Vriend en vijand zijn het er zeker over eens dat dit een bijzonder regeerakkoord is. Is de Nederlandse overheid eerder ooit zo ‘genereus’ en ‘ambitieus’ geweest? Er valt een vergelijking te trekken met het kabinet-Den Uyl van 1973–1977.
De Algemene Rekenkamer heeft negentien extra uitgaven gevolgd van Rutte III, van in totaal 3,2 miljard euro. Nu Rutte IV veel extra uitgaven plant, is het van het grootste belang om de parlementaire controle daarop zo serieus mogelijk te organiseren. Daartoe worden een drietal suggesties gedaan.
De verduurzaming van de luchtvaartsector is een uitdaging, want naast verduurzaming blijven ook betaalbaarheid en leveringszekerheid van belang. De oplossing hiervoor moet een combinatie van nieuwe technologie en het verminderen van vliegen zijn.
“Laat het nieuw te vormen kabinet de aanstaande formatie gebruiken om de verhouding tussen Rijk en regio te versterken, waarbij het Rijk duidelijke langetermijnambities durft te formuleren en daaraan ook consistent durft vast te houden over de regeertermijnen heen. En laat het daarbij vooral niet aarzelen om de regio de ruimte en het vertrouwen te verschaffen om invulling te geven aan de grote maatschappelijke uitdagingen van verduurzaming en inclusiviteit.”
Steeds meer mensen zien in dat verduurzaming geen ‘simpele’ technische operatie is die ergens op de achtergrond ‘wel voor elkaar zal komen’. Het is een transitie die diep ingrijpt in hoe onze samenleving is georganiseerd, en in datgene wat we als ‘normaal’ beschouwen.
Onze wereld is complex en gefragmenteerd. Op zich is deze fragmentatie niet negatief, want dit biedt ons individuele keuzevrijheid en diversiteit. Maar meer spelers, meer opvattingen, en de mogelijkheid om deze opvattingen via nieuwe media razendsnel te verspreiden – het stelt ons allemaal wel voor uitdagingen bij het vinden van draagvlak voor een bestendig beleid.
Het is een feest, natuurlijk, dat iedereen ontdekte dat er een stukje Tinbergen in zijn of haar werk, missie of onderzoeksveld zat. Maar wie al die splinters aan elkaar plakt, komt uit bij het Rotterdamse kunstwerk De Verwoeste Stad van Zadkine.
Het Nederlandse bestuurssysteem is uniek. De tradities die wij hebben met planbureaus, doorrekenaars en politici die zich onderwerpen aan het doorrekenen van verkiezingsprogramma’s, vind je nergens anders.
“Hij heeft als geen ander ervoor gezorgd dat de ‘jonge’ SER gezag kreeg en behield.” Deze woorden sprak de voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER), Mariëtte Hamer, bij de opening van de conferentie ter gelegenheid van Tinbergen Today, op 15 oktober 2019. Zij had dat best nog scherper kunnen aanzetten. Tinbergen kan namelijk gezien worden als de grondlegger van het poldermodel.
Nederland is door de bank genomen nog altijd een braaf, tamelijk technocratisch geregeerd land. Heel veel is er gedepolitiseerd en wordt overgelaten aan een mix van experts en wat mensen uit de polder – denk aan het pensioen- en klimaatakkoord. Nederland is daar uniek in.
