Promotiebespreking: Emile Cammeraat

Tijdens een economische crisis zorgen verplichte activeringsprogramma’s ervoor dat jongeren uit de bijstand gaan zonder dat de werkgelegenheid of deelname aan scholing toeneemt. Dit blijkt uit het eerste onderzoek van mijn proefschrift, waarin ik onderzoek doe naar het effect van verplichte activeringsprogramma’s voor jongeren in de bijstand op het aantal NEET’s, jongeren die niet werken en geen onderwijs of training volgen (NEET= Not in Employment, Education or Training). Deze verplichte activeringsprogramma’s zijn ingevoerd in 2009 onder de naam Wet investeren in jongeren (WIJ). Aan de hand van een differences-in-differences-analyse en regression discontinuity-analyse voor de periode 1999–2012 bereken ik het effect van deze hervorming. De behandelgroep bestaat hierbij uit jongeren van 25 en 26 jaar oud en de controlegroep uit jongeren van 27 en 28 jaar (voor wie de WIJ niet gold). De hervorming leidde tot een afname van het aantal 25- en 26-jarige jongeren in de bijstand met 24 procent, maar niet tot de beoogde vermindering van het aantal jongeren zonder werk of scholing.

Naast micro-economische studies naar sociale zekerheid heb ik ook internationaal vergelijkend onderzoek gedaan naar de relatie tussen verschillende sociale-uitgavenregelingen en armoede, ongelijkheid en economische groei. Ik gebruik paneldata over 22 EU-landen voor de jaren 1990–2015 en hanteer verschillende OLS en 2SLS fixed effects-modellen. De resultaten laten zien dat hogere uitgaven aan sociale zekerheid samenhangen met minder armoede en ongelijkheid, en niet met lagere economische groei. Er lijkt dus geen afruil te bestaan tussen het verminderen van armoede en ongelijkheid aan de ene kant en hogere economische groei aan de andere kant. Sociale uitgaven aan werkloosheidsuitkeringen, actief arbeidsmarktbeleid, huisvesting en bijstand hangen sterk samen met minder armoede. Voor ongelijkheid vinden we een sterk negatief verband met sociale uitgaven aan pensioenen.

Daarnaast heb ik nog twee andere onderzoeken gedaan voor mijn proefschrift. Zo onderzoek ik het effect van werkloosheidsschokken op het arbeidsaanbod van de partners van werklozen, ook wel bekend als het Added Worker Effect (AWE). Bij koppels leidt het in de Werkloosheidswet terechtkomen van de man gemiddeld tot een bruto-inkomensdaling van 20.000 tot 30.000 euro. Vrouwelijke partners compenseren slechts twee à vijf procent (500 tot 1.000 euro) van dit inkomensverlies door meer te gaan werken. Ook vind ik dat een grondwettelijk recht op sociale zekerheid een positief effect heeft op uitgaven aan sociale zekerheid.