8 NOVEMBER 1916
Economisch~Stati
*sbsche
Beri
*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
1E JAARGANG
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1916
No. 45
INHOUD
BIz.
HOLLAND
GEREED ………………………………
709
Het wetsontwerp tot regeling van de inrichting der Staats-
begrooting en Staatsrekening ………………… …
710
Partijen in zake de Surinaamsche bacoven, aan het woord.
711
De belangengémeenschap onzer groote spoorwegmaat-
schappijen
………………………………..
712
De economische ontwikkeling der gasbedrij
ven
……..
713
Beschouwingen van buitenlanders over de economische
conferentie te Parijs
…………………………
714
I
ndex-cijfers
………………………………..
715
REGEERINCSMAATREGELEN OP HANDELSGEBIED
…………
715
MAANDCIJFERS
Inklaringen op Amsterdam en Rotterdam
……….
716
STATISTIEKEN
EN OVERZICHTEN
………………716-726
Geidkoersen.
Eftectenbeurzen. Wisselkoersen.
Goederenhandel. Bankstaten.
Verkeerswezen.
Bijdragen en mededeelin gen den inhoud betreffende,
alsmede gegevens voor de afdeeling„,Statistielcen en
Overzichten” gelieve men te zenden aan het secretariaat,
Geldersche Kade
21b,
Rotterdam, telefoon No.
10685.
Abonnernentsprijs franco p. p. in Nederland f 10,—,
buitenland en • koloniën f
12,—
per jaar. Losse
nummers
25
cents.
Advertentiën f
0,35
per regel. Plaatsing
bij
abonne-
ment volgens tarief.
Mededeelingen betreffende abonnementen en adver-
tentiën richte men tot Nijgh & van Dit mar’s Uit gevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag.
7 NOVEMBER 1916
De meerdere vraag naar geld is reeds weder aan
het afnemen en het schijnt alsof de lagere geldprijzen
zelfs sneller zullen terugkomen dan dit in Mei het
geval is geweest. Particulier-disconto, dat de vorige
week tot 2% pOt, nauwelijks plaatsing kon vinden,
werd deze week weder grif tot 2
t
2Y4 pOt. onder-
gebracht. De prolongatie-rente liep nog sneller terug
en daalde van 3Y2 tot 2 pOt. Deze daling werd hoof d-
zakelijk veroorzaakt doordat de gelden van de terug-
betaling op de Marinewaarden deze week werden uit-
gekeerd, waardoor speciaal voor prolongatie-doelein-
den veel geld beschikbaar kwam.
Uit den bankstaat van deze week daarentegen zou
men eerder kunnen verwachten, dat het duurdere geld
nog eenigen tijd zal aanhouden. Het saldo van Reke-
ning-Couranthouders is namelijk met ruim 25 mil-
lioen gulden verminderd en bedraagt nog slechts 48
millioen tegen 146 millioen half September. De be-
leeningen zijn toegenomen met circa 8 millioen en
de biljetten-omloop met circa 14 millioen. De discon-
teeringen daarentegen verminderden met 29 millioen,
geheel door terugbetalingen van de regeering uit de
opbrengst van het op de open markt geplaatst schat-
kistpapier. Intusschen vermeerderde het renteloos
voorschot aan het Rijk met ruim 6 millioen. Het be-
schikbaar metaalsaldo kon, tengevolge van de ver-
meerdering van den voorraad goUden munt, nog iets
toenemen.
HOLLAND GEREED.
Rondom ons heen spant volk voor volk zich tot het
uiterste in om den hopeloozen oorlog uit te strijden.
En tbch zijn, rondom ons heen, al die volken in de
weer om, dadelijk na het einde, met even groote in-
spanning, den handelsstrijd te beginnen.
De entente vergadert er voor te Parijs. Engeland,
scherp op den uitkijk voor nieuwe industrieën en
,,openings for British trade”, vol van fusie-plannen
voor zijn scheepvaart, een en al ,,preparedness”.
In Duitschland grootbanken, reeders en de zware
industrie rug aan rug; bedrijven, waarvan amalga-
meering nimmer mogelijk leek, zijn vervormd tot één
groote kracht, klaar voor het gevecht.
Amerika tracht, snel doortastend, het zuidelijk
deel der nieuwe wereld economisch te bezettea; aan de
lang verwaarloosde nationale scheepvaart wordt alle
aandacht gewijd.
Overal kracht, samenwerking, leiding.
Holland heeft alléén kracht.
Man voor man smeedt plannen: koen opgezet, kloek
uitgevoerd, maar, naar den aard van het volk, indi-
vidualistisch; samenwerking faalt, leiding ontbreekt.
,,Handel”, zwaar bedolven als het is onder distri-
buties en consenten, heeft de leidsels niet in de hand
kunnen nemen. Van samenwerking der, minder ge-
bukt gaande, Kamers van Koophandel is nog niet ge-
bleken: centraliseering tusschen deze colleges onder-
ling, vroeger vergeefs beproefd, had nu uiterst heil-
‘zaam kunnen werken.
En tôch. … Holland behoeft, thans terstond, den
man of de corporatie, die, belangeloos en ouverdacht,
aan alle actie en studie in handel en nijverheid lei-
ding geeft; die opwekt en steunt, waakt en speurt,
maar die overal en v66r alles aanstuurt op samen-
werking en eendracht.
Luister naar de Koninklijke roepstem, woorden
van de Koningin bij de steenlegging van het Rotter-
damsche stadhuis: ,,Ik twijfel niet, dat wij op oud-
,,Hollandsche wijze de hand aan den, ploeg zullen
,,slaan, dat zich op ieder gebied een krachtsontwikke-
,,ling zal openbaren, welke
bezield door een sterk be-
,,wustzijn van eenheid en saamhoorigheid,
ons in staat
,,zal stellen ons nationale leven langs forsche banen
,,voort te stuwen.”
Zoo straks zal de Nederlandsche Handelshooge-school hare Koninklijke wijding ontvangen: de telg
van Hollands kloeken eersten Koning heeft gewenscht
dat het zou geschieden.
Deze daad, in deze tijden, is zij niet als een oproep:
Holland wees wakker, wees eendrachtig, wees gereed.
710
1
,ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 1916
HET WETSONTWERP TOT REGELING VAN DE
INRICHTING DER STAA TSBEGR 0 OTING
EN STAATSREKENING.
De wijze, waarop ten onzent de staatsbegrooting en
de staatsrekening worden samengesteld, en met name
de splitsing tusschen gewone en buitengewone uit-
gaven en middelen, werd reeds tal van jaren aller-
wegen aan critiek onderworpen. Algemeen was het
gevoelen, dat een juistere rangschikking van de pos-
ten der begrooting en rekening noodzakelijk was, dat
het overzicht over vermeerdering of vermindering van
het staatsvermogen gemakkelijker te verkrijgen moest
zijn, dat vooral met de gelijkstelling van aflossing en
afschrjving moest worden gebroken.
Het feit, dat thans een Minister van Financiën
aan het bewind is, die door een veeljarige werkzaam-
heid als Thesaurier-Generaal met al de finesses der
staatsrekening meer dan ieder ander bekend is, kan
voor de oplossing van een dergelijke kwestie niet dan
zeer gunstig zijn, vooral ook daar deze bewindsman
reeds vroeger op reorganisatie had aangedrongen,
zooals dat naar buiten gebleken is uit zijn artikelen
in de Economit van 1912. Minister Van Gun heeft
dan ook een wetsontwerp ingediend, dat in alle op-
zichten den stempel draagt van te zijn samengesteld
door iemand, die èn met de
wijze
van beheer der
staatsfinanciën, èn met de beginselen, welke aan de
particuliere bedrjfshuishouding ten grondslag liggen,
volkomen is vertrouwd.
Het wetsontwerp beoogt een splitsing tusschen ka-
pitaals- en exploitatie-ontvangsten en -uitgaven, naar
de methode, welke – zooals de Memorie van Toelich-
ting zegt – ,,bij naamlooze vennootschappen pleegt
te worden gevolgd, t. w. alle relatief belangrijke zaken
van blijvend nut buiten de exploitatierekening (bij
den Staat den gewonen dienst) om te betalen, doch
de exploitatierekenjng te belasten met een zeker per-
centage van de aanschaffingskosten van de bezittin-
gen als aequivalent van de waardevermindering dier
bezittingen (natuurlijk voor zoover zij daaraan onder-
hevig zijn). Het bedrag dezer zoogenaamde afschrij-
vingen blijft in kas van het lichaam en kan dienen
tot betaling van alle of een deel der zaken van blij-
vend nut, die niet ten laste van de exploitatiereke-
ning doch van de kapitaalrekening komen.”
Inderdaad is dit de methode, welke door naamlooze vennootschappen wordt toegepast, al is deze methode
hier geheel in het licht van de kameraal stijl beschouwd.
Afgezien van likwiditeitszorgen beschouwt men bij
de naamlooze vennootschap den aankoop van een
duurzaam bedrjfsmidclel niet als uitgaaf, doch als
actiefmutatie, aangezien het kasbeheer slechts secun-
dair is. Maar indien men de gesties in het particuliere
bedrijf beschouwt uit het oogpunt van den beheerder
der schatkist, die slechts kasontvangsten en -uitgaven
kent, dan constateert men, dat dergelijke actiefmuta-
ties uitgaven zijn, welke ,,buiten de exploitatiereke-
ning om” zijn gedaan, doordat tegenover de vermin-
dering van den kasvoorraad een nieuw activum op de
balans is gebracht. Eerst bij het lager opvoeren van
die bezitting op de balans wordt de exploitatiereke-
ning met de z.g. afschrjving belast.
Ditzelfde beginsel wordt thans in de staatsreke-
ning overgebracht. Reeds eerder zijn er pogingen ge-
daan om in de staatshuishouding de methode toe te
passen, welke in het bedrijfsleven wordt gevolgd, het-
geen bij de inrichting der publieke administratie, bij-
na uitsluitend verantwoording van kasgelden, niet
gemakkelijk was. Zoo werden enkele staatsbedrijven
uit de algemeene rekening gelicht en slechts voor
resultaat en geldschieting daarin opgenomen; de be-
drijven houden een eigen administratie, vrijwel ge-
heel met die van particuliere bedrijven overeenko-
mend. Voor andere uitgaven, b.v. de kustverdediging
en de stichting van gebouwen onder beheer van het
Departement van Binnenlandsche Zaken, werden af-
zonderlijke fondsen gesticht, die van den staat voor-
schotten genoten ten laste der kapitaalrekening
(buitengewoon) en deze voorschotten terugbetaalden
naarmate de dotaties uit de gewone staatsuitgaven
(exploitatierekening) hen daartoe in staat stelden.
Hier was dus reeds het commercieele beginsel groo-
tendeels toegepast. De balanspost was hier echter niet
het verkregen activum, maar het aan het fonds ver-
leende voorschot; ten laste van de exploitatierekening
werd geen afschrijving gebracht, doch dotatie aan het
fonds, dat daardoor zijn schuld aan den staat geleide-lijk afloste.
Hetzelfde kon eenvoudiger worden bereikt. En het
tegenwoordige ontwerp beoogt dan ook, vrijwel in
overeenstemming met de reeds sedert 1907 voor den
aanleg der intercommunale en internationale telefo-
nen gevolgde handelwijze, alle uitgaven, welke bij de
naamlooze vennootschap als actiefmutaties worden
beschouwd, te brengen ten laste der buitengewone
(kapitaal)rekening en de afschrijvingen op de op deze
wijze verkregen bezittingen op de gewone (exploitatie)
rekening in uitgaaf en op de buitengewone rekening
in ontvangst te brengen. Bij de aanschaffing toch
heeft wel een uitgaaf, maar geen vermogensvermin-
dering plaats; de afschrijving echter stelt de waar-
schijnlijke waardevermindering voor en komt dus ten
laste van de gewone rekening. De uitgaaf, hier ge-
boekt, is echter fictief: er is niets uitgegeven, maar
er is een waardevermindering geconstateerd, waarvoor
gelden uit de gewone kas worden ingehouden, m.a.w.,
evenals bij afschrijvingen in particuliere bedrijven
het geval is, er is vast kapitaal in vlottend overge-
gaan. Dit door die afschrijving ontstane vlottende
kapitaal wordt, als alle vermeerderingen van vlottend
kapitaal, onder de buitengewone ontvangsten opge-
nomen en doet dienst ter aanschaffing van nieuwe
kapitaaisgoederen of ter aflossing van schulden, beide
uitgaven, welke op de buitengewone rekening thuis
behooren, daar zij geen wijziging brengen in de hoe-
grootheid, maar alleen in de samenstelling van het
staatsvermogen.
De minister becijfert, dat bij deze gewijzigde
samenstelling der staatsrekening in 1913 ruim 8 mii-
lioen gulden meer ten laste van den gewonen dienst
zou zijn gebracht dan het geval was, waartegen na-
tuurlijk de buitengewone rekening met eenzelfde be-
drag ware ontlast. Dat wil dus zeggen, datin dat
jaar, en waarschijnlijk in tal van andere dienstjaren,
belangrijke bedragen op het .staat.svermoger& zijn in-
geteerd,
tengevolge van de onmogelijkheid om na te
a
gan of zulks al of niet het geval was. Door een der-
gelijken achteruitgang in de rekening duidelijker te
doen uitkomen zal men dien ook vanzelf voorkomen,
want willens en wetens zal geen begrooting worden
voorgesteld en goedgekeurd, die verarming van de
gemeenschap tengevolge zou hebben.
Ook in andere opzichten brengt het ontwerp me-
thoden der .particuliere bedrijfshuishouding in het
beheer der schatkist over. Zoo beoogt het de vorming
van een pensioenfonds – thans worden de in elk
jaar uitbetaalde pensioenen als een gewone op dat
dienstjaar drukkende uitgaaf beschouwd -, het
creëeren van een reserve voor toekomstige verplich-
tingen – tengevolge van eventueele naasting van
spoorwegen -, alsmede het fingeeren van een eigen
assurantiebedrijf, hetwelk geacht wordt de eigen be-
zittingen en die van staatsbedrijven te verzekeren, ten
einde de schaden over een reeks van dienstjaren te
nivelleeren. –
Opmerkelijk is het, dat voor deze ,,Assurantie Eigen
–
Risico” geen afzonderlijk fonds wordt in het leven
geroepen. De gefingeerde premies worden ten laste
van de gewone rekening van ieder hoofdstuk der be-
grooting en ten bate der buitengewone rekening ge-
boekt, de schaden, voor zoover zij niet geringer zijn
dan
f
5000, worden uit buitengewoon voldaan. Hoe-
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
711
veel de prémies de schaden overtreffen of daarbij ten
achter blijven blijkt dus eerst na tal van calculaties
en in geen geval is it de begrooting of rekening van
een willekeurig jaar na te gaan, hoeveel de assuran-
tiereserve of het assurantiedeficit van vorige jaren
bedraagt. Bovendien zullen de schaden worden be-
kostigd door. buitengewone uitgaven ten laste van
het hoofdstuk, waaronder de schade ressorteert, zoo-
dat hier het eerste beginsel der verzekering:allen
voor allen, schijnbaar niet tot uitdrukking komt. Door
de stichting van een ,,papieren” assurantiefonds, dat
de premiën ontvangt en de schaden uitkeert, zooals
het pensioenfonds voor de
bijdragen
van ambtenaren en departementen wordt gecrediteerd en met de uit-
betaalde pensioenen belast, zou hieraan kunnen wor-
den tegemoet gekomen.
Op één punt gaat ht ontwerp zelfs verder dan bij
de naamlooze vennootschap gebruikelijk is: de rente
der staatsschuld wordt niet als tot dusverre in één
bedrag onder hoofdstuk VIIA ten laste der gewone
rekening gebracht – ook de N.V. kent doorgaans
slechts één post interest op de winst- en verliesreke-
ning -, maar ieder hoofdstuk wordt voortaan belast
met de rente op de geïnvesteerde bedragen en slechts
het meerder te betalen rentebedrag komt ten laste
van hoofdstuk VITA.
Daarentegen zijn er enkele punten, waar men de
consequentie van de beginselen, welke aan de parti-
culiere bedrijfshuishouding ten grondslag liggen, niet
heeft aanvaard. Zoo worden niet alle kapitaalsuitga-
ven buiten de exploitatierekening gehouden, maar
alleen die, welke ten minste
f
5000 bedragen;
zoo worden er geen reserves gevormd, noch algemeene,
noch bijzondere voor te verwachten verliezen; zoo
wordt er niet gerept van de mogelijkheid van extra-
afschrijving bij tegenvallende werken of bij veroude-
ring; zoo wordt de opbrengst van verkochte bezittin-
gen geheel als buitengewone ontvangst beschouwd,
zonder op de gewone rekening het verschil tusschen
opbrengst en ,,boekwaarde” te verrekenen.
Dat de minister in dit opzicht niet te ver wenscht
te gaan lijkt ons volkomen juist.
Bij
de staatshuis-houding mag niet het eene jaar voor het andere zor-gen, maar moeten de exploitatielasten van ieder jaar
door de dan aanwezige belastingbetalers worden vol-
claan. Bij inhouding van winst in de N.V. vindt de
aandeelhouder compensatie in de vermeerdering van
de intrinsieke waarde van zijn aandeel, welke zich
allicht ook in den beurskoers zal afspiegelen. Maar
belastingschuldigheid is niet verhandelbaar en het
kweeken van reserves zou leiden tot belasting van
vroegere geslachten ten bate der nakomelingschap.
Dat men toevallige mee- of tegenvallers, zooals hier-
boveif bedoeld, ook buiten de gewone rekening houdt,
is eveneens verdedigbaar. Het mislukken van een werk
behoort niet te komen ten laste van de belasting-
schuldigen in het jaar, waarin het werk mislukt,
want zij zijn niet verantwoordeljk voor een ongeluk-
kig initiatief hunner voorgangers. En evenmin heb-
ben zij voordeel te trekken uit winst bij verkoop van
activa, die hun voorouders tegen zooveel lager prijs
hadden verworven. Voor- en nadeelen kunnen boven-
dien elkander geleidelijk nivelleeren.
Toch ware te overwegen, of in jaren van bijzonder
gunstige conjunctuur, welke tot ruim vloeien der
middelen leidt, niet eenige reserve .op haar plaats
zou zijn, om in tijden van depressie een dan nog
des te ‘zwaarder drukkende belastingverhooging te
ontgaan. Waar
bijzondere
mee- en tegenvallers buiten
de gewone rekening worden gehouden juist om te
groote schokken te vermijden, daar lijkt ons een re-
serve ter nivelleering der belastingopbrengsten alles-
zins te verdedigen. Het ,,Fonds voor Stadsverbete-
ring” der Gemeente Rotterdam, welk fonds ten slotte
zoo’n nivelleerende functie heeft verricht, is voor
zulk een reserve een sprekend argument.
P.
PARTIJEN IN ZAKE DE SURINAAMSCHE
BACOVEN, AAN HET WOORD.
,,Op 9 Jijli 1914 werden voor het laatst Suri.
naamsche bacoven in Nederland aangevoerd,
zij
zou-
den ook niet meer elders hun
weg
vinden, de baco-
venverschepingen behoorden tot het verleden”, vindt
men in het bericht ,,De Surinaamsche Bacoven in
Nederland”, op pagina 681, gezegd. Men zou de aan-
gelegenheid nu verder aan de vergetelheid kunnen
prijs geven,
•
ware het niet, dat de betrokkenen zelf
kenbaar hadden gemaakt, dat het bacovenbedrijf voor
hen niet voor altijd heeft afgedaan en dat wanneer
eenmaal de nu geldende omstandigheden zich gewij-
zigd hebben, zij tot nieuwe overwegingen geneigd
zijn.
Wijziging der omstandigheden, dt is het eerste
beding, immers de schoone plannen tot afvoer der
Surinaamsche bacoven naar Nederland zouden, ware
het tot uitvoering gekomen, door den sedert uitgebro-
ken oorlog, vele moeilijkheden tegenover zich hebben
gevonden. Wellicht .ware een volkomen reorganisatie
van de voorgestelde ontwikkeling noodig geweest, wel-
licht ware de zoo goed bedoelde opzet volkomen in
het honderd geloopen, edoch, dtt zou door ,,over-
macht” gekomen zijn; niemand zal zich dan ook ter
motiveering van zijne gedraging in de zaak, die hier
ter sprake is, op den sedert uitgebroken oorlog kun-
nen beroepen. De bezwaren, die de wijziging der om-
standigheden met zich mee zou hebben gebracht, kun-
nen inderdaad niet ontveinsd worden. De bacoven,
die de ,,Imataka” in Rotterdam aanbracht, gingen
door betere prijzen gelokt naar Duitschland en zelfs
tot in Oostenrijk. Nederland bood alleen maar geld
voor de inferieure bossen. Op dezen voet aanvoer en
distributie der vruchten heden ten dage voort te zet-ten ware natuurlijk uitgesloten geweest. Moeilijkhe-
den en decepties hebben, door het afketsen der plan-
nen, ten deze niet kunnen gelden; wat hebben belang-
hebbenden alsnog voor de toekomst laten hooren?
De planters publiceerden aldra hunne verwachtin-
gen voor later. De Minister van Koloniën liet zich in
de vergadering der Tweede Kamer van 17 Dec. 1914
ontstemd uit over de planters, die zijn voorstellen niet
hadden willen aannemen. De ,,Vereeniging voor den
Grooten Landbouw” in Suriname achtte zich toen
geroepen d.d. 6 Juli 1915 een adres van recht-
vaardiging te richten tot den Minister. Het adres
besluit met de mededeeling, dat zoodra in den
oorlogstoestand verbetering, zal zijn gekomen, de
planters opnieuw ernstige pogingen zullen aan-
wenden om te toonen, dat zij het belang van een
bacovencultuur voor export volstrekt niet onder-
schatten. Zij meenen echter dat, om tot een met voor-
deel uitgeoefend bedrijf te komen, het noodzakelijk
zal zijn van den aanvang af een tiendaagsehen ver-
schepingsdienst in te stellen. Van de zijde der plan-
ters dus reeds plannen voor de toekomst en leest men de verhandeling in
,,de West”
van 28 Juli 1916, naar
aanleiding van het meergenoemde opstel in het ,,Tijd-
schrift voor Economische Geographie”, dan spreekt
ook daaruit de opvatting, dat het bacovenbedrijf idet
voor goed heeft afgedaan.
Het is bekend, dat de Rotterdamsche combinatie
die destijds het kloek initiatief nam voorstellen te
doen voor verscheping der Surinaamsche bacoven
naar Nederland, nadat de plannen waren afgespron-
gen, in een voor planters bestenid schrijven tot uit-
drukking bracht, dat zij geneigd is te zijner tijd onder-
handelingen te heropenen met eene voldoend sterke
corporatie van planters. Maar ook voor de Rotter-
damsche firma’s, Van Nievelt Goudriaan & Co. en
Wambersie & Zoon, zal er gedurende den oorlog wel
niet veel te beginnen zijn.
Schrj’er dezes had het voorrecht, van een der voor-
aanstaande mannen uit de Rotterdamsche scheep-
vaartwereld, enkele algemeene opmerkingen te verne-
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
8 November 1916
men, die zi. voor pene bevattipg van het ha,oven-
bedrijf zouden
glen.Een
noemenswaardige bacoven-
cultuur zeide hij, bestaat er niet meer in de kolonie,
er zou dus weer van meet
af
aan begonnen moeteu wor-
den, ma dn zal het noQdig zijfl, wil meu van succes
verzekerd wezen, alles in één hand te nemen: aanplant,
verscheping en afzet; geen los van elkaar ataande par-
tijen, de een wil zijn risico’s dan op de andere dekken en
gevolg is onmogelijke condities voor allen. Trouwens
wie zich thans in het bacovenbedrijf stèekt zal sterk
moeten staan, de risico’s zijn groot, verschepingsma-
teriaal met de vereiscbte koelinrichtingen bestaat in
Nederland niet en zou evenmin te ebarteren zijn, men
zal dus zelf moeten bomven, maar gaat men in tijds
bouwen, dan blijft het de vyaag
of
de invoering van
de cultuur in die mate gelukt, dat de schepen op vol-
doende lading kunnen rekenen. Zou men willen wach-
ten met den bouw van het zeer kostbare materiaal,
totdat de cultuur levensvatbaarheid getoond heeft,
dan ontbrake in de kritieke aanvangsperiode de gele-
genheid ‘tot afzet. Dit probleem zal nog veel hoofd-
breken kosten.
Mijn zegsman betreurde het, dat in de werkcom-missie van het Studie-syndicaat, dat over de moge-
lijkheden voor Suriname bericht zal uitbrengen, niet
iemand zitting had gekregen, speciaal bekend met de
bacovencultuur. Alvorens men nadere meeningen
aangaande het bacovenbedrijf verkondigt, meende
mijn zegsman, zal het rapport van de commissie die-
nen te worden afgewacht.
En dit zei ook Gouverneur Staal, die mij
met
bijzondere
welwillendheid een onderhoud toe-
stond over het onderwerp, dat «hier in behan-
deling is. De opwekking tot de vorming van het
studie-syndicaat was zijn
geste,
nu, meende Z.E.,
nioest zij zich weer terugtrekken en de uitvoering
aan de mannen van de
praktijk
overlaten. De heer
Staal zou aan de cultuur, die nu eens op grôotsehe
wijze in Suriname moet aangevangen worden, nog
geen naam willen geven, bacoven of iets anders, het
studie-syndicaat moèt het zeggen, maar witt begon-
nen wordt, moet krachtig aangepakt, geen probeersels
meer, doch afsturen op een bewust doel. Bedrijven als de bacovencultuur van gouvernementswege, onder het
contract met de ,,United Fruit Company”, wenschte
de nieuwbenoemde Gouverneur niet terûg te zien. De
geschiedenis had geleerd, dat daarmee niet de’juiste oplossing gegeven was. Bestudeering van Suriname
en zijn verleden van den practischen kant, ergo door
menschen uit het volle bedrijfsleven, wier voorstellen
gebaseerd zullen zijn op het uitzicht van een batig
saldo, moet nu aan de orde zijn. Grondige overweging
van het verleden, van de missiagen die toen gemaakt
zijn, want de leeringen die daaruit kunnen getrok-
ken worden vormen aanwijzingen voor de toekomst.
Wellicht, dat de bijna 3 miljoen gulden die de
bacovencultuur gekost heeft en de zooveel meer mii-
lioenen die aan de geheele kolonie ten koste gelegd
werden, dan nog niet geheel nutteloos zijn uitgegeven.
Aldus Gouverneur Staal, de beteekenis van de stu-
diën waartoe Z.E. heeft opgewekt kunnen niet ont-
kend worden, men vergunne mij te besluiten met een
woord van Bilderdijk: ,,In ‘t verleden ligt het Heden,
in, het N’u, wat worden aal.” G. E.
H.
tLftDv
DE BELA NOENGEMEENSCHAP ONZER
‘1
GRQOTE SPOOR WEOM4ATSC5APPIJEN
Een medewerker schrijft, in aansluiting
aan
zijn
bericht in het vorig nummer
Groote voordeelen zijn van de thans beoogde con-
centratie uit den aard der zaak in de eerste plaats
voor het spoorwegbedrjf te wachten.
Het publiek zal daarbij vermoedelijk eerst op den
duur en indirect haat vin4en, n.l’. in zooverre een
financieel krachtig, goed geutiTleerd en ration.eel
uitgeoefend spoorwegbedrijf, dat ruime ei-, trans-
pqrt, los- en laadgelegenheid kan bieden en snelheid
en stiptheid in het goederen- en reizigers-vervoer met
alle, veelal zeer kostbare middelen, kan bevorderen,
voor het publiek, voor den handel nut afwerpt. Dat
de directe baat niet van zooveel beteekenis zal zijn, is
mede een gevolg daarvan, dat allengs van de beide
bovengenoemde hoofdbeginselen der regeling van
190, de concentratie de overhand heeft verkregen en
de uitwassen der concurrentie grootendeels zijn afge-
storven.
Zoo bijv. op het punt der reizigerstarieven, waar
met de bekende herziening van 1911 de concurrentie
en daarmee gepaard gaande onbestendigheid en stel-
selloosheid,
vrijwel
geheel heeft plaats gemaakt voor
concentratie en eenheid, een ruil, die niet alleen den
spoorweg-maatschappijen ‘is ten goede gekomen, maar
ook door
het
publiek is gewaardeerd, getuige de wei-
nige klachten waartoe die herziening, welke toch zoo-
vele gunstige speciale tarieven deed verdwijnen en
op vele punten eene verhooging van vrachtprjjzen
meebracht, heeft geleid. Toch vallen ook hier wel
concurrentie-anomalieën op te ruimen; ik denk bijv.
aan de weigering van H. S. om belangrijke relaties
in het Noordduitsch-Nederlandsch verkeer als die
met Den Haag ook via Gouda te tarifeeren, waar-
door zij trachtte de reizigers op hare route via Am-
sterdam te houden en hen, die zich het overstappen
te Amersfoort ter wille van ruim een half uur tijd-
winst wenschten te getroosten, dupeerde.
Op ‘t gebied der goederentarieven heeft de regeling
van 1890 reeds dadeljk, althans teii aanzien van ver-
voers-voorwaarden en eenheidsprijzen, de zoo ge-
wenschte uniforiteit gebracht, en wat de afstands-
berekening betreft, in de. concurrentie-relaties,
d.w.z. die stationsverbindingen, welke door S.S. en
H.S. elk in eigen verkeer kunnen worden bediehd,
bepaalt de kortste route den tariefafstand, hetgeen
ook
bij
den nieuwen toestand uiteraard zoo zal blij-
ven; wat de terugwerking dezer concurrentie-afstan-
den op de voorgelegen stations aangaat, daarbij zijn
reeds sedert 1908
1)
de lijnen der beide maatschap-
pijen als één net beschouwd, daar toenmaals werd
overeengekomen om de afstanden der op de langere
route v66r het concurrentie-station gelegen stations
via het concurrentie-station (en dus over de lijnen
der andere Maatschappij) te berekenen, zoodat ook
hierin geen wijziging is te verwachten.
Wel ware wijziging rationaal van de berekening
der z.g.n. binnenlandsch-rechtstreeksche afstanden,
waarvoor thans niet de kortste route, maar de langere
locale afstand de maatstaf vormt
1),
tengevolge waar-
van bijv. voor den afstand Den Haag—Breda niet de werkelijke afstand, zijnde 75 K.M., doch 95 K.M. in
rekening wordt gebracht; de opheffing van deze ab-
normale tarifeering, die in den nieuwen toestand,
nu het vervoer in werkelijkheid ook in de meeste ge-
vallen wel over de kortere rechtstreeksche route zal geschieden, misplaatst is, zou belangrijke verlaging
van vele vrachtprjzen ten gevolge hebben.
Op het punt der dienstregeling zal vermoedelijk de
nieuwe toestand wel het eerst en meest merkbaar zijn,
hoewel ook hier de samenwerking der spoorweg-maat-
schappijen minder te wenschen overlaat dan veelal
wordt aangenomen.
Het sleepen van de reizigers van Amsterdam, naar
Groningen over het tijdroovende station Utrecht en
het niet-stoppen van die treinen te Amersfoort om
het publiek te beletten, van de kortere route via dat
station gebruik te maken, zal vermoedelijk wel tot het
verleden behooren; eene verbetering in de verbin-
ding van het Gooi met het Zuiden, van Utrecht met
1)
Voor verdere bizonderheden vergelijke men het Verslag
der bij
K.B.
van
8
Sept.
1908
ingestelde Staatscommissie (blz. 12 en
13)
aangezien het bestek van dit tijdschrift niet
gedoogt verder op deze tarief-tçchnische kwestie in te
gaan.
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
713
de Betuwelijn en dergelijke verbindingen, waarbij de
noodige samenwerking ontbrak, mag worden ver-
wacht; wellicht ook in de slechte verbinding van
Utrecht met belangrijke plaatsen als Delft en Dor-
drecht, hoewel hierbij gebreken in den aanleg van
ons spoorwegnet tegenwerken, welker wegneming nog
wel eenigen tijd zal vorderen; hier en daar zal men
wellicht eene doorgaande verbinding verkrijgen, waar
thans moet worden overgestapt; doch overigens zijn
ook de voordeelen, welke voor het personenverkeer
van de belangengemeenschap mogen worden verwacht,
meer te zoeken
bij
de indirecte. M.a.w. tengevolge van
den gunstigen invloed, welken ik voor de spoorweg-
financiën van de beoogde concentratie verwacht, zul-
len de spoorwegmaatschappijen, bovendien door het
wegvallen der concurrentie meer onbevangen in haar oordeel omtrent hetgeen ook buiten de vroegere con-
currentiesfeer in het belang van het reizigersverkeer
noodig is, beter in staat zijn, bij wijze van proef niet-
d.irect rendeerende treinen in te leggen en in het al-
gemeen meer aandacht te wijden aan het lokaal ver-
keer, hetgeen vooral op vele S.S.-ljnen tot dusverre
zeer stiefmoederljk werd behandeld, terwijl zij voorts
ten behoeve van de regelmatigheid van den treinen-
loop, welke grootendeels tengevolge van de bekrom-
penheid van vele stations en van enkelsporige baan-
vakken hier te lande zooveel te wenschen laat, krach-
tig en onbelemmerd door concurrentie-bijoogmerken,
de oplossing van de vele reeds zoo lang hangende sta-
tionspuzzle’s (Amsterdarp, Utrecht, Arnhem, Rotter-
dam) kunnen aanvatten en voortgaan met de voor
een stipte dienstuitvoering zoo uiterst gewichtige
spoorverdubbeling, welke echter vooral waar het
geldt de talrijke enkelsporige rivierovergangen, groote
geldelijke offers zal vorderen.
Is nu inderdaad die hooggespannen verwachting
van de concentratie gerechtvaardigd?
Het bevestigend antwoord dat ik hierop meen te
mogen geven zij in een volgend nummer gemotiveerd,
waarbij dan tevens enkele woorden zijn te wijden aan
de schaduwzijde, welke ook bij de onderhavige rege-
ling niet ontbreekt.
DE ECONOMISCHE ONTWIKKELING DER
GASBEDRIJVEN.
Bespraken we in ons vorig artikel de oorzaken,
waardoor de gasbedrijven in 1914 en 1915, niettegen-
staande de hoogere kolenprijzen, toch nog winst kon-
den behalen, we kwamen daarbij tevens tot de slot-
som, dat de compenseerende factoren, die tot dit
resultaat meewerkten, voor de toekomst niet meer
voldoende zouden zijn om dit doel te bereiken. Zoo zien
we dan ook, dat de ramingen, die voor 1917 gemaakt
zijn, tot heel wat ongunstiger cijfers voeren. En het
is dan ook niet te verwonderen, dat men over de wen-
schelijkheid van een verhooging der gasprijzen gaat
denken. –
De groote factor hierbij is de prijs der steenkolen.
Deze bedroeg voor Rotterdam in 1914
f
9,32 per ton,
in 1915
f
10,56. In de begrooting voor 1917 heeft men
daarentegen als basis aangenomen
f
17,50 en velen
zijn van meening, dat zelfs dit bedrag veel te laag is,
wat men, gezien de thans heerschende prijzen, wel
als juist kan aannemen.
Deze prjsverhoogingen brengen mede, dat b.v. voor
Rotterdam de totale meerdere kosten voor kolen enz.
voor 1917 zijn geraamd op pim.
f
600.000 boven het
vorig jaar, voor Den Haag bedraagt dit verschil zelfs
meer dan 1 millioen. Een verandering ten gunste is
hier niet te verwachten.
Ons land is n.l. op dit punt geheel van Engeland
en Duitschland afhankelijk. Proeven, die met de te-
genwoordig geproduceerde Hollandsche kolen zijn ge-
daan, hebben niet tot goede resultaten geleid: men
kan ze slechts in een zeer klein percentage bij de
uitheemsche gskolen bijmengen zonder aan de kwa-
liteit van het gas afbreuk te doen. Deze kolen zijn
dan ook geen
eigenlijke
gaskolen; de productie dezer
soort wordt eerst over eenige jaren tegemoet gezien,
en het spreekt vanzelf, dat de hoeveelheid, die men
zal kunnen produceeren, slechts een klein deel van
de Nederlandsche behoefte aan gaskolen zal kunnen
dekken. Hiervan is dus voorloopig nog geen gunstige
invloed te verwachten.
In dit verband mag hier ook wel eens gewezen
worden op de verlenging van het Rijnsch-Westfaal-
sche kolensyndicaat, welke onlangs een feit is gewor-
den en waarbij ook die mijnen, die tot nu toe buiten
het syndicaat stonden, er
bij
zijn toegetreden, zoodat
thans een monopolie is ontstaan, welke gebeurtenis
op de prijzen voor Holland zeker niet gunstig zal
werken.
Deze ongunstige stand der steenkolenmarkt is oor-
zaak, dat de gasfabrieken voor 1917 belangrijk ongun-
stiger eindcijfers geraamd hebben dan normaal. Vele
komen tot nadeelige saldi, waarbij dan echter vaak
onder de uitgaven een post als ,,buizenbelasting”
voorkomt, die een retributie aan de gemeente betreft
als huur voor het gebruik van den grond tot het leg-
gen der buizen. Dit is dus ook een uitkeering aan
de gemeentekas, maar in eenigszins verdoezelden
vorm. Wanneer men bedenkt, dat deze belasting b.v.
in Rotterdam omstreeks
f
900.000, in Den Haag on-
geveer
f
750.000 bedraagt, dan zal men erkennen, dat
een
dergelijke
som
bij de beschouwing van een nadee-
lig saldo wel een woordje mag meespreken, temeer
daar zulke groote sommen door de andere gemeente-
bedrijven voor ditzelfde doel niet, althans slechts tot
veel geringer bedragen worden uitgekeerd. Bij een
geraamd nadeelig saldo voor Den Haag van pim.
f
576.000 blijft er dan weliswaar geen groote uitkee-
ring aan de gemeentekas meer over, maar men kan
dan toch, gezien de abnormale verhoudingen voor dit
jaar, niet dadeljk van een verlies spreken, dat voor-
ziening eischt, doch hoogstens van winstderving.
Bij het zien van zulk een nadeelig saldobedrag toch,
gaan dadelijk stemmen op tot verhooging van den
gasprijs, waartoe men in vele kleinere gemeenten al
in het begin van den oorlog is overgegaan. Hieraan
echter zijn, speciaal voor de grootere gemeenten,
groote bezwaren verbonden. Men richte slechts het oog
op de electrische bedrijven. Deze trekken steeds meer
verbruikers tot zich, en vooral het munt-electriciteits-
systeem, waarbij de aanleg door de gemeente wordt
bekostigd, draagt daar zeer toe bij, zooals de resul-
taten te Amsterdam doen zien. Wanneer men nu den
gasprijs gaat verhoogen, dan zal ongetwijfeld een
groot aantal gasverbruikers naar dit systeem over-gaan, dat hun vele voordeelen biedt en waartoe de
overgang hun door den aanleg van gemeentewege bui-
tengewoon vergemakkelijkt wordt. Nu spreekt het
vanzelf, dat men de normale ontwikkeling hiervan,
waarbij het publiek de verlichtingsmiddelen kiest, die
hem alles te zamen het beste convenieeren, niet mag
tegengaan, ja, dat men zelfs hierdoor ten nadeele der
gemeenschap zou werken. Wanneer men echter op ‘t oogenblik, onder den indruk der hooge kolenprijzen,
den gasprijs gaat verhoogen en zoo aan de electrische
verlichting een voorsprong geeft, dan ligt de zaak
anders. Men
drijft
dan tot een groote uitbreiding van de electrische installaties, waarin veel kapitaal moet
worden vastgelegd, en zal eerlang ook tot uitbreiding
der centrales moeten overgaan, maar daartegenover
vermindert men het gasverbruik en maakt een deel
van het in de gasfabrieken belegde kapitaal impro-
ductief. Deze laatste zullen hierdoor noodzakelijker-
wijze nog nadeeliger gaan werken, en een groot deel
der verhoogde opbrengst zal daardoor worden te niet
gedaan. Het komt ons dus voor, dat men in de be
staande buitengewone omstandigheden om economi-
sche redenen niet tot verhooging van den gasprijs
mag overgaan, zonder ook de overeenkomstige elec-
714
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 1916
triciteitstarieven te verhoogen. Ook al zou men zulk
een maatregel als tijdelijk willen beschouwen, dan nog
zou men voor de gasfabrieken een groot aantal ver-
bruikers verloren doen gaan, die ze later niet zouden
terugkrijgen. Weliwaar is de toestand der electrische
bedrijven gunstig en is een tariefverhooging voor hen
geen vereischte, doch men moet hier de lichttarieven
in hun onderling verband beschouwen, niet elk voor
zich alleen.
Een verhooging van gasprijs, zonder overeenkom-
stige maatregelen bij het electriciteitstarief, zou dan
ook naar onze meening, geen maatregel van wijs be-
leid zijn. En wanneer men in aanmerking neemt, dat
de gasfabrieken door laaghouden van den
prijs
der
okes, door de besproken retributiën enz.• in bedekten
vorm ook medewerken ten bate van het algemeen be-
lang, dan is ook de vraag gerechtigd, of in absoluten
zin stijging van gasprijs gewettigd is. Men late zich
hierbij niet door een – laten wij hopen tijdelijke –
winstderving tot stappen verleiden, die de belangrijke gasbedrijven van den wal in den sloot zouden helpen.
BESCHOUWINGEN VAN BUITEN 44NDERS
OVER DE ECONOMISCHE CONFERENTIE
–
TE PARIJS.
Het behoeft geene verwondering te wekken, dat
de besluiten, genomen op de economische conferentie
te Parijs, zoowel bij de Centrale Mogendheden als bij
de Geallieerden de pennen in beweging hebben ge-
bracht.
In de Neue Rundschau behandelt de econoom Franz
Eiilenburg het onderwerp.
Hij
ziet voor Duitschland
geen heil in eene nauwe aansluiting met Oostenrijk-
Hongarije; Duitschland neemt daar toch reeds. een
eerste plaats in- en de koopkracht van het Oosten-
rijksch-Hongaarsche volk zal uit den aard der zaak
na den oorlog er niet op verbeterd zijn. Daarentegen heeft hij alle verwachting dat, dank zij zijne geogra-
phische ligging, Duitschiand’s handel met de omlig-
gende staten van het vasteland weinig zal te lijden heb-
ben. V66r den oorlog had Duitschland % van den in-
voer en van den uitvoer der omliggende landen.
Engeland had den zee- en tusschenhandel en zoo vulden
beide landen elkander eenigermate aan. De schrijver
ziet de grootste toekomst in den handel met Rusland,
dat Duitschland noodig heeft als afzetgebied voor
zijne granen en daartegen de Duitsc.he producten zal
moeten ontvangen, zoolang althans de natuurlijke
hulpbronnen van het land niet in voldoende mate zijn
ontwikkeld om de buitenlandsche industriëele arti-
kelen te kunnen missen. Er is volgens hem geen land,
dat daar kan concurreeren. Indien Italië de grenzen sluit voor de Duitsche producten, zal er niemand in
staat zijn deze te leveren; Engeland is er bijvoorbeeld
volstrekt niet op ingericht. De handel met de neu-
trale staten zal wel dezelfde blijven en zelfs Frank-
rijk zal Duitschiand behoeven voor den afzet van Zijne
landbouwproducten en mode-artikelen, terwijl het de Duitsche steenkool en vercheidene fabrikaten onmo-
gelijk ontberen kan. Van de opening van het Oriënt
verwacht hij niet veel en de meening van hen, die
heil zien in een directe verbinding over land van
Hamburg met Bagdad wordt door hem onzinnig ge-noemd, daar deze verbinding over land in vredestijd
veel te kostbaar is. Wat den overzeeschen handel be-
treft, meent hij, dat èn Canada èn Zuid-Amerika een
nagenoeg ongelimiteerd veld opleveren, waâr voor
alle belanghebbenden ruimte is. De vele bankcounec-
tiën met Zuid-Amerika schenken Duitschland daar
eene bevoorrechte positie. Merkwaardigerwijze ge-
waagt hij niet van China. Leo Lanczy, president van de Pester Ungarischer
Commerzialbank, bespreekt de aangelegenheid in een
Hongaarsch tijdschrift en komt tot de conclusie, dat
de uitsluiting der Centrale Mogendheden niet veel
om het lijf heeft. Eenigszinsin strijd hiermede is de
opvatting van Baum, die erkend heeft, dat de Duit-
sche industrie er zich op voorbereiden moest, en-
kele grondstoffen, welke zij uit de Engelsche Koloniën
betrok, in de toekomst te moeten derven, daar deze
koloniën met het moederland zijn ove:reengekomen,
den export naar Duitschland in den vervolge te ver-
bieden en maatregelen te nemen, dat deze verwerkt
konden worden in een der Entente Staten.
Yves Guyot, de bekende Fransche econoom, heeft
eveneens zijn oordeel gepubliceerd.
Bij
het lezen daar-van houde men in het oog, dat hier een felle nationa-
list aan het woord is, die niets minder wil dan een
terugbrengen van Duitschland tot de afzonderlijke
staatjes van v66r 1871, nadat hij er verschillende dee-
len heeft afgenômen om deze aan Frankrijk
en Rus-
land te.geveu. Guyot komt eveneens tot de conclusie,
dat de gesmede plannen niet voor uitvoering vatbaar
zijn. Na twijfel te hebben uitgesproken of Duitsch-
land direct na het sluiten van den vrede in staat
zal wezen de wereld met zijne fabrikaten te over-
stroomen, onderwerpt hij de in- en
uitvoercijfers
van
Engeland en
Frankrijk
van en naar Duitschiand aan
een onderzoek en wijst er op, dat Engeland een nieuw
débouché zou moeten vinden voor zijne £ 40 millioen
aan Britsche producten, welke op het oogenblik naar
Duitschland gaan, indien het den handel met dit land
wil stopzetten. Het circa dubbele bedrag, dat uit
Duitschland wordt ingevoerd, kan Engeland evenmin
missen. De invoer van ijzer en staal is voor een groot
deel geschied tengevolge van het dumping-systeem,
en het is voorgekomen, dat voor Hambhrgsche reke-
ning schepen te Belfast werden gebouwd met plaat-
ijzer gekocht in Duitschland. Ook de machines en
werktuigen, welke Engeland uit Duitschland invoert,
worden uit eigenbelang gekocht, terwijl wat kleurstof-
fen betreft het nog zeer te bezien staat of het Engel-
sche Gouvernement er in slagen zal, eene verfstof-
industrie in het leven te roepen, welke, aan de nijver-heid even goede en goedkoope producten kan afleve-
ren als Duitschland thans vermag. Volgens Guyot is
het onaannemelijk dat, indien Engeland breekt met
het vrijhandelstelsel, niet een algemeen beschermend –
tarief zal worden ingevoerd, dat, zij het al in mindere
mate, ook op den bondgenoot zal drukken. Ook Frank-
rijk, dat in 1913 meer uit Duitschiand invoerde dan
liet daarheen zond, kan de Duitsche steenkool, machi-
nerieën, werktuigen en graanproducten bezwaarlijk
missen en de verklaring in 1820 door de .,,merchants
of the city of Loudon” na de continentale blokkade
afgelegd, dat de regel op de laagste markt koopen
en op de hoogste markt verkoopen, waardoor de za-
ken van eIken koopman individueel beheerscht wor-
den, ook voor de geheele natie geldt”, is volgens
Guyot nog steeds van kracht.
In de October-aflevering van The Bankers’ Maga-
zine toont R. Benham in een met veel cijfers gedocu-
menteerd artikel aan, dat groote moeili,jkhêden zou-
den ontstaan bij eene strenge doorvoering der beslui-
ten, op de conferentie te Parijs genomen. In het bij-
zonder vestigt hij de aandacht op de omstandigheid,
dat de uitsluiting van de Centrale Mogendheden voor
de verschillende Geallieerde landen zeer ongeljkmatig
zou werken.
Onderstaande tabel is te dezen opzichte zeer leer-
rijk:
Geheele
Hiervan met de
Buitenlandsche
Centrale
Percen-
handel in
1912.
Mogendheden.
tage.
Japan
£ 114.597.000
£
8.207.000
7,1
Engeland ,, 1.343.602.000
,, 121.732.000
9,0
Frankrijk
764.700.000
,,
80.000.000
11,5
Italië
,, 257.240.000
,,
60.683.000
23,5
België
,, 356.379.000
,, 74.178.000
28,1
Rusland ,, 316.408.000
,, 114.150.000
36,0
Servië
,,
7.613.000
,,
5.800.000
76,3
£ 3.160.539.000
£ 464.750.000
14,7
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
715
Servië en Rusland kunnen zeer bezwaarlijk hunne
handelsbetrekkingen met de Centralen afbreken. Spe-
ciaal eerstgenoemd land, dat bijkans geheel door vij-
anden omringd is, zal zich niet economisch van hen
kunnen losmaken. Bij Rusland speelt de ligging der
prodiictiegebieden eene zeer belangrijke rol. De indus-
trie in Polen kan bijvoorbeeld hare producten niet
anders dan over Duitschiand uitvoeren.
Ten aanzien van Engeland en Frankrijk moet men
voorts in aanmerking nemen, dat, al is ook het percen-
tage vrij klein, de handel met Duitschiand, in cijfers
iitgedrukt, toch zeer groot is, en
moeilijk
langs andere
banen geleid zal kunnen worden.
Wij zien dus, dat in de vier
belangrijkste
der oor-
logvoerende landen eene
vrijwel
gelijke opvatting ten
aanzien van de gevolgen der economische conferentie
te Parijs gehuldigd wordt, en dat, al zullen ongetwijfeld
sentiments-overwegingen in de eerste jaren na den
oorlog in sterkere mate meespreken dan vroeger het
geval was, toch vermoedelijk voor het grootste ge-
deelte de handel de oude wegen zal
blijven
volgen.
Het ware toch ook al te dwaas, indien de
822
mii-
lioen menschen, welke het zielental vormen van de
Entente-Mogendheden met hare Koloniën, in het ge-
heel geen zaken zouden doen met de
166
millioen in-
woners van de landen der Oentralen.
INDEX-CIJFERS.
Het totaalcijfer van The Economist, en eveneens
bijna alle groepcijfers, toont wederom een nieuw re-
cord: het verhoudingsgetâl steeg van
201,0
tot
208,7
en deed dus een sprong omhoog, zooals maar enkele
malen tevoren is voorgekomen.
dere
set,:
.4lge
IGranen
voe-
textieI•
Delf olien,
Totaal
meen
Data
0fl
a’&ngs.
stoffen. ho,,t,
index-
vleesch
en ge- tre
rubber,
cijfer
notm.
ens.
Basis (geniidd.
1901-5) .
.
500 300
500
400 500
2200
100,0
1 Januari1914
563 355 642
491
-572
2623
119,2
1 April
560
3501
1
2
626’12
493
567
2597 118,0
1 Juli
565
1
/,
345 616
471’1
551
2549
115,9
EindeJuli ,,
579
352
61612
464
1
1,
553
2565
116,6
Aug. ,,
641 369 626 474 588
2698 122,6
Sept. ,,
646
405
611
1
1,
472
1
1,
645
2780
126,4 Oct.
,,
656
1
/,
400112
560 458 657
2732
124,2
Nov. ,,
683
407h,
512
473
684’12
2760
125,5 Dec.
,,
714
41412
509 476
686’1,
2800
127,3
Jan.1915
786 413 535 521 748
3003
136,5
Febr.,,
845 411
552’12
561212
761
3131
142,3
Mrt.
,,
840
427
597 644
797
3305
150,2
April,,
847
439′!,
59412
630 816
3327
151,2
Mei
,,
893
437
583
600
814
3327
151,2
Juni ,,
818 428 601 624 779
3250
147,7
Juli
,,
838″2
440112
603
625 774
3281
149,1
Aug.
841
438
1
/2
628 610
1
/2
778
3296
149,8
Sept.
809
1
12
470
1
12
667
619
1
12
769
1/2
3336
151,6
Oct.,,
834
44312
681
631112
781
3371
153,2
Nov.
871
1
1,
444
691
66711
2
826
3500
159,1
Dec.
897 446
731 711
2
12
848′!,
3634
165,1
Jan.1916
946
1
1,
465 782
1
1,
761′!,
884
1
12
3840
174,5
Febr.,,
983
520112
805 1/2
801
1
12
897
1
12
4008 182,2
Mrt. ,,
949
1
12
503
796’12
851
913
4013
182,4
April,,
970
1
/2
511
794’1,
895
1019
4190
190,5
Mei
1024 529 805
942
1019
4319
196,3
Juni
989 520
794 895
1015
4213
191,5
Juli
961
525 797
881
1040
4204
191,1
Aug. ,,
999’1,
53111
2
882 873
1086
4372
198,7
Sept.
1018
536
1
/2
937
858
2/,
1073
4423
201,0
Oct.
1124k
543 990
1
/2
850/,
1087
4596 208,7
Wat de verschillende groepen betreft, de tweede,
vierde en vijfde toonen geen belangrijke verhoogin-
gen. De weefstoffen gingen aanzienlijk vooruit, maar
voor het grootste deel komt de stijging van het totaal-
cijfer voor rekening van de meest noodzakelijke voe-
dingsmiddelen.
De prijsstijging van tarwe is wel het allergrootst,
vooral die van buitenlandsche tarwe. Terwijl ,,home-
grown wheat” slechts enkele shillings hooger noteert
dan eind September, steeg Northern Manitoba No.
1
van
69
ah. tot
84
sh. De oorzaken van deze reusachtige
prijsstijging, die tezamen met andere verschijnselen
de Engelsche Regeering aanleiding heeft gegeven, den
tarwe-aanvoer geheel in handen te nemen,
zijn
in
onze wekeljksche overzichten van de graanmarkten
uitvoerig besproken; wij verwijzen daarvoor speciaal
naar onze nummers van
18
en
25
October (blz.
672
en
688).
In dezelfde groep zijn ook aardappelen aanzienlijk
duurder, tengevolge van een tegenvallenden oogst, die
bovendien door het gebrek aan arbeidskrachten nog
later dan andere jaren beschikbaar komt. Voorts zijn
ook de prijzen van schapevleesch, meel, gerst en haver
hooger dan zij eind September waren.
De lichte
stijging
van het
cijfer
der tweede groep
komt voor rekening van de boter- en de theeprjzen,
die iets omhoog zijn gegaan.
Van weefstoffen is katoen wederom belangrijk
duurder geworden: middling Amerikaansche liep van
9,51
d. op tot
11,03
d., een rijzing van ruim
15
pOt.
Ook hieromtrent hebben onze wekelijksche marktbe-richten geregeld het noodige vermeld. Ook jute is iets
hooger, wol vrijwel onveranderd.
De deifstoffengroep is de eenige, die een lager eind-
cijfer vertoont, toe te schrijven aan de daling der ko-
lenprijzen, als gevolg van gebrek aan scheepsruimte.
Van de metalen zijn koper en tin iets in prijs vooruit-
gegaan.
Eenige rijzing voor rubber, olie, oliezaden en talk
veroorzaakte een lichten vooruitgang van het totaal-cijfer der laatste groep.
REGEERINGSMAATREGELEN OP
HANDELSGEBIED.
Ui
t v o e r v e r b o d e n. Bij Kon. besluit van 31
October is ingetrokken de tijdelijke opheffing van het
verbod tot uitvoer van
peenzaad,
toegestaan bij K.B.
van
24
Februari j.l.
P
e u 1 v r u c h t e n. De slechte oogstuitkomsten in
Amerika, de ongunstige vooruitzichten van den
graanoogst in verschillende andere overzeesche lan-
den, en de minder goede resultaten van den oogst
hier te lande maken het noodzakelijk, van die artike-
len, welke zich daartoe leenen, zooveel mogelijk voor-
raden te vormen. In verband hiermede zijn de be-
schikkingen, welke betrekking hebben op den uitvoer
van peulvruchten, ingetrokken; de uitvoer hiervan is
daarmede geheel stop gezet.
Ten einde te kunnen beschikken over de peulvruch-
ten, voor de distributie benoodigd, worden die, welke
nog in de veemen te Amsterdam zijn gedeponeerd,
door de regeering overgenomen en worden houders
van diverse soorten erwten en stamboonen, ter ver-
mijding van de bezwaren aan inbeslagneming ver-bonden, uitgenoodigd, aanbiedingen voor levering
van deze peulvruchten in te zenden aan den Direc-
teur van het Rijks Centraal Administratiekantoor
voor de distributie van levensmiddelen te ‘s-Gra-
venhage.
Mochten op deze wijze te weinig erwten en stam-
boonen voor
mensehel/,j/c voedsel
ter beschikking der
regeering komen, dan zal tot inbezitneming moeten
worden overgegaan. –
Aangezien het in het belang der veevoedering nood-
zakelijk is gebleken, dat het rijk ook de beschikking
verkrjgt over die soorten boonen, welke voor
vee-
voeder
gebruikt kunnen worden, heeft de Minister
den burgemeesters verzocht, zoo spoedig mogelijk over
te gaan tot den aankoop van alle in de gemeente ge-
teelde paardenboonen, wierboonen, schapeboonen, dui-veboonen en Waalsche of tuinboonen (enkele tuinboon-
716
ËÔNÖM1H-TAÏ1SÏ1SCE’ E BËRt}4tËW
6
Novémber
1916
soorten uitgezoderd). Dezè boonsoorten züllen in de
distributie van veevbedèr wodden opgenornen. De dôor
burgemeesters te bestêden 1d&js is bepâald op
f
17
pér
100 K.G.
voor
goede kwaliteit. Aan landbouwérs, die
gewoon waren eigen verbôuwdë boonen voor veevoe-
ding te gebiüiken, kan daartoe een deél van hüfi ôost
worden gOlatén:
MAANDCIJFERS.
ÏNII’LÂflJNGËÏÇ
‘
op
AMSTERDAM.
October 1916:
Octöber 1915.
Landen
Aantal Tonnen Aantal Tonnen
van herkomst.
schepefi. netto, schepen. netto.
Engeland …… …. ….
.47
33.621
51
39.792
Rusland (Witte Zee) ..
1
2.385
Zweden …………..23
9.811
1
–
21
14.99e
Noorwegen …………5
2.436
Denemarken ……….1
655
4
4.903
Frankrijk …………
2
955
Portugal ……………3
2.658
1] 426
Spanje… … ……….3
3.168
)14
Italië ……… ……..
–
3
6.760
Griekenland ., . .’. .
1
1.244
3
4:124
Ned.-Indië ………….3
15.230
S
23.466
Philippijnen ……….1
2.038
–
–
Noord-Amerika ………5
9.567
6
13.514
Zuid-Amerika (Oostkust
7
18.326
13
42.013
West4nclische eilanden
2
3.855
2
3.217
Nederlandsche havens
Ii
13.281
11
12.635
Totaalhandèlsschepen 113
11815
135
177.805
Visschersvaartuigen ..
32
3.349
25
2.322
Totaal ……
.145
121.604
160
180.121
Onderscheiding dér hafidelsschepen naar de nationaliteit:
Petcentage
October 1916:
Aantal
Tonnen van detotale
schepen,
netto.
tonnenmaat.
Nederlandsche .. …
87
96.316
81,5
Britsche ………..’
7
5.257
4,5
Zweedsche ……….10
6.177
5,2
Noorsche
6
6.273
5,3
Deensche ……..
2
2.134
1,8
Amerikaansche
1
2.038
1,7
113
118.255
100
ÏNKLARINGËN OP ROTTËRDAM.
Oct.
1916. Oct. 1915.
Landên
Aantal
Tonnen
Aantal
Tonnen
van herkomst.
schepen.
netto,
schepen,
netto.
Engeland: …..
…….’
124
77.526
184
113.820
Frankrijk
…………
6
2.779
8
4.317
Zweden
……………
4
16.930
26
26.043
Noorwegen …………
7
1.770
21
29.378
Afrika …………….
1
730,
–
Noord-Amerika ……..
50
121.032
32
104.535
Indië
(Engelsch)
……
–
–
3
9.382
Indië (Nederlandsch)
2
7.289
4
15.024
Nederland
118′
9
4.498
Deliêmarken
……….
–
–
1
1.970
Spanje……………..
2
°
4454
Italië
………….
.°.
,
351
Griekenland
………..
1
1.806
–
China
………
-…
•
1
2.521
Zuid-Amerika
………
7
12.406
–
13
29.243
Binneni. plaatsen ……
17
3.960
6
5.044
Totaal……264
253.672
301
337.254
Onderscheiding baai de7 nationaliteit:
–
Percentage Sépt. 1916.
Aantal
Tonnen
i’an de totale
schepen.
netto. tonneümaat.
Nederlandsche ;.’
163
158.309
62,4′
Britsche ………
40
23.267
9,2
Noorsche
……….
24
29.353
11,6
Zweedsche ……….
20
14.018
5,5
Belgi4che
……….
8
.
18.251
6,4
Griekscha ……….
2
2.157
0,8
Deênsché
… …’;.,.
4
4.91
Aarikaaflscha…
,,.
‘
3
5.505
2,2
264
–
2á3.672
106
STATI$TIÈKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
”
béteekent: Cijfers nog niet ontvangeh.
GELDKOERSEN4
T. BANKDISCÖNTO’S.’
20
Juli
1914
Ned
41/s sedert 1Juli ’15
3’/osedert23 Mrt. ’14
{Disc.Wissels.
Bank
Bel.Binn.Eff.
41/2
,,
1
,,
15
4
23
,
’14
Vrsch.inR.C.
5
1
12
,,
19Aug.’14
5
23
,,
’14
Bank van Engeland
6
,,
14 Juli ’16
3
,,
29 Jan.
1
14
Düitsche Rijksbank
5
23 Dec. ’14
4
5 Fêbr.’14
Bank van Frankrijk
5
,,
20Aug.’14
311s
29Jan. ’14
Oöstenr. Hong. Bk.
5
10Apr;’15
4
12 Mrt. ’14
Russische Staatsbk.
6
,.
27 Juli ’14
5
1 Apr. ’14
Nat.Bankv.Denem.
5 10
,,
’15
5
6 Febr.’14
Zweedsche Rijksbk.
4
1
12
,,
1Mei ’16
4
1
12
6
,,
’14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
11
2Jan.’15
3’11
19
,,
’14
Bank van Italië..
5
1Juni’16
5
,,
9Mei ’14
Feder.Res.Bk.N.Y.
1
3-5
,,
4Febr.’15
–
Javasehe Bank….
3111
,,
1Aug.’09
3
1
12
,,
1Aug.’09
II. OPEN MARKT.
Data
An,sterdârn
Londen
Port.
Éërëjn
Port.
Paij
iï. York
Cail.
Part.
Prolon’
disconto
gatie
disconto
disconto
disc.
rnoney
4 Nov. ’16
2
1
18.
0
14
1
) 2
5’°18
2
4-‘1
– ‘
2114.1121)
30 0.4 1.’16
2
1
1
8
.11
2
2-3’1
5
182
4-518
–
2
‘
/4
-‘
/0
23-280ct.’Ï6
1 8/
4
.2’/
4
2814.3
‘/2
5 ‘°/a’o
4-1
2-‘1
16-21
,
16
1
-5
18
2’/4’/4
510/
4.
1
18
2
1
14-3
1-6 Nov. ’15
3
18
/Ia.4
3
1
144
41-5
-.
1/
2-7 Nov. ’14
– –
3’/,
– –
6
20-24Ju1.’14
3 /
8
/
io
2
1/4.8/4
2 ‘/o”/i
2
1
18_
h
2
2
8
14
1
8/4.2
‘/2
1) Noteering van 3 November.
WISS9LKÔERSÉN4
I. kOERSÜ
,
N tN NEDELA1D.
Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig ook de
dageljksche noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage-
lijksche koersen op New York, alsmede de laagste en
hoogste der week zijn aan particuliere opgaven ontleend.
Data
Londen
Senlijn
Parijs
New York
30
Oct.
1916
..
11.62
1
/4
42.56 41.85
,4381
31
,,
1916
..
11.6214
42.50
41.85
2.43/
1
Nov. 1916
..
11.6214
42.42
1
/
41.85
2.438/
4
2
,,
1916
..
1164
1
14
42.42
1
/2
41.87
1
/
2.44 ,,
1916
..
11.65
42.45
41.92
1
/
2.40/4
4
1916
..
11.65
42.36
41.91’1
2.44
1
/4
Laagste der week
–
11.61
1
1
42.17’/,
41:80
24318
Roogste
,,,.
,,
1i.65
8
/
42.55
42.-
2.44’12
28 Oct.
1916
..
11.62/
4
42.60
41é82
1
/,
2.4381
4
21
,,
1916
..
11461
42.35 41.80
2.43/
1untpariteit
..
1
J•0
5
1
59.26
48.-
2.4801
4
D° t
Zwitser.
‘
land w
”
oenen
Kopen-‘
IidgeC
Stock.
l,ol,n
Batavia
télegrafisch
4
1916
4685
27.16
66ig
69.35
664.1001,
Lâagste
d. W.
4Ô5’0
*6.60
66:61
1
10
6Ö.10
–
Hoogste
,, ,,
47.-
28.20 66.27
1
1a
69.50
29 Oct.
1916
46.50
28.-
6625
69.25
99100
21
,,.
1916
46.26
28,52f12
,66.d7’/2
68.90 99*
–
100
Muntpariteit
48.-
50.41 66.87 66.67
100
O/ERZICHT.
De stemming op de wisselmarkt was voor wissels op de
entente-en neutrale lhnden vast. Londen’ steeg van 11,61′!,
tot I1,65
8
14, Parjs Van 410 tot 41,92’12 én New York vh
2,43
1
1s tot 2,441
4
. Zwitserland was zeer geiôcht eil liep’ öIS
8 November 1916
FCÖNOMISCHTATISTI3CHE
BË}kÎCI41
4
EN
717
van
46,52I2
tot 46,92ij2. Den laatsten dag kwam er echter
NEDËRLANDSCI4E BANK
.
weder
eenige reactie, speciaal voor Zwitserland, zoodat het
slot flauw Was op 11,6012, 41,90, 2,44
1
18 en 46,85.
VERKORTE BALANS OP 4 NOVEMBER 1916.
Van Scandinavië waren Stockholm en Christiania gezocht
en iets vaster, daarentegen Kopenhagen steeds aangeboden
Activa.
en geleidelijk dalend van 66,25 tot 66,10.
De koers op
Duitschland was aan het slot van iederen Binnenl.Wis-(E-bk.
1
57.389.253,28
dag vast en met weinig verschil tegen den voorafgaanden
sels, Prorn.,’ B-bk.
470.420,65
dag. In den loop van iederen
dag kwamen echter sterke
ena. in disc.
k
Ag.sch.
»
12.729.833,68
schommelingen voor en was het ‘s morgens flauw en ‘s middags
1
70.589.507,61
weder vaster. Weenen was sterk aangeboden en zeer flauw
Papier o. h. Buiteuh in
ondanks belangrijke hausseposities van speculanten: 28,20-
disconto
………..-
…………..
26 60
sidt cirëa 27 10.
Idem eigen portef. .
f
7.920.536,
.
–
Af:Verkochtmaarvoor
de bk nog niet afgel.
II. KOERSEN TE NEW YORK.
–
.
….
.
,.
eeeniugen
H.bk.
f
29.392.415,60
mcl. vrsch.
7.920.536,—
S
Data
Coble
Londen
Zit;Izt
Parijs
Zicht
Berlijn
Zicht
Amsterd.
B.-bk.
6.972.7 19 00 ‘(
in
rek.-crt.
1
.
”
•
! Ag.sch.
34.562.05i,85
(i,i
(n frs.
(in cents
(in cents
o
ènïer
P
P-
per
£)
P.
)
p. Rm. 4)
pet gid.)
–
f
70.927.192,45
1
/i
:
4 November 1916
4.76.45
5.8481
4
70ijs
41
OpEffecten
.
..
f
04.889.992,45
1
1
Laagsted. week.
4.76.45
5.84
70
1
18
4011
OpGoederenen Spec.
!070!
Hoogste,,
,,
..
4.76.45
5.848/
4
70’14
41
.
7.19
,.
1
5 /i
28 October
1916
4.76.35
5.84’2
10e
1
s
41
21
,,
1916
4.76.35
5
.8492
70’/s
4111
,,
Voorschotten a.h. Rijk…………..
.
.-
,,
11.608.941,46
11
Muntpariteit ….
4.8667
5.18
,
14
95
,
14
40
8
/is
MuntenMuntmateriaal
Munt, Goud ……/ 63A49.855,-
–
Muntmat. Goud.. .. ,,521;750.961,67
/1
III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP
LONDE’T
f585.200.816,67
1/
Munt, Zilver, enz.. ,,
017.947,42’/2
Muntmat. Zilver
Week
Plaatsen en
Noteerings-
20Oct.
27 Oct.
280ct.-3No7
,
.
3Nov
591.518.164,10
Landen
eenheden
1916
1916
LaagstcHoogste
1916
Effecten
Bel.v.h..Res.fonds. . /
5J43.970,12
1
1
id. van th v. h. kapit. ,,
3.956.173,25
Alexandrië. .
Piast.
p.
97
1
18
97
8
18
97
1
18
97e18
9781
————-
9.100.143,3711
B. Aires ….
d.p.gd.pes.
49182
491s2
4991
35
4981
s
49815
Geb.en Metib.der Bank …………….,,
1.400.000,-
Calcutta
..
. .
sh/d.p.rup.
114
1
18
114
1
18
1/4 V8
1/4’18
114
1
18
Diverse rekenhigen
………………,,
63.494.32618
Hongkong . .
id. p. $
212e18
212
8
1s
2
1
218
212
7
18
212
1
18
Lissabon . . . .
d. p.escudo
34I1
33e18
33 Vs
33
5
18
3
i/
/
826.559.211,18
1
/t
Madrid
. ..
Peset p £
23.50
23.40
2333
23.50 23.35
–
Montevideo..
d.p.peso
52
8
18
5218
53 538/id
53811e
Pa5sIva.
$ per £
4.7618
4.76
8
1s
4.76
8
18
4.76
8
/s
4.76
8
18
Petrograd
..
R. p. £ 10
153
154/4
15592 156V,
156’12
Kapitaal ………………………./
20.000.000,-
R.d.Janeiro
1
)
d.p.milr.
12
7
1i2
12
1
1
12182
12152
12182
Resèrvefonds …………- ……….
,
5.155.090,931/2
Montreal……
Lires p. £
31.—
31.32k
31.50
32.—
31.98
Bankbiljettea in omldop
…….-.-… . .-
,,
144.708.560,.-
Shanghai
. .
sh/dp.tael
311
1
14
311
8
18
31118
31l/s
311718
Bankassignatiën in omloop…………,,
3.498.156,78V
Rome
…….
Singapore
..
id. p. $
214
8
116
2/4
8
/1s
214e/
i
s
214
8
/is
214
8
/is
Rekening-Courant saldo’s:
Valparaiso
1)
cl.p.pap.p.
10′
9
182
10
9
116
lOVi
lOs/s
10/2
Van het Rijk ……
f
Yokohama . .
sh/d.p. yen
211″/ss
211
9
116
211
9
/is
2I1
9
11s
211
9
/jij
Van anderen ….
,, 48.173.343,70
1
12
‘)
Noteeringen op 90
dagen
,
48.173.343,70’1
–
–
–
–
Diverse rekeningen
……..
,,
f
5.024.059,76
826.559211,18
1
1
GOUD EN ZILVER
GOUDBEWEGING BIJ DE BANK VAN ENGELAND.
Beschikbaar metaalsaldo …………..
f
431.346.347,80iji
Sedert begin Augustus 1916 worden de dagelijksche ont-
Op de basis van ‘/5inetaa/dekkjng..
….
,,
272.070.335,70
1
1
vangsten en onttrekkingen van goud door de Bank van
Minderbedragaahbankbiljetteainomloop
Engeland tijdelijk niet bekend gemaakt.
,
dan waartoe de Bank gerechtigd is .. ,, 2.156.731.735,-
–
ZILVER.
Bij vêrgeljkinc met den vorigen weekstaat blijkeri
dé voigendê
De vaste stemming van de zilverarkt, die niettegen.
vetsëhilleb:
staande lagere noteeringen van week tot week in de markt-
Meer
Minder
berichten werd gemeld, kwam deze week öok tot uitdrukking
–
Disconto
s
.
–
28.44.125,96
in de prijzen: het slot der week is ‘/i d. hövèn dé noteering
Buitenlandsche wissels..
86.371,—
van den vorigen 7iterdag
Beibéningen
……….-
.
6.773.732,OS’Ii
De Amerikaansche verkoopen zijn ingekrompen en flaast
ouc……………….1.558.968,47
/2
de inuntbesturen uit alle oorden der wereld zijn nu ook de
Zilver
.
…. . ………….
–
213 136 17’/
Indische bazaars als
koopers
opgetreden.
Zelfs
was
er
–
Bankbiljette.. .. ..
…..
14.370.20o,—
eenige kooplust van Chineesche zijde te. bespeurhi, maar
Part. Rek.Crt. saldo s
25,459.106,37 1/
ofschoOn de wisselkoersen mt den zilverprijs weér aan-
merkelijk zijn gestegen, worden belangrijke nankoopen voor
–
–
dat land niet verwacht, daar bij de tegenwoordige vracht
–
–
–
.
.
-.
prijzén de pariteit nôg Veraf ligt.
N.B.Uit dé bekendiaking Van defa Miniéter Vô Fiüanciëû
–
–
..
Noteering te Londen.
te New York.
blijkt, dat uitstônden ô:
–
–
–
28 dct. 1916
4Nov. 1916
4
Nov.
1916 ……..32/4
6S[4
28
Oct.
1916 ……..32’/4
67618
Aan échatktpfornêaéa..
–
f146.o1d0o;—
/1i7.6.006,-
21
,
1016..
……32’/5
6/s
/2
.
waarvan reöhtstreeks bij
6
Nov.
1915 ……..245h
4gi/
8
de Ned. Bank geplaatst
,, 83.000.000,—
,, 54.000.000,-
7
Nov.
1914 …. …23
497/
s
Aan schatkistbiljetten ..
,, 61.567.60,—
,,
.696.600,-
20
Juli
1914 ……..Q4t
6
/
64
14
Aan zilverbons
…….-
I5.8230,
,,
718
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 1916
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden guldens.)
Data
Goud
Zilver
B
k
je en
bi
It
Andere
opcischbare
schulden
4 Nov.
1916
585.201
6.318
744.709 51.672
28 Oct.
1916
..
583.642
6.531
730.338
76.022
21
,,
1916
..
583.658
6.410
715.965 91.762
14
,,
1916
.
584.677
6.273
715.453 90.348
7
,,
1916
. . .
587.354
6.189
708.521
99.070
1
) 30
Sept.
1916
..
587.360
6.597
700.782 108.636
23
,,
1916
. .
587.367
6.931
678.644
143.451
16
,,
1916
..
587.373
7.000
678.243
146.374
9
,,
1916
..
583.879
7.160
675.829
146.397
2
,,
1916
..
584.865
7.460
679.571
134.879
26 Aug.
1916
..
585.813
8.231
657.109
140.467
19
,,
1916
587.278
8.694
659.399
133.792
12
,,
1916
. .
588.254
9.074
662.369 124.635
6
Nov.
1915 …..
400.135
2.478
568.786
17.785
7
Nov.
1914
….
171.730 4.835
478.867 19.648
25
Juli
1914
….
162.114 8.228 310.437
6.198
1)
Waarvan Rek.
crt. saldo
van het
Rijk
1
2.694.000.
Disconto’s
Besch ik.
1
Dek-
Data
1 Hier-jan
Belee.
1
baar
1
kings-
Totr.ai
Schatkist. ningen
Metaal.
1
perccn_
prosnessen
saldo
togo
4 Nov. 1916
70.590
54.000
70.927 431.346
74
28 Oct. 1918
99.035
83.000
63.153 428.001
73
21 ,, 1916
98.853
83.000
60.507 427.622
73
14 ,, 1916
93.911
78.000
59,502 428.889
73
7 ,, 1916 105.286
89.500
59.986 431.122
73
30Sept.1916 105.616
89.500
60.662 431.171
73-
23 ,, 1916 106.005
89.500
61.692 428.984
72 16
1916 106.348
89.500
62.736 428.547
72
9
1916 105.368
88.500
63.168 425.731
72
2
1916
97.276
80.500
64.043 428.532
73
26 Aug.1916
75.887
59.500
64.757 433.626
74
19 ,, 1916
70.087
53.500
65.766 436.430
75
12
1916
66.467
49.500
66.421 439.024
76
6 Nov. 1915
77.958
41.560
97.834 284.771
69.
7 Nov.1914 186.284
76.500 132.387
76.876
35
25 Juli 1914
67.947
14.300
61.686
43.5211)
54
‘) Op de basis van
2
15
metaaldekking.
JAVASCHE BANK.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden Guldens.)
Data
Goud
Zilver
biljott
Bonkn
Andere
opeischb.
schulden
9 Sept. 1916 ……
69.085
2 4.7 1
149.637
56.224
71.599
24.806
145.520 67.471
26
Aug. 1916 ……
2
,,
1916 ……..
70.069
..
24.377
145.373
60.171
19
,,
1916 ……..
11
Sept. 1915 ……
42.383 32.477 133.915 32.249
12
Sept. 1914 ………
23.496
21.310
131.969
14.992
25 Juli 1914 ……
1
22.057
1
31.907
1
110.172
1
12.634
–
Dis-
1
buiten’ Belee-
Diverse
ocn,K.
L.’eg.
rek,’
baar
kings.
conto’s
1
N.,Ind. ningen
metaal percen.
Data
Ibetaalbaar
ningen’)
saldo
tage
9Sept.1916 6.749 35.485 65.460 7.486 52.629
46
2 ,, 1-916 6.871 37.841 67.579
7.365 53.807
45
26Âug.
1916 ***
***
***
***
***
***
19 , 1916 7.151 37.544 61.677
7.796 53.337
46
11 Spt. 19.15 5.932 14.138 49.611 23.849 41.628
45
12Spt.1914 6.971
7.079 71.009
3.699 15.414
31
25 Juli1914 7.259
6.395 47.934 2.228
4.842
2
) 44
Sluitpost.der activa
Op de basis van
2
12 metaaldekking.
SURINAAMSCHE BANK.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN
(In duizendn guldens.)
Andere 1
I
Data
Metaal Circulatie opeischb. IDi.sconto’s1 Div. reke-
1
ningen ‘)
–
schulden
1
23 Sept. 1916..
650
1.098
743
876
718
16
,,
1916..
658
1.132
759-
874
724
9
,,
1916..
643
1.155
745
885
727
2
,,
1916..
708
1.054
791
882
623
25 Sept. 1915..
879
958
1.040
865
1.262
26 Sept. 1914..
845
999
895
734
320
25 Juli 1914..
845
1.100
560
735
396
‘) Sluitpost der activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
1.
‘
BANK VAN ENGELAND.
WEEKSTAAT VAN 1 NOVEMBER 1916.
ISSUE IJEPARTMENT.
Notes isstieci.. £ 72.876.970
Governm.Debt £ 11.015.100 Othersecurities,,
7.434.900
Gold coin and
bullion.. ..
54.426.970
£ 72.8:6.970
£ 72.876.970
BA4KING DEPARTMENT.
Capital……£ 14.53.000
Government
Rest ……….3.187.415
securities . . £ 42.188.353
Public deposits,, 51.107.437
Other securities,, 105.714.121
Other deposits
118.622.055
Notes ……..,, 35.652.675
Seven-day and
it
Gold and silver
other buIs..
-21.412
coin ……..1.936.370
£185491.319
£185.491.319
OVERZICHT VÂN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Onderstaand overzicht bevat tevens de cijfers der door de
Regeering uitgegeven currency notes van 1 £ en 10 sh. met
het bedrag der gouddekking en der tot dekking aangewezen
Government securities. De publicatie dezer cijfers geschiedt
sedert 26 Augustus 1914.
(In duizenden p. st.)
•
Currency Notes.
Data
Metaal Çirculati,
Bedrag
Goudd. Gov
. Sec.
1 Nov. 1916 56.363
37.224 137.188 28.500 105.807
25 Oct. 1916 56.063
36.686
135.319 28.500 103.862
18
,, 1916
56.455
36.668
134.934 28.500 102.633
11
,,
1916
55.696
36.854
134.527 28.500 102.978
3 Nov. 1915 56.656
33.433
84.856 28.500 44.621
4 Nov. 1914 69.474
35.530
32.934 10.500 13.924
22 Juli 1914 40.164
29.317
Gov,
Other
Public
Other
Re-
5ngs.
Data
Sec.
Sec.
Depos.
Depos.
1
serve percen.
tage
2)
1 Nov.1916 42.188 105.714 51.107 116.622 37.589 22
1
/8
25Oct.1916 42.188 102.443 52.543 112.172 37.82,7 -23
18 ,, 1916 42.188 101.390 55.589 108.496 38.237 23’14
11 ,, 1916 42.188 102.773 55.135 109.361 37.292 22
8
/
3Nov. 1915 18.895 98.540 45.537 95.774 41.672 29ij2
4 Nov. 1914 17.204 104.905 16.451 140.293 52.394 33
3
18
22 Juli 1914 11.005 33.633 13.735 42.185 29.297 5218
1).
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
71.9
II. DUITSCHE RIJKSBANK.
STAAT VAN 31 OCTOBER 1916.
De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.
Metailbestand …. ………………Mk. 2.522.286.000
davon Goidbestand ……………..,
2.506.076.000
Reichs- und Darleheuskassenscheine
229.445.000
Noten anderer Banken …………..,,
2.518.000
Wechsel ……………………….
7.877.607.000
Lombardforderungen ……………..
;,
13.792.000
Effekten …………………………
78.600.000
SonstigeAktiva ………………..
659.531.000
Grundkapital ……………………
180.000.000
Reservefonds …………………….,
85.471.000
Notenumlauf …………………….
7.260.036.000
Soristige taglich fallige Verbindlichkeiten
3.458.360.000
Sonstige Passiva ………………..
399.912.000
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Onderstaand overzicht bevat tevens liet cijfer der uitgegeven
Darlehenskassenscheine. De Scheine, welke niet in kas zijn
bij de Reichsbank, circuleeren grootendeels onder het publiek.
De Darlehenskassen zijn ingesteld op 11 Augustus 1914.
(In duizenden Mark)
Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kasten-
scheine
1
Circu. latie
Dek-
kings.
percen.
tage
31 Oct. 1916
2.522.286
2.506.076
229.445 7.260.036
38
23
,,
1916
2.519.997
2.503.402
360.971
7.033.624
41
14
,,
1916
2.518.042 2.501.223
340.427
7.126.516
40
7
,,
1916
2.511.291 2.492.933 370.072
7.230.214
40
30 Oct. 1915
2.466.841
2.431.798
1.137.847
5.946.364
60
31 Oct. 1914
1.890.344 1.858.314 869.830 4.170.787
66
23 Juli 1914
1.691.398
1.356.857 65.479
1.890.895
93
‘) Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.
Data
Wissels
Rek. Crt.
Darlehenskassenschcine
Totaal
In kas bij
uitge.
de Rek/is.
geven
bank
31 Oct.
1916
7.877.607
3.458.360
2.528.800
218.700
23
,,
1916
7.615.881
3.586.148
2.520.700 346.700
14
,,
1916
7.478.921
3.28.9.675
2.466.000 326.600
7
,,
1916
7.468.061
3.216.339
2.467.700 356.400
30 Oct.
1915
4.206.501 1.622.687
2.071.000
1.093.000
31 Oct.
1914
2.773.543 1.305.495 1.110.000 866.000
23 Juli
1914
750.892
943.964
III. BANK VAN FRANKRIJK.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Van 6 Aug. 1914 tot. 28 Jan. 1915 werden geen staten
gepubliceerd. De met
*
geteekende posten komen eerst sedert
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. Dë biljetten zijn sedert
den oorlog niet inwisselbaar.
(In duizenden francs.)
*Te goed
Uitge-
Data
Goud
Zilver
in het bui-
Wissels
stelde
tenland
wissels
2 Nov. 1916
4.992.020 326.094
933.780 576.256 1.371.186
26 Oct. 1916
4.921.979
328.047 870.920
479.672
1.374.928
19
,,
1916
4.885.785 328.560 778.340
452.150
1.377.592
12
,,
1916
4.856.533
332.287 889.830
435.227
1.379.850
4 Nov. 1915
4.754.705 362.376
1.014.133
324.517
1.905.667
5Nov.1914
– –
23 Juli 1914
4.104.390 639.620
–
1.541.080
……..
Data
.
Beleening
*
Buitgetu.
8
k-
b,lj
°
e
“
tten
Rek. Crt.
R k C t
Staat
a.
0r
s
5
t
c
at
2Nov. 1916
1.380.300
6.600.000 16.128.286
1343.294
180.888
26 Oct. 1916
1.185.351
8.600.000 16.589.150 2.730.840
200.977
19
,,
1916
1.175.617
8.600.000 16.800.016 2.541.756
79.451
12
,,
1916
1.177.319
8.600.000
17.028.894 2.345.844
48.298
4Nov.1915
566.289 7.100.000 14.078.549 2.520.883 52.024
5Nov.1914
–
–
–
–
–
23Juli1914
769.400 5.911.910 942.570 400.590
IV. RUSSISCHE STAATSBANK.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
De post ,,Schatkistbiljetten” komt eerst sedert 14 November
1914 n. st. in den weekstaat voor. De biljetten zijn niet in-
wisselbaar.
(In millioenen Roebel).
Data n. St.
Goud
Tegoed
tik
bus.
land
Zil-
oer
Schat.
kist bil.
jetten
1
Dis.
nto
nbetee-
men
Rek
ten
Cir-
latie
rant
29 Oct.
16
1.559
2.055
17
5.368
764
7.875
1.708
21
,,
’16
1.556
2.055
104
5.278
779
7.720
1.659.
14
16
1.554 2.055
104
5.144
798
7.587
1.620
6
,,
’16
1.556
2.001
98
5.034
765
7.443
1.685
29 Oct.
’15
1.598
36
25
3.140
1.387
5.011
1.434
29 Oct.
’14
1.623
216
41
.. . :
1.530
2.706
978
21 Juli ’14
1.601
144
74
..
.
.
757
1.634 1.099
V. BELGIË.
Van de Nationale Bank van België, die haar goudvoorraad naar Londen heeft overgebracht, zijn sedert 6 Augustus1914
geen weekstaten openbaar gemaakt.
De Société Gdnérale de Belgique is einde 1914 met de functie
van circulatiebank belast. Het Notendepartement dezer bank publiceert wekelijks verkorte balansen. De biljetten zijn niet
inwisselbaar.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
—
(In duizenden francs.)
Metaal
l3eleen.
Boleen.
1
Binn.
Rek.
Data
mcI.
van
van
wissels Circu.
Crt.
buitenl.
buitenl.
prom. d.
en
latie. saldi.
saldi
rorder.
provinc.
beleen.
26 Oct.
1916
352.330
76.443
480.000 44.075
828.431 114.262
19
,,
1916
352.872
76.033
480.000 39.834 828.739
110.068
12
,,
1916
351.119 75.847
480.000
43.101
828.252
111.877
5
,,
1916
333.478 73.864 480.000
43.940
813.344
110.199
28 Oct.
1915
159.213
34.349 440.000
52.080 510.351
175.251
VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA,
PEDERAL RESERVE BANKS.
–
In werking getreden op 16 November 1914.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden dollars.)
Datk
Goud
Zilver
W
is
sels
Deposito’s
c
m
jfe
‘°
Dekkings-
Percen-
tage t)
29Sept.’16
387.195
7.811
106.578
560.725
16.249
71
–
22
’16
378.443
7.642
111.590
558.403
17.519
70
15
’16
377.473
7.898 110.322
554.542
17.437
70
8
16
369.680
27.487
107.335
558.461
18.410
68
1 Oct.
1
15
283.656
16.493
44.880
339.884
14.359
83
t)
Gouddekking van deposito’s en circulatie na aftrek van
de posten tusschen de banken onderling.
VEREENIGDE NEW YORKSCUE BANKEN EN TRUST
MAATSCHAPPIJEN.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(Gemiddelden in duizenden dollars.)
Data
Reserve
Deposito’s Circulatie
Beleenin gen
en
.
disconto’s
Surplus
Reserve
4Nov.’16
688.160
3.502.350
31.500 3.346.610
112.370
28 Oct.’16
670.440
3.441.070
31.600
3.304.560
105.730
21
’16
638.450
3.426.210
31.630
3.320.730 76.010
14
,,
16
638.280
3.448.810
31.340
3.344.110
72.320
6Nov.’15
736.090
3.309.590
35.430
3.081.800
191.500
7Nov.’14
450.040 1.923.050
130.260
2.144.700
15.910
25 Juli’14
467.880 1.958.320
41.730
2.057.570
26.170
720
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 Noveniber 1916
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 4 November 1916.
De gemiddelde prolongatiekoers over October is aanmer-
kelijk hooger dan in voorgaande maanden: 2,5524 pOt. tegen
– 1,5875 pCt. in September, 1,7419 pCt. in Augustus en
2,1572 pCt. in Juli. Te verwonderen valt zulks niet, daar
ter beurze nog steeds levendige speculatieve bedrijvigheid
heerscht en ook belangrijke emissies elkaar weer in snel
tempo opvolgen. Zoo worden er
f
20.600.000 4 pCt.
obligatiën uitgegeven van de provincie NoordHolland tot den koers van 963% pCt., een provinciale leening van tot
dusverre ongekend grooten omvang.
Na de maandwisseling is op de geidmarkt wel eenige
ontspanning ingetreden, maar intusschen is de Vrij hooge stand der geidkoersen in de afgeloopen maand en de con-
currentie van zooveel nieuwe waarden, niet zonder uitwer-
king gebleven op het koersverloop van dé
Nederlandsche
staatsfondsenmarkt,
die de maand over nagenoeg de geheele
linie op fractioneel lager koerspeil verlaat.
Voor
buitenlandsehe staatsfondsen
was de belangstelling
bij voortduring gering met uitzondering van Russen, die
nu en dan een zeer vast voorkomen vertoonden. Zoo stegen
4 pCt. Nicolai’s per saldo 4 pCt. Consols 1880, 3
5
/8
pCt. Tot deze gunstige stemming heeft de vereenvoudiging
van de couponbetaalbaarstelling veel bijgedragen. Ook Rus-
sische sporen genoten goede vraag, nu het gelukt is in hun
kapitaalbehoeften te voorzien. Over het algemeen schijnt
echter het meerder Vertrouwen, dat in Russische fondsen
wordt gesteld, voort te vloeien uit de overweging, dat Rus-
land juist door de verdrukking groot wordt. Het is name-
lijk een feit, dat de lauwe, sluimerende ondernemingsiust in
het reusachtige Czarenrijk door den drang der omstandig-
heden wordt wakker geschud. Mijnen, die jarenlang onvol-doend geëxploiteerd werden of geheel braak lagen, worden
thans krachtig ontgonnen, op ïndustriëel gebied heerscht
koortsachtige bedrijvigheid en het zakenleven bloeit der-
mate op, dat naast binnenlandsche ook buitenlandsche bank-
instellingen thans in Rusland een groot werkterrein vin-
den. Het is een bemoedigend verschijnsel, dat Nederland
krachtig mede weet toe te tasten. In een korte spanne tijds
wordt thans de oprichting van een tweede Russisch-Neder-landsche Bank gemeld onder de auspiciën van instellingen,
wier namen reeds borg staan voor het slagen der onder-
neming. –
Intusschen zit ook de Russische regeeriug niet stil, om de
financiën des lands aan te passenaan de geweldige eischen,
die thans worden gesteld. Zoo wordt thans o.a. de invoering
van een sterk progressieve inkomstenbelasting vermeld, waarbij 6 pCt. op inkomens boven Rbl. 850 geheven zal
worden, oploopend tot 12 pCt. Men hoopt uit deze bron Rbl.
40 millioen te zullen vinden. Onafhankelijk daarvan duren.
ook de leeningspogiugen voort. Een nieiiwe.5y
2
pCt. leening
ad Rbl. 3 milliard wordt thans uitgegeven, terwijl Rbl. 70
millioen in Japan zullen worden ondergebracht. Vél is
dan ook nooclig. Door de oorlogskosten stijgt de Russische
staatsschuld dit jaar tot Rbl. 25 milliard tegen Rbl. 18,8
milliard bij den aanvang van 1916 en Rbl. 10,4 milliard bij
den aanvang van 1915. Als gunstige factor moge evenwel
gelden, dat de uitvoer den laatsten tijd weer toeneemt en
bijvoorbeeld over het tijdvak van 1 Januari tot half Octo-
ber 1916 Rbl. 321 millioen heeft bedragen tegen Itbl. 192
millioen in het overeenkomstigtijdvak van 1015; de cij-
fers van den inVoer bedragen Rbl. 877 millioen tegen
Rbl. 351 millioen.
Voor Argentijnsche obligatiën was de belangstelling ge-
ring daar de oogstberichten uit deze republiek nog steeds
onbevredigend luid’en. De Argentijnsche regeering verkeert
ook nog steeds
in
geldzorgen en onderhandelt thans met de Guarantee Trust Co. te New York over een geldleening van
120 millioen goudpesos. Geld is anders in Argentinië ruii
genoeg Voorhanden. De Argentijnsche Nationale Bank heeft
zelfs den rentevoet VOor deposito’s met laflgen looptijd
eerst van 5 tot 4, vervolgens tot 3 pCt. verlaagd. Men heeft
hier dus weer met hetzelfde verschijnsel te doen, dat ook in
andere landen waarneembaar is, namelijk een ruime geld-markt eenerzijds en groote staatszorgen anderzijds.
30 Sept. 14 Oct. 3 Nov. Rynof
5
/o Ned. ‘Werk Schuld . 103
8
110
102
16
1ja 102/i
4
1
12
0/
Ned. Werk Schuld..
102
1
18
102
101fo
–
1
12
3 ‘/o
°/o
,,
,,
,,
. .
85
,
12
85
85
2
/8
8
8
3
/o
,,
,,
,,
.
75/s
75I8
76114
4••
81
2
1
12
0/
o
,,
,,
,,
.
65 lfs
64
°
/j
64
1
1
2
1
18
5
0/
Oost-Indië
………..
101
1
118
101
1
14
101 8/10
+
118
4
0
1
Oostenr. Jan/Juli
. .
41
8
/8
41/8
41114
–
8
18
3
3 Nov. Rijzing of
0 Sept. 14 Oct.
daling.
77’1
77
1
1
711110
–
59’12 59
64″/,o
+
5/io
55 18/
54110
591i6
+
3
8
18
64h
1
/10
64%
63
–
831
85
84214
+
1218
18
12
1t o
18
1
1
17
–
93/8
941a
9418
+
213
De loöale
markt had in de afgeloopen maand een sterk
afwissélend verloop. Een zekere loomheid en spectilatie
moehêid valt de laatste paar weken niet te ontkennen.
Bankaandeelen
hebben geleidelijk een deel van hun koers
winst moeten afstaan.
Ook
industriëele
soorten sluiten niet meer zoo onverdeeld vast, in sommige gevallen zelfs bepaald zwak. Zoo verloren
Philips’ Gloeilampenfabrieken 15Y
4
pCt., Vereenigde Blik-
fabrieken 11 pCt. enz.
De goede vooruitzichten Voor het suikerproduct ên de
tot nu toe bekend geworden bevredigende mnalresultaten
hebben de
Cultuurmarkt
een willig aanzieh gegeven. Hoewel
niet alle fondsen op de hoogste koersen van de maand slui’
ten, is de slotverbetering toch belangrijk. Voor aandeelen Hndelsvereeniging Amsterdam bedraagt zij 14 pCt., voor
Javasche Cultuur 263% pCt. enz. Suiker Cultuur-aandeelen
waren echter in reactie: 2173%-207——215-202. De nog niet geheel onderdrukte opstandige beweging in sommige deelen van Nederlandsch-Indië schijnt niet vreemd te zijn
aan de koersreacties, die ten slotte hier en daar zijn inge-
treden.
De
mijnbouwafdeeling
vormde ook in de afgeloopen maand
den minst belangrijken hoek van de markt. Oost Borneo’s waren willig en wonnen ten slotte 12
5
/8
pCt.
De handel in
petroleum fondsen is
sterk ingekrompen. De
successen der Centralen op Rumeensch grondgebied behaald,
– vooral de verovering van Constanza – het onder dwang-
bèheer stellen van maatschappijen, waarbij onze markt
indirect belang heeft, en de overweging van de Rumeensche
regeering om een petroleummonopolie in te voeren, vormden
evenveel factoren, die deprimeerend op de bewuste afdee-
ling werkten. Geconsolideerde verloren 14% pCt. Konink-
lijke konden echter na een vluchtige reactie: 5183
–
505,
hun vorigen prjsstand, vrijwel herwinnen. Minder gun-
stig was het koersverloop voor zijne satellieten: Moeara
Enim en Sumatra Palembang. Ook in
rubberaandeelen
gaat niet zooveel meer om. De
prijzen voor het product toonen nochtans eenige neiging
tot stijgen en de producties onzer Indische caoutchouc-
maatschappijen nemen regelmatig toe. Desniettegenstaande
was ook in deze afdeeling de stemming haast bij voortdu-
ring mat. Serbadjadi’s, eenigen tijd geleden nog leven-
dig begeerd, moesten zich in de afgeloopen maand koers-
verlies van 20 pCt. getroosten.
De weer vermeerderde onVeiligheid ter zee heeft voor
scheep’vaartfondsen
tot koersafbrokkelingen geleid, die ech-
ter geen oogenblik met een aandrang tot verkoopen ge-
paard gingen, al gaven aandeelen Holland-Amerika-Lijn
e.a. bijwijlen ook van een beslist zwakke houding blijk;
het slotverlies vOor dit fonds bedraagt 174 pCt. Kon. Ne-
derlandsche Stoomboot vericiren 23 pCt., Oostzee’s 20 pCt.
enz. Nochtans schijnt vast te staan, dat de groote dividend-
verwachtingen niet beschaamd zullen worden. Het dividend-
voorstel van de Bothnia: 60 pCt. tegen 30 pCt. het vôrig
jaar, moge als een voorproefje gelden.
Tabaks fondsen
missen thans door verschillende oorzaken
een prikkel, die tot verkoop kan leiden. Geheel aan zich
zelf overgelaten brokkelt mitsdien het koerspeil af. Verlie-
zen varieerend tusschen 20 en 40 pCt. behooren, wat de
afgeloopen maand betreft, niet tot de uitzonderingen. Aan-
deelen Deli-Mij. daalden zelfs 46 pCt.
Meer leven zat daarentegen in den. sinds lang verlaten
thee-hoek,
die op goede oogstberichten en wegens toenemen-
de vraag naar het product, willig van grondtoon werd.
West-Java Thee’s stegen van 33
5
/8
tot 84 pCt.
30 Sept. 14 Oct. 3 Nov. Rjzpgof
Koloniale Bank… . …..
..1691/,
165
160’/2
–
9
Ned. Handel Mij. resc….
•
.
194214
186’18
19281t
–
1
1
12
Philips’ Gloeila mpen ……
407′ /4
405
392
1
1,
–
15
1
14
Vereen. Blikfabrieken … …
184’k
182
173
1111
4
Wester Suikerraffinaderij
.
219’12
212
211h14-
78/4
Vorstenlanden …………
235
225’/4
234
–
1
Handeisvereen. Asterdam.
9
,
76
374
390
+
1.4
Javasche Cultuur……….
368
355
3941/4
±
26
8
14
Suiker Cultuur …………
217/4
207 202
–
1581
4
Guyana Goud
…………
16
1
/4
‘
17
8
18
16
– 914
4
1
12
0
10 Portugal Tabak
4
0/
Rusland Nicolai
4
Olo
Rusland 1880 ……
4
0/
Rusi. Consols 1889
4
1
I2
o/o Japan 2e serie –
o/0
Mexico ………….
5
0/
Brazilië 1898 ……
8 Novernbër 1916
ËCÖNOMISCH.stATÎSflSCHE BÉIC1-TEN
721
30 Sept. 14 Oct. 3 Nov.
Oost Bornëo …………..
32’/4
43
452/8 ± 12
1
19
Rédjang Lebong ………..100
VI
150114
160
.-
1
12
Geconsolideerde ………..183
174’14
168
5
18
14
8
18
Koninklijke …………..518’/4 505
514
– 411
4
Moeara Enim …………229
226
229
1
14 + 114
Sumatra Palembang ……243
235
1
12 236
– 7
Orion …… …………..
63’14
59’/,
58
–
5’1
Steaua Romana ……….107 99’12 109 + 2
Amsteidam Rubber …….. 2061/
2
202V4 205314
– 51
4
Bandar Rubber ………… 9’9’Is 99 98
2/
Deli Batavia ……………
l52’/s
152
1
18 155114
+ 3’18
Kendeng Leniboe ……….224
2
/2 215
218
– 6
1
12
Oost Java Rubber ……..259
249
258
– 1
Serbadjadi …………..329
302
1
12 309
– 2
Holland-Amerika-Lijn……453
439’12 435
1
12 – 17
1
12
Kon. Roll. Lloyd ……….. 217
114
204 204 – 1311
4
Kon. Ned. Stoomboot …… 272′!, 258’12 24981
8
– 231/
4
Ned. Scheepvaart linie .. 192
3
1 184 187118 – 518
Stoomv. Mij. ,,Oostzee” . . . 407
1
12 400
389112 – 18
Amsterdam Deli ……….250
243
230
– 20
Deli Batavia…………..454
421
41414 – 39
1
14
Deli Cultuur…………..211
193
191112 – 19’12
Deli Mij. ……………
.570
510*
498
7
18 – 46
1
18
Rotterdam Deli …… … .251’/, 247
1
12
234112*
– 7
Senembali …………….529′!, 52511
4
511
– 18’12
West Java Thee ………..33′!,
30
84
+ 50
1
18
Batavia Electrische …….. 64′!,
64
1
12
62
– 2112
Madoera Stoomtram ……22’/4
22
25
+ 2’14
Malang ………………138
1
/, 137
135’/4 – 214
* ex div.
• In de
Arnerikaansche
afdeeling zijn de zaken niet meer
zoo levendig als zij waren, ofschoon nu en dan in bepaalde
hoeken nog aanmerkelijke handel plaats vindt. Zeer groot
was het koersavans door Centra! Leathers in de afgeloopen
maand behaald: 213% pCt. Anaconda’s waren ondanks de
schitterende berichten van de kopermarkt en groote aan-
koopen van dit rood metaal door de geallieerden, bij voort-
during verlaten. Meer vraag genoten daatehtègen lager-
geprijscle soorten als Rock Islands, Wabash, Denvers, die
van 16
15
/
t
, tot 21Y8 pCt. stegen en Ene’s. De Marine-hoek
is weer tot normalen omvang ingekrompen. De koersen
brokkelden vrij sterk af zonder dat een herstel,gevolgd is.
Steels konden al evenmin hun hooge ndteering van
121’% pCt. handhaven. De dividendverklaring, die geen
nieuwe verhooging bracht, viel eenigszins tegen. Toch
moest men spoedig tot de erkenning komen, dat niettegen-
staande de handhaving van het dividend om tactische rede-
nen, de kwartaalcijfers allerminst reden tot pessimisme
geven:
Netto ontvangsten
Surplus
1916
1915
1916
le kwartaal . . .
$ 60.713.000 $ 12.458.000 $ 32.854.000
2e kwai’taal . . .
,, 81.126.000 ,, 27.950.000
47.965.000
3e kwartaal
85.817.000
38.711.000
51.890.000
De groote winsten uit tijdelijke (oorlôgs) omstandig-
heden voortvloejendé worden dus in hoofdzaak tot verster-
king van de financiën der maatschappij aangeivend.
Eénzelfde gedragslijn volgt het bestuur der Southern.
Rail. Ondanks een behaald surplus van $ 9.245.700, hétgeen
gelijk staat met 15 pCt. op de $ 60.000.000 pieferentè aan-
deelen wordt de dividendbetaling, sedert 1914 onderbrokén,
nog niet hervat.
Veel belangstelliuig wérd de laatste dagén voor Mis-
soüii’s en Denvems geWond en vodrts ook voor Maxwell’s,
die zeer willig vai-en in verband met de ontdekte nieuwe
ertsader in de Ciztecmijn. Men verwaéht, dat nu de ,,lappen-
Maxwell” spoedig afgelost zullen kunnen worden, hetgeen
aandeelen en Income-Bonds ten goede zou komen. –
30 Sept. 14 Oct. 3 Nov. Rgof
American Beet Sugar..
93
96
1
12 104
7
!, + 11
7
18
American Can………..69
60
63114 – 58/
4
American Car & Foundry 76’12 6914 738/4 – 2
1
14
American Hide & Leather 64’/4
68’/s
67
1
18 + 3’18
American Smelt & Ref.
114
106″!,, 111l/,* – 1
Anaconda Copper
.
…….196
188
197’/4 + 1
8
14
Centra! Leather ……..
78/4
80’14 100
1
12 + 21’/4
Studebakr ………….. 135
130
134
—1
United Cigar …………
5!
48112
4915/1_ 1′!,,
Steel Cörp ……………
121’14 108′!,, 117
1
18 —3’18
Atchison Topeka ……..109
1
12 107 ‘/
108
1/
– 171,0
Baltiméré & Ohio ……..91
85’1
90
– 1
Denver .. . ………….16″/,e 17′,,
21718
4251,6
Ene ………………….
39′!,
37814
39′!, – –
30 Sept. 14 Oct. 3 Nov.
Rzigof
Missouri Kansas
&
Texas
6
VI,,
611/
16
11
1
18
+
411/1,
Missouri Pacific
……..
47
44
50’18
+
3
5
/s
SouthernPacifiô
……..
105/8
101
5
18
102814
–
2
5
I8
Southern Railway ……..
26’/4
27
1
12
28
1
18
+
1
1
18
Union Pacific
……….
154′!,
149
15211,*
–
51
4
Intern. Merc. Mar.common
53
1
1,
41
7
1,
6
46′!,,
–
7
Intern. Merc. Mar. pref..
.
126
7
18
108
7
18
11871,6
–
8
7
1,6
*
ex div.
• Te L o n d e n was alle aandacht geconcentreerd op de
nieuwe lëening ad £ 300 millioen in de Unie ondergébracht,
die, naar het schijnt, aldaar grif plaatsing heeft gevonden.
Naar verluidt zal binnenkort ook weder een gemeenschap-
pelijke Fransch-Engelsche leening in de V.S. worden ge-
plaatst. De oiiderpandseischen stijgen hierdoor. Vandaar,
dat de Engelsche regeering, die eenigen tijd geleden een
reeks fondsen van het effecten-mobilisatie-plan moest doen
vervallen, thans weer op inlevering aandringt, speciaal van Argentijnsche en Chileensche bligatiën.
Te P a
m
ij s maakte het een goeden iiidruk, dat de goud-
voorraad bij de Babk van Frankrijk ioo snel toeneemt, het-
geeh thané o.a. ook aan de stortingèn op de nieuwe oorlogs-
leêning, die reeds beginnen plaats te vindeh, te danken is.
Sedert het begin van den oorlog is fr. 1850 millioen goud
naar dé Bank gevloeid.
Te B e r 1 ii n was het koersoerloop vrij günstig. Met ge-
iiôegdoeiiing constateert men, dat op de jOngste oorlogs-
leéning reeds 79,1 pCt. gestort is en dat van de Darlehens-
kassen slechts in zeer bescheiden omvang wordt gebruik
gemaakt.
‘I
i
e N e w Y o r k is de aandacïit algemeen gevestigd op de
presidents-verkiezing, waarvan de uitslag bij de verschij-
ning van dit nummer bekend zal zijn. Toch is de belang.
stelliiig ter beuPie voor den politieken strijd geringer dan
bij voriga vetkiezingen.
De üitvoer uit de Unie heemt gestadig toe. Hij bedroeg
in de iecotdmaaiad voor viEedéstijd: November 1912 $ 278,24
iriillioen vervolgens in Februari 1015 $ 300 millioen, Febr.
ioio
$ 400 Înillioen, December 1915 $ 350 millioen. Sept.
1916 $ 513 millioen. –
De iédüstrieele Hoch-Konjunktur duurt voort. De U. S.
Steel heeft de prijzen ,an staven en platen verder met
$ 2 jieP toh vérhoogd. De totale koperbéstellingen in dit
jaar voor rekening van dé geallieerden overschrijden reeds
ee,i totâal van 900.000.000 pod. Schitterend zijn ook de
iEesultaten door dé Spoorwegen behaald. Zoo bedraagt over
hét laatste boekjaar het sürphié voor de
Chesapeake & Ohio …… -$ 6.879.216 v.j. $ 2.035.720
Illinois Central
……..,, 6.189.833
,, 1.240.459
Louisville & Na.sliv…..
9.633.849
,, 1.260.142
Noithern Pacific …
…..
8.369.874
,,
,,
1.462.820
Sot,théiEn Pacific
13.589.33Q
3.269.73
St. Louis & S. Franciscé . – ,, 1.481.090
1.284.672
St. Loiis & S. West .
,, 1.267.455
dcl. 280.993
UniOxi Pacific
……….,, 13.487.950
$ 5.544.032
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
• •
6
November 1916.
T a r w e. Vo•or het eerst sedert verscheidene weken
kunnen wij een verlaging in prijs van tarwe te Chicago,
constateëren. De markt sluit oj 6 Novefriber op $
1
.84
5
/s
tegen $ 1.90Y
2
een wéek geleden. In den lèop vaii de
week heêf t de markt tamelijk scheiEp gefluctiiePid door
erschillende oorzaken. In het algemeen gezegd, kaia men
spreken van een Mtuurljke reactie op de zoo scherpe
stijging der laatste weken Regenval in Argentinië werkte
als onmiddellijke aanleiding, terwijl ook de berichten uit
Australië gunstig bléven. Dit neemt evenwel niet weg, dat
de algemeene toestand er nog steeds weinig hoopvol uit-
ziet. The Loudon Grain Seed and Oil Reporter geeft een
ovrzicht iEan de behoefte van dé importeerende landen en de voor éxport beschikbare hoeveelheden
ia
dé éxportee-
rénde landen waarvan het resultaat is, dat de cijfers énge-
veer iegeiï elkaar ôpwegen, ioôdat men dan tét deii vol-
gendén oogst vaii het Noordelijk Halfrond ioü kunnen
rondkomen. –
Bij déze âijferé valt echtém op te inérken, dat het wel
onmogelijk zal zijn, zoô abiolûut over het ovèrschot iii de
exportianden te béschikkén r66ial
als
wij i aaûmerking
722
–
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 1916
nemen, dat – een zeer belangrijk gedeelte van Australië
moet komen, begrijpt men dat de gewenschte exportcijfers
niet bereikt zullen worden. Ook is het zeer onwaarschijnlijk,
dat Noord-Amerika zooveel tarwe zou laten gaan, aange-
zien de prijzen dan ook tot een nog veel grootere hoogte
zouden stijgen en de bevolking der groote steden in de
Vereenigde Staten in sterke mate zouden deelen in de ge-
volgen van het tekort aan .tarwe in West-Europa. Daar bij den aanvang van het seizoen, de voorraden in en de
zeilende hoeveelheid naar Europa zeer groot waren, zou
men tenslotte met wat geringere verscheping kunnen vol-
staan, maar daarentegen heft men ook rekening te houden.
met het duikbootengevaar en in hét algemeen met de ver-
hoogde consumptie gedurende den oorlogstijd.
Ofschoon er in Argentinië regen gevallen is, schijnt
deze niet voldoende geweest te zijn en blijven de vooruit-
zichten voor den nieuwen oogst zeer onbevredigend. Het zal misschien den meesten lezers onbekend zijn dat,
hoe hoog ook de prijzen van tarwe gestegen zijn, die in
1855 belangrijk hooger waren. De prijs van Engelsche
tarwe, die nu tot ongeveer 62/- per quarter is opgeloopen,
bedroeg in November en December: 1855 ruim 801- en de
gemiddelde prijs van dat jaar was 7418. Sedert 1855 is de
gemiddelde jaarprijs 14 malen boven de 50/- geweest, ter-
wijl hij zich eveneens 14 malen tussehen de 401- en 50/.
bewoog. De gemiddelde jaarprijs van 18 jaren was tusschen
30/- en 401-, waarbij-opgemerkt moet worden dat vÔOr 1884
de prijs nimmer onder de 401- geweest is. Twaalf malen
heeft de jaarprjs zich tusschen 20/- en 301- bewogen; deze
12 jaren vielen tusschen 1893 en 1906; in 1894 waren de
prijzen het laagst. De jaarprjs was toen 22711, terwijl in
October 1894 tarwe den ongekend lagen prijs van 1718
bereikte.
Maf s. Ook de stemming voor dit artikel is zeer vast
geweest, want ofschoon door berichten van regen, de prij-
zen in Argentinië af en toe terug liepen, zijn ten slotte
de noteeringen aanmerkelijk hooger. Voor maïs kan een
flinke regenval nog veel goed doen, doch men klaagt bo-
vendien over sprinkhanen, die zich in grooter getale dan
gewoonlijk schijnen te vertoonen. De verschepingen waren
matig. In den laatsten tijd zijn groote zaken gedaan in
dit artikel, zoowel naar Engeland als naar de neutrale
landen en indien voldoende scheepsruimte beschikbaar is
zullen de verschepingen in de eerstvolgende maanden,
veel grooter worden. –
Ge r st Ook dit artikel deelt in de vaste stemming
en de prijzen zijn wederom belangrijk gestegen. De versche-
pingen zijn klein en dit artikel is niet in staat een eventi.ieel
tekort aan maf
5
belangrijk aan te vullen.
II
a v er; Voor haver zijn de prijzen wederom gestegen. In de meeste landen zijn de voorraden betrekkelijk gering
en waar de verschepingen in den laatsten tijd zijn afgeval-
len, zal de aanvulling slechts langzaam kunnen plaats
hebben.
L ij n z a a d. In den algemeenen toestand van dit artikel
is geen verandering gekomen. .De prijzen in Argentinië
hebben tamelijk scherp gefluctueerd. Ten gevolge van re
gen liepen zij nu en dan belangrijk terug, maar ze bewogen
zich toch voortdurend aanzienlijk hooger clan een week
geleden. De verschepingen waren uiterst klein, waarschijn-
lijk- door gebrek aan scheepsruimté.
De distributie van veevoeder gaat haar gewonen gang en waarschijnlijk zullen de partijen, die uit Rotterdam en Am-
sterdam verzonden worden, geleidelj)c een meer normale grootte krijgen, aangezien orders beneden de 20.000 K.G.
ingediend moeten worden door tusschenkomst van gros-
si ers.
Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten.
6Nov.
30 Oct.
1
Soorten.
6Nov.
30 Oct.
Tarwe . …..
456′)
426
1
)
Haver38 lb.white Rogge No. -2
clipped
……
17,-‘)
Western ..
nom. nom,
Lijnkoeken.
Nd.
Mais LaPlata
285
1
)
.
285
1
)
Amer. van La
1erst
46
lb.
Plata-zaad
..
1801)
.
1802)
feeding.. ..
360
1
)
360
1
)
LijnzaadLaPlata
680,-
610,-
Regeeringsprijs.
AANVOEREN in tons van 1.000 kilo’s.
Rotterdam
1
Amsterdan,
Artikelen
29 Oct.-
1
Sedert
1
29 Oct..
1
Sedert
4Nov. 19161 1Jan.’16 14Nov.19161 1Jan.’16
Tarwe
…………..
..41.086
1.400.343
–
21.153
•gium Relief Comm.)
22.758
783.089
–
300
19.063
—
525
–
10032
–
500
8.683
428.678
9.130 167.733
(waarvan voor de Bel-
gium Relief Comm.)
4.519 84.128
– –
(waarvan voor de Bel-
–
92.023
–
18.728
Rogge
………………
Boekweit
…………….
–
44.430
–
7.840
Mais
……………….
Gerst ……………..
Lijnzaad
…… ……
–
88.607
–
50.012
100
139.065
—
5.735
Haver
……………
28
.
22.735
– –
Lijnkoeken
………..
Tarwemeel
…………
(waarvan voor de Bel-
gium Relief Comm.)
–
1.260
–
..METALEN.
IJZÉR EN STAAL.
E
n ge lan d. Dé vraag naar ijzer en staal blijft over-
– stelpend en de aanvoer onvoldoende, vooral tengevolge van•
het gebrek aan werkkrachten. De vraag naar haematiet
ruw-ijzer blijft zoo sterk als zij maar zijn kan en de geheele
productie wordt willig door de staalfabrieken opgenomen,
doch tengevolge van de beperkingen in het verleenen van
export-vergunningen kunnen enkele producenten van giet-kwaliteiten hun productie niet afzetten.
D u i t s c h 1 a n d. De productie van oorlogsmateriaal is
zoo enorm gestegen, dat binnenkort de geheele industrie
uitsluitend voor dat doel werkzaam zal zijn. Overal heerscht
een koortsachtige bedrijvigheid om het productievermogen
van de verschillende werken te verhoogen, terwijl dagelijks
nieuwe fabrikanten toegevoegd wordezi aan de lange reeks
van fabrieken, die zich reeds met dezen tak. van werk be-
zig houden.
Onder dergelijke omstandigheden is een hervatting van
den uitvoer van ruw-ijzer naar neutrale landen niet te ver-
wachten.
Siemens-Martin staal is buitengewoon schaarsch ge-
worden; zelfs is een order van de Directie der Staatsspoor-
wegen voor dit soort staal ongeplaatst gebleven.
A m e r i k a. De bedrijvigheid op de ruw-ijzermarkt duurt
voort. De prijzen voor alle soorten stijgen gestadig en zijn
ongeveer $ 5 tot $ 6 boven de noteeringen in het begin van
het jaar. Bij de verbruikers bestaat neiging, thans reeds
orders voor het tweede halfjaar van 1917 te boeken.
Intusschen worden de fabrieken door gebrek aan trans-portmiddelen en werklieden verhinderd, met hoogdruk te
werken.
Loco-Noteeringen te Londen:
–
Data
IJzer
Clcv.
K
Sta,d
Tin
Lood
Zink
3 Nov. 1916.
.
nom.
124.101-
182.51-
30.101-
52.151-
27
Oit. 1918..
nom.
124.101-
181.-/-
30.101-
54.101-
5 Nov.1915..
6717
74.-/-
162.-!-
25.51-
82.-/-
6 Nov.1914..
491-
50.216
138.-/-
–
18.51- 24.216
20 Juli 1914..
5114
61.-/-
145.161-
19.-/-
21.101-
Noteeringen.
Chicago
1
Buenos Aire )
Data
Tarwe Mais
Haver Tarwe Mais
Lijn:.
Dec.
Dec.
Dec.
Dec.
-Dcc.
Dec.
6 Nov. 1916 l84/a 86V2
54’/8
15,25
8,05
22,50
30 Oct. 1916 l90’/, 87,-
54
2
/s
l4,15) 7,001) 20,558)
6Nov.1915 104’12 60’1
38v/s
10,30)
5,208)
12,90
4
)
6Nov.1914 11712 70
1
12
50
1
/2 –
–
4,70
1
10,202)
20 Juli1914 82
1
)
56
1
18′) 3611
1)
9,408) 5,382) 13,702)
1)
)er Dec.
2)
per Sept.
8)
per Nov.
4)
per Jan.
*) De noteeringen van Buenos Aires zijn van 2November en 26 October.
Markten in Nederland.
Omtrent de regeling voor wittebroodkaarten is nog niets
naders bekend. De waarschijnlijkheid wordt nu ook geuit,
dat wederom een verbod tot het bakken van wittebrood
zal uitgevaardigd worden. Mocht dit zoo zijn, dan zal het
wel niet zijn wegens den op dit oogenblik te kleinen voor-
raad, maar zal men terecht rekening houden met de toe-
komst, die er voor alle importeerende landen niet rooskleu-
rig uitziet. Indien men de consumptie tijdig kan vermin-
deren, zal men met meer gemak het seizoen doorkomen.
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
723
STEENKOLEN.
1
WOL
t
–
De mijnen ontvangen steeds groote orders voor alle soorten
brandstoffen. Het gebrek aan vervoermiddelen gaat op
ernstige wijze voort en verschillende mijnen zijn op het
punt stop te zetten, daar verdere operaties onmogelijk zijn
door de schaarschte aan wagons.
KATOEN.
NOTEERINGEN VOOR LOCO-KATOEN.
(Middling Uplands.)
1
3
Nov.’
16
1
270
ct.’
16
I
200
ct.
116
1
3
Nov.’
15
1
3
Nov.’
14
New York…. 18,90e 19,- c 18,40e 11,80e ll,-c
Liverpool …. 11,13d ll,03d 10,57d
6,85d
4,64d
Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(in duizendtallen balen.)
1
Aug. ’16
Overeenko,nstiqe perioden
tot
3 Nov.’16
1915-16
1914’15
Ontvangsten Gulf-Havens..
2034
1460
1139
,,
Atlant. Havens
942
933
538
Uitvoer naar Gr. Brittannië
906
576
331
‘t Vasteland.
730 719 233
Japan ete…
129
86
81
Voorraden
in
duizendtallen
3Nov. ’16
1
3Nov.
’15
1
3 No?.
’14
1308
1331
832
1104
1038
824
Amerik. havens ………..
109
296
72
Binnenland ……….. ….
New York
……………
351
266 134
New Orleans ………….
Liverpool
……………
611
916
724
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester dd. 25 October 1916.
Wij hebben deze week weer een sensationeele stijging ge-
had van katoenprijzen, hoofdzakelijk door groote aankoo-
pen, zoowel door Liverpool-firma’s als wel voor rekening
van Amerikaansche fabrikanten, die voor hun producten
steeds stijgende prijzen maken, zoodat vele fabrieken daar
dag en nacht doorloopen. Weerberichten waren minder
gunstig, zoodat. de oogstschattingen verder – gereduceerd
werden en men in’ het Zuiden weer meer vasthoudend
wordt. Men verwacht ook, dat het a.s. Ginners’ rapport
bullish zal zijn, terwijl speculanten, door hun succes aan-
gemoedigd, de markt verder omhoogdrijven. Het is wel
merkwaardig, dat terwijl de hausse hoofdake1jk geba-
seerd schijnt op slechte weerberichten, juist eenigen tijd ge-
leden bericht werd, dat de oogst reeds bijna geheel geplukt
was en zelfs bij gunstig weer de opbrengst niet grooter
zou kunnen worden. Beide berichten zijn zeker wel eenigs-
zins tegenstrijdig. In Egyptische katoen vonden weer wilde
fluctuaties plaats, zelfs tot 80 punten in een dag. De prij-
zen zijn dan ook op een zeer gevaarlijk niveau gekomen,
vooral nu de voorraden in Alexandrië dagelijks toenemen.
Ofschoon in garens wel altijd wat gedaan wordt, heeft
de prijsstijging van
3%
pence in een week de vraag toch
zeer ongunstig beïnvloed, zoodat de omzet deze week tot
nu toe zeer miniem geweest is. Spinners moeten de hoogere
katoenprijzen wel volgen, daar hun productiekosten ook
steeds hooger worden. De vorige week is nog al wat gedaan
in 16-24’s bundels en kettings, zoowel voor het binnenland
als voor export. Ook goede kwaliteiten 50er Amerikaan-
sche Warpcops, ter vervanging van Egyptische garens, ondervonden veel vraag, en de prijzen van deze fijnere
soorten Amerikaansche garens zijn in verband met de ab-
noj-maal hooge noteeringen voor Egyptische garens ook
zeer vast.
De vraag naar manufacturen blijft zeer bevredigend,
maar voor koopers is het moeilijk de steeds hooger wordende
vraagprjzen te volgen, ofschoon algemeen voor manufacturen
Vrij hooge prijzen worden verwacht. Van Indië komen vrij veel aanvragen binnen, terwijl ook China wat meer belang
–
stelling toont, doch bij een dergelijke wilde markt is het
zeer moeilijk tot zaken te komen. Fabrikanten, die nog
goedkoopere garens hebben en daarop calculeeren, kunnen
hun productie grif plaatsen, doch de meeste verkoopers
vragen volle prijzen. De productie neemt ook geregeld af
door gebrek aan werkvolk, zoodat steeds meer weeftouwen
stil komen te staan.
Onder den invloed van de willigte, welke op de Londen-
sche veilingen tot uiting kwam verkeert ook de markt te
B rad ford in bijzonder vaste stemming en bij levendige
omzetten zijn de prijzen
h
z á 1 d. gestegen.
De La Pl a t a markten zijn zeer opgewekt. Noord-Amerika
treedt op ruimen schaal als kooper op tot dagelijks oploo-
pende prijzen. Intussehen blijven de aanvoeren in de markt-plaatsen nog steeds onbelangrijk.
Noteeringen te Bradford:
Colonial carded
Data
64
l
average
56
1
50
1
46
1
40
3 November 1916….
55
40
33’1
2812
25’12
27 October
1916….
54
39 33
27ij2
25
1
12
3 November 1915….
37
32 29
‘
25’12
23
SUIKER.
De onzekere toestand hield ook deze week aan onze B ietsui’kermarkt aan; er kwamen wegens den meestal
grooten afstand tusschen geboden en gevraagde prijzen slechts
weinig zaken tot stand. De waarde van November-levering kan op
f
2214 tot
f
22
7
18 aangenomen worden, terwijl voor
Januari-levering omstreeks
f
24
1
18 genoteerd wordt.
De nog te velde staande bieten konden in gewicht slechts weinig, doch in gehalte aanmerkelijk vooruit gaan.
De Statistische Vereeniging raamt den oogst in D u i t sch-
land als volgt:
Raming. Werkelijke opbrengst.
1916117
1915116
1914115
Met bieten bep. oppervlakteH.A. 406.068 370.487
543.715
Verwerkte bieten in tons.. 10.123.300 9.723.300 16.039.450
Suiker (ruwe)
,,,,..
1.566.100 1.511.185 2.564.050
Rendement …………..15.47
O/
15.54
0/
15.36
O/
Voor 1914115 zijn als bebouwde oppervlakte de November-
cijfers aangenomen, voor 1915116 de cijfers van de rondvraag
in Mei. Dit jaar bedraagt de opbrengst van suikerbieten
per morgen, volgens schatting, ongeveer 125 ctr. Men moet
aannemen dat dit een te laag doorsneê-cijfer is, maar de
berichten omtrent de akkeropbreugsten luiden tot dusver
nog zeer verschillend. Ook het rendement zal met 15.47 %
wel te laag zijn aangenomen, voornamelijk tegenover de
hooge cijfers die vanwege de fabrieken worden gemeld.
Uit Rusland luiden de oogstberichten tot dusver onbe-
vredigend en dit land zal waarschijnlijk suiker moeten
importeeren ôm in de consumptie gedurende het eerst-
volgende jaar geheel te kunnen voorzien.
Volgens F. 0. Licht bedragen de zichtbare voorraden,
vergeleken met de beide vorafgaande jaren:
1916
1915
1914
Duitschi. ‘ 1 Febr. 1.200.000* 2.350.000* 1799.240 tons
Hamburg )
Oostenrijk 1 Febr.
930.000* 1.274.054
1.026.556
Frankrijk 1 Juli
33.189
118.953
295.126
Nederland 1 Oct.
3.224
12.296
16.024 ,.
België
1 Sept.
13.824
53.189
59.204
Engeland 1 Oct.
151.134
181.438
112.437
Totaal Europa 2.331.371
3.989.930
3.308.587 tons
VerSt.vN.A. 12 Oct. 104.000
242.112
349.624
Cubahavens 18 Oct.
225.000
217.776
110.000
Totaal ……
2.660.371
4.449.818
3.768.211 tons
*Raming.
of zonder Duitschiand, Oostenrijk en België:
1916
1915
1914
Frankrijk
1 Juli
33.189
118.953
295.126 tons
Nederland
1 Oct.
3.224
12.296 16.024
Engeland
1 Oct.
151.134 181.438
112.437
V.St.v.N.A. 12 Oct.
104.000
242.112
349.624
Cubahavens
18 Oct.
225.000
217.776
110.000
Totaal ……516.547
772.575
882.211 tons
Op Java zijn de suikerprjzen verder gestegen. Voor
partijen Superieur uit den ouden oogst werd
f
16,- tot
f16’/4 betaald, terwijl uit den volgenden oogst belangrijke
afdoeningen plaats vonden van Juni/Juli-leveringen Supe-
rieur tot f
14
1
14, Augustus-levering tot
f
14,- en van No. 16
en hooger tot prijzen varieerend van
f
12
1
12 tot
f
.12’/4.
Voor eene enkele partij bizonder vroege levering Superieur
werd
f
14
1
12 aangelegd. Engeland onthoudt zich nog geheel
van inkoopen van Java’s uit den oogst 1917 eh heeft ook
724
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 191
van Cuba nog geen latere afscheep dan December gekocht.
Intusschen blijft de markt in Engeland onder contrôle
der Commission en zijn de officieele noteeringen voor Cuba’s
prompt 251-, December 231-, Maart 1013 f.o.b., voor Amer.
Granulated 311- f.o.b. en voor witte Jav&s Nov./Dec. 22110
1
12,
Jan./Febr. 2316 f.o.b.
A me r i k a is wat flauwer gestemd. De noteering voor
Spot Centrifugals liep terug tot 6,46 c.
De volgende ramingen van suikeroogsten werden nog
gepubliceerd; Portorico 375.000 tons, Sandwich eilanden
425.000 tons, Louisiana 250.000 tons, Amerikaaasche biet-
oogst 846.000 tons en Argentinië 100.000 tons. De raming
van den Cuba-oogst van 3.400.000 tons gaven wij reeds op.
NOTEERINGEN.
Londen
Data
4msterdaa
per
Tates
Whife
—
New York
95%
December.
Cubes
Java;
Iatd
Centrifug.
No. 1
feb.
job
3 Nov. 1016….
f
23
28
188
4711
1
12
2316
311-
6,46
27 Oct.
1916.. ..
23 ‘/22
4711
’12
220
3019
6,52 á6,64
3 Nov. 1915….
18
1
1
4016
1919
–
4,45
3 Nov.1914 …
.
12
8
1,6
311-
–
–
3,52
21 Juli 1914.. ..
11
1
1
181-
–
–
3,26.
RUBBER.
De markt is in de afgeloopen week zeer vast gestemd
geweest en noteeringen liepen verder op. Er wordt voor alle
posities flinke belangstelling getoond, verkoopers zijn echter
zeer gereserveerd, speciaal voor de latere termijnen. Ver-
koopers voor deze posities zijn waarschijnlijk hoofdzakelijk
handelaars, die blanco verkoopen, aangezien de importeurs
over het algemeen nog weinig neiging gevoelen zich tot thans
geldende prijzen te binden.
Parasoorten eveneens zeer vast gestemd, echter met geringe
omzetten. Loco noteert 316, November-levring 314 en De-
cember 312 ‘/2
De week siuit als volgt;
Prima Hevea Crepe Nov. 216
1
12 einde vorige week loco 215
1
12
Dec. 21621
4
,,
,,
,, Nov.-Juni215 8/4
Jan/Juni 217
Smoked Sheets
1
12 d. minder
/, d. minder.
Hard cure fine Para loco 3/6
,,
,,
,, 314.
KOFFIE.
(Uit het Mailbericht van de Makelaars G. Duuring & Zoon,
Kolff & Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).
De markt blijft onveranderd. Het weinige, dat uit onze
Koloniën in de eerste hand wordt aangeboden, vindt tot
ongeveer dezelfde prijzen van den laatsten tijd, grif nemers,
en veel nieuwe is niet te wachten. Ook niet uit Brazilië,
Engeland of Frankrijk, uit welke landen de aanvoer voor-
loopig onmogelijk is gemaakt.
Noteeringen en voorraden.
Rio
San los
Data
..
.-
Wisseikoerr
Voorraad
P
rijs
Voorraad
Prijs
No.7
No. 4
4 Nov. 1916
486.000
6400
2.698.000
6400
12
1
/
28 Oct.
1916
481.000
6400
2.635.000
–
12132
4 Nov. 1915
562.000
5650
2.122.000
6200
121V
82
24 Juli
1914
353.000
4900
889.000
5700
16
Ontvangsten.
Rio
Santos
Data
Afgeloopen
I
–
Week
Sedert
Afgeloopen
Sedert
–
1 Juli
week
1 Juli
4 Nov. 1916
..
57.000
1.099.000
206.000
5.384.000
4 Nov. 1915
..
112.000 1.527.000
254.000 6.011.000
Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.
Zichtbare voorraad op 31 October, in duizenden balen.
1916
1915 1914 1913 1912
Voorraad in Europa.. 3.937 3.550 5.437 6.19.3 5.540
{Ver.
Brazilië ..
500
1.261
618 -1.247
1.147
Stoomend
Oost-Indië.
?
182
14
29
40
Staten
–
42
13
7
7
4.437
5.035
6,082
7.476 – 6.73.4
Transport.. 4.437
5.035
6.082
7.476
6.734
Voorraad Ver. Staten
1.908 1.775 1.496 1.348
2.104
Stoornend (Brazilië
1.048
988
670 616
728
–
..
naar
iOost-Indie.
?
S
6
42
8
Ver.Staten
7.393
7.803
8.254
9.482
9.574
Voorraad in Rio ….
460
495
340 440 305
Santos..
2.708 2.138
1.582
2.801
2.775
Bahia ..
27
40
36
47 28
Totaal……10.588 10.476 10.212 12.770 1-2.682
Op 30 September…. 9.822 9.906 10.024 12.181 12.151
Op 1 Juli
……….. 7.091 7.538 11.28Ö 10.275 10.965
TABAK.
(UithetMaandbericht der firma P.Meerkamp van Embden Zn.)
Van Ja v a werden in October 3 inschrijvingen gehou-
den, te Rotterdam op 6 en 27 October voor resp. 9562 en
9446 pakken, te Amsterdam op 20 October voor 9458
pakken,
De uitval van de tweede Rotterdamsche inschrijving was
over het geheel nog al wat minder dan van de eerste, doch
bleef dooreengenomen bevredigend, al kwam mooi dek
slechts weinig meer daarin voor, evenals dit het geval was
bij de te Amsterdam verkochte Vorstenlanden.
•De stemming werd echter gestadig flauwer, en in elke
inschrijving liepen de prijzen wat .verder terug.
De meeste handelaars hebben weinig lust om posten tabak
te koopen voor een groot deel waarvan ‘zij voor het oogen-
blik geen direôte verwending hebben, zelfs al valt niet te
ontkennen, dat binnen korteren of langeren tijd de vraag
weder komen moet.
Dat men hiertoe niet bereid is tot zulke buitensporige
prijzen als vôôr de vacantie betaald werden, is volkomen
verklaarbaar; op zich zelf beschouwd mogen de thans aan-
gelegde prijzen echter nog volstrekt niet onbevredigend ge.
noemd worden en de nu verkochte restpartijen van den
oogst brengen bijv. nog heel wat hoogere cijfrs dan de
doorsnede van den geheelen vorigen oogst derzeifde merken
bedroeg.
Opvallend is, dat de prijzen in eenzelfde inschrijving
vaak zoozeer uiteenloopen; dit feit wordt in de eerste
plaats veroorzaakt door de onzekerheid in den markttoe-
stand, waardoor de koopers in veel mindere mate dan anders
een basis hebben, en vöor een deel ook door het meer be-
perkt aantal koopers, waardoor de kans grooter wordt, dat
op enkele partijen de belangstelling zich veel meer con-
centreert dan
op
andere zonder dat dit door het verschil
in uitval altijd ten volle gerechtvaardigd wordt.
Van Krossok kwamen nog slechts enkele partijtjes ten
verkoop, welke in verhouding hoog betaald werden; men mag hieiaan echter nog geen verwachtingen vastknoopen
voor het verloop van de markt wanneer later de grootere
aanvoeren van den nieuven oogst aankomen, want het zal
wel onvermijdelijk zijn, dat dan de loop der krossokprjzen
zich wat aansluit bij dien van de cijfers voor bladtabak
aangelegd.
Het moeilijkst te verkoopen bleek nog de gelçorven tabak.
Dit is, in verband met de hooge rechten in bijna alle lan-
den, steeds een weinig courant artikel geweest, doch nu
grootere partijen daarvan aankomen blijkt het bijna onmo-gelijk daarvoor koopers .te vinden.
Wat ook bij verschillende handelaars daartoe bijdraagt
om den ondernemingslust te verflauwen zijn de voortdurend
nieuw’e moeilijkheden welke den handel in den weg gelegd
worden; was sinds eenigen tijd de uitvoer van jute als ver-
pakking verboden, thans is dit ook geschied met tabaks-
matten; men is dus genoodzaakt deze door neuve embal-
lage te vervangen of anders, door invoer van andere mat-
ten, te trachten consent tot uityoer te verkrijgen hetgeen
natuurlijk met de noodige formaliteiten en veel tijdverlies
gepaard gaat.
Eënige maanden geleden zou. ongetwijfeld over zulke
moeilijkheden heel wat lichter geoordeeld zijn dan thans;
nu echter werken deze mede pm den bij de meeste betrokke-
nen toch al niet grooten ondernemingslust nog verder te
verf lauwen.
Van B
o
r n e o werden verkocht te Amsterdam op 20
October 741 pakken,. N. 0. T. Tabak, meest bruin omblad
(gedeeltelijk 4e lengten) weike goed betaald werden.
Van b ij s o o r t e n werden verkocht te Amsterdam op
20 October 2695 balen Domingo, 1414 balen Braziel, 712
balen raguay; 667 balen Columbia, 500 balen Meico,
225 balen Havana, 200 balen Venezuela en 915 kisten Seed-
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
725
leaf, te Rotterdam op 8 October 1000 balen Paraguay en op
1
COPRA.
17 October 2505 balen Paraguay.
1
Deze soorten hadden feitelijk van de verandering in den
De markt voor copra was deze week zeer vast gestemd. toestand nog meer te lijden dan de Java’s en de kooplust Er werden weder hoogere prijzen betaald, t.w. voor Macassar
hiervoor bleef uiterst klein. Een groot deel werd dan ook
f. m. s.
f 41I4,
terwijl voor Java
f
42,— zou zijn te maken.
eerst opghouden doch later gedeeltelijk nog afgedaan.
– Telquel werd tot
f
40,— gedaan.
Ceylon cif. Londen £ 36.12.6 en cif. Marseille £ 39.15.-.
VETTEN EN OLIËN.
Oleô-Margarine. N. het afdrukken van ons laatste
Zaterdag-bericht werd voor 1000 Trcs. ,,I-Iammond Extra”, op
Noveniber-aflading, nog f108 betaald. Tevens werd de ver-
koop van 500 Tres.. ,,Harrison”, op November-aflading, 9.
f109,— naar Amerika geseind. Deze verkoop werd evenwel
niet bevestigd:
De vraagprijzen voor November’December-aflading luiden thans f114,— voor ,,Choieest” eii
f
90,— voor mindere derde
soort.
01e o-S tea r in e. Zuid-Amerikaansche werd op November-
aflading wederom tot
f
86,— gedaan.
P rem i e r-J u s. Noord-Amerikaansche. Nadat men nog
500 Trcs. ,,Hammond Extra”, November-aflading, tot f106,-
had gedaan, vraagt men thans
fl091110,—.
Zuid-Amerikaansche. Voor Ie soorten werd op November!
December-afladiug
f
90,— betaald, terwijl voor 2e soorten
188,— werd geboden.
De volgende offerten zijn aan de markt:
,,Montevideo Extra”
November 9.
1
96
/2
Fomo, L. P. C. S. Prjme
,,L. P. C. S. Extra”
December ,,98,
Prinie”
N e u t r alla r d loco uitverkocht. De noteering voor
November/December-aflading is f116h/.
Katoen za a d 01
5.
Voor Boterolie Novembér/December-
aflading, wordt f 81,— c. i. f. Rotterdam, gevraagd. Lagere
biedingen hebben wellicht kans te worden geaccepteerd. Loco kalm. De vraagprijzen luiden
f
80,—voor Boterolie.
Geraffineerci Cocosvet. Noteering
f
78,— voor
Novemher!December-levering.
Talk. In de afgeloopen week was de vraag voor inland-
sche talk met certificaat aanzienlijk kalmer; dc zeepfabrieken,
welke nog voor export werken, schijnen voorloopig in in-
landsche talk voldoende gedekt t.e zijn. De vraagprijzen
blijven nog zeer hoog.
De stemming der Londeusche talkiaarkt bleef ook in de
afgeloopeii week goed prjshoudend en de zaken, welke werden
afgedaan, hadden plaats tot vollen prijs. In veiling werden
j.l. Woensdag van de aangeboden 2228 vaten 1703 vaten verkocht, de vraag was levendig en de prijzen liepen 3 d.
per cwt. op voor alle soorten.
De opgeslagen voorraad talk te Londen vernieerderde ge-
durende de maand October met 4555 vaten en het bruto
gewicht wordt geschat op 9417 tons.
De volgende cijfers staan ons nog ten dienste:
1916
1915
1914
vaten
vaten
vaten
Voorraad te Londen op 31 Oct. 24844
28276
10768
Aangekomen te Londen in Oct. 12420
11902
5451
Afgeleverd te Londen in Oct.
7865
12826
12125
Pal mol ie. Vaste en levendige markt te Liverpool; er
worden flinke afdoeningen tot verhoogde prijzen gemeld.
De laatste week vau Octobei werden te Liverpool 3041
vaten geïmporteerd, terwijl aangekomen zijn en nog niet
gelost werden te Liverpool 1962 vaten. De plotseling opgeleefde vraag van Amerikaansche zijde deed de prijzen der palmolie aanzienlijk stijgen.
Katoen olie. Ruil en Londen vast, maar aan den stillen
kant met nominale noteeringen; New York vast voor onge-
raffineerde olie met vrijwel onverancierde noteeringen; ge-
raffineerde olie willig met veel hoogere biedingen doch weinig
verkooplust.
Soyaboonenolie. vast, vrijwel zonder verkoopers, de
prijzen zijn nominaal.
C o c osol i e vast maar kalm; cocosolie heeft de vastheid
van coprah der laatste dagen slechts langzaam gevolgd.
R i ci nos olie vast zonder afdoeningen te Londen en
Liverpool.
Lijnolie. Ook deze week was de stemming der lijn.
oliemarkt bij voortduring zeer vast met aanzienlijk höogere.
prijzen. De inargarinefabrikanten waren aan de markt en
besteedden grif cle verhoogde prijzen, vooral Januari- en
Februari-levering mochten zich in groote belangstelling
verheugen.
11 a a poli e eveneens aan den vasten kant met eenige
guldens hoogere noteeringen, waartoe koopers aan de markt
blijven:
NOTEERINGEN.
Java f.m.s.
4 November
19111….
f
42
28 October
19 13..
..
,
41 ‘/
N. 0. T.-condities.
4 November
1915.. .
.
,, 32 ‘/)
3 November
1914….
,, 35
20-25 Juli
1914….
,, 28
8
14
VERKEERS WEZEN.
BEVRACHTINGEN.
4 Nov. 1916. Het aanbod van scheepsruimte bleef in de afgeloopen week uitermate gering in alle richtingen. Van
Noord-Amerika waren de vrachten vaster; neutrale schepen.
werden afgesloten tot 901- op net charter naar Fransche
Westkusthavens en tot 5216 voor kolen naar de La Plata
Rivier.
Engelsch-Indië bleef de aandacht trekken door groote
vraag tot verhoogde vrachtcij fers.
Kolenvrachten waren zeer vast. Er werden echter weinig
zaken gédaan, omdat Noorsche reederjen zich terugtrokken,
tengevolge van moeilijkheden bij het afsluiten van molest-
verzekering sedert d verhoogde duikbootactie en ook omdat
slechts weinig uitvoervergunningen naar neutrale landen afgegeven werden. Overigens werd naar oorlogvoerende
landen tot de vastgestelde maximum vrachten afgesloten.
Naar Nederland werden geen bevrachtingen gemeld.
GRAAN
–
AtI. Kust
1 S, Lo,nzo
Petro. Odessa
Ve,. Staten
grad Rofter-
Data
Londen1
1
dam
Rotter- Bristol Rotter-
1
Enge-
Rda,,,
dam
1
Kanaal 1 da,n
1
laad
/-
30 0.14 Nov. 1916
–
–
. –
1
12/-
1
–
1
124;6
–
1
–
1/6
1
–
127
23128 Oct.
1916
–
1.1
1/6
Nov.
1915
–
–
l
7,50
1219
1f
48,—j
836
27
Nov.
1914
–
–
‘
1
3/6
1
–
271-
Jnli
1914
11 d.
1
1111
/a
1/11
“II
121
HOUT.
Crotistadt
Golf vr,, Mexzco
Data
Holland
Oostk.
1
Engeland
Holland
Éngcland
(gezaagd)
1
(n;ij,,-
(pitch. pine)
(Pitch.
p,ne)
:tutte,)
30 Oct.14 Nov.
1916 ..
–
–
–
–
16121 October
1916
..
–
_
–
4851-
1
)
1/6 November 1915
– .
–
–
–
2601-
1
)
2/7 November 1914
. .
–
–
–
1201-
–
Juli
1914 ..
f12,—
2416
751-
7716
ERTS.
•
Bilbao
Cort/,s_
gena
Grieken-
land
Pcti
Data Middlcs-
Middlos-
Middies-
M,ddles.
bro’
–
bra’
bro’
bro’.
30 Oct.14 Nov.
1916 ..
1816
1916
–
–
23i28
October
1916
. .
1816
1916
–
–
116 November 1915
. .
171-
18-
–
–
2/7 November
1914 ..
51-
516
–
–
•
. .
Juli 1914..
413
514
1
12
519
816
KOLEN.
–
Cardiff
Oost 1. Engeland
Data
Dor-
Genuo
Port
Plata
1 Rotfet
Cron-
deaus
Said
Rivier
tda m
stadf
30 0.14 N. 1916
341-
59/6
601-
3216
f
6,50
–
23128 Oct.
1916
341-
651-
601`
301-
,,6,50
–
1,
1
6 Nov.
1915
fr
30,—
4517
‘1
4716 3716
,,6,—
–
217 Nov.
1914
,,
7,50
1114 1416
121-
–
–
Juli 1914
,,
7,—
71-
713
1416
3!2
51-
1
)
Per zeilschip.
726
•. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 1916
DIVERSEN.
BINNENVRACHTEN.
-1
Botnbay
Bur,nah l’ladivo-
Chili
–
0 0
D t
West West
stock
1
West
Europa
Eu,opa
Wcst
Europa
(d. vi.)
(rijst)
Europa (salpeter)
30.Oct.14 Nov.
1916 ..
15813
1901-
–
–
23128
October
1916 ..
150/-
1751-
–
1501-
116 November 1915
. .
6912
–
–
–
2/7 November 1914 ..
201-
301-
—
–
Juli
1914 ..
1416
1613 251-
2213
Maximum kolenvrachten van Caidif.
1.
4816 Algiers, Oran.-
51/- Bizerta, Boia, Philippeville, Bougie.
5716 Napels, Porto Ferrajo.
5816 Marseille, Tunis, Sfax, Torre Anriunziata.
5916 Genua, Savona, Spezzia, Livorno, Bagnoli, Nice.
601- Cette.
811- Civita Vecchia.
6216 Porto Vecchio, Messina, Palermo, Catania.
6316 Toulon, Cannes.
651- Licata, Taranto, Reggio, Santa Liberata, Saleino.
661- Port Vendres, Monaco, Mentone, Ca.gliari.
6716 Syracuse, Trapani.
701- Carloforte.
7216 Porto Empedocle.
21- extra van Mersey en Manchester;
31-
extra van Clyde z.
kommissie;
51-
extra van Tyne, Ruil en Oostkust; 513 extra
van Seaham; 716 extra van Firth of Fott.h en Fife z. kommissie.
Er heerschte in de afgeloopen week eene levendige vraag
naar scheepsruimte, de vrachtprijzen bleven evènwel op de-
zelfde hoogte.
S
VRACHTEN TE ROTTERDAM.
–
.
(in Gld. per 2000 K.G.)
Data
Erts vr. Ruhrhavens
Massale
goed.
Boven-
1
1
2
lostijdI
Waterstand
–
i/
lostijdl
30 Oct.-4 Nov.
1916
—
gunstig
23-28 October
1916
– .
0,35
0,45
–
gunstig
1-6 November 1915 ..
0,52
1
12
0,62
1
12
–
•vallenclg
2-7 November 1914 ..
‘0,20
0,30
–
gunstig
20-24 Juli
1914 ..
0,60
0,70
1,05
gunstig
Voor het
vervoer van regeeringsgraan gelden te Rotter-
dam sedert 19
October ‘1916 de volgende vrachten:
Partijen boven 1000 quarters.
Vlaardingen
Schiedam
‘
25
Wormerveer/Zaan
f1,70
f
Westzaan
….. …
..1,90
Geestbrug
.
……..
..1,40
Krommenie
……,, 1,90
Den Haag ……….
1,45
Alkmaar …………2.15
Leiden …………
.. 1,65
Deventer
……….2.25
Heemstede ……..
,, 1,85
‘s-Hertogenbosch
,, 1,40
Dordrecht
……..
,, 1,25
‘Weert …………., 2,50
Utrecht
-……..
,, 1,60
Middelburg
……,, 2,—.
Amsterdam
……..
1,60
Sas yan Gent
……2,-
Kleinere partijen met 10
a
30 ct. verhooging.
–
ADVERTENTIËN
Hollandsehe Bank voor Zuid-Amerika
AMSTERDAM
(Banco Holandés de
BUENOSAIRES
la América dcl Sud)
..
GESTORT KAPITAAL
f
8.000.000,—.
AAN- EN VERKOOP VAN WISSELS OP ARGENTINI
VERZILVERING VAN PESO-COUPONS EN ARG. B. B.-
–
TELEGRAFISCHE UITBETALINGEN.
–
REMBOURS-CREDIETEN
INLICHTINGEN VOOR IM- EN EXPORT
–
GRONINGER B
SCHORTINGHUIS & STIKKER
Winschoten, Stadskanaal, Wildervank,
Sappemeer, Groningen, Deifziji en
Ter ApeI
(Firma TIMMERMAN & SASSEN)
Iestort- Kapitaalf 2.000.000,— Reservesf 181.970
9
16
VERRICHT ALLE BANKZAKEN
Belast zich met het incasseeren van wissels op binnen-
en buitenland
J. & J. M. VOORHOEVE
Makelaars in 4ssurantiën
Anno 1836
ROrFERDAM
INCASSO~BANK
AMSTERDAM ROTTERDAM ALMELO
LEUVEHAVEN 103
Volgestort Kapitaal
f 8.000.000,—
Reserve
f1.341.000,-
DEPOSITO’S
EFFECTEN ENCOUPONS
INCASSEERINGEN OP BINNEN- EN BUITENLAND
OPEN EN GESLOTEN BEWAARNEMING
AAN-
EN
VERKOOP
VAN
VREEMDE VALUTA’S
SAFE-DEPOSIT
8 November 1916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
727
MAANDSTAAT OP 31 OCTOBER 1916
VAN
DE WISSEL- EN EFFECTENBANK
TE ROTTERDAM.
Aandeelhouders voor 90
O/
deelneming
f
2.500.000,-
2e
Serie
………. . ……………
f
1.350.000,—
Vennootsch.
,,
9.923.O’/9,33’/i
Deposito in
Als
waarborg
f774.775,
,,
195.120,64
Effecten
..
voor 90% v/
,,
774.775,—
Vennootsch.
Aandeelhouders
,,
86.074,59
Deposito in
2e Serie
575.225,-
Prolongatiën en beleeningen gegeven
,,
1.325.700,—
Kapitaal
…………………………
Geld
1.350.000,-
Saldo
‘
s
Bankiers
………………..
682.64O,O3
1
/i
,,
378.871,55
id.
voor geaccepteerd
…………
,,
465.722,31
Reserve voor te verstrekken Pensioenen
Kas, Wissels en Coupons
…………..
Voorschotten op Onderpaud of Borgtocht
,,
3.785.078,1812
..
,,
92.581,17
Eigen
Fondsen
…………………….
Effecten van Aandeelhouders
……….
id.
op Consignaties ……….
35.977,77
Fonds voor Pensioenen en Ziekengelden
26.249,-
Deelneming in Syndicaten …………..
Debiteuren in Rekening-Courant
,,
……
,,
l.492M64,78’/s
‘en
Ziekengelden
………………..
,,
6.900.628,93
Gebouwen en Safe-Deposit …..
…….
,,
458.349,72
..
..
Reserverekening
…………………..
,,
282.507,70 ‘/
Deelneming in het Zieken- en Pensioen-
..
Traites
geaccepteerd ……………….
506.799,47
fonds Tventsche Bankvereeniging c.s
,,
118.830,17
..
..
Depositvrekening
………………….
Saldo’s
Bankiers
………………….
Crediteuren in Rekening-Courant ……
,,
8.656.374,71’1
..
f 20.694.012,54
..
f
20.694.012,54
bE TWENTSCHE BANKVEREENIGING
B. W. BLIJDENSTEIN
&
Co.
AMSTERDAM, LONDEN,_ENSCHEDE, ALMELO.
–
MAANDSTAAT VAN DE KANTOREN AMSTERDAM.
DEBET.
31 October
1916
31 October
1915
f
5.906.250,—
f
6.617.187,50
Fondsen voor rekening onzer Twentsche
Kapitaal en Reserven te Londen ……..
Kantoren gedeponeerd te Londen..
925.000,—
1.380.000,-
Fondsen in Commanditair en Leen-
Depôt, gedeponeerd te Rotterdam ….
549.900,—
354.600,-
Aandeelen de Wissel- en Effectenbank
f
999.000,—
(1915
f
519.000,—)
,,
567.000,—
,,
274.200,—
Fondsen in Commanditair en Leen-
f
7.948.150,—
f
8.625.987,50
Depôt, gedeponeerd te Amsterdam
26.413.450,—
24.800.450,-
Kassa, Wissels en Coupons
,,
.14.227.860,76
1
12
13.103.347,10
1
12
Nederl.
Staatsleeningen,
Schatkistbil-
waarop in Geld gestort …………..
jetten en Schatkistpromessen
36.633.912,01
16.525.889,02
Saldo’s bij Bankiers 10.043.706,73
1
12
7.069.957,64
,
1
2
Prolongatiën gegeven
3.951.555,—
6.860.910,-
Syndicaten en Eigen Fondsen
1.628.026,69
1-557.305,46i1
2
f
22.597.428,23
–
f
19.626.381,56
1
12
af: loopende promessen ….
,,
i.iso:000,—
,,
3.200.000,—
Credietvereeniging
………………..
Voorschotten tegen Onderpand of Borg-
21.447.428,23
16.426.381,56
1
12
tocht en Saldo’s Rekeningen-Courant
9.423.379,—
11.525.188,92
Voorschotten op Consignatiën
1.751.566,85
1.352.329,53
Gebouwen en Safe Deposit
950.446,19
986.103,09
f
134.419.481,47
f
108.833.849,84
Totaal..
CREDIT.
f
12.272.000,—
f
12.033.500,-
Credietvereeniging ……….
,
2.349647,50
2.165.702,50
,,
4.686.083,44
4.543.169,71
Credietvereeniging ……….
2.394.013,85
f
21.701.744,79
,,
2.210.770,50
Reserven ……………
…………….
Zieken- en Pensioenfondsen
..
177.302,44
f
20.953,142,71
153.705,95
Kapitaal ……………………….
..
Fondsen in Leen-Depôt
..
25.624.150,—
23.815.850,-
Deposito’s
……………………..
15.547457,15i1
12.398395,22’I
op prolongatie
Saldo te ontvangen en te leveren Fondsen
4.415.700,—
624.200,30
1/2
2.599.800,-
589.088,03
Saldo’sRekeningen-Courant
34630.212,20
1
1
27.979.942,90″
Credietverg
Saldo Rekeningen met de Bijkantoren
–
…
…
5.829.829,5811
3.390329,29
3.303.122,94
4.055.325,32’1
On Call genomen
6.000.000,—
Kassiers Rekeningen
,,
4.084.760,02
475668,6111
Te betalen Wissels 10.423.044,70 10.891.553,09
Diverse Rekeningen
1.970.750,98 1.618.255,05
Totaal….
f
134.419.481,47
f
108.833.849,84
728
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8 November 1916
N.V. Maatschappij tot Exploitatie va
Onroerend Goed „DOMUS”
(Exploitatie van Woon- en Winkelhuizen)
GEVESTIGD TE ROTTERDAM
Maatschappelijk Kapitaal / 600.000,-
(waarvanf 320.000,— geplaatst en volgestort).
COMMISSARISSEN:
Mr. A. HIJMAN, Advocaat te Rotterdam, Voorzitter.
L. V.VAN ROSSEM, lid der fa.
GERD.
v.
ROSSEM
& Co. tè Rotterdam.
Mr. J. COERT, Advocaat te Rotterdam.
DIRECTEUR:
J OH. M. DROP, Directeur van Maatschappijen van Onroerend Goed,
lid der firma
MESTRING & VAN DE ROVAART
te Rotterdam.
UITGIFTE VAN
280 Aandeelen dop N.VE elk gpoot f 1000,_
tegen den koers van 100
0
/0
(exclusief Dividend 1916),
ter kee op naam of aan toonder.
Ondergeteekende bericht, dat de INSCHRIJVING op boven-
genoemde Uitgifte zal worden opengesteld op
–
DINSDAG 14 NOVEMBER 1916
UNIE BANK
voor
Nederland en Koloniën
–
AMSTERDAM
BATAVIA
–
SOERABAYA
INDIA JUTE Cy
Adm. Délégué:
JULES DANEELS
Eecloo – Ijzendijke
België
Holland
ROTTERDAM
BIERHAVEN 37
Agent voor Nederland:
M. WINS
ROTTERDAM
VAN RIJN & C
UTRECHT -. POSTBUS 40
EENIGE FABRIKANTEN
VAN DE UTRECHTSCHE
FIJNE TAFELMOSTERD
van 9 uur ‘s morgens tot 4 uur ‘s middags
I1IJEU-I &
7iJT
te Rotterdam bij de Heeren MILDERS & GLEICHMAN,
te Amsterdam bij de Heeren PATIJN VAN NOTTEN & Co.,
DITMAR
9
S
alwaar Prospectussen, Inschrijvingsbiljetten, zoomede Statuten en
exemplaren van het laatste Jaarverslag op aanvrage verkrijgbaar zijn.
Houders van aandeelen der Serie A groot 6o aandeelen hebben
bij inschrijving, ingevolge Art.
4
der Statuten, recht van voorkeur
naar verhouding van het getal dezer aandeelen die zij bezitten.
N. V. Maatschappij tot Exploitatie van
Onroerend Goed ,,DOMUS”.
ROTTERDAM
WEISE & CO.
AMSTERDAM
Import van en Handel in.
OVERZEESCHE PRODUCTEN
speciaal
RUBBER, GUTTA-PERCHA en BALATA
UITGEVERS-MIJ
ROTTERDAM
Wijnhaven 111-113
Telef. 7841 -’42 -’43
Belast zich
met’t verzorge.n
van uitgaven
en tijdschriften
op elk gebied
GEBR.VAN
‘Bevachtjngsaget
Reeders en Cargadoors
–
Expediteurs
KOOP en
VERKOOP VAN SCHEPEN
ROTTERDAM
AMSTERDAM
–
ZAANDAM
Telegram-Adres:
VANUDEN”