Jrg. 6, editie 304

6 OCTOBER 191

A UTEURSBECHT
VOORBEHOUDEN.

Economisc

s

htatÎstische:

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL; NIJVERHEID. FNANCIN
EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

6
JAARGANG

WOENSDAG 26 OCTOBER 1921

. No. 304
IN HOUD

– BIz.

DE CONFERENTIE TE WASHINGTON
door
Ii. Dunlop ……923
De Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie in de Vereeni-
ging voor de Staathuishoudkunde en de Statistiek door
Prof. Mr. D. van
Blom.
………………………
926
De werkloosheidsverzekering en de werkgevers door
Dr. Ir.
J. van fiettinga
Tromp
………………………
928
Eenige beschouwingen omtrent het Financieel systeem der
Vereenigde Staten van Noord-Amerika, Naschrift, door
Mr. Dr.
A.
Spanjer …………………………
930
Na de opheffing der Rijkskolendistributie door
Prof.
Ir. 1.
P.
de Vooys ………………………………
P31
Goud in het Derde Kwartaal
1921
………………….
931
Londensche Correspondentie …………………..
933
Index-cijfers ………………………………..
934
AANTEEKENING:

–
Nederlandsche Zeeoorlogsschade ……………….
035
INGEZONDEN STUKKEN:
— De beteekenis van het woord ,,Dumping” door
A.
B.
van
der Vies
met naschrift van
Prof. Dr.
C. A.
Verrijn
,Stuart

………………………………..
936
Eenige opmerkingen over de Handelsregisterwet en haar toepassing door
F.
Oiaes ……………………
936
OVERZICHT VAN TIJ0ScHRIFTEN
…………………..
937
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………
938-944
Geldkoersen.

Effectenbeurzen,
Wisselkoersen.

Goederenhandel.
Bankstaten.

Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bru.in.s.
Assistent-Redacteur voor het weekblad: D. J. Wan8ink.

gecretariaat: Pieter de Hooghweg 1, Rotterdam.
4angeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telef. Nr. 3000. Tele gr.adrés: Economisch Instituut.
Post cheque en girorekening Rotterdam No. 8408.

Abonnemen.tsprjs voor het weekblad franco p. p.
in. Nederland f 20,—. Buitenland en Kolon.iën f 25,-
pér jaar. Losse wummers 50 cents.

Leden en donateurs van het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.
Advertentiën f 0.50 per regel. Plaatsing bij abonne-ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
îIlaa.tscha.p pij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.

24 OCTOBER 1921..

De toestaasci op de ,g’dilidininrkt. bleef wederom on-
vonanjcieiid. In prolongatiege1d’en worden de omsetten

steeds geringer. Deze . berichtsweek kwam er slechts

op drie van de zes beursdagen een notserdn4g (3 pOt.)

tot stand. Particuier disconto noteerde na.
4%
pOt.

De omzetten waren echter eveneens zeer gering,, daar,

door allerlei ooraaken de *aag naar wissels reel-

matig afneemt.

Daardoor bestond er buitengewoon veel bela.ngstel-

lin’g voor de dhrjjtving op snhatkistpapier. Op de.

aangeboden
f
50 mililio:en weed ‘in totital ingeschre-

ven voor r’uiim
f 94
rnsilliioen. Toelgawezen werden na.

j’ 45 mil]iio’en drieniaaiidsjproznesaen
it
f
988,38 en na.

1
5 millioen zesmaandsp.ronressen
ui.
f
979,36. De dis-

ontotvoet was this resp. 434 en
48/je
pOt., teiiwijl in

de laatste 6 maanden de ‘regeeriinig voor het 3-snaand’s-

papier steeds
43%
pOt. moest toestaan en dan nog

meestal niet het rvoiie ber,ag kon plaatsen.

*

*
*

Na den zeer sterken val ‘van Maandeé trad er in

cle volgenide dagen op de wtisselimankt een niet oniaan-

ndnijk hestel in. De betere stemminig kon zidh echter

iet dîandihawen, ailtihans in het laatst der, week kre-

gen de batisse iLntvloaden weder de orverlhand, terwijl

daarentegen heden onidank’debi.iitengawoon onguin-

tige politieke ‘bericihten. de koerse
n
voor bniurbeniianid-

sche ‘wissels nicih allen neder eerder iets her stelden

n alleen de effecteniniarkt opnieu.rw een zeer flauw

anzien had.

–
LONDEN,2
2
OCTOBER
1921.

Gedurende de afgeloopen’ week
‘was
de geldimar’kt

uiterst ruim en gedu’ri’g’ ‘viel in den niaim’idd;aig vrijwel

geen gelid meer te plaatsen..

‘ In liet algemeen gold’ voor ‘vernuieuuwiing van dag-

geld een rente van 334 pOt, hoewel bij gelegenheid

ok posten tegen 3 pOt. konden w6rdn afgeloten.

Nieuw gelid deed 234-2 pOt., terwijl, 7-daagsgeJlid zich

tussohen ide
33%_4
pOt. bleef hainldlhawnn.

. “De oirrezetten aan tde discontomarkt bi even geing;

zoowei door oveiwloedig aanbod vwti geld als do

scihaavschte van wissels .bro’kkeiden ‘de disconto’s ver-

der af: .

2-niaanids barik-.accepten 3
5
/
,
;_
3
% pOt.

3 .
,,

,,

3’I16-
7
/8
pOt.

4. . ,,

3’Iis—Iis
pOt.

6

,,

,,’

4

pOt.

3-maandis prima harudelswuissnils 534 pOt.

6

534-6 pOt.

DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.

Het ‘bericht, dat een Nederlandsche ‘delegatie, be-
staande uit bekwame en vooraanstaande staatslieden
ons land te Washington zal vertegenwoordigen, heeft
allerwegeir ton onzent groote voldoening gewekt. Want

niet alleen wordt het voor onze ‘regeering, nu zij de
uitnoodiging aannam tot het bijwonen der Conferen-
tie, al zij het maar van een ‘deel daarvan, hetwelk
op de Stille Zuidzee betrekking heeft, gemakkelijk,
uit de eerste hand de beschikking over de gewenschte
inlichtingen te verkrijgen en de geweldige belangen
die Nederland in het Verre Oosten bezit, zoo goed
mogelijk te verdedigen, de Nedevlandsche delegatie
kan op liet verloop der Conferentie een zeer gun-
stigen invloeduitoefenen. Immer.s niemand zal het
ff
de gedachten ‘komen dat Nederland iets andeis

.4

924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1921

nastreeft dan datgene te behouden hetwelk het sedert drie eeuwen bezeten en goed bestuurd heeft. Het Ne-
derlandsche bewind over Insulinde, al zijn er ook

tekortkomingen, geniet in de geheele wereld een gun-
stige reputatie, en vooral de overige mogendheden ter Conferentie •wier koloniaal beleid evenzeer als
het onze aan kritiek onderhevig is, zullen zich wel
wachten op het onze kritiek uit te oefenen. Veeleer
is het tegendeel te verwachten, vooral nu Amerika
gedurende den oorlog de groote beteekenis van Neder-
landsch-Indië beter heeft leeren kennen dan vroeger,
toen dat gebied voor de Amerikanen veelal een terra
incognita was gebleven. Ook mag men hopen, dat de
propaganda gedurende de laatste jaren
1OOT
Nder-

land over Indië gemaakt, goede iesultaten zal hebben

opgeleverd.
Sedert den oorlog is trouwens het aanzien van
Nederland als het land van voorzichtige en eerlijke
bedachtzaamheid, zeer toegenomen, en vooral En-
geland heeft ervaren, dat Nederland tijdens dn oor-
log als onafhankelijke bufferstaat niet te onderschat-

ten diensten heeft bewezen. Nederlands verhouding tot het Britsche Rijk mag dan ook zeer gunstig wor-
den genoemd. Immers niet alleen in Europa, imaar
ook in •het Verre Oosten zijn de belangen identiek.
In Europa is het wederzijdsche belang: herstel van
handel en nijverheid en het handhaven van den vrede.
In het Verre Oosten: het behoud van den
sa.tus qua
en van de open deur in alle gewesten, vooral in China.
Ook bij beperking der bewapeningen, wanneer die
boven de financieele krachten gaan, hebben beide lan-
den groot belang. Hetzelfde geldt feitelijk van Ame-
rika, Frankrijk, Italië, België en Portugal. Ook de
belangen dier landen, vooral in het Verre Oosten, zijn
met de onze identiek. Geen dier mogendheden kan,
wat onze Oost aangaat, iets betere verlangen dan den
tegenwoordigen toestaxei, waarbij hunne onderdanen
op handeisgebied
gelijke
rechten ‘hebben als de Ne

derl’an’dèrs zelven en gelijke bescherming van perso-nen en eigendommen genieten. Geen dier landen, En,
geland in het Verre Oosten uitgezonderd, volgt een
zoo vrjgovige handelspolitiek als Nederland.
Mogen zij dus overtuigd zijn van het feit, dat Ne-
derland op niets anders uit is ‘dan op het behoud en
op de verdere ontwikkeling van zijn bezit, zij zullen
daaruit de zekerheid kunnen afleiden, dat Nederland
met geenerlei nevenbedoelingen ter conferentie ver-
schijnt, en dit kan, en zal waarschijnlijk om de Nader-
lan’dsche deputatie •heen een atmosfeer van vertrou-
wen kunnen scheppen, die de Nederlandsche staats-
lieden in staat •kan stellen, waar het n’oodig is, be-
middelend op te treden.

Loopen de belangen der Europeesche mogndheden
ter Conferentie veelszins evenwijdig, de vraag of zulks
ook met Japan, de machtigste ‘mogendheid van Azië,
het geval is, wordt allerwegen gesteld, en
zij
moet ge-
steld worden ook door hen, die ongaarne van ophit-
sing en verdachtmak
–
ing beticht worden. Daarom kan
het ons Nederlanders toch allerminst te doen zijn!
Maar wij dienen de feiten, de ‘zich historisch ont-
wikkelende mogelijkheden, onder de oogen te zien.
Een van de niet te ontkennen feiten is, dat van het
bestaan in Japan eener sterk imperialistisch getinte
partij, die grooten invloed op het staatsbeleid uit-
oefent en wier drijven vooral in Amerika ongerust-
heid heeft gewekt. Niet ‘dat er in de V. S. niet een
imperialistisch getinte partij zou zijn! Men• denke aan
het Panamakanaal, de uitsluiting der Nederlandsche
Tuinbouwproducenten, het protectionisme in outrance
der V. S. enz. Dat ook de Nederlandsche regee-
ring het noôdig vindt, zich zoo goed mogelijk op alle
eventualiteiten voor te bereiden,
van
welke zijde deze
zich ‘ook zouden opdoen, blijkt wel uit de instelling,
reeds in
1912,
van eene Staatscommissie ten einde
voorstellen nope’ns de verdediging van Ned. Indië te
doen. De voorbereiding eener vloo’twet moest echter
wegens het uitbreken van den wereldoorlog en . de
nieuwe daarvan te verwachten ervaringen, worden

uitgesteld, doch in het laatst van
1920′)
werd een
,,interdepartementale Commissie” benoemd, bestaan-
de uit vertegenwoordigers der departementen van
Marine, Koloniën en Financiën onder voorzitter-
schap van kolonel Gooszen, chef van den Marinestaf,
ten einde een plan op te ‘maken en voorstellen te doen
aangaande de verdeeling der kosten over Indië en
Nederland. Nadat deze commissie haar rapport had
ingediend, werd vanwege Marine en Koloniën een
ontwer.p eener Vlootwet
1922
om advies aan de In-dische regeering gezonden. De door den G. G. be-
noemde ,,Defensie-Commissie” was unaniem van
dordeel, dat het plan aanvaard behoorde .te worden,
en de Voiksraad, nog verder gaande, nam met
39

tegen 8 stemmen een motie aan; waarin werd aan-
gedrongen op snellere tenuitvoerlegging van het
plan dan door ide Commissie was voorgesteld.

Hoewel het geheele plan te omvangrijk is om an-
ders dan na verloop van 10 of 12 jaren gereed te
kunnen zijn, terwijl vermoedelijk ook meerder perso-
neel zal moeten worden geoefend dan thans nog ge-
schieden kan, blijkt er toch uit, dat Nederland van
plan is zijne vestigingen in het Verre Oosten met
hand en tand ‘te verdedigen. Terwijl dé aard der
vloot allen schijn van imperialisme uitsluit, is het
toch duidelijk dat een mogendheid die in Indië tot
een zoo belangrijke machtsontplooiing besloten heeft,
en daartoe ook de ‘middelen bezit, een gevaarlijke
tegenstander zou kunnen zijn. Daarentegen zou zij,
werd de neutraliteit van Indië door een der oorlog-
voerenden in een conflict aangerand, voor de andere
strijdende partij een ,niet te versmaden bondgenoot
kunnen worden.

Nu is het volstrekt niet reeds een mathematische
zekerheid, dat een conflict tusschen bijv. Japan en
de Vereenigde Staten zal uitbreken; ‘de Conferentie
te Washington, als wij het ‘goed begrijpen, wordt
juist bijeengeroepen om aan Japan, voor zoover zulks
noodig is, duidelijk te maken, dat geen der ‘mogend-
heden, ook niet de Vereenig’de Staten, zulk een
conflict wenschjt. Tegeljkerttijd echter ‘dienst men
niet uit het oog te verliezen ‘dat
bij
de Vereenigde
Staten ‘wel degelijk de bedoeling voorzit om tevens
aan Japan te kennen te geven dat een te groots
machtsuirtbreiding van ‘dat rijk in Azië in. ‘de eerste
plaats voor Amerika een levensquaestie is, en daarom niet goedschiks kan worden getolereerd.

Zeer opmerkelijk is de houding van Engeland
tegenover de Vereenigde Staten, en zij stemt geheel
overeen met de uiterst gècompliceerde verhoudingen
van het Britsche Rijk tot de Vereenigde Staten, de
Britsche zelfbesturen’de gewesten, en Japan. Hoezeer
de financieele verhouding tussehen Engeland en de
Vereen,i,gde Staten sedert den oorlog is gewijzigd,
behoeft niet nader te worden aangetoond, terwijl
tegelijkertijd de concurrentie tusschen de beide
landen op het gebied van handel en nijverheid: aan-
merkelijk is verscherpt. Maar terwijl in ‘den strijd
tegen den Duitschen handelsconcurrent het Britsche
Rijk als &n aaneengesloten géheel kon optreden, zoo-
dat het van een door velen niet voorziene eenheid
blijk gaf, zou aan een dergelijk optrMen tegenover de Vereenigde Staten geen sprake kunnen zijn. Dit
dient in het licht gesteld te worden tegenover Ide be-weringen van hen, die gelooven aan de mogelijkheid
van een An,glo-Ame’rikaansch conflict. In de eerste
plaats heeft Engeland van een dergelijk conflict niets
dan nadeel te verwachten, ‘terwijl het bovendien
sedert
1914
toch wel gebleken is, ‘dat groote ‘oorlogen
aan beide belligerente landen of groepen ongeveer
evenveel schade ‘toebrengen en de mogelijkheid van
eenig voordeel geenszins tegen de zekere nadeelen
opweegt. En ‘bovendien zou een
strijd
•met Amerika
onvermijdelijk de afscheid’ing van Canada, dat ge-
wichtigste der
Dom.inior.s,
‘ten gevolge hebben. Zoo-
zeer hecht men
beiderzijds
aan het bewaren van dan

1)
Zie ,,Het Schip” No. 17 van 26
Aug.
1921.

26 October 1921

ECONOMISCH-STATIfISCHE BERICHTEN

925

vrede, dat ‘de duizenden mijlen lange grenslijn .tusschen de V. S. en Canada geheel onveridedigd is, terwijl beide
innden zich lang geleden hebben verbonden, op de
G’r•oote Meren geene oorlogsschepek te zullen onder-houden. De houding van Engeland tegenover .de V. S.
i dan ook uiterst welwillend, en er gaat schier geen
week voorbij zonder de eene of ‘andere gezaghebbende
uitspraak van Engelsche’ zijde, waarin betoogd wordt,
dat de wereldvrede alléén veilig is onder •de hoede
van: Amerika en het Britsche Rijk. Dat die betuigin-
gen van vriendschap in goede aarde zijn gevallen,
bleek nog op 19 Oct. 11, toen president Bardin’g te
York Towu een gewapend conflict met Eingelaid
,,ondenkbaar” noeride. Er bestaan dan ook tusschen
beide mogendheden geene belangen-conflicten, die
voor ‘een harer een levensquaestie, een. quaestie van
to be or not to bo
zouden vormen, al zijn er ook .twit-appels op allerlei gebied .tusschen beiden.
Maar Japan? Moet men •de uitingen van vele ge-zaghebbende Japanners gelooven, dan zou dat land
inderdaad te ‘gronde moeten gaan, tenzij het zijn
grondgebied verder kan uitbreiden, in ,,welke richting
dan ook. Het is hier niet zoezeer de vraag of er voor
Japan inderdaad zulk een
periculum in mora
bestaat,
een vraag, die velen ontkennend zullen beantwoorden,
maar veeleer, of de inv.loedrijkste Japansche staats-
lieden, die over oorlog of vrede beschikken, aan dat
gevaar gelooven en geen andere mogelijkheid zien
dan een geweld-politiek, ‘die oorlog, in ide eerste plaats
met de V. S., onvermijdelijk zou maken.
Erkend moet in ieder geval worden, dat de be-
langen-tegenstelling tusschen Amerika en Japan on-
eindig groo,ter en van gausch anderen aard is,dah die
tusschen’ Amerika en Engeland. Deze laatste landen
zijn eenvoudig handeisconcurrenten, zooals er on-
vermijdelijk moeten zijn zoowel wat de staten betreft
‘als de individuen, waaruit deze bestaan. Zoowel Ame-
rikanen als Britten werken niet dan voor hooge loo-
nen en beider levensstandaard is hoog. Britsche
emigranten worden in de V. S. toegelaten, Amen-
kaansche emigranten vestigen zich voortdurend in
Canada, zij hebben eeü gemeenschappelijke taal, een
gemeenschappelijke letterkunde en beschaving. Zij
verschillen slechts op punten van ondergeschikten
aard:

“
—
‘S

Nadat het bovenstaande geschreven was, kwam mij
het artikel onder de oogen van v. K. in het nummer
van 19 October van dit tijdschrift. De schrijver stelt
daarin de vraag of het probleem van den Stillen
Oceaan ,,fundamenteel een , rasseu-quaestie” is en hij
antwoordt ontkennend, en voegt er bij, d’at wanneer
de Japanners blank waren, de zaak ‘dezelfde zou zijn,
hoewel hij toegeeft dat het verschil in ras het con-
flict van belangen verscherpt. Wij vermogen die stel-
ling niet te onderschrijven, immers de. hoofdzaak
waar het om gaat, is ‘de quaestie van het vinden, 1dooT
Japan, ‘van een ,,outlet” voor zijne overbevolkin’g.
Tot nog toe (afgezien van de .iaatsteljk door de V. S.
gemaakte rest’ricties die uit andere oorzaken voort-
vloeien) hadden noch •de V. S. noch Canada noch
Australië zich verzet tegen de vestiging van blanke
immigr.anten,, integendeel, deze werden aangemoe-
digd, en zullen ongetwijfelid’ weder ‘meer aangemoe-
d’i’gd worden zoodra de toestanden weer normaal wor-
den. Maar wBt de immigratie van Japanners aan-

gaat, was men wel genoodzaakt zich op, een geheel ander standpunt te plaatsen. In de eerste plaats toch
kan de Japan’sche immigrant bestaan van een loon,
leven, in een woning, zich voeden en •kleeden volgens
een zoo lagen standaard, d’at waar’ hij in groote,n ge-
tale binnenkomt, de blanke werkman geen levensk’ai-

sen meer heeft. Dat is de economische kant’ van het
vraagstuk. M’aar er is ook een politieke: ‘de ‘blanke im-
migranten uit Europa worden – door Amerikanen,
Australiërs, Caua’deezen, reeds n’a de eerste of tij-dens de eerste generatie geassimileerd. Zij worden
burgers van hun nieuwe vaderland, onder de leuze:

ubi bene ibi patria.
Dat is niet het geval, kan niet
het geval zijn met de gele immigranten, ‘die ‘in alle
opzichten oneindig ver van hunne nieuwe lan’dge-
noo’ten ‘af staan en zich weinig of niet met dezen ver-
mengen.
Zij
vormen op den duur een element, dat
in geval van oorlog een zeer groot gevaar kan ople.. veren. Op de Sandwich-eila,nden en de Philippijnen
bestaat dat gevaar dan ook reeds en in zeer beden-
kelijke mate.

Het is juist de onmogelijkheid waarin de V. ,S.,
óanada en Australië verkeeren, om Japansche immi-
granten op gelijken voet als blanke toe te laten, ‘die de ‘kern van het vraagstuk vormt., De Aus’tralische
‘premier heeft nog niet lang geleden een
non pos-
sv.mus
openlijk doen hooren. En de Japanners weten
dat zij niet dan langs gesel(Idadigen weg den toe-gang tot de landen der blanken zullen kunnen ver-
krijgen. Wat zij vermoedelijk ook weten:, is ‘dat voor
hen een oorlog tegen de V. S., waarin om reeds ge-
melde redenen Engeland niet aan hun zijde ‘kan ‘staan,
– zelfs genoopt kan worden tot het tegenover.gestel-
de – op den duur weinig ‘of ‘geen kans op succes
‘biedt. Zij zouden misschien door een schiel’ij’k toege-
brachten aanval ‘de Amenikaansche vloot een neder-
‘laag ‘kunnen toebrengen; maar zij zijn verstandig ge-
noeg om te weten dat zij daarmede nog maar weinig
verder
zijn.
Het Amerikaansche volk heeft juist, en-
kele jaren geleden getoond’, in staat ‘te zijn tot een
plotselinge militaire actie in grooten stijl, en het
heeft zich de toen opgedane ervaring zeker ,ten nutte gemaakt. De Groots Republiek is feitelijk onaantast-
baar, en niet te isoleeren; zij neemt van jaar tot, jaar
toe aan bevolking en aan rjkd’om en macht en heeft
ruimte te over voor elk surplus der eigen bevolking.
1.
Bestaat er nu voor het Japansche vraagstuk der
immigr.atie geene ‘andere oplossing dan 1) het aan-
dringen door Japan op concessies door Amerika,
Canada en Australië; 2) de exploitatie -van China door
Japan; 3) bij gebleken ouvervulbaarheid dezer twee,
de door v. K. ‘genoemde ,,bewuste pogin’g tot aan-
vankelijk pacifieke penetr.a’tjie (alt venia verbo) der
Zuidzee-eilanden”?

– Wij gelooven dat er een vierde oplossing bestaat,
U’ie reeds door Japan terdege ‘ter han’d genomen is,
.n die, wordt zij ter Conferetitie erkepd’ en zoo mo-
gelijk in de hand gewerkt, de pacifieke penetratie
van Ned. Indië ‘door Japan verbodig zal maken.
Wij
be-
doelen de vestiging ‘der Japanners in O.-Siberië. Mag
men een schrijver in ‘het Amerikaansche weekblad
The Naiio’n,
van 5 Oct. I.I. •geloo’ven, dan is die ves-tiging’ een
fit acconpli, al
heeft zij plaats gehad,
niet on’der off’icieele leiding van Japan, maar door
Russen als Semionov, Kappel, Ungern e.a. Zij zijn,
iegt de schrijver, anti-bols’jewisten, maar ‘slechts in
de tweede plaats. Hun feitelijke verhouding tot de
gebeurtenissen in .Sibenië is ‘die van Japansche agen-
ten ,,paid by Japan, equipped’ ‘by Japan and operat-
ing for Japan. It is not a Russ’ian political •faction
that rules Easter.n Siberia. It is Japan.” De schrij-
ver verklaart, ‘dat deze feiten bekend zijn en isa de
Japans’che pers openlijk bes’proken worden. Toen na
den val van Koltchak de Geallieerden en Amerika
hunne troepen ui’t Sibenië terugtrokken,
bleven
de
Jipansche, en zij bezetten Wladivostock en de zee-
provincie, de noordelijke helft van Sachalien en be-
langrijke knooppunten aan ‘de Oost-Chineesche en
Trans-Sibenische spoorwegen. De schrijver van ‘het

artikel, N’ath’a-niel Peffer, ‘deelt dan verder ‘het een en
ander mede omtrent een interview met ‘den Japan-
schen Premier Hara, die hem zei’de idat Japan ‘zich
eerst uit Siberië terug zou trekken, zoodra er een
regeering was, sterk genoeg om de orde te bewaren. Men begrijpt wat dit zeggen wil, vooral waar Peffer
er bij voegt, dat da bovengenoemde Russ’ische agen-ten van Japan de regeering te Toki’o smeekten, voor-
al in Oostelijk Siberië te blijven ten einde tot het
herstel ‘des lands
bij
te dragen.Maar odk wanneer
Japan inderdaad tot evacuatie overgaat, zegt Peff er,

926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26
October 1921

kan het zulks gerust doen zonder een enkelen Japan-
schen soldaat of kanon in Oostelijk Siberië te houden
,,and stili govern it from Tokio as effectively as
if it had been annexed”. – De schrijver wil Japan’
niets ten laste leggen: ‘in een cynische wereld waar
landen alles nemen wat zij kunnen, kan men van
Japan niet eischen, dat het zich uit zuivere braafh’eid
keert tegen deze eenige gelegenheid tot uitbreiding,
terwijl de Japansche delegatie te Washington zal
kunnen zeggen te allen tijde tot evacuatie bereid te
zijn. Hij knoopt aan
zijn
bericht een beschouwing
vast, waarin hij de schuld van het gebeurde hoofd-” sakelijk aan ‘de verkeerde diplomatie der V. S. toe-
schrijft en de vrees uitspreekt dat ‘de Oost-Siberische
quaestie een twistappel toevoegt •aan de etteljké
reeds bestaan’de, die ter Conferentie ter sprake zul-
len komen.

Wij zouden zeggen da’t, bij.aldien men het er over
eens is, d’at Japan inderdaad behoefte heeft aan
expansie, men wellicht verstandig zou doen, ‘dan maai
genoegen te nemen met wat Peffer noemt ,,deroga-
tion of international rights” in O.-Siberië, en
die
expainsieèucht dan mao.r in die richting te /canaiisee-
ren, waar zij nog het minste kwaad kan. Wil
men
Japan met ledige banden van de Conferentie naar
Tokio terug laten gaan? Het is moeilijk aan te nemen
dat men het machtigste en meest zeifbewuste velk
van Azië, een volk bovendien dat b’eschavend en or
ganiiseerend optreedt en d’aarin geenszins bij het
Westen ten achter staat, daardoor in zoo hevige ma-
te zou willen verbitteren •dat ‘daarvan op •den duur
de schromelijkste gevolgen zouden zijn te vreezen.

H. DUNLOP.
Den Haag, 21 Oct. 1921.

DE PUBLIEKRECHTELIJKE BED.RIJFS-
ORGANISATIE IN DE VEREENI’GING

VOOR DE STAATHUISHOUDKUNDE

EN DE STATISTIEK.

Is zij wenschelij’k, de publ’iekrech’telijke bedrijf zon-
ganisatie? En indien ja, in welken vorm?

Ziehier de,çtwee vragen, die de ‘bekende rvereeniging
voor haar jaarvergadering te Utrecht op 8 October 1.1.
aan de orde ‘had gesteld. In de keus ‘der ipraeadviseurs
had haar bestuur een gelukkige hand gehad: één voor-
stander van publiekrechteljke bedr’ijfsorga’nisatie in
Veraartschen zin (prof. Veraart zelf, voor wien reed’s
het beleggen der vergadering op dit onderwerp een
succes was, dat hem troosten kan over 4e weinige, in-stemming die ter. vergadering aan zijn ‘.telsel ten deel
viel), één voorstander van publ’iekrechtelijke bednijfs-
organisatie in den zin der socialisatie (de heer ‘Van den Tempel), één tegenstander, ‘in ‘hoofdzaak, van
beide stelsels (prof.’ Bordewijk). En de drie praead-
viseurs
hadden
eenzelfde gelukkige hand in de sa-
menstelling hunner vertoogen.

De geslaagde voorbereiding deed een ‘hoogstaand
debat verwachten en deze verwachting is niet ‘teleur-
gesteld. Met een principieel betoog van prof. Verrjn
Stuart ingezet, ‘toonde het debat verder de rijkste
schakeering. En wanneer men een uitzondering maakt
voor mr. Pelster, wiens rede sterk herinnerde aan
een in 1918 bij Brusse in Rotterdam verschenen,
aan het genre der staajtsroma.ns verwant geschrift ,,de
wording van het Pertexisme”, kan worden getuigd, da’t het debat ‘bleef binnen de door het bestuur ge-
trokken lijnen.

Van pr’aead’v’iezen en vergadering beide heeft de
‘dagbladpers uitvoerig verslag gegeven. ‘De nabe’trach-
ter ka’n mitadien met het weergeven van enkele ont-
vangen indrukken volstaan.

Prof. Veraart heeft bij de verdediging van zijn
praead’v-ies de klacht geuit, dat de debaters aan eenige
punten te weinig aand.achrt hadden gewijd, inzender-heid aan de gebrekkighei’d der bestaande sociale wet-geving (voorbeeld: de 8-urenwet) en aan de wensche-

lijkheid derhalve zom, met vastknooping aan in de nij-
verheid reeds bestaande organisatie, deze verder tot
een pu’bliekrechtelijke organisatie uit te ‘bouwen. Wa’s
deze klacht gegrond? Neen, in zooverré wel degelijk.
en ampel over
zijn
stelsel van organisatie zoowel als
over dat van den ‘heer Van den Tempel gesproken
was. Neen ook, in zooverre één der moderne organi-
satie-vormen (die bij wege van collectieve ‘arbeids-
overeenkomsten) de ‘gespannen aandacht der vergade-
ring gehad heeft, met name wat de vraag betreft
naar het geldend verklaren van die overeenkomsten
voor .gansche bedrijven, zoocira een versterkte meer-
derheid van werkgevers en werknemers ze vrijwillig
aanvaard heeft. Toch was de ‘klacht begrijpelijk en juist, in zooverre de door den praeadviseur erme’de
aangeduide gr.ondgedachte van zijn ‘systeem, afgezien
van de uitwerking, zeker in de debatten niet geheel tot haar recht is gekomen. ‘Meer met de uitwerking
dan met de groudgedachte ‘heeft ‘men zich bezig ‘ge-
houden. Het jraeadvies zeLf trouwens ‘h’ad ‘hiertoe
aanleiding gegeven: de prijselijke uitwerking der
grondgedachte in een concreet wetsontwerp had tot
onbedoeld (èn onverdiend) gevolg, dat in ‘de debatten
het overgroote deel der aandacht ‘op die uitwerking
zieh richtte en wel in ‘het bizonder op ‘de poging om
aan verbruikersraden het. verbruikersbelang, van
meet af in Veraart’s stelsel het teere punt, in be-
scherming ‘te geven.

Van deze poging ‘is ter vergadering niet veel goeds
vernomen. Men mag de vra’ag stellen of het hiermee
niet eender staat als met een ander punt, dat der
ervaring, tot nu opgedaan met de jonge D’uitsche be-
drijfsrad’en en de nict veel ou’dere E.ngelsche Whitley-
counoils: de heer Van den Tempel, aldus diens geest-
verwant dr. Van der Waerden, had hierover wel ‘iets mogen vertellen in.stee van erover ‘te zwijgen; er is,
aldus mr. Van Tuylil van Ser’ooskerken, van die Duit-
sche bed’nijfsraden, naar ‘het schijnt, nog niet veel
anders te berichten dan dat zij een mislukking zijn;
een oordeel, dat ‘de heer Jos. Loopuyt met kracht
kwam tegeuspreken; en ten slotte de praeadviseur
Van den Tempel zelf: oordeelt niet te vroeg, zij ‘be-
staan nog nauwelijks, ‘deze raden; herinnert u, .dat de
Nederlandsche vakbeweging, alvorens tot den sterken
groei te komen, dien we nu aanschouwen, een heel
wat langer tijd van kwijuing en schijnbaar misluk-
ken heeft doorgemaakt. Welnu, de verbruikersraden,
(waarom met hun pleitbezorgers altoos van ,,consu-
menten” raden te spreken?) leiden nog slechts het
papieren ‘bestaan van het ‘stadium der plannen-ma-
kerij; critiek erop kan eisch zijn, maar mag niet weer-
houden van waardeer’ing”voor de grondgedachte, van
waardeering ook voor het feit, dat men onder de
aanhangers ‘der ,,econom’i’sche bedrjfsorganisatie” thans is ‘gaan inzien, dat dit stelsel op dit punt aan-vulling dringend behoef’de. Of mr. Ver’aar’t geheel
gelijk had met
zijn
tweede grief tegen zijn opponen-ten binnen en buiten de vergadering: dat zij ten ‘on-
rechte hem hadden aan.gewreven, niet van den be-
ginne af naast den voortbrenger ‘ook, als ‘tweeling,
den verbruiker onder het hart te hebben gedragen,
deze vraag kan, als van secundai’r belang en meer
persoonljken ‘aard, onbesproken blijven; niet steeds
is men ‘van het eigen hart en wat daarom zich af-
speelt ‘de beste kenner.

Is evenwel niet een ander punt veel meer veren-
achtzaamd dan dat der gron’d’ged.achte van het stelsel-
Veraart? Fel
zijn
belicht de
verschilpunten
tusichen
het socialiisatie-denkbeeld en dat der publiekrechrte
lij’ke bedrijfsorganisatie op grondslag van dan be-,
sta’an’den paTticul’ieren eigendom van productiè-mid-
delen. Geheel in het donker werd de
overeenkomst
tusschen beide stelse’ls gelaten, terwijl toch alleen
reeds het feit, dat de alleszins actueele vraa’gstelling
van het bestuur kon uitloopen op ten minste twee
antwoorden, onomstootelij’k op verwantschap der twee
stelsels wijst, een verwantschap ‘die men theoretisch-
dogmatisch loochenen kan, maar die sociaal-historisch

26 October 1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

927

vaststaat; éXinzelfde complex •vn sociale feiten heeft
beide stelsels liet leven geschonken.

Hoe deze leemte te verklaren? Tast men mis met
te gissen, dat ‘het de eenzijdige propaganda, voor elk
der stelsels op ‘zijn beurt gevoerd, met miskenning
van goeds in mëde4ingende systemen, geweest is, die
êu de propagandisten zelven èn wis naar hen, luiste-
ren blind heeft gemaakt voor de overeenkom-stigo
trekken, die aan deze stelseis eigen zijn?.

Een paar voorbeelden volstaan. Voor andere col-
lectieve arbeidsovereenkomsten dan die op ,,eoo-n-o-
mi’sche bed’ri,jfsor:ganis-atie” mikken, heeft mr. VeraaTt
nooit een goed woord, veelvuldig woorden van klein-
achting over.gehad; hij heeft thans hiero’eer ter ver-
gadering een en ander moeten hoeren; de ‘heer Van
den Tempel ziet minac-htend neer op het sinds jaren
en thans andermaal door mr. Van Zanten bepleite
denkbeeld om, onder bepaalde voorwaarden, aan col-
lectieve arbeidsovereenkomsten voor een gansch be-
drijf kracht van wet te geven; de Regeer.ing stelde,
tot onderzoek van problemen die zich niet lan-
ger lieten afwijzen,
twee
commissies in, een voor de
-socialisa’bie, een voor de medezeggenschap, van welke
twee lichamen
beider
-lid, mr. Kortenhorst, -de ver-
gadering het weinig opbeurend nieuws kwam bren-
gen, dat het eene reeds ongeveer een tiende, het andere
cen twintigste van
zijn
taak heeft volbr-acht; dit be-
teekent de doofpot. Slechts hij kan hiermee vrede
hebben, die van overtuiging is, dat het bestaande
stelsel per saldo en principieel boter is dan het wor.
den zou na ‘meer of minder p-rincipieele wijziging door
een der zich aan-dienende hervormingspiannen. Ook
deze meening kwam tot uiting in de vergadering;
men leze er ‘Inter -in het gestenografeerd verslag de
redevoeringen der heer-en Verrjn Stuart, Smid en
Van Tuyll maar op na; ook de overtuiging van prof.
Bor-dewijk is ‘aan dezen gedachtengang verwant,
schoon niet ermede i.dentik. Wie z66 denkt, zal niet
treuren als al deze propaganda en al deze debatten
onvruchtbaar blijven. Maar wie anders denkt, moet
anders wenschen en moge zich zeer in ‘het bizonder
aan enkele opmerkingen van mr. Kortenhorst laten
gelegen liggen: dat hier alle eenzijdigheid uit den
booze is en eenvoud het kenmerk van het -onware.

Ben ik, vroeg prof. Bordewijk aan ‘den ‘heer Wibaut
(clie ook weer voor deze vergadering, door haar met
zijn bonhomie te ‘doen glunderen, het feit had verdon-
keremaand dat ook ‘hij een dier fa’n’a’tici is van ,,mijn
stelsel is het ware en daarbuiten is er niets” en die
den raeadv’i-seur uit Groningen gemis aan breedheid
van opvatting had ten laste gelegd); ben ik, vroèg hem
in repliek de heer Bord-ewijk, min
. der breed dan gij?;
in beperkte ‘mate,
bij
mon’opolies, ben ik voor s-ociali-
satie te vinden en daarnaast, op het veld’ waar nog
geconcurreerd wordt, ‘weusch ik het particulier be-
drijfswezen in beginsel intact te laten.,’ gij daaren-
tegen wilt s-ocialis-atie zoûder uitzondering van be-
teakenis.

De vraag had reden van bestaan. En van isitbrei-
ding, buiten het geschi’lletje-Bor.d-ewij’k-Wibaut.

Zoolang de voorstanders van het stel’sel-Ver-aart,
van welke deze vergadering numeriek waarschijnlijk een te zwak beeld heeft gegeven, blijven vasthouden
aan dit stelsel, met enkel vijandschap tegen ‘de so-
cialiiatie-idee en met enkel neerzien. -op wat mannen
als Bor-dewijk, V’an Z’anten en Kor’ten!horet hopen te
bereiken met bindend-verklaring van, collectieve
arbeids-overeenkomsten, en zoola’ng dit denkbeeld ook
van de zijde des ‘heeren Van Hen. Tempel niets dan
geringscbaitting te beurt valt, ‘zooliang komt van dit
denkbeeld niets. Dan wordt het instituut der collec-
tieve arbeidsovereenkomsten belemmerd in
zijn
groei.
Het is gewassen, verrassend snel gewassen zelfs, -sinds
1908, zijn ge-boortejaar, maar deze groei is eenzijdig
gehouden, meer in de breedte (de veelheid der con-
tracten),’ dan in -de diepte (hun innerlijke beteekeniis).
Het roept om wegnemin,g -dier -bel-emmerinigen en ‘het
bergt beloften ‘in zich, waarvan waarlijk niet d’e

minste is dat het de sociale-wetgeving-van-boven-af met de daaraan onvermijdelijk verbonden stroefheid
van ambtenarij (hoe -soepel men de wat ook trac-h’te te
maken en hoe toegankelijk -ook d-e ambtenaren zich willen toonen voor eisclien van bed’rjfspractijk) voor
een goed st-uk overbodig zal maken. Weigert men nu
vertrouwen aan de collectieve arbeidsovereenkomsten
in het een-e opzicht, waarom zou men ze beter ver-
trouwen in het ‘andere? Terecht heeft mr. Korten-
horst gewezen op wat er uit dit instituut nog kafi

werden gehaald. Het bleef -duister, ook na prof. Ver-
aart’s repliek, waarom alleen binnen het kader der
door ‘hem ontworpen nieuwe organen dit nieuw -stuk
sociaal leven
-zal
kunnen gedijen.

Wanneer mr., Z. van den Bergh alleen blijft staan
met zijn roep om st,atsconrtrôle en ‘s-taatsaa’n’deel in
de winst bij reeds gQtrustificr-d’e
bedrijven
(iets wat
zich laat denken in ‘he-t ‘model, ‘dat de Nederlandsche
Bank nu reeds biedt, ofwel, zooais ter vergadering
werd opgemerkt, in dat van het zoogenaam’d gemeng-
‘de bedrijf), alleen blijft staan, doordat men rechts van
hem Jiever een -ander soort publiekrechtelijke orga-
nis’atie
sri
links liever een integrale socia’lisartie ge-
zien had, dan blijft de toestand
bij
het oude. Of, beter
gezegd, ‘d-an ontwikkelt hij zich zelfstandig, naar eigen
kiem en aandrift, zonder ‘dat van gemeensch-apswege
eji ‘ten -gemeenschapabate stuur aan deze ontwikke-
ling gegeven wordt. –

De bestaande maatschappij is ter vergadering, zij
het niet zonder voorbehoud, geprezen, o.m. door prof.
Verrijn Stuart, die de -stelling
–
der hoeren Van den
Tempel en Ver-aart gelijkelijk: tusschen onze stel-
sels hebt ge
‘te
kiezen, een ‘derde is er niet, nadruk’ke-
‘lijk afwees met zijn verklaring: een derde is er wèl,
liet is ‘het bestaande -maatschappelijk stelsel van pre-
miën en boeten, waar Pier-son van sprak,
niet
‘een van
anarchie, maar van betrekkelijke regelmaat in de pro-
ductie, door d-e wenschen der verbruiker-s gedicteerd.

De tegenwerping was juist; het ,,-anarchie”-verwijt
is’overdreven. Maar was zij afdoende? ,Dema-a-‘tschap-
pij v66r -den oorlog kon -in menig ‘opzicht zich laten
zien. Ook daarin -evenwel leefden strekk-ingen, die ‘tot
voorzichtigheid -maanden. De coutrali-satie in het be-
-drijf’swe’zen, h’et bankwezen inbegrepen, was en is
stellig niet uitsluitend – mr. Bowi’ewijk heeft -di’.
Van der Waerd-en hierop noci terecht ‘opmerkzaam -ge-
maakt – een concurrentie werend’, zij kan ‘ook een
concurrentie versc-herp-end vertehijnsel zij’n. Maar in
dia gevallen, aarin’zij het eerste is, dreigt dan ‘toch
het monopolie, dat -in ‘ha.nden van onverantwoorde-
lijke particulieren niet te dulden is. De -oorlog nu
en zijn gevolgen hebben de concentratie verhaast en
verscherpt en het vraagstuk, ‘hoe tegen de euv-elen
der cencentratie te waken, acuter gemaakt. Tegelij-
kértijd hebben zij -de voortbrengin’g een einciweegs
achteruit gezet; wij allen samen en in doorsnee zijn
in heel wat minderen doen dan voorheen.

De vraag is dus thans – en zij ‘nijpt viel -scherper
-dan ooit te voren – hoe ‘ten meeirten bate van ons
allen de productie en de ‘distributie bei’de -te verhoo-
-gen en te verbeteren 1zijn.

– Hot zijn met name d-e heeren Verrijn Staart, Van
den Berg’h en V’an den Tempel geweest, die deze din-
gen onderstreepten. Elk met een eigen conclusie; elk
met verwerping van der anderen conclusies. Doet
men inderdaad niet beter, na te gaan -of niet voor het
eene geval de eene, voor ‘het andere een andere con-
clusie de beste oplossing beliohaam-t?
,Het is niets ‘moeilijk meer – ‘de literatuur vloeit
-over van gegevens – de ‘argumenten voor en d
–
e argu-
men-ten tegen de verschillende ‘stelsels op te tellen
en netjes te -groepeeren. E’n in ‘deze praead-viezen en
debatten vindt men ze opnieuw -alle te zainen; Doch
wat men er mist is de -scheppende synthese, ‘terwijl
-toch zij alleen kan leiden tot -d-e bevrjden’de d-aad.
De maatschappij dreigt aan delibereeren te -gronde
te -gaan. – –
Kan in de productie -de winst,prikkel worden ge-

d.

4
1~1

– –‘

24&

/
‘2’
d,

928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1921

mist? Kan zij worden vervangen door de nobeler eer-
zucht van den leider, die groot gaat op het bedrijf,
dat groot werd door hem? Het zijn psychologisch be-
langwekkende. vragen, waarover dezen Zaterdag in Utrecht weder belangwekkende dingen gezegd zijn.
Doch die men, .delibereerende, nooit tot oplossing
brengen zal. Terwijl de maatschappij om oplossing schreenwt van die andere problemen van productie en distributie, die daarachter liggen en nôg belang-
rijker zijn.
Zijn de particuliere leiders de bezrte? Voor de Ne’-
derlandsche Bank wil zelfs ‘het socialisatie-rapport
hen niet ‘aan den dijk zetten; men heeft hier trouwens
reeds met, een tusschenvorm tusschen particulier en
overheidsbedrijf te doen. Er
zijn
andere bedrijven
–
ongelukkig voor de voorstan•dQrs van radicale sociali-
satie jui’s’t zulke, waar’ sooi’alisatie voorshands mi-
nieme kans op verwezenlijking heeft
–
waar recente

gebourtetiissen crnstigen twijfel, hebben gewekt; van
socialistische zijde is hieraan ‘ter vergadering een
paar keer herinnerd. Twee voorbeelden ten bewijze,
dat gen’eraliseeren niet verder brengt. En inmiddels
blijft de tijd manen tot de daad, de daad, die nood-
zakelijkerwijs in i’ele daden zich splitsen zal, elke
weer anders geschakeerd al naar het geval dat zij
aangrijpt.
Waar werken de arbeiders het best, in het privabe
of in het publieke bedrijf? Er is veel te zeggen voor
het nuchtere antwoord van den heer Van den Tem-
pel: dit hangt af van leiding en loo’nstelsel. Maar
ook dit antwoord beslist niet over de vaag, welk
stelsel of welke stelsels van vo’ortbrenging het best
passen voor de komende tijden. Daar spreken vele an-
deie factoren mede.
:
Prof. Bordewijk, het succes der in eigen beheer
geëxploiteerde s’tadsboerderijen in Groningen toege-
vende, kon er terecht op wijzen, dat dit voorbeeld,
ontleend aan een gewest, waar de laadbouwtechniek
zich op haar best heeft ontwikkeld, bewijskracht mist
voor andert streken. Het zooveelsto bewijs voor de stelling, .dat elk geval afzonderlijk wil worden be-
keken.
Als deze overtuiging mocht komen bovendrijven is
er eenige kans, dat onze maatschappij zich berekend
zal toonen voor de vitale vraagstukken, die haar ter
oplossing zijn voorgelegd. Maar blijft het bij den
strijd tussehen een diie, vier stelsels, wier aanhan-
gers elkander het licht in de oogen niet gunnen,
dan reikt onze samenleving zich hiermee een breyet
van onmacht tot regeneratie uit. D.
VAN
B
L
O
M
.!

DE WERKLOOSHEIDSVERZEKERJNG ËN

DE WERKGEVERS.

Het hangt den werkgevers boven het ho’ofd, ‘dat zij
binnen niet te langen tijd verplicht zullen worden,
geldelijk aandeel te ‘dragen in de ‘kosten der bestrij-
ding van werkloosheid hunner arbeiders. De tegen-
woordige Minister van Arbeid hoef t dit reeds in uit-
zicht gesteld en het vraagstuk bij den ,,Nederiand-
schen Werkloosheid’sraad” in bespreking gebracht.
De diverse vakcentralen der werkgevers en der werk-
lieden hebben, naar verluidt, hun standpunt dien-
aangaande reeds voorloopg bepaald.
De in den Werkloosheidsraad’ vertegenwoordigde
werkgeverscentral’en schijnen tegen, deelneming hun-
‘nerzijds in de werkloozenzorg niet volkomen afwij-
zend te staan. Dit komt mij ok juist voor. Werk-
loosheid is een bedrijfsvei’schijnsel. De arbeider, die

in
een bedrijf zijn brood verdient, maakt deel
uit van

dat bedrijf, evengoed
–
meer nog
–
dan de in dat
bedrijf gebezigde machines, en’z.; hij helpt het be-
drijf in stand houden, winst maken en reservefon’dsen
vormen’. Heeft het bedrijf nu op zeker oogenblik zijn
arbeidskracht niet meer noodig, terwijl hij toch zich-
zelven en zijn gezin moet onderhouden, dan kan, als
hij niet direct veer ander werk kan vinden, het be-
‘drijf, dat hem ontsloeg, voor die onderhoudskosten
tot op zekere hoogte aansprakelijk worden gesteld. Al

moge ‘de werkgever met recht kunnen aanvoeren, dat
hij geen schuld h’eef
t ,aan het ontslag, .dat hij daar-
toe slechts noodgedrongen overging, niettemin kan
hij zich
niet
geheel aan de onderhoudskosten van ‘den
arbeider onttrekken. Ook machires, gebouwen, mate-
riaal, paarden enz. moet hij onderhouden als ze op
zeker oogeublik niet gebruikt worden; dat is be-
drijfszaak, hij behoor’t daarop te rekenen bij de be-paling zijner bedrjfsonkosten, hij dient ‘daarvoor te
reserveeren, of zich tegen dit risico te verzekeren. Of
ook de werklieden zelven zich behooren ‘te verzekeren
en of het Rijk en de Gemeenten in de kosten moeten
bijdragen, zijn vragen, die straks nader onder de
oogen gezien zullen worden; d’at echter alleen deze
partijen de verzekering ‘moeten •dragen en de werk-
gevers er niet mee te makdn ‘hebben, is naar mijn
gevoelen stellig onjuist.
Dit zien,
gelijk
gezeg.d, de genoemde werkgevers-
organisaties dan ook wel in en ‘het gaat er nu dus
eigenlijk m’aar om, niet ôf, maar hôe zij i’n de werk-
loozenzorg zullen worden betrokken.
De groote meerderheid •der werkliedenorganisa’ties verlangt, dat het bestaande stelsel van werkloozenver-
zekering behouden blijft; met ‘dit verschil, ‘dat de
werkgevers wettelijk verplicht worden tot het storten
van premie in de door de arbeiders bestuurde werk-
looaenkassen; waa’rtegenover do werkgevers dan
mede-vertegenwoordiging verkrijgen
–
naast verte-

genwoordigers van Rijk en Gemeente
–
in de helft
van een centrale en van gemeentelijke commissies. De
centrale commissie zou regelen vas’tstellek, waaraan
de besturen der kassen zich hebben te ‘houden, de ge-
meentelijke commissies zouden er op hebben toe te
zien, dat de kassen zich inderdaad aan die regelen
houden.
Dit voorstel schijnt mij voor de werkgevers weinig
begeerenswa’ard. En wel voornamelijk hierom, dat de
vezekeri’ng volgens ‘het huidige stelsel
–
hetwgllc

overigens ‘slechts ongeveer
%
der loonarbeiders onder
het bereik der. verzekering ‘kan brengen
–
‘te ver ‘af
staat van het bedrijf en te dicht staat bij ‘de politiek. Ik
kom hier op het terrein, waarop dezer dagen, tijdens
h’et congres over de sociale verzekering te Utrecht,
werd slag geleverd. De vraag kwam daar aan ‘de orde
of de overheids’bemoeiing met de sociale verzekering
de organen
–
al dan niet omvattende de samen-
werking der belanghebbenden
–
met de uitvoering

belast, scheppen moet, ôf dat de wet slechts de waar-
borgen moet regelen, waaraan hebben te voldoen de
door’ vrij initiatief te scheppen sa’menwerkingen van
belanghebbenden, die de uitvoering zullen’ ter hand
nemen. De bespreking ven die vraag had allereerst
plaats
met
het oog op de verzekering van ziekengeld,

waaromtrent de wederzijdsche organisaties van werk-
–

gevers en arbeiders onder leiding van de heeren
Posthurna en Kupers de wenschelijkhei’d hebben ge-
voeld, die zelf ter hand te nemen ‘in plaats van deze
verzekering door overheidsorganen (raden van ar-
beid, .en,z.) te doen administr’eeren. Di’t plan heeft
aanst’onds sympathie bij mij opgewekt,
1)
‘een syni-pa’thie, die s’terk is bevestigd door de lectuur ‘der
praeadviezen en’ de toelichting daarvan ten congresse
van de ‘heeren l’os’thuma en Korten,horst
pro
en van

den heer Duys
contra
clie eigen ‘bom oeiing. Ik moge
hier een enkele aanhaling doen
uit
het praeadvies

van Dr. Posthuma (bl’z.
53):

,,Er ontbreekt nu eenmaal bij
uitvoering door organen
door
overheidsbemoeiing ‘geschapen, het gevoel van samen-
hoorigheid tusschen deze organen en
de
rechtstreeksch be-
Ianghebbenden. Te verwon’deren is
zulks niet. Immers kan,
bij het ‘scheppen ‘dier organen, de overheid nimmer v.oi-
doende rekening honden met de
behoeften van het leven,
terwijl ‘daarentegen, wanneer ‘de belanghdbbenden de orga-
nen kiezen, aan wIe zij de .beharti’ging van kun belangen
opdragen, aans’ton.ds een band
tusschen
cle
organen en de
belanghebbenden wordt gelegd en voortdurend wordt on-

i) Men zie daarover ook ‘mijn opstel ,,Een eisoh van
democratie?” in hot tijdschrift ,,De Opbouw” van
15 Oc-
tober j.l.

i
‘

‘

‘

26 October 1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

929

derhouden. Ook is het duidelijk, dat elk bedrijf zijn eigen
eisehen heeft, zeker niet minder op het gebied “der sociale
verzekering, dan op nader gebied. De ervaring, opgedaan
met de uitvoering door overheidsorganen, ook zelfs indien
daarin belanghebbenden zitting hebben, als buy, in de
Raden van Arbeid, heeft geleerd, dat de overheid nimmer, naar genöegen dier belanghebbenden, voldoende rekening kan houden met al de verschillende eischen der afzonder-
lijke bedrijven. Door overhei’dsbemoeiing komt ‘nooit een
organisatie tot ‘stand, die zon de volle sympathie van en
zoo het noodzakelijke verband met de belanghebbenden
heeft als dit het geval is bij een organisatie, opgebouwd
‘door de belanghebbenden alf.
1)
Daardoor ‘is het verklaar-
baar, dat bij organisatie ‘door o’verhei’dsbemoei’ing elke actie tot verbetering eener wettelijke voorziening van de
zijde der werkgevers ontbreekt, ‘terwijl diezelfde werk-
gevers, blijkens practische erivaring aanstonds bereid zijn
tot het treffen van verbetcrings’maatregelea, wanneer het
•

de eigen organen betreft. Het mag wel eens i,n het licht
gesteld worden, dat zulks ook in groote mate bij de arbei-
‘ders gevoeld wordt.” En verder (bI. 55) ……komt de over-
held ja het spel, of de mentaliteit derzelfde personen wordt
een geheel andere en algemeen vestigt zich de opvatting,
dat de gemeenschap wel kan betalen.”

Al wat hier gezegd is, geldt nu niet minder voor
cle werkloosheids’verzekering. De bestaande Rijks-
commissie van advies voor de•werkloosheidsverznke-
ring, ingesteld als Overheidsorgaan en waarvan de leden door de regeering worden benoemd, is thans
samengesteld voor de eene helft uit vertegnwoordi-
gers der werkliedenorganisaties, voor d’e andere helft
uit z.g. vertegenwoordigers van Rijk en Gemeente.

In deze laatste helft willen de werklie.denorganisa’t,ies
nu ook enkele, door de regeering te ‘benoemen z.g.
werkgeversvertegenwoordigers opnamen. Maar tus-
schen deze vertegenwoordigers en ,,de werkgevers” zal
evenmin nauw contact komen te bestaan als thans
tusschen do gemeentelijke vertegenwoordigers en ,,de
Gemeenten”. Onder de werkliedenvertegenwo ordigers
zijn enkele leden der Tweede Kamer en de vertegen-
woordi’ger van het Rijk, de voorzitter der Commissie,
is eveneens lid dief Kamer. Men voelt nu achter de
Commissie de Tweede Kamer staan. Kunnen de werk-
liedenvertegenwoordigers in de commissie wat berei-
ken, en voegt d’e Minister zich daarnaar, dan vinden zij dat natuurlijk best; doch gaan daar de zaken ‘niet
naar hun zin, dan brengen zij de kwestie over op
politiek terrein en gaan daarover in de Kamer met
den Minister nog eens praten. Bij de aanvragen vati
credieten of door middel van een in’terpeflatie wordt
daarvoor dan wei de gelegenheid gevonden. En de voorzitter der Commissie dient bij het bepalen van zijn houding in de Commissie dus steeds te beden-
ken, dat hij straks in de Kamer ook geroepen kan
worden do onderhavige zaak van u’it een politiek oog-
punt te bezien; hij kan bezwaarlijk ‘op de eelie plaats zus en op de andere zoo spreken.’

Deze vermenging van verzekeringsbohoer en poli
tiek hoeft gemaakt, ‘dat de werkloosheidsverzekering
thans totaal is vastgeloopon, gedenatureerd en in zijn
grondslagen ondermijnd. Het eerste gr’ond’beginsei,
eener gezonde verzekerimm,, dat ‘zij zich zelf in stand
houdt, dat voldoende fondsen worden gevôrmd om
vaste, tegenover de verzekerden aangegane verplich-
tingen, té allen tijde te ‘kunnen nakomen, bestaat
niet. ‘Willens en iveteda zijn voor verscheidene kassen
promiobedragen vastgesteld, waarvan met voi’komén
zekerheid vooruit kon worden gezegd, dat zij bij lange
un niet voldoende zouden zijn om – afgescheiden van
eenige crisis – de benoodigde uitgaven te dekken.
Dit onder het motief, dat de arbeiders niet meer ko-
den betalen of niet me’er wilden betalen uit vrees, dat cle beste leden der valevereenigingen, de vaste werk-
lieden, uit de Organisatie zouden wegloopen. Zoo werd

1)
Zeer treffend komt de juistheid dezer opmerking ook
uit bij de van Overheidswege ingestelde arbeicisbeurzen;
Hoewel deze uitsluitend zijn ingesteld ten behoeve van
werkgevers en arbeiders en gewoonlijk door ‘ ,,vertegeu-
woorcligers” van deze beide groepen worden bestuurd, be-
staat er geen groote belangstelling voor.

voor ‘de transportarbeiders een premie van 8 cent per
veek bepaald’) en gold tot verleden jaar toe voor de
,bouwvakarbeiders nog een hoogst-mogelijke premie
van 30 cent per week, op welke laatste, omdat zij te
laag was, Rijk en Gemeenten een bijslag van 200 pCt.
in plaats van de normale 100 pOt. stortten.’ J’uis’t
zooals de heer Posthumna zegt, de gemeenschap
‘wie
er
dan goed voor om de tekorten te betalen. De arbei
dersorganisabies, die hooge contributies van haar
leden hebben geheven om zooveel mogelijk te trachten
haar werkloozenkas ‘in stand te houden (dbdiamanit-
bewerkers zijn b.v.
f
1 per week gaan betalen) moes-
ten nu wel tot d’e conclusie komen, dat zij’ een ver-
keerde politiek hebben gevolgd. En ‘het spreekt van-
zelf dat, als de besturen van de werkloozenkasse’n der werkliedenorganisa’bies geveelen, dat de kas va Over-
heidswege wel weer bijgev’uid wordt als zij’ leeg mocht
raken, zij tot een zuinig en streng beheer dier kassen en scherpe contrôle of hun leden werkelijk werkloos
zijn en geen nieuw werk kunnen vinden, minder wor-
den geprikkeld dan wanneer zij’ per’ se met eigen
middelen moesten rondkoieen.

Al komen er nu een paar werkgevers als leden van
‘de Rijkscommissie bij en wordt ideze omgezet van een
commissie van advies tot commissie van bestuur, de
za’a’k zal er niet wezenlijk door veranderen. Als de
werkgevers gaan meebetalen, zullen de arbeiders nog
zeggen, dat de premie eerder verlaagd dan verhoogd
kan worden; op gezonde basis zal de verzekering
niet meer gevestigd kunnen’ worden. En dit te min-
der, als og besloten mocht worden ‘tot de instelling
van een crisisfon.d’s, waarop ik hies- ter plaatse niet
verder zal ingaan. )

Willen de ‘werkgevers, ge’voelende dat
zij
weldra
tot medebetaling aan de werkloozenverzekei’ing zul-
len worden genoopt, zorg dragen ‘dat er dan ook een
goede
verzekering komt, dan zullen zij dus wijs
doen, die verzekering in eigen hand te nemen. Zij
zullen zich d’an moeten laten leiden door hetzelf’dd
reënle, verstandige en loyale inzicht, dat het ,,plan
Posthuma-Kupei-s” deed ontstaan en d’e ‘wettelijke
regeling ‘daarvan zal zich geheel bij de ontworpen
,,Proeve” voor de ziekengelduitkeering kunnen aan-
sluiten. Dat wil dus zeggen, dat de werkgevers ook
de, premie geheel voor hunne rekening nemen; Slechts
op die voorwaair’de is ook medeweiking der’ werk lieden-organisaties’ te verwachten. Wie zich’ op het
bb’ven door mij ingenomen standpunt kan plaatsén,

dat de iverkloosheid een bedrijfszaak is, zal erken-
nen, dat de rechtsgrond van pre’miebeta’li’ng uitslui-
tend door de werkgevers nog veel sterker is bij de
werklooshei’dsuitkeering, ‘dan bij de zi’ekengeiduit-
keening. Ziekte van den werkman is toch in “t alge-
meOn gesproken geen zaak, waarvoor het bedrijf rede-
lijkerwijze min of meer aansprakelijk gesteld kan vor-
dén. –

‘Natuurlijk zou de aansprakelijkheid van de werk-
gevers niet verder kunnen gaan dan betaling der uit-
king bij
normale
bedrijfswerkloosheid; bij crisis
zal de gemeenschap d’ie taak van hen moeten over-
nemen.
‘
Vat
normale en wat crisiswerklooshejd is,
zal bedrjfsgewijze moeten en kunnen worden uitge-
maakt. Groote verscheidenheid zal daarbij bestaan
tusschen het eene bedrijf en het andere. Het eene be-
drijf kenmerkt zich b.v. door een vrij geregelde werk-
loosheid van een betrekkelijk groot aantal werklieden,
doch van elk maar gedurende vrij korten termijn
(bouw-, havenarbeiders, enz.); in andere bedrijven
kômt werkloosheid nisndervuld’ig voor, doch is zij per
1)
Deze premie is nu tot 18 cent verhoogd, maar daarop
moet de overheid dan npg 200 pOt. ‘bijslag betalen. De
vrees, dat de goede risico’s bij ‘de vereischte opvoering der
premie de organisatie zullen verlaten, ontzeni,wt het argu-
ment, dat de verzekering het goedkoopst kan worden ge-
drigen door ‘de vakorganisaties….’omdat daar zulke
goede risico’s zijn.
) Ik stel mij voor, dit nader ‘te ‘doen in de October-afle-
vering van het tijdschrift ,,Soeiale Voorzorg” bij een vol-
ledige bespreking der programs van de vakorganisaties.

930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October
1921

man van langeren duur (metaalarbeiders, ka,ntoorbe-
dienden, enz.).
De werkgevers zullen er zeker tegen opzien deze
nieiuwen last ndg weer op zich te nemen, toch zal het
hun per saldo nog voordeeliger uitkomen dan .van-
neer een andere weg wordt gevolgd. En in elk ge’val
is het voor het bedrijf veel dragelijkei, slechts in nor-
male tijden voor werkloosheidsuitkeeringen te moeten
sorgen en in crisistijd te ‘worden vrijgesteld, dan –
•waa;rboe zij van Regeeringswege (begrijpelijkerwij ze
met matig succes) werden ‘aangespoord’ – in crisis-
tijd ,,wachtgeldregeli’ngen” in te voeren, waarvan zij
‘de kosten voor 57 pOt. moesten dragen; terwijl de
Regeering maar 33 pOt., de Gemeenten 10 pOt. bij-
dragen.

Men
zal
wellicht opmerken, dat de bvenbesproken, door. de werkgevers te bekostigen wettelijke regeling
der werkloosheidsverzekering niet in het teeken der
ac.tueele politiek staat: lo. omdat we thans bij uit-
stek crisiswerkloosheid beleven, die dus juist buiten
die verzekering zal vallen; 2o. omdat het nog zeer
te bezien staat of het in de ,,Proeve” neeTgelegde
stelsel voor’ de ziekengeidverzekering tot stand zal
komen.
De eerste opmerking is tot op zekere hoogte juist.
IndeFdaad kan de beoogde wettelijke regeling niet veel effect sorteeren voor de tegenwoordige crisis-
omstandigheden. Maar zoo gauw zal de wettelijke
regeling waarschijnlijk ook niet tot stand komen.
Tusschen het tijdstip van overweging ‘hoe een wette-
lijke regeling wordt gewen’sch,t en den dag, waarop
de wet in het Staatsblad staat, resp. ingevoerd wordt,
verloopen ten oxesent gewoonlijk nog wel eenige dagen.
Het is ‘dus zaak, maar alvast te beginnen.

En ‘d’at ‘die regeling niet zou ‘kunnen wor’den samen-
gevat met de regeling ‘der ziekengeidverzekering vol-
gens de ,,Proeve”, omdat het lot daarvan nog onze-
ker is, kan ik niet gevoelen. Weliswaar scheen het,
alsof in het congres ‘over ‘de Sociale Verzekering, be-
legd door de V’ereeniging van Raden van Arbeid oen
meerderheid bestond, die de Raden van Arbeid a’ls
dragers der ziekteverzekeri’ng wilde behouden, maar
‘dat zegt nog niet veel. In deze tijden van economische
depressie, ‘waar werkgevers en arbeiders over cle loo-
nen zulke scherpe belangen-tegenstrijdigheden ‘heb-
ben uit te vechten, waarbij cle gemeenschap zich
benngstigt of beide partijen elkander niet zullen ver-
nietigen, waarvan ‘algemeene ondergang het gevolg
zou zijn, is het een sterk sociaal lichtpunt, dat’ er
nog zulk een contact tusschen beide partijen is en
overeenstemming van wenschen voor de ‘ziekteverze-
kerinig. Nergens kan men zich ±eer over verheugen,
dan dat het ‘den heer Posthuma ‘gelukt is, de in het
moderne N. V. V. georganiseerde arbeiders te o’nt-trekken ‘aan de suggestie van wantrouwn jegens de
werkgevers zaaiende klassenstrj d-p’red ica’ties van Po-
litieke leiders, eis we nu in het congres voor de So-
cial’e Verzekering weer van den heer Duys te ‘hooren
‘kregen. Wantrouwen, ondanks de ‘door de arbeiders als
juist erkende
feiten
bij de ongevallenverzekering, de land- en tui.nbouw’verzekering en de oorlogszeeonge-
vallenverzekering op vertrouwen nanspraak konden
doen maken. Waar ‘de overgroote meerderheid der ge-
organiseerde werkgevers en ‘arbeiders van ‘verschillen-
de richting nu gezamenlijk vragen aan den wetgever,
hun ‘de gelegenbeid te schenken samen in onderling
overleg, in onderling vertrouwen, een groot sociaal
werk te ondernemen dat, (zoowel de heer Posthuma
als de heer Kupers wezen er in het congres op),
bij ivels’lagen, een ruim perpectief biedt voor ver-
dere uitbreiding van samenwerking, welke van onbe-
rekenbaar algemeen nut en ter bevordering der ‘sociale
vrede kan zijn…..dat d’aar de wetgever zou zeggen:
,,Dat moogt gij niet doen, i’k geef u die ‘kans niet;
vrijelijk kunt gij vechten, destructief werkzaam zijn,
maar opbouwend werk te doen zal ik u beletten; v’oor
de uitvoering uwer plannen zal ik een stokje steken,
uwe verkregen overeenstemming zal ik verbreken; de

kans, die misschien nimmer weerkeert zal ik niet be-
nu’t’ten”…. dat de Regeering ‘de verantwoordelijk-
heid voor een voorrtel in die richting op zich zou
durven nemen en, indien dit zoo mocht zijn, de volks-
vertegenwoordiging ‘haar dan zou volgen….., ik zou het moeten zien alvorens ‘het te kunnen gelooven.

Dr.
J.
VAN HETTINGA TROMP,
Amsterdam, 11 Oct. ’21.

EENIGE BESCHOUWINGEN OMTRENT HET

FINANCIEEL SYSTEEM DER VEREENIGDE

STATEN ‘VAN NOORD-AMERIKA.

N as c r i f t.

President Haadli’ng hseft den 10 Juni 1921 de z.g.n.
,,Budget and Accounting Act 1921″ bekrachtigd, ,,an act to prorvide a national budget system and an mde-
pomjident audit of Government accounts, and for other.
purposes”. De hoofdlinihouid van deze hobgst belang-
rijke wet komt op het volgende neer:
De President zal voortaan als hoofd der adtnai-
ni’s’tratiie voor ‘het Oongres moeten trden met een
welomschreven financieel prog1raim, waarvoor hij de verantwoordelijkheid zal dragen. Bij dan aanvang van
de jaairlijksehe Ooiagresnitting moet hij een begrooting
indienen, waarop o.a. alle’ ontvangsten en uitgaven
van het af’gelooperi, het loopendo en het koiiaende
diienstjaar zijn uitgetrokken. Hierdoor wo’ndrt het mo-
gelijk het evenwicht tussehen inkomsten en uitgeven
en tusschen de uitgaven ‘voor onderscheidene doel-
einlden ‘te bewaren. Een go’ed’e technische iunicihting der ‘begrooting waarborgt een gemakkelijke oversid,h-teiuijkhai’d. Indien ide geschatte uitgaven de geraamde
inkomsten van het aanstaande idienstjaar overtreffen,
is ‘de President gehouden, maatregelen voor te ‘stel-
len om in de ‘tekorten te voorzien. Voorts moet ‘hij
een verslag ofveritggien ‘betreffende dn toestand der
shatkiist in het dgeloopen, het loo’pende en het aan-
staande dftenstjaar. Alle geldelijke aanvragen moeten
aan zijn goedffceu’ring worden onderworpen en hij
heeft het volste recht tot wijziging en schrappiiing. Hij wordt ‘de ‘veran’twoorideljke man voor een me
doeltreffend ‘mogelijke Staatswerkzaamheid.
Ten ejinide ‘den President in staat te stellen de
zware onder 1 bedoelde verantwoordelijkheid ‘te dra-
gen wordt het ,,Bureau of the Budget” ingesteld, dat
niet alleen de begrootdngscijfers verzanvelt, verwerkt
en kritisch onderzocht, doch den President advies
moet gaven otver de maatregelen, die ‘getroffen ‘dienen
te worden in hot belang van ‘grooter’ zuinigheid en
doeltreffendheid der Regeerinigsuitgaven. Het bu-
reau moet een grondlige studie’ melken Ivan de be-
staande organisaties, taak en werkmethodes ‘der on
dersclaeiden’e Departementen en instelLinlgen, de aan-
gevraagide gelden, ‘de toewijzing van nieuw opkomen-
de war’kzaasnlheden enz. en voorstellen tot hervorming
doen. Het ‘bureau heeft voOrts tot opdracht voor ‘den
President eene kc’dliflcatie te maken vn alle wetten
en wetsbepaliing’eu betreffemde de voorbereiding en
overlegging aan het Congres van ontvangsten en uit-‘
gaven, ‘ramingen en ibewüládiigen van gelden. De
werk’zaamihed’en van het Bureau kunnen het best wor-
den vergeleken met d’ie der ,,British Treasury” of met
clie van een, permanente, o’ffiioiee]e bezutinigingscom-
missie.’ De ‘directeur en onderdirecteur van het bu-
reau worden door den President benoemd en deze be-
noemiingen behoeven niet de nadere goedkeuring van
den Senaat. Het bureau ‘werkt, hoewel ‘gevestigd in
het ,,Treas’ury Department” rechtstreeks onder den
President; alle aimhten;a,ren moeten alle ‘door het
Bureau gevraagde iingichtingen veradhaffen.
De contrôle over ide ‘uitvoering van de begroo-
ting ‘door de aid’minisitratie woridt door d’e nieuwe wet
overgedragen aan het ,,Gener’al Accounting Office”,
aan het hoofd waaijwan ‘komt te staan de ,,Oomp’troller
General”, die alleen om zeer bijzondere redenen uit
zijn ambt ‘kan wonden ontzet.. Het verslag over ‘die uit.

26 October 1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

931

voerizg der be
4
grooting zal wonden uitgebracht aan
het Congres en nal niet alleen de ‘wettigheLd, doch ook

de •doe’matigheid der gedane uiibgawen beoordeeien.
J)ank nij de ervar,nig en de adez
‘vien van ‘den Oomp-
troiler zal de contro’leea-enide taak ‘van het Congres
zeer wordenvergemakkelijkt, daar de ,,Oonzmdtteas”

tot dusver niet over d!eskunid’ige organen en ambte•
n aren besc,h,i,k’ten.

Tegtn cle algemeene madh’ting van het Congres
in, dat het niieuwe budget-systeem eerst voor het be•
,grootingsjaa’r 30 Juni 1922-30 Juni 1923 zou wor-
den toegepast, nia’atkte President Harding ‘op 27 Juni
j.l. bekend, dat hij aan den heer Charles G. Dawes,
den pas benodcn directeur ‘van het ,,Buir’eau of the
Budget” opdracht had gegeven een nieuw budget vast
te stellen ‘voor het, den 30 Juni 1922 eindigend be-
gootin.gsj’aar, waairtvioor de gelden reeds door het Con-
gres zijn gevoteeai’d. De bekend.mailoing van den Presi-
dent hield tevens de opziiubauneisde meciedeeliing in,
dat het eindcijfer ‘van de nieuw ‘te ontwerpen begroo-
tinig aauim’erkelij,k ‘lager zou sijn dan het reeds toe-
gestaan bedrag ‘van 4 milli ard idoll&ris, idat slechts als
een maximum zou wonden beschouwd. De heer Dawes
hoopte eind Juli de nieuwe beg.rooting gereed te heb-
ben.
1)
Den 28 Juni
1.1.
werd in het Departement van
Binnenlaisdsdhe
Zaken,
onder leiding van President
I-Iacdiin,g eens ibijeen&omst gehouden ‘van 500 Jioof d-
ambtenaren der onderscheidene Departementen, tei’
einde te ondernoeken langs welke lijnen de in uit.
zicht gestelde ‘bezuiiniigin,gscasnpagne moest worden
geleid.

In zijn openingsrede van ‘deze gedenkwaardige ver-
gadering verzekerde de President met nadruk, dat het
zijn ernsbige bedoeling was eens en vooral een eind te
maken aan id.e onpractische en ‘apilziieke Wijze, Waarop
tot nog toe met de ,staa,tsgelden was omgesprongen.
Om tot ‘dit doel te ,gea-.ailcen deed hij een ‘beroep ‘op de
loya,l emed:ewerdcg van alle aanwezige ambtenaren. Ten slotte stelde’ hij General Dawes als directeur van’
het nieuwe bureau aan de vergadering voor. Deze nam
daarop het woord en verzocht den leden van het Ka-
binet elk voor zijn eigôn Departement een ambtenaar
aan te rwijzen, die als ,,budget-o’ffieer” zou optreden.
Met het verzamelen der noodige gegevens voor de op-
stelling ‘van ‘het nieuwe ‘budget zal daidedijk een aan-
vang worden gemaakt. Den eersten stap op ‘den weg
der bezuiniging deed de Directeur zelf, door ‘de hem
door het Oonigres voor het nieuwe ‘bureau toegestane
som van £ 225.000 ‘met 25 pCt. te verminderen.
Minister’ Hoover zond ‘bericht, dat ‘hij op de ‘hem ‘door
het Congres toegestane som £ 1.000.000 zou besparen.
De’zaakgelastigde
L’i.,
‘de heer de Beaufort, aan
wiens bericht ik de gegevens van het Naschrift voor
een zeer groot deel ontleende, ‘deelt nog mede, dat de
woonden op ‘deze eerste ‘vergadering van den ,,Boa’r.d
of DirecitoTs of the United States” gesproken, een
uiitmuntenden inidir’u’k hb’beu gemaakt.

Met ,sp.anninjg moet wor’d: dgewac.ht
, ‘in hoeverre
de igrootsche ‘bezumniginigsp’iannen zullen wonden ve
wezendijkt. Vast staat echter, ‘dat, indien ‘die nieuwe
wet in,deuidaad in een ‘goeden geest wordt uitgevoerd,
de Ameniikaausc,he Staatsad,niiniis’tr,atjje o’p een hooger
peil van ‘doeltreffendheid zal geraken.

De leiders van de ,,Movement for Budgetary Re-
form” kunnen met trots en voldoening op de bereikte
resu],taten terugnien. Zelden viel hervormers een zoo
volkomen ‘zegepnaal ten ‘deel. Mr. Dr. A.
SPANJER.

NA DE OPHEFFING DER RIJKSKOLEN.

DISTRIBUTIE.

Prof. T. P. de Vooys schrijft

In het artikel. ,,Na de opheffing der Rijkskolen-
distributie” is een’e onjuistheid terechtgekomen, die
ik gaarne zou herstellen. Er ‘is ‘daarmede cene histori-

1)
Of het zoo vlug is gelukt? Wij weten ‘het niet.

aclie ‘bijzonderheid ‘gemoeid van Nederland tijdens ‘den
oorlog, die toch wel ‘de usnd’acht verdient.

Ik had geschreven dat bij het uitbreken van den
‘oorlog de ‘scheepvaart gestremd was, totdat een met
groenten geladen kolen,bo,ot ‘dier Scheepv’aa’rt- en, Steen-
kolen’maatsch.appij weer van Rotterdam wegvoer.. Dit
nu was onjuist.

De schepen der Schcep’vaart- en Steenkolen Mij.
hdbben geen oogenblik gestopt. In Augustus 1914
werd ide Noordzee alleen ‘door ‘deze ‘schepen, en eens
per’ week door de New-York b;oot ‘van de Holland-
Acmeriikadijn heiv’aren; jde ooriogsv’loot natuurlijk niet
medegerekend.

De ‘grcente,nlad,in,g was nooidiig omdat op een gege-
,vèn oogenbliik geen Engelscih geld te ‘verkrijgen was, ‘en de maatschappij zich van een rujilmididrel ‘bcidïen-
‘de. W,a’ar ‘het dc eer der R-otter’dannscihe handelsvloot raaikt, en waar :b.v. de Ver,eeniig’iinig ,,Onze Vloot” de
HoU’aasd-Ainrertikaljn met het genoemde feit compli-
menteerde zal ik er zeer veel prijs op stellen, indien
u mijne rectificatie – alsnog zo’isdt willen opnemen. –

GOUD IN HET DERDE KWARTAAL 191.

Aan het overzicht ‘der Firma H.. D r ij f h o u t &
Z
o on is het volgende ontleend: ‘

De ‘twijfelachtige stemming, die reeds in ‘de vorige be-
richtsperiode cle goudmarkt beheerschte, is ook voor dit
kwaitaal domineerend geweest. De schier eindelooze ‘af-
vloeiing van gou’d naar de Vereenigde Staten heeft’ het aanbod in ‘het vrije verkeer ‘dermate doen afnemen, dat
cle gou’dprjs zich geheel ‘te richten ‘heeft naar den stand
van den dollar, die, in weerwi’l van alle goudrèniises, zich in alle Europeesche ‘landen belangrijk boven pariteit blijft
bewegen., Dat de grillige, onberekenbare wendingen van
den dollar, verscherpt ‘door speculatieve operaties, thans
het agio van den ‘goud’prjs bepalen, zo”der eenige ruimte
van beteekenis te laten, maakt ‘den toestand op ‘de goud.
markt eenigsains ‘precair. Bij dezen otn’gunstigen factor
voogt zich nog de aanhoudende malaise in vrijwel alle
takken van industrie, zoodat het niiet behoeft te ver-
wonderen, dat afgescheiden van de ‘belangrijke gou’dver-plaatsingen, de goudxn’arkt een traag ‘verloop had. Reeds
in ons vorige overzicht hadden wij gelegenheid te wijzen
op de terughoudendheid, die ‘naarmate ‘de stijging van
‘den dollar ver,d.eren voortgang maakte, steeds scherper
naar voren trad met ‘het oog op het toenemende -gevaar
voor reactie. Het koersverloop gedurende dit kwartaal
heeft bewezen, ‘dat dit -gevaar geenszins denkbeeldig was.
Tot begin Augustus hield, de ‘stijging van den dollar aan,
daarna trad een gevoelige reactie in, waarop slechts een
tijdelijk herstel kon ‘volgen, zoodat ton slotte, ‘de daling de
overhand behield. ‘
Het kwartaal opende te Londen, bij een dollarkoers
van 3,723., op een ‘noteering van 110 sh. 1 d., waarin tot
8 Juli slechts een geringe verbetering ‘tot ‘110 sh. 10 d.
plaats vond, doch daarna trad, fin verband met de stij-
ging van den dollar tot ‘3,62 , een
evenredige
ver’hoogi.ng
van den goudprijs in ‘tot 113 ‘sb. 4 ‘d. op 12 ‘Juli. Onder
broken ‘door een lichte reactie, maakte de stijging ver-
deren voortgang tot .115 ah. 2 d. aan ‘het laatst ‘der maand,
bij een dollarkoers ‘van 3,56. Aanvankelijk ‘bleef ‘deze stand
ook in Augustus gehandhaafd, ‘zelfs kon nog een ‘lichte
verbetering tot 115 sh. :5 d. op den 2en en 3en ‘der maand
tot stand komen, idoch Vrij scherp volgde ‘daarop. een reac-
tie, die ‘de ‘noteering tot 111 sh. 4 ,d. ‘op 9 Augustus terug-
bracht. Een geleidelijk herstel deed den goudprijs nog we-
der tot 113 sh. 1 id. stijgen op 17 Augustus, doch ook ‘deze
erbetering kon .niet behouden blijven, zoodat op ‘ 25
Augustus weder ‘den stand van 111 ah. 4 d. was ‘bereikt en aan’ liet eind der maand zelfs 110 sh. 4 ‘d. wer.d genoteerd.
September is op ‘dit verlaagde niveau vrij vast gebleven,
hetiwelk vooral blijkt uit ‘de ‘betrekkelijk ‘geringe spanning,
tussehen laagste en thoogste noteeriag ‘gedurende deze
maand 4w. ‘109 ah. 8 id., op 3 ‘September, en 111 sh. 6 d.,
op 15 September. Het ‘kwartaal sloot op 111 sh. bij een
dollarkoers van 3,72’/2.
Ofschoon de goudprjs in het vrije verkeer Vrijwel geheel
gebaseerd was o.p den stand der expoi-tpi-ijzen en daar-
‘door verschillen van ,beteekenis op ‘de markten onderling
uitgesloten geacht konden worden, bleken – deze toch bij
hef tige valuta fluctua’ties onvermijdelijk. In tegenstelling
met ‘de omvangrijke kooporders, ‘die ‘in ‘het vorige kwar-
‘taal voor Duitsche rekening allerwege wer.den geplaatst,

932

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1921

ontstond nu, tin verband met ‘de ‘scherpe inzinking van de
•papiermark, meermalen aanbod van Dui’tsçhc zijde lie-
neden den uit ‘den ‘dollar afgeleiden prijs. De ;iakoopprjs
van de Reiclisbank bleef dan ook, n.iettegen’staando de
herhaalde verhoogingen, nauwelijks boven goudpariteit en
bedroeg gedurende de laatste week van het kwartaal 480
papiermark per 20 mark goud, gelijkstaan.de
met 66060
papiermark per kilo ijn. ‘Deze prijs, herleid ‘tegen ‘den op
dat tijdstip ‘ten onzent geldenden markkoers van gemi-d-
dek!
f
2,50 komt overeen met
f
1674,— per kilo fijn.
De betaling ‘van het eerste milliar.d -goulm-ark heeft wel-
iswaar op tijd plaats gchad, doch ‘de gevolgen hebben
zich
geducht doen gevoelen. ‘Een verdere uitzetting der papier-circu’l’atie eenerzij-cls, een vermindering van den fnetaal-
t

voorraad ‘der Reichsbank anderzijds, j7ijn ‘de meest in het
oog ‘loopende, ‘noodgedwongen ,,’maatregel”, ‘die tevens
een natuurlijke oorzaak vormen ‘voor de verder ‘ingetre-
den krachtige depreciatie van de papi-ermark. Van den, in verhouding ‘tot de enorme papiercirculatie, waarlijk -toch
reeds geringen metaalvoorraad, moest de •Reich-sba’uk be-
halve een deel van haar zijver’bezit, nog 68 -millioen mark
aan goud afstaan. En izooals thans de vooruitzichten lzijn,
zullen ook de volgende termijnen ‘der schadeloosstelling
zonder twijfel belangrijke offers aai edel ‘metaal ,eischen.

Doch ‘niet slechts Du-i-tschiand ‘zal, indien niet spoedig
andere sclh’ikkingen worden getroffen, het droeve ‘voorbeeld.
van Oostenrijk ‘en Rusland in onvoorwaardelijke ‘metaal-
efgifte hebben ‘te volgen, doch ook ide overige Europeesche
land-en zullen zich ‘nog ‘belangrijke dffer-s ‘aan goud hebben
te getroosten. Het is zeer zeker een waubgrip, den rijkdom
van een land naar ‘liet ‘ed-e’lmetaal bezit ‘te willen wf-meten,
doch de niet ‘te weerhouden ,goudstro’om, die ‘than’s afvloei-t
uit alle Europeesche landen, duidt ‘maar al te zeer op de
fi’nanci-eele machteloosheid der oude wereld. ‘De publicatie
van -een -clér Amerikaa’nsohe h
oo
fdb
an
k
en,
waarin de ge-
ringe wijziging, ‘die de metaalvoorraden der voornaamste
Europeesche circulatidbanken ondergaan, als bewij-sgrend
wordt aangehaald, dat ‘de ‘toevloed van goud naar de Ver-
eenigde Staten uitsluitend zou voortkomen uit: to. nieu-
we productie, 2o. cle ‘Russische vorr-aden ‘en 3o. door -In-‘d’ië opgezameld goud, achten rwij nogal betwistbaar, voor-
al waar -bedoeld wordt aan ‘te ‘tonnen, dat de stijging van
de gou’dvoorraden der Vereen’igde Staten niet gepaard -:zou
gaan met een noemenswaardige vermindering van ‘Euro-
pa’s goudbezit, Rusland hierbij buiten beschouwing laten-
de. De ‘begin September door den Federal Reserve Board gepubliceerde cijfers omtrent den goudi-nvoer in ‘de Ver-
eenigde Staten doen izien, dat gedurende de eerste 8 maan-
den van dit jaar reeds 15 -mil-l-ioen dollar aa
n
goud meer
ingevoerd werd, •da’n gedurende het geheele jaar 1920. Tegen-
over een ‘goudinvoer ‘van 443 mi-llioen dollar staat een
uitvoer van slechts 10.720.000 dollar, zood-at derhalve dé’
netto-gou-dinvoer over deze 8 maanden, gelijk staat met
de helft van het cijfer over de ‘periode ‘1 Augustus 1914
tot 31 December 1920. Van beteekenis ‘vooral is ‘de speci-
ficatie ‘van ‘den goudinvoer, aangezien hieruit ‘blijkt, uit, welke bronnen ‘de ‘goudstroom ‘is ontstaan. In ‘baarvorm
wer’d 325 ‘millioen ‘dollar ‘ingevoerd, -w-aa
–
ri’n zich ‘derhalve
le nieuwe productie bevindt, alsmede het ‘goud van Rus-
si-shen oorsprong; ‘in gou-deots, derhalve eveneens onder
nieuwe productie ‘te ra’agsch’ikken, 26 mill-ioen; ‘aan -Ame-‘
rikaa
–
nsehe munten 124 millioen, ‘en san munten van diverse
andere uationalitei-ten 68 millioen. ‘Wij achten de ‘ver’onder-
stelling ‘niet gewaagd, id-nt deze laatste cijfers, totaal ’92
mil-lioen dollar goud uitmaken-de, voor ‘een groot ‘deel be-
staan uit de, uit particulier bezit voortkomende, z.g. on-
zichtbare ireserves van verschillende Europeesche lande.
Het
is
bekend, dat d’ze reserves ‘in Europa zeer beduidend
waren en de afvloeiing ‘hiervan ‘beteekent, al blijkt hier-
van dan ook niets uit ‘de cijfers ‘der ‘circulatiebanken, ‘onge-
twijfeid een belangrijke ‘vermindering van het gou’dbezit.
De afvloeiing ‘van d’it goud, dat gebaunen uit de circula:
tie, iie particulier ‘bezit, voor het oogenblik wel’iswaaç
geenerlei nuttig effect ten opzichte van het financieel ‘pro
–
bleem kon doen gelden, verzwakt niettemin de grondsla-
gen van ‘het igeldwezen in Europa. Ware het ‘niet, ‘dat de
goudvoorraden ‘der eircuia-tieba
–
nken kunstmatig werden
vastgehouden, ook ‘dit bezit izou wellicht spoedig zijn weg vinden naar de overzijde ‘van ‘den oceaan.
Het ‘is ‘duidelijk, dat de samentrekking -van een hoeveel-
heid gou-d op dde ‘punt, zooals thans met de Vereen-igde
Staten het geval is, ‘een ernstig gevaar in zich sluit en een verdere aanwas zelfs een funete uitwerking op de
wereld1uisliou’d’ing -zou •kunnen hebben. Een dergelijke op-
eenhooping van goud dreigt toch áan het ‘gele metaal zijn
eigenlijke – strekking om r-egelend te kunnen optreden, ge-
heel- te ontnemen, waardoor terugkeer tot een op hechten

grondslag gebaseerd internationaal geldwezen, onmogelijk
zou ‘ivordcn gemaakt.
Naarmate de netto-goucli-n
–
vocr ‘in ‘d’e Vereenigde Staten
toeneemt, u’ordt ‘dit gevaar -ook -in -Amerika Weer ingezien
en klemmender worden de betoogen, ‘die pleiten voor ‘dc
opwerping -van een dam tegen ‘den eerst met enthousiasme
ontvangen, thans ‘gevaarlijk idreigenden goudstroom. l’i-et
financieel probleem is ongetwijfeld een der
–
moeilijkste
vraagstukken van dezen tijd, doch geenizin-s onoplosbaar
volgens -den bekenden Amerikaanschen organisator Hoover.
Het -behoeft echter nauwelijks gezegd, dat maatregelen tot
oplossing dan toch van-uit Amerika, als ‘het financieel
krachti-gete 1-and, zullen moeten worden, genomen, ‘doch -dat
ondanks -de van gene ‘zijde van ‘den oceaan reeds bij her-haling en met nadruk aangevoerde bewijsgroriden voor de
nod-zakelijkih eid eener reorganisatie van het ‘inter na-
tionale fin
–
ancieele verkeer, nog niets daadwerkelijles werd
bereikt, wijst op -de gi
–
-oote moeilijkheid, waarvoor ook zelfs
Amerika zich geplaatst ziet. Het ‘dien-t dan ook te ‘worden
afgewacht
–
o
–
f binnen af zienbaren tijd de -goudstroom in
andere richting zal kun-een -worden geleid; voorloopig zal
echter het goudbezÂt ‘der Vereeni-gde Staten -nog blijven toe-
nemen. De nieuwe productie ‘al-thans vindt, in veTban
–
cl met
de algemeen ‘heerschenide apprecisti’e -van -den dollar, het
gunstigste afzetgebied in ‘de VeÏ-eenigde Staten, zoodat ‘deze
slechts naar -andere markten zou kunnen worden geleid,
indien ‘daar een -premie mocht -worden gesteld, evenredig
aan ‘de ‘appreciatie van den dollar, fof indien beperkende
bepalingèn omtrent ‘den ‘goudinvoer in -de -V-ereen’igde Sta-
ten ‘mochten worden -afgekondigd. De f’inancieel-e -positie
van Europa zal de eerst gestelde ‘hypothese slechts in
hoogst bescheiden mate tot -werkelijkheid ‘kunnen brengcn, terwijl de ‘wei-gering van -goud door ‘Amerika, met het oog
op zijn lioédamigheid -als credi’teui-, uitgesloten kan worden
geacht.
Het schijnt, ‘dat ondanks de langdurige daling in de
goudproductie nog steeds ‘het ‘niveau niet is bereikt, dat
voor de naaste toekomst als ‘maatstaf -zou kunnen gelden,
althans d’e ‘h’ierouder
–
volgende cijfers voor Tr-ansvaal en
Rhodes-ia ‘geven, snet uitzondering van de maand Augustus,
weder lagere uitkomsten aan.

T r a n
Sv
ad ‘1 1916
1920
1921
J-a’n./Mei

K. Ci………
120500
105400 100750
Juni
23750
22250
21100
Juli
——–

23700 22900
21400
Aug.

‘

———-
24350
21850 22100

Tot.8 mcd—

……..

192300
172400
165350
R’hodesia
1916

1920

1921
Jan./Mei ]IÇ.G. ………

11960

7340

7175
Juni

2445

1100

1350
Juli

2365

1750

1550
Aug.

———

– 2480

1150

1475

Tt.8mncl— ……..

19250

11340

11550

Ceenerlei stimuleeren-cle kracht gaat ‘dan ‘ook’ uit van den gou’dprjs, die, geheel opgebouwd – op epeculatieven
grondslag, zelfs op ‘den ‘huid-igen s-taa’d met het oog op ‘de
hooge prod’uctiekosten, -in vele gevallen, nauwelijks nog
een wiiistmarge overlaat. Het gevaar ‘voor -een daling, dat
ieder oogenblik dreigt, opent ‘derhalve ook ‘voor cle uetei c
ondernemingen maar -al te zeer de -mogelijkheid op ‘ver-
lies. De thans te Londen reeds i.ngetreden ‘da
–
Eng van den
gou-dprjs vond weliswaar ‘niet ton volle -navolgi’n ‘op ‘an-
dere markten, zelfs ‘bleef in enkele landen een stijgende
tendens gehandhaafd, doch dit was slechts daaraan toe
te schrijven, -dat de stijging te Londen aanvankelijk niet
algemeen werd gevolgd. De -toenemende schaarschte in het
vrije verkeer deed door ‘inkrimpin,g ‘der -marges tu,sschen
export- len -vrije markt-prijs de ‘daling -tot ‘enkele ‘markten
beperkt blijven, doch ten slotte blijf-t de ‘stand van dec
dollar toonaangevend voor den
–
goudprijs. Hoogstens -zal dc’
gou’clprijs op ‘een d’er fluropeesohe enark-ten kunnen ‘stij-gen
-tot den uit den dollarkoers afgeleiden stand, verhoogd met
vracht, -assur-antie, enz., ‘zoodat ook daar, zelf-s -in het gun-
stigstè geval, geen noemenswaardig -betere prijs -te bc-
dingen is.

In Frankrijk on’derging de gou-dprjs een gevoelige stij-
ging, grootendeels ten gevolge van den zwakkeren wissel-
koers, ‘zood’at laan ‘het ‘einde van ‘het kwartaal reeds weder
fr. 9300,— per Kg. fijn werd genoteerd, welke’ prijs nauw-
keurig -in overeenstemming was met de afleiding uit den dllarkoers.
1
—
Ten ‘onizent is de goud-prijs onafgebroken stijgende -ge-
bleven, zoodat iniettegenstaan-de de dollarkoers reeds in de,
tweede ‘helft van Augustus teekenen ‘van eactie vertoonde

26 October 1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN

933

en ook gedurende de maand Séptember de flauwe’ stem-
ming de overhand bhieId, het kwartaal op den hoogsten
staiyd kan sluiten. De ioteering voor gcfincei;d goud isteeg
geleidelijk van
f
1955,— tot
‘f
2050,— per Kg. fijn. Onge-
fineerd goud verbeterde van
f
1900,— per Ilg. ‘fijn op
1
juli- tot
f
1925,— op iden 19en en tot
f
1950,— op den
23en der ‘maand, terwijl op 5 ‘Augustus een nieuwe stijging
tot
f
1975 ‘intrad. Op 115 September werd weder de hoog-
ste stand sinds 3 September 1919 mat
f
1985,— per Eg.
fijn bereikt, ‘welke noteering tot Ijet einde van het kwartaal
geh.an dhaafcl bleef.

LONDENSCHE CORRESPONDENTIE.

1-let voorstel van de Regeering inzoJe

de weildoosheid; Export Credits sche-

me en Capital scheme; ernstige moei-

lijicheden in de icolenindustrie.

Onze Loinldiensdh’e oore’onjdent schrijft ons cl.d.
22 Octoibej 1921:

There ihas ‘been onily one iissue thijs wdk – the

Government’s pilans for the’s- elief of un-
em p 1 o y m e n t. At the mowoontt of wu’iiting the
proceas of ddiges’tinig the
now
plans ‘ijs s’till dinooimplete:
but it will the fo’und, 1 thiinlk, that thouglh the Govnrn-
m.ent haLs gone to the Járiiit of what it was posaijbfe for
it to do fitnianc.iid]y, the funidarnentalis of the p’osiitiun
‘haive been udraltered.

The P’remiier begian his exposition by a protest
Cg’aiirst the dhaige tha,t hits GoR’erJ1ment had sbeen
rcimi,ss in jJhinflcing of the ban idays tin the time of
pirosperity. That was not
50:
they had set isp a Oaib,i-
net Committee in goo’d tÂime last yeatr, andhilst
th tm
e Unieployment Index wits stili ruery favonraibie,
had increased the scoipe of the Insurance Acts to
co’er 8 tnaii’liotnis niorie wertkpeopie. Purliher, it was
j:mposjh1 tQ adbew the situation to correct its&f
grajduafily: oven df huniandt3r ‘did not rdvoi it was po-

1 itically iimipoissiible. The present poisibion ‘was not

clru.e to a isorimsil tracie •depnessdon, it could on’ly :be

cocmptaired to the oatastrophiic dec]ine of prosperity
at the end of the Napoleontic wars.
After this introductioto the Premier unfolded< his
plans. They are as foliboinis:

r1he Expo-it Crddibs Scheime is ‘to be amerdied. It is to be made.aptplica’bi1e to all counbries. The State

is to guatnantee in future 100 per cent of the expor-
terts}iaibi’iiity, bu’t the
di’v7ision
of the ‘ultiniath risk
‘is to continue iïiidhanged. That ü, the State wtild ‘haive

recourse to the extent of 5714 peit cent, wht the

exporter tm’u’st cover the reiminting 4714 ‘1aimsef. But
thijs doies not ehaust the chaiiges. In future a di,v’i-
eioiu ,s to be made betweetn crddiits of unider 12

moudhs, and ]ong-periotd eeddits wiliicih are them-
selives to be ‘extenideid to 5 yearis er even bonger. In the

oase of like aho’rt-petriod crdiits, ‘inistetaid of eacih
–
teans-
action ‘being treated as the unit, requiring separate
sanction, firinis are to ibe given a cvediit Itimit. That

is, they will he given a guarantee of eto much, and
niy idistribiute this as they ‘wiiajh between diifferent
ouders.

‘The Goivernanant willl xssunie responsilbility, for
interest and also, ‘if necessary for cai,pitad-repayment,
for oapitadimproivonsents. Such captital iimpsove-

ments may actually he carried out in this country,
in the Oodonties or in foretig
–
n countnies: the
essenithi feature of the adherno is that ‘the appii-
cation 6f the money niust ho calculated to in-
crease employmeint in the Uniteid Kiregdom. Further,
the Treasury must he eatisfiied that the proceeids of

the loan i’iid he used tin oonnecition -sviith capitail ina-
provemenrts.

The Gnrvetrnment, ha’ving been in consulta-tion

wiith the Traide Unions and the local a’uthocities, has
come to the oonelusion that the ieseswes aiviai’laibie
for th nuppotr,t of the unienrpjoyed rwffiether these exiist in the sbiup
,
e of prirvate sa’viixsgs, :tnitide union
special ievies, or the rates, are in many oeros cia the

point of exfhau;sliion. It therefore proposes to:
I.nist’itute a special letvy in coinnecbinn wiirbh the
exiskitnig Intsuraiace Acts.
T
he Procoeds
:f
this special letvy, which will
dd 7 penco a week to ‘the total oontoiiibution of the
acluilt male insul-ed, !dliMijded between the empioyeid

(2d), ‘the employer (2d), and the State (3d) – ‘with
piroiporti’otoiate aimounts in the oase of other pelisons –
will ‘be used to give addetiional benefits to the wivos

and childiren of unemployed peirsons. Sudh aidicliitjonai
giraïirts will be subj eet to e maximum amouint of 9-

jér werik, 51 per •m;ar’riied wcman, and 1/- adkliitijona,i
for eauh dhiild, wibbin the litmiits al’ready stateci.
In ajcidjition, the State
is
to dietvote cortain sores
to relief ‘w’otr’ks, wthiicih sIiaIll inclujde a certain ainaoun’t

of werk for the agrieultu riad disbriicts, avihere tiiore
is now also uniemploymont.

Lastly, there is ‘to be’set asiide
e
crtaiu almount
for the essistance of eniignation of ex-service men.
Now as to the £inancial aspect of the pians. Theire

seelms to be e certalire amount of uncertaunity as to
p,iieai,sly ‘wihat the Government is comniittcd to,
owing to the fact that it is not yet dear whether the
Government has adlotted a roundsum to all ‘the mat-
ters unider my thiird ‘head, or proiposos to ‘separate
somn of these anaounts.

‘Nolihang will ‘be aJdiddd to the total afllocatetd to
Export Oredits. Pairlitament Gaas adready “voted £ 26

millions for this purpose and only a relatiiv1y small
propoirtion
Gans
been taken up. Wihat is hopdd for in
this connectiotn ‘is a groater measune if popuilaxity.
As regarridts the gutanantee of oapdtail and intoreist,

the Go’vernsnent propoises to u’til’ise the silm of £ 25

miilliious. This will hei the caipitad ,stutm, ibut as intereist
paymen’ts fail in, t’hey iwtili the reujnvestdd, so that

the limitation ‘is only that no ‘more than £ 25 mil-

lions willi ‘ho ou’tstanidiinig at any one time.
As regar’tls the rolief worilcs, the stuim m’entionetcl hy
the Premier was £ 10 millions. 1f the State portiort

dif the special ],evy ‘to the Lusupanee Funds is not to

come out of these £ 10 millions, ‘tGiere wiJd be a
fuirther asnount of £ 1.600.000 on this hhed and a
£urbher’f 300.000 to Ibe ‘devoted to emigwation. The
maximum stam unidie’r the thiree ‘heads is tilius the net
hal’ance availabbe nut of the Export Credits Schema,
sonre £ 23 mililions plus £ 10 and £25 millions, or £ 58
mril’iouts in
cii,
tihougGa ‘this may rise to a liittle more.
Kere thenis ‘the plan: what are its pro’spects? The
Premier, it may ho mention’etd in .passin,g, also statOd
in his speech that, the Oolbotniad Offioe wos sane-

tioninig doen appboations of £ 20 ‘mirljions ‘by the
Ororwn Oolonies and Inidia, wh’ich would add conside-
najbie to the volume of orders coming ‘in to the con-
structiojajail trajdes, :thoug{h theise doeins’ woui]jd adid

nothdn to the ‘burden failling on the Ba’titisih tax-
ayer.

It is cilear that these ‘will not ho a toet adbdition to

the national inoome as a resrult of the special leivy.
This tis e puretly hutnaanjitarian cbevioe at the expenso

of the oomimuntity as an ‘whole, desiraihle toto ;d’ou’bt,
hut not cailculated ‘to paol&uoe anay eiffects on the eco-

nomie situatioin. As far as the relief works go, no
doulht söme ajrldition to the total amonti’bies of the
.country svtild hei proiduced. But it must the reereaubered
that rdlief woailos aiweys prcduoe Iers than would have
been produoed tby the ure of the normial channels of
eimployment. The Miiinijstry of Heaith has roeerrtly for-
bidden the local autliorities to pay more than 75 per
cent of the stanidatod waige rate to uiiennploydd work-

ing ‘in a ig’iiven tdiistriot. The men in reigular employ-

mient hatve already in ‘seweral diistrdcts proteisted
aigainst thijs princtitpie, and in stomme oeros the local authoribies have been forioed to pay rates alhoive ‘tihd

limmit set iby like irufiming of lihie Ministiry. We may take
it, then, that thoujgh it
is’
much botter to get som e-
thing than to geit nothiin
t
g, the country w’ill certaindy’

934

ECONOMISCH-STATiSTISCHE BERICHTEN

26 October 1921

not
i
get the full market eqisivalent of wifiat it is

spenctiug.-

We come next to the cx p o r t ere d i t s s eb .e m e
and the capii»tal schem e. We are giivea• to ur-

derstand that in the
laat
few
das the applioatiions un
–

der
the crdiit acherne have heen very hea4vy, so that

the extenicleid ‘basis hais -eiviidientiy provd a psyciholo-

gical succes.
But,
as has already been pointed out in

debrate., the wthoie diffiiculty is the uncertainty of re-
p’aymcnt over a large part of the iw’orld. 1f wihen the

exporters buis come to be taken up, the importer cnn-

not pay, tihere is a ideid loss.
Now,
af nothing ihaippens

to iimiprorve the international situation tihits is bound

to happen in a fair oiismbar of ceises, and the ‘money
will again he a disguised relief imeasjure. As far as
the guacantee scihemes are ooncerned, tihey have

proved vcry popullar. The trouible will h:e to decicle
who is to get the p.1.unis, a’nid ‘wtho is to .go withorut.

In
r
,
w of the risc in prices, £ 25 millions will not
go very far, hut it is something. Tïhe troiiible
Will
b’e to

sep arate ‘the shieep from the goats. The excducied will
certainfly hawe a gs.iievance, and the pressure on the
Government to .incnease its liahilities on this head

will
hci
very great. TJnless there is ra decided imiprove-
ment. in trede, we have not hearid the last of thijs

iid,ea.
rpJ.
Labrour Party is alneady up in arme against

the speaiaff
levy,
and bas tahied a resollution express-

ing the ‘idea that the lewy idiscriniiinates uinlalirly. Let the prorvisiioa for the unempioyed come out
of

general taxtioiri, is the Labour argument, .aad
do
riot

the woaker’s bundien
who
in iruany cases ajiready are

ov’erstrained
by
taaie union levies, any further. The
rcmaiik of the Prinie Mijuister, that eest of produc-
tion imuist be out dawn befose trede eau revirve bas
rouscid imudh cesenitmuent. The idans are aliresidy being
,deaca,ilbed as a concealeid attack upon wages.

The
Pa
enuier [had ra gped ideail to say en the neces-
sity of Europe setting dewin tö rwork, and 000.link
clown the nationalist feyer of the last f’ew years.
His

critios naturafly seized upon varions aspects of the
international situation which he did not deal with.
From several sides oame a demand for the revision of
the reparations po]icy, for a ‘reconsideration of the
Key Industries Act; ‘and the like. These are of course
the vital elements in the European situation to-day,

and until they are dealt with, the schemes of the
Go-

vernment are not lilcely to do very much permanent

goed. – –

Meanwhile, as if we had not our hands full enougl
serious trouble is brewing in the

Mining industry again.
1
had occasion •a

.week er t-wo ago to ±efer to the disipute over the inter-
prebation of the jagreement as to the rd-isiriibution
of
.

profits. The deoiisiôn has gorrie ‘againist the Goeomunent’.

There remains some
£
3 millions of the guarantee

unspent, and the Union is pressing for the distribu-

tion of
this
iin the next weajka.’ The men are inf]aim-ed
at wha’t they consid’er the attitude of the employers, claim that they haive not ‘wotrtked the agreement in
the spiiii’t whiicth wai iuteisded, and selem quite unable
to stand up against the demands for a further rechic-
tien of wages. Hence, the deman’ds that bhey should
refuse to ,,work starving”. What the outcorne may be
is not yet dear. The Unions are so poverty stricken
that a s’trike could have no chance of success.

Unemployment shows a teindency -to increase again.
On October 7 the total was 1.375.768: on October 14
the number ha’d risen to 1.384.800. –

INDEXCIJFERS.

Evenals ‘aan het eind van September is ‘ook nu ‘het
i-ndexcijfer hooger en wel 105 punten. Het totaal
wordt hiermede 4924, hetgeen practisch hetzelfde is
als in April van dit jaar. Zooals men uit de gebrui-

kelijke
_L.
aan ,,’I’he Economist” -oaatleend’e – tabel
ziet, is deze geheele’ stijging te danken aan de weef-
stoffengroep, wairin voornamelijk katoen gerezen is:

–

ata

–

Granen
–
en
O,eeacn

,
,,naere
voe-
alnga- en ge-
nolm.

eej.
etoffen
ee,7-
itoffen

Dioer-
sen:
oztên,
hout. rubber,
enz.

,
1
otaw
,isge.
–
meen
Index-
cijfer

Basis (gemidd.
1901-5)
. .
500 300 500
400
500
2200 100,0
1 Januari1914
563
355
642
491
572
2623
119,2
1 April
560
‘
3504
6264
493
567
2597
118,0
1 Juli

,,
5654
345
616
4714
551
2549
115,9
1 October
646
405
6114
4724
645
2780
126,4
EindeDec.1914
714
4144
509
476
6864
2800
127,3 1915
897
446
731 7114
8484
3634
165,1
1916
1294 553
11244
,
8244
1112
4908
223,0
1917 12864
686
16844
8394
13484
5845 263,2
1918
1303
7824
18054
816
1337
6094
277,0
1919
14414
8814 24424 1145
14534
7364
334,7
Jaa.1920
1461
8574
27024
12114
15354
7768
353,1:
Febr.,,
1454
8864
29514
12534 16144
8160
370,9
Mrt.

,,
1508
914 29744
1246
17094
8352 379,6
April,,
14984 908
29384
12324
16544
8232
374,2
Mei
1484
9814
2819
12954
1619 8199 372,7
Juni
1511 9294
2562 1289
15554 7847
356,7
Juli
1499
934
2594
1308
1541
7876 358,0
Aug.
1438
927
2521
13024
15544
7743
352,0
Sept.
1504 928
‘23624
1311
15394
7645 347,5
Oct.
15604
9004
19514
13164
1446
7175
326,1′
Nov.
1478
8694
1651
12594 1336 6594
299,7
Dec.,,
1344 805
1284
1216
1275
5924
269,3
Jan.1921
12954
797
1187
11284
1209
5617
255,3
Febr.,,
11764
.771
1038
1053
11374
5176 235,3
Mrt.

,,

‘
1212
727
1030
1003
1125 5097
231,7
April,,
1198
723
1031
936
1043
4929 224,0 Mei

,,
1195
691
996 963
1065
4910 223,2
,Juni

,,
11744
6654
9734
973 10234
4810
218,6
Juli
1165
7074
9584 937
1030
4798
218,1
Aug

,,
1184
7164 998
9204
1000
4819
219,0
Sept. ,,
11194
688 1258
871
9874
4924
223,8

De weefatoffengroep staat nu hooger dan op eenig
tijdstip van ‘dit jaar, terwijl de stand niet minder dan
260 punten hooger is dan in Augustus. Iedere andere
groep toont een daling, welke het grootst is voor koren
en vleesch. Uitgesonderd een kleine stijging voor
gerst, noteeren alle ‘artikelen
in deze groep lager.’
Er komen eenige voorraden bi’nnenlandsche tarwe ter
maTkt, terwijl ‘de invoeren van -ta-rwe en meel de vraag
nog steeds overtroffen en de voorraden in de havens
aanwassen. Thee noteert hooger, maar suiker en boter
zijn aanzienlijk gedaald.

In
de weefstoffengroep zijn katoen en katoenen
gareus sterk gerezen, evenals laken. Deze
b
ew
egi
n
g

begon in begin September naar aanleiding van het
ougunstige oogsitbericht van de Voreenigde Staten,
hetwelk oorzaak -was van eeii groote speculatiezucht.
Gedurende de eerste 14 dagen steeg fully middling
American van 10,76 d. tot 13,69 d. en fuily goed fair
Egyptische Sakeliaridis van 18 d. tot 22 d. Ook de
wolprijzen zijn, gestegen, evenals andere artikelen ‘in
deze groep. De jutemarkt is levendiger geweest eii
de voorspelling, dat de ‘oogst voor alle districten in
Calcutta en Madras 4.152.000 balen zou bedragen, had
een stijging der prijzen ten gevolge. Ook de viasmarkt
toonde zich le’ven-diger; vooral naar Frankrijk en
België werden verkoopen gedaan.

In de mincr.aiengroep
zijn
ruw ijzer en ijzeren sta-ven lager’, terwijl de kolenprijzen gevallen zijn, maar de, mindere metalen zijn alle iets -Jaeoger. De diver-sengroep ‘heeft geen ‘belangrijke veranderingen. –

Hieronder vergelijken wij den huidigen toestand met
dien vaii Juli 1914, terwijl de laatste gelijk 100 ge-

steld is.

De weefstoffen tooaien nu, dank zij
hun
laatste

scherpe -stijging, den h’oogsten stand boven de vôdr-
ooriogsprijzen, terwijl de delfstoffen aardig gedaald
zijn. Zooals gebruikelijk geven wij hierbij ook -de
–
tabel

voor het herleid indexcijfer, hetwelk voor ‘deze -maand
een stijging ‘aanwijst van 4,8 punten en nu 229,7 be-
draagt.
1

26
October
1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

935

ONTVANGEN
:
Andere
San
t
.
Data
Granen
en
voe-
dinga-

Werf.
stoffen
Dclf-
3Ioffen
oliën,
hout.

.

Totaal
Proeve een

Theorie der Economie naar Christelijke
vlwch
en
g
e-
rubber.
Belijdenis,
door Dr. J. A. Nederbragt, als voor-
.
nolm.
enz.
‘oord een open brief an de heern H. Oolijn

Juli

1914
. . . .

100

100

100

100

100

100
en A. W. F. Idenburg, ‘s-Graven.hage 1921, Druk-

December

1914.
. . .

124

117

82

103

124

109
kerij Voortvaren.

.
Juni

1918….

220

220

294

186

250

238
December

1918….

226

222

293

186

241

236
Geoi-gawiseerd Overleg,
doom W. Luberti, September
Juni

1919.
. . .

231

227

284

202

247

241
1921, Hoofdbestiuir van den Oentralen Neder-
December

1919….

249

250

396

247

263

287
•
Maart

1920.. ..

261

260

484

269

309

326

.
landschen Ambtenaarsbond. Amsterdam.

Juni

1920….

261

263

415

278

281

305
December

1920….

233

229

209

261

280

231
Maart

1921….

209

206

167

216

203

198
Mei

1921.. ..

206

196

162

207

192

191
AANTEEKENING.
Juni

1921

..

203

188

158

210

’15

188
Juli

1921….

202

200

156

201

186

186
Nederla.nicische

Zeeoorlogsschade.

–
Augustus

1921….

205

203

162

198

180

188
in November 1919 werd hier te lande een commissie
September
1921
…

193

195

204

189

178

192
ingesteld ter bestudeerig van de gevallen van zee-

Algem.

‘Gem. pon

Herlèid
ooriogsschade, gedinren.de den oorlog ‘door Nederla.nd-

index-cijf.

denkoers

algemeen
sche onderdanen geleden. Aan deze commissie en aan
van ,,the

over
de

index-
de haar opgedragen taak werden door prof. Mr. Mo-
Datum

Economist”

af
g.
mnd.

cijfer.
lengraaff in het nummer van 19 November 1919 bl.
1

Januari
1914
……..
119,2

12,11
8
14

119.6
1050 enkele woorden gewijd.
1 Januari
1915
……..
127,3

11,78

124,1
De commissie heeft thans een statistiek in het liclt
1
Januari
1916
……..

151,6

11,02

138,3
1
Januari
1917
……..
223,0

11,68

215,6
‘gegeven van de bij ‘haar tot 1 October j.l. ingediende

1
Januari
1918
……..
268,2

11,06

240,9
vorderingen. Deze vorderingen bedragen in totaal

1
Apri….

……..

266,6

10,395

229,4
aan goederenschade (vernietiging, aanhouding en be-
1

Juli

,’………

277,5

9,37

214,4
schacliging van schepen en ladingen)
f
78.000.000,-,
1

October

……….
283,5

9,86

228,1
waarbij komt voor personenschade (dooden, verwon-
1
Januari
1919
………
277,0

11,19

256,6
den of gevangenge.houden ‘bemanning)
f
12.500.000,-,
1

April

……….259,4

11,60

249,1
dus totaal ruim 90 miljoen gulden.
1 Juli

293,2

11,70

284,0
1

October

,
………
308,1

11,06

282,1
In tctaal zijn ingediend 4969 vorderingen, waarvan

1
Januari

1920
……..

.334,7

10,14

281,0
tegen Groot-Brittannië 2260, tegen Duitschland 1524.

Einde Januari
1920

353,1.

9,83

286,7.
MTat
het bedrag betreft staat Duitschiand bovenaan
Februari

,

370,9

8,985

275,9
.
met een goederenschade van
f
46.000.000,- ,(Groot.
Maart

.

,
.379,6

10,125

318,2
Brittannië f15.000.000,-); eveneens staat Duitsch-
April

……

374,2

10,65

329,9
la.nd bovenaan wat betreft het aantal veroorzaakte
Mei

372,7

10,655

328,7
‘
sterfgevallen, t.w. 103,

terwijl

over

het

algemeen
Juni

–

,
…..
356,7

10,905

322
Juli

358,0

11,107

329,2
‘,vordt aangenomen, dat op rekening dezer mogend-

Augustus
,

852,0

11,01

320,8
heid eveneens moeten worden gesteld een groot deel
.
September,.

….

347,5

11,21

322,5
der 500 sterfgevallen, waarbij ‘de mogendheid, die ze

October

,
.326,1

11,209a

302,49
veroorzaakte, onbekend is gebleven.
November ……
299,7

11.37

282,08
Al deze vorderingen zullen door bovengenoemde
December
*…..269,3

11,31

252,1
Commissie op zoo onpartijdig mogelijke wijze worden
Januari
1921..

255,3

11,3V!,

240,4
onderzocht, hetwelk echter in verband met het groote
Februari

,
.235,3

1,34

220,9
Maart

,,

231,7

11,36

217.9
aantal en het ingewikkelde karakter van vele vorde

April

,
.224,0

11,30

209,5
.
ringen nog wel eenigen tijd zal eischen:

Mei

,
.223,2

11,17

194,8
Het door de Commissie aan de Nederlandsche re-
–

Juni

,
.218,6

11,84’/

205,3
,geerjng ingediende rapport

al tot grondslag dienen
Juli

,
…..
218,1

‘

11,42

206,2
van de stappen, die de regeering vervolgens bij de
Augustus
,
.219,0

11,77

224,9
vroegere oorlogvoerende mogendheden zal doen.
September..

….

223,8
.

11,77

229,7

Overzicht der door het Bureau voor Zeeoorlogsschade, op grond van de tot
1
October
1921
ingekomen vragenlijsten, voorloopig onderzochte schadevorderingen, ingedeeld naar haar aard en naar de mogendheden, waartegen
zij zijn
gericht.

Personenscha de.

‘

Goederen schade.

..o
–
v
0

t
Schepen.
Ladingen.
Totaal.
0
Vernietiging.

esl

Aanboudihg.
Vernietiging.

Bsch:di.

Aanhouding.
co

0..,
0
–

Aantal.
c
Bedrag.
c

Bedrag.

c

Bedra g.
c
Bedrag.
c

Bedrag.
1
Bedrag.
Bedrag.

ii
ii•
66
6
66
‘
t

Duitsch-
land ..
10337
87
638 865
71
26.322.193,886
3

262.520,41
45
7.167.071,72
243
9.927.383,265
9 146.634,31
288
2.363.069,58
659
46.188.873,17
1524
Frankr.
–
–

2
–
2
–
–
–

–
1
70.000,-
–
–
–

–
16
218.357,90
17
288.357,90
19
Gr.Brit.
enTen.
49
8 1709
73
1839
6
611.506,96
15

615.206,26
220
6.980.530,11
6

5
2.572.397,83
–

–
175
4.174.159,455
421
14.953 800.62
2260
Italië..
–

–

-.
2544.100,-
–
–
–
–
–
2544.100,-
2
Oostenr.
–
–
3
3
–
–
–

–
– –
3
56.068,-
–

–
–
–
3
56.068, –
6
Portug.
–
–

2
–
2
–
–
–

–
–
–
–
–
–

–
6
103.820,13
6
103520,-
8
Rusland
2
–

2
2
–
– –

–
2
26.300,-
–
–
–

–
‘

1
48.757,68
3
78057,68
9
Turkije.
–

–

–
–
–
–
–
–

–
627.892,56
6
27.892,56
6
V. Stat.

—-
–
–
–
——
——-

v. Nd.-
Amer.
–
–

217

——-
–
——
–
——

4
221
–
–

.
–

–
–
–
–
–
–

–
2
4.403,37
2
4.403.33
223
Onbek.
590
10
14
794
29
8.587.731,36
7

1.812.631,38
– –
74
4.795.947,28
8568.984,29
–
–
118
15.765.294,31
912

Totaal ..I
7145520
l
9
j
9
l
43732
lI
106
I
35
.
521
.
432
.
206

I25
2.690.358.05270
14.788 Oliî.835
I5257.351796.375
l7715.618.604946.940.460.676
1237fr5.007.667.74l4969

936

ECONOMISCH-STATISIISCHE BERICHTEN

26 October 1921

INGEZONDEN STUKKEN.

DE ÈETEEKENLS VAN HET WOORD

,,DUMPING”.

In mijn ,,paper
”
eau het Vrijhandelscongres schreef
ik ,,Now adays one understands under ‘dumping also
the coming into a c.ountry of foTeign goeds al a
lower price than for which they eau be produced in
that country it,self and that in cosasequence of the
low exchange of the ‘exporting country.” In het debat
kwam Prof. Verrijn ‘Stuart daartegen op. Hij be-
weerde, dat ik hier niet vau ,,durnping” kon spreken.
Toen ik antwoordde, dat tegenwoordig in Engeland
onder ,,.dnmping” ook werd ‘verstaan, zooals ik het aangegeven had, zeide Prof. V. S., .dat dat toch on-
juist was en hij zich er tegen verzette zooveel als
mogelijk was.
In zijn artikel in dit weekblad van 12 October

schrijft Prof. V. S.:
1
,,Van ,,dumping” in den eenigen zin, waarin tot
dusver het woord werd verstaan, is echter thans niet
de minste sprake. En het is kortweg ergerlijk om het-geen Duitschland ,,’in höchster Not” thans moet doen
te bestempelen met een naam, die bij uitstek geschikt
is om internationale geroeligheden te prikkelen en
zoodoende het kweeken van een beter, milder geest
tusschen de volken te bemoeilijken.”
Tot liet oogenblik, waarop ik deze woorden las,
wist ik niet, .dat het woord ,,’d.u.mping” in ‘de betee-
kenis die ik hierboven aangaf, en die toch slechts
een zeer logische uitbreiding is van het begrip, dat
het had toen het voor het eerst gebruikt werd in den
tij.d van Chamberlain’s tariefatrijd, aanstoot kon
geven aan één Duitscher,’ .of zelfs aan één, soms
nog gevoeliger, pro-Duitscher, temeer wanneer zoo
iemand bezield is van sterk pacifistische nei.gin-
gen. Ik ‘geloof, dat men veilig kan zeggen, dat
geen niet-Duitscher, die ‘het woord ,4umpi’ng” in de
nieuwere beteekenis gebruikt, er aan denkt, om daar-
mede onaangenaam te zijn’ tegen Duitsch’land, te meer
daar toch iedereen inziet, dat, het Duitsche valuta
dumping een gevolg is van internaitionalè omstan-
digheden (het verdrag van Versailles) en Duitsch-
land in deze geen, ten minste weinig schuld treft.
Maar er is meer.
Helaas eerst né het ovrijhandelscongres, kwam mij
in handen leen br.ochure – die zeer lezenswaardig is
– die nu voor mij ligt en waarvan ik den titel hier
volledig afschrijf.
,,Valuta dumping” ‘von Rudolf Dalberg, Dr. Jur.
und Phil., Regierungsrat. Berlin 1921, Cari Hey-
ma’nns Verlag”. De ,,Vorbeme’rkun.g”, gedateerd ,,Berlin im Dezem-
ber 1920″, luidt:
,,Die vorliegende Schrift bietet ‘den wesentlichen
und erweiterten Inhalt von .Vortriigen, die •der Ver-
fasser im November und Dezember 1920 im Auftrage
des Reichskommissars für Aus- und E’infuhrbewilli-
gung vor Ind’ustriellen und Kaufleuten verschiede-
•ner Geschiiftszweige gehalten hat.”
De Duitsche Dr. in rechten en iphilosophie en ‘re-
geeringsraad ziet volgens p. 11 van zijne brochure
het verschil ‘tusschen wat hij noemt: ,,Ech tas Durn-
pi’ng und Valuta Dumping”. Maar als door zulk een
Duitscher reeds in November-December 1920 over
,,Va’luta dumping” gesproken en geschreven wordt, dan kan men toch aannemen, dat in Duitschiand het
gevoelen van Prof. V. S. niet gedeeld wordt.
Nu Prof. V. S. zich, zooals blijkt uit zijn artikel,
juistverzet tegen de nieuwe definitie van ,,dumping”
geleid door zijn bekende – zonder te deelen, toch te•
waardeeren – neiging om Duitschiand tegemoet te
komen waar het maar mogelijk is, ‘zal hij zeker niet koninklijker dan •de koning willen ‘zijn, en zich wel
neerleggen bij het gebruik van de nieuwe definitie
van het woord.

Het zoude ten minste te bejammeren zijn als een
der leidende economisten van zijn tijd zich ging be-

dienen van een eigen vocabularium in zijn vak, ten

deele gebaseerd op sentiment.

A.
B. VAN DER
ViES
Amsterdam, 19, 10, ’21.
Slechts enkele kautteekeningen mijnerzij.ds
bij
ho-
‘venstaand stukje. Dat de heer Van der Vies wietal-
leen staat in het verkeerd gebruik van den term
,,.dumping” was
mij
volkomen bekend. .1k zou hem
uit Duitschland, Engeland, Frankrijk ‘verschillende
medestanders kunnen noemen, naast en behalve
Dr. Dalberg, dien hij citeert. Maar het feit blijft toch,
dat het woord de technische ‘beteekenis heeft, die de
heer Van ‘der Vies in zijn prae-advies voor het Vrij-
1
hand’elscongres aan de Encyclopacdi’a Brita’nnica ont-
leende; dat het in ‘die beteekenis tijdens en sedert
Chamberl’ain’s rtariefstrjd telkens ‘weder is gebruikt
om mercantilistische verbittering te wekken tegen
den vreemdeling, ‘die zich aan ,,dumping” schuldig
maakte; dat hetgeen een dalende valuta thans aan
Duit’schland en andere landen mogelijk maakt, iets
geheel :anders is, dan hetgeen het wezen uitmaakt
ram ,,dumping”; en dat het gebruik, desondanks, van
dezen term gevaar doet ontstaan voor het uitlokken
van ‘dezelfde reactie ‘bij velen, als destij.ds ‘door den
strijd tegen ,,dumping” werd gewekt.
Daarin ligt voor mij het, ,,erge’rlijke” van dit mis-
leidènd woordgebruik, en, wanneer het ‘door ‘schrij-
vers uit landen ‘met ‘dalende valuta geschiedt, ‘ligt
het bovendien in de ‘domheid van het ‘spelen met een
gevaarljken term. En nog in ander o’pziôht geeft dit
misbruik ergernis; t.w. als een nieuw symptoo’m van
de moeilijkheden, welke de,, economie zoo vaak zich
zelf schept in de onvastheid van , haar ‘terminologie.
Vreemd is daarom het verwijt, als zoude ik mij be-
dienen van een ‘eigen vocabul’atium in mijn vak, en
zulks op geen sterkeren grond, .dan deze, dat ik pleitte
voor het gebruiken van een technischen term in ide
echte, oorspronkelijke beteekenis, die
‘hij
heeft, en mij
verzette tegen het bezigen van een verwarrend, en,
naar ik meen, gevaarlijk jargon. Wa’t ‘hiermede mijn
,,neiging om Duitschland tegemoet te ‘komen” kan te
,maken hebben., ontgaat mij ten eenen male. Het ver-
zet zou in den mond van een ,jpro-Franschm’an” of
van een ,,pro-Belg” ‘thans niet slechter passen dan
in den mijne.

C. A. VERRIJN STUART.

EENIGE OPMERKINGEN OVER DE HANDELS-
REGISTER WET EN HAAR TOEPASSING.

Geachte Redactie,
Met belangstelling heb ik de beschouwingen over
de Handeisregisterwet ‘en hare toepassing in Uw num-
mer van 5 October gelezen. Ofschoon principieel
tegen de beschouwingen van den heer Droo’gleever Fortuyn niets is in te brengen, meen ik toch, ‘d’at de
belangrijkheid der zaak ‘door den geachten schrijver
wel eeni.gszins te hoog wordt aangeslagen. Dat ‘de
‘Minister een onbilljkheid begaat tegenover d’é inge-
schrevenen waar hij eischt dat ook over de reserves
betaald’ wordt, en dat hij hierdoor tegen de Wet zon-
‘dig’t, valt niet te ‘ontkennen. Doch ‘dat de ministe-
rieele interpretatie een premie ‘zou stellen op zdo min moeljk reserveeren, dat komt “me wel wat te
veel gezegd voor. Het moge theoretisch zoo kunnen
gezegd worden, doch practi.scli kan ‘s Ministers eisch op ‘de reserveering geen invloed hebben. Di.t blijkt al
aanstonds, wanneer men art. 19 lid 1 opslaat. De
basis voor d’e heffing i’s als volgt:
Bij de eerste Jaarlijksch.
Bij een kapitaal van:

inschrijving

bedrag
f

10.000,—

f

5,— f 2,50
f

10.000,— tot ,,

25.000,—

,,

15,—

5,-
25.000,— ,, ,,

50.000,—

50,—

,, 10,-

50.000, – ,, ,, 100.000, –

,, 100,—

,, 20,-

100.000,— ,, , 500.000,—

250,—

,, 80,-

500.000,— ,, ,, 1.000.000,—

‘ 500,—

50,-
1.000.000,— ,,

2.000.000,—

1.000,—

,, 100,-
2.000.000,— ,,

3.000.000,—

lOCO,—

,, 200,-

3.000.000,— ,, ,, 4.000.000,—

1.000,—

300,-
4.000.000;— ,, ,, 5.000.000,

,, 1.000,:—

,, 400,-
‘,, 5.000.000,— of
meer

,,
1.000,—

,, 500,-

26 October 1921

ECONOMISCH-STATI’STISCHE BERICHTEN

937

Als een maatschappij met voreustaa’nde cijfers zoL
willen rekening houden bij het vaststellen harer reser-
ves, ‘dan zal zij hierbij slechts de jaarlijks te betalen
bedragen moeten beschouwen. Immers de ‘betaling
in eens bij inschrijving behoort dan al tot het verleden
en is geschied op basis der bij de inschrijvingen gel-
dende bedragen. Maar nu is het toch wel een al te
kleinen dimk hebben van ‘de ‘directies onzer vennoot-
schappen, als de heer Droogleever Fortiyn gaat ver-
ondersteilen, dat zij om wille van de naar verhouding
betrekkelijk kleine bedragen niet voldoende zullen
reserveeren. Zal b.v. een maatschappij met een kapi-taal van
f
24.500 het nalaten cen noodig bedrag van

f
2000 te resei-veeren om wille zij ‘alsda’n, in ide 3de
klasse vallende, het schamele bedrag van
f
5,— (zegge
‘vijf gulden) éénma’a’l per jaar meer zou moeten be-
talen, terwijl zij toch bovendien eenmaal den ,,ge-
‘wichtigen” stap gewaagd’ hebbenide, safe is tot ze een
reserve gekweekt zal hebben gelijk aan haar kapitaal.
Of, om een voorbeeld te nemen uit de hoogere regio,
nen, zal een maatschappij met een kapitaal van

‘f
4.800.000,— het nalaten een reserve te ‘kweeken
van,
f
300.000,— om wille van het luttele bedrag van
f 100—
per jaar, waarmede zij haar budget ‘zou zien
verzwa ren.
Het k]inkt waarlijk wat kinderachtig, en ik ge-
loo:f, dat de consequenties van de mini’sterieele
,,zondo” door den geach’ten schrijver hier vel wat al
te pessimistisch zijn voorspeld. Ik wil gaarne aan-
nemen, dat na alles wat er van de gestie en het be-
heer ‘der directies en vooral van de wakende attentie van Commissarissen in d’e laatste maanden is uitge-
lekt, de geachte schrijver ietwat wantjouwend is ge-
worden, doch .dat we aan een dergelijke schuldige
kortzichtigheid zouden zijn aangeland, meen ik toch
wel wat een al te ‘krasse bewering, ook al moeten vele
directies en vele commissarissen tegenwoordig met
den minister op de borst kloppen en in allen een-
vond des harten ‘bekennen: ,,peccavimus”.
Tot slot zij het mij vergund aan ‘de beschouwingen
van den heer Droogleever Fortuyn er nog eene toe
te voegen.
Ik laat hier in het ‘midden ‘of het hier geldt een
peccavi van minister rof wetgever en wil islechts een
gewoon geval citeeren, waaruit blijkt, dat
bij
de uit-
‘voering der Wet de belanghebbenden maar al te vaak
aan ‘de willekeur van ‘ambtenaren zijn overgelaten.
Art. 14 der Wet eischt de ‘o’p’gave van een filiaal of
bijkantoor. Op ‘model E vindt de naamlooze vennoot-
schap ‘hiertoe
in
kolom 6 •de nood’ige ruimte, of in-
geval zij er meer dan 10 heeft o’p een speciaal formu-
lier M. Mij is eene vennootschap bekend met over
de 100 filialen in den lande, ressorteerende ‘onder 29
verschillende Kamers van Koophandel. Deze vennoot-
schap ‘heeft, conform •art. 14 lid 1, al de de daarin
vereischte gegevens verstrekt, niet alleen aan de
Kamer van Koophandel in ‘wier gebied haar hoofd-
zetel gevestigd is, maar ‘aan aP de 29 Kamers van
Koophandel, zulks ‘ingevolige het 2’de ‘lid van art. 14.
Bedoelde filialen nu worden centraal van uit het
hoofdkantoor beheerd, zoodat de opgave iu’gevolge het
3’de lid van genoemd artikel reed’s door ‘het invullen
van formulier E ‘kolom 2 waren verstrekt. Aan’ art. 14
was dus in alle opzichten voldaan.
Sommige secretarissen van Kamers van Koophan-
del nu meenden van niet en eischten voor elk filiaal
een volledige ‘opgave met het gevolg, dat bedoelde ven-
nootschap bij eenzelfde Kamer in de twintig maal de-
zelfde ‘aangifte zou moeten doen. ,Dit beteëkende ‘in
één stad:
1
20 maal foriulier E in triplo is
60 stuks
20

,,

ll ,,

,,

,,

60

11
40(
‘
)

K ,,

,, 120

,.

–

Totaal
180 stuks
uitmaken’de tè zarnen 660 pagina’s.
Bij mini’sterieel Tondschrjven van 11 April 1921
werd echter ‘bepaald, ‘dat’:
1)
De
zaak lad meer ‘dan
6
procuratiehouders.

,,Wannoer een ‘handelszaak 2 of meer filialen heeft,
,,in het gebied der zelfde Kamer, is het niet rioodig
,,op alle opgaven der filialen
bij
dezelfde Kamer alle
,,gegevens omtrent eigenaren, ‘bestuurders, commis-
,,sarissen enz. te ‘doen vermelden. Volstaan k’an wor-
,,den met deze o’p één der opgaven van een filiaal ‘te
,,doen verstrekken en ‘dan ‘op de opgaaf der andere
,,filialen daarnaar te verwijzen.”
Dit vereenvoudigde ‘de zaak in zoove’rre,- dat thans
voor één filiaal een volledige opgave moest worden
gedaan en voor’de 19 an’dere, formulier E’. in, triplo
moest worden uitgeschreven, bevattende naam en
straat van het filiaal, welke trouwens reeds op formu-lier M. waren aangegeven en voorts 4 pagina’s met in
elke kolom: ,,zie opgave filiaal.
.. . “.
De vennootschap
in kwestie moest dus geheel noodeloos, en ‘ook tegen
dan geest der Wet in, 19 formulieren in triplo ‘be-
schrijven met ,,zie opgave……..dit maakte 19 X 3 X 4
is .228 pagina’s, waaraan geen stervelin’g wat heeft en
wat ‘ook onmogelijk de ‘bedoeling van den wetgever kon zijn. Eenige secretarissen begrepen deze situatie
volkomen en lazen ‘de ‘wat ‘anders en deelden ‘aan ge-
melde vennootschap mede, ‘dat één ‘formulier E., vol-ledig ingevuld met een volledige lijst van alle filialen,
dus ook van de filialen binnen het ressort van hunne
Kamer, voldoende was. Andere secretarissen ‘lazen
niet den geest ‘der wet, maar de ‘woorden van het mi-
nisterieel schrijven van ii April 1921 en eischten ‘de
massa papieren voor zich o’p. Men is hier overgele-
verd aan de willekeur d’er functionarissen en dezL,
willekeur ‘kost heel wat werk, tijd en geld’ aan ‘de
ondernemingen en niet minder ‘aan de Kamers zelf.
Om een ‘beeld hiervan te, geven diene de volgende
becijfering.
Indien alle secretarissen ‘h’a’dden ‘geëischt wat de
even genoemde tweede categorie eischte, dan bad de
bedoelde vennootschap ‘moeten invullen:
501 formulieren, beslaande 2021 pagina’s, waar-
van 1065 pagina’s met ,,sie opgave en …..” –
Thans, dank zij ‘den ,,bon sense” van eenige secreta-
rissen ‘bedroegen deze cijfers ongeveer 438 formulie-
ren, bestaande uit 1407 pagin’as.
Hadden alle secretarissen dénzelfden ,,bon sens’e”
aan den dag gelegd, dan waren ‘de cijfers gereduceerd
tot circa 348 formulieren, bestaande u’it circa 957
pagina’s, en ook dtn ware geheel aan de Wet voldaan.
Dat het een hoop tijd en geld kost ‘alvorens men
een dergelijke hoeveelheid papier ter bestem’der plaatse
heeft en ook alvorens d’it.papier dan weer aldaar ver-
werkt is, behoeft ‘geen betoog.
Vorenstaande uiteenzetting ‘bracht ik onder de aan-
-dacht uwer lezers, ‘ôm’dat bedoelde vennootschap wel
niet de eenige zal zijn, welke met deze filialenge-
schiedenis te maken heeft gehad. De vennootschap
• hier in kwestie ‘heeft zich de moeite maar getroost,
omdat een beroep op den minister toch niets zou
uithalen. Deze ‘toch had bij zijn schrijven van ii.
• April 1921 genoeg ‘te ‘kennen ‘gegeven, ‘dat ook hij al
,het papier in de archieven der Kamers •wenschte te
zien, ‘ook ‘al eischte ‘de Wet zulks niet. F C.

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.

• Weltwirtischaftlic’he,s Archiv.– Jena,
1 Juli 1921.

Dr. H. vond Beckerath,
Kriifte, Ziele u’nd Gestal-
:tungen in der deutschen I’nd’u’s’triewirtschaft;
Dr. J.
C.
Kielstra,’
Die holls.ndi-schen Koloniën und der
Freihandel;
Dr. K. Singer,
Die Entstehung der’eng-
lischen
Wchiung;
Dr. L. v. ‘Bortic’iewicz,
Das ‘Wesen,
‘die Grenzen und die Wirkungen des ‘Bankkredits.

D e In ,d á
IS
c 1h e G i ds. – A,nssterdjam, Saptem-
br 1921.

G. Th. Siibbe,
De ‘Oenste Vollisraaid;
F. Folcicens,
Meer bekendmaikiug in Holland van beide Indiën;
G. A. N. ScheUema de Heere,
De Oostindisehe ‘ad’mi-
raiuiteit;
C. Henny,
Stille kracht.

938

S

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
.

26 October 1921

The American Economic Review.
Prinoeton, N. J., Septeniber
1921.

P. H. Dou glas,
and
Fr.. Larnberson,
The monemnt

of real waes,
1890-191.8; G. E. Putnam,
Receat

developments in the federal farm ban;
C. 0. Rug-
gles,
Rasi1way serrvdce and regulation in port ter-
xniinalis;
M. L. Stecicer,
Famiay budgets and
waget;
A.
Youngman,
The efficacy of changes in the dis-
count rates of the Pedera.l Reserve Banke.

Die Bank. – Berlijn, Juli
1921.
A. Lain.sburgh,
Das rote und das weisze ,,Weltgeld”;
A.
L.,
Die Ber1iner Groaziban1een cLm Jathre
1920.

Id em. – Berlijn, Augustus
1921.
A. Lai.sbttrgh,,
Steuern;
Dr. Fr. Köhler,
Das bol-.
swiisttisdhe Geld.

B a n k-A r
ch
iv. – Berlijn, 1 Augustus
1921.
H. Dove,
Zur Frage der Ver,zngsalctien mit mehr-
fachem
•
Stiimimrecht;
Dr. P. Aretz,
Die Be.we.rtung

halbfertiger Atbeiten in der Bilans;
Dr. W. Asch,
Ein.zelfragen nur Körpersdhaftssteuer.

1
.d e m. – Berlijn, 15 Augujstus
1921.
D. M. von Schincicel,
Die riem Goldjwerte ent-
sprechende Zwangthypothedr – wirbsdhaftlicher
Selbstrnord;
Dr. R. Kersch.o.gl
,
Die Entwickiung des
Geldes
eila
ZaMungsmittel dim Staart. (Gedanken zu
einer theoretisohijn
Untersuchung
über die Natur der
Bauknote);
Polster,
Die Eintragung mehrerer Siche-
rungahypotheken fii.rd’eaiselbnu Foodnrungskrejiis.

Technik und Wirtschaft. – Berlijn,
Augustus
1921.
W.
Spezser,
Grosshandelskennzahlen;
E. W. Kös-
ter,
Die zeitgemsse Verbandsform für den deutschen
Masohinenbau,
Dr. Rech,
Der Mâschinenvertrieb und
seine Formen;
zur Nedden,
Whrmewirtschaftslehre
im Hochschulunterricht.

1
de m. – Berlijn, September
1921.
Dr. Seyffert,
Zur Eiitwicklung der Industrie-Kar-
telle;
ter Meer,
Dié wirtschaftliche Bedeutung erhöh-
tor Abschreibungen;
Dr. Rech,
Der Maschinenver-
trieb und seine Formen (Schlusz).

Jarhbücher f ü r Nationalökonomie
u n d
S
t a t i art ik. – Jena, 10, Augustus
1921.
0. Nat haai,
Grundstzliches über die Zusammen-
hnge zwischen V’olkswirtschaft und Steuern;
P.
Weigel,
Iiidex-Zifferi:i.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

Ned fVrach.inR.C.6v’
190ct.

Disc.Wissels.
43
1Juli’15
Zweeds.R.kgbk53
19Oct. ’21 Bk Be1.Binn.Eff. 53
19Oct. ’20
Bk.v.Noorw.. 63
6Juli ’21
’20
Zwits. Nat.Bk. 4
13Aug.’21
Bk. van Engeland Sj
22Juli ’21
Belg.Nat.Bk.5._53
19Mei ’21
Duitsche Rijksbk. .5
23Dec. ’14
Bank v. Spanje 6.
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk
53 28Juli ’21
Bank v. Italië.6
203ƒei
1
20
Oostenr. Hong. Bk. 5
25Juli ’21
F.Res.Bk.N.Y. 5
22Spt. ’21
Nat. Bk. v. Denem. 6
5 hei
’21 .Tavasche Bank 33
1Aug.
1
09

OPEN MARKT

Dato
Amste,daiji
Londen
Part. Berlijn Part.
Parijs
Port.
N. York
Coll.
Part
Prolon-
disconto
gaiie
disconto disconto
disc.
money

22
Oct.

’21
41/8/
3
3814
4_618
4/t5
1)
17-22 ,,

’21
4[,-‘/
3
3/-4
4-1
-.
1015
,

’21
4114_815

S

31/_l1
4_l14
4-
5
I8
–
5-6
3-8

0. ’21
4
1
/_
8
/
3h12_4
1
/2
4 1/4_I/
4
5
18
–
4 /t-5
1/

18-23 0. ‘2f’
4
1
1
2
1
618-14
4-
5
I8
10
20-25 0.
’19
4_I1
14’ts-5’12
411..5
4_11
4….51

20-24Juli’14
3’/8-116
281
4
_31
4

2114_14
2
1
18-’12
2814

512-712
‘)
Noteenng von 21 October 1921.

S
WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.

De sterlingkoers, door de algemeene daling op Maan-
dag medegetrokken tot 11,33, kon zich al spoedig herstel-

Ten en liep weder op tot 11,6234. Deze actie was na de
reactie natuurlijk weder te sterk, zooclat een lichtte terug-
gaing tot ca. 11,53
34
plaats had. Parijs en België rvolgden ongeveer dezelfde lijn. In het algemeen liepen alle wissel-
koersen deze week evenwijdig. Ook zelfs de marken. Of-
schoon deze aan herhaalde hevige tussehenschommelingen
onderworpeti waren, was de algemeene richting ongeveer
gelijk. Vooral de berichten over oaderhandeligen met
Engelsche bankiers tot het afsluiten van een groote lee-
ning, deed den koers niet onaanzienlijk verbeteren. De
slechte politieke berichten wierpen echter .roet in het eten,
zoodat weder een daling intrad. Ook op de neutrale koei –
sea bleven dezelfde invloeden inwerken, zoodat een af-
zonderlijke bespreking overbodig is.

KOERSEN IN NEDERLAND

Data
Londen
•
Parijs
S)
Berlijn
5)
Weenen
S)
Brussel
*5)
New
York55)

17 Oct.
1921..
11.35
20.90
1.54
0.16
20.623
2.90
18

,,

1921..
11.45
20.923
1.69
0.16
20.573
2.89
1
/4
19

,,

1921..
11.50
21.073
1.78
0.183
20.723
2
.94
1
1t
20

,,

1921..
11.593
21.30
1.893
0.18
20.983
2.9581
4

21

,,

1921..
11.62
21.45
1.863
0.17
21.073
2.91
1
/8
22

,,

1921..
11.533
21.25
1.78
0.17
–
–
Laagsted.w.
t)

11.33
20.70
1.50
0.13
20.50
2.87 aoogste
,,

,, ‘)
11:623
21.50
2.05
0.19
21.25
2.96
15 Oct. 1921..
11.503
21.60
2.023 0.163 21.423 2.99

8

8

,,

1921..
11.66
22.30
2.51
0.16 21.89

8

3.08
ktuntparit.eit..
12.103
48.-
59.26
50.41
48.-
2.488/
4

5)
Noteering te Amsterdam.
5*)
Noteering te Rotterdam. –
1)
Particuliere onsave.
2)
Noteering van 14 October.
8)
Idem van7 October.

D
00
Stoel-
holni
5
)
Kopen.
hagen’)
Chris.
liania
5
)
Zwit2er-
land *)
Spanje
1)
Balavia
I
telegrafisch

17 Oct. 1921
68.25
56.-
36.15
55.75 39 25
99
18

,

1921
67.10
56.-
88.-
55.10
88.70
99
19

1921
67.90 56.40
38.25 54.30
38 75
99
20

,,

1921
68.40
56.50
87.75
54.25 38.65
99
21

1921
68.40 56.25 38.25
54.15
38.75
99
22

,,

1921
68.25 56.15
38.-
54.50 38.85
99
L’ste d

w.
8
)
67.-
55.80 35.90 53.55 38.60
99
H’ste

,,

,,

8)
68.75 56.75
38.75
57.20
39.50
99
15Oct.
1921
89.40 58.75 36.25
56.60
39.95
99
8

,,

1921
70.30 57.50 37.10 54.70 40.55
99
Muntpariteit
66.67 66.67
–
66.67
48.-
48.-
100
lN
)
oteeflng te Amsterdam.
‘)
rarticu lere opgave.

Termijnnoteeringen der Valuta-Kas.

Ecarts tusschen termijnnoteering en contanten koers.

(week van 17-21 October 1921.)

Londen.
Ult.
Oct.
Ult.
Nov.
Ult. Dec
Hoogste B Koers
agio

.

l
is
ct.
agio

814 ct.
agio

1
8
12 ct.
Laagste
B
Pari
Pari
81
Hoogste
L
agio

l/

,,
agio

8/

,,
,,

181
4

Laagste L
Pan
i/

New-York.

Hoogste
B
Koers
agio

114 ct.
Pari
Pan
Laagste
B

,,
disagio

i/

,,
disagio

21
ct.
disagio
1

ct.
Hoogste L

,, agio

‘/mCt.
agio

114

,
Pan
Laagste L

,,
Pari
disagio

1
14
disagio

514

Parijs.

Hoogste
B
Koers
Pari
Pari
disagio 2
1
1
2
ct.
Laagste B

,,
disagio 2
2
12 ct.
disagio 5

et.
7l/
Hoogste L

,,
agio

5
agio

2
1
1

,,
Pan
Laagste L

,,
Pari
disagio2’/s

,,
disagio5

Brussel

Hoogste B Koers
agio

5

ct.
agio

7
1
/2 ct.
agio

10

ct.
Laagste B

,,
disagio 2
1
/s
2
8
12

,, ,,

5

11
Hoogste L

,,
agio

2
1
12

7
1
12

,, ,,

10
Laagste L

,,
Pan
5

,,
,,

7V

Berlijn.
.
Hoogste B Koers
Pari
agio

1

ct.
agio

2

ct.
Laagstè B

,,
disagiol

cl.
Pari
Pan
Hoogste L

,,
agio

1

,,
agio

2

. ,,
agio

8
Laagste L
.

,,
disagié
1

,,
,,

1,,
,,

2

26 October 1921

ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN

939.

KOERSEN TE NEW YORK.

Data
CableLond.
ZichiPorijs
Zicht Berlijn
Zicht Am,te,d.
(in
/
per £) (in ci,.
p.frs.)

(in ci. p. Mik.)
(in ci,. P. gid.)

22 Oct.
. .
1921
3.93.82
7.27

.
0.59 34.06
Laagste d. week
3.9E
7.18
0.55 34.01
Hoogste,,

,,
3.96.37
7.34
0.66
34.71
15 Oct. .. 1921
3.89.62
7.32
0.65 33.74
8

,,

..

1921
3.81.12
7.29 0.81
32.58
Muntpariteit.
4.88.87
5.18
1
1
95’1
40
5
11.

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

Plaatsen en
Landen
Noieeri,g,.
eenheden
7 Oct.
1921
14 Oct.
1921
15121 Oct.’21
Laagste Hoogste
21 Oct.
1921

Alexandrië..
Piast. p.
£
97
8
18
97
5
I8
97’18
97
7
1i6
97’/16

•B. Airesl).
.
d. p.
$
47
44
11
11a
44
44I8
4401s2

Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
115
5
116
115
16
/s2
114
1
14
115
7
11s
1/4”/is
Hongkong ..
id. p.
$
2110
1
1,
310’/s
219
30
11
2110
0
18
Lissabon
.. . .
d. per Mii.
6114
S/iO
s :
6112
o/,

Madrid

….
Peset. p.
28.70 28.90 29.00
29.95 29.76
•Montevideo
1

d. per
$
43
8
1,
41
8
1
40
1
1,
42
41
Montreal….
$
per
£
4.16
4.22 4.24
4.33
4.3111
2

•R.d.Janeiro.
d. per Mii.
8’/,o
8’/io
715/je

881,
7151

Liresp.
£ 9450
W.874
95.50
102
99.75
Shanghai….
Sh. p. tael
3111
7
1s
412
5
19
3110
412
410′!,
Rome

…….

Singapore

..
id. p. $.
24 24
218
7
18
24
213/1,
•Valparaiso..
peso p.
£
32.30 33.10 33.40 84.50
121ó
7
11e
34.50
Yokohama ..
Sh. p. yen
2o
2159
214
7
1s
215
‘Koersen ‘der voorafgaande dagen. ) Telegrah.ch tran,fert.
1)
Noteering van
29
September.

NED. BANK 24 October 1921
(vervolg).

Beschikbaar metaalsaldo…………..
f
399.298.481,08
Op de basis van ‘/i metaaldekking .. .. .,,
184.219.877,40
Minder bedragaan bankbiljetten
in
omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is.. ,, 1.997.092.405,40

Verschillen met den vorigen weekstaat:
Meer

Minder
Disconto’s ….. . ……

17.367.376,04
Buitenlandsche wissels

168.982,-
Beleeningen

11,880.513,581,
Goud .. …………..

200,-
Zilver

46.616,81
1
1s
Bankbiljetten

8.006.315,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s

13.964.005,86’1
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Bank

Andere
Data

Goud

Zilver

biljettn

opei,chbare
schulden

24 Oct. 1921 …….605.969

9.149 1.020.628

54.765
17

1921 …….605.969

9.195 1.028.634

41.362
10

1921 …….605.969

9.252 1.030.513

40.692
3

1921 …….605.969

9.558 1.040.476

41.114
.26 Sept. 1921 …….605.969

10.327

‘996.095

33.945

25 Oct. 1920 …..

636.141

18.945 1.057 317

95.059
25 Oct. 1919 …….632.1.67

4.907 1.010.411

92.941

25 Juli 1914 ……162.114

8.228

310.437

6.198

1 Hiervan 1

1 Beschik- 1 Dek.

Data

‘a’

Schatkist. t Ee/ee.
1

baar

king,.

1
disconto’,
1
Pro,messe?

ninen

Meal.

percen.

NOTEERING VAN ZILVER
24

Oct.

1921!
299.360!
119.500
1
116.180 399.298
1
67
Noteering te Londen

te New York
17

1921
281.992
114.500
128.0601
400.424
1
57
22 Oct.

1921

……
40
1
/

70v/s
10

19211
273
.
51
61
118500
1138.238!
400 239
1

57
15

,,

1921

……42
1
1,

73
3

1921
262.544
1

192.500
1156.791
1

398.468
1

59
8

1921

. .

42
8
/e

.

710/a
26
Sept.
1921
236.348
1

78500
128.458
1

409.547

1

60
1

,,

)921

. ..

42
7
/g

707/8
25

Oct. 19201
138.024
1

31.000
1
303.192
1

423.814
67
23 Oct.

1920

……52
1
/,

80

.
25

Oct.

19191141.1661 85.000
1238.9451
415.636
25

Oct.

1919

……64
1
/,

1i9’/2
25
Juli

19141
1
) )
1

58

20
Juli

1914

……24/is
67.947
14.300
1

81.686
1

43.521
‘l
75

1) Op
de basi,
van
11

metaaldekking.

NEDERLANDSÇHE BANK.

Verkorte Balans
op
24 October 1921
Activa.
Binneni.Wis-( H.-bk.

f179.505.328,31
sels, Prom.,< B.-bk.

,,
52.037.029,35
1
17
enz. in disc.( Ag.sch.
»
67.817.286,4511t
f

299.359.644,12
Papier
o.
h. Buiten
1.
in disconto
……..
–
Idem eigen portef..
f
40.932.385,-
Af :Verkocht maar voor
debk.nognietafgeL,-
»

40.932.385,-
Beeeningen
t
H.-bk.

f
26.600.173,71’/,
mci.
vrsch.
B..bk.

15.268.697,67
1
1
,,
in rek.crt.Ag.sch.
,,

74.310.829,1712
op
onderp.
–
–
f118.179.700,56
1
1:

Op
Effecten

……f107.852.700.56’/2
OpGoederenenSpec.
,,

8.327.000,-
116.179.700,56112
Voorschotten a. h. Rijk

……..

……
,,

14.963.735,98
1
12
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
56.238.000,-
Muntmat,, Goud
..

»
549.730.929,59

f805.968.929,59
Munt, Zilver, enz
.

,,

9.148.781,26
Mtintmat., Zilver
. .

,,

–

Effecten
615 117.710,85

Bel.v. h. Res.fonds..

f

5.342.515,25
id. van ‘/,v.h.kapit.
»

3.940.406,8711
9.282.922,1211s
Geb.enMeub. des Bank
…………….
»

3.747.500,-
Diverse rekeningen……………..
,
.

»

16.241.729,80

f1.115.815 328,44
1
1,

Paseiva.
Kapitaal

……………………..
f

20.000.000.–
R
eservefonds

………………….
,,
Bankbiljetten in omloop
…………
»
1.020.627615,-
Bankassignatiën in omloop ……….
1.179.025,88
Rek.-Cour.
‘1,
Het Rijk
f

–
saldo’s:

J
Anderen
•

53.586.377,52
1
/s
53 586.377,52
1
1s
Diverse rekeningeii
………..•…..

,,

15.035.681,41′!,

fl.11
5.816.328,44
1
12

Uit de bekéndmaking van den M in i s t er v a n F i n a n
c i ë ii blijkt, dat uitstonden op:

17 October 1921
1

24 October 1921

Aaji schatkistpromessen..
f
477.500.000,-
f 477.000.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
1
114.500.000,- ,, 119.500.000,-
Aan schatkistbiljetten ,, 251.141.000,-.

1

256 851.000,-
Aan zilverbons ………..35.425.671,50 ,, 35.991.668,50

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldena.De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch ontvangen.

nnacre
Data

. 1

Goud
1

Zilver
1
t
Bank

t
opeischb.

-_
biljetten

schulden

15 Oct.
1921..,.
.
195.250
302.600
104.500
S
1921

.. .
195.000
303.000
122 500
1

,,
1921

. …
204.5fl0
300.500
128.500

10
Sept.
202.255
20.751
306.174- 140.110
3

,,
1921
…….
1921
.. …
207.008 20.428
301.726
154.433′
27 Aug.
206.982
20.123
303.470
157.657
20

,,
207.000′
19.868 304.207
146.857

16 Oct.

1921

…….

226.959

.

7.974
371.763 248.047
20 Oct.

1921
…….

1920…….
1919…
167.012
2.814
.295.708
117.588

25 Juli
1914
…….
22.057
31.907
110.172
12.684
1 Wissels,J
DiverBkTi

;k

Data

1
Dis.
1
buiten

Belee.
k

baarkg,.

1
betaalbaa

ninge’)

saldo
t
lage
1
conto’,
1
‘N.Ind.

nin gen

metaal.
)
percen.

15Oct.1921

221500

‘

113.850

48
8

1921

237.000

109.900

46
1

1921

229.000

.

” 118.700

48

10 Spt. 1921 35.186 19.215 115.748 20.156 134.218

49
S ,, 1921 35.334 22.048 121.494 22.461 136.651

49
27Aug.1921 36.172 23.078 109.944 38.347 135.809

49
20 ,, 1921 37.302 24.554 103.165 33.063 137.114

49.

16Oct. 1920 29.584 32.207 146.961 36.985 115.108

38
20Oct. 1919 13.168 13.933 191.152 35.581

87.41

41

25Juli1914 7.259 6.3951 47.934 2.228

4.842′ 44
1) Sluitpost der activa.
5)
Op de basis
van
2
t5 metaaldekking.

940

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
‘
26 October
1921

DE SURINAAMSCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens.

–
Data
Metaal
Circulatie
Andere
opeischls.
schulden
Disconto’s
Div. reke-
ningcn’)

20 Aug. 1921 ..
1.132
2.065
1.211
1.989 260
13

1921

. .
1.128
2.046
1.240
2.009
191
6

,,

1921

..
1.125 2.124
1.129 2.004
165
30 Juli

1921

..
1.125
2.058
1.377 2.041
160
23

,,

1921

..
1.124
1.969 1.160 2.031
162
16

,,

1921

..
1.124
2.057
1.198
2.045
198

21 Aug., 1920 ..
1.081
2.053
1.005
1.800 709
23 Aug. 1919 ..
949
1.448
1.151
‘1.524
416

25 Juli

1914 ..
645
1.100
560
735
396

‘)
Sluitpost
der
activa.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

DANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.

Data
Metaal
Ctrculatic

Currenc

Notes.
t,

Bedrag
1

Goudd.
1
Gov. Sec.

19 Oct.

1921
128.417 123.684 312.604
28.500
275.530
12

1921
128.422
124.614
313.593
28.500
276.473
5

,,

1921
128.414 125.667
313.347
28.500
278.182
28 Sept. 1921
128.414
124.973

314.382 28.500 278.119
2E

1921
128.417
124.406 315.912 28.560 278.968
14

1921
128.411′
125.208
318.036 28.500 281.265

20 Oct.

1920
123.148
127.054
355.904
28.500
324.887
22 Oct.

1919
88.040
83.413
336.8e.5
28.500′
319.438

22 Juli

1914
40.164 29.317
–
–

Data
Go,,.
Sec.
Other
Sec.
Public
Dcpos.
Other
Depos.
Rc-
‘serve
Dek.
3)

19 Oct.

21
79.715
86.416
‘14.794

156.809
23.183 13,51
12

’21
64.851
80.372 15.016 134.790
22.25 14.86
5

’21
58.541
84.949
19.266
127.772
21.197 14,40
28 Sept.’21
33.360
80.494
12.231 105.421
21.892
18,60
21

’21
39.670 85.120
13.960
115.204
2 2.4 61
17,39
14

,,

’21
61.242 99.810 15.053
129.548
21.653
14,97

20′ Oct. ’20
61.620
83.879
16.539 125.845 14.545
10.21
22 Oct. ’19
78.634
83.143
22.410
144.707
23.078
13,80

22 Juli ’14
11.005 33.633 13.735
42.185
29.297
52/

t)
Verhouding tusschen
Reserve en Deposite.

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens- kassenscheine, in duizenden Mark.

Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kassen.
scheine
Circu.
lalie
Dek-

15 Oct.

’21
1.038.565
1.023.633 3.193.609
87.728.207
4
7

,,

’21
–
1.039.765 1.023.699
2.850.678 87:461.65
t
4
30 Sept. ’21
1.039.768
1.023.704
3.l28.79
88.384.286
5
23

’21
1.040.920
1.023.705
3.626.159
82.178.940
5
15

’21
1.040.356
1.023.707
2.505.156
81.469.690
4
7

,,

’21
1.040.430
1.023.708
3.119.006 80.727.526
5

15 Oct.

1
20
1.098.593
1.091.656
20.431.898 62.128.756
34
15 Oct.

’19
1.114.562 1.095.112
9.083,295 29.986.916
34

23 Juli

’14
1.691.398 1.356.857
65.479
1.890.895
93
t)
Dekking
der circulatie door metaal en
Kassenscheine.

Data

Wissels

Rek. Cr1.

Totaal

In kas bij de
Darlehenskassenscheine
uitgegeven

l
.
Reichjbank

15 Oct.

1921

1.047.408

16.886.905

10.655.800

3.107.900
7

,,

1921

1.092490

11.266.875

10.438.200

2.765.400
30 Sept. 1921

1.142.218

19.980.295

10.773.500

3.043.900
23

1921

982.001

10.563.153

11.264.300

3.542.800
15

1921

1.035.592

14.314.155

10.262.400

2.420.200
7

1921

963.069

9.517.809

10.947.600

3.031.700

15 Oct.

1920 51.676.188

16.415.314

33.667.400 20.387.800
15 Cct.

1919 32.513.670

11.063.712

20.792.500

9.056.100

23 Juli

1914

750.892

943.964

–

–

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in duizenden franca.

Data
Goud
Waarvan
In het
Buitenland
Zilver
Te goed
In het
Buiienland

Buit.gew.
voorach.
a/d. Staat

20 Oct. ’21
5.523.686
1.948.367
278.075
618.023
25.300.000
13

,,

’21
5.523.481
1.948.367
277.810
619.724
25.400.000
6

,,

’21
5.523.304 1.948.387
277.819 621.576
25.400.006
29 Spt. ’21
5.523.096
1.948.367
277.328 622.295
24.960.600

21Oct. ’20
5.484.280
1.948.367
263.729
600.383
26.600.000
23 Oct. ’19
5.575.148 1.978.278
288.833
.

797.190
25.400.000

23Juli’14
4.104.390
–
639.620
–
–

Wissels
Uilge.
stelde
Wissels
1

BC1CC.
ning
Bankbil- jeiten
Rek. Cr1.
Pont-.
culieren

Rek.
Cci.
Staat

2.401.299
67.055
2.232.644
37.406.815
2.644.363
29.995
2.325.373
67.376
2.246.180 37.611.632 2.386.188
46.141 2.273.709
68.345 2.276.863 37.792.329 2.326.329
35.037
cr
2.460.269
69.264
2.175.340 37.128.458
2.474.0:5
35.025
0
2.470.050
473.488 2.087.502 39.289.666 3 202.449
82.698
1.013.645 671.919 1.305.089
36.768.71513.030.223
79.314

1.541.080
–

,
769.4001
5.911.910
942.5701400.590

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden francs.

mcl.

van

van

1

wissels

Circu-
Data

buiienl.

buiten1.

prom. d. 1

en

latie

Cr1.

1
1 Metaal

Beleen.i

Binn.

Rek.

saldi

vorder.

provinc.

heleen.

partic.

20 Oct. ’21 328.872

84.653 480.000 572.245 6.109.935

237.251
13

’21 328.653

84.653 480.000 552.186 6.: 84.058

264.960
6

,,

’21 327.041

84.853 480.000 580.781 6.232.898

411.386
29 Spt.’21 326.708

81.653 480.000 614.102 6.212.237 .362.325

21 Oct. ’20 354.660

84.653 180.000 697.417 5.758.286 1.181.729
23 Oct, ’19 343.776

89.768 480.0001364.738 4.6’69.04412.100.577

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.

Goudvoorraad

F.R.
______________

Zilver

Notes In
Data

Totaal

Dekking

In het

cie.

circu-
__________-

bedrog

F. F. Noie
1
buitenl.

laiie

28 Sept. ’21

2.725.966

1.867.494

–

152.719
1
2.457.196

21

’21

2.711.128

1.871.882

–

151.968 2.474.676
14

’21

2.684.501

1.796.750

–

150.001 2.491.651
7

’21

2.656.378

1.787.203

–

146.876 2.517.563

1 Oct.

’20

2.003.072

1.328.103 111.455 162.123 3.304.690
3 Oct.

‘191

2.135.282

1.267.650 108.8921

70.229 f.708.186

Data

Wissels

Deposiio’s

Kapitaal

kings.

dekking
Totaal

Gestort

Dek.

Goud-
Algem.

Percent.

perc.
t)

circul.
5)

28 Sept.
21I
1.441.792

1.717.405

103.049

69,0

92,7
21

’21

1.420.751

1.691.610

103.017

68,7.

91,8
14

’21

1.468.874

1.705.831

102.982

67,5

89,8
7

,,

’21

1.553.407

1.718.068

103.073

66,2

87,5

1 Oct.

’20 3.011.111

2.466.116 ‘

97.358

43,7

48,1
3 Oct.

’19 2.342.604

2.634.576

85.350

49,7

59,1
t)
Verhouding tusschen: den totalen goudvoorraad,
zilver etc., en
de
opeischbare schulden: F. R. Notes en netto deposito’s.
2)
Na aftrek
van 35 pCt, der totale dekkingemiddelen als
dekking
voor de netto
depositoa.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET

FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.

Totaal
Aantal

uitgezette

bij de

Toiaal
Data

banken

gelden en

F. R. banka
1

deposilo»i

deposii,,
Reserve

Waarvan
time
beleggin gen

21Sept.’21

810

11.544:165

1.189.256 11297.986

2.915.659
14

,,

’21

810

11.562.776

1.228.693 14.178.200

2.916.86
7

’21

810

11.485.023

1.236.233 13.036.121

2.914.007
31Aug.’21

812

11.493.923

1.217.579 13.059.352

2.924.701

24 Sept.’20

818

17.140.597

1.361.800 14.262.712

2.788.811
26Sept.’19

776

13.0.9.1951 1.332.919 13.525.705

1.994.216

Aan het eind
von
ieder kwartaal wordt een overzicht
‘gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankataten.

26 October 1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

941

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 24 October 1921

Zelden nog heeft de beurs zoo sterk aangetoond, .dat alle
factoren van polit,ieken .f van economischen aard een zon
directe werking op haar uitoefenen, als thans het geval
is. In den tegehwoordi•gen tijd gaat er bijna .geen dag voor-
bij, of een of ander feit van niet eens zoo heel diep ingrij-
pende beteekenis op politiek gebied wordt onmiddellijk
verclisconteerd in het koerspei.l. Het spreekt vanzelf, dat dit
in cle vroeger oorlogvoerende landen het sterkst tot u,itd,ruk-
king komt en van
.deze
wederom het meest un ‘cle overwon-
nen naties, omdat in deze dadelijk ide invloed, al of asicit
gunstig, van groot gewicht voor •het dageljksch leven
wordt. Het behoeft dan ook geen verwon.deripg te wekken,
dat de beurs van B e r 1 ij n sterk bewogen is geweest na
de jongste heslissingen inzake de Opper-Silesische kwestie.
Sedert de dagen, waarop in de Fransche Pers de eerste
aanduidingen omtrent de in Genève getroffen overeen-
komst kenbaar verden gemaa.kt, hebben bovendien de
vreemde valuta’s hun stijgende tendens meer markant ge-
dcmortstreerd en is b.v. de dollar ‘te Berlijn in dit tijds-
verloop met meer dan 60 pCt. gestegen, hetgeen overeen-
komt niet een waarde voor de Duiit,sohe Reichsmark van
2 Pfenniig uit den vredestijd. Tmtusschen is gebleken, dat
cle sprongsgewijze monteering van den dollar tot dicht bij
de 200 toe te schrijven iis geweest aan nèrveuze aankno-
pen van in.dustficelen, die nog chuldcn in het buitenland
te voldoen hadden; na de eerste koortsachtige vraag heeft
de valuta-markt vich dan ook iin rustiger banen bewogen.
Het spreekt echter vanzelf, dat bij een onverminderd voort-
duren van cle Dui’tsèhe betalingsverplichtingen een ver-
dero stijging van het peil der huiitenlaudsche deviezen tot het terrein der mogelijkheden ‘behoort, vooral nu door het
besluit van Genève een integreerend deel van het Duitsche
Rijk ‘wordt afgerukt en het idus niet meer op dezelfde in-
komsten van vroeger zal kunnen Tekenen. Door de verdee-ling van Opper-Silczië komt thans aan Polen: van cle zink-
produetie 100 pOt., van de kolenpreductie 83 pCt., van de
ijzer- en staalprocluetie 60 tot 75 pOt. en van de cokes-
bereiding 60 pCt. van .het Opper-Sileziisehe totaal. Toch is
het lang niet onmogelijk, dat binnen afzienbaren tijd
l)ui’Lschlaricl deze amputatie overwonnen zal hebben.
De vermindering ‘van de waarde van de mark en de
inkrimping van de Duitsche productie-middelen hebben ge-durende de afgeloopen week opnienw tot een sterke ‘hausse
ter beurze
aanleiding
gegeven. Aanvankelijk echter waren
Opper-Silezische waarden aangeboden; spoedig echter oor-
deelde men, dat de ondernemingen in de bij Du’itschlancl
blijvende gebieden nog’ zeer .gunstige levenskansen zouden
hebben, indien men goede
organisatorische wijzigingen op
groote schaal invoerde. Dat’ men in Duitsnhland hiertoe
wel in staat is, hebben de jongste concerns vai S’tinnes es.
wel bewezen. In verband met ‘deze overwegingen ivaren
dan ook aandeelen Oberbectarf, Care-Hegenscheid en Ho-
henlohe spoedig niet meer •in overwegende mate aangebo-
den en konden zij zieh van de eerste schokken herstellen,
terwijl de overige industrieele papieren met zeer groote
sprongen hun opwaartdche beweging vervolgden.
t-

To We en e n is een geringe ontspanning op de devie.
sen- en effectenmarkten insgotreden, die oenigszias samen-
hangt met de geldschaarschte daar ter plaatse. Deze
schaarschte is voor een deel het gevolg van ‘het optreden
van ‘den nieuwen Minister van Financiën, Prof. Gür’tler,
die zijn politiek iniei zoo volkomn afhankelijk maakt van
eventueele hulp van dan Volkenbond, doch dadelijk zelf
uit het eigen land aneer hulpmiddelen tracht te verkrij-
gen, hetgeen natuurlijk samengaat met het opvoeren der
lasten. Uit vrees hiervoor laat men thans veelal een ge-
deelte van zijn kapitaal ongeëniployeerd.
Op de overige continentale beurzen ‘is de beurshandel
veel minder intens, dan in beide bovengenoemde centra het
geval is. Te Lo n d en zijn de omzetten Vrij -gering te noe-
men, terwijl de geldmarkt ook .hier ‘het tegendeel van ruim
is. De verwachting van sommige kringen, dat de gelei-
delijke vermindering van de ,,bankrate”, die op het oogen.
blik 54 pOt. bedraagt, een aainmerkelijken toèvioed van
kapitaal naar de beurs en een stijging van het koerspeil
ten gevolge zou- hebben, is tot nu toe ‘niet bewaarheid. De
oorzaak is gemakkelijk op te ‘sporen; een lage ‘diseonto-
voet kan natuurlijk stimuleerend werken, doch bij een
periode van laag-conjunctuur sonteert hij geen effect. En
de economische depressie geeft ,nit voldoende prikkels tot
aankoop van fondsen. Daarentegen zijn ,,gilt-edgecl” waar-
den nog steeds gevraagd, een zuivere belegging derhalve.
Het gezamenlijk ‘niveau dezer waarden is in ‘de laatste
maanden dan ook lichtelijk gestegen; het index-cijfer in

,,Bankers-Magaaine” is van 2285 voor April tot 2357 voor
September gestegen.
Op cie aandeelenmarkt is echter de ‘tegengestelde bewe-
ging te constateeren geweest. Het sterkst is ‘de beurs wel
aangegrepen door de wilde bewegingen op de petroleum-
markt. In Londen beschouwt men deze hef tige fluctuaties
als uitingen van een grooten strijd tusschen de ,,big-four”
(Burma,h ,Mexitan-Eagle, Shell en Royal Dutch) en de
groote Amerikaansche belanghebbenden, waarbij de laat-
sten op ‘hot oogenblik de aanvallers zijn. en waarbij ‘de
Mexican Eagle het aanvalspunt vormt. Deze strijd ‘heeft
feitelijk de aandacht van ‘de gaheele beurs zoodanig in be-
slag genomen, dat voor de overige aandeelen-soorten niet
meer dan zeer oppervlakkige
belangstelling
heeft bestaan.
Vanuit P a r ij s zijn ‘geen nadere bijzonderheden ‘te mel-
den. De markt daar ter plaatse is zèer stil en gedrukt.
Te N civ Y o r k is ondanks de dreigende apoorwegsta-
king de tendens vrij ‘opgewekt gebleven. Voor een deel
speelt hier de geldruimte een groots rol. Ter illustratie
van deze geldruimte diens, dat bij de Federal Reserve Bank
te 1ew York ‘de discdnteer.ingen zij.h teruggeloopen van 847 mil’Lioen dollar ‘in September 1920 tot 202 milhioen
dollar op het oogenbhik. Vooral de markt voor vaste-rente
dragende waarden heeft hiervan kunnen profiteeren, o.a.
zijn ‘de obligaties der ,,Liberty” en ,,Victory”-emissies van
2 tot 5 ‘procent gemonteerd.
T e o n z e n t is de markt voor staatsfondsen niet veel
veranderd. Alleen bestond ‘nogal ‘aanbod in •de Indische
leeningen, vaarva’n b.v. ‘de 7 pCt. obl. uit de emissie 1921 A
tot een fractie boven 10134 pOt. daalden. Op don laatsten
dag der ‘berichtsw’eek, tevens den iinschrijvingsdag van cle
nieuwe 634 pOt. Indische leening werden deze 634 pCt.
Obligaties zelfs onder
:
dedi emissie-prijs ‘ter ‘bearze verhau-
deid, iets, dat niet op groot animo duidt. De 6eheele markt-
stemming werkt dan ook niet mede ‘tot het verkrijgen van
een goed succes, hetgeen natuurlijk niets zegt iten opzichte
van de meer algemeene aspiraties ten opzichte der Indische
leningen. –

17 Oct.
20 Oct.
24
Oct.

5

0/
Ned.
W. Sch

1918
90
7
1,6

90
1
14
90
–

4’1

OIo

,,

,,

,,

1916
881/,

87114

88hIo
–
4

0/,

,,

1916
8111
4

81
0
1io
81
–
11
4

3
1
12
°Io

,,

,,

,…….
74/4
74
1
12 74118
– 118
3

0/
t
,

,,

,…….
62’I
62019
6251s
‘+’ ‘Is
211,
0
/s
Cert. N. W. S.

……
52″Iio
5201
4

531/
-‘.

1
14
–
5

°/o Oost-Indië 1915 ..
92
92
92
6

01

,,

1919

. . .
95’/js
951/
4

9401
4

0/
te

4

%
Oostenr Kronenrente
‘

218
31l/
3151

+
l’/oo
5

0/
Rusland 1906
7
6’1
511,2
–
1112
4

%
Rusl. bij Hope
&
Co
7
7

.
5118
-1718
41/t
0
/o China Goud 1898
65
65
65
4

°/o Japan 1899 ……..
65
‘Ja
63
1
/
63’1
–
1′!,
4

o/o
Argentinië Buitenl
5711
8

55’18
56’14
–
1
3
I8
5

0/

Brazilië

1895

……
53
1
/t
50I2
51’I8
–
2818
7

0f

Staatsspoor

…….’
1008
103
3
1s
103I8
–
11
4

7

0/

Amsterdam ……..
1031
103
8
1e
103
1
1

De
aandeelenmarkt
te onzent bewoog zich in de achtçr
ons liggende dagen wel in iets rustiger banen. Na de hef-
tige ‘reactie van de vorige week konden ‘de koersen zich bij’na alle vrij sterk verbeteren, hetgeen vooral tegen het
midden ‘der beriehtsperiode tot uiting kwam. Toen echter
werd de beslissing inzake Op’per-Silezië nog eens extoa
gecommenstarieerd, ‘terwijl tegen het slot de berichten ‘oni-
trent een nieuwe poging van ex-keizer Karl tt verkrij-
ging van het gezag’ in Hongarije een deprimeerenden in-vloed hadden. De slotkoersan zijn dan ook over het alge-
meen wel honger dan ‘die van de vorige week, doch toonen
ook vaak weer een gevoelige inzinking, wei-geleken met het midden der berichtsperiode.
Veel andere factoren ‘kwamen eigenlijk op de markt, niet
tot uitwerking. Het verloop mag dan ook vrijwel als dia
geheel worden ‘beschouwd. Aandeelen Koninklijke I’etroleurn
gaven nog steeds voor de geheele beurs ‘den toon aan, oni-
dat deze in de eerste plaats in voeling staan met de bui-
tenlandsche markten en als zoodanig ook ‘het eerst en het
meest nauwkeuri
g
de opvattingen in vreemde ‘centra weer-
geven. De schommelingen waren echter hier niet van al te veel betieekenis en dit zette feitelijk een stempel van
grootere rust op de gansohe ‘beurs. ”
Aandeelen ‘in
industrieele ondernemingen
konden zich
herstellen in verband met de meereucleels niet onguastige
berichten omtrent tusschentijdsche ‘bedrijfsresultaten, voor-
al in vejhand met spoed-bestellingen, clie vele bedrijven
ontvangen, omdat de Duitsche fabrieken veel niet in den
afgesproken tijd leveren kuhnen. ‘
Suiker’coaarden
pasten zich aan de algemeene tendens

942

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

26 October 1921

aan. De mededeellngen omtrent Indische verkoopen bleven
gunstig luiden, hoewel hier niets werrassen•ds naar voren
kwam.
Tabaksaandeelen
waren meestentijds gevraagd,
ook al
als T.eaotie tegen het ongmotiveerd en ongelimiteerd ver-
koopen nan ‘de vorige week.

17 Oct.
20Oct.
24 Oct.
Rij:ingof

Amsterdamsche Bank

150
14981
4

149814
–
1/
4

Koloniale Bank ……….
94I4
109
1
1
103’14
+
8
,
12
Ned.Handel-Mij.cert.vaand. 1231/
4

130
129
+
5814

Rotterd. Bankvereeniging.. 110
110’13
110’1
+
‘/
Amst. Superfosfaatfabriek
.

51
62
54
+
3
Van Berkel’s Patent ……63
57 55
–
8
Insulinde Oliefabriek ……

71/4
8
7
16
/je
+
8/

Jurgene’ Ver. Fabr. pr. aand.

86
86’1
86
Hollandia Melkproducten .. 160
155
156
–
4
Philips’ Gloeilampenfabriek 161
180
184
1
I2
+
23
1
19
R. S. Stokvis
&
Zonen ….

578 578 578
Vereenigde Blikfabrieken..

81
1
1s
79 79
–
2’12
CompaniaMercantil Argent.

49
1
1
52′!,
50
+
8/4

Cultuur-Mij. d. Vorstenland 116
1
!2
1281
126
+
9′,
Handeisver. Amsterdam
.
.. 314
327
319’12
+
5113

Roll. Transati. Handeisver.

32
32 25
—7
Linde Teves
&
Stokvis
.. ..

7111
4

79
76
+
48/4

Van Nierop&Co’sflandel-Mij.

11 9
,
14
9
–
2
Tele
&
Co.’s Handel-Mij.. ..

4412
4712
47
+
3
1
12
Gecons. Hol]. Petroleum-Mij. 117
8
14
128
126
1
12
+
8’/4
Kon. Petroleum-Mij . ……

351
370’1
369
+
18
Orion Petroleum-Mij: Afgest. Aand.

35
34
3411l
–
2
12

Steaua Romana Petroleum
Mij. ..

Afgest. Aand.

3281
4

38
38
+
5’1
Amsterdam-Rubber-Mij.

..

86
91
1
!,
89
+
3
Nederl.-Rubber-Mij……..40
42
2
12
40
Oost.JavaRubber-Mij.

….

136
144
1
12

.
142
1
!,
+
6’12
Deli-Batavia…………..288
313
300
+
12
Deli-Maatschappij

……..247/2
265’/
260’12
+
13.
Medan-Tabak-Maatschappij
.
297 297 282
–
15
Senembsh-Mant’ehappij

350
3R0’1,
3Sû
+
30
De
scheepvaartmarkt
kon zich eenigszi.ns herstellen in
verband met de mededeeling van het bestuur
der Holland-
Amerika Lijn, dat gedurende het
‘loopende jaar geen be- roep op ‘de geidmarkt zou worden
gedaan
en dat
een ‘be-
vredIgend dividend in uitzicht kon woi’den
gesitel’cl.

Het
is overigens teekenend voor de nienrbalitcit
van ht
publiek,
dat de gunstige uitwerking dezer
mêdedeeling zoo
uiter-
mate kort van duur is geweest en dat .b.v.
het communiqud
van de Rotterdamsche Baakvereenigung, dat ‘toch een gun-
stige ‘eindbaian’s doet verwachten,
‘in het geheel geen sti-
muleerendèn invloed heeft gehad.

17Oct. 20Oct.
24Oct.’
°

Holland-Amerika-Lijn

….

123
1
!,
150
1
1,
137
1
12
+
14
,,gem.eig.
112
140V2
128
1
!,
+16
1
1,
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij

95
95
95
Hollandsche Stoomboot-Mij

50’12
.

50
8
/2
49
–
1112
Java-China-Japan-Lijn …..90′!,
104
95
+
41
1
Kon. Hollandsche Lloyd.

24
2681
4

2514
+
1214
Kon. Ned. Stoomb.-Mij…..71′!,.
82
.85
1
12
+
14
Koninkl.-Paketvaart Mij.

92
1
I2
.100
1
12
95118
+
2618
Maatschappij Zeevaart

85
85
70
–
15
Nederi. Scheepvaart-lInie

96
1
12
10621
4

100
1
/4
+
3814

Nievelt Goudriaan ………115
124
117
±
2
Rotterdamsche Lloyd ……119′!,
128
126/
4

–
f
–
61
Stoomv.:Mij.,,Hillegersberg”

50
54
1
12
54
2
12
+
4
1
12
,,Nederland”

145
154’12
150
1
19
+
4
1
1,
,,Noordzee”.

30
26
29
–
1
,.Oostzee”…..51′!.
55 55
+
SV,
De

Amerikaanschc

markt

bleef

zonder

eenige
be-
teekenis.

,

–

–

–

17Oct.
20Oct.
24 Oct.

American Car
&
Foundry

150
154’/
154214
+
41/4

Anaconda Copper

……..92
90/is
92
Un. States Steel Corp…..89
8
/4
911/
4

91
‘/8
+ 1
1
14
Atehison Topeka ……….

103″
97
6
18
97
6
18
-. 6’/
Southern Pacific ……….

931/s
90 90
–
3
2
/1
Union

Pacific …………144′!,
138112
.
139′!,
5
Int. Merc. Marine orig. Cota.

ii’!,
12
11
11
116
+
8/

–

..

,,

prefs.

53
1508/
,
50
–
2’14
De
gefcimarkt
bleef ruim; prolongatie
3 pCt.

GOEDERENHANDEL
GRANEN.
Tot ons leedwezen kwam het wekelijksch overzicht van
onzen i edewerker ditmaal niet ftijdig in ons bezit.

KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behreas &. Sons,

Manchester, d.d. 19 October 1921.
])e daling in prijzeh van Amerikaansche katoen, die
verleden week begonnen is, heelt zich do laatste dagen
voortgezet, hoofdzakelijk door hernieuwde Jiiquidaties en
de ‘moeilijke financieele toestanden over de ‘geheele wereld.
Dc markt iis dan ook nog zeer zenuwâoh’tig en onder den
gemakkelijken invloed van allerlei nieuwe feiten. Bij een
verbetering van de ‘vraag zouden prijzen lwaarschijnlijk
wel weer stijgen, daar de statistische positie heel sterk ‘is.
Weliswaar zijn de aanvoeren ‘van den nieuwen oogst tot nu
toe groot, doch het verbruik is ‘ook grooter dan verleden
jaar en zal waarschijnlijk nog wel verder toenemen. De
laatste berichten van Alexan’drië zijn beter en men ver-
wacht daar een grooteren oogst dan eenigen tijd gele-
den, zoodat prijzen van Egyptische ‘katoen dan ook meer
‘gedkald zijn dan die rvan ‘Amerikaansohe.
.Garens voor hinnenlan.dsch gebruik zijn vrijwel ver-
waarloosd, ‘ten ‘gevolge van de wilde fl’uctuaties van witwe
katoen. Koopers blijven rwel belangstelling toonen, doch
koopen absoluut niets meel- dan, zij ‘direct noodig hebben.
Door de daling van de katoenprijzen is het vertrouwen
geschokt en hoewel Spinners probeeren hun ‘marges te ver-
beteren, is daartoe momenteel rweinig kwns. Bundelgarens
voor export, ‘speciaal 40er en 44er enkel en 4212, waarin
nog flinke orders .loopen, zijn vast in prijs. Ook bestaat
er’ vraag voor 30er en zelfs nog lagere nummers voor
Indië, terwijl eveneens in ,70100 er voor deze markt nog
al zaken zijn gedaan. Voor Egyptische garens bestaat ab-
soluut geen vraag, daar ‘het binnenland niet koopt en de
exportvraag naar getwijnde garens ‘geheel heeft opgehou-
den na de ‘laatste ‘daling van ‘de ‘Duitsche ‘mark. Over het
algeeen ‘zijn prijzen, 1zoowel van Egyptische als Amen-
kaansche garen’s dan ook zeer onregelmatig.
Er zijn geen nieuwe feiten in de doekmarkt deze week.
De fluctuaties van ruwe katoen hebben nieuwe izaken tegen-
gehouden, terwijl ook zilver lw•eer gedaald is en zijn daar-
door ‘de Oostersche -wisselkoersen weer ‘wat flauwer. Koe-
pers nemen een ‘afwachtende houding aan en er zijn dan
ook slechts weinig serieuze aanvragen aan de markt. China en ‘de Britsche ‘kolon.iën zijn nog ‘de beste markten en zijn enkele kleine orders geboekt.

12Oct.
19 Oct. Oost. koersen.

IlOct. 180ct.
Liverpoolnoteeringen.

T.T. op Indj…. 1/521
4
115
2
18
F.G.F.Sakellaridis 27,50 22,50 T.Topllongkong2/11 2110
1

.l’.F.No.l Oomra

9,00 8,25 T.T.opShanghai.410
1
1
4
410
1
1s

Noteering voor Loco-Katoen.

(Middling Uplands).

24Oct. ’21 17 Oct.’21 10 OcI.’21 25 Oct.’20 12
4
Oct.’19

New York voor
Middling .. 19,— e8,75 c 19,80 c 22,50 c 37,20 c
New Orleans

–
voor Middling 18,25 c 18,50 c 19
3
— c 20,50 c 37,3$ c
Liverpool voor
Fy Middling 12,94d1)I 13,02d
2
) 14,66o1)1 18,22 d 23,48 d

2) 22 Oct. ’21.
2)
15 Oct. ’21. 8 Oct, ’21.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaaneche havens.
(In duizendtallen balen).

1
Aug.
’21
1 Overecnkomstige pertoden
tot
–

22 Oct. 21

1920

1

1919

Ontvangsten Gulf-Havens..I
1341
1

973
1

613
,,

Atlant.Havensl
521
1

262
1

‘

600
UitvoernaarGr.BrittanniI
336
1

324
1

468
,»

‘t Vasteland
Japan etc…}’l139
477
517

Voorraden in duizendtallen 122
Oct. ’21
1 22
Oct. ’20
1 24
Oct.
’19

1506
1044
1206
1305
1068
958
188
33
100
419
25
1
6
341
791
t

817 685

SUIKER.
De berichten uit D u i t s cli la n d en de andere biet-
suiker.lajnden, alwaas- het fraaie weer in de laatste week
»
het rooien ‘bevorderd heeft, luiden, wat opbrengst, en ani
kergehalte der bieten betreft, beviedigend.

A
merik. havens……….
Binnenlanc …………..
New York …………..
New Orleane …………
Liverpool ………….

26 October 1921

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

943

Eene van offici-eele Duitsche zijde gepubliceerde statistiek
over productie, im- en enport alsmede consumptie ‘in di-t
land gedurende-de laatste jaren, luidt:
192u’-21

1919-20

1918-’19

Productie …………1.109.119

716.647 1.350.665
Import…………….40.500*

71.473*

39.987*

Voörr. 1 Sept.J’20/’19/’18

84.959

217.798

292.278

Totaal ……1.234.378 1.005.898 1.680.930
Voorr.. 31 Aug./’21/’20/’19

79.865

84.960

217.798

Af lever. a/de consumptie 1.154.713

920.938 1.463.132
Export …………….-

–

8.153

Consümptie 12 maanden. 1.154.713

920.938 1.454.977
Consumptie gedeelt. Aug.

95.392

.76.685

86.925
tons
á
1000 kilos.
* In de consumptie begrepen buitenlandsche suiker.
** Voorloopige opgave.

De nieuwe oogst zal de -binnenlandsche -behoefte geheel dekken en een klein overschot wordt verwacht voor pxport.
Er -loopen geruchten, dat Duitschi-ainid daarvan 30150.000
tons zal moeten afstaan aan Frankrijk op rekening van
de schadevergoeding.

De zichtbare voorraden bedragen volgens F.O. Licht:
1921
1920
1919

Duitschiand 1 Sept.
79.865 84.959 217.798
TsjechoSlowakyelSept
70.073
65.596
215.000*

ifrankrijk 1 Aug…..
36.711
63.678 8.550
Nederland 15 Sept.
15.382 13.988
15.106
België 1 Oct.

……..
4.644 12.627
20.336
-lingelanc 1 Oct……
307.577 356.861
325.320

Totaal in Europa 514.252

697.709

802.110
V. S. v. N. A. 6Oct…

94.533

75.454

45.052

i2uba, alle havens8 Oct. 1.185.000

313.511

454.214

NOTEERINGEN.

Amster- Londen
New York
1
T
ole, While Java
f.o.b. per
1 Amer. Gra-
1_nuloledc.i.f.
Dato dom per
loopende
1
96pCt.
Ceniri-
Coke,
No.
1
–
–1
Nov/Dec.

.
Nov./Dec.
maand
figabs

1 5h. 5h.
5h.
$
ets.
-19 Oct. ‘211!
21’/4
1

5516
1
9:3
2016
4,1
1
1
4
,
00

12
11

’21
22/6
56/6
1913
221-
4,2314,13
19Oct.

‘201
–
1161-
–

521-
–
8,76
19 Oct.

1191,1
–
1

6419
6916
6416
7,28
4 Juli

’14j,,1
1 “/:;,l
181-
– –
–
3,26

KOFFIE.
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring &
Zoon,
Kolf 1
& Witka.mp en Leonard Jacobson & Zonen).
Noteeringen en voorraden.

Rio
Sanio,
Data
Wisselkoers
V
Oorraaa
PrOs
N0. 7
V
oorraa
Prijs
No. 4

22
Oct.
1921
1.711.000
12.400
2.948.000
15.200
7″/e
15-
1921
1.651.000
12.325
3.045.000
15.300
8’/4
8
1921
1.640.000
12.325
2.976.000
15.300
81,0
22 Oct.
1920
473.000
7.900
2.319.000
9.150
12°/,

Ontvangsten.

Rio

1

Santos
Data

Afgeloo pen.

Sedert

Afgeloopen

Sedert
–

Wee

1

1 Juli

week

1

1 Juli

22 Oct. 1921….

74.000 1.497.000

185.000

2.837.000
22 Oct. 1920.. ..

69.000
1
938.000

284.000
1
3.738.000

‘) Niet genoteerd.

ton0

tons

Totaal ……1.793.785

986.674 1.301.376 tone
*) Ramitig.

In E n ge 1 a xi-d verlaagden de raffinadeurs ‘naar aan-
leiding van de lagere prijzen voor ruwe suikér in Amerika
hun verkoopliixrite opnieuw met 9 41., doch kwam daar-toe
eerst tegen het einde ‘der week meer vtaa.g op.
Op de A -in er i k aan s c h e markt had de jongste ver-
laging der Cubaprijzen een meer ‘levendigen handel ten
gevolge en verkreeg de markt daarcfoor spoedig een vas-
ter aanzien. De no’teering voor Spot Centrifugals bleef
onveranderd 4,11 c., terwijl de termijnmarkt iets hooger
sloot, .n.1. op 2,45 ,c. voor October, 2,40 c. voor December,
2,38 c. voor Maart en 2,47 voor Mei.
In den toestand op C u b a kwam echter nog geen ver
–
andering van belang. De laatste oogst wordt op ‘3.900.000
geraamd, waarvan tot nu toe slechts ongeveer 3% mil-
lioen ton tin de •havenpiaataen afgeleverd -zijn. Aangezien
de maaltijd zoo goed als geëindigd is, kunnen -na aftrek
van de -bin.nenlandsche consumptie de op de fabrieken op-
geslagen voorraden met ongeveer 450.000 tons aangenomen
worden.

De laatste statistiek luidt:
–
1921

1920

1919

Weekontvangat t. 15 Oct

8.860

6.114

15.625 tons
Tot. ontv. 1 Dec.’20-15 ,, 3.242.860 3.332.148 3.838.015
Werkende fabrieken

1

1

1
Weekesport tot 15 Oct 22.740 10.237 68.384
Tot. exp. 1 Jan.’20-15 Oct. 2.073.740 3.508.738 3.381.260
Totale voorraad 15 Oct. 1.169.623 309.388 – 401.455

Van J a v a valt geen nieuws te vermelden. De handel
bewoog zich – binnen -beperkte grenzen, aangezien prijzen
voor ready suiker -boven de par.iteit in de voornaamste.
afzetgebieden gehouden werden. Dientengevolge kon een
partij Belgische suiker naar Br.itsch-Indië vërkocht wor-
den en vond ook eene lading Mauritius kristalsuiker haren
weg naar l3ombay.
Er wordt ook reeds over den nieuwen Java.00gst ge-
sproken, doch zijn de -prjsideen van koopers en verkoo-
pers nog te ver van elkaar verwijderd, om eene basis -te
vormen voor ernstige onderhazndeliiin-gen.

Op de -markt -h –
ier t e -1 a n d e waren in het begin der
week -behalve de flauwe berichten van de wereldsu-iker-
markt tevens de dalende -buitenlandsche wisselkoersen -van
invloed op de prijzen, diie aanvankelijk sterk terugliepen.
Nadat November tot
f
19% en December
f
19 ‘afgedaan
was, kon de -markt zich eenigszins herstellen en werd aan
het einde der week
f
20% per -November/December tever-
geef
S
geboden.

–

RUBBER.
De vaste stemming, welke gedurende de voorafgaande
week heerschte, kon zich ook ‘in -het begin der afgeloopen
week -handhaven. Dientengevolge had de Amster-danisçhe
inschrijving -een gunstig verloop; van de aangeboden ca.
300 -tons werden ca. 210 toins verkocht ca. 4 i 5 cents -per
K.G. boven -taxatie. 90 tons werden door de eigenaars
teruggehouden en op hoogere prjzengehouden.
Tegen het einde der week verflauwde de -belangstelling
van de koopers, zoodat de prijzen over het algemeen -iets
teruglipen. De mark-t sluit kalm met weinig ‘zaken.
De slotnoteeringen op de termijnmarkt -zijn: –

einde voorafgaand week:

E’rima- Crpe loco ……….51
1
1 c………..50

C.
– Nov./Dec.
..
)

52
i/
,………..52

Jan./Maart – – . – 54

, …..

…. 541/j

Srnoked Sheets loco ……..52 …………50
Nov./Dec ……. 53
1
/2
………. ..53
Jan./Maart .. . 54 ……….55
24 -October 1921

–

COPRA.

De markt was aanvankelijk flauw gestemd. Later werd
het aanbod wat minder dringend, doch blee’f de markt wei-
felend.
De noteeringen zijn:
N.-Ind. f.m.s. stoomend ………………..32,-

Java

September/November ,, –

-. ,, 32,50

October/Decernber

,, –

.,,
32,25

November/Januari

,,

-..
,, 32,5
24 October 1921.

HUIDEN.
–

Bericht van de firma Grisar & Co.
Niettegenstaande Duitschland -met het oog op de valuta
de meest mogelijke -terughouding in aankoopen -in acht
neemt, blijft de markt vast en wordt er voor Amerikaali
sche rekening gekocht. Buenos Aires meldt een verkoop
van 50.000 Frigorifique huiden.
Het restant Iiiebi-g-hui-den -in Liverpool heeft den vol-
len vraagprijs van 12% d. opgebracht.
Voor ‘droge -huiden is ‘de markt kalmer en wor-den
Buenos Aires Americanos aangeboden -voor 10%-10% 41.
J a v a m a r k t: Vaater, zoowel te -Amsterdam als te
Rotterdam kwamen vrij -belangrijke partijen tot afdoening.
Inlandsche huiden: in Duitschland buitengewoon
– levendig. Op de laatste veilingen tin Zuid-Duitschian-d werd

1
30 á 40 pot. meer betaald. De hoogere wisselkoers komt
ook op de i-nlieemsche goeeren tot uitdrukking. –

944

ECONOMISCH-STATrSTISCHE BERICHTEN

26 October 1921

De Rotterdamsche Huidenolub veilt a.s. Woensdag ruim
6000 huiden en 3000 vellen.
LOO
i s to f1 e n: Voor Mimosa vaster. Quebracho £ 24,-gedaan. Lagere offerten geweigerd.
Rotterdam, 22 October 1921.

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

sizer
1
Koper
1

Tin

Lood

Zink
Data

Cle,,.

Standard
No. 3

24

Oct. 1921..
nom.
66216
158.216 24.216
26.51-
17

,,

1921
noni.
66.101-
157.1216
23.1716
26.2/6
10

,,

1921..
nom.
96.716
155.1716
23.216
26.1216
25 Oct. 192Ô..
nom.
91.151-
251.101-
36.216
39.101-
20 Juli 1914..
5114
61.-,-
145.151-
19.-I-
21.101-

VERKEERS WEZEN.

SCHEEPVAART.
GRAAN.

All.
Kust

San Lorenzo
‘
–

Petro. Ode.ssa

Ver. Staten
grad Rotter-
Data

Londen1
1
dam

Rotte,- B,istol Rotte,- Enge-
Rdam

dam t Kanaal
1
dam 1 land

17-22 Oct.
1921
*

–
413 413
19/-
19/-
10-15 Oct.
1921
–
–
41-.
41-
20-
201-
l-23 Oct.
1920
—
–
.

1316
1316
95/-
951-
20-25 Oct.
1919
–
f75,-
1
)
816
2
)
1801- 651-
2).

Juli
1914
lid.
713
1/11’/a
1/i1’/
121-
121-

KOLEN.

Data

Cardif
Oostk. Engelandj

Bar-
Port
1
Rotter-
1
Gothen-
•
deaux
,.
,enua
Sald

Plato
p
jvje
,Idam
I

17-22 Oct. 1921
716
1219
–
1318
20′-
61-

816
10-15Oct.1921
813
12/9
131-
201-
61

817
18-23 Oct. 1920
–
–
–
– –

–
20-25 Oct. 1919
5216 7716 6716
4718
f
10,-

Kr. 70,
Juli

1914
tr. 7,-
7/-
713
1416
312

41-

DIVERSEN.

Bombag
Birma
.
Vladiva.
Chili
ota
West West
stoch

l
Europa

We.,I
Europa
Europa
West
Europa
(d. w.)
(rijst)
(salpeter)

17-22 Oct.

1921..
2716
–
–
401-
10-15 Oct.

1921..
2716
–
–
40/-
18-23 Oct.

1920..
801-
112/6
–
–
20-25 Oct.

1919..
1251- 1801-
–
2301-
Juli

114.
.
1416
1613
£51-
2213

0
Per ton stukgoed. ) Voor Britsche schepen.
Graan Petrograd per guarter aan 496 l/,s. zwaar. Odessa per un/t. Ver. Staten,
per guarter aan 480 ll,s. zwaar.
Overige noteeringen per ton van 1015 K.G.

RIJN
VAART.

.

.

Week van 17 October tot 24 October 1921.

Het water in den Rijn was in de afgeloopen week nogl
iets vallen-de. In het begin der week was de vraag naar
scheepsruimte nog tamelijk groot en ibedroegen de scheeps-
huren per idag en per ton
gemid4eld
617 cents, om tegen
het einde der -week tot 4 cents per ton per dag terug te,
loopen. De aleeploonen
,
Rotterda.m:Rulir varieerden tus-,

AD VE RT

schen 100 en 125 cents tarief.
Het s1eep1oon van de Ruhr naar Mannheim bedroeg 50
tot 60 cents per last. De vracht
–
voor expor.tkolen van de Rnhrhavens naar
Rotterdam -bleef gedurende de geheele afgeloopen week met

f
2,- per ton met vrij sleepen, genoteerd.
Cauber Pegel wees einde der week Mtr. 0,65 aan.

INKLARINGEN.

NIEUWE WATERWEG.

April 1921
April 1920
Landen van
Aantal
schepen
N.

Aantal
–
schepen
N.R.T.
herkomst

Binnen!., havens
42
18.186
35
36.134
Groot-Brittannië
400
359.17,9 66
53.579
Duitschiand
87
–
135.681
29
6.657
Noorwegen
.
45
65.019
4
2.386
Zweden ………18
13.509
3
–

757
Denemarken….
7
10.816
1
1.114
Rusland-Oostz.h.
3
762
–

-.
–
.
1.571
– –
België

……..
28.758
6
6.451
Frankrijk
.03
89:977
42
45.505
Spanje
37
44.284
3
3.296
5
6.671
–
-.
Italië ………..
24
46.060
–
–
Griekenland….
1
998
–
–
Rusland-Zw. Zee
2
2.022
– –
Roemenië, BuIg.
o
‘

9.788
–
–
And. Midd. Zeeh.
6
.13.757
1
–
Over. Wk. Afrika
1
563
1
1.631
ZuidAfrika
2.239
3
7.373
Z.W.
Afrika….
1
1.956
–
Voor-Indië ……
5
18.758
–
–
Achter-Indië

..
–
–
1
2.948
Ned.

Oost-Indië
9
33.041
6
22.554
And. Aziat. hav.
4
14,626
1
3.959

Finland ………2

5
19.083
–
–
Australië ……..
Vereen. Staten..

.20

.

52
199.436
33
120.964

Portugal

……..

Midden-Amerika
1
1.124
1
4.231
Ned. West-Indië-
Ned. Antillen..
. –
–
2
1.603
Brazilië ……..
3
6.331
–
–
Argent.,Uruguay
18
58.597
.
9
17.428
Chili

……….
S
8.215
–
3.257
–
…

1

Totaal .. ..
911
1.211.264
248
340.193

Periode 1 Jan.-

..

Cuba ………….

30 April

….
3.012

..

8.957.940
1.279
[.601.190
1

Nationaliteit.

Nederlandsche
205
264.155
71
77.303
Britsche
333
417.277
49
666.37
Duitsche
101

.
53.788
36
11.745
Noorsche
55
71.934
15
22.899
Belgische
1
–
1

–
–
Fransche
57
49.056
28
38.967
Zweedsche
29

.
36.336
2
1.188
Deensche
26
35.409
2
3.416
Vereen. Staten
40
139.703
24
95.707
Andere
64
143.606
10
22.331

Totaal ..
. .
911
1.211.264
248
340.193
1)
1913, 3.654 8chepen met 4.301.786 N. R. T.

(Dirkzwager’s Scheepsagentuur Maassluis.)

ENTIËN.

NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK

AMSTERDAM

BATAVI A

‘s-GRAVENHAGE

AMPENAN, BANDOENG, BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,
HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PEKALON-
– GAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGBAI, SINGAPORE, SOERABAYA,
TEGAL, TJILATJAP, WELTEVREDEN.

Kapitaal f55.000.000
0
1—

•

Reserven /47.750.000,-.