24 JULI 1918
Economisch-Statistische
Berichten’
ALGEMEEN WEEKBLAD VOÖR HANDEL, NIJVERHEiD. FINANCIËN EN VERKEER
3E JAARGANG
WOENSDAG 24 JULI 1918
No. 134
Stooinvaart- Maatschappij N.V. Purness’ Sckeepvaart
NEDERLAND
en Agentuur Maatschappij
AMSTERDAM.
ROTTERDAM—AMSTERDAM
Stooinvaart- Maatschappij
ROTTERDAMSCHE LLOYD
ROTTERDAM.
TIJDELIJKE MA ILDIENS T
JAVA – SAN FRANCISCO vice versa
via
Singapore, Hongkong, Manilla,
Nagasaki en Honolulu.
VRACHTBOOTENDIENST
van
Java
naar
San Francisco
vice versa, in
vereeniging met de Java-China-Japan Lijn,
JAVA—NEW YORK LIJN.
Geregelde vrachtbootendienat van
New York
naar
Nederlandsch-Indie
vice versa, via het
Panama-Kanaal in samenwerking met
andere Maatschappijen.
JAVA—BENGALEN LIJN.
Geregelde dienst van
Nederlandsch-Indiè
naar
Rangoon
en
Calcutta
Vice
VCTSS.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
Geregelde stoomvaartdieneten tuaschen
Nederlandsch-Indlê, China
en Japan.
JAVA—PACIFIC LIJN.
(onder Directie der Java.—China—Japan
Lijn) maandelijkeche dienst tusachen
Neder-
lano’sch-Indiè
en
San Francisco,
via
Manilla
en
Hong-Kong.
F. & W. VAN.
DAM
Makelaars in Assurantiën
Wijnhaven 63 – Rotterdam
belasten zich met het
plaatsen van
alle Assürantin,
onverschillig van wel-
ken aard, geene uit-
gezonderd.
Telegram-Adres: ,FURNESS”
Telefoon Nos. ROTTERDAM
7744147
,,
,, AMSTERDAM N
5866,
N
1267
Reedera, Cargadoors, Expediteurs, Kolen-
handelaren, Stuwadoors, Assuradeurs, etc.
Speciale afdeeling voor het bevrachten
van scheepsladingen per stoomende en
zeilende ruimte.
AAN- EN VERKOOP VAN SCHEPEN
GEREGELDE LIJNEN VAN EN NAAR:
BALTIMORE (Hou. Amer. Lijn) elke
10114
dagen
CAROIFF (en Birmingham District) wekelijks
MIDDLESBROUGH …..eiken Zaterdag
‘STOCKTON
OH
TEES , . eiken Zaterdag
‘SUNOERLAND…….eiken Zaterdag
AL.EXANDRIE ……elke 2/8 waken
CANADA (via Londen) . . .
elke
10
dagen AU8TRALIE (via Londen) . .
elke
14
dagen
5
ZUID-AMERIKA (viaAntwerpen) eike2/8wekan
MAROKKO (via Antwerpen) . elKe
14
dagen
CUBA (via Liverpooi). . elke
10
dagen
000rvracbten naar en van alla deelen der wereld.
Levering van Engelache Stoomkolen
in
6.skolsn. * Diensten tijdens den oorirg gestaakt.
Nationale
Levensverzekering-Bank
OPGERICHT 1863
TE
ROTTERDAM.
ROTTERDAMSCHE
BANK VEREENIGING
Rotterdam ‘s-Gravenhage
Boompjes
Mauritikad.
Delfshaven
Bezuidenhout
Feijenoord
Kneuterdijk
Glashaven
Naaldwijk
Schiedam
Rijswijk Vlaardingen
Scheveninge.
Amsterdam
Rokin
Zaandam
KAPITAAL
EN
RESERVEN
/
66.000.000
9
–
NATIONALE
BANK VEREENIGING
Hoofddirectie en Centrale
Administratie te Utrecht
Alkmaar, Alphen a. d. R., Amersfoort,
Apeldoorn, Arnhem, Assen, Barneveld,
Bodegraven, Borculo, Boskoop, Den Burg
(Texel), Coevorden, Culemborg, Delft,
Deventer, Doetinchem, Dokkum, Dordrecht,
Drachten, Ede, Franeker, Geldermalsen,
Goes, Gorinchem, Gouda, Groenlo, Gronin-
gen, Haarlem, Harlingen, Heerenveen, Den
Helder, Hengelo (0.), Hoogeveen, Hooge-
zand, Hulst, Katwijk, Leeuwarden, Leiden,
Lochem, Meppel, Middelburg, Nijmegen,
Oostburg, Purmerend, Schagen, Schoon-
hoven, Sliedrecht, Sneek, Stadakanaal,
Terneuzen, Tholen, Tiel, Uithoorn, Utrecht, Veendam, Veenendaal, Vlissingen, Wilder-
vank, Woerden, Ijmuiden, Zeist, Zierikzee,
Zutfen, Zwijndrecht.
KAPITAAL
EN
RESERVEN
/
7.200.000
1
De aandacht wordt gevestigd op de afgifte
van Binnenlandache Credietbrieven,
waardoor in ruim 70 plaatsen in Nederland
gelden franco kunnen worden opgenomen.
ZUID-NEDERLANDSCHE
HANDELSBANK
Kapitaal
f 3.000.000,—
EINDHOVEN
– TILBURG-
‘s-HERTOGENBOSCH
BREDA
–
MAASTRICHT
–
SITTARD
–
VENLO
Belast zich met
de behandeling van alle bankzaken
SAFE DEPOSIT
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
ROTTERDAMSCHE
S.CHEEPSHYPOTHEEKBANK.
Wijnhaven 94a
Tel. No.
7846
De Bank geeft uit
5
pCt. PANDBRIEVEN
in stukken van
f
5000,—,
f
1000,—,
f
500,—
en
f
100,-
De
Directeur, Mr. W. C. MËES
NEDERLANDSCHE HANDELMAATSCHAPPIJ
GESTORT
KAPITAAL
f
70.000.000,—
STATUTAIRE RESERVE
f
11.595.462,-
Hoofdkautoor: AMSTERDAM
–
Ageutsohappeu te ROTTERDAM
CII
‘S-GRAVENIIAGE.
Vestigingen in de voornaamste plaatsen van
NEDERLANDSCH-INDIË,
in de
STRAITS-SETTLEMENTS, in BRITSCH-INDIË en in CHINA.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten,
Incasseeringen en Financieeringen, Schriftelijke of Telegrafische Credieten,
Reiscredietbrieven, Deposito’s, Rekeningen-Cöurant,
Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.
JazdI4i
t
7
•iI
3
w—caw&v
Ul
Î
@n1ssocde
r/ezm
i
mper/z
78
en
recie/vereenen,
78S.
Reeders en Cargadoors
GEBR.
VA
N
U
DEN
Bevrachtingsagenten
–
Expediteurs
KOOP en VERKOOP VAN SCHEPEN
ROTTERDAM
–
AMSTERDAM
–
ZAANDAM
Telegram.Adres: ,,VANUDEN”
R. MEES
&
ZOONEN.
ANNO 1720
BANKIERS
ASSURANTIE-MAKELAARS
SCHIEDAM
–
ROTTERDAM
–
VLAARDINGEN
ROTTERDAM
–
AMSTERDAM
Behandeling van alle Bankzaken
Bezorging van alle Assurantiën
24 JULI 1918 s
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN
Economi”schp,Staft
‘stische
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIÊ.N EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
3E JAARGANG
WOENSDAG 24 JULI
1918
No. 134
1
INHOUD
KINA-OVEREENKOMST
…………………………..
649
Het Rapport van de Engelsche Commissie omtrent Scheep
vaart en Scheepsbouw na den oorlog ……………
650
De Beursbelastingen in Duitschiand door
S.
Bro?,wer ..
651
De Rhône als Zwitsersche Verkeersweg door
P.
Serton..
653
Zuiderzeewerken en Defensie door
1fr.
W. J. Vogel……
655
De Rijksmiddelen
……………………………..
656
Index-cijfers
………………………………..
657
AANTEEKENINCEN:
De buitenlan’dsche handel van Argentinië in
1917….657
De Koninklijke Petroleum Maatschappij …………
658
Een spoorweg-veer in het Kanaal ………………
658
Japansche scheepvaart in den Indischen Archipel
….
658
Normaliseering van handels-catalogussen
…………
659
Le Havre in den oorlog ……………………..
659
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFrEN
…………………
659
RECEERINCSMAATRECELEN OP HANDELSCEBIED
…………
660
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen
………………….
660
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
……………….
661-667
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
•
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Bankstaten
Verkeerswezen.
INSTITUUT
‘ VOOR ECONOIÎfISCHË GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
WEEKBLAD ECONOUISCH.BTATJSTI$CHE BERICHTEN
Secretaris-Redacteur: G. E. Huffuagel.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 152, Rotterdam.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telef. Nr. 3000. Tele gr.adres: Economisch. Instituut.
Postcheque en girorekening Rotterdam No. 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f 15,—. Buitenland en Kolon.iën f 14,-
per jaar. Losse nummers 30 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertentiën, f 0,85 per regel. Plaatsing bij abonne-
ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh. & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.
22
JULI
1918.
Gedurende de afgeloopen week kwam er wederom
geen verandering in de geidmarkt. De prolongatie-
rente noteerde weder iederen dag 3 pOt. De rente
voor particulier disconto was een kleinigheid hooger
dan de vorige week en wisselde tusschen 2e/s en 2/8 pOt.
Volgens den weekstaat van de Nederlandsche Bank
zou de geidruimte eerder iets grooter zijn, aangezien
de twee hoofden, die de positie van de geidmarkt het
sterkst weerspiegelen, de omloop van bankbiljetten en
de rekening-courantsaldo’s van anderen, resp. 10 en
11 miljoen verbeterden. De veranderingen op de
meeste hoofden zijn overigens gering.
Voor het schatkistpapier is ingeschreven tot
een totaalbedrag van
f
51.868.000. Toegewezen wer-
den
f
24.680.000 3-maandspromessen
t
f
993,33;
f
10.630.000 6-maandspromessen i
f
985,64 en
f
12.443.000 biljetten i
f
1004,50. Het netto-rende-
ment is resp. ca
. 2%., 2% en 35/s percent.
De rente voor de promessen is; in overeenstemming
met de noteeringen op de geldmarkt, iets hooger dan
den vorigen keer. De prijs voor de biljetten is echter
zeer hoog, meer dan 1 pOt. hooger dan de vorige
maand. Daarbij moet echter in aanmerking genomen
worden, dat de regeering toen slechts een klein bedrag
biljetten heeft toegewezen en dus alleen de zeer voor-
deelige inschrijvingen heeft aangenomen; daaren-
tegen een zeer groot percentage van de geldbehoefte
clekte door toewijzing van promessen.
Op de wisselmarkt was de stenming eveneens groo-
tendeels gelijk aan die der vorige• week. Omzetten
gering en koersen onveranderd. Een uitzondering
maakte Berlijn, waarvoor, ondanks een vrij levendigen
handel, een zeer flauwe stemming de overhand be-
hield en die, Van dag tot dag sterker wordend, heden
aanwies tot een van de grootste dalingen van den
oorlog. Dinsdag 34.02%, Vrijdag 33.67%, heden 32.15.
Ook Weenen ‘evenredig lager.
KINA-OVEREENKOMST.
Van geachte zijde schrijft men ons:
De v66r 5 jaar gesloten overeenkomst tusschen de
kinaplanters op Java en de groote kininefabrikanten
in Nederland, Engeland, Duitschland en op Java was
op 15 Juli j.l. afgeloopen. Daarvoor is een andere
overeenkomst, loopende tot 31 December 1923 in de
plaats getreden. Ofschoon de grondgedachte van de nieuwe regeling voor planters dezelfde gebleven is,
zoo is toch hun positie aanmerkelijk verbeterd en wel
doordat zij thans ook medezeggingsschap over de
vaststelling der kinineprijzen gekregen hebben.
Het nieuwe contract is door de kinaplanters in Ned.
Indië – op enkele uitzonderingen na afgesloten
uitsluitend en alleen met de Nederlandsche kinine-
fabrikanten, waaronder te verstaan zijn de Amster-
damsche Ohininefabriek, de Bandoengsche Kinine-
fabriek en de Nederlandsche Kininefabrjek te
Maarssen.
Beide partijen worden vertegenwoordigd door het
te Amsterdam gevestigde Kinabureau, dat voor de
ricltige uitvoering der overeenkomst heeft zorg te
dragen. Dit Bureau, samengesteld uit drie vertegen-
woordigers van pianters, en drie fabrikanten, onder
leiding van een door hen gekozen onpartijdigen voor-
zitter, krijgt naast zijn administratieve srerkzaam..
heden ook een commercieelen werkkring, doordat het
‘voortaan de kinineprijzen zal vaststellen.
650
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918.
Van de voor de kinine te bedingen netto prijzen
ontvangen planters van de eerste 20 gulden drie
vijfde deel en van het meerdere de helft – fabrikanten
het overige. De betaling van den koopprijs geschiedt
bij elke aflevering in Nederland door fabrikanten, op
basi va zes cent per unit (de unit is één procent
kininesulfaat en een half kilo bast), terwijl het meer-
dere als overprijs bij het Kininebureau gestort wordt
ter latere verdeeling onder de rechthebbenden.
Fabrikanten zijn verplicht in het eerste contract-
jaar, loopende van 15 Juli 1918 tot 31 December 1919
751.000 kilo kininesulfaat in bastvorm en in elk vol-
gend kalenderjaar 515.000 kilo af te nemen. De af-
neming dezer fabrieksbasten geschiedt hetzij in Ne-
derland, hetzij op Java in tien toewijzingen per jaar.
Het Kinabureau wordt op Java door een uit drie
leden bestaande delegatie vertegenwoordigd.
Pharmaceutische basten blijven van de overeen-
komst uitgezonderd, behoudens in dit opzicht, dat zij
uitsluitend te Amsterdam in veiling of op Java uit
de hand verkocht mogen worden tot prijzen, die per unit kininesulfaat hooger moeten zijn dan de gelijk-
tijdige prijzen der fabrieksbasten en wel al naar
gelang daarvan 50 i 85 pOt.
De overeenkomst, die uit ruim 200 artikelen be-
staat, regelt verder in bizonderheden de prijskorting, die, bij levering van bast op Java, aan de Bandoeng-
sche Kininefabriek of aan andere bevriende afnemers
zal worden toegestaan, de bevoegdheid van planters
om naar Nederland crudum, beantwoordende aan na-
der te regelen eischen, in plaats van kinabast af te
schepen, voorts allerlei kwesties, die zich kunnen
voordoen bij de levering, monstertrekkng en analy
–
seering van basten, en behelst verder verschillende
uitzonderings- en overgangsbepalingen voor den oor-
logstijd.
1)
HET RAPPOM’ VAN DE ENGELSCHE
COMMISSIE OMTRENT SCHEEPVAART EN
SCHEEPSBOUW NADEN OORLOG.
In Maart 1918 werd door Mr. Runciman, destijds
Voorzitter van den Board of Trade, eene commissie
benoemd om verslag uit te brengen omtrent den toe-
stand van scheepvaart en scheepsbouw na den oorlog
en omtrent de maatregelen, welke genomen moeten
worden ter bescherming van de belangen dezer takken
van bedrijf. Voorzitter dezer Commissie was Sir
Alfred A. Booth. Het thans verschenen rapport begint met de medeçleeling, dat de Britsche handelsvloot bij
den aanvang van den oorlog viermaal zoo groot was
als de Duitsche, hare belangrijkste concurrent, en 12,4
millioen netto reg. mat, dat is bijna de helft van de
vloot der geheele wereld, welker inhoud 26.000.000
tôn net. reg. was.
Ten gevolge van den oorlog kwam er ieeds spoe-
dig eene schaarschte aan scheepsruimte, die ieder
jaar grooter werd. De oorzaken daarvan zijn geweest:
Het onttrekken van vele vooral grootere stoom-schepen aan het handelsverkeer voor directe en
indirecte diensten voor leger en vloot.
De verliezen door den vijand toegebracht.
De groote teruggang in den scheepsbouw.
Door het requireeren van talrijke schepen voor de
vloot en het legei bleef niet meer dan de helft der
Britsche handelsvloot beschikbaar voor den aanvoer
van grondstoffen en voedingsmiddelen naar Groot-
Brittannië en Zijne boudgeiïooten.
Van het begin van den oorlog tot einde Augustus
1917 zijn volgens het rapport meer dan 3.000.000 tons
net. reg. der Britsche vloot door oorlogsdaden verlo-
ren gegaan en bovendien nog 2.000.000 tons net. reg.
van Engelands bondgenooten en neutralen. Deze cijfers
geven echter geen juist beeld van de werkelijke ver-
liezen, doch schijnen te zijn het netto resultaat van
verlies en aanbouw. Wij vinden toch elders gepubli-
1)
[Men zie ook het artikel in het nmnn,er van 21 Maart
1917. – lIed.]
.
ceerd, (lat tot het einde vah 1917 11.827.000 tons
totaal aan scheepsruimte verloren is, terwijl in dien
tijd gebouwd is 6.606.000 tons en bovendien 2.589.000
tons van vijanden der geallieerden door hen in ge-
bruik genomen werd.
Het scheen de natuurlijkstc zaak ter wereld; dat
om deze groote verliezen zoo goed mogelijk te neutra-
liseeren, de scheepsbouw alle krachten moest inspan-nen, en dat het Gouvernement al het mogelijke moest
doen om die. industrie in staat te stellen met volle
kracht te arbeiden. Dit echter geschiedde niet. In 1914 werd nog meer
dan 1.000.000 ton net. reg. te water gelaten, doch in
1915 skchts 430.000 tons en in 1916 zeffs maar
340.000 tons, en de pogingen in 1917 aangewend om
de productie te vermeerderen, konden slechts de resul-
taten van 1916 met ongeveer 100 pOt. verbeteren en
dus de oorlogsverliezen nog lang niet overtreffen.
Eerst in het einde van 1917 en in de eerste maan-
den van 1918 is voor den aanbouw van schepen ook
van regeeringswege al het mogelijke gedaan, zoodat
in die maanden het totaal der te water gelaten tonne-
maat zeer aanzienlijk is geweest.
Over de Staatsbemoeiing met het reederijbedrijf is
de Commissie niet te best te spreken, hoewel zij erkent,
dat de contrôle van het Gouvernement in de gegeven
omstandigheden onvermijdelijk was. Niet moet worden
over het hoofd gezien, dat deze contrôle meebrengt het
verlies van vrijheid en elasticiteit, welke vereischten
zijn voor de ontwikkeling van ondernemigsgeest.
Bovendien hebben de lasten den Britschen reederjen
zoowel als anderen ondernemingen opgelegd, op de
financieele positie, vergeleken met die van Neutrale Scheepvaartondernemingen, grooten invloed gehad.
De Neutralen hebben krachtige reserves kunnen
maken, terwijl de Engelschen ieer veel als oorlogs-
winstbelasting moeten afstaan.
De Commissie wijst nog speciaal op een punt;
waarin zij een groot gevaar ziet. Een groot aantal
reeders, die de wilde vaart uitoefenden, verkocht zijne
schepen aan de vaste lijnen, omdat het vroegerebe-
lang van belegging in trampschepen niet meer bestaat. Eene geregelde lijn kan haar zaak niet opgeven zonder
opoffering van haar zaa.kwaarde, die verkregen is na
lange jaren van inspanning, soms van strijd, maar
deze overweging geldt niet voor den reeder in de
wilde vaart, wiens belang voor een groot gedeelte
waarschijnlijk reeds door oorlogsverlies geliquideerd
is, terwijl de thans door het Gouvernement betaald
wordende huur geene aanleiding geeft te houden wat
men nog over heeft, als een goede prijs daarvoor te
maken is.
1)e geregelde lijn, die nu geen boot kan laten bou-
wen, zooals zij die zoude wenschen, maar die toch
schepen moet hebben om na den oorldg hare diensten
zoo goed mogelijk te kunnen cnderhouden, is wel ge-
dwongen trampbooten te koopen, maar de gewone
reeder zal geen geld in schepen steken tenzij hij
voorziet, dat deze hem een inkomen zullen opleveren
in verhouding tot de risiëo’s van het bedrijf; het ver-
trouwen daarin ontbreekt onder de tegenwoordige
omstandigheden. De Commissie voorziet daarom een
grooten teruggang in het trampreederijbedrjf, wel-
ken zij ten zeerste zoude betreuren.
Wat raadt nu de Commissie aan te doen om de
zaken weder in het goede spoor te krijgen? Zij gaat
uit van de stelling, dat G
ouv
e
r
nements-bemoeiing zoo
spoedig mogelijk moet ophouden; deze is niet alleen
vreemd aan den Britsohen geest, maar heeft ook
neiging den persoonlijken prikkel te verlammen. Het
is hare overtuiging, dat iedere afwijking van het principe om te steunen op partieulieen onderne-
mingsgeest een gevaarlijke proef zoude zijn en een
fout van de ergste soort.
Haar dvies luidt dus als volgt:
1. Dadelijk bij ihet einde van den oorlog moeten alle
in particulier bezit zijnde schepen door, het Gou-
vernement geheel worden vrijgelaten en die sche-
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
651
pen, welke het Gouvernement nog absoluut noodig
heeft voor een of ander doel, moeten worden
gehuurd tegen een prijs gebaseerd op den stand
van de vrachtenmarkt.
Alle bevoordoeling van vreemde reederije.n vat
vraehten betreft, kome te vervallen zondra de oorlog
voorbij is, of zoo mogelijk reeds vroeger.
Daar groote kapitalen noodig zullen zijn voor den
wederopbouw van de handelsvloof, dient het reede-
rijbedrijf, voor de rest van den duur van den
oorlog, op- denzelfden voet te worden behandeld,
wat betreft verdienste en financieele contrôle als
andere
bedrijven
en bijzondere bepalingen voor de
reederjen, zooals opgenomen in de Finance Act
van 1917, moeten worden ingetrokken.
Dadelijk dienen maatregelen te worden genomen,
om de huur door liet Gouvernement aan Britsche
reederijen te betalen op een basis te brengen, waar
mede een behoorlijk rendement verkregen kan wor-
den voor schepen gebouwd voor den, tegenwoordigen
prijs.
De Standaardschepen, gebouwd door het Gouver-
nement gedurende den oorlog en alle andere vracht-
schepen in eigendom van den Staat, moeten ver-
kocht worden op voorwaarde van vrije mededin-
ging aan Britsche reeders, zoodra zij niet meer
noodig zijn voor Gouvernementsdiensten ten ge-
volge van den oorlog.
En dan volgt in het rapport de reeds aan onze dag-
bladen overgeseinde zinsnede:
,,We consider that no peace would be satisfactory
,,which did not enforce the surrender of enem
,,shipping and inflict drastic and exemplary punish-
,,ment for the enemy’s crimes at sea.”
Dit thema wordt verder uitgewerkt in de veronder-
stelling, dat
bij
den vrede de gealliëeraen alles zullen
krijgen wat zij maar wenschen kunnen, zoodat Enge-
lands vijanden zoo goed als geen scheepsruimte meer
zouden bezitten.
Eene nadere beschouwing dezer wenschen lijkt mij
in het huidig stadium van den oorlog vrijwel -over-
bodig, maar uit den mond van deze, de belangen van
Britsehe reederijen vertegenwoordigende, Staatscom-
missie is zij toch niet onbelangrijk als eene uiting
van •de stremming en gevoelens in het Vereenigd
Koninkrijk.
Omtrent den scheepsbouw na den oorlog, zegt het
rapport der Commissie verder, dat het noodzakelijk is,
dadelijk na het sluiten van den vrede, minstens
2.000.000 tons net reg. te kunnen bouwen. De noodige
voorbereidende maatregelen moeten nu reeds worden
genomen en wel:
Werven nu voor de Marine werkende, moeten
dadelijk na afloop van den oorlog weder voor de
handelsvloot bouwen.
Vaklieden uit het scheepsbouw- en machinebedrijf,
nu onder de wapens dienen in de eerste plaats
onmiddellijk na het einde van den oorlog uit den
krjgsdienst ontslagen te worden.
Scheepsbouwers en machinefabrikanten dienen vrij
te
zijn
om het noodige materiaal te koopen tegen
marktprijs (necessary price), zonder last te hebben van beperkende bepalingen omtrent levering.
Verder moet de Regeeringbemoeiing omtrent den
bouw van schepen met het einde van den oorlog op-
houden en het een ieder weder vrij staan zijn eigen plannen te ontwerpen, dat wil dus zeggen, dat geen
verdere standaardschepen zullen worden gebouwd. Do
Commissie raadt verder ten zeerste aan, dat reeds
tijdens den oorlog gelegenheid zal worden geboden
aan geregelde lijnen om voor nieuwbouw te contrac-
teeren volgens eigen plannen en voor eigen behoeften
der maatschappijen, al zou het dan ook moeten zijn
met zekere restricties wat passagiers-inrichting en
snelheid betreft, zôodat spoedige aflevering mogelijk
blijft.
Omtrent den bouw voor rekening van vreemde
naties, maakt de Commissie een onderscheid tusschen
Neutralen en de vijanden van Groot-Britannië.
Orders van Neutralen ziet zij
blijkbaar
gaarne tege-
moet, overtuigd als zij is, dat ook de Britsche reede-
rijen, als het advies omtrent het vrijlaten van de
scheepvaart wordt opgevolgd, talrijke booten zullen
bestellen en beperkende bepalingen voor den vreem-
deling, acht
zij
niet gewenscht, omdat deze op den
langen duur slechts kwaad zouden doen aan de
scheepsbouw- en machine-industrie, die
altijd
voor
een groot gedeelte voor het buitenland hebben ge-
werkt.
Omtrent orders voor den vijand zegt de Commissie:
,,Onze inzichten omtrent het bouwen van schepen
voor en verkoopen aan
vijandelijke
reeders, na den
oorlog, moeten aldus worden samengevat:
Bijzondere beperkingen voor den bouw van schepen
voor Duitsche reeders of voor den verkoop naar
Duitschiand zouden nutteloos
zijn,
tenzij alle geal-
lieerden en de Vereenigde Staten
gelijke
maatrege-
len troffen en verder bereid zijn op Neutralen pres-sie uit te oefenen met hetzelfde doel.
Indien de geallieerden besluiten zulke maatrege-
len te nemen als onderdeel van eene algemeene
economische politiek, gericht tegen de vijandelijke
landen, gedurende het begin der reconstructie-
periode, dan zouden in het Britsche rijk bouw en
verkoop voor en aan de
vijandelijke
vlag verboden
moeten zijn, zoolang als zulke maatregelen van
kracht blijven.
–
Hetzelfde resultaat, voor zoover Groot-Brittannië
betreft, zou vrijwel te bereiken zijn door Britsche
bouwmeesters en reeders zelf, door voorkeur te
geven aan iedere vlag boven een vijandelijke, zoo-
wel voor den aanbouw als voor den verkoop.
Voorts geeft de Commissie een overzicht van het
verkeer, waaraan de Britsche Handels-Marine deel-nam en van de concurrentie, die zij voor den oorlog
ontmoette, Speciaal klaagt
zij
over de hulp door de
Duitsche spoorwegen en expediteurs, door het makei
van speciale doorvoertarieven ten gunste van Duit-
sche geregelde lijnen, aan deze gegeven, en over de
D uitsche Contrôle Stations in het landverhuizersver-
keer, waardoor bijna het geheele Russische verkeer
over Hamburg en Bremen kon worden geleid; zij
dringt aan op afschaffing van wat zij noemt ,,unfaii
competition.
”
Tot zoover de Commissie. Wat nu te denken van
haar rapport?
– Het komt mij voor, dat de grondgedachte om zoo
spoedig mogelijk volledige vrijheid van bedrijf her-
steld te zien, eene gezonde is, en dat slechts op die
wijze Engeland
zijn
voor dit land zoo belangrijke
vrachtvaart zal kunnen herstellen. Veel rekening met wat er tijdens den oorlog vooral
in Amerika in zake scheepsbouw gebeurd is, houdt
het rapport niet en toch moet men verwachten, dat
ook Amerika een geduchte concurrent op de wereld-
zee zal worden. Overigens vind ik, dat uit het rap-
port een zekere twijfel spreekt aan de toekomst, een soort van angst of alles wel in orde zal komen.
Het rapport is gebaseerd op het winnen van den
oorlog door de geallieerden, doch mocht de strijd eens
anders uitvallen, dan zullen vele der aanbevolen
maatregelen niet kunnen worden uitgevoerd.
v. H.
DE BEURSBELA,STIN GEN IN DUIT,SCHLAND.
Enkele maanden geleden (zie No. 122 van dit
orgaan) gaven wij een uiteenzetting van de plannen
tot verhooging der diverse Duitsche beursbelastingcn,
waaraan wij toen enkele beschouwingen vasticnobptcii,
die uiteraard wel steeds te maken zijn met betrekking
tot elke verhooging der lasten bij een zoo gevoelig
orgaan, als de beurs is, doch die toch een meer specia-
lan tint verkregen door het belichten van de tendens,
die oogenschijnlijk met het indienen der ontwer-
pen is bedoeld. Wij wezen toenmaals meer in het
652
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1916
1
bijzonder op de belasting op den geld-omzet, die het
concentratie-proces der groote banken sterk zou be-
vorderen en de strekking zou verkrijgen den rentevoet
te verhoogen. Dôch ook wijdden wij de aandacht aan
de opvoering van de diverse belastingen op de beurs-
omzetten, waa:rdoor hot zakenlevun ongetwijfeld sterk
in levendigheid zou moeten afnemen en waacdoor
bovendien het gevaar zou ontstaan, dat de beurs, door
gebrek aan elasticiteit, minder goed in staat zou
blijken, haar economische taak te vervullen. Sindsdien
hebben zich wijzigingen voorgedaan, die het wensche-
]ijk maken op dit laatste punt nog eens ten volle het
licht te werpen..
De gewijzigde voorstellen zijn thans in het pleuu,m
van den Rijksdag aangenomen, weliswaar met een
tegemoetkoming aan de verlangens der belangheb-
bende kringen, doch toch nog in den zeer drukkenden
vorm van de oorspronkelijke Regeeringsvoorstellen:
In de hoofdcommissie van den Rijksdag was zelfs
reeds een meerderheid gevonden voor een bepaling
(het amendement-Groeber), zoo drastisch, dat zij
zonder eenige overdrijving bet gevaar van een
catastrophe voor zeer vele handelaren en kleinere
bankiers met zich zou hebben geoerd en bovendien
de beurs een zoo ernstig nadeel toegebracht zoll
hebben, dat zij hoogstwaarschijnlijk haar heteekenis
r
of
het economisch verkeer voor een niet gering
deel zou hebben ingeboet, hetgeen vooral een geweldig
nadeel had kunnen worden voor de
tijden
na deli
oorlog. De bier bedoelde bepaling was de verhooging
van de belasting op den omzet in aandeelen, kolonialé
waarden, Kunen en winstaandeelen van
drie tiendé
pro mille op
niet minder dan
een half procent.
Het
oorspronkelijke Regedringsvoorstel ging niet verdei
clan tot 3 pro milje en hoewel dit reeds een vertien voudiging van de heffing beteekendo en er ook wel
enkele stemmen van protest waren opgegaan, had
men zich over het algemeen vrijwel bij deze hef fin
neergelegd, begrijpende, dat in tijden van heroerin
als de tegemvoordige, de Staat ieder object wel moet
aangrijpen om het evenwicht tusscheii ontvangsten en
uitgaven al thans eenigerm ate te kunnen bewaren
Doch het voorstel van dan afgevaardigde 0..oober, dat,
zooals gezegd,. in de commissie de meerderheid kon
verwerven, heeft een storm van verontwaardiging door
vrijwel geheel Duitschland doen opgaan. Niet alleeii
cle Berlijnshe beurs, doch ook die te Hamburg en
l?rankfurt a/Main voelden zich in hun levensader
bedreigd; zij verzamelden zich, ten einde den ver-
antwoordelijken leiders en den Rijksdag tijig te
wijzen op het .gevaar, waarin ‘deze zich bij het dooL voeren dor voorgestelde heffing zouden begeven.
Voorop willen wij stellen, dat met de indiehing van
het voorstel door den heer Groeber, een alleszins lof-
waardig doel werd beoogd. In het overzicht der
Effectenbeurzen in, dit orgaan is reeds her.haaidelij’k
de wilde speculatie aan cle Duitsche beurzen gerele-
veerd; ten einde deze speculatie te keeren, werd een
zoo zware heffing op de omzetten gemotiveerd geacht.
Tegelijk met het amendement tot verhooging der he
lasting tot pOt. werd, dan ook de bepaling aange-
nomen, dat na het sluiten van den vrede do belasting
op 2
°Ia
zou worden teruggebracht. Het voorstel
verkreeg hierdoor liet kara]cter van een tijdei.ijke.ii
maatregel, die met een speciaal doel werd genomen er
dië den niet-vaickun.digen uit cle commissie zeer aan-
trekkelijk incest toeschijnen om de algemeene strek-
king, die er aaii verbonden werd. Deze strekking
werd nog toegespitst door het commentaar, dat eci
heperkiig der speculatie in aandeelemi e.d. de gelden
ter belegging in oorlogsleeningeu boter ter beschik
king zonde houden. Vrijwel de eenige, die met zaak-kundige argumenten tegen één en ander protesteetde
was de afgevaardigde Riesser, wiens stem echter dié
eens moependen in de woestijn bleef.
De gehouden protest-vergaderingen hebben echter
klaarblijkelijk op den Rijksdag een zoo groo’ten indruk
gemaakt, dat tha.i:is besloten is cle omzet-belasting vast
te stellen op hot oorspronkelijk percentage van 3
O
/oo
met de faculteit voor de Regeering, dit op ieder tijd-
stip te kunnen verhoogen tot 4 ‘/oo of te verlagen
tot 2 waardoor derhalve een zeker eomp:romis tot
stand is gekomen. Aan indrukwekkende protesten had
het clan ook
waarlijk
niet ontbroken. De Berlijnsche
bankwereid heeft zich in een door meer dan 1000
personen bezochte vergadering uitgesprokn tegen de
voorgestelde heffing; den daaropvolgenden dag kwa-
men de besturen der verschillende beurzen in ])uitseh-
land te Berlijn samen op verzoek van
cie
Berlijnsehe
Kamer van Koophandel en het is daar, dat o.i. de
argumenten aan de band zijn gedaan, clie den Rijksdag
ter elfder ure tot terugkeer van de dwalingen zijns
weegs hebben gebracht. Enkele dier argumenten zijn
interessant genoeg om hier te worden weergegeven,
temeer, waar ook te onzent de neiging bestaat de beurs to beschouwen als een object, waarop zonder groot ge-
vaar voor de publieke zaak met volle gerustheid nog
een eenigszins zwaardere druk mag worden gelegd.
In de eerste plaats werd betoogd, dat de z.g. ,,over-
speculatie” in de hand is gewerkt door de overheid
zelve. Deze toch heeft den termijnhandei, de baisse-
speculatie en vooral de publicatie van koersen ver-
boden, waardoor wilde koersopdrijvingen zonder eenige
restiietie of correctie in de hand zijn gewerkt. Het is
bovendien niet te verwachten, dat deze spedu]atie door
een hoogere belasting zou worden tegengegaan; alleen
zouden de verschillen tusschen aan- en verkoop groo-
tom moeten worden, om een eenigermate voldoende
winst te kunnen opleveren, do
waaror het buiten iedére
verhouding opdrijven der prijzen wellicht nog sterker
dan voorhèen zou worden. Terzelf der tijd zou de beurs
meer en meer het karakter aannemen van speculatie-instituut, wijl zeer vele transacties met louter specu.-
latief oogmerk tusschen beroepshandelaars zouden
worden afgesloten; voor dozen toch is de onizet-helas-
ting op slechts 3
0/00
bepaald gebleven.
Voorts werd in’ het licht gesteld, dat de l)uitsehc
beurzen ten opzichte van de continentale en cle En-
gelsche markten in een uiterst ongun.stige positie
zouden komen te staan. Zoo zou b.v. de aan- en ver-
koop van 100 Tuiksche tabaksaandeelen in Duitsch-
land niet minder dan 735 Mark aan zegels eisehen,
terwijl diezelf cle transactie te Parijs slechth Fr. 13,60
kost. De veischillende opmerkingen werden ten slotte
samengevat in een resohitie, welke wij hier in haar
geheel doen volgen: ,,llet Duitsche bank- en bankiersbedrijf erkent, (lat ter
bestrijding vaim de door den. oorlog iiooclzakelijk gewoicleti
uitgaven, ieder object, ‘dat hiertoe iii staat mag worden
geacht, tot bijdragen in de buitengewone icosten vati het Rijk verplicht is.. Er is dan ook geen enkel protest opge-
gaan tegen de door de hoofdcoiuniissie van den Rijksdag
in eerste lezi ig aaligelloiilieLd nieuwe I)elastingontwerpeit,
hoewel hiei’mecle reeds zeer groote
of
Iers van het bedrijf
werden gevergd. Desteitieer echter maakt het Duitsche
bank- en bankiei’sbcdi’ijl er dan ook aanspraak
op,
dat zijn
stem wot’dc gehoord, wanneer het thans, nu iii tweede
lezing eelt zoo buitengewone verhooging der belastingen
is
voorgesteld, niet den meest rnogelijkcii nadruk voor de
gevolgen waarschuwt. De verbooging van de belasting op
dan ontzet van aandeeleti; enz. tot eelt hall procent moet
een ondraaglijke bemiadeeling valt liet Duitsche beursvcrkeei
en van alle niet dit verkeer verbonden economische helair-
gen ten gevolge hebben. Zij zou de zuivere en solide beleg-
gings-transacties sterk doen verimtinciereti, zonder de exces-
sen van dc speculatie tegen te gaan. ,Etierdoor iou niet
slechts een groot en noodzakelijk arbeidsterrein aan de
beurs worden untutomneit, doch ook zou liet gezamenlijk be-
drijf buitengewone schade ondervinden. Wat cle interne
aangelegenheden betreft, het incest zoudeim de provinciale
beurzen en de makelaars door de belastingen worden ge-
troffen. Door dc verhooging der heffing
op
den omzet zou
een aanmerkelijk deel van liet nationale vermogen, dat in
effecten is belegd, worden geïmnmnobiliseerd en zou de be-
reidwilligheid tot inschrijving op emissies van den Staat
onder zekere omstandigheden zelfs sterk kunnen inkrimpen.
Op deze gronden kan, naar het eenstemmig oordeel vamt
alle ter zake kundigen, de belasting op den omzet tot geen
hooger percentage worden opgevoerd, ctan oorspronkelijk in
eerste lezing is aangenomen.”
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
653
Wij voegen hieraan toe, dat laatstbedoeld percentage
1
0/00
bedroeg en dat ook het publiek zich reeds met
deze belasting had vertrouwd gemaakt. Hoe gering
overigens de uitwerking van het vooruitzicht op
grootere heffingen
01)
de speculatiezucht is, be-
wees wel de
100])
van zaken aan de Berlijrrsche
beïirs. Zonder eenige beperking werden hier aller-
iei transacties uitgevoerd, clie een zuiver specu-
latief oogmerk hebben. Wellicht kan nu door de
verantwoordelijke kringen tot ee.nige matiging worden
aari.gespoord door te
wijzen
op liet recht der Regeering
tot invoering eenor belasting ad 4
o/oo
(hetgeen dart
als een straf voor de z.g. ,,overspeculatie” kan worden
beschouwd, terwijl daartegenover de verlaging tot
2
0/00
een ,,belooning voor goed gedrag” zou worden),
doch over het geheel is thans wel reeds gebleken, dat.
exorhitante heffingen de speculatie niet beteugelen,
doch slechts de vitale heursbel-angen in liet hart
treffen.
Wij herhalen, dat wij het wensohelijk hebben geacht,
ook eens van deze plaats de aandacht te vestigen op
het belang, dat do Staat heeft l)ij een goed functio-
neeren d beursverkeer. De beurs en de Staat zijn geen
ant.ipoden en ook geen vijanden, waarvan de één er
steeds op bedacht moet zijn zich zooveel mogeNk tegen
den ander te weren en in acht te nemen; integen-
deel zijn liet tvrienden, die door innige samenwerking
elkancier buitengewone diensten kunnen bewijzen. De
vöorbeelden van de achter ons liggende vier oorlogs-
jaren, die deze laatste stelling kunnen bewijzen, lig.
gen nog te versch in ieders geheugen, dan dat het
noodzakelijk zou zijn enkele hiervan speôiaal naar
voren te brengen. Zij hebben aangetoond, dat slechts
een elastisch vrij zich-bewegend beursverkeer,
in
samenwerking met den Staat, doch niet door dezen
onderdrukt,
het grootste voordeel voor beide partijen, en dus voor de publieke zaaic, kan brengen.
Te veel nog wordt de beurs beschouwd als de plaats,
waar enkelen zich kunnen verrjken ten koste der ge-
meenschap; te weinig wordt haar eigenlijk karakter van
intormediair, ook en niet in de laatste plaats tusschen
Staat en publiek, ondanks alle excessen, in het licht
gesteld. Tegen deze excessen behoort ongetwijfeld te
worden opgekomen, doch de wetgever dient daarbij
nooit hot eigenlijke doel uit het oog te verliezen. Hij worpe, tegelijk met liet badwater, niet het kind weg.
S. BROUWER.
DE RHONE ALS ZWITSEESOHE
VERKEERSWEG.
Maakt men in de geallieerde landen zich sterk
l)uilschland en Oostenrijk uk den oorlog desgewensclit
van overzoesehe markten en produetiegebieden te
kunnen afsnijden, men ontveinst zich geenszins, dat
op het continent de vijandelijke statengroep met haar
aan eengesioten grondgebied en rijke bin.nenlan.dscl.ie
hiilphronnen, niet slechts in politiek en militair op-
zioltt, maar ook op economisch terrein, een geduchte
macht blijft. In afwachting van cle resuitaen der
grootsehi opgezette isoleeringspohitiek, die, naar men
hoopt, (te economische positie van den vijand geheel
zal anciergraven, versmaadt men het clan ook geens-
zins door kleinere, meer locale aanvallen hier en daar iets van die macht te doen afbrokkelen. Het aangewe-
zen terrein voor deze economische gi.i.erilla vormen de
kleine, neutrale staten Hoezeer deze ook alle krachten
moeten inspannen om hij dien strijd buiten liet ge-
drang •te blijven, toch icunuen zij bij tijd en wijle hun
voordeel er mee doen. ])e strijd om het Zwitsersche
a(hterland geeft ons daai.van een aardige illustratie.
Zwitserland, het liydrografisch centrum van West-
Europa, is voor de biutneuscheepvaart al zeer ongun-
tig gelegen. ‘) Naar ‘t Zuiden en Oosten afgesloten
door de Alpen, naar ‘t Westen door de Jura, behoort
het tot het stroômgebiecl van vier groote rivieren, die
voor een belangrijk deel haar waterrijkdom da.nken aan
1)
[s1cn zie ook de artikelen up pag.
51
en 69 1.
j.
– lied.]
de onuitputtelijke reservoirs van het Zwitsersche
hooggebergte, maar binnen de grenzen der republiek
als verkeersweg onbruikbaar zijn, door het sterk en on-
regelmatig verval, dat aan bergstroomen eigen is. En
zelfs naar ‘t Noorden, wCav de toestand het gunstigst
jK
voor ‘t verkeer, waar dle hindernissen het geringst
en de rivieren het waterrjkst zijn, was tot voor korten
tijd van scheepvaart geen sprake. Nog op het ein.d der
19e eeuw was de Rijn hoven Maunheim voor ccii
verkeer van eenige beteekenis niet b:ruikbaar. –
Toen men echter in Duitseliland er in slaagde de
rivier tot Straatsburg bevaarbaar te maken, en dc
scheepvaart hier onmiddellijk een hooge vlucht nam
(reeds in 191.1 overschreed het Verkeer van Straats-
burg-Kehi het millioeü ton), werd ook in Zwitserland
de hoop gewekt op aansluiting bij het goedkoope
waterverkeer. In 1904 werd te Bazel een vnreeniging
voor de vaart op den Boven-Rijn opgericht, die in
het -volgende jaar proefvaarten liet uitvoeren om na
te gaan welke verbeteringen in de rivier moesten wof
–
den aangebracht. Zoowel technisch ai.s economisch
leverden de proeven een zeer gunstig resultaat op.
Met cle noodige verbeteringen echter is nog, steeds geen
begin gemaakt, omdat de strijd .tussehen twee syste-
nien: reguleering of kanalisatie, nog altijd niet is
l5eslist. De laatste zou natuurlijk onvemgelijkelijk veel
duurder komen, maar gelegenheid bieden tot het op-
richtèn van grootsche electrische installaties aan de
stuwdammen en zou tevens, door vermindering van de
stroomsnelheid, de kosten van het vervoer cenigszins
verlagen. De Zwitsers, die in de eerste plaats aan het verkeer denken, zijn voor de reguleering. De betrok
ken Duitsche regeeringen daarentegen, wien het voor-
-al ook om electriciteit te doen is, staan er op het
kanalisatieproject uit te voeren. Ook hier is liet be-
tere de vijand van het goede. Voor het riviervak
Bazel-Konstanz komt in elk geval slechts kanalisatie
in aanmerking.
1)
In aansluiting bij dozen huitenlan.dschen waterweg
stelt men zich voor verschillende Zwitsersche rivieren
bevaarbaar ‘te maken en niet elkaa:r in verbinding te
brengen, waardoor de meren van Zürich, Bid, Neit-
ehâtel en Genève, en mettertijd wellicht ook de Vier-
waldsttter See in het verkeersnct zouden worden
opgenomen.
Is de rivierverhetering eenmaal uitgevoerd, dan zul-
len schepen van 2 meter diepgang, met 11.00 ton la-
ding, vrijwel het geheele jaar door het meer van
Konstanz kunnen bereiken. Thans komen te ]3azel
schepen tot 800 k 1000 ton, die echter niet te.i.i. voile
beladen kunnen worden, daar de diepgang ten hoog-
ste 1,30 mag zijn; gewoonlijk bedraagt de lading 300
t
500 ton. Ongeveer 200 dagen per jaar is liet rivier-
vak Straatsburg_Bazcl voor dergelijke vaartuigen
bruikbaar; voor kleine schuiten pl.rn. 270 dagen. Deze
ongu nstige omstandigheden in aanmerking geiiomei
,
uiag liet verkeer te i3azel reeds vrij aan
…zienhij.l heeten;
in 1.91.3 bedroeg het 90.000 toh. I)e maxin:iu.meapa-
c.iteit vnu cle rivier in haar tegenwoordigen toestand
wordt op 600.000 ton per jaar geicliat; na dc verbete-
ring zal zij minstens het tienvoudige bedragen.
Al is nu echter .i.iaai’ ‘t Noorden de verbinding met
liet Eu:iopeescho sehtoepvaartnet het gernakkeljkst
te verkrijgen, zij blijft toch ook in andere richting
mogelijk. ‘Con waterweg naar de Adriatische Zee via
Lago Maggiore en T.ie.i.no zou zijn eindpunt ‘ten Zul-
dcii van de Alpen hebben, terwijl alle belangrijke in-
ii ustri.egebieclen ten Noorden van het gebergte liggen;
komt hij tot stand, clan zal hij steeds een. onderge. sch:ikte rol spelen. Ook liet fantastisch project van
den itali aanschcn ingenieur Ciauii inda, die een kanaal
over de Alpen heen wilde a’anleggc.n, langs de SpUl-
genroute, kan buiten beschouwing blijven. Wel is de
technische mogelijkheid door hem aangetoond, maar
1)
[De lezer weet dat dezer dagen te Bazel de vereeni-
ging voor cle scheepvaart op den Bovenrijn besprekingen
hield over de bevaarbaai’inaking. – :Red.]
654
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
tevens is bewezen, dat de kosten buiten alle verhou-
ding zouden staan tot de voordeelen.
1
0
0
i3
— _–%5J
Mr,NHlM
PARIJ5
1.
BURG
S
Fit
GENgV
-,
–
LYoN
‘t
‘
-‘
‘
S
8EVAARARE
RN
1
EN IH6t’1E MET
1
VR6INNNALEN
1
–
(rIA UtTVOE.Itr1G
OER
1
Rt.ES
DEKANULDEPLANNtf)
de
rr?
l&i
be
PLAATSaN
N O
ôNE.l’LOOF
1
1
BELLEGAROE
2 !1ALPERTUI3
1
3GE.Nl.5IAT
Van geheel andere beteekenis is het Fransche plan
tot bevaarbaarmaking van de Boven-Rhône. De voor-
deden hiervan zijn zelfs zoo in ‘t oog springend, dat
men gevaar loopt ze te overschatten. Niet slechts zou
de Rhône een veel korter verbinding met de Zee ople-
veren dan de Rijn (Genève-Marseille 550 K.M.; Bazel-
Rotterdam 860 K.M.), maar ook de zeereis zelf is van alle kusten ter wereld, met uitzondering alleen van dè
Noordwest-Europeesche, èf niet langer, èf korter naar
Marseille dan naar Rotterdam ..De oorlogsstemming,
die in de Duitsoh-Zwitsersche kanaalpiannen een ge-
vaar doet zien voor den Franschen invloed in de
kleine republiek, heeft de belangstelling voor het
Rhôneproject bij de geallieerden sterk doen toene-
men, en is natuurlijk meer geschikt om de aandacht te doen vallen op de licht- dan op de schaduwzijden
er van. De volgende uiting van gemakkelijk optimisme,
die wij dezer dagen aantroffen in de Times, gaf ons
aaideiding het Rijn.Rhônevraagstuk wat nader te be-
schouwen:
,,To
give the Swiss an outlet to the Mediterranean all that
is necessary is to make about
20
miles of the Rhône navigable
by building a bek at Genissiat. The danger wheu the Rhiue
is opened to commercial traff ie after the war that Swit-
zerland will be drawn in the arms of Germany and subjected-
to economie servitude in the interest of Mittel-Europa is
obvious.
By
the Rhône route Switzerland
could
obtain all
the raw inaterials she neecis
for
her existcnce.”
De publieke opinie in Zwitserland zelf is tusschen.
beide plannen verdeeld. Franseh-Zwitserland en de
stad Zürich, die jaloersch is op Bazel, zijn voor de
R.hône; de meerderheid van Duitsch-Zwitserland is
voor den Rijn.
De Rhône geldt voor bevaarbaar van haar monding
tot aan den voet van de Jura. In een nauwe, diepe
kloof breekt zij door het gebergte heen en vormt
daarbij een reeks stroomversnellijngen, ciie voor het
verkeer een onoverkomelijice hindernis uitmaken. Op
sommige punten naderen de over-hangende rotswanden
elkaar tot minder dan twee meter afstand en in de’
zoogenaamde ,,Perte du Rhône” verdwijnt de rivier
zelfs een eindweegs geheel onder de rotsblokken.
Reeds geruimen tijd heeft men in Frankrijk op deze
vernauwihg van het rivi-erdal het oog gevestigd voor
een stuwdam ten behoeve van de electriciteits-voorzie-
ning van Parijs. Groot verschil van meening bestond
echter over de vraag, of men een enkelen dam, van
bijna 100 M. hoogte, zou leggen aan het benedeneind
van de kloof, bij Génissiat, dan wel twee kleinere hij
Malpertuis en Bellegarde. Een staatscommissie, die
in 1913 haar rapporten uitbracht, verklaarde zich voor
het laatste plan; hierbij zou de verkregen beweeg-
kracht slechts weinig geringer zijn, terwijl men
niet te rekenen zou hebben met den druk van
zulk een geweldige watermassa op de dalwanden als
bij het eerste project, dat een -volledige onderwaterzet-
ting van de geheele kloof insluit. En aangezien men
hier te maken heeft met een kalkgebergte, vol ver-
borgen halen en grotten (vergelijk de streek van Raii en Rochefort in de Ardennen), terwijl een behoorlijk
onderzoek van de kloof, door de moeilijke toegankelijk-
heid, nog nooit had plaats gehad, achtte do commissie
het z66 twijfelachtig, of men op een voldoende water-dichtheid -van de dalwanden zou mogen rekenen, dat;
zij meende -het Génissiat-ontwerp als een gewaagde
onderneming te-moeten ontraden.
De voorstanders er van hadden echter nog een
bijkomstig argument. Wanneer men de geheele kloof
verandert in een langgestrekt meer van groote diepte,
verkrijgt men vanzelf een goeden scheepvaartweg;
schept men daarentegen twee kleinere, ondiepe stuw-
bekkens, dan zouden nog onivaingrjke werken dienen
uitgevoerd te worden om deze ook voor het ver-keer
bruikbaar te maken. De tegenstanders van Génissiat
kleineerden natuurlijk de beteekenis van -liet te ver-
wachten vervoer. Nog in Maart 1914 schreef Martel,
een der beste kenners van het terrein in kwestie, aan-
gaande de luchtkasteelen der scheepvaartenthousias-
ten: ,,J’estime que ce sont 1k de désastreuses illusions.”
En de conclusie, waarin diii zijn betoog samenvatte,
luidde: ,,A]ors, si la navigahilité du Rhône, de Genève
è Lyon, n’est pas une impossibilité matérielle, dle
apparait tout au moins comme une grave errour
économique.” –
De oorlog heeft dat alles veranderd. Onder leiding
van burgeme,ester Herriot van Lyon en met krachti-
gen steun van de Kamers van Koophandel daar ter
stede en te Marseille, is een beweging ontstaan, welke
de belangen van de scheepvaart op den voorgrond
stelt en die van de electriciteitsvoorziening daaraan
ondergeschikt wil maken. De bezwaren lijken thans
gering; men ziet nog slechts het gevaar van het
vijandelijk overwicht in Zwitserland en voelt zich daar-
door tot snel handelen geprikkeld. Rijkdom en onder-
nemingsgeest zijn ‘bovendien in deze streken sterk
toegenomen; Lyon èn Marseille zijn O.-W.erssteden;
de Duitsche invasie heeft kapitaal, industrie en
handel naar ‘t Zuiden verplaatst en men spant alle
krachten in om na den oorlog dien voorsprong te be-
houden.
Rbtterdam, Ha,mburg en Antwerpen zijn de voor-
beelden, waarop m
‘
en te Marseille voortdurend wijst – vooral Rotterdam. De binnenscheepvaart begint ook
in Frankrijk meer en meer de aandacht to trekken.
Wel beschikt men over een net van waterwegen, dat op de kaart een fraaien indruk maakt, maar de capa-
citeit van verschillende onderdeelen is nog te gering;
in steeds ruimer kring begint men het belang van
verbeteringen in te zien. De Rhônè, zooals wij zeiden,
wordt geacht bevaarbaar te zijn tot aan den voet van
de Jura toe; de vraag is natuurlijk maar aan welk
soort van vaartuigen men denkt. De maximumlading,
waarmee op ‘t oogenblik tusschen Arles en Lyon wordt
gevaren is 400 ton; boven Lyou is het verkeer op de
Rhône van geen beteekenis:
Om de rivier bruikbaar te maken voor de groote
binnenvaart zou het geenszins voldoende zijn. de moei-
lijkheden van de kloof van Bellegarde te overwinnen.
Ook in de riviervakken van Genéve tot de kloof en
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
655
van deze tot Lyon zijn omvangrijke werken uit te
voeren (in het laatstgenoemde o.a. nog verscheidene
stuwdammen). Verder zou men natuurlijk beneden
Lyon de bestaande normaliseeringswerken zeer sterk
dienen uit te breiden. De Rhôneplainnen leveren dan
ook technische moeilijkheden op, waarmee die van de
bevaarbaarmaking van iden Rijn (zelfs boven Bazel)
niet te vergelijken zijn. Zooals gezegd echter, de
oudernemingsgeest is op ‘t oogenblik sterk in Zuid-
Frankrijk. Aan een verbindingskanaal van Marseille
met de Rhône, dat tot nog toe ontbrak, wôrdt met
kracht gewerkt. Het moeilijkste onderdeel er van, het
7 K.M. lange tunnelkanaal door den heuvelrug ten
Noordwesten van de stad, is in 1916 voltooid; in ’18
of ’19 hoopt men den verkeersweg in gebruik te kun-
nec nemen. De kans lijkt dan ook groot, dat de scheep-
vaartvrienden hun Rhône-plannen zullen weten door
te zetten en dit brengt de vraag naar voren in hoever
zij daarbij mogen rekenen op economisch succes. Wij
stellen ons voor deze vraag in een volgend nummer
te bespreken.
P. SERTON.
ZUiDERZEE WERKEN EN DEFENSIE.
Bij de behandeling van de wet tot afsluiting en
droogniakiug der Zuiderzee in de Staten-Generaal
heeft de heraadslaging voor een goed deel geloopen
over de vraag in hoeverre de uitvoering der Zuiderzee-
werken kan en mag afhankelijk gesteld worden van de
aamierning der defensiewetten, welke door de aftlui-
ting en de verschillende inpolderingen noodig zullen
blijken. Ten deele op aandrang van de
zijde
der leden
der Tweede Kamer, wijzigde de Regeering tijdens de
behandeling het door, haar aanvankelijk ingenomen
standpunt op belangrijke wijze.
Reeds de gewisselde stukken geven hiervan ten
duidelijkste blijk. In de Memorie van Toelichting is nog te vinden, dat een onderzoek naar de gevolgen,
van niilitair standpunt aan de afsluiting èn droog-
making verbonden (in verband met den thans wee-
denlen oorlog, waarvan de geschiedenis nog zal moe-
ten worden geschreven en waarvan men zich de lessen
nog ten nutte moet kunnen maken), volledig moet
hebben plaats gehad, voordat met de afsluiting zal
kunnen worden aangevangen. Hierbij werd bovendien
arrngeteekend, dat de tegenwoordige tijdsomstaudig-
heden niet toelaten een dergelijk onderzoek ‘vôôr het
einde van dezen oorlog te doen instellen. Aan de
Memorie van Antwoord voegde
•
de thans afgetreden
Minister van Oorlog echter reeds een nota van wijzi-
ging toe, waardoor aan deze bezwarende voorwaarde
werd tegemoet gekomen en bepaald, dat deze defensie-
wetten binnen twee jaar na de inwerkingtreding der
Zuiderzeewet bij de Staten-Generaal moeten zijn
,,ingediend”. Bij de mondelinge behandeling der
wet in de Tweede Kamer werd door de Regeering
voorts een amendement overgenomen, waarbij bepaald
werd, dat in ieder geval met de afsluiting op 1 Mei
1921 en met da inpolderinge’n op 1 Mei 1924 zal kun-
nen begonnen worden, indien op deze tijdstippen de
bedoelde defensiewetten niet zullen zijn ,,tot stand
gekonien”.
Beiderijds dus, bij Regeering en Kamer, bleek de
overtuiging gevestigd, dat de Zuiderzeewet zou moe-
ten steunen ‘op de grondstelling, dat de uitvoering
der ‘werken zooveel mogelijk van het defensiebelang
moet ‘worden gescheiden en dat voor zoovei zulks niet
te vermijden is, deze défensiewetten zoo spoedig
mogelijk tot stand zullen moeten komen.
Zijn nu in de sindsdien aangenomen wet voldoende
waarborgen neergelegd, dat de komende Regeering
en Sta’teuGeueraal al datgene zullen doen om eec
spoedige totstandkoming der defensiewetten te bevor-
deren? Slechts in theorie mag hier een resultaat be-
reikt heeten. *
Immers ondanks aile papieren waarborgen zal toch
nooit eene Kamc:r geljk de Minister van Oorlog
terecht opmerkte – te eeniger tijd de Regeering kun-
nen dwingen om een werk uit te voeren, wanneer de
Regeering dat niet wenscht en niet mogelijk acht,
omdat de belangen van de defensie niet gewaarborgd
zijn. Anderzijds is het evenmin mogelijk den wetgever
van de toekomst aan banden te leggen, waar deze
steeds de vrijheid zal hebben de vroeger gestelde bepa-
lingen te wijzigen.
Niet op de woorden der wet komt het derhalve aan,
doch op een ‘voortvarenden en frisschen geest, die de
onlangs gekozen volksvertegenwoordiging en den op-
volger van dezen Minister van Oorlog zal moeten
bezielen, om spoedig tot het gewenschte doel te gera-
ken, zoodat binnen den kortst mogelijken tijd de
deensiewetten zullen zijn aangenomen.
In dit verband doet het goed de aandacht te kunnen
vestign op eene studie
1
) van een der jongere en zeer
bekwame officieren van ons leger, welke studie, reeds
dadelijk bij de totstandkoming der Zuiderzeewet ver-
scheiaen, ons in breede lijnen een zeer aannemelijk
plan voor de te stellen verdedigingswerken brengt.
Ofschoon schrijver dezes zich niet bevoegd acht de
militaire waarde van deze studie te beoordeeleu, meent
hij nader de aandacht te mogen vestigen op twee
onderdeelen van dit opstel, die iedere voorstander, van
spoedige inpolderingsplannen, doch tevens van be-
hoorlijke defensiemiddelen, ‘met genoegen zal lezen.
Primo stelt de schrijver zich op het breede stand-
punt, dat het verband tusschen economische, water-
staatkuudige en defensiebelangen op die wijze gelegd
moet worden, dat evenals de waterstaatkundige ook
de militaire belangen vdôr alles rekening moeten hou-
den met de eischen van landbouw, nij’ver.heid en
handel. Geen onwrikbare militaire eischen dus worden
hier naar voren gebracht, waaraan onvoorwaardelijk
de wijze van uitvoering der werken zal moeten wor-
den ondergeschikt gemaakt. Veeleer zullen, naar de
meening van dezen schrijver, de noodige mlitaire
werken zoodanig gesteld moeten worden, dat de
inpolderingsplannen, zooals zij beraamd zijn, volkomen
kunnen verwezenlijkt worden.
Deze opvatting, welke niet genoeg kan gewaardeerd
worden, strookt volkomen met de meegaande en wel-
willende heuding, weilre bij de behandeling in de
Staten-Generaal door den Minister van Oorlog tegen.
over het Zuiderzeeoutw-erp werd ingenomen; de
oenig mogelijke opvatting tevens, om aan de inpolde-
ringsplannen een behoorlijke uitvoering te’verzekeren.
De schrijver voert dit standpunt zelfs zoover door,
dat hij, toegevende, dat bij de huidige plannen niet de
meest gewenschte militaire oplossing mogelijk is,
desondanks het feit aanvaardt, dat deze plannen nu
eenmaal ‘in grootte trekken zijn, vastgelegd en de
eischen van’ de landsverdediging zich derhalve daaraan zoo goed mogelijk zullen hebben aan te passen. Gerust-
stellènd klinkt overigens de verklaring van den schrij-
ver, dat de jlanneu, zooals zij thans zijn, in vele op-zichten tevens in belangrijke mate aan de landsver-
dediging ten goede zuUen komen.
Secundo: In de Mom one van Toelichting van het
Zuiderzeeontwerp werd als gevolg der te ondernemen
werken o.m. vastgesteld, dat deze in de strategische
1
grondslagen van ons stelsel van landsverdediging
eene ingrijpende wijziging zullen brengen. Van de
zijde der Tweede Kamer werd echter terecht opge-
merkt, dat de lessen, uit de wereldoorlog getrokken,
wel zoodanig zouden kunnen zijn, dat – ook zonder
inpolderingsplannen, – met het thans vigeerende
stelsel van zuiver passieve verdediging in permanente
stellingen zal moeten worden gebroken. Deze meening
wordt ook in de hier besproken studie verdedigd. Niet
alleen de inpolderingsplannen, doch ook de moderne
strategie dwingen het tot thans gevolgde verdedigings
stelsel te verlaten. In dit licht bezien zuilen deze
‘) De afsluiting IeD gedeeltelijke droogmaking van de
Zuiderzee in haar beteekenis voor de landsverdediging door
den Kapitein der Genie
‘P. W.
Scharroo. (Orgaan der Ver-
eeniging ter ‘beoefening van de knijgswetensehap
1917-1918.
Vie aflevering).
n
656
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
plannen niet alleen een goede verdediging niet in den
weg staan, doch veeleer eene directe aanleiding vor-
men, dat aanstonds onze verdediging wordt gemo-
derniseerd, hetgeen wellicht zonder dezen dwang eerst
na veel langeren tijd zonde geschieden. Door het stellen nu van anne nieuwe verdedigings-
lijn
1)
van semi-permanente stellingen ten Oosten van
onze welbekende Holiandsche Waterlinie en Stelling
van Amsterdam, komt de schrijvei der onderhavige
studie tot eene oplossing, die tegelijk cle nadeelige
gevolgen voor de landsverdediging door de inpolde-
ring der twee zuidelijke deelen der Zuiderzee nivel-leert en tevens van hetgeen de moderne oorlog leert
partij trekt.
Toch wil de schrijver aan de reeds bestaande verde-
digingsilnies (Stelling van Amsterdam en Hollanclsche
Waterlinie) geenszins iedere bruikbaarheiid ontzeg-
gen. Immers blijven deze linies als binnenste kern van
verdediging liare waarde behouden.
)
Eerder kan hier
dus van eene uitbreiding van, dan van een breken met,
het tegwoor’di ge verdedigingssteisel worden gespro-ken; eene bevredigenae oplossing derhalve ook in dit
opzicht, dat de gelden, voor den aanleg van de be-
staande verdedigingswerken uitgegeven, iii et voo i
niets zullen blijken besteed te zijn.
Naar ik verneern, zal. deze studie een onderwerp
van bespreking uitmaken .op de in October te houden
vergadering van de Vereeniging ter beoeferiing van de
krijgswetenschap. Met belangstelli ig mag deze be-
spieking worden tegemoet gezien. Hierbij zal immers
genoegzaam kunnen worden geconstateerd, of onze
leidende strategen van denzelfden voortvareuden cii
cotilaqiten geest
zijn
doordrongen, waarvan cle Minister
De Jonge bij de behandeling der Zuiderzeewet in de
Staten-Generaal blijk gaf en welke ook bij den sclirij-
vér van deze studie voorzit, of dat zij – minder
vooruitstrevend nog liet oude starre militaire
standpunt innemen, waaevan een weerklank in de
oorspronkelijke, boven aangehaaldë, Meniorie van
Toelichting te vinden is.
Is het eerste liet geval, dan zal zulks meer dan eenige
wetsbepaling een waarborg zijn, dat de defensiewetten
niet alleen spoedig zullen zijn ingediend, doch tevens van een zoodanigen inhoud zijn, dat zij zoovel moge-
lijk bij de beraamde uitvoering der Zuiderzeewerken,
zich zullen aansluiten en deze, niet meer dan noodig’
is, in den weg zullen staan. Mr. W. J.
VoGEl
DE EIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan de cijfers betreffende1
de opbrengst der :Rijksmiddelen over de eersfe zes
maanden van het loopeude jaar in vergelijking met
,
de overeenkomstige cijfers van het vôrig jaar.
De oorlogswinst- en verdedigingsbelastingen bracli-
ten tot dusver in totaal op een bedrag van
f 342.212.507,
waarvan
f 256.268.619
op rekening
komt van eerstgenoemde heffing. Met inbegrip van
de opcenten ten behoeve van het Leeningfonds -.
behalve die op den suikeraccijns, welke geene verzwa-
ring van belastingdruk medebrachten – is derhalve
een totaal van
f 425.913.773
ontvangen uit belasting-
heffing,. welke haren grond vindt in de buitengewone
onistan digheden.
De overige middelen brachten in de afgeloopen
maand
f 24.007.429 op
tegen
f 23.416.054
in Juni
1917
en vertoonen mitsdien eene
stijging
van
f 591.375.
Hierbij dient de invloed der nieuwe belastinghef-fing in aanmerking te worden genomen. In de eerste
plaats werden ingevolge de wet van
28
April
1917
1)
Grebbelinie, verlengd door de zuidelijke inpolderingen,
en aansluitend
aan
de naar het zuiden uitgebreide stelling
van Den Helder.
) De voorgestelde inkorting der hoofdverdedigingslijn
aan het oostfront der Stelling van Amsterdam brengt deze
lijn zelfs weder terug tot het beloop, welke deze oorspron-
kelijk vOOr de tijdens de mobilisatie aangebrachte vooruit-
schuiviug had. –
(Staatsbiad no.
316) op de inkomstenbelasting, voor
zooveel de natuurlijke personen betreft en op de ver-
mogensbelasting over het belastingjaar
1917/1918
tien
opcenten geheven. Uit dien hoofde werd in Juni
1918
f 406.320
ontvangen. Hierbij komt de verhoogiug dci –
s u ccessierechten, terwijl de overige nieuwe heffingen
ook in Juni
1917
haren invloed rëeds deden gevoelen.
Ïu de jongste millioenennota werd uit de wijziging
der wet op de successiebelasting eeii meerdere op-
brengst voor het geheele jaar
1918
verwacht van rond
f 7.500.000.
Voor één maand zou dit eene stijging
heteekenen van ongeveer
f
625.000.
Iii totaal zou der-
halve uit nieuwe belastingheffing ruim
f
1.000.00()
kunnen worden verklaard.
Afgezien van de nieuwe belastingheffing zou de
opbrengst der middelen dus cciie daling van ruim
f
400.000 hebben vertoond.
Deze achteruitgang is hoofdzakelijk toe te schrij-
veit aan de mindere opbrengst der grond- en perso-
neele belasting, van ‘den accijns op gedistiileeid en
geslacht, van de zegelrechten, van de sticcessierechteri
en van de rechten op den invoer.
Daartegenover staat een zeer sterke toeneming van
de opbrengst van den suikeraccijus en eene stijging
van de opbrengst van den accijns
0])
zout en van de
registral;ierechten.
Gelijk ieeds meermalen wevd opgemerkt zal de
achter uil;gang in opbrengst der accijnsen op geclistil-
leerci en geslacht en van cle rechten op den invoer als
gevolg van dèii stilstand dci graariaauvoereu, van liet
vleeschgehrek en van de belemmering van den inter-
ii ationalen handel aanh ou den zool nog de b in terige-
wone omstandigheden voortduren.
De stijging van de opbrengst van den suiker-
accijns hangt samen met liet sl;erk toegenomen ‘er-
bruik an suikerhoudende of met suikerverbruik ge-
paard gaande spijzen en houdt waarschijnlijk verband
met liet tekort aan brood en de vervanging vaii de
voor velen niet in voidoeucle mate verkri.igbare. boter.
Op grond van den achteruitgang in koers van. het
meeiendeel der ter beurze genoteerde fondsen, op de
staking der remitebetaling voor zooveel de Russische effecten betreft en in het bijzonder op den hbogst ori-
guiistigen invloed, dien liet steeds voortduren van den
oorlog op scheepvaart, handel en industrie uitoefent,
blijft een verdere inzinking van 1e opbrengst der.
Rijksm:iddelen waarschijnlijk te achten.
Vergelijkt men ten slotte de ontvangsten in de
eerste zes maanden van
1.918
met die in het ovemeen-
koristige tijdvak van
1.914,
toen de oorlog zijn invloed
nog niet deed gevoelen, dan vindt men met toepassing
van de gebruikelijke correcties
1)
en met terzijdestel-
ling voor zoover mogelijk van den invloed der nieuwe
belastingheffing
2)
de volgende cijfers:
Tijdvak Januari tot en niet Juni
1918: f 84.385.564
,,
,,
1914: ,, 76.650.617
Verschil
.
……
f 7.734.947
Deze vermeerdering bedraagt
10,09
püt. of per jaar
gerekend
2,52
pOt. Deze percentages dalen tot
8,88
en
2,22,
indien. de opbrengst der wisselvallige suc-cessi erech ten in beide tij clvakken buiten rekening
wordt gelaten. Het zooeveii bedoelde verschil daalt
dan tot
f 5.899.082.
De door, deze percentages tot uitdrukking gebrachte
stijging wijst op den toenemenden ongunstigen invloed
der buitengewone omstandigheden. Die stijging toch
kun slechts als matig worden aangemerkt. Zulks blijkt
Uitschakeling van hetgeen de Rijksinkomsteimbelasting
in 1918
meer opbracht dan cle bedrijfsbelasting
in 1914
na
aftrek
van
de mindere o]mtvangst uit de gewijzigde velino-
gensbelastiug en toevoeging aan de cijfers voor
1918
van
dat deel van de opbrengst van den suikeraccijns, dat in
1914
aan de algemeene middelen, doch in
1918
aan het
Leeningfonds
1914
ten goede kwam.
Uit de nieuwe zegel- en registratiewetten, de wetten
betreffende den bieraccijos, het statistiekrecht en het recht
van successie, werd’
voor 1918
eene meerdere bate van
f17.150.000
verwacht.
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
f
4′
657
ook, wanneer men het hierboven genoemd percentage
van
2,22
stelt naast dat van
3,58,
hetwelk in
Juli 1917
werd gevonden bij vergelijking van de normale op-
brengst der middelen in het eerste halfjaar
1917
met
clie in de eerste zes maanden van
1914.
INDEXCIJFE1S.
Betreffend het bericht der indexcijfers voor de
maand Juni iii ,,the Economist” valt allereerst op te merken, dat niet juist bleek te zijn, dat Mei met een
ongewijzigd
cijfer
sloot. Door correctie bij de groep
,,Diversen” tot
1369,
aanzienlijk meer dus dan het
aanvankelijk vermelde cijfer
1294,
wordt het totaal
gebracht op
6061
en het algemeene iudexcijfer voor
Mei
op.273,4.
Ook het gecorrigeerde totaalcijfer is nu weer met
89
punten te boven gegaan in de achter
ons liggende maand. Met het aldus verkregen totaal-
cijfer
6105 is
een nieuw hoogte-record bereikt; voor
het algemeen index-cijfer komt men op
277,5.
Behalve
de groep ,,Andere voedings- en genotmiddelen” heeft
zich in alle groepen aanzienlijke toeneming voorge-
daan. De gebruikelijke staat volgt hier.
1_ijver-
n ere
3en:
.4/ge-
(.,ranen
1)0e-
cv eej-
LieEj-
otlen,
meen
Data
en
dings-
Ioffen itoffen hout,
Totaal
lnd.
–
vlee,ch
rubber,
cijfer
enz.
Basis (gemicid.
1901-5) .
500
300
500 400
500 2200 100,0
n
1
Jauari 1914 563
355
642
4.91
572 2623 119,2
1
April
,,
560
350+ 62
493
587
2507
118,0
1.
Juli
,,
5 G 5
345
616
471+ 551 2549 115,9
1
October ,,
646
405
61.1
1
2
472+
645
2780 126,4
1Januari1915 714
4 14 + 509
476
686i 2800 127,3
1
April
840
427
507
644
797 3305 150,2
1.
Juli
818
428
601
024
779 3250 147,7
1.
October
809k 470i 667
610+ 7691 333.6 151,6
1.
Januari1916 997
446
731
711+ 848+ 3634 165,1
1 April
9491 503
796/ 951.
913 401.3 182,4
1
Juli
089
520
794
895 1015 421.3 191,5
1
October
1018
5 3 6 + 937
858/ 1073 4423 201,0
1.
januari 1917 1294
553
1.1
24+ 824+ 11.12 4908 223,0
Einde Jan .,,13 10
561 1137
825+ 11.19+ 4953 225
1
1
Febr.,,
1.31.21 581+ 1.189
829+ 1150+ 5072 230,5
Mrt.,,1346
610+ 1226
834+ 1283 5300 240,9
April,,
1362
642 1240
842 1.293 5370 244,5
11
Mei
. 13761. 648 1261/ 839+ 1286+ 5412 246,0
Juni
1432+ 652/ 1441.
841+ 1278+ 5646 256,6
Juli .,,
1333+ 607 1512
840 1296+ 5589 254,4
Aug.
1342
670 1504+ 830 1311+ 5658 257,1
Sept.
1221+ 726 1509+ 822+ 1354+ 5634 256,1
Oct.
1226+ 724 1575+ 824 1.351 5701 259,1
Nov.
1236+ 679 1.660+ 848 1344 5768 262,2
Dec.,,
1286+ 686 1.684+ 839+ 1.348+ 5845 265,7
Jan.1918 1221+ 686 1.710+ 820 1329 5785 262,9
Febr.
1235
693 1733
838 1319 5818 264,4
Mrt.
1238
697 1777
836 1319 5867 266,6
April,,
1244
744/ 170
850 1342+ 5041 270,0
Mei
1247
7771 1773+ 849 1369 6016 273,4
Juni
1274
777 1811+ 861+ 1380+ 6105 277,5
Bij de eerste groep is de binnenlandsche tarwe 1 sh.
per qrt. gestegen, gerst liep bijna
2
sh. op. Bij de
groep ,,Weefstoffeu” is het wederom katoen geweest,
dat bijdroeg tot de stijging van het index-cijfer. Egyp-
tische ruwe katoen was weliswaar reactionair, maar
Amerikaansche Middling liep
1/4
d. per pd. op. Garen
steeg
3
3
/4
d. en doek ruim 1 d. in de maand Juni. De
vraag van buitenlandsche markten was gering, maar
de regeeringsorders kwamen willig af. Ook de grooter
wordende beperking in de productiè der fabrieken in
Lancashire, waarvoor wij inzonderheid verwijzen naar
het in dit nummer voorkomende artikel, valt hier nog
te noemen. In de delfstoffengroep zijn de prijzen van
steenkool beïnvloed door het leggen van
2/5 op
den
tonprijs bij de schacht. Tin verliet het hoogtepunt der
maanden April en Mei ‘met een teruggang van £
18
per ton in de maand’ Juni. Behalve een stijging in de
noteering van oliezaden valt aangaande de. groep
,,Diversen” niets op te merken.
Wij
laten hier nog
volgen het tablean van ,,the Economist” voor de notee-
ring van onderscheidene artikelen bij het einde van
het eerste semester in de jaren
1914-1918.
1914.
1915.
1916.
1917.
1918.
IJzer Clev. No. 3 51/6
66/9
8716
02/6
951
Stalen rails – . . . 120/
1601
225/
225/
217/6
Koper Stand… £60
1
/8
£82
1
/4
£ 103 /2 £ 130 ‘/ £ 110 ‘/ Tin Standard . . £137»2 £ 171
£ 174 £243
7
/b
£331’/2
Lood (Eng.) . – £ 19
8
/4 £25
£30
1/4
£30
‘X 29
Tarwe ……..34/3
52/
46/3
78/1
74/4
‘Gerst
25/4
3414
49/1
751
58/5
Haver ……..20/
31/9
30110
55/2
47/8
‘Rundvl. (le kw.)
6/10
7/8
9/6
, 12/8
9/6
Suiker (W.-Ind.)
1113
16/
noni.
4213
55/6
Koffie (San’tos).
52/6
5216
5816
28216
2122/6
Thee (gewone)
P/8
cl.
8’/2
cl.’
8/4 cl.
3
18
8
/4
cl.
3
14
cl.
Rijst ……….
7/1
1/
12/10 /2 16/1 /2
26/3
26/3
Katoen (nidcl.)
7,63
cl.
5,28
cl.
8,21
cl.
19,45
cl.
23,22
cl. t
id.
(40’s veft)
10’/a
cl..
S
‘/s cl.
12
7
/s cl.
23
11
`2
1. 49 cl.
Wol (N.Z.Wales,
greasyaverage)
14’/2 cl. 14’/ d. 2P
/2
d. 58
‘Is
cl. 458 ‘I
Talk ……….32/
33/6
45/
‘
57/6
5
72/
Hennep(Manila)26’/
2
£41
£54
£85 £100
‘Zijde (Canton) ..
13/.
1116
15/9
17/9
24/
Vlas (Riga
ZK)
£29 /2
norn.
uom.
£.
133 £ 147
Petro1eunt
–
. . .
7’/2 cl.
8/4 cl. 12 cl.
14
1
/ cl. 22
1
!2 cl.
[{ubber (Fine
hard para p. Ib.
2/9
9
/4
2/6
8
/a
218
2/11
‘/
3/1 /2
1
) Bisitenlandsch. 2) 0. Jnd /ine ordiiary goocl middliiig.
1 2) Gebroken en gezeefd.
4)
Victorian scoureci good.
5) Regeerings gemengd.
De prijzen staan nu in zooclanige mate onder over-
heidscontrôle en de markt-condities in het algemeen
zijii dusdanig abnormaal, dat deze cijfers met veel
reserve moeten worden bezien. In ieder geval stellen
zij in het licht hoe abnormaal de prijzen van het
‘oogenbiik zijn, vergeleken niet overeenlcomstige data
van vorige, jaren.
Kleinhandeisprijzen.
De verhoudingscijfers van
verbruiksartikelen, in den handel gebracht door de
Coöperatieve Winkelvereeniging van ,,Eigen Hulp’)
te Amsterdam, Haarlem, Arnhem, Utrecht, Leeuwar-
den en ‘s-Gravenhage (voorheen E. H.), welke – zoo-
als de lezer weet, thans nog slechts voor dezulke, waar-
omtrent in de verslagmaand en de daaraan vooraf-
gaande door dezelfde coöperaties prijsopgaven werden
verstrekt – door het Centraal Bui-eau voor
d e S t a t i s t i e k gepubliceerd woi-den, zijn de navol-
gende.
Artikelen
1913 1914
1915
/9/6
1917
,,j
1
Md
..
88
91
100
118
170 176
Margarine
……..
127 99
102
1.10
122 133
133
..
97
130 149 232
448
483
Koffie ………….94
Stroop …………
1.00
100 125
161
179
—
193
Olie
(boter)
…….94
Suiker (bastercl)
.
–
89
..
91
105
115 116
118
118
,,
(melis)
85
..
89
98
102 103
103 103
Zout …………..
.80
80
90
90
110 190 190
De’ prijzen voor het jaar
1893
worden gelijk 100
gesteld.
–
AANTEEKENINGEN,
De.bujtenlandsche handel van
A r g e nl.’t i n i ë i n 19 1 7. —
De Argentijusche
statistiek voor
1917
vermeldt de volgende export-
cijfers ten aanzien der verschillende groepen, uitge-
drukt in gouden dollars. Ter vergelijking zijn de
cijfers van
1.916
opgenomen.
1917
1916
Producten van cle veeteelt ..
376.035.267
296.078.665.
den landbouw.,
144.483.271
245.840.856
den boschbouw.
17.745.230
22.452.080
Andere producten …………11.906.281
8.
9
27.921
Totaal ….
550.170.049
572.999.522
De cijfers zijn de naar werkelijke marktwaarde ge-
corrigeerde douanecijfeis. :De invoer in
1916,
zijnde
$ (goud)
366.130.571,
beliep in het achter ons liggende
jaar
380.321.178. –
De gemiddelde prijs der importen, thans vergeleken
658
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
met then van v66r den oorlog, vertoont een stijging van
95,30 pOt., waarbij rekening is gehouden met de hoo-
gere zeevracht. Bij de ezporteiï bedraagt de stijging
74,70 pOt.
Verdeeld naar de landen, die bovenaan staan, is het;
beeld van den buiten] andschen handel als volgt, uitge-
drukt in $ (goud)
Invoer
Uitvoer
1917
1916
1917
1916
Ver. Staten..
66.998.991 63.532.368 161.270.764 113.488.289
Ver. Koninkr.
40.264.333 61.284.989 160.847.019 159.755.301
Brazilië
18.377.306 11.897.683 22.820.489 24.498.226
Spanje……
13.339.604 13.477.416′ 9.134.591 8.563.677
Italië ……
12.781.841 21.338.031 28.894.536 27.148.468
Frankrijk
. 10.966.835 14,999.061 72.569.231 64.737.625
Fr. koloniën
* , 13.946.205 2.514.575
Z.-Afrika ..
*
*
1.998.295
261.800
Zweden ….
*
2.668.260 10.084.346
Noorwegen
. .
*
7.814.165
4.128.059.
Denemarken.
*
3.969.077
6.093.959
Nederland ..
*
*
. 5.274.277 27.491.405
Het beeld der ,,vrije zee” kan men in deze cijfers zeer
goed afgespiegeid zien. Blijkbaar geldt in den Argen-
tijnschen handel ook: beter een goede buur dan een
verre vrielld. Onze positie ziet er zeer zeker uiterst ge-
deprimeerd uit. De economische overeenkomsten, die
Noorwegen aangegaan is, deden, naar het den indruk
maakt, dit land buiten .de depressie blijven, die voor
de andere noordelijke neutralen uit de cijfers blijkt.
De Koninklijke Petroleum Maat-
s
c h a p p
ii.
Aan het verslag over 1917 ontieenen
w’ij in de eerste plaats ietwat verkort de mededeelin-
gen betreffend Roemenië:
–
,,Zooals bekend, werden eind 1916 de installaties van
de Astra Romana door eene, onder Engelsche leiding
staande commissie grondig vernield.
,,In April 1917 werd door de bezettende macht in Ru-
menië bevel gegeven met de herstelling van de ver-
melde installaties op de terreinen aan te vangen. Ter-
wijl wij oorspronkelijk meenden te moeten veronder-stellen, dat behalve onze bovengrondsche bezittingen
ook de bestaande sonden vrijwel onherstelbaar ver-
woest waren, bleek bij deze werkzaamheden, dat de
intensiteit der vernielingen, met name voor zooveel de boringen betreft, niet zoo ernstig was als
wij
ge-
vreesd hadden. Dientengeiolgë herstelde de productie
zich sneller dan men bad verwacht, zoodat aan het eind van 1917 reeds eene productie van 700 4 750
ton per dag verkregen werd, d. i. ongeveer 60 pOt.
van de normale.
,,De gewonnen ruwe olie moest aan de Duitsche mili-
taire autoriteiten worden afgedragen. De daarvoor
betaalde prijzen waren bevredigend.
,,Meerdere malen werd ons bedrijf echter belemmerd
door de requisitie van materialen, ook van boorbuizen,
ten bate van Duitsche petroleumondernemingen.
,,Voor de in December 1916 aangerichte vernieling
dienden wij eene voorloopige claim bij het Engelsche
Gouvernement in. Van de Engelsche Regeering heb-
ben wij toezegging gekregen, dat onze claim op de-
zelfde wijze behandeld zal worden als die van andere
niet-Duitsche ondernemingen.
,,De aan de Astra toebehoorende olieproduc’ten, die nog in Rumenië aanwezig waren toen de Duitschers
daar biunenrukten, werden door hen in beslag ge-
nomen. Deze producten vertegenwoordigen een waar4e
van ca. Lei 9.350.000. Ondanks onze herhaalde pogin-
gen is het nog niet mogen gelukken hiervoor betaling
te krijgen.”
Aangaande Curaçao, waarvan wij uit het vorig ver-
slag, op pag. 893, jaargang 1917 van dit tijdschrift;
een aanhaling deden, leest men ditmaal:
,,Onze verwachting, dat de Raffinaderij van de
Oura’çaosche Petroleum Maatschappij nog gedurende
het jaar 1917 in bedrijf zou gesteld kunnen worden,
werd niet vervuld. De steeds grooter wordende moei-
lijkheden bij de aflevering en den aanvoer van ‘mate-
rialen, een gevolg van hel; gestadig stijgend tekort aan
transportmiddelen, zijn hieraan schuld. Ook de voort-
durend toenemende bezwaren, die de Vereenigde
Staten aan den uitvoer van materialen in den weg
legden, werkten zeer belemmerend op den bouw.
,,In J’uli 1917 werd te Curaçao de Ouraçaosche Schee-
vaart Maatschappij opgericht die de vloot, benoodigd
voor den aanvoer der ruwe olie uit Venezuela, zal
exploiteeren. Van het maatschappelijk .kapitaal van
f
2.000.000 werden
f
500.000 uitgegeven aan de Oura-
çaosche Petroleum Maatschappij voor den inbreng
van eenige lichters en sleepbooten.
,,De Maatschappij had bij haar oprichting de beschik-
king over 1600 ton laadvermogen en 1425 p.k. sleep-
kracht, terwijl circa 7200 ton laadvermogen en circa
3000 p.k. .sleepkracht noodig blijken. Met het verkrij-
gen van de nog benoodigde schepen werden groote
moeilijkheden ondervonden. Het .gelukte ons echter
in Amerika nog 4200 ton laadvermogen te doen bij-
bouwen.”
Een spoorweg-veer in het Kanaal. –
Onze aandacht valt heden eerst op een artikel, voor-
komende in het Fransche tijdschrift de Illustration
van 2 Maart j.l., waarin het heet, dat den 22sten Ee-
bruari van dit jaar een trein van 50 wagons het Kanaal
is overgestoken van Newhaven. naar Dieppe op een
ferry-boot. Deze gebeurtenis schijnt weinig aandacht
getrokken te hebben, merkwaardig is zij zeer zeker.
De voor de hand liggende oplossing het intense reizi-
gersverkeer tusschen Engeland en Frankrijk te ver-
gemakkelijken door het in de vaart brengen van een
veer was steeds afgestuit op tde moeilijkheid, die het
in sterke mate afwisselend getij in het Kanaal ople-
vent. Het tunnelproject -. men zie het artikel pag.
656, jaarg. 1917 – mocht zich dan ook daarom sterk
doen gelden, omdat het in, dienst brengen van
ferry-booten niet dit avontuurlijk project veel van
zijn beteekenis kon doen verliezen. Het artikel in de
Tllustration vermeldt, dat op den 22sten Februari het verschiltusschen eb en vloed 7,50 meter heeft bedra-
gen, 8 dagen te voren was dit verschil 9,60 meter
geweest. De schrijver, Raymond Lestonnat, merkt op,
dat van de tijdwinst door het achterwege b]ijven van
in- en uitschepen, weer verlbren wordt door het bren-
gen van verbinding tussohen boot en wal. Ook overi’
gens krijgt men den indruk, dat nog veel moeilijkheden
te overwin
T
nen zijn; welke constructie toegepast is
voor het op- en afrijden, blijkt niet duidelijk uit het
artikel. Een groot bezwaar is bij een technische outil-
lage, die niet volstrekte vrijheid geeft in het oogenblik,
waarop men er zich van zal bedienen, dat de trein-
dienst zich heeft te richten naar het in tijdstip wis-
selende getij. De ferry-boot werd in de vaart gebracht
door den spoorwegdienst van het Britsche leger en
het is ook de bedoeling daarmede uitsluitend troepen
te vervoeren. Wij hadden elders over deze gebeurtenis
nog niets gelezen, misschien heeft de nieuwe verbin-
ding reeds geen levensvatbaarheid getoond.
Japansche scheepvaart in den mdi-
s
c h e n ar c h ipe 1.
– Belangrijk is de mededeeling
van het Departement van Koloniën in ‘het jongste
nummer der ,,Handelsberichten” aangaande de mis-
schien niet in elk opzicht verblijdende toeneming van
het aantal Japansche stoomvaantlijnen op Neder.
laudseh-Indië. Wij ontleenen het navolgende:
,,De ,,Nanyo Yusen Kumi” onderhoudt een drie-
wekelijksehen dienst tusschen J’apan, Hongkong, Sin-
gapore, Java, Balikpapan, Hongkong, Japan, terwijl
het voornemen schijnt te bestaan de naar Japan
terugkeerende schepen Menado te laten aandoen.
,,Eene poging van rden vertegenwoordiger der maat-
schappij om in de Molukken agenten aan te stellen,
is niet gelukt; men wil dit thans op Sumatra beproe-
ven, ten einde de vaart op Sumatrahavens te openen, terwijl plannen bestaan om na den .00rlog eene vaart
van Nederlandsch-iudië op Europa voor te ibereiden. ,,De ,,Osaka Shosen K’ajsha” bevaart maandelijks de
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
659
route: Japan, Ohinahavens, Manila, Singapore, Java,
Makassar, Hongkong, Japan en is voornemens een lijn
Singapore-Java-Australië in het leven te roepen
met 3 stoomschepen, terwijl waarschijnlijk ook een
dienst geopend zal worden tussehen Singapore• en
Belawan-Deli, waaibij op de terugreis Asahan en
Paneh zullen worden aangedaan (Deli importeert in
den laatsten tijd groote hoeveelheden superfosfaat
van Japanschen oorsprong uit Singapore). Bovendien
wil de Maatschappij een dienst instellen tusschen
Java en Britsch-Indië in aansluiting op haar verbin-
ding tusschen Japan en Java. –
,,Voorts verdienen vermelding: de ,,Minami Taiheyo
Bayeki Kaisha” (Southern Pacific Trading’ Cy) en
de ,,Nanyo Bayeld Kaisha” (South ‘Sea Trading C
y
).
,,Beide maatschappijen zonden reeds in 1917 kleine
scheepjes (eerst van 150 tot 200 ten, later van 350 tot
450 ton) naar Noord-Celebes. In het laatst van 1917
werden dit schepen van 2000 tot 3000 ton. Zij laadden coprah te Menado, Gorontalo, Amoerang en op enkele
plaatsen der Sangir-eilanden. Aangezien echter in
Japan slechts eene markt bestaat voor le qualiteit
sundried coprah, welke Noord-Celebes niet oplevert
(de bevolking bereidt in hoofdzaak mixed coprah),
gingen de zaken niet geheel naar wensch. Bovendien
deed de Java-Ohina-Japanljn, ten einde deze con-
currentie te keeren, sedert einde 191.7 Menado direct
aan,
1)
waarop de Southern Pacific Trading Cy o.a.
ook met deze
lijn
versebeepte. In het begin van dit
jaar was deze Japansohe maatschappij doende op de
Sangir-eilandeu groote complexen klappertuinen te
huren. –
,,Begin 1918 hief de South Sea Trading Cy de ver-binding Japan-Menado op, doch zij schijnt voorne-
•mens thans een lijn te openen van Japan over Pon-
tianak en over enkele plaatsen van den Natoema en
Anambas Archipel naar Celebes (waarschijnlijk
Menado).
,,Ten slotte worden nog vermeld: ‘de ,,Nippon Yusen
Kaisha”, die het voornemen schijnt te hebben om een
lijn Saigon-Siugapore–Java-Celebes (vermoedelijk
Menado)-Japau te openen en de ,,YomasKita Kisea
Kaisha”, welke zich voorstelt stoomvaartdiensten in
de Stille Zuidzee en in de Indische wateren te onder-
houden met Singapore als middelpunt.”
1)
[Men zie het slot der aanteekening op pag.
638
ont-
leend aan het verslag (ier J. C. J. L. – Eed.]
Nornzaliseerin..g van handels-cata-
1 o
g u s s e n.
– Een merkwaardige bespreking is in
Amerika gehouden over de meest wensohelijke afme-
tingen, welke aan catalogussen voor reclame-doelein-
den te geven waren. Het Board of Trade Journal ver-
meldt wat de Engelsche Trade Commissioner te
Toronto dienaangaande met handelsagenten sprak. Op
een vergadering d.d. 22 Mei te Chicago had men zich
evenzeer met dit unificatie-prohieem beziggehouden
en te Pittsburg waren als maten vastgesteld 830
inches bij 11 inches, dit is precies het octaaf-formaat,
dat voor briefpapier h. t. 1. in den handel gebruikelijk
is en vond ook in Canada aanhang. De behoefte aan
een standaard-maat, werd algemeen gevoeld. Vooral
ten behoeve van het opbergen wordt de normaliseering
wenschelijk geacht.
Le Havre in den oorlog. –
Van veel in-
vloed is de oorlog op deze haven geweest, zij werd een
basis gemaakt van het Engelsche leger, hetgeen het
aspect van de plaats aanzienlijk wijzigde en ook in
ander opzicht groote veranderingen teweegbracht.
Zoo verhuisde bijv. de lijn op Amerika der Compagnie
Transatlantique in 1915 naar Bordeaux. De goederen-
invoeren waren in de jaren 1913-1917 in tonnen van
1000 K.G. resp. 3.003.566, 4.424.900, 5.982.000,
5.185.180. Belangrijk is het de wijzigingen gade te
slaan bij de onderscheidene artikelen.
In een rapport van de Commission des Travaux
publics aangaande het wetsontwerp inzake de uitbrei-
ding van de havens te le Havre, dat in dit jaar in be-
handeling was, komt het vo]gend overzicht, uitgedrukt in tonnen, voor
1):
1915
1913
invoer
uitvoer
invoer
uitvoer
Kolen ……….
993.439
201.244
944.500
458.560
Granen ……..
705.596
2.921
284.630
10.365
Ijzer, staal……
155.117
&673
9.630
14.649
Suiker ……….
160.301
12.885
4.796
6.768
Vleosch ………
81.319
–
1.954
3.800 Machinerieën ..
24.580
1.802
27.013
10.380
Voertuigen
36.840
595
–
12.413
Alcohol ………
13.908
–
14.570
12.068
Wijn ……….
6.693
4.791
14.551
9.872
Hout ……….
16.144
–
107.496
–
Exotisch hout
61.448
4.997
130.464
11.505
Katoen ……..
198.232
661
255.290
10.468
Koffie ……….
91.382
–
145.979
40.087
Koper ……….
105.495
457
74.807
9.46
Cacao ……….
7.589
–
44.328
23.492
Peper ……….
1.615
–
2.115
4.505
Leder ……….
8.783
10.778
.38.795
26.441
Rubber
3.930
–
10.139
5.199
Alle -verandering is alweer geen verbetering, want
vertoonden in 1913 nog koffie, katoen en exotisch
hout (verfhout) de hoogste cijfers – de groote markt-
producten van le Havre – nu vindt men deze bij
goederen, die hetzij direct of indirect voör gebruik in
• den oorlog bestemd zijn, hetzij de plaats moeten inne-
men van voedingsmiddelen, welke het land zelve niet
meer kan voôrtbrengen, voor zooverre niet mede voor
– militair gebruik bestemd. Bij den export is de debâcle
nog grooter.
1) Men zie ook de aanteekeniug op pag.
680
van den.
vorigen jaargang.
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
De Verzekeringsbode – Rotterdam, 13Juli
1918, bevat o.m.:
Dr. J. C. Bolt,
Een interim-monetaire tafel.
liet artikel van den heer Bolt geeft eene beschouwing
vu een ingezonden stuk in ons nummer van
19
Juni j.l.
eveneens van zijn hand afkomstig. De schrijver vergist zich
evenwel, dat in dit stuk de vraag gesteld zou zijn: ,,of het
niet op den weg van het Instituut voor Economische Ge-schriften ligt, om de quaestie tot klaarheid te brengen, ol
voor ons land de gemiddelde levensduur voor en na den
oorlog veranderd is, door de uitgave te bevorderen van een
iterim-monetaire tafel
1906-1914,
met financieele hulp van
de verzekeringsmaatschappijen.” Ook de mededeelingen aan-
gaande het I. v. E. G. zijn niet juist.
The quarterly Journal of Econornics.
– Cambridge, Mei 1918.
F. W. Tcsussig,
How to prômote foreign trade;
S.
Dag gett,
Recent railroad failures and reorganisa-
tions;
C. C. Plehn,
A Study of the incidence of an
increment value land tax; S.
Beu,
Fixed costs and
market price;
Ch. J. Bullocic,
The operation of the
Massachusetts income tax.
liet artikel van Taussig, afdruk eener op
11
April j.l.
in Chicago gehouden redevoering voor de Chamber of
Commerce of the United States, bevat een algemeen over-
zicht van de middelen, kunstmatige en natuurlijke, die ter ,bevordering van den buitenlandschen handel kunnen wor-
den aangewend. Taussig neemt principieel stelling voor de
open deur politiek en tegen de kunstmatige beperking van
het internationale verkeer.
Het artikel van Plein bevat belangrijke bijzonderheden
‘over in Engeland en Amerika opgedane ervaringen ten
aanzien “an belasting op de wnardevermeerdering van den
bodem.
The Journal of Political Economy. –
Chicago, Mei 1918.
L. C. Marshall,
The War Labor Program and its
Administration;
P. H. Douglas,
The War Risk In-
surance Act;
H. G. Moulton,,
Commercial Banking and
Capital Formation 1; S.
L. Levy,
Nassau W. Senior, British Economist, in the light of recent researches. II.
660
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
Jahrbücher für Nationalökonomie
und Statistik. – Jena, Mei 1918.
0. Spann,
Vom Begriff der Wirtchaft zum Be-
griffsgebude der Vol kswirtschaf tslehre;
G. Buetz,
Handel und Verkehr Finulands;
H. Gehrig,
Deutsche
Reformen der belgischen direkten Staatssteuérn;
H.
Ouradze,
Die Brotpreise in Berlin im vierten Kriegs-
jahre 1917;
R. Passow, W.
Sombart: Der moderne
Kapitalismus. Besprochen von -.
Zeitschrift .für Sozial w issen schaft.
– Leipzig, 24 Juni 1918. Heft 5 & 6.
W. Hasbacli,
Die parlementarische Kabinettsregi e-
rung ausserhaib Englands. II;
Fr. Terhalle,
Wech-
selkurse und Geldentwertung 1;
H. Oswalt,
Anti-
kritiches zur Zinstheorie;
R. 1?ott,
Die Problemd
des S.ug1ings- und Kleinkinderschutzes in ihrer
Beziehung zu einer gesetzlichen.Regelung der Volks-
wohlfartspflege und Jugendfürsorge.
S v en s k E x p o r t. – Stockholm, Mei en Juni
1918 o. m in:
No. 9.
Ivan Lind,
Sverige och V.stsibirien;
C. H.
Trolle,
Kring det rysk-tyska fredsfördraget.
No. 10. S.
P.,
Var utrikesrepresentations reforine-
ring;
Ivar Hultnian,
Kreditgivningen til] utlandet.
No. 11.
Dr Karl Hildebrand,
Ett nationalekono-
niiskt forskuingsinstitut;
,S’ven Hela.nder,
Den fria’
kcmkurrensens utsikter efter, kriget.
No. 12. C.
H. Trolle, Den finsk-tyska traktaten
‘(met een volledigen tekst van het verdrag);
H. v.
Zeipel,
Sveriges varuutbyte med frmmande ]nder
i.ren 1914-1916;
Paul Drachnrann,
Tysk Kartel-
och syndikatpolitik (slot).
No. 13. C.
H. Trolie,
IConsuler och affiirsmin.
In de Juni-aflevering van cle V r a g e ii d e v
T ij d s bespreekt
Mr. G. J. Fabius
het recente Engel-
sche rapport over de. bankconcentiatie.
REGEERINGSMAATREGELEN OP
11
HANDELSGEBIED.
Vleesch- en vet- distributie. Door
den Minister van Landbouw is eene nieuwe regeling
vastgesteld betreffende vet-inlevering. Het vet vau,
alle slachtingen afkomstig, ook van de huisslachtin-
gen, moet worden ingeleverd. In verband hiermede
zijn thans behalve voor rund-, kalis-, varkens- en
schapenvet ook prijzen vastgesteld voor paarden- en
geitexivet.
Voorts zijn door den Minister nieuwe bepalingen
vastgesteld voor slachtingen. De benaming ,,huis- .
slaçhting” is gehandhaafd, in tegenstelling tot ‘de
slachtingen in opdracht van liet R. D. K., maar alle
slachtingen zullen in het vervolg in centrale slacht-
plaatsen moeten plaats vinden, teneinde eene goede contrôle, ook op de deugdelijkheid van het vieesch,
mogelijk te maken. –
Van het resultaat der vee-inventarisatie, dat ten
spoedigste bekend zal worden gemaakt, zal het a±han-
gen of, en zoo ja, wanneer het slaclitverbod zal worden
opgeheven of van regeeringswege slachtvee beschik-
baar zal worden gesteld. De Minister is niet in staat
maatregelen te treffen om de gedwongen werkeioor.e
slagers te steunen.
Suikerrantsoeneering. Met ingang van
2.9 J’uli zal eene rantsoeneering van suiker worden in-
gevoerd. De suiker zal alleen op bon verkrijgbaar zijn
tot eene hoeveelheid van
Y4
K.G. per ‘hoefd per week.
De winkeliers moeten opgave doen van de hoeveel-
heden suiker, die zij op 27 Juli, des middags te 12 uur,
in voorraad hebben.
0 h o c o 1 a d e r e e p e n. Na 15 Juli zouden geen andere chocoladereepen meer mogen worden afgele-
verd, dan die voldoen aan de eischen der zoogenaamde
eenhéidsreepen. Aangezien tussc.henhande]aren thans
nog andere reepen in voorraad hebben, is het verbod tot aflevering daarvan geschorst tot 19 Augustus a.s.
voor détaillisten. De reepen mogen alleen teg,en de
gestelde maximumprijzen verkocht worden.
Paddenstoelen als voedingsmiddel.
De Min. heeft de burgemeesters bij circulaire gewezen
op de waarde van paddenstoelen als voedingsmiddel.
Meent eene gemeente ter zake maatregelen te moeten
treffen, dan zal •de Minister nadere inlichtingen ver-
schaffen en bevorderen, dat met behulp van de Ned.
Mycologische Vereenigiig een behoorlijke regeling
getroffen wordt.
MAANDCIJFERS.
OVERZICHT DER RIJ’KSMIDDELEN.
(In Guldens).
–
Juni
1918
Sedert
1 Januari
1918
Overeen.
kom,Iige
periodè 1917
Directe belastingen.
3.231.509
9.496.364
9.526.571
Personeele belasting
1.867.879
3.604.643
3.999.337
Inkomstenbelasting
6.062.894 32.449.636 29.129.925
Vermogensbelasting
302.798
2.439.774
1.409.786
A.ccijnzen.
4.117.282
19.744.821 14.096.196
Grondbelasting
……..
381.824
848.272
780.296
1.504.962
10.435.209 14.220.982 207.303 1.393.616
1.110.424 130.938
544.659
783.063 679.993
5.709.670 4.951.482
Gedistilleerd
……….
Indirecte belastingen.
Zegelrechten
……..
‘)
941.866
)
6.782.714
5.974.174
Wijn ………………
Registratierechten ..
1.671.222 12.781.175 6.495.543
Zout ……
…………
Bier
………………
Hypotheekrechten ..
– –
640.616
Geslacht
………….
1.784.273
12,042.499 10.872.355
Suiker
……………..
582.873
3.798.400
5.764.185
Porniaatzegel ……..
–
–
1.377
Gouden en zilveren
werken
..
..
Successierechten ……..
68.819 374.290
330.584
Belasting …………..
Essaailoon
51
410
368
Invoerrechten
…………
Statistiekrecht
80.505
519.780
959.759
236.647 981.871
1.859.055
86.336
.
320.824
403.015
Domeinen
…………..
Jacht en vi’sscherj
..
55.582
57.945
44.615
Staatsloterj
…………
11.873 94.217 228.837
Liood8gelden
…………
Totaal ……….
.24.007.429
124.420.7891
133.582.545
OPOENTEN VOOR EET LEENINGFONDS 1914.
Juni
1918
Sedert
t Januari
1918
Overeen-
kom,! ige
periodel9l7
Directe belastingen.
Grondbelasting
646.449
1.902.625 1.910.125
Personeele belasting
306.189
700.161 986.874
Inkomstenbelasting
2.299.757 12.255.885
9.897.125
Vermogensbelasting
107.673
913.381
466.737
Accijnzen.
823.456
3.948.964
2.81 9.239
169.654
156.059
Wijn
……………..76.365
Gedist. (binn.-enbuitl.)
.50.496
1.043.521
1.422.098
Suiker
…………….
ln4irècte belastingen. Zegelrechtianbuit1.eff
24.546 330.487
–
451.409
Registratierechten .. 610
3.119
.
593.888
Hypotheekrechten ..
–
.
–
63.906
4.435.541
21.267.797 18.767.460
Totaal ..
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
Juni 1918
Sedert
t Januari 1918
Oorlogswinstbelasting
11.957.195
88.350.650
Verdedigingsbelasting la
….
266.21.5
2.184.460
Vérdedigingsbelasting
1h
.
.
..
1.514.160
,
12.707.177
Verdedigingsbelasting
II
..
.
.
3.306.878 17.500.534
17.044.448 120.742.821
i-T.ierouder
begrepen
f
130.072
wegens zegelrecht van
nota’s van
makelaars
cii
commissionnairs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
idem
f
1.051.143.
8)
Hieronder begrepen iie opbrengst van den iccijns
01) azijn.
I.
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
20
Juli
1918
20
Juli
1914
N 1
(Disc.Wissels.
4
1
/2
sedert 1Juli’15
3’/,sedert23 Mrt. ’14
B
jBe1.Binn.Eff.
an
4
1
2
1
,,
’15
,’
4
23
’14
!Vrsch.in R.C.
5
1
1
,,
19Aug.’14
5
23
’14
Bank van Engeland
5
,,
7 Apr.’17
3
29 Jan. ’14
Duitsche Rijksbank
S
23Dec.’14
4
SFebr.’14
BankvanPrankrjk
5
21Aug.’14
31/
1
29Jan.’14.
Oostenr. Hong. Bk.
5
12 Apr.’15
4
12 Mrt. ’14
Nat. Bank v.Denem.
5
,,
9
,,
1
15
5
,,
6Fehr.’14
Zweedsehe Rijksbk.
7
,,
20Mrt.’18
4
1
12
,,
6
’14
Bankv. Noorwegen
6
14Dec.’17
4
1
!2
,,
11
1
14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
/2
31
,,
’14
31/s
,,
19
,,
’14
Bank van Spanje..
4
22 Mrt.’17
4
1
!2
–
Bank van Italië .,.
5
,,
10Jan.’18
5
,,
9 Mei ’14
Feder. Res. Bk. N.Y.
34-4e
–
–
–
Javasehe Bank……
3′!,
1 Aug.’09
3
1
/1
,,
1. Aug.’09
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
I
Part.
Berlijn
-Part.
Parijs
Part.
N. York
Cal!.
Part.
1
Prolon.
disconto
disconto
disconto
disc.
money
20 Juli
’18
25/8-1/,
t)
3 t)
3t7/
4../,
.
15-20 J. ’18
2
l/,_7/,
3
311
4-/,
–
5’/-6
8-13 J. ’18
2′!,
3
3l/2_
4_I/
5’/6
1-6
J.
’18
2’/-3
3-‘I
37/,,
4-1/o
–
4-6
16-21 j: ’17
2-‘!8
3-
1
/
422/,,
4
t
/o
–
1
‘ /2-8
17-21 J. ’16
.[‘/i-2
1/4-2
5/
3
0
/-4
8
1s
–
2-/8
20-24Jti1.l4
3
t
/a
2
/o
21/
4
.!
4
2 ‘/_’/
2/
0
_t!,
2
8
!4
1
/2
1)
Nnteering van 19 Juli.
WISSELKOERSEN.
–
WISSELMARKT.
De wisselnta,-kt was weder
zeer
stil. Alleen in Marken
narea de omzetten geregeld van flinke beteekenis tot
dalende prijzen; in de andëi-e wissels was alleen bij afwis-seling de handel iets levèndigei-. In het begin der week was
er b.v. in Londen flinke handel, waarbij het gi-oote aan-
bod slechts vom-bijgaand de markt drukte. De overige dagen
wat-en de omzetten weder veel geringer. Parijs en New
York ongeveer onveranc1erd Marken en 0.-Kronen flauw.
.1 rt het begin der week konden de koersen zich nog tamelijk
handhaven. Later echter werd het aanbod sterk overwe-
getid en ti-act weder een vati die sterke dalingen in, die
,-eeds zon herhaaldelijk gedurende den oorlog hebben plaats
gehad. 34.02-hedeu 32.15 en 20.05-18.65. De neutrale
wissels ondei
–
gingeu niet veel verandering, alleen Skandi.
navië iets vastei-.
IOERSEN IN NEDERLAND.
Data
Londen
•)
Parijs
Berlijn
•)
Weenen
SL
Pc-
iers. urg
Ne w
York
t)
15
Ju.tli
1918 . .
9.20 –
34.-
33.85
19.80
–
1.93
16
1918 . .
9.21
34.-
34.02
1
20.-
–
1.92
3
!4
17
,,
1918 ..
9.21
33.924
33.75′
19.65
–
1.93’/4
18
,,
1918 ..
9.20
3390
33.77k
19.65
–
1.93
19
,,
1918 ..
9.19k
33.924 33.70 19.60
–
1.93
20
,,
1918 . .
–
–
-.
–
1.93’/a
Laagste d. w.’)
9.17
33.75 33.20 19.30
–
1.921/4
Hoogste
,,
,,
‘)
9.25
34.10
34.22
9
20.15
–
1.93’/
13 Juli 1918 . .
9.23k’
34.102
34.12
2
20.171
”
–
1.93
6
,,
1918 . .
9.26
8
34.20′
34.40
9
20.70
°
–
1.94
1
!2
Muntpariteit ..
12.10
a
,
48.-
59.26
50.41
1.28
2.48′!
) INoteering te Amsterdam.
2)
I
–
‘articuliere opgave.
2)
Noteering van 12 Juli. ‘) Noteering van 5 Juli.
Dla
Stock.
Iwlm
l
Kopen.
hagen
‘1
C/tris-
iiania
1)
Zwitser-
land’)
1
Spanje
‘l
Batavla
1)
telegrafisch
15 Juli
1918
6850
6045
61.-
48.95
53.75
99-100
Ï6
,,
1918
68.65 60.50
61.-
49.-
53.75
991
–
100
17
,,
1918
68.75
60.50
61.
48.95 53.50
991-100,
1
1
18
.,
1918
68.90
60.60 61.05
48.921 53.50
99
3
-100
19
,,
1918
68.85
60.60
61.10 48.97ij 53.60
99-100
20
1918
– –
61.15
–
53.60
9
9i
-1
00
L’ste d. w.’)
68.40 60.30
60.90
48.75
53.-
99
i[‘ste
,,
‘)
69.05 60.70 61.25
49.20
54.-
100/,
1.3 Juli
1918
68.752
60.50
61.-
49052
53.90
991-100,
1
1
,,
1918
68.55′
60.502
61.30
49.108
54.50
99-100
Muntpariteit
66.67
66.67
136.67
48.-
48.-
100
Noteenng te Amsterdam.
‘t
I’a,tîcul,ere opgave
‘1 Noteering van 12 Juli.
2)
Noteering van 5 Juli.
KOERSEN TE NEW YORK.
CoMe
Zicht Zicht
Zicht
t
cia
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterd.
(in
$
(in frs.
(in cents
(In cents
per
£)
P.
39
P. 4
Rm.)
per
gId.)
20 Juli
1918
4.76.45′
5.711!,
nom.
51’/2
Laagste d. week..
4.76.45
5.71
1
14
nom.
51’/4
Hdogste,,
,,
..
4.76.45
5.71
8
/
nom.
51′!,
13 Juli
1918
4.76.45
5.71
1
!4
nom.
51/4
6
,,
1918
4.76.45
5.71
8
!.
nom.
50
3
!
Muntpariteit….
4.86.67
5.18′!4
952/
408!16
KOERSEN VAN DE VÖLGENDE PLAATSEN OP LONDEN.
–
Plaatsen en
Landen
Noteettngs. eenheden
14
Juni
1918
27juni
19)8
Tijdperk
28
Junl_O
Juli
91
8
l
Laagste
Hoogste
10
jii
1918
Alexandrië. .
Piast. p. £
977/,
977/
97/i,
97
7
!16
97
7
!18
B.
Aires . . . .
(I.p.gd.pes.
51
1
!8
51
1
!, 50
0
!16
51′!4
511/
16
Calcutta ….
sh!d.p.rup.
1/6’82
1/6
1
!,2
1/6
116
1
/,.
1/6
1
/
Hongkong ..
id. P. $
312
3
/
3/3
1
!,
313
1
!4
3/3
1
!,
3/3
1
!,
Lissabon .. ..
d.p.escudo
30
30
1
!1
30
31
30
1
!2
Madrid
….
Peset. p. £
16.67
17.00
16.90 17.42
17.28
Montevideo..
d.p.peso
62
1
!o
61
1
!2
61
62
61
1
!,
Montreal….
$ per £
4.85
3
/4
4.88 4.86
4.88′!4
4.86
1
!4
Petrograd
..
R. p. £ 10
nom.
nom.
nom.
hom.
nom.
R.d.Janeiro’)
d.p.milr.
13
3
/,,
12
11
!,,
12/8
12
27
/32
12!s
Lires p. £
44.85
43.85 43.10
43.95
43.68
Shanghai
..
sh/d.p.tael
4/7
1
1,
418
1
!,
4/8′!
4/8
3
/
4/8′,’4
Rome
……..
Singapore
id. p. $
2/4′!,
214
1
!,
2/3
31
/a2
21481,,
2/41/
82
Valparaiso ‘) d.p.pap.p.
1711/l2
17’182
16
7
!8
17’f,2
172/,2
Yokohama ..
sh/d.p.yen
212
1
!,
212
9
!,,
2/2
1
/,
‘2/2’/4
2/2°/t,
‘) INoteer,ngen op 90 dagen.
GOUD EN ZILVER.
– Sedert 29 Juli 1916 worden de dagelijksche ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Engeland
tijdelijk niet bekend gemaakt. –
NOTEERING VAN ZILVER.
Noteering te Londen.
te New York
20 Juli
1918 ……..
48″!,,
99′!8
13
1918 ……..
48″!,,
995/
8
6
1918 ……..
48”!,,
.99
1
!2
29 Jt,ni
1918 ……..
48′!,
99
1
/2
22
,,
1918 ……..
48′!,
.
99
1
/2
21 Juli
1917 ……..
39
11
/,,
i
)
78
1
!1
22 Juli
1916 ……..
30′!,,
63
1
/8
20 Juli
1914 ……..
24″!,.
541/
9
t) Noteering vat,
20
Juli.
N.U.M.:
Vekstaat der’ Nederlandsche Uitvoermaatschappij
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Bultenl.
Debet
5 pCi.
Credit
–
Data
Bankiers
Schat-.
Diverse
Schuld.
Diverse
kistbilj.
reken.
1)
brieven
reken,
t)
18 Juli1918..
12.
13.433
785
19.100
53.100
14.139
67.321
11
1918..
19.100
53.100 13.919
67.205
4
1918..
1
12.137
19:100
53.200
13.770
66.857
27 Juni 1918..
12.391
19.100
53.200 13.643 66,297
20
,,
1918..
1
11.393
19.100
53.200
13.162
.65.911
1)
Beide rekeningen omvatten, behalve garantiewissel, in
portefeuille
tot het bedrag der buitenl. achatkiatbiljetten,
in hoofdzaak garantiewiasela
in dep6t bij de Ned, Bank.
662
ECONOMISCH-STATISTISCHE .BERICHTEN
24 Juli
1918
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 20 Juli 1918.
Activa.
Binnenl.Wis-(H.-bk.
f
29.257.708,41’I2
sels, Prom.,
B.-bk.
,,
250.085,44
enz.in
disc.!. Ag.sch.
15.346.033,581/2
f
44.853.827,44
Papier o. h. Buitenl. in
disconto
……………………..
–
Idem eigen portef..
f
8.696.902,-
Af Verkocht maar voor
debk.nognietafgel.,,-
8.696.902,-
Beleeniugen
mcl. vrsch.,
IË..bk.
f
67.296.863 73
1
/2
B.-bk.
5.351.971,59″i
in
rek..crt.
t
op onderp.
Ag.sch.
42.195.087,67
f114.843.923,-
Op Effecten
……f113.078.023,-
Op Goederen en Spec. ,,
1.765.900,-
114.843.923,-
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,
13.438.564,-
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
81.970.115,-
Muntmat., Goud ..
,,633.288.168,15
f715.258.283,15
Munt, Zilver, enz..
7.728.974,30
Muntmat. Zilver
..
*
–
–
722.987.257,45
Effecten
Bel.v.h.Res.fonds..
f
5.048.969,32
id. van
‘/iV.
h. kapit. ,,
3.907.261,18
8.956.230,50
Geb.enMeub. der Bank …………….
..
1.770.000,-
Diverse
rekeningen
………………,,
100.094.261,14
f1.015.640.965,53
Passiva.
Kapitaal
……………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds
………………….,,
5.079.402,56
Bankbiljetten in omloop …………
in
omloop ……….
2.4
21.488,89 ‘/2
Rekening-Courant saldo’s:
Van het Rijk……
f
–
Van anderen ……
.. 74.689.402,41
74.689.402,41
Diverse rekeningen
………………
..
2.795.581,66’/s
f1.015.640.965,53
Beschikbasir metaalsaldo…………..f
524.526.097,62
Op
de basis ban
2
15
metaaldelcicing
…..
,
326.972.901,36
Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is ..,, 2.622.630.485,-
Verschillen met don vorigen weekstand:
Meer
Minder
–
Disconto’s
…………….10.753.293,90
Buitenlandsche wissels
133.800,-
Beleeningen
782.620,33
1
12
Goud
………………..
2.130.199,88’/i Zilver
11.722,05
Bankbiljetten
9.525.055,- Part. Rek.-Crt. saldo’s
11.276.l39,53’/
Voornaamste posten in duizenden guldens.
–
Data
Goud
Zilver
B k
.
bi
,
J
a
7;
fl
o
peisc/,bare
Andere
schulden
D
Disconto’s
Belee.
Besc/zik-
baar
Dek.
kings.
Hiervan
-r
o ao
,
Schatkist.
ningen
Metaal-
percen
promessen
saldo
lage
rechtstreeks
20 Juli 1918
44.854
23.000
114.844
524.526
73
13
1918
34.101 11.000 115.627
527.036
74
6
,,
1918
41.994
17.000
119.042
526,981
74
29Juni 1918
43.817
18.000
122.089 528.725
74
22
1918
43.960
18.000 119.558
530.001
75 15
,,
1918
45.195
18.000
118.496 530.028
75
8
1918
46.876
18.000
122.133 531.834
75
1
,,
1918
48.296
18.000 133.252
529.395
74
25 Mei 1918
50.096 18.000
131.743 529.987
73 18
,,
1918
55.018
18:000
135.293
527.115.
73
11
1918
58.395 18.000 150.486
525.715
72
4
1918
61.871
18.000 170.593
520.938
–
70
27Apr. 1918
46.520
18.000
153.925
530.839
73
21 Juli 1017
49.692
38.000
77.060
464.375
77
22 Juli 1916
36.011
17.500
68.189
439.734
78
25 Juli 1914
67,947 14.300 61.686 43.521
1
)
54
‘)
Op
de basis
van
2/5
metaaldekking.
Uit de bekendmaking van den Minister van Finan-
ci ë n blijkt, dat uitstonden op:
20Juli1918
13
Juli
1918
Aan sehatkistpi’omessen..
f
137.250.000,-
f
125.250.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
23.000.000,-
,,
11.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
– –
48.224.000,-
,,
48.224.000,-
Aan zilverbons
…….. …
51.876.333,-
,,
50.637.572,-
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Naat de per mail ontva6gen gegevens worden de telegrafisch
bekend geworden totaalcijf*rs der oblio’s en uitzettingen en
het beschikbaar metaalsaldo van latere data opgenomen.
1
Data
Goud
Zilver
.Bank.
Andere
1
cpelsehb.
biljetten
schulden
13
Juli
1913
255.700
6
,,
1918
256.200
27
April1918
91.225
18.058 181.344
67.776
20
91.247 18.510
181.163
64.932
13
,,
90.977 19.110
182.413 63.366
14
Juli
…….
1918 …….
81.034
18.407
171.903
43.620
15
Juli
1918 …….
1917 …….
1916 ……
58.629
26.744
158.178
43.969
25
Juli
1914
22.057
1
31.907
110.172
12.634
1
Dis.
I
buiten
1
Belee.
VC*55C*5.
1
Dicrse 1
t
Dato
betaa!bar
1
niken
ij
1
saldo
1 lage
conto’s
N.-Ind.
ningen
metaal.
J
percen-
13Juli1918
131.100
***
63.400
**5
6 ,, 1918
130.800
*
64.600
27Apr.1918 7.586 32.834 67.975 26.565 59.670
44
20 ,, 1918 8.114 33.032 68.545 25.487 60.770
45
13
1918 8.519 34.106 69.751 23.478 61.187
45
14 juli 1917 7.026 35.172 65.264 14.196 56.622
46
15Juli 1916 6.726 39.424 63.893 10.848 44.944
42
25 Juli 1914 7.259
6.395 47.9341 2.228 1 4.842
1
)
44
1) Sluitpost der octiva.
2) Op de basis van
2
/
5
,netaaldekking.
20
Juli
13′
6
29 Juni
22
1918 1918 1918 1918 1918
.
..
–
….
….
….
….
715.258
717.388 717.518
711.559
717.645
7.729
7.741
7.690 7.692
7.638
910.655 920.180
926.054
927.335
902.474
77.111
65.569
–
60.354
69.158
50.546
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
–
–
Andere Div. reke-
15
1918
.
.
..
717.787
7:821
911.227
61.847
Data
Metaal
Circulatie
opeischb.
schulden
Discontos
ningen’)
8
,,
1918
..
..
720.151
7.784
917.260
59.436
1
1918
….
720.266
7,797
927.614 61.880
4
I’Jei
1918
..
7042)
1.411
784
1.108
791
25
Mei
1918
….
721.439
7.79
919.162
73.201
27 April 1918
..
665
1
)
1.303
840
1.115 691
18
,,
1918
719.240 7.756
933.985
62.857
20
1918
..
82
4
)
1.293
735
1.118
844
11
1918
721.771 7.493
952.425
60.656
13
,,
1918
..
5029
1.330
782
1.144 866
4
,,
1918
..
.
–
721.833
7.331. 971.986
64.449
.5
Mei
1917
..
755
1.210
1.117
919 497
27 April
1918
……
….
725.771
7.274
936.472
71.764
6
Mei
1916
..
790
967
797
924
826
21
Juli
1917
….
621.209
7.322 760.027 55.682
25 Juli
1914
..
645
1.100
560
735 396
22
Juli
1916
….
581.173
10.464
649.687
105.408
‘)
Sluitpost der activa.
–
2)
Hiervan zilverbons
165
dz. gij.
2)
Idem
145
dz.
gI4.
25 Juii
1914
..
.
.
162.114
8.228 310.437
6.198
4)
Idem
73
dz. gid.
5)
Idem
1
dz. gid.
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
663
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
an enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Curreucy Notes,
in duizenden p. st.
Currency Notes.
Data Metaal
Circulaiie
Bedrag
Goudd.
Gov. Sec.
17 Juli
1918
66.499
55.369
10
,,
1918
65.968 55.092
3
1918
65.334
54.903
256.228
28.500 233.295
26 Juni 1918
65.228 53.674
252.912
28.500 229.751
18 Juli
1917
53.193
39.517 166.265
28.500
138.780
19 Juli
1916
56.951 35.960 124.985 28.500 92.515
22
Juli
1914
40.164 29.317
……………
1
Data
Gas.
Sec.
Other
Sec.
Pui!sllc
Depos.
Other
Depos.
Re-
aen,e
Dek-
kings’
percen.
tagc t)
17 Juli ’18
55.778 105.528
38.212 134.798
29.580
17,10
10
,,
’18
57.379
109.922 38.343
140.419
29.326 16,40
3
,,
’18
66.238 112.937
38.179 152.068
28.881
15,18
26 Juni’18
51.652 100.800
35779
128.849
30.004
18,22
18 Juli ’17
45.488
112665
47.755
124.711
32.125
18,62
19 Juli ’16
42.188
80.788 58.068
86.433
39.441
272/
5
22Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29
1
297
52e/t
,1
Verhouding tuOschen t(eserve en Depooita.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste nosfen in
(11117PTlrlPfl
frnnnu
Waarvan
Data
Goud
in het
Buitenland
Zilver
T.
goed
in liet
Buitenland
Buli.gew.
000rsch.
a/d. Staat
18 Juli ’18
5.430.715
2.037.108
269.949
1.480.899
18.900.000
11
’18
5.425.636
2.062.108
266.842 1.472.929 18.900.000
4
’18
5.424.796
2.062.108 263.833
1.458.259 18.750.000
27 Juni’18
5.363.848 2.062.108
259.326
1.384.632 18.450.000
19 Juli ’17
5.296.118 2.035.809
261.485
826.140
10.700.000
20 Juli ’16
4.780.278
–
341.593 602.008
8.300.000
23 Juli’14
4.104.390
639.620
–
–
Wissels
Uilgc.
stelde
Wissel,
8dec-
ning
Bank!,!!-
jetten
Rek. Crt.
Part!-
culieren.
Rek.
Crt.
Staat
,
1.129.085
1.071.657
913.899 29.111.096
3.896.644 172.409
1.134.165
1.073.715
920.926 29.090.401 3.969.976
39.628
1.267.714 1.075.188 906.696
28.952.189
3.838.787
54.873 1.358.039 1.076.405
936.706
28.550.426
4.019.256
38.119
0
563.484
1.185.359
1.131.356 20.204.704
2.586.811
127.167
424.267
1.447.078 1.195.860
16.093.723 2.219.705
62.034
1.541.080
–
769.400
5.911.910
942.570
400.560
SOCIÉTÉ GÉNÉRALE DE BELGIQUE.
1)
Voornaamsf,e nnsfe,, in ,lision,Inn fennn
Data
Metaal
mcl. buiten!.
saldi
t Beleen.
1
van
buiten!.
vorde,.
I
‘min.
van
prom. d.
proolnc.
I
BInn. issds
en
belcen.
Circa-
latia
R
e
k.
Cri.
saldl
18 Juli’18
1.007.649
99.471
480.000
106.500
1.394.214
289.875
11
,,
’18 1.003.706
99.451
480.000
113063
1.414.860
271.410
4
,,
’18
948.030 99.426
480.000
109.528 1.358.854
268.262
27 Juni’18
947.636
99.334
480.000
116.134
1.358.632
274.624
21 Juli ’17
419.049
89.810
480.000
80.855
960.060
99.561
20, JUIP161
287.761
68.721480.0001
51.801
731.727150.398
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.
ijata
,etaa
Daarvan
Goud
____
L
Kassen- icheine
__
Clrcu-
latte
____________
Dek,
king,-
sereen.
tage.’)
15 Julj
1918
2.468.195
2.346.941
1.768.358 12.470.971
34
6
,,
1918
2.467.358 2.346.419
1.808.693
12.569.699
34
29 Juni 1918
2.466.989
2.346.204
1.785.608
12.510.354
34
22
,,
1918
2.466.812
2.346.064 1.627.742 12.047.523
34
14 Juli
1917
2.524.370
2.457.717
445.263 8.640.662
34
15 Juli
1916
2.496.810
2.466.361
419.467
6.939.633
40
23 Juli
1914
1
.
691
.
3981
.
356
.
857
65.479
1.890.895
93
i) Vekking der circulutie door metaal en Kasoenscheine.
Data
Wissel,
Rek.
Crt.
Darlehenshanen.,c/,ejne
Totaal In kas bi)
uit ge-
de
Reichs.
geven
.
bonk
15 Juli
1918
15.216.235
7.910.684
9.410.700
1.748.900
6
,,
1918
15.653.243
8.319.966
9.499.700 1.794.300
29 Juni 1918
16,670.927 9.181.286 9.473.700
1.771.300
22
,,
1918
14.832.023 8.118.161 8.953.400 1.611.800
14 Juli
1917
10.433.624
5.334.987 5.074.600
445.260
15 Juli
1916
6.416.725
2.385,391 1.792.400
382.900
23 Juli
1914
750.892 943.964
RUSSISCHE STAATSBANK.
Sedert 5 November 1917
is
geen bankstaat verschenen.
ec1ert einde
1914
met de, tuntie van circulatiebank belast.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BAKS.
Voornaamofe nosf.en in (Ii,ipndan
,lnUn,’a
Waarvan
•
–
ii;
5
;;;:
i
1
FR.
Data
Goud
voor dekking
van in
het bui.
J
Zilver
1
Notes in
F. R. Noie,
tenland
1
dc.
I
circa-
1
latie
22 Maart’18
1.802.814
899.919
52.500
59.558
11.429.509
15
,,
’18
1.793.243
890.714
52.500
58.950
1.406.228
8
’18
1.788.198
916.969
52500
59.685
1.383,990
1
,,
’18
1.777.329
905.915 52.500
60.444 1.351.091
23 Mart’17
912.055
352.038
10.665
844.603
Percent.
Totaal
Waar-
Dek-
Goud-
Data
Wissel,
Deposita’,
van
king,.
dekking
Kapitaal
percen. circa.
lage t)
!aiie
22Maart’18
871.999 1.882.396
74.011
59,6
63,-
15
,,
’18 840.732
1.833.275 73.886
61,6
63,3
8
,,
’18
838.292
1.815.835
73.624
59,2 66,3
1
,,
’18
801.738 1.820.954
73.401
60,5 66,6
231aart’17
106.271
844.603
56.057
80,5
101,5
‘) Verhouding tuoochen: den totalen goudvooryaael, Zilver etc,, en de
opeischbore schulden:
F. R.
Notes en netto depooito’s met inbegrip van
het
,
kapitaal.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED.
RES.
STELSEL.
Voornaamste nnstn in ,l,,ioan,lon
,lnUn
Data
t
Aantal
banken
Totaal
uitgezette
gelden en
beleggingen
1
Reserve
I
b
de
1
F. R.
bank,
Totaal
1
deposlto’s
Waarvan
time
1
depos It,
15 Mrt. ’18
681
11.923.007 1.152.208 11.029.244 1.392.492
8
’18
682
11.928.372 1.164.890 11.190.614 1.395.667
1
,,
’18
676
11.994.184
1.089.152
11.119.448 1.375.066
21 Febr.’18
686
11.860.946
1.170.737
11.243.053
1.404.882
15
,,
’18
679
11.527.276 1.139.386 11.089.879
1.381.799
8
’18
,
670
11.443.117 1.208.992
10.937.616
1.358.737
1
,,
’18
675
11.523.854
1.203.956
10.896.831
1.359.956
25Jan.’ ’18
671
11.541.418 1.199.201 10.777.154 1.399.748
r
664
– ECONOMISCH-STA1ISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 22 Juli 1918.
Het Duitsche offensief heeft eén tegenaanval van de
legers der geassocieerde Regeeringen uitgelokt, die tot
dusverre Vrij gunstig is verloopen en die hierdoor de inter
nationale beurzen zeer sterk in spanning houdt. In de
landen der Centrale Mogendheden spreekt zich dit meer
uit in een stemming van afwachten, die de omzetten heeft
doen inkrimpen en op sommige dagen zelfs aanbod op
groote schaal in de hand heeft gewerkt. Aan de beurzen
in de landen der geassocieerde Regeeringen daarentegen is
een hoopvolle tendens ontstaan, vaardooi de koersen van de meeste waarden een krachtige verbetering konden on-
de±gaan.
Hierbij dient echter opgemerkt te worden, dat de eenige
markt, waar in effecten een nog eenigszins beteekenend
verkeer bestaat, de New-Yorksche is. Te Londen en te
Parijs wijzigen zich, met den stand der verbonden legerS,
wel dc opvattingen omtrent de economische toekomst en•
omtrent de financieele’ verhoudingen, doch aanleiding tot
het entameeren van nieuwe zaken in fondsen hebben zij
nog niet ten gevolge gehad.
Te N e w Y o r k daarentegen deden de berichten omtrent
het tegen-offeiisief der geassocieerden een levendige vraag
ontstaan naar vrijwel alle waarden, vooral ook in verband met het feit, dat dc Amerikaansche troepen een groot aai-
deel in de legerbewegingen hebben gehad. Psychologisch is
dit natuurlijk goed te verklaren. De oorlogsindustric in
rnerika bevindt zich nog zoo goed als in het aanvangs-
stadium en het is begrijpelijk, dat de groote winsten v4n thans nog niet geheel en al worden genivelleerd door fle
weliswaar reeds hoogopgevoerde, doch nog niet het top-
punt bereikt hebbende belastingen. Daarbij komt, dat de
Regeering in de Vereenigde Staten er blijkbaar op bedacht
is de nijverheid niet machteloos te maken, voor zoover let
betreft het realiseeren van aanmerkelijke winsten, gezin
liet feit van de verhooging van den koperprjs en de’ in
uitzicht gestelde opvoering van de opbrengst der
,
staal-
producten. In een tijd van depressie echter zijn al dergelijce
gunstige omstandigheden niet in staat ook slechts eenign
invloed uit te oefenen, terwijl daarentegen in momenten
van opgewektheid geen enkel wolkje aan den horizbn
wordt opgemerkt. Dit laatste nu is in de afgeloopen be-
richtspeiiode wel zeer sterk het geval geweest. Niet zoodra was het nieuws van de eerste snecessender Arnerikaanséhe
lcgers te New York gearriveerd, of een wilde kooplust v6or
vrijwel alle waarden maakte zich kenbaar, waardoor rde hoofdsoorten, als Steel, preI. Hide & Leather, Anaconla
C6pper, enz. aanmerkelijk in koers konden verbeteren. ‘Wel-
iswaar is hierna weder een geringe reactie gevolgd, döch
de tendens moet nog steeds vast worden genoemd. Een min of
meer krachtige rem is echter de stroever wordende geldmarkt
geweest; ,,call-money” heeft nog steeds geen lagere notec-
ring dan Q pCt. bereikt. Vermoedelijk moet dit in verbaM
worden gebracht met Begecriirgsmaatregeleu ten aanzien
van het doorvoeren eener nieuwe oorlogsieeniog tegen
November aanstaande; men wil waarschijnlijk tegengaan,
dat de geldmarkt thatih voor speculatieve doeleinden wordt
gedraineerd.
11
Te P a r ij s kon de handel in fondsen zich nog steeds
niet herstellen. Wel is ook hier de algemeene tendens veel
opgewekter geworden, zoodat de noteeringen in de prijs-
courant meestal hoogeie koersen konden aantoonen, doch
de omzetten hebben met deze verbetering geen gelijken
tred gehouden. De kapitaalkrachtige personen hebben voor
liet grootste gedeelte Parijs verlaten, nadat het bombar-
clemeiit, enkele weken-geleden uit het vôrciragende Duitsche
geschut nangevangen, de vrees voor ecn beleg of een meer
intense beschieting van de stad ‘had doen opkomen. Dien-tengevolge bevinden zich, de meeste effecten-depôts
7
ook
buiten cle hoofdstad, deze omstandigheid heeft i
–
eeds teige-
voigc gehad, dat de bepalingen omtrent executie bij niet-
tijdige levering van verkochte stukken tijdelijk buiten
werking zijn gesteld. Bovendien ligt het in het Frausche
volkskarakter om op financieel gebied voorzichtigheid te
betrachten, zoodat men bij voorkeur den loop der gebeur-
tenissen afwacht, zonder voorloopig iets te ondernemen.
De debatten omtrent de verlenging van het octrooi der Banque de France zijn tot een einde gekonien, nadat tien
zittingen hieraan waren besteed. In principe is de vernieu-
wing van dit octrooi aangenomen; thans is men overge-
gaan tot de artikelsgewijze behandeling vn het onterp.
Bij de besprekingen is duidelijk naar voren gekomen, welk
een krachtigen steun de Bank tot nu toe aan de financie-
ring van den oorlog heeft gegeven. De verwachting, dat dit
ook in de toekomst zoo zal blijven, komt sterk naar voren
in de krachtige bestrijding, die het voorstel van den heer
Maroni in het ,,Journal des Débats” (nl. het emitteeren
van een Amerikaansehe leening in Frankrijk ter bestrij-
ding der voor Amerikaansehe rekening ten behoeve van het leger uit te geven bedragen) van officieele zijde ondervindt.
De minister van finnei’éii heeft voorts een beschikking
uitgevaardigd, waarbij een verbod van uitvoer is vastge-
steld voor Fransche, Russisehe. en Amerikaansche bank-
biljettea boven een bedrag van fr. 1000, benevens voor een geheele reeks van buitenlandsche fondsen, als aandeelen iii
Russische banken, Ilussische spoorwegen, Russisehe i ndus-
trieele en mijnaandeelen, verder diverse Turksche waar-
den (aandeelen der Banquc Ottomaue, tabaksandeelen,
Turksche loten), Roemeensche petroleumaandeelen, enz.
1
) 1-Jet
doe], dat hierbij voorzit, ligt voor de hand: men is be-
vreesci, dat anders de Fransche invloed in deze ondern,eniin-
gen geheel naar neutrale, of vijandelijke, handen overgaat.
Interessant is ht jaarverslag van de Fransehe Munt.
Hieruit blijkt, datvrjwel alle nieuwaangemunte bedragen
weder geheel door het oppotten van het publiek uit het
verkeer verdwenen zijn. ‘Goud werd niet meer aangemunt,
52
millioen 5-francsstukken werden versmolteji tot één- en
halve-franestukken. De gezamenlijke aanmunting van 2-fraucsstukken bedroeg 163.. millioen stuks, van 1-franc-
stukken 57 millioen stuks, ‘/
2
-fraiic 48 millioen stuks, ter-
wijl aan teekengeld (5, 10 en 25 eentimesstukken) 5OY
2
mii-
lioen stuks, ter waarde van fr. 4.000.00,0 werden aange-
maakt. In het verslag Komt een passage voor, waarin de
directie der ,munt aandringt op ‘scherpe bepalingen, teneinde
het verdwijnen der zilveren stukken uit het verkeer tegen
te gaan. Te L o u d e n heeft men veel aandacht besteed aan ccii nieuwe bankfusie, die op het programma staat. De Lloyds Bank. zal zieh n.l. fusioneeren met de Capital & Counties
Bank, terwijl ook de National Bank of Scotland en de
London & Riverplate Bank in het concern opgenomen zul-
len worden. Dit is de vijfde samensmelting, die in het loo-
pende jaar plaats vindt. Vooraf zijn gegaan:
de Loudon City & Midland Bank met de Loudon Joint
Stoek Bank; de London County & Westminster Bank iiiet Parr’s Bank;
de Barclay’s Bank met de London & Provincia] en met cie
Lonclon & S. Western Bank; –
cle National Proviucial Bank met dc Union of Loudon
& Smith’s Bank.
Het aantal groote banken neemt dan ook iii Engeland
voortdurend af; reeds iiaakte dit blad melding. van dc
conclusies – pag. 537 v.v. – waartoe cle door de Engelselic 1f egeering ingestelde staatscommissie in haar rapport be-
treffehde deze fusies is gekomen. Hoewel tegen de vol-nhing
van deze concerns zeer steekhoudende bezwaren zijn gele-
zen, speciaal met het oog op de Londensche discontomarkt,
gaat de Regeering tot nu toe verder haar goedkeuring aan
de fusies te verleenen.
i)e fondsenniajkt toonde geenc, of slechts uiterst geringe
variaties aan, zoodat geen aanleiding bestaat, hieraan
speciaal een beschouwing te wijden.
Te 13 ei- 1 ij u is cle stemming ter beurze over het geheel
zeer zwak geweest. Even was er een onderbreking teir
gunste, toen de berichten omtrent ‘dc betere oogstvooruit-
zichteu werden gepubliceerd, doch reeds spoedig werden
deze achterhaald door het voor de Centrale Mogendhcden min gunstige ooilogsnieuws. Ook het tot stand komen van
dc verhoogde beu i-shelastingen heeft thans zijn invloed doen
gelden; hoewel cle wet nog niet in werking is getreden,
werpt zij reeds haar shacluwen vooruit. in dit nummer
vindt men een nadere uiteenzetting van de nieuwe belas-
tingen, zoodat dit punt hier niet verder besproken lwhoef t
te worden. Echter moet ook hier rekening worden gehouden
met het iii dcii aanvang van dit overzicht gerelevecrcle
9111-
trent de psychologische houcliiig van de beurs; i nclicn de
berichten van het front slechts eeuigszins optimistischer
waren geweest, zou vermoedelijk de uitwerking van de be-
schouwingen omtrent (te nieuwe heffingen niet van betee-
kenis zijn gewordeïi.
Ook hier zijn echter uitzonderingen aan te l,00neu. Aan-deden in textieloiiderneifliiigeti namelijk bleven hij voort-
dui
–
ing gevraagd. De betrokken fabrieken houden zich thans
alle bezig met het vervaardigen van ,,Ersatz”-stoffeu en
naar liet schijnt, geschiedt, dit met groot fioancieel succes.
invloed op dc koersverheffiug dezer aandeelcn hoef t ook nog
uitgeoefend liet arriveeren van partijen vlas uit. Koerlanci; mede is, volgens geruchten, een aanmerkelijke hoeveelheid
katoen uit Turkestan aangekomen. in liet bijzonder waren
gevraagd naudeelen Nordcicutschc Wolle, Baumwollspiu-
nerei Ei-langen, Kammgarnspinnerei Wernshausen, Renner,
Bemberg, enz., terwijl aandeelen Stöhr een reactie aantoon-
1)
Vergelijk de aanteekening op pag. 522.
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
665
den na de wilde opwaartsche beweging van de laatte we- ken. in serieuze kringen oordeelt men de stijging voor de
overige, hier genoemde soorten, eveneens sterk overdreven.
Te W e e n e u was het koersverloop vrijwel gelijk aan
dat van Berlijn. De reSUltated van de achtste oorlogsleening
zijn thans voor Oostenrijk bekend geworden; zij bedragen
kr. 5.763.000 volgens de voorloopige opgaven. De zevende
oorlogsieening heeft een bedrag. van kr. 6.044.000 opgele-
verd, zoodat de binnenlandsche politieke omstandigheden
klaarblijkelijk niet zonder invloed op het eindresultaat zijn
gebleven.
Te
0Hz
en t was de
staats[ondsennnur/ct
iii kalme doch
vaste houding. Noch inn biunenlandsche, noch in uitheem.
sehe soorten kwamen groote transacties tot stand. In de
nieuwe leening 5 pCt. Gemeente Amsterdam kwam op som.
inige dagen ccii noteering tot stand,. ongeveer een vol
procent lager dan de koers der oudere emissies; klaarblij-
kelijk zoveeft hier een gi’oote post boven de markt, afkom-
stig van hen, die er op gehoopt hebben na de toewijzing
met winst hun stukken te kunnen realiseeren. Vermoedelijk
zal cle prijs echter wel weder aan dien der oude stukken
gelijk worden, nadat dit aanbod zal zijn geabsorbeerd.
16
juli.
19 Juli. 22 Juli.
Mizing
4’/°/o
Ned. W. Schuld
. . . –
90
‘V1
90I4
90/4
+
Vio
4
1
/3
0
/o
1916
91
1
/8
90’/2
90’/
–
5/4
4
/o
1916
85
83/6
8318
1
1
/8
311
2
0/0
,…..
77
76/8
76’/,o
–
/16
3
0
/0
,…..
68/,
67
671/4
–
15
/16
21/
0/o
Cert. N. W. S.
……
57/o
56
2
/8
56
–
1/
5
/o Oost-indië 1915
. . .
96’I
9692
955/4
–
Vs
4
/o Hongarije Goud ….
37 /4
37’/2
–
+
‘/4
4
0
/0
Oostenr. Kronenreote
33
1
/8
32e/s
31Ve
–
2 5
0
/0
Rusland 1906 ……
24/4
–
24/4
–
4
1
1:
0
/8
iwangorod Dombr
23 23
–
4
°
/o Rusland Cons. 1880..
241/
4
23°/,o
.238/4
–
4
O/
RusI. bij Hope
&
Go…
24
‘1,,
24
‘Is
–
–
‘Is
4
°
/o
Servië
1895 ……..
25 25
–
4
1
/2
0
/0
China Goud 1898
..
53/1
53’/2
4
°
/o Argentinië Buitenl..
591/4
59
1/
4
–
5
0
/0
Brazilië 1895
……
55′!!
56
1
/8
56/8
+
7/
5
°
/o
,,
‘1913
……
57
5692
–
–
in het centrum der belangstelling stond de
scheepvaart-
markt,
die bijna hij voortduring en zonder oiiderbrekiiig
hoogere koersen te aanschouwen gaf. De gepubliceerde resul-
taten,, speciaal van de Indische lijnen, hebben dc oogen
van het publiek geopend voor de mérites van deze onder-
neuniigen. Rieobij hebben zich nog gevoegd de verwachti,n-
gen, die men koestert omtrent het eventueel vrijgeven door
de geassoeieerde Regeeringcn van de is, beslag genionneti
schepen. Eén en ander heeft ook zijn invloed
01)
cle overige
coitraute soorten uitgeoefend, zoodat aan, het einde der
bcnichtsperiode cle geheele afdeeliug zich vrijwel op de
hoogste prijzen bevond.
16 Juli. 19 Juli. 22Juli.
Rijzngof
iollantd-Amerika-Lijn
368
371.92 374
+ 6
,,
,, gein.eig. 351
356
357
+ 6
iolland-Gulf-Stoomv.-Mij .. 265
265
266
+ 1
Roll. Alg. AtI. Stoomv.-Mij. 167
:167
168
± 1
iollandsche Stoomboot-Mij.. 218
1
/
220
218/8
4-
1
I8
JavaChiva.Japau.Lijn …. 284
300
.303’/4 +i9’f4
Kon. Hollandsche Lloyd . . 157b, J60
2
/4 163
51/4
Kon. Ned. Stoomboot-Mij.. 22994 233
233’/ – _ 3/
Kon. Paketvaart-Mij…….260
270
273
+ 13
Maatschappij Zeevaart ….286
286
–
Nederl. Scheepvaart-Unie .. 2538/
s
261
263V ± 9’/8 Nievelt Gdudriaan ……..430
434V4 437
4-
7
Rotterdamsche Lloyd …… 246’/
256’/
257
± lOVs
Stoonov.-Mij. ,,Nederland” ..
248I
2568/
4
259
+ 1094
,,Noordzec” . . 202/
203/4 20312 + 8/4
,,Oostzee” . . -. 315
315
–
.l)e overige locale markten ivaren voor liet grootste ge-
deelte verlaten. De publicatie van het verslag der Nader-
1 andsche Rubber Maatschappij heeft weliswaar eenlige stag-
natie gebracht in het voortdurend aanbod van
ru’b’bercvaar-
dein
in het algemeen,’doch, de vooruitzichten voor het pro-
duct en vooral voor de opbrengstprijzen zijn nog niet van
dien aard, dat.op groote schaal koopers in de markt treden.
De koersen zijn dan ook ongeveer op 66n hoogte gebleven,
terwijl de omzetten sterk zijn ingekrompen.
De
tabaksafdeelixg
ondervond ongeveer geen belangstel-
ling. In vele fondsen kon dagenlang geen uioteering tot stand komen; de aan- en verkooplimites, overigens van
zeer bescheiden
–
omvang, konden elkaar niet ontinoete,,.
Levendiger was het op de markt voor
/nandelsondcrincmin-
gen.
Uit het jaarverslag der L. E. Tels’ & Co.’s Haudelmaat-
• schappij blijkt, dat de verbreking der verbinding tusschen
het moederland en de koloniën geen beletsel is geweest om groote winsten te realiseeren. Hoofdzakelijk hebben de be-
trokken maatschappijen zich toegelegd op den directen
handel tusschen de Indische bezittingen eenerzijds en
Amerika en het Verre Oosten aan den anderen kant. De
gunstige cijfers van genoemde onderneming hebben de aan-
idacht gevestigd op de overige soortgelijke maatschappijen,
waarvan de aandeelen (als Reiss & Co) dan ook hooges
–
gevraagd waren.
, De afdeeling voo,-
s,cikerwuarden
verkeerde op één hoogte.
Algemeen is men ter beurze van gevoelen, dat de onderne-
mingen bij de tegenwoordig geldende opbreugstprijzen geen
winst kunnen maken, zoodat de vraag naar de aandeelen
niet bijster groot is. Niettemin houden de fondsen zich be-
,trekkeljk goed op peil, mede, wijl de diverse soorten, na de
Jieftige daling van eenige maanden geleden, voor het groot-
ste gedeelte in vaste handen zijn overgegaan, die thans
derhalve geen aanbod veroorzaken.
De
petroleuirunarkt
heeft mede niet veel aanleiding tot
.bijzondere beschouwingen gegeven. De omzetten waren viij
klein, tçrwijl de vraag toch nog wel eenigszins overheer-
schend bleef. De koersen handhaafden zich dan ook, zomder
groote variaties.
16 Juli. 19 Juli. 22 Juli.
Mizina
AmBterdamsche Bank …. 180
180
–
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand. 155
156I4 156/2 + 1
1
/2
Rotterd. Bankvereeniging . . 133I 133/8 –
– 1/8
Amst. Superfosfaatfabriek.. 160
158/
–
–
Van Berkel’s Patent ……l4O’/
140
–
– ‘/2
Insulinde Oliefabriek …… 218
200
201
– 17
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand. 104
104
2
14 104
Ned. Scheepsbouw-Mij…..157
158
–
+ 1.
Fhilips’ Gloeilampenfabriek 329
1
/4 330
333
+ 3’/
R. S. Stokvis & Zonen … 507
507’/4
–
+ ‘h
Vereenigde Blikfabrieken.. 125
1291!:
–
+ 4′!:
Compania Mercantil Argent. 221 224
8/4
225 + 4
Cultuur-Mij. d. Vorstenland. 103/s 104I2 104
1
/4 + 2/
Flandelsver. Amsterdam. … 2631 266
1
I 265
1
/2 + i’/i
iloll. Transatl. Handelsver. 130
129
1
/
–
– 1/
Linde Teves & Stokvis .. . . 222 1/3 225
1
/
225
1
!! + 3
Van Nierop &Co’s Handel-Mij 189
190’/ 195’/4 + 694 –
Tels & Go’s Handel-Mij . . .. 185 189’/2 188’/ + 3′!3
Gecons. Holl. Petroleum-Mij 209
1
12 211′!4 209/4 – 1/
4
Kon. Petroleum-Mij. …… 57.71/4 579/2 582 + 42/4
Orion Petroleum-Mij ……. 735/
s
737/s
78
–
5
1,
Steaua Romana Petr.-Mij – . 194
1
1
192
192’/3
2
Amsterdam-Rubber-Mij…..19’/
2
1414 140
+ 1/3
Nederl.-Rubber-Mij. …… 88
87
1
19
87
1
/3 – ‘/2
Oost-Java-Rnbber-Mij…..155’/2 165
–
+
9’I
Deli-Maatschappij .. -. ….. 419’/: 421
–
+ [Vs
Medan-Tabak-Maatschappij.. 174
173
178
+ 4
Senembah-Maatschappij…. 549
–
390* – 159
, ex claim 23 Juli.
i
De Annerikaansche af decti?ng
volgde dc richting, dooi
Wallatreet aangegeven, niet dien verstande, dat de fluctua-
ties niet in dezelfde mate werden overgedomen. Men stond
hi,er tegenover de plotseling opgekomen optimistische stem-
ming eenigszins sceptisch en ging slechts sporadisch tot het
aangaan van hausse-posities over. Toch was de vraag ivel
van dien aard, dat voornamelijk Steels een vrij groote ver-
betering te aanschouwen konden geven, waartoe echter ook eenigszins de aankoopen, uitgevoerd ten behoeve van dek-
kingen, door
–
een in gebreke gebleven commissionnairs-
firma medewerkten.
16Juli. 19 Juli. 22 Juli.
American Ca.r & ]i’oundry –
72/8
73/8
73
1
h + 198
.Anacouda Copper ……..130’/
131/,o 132
1
/2 + 2
Un. States Steel Gort) ….. 86v/s
909,, 90/02 + 35f:
Atchison Topeka ……….82’/a,. 82
82/
8
+ 2/4
Southern Pacific ………. 78/s
78
–
–
Union Pacific …………. 1152/
4
11810 118
4-
29
Int.Merc.Marineafgesl
.
…..29/,
30/2
30/,, +
preîs. lOOs/is 102′
‘ho
10211/16 + 2/
Dc geldvnarkl
bleef ruim; prolongatie 3 pOt.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
23 Juli 1918.
– De oogstbewegiiig is iii de Vereenigde Stateni in volle,,
gang en de aai.lvoeren van tarwe in cle westelijke plaatsen
zijli buitengewoon groot. Tengevolge hiervan is clan ook
de hzichtbare voorraad reeas aanmerkelijk toege nonnen ei,
indien de aanvoeren zoo voortgaan zal hij spoedig de ver-gelijking niet andere jal
–
en kunnen doorstaan. De toename
666
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
Noteeringen.
Chicago
–
Buenos Ayres
Dato
Tarwe
Mats
Haver
Tarwe
Mars Lljnzaod
Juli
I
Juli
I
Juli
Aug.
I
Aug
Aug.
20 Juli ’18
226
149/4 73I8
12,10
5,85
25,70
13Juli ’18
226
160
71V,
12,40
5,70 25,90
20Juli’17
250
–
163’/
2)
76
1
/8
19,10 12,80
22,50
20Juli’16
114
1
/4
80
408/
4
7,35
4,35
12,35
20Juli’15
lllVo
77
488/
4
12,65
4,95
11,40
20 Juli ’14
82
‘)
56818
l
)
36V2
1)
9,40
2
)
5,38
2)
13,702)
1)
per Dec. ‘)per Sept.
Locoprij zen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten.
22
Juli
15
Juli
22
Juli
1918
1918
1
1917
Tarwe (inlandsche)
……
25,-
1)
25,-
1)
–
Rogge (70 Kg. natura gew.)
26,-
1
)
26,-
1
)
–
–
22,501)
Gerst (60 Kg. natura gev.)
.
20,
-1
)
20,– ‘)
–
20,-‘)
20,- ‘)
Ivlaïs
(La Plata)
……….-
Lijnkoekeu
(Noord-Ame-
..
Haver
(inlaudsche) …….
rika van La Plata-zaad)
– –
225,-9
Lijnzaad (La Plata)
–
–
nom.
1)
Regeeringsprjs.
AANVOEREN in tons van 10001K.G. voor verbruik in Nederland.
Rotterdam
Amsterdam
‘
–
Totaal
Arlikele,,.
–
14-20
Juli
Sedert
Overeenk.
14-20
Juli
Sedert
Overeenk.
9
18
1917
1918
1Jan.
1918
tijdvak
1917
1918
1
Jan.1918
tijdvak 1917
–
1.944
243.231
–
2.920 38.227 4.864
281.458
Tarwe……………….
–
8.465
–
–
j-
–
8.465
Rogge ……………..-
Boekweit
………….-
–
2.314
–
, –
–
–
2.314
–
102.673
1
–
4.590
67.438
4.590
170.111
–
30.600
1
–
—
11.886
–
42.486
–
10.025
‘
–
-.
27.269
–
37.294
Mais
……………..-
–
8.322
–
–
7.560
–
15.882
Gerst
……………..-
Haver
……………..-
Lijnkoek ……………
–
34.078
–
–
27.785
–
61.863
Lijazaacl ……………-
.-
756
18.259
–
6.068
3.051
6.824
21.310
Tarwemeel ………….-
Andere meelsoorten..
.
9.900 9.900
–
–
398
-.
10.298
–
AANVOEREN in tons
van
1000 K.G.
voor België.
8
.000
132.249
236.474
‘
– –
–
132.249
236.474
6.223
85.591 10.208
.
–
–
‘
–
85.591
10.208
Tarwe ………………
–
5.174
–
– –
–
5.174
–
Mais
………………
Rogge
……………….
Tarwemeel …………
28.270
–
‘
–
–
–
28.270
– –
Gerst
……………..
10
..382
462
18.809
667
–
– –
18.809
667
van voorraden is natiur1ijk niet aan den tarweprijs te be-
merken, aangezien deze is vastgesteld, doch de maïsprijs
is in de afgeloopen week sterk teruggeloopen. Opmerkelijk
is het, dat ook de aanvoeren van mais sterk gestegen zijn,
ofschoon hier natuurlijk nog geen sprake is van nieuwea
oogst. Uit de overige niet-Europeesche landen hebben geen
berichten ons bereikt. In Europa is het weer over het alge-
meen gunstig geweest voor de groeiende oogsten, aangezien
er voldoende vocht gevallen is en de temperatuur tamelijk
hoog was.
Onlangs is bekend gemaakt, dat Zweden in ruil voor
300.000 tons scheepsruimte, afgestaan aan de geallieerden,
toegestaan werd een millioen tons goederen te importeeren, waarvan300.000 tons graan. Dit graan zal Zweden evenwel
moeten halen uit Argentinië en Australië, wat voordl ni het land 300.000 tons scheepsruimte afgenomen is, teer
,
bezwaarlijk zal zijn. –
]3uitenlandsche granen in Nederland.
In de afgeloopen week is de ,,Nieuw A’msterdam” aange-
komen met een lading, bestaande uit diverse meelsoorten,
vervaaidigd van gerst, rogge en mais, totaal 183.000 balen
is ca. 9.900 tons. Het behoeft geen betoog, dat dit een
zeer welkome aanvulling is van onze beperkte voorraden.
SUIKER.
De verdere ontwikkeling der suikerbieten kon overal
onder zeer gunstige weersomstandigheden plaats hebben.
Over de verschillende suikermarkten valt niets nieuws te
berichten, uitgezonderd dat op J a v a de prijzen zich nog steeds in dalende richting bewegen. Superieure suiker uit
den nieuwen oogst werd reeds tot
f
5
4
afgedaan. Het
wordt dus tijd, dat de beoogde verkoopcombinatie spoedig
tot stand komt.
RUBBER.
De markt had in de afgeloopen week- een flauw verloop,
ofsehooii de prijzen zoo goed als niet veranderden. Zooals
men zal hebben bemerkt, blijft de markt te Londen in den laatsten tijd in édn doen; weliswaar zijn de voorraden iets
afgenomen, maar toch nog niet dusdanig, dat dit eenigen
invloed op de prijzen uitoefent.
Geheel anders echter is de toestand in het Verre Oosten,
dat geheel gedrukt gaat onder de verschepingsmoeilijk-
heden en de gevolgen van de door de Vereenigde Staten
voorgeschreven beperking.
Over een en ander werd in het uummer van 12 Juni j.l. uitvoerig geschreven. Sindsdien is er nog niets geschied,
dat aan producenten eenige verlichting kan schenken. Wel
verluidde, dat de Rubber Growers’ ‘Association het Engel-
sche Gouvernement verzocht zou hebben de beperking çlbr
productie tot minstens 60 pCt. voor alle producenten
ver-
plichtend te stellen, om minimumprijzen voor het Oosten
en maximumprijzen voor Engeland voor te schrijven, van
positieve maatregelen heeft men echter nog niets vernomen’ –
De voortdurende ophooping van rubber in het oorsprongs-
land baart den producenten groote zorg, vooral in Nederl.
Indië, waait ook van andere producten, zooals tabak, koffie,
thee, suiker, etc., enorme hoeveelheden op verscheping
wachten.
De omstandigheid dat verscheidene ondernemingen ge-
dwongen zijn haar product te gelde te maken, teneinde
het benoodigd werkkapitaal të verkrijgen en met haar aan-
bod komen, waar feitelijk geen vraag bestaat, doet de
waarde steeds meer dalen. Als duidelijkste illustratie van
den toestand kan wel dienen, dat, waar de Directie van een
der Rubber-Maatschappijen onlangs nog in haar jaarver-
slag over 1917 kon vermelden, dat zij er in geslaagd was – een gedeelte van haren oogst van dit jaar tot 80 cents per
34 Kilo te hebben kunnen plaatse, sindsdien verkoopen
hebben plaats gevonden tot 55 cents, tot welken prijs nog
ruim ,aanbod bestaat.
Men is het er vrijwel algemeen over eens, dat een eenigs-zins lang voortduren van dezen toestand tot een catastrophe
voor talrijke ondernemingen moet leiden, het is echter dui-delijk, dat de Nederlandsche belanghebbenden alleen niets
kunnen ondernemen, teneinde verder onheil te bezweren.
– Slechts in samenwerking met de R.G.A. zou iets bereikt
kunnen worden.
einde voorafgaande week
PrimafleveaCrêpeloco/Sept.2/2
/2
…………….
2/2
2
/4
Oct./Dec. 214
…………….2/4
Jau./htrt. 2/4
1
/2
…………….2/5
smoked Sheets ca. 1 d. minder.
1 d. minder.
Hard cure line Para . . .. 31_
1
/2
…………….3/..
1
/
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 20 Juni 1918.
Houders van Amerikaansche katoen toonen weinig neiging
tot verkoopen en letten meer op de geringe voorraden dan
op de vooruitzichten van den nieuwen oogst. Juist door
deze kleine voorraden durft men niet blanco te verkoopen, terwijl de oogstberichten de laatste weken zoo gunstig zijn
geweest, dat het nu slechts natuurlijk zoude zijn, als er
-eens minder gunstige berichten zouden komen, waardoor de.
markt zeker weer zou stijgen. Bovendien schijnen de blanco-
24 Juli 1918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
667
verkoopen, die in den Juli-termijn hadden plaats gehad, nu vrijwel gedekt te zijn, zoodat men over het algemeen maar
een afwachtende houding aanneemt. De markt is eeuigszins
zenuwachtig en wordt licht door allerlei berichten geïnflu-enceerd. In Egyptische katoen is niets veranderd; de vraag
blijft nog steeds voldoende.
Katoenen gareus, zoowel Amerikaansphe als Egyptische,
worden steeds duurder en spinners maken, nu de 40-urige
Nverkweek is ingevoerd, van de gelegenheid gebruik om hun
marge nogmaals op te zetten.
Hoewel er veel oppositie tegen deze hooge prijzen bestaat,
is men toch wel genoodzaakt deze te betalen, en zijn ver-
koopers tot geen enkele concessie béreid.
In Amerikaansche garens is weinig handel, behalve voor
Regeeriogsorders, waaj-voor speciale prijzen gelden. Egyptische
gareus worden sterk gevraagd en prijzen zijn circa 6 pence
hooger dan een maand geleden. Exportgarens zijn vrijwel
onverkoopbaar, gedeeltelijk door de hooge prijzen en verder
omdat er nog groote hoeveelheden tot lagere prijzen te ver
–
schepen zijn.
Manufacturen blijven vast en prijzen zijn weer hooger.
Er is een goede vraag voor Zuid-Amerika en de kleinere
markten, maar er is weinig aanbod, zoodat het maar goed
is, dat de groote markten in het Verre Oosten weinig koop-
lust hebben. Indië en China blijven namelijk, geheel uit
de markt, doch de Regeering plaatst nog steeds groote
orders en ook de binnenlandsche vraag blijft bevredigend.
Noteeringen voor Loco-Katoen.
(lvliddling_Uplands).
221u1i’18
15Juli’18
1
81u11’18 l3Juli’17 22Juli’I6
New York voor
Middling – . 33,15 c 32,95 c 31,70 c 25,70 c 13,—c
New Orleans
voor Middling 29,75e 3025 c 30,— c 25,75e 13,— c
Liverp. v. Good
Midd. Americ. 22,54 d 22,67 d 23,07 d 19,— d’) 7,97 d ‘)
5)
Middling.
Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen.)
1
Aug.’17
19
Juli
’18
tot
1
Overeekomstige perioden
1916-17
1915-16
Ontvangsten Gulf-Havens.. Atlant. Havens
6264
7189
7601
Uitvor naar Gr. Brittannië
256
2762
‘t Vasteland.
4221 2320
2540
Japan etc…
454
–
Voorraden
In
duizendtallen
19Ju1i’18
1
19Juli
’17
1
19
Juli
’16
990
040 614
Binnenland …………..
419
362
Amerik. havens ………..
New York
…………..
–
53
138
.720
–
.
182
168
New Orleans
………….
Liverpool
……………
269′)
279
632
‘) 15 Juli ’18.
WOL
Op de markt te La Pl ata zijn de zaken levendiger ge-
worden en de prijzen geven blijk van een vaste tendens,
voôral voor de ,,Crosbed”-soorten. In den laatsten tijd
worden door Italiaansehe en Spaausche koopers Vrij veel
zaken gedaan.
PETROLEUM.
(Ontleend aan den ,,Petroleum Review” van
8, 15, 22 en 29 Juni 1918.)
Londen,’ Gedurende de afgeloopen maand bleven de
prijzen voor geraffineerde petroleum onveranderd gehand-
haafd op:
1 s. 10
1
/ d. voor Water ‘White
1 s. 11
1
/2
d. voor Standard White
Door het oploopen der prijzen in Amerika werd hier tegen
7 Juni ook prijsstijging verwacht, wat evenwel niet ver-
wezenlijkt is.
De noteering van smeerolie was gedurende de maand Juni
als volgt:
Anierican pale …… £35 tot £41
American red …… .£35 ,, £42
American uIt. cyl. ..
£42
£58
American dark cyl
£ 38
,,
£ 43
De benzine-noteeringen hebben geen verandering onder-
gaan:
No. 2 …………3e. 8d.
No. 3 …………3s. 7 d.
Zooals bekend, zijn de pi-ijzen voor Schotland en Ierland
1 d. per gallon hooger.
Tot 21 Juni bleef de prijs van terpentijn voor consent-
houders op 118 s. gehandhaafd. Daarna liep hij tot 116 s.
terug.
Stookolie en vethoudende oliën werden niet officieel geno-
teerd.
De prijzen voor paraffine wisselen af naar gelang van
het .smeltpunt vanaf lO’/o d. tot 1 s. per lb. De prijzen, be-
steed voor de merken met hoog smeltpunt, zijn echter hoo-
ger. Over het algemeen is de markt zeer vast.
Live r pool. Amerikaausche lampolie gaat tegen 1 s.-1 1
‘/
d.
per gallon. Benzine staat genoteerd 3 s. 8 d. per gallon
(kleinhandel.)
Bakoe, 18 Juni. Er heerscht voortdurend vaste vraag naar
ruwe olie. De door de Regeering vastgestelde prijs voor ruwe
Bakoe- en Grosny-olie bedraagt 96 kopeken per poed.
New York.
–
Geraffineerd in kisten .. 16,75 c. per gallon
Standard White in vaten 12,70
Credit Balances ……..4,00 ,
– Pennsylvanian Crude .. $ 4,— per vat.
P h i 1 adel p h i a.
Standard White 12,70 c. per gallon.
METALEN.
Loco-Noteerinen te Londen:
1 Koper
Tin
Lood
Zink
Data
Cles,;
Standard
t
22 Juli 1918. –
nom. 122.-!- 373.-/- 30.10/- 52.-/-
15 ,, 1918..
nom. 122.-!- 355.-/- 30.10/- 52.-/-
20 Juli 1917..
nom. 130.-/- 240.51- 30.10/-
-.-/-
21 Juli 1916..
nom.
90.-/- 168.10/- 28.1216 54.-/-
20 Juli 1914..
5114
61.-/- 145.15/- 19.-/-
21.101-
VERKEERSWEZEN.
SCHEEPVAART.
22 Juli 1918. In de afgeloopen en daaraan voorafgaande
week kwamen geen scheepstijdingen binnen.
KOLEN.
Cordif
Oostk
Engeland
Data
Bor.
eaUX
Genua
Port al
La Plato
Rotter-
am
Gothen-
burg
Rivier
15/20 Juli 1918
69/-
101/3
2001-
1201-
–
Kr.195
8/13
,,
1918
69/-
101/3
2001-
120/-
–
195
16/21 Juli 1917
69/-
101/3
1551-
110/-
–
,,
190
17122 Juli 1916
341-
67/6
801-
3716
f6,50
,,31.-
Juli 1914
fr 7,—
7/-
7/3
14/6
3/2
4/-
•
DIVERSEN.
Bombay
Birma
Vladivo-
Chili
Data
West
Europa
West
Europe
itoch
Wcst
I
West
Europa
(d. w.)
(rijst)
Europa (salpeter)
275/-
5601-
–
1901-
8113
1918 ……
275/- 500/-
–
1901-
15120 Juli
1918 …….
16/21 Juli
1917 ……
350/-
450/-
—
180/-
17122 Juli
1916 ……
93/9
.
.
14210
–
140/-
Juli
1914 ……. .14/6
16/3 251-
2213
RIJN VAART.
Week van 15 tot 22 Juli 1918.
De waterstand op den Rijn is de vorige week ongeveer
30 eM. lager geworden. Cauber Pegel noteerde aan het
einde der week Meter 2,14.
Het sleeploon van Rotterdam naar de Ruhrhavens bedroeg
ongeveer 50 cents boven het 50 cents tarief, echter werden
de laatste dagen zeer weinig sleepen aangeboden.
De aanvoeren uit het industriegebied naar de ‘Ruhrhavens
gingen door verschillende omstandigheden zeer achteruit,
waardoor zoowel de vrachten als de sleeploonen van de
Ruhr naar Mannheim zich niet konden handhaven.
De vracht naar Mannheim bedroeg aan het einde der week
Mk. 2,—, per ton en het sleeploon 10 pf. per Centner. Er
bestaat niet veel vooruitzicht op verbetering in deze week.
668
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Juli 1918
De N.Y. Nederlandsche Huistelefoon-madschappli
RÖTTERDÂM
‘s-GRAVENHAGE
0
GRONINGEN
Telefoon 3600
Telefoon
H
280, 300
Telefoon 1555
levert uit voorraad
TELEFOON-, SCHEL-, ELECTR. KLOK-INSTALLATIES,
etc.,
in huur en koop.
Herstelt en onderhoudt o n der garantie ok alle niet door haar uitgevoerde installaties.
PROSPECTuS GRATIS.
NEDERLANDSCHE GRONDBRIEFBANK
KONINKLIJKE
HEËRENGRACHT 495, AMSTERDAM
HOLLANDSCHE
pCt. Obligatien (Grondbrieven)
Beier.
5
Gecertificeerd door de Centrale Trust-Compagnie
LLOYD
Verkrijgbaay in 9tukken van
f
2500,—,
f
1000,—,
f
500,— en
f
100,-
op elk goed eectenkntoor
AMSTERDAM
Geregelde
G E B R 0 E D E R S C H A B 0 T
Passagiers-
en
Vrachtdienst
ROTTERDAM
met nieuwe, moderne
post-stoomschepen
KASSIERS en MAKELAARS in ASSURANTIËN
TUSSCHEN
Deposito’s.
–
Rekening-Courant.
–
Franco CFèque-Rekening.
A M S T E R D A M
Aan- en Verkoop van Wissels op het Buitenland.
–
Aan- en Ver-
EN
koop van Fondsen.
–
Bewaarneming en Administratie van Effecten.
ZUID-AMERIKA
Oorlogs-, Transport-, Casco-, Brand-, Diefstal- e. a. verzekeringen
VIA
van elken aard
lInternationate
The Ph.van Ommereil Corporatioll ofNewYork
ank’
42 BROADWAY
NEW YORK
•
UOOr belast zich, met expeditie en verscheping van goederen van
1
jakenwaArbor
Amerika naar Holland, Ned. Oost- en West-Indiê
enz. enz. en desgewenscht ook met opdrachten van anderen aard
0
/Nadere
inlIchtingen worden gaarne verstrekt door
L
I
It’
panbrieven
5
PHS. VAN OMMEREN, Rotterdam.
–
TOT DIN
OLR5VA
(0
DE
SPAARNE-BANK
Ic
HAARLEM
©
Gestort
Kapitaal en Reserves
f1.184.000,-
(III)
R EKENIN6-COURANT,. CR EDIETEN, 1 NCASSEERINGEN, ASSURANTIËN,
WISSELS, EFFECTEN,
COUPONS, PROLONOATIËN, DEPOSITO’S, ENZ.
NIJGH & VAN DITMAR’S UITGEVERS
–
MAATSCHAPPIJ
WIJNHAVEN 111-1 13
– ROTTERDAM
TELEFOON 7841- 7842.- 7843 -7861
BIJKANTOREN te AMSTERDAM, S.GRAVENHAGE en HAARLEM
Belast zich met het verzorgen ‘van uitgaven en
tijdschriften
op
elk gebied
MAATSCHAPPIJ
voor
Solieeps- en Werktiligbouw
,,FIJËNOORD”
ROTTÉRDAM
Kruiserè – Torpedobooten
Onderzeebooten
Mailstoomschepen
Vrachtstoomschepen
Baggermateriaal
Machine-installaties
tot 65000 P.K.
Scheeps-Zoelly-Turbines
Machines en apparaten voor
Suikerfabrieken, enz.
c
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
• DE FRIESCHE BANK
(Gebrs. Mispelbiom Beijer 1858
—1
1
De Friesche Handelsbank 1873).
Gestort Kapitaal
f
2.200.000,–
Reserve
j
220.000,-
H60FD KANTOREN ‘E LEEUWÂRDEN,
Nieuweweg No. 1 en T,veebaksmarkt No. 41,
BIJKANTOREN TE: BOLSWARD, DOKKTJM, DRACHTEN (. K. ZIJLSTRA), FRANEKER (W. HEiJT), HARLINGEN,
HEERENVEEN, JOtJRE, LEMMER SNEEK, STEENWIJK
EN
WOLVEGA.
ZITDAG
TE
GORREDIJK.
Koopt steeds incourante Friesche Gemeente- en Waterschaps-Obligatien, enz.
FRIESCH- GRONINSCHE HYPOTHEEKBANK
AANDEELENKAPITAAL
f
2.500.000
HYPOTHEKEN ±
t
31.500.000
RESERVES . . .. . ruim – 1.000.000
PANDBRIEVEN ±
-31.500.000
VERKRIJGBAAR:
k
4
0
./o
pandbrieven â 91%.
41/
2%
11
ii•.
rtrtoi
panciDrieven, a
to
ONTVANG-
EN
BETAALKAS
NIEUWE DOELENSTRAAT
20-22
AMSTERDAM
KAPITAAL EN RESERVEN
f
5.500.000,—
DEPOSITO’S
VOOR
1 JAAR FIXE 4
PCT.
GELDEN OP.DEZEN TERMIJN GESTORT ZIJN NA AFLOOP VAN HET
JAARZONDER OPZEGGING BESCHIKBAAR.
NIET OPGEVORDERD ZIJNDE, WORDT DE POST STILZWIJGEND VOOR
GELIJKEN TERMIJN VERLENGD.
DE RENTE KAN
NAAR VERKIEZING PER KWARTAAL, PER HALF JAAR
OF PER JAAR ONTVANGEN WORDEN.
PRACTISCH ‘EFFECTENBOEK
ter vereenvoudiging van’ administratie en
ten gebruike voor de vermogensbelâsting
Prijs f 1,25
Ik
Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH & VAN DITMARS
ui-iÇiij’
Rotterdam
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Het vraajstuk van de geldruirnte in Nederland en de
goudpotitiek van de Nderlandsche Bank
met bijlage:
Nederlandsch-Oost-Indiê en de ‘Go1d-Exchange-Standaard
door
Mr. G. VISSERING
Prijs f.1,50
Verkrijgbaar bij
den Boekhandel en bij NIJGH & VAN DITMAR’S UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ, Rotterdam
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK
AMSTERDAM
BATA VIA
‘s-GRAVENHAGE
AMPENAN, BANDOENG, CHERIBON, HONGKONG. INDRAMAJOE,
MEDAN, MENADO, PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG,
SINGAPORE, SOERABAYA, TEGAL,
TJILATJAP,
WELTEVREDEN.
Kapitaal f 35.000.000,—
Reserven
/17.400.000,—
•
i
N
.
V. W. vaii DPW’s
FRANSCH-HOLLANDSCHE
Stoomboot eo T
o
D
OLIEFABRIEKEN
,C
‘
ALVk -DELFT»
ROTTERDAM
TE DELFT
Reeders, Cargadoors, Expediteurs, Zeebevraohtillgsagdlltdll
ARTIKELEN:
Telegramadres: FIAT.
Telefoonnummers: 1958,
1977,
1997.
Delftsche Slaohe
Âichide-o1ie
Sesam-olie
GEBROEDERS SCHEUER
olie
Assuradeurs en Assurantiebezogers
P1tenvet
Delfia
Expediteurs en Cargadoors’
:
EN ROTTERDAM
Cocos-ohe N. 0. F.
AMSTERDAM
Grondnotenkoeken
en -meel
Verzekering van Koopmansgoedèren tegen
Sesamkoeken
en -meel
transport, molest, brand en diefstal tegen
Cocosmeel
concurreerende premiën.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Wilto n
–
‘s MachinefAbriekenScheepswerf
ROTTERDAM
S
Scheepsbouw en Machinefabriek
Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvang
Drie droogdokken met iichtvermogen tot
14000
ton
Dwarshelling
•
Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120
ton
Telefoon: 7303 en 7304
Telegramadres: ,,WILTON!’ Rotterdam
r
WERKSPOOR AMSTERDAM
Land- en Scheeps-Machines
–
Dieselmotoren
Installatiën voor Suikerfabrieken
–
Polderbemalingen
Rollend Spoorwegmateriëel
–
Ijzerconstructiën
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
W
.,m
H. MULLER
&
Coo
REEDERS EN KOOPLIEDEN
HOFDKANTOOR:
‘s-RAVENHAGE
J
H OLLAND-AMERIKA L1JN
GEREGELDE AFVAARTEN TUSSCHEN
ROTTERDAM
en
NEW YORK, BOSTON, PHILADELPHIA,
BALTIMORE, NEWPORT NEWS, NORFOLK, SAVANNAH,
NEW ORLEANS, CUBA, MEXICO
en
NEW YORK—JAVA.
Voor inlichtingen. wende men zich tot de
HOLLAND-AMERIKA LIJN, WILHELMINAKADE, ROTTERDAM
Scheepvaart- en Steenkolen-Maatschappij – Rotterdam
Filialen: AMSTERDAM – IJMUIDEN
L
LEEUWARDEN – HARLINGEN
ENGELSCHE SÎ’EENKOLEN
GEREGELDE LIJNEN VICE-VERSA:
ROTTERDAM – LONDON; ROTTERDAM – HULL/GOOLE; ROTTERDAM – NEWCASTLE;
ROTTERDAM— LEITH
VAN RIJN & C
UTRECHT – POSTBUS 40
EENIGE FABRIKANTEN
PAN DE UTRECHTSCHE
FIJNE TAFELMOSTERD
P. Cbs & Leembruggdll
•
LEIDEN
Opgericht 1 Mei 1766
R. S. STOKVIS & ZONEN Ltd – ROTTERDAM
Groote voorraden van artikelen op industriëel gebied
1
Tel.
lntercomm.
370
Telegr..Adre.: CLOS
De Érven. de Wed. J. van Nelle
Sajetten en Wollen
ROTTERDAM
Garens voor Hand-
Tabaks- en Sigarenfabrieken
en Machinebreien
Koffiebranderij – Theehandel
24 JULI 1918
3EJAARGANG No. 134
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
ANNO 1616
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
BLAAUWHOEDENVEEM – VRIESSEVEEM
AMSTERDAM
ROTTERDAM
ANTWERPEN
EXPEDITEURS
EXPEDITIE
IN- EN
UITKLARING
ASSURANTIE
r.w
.••••
•
:,,
_____
__
..-
.•..
r4
j
–
–
-,
– – £
t
•
•1
.d
–
—
.–
-.:
•.
…
–
.
-.
•i,;
•.
—
•.,
._••;
.:.,.—
.
:
—
.
MAATSCHAPPELIJK
KAPITAAL:
f10.000.000,-
RESERVE-
FONDSEN:
f 1.639.297,151
RUBBER-
ETABLISSEMENT
KINA – ETABLISSEMENT
PAKHUIS
EN
SILO.GEBOUW
,,Sî.
.JOB”, ROTTERDAM
SEËEDIGDE WEGERS EN METERS
BEWARING
VAN
KOOPMANSGOEDEREN TEGEN UITGIFTE
VAN
CEDULLEN
AAN
TOONDER”
WELKE LEVERBAAR EN BELEENBAAR ZIJN
MODERNE KOEL- EN VRIESINRICHTINGEN
TE AMSTERDAM EN ROTTERDAM VOOR HET OP LAGE
TEMPERATUREN BEWAREN VAN AAN SPOEDIG BEDERF ONDERHEVIGE LEVENSMIDDELEN EN HANDELSWAREN.
CORRESPONDENTEN:
TE LONDEN: BRITISH BLAAUWHOEDENVEEM, LTD., 1 MINCING LANE, E.C.
BIJKANTOOR TE LIVERPOOL.
IN NED. INDIË: ,,HET INDISCHE VEEM” EN ,,DE SCHEEPSAGENTUUR”, BATAVIA, ENZ.
MOTOR LOCOMOTIEVEN
TRANSPORTWAGENS
VOOR
ALLE DOELEINDEN
AANLEG VAN
FABRI EKSSPOOR
Ir
—
SPOORWEGMATERIEEL
—
J1
DIRKZWAGER’s SCHEEPSAGENTUUR
MAASSLUIS EN HOEK VAN HOLLAND
Belasten zich met
het
rapporteeren van schepen en het
behandelen van scheepszaken op den Nieuwen Waterweg
NIEUWE BERGING-MAATSCHAPPIJ
MAASSLUIS
Contracteeren voor het bergen van gezonken schepen en
ladingen, op de rivieren en buitengaats; belasten zich met
het instellen van duikeronderzoek, enz. ma.
1EDERLANDSCH
— TRATISATLANTISCHE
HYPOTBEEKBANK. TE AMSTENDAN
‘/EPJÇT IN CANADA MET Ei GEN KANTOREN
DiaEcrIn:JNEES TE AM5TERDAM. LDP000LEEVEP FORTUYN TE WINNIPEG
5
6°I
JI1ILS’EYN
IN$TUKKE1’I VAN
f
2000,_.f500._E1’J t!100,_
AFGIPr TEGEN BSUPL5KO5FQ5
ROTTERDAM, Zuidbiaak 56
MAROX.- & Co
,
s BANK
‘s-GRAVENHAGE, Kneuterdijk 13
KAPITAAL
f
8.000.000,— VOLGESTORT
Directie:
P.
J.
VAN OMMEREN, Jhr. D. F. REUCHLIN, S. S. BOSMAN JR.
Raad van Commissarissen: Mr.
J.
A. LOEFF,J. RIJ PPERDA WIERDSMA, A. C. MEES en Mr.
A. J. MARX
NIJGE & VAN DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM