18 DECEMBER 1929
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
E c
0
n isch~Statistische
–
*
Berichten
ÂLGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKÈER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE R!JNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
I4EJAARGANG
WOENSDAG 18
DECEMBER 1929
No. 729
i?
1
STiTUUT VOOR ECO.YOJ!ISCHE GE.SCI1RIF’TEN.
Mqemeen Secretaris: Prof. Mr. 1)r. G. M. Verrijn Stuart-
ECO.VOM /51?!! -‘I’A’i’ISTiSCïïE BERICHtTEN.
‘COMMISSIE
– VAN ADVIES:
Prof. Air. D. van Blom; J. van liasselt; Jhr. Mr. L. II. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; W. Dr. L. F. 11. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Ren gers; Prof. Mr. H. 1!. Ribbius; Jan Schiithuis;
Air. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. l’. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. Ü. Ii. Vcrrjn Stuart.
Assistent-Redacteur: 11. M. II. A. van der Valk. Secretariaat: Pieter de floochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Mr. 35000. J’osf rekening 8408.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gra-venhage. Postehè qua- en giro-
rekening No. 6729.
BERICHT.
In verband niet de a.s. feestdagen zal het volgend
nummer
01)
Vrijdag 27 December verschijnen.
17 DECEMBER 1929.
liet aanbod van geld was ook dèze week weder zeer
groot. Daar het aanbod van wissels nog vrij beperkt
bleef, liep de rente iederen dag verder terug. Geopend
op 3
°
116
pOt., werd aan het einde der week voor 3’% pOt. afgedaan, zoodat het verschil met het officieele
tarief van de Ned. Bank tot 1% pOt. steeg. Algemeen
werd dan ook een verlaging van het tarief dezer in-
stelling verwacht, temeer daar ook de wisselkoersen zich oj- een vrij laag peil bleven handhaven. Ook de
callrente bleef terugloopen. Gisteren werd tenslotte
zelfs voor 1% pOt. afgedaan. Alleen voor prolongatie-
geld bleef men meer terughoudend. In de noteering
kwam dan ook weinig verandering; meestal werd 3%
pOt. genoteerd.
* *
*
De Minister van Financiën heeft een inschrijving
open gesteld
op
schatkistpapier op Maandag 23 dezer.
Aangeboden worden drie- en zesmaands promessen en
4% pOt. jaarbiljetten tot een totaal bedrag van
f
25
millioen. –
* *
*
De weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft
geen veranderingen van beteekenis te zien. De post
binnenlandsche wissels bedraagt
f
70.000 meer dan
verleden week, terwijl de beleenirigen een teruggang
van
f
80.000 te aanschouwen geven. Het renteloos
voorschot aan het Rijk werd in de afgeloopen week
geheel afgelost om plaats te maken voor een credit-
sa]do van de schatkist ten bedrage van
f
7.4 millioen.
De goudvoorraad der Bank bleef vrijwel op dezelfde
hoogte. De zilver-voorraad vertoont een vermeerdering
van
f
900.000. De post papier op het buitenland en
de diverse rekeningen op de actiefzijde der balans ste-
gen resp. met
f 100.000
en
f 1.1
millioen.
De biljettencirculatie daalde met
f 11
millioen, de
rekening-courant-saldi van anderen namen met
f
1.3
millioen toe.- Het beschikbaar metaalsaldo klom met
f
1.9 millioen. Het dekkingspercentage bedraagt ruim
* *
*
Ondanks het fe1t, dat het Engelsche disconto deze
week met een 36 pOt. werd verlaagd, hadden de om-
zetten op de wisselmarkt niet veel te beteekenen. Zoo
nu en dan viel er een kleine opleving te bespeuren,
doch deze bleek steeds van tijdeljken aard te zijn. Na het bekend worden van de disconto-verlaging trok de Dollarkoers in Londen, die daar aanvankelijk rond de
4.8830 schommelde, aan tot ca. 4.8805, om op den laat-
sten dag weder op 4.8822% terug te loopen. Hier
reageerde het Pond bijna in het geheel niet op de
rentewijziging en bleef op 12.09% â/s hangen. Het ge-
volg was dan ook, dat de Dollar hier moest stijgen; hij
kwam van 2.4170 op 2.4782%, om-ten slotte weder op
2.4773 te eindigen.
Het Pond in Parijs kon zich niet op het hoogere
niveau handhaven en daalde van 124.02 op 123.98 na voorbijgaand 123.92 genoteerd te hebben. Het gevolg
was, dat de Fransche Franc hier van
9.751/s
op 9.76
kwam. De Duitsche noteering voor het Pond steeg
eerst tot 20.39%, doch liep daarna weder op 20.38%
terug, waardoor de Mark hier eerst tot 59.30% daalde,
doch zich daarna weder tot 59.35 kon verbeteren.
Zwitserland hooger: 48.18. Spanje heel onregelmatig,
eerst geregeld aan terugloopend 34.50-34.20, slot
weder 34.37%. Zloty’s iets hooger 27.82%. Turksche
Ponden 1.16. Yen wat lager op 1.21. De moeilijkheden
in Brazilië deden de Milreis tot ca. 27% dalen; slot
beter op 28%. Canada lager op 2.45%.
Maands Ponden deden hier
‘
/
ie
c. disagio, maands
Marken 11 c. Het agio van maands Dollars liep van
16 c. op 9 c. terug.
LONDEN, 16 DECEMBER 1929.
Geld bleef gedurende de geheele vorige week ge-
zocht en het is dan ook niet te verwachtendat daarin
v66r het einde van het jaar veel verandering kan
komen. Integendeel de vraag zal, naar gelang wij het einde, van liet jaar nadei-en, toenemen, zooals heden
reeds was waar te nemen. De markt moest namelijk
vandaag bij dè Bank van Engeland steuii zoeken door
aan haar wissels te verkoopen tegen het officieel dis-
conto van 5 pOt. –
Het disconto werd Donderdag 11. verder verlaagd
tot 5 pOt., eeuigszins onverwacht voor de markt, waar
verondei-steld werd, dat eene verdere verlaging nog
wel eenige weken zou uitblijven. De goudpositie is
weliswaar verbeterd, maar toch nog niet zoodanig her-
steld, dat eene verlaging reeds nu gerechtvaardigd
scheen. De Bank wil echter blijkbaar handel en in-
dustrie zooveel en zoo spoedig mogelijk me-t goedkoo-
per geld tegemoet komen, nu de toestand in New-
York zoozeer veranderd is, dat van die
zijde
slechts
verbetering op de geldmarkten van Europa te ver-
wachten is.
Toch ‘heeft de Bank aan de markt te verstaan ge–
geven, dat de 5 pOt. koers dan ook effectief moet zijn.
– Dientengevolge liep de discontokoers na de discon-
toverlaging iets op en noteert nu
413/jo_4
voor
3-maands hankaccepten.
1120
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
MFYDED.E:ELTNGEN VAX DE CENTRALE CO1MISSIE
VOOR DE RJJNV.AART.
VERSLA@ VAN DE NOVE,MBER-ZJTTPINc• 1929.
De Centrale Conuisissie voor de Rijns’aart heeft te
Straatsburg onder voorzitterschap van den heer Jean Gout,
buiitengeivoon gezant, van 6 tot 18 November 1929 ver-
gaderd.
De Commissie heeft een groot gedeelte van (te zitting
besteed aan de werkzaamheden betreffende de herziening
van de Akte van Mannheim van 17 October 1868. een herzie-
ning, welke zoodanig gevorderd is, dat de in eerste lezing
aangenomen teksten gerangschikt en samengevoegd kunnen
worden. –
Bovendien heeft de Commissie behalve de administra-
tieve en meer interne beslissingen en •de 7 vonnissen uit-
gesproken in recht-zaken de Rij-nvaart betreffende, welke
voor haar in hooger beroep gebracht waren, de volgende
besluiten genomen:
Rijnverbete.ring tnssehen Straatsburg en liazel. (Nor)nali-
satie) – (Kanaal).
Dc Commissie neemt nota van de mededeelin.gen der
J)uitsche, Fra.nsche’ en Zwitsersehe Commissarissen over
den vooruitgang der werkzaamheden van liet ,,Canal d’Al-
sace” en over de onderhandelingen in zake de normalisatie an den Rijn tusschen Straatsburg en Bazel.
Opmerking van het Secretariaat: Wat de ]lormalisatie
van den Rijn tusschen Straatsburg en Istein betreft, blijkt
uit de verklaringen van de Duitsche, Fransche en Zwit-
sersche Comiiii.ssar.issen, dat de onderhandelingen btref-
fencie de b’ij2e der techiiisehe en administratieve samen-
werking van de Oeverstaten (zie de verslagen der zittin-
gen van- April 1925 en April 1929 in E.-S. 13. van 3 Juni
1025 blz. .466-en van 83Kei 1929 blz. 430) in gang zijn.
Wat het ,,Canal d’Alsace” betreft, blijkt uit de verklarin-
gen van de Fransche Delegatie, dat een ontwerp-wet in-
zake de voortzetting van de werkzaamheden beneden het
,,Tiembser-kanaal” binnnkort bij het Fransche Parlement
ingediend zal worden.
De stuw bij Kembs.
De Commissie heeft nota genomen van de mededeeling
der Fransche Delegatie betreffende het program der ‘werk-
zaamheten van de stnw bij Kembs. Opmerking van het Secretariaat: Wat de •bevaarbaa.rliaid
bij de stuw van TÇembs betreft (zie het verslag van de
Aprilzitting 1929 in E.-S. B. ‘van 8 Mei 1929 bl•z. 431) blijkt
uit de verklaringen der Fransche Commissarissen, dat liet
program van den bonn’ (ier stnw tot 15 Maart 1932 een
doorvaartopening voor de scheepvaart van 65 Til., vermin-
derd met de voor de aangrenzende pijlers benoodigde stei-
gers, voorziet; van 15 Maart tot 15 Mei 1932 een door-
i.aartopeniisg aan den linker oever van 30 M. en dat vanaf
dat tijdstip
.
de scheepvaart door ibet kanaal zal kunnen
plaats hebben. Evenwel heeft de Frarische Delegatie hieraan toegevoegd, dat de ondernemers zullen pogen de werkzaam-
heden zoodanig te bespoedigen, dat het begin der periode van
twee maanden, waarop de opening 30 M. zal bedragen, ver-
vroegd wordt.
BOUW
‘van een va.tc ‘brug over de Waal bij Zalt-Boaan-tel.
1.o. De Ceitrale Commissie stelt vast, dat tegen het ont-werp van de te bou.wen vaste brug over •de Waal bij Zalt’
Bommel van liet standpunt der scheepvaart en vlotvaart
geen bezwaar bestaat.
Zo. De door. de N.ederla.ndsehe Begeering te nemen maat-
regelen j]i het belang der scheepvaart, worden als afdoende
beschouwd.
Opmerking van het Secretariaat: Deze maatregelen zijn
de volgende:
Gedurende de uitvoering der ‘werkzaamheden moet één
der voor •de schéepvaart beschikbare doorv.aartopen.ingen
afwisselend geheel vrij zijn voor de scheepvaart, terwijl in
de andere doorvaartopening, waar de werkzaamheden i’or-
den uitgevoerd, ‘tijdelijk de breedte tot rninsteiis 60 M.
wordt beperkt. Over deze breedte -w’ordt de vrije doorvaart-
hoogte minstens 8 M. 10 boven den hoogsten watertand,
waarbij de scheepvaart nog uitgeoefend kan worden. Van 15 November tot 1 Maart worden de houten stel-
gersuerken uit (ie rivier verwijderd. De tijdelijke constructie-
pijlers, welke gedurende dien tijd in cle rivier blijven staa’v,
worden met metalen damwanden omgeven.
De onderste deelen der steigerwerken w
–
oiden tegen aanvaringen beschermd door niet met •de steigers in ver-
binding staande remmiiigswerken.
• 4. Als de tcheepvaart door de steigers wordt belem-
inerd, worden boven en beneden de bouwplaats ivaarschu-
ringsposten opgesteld.
INHOUD.
BIz.
Mededeelingen van de Centr. Commissie voor de Rijnvaart 1120
RESTRIOTIE-PLANNEN VOOR DE THEE-CULTUUR
door
Mr. F.
W. A.
de Koek van Leeuwen
…………
1120
De exploitatievorm der Nederlandsche spoorwegen bij
de jongste waterstaatsbegrooting door
S. A. Reitsmcs
1122
Nogmaals de waterverbinding van Amsterdam met den
Rijn 1 door
A. Don)eer ……………………..
1124
De
ontwikkeling eener monopolistische positie door
Dr. F. L. Rutgers ………………………..
1126
De Rotterdamsche haventarieven door C. Vermey…
1129
BUITENLANDSOEM MEDEWERKING:
Duitschiand
vbOr de hervorming der openbare
financiën door
Dr. Cari Kramer. ………… 1130
AANTEEKENINOEN:
Indexcijfers van groot- en kleinbandeisprjzen in
Nederlandsch-Jndjë ……………………..’1132
INGEZONDEN STUKKEN:
De handelsbeweging van Nederland gedurende de
eerste negen maanden van 1929 door
J. J. van
Riemsdijk
met Naschrift door
W.
G. H.
van der
Zweep ………………………………..
1133
AANDOIJFERS:
Rijkspostspaarbank ……………………….1134
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank ……….1134
Postchèque en Girodienst …………
.. …………
1134
Productie der Steenkolen-, Bruinkolen- en Zoutmijnen 1134
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………..1135-1142
Oeldkoersen.
Bankstaten.
Verkeerswezen. Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Bovendien wordt een stoomboot •ter beschikking ge-
steld om gratis, voor zoover noodig, vlotten, zeilschepen,
op zich zelf varende schepen en van sleeptreinen losgewor-
pen aken zonder gevaa.r voorbij de bouwplaats te sleepen.
De stoomboot zal zich op geringen afstand van de bouw-
plaats bevinden.
De voor publicatie bestemde bekendmakingen voor de
cheepvaartbclanghebbenden, welke gedurende de werk-
zaamheden den scheeps- en vlotkapitei-ns aanwijzingen
geven en den sleep- en waarschuivingsdienst regelen, moeten
tijdig aan de bevoegde autoriteiten van de belanghebbende
havens der in de Centrale Commissie vertegenwoordigde
Staten worden medegedeeld.
—
Reglement voor het ondei
–
zoek van ‘vaartuigen.
(Publicatie ‘in Zwitserland).
–
De Commissie neemt nota van het bij de ,,Ordonna-nce zin
Conseil Fédéral” van 20 September 1929 in Zwitserland
gepubliceerde Reglement van het onderzoek van Rijnschepeii.
Don anebe handeling aan de Duitsoh-Nederlan,dsche grens.
– De Commissie neemt met voldoening kennis van d me-
dedeeling der Duitsche en Nederlandsche ])elegaties.
– Opmerking van het Secretariaat: Uit deze mecledeeling
blijkt, dat het Verdi-ag en de Uitvoeringsovereenkomst ge-
sloten tusschen Duit
–
schland en Nederland op .28 April
1928 inzake de samenvoeging van de clouanebehandeli
–
ng
aan – de Duitsuh-Nederlan.clsche grens en volgens, vélke’ de
uit- en inklaringsfornnliteiten worden verricht ‘door cle
Nederlandsche en Duitsche douane-ambtenaren,
te, Lobit-h
voor de afvarende, en te Emmei’ich voor de opvarende sche-
pen. op 4 November 1929 -in kracht zijn getreden.
Openbaar/i eid der Protocèllen.
–
• De Centrale Commissie, kennis genomen hebbenïlé -van de
evnïeenstemmiiig tussehen -de in de Commissie tot 1870
vertegenwoordigde Staten, besluit inzage der- – prnïocollen
der Commissie van vbbr 1870 aail diegenen, die den noo-digen w’aarborg kunnen geven, op verzoek en ter plaatse,
toe te staan. – –
– Datum van de volgende vitting.
–
De volgende zitting heeft plaats op Dinsdag 1 April
1930 (4 uur) tot Zaterdag 12-April 1930.
RESTRICTIE.PLANNEN VOOR DE
THEE-CULTUUR.
Het
is
i.h.b. aan belanghebbenden voldoende – be-
kend, dat de theecultuur een mdeilijken tijd door-
maakt. De wereld-uitvoer van thee bedroeg vôleics
gegevens ontleend aan de publicaties der Ver?erd-
ging voor cle Thee-cultuur in Ned.-Indië-:
in 1926 ……..392.315.000
-KG:
in 1927 ……..415.106.000
in 1928 ……..422.932.000′
,,
8 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1121
weici hierbij opgemerkt, dat de uitvoer-
cijfers der verschillende productie-landen feitelijk
niet bij elkaar mogen wordn geteld, omdat thee ook
wl van het- ééne productie-gebiecl naar het andere
wordt uitgeverd •en later her-uitvoer plaats vindt,
(oéh grosso modo geven de totalen wel een beeld dat,
vooral van de toeneming,
ongeveer
juist is.
• Stëllen wij de toenemiüg t.o.v. het voorafgaande
jitar van dén wereld-uitvoer tegenover die van het
veibru ik, dan komen wij tot het volgende resultaat:
‘J.’bene9ning vitvoer in:
…. 23.000:000 KG. = ca. 6 pOt.
1928…..8.000.000
,, = ca. 2 pCt.
-. .,
. Toeneming verbruik in:
–
• . 192
.
…..7.000.00D EG. = cc. 2 pOt.
1.928 ……. 15.500.000
,, = ca. 4 pOt.
F[et.uitvoer-surjlus is derhalve in 1927 aanzien-
lijk grooler geweest dan in het daarop volgende jaar.
•Hoe’.is het nu daarmede in het loopende jaar gesteld?
Dienaangaande beschikken wij slechts over de kwar-
taal-statistiek van de bovengenoemde te Amsterdam
.gevestigde Vereeni ging.
Daaruit blijkt, dat gedurende de eerste 3 kwartalen
-van het loopende jaar de werelduitvoer, uitgezonderd
China bedroeg:
267.251.000 EG. tegenover in 1928: 258.510.000 EG.,
zoodat 1929 in die periode een 14eneming van 3.5 pot.
opleverde. –
De vraag ligt dus voor cie hand: hoe komt het dan
dat over de theemarkt
zulke
alarmeerende berichten
verschijnen; dat ingewijden voortdurend den. mond vol hebben van crisis, noodtoestand, enz. en dat cie
prijzen- zich op een zoo laag niveau bewegen?
Het antwoord vloeit voort uit de volgende cijfers
aangevende in millioenen lbs. de -voorradenn Lon-
dien, volgens opgave van die veernen, welke geschat
worden tezamen 90 pOt. van den aanvoer te hehan-
(leien:
-Ulto
1927
1928
.
1.929
Aug ………..
1.27
162
192
S
e
pt . ………
142
1.75
202
Oct.
……….
1.58
1.86
221.
Nov; ………188
204
236
Dc veilingprijzen voor Ned.-indische thee zijn
thansgemiddeld 60 ets. per pond (in entrepôt) of ca.
15 ets. lager dan verleden jaar op hetzelfde tijdstip
en cc. 30 ets. lager clan twee jaar geleden.
– (leen wonder dus, (lat cle producenten thans cle
koppen bij elkaar steken: en dat de Engeischen plan-
nen hebben uitgebroeci tot vergrooting
y(l1
–
den af-
zet en vermindering der productie.
Wct het eerste betreft wijken de jongste berichten aanmerkelijk van de eerste af; heette het aanvanke-
lijk, dat cle Russen 40 á 50 mill. Eng. poncien
extrq
zöuden koopen, thans schijnen cle onderhandelingen
te Londen slechts een hoeveelhe:id van 15 mili. lbs.
tot onderwerp te hebben, hetgeen – indin partijen
tot de overeenstemming mochten geraken – op de
markt van weinig invloed zal zijn. Toch schijnen de
Bussen groote behoefte aan thee te hebben; men
drinkt er thans aftreksels van vele soorten blad, -bij
wijze van thee en voorts heeft de oneenigheid met
China den aanicoop van Ohineesche thee voo± Rus-
sische rekening doen stagneeren. Mogelijk is liet, dat
fla bij1egg tig van het conflict de Russen wederom
als koopers op de Chineesche markt zullen optreden.
Liet vorige jaar vond niet fiincIer dan 48 pOt. van
den Ohineeschen u.itvoer zijn weg naar Ruslaiid. Doch afgezien van dezen betrekkelijk oniiiteressant
geworden verkoop aan Rusland zijn er andere plan-
iien in de lucht, die van méér belang zijn. ik doel
hierbij op de vermindering der productie, waartoe de
Enigelsehe thee-producenten, niet name die van
Britseh-lndië en Ceylon
(voorzoover
zij in Engeland
zetelen) plannen hebben ciitgebroed.
1-let zal geen verwondering baren, dat deze denk-
belden niet van deze, doch van gene zijde van de
Noordzee stainhien. De plannen tot- prodUdtie-bepei-
kihg vnu rubber en tin zijn evenzôo op Britsehen
bodem ontstaan. En in een groot finaeieel Engeisch
blad werd dezer dagen van deskundige zijde gemeld,
dat niet minder dn 80 pOt. der Britseh-Indische
tliee-ondernemiigen momenteel een ‘ierliesgevend be-
drijf voeren! Volgens de ,,Financial Tirnes” zou zelfs
een: Londensche firma onlangs een goote partij
•
der
dooi haar geproducerde thee hebbon verkocht niet
éen verlies van. einiddeld 124 cl. per pond. Nu, z66 –
erg is het met onze Indische ondernenïhigen zeker
nog niet, al zijn ook daar eenig zwikke zusteren.
Onzo Eglsche vrienden zetten een heel boos gezicht
als wij niet meedoen, iets wat zij in het ömgekeercle
geval evenmin zouden hebben gedaan. Daarvoor is de
Engelschman te zakelijk! • –
T-Tet klinkt dan ook vreemd om dle Engelsehen, clie
zeiven door hunne rubberrestrictie van weleer groo-
tendeels de schuld ervan zijn, dat zij op Malakka en
wij in ons Indië zitten opgescheept met een grooten
bevolkingsaanplant (natuurlijk gevolg van de kunst-
matig opgezette prijzen), waarvoor wij allennu even
hardi moeten boeten, om dezelf cle Engelschen nu nôg
te hooren zeggen: zie je wel, de Hollandei c’loet weer
niet mede! – – –
Enfin, wat de thee betreft kunnen zij eewgermate
gerust zijn, want de Nederlandsehe thee-prociucenten
hebben bl.ik gegeven, onder zekere voorwaarden wèl
voor samenwerking niet hunne collega’s —- beheer-
clers van Br itsch-inciische en Ceylon-ondernemingen
— te gevoelen. Blijkbaar meenen de betrokkenen
hier, dat er wel iets ten goede gedaan kan worden,
hetwelk, zonder
dat zulks behoef t
–
te ontaarden in een
kunstmati ge oogstvernieti ging • en beperking (ee
–
n
maatregel waarvan – verselullende der, voorn aamste
thee-producenten terecht ook nu nog af keenig zijn),
een natuurlij ken gang van zaken kan bespoedigen en
aldldlS to
–
t gezondmaking van de theemarkt kan hij-
dragen.
Deze veronderstelling kan worden afgeleid uit het
‘ermoeden, dat de Nederlandsche. thee-produeenten
vereeniging anders vermoedelijk niet haar stem zou
hebben gegeven an een voorstel, dat den Java/Suma-
tra-oogst met ongeveer een tiende wil beperken.
Alvorens den omvang van zulk een vermindering
na te gaan, is het – met het oog op Engelsche uit-
latingen als zou cie huidige depressie in hoofdzaak
zijn te wijten aan den grooten toevloecl
–
van mindere
soorten Ned.-indisehe thee i) – van belang de schuld-
viaag te stellêi: welk productie-gebied is in hoof d-
zaak debet aan den huidigen overvloed van thee? – (Men zegt nu-dikwijls: er worden teveel ordinaire
soorten gefabriceerd,
maar dat is daarom onjuist,
omdat die verhoudingsgewijze zeker niet méér ge-
maakt worden dan in goede jaren; men
koopt
echter
bij lage prijzen meer goede soorten dan voorheen en
minder ordinaire thee: cle palcicers ,,können sich das
leisten” en dkt is (Ie reden, waarom de voorraad van
ordinaire soorten in het bijzonder zon onrustbarend
stijgt en de markt drukt).
Het antwoord op cie bovengestelde vraag kan
slechts luiden: de hoofdschulclige • is Noordelijk
Britsch-inclië. Volgens de laatstbekende gegevens be-
droeg de oogst -van Noordelijk Britsch-Indië tot uito. November 363 millioen lbs., hetgeen 30 millioen lbs.
of 9 pOt. méér is dan verleden jaar. Het surplus der
andere prod cm eti ei ancien (uitgezonderd China en
Japan) van liet loopende t.o.v. het vorige jaar be-
draagt volgens (le jongste gegevens voor- Zuidelijk
Britseh-Ïndië 5.9 pOt., voor Ceylon 3.7 pQt. en voor
Ned.-T.nclië (Java-uitvoer per ulto. November, Su-
mat.ra-imtvoer per uito. October)
slechts 2.95 pOt..
.d.i de geringste toeneming van de beti’okken pro-
ductie-gebieden.
– ) De voorraad Britsch-i.nclische -thee te Londen, opge-
geven door de voornaamste veemen, was op ulto.. November
35
millioen lbs. grooter dan in- 1927;. cle voorraad Neder-
lancisch-Tuclische
15
mnillioen lbs. mr
. • –
1
1122
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
18 December 1929
– De gevolgen eener restrictie van den oogst’ na te
gaan is natuurlijk zeer gevaarlijk werk, hetwelk onder
vele correcties slechts globaal kan worden gedaan.
De vo]gende cijfers mogen het krijgen van zulk een
algemeenen indruk vergemakkelijken.
Aangezien echter de juiste oogsteijfers
,
over 1928
nog niet van alle landen bekend zijn, nemen wij de
uitvoercijfers tot basis. Dat hiervan een belangrijke
,,rniswijzing” het gevolg zal zijn, ontveinzen wij ons
niet (Britsch-Indjë zelf verbruikt bijv. groote hoeveel-
heden thee), doch het is ,,één van de vele correcties”
hierboven bedoeld!
De totale beperking zou onder dit voorbehoud als
volgt kunnen worden berekend:
Noordelijk en Zuidelijk Britsch-Indië:
ca. 12 pOt. van het gemiddelde
over de jaren 1.926, 1027,
1928 = ………………..35 millioen hKG.
Ceylon:
ca. 734 pCt. van het gemiddelde
over de jaren 1926, 1927,
1928 = ………………..15
Ned.-Indië:
ca. 10 püt. van b.v. 1928′) = … 14
Totaal. . . . 64 millioeu hKG.
Er zou (lus rond 65 millioen hKQ. minder worden
geproduceerd, hetgeen op een werelduitvoer
(mci.
China, J’apan en Formosa) van zegge 850 millioen
hKG. slechts een vermindering van 734 pOt. uitma-
ken zal.
Inderdaad is dit nog niet veel, vooral wanneer men
bedenkt, dat de Londensche voorraden alleen reeds
ca. 50 millioen lbs. grooter zijn dan normaal.
• Men dient verder te bedenken, dat volgens het ge-
pul)liceerde Engelsehe plan slechts een vaste hoeveel-
heid beperkt zal worden
onafhonkelijk
van de grootte
van den Britsch-Indischen en Ceylon-oogst in 1930.
Derhalve kan men dus onmogelijk te voren zeggen,
hoeveel thee er in 1930 per saldo zal worden geoogst,
resp. ter markt gebracht.
Derhalve zal een eventueele Ned.erlandseh-Brjtsche
samenwerking tot beperking van den oogst wel iets
ten goede uitwerken, doch persoonlijk hen ik van
meening, dat de economische noodzaak om minder en/of betere thee te produceeren, het beste en voor-
naamste rnddel zal blijven
om
de theemarkt te sa-
lieeren.
D.
K. v. L. Jr.
DE EXPLOITATIEVORM DER NEDERLANDSCHE
SPOORWEGEN BIJ DE JONGSTE
WATERSTAATSBEGROOTING
Eenige jaren geleden werd het gefusionneerde be-
cirijf der Nederlandsche Spoorwegen omgezet in een
z.g. gemengd bedrijf, waarin door den Staat der Ne-derlanden voor de grootsté helft in het aandeelenka-
pitaal werd deelgenomen. Principieele voorkeur voor
den gernengden bedrijfsvorm was het niet, welke tot
dit gewichtige besluit leidde. Vandaar dat in de
schriftelijke en mondelinge gedachtenwisseling over
het aan de Staten-Generaal aangeboden wetsontwerp
niet over de voor- en nadeelen van de drie groote
groepen van bedrijfavormen in den breede werd uit-
geweid en dat de Voorzitter van de Tweede Kamer
vSôr den aanvang der discussiën hel ‘verzoek deed het onderwerp ,,staatsexploitatie” buiten den kring
der beschouwingen te houden.
In den door Minister König gekozen vorm – ge-
mengd bedrijf – was veel verleidelijks gelegen: de
spoorwegen kregen de benoodigde millioenen voor ka-
pitaalsuitbreiding, terwijl de aandeelhouders hun ge-
garandeerd dividend tot 5 pOt. zagen stijgen; de Staat
1)
Er is niet bekend gemaak-t, welke basis zal genomen
worden. Een verschil van eenige millioenen pouden in den
N.-I.
oogst maakt echter
dp
de totale beperking zeer wei.
nig uit.
dier Neclerlanden boekte als voordeel de verdwijning
van het dreigende spook der gedwongen naasting en
het ontstaan der mogelijkheid tot naasting op elk
gewild tijdstip. Waar de Regeering optrad als groot-
ste aandeelhoudster, verzekerde zij zich van een
grooten invloed op de bedrjfsgestie door meerder-heid van stemmen op de vergadering van aandeel-
houders en evenzoo meerderhejd.jn den Raad van
Commissarissen; o.a. kwam daardoor ook het benoe-
mings-, schorsings- en ontilgrecht van de Directie
in hare handen, terwijl tal yan gevallen omschreven
werden, welke de vrijheid der, Directie oni met name
genoemde handelingen -te verrichten, • onder haar
contrólé gebracht werden.
Aanleiding tot indiening van liet wetsvoorstel was
het uit de overeenkomsten van 1890 voortvloeiende
dreigende gevaar van gedwongen naasting.
Over het besluit van Minister König, om op deze
wijze de verhouding van d.e spoorwegèn tot den Staat
hij de Wet te laten regelen, heeft het Nederlandsche
volk noch dc spoorwegen, zich te beklagen gehad.
Want toen in de daarop volgende jaren de spoorwe-
gen een zeer moeilijken tijd doormaakten, is het
aan de commercieele gesti.e van dle leiders van het
gemengde bedrijf gelukt eenerzijds om de efficiency
op te voeren anderzijds bezuinigingen energiek toe
te passen, zoodanig, dat men thans van een gesaneerd’
bedrijf kan spreken.Zelfs de grootste -voorstander
van rechtstreeksche overheidsbemoeiing zullen.
,
niet
in ernst kunnen volhouden, dat bij staatsexploitatie
dit succes in dezelfde mate mogelijk geweest zou zijn,
terwijl uit het kamp van de vrije particuliere be-
drijfsvoering meermalen een eeresaluut werd ge-
bracht aan de
wijze,
waarop liet genezingsproces aan de spoorwegen zich voltrok.
Hebbn eenerzjds de omstandigheden medege-
werkt om dit -resultaat te bereiken, niet minder –
waar is het, diat de groote mate van vrijheid – bin-
nen liet raam der wettelijke contrôle – welke de
Directie had, het hare daartoe heeft bijgedragen.
Een woord van waardeering past dan ook aan de op-
volgende Ministers van Waterstaat en de Commissa-
rissen om de Directie in staat te stellen, de verkre-
gen uitkomsten te behalen.
En daarom is het dubbel jammer, wat we thans
herhaaldelijk zien gebeuren, dat zij, die hun groote
en kleine wenschen niet dadelijk zien ingewilligd, den Minister in een richting willen dringen, welke
vierkant staat tegenover diie, welke tot nu toe door
zulke goede uitkomsten is bekroond, een richting,
welke voorts lijnrecht indruischt tegen liet wezen
van liet gemengde bedrijf. Bedoeldl worden de pogin-
gen, welke werden aangewend om den Minister van
Waterstaat te verlokken, door middel van de regee-
ringscommissarissenn, rechtstreeks in te grijpen in de
leiding van het bedrijf en dit te stuwen naar een
kant, welke verkeerd geoordeeld wordt.
Bij de jongste- behandeling van hoofdstuk IX dier Rijksbegrooting (Waterstaat) kon men weder pogin-
gen in die richting aanschouwen en het was de heer Bongaerts, die niet genoegen nam met een door den
Minister medegedeelde zienswijze van de Directie
der Nedlerlandsche Spoorwegen over de onwaarscliijri-
ljklieid van verlaging der tarieven in het algemeen
en van die der grensbaanvakken in het bijzonder doch die den Minister gebruik wilde doen maken
van diens positie als de wettelijk sterkste partij, zoo
noodig niet nadere wijziging van de instructie der
regeeringscommissarissen. De Minister moet niet dle
vrager zijn, aldus de heer Bongaerts, neen, deze be-
windsman kan zelf oordeelen, zelf handelen en aan
de Kamer zelf antwoorden. Minnelijk overleg is goed,
maar forsch ingrijpen is beter. D.it laatste werd niet
met zooveel woorden gezegd, maar was toch de be-
doeling van den spreker, die voorzag dat aldus op-
tredende ,,veel van de grieven en wenschen die hier
telkenjare worden geuit, zonder dat er veel voldoe-ning komt, voortaan niet meer behoeven te worden
geuit.” – –
18 December 1929
ECONOMISCH-STATiSTISCHE BERICHTEN
1123
Minister
Reymer
zegde in zijn antwoord toe, dat
hij deze woorden met alle aandacht zou herlezen. Een
toezegging, dat hij den aanbevolen weg zou inslaan,
kreeg de heer Bongaerts gelukkig niet.
Gelukkig niet! Want zou een Minister, wat bijna
niet denkbaar is, inderdaad deii kant opgaan, als door
den heer Bongaerts werd aangewezen, dan zouden
we een ingrijpen krijgen in de gestie van de bedrijfs-
leiding, welke veel sterker zou zijn dan bij recht-
streeksche staatsexploitatie mogelijk zou wezen, waar
men juist de bemoeiens van een ondeskundig par-
lement zooveel mogelijk wil uitschakelen. Het groote
bezwaar tegen staitsexploitatie in parlementair ge-
regeerde landen is ontegeneggeljk de opvoering van
dcii invloed van minister en volksvertegenwoordiging
ten koste van de vooral in een groot transportbedrijf
als de spoorwegen zoo noodzakelijke vrijheid van be-
weging der directie. Overal waar staatsexploitatie
van spoorwegen bestaat, ziet men pogingen om ver-
houdingen in het leven te roepen, waarbij de poli-
tieke invloeden zooveel mogelijk worden uitgescha-
keld. En toen een overtuigd voorstander van staats-
exploitatie als wijlen Minister Lely in 1914 zijii wets-
ontwerp tot regelmg van het stnatsspoorbedrijf in
Nederland
bij
de Tweede Karper indiende, schreef
hij in de
M.
v. T. de waarschuwende woorden: ,,Het
,,bohoeft geen betoog, dat een gezonde ontwikkeling
van het staatsspoorbedrjf nauwelijks denkbaar is.
,,wanneer niet aan (Ie leid ing vrijhei.d van handelen
,,iii ruime mate wordt gegund. Werd het, bestuur in ,,elk zijner handelingen ondergeschikt gemaakt aan
,.ministerieele bevelen, clie onmisbare vrijheid zou
,,niet duurzaam zijn verzekerd. Gezorgd worde dus,
,,dat cle bevelen van hoogerhand slechts in zaken van
,,beteekenis en op goeden grond worden gegeven.”
Om dit laatste te bereiken, werd een sehepzinnige
constructie voorgesteld, waarop hier niet verder zal
worden ingegaan.
In elke verdediging van het gemengde bedrijf, ziet
men de vrijheid der bedrijfsleiding en wering van
parlômentaire inmenging als voorcieelen van dezen
ondernemingsvorm geboekt. En toen professor Treub
den 3en Mei 1923, dus spoedig na de omzettiug der Nederlandsche Spoorwegen iii ccii gemend l)edrijf,
in indië voor de Vereeniging voor Studie van Rob-
ii iaai Maatschappelijke Vraagstu ldcen ceii pleidooi
hield om ginds het groote staatsspoorbedrijf om te
zetten in een gemengd bedrijf, toen bepleitte
hij
na-
tuurlijk instelling van ccii voldoenden waarborg’tegen
achterstelling van het algemeen landsbelang. Doch
onmiddellijk daarop liet hij volgen: ,,Maar hierbij
,,za.i één ding in het oog gehouden moeten worden,
men dat niet doet, is het geheele
bedrijf
niets
1,1
,,waard, dan heeft het alle bezwaren, die ook liet
,,openbare bedrijf heeft.” Hij doelde daarbij op de
onafhankelijkheid der regeerungscommissarissen, die
itieL over elke beslissing ruggespraalc met den Minis-
ter of Gouverneur-Generaal zouden moeten houden
en op dc munisterieele verantwoordelijkheid en het
meepraten van Tweede Kamer en Volksraad met
daaraan gepaard gaande vertraging en partijpolitiek,
welke het
bedrijf
zouden bederven.
Zoo is het inderditad en de afgevaardigde Lely had
zich
in 1921 bij de behandeling van het wetsontwerp,
dat tot omzetting van het
bedrijf
der Ned. Spoorwe-
gen zou leiden – ondanks zijn voorliefde voor staats-
exploitatie.— dan ook op het standpunt gesteld, dat
de ministerieele inmenging slechts de groote lijnen
van het bedrijf zou raken. Dit was geheel in overeên-
stemming met de opvatting van Minister König, die in de Memoric van Toelichting
01)
het wetsontwerp gezegd had, dat dc Staat door zijn tweeledigc meer-
derheid (in dc vergadering van aandeelhouders en
in den Raad van Oomnmissarissen), hij machte zou zijn
den algenreenen gang tan het bedrijf
te beheerschen.
De heer Boiigaerts gaat thans veel• verder dan in
1921, toen hij als voordeel van het gemengd bedrijf
noemde, dat de financieele uitkomsten van het be-
drjf zoo goed mogelijk zouden zijn,rnts
de verlceer8-
belangen niet in het gedrang 1cvamen.
Nu wil hij
den Minister den sterken man laten zijn, die de Di-
rectie door middel van de commissaiisen, – welke
hij zoodoende tot stroomnannen (van marionetten werd
reeds in 1921 door den heer de Monté ver Loren
gesproken) terug wil brengen – zal dwingen tege-
moet te komen aan de door ondeskundige Icamerleclen
(woorden van het Kamerlid Ir. Van der Waerden)
geopperde grieven, en verlangens. Men vraagt zich
af of de heer Bongaerts dan niet voelt dat hij zich
hier op het allergiadste ijs begeeft en dat volgeus
zijn recept handelende in de hediijfsleiding onhe-
rekenbare factoren worden imigelascht van
partij-
en
groepsbelangen, van een zwevend ,,aigemeen belang” e.d. waar men niet meer van losicomt?
Wil de heer Bongaerts die inmenging vaim ondes-
kundige en onverantwoordelijke elementen in de be-
drjfsleidi ug, dan is het consequent om staatsexpboi-
tatie in haar incest simplistischen vorm te vragen.
Maar daar deinst tegenwoordig – terecht – ieder-
een in volledig parlementair geregeerde landen voor
terug. In Indië leeft men een voorbeeld, hoe een
prachtig organisme onder rechtstreeksche dpar te-
mentale leiding gebracht, met reuzenschreden naar
den afgrond heide. Dat gebeurde zelfs in den tijd
toen er nog geeii Volksraad was, die mee wilde ex-
ploiteeren. Eu het is de groote verdienste van den
Staatsman Van JIeutsz, dat hij aan het vicieuze stel-t
.,el een eind maakte door aan het hoofd der spoor-
wegen groote vrijheid van handelen te geven, natuur-
lijk onder het scheppen van de noodige contrôle
tegen
te
veel vrijheid. Vanaf dat oogenbiik brak een
nieuwe periode van voorspoed aaii. Diezelfde soe-
pele en natuurlijke organisatie wordt door den tegen-
woorcligen leider van het bedrijf, blijkens een pas van diens hand verschenen brochure, mede als gevolg van
liet meepraten van den Tolksraad, echter in de hui-dige verhoudingen reeds weder als te knelbend ver-
oordeeld.
Wil men, staatsexi1oitatie van de Nederlancische
Spoorwegen, welnu de Staat kan deze als gevolg van
de thans yigeereude overeenicomsten elk jaar invoe-
ren, mits
hij
de Imouders van aandeelen aan toonder,
schadeloos stelt. Men heeft dus de mogelijkheid daar-
toe. Onafwijsbaar zal dan echter zijn om de hewe-
gingsvrijheicl der directie te garandeeren. Dit was
dan ook voorzien in het ontwerp-Lely waarvan boven
gesproken werd. Maar als men geen staatsexploitatie
wenscht, dan late men in het gemengde
bedrijf
den
toestand van tegenwoordig bestendigd en beperke men
den invloed van den Minister tot het aangeven der
groote lijnen, zooals in 1921 de bedoeling was en zoo-
als tot dusver ook geschied is.
`Gebeurt dit niet én. wordt ingegaan
0
1
)
de sugges-
tie van den heer Boiigaerts, dan zal men den
vom van ccii vûi iiioo tsehapsbedrijf behouden, maar den
geest
invoeren, welke bij een overheidsbedrijf voorzit.
Echter zonder dat daarbij een vaste lijn is te onder-kennen en grenzen voor ‘de inmenging zijn aange-
geven, zonder dat organen geschapen zijn, weilce den
Minister, die als regel niet in het transportbedrijf
cloorkneed is – dat kan zijis departement ook niet
‘zijn, hoc volledig men dit ook zou willen bezetten –
»ehoorljk kunnen voorlichtën. M.a.w. er
zal een be-
drijf ontstaan onder een van zijn noodzakelijke be-
wegingsvrijheid ontdaan bestuur, geleid door bevelen
en directieven van een minister, die niet deskundig
is en die niet ontkomen kan aan invloeden, welke
voor liet bedrijf ‘funest zijn, althans kunnen zijn. Als
nadeelig element komt daar nog bij, dat deze bevelen
‘in vele gevallen niet rechtstreeks gegeveji zullen
worden,’ doch’ door tussehenkomst van een aantal
Commissarissen, gesteld dat er mannen te vinden
zouden zijn, die zich voor 2u.lk niarionettenwerk op
den duur zouden willen leenen.
In dat stelsel-Bongaerts zien we gecu oukele
.!iehtzijde. Integendeel het vereenigt in zich
o2le
1124
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
slechte eigenschappen, welke béstrijders van staats-
ep1oitatie tegen dat stelsel plegen aan te voeren.
Voor de ontwikkeling van de- spoorwegen en voor
die van het trafisportwezen in Nederland, hopen we dat Minister Reymer tot dezelfde conclusies zal ko-men, als hij zich na afhandeling van de waterstaats-
begrooting in de Eerste Kamer, zetten zal tot de
aandachtige herlezing van de heeren Bongaerts’ sug-
esties.
S. A. RE1TSMA.
Utrecht, 7 December 1929.
NOGMAALS DE WATERVERBINDING VAN
AMSTERDAM MET DEN RIJN.
I.
Hoezeer dit onderwerp in breede kringen de belang-
stelling levendig houdt, blijkt wel duidelijk uit het
feit, dat niettegenstaande de zeer uitgebreide litera-
tuur, die hierover reeds is verschenen, de stroom van
geschriften nôg altijd- blijft vloeien.
1)
De schrijver van laatstgenoemde brochure is zeker
niet de eerste de beste. Behalve dat zijn naam nog
versch in liet geheugen ligt als één der krachtigste
bestrijders van het Verdrag met België, dat gelukkig
door de Eerste Kamer werd verworpen, was hij – des-
tijds Inspecteur-Generaal van . den Rijkswaterstaat in
de 2e Inspectie Voorzitter van de Commissie van
Waterstaats-Ingenieurs, die op 14 Augustus 1915 door
den toenmaligen Minister van Waterstaat Dr. 0. Lely
werd ingesteld met de opdracht:
,,van advies te dienen omtrent de werken, welke zullen zijn
,,uit te voeren voor het maken van een aan de tegenwoor-
,,clige en de waarschijnlijk toekomstige eisehen. van het
,,seheepvaartverkeer voldoenden scheepvaartweg van Am-
,,sterdam naar de Lek, met gebruikmaking voor zoove.el
,,mogelijk van het bestaande Merwedekanaa.l tot bij cle
,,spoorbrug Gouda-Utrecht en overigens door den aanleg van
,een nieuw kanaalvak.”
Het spreekt vanzelf, dat een brochure over de ver-
binding van Amsterdam met deTt Rijn van iemand met.
een staat van dienst als ir. Ramaer, die bovendien bij
de eerste poging tot verbetering van de reeds in 1915
als volstrekt onvoldoende beschouwde waterverbinding
van Amsterdam met de Lek, de hoofdrol gespeeld
heeft, de volle aandacht verdient van allen, clie in dit:
vraagstuk belartgstellen. 1
–
let zij mij daarom vergund,
1
hier aan deze brochure een bespreking te wijden, er
eenige kantteekeningen hij te maken en er eenige be-
schouwingen aan vast te knoopen.
De schrijver vekeelt zijn stof in tveè deelen: t. Het
Verleden en II. Het Heden en de Tbekomst en laat
dan nog een Naschrift volgen. i
In Hoofdstuk 1 wordt een historisch overzicht ge-‘
geven van de verbinding van Amsterdam met den
• Rijn, dat teruggaat tot 1819 en eindigt met de vol-
tooiing van het Merwedekanaal in 189211893. De
schrijver laat achtereenvolgens alle plannen tot ver-
beteri’ng van de zgn. Keulsche Vaart, verbetering van
en verbinding met de Waal, al of niet in verband met
plannen tot droogmaking van de Zuiderzee de revue
passeeren en toont daarbij een uitgebreide kennis
1)
Voor zoover mij bekend zagen hierover in den laatsten
tijd nog het licht:
1°.
Sept.
1929:
Nota van Jhr. Ir. 0. C. A. van Lidth cle
Jeude: De Kan aalvcrbinding Amsterdam—Boven-Rijn, uit-gegeven in opdracht van de Betuwsc»e Kanaalvereeniging.
20.
Sept.
1929:
Een brochure: De plannen voor de Scheep-
yaartverbinding Amsterdam—Rijn, Historisch overzicht en
Beschouwingen door Ir. A. A. M.ussert, Hoofd-Ingenieur van
den Prov. Waterstaat in Utrecht. *
3e. 19
Oct.
1929:
Een artikel in ,,cle Ingenieur” van Ir.
B. A. Verhey uit Amersfoort, adviseur van de Kanaalver-
ceniging de Geldersche Vallei. –
4°.
April/Nov.: Een serie artikelen van Ir. W. C. Köhler,
Stadsingenieur van Amsterdam, onder den titel: Apster-
dam—Boven-Rijn in het Technisch Gemeenteblad- van April,
September en November (onlangs in én band afzonderlijk
verschenen). •
5°. 28
Sept.
1929:
Een brochure: De verbinding te water van Amsterdam met den Rijn door Ir.
J.
C. Ramaer.
van feiten.en bijzonderheden.. Ofschoon in-. dit eerste
Hoofdstuk, ongetwijfeld voor een historicus wel be-
langwekkende details worden medegedeeld, wil het
–
mij
toch voorkomen, dat het verleden hier wel wat al te
ver in onderdeelen wordt uitgeplozen. –
Bij het lezen van al deze finesses en ten deele zelfs
speculatieve beweringen krijgt men onwillekeurig den
indruk, dat hier iemand aan het wo.ord is, di.e zich
met zeker welgevallen verdiept in oude herinneringen,
aan gebeurtenissen, die 50 jaar geleden de gemoederen
in spanning hielden, die hij zelf intens heeft medege-
leefd en waaraan hij misschien ook persoonlijk deel had, maar ik betwijfel toch of er in 1929 veel lezers
zullen
zijn,
die zich voor-die detailpunten van 50 jaar
geleden zullen interesseeren- en in ieder geval zijn zij
dunkt mij voor de beslissing van de thans aanhang.ige Rijn-verbinding i’an-Amsterdam van geen belang. Mi.
had
–
dan ook dit le hoofdstuk, dat niet minder clan 26
van de 61 bladzijden beslaat; zondei’ schade voor het
te behandelen onderwerp, aanzienlijk kunnen worden
bekort.
Hoofdslulc
II:
Hel Heden en de Toelcomsi
begint
met een tweetal statistieken loopende van 1877-1927
van het totaal aantal schepen en hun tonneninhoud,
die de beide schutsluizen te Vreeswijk zijn gepasseerd
en het aandeel, dat de Rijnschepen daarin vrtegen-
woordigden, om daarmede de belangrijke toeneming
aan te toonen, zoowel van de scheepvaart in het algé-
meen als van de Amsterdamsche Rijnvaart in het bij-
zonder. –
Soortgelijke cijfers waren reeds gegeven door cle
Staatscommissie Limburg (Verslag 1924, blz. 21 over
1894/1921) en door Dr. L. R. Wentholt (Verslag 1927,
Bijlage 2 over 1893-1925), maar de
cijfers
voor 1027,
die Dr. Wentholt in zijn in 1927 verschenen verslag natuurlijk nog niet kon vermelden, bewijzen, dat de
sterke toeneming in de beide soorten van verkeer, oolc
na 1925 is
blijven
aanhouden. • –
Op blz. 30 zegt de schrijver:
,,De’ hoofdingenieur van den Rijkswaterstaat P. J. van
,,Voorst Vader Jr. heeft in de vergadering van
–
het No. ,,ninklijk Instituut van Ingenieurs van 22 i)ecember
1925
,een zéér belangrijke opmerking gemaakt. Hij heeft erop
,,gewezcn, dat er van
1
Januari tot
1
December
1925
-in op-
,,vaart
2205
en in afvaart
3632
Rijnschepcn door de zoo
,.goed als altijd openstaande schutsluis te Zeeburg nabij Am-
,,sterdam gepaseerd zijn.” –
en dan acht Ir. Ramaer zich gerechtigd daaruit dc
conclusie te trekken: –
,,dat een aantal schepen, die goederen uit Duitschlond voor
,,Amsterdem geladen hebben, ook nog goederen hebben voor
,,(lndere havens, zoodat zij bijv. de reis Lobit—Amsterdern–„Rotterdam—Lobit maken.”
1)
En op blz. 32 volgt dan nog eens:
Er gaan dus veel R.-ijnsche pen, die uit Duitschkcnd volge.
,,l(tden, of bijna volgeladen neer Amsterdam varen, daarna
,,nog naar andere havens, hetzij om hetgeen zij, nog aan
,,lading over hebben, af te geven, hetzij om voor de ter-eg-
,,reis naar Duitschla.nd bij te. laden”,
enz.
1)
De deskundige op het gebied van Rijn- en Binnen-
vaart zal bij het lezen van deze conclusiën, waarin de
Rijnschepen worden voorgesteld als een soort van
beurtvaarders, die in allerlei plaatsen ,,goederen af-
geven
”
en ,,goedereri bijladen”, niet kunnen nalaten te
glimlachen. Om te beginnen zal hij de door den hoofd-
ingenieur Van Voorst Vader in 1925 gemaakte op
merking, die blijkbaar in het Koninklijk Instituut van Ingenieurs ,,zeer belangrijk” werd geacht, zoo bijster
be}angrijk niet vinden, omdat dit
verschijnsel,
zoowel
als de oorzaken daarvan, sedert de opening van het
Merwedekanaal in 1892 in scheepvaartkringen alge-
meen bekend *as. Dat het aantal door de sluizen te
Zeeburg afvarende en opvarende Rujnschepen onmoge-
lijk gelijk kan zijn,..volgt al dadelijk hieruit, dat lang
niet alle-van den Rijn komende schepen, die Zeeburg
passeeren, voor Amsterdam bestemd zijn. Er zijn er
ook voor Harlingen, Lemmer, de Zuiderzee-werken,
9 Cursiveering van mij. A. D.
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1125
enz., die na lossing bij voldoehden waterstand over
den IJssel terugkeeren. Er zijn er ook voor Haarlem,
1 Jrnu iden, Alkmaar en andere plaatsen in Noord-Hol-
land, clie ten deele na lossing binnenlandsche reizen
aannemen (bijv. gedurende de bietencampagne) en dan
maanden achtereen in Nederland
blijven
en ten slotte
incest via Rotterdam naar Duitschiand terugiceeren.
I)e hoofdoorzaak van het verschil tussehen af- en op-
vaart zit echter in het algemeen bekende feit, dat
vooral de grootere Rijnsehepen, die te Amsterdam ko-
len, steeuen en andere massale artikelen hebben ge-
lost, aldaar geen terugvracht naar den Rijn kunnen
vinden, wegens het zoo goed als geheel ontbreken van
inkomende massale transito-goederen, zooals erts,
gradn, mijnhout, papierhout, gezaagd hout. Deze sche-
pen zijn dus genodzaakt ledig naar Rotterdam te
sieepen om aldaar teruglading naar boven te vinden,
maar dan worden ze aan de Zeeburgsche sluizen niet
als Rijnschepen genoteerd, omdat ze voor Rotterdam
bcstcmd zijn.
1 let is voornamelijk dit feit, dat Amsterdam belet als
Rij nhaven met andere havens te concurreeren en om die
oneurrentie in de toekomst mogelijk te maken, hee’f t
Amsterdam behoefte aan een waterverhinding van mi-
inc afmetingen, met zoo min mogelijic sluizen en waar-
0
1) onder alle omstandigheden een veilige vaart met
Rijnschepen van het grootste kaliber gewaarborgd is.
i:ets nieuws of belangrijks vermag ik dus in de op-
merki ng van den hoofd-ingenieur P. J. van Voorst
Vader niet te ontdekken en de door ir. Ramaer daar-uit getrokken conclusie is stellig onjuist.
Ir. Ramaer behandelt dan achtereenvolgens in het
kort cle verschillende plannen, di.e voor de verbetering
van dezen waterweg gemaakt zijn, ni.:
lo. het plan van de Commissie van 1915, waarvan
hij zelf voorzitter was, heoogetide alleen een éénpan-
dig kanaal van Amsterdam naar de Lek ca. 2 EM.
beneden Vreeswijk;
2o. het plan van Maart 1917 van Ir. W. B. van Goor
van Amsterdam door de Geldersche Vallei en door de
Betuwe naar de Waal;
3o. het plan van December 1924 van de Staatscorn-
missie Limburg voor een kanaal via Utrecht nar de
Lek bij Wijk bij Duurstede en verder door de Betuwe
naar de Waal bij Tiel;
4o. het plan van Dr. L. R. Wentholt van Maart 1927
‘oor een kun aal Amsterdam-Utrecht-Vreeswijk-Via-
nen-Tiel. –
Al deze plannen zijn uitvoerig en bij herhaling el-ders behandeld, zoowel in woord als in geschrift. Ik
meen ze dus als voldoende bekend te mogen veronder-,
stellen en voor zoover noodig verwijs ik den belang-
stellen den lezer vooral naar de hierboven in de noot
onder 2 en 4 genoemde geschrifte, die e€n zeer vol-
ledig overzicht geven.
Merkwaardig echter acht ik de uitlatiiig van Ir.
Ramaer op hiz. 50, waar hij de behandeling der 3 plan-
nen, Vreeswijic, Geldersehe Vallei en Wijk bij Duur-
stede in dc vergadering van het Koninklijk Instituut
van ingenieurs op 14 Februari 1929 bespreekt en
waarvan ik het volgende citeer:
,,flet kanaal over Vreeswijk en Tiel (werd verdedigd)
,,door den hooîdingeiiieur van den Rijkswaterstaat Went-
holt, schrijver van het bovenveimeicle rapport, clie zeicle:
toestand is deze, dat de strijd op dit ooget.iblik gaat
..tiissehemi liet Gelciersche Vallei-plan en het plan Wijk bij
,.I)uurstede.” Wij
mogen het plan over Vrceswijlc en Tiel,
,,nic zijn voornaamste verdediger dit hee! t laten vallen, ‘wel
,,als van de baan beschouwen.”
Dc door mij geeursiveerde conclusie van Ir. Ramaer
deel ik volkomen. Na alles wat er – vooral in de ver-
gadering op 27 Februari 1928 in het Departement van
Waterstaat – zoowel uit waterstaatkundig als uit
Rijnvaart-techniseh oogpunt tegen het plan Vreeswijk
van Dr. Wentholt is aangevoerd, is er inderdaad van
dt plan niets meer overgebleven en dat dit ook door
het Departement van Waterstaat zelf erkend werd,
blijkt afdoende uit het feit, dat Minister Van der Vegte
in Juni 1928 aan het Gemeentebestuur van Amster-
danfi mededeelde: (men lette op de verrassende logica)
,,clat, indien hij verdere• beschouwing der kanaaltrac’s de
,voorkeur meer zou moeten gaan in de richting van Wijk
,,bij Duurstede,
een nader onderzoek naar de wenschelijkheicl
,,van den aanleg van een kanaal door de Gelckrscha Vallei
,,geboden schijnt.” i)
Wanneer men nu hierbij in aanmerking neemt, dat
Dr. Wentholt niet de eenige is, die voor het plan Vrees-
wijk de verantwoordelijkheid draagt, maar dal; dit
eveneens gesteund werd door Ir. Roosenboom en Dr.
Ii. Wortman, die in opdracht van Minister Bongaerts
met hem samenwerkten en zelfs door Dr. C. Lely,
terwijl men zich later genoodzaakt ziet dit plan we-
gens de vele daartegen ingebrachte bezwaren te laten
vallen, dan meen ik daaruit, zacht uitgedrukt, toch
wel deze conclusie te mogen trekken, dat het niet
wenscheljk is de beslissing over het kanaal-tracé uit-
sluitend over te laten aan het departement en de in-
genieurs van den Rijkswaterstaat, maar dat daarbij
ook en niet -in de laatste plaats een stem zal moeten
worden gegeven aan de Rijnvaartondernemers, die het
kanaal voor hun bedrijf zullen moeten gebruiken en
ten behoeve van xvie het in hoofdzaak zal worden ge-
graven. Ik kom hierop nog nader terug.
Op blz. 53 icomt Ir. Ramaer dan tot de behandeling
van het in Maart 1929 ingediende plan van den Inge-
nieur van den provincialen Waterstaat van Utrecht,
Ir. A. A. Mussert, waarin het kanaal Amsterdam-Wijk
bij Duurstede door weglating van de sluizen bewes-ten Utrecht slechts één pand zou krijgen en dat men
dus een ,,verbeterde uitgaaf” van het plan der Staats-
commissie Limburg zou mogen noemen. Dit plan wordt
door den schrijver voornamelijk op waterstaatkundige
gronden bestreden. Als lede op waterstaatkundig ge-
bied wil ik hier over de heteekenis van deze techni-
sche bezwaren niet oordeelen, maar het is mij bekend,
dat andere bevoegde deskundigen deze bezwaren geens-
zins deden en waar het resultaat van het door Mini-
ster Van der Vegte bevolen onderzoek van het plan
Mussert nog niet bekend is, zal het wel noodig zijn
dit af te wachten. Als scheepvaartman durf ik echter
wel te zeggen, dat de voordeelen van het tracé over Wijk bij Duurstede door het wegvallen van de sluis
bij Utrecht, dusdanig zijn toegenomen, dat ieder, die
bij de Amsterdamsche Rijnvaart betrokken is,
de
superzoriteit vcm dit plan in ieder opzicht za.l moeten
erkennen.
Bij de bespreking van al de verschillende plannen
toont Ti
,
. Ramaer zich een voorstander van het tweede
plan door de Geldersehe Vl1ei. van Dr. L. R. Went-holt en teve.n.s een verdediger van het in Mei. 1920
ingediende wetsontwerp tot verbetering van dc ver-
binding Amsterdam—Rotterdam door het maken van
een dénpandig kanaal, naar de Lek volgens het ont-
werp-Wentholt, dat men een gewijzigd ontwerp van
de Commissie Ramaer van 1917 zou kunnen noemen.
liet bestek van dit
tijdschrift-artikel
laat niet toe,
dat ik in bijzonderheden het betoog van den schrijver,
met wiens standpunt ik het natuurlijic niet eens ben, tracht te weerleggen. Ik moet mij er dus toe bepalen
slechts enkele in het oog vallende punten te bestrij-
den, die niet onweersprojcen mogen blijven.
Op blz. 18 lees ik:
,,Wentholt merkt op, dat ,,is het Valleikanaal er, alle
,,sleeptreinen de richting over dc Waal zullen volgen we-
..gens het ruimer vaarwater, dat deze aanbiedt: ook weder
,,een – groot voordeel voor het kanaal.”
en op blz. 55 en 56 verklaart Ir. Ramaer deze mee-
ning van Ir. Wentholt te deden. Beide heeren ver-
gissen zich echter hierin. Wanneer de normaliseering
van de Lek en Neder-Rijn voltooid is, zullen hij vol-
doenden, waterstand nagenoeg alle opvarende sleep-
treinen en oole de groote meerderheid der afkomende
sleeptreinen van
Rijnsehepen
tot 2000/2500 ton den
weg langs Leic en eder-Rijn -verkiezen zoowel om
tijd te sparen als om de sluizen in het Betuwepand te
J)
Cursiveering van mij A. D.
1126
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
vermijden. Alleen de allergrootste Rijnsehepen, die
echter numeriek zeer sterk in de minderheid zijn, zul-
len doorgaans de Waal volgen.
Door édn der grootste Rij nvaartondernemers wordt
het percentage, dat dan nog over de Waal zal varen,
slechts geschat op ca. 10 pOt. van het totaal. Op hlz. 51 schrijft Ir. Ramaer:
.,En voor den Amsterdamsehen
handel
(bedoeld
is &heep-
,,vaart) is cle scheiding onmiddellijk bij die stad vrijwat
,.voorcleeliger dau eene ten zuid-westen van Utrecht.’
Ook dit is een vergissing, want de Rijnvaart van
Amsterdam zal zich slechts zeer langzaain en geleide-
lijk kunnen ontwikkelen, tot een zoodanigen omvang,
dat het loonend zal zijn sleeptreinen te vormen van
uitsluitend Rijnschepen. Om in de kosten van sleepen
te kunnen concurreeren met andere havens, bijv. Rot-
terdam, zal combinatie met andere vaartuigen nood-
zakelijk
zijn
en de ondernemers, die zich met dit sleep-
werk bezighouden, achten het juist een voordeel –
vooral in de moeilijke overgangsjaren, die vrij lang
zullen duren – dat mcii slecptreinen zal kunnen corn-
bineeren met de
Rijn-
en andere schepen, bestemd
voor Utrecht, Jntfaas en andere tusschengelegcn
plaatsen.
Het samengaan van Rijn- en biiinenvaartuigen in
een van jaar tot jaar snel groeiend aantal moge een
overwegend bezwaar zijn in een kanaal als het thans
bestaande, met 33.40 M. breedtè op den waterspiegel,
maar dit bezwaar vervalt geheel, wanneer liet kanaal
volgens het ontwerp een breedte krijgt van 75 M., met
ccii reservestrook van 24 M. voor eventueele latere
verbreeding tot 99 M. (de breedte der genormaliseerde
Lek varieert van 100-120 Meter).
Op blz. 47 lees ik:
,,Verbetering van het lderwedekaiiaal tussehen Amstei-
,,dam en de lijn Ilarmelen-Utrecht zal, als, het Valleika-
,naal wordt aangelegd, in eenige tientallen jaren onnoodig
,,zijn.”
Tegenover de buitegewoon snelle toeneming van
liet scheepvaartverkeer door het Merwedekanaal, die
men – hoe verblijdend ook op zichzelf – gezien de zeer
beperkte afmetingen van dit kanaal, bijna verontrus-
tend zou mogen noemen, acht ik deze uitspraak van
den schrij ver onverklaarbaar.
Afgezien nog van de onlangs door den Keulschen
Burgemeester Dr. Adenauer in het Kolonaal Insti-
tuut te Amsterdam uitgesproken meening over het
Merwedekanaal, di.e het ,,wel geschikt voor een roei-
.,tochtje vond, maar geenszins voor een verbinding
van Amsterdam met den Rijn”, veroorloof ik mij
Ir. Rarnaer te
verwijzen
naar een tweetal artikelen
in liet Handelsblad van 16 en 17 November 11., waar-
in een beschrijving wordt gegeven van een tocht van
Amsterdam naar Gorinchem (afstand 12 KM.) met de
Rijnstoomboot
,,Boschwijk”,
die onder buitengewoo ii
gunstige omstandigheden niet minder dan 13 uren
vorderde en waaruit duidelijk blijkt,
,,dat de toestand
reeds thans onhoudbaar
is”.
En deze toestand zou Ir.
Ramuer, althans wat het kanaalgedeelte van Amster-
dam tot do lijn Harmelen—Utrecht betreft. nog
..eenige tientallen van jaren” willen bestendigen,
niettegenstaande
hij
zelf op blz. 46 zegt, dat naar
schatting het aantal schepen, dat door dit kanaal
varen moet van rond 123.000 in 1927 tot rond 195.000
(m.i. een te lage schatting) in 1940 zal zijn gestegen.
Het zou mij wel benieuwen van den Keulschen Bur-
gemeester Adenauer te hooren, hoe hij hierover denkt.
01) hlz. 56/57 lees ik:
Ik zou deze uitspraak nog willen aanvullen met die, dat
juist het plan Mussert de Utrechtsche grachten tusscheu
t
.,2
sluizen zet, hetgeen een groote last zal zijn voor de me-
,,i.iigte kleine vaartuigen, die in die grachten laden en
los-
,,sen. Wanneer het doordringt tot den kleinhandel te
,.Utrecht, zal die, welke zijn pakhuizen la.ngs die grachten
heef t, zich daar zeker tegen verzetten.”
Evenwel heeft onlangs de Utreehtsche Kamer
vnu
Koophandel, waarin toch ook de kleinhandel ‘is ver-
tegenwoordigd, zich met groote meerderheid v66r het
plan Mussert uitgesproken, zocidat blijkbaar Ir. Ra-
maer zich ook met deze uitspraak vergist. Daarente-
gen mis ik in de brochure de vermelding van het
groote voordeel, dat het ontworpen nieuwe haven-
complex van Utrecht in het Noordwesten der stad
niet inbegrip van de groentemarkt en de veemarkt,
alsmede de groot-industrie, die in liet N.W. en Z.W.
der stad reeds bestaat en die zich daar meer en meer
uitbreidt, door het plan Mussert in open verbinding
zullen komen met de Amsterdamsche haven, waardoor
het grootste deel van Utrecht’s scheepvaart zeer zal
zijn gebaat, terwijl ten behoeve van de verbinding
met de binnenstad in het plan Mussert een moderne
dubbele sehutsluis is opgenomen, die het oponthoud voor de kleine vaartuigen, die daarvan gebruik moe
ten maken, zeer zal verminderen.
Om niet al te uitvoerig te worden wil ik het bij
deze enkele opmerkingen laten.
A.
DONKER.
(Slot volgt).
DE ONTWIKKELING EENER MONOPOLISTISCHE
POSITIE.
Dr. P. L. Rutgers te Utrecht
schrijft
ons:
De buitengewoon snelle ontwikkeling der radio-
industrie heeft ook buiten den kring der hij deze tak
van nijverheid rechtstreeks geïnteresseerden een on-
afgebroken en levendige belangstelling gaande ge-
houden.
lIet is echter niet alleen deze in ons ‘land ongekende
en Arnerikaansch geïnspireerde groei, welke in den
laatsten tijd
meer en meer de aandacht trekt, doch
speciaal ook de steeds seheper vormen aannemende
antagonistische verhouding, welke tusschen het Phi-
lips concern en de daarvan onafhankelijke Producen-
ten en handelaren is ontstaan.
De buitengewone heftigheid, waarmede van weers-zijden zoowel in Vereenigingen en vergaderingen, als
in de pers wordt geageerd, doet reeds vermoeden, dat
liet hier niet een eenvoudige concurrentiestrijd be-
treft, doch dat vitale bepalingen op het spel moeten
staan.
Inderdaad ligt aan de huidige actie dan ook een
veel diepere oorzaak ten grondslag en gaat de strijd
thans niet zoozeer om het handhaven van werkelijke
of vereende octrooireehten, als wel om het verkrij-
gen van een uiterst belangrijk steunpunt bij den op-
rnarsch naar algeheele rnon’opolisatie.
Teneinde een juist inzicht ter beoordeeling der po-sitie van beide partijen te
verkrijgen,
is een korte uit-eenzetting van de ontwikkeling der verhouding van
het Philips-concern tot de overige Nederlandsehe
markt, hier’ op haar plaats.
Deze ontwikkeling wordt uit den aard in hoofdzaak
bepaald door de actieve zakenpolitiek van het Philips-concern, waarvan als hoofdmomenten kunnen worden
genoemd:
1024: begin der radio-apparaten-productie,
1925: normale verkoop door grossiers en detaillisten, 1926: eerste boycotljst,
1921: eerste beperkte contrôle over grossiers (het col-
lectieve grossierscontract),
1 928: eerste monopolistische clausule tegenover gros-
siers (grossierscontract 1928),
1920: a. absoluut monopolistisch optreden tegenover
gross.iers (grossierscontraet 1929),
eerste poging tot absolute contrôle en mono-polistische tendenzen tegenover medeprodu-
centen (licentie-overeenkomsten),
eerste monopolistisehe aanduidingen tegen-‘
over detaillisten.
De samenhang der getroffen maatregelen en hun
uiteindelijk doel is voor iederen buitenstaander dui-delijk. Een doel, dat trouwens in geen enkel opzicht
verschilt van hetgeen ook op andere terreinen veelal
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1127
door de groote concerns vordt nagestreefd. Verwon-
dering verwekt hierbij slechts, dat de leiding der on-
derneming zelve bij herhaling en met groote hard-
nekkigheid zelfs nog zeer onlangs in een perscoinmu-
uiqué, verzekert, dat ,,elke gedachte aan monopolisatie
Philips vreemd is”.
Bij hare grootsch opgezette en streng systematisch
uitgevoerde aanval moest Philips met drie groepen
tegenstanders rekening houden:
de mede-producenten,
de grossiers,
de detaillisten,
waarbij de grossiers, waar de belangen van mede-pro-
ducenten en van detaillisten samenkomen, het meest
doeltreffende punt voor een eersten aanval boden.
Als algemeene maatregel moest echter eerst de in-
stelling van een boycotlijst voorafgaan, welke dan ook
in 1026 werd aangelegd onder het motief: ,,hestrij-
ding van den knoeihandel”.
Terwijl
deze
lijst aanvan-
kelijk inderdaad uitsluitend namen vermeldde van
firma’s, die niet tot den z.g. bona-fide handel konden
worden gerekend, verwaterde zulks in de daaropvol
gende jaren snel tot een wraaklijst, waarop clie firma’s
werden geplaatst, die zich niet voetstoots aan de ge-
geven bevelen wenechten te onderwerpen, of wel
zich te sterk voor concurreerende fabrikaten interes-
seerden.
Na dezen voorbereiden den maatregel werd de abso-
lute onderwerping der grossiers in drie étappes door-
gevoerd.
Eerste étappe.
Reeds in 1027 werd de boycotlijst gevolgd door ,,het
collectief contract”, dat den grossiers ter teekening
werd voorgelegd, onder mededeeling, dat in het ver-volg slechts diegenen grossierscondities zouden ver-
krijgen, die tot teekenirig der voorgelegde overeen-
komst bereid waren, welke overeenkomst onder meer
de volgende bepalingen bevatte:
Artikel 5. ,,Grossiers verbinden zich, alle produc-ten van Philips betrokken, voor zoover deze van een
nummer voorzien zijn, te boeken in een daarvoor aan
te leggen verkoopsregister, beschikbaar te stellen door
Philips, waarin achter elk nummer cle naam en het
adres van den afnemer naar waarheid en nauwkeurig
zal worden genoteerd.
Grossiers verbinden zich wijders van hun verkoop
van alle niet genummerde Philips-producten, even-
eens nauwkeurig boek te houden.”
Artikel 6. ,,Philips heeft het recht te allen tijde in-zage te nemen of door een neutraal accountant voor zijn rekening te doen nemen van de in artikel 5 be-
doelde registers, alsmede van de overige boeken van
grossiers, teneinde dc aflevering door grossiers van alle
Philips-producten te kunnen controleeran.”
Artikel 8. ,,Grossiers verbinden zich geen Philips-pro-
ducten te leveren aan andere grossiers, geen deel uit-
makende van deze overeenkomst, ook al zouden deze
als bonafide bekend staan.”
Liet motief was ook ditmaal weder de ,,bestrijdin van den knoeihandel” en werd om mogelijk misver-
stand te voorkomen in het contract zelf als conside-
rans opgenomen:
.,In aanmerking neinende, dat Philips den deloynlen
handel in zijn producten krachtig wenscht te bestrij. den en grossiers bereid zijn hieraan hunne volledige
medewerking te verleenen, terwijl grossiers als goede
kooplieden een zoo goed mogelijke onderlinge regeling
wenschen tot stand te brengen, çie delovale concurren-
tie uitsluit.”
Uit der aard werd het gestelde doel niet bereikt,
daar leveringen aan niet-bonafide handelaren natuur-
lijk nimmer in de verstrekte verkoopregisters zullen
zijn ingeschreven. Wèl echter werd door een maande-
lijksche contrôle van de verkoop-staten een volledig
overzicht verkregen van de beteekenis, die elke gros-
sier en elke detaillist voor den afzet der producten
had. De handel in eerste en tweede trap werd volko-
men gecontroleerd.
Tweede étappe;
Nog geen jaar na teekening van ,,het collectief con-
tract’, in Februari 1928, werd den grossiers, die de
contrôle in 1927 hadden aanvaard, slechts dan verlen-
ging van hun contract voor weder één jaar toege-
staaj,, indien zij de verklaring teekenden:
,,Koopster verplicht zich, zoolang zij deze overeen-
komst met verkoopster heeft, niet in eenigerlei vorm
handel te drijven in dezelfde of nagenoeg dezelfde pro-
ducten van eigen fabrikaat of afkomstig van eenige
anderen fabrikati t, handelaar, ed.”
waarbij onder concurreerende artikelen slechts zoudeii
worden verstaan die artikelen, die minder dan 25 pOt.
in prijs verschilden met het Philipsfabrikaat. Thans
eindelijk werd ook de ware beweegreden erkend en
deze maatregel in een begeleidend schrijven aan een
firma gemotiveerd met de mededeeling:
,,Het is voor ons ul. zeer noodig thans reeds te we-
ten, hoe wij in de toekomst tegenover hen, aan wie wij
onze belangen toevertrouwen, zullen komen te staan.
terwijl het tevens in onze bedoeling ligt slechts
niet die grossiers in de toekomst de relatie te blijven
onderhouden, voor zoover zij voor
al
onze radio-produc-
ten grossiersovereeukonisten met ons sluiten. Wij zul-
len b.v. dus niet onze belangen blijven toevertrouwen
aan een grossier, die wel grossiert in onze plaatspa.n-
iiiigsapparaten, doch bv. voor luidsprekers als een
flinke concurrent te beschouwen valt.”
Door het aldus uitschakelen van concurreerende
artikelen steeg uit den aard het percentueel belang
der Philips artikelen voor den grossier enorm en zelfs
in die mate, dat zijn bestaan ervan afhankelijk werd.
Hij zag zich derhalve genoodzaakt om iederen volgen-
den eisch in te willigen.
Derde
étappe.
Weder één jaar later, in 1.929, volgt dan ook het
onvermijdelijke: cle absolute exehusiviteit, waarbij de
grossiers, die in 1928 de beperkte (25 pOt.) exehusivi-
teits-clausule geteelcend hadden, slechts dan verlen-
ging van hun contract voor weder éénjaar werd toe-
gestaan, indien zij oolc hunne vrjheidsmarge buiten de
25 pOt.-grens willen prijsgeven.
Ten opzichte van de grossiers zou hiermede het
monopolie nagenoeg voltooid zijn, ën zou een inder-
daad zeer sterke positie verkregen zijn, ware het niet,
dat zich naast de zoogenaamde ,,Philips-grossiers” een
krachtige groep vrije grossiers ontwikkeld had, die, de Phihipsfabrieken totaal negeerend, zich met toe-
nemend succes op de distributie van andere binnen-
en buitenlandsche producten bleven toeleggen. Vol-
komen van Philips onafhankelijk en dus voor directe
aanvallen onkwetsbaar, kunnen zij alleen getroffen
worden door pressie op hun afnemers (de detaillisten)
of door uitschakeling hunner leveranciers (de binnen-en buitenlandsche producenten). i[aatregelen in deze richting
zijn
echter eerst in de
laatste maanden tot uiting gekomen, teneinde eener-z.ijds de detaillisten naar het Philips-fabrikaat te drij-ven, en anderzijds de fabrikanten en importeurs door middel van licentie-overeenkomsten onder volkomen
contrôle te plaatsen en zelfs in hun afzet te limi-
teeren.
Eerstens tegenover het publiek de mededeeling:
,,Garaiitiebewijzen worden alleen verstrekt, indien
onze producten gekocht zijn bij erkende Radio-handela-
ren;
d.w.z.
bonafide winkeliers, die een ruime sortee-
ring van onze artikelen in voorraad houden en eta.-
leeren.”
waarmede de garantie vordt losgemaakt van het pro-duct en een definitie van het begrip ,,erkende hande-laar” gegeven wordt, die er toe leidt, het publiek van
den niet-Philips winlcelier te vervreemden.
Daarnaast tegenover den handel de verklaring dat:
,,zes oetrooien gezamelijk practisch den bouw resp. in-
voer
of
verkoop van alle in den handel voorkomende
raclio-ontvangtoestelleu beschermen,”
met de daaraan toegevoegde mededeeling:
,,dat wij voortaan een ieder, die ongelieentieerde radio- ontvengtoestellen, die op 6dn
of
meer onzer octrooien
inbreuk maken, bouwt, invoert of in den handel brengt,
1128
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
met alle ons ten dienste staande middelen zullen ver-
volgen.”
En tenslotte tegenover producenten de eisch van
een licentie-overeenkomst, welke in strekking ver
uitgaat boven handhaving van werkelijke of verineen-
de octrooirechten en slechts als eerste dtappe op den
weg naar volkomen onderwerping of vernietiging van concurreerende bedrijven te beschouwen is.
Het door den ondervonden tegenstand reeds belang
–
rijk gematigde concept, voorzag zelfs in derde lezing
nog op afdoende wijze in tal van zaken, welke voor
octrooihandhaving van geen, doch voor verdere mono-
polisatie van cardinaal belang zijn.
Verdere groei van het concurreerend bedrijf wordt
door maximum grens en exportverbod afdoend voor-
komen:
Artikel 7. ,,Door de in artikel 1 omschreven licentie verkrijgt dc licentienemer van Philips de bevoegdheid
iadiö-ontva.ngtoestellen, waarbij gebruik is gemaakt van
een of meer der in dat artikel bedoelde octrooien te
vervaardigen en/of in het verkeer te brengen, een en
ander tot een maximum aantal van…. per jaar, de
hierna te vermelden z.g. bouwdoozen daaronder be
grepen; een overschot in cenig jaar mag slechts tot
een maximum van 10 pCt. van het hiervoorbedoelcie
aantal naar het volgend jaar w’orden overgebracht.
Onder geen omstandigheid mogen iu’eenig jaar deze
ma.xima worden overschreden, tenzij na vooraf verkre.
geen schriftelijke toestemming van Philips.”
Artikel 8. ,,De radio-ontvangtoestellen van den ii-
centienemer, waarbij gebruik is gemaakt van een of
meer der in Artikel 1 bedoelde octrooien, mogen uit-
sluitend in het verkeer worden gebracht voor den ver-
koop in het Koninkrijk der Nederlanden.
Wordt een licentietoestel van den licentienemer in
het buitenland in den handel aangetroffen, dan is de
licentienemer deswege tegenover Philips aansprakelijk,
alsof bij zelf dat toestel had uitgevoerd, tenzij hij kan
aantoonen, dat hij. rederlijkerw’ijze alles gedaan heeft om uitvoer van zijne toestellen te verhinderen.”
Absolute contrôle van het concurreerend bedrijf
wordt voorzien in:
Artikel 10. ,,Philips is bevoegd ten allen tijde inzage
te doen nemen van de boeken en bescheiden van den
licentienemer en .diens voorraden te doen opnemen eii
onderzoeken door een door de Commissie •yan Arbi-
trage bedoeld in Art. 17 aan te wijzen deskundige. Op verlangen van den deskundige moet de licentie-
nemcr dezen alle ter zake dienende inlichtingen over
den inhoud der boeken en bescheiden verstrekken. De deskundige is gerechtigd van al deze stukken afschrift
te nemen.
Zijn rapport geldt, zoolang de onjuistheid., daarvan
niet is aangetoond, tusschen partijen als volledig be-
wijs.” –
De konkurrenzfhhigkeit van het concurreerend be-
drijf wordt beperkt door:
Artikel 12. ,,De licentienemer is gehouden geen heen-
tietoestellen in het verkeer te brengen, die niet volle-
dig zij.n uitgerust met de voor die toestellen geschikte
lampen.
De licntienemer verbindt zich voor de uitrusting
geen andere lampen te gebruiken en ook ter vervan-
ging van deze lampen geen andere lampen aan zijn af.
nemers te verstrekken clan die van fabrikaten waar-
voor Philips schriftelijk toestemming gegeven heeft.
De licentienemer verbindt zich tenslotte de bij dit
artikel omschreven verplichtingen ook aan zijn afne-
mers (wederverkoopers) op te leggen.”
Ongewenschte bondgenootschappen worden voorko-
men door:
Artikel 15. ,,Deze overeenkomst vangt aan op den dag
van hare onderteekening en eindigt den 31sten I)ecem-
ber 1939. Evenwel heeft Philips de bevoegdheid de over-
eenkomst onmiddellijk te beëindigen zonder dat een
ingebrekestelling of tussehenkomst
vnu
den rechter
vereischt is:
b. indien de hicentienemer de hem bij deze ovefeen-
komst verleende licentie vervreemdt, waaronder om.
verstaan wordt het geval, dat de onderneming of het
bedrijf van
cIn
licentiuiemer geheel of ten deele over-
aat aan of onder cdntrôlc’ komt van derdeft, zoomcde
indien na ‘if sluiting win deze overeenkomst aan Philips
mocht blijlen, dat een of meer der hiervoor bedoelde
gevallen zich teui t.ijde d.ier afsluiting reeds voordeed.
Voor de toepassing van deze bepaling wordt om. de
onderneming of liet bedrijf van den licentienemer ge-
acht geheel of ten dccle te zijn overgegaan aan of en-
der contrôle te zijn gekomen van derden, indien de ii-
ceutienemer verplicht is om uitsluitend of in overwe-
gende mate van derden afkomstige radio-ontvangtoestel-
len in het verkeer te brengen.”
Van wettelijk geoorloofd verweer moet afstand wor-
den gedaan in:
– Artikel 13. ,,De hicentienemer erkent de geldigheid
van de octrooien en openbaar gemaakte octrooi-aan-
vragen op radiogebied, waarover Philips de beschikking
heeft
•
of in de toekomst zal verkrijgen en waarvan de
lu
centueneiner krachtens deze overeenkomst rechten
heeft en/of zal krijgen, en hij verbindt zich nimmer
direct of indirect eenigen maatregel daartegen gericht, hoe dan ook te nemen of te doen nemen.”
Eenzijdige verbreking van Philipszijde wordt mo-
gelijk gemaakt door tal van bepalingen, als buy.:
Artikel 15. ,,Deze overeenkomit vangt aan op den
dag van hare onderteekenïng en eindigt den 31sten
December 1939.
Evenwel heeft Philips de bevoegdheid cle Overeen-
komst tusschentijds onmiddellijk te beëindigen zonder
dat een ingebrekestelling of tusschenkomst van dec
rechter vereischt is,
cl.
indien de licentienemer van levering van Philips
artikelen wordt uitgesloten wegens eenige overtreding
van een overeenkomst met Philips of met een harer
grossiers of op grond van de verplichtingen van Philips tegenover eenige vereeniging van belanghebbenden op
het gebied van den radiohandel, waarvan Philips lid is.”
De mogelijkheid van arbitragé tenslotte wordt voor
den licentienemer in verband met eenzijdige verbre-
king goeddeels waardeloos gemaakt door het slot-
artikel:
Artikel 18., ,Zoolang omtrent een geschil een
uit-
spraak van scheidsliedeu niet is verkregen, zal de heen.
tienemer zich ‘ten aanzien van de punten des geschils
bij voorraad naar de zienswijze van Philips gedragen.”
Een dergelijke overeenkomst, met hare voor den
licentie-gever talrijke’
mogelijkheden
tot eenzijdige
verbreking, en haar voor den licentie-nemer reeds van
te voren uitgeschakelde gelegenheid tot rechtmatig
verweer tegen aanvechtbare octrooien, moest des te
gevtarlijker worden geacht, daar, Philips zich uitdruk-
kelijk de absolute alleenzeggenschap voorbehield op
tal van punten, waarbij anderer levensbelang gemoei.d
was. Zonder dat eenig beroep mogelijk was, zou bijv.
Philips beslissen, aan wien wèl, en aan wien geen
licentie zou worden verleend; of zou Philips verdere
licentie kunnen weigeren, indien naar Philips’ oor-
deel ,,de toestellen van den licentie-nemer wat wer-
king of uitvoering betreft, niet aan redelijke eischen
voldoen”.
Het aan de grossiers voltrokken vonnis voor oogen
houdend, is het te verstaan, dat producenten en met
hen geheel de vrije handel in energisch verzet geko-
men
zijn
tegen het feit, dat op deze wijze getracht
wordt de Octrooiwet niet hare strafrèchterlijke sanc-
ties te gebruiken om een overeenkomst te forceereru,
dlie ver buiten het octrooibelang uitgaat en in wezen
niet anders dan monopolisatie kan beoogen.
Het behoeft dan ook geen verwondering teivekken,
dat maandenlang bij voortduur en met groote stand-
v asti.gheid geweigerd is, een
dergelijke
overeenkomst
in serieuze overweging te nemen. Meer en meer be-
reidden producenten en handel zich op een langdurig
conflict en openlijken strijd voor. Eerst de laatste
dagen is hierin eenige kentering gekomen door het
feit, dat Philips in een nieuw licentie-ontwerp prin-
cipieel medezeggenschap aanvaardt.
1-loewel voor den licentie-nemer wat beperkende
bepalingen en voorschriften betreft, pract.isch niet
veel van het voorgaande ontwerp verschillende, wordt
echter in het .concept van 11 December de controlee-
rende en de beslissende instantie verlegd van Philips
naar een -Raad van Arbitrage, welks bevoegdheden
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1129
nader volgens een ontverp-arbitrageovereenkomst
worden geregeld, waaraan het volgende is ontleend:
Artikel
2.
,,Dc Raad heeft teii doel het beslechten
van alle geschillen, voortvloeiende uit de licentie-over-
eenkomsten, welke tusschen Philips eenerzijds en hare
licentie-nemers anderzijds mochteu rijzen en het uit-
oefenen van de contrôle op cle licentie-nemers ter zake de naleving der in de aan hoofde dezes bedoelde licen-
tie-overeenkomsten.”
Artikel 3. ,,De Raad bestaat uit een Voorzitter, be-
nevens ten minste acht leden. De helft der leden van
den Raad wordt benoemd door Philips, de andere helft door den Necleriandsciten Bond van Radiohandelaren.
Deze ledeti kiezen tezamen den Voorzitter.
Tot Voorzitter kan alleen gekozen worden iemand,
die noch tot Philips, noch tot den radiohandel of den
Necterlandschen Bond van Radiohaudelaren in eeniger-
lei betrekking, hetzij direct, hetzij indirect staat. Bij
voorkeur zal als voorzitter gekozen worden een tech-
nisch-juridisch ontwikkeld persoon.”
liet is duidelijk, dat de monopolistische tendenz der
licentie-overeenkomst zelve op deze wijze nog aller-
minst is prijsgegeven. Dat door ondervonden weer-
stand en uitgeoefenden tegendruk de aanvankelijk
zélr vèrstrekkencle plannen niet voor onmiddellijke
verwezenlijking vatbaar bleken, doet aan het bestaan
cl ier plannen en de ondernomen poging om ze door te
voeren niets af.
G’rooter belangen dan die van den handel alleen
zijn bij dit conflict betrokken. De weliswaar iets ver-
ruimde, doch gehandhaaf de maximum productie, het
exportverbod en de heffing van f 12.50 k f 15.—
per
apparaat zullen op den
prijs
van het product een niet,
geringen invloed hebben. Terwijl Philips zich boven-
dien nog inzake verbod van buitenlandschen invoer
alle vrijheid voorbehouden heeft.
Mocht werkelijk het nu gestelde doel bereikt kun-
nen worden, dan lijdt het geen twijfel of ook thans
veer zal de consument de kosten van den aanval, be-
nevens den prijs der overwinning te betalen hebben.
DE ROTTERDAMSCHE HAVENTARIEVEN.
Openen de begrootingsdiscussies van Rotterdam’s
Raad als regel weinig of geen nieuwe perspectieven –
de jongste uitvoerige beschouwingen maken hierop
met uitzondering van de knappe redevoering van den
benz- Brautigam en het rake samenvattende betoog
van den Voorzitter geen uitzondering – er is ditmaal
nochtans aanleiding om op het gesprokene ton aanzien
van Rotterdam’s haven met een enkel woord terug te
kooien. Met verwondering is door diegenen, wier be-
drijf hen, in geregeld en nauw contact met het haven-
verkeer brengt, kennis genomen van de uitlatingen
van wethoudei- De Zeeuw, toen deze in de avondver-
gadering van ii December den heer Dutilh van re-pliek diende. Indien dc courantverslagen juist zijn
verklaarde de heer De Zeeuw o.a.:
Tot een doelbewuste havenpolitiek behoort ook een ta-rievenpolitiek, maar dit is nog niet een politiek van steeds
verlagen van de tarieven. Dat wij niet zoo snel komen tot
verlaging van de tarieven als de belanghebbenden wenschen
komt hieruit voort, dat het bewijs – al is dit een sterk
woord – niet geleverd wordt, dat het havenverkeer na ver-
laging van de tarieven zou toe nemen. Sedert
1924
zijn deze
tarieven niet veranderd en desondanks kon de concurrentie
niet andere havens worden volgehouden. De Kamer van
Koophandel kwam steeds met adressen en moest dat betref-fende het lijnbootenverkeei- terugnemen. Dit wijst erop, dat (leze materie zeer moeilijk is
en dat juist de belan.gkebben-
den
niet voldoende op de hoogte zijn van de middelen noo-lig om hun doel te bereiken
(cursiveering van ons). Tot nu toe is er geen materiaal bijgebracht, waaruit blijkt, dat ver-
laging der tarieven iets anders zou beteekenen dan belang-
rijke derving van inkomsten voor de gemeente. Maakt men
aannemelijk, dat voor de ontvikkeling van de haven wij.
zigitig van de tarieven noodzakelijk is, dan is spreker be-
eid alles te doen wat noodig is.”
Ziedaar het betoog van Rotterdam’s Wethouder van
Financiën. Inderdaad toont dit wel zeer duidelijk de
juistheid aan van spreker’s opmerki:ng ,,dat deze ma-
teri’e zeer moeilijk is.” Dubbel
te
betreuren is het dan
ook, dat de heer De. Zeeuw – die moge bedenken dat
,,pour savoir quelque chose, il faut l’avoir apprise” –
zich, vooraleer de belanghebbenden van onkunde de
betichten, niet de moeite heeft getroost aan de hand
van te zijner beschikking staande rapporten en sta-
tistisch materiaal de juistheid te toetsen
zijner
wel
zeer oppervlakkige beschouwingen, die in scherp con-
trast staan tot de belangwekkende rede van zijn des-
kundigen partijgenoot,
den heer Brautigam.
Allereerst is de heer De Zeeuw met zichzelf in te-
genspraak wanneer hij eerst de opmerking plaatst, dat
een tarieven-politiek niet is een politiek van steeds
verlagen der tarieven om vervolgens erop te wijzen,
dat sedert
1924
de tarieven niet
zijn
veranderd. Waar-
op, zoo zou ik willen vragen, slaat ‘s Wethouders eerste
opmerking wanneer hij zelf moet toegeven dat geduren-
de de laatste vijf jaren geenerlei wijziging is gebracht
in de haventar:ieven? De eisch, dat allereerst het be-
wijs moet worden geleverd, dat het havenvericeer na
tariefverlaging zou toenemeh is onredelijk, omdat deze
niet
kan
worden vervuld. Ook hier geldt ,,the proof
of the pudding is in the eating of it.” Trouwens, in-
dien spreker even deskundig ware als de heer Brauti-
garn ten aanzien van het havenbedrijf zou hij deze op-
merking achterwege hebben gelaten. Een
algemeene
verlaging der havengelden wordt niet bepleit.
Wel
wordt aangedrongen op verlaging dier tarieven voor
cle lijnschepen. Indien de heer De Zeeuw de conse-
quenties der huidige tarieven onder de oogen
wilde
zien, zou hij moeten toegeven, dat er voor buitenland-
sche reedei-ijen geenerlei prikkel bestaat om voor aan-
vanlceli,jlc luttele hoeveelheden lading de Rotterdam-
sche haven aan te loopen zoolang voor dit twijfelachtig
voorrecht de Gemeente als een tweede Shylock haar
,,pound of flesh” in den vorm van het volle havengeld
opeischt. Natuurlijk is het
bewijs
niet te leveren, maar met aan zekerheid grenze’nde waarschijnlijkheid mag
worden aangenomen, dat indien te
deren
aanzien een
wijzi ging in de bestaande tarieven werd- gebracht, het
verkeer geleidelijk door uitbreiding van het bestaande aantal lijnen zou toenemen. Met voorliefde spreekt de
heer De Zeeuw van de belanghebbenden. Veel reeds
ware gewonnen, indien de Wethou.der van Financiën
realiseerde, dat belanghebbenden zijn: werlcgevers en
werknemers, Gemeente en. – . – geheel Nederland. Vol-
komen terecht heeft de Voorzitter er met nadruk op
gewezen, dat ,,te weinig in ons land wordt begrepen
dat het belang van Rotterdam’s haven een nationaal
belang is”. Mutatis mutandis geldt deze opmerking
oolc het College zelf. Het verwijt, dat juist de belang-
hebbenden niet voldoende op de hoogte zijn van de
middelen, noodig om hun doel te bereiken, is op zijn
zachtst uitgedrukt onjuist, indien spreker met belang-
hebbenden de werkgevers in het havenbedrijf bedoelde.
Onjuist, omdat de stukgoed-commissie, waarvan o.a.
ook de heer Brautigam een gewaardeerd lid is, of moet
ik ten aanzien dier Commissie wellicht in den ver-
leden tijd spreken, in wel-omlijnde en logisch gefor-
muleerde voorstellen het hierboven aangegeven begin-
sel heeft uitgewerkt. Onjuist, omdat energie en in-
zicht der belanghebbende werkgevers tot dusver den
achteruitgang hebben weten te beperken. Want er
is
achteruitgang, ofschoon de heer De Zeeuw – ten on-
rechte – stelt dat ondanks de handhaving der tarie-
ven op het peil van
1924
de concurrentie met andere
havens kon worden volgehouden. Het massaalverkeer
toont ieder jaar fluctuati.es, was verleden jaar minder
en is dit jaar wederom toegenomen, terwijl moet wor-den afgewacht of en in welke mate de constructie van
electrische laadbruggen te Antwerpen er toe zal bij.-
dragen dit verkeer, de basis der Rotterdamsche haven,
op den duur naar Antwerpen af te leiden. Het stuk-
goedverkeer is achteruitgaande. In
1928
bedroeg het
slechts
98
pOt. van
1913 = 100,
tegenover Hamburg
115
pOt.; in -Antwerpen was het stukgoedverkeer in
1927
reeds tot
129
pOt. van dat in 1913 gestegen. De
eerste acht maanden van dit jaar was het stukgoedver-
1130
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
11
keer, in onze haven wederom minder dan in de over-
eenkomstige perioden der heide laatste jaren
Neen, de argumenten van den heer De Zeeuw zijn
weinig overtuigend. Zuiver stelde de Voorzitter het
probleem, toen hij erop wees, dat de begrooting van
1930 het bedrag, noodig om een ingrijpende wijziging
1.11
do haventarieven te brengen, niet kan missen. Men
kan het overigens slechts betreuren, dat voor tal van
zaken d gemeentelijke gelden zonder terughouding
worden gevoteerd, doch dat voor een z66 vitaal belang
als de bevordering der welvaart van Rotterdam’s haven
geen geld beschikbaar is!
C. VERMEY.
Rotterdam, December 1929.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DUITSCHLAND VOOR DE HERVORMING DER
OPENBARE FINANCIËN.
Dr. Cari Kr.mer, te Hamburg, schrijf t ons:
Bij de jongste onderhtndelingen over het herstel-
vraagstuk te Parijs en te ‘s-Graveuhage hebben cle
experts en de regeeringsafgevaardigden van Duitsch-
land steeds opnieuw moeten ondervinden, hoe zeer
hun werkzaamheid door den slechten toestand der
openbare financiën werd bekort. Des te noodzakelij-
ker
schijnt
liet nog vé6r de aanneming van het
Young-plan de Duitsche staatsfinanciën in orde te
brengen en überhaupt de Duitsche economische en financieele politiek op de oplegging van de nieuwe
lasten in te stellen. Vanuit dit gezichtspunt willen
wij de financieele verhoudingen van Duitschiand be-
spreken. De poging om cle noodzakelijkheid van een
groot opgezette hervorming van de Duitsche staats-
financiën vast te stellen en haar hoofdlijnen aan te
geven, moet evenwel aanvangen met een overzicht van
den toestand der staatsfinanciën en van de nadeelige
gevolgen, die deze op de economische ontwikkeling
van het land hebben gehad. Vooraf volgt daarom een samenvattende tabel over de totale inkomsten en uit-
gaven van alle publiekrechtelijke lichamen in de laat-
ste jaren.
den landbouw (ongeveer 8
TOt:
voor eerste klas hpo
,
thecaire pandbrieven, 11 pOt, voor eerste hypothe-
ken), en niet in de laatste plaats de toenemende werk-
loosheid. Dit verwijt is des te gerechtvaardigder, daar
de belastingen, die het giootste gedeelte van de staats-
inkomsten uitmaken – de inkomen sklassen van
Duitschland in aanmerking genomen – zeer oncioel-
matig worden opgelegd. Terwijl eenerzijds de indus-
trieele ondernemingen door een aantal zeer hooge be-
lastingen (inkomstenbelasting, vermogensbelasting cii
industrie-belasting) getroffen worden – deze moeten
in totaal een geraamd bedrag van ongeveer R.M. 3
milliard opbrengen – worden anderzijds de artike-
len voor het dagelijksch gebruik, zooals tabak, bier
en brandewijn, waarvan liet verbruik in de laatste
jaren in overeenstemming met de algemeene stijging
van de consumptie geweldig is toegenomen en clie
jaarlijks ongeveer R.M. 8 milliard, dus ongeveer
12 pOt. van het nationale inkomen in beslag neemt,
slechts geheel ontoereikend belast, namelijk slechts in
totaal met ongeveer R.M. 1.7 milliard of ‘/ van de ver-
bruikswaarde. In een rede, gehouden op de jongste
vergadering van het Reichsverband der deutschen
T nclustrie heeft de bekende industrieel S i verberg
medegedeeld, dat één KG. tabak in Duitschland
alechts met R.M. 7,6, in Engeland met R.M. 19 be-
laat wordt, dat in Engeland de bierproductie van
40 millioen ll.L. R.M. 1.7 milliard, in Duitschland de
bierprocunctie van 55 millioen H.L. slechts R.M. 0.4
milliarci opbrengt.
Nog markanter schijnt de wanverhouding bij de be-
lasting van het verbruik van brandewijn (als drank).
o de belasting van alcohol en tabak liggen dus nog
aanzienlijke helasti ngreserves, die aangetrokken moe-
teii worden om den druk van de bijzonder onrecht-
matige en kapitaalveratorencie belastingen zooals de
bedrjfsbelastiiig en de vermogensbelasting te ver-
zachten.
* *
*
Uit het bovenstaande overzicht blijkt intussehen
nog een tweede rioodlottige wanverhoudirig voor het
Inkomsten en uitgaven van alle publiekrechtelijke lichamen in de jaren
1913, 192511928
(in Miii.
Rm.).
Rechten
Bedrijîs.
Leeniegen
Inkomsten
Uitgaven
BijdTagefl
Belastingen
.
voor sociale
enz.
voorschotten
enz.
Totaal Totaal verzekeringen
1913
1
)
4045,8
981,1
992,5
759,9
6779,3
7178,3 1050
1925
10678,7
17.59,3
568,8 977,9 13884,5
14465,9 2710
1926
11770,9 1922,8
964,8
1646,8
.16205,5
17200,8
3460
1927
13480,2
—
–
–
19000,02)
4200
1928
14250,0
–
–
–
21000,0
2
)
4850
1)
Tegenwoordig gebied.
2)
Raining.
Uit dit overzicht blijkt in de eerste plaats de bui-tengewoon snelle stijging van cle openbare lasten;
deze stijging bedroeg alleen in het jaar 1926
20 pOt., in de beide volgende jaren meer dan 10 pOt.
tegenover het betreffende voorafgaande jaar. Plaatst men deze openbare lasten met inbegrip
an, de bij-
dragen voor de sociale verzekering tegenover het in-
komen van het Rijk, dan blijkt, dat het aandeel van
31.8 pOt. in 1925 tot 38 pOt. in 1928 is gestegen. Met
inbegrip van kleinere in de tabel niet opgenomen
lasten komt dus ongeveer 40 pOt. van het nationale inkomen in de schatkist. Een groot gedeelte van dit
inkomen wôrdt op deze
wijze
aan het productieproces
onttrokken en voor overwegend consumptieve doel-
einden bestemd. Met recht maakt men dus van alle
kanten in de laatste jaren aan de financieele politiek
het verwijt,
dat
zij
door haar kapitaalverstorende en
ontwikkelingsbelemmerende werking voor het groot-
ste deel veraiitwoordeljk is voor de tegenwoordige
economische moeilijkheden van Duitsehiand, zooals
de geringere rentabiliteit van groote deelen van de
industrie en den landbouw, de ontoereikende interne
kapitaalvorniing, de abnormaal hooge rentevoet voor
Duitsche financieele beheer, nl. de sterke achterstand
van de geregelde inkomsten bij de uitgaven, welke
int den loop van het laatste jaar een steeds groote.ren
omvang heeft aangenomen, dat beteekent dus toene-
niencie tekorten, clie slechts door credieten op korten
termijn konden worden gedekt. Vanaf 1926 overtref
–
fen de uitgaven van de publiekrechtelijke lichamen
telken jare de inkomsten met meer dan R.M. 1 mii-
hard. Eet Statistische Reichsamt berekende voor 31
Maart 1928 de nieuwe schulden op korten en middel-
matigen termijn van alle publiekrechtelijke lichamen
(afgezien van (ie leeningsschuld) op R.M. 2,17 mil-
hard; men mag aannemen, dat dit bedrag inmiddels
neer clan verdubbeld is. Men hoeft niet speciaal in
het licht te stellen, wat een dergelijke financiee1e
politiek voor het Duitsche economische leven be-
teekent. Do publiekreehteli.jke lichamen onttrekken
deze middelen juist op de gevoehigste plek, ni. de
credietmarkt. Hierdoor wordt het credietvolumen
verminderd, de rente omhoog gedreven, de geld-
markt in voortdurende onzekerheid gehouden en spe-
ciaal de bewegingsvrijheid van de Rijksbank met be-
trekking tot haar discorctopolitiek beperkt. Zeer dui-
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1131
delijk komt dit naar voren bij
de
politiek
van
de
groote gemeenten, zooals de
stad
Berlijn,
die
op
eiken uitimo met toenemende vraag
op
de
markt
komen en bereid zijn voor geld op
één
maand
tot
14 pOt. p. j. te betalen. Het memorandum van
den
president van de Reichsbank, dat zoo’n opzien heeft
gebaard, zijn protest
tegen
de
vertraging
van
do
financieele hervorming, heeft
stellig
niet
in
het
minst zijn ontstaan aan (leze misstanden te danken.
Bij
(leze
ontwikkeling
zijn
alle
publiekrechtelijke
Uchamen betrokken, en niet in de laatste plaats het
Rijk zelf, weiks financiën wij separaat aan een
korte
beschouwing willen onderwerpen.
Inkomsten en uitgaven van het Rijk in millioenen B.M.
Balans
Raming
(mci. achterstand van het
voorafgaande jaar)
1927128
1928129
1928(29
1929(30
A.
Gewone begrooting.
1.
Transport uit het voor-
afgaande jaar
‘. . .
738,0
647,1
1
647,11 45,92
II.
Inkomsten.
Belastingen en rechten
8490,3
9024,4
8862,0
9325,0
Interest van de prefe-
rente aandeeleu van
de Rijksspoorwegen
29,9
51,2
5,2
51,2
SalcloPost& Drukkerij
77,8
154,3
1’4,2
195,9
Munt
… . ……….
99,6
136,7
265,4
128,7 Administratieve
in-
komsten ……….
241,7
263,9
244,0
238,7
Totaal der iukonisteii:
b939,3
9030,5
9596,$ 9919.5
111.
Uitgaven.
Belastinguitkeering
aan de Landen ….
3011,8
3412,5
3224,6
3282,5
Uitkeeringen
ambte-
naren
en
personeel
735,7
829,2
841,8
858,1
Pensioenen ……….
lti3,4
183:,3
1781,5 1719,5
Biuneni. oorlogsiasten
189,5
44,5
4116.3
3i’99
llerstelb.talingen….
831,7
1200,8
1227,5
1540,0
Sociale
verzekering..
306,7
441,4
476,9 470,9
Behartiging belangen kleine renteniers
–
–
50,0
50,0 35,0
Werkloozenverzorging
205,3
176,4
131,7
154,2
a. Rente en
aflossing Rijksschuid
95,8
130,0
124,3
178,3
b. Aflossing leeningen
417,9
372,4
496,8
394,4
Militaire politie
– .
-.
202,2
199,5
200,0
195,0
Leger (zakelijke uitg.)
329,2
340,3
349,3
275,3
Vloot (zakelijke uitg.)
107,9
168,8
193,9 157,5
Verkeerswezen
——145,4
149,8
161,1 139,1
Overige uitgaven -…
607,5
452,8
578,2
430,1
Totaal der uitgaven
.. – –
8819,0 1031,7
10243,9 10139,8
Hoogere
ontvangst
(+)
hoogere uitgave
(_)4..
+858,3′ +45,9
2
–
-154,4
B.
Buitengew. begrooting
1.
Transport uit het voor-
afgaande jaar
.. – . –
-290,1
-430,3
-430,3
-904,5
Inkomsten
———-141,3
181,8
835,4
1286,9
(waaronder leeningen)
123,1
100,5
658,0 977,8
Uitgaven.
Wonings-
en
vesti.
gingswezen
……
1 i4,2
64,3
105,1
92,0
a. Prodiictieve
werk.
loozenverzorging..
118,0
124,5
167,0
42,5
b. Leening v. d. Rijks.
inst.
v.
d.
werk-
loozenverzekering
–
259,8
–
150,0
Verkeerswezen (water.
wegen)
……….
76,2
67,7
84,1
68,5
Spoorwegen
……..
27,4
11,1
11,1
4,8 Herstelbetalingen
(reservefonds)
– – – –
67,5
19,6
19,7
0,5
Binneni. oorlogslasten
7,4
5,5
11,9
8,4 Steun voor den koers
der
Rijks1eningen
-.
104,5
–
–
Overige uitgaven ….
82.0
1,0
2,5
17,7
Totaal der uitgaven
. . . .
492,7
656,0
401,4
382,4
Iloogere
ontvangst
(+)
hoogere uitgave (_)4 ..
_641,5
3
-904,5
+3,7
–
Waarvan tot dekking van resteerende uitg.
520,1
miii.
,,
,.
,,
,
,,
,,
200,3
8)
,,
gedekt
door
overschot
van
de
11
gewone
begrooting
211,2
milI., blijft
430,3 mijl.
4)
Het
transport uit het
voorafgaande
jaar
in aan-
merking genomen.
Het is voor onze beschouwing van belang vast to
stellen, dat de reserves, die het Rijk in viegere jaren
heeft gemaakt, op 31 Maart 1929, dus bij afsluiting
van het boekjaar 1928, geheel waren gebruikt. Des-
ondanks toonde dit jaar tengevolge van overschrij-
ding van de ramingen op de gewone begrooting een
tekort van R.M. 154 miii. en op de buitengewone be-
grooting met inbegrip van de tekorten van het vorige
jaar een deficit van R.M. 904,5 miii. in totaal sloot
dit jaar dus met een tekort van ongeveer R.M. 1,060
miii. Dooi’ de opbrengst van de totaal mislukte rijks-
leening van Juni 1020 was het nog mogelijk, dit te-
kort tot ongeveer R.M. 950 mili. naar beneden te
drukken. Daarbij komt echter nog, vooral op de
ultimo-dagen een kasbehoef te van ongeveer R.M. 450
mill. en tenslotte het tekort van 1929, dat, hoewel de
dienst van 1029 formeel in evenwicht is, tengevolge
van een geringere belastingopbrengst door de slechte
conjunctuur en tengevolge van overschrijding van
cle vastgestelde uitgaven per einde December op on-
geveer R.M. 300 miii. wordt geraamd en voor het
geheeie jaar op een nog hooger bedrag. Het Rijk is
dus genoôdzaakt einde December ongeveer R.M. 1700
mili. door credieten
01)
korten termijn te dekken, in-
dien het zijn verplichtingen wil nakomen. Over de
ontwikkeling van de Rijksschuld op korten termijn
verschaft het volgende overzicht inlichtingen:
Stand van de schuld op korten en middelmatigen
termijn van hct Rijk in mi1lioeen R.M.
3113 ’26 3113/’27 31/3,’.8 31112/’28 31/31’29 3019 ’29 31/1?/’29
82,8
182,7
2 18,5
780,4
111020
1 159,7
17110,0
Bovendien staat het bedrag van R.M. 1100 mii-
heen voor den jaar-ultimo nog in geenen deele vast;
voigens dc uiteenzettingen van den Rijkskanselier
ontbreekt hieraan nog een bedrag van R.M. 330 miii.
(volgens de meening van andere deskundigen nog
minstens een bedrag, dat R.M. 100 miii. hooger is).
Hierover onderhandelt het Rijk met een Amerikaan-
sche bankinstelling. Men mag echter aannemen, dat
liet hoogtepunt der kasmoeilijkheden van het Rijk
hiermede nog niet is bereikt. Want het tekort van
de werlcloozenverzekering, dat op R.M. 150 miii.
wordt geschat, kan gedurende de eerste maanden van
1930 bovendien nog ten laste van ‘s Rijks kas komen.
Voor do toekomst hoopt men echter, door de verhoo’
ging van de
bijdragen
der werkioozenverzekering met 34 pOt. van het arbeidsloon (tot dusverre 3 pOt.) van-
af 1 Januari 1930 (hetgeen een hooger bedrag van
R.M. 150 tot 180 miii. per jaar zou beteekenen) deze bron van tekorten te stoppen.
Nu is de R.ijksregeering met de overwegende meer-
derheid van het Duitsehe volk der meening toege-
claan, ,,dat het voor het Duitsche volk geheel en al
onmogelijk is, om een dergelijk kastekort van maand
tot maand aan te houden.” Men heeft derhalve een
reeks maatregelen voorgesteld, om dit tekort gelei-
delijk te dekken. Hiertoe behoort in de eerste plaats
cle lucifersieening van R.M. 500 miii., die ivar Kren-
ger aan het Duitsche Rijk heeft verschaft en waar
van de opbrengst weliswaar eerst na vele maanden
beschikbaar zal zijn. Voorts wil men in de besparing op
de hersteibetalingen voor het loopende jaar, die bij aanneming van het Young-pian R.M. 450 miii. zou
bèdragen, en in een onmiddellijke verhooging van de
tabaksbelasting met R.M. 220 miii. per jaar (R.M.
55 miii. voor het laatste kwartaal van 1029) de mid-delen vinden, om de tekorten op de gewone begroc-
ting van 1.028 (R.M. 154 miii.) en van 1029 (R.M.
350 miii. en meer) te dekken. Tenslotte heeft de Re-
geering besloten bij de eerstvolgende gelegenheid
een wetsontwerp in te dienen, dat de geleidelijke dek-
king van het nog resteerende deel van het tekort op
de buitengewone hegrooting door onttrekking uit de
gewone begrooting in uitzicht stelt. Bovendien wil de
regeering aan haar principe om geen uitgaven te
doen tegen opneming van leeningen, ook gedurende
volgende jaren vasthouden. Door deze maatregelen
hoopt men, de Rijksschuld op korten termijn gelei-
132
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
IS Decembr’ 1929
cleljl tot een normale lidogte terug te biengen; het
:ru1taat, cit in het gtin.stigste geval eerst over vele
maanden zal blijken, client te worden afgewacht.
Bijna nog drukkender dan de Rijksschulden op
korten termijn, welke tegen steeds hoogere rente wor-
den aangegaan, werken de gemeenteschulden op kor-
ten termijn reeds derhalve, omdat niemand haat
juiste hoogte kent. Consolideering van de gemeente-
schuJden
01)
korten termij.n is du.s cle gebiedende eisch’
van het oogenblik. Het is verblijdend, dat de gemeen-
ten korten tijd geleden tot een vrijwillige, uit twee
afzonderlijke maatregelen bestaande, actie hebben be-
sloten; invoering van een bezuinigingsjaar voor alle
icapitaalinvesteeringen, die opneming van leeningen
of credieten vereischen, en de consolideering van een
groot deel van cle tegenwoordige schuld op korten
termijn. door uitgifte van schuldbewijzen, ‘die door de
redietgevers (in hoofdzaak spaarbanken en banken)
worden geteekend en tot aflossing van de bij deze
instituten in reken ng-courant opgenomen credieten
moeten dienen.
Van verschillende zijden worden er pogingen in
het werk gesteld ‘om den acuten financieelen nood-
toestand, die daardoor ontstaan was, dat men uitga-
ven toestond, waarvoor een reëele dekking ontbrak;
tegen te gaan; doordat men in de toekomst dergelijke
uitgaven niet meer •goedkeurt en een plan voor de
geleidelijke terugbetaling van cle schuld op korten
termijn overweegt. De eigenlijke kwaal echter, de
voortdureflde verhooging van de staatsuitgaven en de
overmatige belasting van het productie-apparaat door
fiscale rechten van allerlei aard, wordt daardoor
slechts voor een deel genézen. Een zekerd vérlichting’
zal ongetwijfeld door de aan neming van het Young-
plan intrecien, daar clan cle herstelbetalingen voor (le
volgende drie jaren met R.M. 100 millioen ten op-
zichte van een normaal Dawes-jaar dalen en ook in
de daarop volgende jaren slechts zeer matig stijgen.1)
Daarnaast echter zal het noodzakelijk zijn door een ra-
dièale hervorming van het bestuur en door beperking
van de overmatig hooge sociale uitgaven, verdere be-sparingen in de openbare huishouding door te voeren,
die op zijn. minst verhinderen, dat de openbare uit-gaven van Duitschland in dién omvang verder stij-
gen als dit in de laatste jaren het geval is geweest,
want dat zou in korten tijd tot een wezenlijke ver-
zwakking van het Duitsche voiksvermogen en tot
een sterke vermindering van de Duitsche crecliet-
waardigheid in het buitenland leiden.
Bepaalde teekenen tot een hervorming mde aan-
gegeven richting zijn reeds bemerkbaar. Toch kan het
nog lang duren tot
werkelijk
tastbare resultaten
worden bereikt. Intusschen moeten alle beschikbare
besparingen, in het bijzonder die op de herstelbeta-
lingen, bestemd worden om door een gedeeltelijke da-
hbg van cle lasten met eenige honderden millioenen
R.M. een grootscheepache hervorming van het Duit-
sche belastingsysteem langs de boven aangewezen
lijnen door te voeren. In Duitschiand zijn voor dit
doel zeer concrete hervormingsplannen uitgewerkt.
De ‘bruikbaarste van deze stelt voor om, door invoe-
ting van een tabakmonopolie met een in vergelijking
met de tegenwoordige tabaksbelasting wezenlijlc hou-
gere opbrengst, door invoering van een gemeentelijke
belasting op vergunningen, door een hoogere belas-
ting van het verbruik op’brandewijn (als drank) en
tenslotte door aantrekking van de besparingen op
de hersteibetalingen voor 1930/31 ten bedrage van
R.M. 100 millioen, de middelen te vinden om den last
te dragen van de vermindering der directe belasti.n-
gen’ met totaal R.M.. ‘1700 millioen of ongeveer een
vierde.
Deze vermindering zou voornamelijk ten goede
moeten icomen aan de inkomstenbelasting, de belasting
op de opbrengst en het kapitaal van de industrie en
cle vermogensbelasting. Dat zou een hervorming zijn,
die.door verschuiving van cle belastingen van cle
i) Zie’E.-S. 13. van
12
Juni jl. blz.
545.
‘schouders van den ondern.enjer op de verb±uikers van
‘goederen van ontheerlijke matsaconsumptie tot ver
sterkinig van de interne kapitaalvorming zou bij
–
dragen.
De Rijksregeering heeft intusschen niet kunnen
beslissen dit vergaande hervormingsprogram te reali-
seeren;,zij heeft Donderdag 12 Dec. in den Rijksdag
een plan ingediend, die den beschreven weg van een
verm.i ucicning van cle belastingen du een verhoogi ng
van cle verbruiksbela2tingen zonder cle nooclzalcelijke
cousecluentie inslaat en ook zeer veel lagere bedragen
omvat, liet is zelfs de vraag, of daaruit in de eerste
jaren – het program van de Regeering zal een perio-
cle vaLt vijf jaren omvatten – überhaupt een daling
van de lasten volgt. De regeering stelt namelijk voor
de belasting op bier met R.M. 180 millioe.n en de be-
lasting op tabak met R.M. 220 millioen te verhoogen
en aan den anderen kant een aantal belastingen,
waaronder de inkomstenbelasting, (Ie hedrijfs- en
grondbelasting, de veninogensbelasting in den ‘vorm
van industrieele belasting, maar ook de suikeraccijns,
tot een totaal bedrag van ongeveer R.M. 915 millioen
in het jaar 1930, en nog hooger in de latere jaren, te
verminderep.
Neemt men in aanmerking, dat deze belastingver-
laging tegenover een verhooging van R.M. 400 mil-
lioen staat, dat in dezelfde periode de bijdragen voor
de werkloosheidverzekering met R.M. 150 tot 180 mii-
lioen verhoogd zullen worden, dat de regeering aan
de gemeenten een nieuwe belastinghron toevoert, (èf
het een belasting op de vergunningen zal zijn èf een
belasting per hoofd, staat nog niet vast) en dat ten-
slotte de beiastingverhoogingen op een vroeger tijd-
St1) in kracht treden dan de verlagingen, clan Icomt
men tot de erkenning, dat de blijvende verlaging van
den totalen belastingdruk veel te gering is om niet
het oog op de hoogte van den belastingdruk überhaupt
van gewicht te zijn. De Duitsche partijen hebben zich
over dit regeeringsprogram nog niet definitief uitge-
sproken; het is niet geheel uitgesloten, dat zij het
regeeringsontwerp nog zoover zullen uitbreiden, dat
het den naam van een hervorming op groote schaal
verdient.
AANTEEKENINGEN.’
Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen
in Nederlandsch-Indië.
De -maandstatistiek 1929 No. 9 van het Centraal
Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.
het volgende:
Invoer.
J)e serie van de invoerart’ikelen omvat
72
ai’ti-
kelen, welke in vijf groepen zijn verdeeld.
De prïjsschommeliugen vareu in September zeer gering.
Het eenige artikel dat een belai.igrijke prijsstijging vertoon-
cle was Saigon rijst. Het inciexeijfer van deze rijstsoort
steeg van
145
in Augustus tot 156 in September. Het alge-
meen indlexcijfer van den gebeden invoer bleef onveran-
derd
155.
Uitvoer.
De serie uitvoerproclucten omvat de prijzen van
20 producten. In September viel in het algemeen een dalen-
de tendenz waar te nemén. De prijzen van arachides, kat-
jang-olie, cacao, citronella-olie, copra, kapok, katjang idjoe,
koehuiden, witte peper, rubber en tin waren lager dan in
Augustus. Met uitzondering van koehuiden en witte peper
zijn de prijsdalingen echter van weinig beteekenis. Het in-
dexcijfer voor den prijs van koehuiden daalde van
74
in
Augustus tot 69 in September; dat van witte peper van
280 tot
251.
De prijzen van kapokpitten, koffie en suiker waren iets
vaster. De tapioka prijzen waren aanmerkelijk hooger. Het
inclexcijfer van dit artikel steeg van 108 in Juli tot
117
in
Augustus en tot
128
in September.
:Ifet indexcijfer voor den gebeden uitvoer bedroeg 123
tegen
124
in Augustus.
Het algemeen inclexcijfer van in- en uitvoer tezamen
bleef onveranderd
148.
• Kleinhanclelsprijzen. De serie indexcijfers van artikelen
van in- en uitheemschen oorsprong is zoo samengesteld, dat
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1133
Indexcijfers van
72
invoer- en
20
uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en SemaTang
Invoerartikelen.
‘-v
–
–
t
E-
E-
‘
bn
1913.
100 100
100
100 100
100
100 100
1923.
207
163
174
170 169
180
150
173
1924.
213
164
167
160
168
178
155
173
19
–
2.
208
161
160
150 165 172
146
166
1926.
185
157
151
153 169 165
137
159
1927.
174 148
149
149
173
160
130
154
1928.
172
149 141
144
162
155
127
149
Septemb.
1928.
172 149
141
142
164
155
123
149 October
.
173
150
142
142
164
156 124
149
November
.
171
151
143
143 167
156
124
149
December
,,
.
171
149
143
143
167 156 124
149
Januari
1929.
171
150
143
143
166
156
126
150
Februari
,,
.
172
151
140 143
166
156
127
150
Maart
.
172
149 144
143
166
156 130
151
April
.
172
148
142
140
166 155 124
148
Mei
.
172
148
142
145 164
156
127
150
Juni
.
172 148
142 145
162 156
123
149
Juli
.
172
149
142
145
162
156
127
149
Augustus
,,
.
172 148 142
142
163
155
124
148
September
.
172
149
141
142
163 155 123 148
1)
20
art.
2)
12
art.
S)
12
art.
4)
15
art.
5)
13
art.
de inheenische en de uitheemsche groep geheel parallel zijn.
liet indexcijfer van de prijzen van de inheemsche arti-
kelen steeg niet ccii punt tot
161
door de hoogere rijst
prijzen. Van (Ie uitheemsche artikelen zijn enkele artikelen
een fractie lager genoteerd, waardoor het indexcijfer van
deze serie met een punt tot
143 daalde.
Het indexeijfer voor den geheclen kleinha.ndel bleef on-
veranderd
152.
Indexcijfers van kleinhandeisprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.
In-
1
heemsch
1)
Uit-
heemsch’)
Totaal
Voeding
2)
1913/14
100
100
100 100 1923 194
173
183 182
1924
.
182
158
170
170
1925 –
169
152
160
159
1926
169
148
159
156
1927 .
166
147
157
155
1928
160
148
154 153
October
1928 .
–
161
147
154
152
November
–
161
146
154
152
December
.,
164
146
155
153
Januari
1929 –
162
146
154
151
Februari
165 145
155
153
Maart
166 145
155
154
April
164
145
154
152
161
145
153
151
Juni
.
160 146
153
151
Juli
,,
158
145
152
149
Mei
,……
Augustus
.
160
144
152
150
September
.
160
144
152
150 October
161
143
152
150
1)
20
artikelen.
2)
35
artikelen.
Passcrprjzcn.
De gemiddelde passerprijzen van
119
pas-
sers op Java en Madoera waren in September in verband
met het seizoen hooger dan in Augustus. In het verslag
over de passerprijzen in Augustus werd er op gewezen
dat de passerprijzen op een hooger niveau stonden dan in
Augustus
1928.
In September accentueerde zich deze ten-
cle.nz verder. De verschillen tussehen de prij7en in Septem-
ber
1928
en Augustus
1929
zijn grooter dan die tusschen
Augustus
1928
en Augustus
1929.
De oorzaak van de hooge
IuzeII moet gezocht worden in den minder gunstigen oogst
op
Java en Madoera en althans wat rijst betreft
ook
aan de
hoogere noteeriugen voor buitenlandsche rijst Dcccl Saigon
longgrain levering September/October in den groothandel
in Augustus
1928
van
f
12.13
tot
f
12.31,
in Augustus ji.
was
cle prijs
f
14.25—f 14.97.
INGEZONDEN STUKKEN.
DE HANDELSBEWEGING VAN NEDERLAND GEDU-
RENDE DE EERSTE NEGEN MAANDEN VAN 1929.
Gaarne wil ik nog even terugkomen op mijn op-
merkingen in Ee-St. Ber. van 4 Dec. en het Na-
schrif t van den heer v. d. Zweep.
Zooals de heer v. d.
Z.
opmerkt stelt de redactie
een grens, en mij was maar een korte opmerking toe-
gestaan, daarom liet ik het bij één voorbeeld ter illus-
tratie, dat schr. mi. de internationale markt niet
juist beoordeelde. Deze ,,fout” wil ik daarom thans
herstellen.
Volgens de gewone leer van vraag en aanbod, is
een grooter aanbod slechts onder te brengen, indien
de
prijs
omlaag gaat, zoodat het product binnen het
bereik van meer afnemers komt. Deze leer is echter
slechts met groote voorzichtheid te gebi-uiken, wan-
neer het versche groenten betreft, en daarom ga ik
niet accoord met hetgeen schr. in de 3e alinea van de
tweede kolom van pag. 1035 opmerkt. Indien door
plotseling warm weer groenten binnen een kortere
periode, dan waarop men had gerekend, leverbaar zijn, kan de markt door een te grooten (het te veel
behoeft heelemaal niet erg groot te zijn) aanvoer ge-
heel worden bedorven, immers die producten moeten op het moment, waarop zij worden aangeboden, wor-
den afgezet. Vasthouden totdat over één of twee
weken het aanbod misschien weer geringer is, kan
niet. Alleen wanneer aannemelijk is gemaakt, dat de
nor
–
male aanvoeren voor de gewone koopers te groot
zijn geworden, is ook de algemeene regel van de wet
van vraag en aanbod op versehe groenten toepasselijk.
Het is verder wel heel gemakkelijk, om zich met
een handigheid te onttrekken aan het beantwoorden
van vragen, doch daarmede komen wij niet verder.
Wanneer de heer v. d. Z. mijn stukje nog eens na-
leest zal hij bemerken, dat ik de moeilijkheden van de
concurrentie van de Italianen toeschrijf aan het war-
mere klimaat, waardoor zij producten van den vollen
grond kunnen leveren, wanneer de Nederlandsche
tuinder alleen nog maar pi-oducten uit kassen, waren-
huizen of bakken kan aanbieden, terwijl de wijze,
waarop de Italiaansche regeering, door dwingende
voorschriften, de exporteurs aan banden legt, maakt,
dat zij nu ook met prima producten komen. Het is
mi. niet steeds het kwantum, dat voor den tuinbouwer
het hinderlijkste is in de mededinging op de interna-
tionale markt, maar de kwaliteit, en de tijd, waarop
de coneurreut reeds zijn prima producten kan aan-
voeren.
Ik was die meening toegedaan toen ik mijn stukje
voor Ec.-St. Ber. van 4 Dec. schreef, en ben ook thans
nog van hetzelfde gevoelen. Wanneer de her v. d. Z. d.eze verklaring au serieux wil nemen, wil ik gaarne
verder op zijn naschrift ingaan. Maar ik ga niet
dehateeren over de vraag of het verschil in geogra-
fische breedte tusschen Nederland en Italië sedert het
begin van onze jaartelling hcstat, of van nog ouderen
datum is. ik ben geen latinist, kan derhalve geen
kennis nemen van hetgeen Julius Caesar en Tacitus hebben gëschreven, en ik geloof bovendien, dat het
niet noodig is het zoo diep te zoeken.
J. J.
VAN
RnsMsDIJn.
* *
*
N a s c h r i f t. De geachte iizender geeft thans
de omschrijving van zijn opvattingen, die ik in eersten
aanleg mocht gissen, vel-wijt mij – die zijn vragen op
één na volgens haar feitelijken inhoud heb beantwoord
– dat ik mij daaraan orittrok en wil onder zekere voor-
waarden verder van gedachten wisselen. Indien ik van
dit laatste tot mijn leedwezen op het oogenblik moet
afzien, is het niet omdat ik mijnerzijds eischen wil
stellen, maar uitsluitend omdat ik dan geen kans zie
mij eenigermate binnen de grenzen te houden, die de
Redactie zeer terecht in dit stadium van onze polemiek
op het stuk van de plaatsruimte heeft getrokken.
1134
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
De niet beantwoorde vraag betrof den omva’ng van
de kunstmatige verwarming in de warmoezerij, die
– voor zoover mijn inlichtingen strekken – inder-
daad al van groote beteekenis is. Zoojuist ontvang ik
bijvoorbeeld een bij uitstek deskundig verslag, blij-
kens hetwelk steeds meer kassen worden verwarmd en
schrijft de. Rijkstuinbouwconsuleut te Maastricht ii
,,De Tuinderij” van den 6en dezer eveneens over de
toepassing op groote schaal van het verwarmen van
kweekraimten. ik voeg hieraan toe, dat ik de schert-
send, doch niet zonder dieperen zin, door mij aange-
haalde vroegste bronnen omtrent onze gewesten 56k
maar in vertaling las.
In
mijn
beschouwing over de moeilijkheden van den
tuinbouw noemde ik in het
bijzonder
de lage prijzen
voor roode kool, tomaten, peen, augurken, spruitkool
en snijboonen en gaf daarvan een verklaring, die in-
zender met een
verwijzing
naar Italië
bestrijdt.
Om te
beginnen stel ik vast, dat de Italiaansche uitvoer vaii
kool, bloemkool, knoflook, uien en niet anders genoem
de versche groenten gedurende de eerste acht maandei
‘van het loopende jaar voor elk dezer soorten kleiner
was dan in die maanden van 1928; de stijging betreft
uitsluitend de tomaten. Daarneven zij nog, op grond
van’ de statistiek over de eerste tien maanden, het vol-
gende opgemerkt, waarbij ik over de snijboonen, bij
gebrek aan vergelijkende cijfers, het zwijgen moet doen.
Roode kool werd door ons uitsluitend naar Duitsch-
land uitgevoerd, dat deze soort alléén uit Nederland
betrok en hetzelfde geldt voor de spruitkool. Van
onzen uitvoer van peen ging rond één derde naar
Duitschland, dat bovendien onbeteekenende hoeveel-
heden uit
Frankrijk en Tsjecho Slowakije ontving en
niets uit Italië. Onze uitvoer van augurken en kom-
kommers, (deaugurken kunnen niet afzonderlijk wor-
den vergeleken), ging vrijwel geheel naar Duitschiand,
welks invoer daarvan gelijk was aan dien in 1928, doch
met een vermindering van het aandeel uit Nederland
met 3 millioen KG., bij een stijging van dat uit italië
met 1,6 en van dat uit Hongarije met niet mihder dan
4 millioen KG., terwijl Tsjecho Slowakije met 3 mil
;
lioen KG. achteruit ging. italië speelde dus niet de
belangrijkste rol.
rf
ot
slot de tomaten. De voornaamste bestemmings-
landen van onzen uitvoer daarvan zijn Duitschiand
en Engeland, waarvan Duitschiand ruim 40 pOt. voor
zijn rekening heeft. De Duitsche invoer steeg in het
loopende jaar met 23,5 millioen KG., van welke stij-
ging ruim 5 millioen KG. aan Nederland en bijna
12 millioen KG. aan Italië toeviel, bij een achteruit-
gang van dien uit de Canarische Eilanden, Frankrijk
en België en een kleine toeneming van dien uit
Spanje. En nu is het merkwaardige, dat de prijs-
daling van onzen tomatenuitvoer naar Engeland, dat
thans ons grootste afzetgebied is, waarheen Italië
niets, of nagenoeg niets uitvoert, naar verhouding
tweemaal zoo groot was als bij den uitvoer naar
Duitschiand. Ook bij de tomaten kan het dus niet om
Italië alléén gaan.
Zwr.
MAANDCIJFERS.
RIJKSFOSTSPAARBANK.
OCTOBER
1927
1928 1929
f
10.385.323
f
10.795.372!f
10.938.339
Inlagen ………….
Terugbetalingen …
,,
10.939.295,,
11.826.608,,
12.334.346
regoed der inleggers
,,
321.690.695 ,, 330.880.235 ,, 342.005.066
lXoit,.
ljedr. der uitst.
op ultimo ………
staatsschuldlioekjes
,,
‘42.146.200,,
42.225.800
,,
42.836.550
Spuarbaukboekjes:
op
ultiino . … …..
Aantal nieuw uit’
gegeven
.
10.0491
.
11.2401
11.195
Aantal
geheel
af.
betaald
7.055
7.75
.
7.951
Aantal in omlooi
opultinio ..
…
2.041.063 2.070.618
2.103.559
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSCHE BANK.
October
1929
11
October
1928
Posten
1
Bedrag
11
Posten
1
Bedrag
Voor reke-
ninghouders
61.177 f3.798.47I.000 58.975 f 3.576 303.000
waarvan door
de 11.-bank plaatselijk
47.469 ,,3.395.525.000 45.584 ,, 3.214.473.000
Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.
1.811 ,,
12.527.000 1.430
10.599.000
POSTCHEQUE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).
September
1929
Ii
September 1928
Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag
Aantal rekeningen
op
ultO.
……..
147.920
136.414
Bijschrijvingen
…
1.779.678
434.907
1.508.748
395.215
wegens:
–
..
742.420
111.586
622.945
99.843
b.
Overschrijvingen.
.
.037.146
a. Stortingen ……..
van andere rek.
311.375
885.07f’
273.302
van Ned. Bank.
112
11.909
125
22.036,
c. And, onderwerpen
–
47
–
34
Afschrijvingen
– . . –
1.105.100 477.371
951.028
393.230
wegens:
65.286 170.158 59.272
b.
Overschrijvingen.
s. Chèques
………184.491
1.op
andere
rek.
910.520
311.375 771.968
273.302
2.
naar Ned. Bank
1.016
59.779
988
60.623
.
And. onderwerpen
9.073
40.931 7.914
33
Gezamenlijk tegoed
O)
uit°
98488 91877
Bedrag der beleg-
ging’)
81.080
70.600
1)
liet bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met an(lere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
PRODUCTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN-
KOLEN- EN ZOUTMIJNEN.
(Gegevens verstrekt door den Hoofdingenieur der mijnen.)
1. Gezamenlijke Steeukolenmijnen.
October Jan.fOct. Jan./Oct.
1929
1929
1928
Prod. Steenkolen in tonnen
1
) 1.070.660 9.614.660 9143.906,4
Aantal normale werkdagen –
27
256
255
II. Bruinkolenmijn ,,Carisborg”.
October
Jan./Oct.
Jan.,Oct.
1929 1929 1928
Netto-productie in..tonnen.
–
24.260
2
)
166.906,4
‘174.300 Aantal normale werkdagen
27
188
250
–
III. Zoutmijnen.
(Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)
October
1 Jan/Oct.
Jan.jOct.
1929
1929 1928
Afgeleverd:
Geraff. zout ……..(ton)
3.838 35.185 32.615
Industriezout
…(
)
181
634
495
Afvalzout…………
(
,, )
208
1.755
1.638
Aantal normiule werkdagen
27
‘
258
258
Arbeiders.
Gezamen-
lijke
Bruin-
Aantal.
steenkolen-
kolenmijn
Carisborg”
Zoutmijnen
mijnen
1November
1929….
f
10.8113)
152
181
26.012
4
)
………
1
Novembér
1928………..
f
9.8233)
24.277
4
)
160 146
Sedert
1
Jan.
1929
is hierbij de hoeveelheid
kolenslik
inbegrepen.
18.u83
ton ruwe bruinkool en
6.177
ton bruinkoolbrik.
5)
bovengronds.”) ondergronds.
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1135
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N d (Disc. Wissels.
4+15 Nov ’29
Zwits. Nat. Bk. 3522
Oct.
‘
Bk Bel. Biun. Eif. 5 15Nov.’29 N.Bk.v.Denem.
54.26Sept.’29
Vrsch. inR.C. 5+15
Nov.’29
ZweedscheRbk
5 12 Dec.’29
Javasch Bank …..
5522 Juli’29
Bankv.Noorw.
5′,21 Nov.’29
Bank van Engeland 5
12Dec.’29
Bie. v.Tsjecho.
Duitsche Rijksbank 7
2Nov.’29
slowakije .. 5
8Mrt.’27
Bank v. Frankrijk. 3+19 Jan.’28N.Bk.v.O’rijk. 74
7Dec.’29
BelgischeNat.Bnk.
4513Nov.’29
N.Bk.v.Hong. 74
4Nov.’29
Fed. Res.BankN.Y.
44l4Nov.’29
Bank v. Italië. 7
14 Mrt.’29
Bank van Spanje..
5419 Dec.’28
Z.-Afr.Res.bnk 6 17
Aug.’29
OPEN MARKT.
1929 1928
1927
1914
14 Dec.
ee.
’14
2 7
25130
1 ‘815
1217
201
24
Dec.
Dec.
Nov.
Dec.
Dec.
Juli
Amsterdam
Partic.dïsc.
3
1
4..
5
115
3
1
14_
5
116
3118-I8
3
3
14.
11
116
431_5
4
8
18_
1
12.
3
1
188116
Prolong.
331
4
31_4
311
3
4
311_314
418-1,6
4112-5
2114814
Londen
DageId…
4
453j
4114_513
4112-6114
3_11
3
3411
1
3
14-2
Partic.disc.
431
4
_13/
1
6
4
11
/16.
7
/9
4
11
hs-
4
14
–
18
4116-18
451
j4
211
4
_51
4
Berlijn
3
I16
Daggeld…
6
1
12-8
1
12
5
1
/2-9
7314-10
6-10
5
1
128
5I12812
–
Partic.disc.
30-55 d…
7
6
7
/9-7
7
6
7
/9-7
6
1
1
4
6147
–
56-90 d…
7
6
7
18-7
7
6
7
1-7
611
4
04-7
2
1
16’/,
Waren- wechsel.
73/
8
73/
s
73/
8
731
6
7
/8-7
7
14
–
18
–
New York
Daggeld
)
411..3f
14184.814
411_314
4
1
12
–
14
6714
4.71
4
114211
2
Partic.disc.
4
1
;6
4
1
18
4-
1
19
4
431’4-7:3
3q18
1)
Koers van 13 Dec. en daaraan voorafgaande weken t/m Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND
Dala
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York)
) )
)
‘)
1)
10 Dec.
1929
2.471′,
12.09%
59.32
9.755 34.68
99%
11
,,
1929
2.47t1
12.09
59.31
9.755 34.69
99%
12
,,
1929
2.47l
8
/,
12.09s,
59.324
9 76
34.69
99
13
,,
1929
2.47
1
s/,
12.09
8
/
59.34
9.76
34.69
993
4
14
,,
1929
2.4718/
19
12.09%
59.35
9.765 34.695
99%
16
,,
1929
2.47%
12.0911
9
59.355
9.76
34.695
9934
Laagsted.w.I)
2.47%
12.09
59.2)4
9.74
34.66
99%
Hoogste d.w’)
2.47%
!2.10
59.38
9.77
34.72
100
9 Dec.
1929
2.47% 12.09%
59.33
9.754 34.685
99%
2
,,
1929
2.471sj,
12.08i/
59.31
9.76534.675
9934
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
9.75
1
34.59
100
Data
s7ld
Weenen
Praaç
Boekc-
Milan
Mad
,
ild
10 Dec.
1929
48.14 34.87% 7.355
1.48
12.974
34.525
11
,,
1929
48.15 34.90 7.354
1.48
12.97
34.474
12
,,
1929 48.1634
34.70 7.35
1.48
12.974
34.45
13
,,
1929
48.17 34.90
7.35
1.48
12.97
34.425
14
,,
1929
48.18 34.90
7.35
1.48
–
t
–
16
1929
48.18 34.90
7.38
1.48
12.974
34.40
Laagsted.w.’)
48.11
34.80
7.32
1.46
12.95
34.20
Hoogste
d.w1)
48.20
34.95 7.38
1.51
13.01
34.60
9 Dec.
19291
48.16
34.90
7.345
1.48
12.98
34.374
2
,,
1929
48.12% 34.89 7.36
1.48
12.974 34.20
Muntpariteit
1
48..-.
35.
2)
48.-
13.09
148.521
Data
Stock-
Kopen-
Oslo
Hel-
Buenos-
Mon-
holm
)
hagen)
for1)
Aires’)
treal
1)
10 Dec. 1929
66.825
66.521)
66.475
6.224
102%
2.45%
11
,,
1929
66.875
66.54
66.474 6.225
102%
2.45
12
,,
1929
66.85
66.524 66.475
6.23
102%
2.45%
13
,,
1929
66.85
66.521 66.474 6.225
102%
2.45%
14
,,
1929
66.875
66.54
86.475 6.225
10234
2.45%
16
1929
66.90
86.524
66.475
6.23
102%
2.45%
Laagsted.w.’)
66.80 66.45
66.40
6.20
102
2.44%.
Hoogste d.w’)
68.90
86.575
66.525
6.274
103
246
9 Dec.
1929
66.8’2
68 525
66.47,
6.24
102.
2.45%
2
,,
1929
66.70
68.45
66.42k 6.225
1024
2.45s1
Muntpariteit
166.67
66.67 66.67
6.265
1059
2.48%
*) Noteering te Amsterdam. **) Noteering te Rotterdam.
1)
Partkuliere opgave.
8)
Wettelijk gestabiliseerd tus,chen
7.5e”.
en 7.21
1
!,.
In het eerste nuninler van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
KOERSEN TE NEW YOR&.
(Cable).
a a
D t
Londen
Parijs
Berlijn
(5
P. 100 Mk.)
Amsterdam
($ per 2)
($ P. IOOfr.)
(5
P. 100 gld.)
10 Dec.
1929
4,888/,
3,9371
8
23,95%
40,38%
11
,,
1929
4,98s,,
8
3,937,
23,94%
40,37%
12
1929
4,8811,
3,9311
9
23,94%
40,35
13
,,
1929
4,88I,
3,9371,
23,95 40,35%
14
,,
1929
4,88%
3,9371,
23,95%
40,361J
16
,,
1929
4,88V,
3,9371
8
23.96
40,37
17 Dec.
19281
4,85’1
6
3,9071
6
23,835/
40,17
Muutpariteit..
1
4,8667
3,9051
23,81%
.40sj,,
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
1
Nofeerings-
30Nov.
eenheden
1929
7
Dec.
1929
1LaagstelHoogstel
9114
Dec.’29
J
14
Dec.
1929
Alexandrië.. Piast..p.
974
9734
97,
972
974
Athene ……Dr. p.
375%
375
370j,
375k
375
Bangkok …. Sh. p. tical
1;IO
1110j
10•
5
1110
8
1
16
111 °T”B
Budapest
…
Pen.
p £
27.87
27.874
27.85
27.S9
2787
Buenos Aires
d.
p.$
4611
t6
46%
46
8
/
46
13
1
32
46l1
Calcutta
. .. .
Sh.
p.
rup.
1529132
1
j
51
111
11’5
1
1
t
1
1
32
1/5
61
/
84
Constantin.. Piast.p.0
10.625
1.060 1.020
1.070
10.3u
Hongkong
..
Sh.
p. $
Ijgsil
l
,
1
1
,
8
21
1
118
1
18
1/9%
1/8′
1/je
2
03
/32
2/°T”v
2,0’/,
2 0
1
/8
210
8
Lissabon
. .. .
Escu.
p. £
1081
1
,
108%
108l1
10821
8
108%
Kobe
…….Sh.
p.
yen
Mexico’)….
$
perC
10.10 10.10
9.95
10.25
10.10
Montevideo
.
d. perc
47114
47%
46%
4734
4871,
Montreal
…
$
per
£
4.92i,,
4.92%
4.91%
4.933′
4.92.
Riod. Janeiro d. per
Mii.
5I3;,
182
581/33
525132 585144
Slan’hai
… Sh. p.
tael
2/2
29
/
82
2/2is,
j
212%
213%
2/2
27
1
32
Singapore
. .
id.
p. $
21:7
49
84
213
49
1
2
J
311
1
2/3
27
:
82
2
Valparaiso
8).
$
per
£
3961
1
39.59
39.58
39.6:8
3.61
Warschau
..
ZI.
p. £
1
43.495
43.504
43.45 143.54
43.475
1)
In het vervolg worden
de Mex.
$
niet
meer in penc. doch In
£
genoteerd.
2)
90
dg.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS 5)
Londen’)
N.Yorkl) Londen’
9 Dec.
1929.. 2211,
4934
9 Dec.
1929….
84111%
10
,,
1929..
225j
8
4951,
10
,,
1929….
841l034
Ii
,,
1929..
2251
9
49
1
1,
11
,,
1929….
84111
12
,,
1920..
229
4911,
12
,,
1929….
84111%
13
,,
1929.. 22%
49
13
,,
1929….
84111%
14
,,
1929…
2291,
491/,
14
,,
1929….
84/11%
15 Dec.
1928.. 2634
571,
15 Dec.
1928….
8411134
27 Juli
1914.. 24″j,,
59
27
Juli
1914…
.
84/11
1)
In penCe p.oz.8tand.
2)
Forelgn sllver In
tc. p.oz.flne.
8)
In ah.
p.6z.
fine
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
7Dec.1929
1
14 Dec. 1929
–
/
9.l91.865,l0
Saldo b.
6
Bank voor Ned. Gemeenten
t
42.181,03
,,
57.475,16
Voorschot
op
ultimo Nov. 11.29
aan
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
Saldo bij de Ned. Bank
……………..
inkomstenbelasting en opcenten
op
41.340.967.77
,,
39.744.791,46
Voorschotten aan Ned.-lndit ………
,,
16.799.532,67
13.191.968.69
de Rijksinkomstenbelasting
………..
Id. aan
Suriname …………………
11.942.360,6l
,,
11.7t2.1 10.02
Id.
aan
Curaçao …………
………
99.9a5.09
…..
,,
945939.78
Kasvord.weg.credietverst.alh.buitenl.
……
130.688.963,36
129814.189.47
Daggeldleeningen tegen onderp
–
,.
2.092.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
23.166.953,69
30.426.255,24
complabelen
……….
……………
Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds
1)
..
……………
– –
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
…..
,,
6.972.186,53
,,
6.972.186,53
V
er
Pl 1 c
h t
i
n ge n.
Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
/
4.832.637,28
–
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
Schatkistbiljetten in omloop
………
.
06.7l7.000,-
f
106.717.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank..
–
Zilverbons in
11.548223.50
10.825.966.50
co
urant verstrekt
…………………-
–
Schatkistpromessen in Omloop ……..99600.000,-
,,
99.u90.000,-
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.
1)
,,
216.962,88
495.852,30
..
omloop
……………
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.’)..
14.219.729,09
,,
12.280.115.02
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
…..
130.000,-
,,
200.000.-
……
Id. aan diverse instellingen
1)
………..8.711.213.50
,,
8.677.469,49
1)
In rekg.-crt. met
‘5
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE’ VLOTTENDE SCHULD.
1
7 Dec. 1929
1
14 Dec. 1929
Vorderingen:
–
.
–
Saldo
bij
‘s
Rijks kas
………………..
Saldo bij de Javasche Bank……….
fl8.572.000,-
Verplichtingen:
f23.1
.
37.000,-
Voorschot
‘s
Rijks kas
……………
16.800.-
,,
13.192
000,-
300.000,-
,,
300.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
– –
Waarvan Muntbiljetten …………..
–
–
Schatkisipromessen
…………………
Muntbiljetten in omloop ….
……..
…..
,4l.655,00-
41.750
000,- Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
……
,,
1.861..
0 ,-
,,
1.861.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbsnk.
445.00,-
.
,,
561.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
–
–
1136
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 December 1929
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 16 December 1929.
–
4ctiva.
Binnenl.Wis-fB:fdbk.
f
45.391.950,56
.sels, Prom.,
.Bijbnk. ,,
899.531,31
*
enz. in disc.I Ag.sch. ,,
13.902.361,27
f
60.1 93,843,14
Papier o. h. Bui teni. in disconto
……,,
–
Idem eigen portef.
.
f
219.573.523,-
Af :Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.
219.573.523,
Be.leeningen
icI. vrsch.
•ufdbk.
f
30.558.777 63
Bijbnk. ,,
7.582.283,80
.
‘Ag.sch.
,,
47.478077,20
f
85.619.138,63
Op Effecten
……f
81.980.738,63
OpGoederenenSpec. ,,
3.638.400,-
85.619.138,63
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,
–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
65.039.5 10,-
Muntmat., Goud
.. ,,
382.443.724,28
f 447.483.234,28
Munt, Zilver, enz.
•
,,
24.534.107,99
Muntmat., ‘Zilver..
,,
–
11
472.017.342,27
1
)
Belegging
i,
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds
……………………,,
25.378.299,36
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.200.000,_
Diverse
rekeningen ………………,,
35.298.420,10
Passiva.
f
__________________
903.280.566,50
Kapitaal
……………………….f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………,,
7.106.550,55
Bijzondere
reserve
………………,,
8.000.000,-:
Pensioenfonds
…………………..,,
6.292.441,11
Bankbiljetten in omloop …………..
..
818.252.260.-
Bankaeaignatiën in omloop
……….,,
236.565,05
Rek.-Cour.
j
liet Rijk
7.386.729,81
saldo’s:
Anderen,,
21.849.104,46
29.235.834,27
Diverse rekeningen ………………,,
14.156.915,52
f
903.280.566,50
Beschikbaar metaalsaldo
………….f
132.450.471.11
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,,
331.126.175,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud Beschikb.
Dek-
Data Circulatle
1o4ndere
peischb.
Metaal-
kin ga
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
1)
perc.
16 Dec.
’29
65.040
382.444
818.252 29.472
132.450
554
9
1
29
65.041
382.451
829.225
20.935
130.546
53
2
’29
65.056
382.451
860.795
22.139
116.619
55
25 Nov. ’29
65.071
382.451
821.162 29.360′
129.835
544
18
‘*
65.067
377.448
30.091
20.701
123.680
54
11
»
’29
65.173
.377.448
844.288
16.545
118.953
514
17 Dec.’28
67.082 387.495 812.599 40.008
286.132
53’4
25 Juli
’14
65.703
96.410 1310.437
1
6,1981 43.521
1
54
–
Totaal
Schaticlit-
ee
B
–
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
1
e
n ngen
op het
reke-
disconto’s
rechtstreeks
buitenl.
nin gen
1)
16 Dec.
1929
60.194
–
85.619
219.574
35,298
9
1929
60.124
–
85699
219.464
34.204
2
1929
61.252
–
106.983
219.455
35.430
25 Nov. 1929
60.726
–
86.861
215.513
39.312
18
1929
64.235
–
88.775
215.374
39.319
11
,,
1929
65.843
–
90.415
213.217
41.610
17 Dec. 1928
66.217
–
95.708
220.356
36.004
25 Juli
1914
87.947
–
61.686 20.188
509
‘1
seaert den Oankstaat van
14
jan.
’29
weder op de basis van
21
inetaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
-.
CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste oosten in duizenden guldens.
Data
‘
Metaal
Circu-
lalle
Dis-
conto’s
Voor-
schotten
aan de
kolonie
Diverse
reke-
ningenl
Diverse reke-
ningeni
1 November 1929
4.285
5.859
61
572
1.752 299
1 October
1929
4.112
5.737
59
356
2.183
463
1 ‘September1929
3.999
5.694
57
299
2.846
994
1 Augustus 19291
3.943 6.307
57
227
3.512 918
1 Juli
19291
3.836
6.212
51
322
3.922
506
1 Juni
1929
3.300
6.234
56
250
3.319
1.78
1 November 1928
2.462
4.564
1
156
7
2.579
164
‘) biunp. net
acnva.
)
Iuitp. oer passiva.
JAVASCHE BANK.
‘Voornaamste posten in duizenden guldens. be samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatte
hb.
1
metaal-
schulden
1
saldo
14 Dec.1929
168.900
298.400
44.000 29.940
7 ,, 1929
167.200
298.300
53.600 26.440
30Nov.1929
166.700
296.700
61.900 23.260
16Nov.1929 145.402
240T 303.999
51.458 27.426
9 ,, 1929 145.630
24.545 308.785
59.215 22.974
2 ,, 1929 146.129
‘24.943 306.571
60.226 24.351
26 Oct. 1929 146.292
24.047 306.178
63.647 22.410
25 Dec. 1928 170.112
18.617 214.893
57.364 39.854
17Dec. 1927 178.766
16.913 323.589
51.347 120.978
25 Juli 1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.842
2
)
Wissels,
Dek-
Data
1
Dis-
bulten
Belee-
Diverse 1
conto’s
N.-ind.
nlngen
reke-
kings-
percen-
_____________
betaalb.
‘
ningen’)
1
tage
14 Dec. 1929
7 ,, 1929
30Nov.1929
16Nov.1929
1.59:900
164.800
.
171.700
es.
31.655
9.447
33.133
116.736
9
,,
1929
9.448
34.968
120.983
37.384
2
1929
9.238 41.114
121.704 28.391
28Oct. 1929
9.307
42.359
121.010
31.194
15 Dec. 1928
7.631
37.094 93.574
49.951
17Dec. 1927
12.740
24.804
117.708
28.683
25 Juli1914
7.259
6.395
47.934 2.228
BankbilJ.
1
Bankbtlj.
1_
Other Securities
Data
Metaal
, in
un BankingIDisc.andI.,
11.
circulalie
Departin.
1
Advances
11
Dec.
1929
137.434 365.158
31.849
8.828
19.470
4
,,
1929
134.269
361.086
32.640
9.623
19.731
27 Nov. 1929
135.382
354.557 40.155 15.264
17.880 20
1929
132.831
355.087 37.017
8.108
21.844
13
1929
132.771
358.108
33.821
9.210
19.275
6
,,
1929
132.266
358.404
32.859
6.754
19.816
12 Dec.
1928
157.191
374.821
41.833
11.186
17.009
22 Juli
1914
1
40.164 29.317
33.633
Data
___________
00v.
1
Sec.
Public
Depos.
1_
Other Deposits
1
Other
Bankers Accountsl
1
1
1
Reservel
Dek-
kings-
perc.
2)
11
Dec. ’29
60.664
8.860
58.073 36.399 32.276
317
1
1
52
4
,,
1
29
60.429
8.003
58.620
37.498 33.183
311s,,
27 Nov. ’29
f57.704
17.433
58.219 38.200
40.825
351
ai,
20
,,
’29
62:499 15.340
58.545 38.545
37.744
3334
13
,,
’29
66.835
15.785
54.705 41.755 34.663
301a,,,
6
,,
’29
67.172
9.527
61.621 38.747
33.8621
301s1,,
12Dec. ’28
59.107
7.829
67.419
36.727
42.3701
37
29
1
52
22 Juli
’14
11.005 13.736
42.185
29.2971
52
) ie voor wijzigingen in ae oanicstaat ae toeiicnung op DIz. iOU
en 1081.
2)
Verhouding tusachen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Te goed wi – Waarv.
n
Renteloos
Dato
Goud’) Zilver in het
f op
het
,e ee- voorschot
baltenl.
se
buiteni.
ningen
a.d.Stoot
6Dec.’29 41.13.1 201 7.168 27.158
1
18.752 2.670
3.200
29Nov.’29 40.808 193 7.107 29.425 18.741 2.471
3.200
22
’29 40.618 179 7.127 28.340 18.714 2.499
3.200
15
’29 40.540 162 7.137 27.565 18.709 2.618
3.200
7Dec.’28 31.639 732 14.095 22.465 18.864 2.269
3.200
23 Juli’14 4.104 640 –
1.541
8
769
–
Bonsv.d. Dl
–
–
Rekg.Couront
Dato ,
se
Ctrculatte Staat
eifst;I
-il-
– ……….
1
1
Iumurc.s.Icuueren
6Dec.’29
5.612
1.663
67.291 8.309
5.284
6.435
29Nov.’29
5.612
1.782
68.159
8.368 5.504
7.105
22
.,
’29
5.612
1.552
66.243 8.255
5.509
7.767
15
’29
5.612
2.032
66.583
8.25′
5.699
7.104
7Dec.’28
5.930
1.327
61.827
7.599
5.013
6.564
23Juli’14
–
–
5.912
j
401
–
943
1) Bij
de stabilisatie
is
de goudvoorraad
gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.
49 48
48
48 48 47 48
51
52
44
‘) Sluitpost activa. ‘) Basis
2
15 metaalde,cking.
BANK VAN ENGELAND.
‘oornaamste posilen in duizenden ponden sterling.’)
1
18 December 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1137
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichemark.
Daarvan
Deviezen
Andere
a a
OU
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen banken
1)
geldende
cheques
7 Dec.
1929
2.244,7
149,8
398,2
2.263,0
57,1
30 Nov. 1929
2.240,4
149,8
397,2
2.367,9
164,7
23
,,
1929
2.236,2
149,8
389,7
1.917,8
49,9
15
,,
1929
2.234,0
149,8
369,0
2.060,2
132,0
7
,,
1929
2.229.0
149,8
366,7
2.319,5
50,7
7 Dec.
1928
2.652,1
85,6
179,0
2.044,0
57,3
30 Juli
1914
1.356,9
– –
750,9 50,2
D a a
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
ten
Activa
2
)
lalle
Cr1.
Passiva
7 Dec.
1929
92,6
665,2 4.684,0
438,7
–
289,5
30 Nov. 1929
92,6
686,8
4.916,5 445,4
286,3
23
1929
92,6
611,8
4.162,5
559,1
292,1
15
,,
1929
92,6
591,4
4.346,4
495,2
330,5
7
1929
92,6 617,7
4.550,4
497,4
333,0
7 Dec.
1928
92,3
539,9 4.554,9
479,3
282,9
30 Juli
1914
1
330,8
1
200,4
1
1.890,9
944,-
40,0
t)
Onbelast.
2)
W.o. Rentenbankschelne
7Dec., 30,
2J,
15,1
Nov.
‘211,
Dec.
28, resp.41; 16;43; 26; 44;34 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
L
.n.I
aIo
o
E
,2
Rekg. Crt.
.
1929
z
2
-‘
0 0
0.
12 Dec.
1123
565
1
45
796
32
339
2.684
2
166
5
,,
1101 546
t
45
802
39
340
2.696
72
58
28 Nov.
1083
567
45
822
42
344
2.694
46
115
21
1083
569
45
820
35
343
2.677
47
125
14
,,
1067
580
45
804
47
341
2.703
20
115
13 Dec.’
855
528
44
632
32
361
2.287
9
114
1
)
1928.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollare.
Goudvoorraad
Wetftg
Wissels
Data betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R. Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht
27Nov.’29
2.987,4
1.829,5
147,2.
912,3
257,3
20
’29
3.041,7
1.624,8
153,9
899,6 283,8
13
»
’29
3.039,2
1.627,1
147,8
971,4
299.5
6
’29
3.018,9
1.552,7
151,7
990,9
330,4 30 Oct. ’29
3.021,0
1.609,8
158,1
991,0
339,9 23
,,
’29 3.035,0
1.614,6
154,8
796,4
379,4
28Nov.’28
2.600,5
1.223.4
121,9
990,2 482,3
________
Data
_____
Belegd
in
u.
s.
Notes
–
Totaal
1
Gestort
Öoud-
Dek-
–
I
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
in circu-
latle
.
Kapitaal
–
kings-
perc.l)
1
kings-
1
perc.
2)
27Nov.’29
326,1
1.930,2
2.437,0
168,3
68,4
71,8
20
,,
’29
326,5
1.925,0
2.562,6
167,9
677
71,2
13
,,
’29
312,6 1.937,2
2.645,9
167,3 66,3
69,5
6
,,
’29 292,7 1.918,3
2.622,7
167,1
66,4
69,8
30 Oct. ’29
292,7
1.880,2
2.696,5
167,0
66,0
69,4
23’29
f
135,7
1.857,3
2.421,9
167,0
70,9 74,5
28 Nov.’28j
229,3
1.765,6
2.411,1
146,4
62,3
65,2
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opelBcflDare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
1
Data
Aantal
1
banken
Dis-
conto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
Rese
bij de
F. R. banks
1.875
Totaal
depo-
sitos
Waarvan time
deposits
20Nov.’29’
597
17.861
5.650 21.007
6.722
13
,,
‘291
688 18.115
5.601 1.952
21.403.
6.756
6,,
‘291-
–
–
–
-.
–
30Oct. ‘291
729
18.934
5.496
1.990
22.105
6.868
23,,
’29,
-1-
–
–
–
–
21 Nov.’281
631 16.134
6.355
1.724
20.408
6.924
Aan het eind van ieder lewartaal wordt een overziclit
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
17 December 1929.
De stemmiiig aan cle graanmai’kt, welke in de vorige
week reeds overwegend flauw was, is er sedert dien tijd niet op verbeterd. Algemeen blijft in de invoerlanden de
kooplust slecht, en in de groote productielauden, waar rnon
steeds Ilieer gaat twijfelen aan cle mogelijkheid om biniicn-
kort den export naar Europa te zien toenemen, ontbniken
de krachten, die de prijzen zouden kunnen houden. Gelci-
delijke verdere prijsdaling heeft dan ook allerwegen ook
deze week weder plaats gevonden. Voor t a r w e werd dat
in de hand gewerkt door oogstberichten uit bet Zuidelijk
halfrond. In Noord-Amerika kwam men tot de ovcrtuigit.ig,
dat de daar circuleerende ramingen der Argentijusche tarwe.
opbrengst te laag waren. Waarschijnlijk mag wel op een
opbrengst van tussehen 27 en 29 millioen quarters worden
gerekend. Dat is wel veel minder clan de vorige oogst,
maar er zal toch in het begin van 1930 dadelijk flink ge-
exporteerd kunnen worden. Daarbij wordt het overschot van den ouden oogst nog op 3 millioen quarters geschat. Ook in Austraiië valt de tarwe-oogst mee en terwijl zeer
onlangs in Noord-Amerika nog ramingen van een Austra.
lische opbrengst van 95 millioen bushels de ronde deden,
is er nu van 115 niillioen sprake. In het vorige jaar be-
droeg de oogst bijna 160 millioen bushels, maar van een
mislukking kan men toch niet spreken. Deze betere voor-
uitzichten van het Zuidelijk halfrond hebben deze week de
markten in Noord-Amerika en dientengevolge ook in Euro.
pa gedrukt. Bovendien was cle Europeesche vraag naar
tarwe weder slecht, terwijl toch de werelclverschepingen
weder van Hinken oinvallg waren. Slechts werd uit Noord-
Amerika ditmaal zeer weinig afgeleden, hetgeen wel tot
de flauwe houding der Noord-Amerikaansche markten zal
hebben bijgedragen. De zichtbare voorraad in de Vereenigde
Staten is wat afgenomen, doch in Canada was dat nog niet liet geval. Men blijft daar nog steeds beschikken over zeer
groote voorraden, tengevolge van de uitermate kleine ver-
schepingen van dit seizoen. Gedurende de maand November
ivorci uit Canada slechts 223. millioen bushels tarwe uitge-
voerci tegen 75 millioen in dezelfde maand van 1928. Goede
oogstberichten uit Europa en omtrent de wintertarwe der
Vereenigde Staten beperkten nog den ondernemingslust,
evenals toename vad het Europeesche streven ter vering
van buitenlandsche tarwe. Het schijnt namelijk, dat men nu
ook in Oostenrijk aan de molens het gebruik van een zeker
percentage inlandsehe tarwe wil voorschrijven. Zelfs wordt
ditzelfde blijkbaar in Italië overwogen. De vraag in Duitsch-
land, die onlangs zoo zeer was opgeleefd wegens de ver-
wachting van verhooging der invoerrechten, is bekoeld en in
-Frankrijk wordt nog steeds geed buitenlandsche tarwe ge-
kocht. Zelfs valt uitvoer van Fransche tarwe te verivach-
ten. Ook in Italië is daarvan sprake. De groote tarwevoor-
raden in Europa en speciaal in Engeland gaan tevens
voort de. markt te drukken, en dcii ondernemingslust te
beperken. 1)at er deze week enkele ladingen Australisehe
2
tarwe naar I3ritsch-Indië zijn verkocht, heeft de markt niet
merkbaar gesteund. De vooruitzichten voor den nieuwen
Britsch-Indischen tarwe-oogst zijn deze week door regen-
val verbeterd. Op 16 December heeft in Noord-Amerika
een flink herstel plaats gevonden, waarna Chicago cii Win.
nipeg nog 2 8. 3 dollarcents per 60 lbs. beneden de prijzen van den 9den bleven. In Argentinië was het herstel slechts
gering. Buenos Aires sloot in vergeljking met een week
tevoren onveranderd tot 10 centavos, per 100 KG. lager,
Rosario 10 centavos lager.
In r o g ge blijven de zaken klein. De prijsverhoogiug,
die onlangs in Duitsculand tot stand gekomen was als ge-
-volg van de aankondiging der verschillende maatregelen tot
steun van dcii roggeprijs, is ten slotte geheel verloren ge-
gaan, maar meer zaken naar de naburige landen van Noord-
Westelijk Europa bracht dat niet met zich. Het toenemende
aanbod uit Polen heeft cle flauwe stemming voor rogge in
de hand gewerkt. Ook Jiongaarsche rogge kwam wegens
gebrek aan kooplust goedkooper te koop. In Duitschland
betwijfelen velen, of de voorgestelde maatregelen tot steiii.i
van den roggeprijs wel blijvend succes zullen hebben. Ook iii
Amerika is logge in prijs gedaald. Na een aanmerkelijk
herstel op 16 December sloot Chicago ongeveer 1Y
2
dollar-
cents per 56 lbs. lager dan op den 9den.
Al even flauw als de andere graansoorten is deze week
ook m a ï s geweest, vooral wegens voortdurend onvoldoen-
deu omvang dCr Europeesche vraag. Grootc Argentijnsche
verschepingen werkten de flauwe houding der maïsmarkt in cle hand. Bovendien verbeterde regenval in Argentinië
dc vooruitzichten voor den nieuwen mais-oogst en tel.
kens wordt bevestigd, dat dc uitzaai van mais in Argen-
53.346
1.586.248 2.111.793
2.060 192.706
201.162
Boekwejt ………………
255
18.887 15.817
Mais ………………
793.480
995.695
7.115
485.768
550.181
Tarwe
……………..
Rogge
………………
15.
.940
202.785
188.495
1.598
137.293
189.987
Gerst
……………..
Haver
……………..1.853
5.753
221.047
185.925
Lijnzaad
……………
Lijnkoek
……………
3.95
78.446
108.104
Tarwemeel
………….
Andere meelsoorten
4.69 21.401
12.429
105.659
63.155
1.691.907
2174.948
1.908
–
194.614
201.162
1.232
–
20.119
15.817
188.444
206.525 981.924
1.202.220
10.815
15.144
496.583 565.325
2.994
715
205.779
189.210
275.833 354.587
413.126
544.574
700
1.184
221.747
187.109 27.026
36.551
105.472 144.655
–
–
21.401 12.429
1.698
122
400
764
100
62
1138
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18
December
1929
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen
8114 Dec.
Sedert
Overeenk.
Ii
8114 Dec.
Sedert
1
Overeenk.
1929
1 Jan. 1929
tijdvak 1928
1929
1Jan. 1929
tijdvak 1928
1929
1928
tinië aanzienlijk grooter is dan in het vorige jaar. De Mei-
termijn aan de termijnmarkten te Buenos Aires en Ro-
sario heeft zich dan ook van de prijsdaling der vorige week
niet hersteld. Onder den invloed dier prijsverlaging en van
de slechte Europeesche vraag is ook oude maïs aan de
Argentijnsche termijnmarkten goedkooper geworden. De
prijsdaling daarvoor bedroeg deze week 20 1. 30 centavos
per 100 KG. Groot waren ook de verschepingen van
Donau-ma1s. Zeer veel daarvan is naar Nederland verladen
en bij de onvoldoende vraag werd afgelaclen 1)onau-maïs in
Nederland dagelijks goedkooper aangeboden, w’elk voor-
beeld Roemenië volgde, ook voor latere aflading. Dit drukte
ook voor Plata-maïs de prijzen en stoomende partijen wer-
den naar Engeland en ook naar het vasteland telkens be-
nedén de Argeutijnsche prijzen verhandeld. De gedrukte
stemming voor Donau-mais is gedeeltelijk het gevolg van
(le in sommige gevallen onbevredigende kwaliteit. Volgens
1{oemeensche berichten valt daarin echtei’ verbetering te
constateeren en zoodra koud weder intreedt zou volgens
die berichten het gevaar voor beschadigde Donau-mais ge-
heel verdwijnen. Van de enorme overschotten aan maïs in
de Donaulanden is nog maar zeer weinig verscheept en
reeds is de prijs van Donau-maïs cif. West-Europeesche ha-
vens gedaald van
f
190 tot
f
150 per 2000 KG. Wanneer
nu ook nog cle Argentijnsche oogst zich bij den zeer groo-
ten uitzaai naar wensch blijft ontwikkelen, zal het zeker moeite kosten voor al die mais een ook maar eenigszins
bevredigenden prijs te bedingeu. In Noord-Amerika zijn
de mais-prijzen deze week weinig veranderd. Zuid-Afrika
heeft slechts zeer weinig verscheept en vraagt nog altijd
te hooge prijzen. Intusschen verwacht men in Zuid-Afrika
van den nieuwen oogst een grootere opbrengst dan ooit te-
vol-en. Rusland. heeft deze week weer wat mais verscheept,
doch de hoeveelheden zijn niet van beteekenis.
Ge r st was aanvankelijk eveneens flauw. ])e verschei
pingen uit Roemenië waren niet zoo enorm groot als in de
vorige week, doch daar uit Rusland belangrijk meer werd
afgeladen, nam de naar West-Europa onderweg zijnde hoe-
veelheid nog weer toe. met verder dringend aanbod van
Russisehe zoowel als van Roemeensche gerst. Tegen het
einde der week vond een sterke opleving der Duitsche
vraag plaats wegens het vooruitzicht van verhooging van
1
het Duitsche invoerrecht met ingang van 1 Januari. Voor
spoedige Donau- en Russische gerst betaalde men in
Duitschland stijgende prijzen en er werden daarin veel
zaken gedaan. Tenslotte kwam daaraan echter weder een
einde, gedeeltelijk omdat er nu weer sprake van is, dat
de verhooging van het invoerrecht eerst op 1 Februari zal
ingaan. Ook in Noord-Amerika was gerst flauw, doch tot
eenige toename der gerstzaken van de Vereenigde Staten
en Canada kwam het nog niet. De prijzen zijn daarvoor in
vergelijking met de Roemeensche en Russische te hoog. Toch vond in Noord-Amerika op 16 December ook voor
gerst een flinke prijsverhooging plaats.
II
a v e i
–
was in Duitschland de geheele week flauw en
Dititscho
haver
werd in naburige landen tot weder aan-
nierkeljk lagere prijzen aangeboden. Duitschland heeft ech-
ter den laatsten tijd zooveel haver geëxporteerd, dat de
vraag voor verdere Duitsche haver slecht is, vooral in
Nederland. Gedaald is de haverprijs deze week ook weer in Argentinië, doch zaken in Argentijnsche haver blijven
klein. Rusland doet nu en dan tot lagen prijs zaken in
haver naar Noord-Westelijk Europa en ook Polen komt
di-ingender aan de markt. In de Vereenigde Staten en
Canada is haver deze week vrij vat in prijs gedaald, doch
van zaken in Noorci-Amerikaansche haver naar Europa is
wegens de te hooge prijzen nog steeds geen sprake, het-
geen echter niet verhinderde, dat ook haver op 16 T)ccem-
bei’ in Noord-Amerika hooger was.
SUIKER.
Hoewel zich geen nieuwe gezichtspunten voordedeu was
de ondertoon op cle verschillende suikermarkten de afge-
loopen week ietwat beter, dan in lang het geval was.
In A m e r i k a schijnt de hoeveelheid ongecoutroleerde
Cubasuiker sterk te zijn afgenomen, zoodat de Cubaansche
Verkoopcentrale haar vasthoudende politiek thans nog beter
dan tevoren kan doen gelden. De prijs voor Ruwe suiker
kon dan ook verbeteren, nl. tot 2
1
/16
d.c. c. & Ir. New-Vork.
waartoe vooriiamelijk Raffinadeurs geleidelijk flinke kw
–
aii-
titeiten afnnmen. Ook
01)
de termijnmarkt trokken cle no-
teeringen verder aan cm w’as het slot Dec. 1.97; Mrt. 2.09;
Mei 2.16; Juli 2.22 en Sept. 2.27, terwijl de laatste notee-
ring voor Spot Centr. 3.83 was.
De outaugsten in de Atlantische havens der V.
S
. be-
droegen deze w’eek 46.000 tons, cle versmeltingen 42.000
tons tegen 50.000 tons in 1928 en de voorraden 620.000 tons
tegen 171.000 tons.
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:
1929
1928
1927
Ton
Ton
Ton
Cubaansche prod. ……….. 5.156.316 4.037.833 4.509.521
Consumptie …………….130.636
88.543
155.000
Weekontv. afscheephavens.
32.619
26.056
13.306
Totaal sedert Jan. . . …….. 4.831.495 3.798.801 4.213 652
Weekexport …………….44.668
68.318
30.441
N
. V.
INDUSTRIEELE DISCONTO MAATSCHAPPIJ
AMSTERDAM
LONDEN
BERLIJN
PARIJS
IOPENHAGEN
Maatschappelijk Kapitaal
1
25.000.000.-
Volgestort geplaatst en reserves
f
13.400.000.-
De Maatschappij financiert de aanschaf fing op termijnbetaling
van Industrie-machines, Landbouwmachines,
Ziiive1-
installaties, Kantoor- en Winkelmachines,
Bedrijfsautomobielen, enz. enz.
1
w
z
1
18
December
1929
IL. .OMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1139
Totale eport sedert 1’3an. .. 4.546174 3.554.331 3.886.094
Voorraad afscheephavens… . . 241.983 244.470 327.558
Voorraad binnenland ……236.723 150.489 139.869
lIet Departement van Landbouw daar te lande raamt den
1929/
1
30 oogst p 4.545.000 tons.
In E ii ge 1 an d werd de ]3oard of Tracle statistiek over
November met de volgende cijfers bekend gemaakt:
November
Jan./Nov.
1929
1928
1929
1928
Tons
Tons
Tons
Tons
Import Ituwsuiker
122.444 133.796 1.884.718 1.548.285
Ueraîfineerd
3.988
7.066
50.145 209.032
Totaal…
126.432 140.862
1.934.663 1.757.317
Voorr. Binni. bietsuik
68.600
41.000
–
–
Voorraad in entrepôt 203.950 154.000
–
–
Tot. ,,Duty Paid” suiker ] 26. P49 158.779 1.852.703 1.680.337
Totale export
10.389
10.998 154.593
78.656
De onzekerheid betreffende eventueele wijziging der Rech-
ten bij liet volgende Budget, blijft de gemoederen veront-
rusten.
De termijnmarkt in L o n d e n was dan ook de afgeloopen
week onregelmatig met (vooral voor Maart) vrij sterk fluc-
tueereiide prijzen; aan het einde der week trokken de no-
tecringen echter weder aan. ])e laatste noteeringen op dc
ruwsuikormarkt waren Dec. 8h.
6/8%;
Sirt. Sh. 711%; Mei 8h. 812%; Aug.
8h. 8/9%; Dec. 8h. 8111%.
In J a v a was de stemming op de markt voor tweede.
hands suiker cle geheele week lusteloos. De prijzen veran-
(lercien slechts weinig en de laatste nominale noteeringen
waken: Sup. ready en De./Jan.
f
11.75, Febr.
f
11,87%,
lïoofclsuiker reacly
f
11.37%.
11 i e r t e 1 a n d c opende de termijnmarkt
01)
ongeveer
f
% hoogere noteeringen dan aan het slot der voorafgaan-
de week. Daarna kreeg echter het aanbod de overhand,
waardoor de prijzen weder tot ongeveer het vorige niveau
afbrokkelden. Het slot was evenwel prijshoudend en de
laatste noteeringen waren: Dec. f12.—; Mrt.
f
12%; Mei
f
12% en Aug.
f
13, alles geboden met
f
‘4
hoogcre
laatprijzen. i)e omzet bedroeg de afgeloopen week slechts
2600 tons.
KATOEN.
]larkt.berjcht van de ileeren Sir Jacob Behrena & Sons.
Manchester, d.d. 11 December 1929.
De voornaamste gebeurtenis met betrekking tot de markt
voor Amerikaansche katoen was de publiceering op jI.
Maandag van het slot-rapport betreffende den oogst door
het Landbouvbureau te Washington en het rapport van de
ginners aangaande het aantal geginde balen tot 30 Novem-
ber jI. De oogstschatting van 14.919.000 balen was beter
dan men verwacht had, vat tot gevolg had, dat prijzen
aan beide zijden van de Oceaan eenigszins daalden. Het
Ginners’ Rapport gaf aan, dat 12.858.000 balen gegind
varen, tegen 12.560.000 balen het vorig jaar. l)it cijfer had
weinig invloed op de markt, daar dit algemeen zoo verwacht
werd en het dat van het vorig jaar niet veel ontloopt. Op
Vrijdag en Zaterdag ji. was er op de beurs te Liverpool een
kleine reactie in prijzen, voorafgaande aan de bekend-
wording van het Bureau-Rapport, doch sedert zijn prijzen
wat teruggeloopen, hoewel New-York gisteren vaster sloot
en Liverpool vandaag 7-9 punten hooger opende. Dc in
de havenplaatsen aankomende partijen en uitvoeren zijn
nog beneden die van het vorig jaar. De schatting met be-
trekking tot den Egyptischen oogst is door het Gouverne-
mneiit herzien en er bestaat alle kans, dat er in dit seizoen
flink wat geleverd zal kunnen worden. Voor loco-katoen
bestond de vorige week weinig belangstelling in Liverpool;
het totaal aantal balen beliep 29.000, waarvan een behoor-
lijke hoeveelheid Braziliaansche en Peruaansche.
De markt voor garen van Amerikaansche katoen is luste-
loos. De vraag naar de meeste soorten, zoowel ketting- als
inslaggarens, is gering. In epkele gevallen kwamen echter aanvragen voor flinke hoeveelheden binnen en waar som-
mige spinners besloten om de lage biedingen te accepteeren,
stuitten in andere gevallen zaken af op een kleine fractie
van een penny. Naar betere soorten ring-twist bestond ge-
ringe vraag. Inslaggarens voor ‘elvets in de goede kwali-
teiten werden behoorlijk verkocht. Biedingen van Eng.-
IndiU voor tweedraads-getwijnd garen varen in den regel
te laag om geaccepteörd te kunnen worden. Het behoeft bij
de tegenwoordige toestanden dan ook geen verwondering
te wekken, dat de Federation besloten heeft, a.s. Dinsdag
bijeen te komen om den algemeenen toestncl ,,onder de
loupe te nemen”, met het oog op de wenschelijkheid van
een event. produetiebeperking. Wat garens van Egyptische
katoen aanbelangt, wordt algemeen geklaagd over gebrek
aan bëlangstelling voor alle soorten, zoowel vat lçetting-
als inslaggarens betreft. Wat er nog omgaat, is voorname-
lijk voor direct gebruik, ofschoon men hier en daar melding
maakt van enkele flinke orders afgesloten door spinners,
die, om zoo te zeggen, tot elken prijs willen afgeven. Twee-
draads-getwijn1 wordt in kleine hoeveelheden nog vel ver-
kocht voor poplin garens voor binneulandsch gebruik. De
exporthandel is zeer slecht.
Met betrekking tot de doekmarkt kan gemeld worden,
dat er slechts weinig verkocht wordt. Noteeringen zijn vast.
Fabrikanten hebben moeite hun weeftouwen aan den gang
te houden. Waar biedingen voor hoeveelheden van eenige
beteekenis gedaan worden, bijv. van den kant van Eng..
Indië, zijn limites zoo verlaagd, dat koopers wel vooruit
kunnen weten, dat er van ,,zaken-doen” niets kan komen.
Men geeft voor belangstelling te toonen, maar is bang zich
te branden. Berichten uit China zijn slecht en van een
betere vraag zal wel geen sprake zijn, voordat de politieke horizon daar opklaart.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 3Dec. lODêc.
4Dec. 11Dec. T.T.opBr.-Indië 115
115w
F.G.F.Sakellaridis 14,65 14,40 T.T.opHongkong lf8m/
8
118si
G.F. No. 1 Oomra 6,05 6,00 T.T. op Shanghai 212fg 2/27/
t
Ontvangsten in- en uitvoeren van .merikaansche havens.
(In dulzendtaflen balen).
1
Aug.’29
Overeenko Instige periode
tot
–
6Dec.’29
1928
1927
Ontvangsten Gulf-Havens.
,,
Atlant.Havens
3
996
6135
5563
Uitvoer naar Gr.Brittannjë
671
839
482
‘t Vasteland etc.
2191
2324
2394
Japan
575
768
536
Voorraden.
(In
dulzendtallen balen).
Overeenkomstig tijdstip
6Dec.’29
–
1928
–
1927
2538
2324
2583
1452
1224
1341
Amerik. havens ……
…..
21
214
Binnenland
………….
New York
……………93
New Orleans …………
411
353
498
Liverpool
……………
326
447
603
KOFFIE.
Ook in de afgeloopen week was de stemming aan de
koffiemarkt nog steeds zeer gedrukt. In Brazilië liepen de
kost- en vrachtprijzen van Santos nog ongeveer 31. en van
Rio nog ongeveer 21- per cwt. terug, terwijl Nederlandsch. .1 ndië voor de ongewasschen Robusta’s dooreen ongeveer
1 et. en voor de gewasschen Robusta 2% ct. per ‘4KG. lager
kwam. De ternmijnmarkten verkeerden, zooals vanzelf
spreekt, onder den invloed der lagere prijzen in de produc-tielanden en ten ouzent liepen de noteeringen voor het Ge-
mnengd contract 1% ct. per
‘4
KG. terug.
Het belangrijkste feit van de week was de daling van
den wisselkoers in l3razillië. Sedert enkele jaren was de
koers gestabiliseerd geweest op bijna 6 d. en kort na het
uitbreken van de crisis in het artikel, in het begin van
October, begon hij wel iets af te brokkelen, doch tegen het
einde van November bedroeg de geheele daling nog niet
meer dan bijna 2 pCt. in den aanvang van December zakte
de koers aanvankelijk nog een fractie in, doch vanaf 7
December daalde hij met groote sprongen, waardoor op
den 16n een stand bereikt werd, ruim 6 pCt. onder het
vroeger gestabiliseerde cijfer.
Volgens particuliere berichten moet de oorzaak van de
daling hoofdzakelijk worden toegeschreven aan de omstan-
digheid, dat de Staatsbank besloten heeft buitenlandsehe
wissels voorloopig niet meer te verdisconteeren, hetgeen w’el wijst op het buitengewoon kritieke van den toestand
aldaar te lande en het is dan ook voor het oogenblik nog
volstrekt niet te overzien, tot welke gevolgen voor het
land zelf het ineenzakken van de Braziliaansche koffie-
valorisatie ten slotte zal leiden.
Eindelijk is van Brazilië bericht ontvangen betreffende
den omvang van de in het binnenland van Sao Paulo te-
ruggehouden hoeveelheden. Zooals bekend, bedroeg dit cij-
fer op 30 September 14.892.000 balen en thans wordt ge-
meld, dat het op 31 October bedragen heeft 17.158.000 balen,
hetgeen voor de maand October een vermeerdering betee-
kende van 2.266.000 balen. Tevens wordt gemeld, dat deze
voorraad op 30 November 17.251.000 balen groot was, vat
slechts een toename beteekent van 93.000 balen voor de
1140
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERIC1TEN
18 Decmber 1929
niaand. November. Dat de toeneming in November zoo bui-
tengewoon gering is geweest, moet, volgens bericht uit
New-‘ork, te wijten zijn aan de omstandigheid, dat de
spoorwegen voorloopig geen koffie meer ter verzending
van de planta.ges naar (le biunenlandsche pakhuizen aan-
nemen; omdat er in die pakhuizen geen ruimte voor op-
slag meer over is. Bij den geweldigen omvang van den loo-
penden Sautos-oogst moeten echter nog verscheidene mil-
lioenen balen op de plautages ter aflevering gereed liggen.
De .vooruitzichten ‘voor den voleuden Braziel-oogst
(1930/’31)
blijven gunstig. Na een periode van mooi weder
is regen ingevallen, die voor de verdere ontwikkeling van
den oogst zeer gunstig is.
– Volgens officieel bericht bedroeg dc voorraad, in den
Staat Rio teruggehouden, op
30
November
1.542.000
balen
tegen
1.407.000
balen op
31
October, hetgeen een vermeer-
dering beteekent van
135.000
balen. l)e limiet van de (lage-.
lijksche aanvoeren in de haven van
Rio is
voor de’tweede
helft van December vastgesteld op –
11.268
balen tegen
12.200
balen in de eerste helft dezer maand. I)e limiet voor
Santos is heden verlaagd van
40.000
balen op
32000
balen.
Uit de verschillende Centraal-Amerikaa.nscbe productie-
landen wordt gemeld, dat dit jaar buitengewoon weinig
uit dennieuwen oogst, die in deze of in de volgende maand
begint gereed te komen, is voorverkocht. De prijzen dezer
soorten zijn natuurlijk inmiddels ook’ sterk gedaald en
prima Guatemala, spoedige verscheping, welke verleden jaar
ongeveer
$28.-
per
50
KG. cif. werd aangeboden, wordt
thans tot es. $
18.-
geoffreerd; goedboonige Salvador, die
verleden jaar ongeveer
$2634
werd gehouden, kost nu en.
$17.-.
Aan de loco-markt werd cle officieele noteering van
Su-
perior Sautos verlaagd van
46, op 43
ct. per
34
KG.
en die
van Robusta van
38 op 36
ct.
Aan de Rotterdamsche termijnmarkt waren de noteerin-
gen op
17
dezer des voormiddas: December
22 c.,
Maart
21
3
/8
c., Mei
2134 c.,
September
2134
c.;
December
2134
e.
–
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santof
op prompte verscheping zijn thans ongeveer
561- it 60/-
per
cwt- en van dito Prime ongeeer
601- it 641-,
terwijl zij van
Rio type New-York
7
met beschrijving, prompte versche
:
ping, bedragen
41/6 A 4216.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn (Ie
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, December-verscheping,
2734
koelen Robusta, December-verscheping,
28
ct.; Maadheling
:flobiista I)ecémber-verscheping, .
2
934,
ct.; W.I.B.
f.a.q.
Ro-
busta, December-verscheping,
3834
ct., alles per
34
KG.,
cif, uitgeleverd gewicht, netto contant. –
De.slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende –
gemengd contract’ (basis
‘Rio
No.
7)
varen:
Dec.
lYlaart
Mei
Sept.
16
Dec.
…..
‘
$ 8,15
$ 7,50
$ 7,35
$ 7,38
9
,………,,
8,54
. 8,06
,,
7,95
7,95
2
,.
…… .,, 8,95
8,60
,, 8,45
8,40
25 Nov. …… .,, 8,85
,, 8,75
,, 8,55
,, 8,54
Rotterda, 11 December
1929.
,Sttistiek der firma
G.
Duuring & Zoon.
Zichtbar voorraad opi December in duizenden balen.
1929 ‘1928 1927 1926 1925
Voârraad ii Europa..
1.656 1.912 1.504 1.491
1.605
Stoomend (Brazilië ..
642
413
702
551 . 604
n. Europa Oo’st-Indië.
85
106
167
64
80
2383 2.431 2.373 2.106 2.289
Voorraad Ver. Staten
598
751
686
888
789
Stoomend
Brazilië ..
506
493
708
763
602
V r.Sta
naar
)
aOost-Indie
9
–
–
–
–
eten;
3.496
.
3.675
Voorr. in Pernambuco
6
.
10
Bahia
….
21
33
Victoria
..
41
94
Riode Janeiro
315
319
Santos’….
1.007 1.138
Paranagua.
83
:
,.
–
Totaal ……
‘4.969 ‘5269 ‘5365 ‘4779 ‘5.128
‘Op 1
November …….
*5.069
‘5332 •
‘5.240 ‘4.849 ‘5.209
Op 1 Juli …… . … ‘5.338 ‘5.729 .’4.720 ‘4.571 ‘5.085
* Niet inbegrepen de binnen!, voorraden in Brazilië.
De binnenla’n’dsche’voorraden te
Santos
Rio
de Janeiro
Juli
1925 – 1.786.000
balen
November
1925 3.652.000
December
1925 4.122.000
Juli
1926 2.833.000
November
1926 6.144.000
3.767
3.757
3.680
44
35
18
123,
–
–
279 ,
260
247
1.152
727.
L183
STATISTISCH OVERZIC
.
.
–
TARWE
HardWinter
No.2 loco
Rotterdam! Amsterdam
per K.G.
R000E
AmericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.
MAIS
La Plata
loco
Rdam/A’dani
per 2000 K.G.
OERST
Amer.No.23)
iloco
Rotterdam
per
2000 K.G.
LIJNZAAD
La Plata
.
loco
R’damlA’dam
per 1960 K.O.
STEENKOLEN
Westfaalscliej
Hollandsche
bunkerkolen
ongezeefd f.o.b.
R’damjA’dam per 1000 K.O. .
PETROLEUM
Mid. Conhin.
1
Crude
t/m 339
0
1
Bé
S
g-
I
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng, ton
KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen ‘
per Eng. ton
f1.
°Io
‘
f
1
.
°Io
f1.
0
f1.
010
f1.
0
!o
f1.
°Io,
$
°Io
Sh.
01
£
.
0
1
Jaargemidd. 2925
17,20
100,0
13,07
5
‘
100,0,
231,50
100,0
236,00
100,0
482,50
100,0
10,80
100,0
‘
1.68
100,0′
731-
100,0
62.116
lOt
-,
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
77,9
17,90
165,7
1.89
112,5
8616
118,5
58.11-
93
lanuari
1927
15,22
5
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25 94,2
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75 104,2
85l6
117,3
55.716
89
Iebruari
,,
15,225
88,5
– 13,05
,
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
I
80,8
12,10
112,0
L70
101,2
8316
114,4 54.161-
88
Maart –
,,
‘15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
1
76,7
11,25 104,2
,
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
84
il
,,
14,80
86,0
12,82
5
98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
I
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6
55,216
88
V
i
15,75
91,6
13,575
103,8
172,75
74,6 258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
741-
101,4
54141-
tS
15,60 90,7
13,20
101,0 175,25
75,8
245,00
104,2
372,75
1
80,6
11,00 101,9
1.22
72,6
701-
1
95,9
54.216
87
j
uni
uli
15,10
87,8′
12,05
–
92,2
171,50
74,1
235.75
99,9 367,75
79,5
1110
1028
,
1.22
72,6
701-
95,9
53.19j-
86
Augustus
14,87
86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
1105
1023
1.22
72,6
.691-
94,5
55.516 89
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25 98,8
369,50
79,9
10,90
100,9
1.22
72,6
651-
89,0
54.131-
88
October
13,725
79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50 97,7 359,00
77,6
10,90
100,9
1.22
72,6
651-
89,0
55.51-
89
November
,,
13,45
78,2
12,22
5
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8 349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11-
95
December
,,
13,40
77,9
12,575
96,2
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25 75.3
10,60
98,1
1.22
‘
72,6
651-
‘
89,0
60.21-
96
lanuari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0 .
361,00 78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65!-
89,0
62.-!-
99
‘Februari
,,
13,80
80.2
12,87
98,5
226,50
‘
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
–
651-
89,0
61.121-
99
Maart
-.
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75.8
9,95
92,1 1.19
70,8
6516
89,7
61,316
98
April
,,
1530
88,9
14,97
5
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
–
90,4
61.1416
99
Mei
‘
,,
1530
88,9
,
15,475
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
66!-
90,4
62.15-
101
luni
14,37
5
83,6
14,27
5
‘
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
‘
93,5
1.19
–
70,8
661- 90,4
63.17!-
101
juli’
14,25
82,8
13,07
5
100,0
248,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.181-
101
Augustus
:
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
1.2;
72,0
661-
90,4
b2.10J6
199
September ,,
11,65
67,7
11,575
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75 75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
101
‘October
,,
12,27
5
71,4
‘2,27
93,8 218,50
94,4,
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105
November ,,
12,325
71,7
12,07
5
92,4
227,25 98,2
185,50
78,6 386,25
83,5
10,20 94;4
1.18
70,2
661-
90,4,
67.181-
104
December
,,
12,30
71,5
‘11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5
373.75
80,8
10,10
93,5
1.18
70,2,
66!-
90,4′
70.31-
112
lanuari
1929 12,35
71,8
12,20
93,3,
231,50 100,0.
194,25
82,3
365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
66!-
90,4
75.1016
121
‘Februari
,,
12,72
74,0
12,65,
96,7
– 236,00
101,9
194,75
82;5
357,25 77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
6616
91,1
78.-16
123
Maart
,,
12,65
73,5′
12,62,
96,6 233,00
100,6
191,75
81,3
359,00 77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
67!-
91,8
89.81-
144
April
,,
12,12
5
70,5
11,625
88,9 218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05 102,3
1.11
66,1
681-
93,:’
82,1716
133
Mei
–
,,
11,125
64,1
10,57
5
‘
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50 78,6
11,15
103,3 1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121
Juni
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6 355,25
76,8
11,25
104,2
L30
77;4
711-
9,3
74.111-
12(
Juli
”
12,80
74,3
11,20
85,6
218,50
94,4
191,25
81,0
415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4′
72,6,
99,3
72.1216
111
Augustus
13,125
76,3
10,75 ‘
82,2
202,50 87,5 82,5
182,75
172,00
77,4
72,9 452,50
97,8
11,25 104,2
1.30 1.30
77,4
7216
726
99,3
‘73.171-
74.191-
115 121
September
October
l2,62
12,10
73,4
70,4 10,20
,
–
9,87
5
78,0 75,6
.191,00
185,00
79,9
168,00
71,2 506,75
516,50
109,6
111,7
11,40
1
11,25 105,6
104,2
1.30
77,4
77,4
7216-
99,3
99,3
72.161-
1
l
November ,,’
11,775
68,5 9,20
70,4 174,00
75,2
164,75
69,8
483,25
104,5
1
11,35
.
105,1
L30
77,4
7216
99,3 70.5!-
1l
2 December
,,
12,90
75,0
–
9.50
,72,7
173,00
74,7
1164,00
69,5
500,00
108,1
I
11,75 108,8
1
1.30
77,4
7216
99,3
68.101-
II!
9
,,
‘
,,
16
,,
.
,,
12,55 12,05
73,0
70,1
9,30 9,25
71,1
70,7
‘168,00
162,00
72,6
70,0
164,00
160,00
69,5 67,8 485,00
480,00
105,9
103,8
1
11,75
1
11,75
108,8 108,8 1.30
‘
130
77,4
77,4
72/6
7216
99,3 99,3 ‘68.151-
69.216
11(
III
1) Men, zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8′ en 15 Augustus 1928 (No 658 en 659) pag. 689190 en 709. 2)’rWestern véôr de invoering
* Manitoba No. 3. t Zuid-Russische.
/
18
December
1929
ECONOMISCH-STATISFISCHE
BERICHTEN
1141
1 December
1926
6.397.000 balen
1 Juli
1927
3.312.000.
1 November
,,
…..
1927 11.049.000
1 December
1927 12.271.000
1 Juli
1928 11.672.000
1180.000 balen
1 November
1928 13.669.000
,,
714.000
1 December
1928 13.205000
,,
608.000
1
Juli
.
1929
8.785.000
136 000
1 October
1929 14892.000
,,
1.023.000
1 November
1929 nietgepubliceerd
1.407.000
(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam.)
Noteeringen en,. voorraden in Brazilië.
Data te Rio
te San los Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
.
1
Prijs
Voorraad
1
Prijs
(In Balen)
.1
No.71)
(In Balen)
16 Dec. 1929
324.000
114.975
1.130.000
1
20.500
5
820
1
512
p.
9
,,
1929
341.000
15.65G
1.111.0001
20.500
5
408
1
5
,
2
1
2
,,
1929
302.000
15.650
1.029.000
1
–
5456!
1512
16
,,
1928
340.0001
28.950
1.173.000
33.500
5492!
1512
1)
in Reis.
Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.
te Rio
te Santos
Data
-____________________
______
1
Afgeloopen Sedert Afgeloopen Sedert
week 1Juli week 1Juli
14 Dec. 1929.. 62.000 1.1.488.000
1
233.000
1
4.287.000
14
,, 1928..
…
50.000
1.501.000
153.000
3.850.00
THEE.
Het voornaamste bericht voor de theemarkt in
.
de afge.
loopen week waS wel de pers-mededeeliiig, dat de Ver-
eeniging voor de Theecultuur in Nederlandsch-lndië zich
iii beginsel bereid verklaarde om samen te werken met de Britsch-lndische en Ceylon theeplanters-vereeniging, ten.
einde te geraken tot een vermindering van den Neder-
landsch-Jndischen thee-oogst in 1930 met ongeveer 10 pCt.
Hoewel Engelsche bladen melding maken van voldoening
in Mincing Lane (het Londensche thee-centrum), viel ech- –
ter in de Amsterda.msche veiling van 12 dezer (de laatste
van dit jaar) nauwelijks een gunstige uitwerking van bo-
venbedoeld bericht te onderkeunen.
• De stemming was gedecideerd aan deh flauwen kant, niet.
tegenstaande de veiling een vrij vlot verloop had. De mid.
denprijs bedroeg 60% cts., hetwelk ongunstig contrastèert
met dien van de vorige veiling: 66
1
/
4
ets. Dit was in hoofd-
zaak te wijten aan den aanzienlijk lageren middenprijs
voor (le Javasoorten.
– De volgende veiling zal worden gehoudén op 9 Jan. . a.s.
De thee-uitvoer van Java bedroeg volgens de publicatie
van de Vereeniging voor de Thee-cultuur gedurend No-
vember slechts 5%j millioen KC. tegen 6.2 millioen KG.
in 1928; gedurende Januari-November werden uitgevoerd
555 millioen KG. (v.j. 54.8 millioen KG.). Volgens een
bericht uit dezelfde bron voerde Japn gedurende Januari.
October 9.198.000 KG. uit (v.j. 8.923.000), terwijl de thee.,
uitvoer vaii Foimosa in die periode 6.688.000 NO. beliep
(v.j. 7.203.000 NO.).
Amsterdam, 16 December 1929.
COPRA.
])e markt was gedurende de afgeloopen week flauw ge-
temd. Importeurs accepteerden lagere prijzen, terwijl door
fabrikanten op ruime schaal gekocht werd. Tegen het slot
was er eenige dekkingsvraag bemerkbaar, waardoor de prij-
zen circa
f
%
opliepen.
De markt sluit met koopers voor NederL-Indische f.m.s., alle termijnen, tot
f
267/s.
Ned.-Ind. Mixed was eveneens flauw, en sloot met koo-
pers voor ])ecembcr en latere afladingen tot
f
25%
t
f
2
5%.
IJZER.
])e kalme stemming van de Belgische ruwijzermarkt bleef
(Ie afgeloopen veertien dagen aanhouden. In verband me
het toenemen van de. voorraden, hebben verschillende proclu-
centen het productietempo van hun hoogovens verminderd.
in Frankrijk bleef de toestand van de markt bevredigend.
De Clevelandmarkt daarentegen staat onder den invloed
van de geleidelijk verminderende activiteit in de ijzer- en
staalindustrie o.m. in verband met cle naderende vacantie-
en inventarisatie-periode.
De staalmarkt behield het aspect van cle laatste weken:
afwachtende houding der koopers en daardoor zoo goed als
geen handel. Behalve voor stafijzer zouden ook voor vele
andere walsproducten minimumprijzen vastgesteld zijn. Het
N GROOTHANDELSPRIJZEN’)
TIN
!000rljzen
on en per
Eng. ton
•
KATOEN
for Middling locoprijzen
New York
per Ib.
•
WOL
gekamde
Australische,
Merino,
648
Av.
loco Bradford
•
per Ib.
WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets loco Londen
per Ib.
SUIKER
Witte kristal-
suikeriloco
R’dam(A’dam.
per 100 K.G.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
‘Ii
K.O.
.
THEE
Afi. N.-I. theev.
A’dam gem.
Java- en Suma-
trâtheep’/,KQ.
Indexci(fer
v(h. Centr. B.
–
v. d. Stat.,.
.
herleid
van
1913=100
tot
1925=
100
–
lndexçijfer
van The
Economist,
herleid
1927=
100
tot
1925=100
01
$
cts.
Olo
pence
Ole
•
pence
0
10
$h.
•
0/
II.
0
10
cts.
0
10
cts.
°(o
l.171_
100,0
2325
100,0
55,00
100,0
,
29,50
–
100,0 2111,625
100,0 18,75
.
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0 100,0
100,0
0.17(6
i3(6
111,1
114,4 17.55
•
13,45
75,5 47,25
85,9
•
24,75
83,9
21-
67,4
6
17
,
5
0
93,3
55,375 90,2
94,25
111,5
93,2
•
92,9
.816
118,2
14,15
57,5 60,6 45,00
.46,25
81,8
84,1
.25,25
.
26,00
85,6
88,1
•
117,375
1(7,125 54,4 53,7
22,00
•
21,125.
117,3
112,7
50
48,75
81,5
.79,4
71
71,25 84,0 84,3 93,5 94,2
88,9.
2.151-
119,4
14,25
61,3 47,75
86,8
26,50
89,8
•
118,25
56,8
20,62
5
110,0
48
78,2
70
82,8
92,9
89,9
89,2
4.11-
116,1
14,75
63,4
47,50
86,4 26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2
72,25
•
85,5
92,3
88,7
5J21-
112,9
16,15
69,5 47,00
85,5
26,00
88,1
•
117,75
55,4
20,25
•
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
6.9(6
113,2 16,85
72,7 47,25
85,9
26,00
88.1
116
50,5
18,375
98,0
47
76,6
81,25
96,2
96,1
89,6
9.15(6
110,7 17,90
77,0
48,50
88,2
26,50
‘89,8
114,75
47,0
18,62
6
99,3
47
76,6
84
99,4.
97,4
92,2
2.-(6
111,5 19,70
84,7 48,50 88,2
•
26,50
89,8
1(5,25
40,8
18,50 ‘.
98,7
45,375
73,9
–
–
–
•
96,1
–
90,2
109,8
22,05
94,4′
50,00
90,9
26,50
89,8
1(4,25
45,6
17,875
95,3 44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
a.
216
16
100,9
20,65
88,8
50,25 91,4
26,75
90,7
114,375
46,0
16,87
5
90,0 45,25
73,7
93
•
110,1
96,8
88,6
.416
100,9
20,25
87,1
52,25 95,0 28,50
.
96,6
116,5
51,9
17,25
.92,0
.46
.
74,9
96
113,6
97,4
88,9
6.13/6
101,8
19,70
84,7
.51,50
93,6
28,75
97,3
117,75
55,4
17,87
5
95,3
46
•
74,9 89,25
105,6
97,4
‘
88,2
5.1!-
97,4 9,25
82,8 53,00
96,4
29,75
100,8
1(7,25
54,0
17,376
92,7
46.
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
3.1016
89,2
18,35
78,9 54,75 99,5
31,75
107,6
113,75
•
44,2
16,75
‘,
89,3
46
•
74,9 79,5
94,1
96,8
87,9
3.17(6
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1(0,75
35,8
16,87
5
–
90,0
,
47
76,6
79
93,5
. •
98,1
89,2
4.61-
89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-(9,375
263
16,87
5
‘
90,0
47
76,6 74,25
87,9
•
98,7
90,5
.131-
88,1
21,55
92,7
54,25 98,6
32.25
109,3
_19
’25’,3
•
16,62
5
‘
88,7
48,25 78,6
.78,25
92,6
•
’98,!
91,2
8.816
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-i9,25
26,0
15,75
.
84,0 49
‘
79,8
73,25
86,7
98,7 89,8
1.191-
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4
•
31,25.
105,9
-19,25
•
26,0
15,50
82,7.
49,875 81,3 71,25
84,3
95,5
–
$8,2
1:18!-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
•
.30,00
101,7
-(9,25
26,0
16,00
,
85.3
•
51,875
84,5 67,75
80,1
92,9
86,6
4.7(6
119(-
81,9
84,8′
18,55 19,45
79,8
83,7
47,00
46,25
85,5
29,00
98,3
-18,5 23,9
l5,875
14,625k
84,7
52,75
•
86,0
70,25
83,1
93,5
84,1
27,25′
92,4
-18,8′
_24,7
78,0
53
86,4
73
86,4
•
94,2
gaj
2.1016
88,8
19,90
. –
85,6′
47,25
85,9
•
27,50
.93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6
95.5
85,1
8.81-
87,2 20,45
88,0 46,25
.
84,1.
28,00
94,9
-/8,5
‘
23,9
13,925
•
74,3
•
51,75
84,3
76,5
90,5
95,5
84,8
2,7/6
84,9 20,20
•
86,9 46,75 85,0
•
28,75
97,3
-(9,875
27,9
13,775.
73,5
53,125
86,6
77,25
91,4
94,2
•
84,6
2.111-
85,0 20,10
86,5 44,25 80,5
,
27;75,
94,1
1!-
.
33,7
13,375
71,3
54
$8,0 74,25 87,9
94,2
85;4
1.016
84,4 21,25
•
91,4
44,00 80,0
27,50 93,2
110,125
•
34,0
13,50
‘
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
7.516
79,2
20,45 88,0
43,25
78,6
27,25
92,4
-(10,5
29,5
13,375
71,3
•
54′
88,0
.
74,25 87,9
•
92,9
83,9
7.5j
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
.
89,0
-(10,875
30,5
12,25
65,3
54
•,
88,0
•
73,50 87,0
91,6
81,7
0.5(-
76,5
18,75
$0,6 40,00
72,7
25,75,
87,3
-(10,625
29,8
12,00
64,0
54
$8,0
69,50 82,2
91,0
81,9
9.516
79,9
18,65
80,2
1
38,75
70,5
24,75 83,9
-III
30,9
13,425
.
71,6 54 88,0
68,50
81,1
.
91,0
83,7
0M(-
.
80,4
18,601
‘
80,0 37,00
67,3
.
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,6
91,6
•
83,6
78,4
18,90
81,3 34,25
62,3
.23,75
80,5
-110.125 28,4
13,475
71,9
51,75
84;3
64
75,6
91,0
82,0
6
72,0,
18,45
79,4
32,50
59,l
•
22,50
76,3
-(9,625
27,0
13,30
70,9
48,50
79,0
66
,
78,1
90,3
80,5
-16
69,5
17,50
75,3
34,25
62,3
23,00 78,0
-(8,125
22,8
12,50
66,7
41,75
68,0
65,50
78,7
88,4 78;8
4.7(6
66,0:
17,50
5
75,35
32.007
58,2
7
22,257
75,6
7
-18 22,5
12,00
64,0 40 65,2
60,758
71,8
8
7.1216
67,8
17,25
6
74,2
6
1
31,75
8
57,78
.
21,758
73,78
-18
22,5
12,375-,
65.4
38
61,9
9.216
72,2
1
-18
22,5
12,25
-.
65,3 36
58,7
ouldige officieele noteeringswijze (jan.
1928).
8) =
Malting vôôr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (Jan.
1928).
4)
Jaar- en niaandgenoiddeiden afgerond
Ll pence.
‘
•
–
‘
5
)6
Dec: 6)
13
Dec.
7)
5
Dec.
8)
12
Dec.
1142
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
I8 December 1929
bevraeht, met de optie’Noord-Spnje tegn 22f-, Adriatische
Zee of Alexauclrië tegen 231-. Op deze basis werd ook een
7700 tonner per 5125 Januari afgesloten, terwijl een boot
van 6300 ton per tweede helft Januari 6 d. boven de ge-
noemde cijfers heeft kunnen bedingen, maar buitendien de
optie Danzig of Gdynia tegen 2316 heeft toegestaan.
Er werd vrij veel lijni-uimte aangeboden, maar bcvracb-
ters toonden zich ook ten opzichte dezer tonnage terug
–
houdend. Geboekt verden 3300 ton per 16 1)ecemberf15
Januari naar – Duinkerken/Antwerpen/Rotterdani/1)elfzijl/
l3rexnen/Hamburg, twee havens, tegen 15/- minus commis-
sie, met de optie Bergen[Malmö range tegen 201- of Danzig
tegen 21/, en 1000 ton voor prompte verscheping naar UK.,
optie ilavre, Duinkerken, Dieppe, Antwerpen, Rotterdam
of Hamburg tegen eveneens 15/-.
Rijst vun Birrao.
De vraag naar scheepsruimte voor het nieuwe seizoen bleef ook in de afgeloopen week beperkt.
Er wordt een order van 6000 ton per Februari naar Ant-
werpen/Hamburg range tegen 251- met twee loshavens ge-
noteerd, terwijl er kans bestaat een 516000 tonner van
Rangoon naar Sha.nghai per Februari tegen 1616 te
plaatsen.
Donau en Zwarte Zee.
Van den Donau is practisch niets
moer te doen, daarentegen toonden bevrachters veel be-
langstelling in ruimte van de Zwarte Zee en verschillende
groote booten zijn tegen 1316 per December en tegen 12/9 per Januari, basis Continent, gesloten.
Middcllanctsche Zee.
liet aanbod van schepen voor erts
was tamelijk sehaarsch met het gevolg, dat- cle vrachten
vast bleven. Afgesloten werden o.m.:
Melilla/Rotterdam 5/434;
Duinkerken
611034 Almeria
Pier/Barrow 7/6; Hornillo/Rotterdam of Vlaarclingeu
61-;
ValenciafRotterclam 6173/s; Porman/Rotterdam 6/3; Bona/
Rotterdam 51-; Garson of Birkenhead 7/-; Algiers/Rotter-
dam of Vlaardingen 511 34; la Goulette/Rotterdam of Vlaar-
dingen 5143.
2
; Huelva/Rotterciam 6/134; London River 10/-,
en ilelsingborg 1119.
Phosphaat werd bevracht van Bonn naar Londoti River
tegen. 10/-, Lisalially 1119 en van Casablanca naar Belfast
tegen 9/6.
•
Noord-Spanje.
Deze markt was iets vaster. Ofschoon
slechts enkele afsluitingen plaats vonden, zijn vele booten
gedurende de laatste week in ballast teruggekeerd. 11e-
vracht werden om.: Bilbao/Glasgow 6/9, Tyne Doek 61-.
Duinkerken 616 en Salta Caballo/Ardrossan 7/-.
Kolen van U.K.
De uitgaande vrachten, in het bijzonder
naar de Middellandsche Zee, waren weder iets flauwer, uit-
gezonderd echter Zuid-Amerika, in welke richting de cij-
fers zich vrijwel konden handhaven. In de kustvaart waren
de koersen opmerkelijk vast. Van Zuid-Wales werden om. afgesloten: Rouaaiu 419. Lis-
sabon 81-, Genua 7/6, Piraeus 91-, i’ort-Said 819, Saloiiica
9/-, Alexandrië 91-, Las Palmas 91-, Rio 12/434, Buenos
Aires 141-, en van de Oostkust: Landskrona 61-, Gotlien-
burg 61-, Hamburg 4(434, Rotterdam 41-, Antwerpen 3/3,
Rouaan 5/3, Civita Vecehia 8/-, Piraeus 91-, Port-Said 819,
Zuid-Australië 271-, Port Pirie 3216 (cokes) en St. Vin-
cent 9/-. –
Internationale Ruiwstaalkartel liedf t besloten tot voortzet-
ting
van haar productiebeperkingspolitiek over het le kwar-
taal van 1930.
STEENKOLEN..
liet lang verbeide w’etsoiitwerp voor de regeling van nieu-
we verhoudingen in de coalfields in Engeland is dan inge-
diend. Vermoedelijk zal het verworpen worden, aangezien de Conservatieven een uitstel van zes maanden zullen voorstel-
len. Dit beteekent een verschuiving van de moeilijkheden,
geen oploadng ervan. Aan cle onzekerheid, clie al sinds zoo
langen tijd op de kolenmarkt drukt, wordt op deze wijze
geen eind gemaakt.
– Ook. in Westialen dringen de mijnwerkers op loons
er
hooging aan. Het een en het ander moet op den duur tot
verhooging van de prijzen leiden.
Op het oogenblik zijn deze:
Northumberland Ongezeeftie …………
f
11.90
Durharn Ongezeef de ………………… ..12.-
Cardiff 213 large 1/3 smails …………..13.50
S.chotsche Gezeefde (Prima Lothians) ……11.5.0
•
Xotk.shire gewassehen Singles …………11.86
–
Westf aalsche yetförder ………………….35
ïlamstukkeii T …………… 14.50
Smeeupotjes …………… ..14.-
Gasvlamförder ……………13.25
Gietcokes ………………..17.25
lIollatidsehe Eierbriketten ………….. ., 10.50
alles per ton van 1000 KO. franco station Rotterdain/Am-
sterdam.
–
Ongezeefde bunkerkoli’n f.o.b. Rotterdam/Amsterdam
f
11.75.
Markt wast.
VERKEERSWEZEN.
VRACHTENMARKT.
Graan von Noord-Â?ncrika.
Deze markt was wederom
buitengewoon flauw en (le vraag naar scheepsruimte was
zoo goed als nihil.
Van
Montreal
vinden geen versehepingen meer plaats en
het
is
nog de vraag of het den thans nog op de St. Lau-
rence liggende booteic gelukken zal tijdig weg te komen.
Van de
Northern Range
was geen enkele order aan de
markt, daarentegen kan van de
Gulf
tonnage per tweede
helft Januari op basis van 216 per qtr. naar U.K. geplaatst
worden, met de öptie Havre, Duinkerken, Bremen of Ham-
burg tegen 2143./s of Rotterdam tegen 2/3.
NoorcL-Pacific. ])c
in het laatste bericht vermelde ople-
ving is helaas slechts van korten duur geweest. In de afge-
loopen week vond maar één afsluiting plaats, welke een
7300 tonner per èincle December/Januari van Vancouver
naar U.K./Codtiriêiït
tegen
.
24
1-,
6 d. minder naar Ant-
werpen of Rotterdam, betreft, met de optie belading te
Prince Rupert tegen 9 d. extra. Op deze basis werden ver-
dere booten voor December/Januari en Januari belading
aangeboden en groote booten tegen 2416 voor Februari
laden, echter zonder resultaat.
La Plata
Ook 01) dehe markt was liet kalmer. De in het
vorig bericht genoeuide hoogre cijfers konden zich helaas
niet handhuven tengevolge van de belangrijk verminderde
vraag en het aantal afsluitingen was zoodoende slechts
gering. Vnu de Bovenrivier zijn cle vrachten gedaald op
1416 naar Antwerpen of Rotterdam en 16/- naar de Mid-
dellandsche Zee, basis één haven voor December-laden, ter-
wijl groote booten van Bahia Blauca 12/- naar Antwerpeaf
Hamburg rauge en 6 d. minder naar Antwerpen of Rotter-
dam geaccepteerd hebben. Voor het nieuwe seizoen is de
stemming eveneens zeer flauw. Voor handige booten wordt 171- van cle Bovenrivier naar UK/Continent en voor groo-
te booten 6 d. minder in uitzicht gesteld, verseheping niet
vOOr 15 Jaauari. -.
Suiker ven West-India.
Nicttegenstaaflde de reeds gemelde
f.o.b. verkoopen voor Januari is de vraag naar scheeps-
ruimte niet noemenswaard toegenomen. Voor tweede helft
Januari-verseheping is er een order aan de markt van
7000 ton van Cuba naar Marseïlles, waarvoor een vast bod
ad 1616 reeds door bevrachters geweigerd werd, aangezien
dezn slechts 161- willen betalen. Voor de maanden Februari
en Maart zijn booten van 617000 ton lading van Cuba. naar
U.K.J
Ç
ontinent tegen 1516 tot 161- te plaatsen, met de
optie San ])omirigo laden tegen 6 d. minder.
Salpeter van Chili.
De toestand was nagenoeg ongewij-
zigd. Een boot van 8700 ton, 10 pCt., werd per 26 Decem-
ber/15 Jantari naar Bo
r
deaux[llambUrg range tegen 211-
RIJN VAAR T.
Week
van 8 tlm. 14 December 1929.
1)e aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts, namen be-
duidend toe. Er was gedurende dé geheele week veel vraag naar seheepsruimte, die zeer schaarsch bleef. De stemming bleef vast. De ertsvracht steeg tot
f
1.30-1.40 per last met
resp. 4 en 8 losdagen; naar Grimberg werd maximum be-
taald
f
1.60-1.70 per last met resp. 3 en 6losdage.n. Naar
den 13ovenrjn verminderde de vraag eenigszins, maar door
liet tekort aan scheepsruimte bleef de stemming eveneens
zeer vast. Er werd uitsluitend in claghuur bevrcht. De huur
bedroeg maximum
434
nd
434
ets. per ton met aflev9tjng
Ruhrhavens. Het sleeploon bedroeg minimum 55. e.imai-
mum 75 ets. tarief. De waterstand bleef wassend; nahr den.
Bovenrijn werd 01) ea. 2.20 M. en naar den Benddenrijn
op vollen diepgang afgeladen.
In de Ruhrhavens was bij een drukke verscheping veel
vraag naar ledige ruimte, welke slechts schaarsch beschik-
baar was. De vracht voor exportkolen naar Rotterdam be-
droeg Mk. 2.20 per ton inclusief sleeploon. .. –