Op een congres hoorde ik het verhaal aan van Rob Dillmann, bestuursvoorzitter van de Isala klinieken. Hij verhaalde over een vrouw van in de tachtig die in drie maanden tijd acht keer werd opgenomen in een ziekenhuis, meestal via de spoedeisende hulp. Na drie maanden overleed ze. Een gevalletje blunderende artsen? Het is goed denkbaar dat het hier geen medisch falen betrof maar een hardnekkig coördinatieprobleem.
Procedure
Het verhaal is intrigerend om vele redenen. Direct valt op dat er in het ziekenhuis kennelijk geen procedure is om dit te verhinderen. Elke keer wordt zo’n geval op individuele merites beoordeeld. Je stuurt deze vrouw natuurlijk niet weg en laat haar ook niet onnodig lang in het ziekenhuis. Niemand binnen een ziekenhuis (dit ziekenhuis is absoluut geen uitzondering) is verantwoordelijk voor een heel traject van een patiënt, waardoor deze herhalingsneurose vaak opdoemt. Alleen bij het ziekenhuis in kwestie al tachtig keer per jaar (zij het niet altijd zo schrijnend als bij dit geval). De verantwoordelijkheid voor de patiënt ligt niet exclusief bij het ziekenhuis. Waar was de huisarts al die tijd? Het ziekenhuis of de (familie van de) patiënt had, zeker na de tweede opname in korte tijd, de huisarts moeten verwittigen, waardoor onnodig leed had kunnen worden voorkomen.
Hogere doel
Hier ontpopt zich een typisch Nederlands fenomeen. We hebben verantwoordelijkheden over zoveel partijen verdeeld dat wanneer er iets fout gaat, niemand zich verantwoordelijk voelt. Iedereen wijst naar regeltjes maar men vergeet dat het hogere doel zelden in regels is vervat. De toestanden bij woningcorporaties zijn echt geen uitzondering. In de zorg worden door het zwarte pieten jaarlijks honderden miljoenen euro’s verkwist terwijl er geen patiënt beter van wordt.
Opknippen processen
De NZa kijkt alleen of alles volgens regels verloopt, net als de verzekeraars. De Inspectie wordt pas wakker bij medisch falen. Soms is er een huisarts die goed oplet, maar lang niet altijd. De ziekenhuizen zelf zijn hier niet trots op, maar in formele zin valt ze weinig te verwijten. Ze verdienen feitelijk door het opknippen van processen en worden daartoe op alle manieren door het systeem uitgedaagd.
Generalist
Dillmann verzuchtte dat een ziekenhuis eigenlijk een generalist in dienst moest nemen om dit soort taferelen te verhinderen. Eigenlijk? Verzekeraars kunnen hun rol eindelijk waarmaken als ze in hun onderhandelingen eisen dat elk ziekenhuis per direct zo iemand in dienst neemt en afrekent op patiëntgerichte processen. Geen smoesjes dat dit ingewikkeld is te meten en een moeizaam proces van cultuurverandering vereist. Zorg is er voor de patiënt, dus alle processen en financiering moeten daarop ingericht worden. Niet zwarte piet moet worden afgeschaft maar het zwarte pieten.
fd column van 4-8-2014
Auteur
Categorieën