In 2021 was twee derde van de vrouwen van vijftien jaar tot de AOW-leeftijd (exclusief scholieren en studenten) economisch zelfstandig. Onder laagopgeleide vrouwen is dat echter veel minder: bijna twee derde van hen kan niet zelfstandig rondkomen.
Economische zelfstandigheid betekent dat iemand met betaald werk minstens het bijstandsniveau van een alleenstaande verdient (1.080 euro netto per maand in 2021). Dat geldt over het algemeen vaker voor mannen dan voor vrouwen: van alle vrouwen is 66 procent economisch zelfstandig; bij mannen is dat 81 procent.
Het aandeel economisch zelfstandigen varieert echter sterk naar onderwijsniveau, en dat effect is groter bij vrouwen (figuur). Onder laagopgeleide vrouwen was in 2021 37 procent economisch zelfstandig, tegenover respectievelijk 67 procent en 82 procent van de middelbaar- en hoogopgeleide vrouwen.
Hogeropgeleide vrouwen werken vaker, maken meer uren en ze verdienen ook meer per uur. Laagopgeleide vrouwen hebben verreweg het vaakst een uitkering, meestal een bijstandsuitkering, en het vaakst geen eigen inkomen. Ook komt het werken zonder economisch zelfstandig te zijn bij hen het meeste voor. Dat heeft vooral te maken met hun relatief korte werkweek.
Bij mannen zijn de verschillen naar onderwijsniveau wat kleiner. Het man-vrouwverschil is daardoor het kleinst bij de hoogopgeleiden, en het grootst bij de laagopgeleiden: onder laagopgeleiden is het aandeel economisch zelfstandigen onder mannen bijna twee keer zo hoog als onder vrouwen.
De afgelopen tien jaar is de economische zelfstandigheid wel toegenomen, zowel onder mannen als vrouwen. Van 2011 tot 2014, in de vorige economische crisis, bleef het aandeel economisch zelfstandige vrouwen min of meer gelijk. Tussen 2014 en 2019 was er een relatief sterke toename. Daarbij speelt de gestegen arbeidsduur een rol. Vrouwen werken steeds vaker in een grote deeltijdbaan van 28 tot 35 uur per week. In het corona- en crisisjaar 2020 vlakte de groei bij vrouwen af, maar dat herstelde zich in 2021. Bij mannen volgt het percentage economisch zelfstandigen de conjunctuur. In de vorige economische crisis, en ook in 2020, daalde het aandeel economisch zelfstandige mannen, om tijdens het economische herstel in 2021 weer te stijgen.
Auteur
Categorieën