24 MEI 1922
AUTEURSRECHT
VOORBEHOUDEN.
Economi
*schp.Stati.stische
Benchten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
11
7E
JAARGÂNG
WOENSDAG 24 MEI 1922
.
No. 334
INHOUD
EIz.
IETS OVER DE RUBBERCRISIS
door
Mr. E. s’Jacob…………459
De kosten der Werkloosheidsverzekering door
Mr.
H.
J.
jllorren
…………………………………
460
Beperkte of onbeperkte Rubberproductie door
Ir. M.
Sanders
463
Medezeggenschap II door
C.
J. Kuiper…………….
464
Londensche Correspondentie
…………………….. 466
De Rijksmiddelen
…………………………….
467
AAN rEVIENING:
Agrarische politiek in Sowjet-Rusland …………..468
BOEKAANKONDIGING:
A. E.
C. van Saarloos: Balanslezen, bespr. door
Prof.
Dr.
N.
J. Polak …………………………
468
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen
………………….
489
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam …………470
Giro-omzet bij de Nederlandsche Bank…………..470
Rijkspostspaarbank
…………………………
470
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………
470-477
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel. Bankstaten.
1
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRiFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruin.s.
Assistent-Red’scteur
voor
het weekblad:
D. J.
Wanaink.
Secretariaat: Pieter de Hoogh,weg 122, Rotterdam.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.
Telefoon Nr. 8000. Postchèque. en ‘girorekeniig
Rotterdam No. 8408.
Abown.ementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland / 20,—. Buitenland en Koloniên
1
25,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van, het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij aborsn.e-
ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uit gevers-
2liaalschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.
22
IEI
1922.
De verruiming van de geidmarkt bleef ook deze.
wdzk aanhouden. De prolongatierente liep snel terug
op 3i’ pOt. en ook .pairtiiculier disconto was veel
ge-
niakkelijker; meestal werd voor
4Y8
pOt. afged’aa.
enkele posten konden ook voor 4 pOt. plaatsing vin-
den. Daar de gebruikelijke maandelijksehe inschrij-
ving voor schatkistpapier deze maand achterwegen
blijft, is een verdere verruiming te wachten, temeer
daar gedurende de zomermaanden de geidvraag toch
steeds geringer is.
*
*
*
De wisselmarkt was de afgeloopen week zeer sti.l
en flauw. Londen en New York waren. opnieuw om de
bekende reden wngboden, maar onk marken waren,
nu de conferentie in Genua ontbonden is, zonder iets
tea gunste van Duitschland te hebben uitgewerkt,
zeer flauw. Heden werd voor 0,814 .algodaan.
LONDEN, 20 MEI 1922.
Het aanbod van geld bleef ruim en geldnerners
ondervonden weinig moeite voor hun behoeften dek-
king te vinden: hernieuwing van daggeld vond plaats
tegen 2 pOt.,
terwijl
nieuw geld tegen 1Y2 pOt. ver-
krijgbaar was.
7-d. leeningen bleven op 24-2 pOt.
Aan de discontomarkt bleef de situatie nog steeds
onveranderd; het disconto voor 2-, 3- art 4-maanrts-
bankaccepten varieerde tusschen 2
15
/
10
en %, terwijl
6-maands-accepten 2/s-
7
/ noteerden.
IETS OVER DE RUBBERCRISIS.
Mr. H. s’ Jaco!b schrijft ons:
De Engelsche rubberplanters zijn er ten laatste in
geslaagd de B
r
irtache Rogeering in beweging ‘te bren-
gen voor het plan om• dwangmaatregelen
•
te nemen
tot beperking van uitvoer, van rubber., De Britsche
?egeering is nu met de Nederlandsche daarover in
overleg, getreden. Inusschen heeft het bestuur van de
F. M. S. reeds met het Indisch bestuur besprekingen
over deze aangelegenheid geopend, als gevolg waar-
van het• Departement van L. N. en H. in de vorige
maand in Indië
bij
belanghebbenden op informatie
is uitgegaan, hoe zij dhten over het denkbeeld om de bedoelde beperking van den.uitvoer te bereiken, het-
zij door rechtstreekschen wettelijken dwang, hetzij
door een sterk progressief uitvoerrecht, gelegd op dc
hoeveelheden’, die door eene onJderne’ming boven 50
pOt. van hare normale productie zouden worden uit-
gevoerd.
De voorstanders van dit beperkingsplan verwach-
ten er de redding der .ribbercu.litiuur van. Dene redding
lçan alleen komen van hoogere prijzen en die hoogere
prijzen zullen, zeggen zij, ‘varnself volgen, iviainneer
het aanbod van rubber op de wereldmarkt verminderd
wordt. Het is zeke:r waar, dat de rubbercultuur met
de tegenwoordigé prijzen onbestaanbaar is en slechts
de keus heeft tusschen zelfmoord of stopzettin.g van
liet
bedrijf.
Het is echter de vraag, of als een zeker-
heid aanvaard kan woi’den, dat bij een beperking van e .productie tot 50 pOt. . voldoende verbetering van
emarkt zal volgen en, zoo ja, wanneer. Die verwach-
Ving steunt op statistieken van de voorraden en van
liet verhiuik, die uitwijzen dat er ruim 300.000 ton
rubber te veel op de markt zou zijn, waarbij dan aan-
enomen wordt, .dat het verbruik zich op het oude
peil zal handhaven.
Tot de elementen van beoordeeling behoort echter
ook – en
t-zij
nee9mt daaronder v.elfs een gwicfrtige
plaats in – de overweging, dat de consumptie er
zwak v66r staat. Alle groote fabrieken van rubber-
460
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Mei 1922
banden verkeeren in een moeilijken en onzekeren
financieelen toestand. Afhankelijk van .de banken, die
liaat bedrijf financieren en de teugels tegenwoordig
zeer strak aanhouden, zijn zij in haar J.coopkracht ten
zeerste beperkt. Voordat zij opnieuw zidh ruim be-
wegen kunnen, moeten zij hare verliezen inhalen en.
evenals het voor de producenten een levensvraag is,
dat de prijzen aanmerkelijk omhoog gaan, is het voor
haar een levensvraag, dat deze op het tegenwoordige
lage peil blijven. In het wezen van de zaak is de
crisis in de rubber een strijd- tiisschen de rubbercul-
tuur en de rubberindustrie, wie de verliezen van de
laatste zal drageii.
In dien strijd staat de rubberindustrie sterk door
de ‘soiddiaritoit van den noodid-wang, die de fijkani-
ten ‘met 16e ‘aweep van de Ibani1een iachter zich hijen
houdt, en door het feit, dat 70 pOt. van de koopers
van rubber zich in de Vereenigde Staten van ‘oorcl-
Amerika bevinden en daar geconcentreerd zijn in een
betrekkelijk gering getal groote verbruikers. De pro-
ducenten staan zwak, doordat
zij
legio zijn, verspreid
over Britsch- en Nederi.ands’c.hInjdiië en de F.
M.
S.,
en döordat zij hun produèt geen langen
tijd
kunnen
aahouden. De rubberindustrie is in de noodzakelijk-
heid en in staat om aan de rubbercultuur de wet te
stellen en zij laat de gelegenheid niet ongebruikt.
De toestand is te
vergelijken
met dien tusschcn
Frankrijk en Duitschiand. De wijsheid van het ,,leven
en laten leven” verliest haar gezag en haar macht,
wanneer het gaat om het zeifbehoud van elk der be-
trokken partijen. Wanneer het water tot aan de lip
;
‘pen geategen is, ‘is ieder sdeuh’ts ziahaelf liet naaste en gaan zijn gedachten niet verder dan zijn eigen da-
delijk bestaan. Het voorbeeld van Frankrijk toont,
hoe onvruchtbaar het is in zulke omstandighedei een
beroep te doen op de gevolgen en wat de rubber be-
treft op het gevaar voor de industrie, dat zij haar
eigen graf delft, wanneer zij cle cultucu afmaakt.
Indien edhtea- ‘de ‘wijslieid der Regeeringesi zich ane1t
de zaak gaat bemoeien, mag men den eisch stellen, dat
deze in al haar omvang bezien wordt en dat geen op-
lossing aanvaard wordt, die geen of geen voicloenden
waarborg voor het bereiken van het beoogde doel
bevat. De toets van de oplossing, die vereischt is, ligt
in de ekorixig van. een ‘dicogerien prijs voor de rub-ber. Daarvoor is zeer zeker noodig, dat liet evenwicht
van voortbrenging en verbruik van rubber hersteld
wordt, maar daarvoor is nog meer en dadelijk. noodig.
dat in de markt vastheid wordt gebracht op den
grondslag van een prijs, die met de belangen vait
producenten en fabrikanten ifi overeenstemming is.
Nu is er met de ervaring van alle markten in den
laatsten tijd voor oogen geen enkele reden om te ver-
wachten, dat de vubherm’ark’t zich a.utum:atisch ‘vlanzelf
op liet gewenschte peil stabiliseeren zal, indien de
productie van rubber beperkt wordt tot 50 pCt. van
de normale. integendeel doet lcle ‘pr.actijk ‘van, dien handel verwachten. dat ook in dat geval de bestaande
oorzaken voor eene abnórmalè p.rjsbeweging doo.r de
krach’ten. ‘die diaarachiter uitten, zooiveelmogelijk zuilen
blijven doorwerken. Het instinct vn het ze)fbehoi.id
van de rubheri.ndustrie, waardoor deze heheersclit
wrordt, zal niet ontwapenci worden, -waar nog ruime
voorraden, die niet lang aangehouden kunnen worden
als prooi voorhanden liggen. Voor de Regeering,
dunkt me, genoeg reden om in de voorgesiagen op-
lossing geen overmatig vertrouwen te stellen.
De oplossing van do rubbercrisis mag m.i. in de
tegenwoord.ige tijden niet verwacht worden, van wat
vroeger, onder andere omstandigheden, belehouwd
weed
als normale werking op de pnijsbeweging. In den
chaos, die ei- op handeisgebied heerscht, is men slechts
zeker van de vogels, die men in de hand heeft, en mag men geen vertrouwén stellen op vogels in de
lucht. :De r ubbe rproclucenten zul 1 en. eerst dan van
hun doel zeker .zijn, wanneer zij zich organiseeren in
een eenheid’, ‘die de beschikking over ‘daun pTod’uc’t ver-
krijgt en cle prijzen stelt. Natuurlijk zal hierbij over-
leg met de groote verbruikers niet gemist kunnen
worden
De rubberproducenten kunnen zich ‘spiegelen aan
de p’roducenten van den kinahast en ‘de sujikea-abrikan-
ten, die op dezen weg zijn voorgegaan en daarop be-
reikt hebben, dat zij niet door de verbruikers zijn on-
der den voet gehoopen. Aan den
effectus
civils
van
zulk een gemeenschap van belangen behoeft nu waar-
lijk niet meer getwijfeld te worden. Zeer zeker zal het
Nederiandsche en Britsche particulanisme beginnen
niet bezw’aren te maken en misschien zelfs steigeren tegen zulk een aaneeusluiting, die de particuliere be-
langen van sommige directies, welke haar commissies
ovei- den verkoop van liet product in gevaar gebracht
zien, bedreigen. Nu de tusschenkomst der -Regeerin-
gen is ingeroepen,, kunnen deze evenwel haar gewicht
in de schaal leggen en voor de invoering harerzijds
van dwngmaatregelen tot beperking der productie de
voorwaarde stellen, dat deze afhankelijk gemaakt
w’ordt van eene organisatie der producenteh voor den
centralen verkoop van hun product. Zij zijn daartoe
niet alleen gerechtigd, maar m.:i. zeifs..verplicht, daar
zij, zulk een ingrijpenden maatregel tot behoud van
de rubbercultnur nernende als dwang tot beperking
‘der productie’, niet mogen schutteren en zich tevre-
den stellen met halve zekerheid. H.
S’JACOB.
Batavia, 10 April 1922.
DE. KOSTEN DER WERKLOOSHEIDS
VERZEKERING.
Een roekelooze geldverspilling, een jammerlijke
•ctem.or’aLisatde, niediaar de c iiauif.icajtie v,im onze werk-
loosheidsverzeke:ring, haar gegeven door Mr. ‘Fockema
in zijne artikelen in de Nieuwe Rotterd. Courant.
De lezers van deze artikelen, die met liet onderwerp
niet eenigszins meer nabij bekend zijn,werden wel-
licht d’aiar.door in hun in’dru’k ‘vers’tjerkt (want ‘het ‘is,
immers bijna niemand o’rbekend!), dat het met onze
werldo’osiioidsv-erzekeri.ng dus wrel een bopelo’oue jan-
‘boel meet ijn.
De heer Fock’em.a miaiakt zich evenwel sohuddig aan
het geven ‘van een zeer eenzijdige, onvolledige en ‘daar-
‘door onjuiste ‘voorstelling ‘der haken ‘en .dat alles, naar
hij zelf erkent,» zonder te beschikken over voldoende
gegevens. Tot staving van zijn beschouwingen won-
den, als in een nianionettentheater, allerlei onge-
noemde burgemeesters; wethouders, ambtenaren en
boeren ten tooneele gevoerd, clie verklaringen van
zeer twijfelachtige waarde af
..ieggen en de auteur doet
het ‘voorkomen of duit, wat .ini diie ve’rkliari.ngen gezed
woid1t, algemeen in het volk leeft. ‘De ‘argc1ooze dag-
bl’alcllezer is spooffi
g
– tot gelcoven .genelgd, .voora.l wan-
neer hij, in een tijd als dozen, van geldverspilling
leest, waar bezuiniging troef is.
De redactie van dit tijdschrift wens:cihrt’e nu over eenige cijfers omtrent de kosten der werkloosheids-
verzekering te beschikken. Van cle mij geboden gele-
genheid om deze te verschaffen, maak ik gaarne ge-
hi, u’ik.
De ‘Staabsbemoetitiuig met de we”1cloosheidsvzcke
ring clateet-t van 1914. Van 1914-1918 hadden ‘wij,
gelijk bekend, het Gentsche stelsel (subsidie op de
ui’tkee’ringen) terwijl sedert 1917 ‘het Deensche stel-
sel (subsidie op de bijdragen) geldt. Beide stelsels be-
stoniden, uils over.ganigsrnaaitregel, korten ‘tijd naast
cl kaar.
Over de jan-en 1.914-1918 kan thet volgende over-
zicht worden gegeven.
1)
Voor rekening van
Totaal
Jaar
uitgekeerd de Werkloo.
het Rijk
ide
Gemeenten
65 .
–
zenkassei,
1914
70481 1.201.019:56
325.770,34
541.788,165
303.461,055
1915
89865 2.531.139,565
171.043,475
1.281.299,57
1.078.796.52
1916 116651
529.392.18
90.962,806
202.714,175
235.715,20
1917 142870
1
522.561,10
268.918,855
125,438,17
128.204.075
1918
–
110.433,515
45.221.89
36.266,93°
36.944,69
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
461
Over de jaren 1917-1921 is het verloop als volgt:
Totaal bedrag
•
-_..
Totaal bedrag
Subsidie van
Rijk en
der ten laste van
de werkloozen-
Jaar
,5,j
der betaalde
Gemeenten
kassen ver- N
premiën
(ieder 112)
strekte
uitkeeringen
•
1917
11
62871
48.407,59
46.866,38
128.800,37
5
1918
63
176374
497.291,88
5
187.265,45
5
941.913,85
5
1919
77
361965
1.152.486,43
5
1.263.611,35
1.734.393,74
1920
80
378000
2.704.219,70
5
3.295.192,—
9961.808,58
6
1921
96
391322
1252.638,—
3.505.638,—
15.508.465,70
5
Hierbij zij opgemerkt, dat vian 8 Nov. 1919-1 Mei
1920 gold de W
r
kl
oos
heids
v
erzekeringsnoodwet (door
Mr. Fockema ten onrechte Werkloosheidsnoodwet ge-
rioQmd, terwijl hij eveneens -ten onrechte . meent, dat
deze wet nog wordt toegepast). Krachtens deze wet
werden ui’tgetroickeiu leden (alleen in 1919). voer reke-
ning ven Rijk en gemeenten gesteund en werden -bij –
slagen op uitkeeringen verleend. De kosten hiervan
ovr deze periode bedroegen
f
3.052.306,11, waanvan
dus de helft voor het Rijk kwam. Daarnaast werden,
op grond van eenige bg’r.00ti’ngsartikolen, eveneens
over diie periode, voor Rijksrekening uitkeeritngen ver-
strekt aan verzekerden, wier viaohrbtijd nog looipende
was. Deze maatregel hostte
f
3.606.313,86.
Wat 1922 aangaat, zijn de bijdragen der verzeker-
den (en dus ook het subsidie van Rijk en gemeen-
ten) geraamd op
f
4.000.000,—. De kosten van bij-
sonderen steun zijn geraamd op
f
6.000.000,—, waar-
van de gemeenten
f
2.000.000,— zullen terugbetalen
aan het Rijk, terwijl een even.groot bedrag als schuld
op de organisaties blijft ruten. De totale kosten voor
het Rijk wordèu das voor 1922 •geraanild op
f
4.000.000,—.
Uit bovenstaande cijfers blijkt in de eerste plaats
wei de snelle ontwikkeling der verzekering, zich af-
spiegelende zoowel in de toeneming van het aantal
verkloozenkassen als in die van het aantal verzeker-
den. Voorts blijkt, dat, globaal genomen, in de jaren
1917, 1918 en 1919 de inkomsten der werkloozenkas-
sen uit
bijdragen
en subsidies de uitgaven overtrof-
fen. Dit veranderde in 1920, toen de crisis haar in-
vloed buitengewoon deed gelden en vooral onder de
diamantbewerkers en sigarenmakers zeer ernstige
werkloosheid optrad. Deze toestand bleef tot dusver
voortduren. De reserves, die nog in de kassen aan-
wezig waren, waren weldra opgeteerd, want de tijd
voor reservevorming was kort geweest en voor dit
doel niet gunstig, en zoo zagen vele werkloozen-
kassen den bodem harer schatkist. Wat moest men
doen? Moest men den leden, die nog recht op uitkee-
ring hadden en hunne bijdragen trouw betaald had-
den de uitkeering weigeren? 0, zeker, juridisch had-
den zij geen aanspraak op uitkeering
bij
uitputting
van de werkloozenkas, maar een moreele aanspraak be-stond er toch wel. Het ‘ver-trouwen, dat de verzekerden
in [hunne kassen stelden, mocht niet worden beschaamd,
wilde men het instituut zelf geen afbreuk doen.
De Regeering zag dit in en bood, in overeenstemming
met
de Kamers der Staten-Generaal de helpende hand.
Zij
meende, dat in dit geval art. 4 van het Werkloos-
Ijeidsbesluit 1917 (verhooging van het subsidieper-centage) niet moest worden toegepast, doch de ont-
brekende fondsen uit ‘s Rijks schatkist moesten wor-
den verstrekt. In 1920 werd daartoe
f
3.500.000,— als
voorschot gegeven aan enkele kassen. In 1921 werd
bepaald, dat kassen, die extra-steun ‘noodjig zouden heb-
ben, dien konden krijgen, mits de helft als renteloos
voorschot zou worden verstrekt en te zijner
tijd
dus
zou worden terugbetaald, en voorts de uitkeeringen
werden beperkt, al naar gelang men gehuwd of kost-
winner, ongehuwd al of niet bij ouders inwonend was.
Een soortgelijke regeling geldt voor 1922. Het ver-
schil met 1921 is, dat thans ook de gemeenten een
aandeel in den bijzonderen steun betalen en de uit-
keeringsbedragen nog wat zijn verlaagd. Bovendien is
1)
Deze cijfers publieeerele ik reeds in ide Economist ‘van
Maart 1920. Zij
‘wren volledlgheidahalv.e hier nog eens
herhaald.
het aantal kassen, dat bijzo’nderen steun ontviangt, be-
langrijk ingekrompen.
Over 1921 werd aan biizonderen steun verstrekt
aan werkloozenkassen der:’
1 diaimantbewerkers
………..
f
848.950,-
2
bouw’vakar,beiders
…………
,
343.900;-
3
fabrtieksarbeiders
………..
glas- en aaidswerkers
……..
dieutbewerkers
……………
,,
503.725,-
6
lederbewerkers
…………..
,,
81.355,-
7
metaalbewerkers
…………
k1eetmakcrs
………………
,
8.450,
9
sigarenmakers
…………..
,,
1.181.800,-
10
itextieiai’beiders
…… . ……
,,
482.385,-
11
•transportarbaiders
…………
,,
1.936.500,-
Totaa.l
– – . – f
6.817.515,-
De helft hiervan is dus door het
Rijk
á fonds perdu
gegeven, de andere helft is een vordering van het
Rijk op de kassen. Doordat de reserves over vorige
jaren aangesproken zijn, zijn de hier genoemde cijfers
van
f
3.500.000,— en
f
6.817,515,— lager dan het
verschil tussehen inkomsten en uitgaven over 1920
en 1921. De totaalkosten voor het
Rijk aan siiibeidié en
bij,zotu!deren steun bedroegen dus over 1921 pLm.
f
5.000.000,—.
Wat 1922 aangaat, vallen onder bovenbedoelde rege-
ling 4 kassen van fabrieksarbeiders, 4 van metaalbe-
werkers, 1 van textielarbeiders, 5 van transportarbei-
ders, 5 van diamantbewerkers, 2 van glasbewerkers,
4 van sigarenmakers, 1 van zuivelbewerkers en 3 van
houtbewerkers. Van de 77
landelijke
kassen komen er dus slechts 29 in aanmerking voor bijzonderen steun.
De overige 48 kassen zullen, zoolang de werkloosheid
in de bedrijven, ‘diie zij omvatten, geen abnoirmaal ka-
rakter draagt en men daar niet van crisiswerkloos-
heid kan spreken, door eigen middelen in hare behoef-
ten moeten voorzien.
Had men deze maatregelen niet genomen en de uit-
keeringen
bij
uitputting der werkloozenkassen zon-
der meer stopgezet, dan had men de verzekerden toch
op andere wijze moeten steunen. Wellicht zou dit den
Staat minder gekost hebben, omdat men
bij
steun-
verleening met behoeften en gezinsinkomsten reke-
ning kan houden, hetgeen aan de verzekering vreemd
is. Aan den anderen kant zullen er gevallen zijn, dat.
de uitkeeringen uit steunregelingen
(bijv.
door kin-
dertoelagen) die uit de werkloozenkassen te boven
gaan. Dit is juist de groote fout van mr. Fockema,
dat
hij
de begrippen verzekering en steun verwart. Bij hem is steun en verzekering identiek. Maar hij
vergeet, dat de arbeiders voor de laatste premie be-
talen, voor -de eerste niet. Die premie is in den regel
vrij hoog (zie hieronder) en is voor alle verzekerden in een kas gelijk of wisselt met het loon.
Rijk
en ge-
meenten geven op die premie, met het doel de ver-
zekering aan te moedigen, wijl zij ook een overheids-
belang is, subsidie. Het ligt voor de hand, dat de
verzekerden, die gelijke premie betalen aan de werk-
loozenkas, hknne kas immers, daaraan gelijke aan
spraken willen outleenen en dat inbreuk maken hier-
op de verzekering tegen den grond werpt. Maar even-
zeer ligt het voor de hand, dat er geen bezwaa.r kan
zijn, om het element behoefte in te voeren als de uit-
keeringen met buitengewone Rijksgelden moeten wor-
den gedaan en men die uitkeeringen over de kassen
laat loopen, om deze in stand te houden. Vandaar dat
voor een aantal kassen de uitkeeringen verschillend
zijn, naar gelang van den burgerljken staat van den
‘verzekerde. Nog verder te gaan en rekening te doen
houden met gezinsinkomsten zou de uitvoering in de
practijk vrijwel onmogelijk maken, omdat deze is ge-
legd in handen van de afdeelingsbesturen der ver-
eenigingen, in handen dus van mensehen, die in hun
vrijen
tijd,
in het belang hunner organisatie, zich aan
dien Vrij omvangrijken arbeid wijden en wier taak
men niet kan en mag verzwaren, zonder het gevaar
te loopen dat er van •een goede uitvoering niets
terecht komt. Maar maak dan gebruik van beproefde
462
.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Mei 1922
krachten, .van geschoolde en bekwame ambtenaren,
roept Mr. Fockema uit. Geen tak van Sociale verze-
kering is er echter, die technisch zooveel moeilijk-
heden oplevert als de werkloosheidsverzekering en
wat cle côntrole van ambtenaren niet vermag, bereikt
men, naar algemeen wordt aangenomen, met die van
de vakvereeniging, al zal ook deze wel eens falen. Van
dit laatste wijst Mr, Fockema enkele gevallen aan’)
en op grond hiervan veroordeelt hij het geheele stelsel.
Hoe absurd dit is, spreekt vanzelf.
Welke offers de verzekerden zichzelf moeten ge-
troosten om hunne werkloozenkassen in stand te
kuhnen houden, moge uit het hïervölgende staatje
blijken. Men bedenke daarbij, dat het totaal der pre-
miën (bijna
f
4.000.000,—) in mindering komt op de
kosten, die men anders aan steun zou betalen.
–
Groep van
werkloozenkassej,
Gemiddelde
bijdrage
per week
Groep van werkloozenkassen
Gemiddelde,
bijdrage
per week
1. Landarbeiders
flosse25-30c.
8: Handels-en
vaste3.5 c.
kantoorbed.
10 cent.
2.
Bouwvakarb.
10-60
cent.
9. Kleermakers
3-24 cent.
3.
Diamantbew.
50-cent-1 gid.
Lederbew.
20 cent.
L Fabrieksarb.
20
cent.
Metaa1bèy.
20 cent.
.
Glasbewerkers 20
cent.
Sigarenmak.
8-20
cent.
3.
Lito-entypog.
15-40
cent.
Textielarb.
~
12*
15
cent,
7.
Houtbewerk.
1
20
cent.
Transp.arb.
25-40
cent
Uit
het vo1gencie zibaatje, waar.in
opgenomen zijn d ‘bed’rgen
der
piemiën, betaald in ‘de jaren 1914 en
1918 ,blijdct, dat s
el
de
–
iijt
laa,tstigennen*i
jaar de
prcmiën
gemiddeld meer ain
iervoud’ig
1
d
zijn.
Premie in
Premie in
Groep
,
Groep
–
1914
1
1918
1914
1
1918
2
lOcent
15cent
8
2cent 24-3cent
3
10
,
,,
32
,,
10
2
4
5
,,
.11
1-2
4 5
5-9
12
3-4
,,
5
8
3
2-7
13.
3
7
5
,,
5
De uitkeeringen uit de werkloozen
kassen
mogen
nooit hooger
zijn
dan 70 püt. van de gemiddelde cia-gelijksdie
verdiensten. Voor diie .kasgen, dhe in 1922
bijzonderen steun genieten, zijn de maximum-uitkee-
ringen als ‘volgt:
In plaatsen
1
Gehuwden en
Kost gangers
Inwonende ingedeeld in klasse
kostwinuers kinderen
1
1
2,85
,
2,15
1,20
2
J
2,55
,
1,95
1,05
3
1
2,25
1,75
0,90
Voor transportarbeiders en zeevisschers
zijn de
maximum-uitkeeringen nog lager,, terwijl landarbei-,
diers aJieen in het tijdlv.ak Decembea
4/m. April
uitkee-
ring kunnen krijgen en wel ten hoogste 36 dagen
f
1.60 per werkdag.
De geesel der werkloosheid heeft niet alleen in
NdclerlaaTd geiwocl.
Geen
land is
er
bijna
aan
ontkonieâ,
al trof hij
hier meer, daar minder. Overal heeft men
buitengewone maatregelen moeten nemen om de werk-
loozen te ondersteunen en heeft de schatkist zich bij-
zondere
offers mneten
getroosten. Doch n’eigeiis, waar
men werkloozenkassen vond, uitgaande van arbeiders-
organisaties, heeft men die kassen aan haar lot over-
gelaten en een stillen dood laten sterven. Zelfs in
Zwitserland niet, waar men toch ook dezen vorm van
werkloosheidsverzekering
aantreft. Zij heeft daar ,
e
lr’
iswaar niet
die vlucht genomen als bij
ons en
telde
in 1918 slechts 140.000 verzekerden, aangesloten
bij
27
organisaties. Naast deze kassen heeft men gemeen-
telijke en kantonnale werkloozenkassen, terwijl in 1917
1)
De door Mr. ri
pek
em
ia
niet
zooiveel ins.temmng aan-
gaha.atkle Leklsdhe twetihouder Bets toonde door
zijne
rede
we.iiniig i.nzteht ite
iichben in het veosOhil tussolien
verzeke-
ring en steuiiregeliug.
Daardoör maakte hij
zich
aan ver-
sohillende
onjuistiheden sdhuikllig.
een federaal fonds is gesticht om genoemde kassen
financieel te steunen en tevens steun te verleenen aan
niet-verzekerden. Dezen laatsten steun zou men kun-
nen vergelijken
met
d’en
steun, dlie bij
ons deor middel
van gemeentelijke steunregelingen aan ongeorgani-
seerden én uitgetrokkenen wordt verstrekt. Hierbij
wordt met gezinsinkomsten wel degelijk rekening ge-
houden. Het is dus volkomen onjuist als Mr. Fockema
beweert, dat men in Zwitserland geen verzekering,
maar alleen steun kent.
Ter vergelijking laat ik hier volgen de bedragen (in
fra’n.cs) an den gteun, dien
m’en -in ZwiltseTlad sedert
1 April 1922 per dag verstrekt (arrêtô dii. conseil fédô-
ral van 3 Maart 1922).
On-
Onderhoudsplichtig jegens Soortvan
1ge
h
uw
4
gemeente1 den. 1 pers. 2
pers. 1
3 pers.
14
pers.
5
pers.
1
Opers.
Duur
4,
6,— 7,— 7,50 8,— 8,50 9,-
Middens 3,50
5,— 6,
–
8,50
7,— 7,50
8,-
Goedk. 3,— 4,50
5,—
5,50 6,— 6,50 7,-
De werkloosheidsuitkeeringen krachtens de Engel-
sche wet bedragen thans voor mannen 15 shillings
per week, voor vrouwen 12 shillings per week, terwijl
gehuwden. 5 shillings
.
meer ontvangen, benevens 1
shilling voor elk kind.
Voor deze uitkeeringen wordt premie betaald door
de
werkgevers (voor
elken man 10 pence, voor elke
vrouw 8 pence per week) en
de arbeiders (eiken man
9 penee, elke vrouw 7
pence per week).
De Staat geeft
op elke bijdrage van een man
63′ pence, op die van
een vrouw 5Y4 pence subsidie (Unemployment Insu.-
rance Act 1922, 12 Geo. 5). Met gezinsinkomen wordt overigens geen rekening gehouden.
–
De Erigelsche Regeeririg schat het totaal der bij-
dragen van den Staat over het
tijdvak
April
1922—
iuni 1923 op £ 14.700.000. Het gemiddelde aantal
werkloozen over dat tijdvak wordt geschat op 1Y2 mii-
lioen, die over die periode in totaal, naar raming,
£ 60.000.000 uitkeering zullen genieten.
Had de heer Fockema wat verder gespeurd, dan
zo,t
hij gezien hebben, idiat cle Oot’benrijkscihe wed vnu 24
Maart 1920 reeds in 1921 belangrijk is gewijzigd. Mcii
heeft er de door hem gepropageerde’ beginselen juist
losgelaten en houdt noch met den burgerlijken staat,
noch met gezinsinkomsten rekening. De
uitkeeringen
bij werkloosheid zijn ‘er thans als volgt geregeld.
Dagloon
Uitkeerini
Da1oon
Uj
Dagloon
Uitkeering
mmd.
d. 8
4.20
16-20
10 80
120-180 90.—
8-10
5.40
20-40
18.—
180-240
120.—
10-12
6.60
40-60
30.—
240-300
162.—
–
12-14
7.80
60-80
42.—
300-360
198.—
14-16
9.—.
80-120
60.—
360enmeer
252.-
In Duitschland
heeft men nog sinds 1918 de zgn. Erwerbslosenfürsorge. Evenwel is een wetsontverp tot
regeling der verzekering tegen werkloosheid in ge-
vorderden staat ‘van voorbereiding.
Dit wetsontwerp
geeft een hoofduitkeering aan. den werklooze en een
bijslag voor zijne
familieleden, zonder dat met de
inkomsten van deze laatsten wordt rekening gehouden.
De
uitkeeringen krachtens
de Erverbslosenfürsorge
zijn sedert 13 Februari jl.
als volgt (in Marken).
gemeenten inged. in klasse
A.
1
B
1
C
IDenE
Mannen boven 21’j. met gezin
18,50
17,—
15,—
12,50
,,
21 ,,zonder
15,—
13,50
12,—
10,-.-
beneden 21
,,
‘
10,
–
9,—
8,— 7,—
Vrouwenboven2l
..
met gezin
15,— 13,50
12,—
10,-
11
21
,,zonder
,,
10,— .
9,–
8,—
7,–
beneden
21
,,.
8,—
7,25
6,25 5,25
Fainilietoesl.voorA echtgenoot
8,75
‘7,75
6,75
5,50
B kinderen
7,50
1
6,75
6,75
–
5,50
–
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
463
Bij deve regeling wordt met geziinsinkarnen reke-
Diing
gehoraden.
In Denemarken, Noorwegen en Finland heeft men
workloozenkassen van arbeiders-vereenigingen uit-
gaande. Men moge hier al met den burgerlijken staat
der verzekerden rekening houden, het ,,steun”beginsel
kent men er niet.
Tot slot iets over België. Men treft daar aan de ver-
zekering door middel van werkloozenkassen van arbei-
ders-organisaties, gesteund door den Staat en door
gemeentelijke werkloozenfondsen. Voor het geval
leden dezer kassen uitgetrokken zijn of deze kassen
uitgeput zijn, wordt steun verstrekt uit een op
1 Januari 1921 opgericht Nationaal Orisisfonds. De
uitkeering uit dit fonds, welke door middel van de
werkloozenkas wordt verstrekt, bedraagt: voor een ge-
zinshoofd fr. 5,— per dag, voor de vrouw fr. 1,50 en
voor elk kind fr. 1,—. Deze uitkeeringen worden voor
% door den Staat gedragen, voor 15 pOt. door de
werkloozenkassen en voor 10 püt. door de gemeenten.
Sedert 17 Oct. 1921 is het recht op uitkeering uit
liet Nationaal Orisisfonds aanzienlijk beperkt, zoodat
buy, geen recht op uitkeering heeft de werklooze die:
1 behoort aan een gezin van 2 personen, als één van
hen 4 dagen per week werkt en normaal loon van
een volwassene verdient.
2 behoort aan een gezin van 3-5 personen, als twee
leden boven 21 jaar werken.
3
behoort aan een gezin van meer dan 5 personen, als
drie leden boven 21 jaar werken.
4 behoort aan een gezin waarvan een lid handel drijft of rondleurderij uitoefent.
5 één d’f meer onroerende goederen bezit, meer dan
noodig is voor huisvesting en inkomsten.
0 eigenaar of huurder is van een onroerend goed,
waarvan huring of onderhuriiig hem de noodige
inkomsten verschaft.
7 behoort aan: een ge’zi’n, bebouwende:
meer dan 1 HA. groote cultuur bij een gezin
van 2-4 personen.
meer dan 2 HA. groote cultuur bij een gezin van
meer dan 4 personen.
20 A. groentenkweok.
10 A. tabakkweek.
S behoort aan een gesin, berii’btende 1 paard iof inui.l-
ezel, 2 hoornbeesten, 4 varkens, 10 schapen of gei-
ten, 100 kiekens.
Uit het voorgaande blijkt wel, dat onze regeling
volstrekt niet ongunstig afsteekt bij hetgeen elders
is ingevoerd en dat de kosten der verzekering niet
bijzonjdei’ hoog en zeker niet z66 hoog zijn geweest,
dat men van geldverspilling kan spreken. Integen-
deel, al moge men – als schrijver dezer regelen –
geen onverdeeld bewonderaar zijn van het bestaande
systeem van verzekering en niet blind zijn voor Zijne feilen (men
Zie
ook mijne bijdnage in de Ecoin.omist),
toch mag men niet de oogen sluiten voor de zegen-
rijke weTking van onno verzekering, diie land en volk
tot heil heeft gestrekt. Opbouwende, niet afbrekende,
kritiek is noodig, ook met het oog op de komende wet-
telijke regeling der verzekering, voor welke spoedig
een gunstige tijd moge aanbreken.
Nog een enkel punt is er, waarop ik de aandacht
wil vestigen. Mr. Fockema meent nl, dat de Regee-
ring een ‘wet had moeten maken, waarbij aan de
werkgevers invloed op de verzekering wordt toege-
kend. Hij weet immers, dat de Minister van Arbeid
zich – en terecht – gelukkig geprezen heeft, dat hij
nog niet met een wet gekomen is? Laat de schrijver
eens zeggen, hoe hij zich die werkboozenkassen ‘denkt,
uitgaande van werkgevers en werknemers gezamen-
lijk. Dat de werkgevers in dezen tijd voor medebetalen
in de kosten der weridoosheidsverzekering (want dit
is wel. de consequentie van het hun geven van in-
vloed) niets voelen, kan blijken uit het advies van
dek Ned. Werkloosheidsraad aan den Minister van
Arbeid van 24 Nov. 1921 (Tijdschrift N. W. R. 1921
bl. 477 en volg.). Ten onrechte doet meergenoemde
schrijver het voorkomen alsof alleen de moderne
vakbeweging – op welke hij het blijkbaar bijzonder
voorzien heeft – op het standpunt staat, dat de werk-
loosheidsverzekering moet berusten in handen der
vakorganisaties. Hij leze de stellingen der onder-
scheidene vakcentralen op blz. 493 en volg, van het
Tijdschrift van den Ned. Werkloosheidsraad (jaar-
gang 1921) waaruit het tegendeel kan blijken.
Den Haag, Mei 1922.
Mr. H. J.
MORREN.
BEPERKTE OF ONBEPERKTE RUBBER-
PRODUCTIE.
Wegens buiten]andsch verblijf is het mij niet mo-
gelijk geweest, het selirijven ‘van ‘den heer M. J. Koch,
opgenomen iie het ‘nummer ven 10 Mei j.l. eerider ‘te
beantwoorden.
Daarom ij ‘het mij ver:guiid alsaiu ter nake het
‘oig.enlde ‘op ‘te merken:
Kort samengeaat is het bet’oog van den heer Koek
bot onderstaande hoofdpruînten ‘te herleiden:
De steeds toenemende prokhicrtie van nu bestaanjde
aanplantingen is te groot om ‘binnen redelijken
tijd door ‘de wereldoonsumpliie te ‘worden lopge-
inJomen.
Vooirail in ide jaren 1908
t/na.
1912 zijn de rabber-
aanp’iantinigen enorm uitgdbreid, wanraan de
begeniwoordige mailaiise in hoofdzaak moet worden
toegesohTeven.
Een, deel van den rubberanaplaint ‘moet defini-
tief ‘verloren gaan om ‘tot geTingeire pro&untie en
daardoor bot betere niarkttoestanden te komn.
Door gebrek aan werkkapisa.al
in
een langdurig
tijdperk van lage prijzen geschidt derse uitèschake-
hing automatisch.
Inkrimping van prdiuctie is op Surna,tra veelal
gemakkelijker door te voeren dan op Java.
Java produceert over het algemeen gedkoioper
dan Sumatra.
Bij gedwongen piduct,iebeperking bestaat het
gevaar, dat Ja’vaplan4ers schade lijden iten behoeve
van de planters in Mailakka en Oeydon.
Nieiniaxrd kan de gavligen ‘ven prduobiebopekiing
in volleu omvang overzien en waar in dezen twij-fel bestaat verdient ontlbiouding aanbeveling.
Van bovenstaande vijf beweringen is Nu. 1 ‘de hei-
lain,gsijkste, en het is zeer moeilijk de ,m.i. waiarschijin-
lijke lonjuisitheid diaarviaai ov’er’tuigerid aan te too’nen.
Sdhrjver maakte lin 1920121 een reis door
Ameiaika,
voornamelijk met het doel nidh van faibrikatie en ver-
bruik ‘van ruwe rubber op de heogte te stellen.
Te dien einde beeoclit hij nagenoeg olie belangrijke
rubberbrikatieeentra en heeft (daaubij de meening
ingewonnen van ‘vele fabrikanten en ivakeiaars.
Ofsahonni toen ‘ten gevolge der wereldmalajise vele
rubiber’fabriekein geheel of gedeeltelijk hadden gestopt,
waren genoemde deskuinldli’gen steeds volkomen over-
tu,igd, dat, zoodra toestanden weer een.i,gsriins nor-
maal zouden zijn ‘geworden, de werdtdcoinsuinptie alle
rubber ,zou’rle kunnen opnemen, die van Ide bestaande
aanplantiiingen mooist worden verwianht.
Zelfs ‘voorspelden enkele hunner een ,,ruihberboom”,
zoodiia ‘de snel opkomende vracihtwageninidustrie gruo-
te hoeveelheden rubber zonde vragen.
Niettegenstaande de groote dtepressie was een der
grootste fabrieken ‘bezig zich door installaitjie van
zwaardere macihinerieën op die toekomst voor te be-
•i’oid’en.
Amerika verbruikt tot dusver 70 pOt. á 75 POt.
van de geheele ‘verehdproduetie, nu ,eek’ber neemt do
vroaig naar rubber in Europ,a en Japan snel toe.
Wanneer weer het gaheele p]iaintageprod.uct zal
kunnen worden verbruikt, hangt oorna.mehijk ‘af van
heJt aantal jaren ‘dat noodig zal blijken ‘voor herstel
van eenilgeranate normale toestanden in Europa.
Sehrj’ver neemt aan, ‘dat binnen 5 tot 7 jairen het
464
ECONOÏISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
24 Mej 1922
bcirijfs’leven ih wel in [hoofdzaak ‘zal hehban [her-
steld.
De vrees vor belagrijk ,toeneni.ende ‘productie der
bestaancie aanplainijjinlgen wordt door [hem- niet ge-
•deeld, omdat .red-s is gebleken dat vele der oudste
aanplantingen tin produeti-e teruggaan, waardoor ‘ver-
rn’eerd-ering ‘van het ‘product ‘der jotntg-e aainpiaint4ingen
woricl’t geétémpenseerid.
Etventueele procluc’tiebeperkiin’g. kan praerbisch
slechts iei’dbn hot eene matig lotnenide exploitatie, die
ook
–
tin vérhanld
,
‘met de nu ‘oipgedane oniderv’iiniding
geenszins aanieidting zal geiven tot belanigrjke uit-
breiding vnn den ‘autbberaanlplatnrt.
ad. 2. Het is juist,’ dat ian 1908 tot 1912 ‘rubber-
aazplaitiinigen i,e grootste iitbr-ei’ding hebben ‘vierikre-
gen: ,Yetle, daarvan zijn zoo [hoog gdkapitailiseerd, dat ei,geniaa’rs bij lage ruibbeprij’zen ‘het ‘niet innig ‘z.ullen
kunnen vollrou!d’en.
,Mast
onjnist is de meentiinj, dat deze aan’piautin-
gen nu door gebrek aan kapitaal te goonde zouden
gaan. :
Rubbeciiboomen van- tien- ‘tot ‘veentienja’rigen leeftijd
g’aan niet verloren door het stopzetten der. ender-
nen]ling.
Integendeel, de r’ist verhoogt [hun pnoductievermo-
gen, dat zich -bij rijzende markt spoedig aal ‘dioen
geldèn.
Aainiplantigen’ ‘vain ‘hoeimen tot vijfjnr.igen leef tijd
lijden in’derdaJd- vrij aanzienlijk doos- ‘verwaarloozi’ng
maar het iareaal, idat -op die wijze izoudo kunnen ver-
i’oren gaan is beperkt.
Bovend’i-en is het waarscihj’iilijk, dat Amerikaa.nsch
kapitaal tegen lagen prijs dergelijke aanpiantiiingen
aâJ op-koopen, deze ‘zoo goedk
4
otop mogelijk md -onde’i-
houden en ‘het product
‘bij
bonen-de ‘prijzen op de
markt zal brengen iof ‘zelf verwerken.
Waarlijk ‘het ‘zat blijken, idat de veronderstelling,
dat lage miarktprijzen blijvende pnoductievenimiinde-
ring ten gevolge zullen hebben, onjuist is tgewee-st.
Momenteel werken deze zelfs iveelad productiever-
meerderting -in de thamid, lomelat rvelen pogen doos- op-
voering der prnductie tot steeds lageren koistiprj-s te
geraken. –
ad. 3. E’ene bewering, die ofs-dhtoon soms juist, Ide
meeste Su’m’atraplante’rs- niet zuilen willen beiv’estiitgen.
ad. 4 al. .1. Is in hoofdzaak juist, hoewel -in iden
laatsten tijd de
kostprijs op S’umatra xnei dien op J’ava
begint te nndron.
– ald’. 4 -al. 2., Weer de ronde vrees, die zoozeer samen-
werking tusscihen Engelsc’he en -Hrolland’snhe ipi
an
t
ers
heeft bemoeilijkt, en waarvan -schrijver meende de
on’rdd’eljkheid te hebben aangetoond.
Wat ‘minimum kostprijs jbetreft, is Oeyil’on in de
gunstigste – positie, ‘daarop ‘volgt J’aiv’a, dan, Maliaikka,
terwijl Su’matr.a ‘het d
uurs
t
e
uitkomt. –
Deze verhoudingen worden eh’tar ‘voortdurend
meer geëgaliseerd, daar aoro
rw
el Malakka als Sumatra
hebben geleerd’, hunne productiekosten belangrijk te
verlagen.
‘ 1
ad. 5. Met volkomen zekerheid
,
kan ntieniand alle
gevolgen eener prouc-tiebeperkiotg als voongesteldi, in
vellen omva
n
g voorspellen.
Wel echter ‘bes’baiat idfie zelkei4hei’d omtrent 1de g-r’oo’te
n,adeelen diie ru’b’berp-ianters in de laatste j-aren heb-
ben-
,
o
n
-de
r
‘v
o
n:de
n
als
‘geveltg ‘van ‘het mislukken der
door ‘velen ‘hunner gewenschte ‘olgem-eene pro&uctie
beperking. –
Als het ,,absti:ensto’i”, (dor iden beer K’o-ah nog
steeds aanbevolen, ook het resultaat’ ‘van dan nu –op
[haoden zijniden strijd nmcht jblijiken, ‘heeft schrijver
de overtuiging, zint de. lijden-sjaren der rubbercu’ltuur nog’ vele en zwaar zullen zijn.
Vermoedelijk aal ‘daarna -blijken, dat ‘deze slechts
ten ‘bate, zijn gekomen aan een betrekkelijk kleine
groep ibijzon’d’er ‘gunistiig gesitueerd-en.
Het spreekt rv,ainjz,eLf, dat aan elke ‘regeling mooi-
‘lijkheden zijn verbonden en dat,,da v’ciohdiedlen voor
vers
–
ehi’llénde planterrsgr’oepen ook verschillend zullen
zijn.
‘Schrijver ds eehtei overtuigd, ‘dat de -vo!oedealen
een-er regeling, twtaar,v’au
i
p
r
l
o
d
uc
ti
e
b
e
p
er
ld
ng
tot onge-
veer verhruiksmogelijkihei’d -het gevolg zal zijn, veor
elke groep en voor Ned.-I’ndië, Verre de nadeel-en zul-
len overwegen, welke te verwachten zijn van het
veor,tjdiuren van Jden ‘huidige’n ‘toestand, waarin de
markt ‘steeds meer wordt orvervoerd met niet te con-
sumeeren ‘hoeveelheden ruwe irubber.
Een,igermiate terecht moge aorrden beweerd, ‘dat
het ‘voor en’s ‘kol-ontiaal belang onverschillig –
is,
– door
wie de exploitatie van ruibberondern’iningen ge-
scliiiedt, ao& deze slechts- blj’vei bestaan. –
Volgemi ‘het inzicht van- dan Ischiijver^ behoort het
echter wei degelijk tot die ‘Regeeringstaak, orderne-
nier-s ‘te steunen, diie ‘grrroote kapitalen in de ontw±k-
keltitnig ‘onzer ‘kol-oniën [hebben, ‘geiwaa’g.d en -daa’r-ddor
uitgestrekte gebieden tot ‘aianziienilij’ken bloei hebben
gebr;aoht.
Vooral zoo ‘di-e aterun slechts beihoeft ‘te bestaan- in
het vaststellen van eenige ‘verordeningen
van
tij’deilij-
ken iaard. ‘ ‘ –
M.
SANDERS.
–
Wassenaar, -15 Mei 1922.
1
1
MEDEZEGGENSCHAP.
II.
Met de bedoeling in dit artikel nader eenige rechts-
gronden te ontwikkelen, waarop het streven ‘naar
medezeggenschap der arbeiders in het bedrijfsleven,
steunt, en vervolgens de economische argumenten
aan te geven, welke hier voor mij der doorsla geven,
moge ik voorop zetten, dat we
bij
dit vraagstuk zullen
moeten rekenen met zedelijke, psychologische en eco-
nomische factoren.
Deze volgorde heb ik met opzet aldus gekozen, om-
dat naar mijne meening de zedeljke ‘,kant van ht
vraagstuk primair is, in belangrijkheid gevolgd door
psychologische redenen, welke beide vooral in het
oog gehouden moeten worden, om bij de meer econo-
mische overwegingen den juisten maatstaf te kun-
nen aanleggen.
De aanwending toch van alle menschelijke arbeids-
‘vermogen heeft ten doel om aan ,de algemeene men-
schelijke behoeften te voldoen. –
De ,mensch zelf is dus doel en middelpunt der goe-
derenvooi-tbrenging. Hij wendt zijn arbeidsvermogen
eerstens aan om te voorzien in de behoeften van zich
zelf en de zijnen, en ook indirect in die van zijne
medemenschen.
Andersom heeft elke mehsch de medewerking zij-
ner medemenschen noodig, om Zijne eigen veelzijdige
behoeften te kunnen bevredigen. Aan zijn persoonlijk
arbeidsvermogen overgelaten, zou de individueele
meusch, wie hij ook
zijn
moge, een aller-armoedigst
leven moeten’ lijden.
Daaruit volgt een door de natuurlijke verhoudingen
opgedrongen samenwerking der menschen, wakrin niet
alle arbei,dsfuncties even gewichti.g zijn, doch niette-
min alle voorzien in bepaalde en om bevrediging
vragende behoeften der menschelijke gemeenschap –
Deze wederzijdsche afhankelijkheid tusschen de
menschen onderling, als gevolg van de on’volmaakt-
heid des menschen, schept echter tussehen, hen odk
een wederkeerige verplichting.
– ‘Het is toch ven onafwendbare logica, dat ik ver
plichtingen heb tegenover de menschen waarvan- ik
afhankelijk ben.
Wie dat niet toegeeft, ontkent den rechtsgrond van
elke geordende samenleving en moet zijn toevlucht
nemen tot de geweids- en onderdrukkingstheorie;
Maar hiermee staan we dan ook midden in het
vraagstuk van het medezeggenschap, van den zedelij-
ken kant bezien,.
Als in’ de goederenvoortbren’ging dé samenwerking
der metuchén, ‘als gevolg hunner.
natuurlijke
eigen–
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
465
schappen en onvolmaaktheid onafwendbaa.r is; op
welke wijze dienen dan in die samenwerking de ver-
houdigen te worden gergeld?
Als men bij het antwoord de wederzijdsche afhan-
kelijkheid der menschen niet uit het oog verliest, is
er dan een ander redelijk antwoord mogelijk dan dit:
door gezamenlijk overleg en medezeggenschap van
allen, overeenkomstig de positie welke wordt be-
kleed?
Dit antwoord vloeit noodzakelijk voort, eerstens uit
de recht mensche]jke logica en voorts uit het onbe-
vooroordeeld rechtsbesef.
Ik hoor van bepaalde kanten al spreken van pure
theorie, van grauwe theorie misschien.
Maar ik zou hier uitdrukkelijk willen waarschuwen
zich niet met een zinledig gebaar af te maken van
zedelijke overwegingen, die met groote zekerheid uit
de volksziel opkomen en waartegen geen steekhouden-
de argumenten zijn aan te voeren.
O zeker, daartegenover kan men desgewenscht eco-
nomische machtsmiddelen plaatsen, doch, men ver-
gete niet het sprekwoord: ,,strenge meesters regee-
ren niet Jang.”
Om voorts alle onjuiste conclusies af te snijden, zij
met nadruk gezegd, dat deze zedelijke overwegingen
geenszins voeren tot de theorie van de economische
gelijkheid der menschen.
• Integendeel ik erken, omdat ik ze zie, niet onbelang-
rijke verschillen tusschen de menschen onderling, het-
geen natuurlijk ook op economisch gebied zijn gevol-
gen heeft.
Voor
mij
zijn die verschillen in aanleg, geestelijk
en lichamelijk kunnen des menschen, de door God ge-
• *ilde regelen in de orde der Schepping, zich volko-
men aanpassend aan de zeer verschillende arbeids-
functies, welke tot bevrediging van de veelzijdige be-
hoeften der menschenfamilie noodig zijn.
En ‘die aangeboren ceracbillen leiden
tet
verschil
in maatschappelijk kunnen, en ongelijkheid in maat-
schappelijke rechten, waardoor alleen het welstands-
verschil te verklaren en te aanvaarden is.
Maar dat is geen reden om aan enkele menschen
over te laten geheel eenzijdig het arbeidsproces te
regelen en daardoor de groote massa van evenzeer on-
misbare medewerkende
menschen
in een positie van
volslagen onmondigheid te laten. Integendeel heeft
die massa recht op medezeggenschap, overeenkomstig
hare onmisbaarheid in het productieproces.
De vorm waarin het medezeggenschap moet worden
uitgeoefend, is natuurlijk- een meer aan technische
eischen gebonden vraagstuk op zichzelf; doch het
redelijk recht op medezeggenschap in het bedrijfs-
leven vloeit geheel voort uit het feit, dat bij de
voortbrenging der maatschappelijke goederen wordt
samengewerkt door mensehen, en dat niet willekeurig,
doch natuur-noodzakelijk, die allen dezelfde rechten
hebben, om over de aanwending hunner eigen arbeids-
kracht mee te spreken.
Wie het persoonlijk bezit wil eerbiedigen, zal ook
deze conclusie moeten aanvaarden.
*
*
S
De psychologische en de economische factoren,
welke in het vraagstuk van het medezeggenschap een rol spelen, zijn minder gemakkelijk elk op zichzelf te
beschouwen, dan de reeds besproken rechtsgronden.
Feitelijk staan deze factoren ook niet op zichzelf,
en vooral in economisch opzicht hangt veel af van de
vraag, of mei in de productieverhoudingen de rege-
lingen in overeenstemming weet te brengen met de
algemeen waarneembare psychologische eigenschappen
der menschen.
De mensch is nu eenmaal geen machine. Een ver-
miftig geconstrueerden automaat kan men, bij toe-
passing van het vereischte onderhoud, laten werken,
zooals de constructie bepaalt en zoolang en zoo vlug
men verkiest.
De mensch laat zich echter niet willekeurig con-
strueeren, omdat
hij
een eigen, door God gewilde na-
tuur heeft, met verstand en vrijen wil begaafd, waar-
door hij, binnen het raam van bepaalde economische
wetten en verhoudigen, een grooten invloed behoudt
op zijn eigen handelingen.
Men kan met Taylor van meening zijn, dat de arbei-
der is af te richten op een werkuethode, die tot het
hoogst mogelijke rendement voert; dit zal toch slechts
mogelijk zijn, als de arbeider daartoe wil medewerken.
Ook al wordt de arbeider, die werken
moet
om te
kunnen leven, onder den dwang dezer economische
wet tot den arbeid geno:opt, het arbeidsresultaat,
vooral wat de kwantiteit betreft, wordt niet aller-
eerst door deze economische noodzaak bepaalt. Veel
meer zal dat afhangen van regelingen, die den arbeids-
lust opvoeren en den arbeider in staat stellen, in den
arbeid dien hij verricht, een zekere mate van vol-
doening te scheppen.
Dit kan en zal er toe bijdragen, dat het menschelijk
willen versterkt wordt en de arbeidsprestatie niet
alleen geschiedt onder den drang der economische
noodzaak, doch mede en zelfs onder het meer resul-
taat belovende bewuste pogen zich met alle krachten
te wijden aan de maatschappelijke taak, die in den ar-
beid wordt verricht. Het is toch wel een uitgemaakte
zaak, dat het arbeidsresultaat zoowel kwantitatief als
kwalitatief veel grooter moet zijn, als de arbeids-
prestatie wordt beheerscht door het bewuste willen en
zich geheel geven, dan wanneer alleen de economische
noodzaak als drijfveer geldt.
Nu zijn wel alle psychologen het erover eens, dat
de on’twikkeliing in de voo’rtbrengingswijze ertoe
leidt, dat de arbeidsvreugde en de zelfvoldoexiing, die
uit de arbeidsprestatie rielf te putten is, meer en meer
gevaar loopt.
De arbeidsverdeeling, die om economische redenen
steeds verder wordt doorgevoerd, heeft ten gevolge,
dat de arbeider meer en meer vervreemdt van den
door hemzelf gepresteerden arbeid.
De arbeidstrots, die vroeger zulk een belangrijke
psychologische factor was bij de zelfstandige vervaar-
diging van een werkstuk, is thans wel geheel uitge-
schakeld.
Het levende contact tusschen den arbeid en den
arbeider is, als gevo1g
–
van de arhei’dsverdeeling, groo-
tendeels verloren gegaan, en het is daarom verklaar-
baar, dat de belangstelling in het arbeidsproduct
evenredig is gedaald.
Deze weinige belangstelling geldt uiteraard even-
zeer de economische resultaten, omdat de verantwoor-
delijkheid van den arbeider werd afgestompt, naar-
mate hij persoonlijk meer en meer in het arbeidspro-
ces verloren ging.
Dit ‘te eritiseeren rzou iox4biBijk zijn, van’t men kan
van den loonarbeider geen •hoogere menschelijke of
maatschappelijke deugden eischen, dan van elken an-deren mensch; en-een algemeene menschelijke eigen-
schap is nu eemaal deze: onverschilligheid voor din-gen, die niet op eenigerlei wijze onze verantwoorde-
lijkheid, of onze geestelijke en stoffelijke belangen
raken.
Als men de voor een paar jaren zoozeer becriti-
seertd’e arbei-dssc’huwheid – een endeugd, die wij na-
tuurlijk hartgrondig afkeuren – wat meer had bezien
in het licht van bovengenoemde overwegingen, dau
ware wellicht een meer opbouwende conclusie ge-
trokken.
Het is toch niet geheel redelijk zich uitsluitend te
bepalen tot de veroordeeling van een verschijnsel, dat
voor een belangrijk deel mede moet worden verklaard
uit de gewijzigde verhoudingen in de voortbrengings-
wijze.
Het is naar mijne meening – verdieusteli.jker te zoe-
ken naar, en mede te werken aan nieuwe vormen, die
in .het
bedrijfsleven
terug kunnen brengen, hetgeen
er, door de zich sterk wi.jzigende moderne verhouding
466
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24
Mei 1922
gen en de steeds verder doorgevoerde arbeidsverdee-
ling, uit verdrongen is.
Met inachtneming van technische en cornmercieele
voorwaarden ral dan ook naar mijnemeening
geeoeht
moeten worden naar middelen, om het moderne be-
drijfsleven meer in contact te brengen met de sociale
belangen der arbeidersmassa en met de verantwoorde-
li.jkheid, die zij in het algemeen belang te aanvaa.rden
heeft. Den weg daartoé zie ik alleen in een onbevoor-
oordeelde toekenning van medezeggenschap en een
Ioyale medewerking daartoe van allen, die op eeniger-
lei wijze met de leiding van staat en maatichappij be-
last zijn.
De steeds groeiende invloed der werknemers-orga-
nisaties wordt bovendien op den duur een gevaar
voor het algemeen belang, wanneer aan dien invloed
geen verantwoordelijkheid wordt opgelegd. En of-
schoon die invloedrijke positie als vanzelf verant-
woordelijkheid insluit, zal men het noodige besef daar-
toe en de toepassing daarvan slechts kunnen eischen,
als het noodige medezeggenschap ook wordt toe-
gekend.
Het gaat natuurlijk niet aan te zeggen: gij werk-
nemers-organisatie hebt met uw grooten invloed ook
groote verantwoordelijkheid, doch wij werkgevers zul-
len v66r U en zonder TJ uitmaken hoe
gij
die veraut-
woordelijkheid hebt te verstaan en hoe
gij
Uwen groo-
ten invloed moet aanwenden.
Dan dringt men die Organisatie in een positie van
strijd, waaruit ook voor het bedrijfsleven groote eco-
nomische nadeelen moeten voortvloeien en waardoor
een steeds grooter permanent gevaar voor het alge-
meen belang ontstaat.
Met de moderne ontwikkeling in het bedrijfsleven
zal men ook de gevolgen moeten aanvaarden, en wie
niet ziende-blind is, kan onmogelijk aan de conclusie
ontkomen, dat het streven der arbeiders-organisaties
en hun groeiende invloed in het belang van de in-
dustrie en van onze volksgemeenschap moeten gereali-
seerd worden door toekenning van een behoorlijk
medezeggenschap in het bedrijfsleven.
Over wat ik met ,,behoorljk” bedoel en over den
vorm waarin het medezeggenschap naar mijne mee-
ning ware te gieten, zal ik in een volgend nummer
nadere beschouwingen geven. C. J.
KUIPER.
– Utreèht.
IJONDEN,SCHE CORRESPONDENTIE.
Een regeerinigsnederaog inzake het
voorstel de onderwijzers te doen bijdra-
gen in de kosten der pensioenregeling;
een voorstel tot intrekking der Safe
–
guarding of Industries Act maar nau-
welijks door het Hoogerhuis verworpen;
de Minister. van Volksgezondheid en de
werkloosheidsuitkeeringen te Poploir;
de wetgeving op de politieke werkzaam-
heden der Vakvereeivigingen; het arbei-
dersvraagstulo in dera kolenm.ijnbouw,
het spoorwegbedrijf en de mnchinewijver-
heid; wederinvoering van den termijn-
handel in effecten.
Onze Londensche correspondent schrijft ons dd.
20 Mei 1922:
The Genoa Conference started with such a had
press that the general public has taken the news of
the last few days with complete equanimity. There
was never much life in the Conference, and that is
roughly all that can be said about the position. The
few peop]e to whom international affairs are a matter
of serious interest always looked to May 31 as the
real date which would affect the life of Europe in
the immediate future, and the fact that the Hague
Conference, even if this time there are results, will
not produce them for some time to come, only con-
firms the view that Genoa has only served to blind
the -ptblic to the real issues at stake in the next few
wëeks. The Prime Minister rturns, if not with ,,Pcae
and Honour” at any rate with the comfortable’ con-
viction that thoso whorn he heft in charge of affaiis
at home, have hardly’ proven to the world that they
eau easily carry on without hi’m. The fact is that the
Government have had a nasty knock over ‘the carry-
ing out of their ecooiny plans, being defeated in the
l
–
Iouse of Commons by a majority of three.
One of the fruits of the Geddes Report_was a
proposal t h a t the teachers should
contrjbute towards the cost of t h e
p en s i on s c h e m e inaugurated in 1918, before the
present scalos of pay were agreed upon. Naturally the
fact that pensions were. made non-contributory, must
have played some part in the negotiations between
the official committee and the teachers. The Govern
ment proposed in the bill whieh was before the House
this week to deduct 5 per cent of the pay of the
teacher as his contribution to the pensions fund,
though Mr. Fisher, the Minister of Education, was
careful to insist that teachers who were not eligible
under the pension scheme, would not be touehed un-
der the new bill. The financial position of the coun-
try had altered, whilst the scales of pay could not be
touched for at least another year. .F[e denied that
there was any contraët that pensions should not be
made contributory in return for the teachers mode-
rating their salary demands.
The House of Commons took a different view. The
Minister was pressed to allow the question of the
implied contract to be examined by a Committee be-
fore he proceeded with the Bill. This he refused to
do, and was backed up in his refusal by the Leader
of the House. In the end the Government found
itself in a minority of three, the majority.against it
ineluding some of its own ‘supporters. The question
then arose as to what was going to be done. Next day
the Leader of the Hou’se announced that the moral
and contractual issues would be settled by a , Corn-
mittee, meanwhile, the Government would intro-
duce a supplernentary estimate for £ 600.000. The
House of Commons now found itself in an awkwarcl
position. Members had voted against the Govern-
ment because they feared the electoral strength
of the teachers, they now found that they were likely
to be involved in trouble over the rofusal to endorse
,,economy”. Either they must throw over the teachers
er they ‘must throw ever the ‘oniomists: a pa±niul
alternative with a general election not so very far
off. As for the teachers, they are likely to find that
their victory will cost them dear. The scales of salary
fali due to be revised in 1923 and 1924. They are in-
sisting on their pound of flesh now, but the moral
oase against reduction then will be much weakened hy the fact that they will have suffered no reduction
.whilst prices have been falling fairly sharply. In the
long run they are likely to lose more than if thev
had consented to the 5 per cent eut now. On the
other hand, the Government was rather foolish to
deny that this 5 per cent deduction was not reducing
salaries. It certainly involved an economy to the State
of £ 2.300.000 -wh.ich in ortiher cireunisrtances, von1d
have had to be home by the Exehequer, and may stifl
have to be borne by it. The net income of’ the teachers
will certainly be redueed to the extent that the bur-
den of penons. will he hmne by ‘them rather than by the State.
In the House of Lords, the Government narrowly
escaped defeat over the S a f e g u a r d i n g o f 1 a
d u s t r i e s ‘A c t: an adverse motion only being
defeated by a majority of two.
The Minister of Health, whose popularity has been recently rather at a discount, in consequence of some
very tactless remarks about the Housing shortage, has
been able to score this week, and has given his old
enemies, the PoplarBoard of Guardians,
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
467
en
uncomfortable half hour. A special investigation
by an experienced poor law official, reveals if not
corruption, at any rate considerable laxity in the
standards of control, and a soewhat elastic concept-
ion o’! [the needs of tihose seeking reief. Assistance
has heeft given in cases where there was no very
dear need for it, and in amounts which left the reci-
pient botter ofi than lie vo’uicL hajve been bnd ho
been at work. But of course, the greater part of this
was known already; and the only effect of the publi-
cation of the report is to discredit the movement for
the unification of the cost of relief all over Loudon.
That the revelations of the report will do the Laboui
Party no good needs no emphasis.
Laibour queat.ious ialtogether have been very much
to the front this
week.
Ycsterday the House ‘of Oom-
mms insisted, egainst the opposition of the Labour
Party, on giwing a seeond reading to a bill which
prop000s to amend the present p osi t ie ai of
trade unions in relation rto poJitical
a ctivities. As things now stanid, ialbaillot of mom-
ibers must ‘be taker before the union eau subsc..ribe to
funds raised for po1itical purposas, whilst members
of the union who object have the rigJit not to con-
tribute. The now hill requiros these members who
w i s Ii to cntribute to fnnds jof a political nature to
state their wilhingness, so thiait ivhilst it is now
a.ssunod that iin [the shsence id •opposibion the ‘meniber
is in fav’oujr, it wosild under this bill ho iassukned that
in the nbseiice of positive stateanent the momber is
not in favour of such actio1n. Moreovcr, a. majority of
a defined siize tis required before poiiiticai ouds can be
pursued by the union.
Naturally, the Laibour Party opposeci a bill whih
won1d enermously wenken their ability to carry out
poljitical actiivitios, and the measure is in fact devisod
in order to wenken [the electoral strength of the trade
uniions as sach. It reniains to be seen whetflier the
bill wil go uny furfihor. The londen of the Labour
Party was unnble to prevent the bill being referred
to a conimittee. But all i
eperenee shows that in, the
Jong run these measu.res dosigned to cripple the la-
bour movomnat iaaie prec[isoly the opposite tendrncy:
and a prQvooati[ve measure of this sort :meS at
ft
t[ilie wihen class feeling is stâll much strenger than
it was bedore the war.
Tihe wees of the coal min ers were 4sous-
sed on Thursday, svhen the esti±niates of the Mines
Department were beisg diiscussed by the Heuse. It
was assertd by the ‘mineTs in the House that wages
wore almost back at pre..waa’ ieveis, and that, teken
into conjunction wi’tih short time, ia iarge nurnher
of niiners’ famiJies
wene
en the rverge of starvatiion.
The Minister urged pat.ience: the coal industry had ailrewdy Tecaptured its foraign markets, and if in-
ternaJ tradé revived, the troubles of [the mining indus-
try would be at en end. Mr. Gou]jd, the sffrirpping
rrbagnate of Cauddff, attacked the railwaymen ‘as the
cause of all the trouble, ‘they ware keeping wages up
and oonsequent’ly the cost of transport was fax too
high.
It looks as if there wore going to be seriojus trouble
in therailway world. The traclers ure pressing
the railiways for cheapes- ratea. But the raiJways are
bound to certain basic scales of pay, whiich must not
in any oase the kas than twice the rate of pay of the pro-war period. As T have ‘aihcady pointed out, the
Sco’btish r.a.ilw.ays have been pressing for alteriations,
and the Engitisli reiilways are more er lesa bounjd to folloiw tihir exnniple in the
long
Tun. It is true that
the &ottisth managers by no means got what ‘they
wanted, but the clamour
of
[the trndiing interests is
great. Besides this, the railwinys are seeking ito get
powers at the moment for Tunning road serivices, and
the atttitude to ‘the idermiaaids of the traders w±ll effect
their chances of getting wihat they rwwnt from Per-
liaivanst, where the trading interests are very stron.g-
ly entreueh.ed. The railway uniions are already taking
alarm. –
The engineering dispute atill continues.
The employers have so far altered their position as
to concode the principle of previous consixitation
where general edianges are coniteurplotedi, but the
Engineering Union stil déclares that the position of
its menibers under the
now
terms is not seeured, and
the now negotiations are once more in n semimori-
bund state.
So far as the City is concernod, the most important
matter. is the re
–
introduction iof carry
–
ov er f a c i 1 i ties from nent week onwar:ds. It is
assertod in s goed niany quairte’rs that the speculative
account is likoly te ‘be small, andj that brokers will
be vory cautioas isa providing carry-over Lacilitties for
tiheir clients. The siadkness of imiarkets is said to :be
duo to the fear of bear selling next week, hut tiliere
is su’rely not ivery much in this argument: the state
of Eiirope is quito enough to cause the buil movement
to slacken somewhat. The underrwriters of now loans
have not ‘had quito such a good time Jately: 94 pOt.
of the now New Soutlh Wales Loun bas heen lef t
en their hands, ianid about 25 pOt. of the now Lever
issue. This would seem to indjicate that the ioworing
of mnterest on long ‘pond loans cannot go ion inidefi-
nitely, end is a senio’uis warniing to the Government
to iget thir funding kan under way hefo’re ind’ustnial
revivaJ [takes piece en such a seale as to roduce the
volume of fleating money seniously. The Treasury
Bill rate bas been rising etentinnously sinee the begin-
ninig of the month, and nevt week £ 10 ririlhions of
Bonds will ho offered as ‘well as £ 40 millions of bills.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over de
maand April 1922, vergeleken met de overeenkom-
stige cijfers van April 1921.
De oorlogswinst- en verdedi gingsbelastingen brach-
ten tot dusver in totaal op f1.056.385.264, waarvan
f
168.911.326 op rekening komt van eerstgenoemde
heffing.
Met inbegrip van de opcenten ten behoeve van het
leeningfonds – behalve die op den suikeraccijns, wel-
ke geen verzwaring van belastingdruk medebrachten
– is totaal eene som van
f
1.307.655.755 ontvangen
uit belastingheffing, die haren grond vindt in de bui-
tengewone omstandigheden.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
31.597.004 op, tegen
f
39.473.366 in April
1921 en vertoonen mitsdien een achteruitgang van
f
1.816.362. De totale opbrengst in de afgeloopen
maand overtrof de raming met een bedrag van
f
1.196.921.
in vergelijking met April 1921 vertoonden in April
1922 vooral de grondbelasting, de inkomstenbelasting,
de vermogensbelasting, de wijn-, gedistilleerd- en bier accijns een hooger opbrengstcijfer. Daarentegen brach-
ten minder op de dividend- en tantième-belasting, de
suiker-, de zout- en de geslachtaccijns, de zegel- en
registratierechten.
De grondbelasting heeft deze maand bijna 8 ton
meer opgebracht
(f
1.398.515 tegen
f
621.681 in April
1921). Wat laatstgenoemd
cijfer
betreft, moet echter
opgemerkt worden, dat in de eerste maanden van het
jaar 1921 de achterstand in de aanslagregeling, in
verband met de voorgenomen wijziging der wettelijke
bepalingen, sterk zijn invloed op de baten uit dit
middel deed gevoelen. De opbrengsten in de maand
April van de jaren 1918, 1919 en 1920 – respectie-
velijk
f
1.684816,
f
1.656873 en
f
1.620.501 doen
zien, dat op zichzelf dit middel in April 1922, vol-
strekt niet ruim heeft gevloeid.
De inkomstenbelasting blijft ruime baten afwerpen:
de hoogere opbrengst bedraagt
f
1.230692. Daaren-
tegen valt weder eene vermindering van de bate
468
EOÖISCH.STATISTISCHE BÉRICHTEN
24
Mei 1922
uit de dividend- en tantièmebelasting te constatee-
ren. Deze vermindering bedraagt thans
f
634.279.
Voor de hoogere opbrengst van de vermogensbe-lasting van
f
266.870 is geen bijzondere reden op te
geven.
Na eenige hoogere opbrengsten in vorige maanden,
die een gevolg waren van het speculatief inslaan van
voorraden, in de verwachting van prijsverhooging,
die echter is uitgebleven, valt deze maand, evenals de
vorige – weder een mindere opbrengst van den sui-
keraccijns
(f
918.825) aan te wijzen. De mindere op-
brengst bedroeg de vorige maand
f
137.561.
Vermeerderde invoer met het oog op verwachte
accijnsverhooging deed de opbrengst uit den wijn-
accijns met een bedrag van
f
89.379 stijgen.
Ontving de schatkist de vorige maand uit den ge-
distilleer;daceijns
f
654.618 miincler dan in Maart
1921, deze maand is er een voorsprong van
f
437.836
aan te wijzen. De bieraccijns’ vertoont een accres yan
f
39.153.
Als gevolg van prijsdaling van het vee en invoer
van buitenlandsch vleesch verminderde de geslacht-
accijns van
f
986.443 tot f 686.454, alzoo met een
bedrag van f 299.989. Toename van den invoer van
geraffineerd zout deed de opbrengst van den zout-
accijns terugloopen van
f
115.625 op
f
11.722.
De zegel- en registratierechten vertoonen deze
maand eene verniindering van respectievelijk
f
412.720
en
f
2.968.041 als gevolg van de moeilijke tijdsom-
standigheden.
De beursbelasting, die in de zegelrechten is begre-.
pen, bracht deze maand ruim f258.000 op, of bijna
f
100.000 meer dan in de vorige maand, hetgeen den
indruk vestigt, dat de bedrijvigheid ter beurze wel
iets toeneemt.
De invoerrechten maken dezen keer evenals over
Maart 1922 een beter figuur dan vorige maanden.
Een meerdere opbrengst van
f
67.574 valt aan te
wijzen. Viel de vorige maaand ook voor de statistiek-
rechten een meerdere opbrengst te constateeren, de
maand April 1922 bracht
f
214.240 minder op dan
April 1921.
De toename van de opbrengst der loodsgelden be-
droeg f46.791 (de vorige maand bedroeg de hoogere
opbrengst f45.042). Deze opbrengst
blijft
langzaam
vooruitgaan.
De belasting op gouden en. zilveren werken heeft
in April 1922 ruim
f
64.000 opgebracht, tegen
f 63.571 verleden jaar.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat het hef-.
fingspercentage sinds 1 November 1921 is verdubbeld,
dan
blijkt,
dat de economische depressie zich ook hier
doet gevoelen.
•
AANTEEKENINGEN.
Agrarische politiek in, ,Sowjet-Rus-
1 a ii d.
– De nieure koers der economische politiek,
waarin meer aandacht geschonken wordt aan het par-
ticulier initiatief
1),
breekt ook door op agrarisch
gebied.
Ter uitvoering van een resolutie betreffende de
organisatie van den landbouw, aangenomen op het ne-
gende Al-Russische Congres (Dec. 1921) heeft de
Raad van Volkscommissarissen een ontwerp-decreet
aan den Al-Russischen Oentralen Uitvoerenden Raad
voorgelegd, waarvan de voornaamste trekken hier-
onder worden medegedeeld. –
• De: ondervinding heeft nl. geleerd,
schrijft
de Rus-
sian Information and Review, waaraan een en ander, wordt ontleend, dat, wil de landbouw zich herstellen
en gunstig ontwikkelen het verleenen van ruimere
rechten en bevoegdheden ‘aan de boeren, dan tot dus-,
verre het geval was, onontbeerlijk is.
• De bepaling wordt nu gemaakt, dat boeren, die zich niet kunnen -vereenigen, met de door de leden van de
1)
%ie pgus.
306, 360, 408
en
423
van iezen jaargang.
-mir gevolgde beboxwingsmetbnden, vrij cijn
uit die
gemeenschap te treden. Zij hebben dan recht op even-
veel -land, als hun Jiiidiniaatsehap’
yan
de mir mee-
bracht. Op deze wijze .hoopt men de toepassing van
nieuwere, meer productieve methoden van bebouwing
te bevorderen, hetgeen naar gelooft wordt tot navol-
ging zal prikkelen.
Daainaast wordt den boeren een grootère continuï-
teit van bezit gewaarborgd, doordat de periodieke her-
‘verdeeling ‘van de mir met igr’ootea tussehenpoozen
zal geschieden, terwijl de ‘tot idusverre, geregeld plaats
vind’ende regularisatie van ‘de ‘vendeelivag van ‘het
gro-ndgebied tusscdien ‘de ver-sohillende mir-ren wordt
afgeschaft. De hu,idfige grenzen zuilen worden vast-
gesteld en wor.djen blijvend ‘verklaard Ook iden hier-
boven genoemdren uit de gemeenschap getreden land-
‘bouwers wordt een blijvend’ bezit gewaarborgd. Van
‘deze regeling, die een wenseh der hoeren rvervrjlt
verwacht men een groot psychologisch effect, 1damidat
de boeren uich meer aan den grond gebonden ,voulen,dI,
daaraan ook meer aorg zuilen besteden.
BOEKAANKONDIGING.
A. E. C. van Saarloos, Balanslezèn,
Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar’s Uit-
gevers-Maatschappij, 1922
Wanneer bovengenoemd ïerkje twintig jaar geleden
was geschreven, zou het een. aardige aanvulling zijn
geweest op het in dien tijd bestaande studiemate-
riaal voor comptabele leervakkén; nu echter is de
balansleer in een dergelijk stadium gekomen, dat men
zich met verwondering afvraagt hoe’ deze . sehiijver,
die blijkens eenige vorige publicaties toch wel op
de hoogte is van de bestaande litteratuur, dit werkje
in het licht kon geven.
Reeds lang geeft de litteratuur over de balans-
leer duidelijk blijk ervan, dat men ter bestudeering
van de problemen, die het financieel beheer der on-
derneming met zich brengt, zich geenszins behoeft
te baseeren op de methode van het boekhouden. Dat
de
schrijver
dit in
zijn
inleiding en ook in zijn ‘ver-
dere uiteenzettingen voortdurend doet, is oorzaak,
dat in dit boekje elke breedere ‘opvatting, elke rui-
mere visie ten eenenmale ontbreekt.
Zoo wordt uit de oude doos de leer weer opgediept,
dat balansopmaking het volgend tweeledig doel heeft:
,,-a. zij ¶rnc)et een moment-opname verschaffen van de
fiaanci-eele yositie tvan liet bedrijf;
b. zij geeft het .angedetai!lileerde bedrijfsresultaat aan ‘van
de afge1oopen periode, waarvan de saimenstel-lende deelen
verzameld zijn op de Resultatenrekening.” ‘(iblz. 11).
Reeds lang is men tot de overtuiging gekomen,
dat de balans lf het een lf het ander geeft, maar
slechts hoogst zelden beide tegelijk. Rehm’s onder-
scheiding tusschen Vermögenermittlungs-. en Ge-
wiunverteilungsbilanz chijnt tot den heer Van
Saarloos niet te zijn doorgedrongen. Dit verschil is
vooral sterk aan den dag getreden door de waarde-
stijging van tal van gebruiksgoederen als gebouwen,
machines, schepen e.d. De moment-opname zou voor
deze goederen de actueèle bedrjfswaarde moeten too-
neia, terwijl de balans, die aansluit op de resultaten-
rekening, ze ten hoogste opneemt voor het geldbe-
drag, waarvoor ze vroeger zijn te boek gesteld.
De schrijver heeft dit waarschijnlijk ook gevoeld
en daarom eènige regels
gewijd
aan deze kwestie.
Over waardebepaling en afschrijving sprekend zegt
hij nl. het volgende:
,,Voor de boekhouding a]xoeten de rwaardeverminJcieringen
naar ‘hare oorzaken worden onderscheiden in depreciatie en fluctuatie. Depreciatie is een vermindering in waarde,
die in ‘den gewonen loop ‘van omstandigheden verwacht k
a
worden, als noodzakelijk gevolg ‘van ‘het bezit en gebruik’
van een activum: het -is een last van ‘het bedrijf..
Depreciatie werkt dus’ steeds ,verLminderend. Piuctuatie
daarentegen ontstaat door oorzaken buiten ‘het bedrijf en
kan apprecieerend of deprecieerend werken.” ‘(blz. 10).-
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
469
Deze leer is niet slechts gewrongen, maar ook on-
juist. Het lijkt wel, alsof de schrijver de bekende
kwestie van de balanswaardeering
bij
dalende koop-
kracht van het geld door een algemeenheid en een
paar mooi klinkende woorden heeft willen oplossen.
Zeer zeker begrijpen
wij
de bedoeling. De schrijver
meent met de depreciatie de vermindering van het
aantal prestaties, dat een activum alsnog kan ver-
richten, met fluctuatie het verschil in waardeering
voor de overblijvende prestaties een jaar te voren en
nu. Maar ontstaat dit verschil slechts uit oorzaken
buiten het bedrijf? Is de onverwachte waardevermin-
deiing van een werktuig tot vervaardiging van een
artikel, dat niet meer ,,gaat”, aan externe oorzaken
toe te
schrijven?
En kan de meerdere
slijtage
van een
werktuig, waarvan men in een drukken
tijd
te veel
vergt, in den gewonen loop van omstandigheden
worden verwacht? Wanneer men een leer wil pas-
klaar maken voor verschijnselen van het oogenblik
mag men toch nimmer veronachtzamen wat jaren-
lange ervaring onder andere omstandigheden heeft
getoond.
De schrijver schijnt meermalen in de war te zijn
gebracht door het zien van verschijnselen, waarvan
hij de oorzaak niet bevroedde. •Zoo vertelt hij bij de
behandeling der vlottende middelen, dat verschil-
lende ondernemingen om in tijden van nood over vol-
doende liquide middelen te kunnen beschikken, een
beleggingsportefeuille vormen, zonder te vermelden’
vanwaar de gelden komen, die het bedrijf niet noo-
dig heeft en die dus afzonderlijk kunnen worden be-
legd. En dan gaat
hij
aldus voort:
,,in sommige gevallen belegt men een gedeelte van de voor
dit doel beshikbore gelden in eigen fondsen ml. in door
inkoop verkregen eigen aandeelen of obligaties. Men doet
dit veelal
om
den koers te steunen, wanneer op zeker
oogeablik veel van deze fondsen ter beurse worden aange-
boden.
Aan den eisch van gemakkelijke en risico-kleine reali-
seerbaariieid der effectenportefeuille wordt dan zeer veel
tekort gedaan. immers in een tijd, dat het ‘bedrijf een crisis doorniaakt,
die realiseering der portefeuille uoodig maakt, zal de koers
der eigen fondsen wel het voor dit doel meest ongunstige
peil hehben bereikt.” (biz. 19120).
De schrijver schijnt niet te weten, dat inkoop van
eigen fondsen ter ondersteuning van den koers dient
om aantrekking van nieuw kapitaal te vergemakke-
lijken, waardoor automatisch aan
zijn
bezwaar wordt
tegemoet gekomen; men denke hier vooral aan de
hypotheekbanken. Tegen den inkoop van eigen fond-
sen, die het karakter van kapitaalteruggaaf draagt,
zal het bezwaar zeker niet gelden.
Eindelijk nôg een staaltje, hoezeer dit boekje ge-
brek aan inzicht in financieringskwestie verraadt.
Volgens den schrijver creëert men preferente aanidee-
len in hoofdzaak ii twee gevallen:
,,a. Wanneer een zaak bijzonder goed gaat, en men
wil het aaudeelenkapitaai uitbreiden, idan krijgen de eerste
aandeelJouders, in plaats ‘van hunne gewone aanideelen,
preferente stukken, waaraan b.’v. het recht op een exitra
aandeel in de overwinst is verbonden; daarna gaat men
tot de uitgifte van een nieuw gewoon aandeelenkapitaal
over.
b. Wanneer kapitaaLsuitbrei•d.ing noodzakelijk is, doch
de stand van de zaak lininder gunstig, dan aal men, oin gel-
den van het publiek te kunnen loskrijgen, den tnieuwen aan-deelhouders voorrechten moeten ‘verleenen boven de oude.”
(blz. 22).
Hier lijkt commentaar mij over1dig.
Het ware gewenscht, dat dergelijke boeken, die
eenerzijds wanbegrippen verspreiden, anderzijds de
ernstige beoefening der handelswetenschap schaden
en in discrediet brengen, voortaan achterwege
bleven. P.
MAANDCIJFERS.
OVERZIORT DER RIJKSMIDDELEN.
(In Guldens).
A
1
1922
Sedert
1 Januari
[
1922
Overeen.
kom,ilge
periodè 1921
Directe bela8tin gen.
1.398.515
3.302.024
1.469.254
Grondbelasting
……..
Personeele belasting ..
–
5)
2.152.481
2.925.856
Enkomstenbelasting
..
13.636.059
41.958.198 33.767,727
Dividend- en tantiènje’
741.&26
3.373.479 7.990.219
Vermogensbelasting ..
3.209.002 6.752.172 5.647.557
Accijnzen.
2.203.505
13.441.578
13.539.712
Wijn ………………
140.655
727.811
515.804
4.866.553
19.858.404
17.716.901
111.722
441.016
538.152
Suiker
…………….
1.199.992
897.383
Gedistilleerd
……….
2.861.744 4.279.895
Belast, op speelkaarten
6.991 28.081
29.487
indirecte belastingen.
1
1.503.837
2
5.744.504
°
7.221.005
belasting …….
…..
Registratierechten
1.542.556
6.934.638
13.531.379
3.207.329
11.831.974
10.725.010
3.198.341 12.777.778
12.048.152
Zout ………………
Gouden enzilveren werken
Bier
……………..316.352
Geslacht
………….686.454
64.200
298.281
274.555
.
439
.
326
Zegelrechten
……….
Suceessiorechten ……..
Statistiekrecht
……..
259.745
1.128.299
1.293.775
Invoerrechten
…………
226.833
163.732
Belasting …………..
Domeinen
…………
.
76.063
590.739 587.018
Essaailoon
………..125
..
220837
219.205
Mijnen
……………..
85.973
Jacht
en
visscherij
211
..
.
1.276
1.455
Staat8loterj
………..
24.338
Loodsgetden
……….
217.451
901.710
764.211
Totaal ……….
.37.597.004
..
136.754.288
136.147.770
OPOENTEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.
A
‘
1922
Sedert
1 Januari
1922
Overeen-
komalige
periode 1921
Directe belastin gen.
Grondbelasting
279.917
662.876
297.138
Personeele belasting
–
5)
496.564
637.334
Inkomstenbelasting
3.728.528
11.807.695
9.680.415
Vermogensbelasting
802.251
1.681.795
1.404.088
Dividend- en tantième
244.539
1.113.248
2.636.772
Acoijnzen.
belasting ………..
440.701
2.688.316
2.707.942
Suiker
……………
28.131
145.562
103.161
Wijn ………………
Gedist. (binn.-enbuitl,)
. 86.655
1.985.840
1.771.690
Indirecte belaatin gen.
Zegelrecht van buitl. eff.
12.930
28.892
107.245
Totaal
6.023.652 20.610.788
19.345.785
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN
–
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
April 1922
Sedert
1 Januari 1922
Verdedigingsbelasting la
962.452
2.020.620
Verdedigingsbelasting Ib
2.767.744
6.473.535
Verdedigingsbelasting II
3.992.878
11.768.315
7.723.074 20.262.470
Oorlogswinstbelasting
1.779.949
22.622.116
t)
Hieronder begrepen
f
250.121 wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(Beursbelasting). ‘) idem t 752.818. ‘) Idem f1.218.410.
April
1921
f
7.968.591.
In de maand
April
pleegt de einduitkeering van de
provinciale en gemeente-opeenten betreffende den vorigen
dienst plaats te bebben, welke tengevolge van den achter-
stand op dit middel de opbrengst over de maand April
overtrof.
470
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Mei 1922
GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.
Maart 1922
II
– Maart 1921
Posten
1
Bedrag
II
Posten
t
Bedrag
Ontvangen en
betaalde
in contanten.
31125
f
15.4 19.661
35989
t
16.561.080
door over-
–
schrijving
‘).
95014
,, 78.412.545
67902
,, 65.092.034
Particuliere
rekeninghoud.
14836
2
)
., 25.546.518
10.938
9
)
,, 24.403.647
Saldo te goed
part. rek.
u5.
–
,, 11.748.675
–
,,
6.740.264
Deposito’s voor
een jaar vast.
1157),,
2.867.500
5)
Inciusieve
verrekeningen -tusscken
gemeentediensten.
zijnde
pl.m.
f
8.855.513,19 in
de maand
Maart
1922 en
f
11.985990,05
in de
maand Maart 1921.
5)
Aantal.
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK.
Maart 1922
Maart 1921
Posten
Bedrag
Posten
Bedrag
Voor reke- ninghouders 52.369 f2.168.616.000 37.677 fI.817.317.000
waarvan door
de H.-bank
plaatselijk… 28.656 ,,1.774.881.000 16.716 ,, 1.474.440.000
Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast. 2.061 ,, 8.724.000 1.383 ,, 14.248.000
RIJKSPOSTSPAARBANK.
•
MAART
1920
1921
1922
f
9.333.517f
10.183.635f
9.360.691
Terugbetalingen
..
11.130.866,,
10.949.428,,
11.912.015
Tegoed der inleggers
Inlagen
………..
269.134.576
,, 277.240.924
,, 285.038.611
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
op ultimo ………..
op ultimo ………..
38.921.050,,
43.312.950,,
45.068.950
Spaarbankboekjes:
Aantal nieuw uit-
gegeven
10.319 10.126
10.138
Aantal
geheel af-
betaald
10.222 10.862
15.266
Aantal in omloop
op u1tixo
1.900.302
1.914.5371
1.923.392
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. •
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
(Disc.Wissels. 4
1Juli ’15
Zweeds. R.ksbk 5
10Mrt.’22
Ned. Bel.Binn.Eff.
5
+ 19Oct. ’20
Bk. v. Noorw..
5
+
1
8 Mei ’22
IVrsch. in R.C. 6+
19Oct. ’20
Zwits. Nat. Bk. 3+ 2 AIrt. ’22
Bk. van Engeland
4 13Apr.’22
Belg.Nat.Bk.5-5v
1
1931ei
1
21
Duitsche Rijksbk. .5
23Dec.
’14
Bank v. Spanje 54
18Mei
1
22
Bk. van Frankrijk 5
11 Mrt. ’22
Bank v. Italië. 6
20Mei ’20
Oostenr. Hong. Bk. 7
30Nov.’21 F.
Res. Bk. N.Y. 44
2Nov.’21
Nat. Bk. v. Denem. 5
25Apr.’21
Javasche Bank 34
1Aug.’09
OPEN MARKT.
Dato
Amsterdam
Londen Part. Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York
Coil-
Part.
1
Prolon-
disconto
gatle
disconto disconto disc,
manco
–
20 Mei ’22
4-
3
1
8
3’/,
1)
2’/8
4-818
–
3_3h12
1)
15-20 ,,
’22
4_
3
1,
3
1
1_
8
14
2’/
8
4_618
–
3-3
1
1,
813,,
‘224’/,_’/,
4
2
1
14-
3
18
4-
5
1
8
–
3411,
1-6
,,
’22
481,.1/,
4_5
2
1
I4-/8
4_
5
1
8
–
35
16-21 M. ’21
4
1
1,….4
1
1,
311,_4t’
2
”
I
8I
8
1
8’4
4-118
–
6-7
17-22 M. ’20
–
5-6
1
1
4
6’/,-/,
4-
5
1
8
–
6-7
20.24Juli’14
318811,
2
1
1,-‘/,
2
1
1,-‘1
21/,_1/,
2
8
1,
5
1
1,-7
1
1,
1) Not,ering van ID Mei.
•
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
De geiheele vis.se]imarkt was zeer flauw. Londen liep
terug tot ca. 11,46,
dollars •’tel;
2,57/.
Parijs en -België
waren eveneens aangeboden, znaair ten slotte iets ibeter.
VoraJ België was dc laatste dagen nogal gezodht. Markeii
waren eveneens aangeboden en liepen terug, (vioora.l oondaut
de -vraag aeer -beperkt was. Ook -Weenen was weder fla-u-
wer, na gedurende eenlge weken onigeiveer stationnair ge-
weest rbe zijn. Van Skamidinavlië was vooral Stoeklzoirn aan-
gebeden. Zwitserland eveneens flaaiw en zelfs sterker
ter-ugloopenA tdan dollars en pondexi. Ail.leen Spanje was
at opl openid van
40,35
tot
40,70.
Argentinië rweinig ‘ver-
anderd. Batatvia wederom iets lager, maar aiiet zoo -sterk
aan-geboden als de -vorige weken; slot ca.
*963/
2
-97y
4
.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
Londen
4)
Parijs
)
Berlijn
4)
Weenen
)
Brussel
“)
New
York’)
15 Mei
1922..
11.51
23.65
0.904
0.02+
21.55 2.58
5
/,
16
1922..
.11.48+
23.624
0.914
0.0212130
2.571
8
17
1922..
11.454
23.40 0.89
0.02421.35
257h
18
1922..
11.48
23.55
0.87+
.
0.02421.42
2.5744
19
1922..
11.471
23.40
0.87
0.02+22.35
2.5744
20
-1922..
11.464
23.37+
0.85+
0.02+
–
–
Laagsted.
w. 1)
11.45
23.30
0.844
0.024 21.30
2.57
aoogste,,
,, ‘)
11.514
23.674
0.92
0.03
21.57’/,
2.58’/,
13 Mei 1922
11.51+
23.62+
0.90
0.03
21.55 ‘2.58+
6
,,
1922
11.584
23.924 0.90+
0.03+
21.84
1untpariteit..
12.10
48.-
59.26
50.41
48.-
2.48
1
1
4
) Noteering te Amsterdam.
) Noteering te I(otterdam.
‘)Psrticuliere opgave.
5)
NDteering van 12 Mei 1922.
S)
Idem van 5 Mei 1922.
D 00
–
•
Stock-
holm’)
Kopen-
hagen
4
)
Chrts-
tIanlâ)
Zwitser-
iand)
Spanje
‘)
Botacia
11
idegrajisch
15
Mei 1922
66.40
55.10 48.20 48.55 40.35
974-974
16
1922
66.30
55.10 48.20
49224
40.40 974-97+
17
,;
1922
66.-
55.-
48.-
49.374
40.35
979711
18
1922
66.10
55.-
48.-
49.50 40.50
96-97
19
1922
66.20 55.024
47.-
49.35
40.60
961474
20
,,
‘1922
66.50-
54.90
47.80
49.27
4
40.70
964-974
L’ste d.
w.
1
)
65.80 54.80 47.60 49.10 40.30
97
1
1,
H’ste
1)
68.35
55.20 48.45
.49.95
40.85
981,
13 Mei 1922
66.40 55.20
48.20
50.-
40.20.
974-974
.6
,,
1922
67.50
55.40
48.50 50.40 40.45
98
1
/-99
Muntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.- 48.-
100
4)
Noteering te Amsterdam. 1) Particuliere opgave.
Termijnnoteeringen der Valuta-Kas.
Ecarts tusschen termijnnoteering en contanten koer8
(week van 15-19 Mei 1922).
Londen.
Uit. Mei
Ult. Juni
UIt. Juli
Hoogste B Koers
agio
11/4
et.
agio
3
1
1
4
ct. agio
5
1
14 et.
Laagste B
,,
,,
8
/
1
,,
,,
21
4
,,
,,
481,
Hoogste
L
,, ,,
2
•
4
,,
,,
6
Laagste L
,, ,,
1
14
,,
,,
311
,,
,,
511
4
New-York.
Hoogste B Koers
agio
‘/
8
ct. agio
8
/,ct.
agio
5
/
8
ct.
Laagste B
,,
Pan
,,
11
,,
,,
114
Hoogste L
•
,,
agio
11
4
,,
,,
11
,
Laagste L –
,,
•
Pari ,,
1
1
8
,,
1/,
,,
–
Parijs.
Hoogste B Koers
Pari
agio
2
1
1,ct.
agio
5
ct.
Laagste B
,,
Pari
2
1
1
2
,,
5
Hoogste L
•
,,
agio
2
1
1,et.
5
;,
,,
71!2
Laagste L
,,
Pan
,,
2/,
,,
5
Brussel
Hoogste B Koers
agio
2
1
1
2
ct.
agio
7
1
1,
ct.
agio
12’/,
ct.
Laagste
B
,,
Pan
5
,,
10
Hoogste L
,,
agio
5
10.
15
Laagste L
,,
Pan
5
–
10
B er
1
ij
n.
Hoogste B Koers
Pari Pari
Pan
Laagste B
–
Pari
Pari
Pan
Hoogste L
Pael
Pan
Pan
•
Laagste L
,,
Pari Pari
Pan
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
471
KOERSEN TE NEW YORK.
°
D°
Cahle Lond.
Zicht Parijs
Zicht Berlijn
Zicht Amste,’d
(In
,q
per.€)
(In ct.p.frs.)
(in cl. p. Mrk.)
(In ci,. p. gid.)
20 Mej
1922
4.45.12
9.06 0.33 38.84
Laagste d. week
4.45.-
9.06
0.33
38.65
Hoogste
,,
,,
4.45.12
9.14
0.35
38.85
13 Mei
1922
4.44.75
9.12 0.35
38.65
6
,,
1922
4.44.50
9.16
0.34
38.36
Muntpariteit
.
4.86.67
5.18V4
’95
1
1
401
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Landen
1
Noieering..’I
eenheden
6Mei
1922
13Mei
1
1922
1
15-20
Laagste
Mei’22
Hoogste
20Mei
1922
Alexandrië,
.
IPiast. p.
£
97151
97151
97151
9716132
9716133
*B
Aires’). .1
d.
p $
4411
II
44211
32
4411
453I
44318
Calcutta
. . . .
8h. p. rup.
1
1
3I
1/3/
32
1131 8
.”
lie
Ii ‘w
1′-‘
:1e
Hongkong ..
id. p.
$ 2
1
6
1
1
2
1
7′
1
217
2
1
8
1
2/7′
10
Lissabon ….
d. per Mii.
461
’18
451 32
41:
Is
43!
18
1
46!
f16
Madrid
….
Peset. p.
£
28.59
28.57
28.08 28.60
1
28.11
8Montevjdeo
1
d. per
$
4311
4311s
43 44
1
43
1
1
Montreal….
$
per
£
4.52
4.50*
4.481
4.50
1
/
2
1
4.49
1/4
‘R.d.Janeiro.
d. per Mii.
715!
18
:
1132
791
719132
1
71
Lires p.
£
83
841
4
84
1
88
1
861
Shanghai….
5h. p. tael
315514
3j6
1
/
3
316
1
3181
4
317
1
1
8
Rome
…….
Singapore
..
id. p. $.
213
27
!
32
214
2131
2/4/
33
213
9
I
32
8
Valparaiso..
peso p.
£
39.30 1
38.30 35.70
1
37.60 136.60
Yokohama ..
8h. p. yen
2/1°/
1
21118
2/11:
IS
1
1
2111
211
19
1
95
roereen der voorargaande dagen. ‘) 1elegrahsch tranefert.
NOTEERING VAN ZILVER
Noteering
te Londen
te
New York
20 Mei
1922
……37’/
7311
13
,,
1922
351 8
701
8
6
1922
….
35
69
29 April
1922
….
341
67
8
1
s
21 Mei
1921
..,
3311
581
22
,,
1920
…….
591
12
100/
20 Juli
1914
……24
19
/8
54
1
1
NEDERLANDSÇHE BANK.
Verkorte Balans op 22 Mei 1922.
Activa.
Binnen!. Wis-( H.-bk.
f
80.000.703.45
1
1,
seis, Prom., B.-bk. ,, 44.028.596,64
enz.indisc.I,Ag.sch. ,, 76.109.132,37
.
Papier o. h. Buiten!, in disconto ……
Idem eigen portef.. t
2
3.001.371,
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.
Beleeningent H.-bk.
f
22.603.346,38
nc1. vrsch. B,-bk. ,, 8.181.638,51
op onderp.
In rek.-crt., Ag.sch. ,, 72.673.533,64
f103.458.518,53
Op
Effecten
……
f
95.603.956,47
1
1
t
Op
Goederen en Spec.,,
7.854.562,05119
103.458.518,53
Voorschotten a. h.
Rijk
…
….
…….
12.013.814,73
1
/,
Munt enMuntmateriaal
Munt, Goud ……
f
56.238.260,-
Muntmat,, Goud
..
.549.650.860,97
f605.889,1 20.97
Munt, Zilver, enz
,,
6.349.051,68
Muntmat., Zilver
,,
–
Effecten
”
612 238 17265
Bel.v.h.Rea.fonds,.
f
5.317.447,-
id. van
‘/.v.
h. kapit.
3.937.602,62112
9.255.049,6211,
Geb. en Meub. det Bank
………….
………
3.747.500,-
Diverse rekeningen
… …………… ,,
60.049.032,48
fl.093.901 .891,48
1
1,
Passiva,
Kapitaal ……………………….f
20.000.000,-
Reservefonds …………. ………
5.386.728.62
1
1,
Bankbiljetten in omloop ………..,, 994.104.440,-
Bankassignatiën in omloop ……….,
1.491.279,97
Rek.-Cour. 1, Het Rijk
f
–
saldo’s: J Anderen ,, 45.004.557,01 ,, 45.004.557,01
Diverse rekeningen ………………27.914.885,88
71.093.901.891.48
1
1,
NED. BANK 22 Mei 1922
(vervolg).
Beschikbaar metaalsaldo…………..
f
403.442.586,28
Op de ba8i8 van
2/
metaaldeicking….
,, 195.322.530,89
Minder bedragaan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,2.017.212.930,-
Verschillen m. d. vorig. weekst.:
Meer
Minder
Disconto’s
14.472.962,62
Buitenlandsche wissels.,
43.805,_
Beleeningen ……….
.16.353.497,411/,
Goud …………….
5
Zilver …………….
457.981,9l
1
/
Bankbiljetten ….. . ….
.27.390.270,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s..
1.286.154,601
9
Voornaamste posten in duizenden guidens.
B k
Andere
Data
Goud
Zileer
an
t jelten
opeIschb are
schulden
22 Mei 1922 …… 605.889
6.349
994.104 46.496
15
,, 1922 …… 605.889
5.891 1.021.495
46.788
8
,, 1922 …… 605.889
5.521 1.040.788
34.892
1922 …… 605.889
5.575 1055.698 36.444
24 Apr. 1922 ……605.889
5.608
985.085 37.241
23 Mej 1921 …… 605.948 13.139 1.025.158 86.076
22 Mei 1920 …… 635.796 12.327 1.018.833 157.736
25 Juli 1914 …… 162.114
8.228
310.437
6.198
hiervan
Beschik.
Dek-
Totaal
Dato
bedrag
.c aljlst.
øeiee
Daar
xings.
disconto’, promessen
nin gen
Metaal.
percen.
rechtstreeks
saldo
boe
22 Mei
1922
200.138 3.000
103.459
403.443
60
15
,,
1922
214.611
15.000 119.812
397.448
60
8
,,
1922
239.952
39.000
132.073
395.599
60
1
.,
1922
199.496
26.000
189.944
392.357
59
24 Apr. 1922
180.170
26.000
133.066
406.356
60
23 Mej
1921
262.675
106.000
175.346
396.102
56
22 Mei
1920
150.441
55.000
307.162
412,291
55
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686
43.521
1
75
‘)
Op
de basis van
gl
s
metasldekking.
Uit de bekendmaking van den M in
i s
te
t
v
a
n F i
n a n-
c i ë
n blijkt, dat uitstonden
op:
____________
1
15
Mei 1922
1
22 Mei 1922
Aan schatkistpromessen..
1
f374.850.000,-
f364.850.000,-
waarv. direct bij Ned. Bk.
,,
15.000.000,-
,,
3.000.000,-
Aan schatkistbiljetten
..
,,291 .340.000,- ,,291 .236.000,-
Aan zilverbons
……..
…30.625.293,-
29.833.844,50
Onder de vlottende schuld is
begrepen: Voorsch. aan de Koloniën
,,225.262.000,- 227.620,000,-
Voorschot aanGemeenten)
31
Maart
30 April
voor door Rijk voor hen
‘
,,
88.856.161,46
77.593.195,06
te heffen luk. belastingJ
15
Mei
Tegoed v.d. Postch.
&
G.dst
,,
53.605.265,91
J,,
22 Mei
53.605.265,91
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guidens.De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch ont’vangen.
Data
Goud
Zilver
b
‘
1
Andere
1
opei,chb.
schulden
Be,chikb
metaal.
saldo
13Mei1922
189.750
268.500 79.000
120.250
6
,,
1922
189.250
267.500
90.500
117.650
29Apr.1922
186.250
262.000 98.000
114.250
8Apr.1922
149.068
400ï
265.981 102.406
116.126
1
,,
1922
152.136
1
39.377
261.396 81.588
123.578
25Mrt.1922
148.631
1
38.551
262.271 84.101 118.517
14Mei 1921
225.077
14.434
316.033
126.882
151.238
15Mei1920
187.293
.
4.999 322.150
119.068 104.246
25Juli 1914
22.057
1.
31.907
110.172 12.634
4.842e
Daia Dis.
,
conto,
6uiien’ N..Ind.
betaalbaar
Belee.
nngen
.
schotten
aan hei
Gouv.nem,
Diverse
reke.
‘
,,
percen.
loge
Ï3Mei 1922
‘
149070
8.000
CC.
54
6
,,
1922
149.570
5.600
es.
53
29Apr.1922
150620
26.500e
52
8Apr.1922
–
53.023
51
3514
18.831
90.1
1
,,
1922
36.156
19.276
90.150
2.909 21.207
55
25Mrt,1922
37.037
19.436
87.517
7.433 25.972
51
14 Mei 1921 37.469
22.674
109.645
18.290 32.307
51
15 Mei 1920
19.273
25.606
156.340
31.914 34.640
43
25 Juli1914
7.259
6.395
47.934
6.446
2.228
44
‘)
Sluitpoat
activa.
1) Basis ‘is
metaaldekking.
9)
Creditaaldo.
f
£UU.IiO.’k,’9Of2
11 93001.371,-
472
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Mei 1922
.
DE SURINAAMSÇHE BANK. BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
VOOrnaamstE posten in duizenden franes.
Data
– .
1
Goud
Waarvan
In hel
Zilver
Te goed
in hel
Buft.gew.
000,3ch.
Dala Metaal
Circulotk
1
Andc,
1
opeIchb. Discontds
1
Dlv. reke
)
ningen
chu1den
1
1
Buifenland
Buitenland
i
old. SIaI
22 Apr. 1922.
. . .
1.609
2.054
•
887
1.063
1.138
18 Mei ’22
5.527.483 1.948.3671 283.390
628.81622.600.000
15
1922.
1.607
2.102
877
1.064
1.137
11
,,
’22
5.527.263 1.948.367
282.983
629.037
I
22
.
600
.
.
,,
8
1922
1.606
2.173
924
1.080
1.142
..
4
,,
’22
5.527.103 1.948367
282.872
629.697 22.800.000
1
1922.
.
1.595
2.170
781
1.090
1.155
.
.
27Apr.’22
5.526.878 1.948.367
282.732
629.136 21.100.000
25Mrt. 1922,
. . .
1.606
2.083
885
1.084
1.128
19 Mei ’21
5.518.281
1.948.3671
271.844
664.547 26.300.000
18
,,.
1922
. . .
1.603
2.146
957
1.093
1.122
20Mei ’20
5.586.923 1.978.278
240.343
708.981 26.050.000
23Apr. 1921
.
..
1.129
2.126
928
2.081
392
Ju1j’I4
4.104.390
–
63g.62o
– –
24Apr. 1920
. . .
1.061
1.708
944
1.740
655
1
Uitge.
W1jieh,
1
af dde
BdCC
Bankbil.
Rek. C,t.
Parli
1
ReL
Cr1
25 Juli 1914
• .
45
1.100
560
.735
396
t
Sluitpost der activa.
1
Wissela
fl1779
jcllen
cu Ieren
Slaaf
.
2.310.1 131
39349 2.263.1 12 35.847.275 2.430.333
14.292
UITENLANDSCHE BANKSTATEN.
2.329.359
39.977 2.298.416 36. 1 22.7452.280.156
16.263
;;. 2.954.539
40.319 2.254.176 36.178.276 2.433.951
15.940
BANK VAN ENGELAND.
2.580.1651
41.325 2.282.236 35.787.208 2.358.046
53.962
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency
.
Notes,
0 0
1
2.6695491 117.835 2.162.387 38.454.998 2.910.888
46.588
.
in duizenden pondsterliug.
.
?
1.980.9391 543.598
1.784.359 38.051.511 3.625.771
83.552
.
1.54L9801
–
.
769.400
5.911.910
942.5701400.590
–
.
Cu,rencg, Nolea.
Data
Melaal
C
ftcu!afic
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Bedrag
1
Goudd.
1
Cor. Sec.
17 Mei
1922
128.879
121.071
298.793
28.500
258.893
Voornaamste posten in duizenden franc.
10
1922
128.888
121.592
300.840 28.500
261.131
•
1
Metaal
Bdeen.
Bdeen.
Rek.
3
1922
128,874
122.091
301.328
28.500
261.627
,,
26 April1922
128.873
121.307
303.229
20.500
264.221
Data
mci.
van
bulten!.
bulten!.
van
prom.
wiaacla
d.
en
Circu.
laffe
Cr1.
19
.1922
128.877
121.638 306.571
28.500 267.572
1
1
aaldi
vorder.
provine.
bdeen.
parik.
12
1922
128.863
122.439
307.300
28.500
268.391
’22
560.420
18 Mei
1921
128.361
128.195
338.008
28.500 302.176
19 Mei
327.572 84.653 480.000 612.355 6.168.556
11
’22 327.028 84.653 480.000 592.695 6.303.569
362.119
,,
19 Mei
1920
112.472
110.881
345.826
28.500
325.028
4
’22 327.358 84.653 480.000 600.372 6.319.846
214.622
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
27Ar.’22327.79984.653480.000 611.4966.302.032
283.115
19Mei 21 334.92684.653480.000 .814.523 6.155.755
448.918
20 Mei ’20 357.100184.652 480.000
–
871.900,5.054.229 .1.276.558
1
Data
Go,,.
Ot her
Pu6lic
1
Other
R0.
Dek..
1
hing,.
Sec. Sec.
Depo,.
Depos.
aerve
perc.)
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
17Mei ’22
55.448
75.102
12.971 1126.091
26.258
18,88
10
’22
58.873
75.530
12.179
130.259
25.746
18,07
FEDERAL RESERVE BANKS.
3
,,
’22
63.543
74.969
14.356
131.694
25.233
17,20
Voornaamste posten in duizenden dollars.
26Apr.’22
47.534
78.461
14.669
119.698
26,016
19,35
F.R.
19
’22
48.454
78.102
16.835
1.17.76.1
25.689
19,08
Goudvoo,raad
Zilver
Notes in
Totaal
Dekking
In het
12
’22
57.139
77.674
17.431
124.572 24.874
17,51
Data
e1c
eircu.
ja iie
bedrag
F. R. Notes
buiten!,
18Mei ’21
39.931
81.010
16.517
105.296
18.616
15.30
___________
–
124.041
1
2.173.436
19Mei
20
36.515
82.632
1
20.061
101.389
20.041
16.50
’22
3 Mei
26 Apr. ’22
2.994.776 2.995.202 2.227.134 2.214.590
–
–
129.637 2.157.568
22 Juli’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
521
19
’22
2.990.923 2.154.679
–
128.7422.l81.090
‘)
Verhouding tueschen Reserve en Deposits.
12
’22
2.985.738 2.150.024
–
126.
285
1
2
.
200
.
305
4 Mei
1
21
2.343.358
.1.496.914
–
176.540
1
2
.
828
.
586
7 Mei
‘201
1.941.580 1.263.365
112.781
134.50713.092.344
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darleheus’
1
Tol aal
Cesiori
Algem.
Dek.
Percent. Goud.
kassensciieine, in duizenden Mark.
Data
Wissels
1
Deposiio’a
Kapitaal
__
kings- perc.
1)
dekking
circul.
2)
1
1
Dek-
Data
Metaal
Daarvan
L
_____
Goud
1
Kassen.
ocheine
Cfrcu
laite
IPerC.’)
__
–
kings-
3 Mei
’22
616.654
1.892.332
104.531
76,7
26 Apr. ’22
582.615
1.833.230
104.311
78,3
19
’22
640.110
1.852.860
104.221
77,3
1.002;365
3.530.513
142.903.593
3
15 Mei
‘2211.020.136
1.021.245
6
,,
’22
1.020.131
1.001.665
3.358.479
142.463.621
3
,,
”
12
’22
667.151
1.803.031
104.109
77,7
29 April’22
1.000.867 3.898.700
140.420.057
3
,,
22
’22 1.019.307
999.868 3.622.769
132.627.759 3
4 Mei
’21 2.160.547
1.728.941
101.857
55,3
67,7
14
’22 1.018.758
999.865 4.291.536
134.063.613
4
7 Mei
’20 2.914.456
2.479.900
1
92.536
42,7
1
47,1
7
,,
’22 1.019.017
999.876 4.979.747
131.837.249
5
t) Verhouding
tusschenden
totaien
g
oudvoorraad, zilver etc., en de schulden:
F.
R. Notes en netto deposito’s.
2)
Na.aftrek
opeischbare
14
Mei
’21
1.100.012 1.091.578
20.525.076 70.834.179
31
van
35
pCt,
cle,
totale
dekkingomiddelen
als
dekking
voor
de
netto
15 Mei
’20 1.094.08511
.077.639
15.545.916
48.947.516
34
depositoa.
23 Juli
–
’14
1.691.39811.356.857
65.4791 1.890.8951
93
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
1)
Dekking der
circulatie don,
metaal
en
Kassenscheine. FED. RES. STELSEL.
Voornaainate posten in duizenden dol1ari.
Data
Wiasels
Rek. Crt.
1
Darlehenska3senscheine
Aantal
utigezetie
Tol aal
1
Reserve
b
Totaal
Waarvan
time
1
Totaal
1
In
kas bIJ de.
uitgegeven
Reichsl,ank
Data
banken
gelden
belegg,n
en
gen
F. R.
nki
deposlio’s
depostL,
15 Mei
1922
6
1922
166.819.271
157.660.870 37.544.011
28.409.548
12.730.400
12.606.900
3.511.600
3.340.800
29Apr.’22
801
10.846.109
1.325.346 14.067.757
3.183.745
,,
29 April1922
158.020.568
31.616.168
13.181.600
3.878.300
19
’22
801
10845.859
1.343:583 14.044.843
3.172.586
22
1922
149.563.658
29.771.760
12.478.000
3.603.300
12
’22
802
10.856.725
1.311.739 13.850.471
3.142.975
14
1922
151.560.725
30.774.360
13.126.000
4.271.600
5
’22 .802
10.874.199 .1.313.825 13.735.549
3.121.448
7
1922
144.857.004
25.842.705
13.815.700
4.958.600
27′ Apr.’21
821
12.248.694
1.245.389 13.327.799
2.938.468
14 Mei
1921
58.753.329 9.473.992
29.860.400 20.447.806
30Apr.’20
82
17.091.860
1.415.145,14.230.4871 2.619.027
15 Mei
19201
41.432.522
12.901.239
29.354.401 15
.504.700
Aan het eind van, ieder kwartaal wordt een overzicht
23 Juli
1914
750.892
943.964
–
1
.
‘
–
‘
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankataten.
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
473
EFFECTENBEURZEN.
Ajinst,erdam, 22 Mei 1922.
In politiek
100
sterk bewogen ‘tijden, als (wij thans mede-
maken, is het voor iilen besc1,ouwer ivan de effectenbeurzen
niet gemakkelijk, ijn oor(deel op de ‘groote lijnen geves-
tigd te houden en zich hier,dco.r teen oriënteeriiing ivoor de
toekomst mogelijk te maken. Zonder eexdgen twijfel geldt
deze anoeiiijkheicl ook rvioor allen, idie meer ‘redhtstreeks met
de beurs venbindingen onderhouden, rvoor (beleggers en pe-
culanten, en is het hierdoor rverkiaarbaar, dat de inter-
nationale markten een soo iweifeleud beeld te asnsdhouwen geven. Nu ide conferentie rvan Genua tot een einde is geko-
men, met alleen ‘dit (positieve resultaat, dat ediveer een
nieuwe, conferentie te venwadhten (is (heeft aidh een stem-
ming ‘van ziervositeit en ook een zekere nioedeloosheid van
de beurzen ‘meester gemaakt, idie echter (het sterkst te
Berlijn itot uiting is gekomen. Het loont de moeite
op
de
o.orsaken van deze Idepressie even dieper in te gaan.
E’venals in Genua kat geval (was, ‘zei ook in iden Haag
het Russische ‘vraagstuk cle kern der besprekingen uii’tma-
ken. De ‘voor Duitschland echter (veel belangrijker aange-
legenheid eener internationale l.eeniing ‘vormt liet onder-
werp ‘van onderhandelingen tusschen ide Commission ides
Répaiations en den Duitsdhen Minister vau ‘Financiën,
Dr. ‘Hermes, terwijl tevens een ‘bisondere deskundigen-
commissie, waarin ook icle heer Piierpont Mor.giun ni’ttiinig
heeft, zich aan dit ivrsagstu’k zal wijden. ‘Deze onderhian-
delingen hebben meer ui’tziht op succes, dan alle tot dus-
ver gehouden conferenties. Volgens geruchten
‘is
de heer
Morgen ‘voorzien van ‘vèr.strekkende volmachten, niet
slechts wan Ide izijde ider Aimerikaan’sdhe ‘hajute-finance, idoch
dok ‘van de Regeering Ider ‘Unie; liet is niet ‘onmogelijk,
dat hem gelukt, iwat ‘velen idiplomaten tot, nu toe niet
inoigelj.k bleek. VCdr
‘alles
houden de Vereenigde Staten
aan kun principe wast, idat vÔÔr liet ‘tot ‘stand komen van
een leening duidelijke rverlioudingen in iEurqpa moeten zijn
geschapen en dat een- diep-ingrijpende rvermindering van
(dle iinproductieve uitgaven moet plaats ‘vinden in dat
land, ten welks behoeve de ‘leening ‘zal ‘worden gesloten.
Het zal derhalve wel noodzakelijk l)lijken, dat ‘de ‘kwesties
van ,miuiitairi,sme, militaire sancties, ibezettinigen, eaz. be-
handeld worden ‘evenals die betreffende ‘de uiterst bnor-
male bestuurs-uitgaven in ‘het lDui.tsche Rijk. De beurs te
B e r 1 ij n nu besdhouw:t al deze ‘bespr’ekdngen als een
baisse-nioitief en dit te sterker, naarmate szij meer kans (van slagen hebben. ‘Deze samenhang ‘van ideeën toont, koe wei-
‘nig men zich de werkelijke ‘oorzaken van iden ‘lagen koers-
stand der Rijksmark bewust is. Men is (bevreesd voor in-
grijpen’de veranderingen tin ‘het prijsniveau ‘van grondstof-fen en fabrikaten, ‘ecor Ide onmogeljkiheid ‘van concurren-
tie met liet buitenland, indien en zoodra een internationale
l’eening tot stand
zal
zijn gekomen, doch men schijnt ‘niet
te Ibegrijpen, dat de voorspoed van thans slehts sohijn is
en bovendien tijdelijk en dat een werkelijk gunstige en
blijvend gunstige situatie uitsluitend inngs den weg ‘van
internationale huipverleening kan twoeden geschapen. On-
getwijfeld zijn er nadeelen ‘verbonden ‘aan een wijti,ging tin
de tegeuwoordige waiutaiverhoudingen, idodh deze ‘wegen
in de eerste plaats niet op tegen de Yoordeelen ‘voor liet
geheele land ‘en ‘in ‘de tweede plaats
‘zal
een dergelijke wij-
ziging ‘vermoedelijk aoo langzaam plaats vinden, dat de
betrokken kringen ruimschoots gelegenheid zullen ‘hebben,
zich aan te passen. Deze ‘laatste zienswijze schijnt echter slechts te heerschen bij die personen, idie vanouds met de
‘leiding van het economisch ‘leven belast zijn ‘geweest, i.c. bij banikdir.ecties; enz. Toen de depressie te Berlijn in ide
afgelopen week zeer flieltigwas, (hebben dan ‘ook cle groote
banken niet gesohr:otnfd in te ‘grijpen en twel ibij lie fond-
sen, waar ‘geheel n’gcniotiveerd een ‘groote ‘daling tot stand
was ‘gekomen. Het vertrouwen iis thieed.00r werkelijk iets
teruggekeerd, doch liet groote publiek ‘blijft bij ‘voortdu-ring een ‘afwachtende ‘houding aannemen. Voor een deel
moet
liet dit ook wel doen, c,nzdat ide geldenaikt op ‘het
oogenb]iik absoluut ontoereïkenid aou zijn, omvangrijke om-
zetten
te
financieren. De stijgende kosten ‘van productie
‘en levensonderhoud maken het der industrie vrijwel on-
mogelijk uit het (bedrijf de winsten te reserveeren, nicodig om grondstoffen ed. ‘aan te ‘vullen en ‘zij noet dus wel een
beroep doen op ide geldimarkt of, indien deze, izooads thans,
ontoegankelijk is voor nieuwe ëgnissies, op liet ernitiet her
banken. ‘De ‘moeilijkheid, waiartmede zelfs tilit cr’edjiet in de
laatste tijden ter (beichikuloin,g wordt gesteld, (heeft dan
ook reeds de ‘vraag doen bjpkoenen, ‘of niet liet buitenland
aan iden uitbouw ‘der nijverheid zal moeten deelnemen.
Voorloopig ‘is ‘dit idenkbeel’d tin ‘gezaghebben’de ‘kringen ‘nog
afgewezen met de spreuk: ,,Gefahr dor Ueberfreindung”;
ontkend kan echter niet worden, dat liet meer en meer
veld
itvict.
. De nvertige (bui’tenlandsche marktn thebben ‘een zeer wis-
selend ‘verloop gehad. • Zoo was b.v. jde ‘markt te P a r ii s
buitengewoon opgewekt, ondanks het ‘reeds ‘vroeger gerele-
veei-,d’e tekoi-‘t op ‘de ‘begisioting. Men is 1~er geneigd
groote ‘beteekenis toe te kennen aan de omstandig4heid, dat
Frankrijk ‘ter conferentie ‘van Genna zijn
‘wil
ten aanzien
van Rusland heeft weten idoor ‘te ‘zetten. Bovendien is men
optimistisch gestemd aangaande liet ‘totsinndkomen ider
internationale ileening ten ibehoeve van Duii’tschland, waar-
van ideopbrengst ‘voor een go
–
ooit ‘deel in de Fransche sdhat’
kist zal ‘vloeien. Ten slotte moet vermoedelijk in de opge-
wekte tendens een manipulatie worden ‘gezien, teneinde
de markt ‘rijp ‘te ‘maken voor het opnemen van een groote
staaitsleeuin,g, idie Oxoo:gstwaarschij:nlijk binnen enkele maan-
den zeil worden doorgevoerd.
Te Londen daarentegen is mn over het algemeen
zeer gereserveerd gebleven. De iwtillige ‘tendens voor beleg
–
gingsfondsen lis ‘klaarblijkelijk ivoor (het oogenbiik tot een
eide gekomen. Althans ‘zijn in iden loop ider berichtvperiode
versdhi’llende encissies, zoowel van de Engelsdhe nijverheid
als ‘van ;buitenia.ndsche Staten, mislukt; tegelij’l&rtijd zijn
belegg’in’gsfondsen in het ‘algemeen in koers teruggeloopen.
Te ‘N e w Y o r ‘k ‘was cle stenmiing ‘verdeeld; de omzetten
zijn zeer groot, doch de ‘koerswinsten ‘van iden ‘ddnen dag werden ‘meermalen ‘volkomen geabsprbeerd idoor jde ver-
hezen van Iden ‘volgenden. Per saldo echter is liet niveau
slechts weinig ‘veranderd.
Te o n z en t (bestond ‘voor cie Ibeleggingsinarkt bij ‘voort-
during levenidige ‘vraag, waarvan nooiwel •staats- als ge-
meentelijke obligaties konden profiteeren. Als bewijs (hier-voor mag zeer zeker gelden ‘het goloote succes ivan de uit-
gifte rvnn
f
10.000.000,— 6 pOt. bl. der Gemeente Am-
sterdam. Weliswaar is icleze trainche ook in Zwitserland
geoffreerd, ‘doch (het is ‘buiten twijfel, dat ook’ te ‘onnent
‘een groot deel is igeplaatst. Indien men ‘bedenkt, rwelk een
moeite ‘de Gemeente Amsterdam nog niet ‘mo (heel ‘lang
geleden met liet onderbrengen harer obligaties (heeft ‘gehad
en welk een /kritik op (haar financieel beleid is coitge-
oefend, ‘kritiek, die nog niet geheel vers’toinid ria, dan is
het succes ivan ‘het ‘oogenbiik -wel een iduidelijke ‘demon-
stratie ‘van (het op belegging rw’aelitende kapitaal, idat in
ons land voorradig is.
15 Mei 18 ?viei 22Mei Rij:
ng of
5 lip Ned. W. Sch.
1918
–
89
1
1
8
891
8
89
1
1 + ‘/
.41
4
i
,,,,,,
1916 87
871
87
1
1
2
+
11
4
°/o ,,,,
1916 78/8
79/16 80
+
1
18
3114 a
711
4
72
’72
1
1
2
+
014
3
0/
,,,,…..,
63
1
1
4
6311
6371
+
31
2112
0/
Cert. N. W. S…….53
53
1
1,
531
18 +
71
8
5
0/
Oost-Indië 1915 , . , . 92
1
1
91
3
1
91112 –
6
oi
,,
1919 . – , .
96
8,
4
96814
96111, –
1
116
4
0
/0
Oosteur Kroneorente
81
81
81
5
0
/0
Rusland 1906
8
811
8
‘1’
+ 18
4
‘Is Rusl. bij Hope & Co.
81 . 7114
7112 – 1114
411
0/
China Goud 1898 .
7481
72
1
1
8
73
– 1
8
1
8
4
0
/0
Japan 1899 ……..64
64
1
1
8
65
1
/
+
l’/
4
0
/o Argentinië Buitenl.. 69
0
1
8
67
67
– 2’/2
5
0/
Brazilië 1895 ……60’/
8
60118
59118 –
7
0/
Staatsspoor ……..104’/
4
103
1
1
8
10311t – 1
7 % Amsterdam …….. 103
8
1
4
1031
I0318 +
11
Van de
adncieelenma’r-kt
kan niet in ‘dezelfde bewoor-
dingen worden getuigd. Niet alleen zijn ide omzetten nog
steeds minimaal, doch ‘de koersen toonen over liet alge-
meen een dalende richting aan. De gedurende de berichts-
periode gedeclareerde d.iviidenden h’ebben ongetwijfeld liet
hunne (hiertoe ‘bijgedragen. ‘Zoo was ide Cultuurniarkt ge-
drukt onder de ‘aankondiging ‘van een ‘dividend ‘van 12 pOt.
op de aandeelen Vorstenlainden. Wel had men een lage uit-
keerin’g verwacht, doch Ide afcleeliiug sou vermoedelijk fbeter
gestemd zijn geweest, ‘vooral in ‘verband met
de
berich-
ten, ‘dat Duiitschland ‘den import ‘van suiker zou ‘open-stellen, indien de di’vridenddeclaratie niet ‘had tegenge-
werkt. Ten slotte echter (hebben de betrokken fondsen zich
ietwat kennen (herstellen.
In ‘de
afdeelin,g ‘voor
handelsondernemin gen
outstond
5
groote vraag naar aandeelen Compainiia. Blijkbaar ‘heeft
men met ‘de ivo.orafgegane d-eaotie te doen gehad met (beurs-
aanvallen, ‘die per saldo niet tot liet beoogde doel ‘hebben
gevoerd.
Zeer flauw ‘waren
tobakswaarden
in iverband met (het
verslag der Deli-Batavia Tabak Maatschappij, ‘waarin hef-
tig gOklaagd wordt over de kooge belastingen en ‘waarin
een dividend ‘van slechts 14 pOt. ‘wond,t aangekondigd. In
een toch reeds ongea’nimeerde ‘mao-kit moesten als ‘gevolg
van dit jaarverslag bona-fide rverko,open en ontramine-
aanbod tegelijkertijd uitgevoerd worden, hetgeen zeer
groote koers-dtifferenties in het ‘leven heeft geroepen. Op
474
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Mei 1922
den laatsten idag der beridhtsperiode ‘is een klein herstel
op te merken geweest, ‘in hoofdzaak in ‘venband met dek-
kingsaankoopen.
De
petroleunrnarkt
heeft eidh eenigazins kunnen her-
ste1•1ei, doch kon het hoogst bereikte punt toch niet hand-
haven, .toeii bekend werd, dat de ‘winst rvan de &aniclard
Uil Oomp. in het .ageloopen jaar veel geringer ‘was geweest,
dan in hetv.&ige. Men vermoedde, dat de Koniiniklijke Pe-troleum Mij. ook ‘wel onder dezelfde invloeden izal hebben.
geleden.
15Mei
18 Mei
22
Mei
Rijzing
01
Amsterdamsche Bank
….
137 135
1
1,
136
1
1,
–
1
1
8
–
Koloniale Bank ……….
119/,
I131
8
11511,
–
4
8
18
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand.
122
119
1
1
8
1221,
+
814
Rotterd. Bankvereening..
90
1
1
4
88
1
1,
90
1
1
4
Anist. Superfosfaatfabriek
.
361,
39
40
+
31/,
Van Berkel’s Patent ……
33’/,
3311,
33
18
+
‘/,
Insulinde Oliefabriek ……
.
51
4
9
1
4
15
1,
6
Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand
Ç72
72 69
1
1,
–
2’/,
Hol1andiaMelkproducten ..
12981
4
I291
4
129
8
1
Philips’ Gloeilampenfabriek
241
2351,
235114
–
53/
4
R. S. Stokvis
&
Zonen ….
578
578
578
Vereenigde Blikfabrieken..
75
70 73
-2
Compania Mercantil Argent.
35
1
1
2
35
1
1
46
+
10813
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
150
145
8
1
148
8
1
4
–
1114
Handeisver. Amsterdam. ..
358
354
1
1,
359
+
1
Hoil. Transatl. Handelsver.
22
22
18114
–
381
Linde Teves
&
Stokvis ….
73 72
1
1
2
7114
–
1114
Van Nierop&Co’sHandel-Mij.
1
18
1
1
8
1
/8
Tel,
&
Co.’s Handel-Mij….
26
1
1
2
26
1
1,
23
–
3′!,
Gecons. HolI. Petroleum-Mij.
132
134
134
+
2
Kon.
Petroleum-Mij. ……
4761/,
484
1
1
4
–
485/
4
+
8/
Orion Petroleum-Mij..
Afgest. Aand.
25 25
27
+
2
Steaua Rornana Petroleum
Mij. .. Afgest. Aand.
3751,
375/8
391
4
+
2
1
1
8
Amsterdam-Rubber-Mij.
..
81
3
1
4
77
1
1
69
– 12
8
1,
Nederl.-Rubber-Mij ……..
46
451
4
43
–
3
Oost-Java-Rubber-Mij.
….
137
135
132113
–
4’/,
Deli-Batavia……………
275
270 256
– 19
Deli-Maatschappij
……..
230
225
220
.
– 10
Senernbah-Maatschappij.
..
349
341
337
–
12
Rubberaendeeien
waren over de igeheele linie ‘aa.n,gebo-
den. Het zwnart echter ‘werden aandeelen Bubber-Cultuur-
Maatschappij ,,Amsterda,m” getroffen. Ter tbeurze verluid:
de, dat de Mij. een groote partij ubher met geweldig ‘ver-kies heeft verkocht, alleen om aan de geldinsitdidelen ite
komen, noodig tot betaling van de coupon harer 6 -pOt.
obligatieleening. Gecontrolee,xl kunnen dergelijke fberidh-
tien uit den aard der asak nooit ‘worden; feit echter ‘is’
het, dat sinds enkele ‘dagen omvangrijk aanbod in de aan-
deelen bestaat, dat slechts tot sterk ‘verminderde prijzen
kan woMen geplaatst.
De afdeeling voor
bankni.ndeelen
‘was iets beter ‘van
,toon; aanideelen Bank-Associatie echter onveranderd, on-‘ danks den optimistisohen klank, die ide interviews ivan de,
laatste ‘dagen doen ihooren. i 1
Scheepvaartsvoarden
iwaren ongeaniiimeend in verband
met de niet zeer gunstige ‘vrachtvo.oruitzichtien voor de’
uaaste toekomst. . –
15 Mei 18 Mei 22 Mei
Rijzing o
daling.
Holland-Amerika-Lijn
….
136
1
1,
135
1
1
1
„
136
1
1,
,,gem.eig.
.120
116
119
–
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij…
70 70 70
Hollandsche Stoomboot-Mij.
38
24
1
1,
25
–
13
Java-China-Japan-Lijn
….
.
93 88
92
– 1
Kon. Hollandsche Lloyd. ..
19 16
5
1,
1651,
–
2/a
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..
62 57
1
1
6111
__314
Koninkl.-Paketvaart Mij.
..
921
4
88
89314
–
21/,
Maatschappij Zeevaart
….
64
611
4
60
-4
Nederl. Scheepvaart-Unie..
105
102
3
1
4
10231
–
2
1
1
Nievelt Goudriaan
……..
130
125′!,
130
Rotterdamsche Lloyd…….
14l’/,
136
1
1
4
125′
-16
1
1
9
‘
Stoomv-Mij. ,,Hillegersberg”
69
1
/,
65
65
–
4’/,
,,Nederland”
..
16
153
1
1,
15411
–
11
4
–
,,Nootdzee”
. ..
26
1
1
26
1
1
26
1
I
,,Oostzee”…..
65
621
12
62113
.+
2
1
1
2
1 Ex. div:
2
Ex. div. 10
pOt.
De
.&merikaansche markt
trok slechts weinig belan1gstel—
king;
de stemming ‘was echter doorgaads vast.
15Mei
18Mei
22M
e
ijz.0f
Rin
g.
American Car
&
Foundry..
170
165
165
-5
Anaconda Copper
……..
108
llo”/,,
113’/,
±
511,
15
Mei
-18 Mei
22
Mei
Rijzing
ol
–
daling.
Un. States Steel Corp…..
IO2’i,,
102
104118
+ 111,0
Atchison Topeka ……….
106
8
!
16
106
8
1
16
106
8
1,,
Southern Pacific ……….
951/4
95
1
1
95
1
1
– 1!
8
1$
Union Pacific
…………
144
1
”
4
144
–
8′
143
1
1,
Int. Merc. Marine orig.
Corn.
24
1
1
4
24
24151,
+ “/
prefs.
83
83
85
1
1,
+ 2’/,
De
géldmarkt
bleef vrij
ruim;
prolongatie ten slotte
34
pot.
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
23 Mei 1922
Oogstiberichten waren in de afgelopen ‘week over ‘het
algemeen bevredigend. In Wast-Europa is eindelijk het
weder eeiiiigsziins verbeterd en de ‘laatste dagen was zelfs
de temperatuur hier en ‘daar – sibnormaa,l hoog. Hoewel bij
eenigszins langeren duur die rw’arimte tot onaangename
gevolgen zou ‘kunnen ‘leiden, is het warmere ‘weder nu nog a.l,gemeen welkom. Uit Frankrijk wundt reeds eene iverbe-teiming in den stand der gewassen gemeld en ook uit Enge-
land sijn de berichten niet ongunstig. Tin Zuid-Oost-Europa,
maken, ‘dank zij gunstig weder, de oogsten goedeii v6ort-gang. In ide Vereenigde Staten iblijven de ivooruitách.ten
voor de winitertarwe bevzedign’d, terwijl het met ‘de ias
uitigezaaide ‘zomer-tariwe naar vensdh gaat en men ook in
Canada zeer goede verwachtingen koestert, vooral omdat
de bodem daar rijkelijk van ‘vocht lvoorz.ien is. ‘Wij dienen
echter niet onivermel’d lie laten, da-t, ook indien de ac’mer
ons in Europa het weder brengt, dat ‘voor een ‘voorspoe-
digen ‘groei der graianoolgsten ‘vereischt wîordt, 4e oogst laait aal zijn, hetgeen eveneens het geval dreigt te worden
in de Vereenigde Staten. Deze omstandigheid ‘leidde ‘in de
af’gelçopen ‘week -tot eene -goede vraag ‘voor spoedige tar-we
in verschillende Europeesche landen, die zoowel stocnhende
ladingen kochten als aJfiad.i,ng tin Juni. Weder betrof deze
vraag vooral Argentijnsche en Au-stradische -tarwe, benevens
verschepi.ngen ‘van de Noord-Amerikaansche Westkust,
waarin opmerkelijk ‘veel zaken tot stand kwaunen. Voor
latere afladiing ‘bestond echter weinig belangstelling, el ge-
zien van enkele zaken naar Duitsehianid, waar de ‘regee-
ring op bepérkte schaal voorbginig met aTnikoopen van
Noord-Aimerd’kaanscihe tarwe ‘van den nieuwen oogst. Er gingen echter verschillende dagen voorbij, ‘wnatop zij geen
inkoopen deed. Over het algemeen trad op de tar,wemarkt
eene outspainining in, ‘die zich ook -reeds in ide voorafgaande
week bcmerkbaar had geiniaakt. De vertedging, ‘dat ook
bij late oogsten in -Europa er ‘voldQ:ende :tarwe aal Zijn OflI
in de behoeften ‘der importianden
te
‘voorzien, alsook de
bevredigende ocigatberichiten bleven hun .inrvlodd in diie
richting uitoefenen. ‘Daarbij schijnt ide ‘dreigende corner
in Mei-tarwe te Chicago ‘niet tot ontwikkeling te ‘zullen
komen. De -prijs claajide namelijk voortdurend en -is nu
nog slechts enkele centen hooger dan ‘bij den aanvang der
hausse-beweging op. 12 ApriL De Juli-, en September-
‘termijnen hebben, ofschoon in veel geringer mate, de -be-
wegin,g gevolgd. Ook ‘roigge onderging te Olicago eene
gevoelige ‘prijsdaling, ondanks ‘zeer groote verschepingen,
grootendeels voor Dui’tschland en de Oostelijke Oostzee-
hawens. De reersohepingen van tarwe uit Argentinië toonen
eene ‘belangrijke vermindering; ook ‘van Noord-Amerika
kwnim minder tarwe ‘ter verleIding en afschoon het Austr’a-
lische ‘kwantum iterk toen-aan, Ibleiven ideze week de ‘tarwe-
versoheipingen ‘beneden ‘het gemiddelde. In Argentinië
‘onder-vond ‘de tarweprj’s eene ‘vrij belangrijke daling, die
van 13 tot 20 Mei 20 tot 50 oen-tawos per ‘100 Kgr. ibe-
draagt.
Ook inaïs’was in Argentinië aan’vankeljk 1-lauw en de
prijs daalde 20 tot 25 centatvos. De laatste dagen trad
echter geen verdere prjsveranin’dering in, omdat ‘wegens
vochtig ‘weder ,de mais niet vold!oendo droogt. Toch ‘waren
de iverschepingen ook deze week weder ruim, terwijl di*
vraag naar La Plataimais in Europa uiterst gering is.
Slechts naar België kiwamen ‘vrij geregeld rzaken tot stand
in spoedige posities, ofschoon cle -meeste dagen ook daar-
heen ide omzet gering -was. Nu en dan ‘was de handel ‘i;n
parcels naar Londen ‘vrij levendig. De -‘verschepd.ngen van
Noord-Aimer,ikaan,sche anaïs namen -af, doch eene lverleven-
ckiging ‘van de vraag in Europa had dat niet ten gevolge.
Deze -was zelfs slecht te noemen. Slechts die Noorsche
landen en nu en dan Duii’tsdhiand toonden goeden ‘koop-
lust. In Nederland, Engeland en ‘België echter twas de rvraag
slecht, waartoe zeker het eindelijk gekomen leniteweder
heeft meegewerkt. De maïsmarkt te Chicago bleef stand-
‘rastig en was nu en dan zelfs ‘east te noemen ‘wegens den
vertraa,gden uitzaa.i en goede bmnnenlandsche vraag. On-
24 Mei 1922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
475
Noteeringen.
Chlago
–
Buenos Agre,
Data
7arwa
Mali
Haver
Tarwe
Mali
Lljnzaad
Mei.
1
Mcl
1
Mei
Juni Juni Juni
20 Mei ’22 1351
4
611
13,20
7,90
20,95
13 Mei 22 1431
4
601
4
37
1
19
13,75
8,05
22,-
20 Mei 21 159
1
/
581
361
17,15
7,50
16,60
20Mei 20 315
189
1
0
6
1
/
23,95
11,65
28,-
20Mei 19 260
176
1
1
2
7
0
8
1,
11,30
5,90
25,50
20
Juli
14
82
568
1e
36
1
/
9,40
5,38
13,70
1)
Mei.
Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten
22 Mei
1922
15 Mci
1922
23 Mei
1921
Tarwe
…………..
,
15,-
15,30
22,-
Rogge (No. 2 Western)
1
13,75
13,90
21,-
MaIs (La Plata)
……
8
266,-
218,-
236,-
Gerst
(48
lb. malt.ing)
. .
,
230,-
228,-
250,-
Haver (381b. white cl.)..’.
11,75
12,-
13,-
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van La Plata-zaad,
1
)
17,25
17,-
13,50
Ljnzaad (La Plata)..
. .
8
j
440,-:
467,-
357,-
p.
100
K.G.
)
o. 2000
K.G.
B)
oèr
1960
K.G.
*1
Nr. 2
iIard/Red WinterWheat.
AANVOEREN in
tons van 1000
K.G.
Rotterdam
.
Amsterdam
Totaal
Artikelen.
15120 Met Sedert
Overcenk.
15120 Mej
Sedert Overeenk.
1922
1921
1922
lJan. 1922
tijdvak 1921
1922
lJan. 1922
tijdvak 1921
Tarwe …………….
22.147 365.807
367.096 570
26.187
7.111
391.994 374.207
Rogge …………….
5.32Ö
28.968
50.858
–
–
–
28.968 50.858
100
8.479
3.487
–
51)0
500
8.979 3.987
21. 251
430.533 324.664
375
33.092
32.717
463.625
357.381
47.719
102.509
–
3.573 4.028
51.292
106.531
Boekweit
……………
.
..
965
34.060
13.270
–
430 430
34.490
13.700
Mais
……………..
3.332 70.432 65.328 3.174 41.69 44.453
112.131
109.781
Gerst
……………..1.432
Haver ………………
1.341
32.636
56.650
–
9.296
12.276
41.932 68.926
Lijnzaad ……………
Lijnkoek ……………
1.415
22.827
11.346
400
1.470
1.070
24.297
12.416
Tarwemeel ………….
Andere meelsoorten
–
4.289
17.309
–
1.247
1.247
5.536
18.556
danks groote aanvoeren is door het groote binn-enlaiadsche
verbruik de zichtbare ‘voorraad tin de V-ereentigde -Staten
nog iets afgenomen. Ten slotte iw-aren op 22 Mei de prijzen te Chicago .vrj?w-el onwerandertd tegenover den 13dec.
Gerst blijft een artikel met twe.iniig handel. Ujaiver was
-vast met goede ‘vraag, zoow-el in Engeland als op het con-
-tinent. De markt te Chicago bewoog zidh ongeveer als
voor maIs, daar de met ltatver hezaaide oppervlakte in de
V.ereenigde Staten ‘vrij belangrijk schijnt ten achter te blij-
ven bij het vorige jaar.
Ljnzaatcl was niet ‘vast wegens ontvoildoende vraag bij
oliiezla.gers, zoowel in Engeland als in de meeste landen
op het continent. Ondanks kleine atoomende vborr-aelen en
beperkte -aanvoeren in ‘Argentinië daalden de prijzen in
Europa hier en daar Vrij -belangrijk en toonden ook de
Argentijnsuhe markten prjsrverlagingen tvan 80 tot 105
centatvos per 100 Ktgr. van 13 -tot 20 Mei.
N ede r 1 a n d. Ned-er-la
–
ndsehe tmeelfabrf kanten koek-
ten een flink gedeelte der kier en -te Antwerpen liggende
voorraden La Platatarwe en ook iitieuw
–
e aankomende par-
tijen tvoinjden koopers. De prijzen ‘brokk-eld-en in den
Joop
der rweek iverder af, doek
ook
de vraag ‘verminderde. Voor
maïs was de markt zeer stil,
–
vooral in de ‘tweede helft der
week. Gisteren, Maandag, was Ie omzet weder zeer gering
en slechts enkele c.i.f.-zaken vdn Nord-A-merika komen de
laatste dagen tot stand. Ook in spoedige La Plata-mais
gaat huitengewoon weinig om, terwijl in latere versdhepin-
-gen enkele dekkingsinkoopen tegenover vroegere verkoo-pen tot -stand -kwamen. Voor liatver bestaat bij voorficin-
ring goede ‘vraag -en aoowel van Canaicla wis van de Ver
–
eenigde Staten
–
wenden weder zaken gedaan. Lijuzaaid slnit
stil met zeer weinig Icootplust en slechts ‘tot sterk ver-
laagcle prijzen vinden aankomende !partijen koopers.
SUIKER.
itt
-de E ii r
0-pc 0 S
ciie hietsuiker districten is het
warme weder voor den groei van het zaad zeer [bevond-er-
lijk en kan daardoor de door het late voorjaar Veroor-zaakte -vertraging weer eenigszius ingehaald worden,
-hoofdzakelijk, wanneer binnenkort den grond -de noodige
neerslag rtoe,gevoend worcU. –
F. 0. Licht meldt, id.ait ‘men in of ficieele D -u it-s cii e kringen thans de opheffing ‘van het .insvo-erveiibod voor
suiker overweegt, aangezien het gbrek’ aan suiker
ii.t
de
maanden .v(iôr het binnenkomen -van den ni-euwen oogst
fruikeuct dreigt -te worden. De tegenweoticli-ge suiker-
scliaarsdhte schijnt hoofdzakelijk te moeten worden toege-
schreven aan de-toegenomen consumptie, die gedeeltelijk
-voortgekomen is -uit den wensch -van ide bevolking om door
tien aankoop -van goederen cle dalende waarde ‘van -het
i’ui-liniddel ‘Le ontgaan.
fin T s je cii o-S lo
W
a k y e is liet overschot voor uit-
-voer, beclra,gencle totaal 285.000 tons ‘thans geheel naar
het buitenlani verkocht, en souden voor esportdoeleiuden
noemenswaardige hoeveelheden slechts nog ter beschik
-king komen, indien de consumptie tegen ‘verwachting ver-
mindert. –
In F r an kr
ij
k is het definitieve cijfer van cle met
‘bieten heplante
–
oppervlakte waarschijnlijk nog grooter -dan
het, -laatstgenoemde van 140.000 HA.
De ‘markten -verkeerden in de afgeloopen week in kalxne
-doch prjahowlende stemming. In 1
e
w York hadden ge.
regelde ‘venkoopen plaats van Oubasuiker op basis ‘van
na. 2y2 cI.c.
c.
& -f. New
–
York. De noteeningen ‘voor Spot
Cen-trifugals sloten op 4,07 d.c., die ‘voor tei’rnijn op 2,65 d.c.
voor Juli, 2,85 cle. ‘voor September, 2,90 d.c. -voor ïDecember,
2,87 dc. voor Maart. –
Volgens onderstaande C u -b a-statistiek zijn de ontivang-
sten in de afgel-oopen w-eek sterk ‘verniinder-d en malen
thans slechts 111 fabrieken. De resultaten van cle ‘tot nu
toe met malen geetn.digcle centra-lee overtreffen de laatste
raanixcgen een weinig.
Cu-bastatistiek:
1922
1921
1920
-to-as
tons
‘Lons
Woekontvanigst -tot 13 Mei 116.823
135.550
123.785
Totaal ontv. 1 Dec.-13 Mei 2.578.430 2.431.145 2.800.485 Werkende fabrieken
111
191
98
Weekexport tot 13 Mei .. 102.717
74.525
124.054
Tot. anp. 1 Jan.-13 Mei .. 1.601.323 1.214.245 2.134.902
Totale -voorraad op 13 -Mei 1.107.004 1.249.221
668.749
Weekenport, Oude ogst ..
16.111
Tot. ‘voorraad, Oude oogst .
60.350
Op J a va konden prijzen ietwat rverbeteren, hetgeen
hoofdzakelijk er aan boe te schrijven -is, dat de Mei-pro-
cluctie tegenviel -en tiian.s aware -r-egens het rvervoer ‘van
–
het
riet sterk belemmeren. Aangezien ‘vrachten ‘van Java naar
Bribsh-I-ndië verlaagd zijn geworden, is het niet ru.itge-
s-loten, da-t dit land weer spoedig als kooper
rvkn
Java-
suiker zal optreden. Er wordt gevraagd voor Ju.ni Supe-
rieur
f
11,624 en voor latere leveringen
f
11,374 p. plooi
e.k. De export ‘van Javasuiker in de maand April was
bijzonder klein, nl. 8000 tons tegen 41.000 ‘Loos in dezelfde
maand ‘van het vorige jaar. Op de termijnmarkt ii i
e r -te 1 a n cle
ging er hij eene
lustelooze stemming weinig om, prijzen [bI-even .on
–
ver-
anderd. –
–
–
NOTEERINGEN.
Daia
Amster-
dam per
Londen
New York
96pCi.
Centrt.
Tatc,
1
White Java
f.o.b. per
1
Amer. Gra-
J
nuloted eLf.
Met
Cube
,
I
No.
Juni/Juli
–
f
–
Mei
fuga!,
Sh.
Sh.
$
cts.
17 Mei ’22
f231,
5216
181-
19/9
4,04
10 ,,
22
23′;
5219
1719
19110
1
1
3,98
17Mei’21
–
661-
22/6
321-
5,12
17Mei ’20
–
116
1
‘-
1151-
–
21,57
4Juli
’14,,11
1
1,
181-
–
– –
,
3,26
Ir
476
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 Mei
1922
1
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Belirens & Sonja,
Manchester, d.d. 17 Mei
1922.
De stijging va’n prijzen van Amerikaansohe katoen, die
wij .
te
ons rvorig rapport vermeldn, keel t verderen ivo.ort-
gang gemaakt en is ide laatste dagen nog iets rversdher;pt
door de ‘toenemende vraag uit ide inkiustrie, berichten om-
trenit sOkade door de bol! weeviji’ ‘en onigurtstige weeribe
richten uit de katoendistricten, zoeda,t de çmarkt ten slotte
wer Y2 cL gestegen is en iprijen bijna
2
d. liooer zijn dan
een maand geleden. De verkoopen un ‘Lirverpooi hediloegon
Maandag zelfs
20.000
balen, terwijl ook op andere Idagen
tot 15.000 balen verkoCht wenden, welke cijfers in langen
tijd iniet Ibeleikt zijn en ‘waaruit men wel mag besluiten,
daut:er een opleving in de industrie ‘is gekomen. ‘Naar Egyip
’tische katoen is meer ‘vraag en prijzen zijn ongeveer 50
punten honger.
Koopers rvan Amerikaainsche glireus izijn ‘door de stijging
eenigszins verrast ‘en ?&rtchiten nu nog ‘orders te hoeken
tegen de prijzen der tvorige week. De vraag voor het ‘kin-
nenlaizd is toegenomen, maar de meeste .Spinners weigeren
ile’verko:npen, tenzij ‘tegen ho:ogere prijzen, hetwelik nnig niet
zoo heel gemakkelijk schijnt te zijn. Ook ‘in Egyptische
garens gaat meer om, speciaal in ide fijnere nummers voor
binneiiulaiidseh gebruik. Prijzen voov Aiinerikaansdhe en
Egyptisohe garens zijn ongeveer 1 .d. per 1h. Ozoeger. De
eportv’raag voor het Vasteland iblijft zich ‘handhaven, Idioch
voor het Verre Oosten gaat er nog heel weinig him.
Biedingen van Calcutta zijin over liet algemeen te ifaag,
terwijl Bombay wel be!an’gstoliinig ‘toont voOr
30/2
en
4212,
maar biedingen uvaunkiaar ook goed kans hebben. Voor
32/2′
voorOkiaa is wel iets gedaan, doch niet ‘viaii beteekenis.
De prjstijginig heeft ‘verschillende koopers verrast en ideze zijn iniet ibereid de (hoogere prijzen te betalen,. tenzij wer-
kblijk. mocht blijken, dat ‘de hausse- ivan duu.rzaimen aard is
geweest.
Ook in de markt voor manufacturen heeft de stijging
een öngiinrbigen invloed
geheid.
Het aantal aau’vrage.n is
wel belangrijk vermeerderd, ‘doch de limites zijn over het
algemeen te fa’aug en is men thans ‘wel bereid de vraag-
prjzën van een week geleden te betalen, welke echter over
het ‘algemeen inuiet meer ‘geaccepteerd rworden. ‘De stemuminug
is vast, dodh koopers hebben ‘met ide ervaring van den
laatsten tijd niet ‘veel ver.troujwen in ide markt en zijn dan
ook zeer voorzichtig. Van de Oostersdhe markten w’ordt
no.g liet meest gedaan ‘voor -Lizdië, hoofdzakelijk in mu*e
en gesterkte goederen. China zendt ook aanvragen, diie
echter tot nu toe meestal ‘niet tot -zaken geleid hebben.
Naar goederen voor de drukkerijen bestaat meer belang
–
stelling en enkele orders ‘zijn dan ook ‘reeds geboekt.
10 Mei 17Mei
Oost.’koersen.
9Mei 16 Mei
Liverpoolnoteeringen.
T.T. op Indië.. .. 1131
1/3
F.G.F.Sakellaridis
18,00 18,50 T.T.opHongkong 2/6
1
/s
217
1
1
G.F. No.
1
Oomra
7,95 8,35
T.T.op Shanghai
3151/
4
31611
t
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands).
20Mei ‘22113 Mei’22
1
6 Apr._’22120 Mei ‘21121 Mei
–
20
New York voor
.
Middling .. 21,60c. 20,15e 19,55c 12,65c 41,—c
New Orleans
voor Middling 20,—c 18,88c
1
18,I2c 11,75c 40,50c
Liverpool voor
Fy Middling 12,13d 11,73d 11.15(1
8,07d
1
)27,39d
) 19Mei.’.
Ôntvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche ‘havens.
–
(In duizendtallen balen)
1
Aug.’21
Overeenkomslige perioden
lol
20 Mei ’22
1920-21
:1919-20
Ontvangsten Gulf-Havena..
1574
1390
–
2889
Atlant.Havens
3959
4445
4035
Uitvoer naar Or. Brittannië
1433
1403
2866
‘t Vasteland.
‘
3595
2908
2961
Japan ete..
Vooncden in. duizendtallen
19-Mei’22
20 Mei ’21
21 Mei’20
Amerik, havena…,,..,,,
893
1627
1097
Binnenland,.,
,.,.,…
820
1452
1031
New York
–
……..
189
137
47
New Orleans ………….-
217
419
335
Liverpool
……….., ..
884
1
992
1184
KOFFIE,
(Mededeeling van
de Makelaars G. Duuring & Zoon;
Kohl
& Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).
Noteeringen en voorraden.
Data
Rio
Sanlos
W’isselkocu
1 No.________
Voorraad
1
Prijs
No.7
Voorraad
1
4
20 Mei
1922
1.660,000
15.525
2,822.000
118.700
791
13
,,
1922 .
‘
11)
1)
1)
1)
6
1922
1.720,000 115.600
2.697.000u
19.100
725
122
20 Mei
1921
739.000
1
9,250 2.906.000
111.000
81
32
Ontvangsten.
Dak
Rio
Sanlo,
–
–
Afgeloopen
Sede,i
Afge!oo
pen
Sederi
week
1 Juli
week
1 Juli
20 Mei
1922..,
30.000 3.519.000 167.000 7.726.000
20 Mei 1921 ,.
84,000 2.791.000 163.000 9.588.000
‘) Feestdag.
THÉE.-
(Opgave van den makelaar J. van Eck.)
Bericht van den afloop Theeveiling op
18
Mei
1922.
Aanbod in veiling bestond uit:
Heden:
6551, 2014
kn. Java thee
1091
,,
ex voorgaande veiling.
Totaal. . ‘
7642, 2014
kil, thee.
19
Mei
1921
16955, 1212, 2014
ko. Java thee
1624
–
Sumatra thee
564
,,
ex voorgaande veiling.
Totaal..
19143, 1212, 2014
kn. thee
Aanbod 1 Januari ji. tot heden
idem
1921
idem
-1920
7
veilingen
7
veilingen
5
veilingen.
Java thee
60942
kn.
122826
kn.
82761
kn.
Sumatrathee
13121
5008
7232
voorHand.rek.
4474 ,,
‘ 1482 ,
1742
Totaal
……….78537 ku. 129316
kn.
91735
kn.
De ‘vei’lin had een vlug verloop, met eenigsnins ‘on’rcgel-matige prijzen.
Prima mooi blad bleef ‘veelal 1 d.
2
ets. onder vorige
veiling. Midden tot goede Oranje Pecco’s ‘werden flink ‘op-
genomen tot bijna gelij-ke prijzen ,en veelal
3
‘tot
6
ets.
hooger betaald.
Voor Pecco en Pecco Souchon ‘was
do
‘meeste vraag, alle
werden boven taxatie alugedaain, velen niet 4 tot
6
cts.
– Voor. Gruis zoowol G. P. als G. 0. P. klein van stuk
was weinig attentie, en het ‘verloor, vergeleken bij vorige veiling eenige centen in opbrengst.
Daarentegen ‘bracht gruis mooi van stuk volle prijzen
op, en werd goed boven taxatie betaald; ook ‘klein Igruis
ging
‘2
tot 4 ets. booger.
De uvooruitgaanide ‘roep; dat het kleine aanbod ‘van
7500 -ho.
niet voldoende was -voor het Neder4anjdsh gebruik, en der-
halve zeer hooge prijzen zouden ‘wor,den betaald, had velen
weerhouden orders te geven. Bij een grooter aanbod was
liet verloop voor ‘verkoopers waarschijnlijk gansti’ger ge-
weest: —
Opgehouden werden: 1744 1014 ho.
In het gunstigste geval zullen op Don’cleridaig
8
‘Juni a.s.
circa
12.500
kn. worden san,geb:oden.
–
RUBBER.
De markt was zeer flauw gestemd in de afgeloopen week
en de prijzen liepen verder terug.
Er blijft betrekkelijk veel aanbod. Eenige belangrijke
transactis hebben plaatsgevonden, doch over het algemeen
blijft de-vraag zeer beperkt. De slotnoteeringen op de termijnmarkt zijn:
einde voorafgaande wéek:
Prima Crepe Mei
……….42
c.
….. ……
43’/
c.
Juni ..
…… 42
,.. ……..
43
1
/2′
Juli/Sept
……. 42’I ,…… …. 45
Oct./Dec. ……
431/a
,………..
46’/i
Smoked Sheets Mei
……..42 ‘Ii ………….46
Juni
……….43
………….46
Juli/Sept. .
. .
44
,………… ’46’l2
Oct./F)ec
……. 45
,………..47 ‘1
22
Mei
1922.
24 Mei 1922
ECONOMISCH
–
STATISTISCHE BERICHTEN
477
COPRA.
De markt was deze week voortdurend zeer kalm gestemd,
en de prijzen brokkelden langzaam af.
De noteeringen zijn:
Java f.m.s stoomend …………
f 28,50
Juni! Augustus afscheep ,,
28,75
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:
Data
Ijzer
Koper
Standard
Tin
Lood
Zink
22 Mej
1922..
nom.
62.-1-
150.12161
24.1716
27.51
15
,,
1922
nom.
60.716
149.7/6
24.-/-
27.-/-
8
1922..
1
1922..
nom..
nom.
60.716
149.716
151.101-
24.7/6
24.-/-
27.2/6
26.1716
23 Mei
1921..
non,.
59.151-
75.12/6
184.216
24.716
28.-!
20 Juli 1914..
51,4
61.-/-
145.151-
19-1-
1
21.101-
VÉRKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
GRAAN.
Data
Petra.
grad
Londen!
Rdam
Odesaa
Rotte,.
dom
.41!. Kust
Ve,. Staten
San Lorenxo
Rotte,-
Bristol
Rotte,-
Enge-
dam
Kanaal
dam
land
15-20 Mei 1922
–
–
14e
.2
413
301-
301-
8-13 Mei
1922
–
–
13c.
413
3113 3113
16-21
Mei 1921
– –
616
616
551-
551-
17-22 Mei 1920
–
–
–
1016′
1251-
112161
Juli
1914
11 d.
713
11111/
4
111111
4
121-
121-
KOLEN.
Data
Cardif
Oosik. Engeland
Bar- deaux Genua
Port
Said
La
Plata
IRi,,Ie,
–
Rotte,.
dam
Goihen.
burg
15-20Mei 1922
61-
111-
1316 1316
514
713
8. 13Mei 1922
616
121-
1316
141-
513
719
16-21 Mei 1921
–
–
–
1716
– –
17-22 Mei 1920
401- 651-
7216
–
f12,-
Kr. 50
Juli
1914
i
Ir. 7,-
71-
713
1416
1
3/2
4/_
DIVERSEN.
Bombay
Birma
Vladioo- Chili
ata
We,i
Europa
West
Europa
stock
West
West
Europa
(d. is,.)
(rijst)
Europa
(salpeter)
15-20 Mei
1922 .
1816
271- 351- 301-
8-13 Mei
1922..
191-
2713
351- 301-
16-21 Mei
1921..
2216
351-
–
32j6
17-22 Mei
1920
.
1101-
1401-
–
–
Juli
1914..
1416
1613
251-
2213
i) Voor Britsche schepen
I)
Amer. cents p. 100 lbs.
INKLARINGEN.
DORDRECRT/ZWIJNDRECIIT.
April 1922
April 1921
Landen van
Aantal
schepen
N. R. T.
Aantal
schepen N.
R. T.
herkomst
Binneni. havens
1
237
1
138
Groot-Brittannië
2
273
–
–
Duitschland
3
848
–
–
Denemarken
2
707
–
–
Letland ……..
3
–
892
–
–
1
–
121
Danzig ……….
2
1.160
–
–
13
..
4.117
2
259
België
…….
Totaal ….
Nationaliteit.
Nederlandache
2
303
1
138
Britsche
1
206
–
–
Duitsche
10
3.608
1
121
Totaal….
13
4.117
2
259
IJMUIDEN.
Landen van
April 1922
April 1921
her ko mat
Aantal
N. R. T.
Aantal
N. R. T.
schepen schepen
Binnenl. havens
16
21.759
17
14.400
Groot-Brittannië
107
87.614
70
50.883
Duitschland…,
48
62.577
26
27.793
Noorwegen
5
2.126
4
1.963
Zweden
3
1.078
3
2.091
Denemarken
–
–
6
2.842
Finland
7
3.164
–
–
8.170
–
–
Frankrijk
4
1.984
17
9.344
Spanje
7
6.789
2
1.736
België ……….7
Portugal
4
2.295
3
2.418
Levant
2 1.700
3
3.790
Ov.Westk.Afrika
2
2.203
2
2.694
Oostkust Afrika
1
1.731
1
1.948
Ned. 0st-Indië
11
46.109
7
29.650
And. Aziat. hav.
–
–
1
4.308
Vereen. Staten
3
6.851
4
8.777
Canada
1
1.916
Midden-Amerika
–
–
2
8.050
Ned. West-Indië-
Ned. Antillen
5
10.805
3
6.458
Brazilië
3
9.348
–
–
Argent., Uruguay
2
7.064
4
19.749
1
2.228
2
6.548
Totaal
239
287.511
177
205.442
Periode 1 Jan.
–
.31 Maart
870 984.304 747 878.037
Chili ………..
Nationaliteit.
Nederlandsche
116
175.652
101
131.893
Britsche
63
65.080
37
47.467
Duitsche
42
20.860
18
9.384
Noorsche
6
4.471 7
2.281
Belgische
–
–
1
1.872
Fransche
–
–
4
..2.307
Zweedsche
5
2.232
6
3.969
Deensche
,1
696
– –
Vereenigde Stat
3
13.605 2
5.802
Andere
3
4.915
1
467
239
287.511
177
205.442
(Vereenigde Scheepsagenturex van
Halverhout & Zwart en Zurmillilen & Co.)
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Verschenen:
Bedrijfsleven en de strijd tegen
de Armoede in Nederland
door Dr. CH. A. VAN MANEN.
Prijs ingenaaid
f.3,-.
Gebonden
f
4.76.
Voor leden der Vereeniging èn geabon-
neerden op het Weekblad wordt dit werk
beschikbaar gesteld tegen den prijs van
f
2,50
ingenaaid en
f
4,- gebonden.
Bestellingen richte men tot het Secretariaat van het
Instituut, Pieter de Hooghweg
122,
onder gelijk-
tijdige remise per postwissel of op postchèque- en
girorekening No. 8408,
Rotterdam.
(Gerard Mauritz.)
478
24 Mei 1922
NED’ERLANDSCH INDISCHÉ
HANpELSBANK
AMSTERDAM
BATAVIA
‘s-GRAVENHAGE
AMPENAN, BANDOENG, BOMBAY, CALCUTTA CHERIBON, GORONTALO,
HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENAÔO, PALEMBANG, PEKALON-
GAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,
TEGAL,
TJILATJAP,
WELTEVREDEN.
Kapitaal 155.000.000,—
Reserven
/
47.750.000,-
—,-
Nederlandsche Gist-
en
Spiritusfabriek
DELFT
C
A:L_
ARTI KELEN
–
C
RIi
•J
Gist
Brandapiritus
Zuivere spiritus
DE ALGEMEENE
Foezelolie
SPAARVERZEKERING
Amylalcohol
Aether Sulfuricus
Opgericht 1907
‘s-Gravenhage
Anna van Saxenplein
3
____71
.
_______
_____
Narcose Eether
Kurken en
Gedroogde Spoeling
OCTROOI- EN
MERKENBLAD
_
&ftij!1’1jFTLIJ UITGAVE
VAN DE
VEREENIGDE OCTROOIBUBEAUX,
IE
V. D. BOSCHSTRAAT
No. 1,
‘s.GRAVENUAGE
Motor! ocomo even
Transport wage na
voor alle doeleinden
AANLEG VAN
Bevat o.a, eene
volledige opgave van alle open
baar gemaakte octrooiaanvragen. en ver-
leende octrooien en van alle gedeponeerde
Fabr eks.
en
Handelsmerhen.
Abonnements-
prijs voor Nederland f5,—; voor Indië f6,— p.jaar.
Vraagt
nog
heden een
gratis Proefnummer
FABRIEKSSPØOR
–
SPOORWEGMATERIEEL
–
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
-Wilton’s MachinefabriekenScheepswerf
ROTTERDAM
Scheepsbouw ‘e
:
n Machinefabriek
Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvang
Vier droogdokken met iichtvermogen tot
46000
ton
–
Dwa-sheliing
Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120 ton
Telefoon: 7303 en 7304
–
Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam