De boeken van ongelijkheidsgoeroes Piketty en Atkinson zijn niet aan te slepen. Vreemd genoeg is er maar weinig aandacht voor een veel relevanter werk over mondiale ongelijkheid. De Peruviaanse econoom Hernando de Soto doet iets waar veel economen nog wat van kunnen opsteken: met zijn laarzen in de modder staan.
Martelen
In plaats van de data over inkomen of bezit net zo lang te martelen totdat ze toegeven oneerlijk te zijn, gaat De Soto in Egypte rondneuzen en analyseren wat hij daar aantreft. Dan blijkt dat de data waar Piketty en Atkinson zich op baseren compleet irrelevant zijn, althans voor arme landen.
Arme landen
Als inwoner van een relatief arm land weet De Soto maar al te goed dat officiële data niet het werkelijke verhaal van die landen vertellen. Daarvoor moet je niet extrapoleren maar die landen zelf bezoeken. Dan blijkt dat het begrip kapitaal fundamenteel anders werkt in pakweg Egypte dan in Frankrijk.
Arm of rijk
Volgens De Soto zijn burgers in veel arme landen in verhouding rijk aan kapitaal (land, huizen), maar wordt het eigendom daarvan niet voldoende beschermd. De Arabische lente is niet alleen gedreven door geopolitiek en religieuze krachten maar ook door een behoefte van gewone burgers om het kapitaal dat ze hebben beter te beschermen.
Rendement op kapitaal
Dit is geen typisch Egyptisch fenomeen. De Soto ontdekte in zijn veldonderzoek dat de gewone Egyptenaar ongeveer evenveel aan rendement op eigen (informeel) kapitaal verdient als aan salaris. Elders is dat niet veel anders.
Informeel
Een slordige 90% van de wereldbevolking woont in landen waar kapitaal buiten de boeken gehouden wordt en het economische verkeer zich voor een groot deel in de informele sector afspeelt. Als je daar geen rekening mee houdt maar wel een grote beleidsbroek aantrekt, lijk je op de econoom die ‘s nachts zijn verloren portemonnee onder de straatlantaarn zoekt. Het is er lekker licht, maar de kans dat je hem vindt wordt er niet groter op.
Eigendomsrecht
In plaats van — zoals Piketty en Atkinson doen — eurocentrische data te vertalen in dito oplossingen, pleit De Soto voor iets dat burgers van arme landen echt verder kan helpen: het registreren en beschermen van eigendommen. Een oplossing die, ironisch genoeg, sinds de Franse revolutie ook aan de basis stond van de welvaart in het westen.
Franse revolutie
Mondiale ongelijkheid ontstaat niet door een stijgend gebrek aan toegang tot kapitaal, maar door gebrekkige bescherming. Hierdoor hebben burgers geen prikkel hun best te doen om op zoek te gaan naar profijtelijke aanwendingen van hun kapitaal omdat de baten ervan door de machthebbers worden geconfisqueerd.
Lente of herfst
Een Arabische lente zonder eigendomsregistratie eindigt in een deprimerende herfst.
fd column 16-6
Auteur
Categorieën