‘Mijn handen jeukten te veel’

Waarom heb je de stap van de ambtenarij naar de politiek gezet?

“Als econoom ben je heel veel bezig met theorie en modellen, en dat is natuurlijk superinteressant. Je blijft alleen wel altijd aan de zijlijn staan. Nadat je een advies uitbrengt, geef je de zaak uit handen aan politici, die er vervolgens draagvlak voor moeten vinden. Die politieke dynamiek vind ik ook superinteressant. Het advies is pas het begin, daarna komt het proces van een meerderheid vinden. Ik wilde mijn advies zelf met passie verdedigen en in praktijk brengen. Als ambtenaar jeukten mijn handen te veel.”

In ons vorige nummer pleitte Herman Wijffels voor een open regeerakkoord. Zijn regeer­akkoorden te veel dichtgetimmerd?

“Nee helemaal niet – een dik regeerakkoord past nu eenmaal bij de complexiteit van de vraagstukken. Juist als het uitgebreid is, kan er een goede discussie over worden gevoerd en is er effectieve oppositie mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan de afschaffing van de dividendbelasting. Mijn partij wilde dat, het stond in het regeerakkoord, maar de oppositie heeft het van tafel gekregen. Het regeerakkoord is dus geen pakket met wetten met een nietje erdoorheen. Het is meer een optelsom van doelen die je met elkaar nastreeft, en die later in overleg met de Kamer worden uitgewerkt. Als oppositie kun je dan altijd nog een beter idee indienen, of een plan anders aanpakken.”

Wat zou je de komende jaren zelf graag aanpakken?

“Ik heb net mijn portefeuille van financiën en de euro, dus nu ben ik me nog in alles aan het inlezen en inwerken. Ook is natuurlijk het regeerakkoord er nog niet. Na de zomer zal ik een beter inzicht hebben in wat ik in het regeerakkoord mis en zou kunnen toevoegen.

Natuurlijk zijn er wel wat dingen waar ik het niet helemaal mee eens ben. Voor economen is dat vaak moeilijk te begrijpen, maar in de politiek worden economische belangen afgewogen tegen ethische, morele en ideologische belangen, die niet te berekenen zijn. In ESB zou ik dat graag eens zeggen: niet de hele wereld is in economische modellen samen te vatten. Soms is de wereld irrationeel – en dat is helemaal prima .”

Lees je zelf ESB?

“Nou, sterker nog – toen ik als medewerker kwam solliciteren bij de VVD was de eerste vraag ‘wat lees je zoal?’ Toen ik ‘de ESB’ zei kreeg ik als antwoord ‘ooh, als je ESB leest dan ben je aangenomen!’ In Den Haag is het een goed gelezen blad, met leuke beleidsdiscussies. Ik krijg het nu nog trouw in mijn postvakje, maar het afgelopen jaar ben ik er niet vaak aan toegekomen om het ook te lezen.”

De VVD blijft echter ondervertegenwoordigd in ESB. Kun jij daar verandering in brengen?

“Ja, dat verbaasde me wel. Jan Middendorp en Roald van der Linde hebben natuurlijk wel voor ESB geschreven, maar die staan nu niet op de lijst. Ik begrijp in ieder geval je oproep. Ik zie het als een uitdaging. Maar, be careful what you wish for!”