‘ii iit EI 1921.
‘AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Eco homisch..-Statistische’
Berichten
–
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, ‘J’IJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOW ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
1
6
JAARCANG
‘
WOENSDAG 11, MEI 1921
‘ . .
‘ ‘No. 280
4. INHOUD
Blz.
DISCONTOPOLITIEK. EEN TERUGBLIK
door
Prof. Mr. 0. ‘W.
J.
Bruins
………………………………..
403
Eene nieuwe Leening van Nederlandsch-Indië door
Mr. Dr.
G.
JI.Verrijn ,Stua’,.. …………………………
407
Het Engelsche Financieele Systeem (Slot) doorMr.
A.
$panjer
408
Groot- en Kleinhandelsprijzen in
de afgeloopen jaren . . ..
411
Londensche Correspondentie ……………………….
413
AANTBEKENING
Termijnnoteeringen van
de
Valutakas …………..
415
BOEKAANKONDICING
Jhr. Mr. A. W.
Wichers: De
Rechtsieer
dci’
Levensver-
zekeringsovereenkomst, bespr. door’Mr. J,van Schevic-
haven…… . ……………………………
415
MAANDCIJFERS:
Opbrengst van Spoor- en Tramwegeri over het jaar
1920 416
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…
416-423
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
WisselkOersen.
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruin.s.,
Assistent-Redacteur voor het weekblad:
D. J.
Wan8ink.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 122, Rotterdam.
Aarigeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.
Telef. Nr. 3000. Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en girorekening Rotterdam No. 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in. Nederland f 20,—. Buitenland en Kolo’n’iën .f 25,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvargen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent n4et anders wordt beslist.
Advrtentiën f 0.50 per regel. Plaatsing bi.j abonne-
ment volgens tarief. Administ’ratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Graven/vage.
BERICHT.
rii
de rubriek ,,Statistieken en Overzichten” treft
men een overzicht aan van de maximale afwijkingen
van ‘de 1-,
2-
en 3-ninds te]:rni,j.nnot.eerin•gen der Va-
Rita-kas van den cab1e-koers, gedurende de afgeloo-
pen week: Dit overzicht zal voortaan ‘wkeIijks wor-
den’ gepubliceerd. Voor eenige toelichtende opmerkin-
gen rzij verwezen naar ‘de rubriek ,,Aa’n’teekeningen”
in dit nummer.
Met het oog op ‘de Feestdagen nal hel; volgend nuur-
mer een dag later verschijnén..
9
MEL 1921.
In deitoesand van de ge] dmarkt, kwam nog weini,’
randeninag: In het midden der week ‘was ei iets meer
aanbod van.ge]d, zoodat enkele Posten disconto voor
4/ püt. plaatsing konden vinden en de prolongatie
rnte op 4 pOt. terugliep, ‘maar de uoigendc dagen
was er beduidend minder geld besciikbaa, waardoor
de prolongatie rente wder tot 434 pOt. opliep en
disconto’s slechts met moeite voor 4% pOt. waren
ôiider te brengen.
*
*.
*
4D0
vaste stemming voor Parijs en Brussel ‘bleef
ook deze week aanhouden. De stigi.ng was echter min-
dr regelmatig en herhaaldelijk- trad een aarzeling op.
Het hoogste punt werd Zaterdag bereikt op ca.
waarni later een inain:king tot
23,4234
plaats
vond en waarop heden een verdere ‘belangrijke ‘daling
.vbde. ‘
‘Biijkhaar is een zeer sterk speculatief element in
deze wissels wrkzaam. Een gegronde reden yoor de
strko’stijgi ug wordt althans niet gendcmd en een
stke uitzetting van den Pranschen ban’kbiljettenom-
loep, die herhaaldelijk aangeko.ïi’d’igd. was, heeft ten
slte juist de afgeloopen week plaats gevonden. l)e
andere wissels waren alle flauw en vooral Marken
lipi weder’sterk ter’u. Heden werd voor 4,15 afge-
‘dtan. Op de verlaging van het Engeisclie’baoleciisconto
zijn nog verschillende andere verl,’aging’en gevolgd;
o.a. verlaagde ‘de Zweedsche Rijksbaink’ opnieuw haai’
‘rentevoet met een half percent.
L0N:DEN, 7 MEI 1921.
Gedurende
de
afgeioopon week was de geldrn arkt
tamelijk sll; het aanbod was groet genoeg om gemak-
kelijk aan ‘de ‘vraag te ‘voldoen. Heinieu.winig van dag-
geld werd gedaan tegen 434 pOt; nieuw geld was ver-
knijghaar tot 4 püt. en sal;dd werden soms aatigeboden
tegen 334 pOt.
Zevendaags-ge1d was verkrijgbaar tegen
5_43%
pOt.
:De disconto-markt was kalm; koersen waren ge-
makkelijk, tweemaands was 534-34 pOk, •dniemaands
534-94 pOt., viei’rnaands 5% -pOt. en zesmaands
5%.3/
pOt.
DISCONTOPOL’ITIEK. EEN TERUGBLIK.
IDe reeds vroeger veawiehte verlaging van het dis-
conto der Bank of Engiankl is’thanis een feit gewor
deh. ‘Het disconto, d!’at nuim een jaar op 7 pOt. ‘heeft
gestaan, is verleden week teruggebracht tot 614 pOt.
Il)eze ver]aging met, slechts 34 pOt. :was ‘gerinei’ dan velek verwaalirtten en er is :rezieri om aan ‘te i’emer.i,
404
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
II Mei 1921
dat, zon spoedig de veihoujdiinige’n in het Engelsehe
•bduij,fsieen wat
meer tot rust nullen zijii gekomen,
verdere verlaging volgen ‘zal, Men ‘heeft dan ook alle
recht om in de plaats gehad hebbende verlaging,, te
zamen mat de op 1.1 April j.l. tot stand gekomen wij-
ziging in ‘de inzanier van uitgeven der’ Enigelsohe
sharbkstbliljeitteii, aardbor ide, in den oorlog gewilde
‘vni’strekte fixatde Rnan liet rente.peil op ide ge.l’dima.rkt.
wder word opgehevnn, ‘het einde te ‘zien van een
politiek, die
dikwijls
en vooral sedert de in de
tweede helft van het vorig jaar iinigetrdon da,ling
der groothandelsprijnen, ian werscibi]ien!de zijden’
aan!valiien ‘heeft te ‘reiidnren geihad. Ook in Enge-
iaiijd ‘hebben ‘deze mee ingsvîersdbli,llen
in s
terke rna4te
een priiinciipieel kau’aiktea’ gedreen, ‘z66 nelfs ‘dat men
voor- en tegen.stander,s indeelde ‘in scio’ien:
.sheo1 of cheap and tihe school of ideair moncy”. De tegenstelling was geen andere dan We, welke in ver-
idliillende andere ‘]an’dlen, ivaaron’der niet in de laait-
ste ptants ons eigen land, aan ‘den idag is ,getr!edren.
En, teravijl Bank en Regering in Engeiaad in deze
jaren ‘principieel en consequen.t de ‘zij;d!e van het ,,,dea’r
•money” hebben gekozen, is in het hier te lande ‘gevold
beleid ho ofdnaikelijik ‘het auldere liegiinsel aangehangen.
Men mag deze tegenstellinig maken, ook al zijn, gelijk
nog blijken zal, dergelijke verschillen in de practijk
nimmer ,zoo aibsol nut els in een theoretische uiteen-
zetti nig.
‘De zaak is belangrijk genoeg om de in ‘beide landen
in de laatste jaren ‘gevôl’gde ‘politiek nog ‘eens korte-
lings tegenover el.kander te stellen.
Gelijk ‘bekend, zijn’ in den oorlog in bija alle ‘lan-den een reeks van factoren naar voren gakomen, die
op de geidmarkt een verruimenden invloed
1
moesten
uitoefenen: oorbegswinsten, aibn’orma’al kleine ‘bedrijfs-
voorraden, zekere vrées vdor vastlegging op langeren
termijn, alle werkten in gelijke richting. ‘Daarnevens.
stond de inflatie van het rui]mijd’del. Engeland en Ne-
d
er
l
an
di Ibehooren beide tot de landen, waar Iffit ver-
schijnsel in ieder geval tot betrekkelijk geringe afme-
tingen beperkt bleef. Maar toch is in Engeland
naar erkenning van Regeeringswege – meer dan eens
de toeneming van de hoeveelheid currency notes’ èn
saldi bij de Beuk of England meer door’de eischen
van de schatkist dan door ‘de behoeften van ‘het ruil-
verkeer ‘bepaald, terwijl in de Nederlandsche geld’g’e-
schiedenis ged’u rende den oorlog herhaaldelijk toene-
mingen van de hoeveelheid circu]eerend’e ‘bankbiljet-
ten vielen aan te wijzen, die zonder de voortdurende
go’u.dinvloeiing niet ‘zouden ‘hebben plaats gevonden.
Een groote ,’ruimte op de geidmarkt was het dn-
vermijdelij’k gevolg. Gedurende langen tijd stonden
bank- en marktrente geheel ‘los van elkander, zoodat
discontoverhooging zonder meer ‘geenerlei gevolg zou’
hebben géh’a’d. Wilde men tegen deze geld’ruimta
reageereri dan waren verderstrekkende maatregelen,
waardoor tegenover het gestegen aanbod op de geld-
markt een vraag van voldoenden omvang kon wordn
gesteld, noodzakelijk.
Deze o’verweg,iugen ‘ihehiben de En,gelsdhe •regeeisn’g
al spoedig doen grijpen n,aa,r het middel van onge-
limiteerden verkoop van schatk’isbbiljetten van ieder
bedrag, en iederen looptijd ,,’over ‘de toonbank” bij ‘de
Engeische Bank tegen een ren.tevoet, die door de Re-
geering, ‘in overleg met de Bank, wer’d ‘vastgesteld’ op
die hoogte, ‘welke zij hi het algemeen belang rwensche-
lijk achtte. A
anvan
k
e
lijk werd, bij een disconto van
5 pOt., deze rentevoet op 4Y2 gesteld. In het najaar
van 1919 werden beide evenwel met een vol percent
‘verhoogd, terwijl ‘in April 1920 een verdere verhoo-ging met 66n percent volgde, resp. tot 7 en 6Y2 pOt.
De.consequentie van deze ‘politiak ligt voor de
‘hand. Van een vrije geidmarkt is Ibij een dergelijk
stelsel geen vpralke mer. De verkiezing van ‘sobirnige
particulieren als debiteur ‘boven den staat kan er toe
]eiden dat ei’ eenig verschil in rentevoet ontstaat ‘te
hunnen voordele, het algemeen niveau der
r
ente ligt
onwrikbaar vast op het door Regeering en Baak-ge-
w’ilde peil.
‘ Vbor een juist iuzioht in ‘de motieven van de in
Engelafid gevolgde politiek diént er intusschen dada-
lijk op gewezen te worden, dat naast het ,,dur geld”-
motief ook het ibelang van de schatkist medesprak.
Zelf oorlogvoerend land en bovendien nog belast met
de financierihg van een deel der bon’d’genooten, stond,
Engeland ‘voor uiterst moeilijke financieele vraag-
stukken en zag het zich verplicht alle ‘bronnen, die
tot verkrijging van ‘de noodige gelden konden mede-
werken, te benutten. Het verbod ‘van particuliere
emissies, welke niet het oorlogsdoel dienden, was
hiervan een ander gevolg. Gaat men dan’ ook de moti-
veermgen na, iwe’lke bij de verschillende renteverhoo-
gingen
y
an wege de Regeering gegeven zijn – Mac
Kenna gaf er in de jongste jaarvergadering der Lou-
don Joint Oity & Mi’diand Bank een bloemlezing van
– dan ‘blijkt, dat inderdaad ‘de behoeften ‘der schat-
kist hierbij eveneens naar voren’ worden gebracht.
Intusschen is dit niet het eenige motief. De ,,d’uur-
geld”-overweging staat er naast en blijft gelden, hoe-
zeer zij in ‘de eeiute ‘plaats den staat zelf, die immers
verreweg de voornaamste ‘d’eb’iteur is, extra zwaar be-
last. Ook dan, wanneer het stelsel de Regeering aan
kasvoorrad’en ‘hielp, die de dadelij’ke behoeften be-
langrijk te hoven gingen, werd, niet tot renteverlaging
besloten.
Vergelijkt men hiermede de ‘hier te lande ‘gevolgde
politiek, dan ‘blijkt deze inderdaad op de meeste pun-
ten ‘vrijwel omgekeerd te
‘zijn
geweêst. Zelfs en, men
zou bijna ‘igeneigd
zijn
te zeggen, juist tin ‘het tijdperk
an cle grootste geldruimte bleef d’e Regebring niet-
temin een zeer belangrijk deel ‘harhr kaabehoeften
dekken’ bij ‘de ‘Bank, terwijl, al weder in tegentelling
niet Engeland’, een consolidatiepolitiek ‘gevoerd werd,
die er bij na op berekend scheen ‘d’e ruimte op de ‘geld-
markt nog in ‘de hand te wenken. Terwijl toch in
Engeland; slechts tot con.solid’atie werd overgegaan,
wanneer in ver;baiid met de verhoudingen op geld- en
beleggingernarkt de tijd hiervoor rijp ‘werd geacht,
werd hier te lande met, stokken achter de deur een
geforceerde fundatie ‘doorgevoerd op oogenblikken,
waarop men het ‘dus blijkbaar twijfelachtig oordeelde
of het publiek de l’eening zou opnemen, terwijl tegelijk
de geidmarkt, in den regel ruimte te over bood. Ik’
wil n’iet ontkennen, dat een groote o’ngefundeorde
schuld ook hare gevaren, altihans bezwaren ‘hebben
kan en dat er op zichzelf misschien wel iets voor te
zeggen viel, haar vooral gedurende den oorlog niet te
zeer te ‘laten oploopen, aan d’en anderen kant blijft het
feit, dat men aldus de geldma’rkt feitelijk kunstmatig
heeft ontlast en het écart tu’sschen de rente op korten en dien op ‘langen termijn evenzeer ‘kunstmatig heeft
vergroot. Eerst in de laatste jaren heeft de Regeering
een andere politiek ‘gevolgd. Toen de jongste leeui’ng’
in Mei van het vorig jaar werd uitgegeven, was de vlottende schuld .opgeloopen tot 625 millioen. Zij
daalde tot ongeveer 250 niilloen, doch ijs op ‘het
oogert’li;l’ik nu een geleidelijke conjso]ii!cia’tiie van het
Indische deel ‘woildit isa uïitzidht gesteld. – weider tot
580 millioen gestegen, waarvan 470 op de open markt.
Vor.afl in het afgeltoepen jaar hoeft ‘deze ‘v1ottende
‘sdhu]cl hani’ nuttige functie ‘verricht. ‘)
Ook van het andere middel, ‘dat hier te lande’best9nd
om, ‘door inperloitoig ‘van het rui’i’mdideL ‘de rujim,te
op de geldim’arict zoo mogelijk ‘te doen ‘v’e,rm,in’d:eren,
ni. goudui’bvo’ei’, is geen gebruik , gem’satatkt, ook niet
toen ‘de wisselkoers op Amerdika zooddnigen gouid.uiit-
voer zonder veeiies ging. toelaten. Voorzoover de
1)
Eenigszins cUrieuS is, dat, juist nu in Engeland
‘het
stelsel
wor1t
afgeschftft, hier te lande met tugang
van
2
Mei j.l. de mogelijkheid geopend is ,,over ide toonbank”
hij ‘cle» agent van het Ministerie tva’n P,inajnoin en hij de
hetaal’meesters d5njarige
5
pCt. suhatki’stbiljetten te ver-
‘krijgen
in
coupures van
f
1000
en
f
25.000. De
looptijd
wijst uit, dat het hir geldt een ‘kasoper’atie, niet een
streven invloed te oefenen op ide geldmark.t.
t.
11 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
405
‘J3a nk.betr’oft, was “dit ij et oentigo rnijdd’oi in, haar 1 an,I
om, in den tijd, waarin zij het contact met de geld-
markt verloren had, te pogen haar disconto weder
effectief te maken.
1)
In den loop van 1920 is dit con-
tact weder geleidelijk hersteld, waarmede voor een
zelfstandige icliscontopotitiek weder ruimte kwam.
Ook idaarna is vo!ortd!ul’ejid het reed’s van 1 Juli 1915
dateerend idisconto ‘van 4 ‘ pOt. gehanidlhaa±d. Daar-
entegen werd op 19 Octdber 1920 ‘de rente voor be-
leeningen verhoogd, voor binnenlandsche effecten tot
53′ ‘pOt., ten voor buitenlandsche tot 0 pOt., terwijl
voor voorschotten in relneniinig-oouirant. 6 l pOt. werd
gevraagd. B:ov’enidjien wordt, naar medcdeeIiing in ‘den
laatsten tijd op ide aanvaagen om creddet’verieening
een zekere’ selectie toegepast naar het doel, met de
‘credietaaizv rang boogd.
Zooals zich begrijpen laat, heeft de stand der wis-
selkoersen en in het bijzonder d’ie van den ‘dollar, ‘die
immess sedert begin 1919 de ‘volle gondwaaiide verte-
genwoordigt, op den strijd der meeningen gro’oten
invloed geoefend.
Wat En’gelahd betreft was, als bekend, het pond sterling ‘gedurende den oorlog in vast verband ge-
bracht tot den dollar. G’edur.ende dien tijd beriepen
de voorstanders van duur geld zich voornamelijk op
de noodzakelijkheid speculatie en onnoodige prijsstij-
gingen zooveel mogelijk te vermijden, terwijl de ver-
declige.is van goedkoop geld voornamelijk wijzen op den
druk, dien duur geld op diet bedirijfsleveri uitoefent.
Eind 1918 wordt de band tusschen pond en dollar
evenwel verbroken en verliest het pond voortdurend
in waarde,
200
zelfs, dat in de, eerste maanden van
1920 de dollar enkele waken lang te Londen een agio
doet van 40 pOt. en meer: De iToorstan’ders van duur
geld wijzen thans bovendien en in de eerste plaati op
de noodzakelijkheid dit disagio zoo eenigazins moge-]ijk ongedaan te maken en ‘de discontov’erhoogjngen,
diie de ‘ban’krente ten slotte op 7 püt. brengen, hangen
ook ‘hieaimede ten nauwste samen.
Zon’dert men de Zweedsohe kroon ‘uit, dan heeft
de Nederland’sc’he gulden gedurende een groot deel
van den oorlog onder de valuta’s vrijwel bovenaan ge-
staan. Reden om uit hoofde van den stand ‘der wissel-
koersen tegen de hier te lande gevolgde politiek be-
zwaar te maken was ‘dus, de Zweedsche geschiedenis
van eind 1917 en de daaruit voortgevloeide, thans tot historie geworden, discussie daargelaten, niet aanwe-
zig. Is een laag disconto in moeilijke ‘tijden een weelde
te achten, dan toonde Nederland, wat de interna-
tionale waarde van den gulden ‘betreft, deze weelde te
kunnen dragen. Februari 1919 vormt evenwel het
keerpunt. Toen toch ging de ‘dollar, die nog en’ke,le
maanden te voren belangrijk lager gestaan had dan
onze gulden – Juli 1918 zelfs 23,4 pOt. – tegenover
onze valuta algio doen, w’e& •agio geleidelijk ‘steeg. In
d0
eerste maanden van. 1,920 ‘beperkte het si.cih nog
tot ongeveer 10 pOt., liet hoogste punt, in November
1920, deed den dollar niet minder dan 35 pOt. ‘boven
den gulden uitstijgen (koersstand 3,38Y2). Z’ooals be-
kerrd, ‘is het dit stijgend disagio t’agen.ojver iden idolla
w
,
d.’i. tegenover het gond, geiweist. ‘dait’h’ier te lande dcii
strijd heeft doen ontibranden. 1.5 Mei verleden jaar verscheen de door 14 namen onderteekende verkla-
ring, waarin aangedrongen iwerld op goudzend’ing en
discontoverhooging, v66r en na dezen datum vallen
:1e uitvoerige discussies, die den lezer bekend zijn.
Sedert dese verklaring verscheen, is onIge’eer ccii
.jaar’ver,strken en wij kunnen op iiiet o’ogenhiik h’et
economisch gebeuren in dit tijdvaik en met name ook
het. ‘verloop van den ‘doli,ank’oers be7áen ‘met ‘de meer-
leie kennis, waarolver
wij
thans achteraf bescihuficken.
Vol strekt overh’eersohe,nd voor ideze periode is de
(„otn:junctuuromslag, welke zich ‘in de tweede helft van 1920 voltrokken heeft en ‘die, al is
zij
misschien
1)
.I.n liet algemeen wordt in dit verband verwezen naar
het artikel van sebrijver dezes
tin
thet nummer van 28 April
1920 iblz. 353.
iii et van zuo ach ii t karaikter .gevuest als vele criaisseii
uit vroeger tijd, toch in haar gevolgen op hit ecoxio-
niii’scjh leven met de drnstiigste ‘vroegere criisissen o,p
‘ gelijke lijn iis te ,stOl±lte,n.
Deze gevolgen hebben zioh kuiet alleen doen gavoe-
len in het w’ereldprjsverloop van vrijwel ‘alle groot
handel.siitrtik.eleu, idoch ok in het verloop ider wis-
sellikoersen op de Vereeedgde ‘ Stalen, het land, dat
van , het cnisisgebedren de eigenlijke haard is ge-
weert: Toen, de ¶genoemde ‘veilklnrinig verscheen,
teelkenid’e dit conjunctuurverloo’p zich nog nauwelijks
af ‘en ‘zeker niet als een zoo spoedig op handen ‘zijnde
gebeurtenis. Gegeven de volle gondrwanrde van den
dollar en het vrije goiudiv’erker der Y. S., lag het
dus toentertijd geheel ‘voor de hand ‘in den dollar
ht vaste punt te zien en sniit’sdlien een toenemend
d’isagio t’genvier fdlien ‘dollar, iiuimers tegenover het
goud, zonder meer toe te schrijven aan het afzakken
van het eigen rui3midkiel, dat den band met het
gend verhieken had.
Achteraf is het echter de vraag of men hiertoe
gei»ecihtiigid Iwas en ‘of de toenemerde spanning in de
Vereenigde Staten, ‘die ten slotte., het conjunctui.r-
verloop heeft idio
,
en breken, niet reerts toen begonileiL
was den idollar, en inet den dollâ.r dus ook het igond,
op te voeren tot een kunstmatig waaaidenii’veaju, zij
‘het ook, dat de versn&]iiinig van het tempo ‘der koers-
stijging, ‘waardoor (de tdxyllar in enkele maanden het
reeds genoemde boogtepeil ‘van 3,38Y2 ibereikte, eerst.
in Juni .intrad.
De spa.nn’iinjg in (de ibinnienlandsdlie crediet’verijou-
diirigen in de V. S. was, als bekend, ‘het directe ge-
volg van het feit, dat nog maar steds werd ‘v’oo’rt’ge-
enen met een prodaictie ‘van een omvalig en op een
prjsbasis als bij de verminderde consumtiekracht van
een deel der wereld onvermijdelijk breken moest. Slecht’s ‘op crediet kon het surplus aan de wereld
worden geleverd, en crediet kon niet worden gegeven, integendeel werden gegeven credieten aan het ‘buiten-
land voor binnenlandsche behoeften opgevordeiid. Een
toenemende spanning ‘dus, die ‘een ,,’drain” van goud
en ander betaalmiddel op de V. S. moest veroorzaken.
Ook ‘het verdere ‘verloop van ‘zaken wijst op het
directe verband von den dollarkoers met het conjunc-tuurvorloop. Als bekend kwam de ineen’stortin.g, toen
een nieuwe cii deels onverkoo,pbare oogst van graan
en katoen een nieuw beslag op de ‘beperkte credjiet-
mogelijkheden kwam leggen. Het is de groote ver-
dienste geweest van den Federal R’eserive Board, dat’
deze to’enmaals ,,imet zijn rug tegen dan muur” is
gaan staan en idooT het ‘weigeren v,aii vend.eren steun
het volmaaikt topzwaar gewonden geheel ‘van aan.-
zwe.11’enide voorraden en opgesdhnoefde prijzen ‘heeft
doen inieenstorten. De opvoligersde prijsdalingen, diie
vraag en aanib,o’cl weder in juister verhouding bTaclh-
ten, leidden tevens tot ide gawenschte ontspannin,g
cii van dit ‘oogenhlik af zien ‘wij iden do]iaiikoers’
w’eder da.Ie.n. Deze daling gaat op het oogeniblik nog
steeds voort en heeft thans – stand tiusscihen 2,80
en 2,85 – der, dollar weder teruggebracht op het
peil van Juni verleden jaar Gedurende het gehoele
verloop, d,at meer dan een jaa.r ‘omvat, zijn, ‘de oive-
nige ‘valuta’s in hoofdzaak op onderling gelijk niveau
gebleven, heeft ‘althans geen enkele de ‘beweging van
den dollar med;egeinaakt. Wat ons iand,’betreft, ‘heeft. zich ‘zelfs gedurende. deze gelieele periode in de hoe-
veelheid uitgegeven
r
uilmidd cl nauwelijks eenige
wijziging voorgedaan. Wanneer dan ook in Septem-
ber, toer een en ander ziek reeds dmidljiker ging af-
teekenen Mr. Visseriing te Brussel de meeiiing uit-
spreek-t, dat het in die etirste plaats de positie van
den ‘dollar is, welk-te abnorinanl is te ‘achten, dan ‘blijkt
deze meaning acihte.raf juist te zijn geweest.
1)
1)
Voi’lediglieiidsha’lvi moet ‘hierbij ‘evenwel rworclen aan-
geteekend, dat Mr. ‘Vissering de abnorma.liteit rva.n cle posi-
tie van den dollar niet
in
verband bracht met een acuut
conjunctuurverloop, dodh met de zeer sterk actieve pdsit’ie
van de betalingsbalans ider V. S.
in
het algemeen, een om-
406
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
II Mej 1921
J)i t; allus niaaSt het
tttï4.
Lvij:1aeIiLiig, of Jiet in ‘de
‘er.k1aiii:ig ‘gevoerde betoog, dat idimers de ‘oorzaken
van het toen ecileiFd cliisa,gio ivwii den ,NcEerlandschei:i
gulden tegenover den op goudibasis staanden ‘dollar
uiitsluiiteizd ‘hier te lande’zocht, cog ton volle opgaat.
Ook echter, wanneer het in de ‘eerste plaats liet con-
u.nctuiirwmJioo’p in ‘de V. S. is geveest, dat s(ioh in
denen, koers iweerspie
g
geld heeft, doet dit, naar het
schijnt, de conclusie niet veranderen en is’ liet ‘zelfs
de “,nraag, of dit achteraf voor de aanbevolen dis-
conto’verihio.ogiing ‘en crediebinpealkinig ‘in het tijidperJr
dei verklaring niet nog een wel ‘zoo krachtig”ai•g•tt-
mont oplewert ‘)
Invloed op ‘het wereidprijsverleop ‘zou een zoodanige
credietpoJitiok u’itena’arid niet of slechts ‘zeer weinig
hebben geheid. Achteraf ijs het echter ‘dn.ii
j
cielijk, dat,
hoe da:astischea aredietiinperloiing hier in de aan den
couj unctuurom’tiaig ‘voorafgaande maanden gegol’den
had, des te, geringer voorraden ‘hier te lan’d’onder
credieit ‘zouden ‘zijn •aan,gelegd en des te owakker in
het algemeen de ter,ugsiag
1
van het gbeiurein in de
V. S. ‘op handel en bedirjfsfcoesi bier te lande ‘zou
‘zijn geweest. Van cenige grief tegen de. Centrale
Barilk kan hierbij echter moeilijk sprake nijn. Niêt
,hier te ‘lande, doch in de V’eaeen. Staten staipeide. de
brandstof nicih op en zelfs daar heéf t nauwelijks iemand
den onrtrzaglij’ken con.junctuurom’slag, welke heeft plaats
gegrepen, voldonde tijdig voorzien. Vergeten mo’et
voorts niet worden, ‘dat, meer ‘dan van de höogte vn
het disconto, de dr’u’k, welke een centrale banik ip
den omvang der credjietverleening in het land kan
uitoefenen, afhangt van de bereidwilligheid, welke de
bank betoont in hare crediet’verleen’ing en in hare tse-
zeggingen tot toekomstige credietverleening. In Bi ijs-
sel is ‘Mr. Vissering de verdediger geweest van en
stelsel van sterki selectie
en
het zou voor een, oordeel
over den invloed dien de Nederlandsche Bank in liet
aan de crisis voorafgegaan ‘tijdperk ‘heeft uitgeoefed,
‘nnodiitg eijn ‘te weten, hoever dit ibegi’nsel van selectie,
aai’.aan boven ‘r:edis heriinneid werd, in de p,raîtijk
is doorgevoerd geworden.
2)
Bovendien, rzou nelfs bij
cle meest
rigoureuze ibeperkinig’ de Centrale Bank
tegen ‘het algemeen optimisme, ‘bij ibainkicris en ‘koop-lieden gelijkelijk, ‘veel hebben ivortmoctht? Reeds meet
dan eens is er ‘in cierze ibla1dnijdien de aandacht op e-
ves’tigd, tdgt de oude supreinatie in het crediet’,verzen,
die de Nederi’a.ndsehe Bank in ‘vroeger jaren in een
stand’ighei’d, die 1-n’der’daacl ha’ar ‘invloed, in cle komende
jaren nog op verschillende wijzen izail kunnen doen gelden,
zij het niet ‘op den feiitelijken stand der ‘wisselkoersen.
) Met ihet oog op enkele beschouwingen ‘door het ,,Hbl(I.”
vastgeknoopt aan een uitlating in het geidbericht, opge-
nomen in diet nummer van
15
Februari j.1., ivorclt in de
tekst op deze ‘punten ietwat uitvoeriger ingegaan.
2)
In Brussel heeft Mr. Vissering het stelsel vat iselectie
in de eerste plaats naar voren gebracht in den vorm van
een weuschelijke ran’tsoeneeri’nig van de crediebvr’aag der
gemeenten. Het bginsel 1-s echter
ru
i
n1er
omschreven en
ook Mr. Tetrode vat ‘liet in een artinel ‘in In- en Uitvoer
van 9 Februari j.l. in idezeu izin op. De bedoeling, ve1’ke
alsdan voorzit, is deze, dat niet alleen ‘gev’aagd wordt
naar dekking en credi’etwaardi’gh’eicl, maar dat
ook
idaar,
waar uit deze oo.gpunten geen enkel bdzwaar ‘bestaat ‘tegen
ereclietverieenifig, deze zal kunnen worden geweigerd, wan-
neer het doel, waarvoor, voor zoo’ver de .Bamk oordeelen
kan, id’e creclietazuvrage geschiedt, haar toesehj ii t ‘ii iet van
voldoende algemeen nut te zijn. Begeeft ‘de Bank zieh,
duscloen’de, echter niet op glad ijs? En is cle tegenstelling: Ôf
wél crediet en Can tegen zeer gemakkelijke voorwaarden,
ef
iii
het gdheel geen crecliet, niet te scherp? ‘Discriminatie be-
staat bij verschillende centrale banken, doch iwordt dan in
de eerste plaats gevonden in ‘een ‘verschil in ‘rentevoet, waar-
door het idisootito clan proetisch wordt tot een ininium-
disconto, dat iclesgewenscht kan worden verhoogd
of oolfs
tot niet meer dan een ‘algemeen gemiddelde. Deze, veel min-
der scherpe vorm -van discriminatie ‘wordt door cle Ne-
cler.landsche Bank ‘niet toegepast, soodat, aldius IbeZieU, de in-
voering ivan ‘het zooeven genoemde ‘beginsel een ingrijpende
verandering heteekeut in de tot dusver gevolgde poilï’tieic.
Wellicht ‘dat het soedig te verwachten jaarverslag :der
Bank belangstellenden eemgsz4ns nader zal ‘iinlichten.
mate beaccien Jiceft als aucciveIij’ks eenige andere eir-
c’ii]abeba.nik, ‘bezaig
is
plaat’s te malken voor een nieiiwe
vorliouidi uig, ‘dcie in verschillende ‘opzichten ‘op de
Entgeisdhe i)Ogiunt te gelijieen. Daaa’enteigen heeft het
pai’tjiculieire bankwezen hier te lande in en na den
zeirlo,g een soortgelijk oniliwii1IokeJingispa”oces dioo’rge-
inaalot, al’s een ti’intig jaal’ itJei’ug in ‘die geiscMculenis
‘ao. ‘het Dricitselio en in Baigehot’s tijid ‘in het Engel-
sche ,bankwerzen valt aan te wijnen. Een desgelijk tijd-
petJe van snelle expacnsiie en opgedreven oonocirr,entcie
kan, voorel wanneer liet plaats vindt bij opgaande
coin]unctnur, leiden tot een grooter facijiiteit van
cred’ietverieeaiujg dan wel wenscchelcijk ics. Reeft ook
dit ‘zich ‘in ide aligelo:open jaren idoen gelden? En ten
slotte, waren ook niet in Engeland ‘do ‘ooirr’a’clen bij
het uitbreken der crisis groot en heeft ter’ slotte de’
Nederjanidsehe ‘Jrancieis,wereld de crisis tot dni’ver niet
even goed en zelfs met ‘minder o,penibaair kleerscheu-
ren ‘doorstaan, dan de Engelsche?
Van meet’ belang ‘dan deze beschouw’ingen achteraf
is intusscihen cie ‘vnaag, wat ‘thans tin cie naaste toe-
komst de credtietpolitisk moet wenen:
De ontspanning na de crisis is ook ditmaal niet
achter,wege gibleven. Reeds werd erop gewezen hoe
cie dollar tegenoiv’er. pond en gulden iheiïde weder be-
lantgrij’k is gedaald, tehvijl omgekeerd onze gulden
tegeno’ver ‘liet pond T’eeldis sdiert ‘maanden een
–
voor-
sprdncg ‘van 6
it 7 pOt. weet ‘te handhawen.
Ook in het renteverloop toot zich de ontspanning.
In de Vereenigde Staten is ‘zoowel op de geldmarkt
als ‘bij ide Eed. Reserve Bank-s weder voldoende ruimte
aanwezig, waarvan Europa den terugslag ondervindt
Ook aan deze ‘zijde vdn ‘den Oceaan heeft de prijs-
daling allerwege gezonder toestanden doen ontstaan.
De afgeloopen welcen brachten ‘dan ook naast de ‘dis-
contoverlaging en het herstel van ‘de ‘vrije geldmarkt
in Engeland, een discontoverlaging in,Zwitseriancl –
5 op 4Y2 pOt. – in Zweden – 7Y2 top 7 ‘pOt., ‘in de
laatste dagen gevolgd ‘door een hernieuwde verlaging
op 6Y2 pOt.
1)
Hier te lande is middelerwijl d’e over-
matige ru’iimtë op de ige],dniarkt vrijwel v’erlclwiernsn en iheef t blijkens haar ci’edietposcit,ie, ‘de Nederland-
oclie Bank in ‘het aligieme.n het contact met cie geld-
markt herivoniclen. ‘Gou,duitvoer, met het doel dit con-
tact te herstellen, i’s niet meer n’ooidig, waarmede dit
‘v’ia’aig’stulk naar het schijnt ‘zijn meest’ pr;iaicipi’eelen
kant ‘verloren heeft.’ De goudvooriraad blijft ook thans
aug naar v:e,rtlionidin,g groot. Een ‘eleiiiclelij’ke ‘vcr.l cc-
giin,g, ten gevolge hhbend, ‘dat allengs ‘een geringer
deel van het ‘voilkavermoigen in renteloos ‘bezit blijft
,vais’tgelegid, blijft dus ‘in het a.lige.mceen wenschelijk.
Reeds is tde Neder] an,d;seh’e Bank begonnen ‘niet enkele
bedragen goud aan het buiitenianid ‘af te geven.
Zoo-
als id’e ‘zaken nu staan, is dit ejveuwel een vraag van
rpract’icsch ‘bankibeleid, welke telkenmale lbheerisht
wordt ‘door ‘de c.irdietpositie ‘der bank en ‘den stand
dor ib’etaalimidldelen ton opnichte ‘van het buitenland.
Gelijk zooeven reeds werd opgemerkt, vertoont in den laatsten tijd de dollarkoers een voortdurende, zij
het zeer geleidelijke neiging tot dalen, terwijl de
gulden in de laatste maanden zijn voorsprong op het
pond geheel ‘heeft weten te ibehou’den. Het is natuur-
lijk ieder oogendilik megelijk, dat in deze verhoucliiig
wijziging komt, en vermoedelijk zal de definitieve
nadering ‘van pond en dollar ‘nog wel met een aantal
schommelingen gepaard gaan. Wanneer ‘hot hierbij
gelukt den Nederlan’dschen gulden in ‘het a:lgenieei
op zijn huidig peil tegenover ‘het pond te hand’havei,
tot tijd en wijle ‘de pariteit met den dollar en mits-
diieri met het goud ‘weder zal
,
izijn bereikt, idian ‘is diii;,
naar liet ischjijit, thans alles
‘wet
reclelijikerwijs, iii hei;
belang ‘van pioducent ‘en consument, kan wonden ge-
vorderd. Zal bi’er’voor ‘het ihiuddig disconto, te samen
met de in het algemeen ‘door de bank gevoerde ere-
diietp’o’liitiek ‘voJidoenide blijken? Ook idiit ‘valt niet van
.1)
Volgens ciagbiaciberichten is hans ‘ook idoor enkele
Fecleral ‘Reserve Banks ‘tot een vei-iaging overgegaan, welke
bij die ibainken ‘het renteniveau
van
7 op 6 ipOt. terugbrengt.
11 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
407
te voren te zeggen. Een disconto van 4Y2 pOt. blijft
ook thans in ‘de internatiiiaie schaal tot de laagste
bek’ooeen. Erkend moet evenwel worden, dat hef bij
dit disconto in de laatste maanden mogelijk is ge-
bleken onzer gulden
te
handhajven op het aiijveau,
waaroïp ‘wij de crisis ‘verlaten hbbeu – raij het dat
dit niveau in het algemeen lager is ‘dan dat, waarop
onze gulden stond in het begin van 1920. Ook de
binnenlaiiadsche verhoudingen schijnen thans na de
cnisis een extra druk op de credietmarkt niet noodiig
te maken. Vrees voor ca’ediet&nfiatde behoe±t althans
hij de veranderde gezindihedd van het particuliere
bankwezen naar het schijnt lop het oogenblik niet te
bestaan. B.
EENE NIEUWE IJEENING VAN
NEDERLANDECH-INDIE.
Bij Koninklijke Boodschap d.d. 27 April j.l. is bij
de Tweede Kamer een ontwerp van wet tot het aan-
gaan van eene geldleening ten laste van Nederlan’dsch-
Indië ingediend.
Dit wetsontwerp, dat zich in menig opzicht van
de vroegere Indische leeningswetten onderscheidt en
dat in een voor onze koloniale financiën moailijken tijd
het licht ziet, geeft mij aanleiding tot het maken van
enkele opmerkingen, zulks in aansluiting aan eene
beschouwing, welke ik onlangs aan dit vraagstuk
wijdde.
1)
Doel der nieuwe leening is consolidatie der tot een
ongehoord hoog ‘bedrag opgeloopen vlottende schuld.
Deze bedroeg blijkens de Memorie van Toelichting op
16 April j.l. 496 miljoen gulden. Zij bestond uit:
1. een voorschot uit ‘s
Rijks
‘schatkist van 289 mil-
lioen gulden; 2. in de kolonie geplaatste schatkist-
obligaties ton bédrage van 146 millioen gulden;
3. een voorschot bij de Javasche Ban’k van 61 millioen
gulden. Hierbij komt dan nog een bedrag aan uit-
staande muntbiljetten van rond 51 millioen gulden.
De Minister berekent, dat in ‘den loop van het jaar
1921 deze vlottende schuld slechts zal verminderen tot
een bedrag van 430 millioen gulden, terwijl op ‘ultimo
1921 de ‘buitengewone dienst een deficit zal aanwijzen
van niet minder dan ruim 255 millioen gulden.
Dit laatste bedrag, naar ‘beneden afgerond tot 250
millioen. wen’scht ‘de Minister thans door eene leening
te dekken.
In tegenstelling tot de reeds uitgegeven Indische
leeningen geeft het thans aanhangig wetsontwerp den
Minister de vrijheid om. de leening desgeiwenscht in
gedeelten aan de markt te brengen, welke onderdee-
Ier dan zullen worden aangeduid als Nederlandsch-
Indische Leening 1921 A, B, 0, enz.
De rentevoet is op andere wijze vastgesteld, dan
zulks in vorige gevallen placht te geschieden. Werd
vroeger de rente aan een zeker maximum-percentage
gebonden, terwijl het uitvoerend gezag vrij werd ge-
laten met betrekking tot den koers van uitgifte, zoo
staat thans weliswaar ‘de koers van uitgifte geheel
ter beoordeeling van ‘den Minister van Koloniën, doch
deze ‘moet er in verband met dien ‘koers en met de
aflossingsvoorwaarden zorg voor dragen, dat de wer-
kelijke rente der leening niet stijgt boven 7 pOt., en
zulks onverschillig of de lecuing terstond in haar
geheel, dan wel bjj gedeelten wordt uitgegeven.
De Minister is dus bevoegd om b.v. eene zesprocents
leening beneden pari uit te geven (van welk systeem
Z.E. overigens geen voorstander is), dan wel
a
pan
met aflossing boven pan, mits slechts het maximum
der zeven procent werkelijke rente wordt in acht
genomen.
De looptijd van de leening ‘of van elk ‘harer onder-
dealer zal ton ‘hoog’ste veertig jaar zijn.
Bij de beoordeeling van het wetsontwerp, waarvan
in ‘het bovenstaande de voornaamste bepalingen zijn
1)
Zie
mijn artikel ,,G’eldprohlem’en in Nederlandsch.
Injdë” in den Economist van ‘April 1921, bis. 231-263,
in that bijzonder blz. 244, v.v.
weergegeven, dienen verschillende vragen onder het
oog te worden gezien.
Dat het noodzakelijk is binnen efzienbaren tijd tot
consoli’datie der Indische schuld, over te gaan, zullen niet velen den Minister tegenspreken.
De borvenstaande cijfers spreken in dit opzicht ciui-
delijk genoeg.
Eene andere vraag is echter, of het aangaan eener
lee.ning zoo urgent is, als de Minister zulks voorstelt.
In mijn reeds aangehaald ,,Economist”-artjkel, waar-
naar ik kortheidsbalve meen te mogen verwijzen, be-
toogde ik de wenschelijkheid om met de consolidatie te
wachten totdat de omvangrijke •beleeniingen, bij de
Javasohe Bank gesloten op o’n’derpanid van obligaties
Nederlandsch-Indjsehe Leening 1919, afdoende zouden
zijn afgenomen. Uitgifte eener nieuwe leening t.och zal
de geleidelijk door besparing vrijkomende gelden, wel-
ke eventueel tot aflossing ‘der bedoelde beleeningen
aangewend kunnen worden, absorbeeren, terwijl bo-
vendien het hoogere rentetype, dat de Minister te-
recht onvermijdelijk acht, almade drukkenud op den
kc’ers der oude stukken moet werken, waardoor het
onderpand der Javasche Bank èr niet beter op wordt.
Nu zegt dé Minister echter in de Memorie van
Toelichting, dat hij de co’nsolidatie thans juist in het
belang der Javasche Bank acht, aangezien deze in-
stelling momenteel aan het gevaar blootgesteld is. dat
het in I’ndlië uitgegeven ‘ach atl&stpapier hij ‘haar
wordt ondergebracht
Deze kans bestaat thans zeer zeker, doek kan op elk
oogen’bijk afdoende doo’r de Bank worden iiitgesc,ha-
keld door verhooging der beleeningsrente. Uit de
woorden ‘van den Minister zou men mogen opmaken,
dat de Javasche Bank hiertoe niet geneigd is. Te
verwonderen zou dit zeker niet zijn. Bekend is im-
mers, hoe hantdineikktig de Indische circulatie..bank aan
een laag rentepeil vasthoudt. Dit zon echter voor de
Regeering nog geen raden behoeven te zijn om even-
tuoel verdere uitgifte van sohatkistpapier te staksn
en een juister maatregel op financieel gebied na te
laten. Het argument ‘in de Memorie van Tocliol’]’tiing
komt mij dan ook niet steekhoudend voor.
Mogelijk is het voorts, tdat de Minister het debet-
saldo vdn het Gouvernement ‘ bij de 3avashe Bank niet verder wensc,ht te doen aanzwellen. Doch uit-
drukkelijk wordt ook idát in de Memonie van Toc
1 iehting niet gezegd.
Mocht dit inderdaad een der motieven der Regee-
ring geweest zijn,
ZOO ZOU
men hiertegen kunnen
aanvoeren, dat dit euvel te ondervangen is door het
omzetten dezer schuld in schatloistpapier, zoo noodig
van een iets ‘h’oogen rentetype dan het tot nu toe
uitgegavene. Dat hiertegen in beginsel geen bezwaar
bestaat, ‘werd zooesren reeds gezegd, terwijl het van-
zelf spreekt dat in geval van rentever’hooging voor
het schatk’istpapi.er de verhooging der ‘beleeningsrente
hij de Jawasche Bank zooveel te grooter zou moeten
zijn. De rentelooze rekeninig-courant-saldi bij de Java-
che Bank bedroegen ‘volgens de laatste mij bekende cij-
fers per 19 Maart ji. ruim 136 millioen gulden, een
voor Indië zeer hoog bedrag, ‘hetwelk stell,ig ten deele
wel rentagevenid belegd zou ‘kunnen worden.
1)
Dat het intuszohen met de Gouvernementsrekeni.ng
bij de Javasche Bank sinds het begin van dit jaar den
verkeerden kant uitgaat, zulks in strijîd met de ‘duide
lijke bedoeling van het Bankoetrooi, moge ‘blijken uit
de volgende, aan de weekbalansen der J’avasche Bank
ontieenide cijfers. De stand der rekening was:
op 1
Januari
1921 credit
f
11.433.360,46
8
,,
,,
,,
,, 6.991.415,96
15
,,
,,
,,
,,
420.629,08
1)
Het is beken’d, dat deze post op het laatst
van
het
vorige jaar in verband met de uitgifte van Indisch schat-
kistpapier sterk teruggeloepen is, en wel van
f
216.78.788,12 op 30
October
1920
tot
f
101.580.138,90 op 1
Januari
1921.
De toeneming tot
f
136.037.595,39
wijst er wellicht op, dat
de Indische markt verzadigd is met sehat.kistpapier. Ren-
teverhooging
zou
in dit gevai het aangewezen middel zijn.
408
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
op 22
Januari
1921
-debet
f
4.571.665,23
,.- 29
,,
,,,
,,
,, 14.083.693,10
5
Februari
,,
,,
,, 18.538.048,58
12
,,
,,
,,
,, 28.071.325,64
19
33.872.383,05
26
,,
41,212.930,66
5
Maart
46.125.786,87
12
,,
,,
,,
,, 47.297.446,70
31
19
,,
,,
,,
,, 49.815.1091’67 i)
‘
Het bovenstaande neemt niet iveg, dat er eventueel
wel een motief nou kunnen worden aangevoerd ten
gunste van spoedi-ge consolid-atie der Indische schuld,
doch dit wordt niet in de Memorie van Toelichting
vermeld, zoodat blijkbaar •de Regeering er geen reke
ning mede heeft gehouden.
De voorschotten toch, op geprivilegiëerde voor
waarden ver-kregen
bij
de Javasche Bank op ouder-
pand van oibligaties Nederlandsch-Indische Leening
1919, moeten uiterlijk op 1 Augustus a.s. worden in
geperkt tot 70 .procent van de reëele waarde der in
onderp-and liggende stukken.’ De Bankdirectie heeft
echter reeds op het einde van het vorige jaar gewe-
zen op het eerlang afloopen der gunstige beleenings-
voorwaarden,
kennelijk
met de bodôeling dat de be-
leeners reeds thans tot geleidelijke aflossing zouden
overgaan. Heeft deze zachte’ aan-maning het gewensch-
te succes, ‘dan vervalt het ‘bezwaar tegen consolidatie
der Indische schuld V66r 1 Augustus 1921, zoodra vl
‘doecle aflossing heeft plaatsgevoniden.
Onmogelijk is het niet, dat de beleeningen op
onderpand van Indische schuld laatstelijk belangrijk
verminderd zijn. De door de Javasche Bank gepubli-
ceerde cijfers laten op dit punt eene bepaalde con-
clusie niet toe. De post beleeningen en voorschotten
in rekening-courant op effecten en wissels, welke o3
S Januari j.I. nog
f
1.39.647645,95 bediroeg, ‘Idnp terug
tot
f
92.313.367,70 op 1.9 Maart ji. Hierbij dient ech-
ter weder te worden bedacht, dat deze post op laatst-
genoemden datum niet veel geringer was dan
oii
2,7
November1920, toen onder dit hoofd een bedrag vnri
f
94607.926,13 uitstond. Uit de enkele cijfers blijkt
dus niet, of -het -door de Jav-asche Bank sinds 1 No-
veimber 1.920 ingenomen -standpunt tot-een ‘belangrijk
reult’aat hêeft geleid.
Uitgesloten is dit laatste echter -niet. Moôht zulks
inderdaad het geval zijn en mocht de’ aflossing op be-
doelde ibeleeninge.n reeds thans groot genoeg -zijn, da
i
n
vervalt het bezwaar tegen -onmiddellijke cousoli-datib.
Een en ander zal dan echter uitdrukkelijk moeten blij-
ken en -de Regeering zal de punten, waaromtreni, uien
nu in het duister t’ast, volkomen dienen op te heldereii,
Mocht ‘hove-bedoeide aflossing nog niet voldoende
zijn, zoo is er -niet-s tegen om den ‘Minister v’a,n Rob-
niën reeds thans volmacht te geven om, zoö zich hier-
toe de gelegenheid opent tot consolidatie der mdi-
scile schuld over te -gaan, mits de Regeering -duidelijk
toont t’e beseffen, dat deze consoli:dabie eesist ‘dan
zon-der bezwaar ikan geschieden, indien de oude schuld
in voldoende mate in handen van belegger-s zal zijn
gekomen, indien m,a.w. de oude -schuld niet (zooals
in 1919)
. in -schijn, -doch in werkelijkheid is ge-consoli-rieerd. Zit dit ‘besef niet voor, dan zou uitgifte eener
nieuwe leening voor de positie der ‘Indische circi-
latie-bank tot min-der gewenschte gevolgen kunnen
leiden. –
T-wee opmerkingen moeten naar aanleiding van het
on’twer-leeningwet nog worden gemaakt. Vooreerst
mag, .wraar -de minder rooskleurige toestand der In-
dische financiën voor ge-en betwisting vatbaar i-s, van
de Regeering w-orden verwacht,, dat zij alle kracht zal aanwenden om tot bezuiniging’te komen. De Mernorie-
van Toelichting is op dit punt wel wat vaag en be-
paalt zich7 tot -eene -algemeene opmerking. Het is te
hopen, dat de Minister bij de verdere behandeling
met -duidelijk -omlijnde -bezuinigingsmaatregelen voor
den dag zal komen. – – – -.
i) -Per
16
April bedroeg -het elebetsaklo rond
61
mi-11ioen
Preciese
cijfers -zijn
nog ai1et gepublic,erd.
En de tweede opmei’king is -deze, dat eene herhaling
van de geschiedenis der N-ederiandsoh-Inidisehe
Leening 1919, welke ‘voor een belangrijk gedeelte bij
de Javasche -Bank werd beleend, tot elken prijs dient
te worden voorkomen. Heeft de Bankdirectie ‘destijds
het Gouvernement niet in den steek willen laten;
uarschijnljk in de verwachting, dat
–
het zich dezen
steun waardig zou toonen, than-s bestaat er na de
inmiddels opged’an-e ervaringen niet de minste aan-
leiding tot bijzondere welwillendheid. Speciale voor-
deden, -zooals
‘bij
de vorige leening (rentemarge, -ge-ring surplus), zouden
in
dit geval d’an ook niet ver-
dedigbaar zijn.
Afgezien van de bovenstaande mogelijke bezwaren,
die
bij
een richtig gebruik van de aan de Regeer-ing
te geven bevoegdheden ‘zeer -wel te -ondervangen zijn,
maakt het ontwerp een gunstigen indi’uk.
– De Regeering -is
‘blijkbaar
doordrongen van
:dè
be-
zwaren, welke -de geldimarkt than’s -biedt bij het uit-
geven van eene leening to-t -het aanzienlijke bedrag
van
f
250.000.000,—. Vandaar -de groote vrijheid,
welke zij zjich’ moet voorbehouden. Door eene gelei-
-d-elij’ke uitgifte der leenirig kan d:e Regeening’ de gun-
stige oogenbliikken niwachten qon,dei’ de mark-t te forceere.0 of haar toevlucht te nemen tot de infiato-
r sohe ‘hulpmiddel-en van 191.9. Gezonde consoliid-atie
kan slechts van beiggers, niet ‘van beleenern kom en.
Moige dit het i’,ichtsnoer ‘bij de te volgen leenings-
politiek
7JJdi! G. M. VERRIJN STUART.
Rotterdam, 4 Mei 1921.
–
HET ENGELSCHE FINANCIEELE SYSTEEM.
– Wat
de voorbereiding der begroting
en
da beste-
ding der toegestane gelden
-betreft, ‘ver-dient het Brit-
sche systeem verre boven het Nederlandsche de voor-
keur. Tot hetzelfde oordeel komt men, indien men
de Britsche en ‘Nederi-andsche parlementaire praktijk
vergelijkt ten aanzien van
het toestaan
der voor de
St-aatstaak benoodigde gelden en -de kontrole op de
gel’dbesteding. Hoewel ‘door de onvold-oende centrale
Regeeringslei-din’g
-bij
‘de voorbereiding der begrooting
‘een -sterke P-arleentaire kontrole hier te ‘lande nog
nutti-ger zou
zij.n
‘dan in Engeland, staan -onze -alge-
meene beschouwingen geheel in het teeken der
politiek. Van een nauwgezette en -èrnstige -studie
der begrootingscijfers uit een oogpunt -van zuinigheid
en financieel beleid is geen sprake. In een scherp arti-
kel in -de ,,Nieuwe Courant” van 27 Februari 1920
merkt Prof. Mr. Dr. A. van Gijn, die -als -oud-Minister
van Financiën ‘en- oud-Thesaurier-Generaal -zijne
Pappdnheimers’ kent, naar aanleiding van de -met
algemeene stemmen aangenomen -zuiniigheid-smotie- -.
Rink terecht op, dat voor de K-amé,r nog steeds
-het historisch woord ‘geldt ,,zuinig hij -de alge-
meene ‘beschouwingen, maar kwieti’g ‘bij de arti-
kelen.” Men vergelij-ke -daartegenover de -‘kr”an’ige,
zakelijke werkzaamheden van onderzoek en ver-
siaggeviag”v an het sedert 1912 -ingestelde ,,Seiect
Cammittee- on Estim’ates”. Al -zijn niet alle ‘hooge ver-
wachtin’gen verwezenlij1t, die de initelling van dit-
Committee ha-d opgewekt, -al ware het waarschijnlijk
beter geweest indien de taak van ‘dit Com-mittee aan liet
herônder nader te bespreken ,,Oomm-ittee of Public
Accounts” was opgedragen en al doet ten slotte het
gemis van aan het Committee verbonden va-st tech-
nisch ‘personeel zich -meer-malen pijnlijk gevoelen, on-
-betwist en onbetwi-stbaar is, dat het ,,Committee”,
.,niet zijn. jaarlijksch scherp onder-zoek ‘van en -verslag
omtrent -ccii
on
d
er
deel ‘der financieele begrootin-g een
goed werk verricht. –
Een zelfde tegenstelling ‘tusschen schijn en verke-
lijkhei-d bij -de Britsche en de Nederlan’d-sche kontrole
op de Staatsuitgaven. Men leze de uiteenzetting van
Prof. Van G-ijn in voormeld aitikel .,,7’ten moet zich
nog verwonderen,” aldus Prof.’ Van Gijn, ,,dat -d
11 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN?
409
Rekenk-amer jaar en dag voortgaat met haar opmer-kingen te maken, die men menigmaal aan een depar-
tement tijden lang onbeantwoord laat liggen; als de
Rekenkamer ze in haar verslag opneemt ôf negeert òf
met een. paar nietszeggende uitviuchten beantwoordt,
en waarop in het beste geval een droge opmerking
van een Kamer-commissie komt, dat zij er mede in-
stemt.”
Sedert 1862 bestaat in Engeland het zgn. ,,Com-
mittee of Public Accounts”. De Amerikaansche Com-
missie zegt daarvan: ,,In this committee, which has
had an uninterrupted existence since that date,
England possesses one of the most interestin.g features
of her whole system of financial a’dministration. It is the crowning point of the system wihich she has
step by step built up trough which a real control over
public expenditures is secured.” Het ,,C(>m.mittee”
wordt, bij het begin van elke zitting door het ,,House
of Conmons” benoemd, terwijl de voorzitter benoemd
wordt uit de oppositie. De ,,Comptroller and Auditor
General” fungeert als de rechterhand der Commissie;
een hoog en permanent ambtenaar der Treasury is
met voornoemden Comptroller steeds bij hare zittin-
gen tegenwoordig. Aan de hand van de vele gedurende
het gansche. jaar verschijnende verslagen van den
Comptroller, onderzoekt zij questieuze uitgaven met
spoed en nauwkeurigheid, zoowel uit een formeel oog-
punt als ook wat ,,wisdom, faithfulness and economy”
betreft, vraagt zoo noodig bescheiden op, laat de be-
trokken geldbeheerende ambtenaren tot verschaffing
van inlichtingen en verdediging hunner gedragingen
voor zich verschijnen, hoort hen en andere personen
desnoods onder eede en brengt daarna verslag uit aan
het geheele Huis. Over de werkzaamheid van de Com-
missie wordt zeer gunstig geoordeeld; het is niet te
loochenen, dat zij een gunstigen preventieven invloed uitoefent. Uitdrukkelijk zij opgemerkt, dat het ,,Com-
mittee” niet meer vermag dan zijne conçlusies onder
de aandacht van de Treasury brengen; •dit college is
en blijft veranitwoordelijk voor de financieele gestie.
Het Engelsche Staatsrecht versterkt de verantwoor-
delijkheid van de Regeering voor de financieele lei-
ding zooveel mogelijk; in Nederland daarentegen gaat
menigmaal het initiatief tot belangrijke uitgaven van
dc Volksvartegenwoordiging uit. Het ,,House of Corn-
mons” legde zichzelf bij de hieronder vermelde ,,Stan-
ding Orders” heilzame banden aan.
Public Money.
This house will receive no petition for any
sum, relating to public service, or proceed upon any
niotion for a grant or charge upon the public revenue,
whether payable out of the consolidated fund or out
of money to be provided by parliament, unless recorn-
mended from the crown.
This house will not proceed upon any petition,
motion, or bill, for granting any money, or for relea-
sing or compounding any sum of money owing to
the crown, but in a committee of the whole house.
This house will not receive any petition for
compounding any surn of money owing to the
Ciown, upon any branch of the revenue, without a
certificate from the proper offico or officers annexed
to the said petition, stating the ‘debt, what prosecu-
tions have been made for the recovery of such debt,
and setting forth how much the petitioner and his
security are able to satisfy thereof.
This house will not proceed upon any motion for an address to the Crown, praying that any money
may be incurred, but in a committee of the who]e
house.
This house will not receive any petition, or
praceed upon any motion for a charge upon the reve-
nues of India, but what is recommended by the
Crowu.
1f any motion be made in the house for any
aid, grant or charge upon the public revenue, whether
payable Out of the consolidated fund or out of money
to be provided by parliament, or for any charge upon
the people, the consideration and debate thereof shali
not be presently entered upon, but shall be adjourned
till such further day as the house shail think fit to
appoint, and then it shall he referred to a Oommittee
of the whole house before any resolution or vote of
the house do pass therein.”
Een vergelijking van het Britsche en het Nader-
landsche financieele systeem leert dus, dat het eerste
in vele gewichtige opzichten boven het Nederlandsche
de voorkour verdient. Dat leidt tot de vraag, of en in
hoeverre het mogelijk zou zijn, het Britsche stelsel hier te lande in te voeren.
Blijkens
het slot van zijn
voornoemd artikel heeft ook Prof. van Gijn zich die
vraag gesteld en neigt hij tot een bevestigend ant-
woord. Hij schrijft: ,,Het verdient alleszins onderzoek
in hoeverre ook hier te lande de anarchie, welke er
thans feitelijk inzake het uitgeven van geld bestaat,
in te perken is door meer centraal toezicht; het is ook
wenschelijk om na te gaan of de fictieve aansprake-
lijkheid van den Minister voor allerlei details van het
besteden van het geld niet moet worden vervangen door
een werkelijke aansprakelijkheid van wie feitelijk in
detail Over het geld gaan. Maar ook in afwachting
van zoodanig onderzoek zou een Kamercommissie met
enquête bevoegdheden, zoodat zij evenals het Account
Committee ambtenaren en andere personen desnoods
onder eede kan hooren, zeker goed werk kunnen doen.”
Het spoedig inslaan van deze richting is zeker in
hooge mate gewenscht; toch komt het ons voor, dat gewichtige redenen tegen het verbinden van groote
verwachtingen aan invoering hier te lande ‘van het
Britsche systeem pleiten. Men verlieze niet den nau-
wen samenhang tussehen politiek en financieel
systeem tvan een land uit het oog, noch het groote
verschil, dat in politiek opzicht tusschen Engeland en
ederland bestaat en waarmede o.i. een verschil in
financieele administratie onafscheidelijk verbonden
is. In Engeland is niet
die
partijversnipperiug, welke
in Nederland bestaat; de Regeering wordt daar ge-vormd uit de leiders der ffieerderheidspatij. Gelijk
Sidney Law in ,,The Governance of England” met tal
van interessante voorbeelden aantoont, heeft in Enge-
land reeds sedert geruimen tijd (ook al v66r den oor-
log) eene maeJitsversohuiving plaats gevonden van
het parlement naar de kiesgerechtigden en ,,the inner
ring of the Cabinet”, d.z. de voormannen der Regee-
ring. Tot de naderende verkiezingen kunnen deze
voormannen, gesteund door hunne politieke, bijna
steeds slaafs gekoorzamende meerderheid, met het parlement doen wat ze willen.
1)
Bij deze politieke
verhoudingen spreekt het ‘vanzelf, dat in financieele
zaken, evenals in alle andere gewichtige Regeerings-
aangelegenheden, initiatief en beslissing bij de Regee-
ring berust, waardoor een goede doeibewuste finan-
cieele politiek zeer wordt vergemakkelijkt. De zeifbe-
perking van het Engelsahe Parlement is in dit licht
zeer begrijpelijk; het ,,House of Commons” gehoor-
zaamt aan de vertrouwensmannen der meerderhejd;
het Nederlandsche Parlement, dat menigmaal een
Ministerie tegenover zich ‘vindt, aan weiks leiding
het zich niet steeds met vol vertrouwen kaz overgeven,
zal tot een dergelijke zeifbeperking niet zoo light be-
sluiten. En al werd hiertoe besloten, dan viel nog te
betwijfelen, of dit besluit dezelfde heilzame gevolgen
zou hebben. Een Regeering uit de voormannen en
leiders van de Parlementaire meerderheid bestaande
) Het verzet van Parlement tegen Regeering, zooals zich
eenigen tijd geleden voordeed in izake toelating van buiten-
landsche loodsen, is, voor Engelsche verhoudingen, een
unicum.
Als
aardig voorbeeld van de inachtsbeperking van het
Parlement zij als dén uit vele voorbeelden er op gewezen,
dat voor het onderzoek der ,,estimates” aan het gansche huis
slechts
23
dagen door de ,,stancling orders” zijn toegestaan.
Van een werkelijk omvangrijk en diepgaand onderzoek door
het gansche Huis, is dan ook geen sprake meer.
410
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
is uit den aard der ‘zaak krachtiger en zelfstandiger
dan een Reeering, idie het vertrouwen dier meerder-
heid inog moet verwerven. De Engelsohe Re’geering
zit
vaster in den zadel dan de Neder1andshe en be-
hoeft niet of althans niet in die mate voor moties
van wantrouWen te vreezen. Door den meestal lange-
ren duur der vetkiezingsperioden is ze voorts voor
politieke stemtbuteuccessen niet in die mate als de
Nederlandsche op het scherp reageeren op allerlei
z.g.
,demokratische” stroomingen en wenschen aan-
gewezen. Zij kan in meèrdere mate het oogenblikkelijk
politiek succes aan de waarachtige politiek-financieele
belangen opofferen. ‘Zoo verklaart ‘zich het voor
Nederlan’dsehe begrippen wonderlijk feit, dat het be-
roep ‘van een Minister bij den Ministerraad teken eene
beslistin,g van de Treasury bijna steeds wordt afge-
wezen. In Nederland is ‘het precies omgekeerd; bij de
beslissingen van den Nederlandsohen Ministerraad
wordt ‘de Minister van Financiën zelden in het gelijk
gesteld. Zou dit na invoering van het Britsche
systeeun veranderen? Een bevesi.gend antwoord ziet
voorbij, ‘dat in laatste instantie politieke zeden en
gewoonten ook ‘voor de waarde van ‘het financieel
systeem van een land heslissend zijn. Wie niettemin
zijn vertrouwen op overwinning van het Eu’gelsehe
financieele systeem ‘blijft zetten, ‘bedenke, dat de
klachten over verkwistin’g en ondoelmatig beheer ook
in Engeland niet verstommen. Een artikel in ,,The
Economist” ‘van 28 Ftbruari 1920 over ,,Policy,,
,,expenditure, and taxation” eischt een ,,Standing
select Oonrinittee of lie Heuse of Oommons en Expen-
clituie to make a real examination of the estimates
with the assistance of a prominent officer, before
they are dehated by the whole House,” ten einde te
voorkomen, dat ,,control of expenditure, by the House
remains for ever the dead letter it has been for many
years past.” Het artikel acht het ‘ontoelaatbaar voor
een ‘goed en zuinig financieel beheer te vertrouwen op
Regeering en bureaucratie, die van zuinigheid’ niets
moeten hebben. Het is op een afstand zeer moeilijk
te beoordeelen of die kritiak geheel gegron’d is en
waaraan het is toe te
schrijven,
dat zelfs het uitne-
mende Engelsche systeem aan ‘redelijke eischen niet
heeft voldaan. Volgens Hartley Withers (Financial
Problems) is veel te wijten aan een tengevolge van den oorlog ontstaan gebrch aan goed Treasury-per-
soneel.
1)
De Chancellor had zich z.i. van den beginne
af ‘krachtig tegen indiensttreding van zijne Ambt’e-
naren moeten verzetten.
Men ziet het, een goed systeem alleen, zonder lei-
ders, die het met plichtsbesef en verantwoordeljksge-
voel toepassen, kan een goed financieel beheer niet
wacvborgen. Hetgeen niet wegneemt, dat o.i. Enge-
land zonder ‘zijn uitnemend financieel systeem nog
veel dieper in het moeras zou zitten.
Maar hoezeer wij ons ook zouden verheugen, indien
het Nederlandsohe financieel ‘beheer in Engelsdhen
trant zou worden verbeterd,
2)
wij zijn vast overtuigd,
dat de ware remedie enkel in een beperking der
Staatabemoeienis en der Staatsuitgaven zelve is te
zoeken. Ook bij de scherpste •kontrole en het beste
financieele, systeem zal het waar blijken, dat Staats-
werkzaamheid duurder en ondoelmatiger is dan parti-
culiere werkzaamheid. Deze waarheid wordt thans
vrij algemeen ingezien. En zoo’ hopen wij, dat de tijd
nog eens rijp zal worden voor een gemoderniseerde
toepassing van Adam Smith’ juiste en roekeloos ver-
Deze zienswijze van Withers vond ik bevestigd in een
,,Statement of the Chancellor
of
the Exehequer en the Reor-‘
ganization
of
the Treasury” voorkomend in de ,,London
Ti’mes” van
30
October
1919.
Van
een verbetering in :dezen trant,
o.k.
‘volgens het
‘aanhangig Wetsontwerp tot instelling eener bezu.inigings-
inspectie, verwachten wij meer resultaat dan van toepassing
van het, door den heer H. F: C. Berekenkamp in
No. 2
van
de Gids van
1920
uiteengedet, denkbeeld eener inspectie
naast de Algemeene Rekenkamer.
laten leer, dat de Staat niet, althans zoo weinig moge-
lijk, moet ingrijpen in het economisch leven en zich
tot toe,ziht en tegengaan van onrecht en onderdruk-
king moet beperken.
1)
We vinden bij Smith ide idea-
len van vrije beroepskeuze, Vrij verkeer en
vrije
kon-
kurrentie, een sterk geloof in de mede voor het
algemeen belang heilzame werking van het
Vrije
spel
der maatschappelijke krachten, een afkeerigheid van
Staatsinmenging op economisch gebied. Bij vrije
konkurrentie zorgen de wetten der ruiling voor het
evenwicht in voortbrenging en verbruik. Wördt eenig
artikel weinig ter markt gebracht, dan stijgt de prijs;
velen leggen ‘zich dan op ‘de ‘voortbrenging van dat
artikel toé en de prijs daalt. En omgekeerd. Op
analoge
wijze
ontstaat evenwicht van verdiensten in
de ondersdheidene ts’kken van beroepen en bedrijven.
Van de heersohappij der vrije konkurrentie, van het
opheffen van de hate werking belemmerende pro-
tentje, monopolies, gilden, privilégies, etc. had A.
Srnith een algemeene toeneming ‘van welvaart en
harmonie van’ belangen ‘verwacht. En toen na de
Fiansche revolutie ‘de vrije konkurrentie een volko-
men zege scheen ‘te hebben ‘bevochten, zagen velen met
spanning een beteren tijd tegemoet. Het is van vol-
doende bekendheid, hoe ‘schrikkelijk die verwachtingen
zijn teleurgesteld. Er brak een tijdperk aan, waarin de
Staat onder de leuze ,,laisser faire, laisser aller”
werkelods toezag, hoe ten voor,deele van enkelen, de
groote massa, zelfs vrouwen en ‘kinderen aan onge-
hoorde ellende werd prijsgegeven. Een sterke reactie
trad in. En daar zoo ‘grooteverwachtingen aan de
vrije korikurrentie waren rverhon’den geweest, is. het
alleszins
begrijpelijk,
dat men in verbitterde teleur-
stelling de mislukking dier idealen ook aan ‘de vrije
konikurrentie weet. Vandaar de opbloei van allerlei
systemen en stelsels, die juist van de opheffing der
vrije konkurrentie, door een ‘van gemeenschapswege
geregelde produktie alle heil verwachten. Men’denke
aan Owen, Fourier, Saint-Simon, Louis Blanc en
vooral aan Karl Marx. ‘Zoo is ook het streven der
katheder-socialisten en der vr’ijzinnig-demokraten te
begrijpen, die, aan het geneesmiddel der Vrije konkur-
rentie wanhopend, door
ingrijpen
van den Staat de
ergste won’den willen helen en de economisch zwak-
keren helpen. Het oude liberalisme scheen door de
macht der feiten weerlegd, het verloor zijn oorspron-
kelijke idealen en degenereerde in de klasse-economie
der Manchester-school; tegen de steeds wassende
Staatsinmenging op allerlei gebied kon het slechts
een zwakken ‘dam opwerpen. Zoo werd de Staat-
leviâthan steeds geweldiger, steeds mac’htiger, steeds
alorn’vattender; ‘de sociale politiek werd meer en meer
een beginselloos allegaartje van en een kornpromis
tussehen Manchester-school, Marisme en staatssocia-
lisme, dat op dew’illekeurigste en schadelijkste wijze
en zonder vaste lijnen in ‘het maatschappelijk leven
ingreep en de Staatsuitgaven, zonder eerlig, of althans
zonder’ evenredig nut, tot voorheen ongekende cijfers
deed
stijgen.
Het eene ingrijpen voerde tot het andere;
de sociale politiek voldeed’niet aan den dikwijls ver-
kondigden, doch nimmer gehoorzaamden eisch, dat
een juiste sociale politiek zichzelve overbodig moet
maken. In dit verband zal men het theoretisch en
praktisch ‘belang ‘begrijpen van ‘het liberile socialisme,
een door Dühring, Hertzka en laatntelijk door Oppen-
heimer uiteengezet systeem, dat tot den kern van
Smith wil terugkeeren. In tegenstelling met Smith is
het echter van oordeel, dat diens idealen slechts in
vervulling kunnen treden na opheffing van het bezit-
monopolie van enkelen tegenover de groote massa;
1)
Ook overigens, b.v. op onderwijsgebied, trekke de Staat
zich terug. Er zijn o.i. goede redenen om aan te nemen, dat
vrijheid van partikulier onderwijs op elk gebied, onder
Staatstoezicht, niet alleen minder
zou
kosten, doch vanwege
den prikkel der vrije konkurrentie bij betaling door de leer-
lingen, ook betere resultaten zou opleveren dan het tegen-
woordig publiek onderwijs.
ii Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
411
aan dit monopolie, niet aan de vrije konkurrentie,
wijst het de droeve ellende van dentijd na de Fransohe
revolutie. Het streeft naar een gehjkmatiger nj.kdoms-
en in het bijzonder naar een billijker grondverdeeling
en wil daarna de maatschappij, in het rvaste, theore-
tisch nieuw gefundeerde vertrouwen in werkelijk
vrije konkurrentie en ‘belangenharmonie tussehen
individu en gemeenschap, zooveel mogelijk aan zich
zelve overlaten. De sociale, herzits
;
decentralisatie en
inkomensnivelleering ibeoogende, politiek van het
liberale socialisme voldoet dus aan den zooeven ge-
noemden cisch. is eenmaal het bezits-inkomen opge-
heven en stijgen dientengevolge de arbeids- tegenover
de bezits-inkom.sten, dan worden de vele, idure, in het
belang vaxi de economisch riwa’kkeren genomen, maat-
regelen van dikwijls zeer betwiistbaar nut overbodig.
M:en streve dus enkel naar een rechtstreeksche econo-
mische versterking van die economisch zwakIkeren eif
stake de (bginsellonze, politiche Staatshulp, waarvan
de gevolgen door niemand zijn te overzien en die van
kwaad tot erger leidt.
Het is hier de plaats niet het liberaal-socialistisch
systeem, dat hier te lande nog zoo onvoldoende bekend
is en waartegen nimmer iets belangrijks en steekhou-
dens werd ingebracht, in zijn volle kracht uiteen te
zetten. Wij zijn echter overtuigd, dat in toepassing
van de waarheden van dat systeem niet alleen de
sociale doch ook de financieele oplossing ligt.
Mr.
A. SPANJER.
GROOT- EN KLEINHANDELPRIJZ]JJN
IN DE AFGELO OPEN JAREN.
De belangstelling, die in :het algemeen het prijsve]-
loop, zoowel van groot- als van kleinhandeisprijzen,
in de afgeloopen jaren heeft gehad, heeft zich in de
laatste maanden in het bijzonder gericht op de vraag,
hoe het verloop der ‘kleinhandeisprijzen reageert op
•dat der groothandelaprijzen, hoe met name de acute
en voortgezette prijsdaling, welke omstreeks Mei van
het vorige jaar in de groothandeisprijzen heeft inge-
zet,
den uiteindelijken consument bereikt.
Met het ‘oog hierop wordt hierachter een aantal
cijfers en diagrammen ‘gegeven nopens groot- en klein-
handelsprijzen in Engelaiid, de Vereenigde Staten en
Nederland. Dat ‘dit geschiedt onder alle voorbehoud,
dat bij ‘internationale vergelijking van groot- en klein-
handelsprj.zen – de laatste vooral! – moet worden
gemaakt, zal geen (betoog behoeven. Alhoewel de cijfers
alle omgèrekend zijn op de basis: Juli 1914 = 100,
kunnen zij niettemin door het verschil in opzet van
berekening in de (betrokken landen voor onderlinge
cijferma’tiige vergelijking geen voldoend houvast geven.
Voor de groothandelsprijzen gaat zulks misschien nog
tot zekere hoogte, aangezien de berekeningswij’zen
althans zekere algemeene gelijkvoimigheid vertoonen.
Het in sterke mate parallel v’rloop, dat de
lijnen
der
grootha.ndelsprjzen in de drie landen, na omrekening
in New Yorker pariteit, blijkens diagram Ii verto.o-
nen – gelijk bekend worden voor •de groothandels-
pvijzen hoofdzakelijk artikelen genomen met wereld-
markt toont zulks ‘duidelijk aan. Bij de klemnhan-
deisprijzen daarentegen ontbreekt alle internationaal
verband. De otmrekening in New Y’orker pariteit, in
diagram III in• lijnivorm weergegeven, is ‘dan ook
uitsluitend geschied om de ‘beteekenis, die aan dee
factor der wisselkoersen in dit verband moet ‘worden
toegekend te doen uitkomen.
Wat in het
‘bijzonder
de verhouding tusschen do
groot- en kleinhandelsprijzen in de verschillende lan-
den betreft, blijkt in de eerste plaats duidelijk, hoe-
zeer deze laatste de beweging der gr’oothaxidelsprijzen
van af Mei 1920 slechts zéer ten deele volgen. Hierbij
is ‘echter tusschen Amerika aan den eenen kant en
Engeland en Nederland aan den anderen kant, ,een
belangrijk, verschil. De dïagrammen’ – zie in diagram
III de niet in New Yorker pariteit omgerekende prij-
zen – illustreeren duidelijk ‘het in de laatste maanden
GROÔTHANDE LSPRIJZEN.
1
Jaar.
Maand.
Engeland
1)
Vereen.
Staten.
2)
Nederlands)
Algem.
Yoe-
dinrn.
1914
100 100 100 100
1915
‘
124.7
101
104
140.1 1916 162.6 124.2
211.5 215.5
1917
206.7
176.7
280.9 256.5
1918
227.8
197.9
375.1 277
1919
Januari
220.1
205 288.4
272.1
Februari
218.1
197.7
Maart
214.7 203
April
217.2
205
Mei
‘ ‘
225.3
209
Juni
232.82
209
Juli
:242.7
221.2
Augustus
244.6
228.2
September
247.8
222.2
October
255.7
225.2
November
2638
232.3
December
277.1 240.4
1920
Januari
292.2
250.5
276
242.6
Februari 307
251.5
271.9
233.6 ‘Maart
314.2
255:5
273.5
233.7
April
309.7′
267.6
279.3
,
238.5
Mei
308.5
274.7
280.1
240.1
Juni
295.2
271.7
‘
280.1
246.7
Juli
296.3
264.6
283.4
251.6
Augustus
291.3 252.5
272.7
243.4
September
287.6 244.4
271
239.3
October
269.9
.
227.2 266.9
237.7
November
248.1
209
245.4
231.9
December
222.8
190.9
,
211.5
213.1
1921
Januari
211:3
178.8
200.8
1934
Febrnari
189.3
187.8
•
Maart
181
182.8
t)
Econoniist.
) Bureau of Labor.
3)
Centraal Bureau
v.
d. Statistiek.
KLEINHANDELSPRIJZEN.
1)
Jaar.
Maand.
Engeland.
Vereen.
Nede r-
Kosten van
Klein.
Levenson-
handels.
Staten.
land.
3)
derhoud
2)
prijzen.
1914
Juli
100
100′
100
4
)
1915
,,
–
132
98
114
1916
»
–
161
109
117
1917
,,
–
204 143 146
1918
,,
–
210
165
176
1919
Januari
120
230
‘
181
189
Februari 120
220 169
,
206
Maart
115
213
171
199
April
110 207 178 190
Mei
105 204 181
.
181
Juni
105
209
180 198
Juli
105-110
217
186
204
Augustus
115
216
188 201
September
115
222
184
‘
197
October
120
231 184
198
November
125
234 188
196
December
125
236
193
193
1920
Januari
,
125
235
197
197.
Februitri 130
233 196 199
Maart
130 235 196
199
April
132
246
207
200
Mei
.
141
25i
212
.
202
Juni
150 258
215 204
Juli
152
262 215
210
Augustus
155
267
.
.
203 212
.,..
September
161
270
199
217
October
164
291
194
219
November
176
282
189 214
December
169 278
175
202
1921
Januari
165
263
169
193.5
–
Februari
151
–
–
194.2′
Maart
141
–
– –
April
133
–
–
t)
van Levensmiddelen.
Ministry
of.
Labour. — Vermeerdering der kosten
van levensonderhoud voor de arbeidende klasse, bij eenzelfde
levenswijze als voor den oorlog.
Amsterdam.
4)
Jaargemiddelde.
412
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
oo
300
—-
–
‘
.
–
.
200
—
——–
– – –
–
—
–
–
——–
–
–
–
–
—-
100
– –
–
– – – –
-.
–
–
–
–
– –
–
–
—-
– –
–
–
–
–
–
– –
-.
–
GPOOL
–
‘a
iac4i
–
iclels
–
–
v’/
rJe’
zen
–
–
–
=cd
R
300
—-
:::IÎIIIEIÏ=IEI:
—–
—-
……………..
—
f
—
100
—
—-
——
——-
G
—
oKh
__
300
°°
N
ELl
.
200
II
.
I-
.
.
2._….
100
-1•-
1
.
– ..
..
E
B
ror
/er+n
P
n1Yepijen{
Vo
di
g
fl7
5
)
–
.
–
–
di
a
to
éi-
z.
herhaaldelijk naai’ voren gebrachte feit, dat in de
V. S. •de ‘kleinhandeisprijzen ieeds zooveel eerder de
groot,han’deisprijzen zijn gaan volgen. ‘Lii de V. S.
vangt volgens Ide cijfers, van ‘let ‘Bureau of Labor de
LIOC
*_____
200
30C
•1
GI
O(
–
rH
–
.J
–
‘D
L3
– –
‘PILJZ
–
N
–
–
‘•
–
–
Vei
ei
gd
5L
1e
-.
e/a
d 1
Of?,
ger
he
o’i
–
‘-
–
/’/e
en
no’.
N-
br/
er
ri
it
nie
0/7
er
/ie/
1
11. Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
413
KI
Eli
1H
N)E
31
Pl
Z
N
‘S
Ver
e,i
rcJjtc
ten
–
–
d1
o
en
ed
o’ h
dJ
B.
i 0
cJ’-
‘Jz
J
0 0
UJ<
0. z
Groothandeleprijzen.
Kleinhandelsprijzen.
Gemiddelde Gemiddelde
Engeland.
Nederland.
Engeland.
Nederland.
.
aan
£
koers
$
koers
te te
Vereenigde
Vereenigde
New York.
Amsterdam.
Herleid
fe
Herleid
Staten.
Herleid Herleid
Staten.
cijfer,
cijr.
cijfer. cijfer.
1920
–
Januari..
3.73
2.66
223.9
258.1
–
‘
250.5
180.1
184.2
197
Februari
.
3.42
2.65.50
215.7
254.7 251.5
163.7
186.4 196
Maart
.
3.65 2.74
235.6 248.2
•
255.5
176.2
180.6
196
April
3.94.50
2.69.50
251.-
257.7
267.6
,
199.4
.
184.6
‘
207
Mei
3.84.50 2.75
243.7 253.7 274.7
201.4
182.7
212
Juni
3.94
2.76
238.9
252.4
271.7
208.8
183.8
215
2.83.50
238.-
248.6 264.6
210.4
184.2
215
Augustus
3.67.50
2.99
217.9
230.1
252.5
201.4
.176.3
203
Juli
.
…….
3.91
September
3.53.50
3.17.50
208.9
.
212.3
244.4
196.1
‘
170.7
199
October
..
. –
3.48.50
3.22
193.-
206.1
227.2
208.3
169.1
194
November
3.42
3.31
.
174.3
‘
184.4
209.-
197.7 160.8 189
December
3.49
3.23
164.-
162.8
190.9
199.3 155.6
175
1921
Januari..
3.74 3.05
162.6
163.8
178.8
‘
202.1
157.8
169
LONDENSCHE CORRESPONDENTIE,
last few days. In ‘spite of the coal dispute, the Ruhr
De schadevergoedin.gslcwestie; de anti-
dan.gers, the trade slump, the City bhinks that a few
dumping bill; de toestand in den
days more will see the worst of the recent crisis over,
mijnbouw; de vooruitzichten in de
SPOO?’-
and that then it will be possible for the world to settle
wegw
down to steady worlc.
ereld en ten aanzien der bankrate
geven aanleiding tot eenig optimisme
Your readers’ will ‘have already seen the official
in de Citj.
proposals, which, if they are not accepted, will lead
to what it is now, on all hands, recognised, svill be
Onze Lonclensc,he coa-reponjdent schrijft
OOS
dd. the end of German economie life. It is difficult to
7 Mei 1921:
‘
t .
beljeve that the German Gcwernment will have the
All the difficulties of the moment ‘h.ave not pre- desperate courage to reject bhese terms,. ‘but we have
vented a more optitnistic feeling developing in the had some previous inetances of German folly in not
30C
20d
•iii
dalende tak reeds aan in Ju11 1920,’in Nederland eerst
in October, Engeland zelfs November.
Voor ht overigd verwijzen wij den lezer naar het
hier’bij afgedrukte materiaal.
400
oj
<
cr
OZ
>(j•_
.
cd
z < z -) -)
LL
Omgerekend in New York-er parieit.
414
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
seeing the psych’oiogy of the situation, and we must,.
1 am afraid, be prepared for the worst. In the City
the ‘opinion has gained ground that the terms will be
accepted. Feeling here has not been very vocal, but
enougli is now known of the .pressure cwhich has been
exerted on the Premier to soften the asperities
0
the Frerich attitude to warrant one in saying that
there is no body of .opinion which in any rway ssoeia-
tes itself with the extreme views of. the French Go-
vernment. Oertainly, the fact that even the ultra-pro-
tectionist Federation of British In’dustries has s’hown
doubts over the ‘Ruhr oceupation is a sign how ‘hesi-
tant business opinion over here is oier the whole thing.
Indeed, ‘one is inclined to say that the business world
is much more ‘decided ‘than the political opposition,
which had very littie to• say in the House of Oom-
mons, and which enabled the Premier to score a’nother
politica’l success. T’he fact is that the politicians fancy
that their.
,wliole future is bound ‘up witli making
Germany pay, and are in térror last anyt]iing they
say ,,wil be used in evidence against them” on some
future ‘occasion. Oonsequently, when on Thursday
evening Mr. Lloyd George made a conciiatory speëch,
in which the threat to occupy the Ruhr was treated
by him as a kind of friendly warning to the German
people, and in which he studiously refrain’ed from
incitements to war passion, the Opposition leaders
were only too ready to fali int’o his arms, witli a gasi
of relief that they were not cbliged to comroit them
selves to any statementa about economie law’s which’
might interfere with their election ‘prospeets. The’
pessimists take comfort from the fact that the ,,Class
0″ bonds may never become a reality if the payiments
from Germany do not suffice,’ and the hope that the
neutrals may, by taking ‘up ibonds, fin’d seats on the.
new Oommission of Guarantees, and thus come to
exert some iufiuence on the future course of policy,
is widely expressed. The ‘City also ‘hop es that if the’
Germans accept the terms, the Reparations Act willl
be suspen’ded, and that we will see the end of o.ne of
the most completely futile pieces of economie legis-
lation that was ever passed. -‘
Having just insisted na being presented by Ger-
many ‘with some £ 30 millions a year, it is of course
natural that our protectionists should endeavour to
make our receipt of these sums as difficult, ‘as possi-
bie, ‘by .roceeding with the new a n t i-d u m
p
i n g
b i 11. It was at one time hoped’ that the Government. could escape from the painfu’l necessity of having to
deal wi’th the resoiuti’ons at all, owing to a movement
of revolt among the’ Coalitdon Liberâls. But the
stedy pressure of the Coalition Rigbt Wing has
again been suecessfui, and the House will disciss
these resolutions on Monday. It is ann’ouncedthis-
morning that Coalition Libe
ra
l opposition ‘bas ‘been
bought off, and, as your readers will see, at hy no
means a heavy cost to the Government. It is said that
the maximum height of the now taxes will be 33
percent, that is, the Government will not raise the
rates in the future, and that the limit of the new
duties will ‘be three years, with the exception of
duties on the products of the key-industries, where
the limit is ‘to ‘be five years; Further, the adnxinis-4
tration of the Act will be largely “in the’ ‘hand’s ‘of a
Committee, on which the consumers are tobe stron’g1yç
represe’nted. These concessions may be enougli tobii’yi
off the Coalistion Liberals,. but. it is really ‘difficult
to see the strength of these safeguarda. Only this
week we have seen the Government refuse to repeal. the ‘d’uties iim’posed’ under the Finance’ (No. 2) Act
in. 1915 on such t’hings as motor-cars, watches and
‘clocks, etc., in spite ‘of the fact that these were ‘ori-
ginally intenddd purely as a war measure. The defence
put up ‘was of âourse that theduties ware productive,
and that the finncial situation was not such that the.
Government could dispense with. the money, but
nothing was said wheu the’ opposition demanded a
countervailing exeisé duty. So it will be wit’h this
new Act, for once a Government ‘has won •its way,
and ‘has ‘had a principle accep’ted, it will not be very
difficult to find reasons, when the time comes, for
not .repealing the legislation in d.i’spute. Surely no one
believes that with the world in its present state, that
exchange dumping will have come to an end in thrée
year’s time? 1f we add to this ,the indemnity propo-
sals, one foresees that the Coalition Liberals will be
told, when the time comes, that they agreed to the
principle, that the situation is eiill critical, and that
they must not disrupt the party which is fighting
revolution.
And as for ‘the consumers’ council, one cnn say that
the pr&vious experience we have had ‘with Commiittees
to control the, distribution of licences uiader the
various Orders prohi’biting importation, leaves one
with very little hope that the needs of the consumer
will receive much attention. We are göting to have a
tariff of .thir’ty-t’hree percent, and all this elaborate
camouflage does not alter the facts. ‘ –
The coal-situation bas. remained un’altered
since 1 last wrote: nothing has been done, and it is
now dear that the Government intends to do nothing
more than present the industry with £ 10 millions and
to let it sink or swii.m. But if the striké lasts much
longer, the Government is bound to take furt’her,
action. T’he Home Secretary bas ;saicl’ as much in the
House: foreign coal will have to be’ imported, and’, if
the trade unionists will not handle it, the unloading
of the coal ships will have to be carried ‘out by
volunteers.
This statement opens out the prospect of more
troubl& for already the whole of the d
,
ock1aJbour in.
the port ‘of Glasgow is ‘on strike over the questio’n of
foreign coal, and we mtiy ‘have more troible at ‘other
ports. as well. On the ‘other ‘hand, the strike cann’ot
last indefinitely, for the funds of the unions are get-
ting exhausted, and in the end the men
will
be beaten
by sheer ,lack of food. One can ‘only pray that a solu-
tion will be arriived at before this contingency oceurs,
for the legacy of hatred land
,
bitterness which it wöuld
leave behitad tit wouilid b’e f.ata] ‘to the industry. The
owne.rs are becoming more emphatic. in thair state-
ments, – that even if a tribunal of inquiry into the
ossibi’kty of .a pool ‘is appointod, they will take no
part in this proceedings or be represented on it, ,,from
thir absolute oon’viict.ion that the pool would meau
disaster to their industry”. In certa1iu dtistricts ‘the’
men ene saijd to be stick of the figtht, and to’ be
demandlinig isefttlement on the, basis of ‘the Govern-
ment offer, het it is not yet cdeair . that this war-
weariness is tyical enougih of the ranik and file to
enable one ‘to isay that it is the hegtinnitng of the end
The striizke’ is haivting serious effects on trade and
transport, and the unemployment f.igures
are staggening. Apart from men and wotmen on short
time, or not registered as unemployod at all, the
figures at recent dates haive been:
April 29
……
1.865.753′
April 22
…..
1.776.481
April 1
……
1.506.080
The ‘optimistic feeling to which 1 refer,red in my
opeiring senteuces is in part idue to the relie.f that
r a i 1 wa y ‘dec o’xi ‘t rol will come abont w’ithout
unclue troubl’e. The raiilways hatve come to an agree-
ment with the Milistry of Transport, by wihidh the
cl:aima for maintenance will be comp’ounded for £ 51
millions net, although
it
is sttill not quiite dear
whether thijs figure really represen.ts the atmount the
railwaçs ‘are pTopardd to take. The poi’n.t is that the sum agreed en ‘was f 60 millions, less income tax on
any atmounts ‘to ‘be distributed in diitvtidenidis, but it
now look’s as, if the Government had managed to alter
this ‘into the sum of £ 60 millions ‘wiith income tax
payable on half, that is, one third of half’ routghly is
to be retained by the’ Government as tax. Furth’er, the
surn to ‘be’ padd’ is subject to oertain pôssible’ ,deduc–
II Mei .1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
415
lions en account of er&rs in the accounta, and on
accounit of disputed cihariges.
But the really hopeful feature is that the trade-
unions end the rniJiways have come to an agreemernt
as to the future poisition of the men. The greater
unions ‘ha’ve so far shown th elven extr.eanely.
averse to having anything •to do with the Whitley
Oouiioiis, but iit now looks as if the raflwaym.en had
accepted the pninciple in lieu of represen•tatioii jon the
niew dircetorates. All the three unions concerned are
saiid to have signed the agteoment, the complete torms
of whicli have not yet been made pubJic. The qu
.
estion
of the representation of the men on the new d.irec-
torates has been a great stu.miLiinig b]ijck, since is was
fiercely opposed by ‘the railwiay interests, and if it
con he got of the way, so much the botter, since in
any case it is extreniely ‘doizbtful wthether the men
would have gat anything out of it in the long run, er,
at any rajte, vihether they would have got more than
they will do rif they care to use the poweiis wihich a
strong Whitley Oouncii, empoiwered to disouss the
techujical isiide of the tissdustry, will conf er on their
leaderss. The Railway Woges Boaaidis are also to be
maintaincid in existence, and it
is
believed that the
uniorus are
1
prepared to. ‘be sensihie on the question
of wages. All this is a great triuinph for Mr. J. H.
Thomas, who seeres to have completely defeated the
extremist elements in this union.
Finally, it is hoped that t h e Bank r a te will
come down to cix ‘percent next week. The rate uf dis-count for Treasury Bills has come down, but not quito
to the extent, that the Bank Rate bas been reduced.
The prospects of ia reduction had been canivassed for
so long that when it did come, the net, effect was
small. A superficial inspection of this week’s Bank
Return might lead one to the idea that the reductiion
has adready had a bad effect, for the circuiation has
shown an expansion of about. £ 1 million, though this
expansion is put down in the City to the periodical
increase at the end of the month.
Conditions in the Cotton Industry are
looking up distmnctly, with ‘Calcutta in the market as
a buyer
,
ogain. In the wollen industry, the topic
in dispute is still the policy of the Realisation
Association: the latest ca’bles from Australia are to
the effect that the Government scheme bas been
agreed to by Parliament. Un.dr this schome, the
export of, wool sold under the reserve price is prohi
bited, and exports must be rationed Ibetween. the old
wool and the new clip.. Generally, the fact that the
,,Times” wholesale index number has shown that the
price-fall has been checked, is sigri that things are en
the turn, but let us hope that after the experience of
last year improvement will be- steady rather than
sensational.
AANTEEKENING.
Terrnijn.noteerjngen
van de Valuta.-
lcas.
(Week van 29 April-7
Mei
1921). – Hier-
naast volgt een beknopt weekoverzicht over de ter-
mijanoteeringen van de Valuta-kas.
Bloote constateering van de hoogste en laagste, be-
stede koersen zou geenssins tot een resultaat leiden.
aangezien de fluctuaties der valuta’s â contant in de
termijnkoersen tot uitdrukking komen en dus het
beeld vertroebelen.
Daarom worden onder bovenstaand ‘hoofd hiernaast en in den venvolge gegeven:
a.
Het grootste en ‘het kleinste écart van de
week
tusschen contanten koeri en•
biedende’,v
termijnprijs.
6.
Het grootste
en het kleinste écart van de week
tussehen contanten koers en
latenden
termijuprijs.
Beide voor 1-, 2-, en 3-maandsprijzen, en in pro-
centen van den ëontanten koers.
BOEKA’ANKONDflING
Jhr. Mr. A. W.
Wichers. De rechts-
leer der Levensverzekeringsovereenicomst.
Het is een breed-opgezet werk, dat de heer Wiohers
begonnen is en waarvan de eerste eflevering zooeven is verschenen. Hij geeft daarin het resultaat van zijne
aan de . practijk van eenige jaren getoetste studiën
om daarmede zijnerzijds een stoot: te geven aan de
odificatie van: het levensverzekeringsrecht: een
hoogst’verdienstelijk en tevens zeer moeielijk werk.
De eerste aflevering bevat eene ,,Inleiding” en –
als Eerste en Tweede Hoofdstuk – ,,De Verdeeling
der Stof” en een ,,Historisch Qverzicht”, benevens
enkele ‘bladzijden van Hoofdstuk III: ,,De bestaande wettelijke regeling hier te lande”.
In de Inleiding: stelt Mr. Wichers teenover de
,,wetteiooze duisternis” op het gdbied der levensver-zekering twee lichtpunten: de ongebrèidelde concur-
rentie èn het voordeel van een volslagen wetteloos-
heid boven een prae’matuur en gedeeltelijk ingrijpen.
Terecht wijst bij er echter op, dat deze beide licht-
punten in volslagen duisternis kunnen overgaan,
wanneer de wetgever thans nog blijft ia2men.
Alvorens ézijn taak aan te vangen acht de schrijver
het gewenscht, zekere vaste bakens uit te zetten, welke
daarbij als wegwijzers kunnen dienen. Deze zijn:
I. Rechtszekerheid. II. Contractsvrj’heid. III. Het
beginsel, dat de levensverzekeringsovereeukomst wor-
de bezien op den grondslag van ons burgerlijk recht.
IV. Rechtvaardigheid. V. Onpartijdigheid. VI. Het
elimineeren van alle vreesachtigheid, die tot een een-
zijdige en kortzichtige waarneming van het levens-
verzekerinjgscontract voert. VII. Een juiste nomen-
clatuur.
Deze ,,bakens” kunnen stellig goede ,,wegwi,zers”
zijn! Speciaal doet het weidadig aan, de contractsviij-
heid hier zoo uitdrukkelijk naar voren geschoven te
vinden, omdat deze in buitenlandsehe wietgevingen
niet altijd geëer:biedigd is.
Hoofdstuk 1
bevat een schematische ,,Verdeeling
der Stof” en eigent zich uit den aard der zaak niet
tot het geven van een overzicht.
Hoofdstuk Ii
,,Historisch overzicht”, speciaal, na-
tuurlijk, met het oog op het privaatrechteljk karakter
van het onderzoek. Niet bhdoeld wordt het geven van
een historisch-volledige beschrijving van het ont-
staan, den groei en de ontwikkeling van het ‘levens-
verzekeringsbedrjf.
Het overzicht i, in zijn soort, uitvoerig en vrijwel
volledig. Daaiibij laat het zich (een niet ‘geringe ver-
dienste
bij
een dergelijk onderwerp) aangenaam lezen.
Het strekt ‘zich uit van de oudste tijden tot op den huidigen dag. Speciaal wordt de ontwikkeling der
levensverzekering ‘behandeld in Italië, Frankrijk,
Engeland, Duitshland, Zwitserland, Oostenrijk (Hon-
garije), Denemaiken. en België. Uit de geschiedenis
in andere landen (Zweden., Noorwegen, Rusland,
Amerika, Australjë) worden enkele grepen gedaan.
Daarna ‘volgt uitvoeriger de geschiedenis in ons eigen
land. ‘ –
Aan het slot wordt er op gewezen, dat ,,de invloed,
welke onze wetgeving op de levensverzekering heeft
uitgeoefend, meer van ‘negatieven dan van positieven
aard was: Een wettelijke regeling, welke onvolledig
is en het ‘bijzonder karakter der levensverzekering
geheel miskent, ‘brengt 6f groote gevaren mede, n.l.
misvorming van het bedrijf, 6f wordt vroeg ef laat terzijde gesteld. Dit laatste was bij ons het geval.”
Met een beroep op de Regeering om eindelijk uit-
–
voering te geven aan het reeds van verschillende
zijden voorbereide werk en een einde te maken aan
,,het voortbestaan eener wettelooze anarchie op een
terrein, hetwelk duizenden en duizenden ‘belangen en
miljoenen geld beheerseht”, eindigt dit Tweede
Hoofdstuk.
8.410.851
280.200
.035.700
5.823.400 4.402.100
971.700
159.600 7.565.000
1.588.000
7.118.082
220.900
820.900
4.248.600
3.475.600
854.900 132.600 6.482.708
1.122.000
416
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
De kennismaking met deze erste aflevering doet
den wen’sch rijzen, dat van
het
werk
van 111r. Wichers
in ibreeden kring zal worden kennis genomen. Op de
latere afleveringen kernen wij, na ontvangst, terug.
Mr.
J.
VAN SCHEVICHAVEN.
ONTVANGEN:
Foregv Exchc..nge,
before,
during, ‘and after the war,
by T. E. Grogory, B. Sc. (con.),
Iicsndon.
Hu.mph.rey Milford, Oxford Unversity Press,
1921..
MAANDCIJFERS.
OPBRENGST VAN SPOOR- EN 1’RAMWEGEN
OVER HET JAAR 1920.
(Ontleend aan ,,De Ingenieur”).
Totale opbrengst.
–
Namen der Maatschappijen
1920
1
1919
Nederlandsche Spoorwegen
..
f
203.247.911
Tramweg-Mij. ,,De Meijerij”
,,
405.859
11
Eindhoven-Geidrop
. . ,,
128.505
Nederlandsche Tramweg-Mij…
,,
1.860.144
Westiandsche Stoomtr.w.-Mij.
,, :
547.574
Gemeentetram te Amsterdam
12.347.118
Haagsehe
Tramweg
–
mij……
5.506.186
Ned.
–
Ind. Spoorwegmaatsch.
lijn Samarang
–
Vorsten-
landen-Willem 1……..
Oost-Java Stoomtramweg-Mij.
lijn Modjokerto-Ngoro
lijn Soerabaija-Krian
Semarang-Cheribon Stoom-
tramwegmaatschappij ……..
Samar.-Joana Stoomtr.w.-Mij.
Serajoedal Stoomtramw.-Mij.
lijn Maos-Bandjarnegara
lijn Bandjarneg.-Wonosobo.
Deli-Spoorwegmaatschappij
Madoera Stoomtrammaatsch.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOÉRSEN.
BANKDISCONTO’S.
N d {Vr
.
sch.in
–
R.C.61
‘
190ct.
Disc. Wissels. 44
1Juli ’15
Zweeds.R.ksbk 64
5
Mei
’21
Bk Bel.Binn.Eff. 54
19Oct.
’20
Bk.v.Noorw.6-64
18Dec.
’19
’20
Zwits. Nat. Bk. 44
11Apr.’21
Bk. van Engeland (4
28Apr.
1
21
Belg. Nat. Bk. 54
28Apr.’20
Duitsche Rijksbk.. 5
23Dec. ’14
Bank v. Spanje 6
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk 6
8Apr.’20
Bank v. Italië. 6
20Mei
1
20
Oostenr. Hong. Bk, 6
12Apr.’21
F.Res.Bk.N.Y.
6
–
7
4Juni’20
Nat. Bk. v. Denem. 6 S
Mei ’21
Javasche Bank 34
1 Aug.’09
OPEN MARKT.
1
..4m.,terdam
1
Londen
1
Berlijn
N.York
Data
Part.
1
Prolon.
Part.
1
Part.
1
Part.
1
Cali.
i
disconto
gatie
disconto disconto disc.
monet..
7
Mei ’21
4’/-‘/s
4
1
1,
5
1
1e
4-318
–
6-11,
1)
2-7
,,
’21
4
4..411
5
5
18
4-11
–
6-7
25-30Ap.’21
4I8I4
3
1
1i
–
412
51-6
4L518
–
6-7
18-23
,,
’21
41/,
3_4
3
14
6k18
4318
–
67
3-8
Mei ’20
33/58/4
5-6
6
1
,-
1
1
4-
18
–
6
–
7
5-10
Mei’19
4’/s-‘Is
3’/,
–
/,
3-4
~
2
1
1á-
1
142’14-’14
31/,44
4_
51
–
3
1
1_5
1
1s
20-24Juli’14 2’18-’12
21
1’1-2’12
t
)
Noteering
van 6 Mei
1921.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Met uitzondering van Parijs en Brussel, was de geheele
wisselmarkt flauw
gestemd.
Londen liep, vooral in verband
met de kolenwerkersstakiug, waardoor belangrijke bedra-
gen
voor ‘bunkerkolen naar ons land geremitteerd
moesten
worden, terug
op
11,22. Marken waren de geheele
week
aangeboden en ‘kw’amen heden ‘op 4,15, ofschoon er tegen-
over het aanbod steeds een ‘zeer groote
vraag bleef bestaan
en de ‘omzetten stellig duibbel zoo
groot waren als ‘in de
laatste maanden. Dollars waren ook deze week weder ‘lager,
2,84%-2,82. Skandinavië weder
flauw. Stockholm en
Ohristiania verloren beide ca.
f
1,-. Denemarken was
iets minder aangeboden. Zwitserland en Spanje waren
veliswaar flauw, maar overi:gens vrij stationnair. Buenos
Aires liep opnieuw sterk terug, heden ca.
83/.
Indië
on-
veranderd. Alleen Parijs ‘en Brussel waren, als ‘reeds ge-
tegd,
zeer gezocht. De koersèn zijn nu steeds ongeveer ge-
lijk; zelfs werd enkele malen Parijs iets hooger dan Brus-
sel afgedaan. Nadat de
koersei
Zaterdag .hun hoogste punt
bereikt hadden op 23,62, trad
echter
laat een daling in,
re1ke heden sterken voortgang maakte, ‘zoodait een
oogen-
blik op 22,80 werd afgedaan.
KOERSEN IN
NEDERLAND.
1
Londen
1
Parijs
1
Berlijn
1
Weenen t Brussel t New
Data
‘1
1
‘t
t
“)
1
York”)
2 Mei
1921..
11.294
22.024
4.374
0774
22.024
2.8411,
3
,,
1921..
11.284
22.55
4.35
0.81
22.524
2.84
1
/
4
,,
1921..
11.27
22.40 4.29
0.79
22.424
2.8301
5
5
1921..
–
-.
–
–
–
–
6
1921..
11.234
23.274
4.30
0.78
23.15 2.8218
7
,,
1921;
.
11.224 23.524
4.274
0.724
–
–
Laagste d.w. ‘)
11.214 21.95
4.25
0.70 21.95
2.8P/,
Hoogste
,,
,,
‘)
11.294 23.824
4.424
0.874
2.624
2.84
3
1
30 April 1921..
11.284
‘22.10
4.324
0.724
2
21.70
2.854′
23
,.
1921..
11.30
21.-
4.374 0.75 321.274
2.874′
Muntpariteit.
1
12.10 48.- 1 59.26 1 50.41
48.-
2
.
48514
*)
Noteering te
Amsterdam.
0*)
Noteering te Rotterdam.
‘)Particuliere opgave. 0)Noteering v. 29April1921.
5)
Idem v. 22
April.
D
°°
Stork.
holm’)
Kopen.
hagen’)
Chris-
tiania’)
Zwitzer-
land’)
Spanje
t)
Batavia
t)
telegrafisch
2 Mei 1921
66.90
51.60
44.40
50.10 39.70
95-96
3
,,
1921
67.10
51.70
44.30
50.15
39.70
96-96
4
1921
66.40
51.40
43.40
50.15
39.66
95-96
5
1921
–
–
. –
–
95-96
6
,,
1921
66.60
51.60 43.60
50.20
39.55
95-96
7
,,
1921
66.-
51.30
43.30
50.30 39.40
95-96
L’ste d. w.’)
65.80
51.10
43.30
49.85
39.35
95
H’ste
,,
,,
‘)
67.25
51.90
44.60
50.30
39.80 96
30 Apr. 1921
‘66.30
51.80
44.10
49.90
39.80
96-96
23
,,
1921
68.05
62.-
45.75
49.824
39.85
96
1
/a-‘/o
Muntpariteit
66.67
66.67
66.67
48.-
48.-
100
*) Noteering te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
Termijnnoteeringen
der Valuta-Kas
(week van 2-7 Mei
1921.)
Londen.
Tilt. Mei
tIlt.’ Juni
Tilt.
Juli
Hoogste B Koers
disagio 1,/4
0/
disagio 2 a
lt
0/
disagio 4
°/o
Laagste B
,,
,,
51
01
,,
1
0
10
,,
1
8
1
4
%
Hoogste L
,, ,,
–
111
4
°/o
,,
2
1/
%
,,
3
8
14
/o
Laagste L
,,
,
1
14
0
10
,,
1
0/
o
,,
–
1
21
2
01
New-York.
Hoogste B Koers disagio
51 0/
disagio 1
1
1
,
0
/o
disagio 1 ‘h
0/
Laagste B
,,
,,
115 01
,,
1
0
10
,,
1
11
4
01
Hoogste t.
,,
,,
1
12
°
/o
1
010
,,
1
,1
2
o/
Laagste L
,,
,,
l/
°/ô
,,
31
4
01
,,
1
11
4
01
Parijs.
Hôogste B Koers agio 5
9
10 agio 10
0
/s
agio 15
0
10
Laagste B
,,
,,
2
1
1
0
10
,,
5
°/o
7 ‘/s
%
Hoo
g
ste L
,,
,,
5
01
10
‘/o
,, ‘
15
°/o
Laagste L
,,
,,
2
1
1, °/o
,,
7
1
1 010
,,
79 %
België.
.
–
Hoogste B Koers agio 10
0/,
agio
1711,
of, agio 22′!, o/
o
:raagste B
,,
,,
1
01
10
0,
01
Hoogste L
,,
,,
10
–
o/
,,
l7’/s
0/
,,
25
%
Laagste L
,,
,,
5
0
10
10
0
1
,,
15
0
10
B er
1
ij
n.
Hoogste B Koers agio 4
%
agio 5
0/
agio 6 ./o’
Laagste B
,,
,,
1
0
/o
,,
3
5/
,,
5
%
Hoogste L
,,
4
O/
,,
7
,
°
/o
,, ‘
10
.o/
Laagste L
,,
,,
1
°
/s
,,
3
%
,,
5
01
f
156.425.080
416.770,
12 7.897
1.772.414
487.768
9.690.751
4.508.989
/
11 Mi 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
417
KOERSEN TE NEW YORK.
a a
Cel!. Lond.
(in
per
£)
1
Zicht Parijs
(in ci,. per
)
Zicht Berlijn (in
ci.
P. 4 Rm.)
Zicht Amaterd.
(in cl,. p. gid.)
7
Mei
1921′
3.98.75
8.26
nom.
35.52
Laagste d. week
3.97.-
7.83
nom.
35.10
Hoogste,,
,,
3.98.75
8.26
nöm.
35.52
30 April
1921
3.97.25
7.75 norn.
3606
23
,,
1921
3.94.75
7.35
nom.
34.82
r’Euntpariteit..
4.88.67
5.1811
4
95’14
40
1
/,.
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Londen
Noteerings.
eenheden
22Apr.
1921
29 April
1921
30 Apr.16 Mei’21
Laagsiell-,’oogsie
16 Mei
1921
Alexandrjë..
Piast. P.
977/,, 977/,,
971/
•
97711,
97/1,
B. Aires’).
.
d. p.
$
44.
1
1,
43
5
Iio
41’18
43
2
12
41
9
!,,
Calcutta
..
. .
C p. rup.
113
8
1
1/321/
1
,
.113
5
!,
1/318/1,
11321112
Hongkong ..
id. P.
$
216
8
18
216’/,
216
217114 216718
Lissabon
. . . .
d. per Mil.
614
ö’/l
5’14
5114 5112
t[adrid
….
Peset. p.0
28,’37
28.37,
28.37 28.55
.28.45
‘Montevideo’
d. per
$
41
1
19
41
5
18
39.-
41
51
39
1
1
$
per
£
4.41
4.43
1
12
4.41
1
I
4.44 4.41
8
/
‘R.d.Janeiro.
d
.
per Mii.
814
)
$71.
8
8
116 8
5
!,,
8
5
!,,’)
Lires p.
£
84
82
1
14
78.80′
83
79
Ilontreal …….
Shanghai….
£
p. tael
314114
313
01
313
3f411
4
31371,
Rome
…….
Singapore
..
id. p. $.
2/4
1
/12
213
7
1
‘,
213
2 8
131
2/329/,
,
2’311/,i
‘Valparaiso..
peso p.
£
31.70 32.30 32.80 34.40 34.40
Yokohama ..
£per yen
215
1
1,
215
5
18
215
215
7
11,
214
21
132
rsoersen der vooratgaande dagen.
1)
telegrafisch transiert.
‘) Notoering van
21
April
1921.
2)
Noteering van 5 Mei
1921
NOTEERING VAN ZILVER
Neteering
ti
Londen
te
New
York
7 Mei
1921
……..35′!,
62
1
/2
80
,,
1921
……..
34
8
/4
60
1
1,
23
,,
1921
……..
35
60’18
16
,,
1921
………34
1
/t
597/
8
8 Mei.
1920
……..
61’/,
104’14
10 Mei
1919
……..58
111
20 Juli
1914
……..
24″!,.
5411t
NEDERLANDSÇHE BANK..
Verkorte Balans op 9 Mei
1921.
Activa.
Binnenl.Wis-(H..bk.
(170.260.933,76
sels, Prom.,
B.-bk.
20.470.269,40
enz. in diss.(Ag.sch.
81.913.073,46
1″
272.644.276,62
Papier o. h. Buiteni. in disconto
,
–
•
Idem eigen portef..
t,
36.228.641,-
Af: Verkocht maar voor
debk.nognietafgel.
–
,
Beleeningen
IH.-bk.
36.228.541,-
mcl. vrsch.
t,
79.172.724,86
B..bk.
,, 17.921.017,20
in rek.:crtjAg,ch
•
,
111.563.599,16
1
/,
op onderp.
(208.657.341,22
1
12
Op Effecten ……. (193.808.141,22′!,
Op Goederen en Spec.
14.849.200,-
208.657.341,2211
Voorschotten a. h. Rijk …………….
‘
11.758.089,68
1
12
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
t,
56.219.880,- Muntmat,, Goud .. ,,549.727.738,67
(605.947.616,67
Munt, Zilver, enz,., ,, 13.402.094,05
1
/,
—
Muntmat., Zilver
Effecten
619.349.710,72
1
12
Bel.v.h.Re,.fond,..
t,
4.659.685,12
1
/,
id. van
I,
v. h. kapit. ,,
3.903.652,871!,
,,
8.563.338,-
Geb.enMeub, der Bank …………….,,
Diverse rekeningen
3.594.000,-
………………,,
35.454.984,62
t,
1.196.250.28 1,77
1/
Passiva.
Kapitaal
………………………
t,
20.000.000,-
Reservefonds
………………….•,
.
s.000.000,-.
Bankbiljetten in omloop ………….
1.082.722 335,-
Bankassignatiën in omloop……….
2.219.499,75
Rek.-Cour.
k
Het Rijk
t,
–
saldo’s:
f
Anderen ,, .56.729.090,25
1
1,
.
,,
Diverse rekeningen
.
………………
,,
66.729.090,25’15
29.679.356,77
(1.196.250.281,77
1
/2
NED. BANK 9 Mei 1921
(vervolg).
Beschikbaar ietaalsaldo …
…………
f
S 90.278.092,55
1
/,
Op de basis
van 21
metaaldelcicing..
.. ,, 161.943.907,65
1
12
Minder bedragaanbankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,, 1.951.390.460,-
Verschillen met den vorigen weekstaat:
Meer
Disconto’s
Minder
2.010.439,05
Buitenlandsche wissels
1.908.412,-
Beleeningen
22.861.065,5111,
Go
ud
………………..
Zilver
524.201,64112
Bankbiljetten
36.136.240,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s……6.114.726,36
Voornaamste posten in duizenden
auldens.
Data
.
Goud
–
–
Zilver
bi!Jelt
Bankn
Ilnacre
opeischbare achulden
605.948
13.402
1.082.722
58.949
9 Mei
1921
……..
2
,,
1921
……..
605.948 13.926
1.118.859 52.574
25 April
1921
……10.976
14.434
1.043.276
61.924
18
,,
1921
……610.976
14.857
1.047.210 56.115
610.976
15.429
1.043.329
49.825
8
Mei
1920
……
635.648
11.817
1.078.869
147.623
11
,,
1921
…….
10
Mei
1919
……
662.389
7359
1.061.881 74.220
25 Juli
1914
…….
162.114
1
8.228
310.437
6.198
Totaal
1
Hieraan
1
1
Beschik-
DÏT
Daia
bedrag
1
Schatkist.
1
Beke..
baa,
t
kings.
disconio
promessen
ningen
1
Metaal-
1
percen-
i
rechtstreeks
1
1
saldo
1
toe.
9 Mei 1921 272.644 114.000 208.657 390.278
54
2 ,,
1921 274.655 114.000 231.516 384.850
58
25 April 1921 244.148 107.000 196.017 403.624
57
18 ,,
1921 234.179
97.000 203.112 404422
57
11 ,,
1921 221.605
81.000 204.748 407.028
57
8′ Mei 1920 180.139
76.000 331.290 40i649
53
10 Mei 1919 147.102
88.000 226.085 ‘442.146
59
25Juli 19141 87.947
14.300
61 *686
43.521
1
) 75
‘)
Op de basis van
1/,
metaaldekking.
tj9
Uit de bekendsna.king van den M i n i ste r v a n F i na n-
ci ë n blijkt, dat uitstonden op:
/
1
2 Mei 1921
9 Met 1921
A’tn schatkistpromessen..
f
514.060.000,-
t,
509.040.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
114.000.000,- ,; 114.000.000,-
Aan schatkistbiljetten ..
67.666.000,- ,, 82.531.000,-
Aan zilverbons ………,, 46.121.295,60 ,, 44.718.396,50
JAVASCHE BANK.
Vöornaamste posten n duizenden guldens.De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch ontvangen.
Bank
us neer.
1
Data
Goud
1
‘Zilver
biljeticn
1
opeischb:
36 April
1921:
2i.750
313.500
1
165.500
23
,,
1921
238.500 316.500
154.500
16
‘
1921
*5*
.477.500
26 Mrt.
224.974
12.009
325.809
141.456
19
,,
1921
…….
225.081
‘
11.761
329.435
138.861
12
,,
1921
…
225.310
11.512,
338.d78
135.917
6
,,
1921
………
1225.365
11.098
338.020
143.679
F
Mei
1920
……
182.476
4.927
316.257
104.827
3 Mei
1921
…….
127.260
9.041
214.470
121.484
25
Juli
1919
…….
1914
…….
22.057
1
31.907 110.172
1
12.634
ata
Di,-
Wissels,
buiten Belee. Diverse
Eeschik.
baar Dek-
kings.
_____________
•
conto,
N.-Ind.
betaalbaar
ningen
ree.
ningen,)
metaal.
saldo
percen-
late
30Apr.1921
221T000.
144.950. .51
23 ,, 1921
224.000
000 144.300 •
0
‘
16 ,, 1921
229.000
142.500
26Mrt.1921 35.872 24.882 104.121 30.190 143.770
51
19 ,, 1921 35.630 25.656 106669 29.387
”
50
12 ,, 1921 36.763 25.301 111.090 32.339 142.247.
50
5 ,,, 1921 37.007 31.570 119.176 27.142 140.354
50
1 Mei 1920 17.448 24.999 150.569 33.706 103.381
45
3Mei 1919 , 8.163 19.341 79.459 12.861 69.362 , 41
25 Juli 1914 7.259 • 6.3961 47.9341 2.228 4.842
2
1 4
1) Sluitpost der activa.
2) Op
de basis van
21
inetaaldekking.
!1
418
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
11
Mei
1921
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Circulaiie
Andere
opeischb.
schulden
1
1
Disconto’s
Dlv. reke-
ningen’)
19 Mrt. 1921
..
1.140
2.247
751
2.045
206
12
1921
..
1.135 2.304
757
2.045
193
5
,,
1921
..
1.133
2.367
761
2.027
231
26 Febr. 1921 ..
1.133
2.221
804
2.025
320
20 Mrt. 1920 ,.
1.052
1.568
.931
1.755
494
22 Mrt. 1919 ..
962
1.643
882 1.345
114
25 Juli
1914 ..
645
1.100
560
1
735 396
‘)
Sluitpoit
der
active.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder .bijvoeging der Currency Note5,
in duizenden pond sterling.
Dato
Metaal
Circulatie
Currencu Notes.
Bedrag
1
Goua’d.
1
Cao. Sec.
4 Mei 1921 128.358 129.528 338.442 28.500 302.735
27 April 1921. 128.358 i28.520 338.033 28.500 302.210
20
1921 128.345 128.276 340.875 28.500 305.476
13
1921 128.348 128.537 341.862 28.500 309.433
5 Mei 1920 112.520 111.116 343.054 28.500 322.455
7 Mei 1919
85.927
76.782 347.240 28.500 330.094
22 Juli 1914 40.164
29.317
–
D ata
Gov.
Sec. Other
Sec.
Pul,lic
Depos.
Other
Depos.
Re-
serve
pISj)
4 Mei ’21
61.667 79.778
15.438 125.370 17.279
12,30
27 Apr. ’21
54.627 86.041 15.292 125.968
18.288
12,90
20
’21
32.767
94.085
19.219 108.439 18.519
14,50
13
’21
32.210
99.693
18.316
.114.124
18.261
13,80
‘5 Mei
1
20
55.310
79.691
20.50
116.516
19.854
14,50
7 Mei’19
49.453
79.477
23.692
115.161 27.595
19,88
22 Juli
14
11.005
33.633 13.735
42.185
29.297
.
1)
Verhouding tusachen Reserve en L)eposits.
84
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.
Data
Metaal Daarvan
Goud
Kassen-
scheine Circu-
.
latie.
Dek-
kings-
30 Apr. ’21
1
1.100.436
11.091.579
24.149.059
70.839.725
36
23
,,
’21
1.100.467
1.091.583
23.630.63268.379.152
36
15.
’21
1.099.788 1.091.598
23.143.827
68.736.150
35
7
,,,
’21
1.100.163 1.091.602
22.941.114
69.235.201
35
30 Apr. ’20
1.094.756
1.077.644
15.192.722
47.939.649
34
30 Apr. ’19
1.776.690
1.755.888
7.277.308
28.628.121
34
23′ Juli
’14
1.691.398
1.356.857
65.479
1.890.8951
93
t)
Dekking der circulatie door
metaal
en Kassenscheine.
Darlehenskassenschein
Dato
Wissels
Rek. C,t. –
Totaal
In kas
bij de
uitgegeven
Reichsbank
30 Apr. 1921 ‘60.89.3.729 20.855.989 33.750.800 24.087.400
23
1921 54.020.794 15.945.450 33.248.500 23.567.900
15 . ,,
1921 59.252.063. 20.436.489 32.958.900 23.083.800
7 ,,. 1921 57.159.128 17.449.975, 33.003.800 22.882.100
30 Apr. 1920 41.994.737 16.498.909 29.049.500 15.153.800
30 Apr. 1919 31.552.664 14.537.274 18.558.200 7.268.600
23 Juli 19141
750.892′
943.964
1
–
.
–
OOSTENRIJKSCH-HONGAARSCHE BANK.
Voornaamste nosten in duizenden Kronen.
Data.
e10
J’Mb-tanlen
.
goudwissels
1
Disc, en
beleeningen
1 Bijz. schuld
1 Oostenrijk
1
en Hongarije
1
Bank-
1 1
biljetten
‘Rek. Crt.
saldi
15Nov.’20
1
)325 730
37.782.521
32.954.000174.121.378
9.497.833
31Oct.’20
321.121
36.474.610
32.954.000172.902.605
9.930.245
7Feb.
1
20
t
290.428
19.251.400
32.954.000156.294.022
6.057.646
31Jan.’20
291.083
19d62.543
32.954.000156.772.802
6.220.536
15Nov.’19
32.097
1:4.742.052
32.954.00050.582.595
7.235.850
23Juli’14
r.589.267
954.356
–
2.159.759
291.270
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden 1 ranca.
Data
‘
Goud
Waarvan
in het
Buitenland
Zilver
Te ,qoed
in het
Buitenland
Buit.gew.
voorsch.
a/d. Staat
6Mei ’21
5.517.358
1.948.367
271.640 659.256
26.700.000
28 Apr.’21
5.514.735
1.948.367
2711.386
655.841
26.000.000
21
’21
5.508.534
1.948.367
21.268
648.746 26 200.000
14
’21
5.505.145
1.948.367
270.30E
644.404
26.250.000
6 Mei ’20
5.686.566
1.978.278 242.577
670.630 25.900.000
8 Mei ’19
5.547.736
1.978.278 308.624
813.336 23.200.000
23 Juli ’14
4.104.390
–
639.620
–
–
Wissels
Uitge. stelde
Wissels
.
Belee.
ning
Bankbil.
–
jetten
Rek. Crt.
Parti.
1
culieren
1
Rek.
Crt.
Staat
FP
3.047.98
126.722
2.156.980
38.832.839 3.087.147
27.570
2.883.548 137.860
2.166.969 38.211.184 2.946.379
71.540
2.655.590
162.418
2.192.422
38.282.514
2.857.762
39.376
cr
2.795.672 192.034
2.196.082 38.528.892
2.940.631
38.610
CD
2.028.180
555.801
1.829.806 36.249.345
3.423.368
59.948
894.942
886.5401.233.430
34.429.667 3.433.379
62.101
1.541.080
–
769.4001
5.911.910
942.570
400.59(
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
yoornaamste posten in duizenden francs.
7Î.i7
Beleen.
Binn.
Rek.
Data
mcl.
van
van
wissels Circu-
Crt.
buiten!.
buiten!,
prom. d.
en
latie partic.
saldi
vorder.
provinc.
heleen.
4 Mei ’21
333.545
‘84.653
480.000
836.8,65
6.173.739 486.886
2.8 Apr.21
333.528
‘84.653
480.000
817.345 6.105.858 535.327
21
’21
334.426
84.653
480.000
811.315
6.082.815
509.295
14
’21
331.148
84.653
480.000
823.295 6.094.001
469.802
6 Mei ’20
360.483
84.803
480.000
828.326
5.087.943
1.249.913
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Goudvoorraad.
______________________________
Zilver
gte.
Notes in
circu.
Totaal
Dekking
___
In het
bedrag
F. R. Notes
buiten!.
latte
8 Apr. ’21
2.264.010
‘1.446.627
–
217.824 2.893.964
1
,,
’21
2.246.439
1.449.164
.-.-
214.792 2.908.153
25 Mrt. ’21
2.210.765 1.408.892
–
211.212 2.930.729
18
,,
’21
2.206.039
1.425.536
–
209.250
2.962.880
9 Apr. ’20
1.957.490
1.292.868
112.781
129816
3.080.217
11 Apr. ‘191
2.142.880
1.197.522
1
-.
69.10912.548.588
Data
Wissels
Totaal
Deposito’s
Gestort
Kapitaal
,Dek.
1
kings-
1
perc.t) 1
Percent.
Goud.
dekking
circul.
8)
8 Apr. ’21
2.258.359 1.745.316 101.226
.53,5
64,7
1
’21
2.337.086
1.789 233
f01.137
52,4
63,1
25 Mrt. ’21
2.409.704
1.840.887
101.113
50,8
60,7
18
,,
’21
2.347.699
1.774.635 101.058
51,0 60,6
9 Apr. ’20
2.789.779
2.535.754 91.160
,
43,3 48,0
11 Apr. ’19
2.186.514 2.414.299
81.750
51,1 62,4
t)
Verhouding tusschen: den totolen goudvoorraad,
zilver
ctc.,
en de
opeischbare
schulden: F. R. Notes en netto deposito’s.
2)
Na aftrek
van
35
pCt, der totale dekkingsmiddelen als dekking voor de netto
deposito’s.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET.
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Dato
Aantal
Totaal
uttgezette
Reserve
bij de Totaal
Waarvan
time
banken
gelden en
F. R. banks
deposito’s deposits
beleggingen
1 Apr.’21
823
12.558.939 1.263.106 13.521.565
2.925227
25 Mrt. ’21
823
12.598.819 1.259.573 13.446.812 2.932.472
18
;,
’21
824
12.654.481
1.252.032
13.649.792 2.926.448
11
,,
’21
824
15.976.114
1.30,2.232
13.486.100
‘2.910.392
2 Apr. ’20
811
17.034.529
1.436.756
14.306.075 2.586.610
4 Apr. ‘191
772 14.080.8121
1.267.458
12.236.321
‘1.686.693
t)
waarvan 221669’goud. 46.599 buitenlandache goudwisaels en’ 56.463-
Aan. ‘het eind van ‘ieder kwartaal wordt een overzicht
munt en snuntmateriaal
zilver.,
‘
gegeven van enkele
niet wekelijks opgenomen baukstaten.
11 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
.419
–
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 9 Mei 1921.
De jongste week is verstreken onder cie fsnpressie van
de éischen, door de En’tente ten opzichte der Duitache scha-
deloosstelling ingediend. In’ zooverre heeft de bespreking tusschen de heeren Briand en Lloyd George vrucht gedra-
gen, dat althans ‘bereikt is geworden •een opschorting van
de bezetting van ‘het Ruhrebied, ten minste tot den 12den
Mei. Eet valt natuurlijk niet te ‘voorzien, of het antwoord
van Duitschland zoodanig aal zijn, dat voorloopig cle bezet-
ting achterwege zal kunnen blijven, met andere woorden,
of door Duitschland geheel en al zal worden toegegeven
aan alle verlangens der Enten,te-staatslieden, doch wel
is het vrij zeker, dat, zelfs indien dit geschiedt, binnen
korteren of langeren tijd wel een tekortkoming zal worden geconstateerd, waardoor dan toch ‘de bezetting zal moeten
doorgaan. Het tis begrijpelijk, dat onder deze sombere ‘voor-
uitziehiten de stemming aan de beurs te B e r 1 ii n niet
opgewekt te noemsn is geweest. Hoe het naaste verloop
ook zal zijn, dit staat in ieder geval vast, dat Duitschiand geweldige bedragen zal hebben op te brengen, waardoor
het nog lange jaren zal wonden geplaatst in de rij der
volkeren, clie er niet aan kunnen denken, zich een wereld-
positie te veroveren. De belastingen zullen tot een gewel-
dige ‘hoogte opgevoerd moeten worden en dit zal ‘natuur-
Jijk weer drukkend werken ten opzichte van de expansie-
mogelijkheid op internationaal-economisch gebied.
Dat dit sterk wordt gevoeld in de kringen der ernstige
zakenmenschen en derhalve ook ter beurze, wordt wel be-
wezen door ‘het feit, ‘dat ‘de opstand in Opper-Sileaië, noch
cle uitspraak ‘van Tirol ten gunste van aansluiting bij
Duitschlan’d, eenigerlei lenthousi2me te voorschijn heeft
geroepen. Toch con in meer normale tijden een beweging,
als thans in Opper-Sil’ezië is aangevangen, zijn aangegrepen
tot een krachtige lausse aan de beurs, waar de onge-
duldige Poolsche agitatoren kans hebben door hunne voor-barige actie veel van hun goede kansen te bederven. Thans echter heeft de beurs hierop nauwelijks gereageerd; eerder
was een ongeanimeerde tendens op te merken, daar het
Duitsche economische leven in den laatsten tijd nauwe
betrekkingen met Polen had aangeknoopt en bovendien
de. speculatie sterk geëngageerd ‘was hij Poolsche Marken,
die dan ook een geyoelige reactie te aanschouwen hebben
gegeven. Overigens kan toch niet worden gezed, ‘dat de
beurs gedecideerd flauw is geweest; eerder was een luste-
boze stemming overheerschend, met eeniigsziins ‘terugloo-
pende koersen en met uiterst geringe omzetten.
Te W e ene n heeft de beurs zich, na ‘cie sterke daling
van eenigen ‘tijd geleden, vrij spoedig weer (hersteld. Daar
zioh de Kronenkoers •in het buitenland niet heeft kunnen
verheffen, waren ‘de ‘buiteniandsche deviezen ‘in Weenen
reeds spoedig weer op hun ‘hoogtepunt ‘aangekomen, waar-
door de beurs gunstig beïnvloed werd. Toch was de koers-
verheffing ‘over de geheele lijst niet gelijkmatig. Bankaan-
deelen, die in het centrum ‘der, belangstelling ‘hebben ge-
staan, toen ‘de ‘nieuwe emissies der betrokken instellingen
aan ‘de markt kwamen, stonden ‘thans onder Vrij grooten
druk, daar een groot ‘deel der nieuw uitgegeven aandeelen
niet geclasseerd schijnt ‘te zijn. Een uitzondering ‘vormden
hier aandeelen in Hongaarsche ‘banken, doch dit moet
alleen worden toegeschreven aan ‘de sprongsgewijze -verbe-
tering ‘der Hongaareche valuta. Hierdoor ‘waren ook alle
overige Hongaarsohe waarden sterk gevraagd. Sterke
koersverbeteringen konden aandeelen in cement-onderne-
mingen aantoonen, daar men te Weenen, in ‘verband met de iets gunstiger steenkool-voorziening, ook op ‘grootere
werkzaamheden ‘in het bouwbedrijf rekent. Tooh ‘heeft de
markt als geheel veel van hdar vroeger dian verloren; de
grond-oorzaak toch Xan de scherpe daling van eenige weken
geleden, cle geldschaarschte, is blijven bestaan. Ook het
wantrouwen tea opzichte van veel pas opgerichte commis-
sie-huizen is eerder sterker dan ‘zwakker geworden.
Te L o u d e n is de beurs buitengewoon stil geweest, doch
in geen ‘gval kon’ de tendens flauw wör’den genoemd. On
danks ‘de geweldige moeilijkheden, die ‘dag aan dag grooter
worden en ontstaan uit ‘de Staking ‘der anij’n’werkers, on-danks ‘de herhaaldelijk meer om ‘zich heen grjpende slui-
ting -van verschillende bedrijven door het geheele land,
blijft ‘de stemming aan de Londensehe beurs ‘vol vertrou-
wen. Verschillende oorzaken kunnen ‘hiervoor opgesomd
wordn In ‘de eerste plaats is de uitwerking van het
nieuwe budget nog zeer gunstig. Weliswaar worden de
hooge belastingen ‘niet afgeschaft, ‘doch het ‘wordt in alle
handelskringen buitengewoon goed opgenomen, dat althans
geen nieuwe belastingeii noodig zijn en dat de oorbogs-
wmustbelastiiug thans voor goed tot het verleden behoort. H’i’êrbij komt ‘een lichte verbetering in de prijzen van alle
stapel-artikelen, aarzelend nog weliswaar, doch tot nu toe
niet’gevolgd door een nieuwe inzinking. Vooral ‘ten op-
ziekte van rubber doet zich deze verbetering gevoelen. En
ten slotte is het ka’lme verloop van het mijnwerkersgeschil
een factor van geruststelling. Men is er ‘zich allerwegen
wel van bewust, dat ‘het ten -slotte tot groote concessies
zal moeten komen, doch aan den anderen kant heeft het
verloop ‘van den ganschen strijd bewezen, dat ‘de Engelsche
arbeiders-wereld in het algemeen niet aangetast is door
den communistischen bacil, die zoo’vele ‘landen ‘in ‘het coati-,
nent en ook een deel ‘der Engelsche arbeiderswereld teistert.
Te P a r ij s is de stemming bij ‘vooi-tdu ring uitermate
vast gebleven. Alom in den ‘lande is men over het algemeen
ingenomen met ‘de ‘resultaten, op cle jongste conferentie te
Londen behaald, al zijn er natuurlijk protesten van ‘links
en van ‘rechts opgegaan, ‘de eerste, omdat men h.’i. te ver,
de ‘laatste, wijl men niet ver genöeg ging in ide ‘kwestie der
bezetting van ‘het Ruhrgebied. Inmiddels zijn de cijfers -van
de Fransche handelsbalans voortdurend ‘vooruitgaande;
zienderoogen vermindert het inadeefig saldo, terwijl inmid-
dels arbeidsmoeiljkheden ‘in eenigszins heteekenende mate
niet voorkomen. In verband met ddn en ander is de stand
der Fransche ‘valuta in de ‘laatste dagen sterk gestegen,
hetgeen ‘de zg. valuta-waarden, in het bijzonder aandeelen
Koninklijke Petroleum Maatschappij, wel een’igszins ‘heeft doen reageeren, doch dat op ‘het gansohe markt-aspect toch
een zeer gunstige werking ‘heeft uitgeoefend.
Te N e w Y o r ‘k ‘is de, handel ter beurze sterk opgeleefd.
Dagen met omzetten van meer dan een millioen shares zijn’
thans geen uitzondering ‘meer en in verband hiermede is het koerspeil vrij sterk gemonteerd. Het spreekt vanzelf,
dat in de eerste plaats industrieel’e ‘waarden hiervan kon-
den profiteeren, ondanks het feit, dat de Steeltrust, ‘de
toon-aangevende organisatie in ‘het bedrijfsleven, heeft
moeten ‘besluiten tot verlaging ‘der bonen ter handhaving
van ‘het ‘dividend op de preferente aandeelen. Doch ook
spoorweg-shares konden in de a1gdmene verbetering dec-
len en ‘dit is wel een bewijs -voor het zuiver speculatieve
krakter d’er tegenwoordige opgaan’de beweging te New
York. Want ‘voor de spoorweg-systemen bestaat nog niet de minste kans op verbetering; ‘nog steeds gaat een over-groot ‘deel der inkomsten weg aan bonen en salarissen en
de toestemming tot verhooging der vraøht-tarieven is veer
problematiek. Ook ‘hier is ontslag van arbeiders of verla-
ging van ‘bonen aan ‘de orde van den dag en de kans, dat
het ‘hierdoor tot moeilijkheden zal komen, is zeer groot ge-worden. Reeds hebben sommige grepen in het scheepvaart-
bedrijf te kennen gegeven geen genoegen te ‘nemen met
lagere salarissen. Ondanks dit alles is – de tendens zeer
opgewekt gebleven, waaraan voor een groot deel de invloed
van de hoogei-e prijzen voor verschillende art’ikeben ten’
rondisbaig 1 gt.
Te
0
nze’nt heeft de markt ‘voor staatsfondsen weinig
variatie te ‘aanschouwen gegeven. Eerder was er ‘wkt aan
bod te constateeren, hétgeen wellioht voor een ‘deel uit
ruilingen tegen nieuw aangeboden obligaties is voortgeko-
men. Voor deze laatste bestaat op het oogenblik, veel be-
langstelling; meer echter nog voor de 7 pCt. soorten der
oude emissiés. Deze konden bijna alle flink mon’teeren; ook
de 7 pCt. leening der Gemeente Amsterdam, die thans
geheel geclasseerd is, vond ongeveer 2 pet. bôven pari nog
grif ‘koopers.
Buitenlandsohe soorten kwamen niet in aanmerking;
met uitzondering van Mexicaansche ‘waarden bestond bijna geen ‘handel in deze af’deeling ter beurze.
3Mei. ‘6Mei. 9Mei.
Rijzingof
5
0/
Ned. W. Seb
1918 88’14
8/i
89
-1–
8/
411
010
,,,,,,
1916
89
88’12
87’/
‘-1–
1
3
18
4
010
,,,,,,
1916 – 79014
7814
793/4
3
2
12
0
10
,,
,,
……..
68
0
/2
6921
4
68814
-1- 114
3
0
10
……
……
g
590/4
58
– 1
2112
0/
Cert. N. W.
S. ……
50’/
49314
481I
–
5
18
5
0
/0
Oost-Indië 1915 .,.,
91’1
91
90’1
–
8
18
6
01
,,
1919 –
–
9415116 9415
,
I
9418/
je
4 °/o Oostenr. Kronenrente
–
37
/10
3
1
12
+
31
5
°/o Rusland 1906
71lio
78/4
71
18
4.,
1/
4
0/
RusI. bij Hope & Co.
7
9
1t6
8
71111,
+
11
4112
0/
China Goud 1898 .. 62
7
f
62’/,
62
7
18
4
0/
Japan 1899 ……..53
53
53
4
0/,
Argentinië Buitenl. – 5331
4
531/,
53718 + 118
5
0/
Brazilië 1895 ……51′!,
5t’18
51’12
7
‘Vo
Staatsspoor ……..104
8
/s
104
8
18
104
5
14
+ 3/5
7
°/o Amsterdam ……..101/4 102
102
+
1/4
i)aarentegen heeft de
aandeelen-onarlct
éen vrij nerveus
verloop gehad. In ‘de eerste plaats werd de aandacht weder
gevestigd op Petroleum-waarden, die echter niet soo sterk
420
ECONOMISCH-SfATISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
fluctueerden, – als de — vorige week het- geva1 is geweest.
Weliswaar was het buitenland nog ikooper, doch op de
veroogd-e prijzen bleek ons publiek eerder tot afgifte ge-
neigd, zoodat hiervan eenige druk op het koerspeil
werd.
uitgeoefend. Zoo kwam hee, dat per saldo het niveau
slechts geringe varia-ties heeft aangetoond,. althans voor het
hoofdfonds. Voor aan’deelen G econsolideer-de Hol-lan-dsehe
Petroleum bestond wat -meer belangstelling, doch de ver-
licogde koers kon niet geheel behouden blijven, toen tegen
;
het slot der beriehtsperiode geruchten binnenkwamen om-
trent moeilijkheden bij de, -mobilisatie van de jongste
1
lichting in Frankrijk en dientengévolge ook de Fransche,
valuta gevoelig terugliep. Hoewel deze geruchten nog niet
bevestigd zijn, hadden zij toch invloed op cle geheele petro-
len-markt en deze afdeeling sloot dan ook in eenigszins
gedrukte stemming, hoewel niet op veel lagere koersen. –
Voor’de
suikermarkt is
ged-urende..de -achter ons liggende
week een flinke verbetering ingetreden. Onigeaoht ide steeds
voortgezette daling -van Cba-suiker, ongeacht. ook het
uitblijven van veodere fdoeni-ngsber-ichten uit Indië, of,
inter, meldingen omtrent verkoopen tot btgen prijs, was de
tendens voor -de betrokken waarden hier ter heur-ze bijna
doorloopend vast. Wel waren eenige i.nzinkingen te con-
ebateeren, doch de contramine-partij, die een Vrij grooten
omvang aan onze markt heeft aangenomen, zorgde iederen
keer voor den noodigen steun. Zoo kon de afdeeling de
week dan ook verlaten in vaste houding en op .hooger
niveau.
Zeer krachtige verbetering hebben sommige
Rubber-
fondsen
ondergaan. Inde eerste plaats was thiervan -de éor-
zaak de, zij het slechts geringe, verbetering van het ruwe
product; in de tweede plaats echter kan als oorzaak wor-
den aangemerkt de -hoogere prijs van koffie, welk artikel
voor seer vele rubber-ondernemingen een waardevolle
tusschenplanting vormt. Echter schijnt ook hier de prijs-
verheffing wat te hard van stapel te -zijn geloopen; althans
tegen het slot der berichtsweek- moesten de meeste koersen
weder eeni-gszins reageeren.
Een onrva-ngrjke handel is ontstaan in claims en aan-
deden der Dol-i-Maatschappij. Deze aandeelen hebben slechts
weinig te lijden gehad vande -aankondiging der ‘kapitaals-
uitbreiding; er bestond veel animo voor de claims, zoodat
verwacht mag worden, dat de emissie een volkomen succes
zal worden. De overige aandeelen in deze rubriek waren
eenigszios verdeeld, doch over het algemeen vast gestemd.
3Mei. 6Mei. 9Mei.
Riizingof
Amsterdamsche Bank . :
178
179
179’12
± 1
1
121
Kiloniale Bank ……….188
179814
188
1
1
+ l/
Ned.Handel-Mij.cert.v:aand 182
177/8
18181
4
Rotterd. Bankvereeniging.. 117
8
14
11818 113
1
1
+ 81
Amst. Superfosfaatfabriek. 122
12181
4
123
‘+1
Van Berkel’s Patent ……104
108
/8
l07
+’3/8 -Insulinde Oliefabriek……56
55
62
+ 6
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand.
89
1
Ia
89’13
’89’18
+-‘It
Hollandia Melkproducten
201
201
201
Philips’ Gloeilampenfabriek 310
310
324
+ 14
R.
S.
Stokvis & Zonen
578
578
578
Vereenigde Blikfabrieken.. 97/e
98
100
+ 218
CoinpaniaMercantil Argent 150
149
147
8
18
2/a
Cultuur-Mij. d. Vorstenland 200
192
8
/4
205
+ 5
flandelsver. Amsterdam . .. 421
11
4051/1
429
+ 7112
Holl. Transatl. Handelsver. 40
40
44
+ 4 *
Linde Teves & Stokvis …. 1191
12018 122
+ 2114
VanNierop&Co’sllandel-Mij. 7211
74718
77
+
41I
8
Tèls & Co.’s
Handel-MU
…. 65
67
1
1
2
70
1
1 + 5
1
12
Geêons. Holl. Petroleum-Mij. 213
11
211814
217
8
18 + 318
Kon. Petroleum-Mij. …… 5821/
4
584
58111
–
1
11
4
Orion Petroleum-Mij.
–
Afgest. Aand. 4981
49
1
/t
4818 ,
/s
Steaua Romana Petroleum
Mij. .. Afgest. Aand 66
86
66 –
Amsterdam-Rubber-Mij. .. 109
1
12 107
liP/t + 2
Nederl.-Rubber-Mij …….. 56
52
56
–
Oost-Java-Rubber-Mij. …. 17& – 177
1/,
188
+ 13 .
Deli-Batavia. …………. 450
440
427
– 23
Deli-Maatschappij ……..-488
406*
406 – – 82*
Medan-Tabak-Maatsehappij 326
325
325
– 1
Senembah-Maatschappij —–600
600
605
+ 5
*)Ex claim
–
–
SChe’epvaart-aandeelen
bleven op één hoogte met geringen
hand-el. Het aanbod echter was zeer beperkt.
–
–
3Mei. 8Mei. 9Mei.
daling-
Holland-Amerika-Lijtl.
..
– 262
242*
23911 – 22v.
–
,,geln.eig. 235
233
1/4
233
– 2 –
-Holland-Gulf-Stoomv.-Mij… 115
15
115
–
–
3 Mei. 6 Mei. 9 Mei.
Rijzingof
Hollandsche Stoomboot-Mij. 95
95
95
Java-China-Japan-Lijn … 147 – 149
151
1
/2 +4’/t
Kon. Hollandsche Lloyd. – – 8381
4
79112
79818 – 4818
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..l26’/ – 128
128
+ 1’12
Koninkl.-Paketvaart Mij. .. 133
129
1
12 133
1
12 + 112
Maatschappij Zeevaart . . – – 111
107
8
14
1078/4 – 32/
4
Neder.l. Scheepvaart-Unie.. 161
16181
4
–
165
+ 4
Nievelt Goudriaan ……..250
230
233
– 17
Rotterdamsche Lloyd …… 1608/
8
164
168
1
/d
+ 7
7
18
Stoomv.-Mij.,,Hillegersberg” 106
106 -. 106
,,Nederland” ..-. 198’1
195
1
1
199
– + 112
,,Noordzee” . . * 421
4012
41
– 114
,,Oostzee”…..100
110
110
+ 10
*) Ex div.
De
Aneerikaansche markt
was vast gestemd ‘voor enkele
kleine spoorwegs-ha-res; -voor de rest waren d
–
e omzetten
gering, doch de o-ndei
–
grond vast. –
–
.
3Mi. 6Mei. 9Mei.
Rijzing
American Car & Foundry .. 151
1
12 151’12 150
– 1
,
12
Anaconda Copper ……..91
95
931/t –
Un. States Steel Corp…..9G/i
96
1
/16
961 – +
1,8
Atcbison Topeka……….93
945/s
94/8 + is/s
Southern Pacific ……….
–
88
8612
862 – 1
1
/2
Union Pacific …..
……. 132’/2 132’/, 130
+ 1
8
14
Int. Mere. Marine orig. Corn
181io 17
8
18
1718 –
8
/18
,, ,, ,, ,, prefs 63
1
1j 6311
4
67814
4
4’lie
– De
geidmarkt is
iets -stroever geworden;
Drolongatie
te
slotte 43/s pCt – – –
GOEDERENHANDEL.
–
GRANEN.
T a r w
e. In de afgeloopen
1
‘week war-en -alle tarve-
-markten vast gestemd. In Noord-Amerika gingen de prij-
zen dagelijks omhoog. Zou noteerde Mei te Chicago op
2 Mei 1343/s en op 6 Mei 1483/s, terwijl
–
de Juli–termijn in
hetzelfde tij-dsverloop -van 109 tot 117 opliep. Sedert -dien
is de markt weder aanzienlijk gevallen en op 9 Mei zijn de
slotnoteeri-nigen resp. 138’% en 1133/s. Een bepaalde reden
voor de aanzienlijke prjstijging was er niet. De zichtbare
voorraad vermindert geleid-olijk van -week tot week, doch
dit is geheel normaal in -deze» -tijd van het jaar. Over de
oogsten n-?et anders idan goede berichten. Slechts een heel
klein percentage van de vintertnrwe heeft men moeten om-
ploegen. De schattingen van de oogst vn -w-mutertarwe
varieeren van 625 tot 645 mi-Ilioen husheis. Indien -men
deze cijfers vergelijkt met -de 577 -millioen bushels, die -ver-
leden jaar geoogst werden, dan bestaat er nog geen -nood
voor een tekort aan tarwe, zelfs -als men in aanmerking
neemt, dat de vermindering van met aom-ertarwe bebouwde
oppervlakte ongeveer 10 pCt. bedraagt. Ook de prijzen -in
La Plata toonden eepn aanmerkelijke verhooging, d-ie op
den – 9den eveneens grootendeels weder verloren ging. Het’
weder was over het algemeen te na-t en belemmerde den
aanvoer van tas
–
we. De verschepiugen zijn nog matig en
zeer aanzienlijk minder dan -het vorig jaar. Sedert 1 Januari
is er nog niet het 3e -gedeelte -verscheept als in -de over-
eenkomstige periode verleden j-aar. De Engelsche Re-
geering- heeft – een belangrijke hoeveelheid van haar voor-
raad verkocht, aangezien cle vraag voor onmiddellijke
levering goed was en de aanvoeren van vrije tarwe slechts
gering waren. De totale verschepingen van alle landen
waren de vorige week buitengewoon groot en ben gevolge
daarvan is ook de stoomende hoeveelheid aan-zien-lijk ver-
meerderd. In de nieuwe oogstpositie van Noord-Amerikaan-
sche tarwe worden regelmatig zaken gedaan. De prijzen
zijn in verhouding zeer ilaag en -het is natuurlijk de vraag
of de zeer goede vôoru-itzichten betreffen-de de verschillende
oogsten niet over-verd-isconteerd zijn. De prijzen in Europa
verden ook eenigszins beïnvloed door hoogere vr-acht van
La Piata, terwijl boveidien de werkstaking van Noord-
Amerikaau.sche -zeelieden de hoeveelheid tonnage, die tus-
schen Noord-Amerika en Europa beschikbaar -is, aanmer-
kelijk -verminderde. Toch. -is’er, ‘wat het Continent betreft,
nog geen te kort aan ruimte en ten slotte zijn de noteerin-
gen ook voor La Plata ‘wederom wat gemakkelijker. –
Het aanbod van -m a ï s blijft ‘zeer ruim. Ree
–
ds -verschil-
lende ladingen maïs van de nieuwe oogst werden er in Ar–gentinië afgeladen. De vraag hiervoor -is betrekkelijk ge-
ring geweest, aangezien -de kooper-s enigszins angstig zijn
de zooveel -hoogere prijzen -te betalen, die daarvoor gevor-
-derd worden. *In vergelijking met latere afleiding, vee-rai
naar -het Continent, en in het bijzonder naar Holland, zijn
de versehepisigen van Amerikaansche maïs zeer belangrijk.
Deze -mais is voor spoedige lever-ing nog niet aanmerkelijk –
ii Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
. 421
•
Noteeringen.
–
Chicago
Buenos Ayrcs
Dala
Tortoe
MaTs
Haver
Torwe
Mars
Lijnzaad Mei
Mei
1
Mci
Mei
Mei
Mci
7
Mei ’21
14111,
59’/s
3618
16,15
3
)
7140
3)
15,555)
30 Apr.’21
131
57
38
16
7,80
-1.4,65
7 Mei ’20
226
191
81
105
3
1
23,65
1
)
11,60
3
)
29,10e)
7 Mei ’19
226
166′!,
6714
11,158)
5,70,1)
21,808)
7 Mei ’18
220
127e/8
72/,
12,50
5,1.5
24,25
20Juli’14
82
1)
56
8
I8
1
)
36′!, ‘)
9,40
1
)
5,38
1
)
13,70 ‘)
1)
per Dec.
‘)
per Sept.
3)
per Juni.’
AANVOEREN
i
1
Tarwe
…………..’)
20,50
39,75
Rogge (No. 2 Western)
‘)
21,-
31,50
Mais (La Plata)
……’)
255,-
250,-
409,-
Gerst (48 ib. malting)
..’)
.
265,-
265,- 525,-
Haver (38 ib. white cl.).
,1)
15,-
15,50
22,-
Lijukoeken. (Noord:Ameri.
–
ka van LaPlata-zaad)’)
145,-
152,50
215,-
Lijuzaad (La Plata)..
..’)
320,- 320,-
870,-
1
)
p. 100 KG:
‘)
p. 2000
K.G.
‘) p. 1000 K.G.
‘)
per
1960 K.G.
5)
Hard/Red Winter Wheat er. 2.
ons van 1000 K.G.
Locoprjzente Rotterdam/Amsterdar.
Soorlcn
1
9
‘Mei
1
2 J’i.tei
1
Mei
1
1921
1921
1
1920
RoUerdam
II
Amsierdam
II
Totaal
Arlikelen.
2 Ç,’Jei/7 Mei
1
Sedert
Ôvereenk.
1
2 Mei17 Mei
1
Sedert
1
Ooereenk.
II
1921
1920
1921
‘ 1Jan. 1921
iijdak 1920
1921
1
lJan. 1921
1
tijdvak 1920
II
4.437
.
338.974 62.608
–
7.111
56.078
346.085
118.686
Rogge
…………….
46.311
205
–
–
135
46.3-11
340
Boekweit
… ……….
.-
2.792
2.500
–
500
772
3.292 3.272
4.325
300.231
103.286
1.957
32.717
18.924
332.948
122.210
Tarwe ………………..
4.634 91.634
.
5.252
182
3.115
120
94.749
5.372
.5.411
608
9.661 13.444
–
430
.
–
10.091
13.444
Mais
……………..
Gerst
……………..
400 65.126
12.631
–
37.374
2.424
102.500
15.055
Haver
………………
Lijnzaad ……………
369
54.086
20858
421
9.296 1.406
63.452
29.264
Lijnkoek ……………
Tarwerneel ………….
317
8.994
5:784
–
1.070
–
10.0634
5.784
Andere meelsoorten
115
13.200 3.228
440
1
1.089
100
14.289
‘-
.
3.328
goédkooper dan -Ar-gentij-tische of Donau-maïs,
dccli
voor
De markten in L o nd en en N ed cr1 and ondervon-
latere aflading is Argentijnsehe mais
wederom
de
goed-
den den invloed van de prijsdaling in Java. Aan -het einde
koopste, zoodat zonder twijfel dezen zomer weder grçote
der week. werd-loco Javasuiker te Amsterdam tot
f3836
zaken in dit artikel tot stand zullen komen.
tevergeefs aangeboden, terwijl binnénlandsche ‘kristalsujker
In de prijzen -van ge
r
st en haver is weinig verande-
ook tot den verlaagden prijs van f40,- niet met
Amen-
ring.
In
beide artikelen kwamen
regelmatig
zaken
tot
kaa
–
nsche Granulated op cle Europeesche markt
kan con-
stand, doch van -groote almeting waren zij niet. Bij gebrek
cul-reeren.
.
–
aan aanbod was de markt voor r o g ge voortdurend vast,
‘
NÔTEERINGEN.
doch
de vraag vermindert op
de hooge prijzen,
zondat
slechts weinig zaken tot stand kwa.men.
‘.
.
Londen
De lij n
z
a a d-mark.t had een zeer vast verlool; zoowl
11V.
Am,ter.
dom
pe
,
White Java
Ame,. Gra.
New York
96
pCi.
op
het Continent
als
i’n Engeland werden dagelijks hoogei;e
.
Daia
loopende
Cuhe,
T
ates
f,o.b.
p
e
r
nulaiedc.iJ.
Gentri-
prijzen betaald, terwijl in verband daarmede de prijzen
voor
.
maand
No.
I
Juli/Aug. April/Mei
fuga!,
olie dagelijks lsooger afkwamen.
Ook
in dit artikel vond
–
____________ _________ _______
eene reactie plaats.
•
1
Sh.
8h.
8h.
$
cts.
Nederland.
In
de
afgeloopen
week
werden’ regel-
41el
‘211f
–
701-
221-
–
5,25
matig zaken
in
t a r
w
e
gedaan, ofschoon
op
de verhoo-
27
Apr.
‘211,,
–
69/10k
271-
3516
4,89
gingen cle koopers zich’ over het algemeen terugkendend
4 Mei
‘201,,
–
841-
961-
1191-,
19.56
toonden. Daar ten -gevolge van de dispanitei.t tusschen de
4 hEel
’19,,
–
6419
321-
–
7,28
prijzen -hier -en in Amerika den laa6sten -tijd zeer weinig
11JUli ’14
,,11″/,
–
–
–
3,26
m a ï
s
was
afgeladen,
waren
de
houders
van
het
nog
–
.
–
resteei-en’de
in- staat
cie
prijzen
voor
dadolijke
levering
KATOEN. –
zeer hoog
op
te
• .c1rij’en. In verband daarmede oatstond er
–
1
Noteering
Loco-Katoen.
.voor
ook veel belangstelling voor de allereerste afladingen, war-
in -belangrijke zaken tot stand kwamen.
(Middling Uplands).
Lsi. Plata snaïs werd -ruimer aangeboden, -doch vond slechts
9
Mei ’21
1
2 Mei’21 ‘125
Apr.’21
10Mei’20
9Mei 19
–
geringe -attentie.
In -ge r
st
enn h av er kwamen slechts ènkele zaken tot
New York voor
stand. In
1
ij
ii z
a ad werden–dagelijks belangrijke hoeveel-
Middling
. .
12,95
c
12,90e
12,20
c
141,30
e
29,10
c
heden ‘gehandeld. De onverkobhte voorraad
is zoo
goed als
New Orleans
geruimd en niet alleen stoosnende partijen
doch
ook pan-
voor Middling
11,88e
11,50e
11,25e
40,25e
27,6,3e
tijen
op
aflading werden tot stijgende prijzen gehandeld.
1jvrnnn1
voor
– .
SUIKER.
1Je1.vijI -het •in het begin der algeloopn week er naar
uitzag alsof de daling van suikerprjzen. in Aen er ik a
vei-der-e vorderingen zonde maken, toon-de de markt al-daar
in de laatste dagen meer weerstandsvermogen en konden
de prijzen -zich ietwat herstellen. De
-handel
bleef weliswaar
tdt kleine omzetten beperkt: Spot eentr-ifu-gals bleven met
4,89 c. -genoteerd, tei-wiji’ de sioteer-ingen op termijn thans
luiden: 3,98 voor Juli, 4,03 voor September, 3,94 voor
Octoibej
–
en -3,86 voor.- November. Er werden eenige export-
zaken naar Europa in Amenican Graniila-ted afgsloten.
Op J a v a verlaagde de Producenten Trust h-are ver-
koopl-iniites van superieur uit den ‘nieuwen oogst -tot
f
17,-,
van suiker No. 16 en hoogen, -tot
f
153′, en van Muscovados
tot
f
1536, hetgeen tot dusver echter niet tot ver-koopen
leid-de. Gezien de tegenwoordige onzekere -politieke en econo-
mische omstandigheden kwam deze verlaging wel op een
bijzonder ongeschikt oogeublik en was dan ook het natuur-
lijk gevolg daarvan, (lat tweede ‘hands -houders bang wer-
-den en -thans ibeneden de Trustprijzen aanbieden. Britsch-
Indië kocht het een en ander -voor – vroegen afsclieep van
specolantcn op de verlaagde pnijsbasis.
Fy
‘
Middling 8,36
1
) 8,03d
8,I0d 2787d 17,79d
‘) 6 Mei 1921.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen). –
–
1
Aug.’20
tot
6
Mei 2U
Overcenkomslige perioden
1919-1920
1
1918-1919
Ontvangsten Gu1f-Havens.
4252
–
3955
3122
,,
.
Atlant. Havens
1293
•
2833
1.957
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1375
2774 1830
.
‘t Vasteland.
1.
,,
11
Japan
ete…
2798
,j
–
2868
–
2153
Voorraden in duizendtallen
6Mei ’21
7 Mei
20
9 Mei 19
Amerik. havens ……….
1493
–
1147
1209
Binnenland …………..
.1472
–
.
1078
1345
Néw
York ……………130
40
98
400
–
337
393
New Orleans
………….
Liverpool
……………
986
1199
553
422
ECONOMISCHSTXTISTISCHE BERICHTEN
11 Mei 1921
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.4. 27 April 1921.
Niettegenstaande de groote moeilijkheden in de industrie,
hebben prijzen van A’merikaansche katoen zich gehand-
haafd en zijn per saldo zelfs iets ‘honger dan een week
geleden. Houders in Amerika k’u,nnen weer gemakkelijker
financieelen steun verkrijgen, doch verwacht men toch
geen ïijzing van beteekenis voordat de aanplant van het
komend seizoen werkelijk bekend wordt en ook het ver-
bruik weer wat ‘toeneemt. Iaar Egyp’oizehe ‘katoen bestaat
wt meer vraag, doch prijzen zijn onverandörd.
De vraag naar Amer’ika’ainsche igarens voor binnen-
lanlisch gebruik blijft Vrij ‘levendig en zou nog ‘beter zijn,
indien het voor de weverijen slechts mogelijk was om
steenkolen te verkrijgen. Men verwacht clan ook wel, dat
de industrie weer wal opleeft, zoodra de kolenstaking
geëindigd is. De vraag naar garens is ook vaij bevredigend
voor export, speciaal in bundels voor Indië.’ Caicutta heeft
nog al 40ei en 44er gekocht, terwijl Madras orders zendt
in gewone 40er en ook Bombay zoowel 30er als 40er ge-
twijnd en enkel koopt en er bovendien nog veel aanvragen
aan de markt zijn. Bovendien koopen de ververijen in
Glasgow ook, waarschijnlijk voor de Indische markt.
Van het vaste land bestaat weinik belangstelling en spin-
nerijen, zoowel van Amerikaansche en, Egyptische igarens
kunnen van die markten wer goed orders gebruiken.
‘Prijzen zijn over het algemeen iets ‘vaster, speciaal voor
die soorten, die geregeld voor Indië worden gekocht.
Hoewel de ‘doe.kmarkt clan naituur’ijken invloed van de
kolensbaking ondervindt, blijft de stemming zeer vast. De
‘mailberichten van Indië en speciaal van Calcutta vermel-den een verbetering in de vraag en men ‘bemerkt dit ook
wel aan de aanvragen, die zich iiet alleen beperien tot
d.hooties, ruwe shirtings en gebleekte goederen, dooh ook
voor alle soorten gedrukte èn geverfde goederen. Er ‘is ook
weer beter nieuws uit China, ‘hoewel voor deze markt nog
slechts weinig gedaan is.
De algemeene stemming op de beurs is zeker verbeterd
en men verwacht wel, dat zaken verder zullen opleven, zoo-
dra de kolenstaking voorbij is.
Manchester, d.d. 4 Mei 1921.
Prijzen van Amerikaansche katoen zijn gedurende cle
week weinig veraderd en hebben zich goed kunnen hwd-
haven. De verkoopen zijn nog al belangrijk geweest en men
heeft thans med
r
‘belangstelling voor den nieuwen aanplant,
die in de Vereenigde Staten over het ‘algemeen op circa
30 pCt. ‘minder dan verleden jaar wordt geschat. De ont-
vangsten in de Amerikaansehe ‘havens izijn op het oogen-
blik 13′ ‘millioen balen minder dan verleden jaar. Naar
Egyptiscke katoen bestaat ‘weinig vraag en prijzen zijn ‘wat lager, terwijl cle ‘ontvangiten in Alex’andr’ië ‘gedurende ‘het
seizoen 1% millioen cautars lager zijn dan verleden jaar.
Er
is nog een goede vraag naar Amerikaa’nsche garens voor ibinnenlan’dsch gebruik, hoewel de stakingsclausule,
nog verschillende izaken tegenhoudt en gelooft Aien alge-
meen, idat zaken zullen verbeteren, zoo’dra de kolenstaking
over is. Inmiddels jzijn er nog ver’dere orders geplaatst voor
Calcutta en Mad’ras in 4Oer en 44er ‘m’nle en bestaat er
ook eenige belangstelling voor Egyptische ‘mediogarens.
Over het algemeen zijn Egyptische ‘garens verwaarloosd en
dit heeft ‘betrekking zooïwel op enkele als ook op getwijnde
garens.
De stemming op de doekmarkt ds deze week onveranderd.
Wel is (eze over ‘het algemeen ‘wat vaster, doch er gaat
•mînder om in verband met de koienstaki’ng, die thads
meer invloed op de industrie uitoefent. Verschillende f a-brieken, d’ie anders wel ,,vol tijd” zouden willen werken,.
kunnen dit thans ‘niet doen en fabrieken, die nog stil staan
kunnen’ niet ‘weer beginnen. ‘De berioh/en van Indië zijn
meer optimistisch en er heef t in Manchester een groote
vergadering van Indische exporteurs plaats gehad, ‘waarin
met algemeene stemmen eenbesluit ‘is genomen om de hou-
ding van de Indische handelaren te verordeelen en er
op aan te dringen, dat deze zonder verwijl aan hun ver-
plidhtingen voldoen. Men meent thans, dat op de overzee-
sche markten de toestanden niet zoo slecht zijn, als de
handelaren wel willen doen gelooven en dat over het alge-
meen de voorraden daar gering zijn. Behalve de berichten
van Indië, zijn er ook aanwijzingen, dat de andere markten
wat ‘beter zullen worden en men verwacht algemeen een
opleving zood.ra de indus’tr’ieele crisis voorbij is.
27 April 4
M.ei
.
Oost. koersen.
27 April 4 Mei
Liverpoolnoteeringen.
G. M. Texas……8,72 8,63 T.T.op Indië…. 113
7
18
1/31
F.G.F. Sakellaridis 17,75 17,00 T.T.,opHongkong 217
216’12
G.F. No. 1 Oomra 4,25 4,40 T.T.op Shanghai. 3/4
313
–
‘KOFFIE.
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Koif t
& Witkamp en’ Leonard Jacobson & Zonen).
–
Noteeringen en voorraden.
Data
Rio
,
Sanio
Wiadkoers
Voorraad
Prijs
No. 7
Voorraad
Prijs
No. 4
7Mei
1921
646.000
8.845
2.912.000
10.900 8/1o,
30 April 1921
590.000
8.845
2.867.000
10.800
81
23
,,
1921
558000
8.570
2.790.000
10.600
,8719
7 Mei
1920
320.000
11.100
2342.000
1)
1625/82
Ontvangsten.
Data
Rio
Santo,
Afgdoo pen
Sedert
Afgdoo pen
Sedert
Week
‘1
Juli
,
week
1
Juli
7 Mei1921 ….
71.000
2.652.000
145.000
9.306.000
7 Mei 1920 ..
. .
38.000
2.168.000
22.000
3.815.000
‘).
Nominaal 15000 tot 14.000.
Statistiek der ‘firma G. Duuring
&
Zoon.
Zichtbare voorraad op 1 Mei 1921, in duizenden balen.
1921
1920 1919
1918
19I’
Voorraad in Europa:.
1.904
2.008 1.206
2.234 8.258
razilië ..
567
Stoomend
702
1.642
210.
317
ost-Indië.
9
–
is. Europa
Oer.
120
9
Staten
.-
–
–
–
24
2480
2708
2.968
2.444
8.608
Voorraad Ver. Staten 2.104
1.809
117’7
1.837
1.717
Stoomend(
Brazilië ..
499
283
546
555
329′
naar
jøost.Indië.
7
Ver.Staten
7
7
9
26
5.083
4.800
4.691
4.836
10.680
Voorraad in Rio ….
590
344
707
795
212
Santos..
2.867 2.414
5.776
6.937
1.174
Bahia ..
40
23
35
‘
83
58
Totaal……8.580
7.581
11.209
11.751
12:124
Op 1 April
……..8.687
8.174
11,7.99
12.131 12.617
1920 1919
1918
1917′
1913
Op 1 Juli ……….6.750
10.336
11.702
7.778
10.275
THEE.
(Opgave van der makelaar J. van Edk.)
Bericht van den afloop Theeveiling op 28 April 1921.
Aanbod in veiling bestond uit:
Heden:
16403, 21612, 2014, 39116 kn. Java ‘thee
Sumatra thee
369
,. ex. voorg. veiling
16772, 21612, 2014, 39116 kn. thee
60
.,teruggenomen
Totaal.. 16712, 21612, 2014, 39116 ki. thee.
6 Mei 1920
16215 kr. Java thee
132
Sumatra thee
Totaal 16347 kn. thee
Aanbod 1 Januari j.l. tot heden: idem 1920 idem 1919
6 veilingen
4
veilingen 3 veilingen
Java thee
108282 kr. 73263 kr. 29908 kn.
Sumatra thee 3384 ,,
5735 ,,
5
11
Totaal …………..111666 kr.
78998 kn.
29913 kn.
De stmmiag was veel beter dan in voorgaande veilingen,
prijzen voor vele t4heeën belangrijk hooger.
Voor prima blad was een zeer goede vraag en brachten
deze t’heeën’ 10 ets. meer op dan in vorige veiling, vrij
goede tot goede midden kwaliteiten vonden tot gemiddeld
516 ets. boven afloop vorige veiling grif koopers, voor
ordinair stelig blad was de vraag vrij gering doch ook deze
soorten werden gedeeltelijk tot iets hoogere prijzen af-
gedaan.
Mooie geelpuntige Gebroken Oranje Pecco’s werden hon-
ger betaald, goede midden kwaliteiten’ hadden een vaste,
markt ‘met iets ‘betere prijzen.
De
prijzen
voor ordinair’gruis. Dust en Famnings vrijwel
onveranderd.
Volgende veiling zal plaats hebben op ‘Doderdag 19 Mei
ek., aanbod circa 17500 kr. thee.
Anistetdem, 28 April.
11 Mei 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
423
KAPOK.
(Opgave van de Makelaars Gebrs, van der Vies, Amsterdam.)
Kapokstatistiek 01) 30 April 1921.
Voorr. Aanv.
Verk. Voorr.
Importeurs:
1 Jan. tot
tot
op
1921 30 Apr. 30 April 30April
H. G. Th. Crone ……..507
2455
2427.
55
Edgar
&
Co.
……….
..
.
57
Van Eeghen
&
Co. ……
334 9190 8622
902
Hand. Venn. Maintz
&
Co
–
3148
3148
–
Hoving
&
Beer……….
200
562
762
–
internationale Prod. Cie
1058
–
458 600
Landb. Mij. ,,Geboegan”
–
120
120
–
Mendes De Jong
&
Co
–
636
636
Mirandolle Voûte
&
Co
2253
8668
8214
2707
Ned. Mij. v. Overzeehandel
500
–
500
–
S.L. van Nierop
&
Co.
.
933
3327 3206
1054
W. .Tengbergen
&
Co
–
350 350
–
Voûte
&
Co………….
–
1200
1200
–
Weise
&
Co………….
270
4486
4730
26
Order ………………
–
240
112
128
6055
34939
35042
5952
RUBBER.
De markt verreerde in het eerste gedeelte der afgeloopen
week in dezelfde lustelooze stemming die de markt reeds
sedert geruimen tijd kenmerkt. Prijzen liepen verder terug
en de allerlaagste noteeriugen, welke eind December golden,
werden weder bereikt. Er on,tstond echter meer kooplust
en prijzen konden snel verbeteren tot ongeveer 10 cents
boven de laagste noteering. De prijzen zijn:
einde voorafgaande week:
Prima Crêpe loco ……….
52
1
/t
c………..57
c.
Juni ……….53
1
/1
…………58
Juli/Sept……..
56
1
Ii
. . . 0;
61
Smoked Sheets loco ……..46
1
13
50
Juni ……..48
,………..
51
,
12
Juli/Sept…..50
, .
53
9 Mei 1921.
CÔPRA.
I)e markt was deze week vast gestemd eu er ging de
meeste’dagen veel om.
Consumenten blijven voortdurend kleinere partijen opnemen.
l)e noteeringen zijn thanB:
Javaf.m.s., loco ………………………… / 36,-
Maart/Mei ……………………35,
ApriljJuni
………………..,,
4,50
Mei/Juli
………………….,, 34,25
Juni/Augustus ……………… ..34,-
alles naar Holland/Hamburg.
Ned.-Ind./Strajts fins. naar Holland
f
0,25
a,
/ 0,50 lager. 9 Mei 1921.
HUIDEN.
Bericht van de firma Grisar & Co.
De exotische markt blijft vast op bestaande prijzen en
van enke]u soorten een fractie hooger. Er worden van
La ‘Plata geen aanzienlijke i’crkoopen gemeld. Liebig ver-koeht 4600 ‘Jiuiden, J’a’nua.r.i-siaehting, ‘naar Zweden, op
basis van 918 d. en zijn er vermoedelijk nog voor’ dien
prijs te koop.
In ‘het algemeen zijn er’ weinig goede huiden d.isponibel,
althans niet in ‘loco waar, vandaar dat thans inferietire
waar attentie begint te trekken.
C.i.f.-offer.ten op bestaande basis ‘worden afgesloten, ech-
ter zijn koopers niet bereid hoogere prijzen in te willigen.
Javarnarkt beter godisponeerd. 1 n la n d s c .h e huiden; na
den verkoop der geheele productie Amsterdamsche ‘Huiden-
club, ruim 30,000 stuks, op basis van ca. 22 cent, is er een
rijzing ontstaan en aanzienlijk moer handel. Offerten luiden
nu 25126 cent.
K al f s vellen; ‘t seizoen is ‘bijaa ten einde en blijkt
dat dit jaar veel minder nuchtere ka,lfsvelilen gevallen ‘zijn
dan liet vorig jaar, (door de dure vleeschprjzen wordt veel
moer vee aangeîo,k’t). De voorraden zijn in de tlaatste
weken grootendeels geruimd. Houders vragen nu extr6me
prijzen, welke echter niet ingewilligd worden,. Vette gras-
vellen en pinken genieten meer attentie en kwamen ‘daarin
zaken tot stand. De Amsterdamsche Huidenelili) verkoht
zijn geheelen voorraad vette- en’ grasvel’len.
L o o is to f ie n; ‘vast en met veel zaken.
Rotterdam, 7 Mei 1921.
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
Veertiendaagscb overzicht.
De markt, welke ‘de meeste aandacht op zich gevestigd
hield gedurende de laatste 14 dagen, was de la Plata markt,
waar vele booten zijn ‘bevrach,t en ‘tegen steeds hoogere cijfers. Dete maikt ‘blijft echter lastig voor ‘reeders, daar
men een groote variatie in vracihten ziet en men den eenen
dag niet weet wat (Ie ‘volgende dag sal geven. ‘Voor Mei-
afladiiig, ,waarvoor slechts enkele booten ‘beschikbaar ‘zijn,
werd 55/. betaald en reeders ‘hopen’ voor de booten, welke
nog over ‘zijn, 601- te ‘krijgen. ‘Voor Juniruimte is de ‘laatste dagen 5216 ‘betaald, doch ook 4716. Er zijn echter hooten ‘in
ballast uitgegaan; zoodat voor Juni/Juli de positie mis-
–
schien gemakicelj’ker word’t.
De Noo.rd-Ameri’kamarkt heeft liet de verwachtingen
van reedeis bewaarheid en ‘de vrachten izij.n slechts weinig
gewijzigd. Wel is
‘
er niet veel opgelegde Aaneri’kaansehe
tonnage in de vaart gebra’elit, daar. ‘de Amerïkaan,sche
reeders zich de groots verliezen ‘nog te goed herinneren en
hunne exploitatie nog steeds duur is, cloc,h wat er in de
vaart is gebracht heeft zijn invloed doen gevoelen. ‘De
laatste dagen echter aijn de vrach’ten ‘wat opgeloopen door
de staking ‘van de’ Amerikaa’nsche neelieden. De Engelsche
tonnage, die daar ‘beschikbaar is, is ‘niet zoo groot en veel
daarvan heeft op ‘het: Continent ‘dure bunkers moeten ‘koo-
pen. J3ovenclien is er een betrekkelijk groote vraag ont.
t’aan naar ruimte naar ‘het U. K. en speciaal Londen. De
vraohten voor steenkolen van llampton Roa’ds naar U. K.
zijn tiisschen 301. ‘en 351-, naar Port Said werd .3613 be-
taa’ld, haar de Eilanden 3113, alles voor proinpte booten,
dus een kleine vooruitgang.
‘
Voor
graan is de ‘vracht van Montreal naar U. K. 6/6,
.van de Northern .Ran.ge 6/3, ‘terwijl valt ‘de Gulf tot 716
ictaaid wordt.
Het bovenstaande geldt niet ‘voor de vrachten vayl
fiavipton :Röads’n’aar de la Pl’ata Rivier. Bier zijn de vrach-
Ier, gedaald ‘in ‘even redigheid met dc stijging in de,bhuisko-
Tiende vrach’te.n. Er werd bevracht tegen $ 5,25 op Amer-
raniseci Weisli
charter
niet des.pateli in laad- en loshaven.
IlissOhien echter zal (Ie staking. der Amerikaansche zee-
lieden ook hier ‘haar i]iv’loedl doen gaala gevoelen. Op de hans geldende cijfers ‘is een rondreis ‘via Noord-Amerika
iikar La Piata met de ‘hooge ‘bhiu’svrachteu niet’loonend.
In de kiid’dellaiidsche Zee ‘is de vraag naar ruimte voor erts gering •door de staking iii Engeland, doch voor lian-
dige bootjes ‘voor anidere lading worden iets ‘hoogere vrach-
‘€ehl betaald. ‘
‘t
Van Adexandi’ië naar Bull werd afgesloten op basis
zaad 14/-. Bomhay ‘noteert 2216 on dead.weight.
GRAAN.
13010
grad
Londcn/
R’dam
Odessa
Rotte,-
dar,
All. Kust
Ver. Sloten
San Lo,enzo
Rotler-
Brislol
Rotte,-
Ene
‘
dam
Kanaal
dam
land
217
Mei
1921
–
–
616
616
501-
501-
25130 April 1921
–
–
614
6141
4216
42/8-
318
Mei
1920
– ,
–
–
1016
1
)
129/-
112/6
1
)
5/tO
,,
1919
–
–
–
816
130/-
2351-
Juli
1914
11 d.
713
11111/
t
i/ii’j
121-
121-
KOLEN.
Dato
Cardiff
Ocstk.Engdand
Bar-
deaux Cenuo
1
1
Port
Said
La
Plato
Rotte,-
dam Gothen-
burg
Rlokr
‘217
Mei
’21
–
–
–
25130 April ’21
.
–
1716
– –
613
–
318
Mei
’20
401-
6216
–
–
f
12,-
–
5110
,,
’19
541-
4716
4716
4716
f 10,-
Kr.45
‘Juli
1914 Ir.’ 7,—
71-
713
1416
312
4/-
DIVERSEN
.
Bom ho ,,
Birma
Vladtoo,
Chili
Data
West
Europo
West
Europa
stock
West
1
Wcst
Europa
(d. w,)
(rijst)
Europa
(salpeter,)
217
Mei
1921….
–
–
–
3216 25130
April
1921. .’..
–
3216
– ‘
32/6
318
Mei
1920.
.
..
–
1401-
–
–
5110
,,
1919….
751-‘)
751_i)
–
–
Juli
1914.. ..
1416 1613
251-.’
2213
Voor Britsche schepen.
424
11’Mei 1921
IE
DE TWENTSCHEBANK
AMSTERDAlYl ROTTERDAM ‘sGRAVENHAGE – DORDRECHT UTRECHT ZAANDAM
1
Maandstaat op 30 April1921
•
DEBET
Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op aandeelen B, waar-
voor
effecten
gedeponeerd
………… . ……………..
.
‘•
f
1.784.700,-
Deelneming in de firma’s:
B. W. BLIJDENSTEIN &.Co., te Londen;
.
B. W. BLIJDENSTEIN Jr., te Enschede;
LEDEBOER
&
Co., te Almelo, f7.503.125,—, waarvoor in
‘
geld
gestort
…
……………………………….
5.953.125,-
waarvoor
effecten
gedepéneerd ……………………
f
1.550.000,-
De.elnemingen
in
bevriende Bankinstellingen
f
6.703.527,24,.
waarvoor
in
geld
gestort
…. .. ………… ..
.
..
.
….
.
501962724
11
waarvoor
effecten
gedeponeerd ……………………
,,
1.683.900,-
Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd
bij
bevriende instellingen
……………
,,
3.000.000,—
tea
eigen
gebrui.ke
…………………………….
.. 36.181.850,—
42.415.750,—
Kassa,
Wi’ssels
en
Coupons
…………………………..
,,
48.858.177,18
Nederlandsche Schatkistbiljetten en Schatkistpromessen
. . . .
,,
17.51.5.694,94
Saldo’s bij
Bankiers:
.
.
.
.
.
beschikbaar voor eigen gebruik …………………….
f
5.358.466,64,4
•
voor rekening van derden ………………………….,, 21.614.500,55
26. 972. 947,19
Prolongatiën gegeven ……………………………….
13.4 57..725 , –
Eigen Effecten en Syndicaten ……………
t
…………
6.495.229,1.4
Credietvereeniging
…………………………………..
f
76.992.732,935
Af: loopende Promessen …………………………….
67.834.732,9834
tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek. Ort.
f
78.067.202,90
Af: loopende Promessen …………………. . ………… ,,
1.443.000,-
76.624.202,90
Voorschotten op Consignatiën
2.940.047,91.
Gebouwen
3.770.500,29.
Totaal ……
.
f
319.642.459,79
CREDIT
.
.
Kapitaal …………………………….. ………….
f
35500
Reservefonds …………………………………. . ….. ,,
7.922.057,06
Buitengewone Reserve………………………………..,,
1.000.000,
Waarborgfonds Oredietvereeniging …………………….
6.233.650,-
Reserve Oredietvereeniging …………………. . …….. ,,
3.864.951
1
,
56
f
54.520.658,62
Aandeelhouders voor gedeponeerde effecten
als waarborg voor 90 pOt. storting op aandeelen B
. . . f
1.784.700,-
in Leen-Depôt
…………………………………,, 40.631.050,-
42.415.750,—
Zieken- èn Pensioenfonds
…………………………..
1.320.462,45
Deposito’s
………………………………………….
51.079.771,54
Prolongatie-Deposito’s ………… . …………………
…
3.364.200,-
Saldo’s te ontvangen en te leveren fondsen ……………..
1.265.542,45
Sâldi Rekeningen Courant ……………………………
f
96.581.983,55
voor gelden in het Buitenland. . ,, 21.614.500,55
Credietvereeniging …………,, 6.000.001,4634
124.196.485,5634
Beleeningen en Daggelci genomen ………………………
Nederlandsche Bank ………………………. ………
.
3.002.844,37
Te betalen Wissels
…………………………………..
.,
32.889.815,88
Diverse Rekeningen …………………………….
……
1.286.928,913/2
S
Totaal …….
f
319.642.459,79