De komende decennia zal de groei van de beroepsbevolking naar verwachting stagneren, terwijl de arbeidsmarkt nu al krap is en de ambities van het kabinet juist méér arbeidskrachten vergen.
De figuur toont de in het verleden en voor de komende jaren geschatte jaarlijkse toename van de structurele beroepsbevolking tussen 2000 en 2040, en ook de bijdragen daaraan van veranderingen in de bevolkingsomvang, in de leeftijdsverdeling van de bevolking, en in de gemiddelde participatiegraad. De toekomstige bevolkingsomvang en leeftijdsverdeling zijn ontleend aan de recentste demografische projectie van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De projectie van de structurele gemiddelde participatiegraad is gebaseerd op een age-period-cohort-model van het Centraal Planbureau.
Tussen 2000 en 2022 groeide de structurele beroepsbevolking met gemiddeld 76.000 personen per jaar. Deze groei werd veroorzaakt door een sterke bevolkingstoename, vooral door migratie, en door een flink toenemende participatiegraad, vooral onder vrouwen en ouderen. Daarbij had de leeftijdsverdeling wel een drukkend effect; het aandeel ouderen nam toe, en zij participeren nog altijd minder dan de jongere leeftijdsgroepen.
In de komende twee decennia zal deze groei sterk afvlakken. De bevolking groeit minder door het lage vruchtbaarheidscijfer van de afgelopen decennia en de uitstroom van de grote geboortecohorten tot eind jaren zestig (tot de introductie van de pil). Daarnaast stijgt de participatiegraad minder sterk – de toename van de participatie van vrouwen en ouderen vlakt af. Wel zorgt de verdere verhoging van de AOW-leeftijd nog voor enige toename in de participatie doordat ouderen langer doorwerken.
Het aanbod van arbeid vlakt naar verwachting dus sterk af. Tegelijkertijd zijn de ambities van het kabinet groot: er moeten meer mensen komen bij defensie, het onderwijs en de zorg, veel technici moeten aan de slag met de energietransitie. Ook op de langere termijn blijft het daarmee spannend op de arbeidsmarkt: het aanbod van arbeid stagneert, terwijl de vraag naar arbeid door de (semi-)overheid juist toeneemt.
Auteurs
Categorieën
