Met het nieuwe regeerakkoord is financiële repressie in Nederland een feit. Zo wordt financiële speculatie verboden voor semi-publieke instellingen (zoals Vestia). Met Europa gaan we samenwerken om heffingen te kunnen invoeren, de bankenbelasting wordt verdubbeld en vanavond is besloten om toch voorstander te zijn van de financiële transactietaks binnen Europa.
Deze veelal symbolische maatregelen lijken vooral bedoeld om degenen die ‘schuld’ hebben aan de crisis te laten boeten. Of dit terecht is weet ik niet maar dat dit eraan zat te komen was volgens Carmen Reinhart te verwachten.
Reinhart gaf op 19 oktober aan het eind van de Nederlandse Economen Dag de Tinbergen lezing over de schuldenproblematiek in de VS en Europa. Ze sprak over de zich steeds herhalende stadia van financiële crises. De boom begint volgens haar vaak met financiële innovatie en deregulering. Dit trekt enorm veel kredietverlening aan die consumptie verder aanjaagt en een vastgoed bubbel creëert. Als kredietverlening blijft groeien worden kwalitatief steeds laagwaardigere leningen afgesloten en dan..als de prijzen gaan dalen, komt de bust.
In de recessie die volgt worden door de overheid maatregelen genomen zoals hierboven beschreven. De schuldenaren moeten boeten voor de boom die ze met alle risico’s van dien in gang hebben gezet en financiële repressie wordt dan belangrijker gevonden dan het weer snel aanjagen van de economie. Zo zijn er in Nederland dringend maatregelen nodig die de kredietverlening weer op gang helpen, maar daar hoor je weinig over. Er wordt wel gewaakt voor opeenstapeling van repressiemaatregelen en voor het aantasten van de pensioenfondsen, maar Dijsselbloem betwijfelt of dit in de Europese onderhandeling te bereiken valt.
Michelle de Waard en ik mochten Reinhart interviewen – lees hier het hele interview – en vroegen haar waarom er dan toch zoveel discussie is over de nu te nemen maatregelen als zij zo’n evident patroon heeft kunnen ontdekken van het verloop van eerdere crises. Haar antwoord is verbijsterend: ‘omdat we steeds weer vergeten’. Zodra de economische groei weer aantrekt begint de cyclus weer van vooraf aan omdat we geen financiële regulering willen accepteren in goede tijden. Behalve tussen 1944 en 1980 toen Bretton Woods een ongekend lange periode zonder financiele crises inluidde.
Dus, in plaats van deze overgrote focus op symbolische maatregelen, laat onze toezichthouders financiële deregulering in toom houden als we weer richting hoogconjunctuur bewegen.
Auteur
Categorieën