30 MAART 1038
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
EconomischP
”
1
Berichten
.
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANC1Ë.N EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
1,7 JAARGANG
WOENSDAG 30 MAART 1932
Nu. 848
!NBTITUUT VOOR ECONOMI$CHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. 11[r. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICEITEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Flasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Pola/s; :11r. Dr, L. F. 11. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Ren gers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Ter pstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid:
Prof.
Mr. Dr. 0. M. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: H. M. H. A. van sier Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr 35000. Postrekening 8408.
Abonncmentsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buiten land en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van hét
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
i.langeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh
d
van Ditmar, Uitgevers, Rotterdam, Am-
sterdam, ‘s-Gravenhage. Postchè qua- en giro-rekening No.
145/92.
29 MAART 1932.
Over deze korte herichtsweek valt er, wat betreft
cle geidmarkt, weinig te vermelden. Zooals verwacht
werd liep particulier disconto weder terug tot het peil van het begin der maand. Het uiterst geringe
aanbod van wissels vond tot
11/18
k
la/s pOt, plaatsing.
Oallgelci was onveranderlijk voor 34 h 34 pOt, aange-
boden en prolongatie noteerde weder 1 pOt.
Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank
blijken de hinnenlandsche uitzettingen een kleine
vermeerdering te hebben ondergaan; de post binnen-
landsche wissels daalde met
f
i. millioen, doch de he-
leeningen namen met f2,6 millioen toe. De diverse
rekeningen onder de activa der Bank namen met
f
5,2 millioen toe, in den post papier op het buiten-
land kwam nagenoeg geen. verandering.
De goud voorraad is deze week met
f
3,2 miili.oen
gestegen. De zi,lvervoorraad daalde echter met
f
551.000, zooclat cle post munt en muntmateriaal per
saldo een toeneming aanwijst van
f
2,6 millioen.
De biljettencirculatie heeft zich met f
16,3 mii-
lioen uitgebreid. De saldi in rekening-courant geven
daarentegen een vermindering te zien van
f
7 mii-
lioen, tengevolge van een daling van ‘het saldo van
‘s Rijks Schatkist met
f
1.4,3 rhillioen en een toene-
ming van cle saldi in rekening-courant van anderen
groot
f
7,4 millioen. Het beschikbaar metaalsaldo liep
met f1 millioen terug; het dekkingspercentage be-
draagt nagenoeg 77 pOt. tegen 78 pOt. de vorige
week.
De Paaschdagen hebben op de wisselmarkt voor
een verrassing gezorgd. Vertoonden cle Poncien- en
.Dolla rkoersen vSôr de feestdagen geen opvallend
groote schommelingen (9.09-9.04-9.15 resp. 2.4850
—.-2.4835-2.4847 34), gedurende de dagen, dat onze wis-
selhandel stil lag, is te New-York het Pond sterk aan-
getrokken, resp. in Londen de Dollar zeer aangebo-
den; van 3.6534 is het Pond tegen Dollar tot boven
cle 3.81 gekomen, slot 3.7934. Het gevolg was, dat toen
na de feestdagen onze wisselhandel weder begon, het
Pond zeer gezocht, cle Dollar sterk latend was de
stemming was echter hoogst onzeker en ner’.reus, de
schommelingen groot: (9.42-6.30-9.43-9.37 resp.
2.4’775-2.4752%). Marken waren iets lager: 59.-
—58.90. Fransche Franes 9.75%-9.7434-9.75Ys.
Belga’s zonder veel verandering 34.63. Zwitsersche
K e
ranes veranderdn weinig 47.90-47.9734. Lires ble-
ven ca. 12.85. Peseta’s zonder veel zaken 18.75. liet
vaste Pond heeft de Scand.inavische deviezen mee om-hoog getrokken: Kopenhagen 51. 80, Stockholm 50.40,
Oslo 49.75. Finsche Marken eveneens hooger 4.35.
Op de termijnmarkt weinig verandering. Eén- en
dr.i.e.maarids Ponden noteerden resp. 34 en 234 c. boven
den contanten koers, terwijl Dollars op deze termij-
nen eerder op 25 en 65 punten onder kassa waren
aan geboden.
in gouden baren gaat heel weinig meér om; eagles
en sovereigns worden, zij het ook in bescheiden mate,
nog geregeld door het buitenland gezocht.
LON])EN, 26 MAART 1932.
– .0e gèldmarkt blijft bij voortduring ruim, ofschoon
in andere jaren tegen het einde van het Maartkwar-
thal geld sterk pleegt aan te trekken. Er zijn ditmaal
echter zoovele factoren, die een rol op de geldmarkt
spelen, dat de gewone factoren daarin geheel opgaan
en verdwijnen. Het verloop op de geidmarkt kan de
volgende week interessant zijn, daar de markt zoo
goed als geen ‘einde Maart-papier in portefeuille
heeft. Einde December 1931 was de toestand namelijk
juist zeer onzeker, zoodlat cle markt toen gee.n wissels
opnam.
Op de discontomarkt bleef cie stemming flauw. De
aa
ii
koopen voor bu itenlandsche rekening, ofschoon
minder prominent clan eenige weken geleden, houden
niettemin aan. De inschrijving op de nieuwe schat-
lcistpromesseu had ditmaal Donderdag plaats; de toe-
wijzing geschiedde tegen
‘/o4
pOt. onder
ifs,
zoodat
driemaands bankaccepten nauwelijks beter dan 2 pOt.
zijn. De noteering is 2-234 pOt.
Op cle deviezenmarkt
blijft
Sterlin gezocht; heden Zaterdag steeg de waarde van het Pond plotseling
sterk, zonder dat ‘het mogelijk was zaken van eenige
beteekenis af te sluiten. Dollars 3.15 na 3.76; Gul-
clens 8.30 na 8.35. De berichten uit Amerika zullen
wel niet nalaten de stemming voor Dollars flauw te
maken.
252
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart 1032
HET KESSLER-PLAN IN NIEUWE GEDAANTE.
Niet zeer dikwijls en in allen gevalle slechts, wani-
neer het levensvragen voor een bepaalde industrie of
voor het geheele economische leven betreft, gesch:iedt
het, dat de leider van een groot concern het ‘tooneel
van zijnd gewone w’erkzaamheclen verlaat en de arena
betreedt, om door uiteenzetting- van zijn plannen in
het openbaar de belangrijke stem van het groote pu-
bliek voor zijne denkbeelden te winnen. En nog zeld-
zamer is het, dat een zoodanige poging wordt her-
haald. Men mag wel aannemen, dat de ontwerper
alleen tot een dergelijken stap, welke erkennipg van
het mislukken van den eersten beteekent, besluit –
die mislukking moge clan het gevolg zijn van onuit’-
voerbaarheid van het plan of van gewijzigde dan w’el
al te ongunstige verhoudingen – wanneer de nood-
toestand van de industrie z66 ernstig, het oplossen
der moeilijlcheden z66 dringend zijn, dat zij terzijde-
stelling van alle eigenlief de hij den wensch te helpen,
te redden, gebieden.
Een •dergelijken stap, waarmede wanneer wij dieiï
goed bezien, de Heer ir. J. B: Aug. Kessler bewijst,
dat hem de zaak boven de persoon gitat, heteekent dé publicatie van zijn
,,Plan ter bereiking vai-& het even-
wicht tussc hen w ereld-petrolenrnprodictie en wereld-verbruik.”
1)
Moge reeds de herhaalde publicatie van dergelijke
plannen of voorstellen dus iets werkelijk niet alle-
daagsch zijn, nog veel zeldzamer zal het wel voor-
icomen, dat de
herziene lezing
van een door bedoelde
personen uitgewerkt ontwerp
rekening houdt
met
a.11e bezwaren
van een
criticus,
die de lotgevallen der
industrie als – overigens wel belangstellend – niet-
belanghebbende, gadeslaat, doch slechts algemeen
economisch is georiënteerd. Zulks nu doet – en wij
brengen dit naar voren met een voldoening, die onzen
lezers vermoedelijic begrijpelijk zal voorkomen – het
nieuwe Kessler-plan.
Onze critiek, onze twijfel aan de werking van het
plan hadden zoowel enkele grondbeginselen ervan als
bepaalde opvattingen betroffen. Wij hadden, om dit
kort te resumeeren, skepsis te kennen gegeven aan-
gaande de opvatting van den ontwerper, dat het
mogelijk zou zijn, de wereldprocluctie met succes
te regelen, wanneer
slechts drie staten. –
Ver.
Staten, Venezuela en Roemenië – het daaromtrent eens zouden zijn, en opgemerkt, dat het
onlogisch
lijkt, zelfs aangenomen dat de motieven voor het niet-
deelnemen van alle andere landen afdoende zijn, deze,
die in geval van slagen uit het plan voordeel zouden
trekken, niet in de
kosten
ervan te laten bijdragen.
Wij hadden vooral gewezen op het
gevaar,
dat het
niet daarin, betrekken. van Rusland, op
één na den
grootsten producent ter wereld,
voor het welsla.gen
van, het plan
beteekent, en
0])
cle tegenstrijdigheid in de
motiveering van het afzien ?an zijn deelname. Wij
hadden…..doch alvorens wij verder gaan moge even-
eens in
200
beknopt mogelijken vorm aan de houding
van het herziene plan ten aanzien dezer vraagstukken
worden gedacht. Het heet dan:
,.Het ligt in ‘de bedoeling, dat alle petroleum producee.
rende landen, welker uitvoer grooter is dan hun invoer,
op basis van liet plan samenwerken.
In mijn oorspronkelijk plan liet ik Sovjet-Rusland.
buiten beschouwing …… Thans stel ik voor, dat Rus-
land met de andere olie produceerende landen overeenkom-
stig het voorgestelde plan zal samenwerken
Het zou derhalve bij dc overeenkomst om de volgende
landen gaan: Ver. Staten (op speciale voorw’aarden in over-
eenstemmiug met cle aldaar geldende wetten), Venezuela,
Rusland, Perzië, Roemenië, Mexico, Ned.-Indië, Columbië,
Peru, Trinidad, Polen, Serawak en Ecuador.”
Dit •beantwonidt volkomen aan de in onze bespre-
king als wenschelijk voorgestelde eischen.
1)
Het eerste plan is door ons in dit blad uitvoerig veer-
gegeven en besproken. Zie ,Oplossing der Crisis in de We-
reld-Petioleum-Industrie?”, Econ.-S’tat. Ber.
21
October
1931,
blz.
926
e.v.
Wij hadden echter ook het optimisme moeten been-
tiseeren, dat inzake het vraagstuk der overwinning
van eventueele
wettelijke bezwaren
werd aan den dag gelegd, en gemeend dat men had mogen verwachten,
(at cle ontwerper zich tevoren tomtrent het al of niet
bestaan van dergelijké belemmêningen zekerheid had
verschaft, en wij hadden op het feit gewezen, dat het
overwinnen, van zoodanige bezwaren gedurende vele
jaren niet is gelukt. Thans legt de schrijver, ,,dar
cle petroleumindastrie der Ver. Staten aan mijn oor-
spronkelijke plan niet kon deelnemen”, een juist voor
zoover de
deelname der Ver. Staten
betreft
radicaal
gewijzigd plan
voor, en wel naar hij met nadruk op-
merict,
na het inwinnen van. 2uridisch advies
in zeer
hevoegde Arneri]caansche kringen, welice verklaarden,
dat het gewijzigde plan op alle punten met de wetten
der Ver. Staten in overeenstemming is. Als zoo be-
langrijk beschouwt – en terecht – de voorsteller de
deelname van Rusland en de aanpassing van zijn plan aan de ei.schen van de Amerikaansche wetten, dat hij
zullcs in den titel van zijn nieuwe plan naar voren
brengt.
Deze aanpassing bestaat diaanin, dat de
Amerikaan-
sche petroleumindustrie,
ian welke het ingevolge cle antitrust-wetgeving verboden is, of althans schijnt te
zijn, overeenicomsten tot regeling der productie te
treffen,
alleen met hare uitvoer-kwantums in het plan
wordt betrokken,
en zelfs een soort voorkeurs-contin-
gent voor cle voorziening der niet-Amerikaansche
markten verkrijgt.
2)
Uit deze bijzondere positie van de Amenikaansche
olie op de riiet-Anierikaansche maricten vloeit een
bevoorrechting van. de Ver. Staten
voort, welke van
des te grooter beteekenis is, waar het, om w’eder met
de – niet optimistische – ‘oorden van den ontwer-
per te spreken, ,,geenszins onwaarschijnlijk is, dat het
wereidverbrtiilc gedurende zeiceren tijd nog zal dalen.”
Om te voorkomen, dat de Ver. Staten met deze be-voorrechting genoegen nemen zoolang de toestand
slecht is, maar de overeenkomst opzeggen, zoodra het
werel.dverhruik weder stijgt, moest voor dat land in
tegenstelling tot de overige deelnemers, welke de over-
eenkomst eik kwartaal kunnen opzeggen,
3)
een ver-
b.intenis voor den tijd van bijv. vijf jaren worden vast-
gesteld.
De
grondgedachte
van het oude plan: kwartaalsge-
wijze
vaststelling een er normale productie
door een
commissie – thans door een conferentie der deelne-mende landen – en
op
gave
eener aan het goe.ddunken
der afzonderlijke staten overgelaten
,,mmn.imale pro-
d’uctie”;
heffing vap een omslag daarop tot vorming
van een fonds, dat dan onder ciie productielanden zal
De Anierikaausche olie-industrie zal voor een jaar.
lijksch kwantum van
42
millioen barrels olieproducten een
bevoorrechte positie op de wereldmarkt krijgen,
fl1.
per
kwartaal voor 6 millioen vaten benzine,
2
millioen vaten
lainpolie en 23.
2
millioen vaten ,anclere’ producten. Dit is
in overeenstemming met haar uitvoer-overschot aan olie.
(Oji een andere plaats in liet plaii wordt dit overschot in
vergelijking met den olie.invoer nog nauwkeuriger bere-
kend). Vertegenwoordigster der Amerikaansche oliebelan-
gen zal cle thans niet.werken•de, voor enkele jaren op grond
der Wehb-Pomcrene-Act opgerichte
Export Petroleum
As-
societio’n,
vordeu,
een van die uitvoerkarteis, waarvan de
vorming – in tegenstelling tot de nog steeds verboden
binnenlandsche kartels – door hovenvermelcie. als een
soort belooning voor cle houding der groote concerns ten
tijde van den oorlog; kort daarna in het leven geroepen
wet wordt toegelaten, en (lie van Regeeringszijde dikwijls
werden begunstigd.
In het oorspronkelijke plan was bepaald, dat de gel-
digheid van kwartaal tot kwartaal zou worden verlengd,
totdat gedurende zes achtereenvolgende maanden de vrije
marktprijs voor stookolie fob Golf van Mexico….mins-
tens
$ 1
per vat bedroeg, en gedurende clenzeilden tijd de prijs voor benzine van 64
0
Bé niet minder dan $0,08
per
GalI. was. Daarna zou het plan buiten werking worden
gesteld, om weder van kracht te worden, zoodra de prijzen
30 Maart 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
253
worden verdeeld, welke minder dan hunne ,,aarige-
melde mini mum-productie” leverden, vindt men in
het. nieuwe plan althans op het eerste gezicht zoo goed
als onveranderd terug.
4)
Voor de Ver. Staten
wordt,
overeenkomstig hunne deelneming aan het plan uit-
sluitend met hun uitvoer-overschot voorgesteld, dat
zij ook aan het fonds alleen
01)
basis van dit overschot,
dus niet. in verhouding tot hunne productie, zullen bij-
dragen. Daartegen zou men kunnen aanvoeren, dat de
gelieele olie-industrie der Ver. Staten bij vervulling
der van het plan gekoesterde verwachtingen voordeel
zou hebben en derhalve (eventueel in geringere ver-
houding) tot het fonds dient hij te dragen, doch min-
stens, dat voor hen (daar buy, een vat benzine onge-
veer evenveel beteekent als twee vaten ruwolie) dien-
overeenkomstig hoogere cijfers voor hunne bijdragen
t.a.v. dat uitvoer-overschot dienen te gelden.
Oogenschijnlijk houdt aldu§ het plan – afgezien
van de noodzakelijk geworden wijziging wegens de
aan. de Ver. Staten toegekende bevoorrechte positie
– aan de gedachte van cle fondsvorming en fonds-verdeeling onveranderd vast, en laat het daaimede
op dit laatste punt ook de critiek onveranderd en on-
verzwakt voortbestaar. Deze had er de aandacht op
gevestigd, dat de ,,negatieve” productieprenrie
een
totaal andere uitwerking moest hebben dan de ont-
werper aannam:
zij zou
in den voorgestelclen vorm
niet bewerken, dat zoo weinig mo gelijk wordt gepro-
duceerd, doclb integendeel ertoe aanmoedigen, voo-
veel mogelijk, doch weinig beneden de ,,aangemela.r
minimum productie” voort te brengen.
Zulks werd
aan de hand van een kleine tabel nog in bijzonderhe-
den bewezen. Wij hadden voorts geconstateerd, dat de
opmerking in het eerste plan, dat ,,het raadzaan zon
kunnen zijn, de vergoeding per vat te limi teeren”,
geen betrekking
had op cle per vat minder-productie
te verdeelen premie,
doch op de, het
punt van uit-
gang voor de berekening
der bijdrage aan het fonds
vormende som. Wij hadden tenslotte deze critiek aan-
gevuld niet de opbouwende aanwijzing, de
fout door
limiteering der negatieve productie-premie te corn-
geeren.
In een pers-conferentie door een lid der Ber-
lijusche redactie van de ,,Frankfurter Zeitung” op
de gevolgen van (ten voorgestelden vorm der fonds-
vorming en fondsverdeeiing opmerkzaam gemaakt,
heeft de heer
Kessler.
dit
bezwaar aldus beantwoord,
dat
,,de vergoeding jer vat tot een maximum moet
worden begrensd.”
Daarmede heeft de ontwerper van
liet plan de
gegrondheid onzer critiek ook op dit laat-
ste punt –
zonder dat zulks in de bewoordingen van
]ict nieuwe plan werd gezegd –
toegegeven en ook de
aanwijzing, welke een remedie voorstelde, als juist
erkend.
5)
De speciale positie, w’elke het nieuwe plan den
Amerikaanschen producenten toekent, doet de vraag
opkomen, of het niet aanbevelenswaardig zou zijn, ook
onder deze grenzen gedaald zouden zijn. Gedurende de
schorsing van het plan zou ook het boorverbod (de boorbe-
lasting) buiten werking worden gesteld; ook zou liet plan
door elk der deelnemende landen telkens uiterlijk een
maand voor het einde van het kw’artaal opgezegd kunnen
worden. In deze bepalingen brengt het nieuwe plan geener-
Id
wijziging.
Zij
worden hier naar voren gebracht, daar den
ontwerper van verschillende zijden, welke de belangen der verbruikers al te ijverig wilden beschermen, verweten was,
dat zijn plan ten doel zou hebben een onredelijk opdrijven van de prijzen, lIet buiten werking treden van liet plan bij
het bereiken van bovengenoemde niet overdreven hooge
grenzen
is
een beletsel voor dergelijke bedoelingen.
Daarnaast blijven natuurlijk talrijke details als bijv.
die betreffende de financiering (ier bijdragen van zwakkere
maatschappijen in het fonds ongewijzigd voortbestaan.
Wanneer de opsteller vati het plan voorts vals mee-
iiig was, dat iedere produeei.it
(ook
in aanmerking neniende
de op een bepaald oogenblik geldende marktprijzen) zal kunnen uitrekenen, of hij inderdaad beter af is, wanneer
hij
zich aan zijn minimum-productie houdt, dan ivel daar-
beneden blijft, zoo ontzenuwt dit geenszins onze princi-
piëele opmerking; integendeel, de juistheid daarvan wordt
aldus implicite
erkend.
INHOUD.
Blz.
HET KESSLER.PLAN IN NIEUWE
GEDAANTE
door Dr. Wil-
helm Mautner …………………………….
252
Het Pondenverlies van de Nationale Bank van België
door Dr. R. van Genechten ………………….
.
. 254
Een wereldgrondstoffen-valuta? door
Mr. W. J. L. van Es
met Naschrift door
Prof. Dr. In. J. Goudriaan Jr. .
255
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:
De gespecialiseerde banken in Duitschland, II (Slot)
door Prof. Dr. K. Mellenowicz ………………259
AANTEEKENINGEN:
Contingenteering van porselein, aardewerk en tegels 261
De beleggingspolitiek van de Nationale Levensver-
zekering.Bank ………… – ………………2ii
Indexcijfers van groothandelsprjzen …………..
263
O
NTVANGEN BOEKEN
…………………………
264
MAANDCIJFERS:
Giro-omzet
bij De Nederlandsche Bank …………
264
Overzicht der opbrengsten van het Staatsbedrijf
der P.T.T ….. ._ …………………………
264
Rujkspostspaarbank ……………………….
264
Postchèque- en Girodienst .-..
.. .. ..
…..
264
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam………..
264
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
265-270
Geldkoersen. – Wisselkoersen. – Bankstaten. – Goederenhandel.
den
Russen,
voor wie hun Vijfjarenplan een soortge-
lijken, zichzelf opgelegden, doch slechts
moeilijk
en
niet anders dan onder den druk der economische ont-
wikkeling te wijzigen dwang beteelcent als voor de
Amerikanen hunne antitrust-wetgeving, onder bepaal-
de omstandigheden ook een
deelname slechts ten aan-
zien van hun uitvoerkwantum in het plan
voor te stel-
len. Ten gunste daarvan zou spreken, dat Ruslad
uitsluitend uitvoer-, niet invoer-land van petroleum is
en dat de uitwerking der productievermeerderingen
dan wellicht in sterkere mate dan tot dusverre aan het
Russische binnenlandsche verbruik zou ten goede ko-
men. Het is een door de tegenstanders van Sovjet-
Rusland steeds herhaalde these, dat de Russische
export slechts door het niet voorzien in de dringend noodzakelijke binnenlandsche behoefte mogelijk is,
terwijl de Russen zelf toegeven, dat het binnenlandsche
verbruik nog voor zeer aanmerkelijke stijging vatbaar
is. Dat door een minder geforceerde stijging van den
export en toetreden van de Sovjets tot het nieuwe
plan ook de voor de Russische olie te bedngen prij-
zen beter zouden w’orden, ligt wanneer dit plan zijn
taak verricht, voor de hand; daardoor echter zon den
Russen gelegenheid worden geboden zonder bovenma-
tige opvoering van den afzet naar het buitenland
meen
deviezen te verkrijgen dan anders, zoodat zij zich de
middelen tot doorvoering van hun industrialisatie-
plannen zonder verstoring der buitenlandsche olie-
markten zouden kunnen verschaffen.
Nu doet zich echter de vraag voor:
Zullen de Rus-
fen trouwens wel aan het plan willen deelnemenV
Deze
vraag is, gelooven wij, voor hen ongetwijfeld minder
gemakkelijk tl
beantwoorden dan het bepalen hunner
positie tegenover het oude plan was. De nieuwe redac-
tie van het plan beneemt den Russen in allen gevalle
de vrijheid van manoeuvreeren. Zullcs is voor de krin-
gen, welke een regeling der wereldproductie ernstig
wenschen, een winst.
Een dergelijke wisseling van het initiatief en er-
kenning van een vermijd.hare vergissing heteekent ook
het thans in aanmerking nemen van de Amerikaan-
sche a.ntitrust-wetgeving.
In de Ver. Staten was de
ontvangst van het plan,
euphemistisch uitgedrukt,
lauw geweest.
0)
De opmerking, dat het (werkelijk of
waarschijnlijk) met de Amerikaansche wetten niet in
overeenstemming zou zijn, onthief alle kringen, die er
om welke redenen dan ook weinig voor gevoelden,
0)
De met zoovee.l nadruk getoonde, eensgezinde onder-
steuning van het plan door de Roemeensche petroleum-in-
diustrie kan slechts •bij iemand, clie volkomen vreemdeling
is in dit Jeruzalem den indruk wekken, dat dit enthousias-me bij alle betrokkenen even gloeiend was, en zij kan niet
wegnemen, dat de luidruchtigheid waarmede dle producen-
ten juist van het land, dat meer dan eenig ander in het
afgeloopen jaar aan den mistroostigen toestand van een
254
1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart, 1032
van cie noodzakelijkhei cl het plan ook slechts te be-:
prekeii. Kenschetsend was, dat het in een omvang van
meer dan 100 bladzijden verschijnende leidende vak-
I)Iqct (ier Amerikaansche petrolenmindutrie voor het
plan s1ehts ongeveer een tiende pagIna en een irohi-
seerenden ‘titel over had, en zijn critiek erop…. uit
zwijgen bestond. Het Amen can i’etroleuna .11nsti tu te.
had z i
dli
gehaast, den Roerneenschen olie-ind ustriëelen
clie het Institute hadden verzocht, een wereldconfe-.
rentie ter behandeling van het plan bijeen te roepen,
mede te deden, dat het plan, aangezien het in stnijd
was niet de anti trust-wotgeving, geen on derwerp van
discussie kon ni tmaken. Het had, om den schijn te reci-,
den, daaraan toegevoegd, ditt het bereid was een der-
gelijke conferentie tot algemeene gedachtenwisseling,
inzake petroleumvraagstukken bijeen te roepen. Toen)
de R.oemeenscho producenten daarop het API. uitnoo’
digden, wanneer zulks inderdaad het geval was, een
tegenvoorstel uit te werken, gunde het zich ongeveer
een maand tijds, ,alvorens ‘liet den Roetnenen. mede-
deelde, dat het liever het resultaat der besprekingen,
in het Congres omtreiit een aanhangige amendeer.in
der antitrust-wetgevi.ng wilde afwachten dan aan-
groot deel der wereid-petroieuminarkteii schuldig is zich
va ii het plan meester maakten, maar al te veel en al te,
fataal aan den handigen misdadiger herinnerl, die om de,
verdenking van ‘zich af te wencleii, luide ,,Houdt den dief”
roept. Men kan niet vergeten, dat juist deze •industriëelen
geeli vinger hebben uitgestoken om cle noodlottige overpro-,’
ductie van het’ eigen land meester te wordan, orde in eigëo’
huis te scheppen.
.1
stonds stappen doen. Ook de Amerikanen dwingt het
nieuwe voorstel van Ir, Kessler tot dui(Ielijk bepalen
‘hunner houding.
7)
Hebben wij het indertijd als de wellicht ,g:rootste
verdienste van het oude plan gekenschetst, .dat het in
elk geval den stoot voor bi’jeertroeping
eeneiT
weréld-conferentie
ter behandeling van de petroleumvraag-
stukken zou kunnen geven, zoo zal daar het, nieuwe
plan op de aangegeven wijze met alle te dezer plaatse
tegen liet vorige ingebrachte bezwaren reicening houd’t
ons oordeel over den nieuwen, vorm veel gunstiger
moeten luiden.
Meer nog dan het oude is dit geschik.t
om een
basis
VOO?’ ZOO
spoedig mogelijk te houden in-
ternationale besprekingen
te vormen, en ‘eerst recht
spoedig konden deze kunnen plaats vinden, wanneer,
zooals”m•isschien mag worden vermoed, dit plan niet
zonder voelinghoudeii niet an.dere hevoegde persoon-
lijkheden der olie-industrie is tot stand gekomen.. Het
gaat er hier om, in het belang der afzonderlijke onder-
nèmingeu, der gezamenlijke petroleurninclustrie, der
landen en van het wereld-bedrijfsleven niet slechts te
handelen – zulks heef t Ir. Kessler gedaan -, doch
ook
snel
te handelen, en dat moet de internationale
petroleumindustri.e doen. Of moet ook in di’t geval
weder ‘liet noodldt zich voltrekken, dat een groot mo-
ment slechts een klein géslacht heef t gevonden?
Dr.
WJUHELst MAUTNER.
7)
ien vergelijke bij’. dc in ,,11
,7
r1d Petroleum” veerge.
geven stenimen van leidende persoonlijkheden uit de poli-tiek en het zakenleven.
HET PONDENVERLIES VAN DE’ NATIONALE BANK VAN BELGIË.
In verband et het wetsontwerp, dat bij de Tweede
Kamer is ingediend omtrent het pondenverlies van
Dë . Nedenlanclschë Bank is liet misschien, interessant
édn en ander mede te deden omtrent de wijze, waar-‘
op in België deze zaak geregeld is.
Ook de Nationale Bank van België had op’ he
–
t
oogenblik van de afschaffing van den gouden stan-
daard in ‘Engeland een groot pondenhezit, nl
£ 1.2.643.019. In tegenstelling met de door De N
e
d
er
l
Eiricische Bank gevolgde politiek, is dit niet. on.mid’
cleilijk gepubliceerl en uit een radiorede van den gou! venneur der Nationale Bank, waarin gezegd werd, dat
1
de Nationale Bank van België door de depreciatie’
van liet Engelsciie pond geen verliezen zou lijden, is
ten onrechte, afgeleid geworden, dat zij haar ponden-‘
bekit tijdig van de hand had gedaan. Dit ‘te meer;
waar haar goudvoorraad dezelfde week met ongeveei
4 milliarcl Francs toenam. Deze geheimzinni.gheid is
betracht geworden, omdat men in Belgie..in verband
met de nog niet zoo lang geleden plaats gehad heb-
ben cd stabilisatie, vreesde, da’t anders tengevolge van
wantrouwen een gevaar zou ontstaan vor de waarde-
vastheid van liet ‘geld. Daarom is ook de conventie,-
die enkele dagen later (23 Septemhér 1931) tusschen
den Minister van Financiën en de Nationale Bank
gesloten werd tot regeling van de dekking van dit
verlies, maandenlang geheim gehouden. Dit heeft,
toen de zaak voor ‘liet Parlement werd gebracht, wan-,
trouwen gewekt en de regeling tot een voorwerp van politieke twisten gemaakt, w’ahrbij sommige z66 ver
zijn •gegaan, de Nationale Bank te beschuldigen val-
sche balansen te ‘hebben gepubliceerd, omdat daarin
de ponden voor hun goudwaarde zijn opgenomen. T-Tot
i.s echter duidelijk, dat ju.ist door de conventie met
den Staat, deze beschuldiging beteekenis mist ‘.
De definitieve overeenkomst, zooals die aan het
Parlement is voorgelegd, toont groote overeenstem-,
ming niet het Nederlandsch wetsontwerp. Ook hier,
geeft de Staat aan de Bank een niet rentegevende
schuldbekentenis, ten bedrage van het geleden ver-
lies, pim. 660 millioen francs. Waar in België het
verlies niet is gestabiliseerd, zooals in Nederland is
geschied, doordat het pondenbezit voor een vrijwel
vaste koers aan Ned.-Ïndi.ë wordt overgedragen, is
voorzien, dat hij vergrooting
van
‘liet verlies, het he-
clrag aan niet rentegevencie’ sc’hul.dbeken’tenissen, dat
de Staat aan de Bank geeft, zal vermeerderen. Om
het verlies af te schrijven, worden deze schuldbeken-
teni.ssen als een apart fonds beheerd. In dit fonds
vorden tevens de Engelsche ponden gestort en wordt
ook tegoed geschreven cle rente, die men op dit pon-
denbezit verder maken zal. ‘Verder krijgt door art.
3
i’an de overeenkomst do Nationale Banlc de bevoegd-
heici, voorzoover de geldcirculatie dat toelaat (dat wi.l
waarschijnlijk zeggen, voorzoover deze uitbreiding der
circulatie geen gevaar zal ‘opleveren voor cle waarde-
vastheid van liet geld.) in afwijking van haar statuïit
tot een bedrag van 550 millioen schuldbnieven van
den. Belgischen Staat, luidende .i ii vreemde valuta,
op te koopen. De bedoeling, die hierbij voorzi.t, is
stukken ‘cn cle pondenleeni.ng van België van 1926
te koopen, zoodat ook de Belgische Staat op die ma-
nier geen. verlies lijd t,’ daar hij immers, waar zi,j n
ponclei,ischuiden grooter zijn dan het pondenbezi t der
Bank, hij dpreciatie
vku
‘liet pond op liet Séne wint,
wat hij op liet andere verliest. Ook de rente, die deze pondenieeningen opbrengen.., worden .aan het fonds
tegoedgeschreven.
Het verschil tusscheri deze regeling en de overdracht
van het pondenbezit van De Nedenlandsche Bank
aan Indië bestaat dus hierin, dat in Nederland De.
N.edeniandsche Bank het verlies voor haar rekening
neemt en cle winst op cle ponclen de Indische hegroo-
ting. ten goede komt, terwijl in België de Staat de
winst, die hij op de ponden maakt, opoffert, om liet
verlies op liet pondenbezit der Bank ‘te delgen. Dit
verschil in regeling vloeit gedeeltelijk daaruit voort, dat Nederland niet zelf in ponden luidende schulden
heeft en . men natuurlijk niet Nederl.-Indië voor het verlies kan laten opkomen. Het verschil is trouwenï
voor een deel slechts schijnbaar, omdat, wat cle Ne-
cierlan’dsche Staat niet verliest, doordat cle Bank zelf
liet pondenverlies voor haar rekening neemt, hij toch
onreclitstreeks inschiet, doordat de baten uit de winst-
verdeeling, die hem anders voor een groot deel ten
goede zouden komen, nu in aanzienlijke mate worden
30 Maart 1932
ECONOMISCH-STATIS’JICHE BERICHTEN
255
aangewend om het poticlenverlies te dekken. In België
is de deelnemi rig van dcii Staat in de winsten van de
Bank anders ‘geregeld en deze winsten komen vol-
gens cle bestaaticle regeling ook verder aan den Staat
ten goede, terwijl de Bank harerzijds de verplichting
0])
zich genomen heeft, althans bij de aan het Parle-
ment vooi..elegde overeenkomst, ccii bedrag van 10
millioen Francs per jaar tot delging van het verlies
hij te dragen, tot een inaxi mum
‘fUi
60 .millioen.
Zoo heeft men dus in beide landen naar een oplos-
sing gezocht, die, zonder dat cle aandeelhouders van
de Bank geheel zonder kleerscheuren van het ponden-
verlies afkomen, nochtans het voortbestaan der ren-tabiliteit van de circulatiebanlcen waarborgt. Zooals
in cle Memorie van Toelichting bij het Nederlandsche
ontwerp terecht wordt gezegd, is een dergelijic voort-
bestaan trouwens een •te groot nationaal belang clan dat men liet in gevaar zou Icunnen brengen. In beide
gevallen, draagt cle Staat een deel van de lasten; in
België, (loordat de winst, die hij anders op de ponclen-
leeningen zou gemaakt hebben verloren gaat, in Ne-
derland, doordat hij derft een groot deel, wat hij
anders uit cle winstverdeeling zou hebben verkregen.
Het aantrekkelijke in het Belgische ontwerp is, dat
wanneer liet pond weer gaat stijgen, cle deelneming
van den Staat in liet verlies vanzelf kleiner wordt,
terwijl in Nederland liet verlies is gestabiliseerd. Dit
verschil ligt echter aan de omstandigheid, dat België
een pondenschulci heef t en Nederland niet. Daardoor
kan de Belgische Staat gemakkelijker het risico van
een verdere daling van het pond, dat natuurlijk tevens
in deze regeling ligt opgesloten, op zich nemen. Het
aantrekkelijke in de N
e
de
r
landsch
e
regeling is, dat
liet dividend, dat cle aan deelhou ders kun tien krijgen,
op een maximum van 5 pOt, is bepaald en tantièmes
van de han]cleidem’s vervallen gedurende de periode,
dat het pondenverlies nog niet is gedekt. Er zit im-
rners iets onbevredigends in, dat de aandeelhouders
var een instelling, die dan toch groote verliezen heeft
geleden, een meer dan normale vergoed ing zouden
kunnen genieten (of dit het geval zal zijn, is welis-
m’aar zeer dubieus), terwijl de verliezen op den Staat
worden afgewenteld.
Het principiëele verschil tusschen de regelingen, ondanks alle practische overeenstemming is, dat in
Nederland cie Bank voor het verlies aansprakelijk is
gesteict en in België cle Staat daar voor instaat,; dit
komt
0.11.
hierin tot uiting, dat in België, wanneer in
1943 liet tekort nog n’iet moest zijn aangezuiverd, liet
aparte fonds in elk geval wordt opgeheven en de
Stamit voor de nog openstaande verliezen aansprake-
lijk is, zij het clan, dat hij hen door annuïteiton kan
oplossen, die gelijk zijn aan hetgeen hij spaart op de
aflossing van zijn poudenleening. De aanleiding tot
dit verschil moet gezocht worden in de eeuigszinms
zonderlinge w’ijze, waarop in 1926 bij de stabilisatie
in België de verhouding van den Staat tot de Bank
geregeld .is. Er”bestond vôôr de stabilisatie een groote
schuld van den Staat aan de Bank. Deze is grooten-
deels afgelost door de opbrengst van. een buitenland-
sche leening, die toen is gesloten. Nu komt echter in
cle conventie, waarmede toen de verhouding tusschen
Staat en Bank geregeld is, de merkwaardige bepaling
voor, dat cle rente van de bu.itermlanclsche wissels,
waarmede de Staat
zijn
schuld aan cle Bank afbe-
taalt, ten goede zal komen aan den Staat, die zich
aldus de voordeelen verzelcerde van gelden, waarmede
hij zijn schulden betaalde. Uit de4l door de Bank over-
gelegde corfespondentie blijkt daarenboven, dat in
1927 de ‘Minister van Financiën erop aangedrongen
heeft, dat dit tegoed aan buitenlandsche wissels van
den Staat niet zou verminderd worden en dat de
Bank dit staatstegoecl alleen zou aanspreken, nadat
haar geheelen ei gen voorraad bui tenlanclsch e wissels
was uitgeput. De eigenaardige bepaling in de over-
eenkomst van 1926, die onderteekend is door het ge-
heele toenmalige Kabinet, dat hiervoor dus de ver-
antwoorclelijk’heid draagt, legt oolc naar mijne nice-
ning in principe liet risico van cle ‘buitenlandlche
wsselpol.itiek op den Staat.
De critielc, die naar aanleiding van de indiening
van het pondenontwerp bij het Belgisch Parlement
daar is opgegaan, richt zich dan ook ten onrechte
tegen cle tegenwoordige leiding van de Bank, die
slechts in de door haar ontworpen regeling, de con-
sequenties van de regeling van 1926 getrokken heeft.
Zij moest zich richten tegen diegenen, die toen deze
bepalingen hebben goedgekeurd en aldus de Belgische
Staat ertoe hebben gebracht het risico der wissel-
speculatie te aanvaarden. Voorzoover zij van socialis-
tisclie zijde komt, is deze deviatie in cle kritiek
in zooverre begrijpelijlc, dat liet Kahjnet van 1926
gedeeltelijk uit socialisten lestond. Merkwaardig
is, dat in België er juist van socialistische zijde een
scherpe critiek op is uitgeoefend, dat de Nationale
l3ank niet haar pondenbezit heeft gerealiseerd, zoo-
als cle particuliere banken dat hebben gedaan, véér cle
afschaffing van den kouden standaard in Engeland.
Merkwaardig, zeg ik, omdat het duidelijk is, dat de
Fransche, Belgische en Nederlan dsc’he ci rculati eban –
ken dit hebben nagelaten uit een zeer juiste overwe-
ging van internationale solidariteit. Dat
ziel
daar nu
liet slachtoff er van zijn, mag hen toch zeker niet van
clie zijde, die juist altijd
01)
cle vergrooting van die in-
ternationale soli daritei t aandringt, ten kwade w’orclen
geclu.icl.
VAN GENSOFITFN.
EEN WERELDGRONDSTOFFEN-VALUTA?
Mr. W. J. L. van Es schrijft ons:.
indien ilc mij niet vergis is in de beschouwingen
tegen liet voorstel Goudriaan nog niet gewezen op een
innerl.ijlce tegenstrijdigheicl tussehen de door hem
vooropgestelde eischen van beginsel en het ei.genlijlce
voorstel., waardoor dit juist, naar de door den Heer
Goudriaan ‘zelf gestelde primaire eischen, volicomon
falen moet.
Dat
hijzelf,
noch zijn tegenstanders deze tweespalt
zagen, komt door de langzame verghjding van het
eene standpunt naar het andere, z66 dat zijn plan
eigenlijic twee aangezichten heef t. Het theoretische en
het practische, waartegen de strijd tegen elk afzon-
cierlijic Ican worden gevoerd en tot in liet oneindige
verlengd, omdat ,,mit worten lënzt es sich trefflich
streiten”. Een zuiver theoretisch voorstel hangt
samen niet allerlei op economisch gebied. theoretische
standpu n ten en een voorstel tot socialiseeri ng hij’.
cnn pas onniogelijic blijken in de practijk.
Maar hier ligt er zulk een flagrante tegenstelling
tussehen de door den Heer Goudriaan vooropgestelde
eigen theorie en de uitvoering, dat ik ineen, dat hij
zich zal moeten gewonnen geven.
Hij stelde als theoretische hoofdmomen ten voorop:
lo. dat het goud de himbiliteit heeft van een op den
neus gebalanceerden stoic (polemielc in ,,de Econo-
mist”), en vervangen moet worden door een stan-
daard gelegen
in
de goederen. Zooals hij het in
Ee-St. B. 1931 op blz. 944 2e kolom in cursieve woor-
den scherp tegenover elkaar stelde: ,,De relatieve be-
,,weging van alle goederenprijzen tegenover één enkel
,,prijsgoecl zal men. nooit Icunnen doorbreken, zoolang
,,men ‘den prijs der goederen nieet mii een prijsgoecl .,buiten die goederen gelegen” (ni. liet goud) en dan
.,:Deze labiliteit is evenwel niet één slag opgeheven
wanneer men den prijs der goederen meet aan den
,,genaiciclelden prijs van alle goederen tezamen ; wan-
256
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart 1932
,,neer men dus de gemiddelde prijs van alle gce’deren
,,tezamen als prijseenheid definieert.”
Gesteld nu dat deze stelling economisch opgaat,
waarover nog getwist zou kunnen worden en dan ook
betwist is geworden, zij heeft alleen waarde
,,van-
,,rieer men den prijs der goederen meet
aan dan ge-
,,rnîddelden prijs van alle goederen teza.men”.
2o. dat in het pakket ,,primaire grondstoffen zouden
,,worden opgenomen, elk vertegenwoordigd in ver-
,,hou’ding tot zijn wereidverbruik” ” (blz. 945 le kol.
r: 10). Aan ditheginsel stelt hij blijkbaar bijzonder
hooge waarde, alhoewel cie zin ervan mij ontgaat
1)
en hij, naar ik meen, het ‘beginsel niet vasthoudt
waarover nader,
3o. dat er zal zijn ,,’rije inwisselbaarheid van biljet-
ten tegen goederen” en ,,van goederen tegen biljetten”.
(blz. 945 le kol. r. 22 v.o.).
Welnu in zijn praktisch voorstel :is het i.e beginsel
volkomen
verlaten, het 2e zonder naderen uitleg van
het nut, geheel weggemoffeld, het 3e.
praktisch niet
verwezenlijkbaa.r.
Hei bewijs:
ad 1. De waarde van het le beginsel is, zooals hij
zelf stelde, gegrond op het vinden van een standaard
in
de goederen, ni. gevonden door den prijs
van alle
goederen tezamen.
Maar ‘s werelds goederen zijn velerlei: a) Procluc-
tie en gebruiksmiddelen: Bebouwde en onbebouwde
grond, woest, weide, bosch, bouwland; mijnen, vis-
scherijen, melkvee, pluimvee, ‘huisdieren, werktuigen,
diamanten ens.; b) verkeersmiddelen: schepen, auto’s,
spoorwegen, vliegmachines, karren, fietsen, enz.;
c) grondstoffen, half- en eindproducten: eieren, eet-
waren (ook slachtvee, kippen), boomvruchten, enz.,
verder effecten, kunstvoorwerpen, enz., enz. Kortom
roerende en onroerende, levende en doode have,
spiitsbaar en onsplitsbaar (zon der waardevermi ricle-
ring goud, zilver, granen en mèt waardeverminde-
ring diamant), bederfelijk (ei eren, copra), langdr ig.
(meubelen) en eeuwig (goud en zilver, bodem, enz.).
Zonder eenige gewetenswroeging, zonder eenigen
naderen uitleg, heeft de voorsteller zijn beginsel
ver-
ioochend,
door tersluiks den standaard te zoeken in
den gem i cidelden prijs der ,,primaire” grondstoffen,
zooals hij dat noemt, al gooit hij dan goud en zilver
op een hoop met de ,,primaire grondstoffen”
als
tarwe, lood, petroleum, wol enz., hoewel goud en
zilver een geheel ander karakter vertoon en..
Welnu,
goud en zilver daargelaten, vertegenwoordigen die
andere grondstoffen wellicht nog geen 1 pOt.
van
het geheele w ereldbezii
aan goederen. Nederland
heef t bij S millioen inwoners een nationaal vermogen
van zeg 14 milliard. Nemen wij per 10 millioeii in-
wobers een gemiddeld bezit van 5 milliard bij een be-
volking van 1600 millioen, dan bezit de wereld 800
milliarci (wat zeer laag is gerekend, daar alleen reeds
de goudvoorraad in de circulatie-banken geschat
woidt op 30 milliard). De op één. oogenblik aanwe-
zige voorraden van grondstoffen gemiddeld genomen,
daar zij bij granen en adere grondstoffen, waar men
van jaaroogsten afhankelijk is, sterk wisselen, zullen de
8 milliarci wel niet te boven gaan. Voor tarwe, suiker,
koffie, rubber, katoen, koper, tin, lood en petroleum
schatte de heer Goudriaan het totaal op 3.5 milliard
(bis. 948 le hol., regel
20 v.o.).
liet beginsel van den gemiddeldon prijs van
alle
goederen tezamen,
werd dus vervangen door den ge-
middelden
prijs
van een zéér klein deel dier ‘goederen
(met een zéér bijzonder afwijkend en wisselend ka-
9 iToe
logisch
dit beginsel ook
schijnt,
de praktijk kent
grondstoffen niet elastisch verbruik, zoodat zij groote voor-
raden kunnen velen, zonder dat de markt ontwricht wordt,
andere met. onelastisch verbruik, waarbij overschrijding van
de door ervaring bepaalde grens noodlottig werkt op den
prijs, voorzoover deze verband houdt met
grensnut.
Het
verband tusschen waardevastheid en .,verbrtnks-” of
bruiksauttigbcicl
‘
(vgi. bis. 945, le kol. r.
13 vlg.)
is mij
niet duidelijk. –
rakter: granen tegenover metalen enz.) en hiermede
het beginsel den nek omgedraaid. Want of men nu
de goederen in de rijkste helft der wereld afmeet
naar goud (30 milliard) of naar goud plus primaire
grondstoffen (hoogstens 38 milliard),
is geen begin-
selverandering van den huidigen standaard.
Of men
dus in de goudwereld een bezit van 500 milliard meet
naar de gemiddelde waarde van één goed: goud,
6 pOt, uitmakend van dat bezit of naar goud plus
daar aanwezige grondstoffen (totaal bijv. 35 milliard)
dus 7 pOt., geeft voor de overige 93 pOt. der goede-
ren een standaard buiten clie goderen gelegen..
Meet
daarnaar bij’. een Rembrandt
I
of een aandeel Ko-
ninklijke olie!
ad
2o. Zoo
losweg werd als beginsel gesteld de op-
name der primaire grondstoffen in pakketten, elk in
een hoeveelheid
,
volgens zijn wereidverbruik.
Wat is
dit
wereldverbruikV
Het jaarverbruik? Maar hoe dan
met de eeuwi’gdurende als goud. en zilver? paar is
geen
verbruik,
dan voorzoover ze in de chemische in-
dustrie
verdwijnen
of in de edelmetaalbedrijven tijde-
lijk worden vastgelegd, maar op den duur den ,,schat-
vorm” aannemen en weer als oud-zilver en goud
vroeg of laat te voorschijn komen? Voorzoover ik kan
zien, is dan ook het slagwoord ,,elk naar zijn wereld-
verbruik” gewoonweg vervangen door een verhouding
tot den aanwezigen wereldvoorrao,d,
nl. biz. 948.
Want, ten minste voor goud is niet het wereldver-
bruik, maar de
wereidvoorraad
ten grondslag geno-
men en moeten genomën worden,
waardoor ‘goud
bleef overwegen met 90 pOt. Maar hierdoor werd het
begrip ,,pakket” geweld aangedaan. Naast een groote
klomp goud allerlei kleine en groote doozen, fleschjes
vol met petroleum, steenkolen, benzine, granen, enz.
Maar hoe naast deze groote klomp goud een nog
grootere klomp zilver te pakken, in de goudwereld,
terwijl het zilver grootendeels in het bezit is der zil-
verwereid, die nog lang niet in staat is, door gemis
aan orde en financiëele betrouwbaarheid, zich bij de
wereld van ,,paklcet”-geld aan te ‘sluiten?
En nog méér: de voorsteller schijnt dezen pakket-
vorm met zijn principiëelen eisch van goud-zilver
naast primaire grondstoffen, elk naar verhouding tot
zijn wereldverhruik, geheel te hebbe:n prijs gegeven, blz. 948, waar’hij naast ‘de aanwezige goudvoorraden
in ‘de cirenia ti ehankn, goederenvoorraden dnderstelt
en wel aldus: naast 30 milliard goud, slechts 10-
25
pOt. dier waarde aan ,,goederenvoorraden”, dus
met uitsluiting van de goud- en zilvervoorraden
bui-
ten
de circulatiehanicen en ‘de ‘goederenvoorraden, die
noodig zijn bij de grondstofproducenten, handelaars,
ei ndproducten-producenten, consumenten, d.w.z.
slechts
3-7 milliard aan ,,primaire grondstof”-
voorraden hij de circulatiebanken, als dekking der
biljetten
naast
het goud.
Z66
drukt hij zich uit.
Laten wij het hoogste cijfer aannemen, dan ‘blijft dus
over: ôf pakketten te voimen zonder goud, in welk
geval wij zéér omvangrijke kisten krijgen van min-
stens 1 Al’. inhoud per 100 gulden waarde, waarin
bijv. op prijsbasis
1925
eenige honderden kilo steen-
kool en ijzer (geringe waarde per KG.) naast enkele
tientallen KG. van el’k graan en nog minder aan
koper enz. Of ]de.inere pakketten van enkele kubieke
decimeters inhou’d, met bijv. 8 ‘gouden tientjes erin
en bijna onafweegbare hoeveelheden van steenkool,
tarwe, enz.
– Er is •dus ernstige twijfel,
hoe
het pakket zal wor-
den samengesteld, zelfs èf ze zullen worden samen-
gesteld, alvorens i nwisseli ng gevraagd wordt, maar
dit laatste strijdt tegen 3o. Maar in elk geval veron-
derstelt het pakhuizen, veemen, waarin deze perma-
nent opgeslagen ,,goederendekking” moet worden op-
geslagen, ‘hoven ‘de thans aanwezige verbruiksvoor-
raden. Onderstellen wij in Nederland naast de 800
millioen ‘goud nog eens 15 pOt. of
f 120.000.000
grondstoffen, dan heeft de Nederlandsche Bank aan
opslagruimte noodig
1.200.000
M
3
. of een ruimte
(zonder muren, gangen, ens.) van 10 X 600 X
200
Al.
30 Maart 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN
257
Dit kost pakhuishuur, kosten van vervanging der be-
clerfelijke producten copra (snel bederfelijk) granen,
wier waarde vermindert bij overjarig worden, con-
trôlekosten enz.
ad 3o. De inwisselbaarheid van de pakketten tegen
bankbilietten en omgekeerd. Dit is praktisch
onmo-
gelijk.
Immers hij, die pakketten tegen bankbiljetten in-
wisselt, kan niet volstaan met één primaire grond-
stof aan te bieden, hij moet naar hun innerlijke
waarde afgemeten, aanbieden op prijsbasis 1925
1):
Alles ongeveer per baukbiljet van
f
100.—.
Tarwe ……30 K.G.
Koff
ie ……
4
K.G.
Jtogge ……
40
Thee ……
Maïs ……..30
,,
Copra……
14
Gerst ……
30
Rubber ….
ij
Suiker ……
25
,,
Katoen
3.6
Wol ……..0.75
Lood ……
12
Kalksalpeter
40
Goud ……
0.003
Ijzer …….. 125
Zilver……0.085
Koper ……7.8
Steenkool
460
Tin ……..1.
Petroleum
180 L.
hij dient dus op do open markt de andere groid-
stoffen in hoeveelheden aan te koopen, die kleinhan-
delspnjzen zullen zijn, vervoerkosten, pakkosten te
dragen. Omgekeerd zal hij, die zijn biljet van
f 100
tegen grondstoffen inwiselt, naar huis gaan met
goederen, waarmede hij niets kan beginnen. Dit geldt
zoowel voor hem die een ‘bankje van
f 100
inwisselt
als voor hem, die duizend bankjes van
f
100 inwis-
selt. Ik nam hier goud en zilver in het pakket tot
gelijke waarde al:s de overigen, zij leggen daarbij
letterlijk geen gewicht in cle schaal en geldt het voor-
beeld dus in het geval van pakketten zonder goud en
zilver, en in nog erger mate, als een pakket voor 80
püt. der waarde aan goud moet bevatten (zie ad 2).
De inw.isselbaarheid in elke richting wordt dus
feitelijk
onmogelijk
wegens de daaraan veibonden
verliezen, 66k zelfs als de man van
f
100.000 de grond-
stoffen mag brengen of halen zonder ,,pakket”-vorm.
Nog erger mislukking biedt het voorstel als men
er zich rekenschap van geeft, dat goud tegenwoor-
dig hoofdzakelijk dient ter waarborging van den
,,gold-exchange”. De gron dstoffenvaluta met of zon-
der pakketvorm is onbestaanhaar in het internationa-
le ruilverkeer, omdat het in- en uitvoerpunt tenge-
volge van. de groote verzendingskosten in allerlei
vorm, onoverkomelijk zijn, terwijl het bovendien al-
leen in één richting economisch zin zou kunnen heb-
ben: uitvoer vanuit gronds tof-productielanden naar
consumptielanden. Men zendt geen graan, koper euz.
naar de U.S.A. noch thee en rubber naar het land
van oorsprong terug. Naar het buitenland
moet
mcci
dus alléén het gou.d als standaard handhaven. En
daarvoor dient juist het goud reeds.
Kortom het geheele voorstel is, afgezien van de
theoretische aanvaardbaarheid van de drie hoofdstel-
lingen, praktisch niet volgehouden door den voorstel-
1cr zelf, noch praktisch uitvoerbaar. De voorsteller heeft dan ook eigenlijk de onhoudbaarheid wel on-
bewust gevoeld. Leest men het slot, blz. 948, nog eens
rustig over, dan krijgt men den sterken indruk, dat
de berg een muis baarde en dat tot zijn oogsten vorm
teruggebracht, het voorstel
slechts
neerkomt
op
-een
uitzetting va.n het wereldcrediet
door in de dekking
van biljetten naast goud ongeveer 3-734 milliard
grondstoffen op te nemen, waarbij echter het hoe en
waarom volkomen is zoek geraakt. Sommige bestrij-
ders hebben er dan ook blijkbaar alleen een middel
tot credietverruiming in gelezen. Het uitgangspunt:
vervanging von den gouden standaard, door een
standaard liggend in den .gemiddelden prijs voor alle
1)
Gemakshalve nam ik
20
primaire grondstoffen voor
liet pakket aan en daar ik de verhouding ,,naar eiks ver-
bruik’ noch kon berekenen, riôch, zie boven sub 2o., van
belang achtte voor deze proef op de som, voor elk een
waarde van
f
5,
bij een totaalwaarcle per pakket van
f
100
als ,,eenheid”.
goederen teza.n’ten, is
geworden tot een tam voorstel
van credietuitzetting om, als dekking der bankbiljet-
ten naast 75-90 pOt. goud, 25-10 pOt. primaire
grondstoffen op te nemen, waarbij niet alleen de
vraag van grondstofhoeveelheden in verhouding tot
het wereldverbruik en inwisselbaarheid der biljetten
geenerlei zin heeft noch blijkbaar is gehandhaafd,
noch zelfs praktisch uitvoerbaar is.
N a s c h r i f t. 1. De Heer Van Es spreekt van
een socialistisch voorstel. Maar de door mij bepleite
hervorming van het .geldstelsel bevat niets socialis-
tisch; zij bevat ook niets anti-socialistisch; zij is uit-
sluitend een ,,tamme”, ,,technische” herziening van
den grondslag van het geldwezen, die het vrije markt-
verkeer niet wil verstoren of wil ‘beïnvloeden, maar
integendeel de voorwaarden wil scheppen om dit vrije rnarktverkeer nog doelmatiger dan thans te doen func-
tionneeren. –
De Heer Van Es wijst op het verschil tusscheu
goederen en grondstoffen en veronderstelt met aange-
naam aandoende bescheidenheid, dat
hij
de eerste is,
die dit verschil opmerkt.
In de Nederlandschie economische taal gebruikt men
het woord ,,goederen” evenwel in twee verschillende
beteekenissen: in het bedrijfsleven bedoelt men, wan-
neer men spreekt over goederenmarkten, goederenprij-
zen, enz. steeds die groep van artikelen, die voor op-
neming in de grondstoffenbasis in aanmerking kun-
nen komen; in de theoretische economie breidt men
de beteekenis van het woord uit tot alle stoffelijke
of onstoffelijke middelen, die tot behoeftebevrediging
kunnen strekken.
De Heer Van Es gebruikt het woord in de
laat stge-
noemde beteekenis. Dat is zijn goed recht.
Voor ieder, d.ie mijn artikelen in de E.-S. B. van
21 en 28 October 1931 heeft gelezen, is het evenwel
zonneklaar, dat ik het woord van het begin tot het
einde in de eerstgeûoemde beteekenis heb gebruikt.
Dat is
mijn
goed recht.
Het verwijt van inconsequentie, van het ,,langzaam
verglijden van het eene standpunt naar het andere”
moet ik dus volledig afwijzen.
Ik hoop intusschen binnenkort in een artikel in
,,De Economi.st” de theoretische en opportunistische
motieven, die deze grondslag voor een geidstelsel doel-
matiger maken dan welke andere ook, nader uiteen
te zetten. Ik zal dan tevens nader ingaan op de be-
teekenis van de ,,vaste hoeveelheidsverhouding vol-
gens wereldverbruik”.
De Heer Van Es vergist zich, indien hij uit
pag. 948 leest, dat ,,verhouding volgens wereidver-
bruik” vervangen woidt door ,,verhouding volgens
wrereldvoorraad”. Hij zegt: ,,dit geschiedt in elk geval
voor het goud”. Volstrekt niet. Er staat: ,,vaststelling
op een bepaald niveau van een gelijkheid tusschen
den gouden prjseenheid en de grondstoffeneenheid”.
Dat beteekent dus – het is immers een zeer tam plan
–
reguleering van de
goudwaarde
door vaststelling
van deze
gelijkheid:
1 KG. goud
=
(sigmcs) x KG.
goederen.
Men geve er zich rekenschap van, dat, aangezien
het gebruik van goud zeer overwegend in zijn mone-
taire toepassing ligt, het mogelijk is de waarde van
dit goud door monetaire politiek te beïnvloeden: men
kan den prijs van goud tot op een ongekend laag
niveau laten vallen, indien men het goud losliet als
dekkingsmateriaal voor de biljettenuitgifte (denk aan
den prjsval van het zilver na de opheffing van het
bimetallisme); men kan ook omgekeerd den prijs van
het goud, in waren gemeten, onbeperkt opvoeren door
een hardnekkige deflatiepolitiek te voeren.
Dat het wenschelijk is de goudwaarde ,,in terms of
goods” te stabiliseeren is een reeds lang aanvaard
standpunt (Wicksell, Oassel, Keynes, Irving Fisher).
Het verschil kan alleen gaan over •de techniek, waar-
mee deze stabilisatie wordt verkregen. De juist ge-
citeerde schirijvers (met uitzondering van Fisher)
253
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart 1932
meenen, dat hiervoor credi etpoliti ek voldoende is.
Mijn stelling, die ik in mijn verdere polemiek met
Prof. Verrijn Stuart nader zal moti.veeren, is, dat
creclietpol:itiek wel noodzakelijk, maar niet
voldoende
is en dat; daarnaast de directe en wederkeerige inwis-
seihaarheid ecu plaats moet worden ingeruimd.
De practische ui tvoerbaarheicl van deze inwissel-
baarheid wordt door den Heer Van Es bestreden;
hierover dus nog een enkel woord.
De Heer Van Es ‘becijfert de vereischte pak-
huisruimte voor grondstoffenopslag in Nederland op
1,2 millioen i’P. Deze ‘berekening is onjuist ie. om-
dat de goudvoorraad in Nederland onder normale
omstandigheden niet 800 maai’ rond 400 millioen be-
draagt (‘zie ook beneden); 2e. omdat men atikelen als,
steenkool, ijzer en stookolie niet in pakhuizen pleegt
op te slaan (deze drie naken tezamen rond de helft
van het volurnen uit). De werkelijk vereischte ruimte
is dus slechts 300.000 M
3
., d.w.z. ongeveer 5 gebouwen
elk van 20 X 100 M
2
.
grondoppervlak en 30 M. nuttige
hoogte, dus met een bouwkosten van ca. 0,8 millioen
gulden per stuk. Dat is volstrekt niet fantastisch; er
zijn vele tientallen dergelijke gebouwen in Nederland;
zij zouden tezamen slechts een kleine fractie vormen
van de opslagruimte, die in elk der groote invoerha-
vens van de wereld aanwezig is.
Maar de gedachtefout, die de 1-leer Van Es maakt,
is van veel principieeler aard dan een meeningsver-
schil over eenige M. stapeiruimte meer of minder.
Zijn fout is, dat hij zich niet realiseert, dat de goe-
deren waar het over gaat, ook thans reeds aanwezig,
ook thans reeds opgeslagen zijn en dat dus nieuwe op
slagplaatsen in het geheel niet noodig zijn.
Maar de goederen moeten toch vervoerd worden
naar en opgeslagen worden in het land van de cir-
culatiebank? ik antwoord: Waarom zou men wèl ver-
trouwen hebben in ,,earmarkecl” goud; waarom zou
men wèl vertrouwen hebben in een buitenlandsche
wisselportefeuille, en niet in de ceelen van een bui-
teulandsch veem? Ontken dit vertrouwen en gij ont-
kent de mogelijkheid van internationalen handel über-
haupt.
Maar de kosten van vervanging en omwisseling der
overjarig wordende producten? Ik antwoord: Deze
worden ook thans reeds gemaakt; voor de maatschap-
pij in haar geheel is er geen verschil; men ‘beschikt
trouwens over voldoende middelen om deze in gepaste
mate op de inbrengers van goederen af te wentelen.
Maar onder een grondstoffenvaluta zullen de totale
hoeveelheden opgeslagen grondstoffen toch aanzien-
lijk toenesen? Ik antwoord: Dat staat nog te bezien;
het is ook mogelijk, dat z.ij kleiner zijn dan thans, om-
dat men – oneindig beter dan thans – bij overvloed
van product het verbruik in stand weet te houden;
terwijl het tegenwoordig geldstelsel de absurde eigen-
schap bezit, bij overvloed van product te dwingen tot
minder verbruik.
ik kom op dit punt trouwens terug bij de beant-
woording van den Heer Baars.
Maar al zouden er extra-kosten aan verbonden zijn:
deze kosten zinken in het niet bij de onmetelijke
schade, die thans door de synchrone demoralisatie van de grondstofmark ten wordt aangericht.
De Heer Tan Es schrijf t een niet onvermake-
lijke fantasie over een eerzaain rentenier, die zijn
bankbiljet van
j
100 inwisselt tegen een kist van 1 M.
gevuld met goederen ,,waarmee hij niets kan begin-
nen”.
1)
Ik heb al lang op dezen man gewacht en ben
) De Heer Van Es laat een biljet van
f
100
inwisselen
en vermaakt zich dan over de ,.îleschjes” en cle kleinhan-‘
deisprijzen. Hij had het éclat van zijn humor nog kunnen verhoogen, indien hij een biljet van tien gulden had laten
inwisselen. _:__ Hij had evenwel ook kunnen bedenken, dat
De Nederlancische Bank thans reeds voor haar goud ‘in- en
verkoopen een eenheid heeft van staven van
12,5 EG.,
dus
van rond
f
20.625. –
Voor de goeclereenheid zal het
stellig practisch zijn de eenheid nog grooter to kiezen, bijv.
rond
f
100.000.
30 Maait’1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
259
verhandelen van collectieve ceelen onder vercflscon-
teering van vrachtverschillen ook onder normale om-
stancügheden reeds voordeeliger is dan goudtransport.
Of dit al dan niet optreedt, is echter een uitvoe-
rin•gsdeta:il, dat voor de economische waarde van de
gron cl stoffen valuta geen enkele be teekenis heeft.
De waarde van cle
grondstoffenvaluta
ligt in de
Icrachtdadige en practisch uitvo erbare stabilisatiQ van
hei algemeene niveau der grondstofrnarlcten – een
stabilisatie, die niet door credietpolitielc alleen, maar
wel door
,
rechtstreelcsche open markt politiek in de
grondstof markten /,’ën worden bereikt.
Wil de Heer Van Es dit ,,een tam plan” noemen,
clan aanvaard ik dit gaarnc – als compliment.
Vant met ,,wilde plan nen” is n iemand gediend.
J.
GOUDRIAAN
Jr.
.BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE GESPEC(ALISEERDE BANKEN IN DUITSCHLAND.’)
ÏI (Slot.)
Prof. Dr. K. Mellerowicz te Berlijn schrijft ons:
o r k :n em e r
S
1) a ii k e n.
Een andere groep van de op bepaalde kringen van
eU.ënten gespecialiseerde banken zijn de werknemers-
banken, die w’ecler eenerzijcl.s in ambtenarenbanken en
anderzijds in arbeidersbanken kunnen worden ver-
deeld.
Ambtenarenbanicen,.
De slechts op enkele uitzonderingen na in den na-
oorlogstijd opgerichte ambtenarenbanken zijn, even-
als le bedrijfsbanken, in hoofdzaak ontstaan, doordat
de ambtenaren van cle algemeene banken vaak niet
voldoenden steun ondervonden, waardoor zij ertoe
overgirigen zelf hun geldmiddelen te beheeren. Door dc concentratie van de geldmiddelen der ambtenaren
-. overboeken van salaris en andere deposito’s – bij
eigen banken, welker juridische vorm meestal de
coöperatieve vereenigi g was, was het niet slechts mo-
gelijk de credietbehoefte van cle ambtenaren – in-
zonderheid voor buitengewone doeleinden, rooals sterf-
geval, uitzet, e.d. – uit eigen middelen te ‘bevredigen
;
doch tevens andere economische ,,self help’ instellin-
gen
.
voor ambtenaren, zooals verbruiksvereenigingen e.d. door financiering te ‘bevorderen. Bovendien ver-strekken’ de ambtenarenbanken Voor een aanzienlijk
deel van haar middelen crediët aan de algemeene ban-
ken, gemeenten en p ubliekrechtelijke ondernemingen.
Opmerkelijk is, dat het fivanciëel beheer van de
amb’tenarenbanken op veel minder moeilijkheden stuit
clan dat der bedrijfsbanken. Zij bezitten door de pe-
riëdieke overiboekin.g van salarissen een vaste basis,
welke aan de bedrijfsbanken ontbreelct. Ook de am’b-
,tenarenbanken komen echter niet steeds toe met de
middelen uit de ambtenarenkringen, waardoor zij in
hoofdzaak eenige dagen v66r het binnenkomen van de
salarissen op de algemeene banken zijn aangewezen.
Daartegenover zijn nij na de overboeking van de sala-
rissen welke kort v66r den ultimo plaats heeft, tot
credietverleening op groote schaal aan de algemeene
banken in staat, die aan deze laatsten juist in verband
met ultimo-behoeften zeer gelegen komt.
Bijna alle Duitsche ambtenaren’banken zijn aange-
sloten bij de Deutsc her Beamten-Wirtschaftsbund’
(D.B.W.B.) te Berlijn, die tegelijkertijd de centrale
organisatie ‘voor de andere ambtenarenvereen igingen
op coöperatieven grondslag is, en verdbr bij cle
Dt.
Beamte’n-Genossenschaftsverband
(Rev i sionsverband)
(D.B.G.V.) en in de
.Reichszentrallcasse der deulschen
Beamtenban,lcen, (.R.Z.K.),
te Karisruhe, wier ‘doel de
nivelleering van de credietbehoeften en het crediet-
aanbod van de afzonderlijke ambtenarenhanicen is en
die weder aangesloten is bij dè
Preussenico.sse,
te Ber-
lijn, ‘bij welke zij de uit de centralisatie van de geld-
middelen van cle ambtenarenbanken voortvloeiende
geidbehoefte dekt of geldaanhod onderbrengt.
Slechts één van de grootste ambtenarenbanken, de
.Deutsche Beamten.-Zentralban.ic A. G.,
te Berlijn
(D.B.Z.) is uit de organisatie getreden. De debacle,
die eenige jaren geleden bij enkele niet-georganiseerde
1)
Het eerste gedeelte van dit artikel is verschenei.i iii
gcon.-Stat. Ber. . van
16
Maart ji.
amhtenarenban.ken heeft plaats gevonden, bracht ook
de 1DB. Z. door het opvragen van clep,osi to’s in moei –
lijkheden, De groot’banken maaicten ‘van de gunstige
gelegenheid tot het biniicndringen in het ambtenaren-
bankwezen gebruik; de D,D.-Banlc nam de garantie
voor alle deposito’s van cle D.B.Z. op zich en verkreeg tegelijicertijd oolc cle nieerderhei.d van de aancieelen.
De D.B.Z. is thans als eenigegroote ambtenarenhanic
niet bij cle D.B.W.B., de D.B.G.V. en de R.Z.K. aan-
gesloten. –
1-let scherpe verwijt, dat de D.B.Z. van cle zijde van
de andere ambtenarenbanken ontving, is een bewijs
voor den wensch naar handhaving van haar zelfstan-
digheid. Het feit, dat bijna alle andere ambtenaren-
banken in de R.Z.K. en door middel van deze in de
Preussenkasse een financiëele basis hebben (nadat het
plan van de aaneensluiting van de R.Z.K., hij de
Dresdnerbank schipbreuk had geleden) en dat, voor-
zoover een credietverhouding tusschen bepaaldd arob-
tenareubanken en algemeene banken bestaat, deze
meestal op wedericeerigheid berust, geeft aan de nmb-
tenaren’banken een zeer bijzondere zelfstandige positie
tegenover de algemeene banken. Een uittrelcsel uit cle
door de D.B.G.V. gepubliceerde totaalbedragen van
cle balansen van alle bij dit Revisions’,’er.hand aange-
sloten anabtenare.u’hanken per 31 Dec. toont het vol-
gende beeld:
Geschaftsguthaben resp.
aand.kap
………….
Schulden bij banken
Cliënten, en chèqueverk.
(salarissen)
……….
Spaargelden
……….
Rekening Courant…
Balanstotaal
……….
Tegoed hij banken
……
21.869.522 27.944.574 28.304.775
Rekening Courant
……
25.199.894 27.011.238 36.062.800
Leenin gen met vasten
looptijd
…………..
54.775.064 51.836.035 48.598.581
1)
mcl. D.B.Z.
2)
na de inmiddels plaats gehad hebbende uit-
treding van de D.B.Z.
Bij cle ‘beoordeeling
an de balanscijfers moet men
in aanmerking nemen, dat kort voor den halansdatum
de salarissen zijn binnengekomen, hetgeen in het groo-
te saldo van den post salarissen en in het tegoed bij
andere banken tot uiting komt. De grootte van cle op
rekening van andere credietnemers dan ambtenaren en banken komende credieten is niet na te gaan. De
ontwikkeling van. de spaargelden verdient de aan-
dacht, daar zij ‘niet overeenkomt met den over-
eenkomstigen actiefpost ,,Leeningen met vasten loop-
‘tijd” Daarentegen kan aan het niet beleggen van
de spaargelden in leeningen met vasten looptijd de
stijging van de credieten in rekening-courant en van
de saldi bij andere banken worden toegeschreven.
Hierbij zij nog opgemerlct, dat cie beteokenis van de
afzoiïderlijlce ambten aren’hanken buitengewoon “er-
schillend is. Dit feit blijkt uit een vergelijking tns-
schen bovensticande totaalcijfers en de cijfers van de
Badische Beomtenban1c
te Karlsruhe (deze luiden voor 1930 in millioenen Maric Gesch. Guthaben 1,5; bank-
schulden 1,0; salarisrekeningen 20,2; spaargelden
1,4,2; rekening-courant crediteuren 1,3; balanstotaal
30,6; bankiers 9,9; rekening-courant debiteuren 5,7;
leeningen met vasten looptijd 12.7).
78 Banken
1)
77
Banken
2)
77
Banken
2)
1928
1929
1930
7.462.869
8.977.285
9.868.587
6.949.610 13.079.846
7.975.440
51.177.114 49.630.044 49.416.475 53.397.815 58.585.780 71.547.492
4.752.443 4.403.710 10.400.810
135.072.819 143.113.622 154.768.512
260
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart 1932
.Arbeidersban.lcen..
De andere groep van
,Werkr&emersban.lcen,
de
Arbei-
de’rsban1en.,
danken haar ontstaan niet aan’ het stre-
ven van de arbeiders het beheer’van hun geidmidde-‘
len in eigen hand te nemen. Haar oprichting gaat van
de v’akveeenigingen uit, die daarmede ‘het doel na-
streven de vroeger verspreide kapitaalkracht van de
vakvereenigingen te cent’raliseeren. Het’ aantrekken
van deposito’s uit arheiderskringen tot versterking
van deze middeleh was daarvan een natuurlijk gevol
In tegenstelling met de ambtenarenbanken vindt
echter een credietverleening aan arbeiders niet plaats.
De concentratie van ‘de arbeidersgelden had veeleer
ten doel deze, onder een uniforme politiek van de
valcvereenigingen,’ die het beheer over deze banken
voeren, aan de politieke en economische belangen van
de ar.beidersklasse dienstbaar te maken. Daarom wer-
den de middelen van de bank voor het verleenen van
credieten aan gemeentelijke bedrijven en sociale ver-
zekeringsinstellingen alsmede voor de financiering
van arbeidersvereenigingen (verbrui’ks vereenigi ngen
enz.) aangewend. De werkzaamheici van de arbeiders-
banken komt aan de individüeele arbeiders slechts
indirect ten goede. Haar taak bestaat niet in de be-
vrediging van
in.dividueele
credietbehoeften van de
arbeiders, maar in de belegging van cle kapitalen der
arbeiders in het belang van de
arbeidersgenceenschap.
Voorbeelden van dit banktype zijn
Ba’n.lc der Arbei-
ter, An.gestelltert, und Beamten A.G.,
te Berlijn, opgè-
richt door de vrije vakvereenigingen, verder de
Deut-‘
sche Volksba’r&k A.G., te Essen.,
door de Christelijke,
vakvereenigingen in het leven geroepen, en de door,
den Gewerkschaftsbund der Angestellten opgerichte
Deutsche Wirtschccftsbank’ A.G.,
te Berlijn, die alle,
na den oorlog zijn ontstaan. Het Deutschnationale
1-landlungsgehilfen-Verband heeft reeds in 1907 een
spaarbank opgericht, waaraan later een bankafdee-‘
ling werd toegevoegd, en heeft de deposito’s van ,det
leden voor de ontwikkeling van haar instellingen op
economisch gebied gebruikt. Tenslotte zij hier nog’
cle Industi”iebeamten.-Sparbwn.k
(Bund der technischen
Aiigestellten und Beamten) en de
Deutsche Lo.i’cdvollc-
Bank
(Ze.ntralverband ‘der Landarbeiter) genoemd.
0 o n c e r n .b a n k e n.
De derde groep van de op bepaalde cliënten georiën-‘
teerde gespecialiseerde banken zijn de Concern- en’
Hausbanken. Zij verschillen van de bedrijfs- en werk-
,
ne’mersbanken daardoor, dat zij niet ten dienste staan
van één bepaalde groep van cliënten, doch slechts één
onderneming met haar ver takkingen bedienen. Welis-‘
w’aar ‘zijn de concernbanlcen ook banken van in hoof d-
zaak wettelijk zelfstandige ondernemingen, maar deze
zijn economisch niet zelfstandig. Zij zijn geen onder-
linge concurrenten, zooals de cliënten van een be-‘
drijfbank; zij hebben geen eigen wil, doch zijn onder-t
deelen van één geheel, welks politiek ‘door de centrale’
van het concern wordt bepaald. Tusschen de ‘bedrjfs.
bank en de bank van een horizontaal georganiseerc’
concern bestaat een zekere mate van overeenkomst;
ook deze financiert ondernemingen van één en clenzelf-, den bedrijfstak, doch slechts voor zooverre deze tot een
bepaald concern behoore, terwijl de bedrjfsbank
principiëel ten doel heeft elk lid van een bepaalden
bedrijfstak te dienen. Daarentegen bestaat er geener-
lei verwantschap tusschen de bedrijfsban’ken en de
binken van verticaal georganiseerde concerns. De con
–
cernbanken staan in haar kwaliteit van banken van
één economisch subject niet op coöperatieven grond-
slag.
Haar ontstaan ‘is niet toe te schrijven aan het1
negeeren van haar credietbehoeften door de groot-;
banken, want bij het concern gaat het niet om een;
klein of middelmatig bedrijf, doch om een groote on-
derneming, waaraan degr ootbank gaarne aandacht
schenkt. Terwijl de aaneensluiting van ‘de leden van
een bedrijfstak en van de ambtenaren ten doel had
den grondslag te leggen voor de zelfstandigheid ten
opzichte van cle algemeene banken, bestond deze mate
van zeifstanctigheid bij het concern over het algemeen
reeds véér de oprichting van cle concernbank. De op-
richting had slechts ten doel
dooi’ het, productie f-
maken van de kapitalen van, het concern kosten te
sparen en tegelijkertijd dc
zelfstandigheid
van het
concern ten opzichte van de algemeene banken tè
ver grooten.
Het spreekt vanzelf, dat de financiering van hot
concern niet uitsluitend door uitwisseling van gelden
tusschen ‘de tot het concern behooren’de ondernemin-
gen kan geschieden. De concernbank is voor cle dek-
kin’g van de meerdere credietbehoef te op cle al.gemeene
bankof voor de verkrijging van kapitalen op langen
termijn voor cle tot het concern behoorende maat-
schappijen op de kapitaalmarict aangewezen. Naast de
financiering en andere ‘b.nkfuncties vervult de con-
cernbank somtijds tevens de functie van holdingmaat-
schappij. Zij bezit de deelnemingen .i:n de afzonder-
lijke tot het concern behoorende maatschappijen, ter-
wijl haar aandeelen in het, ‘bezit zijn van de groep,
die het concern beheerscht. Een inzicht in cle ontwik-
keling van een’horizontale concernbank, weilce zoovel
de functie van holdingmaatschappij als die van finan-
cieringsinstelling voor de tot het concern behooiende
maatschappijen vervult, geeft ‘de volgende verkorte
balans van de Baiilc für Brau’industrie:
1928
1929
1930
Aandeelenkapitaal
10.045.000,— 13.100.000,— 13.100.000,-
T6taal eigen midd.
13.389.762,03 18.036.767,15 18.09.607,33
Obligaties
-,-
2.000.000,— 2.000.000,_
Crediteuren
…
.
964.091,79
469.926,58 1.344.032,97
Totaal vreemde mid-
delen…………
1.353.191,29 2.866.135,78 3.748.775,54
.Ba1astotaa1 ……
14.742.953,32 20.902.902,93 21847.382,87
Deeln: Brouwerjen
8.630.997,66 11.668.879,91 12.777.204,63
Deelnemingen diverse
ondernemingen ..
1.839.652,—. 3.218.004,65 3.050.117,25
Tegoed bij Bankiers
1.408.192,36 4.413.651,05 2.854.386,41
Diverse Debiteuren
2.281.494,88 1.560.856,03 2.918.522,41
Uit de verhoudinj tusschen het eigen en liet vreem-
de kapitaal, welke geheel afwijkt van clie van ‘de
algemeene banken, ‘blijkt het karakter van de bank
als holdingmaatschappij. De posten crediteuren en
clebiteuren wijzen op het uitwisselen van gelden tus-schen de dochterondernemingen. Ter voorziening .i
Ii
de grootste kapitaalbehoef te moest een leening wor-
den opgenomen. Het tegoed bij ‘bankiers vertegenwoor-
digt waarschijnlijk het nog niet aangevende gedeelte
van de opbrengst der leening, alsmede een gedeelte
‘van het eigenkapitaal en dein den loop van het jaar
behaalde winst.
De Bank fiir Textilindustrie
(Blumenstein-textiel-
concern), eveneens een bank van een horizontaal con-
cern, heeft door de jongste debacle aller aandacht ge-
trokken. Het zou te ver voeren, om de talrijke con-
cernbanken in de meest verscheiden industrieën, in-
zonderheid electrotechnische en chemische industrie,
te vermelden. Als Hausbank zij nog de
Deutsche
Verkehrskreditbank
(Rijksspoorwegen) genoemd.’
Slot beschouwingen..
De ontwikkeling van de op bepaalde, kringen val
cliënten gespecialiseerde banken doet de vraag rijzen,
of een specialisatie naar cliënten in het bankbedrijf
op den duur door te voeren is en of de op bepaalde
cliënten gespecialiseerde banken levensvatbaar zijn.
De hierboven geschetste ontwikkeling heeft aan-
getoond, dat de op bepaalde cliënten gespecialiseer-
de banken ni.et in staat wa’en, de creditbehoefte van
haar cliënten uitsluitend uit de middelen van haar
eigen’ groep te dekken. Zij waren steeds op middelen
van derden aangewezen. In dit verband
zij
herinnerd
aan het opnemen van credieten
bij
de algemeene ‘ban-
ken of ‘bij publiekrechtelijke lichamen, aan het aan-
30 Maart 1032
ECONOMISCHSTATISTÎSCHE BERICHTEN
261
trekken van deposito’s van andere groepen van cliën-
ten (bedrjfsbanken), of aan de aansluiting van de
Reichszentralkasse van cle Deutsche Beamtenbanken
bij de staatliche Preussenkasse. liet feit van cle af-
ban kelijkheici van andere creci ietbronnen pleit chter
niet tegen de specialisatie dezcr banken.
Het economisch bestaansrecht van het gespeciali-
seerde bankwezen hangt er niet van af, of cle finan-
ciering van cle ‘betreffende groep van cliënten uit
eigen middelen mogelijk is, doch daarvan, of deze
überhaupt mogelijk is. Wanneer de op bepaalde cliën-
ten gespecialiseerde ‘banken in staat zijn de crediet-
behoefte van haar cliënten, onverschillig uit welke
bronnen, te bevredigen, dan bewijzen zij daarmede
cconomisch haar bestaansrecht en bieden zij haar
cliënten het voordeel van een meer individueel cm-
dietwezen en van besparing op de aan de credietver-
leening verbonden kostep, doordat de winst va,n de
bank onder de leden wordt verdeeld. Al kan men dus
economisch aan •de op bepaalde cliënten gespeciali-seerde banken hot ‘bestaansrecht
niet
ontzeggen, zoo
is haar beteekeni’s
kwa.n.titotief
toch gering.
De
0])
bepaalde cliëiiten gespecialiseerde banken he-
lichamen niét slechts den strijd tusschen specialisatie
en de uitoefening van het algemeenebankbedrij…Haar
werkzaamheicl beteekent een binnendringen van den
niet-bankier in het domein van den bankier en loopt
parallel met het opkomen van ‘de werkzaamheid van
de Overheid in het ‘bankbedrijf.. Puhliekrechtel’ijke
lichanen, werknemers en particuliere, buiten het
bankwezen staande, bedrijven nemen het particulieie
banbedrjf een ‘gedeelte van zijn zaken af. De inten-
sieve pogingen van het particuliere bankbedrijf, om
het verloren, gebied terug te winnen, bewijzen wel, dat
dit niet onbelangrijk was.
De bedrijfs’banken vertegenwoordigen deden van het
vrije, door concurrentie gekenmerkte, kapitalistische
bedrijfsleven. Het concern draagt over het algemeen
een ander karakter. Weliswaar heeft niet elk concern
een monopolistisch karakter, is niet elk concern een, trust, doch menig Duitsch concern isr eeds een trust of niet ver daarvan verwijderd; in elk geval is in elk
concern de neiging tot monopol.isatie of trustvorming aanwezig. Daarom zijn de concernbanken over het al-
gemeen meer vertegenwoordigers van de ,,gebonden
kapitalistische maatschappij”.
Geheel anders,’is weder het karakter van de groepen,
die de dragers van de werknemersbanken zijn. Zij be-
hooren in het geheel niet tot het kapitalistisch be-
drijfsleven en vormen daarmede zelfs een scherp con-
trast. Wanneer het bij de ambtenarenbanken meer in
het bijzonder een poging tot emancipatie van het kapi-
talistisch bedrijfsleven betreft, zoo hebben de arbei-
dersbanken meer het karakter van een machtsmiddel
van de antikapitalistische politiek der vakvereenigin-gen, welke het kapitalisme met kapitalistische metho-
den bestrijdt. Zoodoende kan er in liet geheel niet
worden gesproken van een gespecialiseerde bankbewe-
ging, die van één geest doortrokken is. De eenige band
van de gespecialiseerde banken is
de gen’teenschappe-
lijice bestrijding va.n het algemeene bankwezen.
De verdere ontwikkeling van de hierboven uiteenge-
zette, tegen elkander ingaande tendenzen zal niet na-
laten invloed uit te oefenen op de ontwikkeling van
de algemeene banken en op cle op bepaalde groepen
van cliënten gespecialiseerde banken.
(Nadruk verboden).
AANTEEKENINGEN.
Contingenteering van porselein, aardewerk
en tegels.
Bij Kon. Besi. van 18 Maart jl. is de lijst van ge-
con tingenteerde goederen uitgebreid door invoerbe-
perking van porselein, aardewerk en tegels. Art. 1
van dit besluit bepaalt o.m. het volgende:
,,Gedurende een tijdvak van 3 maanden, aanvan-
gende 1 Maart en eindigeude 31 Mei, is de invoer
uit ieder land verboden van: –
porselein
(wit, gekleurd, gedecoreerd, bedrukt of
beschilderd), voor zoover deze meer bedraagt dan’ 90
ten honderd van hetgeen gemiddeld per drie ifiaanden
in de jaren 1028, 1029 en 1930 van die goederen uit
dat land is ingevoerd,
naar de waarde berekend;
fijn icardewerk
(wit, gekleurd, gedecoreerd, be-drukt of besc’hilclercl), met uitzondering van sanitair
aardewerk, ‘oor zoover deze meer bedraagt dan 75 ten
honderd van hetgeen gemiddeld per drie maanden
in de jaren 1929 en 1930 van die goederen uit dat
land is ingevoerd, naar de waarde berekend;
sanitair aardewerk,
voor zoover deze meer be-
draagt dan 85 ten honderd van hetgeen gemiddeld
per drie maanden in de jaren 1928, 1929 en 1930 van
die goederen uit dat land is ingevoerd,
naar het ge-
wicht berekend;
muur- en wan.dtegels
(verglaasd of met gekris-
talliseerde glazuren), voor zoover deze meer bedraagt
dan 60 ten honderd van hetgeen gemiddeld per drie
,maanclen
in
de jaren 1.928, 1929 en 1930 van die goe-
deren uit dat land is ingevoerd,
naar de waarde be-
rek end.”
Aan den Minister van Arbeid,
Nijverheid
en 1-lan-
dcl is voorts opgedragen om cciie lijst samen te stel-
len van de goederen, (lie onder bovenstaande regeling
vallen.
Evenals zulks hij enkele andere gevallen van con-
tingenteering in de kolommen van dit veelcblad werd
gedaan
1),
laten wij hier weder enkele cijfers betref-
fende den in- en uitvoer van de hierboven genoemde
goederen volgen. –
Porselein
(Nos. 76,7
en 768
der handeisstatistiek).
Invoer
Uitvoer
Jaar
j
1.000.000
.
ti.oT.000
–
in
1.000.000
.
–
1919
2.985
2.487
0.83
1.887
0.829 0.44
1920
5.130
6.788
1.32
0.669 0,684
1.02
1921
5.367
5.673
1.06
0.333
0.325 0.98
1922
6.688 5.614 0.84 0.354
0.286
0.81
1923
6.370
4.759
0.75 0.328 0.213
0.67
1924
6.176
4.504
0.73 0.370
0.289
0.78
1925
7.054
4.976
0.71
0.502 0.318 0.63
1926
7.295 4.914
0.67
0.325
0.197
0.61
1927
7.466
5.053
0.68
0.241
0.168 0.70
1928
8.652 5.820
0.67
0.194
0.181
0.93
1929
8.271
5.444 0.66 0.197
0.188
0.95
1930
8.678 5.659
0.65
0.230 0.209
0.91
1931
9.593
5.558
0.58
0.191
0.152
0.80
De cijfers betreffende het porselein toonen een niet
onbelangrijke toeneming van den invoer; de uitvoer van dit artikel is al sinds geruimen tijd van niet veel
beteekenis meer. De stijging van den invoer in de
laatste jaren viel in ‘hoofdzaak toe te schxijveri aan
Japan, zooals uit onderstaan.d staatje, betrekking heb-
bende op het gekleurd porselein, moge blijken:
lnvoer van gekleurd ena. porselein
(No. 768).
(G. = gewicht in 1.000.000 KG., W. = waarde
in millioen guldens).
Jaar
Duitsch.l.
Tsjecho-Slow.
Japan
G
I
W
G
I
W
G
W
1927 ……..
3.955
2.687 1.748
1.111
1.022 653
1928 ……..
4.197 2.818 2.165
1.414
1.550
1.033
1929 ……..
4.161
2.687
1.714 1.094 1.687
1.096
1930 ……..
3.736
2.456
1.920
1.198
2.254
1.418
1931 ………
4.111
2.397
1.703
,
1.076
3.116
1.661
Van in- en uitvoer van wit, gekleurd, gedecoreerd,
1)
Zie inzake vleesch E.-S. 13. van
3
Febr.
1932,
schoenen
17
Febr.
1932,
wollen stoffen
24
Febr.
1932.
262
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart 1932
‘bedrukt of beschilcierd fijn aardewerk (Nos. 769, 770
en 2770 der handelsstatistiek) geven de volgende
cijfers een beeld:
invoer
1
Uitvoer
1
1
in
Jaar. 1.000.000 1/1.000.000
11.000.000 /i.000.000
KG.
KG.
1919
1.041
. 0.632
0.61
9.556
5.095
0.53
1920
2.629
2.473
0.94. 10.776
6.514
0.60
1921
4.000
2.539
0.93
8.428
5.127
0.61
1922
7.072
3.682
0.52
8.446
‘ 4.116
0.49
1923
7.162
3.152
0.44 12.835
5.833
0.45
1924
6.517
2.883
0.44 12.095
5.291
0.44
1925
7.206
3.239
0.45 12.715
5.301
0.42
1926
7.070
2.997
0.42 12.938
5.766
0.45
1927
6.427
2.854
0.44 13.574
6.014
0.44
1928
5.646
2.612
0.46 17.596
7.022
0.40
1929
6.647
3.049
0.46 18.305
7.491
0.41
1930
7.051
3.506
0.50 12.712
5.662
0.44
1931′
7.102
3.291
0.46
7.342
3.323
0.45
:De invoer blijkt ten aanzien vara deze artikelen niet
abnormaal hoog; daarentegen is de uitvoer, na de zeer
gunstige jaren 1928 en 1929, sterk gedaald. Verschil-
lende afzetgebieden zijn voor den Nederlandschen
uitvoer verloren gegaan of belangrijk in heteekenis
verminderd (om. Duitschland, Ver. Staten, Ned.-
Indië, Argentinië).
Omtrent het thans eveneens geconti.nge.nteerde
sanitaire aardewerk tast men, gelijk bekend, in het
duister, aangezien ‘de uitvoecijfers voor dit artikel
sinds 1.926 niet meer gepubliceerd worden. De beschik-
bare cijfers volgen hieronder; men ziet daaruit, dat
de invoer in de jaren 1.928-1931 hooger was dan
vroeger, waarbij overigens het jaar 1931 een opval-
lende vermindering vertoonde ten opzichte van 1929
en 1930. In hoeverre onze industrie tegenover het ge-
stegen quanturn van den invoer cornpensate heeft
kunnen vinden in een toeneming van den uitvoer, die
in 1925 plotseling sterk toenam, is helaas niet na te
gaan. Het ware gewenscht, wanneer dit punt t.z.t.
eens werd opgehelderd bij de wettelijke goedkeuring
van het contingenteeringsbesluit van 1.8 Maart ji.
Sanitair aardewerk (No. 775 der bandeisstatistiek).
Invoer
1
Uitvoer
m
in
1
.
Jaar 11.000.000
‘ 1,000.000
1
in
KG.
‘
KG.
/1.000.000
1919
0.761
0.404
0.53 0.358
0.225
0.63
1920
1.369
0.943
0.69 0.643
0.430
0.67
1921
1.684
0.972
0.58
1.085
0.644
0.59
1922
1.871
0.874
0.47
1.027
0.563
0.55
1923
1.308
0.583
0.45
0.145
0.082
0.57
1924
1.361
0.604
0.44 0.576
0.303
0.53
1925
1.624
0.706
0.43
1.348
0.652 ‘ 0.48
1926
1.548
0.665
0.43
1)
1927
1.600
0.693
0.43
1928
1.900
0.787
0.41
1929
2.252
0.965
0.43
1930
2.439
0.983
0.40
1931
1.979
, 0.740
0.37
i) Sinds 1926 geheim.
De meest drastische contingenteering werd ten
aanzien van cle’ muur- en wandtegels getroffen.
De invoer van dit artikel was in de laatste ‘jaren
afwisselend; het jaar 1931 was nie’t aan den hoogen
kant. De uitvoer is tot’ en met 1929 sterk ‘gestegen;
daarna is deze weder iets teruggelôopen, maar toch
altijd nog op eeiizeer veel hooger niveatir gebleven
dan in de jaren vSSr 1928. Ondanks deze oogenschijn,-
lijk ‘gunstige ontwikkeling ‘der laatste jaren heef t de
Regeering gemeend het hedenkelijke middel der con-
tingenteering in belangrijk sterkere mate te ‘moeten
hanteeren dan ten aanzien van de andere producten
der ceramische industrie. Wij zijn benieuwd naar de
wijze, waarop cle Regeering t.z.t. hare, naar het schijnt,
.1uur- of wandtegels, verglaa’sd of met gekristalliseercie
glazlLrçu (No. 778 der handeisstatistiek).
Invoer
in
‘Uitvoer
Jaar
].00000
/1.o.oOO
1.00000
/i.o.000
ce
1919
2.042
0.431
‘
0.21
0.768
0.265
0.35
1920
6.207
1.868
0.30 2.239
0.888
0.40
1921
7.331
1.574
,
0.21
1.644
0.654
0.40
.1922
8.143
1.640
0.20
2.759 0.719
0.26
1923
7.217 1.408
0.20
3.564
0.921
0.26
1924
6.918
1.455
0.21
3.733
0.925 0.25
1925
6.375
1.401
0.22
4.940
1.154
0.23
1926
8.643
1.749
0.20
4.982e
1.275
0.26
1927
9.843
1.883
0.19
5.901 1.275
0.22
1928
7.906
1.619
0.20
6.925
1.390
0.20
1929
8.614
1.689
0.20 6.976
1.485
0.21 1930
9.700 1.850
0.19
6.545
1.329
0.20
1931
8.927
1.477
0.17
6.378
1.091
0.17
tamelijk willeketi.tige houding voor het Parlement zal
rechtvaardigen. De toelichting tot de reeds ingedien-
de goedkeuringsontwerpen stemt t.a.v. eelie behoorlijke
mededeelzaamheid, waarop ons volk recht heeft, helaas
niet hoopvol. Y. S.
De beleggingspolitiek van de Nationale
Levensverzekering-Bank;
De steeds toene’aende kapitalen, w’aaover de Ne-
derlandsche levensverzeker i ngmaatschappijen in de
laatste jaren cie beschilcking krijgen, geven paar be-
cirijf feitelijk een tweevoudig karakter, nl. eeuw ver-
zekeringstech n ische en een beleggingspoliteke zijde.
1-loewel de beleggingspolitiek een uitvloèisel is van
het levensverzekeringbedrijf, is zij er niettenlin een
zeer belangrijk onderdeel van geworden. Men ican op
het oogenblik een groote ievensverzekeringmaat-
schappij beschouwen al’s een levensverzekering-, en
beleggingsmaatschappij tezamen. De heleggingspoli-
tiek van een levensverzekeringmaatschappij is in zoo-
verre eenvoudiger dan di.e van een beleggiogsmaat-
schappij, dat de eerstgenoemde vrijwel uitsluitend be-hoeft te beleggen in clie valuta, waarin ook ‘haar ver-
plichtingen luiden en dus zelfs uit de depreciatie va.n
cle eigen valuta geen groote verliezen behoeft te lijden,
terwijl cle beleggingsmaatschappij door middel van een
goede geografische risicoverdeeling ei een verdeeling
in aancieelen en vaste rentedragende fondsen juist
dergelijke verliezen moet trachten te voorkomen.
Toch kan zich voor de Nederlandsche levensver-
zekeringmaatschappijen de noodzakelijicheid voordoen
haar beleggingen niet uitsluitend in vaste rentedra-
gende en in guldens luidende fondsen te laten loopen.
Vele 1 evensverzekeri.ng’ni aatschappijen hebhe,n haar
politielc in dit opzicht in cie laatste jaren gewijzigd
en zijn o.a. tot ‘belegging in aandeelen overgegaan. In welke mate dit heeft plaatsgevonden, blijkt uit
het volgende overzicht, dat ontleend is aan het ver-
slag der Verzekerin’gska.mer over het jaar 1930.
Gem.
0/
Bezit(infl000..)ulto.
1
93
0
aan:
Gem.
%
aandeelen Aantal – ‘
aan-
v.
,,over.
Mijen
Aan’
Overige
Alle
deeli
effecten”
deelen
effecten
activa
activa
Max. 10
0
/
0
24 (v.j.23)
f
4.552 f103.412
f
338.888′
1.3
10-209
1
10( ,, 11) ,, 9.850
68.137 ,,252.354
3.9
20-300f
4 (
4)
7.343
27.587 ,158.038
4.6
bov. 30o
2( ,, 2)
9.363 ,, 14.703 ,, 60.463
15.5
1
40(v.j.40)
f
31.108
1
f
213.839
1f
809.7431
3.8
Het meerendeel der maatschappijen ni. 24 van de
40 of wel 60 pOt. heft, zoo vervolgt het verslag, een aandeelenbezit dat ten hoogste 10 pOt. bedraagt van
het overige effectenbezit. Voor alle maatschappijen
van deze’ groep hijeengenornen, blijkt het gemiddelde
verhouclingspercentage te bedragen 4,4 pOt. De groep
van 1,0-20 pOt, omvat 10 maatschappijen; het aan-
deelenbezit van deze, groep bedraagt gemiddeld 14,4
30
Maart
1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
263
pOt. van liet overige effecten.bezit. De groep van
20-30
pOt. omvat
4
maatschappijen; hier is het ge-
middelde percentage
26,6
pOt.
Belangrijker acht de Verzekeringskamer nog een
vergelijking van het aancleelenbezit met alle activa.
Uit vorenstaande opstelling blijkt, dat de eerste drie groepen een aancieelenhezit hebben, dat gemiddeld
1,3
pOt.,
3,9
pOt. eo
4,6
pOt. van ,,alle activa” be-
draagt. Voor de vierde groep is dit cijfer
15,5
pOt.
Hier en daar heeft de belegging in aancieelen door
ievensverzekeringmijen tot critiek aanleiding ge-
geven in verband met de verliezen, die werden geleden.
Meti verliest hierbij echter uit het oog, dat de resul-
taten van een dergelijke politiek niet
01)
korten ter-
mijn
maar op
langen termlyn
moeten worden beoor-
deeld. Bovendien – en ji.ierop wijst de directie van
dç Nationale Levensverzekering-Bank in haar laatste
jaarverslag – kan de vraag, of het gewenscht is aan-
doelen in cle effectenportefenille op te nemen, niet in
algemeenen zin worden beantwoord; het antivoord zal
voor iedere maatschappij verschillend zijn en afhan-
gen van aard en karakter harer andere beleggingen.
De directie van de Nationale voegt er aan toe, dat
cle motieven tot het nemen van aandeelen niet mogen
zijn een hooger rendement of een kans op winst bij
verkoop, want tegenover die mogelijkheden kan men
daclelijk stellen de kans op lager opbrengst en koers-
verliezer. :D.it is volkomen juist en o.i. behooren
de extra-winsten, die met een dergelijke politiek be-haalci worden, voor het grootste deel aan de reserve ten goede te komen om onverwachte verliezen op te
vangen. De Nationale, die
3.68
pOt. van haar totale
activa, cl.w.z.
.f 4.955.151.19
in aandeelen heeft be-
legd, acht het noodzakelijk wel aandeelen in haar
effectenportefouille op te nemen en baseert dit op de
volgende gronden:
a).
De beleggingen in hypo4heken, leeningen aan openbare lichamen en leeningen . aan polishouclers
stemmen in karakter overeen niet obligatiën. Bij
een eventueele waardedaling van het geld, waarin die
beleggingen loopen, zullen zij daardoor alle op ge-
lijke wijze getroffen worden. Een bezit van aandeelen
zal bij eventueele depreciatie zeer zeker de positie
Icunnen versterken in verband met de uit een depre-
ciatie van de valuta voortvloeiende stijging van de
algemeene onkosten.
b)
Als regel mag worden aangenomen, dat bij ee.n opgaande conjunctuur de koersen van obligaties zich
in dalende lijn bewegen en die van aandeelen een
stijgende lijn vertoonen, terwijl bij een dalende con-
junctuur het omgekeerde wordt waargenomen. Het
verkrijgen van de minste koersschommelingen van de
geheele effectenportefeuilie wordt derhalve gewoon-
lijk bevorderd door belegging in obligaties
en
aan-
deelen. Uitzonderingen blijven natuurlijk steeds mo-
gelijk, zooals
1931
duidelijk heeft geleerd, nu in dat
jaar zoowel obligaties als aandeelen sterk zijn gedaald.
Na een dergelijk heldere motiveering zal men
moeilijk kunnen beweren, dat aandeelen, mits tot be-
paalde grenzen beperkt, niet in de portefeuille van
een leven sverzekeringmaatschappij thuis behooren.
immers, beide genoemde redenen gelden voor alle
maatschappijen zonder uitzondering. Het principe is
•dus voor geen enkele instelling af te keuren; alleen
zal de omvang van. de beleggingen in aandeelen voor
de afzonderlijke
in
aatschappij en moeten verschillen.
Te bedenken valt echter, dat elke levensverzekering-
maatschappij liet overgroote deel van haar beleggingen
zal moeten richten naar de loopende verplichtingen;
hiervoor zijn vaste rentedragende fondsen in de eigen
valuta de veiligste belegging. De belegging in aan-
doelen zal dus steeds een zeer bescheiden rol moeten
spelen, voor zooverre deze niet uit de extra-reserves
geschiedt, want tegen de ‘belegging van deze reserves
in aandeelen zijn o.i. geen principiëele bedenkingen
aan te voeren, al is ook hier voorzichtigheid te be-
trachten.
Het behoeft geen nader betoog, dat niet de veran-
derde opvattingen ook iloogere eischen aan de beleg-
gingspolitiek van de levensverzekeringmaatschappijen
worden gesteld en dit ook met een uitbreiding van
haar organisatie gepaard zal moeten gaan.
V. D. V.
Indexcijfers van groothandeisprijzen.
,,The Economist” schrijft: Als gevolg van ver-
schillende gebeurtenissen, waartoe mogelijk ook de
dood van den Heer Kreuger heeft bijgedragen, zijn de
goudprjzen in cle laatste veertien dagen catastrofaal
gevallen, zoodat ons indexcijf er een daling van
4
pOt.
te zien geeft, die evenredig ‘haar terugslag heeft op
ons indexcijfer in ponden van grondstoffen en in
mindere mate op ons geheele indexcijf.er, ondanks de
geringe
stijging
van liet Pond in dat tijdvak.
De volgende tabel geeft een meer gespecificeerd
overzicht van ons inclexcijfer voor Engelsche groot-
hanclelsprjzn:
Engelsche groothandelsprijzen.
1927 = 100.
1931 1931 1932 1932 1932 1932
18
30
27
24
9
23
• – Sept. Dec. Jan. Febr. Mrt. Mrt.
Granen en Vleesch ….
64.5
69.0 60.7 72.3 74.3 74.4
Andere Voed. en Genotm 62.2 65 7 66.1 68.6 68.1 66.1
Weefstoffen ………..43.7 52.8 52.5 53.7 52.4 52.3
Delfstoffen ………..67.4 76.7 76.2 75.3 73.4 72.8
Diversen ………….65.8
66.2 64.6
66.7
65.2
62.9
Totaal ………….60.4
65.8
65.4
67.06.3
65.3
1913 = 100 ………83.1 00.6 90.0 92.2 91.2 89.9 1924 = 100 ………52.2 56.8 56.5 57.9 57.3 56.4
De ‘daling kwam in hoofdzaak tot uiting in de groep
,,Andere voedings- en genotmiddelên”, welke sterk be-
invloed werd door een daling van de suiker- en boter-
prijzen, en in de groep ,,Diversen”, waarbij de plot-
selingè daling van den rubberprijs een groote rol
speelde. In de afgeloopen maand is ons totaal-index-
cijfer met bijna
3
pOt. gedaald, hetgeen cle gedachte
oppert, dat, indien de daling blijft voortduren, het
gewenscht kan zijn, teneinde een zoo onwelkomen
terugslag te voorkomen, den koers, waarop het Pond
thans wordt vastgehouden, te verlagen.
18 September 1931 = 100.
Data
Tndexcijfers ,,The Economist”
Irving
Fisher
Statistique
Gdn6rale
Kamer v.
Koophandel,
Statistisches
Reichsamt
Totaal index
Grondstoffen
Goud-
in
£
,
in
£
prijzen
Ver. Staten
Frankrijk
Milaan, Italië
Duitschiand
30Sept.
’31
107.8
112.0
94.7
98.7 96.9
98.8
98.9
11 Nov.
’31
110.3
119.3
103.5
99.3
96.0
99.3 98.3
25 Nov.
’31
109.1
114.8
98.0
‘
98.3
94.2
.
98.8 97.6
9 Dec.
’31 110.3
117.3
93.0
97.3
93.3 97.1
96.1
30Dec.
’31
108.9 117.1
94.4
96.1
93.4 96.9
94.6
13 Jan.
’32
109.6 117.7 94.5
94.5 93.8 96.3 92.5
27 Jan.
’32
108.3
115.7
93.8
93.5
93.6
95.8 91.6
10 Febr.
’32
108.6
117.3
88.8 92.2 04.2
98.0
9.5
24 Febr.
’32
110.9
120.9
89.6
•
02.4
95.1
97.2
92.0
9 Mrt.
’32
109.8
116.3 00.3
91.8 96.7 97.2 92.1
22 Mrt.
‘321
108.1
111.9
86.5
.
.
.
. .
.
.
.
.
264
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30
Maart
1932
,Le4envergadering van deVereeiiging ,,Instituut
voor Economische Geschriften”.
1-let Dagelijksch Bestuur van bovengenoemde Ver-
eeniging maakt bekend, dat een tlgemeene vergade-
ring van. de leden der Vereeniging zal gehouden wor-
den op Woensdag 20 April a.s., des avonds om half
negen, in ,,’Pulchri .Stndio” te ‘s-Gravenhago, Lange.
Voorhout 15.
De crisis en de salarissen der ambtenaren.
R e
ct i f i c
a t i e. In ‘het bovengenoemde artikel,
opgenon en in het nummer van de vorige week, is op
biz. 234, 2de kolom, 15de regel van onderen
pci
abuis
het delta-teeken. uitgevallen. Het gedeelte van ciezea
zin behoort als vo].gt te luiden: , …..en daar mede
door de plotselinge quasi. vermeerdering, en
ONTVANGEN BOEKEN.
Bedrijfseconomische ,S’tudiën.
Een verzameling her-
drukken van redeoeri ngeri, referaten en artike-
len van J. G. ‘de Jong t, Dr. J. G. Oh. Volmer,
•Th.Limperg Jr., .l)r.
N.
J. Polak, Dr. M. J. R.
Oobbenhagen en Dr. Ir. J. Gouclriaan Jr. (Haar-
lem 1032; De Erven F. Bohn
NV.
Prijs fl.2.-
ingen.,
f
13.50 .geb.).
Hoewel cle in dezen bundel verzamelde redevoeringen,
referaten en artikelen reeds elders zijn verschenen, is deze
uitgave niet alleen daarom vat groote beteekenis, omdat
verschillende geschriften grootendels zijn uitverkocht, maar
omdat hier een reeks van niet minder dan 28 bedrijfsecono-
mische onderwerpen van de hand val, bovengenoemde hoog-leeraren bijeengebracht zijn.
Ruslo..nd
door Dr. L.
H.
O’rondijs nn Prof. Mr.
Al. W.
F.
Treub. (Haarlem 1031; H. ID. Tjeenk Willink
.& Zn. NV., Prijs fl.50).
Deze uitgave van het Hoofdbestuur der Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel bevat de redevoe-
ringen van Dr. Groudijs en Prof. Treub over Rusland, ge-
houden op de algemeene vergadering te Deventer op 26 Juni
1931.
De crisisin;vloed op het bedrijfsleven.
IJitgave van he
Ministerie van ‘Arbeid, Handel en Nijverheid.
(‘s-Gravenhage z.j.; Algemeene Landsdrukkerij.
Prijs
f1.-).
Resultaten van een onderzoek naar .de bedrijvigheid op
1.
October 1931 in de fabrieks- en scheepsbouwnijverheid,
het mijnwezen, de koopvaardij en ,in het haveubedrijf, in-
gestld niet medewerking van de Abeiclsinspectie, van de
Inspectie van tien Havenarbcid, liet Mijntoezicht en de
Scheepvaartinspectie.
The International position of Hungary a’d the suc-
cessi’on states
door Dr. Kâlm,in Buday. Oe ‘druk.
(Budpest 1031; Lbgrddy Brothers Printing
Oompany).
De schrijver van dit boek, die voor onze lezers gen on-
bekende is, bespreekt de huidige internationale positie van JT.ougarje en de suecessiestaten en oefent critiek uit
01)
de
rapporten van den Volkenboiid over Oostenrijk en Hon-
garije.
Gror&dslctgeis der Accovntancij
door L. 1]. Belle. (Rot-
terdam 1931; Drukkerij J. cle Jong).
in dit proefschrift, verdedigd aan de N.11.H.S., worden
achtereenvolgens behandeld: de functie van den accountant,
het verantwoordelijkheidsbegrip, de administratieve orga-
nisatie en de contrOle.
Preferente en andere rechten van crediteuren in een
faillissen’sent
door Mr. 0.
van
Geest. (Uitgave
van het weekblad ,,Handeisbelaugen”, Amster-
dam).
Brdchure No. 7
1
die een beseh’rijvitig bevat van het Nder-
landseh faillietenreeht ten dienste vanden handel.
Het begrip ,,inkomen”.
Uitgave van de Vereeniging
voor iielastingwetenschap. (Pirmerend 1031; J.
Muusses.)
Rapport van de Commissie vopr de, Inkomstenbelasting.
MAANDÇIJFERS.
GIRO-OMZET BIJ DE INEDERLAINDSOHE BANK.
Dec. 1931.
II
Dec. 1930.
1
Posten
I
Bedrag’ IlPostenj
Bedrag
Rek.liouders 49.770
fl.680.169.000
48.987 ( 2.962.614.000
Door 11.-bank
plaatselijk
35.548 ,,l.336.106.000 36.707 ,, 2.6.13.575.000
Voldoening Rijkabelast.
1.309 ,,
14.586.000 1.522 ,,
11.626.000
OVERZICHT DER OPBRENGSTEN VAN HET’
STAATSBEDRIJF DER P.T.T.
JANUARI 1932.
Werkelijke
1
Meer of minder dan
Omschrijving
opbrengst
–
Jan. 1932
j
Jan. 1931
1
Begrooting
f
3.046.302
–
f
78.532
fZ3l.298
Telegrafie
,,
380.175
–
74.603
–
,,
72.685
Posterijen
…….
,,
1.871.326
+
60.458
–
85.974
Telefonie ………
Postehdque- en
Girodienst
..
.
,,
498.250
–
49.985
+
52.150
Totalen …… 1f
5.796.053
f
142.662
f337.807
RLI’KSPOSTSPAARBAN
K.
JANUARI
. 1
1930
1931
1932
Inlagen…………f 13.429.723f
15.831.717
f 25.250.810
Terugbetalingen . … ,, 11.779.777,, 11.079.885., 11.965.434
Tegoed inleggers
1)
344.278.167 371.259.134 ,,442.683.330
Nom. bedr. der uitst.
staatschuidboekjes’
43.071.450
42.453.450 ,, 44.048.50
Spaarbankboekjes:
Nieuw uitgegeven
16.260
17.337
19.840
Geheel afbetaald .
‘
8.037
7.370
7.198
In omloop
1
)
2.117.920
2.162.792
2.240.006
1)
Op uitimo.
POSTOHEQUE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens)._________________
Januari 1932LJI Januari 1931
Aantal
J
Bedrag Aantal Be.drag
Nieuwe rekeningen
‘
2.189
–
1.953
–
Rekeningen op ult°.
186.677
–
169.145
–
Bijschrijvingen ….
2.936.276
501.640
2.760.871
529.285
1.152.835
116.172
1.119.097
125.532
b.
Overschrijvingen.
a. Stortingen ……..
van and. rek.1)
1.783.298
363.165
1.641.628
381.445
van Ned. Bank.
145
21.953
146
22.308
c.
And, onderwerpen
–
350
–
Afschrijvingen ….
1.896.399
512.034
1.763.867
531.363 70.336
288.791
69.859
b.
Overschrijvingen
.
–
a. Cbeques ………299.450
op andere rek.
2
)
..
1.579.177
363.165
1.459.957
381.445
naar Ned. Bank
981
78.476
1.086
80.003
c.
And;onderwerpen
16.791
57
14.033
56
Tegoed op ult°
–
146.155
–
117.303
Beleggingen
–
97.471
–
87.675
1)
Hierin begrepen
overschrijvingen
uit het buitenland
4.309 met
f
671 Jan. 1932 en 4.886 met
f
753 Jan. 1931.
1)
Idem naar het buitenland 29.101 met
f
2.554 Jan. 1932
en 29.051 met
f
2.908 Jan. 1931.
GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.
1
Jan. 1932
II
Jan. 1931
Giro’s
(eenzijdige ver-
melding)
Girobetalingen aan:
In
millioeneni
1
Aantal
II
In
Imillioeneni
1
Aantal
gemeenteinstellingen
f
16.6
35.301
f
20.1
31.665
,
25.1
165.074
26.5
152.758
particulieren……..
Geldomzet.
,,
4.5
7.930
,,
5.8
8.266
Betalingen
………
,,
8.2
31.907
9.1
34.253
Ontvangsten
………
Part.rekeninghouders
28.1′
4&863
2
31.5′
42.881
2
Gelden voor ljaar vast
hebben gedeponeerd
,,
9.5
4.3602
9.9
4.338
1)
Gemiddeld saldo te goed.
‘)
Einde
der maand.
30 Maart 1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
265
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
BANKDISCI
N
d
(Disc. Wissels.
3
298ept.’31
Bk
Be1.Binn. Elf.
29Sept.’31
4
in R.C.
,
Vrsch.
4
29Sept.’31
Athene
……….
ll20Febr.’32
Batavia ……….
410 Mrt.’SO
Belgrado
……..
720 Juli’31
Berlijn
……….
6
9
3Irt.’32
Boekarest……..
7
3 Mrt.’82
Brussel ……….
3l3 Jan.’32
Budapest ……..
7
19 Jan.’32
Calcutta
……..
6
25Febr.32
Dantzig
……..
5 24Nov.’31
Helsingfors ……
7
12Febr.’32
Kopenhagen
….
5
llMrt. ’32
GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.
1932
26 M t
21126
1
41
1
9
7112
r
Mrt.
Mrt.
Mrt.
1931
23128
Mrt.
1930
24129
Mrt.
1914
20j24
Juli
Amsterdam
Partic.disc.
Ij16
1
1
3
/16
3
/8
2
15111;
1
1
18.
1
(4
118116
2
1
I16_
5
11S
3
1
18_
3
116
Prolong.
1
1
1
2
1
1
I
1
/4
134.2113
211
4
.3/
4
Londen
Daggeld…
I
1
12-2
1
12
I
1
132
1
15
1
1
12-3
112-4
1
1
/23
1
12
2-3
1
514-2
Partic.dlac.
2
1
115
3
116
2111_
5
1
211
4
3
2
1
13
2916
251
32
_1j
4
411
4
.3/
4
Berlijn
Daggeid.
. .
6
1
12-7’12’
6
1
12_7
1
1
2
2
61I
2
.8
612812
3-6
37
1
1
–
Maandgeld
6
1
1_
71
12
1
612-7
1
Iz
6
1
h-1
1
12
612-8
–
–
–
Part, disc.
5
7
18-6 115718_6
2
5Is-6
57Js-611s
451
4
471
2
1
(-
1
/2
Waren-
wechsel.
61I4
1
6114
2
6
1
14
6-8
511
4
511
4
–
Wew York
Daggeld
2
1
15-
3
/4
1
21-3 2
‘Is
211
3
3(
4
1112.211
3
1
13-4
1
14
1
2
142
1
1
2
Partic.disc.
211
3
1
2
1
/2_
5
18
2
211
3
31
4
2
5
j5-/4
1
3
14
2
5
18-3
1)
24 Mrt.
2)
21-24 Mrt.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND
Do
to
New
Londen
Berl
(I
n
Parijs
Brussel
.9atavic
York’)
‘.)
‘2
)
•)
5)
22 Mrt. 1932
2.485,
6
9.06
59.02k
9.76
34.65
99s/ 23
1932
2.487/16
8.05
59.15
9.75k
34.65
993,
24
1932
2.48
9
/
10
9.17
59.071
9.75
34.621
91i
25
»
1932
–
–
–
–
–
–
26
1932
–
–
– –
–
–
28
1932
–
–
–
–
Laagsted.w.l)
2.4835
9.03
58.97 9.74 34.60
1
99
Hoogste d.wl)
2.4865
9.17
59.16
9.76
34.65
99
8
/
8
21 Mrt.
1932
2.483/
s
9.09%
59.05 9.76 34.65
99
14
,,
1932
2.48 8.98%
59._
9.77
34.70
99
‘i
Muntpariteit
2.4878
12.1071
59.263
9.747
3 4.5 92
100
v
CIa
Z8lt
_
d
ser
650
Wee,,en
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
–
)
1)
rest
1)
)
‘)
22 Mrt. 1932
47.95
35.35
7.33
1.49
12.86
18.721
73
1932
47.95
35.25
7.35
1.49
12.87
18.721
24
1932
47.97%
35.25
7.34
1.49
12.871 18.771
25
1932
–
–
–
–
–
–
26
1932
–
–
– –
–
–
28
1932
–
–
-.
–
Laagsted.w.l)
47.88 35.25
7.30
1.45
12.80 18.60
Hoogsted.wi)
47.99 35.25 7.371
1.52
12.90
19.-
21 Mrt. 1932
47.92%
35.35
7.33
1.49
12.86
18.771
14
,,
1932
48.05 35.25
7.35 1.471
12.85
19.-
Muntpariteit
48.12%
35.007
7.371
1.488
13.094 48.52
Stock-
Kopen-
Oslo’)
!:
1
_
Buenos-
Mon-
,’rnlrn ‘)
hagen’)
forf
Aires’)
(real’)
22 Mrt. 1932
49.25
50.-
48.50 4.20
65
2.22
23
1932
49.-
49.75
48.50
4.17
65
24
1932
49.60
50.10
49.-
4.20
65
2.24
25
1932
–
–
–
–
–
–
26
1932
–
–
–
–
–
–
28
1932
–
–
—
–
–
Laagsted.w.
1
)
48.50
49.60 47.90
4.15
–
2.20
Hoogste d.w’)
49.60
50.60
49.-
4.30
65
2.27
21 Mrt. 1932
49.75 50.25
48.75
4.17
–
2.22h
14
,,
1932
49.50
49.50
48.75
4.15
–
2.25
Muutpariteit
66.871
66.671 66.671
8.266
95%’
2.4878
‘)Noteering te Amsterdam.
S’)
Not, te Rotterdam.
1)
Part, opgave.
in het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
v’sor van een aantal is let wekelijks opgenomen wisselkoersen
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
D a a
Londen
($
per)
1
Parijs
(3 p. IOOfr.)
Berlijn
(3 p. 100 Mk.3
Amsterdam
(3 p. lOO gid.)
22 Mrt.
1932
3,6315,
3,92%
23,79
40
2
24
23
1932
3,64%
3,925/
15
23,80
40,25%
24
1932
3,70%
3,928/
16
23,80
40,25%
25
1932
–
–
–
–
26
1932
3,76k
3,931,
23,80
40,38
28
1932 3,82%
23,82%
40,44
30
Mrt.
1931
4,857/
s
3,91
5
/1
23,82%
40,09%
Muntpariteit..
4,86
3,902/
8
23.81%
403/
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
Noteerings- I eenheden
I2Mrt.
1932
1
19
Mrt.
1
1932
21j26
Maart
’32
I
LaagstelHoogstel
126
Mrt.
1932
Alexandrië..
Piast.
p.0
97%
97%
7’/8
9731
Athene
…..
,
Dr.
p.
290
2873,j
275
300
290
Bangkok….
Sh.p.tical
2/6
216
2/5
2/6 2/5
Budapest
…
Pen.
p. £
20%
20%
20
21
20%
Buenos Aires
d.
p.$
39
3811
8
37%
38
1
/
8
37%
Calcutta
.. ..
Sh.
p.
rup.
116
5
116
6
/
32
1/61/
8
1
/
68
/16
116
2
/
82
Constautin..
Piast.
p. £
740
745
750
750
750
Hongkong
..
Sh.
p. $
1/41/
16
1/41/
1/3’/2
1/45/
a
–
Sh.
p.
yen
1/815/
j
1/9%
119
1/9% 1/9%
Lissabon…..
Escu.
p. £
109%
309%
109%
1103
109%
Mexico
….
$
per
£
11.25
10.50
10.25
10.75
10.50
Montevideo
.
d. per•C
30
30%
29
32
30
Montreal
…
$
per
£
4.05
4.07 4.06
4.20 4.18
Kobe
…….
Riod. Janeiro
d. per Mii.
1/16
4
“/
4’I1
Shanghai
…
Sh
p.
tael
1/9
25
/
82
1/9%
1/87f
1130%
–
Singapore
..
id.
p. $
2/3
27
/
22
2/3
21
/
82
.2/39/
4
213
1
I/
–
Valparaiso
‘).
$
per
£
30.20
30.50
31
31
31
Warschau
..
Zi. p. £
32%
31
32
34
33%
1) 90 dg.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS )
Londen’)
N.Yorkl)
Londen
22 Mrt. 1932..
17%
29
22 Mrt. 1932….
113/1
23
1932..
182/
29s, 23
1932..
. .
31312
24
1932..
17
15
/16
29%
24
,,
1932….
112/2
25
1932..
–
–
25
1932….
–
26
1932..
-.
291j
26
1932….
–
28
1932..
–
291/
8
28
–
1932….
–
30 Mrt.
1931..
l38/
16
28%
30 Mrt.
1931….
84/10%
27 Juli
1914..
2485/,,
59
27 Juli
1914….
84/11
)
in pence p.oz.stand.
2)
Foreignsilver in
$c. p.oz.
fine.S)insh.p.oz.fine
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
lS Mrt. 1932
1
23 Mrt. 1932
Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
derlandache
Bank ………………
.
1
80.949.972,54
/
88.182.325,04
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
,,
1.291.041,95
,,
1.083.456,18
Voorschotten aan Ned.-lndig ………
l70.775.3l5,46
172.867.451,55
Id. aan
Suriname …………………
14.326.258,03
,,
14.321.892,17
Id. aan
Curaçao ………………….
,
8.013.330,06
Kasvord. weg. credletverst.a(h.buiteni.
,
11
..1.569.763,64
..
,,
111.162.170,25
Daggeldieeningen tegen onderpand
der
..8.013.499,06
…
Saldo
postrek.v. Rijkscomptabelen Id. op andere Staatsbedrijven
1)
…….
,,
24.005.483,19
•
22.870.591,01
16.216.579,13
K
m
asgeldleeningen aan geeenten
..16.222.889,39
74.054.718,85
,,
72.928.468,85
Ver
li c h t 1 neen.
Schatkistbiljetten in omloop
…. . ….
1177.962.000,-
/
177.962.000,-
Schatkistpromessen in omloop …….
341.1
10.000,-
.
,341.I
10.000,-
Waarvan rechtstreeks bij De Neder-
..
landsche Bank geplaatst
………….
–
–
Zilverbons in omloop ……………
,,
1.907.406,50
,,
1.898.420,-
Schuld
op
uIt. Februari 1932 aan de
.
gem. verstrekt
wegens voor haar
.
door de Rijksadm. geheven gem. ink.
belast, en
opc. op
de
Rijksink. bel.
,,
1.693.249,31
,
11.693.249,31
Schuld
op
uit. Februari 1932 aan de
gem. verstrekt weg. aan haar uit te
keerenhootds.derpers.bel.. aand. in
de hoofda. der grondbel. endergem.
fondsbel., alsmede
ope. op
die belas- tingen en
op
de vermogensbelasting
2.800.635,73
,,
2.800.635,73
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioent.’)
,,
47.195.976,96
47.675.431,90
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.’)..
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
……
85.673.334,83
,,
496.279,82
•
90.752.689,70
,,
496.279,82
Id. aan diverse instellingen’)
………
,,
18.353.794,03
18.316.169,03
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks
Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
tO Met
I0’49
I
9
Met
IO
Vorderingen:
/
57.182.000,-
–
w.o.
muntbiljetten
…………….
,,
685,000,-
–
Betaalmiddelen in ‘s Lands Ka
……
–
.
–
Saldo bij de Javaache Bank
……………….
Verplichtingen:
Voorschot
‘s
Rijks kas e. a. Rijksinsteil
171.749.000,-
fl73.466.000,-
13.835.000,-
21.075.000,-
,,
20.075.000,-
Schatkistpromeasen
……………
…..12.785.000,-
,,
3.399.000,-
,,
3.391.000,-
Schatkisibiljetten
…………………
Muntbiljetten in Omloop
…………..
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
,,
6.639.000,-
,,
6.639.000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
,,
904.000,- 872.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
,,
13.805.000,-
,
15.361.000,-
)NTO’S. Lissabon
….
7 8Aug.’31
Londen …… 317
Mrt.’32
Madrid …… 6j
8Juh’31
N.-YorkF.R.B.3
25Febr.’32
Oslo ……..5
3 Mrt.’32
Parijs ……. 2j
9Oct.’31
Praag ……6
28 Dec.’31
Pretoria .. ..6
182′? ov.’31
Rome……..6
20 Mrt.’32
Stockholm .. 5 3
Mrt.’32
Tokio …. 5.84
12 Mrt.’32
Weenen……7 17
Mrt.’32
Warschau….
7j 3 Oct. ’30
Zwits.Nat.Bk.2
22Jan.’32
266
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30
Maart
1932
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 29 Maart 1932
Activa.
Binnenl.Wis-(fffdbk.
f
48.838.888,60
.
sels, Prom., Bijbnk.
,,
2.791.973,07
enz.indisc.Ag.sch. ,, 10.480.668,52
f
62.111.530,19
Papier o. h. Buiten!. ïiiisconto ……
Idem eigen portef..
f
84.409.787,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nognietafgel.
,,
–
84.409.77,-
BeleeningenHfdbk.
f
38.296.428,34
Bijbnk. ,
6.40.959,36
in r:k.-:rt. Ag.sch.
52.532.565,20
1
–
op
r
97.234.952,90
Op Effecten ……
96.242.771,87
Op Goederen en Spec.
,,
992.181,03
9723495290
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,
–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
97.690.345,-
Muntmat., Goud .. ,, 781.709.458,60
f
879.399.803,60
Munt, Zilver, enz..
24.669.485,40
Muntmat., Zilver..
,,
–
904.069.289,-
1
)
Belegging
1/
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds ……………………
,,
27.014.096,-
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,_
Diverse rekeningen ……………… ..
42.009.621,35
Passiva.
f
1
.
221
.
849
.
276,44
Kapitaal ……………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………,,
7.563.205,59
Bijzondere reserve ………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds …………………..,,
7.529.072,84
Bankbiljetten in omloop ………….. ,,
983.320.640,-
Bankassignatiën in omloop ……….,,
78.803,32
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f
71.188.861,86
saldo’s: ‘1,, Anderen
114.532.545,89 ,,
185.721.407,75
Diverse rekningen ……………… ..
9.636.146,94
f
1.221.849.276,44
Beschikbaar metaalsaldo …………..
f
436.347.187,50
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,, 1.090.867.965,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
102.493.046,09.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
1
Andere
Data
Circulatie opeischb.
Metaal-
k
Munt
Muntmat.
schulden
saldo
1)
perc.
28 Mrt. ’32
97.690
781.709
983.321
185.800 436.347
77 21
’32
97.690
778.463 966.922
192.766
437.426
78
14
’32
97.690
777.971
975.677
181.179
437.872
78
7
’32
97.690 783.642
988.123
174.418
441.248
78
29 Febr.’32
97.690 781.591
1007.832
164.120
436.247
77
22
,,
’32
97.691
770.037
972.535
183.669
431.504
77
30 Mrt. ’31
84.4891
361.495
841.1981
17.427
136.401
56
25 Juli
‘14165.7031
96.410
310.4371
6.198 43.521
54
Totaal
Schaticist-
B 1 ee-
•
e
Papier
Diverse
Data
bedrag
disconto’s
62.112
promessen
rechtstreeks
ningen
op het
buiten!.
reke-
ningen
2)
28 Mrt. 1932
–
97.235
84.410
42.010
21
1932
63.113
–
94.642 84.349
36.778
14
1932
63.552
–
93.941
84.309 34.783
7
1932
64.522
–
92.836 84.309 34.812
29 Febr. 1932
69.146
–
99.134
84.309
34.499
22
,,
1932
69.054
–
94.759
84.309
34.113
30 Mrt. 1931
45.329
–
97.193
217.885
38.906
25 Juli
19141
67.947
–
61.686 20.188
509
‘) beaert Gen Danksiaat van
4
Jan.
2
weaer op ae oasis
van
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal Circu
.
–
latie
Andere
1
opeischb.
schulden
1
1
Disconi.
Div. reke-
ningen’)
27 Feb.
1932..
896
1.249
579
961
Gio
20
1932..
896
1.090
751
953 694
13
,,
1932.
.
895
1.151
770 961 676
6
,,
1932..
894
1.228
677 967
.
682
28 Feb.
1931..
830
1.438
571
857
526
5 Juli
1914..
645
1.100 560
735
396
1)
Sluitp. Ger activa.
•
,
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De saniengetrok.
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen
Data
Goud
Zilver
15200
Circulafie
opelschb.
schulden
metaal-
saldo
26 Mrt.1932
224.800
32.000
47.480
19
1932
153.600
227.200
32.700 49.640
12
1932
154.900
231.100
33.700 48.980
27 Feb.1932
112.436
46.156
225.395
34.472
54.645
20
1932 112.521
45.139
227.324
31.544 54.113
13
.
1932
112.485
45.945
231.376
26.335
53.345
6
1932
112.501
44:961
229.779
28.007 56.348
28 Mrt.1931
118.684
47.429
238.651
56.816
47.906
29 Mrt.1930
139.153
29.976 270.248
38.913
45.464
1
25 Juli1914
22.057
31.907 110.172 12.634
4.842
Data
Dis-
onto’s
1
t
N.-Ind.
I
Belee-
ningen
I
Diverse
1
reke-
Percen-
lage
26Mrt.1932
•1’800
s**
58
19
,,
1932
106.400
*5*
59
12
1932
109.400
***
58
27 Feb.1932
21.884
61
8.945
26.998i6.915
20
1932
9.028 27.101
1
49.065
21.002
61
13
,,
1932
9.075
28.080
48.385
20.914
61
6
,,
1932
9.094
9.807
1
48.279
35.941
62
28 Mrt.1931
8.942 29.191
37.297
32.933
57
29 Mrt.1930
8.780
31.004
1
53.621
33.096
55.
25Juli1914
7.259
6.395
75.541
2.228
44
1
1 Sluitpost
activa.
BANK VAN ENGELAND.
Voornauniste posten in duizenden ponden sterli lig
Data
Metaal
Bankbilf.
in
circulatle
BankbUj.
in Banking
Depart,n.
Other Securifies
Disc.and
s
ecur,e
Advunces
16 Mrt. 1932
121.461
353.714
42.091
11.380
38.797
9
1932
121.455
354.475
41.327
11.545
44.930
2
1932
121.453
351.788
44.015
11.357
35.948
24 Feb. 1932
121.348
346.404
49.308
11.493
37.321
17
1932
121.318
344.883
50.884
11.945
39.124
10
,,
1932
121.294 346.519 49.246
13.008
36.910
18 Mrt. 1931
142.827
347.287
54.670
8.021
29.346
22 Juli
1914
40.164
29.317 33.633
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
I
Other Deposits
1
1
Other
1
Bankers IAccounlsl
1
Reservel
1
Dek-
kings-
perc.
1)
16 Mrt.’32
40.296
9.477
73.054 32.433
42.747
378/
9
’32
54.371
7.836
93.565
33.182 41.980
31
8
1
38
2
’32
47.236
7.023
80.483
33.476 44.867
3629′
182
24 Feb. ’32
33676
14.125
67924
32.198
49.943
43
21
I
17
,,
’32
33.496
15.359
70.456 31.989
51.435
43191
10
,,
’32
34.626
16.435
66.998
32.727
49.775
4218
/,
18 Mrt.’31
23.905
10.500
59.796
33.228 55.540
5319e
f81
22 Juli
’14
11.005 13.736
42.185
29.297
52
1) Verhouding tusschen Reserve en Oeposils.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen fraucs
1
Te goed
Wis-
1
Renteloos
Data
(Joud
Zliverl
in he
sels
ITaarv-
1
,B
elee-
phet
1
ngen
Ia.
voorschot
buitenl.
buiten!. d. Staal
18 Mrt.’3276.509
1.033
1
3.923
13.134
8.8051
2.771
3.200
11
’32
76.157
1.010
4.150
13.438
8.9341
2.779
3.200
4
’32
75.738
1.011
4.833 13.402
8.9031
2.803
–
3.200
26Feb.’32
75.059
1.004
6.288
14.404
8.8591
2.707
3.200
20 Mrt.’31
56.103
726
6.912
25.447
19.3641
2.882
3.200
23Juli’14
4.104
640
–
1.541
8
769
–
Bonsv.d)
1
Diver-
1Rekg.Courant
–
Data
zelfsi.
sen
1)
Ctrculatie
1
1
Staat
Zei/st.
1
Parli-
amort. k.
.
1
Iamort.k.Iculteren
18 Mrt.32
6.881
2.126
81.929
435
3.388
23.837
11
’32
6.881
2.030
82.581
214
3.439
23.534
4
,,
’32
6.882
2.190 83.453
468
3.442
29.654
26Feb.’32
6.882 2.040
83.189
176
3.461
24.899
20 Mrt.’31
5.082
2.286 77.370
2.677
9.180
11.884
23
Juli’14
–
–
5.912
401
–
943
‘)’Sluitpoat sctiva.
–
30 Maart 1932
ECONOMISCH-STATISI’I’SCHE BERICHTEN
267
DLJITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
–
Data
Goud
[
~
bij bui-
als goud-
wissels
Belee..
ten!. circ.
dekking
en
fin gen
banken
1)
geldende
cheques
23 Mrt. 1932
877,1
76,6
142,2
3.198,6
134,9
14
1932
876,9
77,6
141,7
3.264,3 200,2
7
1932
880,0
64,6 156,4
3.268,3 218,4
29 Feb. 1932
928,5 69,0 148,8
3.323,7 303,0
23
,,
1932
929,6 79,6 145,9 3.144,1
158,6
23 Mrt. 1931
2.286,1
207,6.
222,6
1.465,4
86,7
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9 50,2
D a a
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
tea
Activa
2
)
laffe
Crt.
Passiva
23Mrt. 1932
361,8
824,5
4.005,9
491,5
–
711,4
14
1932
161,8
855,0
4.113,2
344,5 776,5
7
,,
1932
161,8
878,5
4.178,9
318,9
750,4
29
Feb.
1932
161,8
977,0 4,268,3
422,7
831,1
23
,,
1932
161,8
837,7
4.003,2
331,8
804,0
23 Mrt. 1931
102,3
555,7
3.765,7
342,8
340,7
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
t)
Onbelast. I )
Wo.
Rentenbankachelne 23, 14, 7 Mrt. 29, 23 Febr. ’32
en 23 Mrt. ’31 resp. 23; 19;117; 8;23; 52
miii.
NATIONALE BANK VAN BELdE.
Voornaamste posten in millioenen
Belgas.
Data
Goud
.1
0.
Rekg.Crt.
ii-.-
n a.-.:
1932
,,
3
‘•-.
‘
D
.’e
L
23 Mrt.
2512
–
–
966
62
288
3.601
179
116
17
2511
–
–
971
93
288 3.616 219
96
10
,,
2509
–
891
84
288
3.721
7
110
3
9522
–
–
913
94
288 3.747
42
93
25
Feb.
2527
– –
945
79
288
3.715
30 159
26
Mrt.’
1439
914
–
755
31
292
3.164
41
241
1
)1931.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste
1)osten
in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel
Totaal
–
Dekking
In her-
disc.
V.
d.
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
inember
markt
banks
gekocht
16 Mrt.’32
2.996,7
2.237,5
209,3 660,8
105,7
9
’32
2959,4
2.146,2 207,9
748,0
137,6
2
,,
’32
2.939,0
2.110,9 206,4
828,4
115,6
24 Fëb,’32
2.937,5 2.092,8.
202,2
835,2
133,4
17
’32
2.943,6 2.110,4
202,0 845,8
146,4
10
’32
2.967,2
2.128,9
196,3
819,4
169,4
18 Mrt.’311
3.115,9 1.743,4
178,3 161,9
122,8
Data
Belegd
in
u. s.
FR.
Notes
Totaal
1
Gestort
Goud-
1
Dek-
Algem.
1
Dek-
Gov.Sec.
un curcu-
latie
11”
Kapitaal
–
kings-
perc.’)
1
kings-
t
perc.
2)
___________
18 Mrt.’32
842,2
2.601,3
1.977,8 156,3
65,4
70,0
9
’32
785,1
2.617,4
1.989,2
156,4 64,2
68,8
2
’32
760,0
2.638,5
1.977,1
156,7
‘
63,6
68,1
24 Feb.’32
740,6
2.642,8
1.973,5
157,9
63,6
68,0
17
’32
741,3
2.656,9
2.013,1
157,9
63,0 87,4
10
,
’32
741,4
2.662,0
2.021,1
158,4
63,3
67,6
18 Mrt.’31
617,7
1.441,8
2.465,3
169,0
79,7
84,3
t)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeiechbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntnsater,aal
en
wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
Aantal
banken
Dis-
conto’s
en
beleen.
rv
Beleg-
R
b
ese
ij de
e
gingen
F’ R. banks
1
1
Totaal
1
depo-
sito’s
Waarvan
time
deposits
9 Mrt.’32
397
12.436
6.869 1.448 16.837
5.714
2
,,
’32
474
12.588
6.935
1.431
16.928
5.700
24Feb.’32
478
12.609
6.997
1.416
16.981
5.885
17
,,
’32
493 12.691
7.040
1.431
17.116
5.700
10
’32
472
12.716 7.069 1.442
17.204
5.724
11 Mrt.’31
33
15.377
7.200
1.847
20.972
7.247
Aan het eind van ieder kwartaal wordt
een
overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
2
9 Maart 1932.
.De .Amc’rikaaiusehe
autoriteiten aait
liet ])eparteneut van
.Lanclbouv en ‘aii dell’ Farm Il3oard hebben blijkbaar niet
.
beseft,
welke de gevolgen ‘zouden zijn van liet bekancl maken
der plannen, Om te trachten het zich in haisden vait (let!
Faiuii i3oarcl beviiideude tarwe-overschot in Europa te ‘er-
.
koopeiu. Toen de Illarkt
Oj)
deze ufle(leclecling heftig reageer.
.
cle
cii
cle prijzen sterk daalden, heeft iien getracht de tuit-werking te verzachten door dc als geruststellend bedoelde
medecleeling, dat de tarwe verkocht zou w’orden in streken,
‘elke anders geen Amerikaaitsche tarwe koGpen en dat er
geen kwestie valt
zou zija tarwe
in Europa te dumpen. De
uiiarkt heeft zich hierop Nvel eenigszins hersteld en de koei.
sen
iii
Chicago zijn weder opgeloopen, doch koopers hebben
,
gedurende de geheele week een afwachtende houding aan-
genomen. Ook de riaderendefeestdagsu hebben er wel toe
nieegeverkt,
dat
cle oiiclerueniingslust
in ii.ivoerencle landen
beperkt was, doelt i’a
IE meer invloed is’as
het feit, dat de
handel wetler eens herinnerd werd aan de groote voorraden
Amerikaansche tarwe, welke nog steeds onverkocht zijn en
een cirukkend dreigement blijven vormen, zoodra cle stem-
ming zich zou verbeteren
cii
de koersen zouden oploopen.
.
De verschepiugen van buiteulandsche tarwe
isaar
Europa
zijn groot, doch vi»den geregeld haaT weg in dc consumptie.
Wanneer aan het bestaande aanbod nog belangrijke hoe-
veelheden van den Fansi Boarci worden toegevoegd, kan
het niet anders, of dat aanbod moet cle prijzen drukken
en nadeel brengen aan hen, die tarwe bezitten, waaronder
ook houders van tai’we in Noord-Amerika zijn. De mogelijk-
heid schijnt nu vcer te :bestaaii, ctat Amerikaansche autori-
teiten er van af zullen zien in dit stadium in liet groot
tarwe te gaan verkoopen. Ook wordt beweerd, dat zij alleen
over het verkoopen harer tarwe hebben gesproken, om
de boeren ertoe te brangen dcii uitzaai van zomertarwe te beperken. Voor de boeren zullen
echter de weersomstan-
digheden van meer belang zijn. Juist dezer dagen werden
berichten gepubliceerd, waaruit zon blijken, dat de boeren
van plan zijn den uitzaai van zomertarwe aanmerkelijk
ILit
te breiden, alsook dien van gerst en in mindere mate
dien van mais en haver. Aan de termijnmarkt te Chicago
was de stemnung over het algemeen weinig vast. De i’er
laging, welke in het begin der week plaats vond, werd 01?
sommige dagen wel door een verhoogii.ig gevolgd, doch niet geheel ingehaald. Het slot voor cten Mei-termijn was
>’
dol-
larceiit per 60 lbs. lager dan
01)
21 Iliaart. Te Winuipeg
ivaren de
flnetuaties geringer.. lIet
slot was
%
dollarcent
lager. Aan cle termijnmarkten
ii
Argentinië ondergingen
de prijzen
iii
liet begin der week een vrij aanzienlijke ‘er-
laging, welke
later, nadat de
markten gecl urende eenige
dagen gesloten wareif geweest, weder gedeeltelijk werd in-
gehaald. Het slot was te Buenos Aires 17 centavos en te
Bosario 20 centavos per 100 KC. lager dan op 21 Maart.
Over den sta uci van wintertarwe valt weinig nieuw’s te
zeggen. Uit ?il.icldmn-Europa blijven klachten komen over
vorstschade.
iii
Rusland schijnt voldoende siteeuwbeclek-
king aanwezi te zijn geweest. ldij den nitzaai van zomer-tarive bestaat echter groote achterstand. Iii de Ver. Staten
schat
nieR
de schade door vorst
01)
niet meer dait normaal. De ro gg e.ivarkt werd in hoofdzaak beheerscht door de
aankoopen voor rekening van cle Duitsche regeerilig, waar-
door cle prijzen voor Platarogge geregeld matig stegen. Ge-
durende cle laatste dagen ging er op de roggernarkt niet
veel om en bleven cle prijzen onveranderd. Ook voor Arne-
rikaani sche rogge bestaat belaugstell i tig voor Dni itsche reke-
hing. Dc terniijninarkten in cle Ver. Staten en in Canada
hebben cle stemnnng aati de tarw’emarkt ho9fdzakelijk ge-
volgct, doch van sterk verlaagde prijzen is geen sprake ge-
is’eest. Het slot te Chicago voor rogge was Y, dollarcent
per 56 lbs. hooger, te Winnipeg 1 clollareeuut hooger dan
op 21 Maart.
In het begin (er week werd
nog
‘O101)
Plata-fli a
ï s
tuit
aangekomen boeten aangeboden, w’aardoor de stemming ge-
drukt was en verschillende partijen tot lagere prijzen iver-
dcii opgeruimd. Ook bestond flink aanbod vcu Russische
mais, it’elke in dc termijnmarkt was aangediend en gedeel-
telijk w’eder aan cle markt kwam. In cle tweede helft der
week, toen de aangekomen voorraden grooteudeels geruimd
ware]!, is een verbetering ingetreclen en konden de prijzen
verschillende guldens per last verbete.
en. Toen ook tegen
het einde der week nieuwe aanvoeren .binnenkwamen,hand-
haafden
de p1ijzen
zich
op bijna
het hoogste peil der
week.
int h ‘il
et binneand bestaat voldoende vraag om het niet
overdadige aanbod
01)
te nemen, terwijl het vooruitzicht
op geringe toevoeren in de naaste toekomst en de kleine
A rgentijuisehe
vtirschepi ngdn
der laatste
weken de markt
268
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
30
Maart
1932
AANVOEREN in tons van 100 KG
Artikelen
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
20126
Maart
Sedert
Overeenk.
20126
Maart
Sedert
Overeenk.
1932
1931
1932
t
Jan.
1932
tijdvak
1931
1932
1Jan. 1932
tijdvak
W3 1
21.059
258.448
236.028
–
800
9.415
259.248 245.433
8.359 86.501
87.668
–
640
105
87.141
87.773
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
246
5.588 5.098
-.
–
145
5.588
5.243
Boekweit ………………
Maïs ……………….
13. 924
352.591
272.287
3.493
89.177 68.519
441.768
340.800
Gerst
………………
4.976
97.029
165.813
–
5.485 14.217
102.514
180.030
Haver
…………….
10.043
59.050 85.300
–
1.292
203
60.342
85.503
12.613
62.922
37.623 9.832 87.722
143.771
150.644 181.394
1.499
25.195
18.391
-.
50
107
25.245
18.498
Lijnzaad
…………..
Lijnkoek
………….
..
6.672 25.371
256
2.869
11.146 9.541
36.517
Tarwemeel
…………
467
Andere meelsoorten
.
1.565 13.043
14.104
420
4.088 3.930
17.131
18.034
steunen. Verschepingen van den n ieuwen Argentijn schen
oogst zijn nog klein. Wel wordt nieuwe maïs in pas ge-
stoomde en spoedig te vertrekken booten aangeboden, doch
de hoeveelheden zijn nog beperkt. Voor de eerste posities
wordt een premie betaald boven oude rnaïs. In het begin
van April uitgaande booten zijti gocclkooper te koop. Nieu-
we maïs op aflading is in het midden der week, vooral
door de speculatie, tot lage prijzen verkocht, waarop later
weder eenige verbetering is gevolgd. i:iet het binnenhalen
van den uieuwen oogst in Argentinië is men ijverig bezig.
De berichten over cle opbrengst loopen sterk uiteen en het
is zeer moeilijk zich een denkbeeld te vormen vali den
omvang, liet schijnt echter wel zeker te zijn, dat er geen
sprake zal zijn van een zou groote opbren
g
st als die van
het vorige jaar. Van dti Donau blijft het aanbod zeer be-
perkt tot weinig aantrekkelijke prijzen liet slot voor mais
te Buenos Aires was 16 centavos lager, te :Rosario 10 eet,-
tavos per 100 KG. lager dan op 21 Maart.
Het aanbod van ge r s t blijft beperkt. De voorraden
Russischegerst ruimen
01)
en aanbiedingen van Platagerst
zijn niet van grooten omvang. Geregeld zijn in deze laatste
soort zaken gedaan tot geregeld stijgende prijzen. Ook in
Canacleesche gerst komen zaken tot stan:l. Daar zij echter
hoofdzakelijk op latere aflading wordt aangeboden zijn
koopers wegens den hoogen prijs voorzichtig. Ook voor deze
gerstsoort zijn de prijzen in dcii
1001)
der week gestegen,
nadat eerst ccii verlaging had plaats gevonden. liet slot
aan cle termijnmarkt te Winnipeg was
Y
2
dollarcent hooger
vergeleken bij 21. Maart.
Het aanbod van h a v e r bestaat uit stoomende i’lata-
en Canadeesche soorten, waarin beparkte zaken tot stand
komen. De prijzen voor .Platahaver zijn vrijwel stationnair
gebleven. Die voor Caiiadeesehe soorten zijn eerst verhoogd,
doch later weder teruggeloopen. Aan de terinijnniarkt te
Winnipcg was het slot voor haver dollarcent hooger.
SUIKER.
Dc’ korte week voor de feestdagen is voor suiker ccii igs.
zins bewogen geweest. liet bericht, dat mcii in Parijs tot
overeensteiiiming gekomen was en dat aan Citba het vooi
–
stel ge.!aan was. om
niet ateci- dan 2.500.000 tons te pro:ln-
c-eeren, heeft in sotrilnige kringen meer optimisme veroor-
zaakt, terwijl aaii dan anderen kant velen er uiterst scep-
tisch tegenover stonden.
Thans wordt ii it Parijs gemeld, dat aldaar een telegram
uit Cnba is ontvangen, waarin het Cubaansche Suiker In-
titunt nicedeelt, dat nien besloten heeft den oogst tot
2.700.000 te beperken. De President der Republiek zal het
dienovereenkomstige decreet uitvaardigen.
in
A
in e r i k a was de markt bij het begin der week met
het oog
01)
de gebeurtenissen vast. Zoogoeci als dagelijks
gingen flinke partijen ruwsuiker oni tot ca 0.75 dc. c. & fr.
voor Cubasuiker.
Na een vaste opening brokkelden
01)
de
N
e v-Yo r
s clie termijnmarkt de tioteeringen voor latere termijnen
STATiSTISCH OVERZICH1
GRANEN EN ZADEN
ZUIVEL EN EIEREN
MINERALEN
TARWE
ORST
KAAS
STEENKOLEN
PETRÛLEUM
79
K.G. La
R000E
Zuid-Russische
MAIS
La Plata
Z..Russische
LIJNZAAD
La Plata
BOTER
per K.G.
Edamn,er
EIEREN
0cm. not.
Westfaalschej
Hollandsche
Mid. (ontin.
Plataloco
Rotterdaml
(74
K.G.) loco
loco
(6415
K.0.)
locoRotter-
loco
Leeuwar-
Alkmaa r
Fabrieks-
Eierniijn
bunkerkolen,
Crude
33
t(m
33.90
Amsterdam
Rotterdam
R’damlA’dam
dam per
R’dam/A’dam
der Comm.
kaas Roerinond
ongezeefdf.o.b.
Bé s. g.
per 100
K.G.
per 100 K.G.
per
2000
K.O.
2000
K.G.
per
1960
K.O.
Noteering
kI. mjmerk
100 st.
R’dam/A’dam
per
2)
perI000K.0.
1
f1
01
0
f1.
°Io
8.
°/o
R.
01
f1.
°Io
f1.
0
10
f1.
01
f1.
OJ
f1
010
$
i
/o
1925
17.20
100,0 13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
2,31
100,0
56,-
100,0
9,18
100,0
10,80 100,0
1.68
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75.3
196,75
83.4
360,50 77,9
1,98
85,7 43.15
77,1
8,15
88,8
17,90 165,7
1.89
112,5
1927
14,75
85,8
12,476
95,4
176,00
76,0
237,00
1 004
362,50 78.4
2,03 87,9
4330
77,3
7,96
863
11,25
104,2
1.30
77,4
1928
13,475
78,3
13,15
100,6
226,00
97,7
228,50
96,8
363,00 78,5
2,11
91,3
48,05
85,8
7,99
87,0
10,10
93,5
1.20
71,4
1929
12,25
71,2
10,870
83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25 90,6
2,05 88,7 45,40
81,1 8,11
88,3
11,40 105,6
1.23
73,2
1930
9,67
0
56,3
6,22
0
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356.00
77,0
1,66
71,9
38,45
68,7
6,72
73,2
11,35
105,1
1.12
66,7
1931
5,55
32,3
4,55 34,8
84.50
36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
1,34
53,0 31,30 55,9
5,35
53,3
10,05
93,1
0.58 34,5
Jan.
1930
12,670
73,7 9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
2,00
b6,6
43,95 78,5
7,55
82,2
11,75 108,8
1.21
72,0
Febr.,,
11,72
0
68,2
8,175
62,5
139,00
60,0
135,75
57,5
398,50
86,2
2.03
87,9
41,15 73,5
6,90
75,2
11,75
108,8
1.11
66,1
Maart
10,90
63,4
7,15 54,7
143,50
62,0
125,00
53,0
390,00
84,3
1,71
74,0
41,25.
73,7
5,18
56,4
11,55 106,9
1.11
66,1
April
11,17
5
65,0
7,62
5
58,3
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00
93,2
1,50
64,9
36,50
65,2
5,16 56,2
11,35
105,1
1.16
5
69,3
Mei 10,45
60,8
6,55
50,1
148,50
64,1
114,50
48,5
405,00
87,6
1,44
62,3
37,20
66,4
5,20
57,7
11,35
105,1
1.18
5
70,5
luni
10,05
58,4
5,175
39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50
83,4
1,54
66,7
37,-
66,1
5,09 55,4
11,35
105,1
1.185
70,5
juli
9,55
55,5
5,82
5
44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75
74,8
1,72
74,5
39,90
71,3
5,99
65,3
11,35
105,1
1.185
70,5
Aug.
9,45
54,9
6,30 48,2
146,00
63,1
116,25
49,3
365,00
78,9
1,58
68:4
40,20
71,8
6,03
65,7
11,35
105,1
1.185
70,5
Sept.
8,40
48,8
5,25
40,2
127,50
55,1
99,00
41,9
318,75
68,9
1,64
71,0
37,55
67.1
7,23 78,8
11,35
105,1
1.18
5
70,5
Oct.
•
7,40
43,0
4,62
5
35,4
112,25
48,5 86,00
36,4
281,25 60,8
1,63
70,6
36,90
65,9
8,150
93,7
11,35
105,1
1.185
70,5 Nov.
,,
7,25
42,2
4,25
32,5
94,50
40,8
82,25
34,9 270,75 58,5
1,58
68,4
36,50
65,2
9,63
104,9
10,90
100,9
0.85
50,6
Dec.
,,
7,07
5
41,1
4,30 32,9
96,00
41,5
91,00
38,6
247,75
53,6
1,55
67,1
33,50
59,8
7,97
86,8
10.85
100,5
0.85
50,6
Jan.
1931
6,52
5
37,9
4,-
30,6
84,50
36,5 86,25
36,5
207,50
44,9
1,61
69,7
32,25
57,6
6,63
72,2
10,30
95,4 0.85 50,6
Febr.
,,
5,775
33,6
3,90 29,8
87,50
37,8 85,75 36,3
206,25
446
1,66
71,9
33,80
60,4
6,21
67,6
10,30
95,4
0.85
50,6
Maart
,,
5,62
5
32,7
4,20
32,1
103,00
44,5
104,75
44,4
214,00
463
1,47
63,6
33,00
62,5
4,94
53,8
10,30
95,4
0.66
39,3
April
,,
5,90
34,3
4,425
33,8
112,00
48,4
117,00
49,6
197,75
42,8
1,35
58,4
31,60
56,4
4,20
45,8
10,15
94,0
0.53 31,5
Mei
,,
6,15
35,8.
4,9
1
6
38,0
95,75
41,4 24,00
52,5
189,00
4n,9
1,26
54,5
30,85
55,1
4,075
44,4
10,00
92,6
0.53
31,5
,,
5,75
33,4
5,05
38,6
86,75
37,5
116,50
49,4
191,50
41 4
1,29
55,8
33,50
59,8
4,30
46,8
10,00
92,6 0.345
20,5
iu
ni
li
5,42°
31,5
4,70 35,9
84,25
36,4
115,75
49,0 211,00 45,6
1,32
57,1
37,75
67,4
4,40
47,9
10,00
92,6
0.24
14,3
Aug.
,,
4,975
28,9
4,02
5
30,8
74,50
32,2
119,50
50,6
185,50
40,1
1,30
56,3
36,00
64,3
4,98
54,2
10,00
92,6 0.435 25,9
Sept.
•
4,775
27,8
4,27
6
32,7
68,00
29,4
91,00
41,1
164,25
35,5
1,27
55,0
32,25
57,6
5,775
62,9
10,00
92,6
0.56 33,2
Oct.
,,
5,-
29,1
4,475
34,2
68,50
29,6
94,75
40,1
160.25
34,6
1,24
53,7
26,25
46,9
6,27
5
68,4
9,90
91,7 0.56
33,2 Nov.
,,
5,82
5
33,9
5,475
41,9 81,00
35,0
114,50
48,5
169,75
3,7
1.17
50,6
24,75
44,2
7,07
77,0
9,90
91,7
0.68
40,4
Dec.
,,
lan.
1932
4,925
28,6
4,95
37,9
38,8 69,25
29,9
111,25
47,1
145,75
31,5
1,18
116
51,1
21,40 25,75
38,2
5,325
4.71
58,0
51,3 9,90
8,25
91,7
0.71
0.71
42,3 1 42,3
lebr.
,,
5.05
5,30
29,4 30,8
5,07
5
1
5,075
38,8
71,25
74,00
30,8 32,0
114,00
1(8,50
48,3 46,0
42,50
142,25
31,0
:io,8
)34
50,2
58.0
27,75
46,0 49,6
3,79
41,3
8,23
76,3
76,3
0.71
42,3 1
7
Mrt.
5,65 32,8
5,65
43,2
86,00
37,1
117,00
9,6
146,00
31,6
1,05
7
45,5
29,00
7
50.0
3.60
39,2 8,15
74,5
0.71
42,3
1
14
»
5,60
32,6
5,90
45,1
89,50
38,7
1 , 9,001
50,4
146,00
31,6
0,95
8
41,1
25,00
8
44,6
3.70
40,3
8,40
77,8
0.71
42,3
1
21
,,
5,30
30,8
5,6′)
42,8
84,50
36,5
117,00
49,6
140,00
303
0,95
9
41,1
21,-7
37,5
3,50
38,1
8.40 77,8
0.71
42,3
1
29
,,
5,50
32,0
6,05
46,3
87,00
37,6
119,00
50.4
140,50
30,4
0,95
14
1
41,1
20,50
14
36,6
2,90
31,6
1
8,50
1
78,7
0,71
42,3
1
1
Met’ zie voor de to&. op dezen itaal de ros van
8 en
15
Aug.
1928 (No. 658
en
659)
pag.
689190
en
709.
°/ Tot Jan.
1931
Hard Winter No.
2.
5)
Tot Jan.
19
9 Febr.
1931
American No.
2.
1932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
269
een fractie af, terwijl die voor cle vroegere termijnen no
verder konden verbeteren. Het slot luidde als volgt: Mei
0.73 Juli 0.80;
Sept.
0.86
en Oct.
0.88,
terwijl cle laatste noteering voor Spot Centr.
2.73
bedroeg.
De laatste C ii b a-statistiek is als volgt:
1932
1931
1930
tons
tons
tous
Productie
……………1.650.000
2.400.000
2.775.000
Voorr. overgebracht per 1/1 1.745.971 1.418.000
321.000
Consumptie
…………..18.000
27.000
19.076
Weekontv. afscheephavens
162.560
163.077
192.890
Totaal sedert 1/1 (N. Oogst)
627.002
914.692 1.416.934
Weekexport
………….55.347
51.782
22.353
Totaal sedert 1/1
……..471.703
435.664
438.275
Voorraad afscheephavens
1.218.070 1.867.040 1.310.849
binnenland
…..1.6SS.198 1.458.308 1.338.990
Aantal werkende fabrieken
126
117
154
ii E ii g e 1 a ii d was cle markt zeer kalm. In ruwsuiker
ging zoo goed als niets om. Op de L on
cl
en ee h e ter-
niijnmarkt belandden cle noteeringen na flinke fluctuaties
0
1
)
de volgende cijfers: Mei Sh.
514% ;
Aug.
5/7%
; Dec.
3h.
5/10%
en Mrt.
1933
Sh.
611%,
Rietsuiker basis
96
pOt.
cii.
Op 3 a v a verkocht dc V.I:S.P. ruim
90.000
tons bruine
suiker en een kleinigheid Superieur lot geheime prijzen.
EE i e i
–
t e 1 an (l e was de markt nogal rustig en bleven
cle koersschommelingen op de A m s te r d a in s cli e ter-mijnmarkt binnen zeer beperkte grenzen. De slotnoteerin-
gen luidden als volgt: Mrt.
f 6%;
Mei
f 6%;
Aug.
f
67
8
en Dec.
f 7J.
De omzet bedroeg
1900
tons.
KATOEN.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).
t
1 Aug.’31
1
tot
I8Mrt. ’32
Overeenkomstige periode
1930131
1929 j’30
Ontvangsten Gulf-Havens.
}
8825
8224
7817
Ati ant.Havens
IjitvoernaarGr.Brittannië
936
932
1132
‘t Vasteland
etc.
t
2614
1
3189
3471
het Orient….
1
2922
1
1178
995
Canada/Mexico
1
124
165
160
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
I8Mrt.’32
Oi’ereenkomstig tijdstip
–
1931
1
1930
Amerik. havens…….
4479
3831 1924
1907
1379
1203
229
95
Binnenland
…………..
New-York
…………….206
New Orleans …………
1060
.
780
449
Liverpool
……………
286
456
410
KOFFIE.
In de afgloopei week was de markt tengevolge van de
feestdagen feitelijk slechts vier dagen geopend. De stem-
ming bleef in dien tijd onveranderd kalm en in de kost-
en vrachtaanbiediugen van Sautos en van Rio kwam geen
wijziging. Nederlandsch-Iiiclië echter was met de goeclkoope
ongewasschen Sumatra Robusta-soorten % 1. % et. per %
K.G. hooger, doch de betere Mandheling en geivassehen
Bobusta bleven onveranderd.
Volgens medecleeling van den Koffie-Raad van Brazilië
zijn thans vernietigd
bn. Santos bu.
Rio
bn. Vicoria bn. totaal
in de afgelooen week
69.000 26.000
-.-
95.000
sedert 1 Juli
1931 . 2.858.000 732.000 191.000 3.781.000
waarbij nog komen
559.000
ba.len vdôr 1 Juli
1931
vernie-
tigd, dus totaal
4.340.000
balen.
Met een cijfer van
95.000
balen voor de geheele week is
de vernietiging ditmaal weder
,
eer ver onder 1e vroeger in
uitzicht gestelde hoeveelheid gebleven. Dat intussohen met het. •opkoopen voor vernietiging van bijna
3.800.000
balen
in de laatste negen maanden een, kapitaal van minstens
45
of
50
milliocu galclen gemoeid is geweest, valt gemak-
kelijk te berekenen en dat het doen verdwijnen van deze
hoeveelheid op de prijzen vooralsnog zonder eenigen in-vloed is gebleveil, wijzen de offertes van het groote pro-
ductieland klaar en duidelijk uit. Ook de handel aan cle groote koffie-markten van Europa en va Amerika heeft
er nog geen enkel voor(eel van ondervonden; de klachten
over (en slechten gang van zaken zijn integendeel alge-
meen. Voor een deel is dit laatste ongetwijfeld ook toe te
schrijven aan de verschillende groote directe zaken, welke
in det.i laatsten tijd door Brazilië zijn tot stand gebracht.
Het heeft er somtijds den schijn van, dat Brazilië er op
uit is om den wcrelclhandel in het artikel ‘zooveel mogelijk
VAN GROOTHANDELSPRIJZEN’)
METALEN
‘TEXTIELGOEDEREN
DIVERSEN
ZILVER
IJZER
Cleveland
KOPER
TIN LOOD
–
KATOEN
woi..
gekamde
WOL
gekamde
KOE-
KALK-
per
cash Londen
Foundry No.
3
Standaard
Locoprijzen
locoprijzen
Locoprjzen
Middling
locoprijzen
Australische,
Australlache,
CrossbredColo-
HUIDEN
Gaaf, open
SALPETER
Old.
per
Stcard
f.o.b.
Middlesbrough
Londen
Londen per
Eng. ton
Londen
per Eng. ton
New-York
Menno,
64’s
A.
loco Bradford
nial Carded,
kop
100 KO.
Ounce
per Eng, ton
per Eng, ton per Ib.
per lb.
50’s
Av.
loco
57-61
pnd.
netto
Bradford
per Ib.
pence
0
!o
Sh.
0
/0
0
10
0/
°lo
8 cts.
°Jo
pence
0
/o
pence
0
10
6.
01
f1.
0
10
..2
1
/
100,0 731-
100,0
62.116
100,0
261.17!-
100,0 36.816
100,0
23:25
100,0
55,00 100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
28
11
/is
89,3 86/6
118,5
58.11-
93,5
290.1716
111.1
31.116
85,3
17.55
75,5
47,25
85,9
24,75 83,9
28,46
82,0
11,61
96,8
26
3
14
83,3
73/-
100,0
55.14/-
89,7
290.4/-
110,8
24.4!-
66,4
17,50
75,3 48,50
88,2
26,50
89,8 40,43
116,5 11,48
95,7
26
1
/16
81,1
661-
90,4
63.16j-
102,8
227.5!-
86,8 21.11- 57,8 20,00 86,0
51,50
93,6
30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7.
2
4
7
116 76,2
7016
96,6 75.141-
121,9
203.15/6
77,8
23.51-
63,8
19,15
82,4
39,-
70,9 25,25 85,6 32,25
92,9
10,60
88,3
17
1
3/19
55,4
67!-
91,8
54.131- 88,0
142.51-
54,3
18.116
49,6
13,55
58,3′
26,75
48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84
82,0
13
3
/
41,6
551-
75,3
36.51-
58,4
110.11-
42,0
12.1/-
33,1
8,60
37,0
21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
20″/1
65,3
7216
99,3
71.916
115,1
174.131-
66,7
21.111-
59,4
17,15
73,8 29,50 53,6
19,25
65,3
26,63
76,7
10,11
84,3
20
1
/
62,6
7216
99,3
71.1216
115,4
17441-
66,5 21.41-
58,2
15,45
66,4 28,50 51,8
17,75
60,2
24,50
70,6
10,21
85,1
19
1
/8
59,5
701-
95,9
68.1916
111,1
165.181- 63,4
18.161-
51,6
15,20
65,4 26,25
47,7
16,50
55,9
69,2
10,21
85,1
19
9
116
61,0
6716
92,5
61,3!-
985
161,1716
61,8
18.616
50,3
16,45
70,8 27,25 49,5
17,25
58,5
24,13
69,5
10,21
85,1 18
15
116
59,0
6716
92,5
53.91-
86,1
145.-1-
55,4
17.161-
48,9
16,50
71,0
28,75
52,3
18,00
61,0
26,25
75,6
10,21 85,1
163116
50,0
6716
92,5
50.116
80,7
136.416
52,0
17.191-
49,3
14,50
62,4
27,75 50,5
17,50
59,3
26,63
76,7
10,21
85,1
16
49,9
6716
92,5
48.21-
77,5
134.1716
51,5
18.31-
49,8
13,10
56,3 27,00
49,1
16,75
56,8
24,25
69,9 9,18 76,5
16
3
/
51,0 651- 89,0
47.15/-
769
135.516
51,7
18.61-
50,2
11,95
51,4 27,25 49,5
16,50
55,9
24,88
71,7
9,28
77,3
16
11
116
52,0
6316 87,1
46.61-
74,6 132.61-
50,5
17.18/-
49,1
II,-
47,3
27,00
49,1
15,75
53,4
26,50
76,4
9,39
78,3
16
1
/2
51,5 63166
87,1
43.-!-
69,3
117.13/-
44,9
15.151-
43,2
10,55
45,4
24,50
44.5
14,50
49,2
26,25
75,6
9,49
79,1
16
5
/
51,9
6316
6
87,1
46.816
74,8
113.16/-
43,5
15.18/6
43,7
10,85
46,7
24,00
43,6
13,00
44,1
25,25
72,8
9,70 80,8
16
5
1s
51,9
6316
6
87,1
47.616
76,2
115.3/-
44,0
15.516
41,9 9,95 42,8
22,50
40,9
12,50
42,4
72,0 9,90
826
13
7
/8
43,2
6016
82,9
45.716
73,1
116.81- 44,4
14.-!6
38,5
10,30
44,3
21,25 38,6
12,00
40,7
24,63
71,0
10,11
84
:3
12
1
/,
38,9
5816
80,3
45.116
72,6
117.-1 6
44,7
13.516
36,4
10,95
47,1
21,75
39,5
12,00
40,7 22,50
64,8
10,21
85,1
13
7
116
41,8
5816
80,3
45.116
72,6
122.11-
46,6
13.316
35,2
10,90
46,9 25,25 45,9
14,50-
49,2
22,25
64,1
10,21
85
1
1
13
1
/
40,9
5816
80,3
42.1516
68,9
113.41-
43,2
12.101-
34,3
10,25
44,1
24,50
44,5
14,50
49,2
22.25
64,1
10,21
85,1
l2′
5
/16
40,3
5816
80,3
39.616
63,4
104.171-
40,0
11.1016
31,6 9,40 40,4 23,50
42,7
13,00
44,1
21,75 62,7
10,21
85,1
12
7
/9
40,1
58/6
80,3
36.616
58,5
106.216
40,5
11.1116
31,8 9,10
39,1
22,00
40,0
12,50
42,4
19,13
55,1
10,21
85,1
1311
4
41,2
5816
80,3
34.14/-
55,9
112.5/6
42,9
12.1516
35,1
9,25
39,8
22,25
40,5
12,50
42,4
20,25
58,4
8,26 68,8
12
13
/16
39,9
58/6
80,3
32.15/-
52,8
114.19/6
43,9 11.19/6 32,9 7,20 31,0 22,25 40,5
12,00
407
18,75
54,0
7,-
58,3
13
5
116
41,4
5516
76,0
30.316
48,6
111.161-
42,7
11.41-
31,1
6,55 28,2
20,00
36,4
11,00
373
18,-
51,9 6,50
542
l3
13
/iO
43,0
46/-
63,0
28216
45,3
101J/6
38,6
10.916
28,8 6,30
27,2
19,50
35,5
10,75
36,4
17,50
50,3 6,65
554
14
1
/1
45,1
44/6
61,0
27.19/6
45,1
102.-(-
39,0
11.5/-
30,9
6,40
27,5
19,00
34,5
10,75
36,4
16,75
48,3 6,80
56,7
14
5
116
44,6
416
56,8
27.6/6
44,2
98.17/6
37,8
10.16/-
29,6 6,30
27,2 16,25
29,5
9,-.
30,5
–
–
6,95
57,9
1371;
43,2
41j6
56,8
27.1416
44,7 98.181- 37,8
10i41-
29,4
6,65 28,6
16,50
300
9,-
30,5
11,63
33,5 7,10 59,2
14
43,6 41/6
56,8
26.4/-
42,2
99.2/6
37,9
10.51-
23,1
6,90
29,7 16,25
2
9:5 9
1
–
30,5
11,75
33,9 7,25
60,4
13
15
116
43,4
4216
58,2
25.7/6
40,9
100.916
38,4
9.101-
26,1
7,157
30,8
l6,00″
29,1
8,75″
29,7
II,-”
31,7
7,40
61,7
132/s
42,4
4316
59,6
24.16/-
399
1
96i81-
37,0
9.61-
25,5
7,05
2
30,4
1
7
,00
11
30,9
9,__12
30,5
7,40
61,7
13
1
/i
42,0
4316
59,6
24.1116
39,6
95.12
371,5
9.181-
27,2
1
1313/
i
6,85
9
29,5
16,25
13
29,5
8,75′
29.7 7,40 61,7 43,0
4516
62,3
24.17/6
40,0
92.4/6
35,2
9,116-
24,9 6,60
00
28,4
16,50
10
30,0
8,75
10
29,7
1
7.40
61.7
[Western; vanaf Jan.
1928
tot
16
Dec.
1929
American No.
2,
van
16
Dec.
1929
tot
26
Mei
1930 7415
K.G. Hongaarsche.
4)
Tot Jan.
1928
Malting; van Jan.
1928
tot
Noteering Schotland
5916.
6
)581.
7)
4
Mrt. 8)11 Mrt.
9
)
18
Mrt.
IS)
24
Mrt.
U)
3
Mrt.
Ii)
10 Mrt.
13)
17
Mrt.
04)
21
Mrt.
15
)8
Mrt.
270
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
30 Maart 1932
te ruïneeren. Reeds sedert jaren heeft het laad dooi zijn
roekelo5ze manipulaties om de prijzen op te houden den
handel onberekenbare schade gedaan, doch in den loop van
het vorig jaar kwamen daarbij nog de ruil van 1.275.000
balen koffie tegen tarwe met de Amerikaansche Farm
Board en de eons.ignatie van 1.050.000 balen aan cle firma
Hard & Rand tegenover een zeer belangrijk voorschot in
geld. Hiermede nog niet tevreden, wordt reeds sedert ge-
ruimen tijd onderhandeld met Du’itsehland over een ruil van
koffie tegen kolen en in cle laatste dagen zou volgens berich-
ten in de pers, Brazilië met Roemenië in onderhandeling
zijn over de instelling van een koffieimport-monopolie in
laatstgenoemd land, waarbij de Roemeensche Regeering
voor zich het uitsluitend recht zou reserveeren om koffie
in te voeren en te distribueeren, terwijl dan aan Brazilië
bijzondere voorrechten voor zijn product zouden worden
verleend.
Dat ook cle ]3raziliaansche planter ouder de tegenwoor-
clige omstandigheden ruimschoots reden tot klagen heeft,
is te dezer plaatse reeds meermalen besproken. Van betee-
keuis is iii dit opzicht een berekeniug van de bekende firma
Nortz & Co. te New-York, volgens welke in den tegenwoor-
digen exportprijs van Santos Koffie type No. 4 (bijna 160
Milreis per baal) 87 Milreis of 54 pOt. begrepen zijn voor
de waarde van de koffie en bijna 73 Milreis of 46 pCt. voor
de verschillende uitvoer- en andere rechten. In den export-
prijs van Rio type No. 4 (ruim 140 1ilreis) eijn volgens de-
zelfde firma begrepen ruim 82 Milreis of 59 pCt. voor de
waarde van cle koffie en 58 Milreis of 41 pCt. voor de
rechten.
De reeds sedert cenigen tijd telkens opduikende geruchten
over politieke moeilijkheden in Brazilië namen in cle laatste
dagen een meer tastbaren vorm aan. Het heet dat ver-
schilleucle Staten onder leiding van den President van (ten
Staat Rio Grande do Sul de betrekkingen met de Federale
Regeering hebben verbroken en weder-instelling eener con-stitutioneele regeering eiseben. Tot op dit oogenbFik is ech-
ter nog uit niets gebleken, dat deze toestand op den uit-
voer van koffie van eenigen invloed is geweest.
De kost- eis vrachtaapbiedingen van Santos, omgerekend
in cents per 4i K.G., komen op het oogenblik uit: voor
gewoon goed beschreven Superior Sautos op prompte ver-
scheping op oigever •241/ ii 25 et., voor dito Prime
Santos op ongeveer 25. 7i 26Y
2
ct. en voor Rio type New-
York 7 met .bescl1rijving, proinpte verschepi ig, op ongeveer
t 20
ct.
In Neclerlanclseh-Inclië is de prijs voor Palembang Ho-
busta met
Y
2
et. en voor Benkoelen Robusta met % ct.
per liG, gestegen, doch die van Mandheling Robusta en
van gewassehen Robusta bleef onveranderd. De noteeringen
in de eerste hand zijn op het oogenblik:
Palem.bang Robusta, April-verscheping, 16
ct.; Ben-
koelen Robusta, April-verscheping, 17 ct.; Mandheling
Robnsta, April-verscheping, 183 ct.; W.I.B. faq. Robusta,
April-versehepiug; 22 ct., alles per
Y2!
K.G., cif, uitgeleverd
gewicht, netto contant.
Aan de Rotterdamsche termijnmarkt bleven •de noteerin-
gen bijna geheel onveranderd. April staat 2O
7
f
s
ct. en •de
andere maanden staan 21V
8
ct. per
1%
K.G. genoteerd.
De officieele loeo.noteeringen bleven ongewijzigd 23 ct.
per
4
K.G. voor Robusta en 27 ct. voor Superior Santos.
De slot-imoteeriisgen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren
Mei
Sept.
Dec.
Mrt.
29 Staart ……….. $ 6.20
$
6.08
$ 6.05
$ 6.04
Ii Staart ………..,, 6.20
., 6.03
., 6.02
14 Ilaart ………….6,26
., 6.16
., 6.16
7 Staart ………….6,30
,, 6.22
,,’6.23
Rotterdam. 30 Maart 1932.
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Bedrijfsleven en de strijd tegen
de Armoede in Nederland
door Dr. CH. A. VAN MANEN.
Prijs
ingenaaid
f
3,-.
Gebonden
f
4,75.
Voor leden der Vereeniging en geabon-
neerden op het Weekblad wordt dit werk
beschikbaar gesteld tegen den prijs van
t 2,50 ingenaaid en
f 4,-
gebonden.
Bestellingen richte men tot het Secretariaat van het
Instituut, Pieter de Hoochweg 122, onder gelijk-
tijdige remise per postwissel of op postchèque- en
girorekening No. 8408,
Rotterdam.
Vervolg STATISTISCH OVERZICHT VAN GROOTHANDELSPRIJZEN.
DIVERSEN
KOLONIALE PRODUCTEN
.
INDEXCIJFERS
Bruto-
VURENHOUT
RUBBER’)
Standaard
SUIKER
Witte kristal-
KOFFIE
Robusta
THEE
All.
N.-l.
theev.
COPRA
gewichtv.d.
buit, handel
‘
basis
7″
f.o.b.
Zweden/
Ribbed Smoked
Sheets
suiker loco
Locoprjzen
A’dam gem. pr
.
Ned.-Ind. f.m.s.
per lOO K.O.
Nederland
1925= 100
II
.
Finland
loco
Londen R’dam/A’dam.
per 100 K.G. Rotterdam
per
1/,
K.O.
Java- en Suma-
tratheep.’J,KO.
Amsterdam
1
1
1
Uit..
voer per Ib.
eB
1-
voer
f
0J
Sh.
O(
11.
0
10
cts.
01
cts.
Olo
t
tmIo
1925 159,75
100
2111,625
100,0 18,75
100,0 61.375
100,0
84,5
100,0
35,87
5
100,0
100
100
100,0
100,0
1926
153,50
96,1
21-
67,4
17,50
93,3
55,375
90,2
94,25
111,5
34,-
94,8
112 128
93,2
92,9
1927
160,50
100,5
116,375
51,6
19,12
5
102,0
46,875
76,4
82,75
97,9
32,62
5
90,9
113
116
95,4
89,5
1928
151,54
91,8
-110,75
30,2
15,85
84,5
49,625
80,9
75,25
89,1
31,87′
88,9
118 128
96,4
87,6
1929
146,00
91,4
-110,25
28,8
13,-
69,3 50,75
82,7
69,25
82,0
27,37
6
76,3
122
132
91,6
82,6
1980
141,50
88,6
-15,875
16,5
9,60 51,2
32
52,1
60,75
71,8
22,62′
63,1
124
135
75,5
69,4
1931
110,75.
69,3
-13
8,4
8,-
42,7
25
40,7
42,50
50,3
15,375
42,9
117 136
62,6
57,9
Jan.
1930
147,50
93,9
-17,375
20,7
11,67
5
62,3
35
57,0
60,50
71,6
26,870
74,9
128 136
84,5
76,9
Febr.
147,50
92,3
-18
22,5
11,40
60,8
35
57,0
58,25
68,9
26,375
73,5
112
126
81,3 75,2
Maart
,,
147,50
92,3
-17,625
21,4
10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7
25,25
70,4
125
131
78,7
74,2
April
,,
147,50
92,3
-/7,375
20,7
10,55
56,3 35 57,0
59,50
70,4
26,12
5
72,8
115
127
78,7
72,8
Mei
,,
145,00
90,8
-1
6
,
875
19,3
9,80 52,3
34,75
56,6
.
58
68,6
25,50
71,1
132 132
76,1
72,0
Juni
145,00
90,8
-16,125
17,2
9,775
52,1
33
53,8
58
68,6
22,87
5
63,8
131
133
76,1
70,4
Juli
142,50
89,2
-15,625
15,8
9,275
49,5
31,50
51,3
55,50
65,7 21,75
60,6
138
141
74,2
69,3
Aug.
142,50
89,2
-j4,875
13,8
8,50
45,3
29,50
48,1
55,25
65,4
20,-
55,7
129
145
73,5
67,9
Sept.
,,
140,00
87,6 -14,125
11,6
7,975
42,5
28,25
..
46,0
59,50
70,4
19,25
53,7
122 126
72,3
65,4
Oct.
,
132,50
82,9
-14 11,2
8,62
5
46,0
29 47,3
66,50
78,7
18,75
52,3
128 152
71,6
64,6
Nov.
,,
130,00
81,4 -14,375
12,3
8,75
46,7
29
47,3
68,25
80,8
19,37
5
54,0
121
139
71
0
69
:
0
‘
63,3
Dec.
,,
130,00 81,4
-/4,375
12,3
8,20 43,7
29
47,3
66,75
79,0
19,-
53,0
105
129
61,3
Jan.
1931
125,00
78,2
-14,
2
5
11,9
8,20
43,7
28 45,6
66,25
78,4
18,25
50,9
121
132
67,7
59,2
Febr.
,,
125,00
78,2
-13,
875
10,9
8,20 43,7
26,25
42,8
53
62,7
18,125
50,7 96
121
67,1
59,4
Maart
125,00
78,2
-/3,75
10,5
8,30
44,3 25,50
41,5
45
53,3
18,625
51,9
107
140
66,5
59,1
April
,,
125,00
78,2
-13,125
8,8
8,57
5
45,7
24,75
40,3
43
50,9
17,50
48,8
110
138
65,8
58,4
Mel
,,
125,00
78,2
..13,125
8,8
8,50
45,3
25
40,7
40,25 47,6 15,37′
42,9
114
141
65,8
56,8
Juni
,
110,00
68,9
-/3,125 8,8
8,57
5
45,7
25,75 42,0 39,50
46,7
14,125
39,4
127
133
64,5
56,8
Juli
110,00
68,9
-13
8,4
8,77
5
46,8
27
44,0 38,25
45,3
15,-
41,8
138 153
62,6
55,8
Aug.
,,
100,00
62,6
-12,5
7,0
7,90
42,1
25,50 41,5 38,50
45,6
14,12
5
.
39,4
122
142
60,6
55,6
Sept.
100,00
62,6
-12,375
6,7
7,52
40,1
23,75
38,7
37,50
44,4
13,375
37,3
125 146
58,7
58,1
Oct.
100,00
62,6
-12,375
6,7
7,55 40,3
23
37,5
37,75
44,7
13,25
36,9 119
146
58,7
58,5
Nov.
100,00
62,6
-/2,25
6,3 7,15
38,1
23
37,5
37
43,8
13,75 38,3
113
132
58,7
58,8
Dec.
,,
8250
51,6
-/2,25
6,3
.6,75
36,0
23
37,5
35.
41,4
12,75
35,5
115
114
54,8
58,8
Jan;
1932
82,50
51,6
-/2,125
6
1
0
7,35
39,2
23 37,5
32
37,9
13,125
36,6
103
107
54,2
58,4
Febr.,,
82,50
51,6
-12
.
5
1
6
7,05
37,6
23
37,5
30 35,5
14,50
40,4
86
lii
53,5
59,8
7
Mrt.
82,50
51,6
-/1,75
4,9
‘
6,62′
35,3
23 37,5 30,75
2
36,4
15,25
42,5
583
14
82,50
1
51.6
-11,75
4
1
9
6,50
34,7
23
37,5
31,25
3
37,0
14,625
40,8
21
,.
82,50
1
51.6
-/1,4375
4,0
6,51)
34,7
23
37,5
14,62
5
40,8
29
–
–
82,50
1
51,6
-11,5
4
1
2
6,50
34,7
23 37,5
14,25
39,7
5)
Jaar-
en
maandgem. afger.
op
1
/8
pence.
2)
3
Mrt.
3)
17
Mrt.
N.B. Alle Pondennoteoringen vanaf 21 Sept. zijn op goudbasis omgerekend