*
5 MEI 191
AUTEURSBECÎII’ VOORBEHOUDEN.
Ec
‘
onomisch’.
–
Statstisch e
Be
,
ri
*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVERHEID, FINANC1N EN VERKEER
UITGAVE VÂN HET INSTITUUT VOOR ECONÖMISCHE GESCHRIFTEN
1 6E JAARCANG
WOENSDAG 25.MEI.1921
No. 282
INHOUD
Blz.
BAAS IN EIGEN
HUIS …………………………..
449
ilandelsarbitrage. Urgente Verbeteringen door
Mr.
.4. J.
V
erstegen ………………………………..
451
Het ‘Volkscredietwezen aanvang 1920 1 door
0.
0.
van
der Plas ………………………………….
454
Londensche Correspondentie
…………………. ……
456
De Rijksmiddelen
…………………………….457
AANTEEKENING:
Een adres uit de Londensche City inzake den Vrijhandel 458
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen
…………………..459
STATISTIEKEN EN OvERzIcHTEN
………………
459-466
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
.
Goederenhandel.
Bankstaten.
1
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr.
G.
W. J. Bruins.
A88i84ent-Redaceur voor het weekblad: D. J. Wansink;
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 1, Rotterdam..
Aangeteekende stukken: Bijkantoor
Ruige
Plaatweg 37
Telef. Nr. 8000. Tele gs.adres: Economisch ‘Ivstituv.t
Postcheque en girorekening itotterdam No. 8408.
Abonnerrsen.tsprijs voor het weekblad franco p. p.’
in Nederland f 530,—. Buitenland en Kolowiën f 535,-
per jaar. Losse wurn,mers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere
publicaties
van het Instituut uitgaande
ontvangen
de
abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoover daaromtrent niet andere wordt beslsst.
Advertentiën
f
0.50 per regel. Plaatsing. bij abonne-
nient volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s
Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Am.sterdam, ‘s- Gravenhage.
23MEI 1921.
De . gel’dma’r,kt bleef de eerste helft dezer beri.hts
weëk nog aeer krap. Particulier disconto kon slechts
tot bankdiisconto . of iets daaiiboveu plaatsing vinden
en caligeld was zoo goed als niet aa.ugeboden. In de
tweede helft begon er wat meer geld ‘vrij te komen,
zoodat’ partieiiliier iffisoónto ‘voor 4% pOt., enkele
prima pos’tjes zelfs tot 4Y4 pOt. wei’den afgedana. Ook
bij de insdh.rifring op de schatkintpromess’en bleek, dat
er slechts. zeer weinig geld beschikbaar was. Op een
gevraâ’gd bedrag van 65 ‘.millioen werd ‘s’iecihts . inge-
schreven voor
f
40.510.000,—. Toegewezen werden,
f
85.200:000,— . daliemeands-pr&inessen á
f
987,40 en
ff
4.250.000,— zaan’ds-promesse.
a
f
975,—, ge-
vende een rendement ‘va:n 47/s en bijna 415/ pOt..
Ondanks dit alles ‘bleef de prolougatienoteening wis
scle,n tussehe,n 33 en 4 pOt.
*
*
S
Ouder leveniddgen handel was ‘de wisselmarkt deze
week aan vrij groote so.honim’eiiugen on,derliiev’iig. Lon-
den liep
bij
den aanvang’ terug tot 11,04, herstelde
zich daarna echter weder vrij spoedig en sloot vast
op 11,13 Tegenover een daling van de ma.nken stond
eenherjiieuwde stijging van de franken, zoowel Pran-
che als Belgische. Grbote kolen aankoopen in ‘België,
gepard aan hernieuwde spoculatieve ‘aankoopen van
Fransche francs in Amerika, brachten dan koers op
ca. 24,60. Ook de eerste betaling op reken.ing van de
Duitsche sdhaideloossteiling werd in dit verband ge-
noenid. Vrijdag trad een reactde in, welke heden ge-
volgd werd door een v’eidere sterke ‘daling.
LONDEN, .21 MEI. 1921.
Er was e’en groote vmtag naar geld
án
de afgeloopen
wek. Koersen liepen op tot Vrijdag, waa’rnazij weder
iets ‘daalden. In het begin der week werd tegen 7 pOt.
een klein bedrag van de ,,Old Lady” geleend, hetgeen
echter aan, het einde ‘der week werd terugbetaald.
Hernieuwi’nig ven d’aggeld werd over ‘t algemeen ge-
daan tegen 5 pOt., terwijl nieuw geld opliep tot
5
Y2
—6 pOt. en soms hooger, om aan ‘het einde der
week terug ‘te vallen, op 5 pOt. Zevendaags-geld bleef
5′ Ot.
De disconto-markt was stil, hetgeen o.a. veroor-‘
zaakt werd door
.
de ‘sohaarohte van wisseli Twee-
inaauds-p.a,pier was
51111o…….13/io
pOt., driemaands-
•511/
16
_11
16
pOt., viermaand.s-
53%
pOt. en zesma-ands-
5Y
4
Ot:
BAAS IN EIGEN HUIS.
Men schrijftons:
Wel wat al te uitsluitend bepaalt men zich, naar
onze meening, bij de bespreking van het ‘geschil met
Amerika betreffende de olieconcessies in Indië, tot
de formeele kanten der kwestie.
Achter dit geschil ‘sc’huilt een vraagstuk van het
hoogste ‘gewicht voor de veiligheid van Indië; en
hoezeer ‘ook dit:.orgaan ‘slechts met groots ‘behoed-
zaamheid .pleegt te spreken over internationale aan-
gelegenheden, schijnt het’ toch ons eene onverantwoor-
delijke st’ruisvogelpolitiek toe, tegeuover ons zelf te
veizwijgen, waarom ‘het eigenlijk gaat.
Onze Regeering is zonder twijfel volkomen oprecht,
wanneer zij verzekert ‘de deelname ‘van Amerika’ansch
kapitaal aan de ontginning van de ‘natuurlijke rijk-
dommen van Nederla,ndsch-I’ndië – ‘met inbegrip van de aardolie – gaarne te zien, en geen ,imon’opblie, van,
welke maatschappij over w’elke grondstof ‘ook – met,
inbegrip wd:om ‘van olie – te ‘wenschen of te diii-
den. Dit is onze’traditioneele Indische politiek, waar.
bij de Regeering alle partijen achter zich heeft.
Toch mag niet ontkend ‘worden, dat er, juist ten.
opzichte van de toe1ati.ng van Amerikaan,sch olie-
450
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
25
Mei 1921
kapitaal, in breeden kring zekere ongerustheid be-
staat, die niet zoiozeei door commereieele rivaliteit,
ads wel ‘door overwe1gingen van n.ationa!le veiligheid
wordt geïnspieerd.
De machts’verhouding der beide groote oliemachten
– de Standard en de Koninklijke – ‘v66r den wereld-
oorlog, kan ‘met weinige woorden werden geschetst.
De Standard beperkte ‘zich voornamelijk tot de Ver-
eenigde Staten, wier enorme productie jaren lang
voldoende ‘overschot toeliet, om •op ruime schaal naar
alle deelen der wereld te exporteeren. De Koninklijke,
die in Indië, haar oorspronkelijk terrein, slechts een
‘betrekkelijk geringe productie had,
“toest
zich ‘buiten
Indië uitbreiden, en kreeg langzamerhand de be-
schikking over productieterreinen en ‘hunkers’tations
over geheel de wereld.
In deze – langzamerhand reeds eenigermate gesta-
biliseerde verhouding – begint wijziging te komen.
In de eerste plaats, doordat de sterk toenemende con-
sumptie in Amerika, ide overigens zeer voorbarige
vrees voor spoedige uitputting der Amerikaansche
olievoorraden deed ópkomen. Men begon dus olie te
importeeren, – vooral uit Mexico – niet zoozeer
md;at men dozen import reeds beihoeifde, als wel om de
eigen olie te sparen. In de tweede plaats, omdat de
Vereenigde Staten zich gedurende .den oorlog – die
de laatste zou zijn! – ontwikkelden tot een zeemo-
gendheid van den eersten rang, en tegelijkertijd de
steenkolen op de oorlogsvloten door stookolie werden
vervangen, wat de ‘beschikking, op alle stategische
•
1
punten der •oceanen, over eigen .bun’kerstations noo- •
dig maakte.
Nu eerst ontdekte de Standard, welk een .pr.inci-
pieele fout
zij
jaren lan.g begaan ‘had, door haar,
hoofdaandacht z66 uitsluitend op de Vereenigde
Staten te richten. Haastig beproefde zij het ver-
zuimde in te halen, en met koortsachtigen ijver wierp
zij zich op de, tot dusver veriwaaTloosde, ‘buitenland-
sche velden. In dit streven naar verbetering harer
commercieele wereldpositie vond zij natuurlijk war-
men steun
bij
het Ajmerikaansche Marinedeparte-
melit, dat om politieke redenen ‘deze ezpansie van
de Standard zeer toejuichte: zonder Amerikaanscb
beschikkingsrecht over stookolie overal ter wereld,
is de Amerikaansche vloot waardeloos.
Vandaar een niet-officieel maar niet minder effec
tief samengaan ivan .de Standard en de kmerikaan
sche Regeeiring 4at, hoezeer in de Staten zelf van ver-
schillende kanten op scherpe wijze .gecritiiiseerrd, nood-
zakelijk zad blijiven, zoola.n,g de’ ontwi’k,keli.ng van de
:
Amerikaansohe politiek in de lijn van- het maritieme
imperialisme zal voortduren. –
Echter was, toen deze nieuwe tactiek werd ingezet,
het gunstijste getij voor de Standard reeds ver-
loopen. Op sommige terreinen, hadden niet-Amen-
kaansclie concurrenten de hand gelegd; in de. meekte
gevallen echter waren de resteerende terreinen- buiten
het directe ‘bereik, zooiwel van de Standard als van
de Koninklijke geraakt
Reeds v66r den oorlog ‘hadden de petroleum-pro-
duceerende landen èn het fiscale, èn het politieke
belang van het oliebedrijf ingezien en hunne wetge-
ving in zoodanige richting veranderd, dat deze beide
belangen beter ‘beschermd werden dan tot dusver.
Bovenal poogde de Staat overal de hooge ‘hand over
den olie-export ‘te verkrijgen.
Ook in Nederiandsch-Indië werd
1
de wet in cie aan-
gegeven richting gewijzigd.
Het was nu zaaik voor de Ameri1kaaioisclie belangen,
deze ongunstige tendenz te over-winnen; waar de deur
nog niet ,gesloten was, deze met alle middelen open te houden; en waar de poort reeds dicht was, deze weder
te openen, desnoods open ‘te breken. In de eerste
plaats viel de aandacht op de Middel- en Zui-d-A-meri-
kaansche ‘landen. Veel omslag van beginselen werd.
hier niet gemaakt: de aandacht van Europa was
toch, voor het grootste deel, in beslag genomen door
den wereldiorbog.
Bekend en berucht is het optreden der Amerikaan-
– sche olieibelangen- in Mexico, waar niet slechts een
• langdurige, nog steeds on’beëindigde strijd togen de
Grondwet gevderd erd, maar, naar’ ‘verschillende
‘Amerikaansche
schrijvers
erkennen, de voortdurende
revoluties door deze belangen niet onibeïnvioed bleven.
Openlijk werd; voor eenige weken, bij de ‘behandeling
van het voorstel tot schadevergoeding aan (Jolumbia
voor -het verlies van Panama, in den Amerikaanschen
Senaat toegegeven, dat de ‘bedoeling van het voor-.
stel ‘was, de contrôle over de (Jolumbiaansehe olie-
velden te verkrijgen. –
Wij leggen er den nadruk op, dat het geenszins vast
staat, dat dertgelijke machinatiën alleen, of zelfs bijt
voorkeur ‘van één bepaalde machtige maatschappij
uitg-aan, en nog veel minder ‘dat de Aimerikaaiisehe
Regeering ze zou goedkeuren. Integendeel. Een van
Wilson’s onibetwijfe?ibare verdiensten is de stand-
vastiige tegenstand dien hij geboden heeft aan den aan-
dran,g -om in Mexico gewapenderhand in te grijpen
en de o-lieterreinen te bezetten; -en wij willen geloo-
ven, ‘dat ‘ook cle ‘tegenwoor’diigei President geen andere
gedragslijn zal volgen, al’ mogen vij de oogen niet
sluiten voor het feit, fdat ide sdherpste aanvallers van
Wilson’s Mexicaansché politiek aan de lel-den,e krin-
gen der Repulbliikeinadhe ialclministratie ten nauwste
verwant -zijn.
Na den oorlog werd deze penetratie ook tegenover
,,de Oude -Wereld beproefd.
Het is -in het licht van de bovenstaande feiten, dat
wij de Arnei-iikaansche aanspraak op een deel van de
Dj-aimbi-terroinen moeten bezien.
,In -de eerste plaats treft’ het dat het Amerika -blijk-
‘baar vôôr alles om
export-olie
is te doen.
Wat -beduidt dit? Niemand zal wel naïef genoeg
zijn om te meenen, -dat het in ‘het voor-nemen van de
Standard ligt, de door haar eventueel te produceeren
olie naar de Veireenigde Staten te exporteeren.
Waarheen dan? Het antivoorid ligt in de bosrengege
ven uiteenzetting. De olie moet o.ii. dienen ter voor-
ziening van de Aim-eriikaansche alagvloot; voor Ame–
rikaansche bunkerstations in ons Inidffë o’f in -de Phd-
ltippijneaa. Hierin ligt !
een
direct gevaar in geval van
een oorlog in de Stille Zuidzee, waarin Amerika en
Japan zouden betrekken worden. Het is duidelijk,
dat onze neutrailijteit dan een exp:or-tverhoid van stook-
olie vorderen zou; -doch ‘het is, voor wie- viéh -de A’me-
rikaansohe ho-uidinig ter zake van de opvor’dering on–
zier schepen tijdens dan oorlog herinnert, minstens
even duidelijk, jdat Amerika -sioh daaraan al zeer
wei-
nig zou storen en zijn olie zou halen, waar en wan-
neer het ze cnioo.dig had. Verzet tegen zulk ëen uitvoer
zou ons in oorlog met Amerika, toelaten in oorlog
niet Japan brengen. –
Dat zijn de mogelijkheden, -die zich
bij
de, vestiging van een A’merikaan-seh bedrijf in onae ko-loniën kun-
nen vo,ndoen-. Mogelijkheden- waariv’an wij innig
hopen, dat zij ujitnimer werk-elijikheden zullen worden..
Doch waarmee ‘wij hohtans hebben re,kening te hou-
den. Hieruit
blijkt
ook hoe onjuist zij zagen die op
grond van -de ‘vernieende uitsluiting ‘van Amerikaan-
sche ondernemingen de Regeering -ver-weten, Indië
bloot te -stellen aan het betrokken worden in een in-
ternationaal conflict. –
Niets is minder waar: juist -de uit andere oog-
punten wenschelijke deelname van dit kapitaal -dreigt
het conflict ‘binnen Indië te brengen: de zaak is
slechts, het gevëar zoo veel mogelijk te -beperken.
Maar, zal men zeggen, geldt ditzelfde niet voor
Engeland, dat e-vèneens partij zou kunnen
zijn -bij een
zeeoorlog in ‘t verre Oosten? En i-s, gegeven het feit
van den wel-bekenden Engelsalien invloed in de Ko-
ninklijke, niet een dergelijk optredn als van Amerika
te vreezen is, ook v-a,ü Engeland te wachten? Te meer,
daar de Nederl-andsch-Engelsché groep in Indië een
aantal bedrijven ‘heeft, ‘waarop de Overheid in ‘t ge-
heel geen invloed ‘kan oefenen? , – -‘
1
25
Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE ‘BERICHTEN’
451
Ik zal niet beweren, dat Engeland en de Konink-
lijke-Sheil groep tot een andere en ‘betere wereld be-
hooren, dan Amerika en ‘de Standard. Ik wil gemaks-
halve zelfs aannemen, dat zij, onder gelijke omstan-
digheden, volstrekt eender zouden handelen.
Maar de omstandi’ghden
zijn
nu eenaal inder-
daad, voor Engeland en de N
e
d
er
l
an
d
s
ehEngelsche
groep anders.’
Voor wat de niet door den Staat gecontroleerde
bedrijven in Indië betreft, zij opgemerkt, dat juist
door het scmengaan van de Koninklijke met de Shell,
in Indië alle vroeger Engel’sehe ondernemingen weer
een geheel en onvermengd H’ollandsch ‘karakter heb-
ben verkregen. Mobst, jaren geleden, van Deventer eens klagen, dat veelal de Engelsche vlag woei van
‘t postkantoor te Baljik Paippan, thans is dese be-
langrijke fabrieksplaats een, d66r en ,d66r. Holland-
sche nederzetting. Wanneer de handhaving van de
neutraliteit van Indië stopzetting van den export, of
zelfs vernietiging ‘van de voorraden mocht eisc’hen,
is ei wel niemand van het, ‘geheel H’ollandsehe, pet-
soneel der ,,Bataafsche”, van de directie tot den,min-
sten beambte, van wie do. ‘Ned. Indische regeering
geen volledigen steun en, medewerking ‘bij ‘alle door
haar noodig geachte maatregelen zou kunneu ver-
wachten.
Engelsche invloed zou in zulke gevallèn practisch
uitgesloten zijn. Doch Engeland ‘zou ook niet
noodig
hebben, invloed ‘uit te oefenen. Enwel omdat het in
ciezeli’cle buurt tcr wereld – bv. te Singapore, –
ettelijke hun’kerplaatsen op Britsch gebied bezit, waar
zich voldoende voorraden voor hare vlootbehoeften
bevinden; voorraden welke uit productie van Britsche
gebieden kunnen wojiden aangevuld.
Hoe dit zij, jaan de bestaande verhoudingQn kan
het land thans niet veel wijzigen. Anders staat het
echter met nieuwe bedrijven. Dr moest men zooveel
mogelijk rekening houden, met den geest ,der laatste
mijnwetwijziging, die niet ‘het minst ten doel had, ‘voor het ‘land de mogelijkheid te scheppen zich te
verzekeren tegen gevaren, ‘als hierboven aangeduid.
Het is ‘daarom mi. oene juiste beslissing geweest,
de Djamhi-terreinen
nist
in exploitatie aan, een of
andere’ maatschappij uit te geven,’ inaa, de contrôle
over de bestemming der producten, vast in handen
van het Land ‘te houden.
Dit is bereikt, naar men weet, door de oprichting
van een Staatsbedrijf, waarbij aan een. Nederiaudsch deskundige de technische directie is opgedragen. Be-
grijpen wij nu de door den Minister de Graaff na-
mens ‘de’ Regeei-ing aan ‘den A.merikaansnhen gezant
‘gedane ‘mededeeling wèl, clan is de Regeering geneigd
de deelname te bevorde.re.n van. Ajnerikaansch Iraipi-
taal ‘in de exploitatie ‘van Djambi
op denzelfden voet
als ‘door ‘het Engelitehe kapitaal, via de Btaa1sche
wordt gepartioipeerd, n.l. door let opnemen. van een
deel der B. aandeelen.
Do A’meri’kaarrsche gezant heeft, zool anghet
Djaesbi-ontwerp nog niet hij de Kamers was, ook
nooit anders, ook nooit meer gevraagd.
Op idem wijze zou inderdaad een aan alle billijke
verlangens tegemoetkomende oplossing gevonden zijn,
terwijl de risico’s van een geheel zelfstandig, onge-
controleerd Aime’rikaansah’ ‘bed’ijf zoo veel doenlijk
zijn uitgesloten. Tevens wordt daardoor tcg’e.moet ge-
komen aan het bezwaar dat dd Amerikanen zouden
worden uitgesloten uit wat ‘zij, misschien ton on-
i’echte, als de rijkste terreinen beschouwen.
Met deze oplossing, kunnen wij ons ‘dan ook zeer
wel ‘vereeriigen en het beleid ‘van den, Minister, die in
overleg met ‘den A’merikaanohen gezant dezen weg
opeoihiel’d, schijnt- ons uitstekend verdedigb’aa,r.
Juist daarom schijnt het echter wensohelijk, thans
niet, in te gaan op iden nu plotseling op,diuikenden
wensch naar een afzonderlijk Amerikaanach Djambii-
bedrijf, waarbij de bo’vengescihetste giev.aen en bezwa-
ren veer veel sterker op ‘den voorgrond treden. Vöo’ral
niet on’cciat deze eiscihen doo’r den Amerikaansch,en
gezant zijn geëxp’oneerd, en door de belanghebbende
Amerikaansche maatscha1pij werden gepo’u’sseerd
ge-
durende de beha.njdeling van de wet.
Dergelijke me.’tihoden herinneren te levendig aan
zekere inteijv’entiies in Mexico en Zuiijcl-A,menikaansc,he
landen om ihiier te worden ‘gegoûtear’d. Het schijnt
noodig eens voor al duidelijk te maken, da’t men h.ier-
mede in Holland aan een verkeerd adres is.
Bij
alle
geneigdiheid -aan redelijke weneohen tegenmoet te ko-
men, is ‘het een eigenwardiigtheid van het nationale
karakter, dat men met ‘dwang niets bereikt, dan het
tegenovergestelde, van wat men bedoelt.
Wij kunnen inderdaad den indruk niet verbergen,
dat ‘de Ameniikaansche Regeeriinig en de Standard 0-il
Oompany hun perspectief niet verbeterd hebben, ‘door
‘zich op ide wijze, waarop jij ‘dat gedaan hebben, te
plaatsen tusscihen ‘de. Nederlaaidscihe Regeering en het
Nederlandsche Parlermenit.
X.
HANDELSARBIT.RA GE.
Urgente Verbeteringen.
In Rechtsgeleerd Magazijn ‘(1920, pag. 443 en v.)
mocht ik onder uitvoerige vermelding der gronden
eegiige verbetoringen uiteerizetten, diie ‘de arbitrage-
reglementen naar mijn. oordeel dringend behoeven,
en er toe aansporen ‘de gewenschte aanvullingen in de
regleenten ten spoedigste aan te brengen. Sindsdien
is nij van verschillende zijde er op gewezen, dat mijn
oproep – wil ‘hij zijn ‘doel bereiken – moet doordrin-
gen niet in .de eerste plaats ‘tot s-eehtsgele.eni publiek
doch veeleer tot handels- en bedrijfskringen. Gevolg gevend aan dien drang, ‘moge in deze kolommen een
korte samenvatting van
dringendst
noodige voorzie-ningen volgen.
Een euvel, dat velen arbitrage-reglementen aan-
kleeft, acht ik wel dit, dat ‘zij te
veel
willen regelen,
te
veel
willen afwijken van de wet. Deze overmaat van
ijver moge begrijpelijk zijn, een goed restaurateur
hoedt’ zich vedr te voel restauratie. Men bepale zich tot tastbare leemten en ‘gebreken. Daar, waar de wet
weliswaar niet de ‘best denkbare, maar toch wel een
alleszins voldoende en bruikbare regeling geeft, ga men daaraan niet verbeteren: le mieux est l’ennemi
du bien.
Voots onrtlhoude men zich ‘oo’riaJ – ook dit kan
voor ,meerdere reglementen onderstreept – van be-
palingen, ‘die ‘d’oor onduidelijkheid zelve weer tot”on-
zekerheid aanleiding geven in uitlegging en toepas-
sing.
En in elk geval vermijde men met de grootste
angstvalligheid voorzieningen, die inbreuk maken op
wetsv’oorsobeiften, van dwiinig-enden aard.
Aldus doende, toch stuurt men.rechtstreeks aan op
nieuwe rechtsgeschillen, die ,de arbitrage-reglementen
juistr, zoo,veel., mogelijk bedoelen te voorkomen!; en
waar door, laatstbedoel’de inbreuken een dwingend
rechtsprincipe wordt bedreigd, scheppen zij juist
die
geschillen, die tot in. de ‘hoogste (derde!) instantie – o, schrikbeeld van- den rusteloozen. Mercur’ius –
kunnen. worden uitgevochten.
Afgezien van deze meer algemeene iwenschen, –
waarop i’k moeilijk dieper zou kunnen ingaan zonder
een afzonderlijke ‘behandeling der verschillende regle-
menten, wat uit den aard niet in mijn bedoeling ligt,
– is ei’ eindelijk met name
één
gebied, waarop
alle
mij bekende scheidsreglementen te kort schieten: het
‘voor de scheid’s-rechtspraak juist zoo allergevaarlj’kste
‘terrein der arbitrale wraking. Het groote ‘belang van
het onderwerp, gepaard aan de
algemeene
onvol-doend-
heid ‘der reglementen op ‘dit punt, eischt een ietwat breeder bespreking. In de nummers 273 en 275 ‘be-
sprak ik de wrakingsmoeilijkheid’ in verband met het
ontwerp-procesrecht .1920, der Staatscommissie. 1911;
tot juister begrip zij over ooxzaak en, aard der wra-
kin,gsmisère ook ‘bier nog iets gememoreerd: wordt
452 .
ECONOMISCH-TKTISTISCHE’BERICHTEN
Mej 1921
II
een arbiter door een der gedin’gvoerenden gewra’akt
(wijl men zijn onpartijdigheid betwist), dan moet -.
ziedaar
de
groote moeilijkheid, in arbitragekringen
maar al te bekend, zoo niet berucht! – niet het
seheidsgerecht d’och
de recht bari.7c
uitspraak doen over
de vraag lof ‘de wra’king gegrond is; (art. 626 lid 3
W. v. B. R.).
Volgens een arrest van ‘den -bogen Raad 27 April
1917 ‘kan door overeenkomst van partijefl van dit
voorschrift niet wordén afgeweken; terwijl dit tot
dusver in tal van reglementen wèl was gedaan. Het
was immers bijna regel ‘geworden te bepalen, dat een
wraking zou worden beoordeeld door het ‘bestuur der
vereeniging dan wel door- het scheidsgerecht zelf,
nadat ‘de gewraakte arbiter zoolang ddor een ander vas
vervangen. ‘
Genoemd arrest maakte hieraan een einde, zoodat
alle afwijkende -‘bepalingen in -de reglementen
ge-
schrapt
dien(d)en te worden. –
Na deze uitspraak wordt door d’e arbitrage-practijk
in alle gevallen van wraking ‘de scheidsrechterlijke
procedure geschorst, totdat de rechtbank over de wra-
king zal hebben ‘uitspraak gedaan; wat dikwijls maan-
denlang – soms jaren – heeft geduurd. ‘Door die
onderbreking wordt uit den ‘aard der aak het wra-
kin’gsrecht – ‘dat overigens onmisbaar is om,
onder
‘s
rechters toezich*,
de zuiverheid en belangeloosheid
aller rechtspraak te verzekeren – een gevaarlijk
wapen in de ‘hand van mindér kiechkeurige debiteu-
ren,
te
gevaarlijker naarmate de onderbreking en met
haar het uitstel der betaling ‘langer ‘zou duren., Na
het wrakingsarrest, hetwelk ik -op zich zelf ‘een vol-
komen juiste toepassing acht ‘der bestaande wetsbe-
paling, is ‘dan ook de frequentie ‘der- wrakingsgeivai-
len, met schorsing en langdurige onderbreking -als
gevolg van ‘dien, al spoedig veihonderdvöudigd!; tot
groote benadeeling der. voor ‘den handel zoo hoog
n’oodige, vlugge afdoening van-géschillen. De last en
de ellende, ‘die thans door de onvoldoende’ regeling
van het wralnosr:eoht word-t ondèrvonden, demon-
streert ‘aller’du-idelijkst de noodzakelijkheid, dat ,de
‘handelsaeb
,
itrage uit eigen kracht de schorsende wer-
king ider wrakii,ng zoo goed en spoediig mogelijk zoeke
te overwinnen en, waar dit ni m
et ‘o;gelijk mocht blij-
– ken, dan althans
alle
‘middelen te hTa’at neme, ‘diie den
duur der onderbreking kunnen beperken.
Uit ‘eiqen, lraht:
want op den wetge,ver kan niet
orwacht
1),
‘terwijl ‘rds hij de geldn;d’e wet de arbi-
+,rage
zelve
langs teeBri’ei wieg het middel vermg,
mitsdien bh’r’t, te zoeken om ide ‘kn’elling onzer Tte
weinig ‘soepele we’babepaling in ‘belangrijke mate te
verruimen. – –
De eene weg is -deze:
‘
Geluk vormeld, wordt door kle arbitraige-practijk
oeregeld de verdere behandeling ‘van het geding ge-
schorst totdat ‘de rechter over de wraking zal hebben
beslist. Inderdaad is dit, voor arbiters de meest voor de ‘hand iiggnd’e modus procedendi. De vraag dient
echter gesteld, of er – In ‘bijzondere gevallen en: door
den nood van wetsrveroudering gedrnigen – niet een
andere weg kan worden ingeslagen: jj
geen
wets-
bepaling toch wordt voorgeschreven, ‘dat arbiters na
een wv’ailoing de arbitrage
moeten
schorsen. Het is
blijkbaar enkel een vraag van iitillteit, van pru’dentie,
of arbiters al dan niet zuilen schorsen. Wanneer eenS
wraingronId woidt opgeworpen, dien de saheids-
lieden voor riohzelf gerond oordeelen, dan behoeven
zij uit ‘den aard der zaak niet verder te a,rbitreeren.
Maar inid,i’e-n nu eens een wialoin’g wordt voorgesteld.
die kant no wal raakt en weike’r onopreohtheid evi-
dent is? Dwingt dan ubi-liteit of pru-dentie tot schor-
sing?; gezien, wel te yerstaan, ‘dat tde
wet ‘scho’rs’ino
niet beveelt? Na een grondiige ‘bestudeening ben ik
1)
Ook Ihet on’twerp-procesreèht
1920
geeft aan het Wra-
kingsrecht ‘een ‘regeling, die ‘niet aan de eischen ‘der pr&c-
tijk voldoet
;
verg. Econ. St. B. no.
275.
tot de overtuiging gkomin ‘dat de arbiters in deze
gevallen ‘de wraking kunnen terzijde lateh en met ‘de
behan.dêlin,g van ‘het eding voortgaan; idaarbij dienen
•
zij zich izoTgvuldág ‘te hoeden ‘eenig ‘oordeel over de
wraking te
uiten,
anders dreigt vernietigin’g wegen’s
art. 626 W. v. B. R., -datimrners ieder andeh oordeel
dan -des ieohterg verbiedt. Voor ouredelijke w’rakin-
gen, zooals bier bedoeld, zou dan in het vonnis. ‘moe-
ten ‘verklaard, ‘dat arb’i-ters zich niet bevoegd achtend
over de wralcing te beslissen
gemeend ‘hebben zonder
shorsinig van den arhitralen rechtsgang tot verdere
behandeling en uitspraak te moeten overgaan. Art.
626 ‘wordt daardoor niet’ geschonden; het den rechter gereserveerde gebied wordt niet ‘betreden, want voor-
alsnog heeft immers niemand ‘de wraking beslist?
Zulk een arbitraal vonnis zou aladan slechts ongeldig’
moeten verklaard worden, wanneer de ‘rechter later
zou ‘oor’dee]en, dat ‘de w’raking -gegrond was; en hier-
op bestaat weinig o’f geen kans, zoo arbiters slechts
-die wrakingen passeeren, welke kennelijk onredelijk
zijn.
Het ‘is -hier niet de plaats ‘de re’chtslcuuddge en his-
torische argumenten mijner ‘zienswijze, noch do ver-,
dere rechtsge’vcdgen en
–
van uiteen te zetten.
i)
-‘
Voor imijn tegenwoordig’ – doel: dat in
breeden
eco-
nomischen lezerskring ide
aandacht
valt op wat voor -de
arbitrage-reglementen
urgente
aanvullingen zijn te
achten, is de ver-melding voldoende, dat (‘s rech-
ters sanctie ‘voorbehouden) de mogelijkheid bestaat,
de (‘ongerecht-vaardii.gde) wirakinigen terzijde te laten
‘en ‘de behandeling van het arbitrale geschil -voort te
zetten.
Dat ‘deze mogelijkheid van buitengewoon belang is,
springt in het oog: want’ juist ‘de onredeljke (chica-
neuze) wraldnigen ‘zijn het meest gevreesd.
Edoch, het zij erkend, ‘de uitwei,g (mits door de ju-
riipru’dentie ‘erkend) i’s wel practièc,h ‘doch theoretisch
weinig elegant, want aanpassing ceiner verouderde
wet aan volmaakt andere toestanden.. Wetswijzigin
blijft dan ook ‘diiingënde eiscih. –
Voor gerechtvaardigde wiraikinigen evenwel mag -het
scheii’dsgerech-t dozen
weg
uit ‘den aard der zaak niet
volgn; trouwen’s de wraleing kan hier niet terzijde
worden gelaten, wijl met de moigelijleheuld dient ge.
rokend, dat ‘de rechter later de – immers serieuze
– wraldng iou erkennen en Seen niettemin gewezen
vonnis vernietigen. ‘Doch van ‘deze – veel min-der voorkomende -. bonafide wraidngen is minder ge-
vanir te d’udhten; ‘borvnnjdiien ‘kan het meereinideel ‘dier
gevallen voorkomen worden ‘door een nauwgezetto
samenstelling ‘van het college, en ‘mocht dit al een
enkele mal niet het geval zijn’, dan kunnen zij gè-
makkelijk opgelost, doordat ‘de betwiste arbiter in de
wraloing bern stenid zich terugtrekt, en dan voleris het reglement wordt vervangen. –
Zon ‘echter een scihei’d’gerecht een enkele maal voor
he-t,gevui komen te staan, ‘dat een -gegronde w’raleing
wordt opgeworpen, -diie nijèt van te voren bij de samen-
stelling ‘van liet college kon worden voorkomen, en dat verder ‘de gewraakte arbiter zich nibt terugtrekt,
dan zou
iht inderdaad tot -een schorsing ‘der arbi-
trage -moeten -konilen, en ‘de zoozeer gevreesde
,
wra k-ingsprocedure ‘den ‘arbitraien reehts:gang komen en-
derbre,kein; hier vooral dus ‘dient gewoekerd met het
materiaal, ‘dat de ‘wet verschaft, o’pdat de onderbre-
king zoo kort mogelijk dure.
Want
c)6lc
wauûeer arbiters de wiraking niet ku
n
:
nen of ‘durven p.assaeren, kan er ‘een
redelijke
uitweg
gebaand. Te dien ‘einid:e wijs ik erop, –dat, ons wets-
v’oorschrift'(art. 626, lid 3, W. -v. B. R.) ‘de wr-aleing
1)
Zie: Reehtsgeleerd Magazijn
1920, bi. 460
en ‘volgend, –
alwaar -tevens werd aangetoond, dat de hier aanbevolen
uitweg reeds is bewandeld door de Fransche jurisprudentie
van ‘bijna een eeuw geleden en een goede kan-s zou hebben ook door onzen rechter te -worden ‘gesanctionneerd. Aldaar
werd eveneens besproken, ‘welke de ‘meest gewenschite wet-
tiljke regeling ‘zou zijn.
25 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
453
,,sumrnierlijlc”
‘wil ‘berecht zien, d.w.’z. een ‘vlug on-
derzoek, ‘zonder ‘herhaa.lde uitstellen, zonder uitvoe-
rige conelusiën, zonder termijn’bepaliingen ‘vooi plei-
dooinn, enz.; ;,snmmierlijk” wijst op een spoedbehan-
deling, direct of binnen korten
‘tijd
door liet vonnis
gevolgid. Ditzelfde geschiedt ook bij cie behandeling
eener faiiliissenents-aaiivrage (art. 6, lid 2 F. W.);
eveneens bij een vordering tot opheffing van beslag,
(volgens art. 310 W. v. B. R).
Tot dusver heeft de arbiitraige ‘- helaais! – ver-
‘zui.md de voondeelon te benutten, die ‘het v’oorshrift
van ,,summiere” beslissing haar biedt en waardoor de
wraloingsprocedur’e, dat schrdkbeelid der seh’ei’dsrecht-
spr.aak, niet langer zou behoeven te ‘duren dan ‘hoog-
stens enkele weken.
Aan ‘de arbitrage ook ‘hier de taak, onzen rechter
in de gelegenheid te stellen – desnoods door een
taste case – zijn oordeei ten deze ‘te geven. Wendt
het voorschrift door de jurisprudentie evenzoo toe-
gepast als bij art. 6, lid 2 F. W. en 310 W. v. B. ‘It.
is geschied, dan wor:dt ide arbitrale procedure door de
wrakÂng weliswaar onderbroken, w,aît ongeiwertsciit’
blijft, doch het oponthoud althans beperkt tot even
zoo’veie dagen als het than’s soms maanden duurt.
En ding is
‘dan echter nog
dringend n’oodig: in de
reglementen wonde vastgesteld, ‘dat de rechterlijke be-
slissing over de wrakin,g ,’elden zal als in
hoogste
ressort
gewezen ‘ en niet voor appèl en cassatie vat-
baar ‘is. An4ers zou de verliezende partij niet minder
d:an dnie voile, lange maanden den tijd hebben om
alleen no’g maan te overwégen, of hij al dan niet appèl
zal instellen; gaat ‘hij dan eindelijk tot appèl over,
dan kan daarna weer de in lioo,er beroep verlie-
zen’de partij even grondig en even lan’g zich beraden
o’v’er ‘de vraag, of
‘hij
al ‘dan niet in cassatie zal gaan!
Deze wets’termijnen, uit den tijd van trekechuit en
diligence stammend en ‘dr,bij passend, vormen voor-
zeker een welsprekenid en afdoend’ motief om in de
reglementen appèl en cassatie ten deze uit te sluiten:
wat – goddank – rechten’s geoorloofd is.
S
S’
De naar viotheird strevenide han’delsarbitrage kan
dus uit de bdreigin’g van Aet wrakingsrecht n’aar
twee kanten een uitag zoeken. Bij onoprechte, vol-komen onredelijke wrakingen kan shorsing achter-
wage gelaten; mocht onverhoopt onze rechter in
tegenstelling ‘met zijn Franschen voorganger, den toe-
gang tot deze oplossing versperren en schorsing ge-
bieden, dein belooft nog
altijd
‘de tweede weg goede
kansen om de onderbreking ‘door’ een ,,siimmiere”
berechting tot luttele weken terug te brengen; wat
eveneens bij ‘serietize wrakingen de oplossing is.
Zelfs indien alleen dit tweede doel bereikbaar mocht
blijken, dan’ reeds was er veel, heel veel gewonnen.
Want, zou met. medewerking ‘der
rechterlijke
macht
de duur der gerechtelijke wrakingsprocedure ‘zoo aan-
zienlijk worden ‘bekort als boven ‘aangegeven. ‘dan zou
de prikkel om ‘het ,wrakingsrecht, tegen zijn ‘hooge
n’atuur ‘in, als onedel rekmiddel te misbruiken, zoo
al niet weggenomen dan toch izeer belangrijk worden
verzwakt.
‘ , 1
a de amendementen, die in het voorgaande liggen
besloten, mogen nog ‘eenige ‘desiderat’a volgen:
men schrappe – voor zoover niet reed’s is ‘geschied -‘ alle bepalingen, ‘die de beslissing. ‘over de wraking
opgedragen aan ‘bestuur, scheidsgerecht of wie ook; –
men
schrijve
schorsing na de wraking niet impera-,
tief vooz, zooals na het wra’kingsarrest in sommige
reglementen is gedaan; d’oor zulk voorschrift. – hoe
goed bedoeld – snijdt men immers af de mogelijkheid
om onopgerechte wrakingen te passeeren; –
men late,
‘indien
een hoogst enkele maal geschorst
wordt, ,,de meest ‘gereede” partij de zaak onverwijid’
bij den rechter aanbrengen: de wet toch zwijgt erover,
wie de zaak in rechte moet aanhangig maken. Na
zoodanige reglementsaanv’ulling ‘zal ‘de meest gereede
(belanghebbende) partij niet nalaten zulks spoèdig te
doen, ‘zoo haar belangen dit wenscheljk maken; zij
dient dan veilighei’dshalve zoowel de tegenpartij als
de arbiters te ‘dagvaarden, daar – alweder – de wet
niet vermeldt wie er in het wrakin’gsgedin’g moéten
worden opgeroepen; –
‘
men schrappe bepalingen, die – naast ‘de in de
wet genoemde wrakingsgronden – ‘nbg andere gron-
den noemen: ‘de rechtsgeldigheid eener zoodanige
aanvulling is dubieus, kan dus ‘on’noodige rechtscon-
flicten ‘veroorzaken; –
men schrappe ‘alle ‘bepalingen, die voorschrijven dat
een vrraking voor of op ‘de eerste arbitrale zitting of
een bepaald
tijdstip
moet worden ‘opgeworpen: (b.v.
binnen 14 dagen na de aanwijzing der arbiters);
der-
gelii’lie bepalingen zijn ten steUigste te veroordeelen.
Ik ‘zie geen enkel motief, waarom een arbiter, die
eerst n. de ‘eerste,. ‘zitting ‘of nt die 14 dagen belang
krijgt bij de hangende arbitrage, niet zou mogen’ge-
wraakt worden. Bovendien schijnt een ‘zoodanige b’e-
paling mij en anderen niet rechtsgeldig toe (rechts-
conflict!);— ‘
na die schrappin’g worde opgenomen ‘het voorschrift
dat een ‘scheidsrechter niet meer kan worden ge-
wraakt om redenen, in •welker bestaan men heeft
berust: dit is ‘de beste samenvatting en redactie voor
‘alle gevallen ‘an berusting. Zoo zal men ‘door (zonder
te wraken) zijn eisch of verweer voor arbiters voor te
dragen, het recht verliezen om daarna nog ‘op een toen
reeds bestaanden grond te rw’raken. Even’zoo zal meii
bij een tweede zitting niet meer gebruik ‘kunnen ma-ken van een wra.kingsi’eden, die bij ‘de eerste zitting
reeds bestond, doch ‘toen ongebruikt is gelaten.
In beide gevallen is het wrakingsrecht door berus-
ting verwerkt, ook al zegt de wet of het reglement
‘dit niet met ‘zooveel woorden; –
ten slotte worde een andere voorziening getroffen
voor het geval. ‘dat een ‘of meer der leden van het
benoemde scheidsgerecht zijn komen te ontbreken:
door wraking. dood’, ziekte. terugtrekken enz. Zoo goed als alle mii ‘bekende reglementen benalen
dan, dat voor ‘den ontbrekende één vervanger in de
plaats komt. Moest deze bepaling ‘ooit onder het oog
der jurisprudentie komen, zij ‘zou – hoe onschuldig
en natuurlijk ‘ook – hoogst waarschijnlijk geen fgenade
vinden. Wet en jurisprudentie beschouwen het arbi.
trale college als
‘Un ondeelbaar geheel:
valt n der
arbiters weg, zoo valt het college. Djt bezwaar is ge-
makkelijk ‘op te lossen in dezer voege: men bepale.
dat in de bedoelde gevallen, waarin een arbiter komt
te ontbreken, ‘door het bestuur, ‘voorzitter, secretaris of
op andere ‘derelijke wijze, een
nieuw college van drie’
worde benoemd’, waarbij ook de vroegere niet ontbre-
kende arbiters kunnen ‘worden ‘aangewezen. Het be-
stuur. voorzitter, secretaris, kan en zal als zoodanie
dan wel benoemen ‘de twee vroegere niet ontbrekende
arbiter’s met een nieuwen ‘derde: practisch ‘geen de
minste moeilijkheid, daar feitelijk ‘alles bij het oude
blijft, terwijl toch formeel de ondeelbare collectiviteit
van het arbitraal college ‘aldus lgeëerbiedigd wordt.
S
S
*
Hiermede zijn ‘de bouwstoffen verschaft voor de
voornaamste en meest urgente verbeteringen en aan-
vullingen; ‘roet name béstaat het uitzicht om door
een doelmatige inrichting van het ‘reglement ‘het zoo
zeer dreigende gevaar voor ‘onderbreking en opont-
houd, als gevolg ‘van liet wrakingsinstrument, tot
aanmerkelijk geringer proportie terug te brengen;
waarbij ‘de schorsing ?f in het geheel niet zou intre-
den, èf – indien wèl – dan toch hoogstens enkele
weken ‘behoeven te duren.
Handel en bedrijf beleven zware tijden – zwaar-
•dere nog ‘staan hun wellicht ‘te wachten – ‘waarin de
reglementen de (belemmering eener onvoldoende wets-
454
ECONOMISCH.STATTSTISCHEBERICHTEN’
25’Mei’1921
regeling meer en beter dan ooit dienen op te -heffen.
Te wachten op ‘wat wellicht de wetgever vroeger of
later – vermoedelijk later! – zal brengen, ware roe-
keloos; ‘te meer,
waar
men reeds thans ‘kan constatee-
ren, dat de gevallen van moeilijkheden en’ eonflicte
zijn vermeerderd: gevolg ‘van de omstandigheid, dat
handel en bedrijf nieuwe banen moeten inslaan, nieu-
we ‘azetmoglijkheden zoeken en het drijven,cler saken
geheel van’karakter, Tictig relatiën is veranderd.
Mocht, door het a,nbrengen der, beven bijgebrachte
ver’beteringen de rechtsuitrusting,. onzer kooplieden
en nijveren spoedig worden versterkt:
de, tjjd,dringt.!’
Rotterdam.
Mr. A. J.
VERSTECEN.
HET VOLKSCREDIET.WEZEN,.,AANvANG 19O.
1.
Het velkscredie’bwezen in Ned. Indië ‘ibestond aan-
vang 1920 twintig jaar. Want ‘zijn geschiedenis vangt
aan met het Gouv. ‘Besluit’ van 8 1November 1900
No. 25; waarbij den Assistent-Resident de Wo],ff vân
Westerrode werd ‘opgechagen een ‘onderzoch in te stel-
len naar de mogelijkheid van het oprichten van
land-‘
bov,wcredietinsellirsgen:
wat, te voren hier en daar op
initiatief der plaatselifre ambtenaren was verricht
mag rnenjeschonwen, ials vooribereiding. Als gevolg
van deze regeringsop!dracht ‘werden talrijice afd’ee-
lingbanken,opgericht, raarvan ‘het besturin, hoofd-
zaak uit bestuursarn’btenaren – bestond, – terwijl de Re-
geering met voorschotten en subsidies steunde. Voorts
werden onider al ‘dan niet ,,zaöhten” chan’g ‘der be-
stuursabtenaren- over
.
geheel Java gemeente’lijlce
rijstsohuren
1
(padi loemboengs) en, later, meer en meer
ook desabankjesopgericht.
0
De centrale regeeringsbemoeienis met wat, eerst
Landibouwcredietwezen daarna Inla,ndseh Orediet-
wezen,, eindelijk, ‘Volkscredietwezen heette, wrd ten
slotte georganiseerd in een, Dienst., van het Volks-
creclietwezen,
terwijl
in 1912 ibij de instelling eener
Centrale Kas’ voor’ het V: C. W., ,de
1
rechtstreeksche
finantieele ‘betrekkingen tusschen staat en crediet-
•instelliEigen naar ‘dit lichaam werden overgbraoht.
Uit ‘deren terugblik blijkt r’ed, dathet Voikacrediet-
wezen, van bovenaf ‘door aan’da’nng (pressie vaak!)
van de Centrale Regeering en ii are ambtenaren is ont-
staan; -dat het niet uit ‘de credietibehoevenden is op-
gekomen.
Ook nu nog is de verhouding van’het volkscrediet-wezen tot den staat ter eener, de cr’ed,ietbhoevenden,
het volk ter ‘an’derer sijde hiermede gekenschetst zoo-
als wij nader zullen zien.
Verder. toekent dit •over’ziçt de veiibreeding,. den
A
groei, van het oospron’kelijk
als
la,ndbou’wcrediet be-
dd cr’ediietwezen – groei, ffie nit,bhoeft te ver
)
–
‘onderen, jwaar de eerste , ‘voorwaarde: behoete, aan
crdjiet,in bijna onibepeiicte mate aaniwenig ,is in de
•
I’ni,andehe maatschappij,.
De tegenwoordige organisatie van .’het credietwezen
is, in het kort
)
d’e.volgau’d,e: de grondiaag,vormen ‘op
Java ‘do,) gerne,entelijhe. cdîietimstellinigen, desa-] oom-
boengs,en -banken, diie, v,etrp3iicht ‘zijn. hun, ge],dsaldi
in ibewaringte geven .aa-. de afdeelin’gsba’nken, ‘welke
instellingen in deze en andere verplicht bij •hen be-
legde gemeentelijke fond’sen een aanzienlijk deel van
hun .bedrijfskapitaal,vinden., n.l. nit°. 1919. 31,3 pOt.
der topgenomen.gelden, hetgeen te ,grooter beteekenis
‘heeft, waar ‘daarover meestal ‘slechts 2 ,p0t. interest
wordt vergoed’.’
Daarb6ven staan. de – Volkshanken, meerendels af-
‘deelingsbanken, ‘wier.’bestu’urJbijna.aitijd.uit de Euro-
peesche. en Inlan’dsche -‘bestuiirsam’btenaren en’ eenige
Europeesche ,par’tiouiieren bestaat. en. meestal dien af-
deelingschef.’tot -voorzitter. heeft:
Met elkander staan de ‘vol’ksbanlk’en-. zeiden. (al ‘te
weinig!) in directe .relatie- —:wel hadjdèn. 67 “van de
83 bestaande een credietovereenkomst met de Cen
tiale Kas gesloten. ‘
De ‘Centrale Kas, behearster der Regeeringsv-oo’r-
schotten, orgaan van, -het regeeringstoezicht oip de
administratie ‘der banken, reserve voor ‘deze, schakel
tussehen ‘de ban-ken ‘onderling en tuss&hen deze’ en
het bel’eggend ‘-publiek, is ‘bedoeld als regulateur voo-t’
het bedrijf der volksbanken. Oversiatig gioote kas-
saldi ‘kunnen via’haar afvloeien ,naar banken, die be-
:hoefte hebben aan bedrijfskapitaal; zij weet, welke
banken •deposito’-s ‘gebruiken ‘kunnen; dank zij ‘haar
on-derlegd personeel (15 amibtenaren buiten -den Di-
recteur) kan.’zij ‘de banken- bedienenmet een gere-
gelde administratieve contrôle. –
Naast «deze pyramide van crodietinstel’lingen staat-
de dienst van- het Volkseredi-etiwezen
;
die met een,
buiten-personeel van niet min-der dan. 4 inspecteurs.,
16 adjunct-inspecteure, 18 Inlandiscihe ambtenaren -en
leerling-amibtenaren en 270 mantris en. hoofdmantris,
‘v’olledig toezicht houdt op ‘het-‘gmeenteljk credie-t;
de actie -der volkshanken ‘controleert en ‘leiding -tracht
te geven aan- ‘het,-
–
geheele credietwezen-. De vereeni-
ging in Augustus 19-19 van, het- directeurschap – der
Centrale ‘Kas -met ‘het adviseurschap van ‘het Volks-
credietwezen- ‘zaL’ een ‘betere samenwerki,g en hechter
organisatie – zeker ‘ten goede- kom-en;
De ,bomoeien’is, van de overheid en :h.are orgaen
met ‘het credotwezen, waardoor, dit laatste zulk, een
eigenaard-i-g karater heeft gekregen, ‘uit ‘zich, ‘be-
halve in het hooger aangegev’ene, nog:
lo. .in de ver-strek.king,aan ‘de Centrale. Kas van een
groudkapitaal, tot, een mai’muim van
f
5.000.000,-
tegen -een in
–
torest, ‘die ‘over ‘het werkelijk opgenomen
kapitaal 3,18 ‘pOt. bedr-aagt, terwijl
bovendien sedert
1916-die rente (f91.520,— ‘s jaars) als rentevrije uit,
gestelde schuld hij -de ‘bedrijfsmiddelen ‘mag (worden
gevoegd, totdat een reservefonds ten bechaige van
f
1.250.000,— zal zijn gekweekt; –
2o. in de. vrijstelling,van ‘zegelrecht aan de volks.
-banken verleend voor de, ten ‘haren behoeve af,
– te
geven schuldlbken’tenissen en, ‘kwijtingen, zoomede
verlaging van – dit recht voor Ebowij-zen van aandeel;
3o. in d-e regeling van het credietverband, ‘waardoor
In’landsche gdbruiksrechten op lands domein,
1
) en. -op
particuli-ere- landen; geouwen, werken
;
-beplantingen, bezaaiingeu als- ,tekerheid
1-
worden -gesteld voor,
de nakoniing ..van verbintenissen, uitsluitend. ten be-
hoeve- ‘van bepaald ‘aangewezen credietinstel-lingen;
4o. in ‘de ‘bemoeienis van bestuursanzbtenaren; in
:het bijzonder» bij het – innen-der. ‘schulden, welke ‘be
moeienis ‘zeer, intensief,: pleegt- te, zijn, en,, via ‘alle
schakels van ‘het.inlandsch bestuur–op de desahoofden -drukkend, een groote- rol
1
speelt ibij .het terugbetalen.
Jammer, genoeg egeeft -geen. enkel. verslag. -gegevens, waaruit ‘blijkt’-hoe ver dezeramhtelj:ke ,bemoeienis zich
uitstrekt;’
hij
‘welke banken ‘E’uropeesch en- Inlandsch
bestuur ‘hulp verleenn.- Slêchts. vindt- men in het
verslag.va,n.’het’V. 0. W. van 1920 pag.3 kol. 2, regel 6 .v.’o.- ……„De- belangsteUing’van–debestuursamb-
tenarenqblijft–onlmisbaaT.- vo&r.het in-grijpen dâdr -‘waar
de-sterke -hand of.’het’-dwingendv’oorschrift.’de raad-
gevingen en. waarschuwingen van de – a,nbtenaren, van
het V. 0. W. moeten steunen en ‘aanvullen”, terwijl op
pag. 2 kol. 2 de ‘hulp van de bestuursarrcbtenaren
voor cie voikbisiik Mingkabau ,,onln!ishaar” wodjt,..ge-
noemd, en op pag. 17 ‘kol. 1 vermeld wordt dat – de
arbeid en kosten aan -de ‘bestrijding van den, -achter-stand verbonden ‘zich niet onder,
cijfers
laat (brengen.
Voorts wordt ‘in, liet Verslag der Centrale Kas, over
1919 pag. 11 medegedeeld, dat de Europ. en Inl.
amibtenareh, veelal, nog, een gew.iehtig’ aandeel- heb-
ben–in ‘het, cred,ietbedrjf;
5o. in het, feit
;
dat ook nu. -nog’- de persoonlijke
opvattingen -van -a±btena-ren- een zoo groote ‘rol spelen
kunnen, de belanghebbenden ‘zoe. lijdelijk blijven, als
uit pag. 9 ‘col. 1 va’, liet verslag V. 0. W. bij’ct: ,,De
van Maigetag, tot de.o’vertuigiiniggeleom-en, dat
i) Deze -ergerlijke quadif-icatie van de- rechten van I’nla,n-
ders op clen.,gi’ond. is; -nu. eenmaal. il
. ambtelijke t
25 ‘Mei 1921.
ECONOMISCH.STATISTISCHE BERICHTEN
455
de desaloemboengs in zijn regentsehap de aangewezen
credietinstellingen waren, bevorderde de oprichting
van’ een 140 tal nieuwe schuren, die onder de strenge
contrôle van de’zen hoofdambtenaar ook ‘bevredigend
werken.” Houdt men nu in het oog,. dat in het jaar
1919 in totaal 555 loeniboengs werden opgeheven en.
577 niet uitleenden; waarvan alleen al resp. 249 en 209
in het aan Madioen grenzende en daarmede meest
overeenstemmende gewest Kediri, dat voorts Madioen
met 910 loemboengs verre achter zich laat, dc aan-
grenzende voikrijkere gewesten Kediri en Rembang
en slechts 180 achter staat hij het veel
–
voikrijker
Kedoe, dan krijgt men uit de geciteerde unededeeling
een vrij zuiver beeld van de dhaukelijkheid van het credietwozen van – vaak persoonlijk – overheidsin-
zicht, waartegenover wenschen en oordeel der belang-
hebbenden weinig gewicht-in de schaal leggen. Tevens
vindt men een voorbeeld eiwan, dat de veelgeprezen
autonomie der desa althans in zake het credietwezen
alleen op papier bestaat.
Zoolang de belanghebbenden nog niet in staat zijn
voor zichzelf te zorgen, is scherp overheidstoezicht
op het credietwezen volstrekt noodzakelijk. Twee
vragen doen zich echter voor.
lo. welke is de mate van verantwoordelijkheid van
den staat voor de door zijn organen geleide crediet-
instellingen?
2o. brengt een z66 ambtelijk credietwezen als het
Indische geen gevaren met zich; is de band tussehen ov&rheid, en credietinstellingen er niet te nauw?
De eerste vraag is te meer gewettigd, daar, bij de
intensieve bemoeienis van de overheid met de crediet-
instellingen het via de Centrale Kas door den staat
aan dc volksbanken verstrekte bedrijfskapitaal slechts
f
1.60.266,—
bedroeg (terwijl andere banken
f
1.457.327,— van de C. K. te vorderen hadden),
tegenover
f
10.46.500,—
aan gelden van lul. ge-
meenten; f
15.543.700.,—
deposito’s en’
f
5.371.000,-
onmiddellijk opzegbare gelden van particulieren!
I)aarbij komt dat de Volkebanken geen aandeelenka-
pitaal hebben en hun’ zuiver vermogen •(de eenige
reserve!) slechts f4.725.100,— bedroeg, warvan
27,7 pOt. in gebouwen vastgelegd.
In een circulaire van den Directeur van B. B.
spreekt de Regeering nu uit, dat zij ,,hoewel ziqh ten volle bewust van de
bijzondere
positie der volksban-
ken en de daaruit voor haar voôrtvloeiende verplich-
tin.gen, onder die verplichtingen niet rangschikt
eenigerlei borgstelling voor de stipte terugbetaling
van bij de Vollesbaniken in clepo’sito als anderszins be-
legde gelden.”
Het
schijnt
twijfelachtig of deze beslissing tegen-
over beleggers uit vroeger tijd billijk is te achten,
waar deze, bij de keuze hunner belegging zich stellig
hebben laten beïnvloeden door de gedachte, dat de
Regeering stond achter de door .haar in het leven ge-
roepen, – door haar ambtenaren geleide credietins’tel-
lingen. tTit verscheidene Centrale Kas-verslagen kan
men dit lezen.
In ieder geval is het noodig, dat
aan
:d
eze
R
egee
ringsbeslissing meer algemeen bekendheid worde ge-
geven dan door opneming in een circulaire en” een verslag van het V: 0.
–
W.en dat zooiwel de Centrale
Kas’ als de banken (b.v. door de aanteekening- op de depositobewijzen: buiten ‘borgstelling van den staat)
misverstand bij den belegger, dat uit de bijzondere
positie der banken sea gemakkelijk voort kan vloeien,
v-oorkömen.
Wat de tweede vraag betreft, reeds -dadelijk treft,
dat
ambtelijke
leiding door wisselende, plaatselijke
ambtenaren, overladen met ander werk, telkens weer
vreemd in hun nieuw ressort, evenzeer -te kort moet
schieten als leiding door een ‘sterk gecentraliseerden
dienst. –
Misverstand bij de beleggers betreffende de ver-
houding van overheid en credietinstelliagen kan weg-
genomen worden: ernstiger is, dat de leeners geen
scheiding zien. Zoowel de desa-loemboengs en -banken
(immers alleen in naam instellingen van -de autonome!
desa) als de afdeelingtbanken, zijn ‘voor de leeners in-
stellingen van het Gouvernment, overheidsorganen.
1)
Dat ,,het corps mantris” (met de contrôle op de
dorpscredietinstellingen belast) ,,meer en meer gere-
cruteerd wordt uit het lager personeel van het
V. 0. W.,
schrijvers
en hoofdsehrijvers van dorpsere-
dietinst.” (Vrslag V. 0. W.) kan dien indruk alleen
versterken: minder dan ooit zal dat personeel – hoe-
wel uit de gelden van loemboengs en banken betaald
– zich desapersoneel voelen. Teekenend ook voor de
practijk van de contrôle der mantris is de klacht in
het verslag, dat niet alleen ,,de contrôle niet altijd
scherp genoeg is, het helder inzicht veelal ontbreekt,
niet voldoende gerapporteerd wordt en de rapporten
niet altijd betrouwbaar
zijn,
maar bovendien
,,bij
de
ijverigen de contrôle licht in leiding en persoonlijke
beheervoering ontaardt”,
terwijl
zij
,,bij
de niet-ijveri-
gen verslapt”.
Doordat voor de credietnemers overheid (niet een
overheid uit henzelve voortgekomen, die hen kent, die
zij vertrouwen, maar een vreemde!) en credietinstel-
lingen één
zijn
(en z66 onzuiver zien
zij
niet); door-
dat alles van -boven af geregeld wordt, buiten hen
om; doordat ,,de sterke -hand of het dwingend voor-
schrift de raadgevingen en waarschuwingen van de
-ambtenaren van het V. C. W. steunen en aanvullen”,
doordat ,,het gezag vaak de gebreken in de privaat-
reehtelijke venhauiding tussohen bank en erediotuemer
kan
–
vervangen” (sic. V. 0. K. 1919) doordat – wij
zullen het nader zien -‘ alle rechtstreeksche aanra-
king tussohen de credietbehoevenden en de beheerders
der af cl. banken opgehouden heeft, is de basis van het
oj-edri-etwezen onzuiirver, is het
ongezond.
Het V. 0. W. heeft alleen toekomst, indien het
werkelijk een
volks
credietwesen wordt; indien de be-
langhebbenden nelf meer en meer iuivloed er op gaan
uitoefenen; indien de dorpscredietinstellingen dozen
naam ten volle verdienen; indien de volksban.ken niet
langer zijn instellingen niet grootenicleels ambtelijk
bestuur, geooutrolerd en geleid van uit het regee-
ringscentrum, zonder andere -aanraking met de be-
langhebbenden -dan die van geldschieter tot gel’dne-
mer,
zonder eigen leven,
maar in waarheid
volks-
banken. En juist- het sterk ambtelijk karakter der
credietinstellingen – staat ‘deze ontwikkeling in den
weg.
– Er is slechts één weg uit de impasse. Wanneer
gedecentraliseerd – wija-djt, niet alleen ambtelijk; wan-
ner althans op Iava, overal – waarlijk autonome ge-
bi-edadeelen zijn, zal allereerst het credjietwezen moe-
ten worden gedecentraliseerd, de overheidsbemoeienis
moeten woeden orergedragen op de locale resso-rien, met uitzondering van het zuiver adnxinistratieive toe-
zicht, dat – econ:omischer van uit het centrum kan
worden ‘verzoegid. Dan zal voor het vreemde gezag in
de plaats treden het grootenideels uit de bevolking
elve opgekomen plaatselijk gezag; dan zullen de be-
langhebbenden, via hun afgevaardigden, die hun
noeilen kennen, hun invloed kunnen doen gelden;
leiding en toezicht zullen tot hun recht kunnen ko-
men, terwijl zoowel aan de funeste centralisatie als
aan de persoonlijke leiding een einde komt.
De opmerking in het verslag V. 0. W., dat ver-
betering in verband met de onevenredige stijging der
bedrijfskosten alleen te -bereiken is o.m. ;,door het
zoeken van nieuwe onbetaalde -hulp bij de belang-
hebbenden zelf, m.a.w. door een streven in coöpera-
tieve richting” is juist. Doch dit is eerst mogelijk
na
decentralisatie, uadat het contact tusschen de leeners
en de leiding der credietinstellingen zal zijn hersteld.
C. 0. V. D. PLAS.
1)
Vergelijk de opmerking in het
V. C. K. 1911,
dat
,,voor de credietnemers
de
betrekkingen tusschen
af
dee-
lingsbank en overheid zeer nauw zijn.”
456
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
25 Mei 1921
LONDENSOHE CORRESPONDENTIE.
De schadevergoedings/cwestie; de stana
der mijnwerke’rskwestie; een rechterlijke
beslissing inzake het Russische goua;
het nieuwe spoorweg-wetsontwerp.
Onze Londensche Corrspondent schrijft ons
d.d. 21 Mei 1921:
Coai dosuinates the situation, for, when all is said
and done, what is Upper Silesia than a coal probleni
enmouflaged as nationalism? With the political
aspects of the present situation, 1 have fortunately
nothing to do, but the Frenc.h press is not wholly
ineorrect in aseribing the British attitude to a desire
to get reparations out of Germany, and to a realisa-
tion that the cession of the coal measures of. TJpper
Silesia is not completely compatible with the demand
for the enormous sums agreed upon only a few days
ago. It is as well for everyone to bear in mmd that
business opinion is getting utterly sick of the whole
business, *and prefers certainty, oven if it means
smaller sums, to vague millions in the future which
only mean more trouble now. The complete collapse
of the Reparations Act es an instrument for collec-ting revenue, together with the utter confusion and
delay it has brought with it, has done much to bring
about this chane of view, but, as 1 haive already
said in previous letters, there is the very strongest
fear that much more military’ activity will bring
about an utter collapse of European credit. The
weekly revenue returns show enormous falis, and the
latest reports as to the progress of the Conversion
Loan show that a very considerable part of the hol-
dings of War Bonds will have to be redeemed as they
fail due. The City naturally asks how this ‘is going to
be done if more nioney is to be spent in keeping
mobilised an enormous force of troops to prevent the
Germans from getting Ruhr coal. So far as the City
is concerned, the whole war policy is ,,dead as mutton”,
0fl fl0
more sentimental grounds than that the country
cannot stand the •racket any ion.ger. In spite of thé
lack of prominence given to t Ii e B a
xi
k er’s Ma n
fe s t o in the daily press, the significance of that
statement has by no means been lost on the technical
press, and one may be very sure that its importanc’
has not been misunderstood in, political quarters
either. We may now hope that the fight against the
Ways and Means Resolutions will he carried en with
renewed vigour, and as Sir Robert Borne is dining
with the Bankers shortly, he may perhaps carry away
with him from the hanquet some idea of the resent-
ment which is being feit at the idea that the revival
of trade, to which wé are now. looking forward, should
be atrangled in this insane
r
w
a
y
. There is of course
not the siightest doubt that the Government will be
able to carry its proposals, in view of the enormous
majority over which it •disposes in the House of
Commons, bilt the popularity of trade restrictions is
very much on the wane, and ‘the attack of the City
could not have come’ at a more appropriate moment.
The domestic coal situation shows a
considerable improvement. Though the demand for a
Pool has not been officially dropped, it is fairly dear
that it no lönger stands in the forefront of the mi-
n,er’s demands, and that a satisfactory wege offer
would dispose of it altogether as a pioblem of mmme-
diate importance. But it ‘is also dear that the present
completely individualistic system is more or iess
bound to go. Lord Londonderry’s letter to his fellow
coal owners in the North is a proef that district
amalgamation of interests is supported by not a few
leading men, and as this •was the official proposal of
Sir Arthur Duckham on the Sanikey Commission, ii
may be that this will prove to be the consolation
prize awarded to the Miners Federation, in addition, of course, to a temporary subsidy in order to prevent
wages having to be out too much. The week’s corres-
pondence also shows that the technical difficulties of
arranging a Pool are b
y
no means so enormoüs as was
supposed. An iugenious proposal comes from Major
Barnes, one of the mest brilhiant of the Independent
Liberals, to the effect that instead of subsidising the
industry, the Government should buy out the royalty
owners in the industry, and should divert the pro-
ceeds of the royalties to a common ±un.d to enable
wages
10
lbo supported in the rweaker distriets. The
trend of opinion altogether is that if the levy were
based on the same principles as the present coal royal.
ties, it would ‘be possible to work the Pool quito satis-
factorily, though of course, the main problem, whether
it is really desirable to keep the weaker mines going,
would still have to be faced. On the wages issue, the creation of a new standard, to fluctuate with the cost
of living, and representing en advance over the 1914
sèale, would appear to be the solution likely to be
.adopted. The danger of a general strike
is,
1 think,
completely at an end, since the miners leaders have
discouraged the idea. The only danger comes from
the rather vindictive policy now being ±ollowed by
the Government, of arresting .and sentencing obscure
individuals for alleged seditious utterances, which is
exasperating Labouropinion. The Government proba-
bly cannot help itself, since a large section of its fol-
lowers professes to see England on the verge of
..bloody revolution”. The danger of this sort of policy
isobvious; if and when a Labour Ministry comes into
office, it will have a plentiful crop of precedents to
fail back upon in oase it desires to silence incon-
venient opponents, and in fact, the Labour Party in.
the House is already making use of this particular
argument.
Lack of space last week prevented my mentioning
the important fact that t h e R u s s i a n T r a d e
Delegation has won its test case, and that
it is now possible to trede witli Russia rwithout fin-
ding that ‘the goods imported will be attached by
order of the Court. The decision of the Court was
based upon the fact that it had nothing to do with
the morality of the decisions of the Soviet Govern-
ment, but solely with the question of its de f a c t o
recognition. Having found that the British Govern-
ment had by the conelusion of the Trade Agreement
recognised the Soviet, the Court was bound to uphold
the internal acts of that Governmexit, howe’ver repug-
nant its decisions might be to the rules generally
recognised as regulating the position of private per-
sons, and thus the confiscation of private property
by the Soviet could not ‘be questioned in en English
Court. The various judges were of course entitled
to utter vari.ous dicta, but these were not part of the
judgment. It is considered unuikely that the House
of Lords will upset this judgment, even if the case
is taken before them. Unlortunately, it is now dear
that whatever the paper provisions of any Agreement
may be, it is impbssible for any Government to
prevent propaganda against the other, and so the
victory in the Courts may not yet prevent the deter-
mination of the Agreement on other grounds. That
Russia has nothing to offer at the moment except
promises is now fairly dear, and even the Engiish
Co-operative Movement shows itself sosnewhat disin-
clined to do en active business without more security
than it at present possesses. M. Krassin hiinself seems
to have impressed the business community favourably,
and the fact that postal and ‘telegraphic communicat-
ion has now been resumed, will no doubt lead to a
clearer appreciation of the Russian position, which
will in all probability be shown to be neither ee bad
as one side, nor so angelic as the other, assert it
to be.
Tke third issue of economie importance this week
has been the opening stages of t h e c o n f ii c t
0V
e r
the new Railway Bill. Your readers will
reniember that some time ago 1 gave particulars of
the White Paper embodying the proposed terms of the
25 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
457
Government Bill.
i)
The financial terms have since
then been settied, and the ‘trouble which it seemed at
one time would be produced over the question of
Trade Union representation on the Directorates has
heen reinovod also, by agreement between the men
and the Oompanies themselves. The new Bill, which
is based upon the latest compromises on these and
other matters, is an enormous document of some
seventy pages, but 1 would commend to the attention
of your readérs the new White Paper, Onid. 1292, in
which the proposals of the Government are faarly
simply set forth.
So far as the grouping is concerned, certain changes
have ‘been made. The Scottish lines are to ho divided
into two groupes, a Western and an Eastern, and this
is recognised as being likely not to meet with the
wtishes of the lines themsehres. The North-Eastern
Railway, and certain minoi lines, which were origin-
ally intended to ho grouped with it in a separate
group, ar to ho all combined with three other lines,
all operating in the East and North. The local London
lines, which were in the original scheme to form a
separate group, are now excluded for the time being.
The lange lines in each of the pr.oposod tgroups
are first of all to amalgamate, and are then to absorb
the smaller ones, if possible, en terms to be settled
upon by the lines themselves, though such an agreed
scheme will necessitate the confirmation of the new
Amalgamation Tribunal set up by the Act: whilst the
Tribunal is to settle the scheme if no agreement is
reached by the lines themselves.
Much the most complicated problem is however
the new financial basis of rate making. There is to
be substituted for the existing classifications a new
single classificaton, on the basis of whiich the actual
charges of the Oompanies will be based, and those
soheduled charges are to be approved by a new Tri-
hinal, to be known as the Railway Rates Tribunal.
The prmuciple of the Oharges iis to be that of enabl.ing
the Oompa.nies to obta.in
, with ,,efficient and econo-
mical working and management, an annual net reve-
nue equivalent to the aggregate net revenues in the
year 1913 of the constituent eornpanies and the sub-
sidiary companies absorbed by the amalga.mated corn-
panies with additional allowances in respect of cai
tal not fully fruetified in 1913 or capitaj spent since
that year.” But these charges are to be periodically
reviewed, in order to adjust them to the changing
economie oircumstances, especially the lower costa
whieh are expected to allise from combined working,
and if there are surpluses, the Bill proposes to distri-
bute suc-h surpluses in the proportion of 20 per cent
to the companies, and 80 per cent to the trading’
community, ,,in the shape of a recluction of rates”.
Much more complicated is the position of what
are known as the ,,exceptiona.l rates.” These are the
actuai rates charged by the Oompa.niies to millions
of separate users, and their abolition would result in
complete confusion. The originai idea that they could
ho abolished has been abandoned, but theexisting
exeeptional rates will have to be adjusted to the ne
standard rates to ibe allowed uo1der the Bill, and the
so adjusted rates will continue in force for a year
thereafter, subject to the limits leid down in the
Bill. These liniits are that the rate must not be 1 e s s
than 10 per cent below the standard, or m o r e than
40 per cent below it, and if the rates are to be con-
tinued •af.ter the year in question, the permission of
the now Rates Tribunad must be sought. New exeep-
tidnal rates may be granted, provided that they do
not conflict ‘svith the limiits set forth abov, but they are to be subj eet to confirmation by the Ministry of
Transport, and do come into operation before the
Ministry has passed them, or until there has been a
consideration of theim ‘by the new Rates Tribunal.
The majority of the Oompanies hen provisionally
1)
[Zie No. 268,
pag. 149 van dezen jaargang.
Red.]
agieed to the acheme, though reserving their right to
press for amendment in details, and even in some res-
pects, of principle. On the, other hand, it appears that the Great Northern Railway, or, rather, the Ohairman
of the G. N. R., Sir Frederick Banbury, intends to
oppose, and at a meeting of shareholders this week,
a hostile resolution has been passed, the Oompany
intending to introduce a Bill of its own, and to stand
out against the Government scheme. The Ohairman
said that the company had reserves enough to pay
the Ourrent dividend, provided they got their share
of the Government guarantee until the period of
decontrol. The other companies have been more
cautions in their utterances, but it will be interesting
to see what will be said in the forthcoming debate in
the House of Oommons.
DE EIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelike
overzicht met bijlagen van de opbrengst der Rijks-
middelen over de maand April 1921, vergeleken met
de overeenkomstige cijfers van April 1920.
De oorlogswinst- en verdedigingsbelastingen brach
ten tot dusver in totaal op
f
941.576.110, waarvan
f
708.675.404 op rekening komt van eerstgenoemde
heffing.
Met inbegrip van de opcenten ten behoeve van het
leeningfonds – behalve die op den suikeraccijas,
welke geen verzwaring van belastingdruk medebrach-
ten – is in totaal een som van
f
1.131.700.102 ont-
vangen uit belastingheffing, die haren grond vindt in
de buitengewone omstandigheden.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
39.473.366 op, tegen
f
36.262.730 in April
1920 en vertoonen mitsdien een vooruitgang van
f
3.210.636. Hierbij dient echter in aanmerking te
worden genomen, dat in de opbrengst van het zegel-
en statistiekrecht van April 1920 ondersoheideulijk
t 331.654 en
f
226.092,50 is begrepen aan in Maart
1920 ontvangen bedragen. De opbrengst overtrof de raming met een bedrag van
f
5.939.116.
Daar ide opbrengst der middelen over het eerste
kwartaal 1920 een som van
f
3.491.597 beneden de
raming bleef, overtreft de opbrengst over do eerste
vier maanden van dit jaar de ralning met
f
2.447.519.
Tot de hoogere opbrengst in de maand April 1921,
in vergelijking ndt die in April 1920, droegen vooral bij de inkomstenbelasting, de dividend- en tantième-
belasting en de vermogensbelasting, de suiker-, ge-
distilleerd -en bieraccijnzen; de registratie-, succes-
sie- en invoerrechten, het statistiekrecht en de loods-
gelden.
Daarentegen brachten o.a. minder op de grondbelas-
ting, de zout en gedistilleerdaccijuzen en de zegel-
rechten.
De mindere opbrengst van de grondbelaating is het
gevolg van achterstand in het opmaken der kohieren
in verband met de wijziging van de gemeentewet, die
van den zoutaccijns vloeit voort uit den invoer van
zout uit Duitschland; die van den geslachtsaccijus
hangt samen met .minder verbruik wegens stijging
van de vleeschprjzen en met den invoer van Argen-
tijnscih en Deensch vleesch.
Dat de inkomsten-, en vermogenabelastinigen meer
opbrachten is mede een gevolg van het inhalen van
achterstand. De hoogere opbrengst van den suiker-
accijns houdt waarschijnlijk verband met het aan-vul-
len van voorraden, diie van den gedistilleerd-accijns
met navordering van accijns wegens de met ingang
van 6 Januari j.l. in werking getreden accijnsverhoo-ging ,die op 7 Maart en daarna werd voldaan.
De hoogere opbrengst van den bieraccijns höudt
verband met ruimere beschikbaarheid van grondstof-
f en; die van de reigistratierechten is een gevolg van
belangrijke etnissies door Naaml. Vennootschappen.
Niettogenstaande in de opbrengst van het zegel-
458
,ECONOMISCR-STATISTISCHE -BERICHTEN
25 Mei 1921
recht over
.Apriil .1921
een.kbedrag van ruim
f
331600
aan in Maart
1921
wegens tzegelrechten ontvangen
glden tis’• begrepen, is
ï
die opbrengst minder dan in
April
1920.
Deze vermindering 4moet waairsehijnlijk
worden toegeschreven aan den ‘geringen handel ter
beiirze.
De stijging van’-de invoerreohetn en de loodageliden
vindt hare verikJaring in de —tengevol.ge van de sta-
king in Rottendam zeer lage o’pbrengaten ‘van April
1920.
Hoewel de ontvangsten in de afgeloopen maand
vrij gunstig zijn te noemen, ‘mag niet uit het oog
worden verloren, dat,’ met name ten aanzien van de
directe belastingen, de invloed van de economische
inzinking, nog niet in de cijfers tot uitdrukking
komt en voorts het inhalen van achterstand bij de
inning der belastingen de cijfers heeft doen stijgen.
Dat een en ander niet zonder beteekenis
is, blijkt
hieruit, dat in het loopende jaar de raniing over de
eerste vier maanden met ruim
f 6000.000,—
werd
oiversdhreden tegen slechts ten naastenbij f 2.700.000,-
in het overeenkomstig tijdvak van het vorig jaar.
Bovendien moet in aanmerking worden genomen,
dat de gedistilleerd-accijns, sedert het opmaken van
de raming belangrijk werd verhoogd, uit welke ver-
hooging eene meerdere bate voor een vol jaar van
f
15.000.000,— wordt verwacht, terwijl eindelijk in
aanmerking dient te ‘worden genomen, dat de invoer-
rechten in April
1920,
in vergelijking met latere
maanden van dat -jaar, een laag
cijfer
vertoonden.
‘AANTEEXENIN.
Een4 adres uit de Londensche City
inzake den Vrij handel.
– De in de afge-
loopen week -in het Engelsche parlement behan-
delde en aangenomen resoluties nopens ide hrscher-
ming ‘van z.g.n. ,,sleutelindustrieën” en het nemen
van maatregelen tegen ,,dumping” en invoer uit
]age-valuta landen
J)
hebben den leidenden man-
.ncn ruit de City -aanleiding gegeven ‘tot het openbaar
maken eener verklaring, welke hieronder in extenso
wordt opgenomen. De verklaring apreke voor sichnelf.
haar beschouwingen mogen van tijd tot tijd de sporen
dragen eener pdliitieke voorziohtiigheid, die men ge-
ringer zou hebben gewenscht
– aoo, rwaar de vermin-
derde koopkracht ‘van het contingent wordt toege-
schreven aan
de
nieuWe to]grenzen tussohen de door
het -vredesverdrag in het leven geroepen staten, in
plaats van ronduit aan de knecihting van de centrale
landen – dit neemt niet weg, dat zij een daad is,
welke in de handelsolitieke geschiedenis van Enge-
land zal blijven voortleven.
VERKLARING.
Honderd jaar geleden, in een tij dperk van depressie
völgend op een groeten oorlog, werd door de kooplieden van
Londen een gedenkwaardige petitieaan het Parlement aan-geboden, tegen de ,,anti-commercieele beginselen” van het
toen geldende stelsel van handelsbelemmeringen. Heden,
geleid door dezelkle beweegredenen, gedrukt door nog be-
langrijk zwaarder ‘belasting, en tin het aangezicht yan
voorstellen strekkende tot’ herleving •van de methoden van
restrictie uit het verleden, verklaren, wij,’ dat het voor een
herstel van vertrouwen in de toekomst absoluut noodza-
kelijk is, dat geen wetgevewde of administratieve maat-
regelen worden genomen, welke de totale productie der-
llritsche industrie zouden doen verminderen of den vrijen
uitruil van Britschegooderen zouden belemmeren.
De druk der belastingen kan’ alleen worden verlicht,
wanneer de noodzakelijkflieid van openbare zuinigheid met kracht en beslistheid onder het oog wordt gezien. De tegen-
woordige omvang der openbare uitgeven dreigt de bronnen
van de welvaart des lands te verdrogen en zijn crediet in
den vreemde te verzwakken. Naar ons oordeel is het meer
1)
Een overzicht van den inhoud dezer resoluties werd
gegeven door onzen Londenschen correspondent in ‘het
nummer van 3 April j.l. fblz. 326. Men zie voorts diens be-
sehouwingen over het adres der bankiers in dit en in -het
voorgaand nummer.
dans het bedrijfsleven dragen kan, meer dan-de krachten
der natie veroorloven, . meer dan, bij toepassing van de
juiste zuinigheid, van het volk behoefde te worden ge-
vraagd.
Het stelsel van reglementeering van den handel van
overheidswege, door in- en uitvoervergunningen, door con-
trdlemaatregelen en departementale bepalingen, heeft, hoe
goed ‘ook bedoeld, in – tal van gevallen, naar gebleken is,
tot ongelukldg i’estiltaat geleid. Ingrijpen van staatswege
in den irla.tuurljken loop .rvan den- handel, -met miskenning
der economische- wettén, brengt onvermijdelijk onheil. De
Britsche handel heeft voor zijn herstel niets zoozeer noodig
als vrijheid om zelf de moeielijkheden, waar hij voor staat,
ter hand te nemen, zelf zijn eigen belangen te bestudeeren
en te verzorgen, zelf de middelen te vinden voor zijn
eigen behoud. – –
Het is even waar als het honderd jaar geleden was, dat
de buitenlandsehe ‘handel bijdraagt tot den rijkdom en de
welvaart van een volk door het in staat te stellen de goe-
deren, die andere landen het best in staat zijn te verschaf-
len, van daar in te voeren, en in ruil die artikelen, die
het door zijn eigen verhoudingen het meest geschikt is te
vervaardigen, uit te voeren; dat afwezigheid van beper-
kingen er toe leidt aan den buitenlandschen handel de
grootste uitbreiding te geven en kapitaal en industrie in
de meest juiste banen te leiden; en dat het beginsel van te
koopen in de goedkoopste markt en te verkoopen in de
duurste, hetwelk iedere koopman in zijn eigen handelin-
gen bestudeert, de beste regel ‘is voor het ruiliverkeer van
het geheele volk. –
De politiek, welke poogt de producten yan andere lan-
den te weren, met den goed bedoelden opzet de eigen pro-
ductie aan te moedigen, kan noch des omvang van het han-
deleverkeer, noûh de bedrijvigheid in het land tin zijn ge-
heel genomen vermeerderen. Maar zij vermag wel de consu-
menten, clie de massa der bevolking uitmaken, in slechter
conditie te brengen, wat betreft de hoedanigheid of de
hoeveelheid goederen, welke zij kunnen koopen. De invoer
van vreemde goederen vermindert niet de arheidsgelegen-heid voor onze bevolking, aangezien deze goederen alleen
betaald kunnen worden met de producten van Britsah ka-
pitaal en Britschen arbeid. De voorstanders van een stelsel
van belemmeringen zijn te zeer geneigd het elementaire feit
uit het oog te rverliezen, dat volken, of liever de samenstel-
leude indijvicluen der volken, vreemde goederen koopen, om-
dat zij deze noodig hebben, niet om anderen te bevoordee-
les, doch ‘om zichzelf te bevoordeelen, en dat’ zij deze be-
talen ‘door zelf goederen te produceeren, die de vreemde-
ling op zijn beurt behoeft. Wij kunnen den invoer in ons
!land niet inperken zonder tevens oiizen uitvoer in te per-
ken, en een zwaren slag toe te brengen aan het de ge-
heele wereld omvattende handeisverkeer, waarop de positie
van dit eilandenrijk in de eerste plaats is gegrondvest.
Handel is ruil. Geen volk, dat leeftdcor den handel met
andere ‘volkeren, kan welvaren, tenzij die andere volkeren
eveneens wel-varen. Wij bezitten op het oogenblik groote
voorraden van’ goederen. Wij zijn klaar er meer te ver-
vaardigen. Er is een groote en dringende vraag naar in
den ‘vreemde. Maar als gevolg van de ontwrichting van
het .handelsverkeer met het vesteland – ten deele veroor-
zaakt door’de ‘grereibelemmeringen, welke de nieuwe Staten
tusschen elkander in het leven hebben geroepen – hebben
de aspirant-koopers van onze goederen niet de noodige
middelen om te betalen voor wat zij beilioeven. Wij moeten
cle markt, die wij noodig hebben, opbouwen door de
con-
tinentale volken aan te moedigen naar ons te exporteeren.
Want het is alleen door expdrt, dat zij hun crediet kun-
– sea herstellen en zich de noodigê fondsen kunnen versohaf
fen om hun schulden te betalen. Onder omstandigheden als
deze gelooven wij, dat alle maatregelen, strekkende tot het
coutroleeren en belemmeren van den import in dit land,
bij wijze van iiivoerivergunningen, invoerrechten of welk
ander middel ook, de verbetering van de wisselkoersen van
het vasteland slechts kunnen vertragen en het natuurlijk
herstel van het handeisverkeer tegenhouden. Wetgeving
van deze soort moet, al kan zij misschien de winsten in
een paar geprivilegeerde industrieën doen toenemen, onze
productie in haar geheel belemmeren en de productiekos-
ten opvoeren tot een hoogte, die het steeds moeilijker moet
maken voor het Britsohe bedrijfsleven, met succes op de
wereldmarkt te concurreeren.
Met politieke of partij-overwegingen hebben wij, bankiers,
niet’te maken. Maar in het belang van de Britsohe indus-
trie en den Britschen handel, nu bedreigd door gevaren,
welke het een ernatige fout zou zijn te onderschatten, wen-
schen wij -een eerbiedig protest. te doen hoeren tegen elk
25
.
Mei”l 921
ECGNOMISCH’STATIS’TISCHE BERICHTEN
4459
belemmerend ingrijpen in het handelaverkeer, strekkende’ tot vvrminderiug van de welvaart.bronnen van den Staat.
C. S. ‘ADDIS.
R. M. KINDERSLEY.
AVEBURY.
H. S. KING.
HENRI BELL.
WALTER LEAF.
R. H. BRAND.
.JAIIES LEIGH-WOOD. II.. C. BROWN.
F.’ C. LE MARCIIANT
‘CHALMERS.
R. McKENNA.
L..E. CHALMERS
ALGERNON H. MILLS.
L. CURRIE.
EDWARD: PAUL
•
F. C. GOGDENOUGH.
J. BEAUMONT PEASE.
H. C. HAMBRO.
FELIX SCHUSTER.
IR. M! HOLLAND-MARTIN
.J. iF[OPE.SIMPSON.
INCHCAPE.
J. H. TRITTON.
F. HUTH JACKSON.
R. V. VASSAR-SMITH.
Londen, 12 Mei 1921.
ONTVANGEN:
Schadevergoeding bij ‘Brandverzelceriri,g van oniroeren-de goederen., 0.
D.
van Vliet. Overdruk uit het
Jaar.boekje van de Vereeniging van directeuren
van Hypolheekbanken; anvende
jaargang.”Maart
1921.
De proeve va.n een. ontwerp Ziektewet (Posth.urna-
Kupers), voorEien van .bemerkingen door het
bestuur der Centrale Onderlinge te ‘s-Gr.avehhage.
Het Handelsregister;
Ingesteld bij
de
wet van 26
Juli 1918, Stbl. No. 493,:gewij:zigd bij.de
wet
van 26 Mrt. 1920, Stbl. No. 151, J’ohs. Knegt;
Rotterdam, :1.921, Nijgh. oen van Ditmar’s Uit-
gevers-Maatschappij.
De verwordin.g onzer IIi.dische strijdkrachten.,
door
Regen; Rotterdam, Nijgh en van Ditmar’s Uit-
gevers-Maatschappij.
Verslag der Werkzaam h.eden van. den. Middenstands-
raad over het Jaar 1920;
Drukkerij Voortvaren,
Den Haag.
MAANDCIJFERS.
OVERZICHT. DER .RIJKSMIDDELEN
(In .Guldens).
April
1921
rSd
cr
,
1 Januari
1
.1921
Overeen.
&omtIge
.periodt’1920
Directe bela8tingen.
.
.
Grondbelasting
621.681
1.469.254 1.454.482
Personeelebelasting
..
4
–
2.925.856
2.136.267
Inkomstenbelasting
…
12.405.377 33.767.727 •16552:788
1.3753O5
7..990.219
3676:584
belasting …………
Vermogensbelasting.
..
2.942.141
5.647.557 2.516.045
Accijnzen.
Suiker
…………..
.
3.12233
0
13.539.712 9.614.191 51.276
1
515804
373.830
Wijn ……………….
4.428.717
17.716.901
.10.607.438
115.628 538.152 632.784
277.199 897.383
.282.224
Geslacht
………..
.
.
986.443 4.279.895
3.375.723
Belast, op speelkaarten
6.903
29.487
–
Indirecte belastin gen.
f1.976.557
1
7.2210,05
.
5.859.993
Dividend- en tantième-
$Registratierechten
….
4.510.597 13.531.379
11.835.738 2.636.273
10.725.010
8.891:882
3.130.767 12.048.152
.
8.139.409
Gedisti
ll
eerd
……….
Zout ………………
Gouden en zilveren werken
Bier
………………
63.571
‘274.555
252.881
104
326
.
‘
208
Zegelrechten
……….
Successierechten ……..
473.985
1.293.775
1.024.533
invoerrechten …………
4d2.841
161.732
200.394
Belasting …………..
140.505 587.018
.365.154
Essaailoon …………
Btatietiekreohi
……….
24.342
219.205
1
195.366
Mijnen ………………
Domeinen
…………..
Jacht en visecherij
….
166
.
1.455
.1
1.004
Btaatsloterj
…………
170.660
764.211
.
385.960
.39.473.366
136.I47.770
88:974877
Loodegelden
………….
Totaal ……….
‘j”Hieronder begrepen
f
309.049 wegens zegelrecht van nota’s vanmake1aars en commissionnairs. in” effecten,’ enz.
(Beurubeiasting).
1)
idem (1.218.410. ‘) Idem
f
1.298.512.
OP.0ENTEN’.VOORHET LEENINGFONI3S 1914.
A’
ii
1
Sedert
1
Januari
1921
.
Overeen-
komstige
periode
1920
Directe .’befastingen.
Grondbelasting
125.604
297.138
.
292.161
Personeele belasting
4)
–
637.334
415.422
Inkomstenbelasting
3.417.834
9.680.415 5.077.866
Vermogensbelasting
.
733.277 1.404.088
635.418
Dividnd- en tantiëme
belasting
………..
.453:851
..,2.636.772
1.213.273
Accijnzen.
624.466
2.707.942
1.922.838
..
103 161 74.766
Gedist. (binn.-enbuitl.)
.
42.872
1.771.690 1.060.743
Suiker
……………..
`
Wijn ……………..
10.255
Indirecte bela8tin gen.
Zegelrecht van buitl. elf
‘
6.640
107.245
148.100
Totaal
5 814.799
19.345.785
10.840.587
BELASTINGEN INVERBAND MET DE BUITEN-
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
April
1921
Sedert
1
Januari
1921
Verdediglngsbelasting la
….
875.759
.1.661.837
Verdedigingsbelsting Ib
….
2.566.320
5.145.257
Verdedigingsbelastingil
….
3484.538
.
9.143.564
6.926.617
15.950.658
4)
In de maand April pleegt de einduitkeering van de
provinciale- en gemeente-opeenten, betreffende den vorigen
dienst,.plaats te hebben, welke tengevolge van den achter-
stand op dit middel, de opbrengst over de
maand April
overtrof.
STATISTIEKEN rE.N OVERZICHTEN.
N.B. ***.beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
–
Ned {Vr8ch.inR
Disc.Wissels.44
1Juli’15
Zweeds.R.ksbk64
5Mei
’21
Bk “Bel.Binn.Eff.54
19Oct. ’20
Bk.v.Noorw..
7
25Juni20
.C.
6419
Oct. ’20
Zwits. Nat. Bk. 44
11Apr.’21
Bk. van Engeland 64
28Apr.’21
Belg.Nat.Bk. 5-5 19Mei ’21
Duitsche Rijksbk.. 5
23 Dec. ’14
Bank v.
Spanje
6
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk 6
8Apr.’20
Bank v. Italië. 6
20 Mei ’20
Oostenr. Hong. Bk. 8
12Apr.’21
F..Res.Bk.N.Y.
6-644.Mei’21
Nat. Bk. v. Denem. 6
5Mei
’21
Javasche Bank
31
1Aug’09
(
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
Part.
,
t.
as
Part.
.N. York
‘
Cail
–
i
Part.
‘Prolon.
disconto
gatle
disconto
disc onto
disc.
monep
21Mei ’21
4’/s
411
t
5814
414
–
–
67
t)
16-21,
1
’21
41/_4t/
31/4.4
‘Is
5
5
19
8
14
4-1
18
–
.
6-7
914
,,
_’21
–
3_41/
5118
4..81
-.
6-7
27
‘
3
21
4
1
/’1
4_4
1
/,
5118
4
1
18
–
6-7
1’7-22Mei’20
–
5-6
1
/
681
4
_71
8
4.,818
–
6-7
19-24Mei’19
3814
3
1
14′
1
‘
~2114
–
114
317182
4-18
–
4-6
20’24Juli’14
–
2
1
14_
8
1d
.
298_h1
.
2/v
–
1
8
14
2’12
1)
Noteering
van
20 Mei 1921.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
De. slechte iberichten omtrent de mijnwérkersstaking en
groote aankoopen .van kolen- op- het’ vasteland,
deed
den
sterlingkoers aanvankelijk opnieuw sterk
.
terugloopen,
.
zoo-
dat voor 11,04 werd afgedaan. Op
vastere berichten
.uit
Amerika trad een herstel ‘in, waarna
de
week., sloot_op
11,13
3.
Parijs en
België waren opnieuw zeer
vast:
Op
24,60 werd het hoogste punt bereikt en
tr.ad.een
‘daling. in,
die heden verder voortgang maakte,
zoodat
voor 23,75 werd
afgedaan. Mérken waren 4aarentegen8 aanvankelijk
.
zeer
flauw. Op sterke aankoopen voor Duitsohe rekening trad
t
/
0460
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
25 Mei 1921
later een klein herstel in, de markt sloot echter weder
flauw. Dollars waren eerder gezocht, zoodat geen verdere
daling meer plaats vond. Skancli.navië. was wèder zeer on-
zeker en de meeste dagen ‘bijna zonder zaken. Ook Spanje
schomanelde weder sterk,- 36,50-38,10-37,60. Zwitserland
ouder ‘veel. ‘verandering. Buenos Aires iets beter, 87%-88.
Indië 95%-96. –
KOERSEN IN NEDERLAND.
–
Data
Lo,den
Parijs
‘1
Berlijn
‘)
Weenen
)
Brussel
)
New
York”
16 Mei
1921..
–
–
–
—
-.
–
17
,,
1921..
11.11
23.45 4.78
0.70
23.374
2.77
18
,,
1921..
11.15
4
23.75 4.81 0.74
23.724
2.78
1
/,
19
,,
1921..
11.12
24.50
4.65 0.69
24.35
2.77
8
/8
20
,,
1921..
11.13
24.574
4.674
0.71
24.424
2.77
7
/8 21
,,
1921..
11.13
24.35
4.69 0.70
–
– –
Laagste d. w. .’)
11.04
23.374
4.0
0.65 23.374
2.75
1
12
Hoogste
,,
,,
)
11.18
24.60
4.824
0.75
24.574
2.79
–
13 Mei 1921..
11.114 23.70
4.824
0.66 23.65
2.7711
4
7 Mei
1921..
11.224 23.524
4.274
0.724
3
23.15
2.824′
Muntpariteit.
.
12.104
48.-
69.26 50.41
48.-
2.48
3
1
5)
Noteering te Amsterdam.
*3)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
5)
Noteering van 6Mei 1921.
1
..’
Data
Stock-
holm’)
Kopen.
hagen’)
Chri,.
,
tiania
)
Zwitzer.
,
land,
)
–
Spanje
1)
Batavta
‘
telegrafisch
16Mei1921
-_
–
–
–
–
–
17
.,
1921
65.50 50.25
44.50
49.80
-37.70
954
-9
64
18
,,
1921
66.-
50.75
45.25 50.05
38.10
954
–
964
19
1921
66.56 50.85
44.50
49.95
38.-
954
–
964
20
,,
1921
66.-
51.-
45.25
50.-,
37.60
9547964
21
,,
1921
65.90
50.95
44.60 60.10
37.70
954-964
L’ste d. w.’)
49.90
43.90 49.70
36.50
95
3
14
H’ste
,,
,,
)
66.20
51.10
44.90
50.15 38.20
96
1
1
13 Mei
1921
50.50
46.-
49.95
34.20′
95-96
7 Mei
1921
66.-
51.30
43.30
50.30 39.40
95-96
kluntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.–
48.-
100
) Noteering te Amsterdam.
1)
1-‘articuliere opgave.
2)
Noteering van 14 Mci..
Termijnnoteeringen der Va1ut-Kas
(week vn 17-20 Mei 1921.)
Londen
Uit. Mei
tJlt. JunÏ
r.jit. juli
Hoögste B Koers
agio
2
18
ct.
agio
‘/ct.
disagio
81
et.
Laagste B
,,
disagio
1
1
,,
disagio
11t,.,,
lig
Hoogste L
,,
agio
114
,
‘/,-,
,,
814
Laagste L
,,
disagio
51
/.,
,, ,,
Nèw-York.
–
Hoogste B Koers
disagio
i/.,
et.
disagio
1/
et.
disagio
‘/
ct.
Laagste B
11
,, ,,
2
18
,,
;,
21
B:oogste
L
,,
1/
,,
/s.
,,
,,
‘
/a
,
Laagste L
5
”
”
l
/,
;,
.
,,
Parijs.
Hoogste B Koers
agio
2’I,
ct.
agio
2 t/,ct.
agio
5
ct.
Hoogste L
,,
–
,,
711
2
,,
,,
12k/s
Laagste L
,,
1,1
.
”
71/,
België.
–
–
Hoogste
B
Koers
a
21/
g
agki
7’/,ct.
agio
12
1
1,ct.
Laagste B
5
–
,,
10
Hoogste L
‘
7i/.,
,,
Laagste L
”
5
5
t
,
,,
10
B er
1 ij
n.
–
Koers
}agio
1
ct. agio
2;
et.
agio
4
ct.
Hoogste
L
,, 2
2
6
Laagste
L
,,
–
f
” –
”
3
.,; –
-,,
.
3
•
KOERSEN
TE
NEW
YORK.
D
t
a
CablaLond. 1
ZichtPa,ijs 1
ZichtBerlijn
Zicht Amsterd.
–
(in
per
£)
(in
ds.
p.frs.)
(in
ei.
p. Mrk.)
(in
ci,. p. gId.)
21
Mei
1921
4.00.-
8.75 1.68 35.93
Laagste d. week
4.00.-
8.48 1.65
35.93
Hoogste
,,
4.00.75
8.77
–
1.74
36.30
14
Mei
..
1921
4.00.62
8.59
1.75
86.30
7 Mei
..
1921
3.98.75
8:26
nom.
35.52
Muntpariteit.
.
4.86.67
5.18’1
.
95114
405/s.
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Landen
Noleerings.
eenheden
6Mei
1921
13Mei
1921
1
14
Mei/20
Mei2I
1
Laagste Hoogste
20Mei
1921
Alexandrië..
Piast.
p.-
977/
9771
je
9771
1e
9771
1e
9771
1e
5
B
Aires
1). .
d.
p. $
41
9
/i
42.-
41
421a
4218
Calcutta
. . . .
£ p.
rup.
113
22
1,
2
113
5
1s
113
11311110
.
113118
Hongkong
..
id.
p. $
216
7
18
21681,
214
8
14
2161/,
21511
s
Lissabon
.. . .
d. per Mil.
5t/
5
I
1
5’18
5
8
14
5
,
12
Madrid
….
Peset.p.0
28.45
31.25
28.90
31.80
29.624
5
Montevideo
1
d. per
$
39
1
1
40
40-‘
42
41
1
Is
Montreal….
$
per
£
4.4114
4.48 4.45
.4.48
4.46k!.,
5
R.d.Janeiro.
d. per Mii.
8
3
1j.
‘)
8
1
14
8
7
/1s
8
11
/so
8
1
1
Lires
p. £
79
71.75
71.-
73.25
72.00
Shanghai….
£ p.
taei
3137/s
313
8
!.,.
312
34
1
1,
312
3
14
Rome
…….
Singapore
..
id.
p. $
2:3’f,,
2/38/
4
213
21
1,2
213271
52
213
514
‘Valparaiso..
peso p. £
34.40 84.30 32.60
33.30
3310
Yokohama
..
£per yen
214
81
1,2
2148/
4
21411,
2108
2(4’19
‘Koersen der voorafgaande dagen.
1)
Telegrach transfert.
‘) Noteering van 5 Mei 1921.
NOTEERING VAN ZILVER
Noteering te Landen
te New York
21 Mei
1921
………
33
1
/t
68
2
18
14
1921
.
……..
337/
s
5911
t
7
1921
……..
351/
2
62′!,
30
April
1921
……..
34
8
/4
60I8
22 Mei
1920
……..
591/t
–
100
5
1
24 Mei
1919
………
51’/s
105
8
1
20
Juli
1914
……..
2411/
is
54
1
1,
NEDERLANDSÇHE BANK.
Verkorte Balans op 23 Mei 1921.
Activa.
Binnenl. Wis-( H.-bk. (163.399.224,02
tel,, Prom., B.-bk.
20.255.407,1911
2
*
Ar,ae}.
’70û9fl 17172
.–..
. -.–
–( 262.674.802,9312
Papier
o.
ii.
ijuiteni. in
uiscouto ……….
.
–
Idem eigen portef.. f 43.313.612,-
Af: Verkocht mar voor
de bk. nog niet afgel.
,,
–
–
43313612
Beleeningen
mcl.
vrach..B.bk
1
H.-bk.
t
59.099.563,30
1
12
,,
13.171.181,97
—
in
rek…crt.
L
op
onderp.
Âg.sch. ,,103.074.851,9P/,
(175.345.687,19
–
Op
Effecten
……(167.722.387,19
Op
Gederen en Spec.
,,
7.623.200,-
175.345.587,19
Voorschotten a. h. Rijk
………………
5.529.050,63’/,
Munt en Muntmateriaal
–
Munt, Goud
……(
66.219.880,- Muntmat., Goud .. ,,549.727.736,67
–
f605.947.616,67
–
Munt, Zilver, enz.
•
,,
13.138.838,06
Muntmat., Zilver
–
Effecten
,,
619.086.454,73
–
Bel.v.h.Res.fonde..
(
4.774.685,12
1
/,
id. van
2
1IV. h. kap,it.
3.903.652,87),
8.678.338,-
Geb.enMeub. der Bank ……………..
..
3.694.000,-
Diverse rekeningen ………………
..25.472.567,59′!,
(1.143.694.413,082
1
,
–
Passiva.
–
Kapitaal
…
…………………..
(
20.000.000,- Reservefonds
……………………
–
s.000.000,
–
Bankbiljetten in omloop …………
..1.025.157.975,-
Bankassignatiën in omloop… ……..
..1.793.041,45
Rek.-Cour.
‘
Het. Rijk
f
–
–
saldö’s:
J
Anderen
,,
84283294,99
84.283.294,99
Diverse rekeningen
…………………
7.460101,64
1
/,
t
1.143.694;413,081/,
25 Mei
1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE.BERICHTEN
461
NED. BANK 23 Mei 1921
(vervolg).
Beschikbaar metaalsaldo …………..
f’
896.102.159,27
Op de basis van
2
1 metaaldekking
.. .. ,, 173.855.296,99
Minder bedragaan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,, 1.980 510.796,35
Verschillen met den vorigen weekstaat:
Meer
Minder
Disconto’s
13.910.275,27
1
1,
Buitenlandsche wissels……6.191.914,-
Beleeningen …………..
17.490.698,08
Goud………………..
Zilver
33.607,02’/
Bankbiljetten
26.283.286,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s……8.385.026,08′!,
Voornaaniste posten in duizenden guidens.
B k
Andere
Data
Goud
Zilver
bilj°,’t’ten
opeischbare
schulden
23 Mei 1921 …….605.948
13.139 1.025.158
86.076
17
,, 1921 …….605.948
13.172 1.051.441
77.953
9
,, 1921 …….605.948
13.402 1.082.722
58.949
2
,, 1921 …….605.948
13.926 1.118.859
52.574
25 April 1921 …… 610.976 14.434 1.043.276
61.924
22 Mei 1920 …… 635.796
12.327 1.018.833 157.736
24 Mei 1919.
……661.979
7.725 1.024.837
85.531
6 Juli 1914 …….162.114
8.228
310.437
6.198
Totaal
nijeruan
Data
bedrag
Schatkist-
Belee-
baar
kings-
disconto s Promessen
nin gen
Metaal-
perccn-
_______________
rechtstreeks
saldo
1
lage
23 Mei 1921 262.675 106.000 175.346 396.102
56
17
1921 276.685 114.000 192.836 392.504
65
9
1921 272.644 114.000 208.657 390.278
54
2
1921 274.655 114.000 231.516 384.850
58 25
April 1921 244.148 107.000 196.017 403.624
57
22 Mei 1920 150.441
55.000 307.162 412.291
55
24 Mei 1919 125.459
78.000 212.287 447.25460
25 Juli 1914 67.947
14.300
61.686
43.521
t
)1
75
t
)
Op de basis van
‘/,
metaaldekking.
Uit de bekendinaking van den Mini ster
van F i nan-
i ë
n blijkt, dat uitstonden op:
17
Mei 1921
1
23
Mei 1921
Aan schatkistpromessen..
f
493.140.000,-
f
481.040.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
114.000.000,- ,, 106.000.000,-
Aan schatkistbiljetten .. ,, 98.459000,- ,, 102832.000,-
Aan zilverbons ………,, 43.923.288,50 ,, 43.270.892,-
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guidens.De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
B ank
i
jetten
Andere
opeischb.
scnutaen
21Mei
1921
238.750
308.000
132.500
14
1921
239.750 316.000
126.500
7
1921
239000
307.000
139.000
24.970
12.40
326.869
145.630
224.974
12.009
325.809 141.466
19
1921
……
225.081
11.761
329.435
138.861
2 April
1921
…….
12
1921
. .. . –
225.310
11.512
338.078
135.917
26Mrt.
1921 …….
22 Mei
1920…
. .
189.845
6.146
322.489
125.436
24 Mei
1919
127.075
8.171
222.170
105.645
25
Juli
1914 ……
22.057
.31.907
110.172
12.634
Wissel,,
Dioere
Beschik.
Dek.
D a
Dis.
buiten
Belee-
k
baar
king,.
contds
N..Ind.
ningen
(C
n ngen
1
metaal-
percen-
betaalbaar
/
saldo
lage
21Mei 1921
197.500
‘
150.650
54
14
1921
196.000
i
‘
151.250
54
7
1921
195.500
000
149.800
64
2Apr.1921
.30.929
143,120
50
á7.267
23.771
103.486
26Mrt.1921
35.872
24.882 104.121
30.190 143.770
61
19
,,
1921
36.630
25.656 106.669
29.387
50
12
,,
1921
36.763
26.301 111.090
‘32.339
142.247
50
22
Mei 1920
19.463
24.468 153.779
36.768 105.594
43
24Mei 1919
8.134
20.505
75.727 11.695
69.910
41
25Juli 19141
7.2591
6.395
47.934
2.228
4.842′
44
‘)
Sluitpost
der activa
5)
Op de basis
van
5/
metaaldekking.
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens..
Data
Metaal
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden
Diconto’s
Di
k
–
nin
O
en
e
23
April 1921
..
1.129 2.126
928
2.081
392
16
1921
. –
1.127
2.235
885
2.059
.
399
9
,,
1921
..
1.126
>
2.268
708
2.049
388
2
.
,,
1921
..
1.120
2.246
863
2.059
425
24 April
1920
..
1.061
1.708
944 1.740
655
26 April
1919
..
997
1.315
848.
1.341 205
25 Juli
1914
..
645
1
1.100
560 735
396
1)
Sluitpost der activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.
Data
Metaal
Circulatie
Currenc,, Note,.
Bedrag
1
Goudd.
Cao. Sec.
18 Mei
1921
128.361
128.195 338.008
28.500
302.176
.11
,,
1921
128.363
128.768
337.726
28.600
302.069
4
,,
1921
128.358
129.528
338.442 28.500 302.735
27 April 1921
128.358 128.520
338.033
28.500 302.210
19 Mei
1920
112.472 110.881
345.826
28.500 325.028
21 Mei
1919
85.524
76.540
344.839 28.500 328.089
22Juli
1914
40.164 29.317
–
1
–
.
-.
ata
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Re.
serve
Dek-
–
PC
18 Mei ’21
39.931 81.010
16.517
105.296
18.616
15,30
11
,,
’21
49.186
78.903
14.861 113.561 18.045 14,05
4
,,
’21
61.667
79.778
15.438 125.370 17.279
12,30
27 Apr. ’21
54.627
86.041
15.292
125.968
18.288
12,90
19 Mei ’20
36.515 82.632
20.061
101.389
20.041
16,50
21 Mei ’19
46.340
80.382 26.104 110.333
27.434
20,10
22
Juli
’14
11.005 33.633
13.735
42.185
29.297
52’/
t)
Verhouding tusichen Reserve en Deposits.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.
Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kassen.
scheine
Circu-
latie
Dek-
king,.
t)
14 Mei
’21
1.100.01211.091.578
20525.076
70.834.179
31
7
,,
’21
1.100.275
1.091.577
22.967.097
71.114.541
34
30 Apr. ’21
1.100.436
1:091.579
24.149.059
70.839.725
36
23
,,
’21
1.100.467 1.091.583
.23.630.632
68.379.152
36
15 Mei. ’20
1.094 085
4.077.639 15.545.916
48.947.516
34
15 Mei
’19 1.746.190 1.725.056 7.431.689
26’957.855
34
23 Juli
’14
1.691.398
1.356.857
65.479
1.890,895
93
•)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.
Data
Wissels
Rek. C,t.
Darlehenskassenscheine
Totaal
In kas bij de
uitgegeven
Reichsbank
14
Mei
1921
58.753.329
9.473.992
29.860.400 20.447.800
7
,,
1921
56.799.257 14.980.623 32.490.700 22.903.000
30 Apr.
1921
60.891729
20.855.989 33.750.800 24.087.400
23
,,
.
1921
54.020.794 15.945.450
33.248.500
23.567.900
15 Mei
1920 4.1.432.522
12.901.239
29.354.400
15.504.700
15 Mei
1919
28:627.131
11.290.454
18.535.900
7.410.600
23 Juli
1914
750.892 943.964
1
–
–
OOSTENRIJKSÇH-HONGAARSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden Kronen.
Data
1
Metaal-en
1
buiten!.
‘
goudwissels
1
1
Disc. en
beleenin gen
Bijz. schuld
Oostenrijk
en HQngarije
Bank-
1
biljetten
1
Rek. Crt
saldi
15Nov.’20
‘)325.730
37.782.521
32.954.000
74.121.378 9.497.833
31Oct.’20
321.121
36.474.610
32.954.000
72.902.605 9.930.245
7Feb.’20
290.428
19.251.400
32.954.000 56.294.022
6.057.646
31Jan.’20
291.083
19.162.543
32.954.000 56.772.802
6.220.536
15Nov.’19
325.097 14.742.052
32.954.000
50.582.595
7.235.850
23Juli’14
1.589.267
954.356
–
2.159.759 291.270
t
)
waarvan 222.669 goud. 46.5913 buitenlandsche goudwissels en 56.463
munt en muntmateriaal zilver.
462.
.
ECONOMISCH1STATISTISCHEBERICHTEN
25 ‘Mei ‘1921
DBANKI
–
VAN FRANKRIJK.
Voérahste’istei in’ duizenTden ‘Iranes.
Data
Goud
‘Waarvan.
‘in ‘het
Buitenland
Zilver
–
Te goed
in het Buitenland
Buit.geu,.
vooisch.
old. Staat
1Mei
’21
5.518.281
i.948.367
‘271.44’
6
64.647
‘
2Ô300.000
12
.
’21
&518.074
Î.948.3’67
271.755
1
661.548 26.450.000
6
,,
’21
5:517858
1.948.367
271140′
659.256 26.700.000
28 Apr.’21 5.514735
i.948.367
271.386
655.841
26.000.000
2Ô’Mei ’20
5:586:923
1.978.218
240.343
708.
‘
981
26 00.Ô00
22 Mei ’19
5.548.811 1.978.278
307.352
770.563
22.900.000
23 Juli’14
4:104.390
–
639.60
Wissels
Uilge-
stelde
Wissels
1
Belee-
1
Bankbtl- jetien
Rek.
Cr1.
.’Parii-
culteren
Rek.
Crt.
Staat
2.669.549
117.835
2.162.3871
38.454.998
2.910.888
46.588
2.628.119
121.147i:195.50
138.741:680
2964.531
46.272
3.047.968
.
126
.
722
1
2.156.9801
38.832.839
3.087.147
27.570
o
2.883.548
137.860
2.16.969
38.211.184 2.946.379
71.540
543.5981
1.784.359 38.051.511
3.625.771
83.552
~
1,110*939
808.454
862.536!
1.225.194
34.133.592 3.200.009
163.417
–
L541.080
–
‘7’694’00
5.9ï19i0
942.5701400.590
BA
:
NQUE NÂTIONÂLE IDE”ELGIQUE.
Voornaamste posten in duizènden franes.
Metaal
Beleen..
Bdeen.
1
Binn.
t
Rek.
Data
mcl.
‘van
van
1
wissels
Circu.
Cr1.
buitenl.
buitenl,
prom. d.
1
en
laffe
parlic.
saldi
vorder.,
provinc.
lseleen.
19Mei ’21
334.926
84653
480.000
814.523 6.155.755 448.918
ii
,,
‘2Î
335:009
‘84.6534,80.000
814.8915
6.176.829
447.709
4
,,
“21
333.545
’84 653
480.000
836.86
6.173.739 486.886
28 Api’21
333’28
‘84.653
480.000
817.34
6:105.858
535.327
20 11ei ’20
357.100
84.652
480.000
871.90Ô
054 229
1276.558
VEREENIGDE STATEN VAN OÖD.AMERiKA.
‘EDERÂL RES’EVE BÂKS.
Vo6rnaamte posten in duizenden dollars.
Data
‘Go’dv&irraad
,
Zilver
‘etc.
r.r’.
Notes
in
circu-
______________
Totaal
‘Dekking
___
In
uilhet
_____________
bedrag
.
.F. R. Notes
benl..
,.,
laffe,
27Apr. ’21
–
2.317.569
1.481.404
187194I2.8301’18
22
,,
’21
2.298.071 1.481.410
‘1194733
2.8’56.700
15
’21 2.286.879
1.483.l01
–
198198
2.868.527
8
,,
’21
2.264.010 1.446.627
–
217.824
2.893.964
30
“
:Apr:’20
1.120′
1273.375′
1i781
‘134.045
3.074.555
2 Mei
’19I
‘
1166.618
128922
70
.
601
1
2
.
549
.
040
‘
ota
wissels
Totaal
Desito’s
Gejtort
‘Ki’pitsal
Algem.
Dek’
kings-
pèrc.
1)
Percent.
Goud.
dk.klng
circul,
2)
27 Apr. ’21
21671348 1.725.899
10Ï’35
b55,0
”61,2
22
”21
2.218308
1 749.351
101.231
54,1
65,8
15
’21
2.224.136
1.754;943 101.274
53,7
r
65,2
8
,,
’21 2.258.359
1.745.316
101.226
53,5
64,7
30 Apr. ’20
2.942.318
2.526.085
‘
91.839
42,4 46,7
2 Mei
’19
2.162.067
‘2.428.876
.82.198
51,7
63,4
1)
Verhouding tusschn: dentota1en goudvoorraad zilver etc.,’ en de
ope,schbare schulden: F. R. Notes en, netto deposito’s.
2)
Na aftrek
van 35 pCt, der totale dekkingsiiiiddelen al, dekking voor de netto
‘d
epos
it
os
.
PARTICULIERE BANKÉN AANGESLbTEN BIJ”RE’i’
FED.’RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Aantal
uit’g0et
0
ite
‘Reserve
bij de
:
Totaal
.
Waa
rv
an
time
an
F. R.
bank.,
eposito
deposits.
bieggin,en
15Apr.’21
820
12.364.589
L269.570
13.516.300
‘
2.923.718
‘8
“21
820
12:464.689
‘1.251801
i.431.345
‘2.923.013
1
’21
823
12558939
1
263 106
13521565
2925227
25Mrt’21
‘
823″
12.598819
f259.53
Ï3.446,’812
2.932.472
16 Apr:’20
811
15.457.218
1.437.118 14.466.795
2.594.193
18Apr. ‘191
77
2
,35I731
1.28.O44
12:453.331
1.717.842
het eind van ieder
kwart’al wÇrdt èn o’izieht
van
enkele
niet wekelijks onomen
‘lhkétaten.
1
‘EFFECFENBEURZ’EN.
.
Amsterdam, 23 ‘Mei 1921.
De’ beu’rzen hebben ha de ôde’brèking
1
derPi’kster-
dagen niet veel verandering ‘anget6ond, ‘noch wat otnzet-
ten, noch wat koersniveaubetreft. Ret is mekwaardig.hoe
de tendens van flfwaQten vrijwel overal
overheersohend
is in verband met”de ‘iote onz’ekerhekl, waarin’ de iïaaste
toek6iiist ‘zich nog stêeds bevindt. In Engeland is de mijn-werkers-staking iog niet tot een oplossing gebracht; Polen
Si’s nog liet tooneel van ‘een verwoeçlen strijd, 4ie boven-
dien groote oneenigheid tussehen Engeland en Fiankiijk
te voorschijn heeft geroepen ; Duitschiand moet maatiege-
len ‘ nemen, om
de eerste annuïteit der soha,deloosstèllig
te voldoen, eiiz. Onder 1eze omstandigheden tmag liet nog
merkwaardig word’én gen6emd, dat”de tendens ‘der ieur-
zen over liet’al’gelxieén zoovast isebleven. Voor een zeer
groot’ deel is de oorzaak hiervan te aooken in het vaste
vèrtrouwen,-‘da4 het ten’slotte toijh tot een bevredigende
oplossiing zal komen en in het ontbreken van le vrees, dat
eventueele -verwikkelingen tot
‘het allerergte,
tot
oorlog,
zouden ‘voeren, nadat degeweldige strijd van 1914-1918
nogx pas wo’ kort aohter ons ligt. Voor een ander deel
echter is
de geleidelijke teruggang tot eenigszi’n.s n’oi’.male
verhoudi’ngen op economisch gebied, op industrieel
–
en
handelsterrein, te opvallend, dan
dat de beurs hieraan
gevoelloos zou kunnen voorbijgaan. De gunstige en ongun-
stige factoren houden elk.nder ‘op deze wijze wel eenig.szins’
in ‘evenwicht. Vooral ‘te B e r 1 ij
ii
komt ‘dit’ sterk tot uiting. De alge-
mèene houding
der beurs is ïat en liisteloos, doch niet
flauw. Men weet, wat men te b15talenlheeft en al oefenen
de op te brengen bedragen een geweldigen druk op het
Ieveaspil in’het algemben uit, ral rweetmen, dat deze druk
nog kra
ch
tiger aal’ uoi’den, “naar mate ‘de in ieder geval
door te v&eren nieiiive belastingen voelbaar zullen worden,
aan dan
‘aiideren laht
‘wordt’
de energie overal geprikkeld
endit geeft de mogelijkheid’tot nieuwen arbeid en nieuwe
winsten, vooral wat de toekomst betreft. Dat men’ niet
alleen in Duitscidand zelve deze opvatting huldigt, zou
men bijna coucludeeren uit de houding van de rverscliillende
inheomsohe fondsen, die, ‘nt’de leeningen ‘van’ vdSr
–
den
oorlog betreft, alle met ‘ïei-ëenten’tegé1ij.k konden montee-
ren.
Men
schrijft deze koersverheffingen toe
aan aankoo-
pen’ uit het buitenland,
’tilt Engeland, -België en Italië en
men ‘is geneigd hieraan politiekfinancieele Qescbeuwingen
vast te knoopen. Immers, zegt men aan ‘de Duitsohe beur-
zen, indien de aankoopen’ alleen maar gebaseerd waren op
een goede verwachting -ten aanzien ‘van Duitschlands toe-
komst, zolI men veeleer nog het- oog laten ‘vallen op de
staats-.oibligaties van lateren datitm, die, uit reic1ements-
oogpunt veel aantrekkelijker zijn en die’tôch ‘van een
even-
tueele veziheffing van den
Markenkoers ‘even.zeer
zoudèn
profiteeren. De aankoopen hebben er toe geleid, dat
zoo-
wel in de voor-ocrlogsche als iinde latere staats-ohligaties
een omvangrijke handel ‘is ntstaan,”dok ‘van de zijde
der
Duit e”&pëcûlaitie. ‘I
n
ld
e
l&3aatt
e
“d&gen
‘
zijn”xnede de
5 pOt. Rijk
s
è
n
i
nu
“k.nideni kriiig ider’fbelangteUing be-
trokken, naar men beweerde, door aankoopen voor Ante-
rikaainsche rekening.,
‘
De overige ‘waarden, zoowel op speculatief, als op beleg’
gingsgebied, “bewogen zioh’ eenigszi’nst op den achtergrond.
Een uitzondering ‘vormden aandeelen Shantung-Spoor,
waarin de oude hoop weer opviamde;
1
itaar gnen aeide, was
ddn der kroote -bankinstellingen’kooper in ‘dit fonds.
Te L o ii de n ‘is ide algemeene ‘sten’ng niet
ongunstig
geweest, ondanks het voortduren van de ‘züijnwerkërs-
staking en ‘cle funeste gevolgen? Ihierivan -voor het zaken- en
bedrijfsleven. Vôoral in de ijzer-industrie doet zich het
uitblijven ‘van áteénkool geducht evoelen. Sinds de récord’
cijfers in de’zomeiunâanden’van 1920twas tengevolge van
den algémeenen térugslag in ‘de conjunctuur,
een aanzien-
lijke vermindering in de produôtie van ijzer en staal te
couitateeren geweest.’
In Maart van
dit
–
j
aa
r werden’ nog
sle’éhts 386:000 ton’ ruw-ijzer en’359.100’ton staal ‘gepro-
diié’eerd, ten 699.000 “resp. 840:000’in Maart’1920.
Vooi
April had-men weer eénige opleving, verwacht, daar ovet
het algemeen’ uin lichte ‘verbetering te ‘bespeuren ‘viel, doch
door de mijnw’erkers-staking is deze verwachting niet in
vervulling gegaan en de’maandcijfers Ivan 60.300
ton ruw-
ijzer en’ 68.000 t ‘taal .vdâr ‘April vén”wel zeer dui
delijk ‘te aaschoii*en, h’öe stérk!d&e industrie onder de’
tij dsontstaû dighedi’gebukt “aat. 061k de ‘andere bedrijven
onderjinden ‘dénselfclen invloed. Des ondanks “is de beurs-tendens, zooals reeds: gezegd, vrij’ vast: geweest,
‘met uit-
zondering van’ petroleumwaarden,
–
die
‘
onder den invloed
van Amsterdamsche en
New Yorksohe meldingen
eerder
aangeboden ‘waren.
‘
‘
–
Aan
gegeven
25 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN,..
463
Te T’ a r ij s is do stemming niet zoo opgewekt geweest. Er kwamen herhaaldelijk liquidaties ‘van beteekenis ‘voor,
die ‘veroorzaakt schenen door den politieken toestand, welke
door rvelen ‘niet zoo gunstig beoordeeld werd in verband
met de wrijving tussohen de Reeren Briand en Lloyd
George. Hoewel men nog alle hoop heeft, dat het ‘verschil,
met name ten opzichte ‘van OpperSilezië, geen ernstige
afmetingen zal aannemen, heeft men i!n sommige kringen
er de voorkeur aan gegeven,
‘zeil
te minderen. Ook de
Fransehe valuta heeft tzich in het buitenland niet op het
verhoogde peil kunnen ‘handhaven en hoewel dit voor som-
mige valutafondsen natuurlijk een gunstige uitwerking
•heef t gehad, als geheel had ‘de markt hieronder te ‘lijden.
Ook wordt de financieele positie niet overal even gunstig beoordeeld, ondanks de ‘vooruitzichten, welke men thans
met eenig recht kan koesteren ten aanzien van het bin-
nenkomen der Duitsche schadeloosstelling. Men vreest, dat
men toch ‘nog zijn toevlucht zal moeten nemen tot onereuze
leeningsvoorwaarden, met name in de Vereenigde Staten,
al verluidt, dat de jongste onderhandelingen omtrent een
nieuwe emissie met den heer La.mont van het huis Morgen
een zoodanig verloop hebben gehad, dat de Fransc]ae Re-
geering niet ontevreden behoeft te zijn. Te New Y o r k heeft ‘de [beura slechts geringe variaties
aangetoond. Men heeft ‘hier al seer sterk de politiek van
afwachten toegepa8t, al is dit aFwachten dan met een
groote dosis vertrouwen verengd. Vooral heeft het een
zeer guntigen indruk gemaakt, dat nog ‘voortdurend goud
naar de Vereenigde Staten stroomt. I’n het laatste half-
jaar is het saldo-invoer tot ten uninste 300 millioen dollar
gestegen. In Januari ontving ‘de Unie alleen reeds 38
millioen, in Februari 44’f millioen, in Maart 100 millioen,
enz. De herkomst was zeer verschillend. Zoowel het Verre
Oosten, Zuid-Amerika, Zi4cl-Afrika, Indië, als Frankrijk,
Engeland en de Scandinavische Rijken hebben het hunne
tot den invoer van het gele metaal bijgedragen. Merk-waardig en teekenend voor het proble’matieke van, het
tegenwoordige internationale betalingsverkeer is wel, dat
men deze importen voor een deel in verband brengt met
goud-uitvoeren uit Sovjet-Rusland. Vooraf Zweden zou in
dezen handel izijn betrokken, waarbij het ‘dan het Rus-
sische ‘goud zelf zou behouden en ander materiaal naar de
Vereenigde Staten zou zenden. Men redeneert, dat het
overig Europa. ‘niet zooveel goud meer ter beschikking kan
hebben, dat ‘hieruit ‘de zeer omwangrijke zendingen naar de
Unie samengesteld zouden kunnen worden. Hoewel tegen-
over deze theorie allerlei bedenkingen te maken ‘zijn, ‘heeft
zij in bepaalde kringen tot nu toe stand gehouden. Af te
wachten blijft inmiddels, of de doorgevoerde disconto-ver-
laging een andere richting ‘aan dezen goudstroom zal kun-
nen geven.
De markt wordt aan ‘den anderen kant senigszi’ns ge-
drukt door heb vooruitzicht van een staatsleening, ter con-solideering ‘van ‘de vlottende schuld. In verband hiermede
zal men ook voor het eerst overgaan tot de samenstelling van een staatsbudget, hetgeen tot nu ‘toe niet geschiedde.
De verschillende departerfienten maakten hun begrootin-gen ieder afzonderlijk op en het bleef aan de pers overge-
laten, de eind-samenstelling ‘van alle [budgetten te vormen.
Te o ns en t is het marktverloop, als geheel genomen,
lusteloos geweest. Alleen voor staatsfondsen bestond nog
bij voortduring vraag, in verband met den lagen rentestand
voor geld in de open markt. Voor huitenilandsehe soorten
bestond geen belangstelling van ‘beteekenis, met uitzonde-
ring -vnu Mexicaansche waarden, die zeer tijdelijk eenigs-
zins konden monteeren, in verband met hernieuwde ge-
ruchten omtrent een hervatting van de rentebetaling op
de buiteiilandsdhe schuld. Zelfs circuleerde het fantastische
bericht, dat de Regeering van Mexico het bestellen ‘van
locomotieven ‘had nagelaten, omdat zij de hiervoor benoo-
digde gelden voor de rentebetalin’g wilde. reserveeren.
17 Mei. 20Mei. 23Mei.
Riizingof
5
olo Ned. W. Sch.
1918 87
13
1
16
88
7
18
88″11
+
118
4
1
12
0
10
,,
,,
,,
1916
88 ‘1io
88
1,
88
,
116
‘Is
4
0/
,,
,,
,,
1916
80
3
1
80’116 80’116
-1-
/10
3
,
12
Olo
,………..
68/4
6911
4
69
1
10
“4”
1
1
18
3
01
,,
,,
,…….
59
58’1
59118
+
18′
2
8
12 0/
Cert. N. W. S…….
491/t
49114
49
2
18
1
18
5
O/
Oost-Indië 1915
. . – –
90
1
1s
9018
90
8
116
‘lig
6
01
,,
1919
. . .
94114
94814
94’V
+
/o
4
0
/0
Oostenr. Kronenrente
3112
3’/05
392
5
o/o Rusland 1906
8
S
8 4
0
10
Rusl. bij Hope
&
Co.
8 8
8
4
8
12
0/
China Goud 1898
..
61
1
18
621/,
61
5
10
4
°/oJapan 1899 ……..
55 55 55
4
0/
Argentinië Buitenl..
–
63814
53
3
1
53
8/4
17 Mei. 20 Mei. 23Mei.
Riizingof
5
0/
Brazilië 1895 ……51′!,
49
1
1
49/o – l’/o
7
0
/o Staatsspoor -……..104 ‘/, 104’/
104
1
1,
7 , % Amsterdam ……..101/4 10114 101/4
De overige afdeelingen waren af even onbelangrijk. Na
de publicaties ‘van de onganstige opvattingen omtrent de
toekomst van de suikermarkt, hebben de betrokken aan-
deelen van eenigen ‘verkoopdran’g te lijden ‘gehad, die boven-
dien, gestimuleerd is door de voortdurend lagere noteerin-
gen van Cuba-suiker te Nw York. Toch is ‘het opmerke-
lijk, dat desondanks het koersverlies ‘niet zeer groot is
geweest en dat de neergaande richting al spoedig heeft
moeten plaats maken voor een opwaartsche, ,zij het in be-
scheiden mate, waarin aandeelen Handelavereeniging ,,Am-
sterdam” vooraan stonden. De oiverige suikerwaarden ble-
ven eenigszins achter. Vermoedelijk moet de oorzaak ‘van
de speciale voorkeur ‘voor aan’deelen H. V. A. worden toe-
geschreven aan de omstandigheid, dat een bevredigend slot-
dividend wordt uitgekeerd plus een waardevolle claim
wordt verstr*t, dat ‘verder voor dit fonds een vrij om-
vangrijke oontramine bestaat en voorts ian het feit, dat
men ter beurze rekening houdt met een ontbinding, binnen
afzienbhren tijd van de V. J. S. P. In dat geval zouden
de aangesloten ondernemingen ieder voor zich weer hun
vrijheid van handelen terug erlangen en waar de H. V. A.
vÔÔr de vorming van de V. J. S. P. steeds blijk heeft ge-
geven van goede koopmanschap, oordeelt men, dat ook in
het vervolg deze maatschappij in verhouding de beste
resultaten zal kunnen bere&en. Het zijn niet anders dan
geruchten en onderstellingen, doch ‘ zij oefenen een onmis-kenibaren invloed op het marktverloop uit.
De
Petroleum-af deling
heeft zeer veel van haar inte-
resse ingeboet. Op sommige dagen bestond er nog eenige
belangstelling, zich uitend in een koersverheffing van
enkele procenten, doch dit moet tot de uitzonderingen wor-
den gerekend. Wel was de tendens ‘voor het hoofdifonds,
aandeelen Koninklijke Petroleum Maatschappij, niet zoo
zwak als gedurende de voorgaande berichtsperiode het ge-
val is ‘geweest, doch het slot van de ‘laatste week komt
toch met ruim 15 pOt. onder dat ‘van het vorige. In tegen-
stelling hiermede waren aandeelen Geconsolideerde eerder gunstig gedisponeerd, – in verband met de gunstige berich-
ten omtrent de Roemeensche petroleum-exploitatie. –
Industrieele aandeelea waren over het algemeen sterk
aangeboden, met uitzondering van aandeelen Philips Gloei-
lampenfabnieken, die voortdurend uit de markt werden
genomen. Men sprak van een verlenging der owereen-
komst met de Duitbahe A. E. G., waardoor de concurrentie
vooralsnog uitgeschakeld zou zijn. Bevestiging van deze geruchten is tot nu toe niet verschenen.
Rubberwaarden
waren ongeanimeerd en eerder aange-
boden. De tendens is hier itot het slot toe flauw gebleven.
Daarentegen ontwikkelde , zich geweldige belangstelling
voor
Tabo,lrswaarden.
De ,eerste inschrijvingen hebben bui
tengewoon mooie opbrengstprijzen voor vi-ijwel alle -maat-
schappijen te aanschouwen gegeven; tegelijkertijd werden
berichten gelanceerd omtrent enderhandsche verkoopen
van diver,se ondernemingen tot prijzen, die een zeer ruime
winsümarge laten. De grootste handel had wel plaats in
aandeelen D’eli-Maatsohappij, doch ook de overige soorten
konden alle de week.verlaten met zeer belangrijke koers-
avances. –
17Mei.
20 Mei. 23Mei.
Rijxin,of
Amsterdamsche Bank
….
180
1
12
180
3
1
18014
+ ‘/
Koloniale Bank
……….
183/4
182
1
14
182
1
1,
–
1’/4
Ned.Handel-Mijcert.v.aand.
18111
2
18014
18114
+
‘/4
Rotterd. Bankvereeniging..
118
117
117
—1
Amst. Superfosfaatfabriek
.
129 122
8
14
120
1
14
–
814
Van Berkel’s Patent
……
106’/,
106
101’14
–
5
1
18
Insulinde Oliefabriek …….
53/4
52$1
53
–
114
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand.
8910
89
89
–
Hollandia Melkproducten
..
200.
207
1
12
197
– 3
Philips’ Gloeilampenfabriek
321
1
12
309
1
1
342
1
1,
+
21
R.
S.
Stokvs
&
Zonen
.
..
578 578 578
Vereenigde Blikfabrieken..
98
,
982
4
98
Compania Mercantil Argent.
14981
4
140
140’1,
–
9’/ Cultuur-Mij. d. Vorstenland
161’/4
15711,’
159’/
–
2
1
18
Handelsver. Amsterdam
– ..
418
416
42511i
+
711t
Holl. Transatl. Handeisver.
48
1
14
4814
44
–
481
4
‘
Linde ,Teves
&,,S’ocvis ….
120
1
/8
119
1
1
122
–
1’12’
VanNierop&Co’sflandel-Mij.
70
1
11
68
1
12
66
–
4
1
/2
Tels
& Co.’s
Handel-Mij..
– –
64
1
1,
63’1
62
–
21,
Gecons. Hoil. Petroleum-Mij.
21314
213
218
+
4’/
Kon. Petroleum-Mij.
……
64O’/
532’2
624
–
1514
Orion Petroleum-Mij.
Afgest. Aand.
48
47
47
– 1
464
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
•
25 Mei 1921
17 Mei. 20Mei. 23Mei.
Steaua Romana Petroleum
Mij.
. .
Afgest. Aand.
64
1
1,
63
1
14
63
Amsterdam-Rubber-Mij
.
107’h
107
10211,
–
59
Nederl.-Rubber-Mij……..
58
58
52.
1-
6
Oost-Java-Rubber-I1ij…..
186
1839,
173
–
13
Deli-Batavia…………..
390
427’1,
426
+
36
Deli-Maatschappij
.. .’.
.
..
429
450
1
I2
446
1
1,
+
17
1
12
Medan-Tabak-Maatschappij
.
320
356%
350
+
30
Senembah-Maatschappij….
615 656
648
+
33
Scheepvaartwaarden
bleven buitengewoon stil;
met uit-
zondering van een-enkel minder courant
aandeel waren ‘dan
ook hier alle koersen lager.-
17 Mei. 20 Mei.
23 Mei.
Holland-Amerika-Lijn
….
232
1
1
229
1
1
229
1
1,
–
3
,,gein.eig. 225
1
1
213 209
–
16’/
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij. -.
102
102 102
Hollandsche Stoomboot-Mij.
94 94
94
Java-China-Japan-Lijn ….
l57’/
153 -,
150
–
731
Kon. Hollandsche Lloyd. ..
79’/
79
”
7818
– 718
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..122’/g
121 121
1
14
– –
1’/s
Koninkl.-Paketvaart Mij.
–
— 133
130
3
14
130
–
3
Maatschappij Zeevaart
..
.
109
5
14
108
.
106
–
3’/
Nederi. Scheepvaart-Unie.. 162
160
1
14.
16014
–
1’/4
Nievelt Goudriaan ……..230
234
234
+
4
Rotterdamsche Lloyd ……
168′!,
156
152
1
14
– 16
1
1,
Stoomv.-Mij.,,HiIlegeraberg” 106
106
106
,,Nederland”…
198
1
12
19814 198
–
1
12
,,Noordzee”
. . .
38
1
1
38
1
12
39
+
11
,,Oostzee”…..104 ‘/
10411
2
104!2
De
Amerikaansche
markt
sloot
nich
geheel aan Wall-
street aan; de omzetten waren hier, zooals
in den laatsten
tijd steeds het geval is, minimaal.
17 Mei. 20 M
Rilzing
of
ei.
23Mei.
daling.
Arnerican Car
&
Foundry
150
150
–
144
–
6
Anaconda Copper
………
91′!,
94
1
I8
94
+
3
1
18
Un. States Stéel Corp…..
93″/,
939/
93112-
– 71,6
Atchison Topeka ……….
90′!,
93
91
1
14
+
‘I
Southern Pacific ……….
85′!,
85’18
85
–
Union
Pacific ……. . ….
134′!,
‘134
7
18
135
1
12
+
‘/,
Int. Merc. Marine orig. Corn
1714
–
179/
17
15
/io
±
2116
prefs
64
1
!,
62’/,o
620/,o
–
115/,,
De
geidmarkt
bleef ruim; prölongati-e ben slotte 4 pCt.’
GOEDERENHANDEL.
–
GRANEN.
Terwijl wij in ons vorig overzicht een vaste stemming
voor tarwe konden vermelden, zijn- in de af-geloopen week
de prijzen nog aanmerkelijk gestegen, zoowel voor oude,
als
–
voor nieuwe oogst-posities. Chicago noteerde op 16 Mei
voor Mei 146Y4 d. en
op
2 Mei 167% d. In dezelfde periode
ging de ijuli-terimijn ivan 1154 d. tot 127’% d. omhoog. Wel
worden er wat minder gunstige vooruitzichten voor de
oogst van wintertarwe vermeld, maar men kan toch nau-
welijks zeggen, -dat deze berichten de oorzaak van de stij-
ging zijn. Het schijnt, dat de Mei-termijn min of
,
meer
gecorner-d is, waartoe de operateurs in staat gesteld wer-
den door de goede vraag die er voor directe levering be-
stond. Ook in de afgeloopen week waren de verschepingen
van tarwe der Vereenigde Staten wederom zeer -groot, en
waar de aanvoeren matig zijn, is de zichtbare voorraad
weder aanzienlijk afgenomen, zoodat deze nu slechts
9.465.000 Bushels bedroeg tegen verleden jaar op denzelf-
den -datum 38.097.000. Terwijl Engeland vo:or spoedige af-•
lading slechts weinig koopt, blijven er andere Europeesche
landen voortdurend geïnteresseerd in de oude oogstpos-ities.
Ook in Argentinië is de prijs regelmatig gestegen en -wel
van P-es. 16,70 tot’Pes. 17,40 -van 16 tot 23 Mei. De ver-
schepingen van Argentinië zijn zeer matig, wat grooten.
deels het gevolg is van de werkstaking,
–
die nog steeds te
Buenos-Aires aanhoudt. Ongetwijfeld zullen de ver.sdhepin-
gen van Argentinië toenemen, -zoodra deze-arhe.ider-s–moei-
lij-Idheden geregeld zijn, -daar nog slechts een -gering gedeelte
van de oogst -geëxporteerd is en bovendien het feit, dat
spoedige levering met groote premie gehandeld )wordt, ide
drang tot versoheping zal doen toenemen. Het weder was
in Europa over het algemeen zeer fraai en in de meeste
streken niet ongunstig voor de oogsten. Hier en daar wordt
het evenwel wat droog; . over het algemeen is regen ge-
wenscht. Austral’ië verscheepte zeer veel tar-we in de afge-
loopen week, zoodat het totael d-er wereld-v-ersohepi
–
ngen
-zeer voldoende guacht kan worden. De kolenstakin
–
g heel-t
natuurlijk nog zij-n invloed op de vrachtenmarkt, die daar-
door zeer vast gestemd’ blijft, – wat vooral op de offertes
van La Plata sterken invloed uitoefent. –
De stemming was voor m a is bij verre na niet zoo vast
als voor bar-we. -Het aanbod in -maîs is tamelijk- groot, -daar
niet alleen Noord-Amerika en Argentinië, -doch ok de
Donau regel-matiig aanbiedt. De gezamenlijke versdhepi-n-
gen naar Europa zijn groot, en zoo’dra de iwerkstaking in
Argentinië over fs, zullen die voor-al van dit laatste land
wel toenemen. Toch blijven de prijzen in Argentinië vast
gestemd, in tegenstelling met Noord-Amerika. Ook Duitsah-
land was in de af-geloopen week in de markt, en kocht zoo-
wel La Platamais, als Noord-Ajmerikaar’sche Mixed mais.
Ho g -g e was zeer vast ,bij gebrek aan aanbod. De nieuwe
oogst staat er in ons land en in een belangrijk deel van
Europa goed voor, – maar -voorraad van de oude oogst ont-
breekt bijna geheel.
H -a
‘v
e r. Haver wordt nog steeds op ruime schaal, voor-
namelijk door Noord-Amerika, aangeboden, doch . de prij-
zen waren iets hooger. Ook ge r
S
t is eenigazins in -prijs
gestegen, met een tamelijk goede vraag. – Voor 1 ij n z a ad
ontwikkelt zich de vaste stemming. nog- verder. Waar olie
Noteeringen.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
–
–
Chicago
,
Buenoi Aures
–
Data
Tarwe
MaTs
–
Haver
Tarwe
Mars
Lijnzaad
–
Mei Mei
Mei
Juni
Juni
Juni
21Mei ’21
16714
5911
4
–
39115
17,15
7,6Ô
16,50
14
,,
’21
143′!
60
1
18
37’14
16,40
–
7,40
16,50
21Mei ’20
226
180
–
100’1, 24,20
11,65
28,10
21Mei’19
226
178
1
/
69
5
1,
11,20
–
5,95
25,80
21 Mei ’18
220
127
7
1,
78
8
/4
12,55
1
5,20 23,70
20Juli
‘141
82
‘)i 56?18
1
) 3611, ‘)I 9,40
1
)1 5,38
2)113,70
‘)
Soorten
23 Mei
1921
17 Mei
1921
23 Mei
–
1920
Tarwe…………….’).
22,-
20,50
40,-
Rogge (No.
2
Western)
1)
21,- 21,- 30,-
Mais (La Plata)
……’)
–
236,-
255,-
409,-
–
Gerat (48
lb.
malting)
..
250,- 260,-
525,-
Haver (38
lb.
white
cl.). .1)
13,-
13,-
–
22,-
Lijnkoekn (Noord-Amen-
–
ka van La Plata-zaad)’)
135,-
137,50
222,50
Lijnzaad (La Plata) ….
4)
1
357,-
–
353,-
–
845,-
1) per Dec. ‘) per Sept.
-.
‘)p. 100 K.G.
1)
p. 2000 K.G. ‘) p. 1000 K.G.
4)
paf
–
– –
1960 K.G. ) Hard/Red-Winter Wheat nr. 2.
–
–
AANVOEREN in tons van 1000 K.G.
–
Rotterdam
‘
Amsterdam
–
–
Totaal
Artikelen.
6 Me1121 Mei
–
Sedert
Overeenk. 16Me1121 Mei
Se
d
ert
Overeenk.
1921 19
–
20
–
-.
1921
1Jan.
1
921
tijdvak 1920
1921
1Jan.1921
tijdvak 1920
–
12.4.75
360.612
160.769
651
7.762
–
65.827
368374
226.59.6
Tarwe
………………
Rogge
…………
1.477
.50.011
339
–
–
—
50.011
839
695 3.487
.
2.500
– .
500
–
3.987.
2.500
19.997
325.699 113.285
–
32.717
18.924
‘358.416 132.189
Gerst
…………….
–
7;997
02.509
5.477
–
3.573
.
120
106.082
–
5.597
Boekweit
………………….
3.285
–
–
‘12.982
–
14.050
–
430
–
18.412 14.050
Mais
………………..
Lijnzaad-…. ……….
1.111
66.237
14.754
3.300
41.825
2.424
108.062
17.178
Haver
………………
2.473
..
–
56.650
2095.8
–
9.296
L406
65.946
22.364
Lijnkoek
…………….
Tarwemeel
……….-
1.273
..
10.446
9.384
–
1.0-70
–
11.516
9.384
Andere meelsoorten
4.079
17.279
3.228
–
1.247
I
.100
18.526
3.328
25 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
465
bijna dagelijks Chooger ging, werden ook voor lijnzaacl steeds
iioogere prijzen gevraagd. De zaken werden beperkt, door-dat de vraagprijs voor zaad in verhouding tot den te maken
prijs voor de producten te hoog werd. Men mg verwach. ten, dat de verschepingen van Argentinië nog zullen toe.
nemen, doch waar in Europa zich geen voorraden van zaad
of olie bevinden, is dit voorloopig geen bezwaar. Zooals
verwacht, is de bezaaide oppervlakte in Noord-Amerika
klein. De stemming daar is aanmerkelijk verbeterd.
N ede r 1 a n d. Niet alleen de Nederlandsche molenaars,
doch ook de Duitsche regeering toomle deze week belang-
stelling in spoedige levering. Vooral voor stoomenzle par.
tijen werden door de Ned. molenaars zeer hooge prijzen
betaald.
De maismarkt was over het algemeen zeer kalm. Voor
directe levering werden nog zeer hooge prijzen besteed,
maar voorraden van eenige beteekenis ontbreken nog.
De verschepingen zijn nu evenwel tamelijk groot en ge-
durende den loop der volgende week worden verschillende
partijen maïs gewacht, zoowel uit Noord-Amerika, Argen-
tinië als uit Roemenië. Het droge weer veroorzaakt hier
en daar eenige verbetering in de vraag.
In g e r s t kwamen eenige zaken tot stand tot iets hoo-
gere prijzen doch de nu zeer verhoogde vraagprijs van Noord-Amerika werd nog niet betaald. Ook in h a v er
ging een en ander om. Lijnzaad was zeer vest met dagelijks
afdoeningen tot stijgende prijzen.
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middiing Uplands).
23Mei’21’
14Mei21
9Mei’21
24Mei’20
23Mei’19
New York voor
Middling
..
12,50e
12,65(
.
12,95
‘
40,- c
31,550
New Orleans voor Middling
11,63e
11,88e
11,88e
40,- c
30,380
Eiverpool voor
Fy Middling
8,07d
1
)
8,13d2)
8,34d
26,80d
3
)
19,98d
‘) 19 Méi 1921.
5)
13 Mei 1921. ) 25 Mei 1920.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).
1
Aug.
‘
Ooereenkom,Uge perioden
tol
20Mei’21
1919-1920
1
1918.1919
Ontvangsten Gulf-Havens..1
4445
4035
3263
Atlant.Havei!s
1
1390
2889
2028
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1403
2866
1919
a
:
t
::}
2908
2961
2225
Voorraden
in
duizendtallen
20Mei’21
21 Mei’20
23Me1
–
19
Amerik. havens………..
1627
1097
1267 1452
1031
1266
137
47
102
Binnenland……………
New York
……………
419
335
431
New Orleans ………….
Liverpool
…………..
1
992 1184 516
SUIKER.
NOTEERINGEN.
Data Am,tcr-
dam per
loopende
Lon den
New York
96pC1.
Centri-
T
ole,
Cui,ea
W/iiie Java
f.o.6. per Amer. Gra.
nulaiea’
C.
ij.
–
maand
No.
/
Juli/Aug.
Mei/Juni fugals
8h.
8h.
$cts.
18 Mei ’21
f
–
661-
2216
321-
5,12
11
,,
’21
–
661-
2416
3316
4,89
18Mei ’20
–
1161-
1161-
–
21,57
18Mei
’19
–
6419
31/-
–
7,28
11 Juli ’14
,,11t$/,i
–
–
–
3,26
De berichten uit de E u r o p ee s c h e bietsuiker(listric-
ten over den stand van het jonge gewas luiden over het
algemeen zeer bevredigend. De vruchtbare weersgesteldheid
der laatste weken heeft veel tot eene flinke ontwikkeling
van het zaad bijgedragen, zoodat thans de groei •der bieten
reeds meer gevorderd is dan om dezen tijd in normale
jaren het geval pleegt te zijn.
F. 0. Licht publiceert de volgende raming van de met
suikerbieten beplante oppervlakte in Europa met uitzon-dering van Rusland en Polen:
1921/’22
1920/’21
Duitschiand……………….
330.000
278.652 H.A.
Tsjecho Slowakye …………205.000
196.000
Frankrijk ………………….
91.000
81.840
,
Holland
………………….69.000
63.468
België ……………………58.500
53.052
Zweden ……………………47.600
45.387
Denemarken …………………
34.000
38.600
Hongarije ………………….34.500
22.523
Italië
………………….70.000
46.000
Duitsch-Oostenrijk …………..6.800
4.796
Andere landen behalve Rusland
179.000
167.014
Totaal…. 1.125.400
997.422 H.A.
hetgeen eene uitbreiding met 12,83 pCt. zoude beteekenen.
Volgens de laatste berichten
zullen in België ongeveer
60.000 H.A: aangeplant worden.
De zichtbare voorraden bedragen volgens F.O. Licht:
1921
1920
1919
Duitschland ii Maart ..
671.591
464.901
932.799
tons
Tsjecho Slowakyei Apr.
441.965 286.668
305.000*
Frankrijk 1 Mrt.
.. ..
236.437
102.230
50.000*
Nederland 15 Apr…..99.629
70.167
63.565
België 1 Mei
……..92.048
48.375
49.095
Engeland
1 Mei.
..
421.707
373.101
345.262
Totaal in Europa 1.963.377 1.345.442 1.745.711 tone
V. S. v. N. A. 28Apr. .. 176.191
85.261
99.180 ‘
Cuba, alle hav. 7 Mei. 1.155.000
669.018 1.080.790
Totaal ……3.294.568 2.099.721 2.925.681 tans
•) Raming.
De suikermarkten toonden in de afgeloopen week weer
eene dalende tendens.
Ten gevolge van eene zeeliedenstaking steeg in N e w Y o r k wel is waar de waarde van disponibele suiker tot
5,02 cents, doch liepen de noteeringen op de termijnmarkt
verder terug en werd het laatst genoteerd 3,58 voor Juli,
3,63 voor September, 3,55 voor October, 3,46 voor No-
vember.
• Op Ja v a bleef de stemming kalm en .zagen tweede-
handsch eigenaars van nieuwen oogst zich genoodzaakt
hunne v.raagprijzen nog ietwat te verlagen om verkoopen
tot stand te brengen. Deze bleven echter binnen zeer be-perkte grenzen. De uitvoéren gedurende de maand April
bedroegen 41.000 tons tegen 52.000 tans verleden jaar.
De laatste C uh a-statistiek luidt:
–
1921
1920
1919
Weekontvangst tot 14Mei 136.000 123.785 158.980 tons
Tot. ontv.1 Dec.’20-14 Mei 2.431.000 2.800.314 2.788.796
Werkende fabrieken 191 98 176
Weekexport tot 14 Mei.. 75.000 124.064 112.883
Tot. exp. 1 Jan.-14 Mei.. 1.213.000 2.101.274 1.641.687
Totale voorraad 14 Mei.. 1.215.000 668.749 1.126.867
KOFFIE.
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolff
& Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).
*
Noteeringen en voorraden.
Dato
Rio
.
Santoe
Wis,elkoer,
Vonaad
1
.?
Voorraad
21 Mei
1921
714.000 8.970
2.927.000
12.000
8
15
/52
14
,,
1921
7
,,
1921
648.000
8.845
2.912.000
10.900
81
21 Mei
1920
357.000
9.925
2.218.000
)
16’12
Ontvangsten.
Rio
1
Sonja,
Data
Afgdoopen
Sedert
Afgdoopcn
Sedert
week
1 Juli
week
1
Juli
21 Mei 1921
…
93.000
e
2.800.000 184.000
1
9.609.000
21
Mei 1920
..
.
.
53.000
.
2.264.000
39.000
3.884.000
‘) Feestdag.
‘)Nominaal 15.200 tot
14.500.
HUIDEN.
Bericht van de firma Grisar & Co.
Wij hebben opnieuw een hausse te constateeren voor alle soorten gezouten huiden van La Plata en de prijs is
thans
1
,. boven het laagste standpunt. De prijzen -zijn
thans 40 pesos, ‘waarvoor ook zaken afgesloten worden. De
466
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
25 Mei 1921
rijzing der laatste week is
817
pCt. Kortharige .huiden zijn
alle g?ruimd, alleen de Liebig Mij. beschikt nog over Fe-
bruari/Maart huiden.
Amerika en Duitschiand zijn koopers, doch begint zich
thans de Hollandsehe .loo.ierij ook te interesseeren voor
goede huiden, zoowel loco als op levering. Voor droge
Buenos Aires huiden zijn de prijzen t i 5 pCt. hooger, doch
de meeste offerten worden gedaan met 20 pCt. zomerhaar.
Inlandsche huiclen vast.
K a 1f s v e 11 e n z voor vette meer animo, voor nuchtere
kalmer en worden de tegenwoordige rvorder’ingen niet in-
gewilligd.
Paardehuiden vast.
L
0oi
s to f f e
11
met taken, ooiwel loco als op levering,
tot vaste prijzen.
Rotterdam, 21 Mei 1921.
RUBBER.
Evenals de vorige week was ook
–
ditmaal de markt zeer
rustig met vrij weinig zaken. Een oogeublik kon de prijs
voor prima smoked sheets zich verbeteren en vel tot 49 cents.
Later echter brokkelde ook deze prijs weer af en sluit de
markt op 47.
De noteeringen zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Cr6pe loco ……….
51’I,
c.
……….
52’Ii
c.
Juni ……….53118 ,, ………..53
1
18
31
Juli/Sept ……. 551/, ,………..55
Prima smoked Sheets loco
47
,………..48
Juni
49
…………48
»
Juli/Sept. 51
, ……….. 50 ih
23 Mei 1921.
COPRA.
De marWt was deze week ‘zeer kalm gestemd, en waren
de prijzen ook wel tengevolge van den dalenden ponden-
koers lager. Voor consumptie worden regelmatig kleinere
hoeveelheden gekocht.
De noteeringen zijn:
Javaf.m.s.. loco ……………………….
f
35,25
Maart/Mei …………………. ,, 34,25
April/Juni. ………………… ..3375
Mei/Juli ………………….,, 33,50
Juni/Augustus ……………… ,, .33,25
alles naar holland/Hamburg.
Holland f
0,25 lager..
23 Mei 1921.
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
Veertiendaagsch overzicht.
De meeste belangstelling werd ook weer gedurende de
laatste 14′ ‘dagen geconcentreerd op de La Plata markt. Het
hoogste cijfer, dat daar bereikt is, is 58/9. De geldende
vracht voor Juni, welke midden van verleden week plotse-
ling weer iets lager was, is thans weer vast op 551-. Voor
Juli aflading is het cijfer pLm: 451- en voor Augustus 401-.
De v’raa.g naar graan in Europa is niet aoo erg dringend
en er zijn een massa. ‘bootea in ballast onbe’vraeht uitge-
gaan, zoodat de La Plata markt, als het bekend wordt,
dat de staking in Engeland tot een einde komt, wel eens
een plotselingen val te zien kan geven. De vraag naar
ruimte van Noord-Amerika is niet zoo groot en de cijfers
zijn ongeveer hetzelfde als in het vorig overaicht, u.l.
619 van Montreal, 616 van de Northern Range, 7/6 van de Gulf en 81- van de Gulf naar. West-Italië.
De bevrachters van steenkolen naar Europa zijn ook
zeer gereserveerd, daar er weer kans bestaat op een beëiu-
zliging van de staking in Engeland, .met .vrachten als 3313
naar U. K., 2819 naar Gibraltar, $ 5,— naar Rotterdam
en naar, Port-Said. 30/3; -naar welke laatste ,haven kortge-
leden 37/6 betaald weixi. De vracht van Noord-Amer3.ke naar La Piata is nog meer gevallen en wel tot 251- naar de ‘lower ports, 2613 up ri’ver.
Van de Gulf naar de La Plata dewn ‘ river ‘is 2001- be-
taald per Std. pitch pine.
De bevrachtingen in Oostelijke iiaivens zijn gering, met
vrachten als 201- on d.w.vau Bombay. Voor rijst van Ran-
goon’ naar Holland wordt 3216 betaald.
GRAAN.
Data
Petra-
graa’
Londen/
R’dam
Od e.sso
Rotte,.
dam
All. Kust
Ver. Stalen
San Lorenzo
Rotte,.
Bristol
Rotte,-
1
Enge.
dam
Kanaal
dam
lcnd
16:21 Mei
1921
–
–
616
616
551- 551-
9114
,,
1921
—
–
616
616
5416
5416
17122 Mei
1920
–
–
–
10161)
125/-
112161)
19124
,,
1919
–
–
f
22,-
816
2)
2716
2351-
juli
1914
lid.
713
–
1/111/
4
1/11
1
/
4
121-
12/-
KOLEN.
Ca,diff
Oostk. Engdand
Data
Bo,-
deaux
Genua
t
t
Port
Said
L a
Plato
Rivier
Rotte,-
dam
Cothen-
burg
16121 Mei
’21
–
–
–
1716
–
–
9114
,,
’21
–
– –
–
–
–
17122 Mei
’20
401- 651-
7216
–
f
12,-
Kr. 50
19124
,,
’19
5411)
4716
4716
501-
f 10,-
Kr.45
Juli
1914
fr. 7,—
71-
718
1416
312
41-
DIVERSEN.
Bom l’a,,
Birma
Vladivo-
Chili
Data,
West
Europa
Went
Europa
siock West
West
Europa
(d. cû.)
(rijst)
Europa (salpeter)
16121
Mei
1921….
2216
351-
–
3216
9/14
April
1921….
2216
351-
–
326
17122
Mei
1920….
1101-
1401-
–
-‘
19124
,,
1919….
901_1) 11216
1
)
–
–
juli
1914….
1416
1613
251-
2213
1)
Voor Britsche schepen.
RIJN VAART.
Week van 16 tot 23 Mei 1921.
De aanvoer was in de afgeloopen week niet zoo groot als
in de week daarvoor. De ertsvraeht werd genoteerd met
gemiddeld 70 cents bij
1/4
lostijd, terwijl het sleeploon van
Rotterdam/Dordrecht naar de RuJirhaens met 50 cents
per last werd genoteerd.
Ook in de Ruhrhavens werd weinig -verladen. Aangezien
de waterstand de laatste week eenigszins gunstiger is ge-
worden, is er een daling in de sleeploonen ingetreden en
werden ‘deze van de Ruhr naar Menu/helm . niet gemici-
deld . Telk. 35,— tot Mk. 38,— per ton genoteerd.
De vracht van de Ruhrhavens naar Mainz/Gustavsburg
bedroeg gemiddeld Mk. 21,— tot Mk. 22,— per ton, terwijl
van de havens aan het Rhein-I'[erne-Kanal Mk. 1,— per
ton meer werd betaald. De waterstand bij Cauber Pegel bedroeg einde der week
Mtr. 1,14.
ADVERTENTIËN
ONTVANG- EN BETALKAS;
NIEUWE DOELENSTRAAT 20-22, AMSTERDAM.
RentevergoedIng voor gelden h deposito:
met 1 dag opzegging ………………….2
‘J
Bedragen tot f20.000,— terstond: betaalbaar.
met 10 dagenopzeggiîig ………………21/4
‘1.
Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden:
OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT.
SAFE..DEPOSIT-INRICHTING.
GEOPEND: opWerkdagen van, 8
3
/d
v.m.,
tot 4
1
1i ,uur ;n.m.
op Zaterdagen ,en – Beurovacantiedagen.
van
8/
v.m.
. tot.
1
2 uur.
Loketten-van f2,50permaand -‘
f10,—
perjaar –enihooger. te
huurvoor.s
bij ‘de -Directietbekende of
1
g.introduceerde
perlonen.
De praktijk van den.
Wereld – Graanhandel
DOOR’,
JAN
t
SCHILTHUJS
Prijs. .
.
t
4;5O’
Verkrijgbaar in den Boekhandel en-
bij NIJGE & VAN DITMAR’S UIT
GEVERSMAATSCHAPPIJ, R’dam.