Mbo-afgestudeerden die na hun opleiding een beroep uitoefenen met een relatief hoog automatiseringsrisico verdienen gemiddeld circa veertien procent minder dan afgestudeerden met hetzelfde beroepsniveau in beroepen met een lagere kans op automatisering. Het is van belang dat studenten zich al tijdens het maken van hun studiekeuze bewust zijn van deze verschillen.
De figuur toont het gemiddelde reële uurloon van mbo-afgestudeerden met opleidingsprogramma’s voor beroepen met een hoog versus een laag automatiseringsrisico. Daartoe hebben we longitudinale registergegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek voor een cohort afgestudeerden gekoppeld aan de recent gemeten indicator voor automatiseringsrisico’s op beroepsniveau van Melline Somers en Didier Fouarge, die gebaseerd is op een expert survey onder Nederlandse HR-professionals.
De automatiseringskans is het hoogst voor studies die opleiden voor administratieve en secretariële banen en voor banen in de toeristen- en recreatiesector, en het laagst voor studies die opleiden voor de gezondheidszorg en sociale hulpverlening. Het loonverschil blijft bestaan naarmate afgestudeerden verder komen in hun carrière – wat toont hoe bepalend het startsalaris in Nederland is voor de verdere loonontwikkeling.
Omdat de studiekeuze dus van grote invloed is op het arbeidsmarktsucces, is het van belang dat studenten een bewuste keuze maken, en hier goed over worden voorgelicht. Zowel de automatiseringskansen van de beroepen waarvoor er doorgaans opgeleid wordt, als de gevolgen daarvan (waaronder het latere loon), moeten duidelijk gecommuniceerd worden.
Het kan overigens zijn dat er sprake is van zelfselectie, waarbij studenten met minder goede vaardigheden terechtkomen bij mbo-opleidingen voor beroepen met zowel een lager startsalaris als met een groter automatiseringsrisico. Het is daarom ook van belang dat in de opleidingen met een hoge automatiseringskans meer nadruk wordt gelegd op specifiek menselijke vaardigheden – zoals planning, creativiteit, probleemoplossend vermogen en sociale interactie – die door de automatisering steeds belangrijker worden. Dat vergroot de kansen op de arbeidsmarkt.
Auteurs
Categorieën
