Ga direct naar de content

Jrg. 12, editie 603

Geplaatst als type:
Geschreven door:
Gepubliceerd om: juli 20 1927

80 JULI 1987

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

EconomischLStatistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

12E
JAARGANG

‘WOENSDAG 20 JULI 1927

No. 603

INHOUD

BIz.

DE SOOIALE.VERZEKERINGS’FONDSEN 1
door
Dr. J. van

Hoorn
……………………………………
638

mortisatie van Aandeelen in het Wetsontwerp op de
Naamlooze Vennootschappen II
(Slot)
door
Mr. Aug.
Philips…………………………………..639
Nederland en de Indische Invoerrechten door
Dr. L. J.
van der Waals …………………………….64
1

De Rijksmiddelen …………………………….
64
2

BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
De Buitenlandsche handel van Engeland gedurende de
eerste zes maanden van
1927
door
F. W. Forge… . 644

AANTEEKENINGEN:
Provinciale- en gemeenteleeningen …………….
645
Indexcijfers van groot. en kleinhandeisprijzen in
Nederl.-Indie ……………………………
646

BOEKAANKONDIGINO:
F. van Meurs: Medezeggenschap bij de Overheidsbe-
drijven en .diensten, bespr. door
Mr. Dr. J. H. van
Zanten
………………………………..
6
47

Overzicht der Rijkemiddelen ………………..
649

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN …………….
650-656
Geidkoersen.

1
Bankstaten.

Goederenhandel.


WIsseIoersen.

1
Effectenbeurzen.

‘erkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Te’rpst’ra.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES: Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. E. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco
;

Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
Rengers; ‘Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis; Mr.
Q. J. Terpstra,
Prof.
Mr. F. de Vries.

Gedelegeerd lid:
Prof.
Mr. Dr.
G. M.
Verrijn Stuart.

Redacteur-Secretaris: 2. Posthuma.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postreken’ing 8408.

Abonnements prijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden
en
donateurs van het
instituut ontvangen het weekblad gratis.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
ten.ties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-
rekening No. 6729.

19
JULI
1927.

De iets gemakkelijker stemming op de geidmarkt

ging aan het einde ‘der week, in verband
met,
het

vaster worden der wisselkoersen en de mogelijkheid

van iverd ere goudouttrekking, weder grootendeels ver-

loren. Vooral de discontokoersen trokken weder aan.

In het begin der week waren enkele posten voor 3%

pOt. geplaatst, maar gisteren moest weder minstens

336. püt. worden toegestaan en meermalen werd niet

onder 3fio pOt. afgedaan, omdat geidgevers opnieuw

de mogelijkheid ‘van discontoverhooging onder de

oogen zagen, in verband met de groote posten .dollars
en ponden, die de Ndderlandsehe Bank moest afgeven

om den dollarkoers onder het gou’dpunt van uitvoer

te kunnen drukken. De prolongatierente noteerde 3

h
336 pOt.
* *
*

De weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft

geen veranderingen van groote’ betoekenis te zien. De

post binnenlandsehe wissels blijkt met
f
8,3 millioen

te zijn afgenomen. De beleenipgen rvertoonen een ver-
meerdering van
f
2,8 millioen.

De goudvo6rraa’d bleef vrijwel op dezelfde hoogte.

Het hoofd zilveren munt klom met
f
250.000. De

post papier op het buitenland bedraagt
f
1,3 millioen
meer dan, verleden week, terwijl de diverse rekeningen

op de actiefzijde der balans met
f
1,5 millioen zijn

teruggegaan.

De biljettencirculatie daalde met
f 11,1
millioen.

Het tegoed van het Rijk steeg met
f 1,4
millioen.

De saldi van anderen namen met
f
2,6 millioen af.

Het beschikbaar metaa.lsal’do steeg met
f 1,4
millioen.

Het dekkingspercentage bedraagt ruim 50.

* *

*

Op de wisselmarkt heei-schte, vooral aan het einde

der week, een vaste stemming en alleen belangrijke

afgiften van dollars en ponden door de Nederlandsche

Bank op gisteren -konden den -dollarkoers eenigszins

onder het goudpunt van uitvoer terugbrengen.-
Zon-

der veel uitwerking bleef dit echter op de vaste stem-

ming voor Marken, die ook deze week bleef aanhouden

en waardoor Dinsdag een plotselinge
stijging van deii

koers tot, 59,25 on.tstond. Ook verder bleef de stem-

ming zeer ‘vast en gisteren werd voor 59,29 afgedaan.

Voor ‘de speculatieve wissels was ‘de belangstelling ge-

ring, met vrij’ stabiele koersen. Alleen Oslo bleef aan-

geboden naar aanleiding van pes-simistische opvatting

over de gevolgen van do
stijging
van den koers in het

laatste jaar.

LODE, 18 JULI
1927.

Zooals -gewoonlijk was er -goede vraag voor geld in

de eerste helft- der week, ‘terwijl geld later in de week

gemakkelijk werd.

Op ‘Dinsdag werd een klein bedrag van ‘de Bank van
Engeland geleend.

Disconto bleef per saldo met vaste stemming op

4.5116 – 318 pOt. genoteerd, niettegenstaande er een

matige vraag naar wissels voor ‘het buitenland bleek

te zijn. De bankstaat maakte een goeden indruk met

’30 pOt. kasdekking tegen de schulden in rekening

courant.

638

1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

DE SOCIALE-VERZEKERINGSFiNDSEN.

1.

Den laatsten, tijd kan men een stijgende belangstel-

ling constateeren voor ‘het vraagstuk ,an de beleg-

ging der fondsen, tot wier bestaan de sociale ver’zeke-
ring aanleiding heeft gegeven.

Dit is slechts ten deele te verklaren door de op-

dracht, gegeven aan de kort geleden ingestelde staats-

commissie-Van Gijn, welke tot taak heeft de verhou-

ding tuisschen deze fondsen en de Staatsschulden te

onderzoeken. Veeleer moet men het z66 opvatten, dat

het instellen der commissie en de ontwaken’de alge-

meene belangstelling beide voortapruiten uit één ge-
meenschappelijken wortel, ni. het groote belang, dat

met het bestaan dier enorme kapitalen en hunne be-
legging gemoeid is en dat zich naar gelang van hun

verdere snelle stijging steeds meer naar voren dringt.

‘Het is dan ook toe te juichen, dat men deze uiteist
belangrijke zaak bijtijds onder oogen ziet, want men

zal op deze wijze doelbewust zijn richting kunnen ide-

zen en niet bevreesd behoeven te zijn, dat men gedwon-

gen zal worden in een minder gewenchte richting

te blijven voortgaan alleen omdat men den tijd, waar-

in een verandering technisch nog mogelijk was, heeft
laten voorbijgaan.

Men verhele zich echter ‘niet, dat dit onderwerp

een zeer moeilijk ijs. Evenwel Ligt de oorzaak der

‘moeilijkheden n:iet hierin, ‘dat de problemen op zich-

zelf van wo ‘ingewikkelden aard zijn, maar ih het

feit, dat zij liggen op twee verschillende terreinen,

die letterlijk niets met elkaar te maken hebben. Die

terreinen zijn de verzeker&ngstec’hniek en de staats-

financiën.

Zelden zal men iemand vinden, die zich op deze

beide zoo uiteenloopende terreinen heeft ‘bewogen en

dit verklaart dan ook, waarom ‘de klove tusschen de

verschillende schrijvers over dit onderwerp •zoo groot

is. Immers de verzekeringswis’kundigen verliezen uit

het oog de conlseque’nties, ‘die de door hen .verdedigde

meening heeft ‘ten opzichte van den itoestand van

schatld’st en ‘belastingbetalers in ‘heden en toekomst;
en ‘de financiers verliezen uit het oog ‘de lacunes, die

hun ‘betoog van het standpunt der verzekeningstech-
niek bevat ‘en waarop de ‘t.echnicus vaak reeds door

‘zeer elementaire tegenwerpingen ‘kan wijzen.
Nu ibehoef t niet iedereen
tegelijk
verzekeringsdes-
kundige en financier te zijn, m’aar wèl moet ieder zich

de scheiding tusschen de ‘beide terreinen in ‘het pro-

bleem klaar .bewurt zijn. Men mag niet ongemerkt van

het eene terrein in het andere overgaan zonder zich-

zelf en zijn lezers duidelijk voor oogen te stellen, dat

men het ‘gebied, waarop men deskuhd’ig is, heeft ver-

laten.

Vaak treft men, ‘beschouwingen aan, waarin voor-
zoover het verzekeringsvragen betreft, de materie op

volkomen juiste wijze wordt behandeld, doch waarbij

overigens is uitgegaan van de gedachte, dat, zoolang

‘de gemeenschap in haar geheel een b
e
paald geidbe-
drag moet opbrengen, ‘het van ondergeschikte etee-

keniiz is, of dit bedrag uit ‘belastingen of langs ‘andere

wegen wordt opgebracht.

Dit nu is een algeheele ‘miskenning van hetgeen

door •kundige financ’ieringtsmethoden te bereiken is.
Kundig financieren voorkomt schokken’ en pio’tselin-‘

ge verschuivingen van bezit, welke ander’s het produc-
tie-apparaat zouden hebben ‘belemmerd of lam ge-

legd. In den gedachtengang van deze schrijvers zou
het er bijv. niets toe doen, of staatsschuld regelmatig

wer’d afgelost of ton eeuwigen dage bleef doorloopen.
Wel degelijk kan men door verschil van fina’ncierings-

methode bereiken, ‘dat reeds
theas
‘de meest ‘geschikte
verdeeling van lasten voor ‘de
toekom,st
wordt gere-
geld, dan wel ‘de grondslag ‘gelegd voor ‘een onvermij-
delijke débacle.

Al praat men ‘dan langs elkaar ‘heen, ‘het twistge-

schrijf heeft toch deze goede zij’de, dat van weerszijden

groote bezwaren worden onderstreept en toegelicht.

De verkeerde zijde ‘komt idin ‘ook pas, wanneer
getracht wordt ‘de eigen bezwaren te ondervangen

door die van den tegenstander te verkleinen of weg

te praten, ‘want dan doet. zich ‘in vellen omvang gel-

den, dat men zich naar ‘diens terrein begeeft en dat

men de ‘daar liggende moeilijkheden dus onmoelj’k
op ‘hun volle waarde kan schatten, zoodat het over-

buigen van ‘den tegenstander a priori uitgesloten is
en ook uitgesloten behoort te ‘zijn.

Stelt nven, zich op het standpunt, dat de grondsia,.

gen der tegenwoorcfige wettelijke sociale verzekering
in:oeten worden gehandhaafd,
dan zal men ‘dus hebben
te zoeken naar een weg, ‘die de’voornaamst,e bezwaren

van ‘beide richtingen ondervangt en ‘hiervoor ‘is, naar

mijn weten, nog geen poging gedaan.

Welke zijn ‘dan die voornaamste ‘bezwaren? Tegen

den tegenwoord’igen toestand deze, ‘dat enorme’ kapi

talen in handen zijn van één enkel lichaam (nl. de

Rijksverzekeringsbank, om ons tot de sociale verze-
kering te bepalen) en dat dat lichaam is een ambtelijk
lichaam. Tegen een staken van de kapitaal-accumula-

‘lie ‘deze, dat het verschuiving van lasten naar het

nageslacht beteekent, ‘dat het gevaar ‘bestaat dat de

last boven de ‘draagkracht gaat, en dat het niet een

handelwijze is, ‘d:i’e technisch kan worden doorgevoerd

‘zender veranderingen van diep ‘in’grijpenden aard in
het geheele stelsel onzer sociale verzekering mede te
brengen.

Om met dit laatste te beginnen: gewoonlijk treft

men een geheel verkeerde voorstelling aan van wat

de ‘kapitaal-accumula,tie beteek’en’t. Deze zou ‘bijv. ‘haar
ontstaan danken aan den wensch om de, uitbetaling
der toekomstige pensioenen zoo goed mogelijk zeker

te stellen, of wel om het nageslacht in staat te ‘stellen

minder aan de sociale verzekering te betalen dan wij

‘thans doen (evenveel minder nl. ‘als ‘de rente van het
ge’acc umuleerde ‘kapitaal zal ‘bedragen).

Het ‘tweede is nog meer onjuist dan het eerste,
want
er is in het geheel geen sprake van, dat het na-

geslacht een cent minder zal behoeven te betalen dan
wij,
daar er ‘geen fonds gevormd wordt in den zin van

het kapitaal eener stichting, maar in ‘den zin van de
w’iskundige reserve
1)
eener leveiisverzekering’spolis,
welke reserve tijdens het leven van ‘den verzekerde
opgeteerd wordt. Het
bewijs
voor deze stelling zou te
veel naar een zijpad voeren ‘en men zal ook zonder
dat mij’ wel willen gelooven.

Echter is ook de ‘zekerstelling der toekomstige pen-
sioenen geen doel, ‘doch slechts ‘bij’komstige ‘omstan-
digheid, want zood’ra men het besluit genomen ha’d’
‘bij de ‘invaliditeitsverzekering een uniforme premie-

betaling toe te passen, lag daardoor en daardoor alleen

‘de kapitaal-accumulatie reeds vast. Ook deze verze-

keringstechnische waarheid zullen de lezers wel zon-
‘der ‘bewijs van
mij
willen aannemen; trouwens na
‘lezing der beide volgende alinea’s wordt een en ander
vanzelf duidelijk.
Bestrijdt men dus ‘de kapita’al-accumulatie, ‘dan t’ast

men ‘de tegenwoordige methode van premiebetaling

aan. Deze methode is, dat voor alle personen, die in
dezelfde loonklasse vallen, dezelfde ‘bedragen aan

zegels worden geplakt, onverschillig ‘of zij 20 jaar of

60 jaar ou’d zijn. Doordat ‘de grens der bovenste loon-
klasse heel laag is
(f
900 per jaar) en d’oor andere
omstandigheden, welker uiteenzetting hier te vee]

plaats zou innemen, is ‘de weekpremie practisch uni-
form ‘te achten

Dit kan dan niet zoo
blijven,
want ‘op het ‘oogenblik
is de premie-ontvangst veel grooter dan rioodig is om

de reeds toegek’ende penisioenen te kunnen ‘betalen,

1)
De ,,wfskinidige
reserve” is geen reserve, d,w.’z. sur-
plus van activa boven passiva, maar ‘zelf een
passief post.

juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6.39

zodat er jaarlijks geld overblijft, en datwl men

juisi niet: in een omsiagstelsel blijft er niets over.

De zegelhedragen zouden dus moeten vorden verlaagd

en wel voer het oogenblik tot ongeveer Y3 van de

bedragen vnu thans.
1)
Het voordeel hiervan zou wel

aan niemand anders ‘dan aan de werkgevers kunnen

toevallen, maar alleen om hen er later dubbel en dwars

voor te laten bloeden, want ‘de zeels zouden op den

duur rond 3 maal de ward’e
:vad
thans moeten kosten

of volgens de terminologie, die ik in den vorigen noot

gebruikte, voor een koers van 300 moeten worden

verkocht.
2)

Het iis zeer de vraag, of deze last voor de werk-

gevers te aanvaarden zal zijn; het zou beteekenen een

jaarlijksche uitgave van 52
X f 1,80 = f
93,60 voor

iederen volwassen werkman.
Maar al konden de werkgevers dien last ‘dragen, dan

zouden zij althans den jongeren van hun arbeiders

daarmee slechts een pensioen bezorgen, dat veel ge-

ringer is dan zij’ voor dat geld bi een particuliere

maatschappij zouden kunnen krijgen. Dat komt ‘omdat

die
f
93,60 een groot element bevat van uitgestelde

premie voor degenen, die ‘dan reeds pensioen trekken.

Gesteld echtei-, dat de werkgevers ‘dien last
r&iet zou-

‘den kunnen dragen, dan zou er geen andere moge-

lijkheid overblijven, dan dat de schatkist voor ieder

zegel van nominaal 60 cent, dat een werkgever zal
plakken, een bedrag van
f
1,20 bijpast.

Jaarlijks zou hiermede voor •de belasting.betalers

over do
f80′
millioen gemoeid zijn. en die last zou

alleen daardoor (Lijn ontstaan, dat men gedurende een

reeks van jaren voor de werkgevers de zegels tegen

verminderden prijs verkrijgbaar stelde. Ongemerkt is
dus een belangrijk stuk Staa’tispensionn’eering” bin-

nengeslopen en wel ‘zonder dat. ooit een principieele

beslissing g’enomen was om het ‘huidige stelsel ,,pen-

sioen is uitgesteld loon”, te verlaten.

Wie zich er rekenshap van geeft, dat zulke conse-

quenties zich met koude onafwendbaarhei’d voordoen,

zal moeten toegeven, dat het prijsgeven van ‘de kapi-

,taal-accumnlatie – en dit kan niet anders dan door

tegelijkertijd oen dergelijk om’slagstelsel binnen ‘te
‘halen – een diep’ ingrijpenden nasleep heeft, die het

vigeerend’e stelsel tot in zijn grondslagen wijzigt.

Kunnen deze consequenties al . door den verzeke-

ringswiskundigo worden geconstateerd, verder be-

hoort deze zich van een bespreking over de wensehe-

ljkheid ‘het daarmee verbonden stelsel in ‘te voeien

‘te onthouden. Natuurljl mag hij’ als burger van No-
‘derland daarover
zij
oordeel zeggen, niet evenwel als

deskundige, want dit is ‘het terrein der financiers.

Komen deze tot de slotsom, ‘dat er geen bezwaar

bestaat ‘de begrooting in de toekomst met een pest
van over de
f 80
m’illioen te ‘bezwaren, die men nooit
kwijt kan raken zonder het vooruitzicht van pensi6en
voor invaliden en ouden van ‘dagen te niet te doen,

dan zal men, zich daarbij ‘hebben neer te leggen, on-

verminderd ‘het recht om met,. laat ik zeggen, psycho-
logische argumenten te wijzen op ‘het gevaar, dat

daardoor die .geheele verzorging loopt.

Hierin zi.t echter aveer een moeilijkheid, ‘doordat ‘liet
bedrag
van
het latere pensioen ‘afhangt van het totaal ge-
plaicte bedrag aan zegels; men zou dus de bepaling moeten
maken, dat oudlanks de mindere ‘betaling oor het zegel
de ,,nominale” waarde ervan o,n’veraujdercl bleef. Aan het
postkantbor zou men de ‘zegels dus moeten ‘ver.koopen tegen
een jaarlijks door den Nhnister vast te stellen ,,koers”, die
voor het oogenbl’ik 33 zou bedragen. Eenvoudig is ht niet,
aooals men ziet.
‘In
de toekomst zal, afgescheiden van cle ‘be’volkings-
toename en van grootere bezetting der ‘hoogere leeftijd’s-
lagen, het ‘totaalbedrag der jaarlijks uit te betalen pen-
sioenen ‘aaimerkeljc “toenemen, hoofdzakelijk doordat cle
ou’derdomspensioenen in de toekomst veel hooger zullen zijn
clan
,
thans en’ doordat de groep ‘der invaliciteitsrente-trek-
kenden nich ,eèrst langzamerhand ‘ormt ‘en dus thans nog
maar ‘k1ei.n ‘is ten opiiehcte van later.

• De stelling, dat een eenvoudige vervangig van de

kapitaal-accumulatie door “het omsiagstelsel zonder

meer niet ‘mogelijk ‘is, is dus geen
opvalting,
waar-

‘over men van meening kan verschillen: ‘het is een

aantoonbare
waarheid.
Inderdaad, .de logische gevol-

-gen van het aavaar’den,van het omslagstelsel ‘bleken
van ‘dien aard, ‘dat het heerschende stelsel zelf er tot

in zijn grondslagen ‘door wordt veranderd, zoodat men

‘niet meer van een gewijzigde uitvoering van ‘dat stel-

sel kan spreken, maar van een volledige afbraak en

herbouw op nieuwen grondslag. .

Wenscht men ‘dit, dan heeft ieder natuurlijk het

volste recht ‘dat te verdedigen, maar dan ook onder

d’ie werkelijke leuze en niet ‘alleen onder de leuze

‘,,weg met de kapi.taal-accumulatie”.

Dat ook do kapi’taal-accumula’tie bij de Rijksverze-
keringsbank enorme bezwaren heeft, er zullen er zeer

weinigen zijn, die dat niet toegeven. Een bedrag van

op den duur
f
2 milliard in ‘handen van één college!

Men kan zich ‘begeven in allerlei voorbeelden, ‘hoe het

ongewenschte ‘hiervan zich kan uiten, maar het kan

dunkt mij ovorbodi.g heeten dit hier te beproeven.

Een .ding, dat hierbij ‘betreurd d’ient .te worden, is,
dat van democratische
zijde
weleens de politiek erin

wordt betrokken: het groote icapitaal ten behoeve der
arbeiders
bijeengebracht,
zou juist in één ‘han’d be-
hooren en wel ‘in di’e van ‘den Staat, want op die

wijze zou invloed op de productie en macht op de
geidmarkt kunnen worden uitgeoefend door en ten
behoeve van de arhei’ders’hevolking.
Een dergelijke
bijmenging van onzuivere bestand-

doelen is in ‘hooge mate verwerpelijk: de zekerheid
dat invaliden en ‘ouden van dagen. op hun pensioen
kunnen rekenen, behoort zéé volkomen te zijn, dat

alle maatregelen
daarop
.geric’ht moeten zijn en niet
nevendoelei’nden ‘in het ‘oog mogén worden gevat, die
‘het e’enige werkelijke doel ‘in gevaar ‘brengen.

Wie op dergelijke wijze, naar Zijne meening in het
belang van de arbeidersklasse, lichtvaardig het belang
‘dor pensioenen naar ‘de tweede plaats brengt, handelt

oven stellig tegen het belang der slecht verzorgden

als hij, ‘die uit gemis aan m’edegcvoel met economisch

zwakken alles wat op het gebied van sooiale voorzorg
is bereikt, liefst zoo gauw mogelijk weer ‘zou willen

afschaffen.

Men zal dus ‘verstandig doen te’ erkennen, dat,
bij
handhoioing van de tege9swoordige grondslaqen onzer
sociale verzekering, zoowol’
het ongewijzigd laten van
den tegenw’oordigen toestand als ‘het invoeren van een

omslagstelsel op ‘den duur tot zeer groots moeilijk-
heden
n’oet
voeren.

Hoe sp’oediger men dit algemeen inziet, ‘des’ te
minder ti,jd en moeite wordt er verspild met onnut’te
po’lemiek, wzarbj beide standpunten èn gelijk èn on-
gelijk hebbefl, en des .te eerder zullen de vroegere
tegehstan’ders eendrachtig sam’cnwerken’d naar de

werkelijke oplossing kunnen zoken; Tenzij’ men doel-

bewust een geheel andere richting uit wil, doch hier-
over later.
Dr. J.
VAN
HOORN,

AMORTISATIE VAN AANDEELEN IN HET WETS-
ONTWERP OP DE.NAAMLOOZE VENNOOTSCHAPPEN

II (Slot).

Wat hebben de makers van artikel 41b van ons
Wetsontwerp nu eigenlijk bedoeld m’et de ‘bepaling,
dat teruggave van ‘stortin’gen geoorloofd’ is, indien zij

geschiedt uit winst en de zaak
bij
‘de akte van oprich-
ting is voorzien? Heel ‘dni’deljk is dat niet, en van-

neer men alles leest, wat er bij’ ‘de tot st’an’dkoming
van het artikel is geschreven en gesproken, ‘kan men

moeilijk’ tot ‘een ander resultaat komen dan dat den
makers ‘zelf ook allerminst helder voor ‘den geest heeft
gestaan, wat zij eigenlijk wilden.

Art. 41b luidde in het oorspronkelijk-Wetsontwerp

640

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICTEN

20 Juli 1927

van Minister -Nelissen nog anders. Toen droeg het

het nummer 44 en was als volrt geredigeerd:

,,Geheele of gedeeltelijke terugbetaling van het be-

,,drag van volgestorte aandeelen kan slechts geschie-

,den nadat, en voorzooverre, het maatschappelijk ka-

,,pitaad bij; eene akte, hou’den’de wi.jziging der akte van

,,oprich-ting, zal zijn verminderd. Bij die ‘akte wordt

,,tevens ‘op straffe van nieti’ghei’d ‘der vermindering,

,,de wijze aangegeven, waarop deze zal worden uitge-

,,voerd.”

Dat was duidelijk genoeg, maar de toelichting op

het artikel begon de zaak al een igszins te vertroebe-

len. Want daarin werd om. gezegd, dat door ‘de voor-

gestelde bepaling het onmogelijk zal zijn ,,alle aan-

doelen geheel te amorti’seeren en door z.g. actions de

jouissance te vervangen”. Men vraagt zich af, wat er

den Minister toe bracht hier te gaan spreken van

amortisatie van aandeelen en hare vervanging door

actions de jouissance, een transactie in Nederland

haas’t nooit vertoond en waarmede ‘dus ook niet vat’k

misbruiken waren voorgekomen.

In liet K’amorverslag. maakte men de zaak nog wat

onduidelijker. Daar leest men:

,,’Som’mige leden waren van oordeel, dat amortisatie
,,van aandeelen uit de winst, waardoor het maatschap-

,,pelijk kapitaal
niet
verminderd wordt, behoort toe-

,,gelaten te zijn. Men denke aan ‘maatschappijen to’t

,,exploitatie van ‘bouwterreinen en maatschappijen tot

,,exploitatie van een concessie voor een bepaald aan-

,,tal
jaren
met, na afloop daarvan, overgang, zonder

,,vergoeding, van.ihet
bedrijf
aan dengene, die de con-

,,ces-sie verleende.”

Die leden meendn ‘dus dat de ‘in het buitenland

(‘doch vrj!*el nooit in Nederland voorkomende) amev-

.tisa’tie
uit winst
moest worden toegelaten, doch dach-

ten
daarbij’
aan ‘gevallen
waarbij;
alleen van amortisa-
tie
uit kapitaal
sprake ‘kon zijn.

En. Minister Heemskerk was in zijn antwoord al

niet helderder en schreef: ,,In het Verslag wordt geoordeeld, dat amortijsatie
,,uit de winst, waardoor het maatschappelijk kapitaal

,,niet wordt verminderd behoort toegelaten te zijn. Dit

,,kan den indruk wekken als zou amortisatie uit de

,,winst nooit .kapit’aa]sverminderin.g ‘insluiten. Dit is

,,echter niet juist. Veronderstel er is een kapitaal van

,4n millioen en een winst van 66n ton, welke wordt

,,’besteed tot amontisatie. De amortisatie kan ‘dan aldus

,,geschieden, dat ‘het kapitaal wordt
f
900.000, ‘d.w.z.

,,d’at een volgend jaar winst wordt gemaakt zoodra

,,tegenover den pa’ssiefpost van
f
900.000 activa staan

,,rtot een -hooger bedrag. Had evenwel geen amortisa-

,,’bie plaats’ gehad, ‘dan zou een -volgend jaar eerst winst
,,zijn gemaakt wanneer meer ‘dan é.én ‘millioen actief

,,aanw•ezig was. –
,,Ondert.u’sschen ook de onidergeteeken’de meent, dat

,,er geen bezwaar is terug-gave uit de winst van het-

,,.geen op aan doelen is gestort toe te laten,
m.its in de

•,akte von oprichting is voorzien
in
welke mate
en.
op

,,welke wijze zulks zal kunnen geschieden. -Derden,

,,welke met de v’ennootschap in relatie treden, weten
,,clan van tevoren, dat amortisatie zonder meer moge-

,,lijk is. Er -is in
dergelijk
geval geen reden hun een

,,recht van verzet toe ‘te kennen.
,,De bepaling van het eerste lid zal gelden onafhan-
,,kelij’k van de vraag, of ‘voor de geamortiseerde aan-

,,deeien ,,action-s de jouissance” werden afgegeven ‘of

,,niet.
,,Het’ hier besproken eerste lid van artikel, 41b heeft

,,tot noodzakelijke consequentie de opneming van anti-

,,kel 41h (3) van het
‘gewijzigd
ontwerp. Verzet zal

,,mogelijk moeten zijn wanneer men de akte van op-
,,rich-ting z66 wil wijzigen, dat zij; voldoet aan art. 41b,

,,lid 1. Immers voldoet zij; daaraan, -dan is ‘biji de ver-

,,dere toepassing verzet niet meer mogelijk.” Op grond van die overwegingen .red,’igeerde hij art.

41’b (eerste lid) nu als volgt:

,,Geheele ‘of gedeeltelijke teruggave van hetgeen up

,,aandeelen is ‘gestort is geoorloofd, indien zij g-

,,schiedt uit de zuivere winst en tevens in de akte van

,,op.ric.hting is voorzien in welke mate en op welke

,,wijze zulks zal kunnen ‘geschieden.”

En hij; nam tevens een, artikel 41h op, waarin onder
anderen werd bepaald, dat sohuldeischers zich konden

verzetten tegen ‘opneming in de akte – van oprichting
van eene -voirui
ening, wa’ar’biji zulk een terug-betaling
ui-t de winst werd toegelaten.

Het kan niet verbazen, dat men van alles in den
lan’de niet veel begreep.

– In het maandblad ,,De Naa’mlooze Vennootschap”,

vierde jaargan-g, b]z. 269, wees Prof. van ‘der Hey’clen

er ad op, dat ‘de toelichting en het artikel met elkaar
in
-strijd
waren. En ‘de Vereeni’gin-g ,,Hand’elsrecht”

toonde in een rapport, waaraan vier hoogleeraren in

het handelsrecht ‘hadden ‘meegewerkt, aan, dat in het

ontwerp verschillende -begrippen verward werden, en.

terugstorting op aandeelen, amorti-satie van ‘aandeelen
en vermindering van het ‘kapitaal.

Ook Prof. Scheltema had al verklaard, dat de ‘be-

doeling van ‘het artikel hem niet recht duidelijk ‘was.

– -De Regeering bleef echter in gebreke het noodige

licht te verspreiden. Wel werd bij; een nota van nadere

urjeiging een apart artikel gemaakt van d’e bepaling

over tei-u’gbe’taling uit ‘do winst, maar men zag blijk-

baar niet in, dat daarin iets beproke werd, ‘dat in

Nederland vrijwel nooit voorkomt en dat, als men liet

‘dan absoluut wilde regelen, ‘heel wat uitvoeriger ho-

palin’gen zou vereischen, -dan p.rtikel 41b bevat, welk
artikel ‘door •de verwarde toel’ichtingen, die daarop
gegeven waren,
vrijwel
‘onverstaarsbaar was.

De mondelinge behandeling in ‘de Kamer heeft de
z’a-k niet ‘duidelijker gemaakt: geen der sprekers was

in ‘het m’ôeiljke onderwerp voldoende thuis. Wel hield

men ‘de stemming over artikel 41b nog een dag aan

om er nog eens rustig over te kunnen denken, edoch
dit
respijt
leidde tot niets anders ‘dat dan de woorden
,,uit de zuivere winst” werden gewijzigd in: ,,uit ziii-

vere winst”, waardoor ‘de zaak al niet veel anders

werd. To ‘elfder ure, v66r de ‘eindstemming over het

goheele ontwerp, verving de Minister ‘de woorden:
,,indien
zij
geschiedt uit zuivere winst en” ‘door de

woorden: ,,in’dien en -voor zoover er zuivere winst is en
indien”. Die wijziging, zoo luidde ‘de laconieke toe-

lichting, berustte ‘op soortgelj’ke overweging als ‘die,
welke er toe geleid had in plaats’ van ,,uit de zuivere

win-st” ‘te lezen: ,,uit zuivere winst”. Inderdaad had

do eeno wijziging al even weinig zin als de andere!

Hoe zal, wanneer het Wetsontwerp ook door de

Eerste Kamer mocht worden aangenomen, artikel 41’b
nu moeten worden ver-staan?

Het is niet gemakkelijk ‘te zeggen.

Zoo’veel is zeker, ‘dat ‘het een weg opent om stortin-

gen op aandeelen terug ‘te geven zonder dat daartoe
statutenwijziging noodig is en zender dat ‘daartegen

het verzet van schul-deischers openistaat, dat het Ont-
werp anders hij kapitaalsverrmindering wil toelaten.

Maar minder duidelijk is, welke middelen voor die

terugbetalin’g van stortingen mogen worden -gebezigd.

,,Zuivere winst” zegt het artikel; maar ‘de geschie-

denis van het Ontwerp wijst erop, dat het in de eerste

plaats juist ‘bedoeld i
s
‘voor maatschappijen met af loo-

pende concessies. Dan zou dus niet uit netto-winst,
maar uijt bruto-winst een bedrag, noodig voor amor-
tisatie der concessie, v-oor de afl-ossin gebruikt mo-

gen worden. Zelf-s heef’t men van maatschappijen tot

exploitatie van ‘bouw

terreinen ‘gesproken, en dus ‘blijk-

baar ook ‘gedacht aan -de opbrengst van verkochte ‘ter-

reinen, wat noch zuivere noch zelfs ‘bruto winst is.
Moet men meer let-ten op de woorden van het artikel

‘dan op zijn ‘geschiedenis en dus
werkelijk
aan zuivere

winst denken, zoodat -het ‘voor de concessie-maatschap-

pijen niet kan ‘dienen? Dan wordt het artikel in hoofd-

20 ‘juli 1927

ECONOMISCH-STATISISCHE BERICHTEN

641

zaak oen middel om – op zijn Fran’sch – dividenden

uit to keeren en belasting te ontgaan!

Of moet, inen zeggen: de wat. spreekt wel van iui-

voro winst maar bedoelt toch eigenlijk bruto-winst.
Zulk een verwarring komt ook voor in paragraaf 33

van hot Oos’tenrijksche Aktienregulativ, die uitlo’ting

van aandeelen toestaat, wanneer de Vermögenssub-

stanz naturgemiis’z allengs weggeteerd wordt of be-

staat uit ‘afloopen’de rechten, en die toch spreekt van

,,Reingewinn”, waaruit die aflossing alleen mag ge

sciiieden?

Men ziet ‘het: de interpretatie zal niet gemakkelijk

zijn.

En ‘hoe heeft men zich den inhoud te denken van

de bepalingen, die de akte van oprichting zal moeten
bevatten omtrent de mate waarin en de wijze waarop

do teruggave der stortin gen zal kunnen geschieden?

liet Ontwerp geeft ‘daaromtrent geen enkele aanwij-

zing. Zal men nu de afgel’oste aan’deelen steeds moe-

ten vervangen door actions do jouissance, zooals in

Oostenrijk is voorzien en in Frankrijk doorgaans ge-

beurt, hoewel de wet daai over ‘hot geheele onder-
werp van amortisatie van aandeelen zwijgt? Of zal

het ook geoorloofd zijlu te bepalen, dat in plaats van

het wegvallende bedrag aan aandeelenkapitaal een
reserve zal worden geboekt? Veel bescherming voor

(10
crediteuren zal ‘darin niet gelegen zijn, wanneer
latere verliezen op ‘die reserve mogen worden afge-boekt. Ook in Engeland is men, thans bezig met een

herziening van het venn’ootschap’srcc’h’t, en in het wets-
voorstel, ‘dat daar is igediend, wordt nflossirig van

preferente aandeelen iit winst toegestaan, mils daar-
tegenover dan tegelijk een ,,capital redemption reserve

fun’d” wordt ‘gevormd, ‘dat slechts zal kunnen worden

verminderd op dezelfde wijze alsof het volgestort ka-
pitaal vertegenwoordigde. Dat is ten minste een

logisch systeem. Bij (>ns heeft het Kamerlid, Mr.

Kortenthorst, op art. 41b een amendement voorge-
steld om voor te schrijven, dat een reserve gevormd

moest vorden ten minste zoo groot als het ‘bedrag der,

teruggave, en hij’ ‘gaf te kennen, dat zulks was inge-
geven door ‘de vereeniging van accountants. Hebben
(ljO
accountants misschien gedacht aan iets in de.n

geest van dat Engelsche voorstel? Men zou geneigd
ziju ‘het te ‘denken, hoewel ‘de toelichting op het amen-‘cloment door den voorsteller daarmee ‘clan niet precies
strookto en liet amendement zelf ‘dan ook ‘onvoldoende

was, daar het in het midden liet hoe ‘die reserve ver-
minderd zou mogen worden. 1)och ‘het amendement

is ingetrokken en ‘cle vraag heeft ‘dus geen practische
boteokenja meer.
* *
*

Al het bovenstaande bewijst wel, dat ons wetboek
met artikel 411 niet zal
zijn
verrijkt. Wanneer het,
waar alle kans op is, ‘gebruikt zal worden om belasting

to ontgaan, zal ook de Nederlandsche schatkist ei niet
door worden verrijkt. De eenigen, ‘die er vermoedelijk
‘(loer verrijkt zullen worden, ‘zullen de advocaten zijn,

want het moet tot talrijke processen leiden, zooals
het instituut van am’orti’satie van aan’deelen uit winst

in alle landen ‘gedaan ‘heeft waar men ‘het ‘heeft inge-
voerd. Er is misschien ‘geen onderwerp van vennoo’t-
schapsreeht, dat meer stroomen inkt heeft doen vloeien

‘clan ‘dit, en ‘de gebrekkige wijze, waarop ‘het bij ons
aan, ‘de’orde is gesteld en toegelicht, zal voor het. on’t-

staan. van controversen bijzonder gunstig zijn.
Iri ieder geval is de economische strekking van het

.1 nstituut verkeerd. Of het leidt tot het. in’teereu van
kaptnai zonder ‘dat ‘dit duidelijk naar buiten blijkt,

ôf het wordt een middel om ‘belasting to ‘ontgaan, die
ii, billijkheicl verschuldigd is. Het enkele feit, ‘dat men
het in sommige andere landen kent, ‘had geen reden moeten zijn om het in Nederland te willen invoeren.

AUG. PHILIPS.

NEDERLAND EN DE INDISCHE INVOERRECHTEN.

Kort ‘geleden kreeg ik bezoek van een jong bruids-

paar, dat ‘op ‘het punt stond naar Indië te vertrekken

en dat van ‘mij de verzekering wenschte ‘te ontvangen,

.dat het ,,natuurlijk” niet waar was, dat voor tafel-

zilver, uit Nederland afkomstig, in Indië invoerrech-

ten zouden worden .gevorderd. ,,Nederland en Indië

vormen toch deelen van één rijk”, betoogde de ‘bruide-

gom met een zaakkundi’ge verwijzing naar art. 1 van

onze grondwet. Ik heb het bruidspaar trachten uit te
leggen, ‘dat en waarom Indië, ondaDks art. 1 van de

Grondwet, toch invoerrechten heft van Nederlandsche

artikelen. Veel succes heb ik blijkbaar niet gehad,

want ‘toen ik was uitgesproken verklaarde de bruid,

dat ze het ,,mal” vond. De bruidegom glimlachte
raadselachtig.

Nu zijn het ‘helaas niet alleen bruidsparen, d’ie zich
verbazen over het feit, ‘dat. Indië Noderlandsche arti-

kelen met een invoerrecht belast. Ook Nederlandscho

fabrikanten en handelaren ‘heb ik ‘herhaaldelijk over
‘dit feit hun verwondering hoeren uitspreken.

ik meen goed te doen ‘ei- op deze plaats nog eens
aan te ‘herinneren, dat Ned. Indië een rechtspersoon
is, die zich zelf financiert, en geen enkelen geldelijken
steun van het
rijk
in Europa ontvangt. Indië heft
zijn eigen ‘belastingen en aangezien .de eigen finan-
cieele behoeften van Indië ‘daarbij ‘den doorslag geven,
heft Indië ook ‘invoerrechten van Nederlan’dschear’ti-
kelen. Te dezer zake wordt in Indië precies dezelfde

gedragslijn gevolgd als in, Nederland, want de Neder-
lan’dsche Tariefwet kent evenmin een
vrijstelling
of
een andere bevoorrechting van Indische arti’ke]en.

Deze fiscale tolpolitiek is zoowel voor Nederland als
voor Indië vaii groot nut gebleken. We zijn daardoor

niet verstrikt geraakt in de warrige politieke vang-
netten, ‘die bevriende nogendheden gewoonlijk om
een l’and ‘met een preferentieel toltarief uitzetten. We

behoefden daardoor onze energie niet ‘te verspillen
aan ‘de oplossing van politieke prjsraadseis.

De zaak is eigenlijk ‘dood-eenvoudig: Nederland en
Ned.-In’dië vormen staa’tsrec’h’teljk een eenhei’d, maar

van administratief, financieel of economisch stand-
punt beschouwd heeft men hier met twee afzonder-

lijke gebieden te doen. De ‘tijd van ‘de exploitatie-
politiek is verstreken; Nederland heeft geen ,,ko]o-niën” meer, zelfs niet in staatkundig opzicht ‘).

Nu moge men ‘dit ,,mal” vinden of er raadselachtig
om glimlachen, ‘de realiteit wordt er niet an’ders door.
Het geheele wereldgebeuren noopt ons met versnelden

pas den weg ‘te volgen, ‘die leidt tot de natuurlijke
ontplooiing van alle krachten, die Indië in zich ‘be-
sluit. Hier past niet de politiek van ,,in ‘t zand den

kop”, integendeel, ‘de Nederlandsche industrieel of
koopman zal ‘zijn oogen voor ‘het nieuwe gebeuren wijd

hebben te openen en ,,to make ‘the best of it”. Laat
men geen kracht ‘of
tijd
verknoeien aan het bekampen
van ‘den cuitureelen groei van do menschheid, wan’t
in wezen is het dit, waarmede men hier ‘te ‘doen heeft.

Zooa]s bekend, heeft men ‘in Indië ‘de technische
herziening van het Indische .toltarief ‘ter ‘hand ge-

nomen. En nu heb ik zoo waarlj’k van verschillende
zijden weder hooren aandrin gen op herstel van ‘de
differen’tieele rechten, die voor moer dan een halve
eeuw uit het Indische ‘tarief zijn verdwenen. Er zijn

dus nog ondernemers in Nederland, die ‘de kracht

voor het voeren van een concurrentiestrijd in Indië
niet aan zic’h zelf kunnen ori’tleenen, ‘doch ‘die een
kunstmatige ‘bevoordeeling behoeven ten koste van ‘dc

1)
Op een andere plaats heb ik er al eens de aandacht
op
gevestigd, ‘dat bet absurd is, dat ‘we na de groadivet.s-
‘herziening van 1922 nog een Mi’uiister van ,,Kolonin”
hebben. Waarom den ‘titel ‘van dezen raadsman der Kroon
niet gewijzigd in ,,Minister ‘voor ‘de Overzeesche Gewesten”
of, indien men dit te lang
vindt,
in ,,Minister voor de
Tndin” of ,,Mi’nister van Indische Zaken”? Er is geen
enkele reden om den antieken en verwarrenden titel van
Minister van Kûloniën te ‘hanidihaveu.

642

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

Indische schatkist. Om clerze bevoordeelin-g te ver-

krijgen zouden de belanghebbenden juist in omge-

keerde iplating dan ‘de Indische tolpolitiek willen

gaan, maar ook in tegenstelling willen handelen met
de opvattingen van, de onlangs te Genève gehouden

Internationale Economische Conferentie.

Deze Conferentie kwam namelijk tot de aanvaar-

‘ding van de volgende resolutie: ,,De Conferentie acht
het boven alles

noodzakelijk -de onderverdeeling der

tarieven te vermijden, die geen -betrekking hebben op

artikelen van onderscheiden aard en eenvoudig, be-
doelen onderscheid te, maken tusschen de artikelen

van verschillende .herkomst”
t),
Welnu, Minister De

G’eer. heeft onlangs als Voorzititer -van ‘den Raad van

Ministers de verklaring afgelegd, dat de resoluties

der Confereütie ‘de instemming der Nederlandsche

Regeering hebben.
2) –

Reeds in verband hiermede zullen pogingen tot her-

stel -der differntieele rechten weinig sympathie ont-

moeten. Doch aangezien men er wellicht op zal willen

wijzen, dat ‘het hier alleen ‘de’ binnen het Neder-

ian’dsch staatsverband in te stellen voorkeurrechten

betreft, herinner ik er aan, ‘dat Minister De Geer

hij een andere ‘gelegenheid
met
zooveel woorden heeft

geconstateerd, dat. ‘de Regeering niet bereid is tot -de

-differentieele rechten in Indië terug te keeren
3),
aan

welke uitlating de Minister van Koloniën zich nog

kort geleden . refereerde
).

•.fiierjn kunnen ‘de voorstanders der differentieele
rechten een waarschuwing zien om niet noodeloos

een nieuwe actie op

touw te zetten. En aan degenen,

die wellicht
01)
‘den steun h’open van de rech.tprzijde

der Tweede, Kamer, breng ik onder het oog, .dat de

Indische differentieele. rechten ook aan de orde

werden gesteld bij’ de behandeling in de Tweede
Kamer van de Nederlan-dsche Tariefwet 1924 en dat
het verzoek, om wederinstelling van -deze rechten daar-

p werd afgewezen in een nrnmorie van antwoord, die

om. door Minister Colijn en Mini-ster Aalberse werd

onder te.ekend
5).

Menk kan dus vaststellen, dat de differentieele rech-
ten totaal van de baan zijn. Zij zijn uit çlen tijd.

1-liermede is echter nog ‘geenszins uitgemaakt, ‘dat

de Indische Tariefwet in geen en’kel -opzicht rekening

mag houden met de belangen van de in Nederland
gevestigde, bedrijven. Dit is een punt, dat afzender-

lijke overweging vereischt,.
Naar mijn meening is bij de samenstelling van het
Indische toita.rief het Indisch -belang in alle opzichten
primair, zoodat dit -belang nimmer aan het Neder-

landsche belang ondergeschikt mag worden -gemaakt.
Tji

men, zooals’ -dat met Indië ‘het geval is, aan een
land een zelfstnd4ige ontwikkeling toestaan, -dan’ pett
het- niet de wetgeving van zulk een land in te s-tellen

op do belangen’ van een ander gebied. Er kan intus
schen geen enkel bezwaar tegen bestaan om -de Neder-
lancische belangen in aanmerking te nemen, in’dien

het Indisch belang daardoor niet wordt geschaad.

,Verder mag men evenwel naar mijn meening niet
gaan. Men heeft wel eens .gewezen op het bestaan van

een O-rqot-Nede

rlandsc’h belang, in -verband waarmede

Indië tot opoffering bereid moet- zijn, als de.Nede-
lad’sche belangen op het spel staan. In beginsel is

-dit ongetwijfel-1 juist, mits men daarbij
e.rkent,
-dat

andersom Nederland tot opoffering verplicht is ten

behoeve
van
de Indische -belangen.
Dez.e op,o’fer-ingen hebben echter hun grenzen. Het

.1)
Z,ie -de vertaling van het rapport der Conferentie in
,,De Ecortoniist” ‘van Juni
1927,
blz.
491.
2)
Zie -het
antwoord op
e vragen van den ‘heer
Colijn
(iauliangsel van
ht
vc.rslg van de Handelingen der
Eerste Kamer.
19261927.
Vel
16).

‘) Blz. 15.
Mem.
v. Autw.
Staatsbegrooting
1927.
Ie

hoofdstuk (Zitting
1926.1927-2).

Nota op het Verslag der Tweede Kamer betr.
wijzi-
ging Indische Tarief wet
(Zitting
1926-1927-188).
Zitting
1923-194–365
.’

zou volstrekt niet vreemd zijn in-dien Indië ten be-

hoeve van een noodlijdende Nederlavn’dsche in’dustrie
frijdehjlc
afzag -van ‘het heffen van een zeker invoer-
recht. Uit ‘zulk een -daad zou een gezond gevoel van
saamhoorigheid spreken.
‘Zou
‘het echter geen onge-zond verschijnsel ‘zijn indien Indië door het staken

van het heffen van een invoerrec’h.t -de ontwikkeling
van een eigen industrie zou -belemmeren?

Wat nu de aanstaande herziening van de Indische
Tariefwet betreft, waarvoor, naar mij van bevoegde

zijde werd medegedeeld, in Nederlandsche onderne-
merskringen groote belangstelling bestaat, zou ik nog
het volgende willen opmerken.

De herziening is alleen uit overwegingen van tech-

nischen aard aangevat. Het Indische tarief ‘is namelijk

ge-heel verouderd en door de talrijke wijzigingen als een lappen-deken geworden. Men wil nu een modern

tarief samenstellen zonder ‘het fiscale systeem te

schaden. Zooals van zelf spreekt, zal ‘de huidige op-
brengst der Ih’dische invoerrechten geen groote ver-
mindering mogen ondergaan; aan den anderen kant

zal men er zeker ook niet naar streven om de op-

brengst, aanmerkelijk te %rhoogen. Ik ‘herhaal: een
zuiver -technische herziening. –
Als dus
bij
‘die herziening de Nederlandsche be-
langen kunnen worden verzorgd door zoodanige ver-

schuivingen der heffingen, dat de opbrengst der in-

voerrechten ongeveer -dezelfde b1ijf, dan is de moge-

lijkheid groot, dat daartegen ook van Indische zijde

geen verzet rijst. Van deze mogelijkheid ial ‘de Neder-

lan’dsche industrie zich ‘derhalve rekenschap moeten

geven. En -beter dan het- n’apleiten over sinds lang

verscheiden different-ieele rechten, ‘zal het zijn in-dien
de Nederlandsche industrie haar ‘bezwaren tegen de
bestaande heffingen uitspreekt, v-oor zoover die be-
zwaren inderdaad gegrond zijn. –
Men bedenike ‘daarbij evenwel, dat een verlaging of

een intrek-king van bestaan-de invoerrechten ook aan
de producten uit het buitenland, ten goede zal komen.

Het, zullen dus wel zeer
bijzondere
factoren moeten
zijn, -die aan’ ‘de Neclerlandsche industrie aanleiding

kunnen geven haar stem tegen zekere Indische in-
voerrechten te verheffen. Men- verzuimo echter niet
to overwegen in hoeverre die bijzondere factoren aan-
wrezig zijn. Dr.
L. J. VAN DER WAALS.

DE RIJKSMIDDELEN.

In dit nummer treft men aan het gebruikelijke

overzicht -van de opbrengst der Rijksmiddeion over do

maand Juni 1921, in vergelijking gebracht met de
overeenkomstige
cijfers
van Juni 1926.
De gewone middelen. . brachten in de afgeloopeii
maand f42.868.500 op tègen f42.140.800 in Juni
1926 en vertoon-en miss-dien een vooruitgang van

f
727.100. De totale opbreiigst -in de afgeloopen maand
overtrof de raming met een ‘bedrag van
f
3.492.800.

De totaal-opbrengst over het eerste halfjaar van
1921 bedroeg
f
258.411.600, zijnde
f
10876.900 rnéér

dan die in hetzelfde ‘tijdvak ‘van het vorige jaar, ter-
wijl de raeting ‘met f 22.223.300 werd overschreden.

Laat men echter, om een meer.zuivere vergelijking te

krijgen, de rijwielbelasting, die voor -verreweg het ‘grootste gedeelte in -de maand Januari van elk jaar
binnenkomt, buiten beschouwing, ‘dan blijkt, dat de
opbrengst ‘der -overige middelen over de maanden
Januari it.in. Juni 1927 ‘de helft van -de voor dat jaar
geraamde opbrengst met f 18.791.000 te boven gaat.
In vergelijking met de overeenkomstige maand! van

-het vorige jaar vertoonen de inkomstenbelasting, -de
vermogen sbelastin’g, -de’divi’dend- en ‘tantièmebelas-
ting, het statistiekrecht, de zout-, de ges’lacht-, de
wijn-, de -gedistilleerd- en ‘de bieraccijns, de belasting

op gouden en -zilveren werken, -de zegelrechte’n, de
registratierechten, ‘de rechten van successie, van over-
gang bij overlijden en van schenking en de akten voor
de jacht èn vissoherij een hooger ‘opbrengstcijfer.

20
Juli 1927

ECONOMTSCH-STATISTISCHEBERÎCHTEN

643

Daarentegen brachten minder op de gron.dbelasti.ng
,

de personeele belasting, ‘de invoerrechten, de suiker-
en -de tahakaccijus, de belasting op rijwielen, de do-
meincu en de loodsgeldon. Over het algemeen ver-

•schilde de opbrengst der middelen in de beide verge-

]ekeu maanden slechts zeer weinig.

Gaf de grond’belasting in de beide voorafgaande

maanden eene stijging in opbrengst te ‘zien, ditmaal

bewoog dit middel zich in dalende lijn. Het nadeelig

verschil bedroeg
f
131.400 en is vri, zeker aan de

snellere i’nvordering in vorige maanden toe te schrij-

ven. In de eerste zes maanden kwam
f
511.800 mêôr

binnen dan in het eerste halfjaar van 1026, terwijl

cle Tam].ng in bedoelde periode met
f
2.202.800 werd

overtroffen. Het -is echter dè vraag, of dit gunstig

resultaat in de komende maanden behouden zal
blijven.

Ook de personeele belasting leverde in de afge-

loopen maand minder op dan in Juni 1926. Het decres,

(lat
f
235.000 ‘beliep, vindt ook bij dit middel voor
een goed deel zijne verklaring in de riiiere ontvang-
sten, die de personeele -belasting in de eerste maanden

van dit jaar inbracht. Gerchend over ‘zes maanden

gaf genoemde belasting in 1921
f
9.300′ •mé6r te

boeken dan in het eerste halfjaar van 1926. De ra-
ming werd evenwel niet ‘bereikt (nadeelig verschil

f
3.520.200). Zooals bekend komt de personeele be-

lasting grootendeels in het midden des- jaars binnen.
De inkomstenbelasting gaf eene geringe stijging in
‘opbrengst te zien
(f
35.100 mé4r). Een bepaalde oor-
zaak is hiervoor niet aanwijsbaar. Vergelijkt men de

ontvangsten uit ‘dit middel over de eerste zes maanden
van 1926 en 1927, dan blijkt, dat de bedragen’ als

volgt ‘over de verschillende dienstjaren kunnen wor-
den. verdeeld:

Jan.
t/ei Juni
1926
Jan. t/m. Juni
1927
192311924
f

2.030.800

1924/1925
5.201.200
f
1.003.400
192511926
,,
51.865.100
3.261.100
192611927
245.800
,,
55.998.600
192711928

214.900

f
59.342.900
f
60.478.000

Uit dene
cijfers
iblijkt, dat ook
bij
‘dit middel de

snellere invorderiug een factor van beteekenis blijft
vormen. immers op den loopenden dienst (192611927)
werd ruim
f
4 milli-oen méér ontvangen dan op het
overeenkomstige dienstjaar (1925/1926) in het eerste
halfjaar 1926, welke voornit’gang wel niet geheel -aan
de hoogere aanslagen zal zijn te danken. De oudere

dienstjaren brachten minder op. In totaal werd in de
eerste ‘helft van 1921
f
1.135.100 méér ontvangen dan
in dezelfde periode van 1926, terwijl de raming in dat
tijdvak met
f
11.478.
,
000 werd overschreden. Bij dit
laatste ‘dient evenwel te worden bedacht, ‘dat de eerste
zes maanden van het jaar voor de inkomstenbelasting
de voordeeligs’te plegen ‘te ‘zijn.,

Evenals de vQrige ‘maand gaf de veimogensbelas-
ting een hoogere opbrengst te boeken (van
f
,257.300).
De schommelingen, die de’loop van dit middel in den
laatsten tijd te zien gaf, staan in verband met de wij-
ziging der .betalingstermijnen ten gevolge van de over

dracht.der invor-dering an de on.tvangeiis der directe belastingen. Tot dusve vloeide de verrnogensbelastig
in 1027 ruim; de eerste zes maanden gaven Qen sur-
plus yarI
f
1.283,990 boven dezelfde maanden van
1920 en van
f
1.018.300 boven 6/12 der raming. Om
de hierboven aangegeven reden kan aan di-t gunstige
resultaat evenwel weinig gewicht worden gehecht.

De dividend- en tantièmebelasting gaf een meer-
dere inkomst van ,f
113.100. Zooals bekend komen de
baten, uit dit middel voortvloeiende, op ‘zeer.onregel-
matige wijze binnen, zoodat een enkele maand geen

geschikte basis voor vergelijking oplevert. eziet men daar-om de opbrengsten over de eerste zes, maanden
van 1026 en 1927, dan valt de vergelijking in het
voordeel van het loopende jaar uit (f571.400 mér).

Daaren-tegen werd de raming nog niet bereikt
(f 1.518.400 minder).

De invoerrechten leverden
f
206.300 minder voor
de schatkiat op dan

in ‘het eerste halfjaar 1926, terwijl
‘het -statistie]crec.ht daarentegen -opliep met een bedrag
van
f
13.900. De opbrengst der invoerrechten in de
eerste helft van 1927 bleef
f
316.100 bij die van het-
zelfde tijdvak van 1926 -ten achter; die van het sta-
tistiekrecht steeg

evenwel
f
95.300 ‘boven de op-
brengst van Januari t.m. Juni 1926. De raming werd

bij beide middelen overtroffen; de opbrengst bedroeg nI. respectievelj-k’f 264.900 n
f
00.200 méér.

Van de accijnzen gaf de zoutaccijns al weer eene
stijging – in -opbrengst te zien (van
f
11.600). ‘Een
bepaalde oorzaak kan hiervoor niet worden opgegeven,

evenmin aus voor de meerdere opbrengst van den ge-
-slachtaccijns, die met
f
55.400 vooruit ging. Ook dè
wijnaccijns vertoonde een accres (van f 19.700), waar-
door het meerdere gebruik, dat van -dit genotmiddel

gemaakt wordt, tot uiting komt. De gedistilleerd-

accijns wees een hoogere -opbrengst -aan van
f
426-500;
deze meerdere inkomst

was evenwel te dan-ken aan het
feit, dat de maand Juni in 1027 een betaaldag(Don-

derdag) meer telde -dan in 1926; neemt mendit ‘in

aanmerking, dan blijkt de gedis-tilleerdaccij’ns er slot

van rekening nog te zijn teruggeloopen. 1)e bieraccijns
acresseerde met f 58.400; het ‘gebruik van bier blijft

zich blijkbaar ontwikkelen ten kost’e van ht ‘gébruilc
van gedistilleerd. Do suikeraccij’ns wees eene daling
in opbrengst aan van
f
181,300 en de tabakaccijne
eene van
f
131.000. Deze verschillen, ‘die trouwens
voor een goed deel worden opgewogen door ruimere

ontvangsten in voorafgaande maanden, Ikten zich niet
nader verlclaren.

Vergelijkt men -de totale opbrengsten der accijnzen
over het eerste halfjaar vn 1921 mei ‘die van hei-
zelfde tijdvak van 1926 en met de raming, dan komt
men tot het’volgen-de resultaat:

Opbr.

Opbr.

Raming
le halfj.
1926
lehalfj. 1927 lehalfj. 1927
Zout ……….
1
1.004.700 1

1.130.000 1

950.000
Geslacht
……

4.728.600

4.900.100

4500.000
Wijn ………..

1.393.000

1.397.300 ,, ‘1.000.000
Gedistilleerd . . ,,
22.051:500

22.200.700

22.500.000
Bier ……….» 5.379.300

5.788.500

5.500.000
Suiker ……..

21.276.000 ,
21.116.200

21.000.000
Tabak ………..,,
‘11.254.400

11.120.400

11.000.000

Uit ‘het bovenstaande staatje ‘blijkt, dat ‘de accijnzen
een vrij’ goed figuur maakten. Bij ‘bijna alle kwam ‘de

obïengst ‘zoowel beven de -opbrengst van het vorige
jaar als -boven ‘de raming uit. Alleen de suiker- -en
.tabakaccijnzen brachten in 1921 minder op, terwijl
alleen hij- den gedistïlleerdaccijns de ramin’g niet wer-d
bereikt.

De belasting op -gouden en zilveren ,werkeu gaf

f
13.100 mêr to boeken; hetgeen -op eenige opleving
in ‘het vak wijst. Neemt men in aanmerking, dat de
stijging’ in ‘de ‘opbrengst nu reeds 9 maan-den aan-
houdt, dan mag hieruit wel tot -eenigen vooruitgang in de welvaart worden -geconcludeerd. De belasting
op rijwielen leverde
f
9.000 -min-der op dan in -de
maand Juni 1926. In totaal kwam aan verkochte zij-
wielplaatjes t-hans reeds f 6.600.000 binnen, zijnde

f
307:300 mér dan het geheele voor 1927 -geraamde

‘bedrag. –

Van ‘de middelen, die moer in rechtstreelcsc’h ver-
band staan met het zakenleven, brachten ‘de zegel-
rechten
f
150.100 méér op, waarvan slechts
f
5.700
op rekening ‘komt van het ruimer vloeien der beurs-
belasting. De registratierec’hten liepen op – met
f 361.900.

Daarentegen -daalden de.loodsgel’deu, voor het eerst
‘sinds Mei 1926, in opbrengst. Het- nadeelig verschil
bedroeg -echter niet- meer dan
f
44.100 en wordt meer-
-dero malen overtroffen door ‘de ruimere baten, ‘die dit
middel ‘in de voorafgaande maan-den ‘te boeken.-gaf. –
Ten slotte moge ndg worden gewezen -op -de succes-

r

544

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

siorechten, die ditmaal
f
313.000 mér opleveden en
daardoor de ‘opbrengst van het eerste halfjaar 1921

f
3.698.300 deden stijgen boven die van de eerste zes

maanden van 1926 en een ongeveer even hoog bedrag

boven 6112 •der ram:ing. De domein en brachten

f
166.300 minder; dø akten voor de jacht en v’isseherij

daarentegen
f
1.800 méôr op.

De inkomsten van. het ,,Leeningfon.’ds’ 1914″ bedroe-

gen in de afgeloopen maand
f
8.046.900, waarvan
ruim
f
2/ millioen aan de Verdedigin’gsbelastingen

vas te danken. De middelenstaat van ‘Juni 1926 wees

een opbrengst aan van
f
1.823.800. In de eerste zes
maanden van 1921 kwam in totaal
f
55:403.200 binnen
(in hetzelfde tijdvak van 1926 f54.020.000).

De inkomsten teir liepen in de afgeloopen maand
f
186.100; •over de

.maanden April t.m: Juni 1921 in totaal
f
4.811.800.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE BUITENLANDSCHE HANDEL VAN ENGELAND

GEDURENDE DE EERSTE ZES MAANDEN VAN 1927.

De heer F. W. Fo’rge te Londen schrijft, ons:

De cijfers ‘van den Bri’tschen bui’tenlandschen handel

gedurende de eerste helft van 1921 vertoond een

gemengd beeld, waaruit het iCt gemakkelijk valt, be-

paalde scherpe gevolgtrek’kingen te maken. Een doel-

treffende vergelijking met. de cijfers over de eerste

zes maanden van het vorige jaar wordt bemoeilijkt
door het feit, dat die periode het geheele tijdperk van

verwarring omvatte, welke door de algemeene staking

en de eerste gevolgen van, de ‘kolenstaking werd ver-

oorzaakt. Voorts deed zich, zelfs in vergelijking met

een jaar geleden, een aanzienlijke daling in “de prijzen van sommige van ‘de belangrijkste artikelen voor, zoo-
dat ook een directe vergelijking met de gegevens over

Januari tot Juni 1925 slechts weinig aanwijzing geeft

over den toestand van de industrie in Engeland.

Om ons aanvankelijk te bepalen tot de wijzigingen

ten opzichte iran het vorige halfjaar, blijkt een zeer

geringe stijging van ongeveer f 4 millioen in de

waarde van ‘den Britschen uitvoer en een stijging van

£ 14 millioen in de waarde van den import te hebben
plaats gevonden. Heruitvoer van geïmporteerde goe-
deren onderging weinig ‘verandering, doh terwijl .de

waarde van rubber in den entrepothandel daalde, steeg

die van wol en huiden.

De stijging in de cijfers van de waarde van den
import, die in hoofdzaak een gevolg is van een stij

gende vraag naar bu’itenlandsche ijzeren en stalen
goederen, en van de levering van kolen, waarvoor ge-
durende de staldn’ werd gecontracteerd, gaat gepaard

met een algemeene toeiame van de hoeveelheid van
de meeste belangrijke ingevoerde goederen. Dank zij
een daling in de prijzen, daalden de kosten van de
geïmporteerde voedingsmiddelen, evenals de waarde
van grondstoffen als katoen en ru’bb’r, doch in de

groep manufacturen woog de
stijgen’e
hoeveelheid
ruimschoots op tegen de daling in de prijzen. Dit

laatste geldt eveneens voor producten van ijzer

en
staal, en ook voor machinerieën, petroleum en een aan.

tal minder belangrijke nateria1en.

Op de andere zijde van de balans vertoont ‘eckter
de hoeveelheid, uitgevoerde goederen evenzeer een al-gemeene stijging voor de belangrijkste posten, behalve

dat er zich op overzeesehe markten een verdere daling
in de vraag naar Britsche locomotieven schijnt te
hebben voorgedaan, welke slechts ten ‘deele werd op-
‘gcheven door een grooteren verkoop van automobielen.
Als tegenwicht tegen de £ 5Y4 mil’lioen geïmporteerde
kolen steeg de waarde van de uitgevoerde kolen met
£ 1V2 millioexz in vergelijking met ‘het voorafgaande

jaar, wat gelukkig is te danken aan den ac’hturendag
en de ‘lagere irijzen. De uitvoer van producten van
ijzer en staal; machinerieën en soortgelijke artikelen,
is slechts weinig grooter in hoeveelheid en bracht be-

lan’grijk meer geld op, terwijl de ‘sterk toegenomen

export van wollen garens en goederen een gering sur-

plus opleverde tegen de ‘heersehende lagere prijzen.
On’gelu’kkigerwijze overtrof d,e ‘daling in den katoen-

prijs de stijging van de vraag en de ontvangsten op
deze rekening werden ongeveer £ 9Y2 millioen lager.

Wanneer men het achtei- ons liggënde halfjaar ver-

gelijkt met de eerste ‘helft van 1925, dan is de daling

in de waarde ‘van ‘den totalen, import £ 61 millioen,

en van ‘den totalen export £ 62 ‘mil’lio’en,.wat gehèel ‘of
althans zoo goed ‘als geheel ‘aan deprijrdalin.g valt te
wijten.

Voorzoover het den import betreft is de voornaam=

ste factor de daling in de prijzen van voedingsmi’cl’de-
len en steenkolen, katoen en vol, en katoenen en

wollen goederen. Er is echter nog een andere factor

van ‘belang, nl. de enorme ontwikkeling, die de kunst-zij’de-indus’trie gedurende de laatste t
w
ee jaren in ‘dit
land heeft genomen, waarbij zij’ sti.sschien ‘eenig

profijt heeft ‘getrokken van de heffing van een overi-
gens zeer gering ‘beschermend recht. Vergeleken met

twee jaar geleden is de import van zijden stoffen, in
het
bijzonder
uit Frankrijk, ongeveer tot op de helft
gedaald, terwijl ‘de invoer van kunstzijde een gelijke

‘vermindering heeft ‘onideigaan. De aoeilj’kheden in

de’ industrie in verband met de staking ‘in Engeland,

en de stabiliteit ‘van ‘den Fransc.hen franc mogen voor
een gedeelte ‘de oorzaak van deze daling zijn, de wer-

kelijk’e ves-klaring is te zoeken in de ‘geweldige st.ij’ging

van den invoer twee jaren geleden, in anticipatie op de nitvaardiging der nieuwe tarieven. Tezelfdertij’d

schijnt d’e productie binnens’land’s een groote’re rol te

vervullen in de bevrediging van de binnenlandsche’

behoefte aan ‘kunstzijde. Dit is gedeeltelijk het gevolg
‘van internationale ‘overeenkomsten tot het vaststellen
van invloedssferen, overeenkomsten, die in sommige
gevallen door de uitvaardi’ging van invoerrechten
zijn bevorderd.

De uitvoer ‘behoeft slechts weinig commentaar, met

uitzondering van het feit, dat ‘de waarde aan katoenen stoffen dit jaar ongeveer £ 13 milliioen bedroeg tegen

£ 105 millioen. in 1925, terwijl de hoeveelheid’geï mp’or-
teerde garens met 10 millioen lbs. toenam en de
export van •stukgoederen niet 200 yards
2
daalde, on-
danks een geringe verbetering ten opzichte van de
cijfers over 1926.

Deze cijfers zijn behalve voor ‘katoen en voor ‘de
zware industrieën niet on’tmoedigen’d, doch deze twee
groepen zijn de belangrijkste en vormen een vraag-
stuk, waarvoor ‘het land zich ziet gesteld. De eerste
vij’f maanden van ‘dit jaar gaven eenige verbetering
te zien, ‘doch de statistieken over Juni zijn teleur-

stellend. De totale uitvoer daalde met £ 9 mil’lioen,
vergeleken met Mei, terwijl ‘de import met ongeveer
£ 3 millioen steeg. Deze verschuiving iis juist aan de
twee hierboven genoemde ‘groepen van industrie ‘te
wijten. Voor zoover het ‘katoen ‘betreft is de daling
een gevolg van een vermindering in de vraag uit
Indië. Dit kan ‘een gevolg zijn van de vrees voor den
oogst van dit jaar en wanneer deze over het algemeen ‘bevredigend blijkt,, is het mogelijk, dat de markt zich

herstelt. D’e positie van ijzer en ‘staal is allerminst

duidelijk. De totale productie van elk van beiden ver-
minderde aanzienlijk gedurende de laatste maand en

verscheidene hoogovens werden gesloten. Gedurende
deren tijd
‘van het jaar valt eenige vermindering in
productie te ‘verwachten, wanneer men mag oordeelen
op grond van de ondervin’di’ng zoowel van v66r als

van nâ den oorlog; de ‘daling is echter aanzienlijk
grooter dan de gemiddelde
cijfers
over een lang tijd-
perk ‘zouden doen velwachte!n. Eenige eersteklas con-
cerns, d’ie het in de periode van ‘depressie verstandig
hebben ‘aangelegd, verklaren zich met den toestand

tevreden, doch voor het meerendeel is het ‘tegenover-
gestelde het geval en ‘de komenide maanden beloven
een angsti’ge tijd te worden.

20
Juli
1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

645

Tot, slot dienen v.ij nog een wodr(l te zeggen over
de gevolgen van den buiten] and’schcn handel op den

algemeenen financieelen toestand van het land. Het
nadeelig saldo van den zichtbaren buitenlandschen

lianddl, goud en goticlspecie inbegrepen, bedroeg gedu-

rende de eerste zes maanden in ronde cijfers £ 210

mill.ioen tegen £
206
millioen in het eerste halfjaar,

zoowel van
1926
als van
1925.
Wanneer men de cijfers

van nieuwe .kapitaalisuitgiften te Londen voor over-

ieesche rekening door het uitgeven van amvcleelen

optelt bedragen de cijfers over ‘de eerste helft van

1927125
resp. £
265
millioen, £
268
miljoen en £
24.3

millioen. De toestand is derhalve in geen geval slech-

ter dan een jaar geleden en men dient, te bedenk’ni,

‘dat deze cij’feris ongeveer £
634
miljoen omvatten voor

de betaling van steenkolen in het afgeloopen half-
jaar, een betaling, die in weren valt te wijten aan de
algemeene storing won het vorige jaar en die niet zal

worden herhaald. J:iet resultaat echter is alleen ver-

kregen doordat de hooge rentestand, die hier
heerschte, in ‘het. buitenland de vraag naar geld op

de Londen’sche markt heeft beperkt en men dient zich
bovendien te herinneren, dat onze gou.dvoorraad ge-

durende de eerste helft van
1926
met, meer dan £
8

millioen toenam, terwijl deze iii de afgeloopen zes

maanden zoo goed als geen stijging te zien gaf. Het
feit, dat •dit land, d.w.z. do Bank of England, niet in
staat is een belangrijk ddel van de groote goudbe-
dragen, die hier iedere week worden aangevoerd, te
behouden, is althans gedeeltelijk te wijten aan do

aflossing van. de schulden van het vorige jaar, doch
unet dat al is het vooruitzicht op een verlaging van
den rentestand weinig hoopvol, nu het seizoen, waarin

(Ic importen gewoonlijk het grootst zijn, niet ver

meer is.

Om terug ‘te keeren tot de betalingsbalans in haar
geheel, schijnt men als zeker te mogen aannemen, dat
er oen toename heeft jilaat’s gehad van onze inkomsten
uit scheepvaart, want de vrachten zijn hooger dan
een jaar geielen en cle omvang van de Engelsche
scheepvaart, die in de havens van het Vereenigd

Koninkrijk we:rd in- en uitgoklaard, is in ieder geval

toegenomen. Feitelijk is er dus geen sprake van, dat,
zooals een jaar geleden het geval was, het land ten
koste van zijn kapitaal of van geleend geld zou leven.

AANTEEKENINGEN.

Provinciale- en gemeenteleeningen.

De in de Juni-aflevering van ‘het Maandschrift van het Centraal Bureau voor de ‘Statistiek gepubliceerde

cijfers betreffende de door provinciën en geeenten

in het ‘kwartaal 1 Feb.ruari-1 Mei
1927
‘gesloten lee-

ningen, aangevuld met de overeeukomstige cijfers in de
Maart-aflevering opgenomen betreffende het kwartaal

1 November
1926-1
Februari
1921,
stellen in staat

een vervolg te leveren op het artikel, dat, geplaatst

word op bladzijde
84
e.v. in ‘de Economisch-Statisti-

sche Berichten van
26
Januari
1921.

Deze nieuwe cijfers maken ‘het thans mogelijk over

een driejarig
tijdvak
na te gaan, welke eischen door provinciën en gemeenten aan de kapitaalmarkt zijn

‘gesteld.

Allereerst mogen hiertoe ‘de in elke jaarperiode ‘op-
genomen bedragen worden vermeld met het aantal

provinciën en gemeenten, dat ‘deze leeningen heeft

aangegaan.

Aantal Aantal
provinciën,
Opge-
gemeenten,
0 pge-
Perioden
die gelden
nomen
die gelden
nomen
hebben
bedrag
hebben
bedrag
opgenomen
opgenomen

X
fl000
1
Xfi000
1
Mei’24-1 Mei’25
2
6.200
474
160.469
1 Mei’25-1 Mei’26
10
1

54.674
629
312.519
1 Mei’26-1 Mei’27
9
35.407
565
233.290

Zoo’.vel voor ‘de provinciën als voor ‘de gemeenten

Jdijkt in de jaarperiodo
192511926
‘het opgenomen be-

clrag het grootst te zijn geweest, terwijl voor heide het

kleinste ‘bedrag wordt aangetroffen in de periode
192411925.
Ook het aantal prov’inciën en het aantal

gemeenten, ‘dat deze leeningen sloot, was in eerstge-

noemde periode het grootst. (Het totaal aantal ge-

meenten bedroeg op 1 Mei jl.
1079.)

In het navolgende staatje worden de in bovenge-

noemde periodën gesloten leeningen gesplitst naar de

‘doeleinden, waarvoor geleend is, waarbij ‘de onder-

scheiding gevolgd is, die sinds
1924
gpl’dt voor de ge-
meentebegrootingen en -rekeningen.

Nominaal bedrag der geconsolideerde leeningen,
verdeeld naar de doeleinden.

Perioden

Doeleinden
1)

1
Mei 1924-
1
Mei 1925-
1
Mei 1926-
1Mei1925

1Mei 1926 1Mei1927

Xfl000

1

Xf
1000

IXf 1000
Provinciale leeningen
Openbare werken

741
809
Handel en nijverheid

792

Electriciteitsbedrijven
4.000
5.000
5.000
2.200 47.488 28.007
Conversie

……………
Overige doeleinden

652
2
)
1.5918)

Tot. der prov. leeningen

6.200

1
54.674

1
35.407

Gemeenteleeningen

Vroegere diensten ……..
…206

54

364
Algemeen beheer

788

1.593

1.084
Openbare veiligheid

719

847

821

Volksgezondheid ………2.536

2.379

1.453
Volkshuisvesting ……..

.

..5.522

12.998

22.276

Openbare werken ……….15.860

10.108

19.480
Eigendommen niet voor den –
publieken dienst bestemd

10.055

3.134

7.726
Onderwijs, kunsten en

wetenschappen ………15.017

12.023

7.470
Ondersteuning aan behoeft.

en werkloozen ………..1.329

1.259

550

Landbouw ……………….75

11

19
Handel en nijverheid ….

985

465

208

Belastingen ………………15

Bedrijven ……………32.659

45.527

44.525
Kasgeldvoorzieningen …

367

16
Geldleeningen

82

167

568

Conversie ……………50.318

213.419

124.346
Overige doeleinden

18.265
4
)

10.469
5
)

1.927
6
)

Tot. der gemeenteleeningen 164.802
1
314.453
1
232
.
836
.
Voor een nadere omschrijving van de uitgaven ressor-
teerende onder de verschillende rubrieken zij verwezen naar
het begrootingsmodel A der gemeenten, opgenomen in het
Provinciaal Blad over 1923 van elk der provinciön. Tot
de rubriek ,,Vroegere diensten” behooren de achterstallige
uitgaven van vorige dienstjaren.
Voor onbekende doeleinden geleend.
8) Hieronder een bedrag van
f
1.400.000 voor nog onbe-
kende doeleinden geleende
Als voren f17.525.000.
Als voren f10060.000.
Als voren
f
645.000.

De totaalcijfers van ‘dit staatje zijn niet gelijk aan

die van het eerste staatje, omdat in ‘de gevallen, waar-

bij een leening in verschillende ‘gedeelten wordt op-

genomen, in ‘den verdeelingsstaat naar de doeleinden
reeds dadelijk het
totaalbedrag
der leening wordt ver-
-antwoord in ‘de periode, waarin voor het eerst ‘gelden
worden opgenomen, terwijl in het. eerste overzicht

een ‘dergelijke leening meermalen voorkomt, doch tel-

kens slechts voor hot gedeelte, dat in een bepaalde

periode wordt opgenomen.
Zoowel voor de provinciale als voor de gemeente-leeningen blijken de grootste bedragen voor conver-

siedoelein’den te zijn ‘besteed. Ten einde ‘het toenemend

en wederom afnemend bedrag ‘dezer conversieleenin-gen ‘in verhouding tot de andere leenin gen aan te

t’oo-
non, volgen hieronder ‘deze cijfers over elk der
talen sinds 1 Mei
1924.
Voor de gemeenteleeningen
is in de periode 1 Mei-1 November
1925
‘de ver-
houding van de conversie tot -de andere leeningen het

grootst.

646

ECONOMISCH:STATISTISCHEBERICHTEN

20 Ju1i, 1927

Totaal
Waarvan bestemd
Perioden
der


eeningen
conversie
1

andere
doeleinden doeleinden

Xfl000
1
X
fl000

1 X f1000
Provinciale
leeningen
1 Mei

’24-1
Aug.
1
24.. ..



1 Aug. ’24-1
Nov.
..
.
4:000
.

4.000
1 Nov. ’24-1
Febr.
’25….
2.200
2.200

1 Febr.’25-1
Mei

– – –

1 Mei

’24-1
Mei
1
25.
..
.
6.200
2.200
4.000

1 Mei

’25-1
Aug.

’25. …
20.172 20.172

1 Aug. ’25-1
Nov.
1
25..

.
25.697 23.246
2.451
1 Nov. ’25-1
Febr.
’26.
..
.
5.105

3.970
1.135
1 Febr. ’26-1
Mei
1
26. …
3.700
100
3600

1 Mei

’25-1
Mei
1
26….
54.674 47.488
7.186

1 Mei

’26-1
Aug.
’26.

:

– –
1 Aug. ’26-1
Nov.
’26

..
12.587
8.087 4.500
1 Nov. ’26-.1
Febr.
’27….
2l920
19.920
2000
1 Febr.’27_I
Mei
’27….
900

900

1 Mei ’26-1
Mei
’27..
.
35.407
28.007
7.400

Gemeenteleeningen
1 Mei

’24-1
Aug.
1
24. …
26.365
101
26264
1 Aug. ’24-1
Nov. 1
24….
18.210
167
1
:18.043
1 Nov. ’24-1
Febr.
’25….
38.004
3.711
34.293
1 Febr. ’25-1
Mei
’25.
..
.
82.223
46.339 35.884

1 Mei

’24-1
Mei
’25….
164.8Q2
50.318
114.484

1 Mei

’25-1
Aug.
1
25
82.687
60.792
21.895,
1 Aug. ’25-1
Nov.
’25
55.719 40.890
14.829
1 Nov.
1
25-1
Febr.
113.818
73.205
40.613′
1 Febr.’26-1
Mei
…. …
.62.229
38.532
23.697

1 Mei

’25-1
Mei
’26….
314.453 213.419
101.034

1 Mei

’26-1
Aug.

’26……..

26.. ..
75.387
43.055
32.332
1 Aug. ’26-1
Nov.
’26….
59.442
30.153
29.289
1 Nov. ’26-1
Febr.
’27….
75.612
44.186 31.426
1 Febr.’27-1
Mei
’27….
22.395 6.952
15.443

1 Mei

1
26-1
Mei
1
27.. ..,
232.836
124.346
108,490

Na de conversie komen de grootste bedragen voor

bij de be1rjven, waarvan kwamen ten ]te van:

1 Mei’24- – 1 Mei ’25- 1 Mei ’26-
1 Mei’25 1 Mei ’26 1 Mei ’27
Xf 1000 Xf 1000
..Xf 1000
Electriciteitsbedrijven

13.835

5.174

5.613
Gasbedrijven ………..5.870

3.720

5.364
Grondbedrijven ………

4.160

3.546

11.160
Woningbedrijven

2.476′

8.639

954
Wateileidingbedrijven

‘ 2.193

. 7.153

4.346
Overige bedrijven

4.126

17.295

17.088

Totaal ……….32.659

45.527

44.525

Verder zijn over alle
.
jaai’peieden nog belangrijke

‘b’ed.iagen geleend voor volkshuisvesting, openbare

werken, onderwijs, kunsten en wetenschappen, als-

mede ten behoeve van, eigendommen niet ,,voor den

publieken ‘dienst bestemd.

Een inzicht in de daling van ‘den rentevoet kan

men verkrijgen uit ouderstaand overièht, waarin de

opgenomen bedragen, waarvan de jaartoto.len in ko1m
S van. het e,erste, staatje werden verm1•d, ‘veidee1’d
zijii naar de afzondei:lijke kwajtalen en naar het rente-
percentage. Voor •de’niet tegen den parikoers gesloten
leenipgen is telkens brekend, hde groot de rentevoet

zou gewest
zijn,
‘wanneer deze

leeningen tegen pan-

koers waren uitgegeven: Tevens zijn in dit, staatje de

veibou’dingscijfens ‘vermeldt.a.v. het totaalbedrag, dat
ii ellç kwartaal, is
op’gchonin.

Vooi
– eikT kwarlaal zijn.d•e hoogste bedragen vet

gedrukt.

. .

.

De tegen een lageren rentevoet dan
4,5
pOt. opge-

nomen bedragen 2ijn bbti’bkk’elijk van weinij belang.
Kwamen over de eeste drie kwartalen nog de hoog-

ste percentages voor mde groep van
6-6,5 pOt.,
in

d drie volged’cle kwartalen is dit het geval ‘voor de

groep van
5-5,5
püt.,. terwijl voor alle verdere kwnr-

talen’ het hoogst&percentage .reeds. valt ‘in de groep

van
4,5-..5
pOt. – –
In Je periode van 1 November’
1925
tot 1 November

1926
is in totaal slechts
f 8300
geleend, waarvoor

6
pOt.
of
meer moest betaald,wor.den,.terwjjl daarna

geen enkle leening meer gesloten is, die moer dah
5
y2
pOt. rente ophrach.t. . . ..

De:concentratie op -een rentevoet van 4,5-5 pOt.

is ‘vooral in de laatste kwartalen duidelijk merkbaar,.

in het voorlaatste kwartaal is ‘bijna
08 pOt.
. van alle

leen’irigen in deze groep verantw ..d
oord. Dealing van
çl’it percentage in het laatste kwartaal tot
97, pOt. i

deels ten goede gekomen aan de groep enedcn 4,5

pOt., deels aan die van 5-5,5
pOt.
Van een bepaalde
stijging van den rentevoet
is “dus’
uiit de cijfers. der

gmeen’teleeningen n&g’niet eel nerkbaar..

.

Renteercentages

Perioden

Ben
4,5
0/.
4,5-5
Oj
5_5,5

O/

5,5_S
0
/o
-6,5 Olo 6,5-7 OJo

Absolute bedragen in duiz’endtallen guldens
Mei ’24-Aug.’24 186′ •. 198

457

792
‘16.948
1.263
Aug.’24-Nov.’24

12

.68

337 :’ 527
15.496
1.813
Nov.’24-Feb. ’25 ‘lii

86
2.946
15.502
19.916
1.047
Feb.”25-Mei
1
25

.11 .

55
40.595
37.072 .3.895

1.36
Mei ’25-Aug.’25
1
189

142 66.302 9,801

395

40
Aug.’25-Nov.’25

6 24.571
26.758
1.827

. 33

36
Nov.’25-Feb. ’26 713
70.362
43.726 1.489 , 0.3


Feb. ’26Mei ’26 -459
52.295
8.459

14


Mei ’26_Aug. ’26 152′ 68.686 5.710

14


Aug.’26-Nov. ’26 . 62 55.161

5.796

108 ‘ ‘ 8
Nov. ’26-Feb. ’27

56
72.990
1.487


Féb. ’27-Mei ’27 13.7
22.376

546

-.

In olo van het totaal 5) –
Mei ’24-Aug.’24 0,93

1,00

2,30 ‘3,99
8541

6,37
Aug.’24-Nov.’24 0,06

0,35

1,75

2,74
85,68

9,42
Nov.’24-Feb. ’25 0,29

0,21

7,44; 39,14
50,28

2,64
Feb. ’25-Mei ’25 ‘0,01

0,07
49,65
45,34

4,76

0,17
Mei ’25-Aug. ’25 0,11

0,17 81,09 11,99

0,48

0,05
Aug. ’25-Nov.’25 0,01 46,16
5027

3,43

0,06

0,07
Nov.’25-F.eb. ’26 0,61
60,51
37,60

1,28

0,00


Feb.
1
26-Mei ’26 0,75
85,41
13,82 0,02


Mei ’26.Aug.
1
26 0,20,
92,12

7,66

0,02,


Aug. ’26-Nov.’26 0,10
90,23′
9,48

0,18

0,01
Nov. ’26-Feb. ’27 0,08
97,93.
lOO


Feb. ’27-Mei. ’27 0,59
97,04
2,37
1

• 1) In dit cijfer is niet begrepen de door Amsterdam opge-
nomen premieleening van
f
5.000.000,-, rentende 3 pCt.,
die in verband, met haar bijzonder karakter in deze tabel
buiten rekening is gelaten.
– 2) De som van verhoudingscijfers der periode 1 Mei-1
Augustus 1925 is kleiner dan 100 in verband met de in
noot 1 genoemde omstandigheid en
0
de percenteering op het
totaal opgenomen bedrag.

Voor uitvoeriger bijzonderheden, mede voor wat be-
treft den stand van ‘de kaspositie der-provinciën en

gemeenten, zij’ verwezen naar ‘de hiervoren ‘genoemde
afleveringen van het. Maançls’cihrift van het Centraal’

Bureau voor de Sttistiek. – V.

Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprij zen’
in Ned.-Indië.

De maandstatistiek 1927’No. 4 van het Centraal
Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.
het ;volgende:

Invoer.
De vo’lled

j
b
ae serie omv’at72 artikelen en
is
ver-
deeld to «vijf groepen. Het onderscheid tusschen.de ,,lange”
en cle ,,korte’? serie is dit, dat van de 18 extra artikelen (Ier
1aiige serie gedurende 1914-1920 prijzen ontbreken.
Het gemiddelde indexcijfer van alle invoerartikelen (vol-
ledige serie) blijft dit jaar nog ‘beneden het gemiddelde
van 1926. Januari ‘tot April geven. 162, 163, 161 en 161.
Van ,de vijf
groepen hebben de
textiele goederen
tot Maart
ji. het hoogste algemeene .indexcijfer behouden.. In die
meand zijn voor ‘de artikelen:
geren, sa’rongs, hin pan-
djauag en gebl. eambrics belangrijke prijsdalingen. inge-
treden, waartegen kleine verbeteringen van enkele andere
artikelen niet opwagen. Toch is het algemeene prijsniveau
nog ruim 70′ percent hooger dan in 1913. (lie. Jan.fApril
176, 179, 172, 173). Dit vindt zijn verklaring in het feit,
dat van de 20 artikelen zes ijog ruim 2 maal mc duur
zijn als in 1913, van 10 zijn de prijzen nog 50 tot 90 Per-
cent ‘hooge.r dan in 1913, terwijl slechts drie met :15 tot’50
percent .zijn gestegen boven . het baisjaar ‘en dn artikel
ul. garen sinds Maart jl. beneden hét nivedu van 1913 is
gedaald. • ‘ ,, : ‘
:.,

20 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

647

Na de textiele goederen komt de groep
diversen
met een
algemeen idexcijfer, dat ruim 70 punten boven het ie.
van 1913 staat. Sinds Maart 1927 heeft deze groep nu het
hoogste in•dexcijler van de ‘vijf invoergroepen. Dit is te
wijten aan de enorme stijging van het
sigarettenpapier
sinds Juni 1926 (sedert Febr. ji. tis het iudexcijfer van dit
artikel tot 421 gestegen), waardoor het groepsindexcijfer,
dat in Mei 1926 reeds tot 157 iwas gedaald, in de volgende maand tot 176 steeg, dus met 19 punten, en op deze hoogte
is blijven staan.
liet gemiddelde prijsverloop van de drie overige groepen,
nl. levensmiddelen, metalen
en
cheinicalië’n.,
verschilt niet veel van elkander. De. groepsin•dexcijfers staan ongeveer
op 150′.
Behoudens onbeteekenende veranderingen zijn de prijzen
vn de levensmiddelen en chemioaliën in de liatste maan-den vrij constant. Van de eerste groep hebben
kedelee
en
melk
(met de laagste indexcijfers 102 en 108) in April j.l. bijna het oude niveau ‘van 1913 ‘wederom bereikt, terwijl
whisky
het hoogste indexcijfer van deze serie heeft, nl. 239.
Van de tweede groep

hebben
a.zijnzuur (i.c.
107), mine-

reis was

(i.c.
108) en
zwaveizure amanonia (i.c.
92) de
laagste cijfers, terwijl
ha.rs
nog steeds, ‘hoewel ‘de prijs in
de laatste maanden is gedaald, met 223 het hoogste index-
cijfer van deze groep behoudt.
In de groep metalen vertoonen de laatste maanden
enkele
ijzersoorte’n
een prijsstijging, de prijzen van ‘de
overige ‘artikelen hebben geen wijziginig ondergaan.

Uitvoer.
Eet gemiddelde prijsverloop ‘van de 20
uitvoer-
artikelen
wordt weergegeven door het algemeene index-.
cijfer ‘van deze groep, dat ‘in ‘de laatste maand 128 bedroeg. Staan dus de groothan’delsprijzen van deze goederen gemid-
deld op een niveau, dat 28 percent boven liet prijsniveau van 1913 ligt, slechts édn artikel met name
kat jang idjoe
(indexcijfer 130) staat ongeveer op dezelfde hoogte. Van
de overige artikelen zijn er zes
(arachides, kat jang-olie;
cacao, kepokpitten, tweedehandsch suiker, tapioka),
die 10
tot 20 percent, vijf
(dama’r, djarakpitten, koffie, eerste-
hamdsch suiker, tin),
die 40 tot 50 percent, drie
(kapok,
maïs, thee),
‘die 60 tot 70 percent boven ‘het niveau van 1913 staan en
hhn
artikel, nl.
peper
staat ongeveer 100
percent hooger. Hiernaast komen dan ‘vier nrt.ikelen, die
beneden het niveau van het basisjaar zijn gedaald, n.l.
copra, koehuiden, rubber, citronella–olie,
die resp. 6, 26,
31 en 55 percent zijn gezakt.
Van zeven artikelen (airac/tides, cacao, copre, darnar, kat-jang-idjoe, koe/telden, thee)
zijn de gemiddelde indexcijfers
voor de jaren 1923-1926 op ongeveer dezeilde hoogte, ‘met
schommelingen van ± 20 punten, tussohen ‘het laagste en
hoogste indexcijfer van die jaren, blijven staan. Voer al
deze goederen, met uitzondering van de beide laatste,
bracht 1927
weinig verandering.
Katja.ng idjoe ‘is
in de
jongste nnian4 ’26 punten beneden het jaargenriddeide van
1926 gedaald.
De gemiddelde prijzen van
thee
waren in de laatste vier
jaar vrij constant, ongeveer tweemaal zoo boog als in
1913, niettegenstaaude van Maart—October 1925 een ‘in-
zinking plaats vond, waarvan het laagste punt in Mei
(i.c. 184) ‘viel. Na October 1926, met ‘het indexcijfer 200,
daalden de
,
prijzen ‘weer, zoodat in Deeember (ie. 185) weer
liet Jaagterecorcl van 1925 werd bereikt. In Januari 1927
zette de ‘daling zich voort met 23 punten (i.e. 162); sinds-
dien is eenige verbetering merkbaar. In April jl. is het
indexcijf er tot 171 gestegen.
Van de artikelen wier indexcijfers in de laatste jaren
sterk ‘wisselden ‘zijn rubbe’r, mais en peper reeds meerdere
malen aan uitvoerige besohonwingen onder wor;pen.
Omtrent
tin
valt op ‘te merken, dat de prijs ‘hiervoor in
1923 ongeveer gelijk aan die in 1913 ‘wa:s; het indexcijfer
was gemiddeld 101. In de laatste drie jaren is ‘dit met
schommelingen voortdurend gestegen, zoodat April 1927
153 ‘brengt.
De prijs van
eerstehandsch suiker
heel t zich ‘in de jaren
19231926 (ie. 220, 214, 148, 151) op een ‘ietwat hooger
niveau kunnen ‘handhaven dan ‘die van
tweedehandsch
suiker (i.c. 209,
182, 127, 132). In 1927 is tot nog toe
weinig verandering ten opzichte van het verloop ‘in 1926
te bespeuren.

Citronella-olie
bereikte in November 1924 met het index-
cijfer 166 het hoogtepunt, waarna het met groote sprongen
voortdurend en snel “bleef dalen tot 51 in December 1926. Dit j’aar zijn cle prijzen weer teruggolopen

en in April jI.
is ‘de prijs slechts 45 percent van lie’ in 1913.

Kleinhanclels prijzen.
De serie indexcijfçrs voor artikelen
van
in-
en uitheemschen oorsprong is ggQ ‘sauengesteid, dat
‘de inheemsche en de uitheemsche groepgeheel parallef zijn.

Indexcijfers van 72 invoer- en 20 uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.

Invoerartikelen.

‘0


0

nl

ij
1
cd
bn

1913. 100 100 100 100 100 100 100 100 1922. 208 166 172 170 175 181 129 170 1923. 208 183 174 170 169 180 149 173
1924. 212 164 167 160 168 178 155 173 1925. 208 161 161 150 165 172 146 166
Juli

1926. 183 160 149 153 156 162 132 156
Augustus ,, , 182 159 149 155 156 162 131 155
September ,, . 181 157 151 154 157 162 132 156
October

. 178 156 150 154 175 164 133 158
November

. 177 151 151 153 175 163 135 157
December ,, . 175 152 149 151 173 162 136 156 Januari 1927. 176 151 150 152 173 162 136 156
Februari ,, . 179 151 152 152 175 163 132 156
Maart

. 172 149 153 152 175 161 129 154
April

. 173 148 151 152 175 161 128 154
1)
20 art.

2)
12 art.
8)
12 art.
9
15 art.

5)
13 art.

De’ kleinhandelsprij’zen der
inheemsche
artikelen ‘hebben
de laatste twee jaren slechts geringe wijzigingen ondergaan, zoociat ‘liet gemiddelde prijsverloop van deze serie op een-
zelfde niveau is gebleven, nl. ongeveer 70 percent boven
het niveau van 1913.
In de atgoloopeii maanden geven de
rijstprijzen
de sei-
zoendading te zien, terwijl de prijzen van
eieren,
nu liet
Jacv’aansch Nieuwjaar achter den rug is, ook aanzienlijk
teruggeloopen zijn.
Ook de
uitheemse/te artikelen,
waarvan het geniicldel cle
prijsverloop op een ‘belangrijk lager niveau staat dan dat
van de inheemsche, hebben sich op dezelf(le hoogte gehand-
haafd gedurende de laatste maanden.

Indexcij Iers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.

In.
heemsch
1)

Uit-
heemsch
1)
Totaal
Voeding
2)

1913114 100
100
100
100
1923 ..
194
173
183
182
1924 .
.
182
158
170
170
1925 .
.
169
152
160
158
Mei

1926 ..
171
146
159
157
Juni

,,

. .
170
147 159
157
Juli

,,

. ,
167
146
157
154
Augustus

,,

..
167 148
157
155
September

,,

. .
167
148
158
155
October

. .
170 145
158
155
November

,,

..
168 145
157
154
December

. .
171
147
159
157
Januari

1927 .
.
168
145
158
155
Februari

,,

,.
172
143
157
156
Maart

,,

. .
169 143
156
154
April

,,

. .
168 145
156
155
Mei

,,

..
166 149
158
156
1)
20 artikelen.
2)
35 artikelen.

Passerpr’ijzen.
De prijzen der l’andbouwgewiassen, uitge-
zonderd
m.aïs,
bewogen zich ‘in ibegin 1926 op een hooger
niveau dat in 1925, voornamelijk ten gevolge van de lange
droogte in dat jaar en van den sleohten .padioogst in Mid-
den- en Oost-Java. In de laatste maanden van 1926 en de
eerste van 1927 zijn de prijzen echter lager dan eind 1925
en begin 1926 toen ze abnormaal ‘hoog waren.
De seizoeudalin’g is merkbaar bij de prijzen ‘van
rijst
en
mais;
door den slschteu oogst zijn daarentegen de prijzen
van
klappers
de laatste maanden opgeloopen. Van 1921-
1925 was de prijs v’an klappers gemiddeld 7 cent per stuk.
In 1926 steeg de prijs tot 73 cent, dit bleef nog in Januari
j.l., 1waarna hij voortdurend steeg tot 9y
2
cent in April.

BOEKAANKONDIGING.

Medezeggenschap bij de Overheidsbe-drijven en -diensten., door
F.
van Meurs;
1927, Ned. Bond v. personeel in over-
heidsdienst te Amsterdam, Amsterdam.

Dooi

den Ned. Bond van personeel in ‘overheids-
dienst is ‘onlangs uitgegeven een studie van ‘den heer

F.
van, Meurs,
‘die op dit gebied reeds meer heeft ge-

648

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

publiceerd, over ‘de ,jmedezeggenschap” bij de over-

heidsdiensten en .,bedrijven. Aanleiding hiertoe was

een reis van een kleine commissie naar Duitschiand

om een onderzoek in te stellen naar de ervaringen hij

cle overhe’i’clisd’iensten, verkregen met •de toepassing

der bekende ‘bedrijfsradenwet van 1920, met het doel,

daaruit voör ‘het streven van den ‘bond steun te putiten

ilet boek ‘bevat dan ook eerst een overzicht van de

werking dezer wet ‘in 10 groote Duitsche steden, ver-

volgens beschouwingen over hetgeen ‘die werking leert

voor ons land en eindelijk voorstellen aan den bond

.ttit het’innemen van een standpunt voor zijn actie in

dezen. Bij het’onderzoek in Duitschlab’d werd ‘speciaal

‘gelet op overeenkomst en verschil tueschen de be-

clrijfsraden en onze zoogen. dienhtommissi•es en« op

den invloed, dien het personeel uitoefent ‘op het ‘tech-

nisch en cômmercieel bcheer der bedrijven.

Naar onze meening heeft de heer
Vau Meurs
een

verdienstelijk werk verricht door op zoo d’ui’delijlce

wijze den stand van ‘zaken van het ‘oogeublik weer ‘te

geven en aldus een goeden grondslag ‘te leggen voor

‘verdere discussie en eve:nt. ‘actie en ook

tegenactie!
in deze materie zeker
IJS
‘het in de ‘eerste plaats non-
d i’g om goed te onderscheiden: niet alleen, wat men

onder ,,’medezeggensc’hap” verstaat, maar ook waarop

men haar wil toepassen.

Medezeggensc.hap is ni. altijd een vaag begrip ge-

weest. ‘en altijd is er itwijfel, of zij’, die het woord ge-

bruiken, daarmede uitsluitend bedoelen ,,mede te zeg-

gen hebben, mede beslissen” dan wel of zij’ er ook

onder willen laten’ vallen ,,meespreken, mee advies

geven, mee overleggen”.

• De ‘heer
Van Meurs is
‘blijkens de definities, ‘d’ie hij

op bla. 12 geeft, en blijkens den goheelen verderen in-

houd van zijn ‘boek, reeds zeer tevreden met ‘het laat-

ste en eischt, althans op het oogenblik, geenszins, dat
cle vertegenwoordigers van het personeel, waaraan’
zongen. ,,medezeggenschap” is gegeven, ook stem heb-s

hen, deelnemen aan de beslissingen, ‘die door de be-

drijfslei’di n g worden genomen. Immers hij’ verklaart,
dat het beginsel der medezeggenschap meebrengt, dat

op cle plaats, waar de voort’brenging geschiedt, alle

werknemers ,,betrok’ken worden
•bij’
de regeling der’

productie”. Meespreken is dus voldoende. In de vraag,

waarin de medezeggenschap moet bestaan, ligt ook
niet het zwaartepunt ‘van het boekje, dat dus even-

goed als titel had kunnen krijgen: ,,De invloed van
het personeel der overhei’dsbedrij’v en en ‘diensten in de leiding.” Daardoor worden ook niet ‘bchan’deld de

groote bezwaren, ‘die o.a. ‘te Amsterdam uit het ,,mede-
heslissi ngsrech’t” worden ondervonden.

1T.et ‘zwaartepunt van de studie van den schrijver
ligt in de behandeling van deze twee vragen: ten aan-

zien van ‘welke handelingen de invloed moet worden
toegekend en ‘hoe de medewerking van het personeel

is te or’ganiseeren.
– Zeer terecht. onderscheidt hij drie functies, waarbij
‘deze kar te pas worden ‘gebracht: 1e de eigenlijke
arbeidsvoorwaarden; 2e. ‘de verhoudingen, waaronder
het personeel ‘werkt, en 3e. de commercieele en tech-
nische leiding, voor noover zij geheel buiten ‘het su’b
le. en 2e. bedoelde staat. ‘Van deze ‘drie ‘gaat ‘hij’ na,
hoe de regeling’ .i n de tien Duitsche ajteden it, wat
hiervan ‘in ons land bestaat en hoe de regeling zou

moeten zijn. .
In cle l)uitsche’sted’en heeft men, wat de beide eer-
st’e punten betreft, de ‘hedrijfjsrcde.ii, ‘die deerde boven-
genoemde wet worden geregeld; wat het 3e punt be-

treft wordt hier en daar een ‘vertegenwoordiger van
het, personeel ‘toegelaten in cle vergadering ‘der corn-
missie van ‘beheer van een bedrijf, waarbij deze ‘clan
echter ‘ook de bevoegdheid heeft, onderwerpen door
een sub-commissie, ‘zonder dien vertegenwoordiger, te
la-ten bhandel en. –

in ons’ land is in het ‘oveihei dshedrijf het ,,georga-
niiseerd overleg” over ‘de ‘arbeidsvoorwaarden reed’s ‘qrij
algemeen, heeft men voor de’ arbeidsverhoudingen ‘de

dienstcoInmiss’ies en te Amsterdam de ,,veiligheids-

conim’i’ssies” en laten, wat ‘het ‘derde punt betreft, tot
dusver ‘van alle gemeenten alleen Leeuwarderadeel en

Sloten ‘de ‘dienstcommissies ook meespreken over

,,tenh n-i’sche en -administratieve aangelegenheden”, ter-

wij-t, naar beken’d is, het Utrechtsche provinciale dec-
‘tricitei’tsbedrijf in den raad van commissarissen een

vertegenwoordiger van -het personeel heeft-opgenomen.

De bestudeering van -de werking van al -deze colleges

brengt -den schrijver -ten ‘slotte ,tot ‘de conclusie, da

‘de organisatie van de ‘drie onderwerpen van medezeg-

genschap verschillend ‘behoort ‘te zijn. Hij wijst erop,

dat de eerste groep, de arbeidsvoorwaarden, ‘vakver-
eenigingszaak ‘is.
Hij
“toont aan, ‘dat de bedrj-fsraden
in ‘de Duitsche steden, die ‘van -oorsprong comnaunis-
tiisch
zijn
(-delneming van ‘het geheele personeel aan
de leiding, dus verkiezing ‘der leden door het perso-

neel), slechts daar ‘duurzaam zijn -gebleken, waar zij

een goed gefundeerde vakvereen-iging achter zich heb–ben, waar -die vakvereeniging een onderafdeelingsbe-

stuur heeft ingesteld, dat zich speciaal met de arbeids-

voorwaarden in het desbetreffende bedrijf bezig beu’dt

en ‘zorgt, ‘da-t ‘in den bedrij’fsraad zitting ‘krijgen man-
nen met voldoende ‘kennis en ‘bekwaamheid om -de ter

sprake komen-de onderwerp’en ‘ook uit een algemeen

becirijfsoogpurut te kunnen beoordeeleia. Vandaar dat

hij’ verre de voorkeur geeft aan de Nederlandsehe
dienst- en centrale commissies, die ‘gebaseerd zijn op

de vakvereenigingen en waarvan niet het personeel

der onderneming, maar ‘de vakvereeni-ging de leden

aanwijst. Daardoor komen -de ongeorganiseerden na-
tuurlijk in een onehikk-i-ge positie, maar de vakver-
een’i-gingsm’an juicht idat, zoo’als va
n
zelf spreekt, t-ee.

De ‘tweede groep, de verhoudingen, waaronder het
personeel werkt, raakt rechtstreeks -dit personeel en,
aangezien om hierovei te kunnen meespreken (het be-

treft bijv. verbetering van -gereedschappen, ‘invoering

van nieuwe werkmeth-odes, ‘toepassing van de modern-

ste machines, ‘betere werkv’er-deeling; -de schr. brengt

er ook, onder het u-itvoeren van werk in eigen beheer
‘of
bij
aanbesteding) kennis van het werk zelf nood-ig
-is, moeten hier -de commissies dus uit het personeel

-zelf voortkomen, zooais te Amsterdam met -de veilig-

heiciscommissies ook het geval ‘is. De schr. ‘stelt hier-
‘toe de vorm-ing van ,,groepsraden” (en wel meer dan

één in elke onderneming, naar den aard van ‘het werk)
voo,r en, opdat ‘de vak’vereeniging ‘toch vooral niet
er bu,iteu blijft,, wil ‘hij- -dan de leden ‘door -het perso-
neel laten kiezen uit can-did-aten, ‘door de veree’nigin-

‘gen -gesteld.
En dan ‘komt tea slotte ‘de medezeggenschap ‘in het
eigenlijk beheer, het moeilijkste punt. Opmerkens-
waardige -dingen zegt de schr. hieromtrent:
‘hij-
erkent
ten volle (blz. 146) wat
wij
herhaaldelijk hebben be-
toogd, ,,’dat het werk van enkele afgevaardigden van
het personeel in den ondernemingsraad of in den raad
‘van conimi-ssar,issen of in een commissie van beheer
te ver van dat personeel verwijderd ligt om ‘het bevre-
‘diging te -geven”. Hiji verwacht, -dat ‘de arbeid-svreugde

reeds tot uitdrukking -zal komen -bij medezeggenschap
in den ,,groepsraad-“.

En ver-ddr: Bij medezeggenschap in het ‘beheer past
‘toch -kwalijk, dat in het ‘bedrijf ondergeschikte perso-
nen in het bestuursapparaat over en boven -den direc-

teur kunnen ‘zijn ‘gesteld (bi. 138); afgescheiden van

verschillen-de andere bezwaren -spreekt ook -dit bezwaar

– sterk, ‘dat het bij-de vers-trekkende bevoegdheden van
een beheerscorn’missie niet denkbeeldig is, da-t men
zou meebeslissen 0-ver de positie van een groép, waar-
toe men zelf – behoort. Conclusie: in een beheerscom-

missie kunnen slechts personen- zitting nemen, die
– niet in het ‘bedrijf zelf werkzaam zijn.
Maar -dan
rijst
toch onmiddellijk de vraag: op wel-
ken grond zal men dan eigenlijk mede laten beheeren
door personen; d’ie ‘met het bedrijf niets te maken
‘hebben,
als ‘dit O6/I niet eens de curbeidsvreugde van het per.ioneel verhoogi?
Daaro’p -geeft de heer
Van

20 Juli
1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

649

Meurs
geen antwoord; het eenige, wat men vindt, is

deze merkwaardige opmerking (blz. 13): ,,Voor de
toekenning van medezeggenschap in het overhei’dsbe-
drijf behoeft geen rechtsgrond aangewezen te worden.

Van nature ligt hij in den aard van dit bedrijf”.

Wat kan met deze uiting bedoeld zijn? Wij begrij-

peil, dat men het natuurlijk vindt, dat het personeel

het recht wGrdt gegeven over zijn eigen belangen en

ook over zijn eigen werk mee te spreken; wij achten

het ook natuurij’k, dat dn het gemeenschapsbedrijf de
gemeenschap meespreekt en wel door haar eigen ver-

rtegenwoordigeis, genomen uit het vertegenwoordigend

lichaam, in welk lichaam het personeel, waarvoor zij,

die den
leeftijd
daarvoor hebben, kiezer zijn, daar

evenzeer zijn vertegenwoordiging vindt. Maar is het
even natuurlijk, dat dit personeel daarnaast, nu nog
eens wordt vertegenwoordigd door eenige willekeurige

personen, die geen waarborgen bieden, dat zij kennis

van zaken hebben, al dringt de heer
Vbin Meurs
erop

aan, toch vooral te zorgen zoodanige personen aan
to
wijzen? Dit komt geenszins overeen met hetgeen in

het bekende ,,Socialisatierapport” der S.D.A.P. als

noodzakelijk wordt aangegeven; hier beperkt zich de
medezeggenschap tot de arbeid.sv•ooi-waarden, de ar-


beidsregeling en de bevordering der productiviteit

van den arbeid. Het is meer in overeenstemming met

het rapport over bedrijfsorgauis’atie en medezeggen-
schap van N.V.V. en S.D.A.P., doch ook hier wordt
meer beweerd dan bewezen, dat de ,,bedrijfsgenooten”
medebeheeren moeten. En dan treft het sterk, dat hier
•de eisch, dat de ,,bedrjfsgenooten” mee te zeggen moe-

ten hebben, wordt gesteld,
terwijl
de heer
Van Meurs

de Duitsche hedrjfsraden, die dit .dentkbeel’d verwe-

zenlijken en die gebaseerd zijn op het meespreken der

,,bedrijfsgenooten”, als conimunis’binch afwijst.

Terwijl, om te resumeeren, dus den heer
Van Meters

de verdienste niet kan worden ontzegd, •dat hij de
kwesties, die de medezeggenschap meebrengt, scherp

heeft gesteld, zooais dat tot dusverre nog niet. was ge-
sc.hied, komt
hij,
naar onze meening, hierin ‘tekort, dat
hij nalaat aan te geven, welke voordeelen het over-

heidsbedrijf zelf van de medezeggenschap heeft, en
dat wel in tweeërlei opzicht, zoowel theoretisch als

practisch.

Wat
kan
het nut zijn van een regeling, waarbij een
willekeurige vakvereeni’gingsbestuurder geroepen

wordt eell elect,riciteits- of waterleidingbedrijf mede
te beheeren, en welk nut
heeft
het voor het bedrijf
opgeleverd, waar een dergelijke regeling reeds is toe-

gepast? Over .deze vraag vinden wij nog maar altijd
geen opheldering. De heer
Van Meters
noemt op blz.
53-65 wel enkele verbeteringen op, die in Duitsche
bedrijven met bedrijfsraiden zi.jÏi ‘tot stand gekomen
(invoering van meer moderne werkwijzen, propagan-

da voor gasverbruik in de huishouding, automatische
lantaarn-ontteking, vuiFvervoer door auto’s, veever-
voer door auto’s, en derg.); ‘gedeeltelijk betreffen deze
echter de arbeidsverhoudingen, dus het tweede der
drie genoemde groepen, en voorts is het ‘zeer goed mo-

gelijk, dat de heer
Van Meters
onder invloed van de
Duitsche kameraden, die hem hebben ingelicht., den
invloed van den bedrijfsraad hier en daar wel eens wat overschat. Het spreekt trouwens van, zelf, dat buiten-
s’taanders aan het beheer eener onderneming ook wel eens een ‘goeden raad kunnen geven, maar dat brengt
nog niet mee, . .dat men hun dan daarin een vaste’

plaats moet geven.

Duidelijk blijkt uit het interessante boek van den

heer
Van Meurs,
d’at er ontwikkeling is in de toepas-
sing der ,,medezeggenschap”, dat zij ‘zich een plaats
heeft veroverd, waarvan zij niet meer zal werden ver-
drongen, dat
zij
ook, zoolang zij zich beperkt tot het-
geen noodig is om het personeel in de onderneming
een behoorlijke positie te verzekeren en het genoegen

in hun werk te verhoogen,
mits
goed geregeld,
nuttig
en nood’ig is te achten, maar even
duidelijk
blijkt, dat

een uitbreiding buiten ‘die grenzen nog ‘geenszins be-

hoorlijk is gefundeerd en dat er meer noodig is dan
hij geeft om van de noodzakelijkheid dier uitbreiding

de overtuiging te wekken.
VAN ZANTEN.

OVERZICHTDER RIJKSMIDDELEN.

(In Gu1dens

juni
1927

.edert
Januari
1927

Overeen-
komstige
periode
1926

Directe belastingen.
3.594.507 12.350.563 11.838.723
Personeele belasting 3.486.659
10.623.834
10.530.551
Inkomstenbelasting’
6.758.538
60.478.007
59.342.923
Vermogensbelasting
540.790
6.868.279 5.584.419

belasting ……….
2.340.631
5.981.584 5.410.194

Invoerrechten.
4.540.690
29.014.943
29.331.052

357.156
2.090.178
1.994.853

Accijnzen.
175.484
1.129.997
1.004.724

Grondbelasting ………

846.810
4.900.117
4.728.562

Dividend- en tantième-

604.720
1.397.296
1.392.962
4.015.969
22.200.734
22.051.524
1.220.038
5.788.542 5.379.302

Statistiekrecht ………….

3.342.520
21.116.172 21.275.957

Zout ………………….
Tabak ……………
2.045.850
11.120.378
11.254.438

Geslacht

…………….
Wijn ………………..
Gedistilleerd ………..
Bier ……………….

Belasting
op
gouden en

Suiker

…………….

82.191
484.76
429.894
Belasting op rijwielen
189.057

..

6.557.262 6.405.699
zilveren werken ………..

Indirecte belastingen. Zegelrechten ………..
12.081.675
2
14.544.822
2
12.120.746
Registratierechten….
1.826.757
11.176.739
10.727.039
Successierechten ……
4.072.398 26.192.658 29.494.352

Domeinen, wegen en
169.122
1.583.963
1.689.592
168.961
404.230
404.179
Jacht
en
visscherij

..

28.228
32.556
30.899

vaarten ……………..
Staatsloterij …………….

379.780
2.439.950 2.178.085
Loodsgelden …………….
Mijnen ………………


42.868.531

..

258.447.565 247.600.669
Totaal-Generaal..
1)
Hieronder begrepen
f
421.074
wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
1)
Idem
f
3.166.850.
8)
Idem
f
2.436.772.

RÉFFINGEN VOOR HET LEENINGFONDS
1914.

juni
1927

“Sedef
1 Januari
1927

Overeen-
komstige
periode
1926

Verdedigingsbelast. la
165.304
2.077.936
1.670.882 Verdedigingsbelast. Ib
599.010
7.407.519
6.330.064 Verdedigingsbelast. II
1.743.767 14.777.973 15.161.121

Opcenten:
2.475.029
2.390.203
Grondbelasting
……..720.273
Personeele belasting
689.082
..
2.148.721
2.186.883
Inkomstenbelasting
1.889.400 14.955.018
15.930.589
Vermogensbelasting
141.490 1.758.257
1.394.242
Dividend- en tantième 772.408 1.973.923
1.785.364

Accijns op Suiker ..
668.504 4.223.234 4.255.191

belasting …………..

120.944
279.459
278.593
Gedistilleerd

._ ..
401.597
2.220.073 2.205.152
Wijn ………

Zegel recht van buitl. eff.
135.078 1.106.026 431.701

Totaal
8.046.857
55.403.168 54.019.985
HEFFINGEN VOOR HET WEGENFONDS.

Wegenbelasting ……..
1
4.037.7271

4.691.6631

SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, PERSO-
NEELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGENSBELASTING
SEDERT
1
JANUARI
1927.

Dienstjaren Grond-
belasting
Personeele
belasting
1
Inkomsten-
1
belasting
Vermogens-
belasting

1923124



2.593
1924125
– –
1.003.442
3.528
1925126
49.542
585.581
3.261 .088
30.239
1926/27
3.757.107
3. 548.163
55.998.607
6.800.813
1927128
8.543.914 6.490.090
214.870
31.106

Totalen
12.350.563
10.623.834
160.478.001
6.868.279

650

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTOS.

Orsch.

isc.Wissels. 3,
3 Oct.’25
Zwits.Nat.Bk. 322 Oct.’25
N
e1.Binn.Eff. 4
3Feb.’27
N.Bk.v.Denem. 5
24Juni’26
in R.C. 5
3Feb.’27
ZweedscheRbk 4
21 Apr.
1
27
Javasche Bank…. 4
14 Juli’26
Bank v.Noorw. 426
Oct. ’26
Bank van Engeland
4.21 Apr.’27
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 6
10 Juni’27
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrjk.5
14 Apr.’27
N.Bk.v.O’rijk. 6
4Feb.’27
Belgische Nat.Bnk. 5
22Juni’27
N. Bk. v. Hong. 6
25Aug.’26
Fed. Res. Bank N.Y. 4 12Aug.’26
Bank v. Italiö.7
17Juni’25
Bank van Spanje.. 5
23 Mrt. ’23
Z.-Afr.Res.bnk fij

OPEN MARKT.

1927

II
1926
II 1925 II 1914

1 11116 1

419

1 27Juni! 1 12117 II 13)18 II 20124
16Juli
1

Juli

1

Juli

1
2Juli
Ii

Juli
Ii

Juli
II

Juli

Amsterdam
Partic.disc.
311
311,112
311_51
3911518
2518-718
21)4.3(4

3
1
18-
1
116
Prolong.
32)
3
.1
14
3
1
14_
1
12
331
4
_4
2
1
14-
3
14
13142115
2
1
14-
3
14
Londen
Daggeld

.
3-42
3-4
23(4-4
2
1
12-5
1
12
3-5
3-
3
14
131
4
2
Partic. disc.
4
116-18
4l,6-‘!s
45
!16

!8
45!16
411_31
4
3
116-
7
116
211
4
_31
4

Berlijn
Daggeld ..
7-8
1
1
6-813
6-9
4-10
3-5
1
12
8-11

Partic.dlsc.
30-55 d…
571
57
!8
5
18
5
7
18-6
4
1
12
71s

56-90 d…
5
7
19
5118
57J
5
7
1-6
4
1
12
77
18
2(-
1
)
Waren-
wechsel.
611
4

6114
5
7
15-614
6-1I2
475.5114
9-
1
!

New York’)
Cali money
4.11
4

4.
1
14
4314
411_511’4
4.314
3
3
145
1
14
1
3
142
1
12
Partic. disc.
3
7
18
318
3314_719

318
1

3112

1

3318

Ii
Cail nioney-koers
van 15
Juli

en
daaraan voorafgaande
weken
tjm
Vrijdag.

2)

Noteering
van Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

1
New Londen Berlijn 1 Parijs BrussellBata via
1)
Data York)
t
1
1 1

12 Juli

1927
2.4951,
12.12
59.25
9.74
34.71f

100
13

,,

1927
2.495,
12.12
59.25
9.771 34.62

100
14

,,

1927
2.4951
5

12.12
59.26
9.74 34.74

100
15

,,

1927
2.49
,
11,
6

12.121
59.281
9.77k 34.74

100
16

,,

1927

1212k
59.24
9.77k 34.71

100
18

,,

1927
2.49
3
18
12.12
59.29
9.74 34.70k

100
Laagsted.w.l)
2.491
1211
*
59.14
9.77

134.69

.99718
Hoogste d.w
1
)
2.493%’
12.121
59.321
9.78

1
34.74

100 11,
11

Juli

1927
2.4951,
1212
59.164
9.74 34.74

100
4

,,

1927
2
.
4
9
8
1,
12.12
59.14
9.74 34.681.
100
Muntpariteit
2.48% 12.101 59.26
48.- 134.59

100

Data
‘S”

serland
Weenen

Praag
Boeka-
rest’)
j

IMllaan
Madrid

12
Juli

1927
48.05 35.15
7.40
1.55
13.59
42.86
13

,,

1927
48.05 35.15
7.40
1.521
13.57
42.621
14

,,

1927
48.0534
35.15
7.40
1.54
13.561
42.70
15

,,

1927
48.06
35.14
7.40
.
1.524
23.57
42.75
16

,,

1927
48.06
35.17
7.40
1.54


18

1927
48.06
35.14
7.40 1.55
13.541
42.60
Laagsted.w.
1
)
48.02
35.10
7.39
1.50
13.51
42.60
Hoogste d.wl)
48.07
35.20
7.41
1.60
13.62
42.90
11

Juli

19271
48.05 35.15
7.40
1.54
13.60
42.70
4

,,

19271
48.04%
35.15 7.40
1.54
13.77
42.75
Muntpariteit
1
48.-
35.-
1)
48:-
48.-
48.-

Data
1
Stock-
Kopen-I
Oslo *)
Hel-
1 1
Buenos-
1
Mon-
holrn *)jhagen.)p
1 1

Aires’)

1
treal’)

12
Juli

1927
66.85
66.72k 64.521
6.30
106
2.49s1
13

,,

1927
66.85
66.724
64.45 6.29
106
2.49′.
14

,,

1927
66.85
66.724
64.45
6.29
106
2.49
5
18
15

,,

1927
66.85
66.75 64.474
6.29
106
2.49%
16

,,

1927
66.86
66.75 64.45
6.29
106
2.49%
18

,,

1927
66.85 66.75 64.45
6.284
106
2.49s
Laagste d.w.
1)
66.80 66.65
64.40
6.274
105%
2.49
Hoogste d.w’)
66.90 66.75 64.55
6.31
106%
2.493i
ii Juli

19271
66.85
66.724
64.55
6.30
106
2.49%
4

,,

1927
66.874
66.724
64.55 6.30
106
2.4931
8

Muntpariteit
66.67 66.67 66.67
6.264
10581
5

2.48%
‘)
Noteering te Amsterdam.
*3)
Noteering
te
Rotterdam.
t)
Particuliere opgave.
2) Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en 7.21
1
12.
In het eerste nummer van iedere maand komt een
overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen
wisselkoersen.

KOERSÉN TE NEW YORK. (Cable).

ata
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterdam
($
per
£)
(5 P.
lOOfr.)
(5 p.
100
Mk.)
(5 P.
100
gld.

12
Juli
1927
4,85%
3,91%
23,73
40,06
13

,,
1927
4,85%
3,9134
23,74
40,06
14

,,
1927
4,85%
3,91k
23,74
40,06
15
1927
4
,
8517
/
3,91%
23,74
40,05%
16
1927
4,8591,
3,91%
23,74
40,05%
18
1927
.

4,85
17
1
32

3,9134
23,76%
40,06

19 Juli
1926
4,86%
2,159
23,80
40,20%
untpariteit..
4,8667
19,30
3,81%
‘401
8

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en
Landen
iVoteerings-
eenheden
2Juli
1927
9Juli 1
1927

1LaagstelHoogstei
111I6Juli
1927

1
16
Juli
1927

Alexandrjë.. Piast.
P.
979
9714
977/

979
1

9734
Athene

…..

Dr.p.g
359%
365

.
363

270
366,
Bangkok

Sh.p.tical
1/10%
1110
T 7
1110%

1110%
11104
Budapest

Pen.
p. £
27.874 27.864 27.84

‘27.89
27.864
B. Aires
1). -.

d. p. $
47281
473/
47231

4713
47261

1j571
8

115718
1
i
517

1
15
57
164
1j57/
5

Cnstantin.. Piast.p.
942%
940
940

955
947%
Hongkong
..

Sh. p.
$
.
210
5
7
4

210
3
1
1

111171,

2j07/,,
210118
Kobe.

…….
111181
8

1111s1
8

1111°

l/114
1/11T5
Lissabon
1) . .

.
per
Esc.
.Sh.p.yen
2
15
/
32

d
2
15
1
271
t1

234
2161
82
Mexico
…..

d.per$
24
24
23

25
24

Calcutta
……Sli. p.
rup.

Montevideo’)

d. per
$
48%
48%
48

49t,
4871
t

Montreal’)
..

$
per
£
4.86 4.86%
4.86′

4.86%
4.86k
R.d.Janeiro
1)
d. perMi1.
525152
5151,6
5511
64

164
164
Shanghai
.. .
Sh.
p.
tael
2;6.(4
216
2;6%

2/71/
5


5

2/6,
Singapore.
..

id.
p. $
213%
213%
213
28
1, 2,
1
3
11
,’
16
1213
21
1
8s

Valparaiso
2).

$ p.,
39.84 39.84
39.79

39.82
39.80
Warschau
..

Zl. p. £
43%
4334
43

44
4334
‘)
Telegrafisch transtert.
2)
90 dg.

ZILVERPRLJS
GOUDPRIJS 8)
Londen’)
N.York2)
Londen
ii

Juli

1927..

25151,
0

56ij
8

11
Juli

1927
8411134
12

,,

1927

26
56%
12

,,
1927
84110%
13

1927..

2571
9

56%
13-

,,
1927
84111%
14

1927..

2571,
56tj,
14

,,
192″
….
84/11%
15

,,

1927..

2571
8

5634
15

,,
1927
84111%
16

1927..

2515,
5634
16

,,
1927
84111%
17
Juli

1926..

29’t,,,
6411
17
Juli

1926,
84110%
20
Juli

1914..
24ii,
54i
8

20 Juli

1914…
84111
1)
in pence
p. oz.
stand.
2)
Foreign sllver in
$c. p. oz.
fine.
8)
in sh.
p.oz.
fine

STAND VAN
-‘
s RIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:

Vorderingen.
t

7Juli 1927
1

15Juli 1927

Saldo bij de Nederlandsche Bank
/


/

9.509.275,37
Saldo b. d. Bank, voor Ned. Gemeenten
329.146,65
,,

715.810.35
Voorschot
op
uit. Mei 1927 aan de ge- meenten
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomsten belasting………
,,

22.626.193,35
»

11.487.254.55
,

18.697.777,63
,,

15.954.392,36
Kasvord. weg. credietverst.ajh. buitenl
,,
128.345.956,69
,,127.433.014,69
Daggeldleeningen

tegen onderpand
van Staatsschuldbrieven

Voorschotten aan de koloniën……….

Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabelen

………………….
16.095.464,86
,,

15.415.539,70
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,

..

T.’)
T.

en

……………………………
Id.
op
andere Staatsbedrijven
2)

,,

2.385.348,03
-,
.,

2.385.348,03

Verplichtingen.
1
Voorschot door de Nederl. Bank….
f

950.750,36

Schatkistpromessen in
58.722.000,-
f
58.722.000,-

Waarvan direçt bij de Ned. Bank
29.580.000,- 29.580.000,-
,,

12.058.633,-

11.945.918,-

Schatkistbiljetten in omloop’)……….

Schuld a.d. Bankv. Ned.Gemeenten
2)

omloop
……..

Zilverbons -in omloop
………………

Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds
2) ..,,
14.605.604,62
6.550.698,46′
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.
2)..,,

30.648.396,73
30.534.379,96
Id. aan andere Staatsbedrijven’)………
980.000,-
,,

980.000,-
Id. aandiverselnstellingen’) ……….460.357,34
..

5.
,,

5.487.242,40
Waarvan
/
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
In rekg.-crt.:met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

1

9Juli 1927
1

16 Juli 1927

Vorderingen:


. –

Saldo bi)
‘s
Rijks kas
……………….


f37.208.000,-
Verplichtingen:
Voorschot uit ‘sRijks kas aan N.-‘lndië
f
9.123.000,-
5.985.000,-

Saldo bij de Javasche Bank
………….
In
‘s
lands kassen aanwezig
…………

Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië
,,
11490.000,-
,,
11.169.000,-
Schatkistpromessen in omloop


Muntbiljetten in omloop

…………
30023.000,-
.
,30535.000,- Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds..
,,
.2.625000,-

_2653.000,-.-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
,

1.325.000,.-
.,
‘4.488.000,–

Currency Notei

Data
Metaal
Circulatie
Bedrag
1
Bankbil/.
1
Gov. Sec.

13
Juli

1927
151.068 137.585
297.263
56.250
247.720
6

,,

‘1927
151.074
138.258 300.037 56.250
250.626
29 Juni 1927
152.118
137.977
298.260
56.250 249.067
22

1927
152.009 136.297
296.517
58.250 246.901
15

1927
152.111
136.500 305.825
56.250
249.214
8

1927
152.111
137.333
302.460
56.250
252.650

14 Juli

1926
151.335 141.469
29.317
11

292.960
56.250 242.403
22 Juli

1914
40.164
– –

D ata
,
00v.
Other
Public
Other
Reserve
Dek-
kings-
Sec.
Sec.
Depos.
Depos.

13 Juli ’27
48.917 46.362
10.034
100.425
33.234
30
6
116
6

,,

’27
47.547
61.488′
19.205 104.377 32.567
26
31
29 Juni’27
51.666
59.305
7.875
119.033
33.891
26
11
1
16

22

,,

’27
49.411
48.477
20.168
95.289
35.461
303%
15

,,

’27 50.386 49.162
19.113
97.923
35.361
3051
16

8

’27 52.586
45.806
12.550 102.389
34.528
30

14Juli ’26
38.925 72.876
9.352
114.012
29.616
24
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185
29.297
52
‘) vernoua,ng tusscnen seeserve en
ueposiis.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste pésten in millioenen franca.-

arvan
Tegoed
1v –
B
1
ee-

e
Data
Goud
I
W
,
a
n het
Zilver in het
se

1Waarv.
op
het ningen
buitenl,i)

buitenl.
bultenl.

14 Juli’27
5.547.
1.864 345
52
1.617
10
1.653
7

,,

’27
5.547
1.864
345
50
1.430
8
1.671
30 Juni’27
5.547
1.864 345
50
2.494
6
1.602
23

’27
5.547 1.884
345
50
1.829
7
1.653
16

’27
5.547 1.864
345
51
1.634
8
1.687

15Juli’26
5.549 1.864
338
78
5,226
24
2.305

23 Juli’14
4.104

640

1.5411
8
769

Buit.gew.
Schat-
D’
iver-

Rekg. Courant
Data
.
voorsch.
kistbil-
Circulatie
Parti-
Staat ajd. Staat
letten2.)
cuueren

14Juli’27
26.550
5.746
23.460
53.490
12.523
174
7

•,,

’27
26.650
5.744
23.518
53.951
11.896
10
30Juni’27
26.850
5.732
22.321
52.786
12.372
299
23

,,

’27
26.650
5.732
22.015 52.107
12.679
125
16

,,

’27
26.950
5.726
21.300
52.381
12.003
4

15Juli’26
37.800
5.386
3.214
54.918
3.226
13

23Juli’14
– –

5.912
943
401
1)
Waarvan
beschikbaar
463
millioen.
2)
In disconto
genomen wegens
vOorsch. v. d. Staat aan buitënl.
regeeringen.
8)
Sluitpost activa.

Goud
ndere
Beschïkb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat.
Circulatie
opeischb.
schulden
Metaal-
saldo
kings
perc.

18 Juli

’27
68.235
333.571
797.202
57.144
258.844
50
11

’27 68.275
333.571
808.322
52.231
257.397
50
4

,,

’27
68.325 335.519
825.263
39.532
258.799
50
27 Juni ’27
68.458 335.517 782.673
54.948 264.724
52
20

,,

’27
68.559 341.498 779.530
64.147
269.197
52
13

,,

’27 63.634 351.459
795.429
51.110
273.096
52

19 Juli’26
64.736
356.282
822.478
66.762
270.006
50

25 Juli

’14
65.703 96.410
310.437
6.198 43.5211)
54


Totaal
Schat,cist-
B 1 ee:
Papier
Diverse
Data

.
.

bedrag
promessen
0e
ng
op het
reke-

disconto’s
rechtstreeks

buitenl.
ningen 2)

18 Juli

1927
153.533

128.495
135.926
22.947
11

1927
161.845

125.733
134.659
24.407
.4

,,

1927
168.454

135.593
122.632
22.719
27 Juni 1927
146.656

128.739 122.142
22.094
20

,,

1927
146.862

134.632
117.486
39.803
13

,,

1927
153.036

133.572
114.103 36.561

19 Juli

1926
55.361

145.818
211.229
53.317

25 Juli

1914
67.947
14.300
61.686 20.188
509
1)
Up de basis van
1
16
metaaiaeklung. ‘) alunpoat acilva.

CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste oosten in duiznden guldens.

Data
Metaal

[

.

Circu- latie

1
Dis-
conto’s
1 1

Voor-
schotten
aan de
kolonie

1Diverse 1
reke-
1
ningen1ningen2

Diverse reke-

1 Juni

1927
1.857
2.406
140
43 -.1.658
867.
1 Mei

1927
1.769
.2.473
150
48
1.825
856
1 April

1927
1.657
2.495
146
.
,
32
1.775 648
1 Maart

1927
1.586
2.194
148
58
1.550
691
1 Februari 1927
1.534 1.988
146
36
1.534
807
1 Januari

1927
1.516
2.081
147
29
1.690 850

1 Juni

19261
1.241
12.075
1
72
1


1.2641
115

‘) siuitp.
(ier activa.
)IuIip.
oer passiva. ‘)
ie gueu
van net unuve,,,.

2 Juli 1927

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

651

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op’ 18 Juli 1927.

Activa.
Binnenl;Wis-(Hfdbk.
f
.127.151.415,16
sels,Prom.,Bijbnk.
,,

11.223.735,69
enz.indisc.(Ag.sch. 15.157.888,48

f
153.533.039,33
Papier o. h. Buiteni. in disconto…….

Idem eigen portef.
.
f
135.926.264,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet af gel.


135.926.264,-
Beleeningen
Hfdbk

f

46.561,593.99
nc1.
vrsch.
Bijbnk.

,

7.907.371,69
in rek.-crt.
Ag.sch.

,

74.025.857,37
op onderp.

/
128.494.823,05

Op Effecten…..-.
/
122.385.623,05

OpGoederenenSpec.
,,

6.109.200,-
128.494.823,05
Voorschotten a. h. Rijk

,,

Munten Muntmateriaal
Munt, Goud …. …
f

68.235.310,-
Muntmat., Goud ..

333.570.662.20

f
401.805.972,20
.
Munt, Zilver, enz.

,,

28.410.265,16
Muntmat. Zilver..


430.216.237,36
Belegging
1/5
kapitaal, reserves en pen-

sioenfonds

……………………
,,
23.631.448,02
Gebouwen en Meub. der Bank
5.000.000,-
Diverse rekeningen
.

………….-

,,
22.947.047,64

Pauiva.

f
899.748.859,40

Kapitaal
……………….f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….
,,
7.027.840,39
Bijzondere reserve ……..

.
….
.

,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….
,,
,

4.692.714,65
Bankbiljetten in omioop………….

.

,,
797.202.315,._
Bankaasignatiën in omloop ………..
,,
469.126,88
Rek..Cour.
j
Het Rijk
f

15.464.021,23

saldo’s:

Anderen

41.211.315,87
5667533710
Diverse rekeningen
.. .-……….._…
.,,
5.681.525,38

f
899.748.859,40

Beschikbaar metaalsaldo ……..

.
f
258.844.465,18
Op
de basis van !/

metaaldekking…. ,,
87.975.109,38
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigdis.
1.294.222.325,-

Voornaamste posten in duizenden
guldens.

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
peischb.
metaal-
o
chulden
s
1

saldo

16 Juli1927 261200
322.100 62.800
127.220
1927
209.300 321.500
83.700
132.260
2

1927
209.600 317.000
59.600.
134.280

18Juni1927
185.044

25.305
316.634
54.388
136.731
11

1927
185.198

27.520
318.424
48.525
140.024
4

,,

1927
185.190

28:714 311.922
55.067
141.266
28 Mej 1927
185.245

29.278
308.361
54.393
142.768

17Juli 1926
199.943

33.923
336.723 48.044
157.284
18Juli1925
132.970

45.615
309.107
45.364
108.364

25 Juli 19141
22.057

31.907 110.172 12.634 4.8422)

1
Wissels,
Diverse

1
Dek-

Data Dis-
buiten
Belee-

i
reke-

1
kings-
conto’s
N.-Ind.
ningen
1
ningent)

percen-

betaalb.
.
t
tage
______________

16Juli1927
1
1
53
9

1927
1

148.700
1
54
2

..

1927
1

139.600

.
1
56

18Juni1927
14.242
20.387 68.536
56.305
57
11

».

1927
14.234
20.673
64.070
58.182
58
4

1927
14.342
21.399 62.645 59.634
58
28Mei1927
13.978
21.010
57.538 59.120
59

17 Juli 1926
11.703
25,785
51.240
67.441
61
18Juli1925
18.612
37.256 65.261
58.507
50

25 Juli 1914
7.259
6.395.
47.934
1

2.228
44
1)
Sluitpost activa.

‘)
Basis
2
1

metaaldekkiog.

BANK VAN ENGELAND.
1
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden poiiden sterling.

652

ECONOMISCH-‘ ‘t’ISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

EFFECTENBEURT’

Amstei’uam, 18 Juli 1927.

Het algemeene aspect van de internationale fondsenmark-
ten is in de achter ons liggende beriohtsweek over het al-
gemeen opgewekt geweest. De berichten omtrent ongeregeld-
heden te Weeneit hehben geen invloed van beteekanis uit
:.

geoeiend, te minder, omdat spoedig bleek, dat ka.lmere toe-
standen veder rverwacht konden worden. Zoo kon de markt
te B e r Jij ii bijv. zich iiitsluitend bezighouden met interne factoren, welke, blijkens het koersverloop, gunstig werden
beoordeeld. Hoewel de geldrnarkt nog eenige stroef held
heeft vertoond, heeft deze omstandigheid geen tegenwer-
kenden invloed uitgeoefend. Het succes, dat de meeste in
het ‘buitenland uitgegeven Duitnche ‘leen’ingen ‘hebben kun-
tien behalen, heeft de markt gestimuleerd. Ook de achter-
uitgang van het cijfer der werklozen heeft dezelfde uit-
werking gehad. De specuiatld is dan ook tot dekkingsaan-
koope’a overgegaan en daar ook het publiek meer deel aan
den handel heef.t genomen, kon over het algemeen een hoo-
ger koerspeil worden bereikt. -,

Te Lo ad en is de markt eveneens tamelijk opgewekt
geweest. Aanvankelijk had men gedacht, dat de (lood van
den bekenden speculant James W’hite moeilijkheden zou brengen ten tijde van de afsluiting van den veertiendaag-
schen ,,’account”. Toen dit echter niet het geval bleek te
zijn, werd de tendens aanmerkelijk beter. Zelfs de beleg-
gingsniarkt kon zich in vrij ‘groote belangstelling verheu:
gen, ondanks het feit, dat de ,,underwriters” ‘van de Aus-
tra’l.ische leening 88 •pCt. van hun par.tieipaties meesten op-.
nemen en de leen.ing ongeveer 1 pCt. disagio noteerde. –
Te P a r ij s kon de stemming doorgaan’s opgewekt wor-
den genoemd. Ter ibeurze daar ter plantse heeft men zich
in de achter ons liggende berichteperiode niet sterk bezig
gehouden met dc kansen, op een stabilisatie van het be-
taalmiddel, voornamelijk in verband met ‘het feit,,.dat het
parlement op reces is gegaan. Daarentegen werd çle fond-,
senmarkt gesteund door de ruime geldmarkt, hoewel ‘het
publiek nog niet ‘in groote mate aan den handel deel nam.
De beurs te N e w Yo r k heeft een veel beter aspect ge-kregen. De beleggingsniarkt is tot rust gekomen en schijnt
zich langzamerhand te herstellen van de daling, welke te
voorschijn was geroepen (loer de oververzadiging met n,ieu-
we leentugen. Dientengevolge is ook voor de ‘verschillende
aandeelen de tendens beter geworden. De geldmar.kt heeft,
een rustiger verloop dan uerd verwacht en over het alge-
meen was men van meening, .d’at de achteruitgang ‘in de, iudustriee.le bedrijvigheid het ‘laagste punt heeft bereikt.
Ook (le oogstvooruitzichten, welke gunstig worden geacht,
hebben tot ‘de vastere stemming medegewerkt.
0 n
z
e markt heeft in de achter ons ‘liggende beriohts-
periode een ‘kalm, doch over het algemeen vrij opgewekt
verloop gehad. Dit is ook het geval geweest ‘voor
beleg-
gings[oxdsen,
waarbij de ruimere geldimarkt vermoedelijk
tot cle betere stemming heeft bijgedragen. Ook de nieuwe leeningen, welke aan de markt zijn gebracht, hebben Vrij-
wel alle een gunstig onthaal gevonden. Dat de geldmarkt
hierdoor niet n’oemenswaardig werd ‘beperkt, moet voor
een deel worden toegeschreven aan de omstandigheid, dat
vele inschrijvingen uit het buitenland zijn binnengekomen. 6 pCt. Ned. Werk. Schuld 1922: 106, 106
1
/8,
106; 4% pCt. Ned. Werk. Schuld 1917: lOO’f
i
e, 100%, 1
0
0%; 4% pCt.
Ne:l.-Indië 1926:
98/1,
98%, 98’/32; 5 pUt. Brazilië 1913 £20
-100:
7234,
73,
723-;
8 pUt. Sao Paulo 1921: 106, 1O6
1
110.
Een opgewekt verloop ‘hebben
rubberaendeelen
gehad. De
prijs van het artikel heeft weliswaar geen opmerkenswaar-
.dige verschillen ‘aangetoond, doch de neiging tot een lichte
verbetering is n’iet te ontkennen geweest. Dit is gepaard
gegaan met (le verwachting, d’at de voorraden ‘te Londen in
de achter ons liggende .berichtsperiocbi een vermindering eou-
den ‘aantoon’en, ‘hetgeen ‘inderdaad – tot een totaal van
ruim 600 tons – het geval is geworden. Amsterdam Rub-
ber: 279½, 286
5
/
8
, 290
5
/s; Dell Bata,v’ia: 22934,
233%,
235;
Hessa Rubber:
426%,
42&, 424
1
/8;
Indische Rubb er Cie: 326,
331, 33234, 332; Java Oaoutohouc: 198, 204%, 204; Kali
Telepak: 284,
29034,
292; Keadenig Lemboe: 374, 368, 376;
Majang Landen: 350, 351, 35234; Ned.-Ind. Rubber & Kof-
fie: 344, 348, 352; Oost-Java Rubber: 320, 31534, 32834,
330; R’dam Tapanoeli:
14034,
139, 142%, 144%; Serbadja-
‘di: .285, 282%, 285,
296%’;
Sumatra Rubber: 335, 333, 340,
303 (ex claim); Ver. md. Cultuur Ond.:. 182, 179, 184%, 18834; Intereontinental Rubber: 12’1, 12%, 12
23
/
32
.
Ook ‘de
tabaksa.fdeeling is
vast ‘geweest, waarbij de ver-
schillen nochtans beperkt zijn gebleven. De voorjaarsin-
schrijvingen vnSumatiatab’aik behooren tot het verleden
en de voorloopige resultaten worden door de beurs gunstig
beoordeeld, temeer, oxnclat .de vooruitzichten voor den ko-

menden oogst goed. worden geacht. A rendaburg : 640, 644;
Besoeki Tabak: 498, 499 ; Dell Batavia:
493%,
490, 497,
499; Deli Mij. : 449%:, 450%, 448,•0ostkust: 238
5
8
, 24334,
24
5%; Senembah:
4
57%, 459, 455.
,S’uilceraencl,eelen
hebben daarentegen een ‘ iets zwakkere
tendens aan den dag gelegd. Vooral op den iaatsten dag van
cle beriohtsperiocle schijnen de berichten uit Nsclerlandseh-
Indië een eenigszi.ns drukken•den.invloed te hebben uitge-
oefetid. Toen althans werden aandeelen Handelavereeniging
,,Aassterdam” vrij sterk aangeboden, waarna echter spoe-
dig een aanmrkeljk herstel is ingetreden, ‘ zoodat Lbet ver-
ties per saldo slechts een tiental •p’rocenteii heeft bedragen’.
De overige suikeraandeelen zijn bijna .zondei handel geble-
‘ven en het algemeen niveau,’ hoewel ‘iets lager, verschilt
slechts weinig van dat van de vorige berïohtsperiode. Cul-
1uur Mij. der Yorstenlan(len: 174, 171%, 17534; Handels-
verg. ,Amsterdam”: 717%, 710%,; 70634;’ J’avaseheCul.buur
Mij.: 39634,393%, 3’88; Krian: 226,
22
2%; ‘223 ;’Ned.-Tndi-
sohe iSuáker Unie: 284,
28134,
280; Pagottan :310, 316,
317%, 310; Poerw’oredjo: 130
3
1,
129
1
/2,
131
3
/8,
129
1
/8;
Sin-
dang Laoet: 453, 459; ‘Suiker Cultuur Mij’.: 302, 300
8
/8;
Tje’pper: 754, 748, 745; Watoetoelis Poppoh: 904, 899; 890.
In
petroleumactndeelen
‘heef,t aanvankelijk een luetelooze
stemming ‘de overhand gehad. Zoowel ‘de’berichten omtrent
le nog ‘steeds voortdurende o’ver.produetie in ‘de Vereeni’gde
$taten als de mededcalinge omtrent het afsluiten van een
overeenkomst met Rusland door de Standard Oil’ groep had-tien een dru’kkenden invloed

op aandeelen Koninklijke’ Pe-troleum Mij. uitgeoefend. Naarmate echter de iberichtsweek vorderde, scheen meer vraag voor de aandeeien te ontst,aan,
‘hetgeen gepaard is gegaan met een niet onaanzienlijk ‘her-
stel. Dordtsche Petr. md. Mij.: 326, 326%, 328; Gecons.
Roll, PeIr. Cy.: 195, 194%, 196, 201; Kon. Petr. Mij.: 3451/8,
347%, 351%; Perlak Petr. :66, ’67, 67% ; Peudawa: 151/,
1’5
5
11
, 15
1
118;
Marlatl Oil: 3134, 3234, 33i5fj.
Scheepvearifondsen
zijn ‘bijna (boorloopend vervaarloosd
gebleven, zoodat koersfluctuaties ‘van eenige beteekeni’s niet:
zijn ‘voorgekomen. Holland-Amerika Lij’n: 74, 73, 7334;
Java-China-Japan Lijn:
12
5%,
127%,
1294,; ‘Kon. Ned.
Stoomboot Mij.: 92
5
/s, 93%, 93%; Ned. Scheepv. Un.ie: 187;
Nievelt Goudriaan: 111½, 109%, 111
3
/s; Stoomv. Mij. ,,Ne-
derlanci”: 178, 179 34, 180′.

Van binnenlancLgohe indnstrieele cancieelen
‘hebben in ‘het ‘bijzonder aan’deelen Jurgens de acuidacht getrokken door een
scherpe daling. Deze werd ‘ter ibeur;ze gemotiveerd door de
berichten, welke bekend zijn geworden omtrent een ver-
scherpte concurrentie in de margarine’nijveaheid en een
prijsverlaging van het fabrikaat. Later echter ‘werden wedei
kooporders iritgevoerci, ‘zooclat een aanmerkelijk deel van
het verlies kon worden ingehaald Ook aa.udeelen Philips
waren aanvankelijk aangeboden, om later een betere tendens’
td
aan te orien. Van kunstzijlesoorten bleken voornamelijk
aasicbeelen Maeku.bee en Hoiiaudsche Kuustzijde Industrie te
zijn gevraagd. Centrale Suiker Mij.: 118, 119, 118; Roll.
Kunst’zijde bul.: 117, 119%,
120%;
J’urgens: 1.66%, 161%,
163
1
/.-,
; Maekubee: 109%, ltl%, 110; Ned. Kunstzij’de Fa-
briek: 333%, 334, 331%; Philips Gloei)ampenfabr.: 471%,
455,
458%,
462.
Mijiva,eruleelen
hadden een rustig verloop, doch ‘bleken
eenigsz’ins aangeboden te zijn. Ook voor aandeelen Singkep
Tin Maatschappij trad eerst een daling in – in ver,band met de lagere tinprijzen – welke later ‘door acn ‘herstel
werd genivelleend. Alg. E’npi’orati’e Mij.: 64%; Billiton le
Rubriek: 890, 887; Boeten Miju’b. Mij.: 156%, 150%, 155;
MUller & Co.’s Mijub. Mij.: 76%, 75,
7534;
Recljang Lebong:
178%, 173, 170; Singke’p Tin ,MijL: 473,
478%,
486%, 486.
De afdeeling voor
bankaandeelen bleef opgewekt, vermoe-
delijk ten deele ‘in verband met de ‘houding ‘van ‘beleggings.
papieren. A’msterdamsche Bank: 170%, 170%; 171; Roll. Bank v. Z.-Aanerika: 7434, 75, 75
3
/8;
Incasso, Bank: 125,
125 34, 125; Javasche Bank: 360, 356
1
/2,
356; Koloniale
Bank: 249%,
25134,
254%, 25534; Necl.-T.nd. Handelsbank:
170%, 172, 171% ; Ned. Handel Mij. C. v. A.: 162, 163%,
164%; Twentsche Bank: 142, 141, 140; Rotterd. Baakverg.:
87, 89
5
/s, 89.
De
A,merikeassehe merkt
was ‘vast, zoowel voor spoor-
w’eg als voor in’dustrieebi soorten. Anaconda Copper: 88%,
89, 90%; Studebaker:9/8, 50, 5234:; United ‘States Steel
Corp.: 121%, 126
5
/8,
125%; Atchi’son To’peca: 17934, 121%,
185, 185%; Baltimore Ohio: 119%, 119
7
1
1
,; Ene: 55%,
5936; Misspuri Kansas & Texas: 52
1
/8,
51%,
5234;
New
York Ontario & Western: 39%,
407
116;
Sou,thern Pa-
c’i’fic: 1197/
s
, 120
11
/, 121
7
116;
Union P’acific: 174
8
/s, 175
1
1,
178; Wabash Rail’way: 73/i,
72I1o,
74
116.
De noteering voor
prolongatie
schommelde tusschen 3 pCt.
en 3% pCt.

15,25
12,20
170,.-.-
234,-
12,25
16,60
12,60
185,-
2 03,-
10,80
12,10

12,20
369,- 397,-

) per 1960 KO.

20 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

653

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

10 Juli 192.

Onmiklellijk nadat ons laatste weekbericht was geschre-
ven, verscheen het Washingtonsohe maftndrcllYpOrt van
1 Juli. Dit heeft op den loop der prijizeiji voor bioodgraan
een grooten invloed gehad. Het bleek namelijk voor de
Vereenigde Staten zeer gunsbig te zijn, vooral wat rogge
aangaat, en de prijzen te Chicago zijn voor tarwe en rogge
sterk gedaald. Men bleek te Washington de opbrengst der
wintertarwe te schatten op 579 millioen bushels, terwijl een
maand te voren de raming 537 millioen had bedragen. Wel
blijft ook nu cle ra.ming nog ver ten achter bij de clefini-
tieve opbrengst van het vorige jaar, toen ten slotte 627
millioen bushels ‘zijn binnengehaald, doch op 1 Juli 1926
was de raming der opbrengstog lager dan nu. De ver-
iii.indering ‘in de opbrengst der wi’nterba.rwe, welke tegen-
over de definitieve opbrengst van liet vorige jaar nu nog
wordt verwaoht, wordt echter geheel goed gemaakt door
de uitstekende vooruitzichten voor de zomertarwe, waar-
van (Ie opbrengst geraamd wordt op 274 millioen ‘bushels,
terwijl. zij in 1926 slechts 205 millioen heeft bedragen. De
prijsdiiukkende invloed van deze gunstige ramingen werd
eeltigsains beperkt door een tegelijkertijd versdhenen off i-
cieele Canadeesche oogstraming, die voor de te verwachtei
Can’adeesebe tarwe-obrengst een kleinere hoeveelheid aan-
gaf dan men vrij algemeen had verwacht. Deze Canadeesohe
ram.ing bedroog namelijk slechts 325 mïllioen bushels, ter-
wijl in het vorige jaar cle opbrengst 410 millioen heeft he-
dingen. Ook wanneer men in het oog houdt, dat dit jaar
in Canada ongeveer 10 pCt. minder tarwe is uitgezaaid
clan in 1926, is deze raniing niet seer bevredigend, en nau-
welijks in overeenstonim.iug niet de berichten van den laat-
sten tijd omtrent ontwikkeling van den nieujwen Canadee-
solien oogst, welke sedert den uitzaai steeds zeer gunstig
zijn geweest. De weersomstandigheden waren dien geheelen
tijd uitstekend geweest en met uitzondering van eenige
locale schade door hagel is dat ook nu nog het geval. Tel-
kens wordt weder herhaald, dat de achterstand, dien het
slechte weder gedurende dec uitzaa’i had veroorzaakt, reeds
voor het grootste deel weder was ingehaald en het heeft clan
ook eenige verba.zing gewekt, dat de raming van de op-
brengst veel meer aohterbleef bij ‘het resultaat van liet
vorige jaar dan de 10 pCt. vermindering in den nitzaai. De ra.ming wordt dan ook door velen als te pessimistisch be-
schouwcl, doch dit neemt niet weg, dat Winnipeg na net
verschijnen dezer eogstrapporten lang niet zoo flauw was
als Chicago en cint ten slotte ook aan de geheele tarwe-
markt de prijsverlaging is tegengehouden door deze Caiia-
deesche schatting. Eenzelfde uitwerking heeft ook het na-
gunstige weder gehad, dat ook deze week weder in ver

schillende Eii ropeesche 1 ancien ‘heeft ge’heersoht. Weliswaar
‘is in Duitschiand -het weder beter geweest, zoodat de oogst
er vrij •goedeu voortgang kon cmaken, doch nog steeds wordt
op een aanzienlijke vertraging gerekend. Daarbij kwam in

Noteeringén.

Chicago
Buenos Aires

Data
Tarwe Maïs
Haver
Tarwe
Maïs

Lijnzaad
Juli Juli
Juli
Aug.
Aug.

Aug.

16Juli’27
14271
3

973,
44
12,25
6,55

15,95
8

,,

1
27
1473
99
6K
12,45
6,55

16,-
16Juli’26
145
768/
8

39
13,65
6.85

18,05
16Juli’25
158
10633
’18
13,85
9,30

20,35
16 Juli’24
128
3

1

8
109k
5371
s

14,90′)
9,601)

23,70′)
20Juli’14
82
5611
8

363
9,40
5,38

113,70
1)
per September
Frankrijk en Engeland nog veel regen en veranderlijk weder
voor. In Frankrijk zijn dan ook de veriwachtingen van den nieuwen oogst niet hoog gespannen en cle cijfers, die over
den stand van het in Engeland te velde staande graan zijn
gepubliceerd, zijn vrij wat ongunstiger dan het gemiddelde
der laatste 11) jaren. Zeer goed zijn, in vergelijking hier

mede, de vooruitzichten in Nederland, waar het gewas er
over het algemeen zeer goed voorstaat, doch ook ‘hier is
warmer en zonniger weder nu hoog nooclig. Tegenover cle lage temperatuur en veel regen in Noord-Westelijk Europu
staan betere berichten uit Australië en Argentinië. Vooral
‘in Argentinië, waar nu overal in voldoende mate regen en
sneeuiw is gevallen, hebben de klachten over droogte geheel
opgehouden, doch in Australië schijnt de regen nog niet
geheel voldoende te zijn geweest en wordt naai verdereii neerslag verlangd. De in Argentinië gevallen regen heeft
zich aan ‘de Argentijosche termij.nmarkten doen gevoelen
door een prijsverlaging, die op sommige dagen vrij’ belang-
rijk was. Ook de Vrij groote voorraden tarwe, die nog in
Argentinië voor uitvoer beschikbaar zijn, hebben die prijs-
verlaging in de •ha.nd gewerkt. De wereidverschepingen zijn
deze week weder klein geweest, omdat uit Noord-Amerika
weder weinig tarwe werd a.fgeladen. Dientengevolge bedra-
gen de naar Europa onderweg zijnde hoeveelheden nog
slechts 6 millioen quarters, ‘hetgeen slechts een matige hoe-
veelheid is, en terwijl eenerzijds de groots vermindering,
welke de naar Europa onderweg zijnde voorraad gedurende
de laatste weken heeft ondergaan aan de Noord-Amerikaan-
sche markten al’s hausse-factor werd beschouwd, is toch
01)
andere dagen ‘der week de beperkte uitvoer uit Noord-Ame-
rika wel ‘als oorzaak tot de flauwe houding der- Noord-
Amerikaansche markten op den voorgrond getreden. Na
1 Juli, voor weiken datum de cijfers van het Washington-
sche maandbericht golden, zijn de weersomstandigheden in
de Vereenigde ‘Staten gunstig geweest voor het binnenhalen
van de’ wintertarwe. Ook van de zomertarwe is de stand
niet veimninderd. Wel was er nu en dan sprake van roest, doch schade valt daarvan blijkbaar in dit stadium van den
groei nog niet te verwachten en juist de laatste dagen wordt
‘bericht, dat er op het oogenblik geen aanleiding is om uit-
breiding van dit verschijnsel te verwachten. In Europa ‘is
over het algemeen de vraag naar ‘tarwe deze week onbevre-
‘digeind geweest. Op een enkelen dag werden in België vrij
wat zaken gedaan, doch overigens was de markt stil. Spe-
ciaal Duitschiand koopt zeer ‘weinig tarwe en de groote
voorraden, welke zich te Hamburg bevinden, verdwijnen
slechts langzaam. Iets beter gaat het daarmede te Rotter

‘dam evenals te Antwerpen en in Engeland, doch in de
meeste dier havens wordt toch aangekomen Noord-Amen-
kaansohe tarwe nog verkocht beneden de ‘par’iteit dier uit-
voerla’nden, zoodat stoomende partijen, die zich nog in
.

Amer’ikaausche handen bevinden, zeer moeilijk te verkoo-
pen zijn. Vooral Canadeesehe tanwe wordt namelijk door
de Canadeesche houders flink op prijs gehouden. In Centraal
Europa wordt cle koophist beperkt door de zeer goede resul-

• Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten
18 full

11 Juli

1

19Juli

1927

1927

1926

Tarwe (Hardwinter II) …’
14,90
Rogge (No. 2 Western) …’
11,75
MaIs (La Plata)

..

.
.

2
176,-
Gerst (48 lbs. malting)

– –
235,-
Haver (Canada 3) ……..

12,40
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van La Plata-zaad) .’
1
12,10
Lijnzaad (La Plata) …..
3
386,_

1)
per 100 KG.
1)
per 2000 KG.

AANVOEREN in tans van 1000 KG.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

Artikelen
10116 Juli
Sedert
Overeenk.
10116 Juli
Sedert
Overeenk.
1927
1926 1927
1
.fan. 1927
tijdvak 1926
1927
1 Jan. 1927
tijdvak 1926

25.465 1.150.844 827.363

38.501
7.731
1.189.345
835.094

Rogge

……….
5.551
224.912
143.106

100 766
225.012
143.872
44
11.328
12.838

67
855
11.395
13.693
Mais ………………
715.369
496.131
1.312
108.067
60.371
823.436 556,502
4.385
246.093
187.553

8.529 6.915
252.622
194.468

Tarwe…….-

………..

Boekweit …………………

Haver ……………….
3.088 117.585
123.228

2.728
2.165
‘120.313
125.388
Lijnzaad

………….

21.8
.65

8 .960
149.145
128.952
4.980 138.102
127.025
287.247 255.977

Gerst

……………….

4.978

..

101.305 139.965



101.305 139.965
Lijnkoek

…………

1.171
64.012
39.957 596 20.291 7.778
84.303
47.735
Tarwemeel

………….
Andere meelsoorten ….
30
7.614
8.871



7.614
8.871

654

ECONOMISCH-STATISTISCHE. BERICHTEN

20. Juli 1927

taten van den oogst –van broodgraan in die laüden. Wel
wordt de opbrengst der rogge in Hongarije lager geschat
dan in het vorige jaar, doch de tarwe-oogst -is er grooter.
Ook voor Duitschl-aud verwacht men, voo-rai voor .rogge, een
goeden oogst en uit Polen, ‘waar in het voorjaar aoo, over
den graanoogs

t ‘werd geklaagd, ‘hoort men nu, dat een aan-
z-i-enhijk uitvoeroversehot van rogge te verwacaten zou zijn.
De monsters, welke van de nieuwe t,aiiwe uit Zuid-Oostelijk
Europa en ook uit Rusland worden getoond, zijn van uit-
stekende kwaliteit en omtrent de ‘hoeveelheid wordt slechts
geklaagd in Zuid-Sl-avië, waar de oogst ongeveer 2G pCt.
kleinej’ -zou zijn dan het vorigè jaar. Zaken worden echter
in cleze.tareesoorten nog niet naar West-Europa gedan. In Italië en Spanje schijnt de opbrengst der tarwe onge-
veer dezelfde •te zijn als in

het vorige jaar en eene even-
tueele vermeerdering tegenover het vorige jaar van cle in
(le Europeesche invoerlau,den uit eigen oogsten beschikbare ‘hoeveelheden broodgraan- zal waarschijnlijk niet groot zijn.
Daar hièr tegenover nu echter in vrijwel alle uitvoe-rlan-
den gunstige •vooruitziohten staan, is -het geen wonder, aat
do tarweprijzen deze week eene verlaging o-ndergingen.
Te Chicago bedroeg -zij voor Juli 5
3
/s, voor September 6%,
en voor Doesnbcr 5% dollarcent per 60 1-bs. Daarmee is de
tanweprijs nu weder aangekomen op het niveau van de
tavcede helft van Mei, vÔÔr op den 24-s-ten dier ma-and de’
prijsstijging inzette. Te Winnipeg is Juli (oude oogst)
slechts in prijs gedaald. De markt -sloot daarvoor op 18 Juli
namelijk slechts 1
1
/
2
een-t lager dan een week te-voren.
Voor de termijnen van -den nicuwen ‘oogst echter (October
en December) -daalde cle prijs 3 Ii. 3% cent.

Zeer sterk was in Noord-Amerika cle prijsverlaging voor
r o
g
g e, omcla.t volgens- het Washingionsche maand-bericht de opbrengst daarvan in de Ve-reenigcle -Staten -op niet min-
der dan 63 millioen bushels wordt geschat, terwijl op 1 Juni
di0 raming slechts 48 -millioen -bedroeg en in -het vorige jaar
40 millioen ‘bushels zijn ‘binnengehaald. Van 11 tot 18 Juli
is -de roggeprjs aan do termijn-markt te- Chicago- ruim
S dollarcent per 56 lbs. ‘gedaald en de geheele sedert April
voor den Juli-ter-mijn ingetre-den verhooging, welke circa
16 cent heel-t bedragen, -is -daarmede ‘weder verdwenen.
Noord-Amerik-aansohe -rog-ge werd op September-af lading
dan ook deze -‘eek telkens -tot lager-en prijs aangeboden.
Naar Nederland en naar de Duitsche markten aan den Rijn
zijn hierin nog al wat zaken tot s-tand gekomen, doch in
NoewbDu-itschlan-d avas dat niet het geval. Spoedige Noord-
Ainorika-anse’he logge word-t over-al slechts

weinig verhan-
,deld. –

Voor m af -s is de mark-tstemming -deze week nogal ver-
anderlijk geweest, doch de prijssohommelingen varen niet
groot. Zeer veel m-ati is weder uit Argentinië verscheept,
dpch dc -vraag iii verschillen-de -invoerl-anden is -nog steeds
voldoende om die groote hoevel’heden op te nemen. – Ver-
beterd is de kooplus

t voor maIs -in Noord-Duitsch-lancl en
Enge-land en flinke zaken kwamen ook dez week weder naar België en Nederland tot stand. Gedurende cle aller-laatste dagen echter is aan beide. markten de omzet aan-
zienlijk verminderd en in Nederland bestond ten slotte
eigenlijk slechts nog vraag voor zer s-poedige partijen. De
aanvoeren in Nederland zijn namelijk -den laatsten tijd klein
geweest en in ver-band -hier-mede ‘zijn eenige stoomende ladin-
gen Plat-amaïs naar Nederland vee

kocht. Binnen-kort wordt
echter -in de Nederiand-sche havens ‘zeer veel Platam-aïs ver-
wacht. De prijzen -aan de Argen-tijnsche ter-mij

nmarkten
-hebben in den loop der week zeer weinig -verandering on-
dergaan, doch de zeevr-achten waren vaster, hetgeen voor
de A-rgentijnsdhe vc-r-schepers aanleiding was om hunne prij-
zen te verhoogen. Het -kostte hun echter aan sommige Euro-
peesche markten groote moeite, die ingewilligd te krijgen,
daar Vrij geregeld wederverkoopers iets lager aan de markt
zijn. Het slot -dcr Argen-tijusohe -termijnmarkten op 18 Juli
was vrijwel onveranderd tegenover een week tevoren.
In de Vercenigde Staten is het -weder den -laatsten tijd
gunstiger geweest voor den n-ieu-we-n maïsoogs-t. Weliswaar
werd in het Washiugto-nsche maand-bericht de opbrengst -van den niecrwen oogst op slechts 2274 miljoen -bus-hels geraamd
tegenover een opbrengst in het vorige jaar van 2645 -mii-
lioen, doch intussehen inge-treden beter weder en de

flauwe
stemming voor -andere -graansoorten -heb-ben de markt doen
dalec. In den loop der -week bedroeg te Chicago de prijs-
verlaging vor Juii-maïs 27/
s
en voor September 4% dollar-
cent per 56 lbs.
Door de

ze Noor-d-Amer-ikaan-sdhe prijsdaling i-s de onder-
nemingsiust voor Platam-aïs o-p latere posities wel vermin-derd, doch tot prijsverlaging aan de Argentijn-sche termijn-
m-ar-kten -heeft zij niet geleid; omdat -cie buitengewoon groo-
te Argentijinsche maïsverschepingen steeds zoo gemakkelijk

in Europa -worden opgenoen. Hét uitbiijven -van aanbod
van eenige beteekenis uit-Remeni, -alsmede heçt groote
Europeesche maïsvcrbruik en de hooge prijzen -van gerst
zijn daarvan eenige der oorzaken. De oveizéesche ver-sdhe-
pingen v-an -maIs uit Roemenië zijn ook deze week -zeer
klein geweest, omdat – -bij voortduring in Centraal-Europa
en zelfs in de Westelijke gedeelten van Roemenië veel -hoe-
gere -prijzen betaald worden dan in West-Europa te maken
zijn. Gedeeltelijk is dat het gevolg van de in Roemenië toe-
nemencle droogte, ‘wel,ke den nieuwen oogst bedreigt. Op de
wereldmarkt voo

r mais ‘hebben echter berichten over Roe-
meensohe droogte -tot nog toe zeer weinig -invloed -gehad. –
Voor ge
1

st is de belangsteffiag deze week wat grooter
geweest dan te voren, -daar in Duitsuhi-and voor de-ze graan-
soort weder meer kooplust – bestond. V-oor spoecige positiis
is echter de omzet wegens de nog altijd zeer -hooge prijzen
niet groot, .teriwijl ook het ‘sterke deport voor gerst op af-
lading de aiaken belemmert. Zoo-wel Roemeensche -als l’ioord-
Amerikaan-sohe gerst worden op a-fl-ading ver beneden da voor -spoedige -partijen geldende prijzen aangeboden en in
nieuwe Roemeensche gers-t komen ook wel geregeld
-zaken

bp Augustus en September af lading tot stand, doch- leven-
dig is deze handel -allerminst. –
II -a ve r is 1ij voortduring -zeer -stil en zoowel- in Enge-
land als- opbet -vasteland worden in buiten-landsehe haver
zeer weinig zaken gedaan. De vooruitzichten voor den nieu-
ven oogst ‘zijn -in Noord-Amerika goed en daar volgens het
Was-hingto-nsche maand-rapport in de Vereenigde Staten op
een oogst van 1349 m-ill’ioen -bushels mag worden gerekend,
togen 125-3 -miJ-ho-en in het vorige jaar, en ook in Cani&la
cle oogst er goed %or staat, is- voor-al September-haver te Chicago sterk in prijs gedaald. Deze prijsverlaging bedroeg
van 11 tot 18 Juli 4% do-l-l-ai-ceut per 32 -l’bs-. of ongeveer
10 pCt.
Tot een -vermeerdering -der -zak-en -heeft deze verlaging van
het prijspeil tot nog toe niet geleid en de voorraden, welke
in de Europeesche ‘havens aanwezig zijn, vinden slechts zeer
langzaam kooper-s.

SUIKER.

Ook de -afgeloopen week kon de verbeterde ouder-toon op
de verschillende suikerma-akten zich hand-haven en -was de
stemming prijshouclend. –
in A m e r i k a volgden -de noteeri-ngen op de termijnniaikt
de prij-sbewegingen voor actueele Suiker ,–de f

luotuaties
waren echter gering, hetgeen uit cle hier ouder volgende
cïj-fei–s blijk-t: – –

Sp. C. Aug. Sept. Dec. Jan. Mrt

Slot voorafg. week ……4.52 2.74 2.79 2.88 2.80- 2.75
Opening verslagweek.

4.58 2.78 2.83 2.91 2.83 2.75
Slot verslagweek …….. L55 2.72 2.77 2.86

2.79 2.73

De ontvangsten in de Atlantische havens der V.S. be-
droegen deze week 62.000 lens, de ver-émeltingen 71.000
bus tegen 73.000 tons in 1926 en de voorraden 234.000
lens tegen 353.000 lens. –
De Lou-isiana oogst wordt of f-ieieel geraamd op 78.600
leus -tegen een oogst van 42.000 ton’s- en 124.000 lens in de
-hei-de vooraf-gaande jaren. – –
Prolupte Cubasuiker en andere koloniale suiker werd
verhandeld tot prijzen fluclueerenci tu-ssehen 2% en

27/8 dc.
& :Irr. New York voor Cuba.. Raffinadeurs, ook.-in- Europa-,
toonden weer meerdere belangstelling, – hoewel -cle conéumi–tie nog hepenkt -blijft.

De laatste Cuba-statistiek is als volgt:

– –
1926127

195126 – 1924125
Tons

Tons

– Tons
Cubaanscheproductiet. 12Juli 4.508.620 4.879.589.5.034.174
Weekontv. afscheep havens

30.895

48.276

46093
Totaal sedert 1 Dec.-9 Juli

3.425.536 3.865.263 4.282.498
Weekexport tot 9 Juli . 73.464 84.418 62.773
Totale export sedert 11.917 2.311.675 9.573.815 3.204.382 Voorraad afscheep havens . 1.131.885 1.291.450 1.078.118
Voorraad Binnenland ……1.001.000 942.213 666.664

Op cle L o ii den s c -h e -termijn-markt waren de
line-
bali-es eveneens gering en de

-noteeringen sloten

op

de
volgende cijfers:

Juli

1927 . . Sh. 1518(

Dec.

1927 …. 5h. 1416
Aug.

,, . . ,,
1519

Maart 1928 .. . .

1613%
October

,,

. . ,, 1419

Mei

, ….,, 1613%

-Op J a v a bedroeg de -u-itvoer gedurende Juni volgens
of-f-iieele gegevens .218.000 -lens tegen 177.400 lens in 1926.
Het ren-dement van 133 fabrieken op 1 Juli bedroeg b-ijna
15 pCt. meer dan op dat tijdstip verleden jaar.

– -.
In de tweede hand trokken prijzen -voor suiker op latere

20 juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN

655

levering voor alle terinijalen ongeveer
f

aan; voor dis-
ponibele saiker daarentegen brokkelde (Ie prijs wat af.
De Boerd of Trede statistiek over Juni wordt als volgt
gepubliceerd:
Juni

Juni Jan/Juni Jan/Juni
Tons
Tons
Ton8

Tons
1927
1926 1927

1926
Import Ruwsuiker ….

115.068 78.049
598.334

632.926
,,

Geraffineerd

. .

37.001
72.448
286.208

343.166

Totaal

…………..152.069
150.497
884.542

976.092
Voorraad Binni.

biets.

2.350
250


in entrepôt

313.600
408.500


raffinaderij

78.350 59.300


Opbrengst

raffinaderij

78.217
64.191.
380.044

431.886
Totaal binnenl.verbruik 139.807
144.612
745.048

807.449
Totale export ……..6.166
5.432 32.028

50.812
Voorraad 31 Mei 1927
393.600
1926 461.850
30 Juni 1927
394.300
1926 468.050
lii e r te 1 a n d e was de markt de
afgeloopen week
levendig gestemd en konden prijzen
na
eenige fluctuatie
ongeveer
f
Y
4
avanceeren.
•Eet €lt was als volgt:
Aug. f18.%, Dec. f17.7/, gedaan; Maart f18.
1
%, Mei
f
18.3/s, aanbod.
De omzet bedroeg deze week ongeveer 4300 tons.

NOTEERINGEN.

Londen
New York
Amsterdam

1
White Java’s 1

Cubas

96°
Data

per

Tates
1
f.ob. per

96° cd.!.

Centri-
Augustus Cubesl
_1

No.1

Juli/Aug.

Juli/Aug.

fugals

kristalsuiker
S11.
S!).
5h.
$
ets.
basis 990
18 Juli 127
f
18
3319
133
1311
4,52
11 Juli
1
27 ,,

18t11
33,6 13,3
1
313
4,58
18Juli
1
26
,,

16i11 3313
151_
11179
4.11
18 Juli
1
25
,,

18
9
1
34/9
1416
121_
4,27

ruwsuiker
basis 88°
4 Juli
’14
f 1113/
181-

– .
3,28

basis
990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f
1418/,1
krist.suik.990 is aan te nemen
opf3p. 100KG.

KOFFIE.
De betere stemming, waarvan reeds de vorige week kon
worden melding gemaakt, hield ook in de afgeloopen week
stand en prijzen, zoowel van af lading als op de termijn-markt, trokken ver der aan. In Brazilië liepen de kost- en
vrachtaanbiedingen van Santos op prompte verseheping
nog 1/6 t 216 op, terwijl die van Rio dooreen ca. 31- hooger
liepen. Ook Nederlandsch-Indië was bij beperkt aanbod
voor Paiembang Bobusta weder 1 cl. hooger; ook voor
de ongawasschen Rdbustasoorten waren de vraagprijzen
hooger, doch het aanbod daarvan was nog geringer.
Zooals reeds in het vorig bericht is gezegd, is deze gang van zaken zeer merkwaardig en bijna algemeen was tegen
dezen tijd van het jaar het tegenovergestelde verwacht.
Gelijk bekend, wordt van den loopeeden Brazieloogst, die
op 1 dezer begonnen is, een zeer groote opbrengst ver-
wacht en wordt dientengevolge aangenomen, dat de wereld-
productie in dit oogstjaar, bij een iwereldverbruik van on-
geveer 22.000.00 balen, een overschot zal opleveren van
ruim 7.000.000 balen of , – de Centraal Amerikaansche
soorten omgerekend ‘in balen vaii ca. 60 KG., – zelfs van
ongeveer 8.000.000 balen. Dit cijfer, vermeerderd met den
wereldvoorraad van 4.720.000 balen op 1 dezer en met den
binnenlandschen voorraad in Sao Paulo van 3.312.000 ba-
len, vormt een totaal van ca. 16.000.000 balen, waarop dan
de gezamenlijke voorraden op 1 Juli 1928 thans moeten
rworden geraamd. Tot optimistische verwachtingen geeft een
dergelijk buitengewoon groot cijfer natuurlijk geen aanlei-
ding. Dat het desniettegenstaa.ncle Brazilië mogelijk is 01)
dit oogeizblik de prijzen eenigerinate op te zetten, is hoofd-
zakelijk het gevolg van het feit, dat dit land in dezen tijd
van het jaar ongeveer de eenige leverancier van het artikel
is, want de Centraal-Amerikaansohe oogsten zijn zoo goed
als afgeloopen terwijl de Robusta, die door Nederlandseh-
Indië geleverd wordt, en de verschillende kwaliteiten, die
uit Afrika komen, speciale soorten zijn met een grootendeels
beperkt afzetgebied. Daar komt bij, dat de onzichtbare
vooi-raden overal ongetwijfeld zeer klein zijn, hetgeen het
gevolg is van de reeds zoolang door de consumptie gevolgde
taktiek om zich telkens slechts van het hoognoodige te
voorzien. Bovendien zijn de zichtbare, beschikbare voor-raden (dat is dus de wereldvoorrakcl, onder aftrek van iie
door Brazilië in het binnenland van Sao Paulo terugge-
houden 3.312.000 balen, tezamen met (Ie naar Europa en

Amerika stoomecide hoeveelheden) slechts voldoende voor een
verbruik van 10 t 11 weken in Europa en 6 t 7 weken in
Amerika. Dit alles is oorzaak, dat de consumptie regelmatig
koo’pen
moet
en daarvoor in Braailië ter markt moet gaan
en de prijzen moet aanleggen, die dit land op het oogenblik
voorschrijft. In elk geval slaagt het er op deze wijze in om
in ‘het eerste gedeelte van het oogstjaar reeds een flinke
hoeveelheid koffie tot ‘de tegenwoordige, nog altijd volstrekt
niet lage prijzen aan den man te ‘brengen.
Wat de naaste toekomst betreft, kan alleen gezegd wor-
den dat alles in hoofdzaak zal afhangen van twee factoren
ri.L: lo. van het weder in Brazilië in Augustus/September
as. en van den invloed daarvan op den bloei van den oogst
1928129 ‘en 2e van de vraag of het Instituut tot Permanente
Verdediging van de Koffie te Sao Paulo in staat zal zijn
om zijn plannen tot limiteering van den loopenden oogst
in samenwerking met de andere staten van Brazilië uit te
voeren. Ook van dit laatste is niets vooruit te zeggen, al
meiden particuliere berichten, den laatsten tijd alhier ont-
vangen, dat, niettegenstaande officieel overeenstemming te
dien opziohte tusschen de verschillende koiff-ie-produceereude
staten van Brazilië reeds eenigen tijd geleden was bereikt,
tot op dit oogenblik van algemeene onderlinge sainenwer-
king nog niet veel te bespeuren valt.
Voor loco was ook de stemming algemeen iets beter en
over den afzet viel hier ditmaal niet te klagen.
Aan de termijnmarkt liepen de noteeringen langzaam
doch regelmatig tot ongeveer 5/8 á 718 ct. voor het Gemengd
Contract op. Van het Santos-Contract was alleen de notee.
ring van de Septembermaand hooger.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior San tea
op ‘prompte versoheping zijn thans ongeveer 751- t Tij. per
owt. en van dito Prime ongeveer 781- t 7919, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
ring, ‘bedragen 6516 t 661-.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn cle
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, Aug./Sept. verscheping, 32 ct.;
Korintjie, Augustus verscheping, 34% cl., alles per Y
K.G. cif uitgeleverd gewicht, netto contant.
De officieele loco-noteeriagen bleven onveranderd 49 ct.
pei- 3/s K.G. voor Superior Santos en 47 ct. voor Robusta.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt
iwaren aan de oohteudcail als volgt:

Santos-contract

Gemengd Contract
basis Good

basis Santos Good

1
Sept.1 Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.I Dec.
1
Mrt.
1
Mei

19 Juli
139W
13734
36
35y,
391
36,
35
7
1
8
35
1
18
12

,,
38
37
36
351,
383,
38’/
35y,
341
5

.,
38
1
<
37J4
3634
35>i
3751
35y
4

34
8
18
33
28 Juni
38%
3714

3614
35W
37% 35%
34018
331
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar
geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Sept.
1

Dec.
1

Maart
1

Mei

18 Juli
$
12,47
$12,10
$
11,95
$
11,77
11,,
,,

12,34
,,

11,94
,,

11,80
,,

11,63
1
,,

11,98
,,

11,60
,,

11,45
11,31
27 Juni
,,

11,92
,,

11,60
,,

11,45
,,

11,30
itotterdam, 19 Juli 1927.

11 eo Ii f i ca t i e. In ons vorig koffiebericht staat op
pag. 636 2e kolom, 8en regel van boven ,,Waar de aan-
voeren uit het buitenland” enz., hetgeen moet zijn ,Waa,r
de aanvoeren uit ‘het binnenland”, elzz.

THEE.
De theemarkt was in de afgeioopen week stil, doch vast, terwijl de prijzen zich vaak op een ietwat verhoogd niveau
bewogen.
De maandstaat. over Juni van den ,,Board of Trade” geeft
voor het V. K. aanivoeren te zien ten bedrage van 25,8
milLioen ibs. Ju,ni 1926 staat daar tegenover met 31,9 mil-
Lioen lbs., zoodat de ‘aanvoeren dit jaar ruim 6 millioen
Iba. lager ‘zijn dan verleden jaar. De afleveringen voor bin-
nenlandsch vei-bruik zijn ongeveer 0,8 millioen lbs. minder
dan verleden jaar, terwijl de afleveringen voor uitvoer zich
op het peil van verleden jaar handhaafden, zijndei bijna 7
millioen lbs. De voorraden in entreipot zijn ivan 158 niillioen
I’bs.
01)
ulto. Mei teruggeloopen tot 145 millioen lbs. op
ulto. Juni, een hoeveelheid, die ruim 9 millioen lbs. kleiner
is dan een jaar geleden en ruim 33 millioen ‘l’bs. lager clan
in 1925.
De Noordelijk Britsch-Inclische theeoogst wordt tot ulto.
Juni geraamd op 74 millioen lbs. tegenover 86% millioen
Lbs. over hetzelfde tijdvak van verleden jaar.

656

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 Juli 1927

IJZER.

De Europeesche markt is, in het algemeen gesproken,
nog altijd zwak. De daling van de Engelsche ‘kooksprij’zen heeft zich niet
voortgezet, deze zijn integendeel vester geworden, waardoor
het uitzicht op de lang rverwanhte daling van Clevehtnd No.
3 verminderd is. Een drastische productiebeperking was en-
verniijdelijk. Niet minder dan 9 hoogo’vens werden in Juni
gedoofd, .de laatste week nog
2.
Van eenige verbetering van
de markt valt echter nog weinig te bespeuren.
Intussohen zijn de Franshe kooksprijzen gedaald, met
het gevolg, (lat de basisprijs van mouf age no. 3 450 frs. is
geworden.
Het 0. S. P.
M.
is met ingang van 1 Juli voor een jaar
verlengd, onder voorwaarde, dat het Fr’ansch-Belgisch-
Luxemburgsoh Gieterj-ijterkartel zich voor 1 Ootober zoo.
danig zal hebben gereconstitueerd, dat het zijn contr6le ook
over de productie uitstrekt. De hematiet-entente is even-
eens voor een jaar verlengd.

Noteering in de week van

4110 Juli
11117 Jul112118
Juli
1927
1927
1926

Ruwijzer.
f.o. b. Middlesborough
Sh. Sh.
Sh.
Cleveland Foundry no.1
7216
7216
911_
3
701_
701_
881_
4 691_
691_ 871_
Hematite East Coast
mixed numbera
771_
7616
7916

Wagon départ Lonywy
(Lot haringen)
Frs.
Fra.
Fra.
Moulage P. L. no. 3
460,_
450,—
460,-
Semi-phosphoreuse …
495,—
495,_
560,_

abWerkRheint.-Westfalen
Mk.
Mk.
Mk.
Giessereiroheisen no. 1
88.— 88.—
88.-
3
86.—
86.—
86.— 93.50
93.50

f.o.b.Antwerpen
Sh. Sh. Sh.
Giet.erj ruwijzer no. 3..
601_ 611_
66_68

Waisproducten.

Hâmatit………………93.50

f. o. b. Antwerpen (vrijbi.)
Sh. Sh.
8h.

93-94
94
939
Stafijzer

………….
Plaatijzer 5 mM………
120
120
100-101

93

3

,……..
125 125
108-109

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin
lytisch

Lood
Zink

18 Juli 1927..
54.1216
60.5/_
291.716
23.7/6
28._/_
11

,,

1927..
53.151_
60.-‘-
282.151..
23._/_
27.101_
4

,,

1927..
53.101
59.151-
295.51
23.216
27.151_
27 Juni1927..
53.151_
60…j_

1
300.1716
24.51_
28.716
19 Juli 1926..
57.1716
65.151_
282.1216
322,6
33.1716
20 Juli 1914..
61._’-6
145.15/_
19.-‘-
21.101-

STEENKOLEN.

De factor, d:ie op het oogeisblik de aandacht bezig houdt,
is nog altijd de staking in Amerika. Alhoewel ‘het een sta-
king schijnt te zullen worden, die wat den duur betreft,
de Engelsc’he van verleden jaar op zij’ zal streven, zijn toch
de gevolgen voor het economische leven in de Vereeiiigde
Staten weinig voelbaar. Men mag aannemen, dat de staking
nog ‘heel lang zal moeten duren om effect te sorteèren, aan-
gezien bij een productie van acht niillioe,u ton per week de
verbruikers het, gedeeltelijk tereude op oude voorraden,
nog lang ‘kunnen volhouden. In de andere ko’lengebieden schijnt ‘de daling nu wel lang-
zamerhaiid tot staan te zijn gekomen.
De prijzen zijn:
Northumberlan.cl Ongezeef cle ………
f
10,60
Durham Ongezeefde …………….. ..10,85
Cardiff 213 }arge, 113 .smalls …….. .. 13,25
Shotsche Gezeef de ……………… ..10,25
Yorkshire Gewasschen Dou’bles …… .. 13,—
Westfaalsche Vetförder …………. ..13,90
Vetstuicken ………..,, 15,90
Smeenootjes ………..,, 14,90
Gasvlaniförder . …….. ,, 13,90
Gieteokes ………….,, 16,50

alles per ton van 1000 K’G., franco station Rotterdam/Am-
sterdam.

Westfaaische buukerkolen f.o’.b. Rotterdam(Amsterdam f11,10.
Iirkt, flauw.
19 Juli 1927.

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.

1)e Noord-Amerikaan sche gr.aanrachtenmarkt bleef flauw
gestemd. Van Montreal is nog steeds spotp’roinpte tonnage
beschikbaar, doch er is niet meer te bedingen dan 9 cents per
100 dis. zwaar graan naar Antwerpen/otterdam. Eenige
reeders ‘hebben hun vrachtvordering zelfs verlaagd tot 934
cents doch ‘zonder resultaat. Voor October is de mai-kt ‘iets
beter en voor een boot van 35.000 qtrs. werd naar Antwer

pen/Rotterdam 15 cents betaald, optie Bramen(Ha’mburg 16 cents. Naar de Middellandsche Zee is de markt vast te
noemen. Per 18125 Juli is 13 cents naar één,
1334
cents
twee, 14 cents 3 loshavens betaald. De ‘Golf van Mexico is
iets kalmer geworden. Per 1115 Augustus is naar Antwer-pen/Rotterdam 15 cents per 106 ibs. betaai’J.
De West-Indische suiker vrachtenmarkt is iets levendiger,
echter op lagere vrachten. Naar U.K.fContinent heeft een
groote ‘boot .171- geaccepteerd per Juli/Augustus. Naar Mar

seille is 1816 gedaan pe,r dezelfde positie. De vraag is flink,
echter op basis van deze lagere vrachten.
In het begin der week was van de North Pacific eenige
opleving waar te nemen en werd per Augustus tot Septem-
her bevracht op basis van 32/6 van Vanoouver naar
Continent, doch tegen het einde der week ‘werd de markt
weer flauwer.
De vraag naar tonnage van de La Plata was zeer gering
en de vrachten zijn verder gedaald. Juli tonnage, die nu
geen andere toevlucht meer heeft, was gedwongen de best
m:ogelijke vrachten te accepteeren met het gevolg, dat een
handige ‘boot bevracht werd tegen 18/6 van Bahia Blanco
naar Antaverpen of Rotterdam.
Ook de chilis’alpeter.vradhtenmaakt was zeer flauw. Ballast
tonnage, d’ie Augustus belading kan geven en 27/- wil accep-
teeren, kon bevrachters geen aanleiding geven tot bevrach-ten over te gaan. Einde der vorige tweek .werd een handige
boot van 5000 tons naar Santander direct ‘bevracht tegen
311- per Sept./Oct.
De ‘Oostelijke afdeelingen waren alle zeer kalm. De vraag
is minder geworden terwijl de vr.achten over ‘de geheele
linie weer eenigs,zins zijn gedaald. Van Java is eenige vraag
naar tonnage voor suiker, nl. van 4 Noord-Javaansche
havens naar Bombay tegen 151- en ook naar Madras en
Calcutta. Van Mauritius werd een 6800′ tonner bevrucht
naar Londen/Liverpooi[Greenock tegen 2316 één, 2416 twee
loshavens per 5125 September.
IDe Donau ‘was kalm met geringe vraag op basis van 15/-
naar het Continent. Hetzelfde geldt voor de Zwarte Zee. Voor ert van Pot’i naar Hamburg werd per Juli 141- be-
taald.

Van de Middellandsche Zee ging niet veel om doch de
vrachten bleven onveranderd. Erts ‘betaalde om. Hornillo
BayfCardiff 6/-, La Goulette Rotterdam 5/-, Bo’na/Rotterdam
416. Ook fosfaat was kalm. Van ‘Sfax naar Ghent en Ant-
‘werpen werd 616 betaald, en $fax1auzig 91- per Augustus.
Van de Golf van Biscaye werd flink bevracht en de
vrachten bleven vast. Van Bilbao naar Cardiff werd 61734
betaald, Newport 619, Tyne of Sunderlaud 6/3 en Rotter

dam 6/-.
De uitgaande Engelsche kolenvrachtenmarkt was kalm,
speciaal naar de Nïddellaudsche Zee. Naar Zuid Amerika
is do markt vaster. Van Zuid Wales werd om. ‘betaald:
‘Rouaan 413, Gibraltar 81134, Genua 7/6, Port Said 919,
Fayal 101- en Buenos Aires 13/- en van de Oostkust: Stock-holm 516, Hamburg
411034,
Nantes 4/9, Port Said 919 en
Las Palmas 916.

RUN VAART.

Week van 9 t/m. 16 Juli 1927.

De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts, bleven le-
vendig. Er was ‘voortdurend tamelijk veel vraag, terwijl
scheepsruimte voldoende beschikbaar bleef. De ertsvraoh-
ten bedroegen gemiddeld 60170 cts., ‘met resp.
34
en
34
los-
tijd. Naar den Bovenrjn ‘betaalde men gemiddeld
f
1,20 per
last voor ruwe producten met verkorten lostijd. Het sleep.
loon varieerde tusschen ‘het 40 ets, en 4234, ets. tarief. De
waterstand bleef gunstig.
In de Ru.h’r’havens bleven de vrac’hten ongewijzigd.

Auteur