Jrg. 9, editie 421

8 JAN6ARI 1924

A rJTEtJRSRËCHT V001?B.E1t0I7D9N.

EconomischPIW
.Statistische

Berl
“chten
‘

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET ‘INSTiTUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

9E JAARGANG

–
WOENSDAG 23 JANUARI 1924

,

No. 421

INHOUD
DOOTRINARISME

OF

WERKELIJKHEIDSZIN

BIJ

Viuj-
HANDELAARS
door
F.
M. Wiba’ut

………………
74
De economische ontwikkeling, van Sovjet-Rusland III De Russische

Staatsbank

((los-Bank) door

Dr.

S.
Miliner…………………………………..
75
De Studie van de Economie aan onze Universiteiten
(Nog een nabetrachting) door
Prof. Dr.
J. P.
Veraart
78
De Tabakshandel in
1923
door
F. M. v. E………..
80
De Postcheque- en Girodienst door
Mr. G. ,S’chwartz.
82
Scheepvaartondersteuning in het Buitenland III door
Mr.
F. W.
M. de Koek van Leeuwen ……………
83
Aandeelhouders

in Naamlooze Vennootschappen van
Verzekering door
J.
Ter Mevlen ………………
84
De Rijksmiddelen

…………………………….
85
OVERZICHT VAN TIJDSOHEIFTEN

…………………
86
MAANDCIJFERS:

–
ilandelsbeweging over de maand December
1923
.
87
Overzicht der Rijksmiddelen

………………..
88
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN ……………….88-95
Geldkoersen. Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.

INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algenveen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
Redacteur-Secretaris van het weekblad:

D. J.

Wanink

22
JANUARI
1924.

De lichte verruiming van de geidmarkt aan ht

einde der vorige berichtsweek maakte deze week geen

verderen voortgang. Weliswaar was er meer aanbpd

van geld op prolongatie, vooral in de tweede helft der

week, zoodat de noteering op 4% pOt. kon terug-

loopen, maar overigens bleef de geldvraag nog zeer

groot. Vooral particulier disconto was nog steeds zeer

moeilijk te plaatsen en callgeld kon tot elk be-

drag ondergebracht worden. De slechte stemmifig op

de discontomarkt was duidelijk merkbaar bij de in-

schrijving op het schatkistpapier. Op de aangeboden

f
100 millioen werd slechts ingeschreven voor

f
81.156.000. Toegewezen werd in totaal
f
79.156.000,

waarvan
f
56.070.000 driemaandspromessen
‘
voor

1
.
988,— of 4% pCt.,
f
20.590.000 zesmaandspromessen

voor
f
975,25 of
47/s
pOt. en ten slotte nög
f
2.496.000

jaarsbiljetten h
f
1005,—.

*

De weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft

slechts wijzigingen van ondergeschikte beteekenis te

zien. De post binnenlandsche wissels blijkt van
f
240.2

Inillioen tot
f
229 millioen te zijn teruggeloopen. Deze

ermindering, die bijna geheel voor rekening van de

,I-Ioofdbank komt, laat zich voor het grootste gedeelte

verklaren uit de aflossing van schatkistpapier. Het

totaal der rechtstreeks
bij
de Bank geplaatste schat-

kistpromessen daalde in de afgeloopén week van
f 28

millioen tot
f 20
millioen. De beleeningen geven even-

eens een teruggang te zien en wel van
f
1.6 millioett.

liet renteloos voorschot aan het Rijk steeg met

ruim
f
1 millioen. De zilvervoorraad der Bank blijkt

met een goede
f 300.000
te zijn vermeerderd. De post

papier op het buiténland noteert f 700.000
hoogcr

dan verleden week, terwijl de diverse rekeningen op

deactiefzijde der balans een daling van
f
5.4 millioen

te zien geven.

1
De biljettencirculatie blijkt van
f
1033.7 millioeii

tpt
f
1018.8 millioen te zijn verminderd. De rekening-

courant saldi vertoonen een stijging van
f
300.000. Het

beschikbaar metaalsaldo stelt zich
f
3.6 millioen lioo-

ger dan verleden week.

De wisselmarkt was deze ween weder zeer bewogen.

l)e schomnielingen in de wisselkoersen en vooral in de

‘rancskoersen waren weder zeer groot. Het ingrijpen

van de Fransche Regeering en de aangekondigde

krachtige maatregelen deden aanvankelijk den koers

sterk oploopen, voorna.melijk door overhaaste dekkin-

gen van baissiers. Later bleek echter, dat het vertrou-

wen in de maatregelen in Frankrijk zelf niet voldoen-

de was, zoodat opnieuw een daling intrad, die ool

floor een vernieuwde verhooging, van het bankdiscouto

niet geremd kon Nvorden. –

Bijzonder flauw waren ook Deensche Kronen; giste-

ren trad plotseling een val in van meer dan
f
2,50,

iar men meent doordat de koerssteun van de Deen-

sche Regeering nit langer-volgehouden kon worden.

LONDEN,
19
JANUARI
1924.

Het aanzien van de geidmarkt was dee geheele

week vast. Onverwachts werd de eerste dagen veel

geld opgenomen voor window-dressing en het liet zich

Woensdag aanzien, dat er geleend moest worden bij de
Bank. Hie:rtoe behoefde ten slotte niet te worden over-

gegaan, maar daggeld was dien dag onder
3
pOt. niet

te verkrijgen. Donderdag kwam er een kleine verande-

ring, doordat een der banken kort crediet aanbood, en

niettegenstaaande dat er weer geld noodig was voor

belastingbetalingen, werd de markt ruimer, en brokkel-

den de koersen af. Voor daggeld behoefde men toen

niet meer dan 2% pOt. te betalen. De koers van zeven-
daagsgeld bleef onveranderd 234 pCt.

De discontomarkt was ook vaster, maar vrij onze-

ker door de schommelingen in de Sterling- en Franc-

koersen. Aan de, verhooging van de Bank rate in

Frankrijk – die nu 2 pOt. hooger is dan in Londen

– hecht men hier in het algemeen niet te veel waarde.

2-mnds. prima bankaccept
35/_%
pOt.; 3-mnds. id
.

3%—/ pOt.; 4-mnds. id
.
37/_%
pOt.; 6-mnds. id
.

Ym_
0
/
io
pOt.

74

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23
Januari 1924

DOCTRINARISME OF WERKELIJKHEIDS-

ZIN BIJ VRIJHANDELAARS.

(Behoud van normale werkgelegeii-
hei d.)

Er is in de regionen van den hemel der reeds over-
leden economisten, zooals Bastiat, zonder
twijfel

vreugde over het artikel van den heer Ir. A. Plate
in cle ,,Economisch-Statistisclie Berichten”: ,,Een
verkeerde oplossing van het werkloosheidsvraagstuk’.
Ook in sommige kringen van economisten, die nog
het leven op aarde hebben te voeren. De beschou-
wing van den heer Plate immers munt uit door doe-
trinarisme, onverstoorbare gehoorzaamheid aan eco-nomische wetten. Economische wetten van de soort:
grijp niet in in economische verhoudingen; indien
Gij het doet is er weinig dat Gij ziet, veel, dat Gij
niet ziet. Wees daarom meer dan voorzichtig. Out-
houd U. Laat loopen en laat gaan!

Wij laten er ons op voorstaan niet minder vrij-
handelaar te zijn dan de heer Ir. A. Plate. En toch
achten wij het de plicht van de overheid om in som-
mige gevallen door steun van de particuliere nijver,-heid het behouden van de normale werkgelegenheid
in het land of in een bepaalde gemeente te bevorderen.

De discussie loopt, om een recent voorbeeld te
noemen, over de vraag of, indien de Maatschappij
,,Nederland” bereid ware gebleken aan de Neder-
landsche Scheepsbouwmaatschappij te Amsterdam de
voorkeur te geven voor de opdracht van het bouwen
van een schip, dat tegen lageren prijs uit Frankrijk
kon worden geleverd, het voor het Rijk en de Ge-
meente Amsterdam aangewezen zou zijn om een zeker
bedrag uit de openbare kassen beschikbaar te stellen,
ten einde het prijsveischil geheel of gedeeltelijk te
overbruggen, en aldus het geven van deze opdracht
aan de Nederlandsche nijverheid mogelijk te maken. De vraag is, of zoo te handelen in strijd zou zijn met
opvattingen van vrijhandel?
Ons antwoord is: in bepaalde gevallen kan het be’
vorderen van zulke bijdragen tot de taak van de open-

bare lichamen behooren. Zulke bijdragen, mits slechtst
in bepaalde omstaudigheden en onder voldoende
waarborgen verleend, zijn niet in strijd met vrjhan-
deisleer en met vrijhandelspractijk.
De voorwaarden, die wij stellen voor zulke bijdra-

gen, zijn deze:

De industrieele onderneming moet, wat haar outil-
lage betreft, volkomen op de hoogte staan van den in
het bedrijf bereikten stand der techniek. Rare pro-
ductiekosten moeten in normalen tijd niet achter
staan bij die van vergelijkbare industrieele onderne-
mingen in het buitenland. Voor een scheepsbouw-
maatschappij kan dit b.v. blijken uit vergelijking van,
aanbiedingen bij concurreerende inschrijvingen. Vast
moet dus staan, dat, indien de inschrijving op kos-
tenbasis, dus ondernemerswinst buiten beschouwing
gelaten, van den binnenlandschen industrieel belang
rijk hooger is dan van den buitenlandschen indus-trieel, het verschil door niets anders veroorzaakt is
dan door de goudwaarde van het loon in een valuta
sterk land zooals Nederland, en in een valuta-zwak
land zooals b.v. Frankrijk.

Waar dit vooropstaat is onze tweede eisch, dat
vast zal staan en scherp zal worden gecontro,,
leerd, dat de industrieele onderneming door het ver,
krijgen van steun van openbare lichamen met de
opdracht geen winst ‘zal maken in eenigen vorm. Van
industrieele ondernemingen, die in andere afdeelin-
gen van hun werkzaamheid nog opdrachten uitvoe-
i’eii, die winst opleveren, zoodat in geval een bepaal
de afdeeling slechts volledige werkgelegenheid ver-kreeg door bijdragen uit openbare kassen, de inrich-
ting als geheel winst zou maken, zou bovendien moe-
ten worden geëischt, dat zij hun aann,emingsprjs
van het werk, waar het om gaat, zouden stellen een,
stuk beneden kostprijs. Immers in een geval als hier
omschreven zou het feit, dat een afdeeling,’ die zon-
der steun van openbare lichamen stil kwam te staan,
thans in bedrijf kon worden gehouden, van invloed
icunnen zijn op de algemcene kosten voor de andere
afdeelingen van de onderneming en dus op de alge-
meene winst van de onderneming als geheel. M. a. w.
moet zorgvuldig worden gewaakt, dat niet het aller-geringste percentage van het bedrag, door openbare
lichamen aan bijdragen verleend, in den vorm van
winst openlijk of verborgen, al dan niet uitgekeerd,
aan de onderneming ten goede zou komen.
Derde eisch: De steun bij het aanvaarden van be-
stellingen door openbare lichamen aan industrieele ondernemingen verleend, mg niet• leiden tot afwij-
king van de collectieve arbeidscontracten, die in de
onderneming geldende zijn. Wij bedoelen niet tot
andere afwijkingen dan die eventueel door de arbei-
dersorganisatie, die mede partij is geweest in het
aangegane collectieve contract, zouden worden aan-
‘aard. De arbeidsvoorwaarden m. a. w. mogen niet
gunstiger zijn, en mogen niet ongunstiger zijn, wan-
neer een industrieele onderneming de opdracht ver-
krijgt met de hulp van steun uit openbar,e kassen,
dan indien zij die zou. verkregen hebben langs vol-
komen normalen weg van concurrentie.

Vierde eisch. De bijdrage uit openbare kassen moet
blijven beneden de grens van een zeker bedrag, dat in
elk bijzonder geval wordt vastgesteld in verband met
het verschil in goudwaarde van het loon in de bedrij-
ven, die in aanmerking komen in Nederland en in het
land, vanwaar de concurree.rende aanbieding komt.
Op het Congres van de S.D.A.P., gehouden 25 en 26 December 1921 te Arnhem, is dit standpunt aan-
vaard in deze korte omschrijving: ,,Tot behoud of uit-
breiding van werkgelegenheid kan voorzoover de valu-
ta-concurrentie zich ernstig doet gevoelen: 1. bij op-
drachten van overheidswege aan binnenlandsche pro-
ducenten de voorkeur worden gegeven; 2. aan leves-
vatbare bedrijven kan onder overheidscontrôle ‘crediet
door den Staat worden verleend”.
Waar aan de hier uiteengezette eischen wordt vol-
daan zien wij in het bevorderen van opdrachten als hier omschreven voor de Nederlandsche nijverheid
ni.ets wat gelijkt op protectie. Immers het gaat hier in
geen enkel opzicht om het bevorderen van kunstma-
tigo werkgelegenheid. De Mij. ,,Nederland”‘ stellen
wij, zoude er niet aan denken dit schip te St. Nazaire
te doen bouwen, wanneer de aanbieding van St. Na-
zaire niet belangrijk lager was dan die van de Neder-
landsche industrie. De aanbieding van St. Nazaire
ken evenwel slechts lager zijn, doordat de goudwaarcie
van het uitbetaalcie loon lager is. De materialen kan
St. Nazaire niet goedkooper icoopen dan de Nodec-
landsche Scheepsbouwmaatschappij. (De uitgesproken
gedachte, dat de Fransche Regeering aan de scheeps-
bouwwerf te St. Nazaire tegen lageren prijs dan dc
marktwaarde materiaal zou leveren, dat zij uit het Roer-
gebied heeft weggenomen, laten wij hier buiten be-
schouwing.) De bedrjfsteehniek, dit werd op den voor-
grond gesteld, van St. Nazaire is niet beter dan die
van de Scheepsbouwmaatschappij. Afgezien van de
goitdv.’aarde van, het loon kunnen de productiekosten
van St. Nazaire niet lager zijn clan van de Nederland-
sche industrie.
‘V]eczen wij nu niet de gevolgen van deze voorkeur
aan do Nedeilandsche industrie boven de buitenland-
sclie
Wij stellen op den voorgrond, dat de particuliere
aanbestoder, die buiteniandsche concurrentie wil, maat
toch wil bevorderen, dat aan binnenlandsche in-
dustrieën de voorkeur kan worden gegeven, goed zal
-doen de buitenlandsche concurrenten bij de prj.saan-
vragen van deze mentaliteit deelgenoot te maken. Vvij
nemen aan, dat zij er niet van zullen verschrikken,
wijl in hun eigen omgeving soortgelijke overwegingen
allicht in heel veel sterkere mate zullen gelden. Doch
wij irteenen, dat hun de mogelijkheid van die te voe-
ren gestie ‘in uitzicht moet worden gesteld.
Dit alles vooropgesteld vreezen wij geen enkel van.

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

75

de nadeelen, die de heer Plate van het hier verdedigde
beleid van de zijde van openbare besturen, die hij pro-
tectionistisch acht, meent te moeten verwachten. Wij
vreezeri volstrekt niet, dat zulke incidenteele gestie
do Nederlandsche industrie zal doen verslappen ,,in
don drang om de uiterste krachten tot technische ver-
betering in te spannen”. Eenerzijds stellen wij voor-
op, dat de Nederlandsche onderneming, die wat tech-
nische inrichting betrcft niet op de hoogte zou staan van een goed gemiddelde in het bedrijf, niet in aan-
merking zou komen. Anderzijds stellen wij daarnaast,
dat gemis aaii werkgelegenheid voor technisch reeds
goed ingerichte industrieele ondernemingen al een heel
slechte voorbereiding is om spoedig tot nog verdere
verbetering der techniek te geraken. Het is, denken
wij, aan den heer Plate niet onbekend, dat kapitaal om
verbeteringen in de techniek aan te brengen niet het mecst gereedelijk wordt aangewend, wanneer zei fs
normale werkgelegenheid ontbreekt.
Vreezen wij dan niet represaillemaatregelen?
Wij stellen op den voorgrond, dat bij iedere pro-
tectionistisclie gestie van een land als Nederland, dat vergeiijkender wijze tot nu toe een vrijhandelsiand is
gebleven, – droeve uitzondering als het Schoenen-
wetje een oogeublik vergeten -, represaillemaatrege-
len moeten worden gevreesd. Zij behooren inderdaad,
raak verscholen in handelsverdragen, tot de gevolgen,
clie de protectionist bij de simplistische toepassing
van zijn bescherming niet ziet. Doch wij vreezen van
den steun, dien wij hier aanbevelen, de represaillemaat-
regelen niet. Omdat die steun zich zal beperken tot
scherp omlijnde en scherp onderzochte gevallen, voort-

spruitende uit abnormale en
heel zeker
tijdelijke ver-

schillen tusschen de goudwaarde van het loon in het
eene land en het andere land.
Heel zeker
tijdelijk, om-

dat moet worden verwacht, dat de arbeiders-organisa-tie in het valuta-zwakke land er in zal slagen de goud-
waarde van het loon, door de inflatie ondermijnd, te
hrstellen, wijl anders het arheidersbestaan wordt be-
dreigd. Wij vreezen de represaillemaatregelen ook
niet, omdat de concurreerende buitenlanders in onzen
gedachtengang van de mogelijkheid der voorkeur bin-
nen scherp getrokken grenzen in kennis zijn gesteld.
Wij vreezen de represaillemaatregelen ook daarom
niet, wijl, gezien de in Europa heerschende economi-
sche verhoudingen, de door ons verdedigde rvoorkeur
voor Nederlandsche ondernemirien bij bepaalde op-
drachten allicht van heel bescheiden omvang is, ver-
geleken
bij
wat wel in elk van die landen geschiedt.
Wij wijzen dus af, dat het ontbreken van de nor-male werkgelegenheid zou mogen worden verwel-
komd als middel tot verlaging van den loonstandaard,
die bij collectief contract is bereikt. De collectieve
contracten zijn door onderhandelingen tusschen werk-
geversorganisaties en arbeidersorganisaties tot stand gekomen. Verlagingen of verhoogingen zullen langs
denzeifden weg tot stand moeten komen. Doch de
openbare lichamen, die zich onthouden zouden van
de bevordering van normale werkgelegenheid, in de
hoop aldus loonsverlaging in de particuliere nijver-
heid té bevorderen,, zouden hun taak zeer slecht ver-
staan. ‘Het is mogelijk, dat bepaalde ondernemers-
groepen — allicht niet van de verstziende soort
er blijvend voordeel in kunnen vinden de bonen in
hun industrieën te drukken tot het laagst mogelijke
peil. ‘De openbare’ lichamen kunnen hun dit niet be-
letten. Doch dit in de hand werken, al is het maar
door onthouding in’ het bevorderen van normale
werkgelegenheid, mogen zij niet.
• De heer Ir. A. Plate rheent, dat boven bevordering
van normale weikgeiegëneid. als hier door ons won-sehelijk wordt gésteld, de voorkeur moet worden ge-
geven aan werkvêrschaffing door openbare licha:
men, door ,,tot standkoming van nuttige werken aan
te vatten”.. Wij zien.dë tegenstelling niet. Wij’ zouden
gaarne zien, dat de Nederlandsche Regeerin’g op dit
punt de gestie van de Engelsche Regeering tot de.
hare ‘maakte en op grooto schaal vervroegde uitvoe-

ring van werken ter h’and nam, van wsrken wier
noodzakelijkheid vaststaat: Maar zonder gevaar is
ook deze gestie xiiet. Indien de noodzakelijkheid der
werken vaststaat, dan neemt de vervroegde uitvoe.
ring thans de weykgelegenheid een of twee jaar’ later
weg. Bovendien moet de heer Plate bedenken, dat
,,verbetering van ons wegennet, de krachtige voort-
zetting der Maasicanalisatie, de drooglegging van de Zuiderzee” enz. slechts aan bepaalde groepen’ arbei-
ders, in hoofdzaak aan grondwerkers, werkgelegen-
heid bieden. Het is eigenaardig, de heer Plate zal
het ontdekken, wanneer hij er eens op let, dat wan-
neer men spreekt over z.g. productieve wrejkverschaf
fing, die feitelijk toch neerkomt, wil zij eenigermate
verstandig blijven, op vervroegde uitvoering van
noodzakelijke openbare werken, er in den regel slechts
enkele groepen arbeiders mede zullen worden gebaat:
de grondwerkers, ook wel bouwvakarbeiders, of-
schoon reeds in veel miizdere mate. Er zijn echter
groote groepen andere arbeiders, voor wie het behoud
vaii normale werkgelegenheid, voor zoover het dooi’
de zorg van openbare lichamen mogelijk is, mede
iïoodzakeljk is. Zulk een werk is h.v. het bouwen
an een groot schip als’ dat van de Maatschappij ,,Ne»
derland” voor de metaalindustrie en aanverwante
vakken. In onzen gedachtengang staat bevordering an zulke normale werkgelegenheid, mits volstrekt
gehouden binnen de grenzen hierboven scherp ge-
trokken, niet tegenover het vervroegd uitvoeren van
openbare werken, doch zeer nuttig daarnaast.
De aanvaarding van werkloosheidssteun en werk-
loozenzorg door openbare lichamen heeft mede de
vroegere werkelijkheid opgeheven, dat feitelijk broods-
gebrek in de verhouding der bij loonovereenkomsten
onderhandelende partijen een beheerschend element
mag zijn. Immers bij broodsgebrek bij de arbeiders
wordt door hen niet meer onderhandeld, doch ge-
hoorzaamd hetgeen door de werkgevers oppei’mach-
ti.g wordt gedecreteerd. Het is niet een op de spits
gedreven doetrinaire vrijhandeislenze, die de Open-
bare lichamen er toe mag brengen deze vroegere
werkelijkheid weer te helpen herstellen.
F. M. WIBAUT.

DE ECONOMISCHE ONTWIKKEL TNO TA N SOVJET-RUSLAND.
III’

De Russische Staatsbank (Gos-Bank).

De Russische Staatsbank is in haar nieuwen vorm
bij d’ecreet van 12 October 1921 opgericht. Wel nim-
.iner zal een bank onder dergelijke, omstandigheden
zijn ontstaan als deze Staatsbank. Na een burgeroor-
log van meerdere jaren, die de Russische volkshuis-
houding buitengewoon sterk had gehavend, na de
heerschappij van het oorlogscommunisme met zijn
regeling van de productie en de verdeeling van’ goe-‘
•deren van staatswege en de volledige afschaffing ‘kan
het geld- en credietverkeer, is deze bank in het leven
g
:
eroe
p
en
om den wederom toegelaten handel en ‘de
industrie te hulp te komén. De taak, welke aan de Bank is gesteld, heeft er in de eerste plaats in be-
staan, den particulieren handel, zoowel als de kleine
en de staatsindustrie doör credietverleening op de
been te helpen. Verder moest zij een nieuwe regeling
van het miintwezen voorbereiden. Een jaar na haar
oprichting ging zij dan ook tot uitgifte van bank-
biljetten over. De beginselen, welke’ bij de oprichting’
van de Bank hebben voorgezeten, zijn dezelfde ah bij alle centrale banken, ‘echter met deze uitzonde-
ring, dat zij zelf ook, goedeientransacties verricht en
l’nglo’o.pende ..credieten aan’ den randbouiw veriéeu-t.,
Dit vindt zijn grond hieri, dat de Staatsb’ank voor
]’oepig’ de eenige bank in het land was en haar alleen
d’e middelen van• den Staitt ter beschikking stonden.
‘Haar totale middelen wérden haar ‘door de Regeé-
ring: ‘toegewezen èn wel ‘bij de’ oprichting ter hoogte
van 200 millioen Sovjet-Rdebel, (Emissie 1922). In
den loôp’ van het jaar 1922 werd dit’ kapitaal meer
dan eens. v’erhoogd en op 1 November 1922 op 16.215

76

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

millioen gebracht. Bovendien werden de Staatsbank
verschillende bedragen ter verleening van speciale
credieten, tot een bedrag van 11,8 milliard Roebel ter
beschikking gesteld, waarover het Volkscommissariaat
van Financiën kon beschikken.
Om nieuwe middelen aan te trekken moest de
nieuwe Bank, wegens de snel voortschrijdende waar-
devermindering van den Roebel, goudrekeningen
openen, die een gunstig resultaat opleverden. Verder
stelde zich de Bank tot taak in het bezit te geraken
van goud en buitenlandscho edelvaluta, hetgeen ge-
schiedde door aan de industrie en den export voor-
schotten in goudrekening te verleenen. Het is haar
op deze wijze gelukt een goud-fonds van tamelijke
beteekenis uit het binnenlandsch verkeer en zelfs tn
deele uit het buitenlandsche tot zich te trekken.
De voornaamste voorschriften voor het actiefbedrijf
van de Bank kunnen als volgt worden samengevat:
De Bank mag ci-edieten verleenen en wel:
Productiecredieten in rekening-courant voor
bepaalde industrieele ondernemingen op grond van
bijzondere, door cle Bank te onderzoeken kostprijsbe-
rekeningen en bedrijfsplannen van de credietzoeken-
den, met of zonder zekerheidsstelling.
Rekening-courant-credieten tegen onderpand
van goederen, van ter incasso gegeven documenten
(vrachtbrieven, scheepsdocumenten ehz.), van wissels
en andér schuldpapier met een
looptijd
van hoog-
seus zes maanden, welke documenten hoogstens voor
75 pOt. van de waarde der verpande zekerheid wor-
den aangenomen,
terwijl
de goederen worden geschat
naar den marktprijs. De Bank heeft het recht te allen
tijde binnen den overeengekomen termijn aflossing van het een of ander pand, suppietie van het onder-pand of aflossing van de geheele of een deel van dë
schuld te eischen en voor het geval deze eisch niet
wordt nagekomen heeft zij verhaal op het onderpand
of het andere vermogen van den schuldenaar. De ver-
pande goederen worden in de pakhuizen der Staats-
bank opgeslagen, doch zij kunnen, al naar de bestaan-
de verkeerstoestanden, door den debiteur onder diens
verantwoordelijkheid worden opgeslagen. Voorts moe-
ten zij door hem verzekerd zijn volgens de voorschrif-
ten van het N. K. T. (Narkomfin = Volkscommis

sariaat voor Financiën).
Voorschotten in rekening-courant tegen on-
dorpand van buitenlandsche waardepapieren en
effecten, bankbiljetten, wissels en tegoeden, waarbij
de effecten hoogstens tot 60 püt. van den beurskoeis,
edel metaal tot hoogstens 90 püt. van de voorgeschi-e-
ven marktwaarde, de overige waarden tot hoogstens
75 pOt. der koerswaarde mogen worden beleend.
Voorschotten voor een bepaalden termijn, weL
ke hoogstens drie maanden kan bedragen, tegen be-
leening der onder II en III opgesomde panden tot
hoogstens 60, resp. 75 en 90 pOt. van de waarde en
onder alle verdere onder II en III opgesomde voor-
waarden.
Disconteering van wissels en andere schuldbe
kentenissen met hoogstens 6 maanden looptijd na den
dag der disconteering.
Het actiefbedrjf werd door de snelle waardedaling
van het geld buitengewoon bemoeilijkt. De Bank aar-
zelde daarom niet van den beginne af met een hoogen
rentevoet te werken, welke op 8 tot 12 pOt. per
maand werd bepaald. Doch ook langs dezen weg ge-
lukte het nog niet, de speculatieve credietaanwen-
ding tegen te houden en daarom werd bepaald, dat in
zekere gevallen de ontvanger van een voorschot op
den dag van aflossing behalve kapitaal en rente ook
nog het prjsverschil aan de Bank zou moeten vol
doen, of dat een bepaald deel van het voorschot niet
in geld, doch in goederen tegen den prijs van den
dag zou worden verleend en terugbetaald.
Bij
finan-

ciering der industrie werd van te voren overeenge-
komen, dat een bepaald deel van het voorschot in
voortbrengselen van het bedrijf, waaraan het credief werd geopend aan de Bank zou worden terugbetaald
en hetzelfde geldt voor landbouwproducten. Hierbij

moet worden• opgemerkt, dat de waarde dezer pro-
ducten niet werd berekend volgens de waarde van
den dag van aflossing van het crediet, doch volgens
de
prijzen
van het
tijdstip,
waarop het voorschot werd
verleend.

Oredieten aan het Volkscommissariaat voor den
Buitenlandschen Handel en aan dergelijke goedge-
keurde in- en uitvoerrnaatschappijen werden slechts
onder deze voorwaarde verleend, dat de in Sovjet-
Roebel uitbetaalde bedragen tegen den koers van den
dag in Goudroebels werden omgerekend. Werd het
exportgoed in het buitenland verkocht, dan moest af-
lossing van het crediet met inbegrip van rente en
kosten ôf in Goudroebels ôf in waardevaste buiten-
landsche munt bij de daarvoor in aanmerking komen-de Russische buitenlandsche handelsvertegenwoordi-
ging door storting op rekening van de Staatsbank
geschieden. Als onderpand voor deze soort van ere-
dieten diende het exportgoed. Zoo gelukte het de
Bank niet alleen een deel van de valutawinsten, doch
ook zekere hoeveelheden goud (op 1 Juni 1922 3.88
millioen roebel) en buitenlandsche wissels en munten
(op 1 Juni 0,7 millioen) tot zich te trekken.
Met het ontstaan van de Staatsbank en het herstel
van het crediet deed zich het nadeel van de sterke
waardedaling van -het geld buitengewoon scherp ge-
voelen. Reeds voor de oprichting van de Bank had
men hiervan veel hinder ondervonden en in de jaren
1919—’21 was dan ook de noodzaak, een vasten waar
demeter te scheppen, meer en meer naar voren ge-
komen.
De algemeene omstandigheden gaven duidelijk aaii,
hoe het muntwezen gezond gemaakt moest worden.
Nieuw geld moest worden geëmitteerd, aangezien alle
pogingen, den koers van den papieren Roebel te doe.i
stijgen, mislukten.

Verdei- was duidelijk, dat een poging tot uitgifte van nieuw geld door de Staatsbank zou moeten ge-
schieden, aangezien deze eenerzijds met het bedrijf-
leven in relatie stond en haar anderzijds bij de wet
was opgedragen, de circulatie te regelen.
Ook was duidelijk, dat de door de Staatsbank ge-
emitteerde biljetten op goudbasis
I
moesten rusten.
Zulks bleek reeds hieruit, dat het land instinctmatig
naar de goudrekening was overgegaan, nadat het zijn
vertrouwen in de verschillende andere waarde-maat-
staven had verloren en dat het goud als metaal reeds
een ‘zekere rol in het verkeer was gaan spelen. Een verdere reden vond men in het feit, dat men ook in
West-Europa tot den gouden standaard trachtte terug
te keeren. De emissie van het nieuwe geld zou door
gezonde normen en voorwaarden moeten worden ge-
regeld •en het zou in het bijzonder tot bevrediging
van dc credietbehoeften van het bedrijfsleven en niet
tot die van den Staat moeten dienen.

1-Jet was evenwel niet mogelijk een tegen goud in-
wisselbaar bankbiljet uit te geven, aangezien te vree-
zen viel, dat hij de gebrekkige ontwikkeling van goud-
en wisselmarkt en de weinig vaste verbindingen van
Sovjet-Rusland met het buitenland, het gévaar van
goudvlucht zeer groot zou zijn. Daarenboven drongen
de algemeene omstandigheden in de richting, voor-
loopig naast de nieuwe munt den bestaanden papieren
Sovjet-Roebel te handhaven. Dit was noodig, onxdat de uitgifte van papiergeld, ondanks de buitengewone
waardedaling hiervan, den Staat steeds nog zekere
inkomsten opleverde, welke tot dekking van het tekort
op de begrooting dienden. In zooverre dit tekort blee
bestaan en geen ander middel tot dekking aanwezig
was, moest men aannemen, dat volledige vervanging van den Sovjet-Roebel door bankbiljetten zou leiden
tot vraag naar deze laatste ter dekking van het be-
grootingstekort, hetgeen natuulijk alles behalve ge-

wenscht was.
Het maken van een onderscheid tusschen de taak
der beide emissies, de oude van het Ministerie van
Financiën, dat daardoor enkele posten op de begroo-
ting dekte en de. nieuwe van de Bank, die niet den

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
.

77

fiscus,
doch slechts de credietbehoeften van het be-

eerste van de noodzaak bevrijd werd te voorzien in de

I
drijfsieven diende, bleek voor beide emissies nuttig,

credietbehoeften van het bedrijfsleven en daardoor iii
e.angezien dc tweede aldus geen gevaar liep voor de

zeker opzicht koa worden verminderd.
behoeften der schatkist te worden aangewend en de

Men
kreeg op deze wijze dus een soort van paral-

.

GECOMBINEERDE (in duizenden)

1
:

1 ]i’ebruari

1 Juli 1923

1 Augustus 1923
)
September 1923
:

in

Sovjet.

•r•

“1I

Sovjet

.,.

Iie

Sovjet-

.,,.
in Isjer-

in

Isjer-

In

Isjer.
roebel

roebel

roebel
in

Sovjet-

.

,,
In

Isjer-
roebel
van 1923

vonty

van 123

wontzy

van 1923

wontzy
van 1923

wontzy

Activa.
t

125.287
955

:

448.623
2.385

615.552
1.940

385.915
1.772
1.

Kas

…………………..
2. Bijzondere voorschotten aan
1
–
342.388
280

50.839
6.51 t

43.977
8.693

–

26.3311
10.092
de

industrie

…………..
3. Disconto’s:
a) als dekking der biljetten
–
dienende

……………..
– –

–
2.310

–
4.113

–
5.695
27.996
503
I

317
5.305

140
5.864

–
5.867
4. Goederenbeleeningen
a) als dekking de’ biljetten
dienende

…………..
–
911

-.
2.700

–
3.130

–
3.080
251.362
1.519

108.786 9.539

1.

116.639
9,392

80.482 13.576
5. Voorchotte,j aan den Laad-
1

…

42.905
1

875 999

841
1.060

747
1.282
U. Goederen en effecten
31.936
472

11.9(0
2.236

t

12.479
2.355

2.370
2.552
7. Buitenlandsel,

ld en edele
.
:
–
metalen

b)

andere ……………….

bouw …………………..

als dekking de,’ biljetten
.
1
–

andere

……………….

dienende.

…………..
-,
1.768

–
5.752

–
7.162

–
9.862
16.996
2.307

559
3.082

1.628
4.393

3.76!I
3.744.
8. Te vorderen van filialen en
222.055
988

935.412
5.839

1.206.138
7.819
!

648.932
11.383

b)

andere ………………

•
9. Loopende uitgaven,

betaal-

…

–
agentschappen

………….

de

interest

en

koersver-
23.104
2

346.988
100

228.698
757

54.929
1.269
schillen …………………
611.092
280

1.720.qOS 1.072

1.611.23
1.488

1

1.814.382
1.564

Totaal
1.695.121
9.987164.887
47.830
II
3.837.325
58-166

3.01 7.862
.

71.738

10.

Diverse

netiva

………….

l’assiva.
—

Kapitaal

van

het

hoofd-
–
1

kantoor ………………..
130.70
–

130.750
–

130.750
–

130.750
–
Kapitaal

van

filialcu

en
agentschappen
32.621
93

–
2.674

–
3.324
3.448
Biljetten in circulatie
– . .
–
1.930

.__
9.600

–
13.500

–
18.400
Speciale middelen ter verlee-
–
ning van voorschotten aan
de

industrie

…………
,

352.126
433

117.927
8,433

51.308
9.364

33.667
10.882
Tegoeden iu Rekenin

u
g-Co
.

rant en

deposito’s ………
532.864
1.823

1.729.7174)
–

10.344

1.540.3830) 1.918

1.581.916
1
)
14.3602)
Overwijzingsopdrachten

..,
.
9.116
137

18.912
674

9.807
683
!

12.276
1.267
Filialen

en Agentschappeu
221.319
707

665.629 2.986

1.015.658
4.789

102.479
3.055
Ontvangen interest en pro.
20.245
39

186.140
1.877

150.494 2.538

51.596
3.321
visies ……………………
Diverse

passiva

………….
85.451
4.801

445.774
11.206

558.887
12.014

725.140
11.969
Winstsaldo 1922

……….

Totaal

– . . .

310.628

:
1
.
69
5
.
121

22

380.038

9.987

3.624.887
47.811.7.325

36

380.038

58.166

1
3.017.862

36

71.738

‘)-
4
)ffieronder middelen van
het Volkscomrnissariaat
voorFinanciën:
1)

1.036.431.

2)

3.326.

3)
885.446.

4)

1.529.269.

BALANSEN DER EMISSIE-AFDEELING (In duizenden Tsjerwontzy)

–

1.1.23
1.2.23
1.3.23 1.4.23
1
1.5.231
1.6.2e
1

1.7.23
1

1.8.23
1.9.23
1
1.10.23
1.11.23 1.12.23
15.12.23

Activa

Gouden nunt en
muntmateriaal . –
506,
1.138,

1.533,
9

2.710,
3.764,
7

3.926,
4.959,
–
6.139,
6

8.486,
4

8.693,
7

8.741,
8,753,
–
–
–
–
–
58
62,
7

–
74, 73,
73
89,
iio
Buiteul.

bankbiljet
5
8
6
,
384,
4

78,
64,
9

315j
7

291,
-551,
1.895,
7

3.407,
9

4.007,
4,677,
4.877,

–

Totaal..
. .
1.092,
1.523,
2

1.988,
2.789,8

3.829,

4.4,I3

5.313,
-6.765,
9.458,
5

11.967,

12.774,
13.508,
13.741,

TraitesinSterling
410, 245,
246,
2

304,
424,
7

–
426
438,
-396,
403,
522,
4
60,8
‘
1
47,
8

447,
Wissel

.
1n

Tsjei-w.
–
911,
414,,
830,
l.113,

11
2.
2.29O,
1.6l7;
2.309;8

4.l13,
5.695,
4

6.995,
4

7.796,2

6.719,
6 719,
7

Beleeningen

……
–
–
1.139,
9

I.139,
663
7

2:700,
3.130,
3.080,
4269,
4.568,
4

6.285,
657J,

Zilver

………
…..

Totaal activa.
– . .
1.502,
7

2.679,
4

3.788,,
5.064,
7.659,
0

9.00
7 10.761,

14.405,
I8.637,
23.754,
9
25.600,
26,961,
27
.
479
,8

Passiva

Ter

besch. gestelde
-1
–
bankb.v. d.Bankafd.
1
.
118
,0

..

1.930,
0

3000,0
4.500,

6.000,08.000:0

0.600,
0

13.500,
18.400;
023.500,025.450,0

26.776,
27.200;
Bedrag, dat nog uit-
S

•
–
geg. mag worden.
384,
7

749,
4

788, 564,
i.659,
1.0021
7

1.161,
905,
23
7,8
254,
9

150,
185,
27
9,8

Totaal….
1.502,
7

2.679,
4

3.788,6

5.064,
7.659,
9.002,
7
1
0.76
1
,
1

1
4.405,0
18.637,9

2
3.754,625.600,
0

2
6.961,
2

27.479,8

78

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

lellen standaard. Dit parailelisme was in don beginne
ongevaarlijk, ook in zooverre als liet een uitweg’schiep

voor het geval, dat de toestanden na invoering der
nieuwe biljetten zich niet verbeterden en. de pogingen
geen resultaat hadden. Al deze overwegingen speel-
den een rol bij de wet van 11 October 1922, waarbij
de emissie van de biljetten der Staatsbank werd ge-
regeld. Deze geschiedt in het algemeen volgens het
Engelsche systeem.

De nieuwe munteenheid kreeg den naam van Tsje.r-‘
wonetz, hetgeen de naam is van een oude Russischc
gouden munt. 1 Tsjerwonetz is gelijk aan 10 oude

Goudroebels, d.w.z. hij moet 1 solotnik en
78,24

doli zuiver goud bevatten. Bankbiljetten werden uit-
gegeven van i, 2, 3, 5, 10, 20 en 50 Tsjerwonetz.

De circulatie moet voor minstens 25 pOt. gedekt!
zijn door gouden munt en muntmetaal en door andere
edeic metalen of door waardevaste huitenlancischa

munten en voorts door goederen, effecten en schuld-

bekentenissen ten gunste der Bank, terwijl minstens
van dit deel der dekking uit goederen en wissels

moet bestaan. De geëmitteercie bankbiljctten dienen
tot vcrmeerdering van de eigen middelen der Baiik

vooi handelstransacties en tot verleening van korte
eredieten aan het Volkscommissariaat voor Financiën.,

Deze laatste bepaling, waarvan het Volkscomm.issariaaf
4

voor Financiën geen gebruik heeft gemaakt, is opgeno1

men voor het geval van force majeure. Indien deze
zich voordoet moet het Volkscommissariaat voor een

clekldng in goud van 50 pct. van liet opgenomen cr
0
1
diet zorgen. De inwissehing der bankbiljetten tegen
goud vindt voorloopig niet plaats en de wet bepaalt

zich in dit opzicht tot de opmerking, dat de termijn)
waarop de inwisselhaarheid zal ingaan, bij een afzon
derhik besluit zal worden vastgesteld.
. 4
Do emissie geschiedt, zooals gezegd, volgens het
1

Engelsche systeem. Een afzonderlijko emissie-afdee-,
1 ing met eigen balans werd opgericht, wier werkzaam-
lieden door der. omissicraad worden gecontroleerd. D
balans van de emissie-afdeehing moet tweemaal per

iiiaand worden gepubliceerd.

De Tsjerwonetz had shcces. De belangstelling voor
hem groeit van dag tot dag en de bevolking neemt
hem gaarne in betaling aan. De stabiliteit van den

Tsjorwonetz, gemeten aan waardevasto buitenlandsch
valuta, was verrassend. Slechts in Mei ji. vertoondes
de koers ten gevolge van het Russisch-Engelsch con-
fI’ict eenmaal een daling van 28 pOt.; op 2 April jF.

was ni. de koers £ 1:14 en op 16 Mei £ 0.13. In het
begin van J’uii werd echter de koers van voor liet
conflict weer overschreden. De ‘stabiliteit van den
‘usjer wonetz heeft niet slechts dc Russen, doch ook
de buitenlanders vbrrast. De eerste poging het geld
wezen weder gezond te maken heeft ongetwijfçld suc-

ces gehad. Het komt er slechts op aan, dat de Staats-

bank den gunstigen toestand in de toekomst’zal kun-

nen blijven handhaven.

Een van de wezenlijke
gevo
l
g
e
n
van de invoering

van den Tsjerwonetz schijnt wel het groeien van cia
saldi in rekening-courant in deze munt, zoowel bij de
Staatsbank en haar ‘filialen, als hij alle andere ere-

dietinistituten. De saldi in Roebels waren voor de
crediteuren, het is duidelijk, een .nadeelige zaak:

Dientengevolge namen de tego&len bij de banken
voor het verschijfien van den Tsjerwonetz in
.
het

algemeen slechts langzaam toe. Het bedrag der
rekening-courant saldi in Sovjet Roebels bedroeg op 1 December 1922 147.064.433 (Emissie 1923), welk
bedrag overeenkomt met 27.750.000 Goudroebels. Dc’.

rekening-courant saldi vertoonden op liet einde van

1022 in het geheel’.geen stijging. Sedert de invoe-
.ri ng van den Tsjei-ivonetz, het voeren van de rekeni n-
gen der Staatsbank in deze munt en de invoering der

Tsjerwonetz-deposi to’s is cle toestand aanzienlijk ver-
anderd. De saldi. en rekening-courant bij de Staats-
baj.ild bedrocg’uii in duizenden Tsjerwonetz:

Op 1 Februari…….
1.823 01) 1 Juli.’. … … .10.344
1
Maart ………
2.677

1
Augustus ….
11.917
1
April ………
4.833

1
September
. . . 14.3601)
1
Mei ………..
7.094

De laatste gepubliceerde balans van emissie- en
bankafdeeling gecombineerd is die per 1 September M.
De telling bedroeg toen bijna 72 millioen Tsjerwonetz
tegen ruim 58 millioen ‘op 1 Augustus,
bijna
48 mil-
lioen op 1 Juli en bijna 10 millioen op 1 Februari
1923. De biljettenomloop steeg van 1.930.000 op
1 Februari tot 9.600.000 op 1 Juli en 13.500.000 resp.
18.400.000 Tsjerivonetz op 1 Augustus en 1 Sep-
tember.
Doordat het eigen kapitaal der bank in Roebels blijft opgevoerd vertoont het ‘een belangrijke da-
ling in Tsjerwonetz. Deze bedroeg van 1 Juli op
1 Augustus 55.000 Tsjerwonetz, waardoor het kapi-
taal van 172.000 op 117.000 Tjerivonetz terugliep.
De saldi in rekening-courant, die 1 Februari Ll.
1.823.000 Tsjerwonetz bedroegen, waren op 1 Sep-tember gestegen tot 14.360.000 Tsjerwonetz. in den
laatsten tijd vertoont de post vooral bij de filialen een stijging; van 1 Juli op 1 Augustus daalden zij
bij de Hoofdbank zelfs een weinig.
De werkzaamheden van de T[oofdbank ontwikke-len zich meer en meer in de richting vait die van een
centrale bank, die van dc filialen in de richting vai:t
spaar- en credietbai:iker, w6lker actief bedrijf van den
groei der vreemde middelen afhangt. Dit verschil
in ontwikkeling van de passiva bij cle Directie ce de
filialen weerspiegelt zich natuurlijk in de samen-
stelling cle:r activa. Terwijl bij de filialen een sterke groei van de disconto’s en de belceningen valt te be-
speuren, treedt bij de i)irectie een belangrijke stij-
ging van de posten buitenlandsche bankbiljetten,
vreemde munt, wissels op het buitenland, tcgoedlen in
het buitenland, edele metalen en Nostro-tegoeden op.
De beleeningen en disconto’s paraisseeren op de ge-
zarnenhijko balans per 1 September Ii. met 28.218.650
Tsjerwonet% tegen 19.853.685
Oj)
dcii eersten Juli
en 2.933.000 op 1 Februari 1923.
De post ,,Eclel metaal en vreemd geld” steeg vai’i
4.075.000 Tsjcrwonctz op 1 Februari tot 8.833.887
Tsjei-wonetz op 1 Juli cii 12.605.592 Tsjerwonetz op
1 September II.
‘rot de reconstructietaak van. cle Staatsbank behoort
o.a. de bevordering van dcii Riissischcn ‘buitenland-
scheii handel. Tot ‘dit doel knoopte ‘de Bank reeds iii
liet begin van haar werkzaamheden betrekkingen met
huitenlancische banken aan. Tegenwoordig heef t dc
Staatsbank correspondenten in alle grootere landeti
der wereld.
In de tabellen op de vorige blaclz. vindt men ‘in cle eerste plaats cle gecombineerde balansen per 1 Febr.,
1. Juli, 1 April en 1 September 11. en voorts de balan-
sen van de emissie-afciccling op den eersten va:n elide
maand van 1923, bene’eiis die per 15 December 11.
Na over de Staatbank en hare werkzaamheden
te hebben gesproken zullen aan de andere banken en
eredictinstituten eenige regels woj-deri gewijd. Slechts wanneer men zich een nauwkeurig beeld van de tegen-
ivoordi ge Rnssisehe e red ietin stellingen kan. ‘vormen,
kan nien gemakkelijk den financieelen toestand van

Sovjet-Rusland bgrijpen.
DR. S. MILLNIdR.

DE STUDIE VAN DE ËOONOMIE AAN ONZE
UNIVERSiTEITEN.

Nog een Nabetrachting

Zou het niet goed zijn, indien de Eeot:iomisch’
Statistische Berichten weer gingen doen, wat zij eeni-
gen tijd geleden met zooveel succes bij liet vraagstuk valt dle Medezeggenschap hebben gedaan: een aantal

J)
Waarvan
3.325
tegoed
van
het Volkseommissariaat
van Financiën, dat ook in Juli en Augustus onder eredi-
tcttrcn voork.w,ini.
Over
dc daaraan voorafga:uide maanden
n’or,tt
val,
geen tegoed van liet; Vujks,a,innt issai’iaat i,ielut
lig
gNn
takt.

23 Januari
1924

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

79

economisten in de gelegenheid stellen nog eens hun
iriedning te zeggen over liet onderwerp, dat met zoo-
veel leveuicligheid in de Staathuishoudkundige Ver-
eeniging werd behandeld: De Studie van de Economie
aan onze Universiteiten?
Maar zonder af te wachten, of de redactie zulk een
reeks beschouwingen wil opnemen, voel ik mij ge-noodzaakt in deze kolommen het belangrijk onder-worp opnieiv ter sprake te brengen, nu Mej.
}) t.
E.

0. van Dorp in liet nummer van 18 J’anuari ji. tot
een Nabetrachting overging.

Mijn standpunt ten aanzien van dit vraagstuk heb ik reeds meermalen uiteengezet. O.a. in het Annua-
:ri.um der R.-K Studenten in Nederland, 1020, in het
artikel ,,WTetenschappeiij ke Beoefening der Economie
in. Nederland”; in mijn artikel in Sociale Voorzorg,
Sept. 1922, ,,Economische Wetenschap en Sociale Poli-
tiek”; en run nog onlangs bij de debatteiiin degenoem-
de vereeniging. Maar de strekking van
dit
artikel is

hoofdzakelijk polemisch; het beoogt in te gaan tegen
eenige opvattingen, die mej. v. Dorp kenbaar maakt.

Het is altijd aangenamer te kannen wijzen op wat
ons vereenigd, dan wat ons verdeeld houdt. Zoo ga ik
ten volle mee niet de wenschen van deze economiste
voor een Economische Faculteit. Zoo kan mi. heel
gerust de economie als onderdeel van liet eandidaats-
examen der juristen verdwijner. Maar veel verder
gaat, helaas, de eenheid niet. Ik voel mij integendeel
gedrongen tot een. zoo stellig mogelijke bestrijding,
al zal ik mij daarbij bepalen tot cle cloo.r mej. van Dorp
ontw’i kkelcle inzichten over de economische weten-
schap en bijv. niet ingaan op haar wonderlijk plan
voor ,,een hervorming van cle juridische opleiding”,
,,dat wij krijgen een Mr.’s titel, die het resultaat is
ongeveer van de tegenwoordige studie daarvoor, d.w.z.
die niet veel meer waarborgt, dan dat de houder
een zelcer aantal wetten uit het hoofd
heeft
geleerd
1
1;

maar die dan ook alleen de qualifieatie voor lagere
ambten verschaft, en daarnaast een Dr’s titel, die
eerst verkregen kan worden na een doetoraat, dat on-
geveer cle tegenwoordige doctorateru in de rechten en
ii staatswetensehappen sa.meuivat.”

Laat ik beginnen met het naar voren brengen van
cle voornaamste passage uit bedoeld artikel

,,Nu is
de oenige practische beteekenis der economie deze: dat zij ons een richtsnoer geeft tea aanzien van het
ecoitomiseli bereikbare van datgene, wat wij op grond van
ethische norineti zouden wenschen te bereiken.
Zoo
lang
men dus het goed recht van verschillende richtingen
zal
blijven erkennen, zoo lang blijft cle totale nutteloosheid
ier economie ccii feit.
Zon
limg zal zij alleen zijn een per-
soonlijk genot ‘oor enkele weten schappelijk aui.ugelegden.
Wil
uien haar maatschappelijk nuttig aaiiwenclen, dan
uiioet zij clie diie erlangeu :
autoriteit
voor datgene, wal;
01)
liet oogeoblik dooi cle beste theoretici van, alle landen
ds
vaststaand resultaat der. ouderzoekiugen wordt aan-
genomen.
ECII
wetenschap clie ccii ctergelijk resultaat na
honderd jaar werken niet zou kun nen aanwijzen, heeft
geen recht van bestaan.”

Tot ditexces moest het komen. Of eigenlijk tot de-
ze reels van excessen. Want kolommen druks zouden
noodig zijn om behoorlijk te eomunentarieeren., wat er
al aan buitcnsporigheid in deze uitspraken verscholen
ligt. Maar de Liberale School in de Economie heeft
lang genoeg geposeerd als ,,do” vertegenwoordigster
der economische wetenschap, dat haar meest strijd-
lustige vertegenwoordigster het eindelijk maar eens

ronduit moest zeggen. En ik verheug mij erover, dat
liet eindelijk door dit – bijna had ik geschreven –
,.enfant terrible” is gezegd; want tot ver over de gi’e.ri-
zen der economische wetenschap is de deftige familie
nu gecompromitteerd. En waarschijnlijk worden deze
excessen wei aanleiding voor de beste vertegenwoor-
digers dezer School om zichzelf te gaan herzien, en
voortaan met minder pretentie te gaan meewerken aan den gemeenschappelijken economischen arbeid. Want
wat moeten hiervan denken de wetenschappelijke ge-

i) Cuirsiveeriuug mi,jnerzij(ls.
– V.

neeskiundige, de wetenschappel ijke natuurkundige, dc
wetenschappelijke juristen?
Lateii wij liet geciteerde betoog een.s gaan ontledeu,.
Voorop gesteld wordt de ,,praetische beteekenis dci
economie”. Aangenomen, dat het doel waarmee wij
de economie beoefenen, is : het inzicht verkrijgen
iii de vraagstukken der mensehelijke welvaart;
dat w’ij hopen, de eischen van onze ,,ethische normen”
te kunnen bevredigen door onze kennis van het ,,eco-nomisch bereikbare” ; mag dan toch ooit die ,,pract.i-
sehe beteekenis” worden voorop gesteld? Nog eens:
hoe moet i’aré wetenschappelijkheid daarover denken?
En vooral overdeze conclusie: ,,Zoolang men dus liet
goed recht van verschillende richtingen zal blijven erkennen, zoolang blijft de totale nutteloosheid der
economie een feit.” Deze sprong is wel halsbrekend te
noemen. T-her wordt dus de wetenschappelijke beoefe.
ning der economie als een nutteloosheici beschouwd,
zoolang kien het goed recht van verschillende rielitin-
gen ericeut, en dat wordt als conclusie aauv’aard uit
,,de eenige practische heteelceruis der economie”. Het
kan haast niet anders, of er moeten hier zinnetjes zijn
weggevallen. Want, indien niet; wat dan te denken
van deze conclusie? Zoo lang scheikunde, natuurkuh-
de, geneeskunde verschillende ,,richtingen.” erkennen, zijn die wetenschappen een ,,totale nuttclooshcid”, en.
wei op den deugdelijken grond, dat haar ,,eenige
practische beteekenis” ie, ,,dat zij ons ee:n richtsnoer
geven ten aanalen. van liet scheikundig, natuurkun-
dig, geneeskundig bereikbare!” De schrijfster gaat
voort: ,,Wil men haar (de economie) maatschappelijk
nuttig aanwenden, enz.”, maar is dat soms op de eer-
ste plaats een kwestie van willen of van hunnen? Na-
tuurlijk moet eerst het
kunnen
vaststaan, en eigeiulijt
is dat Iduuinen geheel en al voldoende. En wat w’ordt
hiervoor, volgens niej. van Dorp, vereischt? Niets meer
of minder dan:
,,autoriteit”
voor datgene, wat op het
oogenb]ik door dle beste theorel,ici van alle landen als
vaststaand resultaat der onderzoekingen wordt aan-
genomen”. En v66r men nog van zijn verbazing over
zooiets is bekomen, komt er nog een uitspraak, die de
vorige zoo mogelijk in geduchtheid overtreft-. ,,Eeu
wetenschap, clie cci. dergelijk resultaat na honderd
jaar werken niet zou kunnen aanwijzen, heeft gcen
techt van bestaan.”
Jammer genoeg wordt ons niet heel duidelijk ge-
maakt, hoe wij kunnen komen tot ccii
redelijk
,,auto-
riteitengeloof”, dat mej. vaii Dorp ,,tot op zekere
hoogte” noodig acht. Nietwaar, gelooven is: aannemen op gezag; maar redelijk geloovon is: aannemen op ccii
gezag, dat onomstootelijic is gefundoc…d. En waar
wijsf
mej. van Dorp ons nu heen? ,,G’aat tot de Oostenrj’-
lcersl” roept ze ons toe. Het is bijna een irerrukkcli,jkc
na’iveteit. Wij worden niet verwezen naar den ecu
of anderen Oostenrijlcer, uieenuiaar .,de” Oosten i’ijkei-,
:ul.of we niet wisten dat tusschcii een igert van hen
(bijv.
.Böhm en’ Menger) levenslang over eenig’c be-
langrijke groïidproblenie.n cliejig’aand verschil van
meen,ing heeft bestaan. Maar waarom naar cle Oosten-
rijicers? Omdat bij hen te vinden is dc ,,wa.re theorie”.
En niemand mag dan ook een graad van Di’. in cle economie” bereiken, ,,die de theorie in den zin der
Oostenrijksche school niet zon icunnen doorgronden”.
Maar waarom hebben die Oostenrijkers – nu worde
maar heengestapt over hun onderlinge geschillen –
de ware theorie? Het bewijs wordt geleverd! Ziet het
hier, in al zijn eeni’oad zeer bevallig: ,,De ontoerei-
kendheid der oude waardeleer van Smith en Ricardo
ru daarmede die vini Marx, is sinds lang ingezien; zi,j
heet t het veld moeten ruimen voor de z.g. Oostenrijk-
sche. Een wetenschappelijk socialist als cie heer R.
Kurper heeft dit volmondig erkend”. Wie begrijpt nu
niet, dat wij thans bij liet rechte adres zijn.? Wat doet
zoon man als Prof. Cassel nu nog met zijti-z.g. waarde-
vrije economie! Hoe krijgt een Dr. Berthold-Missiaen liet ii
L
zijn hoofd nog te S1)I’ekell over ,,De sta iici der
waa:rdeleer” en de toereikuicllieic1 der Oostenrijksche
leer te betwijfelen! Van waar de euvele moed van een

80

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23
Januari 1924

J. van de.iWijk, om in .,De Socialistische Gids” arti-kelen te publiceeren onder dozen titel : ,,De Oostei-
rijksehe of averechtsche waardeloer”
!
1)
En hoe dorst
ik zelf, te beginnen met niju .,AibeidslooiY’, niij ge-
heel onbe’.’redigd te verklaren met cle z.g. grenswaar-
de-theorie, zooals reeds vroeger bi.jv. een Armand Die-

PCII
dat had gedaaii ), en later zoo talloos veel au-
leren Mais rai.11erie c part., men begrijpe mij goed:
ik betwist mej. van Dorp en haar medestanders aller-
minst liet recht om bij Menger en Böhm te blij-
ven zweren! Maar lateti zij de oogen. niet sluiten

voor een zoo tastbare reaiite:it als het diepgaai:icl mcc-
ningsverschil oi-or de wetenschappelijke waarde valt
de Oostenrijksche waa.rdei.eer. Juist thans wordt die
leer, mogelijk voimaakt teuj onrechte, op cle luevigste
wijze aangevallen. Laat nej. van Dorp haar met alle
besclt:ikbaae krach ton verdedigen, maar ‘zich niet van
deze zaak afmaken met het verheffen van die leer tot
een autoriteit, waaraan mcii eenvoudig heeft te ge-
boven. Zij wordt dan gelijk aan die biologen, die ho-
giiincit met liet opvoi deren vaut geloof aan de evolutie-
loer, en. iedereen als onwetenschappelijk buitensi uiten,
die dit geloof niet helijclt. Z’iôvoel onwctenseliappc-lijkheicl zijn wij 1 angzamerhand te hoven. Er is een

tijC1 geweest, dat tot schade van de wetenschap, ho-
k.iompca geesten, aanhangers van een bepaalde theorie
of leer, geen andere wetenschappelijkheid erkendeti
dan die han theorie of leer mccle aannam. En al die
liew’ieëu en leei:en zijn vergaan en hebben plaats ge-maakt voor aiidcre, waarop helaas nieuwe bekrompen
geesten dezelfde methode wilden toepassen. Maar de
besten hebben uit dit proces van ontstaan, bloeien en
vergaan geleerd, voorzichtig te zijn met elke theorie cii
zelden of nooit tot een leer te besluiten. Zij hebben
erkend de heporktheicl vnu outs weteui.seliappeiijk ver-
mogeul, steeds meer ingezien. dat ieder van outs maar
wat worstelen kan met cle feiten, om dan met meer of
tuinder succes. gedurende korter of langer
tijd,
een

fheonic of ccii leer te kunnen hit ndhaven. Er is geen
enkele w-ctenscli
tip
to noemen, die korter of veel lan-ger dan ,,houderd jaar” werd beocft-‘iucl. clie niet op
deze wijze dc betrekkelijkheid van alle kennis heeft
moeten erkennen.

Men versta mij well even goed als mej. van Dorp
wil ook ik liet dilettantisme” dcii kop indrukken
inaar moet dat soms worden bereikt met een absur-
(litcit als het verheffen van de Oosteuirijkschc School
tut een autori:teit aan wie men moet gelooven ? Moet
daarvoor worden geconstrueerd zooiets als ccii econo-
mische catcch ismus, bevattende ,.do waarheid van en-
kele a]ies heheersehende economische beginselen”? Nip.-
inaurt heeft recht zieh met eenig gezag over oconoini-
s-ho vraagstuJcken te uiten, tenzij vast staat, dat hij zich
net de borst op dust ndie van clin vraagstukken tocicgt.
En cle vorming vaii een Economische Faculteit is
daarom van zon groot belang, omdat wij, weliswaa.c
geuit absolute zekerheid, dan tocdu ccii zeer grootc
waa.rsc:hijniijklieid zul 1 en krijgen, dat er ccii schei-
ding komt t usschen. wetcnscliappelike cii oimweten-
schappelijke economie, beter gezegd: tusselmui weten-
schap cmi beunhazerij. Wie de scheiding wil
forcecren
met het tusschionschuiven van ccii au.toriteitengeloof,
en ing wel een geloof aan een autoriteit, viei’ gezag
door zeer ijverig studeeu-enden wordt betwist of ont-
keuicl, begaat niet ndders dan ccii daad van echte – – – –
ouiweteusch
tip
pelijkhci cl.

i:i

t’il inog c
–
en vorder gaai.0 . .1
–
k
ZOU
willeiu v ma-
gen, welke economische waarheden me;j.
–
an Dorp toch
wel in haar economiselteim. ,,catechismus” zout. viilcii zet-
ten? Wij weten iiu al, dat de Oostenrijlcsehe waarde-
leer een eereplaats krijgt. Maar wat nu nog meer? Wij
lezeji, dat wij moeten afzweren: het w’illen ,,doorgron-(.ten’? van de
,,theorie?
met ,,hct zoeken naar wet-
matigheid uit feitemeeksen, dus door waarneming”.

Zie
,,De Socialistische Gids’ Sept., Oct., Not’. 1923.
In zijn belangrijk werk: De tt’aarde en de waarde
ruilt
lunu It
tuit duit
ml
rbeici –

ilet is weer een hard gelag voor zooveben van ons, clie
tin eenmaal in het zoeken rein die feitenreeksen liet
eenig heil voor een goede economische theorie zien.
ild
eui
wij tot de economische ,,uitverkorenuen” ko-
mcii te behoore.n, wij zouden. immers de economische
theorie moeten willen, beter gezegd, maar erger nog
met het oog op onze ,,economische zaligheid”, moeten
Icun nen ,,doorgmon den” ,,als de wiskund c der ecouuu –
mische feiten”. Een kwade zaak ook bijt-. voor iemand
als prof vai:u Blom, die immers verklaard heeft het
,,vooralsRog twijfelachtig” te achten, ,,wellce winst
van dien kant (de wiskunde)
01)
de.ui duur zal te
t
–
achiten zijn”.) Veli:u.u, hij vennueme met zoovelen onzet’
zijn ,,00rdeel” 1 ,,}[et matheoiatich denken (is) dc
proefstceu voor cle geschiktheid voor de economische studie. Men kaut vol belangstelling- zijn voor do men-
schelijke zijde van liet econo.misch gebeuren, mmuar
iii etteini u niet de:uu ininsteui aa u:uleg hebben voor dle
economische theorie.”

Meer gegevens voor ccii bekuuo1)te .,ecouuomiselue
geloo:fsleer” krijgen wij niet. hoe gaarne zouideit wij
wil leu.i tveteuu, welke tocht die ,,eenvoud igste waar-
lieden.” zijn, die .,do inensehhnjid” iii arren moede ,,i.uu
den wind slaat” en (ie ,,in betrekkelijk k’rton tijd.”
zijn ,,bij te brengen.”. Ooste.nnijksche waardeleer in
Wiskunde? Wij hadden juist even deut tijd, en nu ont-
gaat oius zon schoone gelegenheid!

Maar laten wij maar zon onvoorzichtig’ zijn ,,in do-
zen droevig-en tijd”, ,,den ongeloovigsten Thomas” te
blijven spelen! Want wij h.ieriu.unereu ons een bro-chure van, deze priesteres van liet ware economisch

geloof, ,,Het bankroet dci’ tegeuiwoordige sociale poli-tiek”.
2)
Zij is van tuu.nmlijic recenteni dlatum, en dus
mogeun wij niet t’eel anders verwachten in ecu nieuwe
openbaring. Mmutu t’ dan. waag ik liet met mijl
t
ouugeloof
‘s-G.raveuuhuuge. 17 Jan. 1924.

J.
A. Vziui,urr.

.ÏJE TA.Bl.i”S’iIANDEL IN 1.923.

Kouu uien liet jaar 1923 geheel op zichzelf lueschiun-
tven, d.w.z. zoude.r .i’ekeuuiiig te houden niet dle verdere
w’aarcleveu’miuudering dci’ in cle vorige jarc.0 gekochte
voorraclw,i en cle afw-ikkel:iuig dci: oude verkoopen, dan
zou Nvol blijlcen dat dit voor dcii tabakshianclel minder
reden tot klagen gegeven heeft dart liet daaraan voor-
afgaande jaar.
Zo.uidert men de voor Ari’coj-ika geschilcte merken en
enkele andere fauuc.y-sorteeriiugen uit, dart heeft dc
hainciel vrijwel gedurondle liet geheele jamur zijn mate-
riaal kuit tien koopeiu op een basis die zonder overdre-
ven risico een voldoende winstmoarge liet.

e
li
st
,
aar
is door dc ongui.ustige toestanden iii de
sigaren-industrie, zoowel in Holland zelf als in ge-
heel Centraal-Europa, de afzet nog steeds veel be-
porkter clan vSSr den oorlog, chaartegenove.u’ staat dat
in liet begin van 1.923 het
.
..cstaiu:t der oude voorraden
Java-tabak eindelijk van cle markt verdween, teiwiji
liet qua uituin vali don 1022cr cuogst zoowel van Java
als van Suunuutra, herltuidei.ucl kleiuie.r tt’as dlati vroeger.
Natuurlijk blijft cle toestand in. Duitsehland en de
vraag wat do naaste toekomst daar voor het artikel
zal brengen, imnnier zorg baten, daar dit in id als afne-i:neu’ voor den handel in lu.et algemeen nog steeds ver-
reweg cle belangrijkste rol speelt.
Ook iii 1923 nam de uitvoer haai’ Duitschlauid sterk
af, u:ul. van circa 30 unillioen Kilo’s Java en Sumatra
in 1022, tot circa 25 nijl] ioe.ui Kilo’s; toch) moet men
cle energie bewonclerei:u, waarmede de Duitsche fabri-
kanten, vooral zij die voet- dc biunenlancische con-
suuntie werken, aan de soms oruoverlcomelijk schijnemu-
de moeiljkhedeun vaut liet valuta-vraagstuic het hoofd
hiehl)en weten te biedeut.
In de laatste maanden van liet jaar leek het of eeni-
ge verbetering intrad. Daar in Duitsehlaud voorraden
zon to ze(,
,
gen niet bestaan, is liet. duiclelijlc dat elke

t)
Zie zijut .,De Economie als Jiuristeuvak”, blz. 9.
2)
Zie mijn artikel ,,Econiomisahe ivetemuseliap en Sociale
po1itik’, in Sociale
Vcuorzou-g,
Sept. 1922.

23
Januaii
1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

81

kleine opleving in de industrie dacle.lijk haai invloed
doet eelden. Het is echter nog rijkelijk vroeg om te
oordeelen of cl t werkelijk het begin. cener blijvende
verbetering zal zijn.
Enkele malen werden door Regie-landen groote
quantunis Java-tabak met 66n slag uit cle majkt, geno-
men, o.a. in het begin s-art het jaar door Servië, en iii
den zomer door Tsjechoslowakije, hetgeen na bi urlijk
een st-imii]eerenden invloed op de markt had.
liv het najaar ontstond er dan ook voor alle goed-
koope soorten een stijgende tendens, welke soms vi9j
vlotte marktomzet,ten moge] ijk ma akte.
Zooais gewoonlijk profiteerde hiervan hdt meest do
tabak in do laagste prijzen. -.
De aanvoeren in 1923 bedroegen in totaal circa 82 millioen Kilo’s tegen 08 millioen Kilo’s in. 1922.; zij
waren verdeeld in ongeveer
50 millioen Kilo’s Sumatra en Java
12

Noord-Amerikaausch
ii

..

.,

Zuid-Amerikaanach
4

,.

,,

Grieksch en Tnrksch
5

,,

,,

Diversen (Bri.tsch-Indisch,
Aigiersch, Ohineesch, enz.)

In vergelijking met verlederc jaar bleven de quau-
tuins voor .Java- en Sumatratabak nagenoeg gelijk; de
aanvoeren der hijsoorten gaven een vrij belangrijke
vermeerdering te zien, hetgeen echter op den gang van
zaken geen nadeeligen invloed uitoefende, omdat het
grootendeels in het begin van het jaar nog op lage
basis gekochl.e partijen betrof, waarvan de afzet geen
moeilijkheden bood.
Over het algemeen waren de voorraden in tweede
hand eind 1923 dan ook niet bijzonder groot, terwijl
cle eerste hand voor het eerst sinds geiuimen tijd in
het nienwe jaar overgiiig zonder voorraad uit onde
oogsten.
Bij inschrijving werden aangeboden
Oire.a 280.000 pakken Java-tabak

188.000

..

Snmatra-tabak

1.000

]3orneo-tabak

10.000

,,

Bijsoorten.
Dooreengenoineii ken men zeggen dat in den loop
van 1.923 de ombiad-prijzen ongeveer stabiel gebleven
zijn, met eenige verhooging in liet najaar, terwijl de
prijzen voor biiinengoed en alle tabak voor Icerf ge-
schikt, reeds in liet midden van Eet jaar wat begonnen
aan te trekken en in het najaar een zeer sterke stijging
toonden.
Ook in 1923 bleef de verineerderde bela.ngstell:iug
voor igarel ten- en keifi abak, reeds herhaaldelijk Le
dezer plaats besproken, bestaan. Verschillende belang-
rijke firma’s, welke zich vroeger uii:slnitend mei; sigu-
reni;abak bezighielcien. zijn zich tha os ook op keifta-
hak gaan toeleggen.
De 1 922cr S ii m a t r a-oogst leverde 193.210 pak-
ken, veilcoeht lot circa 2.24 cents per 34 K
.
.., tegen
163.681 pakken, .verkoclil, tot circa 194 cents per 34
Kil. het jaar tevoren. Dc totale waarde i’aii cleien oogl:
bedroeg dus circa 66 mjllioen gulden, tegen 48 mil-
heen gulden voor den 1 921 er oogst.
En, doorsnee kan het oordeçl ovei den oogst niet
mcci dan iniddelniat:ig 1 Lliden. Naast enkele buitenge-
woon mooi geslaagde partijen, zooais men clie nage-
noeg hij eiken oogst aantreft, vond men onder hel:
plukbiad veel partijen, welke in kleur te w’enscheu ovorlieten, terwijl ook nogal wat vochtige tabak iii
lee oogst voorkwam; bovendien werd vaak over rle
sortatie geklaagd. Ook het zatidblad toonde dezelfde
fouten cii bevatte weinig goedsoortige heldervale mei-
ken, daarentegen een groot quantum in i.skl ouri ge dik-
vijls wat geelachtige tabak, waarin nogal eens wat
di
tils
.
…
oorkwani.
lIet voor cle importeurs zeer gunstige resultaat van
duren. oogst is dan ook weder voor een groot deel te
danken aan cle enorme prijzen die cle Ainerikaaiische
koopers voor alles wat mac r eenigazins voor hun doel
passend scheen, aanlegden.
Waar Amerika werden int dezen oogst verkocht

40.000 pakken tegen circa 2
8.000
pakken. cii t
dcii vorigen oogst.
Na An1er.ika t]a(leii als koopers, liet: meest
oii
dun
voorgrond Zweclei, aan cle inkoopeis van welk land
hetsorns gelukte in coucurientie mei’ Anierika de hand
te feggen op het allerbeste wat de oogst bood, en de
voornaamste Hollandsche fabrilcan ten, welke laatsten
zich hoofdzakelijk voor de betere merken van liet zand-
blad in.teresseerden.
Zooals in dec aanhef reeds vermeld, waren de prij-
zen voo:i liet overige deel van den oogst niet boven
matig hoog. Vooral in den aanvang cle:r campagne
waren daardoor nogal eens coulante nia.rktzaken moge-
lijk.
.Duitschlancl bleef bij de inschrijvingen meer op
den achtergrond, even als cle meeste Regie-landen.
Direct als kooper trad, behalve Zweden, ook dit jaar
alleen Hongarije op, (lat een beperkte hoeveelheid
Sumatra en Java in cle zomer-inschrijvingen insloeg.
Nagenoeg het geheele in Holland aangevoerde quan-
tom kwam op cle gèwoiie wijze bij inschrijving met
uitzondering van het product van enkele kleinere
ondernemingen., hetwelk v66r het begin der campagne
aan Amerikaansche koopers uit cle hand verkocht
w ercl.
Volgens onderlinge overeenkomst der producen-
‘ten blijft het qnantum van den 1.023cr Sumatra-oogst
eveneens heperlct tot circa 195.000 pakken.
Den nad.eeiigen invloed dien deze beperking op de!i
kostprijs heeft, ‘tracht men langzamerhand te ver
miii deren.
in verband hiermede zal liet quantum van dcii 1924er
oogst vermoedelijk op circa 2.10.000 pakken. bepaald
worden.
De 1 922cr oogst toont niet een kostprijs, welkeii mcii
op 1.60/1.70 cents ramen kan, reeds een vrij belangrijke
verlaging vergeleken bij zijn voo:rganger. De hoop mag’

gekoesterd worden dat in
di!;
opzicht de 1923er oogst
een niet onbelangrijke verdere vermindering zal te zien
geven, hetgeen voor de toekomst een factor van groot
gewicht is, waar de risicô’s dooi cle producenten e-
loopen hij een kôstprijs als de laatste jaren gegolden
heeft, onevenredig groot zijn.
Het qnanl;iini J a v
ci
dat van. dcii 1.922cr oogst naar
1-T.olland kwam, kan men, ruw genomen, schatten op
circa 350.000 pakkeii, waarvan circa 280.000 pakken
op do gewone wijze bij inse.liiijving aan cle marict
kwamen.
i)e meeste Vorstenl naden – importeurs vol gclen we-
der liet systedm dal; de Amer:ikaansclie koopers de pas-
sende merken uit de partijen uitzoeken alvorens deze
aiiii cle markt lcoinen, waartegenover clezcn zich ver plichten. een zeker percentage ‘daaruit in elk geval l;e.
nemen. ,
Daar van Bezoeki dit’ jaar zeer wei nig voor Amerika
gekocht werd, speelden deAierikanen in de,Tava-
inschrijvingen gon ‘rol en hadden deze over liet ge-
heel een kalm verloop.
De uitval van cle Vorstenlanden-tabalc ivas in het
algemeen slechts matig; gedeeltelijk was de labak vat
vochtig en iets zoetig, gedeeltelijk eentonig bruin en
donkerbcuin, alleen voor oniblad en binnengoeci ge-
schikt.
1)c Bezoeki viel wel vrij rijp, maar was nogal eens
wat dik van, blad en zwaar op cle band, voor fijn om
blad minder geschikt.
i:Tel; verbruik zoowel van Voistenlanden als van 13e-
zocki, is tamelijk eenzijdig geworden, daar mooi dok
hierbij de laatste ja ren in de inschrijvingen slechts
sporad i sch voorkwam.
Een ci itzoniclering maakten in 1923 slechts liet pro-
duct van eenige w’einige Vorstenlanclen-onclerriemi n-
gen, ccc voor zoover de Bezoeki’s betreft,, in hoofd-
zaak mdccle speciaal voor Zwitserland passende par
tijein. waarvoor ook dit jaar veel animo bestond tot
prijzen hooger dan men vooi ‘dit doel sinds jaren aan-
gelegd heeft,.
Een groot deel zoowel van de Voistenlandeii als van

52

ECONOMISCH-STATISTISCHEBERICHTEN

23 Januari 1924

(.IC .Bezoeki’s

weder voor ker:l: verkocht, 1 tetgeci
1

onder de gegeven omstandigheden een geluk te rioc-
men is, daar het quantum voor de sigareuifabricagc
alleen ongetwijfeld rijkelijk groot geweest zou zijn.
Het quantum Krossok, dat uit deren oogst naar Hol-
land kwam, bleef klein, terwijl ook thans weder een
belaiigrijk deel daarvan buiten de inschrijvingen van

cle markt genomen werd.
Van B o rneo kwamen slechts 975 pakken bij in-
schrijving, welke verkocht werden tot circa 158 cents

per
3
/2 EG.; in verband met de voorkeursrechteii, wel-
ke voor deze tabak als product der Britsche Kloniën
in Engeland gelden, wordt deze soort langzamerhand
van minder beteekeni.s voor de Hollandsche markt.
In de ,,Bijsoorten” vindt de handel meer en meer
ondershands plaats; bij inschrijving kwamen slechts.
circa 10.000 pakken B r a z i e 1, D o m in g o en P a-

r a g u a y.
Toch vonden, vooral in de eerstgenoemde twee soor-
ten, belangrijke aanvoeren plaats, gedeeltelijk directe
importen, gedeeltelijk via de Antwerpsche markt in-

gekocht.
Deze partijen werden door cle stijging in prijs van
alle goedkoope soorten doorgaans gemakkelijk ver-
kocht; inmiddels zijn verdere importen veel moeilijker
geworden door de verhooging van de prijsbasis in de

p roductielanden.
Lijkt het geïmporteerde qua.ntum N o o r d-A m e-
r i k a a n s c h e t a b a k hoog, voor den handel heeft
deze soort niet heel veel beteekenis gehad, daar het
grootste deel direct door de fabrikanten ingevoerd

werd.
Hierbij kwam dat de hooge prijsbasis in Amerika
voor alle soorten do Hoilandsche handelaars weinig tot
zaken kon animeeren. In verhouding laag belverc alleen

de
prijzen
voor ordinaire Kentucky’s; deze heioen
echter voor de Holla.nclsche matkt niet veel, belang en
vormen clan ook de eenige soort goedicoope tabak, welke
van de algemeene
prijsstijging
in den loop van 1923

nagenoeg niet geprofiteerd heeft.
Oriëntaalsche tabak is een der weinige
soorten waarvan cle handel zich bijna uitsluitend in handen van enkele belangrijke huizen concentreert,
gevolg van de bijzondere moeilijkheden en risico’s aan

deze branche verbonden.
De aanvoeren bleven ongeveer op hetzelfde peil van
verleden jaar, en de prijzen bleven hoog, vooral voor
cle ordinaire soorten.
In andere hijsoorten (B.ritsch-Indisch, Ohi-
neesch, Algierach, Manilla ed.) vonden in 1923 vrij
bevredigende raken plaats.
De Holiandsche Sigaren-Industrie

had in 1923 nog weinig stof tot roemen. Een gunstig
teeken is dat de invoer der Duitsche sigaren nagenoeg
geheel opgehouden is. Vooral de fabrieken, we1ke zich
meer in het bijzondei op de Hoilandsche corusumtie
toeleggen, hebben dan oolc meestal vrij geregeld werk
gehad. Door de voortdurende stagnatie in den export
i.s de onderlinge concurrentie hoe langer hoe grootet geworden. Hierdoor en door de hooge eischen, welke
het publiek vooral aan het uiterlijk der sigaren blijft si;elien. is het uiterst moeilijk – zoo niet onmogelijk – geworden bij den verkoop naar het binnenland een
redelijke winstrna.rge te bedingon.
Ir dan export heeft zich nog geen verbetering voor-
gedaan. integendeel is het cijfer daarvan nog iets ge-
daald, hetgeen echter toe te schrijven is aan het feit,
ci:t het in 1023, trots de medewerking die Rijlc en ver-
schillende gemeenten bereid waren in den vorm van
een bijslag op de bonen, te veileenen, niet is mogen
gelukken met de Spaansche Regie een contract voor
den aanmaak van een quai’uturn Senoritas van eeniige

bereekenis, af te sluiten. F.
M.
v. E.

DE POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.

Mr. G. Schwa.rtz te 1-leomstede schrijft ons:

Mede naar aanleiding van de beschouwingen van
Prof. Bruins in dc E.S.B. van 26 December ii., in

zticc,

rcitig:iuiisatie van tie,ii ..l’osI:e!uuii,ie- cii (iiuo-
cl i euist, zij liet ni’i veigunci liet volgende op te mcilcei
t.

i)e v:raag, die Prof. Brui.ns in hoofdzaak aanroe.it
centralisatie of decentralisatie? is inderdaad een punt
van belang; de argumenten, die hij voor herstel der
decentralisatie aanvoert, komen mij intusschen niet
geheel steekhoudend voor.
Prof. Bruins stelt ten aanzien van de functie van
den dienst voorop, dat het eige:nlijke giroverkeer op
den voorgrond dient te staan; ongetwijfeld is dit
juist. Naast overschrjvirugsdienst zal de P.C.G.D.
echter z.i. tevens u.itbetalingsdienst dienen te zijn;
bij centralisatie nu zou déze functie worden belem-
merd, omdat men eenige dagen op zijn geld zal moe-
ten wachten.
Op dit punt lijkt mij te zwaar de nadruic gelegd.
I)at het eenige dagen moeten wachten – de practijk
zal den omvang van dat wachten hebben uit te wijzen
– onaangenaam kb.n zijn, wordt toegegeven; dat
anderzijds aan
elk
bezwaar van
iederen
belangheb-

bende bij dé reorganisatie moet worden tegemoet ge-
komen, zal wel niemand willen vragen. Wat het be-
zwraar in kwestie aangaat, – niet iedere rekeninghou-
der, die wenscht te beschikken over zijn saldo heeft
haast; het openen van ccii locale rekening en ge-
bruik maken van de telegraaf heffen het bezwaar,
voor zoover liet bestaat, teui dccle weer op, terwijl.
bovendien bij groote categorieën van rekeninghouders
-. ook door Prof. Bruins gereleveerd – vooruit
bekend is, wanneer over contante middelen moet wor-
den beschikt. 1[et bezwaar lijkt mij dus minder groot,

clan Prof. Bruins het voorstelt; of men hetgeen ervan
overblijft, heeft te accepteeren, hangt meer ervan af,
welice voordeelen verder aan centralisatie kunnen zijn
verbonden. Hetzelfde geldt ten aanzien van de door
Prof. Bruins aangestipte mogelijkheid, dat nl. bij
cent.ralisatie van den Rijksgirodienst via de oprich-
ting van gemeentelijke en andere giro-instellingen
toch practisch een decentralisatie ontstaat; inmid-
cicis staat men bij de gemeentelijke girobanken voor de vraag, of in dat geval eei] optreden daartegen niet
gemotiveerd zou zijn te achten, niet omdat zij den
Rijksgiro be-concurreeren, maar omdat zij in het mee-
rendeel der gevallen op zich zelf onweruschelijlc zijn.
Decentralisatie zou voorts ook daarom zijn aan te
bevelen, omdat de diëst bij de postkantoren v66r de
centralisatie uitstekend liep. Ik zou hier willen vra-
gen : is het Prof. B;rui.ns bekend, dat destijds dagelijks
belaigrijke hoeveelheden verbeter-nota’s door het hoofd-
kantoor aan de postkantoren werden verzonden, wij-
rende op duizn:nden fouten per jaar en dit bij een
contrôle met beiangiijken achterstand? Hierdoor stond
men aan omvangrijke maiveisatiën bloot; die mal vci-

satiën
hebben
plaats gehad
1)
en zoolang cle dienst n:iet

• geheel op orde is, is de Icaris niet uitgesloten dat nog
meerdere aan den dag Icomen.
Uitsluiting van de mogelijkheid van niaiversatiëu voor zoover ten minste doenlijk – is een helauig,
waarvoor andere overwegingen, hebben te wijicen; geen
• stelsel, welk dan oolc, kan in practijk worden gebracht,
wanneer het op zich zelf die mogelijkheid openlaat.
Ook bij een gedecentraliseerd systeem zou verder de
in het rapport van De Nederlandsche Bank voorge-
stelde groepscontrôle voldoende zijn; de mogelijkheid
van malversatiën, waarop ik reeds hierboven doelde,
bestaat dan echter in even sterke mate als vroeger,
juist omdat de contrôle achteraf geschiedt. Dit is bi.j

centralisatie te ondervangen.
Hetzelfde geldt nog ten aanzien van een ander punt.
Bij decentralisatie moeten ria verrichting der debi,tce-
ring, lijsten worden vervaaicligd voor de kantoren,
waar gecrediteerd mot worden. Eerst daarna lcan con-
trôle geoefend, of die ciediteeririgen ook inde:rdaad
hebben plaats gehad, een contrôle, die uit den aard der zaak in verband met het sluiten van het geheel
slechts op één centraal punt kan worden uitgeoefend.

1) in de bladen Nverd detijcls o.a. melding gemaakt ‘van
een niet onbelangrijke malversatie te Kollum.

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

83

Ook hier liie oiitrôle
(cehtcraf,
terwijl eent.i’alisutie
:iiist beoogt, inti rok (ladehJk bij do boeking.
Ten slotte stelt Prof. Drums nog de vraag, waarom
coen niet eens hij de groote Engelsche clepositobanken
op onderzoek is uitgegaan, waar coen voor dezelfde
vraagstukken staat als een gedecentraliseerde giro-
dienst hier te lande. Naast deze vraag stelt hij, dat de
ter beschikking staande gegevens onvoldoende zijn om
op grond daarvan de conclusie: centralisatie of de-
centralisatie te trekken. Deze twee punten zijn feite-
lijk samen te behandelen.
Vergelijking met het systeem der Engeische hanlcea
is voor een bij de postkantoren ondergebrachten, gede-
centraliseerden G:i.rodienst hier te lande misschien
v1eind, maar toch minder juist. De geringe ge-
schooldheid van het personeel was een hoofdoorzaak
van het vastloopen van den dienst; zou men een giro-
stelsel, beschikkende over een personeel van bank-
employé’s, in wier lijn toch de behandeling van giro’s
ligt – althans meer dan van postambtenaren – wil-
len vergelijken met den toestand bij deceutralisitie
hier te lande en zou men hetgeen te verwezenlijken
was in het oene geval, ook als juist in het andere ge-
val willen aanbevelen?
Dit brengt mij op een ander punt, te zeer opvallend
voor wie kennis nam van de vele meeningen en advie-
zen, betreffende de reorganisatie van den gir.odienst
ten beste gegeven, om er niet een enkel woord over te
zeggen.
Ik laat daar, dat vele der uitlatingen in kwestie te
zeer details behandelen en te-weinig lt aigemeen
overzicht tot zijn recht ]aten komen. Gebrek aan de
noodige gegevens zal naast de psychologisch ver-
klaarbare neiging om aan te sturen op een regeling,
het meest wenschelijk in
eigen
belang, hiervan wel de
verklaring zijn. De vraag, die ik naar voren wilde
brengen, is intusschen. moer deze: heeft al die detail-
critiek, in hoofdzaak theorie, wel veel belang?
Men beschikthier te lande over ervaring, met het
vroegere stelsel opgedaau; ‘t bleek – voor zoover ria
te gaan – aan ernstige bezwaren ondei:hevig. Veran-
dering, tevens verbetering is dus noodig. In een land
al.s België, ook wat aangaat oppervlakte, beter clan
bijv. Engeland roet ons land te vergelijken, beschikt
men over ervaringen, opgedaan met een ander stelsel, clan aanvankelijk hier in gebruik. Die ervaringen zijn
alleszins bevredigend; mede op grond daarvan beveelt
toen thnns hetzelfde, voor onzen girod:ienst aan. Heeft
liet daarnaast nu wiel veel nut groote, meerendeels
theoretische bezwaren te opperen, die bovendien onder
soortgelijke omstandigheden elders practisch niet wer-den noch worden gevoeld? Te wreinig werd m.i. hieraan aandacht besteed; toch
lijkt overweging van deze
feiten
naast alle
beschou-
wingen
de moeite waard, speciaal voor wie mocht
meenen dat geen voldoende gegevens beschikbaar zijn
om den toestand goed te beoordeelen.
U. San
wAaTz.

SCHEEPVAARTONDERSTEUN1NG IN HET
BUITENLAND.

III.
1)

Aan liet slot van niiju vorig artikel, handelende
over Portugal en Italië, deed ik de belofte thans een
overzicht te geven van de maatregelen tot ondersteu-
ning der nationale scheepvaart in Frankrijk, En-
geland, Duitschland, België, Japan, Scandinavië en
Spanje. Een niet gering program dus! En toch vergat
ik nog het land te vermelden, welks ondersteuning
tezamen met die van de reeds vroeger besproken lan-
den, het meest in ‘t oog springt en ook de Nederland-sche schëepvaart beïnvloedt, nl. Turkije.
i’nr1cije.
Met het optreden van het nieuwe bewind
valt oolc hier een toenemend nationalistisch streven waar te nemen, dat zich ten opzichte van het bij uit-
stek internationale bedrijf ddr zeescheepvaart heeft

J)
[Zie voor :i en II pgns. 325 en 760 van den jrg. 1923.
– Bed.]

gen ii. door ccii. etelselw:ctige tegenwerking dci v.reeiu-
de scheepvaart, teic behoeve van liet nationale bedrijf.
• Niettegenstaaricle liet vredesverdrag te Lausanne
1)

stipuleert: ,,Trukey to grant to the ships of the other
Contracting Powers a treatment equal to that which
she grants to national ships ….” schijnen de Turk-
sche autoriteiten zich niet veel van deze bepalingen
aan te trekken, hetgeen moge blijken uit het feit, dat,
zij in Juli de z.g. sanitaire rechten voor schepen ver-
hoogden en we] z66, dat vreemde schepen 5 piasters
per ton moeten betalen tegen 2 piasters per ton voor
rr
ur
k
sc
h
e
schepen. Vreemde schepen, die behalve Con-
stantinopel nog een andere Turksche haven aandoen,
worden bovendien geacht hun reis in Constantinopel
te hebben beëindigd, met het gevolg, dat zij deze hooge
rechten dan dubbel betalen moeten.
Den lichterdienst in Smyrna hebben de Turken bijv.
getracht in Turksche handen te brengen, door dezen
tak van scheepvaartbedrijf eenvoudig aan buitenlan-
ders te verbieden!
De kustvaart is in ‘t algemeen aan de Turksche vlag
voorbehouden; slechts aan enkele buitenlandsche maat-
schappijen is hiertoe een bijzondere vergunning ver-
leend. Het neuwste is, dat het verrichten van loods-
‘diensten en bergingswerk aan buitenlanders verboden
is op grond van het vredesverdrag van Lausanne.

Het komt mij voor dat de Turicen op grond van het vredesverdrag hiertoe alleen gerechtigd zijn voor wat
betreft de loodsdienst,
niet
wat bergingswer]c aangaat.
Ï)e Turken schijnen dit onder ,,lcustvaart” te rekenen,
doch wat hiermede is. bedoeld staat duidelijk in het
verdrag bepaald. Het gevolg is, dat in nood verkeeren-de schepen in Turksche wateren thans zonder bijstand
zijn, daar tot heden alleen buitenlanders hergings-
werk verrichtten!
Dit zijn eenige van de indirecte ondersteuuings-
maatregelen, weilce hoofdzakelijk bestaan in liet malcen
van vlagonderscheid (flag discrimination) Directe
middelen noem ilc de volgende:
Het ligt in de bedoeling aan Turksehe scheepvaart-maatschappijen minstens 5 jaar vrjdom van belasting
te verleenen. De schepen der ,,Serain Sefain” de groot-
ste Turksche reederij, weilce onder contrôle staat der
Turlcsche regeering, zuilen van de betaling van alle
rechten en heffingen in Turksche havens worden vrij-
gesteld. Niet onaardi.g is te vermelden w’at hieioiii-
trent in het vredesverdrag met de geallieerden staat:
,.There shali he the same absolute equajity as regards
dues, cha:rges and payments of all kinds levied au
ships, such as sanitary dues, port, quay, harbour, p.iio-
tage, quarantine, ligthouso and other similar dues”.
Ook een ,,voclje papier”?
Ten slotte dient vermeld dat het in de bedoeling
ligt aan de meergenoemde ,,Serain Sefain” een sub-
sidie van 900.000 Turksche Ponden te verleenen voor
het onderhouden van de kustvaart.
Fran1crijk.
Een Fransch Kamerafgevaardigde heeft
gezegd: ,,Het budget van de handelsmarine is ccci
budget van subsidies”. Dit is natuurlijk overdreven,
daar het Ministerie van Scheepvaart zelf enkele dien-
sten onderhoudt, maar waar is dat het grootste deel
der toegestane gelden wordt opgeslokt door subsidies
voor zeepostvervoer aan particuliere’ maatschdppijen;
directe ondersteuning dus in niet geringe mate. i)o
grootste subsidie ontvangt de Messageries Maritimes.
Voor hare maildiensten op het verre Oosten, Austra-
lië, Nieuw Caledonië, de Oostkust van Afrika en het
Oosten van cle Middellandsch.e Zee was voor deze maat-
schappij op de begrooting 1923 de Icleinigheid van
32.411.000 fra.ncs toegestaan. De subsidie voor de Cie.
Sud-Atlantique werd vastgesteld op 21.800.000 frs.
voor hare ‘lijnen op Brazilië cii de La Plata rivier.
Met vooibijgang van subsidies van tal van kleinere

i) Dit verdrag is nog niet in werking getreden, daar dit
eerst geschiedt, nadat drie van de
4
groot-machten: Enge-
land, Frankrijk,’ Italië en Japan het verdxag zullen ‘heb-ben geratificeerd, hetgeen tot nu toe nog door geen Vail
hen gedaan is.

‘4

84

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

reed.erijen wil ik nog vermelden, dat de Cie. Gnrale
Transatlantique vooi-. haren New York-dienst ‘frs.
2.500.000 subsidie kreeg eTn deze wordt thans totaal on
voldoende geacht, zoodat onderhandelingen voor ver-
hoogirig der subsidie gaande zijn. Bovendien heeft deze
maatschappij de regeenng te hulp geroepen om haar
in staat te stellen twee nieuwe schepen te bestellen
ten einde niet bij hai’e concurrenten ten achter te blij
ven. De staat zou cle uitgifte der hiervoor benoodigde
leening groot ruim 100 millioen frs. garandeeren,

waartegenover de staat een eerste hypotheek op de
nieuwe schepen zou krijgen.

Terdere staatshulp staat op liet programma, be-
staande uit do aanwending van het saldo der oorlogs-
risico-verzekering van 100 millioen frs. tot stichting

van -een scheepvaart-credietfonds, waaruit aan scheep-
vaartouclernemingen tot een bedrag van 400 millioen
frs. l.eeningen zouden kunnen worden verstrekt. Dit
plan is ten minste thans aanbevolen door een i-egee-
rio gsconi missie, ingesteld om te onderzoeken welke
middelen tot ondersteuning der scheepvaart zouden
kunnen worden aangewend.

Ten slotte bestaat in Frankrijk een speciale su.bsi-
dieering voor de tarikschepen onder Fransche vlag, wel
ker gezamenlijke tonnage thnns ongeveer 150.000 too bedi’aagt. Het totaal bedrag der subsidies aan de Fran-
sche lijndiensten bedroeg in 1022 101.938.000 frs. –
De Fransche Staat schiep in den oorlog ccii eigen
koopvaardijvioot (lach deze kon via den oorlog toch
niet met particuliere ondernemingen gaan conenr-

roeren. –

Dc liquidatie van deze vloot van ongeveer 800.000
ton, waai-too dit jaar besloten werd. is thans grooteii-
deels voltooid. Het eindresultaat -aii deze onder-
naming is niet fraai te noemen; brengt, men de be-
lastingen, welke een particuliere onderneming aan

den Staat zou hebben moeten betalen en rente voor
geleende stantegelden in rekening, dan komt ivien tot –
een totaal verlies van 2.548 millioen frs., tegenover

een liquiclati e-opbrengst van 190 millioen frs.

Evenwel valt de moed t.e loven, waarmede men niet
de staats-exploitatie heeft afgedaan, al was het veel
te laat. De Fj’anschen. hadden beter gedaan, onmid-
dellijk na den oorlog het ‘Engels-che voorbeeld te

volgen!
De Fransche Staat is thans nog eigenaar van ver-
schillende schepen, die in exploitatie zijn bij particu-
liere reederijeii voor de vaart op dc Frarische kolo-

iliën-

Do kustvaart in Frankrijk, waaronder ook de vaart

op Algiera is roei-behouden aan dc nationale vlag. ‘Dat
dit niet zoozeer voord.eelig voot’ A.igiers is, moge nu;
het volgende blijken.

– –
Wegoi’is
de..zeeliedenstaking te Marseille. en in an-..
dcve F.ra,usclie havens -aan het einde van 1.922 werd het
kustvaartverboct voor vreemde sehiepeii tijdelijk opge-
lieven. De vrije concurrentie, deed onmiddellijk have
uitwe:i’kiiig gevoelen en den Algiei’schen handel weid
het nu eerst duidelijk hoe duur hem het Fransche nio-
nopohie te staan kwam! Logischerwijzevolgde hierop
het dingend ve:rzoek na beëindiging der staking om definitief met het voorbehoud aan de Franscho vlag
te breken, op welk verzoek de heer Rio, onderstaats-
secretaris der handelsmanirie, afwijzend beschikte; het
monopolie diende tot instandhouding der Frarische
liandelsvioot en dit was ook in liet voordeel dci’ Fran-
sche kolonie –
– Bij gelijke voorwaarden is ten slotte (bij Decreet
vali 28 3an. 1922) aan schepen onder Fransche vlag
een recht van voorkeur verleend voor het zeevervoer
van goederen, toebehoorend aan of bestemd voor den
Staat of andere publieke lichamen. –

Een andere indirecte ondersteuiiingsmaati’egel is
het Decreet van 18 Maart 1.1., waarbij ontheffing van
invoerrechtefl wordt toegestaan, voor goederen komen-
de van Franseh-Marokko, welke met Fransehe schepen
worden verscheept.

Men ziet, de seheepvaartonde’rstouning in F1’ankrjld
is niet gering.
Engeland.
Een heel ander beeld geeft Engeland.
Behalve subsidies voor nna:iichienst,en en een leening van £ 2.600.000 aan de ,,Ounarcl” Stoomv. Mij., tegen
2% pOt. rente voor den bouw van (ie twee groots
–
te

schepen ter wereld, bestond, naar ik meen, in dit land
tot voor kort geen ondersteuning der nationale
scheepvaart. Echter schijnt Engeland op den duur
geen weerstand te kunnen bieden aan den helaas in de
heelo wereld toenemenden drang tôt protectie.’) Onder
de ,,Trade Facihities Act” werd in J’uni ji. een garan-
tie verleend aan de Royal Mail Steani Packet Oomp.
van £ 2.300.000 dooi’ de Britsche Regeeririg en van
£ 430.000 door het Noord-lersehe gonvernement voor
den aankoop in Engeland van materialen voor den
bouw van 3 reeds bestelde schepen, een motorschip vn
9.500 ton en 2 vrachtbootmi van 20.000 ton. Zooals
duidelijk is”wordt echter met deze gai’antie-verleening voornamelijk werkverruiming in hei; land zelf beoogd.

Duitschiand.
Wat in Dui,t.schland geschiedt of be-
ter gedaan is zal den meesten lezers en daaronder
zeker den reedei’s wel bekend zijn, doch volledigheids-
halve dien ik liet te dezer plaatse wel te vermeldeii,
– Bij liet ,,Reede.reiahfindmigsvertrag” van 24 Febr.
1921 werd den. 1)nitschen reed.e-rjen con bedrag van 12
milliard mark ter beschikking gesteld voor gedeelte-
lijk herstel van do verliezen, welke do Duitsche koop-
vaardijvloot door inbeslagneming cii uit-levering in en via den oorlog had geledei. Bedoel.d was.’ hiermede de Du.itsche koopvaardijvloot weder op ‘ van de v66r-oor-
logsche sterkte. tebrengeri, terwijl 90 pOt. van het geld
voor aanbouw op i)uitselie werven zou moeten wrorden
besteed. (In dit verband zij vet-meld, dat van Engeische zijde cle 418 verkochte voormalige :Diuutsche schepen
£ 20.076.2-16 opbraehten, terwijl de waarde dci’ Duit-
sche schepen in Amerika op $ 300 mihhioen werd ge-
schat.)
Door de daling van de Mark werd liet toegestane
bedrag geheel onvoldoende voor het beoogde doel èî een krachtens liet bestaande ,,Tei’trag” ingestelde ar-
bitrage-commissie verhoogde de uitkeering later met
19 milliard Mark waaraan een op de lonverhoudinge.’i
gebaseerde gl ijd end e schaal was verbonden. Mede door
toi’vigkoopeii in het- buitenland, werd, de handeisvloot
daarmede weder op ongeveer
2.
millioen ton dreagver-
mogen gebracht..
Indirecte staats-o ndersteuni ug door middel van
vlagonderscheid is Duitschland bij lic’t, vredesverdrag
van Versailles onmogelijk gemaakt.
Wel kan de invoering van het z,g. ,,Staffeltarif”
voor het .spoorweggoederenvervoer als een indirecte
steunmaat:.regel beschouwd worden, welke vooinarne-
lijk door de daling van de iIIa:rk effect sorteerde. Hier-
door werden de spoorvj’achten billjkej’ -naarmate de afstand langer werd en konden goederen uit midden-
en Zuid-Duitschiand dikwijls goedkoopei’ via Ham-
burg of Bremon wor(Ien uitgevoerd dan via den Rijn
en ons land., hetgeen uiteraard dc Duitsehe scheep-
vaart ten goede kwam.
Nu rest mij nog de behandeling van la.inleii. als Bel-
gië, .Tapan, Noorwegen, Zweden en Spanje.
– 1).
K. v. L.

(Slot volgt)

AANDEELHO UDEES IN NAAMLO OZE i’EN
–
NOOT1SCHAPPEN VAN VEEZEKEETNOEN..

Naar aanleiding van cle opmerkingen, die de heer
Mr. W.11. A. Elink Schuurman in het nnmnier vat,
dit tijdschrift van 9 Januari heeft ten beste gege-
ven, past onzerzijds nog een korte slotbeschouwing.
En wel niet zoozeer op grond van eenige verwachting,
dat wij onzen ei’it.icus hiermede zouden bevredigen –
jE n’y a de pire sourd que (lui ne veut entendi’e –
maar omdat (le heet’ E. S. in het bedoelde artikel

1)
Dit werd geschreven vci’dat de jongste verkiezingen
het iegeiideel
bewezen luidden.

–

–

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

85

eenige onjuistheden debiteert., die wij niet onweer-
sproken mogen laten. Waar bovendien het geheele
strijdpunt in een zeer kort bestek is samen te vatten,
stellen wij er prijs
01)
ons standpunt nogmaals in liet
kort uiteen te zetten.

Wij stellen dan voorop, dat zoo
onze
Directie zich
al bereid heeft verklaard harerzijds een weg aan te
geven, waarlangs wellicht een verbetering van de
koeisen
(Ln niet-volgestorte aandeelen zou lcunnen
worden verkregen – aan welke toezegging zij in haar
be,schouingeu in het nummer van 2 Januari uitvoe-
ring heeft gegeven – het niet van haar verlangd kan
worden, verder in te gaan op cle denkbeelden, welke de
heer E. S. in dit opzicht, nader heeft trachten te ont-
wikkelen. Nog afgezien van de omstandigheid, dat hij hierbij onze uiteenzettingen stilzwijgend is voorbijge-
gaan, gelooven wij wel te mogen constateeren, dat zijn
stelsel allerminst geschikt zal zijn om hét beoogde
doel te doen bereiken en dat een methode, die nood-
zakelijkerwijze ten gevolge zou hebben dat het divi.-
dend’ ‘in een lager percentage zou worden uitgedrukt
dan tot dusver gebruikelijk is, het vertrouwen van het
publiek in niet-vol-gefourneerde aandeelen wel nim-
mer zal kunnen bevorderen.

Het ligt voor de hand, dat eerder het tegenoverge-
stelde bereikt zou worden en waar ieder onbevooroor-
deeld toeschouwer ons zulks – naar wij vertrouwen –
gereedehijk zal toegeven, – ook de heer Elink Schuur-
man houdt hiermede in zijne beschouwing terecht
rekening – wil het ons volmaakt overbodig voorko-
men verder op dit deel van ‘s heeren E. S. artikel in
te gaan.
Ook overigens kunnen wij kort zijn.
De heer E. S. is niet bevredigcl door onze uiteen-
zetting in zake den post op onze balans voorkomende,
waarin een bedrag van,f
51.164,—
aan aandeelen in
diverse onder ons beheer staande assurantiemaatschap-
pijen wordt vermeld in een uitvoerig betoog, waarbij
hij op de ‘zonderlingste wijze de mogelijkheid van hij-
storting
01)
deze aandeelen idooreenhaspelt met de
eventualiteit van een gedwongen storting op de aan-
deelen van den Neclerinndscheu Lloyd zelven, heeft hij
trachten aan te toonen, dat door ons wel degelijk met
een bijstorting op ons aandeelenhezit rekening had
moeten worden gehouden. Wij meenen niet beter te
kunnen doen dan nogmaals uitdrukkelijk vast te leg-
gen, dat, waar de bedoelde maatschappijen mede onder
het beheer onzer vennootschap staan en haar winst of
verlies aan ons ten goede komt of door ons wordt ge-
dragen, elke bijstorting op de betrokken aandeelen uit
den aard der zaak tot de onmogelijkheden behoort.
Wij handhaven dan ook onze stelling, dat een ver-
clere specificatie, (lie trouwens in deze
interne,
aan-
gelegenheid onzer maatschappij niet op haar plaats
zou.zijn, op grond van het voorafgaande ten eenenmale
overbodig is en wij meenen dat het voor een ieder, die
van de verhoudingen in ons bedrijf op de hoogte is
en die niet geleid wordt door een overdreven zucht tot
eritiek ook daar, waar hiertoe in den feitelijken toe-
stand niet de geringste aanleiding bestaat, voldoende
duidelijk zal zijn, dat onze Directie volkomen verant-
woord was door hetgeen zij in. deze in hare jaarcijfers
opnam. Dit maakt het tevens overbodig nader in te
gaan op de kennelijke onjuistheden waarmede de
schrijver in zoo grooten getale zijn betoog kracht heeft
trachten bij te zetten.
Volstaan wij dérhalve met de opmerking, dat ook
in dit opzicht geen verdere medecleelingen van ons ver-
vacht kunnen worden.
J.
TElt MEULEN,
Hoofd-Directeur van den ,,Nederiandsche Lloyd.”

DE R1JkSMIDDELEN.

• In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over de
maand December 1923, vergeleken met de overeen-
komtige cijfers van December 1924k
D’ oorlogswinst- en vercledigingsbelastingen brach-

ten in totaal op f1.164.391.490, waarvan
f
101.306.814
p rekening kom

m
t van eerstgenoede heffing.
Met inbegrip van de opcenten ten behoeve van het
leeningfonds – behalve die op den suikeraccijns, wel-ke geen verzwaring van belastingdruk medebrachten –
is in totaal een som van
f
1.515.024.272 onvangen uit
belastingheffing, die haren grond vindt in de buiten-
gewone omstandigheden.

De inkomsten ten bate van het ,,Leehingfonds
1914″ bedroegen in de afgeloopen maand
f
8.435.078,
waardoor de raming met
f
695978 is overschreden.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
34.000.307 op tegen
f
37.348.022 in Decem-
ber 1022 en vertoonen mitsdien een achteruitgang
van
f
3.348.615. De totale opbrengst in de afgeloopen
maand overtrof evenwel de raming met een bedrag
van
f
212.390.

De totaal opbrengst van het jaar 1923 bleef bij de
opbrengst in het jaar 1922 een bedrag van
f
39.903.638
ten achter, terwijl de raming met een bedrag van

f
23.41 0.784 werd overschreden.
In vergelijking met December 1022 vertoonden in
December 1923 de zout- en de bieraccijns, de zegel-
en de registratierechten, de successierechten, de sta-
tistiekrechten en de loodsgel.den een hooger opbrengst-
cijfer. Daarentegen brachten minder op de directe be-
lastingen, de overige accijnsen en de invoerrechten.
Wat cle groudbelasting betreft wordt verwezen naar
de noot bij den middelenstaat. De totaal-opbrengst
van de grondbelasting bedroeg in 1923
f
16.684.212,
tegen
f
17.359.268 in 1922. Met een bedrag ad

f
1.592.187 bleven de ontvangsten uit deze belasting
beneden de raming van 1923.

De inkomstenbelasting bracht in de afgeloopen
maand
f
6.476.475 op tegen
f
1.621.331 in de overeen-
koinstige maand van het vorige jaar.

Over het geheele jaar 1923 blijft de inkomstenbe-
lasting een bedrag van
f
30.930.948 bij de opbrengst
in het jaar 1922 ten achter, ‘terwijl in dat tijdvak de
raming met een bedrag van
f
32.036.810 werd over-
schreden.

Ten gevolge van vluggere invordering in de voor-
afgaande maanden was de opbrengst van de personeele
belasting int December jl. niet hoog. Tegenover eene
opbrengst van
f
3.001.348 in December 1922 staat in
de afgeloopen maand een opbrengst van
f
1.957.037.
Over het jaar 1923 is
f
675.056 minder ingekomen
dan in het voorgaancl jaar terwijl een nadeelig ver-
schil ad
f
1.592.787 met de raming is te boeken.
Was ten aanzien van de opbrengst van de divideni-
en tantièmebelasting in de maanden October ed No-
vember 1923 een sterke teruggang te constateeren,
ook de maand December 1923 leverde in vergelijking
met de overeenkomstige maand van het vorig jaar
weinig op
(f
610.260, tegën
‘1
1.003.406 in December
1922). De totaal-opbrengst in 1923 bleef bij die van
1922
f
891.652 ten achter, waar tegenover staat, dat
de totaal-raming over 1023 met
,f
5.521.421 werd over-
schreden.
De vermogensbelasting l)racht
f
88.511 minder
0
dan in December 1922. Ove,r het jaar 1923 blijven de
ontvangsten uit deze belasting ruim 4.6 millioen gul-
den bij de opbrengst in 1922 ten achter. Het voor-
deelig verschil, met cle raming over 1923 bedraagt

f
125.805.

Het decres van den suikeraccijns, dat in de afge-
loopen maand’
f
468.456 bedroeg, is van toevalligen
aard. De totaalopbrengst van dezen accijhs bedroeg in
1923
f
40.327.359, in 1922
f
40.419.152 en de raming
in1923
f
40.000.000.
Om de redeneji, reeds vorige maanden vermeld, ver-minderde de wijnaccijns van
f
467.827 tot
f
421.242 en
de gedistilleerdaccijns ‘van
f
5.444.005 tot
f
4.887.694.
Beide middelen bleven in liet jaar 1923 zoowel bene-
den de raming als beneden de opbrengst in 1922 (i-esp.

1
68.613 en
f
9.018.059;
f
430.876 en
f
8.482.387).
De vermeerdering van de opbrengst van den ‘bier-
accijns, die de afgeloopen maand
1
24.889 bedroeg, is

86

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

wellicht voor ecu 11M1
lid;
gevolg v:ui
(10fl
aaiiînank
VLII

groote voorraden in verband met dc aangekondigde
verhooging van den accijns. 1-let jaar 1923 bracht

f
382.961 meer in clan 1922, terwijl de raming in 1923

met
f
1.142.848 werd overschreden.
De zoutaccijns nam toe met
f
5.010, daarentegen
liep de geslachtaccijns met
f
64.206 terug. Eene bij-
zondere reden kan hiervoor niet worden opgegeven.
Over 1923 bleven beide
accijnzen
boven de raming; de
opbrengst van de eerste bleef
f
10.184 bij de opbrengst
in 1922 ten achter, doch de geslaehtaccijns leverde
in het afgeloopen jaar
f
358.841 meer op dan in 1922.
Ten gevolge van de daling der prijzen leverde de
tabaksaccijhs in de afgeloopen maand
f
863.219 min-
der op clan in December 1922. In 1923 bracht deze ac cijns voor de schaticist
f
16.220.981 op, zoodat de ra-
ming ad
f
20.000.000 niet werd bereikt.
Eene bijzondere reden voor de toeneming van de
zegel- en de registratierechten met respectievelijk

f
44.92.5 en
f
330.334 is niet op te geven. De zegel-
rechten bleven in 1923 nog met
f
11.601 boven de op-
brengst van 1922, doch do registratierechten gaven
voor 1923 een bedrag van
f
153.741 minder te boeken
clan voor 1922. Met onderscheidenlijk
f
2.6 millioen

en f
1.3 mihlioen bleven deze middelen beneden de
raming van 1923.
De vooruitgang van de successierechten met
f
1.8

millioen moet geacht worden van toevalligen aard te
zijn. 1923 leverde
f
1.9 millioen minder op dan 1922, doch cle totaal-raming werd met
f
1.3 miliioeii over-

schreden.
Als gevolg van de malaise op handeisgebied liepen
de invoerrechten in de afgeloopen maand terug met

f
112.245. Daarentegen namen de statistiekrechten

toe met
f
45.603 en de ]oodsgelderi met
f
30.512. De
invoerrechten en de loodsgelden bleven in 1023
beneden de opbrengst in 1922, resp. met
.f
3.3 mill.ioen

en
f
24.946. Eerstgenoemd middel leverde in 1923 in totaal
f
4.8 millioen minder op dan de raming be-
droeg; de loodsgeiden gaven een niadeelig verschil met
de raming ad
f 29.41.1.
Het statistiek.recht gaf in het afgeloopen jaar

f
101.178 meer te boeken (Ian in, 1.922, doch was

f
150.103 hooger geraamd. 1

OVERZICHT ‘VAN TIJDSCHRIFTEN.

1) e E c o n o m i St. – ‘s-Gravenihage, 15 December
1923.
Tj. Üreidciraus,
De vrees voor den gulden; S.
L. Lan-
gendijk,
Aanschaffingen ten behoeve van de gemeen-
schap.

The Economie Journal. – Londen, De-
cember 1923.
W. Beveridge,
Population and-unemployment;
J.

M. Keynes,
A reply to Sir Willi.am Beveridge;
Prof.
F. Y. Edgeworih,
Wornen’s wages in relation to eco-
nomie welfare;
G. A. Pavlovsky,
Russia’s current
monetary problems;
E. Heima.nn,
The family wage
controversy in Germany;
G. W. Daniels,
The tradinig
accounts of a London merchant in 1794.

ahrbüchor für Nationalökonomie und
Sta t i st i k. – Jena, November 1923.
A. Lampe,,
Schumpeters System und die Ausgestal-
tung der Verteiiungslehre;
W. Roh1cegel,
Ueber die
derzeitige Bewertung von lan dwirtsch aftlichem
Grundbesitz f ii r Beleihungszwecke.

B a n k-A r c h iv. – Berlijn, 17 November 1923.
Geh. Justizrat Prof. Dr. Riessers 70. Geburtstag
Dr. v. Glasenapp,
Rentenbank und Rentenmark;
Dr.

,Schwarz.
Grundbesitz und Staat;
D. W. Hartnsann,
Die Bewertung des gewerblichen Verrnögens für die
Vormögenssteiier.

1 d e m. – Berlijn, 5 December 1923.
Dr. Biesser,
. Reichsbankprïsideut Dr. ‘Rudolf Ha-
venstein t;
Dr. M. Jacusiel,
Die Haftung der.Banken
für Ge]dentwertungsscliii.dn:
Dr. R. Arzet,
Amen-

leiruselie Burikp.ioblei’ne;
Vr. 1-1. v.i1’rcska, Die
l.’rxi
des ï.reigabcverfahrciis iii i. inerika, i iisbcsoudere be.i
Effekten.

1 d e m. – Berlijn, 20 December 1.923.
L’. R. Arzet,
Amerikanische Bankprobleme;
Dr. v.
Karger,
Die Durchführung einer grösserelL Zahi von
Entiassungen in kaufmiiunischen Betnieben.

Political Science Quarterly. – New
York, September 1923.
W. E. Rappard,
Democracy vs. Demagogy: The
Swiss referendum and confiscatory taxation IE;
F. H. Hankins,
Individual differences and democratie
theory;
L. Rogers,
Parliamentary commissions in
France. 1;
H. F. Gosneil,
Thomas 0. Platt political
manager;
B. L. Hale,
Coercion and distnibution in a
supposedly non-coercive state.

Journal de la Soci6t6 de Statistique
de Pa r i s. – Parijs, November 1923.
Mourre,
Les changes dépréciés;
Barthe,
Etude sur
le change espagnol;
D. de Bernonville,
Chronique des
questions ouvrières et des assurances sur la vie; Le
ehômage en Europe pendaut les premiers mois de
1923; Les quatre-vingt ans de M. Yves-G’uyot.

S o c i a 1 e V o o r z o
r
g. – Amsterdam, October
1923.

Dr. J. Goudriaan Jr.,
De strijd om.do Arbeidswet;
Ir. A. M. Kuysten,
De industrie en de huisvesting
van liare arbeiders (slot);
E. Boekman,
De positie der bedrjfsveroenigiugen in de Land- en Tuinbouw-enge-
“allenwet;
Mr. Dr. A. Spa’n.jer,
De Landarbeiderswet,
V;
J. Ratté,
De herziening der sociale verzekering en
de hoofdarbeiders;
L. Heyermans,
Een meer doelma-
tige ongeva.lsverzorging?

1 d e m. – Amsterdam, November 1923.
R. Verdonck,
Steun in oorlogstijd;
Dr. P. H. van
Eden,
De Amstordamsche faculteit der geneeskunde
en de sociale verzekeningswetten;
K. Lindner, Over de
kritiek op het tarief der Landbouw-ongevallen-verze-
kering.

De Indische Gids. – Amsterdam, November
1923.

E. G. Döbken,
Do Nederlandsch-Indische topogra-
fische dienst in het verleden, in het heden en in dc
toekomst. (Een rectificatie);
L. J. van Dijk,
De re-
geeringscommisies in Ned.-Indië;
J. Th. Horstiirk,
D0 ontwikkelingsgaug der landrentemetingen op
Java; G.
de V.,
Een poging tot koppensuellen en hoe
men deze
oo
r
de ,,Compenie’ trachtte geheim te
houden.

1 d e m. – Amsterdam, 1 December 1923.
Mr. H. Cohen de Boer,
Een Engelsche interdeparte-
mentale Commissie over het systeem van een inkom-
stenbiasting voor de iColoniën;
C. Lekk’erkerker,
Ba-
lambangan; S.
Kalf,
f,
Een Preanger landheer.

The Geographical Journal. – Londen,
October 1923.
H. St. J. B. Philby,
Jauf and the North Arabian
dhesert;
A. L. Holt,
The future of the NorthArabian
desert; Rosita Forbes (Mrs. Mc0rath),
A. visit to the
Idrisi ierritory in Asir and Yemen;
E. Heawood,
A
hitherto unknown world map of A.’ D. 1506;
F. A.
McDiarmid,
Geographical determinations of the Ga-
nadian Arctic expedition.

The Geographical Journal. – Londen.
November 1023.
R. E. Cheesman,
From Oqair the ruins of Salwa;
L. Austen,
The Tedi niver district of Papua;
J. J.
Lloyd-Willian’i,s,
Re-marking the air route from Ra-
madi to landing ground 11;
A. E. Young,
Note on
Professor J. D. Everett’s Application of Murdoch’s
third projection; The Ross Dependency;
J K. Tod,
Kalat-i-Nadini;
M. Baynes,
Notes on the Okovango
and Kunene rivers.

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

87

ELAiN1DE.Ls]3:IwEG1[Na 0 VER i)E
MiAND
D:EOEMBE1

1923

(volgens de groepen der naamlijst van goederen, opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.)

Invoer
Uitvoer
Saldo invoer
Saldo Uitvoer
Groepen
–
I

Gewicht

Waarde
Gewicht

I
Waarde
Gewicht
Waarde
Gewicht
I

Waarde

K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
T Dieren en dierhjke
19.109.289
10.074.777
60.237.087
36.226.096
–
–
41.127.798 26.151.319
producten ……….
II Plantaard.

voort-
302.169.288 43.324.047 247.858.082
16.379.307
54.311.206 31.944.740
–
–
ITIa Mineralen,rnetaien

..

1.100.057.601

–
brengselen ……….

en niet in andere
groepen

opgeno-

men fabrik. daarv.

30.062.635
413375.367′
11.023.237′
686.682.234
19.039.398
–
IlIb Gouden en zilveren
munt en muntmat
11.611
4.448.194
15.922
1.760.229
–
2.687.965
4.311
–
IV Meel en meelf abri-
–
35.130.631
5.450.770 33.121.572 5.434.25.
2.009.059
16.516
–
V Chemische produc-
katen ………….

ten,

geneesmidde-
len, verfwaren en
–
kleurstoffen
29.155.436
4.220.343 8.201.823
3.739.477
20.953.613
480.866
–
–
VI Olie,hars,was,pek,
teer en distillatie-
producten van teer;
fabrikatenvandeze
stoffen, n.a.g
61.386.388 9.133.534
40.586.426′
11.651.725′
20.799.962
—
–
2518J91 VII Hout en fabrikaten
van hout en derge-
–
lijke stoffen; meu-
belen v.a.s.

……
134.385.652
10.054.835
5.463.544
808.555
128.922.108 9.246.280
–
–
‘lllfiuiden, vellen, le-
der, lederwerk en
schoenverk
2.791.642
4.713.583
2.217.854
3.833.910
573.788
879.673
–
–
IX G-areus,

touw

en
touwwerk,weefsels en stoffen, kleede-
ren en modewaren
6.761.730
18.910.961
4.627.921 12.964.443
2.133.809
5.946.518
–
–
X Aardewerk, porse-
lein,

pottenbak-
kerswerk,

gebak-
–
ken steen en andere
–
kunststeen
……..

.

40.073.059
1.414.597
5.997.309
812.447
34.080.750
602.150
– –
4.090.831 926.637
4.078.472
939.728
12.359
–
–
1
.. 3.091
9.304.504
3.720.833
23.126.949
3.188.743
–
532.090 13.822.445
–
XllIVoedings-

en

ge-
notmiddelen,

niet
genoemd in de groe-
–
pen 1,11,1V en VI
25.838.205
13.306.185
28.302.699
12J 74.704
–
L131.481
2.464.494
–
XIV Rijtuigen, voertui-
–

XI Glas
————
–

gen, vaartuigen en

XII Papier
———-
–

luchtvaartuigen
–
9.838.968
3.421.701
2877.256
66’0.355
6.96L712
2.761.346
–
–
XV Andere

goederen
dan gebrachtonder
–
de groepen

1′ tot
en met XIV.
. . –
10.550.600
11.015.380
10.464.751
8.002.710
85.849k
3M12.670
–
–

Totaal ……..

Elandelsbew. zond. goud.
900.lO7.4Ofl

–
1.790.660.435

–

179.199.012
890.553.034
129.599.920
49.599.02fl
–

–
en zilv. munt en munt-
mat. (groep IlIb)
1.790.648.824
174.750.818
890.537.112
127.839.691
900.111.712
46.911.127
– –

OVERZICHT
van
de waarde van
den In-
en Uitvoer
voor elke
maand van
het loopende
jaar
en de drie

daaraan voorafgaande
jaren, met,
uitzondering
van gouden
en zilveren
munt
en muntmateriaal,
in guldens

Al.
a a n d e n
Invoer
I

Uitvoer’)

1920
1921

1922

1923
1920
1921
1922
1923

Januari

……
Februari
……
214.136.278
170.369.270 152.495.668 152.353.594
173.045.849 162.189.535
135932.785
113.309.645 115.835.310 120.956.498
86.106.447 84.204.248 91.487.819 94.601.855
187.916.138
213.830.220
180.328.763 165.440.620
68.210.466
107.204.662
112.879.875
106.977.347
April ………
203.592.812
195.772.602 167.451.702 169.639.064 99.448.337 108.819.697 92.729.841
97.005.415
298.514.162
168.1 14.951
194.080.257
160.129.701 170.393.137
93.818.710
108.423.679 104.128.702

Maart ……….

Juni

………
345.402.373
188559.719
150.899.735 159.533.444
179.478.445
120.815.908 100.680.880 97.860.255
Juli

……….

..
256.207.615
..233.591.043

314.861.366
170.674.007
163.863.700
157.464.022
177.114.162
105.420.129
104.572.575 95.693.919
Augustus …..
267.956.122
186.640.179
178.807.927 150.975.066
130.018.883 142.544.083
99.442.892
107.933.082
Mei

…………

September
. – –
317.368.670
197.271.439
164.616.506
166.474.283 165.965.569
135.749.765
115.612.131

127.720.569
October …….
337.338.332
179.043.171 186.643.442 192.923.258 148.140.438 114.694.641
112.003.008 125.848.400
November
…..

–
–

—
—

270.811.334

..

175.806.364
172295.111
176.660.045
156.557.011
106.623.879 104.350.396
126.123.548
302.154.125

..
..
180M00.903
163.762.355
174.750.318 156.922.833
97.115.318
100.225.239
127.839.691
]) ecembei——–
–

Totaal
– . . .

5.714.092

40.219.103 2.027.598.760 2.009.225.705 L701.’491.711 1.369.598.600 1.22L231.21]

1.303.220.602

1)
Hieronder zijn niet begrepen de bunkerkolen
en bunkerolie voor Ned. schepen.

88

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN (In Guldens).

ecein ,er
1923

Sedert
Januari
1923

Overeen-
komstige
periode [922

I)irecte
belastingen.
Grondbelastirig
)
16.684.213
17.359.268
Person6ele belasting
.
L957.937
21.808.214
19.636.773
Inkomstenbelasting
.
6476.51 6 102.036.815
132.967.707
Dividend-, en tantiune-
610.260
17.521.421
18413073
Verrnogensbelasti ng
.
1.043.530
11.725.805 16.407.365

Açcijnzen..
3.196.169
40.327.359
40.479.152
421.242 2.031.387
2402.263
4.887.694
50.981.941
59.464.328
149.632
1.423.257 1.494.041
479.11!
5.142.848
4.759.881
843.624
10.286.905
9.928.064 1.300.818 16.220.981
7.854.041
Belast. op speelkaarten
10.799
88.633
76.050

belasting …………..

Tabak ………………

indirecte
belastingen.
f1.298.693
2
17.328.260
8

17.256652

Suiker

…………….

824.730
18.686.957 8.840.698

Wijn ………………….
Gedistilleerd …………
Zout ………………..

5.481.175
49.338.135 51.249.402

Bier

………………..
Geslacht

…………….

Invoerrechten
2.836.135 35.198.864
38.554.187

Gouden en zilver. werken

Zegelrechten ……….

66.306
.

918.969
948.343

Registratierechten ………
Successierechten …….

88
1.138
1.257

Statistiekrecht ………
3.449.897
3.348J19

llelasting …………..
Essaailoon ……………..

11.436
660.273
583852
Mijnen

………………..
Domeinen

………….

305.5
.
58

:1 .112.404
2.751.569
Siaatsloterj

…………
..
..
.971
24.337
666.432
661.575
Jacht
en
visscherij
1.572
254.089
276.174
308988
2.970.583 2.995.529

34000.307 428805.784
468.769.42 t

Loodsgelden…………..

Totaal ………..
1)
Hieronder begrepen
f
230.194 wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, eng.
(]3eursbelasting).
2
Idem [2.904.701.
8
Idem
f2.423.767.
4)
In de maand December pleegt cle einduitkeering van
de bemalingsbelasting en van de provinciale en gemeente
opcenten betreffende den 1oopeden dienst plaats te hebben,
welke ten gevolge van den achterstand op dit middel, de
opbrengst over de maand December ditmaal overtrof.

BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN
–
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.

December 1923
1jaSedert
nuari,1923

Verdedigingsbelasting Is
313.035
3510.267
Verdedigingsbelasting Ib
– . . –
1.206.052
12.428.076
Verdedigingsbelasting II
– . . –
2.166.526
29.301.509.

3.685.813
45.245.912
Oorlogswinstbelasting
240.935
13.565.882

OPOENTEN VOOR
HETLEENINGFONDS 1914.

ee

er
Sedert
n-
1923

1
1 Januari
komst ige
1923
periode
1922

Directe belastingen..
Grondbelasting
4)
3.351.053
3.479.710
Personeele belasting
–
473575
4.363.333

3.877.120
Inkomstenbelasting
–
2.574.963
31.144.303
38.913.979
Termogensbclasting
–
.260.874
2930.593
4032.045
Dividend- en tantiöme-
201.386 5.782.069
6.076.314
Accijnzen.
belasting ………..

(139.234
8.065.472 8.095.830
Suiker

……………
Wijn ……………..
84.248 406.277
492.453
Gedist.(binn.-enbuitL)
488.769
5.098.194
5.946.433
[udirecte belastingen. Zegelrechtvanbuit].eff
27.315
393.624
185.313

4750.364
61.534.918
7 1.099;197

SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GR(ND.,
PERSONEELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGENS-

BELASTING SEDERT 1 JANUARI 1923.
Diens baren
Grond- belasting
Personeele
belasting Inkomsten- belasting
Vermogens-
belast/lig

1919120
246
1920/21
2728

159884
3.055.726
29.477
1.921/22
28923

485.947 17.054.312
.1.01.617
1922/23
1.639.875

3605.249
65.558.891
6.186.724
1923124
15.012087

17.497.134
16.367.890 5.407.741

Totalen
. –
18.684.213

1
21.808.214 1102.036.819
1

11.725805

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.
BANKD1SCONTOS.

‘ed Disc. Wissels.
412Dec. ’23
Zwits. Nat.Bk. 4
16Juli ’23
Bk – BeLBinn.Eff. 5
12 Dec. ’23
NBk.v.Denem. 7
17Jan. ’24
Vrch.jnKC. 6
12 Dec. ’23
ZweedscheRbk 5J
3Nov. ’23
Ja’asche Bank .. –
3J
1Ang.’09
Bank v.Noorw. 7
9Nov. ’23
Bankvan Engeland 4 5Ju1i ’23
Bk. v. Tsjecho.
Duitsche Rijksbk. 90
15Bpt.’23’
slowakijë. . –
4J28Mei ’23
Bank v. Frankrijk 6
17Jan. ’24
N. Bk. v. O’rijk 9
2SepL’22
Belgische Nat. Bak.
522 Jan. ’23
Hong. Bank.. 18
5 Juli. ’23
FedRes.Bank N.Y.
4421Feb. ’23
Bank v. Italië.
511Jv1i ’22
Bank van Spanje. – 5
23Mrt. ’23
Z-Afr.Resbnk 6
1)
Waardevaste beleeningen 10 pCt. sedert 15 Sept. ’23.

OPEN MARKT.

Amsterdam

I

Lonaen Berlijn
I

A’
York
Part.
Data

Part.

Prolon- diIPart.Part

Cali-
disconto
1
gatie

(3 mnd.) disconto disc. :noney

19Jan. ’24 –

41(

–

– 4_

1
1419 J. ’24 –

434

3sj
1
_

–

– 4_5
7_1 2 J. ’24 4
_1/
41
4
_5Y4 3
‘i

–

– 3( -4K
31 D.-5J’24
/8

4 –
5
K

–

–

–
15-20 J. ’23 35i_

-4 2’_

–

–
16-2 1 J.
1
22 434 _i/ 3 _4

3 –

–

–

20..24Jli’14
‘I8/j6
1
2
y2
3
3( 2_

2
0
X 18, _2
1)
Noteering van 18 Januari.

WISSELKOERSEN.
WSSELMARKT.
De plotselinge stijging van het Pont].Sterling op Maan-
dag kon niet lang stand houden. ‘Woensdag werd weder voor
11.3714 afgedaan en hoewel daarna weder een kleine stij-
ging intrad, was het siot weder flauw. Dollars maakten On-
geveer dezelfde beweging mede. Na 2.7114 op Maandag werd
Woensdag voor 2.6714 verhandeld en
Tin
opnieuw even 2.70
bereikt te hebben, werd Zaterdag voor 2.68 afgedaan. Ma.r-ken vast meestal es. 63.-. Parijs zeer onzeker. Maandag nog
t.erugloopeiid tot 11.86, werd Donderdag weder 12.75 be-
reikt. Slot echter weder flauw op 12.18. België liep meestal
evenwijdig. Skandinavië flauw vooral voor Kopenhagen.
Opmerkelijk was ule plotselinge daling gisteren waarbij de
koers in een half nut, laat op den middag, meer dan
f
2.50
terugliep, hoofdzakelijk op aanbod uit Amerika en naar
men meent, doordat het der Deensche regecring aan mici-
deleui ontbrak, om den koerssteiun der laatste weken vol te
houden. Ook Spanje w’as zeer flauw, evenals Zwitserland. Daarentegen Ba.tavia, vaster 9514-34, 95%
–
96½,
95
?4
—
9614.
22 januari 1924.
KOERSEN IN NEDERLAND.

Da
0
Londen
•
Berlijn4)
)
Weenen
)
Parijs
*)
Brussel
**)
New
York**)

[4Jan. 1924
11.48
0.00661

000381/
11.95
11.01
270
1.5

,,

1924
11.43
0.00062e
0.0037
12.-
10.79
270
16

,,

1924
11.390.000630.0037(
12.45 11.25
267u
17

,,

1924
1L44
0.00063k
0.0038 12.571
11.25
2.68u1,
18

,,

1924
11.42
0.00063
0.0038
12.30
11.1.5
2.69+
19

,,

1924
11.39
0.00063
00038
1222k
– –
Laagstedw’
11.371
0.00059
0.0037
11821
10.85
2.60
Hoogste,,,,
1

11 *48
0.00065
0.003834 12.75
11.40
2711,
12 Jan. 1924
11.38.
0.0006i/
0.00371/
s

12.60
11,.35
2

26542
5

,,

1924
11.37
000058f
O.0037l/
12.87k
11.40
it
2.64H8
Muntpariteit
12J0
5*26
5)

50.41
48.-
48.-
2.48%
) Noteering te Amsterdam.

) Noteering te Rotterdam.
1
Particuliere opgave.
2
Noteering van 11Januari ’24.
3
Idem van 4Januari.
4
Gulden per milliard Mark.
5)
Gulden per 100 Mark.

12
ta Steek-
holm)
Kopen-
hagen)
Chris-
tia
n
ia*
.
)
Spanje
1)
Batavia’)
telegrafisdu

14Jan.

1924
7075
48.65
3825
46.70
34.55 95
_
15

1924
70.60
4680
38.20 46.70
3440
953.4..j
16

1924
70.10 46.60
38.-
4630
–
95

.941
17

1924
70.15
48.60
38-
46421
34.30
953(_98
1.8

1924
7035
46.71
3805
46.671
34.25
95
7
/s_96+
19

1924
70-
4660
38.-
46.50 24.25
957/_96)
L’ste

cl.
w.

1)

69.75
46.40
37.85 46.20
34.10
9534
H’ste

,,

,,

1)
7085
4685
38.40
46.85
34.65
12 Jan. 1924
70.25
46.15
38.20 46.45
33.95
90
5

,,

1924
70._
48.45
38.20
46.05
33821
96
lttuntpariteit.
66.67
66.67
66.67
48.-
48.-
96
1
/8
•) Noteering te Amsterdam..
1)
Particuliere opgave.

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

KOERSEN TE NEW YORK.

Data
1
CableLond.
(in

per)
I
Zicht Parlj3
(In Cts.p.frs.)I

1 Zicht BerliJn
1

(in$per
lid Mark))
1
Zt
c
h
t
Amsterd.
(in
ds.
p. gid.)

19 Januari 1924)
4.23.75
4.50
0.00023
37.17
Laagste d. weeki
4.23.25
’06
0.00022
36.95
Hoogste
,,

,,
4.26.12
4.68
0.00023
37.35
12 Januari 1924
4.26.37
4.63
0.00022
37.45
5

),

1924!
4.30.12
4.93
0.00021
37.79
Muntpariteit.
.1
4.86.67
19.30
23.81%
1)
40’1
III

t. }JCI
IVIiI[K.
KOIiL(EN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
I

eenhe(
5 Jan.
1924
12 Jan.
1924
1

14119 Jan. ’24
iLaagsteHoogstel

19Jan.
1921

Aiexandrjë..
Piast. p. £
9725/53
1/a2
97151
9715/
53

97151
33

*Bangkok.
Sh.p.tical
1/10
1110
1/10
1110

1/10
13.

Aires’)

. .
d. p. $
391
sj
41
ts
41
4234
41 7/
Calcutta . . . .
Sh. p. rup.
1/534
11534
1151i
115(
1
/5
7
/3
2

Constantin. .
Piast.p.
815 815
805
830
820
Hongkong ..
Sh. p. $
2/41/
20

2/41i
2/37/
8

2/434
2/48/
Lissabon’) . .
d. per Mii.
1
7
/s
1
27
/
22

1
e/is
1
27
/
32

1
5
/8
Madrid …..
Peset.p.
3345
33.36k 33.08
33.37
33.301
Mexico …..
d. per $
2634 2834
271/
2

2934
2834
Montevideo’)
id.
31
/8
47′
44
471’4
44sj
Montreal
…
$ per X.
4.44%
4.3834
4.32%
4.39
4.3434
Praag ……
Kr. p. £
14834
1463/
4

145
147
146
R.d.Janeiro
1)

.

d. per Mii.
634
5%
6
7
/
53
”
Rome …….

..

Lires p. £
100
1
1
10

97
94
9834
97.18
Shanghai
…

..

Sh. p. tael
3/434
313
1
/
8

3/2
3/434
3
/
37
/8
Singapore…

.

id. p. $
2148/
2/41I
2/41i
2/4
7
‘
2/4
5
/
Valparaiso2).
peso p. £
40.10 39.90
40.-
41.20
41.20
Yokohama ..
5h. p. yen
2115/
8

2/01s/
9,2ui
2/21/8

.
2/21118
• Il.oersen
der vooratgaande dagen.
1)
1
elegratisch
tranStert.
)
9U
ag.

NOTEERING VAN ZILVER.
te Londen
N. York

te Londen N. York
Ii) Jin.

1924.. 3334

6271

20Jan. 1923.. 32
,
j
jo

657/
s

12

1924.. 33/,6
63′

21 Jan. 1922… 34%

64%
1924..
341/1G

64s/
s
20Juli 1914.. 2415,,

41/8

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 21 Januari 1924.
Activa.
]linuenl. Wis.f ll.-bk.
f
.113.380.085,12
sels,Prom., B..bk.

49.679.149,89
enz. in disc.l Ag.sch
,,
65.969.248,21)
ç

229.028483,70
Papier o. h. BuiteuL in disconto ……..
–
Idem eigen portef. .
f
25.218.401,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.uognietafgei.

–

25.218.401,-
Beleeningen E-bk.
f
43.366.354,06
nc1. vrsch. B..bk.

12.100.772 27
in rek.-crt. Ag.sch.

100.226.886 46
01) onderp.

f
155.694.012,79

Op Effecten…….
f
136.421.3377
Op Goederen en Spec.
,,
19.272.675,03

155.694.012,79
Voorschotten a. h. Rijk ……………. ..

13.648.409,01
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud …….
f
56240.025,-
Muntmat., Goud ..
,,
525.512.533,07

f
581.752.558,07
Munt, Zilver, enz.. 8.264.718,94
Muntmat., Zilver..

Effecten

,,

590.017.277,01

Bel.v.h.Res.fonds .
f

5.985.069,31
id.van 8/
1
v.h. kapit.
,,

3.974.232,39

9.959.301,70
Geb. en Meub. der Bank …………….
,,

5.000.000,-
Diverse rekeningen ………………..
,,

66.265.455,10

f

1.094.831.339,91
Passiva.
Kapitaal …………………………
f

20.000.000,-
Reservefonds ……………………
..5.999.469,43
Bijzondere

reserve ……………….
..

9.000.000,-
Bankbiljetten in omloop …………..
..1.018.816.675,-
Bankassignatiën in omloop ………..
..

911.005,21
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f

–
saldo’s:

Anderen
,,

26.083.550,03
26.083.550,03
Diverse

rekeningen …………………
,,

14.020.640,24

f
1.094.831.339,91

Beschikbaar metaalsaldo ……………
f

380.233.162,53
Op de basi8 van ‘/

metaaidekking. . ..
170.070.916,48
Minder
,
bedrag aan bankbiljetten inom-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
1.901.165.810,-

1NED. BANK 21 Januari 1924
(vervolg).
Toornaamste posten in duizenden guldens.
Bank

t Ilnaere
1
I5dSCflUCO.
1
JJK-
Data

Goud Zilver bijettn opeischb.I Metaal- Ikings
I schuldenl saldo I nere.

21 Jan. ’24 581.753 8.265 1.018.817 26.9951380.233

5(5
14

’24 581.762 7.947 1.033.716 28.716 376.595

56
7

’24 581.776 7.704 1.052.469 34.133
1
371.512

51
31 Dec. ’23 581.781 8.084 1.066.136 41.538 367.686

53
24
,,

’23 581.792 8.459 1.029.301 28.865 377.971

56
22 Jan. ’23 581.7901 8.131

957.050 42.789 389.257

59
23 Jan. ’22 605.969j 7.326 1.006.882 41.427 402.892

58
25 Juli ’14
162
.
114
! 8.228

310.437

6.198 43.5211) 54
I
Hervan
1

–

I

Papier
1
Diverse

Totaal
Schatkist-
1
Beleg-

op
het
1
reke-
Data

1
bedrag promessen
1
ningen

buiten- ningen
5)

1
uIl5€0h1t05rechtstreeksI

land

21 Jan. 1924 229.028

20.000 155.694 25.218 66.265
14

1923 240.185

28.000 157.341

24.539

71.708
7

1924 254.424

46.000 162.039 25.958 77.566
31 Dec. 1923 252.060

34.000 180.192 26.797 84.740
24
,,

1923 218.850

22.000 153.580 26.790 87.849
22 Jan. 1923 212.734

61.000 119.487

78.791

19.937
23 Jan. 1922 223.263

57.000 138.627 20.824 85.552
25 Juli 1914 67.947
1
14.300

61.686 20.188

509
‘) Op de basis van
2
/5 metaatdekking. 2) Sluitpost activa.

‘
s
RIJKS SCHATKIST.
De Minister van Financiën maakt 0.111. bekend:

1

14 Jan. 1924 – 1

21 Jan. 1924

dat uitstonden

1
aan schatkistpromessen1 [331.940.000,- f332.290.000,_
waarv.direct bij Ned.Bk.
,,
28.000.000,-
,,
20.000.000,-
aan schatkistbiljetten. ,,182.000.000,-‘ ,,183.006.000,-_’
aan zilverbons ………
,
31.843.399,50 32.164.826,50
Tegoed v.d.Postch. en Gdst.
bij ‘s Rijks Schatkist. . . ,,106.558.196,53 « 106.558.196,531
Onder de vlottende schuld is begrepen:

–
Voorsch. aan de Koloniën ,,1 15.069.075,63k ,,125.646.915,97
Voorschot aan Gemeenteni

31 October 1923

31 Decembe, 1123

voor door Rijkvoor hen’

84.153.578,07
,,
81.548.63)1,25
te heffen lak. belastingj
Voorschotaanrek.]jouders

14Jan. 1924

21Jan. 1924
v. d. Postch. en Girodst.

70.235.293,49

72.244.060,54
In dagg1dIcening tegen
onderp. v. schatk.papier

t
) Waarvan / 37.056.000 vervallen op of na 1 April 1927.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De 2,linister van Kolonjën maakt bekend:

12 Jan. 1924

1

19jan. 1924

Voorschot uit ‘s Rijks
kas aan N..I ……… .[109.048.757,42 fll4.925.O82,48
In’d.Schatk.prom. in oml

79.100.000,-

79.100.000,-
Voorseh.Jav.Bk.aanN..I

3.800.000,_

3.300.000,_t
Muntbiljetten in omloop

42.200.000,-

42.000.000,-
1) Tegoed
van
Ned.-lndië bij de
Javasche
Bank.

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
–
Bank
biljetten
1flUCFd
opeischb.
schulden

IDdSCItjlCO.
metaal-
saldo

19Jan.1924
213.000 262.000
91.000
142.400
12

1924
213.750
266.500
92.500
141.950
5

1924
214.750 263.000
104.000
141.350

15Dec. 1923
160.461

1

61.555
262.683
119.496
146.326
8Dec. 1923
159.945 1

61.590
259.593
128.895
144.610
0Jan. 1923
155.957

57.519 261.801
103.666
i41.040
21

,,

1922
143.967

31.418
278.156
75.409
105.242
25 Juli1914
22.057

31.907
110.172
12.634
4.842e

Data
Dis-
conto’s
1buiten

J
N.-Ind.
betaalb.

1
Belee-
1
ningen
1

sch
‘
tenl
a/h. Gou-1
vernens.

Di
:
e
e
rse

rk

ningeni)
1

kings
P’
tage

19Jan. 1924
i7.8ô
300e
60
12

1924
156.540
j

3.800
***
60
5

,,

1924
163.100
1

3.900
**8
59

15Dec.1923
2.81-1e)
36.089
58
3T88I
26.393 85.329
8

,,

1923
37.5711
26.7381
86.116
3.233
3
)
39.453
57
20 Jan. 1923
36.0401
30.156!
78.848
11.680
23.542
58 21

,,

1922
36.274f
16.183!

112.058
11.666 7.965
50
25 Juli 1914
7.259)
6
.
395
!
47.934 6.446 2.228 1
44
t
)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
‘/
metaaldekking.
3)

Creditsaldo.

ali

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Jannari 1924

CURAÇAOSCHE BANK.
Voorn amste posten in duizenden guldens.

VoorIverse
Di
Diver se
Data
Metaal
Circu-
latie
Dis- conto’s
schotten1
aan de
rek e-
reke-

kolonie
ningenl
ningen

1 December 1923
732
1.235
80
245
819
245
1November1923
695
1.259
84
257
813
195
1 October

1923
688
1.253
77
241
828
185
1 September1923
670
1.396
78
278
785
57
t Augustus 1923
682
1.379
77
320 774
79

1 December 1922
678
1.326
77
322 870
327
t)
Sluitpost der activa.
!)
Sluitpost der pasalv.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
Circulatie
Currency_Notes
[-
Be-
dr.g
Goudd.
Gov. Sec.

16 Jan. 1924
128.071
125.158
281.987 27.000 237.689
9

1924
128.058 126.276
287.780 27.000 243.683
2

,,

1924
128.058
127.521
292.692
27.000 248.688
26 Dec.

1923
128.019 128.143
299.070
27.000
255.032

17 Jan. 1923
127.491
121.236
284.928
27.000 242.104

22 Juli

1914
40.164
29.317
–
– –

Data
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Reserve’
1

Dek-
king-

16 Jan. ’24
48.942 69.639
13.945 109.295
22.663
18,39
9

’24
47.312
77.041
11.773
116.162
21.532
10,835
2

’24
52.262
108.966 13.434 150.193
20.287
12,40
26Dec. ’23
49.605
81.073
15.682
116.480
19.627
14,82

17 Jan. ’23
72.110
65.232
10.408
133.602
24.705
17,15

92 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
528/
8

1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
1

kassenscheine, in billiarden (duizenden billioenen) Mark.

Data
1
Metaal,
Daarv.
Goud
1
Icirc.bkn’I

1
Kassen.
scheine
Circulatie
1
Dek-
Ikings-
lperc.2)

15 Dec.

’23
4,3
0,467
0,021 7.073 414.171
2
7

’23
,,
4,4
.
0,467
0,021
.
9.474 390.017
2
30 Nov. ’23
5 ,
2
, ,
0,467
0,011
8.871
400.268
2
23

,,

’23
5,5
0,467 0,011 5.018
223.927
2

14 Dec. ’22
1,1
1,005
0,050
0,178′
0,970′
18

23 Juli

‘141
1,7
11,357
–
0,065′
1,9

2

93

Wissels

1
Rent en-
II
UDarl. kas.
t
j
bank-
Rek.
sensch.

Totaal
Handels-
–
1
Schatkist-
1
Courant
Tot, uit-
wissels
papier

1
gegeven

393.188
371.316 21.872 453.945 394.216
59.729
444.175
347.301
06.874
305.109
144.064
161.045

1,181′
0,352′
0,829

0,751
2

0,751e
–
Onbelast.
2)
Dekking der circuit In milliarden.

4)
In biiiioenen.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden. francs.

Waarvan
e
Buit. gew.
Data
Goud
in het
Zilver
voorsch.
Buitenl.
Buitenland ajd. Staat

17 Jan.’24
5.540.758
1.864.321
296.845
579.207
22.800.000
10

’24
5.540.596
1.864.321
296.734
573.220 22.900.000
3

’24
5.540.493
1.864.321
296.660
574.138
23.100.000

18Jan.’23
5.535.180
1.864.344
289.901
599.252
23.100.000

23Juli’14
4.104.390
–
639.620
– –

1
Wissels
uitge-
stelde
B 1
e ee-
(in

t
–
B

kbl
Rek. Crt.
Parti-
Rek.
Crt.

I
Wissels
ningen
je en
culieren
Staat

3.586.836
13.175
2.483.723 38.678.344 2.568.988
20.384
W

3.545.457
13.380
2.533.115 39.172.767 2.255.673
16.915
g
4.263.820
13.392
2.405.281 39.114.032 2.568.567
16.219

2.659.201
27.700
2.100.648 37.081.400 2.237.976
23,855
1.541.980
–
769.400
5.911.910 942.570
400.590
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.

Voornaamste posten in duizenden francs.

Metaal
I
Belee,i.
Beleen.
Binn.
Rek.
Data
mci.
van van
wi
ssels
Circa-
Crt.
buiten!,
buit.!.
prom,d,
en
latie
partic.
saldi
vorder, provinc.
heleen.

17 Jan.’24
366.169 84.653
480.000
1608.379
7.443.789
252.404
10

’24
366.629
– –
1602.616
7.461.013
370.314
3

‘24363.592
– –
1635.275
7.460.371
372.952

18 Jaii.’23343.480
84.653
480.000
767.355
6.758.498
134.297

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Goudvoorraad
____________________________
Zilver
–
F. R.
Notes in
Data
I

efc.
Totaal
Dekking
In het
F. R. Notes
circa
bedrag
buitenl.
latie

26 Dec.

’23 3.070.927
1
2.175.922
–
66.58912.340.375
19

,,

’23
3.091.135
2.201.540
–
72.303 2.296.4
36
12

’23 3.115.639
2.163.980
–
1 08.398 2.464.121
78
.
010
1
2
.
266
.
831

27 Dec.

1
22
3.040.439
2.257.035
–

Goud-
Algem.

Data
Wissels
Totaal
Gestort
1

Dek- Dek-
Deposito’s
Kapilaal

1
kings- kings-
_____________

1
perc.’)
perc.
2
)

26 Dec.

’23
1.193.566 1.937.869
110.103
71,8 73,3
19

’23
1.072.575 1.882.852
110.156
74,0 75,7
12

’23
1.091.311
1.971.673
110.142
73,5 75,3

27 Dec.

’22 867.178
1.900.255
107.256
69,6
72,1
t)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeisebbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Data Aantal
Totaal
uitgezette
Re,erve
bij de
Totaal
I
Waarvan
time
banken
geldenen
1
F.R. bânks
1
deposito’s
.deposits
beleggingenl
1

19 Dec, ’23
764
11.955.997
1.355.021
15.356.865
4.057.952
12

’23
766
11.927.266 1.423.824 15.344.768
4.058.847
5

’23
767
11.903.987
1.383.560 15.192.548
4.044.394

20 Dec.
‘221

782
11.281.559
1.384.597
15.384.732 3.687.168

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele uiet wekelijks opgenomen bankstaten.

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 21 Januari 1994.
De iiternationale beurzen hebben in dc achter ons liggen-de week, ieder voor zich, de weerspiegeling gegeven van iie moeilijkheden, waarin dc rcgeeriugett van de diverse landen
op het oogeublik zijn gewikkeld. En dëze moeilijkheden
zijn waarlijk niet gering te noemen, voornamelijk, omdat zij voor een deel v.n intomen aai.’d en voor een aitcler deel van
internationalen aai-d zijn. Het kan toch nauwelijks worden
ontkend, dat de verwikkelingen, welke thans zijn ontstaan
ten aanzien van cle i-6gie-spoorvegen in liet bezette gebied,
verwikkelingen, welke reeds volgens ‘sommigen liet aan-
zien hebben gekregei.c van ccii ,,blokkade” door de Frausche
regie van cle Eiigelsche zône (al behoeft het volstrekt nog
niet zulk een vaart te loopen), onverwachte complicaties itiet
zich zullen kunnen brengen. En dit op een oogenb]ik, waar-
op het onderzoek van de commissies vaLt experts naar
Duitsehland’s betalings-c-apaciteit is aangevangen en waar-
valt
men
01)
cle internationale beurzen gedacht heeft, dat
liic-rdooi’ een sfeer valt verdratigzaamheid. zou worden ge.
schapen, althans de wil om tot eelt eeudrachtige oplossing
te komen, zou worden versterkt.
De mogelijkheid op een dergelijke oplossing is w’eliswaar
niet buitengesloten, doch zelfs iii dit zeer gunstige geval
staan cle onderscheiden 1-egeeringen nog, zooals reeds gezegd,
voor geweldige moeilijkheden van binnlanclsch-politieken
aard. In Engelai.icl staat een ,,labour”-ministerie voor cle
deur (op het oogenblik, dat (lit overzicht in druk verschijnt,
is een zoodanig ministerie wellicht reeds opgetreden) en
reeds dadelijk ontmoet het bij den aanvang van zijn loopbaan
(to staking vai:t een groot deel der Britsclie machinisten en
stokers. Piet zal uitermate belangwekkeud zijn te aaitschou-
weLl, op welke wijze een ministei-ie-Mac-Donalcl de hieruit
voortvloeiende moeilijkheden zal trachten te overwinnen.
Op
het oogeiiblik is de staking nog niet z66 algemeen, dat

167.994 366.652 7.100

101.156 273.240

9.500′

169.670 373.977

8.900
–

323.668 2.000

–

0,335′ 0,191′

–

0,944e

–
e door metaal en Kassenscheine.

23
Janiari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

91.

aanmerkelijke verkeersbelemmeriugen gevreesd behoeven te
woiclen, doch, aan den anderen kant, grijpt zij toch ve1 zoo
(1iC1) iii het verkeerslevea in, dat, welke regeering ook, ver-
1)liCIlt zal zijn te trachteu ten spoedigste een einde aan ie
abnormale situatie te maken. In ieder geval zal du oo
het arbeitlers-miiiisterie in het gedrang komen en, hetzij
door concessies de overige parlementsgroepen tegen zich
iILflCfl1CJI hetzij door een hard optreden aan invioe cii ge-
zag bij çle arbeiderspartij inboeten. Op deze wijze is liet te
verklaren, dat cie beurs te Londen slechts weinig beïnvIoe is geworden door de in de ageloopeii week steeds ernstiger
nordondo dreiging eetier spoorwegstaking. Overigens was
toch cle vrees voor een arbeiders-ministerie reeds grooteit-
deels verdwenen, omdat men tot de overtuiging was geko-
men, dat eec l)rirlCipieel optreden toch vrijwel onmogeljc
zou zijn. Ook de reactie van den Sterlingkoers heeft geen
(Irak van beteekenis uitgeoefend, omdat de relatie met de
operaties, welke werden uitgevoerd tdt aanval en verdedi-ging van den Franschen wisselkoers, al te zichtbaar waren
en derhalve geuit oogenhlik werd gedacht aan een intrin-
sick gevaarlijke positie waarin zich het Pond Sterling zou
bevinden. –
Te P a r ij s daarentegen is de houding van het Fransche
ruilancidel met des te meer aandacht gevolgd. De Fransche
Regeering heeft eindelijk ingezien, dat zeer krachtige maat-
regelen genomen dienen te worden, om de verdere reactie
van den Franc tegen te gaan en de iuiinister-president is
iii dit verband zelfs niet teruggeschrokken voor maatrege-
leit die lieni, en zeker zoo kort yoor de verkiezingen, miii-
ier populair moeten nuak
–
en. De rhooging van alle belas-
tiiigen, inclusief dus cle iukolusten-bclasting, met 20 pot.
moet vele irransehen hoogst onsympathiek zijn, evenals de
verscherpte maatregelen tegen belastiiig-ontcluiki ng. l3oveu-
dien wordt liet ,,carnet de, coupons” ingevoerd, waartegen
700
langdurige cii felle strijd is gevoerd en hoewel het nog
niet zeker is, of alleen coupons en geen dividenileit in deze
,caruets’ ingeschreven zullen moeten worden, is in ieder
geval een begin, gemaakt met eelt registratie van de parti-
culiere vermogens, welke later voor den fiscus van onbe-
rekcnhaar nut kan zijn. Tevens is getracht, door een ver-
dere disconto-verhooging niet 3′ pOt. liet crecliet eenigszins
iii te dunin&n, voora], waar hiermede gepaard zal gaan een
selectie ten opzichte van in de toekomst te verstrekken voor-
schotten. Indien de voorgestelde maatregelen spoedig
en consequent worden dnorgevoerd, is liet, naar men ter
beurze aanneemt, zeer goed mogelijk, een verderen val valt hüt Frausclie betaalmiddel te verhinderen. Of ook een aan-
nierkelijk herstel teweeg zal worden gebracht, is echter,
rinnstgeuoinen, twijfelachtig, indien mcii cle getveiclige schuld
in aanmerking neemt, waarvoor Frankrijk vroeger of later
zal hebben op te komen. Volgens eeit recente statistiek
van professor Charles Gide wordt cle totale schuld Van
Frankrijk, inclusief een bedrag van 70 nnlliard Francs nall
vlotteucle schuld cii van 1.20 milliarci Ir aLteS aan buiten-
laudsclie verplichtingen (oorspronkelijk slechts 35 rniliaril 1 iedragende, doch door de daling van (ten Franc zoo sterk
toegenomen) aangenomen op ruim 400 milliard Francs,
waartegenover 1.5 milliard Fraucs aan vorderingen op vroe-
gere bouclgenooten staart en voorts het bedrag, dat uit de
Dintsche oorlogsschatti ug zal worden verkregen. Volgens
professor Gide zal dc dienst dezer leei.iiiigeit binnen enkele
jaren ecit bedrag van 20 unlliard Fraucs jaarlijks ver-
eischen, overeenkomende met ongeveer 66a vijfde gedeelte
van het Fransche volksinkoinen. Veel hangt natuurlijk af
van de houdi
Lig,
welke eeuerzijds cle Verecnide Staten zul-
teit nanneiiien en van den gang van zaken, clie aiiclerzijls
ten aanzien valt Duitschlancl valt te coostateeren. In ver-
band niet deze onzekere factoren, welke het aspect sterk
ten gunste van Frankrijk kunnen veranderen, is liet ver-
klaarbiiar, dat men ter beurze van Parijs eeriigszins opti-
inistisch gestemd is met betrekking tot de steun-maatrege-
len, een optimisme, ‘dat zich heeft uitgesproken in een
reactie van de arbitr-agewaarclen en van binnenlancische naiicleeleii en in een vaste houding voor Fransche Rente.
Weliswaar is het niveau der buitenlaiidsche wisselkoersen
te Parijs weer gestegen na de eerste berichten omtrent (ie
iii te voeren hervormingen, doch in den groncitoon van cle
stemming op cle fondsenmarkt heeft dit slechts geringe wij-
zigii.ig gebracht.
De beurs te B e r 1 ij ii is doorgaans zeer kalm geiveest,’
met meerencieels een lichte neiging tot.h
1
erstel. De publietie
‘auI den stand van ‘s Rijks Schatkist over liet eerste tiental
(lagen van Januari heeft groote bevretliging gpivekt, omdat
hieruit bleek, dat voor het eerst sedert jaren de inkomsten
de uitgaven met 50.3 pCt. hadden overtroffen. Toch is meld
uiitei’st voorzichtig geweest hij liet trekken van conclusies
luit deze cijfers. ‘Waar cle grootste uitgaven-post der regee-

ring, de salarissen dci
–
ambtenaren, eerst in den loop van
het tweede tiental dagen van Januari vervalt, toont cle Staat
over het ceiste deel van Januari een geflatteerdbeeld. Men
heeft hiermede ten volle rekening gehouden. Evenmin is
gioot enthousiasme ontstaan over de cijfers van de handels-
balans over November, welke opnieuw een saldo-actief heb-
ben aangetoond. De betrokken opgaven toch kunnen niet
als nauwkeurig worden aangemerkt, omdat de cijfers uit
het bezette gebied tallooze onnariwkeuriglieclen bevatten. Toch is door 66n en aticler een stemming i’aut vertrouwen
ontstaan, welke nog in de hand is gewerkt door indieaties
van liet buitenland, zooals bv- cle zeer opgewekte houding,
‘i’elke te Loiiclen voor cle 3 pCt. obligaties vail liet I)uitsche
Rijk heeft bestaan. Hoewel de vraag naar deze stukken voor
een gedeelte, naar men te Berlijn ook wel weet, op ,,gamble”
berust, heeft men toch in zekere kringen hierdoor cle illusie
levendig kunnen houden, dat binnen afzienbaren tijd een beslissing za] worden genomen ten aar zien aan een ver-
goeding, welke de houders van thans vrijwel waardelooze,
iu papiermarkeu luidende stukken, zouden verkrijgen. De
allej-laatste berichten echter wijzen er op, dat aan deze
illusie van regeeringswege vermoedelijk spoedig een einde
zal worden gemaakt.
Te N e
w
Y o t
–
k is het verloop tamelijk verdeeld geweest.
Ondanks den zeer bevredigendën gang vali zaken, heeft het
lij velen t&eursteiling gewekt, dat cle periode van hoog-
doutjunctuur, welké bij herhaling door vooraanstaande man-
uien uit cle mnverheid voor den aanvang vait 1924 was voor-
speld, nog steeds haar intrede niet heeft gedaan Aan den
anderen kant echter zijn er velen, clie van meening zijn,
dat de tegenivoordige verhoudingen alle reden tot tevreden-
heid geven, zooclat koopdlrang en liquidatie vrijwel in ge-
lijke nuate tegenover elkalir stonden.
T e n ‘o ii z e n t heeft cle nuai
–
kt over het algemeen ccii op-
eu-ekteu toon gehad, waarop slechts enkele oiitzoiicleringett
‘zijn aan te w’ijzeuu. Ook voor cle heleggiuigsnui rk-t heeft dit
gegolden. De vraag naar eerste-klasse beleggiugswaarden en
naar staatsfondsen in de eerste plaats is weder toegenomen
öitdauaks het feit, dat cle diQllar op sommige dagen een vrij hoog peil bereikte, een peil, dat nog slechts enkele maauclen
geleden aanleiding heeft gegeven tot zeer omvangrijke liqui-
claties van lieleggingsfondsen. Dit is wel een bewijs van de
gewijzigde iiieutaliteit van het beleggend publiek. Het ver-
b’aucl, dat ook voor den gulden, uit hoofde van het interna-1.ioiiaal karakter der Amsterdamsche wisseini;i.rkt, met de
f,Iuuctuuuties van den Franc kan worden gelegd, is overigens
nieer en meer duidelijk gewodea. Tot dusverre schijnen
echitet geen ouiaaiigcuianie consequenties uit deze variaties
van ons betaalmiddel te worden getrokken.

–

14 Jan. 18 Jan. 21 Jan. Mizingg0f
dalin
6

Nederland 1922 .. . . 99y
2

99L1/

99
i

+
1/16
5

i/
o

,,

1918 . . . .

88

87Lo1

887/

-f–
ylo
4.

0/

,,

1916 . . .

86,

861/

86ii/ +
qjo
4′ o/

1916 . . .

78

78

787/8 ± /
0
3X
0/

,,

. . .

72y
4

71

7l
3

0
/0

,,

. . .

62
0
/a

627/

627/

._f_
/16

234 o/ Cert. N. W. S……..
52ol

525/
8

52pç –
7

0
/0
Oost-Indië 1921 . . .

10013
16
1017/
16
10131

+
°
/i
6

o/

1919 . . .

96is

96
1
3/
i

9671
s
+
1
/w
5

0
/0

,,

1915 . . .

91X

917/
8

917/

—
5
0
/0
Rusland 1906

0/

615/

6j –
4

i Rusl. bij Hope & – Co

61/

7t4

7r/

-1–
iL/
4′
0
/0
Japan 1899 ……..63

64%

64

+ %
5 o Brazilië 1895 ……48

46

–

–
18
8 o/ San Paulo 1921..

970/5

97
1
/

96

– 3/8
6
0/
Amsterdam 1920

100

l00,l

–

-4- 3I
7
oj
0
Rr

1920

101

–

101
3
/
—
XIs

Op cle aandeeleumarkt hebben
pets
–
ol.eauui-acmndeeien
in de
eerste plaats de aandacht getrokken. Aan den eeneri kant
beïnvloed door cle ‘ups-ancl-dlowns van cle Fransche valuta,
welke hier afwisselend verkoop- en kooporciers deed heen
loeieu, aan den anderen kant door de pi-ijsverhoogingen van
ruwe petroleum, heeft liet algemeene niveaud zich ten slotte
zeer aanmerkelijk kunnen verheffen. Ook hebben groote om-
etten iii de betrokken, aancleelen plaats gevonden.
Vervolgens bevonden zicht
‘tabekseancieelen
in het cen-
trum, der belangstelling. De voortdurende berichten omtrent
«en goeclen gang van zaken in den tabakshaudcl, gepaard
anti de mededeehiiigeuu, dat cle directies der Sumatra-maat-
schappijen doende zijn den kostprijs nog verder omlaag te
brengen en aaul de gunstige uitslagen van de Java-tabak-
veiling op 18 Januari, hebben aanleiding gegeven tot –
vangrijke aaukoopeu door het publiek, waarvan alle soor-
ten de vruchten hebben kunnen plukken.
De
rubbermarkt ‘
was hiertegenover veel kalmer. Een uitt

92

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

zonclering vormden alleen aandeelen Rubber-Cultuurmaat-
schappij ,,Amsterclam”, waarin speculatieve posities wer-
den opgebouwd. Op de overige aandeeen had dit echter geen
invoed, in verband met de gewijzigde houding van het pro-duct te Londen.

Voor
thee-aandeelen
ontstoitd 01) enkele dagn eenige in-
teresse, welke het niveau iets kon opvoeren. Daaren.
tegen waren aandeelen in
liandel8-ondernelningcn
sterk ge.
vraagd; voornamelijk aandeelen Te1s, Linde-Teves en Bess
konden hierdoor goede avances behalen.

De
suikermarkt was doorgaans vast, doch reageerde sterk
tegen het slot van de berichtsperiode, toen alarmeercude be-
richten omtrent droogte op Java binnenkwamen.

Binnenlandsche industrieele aandeelen
waren goed prijs-
houdend; voor enkele aandeelen zelfs met groote vraag.

14 Jan. 18 Jan. 21 Jan.
R
:
8
:
Ol

g

Amsterdamsche Bank
124
1203,
122
—234
Incasso

Bank

…………
9534
95%
5
/8
+
/s
Koloniale Bank ……….
190 188%
18734
—
2%
Ned.Uandel-Mij.cert.v.aand,
13134
13134
133
+
2
5
i
Rotterd. Bankvereeniging
9934
99
V4
—
—
Van Berkel’s Patent ……
3734 4434
+
7
Gouda Kaarsen

……….
81
83
8534
+
434
Holl.Draad- enKabelfabriek
64
5934 5734
—634
A. Jurgens’Ver.Fabr.g.aand
741/8

7234 7334
—
1
pr. aand
7634
7494V
51
/6
—
Leerdam Glasfabrieken
31
28 34
+
Philips’ Gloeilampenfabriek
270 284
290
+
20
Vereenigde Blikfabrieken
10534
—
—
Vereen.ChemiseheFabrieken
55 62 63
+
8
Compania Mercantil Argent.
24
21
7
/
8

22
7
/
8

—
1
1
/
8

Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
18934
185%
1827/
8

—
6sj
Handeisver. Amsterdam….
497%
493
488
–
9%
Handelsv erg. Reiss
&
Co….
32
3334
41
+
Int. Crediet- en ilandeisverg.
Rotterdam

…………
LindeTeves & Stokvis
Redjang Lebong Mijnb.-Mij.
Gecons.
Hou.
Petroleum-Mij.
Kon. Petroleum-Mij .

……
Phoenix

Oil…………..
Amsterdani-Rubber-Mij. Kendeng Lemboe

……..
Oost.Java-Rubber.Mij…..
Deli-Batavia Tabak Mij.
Deli-Maatsehappij

……..
Senembah-Maatschappij
1
Ex. div.

De
scheepvaartniarkt
maakte aanvankelijk de
–
opgaande
beweging van de overige afdeelingen mede, doch daalde later
op winstnemingen, tcen de belangstelling meer
door andere
objecten werd getrokken.

14 Jan. 18 Jan. 21 Jan.
R
1
1
,
g
Of

Holland-Amerika.Lijn
104w
109%
10534
+
34
,,gem.eig
89
9434
91
+
1%
Hollandsche Stoomboot-Mij
3434
34
y,
33
/8
–
/8
Java-China-Japan-Lijn
964
10234
100
— 3
Kon. Hollandsche Lloyd
157/
8

15
/8
147/
8

—]
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …..
7934
84
8034
+
1
Konink.Paketvaart-Mij.
128
13134
128%
+
34
Maatschappij Zeevaart
78
80
80
+
2
Nederi. Scheepvaa-Unie
126%
125
5

12534
—
134
NieveitGoudriaan ……..
103
105
10134
—
1%
Rotterdamsche Lloyd ……
13134
129%
129
_2
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”
153
15334
150
–
3
,,Noordzee”
.311
32’/
3134
–
f
–
34

–

De
AmerikaanSche af deeling
was
zeer stil
en iueerendeels
iets lager.

14 Jan. 18 Jan. 21 Jan.
Rl
,
t
g
0l

Âmeric. Smelting
&
Refining
66
65 /8
6534
—34
Anaconda Copper

..
…….
837/
8

8334
825/
8

–
114
Studebaker Corp
.

……..
116
113%
11334
—2%
Un. States Steel Corp.
. .
l07ij,
1077/
8

108
+
‘iie AtchisonTopeka ……….
1067/
8

107
—
+
u/
Ene

………………..
26%
26/
1

26%
Southern Pacific ……….
9634 9634
90
—34
Unioa Pacific

…………
14234
1417/
8

14134
—34
Int. Mere. Marine onig. gew.
9%
9
11
/80
9s
—
pref..
3634.

De
geldmar.kt.werd
gedurende het veidoop van de beurs-
week zeer ruim; prolongatie noteerde ten slotte
4
pCt.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
22 Januari 1924.

Aanvankelijk was ook deze week de graanmarkt nog vast.
doch reeds spoedig werd de vaste stemming minder alge-
meen. .Prijsverhoogingen aan cle markten der uitvoerlanden kwan7ell fliet meer voor en
eraan
die in Europa te consta-
teeren vielen, waren zij bijua steeds het gevolg van line-
tuaties in de wisselkoersen. Overigens vond voortgaande
langzame prijsverhoogiiig eigenlijk slechts piabts voor Pia-
te-mais van den oudeii oogst en Maart/April aflading aan
de Engelsche markt. Vom-al op Itet Europeesche vastelanil ging de kaimere marktstemniing gepaard met verdere afna-
me in deii omzet, die ook aau het einde der vorige week reeds begon te vermiuderen als natuurlijke reactie op de
groote zaken der voorafgaande weken, terwijl in Duitsch-
laud daartoe nog iuim aanbod van inlandsch bnoodgraan
meewerkte. De ‘1aag voor buitenlandsche nogge was daar
dan ook deze week slecht en slechts tot gevoelig lagere prij-
zen was verkoop van op Hamburg stoomende Russische
rogge mogelijk. Dit leidde er toe, dat Duitsche houders van
partijen op Rotterdam ook wat lager aan de markt waren,
doch de prijsdaling ii’as hier niet. groot. Beter dan in
Duitschland was de vraag naar rogge in Nedeiland, doch
ook hier was zij kleiner daii tevoren. De voorraden Russi-
sche logge te Rotterdam zijn nog niet opgeruimd, doch ivel
sterk verminderd. Ook is verder aanbod uit Rusland minder
dringend en deze week wenden slechts 8000 quarters Russi-sche rogge afgeleden. Nu en dan werd den laatsten tijd rogge
verkocht naar Frankrijk. Amerika meldt betere roggevraag
naar Scandinavië, doch de Amenikaansche vei
–
schepingeu
zijn bij voortduring klein, wat bij den voor vele Europeesche.
landen zoo sterk gestegen dollarkoers niet verwonderlijk is, en de markt te Chicago onderging in den loop der week een
verlaging van
134
dollarcent per 56 lbs. Voor tarwe daalde
de termijnmarkt te Chicago ongeveer 1 cent per 60 Ibs, en te Winnipeg
134
cent, ondanks dan geringen omvang der
aanvoeren aan de Westelijke markten. Dit geldt echter voor-
al voor de Vereenigde Staten en dc voorraden in beide hei-
den blijven zeer groot. Volgens Bradstreot was op 1.2 Januari
de zichtbare voorraad in de Vereenigcle Staten 81 miliioen
bushele, tegen 47 milliocu in 193 en in Canada 128 mii-
lioen tegen 94 millioen. In tegenstelling met het vasteland
van Em-opa, waar weinig ta.i-wezakeu werden gedaan, was in
Engeland de omzet nog bevredigend met geeiilciijk eenigs
zins dalende prijzen, al nam dau ook de allerlaatste dagen
dc kooplust wel iets af. Dit was het gevolg
van
cle onlangs
gepubliceerde zeer groote schatting van den Argeutijnsehen
tarweoogst, die geraamd wordt 01) 3234 inillioen quarters
tegen een opbrengst van
2334
millioen in liet vorige jaar.
De oogst van dit jaar is de grootste, dien Argentinië ooit
heeft gekend en ovei
–
ti
–
eft den record-oogst van 27.3 mii-lineii quarters van 19 17/18 nog met bijna 19 pCt. De tei
–
nnjiirnarkten te Buenos Aires en liosario konden na gel-ilige
fluetnaties onveranderd tot slechts 10 ceotai-os lager lui-
ten, wegens de bevredigende Europeesche, vooral Engeischo
vraag, doch de Argentijusclie verschepingeii namen belang-rijk toe en bedroegen deze week voor Europa 272.000
.
quar
–
ters, tegen 82.000 in de. vorige week. Ook het aanbod van Australië nam toe. De oogst is ook daar belangrijk grooter
clan in het vorige jaar en wordt geraamd
01)
ongeveer 16
millioen quarters tegen 13.8 onillioen in het vorige seizoen. Australisehe tarwe was deze week iets goedkoopei- te kooii
en omvangrijke zaken werden gedaan uaar Engeland, zoo-
wel in ladingen als in parceis, terwijl ook België eeuige
iiikoopea deed, doch veel reden tot belangrijke pi-.ijsconces-
sies heeft Australië voorloopig niet, daar nog gi
–
oote hoe
veelheden tarwe naar Japa.n te levei-en zijn. Van de 233.000
qtiartors tarwe, clie deze week uit Australië werden ver-
scheept, wal-en 98.000 quai-tei-s naar niet-Europeesche desti-
naties bestemd. Ook van Noord-Amerika ivei-d veel tarwe
(311.000 qnarters) nani- Oost-Azië vei-scheept’ en deze ver-
sehepingn gaan voort, dc taiwepnijzen op hun tegenwooi–
dige niveau te handhaven. Ook de goede Eni
–
opeesche vraag,
die nog steeds betei- blijft, dan men bij den aanvang vau
liet seizoen had verwacht, draagt daartoe bij. Het is weli-
waal. moeilijk de laatste weken in den loop der prijzen een
jnisten maatstaf te vinden voor de stemming der, markt,
omdat zoowel in invoer- als in exportlaiidende prijzen stdrk
clan invloed der den laatsten tijd weder zoo sterk fluctuénen-
de wiss&kcersen ondervinden, doch wel staat vdst, dat
de pi-ijsilaliug, waarop wegens de stetistische weieldposiUe
van broodgraan nu reeds zoo lang wordt gewacht, .nQg
steeds achterwege blijft. Het aanbod uit de uieuwe-oclgt’teït
van het Zuidelijk halfrond was dan ook tot ‘n’og toe weinig
dri’agend•.-Missehië—komt daï-1n nu erandê’ihg-11ochook
deze week waren weder, ondanks grootere afladingen uit

190

186

18934 —34
88ij

82

8334 —5
12334 11934 120 —334
197
1
/8 20034 2098/8 + 1234
43334 42034 42634 — 7
1

8534 8334 8734 +2
l55o/

155
7
/8 1578/8 + 234
18734 l85’/

18434 —3
22934 23234 23234 ‘ +
82434 331

350v + 20
32334 32634 340% + 1734
28434 28734 30534 +21

23 Januari 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

93

Noteeringen.

Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Chicago

Buenos Ayres

Soorten

21

w

Jan.

14 Jan.

22 Jan.

Tare

Mars

Haver

Tarwe

Mars

Lijnzaad

Data

1

194

1924

t

1923

Mei

Mei

Mei

Jan.

Jan.

Jan.

TarweNo.2HardWint.Wh.

12,50

12,75

13,15
Rogge (No. 2 Western)

9,90

9,95

11,25

19Jan.’24 108%

78%

467/s

10,90

9,60

20,_

Maïs (La Plate) ………216,-‘)

218,-1)

195,-
12

,,

’24

109%

781/8

46%

11,15

10,-

19,60

Gerst (48 ib. malting)

…

210,2)

210,-2)

182,-
19 Jan.’23 118%

73

45

11,801)

8,551)

18,251)

Haver (38 ib. white clipp.)

101-

10,-

10,75
19Jan.’22

114%

5334′

39%

11,10))

7,501)

18,10 1)

Lijnkoeken (Noord-Amen- 19 Jan.’21

183

68%

45

18,401)

10,_

16,25′)

kavan La Plata-zaad)

13,80

1

13,75

1

14,10
20 Juli’14

82

563/8

36%

9,40

5,38

13,70

Lijnzaad (La’Plata)

….

468,-

467,-
1) Per Februari.

1) Canada No. 4.

2) Canada No. 3.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam

Totaal
Artikelen
13/19 Jan.

i

Sedert

Qvereenk.

13/19 Jan.

Sedert

Overeenk.

1924

1923 1924

1

1 Jan. 1924

tijdvak 1923

1924

1 Jan. 1924

tijdvak 1923

‘Tarwe ………………3.296

8.627

64.561

–

.

–

3.129

8.627

67.690
Rogge ………………5.702

13.929

29.674

–

.

–

–

13.929

29.674
Boekweit ……………..437

2.091

1.070

–

–

–

2.
0
91

1.070
Maïs ……………..

17.
.802

35.157

62.183

–

–

8.224

35.157

70.407
Gerst ………………3.751

13.259

6.618

–

–

3.175

13.259

9.793
Haver ………………1.664

9.854

4.044

–

–

1

228

9.854

4.272
Lijnzaad …………….1.471

2.482

5.599

–

.1

. –

2.509

2.482

8.108
Lijnkoek ……………..907

1

4.941

12.211

–

1

–

–

4.941

12.211
Tarwemeel ………….2.973

7.747

5.125

–

1

–

1.442.

7.747

6.567
Andere meelsoorten ….

60

j

161

174

–

–

1

–

161

174

Argentinië en Australië, de vereldverschepingen naar Euro.
pa niet groot, daar de hoeveelheden uit Noord-Amerika en
Rusland kleiiier waren. Uit het laatste land werd slechts
22.000 quarters tarwe afgelaclen, doch op latere verschepin-
gen blijft Rusland met tarwe aan de markt en werden, ook
deze week weder zaken gedaati, waarbij twee Februari-ladin
gen naar Engeland. Op het vasteland van Europa kocht
België minder dan de vorige weken, beperkte Nederland zijn
weinig omvangrijk inkoopen tot Platatarwe en enkele par-
tijen Manitoba en waren naar Duitschland, vooral de laat-
ste dagen, de zaken van weinig beteekenis. Via Rotterdam
werd het een en ander naar den Bovencijn verkocht, vooral
in Platatarwe. Uit Frankrijk hoort men weder, dat verdere inkoopen van buitenlandsche tarwe daar niet noodig zijn,
daar cle eigen oogst tezamen met de reeds gedane inkoopen
cle behoefte ruimschoots dekken, doch tevens wordt er over
geklaagd, dat de boeren de tarwe uiterst langzaam ter
markt blijven brengen, blijkbaar in verband met den loop
van dan frankenkoers en zoolau’g dit het geval is, helpen
berekeningen, clie tot de conclusie leiden, dat geen inkoo
pen van buiten meer noodig zouden zijn, slechts weinig.
Over het tevelde staande wintergraan hoort men nu en
dan uit Frankrijk over vrees voor schade wegens over-
dadigen regenval, die ook elders, aanleiding tot klachten
geeft. Bovendien heeft in den herfst in Engeland de uitzaai
vertraging ondervonden, die misschien niet kan worden
ingehaald. Uit Duitschland en het overige Centraal-Europa
zijn de berichten echter gunstig. ok in Roemenië staat
de oogst er goed voor evenals in Rusland, waar tevens
gemeld wordt, dat de uitzaai ongeveer gelijk is aan dien
van het vorige seizoen of misschien enkele percenten groo-
ter. In de Vereenigde Staten van Amerika is hier en daar
de sneeuwbedekking der wintertarwe onvoldoende, doch
voorloopig is nog niet vast te stellen, of onlangs de hevige
koude werkelijk schade heeft aangericht. Verschillende be-
richtgevers meenen, dat dit niet het geval is geweest..
In mais is het aanbod niet toegenomen, doch de vraag
is niet meer overal zoo goed als wij in onze laatste over-
zichten konden berichten. Bevredigend bleef zij eigenlijk
slechts in Engeland, doch in den loop der week verminder-
de de omzet aan alle voornaamste markten van het vaste-
land. Voor oude Plata-maïs en ook voor de eerste aflacling
van den nieuwen oogst bestond aan de Engelsche markt
goede kooplust met langzaam stijgende prijzen, en. ook
enkele ladingen Roemeensche mais werden daar en in Ier-
land opgenomen. In Plata-mais op April/Mei en Mei/Juni
was echter de omzet kleiner en onder den invloed der uit-
stekende vooruitzichten van den nieuwen Argentijnschen
oogst ondergingen de prijzen eenige verlaging. Ook hier
lieten trouwens de veranderlijke wisselkoersen hun invloed
sterk gelden. De Argentijnsche termijnmarkten waren on-
regelmatig. Buenos Aires fluctueerde weinig, doch Rosario
was voor Januari eerst zeer vast, om daarna weder sterk
te dalen, terwijl Mei weinig in prijs veranderde. Indien
de verwachtingen van den nieuwen Argentijnschen oogst

bewaarheid worden, zal een zeer groote opbrengst kunnen
worden verw’acht, te meer ntr de met maïs bebouwde opper-
vlakte 8 pCt. grooter is dan in het vorige jaar. De versche-
pingen van Plata-maïs waren ditmaal iets grooter dan
in de vorige week en de voorraad in de havens bleef onver-
anderci
01)
60.000 ton tegen 200.000 ton een jaar geleden.
Het aanbod van Roemenië en Bulgarije blijft gering en de
verschepingen ondergingen een belangrijke vermindering. Eenige uitbreiding van het aanbod schijnt niet uitgesloten,
daar zachter weder nieuwen aanvoer langs den Donau naar
Sulina mogelijk schijnt te maken. Aanvulling van de voor-raden te Coustantza wordt echter tegengehouden door ver-
voersmoeilijkheden bij de spoorwegen. Noord-Amerika ver-
scheept nog steeds zeer .weinig maïs en door de kleine
aanvoeren blijven de markten er vast. Chicago was de
laatste dagen der week wel wat lager, doch gisteren kon
de prijs zich geheel handhaven en het slot was nog onge-
veer % dollarcent per 56 lbs. hooger clan een week te voren.
Misschien zal het kouclere weder door verbetering van
het vochtgehalte der mais uitbreiding der aanvoeren met
zich brengen, doch vooralsnog zijn de aanvoeren zoo klein,
dat’ deze week de zichtbare voorraad, die op ongeveer 10
millioen bushels toch reeds niet meer dan de helft bedraagt
van het vorige jaar, nog verminderde. Ofschoon dus alle uitvoerlanden van mais voldoende redenen leveren voor
vaste markten in Europa, was-de vraag op het vasteland
onbevredigend. Wel kon in het begin der week een stoo-
mende lading maïs en gerst nog naar Rotterdam worden verkocht, doch de vraag verminderde later sterk en aan-
komende partijen te Rotterdam van alle maissoorten vin-
den slechts moeilijk koopers. Vooral is dat het geval voor
Noond-Amerikaansche mals, die belangrijk beneden de pan-
teit van het uitvoerland verkocht wordt. Ook in België
verminderde de vraag en Duitschlaad toonde eveneens wei-.
nig belangstelling. Slechts wordt aan den Bovenrjn nu en
dan mais van Antwerpen en Rotterdam gekocht. Indien
echter de uitvoerlanden, zooals tot nog toe het geval is,
hun, prijzen weten te handhaven, is spoedige verbetering
der stemming lang niet onmogelijk, want verschepingen
van mais zijn den laatsten tijd niet groot geweest en in de
importlanden zijn weinig voorraden aanwezig. Daarbij komt,
‘dat ook van gerst het aanbod beperkt blijft. Deze week
waren van dit artikel’ de verschepingen zelfs zeer klein.
Van Rusland werd niets verscheept, doch op af lading wordt
iets meer aangeboden, zoodat op Februari-aflading weder
eenige zaken naar Nederland en Duitschland werden ge-
daan. Ook van den Donau is het aanbod beperkt. Dat een
stoomende lading maïs en gerst van Roemenië naar Rot-
terclnm werd verkocht, vermeidden wij reeds, doch overigens
werden aan onze markt in spoedige gerst weinig zaken
gedaan. Slechts trok Noord-Amerikaansche gerst aanvan-
kelijk vrij goede belangstelling, doch de laatste dagen is
de vraag verminderd. Zoowel voor mais als voor gerst lijdt – in Nederland de omzet onder de omstandigheid, dat rogge,
zoovel Russische als inlandsche, goedkooper te koop is dan

–

94

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Januari 1924

deze beide graansoorten. Engeland kocht weder Perzische
gerst en deed tevens inkoopen van gerst uit Noord-Afrika
en Noord-Amerika tot onveranderde en voor sommige soor
ten iets stijgende prijzen. Ook Plata-gerst werd in Enge-
land gekocht. Nederland en Duitschiand echter betalen
niet de daarvoor gevraagde prijzen, evenmin als voor Noord-
Amerikaansche soorten.
Voor haver was de vraag in Engeland goed, (toch de prij-
zen voor Platahaver ondergingen eenige verlaging ten ge-volge van den grooten Argentijuschen oogst, die geraanel
wordt op 8.3 millioen quarters. Op 15 October werd de
opbrengst nog op 6 millioen quarters geraamd, terwijl zij in liet vorige jaar 5.5 millioen heeft bedrageu. Voor Canadee-
sche haver weiden in Engeland stijgende prijzen betaald.
Ook op het vasteland zijn verschillende haversoorten ves-
ter, doch de omzet is nog steeds niet groot.

ergffineerd in Entrepot voor Bin-

flenlandsch verbruik …………940.057

937.579
Vei’siïeltingen door raffinadeurs en

leveringen aan den handel direct.. 1.623.227

1.733.471

Vo,irraad in Entrepot op 1 Jan.
1
24 119.550

248.850

Voorraad in Raffinaderijen ……..47.150

50.000

Totale voorraad ………………166.700

302.850
Voorraad in Liverpool, London en
Clyde -openbar9 pakhuizen

57.885

138.128

Voor Fr a n kr ij k wordt dc volgende officieele statistiek
gepubliceerd:
192324

192223
Werkende fabriëken

65

48
Afgewerkte

………..29

37
Gehalte ………………..5.46

5.74
Productie ………………- 383.459

386.006 tons

])e J a v a-niarkt was zeer kalm; er werden geen afcloe-
Itingen door de V. J. S. P. gerapporteerd. Wel vonden her’ verkoopen plaats van MeifJuui-levering tot
f
17 voor Su-
perieur en
f
16 voor No. 16 en hooger en van Juli-afleve-
ring tot
f
16 voor Superieur.
II
i e r te 1 a
D.
d e opende de markt vast met de volgende
tioteeringen:
f
33% voor Januari; f33.12% voor Mei;

f
30.25 voor Augustus. Daarna brokkelden prijzen af, of-
schoon ei’ toch goede kooplust bleef .bestaan ondanks het ruime aanbod. Toen Amerika echter weer vaster afkwam,
konden prijzen hier ook verbeteren en slobt de markt met

f
33.37y2 voor Januari; f3275 voor Mei en f30,12 % voor
Augustus, hoewel de kooplust toen Vrij beperkt bleef. De
omzet bedroeg ongeveer 6500 tons.

Ree t i f ie a t i e. In het vorig nummer zijn de cijfers
van de Boarci of Trede Statistiek geplaatst onder den aan-
hef: ,,Het ,,Archief” publiceert de volgende cijfers aan-
gaande malende fabrieken en rietmateriaal”, i. p. v. onder
,,De Boarci of Trade Statistiek daar te lande luidt als
volgt”, vijf regels hooger.

NOTEERINGEN

Amster-
Londen
Veiv York
96pCt
WhiteJavas
Cuba’s
Data
dam per
Tates
f.o.b. per
96 pCt.
elf.
Centri-
Mei/Juni
Febi.!Maart
Maart
Cubes
No. 1
f
u
g
als

Sh.

‘
h.
$
ets.
17 Jan. ’24 f
32
/8

62!9
25/6
2516
6,65
10

,,

’24 ,,32._

62/3
2513
23/9
6,40
17 Jan. ’23 ,,235j

54/9
19/7k
16/9
5,02
17 Jan. ’22 ,,20%

511_
20/_
1119
3,61
4Juli ’14 ”
fl18/32

18/_
– –
3,26

KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.

(Middling Uplands.)

IS
Jan.

I

1924
11Jan.
1924
4Jan.
1924
I8 Jan.
1923
18 Jan.
1922

New York voor
Middling …
33,20 c
‘34,35 e
35,25 c
28,15 e
17,95e
New Orleaus voor Middling
33,25 c
34,- c
35,- e
27,63e
16,50 c
Liverpool voor
Fy Midde ..
19,33 d
19,82 d
20,43 d
16,06 d 10,53 d

Ontvangsten in- en uitvoeren van Aanerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).
‘9

1
Aug.’23
Overeenkomstige periode
tot
18Jan.’24
1912-23
1921-’22

Ontvangsten Gulf-Havns.
11
5.204
Atlant.Elavens
if
4.364
3.800

Uitvoer naar Gr.Brittannië
1.317
978 890
‘tVasteland.
1.985 1.810 1.724
Japan

….
400
326
613

Voorraden.
(In
duizendtallen
balen).’9

Overeenkomstig tijdstip.
lSJan.’2
1923 1922

933
951
1.230 988
1.256 1.532
Amerik. havens ………..

NewYork

…………..
.-
–
Binnenland …………..

–
.
–
‘
New Orleans ………….
Liverpool …………….
460
474 586

RUBBER.
De stemming der rubbermarkt was kalm, de
–
prijzen kon’ den aan het slot iets verbeteren. De slotnoteeringen zijn:

einde voorafgaande
week:
Prima Crêpe

Januari

76

ct……
………
753.4et.
Jan./Maart

76
1
,4

……………
76
April/Juni

78

..
…………..
78
Smoked Sheets Januari

76

,.
………….
76
Jan./Maart 76%
,.
………….
76
April/Juni

7734
,.
………….
77
21 Januari 1924.

SUIKER.
In A in e r
i
k a bleven cle prijzen op cle termijnmarkt
be-
houclens eene kleine fluctuatie de afgeloopea week nagenoeg
onveranderd en varen openings-

en slotnoteeringen voor
Januari 4.95/4.95; Maart
4.7814.75;

Mei 4.86/4.82 en Juli
4.96/4.89,

terwijl

Spot ceutrifugals,

de

geheele

week

met
6.65 genoteerd, den laatsten dag op 6.53 stonden,
Belang-
rijke verkoopen van Cubasuiker vonden plaats tot
4% dc.
f.o.b., terwijl

ook nog 4.87%

en later

4.62%

cle.
betaald
werd.
1)e C u b a-stn.tistiek was als volgt:
1924

1923
1922
Tons

Tons
Tons

Weekontvangsten 12 Jan. ’24

102.153

87.696 28.932
Totaal sedert 1112j’23_12/11’24

82.560

217.512
61.640
Aantal werkende fabrieken
– –

147

108 67
Weekexport 12 Jan. ’24

53-175

60.933
13.259
Totaal sedert 1/l/’24_12/1/’24

93.649

142.306
24.184
Totale voorraad op 12Jan.’24

90.911

81.097 814.037

De zichtbare voorraden bedragen volgens C. Czarnikow,’
London:
1923/24

1922/23
1921122
Tons

Tons Tons
Duitschland 1 Nov. ’23

——257.800

297.900
338.400
Tsjeclinslowakije 1 Jan. ’24
.

550.900

470.500 425.500
Frankrijk 1 Dec. ’23

…….208.000

176.000
140.500
Nederland 1 Dec. ’23 ——–35.500

82.500
94.700
België

1 Dec. ’23

……….113.500

106.600
112.000
Engeland

1 Jan. ’24

173.420

311.910
175.800

Totaal in Europa…
–

1.339.120 1.445.410 1.286.900
Ver. Stat. (Atl. hav.) 16Jan.’24

24.000

29.000 45.000
Cuba

13

Jan.

’24 ………..90.900

81.100
844.000

Wereld
.

1.454.020 1.555.510 2.175.900
In

11 ii ge 1 a
D.
d bleef

de stemming voor geraffineerde
suiker vrijwel onveranderd vast en verhoogden raffinadeurs
hunne prijzen deze week met 6 d. voor prompte
levering
en eveneens met 6 d. voor levering op termijn.
De ontvangsten aldaar gedurende 1923 bedroegen:
1923 1922
Tons
Tons
Geralfineerd Continent

……….245.018
153.533
Javc

…………….10.950
10.958
Ver. St. v. N.-Amerika

96.140 265.295
Canada …………..28.006
82.558
Overige landen

13.424
11.195

TOtaal
. .

394.138
523.539
Ruw

Europa ..

………………

23.160
948
Java

………………….256.564
158.722
Suriname

………………3.571
3.907
Cuba

………………….257.435
634.483
Peru

………………….94.386
105.738
Brazilië

………………..88.351
108.520
Mauriiius

………………221.912
193.293
Britsch-1ndi

…………….28.238
2.880
–

West-Indië en Demerara

.’…

98.732
96.090
.:.,.

Overige

landen ……………101.810′
80.850
–

Totaal
– –
1.174.159
1.385.431
•

–

1923
1922
‘titi.al Ruw’en Geraffineerd ……..1.568.297
1.908.970.
Binnenlandsch verbruik ….1.470.347
1.604.533

23
Januari
1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

95

STEENKOLEN.
Op het oogenblik is het onder den indruk van cle Zondag
j.l. uitgebroken spoorwegstaking in Engeland een onbegon-
nen taak den toestand van de koleumarkt te schetsen. De
prijzen, die men krijgt, zijn slechts nominaal en levering
wordt niet gegarandeerd. In Cardiff, Humber en Firth of
Forth schijnt het verkeer het meest onder de staking te lij-
den, terwijl in de Tyne, met uitzondering van Dunston, het
spoor’,vegverkeer, ook van de mijnen naar de ,,loading
staiths”, zooveel mogelijk wordt gaande gehouden.
De aanvoer van Duitsche kolen gaat evenmin vlot, aan-
gezien de aan het Rhein-Herue kahaal gelegen mijnen door
de vorst onbereikbaar zijn geweest en verder, wijl – scheeps-
ruimte in de Ruhr schaarsch en slechts tegen scherp oploo-
pende prijzen te krijgen is.
22 Januari 1924.

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.
Van de Northern Range werden een paar booten be-
vracht met graan. Naar West-Italië vercl 3/10y
2
per qr. be-
dongen, terwijl nanr Bordeaux/Hamburg range 3/6 per qr.
werd betaald en naar 4 havens Denemarken 21 cents pci
100 lbs., alles met Februari ligdagen. Voor kolen van de
Northern range werd betaald naar de La Plata Rivier
$ 3,20 en naar ‘West-Italië $ 3,15 per ton, ook met Februari
aflading.
Van de Golf van Mexico naar Buenos Aires werd een
boot met pitchpine afgesloten tegen $ 14,50 per mille, optie
Bahia Blanca $ 16,—.
Van Cuba werd 23/6 betaald voor suiker naar Marseille,
voor een Januari/Februari boot en 20/. voor een Januari
boot naar Greenoch.
Van cle North Pacif ie coast werden veer booten bevracht
naar Europa. 40/- werd betaald voor een Februari boot en
42/6 voor 14 Februari cancelling.
De La Platamarkt was vooral voor prompte en Februari
booten vast gedurende het grootste gedeelte van de afge-
loopen week en zeer vele booten werden opgenomen. Het hoogste wat betaaald werd is 29/- van niet boven San Lo-
renzo naar U. K. met 1/3 extra voor zaad, cancelling 21

Januari. Gedurende de laatste dagen is de belangstelling in
prompte booten veel minder en is 25/- en
261-
het maxiin im
wat te krijgen is. Voor Maart en April booten is ongeveer
25/- te bedingen.
Van Bombay naar U. K./Continent is het geldende cijfer 27/6 on deadweight, terwijl
van
Zuicl-Australië ruimte is
opgenomen naar U. K., optie Middellandsche Zee tegen 45/.
en 47/6 voor Januari/Februari-aflading en 43/9 voor Maart
verscheping.
Van de Zwarte Zee zijn veer eenige booten bevracht met
graan en wel tegen 13/6 naar het Continent en 14/- naar
U. K. –
De uitgaande vrachten van Wales bleven ongeveer het-
zelfde. De staking bij de spoorwegen heeft haar invloed nog
niet in sterke mate doen gevoelen voor zoover de vrachten
betreft. Naar La Platd is 12/6 betaald, terwijl naar West-
Italië tegen 9/. is afgesloten.
22 Januari 1924.

GRAAN.

Petro-
1
Odessa
Af!. Kust
1

Ver. Staten
San Lorenzo

I
Data
grad
Londen’
Rotter-
Rotter- Brisfol
Roffer-
–
1
Enge.
dam
IR’danij
dam
kanaal
dam
land

14_19 Jan. 1924
–
1
141_

8(14
$
316
25/6 25/6
7_12 Jan. 1924
–
14/_

2114
8
3/9
25/7 26/3
15-20 Jan. 1923
– –

lii
3
3/-
23
1
–
231_
16-20 Jan. 1922
– –
16

8
4/6
3613
36,3
Juli 1914
lid.
713

1
l/11
l/1l
12f_
12/_

KOLEN.

Cardïff
Oostk. Engeland

Data
Bordeaux-
Genua
1 Plata
Rotter-
t

__-
Said
Rivier

burg

14-19

Jan. ’24
512k
8/9 9/3
1213
5/_
-.
7-12 Jan. ’24
5/4
911
916
12 6
5/9
–
15-20 Jan. ’23
6/_
10/7
11
1
‘6
12110
517
6/9
16-20 Jan. ’22
7/_ 12/_
14/6
13/6 6/6
8/9
Juli 1914 Ir. 7,—
7/_
‘
713
14/6
312
4/_
1)
$
per ton kolen.
2)
Per
ton
d.w.
8)

Am. cents
per 100
lbs.

GEMEENTEBESTUUR VAN BRUSSEL

Van 1-.16 APRIL 1924
in de Hallen en Tuinen van het JUBELPARK

V1
“j”f de Internationale. Jaarbeurs

In verband met de 6de Rubber-Tentoonstelling en andere Tropische pro-
ducten en aanverwante industrieën. Essexstreet 43. Strand London W.C. 2.

De Officieele Internationale Brusselsche Jaarbeurs is de meest bedrijvige
Goederenbeurs voor den Wereidhandel. – De vierde Jaarbeurs heeft
2402 deelnemer3 vereenigd, waaronder 863 vreemdelingen, verdeeld over
24 naties en beslaande een oppervlakte van 31.500 M
2
. – Zij is bezocht
geworden door meer dan 1.400.000 Belgische zoowel als Buitenlandsche
handelaren en industrieelen. – Het bedrag der ter beurze afgesloten
zaken bereikt
1 milliard franken.

Voor inlichtingen wende men zich tot:
De Handelsafdeeling van het
Belgische Qezantschap, Hooge Nieuwstraat 19, ‘s.Gravenhage
en tot alle Belgische Consulaire Ambtenaren in Nederland.

Administratie: Groote Markt 19 te Brussel. Kostelooze huisvestingsdienst.

DE TWENTSCHE BANK

AMSTERDAM – ROTTERDAM – ‘s-GRAVENRGE – DORDRECHT- UTRECHT – ZAANDAM

Maandstaat op 31 December 1923

DEBET

Aandeelhouders

nog

te storten

90

pOt.

op

aandeelen

3,
1.682.100,-
waarvoor waarborg

gedeponeerd ………………….
f

.

Deelneming in de firma’s:
B. W. BLIJDENSTEIN
&
Co., te Londen;

B. W; BLIJDENSTEIN Jr. te Enschede;
LEDEBOER
&
Co., te Almelo,
f
7.985.000,—, waarvoor iii
geld

gestort

…………………………………..
,,

6.435.000,-
waarvoor effecten gedeponeerd

……………………
f

1.550.000,-

Deelneming in bevriende Bankinstellingen
. . . .
f
10.117.752,34

waarvoor

in

geld

gestort

……………………….
,,

7.410.552,34

waarvoor

effecten

gedeponeerd
.
……………………
2.707.200,-

Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen

……………..
,,

3.000.000,-

ten

eigen

gebruike

…………………………….
,, 28.115.580,–
35.372.780,—

Kassa,

Wissels

en

Coupons

………………………..
.
,,

28.634.584,17

Nederlandsche Schatkistbiljetten en Schatkistpromessen
.
:.
,,

26.715.429,90

Saldo’s bij Bankiers:

,

beschikbaar

voor

eigen

gebruik

……………. . ……..
f

2.163.077,67

voor

rekening

van

derden ………………………..
,,

12.456.328,95
1.4.619.406,62

Daggeldleeningen

….
………………………………..
,,

1.050.000,-

Prolongati6n

gegeven ………………………………
,,

12.429.065,

Eigen

Effecten

en

Syndicaten

……………………….
,,

8.842.096,65

Credietvereeniging

…………………………………
f
62.671.576,52

Af:

loopende

Promessen

……………….. …………..
,, 12.050.000,-

11

50.621.578,52

Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek. Crt
f
52.554.768,14

Af:

loopende

Promessen

…………………………..
,,

4.887.000,-
47.867.768,14

Voorschotten

op

Consignatiën ……………………….
,,

2.666.165,63

Gebouwen

……………………………………….
.,,

4.610.386,90

Totaal……
f
248.756.911,87

CREDIT

Kapitaal

………………………………………….
f
35.500.000,-

Reservefonds ……………………………………..
,,

8.388.581,85

Buitengewone

Reserve

…………………………….
,,

1.700.000,-

Waarborgfonds

Credietvereeniging ……………………..
,,

5.472.280,—

Reserve

Credietvereeniging

………………
…………..
2.593.606,20

f

53.854.468,05

Aandeelhouders voor gedeponeerd als waarborg voor 90 pCt.
storting op aandeelen B:
Effecten

…………………………
f

1.675.226,

Contanten

……………………….
,,

6.874,-

in

Leen-Depot

Effecten

…………………………
,, 33.697.554,-

it

Contanten

………………………..
,,

48.396,-

Totaal

Effecten

…………………………..
,,

35.372.780,-
Totaal

Contanten

……………………….
,,

55.270,-

Zieken-

en

Pensioenfonds …………………………..
,,

1.879.257,05

Deposito’s

………

………………………………

..
,,

40.506.984,53

Prolongatie-Deposito’s

…………………………….
,,

2.897.700,-

Saldo te ontvangen en te leveren Fondsen
,,

844.020,35

Saldi

Rekeningen

Courant

………………………….
f
70.780.561,71

,,

.,,

voor gelden in het Buitenland

.
,,

12.456.328,95

Credietvereeniging …………..
,,

4.615.536,95
87.832.427,61

Te

betalen

Wissels

………………………………..
,,

23.231.213,05

Diverse

Rekeningen…………………………………
,,

2.482.791,23

Totaal ……
f248.756.911,87