de gezamenlijke spaarders weder
een bedrag
, voldoende voor het bouwen van een huis, is bijeengebracht, een hunner een leening kan ontvan-
gen. Ieder der bouwspa’arders is er op gebrand, daar-
bij de eerste te zijn. Van groot belang zijn daarom de

regelen, volgens welke de toewijzing der leeningen
1)laats heeft.

:len aantal bouwspaarkassen laat daarbij het lot

beslissen. Men doet dat, opdat alle spaarders een g-
li.jke kans zullen hebben. Evenwel is het bezwaar, dat

daardoor volkomen onzekerhaid bestaat, op welk

‘oogen’biik de toewijzing der leeningen zal volgen. Het
bouwen of koopen van een huis is een bezigheid,
waarop ieder zich pleegt ‘voor te bereiden. Maar de
mogelijkheid van vooiiberei.cl.ing ontbreekt hier vol-

komen. De ervaring heeft geleerd, .dat tal van bouw-
spaarders zich daardoorbij het ontvangen eener lee-

ning iebben laten verleiden tot overijilde ‘en oncioel-
matige besluiten.

Vele bouwspaarkassen volgen ‘bij de toewijzing van

leeningen een anderen weg. Zij laten over de toewij-
zing beslissen door een ,,sleutelgetal”, dat is samen-
gesteld uit de factoTen tijd en geld. Wie blijkens cle

dlOor de spaarkas gemaakte berekeningen gedurende
den langsten tijd het grootste bedrag aan de kas heeft

betaald, ontvangt ‘als belooning “oor de betooiide

,,spaarvlijt” een leening. Deze herekeningmethode, die

zich uiteraard gheel aan do contrôle der spaarders

onttrekt,, ‘heeft tot ‘bedenkelijke practijken aanleiding
gegeven.
daar
zij, die een ‘groot bedrag ‘hebben gestort,

een ‘goede kans hebben op toewijzing eener lee-
ning, pogen ve4e spaarders hun kans te verbeteren

door het storten van extra-bijdragen. Voorzoover zij

daartoe financiëel niet in staat zijn, leenen zij zelfs

van familieleden en vrienden geld, dat dan weder

aan ‘de spaarkas wordt af’ged’ragen. Men hoopt deze
schuld aan derden weer af te kunnen doen met het

geld, dat door cle leening zal worden verkregen! Op

deze wijze ontaardt het sliaren in een gokken, ‘dat den

spaarder in zware schulden kan steken. Waar geen

enkele spmcarder weet, hoeveel een ander heeft ge-

stort, ontstaat bovendien onde’r ‘de leden gemakkelijk
afgunst en nijd, uit vrees, dat men achteraan komt.

De beweging der ‘bouwspaarkassen, ‘bedoeld om een
on’derlin’gen band te leggen – Kro pp’s schepping

heette immers ,,Gemeinsehaf t ‘der Freun’de” – wordt
aldus een bron van verkeerde h’artstocite’n.

Ook de regeling met ‘betrekking tot het tussehen-

tijds uittreden uit de ‘spaa’rkas heeft ernstige bezwa-
ren opgeleverd. De ‘bouws’paarder ‘verbindt zich voor vele jaren een regelmatige bijdrage te 2ulilen betalen.
Evenwel kan hij bij het ‘aangaan der overeenkomst

niet voorzien, of ‘hij ‘daartoe steeds in staat zal zijn.

Er kan zielcte of werkloosheid intreden, waardoor

zijn financiëele toestand zoodan’ig verslechtert, dat
hij in .gobreke moet blijven. Alsdan komt hij voor
groote verliezen te staan. Want icrachtens de bepa-

lingen van vele kassen verbeurt hij clan zijn inleggelcl,

moet een bijdrage in de a’dministra’tiekosten ‘betalen
en derft over de jaren, ‘dat is betaald, een groot he-

cl’rag aan rente. Zelfs ‘de gespaarde hoofdsom wordt
veelal slechts onder ‘beperkende voorwaarden terug-

betaald. De ‘bekendste Duitsc’he spaarlcas staat slechts
toe, dat een hoofdsom ,in ‘tien ja’ar in gelijke termij-
nen wordt terugbetaald. Er zijn ook kassen, waar de

teru’gbetaling hij uittreding pas na 24 jaar plaats

vindt! Tegenover bouwspaarders, ‘d’ie ‘buiten hun toe-

doen in economische moeilijkheden zijn geraakt, is

dat een wel heel weini.g rechtvaardige behandeling.
* *
*

Ten onzent icomen, voorzoover ons bekend, bouw-

spaarkassen volgens de Duitsche methode niet voor.

Wel kent men in ons land een organisatie, die ten
doel heeft voor cle toegetredenen het verkrijgen van
een eigen woning te bevorderen. Wij bedoelen de
Ooöperatieve Levens’erzekering Maatschappij Oon-

cordia te Utrecht, een instelling der R.K. arbeiders-
beweging. Blijkens de voorwaarden wordt men deel-

nemer ‘van ,,Eigen Huis” door ten minste een in-
shnijvin.g van
f 500.—
‘te nemen, waarvoor geduren-
de 14 jaar per maand
f
2.50 moet worden betaald.
De deelnemers worden verdeeld in plaatselijke groe-
pen ‘van 14-28 ‘deelnemers. ,,Naar verhouding van
dc gedane stortin.gen van een groep” wordt een

hypottheek beschikbaar ‘gesteld voor het koopen of

bouwen van een ‘huis. Deze hypot’hee’lc moet ‘door den
eigenaar volgens een voorgeschreven regeling worden afgelost. In 1929 waren er 280 bezitters van een eigen
woning.

De bouwspaarkassen, die in verschillende andere

landen tot een zoo grooten bloei kwamen, schijnen

in Nederland geen ‘gunstigen voedingsbodem te heb-
ben gevonden.

Mr. Dr.
A.
A. VAN RHIJN.

472

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERÏCHTËN

15 Juni 1932

DE TOESTAND IN HET BOUWBEDRIJF, MEER
SPECIAAL IN DE STEENINDUSTRIE.

T.
De huidige toestand maakt een lbestudeering der

oorzaken en gevolgen van cle heerscien de cl epressi
0

wenschelijk, niet alleen in het algemeen, maar ook

voor cle afzonclerljke beclrijfstakkei.
iiiclien men traclTt zulk een beperkt onderzoek in

te stellen, dan treft onmiddellijk het causale verband

met het geheele bedrijfsleven, clan merkt men, dat door

den zakenman of practicus slechts gegevens en feiten

kunnen worden vejstrekt, waaruit dan de wetenschap

de sistematische verhandeling zal kunnen opzetten

en conclusies distilleeren…..t geldt inzondeihejd

‘oor de •bouwaijverheid, in Amerikit een der voor-

naamste barometers der conjunctuur. De situatie is

in clezen. bedrijfstak zeer gecompliceerd, want eener-

zij.ds ‘heeft men te nialcen niet cle iroductie van mate-

rialen als metselsteenen enz., en den import van

andere, zooals hout, ijzer enz., anderzijds moet men

rekening houden met het welvaartspeil der bevolking vbor cle te ‘bedingen huurprijzen (speciaal wordt ge-

dacht aan den woningbouw). En hoevele andere fac-

toren hebben wij dan nog
itt
het oog te houden, zooals

bonen, rentestand, credietverkrijgiog enz. Het ge-

heele terrein is zeer zeker een studie waard.

Wij moeten ons echter beperken en zullen derhalve

slechts een klein gedeelte der bouwnijverheid nader

besc’houwen t.w. de steenindustnie en hiervoor nagaan

cle omstandigheden en invloeden, die hun wer-

king doen gelden. Alvorens hiertoe over te gaan volge

hier eerst een algemeen overzicht over het ‘bouwbe-

drijf.
De algemeene tostanci in hot bouw’heclnijf is zeer

ei gunstig. in tijdeim van malaise bestaat uit den aard

der zaak weinig animo maar oök geen aanleiding tot
uitbreiding van ondernemingen, n6g minder tot op-
richting van nieuwe . Door kapitaalgebrek, maar

bovenal door de moeilijkheid credieten te verkrijgen,
is de eigenibouw (het bouwen van woningen voor eigen

rekening met het doel deze te verhuren, maar ge-

woonlijk ‘te verkoopen) tot een minimum ingekrom-
pen. Verder is de woningibouw van overheidswege en

die met’ overheidssteun tot staan gekomen, mccle als ge-

volg van cle noodiakelijkheicl tot drastische bezuiniging.
1-let is’ duidelijk, dat cle boven geschetste omstani-

clig!heclen haar vollen invloed
01)
cle steenindustre
uitoefdnen. en den oogunsti.gen toestanl, waarin deze
zich reeds bevond, rLog verergeren. Taaraan
is deze

onguns tige toes tand te wij ten?
Door cle groote vraag naar steen na afloop van den

wereldoorlog werden aan de steenfabrieken cle zoo-
ge.naamcle veldovens (perioclische ovens, welke een
groot percentage iiunenmiiursteen geven, zelfs tot
40 pct.) onigebouwcl tot moderne continu-ovens als
riugovens en andere Deze laatste geven echter slechts
een klein percentage bi imneum uursteen (tot 1.0 pOt.),

daarentegen een grooter percentage bui tenmuursteen
en klinkersteen (zeer ‘hard gebrancie steen tot sin-

tering toe, zooctat een groote clrukvastheicl wordt ver-
kregen, terwijl deze soort slechts zeer weinig water
opneemt), dus meer steen van hoogere waarde, zoowel
in kwaliteit als ook in prijs. Waar cle vraag zeer groot
was, als gevolg van den grooten achterstand in den

vorungbouv en den enormçn expansiedrang in het
bedrijfsleven, vonct het vergroote kwantum buiten-
muur- en kl.inkersteen (gezamelijk veelal onder den
naam ,,hard” begrepen) gereeden afzet. Waar van

het gëheele verbruik aan metselsteenen en wat hier-
voor in cle plaats geleverd wordt ruim 40 püt. voor de binnenmuren bestemd is, is het duidelijk, dat er,

wat de lbak.steenindustrie betreft, een groot tekort
aan .binnenmuu rsteen
00
tstoncl.
Het gevolg’hiervan was een groote uitbreiding van

de kaikzandsteenfabr.icage en een enorme vermeer-
dering van den import van. Belgische steen. Welke
gevolgen •dleze beide factoren, in cle hand gewerkt

dooi
liet feit, dat cle baksteenfabnikanten zich blind

staarcien op een tijdelijk voordeel en daarvoor een

vaste markt (vaii ‘binnenmuursteen) volkomen ver-

vaarloosden, op de steen ir.idustrie hb)beu gehad zul-

ben wij naderhand uiteenzetten. Vij zullen dan tevens

zien, hoe getracht werd door het z.g. ,,Extra Rood

Contract” 🙂 voor de steenindustrie betere toestanden

te .sche})peli, toen bleek dat cle gevoerde politiek
0
1
)

een débacie moest uitloopen. Maar zelfs de door liet

ER. 0. genomen in aatregelen bleken ni et vol doende

te zijn. Hier en clean werd getracht door geforceerden

export (naar Amerika, :Duitschlmind, Denemarken,

Engeland) den toestand te verbeteren, verderv ond

plaatselijke procluctiebeperkiug plaats (proi’. Gronin-

gen); verbetering bleef echter uit. Thans werden de

handen ineengeslageQ, teneinde meer ingrijpende

maatregelen teberamen. Na meerdere besprekingen

kwam men tot het besluit cle ovens gedurende drie

maanden geheel stop te zetten, zooclat er dus in dien

tijd geen iiieuwe steen uit de ovens gehaald zou w’or-

den, cle voorraden steèn dus niet zouden vermeerde-

ren, maar UASILlitend verminderen met cie af te leve-

ren partijen. Helaas leef t deze maatregel, mede als

gevolg van de vele uitzonderingen, weinig effect ge-

sorteerd, zooclat slechts in enkelé streken voorname-
lijk in Groningen, eenige verbetering in de verhou-

ding van voorraad tot vraag valt te lbespeuren. Deze

overeenkomst werd neergelegd in een contract ,,Pro-

beco” (Productie-Beperking-Contract). Ook deze po-

ging had chis niet liet gewenschte succes. Aangezien

de vraag nog steeds terugloopt wordt de roep naar

krachtiger maatregelen sterker, als gevolg waarvan

thans reeds wordt voorgesteld cle ovens nogmaals voor

zes maanden stop te zetten.

Alvorens het vraagstuk van cle productie en den af-
zet te behandelen, volgt eerst een overzicht van de
s teenf a:bri enge.

De baksteenen kun ren naar verseli illeticle maatstaven
worden onderschcideii. Oorspronkelijk werd alleen
hand-
vormsteemm
gemaakt, bij welke fabricage geen machines
werden gebruikt. Langzaiiiierhancl kwam ‘hierin verandering.
Zoowel de voorbereiding van de grondstof (klei of leem)
als ook cle vorming weniten geniechaniseerd. Toch bleef cle
iiaudvormsteeiifabricage
01)
enkele fabriekeu bestaan (zelfs
zijn iii den laatsten tijd enkele hiermede aangevangeii),
orncltit deze soort een buitengewoon mooie en levenclige
iii.uur geeft als gevolg van de llervelr cii oneffenheden, clie
op
(te smalle langsz.ijdeii (strekken)
cii
01)
le sinallebreecl-
tazij(leu (koppen) voorkomen. Alleen dc voorboroidiu, van
de grondstof werd iii deze gevallen machinaal .beweni-
stelligd. Wel wordt getracht ook cle vorming langs
mcclii-
itisehen tl’cg te bereikcïÇ, itiaar cle resultaten in dit op-
zicht lijn nog niet erg hoopvol. De lraiiclvorinsteeii is ech-
ter niet nieer van veel beteckemris, want door dcii hoogeti
prijs mmijii ze alleen voor lnxc-bouw te gebruiken.
Door grooter wordende vraag, titaar te’clls uls gevolg
valt dcii wcnscli, goedkoopere steen te ki.innen leveren, werd
liet oude systeem van [WO(ILICtie verlaten en werd over-

:ut JPxtra Rood Contract”, gewoon lijk aangedu
cl
als
het E.I{.C., dankt zijn naani aati de methode, waarop de hij cl it contract aangesloten baksteenfabrikanten hit ii prodnc-
Lie nioeten regelen en meer iii overeenstenuning ‘brengen
met cle vraag. Doordat als gevolg van den bovengetioemcicn
ombouw der veldoveris in rillgovens enz. een ‘beduidend
grooter percentage buiteniiiuursteen cii kli ukerstcen werd
gefabriceerd, werd deze markt overvoerd, dus trad hier
een sterke prijsdaling in, zonder dat de afzet gestimuleerd kon worden. Ergo was,
bi
prOcluCtielbe]erking
liet reclnrid-
dcl, Of
wel
aanpassing aan de vraag. Dit laatste
nu
is het
doel van liet 1DEC. Den aangeslotenen wordt de verplich-
ting opgelegd van hui.i productie 20 pCt. of meen speciaal
in bi unenniuursteen te branden (voor een ringoven is het
normale percentage van deze soorten
pim. 10
pCt.). Deze
20 pCt. .binnenntuursteen (.,rood” genoemd) nitoeten worden
gebrand in speciale (extra) rondbranden onder contrôle van het E.E.C. teneinde te voorkomen, dat liet tiorniale
rood wordt aangegeven als te zijn ,,extra” rood. Gedurende
de ronôbra iiden mogen derhalve geen betere soorten gebrand
worden,
dus
geen bnitenmnursteen of klinker, d.w’.z. niet
noenienswaarci.

15 Juni 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

473

geg(ln
II
tot iiiec1iaiiisceiing der voriniog, dus zonder na-
)ootsing der hatiilvoinisteen .11 ertoe wordt gebituk ge-
itiaakt van hoofdtke1ijk twee soojteii machines, ,,per-
san” genoemd, iii s lagpers’ an ..strengperS’. De eerste
machine geeft als regel
I)czctnct•c steci,
d.w.a. steenen, die
CCII
korielig aanzicht lie:bbeii .J1s vooibeeld noemen wij de
gewone Waalsteeii. I)e jeden hiervan is, dat de slagpers de grondstof in vorinon slaat. ‘Ieneinde te bereiken, (lat
de zoo gevormde steen (vornilingen of groene steen) ge-
oiakke]ijk uit de vornien glijdt, worden deze vol-mail aan
de binnenzijden niet
zand
bestrooid, of Nvel men haalt tien
gebeden voriii door een bak met zand.
Met de strengpers krijgt men de
,,sIrcnçjperssteen”,
een
volkomen gladde steen Bij deze wijze van fabricage woi-dt
de klei of Iceyi door de pers geperst dooi ccci niondstuk,
lietwelk den vorm heeft vaii een baksteen, dus voor en
achter een opening hoeft van pim. 240
X
115 niiMl.Dc
klei of bern komt ctan in een ]angeie streng. uit cle machine
en wordt daarna door een of meerdere draden op de dikte van een steen afgesneden. Dit afsnijden geschiedt, of met
een door den arbeider bediende afsaijtafel, of deze gebeele
bewerking heeft niaehinaal plaats. De gladheid van cle
koppen en strekken ontstaat, doordat het mondstuk van
binnen. dus in de opening, beslagen is met koper of blik.
i3ovendien bevinden zich in het mondstuk, loopende van
hoven naar de openingen, watergroeven clie uitkomen tus-
schen de koperpiaten in het mondstuk, zoodat het door-
seipelende water hier met cie cloorgeperste klei in aanra-
king komt en het doorglijden vei-geniakkelijkt. Waar ecu-
ter meerdere malen cie bezande steen geprefereerci wordt,
wordt in den laatsten tijd de straiigptcssteen kunstmatig
hezand, doordat een ‘bezandi ngsrnaehine wordt geplaatst
tussehien mondstuk en ifsnijtafei, en met deze niaehine liet
zand in de natte, veeke steen wordt gedrukt.
Ta
ci
minder belang is de
,,profielateen”
van verschillen-
den vorm en afmetingen (hieronder valt tevens de radikale schoorsteensteeci) iie
geflerste
steen, welke, nadat ze ge-
vormd is, nog eens op een speciale peis wordt ineenge-
perst, zoodat een steen van groote drukvastheid ontstaat;
vergiaascic steeic, holle steeii,
enz.
Boven beschreven onderscheiding heeft betrekking op cle
wijze van productie De volgende onderscheiding heeft be-
trekking 01) het gebruik, waarvoor de steen ‘bestemd is.
Wij hebben hier twee hoofdgroepen ni. cie
,.metselsicen”
en dc
straatklinker”.
De metselsteen, welke dus gebruikt wordt voor de bouw-
werken. wordt verdeeld in vier hoofdafcteelingen nl 1.
bui-
nc.1iinuni-stCen,
ook ivel sauie ngevat onder cle benani ing
rood” naar de zachtste sorteeriitg in deze afdeeling. De
sorteeri ngen va ii deze afdeel ing zijn alle van geringe druk-
vastheid, terwijl aan de wateropname geen hooge eisehen
worden gesteld. Uit tien aard der zaak doet ook de kleur
niet veel terzake. Bij deze a fdeel ing sluit aaii 2 cle
,.fnn-
dccrtiiqsieen,”,
als regel een igszins harder dan de vorige.
Deze heide afdeelingen zijn tot op zekere hoogte als miii-
cierwaarclig te beschouwen. Als 3 noemen we cle
,bititen-
muursieen”,
welke client te zijn van voldoende drukvast-
heid om bestand te zijn tegen tIen invloed van weer en
wi ncl, dus volkomen vorstbestand. Vertier worden booge eischen gesteld aan de wateropname, welke slechts gering mag zijn, terwijl eindelijk goede kleur en netteafwerkimig
ccii absolute voorwaar cle zijn. Als 4 krijgen wij clan nog
cle
hij icicersi ccii”,
g
ewoonlijk eenvoudig ,.ldi nker’ ge-
noemcl. Deze is zeer hard gebrand (tot sintering toe) en
heeft dus een zeer groote drukvastheid en uiterst kleine
wateropmiame. Gebruikt wordt deze soort veel voor water-
werken. kelders enz. De a fcleel i ngen 3 cii 4 worden wcl
samengevat onder cle benaming hard”. De namen gevel-
klinker”, ,,fuadeeringklinker” enz. willen natuurlijk alleen
maar zeggen, dat cle ‘betreffemicle gevel- of bu iteuuuuir- en
fu udeeringsteen van heide kwaliteit zijn.
De ,,strammtkb i nker” werd vroeger gebrand in cle veld –
ovens. Vereischten zijn grnote drukvastheid en taailieid,
ommidat een straatklinker niet mag irokkelen of springen
naar moet slijten. Va iidaar dat de ri ngoveu zich minder
goed voor het branden van deze soort leent, want hij deamn
oven wordt als regel snel gebrand, terwijl voor liet ver-
krijgen ven groote ta a iheicl een la ngza a mii aan
we
rmnen en
aflcoeleim gewensclmt is. Als gevolg van deze oiiistaimdiglmcid
en van liet feit dat ccii veicloveim een betrekkelijk gering percei.itege straatklinker geef! en bovendien het bra nilen
in de’,.en oven kostbaar is, werd een aiider systeem oven
gebouwd, nI. cie overslagviamoveim. De kwaliteit van straa t-
klinker is iii cle laatste jaren buitengewoon ‘verbeterd,
hoofdzakelijk door toedoen van cie NV .,,1)e Vlamoven-
straatklinkei”, in imelke vereeniging cie meeste fabrikan-

ten ‘aii stra a tkl i
ci
ker zij
ci
vereemi igcl . l)e centra (Ie r pmocl ic
tie bm’vi mmdcii zich na mi cle gm’ootca rivieren (Vi’aal, lijn
cli
] J sel ) , en i ii cie l)m0i ilCie bi nibimrg.
l)e l)rocliietieceiitra der gewone mimetselsteenen zijn in
iioofci.zaak do groote rivieren, ivaar zeker de helft van alle
baksteeuen worden gefabriceerd. Ook hiem’ zijn nog groote
omiclerhimge versc’biileii. Wij noenien siechts cle IJselsteon,
welke ccii gele Ici it Lecft tegen en brui ngraimwe kieur
van cie gewone Waaisreen. Verder noemen we .Limlbmii’g, al-
waar cie fabricage ‘en gevelstcen op een technisch reer
boogen trap staat . hierop ‘igt •dan Noord-Brahant met
en groote productie biimmo’miuruursteen. Daarna komen Gro-
.ningen. Twente niet hen Geblers(.hen Achterhoek en eimimle-
lijk Friesiand. Versprcii lggen er nog klei mmcme cent rrm,
nice m’ dat is voor een cvei zihi ven geen bela ng.

01) elk gebied wordt geklaagd over overproductie

als gevolg van te groote uitbreiding, rationalisatie
c’DZ.
,jiloe staat het ui dit opzicht met de steenin-
titistrie?
TSSr
1020
werd cle jaarproducti.e aan baksteenen
(dus zonder kalkzanclsteen, want
deze
wordt niet on-
der ,,hak”-steecien begrepen) voor geheel Nederland
gesc’hat op pLm.
1.500.000.000.
in Groningen,
Friesland en Drente is cie productie niet alleen in
absoluten zin, doe/Is ook in relatieven zin zeer sterk
teruggeloopen! Voor het jaar
1913
bedroeg de pro-
chuctie 150.000.000 stuks, in
1920 125.000.000,
terwijl
‘liet jaar
1931
een productie van
1.20.000.000
aangeeft.
Eén
der redenen vpor dezen teruggang is gelegen in het feit, dat cle productie in Friesland gedaald is van
50.000.000
stulcs op nauwelijks
13.000.000.
Voor ge-
heel Nederland ‘inclen wij een procluctievermeerde-
ring ,’an pl.m.
1.500.000.000
tot pLm.
1.700.000.000
(buiten cle straatklinker).

De bevolking van de drie Noordelijke provinciën
bedroeg in de jaren
1910, 1920
en
1031
resp.
860.000,
1.030.000
en
1.215.090.
Voor geheel Nederland zijn
deze cijfers
5.860.000, 6.865.000
en
7.020.000. Wij
hebben dus voor cle Noordelijke provinciën sinds
1913
een daling in cle Ibaksteenproductie van pl.rn.
20
pOt.
en sinds
1020
van pim.
4
pOt. Voor geheel Nederland
bedraagt de stijging sinds
1920 13
pOt. De ‘bevol-
kingstoenanie bedraagt echter voor liet Noorden sinds
1910 pim. 41
pOt., sinds
1920
pim.
18 pOL..
Voor ge-
heel Nederland zijn deze cijfers resp.
35
en
15.
Waar
nu cle ervaring in cie bouw’wereld leert, dat een bevol-
kingstoename van 1 pOt. onder normale omstandig-
heden een vermeerdering der bouw’nijverheid niet
2
pOt. doet ontstaan, daar Ican van overproduetie niet

worden gesproken, tenzij andere factoren thier hun
w’erking doen gelden. Weilce deze factoren zijn?
Naast baksteen, woi-cleii oolc andere materialen ge-
bru ikt t.w. 1. lcalkzandsteen,
2.
bui tenlancische –
meer speciaal Belgise/he – steen en
3.
beton.
Wat de
lcallcza..ndstcen
betreft, hiervan 1bedroeg cle
productie in
1913
pim.
150.000.000
stuks, in
1920
pim.
160.000.000,
in
1.031
pl.m.
450.000.000,
derhalve
een procluctievermeercieri ng si ncls
1013
van pl.m.
200
pOt. Deze steensoort vervangt uitsluitend baksteen.
Ïn het jaar
1913
bedroeg de
i
t
voer van
buitenlo,nd-
sche sieen pl.m.
125.000.000
stuks, in
1920 pl.rn.
250.000.000
en in
1931
pim.
250.000.000.
Ook hier
een verlies in het gebruik van baksteenen, want ooit
cle buitenlandsche steeneu nemen uitslui tent? cle plaats
der l)aksteenen in

Wij komen dus op een vermindering van het moge-
lijke gebruik aan Nederia.nclsche ba.ksteenen. van ru en
425.000.000
stuks of pim.
28
pOt. van de totale pro-
cluctie van het jaar
1020.
(De exiort is practisch af-
geloopen, zoodat wij die kunnen verwaarloozen).

I3oven werd reeds gewezen op ‘liet feit, dat veelal
wordt aangenomen, that ibij een bevolkingstoename met
1 pOt. cle ‘bedrijvigheid in cle bouwnijverheicl met
2
pOt. stijgt. Waar de bevolking over geheel Necler-
land sinds
1920
met ruim
15
pOt. is gestegen, zou
derhalve cle bouwnijverheid met
pl.m. 31
pOt. moeten
zijn gestegen eis dus het verbruik aan baksteenen
cvenzoo. Er zou voor
1031
dus plaats geweest zijn, aangenomen, dat cle productie aan haksteenen ‘voor

474

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15
Juni 1932

1920 normaal is geweest, voor een productie van

1.965.000.000 baksteenen. Er zijn echter geproduceerd

1.700.000.000; tevens is echter de productie van kalk-
zandsteen en de import van (in hoofdzaak) Beigiscbe

steenen gestegen met 415.000.000. Ook hier moeten

wij echter in aanmerking nemen de verhouding van

de bouwnijverheid -tot bèvolking; wij komen dus tot
een veihooging boven de normale vevhooging van

325.000.000 stuks (ook voor deze beide soorten zou

natuurlijk onder normale omstandigheden het ver-,
bruik sinds 1920 met 31 pOt. zijn gestegen). De stij-

ging lbedraagt dus: productie aan kalkzandsteeu

290.000.000 stuks, verhoogin.g import = 125.000.000,

samen 415.000.000 stuks. Normale verhooging van het

verbruik sinds 1920 gesteld op 31 pOt, geeft 31 pOt.
ran 285.000.000
=
pl.m. 90.000.000. Derhalve be-
draagt de extra-verhooging van het gebruik an kalk-

zandsteen en Belgische steenen
(=
vermindering van

het mogelijke gebruik van Nederlandsche baksteenen)
325.000.000 stuks).

Voor de .baksteenen is de productie voor 1931 ten
achter gebleven bij normaal, bij de concurrente stee-

nen vooruit geloopen; voor baksteenen is den ach-

terstancl te constateeren van 1.965.000.000 –

1.700.000.000
=
265.000.000 stuks, bij kalkzandsteen

en Belgische steen hebben wij een vooruitgang van

325.000.000 stuks, zoodat dus de beschikbare hoeveel-
Iieid •bouwsteenen in totaal 60.000.000 stuks -boven het

normale gebruik bedraagt.

Beschouwen wij thans den derden concurrent, ni.

de
beton.
Hiervo6r is een schatting van het gebruik zeer

moeilijk. Wij hebben alleen te maken met dat gedeelte

van het gebruik, waarbij ibaksteenen worden vervan-

gen. Volgens schattingen van vele deskundigen wer-
den door beton vervangen in P1920 pl.m. 150.000.000
stuks, voor 1931 wordt dit cijfer opgegeven van
250.000.000 tot 300.000.000 stuks, dus nemen wij aan

275.000:000 stuks. Houdt men rekening met een nor-
male toename van 31 pOt., dan Ibestaat ook,hier een

vervanging van de baksteenen van 275.000.000 stuks
– (150.000.000 + 31 pOt. van 1.50.000.000)
=
pl.m.

75.000.000stuks. Er worden dus in de bouwnijverheid
boven denormale toename in •het gebruik extra ver-
vangen door kalkzandsteen en buitenlandsche steen

en beton pl.m 135.000.000 Nederlandsche ‘baksteenen.
Dit meerdere gebruik zal moeten worden gecom-
penseerd of door een hoogere bouwnijverheid boven
normaal, door hoogere eischen te stellen aan de
Wo-

ningen enz. of door regeling resp. beperking der pro-
cluctie van bâksteenen. Deze factoren zullen wij in

een volgend artikel ‘behandelen.
G.
C. Litnonou
MISIJEIL

(Slot volgt.)

–

DE WIJZIGING IN DE UITVOERING DER TARWEWET.

Mr. 0. A. van Gorcum schrijft ons:

Met het lbesluit om met ingang van 4 Juni ji. den
grondprijs voor de Vitatarwe (d.i. de inlandsche
tarwe, -clie door de maalindustrie vordt afgenomen)’
te verhoogen van
f
12,5-0 op
f
15,— per 100 KG.,
heeft de Minister van Economische Zaken en Arbeid
stelling genomen in het vraagstuk hoe de Tarwewet
zal moeten worden uitgevoerd nu het tarwe-areaal tot
vrijwel het dubbele van het normale oppervlak is uit-

gebreid.

De Minister is Tlaarmede gedeeltelijk tegemoetge-
komen aan de verwachtingen der landbouwers, die
weliswaar niet de gewenmhte verhoogin.g van het
voorgeschreven bijmengingspercentage van inland-
sche tarwe tot 40 pOt. hdbben gekregen, maar die toch
een grooteren steun zullen ontvangen clan tot nog toe

het geval was.
Bij -cle totstandkoming van de Tarwewet ging men
uit van het standpunt, dat niet meer dan 25 pOt.
van de grondstoffen van de hier te lande gebruikte
tarwebloem en tarwemeel van inlandsche tarwe af-

komstig zou zijn. Met dit ibijmengingspercentage
zod

men aariijks een hoeveelheid van 1.87.500 ton. inland-
sche tarwe kunnen bijmengen. Rekening houdendle

mët een normaal oogstcijfer van 1.50 tot 160.000 ton,
zou dus dit bijrnengingspercentage voldoende- zijn om

zelfs een iets grooteren tarwe-oogst te steunen.

Zooals dle heer Jan Sc’hilthuis verleden week in

zijn artikel over de Tarwewet in dlit tijdltchrift dui-

dlelijk uiteenzette, was het dle bedloeiing van de Reg-ee-

ring den bestaanden toestand ten aanzien van de tar-
weprocluctie te stabiliseeren.
De tarweverbouwers ontvangen thans
f
12,50 per
100 KG. tarwe. Nu is het de bedoeling, dat voor dien

oogst 1932 de richtprijs, dien detawever.bouwer

ontvangt, verlaagd wordt. Want in elk geval we.nscht

men den geheelen’ ‘beschikbaren tarwe-oogst 1932 te

steunen en dat kan volgens of-ficiëcle -berekeningen

360.000 ton tarwe zijn, waarvan dan 20.000 ton als

zaaizaad in mindering gebracht moet worden.

Met een ‘bijmengingspercentage van 25 en
bij
een
normaal hroodveibruik zal de maalindustrie volgens

offic.iëele cijfers per jaar 187.500 ton inlandische tarwe

kunnen vermalen. Of deze hoeveelheid ook werke-‘
lijk zal w’orden afgenomen moet nog worden afge- –

wacht, daar men thans reeds een achteruitgang in het-
broodverbroik kan constateêren en aangenomen mag

worden, dat deze achteruitgang door verschillende
ocrzaken zal aan-houden. Naast ‘cle geringe broodprij.-

verhooging van ct. per brood van 800 gr., die door’
de prjsverhooging der Viratarwe te verwachten is,
zal ook de prijsverhooging van boter en rnargar.ine,

hand in hand ‘gaande met de nog steeds dialende koop-

kracht, een ongunstigen invloed op het broodverbruik

uitoefenen. De goedikoope groente, ‘het vleesch, de

havermout, gort en het roggebrood zullen nog een

grooter deel van het brooddébiet tot zich trekken.

Aannemencle, dat deze vermindering van het brood-

debiet 10 â 15 pOt. zal bedragen en er dus naar

evenredigheid minder tarwe vermalen zal worden,
kan men daartegenover stellen, dat de oogst 1931.
vroeger gecom;uneerd zal zijn dan men verwachtte,

waardoor. men eerder met het vermalen van den

oogst 1932 zal kunnen ‘beginnen en diezen oogst over
13 â 14 maanden zal kunnen verdieelen, zoodat er ten-
slotte toch nog 180 â 190.000 ton tarwe -door de meel-
febrieken en molenaars. zou kunnen worden afge-
nomen. –

Wat nu met de overblijvende hoeveelheid tarwe te
doen? Bij een netto
oogsteijfer
van 340.000 ton zou
dit ongeveer 150 A 160.000 ton zijn, een lioeveelheidi
overeenkomende met den normalen Nederlandschen

tarwe-oogst van de laatste 10 jaren.

Nu werd v66r de invoering dier Tarwewet de in-
landsche tarwe clééls vermalen tot z.g. Zeeuwsche
bloem (oor ‘ban ketbakkerijen) en ongebuild tarwe-
meel (voor bru inbrood), clééls gebruikt voor veevoe-
der (kippevoer). Deze bestemmig wil men thans
wederom aan het oogstrestant geven door deze 150 â

160.000 ton -geheel op de vrije markt te laten ver-
koopen. Verwacht mag worden, dat evenals vroeger
ook thans de kippehoûders, bij gelijke prijzen, aan
iniandsche tarwe cle voorkeur zullen geven.

Boven-dien wordien dlaardoor de kleine molenaars
in de gelegenheid -gesteld zich tegen den wereld!-
marktprijs van inlandsche tarwe te voorzien, hetgeen
-hen thans onmogelijk is en noodzaakt met grootere
kosten buitenlandsche tarwe te verwerken in hun be-
drijf, dat daarvoor minder goed geëigend? is.

De steun, dien de akkerbouwers nu voor clezen
oogst van 340.000 ton zullen ontvangen, zal moeten
worden uitgekeerd van de f15,—, die de maalindus-
trie voor de tarwe moet ‘betalen. Door ni. de maalin-
dustrie te dwingen den zeer hoogen prijs van f 15,-
plus onkosten, in totaal
f
16,35 per 100 EG. ‘bedlra-
gende, te betalen, wordt men dus in staat gesteld
een aanzienlijke reserve te vormen, welke weer tot”
steun kan worden aangewend van dat gedeelte van den

15 Juni 1932 .’

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

475

oogst, dat op de vrije markt verkocht wordt.

Bij de besprekingen, die aan deze beslissing van
den Minister zijn voorafgegaan, w’as door de meel-

fabrikanten een voorstel ter tafel gebracht, waarbij

de meelfahrkantën zich op het standpunt stelden.,

dat zij aan een verhooging van den broodprijs, hoe

gering ook, niet wenschten mede te werken.

Uitgaande van het hierboven vermelde feit, dat de

inlandsche tarwe vroeger een ander afzetgebied had,

waarvan zij door de Tarwewet verdrongen is, wilden

zij de tarwe, ciie zij zèlf bij een maalperceutage van 25 niet zouden kunnen verwerken, op de vrije markt

brengen. Bij een ongeveer gelijkblijvencien grondprijs

voor de Vitatarwe (pim.
f
1.2,50 per 100 KG.) en een

verlaagden rich tprijs vodr de tarweverbouwers zou men een reserve kunnen kweeken, waaruit een hoe-

‘eelheid van ongeveer 60.000 ton tarwe gesteund zon
kunnen worden; cle rest van den oogst zou ongesteuncl
blijven, maar men bereikte hiermede althans het voor-
deel, dat de rbroodprijs niet verhoogd behoefde te

word en.
Toen het echter bleek, dat de Regeering tot op
zekere hoogte aan cle wenschen der tarweverbouwers

tegemoet wilde komen door, 5f een verhooging van
het bijrnengingspercentage der inlandsche tarwe tot
hoven de 25 pOt. voor te stellen, 5f een hoogeren prijs
voor cle Vitatarwe vast te stellen, meenden de meel-

fabrikanten hiervan de minst ,,kwade” oplossing te
nioeten Iciezen. Den doorslag gaf hierbij wel de over-
weging, dat door hunne medewerking aan cle uitvoe-
ring van deze laatste regeling toe te zeggen, tevens

de zekerheid verkregen werd, dat de Regeering, voor
zoover den oogst 1932 en 1933 betreft, niet tot ver-
hooging van het INimengingspercentage zou overgaan
om den akkerbouw nog verder te steunen.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE IERSCHE VRIJSTAAT EN HET BRITSCHE RIJK.

Prof. P. Geyl schrijft ons uit Londen d.d. 10 Juni:

Ik merkte in mijn vorig artikel op, dat de twist
van de Engelsche met de nieuwe Jersche regeering

een van cle moeilijkheden te Ottawa vormen zou. Al
geruimen tijd had de Engelsche pers te verstaan ge-
geven, dat de Vrijstaat zich door de voorenomen
verclragschennis – het eenzijdig besluit om den in
het verdrag bepaalden eed van trouw te schrappen –
feitelijk buiten het Rijk plaatste en dat het niet aan-
ging den Vrijstaat dan nog tot de economische voor-

deden van het Rijk toe te laten. Sedert er hier te
lande protectie bestaat, genieten de dominions een
voorkeur, en clie voorkeur is op artikelen als boter,
kaas cci vruchten voor Ierland zeer veel waard. Maar
die voorkeur is slechts voor een termijn —tot 15 No-
vcmber – toegestaan. Bestendiging zal blijkbaar van
te Ottawa bereikte overeeukomsteni afhangen. De En-
gelsëhe pers rekende al uit, dat weliswaar Engeland
in Ierland e5n voordeelige markt bezit voor indus-
triëele producten (auto’s, bijv.) en dus door maatrege-
len van weerwraak wel te treffen zou zijn, maar dat
toch Engelands uitvoer naar Ierland maar een frac-
tie van zijn totalen uitvoer i.s, terwijl Ierland bijna
heel zijn afzet van landbouw, veeteelt en zuivel-in-
clustrie in Engeland vindt en ook heel moeilijk elders
crmede terecht zou kunnen. De uitnoodigingen voor Ottawa zijn echter al verzonden – door Oanada, niet
door Engeland – en Ierlind behoort erbij niet alleen,
nTaar De Valera ging rustig voort met toebereidselen
om de conferentie bij te wonen. Kort geleden ver-
klaarde nu Thomas, als minister voor de dominions,
in het Lagerhuis, dat de Engelsche regeering voor-
bereidende besprekingen houdt met alle dominions,
maar niet met den lerschen Vrijstaat, want, zoo luid-
cle de officiëele verklaring, het was nutteloos nieuwe
overeenkomsten te gaan sluiten met een staat, die
juist bezig was welberaden cci zonder eenig gemeen-
schappelijk overleg gezocht te hebben of te venschen

een verdrag te verscheuren.

Hieruit bleek, •dlat cl.e Engelsche regeering incier-

daad klaar’ stond om het economisch wapen van de

nieuwe protectionistische politiek te gebruiken ten

einde de Vrijstaatsche regeering tot bezinning te

brengen. En…. het werkte. Verleden Maandag kon

Thomas aan het Lagerhuis meedeelen – een mede-

deeling, die volslagen onverwacht kwam en de grootste

sensatie verwekte -, dat er van president De Valera

(cle eerste-minister van den Vrijstaat tooit zich met
den titel van president) een uitnoodiging ontvangen
was om de over ‘de conferentie van Ottawa gerezen

moeilijkheden te ]comen bespreken en dat ‘hij en Lorci
Hailsbam, de minister’ van oorlog (,,gelach”, maar

Lord Hailsham is een eminent jurist, gewezen Lord
Ohancellor), clienzelfden avond nog naar Dublin zou-
den oversteken. De aldus te Dublin begonnen bespre-

kingen – een streeling van De Valera’s ijdelheid, die

alleen de uiterste conservatievén hier hem misgund

hebben – worden van claag in Londen voortgezet.

Het enkele feit, diit er besprekingen geopend zijn

tusschen dle nieuw’e machthebhers in den Vrijstaat en

de Engelsche regeering is ‘belangrijk. Maar men moet
in clezen wel onderscheiden. Het was cle groote grief

van deze zijde, dat de Iersc’he regeering geheel eigen-

machtig handelde en zelfs naar de meening van den anderen oncierteekenaar niet vroeg. De stelling van
De Valera was daartegenover, dat de Vrijstaat inder-daad een gelijlc’berechtigd lid is van cle vrije staten-
gemeenschap het Britsche Rijk en dat Engeland door
medezeggenschap te eischen, wanneer zijn mede-lid

onderneemt zijn eigen grondwet te wijzigen, blijk

geeft van een van den ouden zuurdeesem der supre-
matie doortrokken en aan den in ‘het Statuut van
Westminster vastgelegden toestand nog niet aange-
paste mentaliteit. Het recht om de verandering eigen-
machtig, zonder overleg met Engeland, door te ‘oe-
ren, is het dienbaarste punt i.n De Valera’s positie.

Daarmede handelt ‘hij naar eigen opvatting niet tegen
het Rijic, maar juist in den waren geest van dat be-
faamde Statuut, welks bekrac’htiging verleden jaar
niet zonder hoofdschu’dden van Engel’sche imperialis-

ten haar beslag heeft gekregen. De Engelsche stelling
wil natuurlijk geen ontkenning zijn van de volkomen
gelijkheid der ‘Rijirsdeelen. Gisteren nog heeft Thomas

die gelijkheid in het Lagerhuis zoo treffend moge-
lijk erkend door – wel weer tot ontsteltenis van
eenige conservatieve imperialisten ‘- Engeland zelf’
,,eeu dominion” te noemen. Maar de Engelschen hou-
den vol, dat die
gelijkheid
niets afdoet aan verlic’h-
tingen hij bijzondere verdrage – zooals dat van
1921 tussdhen Engeland en den Vrjstaat – onder-
nomen.

Het is mijn persoonlijke meening, dat de Engel-
schen juridisch heel sterk staan. De constitueerende
vergadering van den Vrijstaat ericende uitdrukkelijk,
dat het verdrag boven de grondwet ging. Volgens
Professor Berriedale Keith zouden daarom de lersche
gereehtshoven zelf verplicht zijn handelingen van de
Dail, als waartoe De Valera’s regeering haar thans
drijft, als onwettig te beschouwen. En wat Engeland
betreft, de reehtskundige raadslieden van de kroon
adviseercien voor de aanneming van het Statuut van
Westminster, dat daardoor de geldig’heid van het ver-
drag van 1921 niet aangetast werd, en wat meer is,
Oosgrave, de toenmalige president van den Vrjstaat,
schreef aan MacDonald in dienzelfden zin en sprak
nog eens duidelijk uit, dat het verdrag slechts bij ge-
meen overleg gewijzigd zou kunnen worden.

Maar de vraag is eerst slechts, in hoeverre De Valera
door de nu aangevatte onderhandelingen zijn eigen
standpunt prijsgegeven heeft. En over die vraag
kan men zoowaar even diepzinnig en spitsvondig gaan

redekavelen als over het juridische geschil zelf. De
onderhandelingen toc’h gaan over de omtrent Ottawa
gerezen moeilijkheden. De Valera kan daarover pra-

476

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 1932

ten zonder zijn geliefde prestige-positie in den steek

te laten. Zeker. Maar clie moeilijkheden bestaan in het

geschil over den cccl en iliet verdrag van 1921. Als
men daarover gaat praten, komt men dan toch niet

tot dat overleg, ietwelk De Valera oniestaanbaar acht

met de volledige soevereiniteit van zijn land, maar

dat de Engelschen juist wenschen?
De zaak is, dat de nieuwe president een uiterst

moeilijke positie inneemt. Zijn meerderheid is niet.
groot. De Senaat heeft aanstonds moed gevat en zijn

eed-wet verworpen. Anderhalf jaar uitstel of nieuwe

verkiezingen. Maar het economische gevaar, waaraan
de strak nationaiistische politiek den lerschen land-
bouw bloot stelt, begint cle kiezers te verontrusten.

De Valera moest dus een zekere tegemoetkoming too-
nen. Maar als het putje •bij het paaltje komt, zullen

de Engelsche ministers hem zeker nog in geen mee-,

gaande stemming vinden. Het wonderlijke in den toe-
stand is, dat weinigen hier bereid zijn om zich over

de eeclskwestie op zichzelf druk te maken. Alen zal
daarom graag een uitweg inslaan. Maar dat kan alleen

als De Valera werkelijk overleg plegen wil. Men Ican
hem niet laten optreden, alsof de regeling van 1 921

ni.et
bestond.
Al die narigheid om een zoo zuiver formeele kwes-
tie als de eed van trouw – trouw (,,ailegiance”) niet

aan Engeland natuurlijk, maar aan den koning als
zinnbeeld van de saamhoorigleid der gelijlce Rijks-

deden. Inderdaad zijn de cloctrinairen van het na-
tionalisme maar al te vaak geneigd om den schijn

boven het wezen te stellen. Maar er zit toch wel een

realiteit achter dit formalisme van De Valera. 1-lij,
en velen met hem, verachten den Vrijstaat vooral,

omdat hij heel Ierland niet omvat en, naar verluidt,

heeft ‘hij de Ulster-kwestie ook wel degelijk in de
onderhandelingen te pas gebracht. ,,Help ons de ver-
eeniging met Ulster bewerkstelligen, en ge zult ons

soepel vinden.” 1-Telaas is de heerschende protestant-

sohe partij in Tjlster van vereeniging nog meer af-

keerig, nu de Vrijstaat zijn lot aan De Valera toe-

vertrouwd lieef t. En wat kan Engeland daaraan ver-

anderen?

N a s c Ii r i f t. De bericliteil uit Engeland zeggen,

dat de ondeiliandelingen van Vrijdag door De Vale-
ra’s onbuigzaarnheid mislukt zijn. Het is niet ver-

wonderlijk. Naar het schijnt, wil De Valera geen
ii ieuwe verkiezingen, maar wacht hij cle constitutio-neele achttien maanden alvorens met cle eedswet ‘er-

der te gaan. Hij zal dus te Ottawa verschijnen en er
waarschijnlijk geen verzoenencien invloed oefenen.

Den Haag, 12 Juni.

WIJZIGINGEN IN DE LANDBOUWPOLITIEK VA14

DE SOVJET-REGEERING.

Prof. B. Brutzkus te Berlijn schrijft ons:

In ons artikel ,,V66r het derde ibosijewistische voor-

jaar”
1)
schetsten wij den kritieken toestand, waarin

de Russische gesocialiseercie landbouw in het begin

van dit jaar verkeerde. Tevens hebben wij toen
het gevaar gewezen van de verminctering der be

bouwde oppervlakte, welke niet alleen ccii gevolg
is van 1liet gebrek aan productiemidclelen, zaaimate-

riaal, voeclerartikelen en trekvee, doch ook van de alge-
mcccie neerslachtigheicl van cie boeren, die er zich van

konden overtuigen, dat de Sovjet-regeering na de

socialisatie de middelen hezat om
01)
al hun produc-

ten gemakkelijk ‘beslag te leggen. De ontwikkeling
van de zaaicampagne heeft (leze vrees gewettigcl; zij

heef t in een veel langzamer tempo dan een jaar ge-
leden plaats en inzonderheid in (te kbrenschuur van

Rusland, cle Oeldrainsche stepl)e, schijnt een b
e
pe
r
:

king van cle .graaflo])pervlakten met ongeveer 2 mii-
lioen H.A. zeer w’aarschijnuijk te zijn.

De Sovjet-regcering, die zoo juist het breed op-

i) Zie E.-S. 13. van 20 April ji. blz. 316.

gezette tweede vijfjarenplan aan dc wereld heeft bc-

kenci gemaakt, heeft slec.hts weinig relcening gchou-

den met den treurigen toestand van de landibouwbe-
volking, totdat de slechte gang van de zaaicampagne

er haar tenslotte van overtuigd heeft, dat het gevaar

van dle plotselinge inkrimping van de bebouwde
Op-

pervlakte niet denkibeeld ig is. Daarop trachtte zij

op het laatste oogenblik door de snel door den Raad

van Volkscommissarissen en liet Centrale Comité uit

de Partij op 6 en 10 Mei genomen ‘besluiten het ge-

vaar te keeren. –

Het bcslu.i t van 6 Mei toont ons liet plan van cle

graanverschaffing uit den oogst van het jaar 1932

naar republieken cii gebieden. De publicatie van een

dergelijk plan
0
1
)
een tijdstip, dat noch de omvang

van den oogst noch cle bebouwde oppervlakte kan
worden vastgesteld, heeft ei geul ij k absoiuu t geen
zin; niemand vat dit plan dan ook ernstig op, het zal

t.z.t. wel verbeterd worden. De werkelijke ‘beteekenis

van dit plan bestaat uit de belofte, die aan de boeren

wordt gegeven, dat de regeering van den oogst van
1932 iets minder zal onteigenen clan van den oogst

van 1931. Terwijl de regeering van dien oogst van

1.931 (zonder maairechten) 22.400 millioen KG. heeft

onteigeud, wil zij uit den oogst van 1932 slechts

18.200 millioen KG. of rond 20 pOt. minder ont-

eigenen. Men wil den boeren op deze wijze in den

waan laten, dat zij niet i’oor niets werken en bepaal-
de overschotten mogen behouden. Vanaf 15 Januari

1933, wanneer cie staatsomsiag (van de ‘belastingen) en

het zaaima ter.i aalfonds in gereedheid worden ge-

bracht, mogen de gecoliectiviseerde boeren (de boe-

ren niet eigen be(Irijf w’orden niet genoemd) hun

graanoverschotten op cle marldten tot vrije prijzen

van de hand doen.

De Sovjet-regeering hoopt blijkbaar, dat zij door

deze beloften, die op het hoogtepunt van de zaai-

campagne worden gegeven, in staat zal zijn, de stem-
ming van de ontmoedigde bevolking te verbeteren en

haar energie opte voeren.

liet besluit van 10 Mei betreft de vleeschvoorzie-

ni ng en werd met liet oog op de buitengewoon slechte
voedingstoestanden in de steden genonieil. Een van
de gevolgen van cle gedwongen collectivisatie was

een zeei aanzienlijke achteruitgang van den veestapel.

De hoeren hebben, omdat zij hu ri vee niet aan de
collectieve bed rijven wilden afstaan,
cli
t zonder reke-

ning te houden met cle strenge verbodsbepalingen van dle regeering, op groote schaal geslacht. Van het voor,

jaar 1920 tot ‘het voorjaar 1930 is het aantal paarden
niet 11 pCt., dat van het rundvee met 21 pOt., dat
van de schapen met 23 pCt. en dat van de varkens
niet 35 pCt. gedaald. Volgens dc eerste gegevens zou
de vermindering van, liet aan tal schapen en varkens
zelfs nog grooter zijn. Ei- werden geen statistische

gegevens omtrent den toestand van de veeteelt in de
twee volgende ja ren gep ulbl iccerd. Ongetwijfeld zal
ook in deze jaren met een verderen achteruitgang van
den veestapel rekening moeten worden gehouden. in
deze jaren w’erden millioenen stuks vee ten behoeve
van de nieuw opgerichte staatsveefokkerijen bij de

hoeren oriteigendl ; cle veeteelt van de boeren werd dus
nog verder ingekrompen, terw’ijl de staatsveefokke

rjen geenszins floreerden. :l:Ï
e
t resultaat was, dat cie

stedensl.echts op beperkte schaal van vleesch konden

wordn voorzien. –

liet mislukken van hêt stelsel van de socialistische
vleeschvoorziening noodzaakt de Sovjet-regeeriug
hier thans energieldere maatregelen te treffen dan op
het gebied van de graanvoorzien i mig. Volgens liet be-
sluit van 10 Mei wordt de vee-inzameling voor de
laatste negen maanden van dit jaar met de helft

verlaagd. De hoeren (deze keer niet alleen de leden
van de collectieve ‘bedrijyen, cloch ooic cle vrije hoeren)
mogen hun vee slachten en vee en, vleesch vrij op cle
markten verkoopen. De Sovjet-regeering hoopt op

15 Juni .1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

477

deze wijze cle vieeschbe’hoefte van cle stedelijke bevol-
king beter te kunnen bevrecligen, dan wa’nneer zij

u i tslu i tenci
01)
het stelsel . van cle gesoci aliseerde

vleesclivoorziening is aangewezen.

Mag verwacht worden, dat de’ze ‘beide snel genomen

regeeri ngsbesiui ten in staat zuilen zijn em den toe-

stand i’ll den landbouw en cle voedselvoorziening van

cle stedelijke bevolking te verbeteren? Optimisme is
hier nauwelijks op zijn plaats. De uitzaai is in cle

Zuici-Russische steppen over het algemeen reeds be-

gin Mei ‘beëindigd, eu het verzuimde kan als gevolg
van cle specifieke klimatologische omstandigheden van

de steppen nau wefij ks meer word en ingehaal cl. 1)och

ook in de Noordelijk gelegen gebieden zijn (le voor
–

keyei.dend.e werkzaamheden. voor de zaaicampagne be-

slissencl ; indien zij niet naar be’hooren worden ver-

richt, kan de u i tzaai niet geregeld voortgang hebben.
Tit

‘het vee letreft, een vermeerdering is hier slechts

op den duur te ‘bereiken.

De gevolgen van de genomen besluiten op den

markttoestand. kunnen reeds hierom iii et bijzonder

groot zijn, omdat zij niet den particulieren handel

toelaten. Integendeel, zij verbieden dezen ten streng-
ste: de producent moet uitsluitend met de verbrui-

kers handeldrijven. Wanneer in een streek een over-
schot en in een ander gebied gebrek aan vleesch be-
staat, dan mag de nivelleering van vraag en aanbod

uitsluitend plaatsv.i nden door de monopolistische
handelsorganisaties van den staat, die dus. dc moge-
lijklieid behouden om de prijzen te d rukken. Hierin
en niet alleen in haar omvang ligt het princtpiëeie
verschil tussc’hen de in Maart 1921 door Lenin aan-

gekondigde nieuwe economische politiek en de betee-
kenis van beide besluiten. De iheslissencle invloed
OP
de productie ging in 1921.
. juist van de ontwikkeling

van den particulieren handel uit.

De Sovjet-rogeering hoopt, dat deze besluiten niet
zullen nalaten althans een zekeren psychologisch.en.
indruk op de hoer.enhevolking te maken, zoodat zij
met meer opgewektheid zal werken. Deze veron der-
stelling schijnt ditmaal echter foutief te zijn. Men
kan een volk tot eenmaal of tot tweemaal toe met

succes openlijk bedriegen, maar men kan cli t niet
stelselmatig doen. Lenin ‘kondigde in 1921 de nieuwe
economische politiek (NEP) aan, zooals hij zich uit-
drukte, ernstig gemeend en voor langen tijd”. Zijn
opvolgers hebben cle NEP aanvankelijk beperkt en
begin 1.923 in tegenstelling tot cle beloften van Lenin
geheel afgeschaft. Stalin ‘heeft zich tegenover de

boeren een nog grover bedrog veroorloofd. Met zijn
artikel van 2 Maart 1930 .,Duizelig worden van suc-
cessen” heeft hij de gedwongen collectivisatie veroor-
deelci en zelfs beweerd, dat hij haar nooit had inge-
steld. En in den herfst van 1930 werd weder bevolen

25 pOt. van alle loerenhofsteden te collectiviseeren
en deze maatregel werd door dezelfde terroristsche
methoden als in den winter van 1929 tot stand ge-
bracht. En zou men nu moeten gelooven, da t de Rus-
sisohe hoeren oneens alleen daarom moed zuilen
vatten, omdat zij na 8 ‘maanden graanoverschotten,
die zj na de groote staatsinzameling misschien
ncg zullen overhouden. vrij mogen verlcoopen? Zij
weten tegoed. dat in Sovjet-Rusland in S maanden
veel kan gebeuren, en dat met dergelijke beloften
van de rcgeerin’g niets kan worden Jbegonnen. Met
deze sluwe manoeuvres. clie voor den huicligen clie-
tator van Rusland, Sta.ii n, zon karakteristiek zijn, is
liet niet mogelijk den naclerenclen. den eigenlijk reeds
bestaanden hongersnood, die ii iet door na tn urlijke

gebeurtenissen, doch door de politiek van de stelsel-
matige verarming van het platteland werd veroor-

zaakt, te voorkomen.
Al is de practische tbeteekenis van deze ‘besluiten
dus niet zeer groot, zon is haar symptomatische he-
teekenis zeer belangrijk. Wij hebben ‘hier een door den
nood van den tijd vereisohte erkenning van ‘het niet-
fun eti onneeren van een belangrijk bestanddeel van

het met zoo grooten ophef opebouwd socialistisch

stelsel, nl. dat van cle socialistische distributie. Deze

methode van d istrilbut.ie, waardoor cle landelijke be-

volking in den g’rootsten nood wegzinkt, is niet in

staat cle bëhoefteu van de stedelijke lbevolking te ‘be
vrecligen. De genoemde besluiten zijn daarom nieuwe

schreden op den weg van wijziging en ‘begrenzing

van liet tot 1930 met scherpe middelen van geweld

opgebouw’cl economisch stelsel van het consecluente

socialisme en conimun;isme.

DE TOESTAND OP DE TINMARKT.

(De Pool en Lewis Lazarus d Sons).

Dr. Alf.recl Marcus te Berlijn. schrijft ons:

Begi ii Mei ‘van dit jaar leeft cle internationale

tinpool een programma tot regeling van den, toestand
in cle werelcltinindustrie opgesteld, dat in vakkrin-
gen een’ig opzien heeft gebaard. 1-loewel cle prijs voor

cl it metaal te Londen destijds slechts ongeveer

£ 11.5.-/- bedroeg, stelde men een mogelijken prijs van.

£ 200.-/- en hooger in uitzicht, indien ‘het programma
van den ,,pool” zou worden verwezenlijict, d.w.z. ipdieh

men alleen, iii cle bij den ,,pool” aangesloten landen
(Malakka, Necl.-Ïnclië, Bolivia, Nigeria en destijds

oolc Siam) de productie gedurende twee maanden ge-heel en al zou staken en daarna sterlc inkrimpen. Men
heeft toen berekeningen opgesteld, volgens wellce dle
tinvoorraden aanzienlijk zouden dalen en de prijs een-
voudig tot liet genoemde nLveau zou moeten stijgen.
De berekeningen varen juist. IDe voorwaarden,
waaronder uien deze had opgesteld, waren verkeerd. Kenners van de toestanden namen reeds van tevoren
aan, dat noch Malakka noch Bolivia hun productie
voör twee maanden zouden staken. Malaicka reeds
daarom niet, omdat ruim 40 pOt. van zijn ‘huidige
productie zich in handen van kleine Ohineesc’he klein-
bedrijven bevindt, clie niet zeer geringe kosten ver-
ken ; indien men deze bedrijven tot stillegging zou
Popen, clan zou zulks ongeveer £ 80-90.000 pea
maand aan werkloozenon clersteun ing voor cle koelies
kosten, clie men na twee maanden weer nood ig zou.
hebben en derhalve niet zou kunnen laten emigreeren.

Bovendien was
het
gevaar van schadevergoedingspro-
cessen van cle zijde der Engelsche grootboclrijven, ‘clie
nog steeds met winst werken, niet denidbeeldig. In
Bolivia kon de staat geen afstand doen van de mijn-
rechten. iliet stond dus reeds van tevoren vast, dat
dit plan, het meest radicale in zijn soort, niet zou
worden verwezenlijkt.’ Het werd intusschen dan ook
weer prijsgegeven, doch heeft enorme schade ver-
oorzaak t.
Op het Europeesche vasteland is ‘liet niet voldoende
bekend, wat cle tinhandel in Engeland voor cle m’id-delmatige Icapitalisten en in Frankrijk e.n Italië voor
een reeks van groote specuiat.ieve bedrijven beteekent.
In. deze icringen is in dcii g’enoemclen. handel – hetzij
da t liet .liet metaal ti ii, hetzij cle aandeelen van tin-
ondernemi tigen betreft – steeds de meest wilde spe-
culatid voorgekomen. Men client ons goed te begrij-pen; liet betrof hier vaaic kringen, clie van cle markt

zelf, welke zeer gecompliceerd is, niet het minste vèr-stand hebben en u,itslui tencl op cle berichten van den ,,pooi” of van bepaalde Engelsche, Neclerlandsc’he en
Fransc’he makelaars afgingen.
in lEngelai-i-cl dragen deze makelaars’huizen slechts
één risico, dat in zijn. geheel tot £ 5.000.-/- voor de
orders van cliënten beperkt is. Zoolang zij dis niet
voor eigen rekening golcicen, kunnen zij niet al te veel
verliezen.. De vraag, in hoeverre deze Engelsche ‘be-
paling niet in het belang van cle tinincluntrie zou
moeten worden gewijzigd, wordt hier slecht’s gesteld,
omdat wij”haar op deze plaats niet Icunnen behan-

delen.
Het is echter een feit, dat de ,,pool” met zijn ,fan-
tastische plannen sedert einde April een bede rêeks
Iii ngelsche ‘rnalcelaarhu izen zoowel tot aanlcoopen in
tin voor eigen rekening als ook voor relcening ‘van

478

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 1932

anderen op heel korten termijn leeft aangespoorci,

omdat men algemeen aannam, dat

de nieuwe restric-
ties
OJ)
1 Juni in werking zouden. treden, hetgeen
tot een krachtige hausse in de tinprijsen zou moe-
ten leiden. Het is clan ook niet te verwoncieren, dat

cle verwachting van aanzi.eulijkja specu lati ewi nsten

in tijden, met zoo geringe winatkansen, als wij tegen-

‘voordig beleven, behalve in Engeland ook nog be-
paalde groepen in Frankrijk en Italië tot zeer aan-

•zieniijkeaankoopen van tin heeft gebracht.

In elk geval ontstond in den tinhandel in de eerste

dagen van Mei als gevolg, van de bekendmaking van

den ,,pooi” een internationale speculatie op zeer

groote schaal, waaibij de eigenlijke consumenten in
‘Engeland, Amerika, Duitschiand of elders niet be-

trokken waren ..De toestand ‘van de tinveshruikende

industrie (blik, automobielen, enz.) is ook niet van

dien aard, dat men zulks had kunnen verwachten. De

eigenlijke basis voor een stijging van de tinprijzen

ontbrak du.s geheel. De geheele speculati,eve zeepbel

is dan ook zeer snel gesprongen, hetgeen leidde tot

cle clébacle van de groote Lonclensc’he metaalfirma

Lewi’s Lazarus & Sons, welke 80 jaar bestaat, iii den

tin.handel van het Verre Oosten een zeer groote rol
heeft gespeeld en wellicht juist derhalve de berichten

van den ,,pool” ernstiger opnam clan deze ooit had-

den verdiend. Deze clébacle heeft getoond, op welke
zwakke basis het heele gebouw stond. De prijs, tot
welken het steun consortium cle verplichtingen van

cle genoemde tinfirma heeft overgenomen, was ev
.

hoog als die onmiddellijk ‘vôér de bekendmaking van
het hovenaangegeven plan van den ,,poM”, cl.w.z. hij

stond nauwelijks
0
1) £ 86.-f- (goud). –

intusshen heeft de ,,pool” zijn nieuwe plannen

bekend ‘gemaakt. Men wil thans 33/ püt. inkrimpen en den uitvoer ui.t cle productie-
landen gedurende twee maanden staken. Zelfs wan-

neer deze plannen worden verwezenlijkt, kan dit

slechts beteekenen; dat de voorraden niet verder toe-

‘nemen, doch niet, .dat zij zullen afnemen .T:Tet is te
hopen, dat deze geschiedenis de brosheicl van de he-

ginselen heeft getoond, waarmede men met’ veel fan-

tasi.e en zeer w’einig werkelijke macht de wereldcrisis.

01)
onderdeelen’ van het bedrijfsleven tracht te ver-
zachten. Incidenteele hausses, zooals er een op ‘de tin-
markt tot stand had moeten lcomen, zijn echter niet

mogelijk.

AANTEEKENINGÉN.

De begrooting beschouwd als basis voor de vast-
stelling en de contrôle op bankcredieten.

1
1
I:Iet Ve Internationale Congres voor wetenschappe-
lijke bedrijfsorgan.isatie zal van 18-23 Juli te Am-
.sterclarn in het Koloni’aal Instituut bijeenkomen. In
tegenstelling met voorafgaande congressen ‘heeft het
Comité thans cle onderwerpen, welke in ‘discussie

zullen komen, tot 12 gelirniteercl. Van de vele prae-
adviezen, clie uit cle verschillende landen zijn biinen-
gekomen, heeft het Comité er 1.10 in het Congresboek
opgenomen.
1)

Voor het bovenstaande onderwerp zijn een viertal
referaten ingediend. Aan de discussies over ‘dit onclei-
verp zal één ochtend- of middagzitting worden ge-

wijd. Voorzitter van deze sectie-vergadering zal zijn
Prof. Mr. Dr. L. Trie’bels, als secretaris zal fungeeren
de hee.r W. J. H. Blijclenstein. Bij cle opening zal Mr.

H. F. van Leeuwen cle- discussies inleiclen door het
belangrijkste uit cle opgenomen referaten naar voren
te brengen. Op deze
wijze
zullen cle besprekingen zoo iruchtclragend mogelijk zijn.
Verwacht word t, dat ook’ ‘eie bui tenlanchers aan cle
discussies zullen deelnemen.

‘) Dit hoek is tegen clan prijs van j”
15
verkrijgbaar bij
het secretariaat van het Congres,. IE[eerengracht 209.
Aiim-
sterlan’m.

V’oortbouveod
0])
‘het Congres in’ 1.930 te Genève
gehouden over hudgeteeri.n’g, heeft men thans in het

licht w’illen stellen de voordeelen, welke banken en
inclustriëel.e ondernemingen in haar relatie tot elkaar

tit een goede huchgeteering kunnen verkrijgen.

R. R. Reeder Jr., U.S.A., geeft in zijn referaat aan,

hoe de ‘ontwikkelingsgang is geweest. Vroeger ver.den
cle creclieten verleend, ‘nadat de bank informaties om-
trent den creclietaanvrager ‘had ingewonnen. Later ging

men over tot het opvragen van balansen, én nu is men

gekomen tot het opvra’gen. van begrootingen (ibudgets).

Voornamélijk worden gevraagd cle financiëele bud-
geti, aangevende ‘de inkomsten en uitgaven en de

‘begrootingén van verlies en winst voor cle komende
periode.

Aan een 3-tal voorbeelden wordt duichelijk gemaakt.

dat ‘de banic alleen door een goede budget-contrôle

bef ontstaan van bevroren credieten ‘had kunnen voor-
komen.

Prof. Kéri Seidel, Weenen, wijst op twee fouten in

cle praktijk der cred ietverleening:

De verstrekking als lang crecliet van de micicle-

hen, die als kort crecliet aan de banken zijn toever-
trouwd.

De wijze, waarop het, crediet wordt verstrekt,
hij’. oP voorraden, effecten, enz.

Daar ‘deze onderpanden veelal onverkoopbaar zijn

geworden, blijkt, .dat deze methocle van credietver-

leening fout is, daarom is een budget-contrôle noo-
dig. Voor deze budget-contrôle is het gwensoht, .dat

de bank beschikt over personen, wellce speciaal hierin

een ruime ervaring hebben opgedaan. Zij hebben na

te gaan cle grootte van het benoodi.gcle crediet, de

rentabilitéit van cle onderneming en de verdeeling
tusséhen ibedrijfskapitaal en vastgelegd kapitaal.
Het Belgi sdh Nationaal Comité voor wetenschap-
pelijké hedrijfsorganisatie geef
..t’ in zijn praeadvies
cle méenin ‘van de Belgische ‘bankiers weer, die voor

de banlcen groote voordeelen zien, in een budgét-con-

trôle. Er ivorclt gegeven een uitgewerkt schema van

de cijfers, welke door den cred.ietvrager moeten worden
verstrekt om hieruit het ‘hu dget van cle inkomsten en
uitgaven te kunnen. samenstellen.

De ‘heer Penglaou; lnspecteur principal de Ban-
que, Frankrijk, beschrijft, hetgeen gebeuren moet als

een industrie een aanvraag voor een crediet indient.
De creclietvrager zal hieibij vele financiëele gege-vens aan cle bank moeten overleggen.. De erediet-
expert, functionaris van de ‘bank, zal deze gegevens
onderzoeken. Daarna zal hij ter plaatse zelf, een on-‘

derzoek instellen en daarbij de verschillende budgets
opstellen, waaruit hij ‘tenslotte zijn conclusies kan
trekken. Ook bespreekt ‘hij nog ‘de ibezwaren, welke
door inclustr.iëelen tegen cheze inmenging van. de ban-
ken kunnen worden aangevoerd.

Aan het vraagstuic van de credietverleening aan cle
industrie is eenigen tijd geleden in cle Nederlandsc’he

tijdschriften groote aandacht geschonken. Verwacht
wordt, cla.t ook op het Congres dit belangrijke onder-
‘nrp cle belangstelling, zoowcl uit cle kringen der ban,-
ken als uit ‘cle industrie van biiinen- cmi bui tenlancl
zal trekken.

Indexcijfers van scheepsvrachten.

,,The Economist” schrijft: De scheepsvrachten on-

dergingen gedurende de maand Mei een scherpe
daling na cle betrekkelijke stabiliteit van de vooraf-
gaande drie maanden. Oiis indexcijfeL daalde met
4 pCt., waardoor ‘cle ‘vrachten 7.0 pCt. lager zijn clan
een jaar geleden (eerste tabel).

De omvang van den handel ging ook gedurende de

laatste maand achteruit. De Noorcl-Amerilcaansc’he
hevrachmtin’gen waren weder teleu rsteliend en de druk
van cle schepen uit cle ivilcie vaart op .de ‘La Plata-
markt had ecu ernstige daling ‘van de thuisvr’aclhtno-

Aantal
I
i

In

1
lmmilmoeneni Aantal

49.178

f
163.1

44.760
151.080

23.6

134.273

8.511

5.6

8.287
32.284

8.9

34.499 47.3228

,,

30.4
2

44.3732

4.427
2

9.8
1

4.3698
le derniaand.

15 Juni 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

479

Datum
616)
O.

ej

‘6
‘6

‘
N

‘

.
u

n

o
cnu

,.-

!

‘o
o

Basis
(Gemlddeldev.
1898-1913)
100
100
100
100 100
100
100
(Gemldd.v.1913)
110,0
113,1
123,4 106,3 117,4
127,9
116,3
Mei

1931
85,0
96,6 94,7
94,8
96,0
104,1
95,2
Juni

,,
82,4 89,6 89,8 91,8
93,0′
98,8
90,9
Juli

,,
81,2 85,5 86,3
87,6
87,8
95,2
87,3
Aug.
80,8 82,3 88,3
88,4
87,3 92,6
86,6
Sept.
82,5
83,1
88,3
86,1
85,2
97,0 86,0
Oct;
90,8 91,5
89,6
97,6 94,0
106,8
95,0
Nov.
91,1
92,0 85,0
99,1
98,8
108,6
95,8
Dec.
91,0 90,4 85,0
98,1
103,0
105,0
95,4
Jan.

1932
88,8
85,2 88.2 90,9
98,3
101,5
92,2
Febr.
88,7 85,5
89,0 87,4
95,8 99,7
91,0
Mrt.
87,3
86,3
87,0
87,7
95,9
103,3
91,2
April
86,1
91,7 86,0
90,8
99,3
9.6,1
91,7
Hei
86,3
89,6
81,6 93,5
8,S
88,1
88,0

teeringen tengevolge. De noteeringen’ van Austraiië

daalden even eens hevig. Uitgaande kolen vrach ten waren flauw, met uitzondering van die met bestem-

ming naar cle Middellancische Zeehavens. De schom-
melingen van de verschillende groepen van ons index-
cijfer blijken uit
cle
volgende tnbel:

Index-
+01-
cijfer

Golf van Biscaye; uitgaande vracht

100,9

+

1,8

Middeil. Zee; uitgaande vracht

89,4

+

4,1
thuisvracht ………….88,2

–

0,7

Zuid.Amerika; uitgaande vracht

65,2

90

.
thuisvracht …….
..91,9

-4-

3,2

Noord-Amerika ………………….
..89,6

–

2,1

India; uitgaandevracht .- …….

84,2

+

2,8

thuisvracht………..97,9

–

8,8

thuisvracht ……….

…. .

02,7

+

2,5
Het verre Oosten, enz…

……. . .

-88,8

– 10,5
Australi

.-.

.

.. . .. . .-.. . .-

88,1

–

8,0

De volgende tabel toont ons indexcijfèr, herleid tot
een percentage van
1918:

(1913 = 100)

Maand

1929

1930

1931

1932

Januari …….

109,6

81,2

81,2

79,2

April.

.. . .-. …

99,1

77,1

80,8

78,8
Mei . . …….

97,3

76,1

81,8

75,6
Juni

. .-. .-. … .

92,1

75,7

78,1
Juli

. . .. .. .-.

94,8

78,1

75,0
Augustus .. . …

96,1

82,6

74,4

Februari ……..
..106,7

76,5

81,9

78,2
Maart ………….102,6

75,5

81,3

78,4

September .. ..

95,3

83,6

74,7
October.
.. …

93,3

81,7

81,7
November

. . .. .

88,3

79,3

82,3
December ………-

86,2

81,5

82,0
Jaari. gemiddelde

96,8

79,1

79,6

MAANDCIJFERS.

EMIS’SIES
IN MEI 1.932

Prov. en Genieentel. Leeniri’gen ……
f

443.500,-
zijnde:

Nederlal? d

Geni. Epe
f
118.500 5 %

,
oh]..

it

100 %

………..
f
118.500,-
Geni.

Oudewater

j
125:000
6 %

obi. it 100 %

…….

., 125.000,-
Gent.

Rhcnen

j’
200.000
6 %

obi.
it

100 %

………. 200.000
1
–
Kerkelijke Leeningen

……………
,,

063.143,75
zijnde:
Nederland

…………..
f
663.743,75

Totaal.
. . . f
1.101.243,75

Bovendien:

f
15.420.000,- 3 m. Schatkistpromessen it
f
998,90
7.230.000,- 6 ,,

,,

,,

,, ,, 996,53 en
1.1.955.000,-

Schatkistbiljetten
,, ,,
1.016,42.

Voorts werd in de a.fgeloopeu maand de inschrijving
opengesteld op een beperkt bedrag:
5 % obi. Mij. tot aanleg en expi. van laagspanningsnet-
teii it 100 %.
De Kerkelijke Leeninge.n zijn als volgt onderverdeeld:

Rente-. Emissie.
Guldens voet koers
pCt.

, Ct.

Concreg. v. d. T:T. Catba.rina ‘van
Senen 10. E. Z. Z. IDominicanes-.
sen. Voorschoten ………….140.000

54

99%
Concrcg.. der Fraters van 0. L.
VrOUNv
v.
h. T-T. Hart Moeder-
huis (St. Gregoriushuis), Utrecht 200.000

5%

99%
R.K. Kcrkhest. cl
. Par.
v.
cl
. H.
Agnes, .’t n’isterclani ………..325.000

5%

997/
s

Em.issies in 1932.

O.bliga.tiën

A
andeelén

Totaal
Januari

……..8.642.28,75

275.000.-

8.917.218,75
Februari

…….15.508.375,-

.

–

15.508.375,-
Maart

………77.785.127.50

–

77.785.127,50
April

………..4.383.000,-

–

4.383.000,-
Mei

…………1.107.243,75,

–

1.107.243.75

107.425.965,-

275.000,- 107.700.965,-

GIRO-OMZET BIJ DE NEDEItLANDSOHE BANK

Feb. 1932.

11

Feb. 1931.

Posten
I

Bedrag
11
Posten
I

Bedrag

Rek.houders . 45.836 fl.481.482.000 45.093 f2.609.379.000
Door H..bank
plaatselijk

33.429 ,,1.241.292.000 34.358 ,,2.323.415.000
Voldoening
Rijksbelast.

893 ,,

13.078.000

919 ., .

8.762.000

GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.

Mei 1932

11

lv[f 1931

Giro’s
(eenzijdige ver-In
melding)

millioeneil

Girobetalingen aan:
gemeenteinstellingen

f

89_
particulieren

19.4

Geldomzet.
Ontvangsten

……..,,

5.1
Betalingen

………
.

8.1

Part, rekeninghouders

30.
7
3

Geldenvoor ljaar vast

hebben gedeponeerd

9.5
1)
Gemiddeld saldo te goed.
1)
Em

ONTVANGEN BOEKEN.

Eene vergelijkende studie over credietverleenin,q
onder hypothecaire dekking in Duitse hiand bn
in Nederland
door Johann Gerhard van Maas-
dijk. (‘s-Gravenhago
1932;
Drukkerij
F.
J. Belin-
fante ‘v.h. A. D. -Sehinkel).

De schrijver ‘beperkt zich in zijn studie tot het geven van
een overzicht van de verschillende vormen ‘van crecFietver-
leen ing onder hypothecaire zekerheid in Duitschland met
de daarmede verband houdende bepalingen, waarbij tevens
de meest kenmerkende verschilpunten met het Nederland-
sche recht naar voren w’orden gebracht. Want ons hypo-
theekrecht is ontleend aan cle Code Na.poléon en verschilt
daarvaü slechts weinig, wat de hoofdzaken betreft. In
1)uitichland geldt daarentegen een bypotheekrecht, dat in
zijn grondbeginselen sterk van het onze afwijkt.
Moderne bedr’ijfsleer voor den ha.ndeldrijvenden en
industriëelen middenstand
door J. G. van Neer-
ven, accountant te Eindhoven. (Amsterdam
1931;
N.V. H.
van -der Mar-ek’s Uitg.-Mij. Prijs geb.

f
3.50,
ing.
2.15).

Dit boek bedoelt niet te zijn een wetenschappelijk onder-

480

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 192

zoek

naar

bedrijîsImishoudktindige

teuclenzen,

doch

hoog-
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
‘
stelis een

schematische

naoduiding te geven

vatl

de

io-
hiemen. cUe het terrein

van (le bediijfsleer raken cii voor
GELDKOERSEN.
.
dcii doorsnee-inicidetistatider van belang zijn.
N.B. ‘” beteekent:

Cijfers nog niet öritvaiigen ..
BANKDISCONTO’S.

The
decliring
birih
rcwc in
Rotterdam
door J. San-
Ned.Ç’

Wiesels.
219 Apr.’32
Lissabon

. . . . 6

4
Apr.’3

ciers,
M.
D. (Dei

Haag
1031

v[artinus Nijhoff.
ei.
Uinu. E(I. 3
19 Apr.’32
Londen …… 2

12Mei’32

Prijs
f
6.-).
Bt
lVrsch.inR.C.
3
19Apr.’32
Madrid ……6

SJnh’31
Athene . :………1
120Febr.32
N.York1?.R.B. 3
25Febr.’32
Deze

studie

bevat

een

statistische

aiinij’se

van

de

ver-
Batavia ……….. 4,
10 Mrt.’SO

Osiô
.
……..4

20 Mei’22
mindering ‘aii

het aantal

kinderen

in

24.664

Rotterclain-
Belgrado

…….
720 Juli ’37

Parijs

……. 2j

9
Oct.
1
31
sche faniilies gedurende de laatste
•.50 jaar.
Berlijn ………..
5

27 Apr.’32
Praag

……5

11Apr.’32
Boekarest …….. 7

3 Mrt.’32
l’rekria

.

. . 6

13iov.’31

Particulier
initialief
in de
ct?’beiclersverze7erirt.q.
()nt-
Brussel ……….
313 Jan.’32
Rooie ………
5

3
Mei ’32

wikkel.ing van cle positie der bijzondere

uit”oe-
Budapest ……..6
16 Apr.’32
Stockholm

. . 4

3Jitai’32

riiigsorgaflen in cle wetge
ing door Dr. J. Schoo-
Calcutta

……..
5 28 Apr.32
Tokio

. . . . 5.118
Jni.’32
•
nenberg. (Amsterdam
1931; H.
J. Paris).
Dntzig

……… 5
24Nov731
Weenen……7
17 Mrt.’32
Eleisiugfors. ……
619Âpr.’32
Warschau …
. 7

3 Oct. ’30
Historische behandeling van de ontwikkeling van de bij-
Kopenhagen

. . . . 4
30 Mei ’32
Zwits. Nat. Bk.

22Jan.
1
31
zontlere uitvoeringsorganen va i de arbeidersverzekering.
OPEN MARI T.
.
1932
— – –
1931

1930 1914
Die
T47rtschaftscthik;
der calvi?i8tiSGhefl K?che
der
ii Juni
Juni
30Mei!
1
4 Juni

1
23128
Mei

–
8/13

9J14
Jul]i

Juni

______
2024
Juli
Niederlo.?de

1565-1050

door

Dr.

Phil.

Ernst

Beins.

(‘s-G
r avenhage

1931
;

Martinus

Nijhoff.
Amsterdam

111i
1
e
Prijs
f
1.60) .
Partic.disc.

3j_5/g

ij8I4

‘/2
-13
h6

l-‘!lG

2
1
1i6

3Is-Ii
Prolong.

1

1

1

1

1-
1
14

1
1
12-2

2I4-I4
Deze

studie

geeft

een

systematische

uiteenzetting

van
Londen
de

betrekkingen

van cle Nederlandsche kerk op

calvinis-
Daggeld …

11111

1
12_1
1
12

1
12-1
1
12

1
12.1
1
12

14-2

1
1
14_2
3
14

1I42
tisch-orthodoxen

grondslag

tot ‘het

economisch

leven

van
Partic.disc.

I-
1
Is

l-‘!8

1_
1
18
•

0I16
1
14

211ç_51:32

2112

411434

haar

tijd.
Berlijn
Daggeld . . .

5/-6
1
1

561I4

512-7

5
1
/-6

4127

21-4
1
12
Maandgeld

5-6
1
12

5-6ij2

5-7

5-7 .

–
PoUtique
conme?’cide
internationale
door
0. Pa
.r a
Part, disc.

43j
4

•

4314

51,Z

41
8

5

3
18

2
1
1$-
1
/2

riagud, ancien consul et attachô commercial délé
Waren-
wechsel.

5-
1
j2

5-

1

h

4114512

511

5_31
4

4

–

1

guô de Brésil è la Conférence éconpmique Imter-
New York

nationale
(1921).
(Genève
1930;
Librairie Kun-
Daggeld
1)

2
1
17-/4

2ij1-14

292-!4)

21
.
2_
2
14

.1l/2(4

2
1
/-
3
j

l’/e2
u
12

dig).
Partic.disc.

1

1

1

1

1

21(
4

–

Dit boek bevat een uiteenzetting van

cle internationale
Koers van 16 Juni en daaraan voorafgaande weken t(m. Vrijdag.
Koers van 31 Mei(4 Juni.
hancielspolitieke methoden en een beschrijving van de otil-
WISSELKOERSEN.
wikkeling van

de algeiiieeiie

liandelspolitiek

van

de

voor-

naamste landen.
KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
Londen
Berlijn
1
Parijs
IBrussellBatavia
.iI.perçus
européelas
door Ernile Bourgois, S. Exc. Al.
–
York*.)
*
1
de Ohlapowski, Général ilenrys, S. Ex. M. Osuky,
7 Juni 1932
2.46% 9.03%
58.40
9.731 34.45

99
P. Ram,

Sokolnicki,

M.

Novakovitch,

Slavik.

(Parijs
1031;
Librairie Félix Alçan).
8

1932
2.46%
9.06%
18.57 9.74

34.45

99
9

1932
2.46
7
/8
9.07k
58.60
9.731

34.45

993/
6

Een drietal lezingen over cle ontwikkeling van het eCOflO-
10

,,

1932
2.46
7
/
8

9.07 y
4

58.60
misch leven

in Polen, Joego-Slavië en Tsjecho-Slowakije.
j

1932
2.47i,
9.07%
58.55
9.73

34.45

99s

13

,,

1932
2.4615j,
2.4625
9.08 9.03
58.42k
58.30

9.73J 34.45

99
i

9.72I
34.40

99
Beurs
en
Moraal
door Oswald v. Nell-Breuéhig S.
Langstè d.wI)

.1., naar de Duitsche uitgaaf vertaald en bewerkt
hoogste d.w’)
2.4715
9.09k
58.63
9.74

34.471 99j

door Mr. F. B. M. Wobbe. (Eindhoven z.j.; NV.
6 Juni 1932
2.469/,,
9.09%
58.37k 9.73% 34.45
‘

993
30 Mei

1932
2.46/
9.10%
58.25
9.74(
34.55

99s/
Lecturis.)
Muntpariteit
2.4878
12.1071
59.263
9.747 34.592 100

Dit boek

wil

een proes’e geven

vals een O) dcii grond.

slag

van

den

rechtvaardigen

prijs

opgebouwde

moraal-
.
Data
Zlvit
.
serland
Weenen
Praag
Boeka-
restl)
Milaan
Madrid

theologische beginselenleer van de beurs.
7 Juni 1932
48.30 35.25
7.31 1.45
12.661
20.371

Merc.urius
qedurende
een halve ‘eeuw
door Jac. Bak-
8

,,

1932
48.27%
35.25
7.31 1.48
12.68
20.35
leer.

(Leiden
1932;

A.

W.

Sijthoff’s Uitgevers-
9

,,

1932
48.30
35.25
7.31 1.48
12.67
20.26

maatschappij

N.V.

Prijs

ingen.

f
1.50,

geb.
10

,,

1932
48.2714
35.25
7.31
1.48
12.67
20.37

f2 25)
11

1932
48.25 35.25
7.31 1.46
–
–
13

1932
Laa
‘
ste d.w’)
48.26 35.25
7.33
1.47k
12.66k,
20.57
Gedenkboek ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum
48.20 34.80
7.29 1.42
32.62k
20.25
van den naitionalen bond

van handels- ei, kantoorbediendeii
Eloogste d.w’)
48.30
35.25 7.35
1.48
12.70
20.57
.,Merc,rius”.
6 Juni 1932
48.30 35.25
7.31
1.45
12.66
20.35
30 Mei

1932
48.33%
35.25
7.31
1.45
12.67I
2
O.
32
ï
Das heuticje l3ulgarien.
door Theocior Ohristoff. (Ber-
4untpariteit
48.hi%
35.007
7.371
1.488_13.0941_48.52

Stock-

Kopen
H1

t
Buenos-
Mon-
lirt-Tempelhof
1930;
Edwi.n Runge Verlag.)
Data
,’wlm *)1hagen*,)J
0 lot.)
sing-
fors’)
1
Aires’)
treal’,l

Bezuiniging
en
efficiency bij cle gemeentelijke dien-

sten en

bedrijven te ‘s-Gra,venhage 1920-1920.
7 Juni 1932 46.65

49.65

45.35

4.20

–

2.15

Statistische Bureau der Gemeente ‘s-Gravenhage.
8

1932 46.75

49.50

45.25

4.1.9

–

2.13
9

1932 46.60

49.60

45.30

4.19

–

2.12
(‘s-Gravenhage
1931.
Prijs
.f
1,-).
10

1932 46.50

49.50

45.25

4.19

–

2.13
Een toelichting van de maatregelen, (lie in den loop der
11

1932 46.75

49.75

45.25

4.19

–

2.33

laatste tien

jaar genomen

zijn,

orti

cle

Genieentelijkc

dien-
13

,,

1932 46.60

49.60

45.35

4.20

–

2.12%
sten en bedrijvente ‘s-Gra.venliage zoo economisch mogelijk
Laagste d.wl) 46.25

49.25

44.90

4.15

–

2.10

te doen werken. hoogste d.w’) 46.75

49.75

45.50

4.25

–

2.16
6 Juni 1932
46.70

49.75

45.50 1

4.20

–

2.16

Beknopt leerboeic van het handelsrelcen,en
door 1-1. L.
30 Mei

1932 46.80

49.80

45.40

4.20

–

2.17

C. Kok, eerste deel. (Groningen, Den 1
–
laag, Ba-
Muntpariteit

66.671 66.671

66.671

6.266

95%

2.4878

tavic
1931;
J. B. Wolters. Prijs .ingen.
f
3.50,
geb-
4*)

8) Noteering te Amsterdam.

Not, te Rotterdam.
1)
Part. opgave.
In ht eerste nummer van iedere maand komt een
overzicht

3.00).
v’,or van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

15 Juni 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

481

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a a
Londen
Parijs
Berlijn

Amsterdam
($
pers)

($
P.
IOOfr.)
($
p. 100
Mk.)
($
p. 100 gld.)

7 Juni

1932
3,67i
23,70
40,54
8

,,

1932
3,675j
23,74
40,53%
9

,,

1932
3,67′
‘/16
3,945j,,
23,75
40,49%
10

1932
3,673
3,947/
8

23,76
40,48
11

1932
3,677/
8

3,94′
23,67%
40,51
13

1932
3,67%
3,9371
8
23,67
40,4814

15 Juni

1931
4,86
15
/82

3,91
18
/32

23,73%
40,25%
Muutpariteit
.
-I

4,86
3,90’a

1
23.81%
403j
16

KOERSEN
TE LONDEN.

Plaatsen en- Noteerings-
28Mei
4Juni
1

6111 Juni1932
I
11Juni
Lande,,

I
eenheden
1932 1932
j
Laagstej

ogstel
1932

Alexandrië

Piast. p. y,

974

978/
9

97′

97%

Bangkok

Sh.p.ticai

2/5

2/5

1/108/
8
1/10%

1/10%
Budapest

Pen. p.
£

20%

20%

20

21

20%

Athene …….Dr. p.

557%

565

550

595

570

Buenos Aires

d. p.$

34%

341j
16

–

–

–
Calcutte ….

h. p. rup. ‘;
5
”i,

115
81
/
84
1/5
29
/
32
1/5
31
/32
1/5’5f,,
Constantin.. Piast. p.
£

755

755

755

755

755
..

Hongkong ..

Sh. p.
$

1/3
6
/32

1/37/
13

1127/
5

1/3%

113
3
/8
Kobe

…….Sh. p. yen

1/8sj
4

1/9
1
/9

1/834

119%

1/81/
9

Lissabon…. Escu.p. Y,

110

110

109%

110%

110
Mexico

….

$
per
£

12.50

12.75

12.50

13.745

13.745
Montevideo
.

d.perC

30

30

29

31

30
Montreal …

$
per
£

4.21

4.21

4.21

4.29

4.2434
Riod. .Janeiro d. per Mii.

4ij

/8

4%

51/
9

5
Shanghai
..
.
St,. p. tael 1/7
29
/
32

1/81/

1/7%

1/8%

1/8
Singapore

. .

id. p.
$

213
1
3/1
6
21317/
16

2/3%

2/37/
9

2;31i
16

Valparaiso
1).

$
per
£

60%

60%

603%

1

–
Warschau ..

ZI. p.
£

33

327/
8

32%

33%

32%
1)
90 dg.

–

ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS
3)

Londen’) N.Yorkl)

Londen
7

Juni

1932..

lGis/,,

277

7

Juni 1932….

11217
8

1932..

17

277/
s

8

,,

1932….

113,’_
9

,,

1932..

1615/,,

27%

9

1932….

112/8
10

1932..

1615/
1
,

275/
8

10

1932….

112/8
11

1932..

1615/,,

27%

11

1932….

112/8
13

,,

1932..

167/
8

27%

13

1932….

11218
15 Juni

1931..

125
1

2634

15

Juni 1931….

84111%
27

Juli

1914..

2415
16

59

27

Juli

1914….

84/11
1)
iji pence p. oz.stand.
2)
Foreigti silver in $e. p.
oz.
line.
i)
in sh. p. oz. line

STAND VAN
‘s RIJKS KAS.

Vorderingen.

1

31 Mei 1932
1

‘ï’juni 1932

Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
.
derlandsche

Bank ………………
f
31.494.169,55
1

17.158.922,02
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
,,

241.042,23
,,

31.565,06
Voorschotten

op tilt. April

1932 aan
de gem. verst, op v.haard. de Rijks-
adm. te heffen gem. ink. bel, en opc.
op de Rijksink. bel ………………
4.532.879,88
4.532.879,88
Voorschotten

op

tilt.

April

1932 aan
de gem. verstr. op aan

haar uit te
keeren hoofds. der pers. bel., aand. in
de hoofds. der grondbel. en der gem. fondsbel., alsn,ede opc. op die belas-
tingen en op de vermogensbelasting
–
Voorschotten aan Ned.-lndië ………
200.179.185,34
,,203.249.789,86 Id.

aan

Suriname …………………

…..

11.854.312,97
12.104.374,97
Id.

aan

Curaçao ………………….
7.859.504,08
,,

7.873.455,08
Kasvord. weg. credietverst. alh. buitenl
108.871.185,04 108.318.774,69
Daggeldleeningen tegen onderpand ..,,
Saldo der

Rijkscomptabelen
postrek.v.

…..
…..

…8.000.000,-
24.505.550,66
8.800.000,-
29.163.024,70
Vord. op het Alg. Burg. Pensioenfonds’)
15,333.192,41
,,
,,

11.855.889,44
Id. op andere Staatsbedrijven
1)
…….
23.756.181,43
,,

23.313.342,63
Kasgeldleeningen aan gemeenten
…66.529.932,70
,,

66.059.432,70
Verplichtingen

Schatkistbiljetten in oniloop………

f218.663.000,-

f 230.618.000
1
–
ni

.
Schatkistproessen in omloop……….246.860.000,-

,,215.320.000,-
Zilverbons in

oniloop …………….

1.824.160,-

,,

1.814.015,-
Schuld op tilt. April 1932 aan de geni.
weg. v. h. d. de Rijksadm. geh. geni.

…..

ink. bel, en opc. op de Rijksink.bel

–

–
Schuld op uIt. April

1932 aan de ge-
meenten

enz. ………………….

19.373,99

,,

19.373,99
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)

–

–
……..

Id. aan het Staatsbedrijf d. P., T. en T.’)

,,

74.077.557,84

79.762.405,85
Id. aan andere Staatsbedrijven’) …..
……408.156,27

,,

428.156,27
Id. aan diverse instellingen ‘) ………..
41
.08
3
.
7
83,
7
6

44.073.453,76
1)
In rekg.-crt. niet ‘s Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

1

4 juni

1932

1

II luni

1932
Vorderingen:
Betaalmiddelen in ‘s Lands Kas
–
–
wo.

muntbiljetten

……………..
–
–
Verplichtingen:
Voorschot ‘sRijks kase. a. Rijksinsteli
f203,21 1.000,-
f204,1 10.000,-
18.635.000,-
,,

17.985.000,-
Schatkistbiljetten

……

………….

…..

,
25.520.000,-
,, 25.520.000,-
2.966.000,-
,,

2.976.000,-

Schatkistpromessen …………………

Muntbiljetten in

Omloop

……………
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.
7.994.000,-

..

7.994.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.,,
1.027.000,-
1.249.000,-
Voorschot van de Javasche Bank…….
16.774.000,-
19.165.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 13 Juni 1932.
Activa.
Binnenl.Wis.1flfdbk.
f
36.366.119,14
seIs,Prorn., Bijbnk.
,,

2.136.055,66
eue. lu uiae.

1g.scu.

.0 10.0 (‘,O

f
48.420.247,42
Papier
o.
h. Buitenl.Tii”liseonto

……

Idem eigen portef..
f

89.572.287,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nog niet afgel.

88.572.287,_
Beleeningen
ncl.
vrsch.
Hïdbk.
f

31.844.217,78

in rek..crt.
Bijbnk.

7.819.2 13,98

op
onderp.
Ag.sch.

,

56.187.422,95

t

95.850.854,71

Op
Effecten

……t

95.064.879,44
01)
Goederen en Spec.
,,

785.975,27
95.850.854,71
Voorschotten
a.
h. Rijk
…………….

..
–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……f
101.191.955,-
Muntmat., Goud
..

,,
871.196.227,62

(
972.388.182,62
Munt, Zilver, enz.
•

22.044.042,57
Muntniat., Zilver..

–

Belegging
1/5
kapitaal, reserves en pen.
994.432.225,19
1
)

sioenfonds

……………………

..
21.422.552,73
Gebouwen en Meub. der Bank
……..,,
5.000.000,_
Diverse

rekeningen
………………
31.889.651,20

Passiva

f
1.285.587.818,25
________________________
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………,,
7.563.205,59
Bijzondere

reserve

………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….,,
7.837.518,84
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
989.559.835,.-
Bankassignatiën in omloop

……….,,
104.983,83
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f

17.367.343,20
saldo’s:

‘,
Anderen,,224.366.763,15
241.734.106,35

Diverse

rekeningen
………………,,
10.788.168,64

f

1.285.587.818,25

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
501.688.780′
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
ioop dan waartoe de Bank gerechtigdis. ,,
1.254.221.955,-
1
) Waarvan in het buitenland
f

5.520.302,58.
Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Data
Goud
–
Munt I Muntmat.
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden

Beschikb.
Metaal-
saldo

i5iZ-
kings
perc.

13 Juni ‘32101192
871.196
989.560241.839
501.689
81
6

,,

’32
101192
865.676
1005.2931221.829

498.144
81
30 Mei

’32
101191
853.668
1005.655
216.422
489.750
80 23

’32
101191
844.308 985.912
229.142
483.571
80
17

’32
101191
836.260
996.608 210.886
478.440
80
9

’32
101191
822.528
10
13.574
181.750
469.829
79

15 Juni ’31
88.487
389.994 849.489
75.597 148.488
56

25 Juli

’14
65.703
96.410
1

310.437
6.198
,
43.521
54
Totaal
SchatKist-
a
,
ee-
,e
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
ningen
op
het
reke-

13 Juni 1932
48.420
–
95.851′
88.572
31.890
6

,,

1932
49.096
–
96.308 88.572
31.669
30 Mei

1932
50.461
–
100.129
88.572
31.878
23

1932
52.046
–
100.268
88.572
32.028
17

1932
52.928
–
100.369
88.572 31.676
9

1932
52.699
–
101.804
88.572
31.655

15 Juni 1931
44.919
–
95.043 225.641
61.586

25 Juli

1914
67.947
–
61.686
20.188
509
1)
Sedert den
weekstaat
van 4 Jan.
1929
op
den
basis van
21
metaal-
dekking.

1)
Sluitpost
activa.

SURINAAMSCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
/,’
”
Andere
opeischb.
Discont.

I D’

14

Mei

1932..
893
1
1.110
646
903 813
7

,,

1932..
894 1.240
703
910 818
29 April 1932..
894
1.271 609 913
851
23

,,

1932..
896
1.097
847
910
819
16 Mei

1931-
876 1.262
51[3
822 530

5
Juli

1914-
645
1.100

‘
560
735.
396
‘)
Sluitp. der activa.

482

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 1932

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen..

Andere Beschikb.
Data

Goud

Zilver

Circulat ie opeischb. met aal-
schulden

saldo

11Juni1932

150.100

228.500

32.600 45.580
4 ,, 1932

150.600

225.200

33.900 46.960
28 Mei 1932

148.900

221.200

32.900 47.260

14 Mei 1932 103.290

45.246 227.193

27.831 48.525
7 ,, 1932 103.285

45.634 229.405

27.178 46.286
30Apr.1932 102.520

45.643 223.533

28.738 47.254
23 ,, 1932 103.138

45.516 223.004

30.728 23.310

13Juni1931 115.000

46.068 248.331

33.263 48.430
14Juni1930 138.895

24.619 279.338

47.373 32.830

25Juli1914 22.057

31.907 110.172

12.634

4.842

Data
Dis-
conto’s

VVL.

N.-Jnd.
I

buiten

betaalb.

1

Belee-
1
ningen
1

Diverse
–
reke-
ningen’)

–
kiflgs-
1
tage

11Juni1932
10700
*5*
57
4

,,

1932
104.900
‘S’
58
28 Mei 1932
104.200
”
59

14Mei1932
23.328
58
9.886
24.622
39.221
7

,,

1932
9.868
24.328 39.100
23.295
58
30Apr.1932
9.920 24.312 37.808
23.459
59
23

,,

1932
9.878
25.052 38.514
23.310′
59

13Juni1931
9.16
24.545
39.379 29.801
57
14 Juni1930
10.428
41.782
46.848
41.821
50

25Juli1914
7.259
6.395
75.541
2.228
44

‘)
SIuItpot uctiva.

BANK VAN ENGELAND..
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.

Bankbilj. lBankbilj.

Other Siriti
Data

Metaal

in .

in Banking Disc.and securiii
4

circulatie

Departm.

Advances

8 Juni 1932

132.462

357.238

49.483

12.612

25.622
1

,,

1932

129.342

355.414

48.204

12.482

25.120
25 Mei

1932

125.761

354.221

45.811

12.172

23.788
18

1932

123.523

358.440

39.390

11.689

31.698
11

1932

121.485

358.314

37.503

12.096

20.288
4

1932

121.460

356.580

39.236

11.585

19.228

10 Juni 1931

156.288

354.251

61.005

6.597

28.526

22 Juli

1914

40.164

29.317

33.633

1__
Ot/TDposits

1

1 Dek-

Data

. 00v.

Public

I

I

Other

1
Reserve’ kings-

Sec.

Depas.

Bankers lAccountsl

1
perc.’)

8 Juni’32

74.260

25.577

85.846

33.472

50.223
34
19
/
1

,,

’32

62.621

18.553

89.957

34.150
1
48.928 347/
39

25 Mei ’32

73.915

23.606

77.544

32.948
1
46.540 34111
10

18

’32

69.375

21.427

74.602

32.618

40.083 31
8
1
22

11

,,

’32

72.945

13.719

78.030

33.180

38.171

30
4

’32

72.136

10.297

75.060

36.670

39.880 32181
182

10 Juni’31

33.121

9.627

69.561

33.267

62.037 55e’
132
22Juli
9
14

11.005

14.736

42.185

29.297 52
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

–
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

I

Wis-

Waarv.I Belee-
I
Renteloos
Data

Goud

Zilver bi:l

sets

, oo
•
liet
1
.

voorschot
buitenl:J
ningen
v.d. Staat

3Juni’32 80.171

1.153

5.414

7.364

3.985

2.799

3.200
27 Mei ’32 79.470 1.138

4.474

8.687

4.527

2.700

3.200
20

’32 78.907 1.128

4.585

8.885

5.434

2.719

3.200
13

’32 78.651

1.120

4.654

9.784

6.233

2.767

3.200

5Juni’31 55.933

835

5.464 25.407 20.695

2.869

3.200

23Juli’14

4.104

640

–

1.541

8

769

–

Bons ‘ d.J
Diver-
Circulatie

1
Z7j’st.

Part1-
Data

zelfst.
amort. k.

sen
1)

Staat Iamort.k. culieren
I

Rekg.Courant

3Juni32

6.881
1

2.214

82.406

125

2.870

23.723
27 Mei’32

6.881
1

2.039

81.418

536

2.896

24.128
20

’32

6.881
1

2.078

81.247

1.425

2.912

23.016
13

’32

6.881

1

2.027

81.750

2.138

2.941

22.548

5Juni’31

5.082
1

2.665

77.803

990

8.658

12.395

23Juli’14

–

–

5.912

401

–

943
1)
Sluitpost activa.

DUITSCHE R!JKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan

Deviezen

Andere
bij bui-

als goud-

wissels

Belee
o a

ou

tenl. circ.

dekking

en

ningen
banken
1)

geldende

cheques

7 Juni 1932

848,4

86,3

138,2

3.031,4

129,2
31 Mei

1932

862,7

87,7

128,6

2.990,2

257,3
23

1932

856,3

-98,8

134,6

2.797,3

95,2
14

‘,,

1932

851,5

98,8

139,2

3.008,8

10,4
7

1932

851,1

89,2.

133,3

3.145,7

111,0
7 Juni 1931

2.299,9

259,4

113,0

1.709,5

69,9
30 Juli

1914

1.356,9

–

–

.

750,9

50,2

D

Effec-

Diverse

Circu-

Rekg.-

Diverse
o
a

–

ten

Actival)

latie

Crt.

Passiva

7 Juni 1932

364,4

759,0

3.889,4

357,5

704,7
31 Mei

1932

363,5

804,8

3.960,6

430,6

694,3
23

,,

1932

361,8

783,4

3.739,3

364,6

703,1
14

1932

381,6

821,1

3.922,9

353,9

690,(i
7

1932

361,8

817,3

3.990,9

362,8

712,4
7 Juni 1931

102,7

542,7

4.079,3

270,5

245,0
30 Juli

1914

330,8

200,4

1,890,9

944,_

40,0
‘)
unoelast. ‘) wo.
Kentenoanlcscnelne 1 JUfli, .51, Zi, 14, 1 Mei iZ
en 7 Juni ’31 resp. 23; 14; 32; 25; 21; 36 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in m.illioenen Belgas.

Data

Goud

Rekg. Crt.

1932
0.

.

Cl)
t

–

9 Juni 2551

–

–

899

64

288

3.625

14

235
2

,,

2543

–

–

916

69

288

3.640

42

207
26 Mei

252

–

–

936

59

288

3.608

6

282
19

,,

2532

–

–

922

65

288

3.616

25

237
12

2526

–

908

62

288

3.650

8

196
10Juni’) 1433

861

–

728

34

292

3.220

4

145

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad

Wettig

Wissels

Data
Totaal

Dekking

middel

In her-

In de
betaal-

—

F. R.

. Zilver

disc. V. d.

open
bedrag

Notes

etc.

member

markt
banks

gekocht

25 Mei ’32

2.857,1

2.153,8

207,1

471,3

38,4
18

,,

’32

2.919,0

2.214,7

203,1

464,9

40,6
11

’32

2.956,4

2.254,4

207,7

471,5

42,7
4

’32

2.992,4

2.304,7

210,8

505,8

44.5
27Apr.’32

3.014,5

2.306,0

218,5

531,8

45,9
20

,,’32

3.023,7

2.265,0

213,0

564,5

48,5

27 Mei ’31

3.259,3

1.824,9

1

173,2

152,9

124,5

Data

in U.

. 1 Notes

Totaal

Gestort

Dek-

1

Dek-
Belegd

-.

Goud,T Algem.

Gov.Sec.
1

latie

perc.’)

i
perc.
2)
in circu-

570;

Kapitaal

kings-

kings-

25 Mei ’32 1.525,2

2.532,7

2.320,8

154,7

58,7

63,1
18

’32 1.466,4

2.558,1

2.289,5

154,8

60,2

64,4
11

’32 1.385,3

2.551,4

2.273,0

154,8

61,2

65,6
4

,,

’32 1.286,9

2.561,6

2.237,1

154,9

62,3

66,8
27Apr.’32 1.191,2

2.526,6

2.234,2

155,2

63,3

67,9
20’321.078,1

2.544,8

2.131,4

.155,4

64,6

69,2

27 Mei
‘311

598,4

1.551,8 12.471,1 1

168,4

81,0

85,3
‘1 verziouaing toeaien gouuvoorraaa tegenover opeicnoare
schulden: F. R. Notes en netto depoelto.
2)
VerhoudIng totalen
voorraad muntmateriaal en wettIg betaalmIddel tegenover Idem.

PARTICULIERE, BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

•

D-

kve
Aantal

conto’s

Beleg-de
TotaalWaarvan

Data

bankenen

gingen

R.

depo-

1

time
beleen.

banks
sito’s

1 deposits

18Mei ’32

180

11.661

7.378

1.718

17.128

5.674
11 .,,

’32

175

11.717

7.423

1.682

17.224

5.709
4

,,

’32

205

11.842

7.435

1.668

17.272

5.705
27Apr.’32

225

11.882

7.151

1.657

17.008

5.685
20

,,

’32

255

11.969

7.150

1.512

16.920

5.655

20Mei ’31

28

14.905

7.803

1.834

21.230

7.409
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

15 Juni 1932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

483

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

14 Juni 1932.

Nadat in cle laatste dagen van de voorafgaande week
de koersen aan de termijnmarktan in Noord-Amerika ster-
ke verlagingen hadden ondergaan, zijn cle prijzen in de
eerste dagen dezer week verder afgebrokkel.cl, zoodat te
Chicago de koers op 9 Juni zelfs onder cle 50 dollarcent per
bushel is gedaald. Goede oogstvoorui bzichten en hevige
likwidaties aan cle termijnivarkt te Winnipeg zijn cle oor-
zaak van den sterken prijsval geweest. Groote hoeveelheden
tvei-den aan cle markt gebracht om cle regeerirtgspremie
van 5 dollarcent per bushel
01)
t a r w e, welke op 15 Juni
zou afloopen, nog te kunnen ineasseeren.
Later
is de
datum, tot welken deze premies zullen worden betaald,
verlengd tot 31 Juli, waardoor het aanbbd iets minder
dringend is geworden en de koersen zich weder hebben
hersteld. Te Chicago heeft ook eeuig herstel plaats gevon-
den na het bekend worden van het officieele oogstbericht,
volgens hetwelk dc opbrengst van wintertarwe geschat
wordt
01)
411 inillioen bushels. 1-let gemiddelde der particu-
liere ramingen van wintertarwe bedroeg op 1 Juni 433 mil-
lioen, de 1 Mei schatting van de regeeriug
wAs
441 mii-
lioen bushels, het gemiddelde der particuliere schattingen
01) 1 Mei 461 millioen bushels. Het vorige jaar bedroeg cle
opbi-engst 787.405.000 bushels. Tegenover deze onguustige
resultaten -van den wintertarwe-oogst staan gunstige be-richten uit het zomet
–
tarwegebied in de Vereeni
g
de Staten
en in Canada. De stand van den oogst werd in •de Ver-
ccnigcle Staten op 1 Juni aangegeven niet het cijfer 84,5
tegen 67,9 op i Juni van het vorige jaar en een geniiddelcle
der laatste 10 jaren van 83,3. Van particuliere zijde wordt
ccii opbrengst verwacht van 253 niillioen bushels. Voor ge-
heel Canada wordt cle stand van zonrertarwe aangegeven
niet 96 tegen SO op 1 Juni van het vorige jaar. Het ge-
iniddelde van de laatste tiert jaren wordt als 100 aaugeuo-
uien. Ileeds worden schatti tigen van cle tarwc.opbrengst
in Canada bekend gemaakt. Op 1 J cmi spraken cle particu-
liere experts van een opbrengst van 405 millioen bushels,
doch later werden hoogere schattingen bekend gemaakt.
Ook minder gunstige berichten worden hier en daar wel
vernomen. Zoo wijst men op de itooclzakelijkheict van ge-
regelden regenval in •de volgende weken in het zornertar-
vegebied en op het gevaar van insectenplaag, caar tegen
cle 1-egeering uitgebreide maatregelen neemt. Deze berich-
ten worden echter door de gunstige overstemd. Op
S011i-
ntige dagen bestond in Europa groote vraag vooral voor
Canadeesche doch ook voor Hardwititer tarwe op cle scherpe
clalingen, welke plaats vonden. In Engeland echter was de
vraag niet levendig en wachten koopers de ontwikkeling
van den toestand af. Einde der week daalden cle koersen vecler, de termijnmarkt te Chicago sloot voor taj-we 2
dollarcent lager dart ecn week geleden, te Wi.nnipeg % dol-
larceut lager. De koersen in Argentinië zijn in verband
niet de algemeen flauwe stemming voor tarwe eveneens ge-daalcl. Buenos Aires sloot 46 centavos, Ilosario 30 centavos
per 100 K.G. lager dan een week geleden. In hoofdzaak be-
paalt zich de vraag op liet oogenblik tot Canadeesehe soor-
teit, welke het goedkoopst worden aangeboden en ook
Australische tarwe, welke in den loop der week in prijs
is gedaald. De oogstvooruitzic-hteu in Europa blijven gunstig
tengevolge van het goede weder. In Italië aijn nieuwe be-
alingen gekomen omtrent het vernialen van iulandsche
tarwe, Nvelke irigtan al naar het tijdstip valt het binnen-
koitteis vals. deu oogst en volgens welke weder hoofdzake-
lijk iulanclschc tarwe voor cle nieelfabricage moet worden
gebruikt. in Rusland zijn cle vooruitzichten voor winter-
tarwe gunstig. ie uitzaai van zouiertarwe is klein gebleven
en werd einde Slei geschat op 50.783-000 acres tegeir

54.550000 2cres in het vorige jaat-. Toon waren de weers-
omstandigheden in Rusland .echtei- ongunstig, zoodat hij cle
betere weersonistandigheden een kleinere uitzaai dit jaar
nog geen kleinere opbrengst behoeft tê beteekenen.
Ook r o g ge was iir navolging van tarwe flauw. De –
koersen zijn in cle Ver. Staten nog een weinig gedaald,
te Winuipeg is een kleine verbetering ingeti-eden. Vanaf
het laagste plint zijn de prijzen wenler gestegen. net
slot
– te Winuipeg was 2 dollarcent per 56 lbs. hooges-, te Cm-
cago
1%
dollarcent lager dan een week geleden. Tot cie nu
geldende lage Jrijen is een ‘bétere vraag voor logge ont-
staan en vonden stoontende partijen geregeld haai- veg haai-
cle consumptie.
Vooi- spoedige in a ï s bleef goede vraag besaan, terwijl
liet aanbod tijdelijk schaarsch is en in deze maand geen grootaaii’bod meer wordt vet
–
wacht. Dientengevolge kon-
den voor dadelijk leverbare partijen en ook voor spoedig
verwachte stooniendle betei-e prijzen worden bedongen. Ook
voor begin Juni uit Argentinië vertrokken booten bestaat
belangstelling, hoewel daarvoor niet de hooge przen oor-
dan betaald, welke voor de eerste posities kunnen worden
bedongen. Op aflading hebben de prijzen in de afgelooperi
week weinig verandei-ing ondei-gaan. De koersen aan de
terniijninarkten in Zuid-Aniej-ika toonden slechts kleine
fluctuaties. Buenos Aires sloot 4 centavos en Rosario 5
centavos pel- 100 K.C.
1 lager dart een week geleden. Afladers waren in ruime mate aati de markt tei- verlading in deze
en volgende maanden eis op sommige dagen kwamen flinke
zaken tot stand. Geregeld zijn aanbiedingen ge:laan van
Amerikaansehe mais tot enkele guldens boven de voor
Platamaïs gevi
–
aagcle prijzen. Van deze aanbiedingen is ech-
ter geen gebruik gemaakt, later. hebben de Amerikaansche
afladers hun prijzen nog verhoogd. Het aanbod van Donau-
mais blijft beperkt. De prijs is ook slechts
–
zee!- weinig
lager clan voor Platarnafs en koopers maken slechts matig
van het Roenseensche aanbod gebruik.

De ge r s t-markt, welke in het begin der afgeloopen week
nog gedrukt was, tengevolge van oves-vloedig ttanhod van
binnenkomende partijen Canadeesehe gerst, is sedert vei–
beterd toen de binnenkomende partijen waren opgcruinid
eis bleek, dat in den eerstkomenden tijd niet sleehts beperkt
aanbod nut Canada rekening gehouden moet worden. Ook
van den Donau kan niet veel svorclen verwacht, daar slechts
enkele ])llrtijci wos-den aangeboden. Russische gei-st is
slechts in beperkte hoeveelheden te koop. De prijzen zijn in
dan 1oop der week eenige gulden per last gestegen met
goede vrastg voor spoedig leverbare. De termijnmarkt te
Winnipeg sloot 2 dollarcent pel 48 lbs. hooges- dan een
week geleden.

Omzetten int Ii a v e r zijn zeer beperkt niet klei ci aan –
bod en gel-inge vraag. Te Buenos Ah-es was cle koers voor
haves- 5 centavos per 100 KG. lager.

SUIKER.

De tendens bleef op de vei-schillcncle suikerninrktinii ook gedurende de afgeloopen week vast.
In A m e
1
i k a was de vraag voor gei-affineerd sveer
wat verbeterd. In vem
–
bancl hierniecle deed de vet-lagi ug dci-
raffinaderijen van de vraagprijzen niet 5 punten vreemd
aan. 1 ci ruwsuiker werden flinke hoeveelheden ouigezet tot
ca. 0.62 en claai
–
,boven vool Cubstsuiker basis cii.
Op de N e w-Y o r k s ch o terrnnjumarkt bewogen zich
de lioteerinigen in stijgende hijnt iiiet uitzondering van ccci
dag in het midden nier week. Het slot was ca. 10 pninten
hoogei dan liet vorige slot met de navolgende cijfei-s: Juli
0.00; Sept. 0.77; Oct. 0.79; Dec. 0.84 en Jan. 0.85, terwijl
de laatste noteet-ing voor Spot Centr. 2.65 bedroeg.

AANVOEREN in tons van 100 KG

Artikelen

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

5111 Juni
Sedert
Oi,ereenk,
511 1Juni
Sedert
-Overeenk.
1
0
32
1931
1932
1
Jan. 1932
tijdvak

’31
1932
i
Jan. 1932
tijdi’ak 131

29.119
686.270
557.304
644 7.408
9.515 673.678
566.819
9.109 231.633
162.050 940
105
232.573
162A55
Tarwe

……………..
Rogge

………………
…
10.952 11.592
–
-_
145
10.952
11.737
Boekweit ……………119
Maïs ………………
16.616
593.497 512.083
4.760 148.785
117.611
742.282 629,694
6.172 179.153
294.463
–
7.271
21.615
186.424
316.078
1885
100.735 135.770
–
2.542
1.410
103.277 137.180
Lijnzaad

…………..
..
127.578
l09.C68
9.070
18 6.265
266.375
313,843
376.043

Gerst

……………..
Haver

……………..

Lijukoek ………..
4.040 47.197
41.318
–
50
204
47247
41.522
Tarwemeel

.400

64
.
11.527 51.931
145
7.134 17.340
18.661
69.271
Andere meelsoorten

-.
90
20.912
21.667
1

33
7.096
7.505
28.008
29.172

484

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 Juni 1932

1)e ontvangsten in de Atlantische havens der Ver. Sta-
len bedroegen deze week 50.000 tons, de versrneltingen
41.000 tons tegen 47.500 tons verleden jaar en (le voorraden
340.000 tons tegen 314.600 tons.
Ook in
E
11
ge 1 a n d bestond goede belangstelling voor
ruwe Suiker. Raffinadeurs waren weder voor grootere pos-
ten aan cle markt.
De .L o n d e ii s c h e terniijn

t inari was vast gestemd. De
noteeringen trokken evenals te New-York flink aa,t en luid-
den aan het slot: Aug. 511.
4f9% ;
Dec. 8h. 51-14 , rt.
5h. 51334 en Mei 5h. 5/534, Rietsuiker basis 96 pCt.
dl.

Op
J a v a verkocht cle
V.l.’.S.P.
nog c-a. 7000 tons Supe-
rieur en ruim 6000 tons
bruine
suiker.

[[ ie r te 1 a n cl e was de stemming eveneens heel wat
aangenanier, hoewel er nog niet veel kooplust bestond.
01)
cle A m s te
1
d a in s c h e termijnmarkt ging zoo goed als
niets om. Naar aanleiding van de vaste stemming 01) de
buitenlandsc-he markten konden de noteeringen echter flink
aantrekken. flet slot luidde als volgt: Aug.
f 6.-; Dec.
f614 ; Mrt. f634 en Mei
f
6% De omzet bedroeg 1100

tons.

De iets gemakkelijker stemming, waarvan reeds in het
vorig Overzicht kon worden nielcli ng gemaakt, hield ook
iii cle eerste helft der afgeloopen week aan. hoewel cle
wisselkoers in Brazilië zelfs nog iets aantrok en cle aflaclers
te Santos slechts in zeem- enkele gevallen bereid waren een
fractie lager af te geven, liepen cle termijicmarkten aan-
vankelijk nog verder terug (te Rotterdam
14
t ct. per

34
NO.).
De aanleiding hiertoe is hoofdzakelijk te zoeken
in de geringe vraag naar Braziel-koffie 01) cle verschillende
markten en aan cle Neclerlandsche markt bovendien
itt
een
tegenioetkomender houding van Neclerlanclseh-.l.ndië, alwaar
de verschillende Robusta-soorten
14
k 1 ct. terugliepen. le
de tweede helft van de week werden de terniijnmarkten
weder vaster en bij het opmaken van dit Overzicht zijn <1e
kost- en vrachtaanbiedin
g
en van Santos en van Rio oti-
veranderd Ii
1%
ct. lager tegenover een week geleden.
De in de afgeloopen iveek in de havenplairtsen van l3ra-
zili6 vernietigde hoeveelheid bedroeg volgens opgave van
den Koffie-Raad 53000 balen Santos, 12.000 balen liie en
15.000 balen Victoria, tezamen 80.000 balen. Sedert t Juli

zijn thans vernietigd 3.665.000 balen Santos, 979.000 balen
Bio en 313.000 balen Victoria, tezmpiien 4.957.000 balen.
flet cle 559.000 balen, vOOr 1 Juli 1931 vernietigd, komt
nu cle geheele hoeveelheid
01)
5.516.000 balen. Bovendien
is bekend gemaakt, dat in cle week, eindigencle op 4 Juni,
te Sao Paulo verbrand zijn 178.200 balen, waardoor cle
hoeveelheid van cle aldaar vernietigde koffie in tota’)l ge-
stegen is tot 2.167.000 balen.
01)
verschillen(le andere plaat-
seit zijn sedert 1 Juli nog verbrand 80.000 balen. .11e rannngen voor den volgenden Il3raziel-oogst, welke
officieel
01)
1 Juli as. begint, loopen nog altijd vrij ver
uiteen. Door velen wordt clie oogst thans geraamd 01) 12
millioen balen Santo.s, 234 c 3 millioen balen Rio en 2 mii-
lioen balen voor cle overige Staten, totaal 163/2 2 17 mil-
lioen ‘balen. Met circa 10 nullioeii balen (omgerekend It
60
R.G.
per haal) voor cle verschillende anclei
–
e productie-
landen konit dan het gezamenlijke productiecijfer op ca.
134
It
27 niillioen balen. Dat cle officieele ramingen van
Brazilië lager zijn clan cle hierboven genoemde spreekt
vanzelf. In de laatste jaren ziji.t die ramingen altijd te
laag geweest.
De kost- en i’rachtaanbiediugen van Santos, onigerekenci iii cents per 34 K.CL, komen op het oogeublik uit: voor ge-
iVOOII
goed ‘beschreven Superior Santos op proupte ver-
scheping
01)
ongeveer 28V
It
29 cl., voor dito Prime Santos
op ongeveer 29
It
29% ct. en vj liie type New-York 7
met beschrijving, pronipte verscheping, op ongeveer 2234
It 2.2%
ct.
lii Nederlandsch-lndië zijn cle prijzen van .Paleiiibang
Robnsta
14
cl., van lIet koelen ei, Mandlieling Robusta en
van gewassehen J{obusta 1 et. per 34
K.G.
lager. De notee-
ringen in cle eerste hand zijn
01)
het oogenblik

Palembang Robusta, Juni/Juli verscheping, 16% et.
]Içnlcoelen Robusta, JunifJuli verseheping,
1734
c-t. ; Mand-
heling ]Wbusta, J unifJuli verscheping, 18% c-t. ; W.1.B.
f.a.dl. Robnsta. Juni/Juli verscheping, 23 ct., alles pel- 34
NO.,
cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
Aan cle Rotterdamsche termijnmarkt liepen de noteerin-
gen aan va ukelijk
14
It
7
1ct. terug om daarna, wederom
% h
34
ct. te stijgen. Septeniber staat thans 22, Decem-
ber, Staart en Mei staai, 21% et. per
Y
2
K.G.
genoteerd.
De officieele loco-noteeritigen bleven onvranclerd 24 ct.
per
34 K.G.
voor Robusta en 29 cl. voor Superior Santos.
11e slot-noteeringen te New-York van liet aldaar gel-
tIende geniengci contract (‘basis Rio. No. 7) waren:

STATISTISCH OVERZICH1

GRANEN
EN ZADEN
ZifiVEL EN
EIEREN
MINERALEN

TARWE
7

a
ROGGE
MAIS
GERST
LIJNZAAD
BOTER
E
AA

animer
EIEREN
STEENKOLEN
‘

Westfaalsche/
PETROLEUM
Mid. Contin.
–

–
lata loco
No. 2 Canada
La Plata
No.3 Canada
La Plata
per K.G.
lkiiaar
Gem. not.
Hollandsche
Crude
A
Rotte
d

loco
Rotterdam
loco
R’damjA’dani
loco Rotter-
dam per
loco
R’dainlA’dam
Leeuwar-
der Comm.
1-abrieks-

Elernilin Roerniond
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
bill
3390

pel.
per 100 K.G.
per 2000 K.G.
2000 MD.
per 1960 K.O.
Noteering
kI.

ierk
–
P. 100 st.
R’dam/A’dani
P
é
br1

2)
3)
4)
per 1000 K.

–

11.
O
lo
fJ-
slo
11.
Olo
II.
0/
II.
0o
II.
01
II. °jo
II.
°lo
f1.
°(o
$
01
0
1925
17,20
100,0
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
2,31
100,0
56,-
100,0
9,18
100,0 10,80
100,0
1.68
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50 77,9
1,96
85,7
43,15
77,1
8,15
88,8
17,90
165,7
1.89
112,5
1927
14.75
85,8
12,47
5

95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4 2,03 87,9
43,30
77,3
7,96
86,7
11,25
104,2
1.30
77,4
1928
13,47
5

78,3
13,15
100.6
226,00
97,7
228,50 96,8
353,00
78,5
2,11
91,3
48,05
85,8
7,99
87,0
10,10
93,5
1.20
71,4
1929 12.25
71,2
10,875
83,2
204,00
88,1
179,75
76,2 419,25
90,6
2,05
88,7
45,40
81,1
8,11
88,3
11,40
105,6
1.23
73,2
1930
9,67
5

56,3 6,22
5

47,6
136,75
59,1
111,75
47,4 356,00
77,0
1,66
71,9
38,45
68,7 6,72
73,2
11,35
105,1
1.12
66,7
1931
5,55
32,3
4,55
34,8 84,50
36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
1,34
58,0
31,30
56,9
5,35 58,3
10,05
93,1
0.58
34,5
Jan.

1930 12.67
5

73,7
9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
2,00
86,6
43,95
78,5
7,55
82,2
11,75
108,8
1.21
72,0
Febr.
11,72
5

68,2 8,17
5

62,5
139,00
60,0
135,75
57,5
398,50
86,2
2,03
87,9
41,15
73,5
6,90
75,2
11,75
108,8
1.11 66,1
Maart

•
10,90
63,4
7,15
54,7
143,50
62,0
125,00
53,0
390,00
84,3
1,71
74,0
41,25
73,7
5,18
56,4
11,55
106,9
1.11
66,1
April

,,
11,17
5

65,0
7,62
5

58,3
180,25
77,8
129,75
55,0 431,00
93,2
1,50
64,9 36,50
65,2
5,16
56,2
11,35
105,1
1.165
69,3
Mei

,,
10,45
60,8
6,55
50,1
148,50
64,1′
114,50
48,5
405,00
87,6
1,44
62,3 37,20
66,4
5,30 57,7
11,35
105,1
1.18
5

70,5
Juni
10,05
58,4
5,175
39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50 83,4
1,54
66,7
37,-
66,1
5,09 55,4
11,35
105,1
1.18
5

70,5
Juli

,,
9,55
55,5
5,82
5

44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75
74,8
1,72
74,5 39,90
71,3 5,99 65,3
11,35
105,1
1.18
5

70,5
Aug.
9,45
54,9
6,30
48,2
146,00
63,1
116,25
49,3
365,00 78,9
1,58
68,4
40,20
71,8
6,03
65,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Sept.
8,40
48,8
5,25
40,2
127,50
55,1
99,00
41,9
318,75 68,9
1,64
71,0 37,55
67,1
7,23 78,8
11,35
105,1
1.185
70,5
Oct.

•
7,40
43,0
4,62
5

35,4
112,25
48,5
86,00 36,4 281,25
60,8
1,63
70,6 36,90 65,9
8,60
93,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Nov.

,,
7,25
42,2
4,25 32,5
94,50
40,8
82,25
34,9
270,75
58,5
1,58
68,4
36,50
65,2
9,63
104,9
10,90
100,9
0.85
50,6
Dec.

,,
7,07e
41,1
4,30
32,9
96,00
41,5
91,00 38,6 247,75
53,6
1,55 67,1
33,50
59,8
7,97
86,8
10,85
100,5
0.85
50,6
Jan.

1931
6,525
37,9
4,-
30,6 84,50
‘
36,5
86,25 36,5 207,50
44,9
1,61
69,7
32,25 57,6
6,63 72,2
10,30
95,4
0.85
50,6
Febr.

•
5,775
33,6
3,90 29,8
87,50
37,8
85,75 36,3
206,25 44,6
1,66
71,9
33,80
60.4
6,21
67,6
10,30
95,4
085
50,6
Maart

,,
5,625
32,7 4,20
32,1
103,00
44,5
104,75
44,4 214,00
46,3
1,47
63,6
35,00
62,5
4,94
53,8
10,30
95,4
0.66
39,3
April
5,90
34,3
4,42
5

33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
1,35
58,4
31,60 56,4
4,20
45,8
10,15
94,0 0.53
31,5
Mei
6,15
35,8
4,975
38,0
95,75 41,4
124,00
52,5
189,00
40,9
1,26
54,5
30,85
55,1
4,07
5

44,4
10,00
92,6
0.53
31,5
ii ni
5,75
33,4
5,05 38,6
86,75
37,5
116,50
49,4
191,50
41,4
1,29
55,8
33,50 59,8
4,30
46,8
10,00
92,6
0.34
5

20,5
Juli
5,425
31,5
4,70
35,9
84,25
36,4
115,75
49,0
211,00
45,6
1,32
57,1
37,75
67,4
4,40
47,9
10,00
92,6
0.24
14,3
Aug.

,,
4,975
28,9
4,02
5

30,8
74,50
32,2
119,50
50,6
185,50
40,1
1,30
56,3
36,00
64,3
4,98
54,2
10,00
92,6
0.43
5

25,9
Sept.
4,775
27,8
4,27
5

32,7
68,00
29,4
97,00
41,1
164,25
35,5
1,27
55,0
32,25
57,6
5,775

62,9
10,00
92,6
0.56
33,2
Oct.

,,
5,-
29,1
4,476
34,2
68,50
29,6
94,75
40,1
160,25
34,6
1,24
53,7
26,25
46,9
6,275 68,4
9,90
91,7
0.56
33,2
Nov.
5,82
5

33,9
5,475
41,9′
81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
36,7
1,17
50,6
24,75
44,2 7.07
77,0
9,90
91,7
0.68
40,4
Dec.

,,
4,92
5

28,6
4,95
37,9
69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
1,18
51,1
21,40
38,2
5,325 58,0 9,90
91,7
0.71
42,3
Jan.

1932
5,05
29,4
5,07
5

38,8
71,25
30,8
114,00
48,3
142,50
31,0
1,16
50,2
25,75
46,0
4,71
51,3
8,25
76,3
0.71
42,3
Febr.
5,30
30,8
5,07
5

38,8
74,00
32,0
108,50
46,0
142,25
30,8
1,34
58,0
27,75
49,6
3,79
413
8,25
76,3
0.71
42,3
Maart
5,52
5

32,1
5,80
44,4
86,75
37,5
118,00
50,0
143,25
31,0
0,98
42,4
23,65
42,2
3,42
5

37,3 8,35
77,3
0.71
42,3
April
5,65
32,7
6,22
5

47,6
88,75
38,3
124,50
52,8
135,25
29,2 0,99
42,9
19,60
35,0
2,77
5

30,2
8,65
80,1
0.86
51,2
Mei
5,60 32,6
5,30
40,5
78,00
33,7
116,00
49,2
130,25
28,2
0,82 35,5
19,65
35,1
2,88 31,4
8,30 76,9 0.86
51,2
6 Juni
5,60
32,6
4,30
32,9
78,00
33,7
101,00
42,8
130,00
28,1
1,-
43,3
24,-8
42,9 2,85 31,0
8,30
76,9
0.86
51,2
13

,,
5,30
30,8
4,20
32,1
83,00
35,9
106,00
44,9
129,50
28,0
1,159
49,8
24,50
9

43,8 3,05
1

33,2 8,30
i

76,9 0,86
51,2
1)
Men zie voor de toel. op dezen staat de nos. van 8 en 15 Aug.
1928
(No.
658
en
659)
pag.
68990
en 709.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2.
5)
TotJan.
1921
Zuid-Russische.
4)
Tot Jan. 1928 Malting; van Jan.
1928
tot 9 Febr. 1931 Anierican No. 2, van 9 Febr. 1931 tot 23 Mei 1932
6415
K.G. Zuid-Russische.

1h J ii

2

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

485

Sept.
Dec.
Mrt.
Mei

13

Juni

………….
$
6.26
$
6.16
$
6.14
$614
6

Juni

……………
.
6.41
6.30
,, 6.32
6.32
27

Mei

……………
0,48 .. 6.38 ., 6.40
., 6.40
23

Mei

……………
6,78
,. 6.68
., 6.69

De in het begin der maand verschenen Statistiek van de
firma G. Dpuring & Zoon te Rotterdam geeft aan, dat in
Mei de aanvoer geweest is als volgt:

1932

1931

1930
bn.

bo.

bu.

in Europa ……………1.053.000

1.132.000

1.206.000

11
Ver. Staten van Amerika 1.035.000 1.379.000

896.000

Totaal ….2.083.000 2.511.000 2.102.000
De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende de eerste vijf maanden van het jaar bedroegen 10.312.000 balen tegen 11.951.000 halen in 1931 en
10.568.000 balen in 1930.

De Afleveringen in Mei varen

1932
1931
1930
bn. bn. bn.

in

Europa

……………977.000
1.088.000 994.000
Ver. Staten van Amerika

396.000 1.122.000 955.000

Totaal ….1.373.000 2.210.000 1.949.000

– De Afleveringen in Europa en in Amerika tezamen ge-
durende cle eerste vijf niaanclen van het jaar waren
9.965.000 balen tegen 10.815.000 balen in 1931 en 9.999.000
balen in 1930.
Vanaf 1 Juli tot 1 Juni waren de Aanvoeren in Europa
en in Amerika tezamen 21.520.000 balen tegen 22.399.000
balen in 1930/31 en 20.607.000 balen in 1929130, terwijl de
Afleveringen bedroegen 20.90.000 balen tegen 21.707.000
balen in 1930131 en 20.628.000 balen in 1929/30.
De zichtbare voorraad was op 1 Juni in Europa
2.367.000 balen tegen 2.291.000 balen op 1 Mei. 11n Amerika
bedroeg hij 2.034.000 balen tegen 1.895.000 balen op 1. Mei.
In Europa en in Amerika tezamen was de zichtbare voor-raad dus
01)
1 Juni 4.401.000 balen tegen 4.186.000 balen
op 1 Mei. Hij bedroeg op 1 Juni 1931 – 3.655.000 balen
en op 1 Juni 1930 – 2.864.000 balen.
De zichtbare wereldvoorraad was op 1 Juni 6.939.000
balen tegen 6.682.000 balen
01)
1 Mei en 6.394.000 balen

verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de voor-
raden in het binnenlatcl van ilraailid, waarvan liet cijfer
van 1 J ciiii nog niet bekend is, doch (lie up 1. lei bedroe-
gen 26.715.000 balen cii op 1 Juni 1931 – 19.957.000
balen).
Rotterdam, 14 Juni 1932.

THEE.

in de afgeloopen week trad een liebte verieteri lig
0
1) de
theeniarkt in voor wat betreft de goecikoope tlieeën. Er
zijn te bonden groote hoeveelheden die vallen ouder een
categorie, welke voor 44 tot 5 d. worden verkocht. Daar-
boven was de stemming onregelniatig. in tegenstelling
daarmede was Amsterdam niet alleei.i ten volle prijshon-
dend voor de goedkoope theeën, doch ook voor bladsoorten en alleei.i de middensoort grnisthee liep veelal enkele cal:i-
ten lager. Superieure thee6n brachten somtijds minder,
doch in vele gevallen ook iveer 1110cr op clan in de vorige
veiling. De totale nuddenprijs bedroeg 27 Y
2
ets. tegen
30Y ets, in de voorafgaande veiling. De volgende veiling
is bepaald op 23 Juni niet een aanbod van ca. 11.000 kii.
Ned.-Indische thee.
De thee-uitvoer van Java ten bedrage van 5.674.000 1KG.
gedurende Mei was slechts een fractie minder dan in het
voorafgaande jaar. Van Januari tot Mei iverd rond 800.000
KO. minder uitgevoerd.
Dc aanvoer in Londen over Alei, opgegeven door de voor-
naamste pakhiiisfii
–
ma’s aldaar, beliep 29y, mii ilI. lbs. of
ruim 6 milI. pond meer clan verleden jaar Mei. De toene-
nhing komt in hoofdzaak op reken i lig van Ceylon, dat mini
5 milI. lbs. meer aanvoerde. Dc afleveringen in Mci ten
bedrage van 18 3.c
itiill.
lbs. ivaren aanzienlijk lager clan verleden jaar (29,8 milI. lhs.). in totaal werd volgens bo-
vengenoemde pakhitisîirnïa’s over JauuarifMei te Londen
aangevoerd 169 4 mill. lbs. (v.j. 157
j.
miiill.) en afgeleverd
232 mill. (v.j. 214 mill.), terwijl de voorraden per ultinio
Mei 182 milI. lbs. beliepen .(v.j. 205 milI.).
Dc aanvoer van Ned.-indische thee in ons land over
JaiivarifMei is van 8,4 millioeim KG. teruggeloopen tot
7,1 mill., de invoer tot verbruik was 4.2 mill. NO. (v.j.
4,1 mill. KO.), terwijl cle uitvoer ten leclmage van 3,5 iiull.
KG. aanzienlijk grooter was dan verleden jaar (2.9 mill.
KG.).

VAN GROOTHANDELSPRIJZEN’)

METALEN
TEXTIELGOEDEREN
DIVERSEN

ZILVER
IJZER
Cleveland
KOPER
TIN
LOOD
KATOEN
WOL
gekamde
WOL
gekamde
KOE-
KALK-
cash Londen
per
Foundry No.
3
Standaard
Locoprijzen
locoprijzen
Locoprijzen
Middling
locoprijzen
Australische,
Australische,
CrossbredColo-
HUIDEN
Gaaf, open
SALPETER GId. per
Standard
f.o.b.
Middtesbrough
Londen
Londen per
Eng. ton
Londen
per Eng. ton
New-York
Merino,
64’s
Av.
loco Bradford
nial Carded,
kop
100 KG.
Ounce
per Eng. ton
per Eng. ton
per Ib. per Ib.
50’s
Av. loco
57-61
pnd.
netto
Bradford per Ib.

pence
1
/0
Sh.
0
10
£
010
k
0J
£
0/
S
cts.
0
10
pence
01
pence
01
0

11.
0/
11.
II
I

32
1
/
100,0
731-
100,0
62.116
100,0
261.171-
100,0
36.816
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
2811110
89,3
8616
118,5
58.11-
93,5
290.1716
111,1
31.116
85,3
17,55
75,5 47,25 85,9 24,75
83,9
28,46
82,0
11,61
96,8
26
3
14
83,3
731-
100,0
55.14/-
89,7
290.41-
110,8
24.4
1
–
66,4
17,50
75,3
–

48,50 88,2 26,50
89,8
40,43
116,5
11,48
95,7
26
1
/16
81,1
661-
90,4
63.161-
102,8
227.51-
86,8
21.11-

–
57,8
20,00 86,0 51,50 93,6
30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7
24
7
j1
76,2
70/6
96,6
75.141-
121,9
20315;6
77,8
23.51-
63,8
19,15
82,4
39,-
70,9
25,251
85,6
32,25
92,9
10,60
88,3
17
11
/16
55,4
671-
91,8
54.131-
88
1
0
142.51-
54,3
18.116
49,6
13,55
58,3 26,75
48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84 82,0
I3/8
41,6
551-
75,3
36.51
58,4
110.11-
42,0
12.1/-
33,1
8,60 37,0 21,50
39,1
12,00 40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
20
15
/16
65,3
7216
99,3
71.9/6
155,1
174.131-
66,7
21.11/-
59,4
17,15
73,8 29,50 53,6
19,25
65,3
26,63
76,7
10,11
84,3
20
1
/
62,6
7216
99,3
71.1216
115,4
174.41-
66,5
21.41-
58,2
15,45
66,4 28,50
51,8
17,75
60,2
24,50 70,6
10,21
85,1
191/8
59,5
701-
95,9
68.1916
111,1
165.181-
63,4
18.161-
51,6
15,20
65,4 26,25
47,7
16,50
55,9

69,2
10,21
85,1
19/1
61,0
6716
92,5 61.31-
98,5
161.17/6
61,8
18.616
50,3
16,45
70,8 27,25 49,5
17,25
58,5
24,13
69,5
10,21
85,1
18U/
1

59,0
676
92,5 53.91-
86,1
145.-1-
55,4
17.161-
48,9
16,50
71,0
28,75 52,3
18,00
61,0 26,25
75,6
10,21
85,1
16
1
/16
50,0
6716
92,5
50.1,6
80,7
136.416
52,0
17.191
49,3
14,50
62,4 27,75
50,5
17,50
59,3 26,63
76,7
10,21
85,1
16
49,9
6716
92,5
48.2!-
77,5
134.1716
51,5
18.31-
49,8
13,10
56,3
27,00
49,1
16,75
56,8 24,25 69,9
,9,18
76,5
1618
51,0
651-
89,0
47.151-
76,9
135.5/6
51,7
18.61-
50,2
11,95
51,4
27,25 49,5
16,50
55,9 24,88 71,7
9,28 77,3
16
11
116
52,0
6316
87,1
46.61
74,6
132.61-
50,5
17.181-
49,1
II,-
47,3
27,00
49,1
15,75
53,4
26,50
76,4
9,39
78,3
16
1
2
51,5
6316
0

87,1
43./
69,3
117.131-
44,9
15.151-
43,2
10,55
45,4
24,50
44,5
14,50
49,2
26,25
75,6
9,49
79,1
li

16
5
/
51,9
636
6

87,1
46.816
74,8
113.16/-
43,5
15.1816
43,7
10,85
46,7
24,00 43,6
13,00
44,1
25,25
72,8
9,70
80,8
16016
51,9
63,66
87,1
47.616
76,2
115.31-
44,0
15.516
41,9
9,95 42,8
22,50 40,9
12,50
42,4

72,0 9,90
82,6
13
7
16
43,2
6016
82,9
45.716
73,1
116.81-
44,4
14-16
38,5
10,30
44,3
21,25 38,6
12,00
40,7
24,63
71,0
10,11
84,3
12
1
1
38,9
586
80,3
45.116
72,6
117-16
44,7
13.56
36,4
10,95
47,1
21,75 39,5
12,00
40,7 22,50
64,8
10,21
85,1
13
7
/i6
41,8
5816
80,3
45.1/6
72,6
122.11- 46,6
13.316
36,2
10,90
46,9
25,25 45,9
14,50
49,2 22,25
64,1
10,21
85,1
13
1
/
40,9
586
80,3
42.15/6
68,9
113.41-
43,2
12.10
34,3
10,25
44,1
24,50 44,5
14,50
49,2 22,25
64,1 10,21
85,1
12
1
0116
40,3
5816
80,3
39.66,
63,4
104.17/-
40,0
11.1016
31,6
9,40 40,4 23,50 42,7
13,00
44,1
21,75
62,7
10,21
85,1
12
7
/8
40,1 5816
80,3
36.616
58,5
106.2/6
40,5 11.11/6
31,8
9,10
39,1
22,00 40,0
12,50
42,4
19,13
55,1
10,21
85,1
13
1
14
41,2
5816
80,3
34.141- 55,9
112.516
42,9
12.1516
35,1
9,25 39,8
22,25
40,5
12,50
42,4
20,25
58,4
8,26 68,8
12
13
/16
39,9
5816

–
80,3
32.151-
52,8
114.19:6
43,9 11.19,6 32,9 7,20 31,0 22,25 40,5
12,00
40,7
18,75
54,0
7,-
58,3
130/1
41,4
5516
76,0
30.3/6
48,6
111.161-
42,7
11.41-
31,1
6,55 28,2
20,00
36,4
11,00
37,3
18,-
51,9
6,50 54,2
13
1
3116
43,0
46′-
63,0
28.216
45,3
101.116
38,6
10.96
28,8
6,30
27,2
19,50
35,5
10,75
36,4
17,50
50,3
6,65 55,4
14
1
/
45,1
4416
61,0
27.1916
45,1
102.-!-
39,0
11.51-
30,9
6,40 27,5
19,00
34,5
10,75
36,4
16,75
48,3
6,80
56,7
14
0
11
44,6
41j6
56,8
27.616
44,2
98.1716
37,8
10.161
29,6
6,30 27,2
16,25
29,5 9,00 30,5
–
6,95
57,9
137/
43,2
41 6
56,8
27.14/6
44,7
98.18/-
37,8
10.141-
29,4
6,65 28,6
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
14
43,6
41/6
56,8
26.41-
42,2
99.216
37,9
10.51-
28,1
6,90
29,7
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25
60,4
1331
4
42,8
441-
60,3
24.181-
40,1
96.6/-
36,8
9.91-
25,9 6,90
29,7
16,50
30,0
8,75
29,7
10,25
29,5
7,40
61,7
13
1
/
40,9
45/-
61,6 23.81-
37,7
84.1516
32,4
8.1616
24,2
6,25 26,9
16,50
30,0 9,00
30,5 9,25
26,7
7,40
61,7
125/
39,3
441
60,3
,21.61.
34,3
89.1316
34,2
8.1
22,0 5,80 24,9
15,75
28,6
8,25
28,0 8,88
25,6
7,40
61,7
12
7
1
7

40,1
4416
61,0
20.816
32,9
89.181_
8

34,3 7.81-
20,3
5,20 22,4
15,25
10

27,7
8,00
10

27,1
7,40 61,7
1201s
39,3
441-
60,3
20.91-
33,0
81.71
31,1
7.2/6
19,6
5,15 22,2
15,2511
27,7
7,75
11

26,3 7,40 61,7
Western; vanaf Jan.
1928
tot
16
Dec.
1929
American No.
2,
van
16
Dec.
1929
tot
26
Mei
1930 7415
K.G. Hongaarsche, vanaf
26
Mei
1930
tot
23
Mei
1932 74
K.G.
S) Noteering Schotland
5916.
0)
581-.
7)
4
Juni.
6)
3
Juni.
9)
10 Juni.
10)
2
Juni.”)
9
Juni.

486

ECONÔMISCH-STATISTISCHE BERiCHTEN
15 Juni 1932

])e

voorraad

Ne(1.-in(lisc]Ie

thee

in

entrepôt

te

Attistej-
De prijzen zijn:
(lafli

bedroeg

pci’

tiltinto

Mei

73.035

kii.

tegeir

96.90ti

kn.
Noitliwnljerlaj,cl

On
g
ezeefde
.

f

7.25
verleileii jaar.
A nisterdaiu. 13 Juiji 1932.
Durharn Ongezeefde

•
S.-

Carcliff 2/3 large 113 s1IlaIls
……………950

Schotsche Gezeefde

(Prime Lothians)

…….,55

Yoikshire gewasscheii

Singles
…….,,

760
IJZER.
Westfaalsebe Vetförder

•…•…….
..

5.25

iii

gieterij-ijzer

gaat

uiterst

veitlig

om

•.I.’r ijzen

voit1n
,,

Vlaaistukketi

1

•……..

..

9.-
schaars vermeld
:
Lux 3 doet oiii an eahij de 38 sh• goud
Siieeiiootjes

•••••••.•….•.
8.75
•,
ïib.

Antwerpen.

lIet

niet

233

pCt.

tot

33/.

pCt.

ver-
Iioogde

Engelsche

invoerrecht

voor

ruwijzer,

dat

cle

14e
Gusvlainförcler
……,

825

deaer ingaat,

sluit dit land

af voor het coirtiiieutale pro.
Gieteokes

•………..
..
11.-

duet. Reeds de claliug Van het pond en het recht van 10 pCt.
IL[ollatulschc

Eieririketten

……………
,,
11.50
belette clan laatsteu tijd den invoer van gieterij-ijzer iiiLfii•
geland
;
basisch ijzer (voor cle staaihereiding bestemd)

van
lr
10fl
van 1.000 F(G
–
. franco
station Botterdam/.Am-

het coutiiieut werd evenwel oog tegen coneurreerende prij-
sterdaiii• Ougeaeefde bunkerkolwi
fo.b

Rotterdam(Amster
–

zen
in het Ver. Koninkrijk aangeiodeu
dam
f
8.30. Xfarkt flauw.
14 Juni 1932.

I)e

prijs

0))

de

Fraiisclie

markt

bcveegt

zich

tusachen
•
210 en 230 franes basis Long)’. Dc staalmarkt is den laat-
steit

tijd

niet

noemcnswaarclig

verau(ler{1.

1)0

oiiizet

blijft
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE
GESCHRIFTEN.
eriIIo

het

uitblijven

van

Fransehe

en

Duitsche

coneur
rentie geeft den prøduceiitei in België en Luxemburg ccli-

ter voldoenden steun om de prijzen
0])
het een nsaancl ge-
leden bereikte peil te handhaven. Stafijzer wordt verkocht
Bedrijfsleven en de strijd tegen
tegen om en nabij de 44 sh. fob. Antwerpen (goud).

de Armoede in
Nederland

door Dr. CH. A. VAN MANEN.

STEENKOLEN.
Prijs ingenaaid
f
3,-.
Gebonden
f 4,75.

1)0 toestand

op de kolenmarkt blijft ongunstig.

Il)e

Esi-
Voor
leden der Vereeniging
en
geabon- gelsche

export

nam

gedurende

J a.nhiari/iei

dit

jaar

af
neerdeü op het Weekblad wordt dit
werk
met 6% pCt., in vergelijk met deze maanden iii

193
•
De
leveranties

aan

buukerkolen

veritieerderilen

evenwel

met
beschikbaar gesteld tegen
den prijs
van

3 pCt. in deze periode. De omzet van het Westfaa]sche Syn-
dicaat verbeterde van

139.000 ton per

dag iii April tot
f 2,50

ingenaaid

en

f 4,-

gebonden.
169.000

toir

in

Mei,

tengevolge

van

grooteren

afzet

in
buisbranclkolen.
Bestellingen richte men tot het
Secretariaat
van
het
De beslissing van den

Rijksininister

van

Arbeid bctrcf-
Instituut,

Pieter

de
Hoochweg

122,

onder gelijk-
fande

liet

loosigeschil

in

de

Duitsche

koleiiiiidustrie

laat
tijdige

remise per

postwissel
of op

postchèque-
en
nog steeds op zich wachten.
In België staken in de provincie Luik eeii 430

ij–
girorekening
No. 8408,
Rotterdam.

kers, die zich niet bij de loonsverlaging kunnen neerlcggen.

Vervolg STATISTISCH OVERZICHT VAN GROOTHANDELSPRIJZEN.

DIVERSEN
KOLONIALE PRODIJCTENT
INDEXCIJFERS

VURENHOUT
basis
7″
f.o.b.
RUBBER’)
Standaard
SUIKER KOFFIE
THEE
COPRA

Bruto-
gewichtv d

Zweden!
Finland
Ribbed Smoked
Sheets
Witte kristat-
suiker loco
Robusta
Locoprijzen
AfI. N.-I. theev.
A’dam gem. pr
.
Ned.-lnd. f.m.s.
per 100 K.G.

buit, handel
Nederland
liii
n,mm
0
–
:9 II
per standaard loco Londen
R’damjA’dam
per 100 K.O. Rotterdam
per
‘5
K.G.
Java- en Suma-
tratheep.’/2K0.
Amsterdam
1925=100

In-
van
4.672M
3
.
per Ib.
Uit-

voer

f
/o
Sh.
°Io
II.
01
cts.
0
10
cts.
Olo
f
01
0
1925
159,75
100
2111,625
100,0
18,75 100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
35,87
0

100,0
100
100
100,0
100,0
1926
153,50
96,1
21-
67,4
17,50
933
55,375 90,2
94,25
111,5
34,-
94,8
112
128
93,2
92,9
1927 160,50.
100,5
116,375
51,6
19,12′
102,0
46,875 76,4
8275
97,9
32,625
90,9
113
116
95,4
89,5
1928
151,50
94,8
-/10,75
30,2
15,85
84,5
49,625 80,9
75,25
89,1
31,875
88,9
118
128
96,4
87,6
1929
146,00
91,4
-110,25 28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69,25 82,0
27,37
5
76,3
122 132
91,6 82,6
1930
141,50
88,6
-/5.875
16,5
9,60
51,2 32
52,1
60,75 71,8
22,625
63,1 124
135
75,5 69,4
1931
110,75
69,3
-3
8
1
4
8,-
42,7
25
40,7
42,50 50,3
15,37
0

42,9
117
136
62,6
57,9
Jan.

1930
147,50
93,9
-17,375
20
1
7
11,67
5

62,3 35
57,0
60,50 71,6
26,875
74,9
128
136
84,5
76,9
Febr.

,,
147,50
92,3
-18
22,5
11,40
60,8
35
57,0
58,25 68,9
26,37′
73,5
112
126
81,3
75,2
Maart

,,
147,50
92,3
-/7,625
21,4
10,70
57,1
35 57,0
62,25
73,7
25,25 70,4
125
131
78,7
74,2
April
147,50
92,3 -17,375
20,7
10,55
56,3 35 57,0
59,50 70,4
26,12′
72,8
115 127
78,7
72,8
Mei
145,00
90,8
-16,875
19,3
9,80
52,3
34,75
56,6
58
68,6 25,50
71,1 132
132
76,1
72,0
Juni
145,00
90,8
-/6,125
17,2
9,77′
52,1
33
53,8
58
68,6
22,87
5

63,8
131
133
76,1
70,4
Juli
142,50
89,2
-15,625
15,8
9,275
49,5
31,50
51,3
55,50
65,7
21,75 60,6
138
141
74,2
69,3
Aug.,,
142,50
89,2
-14,875
13,8
8,50
45,3 29,50
48,1
55,25
65,4
20,-
55,7
129
145
73,5
67,9
Sept.
140,00
87,6
-(4,125
11,6 7,975
42,5 28,25 46,0
59,50
70,4
19,25
53,7
122
126
72,3
65,4
Oct.,,
132,50
82,9
-/4
11,2
8,62
5
46,0
29
47,3
66,50
78,7
18,75
52,3
128
152
71,6
64,6 Nov.
130,00
81,4
-(4,375
12,3
8,75
46,7
29
47,3
68,25
80,8
19,37
5
‘
54,0
121
139
71,0 63,3
Dec.
130,00
81,4 -14,375
12,3
8,20
43,7
29
47,3
66,75
79,0
19,-
53,0
105
129
69,0 61,3
Jan.

1931
125.00
78,2
-/4,25
11,9
8,20
437
28
45,6
66,25
78,4
18,25
50,9
121
132
67,7
59,2
Febr.
125,00
78
1
2
-13,875
10,9
8,20
43,7
26,25
42,8
53
62,7
18,125
50,7
96
121
67,1
59,4
Maart
125,00
78,2 -13,75
10,5
8,30
44,3
25,50
41,5
45
53,3
18,625
51,9
107
140
66,5
59,1
April

,,
125,00
78,2
-/3,125
8,8
8,575
45,7
24,75 40,3
43
50,9
17,50
48,8
110
138
65,8 58,4 Mei
125,00
78,2 -13,125
8,8
8,50
45,3
25

–
40,7
40,25
47,6
15,376
42,9
114
141
65,8 56,8
Juni

,,
110,00
68,9 -13,125
8,8
8,575
45,7
25,75 42,0
39,50
46,7
14,125
39,4
127
133
64,5 56,8
Juli
110,00
68,9
-13
8,4
8,775
48,6
27
44,0
38,25
45,3
15,-
41,8
138 153
62,6
,
55,8
Aug.,,
100,00
62,6 -12,5
7,0
.

7,90
42,1
25,50 41,5
38,50
45,6
14,120
39,4
122
142
60,6 55,6
Sept.,,
100,00
62,6
-/2,375
6,7
7,525
40,1
23,75
38,7
37,50
44,4
13,375
37,3
125 146
58,7
58,1
Oct.

‘,
100,00
62,6
-12,375
6,7
7,55 40,3
23
37,5
37,75
44,7
13,25
36,9
119
146
58,7
58,5
Nov.
100,00
62,6
-i2,25
6,3 7,15
38,1
23
37,5
37 43,8
13,75
38,3
113 132
58, 7
58,8
Dec.
82,50 51,6
-(2,25
6,3
6,75
36,0
23
37,5
35
41,4
12,75
35,5
115 114
54,8 58,8
Jan.

1932
82,50
51,6
-/2,125
6,0
7,35
39,2
23
37,5
32
37,9
13,125
36,6
103 107
54,2
58,4
Febr.,,
82,50
51,6
-12
5,6
7,05
37,6
23
37,5
30
35,5
14,50
40,4
86
III
53,5 59,8
Maart
70,00
43,8
-11,625
4,6
6,25
34,8
23
37,5
31
36,7
14,75
41,1
87
116
52,9
58,3
April
70,00
43,8
-11,5 4,2 5,90
31,5
23
37,5 29,25 34,6
14,-
39,0
89
110
51,6
–

56,0
Mei
70,00
43,8
-11,5 4,2
5,625 30,0
23,50 38,3
30,25
35,7
13,25
36,9 89
107

‘
51,0
54,0
6
Juni
70,00
43,8 -11,375
3,9
5,75
30,7
24
39,1
27,50
2

32,5
12,50
34,8
13
70,00
1
43,8
-11,3125
3,7
6,-
32,0
24
1

39,1
1
12,25
34,1
t)
Jaar- en
maandgem.
afger.
op
1
(8
pence.
2)

9
Juni.
N.B.
Alle Pondennoteeringen
vanaf
21
Sept.
zijn
op
goudbasis
omgerekend