25 JULI 1928 Economisch-Statistische Berichten ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER 13E Jaargang WOENSDAG 25 JULI 1928 No. 656 STOOMVAARTMAATSCHAPPIJ —NEDERLANDfl – Amsterdam ROTTERDAMSCHE LLOYD Rotterdam MAIL-, PASSAGIERS- EN VRACHTBOOTENDIENST HOLLANDŠJ AVA vice versa via SUEZ KANAAL ?%> JAVA ŠNEW YORK LIfJN Geregelde vrachtbootendienst tus- schen Nederlandsch-Indië en de Oostkust van Noord-Amerika in samenwerking met andere Maat¬ schappijen. J AVA ŠBENGALEN LIJN Geregelde dienst tusschen Neder- landsch-Indië, Rangoon en Calcutta. JAVAŠPACIFIC LIJN Geregelde vrachtbootendienst tus¬ schen Nederlandsch-Indië, Singa¬ pore en de Westkust van Noord- Amerika. Het Handelsblad 1 O o JAAR het familieblad der beschaafde kringen. Elke adverteerder weet wat dat zeggen wil I Algemeen Handelsblad Afd. Advertentiën – Amsterdam vROSSEM™S NIJGH & VAN DITMAR™S U1TGEVERS-M1J «sf® ///* ,////’ HAVANA MELANGE ROTTERDAM Wijnhaven 111-113 Tel.7841-™42-™43-™6I Belast zich met het verzorgen van uit¬ gaven en tijdschrif¬ ten op elk gebied Nederlandsche Hypotheekbank opgericht te Veendam in 1890 %€Directie: Mr. M. J. BOS Mr. J. WILKENS. Kapitaal . f 4.000.000,Š Reserves . ruim f 2.200.000,Š Hypotheken.plm. f 54.000.000,Š Pandbrieven.,.plm. f 51.000.000,Š 4’lz°lo Pandbrieven a 997,% Bij omwisseling tegen uitgelote pandbrieven is de koers V2°/o lager. RÖTTERDAMSCHE BANKVERE E NIG1NG BOTTERDAM AMSTERDAM DEN HAAG KAPITAAL f 50 000.000 RESERVE / 20 000 000 DEPOSITO’S OieOrt REKENINGEN HET RENTEVERGOEDING ALLE BANKZAKEN WIJ BEREIKTEN THANS HET IDEAAL: Kaartsysteem in Boekvorm Kasten en Iaden onnoodig. Belangrijk beter overzicht. Geen zoekraken of ver¬ keerd opbergen. Alle nadeelen van boeken en kaartsystemen vervallen. Ge¬ schikt voor elke administratie. Vele referenties. Brochure gratis. Kantoorb. L|CBflM A™™Stationsw. 13e ,k—nC.DUI1A ZUTPHEN Fabriek A. MEES«ZOOMEN A» 1720 Bankiers en Assurantie-Makelaars ROTTERDAM Safe-Oeposit Bezorging van alle Verzekeringen STEENKOLEN-HANDELSVEREENIGING (COAL-TRADING ASSOCIATION) Hoofdkantoor te Utrecht * Filialen te Amsterdam en Rotterdam ONTVANG- EN BETAALKAS NIEUWE DOELENSTRAAT 20Š22, AMSTERDAM Kapitaal … 5.000.000,Š Reservefonds … 1.000.000,Š Rentevergoeding voor gelden & deposito: direct opvorderbaar ____ 2 % met 10 dagen opzegging. . 2K % Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT SAFE-DEPOSIT. RAADGEVEND BUREAU VOOR ORGANISATIE Ir. V. W. VAN GOGH Ir. ERNST HYMANS HEERENGRACHT 125 AMSTERDAM Verschenen : De Vestigingsfactoren der Katoenindustrie in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika door Dr J. WISSELINK Prijs ingenaaid f 6.Š Gebonden f 7.50 Moge dit gave en rijpe werk de belangstelling vinden die het verdient. Wetenschap, industrie en arbeid zijn door de verschijning ervan gelijkelijk gediend. Prof. VOLMER in —De Naamlooze Vennootschap™ . Nijgh & Van Ditmar™s Uitgevers Mij. – Rotterdam. Verschenen: Florilegio de Prosistas Espanoles de los penodos romantico, realista, actual, con notas biograficas y con una breve historia de la literatura espaüola, compilado y ampliamente anotado POR J. B. KERPESTEIN Profesor de la escuela superior de altos estudios comer- ciales, de la escuela superior técnica y de la escuela de comercio püblica. T O M O I y II Prijs per deel f3.25 NIJGH & VAN DITMAR™S UITG.-MIJ ŠROTTERDAM ‘4lllllllllllllll!lllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!lllllltIiS 1 OPEN HEM DE DEUR 1 N9LLMIJ BIEDT DAARTOE DEN SLEUTEL: VERZEKERING VOOR KINDERVERZORGING i.i ‘S-GRAVENHAGE AMSTERDAM – UTRECHT nimmimiiimimiiiiinmmiiiimmiiiiiiiimmitimimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifr Utrechtsche Hypotheekbank Utrecht – Drift 17 Kapitaal f5.000.000 Hypotheken f47.000.000 Res. f 1.115.398,115 Pandbrieven f47.000.000 De Bank stelt beschikbaar: 4’AVo Pandbrieven 4997//. in stukken van f1000.Š, f500.Š en flOÖ.Š DIRECTIE: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. Het Betalingsverkeer door J. F, HALKEMA KOHL Handelseconomische Boekerij Š Deel II Prijs. . . . f 1.90 Alom verkrijgbaar bij den Boek¬ handel en bij Nijgh & v. Ditmar™s Uitg.-Maatschappij Š Rotterdam 25 JULI 1928 AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN. Economisch-Statistische Berichten ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN 13E Jaargang WOENSDAG 25 JULI 1928 No. 656 INHOUD. Blz. Tweede Internationale Conferentie over de af¬ schaffing VAN UITVOER- EN INVOERVERBODEN door F. M. Wibaut. 636 De grondslag der Indische agrarische wetgeving door Prof. Mr. G. J. Nolst Trenité.. 637 De praetijk van de Duitsche Kartelverordening door Mr. Dr. A. A. van Rhijn …. 640 De Vrachtenmarkt gedurende het eerste halfjaar van 1928 door C. Vermey …. 642 De Indische middelen over April 1928 644 Aanteekeningen: Indexcijfers van groot- en kleinhandelsprijzen in Nederl.-Indië .. 645 Maandcijfers : Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank. 646 Posterijen, Telegrafie en Telefonie. 646 Overzicht van de Indische middelen. 647 Overzicht van Tijdschriften ….Ł 646 Statistieken en Overzichten. 647Š649 Geldkoersen. I Bankstaten. I Goederenhandel. Wisselkoersen. | Effectenbeurzen. | Verkeerswezen. INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN. Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN. COMMISSIE VAN ADVIES: Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van hennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schüthuis; Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries. Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart. Redacteur-Secretaris: S. Posthuma. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam. Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408. Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in Nederland … 20,Š. Buitenland en Koloniën … 23,Š per jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het weekblad gratis. De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont¬ vangen de abonné™s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo¬ ver daaromtrent niet anders wordt beslist. Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg. Advertenties … 0,50 per regel. Plaatsing by abonnement volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver¬ tenties: Nijgh d van Ditmar™s Uitgevers-Maatschappij, Rot¬ terdam, Amsterdam, ™s-Qravenhage. Postchèque- en giro¬ rekening No. 6729. 24 JULI 1928. In den toestand van de geldmarkt kwam deze week geen verandering. Particulier disconto was voor circa 414 pCt, te plaatsen, terwijl de prolongatierente pCt., aan het einde der week 4 a 4Vs pCt. noteerde. Alleen callgeld was nog weder ruimer aangeboden en kon ten slotte voor 2% p’Ct. .slechts moeilijk plaat¬ sing vinden. ‘De weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft geen veranderingen van groote foeteekenis te zien. De post binnenlandsche wissels blijkt met … 3,6 mill i oen te zijn afgenomen f de beleeningen vertonnen een teruggang van … 2,8 millioen. Het renteloos voorschot, aan het Rijk werd in de afgeloopen week geheel afge¬ lost en maakte plaats, voor een credit-saldo van de schatkist ten bedrage van nagenoeg- … 3 millioen. De goudvoorraad der Bank ‘bleef vrijwel op dezelfde hoogte. Het zilver vermeerderde met …300.000,Š. De post papier op het buitenland en de diverse rekenin¬ gen op de actiefzijde der balans stegen respectievelijk met … 100.000,Š en … 2,3 millioen. De bankbiljettencirculatie verminderde met … 12,3 millioen. De rekening-courant-saldi van anderen ver- toonen een teruggang van … 1,6 millioen. Het beschik¬ baar metaalsaldo klom met … 2,5 millioen. Het dek¬ kingspercentage ‘bedraagt ruim 55. * * * De wisselmarkt was weder ‘zeer stil. Dollars en Pon¬ den waren iets meer aangeboden, vooral in bet begin der week, daarentegen waren Marken gezocht en kon¬ den van 59,23 tot 59,32 verbeteren. In de overige wis¬ sels kwam weinig of geen verandering. LONDEN, 23 JULI 1928. De positie in de geldmarkt was vrij1 gunstig verleden week, met tegen het einde een neiging tot grootere ruimte. De goudvoorraad van de Bank van Engeland wordt ‘bij1 voortduring met groote posten vermeerderd, zoo- dat wij’ tot vóór den oorlog moeten teruggaan om op vroegere dergelijke voorraden te kunnen wijizen. Daar Łstaat natuurlijk tegenover, dat zich vóór den oorlog een zeer groot bedrag in goud in circulatie bevond, welke stille reserve nu feitelijk niet meer bestaat. Des¬ niettegenstaande zoude onder normale omstandighe¬ den een dusdanig sterke positie van de Bank aanlei¬ ding geven tot een disconto-verlaging. Maar bij de verandering in de geldtoestanden in New York en bovendien door de nabijheid van den herfst met zijne grootere eischen aan de geldmarkt, is ‘het zeer zeker voorzichtiger om het officieel disconto zoo mogelijk oj) eenzelfde peil te behouden. Het laat zich in ieder geval aanzien, dat de katoenwissels niet, zooals ver¬ leden jaar, aan de andere zijde van den Atlantischen Oceaan gehouden zullen worden, maar weder op de Europeesche markten zullen worden gedisconteerd. Disconto, hoewel aanvankelijk vast, brokkelde latei in’ de week gestadig af tot 4 pOt.Š41/« pCt., terwijl heden algemeen op een prijs van 4 pOt. gewerkt wordt. 636 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 TWEEDE INTERNATIONALE CONFEREN¬ TIE OVER DE AFSCHAFFING VAN UIT¬ VOER- EN INVOERVERBODEN. De tweede internationale conferentie over de af¬ schaffing van verboden en beperkingen bij’ den invoer en den uitvoer, van 3 tot en met 11 Juli jl. in Genève gehouden, heeft tot goede uitkomsten geleid. De aan¬ vullende overeenkomst, welke moest volgen op de Go-nventie van 8 November 1927, werd door 27 Staten geteekend. De onderteekening door nog enkele Staten is alsnog te verwachten.1) De conventie van 8 November 1927 gaf aan de Statenleden van den Volkenbond en ook Staten niet- leden, die vóór 1 Eebr. 1928 de conventie zouden ge¬ teekend hebben, de bevoegdheid om nog voorbehouden te maken ten opzichte van de handhaving van reeds bestaande invoerverboden en uitvoerverboden, die hun op grond van art, 6 der Conventie veroorloofd zouden zijn. Het le lid van dit artikel betrof uitzonderingen van tijdelijk karakter, slechts geldende voor enkele jaren. Het 2e lid van art. 6 betrof uitBonderingen van blijvend karakter. Hier ging het om de handhaving van verbod van uitvoer of invoer van bepaalde arti¬ kelen, wier opheffing voor bepaalde landen ernstige gevolgen zou hebben, doch welker handhaving voor het handelsverkeer met andere landen slechts van geringe beteekenis zou zijn. Het kwam er nu dus op aan, welke voorbehouden nog zouden worden gemaakt op den voet van dit art. 6, le en 2e lid. De uitzonderingen reeds biji de Con¬ ventie van 8 November 1927 ten opzichte van uitvoer¬ en invoerverboden toegestaan, en in een aanhangsel van de Conventie vermeld2), waren van niet groote Łbeteekenis. Het ging er nu om of het niet belang¬ rijke karakter dezer uitzonderingen zou gehandhaafd blijven, ja dan neen. Als uitkomst van de conferentie van 3Š11 Juli gehouden, kan worden vastgesteld, dat inderdaad de uitzonderingen, gehandhaafd ten opzichte van uitvoer¬ en invoerverboden weinig belangrijk zijn gebleven. Art. A. van de aanvullende Conventie bevat de op¬ somming van die, welke nog toegelaten werden: een uitvoerverbod van rozenstruiken voor Bulga¬ rije. Een uitvoerverbod voor afval van ijzer en zink voor Chili. Een uitvoerverbod van merries voor het¬ zelfde land. Een uitvoerverbod van een eigenaardig soort fijne wol voor Portugal. Een uitvoerverbod voor kurkschors in geheel onbewerkten vorm voor hetzelfde land. Een uitvoerverbod voor ijzerafval voor Zweden. Een uitvoerverbod voor hop scheuten voor Tsehecho- slowakije. Alle vallende onder het le lid van art. 6, en dus van tijdelijk karakter. Voorts een uitvoerver¬ bod van platina, edelsteenen, paarlen en ‘koralen, be¬ werkt of onbewerkt, voor Estonie. Een uitvoerverbod van heliumgas voor de Vereenigde Staten van Ame¬ rika. Een uitvoerverbod van hars van denneboomen voor Portugal. En een uitvoerverbod van kwartsiet voor Tschechoslowakije, vallende onder par. 2 van art. 6, dus van duurzaam karakter. Het zal ‘biji niemand bestrijding vinden, dat de lijst dezer uitzonderingen de beteekenis der thans op 11 Juli aangevulde Conventie tot opheffing van in- en uitvoerverboden weinig heeft geschaad, Na de tee- kening der Conventie op 8 November 1927 mocht reeds worden vastgesteld, dat met het beginsel van in- en uitvoerverboden internationaal was gebroken. Het stond toen nog te bezien of de uitzonderingen, die door verschillende Staten zouden worden gemaakt, het principieel belangrijke karakter van de Conventie b Dé tekst van de eerste Conventie, tot stand gekomen 8 November 1927, werd opgenomen in —Economisob-Statisti- sche Berichtenfl 16 November 1927. Eene —nabetrachtingfl over de beteekenis dezer Conventie van de hand van Dr. P. E. Posthuma komt voor in —Economisch-,Statistische Be¬ richtenfl van 30 November 1927. 2) Zie E.-S. B. van 16 Nov. 1927, b>lz, 1015. van 8 November 1927 zouden verzwakken of onder- mijnen. Thans na de conferentie van 3Š11 Juli kan worden vastgesteld, dat dit niet het geval is geweest. Men kan van de Conventie, zooals zij thans door de onderteekening van een zeer groot aantal Staten op 11 Juli tot stand is gekomen, zonder voorbehoud zeg¬ gen, dat ziji met het stelsel van invoerverboden en uitvoerverboden in vrijwel het geheele internationale handelsverkeer heeft gebroken. Deze ‘beteekenis is zeer groot. Het geldt hier niet een handelsverdrag tusschen twee landen. Het geldt hier een algemeen en principieel verdrag tusschen reeds 27 landen. Wie slechts ten halve beseft, welke be¬ zwaren zich voordoen bij! zulk een waarlijk internatio¬ naal verdrag, dat op het geheele internationale han¬ delsverkeer betrekking heeft, zal deze groote beteeke- ,nis ten volle begrijpen. Men kan ten opzichte van de be¬ perktheid der regeling allerlei wijze opmerkingen ma¬ ken. Zij, betreft alleen de opheffing van invoerverboden en uitvoerverboden. De hooge invoerrechten blijven on¬ verminderd bestaan. Zelfs werden in sommige landen nog invoerrechten verhoogd. Ook is er op de con¬ ferentie over een stelselmatige verlaging van invoer¬ rechten met geen woord gesproken. Het zou uiteraard buiten de orde zijn geweest, en de uiterst welwillende voorzitter zou het nauwelijks hebben kunnen ge- doogen. Wie dus zegt, dat wijl er nog niet aan toe zijn om eenige redelijke regeling van het internationale han¬ delsverkeer als zeer aanstaande te kunnen zien, heeft gelijk. Hij heeft verscheidene malen gelijk. Ook wie zegt, dat de regeling ten opzichte van invoerverboden en uitvoerverboden niet het allermoeilijkste is van hetgeen in het ruilverkeer der volken moet worden be¬ reikt. Inderdaad maar een bescheiden begin. Maar een bescheiden begin is ook een begin. Intusschen, bij alle reden om zich te verheugen in de uitkomsten der conferentie van 3Š11 Juli 1927 te Genève, die geleid heeft tot de aanvullende Conven¬ tie betreffende de opheffing van in- en uitvoerver¬ boden, moet niet over het ‘hoofd worden gezien, dat het thans aankomt op de ratificatie der overeenkomst. Immers de overeenkomst is wel door de regeerings- gedelegeerden van reeds 27 Staten geteekend, maar moet inog door de parlementen van die Staten of door de machtdragers in landen, waar geen feitelijke Parle¬ menten zijn, wórden bekrachtigd. Het spreekt vanzelf, dat de thans tot stand gekomen Conventie slechts be- teekenis kan hebben, slechts door de Staten, wier regeeringen en gedelegeerden haar hebben aanvaard, tot uitvoering kan worden gebracht, indien op een be¬ paald tijdstip blijkt, dat ratificatie, hetzij van den kant van alle Staten, die de Conventie onderteekenden, zal worden verkregen, hetzij: van een zoodanig deel dezer Staten, dat het beheerschend internationaal karakter der overeenkomst niet twijfelachtig zou zijn. De regeling van de voorwaarden voor de in wer¬ king treding ‘der Conventie was in de conferentie van 3Š11 Juli een moeilijk punt. Ten slotte luiden art. 0 e,n D, die dit onderwerp regelen, als volgt: —De Hooge contracteerende Partijen zijn overeen¬ gekomen, dat als voorwaarde voor de in werkingtre- ding der Conventie moet worden gesteld, dat zij zal verkregen hebben de ratificatie of adhesie, bedoeld in art, 15 en 16 van de Conventie 8 Nov. 1927 van de zijde van ten minste 18 Staten, lid van den Vol¬ kenbond, of Staten, die geen lid van den Volkenbond zijn. De ratificaties moeten zijn ingezonden (biji het secre¬ tariaat van den Volkenbond) vóór 30 September 1929. Ieder der Hooge contracteerende Partijen is be¬ voegd om aan den Secretaris-Generaal van den Vol¬ kenbond op het oogenblik van de inzending harer rati¬ ficatie of adhesie mededeeling te doen, dat zij’ de in werking treding der Conventie voor zooveel haar be¬ treft afhankelijk maakt van de ratificatie of adhesie van door haar genoemde andere Staten voorkomende in de lijst hieronder vermeld: 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN Duitschland. Oostenrijk. Vereenigde Staten van Amerika. F rankrijk. G root-Brittannië. Hongarije. Italië. Japan. Polen. Roemenië. Het Koninkrijk der Serven, Kr oaten en Slovenen. Zwitserland. Ts check osl ow ak ij’e. Turkije. De Secretaris-Gener aal van den Volkenbond aal aan ieder der Hooge contracteerende Partijen van elke ratificatie of adhesie, die is geregistreerd, onverwijld kennis geven met vermelding der aanwijzingen, die er aan zijn toegevoegd in aansluiting aan de voor¬ afgaande alinea. Op 31 October 1929 zal de Secretaris-Generaal van den Volkenbond aan alle leden van den Volkenbond en aan Staten niet-leden, in wier naam. de Conventie is geteekend of in wier naam adhesie is verleend op grond van art. 16, mededeeling doen van de ratifica¬ ties, die zijn ingezonden en van de adhesies, waarvan mededeeling is gedaan vóór 30 September 1929. Art. D. Indien uit deze mededeeling van den Secretaris- Generaal van den Volkenbond bedoeld in de laatste alinea van het voorafgaande artikel komt vast te staan, dat de voorwaarden, gesteld in de drie eerste alinea™s van het voorafgaande artikel en van het bij¬ gevoegde protocol, op 30 September zijn vervuld, zal de Conventie den len Januari 1930 in werking treden. Doet dit geval zich niet voor, dan zal worden ge¬ handeld in overeenstemming met de slotalinea van art. 17 van de Conventie.fl (Deze slotalinea opent de mogelijkheid voor nader overleg, allicht in den. vorm eener nieuwe conferentie tusschen de Staten, die dan ratificatie zullen hebben verleend ten opzichte van hare in werkingtreding). Het stelsel door de Conferentie aanvaard stelt zich op het standpunt, dat het voor de regeeringen en par¬ lementen van vele Staten niét mogelijk zal zijn zich ten opzichte der ratificatie zonder meer te binden, in¬ dien zij: niet weten, dat aangewezen andere Staten voor hun handelsverkeer van bijzonder belang eveneens tot ratificatie der Conventie zullen overgaan. Het stelsel, door art. C. aanvaard, het.is duidelijk, wordt beheerscht door de opvatting, dat voor vele Staten het besluit om tot ratificatie over te gaan niet uitsluitend kan worden gerechtvaardigd door de voorstelling, dat de belangen van het internationale handelsverkeer zonder meer en onvoorwaardelijk ratificatie gebiedend moeten maken. Het stelsel is de erkenning van de ge¬ dachte, dat op zulk een algemeen onvoorwaardelijke ratificatie niet te rekenen valt. Er zal wel van niemand worden verlangd zich te verheugen over de werkeijlkheid, die de gedachte, welke dit art. C., regelende de in werkingtreding der Conventie, beheerscht. Het is evenwel vooralsnog een werkelijkheid, die dient te worden aanvaard. De Nederlandsche delegatie bleek ter Conferentie de voorkeur te geven aan een ander stelsel. Zijl stelde voor, dat ten -opzichte van de inwerkingtreding der Conventie slechts zou worden bepaald, dat een zeker aantal Staten moest hebben geratificeerd. Zij noemde voor dit aantal 20. Zijl was ook bereid over een aantal van 22 te spreken. De gedachte van welke haar voor¬ stel uitging was deze, dat indien 22 of 20 of misschien zelfs 18 -Staten de Conventie zonder meer ratificeer¬ den, deze van voldoende beheerschende beteekenis zou zijn om ook zonder meer in werking te kunnen treden. Werd -die ratificatie niet bereikt, dan :zou in de opvat¬ ting- van de Nederlandsehe delegatie de toepassing van de slotalinea van art. 17, practisch het bijeenroepen eener nieuwe conferentie, aangewezen zijln geweest. De Conferentie echter gaf de voorkeur aan het stelsel, zoo als het thans in art. C. van de aanvullende Con¬ ventie is neergelegd. De hoop van alle onderteekenaars der Conventie gaat nu in de richting, dat bij de vervulling der voor- waarden voor de in werkingtreding door de Conventie geformuleerd zich geen moeilijkheden zullen voordoen. In dezen gedachtengang zal dus inderdaad met in¬ gang van 1 Januari 1930 kunnen worden gezegd, dat de economische wereld met uitvoerverboden en invoer¬ verboden heeft gebroken. In deze verwachting kan men vragen: wat volgt? Voor hetgeen volgen moet is de hoop op den Volkenbond gevestigd met zijn Econo¬ misch Comité, en het Raadgevend Economisch Comité, dat hieraan ter zijde werd gesteld. F. M. WlBAUT. DE GRONDSLAG DER INDISCHE AGRARISCHE WETGEVING. Aneta-telagrammen van de maand Mei brachten het bericht, dat te Batavia eene commissie is ingesteld met opdracht de vraag te beoordeelen, of en zoo ja, waarom en hoever het uit een principieel oogpunt gewenscht moet worden geacht, het domeinbeginsel als grondslag voor de agrarische wetgeving los te laten. De com¬ missie zal daarbij moeten aangeven, van welke begin¬ selen de agrarische wetgeving dan zal moeten uitgaan. Voorts moet zij in hoofdtrekken mededeelem, welke veranderingen uit legislatief oogpunt en met het oog op de practijk aan een eventueel© loslating of wijzi¬ ging van dien grondslag verbonden zijn. Tot zoover het bericht, dat na de beraadslagingen over dit onderwerp in den Bataviaschen Volksraad en de houding dienaangaande van de Regeering niet a* te zeer verrast. Het protest tegen het domeinbegin¬ sel dateert trouwens niet van vandaag of gisteren. Laten we eerst even nagaan, welk bezwaar men beeft tegen een beginsel, dat zoo voor de hand ligt en dan ook van ouds is toegepast, lang voordat het door de wet gesanctionneerd was. De domeinverklaring van de woeste gronden berust op een algemeen rechtsbeginsel, dat eenvoudig ‘hierop neerkomt, dat men aan den Sou ver ein de beschikking toekent over de gronden, waarop niemand recht van eigendom kan doen gelden, of een daarmede naar de adat overeenkomend inheemseh recht, door ontginning of ander regelmatig, duurzaam gebruik van den grond verkregen.1) Een princiep, dat na de loslating van heit Gouvernementscultuurstelsel en bepaaldelijk na de formuleering ervan in de agrarische wetgeving van 1870, de grondslag is geworden, waarop de particu¬ liere uitheemsche landbouwnijverheid de ontginning van woeste gronden, op Java zoowel als in de buiten¬ gewesten, op zoo grootsche schaal ter hand heeft kun¬ nen nemen. Het ‘bezwaar nu tegen deze Landsdomeinbepaling vindt zijn grond hierin, dat de inheemseh© bevolking ook nog zekere adaitrechten doet’ gelden op de nog niet ontgonnen gronden buiten ‘het door ontginning en ander regelmatig gebruik verkregen dorpsgebied. De bevolking is nl. van ouds gewoon geweest om op allerlei wij-ze partij te trekken van die woeste gronden. Ze breidt daar niet slechts geleidelijk haar ontginnin¬ gen uit, maar ze zamelt er ook de producten in van de boBsehen, jaagt en vischt er, legt er vluchtige, weldra !) Ik laat, om niet te -uitvoerig te worden, de practisch Onbelangrijke, historisch te verklaren omstandigheid rusten, dat het Landsdomeinrecht in theorie zich ook uitstrek! over de hier bedoelde inlandsohe gronden. Dit is graue Theorie, want de wet ontzegt het Gouvernement uitdrukkelijk elk recht van beschikking over dit deel van het domein, anders dan volgens de procedure van onteigening ten algemeenen nutte, precies zooals dat voor Europeeschen eigendomsgrond is vastgesteld. Vandaar de gebruikelijke splitsing in —on¬ vrijfl domein, waarover het Gouverenment geenerlei be¬ schikking toekomt, dat dus feitelijk geen domein is en daarom tot een mal-lei fictie is -geworden; èn het Ł —vrijfl domein, het reëele domein óver de woeste gronden, waarop het bij de beginse-lvraag in werkelijkheid alleen aankomt. 1 638 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 weer verlaten beplantingen aan, kortom ze beschikt in volle vrijheid op haar primitieve zorgelooze wijze over al wat de uitbundige Oostersche natuur ook buiten het regelmatig gebruikte kamponggebied haar ople¬ vert. Deze gewoonte is als alle adat van lieverlede tot een soort van recht geworden, vooral toen de verschillen¬ de dorpsgemeenschapjes geleidelijk onderling zekere grenzen gingen aannemen, ontleend meest aan de na¬ tuurlijke gesteldheid van het terrein, waarbinnen ieders leden deze vrijheden zouden mogen uitoefenen. Bij de sehaarschte der bevolking en den overvloed van woeste gronden, behoefde men ‘bij liet uitzetten van die grenzen Š dit —uitzettenfl vooral niet in let¬ terlijken zin te nemen ! Š niet zuinig te wezen. En zoo vindt men, vooral in vele streken der buitengewes¬ ten een bijna groteske wanverhouding tusschen de zeer kleine dorpjes met hun gering zielental en de enorme uitgestrektheid van het daarbij getrokken publieke —gebiedfl. In den regel sluiten die territoiren bij elkaar aan en zoo is, wanneer men al te schaars be¬ volkte streken buiten beschouwing laat, het gebied van vrijwel heel Ned.-Indië van inheemsch standpunt bezien, bij de een of andere inlandsöhe rechtsgemeen¬ schap ingedeeld. En ziehier nu het (bezwaar tegen de domeinbepaling: ziji verklaart tot domein van den Lande, kent aan den Ned.-Indischen Souverein het recht van beschikking toe over grond, welke volgens de adat dan toch tot’ de een of andere inheemsehe rechtsgemeenschap, —be¬ hoortfl. Dit bezwaar schijnt aannemelijk, maar is het in geenen deele. Ik had reeds meer dan eens gelegenheid te bet.oo- gen,1) dat de tegenstanders van het Indisch domein¬ recht deze groot© vergissing begaan, dat zij het door de inlanders uitgeoefend recht op den publieken grond,, waarover nog niet duurzaam is beschikt, op één© lijn stellen met het aan onzen eigendom gelijk¬ waardig recht op den grond, welke door ontginning als anderszins bepaaldelijk in bezit is genomen. Men kent zoodoende aan dat wijide dorpsgebied onwillekeu¬ rig het karakter toe- van de Š binnen redelijke gren¬ zen beperkte Š Westersche gemeenten en vordert voor die enorme, onder zoo gansch andere omstandig¬ heden tot stand gekomen Oostersche territoiren ge¬ heel ten onrechte een gelijke onaantastbaarheid op als naar het Nederlandsch staatsrecht met reden aan de gemeenten in het moederland gewaarborgd is. Bij’ een juiste staatsrechtelijke beschouwing kan dat door de inheemsehe dorps- of juister misschien kleine ‘staatsgemeenschapjes onderling aangenomen recht van beschikking over de woeste gronden tegenover de i later erkende Westersche overheid nimmer als een door deze te eerbiedigen recht in het geding worden ge¬ bracht. Zelfs kan het geen plaats worden aangewezen onder de imheemseh© gemeen te-autonomie, omdat het: door zijin wanverhouding tot de geringe dorpsgemeen¬ schap de —huishoudelijke belangenfl van de gemeente verre te buiten gaat. Slechts wie, wat adat is of was, d tovt et d tvavers geëerbiedigd wil zien, kan aan de hier besproken be¬ grenzing der Indonesische rechtsgemeenschappen een argument ontleenen tegen de verklaring der woeste gronden tot Landsdomein. Wanneer men echter den toestand niet uitsluitend van een inheemsch standpunt beziet, niet slechts vraagt maar wat ongerepte indonesische adat is, doch, zooals na drie eeuwen kolo.niseerens toch wel ons goed recht is, zich plaatst op Nederlandsch-Indisch stand¬ punt, dan kan men bezwaarlijk erkennen een plicht van ons Gouvernement tot eerbiediging, niet slechts van het door de bevolking feitelijk geoccupeerd ge¬ bied, maar mede van bijna heel het nog niet in cul¬ tuur gebrachte Indisch territoir. De koloniale ‘regeer!ngspraetijk heeft dit dan ook *) O.a. Kol. Tijdschrift Sept. 1923 en Nov. 1926. nooit gedaan. Van .stonde aan, na de prijsgeving in beginsel van het terecht veroordeelde Gouvernements- cultuurstelsel, toen het er op aankwam om het onaf¬ zienbaar veld der onontgonnen Indische gronden. zoo¬ veel mogelijk door de uitheemsche landbouwnijver¬ heid in. cultuur te doen brengen, hebben de verant¬ woordelijke staatslieden Š hoezeer ook toen reeds strikte eerbiediging van de volksrechten op den voor¬ grond. stond Š zich op het standpunt gesteld, dat de beschikking over de nog niet bij de bevolking in bezit zijnde gronden, van rechtswege toekwam aan den Souverein over deze landen. Zoo werd het ook in be¬ ginsel aangenomen in de Indische grondwet, het regeeringsreglemenit van 1854 en daarna in meer uit- gewerkten vorm vastgesteld in de thans nog van kracht, zijnde agrarische wetgeving van het jaar 1870. Nu is het .ongetwijfeld mogelijk om aan de parle¬ mentaire geschiedenis van die jaren meer dan een uit¬ spraak te ontleenen, waarbij men met een ‘beroep op de bovenaangeduide adatgehruiken het souverein besohikkings- of domeinrecht van ons Gouvernement in twijfel trok of zelfs kortweg ontkende. Maar steeds was toch het eind van de historie, ‘dat het gouverne¬ menteel standpunt de overhand behield en practise! werd doorgevoerd. Dat kon ook niet anders en het behoefde niet anders. Het kon niet anders, omdat er eenvoudig niet te denken viel aan het toekennen aan de primitieve in- heems.che dorpsgemeenschapjes van een beslissende stem inzake de aanwending van de krachten van den Indischen bodem door Westersch kapitaal en Wes- tersch intellect. Het behoefde ook niet anders, omdat er in de wijze van vorming der exorbitante adat-territoiren geen redelijke grond te vinden was om den —rechthebben¬ den zulk een invloed, ver boven de kracht, te ver¬ schaffen. Doch vooral ook behoefde het niet anders, wijl. het leggen van de teugels in handen van het Indisch. Gouvernement, in het minst niet beteekende ontneming aan de bevolking van de gelegenheid om op hare wijze van de uitgestrekte woeste gronden alle mogelijke profijt te trekken, zooals zij van ouds ge¬ woon was geweest dat te doen. Integendeel; naar mate het gebruik van de onontgonnen gronden van Gouvernementswege geordend werd, kwam dit vooral ook den inboorling ten goede! De uitnemende liberale staatsman Fransen van de Putte, wien men een open oog voor de rechten der inheemsehe bevolking van Indië niet zal ontzeggen, heeft het zoo duidelijk en eenvoudig gezegd ter ge¬ legenheid. van zijn Ontwerp-Cultuurwet van 1865. Deze bewindsman aarzelde niet om Indië™s onontgon¬ nen terreinen tot domein van den Staat te verklaren. Ook hem was natuurlijk de adat bekend met betrek¬ king tot —de woeste of nog niet in cultuur gebragte grondenfl. . . . waarvan —de dessabewoners gebruik maken voor weiden of rotan snijden enz.fl. Maar, zoo merkte hij vooreerst terecht op: —aan dat gebruik wordt de grond, welke ontgonnen wordt, onttrokkenfl; daarmede in een paar woorden aangevend het naar de adat bestaande principieel© onderscheid tusschen het recht verkregen op ontgonnen grond en het recht om van de woeste gronden op allerlei wijzen gebruik té maken. Het laatste wijkend voor het eerste. Doch dan zegt deze overtuigde voorstander van het Lands- domeinrecht verder van laatstbedoeld adatrecht: —het gebruiksregt kan evenwel geëerbiedigd worden, al wordt aan den Staat de eigendom toegewezen. Zoo wordt op dit ©ogenblik de zaak beschouwd, en het ontwerp bedoelt geene veranderingen ten nadeele der inlandsche bevolking.fl 1) Ziehier met een enkel woord de werkelijke .toestand klaar aangeduid, zooals die zonder eenig bezwaar voor de bevolking destijds bestond en. op den huldigen dag nog immer bestaat, Want aldus werd die vastge- *) —Handelingenfl van deze Ontwerp-Cultuurwet dl. 2 hlz, 187/8. 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN legd in de ten slotte aangenomen agrarische wetsvoor- drachten Tan Minister de Waal in 1870, met hare domeinbepaling en met hare eerbiediging van de volksrechten. Wat wil men dan nu met de loslating van het domeinbeginsel als grondslag voor de agrarische wet¬ geving van Indië? Wat is er sedert 1870 veranderd, dat zulk een principieel© wijziging van onze agrari¬ sche politiek zo-u wettigen ? Het groot© doel van 1870, krachtige bevordering van de uitheemsche landbouwnijverheid met gelijk¬ tijdige beveiliging van reëele volksrechten en -belan¬ gen, wordt gestadig en met den besten uitslag nage¬ streefd. Niemand, die onbevooroordeeld den toestand van land en volk gadeslaat en niet zich blind staart op fouten, die voor en na wel eens in het bestuursbe¬ leid gemaakt zullen zijn, zal dit in twijfel trekken. Waarom dan van politiek te veranderen? . Zeker, men kan zonder bezwaar radicaal breken met het fictieve domeinrecht over de eigenlijke ‘be- volkingsgronden. Dat traditioneel© —onvrijfl domein heeft geen zin, ‘had dit in 1870 en zelfs in 1854 al niet meer. Maar het reëel domein der nog niet in cul¬ tuur gebrachte gronden, kam ook dat gemist worden? Er is gezegd, dat de domeinconstructie als zoodanig verouderd, verlept, archaïsch is. Met een beroep op den Nederlandschen staatsrechtsgeleerde, wijlen Prof. Struycken, heeft men betoogd, dat de gemeenschap in geval van beschikking over den grond voor het ge¬ meenschappelijk belang, geen gebruik maakt van een eigen subjectief recht op bet grondgebied, maar dat zijl dan de algemeen© gezagsordening over de daarin begrepen personen doet gelden. Het is mijl best. Maai ik zou dan toch willen opmerken, dat wat in Neder¬ land archaïsch .moge heeten, in Indië met zijn. in zoo menig opzicht nog middeleeuwsche toestanden, nog zeer wel van pas kan wezen. Met het domeinrecht schijnt dit inderdaad het geval. Practiseh is het stel¬ lig, om de beschikking over de Indische woeste gron¬ den op zulk een recht te doen steunen, omdat men zoodoende de positie van den groeten landbouwon¬ dernemer en zijne verhouding tot het Gouvernement op slag vastlegt binnen bet bekende kader van het Europeesch burgerlijk recht. Maar dit is ten slotte bloot een vraag van juridische elegantie. Wil men de gouvernementeel© beschikking over de woeste gronden in een modern pak steken, nog eens, het is mij, best. Doch door zulke formeel- juridische overwegingen mag de groote beginsel vraag zelve niet verdoezeld worden, de vraag: Wil men hot recht van beschikking over, de Indi¬ sche woeste gronden, Š in welken vorm dan ook Š in beginsel aan het N.-I. Gouvernement laten, of wil men dat recht overbrengen bij’ de inheemsche dorps- gemeenschapjes? Op deze vraag zal wie zich verantwoordelijk voelt voor den goeden gang van zaken in onze kolonie, een onomwonden antwoord moeten geven. Voor den objectieven ‘beschouwer, ik herhaal bet, is er geen enkele reden om de vraag in laatstgemelden zin te beantwoorden. Thans minder nog dan een halve eeuw geleden, nu de vruchten van ‘het Gouvernements- beheer zoo duidelijk aan den dag zijn getreden, ook voor de bevolking zelve, en nu onze bestuurstaak in dezen meer en meer van internationale beteekenis wordt. Maar wie wil dan wel een beslissing in anderen zin? Van ouds reeds zijn er stemmen in dien geest ver¬ nomen van bestuursambtenaren, bij wie de sympathie voor de adat van de bevolking in wier midden zij’ leef¬ den en werkten een ruimer blik op algemeen© verhou¬ dingen en belangen in den weg stond. Maar tegen¬ over dezulken kon de Indische regeering Š zooals de Gouverneur-Generaal Pijnacker Hordijk nog in 1890 aain het opperbestuur schreef Š —haar met betrekking tot den ‘woesten grond ingenomen standpunt steeds krachtig handhaven, uit overweging dat uit een staats- rechtelijik oogpunt het recht van ‘beschikking van hoofden of bevolking naast de isouvereine rechten van het Gouvernement niet bestaanbaar isfl,. Sedert echter is die eenzijdige adatriohting sterker op den voorgroind getreden en ‘heeft men haar weten¬ schappelijker toegerust. Met name geldt dit ten aan¬ zien van het gebruik, dat de bevolking van de wijde woeste gronden maakt. Voor de eenvoudige en duide¬ lijke voorstelling van Fransen van de Putte heeft men in de plaats ‘gesteld die van een —specifiek Indone¬ sisch beschikkingsrechtfl, dat allen grond, bebouwd en onbebouwd, binnen de willekeurig aangenomen gren¬ zen, gelijkelijk zou omvatten. De oude miskenning van ‚het onloochenbaar principieel verschil van recht op ontgonnen èn voor ontginning en ander gebruik vrij liggenden grond is gebleven, maar ze is nu a.h.w. op¬ gelost in de nieuwe constructie met bare nieuwe ‘be¬ naming van het alomvattend indonesisch beschik¬ kingsrecht. De onaantastbaarheid, welke ‘wet en prae- tijk iin hoofdzaak alleen waarborgen aan het met onzen eigendom overeenkomend inlan’dsch grondrecht, wordt aldus ook uitgestrekt tot de woeste gronden, waarivan de bevolking naar de adat op meerbedoelde wijze ge¬ bruik maakt. Het aldus naar voren schuiven van adatopvattingen eener ongerept inheemsche samenleving moest op den duur zijn invloed wel doen gelden. Incidenteel kwa¬ men er af en toe al plaatselijke regelingen voor, waar¬ bij meer dan. redelijk was, geofferd werd aan de adat- gedachte. Toch bleef de hoofdlijin: toepassing van het oude, immers noodzakelijike domeinbeginsel, al wordt aan de kracht van het regeeringsstandpunt, waarop de Gouverneur-Generaal Pijnacker Hordijk nog kon roemen, door de nieuwe richting ernstig afbreuk ge¬ daan. Een hinderlijke tweeslachtigheid in het agra¬ risch beleid is daarvan ongetwijfeld het gevolg. Een weifelen tusschen rede en vermeend recht. Daarbij komt nu nog Š en dit maakt een zuivere beslissing vooral niet lichter Š dat —de politiekfl haar woord hier mee komt spreken. Het is toch duidelijk, dat het zoo wetenschappelijk voorgedragen exorbitante volksbeschikkingsrecht over de woeste gronden won¬ derwel past in de kraam van diegenen onder de na¬ tionalisten der laatste jaren, die den historischen, heel de Indische samenleving overheerschenden in¬ vloed van het Nederiandschh element, liefst maar negeeren. Van tweeërlei zijde komt derhalve de drang om aan dit igrootendeels fictieve volksrecht de daaraan toe- gedachte eerste plaats in de agrarische wetgeving in te ruimen en dus het Landsdomeinxecht —los te latenfl, geheel of gedeeltelijk. Aan dien dubbelen drang heeft de Regeering nog wel niet toegegeven door de instelling der bewuste commissie, maar ze deed daarmede toch al een stap in ‘die richting. Van grootbelang is nu de vraag, of die Commissie het. onderwerp met den vereischten —rui¬ menfl ‘blik zal behandelen? Zal zij de zaak bezien, niet vóór alles uit een indonesiseh oogpunt, zooals. dat rechtziinnigen adatjuristen en extremen nationalisten lief is, maar van het zooveel ruimer Ned.-Indisch standpunt, dat eene redelijke bevrediging van in- heemsche rechten en belangen stellig mede omvat, ja zelfs vooropstelt? Er is reden tot twijfel. Vooreerst heeft het toegeven aan indonesische eischen Š wat iets anders is dan eischen der inheemsche bevolking van Ned.-Indië ŠŁ al dadelijk den schijn van rechtvaardigheid voor zich. Maar ten andere denk ik aan het ten vorigen jare verschenen opstel in ‘het Indisch Tijdschrift van het Recht dl. 125 ‘getiteld: —Het beschikkingsrecht der indonesische rechtsgemeenschappenfl. De auteurs, de Bataviasche hooigleeraren Logemann en Ter Haar, beiden ‘deel uitmakend van de thans ingestelde com¬ missie, zijn in dat artikel met kracht van talent en overreding voor het ongerept behoud van het volks- heischikkingsrecht opgekomen en zij’ besluiten hun pleidooi, dat sterker schijnt dan het is, met de stel- 640 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 lige uitspraak, dat de erkenning van dit recht in de agrarische wetgeving meer dan iets anders noodig is —als steun voor reëel en rechtvaardig bestuur der ambtenaren, als steun ook voor reëele en rechtvaar¬ dige regeeringspo-litiekfl. Reëel en rechtvaardig. Het kan wellicht van nut zijn hier t© herinneren aan de m.i. stellig reëele en niet minder rechtvaardige ‘beschouwing, welke in een hoofdartikel van de N.R.Ot. van 28 Januari jl. (Avondblad D) gewijd werd aan de ‘beteekenis van het Westersch kapitaal in Indië. De schrijver stelde daar¬ bij voorop Š ik bepaal me1 tot de voor ons onderwerp vooral van belang zijnde buitengewesten Š dat: —een oppervlakte van ruim 65 maal de grootte van ons land door niet meer dan 13d maal de bevolking van ons land wordt bewoond,fl en vervolgt dan: —Het geweldige probleem der ontginning van de aan volk zoo arme buitengewesten en van de onontwijkbare trans¬ migratie. van Java™s teveel naar de onderbevolkte streken daarbuiten zal alleen door bet Westersch kapitaal kunnen worden opgelost. Hiermede is niet de volle beteekenis van dit kapitaal voor Indië™s ontwikkeling geteekend, maar hiermede is een onderdeel der werkzaamheid van dat kapi¬ taal aangewezen, dat op zichzelf beschouwd niet minder dan gigantisch is, en dat in de welvaart van Indië een factor vormt, welks gemis eenvoudig niet te denken ware. Indien thans in gebieden van Sumatra, Borneo, Celebes Š Sumatra in de eerste plaats Š onbewoond oerbosch en moe- rasland tot in het diepste binnenland herschapen wordt in vruchtdragende landouwen en dus onschatbare nieuwe oeoo- nomisohe waarden te voorschijn worden gebracht, dan dan¬ ken land en volk hun aandeel hierin aan de financieele, technische en organisatorische krachten, waarover het Wes- tersch kapitaal beschikken kan.fl Men stelle tegenover deze beschouwing en vooral tegenover de vooraf gegeven onloochenbare cijfers ŠŁ toegegeven, dat deze de globale verhouding aanwijzen, niet die voor elk onderdeel der buitengewesten Š de opvatting van realiteit en rechtvaardigheid der adat- mannen en der politici. Men toets© hieraan hun no¬ menclatuur en hunne leuzen. Men vrage zich met deze cijfers voor oogen af, of termen als: —voedingsgebiedfl, —voorraadschuurfl, —een voor de behoeften der gemeen¬ schap en hare leden gesloten beschikkingskringfl en dergelij’ke in de hedendaagsche adait-litteratuur ge¬ bruikelijke omschrijvingen reëele uitdrukkingen zijn ter aanduiding van ‘het onmatig adatgebied, dat de inlandscbe kampangs voor hunne primitieve doelein¬ den onderling zich gereserveerd hébben. Men overdenk© deze cijfers en wat zij uitdrukken op Sumatra, Borneo1, Celebes ; kleine kampongs door een luttele bevolking bewoond met daarbuiten een on¬ afzienbaar veld van onontgonnen gronden, dat wegens zijn uitgestrektheid door de —rechthebbendefl ‘bevol¬ king nog in geen reeks van geslachten in bewerking zal ‘kunnen genomen worden; waar de inboorling zich ertoe bepaalt, natuur- en baschmensch als hij is, om tot ver in den ömtrék Š zijn gebied! Š wat vluchtig profijt te trekken van gronden en bossehen. En als dat profijt hier en daar belangrijker is gaan worden, dan is dat steeds te danken aan de door onze Westersche werkzaamheid geschapen mogelijkheid van verkoop, vervoer, verscheping en wat dies meer zij. Aan den anderen kant: de —onschatbare, nieuwe oeeonomische waardenfl ten bate ook van —land en volkfl, welke in het adatgebied te voorschijn worden gébracht, niet door de inheemsche bevolking, maar door —de financieele, technische en organisatorische krachten, waarover het Westersch kapitaal beschik¬ ken kanfl. Waar is de rechtvaardigheid, die ‘het ter¬ rein van deze —gigantischefl werkzaamheid zou .toe¬ wijzen aan den inlander, die ‘het niet, onthouden aan den Westerschen kolonist, die het wel ‘bewerken kan? Wat anders dan leuzen zonder inhoud zijn in het licht van deze waarheden, in —de politiekfl gaarne ge¬ bezigde termen als —het patrimonium van het. Indi¬ sche volkfl —het recht van den Indonesiër op zijn geboortegrondfl en zoo meer, ter aanwijzing mede van het uitgestrekte onbewoonde Indisch gebied? De dorre alangalangv el den, droeve vrucht van den niets ont- zienden inheemsehen roofbouw, het vaderlijk erfgoed van den inboorling ? De onafzienbare woestenijen ver buiten de kleine kampongs, zijn geboortegrond? Reëel en rechtvaardig. Dat was en is de regeerings- politiek, die nu al 70 jaar lang het groote beginsel hooghoudt, dat de inlandsche landbouw niet zijn plaats inruime voor dien van den niet-inlander; de politiek, die het werkelijke patrimonium, den waren geboorte¬ grond der inheemsche bevolking, met breedheid toe¬ gemeten, tegen elke inbreuk beschermt. Een politiek, die echter daarnevens, in ‘het volle bewustzijn van Hollands g-oed historisch recht en van Hollands in¬ ternationalen plicht, de beschikking over de enorme uitgestrektheid van Ned.-Indië™s ongecultiveerde gron¬ den in handen legt van onze door de inheemsche be¬ volking erkende en als een zegen aanvaarde Over¬ heid. Zoo alleen kan de gigantische taak, welke daar te verrichten valt, naar ‘behooren worden vervuld. Ten bate van moederland en kolonie beide; ten bate zeker mede van den inboorling. In deze beproefde en alom geroemde domeinpolitiek eene principieele verandering te brengen heeft inder¬ daad geen zin. Men late de inheemsche bevolking- vrij¬ heid van ontwikkeling en bevorder© die, in eigen sfeer. Haar ook daarbuiten, in onze koloniale sfeer een overwegenden invloed toe te kennen, zou eiken reëelen grond missen. Het zou geen recht, maar onrecht zijn. Het zou bovendien reëele beteekenis missen. Want dit staat wel vast.: mocht de nieuwe adatleer Łzegevieren,, dan zal ook hier, als immer, dé natuur sterker blijken dan de leer. Dan moge bij de wet in beginsel hef recht van beschikking, hét recht van ‘be¬ heer over de woeste gronden aan de bevolking worden -toegeken-d; in feite zal de Regeering, zal het Bestuur verordenen,.wat er te dien aanzien te verordenen valt; zullen zij dit moeten doen, zoo men het groote koloniale werk niet schromelijk wil verwaarloosd zien. Wat men geeft met de eene hand, zal men noodwen¬ dig met de andere terugnemen. De schijn zal worden gediend, de realiteit zal verre zijn. Er is maar één weg. Die weg is niet loslating, maar handhaving van het domeinbeginsel, hoe dan ook ge¬ fatsoeneerd. Krachtige en consequente, ruiterlijke en ruimhartige handhaving van het beginsel. Zoo toe- gopast, zal het bij de goedgezinde ‘bevolking zelve geen verzet ontmoeten. Thans zoomin als voorheen. G. J. Nolst Trenité. Amersfoort, Juni 1928. DE PRACTIJK VAN DE DUITSCHE KARTEL- VERORDENING. De vraag of een wette lijke . kar te 1 regel i ng voldoet aan de gestelde verwachtingen kan heit ‘beste worden beantwoord door ‘kennis te nemen van de practjjik, waartoe zij heeft geleid. Blijkens het overzicht, door C. Lammers in 1927 voor -den Volkenbond samenge¬ steld, zijn van dé Europeesehe staten alleen Noorwe¬ gen en DuitscMand tot het invoeren van een kartel- wet overgegaan. De Duitsche Kartelverordening dateert van 2 No¬ vember 1923 en vigeert dus bijna drie jarem langer dan de Noorsehe wet, welke 1 Juli 1926 in werking trad. Waar het ,’kartelwezen zich bovendien juist in Duitschland, o.a. tengevolge van de oorlogsomstandig¬ heden, ‘buitengewoon sterk heeft ontwikkeld™1), daar is het o.’i. wel van belang eens ‘kennis te nemen van de resultaten., waartoe het ingrijpen dér Overheid hier heeft geleid. Over da totstandkoming der Kartelverordening slechts een enkel woord. Bij het ontwerpen -dér veror- 1) In het midden van 1925 schatte -de Duitsche Regee- ring het aantal kartels op 3000. Een deskundige als Dr. Max Metzner acht intusschen dit getal te hoog en meent, dat het op ongeveer 2000 moet worden gesteld. (Kartellen u:nd KartellpoMtik, 1926, pag. 17.). 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 641 dealing waren de meenimgen zeer verdeeld. Aan de eene zijde stonden zij, die een uiterst streng optreden verlangden, aan de andere zijde zij, die ‘hoogstens enkele bezwaren wilden ondervangen. Het was nood- zakalijlk tusschen deze beide uitersten een compromis te treffen en de inhoud der artikelen draagt daarvan duidelijk de sporen. Dat bij’ zooveel verschil van meaning niet werd gerust alvorens overeenstemming was bereikt, moet worden toegeschreven aan den ster¬ ken aandrang der verbruikers, die de prijsstijgingen, welke een gevolg waren van Duitschland™s economische ineenstorting, aan de kartellen weten. Intusschen hebben toch ook nog andere oorzaken een rol gespeeld. In zijn boek —Die Grundzüge des neuen deutschen Kartellrechts 1) wijst Dr. Arno Blum op het feit, dat omstreeks 1923 (meerdere groote on¬ dernemingen in ‘de —Sehweriindustriefl zich door de banden van het kartel in hun expansiezucht belem¬ merd gevoelden, waarom een verslapping van den kantelband hun niet onwelkom was. En uiteraard wer¬ den de pogingen der regeering ook gesteund door de producenten, die zich buiten het kartel hielden, dien¬ tengevolge met de economische machtsmiddelen van het kartel kennis maakten en daarvan de nadeelige gevolgen ondervonden. Het succes der —Einigungsstellefl. Aan den Reichswirtschaftsmiinister wordt in de Kartelverordening een uitgebreide taak toevertrouwd. Intusschen heeft men blijkbaar wel gevoeld, hoe moei¬ lijk het voor de Overheid ia, uit ‘te maken wie in den kartelstrijd gelijk heeft. De Minister althans kan ‘eerst een ander college laten optreden. Hiji kan een kartel- ‘geschil, dat bijiv. ontstaat tusschen een fabrikant en een groothandelaar of bijv. tusschen een groothande¬ laar en een kleinhandelaar verwijlzen naar een —Eini- gungsistellefl, welke moet trachten het conflict op te lossen. Die —Einigungsstellenfl zijn bemiddelingsor¬ ganen, welke reeds vóór de totstandkoming der Kar- telverordenin’g met ‘medewerking der regeering o.a. door de groote organisaties van de Duitsche industri- eelen en van ‘de Duitsche groothandelaren waren tot stand gebracht. De Kartelverordening heeft dus op dit punt aangeknoopt bij hetgeen het particulier ini¬ tiatief reeds in het leven had geroepen. De poging om deze organen bij de wettelijke rege¬ ling van het kantelweizein in te schakelen, heeft blijk¬ baar succes gehad. Dr. Hauszman en Dr. Hollaender deelen in hun commentaar op de Kartellverordnung 2) mede, dat minister en bemiddelingsorgaan na eenige aanvankelijke strubbelingen, thans —fast reibungs- losfl mat elkander samenwerken. De beimiddelingsor- ganen brengen van hun werkzaamheden verslag uit aan den minister. Deze heeft dan nog altijd de be¬ voegdheid In te grijpen. Maar dan zal zijn taak in menig geval door den vóór-arbeid van het bemidde¬ lingsorgaan aanmerkelijk zijn verlicht. De samenstelling van het kartelgerecht. Gaat de Minister tot ingrijlpen over, dan kan hij o.a. bijl het —Kartelgeriehtfl een voorstel doen om een bepaalde kartelovereenkamist of een bepaald fcartelbe- sluit nietig ‘te verklaren. Aan het Kartelgerecht is de interpretatie van het belangrijkste deel ‘der verordening toevertrouwd. Van zijn jurisprudentie ‘zullen wijl dan ook straks nader moeten kennis nemen. Daarom worde hier even de samenstelling in herinnering gebracht. Men meende de behandeling van deze bij’ uitstek economische materie niet aan de gewone rechterlijke macht te moeten toevertnouwem, terwijl men ander¬ zijds toch op vertegenwoordiging van het rechterlijke element prijsstelde. Vandaar dat de voorzitter de be¬ voegdheid voor het lidmaatschap der rechterlijke macht moet hébben. Van de vier —bijzittersfl, die met den voorzitter het ‘kartelgerecht vormen, moet één een jurist zijin. Van de drie overigen, allen economische !) Verschenen bij J. Bensheimer, zie pag. 10Š11. 2) Verschenen bij J. Schweitzer Verlag, zie pag. 117. deskundigen, dient de een meer bekend te zijn met de belangen van de eene strijdende partij1, de andere met die van de andere, terwijl ‘de derde het algemeen ‘be¬ lang vertegenwoordigt. Deze -drie bijzitters worden aangewezen uit een lijst van personen, welke na over¬ leg met de groote organisation wordt vaetgesteld. Verbreking van den kantelband op gezag varu den Minister. De Reichswirtschaftsminiister kan niet alleen bij het Kartelgerecht een voorstel aanhangig maken tot nietigverklaring van -een overeenkomst of besluit, hij kan bovendien bepalen —daisz jeder an dom Vertrage oder Beschliisse Beteiligte jederzeit fristlos den Ver- trag kündigen oder von dem Beschlüs’se zurüektreten fcannfl. De belanghebbende is in dit geval door do uitspraak van den Minister meteen van den kartel- bamid ontslagen. Intusschen is de toepassing dezer bepaling aan een voorwaarde gebonden. Het moet namelijk vastslaan, %€dat doorvoering van de kartelovereenkomst of het kartelbesluit —die Gesamtwirtsohaft oder das Gemein- wohl gefahrdetfl. Ziehier nu een voorwaarde, die aan vaagheid niets te wenschen overlaat. Blijkbaar heeft de ontwerper der Kartelverordening dat ook gevoeld. Daarom heeft hij getracht aan dit vage begrip een naderen inhoud te geven door aan te geven, wanneer men kan zeggen, ‘dat volkshuishouding of algemeen belang gevaar loepen. Dat is o.a. het geval, wanneer op economisch niet gerechtvaardigde wijze ‘de productie of ‘de afzet wordt beperkt, de prijzen worden ver¬ hoogd, —opzetjesfl worden berekend, of wanneer de economische vrijheid door boycot of strijdprijlzen on¬ billijk wordt benadeeld. Veel wijzer worden wijl hierdoor nog niet. Wat is in de kartelpractijk economisch al of niet —gerecht- vaardigd?fl En wanneer wordt de vrijheid —onbillijkfl aangetast? De Minister moet hier wel telkens voor ©en puzzle komen te staan. Het is dan ook zeker een geluk, dat de Einigungsstelle hem uit den brand helpt, waardoor gelijk wij boven zagen, toepassing van deze verstrekkende bepaling achterwege kan blij¬ ven. Een jaar na het inwerkingtreden der verorde¬ ning was zij nog slechts éénmaal toegepast, al is wel meermalen met toepassing gedreigd. *%€) Verbreking van den Kantelband op eigen gezag. Naast de hier besproken bevoegdheid van den Mi¬ nister om de nietigverklaring uit te spreken, staat de mogelijkheid voor iederen betrokkene om op eigen, ge¬ zag de kartelovereenkomst of het kartelbesluit, zon¬ der termijn op te zeggen —wenn ©in wiehtiger Grand vorliegtfl 2). Ook hier wordt weder een vage term ge¬ bruikt, welke evenmin door ‘de daaraan toegevoegde voorbeelden een duidelijk omschreven inhoud ver¬ krijgt. Een gewichtige reden is ml. altijd aanwezig, wanneer de economische bewegingsvrijheid van hem, die opzegt, in het bijzonder bij productie, afzet of prijsvorming onbillijk wordt beperkt. Gelukkig geeft de jurisprudentie ons meer1 hou¬ vast. Het Kartelgerecht heeft nl. reeds in een groot aantal gevallen deze bepaling moeten toepassen. Einde 1926 waren 80 uitspraken bekend. De opzeg¬ ging werd 23 maal goedgekeurd en 43 maal afgewe¬ zen, terwijl het proces in de overige gevallen op for- meele gronden strandde. Laten wij enkele der be¬ langrijkste beslissingen hier mogen noemen. Daar zijin in de eerste plaats veranderingen in de *) Zie het bovengenoemde werk van Hauszmann-Hol- laender, pag. 37. 2) Eien soortgelijke bepaling kent ons B. W. in artikel 16&4, regelende de mogelijkheid dat een vennoot zich —om wettige redenenfl vóór het overeengekomen tijdstip aan. de maatschap onttrekt en in artikel 1639w, dat ieder der partijen bij een arbeidsovereenkomst ten allen tijd© de mogelijkheid opent —iwegens gewichtige redenenfl van haar verplichting te worden ontslagen. Het verschil is o.a. dat in deze gevallen steeds vooral de instemming van den rechter moet worden gevraagd, terwijl het kartelgerecht beslist over een reeds gedane opzegging. 642 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 uitwendige omstandigheden van het kartel, welke als gewichtige reden kunnen gelden en den betrokkene tot onmiddellijke opzegging aanleiding kunnen geven. Hierbij wordt gedacht aan bet door bet Kartelge¬ recht herhaaldelijik behandelde geval, dat de conjunc¬ tuur ineens ongunstig wordt. Een dergelijke ver¬ andering op ziehzelve rechtvaardigt naar1 de mee- ning van het Kartelgerecht de opzegging niet. Men weet immers bijl bet toetreden tot een kartel, dat de economische weersgesteldheid kan omslaan en heeft daarmede dus van te voren rekening kunnen houden. Bovendien heeft het kartel juist ten doel om de prij¬ zen bij: depressie op een bepaald niveau te handhaven, welk plan alleen kan slagen, indien de biji het kartel aangeslotenen gebonden blijven juist dan, wanneer een sterke economische druk op den prijs wordt uit¬ geoefend. Intusschen moet het kartel zich dan ook bij de ver¬ anderde economische omstandigheden aanpassen, om¬ dat anders het nadeel voor de zwakkeren der bij! het kartel betrokkenen weleens te groot zou kunnen wor¬ den, hetgeen hun uittreden zou kunnen rechtvaardi¬ gen. Dikwijls komt ook bet geval voor, dat het aantal buiten het kartel staande ondernemingen sterk toe¬ neemt. Zoo keurde het Kartelgerecht een opzegging goed, omdat het aandeel der’ buitenstaanders in de ge¬ zamenlijke productie van 5 pCt. tot bijha 20 pOt. was gestegen. Ook bij1 een geringere toeneming werd een opzegging goedgekeurd, omdat de buitenstaan¬ ders hun afzet geleidelijk uitbreidden en over een groote, nog niet ten volle benutte, capaciteit be¬ schikten. Een tweede rubriek —gewichtige redenenfl heeft betrekking op veranderingen in de inwendige om¬ standigheden van het kartel. Zoo gebeurde het, dut een der deelnemers aan het kartel zijn onderneming tot een groot concern uit- breidde, terwijl blijkbaar bij hem de bedoeling voor¬ zat ook de andere kartelgenooten zoo spoedig moge¬ lijk op te slokken. Deze laatsten herkregen hun vrij¬ heid om zich ruimer te kunnen verweren. Het zich losmaken werd ook goedgekeurd, wanneer de aard van het kartel geheel was veranderd, doordat de lei¬ ding bijv. een prijiskartel uitlbreddde tot een kartel re¬ gelende den omvang van de productie of de verldee- ling van dien afzet. In de derde plaats zijn er persoonlijke omstandig¬ heden, welke het Kartelgerecht tot goedkeuring van de onmilddellijlke opzegging hebben doen besluiten. Vooral hier laat het gerecht zich gelden, wanneer de economische vrijheid te zeer in het gedrang dreigt te komen. Een beslissing met vérstrekkende consequenties is deze, dat een zeer ernstige bedreiging van het. eco¬ nomisch bestaan door langer verblijf in het kartel een geldige reden is zich vrij te maken. Evenmin behoeft een kartalgmoot ihet te dulden, dat zijn belangen wor¬ den verwaarloosd of dat hem een ongelijke behande¬ ling ten deel valt. Wanneer protest daartegen niet baat, kan hij’ izijln vrijheid hernemen. Deze enkele voorbeelden uit de jurisprudentie van het kartelgerecht toonen wel aan, dat de Kartelver- ordening tot een uitgetoreid toezicht op de handelin¬ gen der kartellen heeft geleid. Toezicht op de strijdmiddelen. Men is in de verordening zoover gegaan dit toezicht ook uit te strekken tot de strijdmiddelen, welke het kartel pleegt toe te passen, zoowel tegenover buiten¬ staanders, die het kartel benadeelen als tegenover eigen leden, die de besluiten onvoldoende naleven. De strijdmiddelen zijn van verschillenden aard. Te¬ genover de eigen kartelgenooten past men nog’ al eens het systeem van zichtwissels toe, welke alle deel¬ nemers moeten afgeven en straks worden gepresen¬ teerd bij hem, die m:iet aan zijn verplichtingen vol¬ doet. Voor het toepassen van in- zoowel als uitwen- digen dwang ‘komt vooral in aanmerking de boycot. Verder kent men het —Treurabattfl, een korting, welke wordt toagestaan aan den klant, die trouw met het kartel medewerkt. De toepassing van soortgelijke maatregelen is in Duitschland afhankelijk van een voorafgaande toe¬ stemming van den voorzitter van het Kartelgerecht. Tegen zijn beslissing is hooger beroep mogelijk bij het gerecht zelf. Ook hier is reeds heel wat jurispru¬ dentie ontstaan. Zoo verzocht een kartel een niet-aangesloten firma te mogen boycotten, hoewel die firma zich uit eigen beweging aan de verkoops voorwaarden van het: kartel hield en reeds in een minder gunstige conditie ver¬ keerde, omdat zijl als buitenstaander bijl leden van het kartel voor haar banoodigdhelden 25 pOt. meer moest betalen. Dat was het Kartelgerecht te kras. De boycot werd als niet-ecomomiseh noodzakelijk geweigerd, daar er een verkapte poging in moest warden gezien om den buitenstaander tot toetreding te pressen. Daarentegen werd goedgekeurd een boycot onderno¬ men door een aantal warenhuizen tegen een produc- tiekartel, dat zijn leden adviseerde bepaalde artikelen niet aan die warenhuizen te leveren. Ook door ‘deze bevoegdheid wordt aan het kartel¬ gerecht een zeer groote invloed toegekend. Dit komt nog te meer uit als man, weet, dat ibiji een toestemmend besluit somtijds voorwaarden worden gesteld. Zoo werd een boycot toegestaan tot het oogenblik, dat be¬ paalde nader aangeduide omstandigheden zouden zijn verwezenlijkt! Wij laten de vraag of het voor Nederland ook aan¬ beveling zou verdienen een stap te doen in de rich¬ ting, welke Duitschland heeft imgeslagen, thans rus¬ ten. Ons doel was slechts een indruk te geven van de practijlk der1 Duitsche Kartelverordening en den vèr- strekbenden invloed der overheidsorganen, waartoe deze moest leiden. A. A. van Rhijn. DE VRACHTENMARKT GEDURENDE HET EERSTE HALFJAAR VAN 1928. In tegenstelling met het in majeur gestemde over¬ zicht der vrachtenmarkt gedurende de eerste zes maan¬ den van het vorig jaar1, toen de invloed der langdurige staking in de Engelsche mijnindustrie zich nog op het vrachtenpeil deed gelden, moet dit overzicht helaas in mineur worden gehouden. Reeds eind Mei van het vorig jaar dedetn de eerste symptomen van de naderen¬ de depressie op de vrachtenmarkt zich gelden. De vraag naar ruimte van de Laplata-rivier, van zoo krachtigen steun voor de vrachtenmarkt gedurende da eerste vijf maanden, maakte midden Juni plaats voor een apathische stemming, die, zich betrekkelijk snel meester makend van de overige voorname aflaadcen- tra, het vrachtenpeil over de geheele linie vrij’ scherp deed dalen. Was dan ook, zooals wij in ons overzicht van het tweede semester 1927 zagen, de stemming op de vrachtenmarkt den vrachtvaartreederijen gedurende de tweede helft van 1927 weinig gunstig, het eerste halfjaar 1928 is nog aanzienlijk ongunstiger geweest, zóó, dat het gemiddelde vrachten-indexcijfer, zooals wij! elders in dit tijdschrift zagen, lager is dan sedert verscheidene jaren het geval was en zelfs beneden het gemiddeld indexcijfer voor het eerste semester 1913 blijft! De Laplata-markt, van zoo groote foeteekenis voor dein toestand op de algemeene vrachtenmarkt, bleef ditmaal in gebreke den zoo onmisbaren steun aan het vrachtenpeil te verleenen. Bleef de vraag naar ruimte al ten achter vergeleken met het overeen¬ komstig tijdvak van 1927, toen gedurende de eer¬ ste zes maanden 726 schepen met een totaal draag¬ vermogen van circa 4.607.900 tons tegen 668 schepen met een totaal draagvermogen van ca. 4.189.800 tons van Zuid-Amerika naar Europa bevracht werden, op zichzelf beschouwd is een dergelijike hoeveelheid graan niettemin ruimschoots voldoende om den algemeene- vracht,vaart reederijen redelijk loonend emplooi te ver- 25 Juli 1928. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 643 zekeren, mits ook de overige markten steun verleenen. Dit laatste nu was gedurende de achter ons liggende periode helaas allerminst het geval. Australië, Britsch- Indië en Burmah, Noord-Amerika™s Westkust en Cuba, verkeerden voortdurend in uiterst lustelooze stem¬ ming; het aantal afdoeningen was beperkt, de vrach¬ ten waren onbevredigend. Tal van schepen, die bij gebrek aan emplooi elders en ten gevolge der lage kolenvrachten van Wales onbevracht naar Zuid-Ame¬ rika werden gedirigeerd, drukten het vrachtenpeil; moeilijkheden met de werknemers in de havens aan de bovenrivier waren bovendien oorzaak, dat vele schepen aanzienlijk oponthoud bij1 de belading onder¬ vonden. Gevreesd moet dan ook worden, dat een groot aantal Zuid-Amerikaausche rondreizen den reederijien weinig of geen winst hebben gelaten. Hoe belangrijk de vrachten van de Laplatarivier bijl het vorig jaar ten achter bleven, blijkt wel zeer duidelijk uit een vergelijking der op overeenkomstige tijdstippen be¬ taalde vrachten, t.w. ruim 30/- per ton i;n Maart 1927 tegen 17/- a 19/6 al naar gelang van grootte en aflaad- baven in Maart jl. Ofschoon onder den invloed van aanvankelijk on¬ gunstige oogstberichten, in December gevolgd door een staking in Australische havens, het aanbod van ruimte voor graanvervoer van Australië naar Europa beperkt was, daalde het vrachtenpeil niettemin gelei¬ delijk van 40/-, welk cijfer verleden jaar voor de eerste afdoeningen per nieuwen oogst betaald werd, tot circa 31/- per ton in Maart, om dan geleidelijk weer tot 35/- per ton te stijgen. De abnormaal hooge ‘havenkosten in Australië maken een behoorlijk rendement op basis dezer laatste vracht intusechen ónmogelijk, terwijl eerst¬ genoemd cijfer, t.w. 31/- per ton, direct verlies laat. Valt van deze markt derhalve weinig goeds te zeggen, ook de rijsthavems, vanwaar niet meer dan 25/- a 26/- per ton naar Antwerpen-Hamburg kon worden ge¬ maakt, verleenden evenmin als Britsch-Indië, vanwaar ca. 22/- per ton draagvermogen werd betaald, eeniger1- lei steun aan de vrachtenmarkt. Van Cuba varieerden de vrachten naar het Ver. Kon./Eur. Vasteland tus- schen 15/- en 16/6 per ton, een cijfer, dat in het gun¬ stigste geval de schepen van grooter type in staat stelde de reis zonder verlies af te sluiten. Weliswaar werden van de Pacific Coast een aantal schepen naar Europa bevracht, maar ook hier was de vracht, die kon worden bedongen, t.w. 25/- a 27/6 varieerend naar gelang van positie en grootte, nauwelijks voldoende om de kosten te dekken. De Donau-bevrachtingen waren betrekkelijk gering in aantal; de betaalde vrachten niet loonend. Afladin- gen van de Zwarte Zee schijnen voorloopig althans tot het verleden te behooren en de jongste tarwe-versche- pingen naar Leningrad en de Zwarte Zee-havens stel¬ len hen, die Sovjet-Rusland als graan exporteerend land meenen te mogen uitschakelen, in het gelijk. Ook de uitgaande kolenvrachten waren evenals de ertsvrachten van de Middellandsche Zee weinig aan¬ trekkelijk, terwijl de hout vrachten van de Oostzee zich op aanzienlijk lager’ peil dan het vorig jaar bewegen. Ernstige teleurstelling heeft tot dusver ook de Mon- treal-markt gebracht, In tegenstelling met vorige jaren waren de bevrachtingen van Montreal tot dusver zeer gering in aantal, terwijl ook hier de betaalde vracht van 10 a 10% dollarcents per 100 lbs. ternauwernood voldoende is om de exploitatiekosten te dekken. Alles te zamen is derhalve het eerste halfjaar 1928 voor de algemeene vrachtvaart zeer teleurstellend ge¬ weest. Helaas zijn ook de onmiddellijke vooruitzichten weinig bemoedigend. Weliswaar viel juist dezer dagen eenige meerdere vraag naar ruimte voor graanver¬ voer van de Laplata-rivier op te merken, maar ge¬ vreesd moet worden, dat dit slechts een kortstondige opleving zal blijken te zijin. Yoor een blijvende verbe¬ tering van het vrachtenpeil zijin toch andere factoren noodig dan een tijdelijk grooter vraag van één bepaal¬ de markt, hoe welkom overigens ook in tijden van ernstige depressie, gelijk de vrachtenmarkt thans door¬ maakt. Zoolang toch de meerdere vraag zich niet ge¬ lijktijdig uitstrekt tot andere aflaadoentra, wij1 denken o.a. aan Montreal, Gulf, Zuid-Afrika, zoolang zal elke locale —spurtfl niet anders blijken te zijn dan een —flash in the panfl, die enkelen reederijen ten goede komt, maar geen blijvend herstel brengt. Van niet te onder – schatten beteekenis en invloed is voorts de aanzien¬ lijke uitbreiding der bestaande wereldruimte, uitbrei¬ ding, die gedeeltelijk geprojecteerd, gedeeltelijk reeds tot stand gekomen, het evenwicht tusschen vraag en aanbod nog verder dreigt te verstoren. De ontwikke¬ ling, vooral in de jaren na den oorlog aan het gere¬ geld lijinbedrijif gegeven, is op zichzelf reeds oorzaak, dat het exploitatieterrein der —trampbootfl geleidelijk meer beperkt wordt. Reeds thans ondervindt de alge¬ meene vrachtvaart, dat trajecten, waar haar schepen weleer loonend emplooi vonden, door de toenemende bedrijvigheid der lijinvaartbedrijven goeddeels voor haar gesloten zijin. Dit verschijnsel, overigens een logisch gevolg der ontwikkeling van het moderne reederijlbedrijf, zal zich geleidelijk scherper afteeke- nen; de rol der trampboot zal zich in steeds meerdere mate moeten bepalen tot het vervoeren van ‘bepaalde categorieën massagoederen, nl. ertsen en kolen en in de tweede plaats granen en hout, al zal het aandeel, dat de lijnvaart ten aanzien dezer beide laatst© goe¬ derensoorten voor zich opeisc’ht in de toekomst onge¬ twijfeld nog vermeerderen. Er is dus, afgezien van verschillende andere factoren, die het wereldverkeer vooralsnog ten ongunste beïnvloeden Š wij’ noemen slechts de meerdere mate, wnariin verschillende ‘landen in en na den Oorlog —self supportingfl zijin geworden, de tallooze handelsbarrières, die zoo’ belemmerend op het ruilverkeer tusschen de landen onderling werken, uitschakeling van een weleer belangrijken factor in ons economisch samenstel als Rusland vóór den oorlog was e.d. Š voor het trampbedrijf alleszins aanleiding om rekening te houden met de omstandigheid, dat het lijnvaartbedrijif in de toekomst op veel grooter schaal dan vóór den oorlog zal participeeren aan het wereld- goederenvervoer. Brengt dit automatisch mede een ge¬ ringer aandeel der tramp vaart in het toekomstig we¬ reldverkeer en is het, geheel los vain tijdelijke inzin¬ kingen op de vrachtenmarkt, die het huidige onmis¬ kenbaar teveel aan tonnage acoentueeren, noodzake- lijk, dat het algemeene vrachtvaartibedrijif zich bij zijn expansie-politiek allereerst laat leiden door de wer¬ kelijke behoeften van het wereldverkeer en niet door tijdelijike —haussesfl op ‘de vrachtenmarkt, de uitbrei¬ ding, voornamelijk door buitenlandsche reederijen ge¬ durende de laatste twaalf maanden gedeeltelijk op grond der gunstige bedrijfsresultaten ten gevolge der kolenstaking in Engeland, deels op grond der over¬ weging —that prices cannot go any lowerfl aan bestaan¬ de vloten gegeven, vormt mede een ernstige belemme¬ ring voor de zoo noodige blijvende verbetering der vrachten. Zoodra toch ‘de vrachtenmarkt teekenen van verbetering toont zijn er tal van opgelegde schepen, die in de vaart gebracht, het vrachtenpeil wederom drukken. Al deze factoren te zamen zijn oorzaak, dat de om¬ middellijke vooruitzichten voor het trafnpbedrijf min¬ der gunstig lijken. Intusschen heeft het verleden ge¬ leerd, dat, vooral op de vrachtenmarkt, verrassingen geenszins tot de uitzonderingen behooren; meerdere vraag in den herfst zal het vrachtenpeil gunstig kun¬ nen beïnvloeden en al zijn er op het oogenblik geen tastbare aanwijzingen voor een blijvende verbetering, de trampreeder, aan tegenslagen gewend, versaagt niet en heeft sedert den oorlog geleerd, dat de mate van zijin succes goeddeels afhankelijk is van zijn flair om iedere kans, hoe gering ook, te benutten. Moge het tweede halfjaar hem overvloedige gelegenheid bieden om dit talent te demonstreer en! Rotterdam, Juli 1928. C.V. 644- ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 DE INDISCHE MIDDELEN OVER APRIL 1928. De opbrengst der Landsmiddelen over de maand April 1928 overtreft die over dezelfde maand van het vorig jaar met … ‘7.496.200. Hiertoe hebben voor-deelige verschillen in alle middelengroepen bijgedragen, nl. de groep der belastingen met … 5.897.800, de groepen monopolies, producten en bedrijven met reap, … 116.800, … 619.500 en … 629.800 en de groep —allerleifl met … 232.400. De ontvangsten in de belasting groep zijn, vergele¬ ken met April 1927: gunstiger: Invoerrecht . … 1.147 m.m. Accijnzen . — 0.601 — Personeele belasting . — 0.024 — Inkomstenbelasting . — 0.429 — Verponding . — 0.038 — Zegelrecht . — 0.216 — Overschrijvinigsrecht .. —0.071 — Slachtbelastingen . — 0.098 — Lande!. inkomsten. —0.412 — ongunstiger: Uitvoerrecht . — 0.155 — Statistiekrecht . ,, 0.033 — Vennootschapsbelasting. — 0.758 — Recht openb. verknopingen … — 0.039 — Successierecht . — 0.024 — Loterijbelasting . — 0.198 — De ontvangsten aan invoerrecht, die over de maand April 1928 … 1.147.100 hooger waren dan over April 1927 en over de maanden Januari/April 1928 … 3.961.000 meer bedroegen dan over hetzelfde tijd¬ vak van 1927, waren over de eerste vier maanden van beide jaren: Voor Java en Madoera: 1928 1927 Januari . … 4.923.300 … 4.237.300 Februari . — 4.808.700 — 3.703.000 Maart . — 5.188.500 — 4.684.500 April. 4.998.400 — 4.019.500 Totaal . … 19.918.900 … 16.644.300 Voor de Buitengewesten: 1928 1927 Januari . … 2.376.800 … 2.204.100 Februari . — 2.396.200 — 2.062.400 Maart . — 2.375.500 — 2.363.700 April . — 2.149.400 — 1.981.200 Totaal . … 9.297.900 … 8.611.400 Alzoo voor Java en Madoera een ‘stijging van pl.m. 20 pCt. en voor de Buitengewesten eene van pl.m. 8 p-öt. Voor de periode Januari/April 1928 is de totaal opbrengst … 3.883.000 meer dan de evenredige raming. De daling der rubberprijizen weerspiegelt zich in een mindere opbrengst der uitvoerrechten. De op¬ brengst bleef nl. … 155.000 bij1 die over de maand April van het . vorig jaar ten achter en bedraagt over de eerste vier maanden … 58.500 minder dan in dezelfde periode van 1927, daarmede ruim 3 ton onder1 de raming blijvend. De accijnzen brachten deze maand ruim 6 ton meer op dan over de maand April van het vorig jaar en bijna 4 ton meer dan is geraamd. Sinds het begin van het jaar zijn de ontvangsten … 2.016.000 meer dan verleden jaar en zijn ze … 1.435.000 boven de raming. De verdeeling van de ontvangsten aan accijns over de verschillende heffingen is tot ulto. April: ontvangsten ontvangsten 1928 1927 op gedistilleerd … … 346.200 … 251.000 — petroleum . — 8.684.800 — 7.137.800 — lucifers . — 3.574.200 — 3.204.000 — tabak . — 35.900 — 32.200 … 12.641.100 … 10.625.000 De hoogere opbrengst van den petroleumaceijns ad … 1.546.000 hangt uiteraard samen met het sterk gestegen gebruik van automobielen en andere -motor¬ rijtuigen ; de invoer in de eerste vier maanden van dit jaar bedroeg voor Java en Madoera een aantal van 4918 tegen 2675 in hetzelfde tijdvak van het vorig jaar met al-s gevolg een voortdurend toene¬ mend benzineverbruik, terwijl de stijging van den lucifersaccijins met … 370.000 is te zien in verband met de belasting op sigarenaanstekers en vuursteen¬ tjes en den verminderden smokkelhandel in deze artikelen. De inkomstenbelasting bracht over de maand April … 429.000 meer op dan het vorig jaar, doch bleef ruim 7 ton beneden de evenredige raming. Over de eerste vier maanden van dit jaar bleef de opbrengst … 657.000 achter bij die over hetzelfde tijdvak van 1927 en … 1.558.000 beneden de ]4 raming; de oorzaak hier¬ van is reeds in het verslag over de vorige maand ver¬ meld, nl. op den aanslag van het. verstreken jaar viel minder achterstand in te halen. De vennootschapsbelasting bleef in deze maand … 758.000′ beneden de opbrengst over April 1927, en bedraagt over de eerste vier maanden van 1928 … 577.000 minder dan over hetzelfde tijdvak van 1927. Vergelijkingen met de raming hebben, gezien de om¬ standigheid dat deze belasting eerst in de tweede helft van het jaar ruimer gaat vloeien, weinig zin. Ten laste Van den post —Opgeheven productenbe- la-stingenfl viel in April van het vorig jaar een terug¬ gave van over het jaar 1923 ontvangen aardoliefoelas- ting te boeken. Doordat het zegelrecht over de maand April 1928 … 216.700 meer opbracht dan over dezelfde maand van het vórig jaar, is het ten gevolge van grOote terug¬ gaven in het begin van het jaar ontstaan nadeelig ver¬ schil met de opbrengst 1927, dat eind Maart- nog … 295.400 bedroeg, teruggebracht tot … 88.700. Daar¬ bij wordt de raming voor wat de eerste vier maanden van 1928 betreft met … 163.000 overtroffen. De slachtbelasting bracht over April … 98.000 meer op dan over dezelfde maand van het vorig jaar, en bedroeg … 83.000 meer dan de maandraming. De op¬ brengst van dit midde-l dat een gestage stijging ver¬ toont, is over de eerste vier maanden ruim 5 ton hoo¬ ger dan in 1927 en ruim 2 ton meer dan geraamd. De opbrengst der landelijke inkomsten, in hoofd¬ zaak de landrente, bleef 1 millioen beneden de raming, doch kwam ruim 4 ton boven de opbrengst van de¬ zelfde maand van het- vorig jaar. Iin totaal is de op¬ brengst … 256.000 hooger dan het vorig jaar, doch … 7.901.000’ beneden de evenredige raming. Evenals bij de vennootschapsbelasting heeft vergelijking met de raming weinig zin, daar de opbrengst eerst van Mei/ Juni af, geregeld begint binnen te vloeien. Voor de monopolies1, producten en bedrijven zijn de verschillen met de overeenkomstige maand van 1927 de volgende: Monopolies: Opium . … 0.152 m.m. meer Zout . — 0.171 — — Pandhuizen . — 0.207 — minder Producten: Kina . … 0.054 -m.m. meer Landscaoutchouebedrijf . — 0.006 — — Boschwezen . — 0.191 — minder Goud . — 0.020 — — Tin . — 0.381 — meer Steenkolen . — 0.388 — — Bedrijven: Havenwezen. … 0.373 m.m. meer Baggerdienst . — 0.201 — — Landsdrukkerij . — 0.010 — minder P.T.T.-dienst . — 0.112 — meer S.-S. en Tramwegen …. — 0.099 — minder W. & E. — 0.013 — meer De opbrengst van den Opiumverkoop was in ver- slagmaand ruim 1/4 ton hooger dan in April 1927 en 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 645 bedraagt over de eerste vier maanden ruim 1.4 m.m. meer dan bet vorig jaar, waardoor tevens de raming met eenzelfde bedrag overtroffen wordt. Voor Java en Madoera bedroeg de opbrengst Jan./ April: in 1927 bij een debiet van 189,949 tlh. … 5.578.500 in 1928 — — — — 206.534 th. — 6.196,100 dus voor 1928 20.586 th. en … 617.600 meer Voor de Buitengewesten bedroeg de opbrengst Jan./ April: in 1927 bij een -debiet van 293.993 th, … 7.087.100 in 1928 — — — — -323.937 tih. en — 7.873,500 du-s voor 1928 29.944 -th. en … 786.400 meer waarin de verruiming van bet licentiestelsel, welke heeft plaats gehad om den ‘smokkelhandel minder loonend te doen zijn, tot uiting komt. Daarnevens is de scherpere daadwerkelijke bestrijding van den smok¬ kelhandel, ten gevolge waarvan de prijs der smo-k- kelopium stijgt, mede een oorzaak van het verhoogde debiet. De opbrengst van het zout bedraagt in deze maand … 171.000 meer dan in April 1927 en komt … 1000 boven de maandramimg. Zij: blijft echter over de eerste vier maanden … 57.000 beneden de evenredige raming. In de raming voor 1928 is nog geen rekening gehou¬ den met de werkelijke reductie, welke aan de provin¬ cie West-Java op den prijs van geleverd zout wordt gegeven. De pandhuizen, blijven deze maand in opbrengst ruim 2 ton beneden het vorig jaar en … 256.000 bene¬ den de maandra-ming. Hoewel het verlaagde tarief op 1 April in werking is getreden, kan dit zich nog niet afteekenen in deze mindere ontvangst. De opbrengst van Januari tot April is … 50.000’ meer dan geraamd en ongeveer gelijk aan die van de eerste vier -maan¬ den van 1927. De ontvangsten van ™-s Lands caoutc’houcbedrijf be¬ droegen in deze maand … 6000 meer dan het vorig jaar en … 167.000 minder dan de maandraming. De totale ontvangsten blijven tot nu toe … 507.000 beneden de raming, doch izijn reeds … 750.000 meer -dan in 1927. Boschwezen bleef … 181.500 beneden de ontvangst van April 1927 en … 105.000 beneden de gemiddelde raming. Over de eerste vier maanden van dit jaar steeg de opbrengst … 138.400 boven die van 1927, doch bleef … 583.000 beneden de raming. Tin bracht -deze maand … 424.000 meer op dan het maandgemiddeMe. Jn verband hiermede is de op¬ brengst over de eerste vier maanden … 449.000 boven de raming gekomen. Aangeteekend zij, dat de op¬ brengst- van April 1927 de laagste was van het geheele jaar. Steenlcolen geven deze maand een hoogere opbrengst te zien van … 388.000, doch bleven … 267.000 beneden de raming voor één maand. In de vier maanden van dit jaar beliep de ontvangst …471.000 meer1 dan in 1927 en … 2.592.000 minder dan geraamd. De ontvangsten van het Hatveniwezen waren … 373.000 ‘hooger dan in April 1927, hetgeen o.m. is toe te schrijven aan de invoering van het goederen- gel-d. Deze heffing bracht op in: Januari . … 249.100 Februari . — 260.400 Maart.. —276.400 April .. — 207.2001 of i-n totaal. … 993.100 bij een raming van … 806.300 of … 187,800′ meer. De opbrengst tot en -met April 1928 was- … 1.364.400 hooger dan in 1927, zoo-dat de haveninkomsten, als het goederengeld niet wordt medegereken-d, nog … 371.000 hooger zijn dan het vorig jaar. De ontvangsten van -den P. T. T.-diemt bedroegen over’ verslagmaand … 142.900′ minder dan de raming voor één maand. Van het begin van het jaar af zijn zij1 … 684.800 meer dan in de eerste vier maanden van 1927 en … 94.600 meer dan geraamd. Verdeel-d over de verschillende onderdeelen be¬ draagt- het accres over deze maand voor brieven- en pakketpost- … 55.700, voor telegrafie … 19.100, voor telefonie … 45.200 en werd op —diversenfl … 16.700 meer ontvangen. In de maand April 1928 bedroegen de ontvangsten der Spoor- en Tramwegen … 90.400 minder dan die over dezelfde maand van 1927. Vergeleken -met de eerste vier maanden v-an 1927 waren -zij’ dit jaar ruim … 1,5 millioen gunstiger. Het bedrijf op Java vertoon¬ de over verslagmaand een accres van …73.200, de Atijehtram een van … 6.000, de Z. W. Celebes-tram een van … 800 ; de Zuid-Sum. Spoorwegen daarentegen een decres van … 153.700 en de- -automobieldiensten een van … 16.700. AANTEEKENINGEN. indexcijfers van groot- en kleinhandelsprijzen in Ned.-Indië. De maandstatistiek 1928 No. 4 van het Centraal Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m. het volgende: Invoer. De serie van de invoerartikelen omvat 72 -arti¬ kelen, welke -in vijf groepen zijn verdeeld. In -de eerste 4 maanden van bet l-oopen-de jaar valt wei¬ nig verandering :i-n het prijsniveau van de dmportartikelen te -bemerken. De twee eerste maan-den -staat het a-lgemeene indexcijfer op 155, sindsdien o-p 154. Slechts he-t -indexcijfer van de groep levensmiddelen was aan eenige schommeling onderhevig, hoof-d-zakelijk ten ge¬ volge van -de .wisselende rijstprijzen en de -daling in de noteeringen van Australische ham. Na -de dalende -prijzen van Januari tot -Maart steeg in April rijst wederom in prijs, waardoor het groepsindex- cijfer twee punten o-pl-iep. Het -indexcijfer van -de textiele goederen ging dn Apr-il één -punt omho-og. Deze stijging werd veroorzaakt -door de gebleekte shirtings. De prijzen van dit -artikel stege-n ruim 11 pCt. Overigens hadden geen wijzigingen van eenige beteekenis plaats, In de -drie l-aatste groepen zij-n geen opmerkelijke ver¬ anderingen te oonsta-tee-ren; de gemiddelde indexcijfers -bleven -dan ook ongewijzigd. Uitvoer. In de maand April oefenden -de verbeteringen van -diverse produoten-noteeringen een overwegende in¬ vloed u-i-t op het a-lgemeene prijsniveau van den expo-rt. Het meest gingen -de prijzen van huiden omhoog, nl. met ruim 13 p’C-t, Het indexcijfer stond in 1927 no-g gemiddeld o-p 83, in April jl. steeg -het tot 110. Ook -de suikerprijzen verbeterden i-n de -afgeloopen maan¬ den, zij staan than-s weer ongeveer op het niveau van April/ Mei 1927. De stijging -van de prijzen van Maart -o-p April jl. be¬ droeg ruim. 8 pCit. Minder belangrijke verbeteringen -vielen -overigens te be¬ merken o.a. in -de -noteeringen van maïs, katjang idjoe en katjang-olie. De peperprijzen handhaafden zich op het hooge niveau van de voorgaande maand, in navolging van de noteeringen te Londen. In verband met de kleinere oogsten van de laatste twee jaar en een gelijk gebleven vraag naar dit product, zijn de voorraden -daa-r ter plaatse gering, hetgeen de prijzen doet stijgen. Tegenover de bovengenoemde verbeteringen van eenige pro-ductenprij-zen -staat -de voortge-zette daling van de rub¬ ber- en thee-p-rijzen. De rabbernoteeringen waren in April sinds Januari met ongeveer 47 pCt. gedaald. Het prijsniveau -komt thans -over¬ een met -dat van Januari 1922. De indexcijfers hebben sedert Januari bedragen 68, 5-6, 46 en 36. De theeprijzen -waren in -de jaren 1923/ 26 vrijwel on¬ afgebroken op- een niveau van ongeveer 100 pGt. boven de n-oteeringen van 1913 blijven staan. I-n November 1926 trad een -daling in, die zich in den loop van het jaar 1927 weer herstelde tot -de- prijzen in October opnieuw -afbrokkelden. Sedert October is thans -het indexcijfer gedaald van 204 op 163. Uit de -achtervolgende indexcijfers van tin sedert Augus¬ tus 1927 blijkt een prijsdaling tot Maart van 22 pCt. be¬ neden -den prijs- van Augustus. De indexcijfers bedroegen nl. v-an Augustus t.m. Maart jl. 147, 140, .133, 130; 131, 136, 120-, 155. Cijfers voor April werden nog niet ont¬ vangen. 646 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 23 Juli 1928 Het algemeen® indexcijfer voor alle groothamdelsartikelen te zamen steeg van 149 in Februari en Maart tot 150 in April jl. Indexcijfers van 72 invoer- en 20 uitvoerartikelen in den groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang. Invoerartikelen. 1913. 1923. 1924. 1925. 1926. April 1927. Mei — . Juni — . Juli — . Augustus — . September — . October — . November — . December — . Januari 1928. Februari — . Maart — . April — . i) 20 art. 2) 100 207 213 208 185 173 174 174 173 175 175 175 173 173 172 172 172 173 c >-a a 100 163 164 161 157 148 148 147 147 147 145 148 148 147 150 149 147 149 100 174 167 160 151 151 152 152 149 149 146 145 144 142 140 140 140 140 E n aj o 3 100 170 160 150 153 152 152 152 150 149 147 146 146 145 145 145 145 145 100 169 168 165 169 175 175 174 175 176 175 172 169 163 158 158 157 157 100 180 178 172 165 161 161 161 160 161 159 159 158 156 155 155 154 154 D « 100 150 155 146 137 128 131 132 128 130 129 128 128 127 130 129 132 133 100 173 173 166 159 154 155 155 153 154 153 152 151 150 150 149 149 150 Kleinhandelsprijzen. 12 art. Ł) 12 art. ‚) 15 art. 6) 13 art. De serie indexcijfers van artikelen van dn- en uiitheemscshen oorsprong is zoo samengesteld, dat de inheemsclie en de uatheemsche groep geheel parallel zijn. Het niveau van beide groepen bleef in Mei ongewijzigd. Bij de inheemscihe artikelen woog de prijsdaling van rijst, welke ieder jaar bij bet aanbreken van den oogsttijd begint, op tegen de stijging in de petroleumprijzen, die, in Mei begon en van aardappelen. De overige artikelen ondergin¬ gen geen noemenswaardige veranderingen, evenmin als die Van de tweede groep. Sedert 1927 staat bet indexcijfer van de 35 voedingsmid¬ delen thans ongeveer op 154. Indexcijfers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia. 1913/14 1923 1924 1925 1926 Mei 1927 Juni — Juli — Augustus — September — October — November — December — Januari 1928 Februari ,, Maart — April — Mei — i) 20 artikelen In¬ heemseb J) 100 194 182 169 169 166 167 167 165 165 163 162 160 160 159 162 160 160 Uit- heemseh 1 100 173 158 152 148 149 149 149 149 149 148 148 149 149 149 148 150 150 Totaal 100 183 170 160 159 158 158 158 157 157 155 155 155 154 154 154 155 155 Voeding2) 100 182 170 159 156 156 155 156 154 154 153 152 153 154 154 154 154 154 35 artikelen. Passerprijzen. De prijzen van de Inlandsche landbouwge¬ wassen vertoonen thans weer, zoo als te verwachten was, een daling. Eien uitzondering hierop maken echter de rijstprijzen, die in Februari een lichte stijging vertoonden. GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK. Voor reke¬ ninghouders waarvan door de H.-bank plaatselijk Ter voldoe¬ ning van Rijks belast. Juni 1928 Posten 57.001 43.505 1.288 Bedrag …3.335.667.000 ,2.977.624.000 9.901.000 Juni 1927 Posten 53.187 40.616 1.509 Bedrag …3.362.328.000 , 3.000.480.000 12.020.000 POSTERIJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE Opbrengst Juni 1928 Juni 1927 … 3.535.837,Š — 597.963,Š — 1.238.629,Š … 3.796.789,Š — 565.900,Š — 1.088.029,Š Telefonie .. OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN. TEe Journal of Political Economy. Š Chicago, Februari 1928. J. G. Smith, Education for business in Great Britain; A. B. Ellingwood, The Railway Labor Act of 1926; A. G. Buehler, Recent developments of the General Sales Tax; G. G. Tunell, Rate making and excess income. II; G. E. Dankert, The Canadian In¬ dustrial Disputes Act; H. G. Brown, Taxing rental vs. taxing salable value. Schm oilers J ah r touch. Š München, Leip¬ zig, Februari 1928. K. Singer, Prolegomena >zu einer Theorie des Geld- marktes; II. Wagenführ, —Theoretischefl und —histo¬ rischefl Volkswirtschaftslehre vom heutigen Stand der Forschung; W. Weddigen, Zur logischen Grand- legung der praktischen Wirtschaftiswissenschaft; G. Clausing, R. W. Babsons Beobachtungsverfahren der wirtschaftlichen Wechsellagen; F. Meyer, Die heu- tige Lage der Britischen Eisenbahnen. Gids Amsterdam, D e Socialistische Maart 1928. bevat o. a.: B. L. v. d. Waerden, H. A. Lorentzf; Mr. L. A. Donker, De ontwikkeling der onrechtmatige daad in hare juridische en sociale beteebenis, I; P. Miemstra, Ons landbouwprogram; Dr. Ir. Th. van der Waerden, W er kl oosh eidis pers p ecti cv en te Amsterdam. Statistiek der ondernemingen; F. M. Wkbaut, De economische conferentie van Genève Mei 1927 over trusts en kar¬ tels, III (slot). T ijl d s e h r i ft ¥ o or Economische Geo- graphie. Š ™s-Graventbage, 15 Januari 1928. Prof. Dr. H. Blink, Economische ontwikkeling en tegenwoordige toestand der Yereenigde Staten. Idem. Š ™s-Gravenbage, 15 Maart 1928. Prof. W. E. Boerman, Een en ander over maten en gewichten; Prof. Dr. J. C. Th. Uphof, De ontwikke¬ ling van de citruisteelt in de Yereenigde Staten; E. van Hinte, De Engelsche economische positie in ver¬ band met het ‘katoenverbruik; B. J. Swart, Friesche economische werkzaamheid. D e I n d i s c h e G i d s. -Š Amsterdam, 1 Februari 1928. M. A. J. Ketting, Het honderdjarig bestaan van De Javasche Bank; Dr. II. G. Heyting, De Indische poli¬ tieke wetsontwerpen; H. Ch. G. J. van der Mandere, Het stelsel der Internationale Mandaten van den Vol¬ kenbond; G. L. TJljée, De Trans-Borneo-verbinding; E. van Lidth de Jeude, Humor in Indië; Mr. J. J. van Bolhuis, Indië en de Ned. Volksvertegenwoor¬ diging. De Naamlooze Vennootschap. Š Roer¬ mond, 15 Februari 1928. Th. Speet jens, Een vernuftig novum. De vennoot-‘ schapsfinanciering in nieuwe banen? Prof. Dr. J. Goudriaan Jr., De ethiek van de bedrijfsleiding. I; Mr. G. M. Greup, Vermindering van kapitaal; M. J. H. Smeets, Iets over de Rijksmiddelen. I; Mr. W. C. Posthumus Meyjes, De Middenstander en zijne bank¬ relaties; G. M. J. van Roessel Jr., Gemeente van aan¬ slag van de Naamlooze Vennootschap m de dividend¬ en tantièmebelastiing; Ir. B. Bölger, De gebeurtenis¬ sen op arbeidsgebied gedurende 1927. 1. 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 647 OVERZICHT VAN DE INDISCHE MIDDELEN.1) (In Guldens). Belastingen. Pachten excl. pandhuizen. Invoerr. incl. Landsgoed Uitvoerr. incl. Landsgoed. Accijnzen . Andere ontv. I. U. en A… Statistiekrecht . Personeele belasting …. Inkomstenbelasting. Vennootschapsbelasting.. Oorlogswinstbelasting .. Opgeheven productenbel. . Verponding. Recht van openb. verkoop. Zegelrecht.. Overschr. van vaste goed. Recht v. succ. en overgang Vergunning speeltafels .. Slachtbelastingen. Bijzondere bel. buitengew. Hoofdgeld. Landelijke inkomsten. . .. Belasting op loterijen…. Totaal…. Monopolies. Opium. Zout. Pandhuizen . Totaal… Producten. Kina .. Landscaoutchoucbedrijf . Boschwezen . Goud. Tin. Steenkolen. Aand. i/d. winst N.V. —Gem Mijnb. Mij. Billitonfl. Totaal. . Bedrijven, Havenwezen. Baggerdienst. Landsdrukkerij. Post-,Telegr.- en Tel.dienst Spoor- en Tramwegen… Waterkracht en Electricit. April 1928 5.625 7.147.858 805.693 3.192.449 23.994 413.625 372.027 3.201.320 939.936 155.447 123.633 254.542 179.753 1.506.992 200.594 14.813 11.600 602.759 16.938 2.883 1.958.251 2.130 Sedert 1 Januari 1928 25.020 29.216.818 4.400.277 12.641.098 88.346 1.984.085 1.300.220 14.088.441 5.543.885 19.125.108 155.656 2.301.411 730.513 4.996.453 803.480 130.481 66.270 2.286.073 61.671 12.071 3.968.483 205.215 Overeen¬ komstige periode 1927 Totaal Allerlei middelen. Aandeel i/d. winst van de Javasche Bank. Afstand van grond. Mijneoncessies. Boeten en verbeurdverkl Leges en salarissen, ont¬ vangen d. de griffiers v/d. versch. rechtscoll… Heffing terzake van gesl. werkovereenkomsten .. Opbr. Wees- en Boedelkam. Kadaster . Afkoop heerendienst. B.G. Schoolgelden . Ontv. groote ziekenin- riehtingen en krank¬ zinnigengestichten .. . Ijk van maten en gew.. Verk. en verh. van huizen Ontv. waterleidingen . . Bakengelden . Loodsgelden. Diversen . Totaal Totaal generaal. . . . 3.393.463 1.559.944 1.594.259 6.547.666 93.866 680.659 1.409.284 123.390 4.359.945 1.171.385 44.323 25.255.654 4.458.701 10.625.052 82.467 1.815.875 1.115.574 14.746.367 6.121.602 22.866 2) 3.472.308 2.557.091 718.049 5.084.262 782.288 99.246 79.320 1.873.442 61.406 25.242 3.712.351 202.201 21.132.862 104.131.075 76.011.071 14.084.406 6.048.302 7.450.115 27.582.823 159.123 2.883.571 5.474.844 486.135 18.190.869 3.200.959 8.338.529 30.395.501 898.722 413.993 5.742 2.321.927 5.599.221 87.624 9.327.229 236.052 28.756 104.192 72.576 50.472 39.139 31.533 542.414 308.967 60.008 44.053 166.539 40.259 300.480 220.855 265.211 4.856.262 1.105.915 33.401 9.829.965 22.926.936 498.140 2.511.506 39.250.619 1.633.411 102.424 435.539 170.508 205.907 223.607 117.632 2.368.804 1.580.829 224.434 140.879 691.307 180.664 952.416 895.416 3.147.897 12.676.259 6.105.325 7.449.644 26.231.228 148.221 2.133.436 5.336.411 558.509 23.065.608 2.729.635 33.971.820 3.491.843 898.128 141.226 9.145.118 21.380.356 405.443 13.071.674 35.462.114 1.452.421 379.457 381.138 158.047 219.776 292.628 85.461 2.441.311 1.611.474 213.346 105.750 709.721 151.173 775.782 731.657 1.461.430 11.170.572 47.857.792 214.431.692 182.846.805 !) In de uitkomsten 1928 en 1927 zijn begrepen de ontvangsten in Nederland over het eerste kwartaal en die in Indië over de eerste vier maanden. 2) Teruggegeven belastinggelden. STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN. N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen. GELDKOERSEN. Ned. Bk. (Disc. Wissels Bel.Binn.Eff. [Vrsch. inR.C. Javasche Bank… . Bank van Engeland Duitsche Rijksbank Bank v. Frankrijk. Belgische Nat.Bnk. Fed. Res.BankN.Y. Bank van Spanje.. BANKDISCONTO’S. 4$18 Oct. ™27 5 13 Oct. ™27 6 13 Oct. ™27 4 Ilf Juli ™26 4^21 Apr.’27 7 5 Oct. ™27 3$19 Jan.™28 4 30 Juni™28 5 12 Juli™28 5 23Mrt.™23 Zwits. Nat.Bk. N.Bk.v.Denem. ZweedscheRbk Bank v.Noorw. Bk. v. Tsjecho- slowakije . . N.Bk.v. O™rijk. N. Bk. v. Hong. Bank v. Italië. Z.-Afr.Res.bnk 322 Oct. ™25 5 23 Juni™27 4 30 Apr.™: Mrt. ™28 5 8 Mrt.™27 6$ 16 Juli ™28 6 26Aug.™26 5$ 25 Juni™28 5$ 9 Jan.™28 OPEN MARKT. 1928 21 Juli 16/21 Juli Amsterdam Partic.disc. Prolong. i) Londen Daggeld .. Partic.disc. Berlijn ]) Daggeld Partic.disc. 30-55 d… 56-90 d… Waren- wechsel. New York Daggeld >) Partic. disc. 4i/s 4-1/4 2-31/2 4-1/16 61/2-81/4 63/4 63/4 5-1/4 43/4 4I/16-3/ 6 33/4-41/4 2-41/4 4-41/a 61/2-83.4 63/4 63/4 5-61/, 45/8-3/4 9/14 Juli 4- 3/16 37,-4 2-5 33/4-41/8 5- 81/2 71/4-83/, 63/4 65/8-3/, 6- 87, 41/4-3/4 2/7 Juli 4-5/16 31/2-41/4 2-31/2 3ii/i6-% 7-10 63/, 65/8-3/, 67/8-7 5-101/4 41/4 1927 1926 18/23 Juli 31/2-5/8 3-1/2 3-41/2 45/i6-3/8 5- 8i/2 57/8-6 57/8-6 6- 1/4 372-41/4 35/8-3/4 19/24 Juli 25/8-U/16 21/4-1/2 3-41/4 41/4-5/16 3-51/2 41/2 41/2 4-7, 31/2 1914 20/24 Juli 378-3/16 21/4-3/4 13/4-2 21/4-3/4 21/8-1/2 13/4-21/2 i) Koers van 20 Juli en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag. WISSELKOERSEN. KOERSEN IN NEDERLAND. Data 17 Juli 18 — 1928 1928 1928 1928 1928 1928 Laagste d.w.1) Hoogste d.w1) 16 Juli 1928 9 — 1928 Muntpariteit 19 20 21 23 New York **} 2.48»/16 2.48?/,6 2.487/8 2.487/,, 2.48s/,, 2-485/,, 2.48% 2.48»/,, 2.48./, 2.48% Londen V 12.08% 12.08!/, 12.03% 12.08/,, 12.08% 12.08 12.08% 12.10% Berlijn V 59.26$ 59.30 59.30$ 59.31 59.32$ 59.23 59.34 59.24 59.25 59.26 Parijs V 9.72f 9.72J 9.73 9.73$ 9.73 9.71 9.75 Brussel V 34.62 34.611 34.60J 34.62′ 34.62$ 34.60 34.65 9.72$ 34.63 9.73| 34.63 9.75 | 34.59 Batavia !) 99% 99% 99% 99% 99% 99% 99% 100 99% 99% 100 Data 17 Juli 1928 18 19 20 21 23 1928 1928 1928 1928 1928 Laagste d.w.1) Hoogste d. w1) 16 Juli 1928 9 — 1928 Muntpariteit Zwit¬ serland V Weenen V 47.85% 47.84% 47.84% 47.85% 47.86 47.82 47.88 47.86 47.83% 48_ 35.10 35.10 35.05 35.07% 36.07% 34.90 35.10 35.10 34.97% 35_ Praag 7.35 7.36 7.34 7.341 7.34fi 7.36 7.32 7.38 7.36 7-34$ %€) Boeka¬ rest 🙂 1.51 1.52 1.52 1.51$ 1.51 1.5 IJ 1.47J 1.55 1.52 1.52 48_ Milaan **) 13.02 13.01 13.02 13.02 13.02 13_ 13.05 13.02$ 13.04$ 13.09 Madrid *V 40.90 40.91 40.91$ 41.08 41.02J 40.85 41.17$ 40.87 40.99 48_ Data 17 18 19 20 21 23 Juli 1928 1928 1928 1928 1928 1928 Laagste d.w.1) Hoogste d.w1) 16 Juli 1928 9 — 1928 Muntpariteit Stock¬ holm *) 66.55 66.55 66.55 66.57$ 66.55 66.50 66.60 06.55 66.55 66.67 Kopen¬ hagen*) 66.42$ 66.42$ 66.45 66.45 Oslo *) 66.42$ 66.42$ 66.42$ 66.42 66.45 66.35 66.47$ 66.42$ 66.35 66.67 *) Noteering te Amsterdam. 1) Particuliere opgave. !) Wettelijk gestabiliseerd tusschen 7.53% en 7.21%. In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen. 66.42$ 66.35 66.45 66.42$ 66.35 66.67 Hel¬ sing¬ fors i) 6.24 6.24 6.25 6.25 6.24$ 6.25 6.21 6.27$ 6 24 6.21 6.264 Buenos- Aires 1) 1051/s 104% 1047/, 105 1047/, 105 104% 105% 105i/, 105 105!/, Mon¬ treal i) **) Noteering te Rotterdam. 2.47%” 2.47% 2.47% 2.47% 2.47% 2.48 2-47% 2.48% 2.47i!/— 2.47% 2.48% 648 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 KOERSEN TE NEW YORK. (Cable). Data Londen ($ per ê) Parijs r* p. 100 fr.) 17 Juli 18 — 19 — 20 — 21 — 23 — 25 Juli 1928 1928 1928 1928 1928 1928 1927 Muntpariteit.. 4,86% 4,86% 4,86s/16 4,86% 4,861/8 4,863/32 4,85^/ 1G 4,8667 Berlijn (% p. 100 Mk.) 3,913/8 3,91 3,91% 3,91% 3,91% 3,91 % 3,91% 13,92 Amsterdam ($ PŁ lOOgldJ 23,84 23,86 7/, 23,86 »/4 23,86% 23,86% 23,87% 23,78% 23,81% 40,24% 40,25i/a 40,26 40,23% 40,23% 40,23% 40,06% 10 »/u KOERSEN TE LONDEN. Plaatsen en Landen Noteerings- eenheden 7 Juli 1928 14 Juli 1928 Laagste Alexandrië. . Athene …- Bangkok _ Budapest . … B. Aires . — Calcutta .. Š Constantin.. Hongkong .. Kobe — … . Lissabon Mexico ___ Montevideo Montreal .. R.d. Janeiro Shanghai .. . Singapore. .. Valparaiso 1). Warschau i) 90 dg. 1’iast. p. £ Dr. p. £ Sh. p.tical Pen. p. £ d. p.$ iSh. p. rup. Plast. p. £ Sh. p. $ Sh.p.yen Escu. p. £ d. per $ d. per $ .$ Per £ d. per Mil. Sh. p. tael id. p. $ $P-£ Zl. p. £ 97% o i 5 1/10* 27.95$ 4713/32 l/559/6i 950 2/0% 1/1011 108% 23% 50% 4.88% S57/— 4 2/8»/,8 2/3% 39.66 43% 97% 375 1/10% 27.90$ 47!/16 1 i 5 ® 9 955 3/0ti i/ioi! 108% 23% 50s/8 4.87T% 5a9/32 2/8A 2/S*/* 39.65 «I 16/21 Juli 1928 Hoogste 97»/le 374% 1/10* 27.88 «»/— l/5« 945 2/O1/8 1/10% 107% 23% 501/, 4.87»/s 523 32 2/7% 2/3**/16 59 64 43% 97»/,» 3753% l/lO™z» 27.94 471 & l/5‚5/i6 960 2/0* 1/10* 10934 2334 50% 4.88* 5fi/u 2/8* 2/3* 39.68 43% 21 Juli 1928 97% 3751/a 1/10»/, 27.91 17 */, i/5l! 952i/, 2/Gi/lfi 1,10* 109 23% 50% 4-87* Ö&3/04 2/8*/,. 2/3% 39.68 43% 16 Juli 17 — 18 — 19 — 20 — 21 — 23 Juli 20 Juli ZILVERPRIJS Londen™) 271/8 27s/16 27i/, 27 ™/, 271/je 271/a 26i/8 24i»/ 1928.. 1928.. 1928.. 1928.. 1928.. 1928.. 1927.. 1914. N.York2) 59 587/, 58j/, 587/, 58»/, 58% 56% 59 16 Juli 17 — 18 — 19 — 20 — 21 — 23 Juli 20 Juli GOUDPRIJS 3) Londen 1928.. 1928.. 1928.. 1928.. 1928.. 1928.. 1927.. 1914.. 84/10% 84/10 84/10% 84/10% 84/10% 84/10% 84/11% 84/11 ï) in pence p.oz. stand. 2) Foreign silver in $c. p.oz.fine. *) in sh. p.oz.fine STAND VAN ™s RIJKS KAS. De Minister van Financiën maakt bekend:_ Vorderingen. 7 Juli 1928 Saldo bij de Nederlandsche Bank…. Saldo b. d. Bank voorNed. Gemeenten Voorschot op ultimo Juni 1928 aan de gem. op voor haar door de Rijks¬ administratie te heffen gemeentelijke inkomstenbelasting en opcenten op de Rijksinkomstenbelasting… Voorschotten aan Suriname. Kasvord. weg. credietverst.a/h. buitenl. Daggeldleeningen tegen onderpand van Staatsschuldbrieven . Saldo der postrekeningen van Rijks¬ comptabelen . Vordering op het Staatsbedrijf der P., T. en T. 2). ld. op andere Staatsbedrijven ‚) %€%€. V e r p 1 i c h tin gen. Voorschot door de Nederl. Bank… Schatkistbiljetten in omloop™). Schatkistpromessen in omloop. Waarvan direct bij de Ned.Bank. Zilverbons in omloop. Schuld a. d. Bank v. Ned. Gemeenten2) ld. aan Ned.-Indië . ld. aan Curasao. Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds 2) ld. a. h. Staatsbedrijf d. P., T. en T.2) ld. aan andere Staatsbedrijven2)…. ld. aan diverse instellingen 2). ™) Waarvan … 12.056.000 vervallende … 89.746,88 — 13.132.183,933 — 9.210.795,47 — 147.796.199,27 — 13.459.265,78 — 2.935.348,03 r 8.619.512,63 , 103.526.000,Š 11.517.533,50 12.585.329,79 229.166,68 5.177.806,22 30.114.182,76 1.565.000,Š 6.634.686,96 1 Juli 1929. 3) Mei 1928. 14 Juli 1928 462.936,43 , 4.257.731,52 , 9.298 264,35 , 144.813.781,94 , 7.500.000,Š , 16.451.728,39 , 2.635.348,03 … 5.731.487,22 — 103.526.000,Š 11.468.997,Š 9.179 349,17 233.366,68 7.451.596,70 30.623.818,98 1.565.000,- 6.774.297,67 2) In rekg.-crt. met ™s Rijks Schatkist. NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD. Vorderingen: Saldo bij ™s Rijks kas. Saldo bij de Javasche Bank Verplichtingen: Metaalmiddelen in ™s Lands Kas….. Waarvan muntbiljetten. Schatkistpromessen in omloop. Muntbiljetten in omloop . Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.. Idem aan de Ned.-lnd. Postsnaarbank. 14 Juli 1928 … 9.179.000,- — 11.369.000,- , 150.000,- , 36.533.000, — 1.160.000,- , 880.000,- 21 Juli 1928 f 11.003.000,- —10.270.000,- , 32.752.000,- , 3.379.000,- , 150.000,- , 36.588.000, , 1.200.000,- , 983.000,- NEDERLANDSCHE BANK. Verkorte Balans op 23 Juli i928. Activa. Binnenl. Wis-f Hfdbk. f 34.096.990,15 seis, Prom. J Bijbnk. — 2.721.575,89 enz.in disc.^ Ag.sch. — 10.463.519,10 Papier o. h. Buitenl. in disconto. .. Š – Idem eigen portef. . f 201.016.730,Š Af: Verkochtmaar voor de bk. nog niet af gel. — Š Beleningen < nfdblT incl. vrsch in rek.-crt, op onderp, Bijbnk. Ag.sch. 35 286.588,51 6.605.282,79 60.881.364,11 f 47.282.085,14 201.016.730,Š f 102.773.235,41 Op Effecten.___ f Op Goederen en Spec. — Voorschotten a. h. Rijk M unt en Muntmateriaal Munt, Goud …… f Muntmat., Goud — 97.827.035,41 4.946.200,Š 102.773.235,41 Munt, Zilver, enz. Muntmat., Zilver . 67.459.000,Š 367.524.583.36 434.983.583.36 23.563.300,42 Belegging */6 kapitaal, reserves en pen¬ sioenfonds . Gebouwen en Meub. der Bank. Diverse rekeningen …………. — Passiva. Kapitaal….. Reservefonds.-… Š ~ Bijzondere reserve………… Pensioenfonds . … Bankbiljetten in omloop. Bankassignatiën in omloop. Rek.-Cour. … Het Rijk f 2.954.491,35 saldo™s: J Anderen ,, 41.086.874,88 Diverse rekeningen ____… Š .. 458.546.883,78 24.647.839,12 — 5.000.000,Š — 34.846.576,79 f 874J 13.350,24 Beschikbaar metaalsaldo…. .. Op de basis van »/, metaaldekking — .. Minder bedrag aan bankbiljetten in om¬ loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. f 20.000.000,Š — 7.157.903,12 — 8.000.000,Š — 5.494.586,94 — 784.138.070,Š — 269.217,83 — 44.041.366,23 — 5.012.206,12 “7 874.113.350,24 “7 292.351.744,88 126.662.011,,01 1.461.758.720,Š Voornaamste posten in duizenden guldens. Data 23 Juli 16 — 9 — 2 — 25 Juni 18 — 25 Juli 25 Juli ™28 ’28 ™28 ’28 ™28 ™28 ™2 ™14 Goud Munt Muntmat. 67.459 67.460 67.513 67.521 67.573 67.567 68.128 65.703 367.525 367.525 367.528 367.528 367.466 367.469 319.275 96.410 Circulatie 784. 796. 806. 828, 768. 778, 789. 310 138 436 579 755 .177 059 509 ,437 Andere opeischb. schulden Beschikb. Metaal¬ saldo Dek- kings perc. 44.311 292 352 55 43.126 289.839 54$ 36 465 289.001 54 45.884 283.110 52 50.439 294.754 56 45.490 293.255 55 51 878 247.436 49 6.198 43.5211) 54 Data 23 Juli 16 — 9 — 2 — 1928 1928 1928 1928 25 Juni 1928 18 — 1928 25 Juli 1927 25 Juli 1914 Totaal bedrag disconto™s Schatkist¬ promessen rechtstreeks 47.282 50.914 55.890 41.592 57.881 50.410 160.559 67.947 Belee- ningen 14.300 102.773 105.623 107.947 143.155 102.901 104.869 130.705 61.686 Papier op het buitenl. 201.017 200.891 195.738 195.765 196.745 196.568 128 080 20.188 Diverse reke¬ ningen^) 34.847 32.570 35 285 28.087 35.783 36.635 22 860 509 ™) Op de basis van 2/6 metaaldekking. 2) Sluitpost activa. CURA^AOSCHE BANK. Voornaamste posten in duizenden guldens. Data 1 Juni 1 Mei 1 April 1 Maart 1 Februari 1928 1 Januari 1928 1 Juni 1928 1928 1928 1928 1927 Metaal 2.232 2.260 2.282 2.308 2.316 2.320 1.857 Circu¬ latie 3.991 3.941 3.831 3.389 3.390 3.312 2.406 Dis¬ conto™s Voor¬ schotten aan de kolonie 168 169 161 161 162 163 140 Diverse reke¬ ningen™ 90 70 45 2803 2783 3603 43 2.127 2.048 2.078 2.009 2.128 2.215 1.658 Diverse reke- ningen2 153 131 258 280 460 570 867 ™) Sluitp. der activa. 2) Sluitp. der passiva. 3) Schuld aan de kolonie. 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 649 JAVASCHE BANK. Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok¬ ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen. Data Goud Zilver Circulatie Andere opeischb. schulden Beschikb. metaal- saldo 21 Juli 1928 14 — 1928 7 — 1928 23Juni 1928 16 — 1928 9 — 1928 2 — 1928 23 Juli 1927 24 Juli 1926 25 Juli 1914 18′ 18’ 188 174.040 174.111 174.216 174.251 184.731 194.794 22.057 ‘.000 uoo 5.700 15.294’ 15.362 16.623 16.808 21.395 34.021 31.907 314 200 317 200 316.900 307.594 309.831 311.171 306.429 324.377 335.632 110.172 50.200 47.700 38.900 50.013 48.379 47.783 44.011 58.953 49.983 12.634 114.120 114.120 117.540 118.160 118.147 119.400 121.311 129.870 152.068 4.842*} Data Dis¬ conto™s Wissels, buiten N.-Ind. betaalb. Belee- ningen Diverse reke¬ ningen !) Dek- kings- percen- tage 21 Juli 1928 14 — 1928 7 — 1928 23 Juni 1928 16 — 1928 9 — 1928 2 — 1928 23 Juli 1927 24 Juli 1926 25 Juli 1914 147.500 144.500 139.600 *** *#* *** 60.144 63.600 67.059 64.042 46.086 65.553 2.228 51 51 53 53 53 53 55 54 59 44 15.379 15.470 15.353 14.825 14.265 11.945 7.259 20.549 21.307 19.636 19.128 30.468 26.334 6.395 79.399 75.541 73.130 68.339 83.805 54.871 47.934 *) Sluitpost activa. 2) Basis 2/& metaaldekklng. BANK VAN ENGELAND. Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in duizenden ponden sterling. Data Metaal Circulatie Currency Notes Bedrag Bankbilj. Gov. Sec. 18 Juli 1928 11 — 1928 4 — 1928 27 Juni 1928 20 — 1928 13 — 1928 20 Juli 1927 22 Juli 1914 175.944 174.357 173.428 172.287 171.691 168.100 151.809 40.164 135.891 136.361 137.166 136.256 135.027 135.074 137.361 29.317 297.088 296.927 300.157 296.030 296.454 296.508 296.487 56.250 56.250 56.250 56.250 56.250 56.250 56.250 247.706 247.641 250.791 246.606 247.017 247.055 246.809 Data Gov. Sec. Other Sec. Public Depos. Other Depos. Reserve Dek- kings- perc. i) 18 Juli ™28 11 — ™28 4 — ™28 27 Juni ™28 20 — ™28 13 — ™28 20 Juli ™27 22 Juli ™14 31.389 30.629 28.769 30.779 31.633 34.440 49.867 11.005 50.241 50.588 79.741 60.868 52.378 51.668 48.610 33.633 16.389 16.210 19.687 23.873 24.433 18.250 12.629 13.736 106.922 104.703 126.829 105.593 98.122 102.793 101.979 42.185 59.803 57.746 56.012 55.781 56.415 52.776 34.197 29.297 48a/s 47% 38% 43 46 43% 292/, 52 i) Verhouding tusschen Reserve en Deposits. BANK VAN FRANKRIJK. Voornaamste posten in millioenen francs. Data Goud1) Zilver Te goed in het buitenl. Wis¬ sels Waarv. op het buitenl. Belee- ningen Renteloos voorschot a.d. Staan 13 Juli ™28 6 — ™28 29 Juni™28 25 — ™28 15 Juli ™27 23 Juli™14 29.403 29.176 28.990 28.935 5.547 4.104 732 732 732 785 345 640 16.540 15.920 15.559 15.985 52 14.836 14.891 15.269 13.517 1.617 1.541 12.727 12.703 11.702 10.562 10 8 2.014 2.034 1.890 1.884 1.653 769 3.200 3.200 3.200 3.200 Data Bons v. d. zelfst. amort, k. Diver¬ sen 3) Circulatie Rekg. Courant Staat Zelfst. amort.k Parti¬ culieren 13 Juli ™28 6 — ™28 29 Juni™28 25 — ™28 15 Juli ™27 23 Juli™14 5.930 5.930 5.930 5.930 1.325 1.330 1.309 1.239 23.460 60.162 60.295 60.628 58 772 53.490 5.912 6.793 5.989 4.555 5.079 174 401 620 620 1.933 1.934 6.209 5.791 5.294 5.744 12.523 943 i) Bij de stabilisatie van den franc op 25 Juni is de goudvoorraad gewaardeerd volgens de nieuwe waarde van den franc.2) De schuld van den Staat aan de Banque de France is op 25 Juni afgelost. 3) Sluitpost activa. DUITSCHE RIJKSBANK. Voornaamste posten in millioenen Reichsmark. Data Goud Daarvan bij bui¬ tenl. circ. banken *) Deviezen als goua- dekking geldende Andere wissels en cheques Belee- ningen 14 Juli 1928 7 — 1928 30 Juni 1928 23 — 1928 15 — 1928 15 Juli 1927 30 Juli 1914 2.127.3 2.105.4 2.083,8 2.062,2 2.062,3 1.801.5 1.356,9 85,6 85,6 85,6 85,6 85,6 57,9 200,1 239,5 250,0 245,3 251,7 96,2 2.242,0 2.304.2 2.477.2 1.860,9 1.924,8 2.236,6 750,9 43,9 27,3 138,3 27.2 78.2 116,5 50.2 Data Effec- ten Diverse Activa*) Circu¬ latie Rekg- Crt. Diverse Passiva 14 Juli 1928 7 — 1928 30 Juni 1928 23 — 1928 15 — 1928 15 Juli 1927 30 Juli 1914 i) Onbelast. 2) W 94,0 94,0 94,0 94,0 94,0 93,0 330,8 .o. Renter 598,0 604,3 684.2 616,9 604.3 530,0 200.4 bankscheir 4.225,0 4.426.7 4.674.2 3.906.7 4.039,3 3.518.3 1.890,9 ie 14, 7 Jul 558.4 423,8 525,2 512.7 471.8 746.4 944,- , 30, 23, 15 230.2 218,8 215.1 208.1 213.3 360,2 40,0 Juni ™28, 15 Juli ™27, resp. 33; 28; 21; 58; 48; 83 mill. NATIONALE BANK VAN BELGIË. Voornaamste posten in millioenen Belgas. Data 1928 Goud c o,-: o c uJSi o ^ S V 00 . £ Q 2 .5 5 & «3 ‘S c* **,£2 g 3 $ «J o ~ £ ^ S o 2*^ u 5 g to-h Rekg. Crt. 19 Juli 12 — 5 — 28 Juni 21 — 20 Juli 2 803 803 799 799 798 645 465 471 447 466- 444 446 44 44 41 548 553 543 568 557 468 46 51 48 43 42 30 383 387 400 2.130 2.153 2.138 2.102 2.085 1.899 31 17 20 24 19 16 102 109 71 144 128 87 t) Aan de schatkist gecedeerd. *) 1927. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA. FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars. Data Goudvoorraad Wettig betaal¬ middel, Zilver etc. Wissels Totaal bedrag Dekking F.R. Notes In her- disc. v. d. member banks In de open markt gekocht 3 Juli ™28 27 Juni™28 20 — ™28 13 — ™28 6 — ™28 29 Mei ™28 6 Juli ™27 2.546,5 2.583.3 2.580.9 2.580.4 2.608.9 2.606.9 2.988,1 1.191.7 1.191.8 1.198.4 1.189,7 1.174,6 1.186,2 1.654.4 146,1 155,0 156.4 153,0 152.5 150.6 152,8 1.191,0 1.031,9 990.8 1.042,9 982,0 943.8 506.8 209,7 223.4 223,9 240.4 266.4 304,0 199,0 Data Belegd in U. S. Gov. Sec. F.R. Notes in circu¬ latie Totaal Depo¬ sito™s Gestort Kapitaal Goud- Dek- kings- perc. i) Algem. Dek- kings- perc. 2) 3 Juli ™28 27 Juni™28 20 — ™28 13 — ™28’ 6 — ™28 29 Mei ™28 6 Juli ™27 219,6 211.9 222.9 223.3 210,0 219.4 374.5 1.660,1 1.604,6 1.599.4 1.605.4 1.598.4 1.593,3 2.459,3 2.381.8 2.366,2 2.436,1 2.423.8 2.407,6 141.2 140.3 140.3 139,7 139,6 139,6 129.4 61,8 64.8 65,1 63.8 64.9 65,1 73,0 65,4 68,7 69j0 67.6 68.7 68,9 76.8 1.751,1 2.340,9 i) Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden: F. R. Notes en netto deposito. 2) Verhouding totalen voorraad munt- materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem. PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen dollars. Data Aantal banken Dis¬ conto™s en beleen. Beleg¬ gingen Reserve bij de F. R. banks 1.739 1.721 1.765 1.762 1.748 1.751 Totaal depo¬ sito™s Waarvan time deposits 27 Juni™28 20 — ™28 13 — ™28 6 — ™28 30 Mei ™28 29 Juni™27 640 641 641 641 642 668 15.750 15.785 15.878 15.851 15.893 14.718 6.679 6.692 6.658 6.653 6.683 6.050 20.450 20.532 20.719 20.650 20.668 19.755 7.004 6.989 7.002 6.990 7.003 6.212 Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstuten. 650 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 EFFECTENBEURZEN. Amsterdam, 23 Juli 1928. De vacamtie-perio-de heeft thans wel ten volle haar intrede gedaan in den beurshandel. Er is vrijwel geen enkel cen¬ trum van den handel in fondsen geweest, dat van eenige levendigheid blijk heeft gegeven. Zelfs te New York is de omvang van zaken geluwd, in verband met de rustige overwegingen, waarmede de laatste di-sco-nitoverhooging werd ontvangen. In de achter ons liggende berichtsperiode zijn de voorschotten, aan makelaars ter beurze verleend, opnieuw afgenomen en hoewel de vermindering kleiner was dan aanvankelijk was verwacht, heeft deze ontwik¬ keling toch een goeden indruk gemaakt. Over het alge¬ meen ,is men van meening dat, indien de speculatie geen al te groote vormen aanneemt, tegen den herfst met een ruimere geldmarkt rekening gehouden zal kunnen worden. Gezien het feit, dat de speculatieve neigingen zijn afgeno¬ men, in verband met de bedreiging van een stijver wor¬ dende geldmarkt, ziet men de naaste toekomst met een zeker vertrouwen tegemoet. Inmiddels is de gang van izaken in de industrie niet onbevredigend en ook om deze reden heeft de markt een rustige, zij het afwachtende houding, aangenomen. Te B e r 1 ij n is deze week bijzonder weinig omgegaan. De Duiitsche markten hebben zich groo-ten-deel-s laten leiden door de omstandigheden in het buitenland, voornamelijk door New York en Zwitserland en gezien da vrij vaste houding in deze markten, hebben ook de beurzen in Duitsch- land blijk gegeven van een opgewekte tendens. Nogal veel aandacht is gevallen op aandeelen I.. G. Farbeninduatrie, in verband met de berichten omtrent het vervaardigen van suiker uit hout. Men was echter van meening, dat onder de tegenwoordige omstandigheden op de suikermarkt van een loonende voortbrenging nog geen sprake kon zijn. Te tonic n is het verloop van de beurs tamelijk kleur¬ loos geweest. De beleggingsafdeling was, wat den grond¬ toon betreft, vast, doch omzetten van eenige beteekenis zijn niet voorgekomen. Aandeelen in binn-enlandsche spoorwe¬ gen waren aanvankelijk iets hooger, -doch de verbetering kon niet ten volle worden gehandhaafd. De afdeeilingen van industrieele papieren hebben eigenlijk geen bepaalde rich¬ ting aan den dag gelegd; speculatieve aankoopen ‘hebben zoo goed als niet plaats gevonden. Van de in de beriichts- week plaats gehad hebbende nieuwe emissies hebben de meeste een goed onthaal gevonden. Te Par ij s is de handel eveneens sterk ingekrompen. De liquidatie is echter gemakkelijk verloopen en zij, die meenden uit de verwachte moeilijkheden de mogelijkheid van een koersval tegemoet te mogen zien, zijn in deze ver¬ wachtingen teleurgesteld. De geldmarkt ‘heeft in dit ver¬ band ook medegewerkt, zoodat van fluctuaties van eenigen omvang niet kon worden gesproken. Ook t e n o n -z e n t is het koersverloop vrij kalm ge¬ weest, hoewel hier en daar toch wel verschillen van vrij grooten omvang opgemerkt konden worden. Uit den aard der zaak gold dit weder niet de afdeeling voor beleggings¬ fondsen, welke weinig veranderd was, hoewel met een lichte neiging tot eenige reactie. 6 pCt. Ned. Werk. Schuld 1922: 1041:L/i6, 104%, 104%; 4% pCt. Ned. Werk. Schuld 1917: 101, 10015/i6, 100%; 4%: pCt. Ned.-Indië 1926: 99%, 99Yi6; 5 pCt. Brazilië 1903 £ 100: 8734, 87%, 87%; 8 pCt. Sao Paulo 1921: 106%. Daarentegen heeft de markt voor industrieele aandeelen nogal sterk de aandacht getrokken. Plotseling is omvang¬ rijke vraag voor aandeelen Naderlandsehe Kunstzijdefabriek (Enka) -ontstaan, welke later in verband werd gebracht met geruchten omtrent een overneming, -door deze maat¬ schappij, van de Hollandsche Kunstzijde Industrie te Breda. Deze geruchten izijn tot nu toe onbevestigd gebleven en zijn vermoedelijk ontstaan uit de omstandigheid, dat -de post aandeelen in de Hollan-dsche Kunstzijde Industrie, waar¬ mede de bekende o-ppositie in de laatste: ailgemeene verga¬ dering van aandeelhouders -werd gevoerd, nu onder het -be¬ heer is gekomen van -de bankier-sgro-ep -Schröder-Brjti-sh, Foreign and Colonial Corporation. B-lijkhaar verwacht men van deze zijde het voeren van onderhan-delmgen met -de Enka. Ter beurze hebben -deze geruchten tot groote koop¬ lust, zoowel voor aandeelen Enka als Hollan-dsche Kunst¬ zijde Industrie geleid. De behaalde koersverbeter.ingen even¬ wel konden niet to-t het einde toe worden beh-ou-den. Van de over-i-ge industrieele aandeelen hebben Philips -de aan¬ dacht getrokken door een -hernieuwde en krachtige stijging van -het k-oerspeil. Na een kleine inzinking werd -de op- waartsehe -beweging voordgezet. Aandeelen Centrale Suiker Maatschappij waren -iets beter van toon. In Margarine Unie is weinig omgegaan en de koers was eerder iets lager. Cen¬ trale Suiker Mij-.: 75%, 720fle, 76%; Hollandsche Kunst¬ zijde In-d.: -202, 20834, 220, 2-22; Hall. Mij. t. h. maken van werken in Gew. Beton: 233, 241, 245; Internationale Vis¬ cose: 106%-, 105, 108%; Jurgens: 280; Margarine Unie: 218%, 220; 217%, 217; Mae-kubee: 197%, 196, 205%, 203%; Ned. Kunstzijdefabriek: 440, 449, 465, 473%, 465% ; Philips Gloeilampenfabriek: 694, 711, 720, 708, 726; Ou-grée -Mari- haye: 336, 335, 334, 334%; Separator: 162, 164%, 166; Z-weed-sche Lucifer Mij.: 397, 405, 403%. O-o-k rubber aandeelen ston-dien tijdelijk in het middelpunt der belangstelling, -in verband met het feit, -dat een commis¬ sie uit -de Nederl-andsche plantersbelangen een audiëntie heeft gehad bij den Minister van Koloniën, waarbij -deze %€bewindsman zij-n medewerking heeft toegezegd bij het be- -stu-deeren van a-lle punten, welke -het rubbervraagstuk raken, zoowel met -het oog o-p -de plantagebelangen als met betrekking tot -de bev-olk.ingsrubber. Ter beurze heeft men hieruit de gevolgtrekking gemaakt, dat een ingrijpen in de ontwikkeling van den bevolkings-aanpla-nt m-ogelijk geacht zou kunnen worden en dienovereenkomstig heeft men de desbetreffende aandeelen hooger gewaardeerd. Spoedig is men eöhter tot de conclusie gekomen, -dat -deze verklaring van ‘s Ministers woorden -de werkelijkheid wel wat ver vooruit liep en is het koerapeil dienovereenkomstig ge¬ daald, hoewel het zich ten- slotte toch no-g boven dat van d-e -vorige berichtsperiode is blijven bewegen. Amsterdam Rubber: 232, 236%; 234, 233%; Deli Batavia: 151, 161%, 156%, 157%; Hessa Rubber: 287, 299, 297; Java Caout¬ chouc: 145, 143, 148, 149; Ken-deng Lemboe: 335, 308% (ex div.), 302,-303%; -Majanglan-den: 286, 296, 290, 295; Ned.- In-d. Rubber & Koffie: 280; 290, 288%, 289%:; R™-dam Ta- panoeli: 116, 117%-, 113, 116%; Serbadjadi: 179%, 185, 188, 187; Sumatra Caoutchouc: 172, 176, 175, 174; Sumatra Rubber: 176%, 181%, 178%, 181%; Ver. Ind, ‘Cultuur Ond.: 130, 136%, 135%, 135%; Intercontinental Rubber: 10«/le, 10 »/ls, 10%. De tabaksmarktŁ heeft voor de meeste Sumatra-soo-rten een zeer o-pgewekt verloop gehad, met name voor aandeelen Deli Batavia, Senembah en De Oostkust. Daarentegen -waren aan-deelen Dell Maatschappij slechts weinig veranderd. Eén en ander heeft in verband gestaan met divi-dendsohattingen en geruchten- omtrent oogstvoo-ruiitzidhten. Arendsburg: 646%; 649, 650; Beso’eki Tabak Mij-.: 522, 525, 524; Deli Batav-ia: 539%, 549, 554, 556%; Deli -Mij-.: 448%, 453, 446, Industrieele Disconto Maatschappij AMSTERDAM LONDEN BERLIJN DARIJS KOPENHAGEN MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL … 10.000.000.- VOLGESTORT GEPLAATST EN RESERVES / 7.900.000.Š Financiering van den afzet van industrieele producten. 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 651 447; Oostkust: 181, 188%, 187; Senembah: 528%, 535%, 539, 538%. Suikeraandeelen bewogen zich op den achtergrond, doch, na een tijdelijke inzinking, met een duidelijke neiging tot herstel, welke vooral in aandeelen Handelsvereeniging —Am¬ sterdamfl tot uitdrukking is gekomen. Cultuur Mij. de Vorstenlanden: 165, 163%, 164; H.V.A.: 684, 669, 680, 693%; J-avasche Cultuur Mij.: 378, 374, 379%; Krian: 214, 218%, 220%;; Moormann: 328, 329; Ned.-In-d. Su-iker Unie: 241%, 243, 246; Poerworedjo: 105, 106, 107; Sindanglaoet: 413, 415, 414; -Suiker Cultuur Mij.: 256%|, 258%; Tjepper: 736, 740, 732, 742, 736; Watoetoelds Poppoh: 759-, In de aideeling voor potroleummndeelen viel eendg aan¬ bod op te merken, hetgeen echter geen invloed van betee- kenis op ‚het k-oe-rspeil van aandeelen. Koninklijke Petro¬ leum Maatschappij heeft uitgeoefend. Dordtsche Petr. Ind. Mij.: 390%, 391%, 390%; Gee. Ho-11. Petr. Cy.: 197%, 193, 190%,; Kon. Petr. Mij.: 410%, 409%, 411%, 407%, 409%; P-erlak Petroleum: 81%, 80%, 81%; Peudaiwa: 20%, fflPlit, 20%; Marlan-d Oil: 35%, 35%, 35, De seheepvaartafdeeling heeft een onbelangwekkend ver¬ loop gehad. Af en toe bestond e-enige- vraag voor aandeelen Holland-Amerika Lijn en Java-Ohina-Japan Lijm, doch voor het overige waren de meeste noteeringen vrijwel -onveran¬ derd. Holland-Amerika Lijn: 74%, 76%:, 76%; Java-China- Japan Lijn: 132%, 130, 132%; Kon. Ned. Stoomboot Mij. 84, 85%; Ned. Scheepvaart Unie: 208%, 207%;, 209% Stoomv. -Mij. Nederland: 191, 191%; N-ievelt Goudriaan: 110, 109, 10$%;, 113%. Aandeelen in mijnbouio^ondernemingen waren bijna tot het slot van de berichtsperiode toe vrijwel verwaarloosd, met uitzondering van aandeelen Boeton, waarin een kleine verbetering op te merken viel. Daarna echter werd de aan¬ dacht ook gevestigd op aandeelen Algemeene Exploratie Mij. en aandeelen iSalida; voo-r beide soorten werden hoogere prijzen bes-tee-d. Alg. Exploratie Mij.: 96%-, 97%, 104; Bil¬ liton le Rubriek: -862, 861; Boeton Mijnbouw Mij.: 174%, 181, 187%, 187; Muller & Co.™s Mijnbouw Mij.: 100%, 101%, 102%; Redijang L-ebong: 140, 138; -Singkep Tin -Mij.: 337%, 351, 344, 348. De -aideeling voor 6 ank aandeelen -was ru-s-tig, -doch opge¬ wekt. Amster-damsche Bank: 182%, 181%, 182; Incasso Bank: 126%, 1-27, 126%, 127; Jav-asohe Bank: 315% (ex -d-iv.), 316; Koloniale Bank: 247%, 245, 247%, 247; Ned.- Iud. Handelsbank: 168, 166%, 165%; Ned. Handel Mij.: 178%, 176, 177%, 178%; R™-dam-sche Bank-vereeniiging: 99, 98%, 98%; Twentsche Bank: 142%. De Amerilcaansdhe afdeeling is stil gebleven; onder de iheerschen-de omstandigheden neemt men ten onzent niet actief aan den handel in Amerikaansehe papieren -deel. Toch stegen de meeste koersen in overeenstemming met de aan¬ wijzingen van Wall-street. Anaconda Copper: 131%, 131, 134, 133%; Stu-de-baker: 67%, -68%;, 673/16; U. ,S. Leather: 45, 4715/i®; U. S. Steel Cor-p.: 134, 136%, 137%; Atchison Topeca: 184, 18-5%, 184%; Erie: 51, 52%, 51; Missouri Kansas & Texas : 34%, 3S13fle, 3-57/16; St. Louis & San Fran- I meenen gedrukten toestand, sisco: 113. 114%. 114%-: Union Pacific: 19(I 191. 191 3/ %€ I ‚Rchalcc IITl “hul* T.o,Ar rlori -i Loch moeten de ver-wachtingien over den Engelschen tarwe¬ oogst niet te lioog gespannen zijn en men rekent daar op een kleinere opbrengst dan in (het vorige jaar. Dit doet men ook in Frankrijk en in Duitscbland. De berichten over den Ganadeeschen oogst blijven onverdeeld gunstig luiden en men verwacht op ‘het oogenblik in het geheele tarwegebied van Canada record-oogsten. Volgens de offioieele berichten in Manitoba en in Alberta werd de toestand in verscheiden jaren niet zoo gunstig beoordeeld als nu. Men verwacht daar, dat de oogst 14 ‘dagen vroeger hinnengehaald kan wor¬ den clan in den regel het geval is. In de Vereenigde Staten heeft regen het binnenhalen van den oogst van wintertarwe in verschillende streken vertraagd. In het Zuidwesten is reeds een groot deel van de wintertarwe gedorscht en men is daar tevreden met de resultaten wat opbrengst en kwa¬ liteit betreft. De voor uitzichten van zomertarwe zijn nog verder verbeterd en ten ‘gevolge van het gunstige weder is vroeger gemelde achterstand ingehaald. Van particuliere zijde wordt de opbrengst van zomertarwe nu geraamd op 280 millioen bushels tegen de offioieele raining van 1 Juli van 257 millioen bushels. De berichten uit Argentinië blij¬ ven eveneens gunstig luiden en hoewel droog en koel weder gedurende eenige weken heeft geheerscht werden tot dus¬ verre nog geen klachten over gebrek aan vocht gehoord. In Australië is in de meeste landbouwgebieden regen gevallen en zijn de vooruitzichten veelbelovend voor een groote op¬ brengst van tarwe. Ten ‘gevolge van de gunstige weersomstandigheden en de daarmede gepaard gaande optimistische berichten over de verschillende te velde staande tarweoogsten, is de stemming voor tarwe aan alle markten, zoowel in de exportlanden als ook dn de invoer landen gedrukt. Hiertoe dragen ook de groote verschepingen van de laatste week biji. Vooral van Manitoba-tarwe waren die verschepingen zeer groot, terwijl daar nog belangrijke voorraden van den ouden oogst aan¬ wezig zijn. De zichtbare voorraad van tarwe in Canada werd op 14 Juli geschat op 86.474.000 bushels tegen een zichtbaren voorraad in het vorige jaar van 45.874.000 bushels. Bovendien is men van meening, dat de voorraden bij de boeren nu grooter zijn dan een jaar geleden. Ten ge¬ volge van de gedrukte stemming hebben de prijzen aan de termijnmarkt te Winnipeg voor Juli een verlaging onder¬ gaan van 9%; cents per 60 lbs. Voor October, welke termijn op den nieuwen oogst is gebaseerd, bedroeg de verlaging 14 cents. Te Chicago was de Juli-termijn 10 cents en Sep¬ tember eveneens 10 cents per 60 tbs. lager. Te, Buenos Aires en te Rosario ondergingen de prijzen voor Augustus verla¬ gingen van 60 cents per 100’ KG. Vooral op 23 Julii waren de verlagingen aan de termijnmarkten van alle uitvoerlan- den zeer aanzienlijk. Koopers toonen op het oogenblik wei¬ nig vertrouwen in de prijzen en op de meeste dagen der afgelo’open week kwamen weinig tarwezaken tot stand. Wel ging Rusland voort met het doen van eenige inkoopen, doch deze waren niet van zoo grooten omvang als eenige weken geleden en konden geen verandering brengen in den alge- sisco: 113, 114)4, 114)4; Union Pacific: 190, 191, 191%; Wabash Railway: 70)4, 72%, 70%. GOEDERENHANDEL. GRANEN. 24 Juli ] 928. Het warme weder va-n -de vorige week Leeft een weldadige uitwerking gehad op. -de ontwikkeling van -de te velde staan¬ de tarwe in Europa en de vooruitzichten zijn -dientengevolge in verschillende landen verbeterd, hoewel hiermede niet -bedoeld wordt, dat -de i-n verschillende streken -gedurende -den winter aan-geriehte schade geheel kon worden goedge¬ maakt. In het Noorden van Frankrijk en in Duitsch-l-and zij-n , vele streken van-waar ongunstige berichten blijven bin¬ nenkomen. De oogst in Polen belooft o-ok geen groote op¬ brengst. De berichten uit Zuid-Slavië en Roemenië waren gunstig en -reeds wordt nieuwe tarwe uit die landen ter verlading in Augustus aangeboden. Geregelde zaken in deze soorten komen echter nog niet tot stand. Ook i-n Hongarije is men met het snijden van tarwe begonnen en de eerste resultaten van het dorscben schij-nen reden to-t tevreden¬ heid te geven. Uit Rusland luiden -de berichten over de tarwe gunsti-g, waarbij echter in aanmerking genomen moet wor¬ den, dat men in -dat -land een -kleine opbrengst van rogge verwacht, hetgeen een zeer belangrijk voedsel vo-o-r de be¬ volking is. Bovendien schijnen de goede o-p-bréngs-ten ver¬ wacht te worden in -streken, waar het transport slecht -ont¬ wikkeld is, -z-oodat moeilijkheden te voorzien -zijn na d-en oogst met het vervoer naiar de industrieele centra. Ook in Engeland was het weder -in de vorige week -buitengewoon -gunstig om de graanoogsten tot ontwikkeling te brengen. Behalve dn het Noorden -is men -in -de meeste landen van Europa met het snijden van rogge begonnen. De eerste doirsch- resultaten -zijn echter niet zeer gunsti-g in -die streken, waar het gewas gedurende -den winter van het ongunstige weder te lijden heeft gehad. In verband met de flauwe -stemming voo-r tarwe is o-ok -die voor rogge -gedrukt. Verschepingen van rogge uit Noord-Amerika waren -niet groot, doch de vraag is oo-k verre van -levendig en -de prijzen -zijn niet on¬ aanzienlijk gedaald. Te Chicago bedraagt deze verlaging voior -den Juli-termijn in de vorige week -bijna 12 cents per 56 tbs. en vo-or den September-termijn 9%( cents per 56 1-bs. Op de m-eeste -dagen van -de vorige -week was -de -stem¬ ming voor maïs nog zeer vast en wer-den voor disponibele en spoedig te verwachten partijen verder verhoogde prij¬ zen betaald. .T-o-en het bleek, dat aan het einde -der week ver¬ schillende booten met maïs zonden binnenkomen -zijn ko-o- pers meer terughoudend geworden, in -de ‘verwachting, dat de -prijzen wel eens konden in-zakken en dat van de vo-or Sjp-o-edige maïs betaalde zeer h-ooge premie een -deel zou ver¬ loren kunnen gaan. Inderdaad zij-n -de prijzen voor maïs aan het einde der vorige week vrij aanmerkelijk gedaal-d, echter niet alleen vo-or aangekomen en -zeer -spoedig verwachte partijen, d-och ook vo-o-r ver verwijderde -posities. Voor dadelijk leverbare partijen echter is de verlaging het grootst geweest. De groote -verschepingen van Argentinië gedurende de laatste weken hebben langen tijd geen verlaging der prij¬ zen kunnen veroorzaken, -doch nu -die sto-amen-de voorraad dichter bijkomt oefent zij toch een drukkenden invloed op de prijzen uit, terwijl -de vraag vermindert. De prijzen aan de termijnmarkt te Buenos Aires zijn gedurende -de vorige week 15 cents -per 100 KG. gedaald. In Rosario bedroeg deze verlaging 20 en 15 ets-. Niettegenstaande -de. staking te 652 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 25 Juli 1928 Noteeringen. Data Chicago Buenos Aires Tarwe Juli Maïs Juli Haver Juli Tarwe Aug. Maïs Aug. Lijnzaad Aug. 21 Juli™28 14 — ™28 21 Juli™27 21 Juli™26 21 Juli™25 20 JuliT4 124% 129% 142 141% 153 82 106% 105% 985/8 76% 100% 56s/8 48% 49 44»/. 40 43 >/8 36% 11,10 11,30 12,05 13,50 13,50 9,40 8,15 8,20 6,55 6,80 9,20 5,38 15,45 15,65 15,50 17,85 19,90 13,70 Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam. Soorten 23 Juli 1928 16 Juli 1928 25 Juli 1927 Tarwe (Hardwinter II) Rogge (No. 2 Western) Maïs (La Plata) … .. —* Gerst (No. 2 barley) … .* Haver (Canada 3).1 Lijnkoeken (Noord-Ameri¬ ka van La Plata-zaad) Lijnzaad (La Platal.3 12,75 12,50 241,Š 235,Š 12,20 13,95 358,Š 14, _ 13,10 255,Š 244,Š 12,70 13,75 363,Š 15,Š 11,80 173,Š 245,Š 12,50 12,40 368,Š i) per 100 KG. *) per 2000 KG. *) per 1960 KG. AANVOERBN in tons van 1000 KG. Artikelen Rotterdam Amsterdam Totaal 15/21 Juli 1928 Sedert 1 Jan. 1928 Overeenk. tijdvak 1927 15/21 Juli 1928 Sedert 1 Jan. 1928 Overeenk. tijdvak 1927 1928 1927 Tarwe.,. Rogge .. Boekweit.. .. Maïs. Gerst._. Haver. .. Lijnzaad. Lijnkoek … Tarwemeel. Andere meelsoorten …. 28.617 3.545 25.363 7.900 15.420 6.420 3.010 1.272 54 1.133.256 127.462 11.369 520.614 190.736 110.921 111.240 189.040 66.408 5.736 1.181.912 231.117 11.450 732.960 252.171 121.067 151.320 106.206 64.012 7.664 1.797 4.594 439 41.562 115.095 3.540 383 206.604 1.184 23.344 39.001 100 67 114.364 6.529 2.728 140.983 20.291 1.174.818 127.462 11.369 635.709 194.276 111.304 317.844 190.224 89.752 5.736 1.220.913 231.217 11.517 847.324 258.700 123.795 292.303 106.206 84.303 7.664 Rosario waren ‘de verschepingen in de vorige week slechts zeer weinig kleiner dan in de voorafgaande. Sedert is de staking te Rosario weder beëindigd. Noord-Amerika was de vorige week geregeld aan de markt met mixed maïs van den nieuwen oogst ter ver¬ scheping in December en Januari en tot af brokkelende prijzen zijn geregeld zaken tot stand gekomen. De vooruit¬ zichten van den oogst in de Vereénigde Staten zijn over het algemeen gunstig te noemen, ook ten gevolge van regen, waaraan behoefte bestond. Ook in Roemenië, waar men den laatsten tijd over droogte klaagt, is algemeen regen ge¬ vallen, welke van zeer gunstigen invloed is op’ de ontwik¬ keling van de maïsplantetn. De prijzen voor maïs aan de termijnmarkt te Chicago ondergingen gedurende de laatste week voor December eene verlaging van 4% ets. per 56 lbs. Voor Koord-Amerika arische gerstsoorten bestond op spoe¬ dige aflading in de afgeloopen week weinig belangstelling en hoewel de prijzen door afladers niet onaanzienlijk wer¬ den verlaagd, kwamen daarin weinig zaken tot stand. Wel werden geregeld contracten afgesloten in Amerikaansche gerst op najaars-verladiing, .waarvoor de prijzen weinig ver¬ andering ondergingen en enkele guldens werden verhoogd of verlaagd al naar de koersen uit Noord-Amerika meer of minder vast waren. In den loop van de week zijn de prij¬ zen te Winnipeg voor gerst 1% cents per 48 lbs. gedaald voor den Juli-termijn en ook voor den October-tenmijn. Van aanbiedingen in Donau-gerst werd in de laatste dagen wei¬ nig gehoord. De berichten over den nieuwen oogst in Roe¬ menië blijven gunstig luiden en aanvoeren in de aflaad- havens zijn begonnen, doch in verhouding met dei voor Noord-Amerikaansche gerst gevraagde .prijizen zijn die voor Donau-gerst te hoog en verkoopers van die geretsoort zijn niet dringend aan de markt. Enkele partijen in ladende posities zijn aan de markt, doch ook daarin kwamen slechts weinig zaken tot stand. In Noord-Amerikaansche haver waren dn het begin der vorige week eenige zaken afgesloten, doch de groote prijs¬ dalingen, welke in Noord-Amerika voor haver hebben plaats gevonden, hebben hoopers terughoudend gemaakt en in de tweede helft van de vorige week bleef heit artikel verwaar¬ loosd. De prijzen aan de termijnmarkt te Winnipeg zijn dn de afgeloopen week voor den Juli-termijn 7 % ets. per 32 lbs. gedaald. Te Chicago was de verlaging voor haver niet zoo groot als dn Winnipeg. Zij bedroeg daar voor den Juli-termijn % ets. en voor den September-termijn 1% ets. SUIKER. In de afgeloopen week waren de verschillende suiker¬ markten weder flauw gestemd. Te New York daalden de noteeringen op de termijn- markt op 19 dezer tot 2,16 d.c. voor Juli, 2,26 d.c. voor Sept., 2,40 d.c. voor December, 2,41 d.c. voor Maart en (2,48 d.c. voor Mei. Dit lage prijsniveau werd het laatst in 1925 bereikt. Het slot kwam enkele punten beter af. De ontvangsten in de Atlantische havens der Y. S. be¬ droegen deze week 44.000 tons, de versmeltingen 63.000 tons tegen 74.000 toms dn 1927 en de voorraden 521.000 tons tegen 223.580 tons. De Cubaansehe Export Vereeniging verkocht de afgeloo- pen week de meergenoemde 300.000 tons voor het grootste gedeelte aan Engelsehe raffdnadeurs, terwijl een ‘klein deel werd geplaatst naar bet Continent. De laatste C u b a-‘Statdstiek is als volgt: Cubaansehe prod, tot 17/7 Consumptie. Weekontv. afscheephavens Totaal sedert 1/1. Weekexport. Totale export sedert 1/1 … Voorraad afscheephavens. Voorraad Binnenland. 1928 1927 1926 Tons Tons Tons . 4.037.833 4.508.620 4.880.614 75.489 80.620 74.000 30.582 30.669 33 222 . 3.099.497 3.481.625 3.890.632 61.069 73.904 57.837 1.977.929 2.407.773 2.629.186 1.095.109 1.073.852 1.261.446 889.306 946.375 915.782 De markt te Londen gende slotnoteeringen: as eveneens flauw met de vol- Juli .. Sh. 13/9 December…. Sh. 14/% Aug. — 13/9J Maart 1929 — 14/3f Mei 1929 — 14/5J De Zichtbare voorraden zijn volgens Czarnikow: Duitschland 1 Juni .. Tsjechoslowakije 1 Juli Frankrijk 1 Juni . Nederland 1 Juni . België 1 Juni . Polen 1 Juli . Engeland 1 Juli geïmpt. suiker Engel. 1 Juli Binnenl. suiker Totaal Europa.. V.S. Atlant.havens 27 Juni .. Cubaansehe Havens 1 Juli . . Cuba binnenland 1 Juli Totaal . 1928 1927 1926 Tons Tons Tons 643.000 662.000 682.000 292.000 178.000 345.000 304.000 323.000 236.000 103.000 90.000 136.000 124.000 86.000 85.000 121.000 98.000 108.000 294.000 408.000 490.000 16.000 3.000 _ 1.897.000 1.848.000 2.082.000 544.000 259.000 377.000 1.159.000 1.170.000 1.328.000 960.000 1.041.000 997.000 4.560.000 4.318.000 4.784.000 Op Java verkochten de V.I.S.P. 1000 tons Superieur tot den verlaagden prijs van … 13,50 en 18.500 tons bruine sui¬ ker tot … 12,’25, hetgeen de totale verkoopen der aangeslo¬ ten fabrieken brengt op 1.077.250 tons, nl. 664.150 tons Superieur en 413.100’ tons bruine suiker. De waarde van tweedehands suiker daalde de afgeloopen week ca. … %. Hier te lande volgde de markt de noteeringen te New York. Het slot luidde als volgt: Juli f 15%, Aug. … 15%, Deo. … 15% en Maart ™29 … Ii5%. De omzet bedroeg 3150 tons. ŠŠ– 25 Juli 1928 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN 653 KATOEN. Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons. Manchester, d.d. 18 Juli 1928. Prijzen van Amerikaaesehe katoen zijn aanmerkelijk ge¬ daald, zoodat Mid. American 40 punten lager noteert dan verleden week. Deze daling ward veroorzaakt door ‘het spe¬ culatieve element, dat partij trok van betere weerberichten en berichten omtrent geringere schade door insecten. Ook de Egyptische oogst schijnt er beter voor te staan en de prijs van F.G.F. Sakel spot in Liverpool zakte gisteren tot 19,25 d. in, een cijfer, dat sinds medio Maart jl. nog niet weer gezien is. De slechte toestand van de industrie komt tot uitdrukking in da Liverpool spot-verkoopen van ver¬ leden week, die slechts 27.000 balen bedroegen, terwijl de algemeene depressie duidelijk blijkt, wanneer de totale af¬ name van den handel in dit seizoen in Groot-Brittannië nauwkeurig vergeleken wordt hij die van Amerika en het .Continent. In garens gaat weinig om. Fabrikanten van alle num¬ mers, zoowel ketting als inslag, zijn van oordeel, dat de meeste keepers een afwaehtende houding aannemen in ver¬ band met de daling van katoenprijzen. Sedert ons laatste marktbericht echter is er iets gedaan kunnen worden in enkeldraadsch garen, terwijl in tweedraadsoh getwijnd, zoo¬ wel voor het binnenland als voor export, wat meer schijnt om te gaan. In het algemeen gesproken is de handel traag. De cijfers van het Ministerie van Handel, betreffende den export van katoenen garens gedurende de maand Juni, toonen een vermindering aan van meer dan 2% millioen pond, vergeleken bij dezelfde maand van 1927, maar tegen¬ over 1926 is de afname slechts 72.100 pond. Die naar Duatsehland verminderde met 1 % millioen pond, terwijl naar Polen % millioen pond minder gezonden werd. Wat de doekmarkt ‘betreft, geven koopers er de voorkeur aan, den loop van de katoenmarkt af te wachten. Dienten¬ gevolge komen er weinig zaken tot stand, hoewel er aan¬ vragen om prijsopgave genoeg zijn. De laatste dagen van de voorbijgegane week kenmerkten zich dan ook door een bijna geheel ontbreken van orders. Concessies worden echter niet gedaan; alleen met de daling in katoenprijzen wordt reke¬ ning gehouden. Garens zoowel als manufacturen zijn beide beneden kostprijs verkocht. Liverpoolnoteeringen Oost. koersen 10 Juli 17 Juli HJulil8Juli T.T. opBr.-Indië l/5§§ 1/5|| F. G.F. Sakellaridis20,65 19,55 T.T.op Hongkong 2/01/8 2/01/8 G. F. No. 1 Oomra 8,50 8,05 T.T. op Shanghai 2j7% 2/7% Noteering voor Loco-Katoen. (Middling Uplands.) 20 Juli 1928 13 Juli 1928 6 Juli 1928 20 Juli 1927 20 Juli 1926 New York voor Middling . — New Orleans voor Middling Liverpool voor Middling . ,. 21,20 c 20,89 c 11,81 d 21,95 c 21,58 c 12,14 d 22,85 c 22,60 c 12,53 d 18,35 c 18,05 c 9,94 d 18,50 c 18,21 c 9,77 d Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens. (In duizendtallen balen). 1 Aug. ™27 tot 13 Juli ™28 Overeenkomstige periode 1926/27 1925/26 Ontvangsten Gulf-Havens. — Atlant.Havens Uitvoer naar Gr.Brittannië — — ™t Vasteland etc. ,, ,, Japan. . Ł %€.. j 8456 1433 5158 1038 13000 2560 6640 1814 9752 2262 4544 1201 Voorraden. (In duizendtallen balen). 13 Juli ™28 Overeenkomstig tijdstip 1927 1926 Amerik. havens. …__ Binnenland. New York. 756 386 77 180 488 1089 410 222 289 899 574 916 51 163 489 Liverpool .. … THEE. In de afgeilooipen week gaf de theemarkt te Londen blijk van een vrij vaste stemming voor de midden- en betere kwaliteiten, welke laatste zeer sterk gezocht werden en dikwijls dn prijs konden verbeteren. Daarentegen was er een ietwat flauwere stemming voor ordinaire soorten, waarvan de markt momenteel overvoerd wordt. Op de Java-theeveiling, waarmede de week sloot, was de stemming over de geheele linie vrijwel vast met prijsver¬ betering van Yi tot Yi. d. De Ainsterdamsche veiling van 26 Juli a.s. zal een aan¬ bod te zien geven van 18637/1, 986/2 kisten Javathee en 60*61/1, 1000/2 kn. Sumatrathee. Amsterdam, 23 Juli 1928. KOFFIE. Statistiek der firma G. Duuring & Zoon. Zichtbare voorraad op 1 Juli in duizenden balen. 1928 Voorraad in Europa.. 2.188 Stoomend /Brazilië .. 549 n. Europa /Oost-Indië. 104 2.841 Voorraad Ver. Staten 861 Stoomend 1 naar ^Brazilië … 520 Ver.StatenJ _ 4.222 Voorr. in Pernambuco 1 — — Bahia …. 25 — — Victoria . . 96 — — Bio . -j- 281 — — Santos …. 1.096 — — Paranagua . 8 Totaal .. .TT *5.729 Op 1 Juni.*5.438 1927 1926 1.762 1.574 500 410 46 44 2.308 2.028 788 647 510 418 3.600 3.093 19 21 7 Š 253 242 835 1.215 *4.720 *4.571 *4.631 *4.449 1925 1921, 1.688 1.«93 488 448 17 11 2.193 2.152 713 760 441 627 3.347 3.539 23 24 78 272 1.637 1.236 *5.085 *5.071 *5.228 *4.754 Ł Niet inbegrepen de binnenl. voorraden in Sao Paulo. . 1 Juli 1924 1 Juni 1925 1 Juli 1925 1 Juni 1926 1 Juli 1926 1 Juni 1927 1 Juli 1927 1 Juni 1928 4.592.000 balen 2.403.000 — 1.786.000 — 3.144.000 — 2.833.000 — 2.810.000 — 3.312.000 — 11.714.000 — In de stemming voor loco kwam in de afgeloopen week geen verandering en de prijzen bleven ongewijzigd bij nog steeds vrij beperkten afzet, zoowel voor uitvoer als voor binnenlandsch verbruik. De prijzen voor aflading liepen echter in Brazilië en voor een deel ook in Nederlandsch- Indië iets terug. De ‘kost- en vraehtaanbiedingen van Santos op prompte verscheping zijn bij het afsluiten van dit over¬ zicht dn de meeste gevallen 1 …6 per cwt. lager dan een week geleden, terwijl die van Bio zelfs 1/9 lager zijn. De meeste ongewassohen Robusta soorten zijn in Nederlandsch-Indië op het oogenblik ook een fractie lager in prijs, doch van gewassehen Robusta f.a.q. is het aanbod voor prompte ver¬ scheping zeer klein bij nagenoeg onveranderden prijs. In overeenstemming met de houding van Brazilië was ook aan de termijnmarkt de stemming gemakkelijker. Aan de Botterdamsohe markt zakte de noteering van heit gemengd contract voor de maand September 1 et. dn en voor de verder verwijderde maanden bedroeg de daling zelfs 1 Yi et. Nieuws van veel beteekenis werd in de afgeloopen week niet ontvangen. Met belangstelling ‘worden overal de weer¬ berichten uit Brazilië gevolgd. Tot nu toe heerscht aldaar reeds sedert eemige wekem in alle belangrijke koffiedis- trieten mooi weder met voldoende warme temperatuur, waar¬ door de vooruitzichten voor den oogst 1929/30 gunstig zijn. Binnen zeer korten tijd wordt de eerste bloei van dien oogst verwacht en wanneer de weersomstandigheden tot dien tijd blijven zooals zij op het oogenblik zijn, kan volgens berich¬ ten, van verschillende zijden uit Brazilië ontvangen, een zeer goede bloei worden tegemoetgezien. Al kan dan ook later in den loop van het seizoen de toestand door ver¬ schillende oorzaken nog belangrijk worden gewijzigd, dan zouden toch de vooruitzichten voor den volgenden Braziel- oogst voorloopig zeer gunstig zijn. Betreffende den loopenden oogst (1928/29) izijn berichten uit Brazilië ontvangen, meldende dat de vooruitzichten slechter zijn dan tot nu toe gedacht was. Sommige bericht¬ gevers seinen, dat de planters er over klagen, dat do boon klein en dientengevolge het rendement van den pluk, in ge¬ wicht slecht is. Volgens deze gegevens zou de raming van de opbrengst van den Staat Sao Paulo ongeveer-een millioen balen lager gesteld moeten worden dan ‘de oorspronkelijke voorzichtigste ramingen aangayen; Indien dit bericht juist is, zou de laatste raming van hét Gouvernement van Sao 654 ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN Paulo, luidende 7% mildioen balen, niet overdreven laag schijnen. De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos op prompte verscheping zijn thans ongeveer 103/6 a 105/6 per cwt. en van dito Prime ongeveer 107/- a 108/6, terwijl zij van Rio type New-York 7 met beschrijving prompte ver¬ scheping, bedragen 75/3 k 76/-. Van Robusta op aflading van Nederlandsoh-Indië zijn de prijzen in de eerste hand op het oogenblik: Palembang Robusta, Juli/Augustus verscheping, 37%; Benkoelen Robusta, Juli/Augustus verscheping, 39% ; Mand¬ héling Robusta, Aug./October verscheping, 43%, alles per % KG. cif, uitgeleverd gewicht, netto contant. De offieieele loco-noteeringen bleven onveranderd 65 ct. per % KG. voor Superior Santos en 50% ct. voor Robusta. De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt waren aan de oehtendcall als volgt: Santos-contract basis Good Gemengd contract basis Santos Good Sept. Dec. Mrt. Mei Sept. Dee. Mrt. Mei 24 Juli 17 ., 10 — 3 — 58s/s 58./, 58>,e 58 ./, 5 7 s/a 57 s/a 57*/, 575/s Š Š 49 50 49’/, 46s/, 46% 48 47 45 45% 47 46’/, 44 45’/, 46% 457/, 43% De slot-noteeringen te New-York van het aldaar gel¬ dende gemengd contract (basis Rio No. 7) waren: Sept. Dec. Maart Mei 23 Juli . 16 — . 9 — . 2 — . $ 15,61 — 15,86 — 15,84 — 15,35 $ 15,70 — 16,09 — 15,98 — 15,60 $ 15,45 — 15,99 — 15,90 — 15,55 $ 15,20 — 15,90 — 15,80 — 15,48 Rotterdam, 24 Juli 1928. VERKEERSWEZEN. VRACHTENMARKT. De Noord-Amerikaansche graanvrachtemmarkt was iets beter, zoowel van Montreal als van de Golf van Mexico. Van de St. Lawrence was meer vraag naar vroege tonnage en ofschoon de markt nog niet levendig genoemd kon wor¬ den, heeft het betrekkelijke tekort aan tonnage voor vroege posities een kleine stijging in de vrachten teweeggebracht. Montreal bevrachtte drie booten per Juli naar Leningrad tegen 16 cents zwaar graan met vrije lossing. Naar Ant¬ werpen of Rotterdam werd 12 cents betaald per eerste helft Augustus, terwijl naar de Middellandsche Zee (niet Oostelijk van West-Italiië) 15 cents per 100 lbs. is gedaan per eerste helft Augustus. Van de Golf van Mexico werden drie boo¬ ten gedaan naar Griekenland tegen 3/10% per qtr. per begin Augustus, 3/6 d. per midden Augustus en 19 cents per Aug./Sept. Als gevolg van ihet feit, dat onlangs 300.000 tons suiker is verkocht naar Londen, was de vraag naar tonnage van West-Indië heter, speciaal van Cuba. Er kwamen echter slechts weinig bevrachtingen tot stand en per Juli/Augus¬ tus is 16/3 betaald voor booten van 6000 tons ea 16/- voor booten van ca. 7/7500 tons, alles naar de gebruikelijke U.K./ Continent havens. De North Pacific bleef kalm met weinig vraag. Een 7200 tonner is bevracht van Portland of Puget Sound naar U.K./ Continent per laatste helft Augustus tegen 28/6 met de gebruikelijke opties, terwijl een boot van ongeveer (dezelfde grootte per Se.pt./Oct. 6 d. minder heeft geaccepteerd. De markt van La Plata was de afgeloopen week vrij levendig. De vrachten bleven gehandhaafd en handige ton¬ nage werd bevracht tegen iets hoogere vrachten. Minstens 30 booten werden bevracht per Juli en Augustus. Tot 23/3 is betaald voor handige tonnage van boven La Platahavens naar U.K./Continent, terwijl groote tonnage met 21/6 en 21/9 werd betaald naar Antwerpen /Rotterdam direct. Voor chilisalpeter was eenige vraag naar ruimte per Juli/Augustus/September en er werden eenige partijen ge¬ boekt. Per Juli/Augustus is 2000 tons ruimte geboekt naar Antwerpen/Rotterdam/Bremen/Hamburg tegen 18/- met 2 loshavens, terwijl voor Augustus 15/2000 tons is gedaan naar Havre/Hamburg range tegen 19/-, optie Scandinavië 2/6 extra. Naar de Middellandsche Zee is een gedeeltelijke lading van 5000 tons gedaan per Aug./Sept. tegen 25/- naar Malaga/Genua range. De oostelijke afdeelingen bleven lusteloos. Van Saigon werd een 4000 tonner bevracht naar U.K./Continent op basis van 29/6, rijst, terwijl een partij van 3000 tons is ge- 25 Juli 1928 boekt naar Liverpool tegen 30/-, rijstmeel. Van Zuid-Austra¬ lië of Victoria is een 7000 tonner gedaan per 22 December/ 22 Januari tegen 42/6, terwijl een 7500 tonner per Jan./ Febr. dezelfde vracht heeft bedongen. De bevrachters van den Donau toonen alleen interesse voor September tonnage tegen 16/-, ofschoon een Augustus- boot erin geslaagd is 14/3 te bedingen naar Antwerpen/Ham¬ burg range. De Zwarte Zee bevrachtte een boot van Nioo- laieff naar Rotterdam tegen 9/- per Augustus. De markt van de Middellandsche Zee bleef vast. Erts betaalde o.m.: Melilla/Rotterdam 4/9, Cardiff 5/6, La Galera/ Rotterdam 5/9, Almeria/Rotterdam of Vlaardingen 5/3 en Huelva/Sas van Gent 7/3. De markt van de Golf van Biseaye leefde op en was de afgeloopen week vast te noemen, speciaal voor tonnage van Bilbao naar Botterdam/Vlaardingen. Hiervoor is tot 6/4% betaald per begin Augustus. Naar Middlesbrough is 6/9 en naar IJmuiden 6/7%: betaald. De uitgaande kolenvrachten van Engeland bleven vast en zijn in sommige gevallen zelfs hooger geworden. Van Zuid- Wales werd o.m. betaald: Roiiaan 3/9, Constantinopel 10/-, Port-Said 9/9, Buenos Aires 11/- en Honoloeloe 17/6 en van de Oostkust: Helsingfors 5/6, Hamburg 3/10%, Havre 3/9, Adelaide 19/- en Buenos Aires 11/-. ONTVANGEN: De Administratie van een Waterleidingbedrijf door P. M. van der S’luys, Boofdcommies bij het waterleidingbedrijf der gemeente Haarlem. Alphen aan den Rijn, 1928; Ni. Samson. Beknopte Geschiedenis der Staathuishoudkunde in theorie en praotijk door Siegfr. Polak. 2e berz. druk. Amster¬ dam, 1928; Mij. voor Goede en Goedkoope Lectuur. De nieuwe Wet op de Naamlooze Vennootschappen, Gids voor de praktijk door Mr. Dr. H. F. A. Völlmar, Advo¬ caat en Procureur. ‘s-Gravenhage, 1:928; N.V. Haagsche Drukkerij en Uitg. Mij. Inleiding tot de Staathuishoudkunde door Dr. P. Endt, Leeraar aan de Gem. H.B.S. m. 5 j. e. en aan de Gem. H.B.S. voor meisjes te Leiden. Groningen-den Haag, 1928 ; J. B. Welters. Modellen en Formulieren ten gebruike bij de studie van het Handelsrekenen door H. L. C. Kok, Leeraar aan de Handels-H.B.S. te -Groningen. A: Geld- en Goede¬ renhandel. Groningen-den Haag 1928; G. B. Wolters. Handelsrekenen over het Staatspraktijkdiploma en M. O. Boekhouden door H. L. C. Kok, Leeraar aan de Han- dels-H.B.S. te Groningen. Tweede deel. Groningen-den Haag 1928; J. B. Wolters. De Praktijk in de nieuwe Wet op de Naamlooze Vennoot¬ schap door Mrs. F. Heemskerk en R. H. Dijkstra, Ad¬ vocaten en Procureurs te Amsterdam. Amsterdam, 1928; N.V. Drukkerij Jacob van Campen. De Techniek der Kostprijsberekening in het Industriebedrijf en de daarmede verbandhoudende vraagstukken, door C. H. A. J. Janssens, leeraar boekhouden M.O. Staat¬ huishoudkunde en statistiek M.O. bedrijfseconoom. Til¬ burg, April 1928; Drukkerij H. Versleden, Tilburg. Amsterdam; zijn maatschappelijk en economisch leven. Amsterdam, 1928; Stadsdrukkerij. INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN. Bedrijfsleven en de strijd tegen de Armoede in Nederland door Dr. CH. A. VAN MANEN. Prijs ingenaaid f 3,Š. Gebonden f 4.75. Voor leden der Vereeniging en geabon- neerden op het Weekblad wordt dit werk beschikbaar gesteld tegen den prijs van … 2,50 ingenaaid en … 4,Š gebonden. Bestellingen riehte men tot het Secretariaat van het Instituut, Pieter de Hooghweg 122, onder gelijk¬ tijdige remise per postwissel of op postchèque- en girorekening No. 8408, Rotterdam. Nederlandsche Handel-Maatschappij Amsterdam Gestort kapitaal f 80.000.000. Š Statutaire Reserve f 40.000.000 AGENTSCHAPPEN TE ROTTERDAM EN™S-GRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch-Indië, China en Japan 2 in- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. – Incasseeringen en Financieeringen. – Schrifte¬ lijke en Telegrafische Creiieten. – Reiscredietbrieven. -Deposito™s. – Rekeningen-Courant. – Aan- en Verkoop van Effecten. – Administratie van Vermogens. – Open en Gesloten Bewaarneming SAFE-DEPOSIT KOFFERKLUIS Een modern bedrijf JF’ijnhaoen 113 Rotterdam Telefoon 7841 (vier lijnen) NIJGH & VAN D I T MAR™S DRUKKERIJ is een modern bedrijf van groote capaciteit zoodat bet de meest omvangrijke orders snel kan uitvoeren. Een verzoek per te¬ lefoon of briefkaart brengt U een verte¬ genwoordiger. Practisch Effectenboek ter vereenvoudiging van administratie en ten gebruike voor de vermogensbelasting Prijs f 1,50 Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH & VAN DITMAR™S U1TGEVERS-MAATSCHAPP1J, Rotterdam. jr. Waarom adverteeren in, en ™n exempl. koopen van KELLY™S DIRECTORY? Omdat deze uitgave jaarlijks wordt gekocht en geraadpleegd door tien. duizende groote firma™s over de geheele wereld, en U, wanneer Uw naam daarin opvallend is gedrukt, voortdurend exportaanvragen zult ontvangen. Op Uw beurt vindt U er de adressen in van alle handelslichamen, welke in Uw artikel belang stellen, zoodat de gelegenheid om het aantal Uwer relaties uit te breiden, voor het grij. pen ligt. Wanneer U Exporteur, Importeur, Fabrikant of Groothandelaar is, moogt U niet nalaten zich ten minste van de uitstekend bekend staande Kelly™s Directory op de hoogte te stellen. Vraagt kosteloos prospectus of bezoek van een vertegenwoordi. ger aan NIJGH & VAN DITMAR™S U1TGEVERS-MAATSCHAPPIJ WIJNHAVEN 113 Š ROTTERDAM TELEFOONNUMMER 7843 Nederlandsch Indische Handelsbank AMSTERDAM ™S-GRAVENHAGE ROTTERDAM BATAVIA AMOY,AMPENAN,BANDOENG,BOMBAY,CALCUTTA, CHERIBON,GORONTALO, HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, FASSOE- ROEAN, PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGA¬ PORE, SOERABAYA, TEGAL, TJILATJAP, TOKIO, WELTEVREDEN, YOKOHAMA 25 JULI 1928 1SE JAARGANG No. 656 HOE BELEG IR MIJN GELD ? DOOR J. GROOTEN Directeur der Levensv. Mij. N.O.G. Leeraar M.O. Boekh. en Wiskunde PRIJS /2^.50 ^HH Het boekje munt uit door duidelijkheid, terwijl de vraagstukken waarvoor de belegger zich ge¬ plaatst ziet, op heldere wijze worden uiteen¬ gezet… Het boekje zal voor velen, die ver¬ mogens hebben te beheeren, in verschillende opzichten als voorlichter kunnen strekken. Nieuwe Rotterd. Courant … en geeft daarbij blijk van feitenkennis, gezond verstand en vooral van solide beginselen . . . het is aangename lectuur en er zijn heel wat wijze lessen in verwerkt. Flnanc. Weekblad v. d. Fondsenhandel. Het behoeft geen betoog dat een zoo ervaren man, als deze directeur, elk onderdeel in bijzon¬ derheden heeft samengesteld, waaruit hij die aan belegging wenscht te doen, groot voordeel kan trekken. . . Het is een nuttig boek. Dagelijksche Beurscourant. Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij Nijgh & Van Ditmar™s Uitg.-Mij., Rotterdam ADVERTEEREN GEEFT SUCCES! Werkloon- berekening Onmisbaar boekje voor allen die werklieden in hun dienst hebben. – Met berekeningen in uurloon van 5Š100 cent Prijs f 1.50 Geb. f 1.90 Verkrijgb. bij den boekhandel en bij NIJGH & VAN DITMAR™S UITG.- MAATSCHAPPIJ, ROTTERDAM Vraagt proefnummers van het Octrooien Merkenblad aan de Administratie: Wijnhaven 113, R™dam, Telefoonnummer 7843. De Nationaliteit der Naamlooze Vennootschap door Mr. Dr. A. WOLFSBERGEN Prijs f 3.90 Verkrijgb. bij den Boekhandel en bij Nijgh & v. Ditmar™s Uitgevers- Maatschappij Š Rotterdam Naamlooze Vennootschap Wilton s Machinefabriek en Scheepswerf Rotterdam Scheepsbouw en Machinefabricage. Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvang. Vijf droogdokken met lichtvermogen tot 46000 ton. Ü& Dwarshelling. Drijvende kranen met een lichtvermogen tot 120 ton. Telefoon: 7304™ 7305™ 7325 Telegramadres: —WILTONfl Rotterdam NIJGH & VAN DITMAR™S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM
Jrg. 13, editie 656
Geplaatst als type: