Jrg. 19, editie 983

31 OCTOBER 1934

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDER.

Economi*sch,n_„Statistische

Benchten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDELNIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT

19E JAARGANG

WOENSDAG 31 C

NEDERLANDSCH ECONOMiSCH INSTITUUT.

Curatoren: Mr.
G.
Vissering, Voorzitter; Ir. A. Plate,

Onder-Voorzitter; Mr. K. P. van der Mandelc, Penning-

meester; Mr. P. Hofstede de Groot; Jhr. Mr. L. H. van

Lennep; L. H. Mansholt; Mr. R. Mees; E. D. van Walree;

–

Oh. J. I. M. Welter; C. J. P. Zaalberg.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES.

Prof. Mr. D. van Blom; Jhr. Mr. L. H. van Lennep;
Mr. K. P. van der Mandele;
Prof.
Dr. N. J. Polak;

Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van lVelderen Baron

Rengers; Jan Schilthuis;
Prof.
1! r. F. de Vries.

Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
Al. Verrjn Stuart.

Redacteur-Secretaris: Dr. H. Al. H. A. van der Valk.

Secretariaat: Pieter de lloochweg 122, Rotterdam.

Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement

volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-

tenties. Nijgh
t
van Ditmar NV., Uitgevers, Rotteydam,

Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-rekening No.

145192.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in

Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f23,- per

jaar. Losse nummers 50 cents. Economisch-Statistisch

Kwartaalbericht f 1.—. Leden en donateurs ontvangen

het weekblad en het Kwartaalbericht gratis en een reductie

op de verdere publicaties.

Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

INHOUD

Blz.
DE OOMMERCIEELE I3ETEEKEN!S VAN DE WEDVLtJOHT
NAAR MELBOURNE
door
F. Spittel………………980

Een onmisbare schakel in de export.organisatie ont-
breekt door Mr. E. H. von Baum haver ………….982

De saneering van de Nederlandsche baksteenindustrie
door Ir. H. van Heyst ……………………….983

Economische onderhandelingen tusschen de gondlanden
door Dr. J. Oortwijn Botjes……………………985

De toestand op de graanmarkt door
A. P. Schilthuis. . 986

AANTEEKENINGEN:

De Internationale Kamer van Koophandel over cle
•

positie van de goudianden op de wereldmarkt…
987

Stijgende iosten van levensonderhoud in Nederland
988

-Suikerstatistieken in Engeland ………………
989

Financiëele moeilijkheden hij de Haagsche Tramweg-
• –

Maatschappij

…………………………..
989

De ,,boom” in de goudindustrie ………………
990

BOEKAANKONDIGINGEN:

Frankreichs Aufstieg zur Weltkapitalinacht ……
990

MAANDCIJFERS:

Productie der Steenkolen-, Bruinkolen- en Zout.
mijnen ………………………………..
990

S
TATISTIEKEN ……………………………
99 1-994
Geidkoersen. — Wisselkoersen. – Bankstaten.

OTOBER 1934

No.
983

30
OCTOBER
1934.

Van de geidmarkt weinig nieuws. Men verwacht,

dat, wanneer de a.s. Indische leening aan de markt

gebracht is, er de eerste maanden geen inschrijvin-

gen op schatkistpapier zullen worden gehouden. Geld

p korten termijn is ruim en de prijzen zijn in ver-

band met de vraag naar kort papier eerder nog wat

teruggeloopen
fio
pOt. De langere termijnen zijn
011-

veraderd, evenals de noteeringen voor call en pro-

longatie.

* *
*
1

Ook van de wisselmarkt valt maar weinig te mei-

den. Donderdag 1.1. is de Gulden weder eens voor

een oogenblik in verdrukking gekomen. Ponden zijn

toen tot 7.38 en Dollars tot 1.47% opgeloopen. Geduren-

de het verdere van de week ‘bleven ze tamelij’k stabiel

rond de 7.33 en 1.47 schommelen. De $/ koers no-

teerde ca. 497. Fransc’he Francen waren vaster 9.73

_973a/8 De £/Frs. koers wordt de laatste dagen op

75.25 gehouden. Beiga’s blijven laag 34.46. Marken

ca. 59.40. Naar Registermarken was eenige vraag,

waardoor de koers kon verbeteren. Oanadeesche

Dollars vaster op 1.50%. Argentijnsche Pesos liepen

en fractie terug 38%.

Termijuponden waren •hiervooral voor Engelsche

rekening zeer gezocht. Het disagio was dan ook in

het midden der week veel kleiner geworden; voor

1-maands werd zelfs wel een klein agio betaald, ter-

rijl 3-maands % c. onder den prijs werden gedaan.

Later in de week zijn de marges weder iets grooter

geworden: % en c. disagio. Dollars op latere leve-

ing ‘bleven onveranderd.
Op de •goudmark-t was het stil. Do omzetten waren

gering; er werden enkele
:kleine
postjes gouden mun-

ten gedaan.

980

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

DE COMMERCIËELE BETEEKENIS VAN DE

WEDVLUCHT NAAR MELBOURNE.

It is my believe that the greatest esseu-
tial to the future success of British
:Eni1i re trade is the rapid developinent
of airroutes withiit the Einpire.
Sir Alan Cobhain, 1926.

is de snelle vlucht van de Douglas ,,Uiver” van
de K.L.M. naar Batavia en Melbourne alleen maar
een sportieve prestatie of kan haar commereiëele
waarde worden toegekend?
Wie zich op deze vraag bezint, merkt bij het rang-
schikken van het materiaal al spoedig twee dingen:
ten eerste, dat deze vraag in correlatie staat met
enkele andere vragen, van veel breeder strekking en
ten tweede, dat het antwoord niet gegeven kan -wor-
den in cijfers, op zijn best in tendenties en dat men
overigens voor nieuwe vragen komt te staan, waar-
op eerst cle verdere ontwikkeling van de aviatiek
vermag te antwoorden.
De vraag naar -de beteekenis der U’ivervlucht staat
Til.
in. nauw verband met de kwestie, welke waarde
men aan den geheelen wedstrijd toekennen mag. De
stichter van den prijs, ‘Sir MacPherson Robertson,
heeft onlangs nogmaals verklaard, dat het zijn be-
doeling niet is geweest een zinloos geren door ie
ludht naar Australië te ontketenen, maar een rede-
lijke demonstratie uit te lokken van wat industrie
en luchtvaart vermogen, om de verspreide deelen van
het Empire dichter hij elkaar te brengen. Toetsen
wij deze uitspraak aan de Engelsche luchtvaartge-
schieden’is elm aan de Engelsche luchtvaartpolitiek
(voor zoover aanwezig en bekend), dan
blijkt
de
formuleering van Sir MacPheTson Robertson een
weinig populair, maar in wezen juist te zijn.
Immers, sinds 1919 reeds experimenteert de En-
gelsche aviatiek op de verbinding Engeland—Aus-
tralië. Toen toch reeds vloog kapitein Ross Smith
(een Australiër) met een Vickers Vimmy bommen-
werper in 29 dagen van Londen naar Port Darwin
via Oaïio—Engelsch-Indiö en Java en won daarmee
den prijs van £ 10.000, die het Gemeenebest had uit:
geloofd.
Talrijke Engelsche en ‘Australische vliegers zijn
hem gevolgd; men herinnere fzi-ch slechts de volgende
namen: Sir Alan Oobham
(1926),
kapitein Lancaster
(1927), een eskader van vier vliegtuigen onder
Browne (1929), Bert Hinkler, 16 dagen (1928),
Kingsford Smith (1929), Amy Johnson (1930);
Kingsford Smith in 11 dagen (1930), Seott in 9 da-
gen (1931), Mollison in 8 dagen (1931) en Scott in
634 dag (1933). De Engelsche luchtvaartmaatschap-
pij ,,Imperial Airways” opende in dien tijd een diénst
op Engelsch-Ind-ië, waarbij van den beginne de be-
doeling van doortrekking naar Austrâlië voorzat.
Eerst in Juli van dit jaar echter werd de lijn Londen
—Karachi verlengd tot Singapore door de ,,Indian
Trans-Continental Airways” en de Australische
,,Quantas Empire Airways” hoopt in December het
traject Sin-gapore—Brisbane in exploitatie te nemen, te beginnen -met den dienst, die 8 December Londeia
verlaat. Eerst dan zal bereikt zijn, wat de pionier
Ross Smith reeds in 1919 demonstreerde.
De Engelsche regeering – en luchtvaartmaatschap-pijen hebben vrijwel doorloopend critiek te verduren
gehad, die voedsel vond iii de prestaties van de
Nederlandsche luchtvaart in den dienst Amsterdam
—Batavia. De vliegtuigen van de K.L.M. waren snel-
ler, de reizen duurden korter. Eind 1930 reeds stond
de Groot-Nederlandsohe luchtvaart gereed om de ljh
Amsterciam—Batavia door te trekken naar Austra-
lië. Dit is gedemonstreerd door de vlucht van Pat-
tist-Moli en Elleinan in de Fokker van de K.N.I.L.M.,
Abel Tasman gedoopt, van 12-27 Mei 1931. Had
onze luchtvaart nu alleen maar klaar gestaan; maar
de inheemsche critici mochten er bovendien op wij-
zen, dat Nederland met aandrang solliciteerde naar
het postvervoer tussdhen Australië en Karachi/Lon-

den. Mcii zal zich herinneren, dat K.L.M. en K.N.
I.L.M. gezamenlijk een desbetreffend officiëel ver-
zoek tot de Australische regeerin-g hebben gericht.
Dat verzoek is geweigerd, onder verwijzing naar de
eigen plannen, die -dan in December tot uitvoering zullen komen. Dan echter kan de Engelsche critiek
nog niet tevreden zijn. De Engelsche dienst Londen-
Brisbane immers zal dan 13 dagen noodig hebben
voor de reis Engeland—Australië, terwijl de Neder-
landsche dienst met Fokkers dezen zomer reeds in
7l’ dag van Amsterdam naar Batavia vloog en dus
in hoogstens 0 dagen van Amsterdam naar Port Dar-
win zou kunnen vliegen. Bovendien overweegt de
K.L.M. om Amerikaansche Douglastoestellen, als de
Uiver, op de Indische lijn te brengen. Daarmede kan
in 6 â 7 dagen van Amsterdam naar Batavia worden
gevlogen en dus in 7 ii 8 dagen van Amsterdam naar
Australië. Was het véér den jongsten wedstrijd in
hoofdzak de Londensdhe Kamer van Koophandel,
die aandrong op meer snlheid ‘voor de Engelsche
1uchtpostdiesten; thans, na den wedstrijd, roept
Engeland in koor: ,,Speed up our airlines.”
Op de vraag: welke coinmerciëele heteekenis heeft
de wedvlucht Engeland—Australië? Ican dus geant-
woord worden: zij al de Engelsche luchtvaart pres-

sen tot meer snelheid.

Nu zal de vraag gesteld worden wat toch wel de
Nederland sche ‘handelsluc’htvaart gezien heeft in deze
wedvlucht, die kennelijk georganiseerd is hoofdzake-
lijk met het oog op de Britsche belahgen. Op -deze
vraag vindt men het antwoord hij de motiiiveering
van het officiëele ‘verzoek aan Australië om deel te
mogen nemen aan het postvervoer naar En-geland,
dd. 1932. Toen stond de Nederlandsche Luchtvaart
nl. reeds voor het feit, dat -de weekdienst op Bata’via
bij de Posterijen een aanzienlijk deficit liet. Per rond-
vlucht garandeeren de Nederlandsche en Indische
postadministraties
f
50.000. De opbrengst van het

luc’htrecht per rondvlucht beliep slechts (in ronde
cijfers)
f
22.500, zoodat per weèk een verlies geleden
werd van rond
f
27.500. Wlnu, dit drukkende de-
ficit zou p
–
laats maken voor
–
kans op winst, wanneer
het de Nederlandsche Ludhtvaart werd mogelijk ge-maakt de Indische lijn te verlengen van Batavia naar
Port Darvin, door haar te vergunnen -de Australische
post voor Engeland te vervoeren.

Deze verwachting is uitvoerig gernotiverd in de
Mededeelingen No. 7 van het Comité Vliegtocht
Nederland—Indië, dd. September 1932. Daarin wordt
om. medegedeeld, dat de brievenmail van Engeland
naar Australië circa 5000 kg per week bedraagt (de
Nederlandsche landmail bedroeg toen ongeveer 1200
kg per week), zoodat slechts een klein percentage
daarvar iier liïchtpost, tegen het internationale lucht-
recht, behoefde te worden verzonden, ten eerste om
de kosten vn de 2810 km van Batavia naar Wyni-
ham (in Australië) goed te maken, maar bovendien,
om het deficit v’ah den di’enst Batavia—Amsterdam
aanzienlijk te verminderen, zoo niet op te heffen.
Dat – ivis het groot& belag van de Nederlandsche
luchtvaart bij verlenging van de Nederlandsche lj
tot Australië en dat belang is thans nog even groot.
Want jammer genoeg is de ‘opbrengst van het
luchtrecht sedert 1932 niet ‘bevredigend gestegen. Zij
is nl per week niet veel boven de
f
22.500 gekomen
en ‘dus lijden beide administraties nog altijd een
groot vér1is. Dé Nederlandsche luchtvaart heeft dus
nog altijd dezelfde reden van 1932 om Australië en
Engeland te deiiioiistrkeren, welké goede diensten zij
het Impeium oii kunnen bewijzen. Aanvankelijk zou
de K.L.M. in den wedstrijd een tweeledige demon-
stratie geven: lo. hoeveel accomodatie zij den pas-
sagiers biedt in het vliegende hotel van Fokker, de
F XXXVI, 2o. welke snelheid haar nieuwe mate-
rieel, de Ame-rikaansche Douglas, ontwikkelen kan. Door het uitvallen van.de
E .XXVI is deze demon-
tratie gecombineerd in -cle – Douglas ,,Uiver’. Dank
zij om. de groote bekwaamheid der bemanning, de

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTTSCHE’ BERICHTEN

981

sportiviteit (Ier passagiers en het vrij goede weer, is de vlucht van’ de ,,Uiver” een versnelde passagiers-
vlucht geworden, die volkomen opweegt tegen de
vlucht van de winnaars, Scott en Campbell Black in
hun Cornet, die speciaal voor dezen wedstrijd was
gebouwd, meer snelheid ontwikkelen en langer in de
lucht blijven kon, dan de Douglas, die met normale
toerusting, ruim 300 kg post en drie passagiers
vloog.
De demonstratie is dus volkomen gelukt en der-
halve is de vraag gerechtvaardigd of het aviatisehe
succes kans heeft eèn comineroiëel succes te worden,
met welke vraag wij dan op het oorspronkelijke uit-
gangspunt zijn teruggekeerd. Waneer men de En-
gelsche luchtvaartpolitiek der laatste jaren nagaat,
kan men niet anders dan tot de conclusie komen, dat
de kans hierop gering geacht moet worden. In 1926
reeds nam de ,,Imperial Conference” het standpunt
in, dat de luchtljn Londen—Melbourne een ,,all red
airline” worden moest; in 1930 stipuleerde de ,,Im-
perial Economie Conference” nadrukkelijk, dat voor-
keur moest worden gegeven aan ,,Empire airroutes”;
cle Australische Regeerin’g beschikte afwijzeiid op. het
verzoek der K.L.M. en K.N.I.L.M. ‘in 1932 gedaan;
de Australische Posterijen weigeren luchtpos’t naar
Ned.-Indië te zenden ter verdere expeditie per
KLM., zij weigeren de Uiver post mee te geven,
enz. enz. To be all red or not to be, is kennelijk
het parool.
Geen enkele aanleiding is te vinden, waarom En-
geland en Australië thans van, dit oude standpunt
zouden afwijken. Ook is geen middel ‘bekend, waar-
mede wij pressie zouden kunnen uitoefenen. Dit punt
moge daarom in de aandacht worden aabe’volen van
de Nederlandsche economische diplomatie. De Neder-
landsche luchtvaart heeft haar voldoende feitenma-
teriaal verschaft en• daar ‘het Engelsc’he standpunt
als irrationeel’ gekwalificeerd mag worden, is het
zaak in deze ‘diligeut te blijven. Het behoeft zeker
geen nader betoog, waarom naar een rendeerende
luchtreederij op Indië moet worden gestreefd.

Het Nederlancische succes in den grooten wedstrijd
heeft natuurlijk ook zijn keerzijde. Niet ontkend kan
worden, dat de opvallend snelle en regelmatige vlucht
van de ,,Uiver” in hooge mate de aviatische réveil-
beweging in Engeland heeft gestimuleerd, zoodat het
voor onze luchtvaart zaak zal zijn reeds nu onder de oogen te zien, wat van dat Engelsche r&veil het, ge-
volg zal zijn. Hoe zullen de ‘Engelsche industrie, de
luchtvaartautoriteiten en de Regeering reageeren?
De Engelsche dagbladen wijzen op een groo’tere be-
reidwilligheid van den Postmaster general om de
Engelsche luchtpostdienst te steunen. In welke vorm
men die steun zal benutten, is zelfs nog niet bij ge-
ruchte bekend. Het is echter vanzelfsprekend, dat
gestreefd zal wor’dén naar een dienst, die sneller en
efficiënter is dan de tegenwoordige.

De taak der Nederlandsche ‘luchtvaart moet zijn,
aan deze concurrentie’ het hoofd te bieden, ja haar
te blijven overtreffen, ‘opdat straks, wanneer het td
werkelijke samenwerking’ komen moet, bv. in den
-vorm van een poolgemeenschap, Nederland ‘volwaar-
dig ter conferentie verschijnt..
Men bedenke voorts, dat Engeland in gunstiger positie verkeert dan’ wiji Immers, zoolang niet de
lucht usque ad sidera vrij
is
als de zee en vliegtui-
gen niet onafhankelijk van het land kunnen ‘operch-
ren, zullen wij Engelands bereidwilligheid ‘behoeven
voor grondaccoiodatie. Zoolaiig de politieke con-
stellatie in de betreffende deelen van het Britsche
rijk daartegen geen ‘bezwaren doet rijzen, zullen wij
ongetwijfeld op Engeland’s hulp en steun kunnen
rekenen. Maar wanneer daar verandering in komen
mocht, dan zou men ‘van het Britsche Rijk niet mo-
gen verwachten, dict -‘het eigen belangên opofferde
aan die van de Ndderlandsche luchtvaart. Zoo heeft
de, Engelsche regee’rig begin 1929 dé Nederlandsche
proefvluchten moeten -interrumpeeren, vanwege de

politieke moeilijkhedch in Irak: Ook in 1930 heeft
een onderbreking van onze proefvluchten plaats ge-
had, toen, omdat de Engelsche Regeering de lan-
dingsterrein’en op ‘haar gebied niet voldoende veilig
vond en dus de Nederlandsche vliegers aan het ge-vaar van daarop te landen niet mocht ‘bloot stellen.
De Engelsche luchtvaart daartegenover heeft nu al geen ‘behoefte meer aan landingsgelegenheid in
N’ederl’andsch-Indië. De Cornet van Scott en Civmp–heli ‘immers vloog reed’s zonder tusschenlandin•g van
Singapore naar Port Darwin. Bij politieke moeilijk-
heden of andere bezwaren in Nederlanddh-Indië
-treft een verzo’ek der Nederlandsche Regeering om
Indië te vermijden de Engelsche luchtvaart op Aus-
•tralië dus zoo goed als niet.
De vraag is dus gerechtvaardigd: wat kan gedaan
-worden om de Nederlandsche luchtvaart op volle
waarde te houden. Het spreekt wel ‘vanzelf, dat deze
vraag reeds thans en in dit bestek niet volledig kan
worden ‘beantwoord. Slechts enkele punten kunnen
worden aangestipt. Vooraf moge er op gewezen wor-
den, dat ‘de wedstrijd Nederland n.iets nieuws heeft geleerd. Bevestigd is alleen de faam der Nederland-
sche aviatiek. Dat het sneller kan in de toekomst
wist ons land reeds van de Pelikaan. Economische
perspectieven schijnen evenmin ontdekt te zijn. Im-
mers, dat de Amerikaansche luchtvaartindustrie er
in geslaagd was snellere en meer economische toe-
stellen te bouwen dan de Europeesche, was reeds
voor den wedstrijd bekend, getuige ‘den aankoop van
de Amerikaansehe Douglas door de K.L.M.
Ook heeft de snelle vlucht van de Uiver geen wij-
ziging gebracht ‘in de Ne’derlandsche plannen op den
‘weg naar Indië. ‘Véér de wedstrijd immers ‘begon, is
al aangekondigd, dat de K.L.M. om. van plan is
met Douglastoestellen in 6 â 7 dagen op Indië te
gaan vliegen, zoo mogelijk twee maal per week. De
eenige commercieele winst schijnt dus behaald teziju
door den Nederlandschen vliegtuigbouwer Fokker,
,die de licentie ‘en het agentschap heeft van de Don-
,glastoestellen, waarvan de U’iver de roem voor de
-geheele wereld opvallend bevestigd heeft.
Maar de vraa’g blijft in Nederland, hoe van de
‘luchtreederj op Indië een rendeerend bedrijf kan
‘worden gemaakt, wanneer Engeland en Australië, zelfs
‘niet door de vlucht van de Uiver, tot erkenning
worden gebracht van het moreele en rationeele Ne-
derlandsc’he recht op aandeel in de Au’stralisc’he mail.
In dit verband moge herinnerd worden aan een
-poging, waartoe reeds eind 1931 het plan is gemaakt, -om de Nederlandsche luchtpostdienst. op Indië goed-
kooper te maken. Toen schrijver dezes de noocizake-
lijkheid daarvan den heer T. E. Slot, vliegtuigcon-
structeur der fa. H. Pander & Zonen, ‘had aange-
toond, zijn rij gezamenlijk tot de concinrie gekomen,

dat meer snelheid voor ‘het postvervoer van groote
‘economische beteekenis was. Het resultaat van deze
collaboratie was, dat de heer Slot den Postjager cor-
strueerde, waarmede onder den naam. plan-A’sjes een
studie’vludht naar Btavia en terug is gemaakt. Over
het economische beginsel van dit ongelukkige toe-
stel is in’ dit blad uitvoerig •geschreven.
i)

Kort ‘samengevat is het dit: snelheid is voor de In-
•disc’he post, zoowel iverkeerseconomisch als financieel,
yan zooveel beteekenis, (lat de luchtpost’dienst moet
worden losgemaakt v’an d’en personenclienst. De lucht-
mail alleen kan nl.
m
aanzienlijk sneller en goedkoo-
per worden vervoerd, dan in combinatie met pas-
!sa’giers. Het plan, noch de ongelukkige tocht zelf
he’bben voldoende weerklank gevon’den. De passagiers
-bleven ‘het struikelblok. De autorite’iten meenen, die
-niet te kunnen prijsgeven.

Er niag echter op gewezen’ worden, dat de tegen-
‘stelling tusschen post en passagiers in de lucht, voor
z6oijer wij kunneil zien, ral blijven bestaan. Immer,
de post neemt per eenheid van gewicht minder ruim-

1)
Zie
het artikel ,,De Iidische Luchtmail” in E.-S.B.
van
22:
Nov. 1933.

982

ECONOMISCH-STATÏSTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

te in clan de passagiers en zal dus altijd sneller en met minder kosten door de lucht vervoerd kunnen
worden. Zou het daarom niet beter zijn het onderwerp
nu reeds, althans in studie te nemen en zoo mogelijk in beproeving. De aard van het postverkeer tussehen Nederland en Indië stelt als voorloopig einddoel een
postdienist, die, zoo mogelijk tegen lager tarief dan
het thans geldende luchtrecht, binnen één week tijds
brief en antwoord ron’dbrengt tussohen Amsterdam
en Babavia. Zulk een dienst wu de uitreis in drie,
de ‘thuisreis in twee dagen moeten maken, om zoo-
wel te Amsterdam als te Batavia één dag over te
laten voor de behahdeling van de mail. Dat deze eisch
niet onredelijk is, toont de reis ‘van de Uiver aan,
die immers in twee dagen en vier uur van Mildenhali naar Batavia vloog.
Rest de groote vraag ‘hoe een passagiersdienst op
Indië rendabel te maken is. In de eerste plaats zij
er op gewezen, dat de techniek nog steeds verder gaat
en voor passagiers in ‘de richting van het water
wijst. Maar daarbij kan er aan herinnerd worden,
da’t het nuttig effect van een verkeerslijn verhoogd
kan worden, door haar te verlengen, zooals de hui-
dige luchtpostdienst op Batavia rendeerencl zou wor-
den, door verlenging naar Australië. De passagiers-
dienst van Nederland op Indië moet dus gezien wor-
den als een onderdeel van een luchtnet met Neder-
landsch-Indië als knooppunt. Welk traject via Indië
naar Europa het meeste passagiers belooft, kan ge-
vonden worden door studie der ‘handels- en verkeers-
statistieken.
Dit plan, deze Nederlandsche luchtvaartpolitiek,
op rationeele gronden bepleit, vindt geen weerklank.
Zal de noodzaak er, zooals gewoonlijk, eerst toe moe-
ten dwingen?
Welnu, de winnaar van den wedstrijd Londen-
Melbourne, de Comet van De Ha’viiland is in wezen
een prototype van een Ëngelschen postjager. Reeds
sedert 1932 ‘heeft de Engelshe Regeering ‘belang-
stelling voor de ,,fast airmailcarrier”, getuige een
opdracht, destijds gegeven aan de vliegtuigbouwers
Boulton and Paul. Dat toestel is echter bij het in-
vliegen verongelukt. Thans bezit Engeland niet min-
der dan drie ,,fast air.mailcarriers”. Wat 2a1 daar-
mee gebeuren? Ziehier een der vragen, waarvoor men
komt te staan en waarop in den aanvang van dit
artikel is gedoeld en die alleen de toekomst kan be-
antwoorden.
Wat thans alleen geconstateerd kan worden is, daf Engeland de mogelijkheden heeft, terwijl onze Post-
jager door den wedstrijd naar Melbourne verloren is
gegaan. Mocht via dezen omweg de vlucht van de
Uiver bijdragen tot de formuleering van een weid-
scher luchtvaartpolitiek, dan zal er van getuigd kun-nen worden, dat zij de commerciëele waarde van de
Nederlandsche luchtvaart niet alleen heeft beves-
tigd, maar •ook verrijkt.
F. SPITTEL.

EEN ONMISBARE SCHAKEL IN DE EXPORT-

ORGANISATIE ONTBREEKT.

Handeismoeilijkheden met het buitenland worden door den getroffen belanghebbende uiteraard vooral
uit den gezichtshoek bezien van het specifieke ‘belang
waarin zijn levenstaak ligt opgesloten.
Naast de toch al zoovele moeilijkheden van de eigen
zaak, mag •hij in de tweede plaats nog ruime aan-
dacht schenken aan de gemeenschappelijke zorgen
van den eigen tak van bedrijf. Maar wil hij nog
zaak- en vakkundig blijven, dan kan en mag hij eerst in de derde plaats en dus maar zeer beperkt zidh ver-
diepen in de studie en kennis van het geheel. Via zijn vak-organisatie zal ieder aan daarin min-
der deskundigen eenige kennis der hoofdizaken van
al die branches moeten %ien bij te brengen, opdat de
laatsten hun onderling verband bestudeeren en de
onderscheiden belangen behoorlijk coördineeren.
Dat d’it laatste een andere deskundigheid en men-

tali’teit vereischt dan den zakenman behoort te sieren
werd, naar het schrijver voorkomt, ook weder bij de
recente betalingsmoeiljkheden met Duitschland te
zeer uit het oog verloren.
De snialende verzuchting der zakenwereld, ,,laat
ons voortaan zelve ondeihandelen met een ambtenaar
mee als Secretaris”, schijnt mij een remedie veel er-
ger dan de kwaal voor wier genezing ik hierbij aan-
dacht vraag. Immers, niet een trein-vol van volko-
men ondeskuncligen ten aanzien der vele medebelan-
gen kan hier beter uitkomst brengen dan de in
coördinatie geschoolde ambtenaar, die in Nederland
bovendien in integriteit, oivpartijdigheid, acti’viteit en
algemeene kennis pleegt uit te blinken.
Wanneer desondanks het handelsverkeer met de
onderscheidene landen beneden het maximum •bljft dat, ondanks belemmeringen in groote verscheiden-
heid, toch nog te bereiken ware, dan ligt het niet aan
het gehalte van dien ambtenaar en zijn ‘goeden wil,
maar daaraan, dat Regeering en publiek het onmo-
gelijke van hem vorderen.
Aan ‘den top is, – zij dan ook later dan de opge-
komen belemmeringen en de nieuw ‘te stellen han-
delspolitieke
richtlijnen
vereischten -, wel al reeds
veel verbeterd. Maar vrijwel volkomen ontbreekt nog
de onontbeerlijk geworden schakel wil men van een
goed opgebouwd systeem kunnen spreken, nl. des-
kundigheid ten aanzien van een speciaal land.
De handelsprublemen ten opzichte van Duitsgh-
land liggen bv. zoo geheel anders dan tav. Amerika,
dat de niet geheel bevredigende resultaten voor
Duitschland zich mi. onherroepelijk elders moeten
herhalen, waarschijnlijk zelfs in erger graad. Immers,
hoe meer tijd er voor Duitschland en Japan afgaat,
des te minder tijd blijft er b.v. ter voorbereiding der
naderende onderhandelingen met Amerika over.

Bij een 7oo gering aantal ambtenaren hoe bekwaam
ook, ligt het buiten elke menschelijke mogelijkheid
naast centrale deskundigheid, daarvan 66k nog de
meest complete landelijke deskundigheid te vorderen,
die bovendien van geheel anderen aard en telkens
verschillend is. Niet alleen moet men grondige ken-
nis hebben van zulk een land, zijn taal, politiek en
eigenaard, maar ook ervaring van alle schakeeringen
van het wederzijdsch handels- en betalingsverkeer.
Maar zelfs dan is nog ruime voorbereiding vereischt
ter coördinatie van belangen en om daar he’t poli-
tiek en technisch mogelijke te vragen en niet meer
te ‘geven dan de centrale leiding hier mogelijk acht.
Om toch de vereischte differentiatie van deskun-
digheid en kwaliteiten te vereenigen, zal men den
diplomatieken dienst meer in eenzelfde landensfeer
carrière moeten laten maken. Men zal hen mede weer
ruimer in buitenlandsche handels-onderhandelingen
moeten betrekken. Iimners, zij
zijn
dan hij uitstek he-
roepsonderhandelaar met prestige en met deskundig-
heid over het respectieve land.

Spoeds’halve, ter kostenbesparing en ter aanvulling,
zal men voorts de in te stellen vaste Commissies van
advies per land, – die ‘het permanente contrapunt
thuis voor Regeering en het des’betreffend Gezant-
schap moeten vormen en waaruit tevens mede-onder-
handelaars zijn te betrekken -, met niet-ambtenaren
moeten aanvullen, die zich door hun scholing, spe-
ciale kennis en ervaring daartoe eigenen. Zulk een
lôs verband bevordert bovendien het behoud van des-
kundigheid.

Verminderen rzal dan tevens de overdreven critiek
op de Regeering, thans nog een generaal met enkele
stafofficieren, die alle kader mist om vanuit zijn
hoofdkwartier de verschillende sectoren deskundig
te bedienen.
Anderzijds zal ook de ambtenaar een wederzijdsche
samenwerking niet moeten schuwen, maar waardee-
ren. Want in het resultaat ligt toeh uiteindelijk zijn
succes en bevrediging.
Deze ontbrekende schakel van deskundigheid voor
één bepaald land, die toch al slechts het voorrecht

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

983

van weinigen is, maar nimmer in één wondermensch
voor alle landen wordt saamgevonden, doet critiek
hij mij in waardeering omslaan, dat er
–
t. a.v. Duitsch-

land met zijn doorloopend nieuwe complicaties niet
meer en erger fouten zijn gemaakt.
Wie landelijke scholing heeft zal, – als Dr. Pos-
thuma in zijn recent interviev -, den voorrang voor
betaling van toekomstigen export dan ook billijken.
1T5
met Duitschiand niet slechts één contact had,
maar overzicht in velerlei schakeering, kon ook dit
vastloopen als spoedig onvermijdelijk voorzien. – Im-
mers, de statistieken wezen uit, dat Duitschiand’s
handelsbalans steeds minder actief werd, terwijl ook
de deviezenverordeningen sinds Maart 1934 steeds
strenger werden ter beperking van import, hetgeen
den stijgenden deviezennood dus duidelijk demon-
streerde.
Bij de deviezentoewijzing wordt voorrang voor im-
port met het langste crediet verleend. Wel houdt de
Rijksbank daarvan een ,,Term-in-Kalender” aan, maar
dat waarborgt nog geen -betaling, die immers van

toekomstige export-orders afhangt en -ook daarvan
dient dezerzijds een ,,Termin en Import Kalender”
te worden aangehouden en zelfs dan kan men nog
voor •groote verrassingen komen te staan.
Schuld van dit alles lag in het buitenland en niet
bij eigen Regeering of exporthandel, tenzij dan bei-
derzijds, dat men zich ni. met de stijgende moeilijkhe-
den niet beter had -geou
–
billeerd door instelling van
een vaste Commissie voor Duitschland, -die alsnog
nieuw onheil -kan beperken. In ruimer ruil zal men
vermoedelijk het op peil houden van onzen export
naar dezen onont-beerlijken nabuur moeten zoeken,
vi1 men -zi-oh niet nog -dieper in diens monetaire
chaos verstrikken.
Boven de vastgestelde importrninima schijnt Ber-
lijn nl. wel extra import te willen toelaten, mits in
ruil tegen export. Speoiaal wordt daarbij aan indus-
trie-grondstoffen -gedacht, maar ook aan copra, rub-
ber, paim-lie en boter.
In extra aankoop van wat wij op zidhzelf niet van-
daar -zouden betrekken, schuilt een minder gevaar-
lijk experiment om de hangende achterstalligheid in
te loopen, dan i.n het streven om der Regeering een
ondra-gelijk koers-risico
oi-.
den hals te schuiven.
Hierin ligt een financierings-object voor onze ban-
ken -en ook de Regeering zelf -kan meedoen.
Koop-t de Regeerin-g b.v. Duitsch materiaal voor
versnelden – afbouw der groote rivierbruggen, dan
blijft nog minstens een derde voor grondwerk en dus
werkverschaffin-g h.t.l. 0v-er. Zij -krijgt dan geen
koer-s-stroppen, maar waar voor haar geld en uitein-
delijke integrale restitubie in 14 jaar, als men het
wetsontwerp N.V. ,,Versnel-de Bruggenbouw” met
tolheffing weer laat herleven. Ter realisabi-e van een en ander schijnt wederom
een vaste Commissie voor Duitsdhlan-d onontbeerlijk.
Maar ook elders schijnt inschakeling van een betere export–organisatie per land evenzeer geboden.
Mr.
E. H. VON BAUMHAUER.

DE SANEERING VAN DE NEDERLANDSCHE

BAKSTEENINDUSTRIE.

Het is waarschijnlijk aan
–
hen, die wat moer van
de baksteenindustrie op de hoogte zijn, -duidelijk, dat
een belangrijke ouderconsumptie voor wat betreft een
groot gedeelte van de assortinienten door deze indus-
trie vervaardigd, oorzaak is van de hier heerschende

malaise, waarbij komt, dat -de .g. business-forcasting,
m.a.w. de marktanalyse -geen sterke zijde van de
steenfabrikanten is.
1)

B-ovendien is de opvoering van de Vlamoven capa-
citeit zeer aanzienlijk geweest en hier heeft het
gebrek aan markt-analyse zich -wel zeer sterk doen
gevoelen. Zooals ook de heer Kroese reeds opmeikt,

1)
Zie de artikelen in
E.-S.B.
van 8 en 22 Aug. 1934
van de ihand van den heer W. T. Kroese.

was deze uitbreiding voornamelijk gebaseerd op de
groote vraag, die van de zijde van het Rijk merk-baar werd. in de eerste jaren van het Wegenfonds
nI. gingen er al spoedig in de Volksvertegenwoordi-
ging stemmen op die veikondigden, dat er niettegen-
staande het Wegenfonds maar weinig aan de wegen
gebeurde. Men kwam daardoor in de eigenaardige
situatie, dat er zoo spoedig mogelijk meer geld voor
vegen moest worden uitgegeven, opdat de minister een
eens gegeven woord •gestand zou kunnen doen. Het
eenvoudigste was, dat men die wegen, welke daarvoor
in aanmerking kwamen door middel van klinkerbe-
strating ging verbreeden zonder dat daarvoor veel
tijdroovende onteigeningen noodi-g waren. Hoewel dus
wel duidelijk was, dat de groote vraag, die door dezen
-politieken invloed ontstond, niet zoo vou voortduren en
zelfs hierop van de zijde van de Regeering uitdrukkelijk
is gewezen, heeft men zich toch laten verleiden tot
geweldige uitbreidingen op het gebied van – betere
s-traatsteenfabricage, -zooda
–
t de Vla-movenstraatklin-
ker N.V. van 17 tot 54 f-abriekeni-s uitgegroeid met
een straatsteencapaciteit van ron-d 450 millioen. Hier-
bij komen nog eenige fabrieken, welke buiten de N.V.

de V’lamovenstraatklinker werken met een capaciteit
van minstens 100 millioen. 550 millioen vlamoven-
straatsteen zal •dus waarschijnlijk een te lage capaci-
teit weergeven, maar in het veen v’iet men niet op

een turfje. –
Niet alleen heeft onderconsunaptie het hare tot de
malaise in de geheele baksteenindustrie bijgedragen, maar ook verregaande overprodictie door gebrek aan
inzicht in de komende marktverhoudingen, heeft dit

proces volledig voltooid.

Men heeft in de geheele baksteenind-ustrie vrijwel
ongemotiveerd gestookt en wanneer ik gemakshalve
de cijfers uit het artikel van den heer Kroese aan-

–
houd, dan ziet men dat er in 1934 een capaciteit,
zonder vlamovens, van 1631 milli-oen is. Als we
daarnaast •de capaciteit van -de vlamovens dus rond-
weg op 550 millioen stellen, dan bedr-aagt de bak-
steencapaciteit dus rond 2200 millioen per jaar, een
cijfer, dat momenteel waarschijnlijk 40 pCt. te hoog is.

Er zijn reeds vele stemmen over de saneering van
de baksteenindustrie opgegaan en o.a. in het tijd-
schrift ,,Klei” zijn plannen hiertoe -gelanceerd, ter-
wijl een commissie, welke -zich min of meer zelf heeft
geconstitueerd, onder voorzitterschap van den heer Dorsemagen, van welke commissie ook ik deel uit-
maakte, eveneens deze kwestie bestudeerd heeft. Een
van -de groote struikelblokken in de steenindustrie is
• echter de groote animositeit, welke er tussohen de
verschillende toonaangevende krin-gen bestaat, waar-

door moeilijk iets valt te bereiken.

Het, door mij ingediende plan in de commissie
Dorsemagen ha-d m.i. dit aantrekkelijke, dat er niet
onderscheiden werd een ,,vlamovengroep” en een

,,ringovengroep”, maar da
–
t er nagegaan werd, welke

soort oven het best een bijzonder soort steen zou kun-
nen maken. De tegenstelling Rin-goven-Vlamoven
heeft al menig. plan omver -geworpen en het wordt
hoog tijd, da-t men zich slechts ziet als baksteenfabri-

kanten, d-ie
–
het doel, het maken van baksteen, met

verschillende hulpmiddelen trachten te bereiken,
daasbij niet uit ihet oog verliezend de soort steen,

– welke men zich voorstelt, te maken. In. het plan
werd dus voorop gesteld, dat de vlamovens het
meest -geschikt waren voor straatsteen en harde
.,metselsteen, terwijl de ringovens waren aangewezen
voor -harde mdtselsteen en -zachte binnenmuursteen.

De tewerkstelling kon dan in bovengenoemde volg-
orde worden geregeld door eerst te bepalen, hoeveel straatsteen er zou worden gemaakt. Hiertoe moesten
dan de fabrieken worden aangewezen, welke het beste
product op dit gebied konden vervaardigen. De rest
van de capaciteit der vlamovens kon dan met metsel-
steen worden bezet. Dan maakten de ringovens de
rest van de harde metselsteen en de overtollige capa-

984

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

citeit zou dan benut worden voor de zachte binnen-
muursteen. De geheele steenindustrie werd dan theo-
retisch als één geheel beschouwd en de opbrengst
van de steen zou in bepaalde verhoudingen wor-
den verdeeld, zoodat een bepaalde fabrikant er geen
voor- of nadeel van had of hij straatsteen, harde
metselsteen of rood stookte. Hiertoe zouden onder-
linge verrekeningen moeten plaats vinden, terwijl
daarbij ook de verschillende kostprijzen een punt

van overweging zouden uitmaken.
Een groot verschil met de later gelanceerde sanee-
ringsplarnien bestond dus daarin, dat men met de
aard van de fabrieken rekening hield en vooral niet
alleen af ging op de wil van den fabrikant zelf, of hij wilde gaan stilliggen of niet. Wanneer men dit
laatste systeem zonder meer gaat toepassen, dan wordt
het niet de vraag of men al of niet voor een bepaal-
de productie het meest geschikt is, maar of men de
dikste portemonnaie heeft.
De goede hoop bestond, dat de rest van de ring-ovencapaciteit kofi worden benut voor het maken
van rood en hiermede kom ik op een zeer belangrijk
punt voor de Nederlandsche baksteenindustrie. Men
heeft zooals bekend •de laatste jaren met een korte
onderbreking, de rood-productie sterk verwaarloosd,
zeer tot nadeel van de industrie. Er ontstond onder
de steenbakkers een soort trots, welke zich demon-
streerde door geen rood te willen stoken als zijnde
beneden de waardigheid. Maar de heer Kroese heeft
reeds opgemerkt, dat er daardoor een enorme kalk-
zandsteenproductie is ontstaan en dat de Belgen toch
nog 186 millioen zachte steen konden invoeren ten
tijde van de volle werking van het Extra-Rood-Con-
tract. Ik ben steeds van meening geweest, dat deze afkeer
van het rood gelegen is in een zeer onvoldoend in-zicht van de meeste steerifabrikanten in de analyse
van hun eigen kostprijs. Het is anders niet te verkla-
ren, dat men hij een dergelijke marktpositie tot de be-
perkingen over is gegaan, waartoe men inderdaad zijn
toevlucht heeft genomen. Men is waarschijnlijk eerst later door de practijk tot het inzicht gekomen wat het
kost om te beperken. Een goed gesplitste kostprijs-
calculatie had zeker deze waarheid aan den dag ge-
bracht en men had dan tevens kunnen ontdekken, welk
deel van den
kostprijs
de ,,variabele” kosten uitmaken.
Wanneer men in de kostprijsberekening de vaste
en
variabele kosten per eenheid product behoorlijk had gesplitst, dan had men
bij
onderzoek van de al-
ternatieven ,,heperken” of ,,vol doorstoken met meer
rood” zeker anders tgeredeneerd dan thans gebeurd is.
Wanneer ni. wordt beperkt moeten deze mindere
hoeveelheden steen de vaste kosten opbrengen. In-
dien men nu deze vaste kosten •op deze beperkte hoe-
veelheid harde steen laat drukken, dan kan men de
rest van de capaciteit benutten om rood te stoken
met een kostprijs overeenkomend met de variabele
kosten per eenheid, verkregen uit de kostprijs-cal-
culatie voor de beperkte hoeveelheid gemaakt. Deze

kostprijs zal zelfs nog iets minder zijn, omdat ,,rood”
niet zooveel zorg en brandstof per eenheid vordert
als harde steen.
Een deel van de kalkzandsteenafzet had men zeker
kunnen veroveren, hetgeen niet misplaatst zou zijn
geweest, want ook (Ie kalkzanclsteen heeft ‘zich enorm
uitgebreid en moet daarvan op een gegeven oogen-
blik dan maar de gevolgen dragen. Ook de import
vanuit België zou kunnen zijn bestreden.
Verschillende pogingen voor export naar Engeland
zijn op hetzelfde gebrek aan inzicht gestrand en hét
is wei teekenend, dat er 1 September 1934 in de Te-
legraaf een berichtje stond, dat de Belgen in Engeland
een eigen verkoopcentrale willen oprichten en dat men
in de eerste zeven maanden van 1932, 1933 en 1934
respectievelijk 44.4, 91.9 en 153.5 millioen aan rood
naar Engeland heeft geëxporteerd tegen waarden
van respectievelijk f
73.219,
£ 152.613 en £ 283.613.
Van al deze schoone
cijfers
heeft de Nederlandsche

baksteenindustrie practisch niets gezien; naar mijne
meening door gebrek aan kennis van den kostprijs en
ook uit overdreven angst voor export, waardoor men de meest merkwaardige eischen ging stellen, waarbij
werd vergeten, dat men op het oogenblik voor de Ne-
derlandsche markt in veel sterker mate speculeert.

Naar aanleiding van deze exportmogelijkheid heb-
ben zelfs verschillende arbeidersgroepen zich in prin-
cipe bereid verklaard voor deze steen een ‘tijdelijk, lager loontarief te accepteeren, waardoor de even-
tueele mogelijkheid van export nog werd vergroot.
Maar al deze pogingen hebben niet kunnen bewerk-
stelligen, dat een aanzienlijk deel van den import
in Engeland door onze baksteenindustrie werd ge-
leverd; dit zeer tot schade mi. van deze industrie.

Dat het verwaarloozen van de Rood-productie een
onjuiste politiek is, wordt bovendien aangetoond door
de verhoudingscijfers, welke men verkrijgt door de
verschillende soorten steen welke een woning eischt, onderling te vergelijken. De normale verkoop van de
soorten kan ongeveer worden gesteld op 40 pCt. rood,
30 pCt. hardgrauw, 20 pCt. klinkers en 10 pCt. ge-
velklinkers. Daarnaast geeft de heer Kroese in zijn

eerste artikel aan zacht-productie voor de ringovens
ongeveer 15 pCt. en voor de vlamovens niets. De
wanverhouding springt dus wel zeer sterk in het oog
en het is verwonderlijk hoe men tot een dergelijke
productie-politiek is kunnen geraken. Waarschijnlijk
is men aangetrokken tot het stoken van hard door de
hooge prijzen, welke men in de hausse jaren kon
maken, om daarmede een voor normale tijden abso-
luut noodzakelijk arbeidsveld aan concurrenten en
het buitenland over te laten.

Of er bij saneering veel zal behoeven te worden
,,uitgekocht” wil ik voorshands betwijfelen. M.i. zal de saneering veel meer op juiste productie en
productieverhouding moeten worden gericht, terwijl dan eventueel verlies op het stoken van rood, omdat deze steen met concurrentie te maken heeft, door de
werkende hard-fabrieken kan worden bijgepast. Ik
vermoed, dat dit dan zal blijken heel wat minder te
kosten dan het bij inschrijving laten stilliggen van
een aantal fabrieken.

Ik noem hier uitdrukkelijk de hard-fabrieken,
welke het verlies op rood moeten betalen, omdat ook
de straatsteen geen concurrentielcos product is en
concurreeren moet tegen andere wegbedekkingsmate-
rialen. Het zou dus zeer goed kunnen zijn, dat de
straatsteen ook verliesbrengend blijft ondanks de sa-
neering, terwijl men m.i. toch steeds zooveel mogelijk
straatsteen moet trachten te plaatsen. Bij de prijs-
stelling van de straatsteen moet er ni. wel aan wor-
den gedacht, dat men in den loop der jaren door de
‘hooge prijzen, welke men meende te moeten aanleg-
gen, veel wegbedekking van ander materiaal heeft
laten binnenkomen, waardoor men goede klanten voor
goed kwijt raakte. In den vervolge, wanneer de saee-
ring zal zijn verkregen, zal men er dus op bedacht
dienen te zijn, d’at men die vegbedekkingen zooveel
mbgelijk ‘ook door middel van den verkoopsprjs be-
strijdt, om daarmede te voorkomen, dat men nog ver-
der afleveringsmogelijkheden voor goed kwijt raakt.
Waar eenmaal beton of asfalt ligt, ko.men nooit straat-
steenen meer en op den duur zal de straatsteenindus-
trie het toch van de vervanging moeten hebben.

De politiek met het ,,rood” kan wat de productie,
in verband met den verkoopsprijs, betreft een andere
zijn, doch het voert mij te ver daarop nader in te gaan.
Ik kom dus tot de conclusie, dat saneering ge-
biedende eich is, wil een voor ons land noodzakelijke

bedrijfstak niet geheel ten doode gedoemd zijn. Dat
een overeenkomst zonder druk van boven af tot stand
zal komen is door onderling wantrouwen zeer te be-
twijfelen, zoodat hier een taak voor de Regeering ligt
weggelegd.
1)

1)
Een contact-commissaris, door de Regeering aange
steld, heeft inmiddels succes gehad.

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

985

Wil men voor de volgende campagne gereed zijn,
dan zal men spoedig met de saneeringswerkzaam-
heden moeten aanvangen, omdat veel en moeilijk
werk zal moeten worden verricht, waarbij het plan
dat wordt aanvaard, nader moet worden uitgewerkt
en naar de eischen welke de praktijk stelt, moet wor-

den vervornid. Ir. II.
VAN UnYST.

ECONOMISCHE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN

DE GOUDLANDEN.

Dr. J. Oortwijn Botjes schrijft ons:

Nu op dit oogeublik een poging wordt gedaan om
onze moiietaire en economische politiek door onder-
linge overeenkomsten te verbinden aan die van de
staten van het zoogenaamde goudblok, lijkt het niet
overbodig enkele punte.n naar voren te brengen, die
de positie van Nederland in dezen bepalen.

Ten opzichte van België, Frankrijk en Italië
verschilt de positie van Nederland, doordat genoem-
de landen na den oorlog aan hun munt een lagere
goudwaarde gegeven hebben dan deze vroeger bezat.
De verhouding van productiekosten en goederenprij-zen is daardoor in belangrijke mate gecorrigeerd.

Ten opzichte van Frankrijk verschilt onze po-sitie, doordat Frankrijk, als historisch protectionis-
tisch land minder afhankelijk is van den uitvoer.
1-Jet verkoopt een grooter deel van zijn producten op
de binnenlandsche markt en kan dus door wettelijke maatregelen voor een grooter deel dier producten de
prijzen in overeenstemming brengen met cle produc-
tiekosten.
Frankrijk leende enorme bedragen aan middel-
Europeesche landen en aan Balkanstaten in den vorm
van francen en heeft uit dien hoofde een bijzonder
belang bij het handhaven van den Franc; Nederland
daarentegen leende zijn geld in hoofdzaak uit in de
valuta’s van de debiteurstaten. Waar aan den ande-
ren kant buitenlanders ook in het bezit zijn van een vrij groot bedrag aan Nederlandsche obligaties, zal
Nederland geen schade
lijden
door verlaging van de
waarde van den Gulden; Frankrijk daarentegen lijd.t
groote directe schade door een verlaging van den
Franc.

Als het goudbiok tot een economisch blok wordt
omgezet ligt Nederland aan den rand van dit blok.
i:’tet ‘heeft slechts één grens met landen van dit blok
gemeen. België, Zwitserland, Italië grenzen aan twee
kanten aan landen van dit blok; Frankrijk heeft ge-
meenschappelijke ‘grenzen met drie der goud’landen.
Hieruit volgt de waarschijnlijkheid, dat een grooter
percentage van den uitvoer van België,
1
Fran’krjk,
Zw.itseiqand en Italië zich naar de ‘goudlanden richt, dan dit bij Nederland het geval is. Slechts 28.23 pOt.
van onzen uitvoer in 1932 was gericht naar de goud-
landen, terwijl alleen naar Duitschlan’d 21.38 pOt. en,
naar ‘Engeland 19.13 pOt. van onzen export ging.
Ten opzichte van de voornaamste landen van
het goud’b’lok, verkeeren wij in de ongunstige om-
standigheid, dat onze loonstandaard de hoogste is.
Volgens een ônderioek door het Internationaal Ar-
beidsbureau te Genève in 1930 ingesteld naar de
bonen in de hoofdsteden van de Europeesche landen, werd deze verhoudin.g aangegeven door de volgende
cijfers: Amsterdam 85, Brussel 49, Parijs 56, Rome
42. De mogelijkheid om te kunnen concurreeren,
wordt, afgezien van bijzondere omstandigheden, be-
paald door de vraag, hoeveel loon en hoeveel rente
een bepaald product in verschillende landen vraagt.
Vooral ten opzichte van België met zijn zeer lage
bonen, verkeert Nederland in origunstige omstan
digheden.
Bij
onderlinge verruiming van de invoer-
mogelijkheden zal in het algemeen het land met de
laagste bonen het meest profiteeren. Voor onze in-
dustriëele producten is het zeer de vraag of de mo-
gelijkheid tot meerderen afzet in België en Frank-
rijk, opweegt tegen het b.ezwaar van meerdere con-

currentie van Belgische en Fransche producten op de
Nederlandsche markt. Een . iets grootere afzet van
laudbouwproducten, ‘als gevolg van de onderhande-lingen te Brussel is zeer waarschijnlijk. Echter moet
men geen overdreven verwachtingen koesteren om-trent meerderen invoer naar Frankrijk. De Fransohe
boer wenscht voor zich een monopolie van zijn pro-
ducen op de Fransche markt en in geen enkel land
ter wereld houden Kamerleden en regeeringen meer
rekening met zijn wenschen. Voor enkele specifiek Nederlandsche, Belgische,
Fransche, Zwi’tser.sche of Italia’ansche producten is
onderlinge bevoorrechting mogelijk, zonder dat dit
andere landen schaadt. Ik
wijs
in dezen buy, op de
artikelen groenten, bloembollen, bloemen, pootaardap-
1)len. Voor verreweg de meeste producten komt een
bevoorrechting, door de goudlanden ‘onderling, neer op
een benadeeling van andere landen. Onze droevige er-
varingen met ‘het verdrag van Ouchy bewijzen wel, dat deze landen en met name Engeland, geen reke-
ning zullen houden met pthrases, maar met de reali-
teit. De verzekering, dat de omzetting van het goud-
blok, met
Frankrijk
als centrum, niet gericht is tegen
Engeland of Duitschland zullen deze landen voor,
kennisgeving ‘aannemen. Dat andere landen zich
onder bepaalde omstandigheden ook kunnen aan-sluiten, zal door genoemde landen niet hoog wor-
den gewaardeerd. Ook bij het verdrag van Ouchy be-
stond deze mogelijkheid; maar – Engeland is er niet
door bekoord. Als de goudlanden elkander in wer-
kelijkheid zeer
belangrijke
invoerfaciliteiten zullen
verschaffen, die ze niet aan de niet-goudlanden deel-
achtig doen word&n, zullen zij zich moeten voorbe-
reiden op een economischen strijd met de uietgoud-
landen.
Bij’ een
strijd
met Eïigeland staat Nederland
economisch niet ‘sterk. Wij produceeren een aantal
artikelen, zooals o.a. bloembollen en stro’ocarton, voor
welke wij Engeland als uitvoerland niet kunndn mis-sen. Als een iets grootere afzet van landbouwproduc-
ten naar België of Frankrijk
gekocht
moet worden
met een mindere welwillendheid van Engeland tegen-over den invber van onze larmdbouwvoortbrengselen,
wordt deze koop voor ons te duur.
De waarde van onzen uitvoer naar Duitschiand
wordt op’ dit oogeniblikin hoofdzaak bepaald door:
ci. De waarde van deninvoer uit Duitschland naar
Nederland en naar Ned.-Indië.
b.
De waarde van den invoer’ van Nederlandsch-
Indië naar Duit’schland.
Indien de waarde van den invoer uit Duitschland,
die toch reeds gedaald is onder den invloed van al-
lerlei soorten van boycot, verder• daalt door een be-
voorrechting hij den invoer van goederen uit de goud-
landen, dan zal onze export naar Duitschland nog
verder moeten worden ingekrompen. Wat wij aan
de eene zijde’ winnen, zullen wij dus aan de andere
zijde verliezen. Onze ‘tuinbouw vooral zal daardoor’
worden getroffen.
De samenvatting van de goudianden tot ecu
economisch blok is niet een gevolg van een ‘bijzon-dere economische samenhoorigheid, maar is slechts
een gevolg van de fatale vergissing, ‘die men ten op-
zichte van de monetaire politiek heeft gemaakt. Zij
heeft voor velen ook geen ander doel dan het tijd-
stip te verschuiven, waarop men tot de erkedning
nioet komen zich vergist te hebben. Elke verschui-
ving van dit tijdstip berokkent echter aan ons land
enorme schade’.’
Hiermee meen ik in korten vorm de gevaren van
de economische onderhandelingen te Brussel belicht
te hebben. Deze gevaren zijn zonder twijfel ook aan
onzeu Minister van Economische Zaken en aan onze
afgevaardigden naar Brussel bekend. Het lijkt mij
echter niet overbodig, dat er ook in ruimere kringen
aindaclit aan wordt gewijd.

986

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

DE TOESTAND OP DE GRAANMARKT.

1
–
let is op het oogen’hlik zeer moeilijk een oordeel
te vormen over de graanmarkten en de factoren op
hun juiste waarde te schatten, welke van invloed zijn
op de prijsvorming. In den loop der maand Augus-
tus werd het duidelijk, dat de alom heerschende
droogte zoowel in de meeste landen in Europa als in
Noord-Amerika kleine graanophrengsten tengevolge
zou hebben. Algemeen was men toen van meening,
dat het te verwachten kleinere aanbod van uitvoer-
landen en de grootere vraag in Europeesche import-
landen tot een aanmerkelijk ‘hooger prijspeil zouden
leiden. Ook zou vermeerderde vraag in het Verre
Oosten, waar in China de rijstoogst er slecht voor
stond, tot prijsverhooging voeren.

In de verwachting van een hooger prijsniveau zijn
in de Europeesche landen op groote schaal inkoo-pen gedaan, waardoor de markt een levendig aan-
zien kreeg. De verwachting van de kleinere opbreng-
sten is vrijwel uitgekomen en in sommige landen
zelfs nog overtroffen. In andere landen echter heeft
het graan niet van droogte te lijden gehad. In Enge-
land, Nederland, Zweden, Estiand en Lith’auen zijn
de uitkomsten bevredigend geweest. De drie laatst-
genoemde hebben een overschot van rogge, dat voor
uitvoer beschikbaar is. Frankrijk had in 1933 een
buitengewoon •groote tarwe-opbrengs’t, waarvan aan
het einde van het oogstjaar nog een belangrijke hoe-
veelheid aanwezig was. In 1934 was de opbrengst wel
minder, doch ook groot, ‘zoodat het met ¶het over-
schot van het vorige jaar meer heeft dan in het land zelf verbruikt wordt. Het overtollige wordt aan om-
liggende landen aangeboden en geregeld vinden uit-
voeren met regeeringssubsidie plaats. Naar Neder-
land wordt deze tarwe niet verkocht, daar de regee-
ring den invoer niet toelaat wegens het ontbreken
van een convpensatie-overeenkômst met de Fransehe
regeering. –

De andere landen, welke in het vorige jaar groo-
te graanopbrengsten hadden en de wereldmarkt druk-
ten door aanbiedingen van hunne overschotten, zijn
daartoe in dit seizoen niet in staat. Duitschiand
exporteerde in het vorige jaar tarwe en rogge en
heeft dit jaar niet genoeg voor het eigen verbruik.
In Polen en Tsjechoslovakije zijn de opbrengsten
klein, evenals in Hongarije. Wat in Hongarije en
Zuid-Slavië voor uitvoer beschikbaar is, wordt naar
de omliggende landen verzonden en komt niet aan
de MTe
s
tE
ur
opeesche markt. Roemenië heeft geen
overschot van tarwe en heeft, tot de nieuwe mais-
oogst ter verscheping gereed is, alleen gerst te mis-
sen, waarvan de opbrengst ook al klein was.

In Rusland schijnen de resultaten slecht geweest te zijn. 1-let verscheept wel graan van de havens aan de
Zwarte Zee, doch deze verschepingen zijn voor een
overgroot gedeelte bestemd voor Wiadiwostok, wat op s’echte resultaten in Siherië wijst. In West-Euro-
pa is het aanbod uit Rusland zeer klein; tarwe werd
daarheen in noemenswaardige hoeveelheden tot nog
toe niet verscheept. Wel gerst, doch ook daarvan
geen gr’oote kwantiteiten. Italië, dat in het vorige
jaar voldoende tarwe voor eigen gebruik ‘had, zal dit
jaar ook onder de invoerlanden moeten worden ge-
rekend.

In Noord-Amerika heerschte evenals in Europa
groote droogte. In de Vereenigde Staten was deze
van funes’ten invloed en van alle graansoorten is de
opbrengst daar hij die van vorige jaren ten achter
gebleven. Van uitvoeren kan geen sprake zijn, invoe-

ren
blijken
integendeel noodig te zijn. Reeds belang-
rijke hoeveelheden rogge ‘zijn uit de Baltische landen
en Polen naar Amerika verscheept, in Argentinië
werd haver gekocht. De Vereenigde Staten koopen in
Canada gerst en ook sommige speciale tarwesoorten.

De ‘totale opbrengst van alle granen, boonen, rijst
en andere voerartikelen wordt in de Vereenigde Sta-
ten 1.150 millioen bushels kleiner geschat dan in

1933 en 2.303 millioen hushels kleiner dan het ge-
middelde in de jaren 1927-1931.
In Canada daarentegen zijn de gevolgen van de
droogte niet zoo ernstig ge
w
reest als in de Vereenig-
de Staten van Amerika. De opbrengst van tarwe
werd in September door de regeering •iets grooter
geraamd dan in het vorige jaar, toen de uitkomsten
ook tegenvielen. Sedert is de opbrengst verminderd
door vorst en sneeuw en zijn de particuliere oogst-
ramingen iets kleiner dan die van een jaar geleden.
Van haver en gerst mag op een weinig grootere op-
brengst dan in het vorige jaar gerekend worden.
Op •het zuidelijk halfrond is Australië een belang-
rijk land voor tarwe. De uitzaai werd er dit jaar be-
perkt en tengevolge van langdurige droogte zal ook
daar de opbrengst verder •beperkt worden. De laatste
berichten ramen de opbrengst op 17 millioen quar-
ters, va’t weliswaar honger is dan de vorige parti-
culiere schattingén, doch minder dan in vorige jaren.
Een opbrengst van 17 millioen quarters zal een uit-
voeroverschot opleveren van ongeveer 10 millioen
quarters. In dit jaar zullen vermoedelijk 13 millioen
civarters verscheept worden, terwijl in 1932 bijna het
dubbele werd uitgevoerd.

De in Augustus oplevende vraag in de verwach-
ting van vermeerderde ‘behoefte in Europa, nood-
zakelijke invoeren in de Vereenigde Staten en klei-
ner aanbod uit exportianden, was algemeen. Duitsch-
land trad sterk als kooper op den voorgrond en kodht
zoowel tarwe als voedergranen en rogge in landen,
waarmede •het een compensatie-overeenkomst kon
treffen. Op die wijze kon het buitenlantdsch graan
importeeren zonder daarvoor deviezen ‘te moeten af-
geven. De verschepingen van gerst uit Rusland en
Roemenië gaan in hoofdzaak naar Duitsc’hland, dat
de beste prijzen had willen betalen, en in Nederland
ontbrak aanbod uit clie landen ‘bijna geheel. Ook
door Turkije werden belangrijke hoeveelheden in
compensatie aan Duitschland verkocht. Het systeem der compensatiezaken schijnt niet ge-
heel zonder moeilijkheden te werken. Volgens cou-
rantenberichten zijn in Hongarije. en Zuid-Slavië
door de Duitsche aai*oopen in compensatie, waar in
niet voldoende mate verkoopen tegenover stonden,
te groote saldi hij de centrale banken ontstaan. ‘Vôôr
verder te gaan met leveringen aan Duitschland wil
men eerst die saldi verminderen.
Behalve in Du’itschland werd ook in andere lan-
den veel gekocht, daar vooral de statistische positie
van voergranen beperkt aanbod en hoogere prijzen
deed verwachten. Van tarwe leek het aanbod welis-
waar voldoende, doch het tekort in voergranen zou
de prijzen voor tarwe mede doen stijgen.

* *
*

Hoewel de prijzen aanmerkelijk hooger ‘zijn gebleven
dan in het voor
–
jaar en den voorzomer, zijn toch de
verwachtingen van sterke ‘prijsstijging niet uitgeko-
men en zijn de prijzen sedert ‘het midden van Augus-
tu’s niet onbelangrijk ‘gedaald. Daarvoor bestaan ver-
schillende redenen. In Augustus is veel gekocht door speculanten, ook het buiten den graan’handel staande
publiek heeft veelal gemeend een kansje te moeten
wagen en :speculatieve aankoopen gedaan, die later
weder moesten worden verkocht. Duitsche koopers
waren daartoe vaak gedwongen door gebrek aan
deviezen, wat het betalen in vreemd geld van het
gekochte onmogelijk maakte. Zooals het zoo vaak on-
der zulke omstandigheden gaat, vonden de gedwon-
gen verkoopen plaats op het meest ongunstige oogen-
blik.
Een tweede oorzaak van de prijsdaling zijn de
aanvoeren van de eigen oogsten, zoowel ‘in Europa als
in Noord-Amerika. Al zijn de opbrengsten kleiner
en zal misschien later iets anders moeten worden
teruggekocht, de hoeren haast’ten zic’h hunne produc-
ten ter markt te brengen. Daardoor verminderde na-

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

987

tuurlijk voor het ogenblik de behoefte aan ‘buiten-
landsch graan.

Verder bleef Argentinië den verkoop van tar-
we en •maïs forôeeren en tot de maakbare prij-
zen steeds dringend aan de markt. De tarwe-oogst
was in 1034. orvervloedig geweèst en het was bekend
dat ruime verschepi’ngn konden worden verwacht.

Echter had men niet gedacht, Jat Argentinië zou
kunnen voortgaan tot het einde van het jaar zulke,
groote hoeveelheden te leveren. De Argentijnsche
regeering publiceerde in September eene nieuwe
schatting van den opbrengst van tarwe van 35.820.000
quarters tegen eene eerste schatting in dit jaar van
32.071.000 ‘quarters, een opbrengst in 1933 van
29.467.000 quarters en in 1932 van 28286.000 quar-
ters.

.

.

…….

.

.

Argentinië heeft de gewoonte, er vdr te zorgen,
dat het overschot van een oogst tot de maakbare prij-
zen aan het buitenland is ‘verköcht v6r de nieuwe
oogst wordt binnengehaald. De groote oogs+’in 1934,
welke later ‘bleek nog grooter te ‘zijn ‘dan
‘ eerSt ge-
schat, verklaart het voortduren e,r groote tarwever-
schepingen. De volgende ‘oogst,, welke, .einde Decem-
ber ,en Januari wordt ‘binnengehaald, staat er goed
voor. Daarin ligt dus voor Argentinië geej reden om,
tarwe achter ‘te houden. Bovendien zijn de ‘prijzen,
welke de boer in Argentinië voor tarwe ontvangt, loo-
nend. Toen in het vorige najaar en dit voorjaar de
prijen zeer’l’aag gedaald waren, stelde de Argentijn-
sche regeering voor tarwe een mini’mumprijs vast van
5.75 Pesos per 100 kg, geleverd te Buenos Aires. In
Mei zijn de prijzen ‘begonnen te stijgen tot zij be-
gin Augustus het ‘hoogste punt van dit jaar bereik-
ten. Sedert zijn zij weder gedaald, doch op
26
Octo-
ber was ‘de noteering te Buenos Aires nog 6.05 Pesos.

Van .maïs zijn de verschepingen uit Argentinië ook
groot ‘geweest, ‘hoewel daarvan de opbrengst kleiner
was dan in ‘het vorige jaar. Niettegenst’aande deze
kleinere opbrengst verscheepte Argentinië op zoo
ruime schaal maïs, dat het niet mogelijk schijnt
daarmee voort te gaan tot het einde van het seizoen,
dat voor maïs op 31 Maart gerekend wordt. De reden,
‘at maïs zonder teru’ghouding werd aangebodén, is
gedeeltelijk te zoeken in cle kwaliteit, welke lang
bewaren niet toestaat en gedeeltelijk in de ‘prijzen.
Voor maïs werd eén nTinimumprij’s vastgesteld van 4.40 Pesos per 100 kg te Buenos Aires. Op 26 Octo-
‘her was de noteering te Buenos,Aires 6.18 Pesos en
dus zelfs nog iets hooger dan die voor tarwe.

In de laatste weken waren de uitvoeren uit Ar-
gentinië kleiner. In de volgende weken ‘zal moeten blijken of deze vermindering een gevolg is van ‘af-
nemende voorraden of dat daarvoor tijdelijke redenen
bestonden. Is op het oogen’hlik het aan’bod’ van mais
uit Argentinië en in mindere mate uit Zuid-Afrika,
voldoende voor de behoefte in importianden, later
zullen ook Roemenië en Zuid-Slavië leveranciers van
belang kunnen worden. Goede oogsten worden in
beide landen verwacht en geregeld wordt reeds rnaïs
aangeboden ter versc’heping in ‘de wintermaanden.

De Nederlandsche regeering laat graan uit de Donau-
en Balkanlanden alleen toe wanneer de Nederland-
sche inkoopen geda’ar worden in compensatie met
verkoopen van Nederlandsche producten. Dergelijke
compensatiezaken zijn slechts in zeer beperkte, mate mogelijk. Wanneer onze regeering ‘geen verandering
in haar voorschriften ‘brengt, kunnen dus in Neder-
land in de volgende maanden geen groote aanvoeren
van Donaurnaïs worden verwacht. Op de wereldmarkt
zal het aanbod daarvan natuurlijk wel van invloed
op de prijzen zijn.

‘T0.
de ,naaste toekomst zal de prijzenloop hoofd-
zakelijk afhankelijk zijn van den omvang der versche-
pinge,n van tarwe en maïs van den ouden oogst uit
Argentinië, van de snelheid waarmede •de eigen oog-
sten inEuropa worden ter markt ‘gebracht en ver-
bruikt,, van de koopkracht der importianden en met

nanie vau D’uischland, en van de verkooptaktiek
;yan Canada.

, Het laatstgenoemde land heeft een belangrijk
overschot van tarwê en ‘heeft ook gerst en haver te
missen. Tarwe ‘i’s verreweg het voornaamste uitvoer
artikel en heeft ‘de ‘belangstelling der Canadeesahe
regeering, welke ‘door het doen van steunaankoopen
.de prijzen in tijden van depressie ophoudt. Daardoor
,is nu de prijs te ho’og in vergelijking met Argentijn-sche tarwe, om groote uitvoeren mogelijk te maken.
In Canada verwacht men, wanneer het sei’zoen ver-
,der gevorderd zal
zijn,
afname van de eigen voor-
raden der invoerlanden en daardoor grootere invoer-
,behoefte met verbeterde prijzen. Dan zal het echter
ook moeten ‘concurreeren met den nieu.wen oogst in
,Argentinië en het zou niet de eerste keer zijn, wan-
neer later zou blijken, dat de Canadeesche- taktiek
eene verkeerde was geweest. Reeds nu worden Ar’geu-
tijnsche tarwe, gerst, haver, rogge en mais van den
nieuwen oogst aangeboden tot matige prijzen. De
nieuwe tarwe, gerst, haver en rogge kunnen vanaf
Januari, de nieuwe maïs vanaf April verscheept wor-
( Pil,
Wanneer de oogstresultaten worden, zooals de
vooruitzichten van het oogen’bli’k’ doen verwachten,
‘zal Argentinië weder dringend’ verkooper worden na
het binnenkomen ‘van de.n nieuwen oogst, waarvan
zeker druk op de prijzen het gevolg zal zijn. In den
tusschentij’d is eene verbetering van het tegenwoor-
d.ige prijspeil zeer wel mogelijk tengevolge van af-
nemend aanbod van de eigen oogsten en toenemende
vraag naar geïmporteerd ‘graan in Europa en de Ver-
‘eenigde Staten, en afnemende verschepingen van den
uden oogst uit Argentinië.
A. P. SOHILTUUJS.

AANTEEKENINGEN.

De Internationale Kamer van Koophandel over de
positie van de goudianden op de wereldmarkt.

In liet October-nummer van ,,L’Economie Inter-
nationale”, ‘het maandblad van de Internationale
Kamer van Koophandel, wordt de vraag gesteld of
de ‘gouden standaard een nadeel voor het ‘herstel van
zaken is. Het spreekt vanzelf, dat .het antwoord ont-
kennend luidt, daar de Internationale Kamer in
April van dit jaar immers haar standpunt heeft uit-eengezet, in een ,,plaidoyer énergique et serré”, en
zich voor herstel van den internationalen gouden
tandaard heeft verklaard.

Het antwoord op de vraag omtrent de ‘belemme-
rende werking, die van den •gouden standaard uit-
gaat, komt hierop neer dat de landen, welker ‘valuta
-gedeprecieerd zijn, een zeker ‘succes met deze maat-
regelen he’bhen kunnen bereiken door de stilzwijgende
toestemming van de goudianden voor ‘deze deprecia-
tie of devaluatie. Indien die goudianden aan de
depreciatie hadden meegedaan en alle valuta’s onvast
‘ten opzichte van elkaar varen, ‘zou ‘het er voor de
landen van het Sterling-blok, de Vereenigde Staten,
Japan, enz. op het oogenblik veel’ ongunstiger uit-
‘zien’… ‘
Wij geven dit betoog weer, zooals ‘men het in bo-
venvermeld orgaan kan vindén, doc’h meeuen erop te
mogen wijzen, dat deze uitspraak niet bewezen wordt.
Men moet niet vergeten, dat deze landen n’iet meer
‘dan één zesde van den ‘geheelén wereldhandel om-
vatten.
Bovendien wordt ui’t het oog verloren, dat indien
de .’goudlanden ‘hun ‘valuta’s hadden gedevalueerd,
lulka evenals in de landen van het Sterlingbiok, zon-
-der twijfel gepaard zou zijn gegaan met een veibete-
i-ing van de binnenlancische conjunctuur, waardoor
de vraag naar grondstoffeii zou zijn toegenomen, het-
geen zondr
twijfel
tot een verbetering van den we-
i-eldhandel zou hebben geleid.
De theoretische uiteenzetting in liet orgaan van d’e
Internationale Kamer van Koophandel wordt -gevolgd

938

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

door een bewijs met behulp van statistisch materiaal.;
Daartoe wordt de waarde van den uitvoer der goud-,
landen met den wereldexport in gouddollars verge-
leken, en eveneens de uitvoerwaarde van Engeland,
de Vereenigde Staten en Japan. Bovendien vindt ook
een vergelijking van de uitgevoerde hoeveelheden,

plaats.

Nu staat daarbij voorop, dat een vergelijking dient
te worden gemaakt tuaschen landen met en zonder
gouden standaard, en het is daarom onbegrijpelijk,
waarom men van het jaar 1929 als basisjaar is uit-
gegaan, en de resultaten van de eerste helft van 19347
met dat jaar vergelijkt. Vanaf 1929 tot einde 1931
bezaten alle genoemde landen den gouden standaard,
en eerst met den val van het Pond in September1931

‘begint een verschil te ontstaan.

Er zou minder bezwaar bestaan tegen het jaar 1929
als basisjaar, wanneer de uitvoer zich in alle betrok-
ken landen vanaf 1929 tot einde 1931 op gelijke wijze
had ontwikkeld. Doch dit is in het geheel niet het

geval,
gelijk
uit de volgende cijfers blijkt.

Percentage van den werelduitvoer

1929

1931
Goudblok
1)

……………
15,64

17,77

Engeland

……………..10,74

9,37
Vereenigde Staten ……….15,61

12,58
1)
Hiertoe rekent de T. K. v. K. Frankrijk, België, Ita-
lië, Zwitserland, Nederland en Polen. Dit laatste land be-
hoort evenwel niet tot het goudbiok, wel tot de goudianden.

Engeland en de Vereenigde Staten waren dus in
1931, toen •beide landen nog den gouden standaard
handhaafden, in vergelijking met de landen van het
goudblok in een veel ongunstiger positie gekomen dan
in 1929 ‘het geval was. Nog duidelijker blijkt zulks
uit de gegevens omtrent de hoeveelheid der uitge-
voerde goederen. Volgens grafiek II in het betreffen-
de artikel was deze hoeveelheid voor de goudlanden van
100 in 1929 tot 88 in 1931 gedaald, voor Engeland echter van 100 in 1929 tot 692 in ‘1931 en voor. de
‘Te
r
. Staten van 100 in 1929 tot 67 in 1931.

Vergelijking van gegevens, die iets zeggen omtrent
den invloed van depreciatie, geeft dan ook het vol:

gen de beeld.

Percentage van de

lndexcijfers

waarde v. d. werelduitvoer uitgevoerde hoeveelh.
1931

1933

1931

1933
Goudblok ……17,77

16,99

88

69
Engeland ……9,37

10,37

62

64

Engeland geeft dus een relatieve stijging van zijn export te zien, zoodat bijna weer het aandeel in den
wereidhandel van 1929 wordt bereikt, de goudianden
vertoonen een achteruitgang van hun aandeel, dat echter nog hooger is dan het niveau van 1929. De
Vereenigde’ Staten, waar de depreciatie eerst vanaf Mei, 1933 dateert, kunnen voor vergelijking niet in

aanmerking komen.
Dat men de gegevens omtrent de eerste helft van

1934
‘bij
deze cijfers heeft betrokken, is in tweeërlei

opzicht onjuist. Ten eerste mag men, wegens de
seizoensschommelingen, die vooral in den uitvoer van
agrarische producten optreden, nooit een half jaar
met een heel jaar vergelijken.’) Maar bovendien heh-
ben de rnaandgegevens van den Volkenbond, waaruit
de gegevens van de eerste helft van 1934 zijn bere-

kend, betrekking op
60
landen, terwijl de
jaa.rgege-

vens den huitenlandschen handel van
83
landen om-,

vatten. Het percentage, uitgedrukt in den handel van
een kleiner aantal landen, is na’tuilrljk grooter dan
dat uitgedrukt in den handel van een grooter aantal,

3)
De landen van .het goudblok liggen op het Noordelijk
halfrond, waar het grootste deel ‘a, cle agrarische pro-
ductie in de tweede helft van het jaar binnenkomt. Voor
Nederland blijkt zulks duidelijk uit den uitvoer, dle in de
tweede helft van het . jaar, vooral door den agrarisehen
uitvoer aanzienlijk grooter is dan in de eerste helft.

zooclat in grafiek III van ‘het artikel dan ook alle

lijnen voor ‘de eerste helft van 1934 een stijging ver-
toonen, die echter niet met de werkelijke ontwikke-
ling van den wereldhandel overeen
behoeft
te

komen.
3)

Wij wijzen er nog op, dat de geringe vooruitgang
van het aandeel der goudianden van 1932 op 1933,
‘van 16,70 op 16,99 pOt., veroorzaakt wordt door
Frankrijk, België en Zwitserland. Het aandeel van

Ïtalië,
Nederland
en Polen .ging dat jaar achteruit.
3)

Aandeel in proc. van de uitvoerwaarde van een bepaald land
in de waarde van den werelduitvoer in
gond-Dollars.

1929

1931

1932

1933

Nederland ……….2.42

2.79

2.64

2.50

Frankrijk ……….5.95

6.31

6.00

6.19

België …………..2.68

3.40

3.19

3.34

Italië …………..2.42

2.79

2.78

2.69

Zwitserland ……..1.21

1.36

1.15

1.35

Goudblok ……….14.68

16.65

15.76

16.07

Polen …………..0.96

1.12

0.94

0.92

Totaal …………..15.64

17.77

16.70

16.99

Engeland ……….10.74

9.37

9.91

10.37

Zweden …………1.47

1.46

1.35

1.58

Totaa.l ……………12.21

10.83

11.26

11.95

Vanaf 1931 is dus het aandeel •van Nederland in de
waarde van den werelduitvoer blijven dalen. Welke
waarde men dan ook aan de.ze gegevens moge toeken-
nen, het staat in eIk geval vast, dat de positie van
Nederland op de wereldmarkt na de depreciatie van
het Pond, niet alleen absoluut, doch ook relatief aan-

zienlijk is verzwakt.

Wij weten niet, hoe dit perceutage zou zijn, indien
de berekening voor 1934 op dezelfde basis als die van
andere jaren was geschied.
De onderstaande cijfers zijn ontleend aan de pu.blica-
tie van den Volkenbond ,,A.perçu Ckmnral du Commerce
Moudial”, blz. 19.

Stijgende kosten van levensonderhoud in Neder-

land.

De gegevens, omtrent de kosten van levensonder-
houd in September 1934 geven voowel voor Amster-
dam als voor den Haag een kleine stijging te zien
voor ar.beiders. In Amsterdam zijn deze kosten voor
meergegoeden iets gedaald in vergelijking met het
voorafgaande kwartaal, in den Haag zijn ook deze
gestegen. De indexcijfers van de kosten voor arbei-

ders zijn de volgende.

Dec. ’33 Mrt. ’34 Juni ’34 Sept. ’34 Amsterdam.Oct. ’23-Sept.
’24 gelijk 100 ……..80.7

80,1

79,2

79,3

i)eic Haag 1921 gelijk 100 68,4

68,5

67,4

67,5

Slechts in het ‘tweede kwartaal van dit jaar is het indexcijfer in de beide steden merkbaar gedaald, in
het eerste kwartaal was het in Den Haag nog iets
hooger dan aan het einde van 1933. Het laagst waren
de cijferi in het tweede kwartaal ‘van 1933 (77,8 in

Amsterdam en 66,1 in Den Haag).
De’ stijging in het laatste kwartaal komt, wat de
voedingsmiddelen betreft, voornamelijk voor rekening
van oliën, waarop thans een heffing is ingevoerd,
voorts melk en eieren, ‘goedkoop binnenlandsch rund-
‘vle’esch, aardappelen en groenten. Daartegenover
staat prijsverlaging van suiker, waarvoor de opcen-
ten ‘op den accijns zijn verlaagd, kruidenierswaren
(prijsverlaging van thee) èn fruit. Wat de overige
uitgaven •betref t zijn kleeren, vooral onderkleeren,

iets gestegen, schoenen iets gedaald in prijs.
Met hdt oog op de noodzakelijke aanpassing van
het kostenpeil in Nederland zou een drastische ver-laging van de kosten van levensonderhoud een ver-
eischte zijn. Het ‘blijkt, dat van een dergelijke ver-
laging gech sirake is. De stijgig dier kosten sind

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

989′

het twdede kwartaal van 1933 is vanaf het begin van 1934 door een geringe daling vervangen, maar thans
blijkt aan die daling weer een einde te zijn gekomen
en gaan de kosten weer omhoog, terwijlze in Juni
reeds hooger waren dan in Juni 1933, het dieptepunt
der crisisjaren.

Suikerstatistieken in Engeland.

De Board of Trade maakt de volgende voorloopige
cijfers ‘bekenid

van

de. importen,

exporten
en

coii-
sumptie van suiker gedurende October 1933
tot Sep-
tember 1934 vergeleken met het vorige jaar:

Octoberf September
1933/’34
1932/’33
Import

tons tons Geraffineerd

……………………
42.830
27.506
Ruwe rietsuiker:
Natal

……………………….
73.188 75.374
Mauritius

……………………
245.606
230.154
Australië

…………………….
294.058
137.059
Fiji

eilanden

…………………
63.688
.

75.992
Britsch West-IndiëfBritsch Guiana

273.067
272.320
Overige

Engelsche

koloniën

…….
13.790
5.397

Totaal Bi-itsch
963.397 796.296
Java

………………………..
11.329 132.553
Cuba

……………………….
658.673
579.196
Ver.

Staten

……………………
15.344
14.389
San

Domingo

…………………
140.983
200.910
Peru

………………………..
136.654
220.737
Brazilië

……………………..
26.904
43.167
Overig

buitenlandsoh

………….
46.144
94.758

Totaal

buitenlandsch

. . . .
1.036.031
1.285.710 Totaal

ruwe

rietsujker

……………
1.999.428 2.082.006
Ruwe bietsuiker
Polen

……………………….
20.873
32.222
])uitschland

………………….
74
25 Tsjecho-Slowakije

………………
–
88

Totaal ruwe bietsuiker ………….
20.947

32.335

Tot-generaal ruwe riet- en bietsuiiker . 2.020.375 2.114.341

Ewport
]3ritsch Geraffineerd
Ierland

……………………..
5.091

23.890

Andere landen ………………..
356.314

313.645
Totaal

. . .
361.405

337.535
Consumptie
Geïmporteerde

.geraffineerd

……..
40.410

26.865
ruwsu,iker

………
2.048.457 2.060.933

Totaal
. . .
.2.088.867
2.087.798
Consumptie gemnep. suiker.
Ruwsuikerwaarcie

…………….
1.095.363

1.719.196
Vrijgemaakt ‘voor
.
raffinade

……….
1.900.157 1.960.972
Voorraad 30
September.
Geïmporteerde

geraffineerci

……..
1.400

1.850
ruwsu.iker

………
214.200

227.350
U.K.

bietsuiker

……………….
19.100

12.400

Totaal ….
‘234.700241.600

Opmerkelijk is ‘het kleine kwantum geïmporteer-
de Javasuiker (11.329 tons tegen 132.553 tons in
het voorafgaande jaar), hetgeen’ verband houdt met
de zeer lage marktwaarde in Engeland, waartoe Java niet besluiten kon te verkoopen.
In verband met bovenstaande cijfers meikt 0. Ozar-
uikow in zijn m’arktberidht op; dat het verbruik van
geïmporteerde suiker slechts 24.000 tons ‘beneden het
voorafgaande jaar was, hetgeen een zeer kleine reduc-
tie beteekent met ht oog op de grootere distributie
van binnenlandsche bietsuiker. Wanneer men de op-
name van binnenlandsche suiker gedurende Septem-
ber op ongeveer 16.000 ton’s taxeert, komt men tot
een voorloopige totale cohsumptie gedurende Octo-
ber/September van’ 2.194.000 tors uitgedrukt in ruw-
suikerwaarde tegen 2:072.000 tons in 1932/’33, dus
eene vermeedering tegenover 1932/’33 van 122.000
tons ‘of bijna 6 pOt.

Financieele moeilijkheden bij de Haagsche Tram-
weg-Maatschappij.

De gemeente Den Haag zal genoodzatkt ‘zijn voor
1934 en waarschijnlijk ook. gedûrende 1935 het ver-
lies op de exploitatie van de tram, fén bedrage van
ca.
f Y2
millioen per jaar, bij te passen. Dit ‘bedrag
begint de som te benaderen, die de gemeente van de
H.T.M. jaarlijks ‘aan rente en aflossing ijoor haar in-
breng dient te ontvangen. H’ierui volgt dus, dat de
exploitatie der tram, zonder dzc vaite lasten, nog
juist loonend is en de disecte bedrijfskosten wel dooi
de opbrengst worden gedekt:

De moeilijkheden bij het Haagsehe tramibedrijf
staan niet op zichzelf. Overal is de toestand der ste-
delijke trambedrijven de laatste jaren ziendroogen
achteruitgegaan. Dit neemt echter niet weg, -dat men
in Den Haag verkeerde middelen heeft toegepast om
de dalende ontvangsten uit hoofde van een vermin-
derd’ passagiersvervoer op te vangen.

Toen namelijk de opbrengsten eenige jaren geleden
begonnen te dalen, heeft men gemeend naar tarief-

verhooging te moeten grijpen oni de inkomsten te vermeerderen. Het tarief van de Haagsche tram is
daardoor nagenoeg het hoogste in het geheele land
geworden en bedraagt 12Y ct. voor een enkele rit en
20 ct. voor een overstapje. Deze tariefpolitiek heeft
de situatie niet kunnen redden; integendeel tot een
vermindering van ‘het vervoer geleid; ‘het aantal per-
sonen, dat van de tram gebruik maakte, is vanaf 1930 met ruim 40 pOt. ‘gedaald.

Het spreekt wel vanzelf, dat in een periode, waar-
in de prijzen van alle ‘vervangingsmiddelen sterk ver-
laagd zijn, de kosten van het tramver’bruik niet op
een hoog niveau gehandhaafd kunnen worden, zon-
der dit verbruik nadeelig te beïnvloeden. Men heeft
in Den Haag een groot aantal goedkoope taxi’s, die, bij een rit van 3 of 4 personen, niet meer kosten dan
de tram, terwijl men dan niet behoeft te wachten en
het vervoer bovendien veel sneller dan per tram en
tot aan de plaats van bestemming geschiedt. Ook de
fietsen zijn zeer sterk in prijs gedaald gedurende de
laatste jaren
1)
evenals de schoenen. Bovendien ging
de tariefsverhooging in sômmige gevallen gepaard met
een mindere service aan het publiek (langere wacht-
tijden, éénmanswagen’s enz.). Al deze maatregelen
wekten naar buiten den indruk alsof men mende,
dat de tram nog een monopolie-positie innam. Dat
onder deze omstandigheden de ‘bedrijfsresultaten nog ongunstiger moesten worden, was te voorzien.
Er is ‘gedurende die jaren eenmaal een loönsver-
laging van 8 pOt. bij de tram doorgevoerd, terwijl
vanaf 1 Jan. a.. de pensioenbijdrage met 1i pOt.
van het loon wordn verhoogd. Bovendien wordt er nu
een nieuwe loonsverlaging •van 12 pOt. voorgesteld,
zoodat de totale loonreductie in de crisis dan onge-
veer 20 pOt. zal bedragen, terwijl de kosten van le-
vensonderhoud vanaf 1929 met ongeveer 16 pOt. zijn
gedaald. ” .

Indien dus de thans aan de orde zijnde tweede
loonsverlaging wordt dodrgevoerd, zou hier bij een
hesehut bedrijf, het loon sterker zijn verminderd dan
de kosten van levensonderhoüd, zoodat ‘de betrokke-
nen dus ook een reëele loonsverlaging zll’en onder-
gaan. –

Ondanks deze verlaging der uitgaven vreezen wij,
dat de tariefpolitiek van dit trambedrijf tot een ver-
dere daling van het aantal passagiers zal leiden
en dat waarschijnlijk ee.n loonsverlaging alleen niet in
staht ‘zal zijn de tekorten te doen verdwijnen. Nu het
llaags’dhe tramhedrjf ook in een financiëel zeer on-
gunstige positie’is gekomen, dient mén zeer ernstig
te overwegen, of hier niet reorganisatie van het
tramn.et, verlaging der tarieven. en ‘betere servicé
noodig zullen iijn om tenminste een verdere daling
der inkomsten te voorkomen.
1)
‘Er moge hier nog
01)
worden gewezen, dat het fiet-
sen in Den Haag zeer veraangenaamd wordt door de goede
straatbedekld ‘ig. ‘

990

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

De ,,boom” in de goudindustrie.

Te midden van de depressie en malaisestemmili-
gen doet het eenigszins wonderlijk aan van een ,,boom” te hooren spreken. En dan nog wel een
,,boom” in een artikel, dat op het oogenblik in de
wereld zooveel gesmeed wordt, het goud. Reeds
sedert den val van het Zuid-Afrikaansche Pond speelt
zich in de goudindustrie een ontwikkeling af, die alle
kenmerken heeft van een ,
j
hoom” in den waren zin

des woords. Raadpleegt men de elders in dit nummer
opgenomen prijsstatistiek, dn ziet men, dat de goud
T
–

prijs, in papier £ genoteerd, de laatste jaren zeer
sterk is gestegen. De goudindustrie bevindt zich dan
ook, vooral in de productielanden, die een papieren-valuta hebben, in een periode van voorspoed, zooals
men zelden heeft beleefd. Het centrum van de be-
langstelling van het publiek is Londen, waar, bij
wijze van spreken, elken dag nieuwe goudonderne
mingen uit den grond worden gestampt. Emissies

van bestaande en
van nieuwe ondernemingen vinden

een gunstig onthaal. De daling van het
£
in begii

October heeft aan deze beweging weer nieuwe kracht

bijgezet.
Doch ook de weinige goudaandeelen op de Neder-
landsche beurs ondervinden groote belangstelling.
Aandeelen Redjang Lebong zijn aanzienlijk gestegen, terwijl ook aandeelen Sarakreek, de nieuwe onderne-
ming, die in Suriname haar exploitatie is begon-
nen, reeds ver boven pan, de uitgiftekoers, noteeren
(Maandag jl. ongeveer 130).
Tot welke uitwassen deze speculatieve beweging
reeds heeft geleid, moge blijken uit een telegrafisch
bericht uit Johannesburg, (zie N
.
R
.
C. van 29 Oct.).

Volgens dit bericht heeft de Minister van het Mijn-
wezen in Zuid-Afrika verklaard, dat de regeening
maatregelen overweegt, waardoor het de goudmaat-
schappijen, waarvoor geen hoop bestaat, dat ze ooit
iets zullen produceeren, minder gemakkelijk wordt
gemaakt, haar aandeelen bij het publiek onder te

brengen.
–
Hieruit blijkt duidelijk, welke afmetingen deze
,,hoom” in goudwaarden reeds heeft aangenomen.
Zooals in elke ,,hoom”-periode worden er onderne-
mingen opgericht, die geen reëele basis bezitten. Het
publiek, dat zich door de steeds grootere winsten als
gevolg van de stijging va4 den •goudprjs, laat ver-
leiden tot speculatieve aankoopen, werkt mede tdt
een opvoering van de beurskoersen, die de gelegen-
heid bieden tot het uitgeven van aandeelen van oi-
dernemiugen, die geen bestaansrecht hebben. Hoewél
het mogelijk is, dat deze beweging nog zal doorgaan,
lijkt het waarschijnlijk, dat zij toch den een of
anderen dag in een d&bacle zal moeten eindigen.

BOEKAANKONDIGINGEN.

Franlcreichs Aufstieg zur 1’Veltkapi-
talmaclit door Dr. Günter Schmölders.
Publicatie No. 22123 in de serie ,,Wirt-
schaftspro’bleme der Gegenwart”. (Ber-
lijn 1933. Junker und Dïmnhaupt Ver-
lag. Prijs R.M. 3.80).
Hoewel dit boek reeds verleden jaar is verschenen,

AÂNVOEREN iii t

behoudt het zijn actualiteit vanwege de bijzondere
positie, die
Frankrijk
op het oogenblik als verdedi-
ger van den gouden standaard in de wereld inneemt.
Het boek geeft een uiteenzetting van de politiek,
die Frankrijk sedert 1926 op de internationale geld-
en kapitaalmarkt heeft gevoerd, een politiek van
diplomatieken en strategischen aard. Deze macht
bezat Frankrijk volgens den schrijver vooral hierom,
doordat het •op groote schaal geld op korten termijn
had uitgeleend. Op het hoogtepunt van zijn macht,
in den zomer van 1931, had Frankrijk met behulp
van zijn kortloopende vorderingen -in den eigenlijken
zin van het woord ,,die Hand en der Kehie der Welt-
kreditwirtschaf
t”
(blz. 81). De schrijver licht deze
uitspraak in vroegere hoofdstulkken met verschillende
voorbeelden toe.
In de inleiding wordt in het kort er op gewezen,
dat de Fransche volkshuishouding minder op produc-
tie dan wel op een opbrengst van het kapitaal is ge-
richt. In dit verband citeert de schrijver de volgende
passage uit een ‘boek van Sieburg ,,Der Fran-zose hat
sein ganz spezielles Verhiiltnis zum Kapital. Für ihn
ist das Geld nicht Mittel, sondern Ziel. Er hebt den
Reichtum, alle Schichten bningen dem Begniff Ver-
mögen die gleiche bedingungslose Verebrung ent-gegen, selbst der Manu der Unterklasse empfindet
aufgehiluftes Geld nicht als sozial anrüchig. Mit an-
deren Worten, der französische Kapitalismus ist mehr
auf Dauer und Bewahrun•g als auf Schöpfung em-
gestellt.”

MAANDCIJFERS.

PRODUCTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN.
KOLEN- EN ZOUTMIJNEN

(Gegevens verstrekt door den Hoofdingenieur der mijnen.)

1. Gezamenlijke Steenkolenmijnen.

Sept.IJan.’Sept.
Jan.f Sept.
1934 1934
1933

Prod. Steenkolen in tonnen
.
1.026.069

9.193.778

9.449.155
Aantal normale werkdagen
.

251)

229

228

Bruinkolenmijn ,,Carisborg”.

Netto-productie in tonnen..

8.987
2
)

86.9681

93.346
Aantal normale werkdagen

12

161

181

Zoutmijnen. (Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)

Afgeleverd:
Geraif. zout …. .
…
(ton)
1 1
1
Industriezout

……
(
,,
)
–
11.932
3
)
31.513
Afvalzout

……….
(

,,
))
3 J
Aantal normale werkdagen
–
51
8
)
179

Aantal
arbeiders.

Steenkolen-I kolenmijn 1
Zoutmijnen
mijnen 1,uarisóorgi

1 0 t 1934

f10.2734)5)

88
C…..
……………20.1866)

–

(
1 Oct. 1933 ………….. 10.806
4
)
7
)
.’j22.7016)

‘”

–

1)
Staatsmijnen
Emma, Wilhelmina,
Hendrik
en Maurits; 21 Julia; 20
Domanialemijn, Oranje-Nassaumijnen 1, III en IV, Willem-Sophia en
Laura en 19 Oranje-Nassaumijn II
2)
6.512 ton ruwe kool, 2.475 ton
bruinkoolbriketten.
3)
Januari en Mei.
4)
Bovengronds.
5)
mcl. 1.989
arbeiders in de nevenbedrijven.
6)
Ondergronds.
7)
mcl. 2.059 arbeiders
in de nevenbedrijven.

308
van
1000 KG.

Artikelen

Rotterdam
1Amsterdam
Totaal

21
–
27 Oct.
Sedert
Overee~
7913
3

21
–
27
Oct.
Sedert
Overeenk.
1933 1934
1Jan.
1934
tijdvak
1934
1Jan.
1934
tijdvak
1933

46.649 1.146.278
1.336.922
–
29.755 23.685
1.176.033 1.360.607
7.795
355.286
343.951
–
15.257
6.669
370.543
350.620
810
18.571
18.728
–
–
25 18.571
18.753 8.851
766.719
873.932
3.865 193.785
172.543
960.504
1.046.475
3.115
306.114
402.899
190
43.755 40.104
349.869
443.003

Tarwe

……………..
Rogge

……………..

‘Haver

……………
4.717
105.222 114.822
–
3.195
3.808
108.417
118.630

Boekweit ……………..
Maïs ……………….

6.660
183.868 169.983 7.834
200.626
198.502
384.494
368.485

Oerst

……………..

1.100 58.041
107.650
–
25
200
58.066 107.850
Lijnzaad

……………
Lijnkoek

……………
..
17.408 15.524
105
2821
5.443
20.229 20.967
Tarwemeel

………….751
Andere meelsoorten
1.050
48.404
43.730
112
5.977 7.812 54.381
51.542

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

991

STATISTIEKEN.
BANKDISCONTO’S.
iec Wissels. 24
19Sept.’83
Ned
Lissabon

•…
54
8Dec.’33

Bk
el.Binn.Eff.
Prsch.
3
19
8
ept.’33
Londen ……
2
3
0
Juns’32
in R.C. 3
19Sept.’33
Madrid ……
6
26 Oct.’32
Athene ……….
7

14Oct.’33
N.-YorkF.R.B.
11
1
Feb.’34
Batavia……….
4

1Juli’84
Oslo

……..
3422
Mei’33
Belgrado

……..
6416Jv.li’34
Parijs

……
2431 Mei’34
Berlijn

……….
4
22Sept.’32
Praag

…..
.
3425 Jan.’33
Boekarest……..
6

5Apr.’33
Pretoria

….
3415 Mei’33
Brussel ……….
24
28Aug.’34
Rome. …….
3

11Dec.’33
Budapest ……..
44
17Oct. ’32
Stockholm
.. 24
1Dec.’33
Calcutta

……..
34
16Feb.’33
Tokio

….
3.65

2 Juli’33
Dantzig

……..
4
21Sept.’34
Weenen …..
.4427
Juni’34
Helsingfors ……
44
20Dec.’83
Warschau …
.
5
26 Oct. ’33
Kopenhagen

….
24

1Dec.
1
33
Zwits. Nat. Bk. 2
22Jan.’31

OPEN MARKT.

1934
1933
1914

270 t
C
22/27
15/20
8/13
23128
H
20124
.
Oct. Oct. Oct. Oct.
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
1
12
11
1
12
i/
318.J12
1
14_
1
13
3
1
1,_s!,,
Prolong.
1
1
1 1
1 1
2
1
14_
3
14
Londen
DageId
..
1
1_1
1
12-1
1
12I
1
I2′

1
i!a

1
1
f41
114-2
Part,c. disc.
6
18_
1
h6
/,-‘hi,
/a’/u,
/i-Is
13
1u6_i
5
116
31
4
71
5

4
1
/414 Berlijn
Daggeld..
.
3
7
15
1
1
318-5112
4.514
45
1
14
4
1
14_5
5
18
4
1
1,_5I
–
MaandeId
4111.6
41!_6
4
1
I2-6
4
1
12-6 4112-6
41
5
_511
3

–
Part, disc.
3
1
,4 331
4

3314
3,8
371
8

3
7
18
2
1
18-
1
11
Warenw.
. .
4.
1
1
4_11
4_t/
s

4_
1
12
4_1/3
4
1
4
–
Vew York
Dageld
1)
1
1
1
1
3
14
1_
1

1
3
j4-2
1
12
Part,c.disc.
115
‘/-ia
3
,s
31
11
51
–
Koers van 26 Oct. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.

WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.

D ata
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavla
York
5
)
*)
S)
5)
S)
1)

23 Oct,

1934
1.473,
7.33h
59.39
94
34.474
1008/,
24

,,

1934
1.4771,
8

7.3534
59.40
9.734
34.484
100′,’,
25

,,

1934
1.4771,
6

7.34%
59.42
9.74
34.474
lOOs,’,
26

,,

1934
1.47%
7.3214
59.42
9.734
34.49
100i,
27

,,

1934
1.475,
7.3271
9

59.42
9.734
34.48
100s1,
29

,,

1934
1.479/,
7.31
59.43
9.734
34.474
1008/,
Laagste d.w’)
1.46% 7.27
59.30
9.724
34.424
100
Hoogste d.wl)
1.47%
7.38
59.474
9.744 34.524
lOOu/,
Muntpariteit
2.4878
12.1071
59.263
9.747
34.592
100

D
a a
ZP
i
t
_
d

ser an
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
S)

9
rest
1)
55)
*5)

23 Oct.

1934
48.14
–
6.174
1.474
12.65
20.174
24

,,

1934
48.1634
–
6.174
1.48
12.65
20.17
25

,,

1934
48.19
–
6.18
1.48
12.65
20.18
26

1934
48.17
-,
6.174
3.48
12.66
20.17
27

,,

1934
48.16
–
6.18
1.48
–
–
29

1934
48.15
–
6.17
1.48
12.654
20.17
Laagste d.wl)
48.07%
–
6.124
1.45
12.60
20.074
Hoogste d.wi)
48.22%
28.-
6.20
1.50 12.70
20.25
Mtintpariteit
48.003
35.007
7.371
1.488
13.094 48.52

D
ata
Stock-
holm
)
Kopen-
hagen*)
t

*
” ° )
1e•’
;0!5l_)
Buenos-
Aires’)
Mon-
treal’)

23 Oct.

1934
37.85
”

32.80
36.85
3.25
385,
1.50%
24

,,

1934
37.95
32.874
37.-
3.26
38%
1.50%
25

,,

1934
37.90
32.85
36.95
3.244
38%
1.5034
26

,,

1934
37.774
32.70 36.80 3.24
38′,
1.5014
27

,,

1934
37.80 32.75
36.85 3.24
37y
4

1.501t
29

,,

1934
37.70 32.65 36.75
3.23
38s1,
1.50%
Laagste d.wl)
37.40 32.40 36.50
3.20
37%
1.49%
Hoogste d.wl)
38.20
33.10
37.20
3.274
1

39 1.51
Muntpariteit
66.671
66.671 66.671
6.2661
9534

2.4878
‘1
Noteerine te
Amsterdam.
*5)

Not. te
Rotterdam.
11
Part.
oneave
in ‘t lste of 2de No. van’iedere maand komt een ovzieht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D
a a
Londen
($
per
£)
Parijs
(8 p.
IOOfr.)
Berlijn
($
p. 100 Mk.)
Amsterdam
1 ($ p. 100
gid.)

23

Oct.

1934
4,96%
6,61
40,37
67,92
24

,,

1934
4,985,,
6,60kg
40,33 67,79
25

,,

1934
4,97%
6,60’/,
40,32
67,81
26

,,

1934
4,97i,’,
6,60 40,31
67,79
27

,,

1934
4,96s1,
6,5911
8

40,32
67,75
29

,,

1934
4,96′,
6,5981
8

40,28 67,72
30

Oct.

1933
4,75%
5,85
35,85
60,45
Muntpariteit..
4,86
3,9051
8

23.81%
4091,,

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
13
Oct.
1934
20
Oct.
1934
22/27
Oct.
’34
LaagsteHoogste
27
Oct.
1934

Alexandrië
•
.
Piast.
p.,g

9714
973
975/,
9751,
9734
Athene

….
Dr. p.
510
512
510
515 515
Bangkok….
Sh.p.tical
1110
1110
1110
Tm

1110
1110
Budapest

..,
Pen. p. $.
1611
8

16%
16%
1671
8

1671,
BuenosAires’
d. p.$
29’1,
6

28%
28%
2871
8

28%
Calcutta
. .. .
Sh.
p.
rup.
11611
16

11611,,
116
1
1
52

1/63132

1161/
16

Constantin..
Piast.p.
605 610 605 615
610
Hongkong ..
5h. p. $
11851
16

1
1
77
1
8

1
1
734
11811
8

17s4
Kobe

……
Sh. p. yen
1121110
11127182

1/161/,, 1/2
11185/,,
Lissabon….
Escu.p.0
11011,
110’1
8

109%
110%
11011,
Mexico

….
$per
18
18
1734
1834
18
?illontevideol)
d.perC
1934
1934
1934
2014
1934
Montreal

..
$
per
£
4.8194
4.8661,
4.84k
4.90
4.86%
Riod.Janeiros Shanghai
d.
per
Mii.
Sh.

tael
391,0
317132
3118
3171
. .
p.
11681
8

1148,
6

113/4
11451
8

114i1
16

Singapore
..
id.
p. $
21451
s
,
2
1
45
1
32

21411,,
214%
2/4
5
1
33

Valparaiso
4).
$
per
£
120.25
120.00
120.00
120.25
120.25
Warschau ..
ZI. p. £
25151
16

2631,
6

2534

1
234
26%
‘) UlTicleele not. ioij, laten, gemiocl. not., welke importeurs hebben te
betalen, sinds 5Oct. 31
29
132, 17Oct. 3131132.
2)
Offjc. not, vanaf 9Oct. 39
1
116,
15 Oct. 40, 16 Oct.
3955/,,
18 Oct. 39314, 19 Oct.
393/s,
20 Oct. 3931
8
, 22 Oct.
3951, 23 Oct. 39
1
1. ) Id.
4114,
sinds 28Sept. 4
1
1, vanaf 2 Oct.
41
14.
4
)90 dg.
5) Vanaf 28 Aug. laatste ,export” noteering.
ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS 8)
Londen’) N.Yorkl)

Londen
23 Oct. 1934.. 23
11
1,6
53

23 Oct. 1934 ….140/3
24 ,,

1934.. 2334

53

24 ,,

1934…. 139/10
25 ,,

1934.. 23151,, 5311,

25 ,,

1934…. 13916
26 ,,

1934.. 23
18
1,0 53′,

26 ,,

1934…. 140,3
27 ,,

1934.. 23%

53

27 ,,

1934…. 140154
29 ,,

1934.. 2351,

5271
8

29 ,,

1934…. 14017
30 Oct. 1933.. 18s/,

39′,’,

36 Oct. 1933…. 131124
27 Juli 1914.. 241s
18
59

27 Juli 1914…. 84110%
1) in pence p. oz.stand. ) Forelgn sllver In $c. p.oz. line.
5)
In sh.
p.
oz. fine
STAND VAN
‘
s RIJKS KAS
Vorderingen
.15Oct.1934
23 Oct. 1934
Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
f
53.519.150,89
/
58.883.173,93
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
28.531,52
,,

424.689,07
Voorschotten op ultimo Sept. 1934 aan
de gem. verstrekt op aan haar uit te

derlandsche

Bank……………….

keerenhoofds.derpers.bel., aand. in
de hoofd,, der grondbel. endergem.
fondsbel., alsmede opc. op die belas-
tingen en op de vermogensbelasting
,,

7.434.575,21
7.434.575,21
Voorschotten aan Ned.-lndi8 ………
269.656.532,07
,,
271.879.862,43
Id. aan

Suriname ………………….
12.906.498.06
12.730.165,85
,

2.342.309,32
2.391.592,87
Kasvord. weg. credietverst. a/h. bultenl
,,
114.976.687,48

..

,
116.045.361,22
Daggeldleeningen
tegen
onderpand
,,

1.000.000,-

..

I.000.000,-

Id. aan

Curaçao……………………

Saldo der postrek.
v.
1ijkscomptabelen
Vord.
op
het Alg.Burg. Pensioenfonds’)
,,

31.031.980,35
–
27.686.432,76
–
,,

21.877.423,39
,,

22.083.038,67
Vord.
op
andere Staatsbedrijven’)…..
Verstr. t. laste der Rijksbegr. kasgeld- leenlngen aan gemeenten (saldo)
,,

35.286.666,26
,
35279.266,26
Verplichtingen.

Voorschot door De Ned. Bank ingev.
art. 16 van haar

octrooi

verstrekt
– –
Schatkistbiljetten In omloop ………
f445.452.000,-
/445.452.000,-
Schatkistpromessen in omloop …….
l24.020.000,-
124.020.000,
1.306.159,-
1.304.072,50
Schuld op ultimo September 1934 aan de
gem. weg. a. h. uit te keeren hoofd,. d.

…
Zilverbons in

Omloop
…………………

pers. bel., aand. 1. d. hoofd,. d. grondb.
e. d. gem. fondsb. alsm. opc. op die
bel, en op de verm. bel …………..
–
–
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)
,,

13.337.371,03
12.540.815,41
Id. a. h. Staatsbedr. der P.T. en T.’) ..

…….

,,
104.807.765,70
76.805,10
113.171.321,42
76.805,10
Id. aan andere Staatsbedrijven’) ………..
Id aan diverse Instellingen’) ……..
1)
In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist. ..
69.573.961,49
,,

70.347.042,79

,NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
1

20 Oct. 1934

1
27 Oct. 1934
VorderIngen:
Saldo Javasche Bank ……………..
f

2.767.000,-
–
Betaalmlddelen In
‘s
Lands kas ……
–
waaronder Muntbiljetten ………..
–
–
Verplichtingen:

..60.237.000,-
.

Voorschot ‘sRijks kas e. a. Rijkslnstell.
,272.990.000,-
f 265.851.000,-
Schatkistpromessen
………………
,,

1.750.000,-
Schatkistbiljetten
………………..
Muntbiljetten in omloop
………….

….

12

–

..1.750.000,-
,,

12.035.000,-
–
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
,

1.750.000,-
…..
,,

1.837.000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
1.934.000,-
»

1.921.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
–
»

409.000,-
5URINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

1

Data
Metaal
latie
/ Andere
1
opelschb.
schulden
Discont.

29 Sept.

1934..
747
1.198 468
590
1.783
22

1934..
944
1.038
515
580
1.753
15

1934..
934
1.058
528 579 1.749
1934..
920
1.082
526 577
1.759
1934..
720
,

1.151
661
580
1.750

Juli

1914..
645
1.100
560
735 396

992

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

.

STATISTISCH OVERZICH

GRANEN EN ZADEN
TUTNBOUWARTIKELEN
VLEESCH

.
TARWE
R000E
•
MAIS
GERST
LIJNZAAD
DRUIVEN
TOMATEN BLOEM-
VCH
VARKENS-
80

La
K.P.
:
ata oco

.
.14 K.

.

ahia
La

lata
64/65 1(0.
a

a a
a

lata
Bla k
•

C
Alicante
.
A
KOOL
e soo
(versch)
L

S
(versch)
t
:
l
d
a
:
n
fl

Bianca loco
R’darnjkdam
loco
R’da!nJA’darn
loco
R’damjA’dam
per K.O.
per 100 K.G.
Om.v3kw.
per
ioo
KG.
per 100 K.O.
•
per
K.G.

per2000K.G.

per

.

.
Westiand
Westland
broek5)
Rotterdam

Rotterdam
3)

–
i:
—

—
n.
Oio
0
10
fi.
1
10
..

f1.
0
10
f
O/
f
0/0

1
O/
f
°lo
•

t
192517,20
100,0
I3,07
5
100,0
23150
100,0
236,00
100,0
46250
100,0
–
–
.

1926
.15,90
92,4
•
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
36050
77,9
–
–
1921
14,75
85,8
12,47
6

95,4
176,00
76,0
23700
100,4
362,50
78,4
–
–
1928 13,475
78,3
13,15 100.6
225,00
97,7
228,50
96,8
363,00
78,5
0,80
100,0
20,
100,0

14,80 100,0
93,
100-
77,50 100,-
1929
.

12,25
71,2
10,87
8

83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25
90,6
0,64
80,0
16,-
80.0

17,23 116,4
96,40
103,7
93,12
5

120,2
1930
9,67

•
56,3
6,22&
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
77,0
0,62
77,5
20,-
.
100,0

14,22
96,1
108,-
116,1
72,90
94,1
1931
5,55
32,3
4,55 34,8 84,50 36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
0,49 61,3
14,50
72,5

7,54
50,9
88,-
94,6

61,9
1932
5,225
30,4
4,626 35,4 77,25
33,4
100,75
42,7
137,00
29,6
0,41
51.3
11.50
57.5

9,92
67,0
61 ,-
65,6
‘

37,50
48,4
.

1933
5,02
5

29,2
•

3,55
27,2
•
68,50
29,6 70,00
30,0
148,00
32,0
0,31
38,8
8,21
41,1

—
–
52,-
55,9
49,50
63,9

Jan.

1933
4,95 28,8
3
;
75
28,7
73,00
31,5
75,25
31,9
136,50
29,5
50,50
54,3
44,75
57,7
Febr.

.,,
4,775 27,8 3,70

•
28,3
71,00
30,7
74,75
31,7 130,25
28,2
49,25
53,0
45.-
58,f
Maart

,,
5,05 29,4
3,82
5

29,3 73,50
31,7
76,25 32,3
130,50
28,2
46,50
50,0 46,
–
59,4
April

,,
5,15
29,9 3,75
28,7
72,75
31,4 71,25 30,2
129,50
28,0
–
49,50 53,2
48,25
62,3
.

Mei
5,40 31,4
3,775:
28,9
70,50 30,5
73,25 31,0
146,75
31,7 52,25
56,2

63,2
Juni
5,2530,5
3,5527,2
66,00
28,5
75,75
32,1
163,25
35,3
51,25
55,1
48.-
61,9
Juli
5,82 33,9
3,85

.
29,4
64,25 27,8 78,00
33,1
176,25
38,1
13,55

—————————-

67,8
49,25
53,0
48,50
62,6
Aug.
5,30
30,8
3,55
27,2
61,25 26,5
67.75
28,7
161,50
34,9
0,41
51,3
8,

—————————-
—————————–

40,0

_
_
49,_
52,7
49,25
63,5
.Sept.
4,95
28,8
3,476
26,6
61,00 26,3 65,25
21,6
159,00
34,4
0,25
31,3 2,70
13,5

9,28
62,7
50,25
54,0
54,-
69,
Oct.
4,40
25,6
3,-
22,9 60,25
26,0 63,50
27,0
141,25
30,5
0,27
33,8 8,60
43,0

4,30
29,1
56,25
60,5
54;25
70,0
Nov.
4,55
26,5
2,95
22.6
74,50
32,2
60,00
25,4
147,25
31,8
6,50
41,2
59,50
64,0
54,375

70,2
Dec.

,,

•
4,57
26,6 3,30 25,3 73,50 31,7 59,25
25,1
154,50
33,4

•
–
–
—
–
—
—
—
–
–
–
–
–
–

60,75
65,3
53,50 69,0

Jan.

1934
4,75
27,6 3,10 23,7
65,25
28,2
58,00
24,6
144,25
31,2

—
–
—
—
—
—
–
–
—-
–
—
–
—
—
—
—
–
–
—-
–

62,50
67,2
53,75 69,4
.

Pebr.

.,,
3,40
19,8
2,77 21,2
65,25
28,2
58,50
24,8
133,00
28,8

—
–
—
—
—
—
–
–
—
—

63,-
67,7
53,50 69,0
Maart

,,
3,25
18,9
2,72e
20,8
70,75
30,6
58,75
24,9
132,00
28.5

—–
—
—
—
–
–
—-
–

61,75
66,4
50,50
65,2
April

,,
3,20
18,6
2,70
5

20,7
70,50
30,5
56,75
24,0
136,50
29,5
63,50
68,3
49,12
5

63,4
Mei

•
3,32e
19,2
2,876
21,9
62,00 26,8
63,00
26,7 154,50
33,4
65,75
70,7
47,50 61,3
Juni
3,67
6

21,4
3,1fl
24,3
65,00
28,1
74,75
31,7 156,50
33,8 63,25
68,0
43,75
56,5
Juli
3.80
22,1
3.30
25,3
71,50
30,9
78,75 33.4
151,25
32,7
–
8,28

—-
–
–
—
—
—
–
—
—-
–

—-
–
–
—
—
—
–
–
—-
–

41,4
63,-
67,7
44,62
5

57,6
.
A ug.
4,375
25,4
4,275
3.7
83.25 36,0
93,50 39,6
159.25
34,4
0,35
43,8
5,89

—-
–
–
—
—
—
–
–
—-
–

29,5

—-
–
–
—
—
—
–
–
—
—

63,95
68,8
43,30 55,9
Sept.
4,-
23.3
4,15
31.7
77,25
33,4
93,25 39,5
145,50
31,5 0,25 31,3 2,02

—-
–
–
—
—
—
–
–
—
—
—-
–
–
—
—
—
–
–
—
—

10,1

11,21
75,7
63,55
.68,3
42,62
5

55,0
1

Oct.

,,
3,60
20.9
3,90 29,8
72,00
31,1
94,00 39,8
140.00
30,3
0,21
26,3
2,93

—-
–
–
—
—
—
–
—
—
–

14,7

5,16
34.9
63,

6)

67,7
42,

6)
54,2
8
3,55
20,6
3,60
27,5
68,00
29,4
92,00
39,0
139.00
30,1
0,20
25,0
5,20
26,0

5,28
35,7
61,-7)
65,6
•
42,50
7
)
5,8
15

,,
3,70
21,5
3,75
28,7
70,50
30,5
95,00 40,3
137.00
29.6
0,19
23.8
7,83
39,2

6,P8
47,2
60,70
8
)
65,3
42,_
8
)
54,2
22.

,,
3,40
19,8
3,70 28,3
69,00
298
95,00 40,3
133,00
28,8
0,20 25,0 7,73
38,7

7,33
49,5
58,-
9
)
62,4
42,-
9
)
54,2
29

,,

•
3,30
19,2
3,60 27,5
67,50
29,2
92,00
39,0
127,00
27,5
1)
Men zie voor
de
toelichting
op
dezen
staat
de nos.
van
8, 15
Aug. 1928,
25 Febr.
1931
en 15
Febr.
1933.
)
Tot Jan. 1931
Hard
Winter
No. 2.
van Jan.
1931 tc
16 Dec.1929
tot
26 Mei
1930
7415
K.G.
Hongaarsche
vanaf 26
Me,
1930
tot
23 Mei 1932
74 K.G.
Zuid-Russische
;
van 23 Mei 1932
tot 2
Oct. 1933
No.
2 Canada.
4)
Tc
Canada.Van
19 Sept.’32
tot
24
Juli
‘3362163
K
.
G.
Z.-Russ.
5)
De
jaren
1928 en
1929 Broek
op
Langendijk.
6)

5 Oct. 7)
12 Oct.

8)
19
Oct.
9)
26Oct.
10)

4 Oct.

fl)

II Oc

Ml N
E
RALEN
TEXT1ELUOEDEREN
.

DIVERSEN

STEENKOLEN Westfaalschel
PETROLEUM
BENZINE
..

KATOEN
WOL

•
WOL
gekamde
KOE-
KALK-
Holiandsche
bunkerkolen,

Mid. Contin.
r’ide
Gulf exp.
S
h
Australische,
HUIDEN SALPETER
Middling
locoprijzen

–
F. G. F.
Sakella-
G.F.No.
1
onezeefd
f.o.b. tjm 33.9e
$cts. per

.
Merino
,
CrossbredColo-
nial Carded,
Gaaf, open
kop
GId.
per
100
KG.
R damjA’dam
per
1000
K.G.
S.
g.
per barrel
U.S.ganon
New-‘ork
rides omra
Liverpool
ld
rd
Oc

e

Ib
p
r

.
Av.
loco
57-61 pnd.
netto
per Ib.
Liverpool
Bradford per Ib.

f1.
9
16
$
0
10
$cts.
0
10
$
cts.
Ojo
pence
O/o

pence
0
10
pence
0
10
pence
Of
fi.
0
10
f1.
Oj
1925
10,80
100,0
1.68
100,0
14,86
100,-
23,25
100,0
29,27
100,-
9,35
100,-
55,00
100,0
29,50
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
1926
17,90
165,7
1.89
112,5
13,65
91,9
17,55
75,5
16,24
55,5
6,30
67,4
47,25 85,9
24,75
83,9
28,46
82,0
11,61
96,8
1927
11,25
104,2
1.30
77,4
14,86
100,-
17,50
75,3
16,78
57,3 7,27
77,8 48,50 88,2 26,50
89,8
40,43
116,5
11,48
95,7
1928
10,10
93,5
1.20
71,4
9,98
67,2
20,00
86,0
19,21
65,6
7,51
80,4
51,50 93,6 30,50
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7
1929
11,40
105,6
1.23
73,2
10,-
67,3
19,15
82,4
17,05
58,2
6,59 70,5
39,-
70,9
25,25
85,6
32,25
92,9
10,60
88,3
1930 11,35
105,1
1.12
66,7
8,77
59,0
13,55
58,3
12,-
41,0
3,92
.41,9
26,75 48,6
16,25
55,1
25,36
73,1
9,84
82,0
1931
10,05
93,1
0.58
34,5
5,04 33,9 8,60 37,0 7,33
25,0
3,08
33,0
21,50
39,1
12,00
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
1932
8,00
74,1
0.81
48,2
4.50
30,3
6,45
27,7
5,21 17,8 3,11
33,3
16,00
29,1
8,50 28,8
11,15
32,1
6,15
51,3
1933
7,00
64,8
0.45 26,8
3,61
24,3
6,75 29,0
5,13
17,5
2,78 29,7
19,25
35,0
9,50.
32,2
13,26
38,2
6,18
51,5

Jan.

1932
8,25 76,3
0.71
42,3
5,25
35,3
6,65 28,6
5,09
17,4
3,38
36,2
16,50
30,0
9,00
30,5
11,63
33,5
7,10
59,2
Febr.,,
8,25
76,3
0.71
42,3
4,925
33,1
6,90
29,7
5,31
18,1
3,51
37,6
16,25
29,5
9,00
30,5
11,75
33,9
7,25
60,4
Maart

,,
8,35
77,3
0.71
42,3
4,62
5

31,1
6,90 29,7
5,37
18,3
3,30
35,3
16,50
30,0 8,75
29,7
10,25
29,5 7,40 61,7
April
8,65
80,1
0.86
51,2 4,34 29,2
6,25
26,9 5,08
17,4
3,08
33,0
16,50
30,0
9,00
30,5
9,25
26,7
7,40
61,7
Mei
8,30
76,9
0.86
51,2 4,25 28,6
5,80 24,9
4,57 15,6
2,76
29,5
15,75
28,6
.

8,25 28,0
8,88
25,6
7,40
61,7
Juni
8,25
76,3
0.86
.

51,2
4,25 28,6
5,25
22,6 4,44
15,2
2.55
27,3
15,25
27,7
7,75 26,3
9,-
25,9
7,40
61,7
Juli

.
8,10
75,0
0.86
51,2
4,25
28,6
5,80
24,9 4,97
17,0
2,77
29,6
16,00
‘
29,1
8,50 28,8 9,75
28,1
– –
Aug..,,
7,80
72,2
0.86 51,2 4,30
28,9
7,35 31,6
5,71
19,5
3,33
35,6
15,75
28,6 8,25 28,0

34,6
5,70
47,5
Sept.
7,75
.71,8
0.86
51,2.
4,375

29,4
7,75
33,3
6,37
21,8 3,64
38,9
16,75
30,5 8,75
29,7
13,75
39,6
5,90 49,2
Oct.
7,65
70,8
0.86
.
51,2
4,45,
29,9 6,50 28.0
5,68
19,4
3,16
33,8
15,75
28,6 8,50 28,8

40,3
6,-
50,0
Nov..,,
7,40
68,5
0.86 51,2 4,60
31,0
6,15
26,5.
5,16
17,6
3,-
32,1
15,25
27,7
.

8,25 28,0

34,6 6,10
50,8
Dec.
7,25
67,1
0.74
5

44,3
4,435

29,8 5,95 25,6 4,73
16.2
2,80
30,0
15,25
27,7
8,00
27,1
11,50
33,1
6,20
51,7

Jan.
.

1933
7,05
65,3
0.53
31,5 4,16
28,0 6,15

.
26,5 5,13
17,5
‘2,95
31,6
15,75
28,6
8,25
28,0
11,50
33,1
.

6,30 52,6
Febr.,,.
7,20
66,7
0.38 22,6 3,97
26,7
6,10
26,2
4,98′
rt
17,0
278
29,7
15,50
28,2 8,25 28,0
10,38
29,9 6,40 53,3
Maart
.
7,25
67,1
038
22,6
3,87
5

26,1
6,40
“27,5
.
4,97
17,0
2,77
29,6
15,25
27,7
7,75 26,3
10,75
31,0 6,40
53,3
April

,,
7,25
67,1
0.31
22,0 3,67
24,7
6,65
28.6
5,18
17,7
2,68 28,7
15,75
28,6 7,75 26,3
11,25
32,4
6,40 53,3
Mei
7,15
66,2 0.23
5

14,0
2,95
19,9
7,30
31,4
5,60
19,1
3.07 32,8
17,00
30,9
8,25
28,0
12,25
35,3 6,40
533
Juni
7,15
66,2
0.255
15,2
3,02
20,3
7,85
33,8
5;85
20,0
3,25 34,8
18,50
33,6 9,00 30,5
15,75
45,4
6,40 53,3
Juli
7,05
65,3
–

0.41
24,4
3,33.
22,4
7,60
32,7
5,76
19,7
3,20 34,2
20,75
37,7 9,75
33,1
16,-
46,1
6,40
53,3
Aug.
6,95
4,4′
0.37
.
22,0
3,37 22,7
6,90
29,7 5,39
18,4 2,91
31,1
20,75 37,7
9.75
33.1
14,75
42,5 5,80 48,3
Sept.,
65
6,4
0.52
31,0
3,50
23,6
6,60
28,4
4,70
.16,1
2,54 27,2
21,50
39,1
10,50
3516
15,13
44,1
5,85 48,8
Oct.

,
6,6.0
öt,’I
0.66
.

39,3
4,04 27,2
6,40
27,5
4,55
15,5
2,48 26,5
20,75
37,7
10,75
34
14,50
41,8
5,90
49,2
Nov.
6,75
62,5
0.66
‘
39,3 3,72
25,0
6,25
26,9 4,63
15$
2,39 25,6
23.75
43,2
12,00
40,7
13,38
38.6
5,95 49,6
Dec.
6,95
64,4′
0.67
39,9.
3,75
25,2
6,50
28,0 4,89
16,7
2,38
25,5
25,00
45,5
13,25

–
44;9
.13,50
38,9
6,-
50,0

P
n.

1934
6,65
61,6
0.
66,

39,3
3,74 25,2
7,10
30,5
5,47
18,7
2,59 27,7
.

77,00
49,1
14,75
50,0

37,5
6,15
51,3
br.
6,30
58,3 0.64
38,1
3,25 21,9
7,50
32,3
5,64
19,3
2,68 28,7
23,75
43,2
12,75
43,2

37.5
6,20
51,7
Maart
6,25
57,9
0.63 37,5
3,05 20,5 7,40
31,8 5,50
18,8
2,76
295
23,25
42,3
11.75
39,8
12,50
36,0
6,25
52,1
April

‘
6,30
58,3
0.62
36,9
2,79
5

18,8
6,95

.
29,9
5,37
18,3
2,50
26,7
23,00
41,8
11,50,
39,0
12,
–

34,6 6,30
52,6
Mei

.
6,25
57,9 0.62 36,9 2.88
19,4
6,80

.
29,2
5,20
17,8
2,48 26,5
21,00
382
10,50
35,6
.11,88
34,2 6,30
52,6
.3 uni
6.15
56,9
0.62
–
36,9.
2,83
19,0
7,15
30,8
5,23
17,91
2,77
29.6
19.00
‘345
9,50 32,2
11,50
33,1
6,30
52.6
juli
6,15 56,9 0.62
:36,9
2,68
18,0
7,55
32,5
5,22
17,8′
2,83
30.3
17.00
30,9
9,00
30,5
11,50
33,1
6,30 52.6
Aug.
6,15
56,9 0.62 36,9
2.68
18,0
7,85
34,0
5,32
182′
2,85
30,5
16,00
29,1
8.50 28,8
11,75
33,9
5,80 48,3
Sept.
600.
55.6 0.62
:36,9
2,74
18,4
7,70
33,1
5,06
17,3
2,71
29,0
15,00
27,3
8,50
28.8
12,-
34,6
5.85 48,8
1

Oct.

‘,,
6,00
55,6 0.62
36,9
2,85′
19,2
7,45 32,4
4,88
6
)
16,7
2,56
6
)
27,4
15,00
0
)
27,3
.

8,50
10
)
28,8
12,50
14

36,0
5,90
49,2 8

,,

-,
5,95
551
0.62 36,9
2,51
3

16,9
7,30
31,4
4,72
7
)
16,1
2.48
7
)
26,5
14,7511)
26,8
8,25″)
28,0
5,90 49,2
IS

,,
5,95
55,1
0.62
36.9
2,5I
16,9
7,40
31,8
4,978)

17.0
2,60
8
)
27,8
15,00
12
)
27,3
8,5012)
28,8
5,90 49.2
22

‘

‘

‘
6,00 55.6
0.62 36,9
2,515
16,9
7,40
31,8
5,03
9
)
.17,2
2,60
9
)
27,8
15,50
13
)
28,2
8,75
13
) 29,7
5,90 49,2
29

,,
6,05 56,0
0.62 36,9
7,35
31,6
5,90
49,2
1) Jaar-en m aandge m. afge r. op’!8 pence.
2)5
,
3
)13,
4)
20
5)27,
6)3, 7
)10,
8
)17, 9)24,
10)4, U)
II,
52)
18,
13)
25,
14)
16, 15)2,
16)9, 57)
23Oct.

31 October 1934

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

993

AN GROOTHANDELSPRIJZEN.

ZUIVEL EN EIEREN
METALEN

BOTER
BOTER

p.
.0.
Eo
‘
ner
EIEREN
KOPER LOOD
TIN
IJZER
Cleveland
GIETERIJ-
ZINK
GOUD
ZILVER
per
K.G.
Leeuwar-
He
ff
in
Alkmaar
Fabrieks-
Gem. not.
Eiermijn
Standaard
Locoprijzen
Loco ri

en
loco

e
F

dr
N
o
?312b
.

I’ZE°
(Lux III) p
Locoprijzen
Londen
cash
Londen
cash
Londen per
derCornm.
Noteering
Zuivel-
Centr

kaas kI. mlmerk
Roermond
p.
lOO St.
Londen
per Eng. ton
LodI
‘
er En

ton
Lne
En

ton
Middlesb
erEn

ton
Eng, t. f.o.b.
Antwerpen
per
Eng.ton
per ounce fine
Standard
Ounce
per5OK.G.
S
P

f1.
0
10
f1 f1
0/
f1
°Io
01
010
01
Sh.
°/o
sh.
01
£
O/
sh.
O/
pence
0
/o
1925
2,31
100,0
–
56,-
100,0
9,18
100,0
62.1
1
6
100,0 36.816
100,0
261.171-
100,0
7
3!-
100,0
67/-
100,- 36.3
1
6
100,-
85
1
6
100,-
32
1,
8
100,0
1926
10
85,7
–
43,15
77,1
8,15
88,8
58.11-
93,5
31.116
85,3
290.1716
111,1
8616
118,5
6818
102,5
34.216
94,3
851..
99,5
28U
89,3
1927
2,03 87,9
–
43,30
77,3
7,96
86,7
55.141-
89,7
24.41-
66,4
290.41-
110,8
731-
100,0
6416
96,3
28.101-
78,8
851-
99,5
26j4
88,3
1928
2,11
91,3
–
48,05 85,8
7,99
87,0
63.161
–

102,8
21.1/-
57,8
227.51
–

86,8
66!-

90,4
6218
93,5
25.516
69,9
851-
99,5
Mlie

81,1
1929
2,05
88,7
–
45,40
81,1 8,11
88,3
75.141-
121,9
23.51
–

63,8
203.1516
77,8
7016
96,6
6819
102,6 24.1716
68,8
85/-
99,5
24
7
11t
76,2
1930
1,66
71,9
–
38,45
68,7
6,72
73,2
54.13/-
88,0
18.116
49,6
142.5
1
–
54,3
67
1
–
91,8
59
1
6
88,8
16.17
1
–
46,6
85
1
–

99,5

1
7
1
3
/
1

55,4
1931
1,34
58,0
–
31,30 56,9
5,35
58,3
36.51
–

58,4
12.11- 33,1
110.1!-
42,0
55
1
–

75,3
47
1
6
.70,9
11.10/6
31,9
92
1
6
108,2

1
3/
41,6,
1932
0,94 40,7
–
22,70 40,5
4,14
45,1
22.17
1
–

36,8
8.12
1
–
23,6
97.2/-
37,1
421-
57,5
371
–

55,2 9.161-
27,1
118/-
138,0
127J
40,1
1933
0,61
26,4
0,96 20,20
36,1 3,71
40,4
22.216
35,6
7.1716
21,6
131.181-
50,1
411-
56,2
351
–

52,2
10.12(6
29,4
12417
8
14
145,8
12
3
/
38,5

0,73 31,6
0,89 21,75
38,8
4,27
46,7
19.17
1
–
32,0 7.8
1
–
Jan.

1
33
20,3
100.1
1
6
38,1
40
1
6
55,5 34
1
6
51,5
9.19
1
–
27,5
122
1
8

1
43,5
11
11
111
36,4
Febr.
,,
0,65
28,1
0,91
20,60 36,8
4,35
47,4
20.31-
32,5
7.71-
20,2
104.716
39,9
431-
58.9
341-
50,7
9.151-
27,0
12015
140,8
11
16118

37,2
Mrt.

,,
0,53 22,9
0,99
19,40
34,6
2;80
30,5
20-16
32,3
7,10!-
20,6
104.1813
40,1
431- 58,9
3417
51,6
10.71-
28,6
12015
140,8
121116
38,7
Apr.

,,
0,54
23,4
1,-
18,55
33,!
2,075 22,6
20.11/6
33,1
7.12/6
20,9
109.17/-‘
42,0
43/
–

58,9
356
53,0
10.8/6
28,8
120/1
140,4
l218/16

39,9
Mei

,,
0,52 22,5
1,-
21,80 38,9
2,49
27,1
23.616
37,6
8.61-
22,9
128.1716
49,2
4116
56,8
36/6
54,5
10.131-
29,4
12316
344,4
1311
4

41,2
uni

,,
0,52 22,5
1,-
23,50
42,0
2,50
272
25.7/
–

40,8
9.4/-
25,3
151.10/-
57,9
42/-
57,5
37/-
55,2
11.12(6
32,1
122/31
143,0
13
1
/4
41,2
li
,,
~A-gi
0,55
23,8
1,-
18,50
33,0
2,60
28,3
25.16/-
41,6
9.2/-
25,0
148.1/6 56,5
41/6
56,8
35/
–

52,2
12.1/-
33,3
123/104
144,9
l21j 38,7
0,63
27,3
1,-
18,90
33,8
3,575

38,9
24.5/
–

39,1
8.4/6
22,6
145.3/-
55,4
41/-
56,2
35/
–

52,2
11.7/-
31,4
125/10
147,2
12
37,4
Sep.
0,66
28,6
0,95
38,40
32,9
3,91
42,6
22.1616
36,8
7.161- 21,4
140.1716
53,8
39(6
54,1
3416
51,5
10.1816
30,2
130111
153,1
11l818
37,2
Oct.

,,
0,68
29,4
0,90
19,45
34,7
4,68
51,0
22.1!-
35,5
7.14/-
21,1
145.51-
55,5
3916
54,1
3416
51,5
10.131-
29,4
13111
153,3
11
7
/
37,0
Nov.

,,
0,65
28,1
0,90 20,80
37,1
5,80
63,2
20.6/6
32,7
7.13
1
6
21,1
150.9
1
6
57,5
40/t
54,8
34
1
6 51,5
9.196
27,6
128
1
54
150,1 12
1
1
4
38,1
Dec.

,,
0,60 26,0
1,-
20,40 36,4
5,475

59,6 21.11- 33,9
7.12/-
20.9
153.81-
58,6
4016
55,5 361-
53,7
9.191-
27,5
126124
147.6
12
9
/10
39,1

Jan.’34
0,50
21,6
1,-
20,40
36,4
5,05
55,0
21.7
1
– 34,4
7.7
1
–
20,2
148.3
1
–
56,8
39
1
6
54,1
36/:.
53,7
9.12
1
–
26,5
129
1
6
151,5
12
3
1
4
39,7
Feb.
0,47
20,3
1,-
21,55 38,5
3,68
40,1
20.916
33,0
7.41-
19,8
140.131-
53,7
3916 54,1
36(5
54,4
9.-16
24,9
13711
160,3
12
1
1
38,9
Mrt.,,’
0,44
19,0
1,
19,90
35,5
2,71
29,5
20.31-
32,5
7.316
19,7 144.1516
55,3
4016
‘55,5
3513
52,6
9.21-
25,2
136/8
159,8
12
5
(
39,3
Apr.,,
0,42
18,2
1,-
17,20
30,7
2,72
29,6
20.1416
33,4
7.4(6
19,8
150.1016
57,5
4116
56,8
3412
51,0
9.716
25,9
135114
158,0
12
1
1it
38,7
Mei
0,41 17,7
1,-
16,05
28,7 2,54
27,7
20.41-
32,5
6.1616
18,7
144.1916.
55,4
4016
55,5
3219
48,9
9.21-
25,2
13613
159,4
12
1
/1
37,5
Juni,
0,41
17,7
1,-
19,40
34,6
2,74
5

29,9
19.1816
32,1
6.14/-
18,4 140.11-
53,5
4016.
55,5
3119
47,4 8.161-
24,3
137184
161,1
12
1
/4
38,1
Juli
•
0,40
17,3
1,-
21,50
38,4
2,81
30,6
18.11/-
29,9
6.1416
18,5
142.91-
54,0
4016
55,5
3214
48,2
8.61-
22,9
137111
161,4
12
3/4
39,7
Aug.,,
0,43
18,6
1,-
20,90 37,3
3,32
0

36,2 17.6/- 27,9 6.141-
18,4
139.7/6
.
53,2
401-
54,8
326
48,5
8.716
23,2
13816
162,0
13
40,5
Sept.,
0,43
18,6
1,-
18,125
32.4
3,31 36,1
16.10/-
26,6
6.5/6
17,2
137.17/-
52,6
39/6.
54,1
32/6
48,5
7.17(-
21,7
141/-
164,9
l3
1
/
40,9
1 Oct.
0,43
10

18,6
1,-
17,50
6

31,3
3,50
37,1
16.4/-
26,1
6.6/6
17,4
139.1/-
.
53,1
39(6
54,1
3216
48,5
7 8/-.
20,5
141/6
165,5
13
1
11
41,8
8

0,43″
38,6
1,-
17,507
31,3
3,80
41,4
15.11/3
25,1
6.59
17,2
8.6/-
52,8
39(6
54,1
326
48,5
7.5/-
20,0
142/6
166,7

1
3/4
42,8
15

•
0,43′
2

18,6
1,-
17,509
31,3
3,95

14:15

43,0
15.6/6
24,7
6.2!-
16,7
6.6j-
52,3
38(6
52,7
32(6
48,5
7.2(6
39,7
1431
167,3
14
3
/s
44,7
22

,,

,
0,43
13

18,6
1,-

1
7,-
9

30,4
435
47,4
16.5/6
26,2
6.4/6
17,1
8.10/6
0
7.141- 52,9
39
1
6
541
326
48,5
7.6
1
6
20,2
141/6
165,5
14
5
/06
44,6 29

45,2
17.7
1
6
28,0
6.10(6
.
17,9
52,6
3916
54,1
.
3216
48,5
7.13/6
21,2
140/7
164,4
143
106
44,2
S Sept. 1932 79 K.G. La Plata; van 26 Sept. 1932 tot 5 Febr.
1934
Manitoba No. 2
0)
Tot Jan.
1928
Western; vanaf Jan.
1928
tot 16 Dec. 1929 American No. 2, van
an.
1928
Malting; van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No. 2, van 9 Febr. ‘1931 tot 23 Mei
1932 6415
K
.
G. Zuid-Russische. Van 23 Mei-19 Sept.. 1932 No. 3
1)18
Oct.
13)
25 Oct.
.
S

BOUWMATERIALEN
S
KOLONIALE PRODUCTEN

VURENHOUT
S T E E N E N
S

CACAO COPRA
KOFFIE
SUIKER
THEE
INDEXCIJFER

Zwedeii!’
‘
binnenmuur

buitenmuur
0.F.Accra
Ned._ind.
,

L1?en
Standa
a
r
d

Rlbbed Smoked
L
,
N.
_
L
e
theev
:
Kolo-
Finland per

per
51) J( 0. c 1 t
per
100
K.G.
Rotterdam
Sheets
ocoon
R’damlA’dam
lava- en Suma-
Grond
stoffen
nlale

per
1000
stuks per
1000
stuks
Ne,erIa’n Amsterdam
per
1/

K.G.
per

,en
per 100 K.G.
fratheep.1/2K0.
ducten

f
0
1
f
oM
f
°
(o
sh.
01
f
0
10
cts.
01
Sh.
0
10
f1
0
10
ct8.
%
1925
159,75
lOO
15,50
100,-
19,-
100,-
4216
100,-
35,87′
100,0
61,375
300,0
2/11,625
100,0 18,75 100,0
84,5
100,0
100.0
100.0
1926
153,50
96,1
15,75 101,6 19,50 102,6
491-
115,3
34,-
94,8
55,375
.90,2
21-
67,4
17,50
93,3
94,25
111,5
96.0
102.6
1927
160,50
100,5
14,50
93,5
18,50
97,4
681-
160,0
32,62′
90,9
46,875
76,4
116,375
51,6
19,12′
102,0
82,75
97,9
87.5
109.1
1928 151,50
94,8
12,-
77,4
18,50
97,4
5713
134,9
31,87
5

88,9
49,625
80,9
-110,75
30,2
15,85
84,5
75,25
89,1
84.6
97.4
1929
146,00
91,4
14,-
90,3
21,25
111,8
45130
107,9
27,37
6

76,3 50.75
82,7
-110,25
28,8
13,-
69,3
69,25
82,0
81.9 85.5
1930
141,50
88,6
12,50
80,6
20,75
109,2
34111
82,2 22,62
5

63,1
32
52,1
-15,875
36,5
9,60 51,2
60,75
71,8
66.0
64.3
1931
110,75
69,3
10,25
66,1
20,25
106,6
2215
52,8
35,375

42,9 25
40,7
-13
8,4
8,-
42,7
42,50
50,3
46.8
46.6
1932
69,00
43,2
9,25
59,7
15,-
78,9
1916
45,9
33,-
36,2
24
39,1
-11,75
4,9
6,32′
33,7
28,25
33,4
36.1
38.0
1933
73,50 46,0
10,-
64,5
12,75
67,1
1514
36,0
9,30
25,9
21,10
34,2
-/2,25
6,3
5,52′
29,5
32,75
38,7
35.2 34.7

Jan.

’32
82,50 51,6
10,-
64,5
18,75
98,7
1719
41,8
13,12
5

36,6
23
37,5
-12,125
6,0 7,35 39,2
32
37,9
38.5
39.1
Febr.
82,50 51,6
10,-
64,5
18,75
98,7
.
1811
42,6
14,50
40,4
23
37,5
-12
5,6.
7,05 37,6
30
35,5
38.3 38.3
Mrt.

,,
70,00 43,8 9,75
62,6
18,-
94,7
21/9
51,2
14,75
41,1
23
,
37,5
–
/1,625
4,6
6,25 33,3
31
36,7
37.0 89.7 Apr.

,,
70,00 43,8 9,75
62,6
18,-
94,7
2016
48,2
34,-
39,0
23
37,5
-11,5
4,2
5,90
31,5
29,25
34,6
36.2 38.0
Mei

,,
70,00
43,8
8,50
54,8
15,-
78,9
2016
48,2
13,25
36,9
23,50
38,3
-11,5
4,2
5,625
30,0
30,25
35,7
352
38.1
Juni

•
70,00
43,8
8,50
54,8
15,-
78,9
20
1
6
48,2
12,375
34,5
24
39,!
-I,375
3,9
6,30.
33,6
28,50
33,7
34.2
38.7
Juli

,,
67,50 42,3 8,50
54,8
15,-
78,9
2011
47,3
12,375
34,5
24
39,1
.
-fl375
3,9
6,70
35,7
23,75
28,1
34.3
.

37.6
Aug.
63,00
39,4 8,50
54,8
lb,-
78,9
20/7
48,4
12,375
34,5
24
‘39,1 -/1,75
4,9
6,57′
35,1
22,75
26,9
35.9 37.4
Sc

60,00
37,6
8,75
56,5
5,-
78,9
2112
49,8
12,75
35,5
25,25
41,1
-12,125
6,0
6,52
5

34,8
23,75
28,1
37.8 38.5
Oct.

63,50
39,7
9,
–
58,1
14.50
76,3
1818
43,9
12,375
34,5
26,50
43,2
-11,75
4,9
6,32
5

33,7
28,50
33,7
36.2 38,7
Nov.
,
63,50
39,7
9,50
61,3
14,25
75,0
1716
41,2
12,125
33,8
24,50
39,9
-11,15

.
4,9
5,87′
31,3
30,75
36,4
35.3
37.2
Dec.
65,00
40,7
10,-
64,5
13,75
72,4
17/4
40,8
11,75
32,8
24
”
39,1
-11,75
4,9
5,50 29,3
28,25
33,4 34.0
35.1

k
n

’33
70,00
43,8
9,25
59,7
13,50
73,1 16
1
6
38,8
11,50
32,1
24
39,1
–
1
1,625
4,6
5,37′
28,7
25
29,6
33.2
34.1
r.
70,00
43,8
9,25
59,7
13,-
68,4
15
1
9
37,1
10,625
29,6
23,75
38,7
-11,5
4,2 5,60
29
9
26,75
31,7
32.1
34.4
Mrt.

,,
70,00 43,8
9,50 61,3
12,25
64,5
1613
38,2
10,37
5

28,9 23,50
38,3
-/3,5
4,2
6.-
32,0
26,25
31,1
32.4 34.9
Apr.

,,
70,00
43$
9,75 62,6
12,75
67,1
15
1
5
36,3 9,50 26,5 23,50
38,3
–
1
1,625
4,6 6,07
5

32,4
27,50
32,5 32.8
34.9
Mei

,,
70,00
43,8
9,50 61.3
12,50
65$
1616
38,8 9,50 26,5
23
37,5
-12
5,6
6,02′
32,1
26,50
31,4
34.2 35.0
Juni

,,
72,50
45,4
10.-
64,5
13,-
68,4
18
1
1
42,6
10,-
27,9
22,50
‘36,6
-/2,375
6,7
6,35
33,9
31
36,7
37.2
31.5
Juli

,,
75,00
46.9
10,25
66,1
13,-
68,4
1718
41,6
9,475 26,4
22,50
36,6
.
-‘2,625
7,4
5,92
5

31,6 33,50
39,6
38.2 31.4
Aug.

,,
75,00
46,9
11
,
10,50
67,7
13,-
68,4
1615
38,6
8,75
24,4.
20,75
33,8
–
12,625
7,4
5,275
28,1
35,25 41,7
36.5 35.6
Sept.
,,
80,00
50,1
, ,
30,50
67,7
12,50
65,8
1415
33,9 8,25
23,0
19,75
32,2
-/2,5

‘
7.0
5,375

28,7
36,75
43,5
36.1 34.6
Oct.

,,
80,00
50,1′
1
0,50
67,7
12,50
65,8
12
1
7
29,6
7,62
5

21,3
17,75
28,8
-12,625
7,4
4,90
26,1
42,25
50,0
36.5
33.4
Nov.

,,
75,00
46,9
10,L
64,5
12,50
65,8
12
1
6 29,4
8,
–

22,3
‘16,25
26,5
–
1
2,75
7,7
‘4,65
2.4.8
40,50
47,9
36.4 32.7
Dec.

,
75,00
46,9
10175
69,4
32,50
65,8
1115
26,9
7,975

22,2
16
26,1
-/2,875
8,1
4,75 25,3
41
48,5
37.1
31.3
Jan.’34
75,00
46,9
10,75
69,4
12,75
67,1
12/10
30,2
7,45
20,8
16,50
26,9
-12,875
8,1
4,95 26,4
45,50
53,8
36.9
83.8
Feb.,,
80,00
50,3
.
10,50
67,7
12,50
.
65,8
1415
33,9
7,25
20,2
17,25
28,1
-13
8,4
4,975

26,5 46,75 55,3
35.9
‘35.9
Mrt.,
80,00
50,1
9,75
62,6
12,-
63,2
1413
33,1
7,-
19,5
17,75
28,9.
–
13,25 9,1
4,525
24,1
45,50
53,8 35.7
35.2
Apr.,
80,00
50,1
9,75
62,6
12,-
63,2
1414
33,7
6,55
18,3 17,75
28,9
-13,625
10,2
4.25
22,7
44,25 52,4
35.6 34.5
Mei
,
80,00
50,1
9,25
59,7
11,25
59,2
1512
35,7
6,72
5

18,7
17
27,7
–
1
4
11,2
4,35
22,1
42,75
50,6
35.1
34.3
Juni,,
77,50
48,5
.8;-
51,6
10,-
52,6
15/4
36,1
7,-
39,5
37
.
27
7
-/4
11,2
4,20 22,4
41,-
48,5
34.5
33.8
Juli,
77,50
48,5
7,50
48,4
10,-
52.6
13
1
11
32,7
6,925
19,3
16,75
27,3
:(4,375

.
12,3
3,975

23,2
40,50
47,9
34.1
32.2
Aug..
75,50
47,3
7,25
46,8
9,50 50,0
12110
30,2 6,87
5

19.2 16,50
26,9
-!4,5
12,6
3,975

21,2
39,75
47,0
33.9 31.4
Sept.,
73,50
46,0
7,-
45,2
8,75
461
1215
29,2
6,65
18,5
36,50
26,9
-/4,5
12,6
3,72w
19,9
33,50 39,6
33.1
29.5
1Oct.,
7300
45,7
‘
11/8
15
)
27,5
6,75
18,8 16,50
26,9
-/4,375
12,3
3,50
19,0
33

10)

39,1
32.8
27.
7

8

,,

»
73.00
45,7
11,716)
27,3 6,75
18,8 16,50
26,9
-.4,125
13,6
3,375

18,0
32,25
13
)
38,2
32.6
21.9
15
73,00
45,7
111114)
26,1

1
6,75
18,8 16,50
26,9
_/4,0625d
11,4
3,50
39.0
32.4
28.1
22
73,00
45,7
11
1
7
17
)
27,3
6,75
38,8
16,50
26,9
–
/4,125
13,6
3,87
5

20,7
32.7
28.0
29

»
73,00
45,7
,
6,50
18,1
16
26,1
-14,0625
31,4
3,35
18,0
32.8
21.4
.8.
Alle Pondennoteeringen vanaf
21 Sept.
1
31
zijn op
goudbasis omgerekend; de Dollarnoteeringen vanaf 20April ’33 zijn
in verhouding
van de depreclatie
Sn
den
Dollar t.o.v. den Gulden verlaagd.

–

.

–

994′

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

31 October 1934

NEDERLANDSCHE BANK.
–

Verkorte Balan8 op 29 October
1934.

–
–

Activa.
Binnen!. Wis-‘Hfdbk.
f

22.107.375,87
sels, Prom.,

Bijbnk.
,,

232.480,0
8

enz.in
disc.

Ag.sch.
,,

3.155.742,31

f

25.495.598,26
Papier o.h. Buiten!, in disconto

……

Idem eigen portef.

f

866.250,-
Af: Verkocht maar voor de bk.nog niet af gel.
,,

.

–
866.250,-
Baleeningen
Hfdbk.
f
100.644.496,861)
‘md.
vrsch.J

in rek..crt.t Bijbnk.
,,

5.017.099,83
Ag.sch.

40.088.207,98
,,
op onderp.
f
145.749.804,67.

Op Effecten ……
f
140.338.008,65
1)
Op Goederen en Spec.
,,

5.411.796,02
145.749.804,671)
Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,
–
Munt, Goud ……
f
102.179.055,-
Muntmat., Goud
,.
,,
780.387.591,78

f

882.566.646,78
Munt, Zilver,. enz.

,,

21.623.681,86
Muntmat., Zilver..
,,

–
1,
904.190.328,64
2
)
Belegging van kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

……………………
,,
37.696.205,94
Gebouwen en Meub. der Bank ……..
,,
4.970.000,-
Diverse

rekeningen ……………….
,,
5.442.417,97
Staatd. Nederi. (Wetv. 27/5/’32, S.No. 221)
18.996.491,37

f
1.141.407.096,85
Paüiva.
Kapitaal ……………………….
f

20.000.000,-
Reservefonds ……………….. ….
,,

3.807.914,92
Bijzondere reserve ………………
,,

5.000.000,-
Pensioenfonds ………………….
,,

9.240.181,98
Bankbiljetten in omloop …………..
,,

892.888.815,-
Bankassignatiën in omloop ……….
,,

149.362,95
Rek.-Cour.j liet Rijk
f
54.169.583,20
saldo’s: 1,, Anderen
,,
153.345.350,41

207.514.933,61
Diverse rekeningen ………………,,
2.805.888,39

f
1.141.407.096,85

Beschikbaar metaalsaldo …………
f
463.782.697,31
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is
,,
1.159.456.740,-
Waarvan aan Nederlandsch-lndië (Wet van 15 Maart 1933, Staatsblad
No. 99) ……../ 73.789.100,-
Waarvan in het buitenland ……………………. ..50.763.990,82

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Ooud

_
1
Andere
1
Beschlkb.
1
Dek-
Data
IClrcuiatiel
_
opelschb.I
Metaal-
kings
Munt
1
Muntmat.I
1
schuldenl
saldo
perc.

29 Oct.

‘
34
1
1
0
2
179
1

780.388
892.8891207.664
463.783
82 22

,,

‘3411021781
779.552
880.1041217.058
464.232
83

25
Juli’
14
1
65.7031
_
96.410
310.4371
6
.
19
8
43.521
54

1

Totaal
1
Schatkist-
1
Belee
Papier
bve’T
Data
.
1

bedrag
1
promessen
nin
g
en

het
b
°
u’
°
itenl.
reke-
disconto’s jrechtstreeksl
ningen’)

29 Oct.

19341
25.496
1

–
1
145.750
866
5.442
22

,,

19341
25.1Ö9
1

–
1143.538
866
5.483

25 Juli

19141
67.947
–
61.686 20.188
509
ijunaer ae activa.

JAVASCHE BANK.
Andere
!ieschik
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
metaal-
schulden
saldo

27 Oct.’34)
142.520
182.760 31.870
56.668
20

,,

‘342)
141.840 185.000
32.590
54.804

298ept.1934
7188 1

28.726
186.202
31.846
54.995
22

,,

1934
113.488 1

28.358
17.013
28.484
55.647

25 Juli1914
22.057
1

31.907
110.172
1

12.834 4.842

1

Wissels.
Diverse
Dek-
Data
1

buiten
Dis-
Belee-
reke-
kin gs-
1

N.-Ind.
1

conto’s
ningen ningen’)

percen-
_______________
1

betaaib.
1
tage

27 Oct.’34
2)
760
73.100
10.100
66 20

,,

‘342)
880
76.260
10.420
65

29Sept.1934
754
11.418
65
9.438 1

56.735
22

,,

1934
1.192 9.501

1

56.477 9.400
66

25 Juli1914
.

6.395 7.259

1

75.541
2.228
44
1)
Sluitpost activa.
2)
Cijfers
telegrafisch ontvangen.

BANK VAN ENGELAND.

Bankbilf.
Bankbilf.
I

OtherSecurities
Data
Metaal in
in Bankingl
Disc, and Securities
circulatle
Departm.
1
Advances
24 Oct.

1934
1
192.658
1
374.703

77.298
1
8.246
1

10.904
17

,,

1934
1192.584
1
377.217

74.721
1

9.468

10.993

22 Juli

1914
1

40.164

1

29.317
1

33.633
–

00v.
–
Public
OtherDeposirs
1
Dek-
Data
Sec.
Depos.
Bankers
1

Other
1
Reserve1
kings-
_Accountsl
1
perc.l)

24 Oct. ’34
81.279
t

22.358
100.743

1

37.601
1 77.9551
48,5
17

,,

’34
81.279
1

17.516
1104.491

37.444
1
75.3671
47,2

22 Juli ’14
11.005
1

14.736

1

42.185
1
29.2971
52
verfluuuI.Ig
IussÇnefl
ncserve en
ueposits.
BANK VAN FRANKRIJK.

Te goed
Wis

Waarv.I

Belee-
Data
Goud
Zilverl
In h t
b,,it:ni.
–
55

op hei
1
ningen ~
110entse’00s
vorchot
buitenl.
v.d. Staat

19 Oct.’34
82.483
683
10
1
4.4751
924
4.679 3.200
12

,,

’34 82.407
675
10
1
4.3731
923
4.692 3.200

23 Juli’14
4.104
1
640
_
–
1
1.5411
8_
769
–

Bons v. d.
1

1
Diver-
1
Rekg.Courant Data
zei/st.
amort. k.
1

sen

rcu
Cilatie
1

1
Zei/st.
1
Parti-
Staat
1
Iamort.k1 culieren
19 Oct.’34
5.898 2.214
1

79.580
1

1.749
1

2.988 117.832
12

,,

’34
5.898 2.325
1

80.384
1
.

756
1

2.979
118.036

23 Juli’14
–
1
–
1

5.912

1

401
–
1

943
j
oIu,poat
acilva.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Daarvan
1

Deviezen
1
Andere
1
Data
Goud
bij bui-

1
als goud-
i

wissels

1

Belee-
tenl. circ.
1
dekking

1
en

1
ningen
banken
2)

geldende
1
cheques

23 Oct.

1934
81,6
1
20,9
3,9
3.414,8
1

66,6
15

,,

1934
79,8
1
20,9
3,9
3.496,8
t

72,3

30 Juli

1914 1.356,9
1
–
–
750,9
1
50,2

Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa’)
latie
Crt.
Passiva

23 Oèt.

1934
435,2 649,9
3.534,2
920,9 236,1
15

,,

1934
433,8 667,6
3.697,5
773,1
243,3

30 Juli

1914
330,8
200,4 1.890,9
944,-
40,0

NATIONALE BANK VAN BELdE.

Goud

Data

.1
Rekg.Crt.

1934
n
•

o
‘-
.0

25 Oct.
2.596
75
615
50
344
40
3.518
30
163
18

,,
2
74
617
54
344
40 3.519
36
179

Goudvoorraad
Wissels

Data
,,Oiher
1

Goud-
In her-

1
In de
b
T
:
d
tr
a
a

1

certifi-
cas h

2)
disc. v. d.
1
open

caten’)
.
member
1
markt
banks

I
gekocht

10Oct. ’34
4.981,8
4.960,6
204,6
12,0

.j
5,8
3

,,

’34
4.980,3 4.958,5
211,4
15,3

l
5,8

Belegd
1

F. R.
Notes
1
1
Totaal

Gestort
1
Goud-
1

Dek-
1

Algern.
1

Dek-
Data
in
U. S.
Gov.Sec.
in circu-I
sit’Ys
Kapitaall
kings-
I
kings
1
latie
I
1
perc.’)
perc.
4)

10Oct.’34
2.430,21 3.184,6
1
4.212,9
1

146,7

1
70,1
1

–
3

,,

’34j
2.431,21
3.175,7
4.233,4
146,8
.70,1
–

geeven vo

e
‘
vern
“
arn
“
eva
‘
he

u
“
d,
toen
de$op
31
Jan. 34 van
100 op
59.06 cents werd gedevalueerd.
,,Other Cash” does not inelude Federal Reserve Notes or a Bank’s
own Federal Reserve bank
notes.
Verhouding totalen goudvoorraad
tegenover opeiachbare
schulden:
F.
R. Notes en netto deposito.
4)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig beta1mldde1 tegenover Idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.

Dis-
1
lrvel
Totaal
1
1
Waarvan
Data
1
Aantal
conto’s
en
1

Beleg-
de
depo-
I

time
Ileening.I
beleen.
1
gingen
I
banks
l
sito’s
I
deposits
3Oct. ‘341
1

1

7.794 110.017
2.891

1
18.648
t

4.471
26
Sept.’3
4
1
6.
1

.793
9.996 2.989
18.681
4.477
isa
posten
van
isa
nee.
flank1 ce davascne oans en ce COUK oT
•ng
–
land zijn In duizenden, alle overige posten in millioenen van de be.
treffende valuta.

-. –