Gaat François II zijn voorganger Lodewijk XV achterna? De laatste verspeelde zijn aanvankelijke populariteit (le-Bien-Aimé!) door zijn onmacht om de staatsuitgaven te beteugelen. Na een aanvaring met de Pruisen was de vrede van Aken in 1748 het begin van het einde voor de spilzieke monarch. Ook Hollande dreigt er met de Duitsers niet uit te komen en wil de gevolgen van zijn lethargie afwentelen op zijn opvolgers. Liever ruzie maken in Europa dan stakingsbeluste Fransen met een realistische pensioenleeftijd opzadelen.
Geen plan B
Het is niet het enige land of het enige dossier waar politici mooiweerbeleid maken. De hele opzet van de euro was gebaseerd op baten die gematerialiseerd konden worden in goede tijden, maar er was geen plan B bij tegenwind. ‘You can checkout anytime you like, but you can never leave’.
Banken
Ook de bankensector is een mooi-weer wereld. Producten die stabiliteit of waarde konden brengen in goede tijden bleken systematische risico’s of vergiftigde producten toen het tegenzat. Oude fouten blijken hardnekkig. De huidige crisis is kennelijk niet erg genoeg. ‘Mister gestrekt been’ Ewald Engelen heeft zelfs een potsierlijke erelijst van een genootschap ‘foute mannen’ opgesteld die zouden verhinderen dat er werkelijk hervormd wordt in de bankensector.
Psychologie
De reden voor de asymmetrie in beleidsvorming is politiek-psychologisch. Beleid komt doorgaans tot stand door weerstand te bieden aan tegenstanders. Het plan kan in de basis goed zijn, dus laten we vooral geen tijd verdoen met doemdenken. We hebben lef en visie nodig, wordt er dan geroepen. Veel tijd en energie stoppen in wat er moet gebeuren als het mis dreigt te lopen, geeft munitie aan de tegenstanders en wordt daarom meestal achterwege gelaten.
Post voor le Hollande
Er is geen gebrek aan historische voorbeelden. De verzelfstandiging van KPN werd door toenmalig minister Annemarie Jorritsma verkocht met het argument dat het banen zou opleveren. Nu was verzelfstandiging best een goed idee, maar het kostte banen, omdat KPN veel te ruim in haar publieke jasje zat. Het zorgstelsel werd door Hans Hoogervorst aangeprezen omdat het de zorgkosten kon beteugelen. Het liep anders. Infrastructuurprojecten vallen ook vaak tegen omdat er met veel te optimistische vraag gerekend wordt. Over ICT-projecten zwijgen we maar.
Kamerleden hebben meestal niet genoeg kennis, tijd, capaciteit of belang om zelf scenario’s door te rekenen over wat er kan gebeuren als het tegenzit. Dat hoeft ook niet. Ze kunnen het kabinet zelf aan het werk zetten. Welk assertief Kamerlid komt met een motie waarin geëist wordt dat ieder serieus wetsvoorstel een doortimmerd plan B heeft? Voor de leuk vertalen we die ook nog in het Frans.
Ding dong, post voor le Hollande, met de groeten van la Hollande.
Auteur
Categorieën