■ Tijl Hendrich (CPB)
Een van de methoden om mensen te bewegen vrijwillig de auto te laten staan is gedragsbeïnvloeding. Automobilisten feedback geven op de milieugevolgen van hun reisgedrag is een voorbeeld van een dergelijke gedragsprikkel.
Dit jaar onderzocht het Centraal Planbureau enkele edities van Low Car Diet (LCD), een wedstrijd die gericht is op werknemers, met als doel om hen een maand lang zo duurzaam mogelijk te laten reizen. In deze maand beschikken ze over gratis ov-kaarten en e-bikes, en hebben ze toegang tot online wedstrijddashboards om de stand van het bedrijf in de competitie te monitoren. Deelnemers rapporteerden daarnaast hun reisgedrag één week voor en tien weken na de wedstrijdmaand.
De figuur laat zien in welke mate deelnemers de auto (benzine, diesel of elektrisch) gebruikten in hun woon-werkverkeer. Zowel voor als na de wedstrijd waren er weinig mensen die af en toe met de auto naar hun werk gaan, zo blijkt uit de ‘kloof’ in het midden van de figuur. Daarentegen zat er met een daling van vijftien procentpunt wél veel verandering in het percentage deelnemers dat altijd de auto naar het werk pakt (rechterkant van de figuur). Met dezelfde orde van grootte (veertien procentpunt) nam het percentage werknemers dat nooit de auto gebruikte juist toe na de wedstrijd (linkerkant van de figuur). De totale daling in brandstofautokilometers onder deelnemers tussen de voor- en nameting was in de editie van 2016 met 35 procent zeer hoog.
Bij deze grote gedragsverandering horen echter drie belangrijke kanttekeningen. Deelnemers aan het LCD zijn niet willekeurig gekozen, maar melden zich zelf voor de wedstrijd aan. Ook beschikte de campagne niet over een controlegroep. Verder zijn mensen die niet zo met duurzaamheid bezig zijn, zijn minder geneigd om de nameting in te vullen. Het effect van een dergelijke campagne zal daarom naar verwachting veel lager uitvallen voor een representatieve groep forensen. Om na te gaan wat het werkelijke effect is van programma’s als het LCD, zijn wetenschappelijk opgezette gedragsexperimenten nodig.
Auteur
Categorieën