Jrg. 14, editie 711

14 AUGUSTUS 1929

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economïsch~Statistische

Beri
‘schten

ALGEMEEN WEEKBLAD
VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIÈN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1
4EJAARGANG

WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1929

No.
711

iNSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRiFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

COMMISSIE VAN ADVIES: Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. E. van
Lennep; Mr. K. P. .van der Mandela; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. ii. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H.. R. Ribbius; Jan Schil.thuis; Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
Assistent-Redacteur: E. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Lo8se nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Institu nt ontvangen het weekblad gratis.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver
–
tenties: Nijgh & van Ditmar’s Uit gevers-Maatschappij ,’Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s- Gravenhage. Post chèque. en giro-
rekening No. 6729. –

13 AUGUSTUS 1929.

Het aarbocl van geld bleef ûnvankelijk ook deze
week nog toenemen. Daarentegen kromp het aanbod
van wissels nog verder in en werd ook cle vraag naar
cailgeld en op prolongatie steeds geringer. Wissels

werden voor 4% pOt. afgedaan; cailgeld was Donder-

dag zelfs voor 2 pOt. nauwelijks te plaatsen en de
prolôngatierente zakte tot 3% pOt. in. Vrijdag bracht
de geheel onverwachte verhooging van het disconto te

New-York echter een plotselingen omkeer. De over-
weging, dat een zoo sterke afwijking in de rentetarie-

ven van die van alle andere gelcicentra, als hier (Ie
laatste drie weken heerschte, terwijl tegelijkertijd
verschillende nissellcoersen nabij of op het gotidpunt
noteerden, onmogelijk gezond kan zijn, maakte geld-
gevers meer terughoudend. Bovendien was De Neder-landsche Bank begonnen groote posten Dollars te ver-
koopen, w’aarvoor naar schatting 20 á 25 millioen gul-

den uit de markt werd genomen. Dientengevole
kromp het aanbod van callgeld sterk in en steeg van
2 op 3% â 4 pOt.. en particulier disconto klom tot
5 h
51/16
])Ct. *

Op dan weekstaat van De Nederlandsche Bank
geeft de post binnenlandsche wissels een daling van

/ 13.5 millioen te zien, die zich vrijwel geheel laat
verklaren uit aflossing virn rechtstreeks bij de Bank

ondergebracht schatkistpapier. Het bedrag van dit

papier, dat zich in de portefeuille van cle Centrale
Oredieti,n,stelling bevindt, verminderde in de afgeloo-
pen week van
f 30
millioen tot
f
17 millioen. De
beleeningen vertoonen een stijging van
.f
27.2 mil-
lioen. Het renteloos voorschot aan het Rijk blijkt met
f 800.000
te zijn toegenomen.
De goudvoorraad der Bank verminderde met
f
4.7
millioen. De zilvervoorraad nam met
f
150.000 toe.
De post papier op het buitenland geeft, zooals na de
belangrijke afgiften van Dollars, die gedurende de

afgeloopen week plaats hadden, te verwachten was,

een aanmerkelijken teruggang te zien; hij bedraagt
thans
f
135.5 millioen tegen
f
178.7 millioen
Dp
den
vorigen veekstaat. De diverse rekeningen onder het
actief daalden met
f
1.5 millioen.
De biljettencirculatie blijkt met
f 19.5
millioen te zijn afgenomen. De rekening-courant-saldi bedragen

f
15.5 millioen minder dan verleden week. Het be-
schikbaar
,
metaalsaldo klom met
f
9.4 millioen. Het
dekkingspercentage is 56%.
* *

Het evenement was deze week de onverwachte dis-
conto-verhooging te New York. De wisselkoersen wa-

ren hier nog steeds hoog; de Dollars bewogen zich nog
steeds om en nabij het goudpunt. De Nederlandsche

Bank was in de markt en trok Dollars eerst op
2.4963%, daarna op 2.4970%, om zoodoende een aan-
val
0])
haar goudvoorraacl af te wren. Dollars in Lon-
deii noteerden en. 4.8520. Toen wèrd ‘s morgens de
New-Yorksche disconto-verhooging bekend, wat den
Dollar in Londèn onmiddellijk tot het goudpunt

(4.84%) deed stijgen. Hier kon de Dollar niet ho,o
ger; het gevolg was dus, dat het Pond met sprongen

terugliep op 12.10%.; slot iets beter 12.1011o. Later
kwam er weder eenig aanbod van Dollars, wat den
koers terug deed gaan op 2.4964; slot 2.4966.

De Frinsche Francs openden vast op 9.77%-9.78.

Na nieuwe goudexporten en natuurlijk door den in-vloed van het flauwe Pond kwam ook hier een flau-
were stemming: zij sloten dan ook op 9.76%. Markeh
eveneens lager.

Door de flauwere wisselkoersen kwam er ook iveer
een beduidende vijzigig
0])
de termijnmarkt. Het
clisagio voor eenmaands-Ponden liep van 1-
7
/8
terug
tot
7
/io-/i,
terwijl voor eenpiaands-Dollars, wëlke
met 37%’ c. disagio waren gedaan, tenslotte met 27 c.•
onder den contanten prijs waren te. krijgen.

LONDEN; 12 AUGUSTUS 1929.

Gedurende de laatste week was de geld- en discon-
tomarkt nog altijd onder clan invloed van de goud-
exporten, die dagelijlcs plaatsvonden, hoewel in klei-
nere bedragen dan in de voorafgaande weken. Deze
uitvoer schijnt nu voorloopig gestopt te zijn. De
Fransche houders “vab stërlirig sildi in Engeland zul-
len nu een groot deel gerehliseerd hebbèn en de tegeii-
woordige Fransche koers is iets boven het goudpunt.
‘Er hes’taat ophet oogenblik een vritag ‘voor termijn-

francs, maar contante Franes’ zijn eerder aangeboden.
Donderdag was er een merkbaar gemakkeljice toon
in de geldrnarkt, maar op Vrijdag na ht totaal on-
verwachte nieuws van een stijging van het disconto
te Nei-York waren noteeringén nominaal tot het’ be-
kend werd, dat-de Bank, na een speciale vergadering,
niet van plan washet disconto te verhoogen.
De Dollarkoers werd natuurlijk ook beïnvloed dooi
het hoogere Anierikaansche disconto. Geld was Zater-
dag en ook vandaag gemakkelijk. .

732

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Augustus 1929

BANKEN. EN INDUSTRIE.

De verhouding tusschen bankeu en industrie i

hier te lande in den loop der jaren aan veel verande

ring onderhevig geweest. Tijden, waarin de banken

voor nijverheid en verkeersbedrjvn groote belang-

stelling aan den dag legden en er bij voortduring o

uit waren om in de kapitaalbehoeften van deze be-

drijven op korten en langen termijn te voorzien, I1eb-

ben afgewisseld met perioden van zeer geringe be-

langstelling. Nadat onze nijverheid haar eerste schre-

den gezet had zonder hulp van bankinstellingen, zien

wij, hoe in cle zestiger jaren de Fransche Orédit-

Mobilier-beweging ook in Nederland haar invloed doet

gelden en hier tot het ontstaan van een aantal nieuwe

bankinstellingen cle aanleiding – vormt. Zooals ook

elders veelal kan worden wargenomen, is hier te lan-

de de plotseling ontwaakte belangstelling van het

bankwezen voor de ontwikkeling van nijverheid en

verkeersbedrijven ietwat onstuimig geweest. De in

1863 rechtstreeks onder Franschen invloed tot stand

gebrachte Algemeene Maatschappij voor Handel en

Nijverheid verdween na enkele rumoerige ja±en we-

der van het tooneel. Ook andere bankinstellingen on-
clervonden moeilijkheden. Zoo volgde op een tijdperk

van uitbundige geestdrift al spoedig eene reactie.

De ontwikkeling van ons land ging echter in den

ioop der jaren steeds meer in indnstrieele r.ichting,

en dat moest op den duur ook op ons bankwezeü zijn

terugslag hebben. Wij vinden daarvan de duidelijke

teekenen in de laatste jaren véôr den oorlôg. Meer

en meer zien wij, hoe onze groote bankinstellingen

het z.g. ,,gemengde bankstelsel” in toepassing bren-

gen, waarbij naast de credietverleening op korten ter-

mijn, uiteraard het middel om te voorzien in de he-

hoefteaan.bedrijfscrediet, het emitteeren van aanclee-
len en obligaties van de met kort crediet gesteunde

ondernemingen wordt ter hand genomen. Het indus-
trieele crediet verkrijgt daardoor een steeds toene-

mende beteekenis naast de tevoren overwegende cre-
di etverleening aan handel en effectenbeurs.

Dit ,,gemengcle bankte1sel” eischt Van de leiders
der credietverleenende instellingen zeer bijzondere

kennis en bekwaamheden. Soliditeit en liquiditeit zijn

bij credietverleening aan industrieele ondernemingen
veel moeilijker te beoordeelen dan bij het verleenen
van voorschotten- op handeiswaren of effecten, welker
waarde in courante verhandelbaarheid als regel zeer
gemakkelijk te bepalen valt. Kan men aan handels-

en beurscredieten, als zij oordeelkundig verleend wor-
den, op zeer korten termijn een einde maken en is

liet daardoor mogelijk met groote snelheid aanpassing

te vinden bij de wisseling der conjunctuur, zoo is dat
bij de industrieele credietverleening in veel mindere

mate het gei’al. De kans op vergissingen wordt daar-

door grooter.
Dat is ten onzent vooral in de moeilijke na-oorlogs-

jaren gebleken. Had de toepassing van het ,,gemengde bankstelsel” ten onzent plaats gevonden in minder be-
wogen
tijden,
stellig zouden ook dan de teleurstellin-

gen niet hebben ontbroken. Een enkele blik op de ge-

schiedenis van het bankwezen in Duitschland, waar
genoemd stelsel over het geheel met opmerkelijk suc-
ces in praktijk werd gebracht, is in dit opzicht zeer

leerzaam. Doch de verstoring der vroegere economi-
sche verhoudingen door den oorlog en de daarmede
gepaard gaande inflatie van het ruilmiddel hebben de
rnbeiljkheden ten imanzien van ons land wel veel groo-

ter gemaakt, dan zij onder andere omstandigheden ge-

weest zouden zijn.
Felle kritiek op de wijze van credietverleening doer

onze grootbanken is bij het aan den dag treden van
vele mislukkingen niet uitgebleven. Wij zullen niet
loochenen, dat er inderdaad veelal grove en vermijd-
bare fouten zijn begaan, maar kunnen toch anderzijds
het gevoel niet van ons afzetten, dat vele dezer critici
bedenkelijk veel gemeen hebben -met de bekende

INHOUD.

– Blz.
BANKEN EN INDUSTRIE door
Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn
Stuart…………………………………..73
De tariefsverlaging voor reizigers op de Oosterlijnen
der Staatsspoorwegen op Java door
G. P. J. Gas persz
met Naschrift door
J. Ph. P. Holtrop …………
734
HUITENLANDSOHE MEDEWkEKING:

Duitschiand onder het herstelregime II (Slot) door
D
r. F. H. Repelius ……………………….. 735
AANTEEKENINGEN:
De eerste betalingsbalans van Nederland ……..
737
Discontoverhooging te New-York……………..
738
Kosten van het levensonderhoud bij arbeidersgezinnen
en gezinnen van meergegoeden te Amsterdam….
739
BOEKAANKONDIGINGEN:
Dr. J. A. Nederbragt: Handelsverdragen en Han-
deisverdragpolitiek, bespr. door
Jan Schilthuis.. 740

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN

_…..
741
ILAANDCIJFERS:
Emissies in Juli
1929 …………………………
742
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
743-750
Geldkoersen.

Bankstaten.

Verkeerwezen.
Wisselkoersen.

1
Goederenhandel.

,,stuuilui aan -wal”, die zich slechts laten hooren, na-

dat cle fouten al gemaakt zijn. Ook dient men bij het

wijzen op de begane misslagen niet uit het oog te ver-

liezen, dat ook ten onzent de banken voor de nationale

nijverheid zeer veel goed hebben gedaan. Dat wordt
oora1 tegenwoordig te veel uit het oog verloren.

Niet alleen kritiek op het bankbeleid wras er in de

na-oorlogsjaren; ook de banken zelf werden huiverig

om op den ingeslagen weg voort te gaan, hetgeen zeer
begrijpelijk is. Anclerzijds gaat onze industrieele opt-

wikkeling in snel tempo voort. De kapitaaibehoef te
stijgt dienovereenkornsti. Daardoor is bij vele in-

dustrieelen laatstelijk een gevoel van ontevredenheid

ontstaan over cle houding der banken, die h.i. hij cle

creclietverlening aan de industrie te kort schieten.

* *
*

Deze ontevredenheid is tot uiting gekomen in een
tweetal
bijeenkomsten
van de Afdeeling Technische
Economie van het Koninklijk Instituut van Inge-

nieurs. Op cle eerste dezer bijeenkomsten, gehouden
op 8 December 1928; heeft Mr. D. Crena de Iongh,
Directeur van cle Nedes-l. Handel-Maatschappij, eene
inleiding gehouden over de samenwerking tusschen
– industrie en banken. En den 20sten April 1929 be-

handelde de heer F. H. Fentenei van Vlissingen, Di-

recteur van cle Steenkolen-Handelsvereeniging, het-zelf de onderwerp, bezien van het standpunt van den
industrieel. Het onlangs verschenen verslag van deze

laatste voordracht geeft ons aanleidliig om nog eens

op deze zaak terug te komen.
1)

Tusschen de beide inleiders bestond heel wat ver-• schil in standpunt. Mr. Orena de Iongh vertolkte het

standpunt van den voorzichtigen bankier, die iii de eèrste plaats de moeilijkheden van het industrieele

crediet in Nederland in het oog houdt. Naast de moei-
lijkheden, die uiteraard in elic land aan induptrieele
credieten verbonden zijn, wijst Mr. 0. d. T. inzonder-
heid op het feit, dat de Nederlandsche industrie in
zeer vele bedrijven uiteen valt en dat bovendien in elk

dezer veelsoortige bedrijven het aantal ondernemi-gen als regel zeer talrijk is. Dat maakt steunverlee-
ning door de banken aan de industrie al reeds zeer

moeilijk, omdat de beoordeeling van al deze verschil-
lende industrieele ondernemingen op tal van bezwa-
ren stuit.
Voorts wijst Mr..0. dl. T. op de moeilijkheid voor de
banken hier te lande om zich door emissie van aan-
deelen bij het publiek weder van hare belangen bij
industrieele ondernemingen te ontdoen. Het Neder-
landsche publiek vertoont nu eenmaal weinig animo

1)
De verslagen van de beide voordrachten en van de
daarop gevolgde discussie zijn te – vinden in De Ingenieur
1929, No.. 11
en
No. 28. –

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

733

voor nationale iij’er]ieidsfondsen. Ook in het :inst.i
–

tii ut cie.[ ,, n vestniei, t trusts”, die zulk een goede
tussehenschakel tusschen belegger en ldal)itaalbehoe-

velde otidernein ng zouc]eii Iduri non vormen, 1)eStaat

hier nog ni et het ware vertrouwen. Deze orvi 1 vaii

het publiek maakt het den banken ondoenlijk om aan

de industrie dien sten ii te verleenen, die in ai:clere

landen – Duitschianci, België, e.a. – wel mogelijk is.

Ook mist men nog over en weer het noodige ver
–

trouwen en het begrip voor elkanders moeilijkheden.

Daarom .ishet i’66r alles nooclig, dat de bankiers meer

industrieel en de inciustrieelen meer financieel gaan
voelen. Aan liet slot van het verslag van de inleiding

van Mr. C. cl. T. lezen wij: Noodig is begrip van

elkanders inoeilijicheclen en werkzaamheden bij in-
dustrieelen, die financieel, en bij bankiers, die indus-

trieel voelen. Samenwerking moet gezocht worden

door hen, di.e gelooven, dat Nederland ook indus-

trieel een toekomst heeft.”

Deze beschouwingen bieden weinig houvast voor
hen, die meenen, dat terstond maatregelen overwogen

cl ienen te worden in liet belang van de kapitaalvoor-
ziening van onze industrie door bemiddeling der ban-
ken. Tot dezulken behoort de heer Fentener van Vlis-
singen, die een pieidoo.i voerde voor samenwerking

van de groote banken met de leiders der industrie ten-
einde cle kapi taalverstiekking aan deze. laatste zoo
doeltreffend mogelijk te maken. Zijn voornaamste con-
clusie bestaat hierin, ,,dat het ernstige overweging ver-
client, of het ii eL wenschelijic zoucle zijn, dat door de
groote banken en cie vooraanstaande industrie in Ne-
derland gezamenlijk een [n clustri ehank wordt opge-
richt, welke zich speciaal toelegt op bevordering der
samenwerking tusschen de industrie en het hankwe-

zen hij lcapitaalverschaffing aan bestaande en met
name aan nog op te richten industrieën.”
1)

Uit de rede van den heer Van Vlissingen – in-

cirukweickend door een zekere soberheid in den betoog-
trant – sprak een rotsvast vertrouwen in de i ndus-

t.rieele toekomst van Nederland. Dat vertrouwen kun-
nen wij deden. Ondanlcs alle moeilijkheden van in-
ternationalen aard, blijft zich de uitvoer van onze
o ijverhei dsprocl ucten. hevrecli gend ontwi ickelen, en de
gi.00te toeneming van het aantal dergenen, die in de

Neclerlandsche nijverheid hun bestaan vinden, spreekt
in cli t opzicht d u iclelij ide taal.
De vraag is nu echter, of men, ondanks alle vertrou-

wen in onze i ncl ustri ccle toekomst, mag ]ieenstappen
over de bezwaren, die van banki ersstandpunt tegen
indi.tstrieele credietverleeiing worden aangevoerd.
Nu komt liet ons voor, dat twee belangrijke bezwa-

ren, de moeilijke beoordeeli og en de onoverzichtelijk-
heici der Nederiandsche nijverheid voor den hanicier,
en de onwil van ons publiek om i nclustri ccle fondsen
te koopen, niet van overwegende beteekenis geacht
behoeven te worden

Wat in de eerste plaats liet i ndustrieele inzicht der
bankiers betreft, zoo zouden wij in herinnering wil-
len brengen, dat hetzelfde vraagstuk als thans hier te
lande ivorci t gesteld, zich indertijd in Indië heeft voor-
gedaan hij de creclietverleening aan de groote land-
bouwni,j verhei cl daar te lande. Aan vanicelijk heeft men

zich bij de cred ieteii aan cultuuronciernemi ngen veel
te weinig laten leiden door gedegen iandbou.wlcunclige
en technische voorlichting. De crisis van 1884 bracht
van deze zorgeloosheid de wrange vruchten. Daarna
ontwikkelde zich een stelsel van wetenschappelijk
gefundeerde financiering van cle groote cultures, die
onze Oost gunstig doet afstekei:i hij vele andere Icolo-n iale gebieden. Lanclhouwincl ustrieele ou tiliage dier
cultu urbanken vormde van deze doeltreffende finan-
ciering (ie basis. .
Nu is het vraagstuk hier te lande moeilijker dan
in cie Oost, waar men slechts met enicele bedrijfstak-
ken te malcen heeft, terwijl er hier vele zijn. Maar dat

) VerschilleIi(Ic detailpunteti van de vooid rachten der
heide i iticiders moeten
wij
onbesproken laten.

maakt slechts
i
uir’ titatief eenig versclii 1. l)e methode
moet ‘oor en. na
dezelfde blijven. Zal nien
i 1
–
t Lidi ië

kunnen volstaati met aanstelling van een eigen, goed

gecl1ooldieI:I adviseur «oor su ikercul tures en ccii der
–

gelijken anihtenaar voor de 1)ergcultures, zoo zôu het in

Nedierlandl allicht te cl uu:r worden, om er ‘oor iiikeri tak

van nijverhei ci, waarniede een groote bank i ii relatie

staat, een. afzoncierlijken deskundige
01)
na te houden.

Maar dat behoeft ook niet. Een algemeen technisch

ad’i seor, hij voorkeur een gewezen bedrijfsleider, dl e
een goeden kijk
0])
technische aangelegenheden heeft,

zich van cle grenze.n van zijn kennis bewust blijft en

weet, bij wien hij over zaken, ciie buiten zijn competen-

tie vallen om advies moet gaan, lcan i ii cli t opzicht

een grooten steun voor een hanlcd irectie blijken. Een
genie, die alle takken der Iederlandsche nijverheid
kan beoordeelen, bestaat bij ons weten niet. Maar op

het ontbreken van zulk een genie, behoeft een behoor-

lijke beoordeeling van industrieele credieten hier te

lancie evenmin te sraoden als zulks elders ‘t geval
is geweest. Wij zijn liet in dht opzcht geheel eens niet

den heer Van Vlissingen, })r. Ir. F. G. Waller, Dr. ir.

L. Hamburger en lr. F. Muller, die zich in dien geest
tegenover den heer 0.rena de Ïongh uitlieten.

Dat er in dit opzicht een nuttige uitbouw van ons

bankwezen mogelijk is, als de banken zich ook in de

toelcornst intensief op kapitaalverstrekki ng aan cle in-
clustrie willen toeleggen, staat voor ons vast. De vraag
5
nu maar,
OP
welke w’ijze deze kap i taalverstrekki ng
zal moeten geschieden.

Wij zagen hierboven, dat totdusverre daarvoor als
regel het ,,geniengde bankstelsel” werd toegepast.
Daarbij stuiten wij clan
01)
den i’ermeenclen onwil van
het pu bli
dc,
dat naast .vastrentende fondsen i’ei aller-
hande Indische of buitenlandsche aandeelen van min

of meer speculatief karakter zou willen koopen, maar
in .industriefondsen geen zin heeft.
Het komt ons voor, dat het voor de banken slechts een quaestie van op’voedilng van liet publiek en van verstan-

dig emissieheleid is, om hierin verandering te bren-
gen. ‘Dat een belangrijk deel ‘an het Nederlandsche

puhlielc gevoelt voo:r Indische aancleelen, olies, scheep-
vaartwaarden en Amen kaansche fondsen, komt niet,
omdat het uit eigen beweging daarvoor is varrnge-
loopen. Geleidelijk is het dloor firian ti ccle raacigevers

in deze richting opgevoerd. Geleidelijk kan liet ook
overtuIgd worden van cle aantrekkelijkheid van No-

derlandsche industrieele fondsen, iii i.ts cle desbetref-
fende eniissiehuizen goede waar aan de markt bren-
gen tot een aantreickelijken prijs.
01)
het emissiebelcici
kon.it
hier alles aan.

* *
*

Tenslotte nog cle :IInchstriebi nlc van den heer

Fentetier van Vlissingen. Totd usverre gingen wij met
zijn betoog -ten volle accoord, maar Iner beginnen wij
bezwaar te voelen. Een hanlc met
f
10.000.000 kapi-
taal, clie obligaties zal uitgeven en dieposito’s zal aan-
nemen, en dlie het 1rociuct zal moeten zijn van cle
groote banken en i ndustnieelen tezamen, komt ons
‘oor w’ei Ilig aan trekkelijks ta bieden. Belangrijk
risico zou aan cle zaak verbonden zijn en uitgifte van obligaties schijnt dlaarom
t
iet raadzaam. Maar het
grpotste bezwaar is o.i., dat cie Bank het prod uct zou
moeten zijn van samenw’enlci og vin een aantal totcius-
verre hevig concurreerencie banken, die wel eens
samenwerken, maar clan toch slechts i ocicien teel, en
die hier geplaatst w’orden voor een project tot een-
drachtige bevorcieri rg van de nationald ii ijve.rhei (:1.
Dat lijkt ons – en wij zijn liet ten clezen met de ban-
.kiers, ciie in het lnstituut van Ingenieurs het woord
voerden, geheel eens – forceeren van den toestand.
.Til
men, gegeven den huidigen toestand van ons
bankwezen, dat verdeeld is over een aantal onderling

onafhankelijke cii concu rreerencle grootbanken, die!)
band tu.sschen bankwezen en industrie bevorderen, zoo
zal dat moeten geschieden door een ontwikkeling van

734

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICH1N

14 Augustus 1929

binnen uit. Die grootbanken, die ziéh ook in de toe-

komst zullen iii teresseeren voor md ustrieele crecliet-

vorieeniiig, zullen zich,
elic
voor
zichzelf,
moeten

outilleeren
01)
een wijze, clie doeltreffende credietver-

leening op den grondslag van degelijk technisch en

commercieel inzicht mogelijk maakt.

Zal men nu echter in de toekomst op voldoende

belangstelling van de banken voor onze industrie moge

rekenen? Volgens deh heer Van Vlissingen en zijn
medestanders wringt hem juist daar de schoen. Uit

zichzelf, zoo redeneeren zij blijkbaar, zullen de ban-

ken weinig doen; maak nu door onderlinge samen-

werking een Irid-ustriehank, dan zal, gegeven de

aanwezigheid van dat instituut, de verdere uitbouw

van de :industrieele credietverleni,ng – uiteraard

langs lijnen van geleidelijkheid – wel vanzelf komen.

Wij zijn ten aanzien van het gebrek aan activiteit

van onze bankiers minder pessimistisch. Wanneer Ne-

derlanci inderdaad een goede industrieele toekomst

i;egemoet gaat, zullen onze grootbanken, zooais zij dat

reeds v6ôr den oorlog gepoogd hebben, eenig aandeel

trachten te krijgen in de industrieele ontwikkeling

van ons land. Het ,,gemengde bankstelsel”, mits met

beleid toegepast en in de toekomst mogelijkerwijze ge-

steund door ontwikkeling van het instituut der In-

vestment T.rusts, is hiervoor (Ie beste weg. Een ge-

meenschappelijke industri.ebank zou het gevaar loo-

pen, die zaken toegeschoven te krijgen, die de banken

zelf lieve niet aanhouden. Individueele ontwikke-

ling der grootbanken biedt daarom voorshands be-

tere waarborgen.

wanneer men dan hij dezen gang van zaken zijn

voordeel weet te doen met cle ervaringen van 1920,

zoo is misschien al het leergeld van den na-oorlogstijd

niet voor niets betaald! G. M. V. S.

DE TAR,IEFSVERLAGING VOOR REIZIGERS OP DE

OOSTERLIJNEN DER STAATSSPOORWEGEN

OP JAVA.’)

In No. 692 komt een artikel voor van de hand van

den Heer ‘Holtrop, hoofdambtenaar bij de Staats-

spoorwegen op Java (5.5.) getiteld: ,,Enkele be-

schouwingen naar aanleiding van de tariefsverlaging
voor reizigers op de Oosterlijneii der Staatsspoor-
wegen op Java”. Daaruit blijkt, ‘dat
eindelijk
ook
S.S. besloten heeft om met de reizigerstarieven ge-
leidelijk terug te keeren tot de tarieven, die véér de
verhooging in 1920 golden en dat daarmede een

begin is gemaakt
bij
d2 Oosterlijnen (O.L.), waar met

ingang van 1 Januari ji. de reizigerstarieven voor

de
,,korte afstanden”,
zooals de
schrijver
ze noemt,

met 20 pOt. verlaagd zijn. Uit het wijzigingsblad op de S.S.-tarieven, waarin

de tariefsverlaging is opgenomen,
blijkt,
dat zij zoo
is opgezet, dat voor afstanden tot en met 80 KM.

de verlaging voor alle klassen 20 -pOt. bedraagt en
dat voor afstanden daarboven tot en met 140 KM.
de procentueele verlaging geleidelijk tot nul afneemt,
zoodat voor afstanden van 140 KM. en meer de in

1920 ingevoerde tarieven voorloopig nog blijvan
gelden.
Bij zulk een opzet lijkt ‘t
mij
minder juist om te

zeggen, dat alleen voor ,,de korte afstanden” de

tarieven verlaagd
zijn.
In het spoorwegverkeer heeft

men, wanneer sprake is van verkeer over korte af
standen, gewoonlijk het oog op het verkeer, dat zich
niet verder uitstrekt dan over hoogstens- eenige

stationsafstanden,. dus op een buurtverkeer, maar niet op het verkeer over afstanden van 80 KM. en

daarboven.
Zeker geldt dit voor Java, waar de gemiddelde

afstand, die wordt afgelegd door de reizigers vn de

J.)
In verband met de woonplaats van den heer Holtrop
(.Ban-cloeng), zijn
wij
eerst heden ie de gelegenheid de be.
schouwiog
van
-deii heer Caspersz met naschrift vnu den
heer Holtrop te publiceeren. (Red.).

inlanderskiasse, waartoe c.a. 70 püt. der reizigers

behoort, ongeveer 30 KM. bedraagt. De .tariefsverlaging
bestrijkt
daardoor, en dit is

ook maar heel gelukkig, een veel wijder veld dan de

schrijver doet voorkomen.

De aanleiding om tot de vroegere lagere tarieven

terug te keeren is volgens den schrijver d,e felle

concurrentie van de interlocale autob’uslijnen,..die in

de laatste jaren ontstaan is en aan het reizigers-

vervoer van alle spoor- en tramwegen groote afbreuk

heeft gedaan. Daarop laat
hij
volgen:

,,Door hun over het algemeen hooge reizigerstarieven
zijn het in hoofdzaak de particuliere spoor- en tramwegen
op Java geweest, die het gevoeligst deze nieuwe concur-
rentie ondervonden en er zich weldra naar regelen moesten.
Aanvankelijk geleidelijk en tastenderwijs, doch ten slotte
over de geheele linie, werden de reizigerstarieven door al
deze maatschappijen verlaagd en nog gaat men -op dezen
weg voort met meer of minder succes”. –

Volgens den schrijver zou de autobusconcurrentie

de oorzaak
zijn
geweest van de tariefsverlaging bij
de particuliere spoor- en tramwegen. Hierin vergist

hij zich echter.

De door hem aangehaalde Semarang-Oheribn;

Samarang-Joana en Serajoedaltrammen (resp. S.O.S.,
S.J.S. en S.D.S.) waren de eerste, die er toe over-

gingen om de in de oorlogs- en naoorlogsjaren ver-

hoogde reizigerstarieven geleidelijk te.verlagen, doch

dit geschiedde lang voordat
zij
van autobusconcur-

rentie te
lijden
hadden en wel
bij
S.O.S. op 1 Sep-

tember 1924,
bij
S.J.S. op 1 Januari 1925 en bij

S.D.S. op 1 Februari 1925, omdat de sterke terug-

gang in het reizigersvervoer na 1921 er op wees,
dat het tarief voor de lagere klassen te hoog was
geworden. Wel heeft de autobusconcurrentie in latere
jaren het tempo van doorvoering der tariefsverlaging

versneld. –
S.S. mag na de verlaging, die de reizigerstarieven

bij de particuliere spoor- en tramwegen ondergingen,
sedert geruimen
tijd
niet meer voor zich de eer op-

eischen van er de laagste reizigerstarieven op na te

houden. Dit gaf den
schrijver’
de volgende uitlating

in de pen:
,,Sindsdien doet zich het eigenaardige verschijnsel voor,
dat de algemeene reizigerstarieven der S.S. duurder zijn
dan die der particuliere spoor- en trambedrijven, een ver-
schijnsel,
uniek in
de geschiedenis der Javaspoorwegtarieven,
doch zijn natuurlijke oorzaak vindend in de tot voor kort
krachtiger positie van het Staatsbedrijf tegenover de alom
inwerkende verzwakkende invloeden der autoconcurrentie”.

De geschiedenis van de Java.spoorwegtarieven leert

echter anders.
Het reizigerstarief van’ den eersten
•
Staatsspoor-

weg, dien van Soerabaia naar Pasoeroean, welke in

1878 in exploitatie kwam, was naar dezelfde basis
opgezet als dat op de lijn Semarang-Vorstenlanden
(S.V.) van de Ned.-Ind. Spoorweg Mij. (N.I.S.). De

3e klasse was de laagste; het tarief bedroeg 2 cent
per KM. Bij N.I.S. bestond echter ook een 4e klasse
voor het buurtverkeer. Deze was in 1873 ingevoerd
en bestemd voor reizigers, die slechts één stations-af stand hadden af te leggen; het tarief was gesteld
op 1 cent per KM. De gemiddelde afstand, die door
de 4e klasse reizigers werd afgelegd, bedroeg 10 KM.
Van het buurtverkeer werd een heel druk gebruik gemaakt, terwijl bij S.S. het verkeer ook over korte
afstanden maar matig bleef, uitgezonderd op het
9 ‘KM. lange baanvak Batavia-Tandjong Priok, dat

in 1885 in exploitatie kwam, waarop met het oog op het belangrijke koelievervoer een 4e klasse bestond,
die slechts 4 centen kostte. –
Dit gaf aanleiding om in het reizigerstarief, dat
op 1 Aug. 1887 bij S.S. in werking trad, het tarief
voor de 3e klasse voor de afstanden tot en met 12
KM. te verlagen tot 1 cent per KM. Hierdoor had

S.S. een kleinen voorsprong op N.I.S., maar
–
die duurde

niet lang, daar N.I.S. op 1 November 1887 haar
tarief voor buurtverkeer uitbreidde tot twee stations-

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

735

afstanden, waarna de gemiddelde afstand van ver-

voer in dit verkeer afgelegd steeg tot 13 KM.

Op 1 Juli 1892 werd bij S.S. het 3e klasse tarief
ingrijpend gewijzigd en voor de afstanden tot en met

250 KM. gesteld op 1l cent per KM.; tegelijk
werden retourkaarten ingevoerd voor afstanden tot

en met 30 KM., berekend tegen 2 cent per KM.

Daarmede kwam voor de houders van enkele reis-

kaarten een einde aan het 1 cents tarief voor de
afstanden tot en met 12 KM. en werd S.S. voor

deze categorie van reizenden, en dat waren er zeer velen, weer duurder danN.I.S.

Dit tarief bleef gelden tot 1 Januari 1900, waarop

over het heele net van S.S. voor de inlandsche rei-
zigers een tarief van 1 cent per KM. werd ingevoerd.

De Oosterspoorweg Maatschappij, die de
lijn
Batavia-
Krawang exploiteerde, welke in 1898 aan het land

verging, had het tarief van 1 cent per K.M. voor

de inlandsche reizigers reeds in 1890 aangenomen.
N.I.S. voerde het op de lijn Batavia-Buitenzorg
voor het buurtverkeer in op 1 Mei 1888,
terwijl
het

op 1 Mei 1896 voor alle relaties van kracht werd
verklaard.

In 1898 vond het toepassing op het grootste ge-deelte van de
lijn
S.V. en op hare
zijljnen.
Op 1
Januari 1900 werd het uitgebreid tot de geheele lijn.
Bij S.J.S. is met de toepassing van het 1 cents
tarief begonnen in 1887, doch het’ duurde tot 1 No-
vember 1899, alvorens het over het heele net was
doorgevoerd.

Bij S.O.S. dateert de invoering van dat tarief van
1 Februari 1899, toen de hoofdlijn over hare volle
lengte in exploitatie kwam.
S.D.S. had het tarief al van het begin der exploi-
tatie in 1897.

Zoo zijn de feiten, doch deze wijzen uit, dat het-
geen dc schr••er ,,een uniek verschijnsel” gelieft te
noemen, inderdaad niet zoo uniek is, daar vôôr 19C0
vrijwel de gewone toestand was, dat het tarief voor

inlaxidsche reizigers bij de particuliere spoor- en
tramwegen lager was dan bij S.S.

2 Mej 1929.

G. P. J. CASPERSZ.
*

»-
*

N
t
s ch ri f t. De Redactie van dit weekblad stelt
mij welwillend in de’geiegenheid tot een beperkt on-
derschrift, waarvoor mijn bijzouderen dank.
De heer G. P. J. Caspersz, Directeur der z.g.
Zus-
tertramwegmaatschappijen

O.J.S.) bestrijdt in mijn artikel cle volgende drie
]) un ten:

Het kenmerk der ,,korte afstanden”, waarop S.S.
zijn tarieven verlaagd heeft, daar de volle verlaging
vari 20 pOt. zich uitstrekt over een afstand van 80
om tot nul af te dalen hij 140 KM.
Afgezien van het feit, dat voor cle 3e klasse algern.
tarief en. spec:iaal tarief inla.nders – waar het hier

in hoofdzaak op aankont – clie reductie reeds tot nul
gereduceerd is
0])
120 KM., behoeft het geen nadere
explicat:ie, dat door een Staatslijn van bij.na
1.250 KM.
doorgaande lengte op Java bij de heoordeeling eener
tarifieering, aan het begrip ,,korté afstand” een an-
clere maatstaf wordt aangelegd dan de particuliere

traniwegmaatschappijen mt slechts beperict verkeers-
gebied plegen te doen. Wanneer de S.S. zijn reiziger

tarief van 0-80 KM. 20 pct. verlaagt en van 120
(resp. 140) tot 1.250 KM. ongewijzigd laat, dan is dit
ontegenzeggelijk een verlaging over ,,kortc-af.stan-
den”. Dat het door den heer Oaspersz bedoeld kort-
afstands – d.i. z.a.
buurt-(passar)
verkeer, zoowel
bij S.S., als hij particuliere lijnen een bijzondere
plaats met betrekking tot omvang en. opbrengst in.-
neemt, is juist, doch tast niet in het minst-het goed
recht dci’ gehezigde uitdrukking aan.

Voorts trekt mijn geachte bestrijder te velde te-
gen de door mij geopperde suggestie, dat de autobus-
concurrentie oorzaak was van de door de particuliere

spoor- en tramwegen geleidelijk doorgevoerde tariefs

verlagingen. De heer C. doelt mede, dat de maatschap-

pijen (waarover hij cle direètie voert)
,,lang voordat

zij van aitoconcurrentie te lijden hadden”
eind 1924
en begin 1925 tot verlaging der tarieven overgingen,

omdat deze te hoog waren geworden.

In het Verslag der S.J.S. over liet jaar 1924

schrijft de heer Oaspersz echter:

r ,Verder is, hoofdzakelijk ter bestrijding van de

autoconcurrentie, die, voorzooverre zij zich op de
l)tii-

tenlijnen voordoet, slechts het vervoer in de le en 2e
Id. afbreuk doet, het tarief voor de le kl. met 25 pOt.

verlaagd, terwijl voor de voornaamste relaties retour-
kaarten 2e Id. verkrijgbaar zijn gesteld, tegen.

enz”. In het Verslag over 1025 van S.O.S. schrijft de-
zelfde Directie o.m.:

,,De autoconcurrentie hoef t in het verslagjaar aan
heteekenis gewonnen. De achteruitgang van het rei-
zigersvervoer ir de beide hoogste klassen moet voor

een groot deel worden geweten aan overgang naar de

auto. Op het traject Semarang-Kaliwoengi-Kendal-
Weleri worden door de autobussen vSél reizigers aan

cle tram onttrolckén. Verw’acht mag worden, dat de
tariefsverlaging, vermeld op hlz. 8, (di. verlaging voor
de
inlanderskla.sse
tusscheri Semarang en Weleri. (H.))

hierin cciie verandering ten goede zal brengen.” –
Onmiddellijk hierop volgt dan een heschauwing van
de bij G.B. van 9 Juli 1925 ingevoerde motorcom-
missie.

Nu doet het aan de zaak weinig of niets af, of -de
Directie eener lijn tot tariefsverlaging besluit, omdat
haar reizigerstarief (dat boven het peil der staats-

lijnen gelegen was) te hoog blijkt, dan wel, omdat zij
de opkomende autoconcurrentie duchtig begint te ge-

voelen. Dit laatste sluit het eerste in zich en leidt
tot dezélfde conclusie.

Ten slotte bestrijdt de heer Caspersz mij, waar
ik voedsel geef aan de gedachte, dat de algemeene
reizigerstarieven op de Java-Staatslijn doorloopend

lager waren dan op de particuliere lijnen, een ver-
schijnsel, dat zich sinds korten tijd niet moer voor-

doet en juist-daarom een motief te meer vormt voor
de Dienstleiding der S.S. om geleidelijk tot alge-
meene verlaging
,
over te gaan.

De heer C. citeert in zijn bestrijding een zinsnede
uit mijn beschouwingen, waarbij hij het woord

,,uniek” cursiveert (hetgeen in het oorspronicelijk ar-
tikel niet het geval was).. Daarmede wordt uiteraard
cle nadrokop een verkeerd punt in den zin gemar-
keerd. –

Overigens ziet de heer .0. over het hoofd, dat ik in
mijn beschouwing in dit verband spralc van
alge-
nieene
reizigerstarieven, welke bij S.S. steeds lager
waren dan hij de particuliere lijnen. De aangehaalde
historische feiten, dateerende uit de vorige eeuw, toen liet Staatsnet nog niet volgroeid was en nog geen aan-eengesloten geheel vormde, zijn volkomen juist, doch
hebben betrekking op
speciale
tariefsmaa’tregelen 3e
klasse ten opzichte van een bepaalde reizigersgroep
0])
bepaalde lijnvakken.

De N.I.S. en de oude Oosterspoorweg-maatschappij
Batavia-Krawang waren inderdaad in het treffen van
dozen specialen tariefsmaatregei den Staat voor. Deze
volgde toen de resultaten elders gunstig blelcen. Eerst
hij de eeuwwisseling verloor dit tarief hij de vreemde
lijnen haar speciaal karaicter, toen ook hij S.S. deze
tariefshasis van 1 cen.t per KM. voor de inlandsche
reizigers over liet geheele Staatsnet toepassing vond.

J. PH. P. HOLTROP.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DUITSCHLAND ONDER HET HERSTELREGIME.
.11 (Bot).

Dr. F. H. Repelius te Berlijn schrijft ons:

In zijne beschouwingen over het credietwezen

merkt de Generaal-Agent op, dat in den hefst van

r

736

ECONOMISCH-ST/ïSTISCHE BERICHTEN

14 Augustus 1929

1928 een groot aantal takken van het economisch

leven een terugkeer tot normale verhoudingen te zien

gaven, waarbij ook het credietwezen een breeder en

gezonder basis had gevonden. In de afgeloopen zes-

maanden werd cle situatie evenwel beheerscht cl(7oi’

een aan tal factoren van btiitengewonen aard, waar-

van cle abnormale koude, de ongunstige kasposi.tie

van het Rijk, deaantrekking, di.e de te New-York

heerschencie hooge reutevoet uitoefende, en de on-

zekerheid omtren t cle besprekingen der experts t

Parijs de voornaamste waren. Gedurende geruimen

tijd werd door (Ie. samenwerking van deze factôren

cle conjunctuur nadeelig beïnvloed, terwijl zich in

April en Mei ernstige credietinoeilijkheden voor-

deden. Tegen midden Mei. bleek, dat de Rijkshank
maatregelen, afdoende om den toestand te beheer-

schen, genomen had, terwijl cle spanning verder ver-

minderde, doordat de experts tot overeenstemming

kwamen. Zooals uit de beschikbare cijferi blijkt, was

tegen het eind van Juni het critieke punt gepasseerd

en is de conjô.nctuur thans weer stijgende, al wordt

zij in deze beweging belemmerd door den hoogen
rentestand, die voor een belangrijk gedeelte het ge-

volg is van de groote cred.iet-eischen van het Rijk

en andere publiekrechtelijke lichamen. Waar het

vraagstuk eener kap itaalvoorzieninig van voldoende

omvang ofti de rente te doen dalen nog steeds het

centrale probleem van het Dui.tsche economisch leven

blijft, is het dh:idelijk, dat de afvloeiing van liqu.ide

middelen, die – voornamelijk als gevolg van de ver-

anderde condities op de Amerikaansche geld- en

kapitaalmarkten en onder den invloed van de onzeker-

heid aaigaande het resultaat van de conferentie der

experts – in het afgeloopen halfjaar plaats vond, het
credietwezen onder ernstigen druk heeft gesteld.
Voor de oorzaken en de gevolgen van en voor cie

maatregelen genomen tegen deze afvloeiing moge

naar het reeds in dit blad gegëven resurné van het

Rapport van den Oommissaris bij de Rijkshank wor-
den verwezen’) en uit het rapport van den Gene-

raal-Agent slechts worden aangeteekeud, dat dc ooi-

zaken der afvloeiing ook een vermindering in de af-

sluiting van bnitenlandsche leeningen op langen ter-mijn tengevolge had, zoodat de Duitsche emissies in

het buitenland . in het eerste halfjaar van 1.929

R.M. 290 millioen bedroegen, tegen R.M. 1128 mii-

lioen in het eerste halfjaar 1928.
De emissies in het binnenland vertoonen liet ‘ol-

gende beeld:

jjjnac,la’ndsvlw ,’flbjssjCsilbVbjlliOe?Uifl R.1ï

1907113

1928

1929
Jaargciiiidclelde.

1
J ait.-30 April
Obligaties.
Rijk, Staten

en Ge.
meenten
1.172
456
131
Publ.

rechtel.

lielia-
mcii

en

oiuleriie-
mingdu
4
207
–
Hypotheekbatikeu,
-uiroverbii.iidc,

euz.
(1.
gemeente obligaties
116
489
154

b•
pa,ndhrieven
788
1.459
441
Particuliere

onder-
nemingen
400 294
–

Totaalobligaties
2.480.
2.005
726

Aaadeelcn

.
………
740 1.339
481

Totaal
i)uitelie
foud-
seu

…………
3.220
4.244
1.207
:I3uitcil.

fondsen

.
472
14
19

Totaal

………
3.692 4.258
1.226

Het totaal der cm issies was in cle eerste vier maan-
dcii van 1929 R.M. 350 rniilioen lager clan gedurende

(Ie overeenkomstige periode van het vorige jaar;
alleen cle pîaatsing van panclbrieven kon zich, zij het
ook tegen cle algemeen geldende ongunstiger voor-
w:tarclen, handhaven, in hoever de binnenlandsche

) Zie E.-S. 13.
van
24
j nU jI.

enlissies eigen kapitaalvorming representeereu is niet

na te gaan .. Het Statistische Reichsanit komt tot de
conclusie, dat door Duitsche banken in 1928 voor een

l)edlra.g van R.M. 2.300 rniliioen (voornamelijk i)ii i t-

sche) fondsen aan het buitenland is verkocht. hier-

tegenover staat echter, dat in hetzelfde jaar Duitsch-

land voor R.M. 1.900 mtllloen fondsen (gedeeltelijk

l)u:itenlalidlsche en gedeeltelijk l)u i.tsche) heeft ge-

kocht.

Hieronder volgen cle gebruikelijke colij u uctu ui’-

gegevens. (Zie pag. 137).

in den herfst van 1.928 bleek, dat de expansie, die

in het vorige jaar tot ontwikkeling was gekomen, ge-

rerncl was geworden, alvorens zij gevaarlijke proporties

luid aangenomen en dat de gevolgde reactie niet ver-

der was gegaan dan tot aan het kort tevoren bereikte

niveau. Spoedig echter taden factoren op, die op de

ontwikkeling van de conjunctuur een zeer ongunsti-

gen invloed hadden. Reeds in November blijkt uit

verschillende
cijfers
een belangrijke teruggang, die

voornamelijk moet worden toegeschreven aan de uit-
sluiting in de ijzer- en staalindustrie van Westfalen

gedurende de maand November. Van December tot
Maart’ deed zich dan de invloed van cln ahnorrnaal

strengen winter op vrijwel elk gebied van liet econo-

misch leven gevoelen. Zoodra de koude ophie.ld, trad

een reactie op en in tal van industrieën was al spoe-

dig een grootere activiteit merkbaiir, waarbij moeilijk

is uit ‘te maken, of slechts de ontstane achterstand

werd ingehaald, dan, wel een nieuwe uitbreiding aan

den afzet kon worden gegeven. De conjunctuur ge-

raakte intusschen sterk onder den druk van de
credietmoeilijkheden, die, zooals reeds is aangestipt,
cle maanden April en Mei kenmerkten. Hierdoor wer-

den de zich ontwikkelende gunstige factoren belet,
hare ‘volle werking uit te oefenen en bleef het aantal

faillissementen zeer hoog.

In het algemeen schijnen de exportindnst.rieën (me-

talen, machines, chemische producten, papier, stecn-
kolen en kali) hun afzet gehandhaafd of uitgebreid

te hebben, terwijl het meerendeel der voor het binnen-.

land werkende industrieën nog met moeilijkheden ‘te kampen hebben. Met name de ijzer- en staalindustrie

vertoont, zooals uit cle tabel blijkt, een sterke ople-
ving, clie hoofdzakelijk aan de uitbreiding van den

export ni oet worden toegeschreven.
De vermindering van het spoorwegvervoer in het
midden van den winter was ditmaal langduriger en

ernstiger dan gewoonlijk. Een herstel trad ocher
spoed ig in en. het voorjaarsverkeer was drukker dan
in eenig ander jaar sedert’ den obrlog.
In den buiteulaicischen handel van Duitschiand
voltrekt zich ee.n belangrijke verschuiving. Waar dit
land voor een groot gedeelte van zijn grondstoffen ipi
voed i ngsmidclelen van liet buitenland afhanhceljk .i s,
kan een. belangrijke :inlcrimping van den invoer niet
verwacht worden. In de afgeloopen zeven maanden

bedroeg cle invoer maandelijks’ gemiddeld R.M. 1.150,
of iets minder dan het gemiddelde van 1.927 en 1928.
De uitvoer daarentegen is nagenoeg ononderbroken
blijven stijgen, zoodat het invoeroverschot voortdu-

rend afneemt, om zelfs, zon men rekening houdt met
cie leveranties in natura, in Mei. voor een bescheiden

uitvoersur plus plaats te maken. Gedurende cle be-
richtsperiode bed.roeg het invoeroverschot R.M. 444
rriiliioen tegen R.M. 1.159 m.illioen in de overeenkom-
stige periode van 192711928. Niet uit het oog mag
worden verloren, dat de grootere uitvoer ook voor

een gedeelte toe te schrijven is aan de vraag naar –
valuta in een tijd, waarin buitenlandsche credieten

zeer duur en moeilijk te verkrijgen waren.
‘Tooral in de werkloosheidscijfers komt cle .i:nvloed
van den buitengewoon strengen winter tot uitdrulc-
king. Van Mei tot October 1928 was dit cijfer vrij
constant, ongeveer 100.000, sedert November 1928 is
het, aanvanhdehijk in verband met de uitsluiting i.n
de ijzer- en staalindustrie, sterk gestegen, ons op

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

737 1

o

Productie
Buitenlandsche handel
Pfijzen
Weekloonen

u
w

NV
.
Uitvoer

1

Invoer
Invoer-
1

over- Groot-
1

Klein-
1
Ge-
school-I
1
Onge-
school-
Steen-‘

Ijzer

Staal
0

ons

.t

=
51

o
g
0=
o
kool
00)

‘
1

schot
handel
handel
1
–
den den
51
os
cm
–

(1000 tonnen)
°
–
(millioenen RM.)
1913
=
lOO
RM.

Dctober

1928
116,0
13.311 1.016
1.306
4.375
1.125
1.162
37 61
140,1 152,1
52,10
40,17
685
671
overnber

,,
95,5
12.140
267
358
3.957
1.010 1.174
164
58
140,3 152,3
52,15
40,21
674
1.030
December

,,
115,2 11.819
883
1.091
3.404
978 1.103
125
52
139,9
152,7
52,25 40,47 624
1.702
Januari

1929 123,5
13.490
1.098 1.470
3.376
1.036
1.318
282
69
138,9
153,1
5′,34
40,50
832
2.246
Februari
117,3
12.104
982
1.270 3.072
921
1 017
96
52
139,3
154,4
52,40
40,55
775
2.461
Maart
121,0
13.502
1.061
1.316
3.733
931
1.022
91
53
1111,6
156,5
52,41
40,55
930
1.899
April

,
127,9
13.407 1.112
1.416
3.929
1.164
1.255
91
67
137,1
153,6
52,62
40,74
885 1.126
Mei
–
12.759
1.133
1.421
3.922
1 098
1

1.122
1

24
78
135,5
15
1
,5
53,60
41,48
846 808

28
Februari
1929
een maximum van
2.622.000
te be-

reiken.
De toestand in den landbouw blijft moeilijk. ])e

rentelast der schulden drukt zwaar op dezen tak van

bedrijf; cle oogst van
1928
wds weliswaar de grootste

sedert den oorlog, maar leverde door de daling van

de
prijzen
der iandbouwproducten op de wereidmark-
ten niet de verwachte financieele resultaten op.

Loopencle Posten (in

AANTEEKENINGEN.

De eerste betalingsbalans van Nederland.

Mochten wij twee weken geleden melding maken

van de eerste betalingsbalans van Ned.-Indië, thans
is

in de jongste aflevering van het maandschrift van

het Oentraal Bureau. voor de Statistiek de eerste be-
talingsbalans van Nederland verschenen.

millioei.ien guldens).

Debet.

.
1
9
2
6
1

1927
Credit.
1926
1

1927

1. Goederen.
T. Goederen.
Invoer van goederen, daaronder begre-
Uitvoer van goederen,

daaronder be-
pci

zilver in baren en muntstukken,
grepen

zilver in baren en muatstuk-
niet uitzondering van gouden munt-
ken,

niet

uitzondering

van

gouden
stukken (volgens cle handelsstatistiek)
2.443 2.550
inuntstukken

(volgens

de handelssta-
Bedrag toe te voegen aan (Ie onder 1.
1.749
1.900
genoemde bedragen, teneinde een schat-
ileclrag, toe te voegen aan cle onder 1.
ting te verkrijgen van een der invoer-
genoemde

bedragen,

teneinde

een
posten, welke niet in de handelsstatis-
schatting

te

verkrijgen

vals

een

der
tiek is opgenomen,

nI.

de

opbrengst
ntvoerposten, welke niet in de han-
van in Nederland door buitenlandsche

.

tistiek)

………………………

clelsstatistiek is opgenomen, nl. de op- visschersvaarttngen geloste visch
2 2
brengst

van

in

het

buitenland

door
T!.
Gouden specie en goud in baren.
Nederlandsche vissehersvaartuigen ge-
Invoer van gouden specie en goud in
2
1
baren (volgens de handelsstatistiek)

.
28
26
].T.
Gouden specie dn goud in baren.
fl1. Rte en diividend.

loste

visch

……………………….

Uitvoer van gouden specie en goild in
Rente van iii het buitenland geplaatste
baren (volgens cle handelsstatistiek)

.
16
42
8
7
111.
Rente en dividend.
Opbrengst van in Nederland gelegen Rente van schulden, aangegaan door

staatsleeningen

………………….

of gevestigde onroerende zaken, in liet
buitenlandsche Regeeringeir bij cle Ne.
bezit van vreemdelingen

(naar schat-
12
10
7
6
derlandsche Regeering

…………….
Rente

van

andere

leeningen,

aange-
IV.
Andere loopende posten.
.
gaan door buitenlandsche :Regeeringen

tirig)

………………………….

Betalingen

voor de diensten. der
p05-
en gemeenten (naar schatting)
17
19
terijen,

telegrafie en

telefonie
5
.

4
Overige rente en dividend

van

kapi-
Uitgaven van

den

diplomatieken

en
taal op langen termijn in het buiten-
coiisulairen dienst en andere dergelijke
land belegd

(naar schatting)
50
50
uitgaven

in het buitcnlancl ………..
3
1V.
Andere loopende posten.
.R
egecringsuitgaven in het buitenland,
Netto-inkomsten

van

cle

nationale
5
4
koopvaardijvloot (naar schatting)
200
221

.3

B.avengelden door buitenlandsche sche-

iiiet elders gemeld

……………….

l)eii

in

dc binnenlandsche havens be-
5 5
Ontvangsten voor cle diensten der pos- taald

………………………….

terijen, telegraf ie en telefonie
2
2
itegeeringsontvangsten uit het buiten-
__________________________________________
land, iiiet elders gemeld
7
6

.Kapitaalhewegi ng (in millioenea guldens) –

Debet.
1926 1927
Credit.
1926
1927

‘J’ransacties
02)
langen termijn. ‘Prensecties op langen termijn.
Stortingen wegens verhooging van leenin-
Ontvangsten wegens aflossing van schul-
gen door buitenlandsche Regeeringen aan-
den, aangegaan door buitenlandsche Re-
gegaan bij de Nedetlanclsche Regeering
–
–
23
geeringen bij de Nederlandsche Regeering
40
35
Terugkoop

van binnenlandsche fondsen
Biunenlandsche

(vroeger

geëmitteerde)
van buitenlandsche houders en aankoop fondsen, aan het buitenland verkocht en
van

huitenlandsche

(vroeger geëmitteer-
buitenlairdsche

fondsen,

aan

het buiten-
de)

fondsen,

in

liet

buitenland

uitge-
land terngverkocht
1)
476
552
505
520
inschrijving

op

nieuwe

buitenlandsche
kapitaaluitgiften in Nederland

–
–

geven
1
)

…………………………

o..

leeni ugeil, opgenomen door bi,u iteiila nl-
sche Regeeringen en gemeenten
125
104
5.

andere kapitaa.luitgifteii

…………

–
196 190

-J
.ue se,’eus i,enreiieri le groote Danlclnstellingen.

738

ECONOMISCH-STA’iISTISCHE BERICHTEN

14 Augustus 1929

1-let spreekt vanzelf, dat het Centraal Bureau zich
bij de opstelling van deze balans voor vele moeilijk-

heden geplaatst zag. Hoewel daarom ook deze balans

als een eerste poging beschouwd moet worden om een

inzicht te
krijgen
in het betalingsverkeer van Nedër

land met het buitenland, is het niettemin toe te

juichen, dat, evenals Nederlandsch-Indië, ook ons

land ovèrgegaan is tot het’ opstellen van een betalings-

balans.

De vaststelling van de posten op deze balans be:

treffende de waarde ‘van de in- en uitgevoerde goe-

deren en het edelmetaalverkeer (de z.g. zichtbare pos-

ten) leverden de minste moeilijkheden op: zij konden

aan de hanclelsstatistiek worden ontleend, zij het, dat
ook daarbij zich nog lacunes voordeden. De beschik-

bare statisti.sche gegevens waren echter onvoldoende

voor de
becijfering
van een aantal betalingen en ont-

vangsten, welke buiten de eigenlijke handelsbalans

omgaan (de z.g. onzichtbare posten) en ontstaan uit
kap itaalverplaatsing (aflossing van leeningen, uit-

gifte van leeningen, aan- en verkoop van fondsen,

aan- en verkoop van onroerend goed, enz.) versche-

nen interest en dividend en bewezen diensten, een en

ander in het internationaal verkeer, dus van land tot

land.

Het is
ongetwijfeld
een verheugend teeken, dat het

Centraal Bureau de volle medewerking heeft gehad

van die instellingen, die waardevolle gegevens en

aanwijzingen kopden verstrekken Immers, slechts op

die wijze zal het Bureau tot een zoo volledig mogelijke
opstèlling kunnen 1omen. In dit verband dient er bijv.

op gewezen te worden, dat opgaven omtrent de vor-

deringen en schulden op korten termijn geheel ont-

breken, omdat hieromtrent geen voldoende gegevens
ter beschikking stonden. Niettemin
is
deze post ook
voor ons land van zoo groote beteekenis, dat hij in een
goede betalingsbalans ni.et mag ontbreken.

Het overzicht over de jaren
19261’27,
dat men hier-
boven vindt afgedrukt, bevat slechts een beperkt aan-

tal posten, omdat het Bureau gemèend heeft, zich te
moeten bepalen tot de publicatie van die posten,

vaaromtrent betrouwbare, statistische gegevens voor-
handen waien, of waarvan op den grondslag van het

ontvangen cijfermateriaal met eenige mate van waar-

schijnlijkheid, schattingen konden worden gemaakt.
Het Bureau heeft daarom ook afgezien van het geven

van geheel ongefutideerde ramingen.
Van belang is evenwel, dat volgens de publicatie,

getracht zal worden om de overzichten over volgende

jaren geleidelijk aan te vullen. In verband met de
onvolledigheid van het overzicht zijn de debet- en
creditposten niet getotaliseerd. Voor de uitvoerige
toelichtingen, verwijzen wij naar (Ie publicatie.

Disconto-verhooging te New-York.
De disconto-verhooging, waarvan in den loop van
dit jaar reeds vele malen sprake is geweest, is thans

werkelijkheid geworden. Op een moment, waarop de
aandacht va de geheele financieele wereld op het
disconto te Londen gevestigd was, heeft de Federal
Reserve Bank te New-York het officieele rentetarief
met niet minder clan een vol procent verhoogd.

Dit besluit was het resultaat van besprekingen tus-

schen de Federal Reserve Boarcl en de gouverneurs
van de verschillende Federal Reserve Banken; vol-
gens een verklaring van den heer Young, was cle ver-

hooging noodzakelijk met het oog op de financiering

van de herfstbehoeften.
Het is een bekend feit, dat in het najaar bijna
steeds hooge eischeu aan de Amerikaansche geidmarkt
worden gesteld, ciie de ,,memher banks” noodzaken
een beroep te doen op de ieserves van cle Fecleral
Reserve Banken. De toestand van het bedrijfsleven

in de Vereenigde Staten is op het oogenblik zeer gun-
stig, zoodat men van die zijde een groote vraag naar
crediet kan verwachten. Bovendien is dit jaar de oogst

zeer overvloedig, hetg’een een meer dan normale vraag
naar drediet van den landbouw zal beteekenen. Hoe
groot deze credieteischen in totaal zullen bedragen,

is vanzelfsprekend niet te berekenen, maar men kan
met reden verwachten, dat de Federal Reserve autori-
teiten, deze niet gering schatten.

Bovendien is er nog een andere factor, die reeds

een jaar lang de Federal Reserve Board voor moei-
ljke problemen stelt. Wij hebben hier het oog op de

effectenspeculatie, die in het afgeloopen jaar reeds

meermalen het vraagstuk van een disconto-verhooging

acuut heeft doen zijn. Na een korte periode van een

betrekkelijke kalmte, heeft den laatsten tijd de cre-

dietexpansie uit hoofde van de effectenspeculatie

weder scherper vormen aangenomen, wat blijkt ui.t de
toeneming van de inakelaarsleeningen, waarover luer-

onder een statistiek is opgenomep; hieruit is de ont-
wikkeling áedert het begin van het vorige jaar du.i.-

delijk te zien. in vergelijking met Augustus 1928 be-
draagt de stijging bijna $ 2 milliard.

Makelaarsleeiringen van dc Member Bank-s te New York
in millioeiien Dollars.
Januari 1928 ……3.802

Januari 1929

5.403
Februari

……..3.784

Februari

…..5.555
Maart

………3.761

Maart

.,
. .

5.679
April

……..4.062

APril

,

…5.477
Mei

4.414

Mei

5.491
Juni

……..4.360

Juni

. .

5.383
Juli

, …….4.232

3 Juli

. .

5.769
Augustus , …….4.239

17 Juli

5.813
September ……..4.417

1 Augustus …..5.960
October

……..4.701

‘ S Augustus …..6.021
November ……..5.102 December ……..5.193

De
stijging
in 3uli en het begin van Augustus,

waardoor de makelaarsleeningen voor het eerst de

$ 6 milliard hebben overschreden, wijst wel op een
zeer sterke expansie.
Evenwel hebben de Federal Reserve autoriteiten

zich er tot nu toe, ondanks herhaalde waarschuwin-

gen, steeds van onthouden in de toenemende effec-

tenspeculatie een aanleiding te zien voor een dis-

contoverhooging, hoewel de meening in de Vereenig-
de Staten over deze kwestie zeer verdeeld is. Dat er

evenwel een wanverhouding bestond tusschen het
bankdisconto en de openmarkttarieven wordt bij raad-

pleging van het onderstaande overzicht, dat ontleend.

is aan de Juli-aflevering van het Fed. Reserve Bul-

letin, duidelijk.
Inmiddels moet afgewacht worden, welke uitwer-

Openmarktta.rieven te New-York-.

Rente van
Gem. rente van

Cail-leeningeni)

Maand
of
week
a=
.n
a
cd
.!øon
…..n
‘-eO

•.
1′,ieuw
Re-
newal
,,
.0

1928
4 4

–
4ij
%
5z-5
6.21
6.32
Juni

…………..
Juli

…………
5

.
.5
4′-4′
6
6.06
6.05
Augustus ………
5,
1
.
-5%
4
11
8
6

-65i
6.91
6.87
September

……
5c’_5
1
4
4%
6

-7
7.40
7.26
October ……….’
5%
4W
7 4%
7.12
6.98
5

-534
4%
61-7
6.86
6.67 5
v, -534
4%
7

-7y,
8.86 8.60

1929

December ………

534 -511,
434-5
7%
6.94 7.05

S’.,
5-5%
7%_78%
7.47
7.06
5s,-6
5%
-5%
7% -8
9.80
9.10
6

.

534 8
1
4 -9
9.46
8.89

4ovember ……….

6 5 8

-9
8.79 8.91
6
5%
8

-Sh

7.83
7.70

Januari ………..
Februari

…………..

Week eindigende:

lIaart

………..
April ………….

1
Juni
6
5
1
,
834-9
6.00 6.00

lfei

………….
Juni

………….

8 Juni
6
5%
834-8%
6.96 6.80
15
Juni
6
5%
8 y.
7.56
7.60.
22 Juni
6 5
1
11
8
7.00
7.00
29 Juni
6
5%
7514

8
9.79
9.40

‘) Cail-leetingen
01)
de effectenbeurs; nieuwe en renewal
ratex.
2)
90-dagen ,,time loans ‘ op de effectenbeurs.

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

739

Idog (leze discooto-verliooging ‘op de effectenbeurs en

vooral op de openmarkttarieven zal hebben.
* *
*

in nauw verband hiermede staat tevens de invloed,

(tien deze maatregel op de internationale geidmarkten
en met name op Londen zal uitoefenen. Dit is even-

wel een kwestie, die niet alleen afhangt van de hoogte
van het disconto te New-York, maar waarin de andere

rentetarieven aldaar eveneens een w’oordje meespre-

ken. Indien door het besluit van de Federal Reserve

Bank te New-York de effeetenspeculatie binnen nor-

male grenzen zou worden teruggebracht, zou dit zon-

der twijfel een ontspanning op de open markt teweeg-
brengen en vooral op de markt voor cali-gelden. Hier-

(lOor zou de aantrekkelijkheid voor Europa om gelden
te New-York uit te zetten, aanzienlijk verminderen
en zelfs, door het terugvloeien van groote bedragen

een steun voor enkele Europeesche wisselkoersen kun-

nen beteekenen. in dit licht bezien, behoeft de ver-
klaring van den Gouverneur van de Bank of Eng-
land, dat een onmiddellijke verhooging van het Lon-

detische disconto niet nootizakelijk is, tenzij de Engel-
sche wisselkoers zich ongunstig zou ontwikkelen, geen

verwondering te wekken. Niettemin blijft de toestand
van de Londensche geldmarkt uiterst précair, voor-

al wanneer men in aanmerking neemt, dat het najaar
steeds hooge eischen stelt.
Welken invloed daarom uiteindelijk de disconto-
verhooging te New-York
01)
de internationale geld-
markten zal uitoefenen, is tenslotte van zooveel fac-
toren afhankelijk, dat men zich hierover geen juist

oordeel kan vormen.

Kosten van het levensonderhoud bij arbeiders-gezinnen en gezinnen van meergegoeden te
Amsterdam.

Evenals in de overeenkomstige periode van verleden

jaar vertoont het indexcijfer der kosten van het
levensonderhoud van Maart tot Juni 1929 een lichte
stijging, welke echter ditmaal, in tegenstelling met

1928, voor de gezinnen van beter gesitueerden grooter
is dan voor arbeidersgezinnen. Deze stijging bedroeg
ni. voor de arbeidersgezinnen
0.3
pOt. en voor de ge-
zinnen van meergegoeden
1.2
pOt.
l)e indexcijfers -zelf, voor Juni 1929, op de basis
van de prijzen gedurende de periode 1923-1924 =
100 waren:
voor
arbeidersgezinn.en
95.7
(tegen 95.4 in Maart jl.
en 96.5 in Juni 1928) en
voor
gezinnen van 9neergegoeden
90.7
(tegen 95.5
resp. 96.6).

Wederom staan de prijsbewegingen, die in het afge-
loopen kwartaal zijn voorgekomen, in hoofdzaak onder

den invloed van het seizoen, bijv. de daling bij eieren,
melk, natuurboter, brandstof; de stijging bij aard-
appelen, groenten en fruit. Met enkele dier bewegin-
gen is dit daarentegen niet het geval, zooals met de

vermindering van de prijzen van schoeisel bij de arbei-
dersgezinnen. Ten aanzien van melk is echter te ver-
melden, dat in den loop van Juni een prijsverhooging
is ingetreden, waarmede voor het overeenkomstig ge-deelte der maand is rekening gehouden, doch waarvan
de gevolgen nog geen merkbaren invloed hebben op
de cijfers, omdat het gemiddeld prijspeil voor deze

maand desniettemin bleef beneden dat van Maart jl.
Bij beide groepen van gezinnen is de Post vleesch
niet onbelangrijk gestegen, gedeeltelijk als gevolg van
de met 2 Juni ingevoerde tariefverhooging van be-

vroren vleesch, gedeeltelijk van prijsstijging bij versch
inlandsch rundvleesch en bij kalfsvleesch. Laatstge-
noemde stijging was echter grooter voor de geringere

dan voor de betere kwaliteiten, weshalve zij op het
arbeidersbudget den .grootsten invloed had.
De reeds vermelde daling bij natuurboter wordt bij
de arbeidersgezinnen teniet gedaan door verhooging
bij rundvet en vet spek, zoodat de groep vetten bij
deze gezinnen in de berekeningen per saldo ongewij-

zigd is gebleven en alleen bij de gezinnen der meer-
gegoeden, waar deze
stijgingen
zich niet hebben voor-
gedaan, een vermindering vertoont.

Groenten, aardappelen en fruit waren in Juni hoo-
ger dan in Maart, tengevolge van den aanvoer der
voorjaarssoorten. Deze
stijging
komt in de
cijfers
van
de gezinnen der meergegoeden sterker tot uiting dan
in die voor de arbeidersgezinnen, doordat vooral de

duurdere soorten, waarmede voor de eerste categorie

Arbeidersgezinnen.

Gezinnen v.meergeg.
Gemiddelde inkomsten Gemiddelde inkomsten

f
1902 per gezin.

f8527 per gezin.

Rest
2
) Totaal
L1′?1
1
Rest2)
1
Totaal

Gemidd. uitgave ja
gezinseenheid
3)
in
centen gedurende
hetjaar
1
Oct. 1923-
30 September 1924.
4
493

Bedragen in centen,
welke per gezins-
eenheid zouden zijn
uitgegeven, indien
besteed aan het-
zeifdealsin het jaar
1 Oct.’23-30 Sept.’24
in:
Juni

1927…. 457

5874 1037 842 2800

3642
Sept

1927…. 457

586

10444 8674 2792

36594
Dec.

1927…. 469

588

1043

8594 2788

36474
Maart
1928…. 467

5884 1057 876 2924 36684
Juni

1928…. 4764 588

10554 3803 12851 16854
Sept.
1928…. 465

5894 10644 3934 12861 16795
Dec.

1928….4604 5864 10544 3797 12850 16647
Maart
1929…. 4564 5924 1047 3823 12847 16670
Juni
1929…. 463 590 1053 3936 328324 167684
Brood, beschuit, koeic, grutterswaren, melk, kaas, eieren,
vleesch, visch, vetten, suiker, andere kruidenierswaren,
aardappelen, groenten, fruit, dranken, maaltijden buitens-
huis bereid, berek. voed. vacantie buiten A’dam.
Kleeding, schoeisel, huishuur, brandstof, gas, electri.
citeit, toilet., wasch-, schoonmaakartikelen, woninginrichting
huisraad, fondsgelden, contributie, periodieken, rooken, ont-
spanning, spoor, tram, diversen
(mci.
hulp in de huishöuding).
De herleiding tot gezinseenheden geschiedt aldus, dat
de man geldt voor
1,
de vrouw voor
0,9,
een kind in het
eerste levensjaar voor 0,15,
in het tweede voor
0,2,
in het
derde voor 0,3
volwassene en zoo geleidelijk opklimmende
met
0,05
voor elk leeftijdsjaar.
Voor de arbeidersgezinnen hebbende cijfers betrekking
op wekelijksche uitgaven; voor de gezinnen van meerge-
goeden op maandelijksche uitgaven.
Alleen van de gegevens over
1927
zijn de cijfers voor de laatstgenoemde gezinnen berekend op basis van de we-
kelijksche uitgaven.

lndexcijfers voor arbeidersgezinnen
op de
basis van

Indexcijfers voor ge-
zinnen v.
meergegoeden
op
de basis van

Maanden
de periode de periode de periode
1 Oct.1923-
de periode
1
Oct. 1923-
1911113= 100
30Sept.1924
1911/13= 100
30Sept.1924
=100
=100

1911113
100
100
Mrt.
1920
213,7
198,3
Dec.

1920
221,6
Juni
1921
207,9
Dec.

1921
190,4 Juni
1922
386,8
Dec.

1922
176,3
Juni
1923
173,5
Dec.

1923
177,6)

100
176,5
100

Sept.
1924
176,3
Dec.

1924
180,8
Juni
1925 179,1
Dec.

1925
177,2
Juni
1926
170,9
96,8
171,7
97,3
Dec.

1926
167,8
95,0
169,5
96,1
Tuni
1927
167,4 94,8
168,9
95,7
)ec.

1927
169,5
96,0
169,3
95,9
Tuni
19281
170,4
96,5
170,5
96,6
3ept.
19281
169,2
95,8
169,3
95,9
)ec.

19281
167,9 95,1
169,4
96,0
tfrt.
19291
168,5
95,4
168,6
95,5
Funi
19291
169,0
95,7
170,7
96,7

1101

92
54 2900
1
38254

740

ECONOMISCH-ST’ÂISTISCHE BERICHTEN

14 ‘Augustus 1929

van gezinnen rekening gehouden wordt, in de afgeloo-

pen periode hoog in
prijs
waren.

Vermelding verdient tenslotte, dat op cie basis van

cle prijzen vdôr den oorlog = 100, cle indexcijfers be-

dragen: voor arbeidersgezinnen
169.0
en voor gezhi-

nen van meergegoeden
170.7.

BOEKAANKONDIGING.

Dr. J. A. Nederbragt. ifandeisverdro.-

gen en Handelsverdragpolitielc.
(N.V.

Uitgevers Mij. J. H. Kok, Kampen 1929.
Prijs
f
1.90).

Van de hand van Dr. J. A. Nederbragt is enkele’

rnaandeii geleden een werkje van 120 bladzijden ver-

schenen onder bovenstaanden titel.

Uit den aard van zijn werkkring is natuurlijk de

schrijver volkomen op de hoogte van de Nederland-

sche handelsverdragspolitiek en een verhandeling

daarover van
zijn
hand moet dan ook wel belangwek-

kende bijzonderheden bevatten. Weliswaar zegt hij
reeds dadelijk, dat hij natuurlijk geen geheimen zal

schenden, maar zijn verhandeling bevat vele mede-

deeli.ngen en opmerkingen, d:ie vooral belangrijk zijn,

omdat ze juist betrekking hebben op een terrein der

Nederlandsche handelspolitiek, dat in de laatste jaren
zooveel pennen :in beweging brengt en omdat ze van

Dr. Neclerbragt komen. Misschien is het juist, dat ze
niet het karakter dragen van onthullingen, maar toch
krijgt de lezer nu en dan het opwekkende gevoel, dat

hem een kleine bescheiden blik achter de coulissen
wordt gegund. Ook schrijft Dr. Nederbragt, dat zijii

verhandeling geen eigenlijk wetenschappelijk karakter

draagt, maar zijn hoofdstukken noemt hij voorlezin-
gen en werkelijk dragen zij hier en daar wel sterk het
karakter van colleges, waarin de professor het noodig

acht, telkens zeer nauwkeurige definities te geven van

cie begrippen en vaktermen, die in zijn uiteenzettingen
ter sprake zullen komen. Die gedeelten van Dr. Ne-derbragt’s boek zijn niet altijd even belangwekkend,

makr over het geheel laat het zich zeer goed lezen.

Een handelspolitieke tendenz bevat het niet, afgezien

dan van de conclusies, welke de lezer zelf kan trekken
uit de feitelijke mededeelingen, welke de schrijver
doet omtrent onze handelsverdragspolitiek. juist we-
gens die onpartijdige mededeelingen verdient, het

werkje ten zeerste om gelezen te worden door hen,

die zich plegen bezig te houden met beschouwingen
over de Nederlandsche handelspolitiek en de wijze,

waarop die haar invloed op het tot stand komen onzer

handelsverdragen laat gelden. Belangwekkend en
lezenswaard is het niet alleen odat de schrijver wel

een dergenen in Nederland is, die met het door hem
behandelde onderwerp het grondigst bekend zijn, maar

ook omdat het een helderen en onpartijdigen kijk geeft
op de mate, waarin het aan de Nederlandsche regee-

ring onder het huidige stelsel onzer handelspolitiek
mogelijk is gebleken om handelsverdragen te sluiten;

waarmede de belangen van ons bedrijfsleven voldoende
werden gediend. Alle op dit oogenblik van kracht
zijnde hartdelsverclragen, waarbij Nederland partij is,
w’orden in het werkje behandeld
:
Het oudste daarvan
is het verdrag met Turkije van 1612 (waarvan trou-wens de geldigheid door het tegenwoordige Turkije
eigenlijk niet ten’volle wordt erkend), waarvan Dr.

Nederbragt de zeer interessante considerans aanhaalt.

Van alle bestaande Nederlandsche handelsvdragen

vermeldt Dr. Nederbragt de meest karakteristieke be-
palingen. Op de jaarvergadering in Middelburg van de Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en

Handel heeft in 1928 Dr. F. E. Posthuma een opsom-
ming gegeven van de in den loop der laatste jaren
door Nederland gesloten handeisverdragen en daarbij

doen uitkomen, dat daarin wel degelijk voordeelen
voor ons land bedongen zijn, ondanks het feit, dat
onze onderhandelaars niet in de gelegenheid zijn om
zulke voordeelen te veroveren door middel van reduc-

ties op het Neclerlandsche tarief of tegenprestaties

van verwanten aard. 1-Joe dikwijls namelijk wordt doôr

tegensta n ciers der Nederlandsche handelspoli tiek niet

aangêvoerd,. dat ons land bij onderhandelingen over

hancleisverdragen steeds in een nadeelige positie ver-

keert, omdat het niet tot het verleenen van conces-

sies in staat is. Ook uit de gegevens van 1)r. Neder-

1ragt blijkt nu,echter duidelijk, dat voor die klacht

geen reden bestaat of dat zij althans ten zeerste over-

dreven wordt. Dr. Neclerbragt erkent natuurlijk de

juistheid van de bewering, dat op dit gebied onze

onderhandelaars strikt genomen niot iQege handen
komen, maar aan de hand van voorbeelden ontkent

hij, dat men dientengevolge nimmer i.ets van een

andere regeer.i.ng
gedaan zou kunnen krijgen. Zoo ging

Oostenrijk er in 1926 toe ovei, het invoerrecht op

Goudsche en Edammer kaas eenzijdig te verlagen.

In het laatste hoofdstuk worden de bemoeiingen

van den Volkenbonci met cie internationale handels-

politiek behandeld en de schrijver vindt daar gelegen-

heid om. een uitspraak aan te halen van dec heer
Serruys, voorzitter van het Economisch Oomité van
den Volkenbond, die hem heeft medegedeeld, dat in

den boezem van:het Oomité de Nederlandsche han-

delspolitiek steeds op hoogen
prijs
is gesteld en dat

tariefreducti.es, welke worden toegestaan aan een

staat als Nederland met een zeer laag en onveran der-

lijk tarief niet als eenzijdige concessies vallen te be-

schouwen. Reeds het lage niveau van het tarief dient

namelijk te worden beschouwd als een algemeene

Nederlandsche concessie, al staat die dan ook open

voor allen, zonder dat daarvoor eerst strijd moet wor-

den gevoerd. Op grond
zijner
ervaring blijkt Dr. Ne-

derbragt dan oolc allerminst een voorstander van een
dubbel of meervoudig tarief, bedoeld om daarop in
handeisverdragen in ruil voôr concessies reducties te

verleenen. Hij
wijst op de onder meer in Duitschiand
opgedane ervaring, dat men daardoor maar al te dik-

wijls opgescheept blijft met hooge tarievgii, omdkt de
onderhandelingen niet gelukten, en men er dus niet

toe komt de reductie te verleenen, welke men eigen-

lijk op het oog had. Zoo vindt men in het werkje van
Dr. Nederbragt meer opmerkingen, die veel overeen-

komst hebben met de argumenten, die in Nederland

dikwijls door de tegenstanders dér actieve handels-
politici. tegen het dooi dezen voorgestane systeem
worden aangevoerd. Het belangwekkende daarbij is,

dat hier geen theoreticus of ,,dogmatisch vrijhande-
laar” aan het woord is, doch een schrijver, wiens

mededeelingen uitsluitend gebaseerd zijn op zijn jaren-

lange ervaring op het gebied der handelsverdragspo-

litiek.

In verband met des schrijvers werkkring is het
niet te verwonderen, dat hij uitvoerig stilstaat bij de

vele aanmerkingen, welke er wel gemaakt fijn en nog
worden op het beleid der Nederlandsche regeering
bij het afsluiten van. handelsverdragen. Onder de

rubrieken, waarin hij deze klachten indeelt, zijn er
twee van merkvaardigen aard. Dat zijn de niet toege-

lichte bezwaren, waarvoor geen deugdelijke grond te
vinden is en de bezwaren, die hun ontstaan te danken

schijnen te hebben aan gemis aan voldoende kennis der feiten. Onder die laatste rubriek komt tevens ter
sprake de kritiek, welke betrekking heeft op de meest-

•
begunstiging, met name in verband met territoriale

onderverdeeling. Onder deze beide rubrieken behoo-
ren dus aanmerkingen, die niet weinig talrijk zijn,

doch zonder moeite worden weerlegd. Tegen de klach-
ten, welke wijzen op de moeilijkheid om ‘verdragen
met rneesbegun sti ging af ‘te sluiten, constateert
Dr. Nederbragt in een ander hoofdstuk, waar hij de

voornaamste eigenschappen opsomt, welke de door
Nederland afgesloten handelsverdragen kenmerken,

dat deze in de eerste plaats gebaseerd zijn op onvoor-
waardelijke meestbegunstiging en dat deze de meest
royale toepassing vindt. Als eenige uitzondering op
dien regel zou misschien Spanje te beschouwen zijn.

.-.w

14 Augustus
1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

‘fl1

Dit land is tevens een ui tzoncler.i.ng
op den regel, dat

Nederland even gunstige voorwaarden heeft kunnen

verkrijgen als andere landen, omdat het ter verkrij-

ging van voordeeleu geen concessies aan Spanje ken

aanbieden .Dr. Neclerbragt wijst er echter op, dat

daardoor de belangrijke invoer in Spanje van eenige

Nederlandsche artikelen niet verminderd is, al mag
rnsschien wel worden aangenomen, dat cle verdere

ontwilckeling van den Spaanschen invoer dier artike-

len er door :is belemmerd. Bovendien tracht Spanje

thans om een stelsel van handeisverdragen met meest-

hegunstiging te verkrijgen, waardoor voor Nederland

de mogelijkhe:id zal ontstaan om ook met Spanje een

verdrag niet onvoorwaardelijke meestbegunstig ing af

te sluiten.

Uit deze enkele aanhali.ngen blijkt, dat de voorbeel-
den uit zijn practijk, die Dr. Nederbragt in zijn boek

behandelt, de vele vraagstukken op het gébied der

handelspolitiek raken, welke :in ons land sedert eenige

jaren weder coo actueel zijn, nu de voorstanders der
actieve hancleispoiitiek zich zooveel moeite geven om

in Nederland een wijziging van het tegenwoordige

systeem te verkrijgen.

Ook aan de wijze, waarop in Nederland handelsver-

dragen worden voorbereid, en de voeling, welke de
regeeringen ten aanzien van onderhandelingen over

handelsverdragen in veel landen op zeer voldoende,
doch in ons land om verschillende redenen slechts in
beperkte mate, houden met het bedrijfsleven, wordt
alle aandacht besteed.

Dr. Nederbragt is er in geslaagd om in een werkje
van een bescheiden aantal bladzijden het vraagstuk
onzer hanclelsverdragspolitiek van veel zijden te be-
lichten aan de hand van een groot aantal aan cle prac-
tijk ontieende gegevens en wie zich in liet vervolg

wenscht bezig te houden met beschouwingen over de
doeltreffendheid dier politiek verzuime niet, het te
lezen.

JAN
SCHILTHUJS.

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.

fhe Economie Journal. – Londen, Maart
1929.

J. M. Keynes,
The German transfer problem;
R.
Kindersley,
A new study of British foreign invest-
meuts;
L. 1?obbins,
The economie effects of variations
of hours of labour;
H. Hotelling,
Stability in com-
petition;
G. L. ,S’chwartz,
Output per head in U. S. A.
and U.
K.;P. Haensel,
Recent publications on allied
debts and reparations;
B. Wootton,
Shavian socialism.

F in a ii z-A r c h i v. – Tübingen, Jrg. 46, Band L.

Br. Moll,
A.xiome und Postulate der Steaerlehre;
E. H. Vogel,
Grundsiitzliches zur theoretischen Frage
,,nichtfiskalischer Zwecksetzung” in der Besteuerung;
R. Groszmann,
Beziehungen zwischen gemeinem
Wert, Ertragswert, Einheitswert, Kostenwert und
Buchwert;
F. K. Man’rt,
Kapitalbildang und Besteue-
rang, ein kritischer Ueberblick über. neuere Finanz-
literatur;
G. Colm,
Besteuerung und Rentabilitlit ge-
werblicher IJnternehmungen. Bemerkungen zur Un-

tersuchung des Statistischen Reichsamts;
G. Schans,
Die neuen Steuerreformen im Kanton Zürich mit
Rückblick auf die Vergangenheit;
1. Bainoff,
Das
bulgarische Steuersystem;
H. Reutte’r,
Die Württem-
Lergische G-ebiiudesteuer;
0. Schwarz,
Die Finanzen
der europiiischen and der wichtigeren aussereuropiii1
schcn Staaten.

T Ii e J ø u r n a 1 o f P o ii t i c a 1 E c o n o m y. –
Chicago, 111., Febr. 1929.
L. D. Edie,
Gold economies and stable prices;
T. i’arsons,
,,Oapitalism” in recent German literature.
EI;
E. D. Eoss,
Benjamin Franklin as en agricaltural

leader;
N. E. Himes,
McCulloch and neo-Malthusian
propaganda;
A. B. Wolf e,
The population problern
since the world war. iii.

1 d e in. – Chicago, 111., April 1929.
D. J. Qrchard,
Agrar.ian problems of modern Japan.

1; E. J”tiigge,
lutegration, in the automobile indus-
try;
J. 11. J”rederic/r,,
Federal regulation of railway
securi ties;
G. 14
1
. Terborgh,
Sherman law and Trade-
Union activities;
Ch. W. Cobb,
Contour lines in
economics.

De Naamlooze Vennootschap. – Am-
sterciarn, 15 Januari 1929.

Prof.Mr. 0. iJstssel,
Fiscaal hoekenonilerzoek bij
maatschappijen volgens Dui tsch en Nederlandsch
Recht;
Mr. TV. J?oosegaarde Bisschop,
Companiesact
1928. Ii (slot);
J. M. F. Jliverling,
.Procnratiehouclers
van Naamlooze Vennootschappen. Zijn zij bestuurders

in dien zin dier nieuwe bepalingen van het Wetboek
van. Koophandel?
J. B. Aicice’rnsan,
Nog steeds
die Wet
0])
die N.V. Ii (slot);
Drs. A. M. Groot,
Het
congres van het Neclerlandsch instituut voor Effi-
ciency;
Ir. B. Böiger,
De gebeurtenissen op arbeids-gebied in 1928. 1.
T cl e m. – rmsterdlam, 1.5 Februari 1.929.
Prof. Mr. E. J. J. v. d. ileijden,
Knnststroo;
Mr.
.4.
Schaclee,
Voorwaardelijke deelneming in het kaj)i-
taal eener N.V.;
Th. Speeijens,
De financieele poli-
tiek der L-iandielsvereeniging ,,Arnsterdam”;
Mr. W.
.Roosecjaarde Bisschop,
Engelsch en Nederlandsch
Ve.nnootschaps.recht. Een vergelijking, Ï;
j9.•
B. Böl-
ge?,
De gebeurtenissen op arbeidsgebiedi. II (slot);
J. J. M. H. Nijst,
Stemrecht en oligarchische clau-
.sule.

1. dl e nh – Amsterdiam, 15 IVIflrt 1920.

Prof. Mr. 0 Bussel,
Belastingheffing hij nietigheid
van oprichtingshandelingen van Naamlooze Vennoot-

schappen en van andere reehtshandelingen;
Mr. W.
Roosegaarde Bisschop,
Engeisch en Nederlandsch
•Vennootschapsrecht. Een vergelijici ng. iï (slot);
Drs.
A..
M. Groot,
Standaardisatie van liet Materiaalver-
bru ik ,,Set Standardis”;
Dr. G. W. M. Huysmans,
:Dunr geld;
Drs. J. Brands,
De vrijwillige ouderdoms-
vcrzekering.

1 de in. – Anisterdam, 15 April 1929.
Prof. J. G. Ch. Volmer,
Stille reserves en de nieuwe.
Wet op de
NV.; Mr. C. Verwey,
Hoe zal het min:is-
terieele toetsingsrecht van statuten van N.V.’s onder
cle nieuw’e wet ivoden toegepast;
M. J. H. Smeets,
Winst-anticipatie;
Mr. Dr. P. J. Witt eman,
De nieu-
we wet op de N.V. en het Handelsregister;
Drs. A.
M. Groot,
Tijdstudie;
J. van der Poel,
Werkstaking
en uitsluiting en art. 95 der Wet op de Inkomstenbe-
lasting;
D. Pennenza,
Firiancieele verhouding van het
Rijic en Gemeenten.

Revue d’conomie Politiue. – Parijs,
Jan.-Febr. 1929.

E. G. D’Estaing,
Une politique de la dette publi-
que;
Ch. Gide,
La 0. G. 0. (Oonfédération Générale
(ies Consommateurs);
W. Ii. Vo,llc,
Les éqdations de
Walras et de Cassel et la théorie de la productivité
marginale;
H. Sée,
Les cadres d’une histoire écono-
mique de la France dans ses relations avec l’histoire
générale et la science économique;
H. Noyelle,
A pro-
pos dle la crise doctrinale da socialisme;
0. Festy,
Les Ëtats – Unis vont – ils devenir pays iinporta-
teur de viande?

– 1 d e m. – Parijs, Maart—April 1.929.
B. Nogaro,
De quelques principes directeurs de la
fiscalité moderne;
Chr. Lazard,
Un puissant moyen
dle finaucement anglo-saxon: .L’investment trust;
R.
,.Nathan,
Le financement de la consommation: Vente
â crédit et finance companies;
G. de Tarde,
Les débuts
die l’assurance-crédit á l’exportation;
L. Pommery,
Le marché de Paris et les acceptations de banque.

T d e in. – Parijs, Mei—Juni 1929.
La Fran ce Écon omiq u e. (Annuaire pour 1928).

Schmohlers Jahrhuch. – München, Leip-
zig, Februari 1929.
K. Breysig,
Seelenform, G-esellschaftswesen and
Creschichtsivissenschaft;
M. Rumpf,
Prohieme der

742

ECONOMISCHSTA
,
TISTISCHE BERICHTEN

14 Augustus 1929

sozialen Lebenslehre. Im Ansehlusz an
.L
v. Gottis

,,Bedarf und Deckung”;
Fr. Oppenheimer,
Alfred

Amonns
theoretische Auffassung;
F. Kien,
Die

Schweiz und Osterreich. Eine wirtschaftspolitische

Parallele;
C. Schmi,
Wesen und Werden des fa-

zistische.n Staates.

MAANDCIJFERS.

EMISSIES
IN JULI
1929.

Staatsleeningen ……………….

f
5.811.250,-
zijnde:
Branilië
Staat Rio de Janeiro
$1.000.000 6W
0
/0
goud-
obi.

á gly,

ol.
.
….
.

f
2.281.250

Chili
Republiek Chili

Zw. t ra.
8.000.000 6o/0obl..88/0
f
3.530.000

Prov. en Gemeentelijke Leeningen ..
1.145.245,
2

zijnde:
Nederland
Prov. Utrecht
flAöl.000
4W
0/

obi. á 99X

0/s..
f
1.145.245

Industrieele Ondernemingen ……
,,
29.289.322,50
zijnde:
Nederland
Aandeelen N.V. ,,Electro” Zuur- en wa.
teratoffabriek
f
200.000
aand.

k 125
o/

0)
……
f
.250.000
N.V. Fabriek van Electr.
Apparaten v/h. F. 1-laze.
meyer

&
Co. f
200.000
aand. á

100
0/

……..
f

200.000
N.V. Fabriek van Electr.
Apparaten v/h. F. Haze-
meyer
&
Co.
f
200.000
aand

a 115
0/

……..
f

230.000
N.V. Hol!: Draad- en Ka-
belfabr.
f
767.000 aand.
110
01

2)

……….
f

843.700
Holl.Kunstzijde-Industrie
f5.000.000 aand.â1250/02)
f
6.250.000
N.V. C. Hoyng
f
500.000
6
0/

cum. pret. winstd.
aand.

Serie C á 100
0/
a
f

500.000
NVMachinefabr.,,Breda” f250.000aand.â1123.0/
o
f

281.250
Obligatiën
N.V. Fabriek van Electr.
Apparaten v/h. F. fiaze-
meyer
&
Co.
f
600.0008)
6
0
/0

obl.

á 100
0/. ……
f

600.000
Denemarken
•
Aandeelen
Ford Motor A. S. D. Kr.
750.000 aand. a 255
0/o4)
fl.274.872,5O
Duitschiand
Obligatiën
Duitsch

Kalisyndicaat

£
200.000 6

0
/0
goud-
obi. Serie C
&
969

/0•

f
2.322.000

Zwitserland
.&andeelen
Internat. Ges. für Chemi-
sche

Unternehmungen
A. G. (1. G.. Chemie) Zw.
-.
fr.

15.000.000

aand.

h
220k

0/.

…………

f
16.537.500

Electr.-, Gas-, TeL-, Telegr.- en
Wa-

ten. Maatschappijen

……….
,,
–

703.125,—
zijnde:
Amerika
Obligatiën
Cities Service Powder
&
Light Co.
$
300.000 20-
jarige

5X ol.

goud-obl.
93%

0/.

………….
f

703.125

Handelsondernemingen

……….,,
840.000,-
zijn4e:
Nederland
Aandeelen
Oliezaden Ixnport.Mij.

f
600.000 aand.
h 140 0/
f

840.000

Mijnbouw-Ondernemingen
……..
f
.

560.000,-
zijnde:
Nederlandsch-Indië Aandeelen
Holland Siam Mijnbouw
Mij,

f
280.000 .aand.
h
200
0/. …………….
f

560.000

Scheepvaart-Maatschappijen
……
,,

125.000,-
zijnde: Nederland
Qbligatiën
N.V.

Stoombootonderne-
mingConcordiaf 125.000
634
0/

obl.
A 100 0/0….
f

125.000

Thee-oiidernemingen

………….
,,

.
285.000,-
zijnde:
Nederlandsch.Indië

–
Aandeelen
Assam Thee-Ond. ,,Gedeh”
md,
f
150.000

aand.
h
190
o18)

……..
f

285.000
–

Tramweg-Maatschappijen

……..
,,

315.000,-
zijnde:
Nederland
Aandeelen
Geldersche Tramweg-Mij.

f
300.000 aand. k 105
el,
f

315.000

Diversen
……………………
,,

534.375,-
zijnde: Nederland
Aandeelen
Amsterdamsche Kantoor
voor

indische

Zaken
f375.000aand.h1420102)
f

534.375

Totaal….
f

39.6081317,50

Koers voor aandeelhuders; voor vrije inschrijvers 140
0
/o,
Uitsluitend voor aandeelhouders.
Waarvan
f
400.000 voor conversie.
Introductie.

Totaal der
,
emissies in Januari….
f
144.956.460,

Februari
. .
,
132.588.625,
–

Maart
,,

24.530.250,-

April

– . . –
,,

14.200.750,-

Mei

……
,,

56.981.200,-

Juni

……
,,

14.227.250.-

Juli

——
,,

39.608.317,50

Algemeen Totaal
…….
f
427.092.852,50.

Voorts werd in de afgeloopen maand hier te laude de in-
schrij ving opengesteld op een beperkt bedrag:

Cert. van 10 aand.
z.
n. v. ,,Ciass A” Ford Motor Cy. of
Canada k $ 49.50 p. aand. (introductie);
7
% con. obi. ,,Astra” Compâüia Argentina de Petrôleo
S. A. 1. 96%. % (introductie);
Cert. van 10 aand. z. n. w. General Gas & Electric Corp.
5. $ 953 p. aand. (introductie) ;

–
Cert. van 10 ge’. aand. z. n. w. 1. Milier & Sons Inc. S
$ 55% p aand. (introductie)
Aand. Crédit Anversois
5.
195 % (voor aandeelh.)
Cert. van 10 ge’. aand. z. n. w. Gilette Safety Razor Corn-
pany 5. $ 114 p. aand. (introductie);
Cert. van 10 gen’. aand. z. n. w. ,,Class A” Arkansas Na-
tural Gas Corporation
5.
$ 15 P. aand. (introductie)

Aand.
5.
f
10.- Asahan Cultuur Mij. 5. frs. 300 p. aand.
(: aandeelh.)
en op de volgende obligatieleeningen:
Rente- Emissie-
Guldens
voet
koers

Congr. d.
E.E.ZZ.
Franciscanessen
van de
H.
Elisabeth, Breda

….
-200.000
5
%
100

%
Orde

der

E.E.P.P.

Beneclictijnen, St.

Ottilien

……………….
450.000
7
%
98%,%
RK. Parochiaal Kerkbestuur

van

de
H.
Familie, den Haag
………
200.000 5 %
100

%

O
enootschap
cl.
A.lexiauer Broeders,
Aken

………………

-……
360.000 7%
97

%
R.K.
Parochie v. cl. IT.
Antonius
v.
Paclua

(Bekecsrata)

…………
650:000
8 %
98

%
Vereen.

v.

d.

II.

Vincentius

van

Paulo

te

‘s-Rage

……………
100.000
5%
99%.%

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

743

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

Ned

1
Vrsch.

Disc.Wissels.5425Mrt.’29
Zwits.Nat.Bk. 3422
Oct.’25
Bel.Binn.Eif.6
25 Mrt.’29
N.Bk.v.Deuem.5
24Juni’26
inR.C.
7 25Mrt.’29
ZweedscheRbk 4424
Aug.’28
Javasche Bank…. 5422 Juli’29
Bank v.Noorw. 5427
Mrt. ’28
Bank van Engeland 54
7Feb.’29
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank
7525Apr
’29 slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk.
3419 Jan.’28
N.Bk.v.O’rïjk. 7424
Apr’29
Belgische Nat. Bnk. 5
1Aug.’29
N. Bk. v. Hong. 8
24 Apr’29
Fed. Res. Bank N.Y. 6
9Aug.’29
Bank v. Italië. 7
14 Mrt. ’29
Bank van Spanje.. 5419
Dec.’28
Z.-Afr.Res.bnk 54
9Jan.’28’

OPEN MARKT.

1929
1928
1927
1914

IO110
Aug.
ug.
29juli!
22127
6/11
8113 20124
Aug.
3 Aug.
juli
Aug.
Aug.
Juli

Amsterdsm
Partic.disc.
5
441
4
5
5_l1
5
1
11
4
_
1
18
3I8
1
I2
31_
3
1
Prolong.
–
3314-41j2
41/
2
_5
431
4
_5
3714_4
3
15
311
4

211
4
.31
4

Londen
Daggeld…
3.4
1
12
3.5114
3-512
4.5314
2
1
114
3
14
3-5
1
3
14-2
Partic.disc.
5116
1
12
5
1
18.112
57128.
1
12
5
13
1:12.7116
4
1
14.218
451_31

211
4
.31
4

Berlijn
Dageld…
6
1
1,-8
6
1
12- 10 7
3
/4-10
6112-91’2
4114_7
413-6
1
13
–
Partic.disc.
30-55 d..
.
–
7118.114
7I4-18
7
3
!q
618
531
4

–
56-90 d…
–
711
9
_11
4

7(4_3(8
7
1
8
651s
5314
211-11,
Waren- wechsel.
–
7
5
18-8
7
14-16
7I8
6719811
3

5
7
1-6
11
–
lVew York
Dageld
1)
8-14
7.12
1
14
10.12
1
(4
7-10
1
14
68
1
14
331
4
.4
12/
4
.211
8

Partic.disc.
5
5..11
5
1
18
5
1
18-
1
14
1

4
/8

11
314

1

–
1)
Koers van 9 Aug. en daaraan voorafgaande weken t/m Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

a
D ta
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavla
York)
•)
*)
S
)
S
)
9

6 Aug. 1929
2.4911
12.11%
59.50
9.784
34.714
99%
7

,,

1929
2.49
1
1/
99

12.11Tow
59.50
9.774
34.724
99%
8

,,

1929
2.49%
12.1131,
59.484
9.774
34.714
99
9

,,

1929
2.49’11,
12.10
5
18
59.434
9.77
34.714
993%
10

,,

1929
2.49l1/,
12.102/
9

59.424
9.764
34.714
99%
12

,,

1929,2.4911/
12.10
T
O
V
59.43
9.764 34.72
99
Laagsted.w.’)
2.49t
12.10
59.40
9.76
34.68
9934
Hoogste d.w’)
2.4912/
16

12.12
59.52
9.79
1
34.73
100
5 Aug. 1929
2.49111,
6

1
12.11’/,
59.49
9.78
34.71
99%
29 Juli

1920
2.4921,
6

12.10,
3
,
59.444 9.784
34.684
99%
Muntpariteit
2.4834
1
12.1034
59.26
9.75
34.59
100

Data serland
Weenen
Praat
Boeka-
Milaan Madrid

6 Aug. 1929
48.03% 35.20
7.38k
1.484
13.054
36.50
7

,,

1929
48.04
35.17%
7.384
1.484
13.06
36.50
8

,,

1929 48.0334
35.20 7.385
1.48
13.054
36.534
9

,,

1929
48.03
35.20
.
7.38
1.48
13.055
36.51
10

,,

1129
48.029
35.17%
7.384
1.48
–
–
12

,,

1929
48.02k
35.1734
7.40 1.474
13.054
36.60
Laagsted.w.
1
)
48.-.
35.10
7.36 1.45
13.02
36.424
Hoogste d.wl)
48.06
35.20 7.42
1.51
13.08
36.60
5
Aug. 1929
48.02%
35.20
7.384
1.48
13.05
36.52
29
Juli

1929
47.98
35.15
7.384
1.49
13.04
36.36
Muntpariteit
48.-
35.-
2)
48.-
13.09
48.52

D ta
a
Stock-
Kopen-
Oslo
Hel-
Buenos-
Mon
holm’)
hagen)
25)

for
n

Aires’)
treal’)

6 Aug. 1929
66.924 66.524 66.55
6.274
104l/,,
2.491j,
7

,,

1929
66.024
66.524
66.55
6.28
10416/,
2.49
1
/
8

8

,,

1929
06.924
66.524 66.65
6.274
105
2.49
1
/
8

9

,,

–
1929
66.90
66.50
66.524
6.274
10471
9

2.4911
9

10

,,

1929
66.90 66.474
68.50
6.274
10471,
2.487/
8

12

,,

1929
66.874
66.474 66.524
6.27
1041
9

2.48%
Laagsted.w.’)
68.85
66 45
66.474
6.25
104″/,
2.48
1
4
hoogste d.wI)
60.974
66 574
66.65
6.30
105
1
/8
2.49%
5 Aug. 1929
66.90 66.50
66.524
6.274
104
71
8

2.49
29
Juli

1929
66.85
66.45
66.474
6.274
10421
9

2.4821
9

11untpariteit
66.67
66.67
66.67 6.265
105%
2.4834
“3 Noteering te Amsterdam. **) Noteering te Rotterdam.
J) Particuliere opgave.
2) Wettelijk gestabiliseerd tusschen 7.53415 en 7.21
1
11.
In het eerste numnser van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a a
Londen
($ per )
Parijs

Berlijn
($ P. 100/T.) ($ p. 100 Mk.)
Amsterdam
($ p. 100 gld
6 Aug.

1929
4,857/
16

3,9134
23,83%
40,05%
7

1929
4,85i,,
3,9134
23,83
40,0434
8

1929
4,8434
3,91% 23,82%
40,04%
9

,,

1929
3,91%
23,81
40,04%
10

,,

1929
4,8412/i,

3,91 il
a

23,80s1
8

40,08
12

,,

1929
4,84i5,,
3,91
23,80%
40,05%
13 Aug.

1928
4,853l,
3,90′,
23,81% 40,08
Iuntpariteit
. .
4,8667
3,9108
23,81%
40s1,
6

TE LONDEN.
KOERSEN

Plaatsen en
Landen
INoteerings-
eenheden
27Juli
1929
3Aug.
1929
5;
1
0
Aug.
’29
_
Laagste
l
Hoogstel
10Aug.
1929
Alexandrië..
Piast.p.
9734
97
3
4
977j
9791,0
97%
p.
375
,
1
8

375i1
375
37534
375%
Bangkok
….
Sh.
p.
tical
1/10k
1/10%
i/10
1/102/
s

1/108
/
,
Budapest
…
Pen.
p £
27.844
27.83
27.77
27.83
27.804
Buenos Aires
d.
p.$
47%
4771
47s1
1
,
47%
47
18
1
Calcutta
. . . .
Sh.
p.
rup.
1/5
53
1
16

15+4
115
25
1
8

115
27
1
82

15
51
1
eg

Constantin..
Piast.p.
1.010
10.20
1.005
1.020
1.0124

Athene ……Dr.

Hongkong
..
Sh.
p. $
2
10
5
1
82

11114
l!11+
210
1/1111
Kobe

……
Sh.
p.
yen
111071
8

111
1/11.,
1/11.
1/111/,
Lissabon
….
Escu.
p. £
108’i
108i,
108 108% 108
,
1
8

Mexico’)….
$
per
£

..

10.10 10.10 10.00
10.20
10.10
Montevideo
.
d.per,
48″1
8

49
4821
8

4911
s

487/,
Montreal
…
$
per
£
4.8621
9

4.86
4.86
1
/
8

4.8711,
4.871/,
Riod. Janeiro
d. per Mil.
5719
5i
565/84
I84
5
v16
Shanghai
…
Sh.
p.
tael
2,4
29
/
32

214
19
1
82

2/47/
t
,
21471.
214
21
1
82

Singapore.
.
id.
p. $
213
47
1, 213
47
1
44

21351
213i1,,
213
28
1
32

Valparaiso 2)
$
per
£
39.59
39.43 39.46
39.54 39.46
Warschau
..
Z1. p. £
1
4321,6

1
435,,
4391,
9

43
1
1,
0

4351
t6

1)
In het vervolg worden de
Mcx.
$
niet
meer in
penc. doch
in
£
genoteerd.

2)
90 dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS )
Londen
7
)
5 Aug. 1929..

–
N.Yorkl)
5221
8

5 Aug. 1929….
Londen
–
6

,,

1929..

245,
5251
6
1929..,
84111%
7

,,

1929..

24%
52,34
7
1929….
84/1131,
8

,,

1929..

248/
521
4

8
1929….
8411134
9

1929.. 24y,
5234
9

,,
1929….
84/1134
10

,,

1929..

2434 5234
10
1929…
8411134
11
Aug. 1928.. 2 7y,
59
11
Aug.
1928….
8411134
27
Juli

1914..

241é1
1

59 27
Juli

1914….
84111
‘)ln pence p.oz.stand.
1)
Forelgnsllver In
$c.
p.oz.flne.
8
)lnsh.p.oz.fine

STAND VAN ‘sRIJKS KAS.

Vorderingen.
1

31

Juli
1929
7 Aug. 1929
–

.
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
/

355.697,84
f

44012,94
Voorschot

op

ultimo Juni

1929 aan

Saldo bij de Ned. Bank

………………..

de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomstenbelast,ng ……..
4.205.927,68
4.205.927,68
.

Voorschotten aan Ned.-lndig………
.

19.365.799,72
21.456.940,30
Id.

aan

Suriname …………………
Id.

aan

Curaçao ………………….

..

.,,

10.327.145,55
.,

515.248,53
,,

10.527.145,55
,

505.248,34
Kasvord. weg. credietverst. a/h. buitenl
145.410.217,65
,,
146.384.362,56
Daggeldleeningen tegen onderpand.
–
–
Saldo der postrekeninge,, van Rijks-

Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
,,

17.080.878,82
21.421.266,62
comptabelen

…………………
…

Pensioenfonds
5)

…….
–
–
Vordering
op
andere Staatsbedrijven
1)
,,

4.397.578,72
,,

4.821.719,41
V
e r
Pl
i c
h t
i
n ge n.

Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
/

12.471225,63
t

11.668.333,31
Schuld aan de Bank voor Ned. Gem.
–
–
Schatkistbiljetten in omloop
………
103.475.000,- 103.475.000,-
22.180.000,-
•
45.310.000,-
Waarvan direct bij de Ned.

nk
..
–
,,
30.000.000,-
Daggeldleeningen ………………..

..

–
11.878.149,50

Schatkistpromessen in omloop .
Ba
…….

Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.
1
)
Id.

…
11.624.797,50
26.022.855,-
6.000.000,-
5.690,71
Zilverbons

in

omloop
………………

a. h. Staatsbedrijf d.
P.,T.
en
T.’)..
23 266.137,81
25.080.607,79
Id. aan andere Staatsbedrijven
1)

……
2.095.000,-
,,

130.000,-
Id. aan diverse instellingen’) ……..
..
13.269.178,20
,,

13.333.353,70
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.

1

3 Aug. 1929

Vorderingen
Saldo

bij

‘5

Rijks

kas
.
..
ank
…………
–

Saldo
b

de Javasche B
2.596.000,-
Verplichtingen:
/2
…..
ij

………..

Voorschot
‘s

Rijks kas
……………
,,2l.214.000,-
700.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
–
Waarvan Muntbiljetten …………..
–

Schatkistproniessen

………………..

Muntbiljetten in omloop ….

……..
,46.202.000,-

..

Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.

…..

,,

1.888.000,–
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank. .

924.000,-

.

Voorschot van de Javasche Bank….
–

10 Aug. 1929

f
22.097.000,-

22.23.000,-
700.000,-

46.488.000,-
1.888.000,-934.00O,-

7.44

ECONOMISCH-STXTISTISCHE BERICHTEN
•

14
Augustus 1929

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 12 Aug. 1929.
Activa.
Binnen1.Wis-Ufdbk.
f

64.470.492,90
sels,Prom.,Bijbnk. ,,

1.126.200,22
enz.indisc.! Ag.sch. ,,

10.707.886,08

f
76.304.579,20
Papier o. h. Buiten!. iirdisconto

……

Idem eigen portef.
.
f
135 545.105,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nog niet afgel.
__–
is.si.ios,-_
Beleeningen Hfdbk.
f

63.200.388,23
mci. v-rsch.
in

rek.-crt. Bijbnk. ,,

11.244.360.62

op onderp.
Ag.sch.,,45.594.133,58

1
120
.
038
.
882,43

Op Effecten

……

flU.670.582,43
OpGoederenenSpec.
,,
8.368300,-
120.038.882,43

Voorschotten a. h. Rijk ……………..
15.000.000,—

Munt en Muutmateriaal
Munt, Goud ……
f
65.731.780,- Muntmat., Goud .. ,, 377.441.997,71

f
443.173.777,71
Munt, Zilver, enz.. ,, 21.049.470,32
TvEi,,ufmn.f
ZiIvcr—-
–

‘

”

,,
464.223.248,03
1
Belegging ‘h kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

……………………..
25.321.973,75

Gebouwen
–
en Meub. der Bank ……..

..
5.200.000,–

Diverse

rekeningen ……….. ……..

…
28.480.719,21

f
870.114.507,62 Passiva

–
Kapitaal
…………………………f
20.000.000

Reservefonds …………………….,;
7.106.550,55

Bijzondere

reserve

. –
……………
,,
–
8.000.000,-

Pensioenfonds

………………….,,
6.232.220,83

Bankbiljetten in omloop ……………

,,
807.820.700,-

Bankasaignatiën in

omloop

……….,,
194.366,96

Rek.-Cour.

liet Rijk
f

–
saldo’s:

‘1., Anderen

,,12.980.011,98
12.980 011,98

Diverse

rekeningen ………………

..
7.780.657,30

f.
870.1 14.507,62

Beschikbaar metaalsaldo
………….f
135.340.585,30
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigdis. ,,
338.351.460,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Voornaamste oosten in duizenden
guldens.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
–
Circulatie
opeischb.
Metaal-
kings
Munt
1
Muntmat.
–
schulden saldo
1)

perc.

12 Aug.

29
65.732
377442
807.821 12.080
135.341
56

5

,,

’29
65.742 382.168
827.361
28.633
125:901
55

29

Juli

29
65.745
383668
811.999
15.395 139.049
57

22

’29
65.751
383.668 801.154
22 942
140.290
57
15

’29
65856
378.669 812.765
18.815
132.079
56

8

,,

’29
65.858
378.669 819.017
21.223
128.497
55

13 Aug.’28
67.404
367.521
795.802
36.904
291.029
55

25 Juli

’14
85.703
‘96.410
310.437 6.198 43.521
54

Totaal
Sèhat,cist-
B t
Papier
Diverse
Data
.

bedrag
disconto’s
prornessen
rechtstreeks
e ee-
1
ng n
op het
buiten!.
reke-
ningen
2
)

12 Aug. 1l29
76.305
17.000 120.039
135545
28.481

.5

,,

1929
89.798 30.000 92.796
178 720
–
29.947

29 Juli

1929
-62.981
–
97.058 177.722 28.911

22

1929
68.20
–
92.634
176699
30.651

15

1929
70992
-.
102.614
176.135
33.798

8

1929
70.368
–
101.619 175.860
33.369.

–
13 Aug. -1928
44.547
–
104.433
204022
27.711

25 Juli

19141
67.947
.14.300
61.686 20.188
509

1
1
Sedert den bankstaat van
14
Jan.
’19
weaer op (ie nasis van ‘j,
nietaaldekking.
2)
Sluitpost_activa.

–

SURINAAMSCHE BANK.

Voornaamste nosten in duizenden guldens.

Data
Metaal
.
Çj
Andere
oPSlb.
Discont.
Di,’. reke-
ningea’)

6 Juli

1929..
811
1.687
671
986
393-

29 Juni

1929..
810
1.648
621
982.
393

22

,,

1929.
.

810.
1.480
650 978 400

15

1929..
,,
811
1.519
649
976
354
–

8

,,

1929
810
1.594 618
969
337

7 Juli

–
1928
986
–
1.597
632
829
–
456

5

Juli

–
1914..
645
1.100 560
735
396
‘ niunpost uer a,twa.

JAVASCHE BANK.

–

Voornaamste posten in duizendcn gulden. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
‘Zilver
Circulatie
opeischb.
schulden

Anderelfleschlkb.
metaal-
saldo
10Aug.1929
171’00
309.700 59.700
23.940

3

,,

1929
–

171.800
304.700
66.300 23.400

27 Juli1929
170.000
301.900
52.200
28.360

13Juli1929
147

20.413 308.103 44.890
32563

6

,,

1929
153.453

21.499
308.098
44.013
34.108

29Juni1929
161.350

22.435 304.925 47.453 42.834

22

,,

1929
161.429

21.454
304.67-0
43.483
42.834

1Aug.1928
172.941

14.421
–
319.402
52.722
38.512

13Aug.1927
184.297

18.141
329.885
55:039
125.809

25 Ju.li 1914
22.057

31.907 110.172
12.634
–

4.8422)

Da
Dis-
contos
”
N.-Jnd.
betaaib.

Belee-
ningen

Diverse

r
ek
:,
1
,
ng
percen-fage

10Aug.1929
iioo
46

3

,,

1929
–
190.200
‘
46

27Juli1929
177.900
*0*
48

13 Juli1929
10832
27.006
112.432
30.798
–

49

6

,,

1929
10.859
28.302
109.305 30.047
50

29Juni1929
10.265
27.825
101.173
27.236
53

22

,,

1929
9.812
27.312
100.097
35.631
53

11Aug.1928
14.963
27.949
93.156 52.859
50

13Aug.1927
12.973
29.033
96.512
41.381
–

53

25juli-1914
.7.259
6.395

.. 47.934
2.228
44
1)
Sluitpost activa.

5)
Basis
21
5

metaa1de.klng.
BANK VAN ENGELAND.

‘oorna:i.mste posten in duizenden
ponden sterling.
1
)

Bankbilj. Bankbilf.

‘
-t
‘
Data

Metaal

in

in Banking Disc, and
1

1
irculatie Departm.
1
Advances Securities

7 Aug. 1929
141.432
376.203 23.978
6.835
24.29
31 Juli
1929
142.610 371.818
–

29.558
9.951
24.151

24
1929
150.700
367.332
42.134
9.427
23.673

17

,,
1929
155.865
367.325
47.118 13.568
23.635

10 1929
155.712
368.840 45.655
16.182
23.467

3
1929
155.706
369.101
45.421
52.321
22.958

8 Aug.
1928
174.432
13618
49.099

22 Juli
Ï914
40.164
29.317
1

‘

33.633

Data
–
00v.
Sec.
Public
Depoi.

OtherDeposits
Reserve
Dek-
kings-
perc.
2
)
Bankers Other
Accounts

7 Aug.’29
74.267
8.270
67.127

37.128
25.229
2218
1
31
Juli
’29 62.257 11.087
60.277

37.687
30.792
28
24

,,

’29 50.782
11.685
61.009

36.484 43.368
39281
32
17

’29
42.712
11.566
62.812

35.821
48.340
4313/

10

1
29
43.292 9.230 65.360

37168
46.872
4129/

3

,,

’29
37.282
28.296
75.558

37.298
46605
33

8Aug.’28
29.062
12.914
10431

–
–
57.404
48i1/

22 Juli

14
11.005
13.736
42.185
–
29.
29
71
52

1) Zte voor wijzigingen in
iie OI1KbI5L iiC t

up ..’.’.
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamsté posten in millioenen francs. –

–
Te goed
Wis-
Waar,’.

ee-
Bel

–
Renteloos
Data
Goudl)
Zilver
in het
buiten!.
sets

–
op
het
buiten!.
g n
voorschot
a.d.Staat

2Aug.’29
38.110
122
7.302
126.6591
18.544 2.4031
3.200

26Juli’29
37.300
214 7.325
26.953
18.524
2.353
3.200

19.

1
29
36.786
408
7.334
26.258
18.508
2.415 3.200

12

’29 36.661
554
7.318
25.097
18.487
2.457
3.200

3Aug.’28
30.093
732
16.810
16291
13.623
2.115 3.200

23Juli’14
4.104 640
–
1.541
S
769
– –

Bons
v. d.
D
Rekg.Courant
Data zelfst.
Circulatie
Slaat
elfst.
Parti-
amort. k.
amort.k.
culieren

2Aug.’29
5.769
1.727
65.670

6.263
6.483- 5.935

26Juli ’29
5.769 1.538
–

64.135

5.889 6.290
7.421

19

,,

’29
5.769
1.413
64.110

6.012
6.042
6.450

12

,,
.,’29
5.789 1.414
64 554

5.854
6.166 5.844

3Aug.’28
5.930
1.308
61.345

7523
1.515
5.653

23 Juli’14
–
–
–

5.912

401
–
943

5) Bij
de stabilisatie
is
de goudvoorraad gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

745

DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud

1
–
banken

bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ. dekking
en
ningen
1)

geldende
cheques

7 Aug. 1929
2.148,3
149,8
330,7
2.413,6
43,8
31 Juli

1929
2.148,3
149,8
333,9
2.621,2
109,1
23

,,

1929
2.085,3
142,9
340,8 2.130,8
53,2
15

,,

1929-2.036,2
142,9 351,9
2.399,9
173,4
6

,,

1929
1.994,5
101,0
368,9
2.688,1
79,9
7 Aug. 1928
2.232,0
85,6
214,6
2.309,8
29,7
30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

Da a
Effec-
Diverse
Circa-
Rekg.-
Diverse
ten
Activaa)
latie
Cr1.
Passiva

7 Aug. 1929
92,7 557,9
4.472,1 490,4
–
338,8
31 Juli

1929
92,9
518,5
4.725,5
515,9 338,3
23

,,

1929
92,9
540,2 4.091,1 550,9 329,8
15

,,

1929
92,9
516,8
4.347,5
614,9
331,2
6

1929
92,9
523,1
4.610,0
603,8
331,0
7 Aug. 1928
93,8
587,5
4.348,4
5885
234,7
30 Juli

1914
1

330,8
1

200,4

1
1.890,9
944,-
40,0
1)
Onbelast. ‘) W.o. Rentenbankscheine 7 Aug., 31, 23, 15, 6Juli’29,
7 Aug. ’28, resp. 38; 8,5; 37; 31; 13; 44 miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.

Data

Goud
-;;-

‘
a’a
.L
42
.8

Rekg. Cr1.

c
,
1929
n
.
L
2.0

8 Aug.
1013
486
44
803
47
346
2.618
30
60
1

,,
1012
474
44
805
60
344
2.629
35
46
25 Juli
1012 451
44
781
48
347
2.554
26
75
18

,,
1009 450
44
767
55 346
2.541
29
72
11

,,
1009
458
–
799
56
–
2.561
16
86
9Aug.’
803 473
44
546
57
380
2.190
17
69
)
1928.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD.AMERIKA:
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

•

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
n,iddel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F.
R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht

24Juli ’29
2.943,7
1.593,8
182,0 1.064,0
68,8
17

,

’29
2.929,6
1.574,0
168,1
.1.083,7
67,6
10

,,

’29
2.901,8 1.521,8
160,2
1.153,0 66.0
3

,,

’29
2.866,3
1.447,9
175,0 1.125,1
73,9
26Juni’29
2.895,5
1.444,0
177,0 1.016,7
82,8
19

,,

’29
2.880,3
1.437,6
166,4 959,1
87,0

25 Juli ‘281
2.604,0
1.191,1
157,2
1.025,1
169,1

Data
Belegd
in
u. s.
F. 1?.
Notes
Gestort
Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
in circu-
latie
sito’s

.
Kapitaal
–
.
kings-
perc.l)
kings-
perc.’)
____________

24Juli’29
145,7
1.780,4
2.402,1 161,4
70,3
74,7
17

,,

’29
153,1
1.801,2
2.394,0
‘161,5
69,8
73,8
10

’29
136,1
3.833,0 2.359,7
158,8
69,2
73,0
3

,,

’29
141,4
1.736,3
2.437,9
158,6 68,6
72,9
26Juni’29
149,5
1.658,5
2.419,7
158,6
71,0
75,3
19

,,

’29
139,5
1.619,2
2.368,7
158,4
71,6
75,8

25Juli
1
28
207,6 1.606,6
2.346,1
143,Ô
84,3
(l9,9
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FEl). RES, STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
banken

Dis-
conto’s
en
beleen.

16.892

Beleg-
gingen

kiTrve
bij de
F. R.
banks

1.699

Totaal
depo-
sito’s
.

1 Waarvan
1

time
1
deposits

17Juli’29
790
5.518
20.019
1

6.648
10

’29
850
16.906
5.528
1.677
19.978
1

6.654
3

’29
826
16.925
5.560
1.724
20.165
1

6.679
16Juni’29
715
16.678 5.729 1.670
20.041
6.763
19

’29
674
16.543
5.755
1.657
19.925
1

8.727

17Juli’28
637 15.750
6.567
1.694
20.194
6.911
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

13 Augustus 1929.
in ojis vorig weekbericht, hebben w’ij nog melding kuniten
inakeii
vaii een prijsval voor t a r w. e van niet minder
(kLit 1,0 It 11 dollarcents per 60 lbs., welke op 6 Augustus
voor taive plaats vond te Viu]Ïïpeg en die het gevolg was
in cle allereerste plaats ‘ati
legen,
welke in Canada en het
N W
ooid.esteii clei Vereenigde Stten gevallen was, terwijl
ook het gebrek aan Europeesche vraag, dat troiuvetis weder
niet dien regenval samenhiug, tot die uitermate flauwe
houding der markt had medegewerkt. Ook Chicago was
0])
6 Augustus veel lager. ])e prijsdaling bedroeg daai 6 it 7
dollarcent, doch ook
01)
den vorigen dag, toen Winnipeg
gesloten was, was de tarweprijs te Chi6ago reeds ongeveer
3 cent gedaald. De Argentijnsche tcrsnijnmarktea deden op
5 ei, 6 Augustus iii sterke mate mede aaii de verlaging
(Ier prijzen, die daar
01)
deze 2 dagen tcza.mcii ongeveer
1 peso per 100 .IÇG. of circa 9 pCt. bedroeg. Na die zeer
scherpe prijsdaling bestotid er
01)
het verlaagde 1)riisniveatt
in Europa wel vat isieer koop]ust en, ofschoon over het
algenieen juist de zeer flauwe houding der markt in vele
gevallen tengevolge had, dat er’einig zaken ‘nrdeu af-
gesloten, ‘aren er toch ook koopers
3
clie meenden gebruik
te moeten maken van deze goedkoope gelegenheid en clie
verwachtten, dat op zulk een sterke prijsdaling toch wel
cI’c1elijlc veer cenige renctie ‘ioii volgen. Op het vasteland
w’ercl
01)
7 Augustus daLi ook nogal wat Plata-tar’e en
FEudwi nter gekocht, evenals i i, Engeland, waar bovendien
ook in Australische en Canadeesche soorten op bescheiden schaal zaken verden gedaan. IVerkelijk zijn
01)
7 Augustus
alle overzeesche termijnmarkten hooger geopend en te Chi-
cago alsook in Argentinië bleef een vrij belangrijk herstel
ziel, ook gedurende den geheelen dag handhaven. Te Win-
nipeg was dat echter lang niet in die mate het geval. Het
herstel was daar slechts van weinig beteekenis, hetgeen er
dus wel na dc zeer sterke prijsdaling
01)
wijst, dat in
Canada cie markt haar vasten groiidtoou geheel verloren
had. Nog duidelijker werd dat dcii volgenden dag, toen cle
prijzen te Winnipeg weder terugvielen op het niveau van
6 Augustus en in Argentinië zelfs nog weder beneden dat
peil daalden. :I)e regenval in cle Canadccsche Prairie-pro-
viucies was vrij algemeen geweest, doch in een groot ge-
cleelte van het uitgestrekte gebied kwam cle regen te
laat, ïiadat cle tarwe daar reeds rijp was en men op het
punt staat, met liet oogsten te beginnen. Slechts op een
gedeelte van de te velde staande tarw’e kan dus de regen
nog invloed ten goede hebben gehad en cle latere berichten
wijzen er dan ook op, dat voor het latere gedeelte van den
oogst cle vooruitzichten door den regen beter geworden zijn.
Overigens echter zal uien uit het uitblijven van een herstel
cle gevolgtrekkiiig maken, dat men in Canada tot het besef
gekomen is, de prijzen wel wat al te zeer te hebben opge-
dreven. Waarschijnlijk zal daartoe ook de geringe omvang
van den Etiropeeschen kooplust hebben Iiijgeclragen, terwijl
tevens de druk, welke ttitging’vitit cle groote aanvoeren in
de Vereenigde Staten van wintertarwe zich zal hebben doen
gelden. Er wordt trouwens uit cle Vereenile Staten be-
richt, dat clie aanvoeren wel wat zijn afgenomen, het&een
clan misschien het gevolg zou zijn vat, de waarschuwing,
clie de regeering te Waslungton gericht heel t tot de boeren
om de w’intertarwe niet al te snel ter markt te brengen,
daar immers cle gezauzuenlijke oogst van Canada en cle
Vereetmigde Staten veel kleiner zal zijn clan in het vorige
jaar. Eerst hebben de boeren zich aan clie waarschttwing niet erg gestoord, omdat ze met graagte gebruik maakten
‘aIi cle gelegenheid om voor hun tarwe een keer veel hoo-
geren prijs te maken dan eenigen tijd geléclen mogelijk
sëheen. Maar lui schijnt dan tenslotte toch cle waarselutu-
wing eetuige uitwerking te hebben gehad. Waarschijnlijk
is clan ook hieraan toe te schrijven, dat de tarweprijzen
zich te Chicago na 6 Augustus eenigsziiis hebben kunnen
herstellen en dit herstel zich kon handhaven. Overigens
bleef de vraag iii Europa slecht en wachtte men op het
Washingtonsche niaandrapport, dat op 0 Augustus gepu-
bliceercl zou worden en liet Canadeesche oogstrapport, dat
tegen 10 Augustus was aangekondigd. Daarbij waren in cle
afgeloopen week cle verschepingen van tarwe uit Au-gen-
tinië buitengewoon groot. Ook bleef tarwe uit Hongarije en Zuicl-Slavië in ririme mate aangeboden voor dalende
prijzen, zonder echter in West-Europa veel belanste1ling
te ontmoeten. Dat in de oogstberichten uit Duitschland tel-
kens sprake ‘as van een kleinere tarwe-opbrengst dan in
het vorige jaar en dit verschil volgens sommige dief be-
richten zelfs 15 ic 20 pCt. zou zijn, maakte zeer weinig
indruk. Te -Rotterdam kwamen •zelfs dagen voor, waarop
zoo goed als geen enkele zaak in tarwe werd afgesloten,

746

ECONOMISCH-STATISTISÇHE BERICHTEN

14 Augustus 1929

hetgeen wel een buitengewoon groote uitzouderiig is en
duidt op zeer gen rige vraag. Het Washingtonsehe iiiiiiid-
bericht, dat op 0 Augustus gepubliceerd werd, kwam ouge-
veel overeen met de verwachtingen, daar liet railli ngen
bevatte van 568 miii ben hushels voor de wi ntertarwe en
205 niiiiioen voor de zomertarwe. Tezamen niet het iiber
groote overschot van den vorigen oogst is dus de hoeveel-
heici tarwe, welke iii het nieuwe seizoen beschikbaar zal
zijn, lang niet onbevredigend. Prijsfluctuaties waren aan
de tcrniijnmarkten te Chicago en Winnipeg van het
Washingtonsche rapport nauwelijks het gevolg. Aan de Ar-
gentijnsehe termijnmarkten was i ntusschen ccii aan zienlijk
herstel ingetreden, doch in den stand van den Argentijn-
sehen oogst kan daarvan nauwelijks cle’ reden gelegen heb-
ben, want uit het Zuiden der Provincie Buenos Aires, waar
het meest over droogte geklaagd was, werd juist eenige regen gerapporteeril. De streken iii Argentinië, waar de
droogte ernstige gevolgen dreigt te hebben, zijn niet groot,
maar wel schijnt liet vast te staan, dat er minder tarwe
is uitgezaaid dan in het vorige jaar. Intussehen
wer
di
o
p

10 Aiiguatiis ooI
iii
Canada een officieel oogstraport
gepubliceerd. Op grond van de gegevens van dit rapport
valt de opbrengst der Prairie-provii.ieies te schatten op ongeveer 250 millioen bushels, wat natuurlijk wel zeer
veel minder is dan de 511. millioen van liet vorige jaar,
maar in dc eerste plaats is het rapport gebaseerd
01)
de.
gegevens van 1 Augustus, terwijl het juist na dien tijd in
Canada vrij algemeen geregenci heeft en bovendien werd onlangs de opbrengst op vrij wat minder dan 250 niillioen bushels geraamd. Alle overzeesehe termijnmarkten waren
dan ook op 12 Augustus voor tarwe vrij wat lager, waar-toe nog bjdroeg, dat er een op 300 millioen beishels ver-
hoogde particuliere raming van den tarwe-oogst der Prairie-
provindies verscheen en de nog groote aanvoeren van win-
tertarwe in de Vereenigde Staten de markt weer drukten.
Chicago kwam weer op het peil van 6 Augustus en sloot
dus op 1.2 Augustus ongeveer 7 dollarcent per 60 lbs.
lager dan op den 5den. Winnipeg sloot lager clan op
6 Augustus en 1.
a
12 cent lager dan op dcii 4den (op
5 Augustus was Winnipeg gesloten). Buenos Aires bracht
op 12 Augustus slechts weinig prijsverlaging, doch te Ho-
sario bedroeg de verlaging ongeveer 20 centavos. Het slot
w’as aan deze markten 30
7
t 45 centavos pci
–
100 KG. lager
dan een week tevoren, toen juist een verlaging van 35 h
45 centavos had plaats gevonden.

R o g ge is in Noord-Amerika in het, begin der week
flauw geweest. Te Chicago trad dan ook op 6 Augustus
een vrij sterke prijsverlaging in, dôch later herstelde zich
cle markt op dezelfde wijze als voor tar.we het geval ge-
weest is, en tot 10 Augustus trad verder weinig verande-
ring meer in. Het Washingtonsehe oogstherieht schatte
de opbrengt van rogge in de Vereenigde Staten op 41 mil-
lioen bushels, hetgeen ongeveer overeenkomt met den oogst
van het vorige jaar.
Op
12 Augustus was echter te Chicago
ook rogge zeer flauw en 3. c 4i dollarcent per 56 lbs.
lager dan een week tevoren. In Europa is voor overzeesche
rogge de belangstelling nog altijd gering. In Duitschland’
en ook in Nederland is het oogsten der’ nieuwe rogge in
volleu gang en de resultaten beloven bevredigend te wor-
den, al wordt dan ook voor rogge in beide landen een
kleinere opbrengst verwaeht dan de enorme hoeveelheid
van het vorige jaar. Nieuwe rogge w’ordt uit i)uitschland
geregeld voor export aangeboden, doch vraag daarvoor
is in de nabunige landen nog gering. Ook tut Zuid-Oostelijk

Ei-opa is rogge geregeld te koop en de prijzen voor Hou-
gaarselte roggc
01)
ii II id i lig i
ii
cl e eerstvolgende iiiaan den
hebben i ii den 1001) der week nogal eenige venlagi ig ondei’-
giicn, zondei echter dat dit naar West-Europa tot zaken
heeft geleid.

liVi a ï s heeft aicdi in cteze week na de aanzienlijke prijs-
daling, ,ii’elke op 5 Augustus aan de ‘termijnma.rkten te
l3uenos Aires en Hosaiio lichI plaats gevonden en ‘ook in Europa ‘ten volle tot iuti.ng avas gekomen ‘in te clean he-d’ingbare ]inijzen, slechts in enkele op-ziekten weden’wat
‘hersteld. In Argentinië is namelijk een gedeelte van te zoo
even bedoelde prijsdaling wel w’eder ingehaald, en Plata-
maïs op af lading iwordt .da.n ook ‘door verschepen’s goed op
prijs gehouden. Zij slagen er echter slechts hij uitaondering
iii om clie prijzen te maken, omdat door de f,weede -hand
voort,:l u.ren.d lager wordt aangeboden. IDaaibij verkeert ‘in
verschillende landen van West-Europa de ‘markt voor sto’o-
‘uiende in’aïs in geclrukte stemming, onidat juist in cle af-
getoopen cii de nu volgende week veel maïs iii verschillende
Europeesche havens arriveeit en ‘bovendien in ‘de afgeloo-
pen week de Angentijnsche niialsverschepingen van buiten-
gewoon grooten omvang zijn geweest. De naar Europa
oh-
‘cler’weg zijnde hoeveelheid is vnijwel ont’ci
–
au’clertl ge:bleven
en bij een verschepinigscij’fer tilt Argentinië van niet miii-
der clan 911 niillioen quartens blijkt wel, dat zeer veel niaïs
in Europa, moet zijn aangekonien. En (Nederland is de koop-
lust voor’,ia.nkomen’cle partijen slechts gering en zaken
‘daarin .lcuunen slechts aanzienlijk beneden Ai-gentijnsehe
niteit tot stand konien. Voor mais op latere verschepitig on-dervindt . de markt voortdurend den invloed va.n cle tutste.
kende oogstvooruitziohten in Zul cl-Oostelijk Europa, zuodat
Donau-inaïs geregeld veel lager ‘clan Pleta-aiiaïs ter ver-seheping in de wintermaanden wordt aangeboden, zonder
echter, dat zaken van beteeken’is mogelijk zijn. Ook Zuid-
Alnika is c’oneurroenencl met rna,ïs aan de markt, doch ook in
Zuicl-Afnjkaansche maIs zijn zaken slechts
klom.
[ii Noord-
Amerika is mais in liet begi ii der week vast geu’eest, doelt
later trad een herstel in, dat zich ‘ook na publicatie van ‘het
Waslil n’g’tonsche maandbenicht ‘hanclhakîde, omnda.t volgens
de in dit rapport vervatte opbrengstraming van 2741 mil-
lioen busliels deze net groot is en na TiAugustus cle w’eers-
oinsta.ntlighecien nog al eens weinig gtinstig zijn geweest.
01) 12 Augustus was ‘te Chicago ouden den invloed der
andere graansoorten echter, ook mais flauw’. September
(oude oogst) sloot nog i’ .dol.laroent per 56 l’bs. lager dan
een ‘w’eek tevoren, doelt December was 2% lagei-. Aan de
Ai:gentijnsëhe tenmijnmarkten zijn ‘cle maïspzij’zen sedert
de zeer flauwe markt van 5 Augustus 20 t 30 centavos
per 100 KG. gestegen en gedurende ‘de laatste dagen nog kwam een gedeelte van die prijsstijging tot stand. Europa
stoorde zich daaraan echter weinig, ‘behalve jii en dan Enge-
land. Speciaal in Nederland echter was cle meïsmarkt zeer weinig levendig en op den 12c1’en w’as zij onder den druk
der g! oote ‘hoeveelheden, die naar Rotterdam onderweg zijn,
zelfs flauw.
De ge r s tmarkt bevon

a
d ‘alelt aanvnkelijk sterk onder
den invloed van ‘den zeer .grooten oogst in Roemenië. Er kw’anien echter in Roemeensehe gerst niet veel zaken tot
stand, behalve op 6 Augustus, toen naar cle Noor.cl-Duitsche
havens een vrij belangrijke omzet w’ercl ‘bereikt. Op den vol-
genclen dag werd plotseling voergerst uit de Vereenigde
zeer laag aangeboden, hetgeen speciaal naar Necler-
land tot ‘veel zaken heeft geleid. In enkele gevallen waren
hiervan ook afdoeiFitigee in. Roemeensehe gerst tot i’er-
laagcler ijzen ‘het gevolg, ‘doch daarna werden de Noord-

N.V.

INDUSTRIEELE DISCONTO MAATSCHAPPIJ

AMSTERDAM

LONDEN

BERLIJN

.PARVJS

KOPEN 1-lAGEN

MAATSCHAPPEUJK KAPITAAL / 25.000.000.— .

VOLGESTORT GEPLAATST
E’l RESERVES
f
I3400.00

Financiering van den’ afzet van industrieele producten.

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

747

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

Artikelen
4110 Aug.
Sedert
Overeenk.
4
1
10 Aug.
Sedert
Overeenk.
929
1928
1929
1 Jan.
1929
tijdvak
1928
1929
1Jan.
1929
tijdvak
1928

44.382 1.107.147 1.286.030
2.449
78.382
42.385 1.185.529 1.328.415
2.819 138.518
135.244
–
400
–
138.918
135.244
633
13.715
12.562
50
190
–
13.905
12.562

Tarwe

……………..
Rogge

………………

Mais ………………
441.247 571.032
560
107.913
121.310
549.160
692.342
Boekweit ………………

6.844
264.308
216.294
454
3.137
3.540
267.445
219.834
1.731
130.562
121.500
–
2.746
383
133.308
121.883
Lijnzaad

…………..

19.
.869

103.955
1 !5.514
559
212.840
226.137
316.795 341.651

Gerst

……………..
Haver

………………

5.169
148.947
118.968
–
250
1.184
147.197
120.152
Lijnkoek

……………
3
..130

1.770 53.311
69.028
.

–
17.209 24.081
70.520
93.109
Tarwemeel

………….
Andere meelsoorten
300
11.352
7.455
–
–
–
11.352
7.455

Ainerikaansche prijleR aanzienlijk ‘verhoogd en tcvens bleek
toen ook .l.toeinenië minder 4latLw en werden daar cie vraag-
prijzen verhoogd. Voor beide gerstsoorten heeft (lat tot een
vermindering der zaken geleid, ofschoon in ecierland ook in de tweede helft der week toch wel in beperkte mate tot
een igszi na gestegen prijzen Noorcl-Anierikaansche voergerst
verhatideld werd. Ruim is ook liet aanbod van gerst uit
Noord-Afrika, dat tot dalende prijzen aan cle markt was,
doelt (19 kooplust daarvoor is in den laatsten tijd niet
groot. liet Vashingtonsche maandhericht bevatte voor gerst
een oogstraining van 304 inillioen bushels, hetgeen ivel min-
d-r is dan een.maand geleden en sterk ten achter blijft hij
de 357 millioen busliels van het vorige jaar, maar er is
nog veel overgebleven van den vorigen oogst en 304 nijl
lioen bushels is nog een zeer gr.00te hoeveelheid in verge.
lijking met vroegere jaren. De kooplust voor gerst is clan
ook na de publicatie van dit bericht slecht geworden en te
kfinneapolis en te New Vork daalde de prijs. De prijzen, die uit Amerika voor voergerst worden gevraagd, w’aren
ee-liter op 12 Augustirs nog aanzienlijk hooger dan het peil,
waarop in liet begin der week naar Nederland zaken ver-
den gedaan. Winnipeg is na een aanzienlijke prijsdaling,
welke in het begin der week plaats vond, later weer iets
vaster geweest, doeh op 12 Augustus was de markt voor
gerst daar leer flauw en ruim 4% dollarcent per 48 lbs.
lager dan op den 4den. Ook iFinueapolis zakte weder ver-
der in en op den 13deri werd Amerikaansehe gerst aanzien-
lijk lager in Europa aangeboden. De offertes waren maar
weinig looger weer ilan de prijzen, waartoe
01)
6 Augustus
zee veel zaken zijn gedaan.

In h a v er komen uit Noord-Amerika nog geen zaken
weer tot stand, omdat de.prijaen zich daar nog te boog be-
vinden voor verkoopen naar Europa. In Argentinië zijn de
haverprijzen echter nog al. wat gedaald en. in Engeland
werden Vrij geregeld kleine hoeveelheden Plata-haver ge-
kocht. Voor IVest-ilitropa is overigens vooral de ]iieuwe
Duitsehe en :Poolsche oogst van beteekenis. Nieuwe havet
uit deze handen is in den loop der week telkens goedkooper
aan de markt gekomen. Aanvankelijk werden daarin ook
op aflading in de maanden September en October vooral
naar Engeland zaken gedaan, terwijl naar Nederland de
afdoen i ngc-n slechts klei ii bleven. Tenslotte echter heeft
men tot opnieuw gedaalde prijzen op 12 Augustus ook in
Nederland in ruimere mate nieuwe Noord-Duitsche haver
gekocht. Voor andere soorten blijft de afzet in Nederland
onbevre:ligend en tengevolge van cie lage prijzen,, waartoe
i)uitsc:hè haver te koop is, staan alle Noord-Amerikaansche
soorten in Nederland zeer veel lager genoteerd dan in clje
tuitvoerlandeii. Op 12 Augustus was daar ook haver flauw
uil vr i,j wat lager.

SUIKER.

De verschil leucle act ikerinarkten waren de afgeloopen
week kalm gestemd niet afbrokkelen.de prijzen. Nieiiave ge-
zichtspu nten deden zich niet voor.
In
A,
m e r i k a bleef de prijs voor ‘Rucwsuiker nog ge-
handhaaf.d op 2% dc. c. & fr. tot welken prijs 25.000 tons
werden afgedaan.
Het prijsverloop op de terrttijnniarkt uu’as als volgt:

Loco Sept. Dec. ‘Mrt. Mei Juli

Slot voorafg. week ……….3.89 9.17 2.25 2.30 2.36 2.42
Opening verslagweek ……3.89 2.16 2.25 2.29 2.36 2.42
Slot verslagweek ……….3.77 2.05 2.17 2.23 2.30 2.37

De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 69.000 tons, cle versmehtingen 72.000 tons
tegen 71.000 tons in 1028 en de voorraden 642.000 tons
tegen 455.000 tos.

De laatste C ub a-statistiek is als volgt:

1929

1928

1927
Ton

Ton

Ton
Cubaansche prod . ………. 5.156.315 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………….87.789

76.974

88.521
Weekontv. afscheephavens.

36.775

46.503

40.637
Totaal sedert 1 Jan………4.304.658 3.181.815 3.595.653
Weekexport …………….105.081

80.228

102.715
Totale export sedert 1 Jan.

3.324.405 2.199.823 2.659.522
Voorraad afscheephavens..
..
.

978.543 983.033 949.397
Voorraad binnenland ……765.578 779.044 824.347

In L o ii d o n bleef de termijnmarkt kalm gestemd en
sloot op ongeveer 3 cl. lagere prijzen. De laatste noteerin-
gen.
01)
de Ruwsuiikermarkt waren
Aug. 5h. 811%
;
Sept. Sh. 8/1%
;
Dec. 8h. 8/6; Maart
5h. 819% ; Mei 8h. 911%.
Op J a v a hebben de afgeloopen week geen verkoopen
door cle V.LS.P. plaats gehad, terwijl de markt voor twee-
dehands-suiker in cciie prijshoudende stemming verkeerde. De slotnoteeringen lü’idden als volgt:
Superieur ready en Augustus
f
12,62%
;
Superieur Sep-
tember f12,75; Superieur October
f
12,87%; Hoofdsuiker
ready f11,50.
De afschepingen gedurende cle maand Juli bedroegen on-
geveer 320.000 tons.
Hier te lande brokkelden de prijzen op de termijnmarkt af, in sympathie met de buitenlaudsche markten. Het slot
was prijahoudenci (met de volgende roteeriugen: Aug.
f
12%
Dec.
f
13%; Mrt. f 13%; Mei f 13%/7/. Do ontzet bedroeg
7300 tors.

KATOEN. Marktberieht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.

Manchester, d.d.
7 Augustus 1929.

De katoenbeurs te New York is iederen dag open ge-
weest, als gewoonlijk, terwijl die te Liverpool op Zaterdag
en Maandag gesloten was. Prijzen waren aan beide zijden
van den Atlatitischen Oceaan gisterenavonci vast en toon-
den weinig verandering bij een week geleden. Weerbe.rich-
ten luiden van dag tot dag verschillend. Het eerste Gou-
vernement’s con ditierapport niet productie.schatting moet
morgen verse-hij tien.
Egyptisehe katoen is eveneens vast; het rapport omtrent
de beplante oppervlakte geeft een toename bij verleden jaar
van 100.000 feddans aan, terwijl de vooruitzichten vat den
oogst betreft in verschillende streken uiteenloopen. In
verband met den tegenwoordigen toestand in de industrie,
zijn de vorige week slechts 13.000 balen
h000
verkocht.
De markt voor Amerikaansch garen wordt geheel
in-
heei-scht door het stilliggen van de fabrieken. De heropening
op gisteren na de korte vacanrtïe was uitgesproken laste-
loos en orders van die afnemers, welke nog niet bij de uit-
shciting betrokken zijn, varen zeer schaarsch. Nederland
toont belangstelling voor aanwezige voorraden en geeft
orders, doch hoewel enkele spinners met hun prijzen aan
den lagen kant zijn, gaan over het algemeen de prijzen
naa.r boven. In Eg
–
yptische soorten gaat voor het binnen-
land slechts weinig om; het kleine percentage weverijen,
clie nog niet stilliggen, blijken op het oogenblik voldoenden
voorraad te hebben. De spinners, die buiten de Federatie
staan, zetten hunne fabrieken dan ook meer en meer stop. Het vakverbond van werklieden, werkzaam in het spinnerij-
bedrijf, verwierp op zijn vergadering van jI. Maandag het
voorstel van zijn bestuursleden om met de werkgevers om-
trent een loonsverlaging in onderhandeling te treden. Dit besluit mèt dat van le organisaties van krassenarbeiders
en wvers, beteekent dat de drie voornaamste vakbonden
liet tiiet elkancier eens zijn. Op het oogeu.blik staat de kwes-
tie dus op het doode punt en welke stappen in de naaste
toekomst genomen zullen worden, om te trachten tot een
accoord te geraken, is nog niet duidelijk.

748

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Augustus 1929

Zooals boven gezegd, wijst niets er nog op, dat cle arbeid
spoedig hervat zal worden; een gevolg hiervan is dat ook
in de doekniarkt weinig omgaat. Aan den anderen kant
schijnt er van de zijde der overzeesche markten meer ‘be
reidheicl te bestaan om een stakings-clausnle toe te staan,
waardoor enkele orders tot afsluiting zijir gekomen Prij-
zen zijn bewonderenswaardig v-st. in Ca.ldutta is klaar-
blijkelijk belangstelling voor •dhooties en hieiiu werden dan ook tegen het eind der vorige week enkele orders genoteerd.
i3ehalve dit laatste is er weinig te rappoi’teeren.iederen
hoopt, dat de tegeniwoorci.ige crisis van korten duur zal
zijn en dat eei-lang de onderhandelingen nullen worden he–
vat, teneinde zoo spoedig mogelijk tot overeenstemming te

komen. –

Liverpoolnoteeriflgefl

Oost. koersen 30Juli 6Aug.
31 Juli 7Aug. T.T. op Br.-Indië 115}

I;5
F.G.F. Sakellaridis 17,1017,05 T.T.op Hongkong 1111

1111

G.F. No. 1
Oomra 6,80 6,75 T.T. op Shanghai 2/4

2/4
7

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansehe havens.
(In duizendtallen. balen).

1
Aug.’28 Overeenkomstige periode tot
2Aug.’29 113 Aug.’28

1927

Ontvangsten Gulf-Havens.

9394

25

31
,,

Atlant.Havens .J
Uitvoer naar Gr.Brittannië

1881

11

4
‘t Vasteland ete

4767

55

26
Japan ……
.1602

35

16

–

Voorraden. (In dulzendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
2Aug.’29
1928

1927

Amerik. havens ……….
..517

545

894
Binnenland ……………198

302

379
New York …………….138

58

212
New Orleans …………..42

144

233
Liverpool ……………-

371

443.

852

KOFFIE.
De stemming was in cle afgeloopen week bepaald flauw,
tengevolge van de bijna regelmat-ig van dag tot dag lager afkornende aanbiedingen van Santos. Niet alleen daalden
cle kost. en ‘racht,-offertes dezer soort iu.i de afgeloopen acht dagen ongeveer 31.
a
316 pel- cwt., doch bovendien
werden biedingen van 1/. en zelfs van meer in vele geval-
len door veiscliepers aangenomen. Dat deze houding van

het grootste productielanci een drukkendeir invloed uit-
oefende op Europa en op Amerika., ligt voor de hand Hier
kwam nog bij, dat berichten over regen in cle koffie-dis-
tricten van ]3razilië de vooruitzichten voor den volgenden
oogst nog gunstiger maakten, iii zoover daardoor althans
het gevaar, dat de oogst door droogte zou te lijden krij-
gen, werd afgewend, terwijl vorst, welke in enkele gedeel-
ten van l3ra.zilië een dezer dagen in lichten graad is op-
getreden, zich in de koffie-produceen
–
encle Staten niet heeft vertoond. Tenslotte werd het reeds bestaande wantrouwen
ver-sterkt door geruchten omtrent plannen tot consignee-ring door Brazilië van groote hoeveelheden Santos koffie
naar de consumptie-markten, hoewel bevestiging dezer
geruchten tot uit toe niet is afgekomen.
De aanbiedingen van Rio bleven voor een deel onver
–
anderd en voor een ander deel daalden zij slechts onge-
veer -/6 per cwt. Neclerla,udseh-J.ndië is echter met oLgc-
wasschen Rohusta t
a 13.4,
ct. lager clan een week geleden
en gew-assehen Robusta, ongeveer t
34
et.
Aan de termijnmarkt liepen de noteeringen regelmatig
terug en hij het afsluiten van dit bericht zijn zij alhier
voor September 2 ct. en voor de andere maanden 1% t-
–
2
1
, ct. lager clan een week geleden.
De officieele loeo-noteering van Superior Santos werd
alhier verlaagd van 62 op 61 ct. per
34
KG., terwijl die
van Robusta nog steeds op 54 ct. gehandhaaf cl bleef. Een uitvoerig rimpport, opgemaakt door een der bekend-
ste koffie.firrna’s te New-York en dezer dagen alhier ont-
vangen, •neklt •dat een der firmanten een inspentiereis door
de Staten Sao Panilo en Pamana in Brazilië heeft gemaakt
en dat hij verbaasd stond over den buitengewoon gunstigen
toestand, waarin de koffieboomen bijna overal in Sao }’aulo
verkeerden en dat ook duidelijk zichtbaar was, dat thans,
veel meer dan vroeger, dooi- de planters aandacht wordt
geschonken aan cle kwaliteit. Dit laatste is hoofdzakelijk
het gevolg van den reeds vioegem- te (lezer plaatse bespro
ken maatregel van het Instituut bot Permanente Verdecli-
ging van cle Koffie, volgens welke de oogst van eIken plan-
ter, in bwn.a.lf gelijke deelen over het geheele oogstjaa,r ver-
deeld, ter verzencli:ig zal komen. hierdoor is de in vorige jaren meestal gemaakte ha.ast hij de bereiding en verzen-
ding van den niculwen oogst, thans onnooclig’ en nutteloos
geworden. Wat -de opbrengst betrof t, deelt de ‘berichtgever
mede, c’at cle indertijd door liet Gouvernement van Sao
Paulo bekend gemaakte raming voor den lodlnenden oogst
van
1334
nmitmlio’en balen algemeen als te laag -wordt be-
schouwd en (l;it er zelfs kringen zijn, waariui gesproken
wordt van een i
–
aamdin.g van – 1.6 nrill-ioen balen voor Sao
Paulo alleen, waarbij clan nog t t-
13.4
nuili ioen balen nouden

STATISTISCH OVERZIC

–
TARWE
Hard Winter
No.2 loco
Rotterdam! Amsterdam
per
o
K.0.

R000E
AmericanNo2
2
)
loco
Rotterdam per
100
K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’damjA’danr
per 2000 K.G.

OERST
Amer.No.23)
loco

–
Rotterdam per
2000 1<0.

LIJNZAAD
La Plata
loco
R’darn!A’dam
per 1960 K.G.

f1.

STEENKOLEN
Weetlaalsche! Hollandsche
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
R’dam/A’dam per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 t/m 33.90
Bé
S.
g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b. Middlesbrough
per Eng. ton

KOPER
Standaard
Locoprilzen
–
Londen
per Eng. ton

%
II.
%
f1,
01
Ii.
0/
o

B.
o
lij
f1.
0
10
$
0
10
Sh.
01
£

0

Jaargemidd. 1925
17.20
100,0
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0 77,9
10,80
17,90
100,0
165,74
1.68 1.89
100,0
112,5
731-
8616
100,0 118,5 62.116

10′
58.11-‘

9
1926
anuari

1927
15,90 15,22
5

92,4
88,5
11,75 12,50
89,9
95,6
174,25 165,00
75,3
71,3
196,75
222,25 83,4
94,2 360,50
362,50
78,4
13,35
123,7 1.75
104,2
85/6
117,3 55.716

8

Februari
15,22
5

88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80.8
12,10 112,0
1.70
101,2
8316
114,4
54.161-

S
,,
Maart
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
76,7 11,25
104,2
1.26
75,0
81/-

.
111,0
55.171-

S
,,
pril

,,
14,80
86,0
12,82
5

98,1
173,00
74,8 237,50
100,6
351,50
76,0
11,00 101,9
1.22
72,6
80/-
109,6
55.2/6

S

ei
15,75
91,6
13,57
5

103,8
172,75
74,6
258,25
109,4.
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
74/-
101,4
54.141-

6

‘mini 15,60
90,7
13,20
101,0
175,25
.
75,8
245,00
104,2
372,75
80,6
11,00
101,9
1.22
72,6
701-
95,9
54.2/6

8 8
juli
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235,75
99,9 367,75
79,5
1110
102,8 1.22
72,6
70/-
95,9
53.19i-
8
Augustus
14,87
5

86,5 85,5
11,45
12,15
87,6 92,9
178,50
179,50
77,1
77,5 252,50
233,25
107,0
–
98,8
368,25 369,50
79,6
79,9
1105
10,90
102,3 100,9
1.22 1.22
72,6
72,6
691–
651-
94,5 89,0
55.516
54.13/-

8
September ,,
October
14,70
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7 359,00
77,6
10,90
100,9
1.22
72,6
651-
89,0
55.51-

8
,,
November

,,
13,45
78,2
12,12
5

92,7
184,75
79,8
233,25 98,8
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651
89,0
59.1/

9

D’ecember

,,
13,40
77,9
12,57
96,2
201,00
86,8
246,25
104,3
348,25 75.3
10,60
98,1
1.22
72,6
65/-
89,0
60.2/-

9 9
lanuari

1928
lebruari
13,50
13,80
78,5
802
12,70
12,875
97,1
98,5
207,50 226,50
89,6 97,8
247,75 243,75
105,0
103,3
361,00 361,00
78,0 78,0
10,30 10,00
95,4
92,6
1.22
1.21
72,6 72,0
65/-
651-
89,0
89,0.
62.-/-
61.121-

9

Maart
,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240.75
104,0
255,75
108,4
350,75 75.8
9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316

9

April
,,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416

.

t

Mei
15,30
88,9
15,47
5

118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
661-
90,4
62,151-

16

1uni

,
14.37
5

83,6
14,27
5

109,2
234,00

-.
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10 93,5
1.19
70,8
651-
90,4
63.171-

1′]

Juli
1425
82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
66/-
90,4
62.18/-

16

Augustus
1
2:
00-

69,8
12,625
96,6
214,75 92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1,21
72,0
661-
90,4
62.10/6

16
16
Septenuber
11,65
67,7
11,57
12,27
88,5
93,8
198,75
218,50
85,9
94,4
198.25 189,50
84,0 80,3
350,75
366,00
75,8
79,1
10,00 9,95 92,6
92,1
1.21
1.19
72,0
70,8
661- 661-
90,4
90,4
63.81-
65.121-

1(
October

»
November
»
12,27
5

12,32
5

71,4 71,7
12,07
5

92,4 227,25
98,2
185,50
78,6
386,25
83,5
10,20
94,4
1,18
70,2
66/-
90,4
67.181-

1(

December
–
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5 373,75
80,8 10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-

II

Ianuari

1929
lebruari
12,35
‘71,8
74,0
12,20
12,65
93,3
96,7 231,50
236,00
100,0
101,9
194,25 194,75
82,3 82,5 365,00 357,25
78,9
77,2
10,10
12,90
93,5
119,4
1.16
1.11
69,0
66,1
661-
66f6
90,4
91,1
75.1016
78.-/6

Maart
12,72
5

12,65
73,5
12,625
96,6
233,00
100,6 191,75
81,3 359,00
77,6
12,00
111,1
1.11 66,1
671-
91,8
89.81-

1′
,,
April
,,
Mei
i2,l2
/

11,125
70,5
64,1
11,621
10,57
5

88,9
80,9
218,00
198,25
94,1
85,6.
185,25 177,50
78,5 75,2
373,25 363,50
80,7
78,6
11,05
11,15
102.3 103,3
1,11
1.16
66,1
69,0
681-
6916
93,2
95,2

82.1716

1

75.416

L
,,
Juni

,,
/

10,875
/

12,80
63,2
74,3
10,20
11,20
78,0 85,6
193,50

–
218,50
83,6
94,4
171,25 191,25
72,6
81,0 355,25
415,50
76,8
89,8
11,25 11,25 104,2
104,2
1.30 1.30
77,4
77,4
711-
7216
97,3 99,3
74.111-

E
72.1216

1
Juli

,
5 Augustus
j

13,30
77,3 11,00
84,1
206,00
89,0
192,00
1184,00
81,4-
466,00
100,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.12
1
6
5

1
,,
12

..

,,
1

12,85
74,7
10,90
83,4 205,00
88,6
78,0
441,00
95,3
11,25
104,2
1

1.30
77,4
7216
99,3
73.151-

1

2
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659).pag. 689190 en 709. z)=Western vOor 0e invoerinj
Manitoba No. 3. t Zuid-Russische.

14 Augustus 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

–
749

moeten worden gerekend, afkomstig uit den Staat Minas
Geraes en gewoon] ijk in den looj) van het oogstjaar over
Sao Paulo en SaLItOS vere’oncleu. Deze belangrijke toene-
niáng
cie opbrengst van Sao laulo zou, behalve aan
het gunstige weder in cle eerste ‘helft van het jaar, te (lan-
ken zijn aan de onistandigheid, dat een zeer groote hoe-
veelheid jonge boomen •ditimaai begint vjucht te dragen.
Ten opzio.hte van Paraiia luidt ‘het rapport, dat cle ramin-gen vail den oogst van di.t jaar uiteen loopen van 500.000
tot 900.000 balen en dat tengevolge van een overeenkomst
tussehen de Staten Sao Paulo en Parana bovendien
nog
300.000 balen Sao Paulo-koffie in dit seizoen over Parana
zullen worden ‘erzonden. De voortiitzichfen voor bclang-
rijke uitbreiding van cle productie in den Staat Pcirana,
zouden buitengewoon gunatig zijn.

En den ioop ‘van September zal een bijeenkomst plaats
hebben van de leiders der koffie-produceerende Staten van
Brazilië ter bespreking van de verdere placinen tot ver-
dediging van het artikel”. Een der voorhtellen, welke dan
in behandeling zullen komen, betreft liet overbrengen van
‘de macht tot vaststelling van cle te exporteeren kw’antiteit
der verschillende Staten naaj- het Federale Gouvernement
te Rio. Voorloopig werden reeds maatregelen genomen’ om
de zeer groote hoeveelheden welke van clezen oogst in het
bi n nenlan cl tijdelijk zullen moeten worden achtergehouden,
te kunnen opslaan.. Daartoe worden overal nieuave pa’kihui-
zen gebouwd en de bestaande uitgebreid. Uit alles blijkt,
‘dat Brazilië vast besloten ‘blijft om
te
doen wat mogelijk
is, ten einde cle tot nu toe gevolgde ‘prijapolitiek te ‘hand.
haven, al zal voor cle financiering van den in elk geval
buitengewoon grooten loopencicn oogs’t enorm ‘veel geld
noodig zijn en al is cle rente, clie daar
te
lande betaald
moet wor’cle
ii,
tengevolge van algemeene gel’dsohaarschte
nog altijdl zeer hoog (‘de bewuste berichtgever vermeldt, dat
zakenlieden meestal 12 pOt. aan ‘hunne banken hebben
te betalen en dat daarbij dan clikwerf nog een oommissie
komt van ongeveer X
.pCt.
per maand). In elk geval sc.hijnt
het Instituut ‘in de laatste dagen reeds bij een consortium van Fransche ‘banken een leening van frs. 250 mllioen te
hebben gesloten.
De
prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte
verscheping zijn thans ongeveer 9016 t 931- per
cvt. en van dato Prinie
ongeveer
941- t 97/6,
teravijl zij
van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte ver-
schepiug, bedragen 6913 t 70/-.
Van Rhusta op af
lading van Nederdanidsch-Indië zijn cle
prijzen in .de eerste ‘hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, Augustus-verscheping,
34Y
4
ct.; Pa-
leiiibang Ro’busta, September-verscheping, 34 ct.; Benkoe-

len Rbtts’ta, Augustus-verseheping, 35 ct.; Manclheling Ro-
busta, Augustus-verschepin.g, 38 ct.; W.I.B. f.a.q. Robusta,
Augustus-verscheping 46Y2 et., alles per
4
KG., cif., uit-
geleverd gewicht, netto contant.
J)e slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (‘basis Rio No. 7) waren:

Sept. 1 Dec. 1 Maart
j

Mei

12
Aug………$
13,76

$
13,10

$
12,70

$
12,42
5
..
,………,,
14,20

,,
13,63

,,
13,22

12,89
29
Juli

,,
14,42

,,
13,96

,,
13,55

13,19
22

,.

…… .
,,
14,28

,,
13,91

,,
13,52

13,27
Rotterdam, 13
Augustus
1929.

–

Statistiek der firma G. Duuring
& Zoon.

Zichtbare voorraadop
1
Juli in duizenden balen

1929
1928
1927
1926 1925
Voorraad in Europa…
2.185
2.188
1.762
1.574
1.688
Stoomend [Brazilië
..
481
549
500 410
488
n.Europa ‘lOost-Indië.
61
104
46 44
17

2.727
2.841
2.308 2.028
2.193
Voorraad Ver. Staten
700
861
788 647 713
Stoomend
,.
399
520
510
418
441 n
v
er
,st
a
t
en
O
05
t
41
e

~
Brazilië

10
–
– –

3.836 4.222
3;606
3.093 3.347
Voorr. in Pernambuco
1
1
–
– –
Bahja

….
13
25
19 21
23
Victoria.
..
49
96
7
–
–
Rio de Janeiro’
265
281
253
242
78
Santos

….
1.158 1.096
.835
1.215
1.637
Pnrnngo’i,,.
ig
a

Totaal
…..*5.338

•5.729

•4.720

*4571

•5.0
Op 1 Juni ……….•5.346

•5.438

*4631

*4,449

•5.2 Niet inbegrepen
de binnen!, voorraden in Brazilië.

De
binnenlandsche voorraden te

Santos

Rio de Janeiro
1 Juni
1925

2.403.000 balen
‘1 Juli
1925

1.786.000
1 Juni
1926

3.144.000
1 Juli
1926

2.833.000

1 Juni
1927

2.810.000

1 Juli
1927

3.312.000
1 Juni
1928 11.714.000

1.154.000 balen
1 Juli
1928 11.672.000

1.180.000
1 Juni
1929

9.084.000

‘116 000

85 28

9 CROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN
acoprijzen
0fl
en per
Eng, ton

KATOEN
for Middling locoprijzen
New ork
per Ib.

WOL
gekamde
,
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per 1h.

WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER
4
)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per Ib.

SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam.
per 100
K.G.

KOFFIE
Robusta Locoprijzen
Rotterdam
per
1/
K.G.

THEE
Afi. N.-i. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
tratheep.i/,KO.

lndexcijfer
v/h. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913=
100
tot

s= 100
Indexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927
=
100
tot 1925=100

£
°lo

1111,1

$
cts.
Oh
pence
0/
pence
0/
Sh.
°Io
f1.
01
cts.
1

01
cts.
0
10
.171-
1.1716

100,0
23,25
17.55
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0
18,75
100,0
61,375
1100,0
84,5
100,0
100,0 100,0
75,5
47,25 85,9 24,75 83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375
1

90,2
‘94,25
111,5
93,2
92,9
1.13
1
6
114,4
13,45
57,5 45,00 81,8 25,25 85,6
1
1
7,375
54,4
22,00
117,3
50
1

81,5
71
84,0
93,5
88,9
1.8/6
118,2
14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1/7,125 53,7
21,120
112,7
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2
89,9
f.15!-
119,4
14,25
61,3
47,75 86,8 26,50 89,8
1/8,25 56,8
20,62′
110,0
48
78,2
70 82,8 92,9
89,2
1.1/-
116,1
14,75
63,4
47,50
86,4 26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2 72,25
85,5 92,3
88,7
5.12/-
112,9
16,15
69,5
47,00
85,5
26,00
88,1
117,75
55,4 20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
1.916
).1516
113,2 110,7
16,85 17,90
72,7
77,0
47,25 48,50 85,9
88,2
26,00 26,50
.
88,1
89,8.
116
114,75
50,5
47,0
18,37
0

18,62e
98,0
99,3
47
47
76,6 76,6
81
1
25
84
96,2
96,1

‘
89,6
t-16
111,5
19,70
84,7
48,50 88,2 26,50 89,8
115,25
40,8
18,50
98,7
45,375
73,9
–
99,4
–
97,4
,,96,l
92,2 90,2
r.
1
2/6
109,8
22,05
94,4
50,00
90,9
26,50 89,8
1/4,25
45,6
17,87
5

953
4425
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
1.216
100,9
20,65
88,8
50,25 91,4 26,75 90,7 1/4,375
46,0
16,87’ç
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8 88,6
1.4/6
100,9
20,25
87,1
52,25 95,0 28,50 96,6
1
1
6,5
51,9
17,25
92,0
46
74,9
96
113,6
97,4
88,9
5.13/6
101,8
1
0
,70
84,7
51,50 93,6 28,75 97,3
1
1
7,75 55,4
17,87
5

95,3 46
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
5.1
1
–
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37
5

92,7
46
74,9 84,5
100,0
98,7
87,9
110
1
6
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5
31,75 .107,6
1
1
3,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9 79,5
94,1
96,8
87,9
5.17
1
6
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1/0,75
35,8
16,87
0
.’
90,0
47
76,6
79 93,5
98,1
89,2
6
1
–
89,5 20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
–
1
9,375
26,3
16,876′.
‘
90,0
47
76,6
74,25 87,9 98,7
90,5
.131-
88,1
21,55
92,7 54,25 98,6
32,25
109,3
19
25,3
16,625
–
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6.
98,1
91,2
1816
83,4 21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75

,
84,0 49
79,8
73,25
86,7
98,7
89,8
.191-
80,9
21,75
93,5 53,00 96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
1
‘
82,7
49,875
81,3
71,25
84,3
95,5
88,2
.18
1
–
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
‘30,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
85,3 51,875 84,5
67,75
80,1
92,9
86,6
.716
.19
1
–
81,9 84,8
18,55 19,45

,
79,8
83,7 47,00 46,25
85,5
84,1
29,00
27,25 98,3
92,4
–
1
8,5
-/8,8
23,9 24,7
15,875
14,625
84,7 78,0
52,75
53
86,0
86,4
70,25
73
83,1
93,5 85,4
.10/6
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2 -18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
86,4 89,6
94,2
95.5
8,5,1
‘

85,1
1.81-
87,2′
84,9
20,45
20,20
88,0
86,9
46,25 46,75
84,1
85,0
28,00
28,75
94,9
97,3
-(8,5
–
1
9,875 23,9 27,9

13,925
74,3
73,5
51,75 53,125
84,3
86,6
76,5 90,5
‘
95,5
84,8
.11/-
85,0
20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1/-
33,7
1 3,775

.
13,375
71,3
54
88,0
77,25
74,25
91,4 87,9
94,2 94,2
84,6
85,4
.016
84,4
21,25 91,4 44,00 80,0 27,50
93,2
1/0,125
34,0.
13,50
,
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
.516
.516
79,2 75,3
20,45
19,40
88,0
83,4
43,25
41,50 78,6 75,5 27,25 26,25
92,4
89,0
-/10,5
-110,875
29,5
30,5
13,37
0

12,25
71,3 65,3
54 54
88,0 88,0
74,25
87,9
92,9
83,9
.51-
76,5
1
18,75
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3 -110,625 29,8
12,00

.
64,0
–
54
88,0
73,50
69,50 87,0 82,2
91,6
91,0
81,7
81,9
.516
;._(_0 79,9

8I35I
18,65
18,856

80,2
81.161
38,75
37,758
70,5
68,6
8

24,75 24,008 83,9
8l,4
8

-111
–
1
11,0625
5
30,9
31,15
1

13,425
13,25
71,6
70,7
54
54
88,0
88,0
68,5
81,1
83,7
24,005
,
81,4
9

-110,5625
29,6
13,00

.
59,3
54
88,0
uiuige orncieeie noteeringswljze (Jan.
192e).
0)
=
Malting vÔôr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze Uan. 19281.
4)
Jaar- en maandgemiddeiden afgerond
op
1/
pence.
5)
6 Aug.
6)
2 Aug.
7)
9 Aug.
8)
1 Aug.
9)
8 Aug.

750

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

14 Augutus 1929

COPRA.
Het aanbod nam clé aSgeloopeu week Vrij sterk toe. De
groote fabrieken kochten belangrijke quantume,- en ten-
slotte zakten tengevolge van het groote aanbod de prijzen
iets in. Het slot .’an de markt was evenwel prijshou.dend..
Van Marseille bleef gedurende de geheele week goede
vraag bestaan. De slotnoteeringen zijn: Nederl. Indische fms., voor alle termijnen
f
267/
s
; Nederl.
Indische M’ised, voor alle termijnen
f
257/s.

STEENKOLEN.
C4edurende de afgeloopen beriohtsperiode is de markt niet
altijd even vast geweest. Met gereede tonnage heeft men
prjseoncessies kunnen bedingen, die eenigen tijd geleden
niet mogelijk aonclen zijn geacht. Intussohen worden reeds
contracten gesloten voor levering over het volgende jaar,
op basis vrijwel van de tegen
–
woordige prijzen, hetwelk erop
wijst, dat ei kringen van verbruikers zijn, die er mede
rekenen,. da.t de prijzen eer zullen opoopen dan terugloo-
peil. Misschien vindt dit inzicht steun in de overweging,
(lat in het aanstaande naja’ar de Arbeiders-Regeering in
Engeland genoodzaakt zal zijn, wetgevende maatregelen voor te stellen, in verband met den duur van den arbeids-
tijd ‘in de mijnen en verder in -de overweging, dat de Regee-
ring -van plan zou zijn, de mijnbezïtters langs -wettelijken
weg te dwingen on in alle districten zich aan te sluiten
bij cer-poraties, die prjsregelencl optreden, man’, te tornen
aan de algeheele vrijheid van ‘de -mijn.bezitters om zeliven
de prijzen en de voorwaarden te bepalen, waaronder hun
kolen verkocht zullen worden. Het een zoowel als het ander
kon wel eens van storenden invloed op de productie en den
afzet van de kolen w’orclen.
In Westfalen en’Holland altijd nog dezelf de vlotte afname
van kolen en nevenproducten.
De prijzen zijn als volgt:
Northuinberland Ongezeefde …………
f
11.35
Durha.m ….. ………………. ……. « 12.70
Cardiff 213 large 113 smalls …………..13.30
Sehotsche gezeefde (Prime Lothians) ….
.-, 11.90
Yorkshire gewasschen Doubles ………… 13.-
Westfaalsche Vetförder ……………. ..13.-
Vlamstukken 1 …………
Smeenootjes …………….. 13.50
Gasvla.mförder

…………12.75
Gietonkes

…………….. ..17.-
Holla ndsche Eierbriketten ……………-, 14.50
alles 1)
er ton ,’an 1000 KG-. franco station Ro-tterdam/Am-
sterdani.
Ongezeef de ibunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam
f1125. Markt vast;,

IJZER.
De vaste stemming, die nu al- sinds maanden op cle oonti-
nentale ruwijzermarkt valt waar te nemen, heeft ook in
cle afgeloopen veertien (lagen aangehouden. De Clea’elancl-
markt staat nog onder den invloed van het vacantieseizoen.
Producenten zijn echter voorloopig nog goed van orders
voorzien.
Hoewel cle stemming kalm blijft, was er een lichte ver
–
betering in de positie van de, staalmarkt te bespeuren.

VRACHTENMARJCT.
Graan van Noord.-Avverika.
De positie was vrijwel onge.
wij zigd; er vond geen enkele afsluiting plaats. Tegen het
einde der afgeloopen week was er echter iets meer vraag
naar handige booten voor begin September laden van Mon.
treal
01)
basis van $ 0.09 zwaar graan naar Antwerpen of
Rotterdam en van 21- tot 213 per qtr.’ naar U.K.
Van de Northern Range waren geen definitieve orders
aan de markt.
Van
j
de Gulf is vraag naar boeten van gemiddçlde groot-
te voor begin September laden
01)
basis vnu $ 0.15 zwaar
graan naar Antwerpen of Rotterdam met de optie Ram-
burg/Bremen tegen $ 0.16. 01) deze basis kunnen misschien
ook booten voor Augustus en tweede helft September laden
geplaatst worden. Er zijn eveneens verschillende ladingen
naar Griekenland aan de markt voor Augustus/September
verscheping tegen 413 per qtr. –
jToordPacjfjc
Deze markt was w’ederdm zeer kalm en er was slechts weinig vraag naar tonnage voor alle posi-
ties. Een spotprompte bo9t van 6700 tons, 10 pCt., werd
van Portlancl of Puget Sound naar UK/Continent tegen
281- afgesloten.
La Pla-ta.
Deze iia.rkt was in het algemeen flauw en de
vrachten waren gemakkelijker. Van de bovenrivier werd
een 6000 tonner tegen
2
31
–
naar U.K./Continent bevracht
voor ,Augustus laden,
–
terwijl voor September/October laden

voor handige booten in dezelfde richting herhaaldelijk 24/-
betaald is. Van Buenos Aires werd tegen 191- naar Ant-
werpen/Rotterdam en tegen 1916 naa-r UK. afgesloten voor
medio Augustus laden. Verder zijn van Bahia Blanca’ een
9000 tonuer, 10 pCt., voo,’ Septertiber lalen tegen 1816 naar
Antwerpen of Rotterdam, 19f6 naar Londen, en een boot
van ongeveer dezelfde grootte per 15 Januari/15 Februari
tegen 201- naar Antwerpen of Rotterdam en 211- naa-r
Londen bevracht.
Suiker van West-indië.
Het aanbod van lading was zeer
behoorlijk, terwijl het aanbod van scheepsruimte betrek-
kelijk gering was. Als gevolg daarvan zijn de vrachten
w’ederom iets vaster geworden. Van Cuba werden boeten
van 8000 ton tegen 1716 naar T.LK.fContinent voor Augus-
tus laden afgesloten, vaai-‘an één schip met de optie Mar-
seille tegen 19/-, terwijl een 6500 tonner per begin Sep.
tember alléén naar UK/Continent tegen 1813 bevraëht is.
Sindsdien worden orders per eerste helft September op
basis van 1719 voor booten van 7000 tons lading aangeboden.
Chilisalpeter.
Bevrachters stelden wederom hoofdzakelijk
belang in wilde booten en- zes afsluitingen kwamen tot
stand. De vrachten warei.i nagenoeg ongewijzigd: Voor
Augustus/Septembel- laden is 271- betaald naar Bordeaux/
Hamburg Range, voor Scptemberf0ctober 26/9 (voor een
groote boot) en v.00r October/December 271- (eveneens voor
eefl groote boot) ; alle booten stonden de optie Middelland-sche Zee toe tegen 21- extra’ en eenige buitendien de opties
Adriatische Zee, Alexandrië of Danzig tegen 31. extra.
Voor lijnruimte hadden bevrachters geen interesse en
door het gebrek aan orders werd AugustusfSeptember ruim-
te tegen 20/. netto naar Antwerpen/Rotterda.m/Bi
–
emen/
Hamburg geboekt, met de optie Duinkerken en in één geval
ook nog Delfzijl tegen 116 extra.
Van
Bsrinah is
een rijstorder aan de markt voor een
handige boot per Augustus naar Holland tegen 2216. Tot
nu toe wordt echter geen tonnage onder 251- aangeboden.
Donau en Zwarte Zee.
Va.n den Donau ging wederom zeer veel om en yele afsluitingen kwamen tot stand. Boe-
ten tot 5000 tons werden tegen 18/. naar Antwerpen/Ham-
burg Range en grootere booten tegen 1716 afgesloten. Van
de Kusthavens is 131- betaald voor een boot van 6800 tons,
10 pCt., per Augustus naar Antwerpen/Hamburg Range.
Van cle Zwarte Zee bieden bevrachters thans 151- naar het
Continent.
Midclellandsche Zee.
Het aanbod – van lading was niet
groot, maar doordat de vraclt’en van den Donau vast zijn met een zeer behoorlijke vraag naar ruinite, gaat het sur-
plus aan tonnage naar den Donau. Ertsladingen werden
van Bizerta naar Ca-rdiff tegen 616 en naar Port Talbot
tegen hetzelfde cijfer gesloten, verder werd een groote boot
van Melilla naar Rotterdam tege.n 511% bevracht.
Phosfaatladingen werden o.n,. als volgt afgesloten: Sfax/
.

Brest 6f4%, Gent 713, TunisfBayonne– 7/6, Londen 10/-,
Birkenhead 9/6, Runcorn 111.. –
Noord-Spanje.
Deze markt was zeer rustig. Slechts drie
afsluitingen vonden plaats: 2 booten werden van Bilbao naar Cardiff tegen 7/- en één van Castro Alen naar Rot-
terdam tegen 61434: bevracht.
Kolen van U.K. In de afgeloopen week kwamen slechts weinig afsluitingen tot stand. De vrachten naar Zuid-Ame-
rika zijn zeer vast, maar naar de Middellandsche Zee zijn
(le koersen gemakkelijker.
Van Zuid-Wales werd o.m. afgesloten: Kotka 7/-, Lissa-
bon 91-, Melilla 1216, Barcelona- 1.31-, Port-Said 1116, Buenos
Aires 141-, Rio Grajide do Sul 131- en Montreal 816, en van
de Oostkust: -Aarhus 616, Stettin
519,
Hamburg 41-, Bor-deaux 7/6, Oran 916, Venetië 1119, PortSaid 1119, Alexan-
clrië 121- en de Canar,jsche Eilanden 10/..

RLJNVAART.

Week van
4
t!m. 10 Augustus 1929-
De aanvoeren van zeezijile waren zeer levendig. Ei’ was
voortdurend veel vraag naar seheepsruimte, welke slechts
beperkt beschikbaar was. De stemming bleef vast. Voor
erts naar cle Ruhrhavens betaalde men in het begin der
week f 0,80/90 met reap. 4 en S losda.gen. Deze vracht liep
successievelijk op tot maximum f1,— en f 1,10. Naar
Grimberg betaalde men maximum
f
1,20 t,
,f
1,30 niet reap.
3 en 6 losdagen en naar Dortmund maximum
f
1,65/1,75
per laat dito. Naar den Bovenrijn was eveneens veel vraag.
Men charterde
–
uitsluitend in d-aghuur op basis van 3%
tot 3% ets. voor groote schepen; voor middelbare en klei-
nere schepen varieerde de daghuur tueschen 4 en 5 ets.
per ton. Het sleeploon werd genoteerd volgens het 35 en
40 cts. tarief. De waterstand bleef afwisselend een weinig
vallend en wassend. Naar den Bovenrijn werd op ca. 2.— M.
en naar den Benedenrijn op maximum 2,60 M. afgeleden.

14 Augustus 1929

751

DE TW
‘ ENTSCHE B.

Amsterdam – Rotterdam – ‘s-Gravenhage – A1ni10 – Dordrecht – Enschede – Hdilgelo –

Olddilzaal- Utrecht – Zaandam – Zoi1e

Maandstaat op 31 Juli 1929

DEBET

Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op aandeelen B,

waarvoor waarborg gedeponeerd ………………….

Deelneming in de firma

.

S

B. W. BLIJDENSTEIN &. Oo., te Londen …………

Deelneming in bevriende Bankinstellingen . . .

f
9.439.956,31

waarvoor in geld gestort ……………………….

waarvoor effecten gedeponeerd …………………….
f
2.325.600,-

Effecten van Aandeelhouders

gedeponeerd bij bevriende instellingen ………………

eigen gebruike ……………………………..

35.289.500,-
Kassa, Wissels en Coupons

Nederi. Schatkistbilletten en promessen …………….. …

Saldo’s bij Bankiers ………………………………

Daggeldieeningen

Eigen Effecten en Syndicaten . . ………………………

Saldo te leveren en te ontvangen Fondsen …………….

Prolongatiën gegeven ………………………………

Voorschotten tegen Onderpand.of Borgtocht en SaldiRek.-Ort f134.407.164,20

Af: loopende Promessen

……………………………,,

9.086.000,-

Voorschotten op Oonsignatiën ……………………….

Gebouwen………………………………………….

f

522.900,-

7.200.000,-

7.114.356,31

• 401615.100,-

46.037.608,28
23.402.150,15

100.000,-

11.209.564.78

3.511.833,99

12.687.625,-

125.321.164,20

Li

1.456.873,92
5.746.646,08

Totaal ……
f
284.925.822,71

CREDIT

Kapitaal …………………………………………
.

.

.

f

36.000.000,-

Reservef ouds ……………………………………….

.

. .

.000.00,

Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg

voor 90 pOt.

storting op aandeelen B . ……………………….

f

522.900,-

in Leen-Depot ………………………………..,, 40.092.200,-

40.615.100,-

Zieken- en Pensioenfonds …………………………..

• 3.851.628,98

Deposito’s ………………………………………..

72.558.161,17

Prolongatie-Deposito’s……………………………..

8.633.350,-

Saldi Rekeningen-Courant ………………………….
f
83.149.226,01

voor gelden in het Buitenland . .

3.224.315,43
86.373.541,44

De Nederlandsche Bank ……………………………..

Te betalen Wissels …………………………………

15.294.511:16

Geaccepteerd door derden…………………………..

4.013.827,33

Dierse Rekeningen ………………………………..

2.585.702,63

Totaal …….
f
284.925.822,71

S
‘

.14 ÂUGUSTUS 1929

14EJAAROANG N. 711

Néderlandsche Handelss.Maatschappij,N.V.

Amsterdam

Gestort Kapitaal f80.000.000,— Statutaire Reserve f 40.000.000,-

AGENTSCHAPPEN TE ROTTERDAM EN ‘S.GRAVENHAGE

Rente voor Deposito’s.

DIRECT OPVORDERBAAR . . ………. 2+ pCt. per jaar

12 MAANDEN OPZEGGING
..
………..
4+
pCt. per jaar

Voor ANDERE en VASTE termijnen, zoomede voor groote bedragen rentevergoeding nader overeen te komen.

SAFE-DEPOSIT

Banque dé Paris et des Pays=Bas

Kapitaal: Frs! 300.000.000,-
Reserves: Frs. 173.500.000,-

Parijs
–
Amsterdam

Alle Bankzaken

Brussel
–
Genève

Beëedigd translatrice

•voor Duitscb en
Engeisch vraagt

Vertaalwerk

(ook Fransch)

LEA HAUSDORFF

Leuvehaven 28
–
Rotterdam

BAND

E.S.B.

1929

(Eerste Halfjaar)

is verschenen

Prijs fl.50

N.V. Nijgh &
Van Ditmar’sUitg.-
Maatschappij

Rotterdam

Naamlooze Vennootschap

Wilton’s Machinefabriek eli. Scheepswerf

Rotterdam

Scheepsbouw en Machinefabricage. Speciale inrichting

voor reparatiën van eiken omvang. Vijf droogdokken

met lichtvermogen tot 46000 ton.
W.
Dwarshelling.

Drijvende kranen met een lichtvermogen tot 120 ton.

07301, 07302, 07303
Telefoon:

Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam
07304, 07305, 07306

NIJGH & VAN DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM