Jrg. 15, editie 775

5
NOVEMBER 1930

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEÎ.

Economisch-dStatistische

B
–
erichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HÂNDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

15E JARGANG

WOENSDAG 5 NOVEMBER 1930

No. 775

INSTITUUT VOOlI ECONOMISCHE GECIlRI1″TEiV.

De biljetteucirculatie geeft een vermeerdering van
Algenwen Sccrctoris: Prof. Mr. Dr. OM. Verrijn Stuart.

BCONOMISCII-$’I’ATISTISC IIE BERICHTEN.

f
58 millioen te zien. De rekening-courart-sa1di deal-

COMMISSIE VAN ADVIES:

den met
f
36,3 millioen. liet beschikbaar metaalsaldo

Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. Van
bedraagt
f
8,6 millioen minder dan verleden week.
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. W. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; 1r. E. van Welderen
1
liet dekkingspercentage is 50,5.

Baron Ren gers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan iSehilthuiâ;
-Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.

1

* * *
Gedelegeerd lid:
Prof.
jhr. Dr.
G.
Al. Verrijn Stuart.

1
Redacteur-Secretaris: 11.
M.
II. A. van der Volk.
iSecretariaot: Pieter de ioochweg 122,i Rotterdam.
Telcfoon Nr. 35000. Postrekeaiing 8408.

Abonneme-atsprjs voor het weekblad franco p. p.
in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen liet weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijqh cG van Ditmar’s Uit gevers-ihiaatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘8-Gravenhage. Postchèque- en giro.
relening No. 6729.

liet itaderen van de rnaandswisseling dccci dc vraag

naar caligeli vrij snel toenemen en Zaterdag werd tot

2 pOt. betaald. Ook voor wissels was men iets minder

gemakkelijk, zooclat de ren te steeg van 1
7
/1Z
tot 1°/1.e

1% pOt. Zaterdag ontstoncl er echter vrij groote vraag

naar wissels, waarschij olijk voor huitenlandsche reke-

:nung, welke’ vraag ook gisteren bleef aanhouden en

daar het aanbod nog steeds zeer beperkt is, ging de

geheele stijging weder verloren. De vraag naar ccli–

geld bleef echter aanhouden, zoodat in deze rente nog

geen verandering kwam. De prolongatierente onder-

ging weinig verandering; meestal werd 1½ pOt. ge-

noteerd.

Op den weekstaat van De Nederlancische Bivnlc geeft

de post binnenlandsche wissels een stijging van
.f
36

millioen te zien.. De heleeningen blijken met
f
31,3

million te
zijn
toegenomen. liet renteloos voorschot
aan het Rijk daalde met
f
1.5 millioen.

Ï)e goudvoorraad der Banic vertoont een stijging

van
f
400.000. De zilvervoorraad nam met
f
300.000.

af. De post papier
01)
het buitenland en. de diverse

rekeningen op de aiefzijde van cle balans stegen resp.

met
f 75.000
en
f
1,9 millioen.

Toen men begon te bemerken., dat de menigmaal zoo

moeilijke 1 NQvember-terniijui op de geldmarkt bijna

geen zwarigheden zou. opleveren, zijn de wisselkoersen

langzaam aan weder vaster geworden. Londen kwam

van 12.06 op 12.06
7
/, terwijl de Dollar van 2.4825 tot

2.4850 steeg. (Dollars tegen Ponden 4.8580). Parijs

verhe.terde van. 9.74 tot
9.747/s
(Ponden tegen Francs

12.785), terwijl Belga’s van 84.61 op 34.64 kwamen.

Marken 59.19 na op 59.14 de week begonnen te zijn.

Zwitsersche Frauics 48.19-48.22. l)c overige deviezen

zijn alle in verhouding hooger. Van een heel vaste

stemming gaf cle Peseta blijk; van 27.— verbeterde

de koers tot 27.90 om op 27.70 te sluiten. Yen lager,

1.23%.
Rupees 89%. Rio nominaal ce. 25. De Ar-

gentijnsche Peso kon zich weer wat herstellen eb sloot

op &5% Ook Canada
hooSer
2.48%.

0]) de termijnmarkt was er tenslotte weinig ver-

andering. Alleen het di.sagio van Dollars was op het

-einde der week 19-10 en 14-12 voor resp. 1 en

3 maanden.

De laatste dag van October had verleden week

slechts een nauw merld)aren invloed op de geidmarkt,

terwijl sedert 1. November een belangrijk bedrag aan

dLvldendgeldlen aan cle banken toevloeit. 1-let is dan

ook :niet te verwonderen, dat cle eerste klas beleg-

gingswaarden alleen reeds door dezeii invloed in koers

blijven stijgen, waarbij tevens de geruchten over mo-
gelijke conversieplanneii van de Regeering een voor

name rol spelen.

.:Disconto bleef evenens zwak gesteMd bij een ge-

lijke noteeri ng van 2’/iø voor 3-maand.s hankaccepten.

978

t

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 November 1930

BONUSAANDEELEN EN DE. FISCUS.

Iii Amerika voert men reeds sinds jaren de politiek
van cli.videridstahilisatie: men keert, hoe groot de

winst eener onderneming ook zijn moge, een jarenlang

gelijkblijvend, betrekkelijk laag dividend uit en wendt

de niet tot uitdeeling komende winst aan voor uitbrei-

ding der onderneming. De dientengevolge snel aan-
groeiende reserve (surplus) wordt dan te eeniger tijd

aan de aandeelhouders ,,uitgedeeicl” in den vorm van
een bonusaandeel. De rustige aandeelhouder, die zijn

aandeelen al jaren had, ontvangt in dit bonusaandeel
de jarenlang gederfde winstuitkeeringen in één slag:
hij kan. zijn bonusaandeel verkoopen en ontvangt dan

die uitkeeringin geld, hij kan het ook houden en ziet

dan ii:i de toekomst zijn dividend-bate uit zijn oor-
spronkelijk aandeelenhezit verdubbeld of althans ver-

menigvuldigd met het verhoudingscijfer van den

bonus plus één. De kans op den bonus doet don koers

der aandeelen veel hooger zijn dan op grond van het
enkele dividend zou kunneh worden berekend.

Hier te lande heeft in de laatste tien jaar bij tal
van ondernemingen eenzelfde dividendpolitiek haar

intrede gedaan. De Koninklijke Petroleum kéert

jarenlang 24p0t. uit, de H.V.A. 30 pOt., ook al laat

cie winst veel grootere uitkeering toe. Uitbreiding uit
niet uitgedeelde winst is ook hier gebruikelijk. Toch

komt liet bonusaandeel hier weinig voor. De oorzaak

hiervan is vermoedelijk het groote offer, dat bij de
uitgifte van bon usaandeelen aan den fiscus moet
wor-
den gebracht. Men begaat hier dan ook een weg, die

veel minder kostbaar is ten aanzien van de belasting,

en eveneens leidt tot het doel, de in vroegere jaren
ingehouden winst aan de aandeelhouders te laten ten
goede konien. Men doet zulks door uitgifte van nieu-
we aandeelen tot betrekkelijk lagen koers met claim-
recht voor aandeelhouders; de lage koers van uitgifte

geeft den claim dan een groote waarde, zoodat de
oude aandeelhouder bij verkoop daarvan een flink be-drag realiseert.

Dat deze laatste weg h:ier te lande minder kostbaar
is ten aanzien van de belasting is duidelijk, wanneer

mert weet, dat de opbrengst va.n claims niet als i nko–
men wordt beschouwd en dus niet bélastbaar is, ter-

wijl hij uitreiking van een bon usaandeel de venrioot-
schap – eerst dividend- en tantièmebelasting heef t te
betalen en de aandeelhouder bovendien inkonistenbe-
]asti.ng verschuldigd is over dat deel der uitcleeling,
dat geacht kn worden, in de laatste vier ii vijf jaar
te zijn verdiend.

Met een enkel cijfer zij dit toegelicht. Een naam-
boze vennootschap met een kapitaal van een millioen gulden heeft in den loop der jaren 2 millioen gereser-

veerci en voor uitbreiding aangewend. Zij heeft thans,
met het oog op verdere expansie, 3 milli,oen nieuive
middelen noodig. Haar aandeelen staan 300 pOt., een
koers, die bij een 1 of S pOt. dividendbasis laag is.
Een groote emissie vindt dus slechts plaatsing, als
naast liet dividend andere voordeelen den aandeel-
houders toevallen.

Men overweegt nu twee mogelijkheden. Uitreiking
van een bonusaandeel voor elk aandeel verdubbelt het
nominale kapitaal, halveert den koers tot 150 pOt.
loor uitgifte van 2 millioen nieuwe aandeelen i 150 pOt. wordt 3 millioen nieuw geld verkregen. Na de iii treiking van den bonus en de uitgifte der nieuwe
•
atideelen bedraagt liet nominale kapitaal 4 millioen,
de reserve 2 millioen. De aandeeUrouders hebben en
bonusaandeel ter waarde van
f 1500
kunnen realisee-
ren en behouden hun aandeel, dat
1
of 8 pOt. diyi-
dend blijft afwerpen.

Of wel men geeft geen bon us, maar emitteert 3 mii-
]ioen nieuwe aandeelen A pan. Ook nu wordt liet no-
minale kapitaal verhoogd tot
4
millioen, de reserve
blijft 2 miljoen groot. De aandeelhouders, die hun
claims realiseeren, ontvangen daarvoor ongeveer
f 1500
en behouden hun aandeel, dat ook hier weer 7 of 8
pOt. dividend blijft afwerpen.

.

INHOUD.

BIz.
BONUSAANDEnLEN ISN DE FISCUS
door
Prof. Dr. N. .J.
Pola/& ……………………………………..978
XIXe Zitting van het Institut International de Statis-
tique September 1930 te Tokio door
Prof. Mr. H. W.
Methorst………………………………….. 979
De ,,Statistiek der ondernemingen” van de Rijksverze-
keringsbank door
Dr. Ir. B. Bölger …………..981
Theeoogst-beperking door
A. E. Reyist
…………
983
De Indische middelen over Juli
1930…………….984
BUITENLANDSCHE MEDEW’EItKIEG:
Hongarije en
het agrarische eenheidsfront
door
Dr.
K
. von Buday …… . …………………… 985
AANTEEKENINGEN
De geidmarkt in October ……………………
97
De fondsvorming bij de Sociale Verzekering……
988
MAANDCIJFERS.:

Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen ……..
988
Overzicht van de Indische middelen …………
989
Giro-kantoor der gemeente Amsterdam ………..
989
Posterijen, Telegrafie en Telefonie.. …………
989
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
989— 996 –
Geldkoersen.Bankstaten.

Verkeerswezen. Wisselkoersen.

.00ederenhandel.

In beide gevallen wordt dus precies hetzelf de effet

gesorteerd, maar in liet eerste geval heft de fiscus
f 00.500
dividendbelasting van 1 mill:ioen, benevens
inkomstenbelasting over zeg
f
400
uï.
/ 500
per honus-
aandeel. Laat ons aannemen, dat de aandeelhouders

gemiddeld 15 pOt. inkomstenbelasting daarover be-

talen, dan bedraagt deze vooi hen allen tezamen 60
ii 75 mille. In totaal kost de uitreiking van bonusaan-

deélen dus i.’ton aan. belasting. In het tweede geval

hef t cle fiscus niets, afgezien van het in beide geval-

len in gelijke mate verschuldigde registratierecht.
Het is dus zeer begrijpelijk, dat men hier te lande
de claimtechniek volgt, in tegenstelling ,met Amerika,
waar het honusaandeel geenerlei fiscale lasten mei,

zich brengt, aangezien de winst der naamlooze ven-
nootschap reeds belast wordt in het jaar, waarin zij

vordt behaald en al dan niet uitcleeling derhalve den
fiscus onverschillig laat, terwijl bij den verkrijger
stockdividends door trt. 115f van cle Revenue Act

1.028 met zooveel woorden van i nkonistenbelasting zijn
vrijgesteld.

De bovengegeven cijfers, waarbij de heide handel-
wijzen volkomen gelijke uitkomsten geven, ongere-
kencl de belasting, komen weinig overeen met de ver-
kelijkheid: het te emitteereri .bedrag is veel te groot
in eens, in verhouding tot het reeds aanwezige kapi-
taal. In cie weridelijkheid komen veeleer talrijke klei-
nere ernissies voor; liet uitreEken van bonusaandeelen
is echter veel minder freciuent. De ldans op het bonus-
aandeel is met eenige mate van waarschijnlijkheid te
schatten: de mate van, accumulatie van liet surplus

kan h:iervoor eu richtsnoer zijn. Onvoorziene omstan-
digheden kunnen de uitreiking uitstellen of vervroe-
gen, te eeniger tijd mag zij worden verwacht. Anders
staat het met de claim. In een tijd van uitbreiding

van zaken komen herhaaldelijk groote claims voor, waarvan het vooruitzicht, in den koers van het aan-

deel verdisconteerd, dozen koers scherp doet stijgen.
Des te grooter is de daling van den koers, zoodra de

kans op uitbreiding der onderneming afneemt en geen
claims meer nabij zijn. De claimtechniek geeft de
beurs iets zeer wankelbaars, het vooruitzicht op bonus-

aandeelev erleent haar grootere stabiliteit, hetgeen
inderdaad utkomt bij vergelijking van de’indexcijfers
voor Nederlandsche ‘en Amerikaansche aandeelen.
Heeft onze tegenwoordi ge belastingwetgeving dus
reeds een .ongunstige uitwerking op de gebruilcen ten
aanzien van cle financiering van de uitbreiding der

Nederlandscie ondernemingen, te ernstiger is het
voornemen om door wijziging dezer wetgeving die
•
ongunstige werking nog te gaan versterken. Dit toch
zou het gevolg zijn van de wijziging van art. 6 der
Wet op de Inkomstenbelasting 1914, clie bij Konink-
lijke Boodschap van 3 Juli 1930aan de Tweede Ka-

mer werd voorgesteld. Het desbetreffende wetsont-

6 November 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

979

werp is opgenomen in de Bijlagen tot de Handelingen
van de Tweede Kamer, zitting 1.99/30 no. 408. Dit
ontwerp wil van hem, die een bonusaandeel ontvangt,

over het volle nominale bedrag daarvan inkomstenbe-
lasting doen heffen.

Deze aangelegenheid vertoont een zekere ontwikke-
ling. In 1916 en 1917 heslisten èu de Minister van
Financiën, èn de L-looge Raad, dat er door omzetting

van ccii reservefonds in nomio aal aandeelen-kapitaal

eigenlijk n:iets veranderde dan de vorm of cle naam,
waaronder het eigen kapitaal der vennootschap op de

balans voorkwam. Het bonusaandeel werd dus voor de

inkomstenbelasting niet als vrucht van het kapitaal

beschouwd en. viel derhalve niet onder art. 6 der Wet
op de inkomstenbelasting. Vrees voor ontduiking

door uitdeeling van juist gemaakte winst in den

vorm van ,,stock-di.vidend” nadat eerst pour besoin
cle la cause een reserve was gevormd, bracht den wet-
gever er in 1917 toe, art. 6 met twee alinea’s aan te

vullen, ciie boniusaanideelen, door welker uitreiking

recente winst – in de aanvankelijke bedoeling om de
laatste twee jaar, in den definitieven tekst over de

laatste vier a vijf jaar – tot uitdeeliiij kwam, in de

inkomstenbelasting betrok. Thans wil men, van niets
via twee
01)
vijf jaar gekomen, liet volle pond.
Dat volle pond, dat, gelijk wij boven u,iteenzetten,

op cle expansi efi nanci er.i ng van ongunstigen invloed
moet zijn, schept groote onbillijkheden. De rustige

aandeelhouder op den langen duur betaalt op het
oogenblik, waarop hij zijn vroeger bewust uitgesteld

I

dividend in handen krijgt, plotseling belasting i.n een

‘
zoer •hooge progressi.eklasse, hoewel zijn draagicracht
lang niet zooveel grooter is geworden dan toen hij de

lage dividenden mde en de aandeelen behield in het

,,

zekere vooruitzicht op den toekomstigen bonus. De,

tijdelijke aandeelhouder, die zijn aandeel eenige jaren
lang behoudt, lage dividenden geniet, maar de koers-
stijging, door het naderen van den bonus veroorzaakt,

l

realiseert, betaalt niets. :Deincleelhoïic1er, die toe-
vallig eenige jaren v66r do uitreiking van den bonus

i
,het aandeel tegen vrij hoogen prijs kocht, hetaaitbe-
lasting in zeer hooge progressieklasse over gereali-
seerd kapitaal.

Het is mogelijk, dat, evenals in 1917, vrees voor
ontduiking, of wellicht waarneming van ontduiki ugen

(leze wiJzIgIng heeft ingegeven. Vermoedelijk zijn die
ontduikingen voorgekomen of worden ze gevreesd bij
besloten naamlooze vennootschappen, inderdaad vaak
plaaggeesten voor den fiscus. Het ware echter te be-
treuren, indien hier weer cle goeden met de kwaden

moesten lijden, vooral omdat het lijden in dit geval
zeer zwaar zou zijn.

Twee vragen driogen zich op bij pogingen om aan

cle moeilijkheden tegemoet te Icomen. Zou men, eenigs
zins op het voetspoor van cle nieuwe wettelijke bepa-
lingen ten aanzien der naanilooze vennootschap, er
niet toe kunnen komen, in de belastinigwetgeving ver-
schil te maken tusschen publieke en besloten naam-
boze vennootschappen? En zou men niet, ter schat-
ting van de ,,vruchiten” van roerend kapitaal of al-
thans van aandeeleni in publieke naamlooze vennoot-
schappen in stede van het werkelijke dividend kun-
nen aannemen een zeker percentage van de beurs-
waarde dier aandeelen, die toch de contante waarde
der verwachte rendementen en derhalve de draag-
kracht van den aandeelhouder beter aangeeft dan het
onder den invloed van reserveerings-, financierings-,
ii.i threi dings- en belastingspaarpoliti ek vastgestelde
dividend? P.

XIXE ZITTING VAN HET INSTITUT INTERNATIONAL
DE STATISTIQUE SEPTEMBER 1930 TE TOKIO.

Toen, cle statistische iriternitiona]e congressen, welke
op i nitiatief van den Belgischen geleerde Quetelct.
sinds 1853 achtereenvolgens in verschillende landen
plaats vonden, in 1880 om politieke redenen een einde
tiamnen, vcrd in 1 885 te Londen, ter gelegenheid vail
een jubIleum van de Royal Statistical Society, besloten,

een vereeniging van statistici te stichten, bestaande
uit een beperkt aantal leden, clie niet clan ia sl.reiigc
ballotage zouden worden gekozen. Zoo kvam liet
Fn-
stitLit International de Statisticiue tot stand, dat vôôr

den oorlog geregeld om de 2 jaren in de hoofdstcdcim

dier verschjllende landen zijn xi ttii:igen h ieid.

Teneinde den band tussehen de leden onderling nog
hechter te u)aken en tevens ccii orgaani te scheppen,

dlat ‘zich zu kunnen bezig houden met de u:itgifte va ii
ii:iternationale statistische l)ul)lieaties, voor zoovci

daaraan behoefte zou blij ken te bestaan, werd i n 1.91 :3

door het Ïnstitu t besloten een 0.f.fice Permanent op te

richten, dat onder leiding van den secretaris-gciie-

mal zou staan…….ierdoor werd den Haag, dat reeds

de zetel van het Institut International cle Statistiqii
was, tevens de balcermat vaii deze nieuwe instelling.
Toen de oorlog
(1
tbrak, kort nadat het Office pernnii-
nent zijn werkzaamheden had aaugevangen, dreigde stilstand in elken in ternationalen arbeid. Toch heeft

het Office permanent, niettegenstaande de gerezen
verkeersmoe:ilijkheclen zijn. taak kunnen voortzetten en

een zevental deden met internationale statistieken

uitgegeven, dank zij de finantieele hulp van een

aantal goede Vaderlaniders, die bereid bleken een somim
van
f
6000,— bijeen te brengen om de eerste kosten
te bestrijden en dank zij de Nederland sche Regeering,
die een jaarlijksche subsidie van
f
3000,— bewil]igdc
en van de gemeente den Haag, welke van den hcgiiiiie
af jaarlijks
j•
2500,— bijdroeg. Na den. oorlog, op een
oogenblik, waarop de f.inantiën van het Officc
permanent juist hachelijk dreigden te worden, teii-
gevolge van cie daling der valuta, kwam onverwacht
ujt Amerika het bericht, dat het Carnegie endowment

voor het Office permanent als helooning voor het in
oorlogstijd verrichte vrecleswerld een som van $ 5000
beschikbaar steldle en het daarop volgend jaar nog
$ 2500. Hierdoor konden cle werkzaamheden worden
voortgezet. Sindsdien werd door het Office pernia-
mient aan twee internationale conferenties (in 1.919 Londen en in 1920 te Parijs) deelgenomen, welke door

die Sociôté des Nations waren belegd tot regeling der
internationale stati sticic. In 1921 vereenigde daarop
cle A.ssembiée générale van cie Société des Nations
zich met een rapport, hetwelk het Secretariaat-Gein:-

raal van den Voikeni oud verplichtte hij voorkomende
gelegenheden van de diensten van ‘het Institut Inter-

national cle Statistique gebruik te maken. Als gevolg
hiervan, kwam in 1922 voor cie eerste maal een Gooi-missmori niixte d’étucics, voor dc helft l,e.noenid door

den Volkenbond en voor de helft door het institu.t
International de Statistiqïie in den II a.ag bijeen, wel In

Commissie werd geïnstalleerd door den Nedcriai cl-
schen Minister-President.

Na den oorlog heeft ‘het Institut int. de Statisticuc
zijn zittingen hervat: in 1923 te Brussel, in 1.925 te
Rome, in 1927 te Cairo en iii 1929 te Warschau.
in ‘het voorjaar van 1929 was een uitnoodi.ging van
de Spaanschie Regeening ontvangen en door het Be-
stuur niet sympathie begroet, om cle eerstvolgende
tweejaarlijksche zitirg in 1931 te Madrid te houden.
Enkele maanden later dcccl dc Japansche Regeeriug
zooclanige tegemoetkomende voorstellen om te Tokio
tezamen te komen, dat liet institut besloot, in 1 91()
een buitengewone bijeenkomst te Tokio en. de gewone
zitting in 1931. te Madrid te doen plaats hebben.
Zoo kwam het :i: tern citi on,i.i le Statistiqoe
15 September 1930 in Japan bijeen en werden cle
leden en i rivité’s
01)
een wijze ontvangen, welke even
buitengewoon was als cle zitting zelve.
De wijze van werken. van het Insti.tut is als volgt.
liet bestuur bepaalt, als regel, welke onderwerpen aan
dc orde gesteld worden en noodigt een aantal leden
uit daarover rnonog’raphiëen te schrijven. Vindt de plenaire vergadering het onderwerp van voldoende
belang om te behandelen, dan wordlt voor elk onder-
werp een commissie benoemd, welke een rapport int-
brengt in de volgende vergadering. T)eze rapporten
worden eerst int cle secties, daarna in de pienaire

980

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 November 1930

vergadering besproken en eerst daarna worden de re-
soluties vastgesteld, welke als Voeux ter kennis wor-

den gebracht van cle Regeeri.ngeu der verschillende

landen en van internationale instellingen, welke iii
statistiek belang stellen.

Als naar gewoonte werden de onderwerpen en de
daarover geschreven mouographiëen in drie secties
behandeld, 1. voor demographie, 2. voor economische
statistiek en
3.
voor sociale statistiek.
* *
*

In de eerste, de demographische, sectie kwam voor-

eerst een rapport van Prof. Gini (Italië) aan de orde

over de onnauwkeurigheden, welke in verschillende

landen (laten we er dircct mogen bijvoegen
niet
in
Nederland) voorkomen in de geboorte-aangiften tegen
het einde van het jaar: Daar de ontvangen inlich-

tingen nog niet volledig zijn, zet de Commissie haar

onderzoekingen voort, vooral om na te gaan, welke de

oorzaken hiervan kunnen zijn. Vermoedelijk speelt
hierbij ook een rol het feit, dat in sommige landen
8 a 9 maanden vôôr December weinig huwelijken ge-

sloten worden. Verder werden in deze sectie 17 andere
studies (waaronder
8
uit Japan) behandeld, welke in 3 groepen zijn te splitsen. De eerste groep bevat be-

schouwingen over de toekomstige bevolkingsvermeer-

cleri.ng in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika,

Italië, Denemarken en Ukraïne. Berekeningen als
deze zijn van veel belang, vooral indien zij zich ook

tot andere landen uitstrekken, omdat daaruit om.

kan blijken of zich hij het blanke ras verschijnselen
voordoen, welke op den duur ertoe zullen leiden, dat

het door gekleurde rassen wordt verdrongen. Intus-

schen kunnen dergelijke berekeningen niet voor zeer lange tijdperken worden gemaakt, omdat de omstan-

digheden (geboorte, sterfte, emigratie en immigra-
tie) zich zoodanig kunnen wijzigen, dat de grondsla-
gen der berekeningen niet meer juist zijn. In aan-

sluiting hieraan, had een tweede groep demografische

studies betrekking op de bevolking van Oostersche
landen als China, Japan, Ned.-Indië en [ndo-China.
Een studie-commissie, speciaal voor dit onderwerp,

zal worden ingesteld om over de voor die landen in
acht to nemen methode rapport uit te brengen. De
derde groep ,,communications” had betrekking op het

brengen van meer eenheid in de sterftetafels, waar-

voor, na een discussie in de plenaire vergadering, een
commissie zal worden ingesteld met opdracht in Ma-
drid nader te rapporteeren.

De tweede (economische) sectie had 1.8 ,,communi-
catioris” te behandelen, welke 5 verschillende onder-
werpen bevatten nl. landbouws tatistiek, verbrui kssta-
tistiek, economische indices, statistieken betreffende
nationale rijkdommen en inkomens en statistieken be-
tref fende
Rijks-,
provinciale- en gemeentefinanciën
en gemeentelijke diensten.
Wat de landbouwstatistiek betreft, werd er van Ja-

pansche zijde op gewezen, dat cie vroeger door het
Institut International cle Statisti.que aangegeven

richtsnoeren als practisch uitvoerbaar en juist konden

worden erkend, wat de samensteller van het rapport
der vroegere commissie, Prof. Ricci, de hoop deed uit-spreken, dat Japan zijn medewerking tot de landbouw-
telling alsnog zou willen verleenen.

Ten aanzien van de verbruiksstatistieic werd
0
1)
voorstel van Prof. Winkler (Weenen) besloten een
commissie te benoemen, welke zal hebben te onder-
zoeken, hoe het verbruik van levensmiddelen onder
de bevolking in de verschillende landen thans is en
welke veranderingen zich daarin gedurende de laatste
jaren hebben voorgedaan; een belangrijk, veelomvat-

tend onderzoek, waarmede andere vraagstukken als die
van cle productie, den handel, de bonen, de prijzen
en cle kosten van levensonderhoud nauw samenhangen.
In het rapport van Prof. Bowley over economische
indices wordt gewezen op de gebrekkigheid en onvol-
ledigheid der gegevens in cle verschillende landen tot
het vaststellen van een beeld van het economische

leven. Hij geeft aan over welke onderwerpen men

opgaven moet verzamelen en wijst op het groote be-
lang voor elk land om deze indices vast te stellen. Dc

commissie, waarvan Prof. Bowbey rapporteur is, is

nog in correspondentie met de verschillende statisti-
sche bureaux en instellingen, welke zich met conjunc-

tuurgegevens bezig houden en hoopt in Madrid nadere
voorstellen clienaangaande te kunnen indienen. In

vet-band met ditzelfde onderwerp wijst de heer Platzer
(Duitschland) in een afzonderlijke ,,commu.nication”

op het feit, dat tot dusver te weinig belangstelling is

geschonken aan den loop der groothandelsprijzen van
het afgewerkte product, waarbij een vergelijking dezer
prijzen vSSr en na den oorlog van veel belang is. Deze

prijzen staan veel dichter bij die der grondstoffen

clan cle prijzen van den ddtailhandel. Door den heer

Bachi (Italië) zijn waardevolle berekeningen gemaakt

over de prjsbewegiugen op de effectenmarkt, door

den heer March werd in een zeer lezenswaardige stu-

clie gewezen op •het groote belang, dat ondernemers
tegenwoordig hebben bij een betrouwbare conjunc-
tuurstuclie, waarbij telkens het verschijnsel zich voor-

doet, dat een abnorniabe prijsstijging voorafgaat aan

een crisis; de heer Persons (U.S.A.) eindelijk, geeft
in een afzonderlijke brochure een aantal statistieken betreffende de crisis 1929/’30 in de Vereenigde Sta-

ten van Noord-Amerika.

Over het belangrijke vraagstuk betreffende het ma-

ken van berekeningen over nationale vermogens en

nationale inkomens zijn ,,communications” behandeld
van Gini over Italië, Mori over Japan, von Fellner

over Hongarije, Verrjn Stuart over Nederland en

von Bortkiewicz over indices betreffende ongelijkheid
van inkomens. Bij de discussies werd er op gewezen

hoe moe:i.iijk het is in deze materie vergelijkingen te
maken over de toestanden vöôr en na den oorlog. Een commissie zal worden ingesteld om over de moeilijk-
heden, welke aan een dergelijke vergelijking :in cleia weg staan, nader rapport ‘uit te brengen.

Tenslotte zijn in de sectie voor economische stati-
stiek nog twee belangrijke studies behandeld, de eene

van den heer Oadoux (Frankrijk) over het nut om
statistisch cie evolutie aan te geven, welke in de ge-
‘meentelijlce diensten plaats heeft, inzonderheidl bij
gen, electri citeitsvoorzi en ing
gasfabrieken, waterlei din

1
en hij verkeersmicldelen; de tweede van den heer

Piekalkiewier (Polen) over de statistiek der Staats-, provinciale- en gemeentelijke financiën. Bij de dis-
cussies in cle sectie en de plenaire vergadering bleek veel verschil van :i rizicht te bestaini in deze belang-

rijke en moeilijice materie, hoewel algemeene hulde werd gebracht aan de uitvoerige studie van den heer
Pielcalkiewicz. In Maclr cl zal dit onderwerp nader
aan de orde Icomen.

In de derde sectie, voor sociale statistiek, komt in
cle eerste plaats een gemotiveerd voorstel van den
heer Losch (Duitschlancl) ter tafel om statistisch een
verschijnsel tot uitdrukking te brengen, dat zich ii

de laatste jaren zoo vaak voordoet, ni. dat personefl,
wonende in zekere gemeente geregeld in een andere
gemeente of ook wel in het buitenland gaan wericen;
iii het Duitsëh wordt dit verschijnsel
,Pertdelwande-
“ung”
genoemd, hetwelk in het Fransch met ,,migra-
tion-temporaire” of ook wel met ,,demi-mi grati on”,
niet geheel bevredigend, wordt weergegeven. Op voor-

stel der sectie wordt besloten een commissie ter ho-
studeering dezer aangelegenheid in te stellen nidt
opdracht daaromtrent een rapport uit te brengen
de eerstvolgende zitting.
if

i)oor den heer Matsucla (Japan) wordt vervolgens

gewezen op de wenschelijkheid om meer unificatie
aan te brengen in de enquêtes betreffende gezinsuit-
gavenstatisti ek, waarna, op voorstel van. den heer Pri-
bram, besloten wordt een studiecommissie te benOe-
men, well ce zoo noodig ook contact zal zoeken met het
Bureau international dit Travail, hetwelk zich ook
met deze aangelegenheid heel t bezig gehouden..

5 November 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

981

Op voorstel van oridergeteekende, die een exposl

gaf van de wijze, waarop in Nederland een ambtena-
retistatistiek wordt samengesteld, werd besloten ccii
corn in issic to benoemen, welke tot taak heeft aaii te
geven, welke vragen ii een amhtenarenstatisti.ek als

minimum eischen moeten worden gesteld en welke

moeilijkheden zich daarbij voordoen. De heer Sirniand
(Pia tikrijk) bepleit het instellen van historisch stat:is-

tische onderzoekingen, waarmede somm:ige landen

reeds bezig zijn. Door een cdmmissie zal hieromtrent
nader verslag worden uitgebracht.

Een zeer belangrijk debat heeft hierna plaats, naar

aanleiding van een brochure van den heer Hilton

(Engeland) over werkloosheid en de hoogte der loo-

nen. Terwijl algemeen hulde wordt gebracht aan cle
]ielclerheid der studie van den heer Hilton, wordt be-toogcl, dat men verder terug moet gaan dan tot 1924,
gelijk de heer Hilton voorstelt, zeker tot 1919, cii
liefst tot v66r den oorlog. Ook zullen de schommelin-gen in cle salarissen niet alleen met de kosten van het

levensonderhoud in verband gebracht moeten worden,
maar vooral ook met de beweging van de groothan-
dclsprijzen. Voorts moet niet uit het oog verloren
worden, dat een groot aantal andere omstandigheden

(lan de hoegrootheici der salarissen op de werkloosheid
invloed oefenen. In Madrid zal over dit belangrijke
onderwerp door de daarvoor bestaaiide commissie een
nader rapport worden uitgebracht.
Last not least is een studie van Prof. Zahn be-
handeld over de beteekenis van den prijs van den
meuschcliken arbeid voor cle productie en voor cle
consumptie. Zonals cle schrijver dezer brochure op-
merkt, ‘bergt dit probleem. een aantal belangrijke vragen, als: welke is zijn beteekenis voor de pro-

iluctiekosten en voor de intensiviteit der produc-
tie; welke is zijn beteekenis voor de koopkracht
iler bevolkoig en voor het verbruik van leveusmidcle-
hen door de bevolking? Hoe werkt de rati.onalisatie op
de kosten van den arbeid en op het salarispeil? Zijn
hooge salarissen gevolg of oorzaak van welvaart?

Welke is cle verhouding van den prijs van den men-
schelijken arbeid e.n de kw’aliteit van het product? Ge-
bruik makende van de vroegere studies over een soort-
gelijk onderwerp van de heereii Flux, Bowley en
}tuher heeft de schrij ver naar een synthese gezocht.
Aangezien deze aangelegenheid nauw verband houdt
met het arbeidsveld van een reeds bestaande com-
missie over bonen als element der productiekosten,
wordt zij naar deze commissie verwezen, welke zee-
noodig niet andere leden zal worden aangevuld.
Algemeen waren cle aanwezige leden voldaan over
dc werkzaamheden dezer zitting en beschouwde men

het als een bijzonder voorrecht door de groote tege-

inoetkoming der Japanselie Regcering en van het Or-
ganisatic-comt6 in staat te zijn gesteld tussehen 2
zi tti.ugen. in op zoo vruchtbare wijze onderling valt
gedachten te hebben kunnen wisselen. iTet institut

international cle Statisticiuc heeft niet alleen zijn

vSSr-oorlogsche belangstelling herwonnen, doch ver-

keert in bloei.ender toestand dan ooit te voren. Na liet. overwinnen, van de na den oorlog gerezen moeihjkhc-

de.n gaan wij vol vertrouwen de toekomst tegemoet.

De statistiek i.s een belangrijke methode van onder-

zoek, welke met bedachtzaamheid moet worden ge-

hanteerci en voor de moderne maatschappij onmisbaar

is. Zij moet trachten (le belangen van het particulier

JnLtiat.ief niet te schaden en slechts voor het heil der
rneuschhoi.d te werken, met zooveel mogelijk nuttig
effect.
H. W.
METHORST.

Den Haag, October 1930.

DE ,,STATISTIEK DER ONDERNEMINGEN” VAN DE

RIJKSVERZEKERINGSBANK.

De Rijksverzekeringsbank heeft ter voldoening aan

de bepaling van art. 9 der Wet op de R.V.B. wederom de jaarlijksche statistiek der ondernemingen gepubli-
ceerd.

Aangezien de in deze publicatie vermelde gegevens,
zoolang althans de uitkomsten van de 31 Dccamnbcr
a.s. te houden bedrijfstelling niet bekend zijn, het

meest volledige beeld geven van den omvang der in-
clustrieele-, handels- en verkeersbedrijven in ons land,
is het van belang de aandacht op deze statistiek te
vestigen.

Het totaal aantal ondernemingen in de krachtens
cie O.ngevallenwet verzekeringsplichtige bedrijven be-
droeg op 31 December 1928 174.860, het aantal type
werklieden ‘) dezer ondernemingen over het jaar
1928 1.338.930 en het verzekeringsplichtige loon

f
1.653.975.112.

Schakelt men dc 1.2 ondernemingen met 515 type
werklieden, bedoeld in art. 12 lid 2 der Land- en
Tuinbouwongevallenwetten uit, dan was de vercieeling

over de verschillende bedrjfsgroepen als in onder-
staande tabel :is aangegeven.

Vergeleken met 1927 was er bij het aantal onder-nemingen een verandering te constateeren van 1.11
pOt., liet aan tal type-werklieden (t.w.) vermeerderde
met 5.95 pot., liet verzekerd loonbedrag met 6.49 pOt.
liet verzekerd loonbedrag steeg dus iets meer dan het
aantal t.w. het gemiddelde dagloon per t.w. was dan
in 1928 ook
f
4.11 tegen
f
4.09 in 1927.

i) lIet aantal type-werklieden is het aantal arbeidsdagen
per jaar
–
gedeeld door 300, het normale aantal dagen dat een
arbeider per jaar werkt.
Overzicht van het aantal ondernemingen op
31
December van het jaar 1928,
het aantal type-werklieden en het verzekerd
loonbedrag in
1928
bij de onderscheiden bedrijfsgroepen.

Aantal

Aantal

Verzekerd loon bedrag
Bedrij fsgroep.

ondernemingen

type-werklieden
–
(in guldens)

Absoluutl In
o/
o

Absoluut

In
O/

Absoluut
I
In
O/

Aardewerk, glas, kalk, enz..
……………………
…
1.256

0,72

36.704

2,74

39.599.402

2,40
Diamant en andere edelsteenen, enz. …………….
..
304

0,17

5.420

0,40

10.775.222

0,65
Boek-
èn steendrukkerijen, enz…………………

..

..
1.577

0,90

28.264

2,11

36.458.212

2,21
Bouwbedrijven, enz…………………………..

38
..757

22,17

174.282

13,03

232.789.683

14,08
Chemische nijverheid, ontplofbare stoffen, enz ………
.1.727

0,99

39.011

2,91

49.097.104

2,97
Hout-, kurk-, stroobewerking, enz……………….

6
..084

3,48

42.809

3,20

47.927.258

2,90
Kleeding en reiniging ………………………….
7.046

4,03

58.416

4,36

50.569.479

3,06
Kunstnijverheid ………………………………….
63

0,04

171

0,01

177.241

0,01
Leder, wasdoek, caoutchouc …………………….

4.5
.08

2,58

24.799

1,85

24.285.995

1,47
Oer, steenkolen, turf ………………………….
1.033

0,59

40.245

3,01

59.832.676

3,62
Ii. Bewerking van metalen …………………………
6.935

3,97

48.749

3,49

51.040.740

3,09 Vervaardiging van stoom-
of
andere werktuigen, enz

5343

3,05

69.428

5,19

86.790.074

5,25
Scheepsbouw, vervaardiging van rijtuigen …………
..
2.108

1,20

39.360

2,94

53.587.833

3,24
l’apier, enz….. ……………………………..
….
763

0,44

18.736

1,40

21.226.459

1,28
Textiele nijverheid ……………………………….
916

0,54

77.430

5,79

79.231.009

4,79
Vervaardiging van gas
en
electriciteit ………………
632

0,36

18.391

1,37

31.605.755

1,91
Bereiding van voedings- en genotmiddelen ……….

27.
.714

15,85

164.043

12,26

174.886.726

10,68
Handels., verkeerswezen, enz …………………….
.
68.042

38,92

454.157

33,94

603.218.322

36,49

Groep
1-18
………………………………
1
174.838
1
100.00
1
1.338.415
1
100.00
1
1.653.079.190
1
100.00

982

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

5 November 1930

U.i t het gcspecifi.ceerde overzicht van de vermeerde-

ring van het aantal
t.w.
in 1928 blijkt dat vooral de

vervaardiging van stoom of andere werktuigen (22

pOt.) bewerking van metalen, (10 pOt.) en de dia-
inattiridustrie (11 pOt.) in 1928 vooruit gingen, bij
de diamantindustrie was dit slechts een tijdelijke ople-

ving, in dc metaalindustrie was echter een verheu-
gende vooruitgang in het bijzonder in de fabrieken
van rijwielen, vliegtoestcllen, electrische glocilampen,

electrische toestellen (radio), machines, motoren enz.

Tan geen enkele hedrijfsgroep ging het aantal type-

werklieden achteruit, het geringste was de stijging
ii de groep oer, steenkolen en turf, nl. 1. pOt.

Een nog nadere specificeering naar de bedrijven,

waarin het aantal t.w. in 1928 ten minste 300 ver-

muhilde met dat in 1927 toont aan dat er, afgezien

van een tweetal verm:inderingen, die het gevolg waren

van een administratieve wijziging, slechts één bedrijf

was, nl. het vervaardige:n van chocolade en suiker-

werken waari.n het aantal t.w. in 1927 geringer (320
t.w. op een totaal van 5091 in 1928) was dan in 1928.
Belangrijk zijn ook de gegevens welke de verdeeling
aangegeven volgens de verschillende grootteklassen,

vooral ook wanneer men deze vergelijkt met vroeger

jaren. Men kan daarbij echter niet verder teruggaan

dan tot 1922, aangezien in dat jaar de Ongevalleuwet
een belangrijke uitbreiding onderging en tal van klei-

nere hectriven verzeker ingsplichtig werden, zoodat

iie onderlinge verhouding geheel anders werd. Het

onderstaande staatje geeft het aantal ondernemingen
ciii liet einde van het jaar en het aantal type-werk-

lieden over het jaar in elke grootteklasse weer in pOt.

van het totaal.

Aantal in
0
/0
van het totaal

1
Grootteklasse.

Onder-

Type-
.
nemingen

j werklieden

221192711928

Kleinbedrijf (minder dan
5 werklieden) ………79,8 79,8 79,2 15,2 15,9 15,2
Middelbedrijf(5-49werkl.) 18,3 18,3 18,9 29,1 28,9 28,4
Grootbedrijf (50 of meer
werklieden) ………..1,9

1,9

1,9 55,7 55,2 56,4

Hit deze cijfers blijkt dat ongeveer 80 pOt. der on-
lcrnem i ngeii tot het klei nbuclrijf behoort en deze on-Ieriiorningcn ongeveer 1.5 l)Ot. der type-werklieden in
1 icnst hebben. Bijna 20 pOt. behoort tot het midden-
bedrijf inet bijna 30 pOt. der t.w., 2 1)0t. is grootbe-drijf, doch heeft niet i:ninder dan 56 pOt. der t.w. in
(1 ienst.
Ecu bepaalde ontwikkeling naar liet grootbedrijf
blijk t uit deze cijfers niet, dat er echter wel een ten-
denz naar het grootbedrijf is blijkt uit cle volgende
cijfers voor het gemiddeld aantal arbeiders in elke
grootteklasse per onderneming.

Gemiddeld aantal arb.

Grootteklasse.

I
per onderneming

1922 1 1927 1 1928

Kleinbedrijf (minder dan 5 t.w.)

1.269

1.455

1.473
Middelbedrijf (5-49 t.w.)………….10.56

11.45

11.50
Grootbedrijf (50 t.w. of meer) …… .202

219

1226

Totaal …………………6.65
1

7.31
1

7.66

I.o alle groottekiassen, is sinds 1922 het gem. aantal
1.. i• per onderneming geregeld toegenomen, voor het
totaal steeg het aantal t.w. per onderneming van 6.65
in 1922 tot 7.66 in 1928.
liet spreekt vanzelf, dat de verhouding tu.sschen
groot.-, midden- en kleinbedrijf in de en clerseheidene
hedrijfsgroepen zeer verschillend is, en dat er enkele
hedrijfsgroepen zijn, waarin het klei nbedrijf zeer sterk
vertegenwoordigd is, daarentegen andere waarin vrij-
ivel geen kleinbedrijf voorkomt.
in onderstaande talel is’oor dl.e verschillende be-
drijfsgroepen een overzicht gegeven van de verhoudin-
gen welke met betrekking tot liet aantal type-weric-
liecleum in 1928 bestonden:

Bedrijfsgroepen.

Aant. t.w. in 1928 in
0f
van
het totaal werkzaam in

Klein-
-_______________________
Middel-
Groot.
bedrijf
bedrijf bedrijf

Aardewerk, glas, kalk, enz
2,3 28,3
69,4
Diamant e.a. edelsteenen, enz
4,3
34,6
61,1
3, Boek-, steendrukkerijen, enz
5,4
37,9 56,7
Bouwbedrijven, enz. ……..
45,7
30,1
Chemische nijverheid, enz.
5,3
20,7
74, 0
Hout-, kurk-, stroobew., en’z.

.24,2

14,6
43,2
42,2
42,2
44,6
Kleeding en reiniging …….13,2
Kunstnijverheid ………….
.44,4
55,6
–
Leder, wasdoek en caoutchouc
20,3
2,0
56,7
Oer, steenkolen, turf
1,4
8,0
0,0
Bewerking van metalen ….
19,1
23,3
57,7
Stoom- e. a. werktuigen enz
8,2
15
1
1
76,7
Scheepsbouw,verv.v.rijtuigen
5,5
12,3
82,2
Papier

euz ……………..
..
3,8
24,7
71,5
Textiele nijverheid

………0,8
6,8
92,4
Verv. van gas en electricitejt
2,7
19,6
77,7
Voedings. en genotmiddelen.
23,3 25,8
50,9
Handel, verkeerswezen enz.
–
17,7
29,8 52,5

Zeer weinig kleinbedrijf komt voor in de textielin-
dustrie, de groep oer-s teenkolen-turf, de vervaardi-
ging van glas en electriciteit en de aardewerk-, glas-,

kalk- en steenfabrieken daarentegen is er in ver-
houding vrij veel kleinbedrijf in de bouwbedrijven,

de bedrijven voor voedings- en genotmiddelen, (bak-
kers, slagers enz.) de metaalhewerki.ng (smeden), de

leerbewerking (schoenmakers) en dle handels- en ver-

keersbed rij ven.

T
–
Jet middenbedrijf komt vooral voor in de bouw’be-

drijven, de kleeding en reiniging en. de hout-, kurk- en

stroobewerking.

De allergrootste ondernemingen zijn de Ned. Spoor-
wegen, (40419 t.w.) de Posterijen, Telegrafie en Tele-
fonie (22659 t.w.) de Staatsmijnen (18929 t.w.), Phi-
lips’ Gloeilampenfabrieken (13665 t.w.) d.w.z. in

1928; sindsdien is het aantal weer aanmerkelijk geste-
gen. Andere zeer groote bedrijven zijn een kunstzijde-
fabriek (7311 t.w.), een steenkolenniijn (6262 t.w.),

een fabriek voor seheeps- en werktuigbouw (4328
t.w.),
een suikerraffinaderij (4247 t.w.), een fabriek
van werktuigen en spoorwegmaterieel (3542 t.w.), een
t:ram- en autobusonderneming (3485 t.w.), een steen-

kolenmijn (3388 t.w.), een steenkoleuhandel (3051.
een papierfabriek (3028 t.w.) enz.
Niet minder dan 11 fabrieken voor seheeps-
cii

werktitigbouw, 1.0 katoenweverijen, 6 hankiersbcclrij-
ven, 6 cargadoors- en stuwadoorsbedr. en 4 tram- en
autobosonuclerneu.ii i ngen, hadidleui. meer dan 1.000 type-
werklieden iii totaal waren er 1.04 onderncuni nigen.
met 1000 of meer type-werklieden, waarvan 10 :i ndtus-

trieele bedrijven, 1.1.handelsbedrijven, 1.4 verkeers-
bedrijven, 6 hankbecirij ven, 2 zi ekenimuizen en. 1 ad-

min istrati ebedrijf. Van deze
bedrijven
werden 18 door
pobl.iekreciu telijke lichamen gedreven.
Er volgt dan een zeer uitvoerig overzicht van de
ontwikkehin.g van, liet aantal der bedrijven, met 1000
of meer type werklieden. Merkwaardig is daarbij, dat
tcrwijP het aantal type werklieden van de tot deze
g loep behooreude particuliere ondernemingen van
1.919-1928 toenam van 118242 tot 21.5132, dus met
82 pOt., (hit hij de tot deze groep behoorende overheids-
bedri.iven slechts steeg van 59653 tot 6721.0, dos met

13 pOt. Van 1919 tot 1928
. was er in deze groep dan

ook een geregelde daling van de relatieve beteekenis
der overheicisbedrijven, in 1.910 omvatten d.e overheids-
bedrijven in deze groep nog 33.5 pOt. van het totaal
aantal type-werklieden. (lezer groep, in 1.928 was dit
gedaald tot 23.15 pOt. Het verslag bevat daarna een overzicht van het aan-
tal opgerichte en het aantal opgeheven onderneunoin-
gen in de verschillende jaren in de onderscheidene
groo’tteklassen. Voor 1928 zijn verder de redenen van
opheff:i’ng vermeld, in totaal werden in 1928 9273 on-
clerncrningen opgeheven (dw.z. waren niet meer ver-
zekeri rugspi ichtig), waarvan 8481 met minder dan 5

5 November 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

983

400 niet
5-9
t.w.,
214
met 10–49 t.w., 25 met

50-199 t.w. en 3 met 200-499 t.w. Voor 3549 ver-

viel cle verzekeringsplicht wegens het ontbreken van

werklieden.
Uit een algemeen oogpunt rijn ook belangrijk cle
daarop volgende cijfers van cle verdeeii.ug van liet

loonhedrag
OVC1′
de verschi liencle grootfeklassen.

Terwijl liet kleinbedrijf 15.2 pOt. werklieden om-

vatte, werd er slechts 1.0.2 püt. van liet loon in be-
taald, het midclelbedrijf omvatte 28.4 pOt. der t.w.

met 27.8 pOt. van het loon, het grootbedrijf 56.4 pOt.
der t.w. met 02.2 pOt. van het loon. In liet groothe-

dr.ijf worden dus over het algemeen hooger bonen be-taalcl dan .i n het kleinbedrijf. Dit blijkt trouwefis ook
iii t het hoofd stok om tren t het gein i ddel d da gloon,

(lat in 1928 bedroeg in ondernemingen met minder

dan 5 t.w. j’ 2
.
15r, 5-9 t.w. f
3
.
67
5
,10-49 t.w.

f
4.13′, 50-199 t.w. f4.19, 200–499 t.w.
f
4.26,

500-999 t.w.
f
4.28 en 1000 en meer t.w. f511., al-

gemeen gemiddeld clagloon f 4.11
e
. Er is dus een ge-

regelde stijging volgens de groottekiassen, vooral cle
klasse van 1.000 en meer t.w. vertoont een zeer be-
langrijk verschil met de andere klassen.
De ontwikkeling van het grootbedrif sciujit dos

voor de arbeiders nog zoo slech t ii iet te zij n.

Wat verder het gein. dagloon betreft zij opgemerkt dat h t in 1928 weer :iets honger was dan in
1.921.
in

(le onderstaande tabel is voor de verschillende jaren
liet gemiddelde dagloon vermeld:

Gem. dagloon volgens de gegevens der ondernemi ugstatistiek.

Jaar
I

Gem. dagloon
I
Jaar
I
Gein. dagloon

1920

f 4,51.

1925

f
4,08
1921

,, 4,75

1926

4,07 1922

4,45

1927

4,09,
1923

4,24

1928

,, 4,1
iI.
194

,, 4,12

–

Na le stij’gi lig in 1920-1921 was ei- dus een gere-
gelde daling tot 1926. Daarna ging ht dagloon weer,
zij het ook langzaam, omhoog.
l)c gegevens van het gem. dagloon der verschillende
bcdri,jfsgroepen kunnen onderling ii iet ve:rgeleken
worden, omdat dit gemiddelde betrekking heeft op alle
t.w. Er vallen dus volwassen mannen en vrouwen,
jongens en meisjes, geschoolden enf ongeschoolden
onder cii aangezien cle verhouding tussche:n. cle aan-tallen arbeiders dezer groepen i ri cle verscheidene he-
d i’ijven. zeer verschillend is, is onderlinge vergelijking
(Ius niet mogelijk.

in onderstaande tabel zijn de dagloonen vermeld
van de verschillende bedrijfsgroepen in de jaren 1920,
1926 en 1.928.

Gemiddeld dagloou
1
1

Bedrijfsgruep.

1920
1
1926
1

92$

Aardewerk, glas, kalk, enz
4,05
3.52.1
3,591 Diamant
e.a.
edelsteenen, enz
7,21
6,73
6,62
1
,
Boek-, steendrukkerijen, enz
4
,6
3
1
4,311
4,30
Bouwbedrijven, en7
.
.

……..
5,02,.
4,39
4,45
iS.
Cliem. nijverheid, ontploïbare
4,551
,

4,201
4,19.l
stoffen, enz……………..
6.
Hout-, kurk-, stroobew, enz
4,24
3,68,.
3,73

2,88 2,86b
2,881
3,85
3,331
3,45
Leder, vasdoek, caoutchouc.
3,44
3,16.
3,26
Oer, steenkolen, turf ……..
6,011
4,8G
b

4,95
1

7. Kleeding en reiniging …….
S. Kunstnijverheid ………….

1
].
Bewerking van metalen
3,84
3,501
3,64
Verv. van stoom-
of

andere
werktuigen, enz ………….
4,85

.

4,08
4,161

Scheepsbouw, verv. v. rijtuigen
5,15 4,39 4,54
Papier, enz ……………..
3,86

.

.

3,731
3,771
Textiele nijverheid ……….
3,35.
3,28,1
3,41
Verv. v. gas en
electriciteit
5,77.1
5,86
5,721
Bereiding

van

voedings- en

..

3,97
3,55-s-
3,551
genotmiddelen

………….
Handels-, verkeerswezen, ena
4,84
4,421

1)
De ciîers van deze tabel mogen
ILi
geen geval verti
uiil
iiie! eika;i i wonten
vergeleken.

Teusiotte zij nog vernield dat het verslag een inte-

.i’:’ssant overzicht geeft van dc onderscheiding der en-
(lernelnEngen naar den drager van liet financieel ri-

sico en dat zeer uitvoerige tabellen de verschillende
gegevens nader specificce.ren volgens de bijna 500 be-
drijven, die hij toepassing der Ongevallen.wet worden

onderscheiden.

Voor het verkrijgen van een i nzicht .i ii de structuur van het bedrijfsleven is deze statistiek, al is ze dan ook
keperkt tot de onder de Ongevaileiiwet 1921 vallende
l:cdi-ijven (dit zijn alle bedrijven, waarin personen m

loondienst werkzaam zijn met uitzondering van den
la odbouw, zeeseheepvaart en dle zecv i sscherij) van zeer

groote heteekenis en de R.V.B. duet ecn goed werk

door de publicatie er van telkenare zooveel mogelijk
te bespoedigen.
B. 1361csn.

1 l.aarlem, October 1930.

THEEOOGST-BEPERKING.

De1 leer A. E. :lIe,rnst te Am.-cterdtio schrijft ons.

Bij een ontwrichting van de marktpositie door over-
0(111)0(1
ligt het voor cle hand te trachten, (le prod n

tie in evenwich t te brengen met de afname.

De vraag is evenwel, of bij een cultuur als cle thee,
cc’n eenvoocl ge beperki rg vani den oogst, zonder daar-
hij rekening te houden mci de feitelijke oorzaak van
het over-aanbod, wel cle ju is!;c oplossing is.

De productie-vermeerdering der laatste jaren kan ten dccle worcleti toegeschreven aan de uitbreiding
van het areaal. Ook is men iii cultuurkringen geneigd
de productie-vermeerdering toe te schrijven aan be-
nicsting en andere cultuur-technische factoren.
De invloed van (leze h.h. genoemde factoren is even-
wel problematisch, daar dc pogingen tot oogstopvoe-

ii ng gepaard gingen niet een oogst-wize, welke op
7,icli
zelf reeds tot een sterke oogstvermeei’dering
imoest leiden, zoodat nico. voorzichtig moet z.i;jll hij liet
trekken van conc:lusies to. van cle oorzaken cener
plaats gehad hebbende product evernieerderi ng.

Thee is niet als suiker, ru.hber of kina een massa-
product. Thee is ccii merken-product.
De omvang van ccii thee-oogst w’orclt bepaald door
de sein der ondersoorten, ivaaruit liet theeproduct is

sai.nengestcld. De vei’houchi ng der hoeveelheden vaic
(leze ondersoorten tot elkaar, ivordt overwegend be-
heerscht dooi’ de oogst-,,wijze”, als vakterm uitge-
drukt, in de wijze, waarop die ,,pluk” plaats vindt.
Hoezeer cle oogstwijze invloed kan heiben. op cle
hoeveelhei cl word t diol delijk als wij nagaan, dat bij
,,groven” pluk, de oogst 40 ï 50 pOt. mcci- kan bedra-
gen dan bij ,,fijnen” pluk. De in tijden van hoogconjunctuor door vele onder
–

neniingen toegepaste oogstopclrijving door een groven
pluk, leidde steeds tot malaises door over-aanbod,
waarvan. de huidige markt-positie wedlel-om liet voor-
beeld is.
De hierdoor plaats gehad hebbende opvoering van
dle voorraden, kon niet in gelijke mate door de con-

sti
ni pti.e worden ve.t’werlct. De mindere kwaliteit van
het product door den gruveLi piuk werkte niet mcdle,

le aantrekkelijkheid van de consumptie te verhoogen.
Een maatregel voor cle verbetering van cle mai’kt-
positie, welke alleen gericht is op cle vermindering
van den marktvoorraacl, zonder dat daarbij iets vast
–

gesteld1 wordt betre:ffeiicle dle kwaliteit van liet pro-
(1oct, houdt een leemte in, welke liet doel van een
beperking zoo niet voorbij loopt, dan toch liet effect

ervan aanzienlijic vermindert, omdat niet vootkomen
wordt, dat langs i nd irecten weg, d.w.z. buiten de
iiiark t om, door een an iii’ uili.ng van in iii derwaarcl i ge

thee, de werkelijke voorraad wordt opgevoerd.
Het zal dus noodig zijn, dat hij een heperldings-
overeenkomst, het accent wordt gelegd op den vorm,
waarin de beperking moet plaats vinden, een vorm,
welke naast een automatische beperlcing van liet ge-

984

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 November 1930

heel tevens de kwaliteit stahiliseert en daarmede de

zijclelirigsche pogingen. voor den
afzet,
van minder-

waardige producten bemoeilijkt.

Een regeling, welke als einddoel een beperk:ing in-
houdt en daarbij den samenhang tusschen productie

en kwaliteit beheerscht, ken worden verkregen door

een normalisatie van den pink.

Onder normalisatie is te verstaan, een collectieve

toepassing van een pluk, die wat zijn vorm betreft, in

liet midden ligt tusschen een groven” en een ,,fijnen”

pluk, een oogstvorm, welke zonder schade door elke
onderneming kan worden gevolgd, en voor zoover het

ava en Sumatra betreft kan worden vastgesteld door
een commissie van cultuurtechnici, in overleg met en
onder leiding van het Theeproefstati.on.

Een dergelijke oogstvorm is economisch en in elk

opzicht rationeel, terwijl aan het karakter van een
heperkings-overeenkomst alle onnatu urlijkheid wordt

ontnomen.
De normalisatie zal ook cle grondslag moeten zijn
bij den aankoop van het kampong-theeblad. Daar zij
geheel in het belang is voor de b.evolkingsplatsoenen,

zal een smeuwerking der onderneni:ingen bij den op-
koop ook van Regeeringswege, allen steun kunnen

ohdervinden in den vorm van adviezen en voorlichting

door landbouwconsulenten aan de theetuinbezitters.
Bij cle algemeene toepassing van een normalisatie

van den pluk, zal automatisch een beperking plaats-
vinden van den totalen ondernemingsoogst van 15 tot

20 pOt. van de hoeveelheid, welke anders wordt ge-

oogst in een tijd van groven pluk.
Nemen wij hij de kampongthee-productie in aan-
merking, dat ‘bij een opkoop van deze thee op basis

van een genormaliseerclen pInk, om bekende, hier
niet nader te verduidelijken redenen, 30 â 40 pOt. van
het totaal, de kwaliteitseischen zal blijven ont-
duiken, clan wordt nog bereikt, dat de totale oogst 10

â 15 püt. minder zal bedragen clan een oogst, welke

opgevoerd werd door een groveren of een groven pluk.
liet spreekt van zelf, dat bij een collectieve toe-
passing van een oogstregeling, de wensch tot samen-
werking de grondslag moet zijn van een overeenkomst.

De practijk heeft evenwel meermalen aangetoond, dat
een dergelijke basis te smal blijkt te zijn om hiervan

een blijvend resultaat te verwachten. Een verbreeding
kan evenwel in de hand worden gewerkt door een paar regelingen, welke zoowel correctief als preventief van
belang kunnen zijn hij de naleving van de’ overeen-
komst. Een gemakkelijke administratieve contrôle ‘b.v.
door de ondernemingen zelf toegepast op het dage-
lijksch verloop van den oogst,,vorm”, welke contrôle
tevens door de hoofdleiding kan worden gevolgd, ver-
hoogt de kans op het nuttig effect van cle beperking.
Een objectief toegepaste en gepubliceerde registratie
door een onzijdige instelling (‘bijv. liet Theeproefsta-
tion), van cle percentages der onclersoorten, welkc
maandelijks ondernemingsgewijs worden gefabriceerd,
oefent een preventieve werking uit op de richtige toe-
passing van de overeenkomst.
Zoo zijn er nog andere regelingen mogelijk, welke
een ontduiking weliswaar niet onmogelijk maken,
maar toch bemoeilijken. Hiervoor zou nader van
ge-
dachten gewisseld kunnen worden, doch is het niet
noodig hierover thans reeds in détails te treden.
Resumeerende, komt mijn beschouwing op het vol-
gede neer: le. Een beperking van een thee-oogst op ratio-
neelen grondslag draagt een volkomen gezond karakter
en komt zoowel producent als afnemer ten goede.
2e. Onder rationeel moet worden verstaan een be-
perkinjs-vorin, welke gebaseerd is op een natuurlijke
inkrimping van den oogst door een oogstwijze, welke de kwaliteit stabiliseert.
3e. Een oogst-beperking, zonder bepaling van een
oogst-vorm is onvolledig, en geeft aanleiding tot on-billjide verhoudingen bij het nakomen van een over-
eenkomst tusschen de ondernemingen onderling.

4e. Desniettemin is het voor een spoedig tot stand-

komen van een overeenkomst gewenscht, alvast in

beginsel tot een beperking te besluiten, op basis van
een lepaaici percentage van clan oogst.

5e. Daarnaast zal de normklisatie van den oogst.-
vorm als liet hindmiddel van clie overeenkomst
1110e
–
ten worden aangewend.

Ge. Zoodra de toepassing van de n.ormalisatie zal

zijn bestendigd, wordt in het vervolg een bepaling van

de hoe-groo t-hei d der beperking overbodig.

DE INDISCHE MIDDELEN OVER JULI 1930.

De ill ‘bijgaand overzicht vermelde Landsmiddelen

brachten in cle eerste zeven maanden van dit jaar in
totaal
.f
349.619.000,- op tegen
f
384.360.000,- in
hetzelfde tijdvak van het vorige jaar of
j
34.7 mfin
minder. In dit nadeelige verschil werd door alle groe-

pen bijgedragen en w’el door de groep:

belastingen

……..ad circa
f
1.1.6 m/m
monopolies

……..,,

2.5
producten. ……….

11.4 bedrijven.

……….

…..,

8.-
allerlei

…………,,

1.2

Bij vergelijking van de ontvangsten in verslag-

maand met die in Juli 1929 en daarbij een op zichzelf
staand win 1
staandeel cd
j
,- m/m buiten beschon.-
iving latende, valt, ondanks een hoogere opbrengst van
de belastinggroep cd
f
2.4 mfni en van ‘allerlei mid-
delen cd f 0.5 mfm, nog een totaal decres van
f
3.2
m/m te constateeren, dat te wijten is aan de groepen
monopolies, producten, en bedrijven ad resp.

mfm, fl.8 m/ni en
f
3.3 m/m.

De achterstand bij de som der fractioneele ramings-
cijfers, die op liet einde van de vorige maand ruim

f
70.- in/in bedroeg, liep in verslagmaand terug tot

f
64.7 m/m, verdeeld over alle groepen, nI.:

belastingen

……..ad circa f 34.5 m/m
monopolies

……..

0.2
producten ………..

16.5
bedrijven

……….

10.6
allerlei

…………

2.9

Bij de
belastinggroep
was het hoogere opbrengst-
cijfer in verslagmaand in vergelijking met dezelfde
maand van het vorige jaar geheel te danken aan de
kohierbelastingen, weilce tezamen
1′
5.3 rn/m meer op-
brachten dan in Juli 1929 en
f
4.8 m/rn meer dan dle
rarning. De ontvangsten aan personeele- en inicoin-
stenbelasting bedroegen :in het afgeloopen zeven-
rnaandsch tijdvalc resp. circa
f 0.1.
m/m en
f
0.15 m[ui
meer dan in dezelfde periode van 1929. De vennoot-
schapsbelasting bracht in verslagmaand ruim
f
4.5
rnfui in cle schaticist, terwijl in Juli 1,929, in welke
maand een teruggave plaats had Ad
j
2.7 m/m, ruim
3 ton meer werd terugbetaald dan ontvangen. De
brengst van dit middel was op het einde van verslag-

maand ruim 1. ton hooger clan op hetzelfde tijdstip
van 1920. :De gunstige uitkomsten van ‘de verponding
zijn een gevolg van cle in liet vorige verslag bekend
gestelde oorzaken; de meer-opbrengst op het einde
van verslagmaand bedroeg
f
3.25 m/ni. Slechts cle
landelijke inkomsten, waarvan de landreute
01)
Ja’a
en Madoera het hoofdbestanddeel vormt, geven een achteruitgang t.a.v. het vorige jaar te zien, weilce in
verslagmaand opliep tot f 1.6 m/m. Al cle hierboven genoemde kohierbelast.ingeu overtroffen in verslag-
maand het 1/12 der jaarraming, waardoor de totale-
achterstand op ultimo Juni 1.930 cd f 28.2 mlm te-

rugliep tot
f
23.4 m/m.

De indirecte belastingen blijven tengevolge van de
heerschende economische depressie een ongunstig
beeld geven. Alle rechten en
accijnzen,
de slachtbe-
lastingen inbegrepen, vertöonen i.n verslagmaand een
decres tot een totaal-bedrag van
f
3.2 m/m, waarvan

f
2.2 mfm voor rekening komt van liet invoerrecht.
De uitkomsten over het afgeloopen zevemnaandsch
tijdvak waren, iii ettegenstaancle de petroleum-accijns
circa f 2.- m/m meer opbracht, in totaal
f 1..2

5 November 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

98

m/m ongunstig, in wolken achteruitgang werd bijge-
dragen door het in- en het uitvoerreclit met resp.
[10.85 m/m en
j
1.86 mfm, het statistielcrecht mei;

[0.57 mfni, het zegeirecht met [0.63 m/rn en dc
siachtbeiastingon met
f
0.21. mfm. Tav. de ramings-

cijfers vallen eveneens nadeelige verschillen op te.

merken, cii.e
01)
het einde van versiagmaand een. tu-
taal bedrag vormden van
f 11.1.
m/m, waarvan resp.

J 6.87 mïni
en
f
2.56 m/ni te wijten is aan liet in- en
liet uitvoerrecht, [0.51 m/m aan het statistiekrecht,
f 0.27
mfm aan de acaijnzen,
f
0.30 m/nl aan het ze-

gelrecht en
f
0.53
mini
aan cie slachtbelastingen.
Bij de
niorbopolies
bleef het decres bij de opium-
regie voortduren, liet bedroeg in verslagmaand ruim 6 ton, waardoor het opliep tot
f
3.1. m/.m. De achter-
stand bij de raming groeide
– aan. tot ,[ 2.3 mini. De
achteruitgang van cle ontvangsten uit liet zoutmono-
polie is in vorige verslagen reeds uitvoerig toege-
licht. Hoewel in de afgeloopen zeven maanden htuten

cle provincies ruim 1 ton meer word ontvangen dan in
clezelf cie maanden van 1929, bedroeg liet totaal na-
deelig verschil op het einde van versiagniaand
,f 1.48
m/ni. De totale ontvangsten bleven
f
0.48 m/m be-
necien 7/12 der jaarraming. De bedrijfsontvangsten

van de pandhuizen waren nagenoeg gelijk aan. clie in
Juli 1029. Het aceres van dit middel bedroeg op ul-
tinio Juli 1930 ruim
J
2.- m/ni. Op dat tijdstip was
j 2.58 ni/m meer ontvangen dan de raming deed ver-
‘ach ten.
De versch:illende bronnen van de
pi’oducten,cjroep
leverden wederom ongunstige resultaten op. Het tin-
middel gaf in verslagmaand een tegenvaller van ruim

7 ton; het totaal nadeelig verschil met het vorige jaar
groeide daardoor aan tot
f
7.3 m/m. De m.aandop brengst bleef zelfs
f
1.8 m/ni ton achter hij 1/12 der
jaarrarning, zoodat de achterstand op ultimo Juli 1930

f
8.7 m/m beliep. Indien de voor 1930 geraamde
extra-tinopbrengst ad
f
3.25 m/ni niet wordt mede-
geteld, dan bedraagt deze achterstand nog
f
6.8 m/ui.
Hoewel de ontvangsten der steenkolenmijnen in ver-
slagmaand iets lager waren clan in Juli 1929, waren
die in de afgeloopen zeven maanden
f
0.59 m/ni meer
dan in hetzelfde tijdvalc van het vorige jaar. De to
taa .8
l-opbrengsten bleven
f 1
ni/m beneden 7/12 der
jaarraming, waarvan ruim 5 ton bestond uit nog in

te vorderen bedragen. De bedrijfsuit]comsten van de
goud- en zilvermijnen geven een constant beeld; zij
blijven cloorloopend ton achter bij ciie in het vorige
jaar. Op het einde van verslagmaand bedroeg het dc-
cres
f
0.1.8 m/m en de achterstand bij de raming
f 0.14
m/ni…..-let bosehwezen geeft beduidend nadeelige ver-
schillen te zien. De tegenvaller bedroeg in verslag-
maand weer circa 7 ton en is geheel te wijten aan de
lagere prijzen van het djntihout. Hierdoor werd in liet
afgeloopen zevenmaandsch tijdvak
f
3.- mini minder
ontvangen dan in dezelfde periode van 1929 en
f 4.-
ni/m minder clan cle raming deed verwachten. Ook
het rubberbedrijf geeft zeer ongunstige uitkomsten te
zien. De opbrengst bleef in verslagmaand ruim 3 ton
beneden die in Juli 1929, waardoor het clecres op liet
ei tide dier maand was toegenomen tot
j
1.3 m/m en
liet iiadeelig verschil met liet fractioneele ramings-cijfer was aangegroeid tot
f i..5 m/ni. De kina- en
thee-onderneming geeft in vergelijlcirig met het vorige
jaar slechts gering afwijkende uitkomsten te zien. Dc
opbrengsten van cle kinacultuur bleven in het afge-
loopen tijdvak ruim
f
29.000.- beneden die in 1920,
terwijl de theecultuur circa
f
9.000.- meer opbracht;
in totaal waren de ontvangsten
f
0.22 m/m mi’der
dan werd geraamd.
:De uitkomsten der
bedrijven
zijn niet onbevredi-
gend te noemen, met uitzondering van clie van dcii
dienst der S.S. en Tramwegen. De totaal-ontvangsten
van dit bedrijf bleven in -vershtgmaand
f
2.6 m/ni ten
achter bij die in Juli 1929 en gaven in de afgeloopen
zeven maanden een achteruitgang van
f
8.4 mini.
hiervan komt
f
7.7 m/m voor reken ing van het Java-
bedrijf en wel [ 1.- mini van liet reizigers- en
f
6.7

ni/m van hot goederen-vervoer. Dit laatste
cijfer
werd
uiteraard sterk beïnvloed door het verminderde suiker-
transport. De opbrengst van den gelieelen dienst bleef
rond
j
1.1.- mini beneden 7/12 der jaarraming. Hoe-

wel cie P.T. en T-dienst in verslagmaancl iets minder
opbracht clan in Juli 1929 was het ophrengsteijfer op
liet einde van ciie maand ruim 334 ton hooger dan op uii:.imo Juli 1929, waarvan ruim 234 ton te danken is

aan meerdere telefonie-ontvangsten. Ondanks dit ae-
cres bleven cle totaal-ophiengstenruim 5 ton beneden
7/12 der met circa
f
2.- m/m verhoogde jaarraming.
liet havenîezen geeft tav. cie raming gunstige cijfers te zien, doordat in verslagmaand de halfjaarlijlcsehe

kade- en steigerhuren werden ontvangen; hierdoor

worden cle vergelijkingen onzuiver. Bij het vorige jaar
bleven cle maandophrengsten ruim 3 ton ten achter,
doch cie havenbedrjven gaven in het afgeloopen zeven-
maandseh tijdvalc, ondanks liet terugloopen van het
goecierengeld niet
f
265.000.-, een voordeelig verschil
van, ruini
f
1.88.000.-. De opbrengst van den bagger-
dienst, die door minder inkomsten wegens voor parti-
culieren verrichten arbeid, op liet einde van verslag-
niaancl een cleeres vertoont van
f
0.43 m/m, overtrof
7/12 der jaarraming met
f
0.38 m/ni. De dienst voor
W
. en ii. leverde in liet loopende jaar belangrijk meer
op dan in het jaar tevoren; deze vooruitgang bedroeg
op ultimo Juli 1930
f
0.37 mini. De Landsdrukkerij
bracht in die periode iets minder op. Bij deze beide
bedrijven houden de nadeelige verschillen met dc ra-
niing verband niet nog uitstaande vorderingen op
P1-
ti culi eren en andere Lan dsdiensten.
Bij de groep
allerlei middelen
valt op te merken,
dnt de verschillen van de totaal-ontvangsten van deze
groep hoofdzakelijk verband houden met het op on-

gelijke tijdstippen storten van belangrijke bedragen
aan winstaandeelen en mijneoneessie-rechten. In ver-

slagmaand werd het winstaandeel van de Javaschc
Bank in zijn geheel ontvangen; het vast recht en cle
eijns van de aardolie-maatschappijen waren daaren-
tegen nog n:iet gestort. Het totaal-bedrag van de tot

op ultimo Juli 1930 gestorte winstaandeelen van ie
Bill iton -Maatschappij was
f
2.- m/m minder dan op
hetzelfde tijdvak van het vorige jaar. Voorts werden
in verslagmaand onder het hoofd ,,diversen” de winst-
aandeelen geboekt van de N. I. Aardolie-maatschappij,
cle N. 1. Spoorwegmaatscliappij en de N. 1. Water-
lcraeht-Exploitatieniaatschappij tot bedragen ad
f
0.343
i’n/m,
f
1.215 m/in en
f
0.18 rnfm. Overigens vallen
in deze groep geen belangrijke afwijkingen toe te
lichten.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

HONGARIJE EN HET AGRARISCHE

EENHEIDSFRONT.

Dr. R. von Buday te Budapest schrijft’ ons:

Het plan tot coöperatie van de agrarische landen
in Oost-Europa, dat te Boekarest en Sinaja werd in-
gele:id en te Warschau verder werd besprolcen en uit-
gewerkt, werd te Genève aan de openbare meening

van de geheele wereld voorgelegd. Aan deze bespre-
kingen heeft men in de pers de meest uiteenloopende

combinaties tussehen de betrokken landen op econo-
misehen en zelfs oolc op politieken grondslag vastge-
knoopt. hiermede is echter de oorspronkelijke ge-
dachte op speeulatief terrein gekomen, dat ontelbare
combinaties en permutaties toelaat en waardloor
liet zich steeds meer verwijdert van het gebied van de
practische uitvoerbaarheid.

Welke gedachte lag oorspronkelijk aan Boekarest
en Sinaja ten grondslag? In de eerste plaats de uit-
schakeling van de concurrentie van landbouwproduc-ten tusschen Roemenië, Joego-Slavië en Hongarije en
het scheppen van een uniforme organisatie voor den
verkoop van cie landbouwproducten dezer landen en
in de tweede plaats een gemeenschappelijk optreden
voor den Volkenhond, teneinde de aandacht te vesti-
gen op de belangrijke en moeilijke vraagstukicen, waar-

986

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

5 November1930

voOr de landbouw zich thans geplaatst ziet, vraag-

stukken, die gedurende de laatste jaren vrijwel zijn.
verwaarloosd.

Vlugge en practische maatregelen verwacht men
van dèu Volkenbond niet, zooals blijkt uit de terug-

houdenclheid, waarmede het preferentiesysteem in het

belang van den Europeeschen landbouw te Genève
werd ontvangen.

Do eerste opzet, ni. cle uitschakeling van cle con-

ctirrentie en de ceutralisatie van den export van land-
houwproducten van Joego-Slavië, Roemenië en Hon-
garije, schijnt practisch uitvoerbaar en met succes te

kwinen worden bekroond.

Tengevolge van cle onderlinge concurrentie tusscheu

deze landen ontvingen cle individu.eele exporteurs vaak

prijzen, clie 1-2 pengö per 100 IKIG. lager waren, dan

met de prijzen van cie Amerikaarische granen over-
cenkwamen, zelfs indion met het verschil in kwaliteit

reken ng werd gehouden. De centralisatie van den

verkoop zou dergelijke misstanden gemakkelijk uit
(letl weg kunnen. ruimen.

Hiervoor heeft men allereerst een gemeenschappe-

lijk orgaan nood ig, dat evenwel geen ambtelijke orga-
.0
isatie (van de staten o:nderli ng) moet zijn. Het lcau

een orgaan zijn, dat op privaat-economische beginselen
is opgebouwd, ja het moet zelfs zoodanig worden ge-

construeerd, wil het met succes werkzaam zijii. Er is
hier fei Lelijk sprake van een verkoopkartel van de

landbouwproducenten. Het is voldoende bekend, dat
liet veel moeilijker is om laudbonwproducenteu dan

otti industrieelen te orga:n.iseeren. Het schijnt, dat deze

tnueiljkheden van i mmanenten aard nog aanzienlijk
–
vergroot worden, doordat cle eÔusumenten van land-

buit wproch ticten reeds grootendeels zijn georganiseerd
en door gemeenschappelijke inkooporganisaties een
Le:rkere positie op cie markt innemen dan de indivi-
lueele producenten-verkoopers. J:[et is echter moge-

lijk, dat deze onistancligheid nog van voordeel zal

dijken te zijn, daar toch met dergelijke gecentraliseer-
do i nkooporgani saties gemakkelijker overeenkomsten
kunnen worden ‘gesloten dan met ind.ividueele haia-
1 elaars.

Dit zou clan geen groot opgezette doch een voor de
hi.iid liggende taak zijn. Op deze wijze zouden tast-
imre, hoewel besheicleii, resultaten kun:nen worden

ve.t.k.regen. Een dergelijke samenwerking zou dan veel
gemakkelijker den weg kunnen banen tot grootere
piai’t nari in die richting.
liet is in ieder geval zeker, dat beslissende resul-
taten, zooals ‘het overwinnen van de landbouwcrisis
en. cle toeneming van de koopkracht van de landbouw-
bevuilcing in de Donaulanden, slechts kunnen worden
vericregen door nauwere samenwerking tusschen de
tateu onderling. Dan moet echter het belangrijkste
vraagstuk, dat van een wijziging van het handelspoli-

tieke systeem der betrokken landen, eerst worden op
gelost. Of de princip.ieele overeenstemming tusschen
de landboawstaten ook in de practische voltooiing van
liet gestelde doel krachtig genoeg zal blijken te zijn
om den langen en moeiljken weg van een net van

liandeisverdragen met cie rneestbegnnstigingsclausule
tot het systeem van cle voorkeurstarieven te kunnen
t t leggen, is voorloopig nog twijfelachtig.

Een graanovereenkomst tussehen de Europeesche
in- en u itvoerlanden van -iandhouwproducten zou vol-
gens dc cijfers mogelijk Icunnen zijn, omdat de graan-
in voer van Europa van tarwe, rogge, gerst, haver en
ma.ïs 28.524.000 ton bedraagt tegenover een uitvoer-
ove:rschot van 9.853.000 ton van Roemenië, Joego-
Slavië, Hongarije, Bulgarije, Polen, Letland en Est-
land. Het uitvoeroverschot van de verschillebde lan-
den is als volgt:
Roemenië …………….
4.03
millioen ton
Joego.Slavië …………..
1.73
Hongarije …………….
1.71
Bulgarije

…………….
0.40
Polen ………………..
0.24
Letland ………………
0.17

Estiand ……………..

0.01

De totale Productie van deze landen volgens de

graansoorten, tevens uitgedrukt in procenten van de
productie van geheel Europa zonder Rusland, is:
Tarwe ……….
9.80
niillioen ton
25,9
0
/0
Rogge ……….
8.59 37,3
0/
(lerst

……….
5.73

,,

,,

32,2
0
/0
Haver ……….
5.86

20,2 oj
Maïs …………
13.23

10,9 o/

De graanbalans van Europa in
vergelijking
met liet
overschot van cle lan.dhouwlanden toont liet volgende
beeld:

Totale behoefte v/d.

Overschot van de

invoerlanden

uitvoerlanden

in tnillioen ton
Tarwe ……….
14.375 1.039
logge

……….
1.252
0.742 Gerst

……….
3.327 1.925
Haver

……….
0.908
1.230
Mais

……….
8.662
4.917

28.524

9.853

in verbLfld met het betrekkelijk grootere aandeel
van de overzeesche landen aan cle graanvoorzicilirig
van Europa en in, verband met het feit, dat het over-
schot van de Europeesche landbouwlanden tot dus-

verre ook door Europa werd opgenowen, zou een

graanovereenkomst van Europeesche landen tot stand

kunnen komen, zonder de belangen der overzeesche
lan cl en aanzienlijk te schaden.

Aan de verwezenlijking van een dergelijke overeen-
komst w’orden echter veel moeilijkheden in den weg

gelegd. Zelfs al zou men aannemen, dat de afschaf-

fi rig van liet meestbegunstigingssysteem practisch mo-
gelijk :is, dan wachten nog verdere moeilijke proble-

men op oplossing, zooals bijv. de tegenstellingen tus-

sch.en de belangen van den landbouw in de industriëele
landen en van de industrie in dle agrarische landen.
De afzetl anden, zooals D nitschland, Tsjecho-Slo-
wakije, Oostenrijic, en Italië, handhaven hooge agrari-

sche invoerrechten, teneinde den landbouw te be-
schermen. Deze landen zouden echter in geen geval
eeti stijging van liet hinnenlandsche prijsniveau voor
landbouwproducten willen veroorzaken. Daartegen-

over streven deagr arische landen naar ‘hoogere prij-
zen voor hun producten; dit meerdere kan tenslotte slechts uit dle verlaging van cle invoerrechten voor

lan dhouwprodu eten van de industriëele landen voort-
komen, waarvoor echter een overeenk
p

omstige tegen-
.estatie wordt verlangd. Deze kan slechts in den
vorm van een overeenkomstige verlaging van die in-
voerrechten
01)
industriëele goederen van de landbouw-
staten worden gegeven. Op deze wijze kan het vraag-
stuk in theorie tot een zuiver cijferkundige berekening
worden teruggebracht.

‘Toor Hongarije hebben deze overwegingen nu een
grootere heteelcenis. De waarde van cle productie van
cle Iliongaarsche industrie bedraagt 3.8 m.illiard pengö
of ca.
j•
1.6 milliard, waarvan in 1929 voor 411 mil-
hoen pengö of ca.
.f
1.90 millioen is geëxporteerdl.
Hieruit blijkt, dat de Hongaarsche industrie voor een
groot deel op de hinnenlandsche markt is aangewezen.
Derhalve is de gang van zaken in de .Hongaarsche
industrie in hooge mate van de koopkracht van de
1] ongaarsciie bevolking afhankeljlc. Principieel staan er dus geen hinclerpalen in den weg, om Hongarije tot
verlaging van de invoerrechten op industriëele pro-
ducten te doen besluiten, wanneer daardoor de over-
neming van zijn land’bouwproducten tegen een over-
eenicomstig hoogeren, prijs wordt verzekerd.
Het gestelde doel kan echter slechts clan worden
bereikt, wanneer de levensbelangen van de bevolicing
van de diverse landen niet in gevaar worden ge’bracht.
:De coördinatie en uivelleering van deze belangen kun-
nen. toch gemakkelijker worden doorgevoerd, wanneer
de indi.vidueele groepen, die gemeenschappelijke doel-
einden nastreven, regionaal georganiseerd worddn.
Tusschen de groote industriëele groepen van de Euro-.

5
November 1030

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

087

peeschë statciu hestaati reeds dergelijke organisaties;
de pr.incipiëeie overeenstemming van de landbouw-

staten moet thans den weg banen tot het scheppen van

overeenkomstigeagr arische organisaties, die in staat
zullen aijn deze moeilijke en hoogst belangrijke taak,
wier urgentie door cie noodlottige Russische clum.ping
nog is vergroot, te volbrengen.

Op cle tweede conferentie te Boekarest, waar men

het permanente bureau van de agrarische staten heeft

opgericht, is weer cie oorspronkelijke richting op den
voorgrond getreden, dus een nauwere aaneensluiting

van cle Oost-Europeesche agrarische landen van Roe-

menië, Hongarije en Joego-Slavië, waarbij nu ook
Polen gekomen is. Dit blijkt ook uit het feit, dat noch

de rancistateri, noch Tsjecho-Slowakije het protocol
hebben geteekenci.

Thans schijnen ook reeds politieke motieven door
te dringen. Reeds te Warschau waren Fransche

invloeden bemerkhaar, die te Boekarest nog werden

versterkt door cle tegenwoordigheid van den Fran-
sche.n Minister van .Elandel. Frankrijk kan echter aan

de agrarische landen geen afzetgebied aanbieden,

waarom het thans in hoofdzaak gaat. Het Fransche

kapitaal kan echter betooverende tonen doen hooren,
doch het moet toch betwijfeld worden, of men met
Fransche Francs den weg kan ‘banen tot een, soort van

economische Donau-confecleratie, waarnaar cle Fran-schen steeds gaarne uitzien.

AANTEEKENINGEN.

De geidmarkt in October.

,,Alles, dat Duitschlancl help.t, zal de Ver. Staten
heipeu. Duitschlancl maakt op het oogenhlik zeer
slechte tijden door, maar uiteindelijk zal alles tdrecht
komen.” Deze, van optimisme getuigende Amerikaan-

sche opvatting, vond o.a. daadwerkelijke uiting in cle
verleening van het credïot van $ 1-5 millioen aan het
Juitsche Rijk, waarin cle Ver. Staten alleen al voor
$85 millioen partic’ipeereu. De overblijvende $ 40 mil-
hoen werden, zooais bekend, in :Duitschland, Zweden
en Nederland geplaatst.

Engeland en Frankrijk namen geen deel in deze
transactie. Engeland niet, omdat cle Positie van het
pond sterling niet zou toelaten groote bedragen naar
liet buitenland te zenden
.;Frankrijlc niet om politieke
redenen. Het laatste werpt een schril licht op de

qualiteiten, of liever het gemis daarvan, van de Fran-
sche geldmarkt.

De Du itsche geldmar]ct, tengevolge van de verkie-
zingen in ecu vertrouwenscrisis geraakt, heeft daar-

van zeer de gevolgen ondervonden. Meer dan ooit had
zij bij het intrede’n daarvan de behoefte aan steun.
Hadden de Amer,ikaansche, Engelsche en ook Neder-

landsche bankiers, evenals de Frarische, ‘hun koeibloe-
cligheid verloren, de dru]c op cle markt zou zeker groo-
ter geweest zijn dan thans en de gevolgen hadden
clesastreus kunnen zijn. De Fransche banken trokken
het grootste deel van hun in Dnitschland uitgezette
gelden weg, hier en daar vroegen zij, zelfs alles op.
Waar de liciuidjtejt van de banken in Duitschland er
iii de laatste jaien niet op vooruit is gegaan, kan men
zich voorstellen, dat zij er zich voortaan wel voor
zullen wachten Fransche gelden als een goede basis
voor credietyorleeuing te beschouwen.
Onder deze omstandigheden is de sterke positie van
de Reichshank zeer goed te stade gekomen. Evenals
het geheele Dnitsche credietsysteem ondervindt de
Reichshank den invloed van de afhankelijkheid van
de ho itenlandsche credietverleening. Sedert Mei van
dit jaar komt daar nog bij, dat de Reichsbank de zorg
voor de omzetting der betalingen volgens het Young-
plan in huitenlandsche deviezen opgedragen. is. Dat,
beteekent uiteraard een voortdurende druk op haar
positie t.o.v. het buitenland.
Te oordeelen naar de posten goud en deviezen was
de positie van de Reichsbank tot midden September
sterker geworden. De ,,onzichtbare deviezen” zijn ccli-

ter v’circliiji:ilijk in sterker n.iatc afgenomen. Hier is

misschien reeds ee.0 kiepi te vinden van. de disconto-

vorhooging tot op 5 pOt., welke op 9 Oct. plaats had.

De sitdatie werdi echter critiek door de reeds boven-
genoemde opzegging van vreemde gelden, waar nog kapitaalvluc’ht bijldwam. Door een en. ander verloor
de Reichsbank tusschen 15 September en 8 October

pl.m. drie kwart milliarci mark aan valuta’s. De druk
op de wisselkoersen was zeer sterk. O’ouduitvoer naar
Frankrijk en Nederland had plaats.

Onder deze cri ti.eke omstandigheden was een steun
van de B. I. B. zeker te pas gekomen. In de ,,Finan-
cia! Ohronicle” lezen wij, dat zij voor steun van de

$ 3 ii 4 millioen aangewend zou hebben. Afgezien

van het onbeduidend bedrag heeft de B.I.B. zich be-
paald tot het uitspreken van haar vertrouwen in
Duitschia.ud. De Reichsbank heeft maandelijks, naar
wij meenen, R.M. 140 millioen aan •haar crediteuren
(de B.LB.) in buitenlandsche valuta te betalen. De

B.I.B. neemt het standpunt :in, dat zij in Duitschland
niet meer gelden uitzet, dan zij ontvangt uit de repa-
riitiebetali.ngen. De Bank zou haar Markenpositie

,,glad” willen houden. Terecht merkte de ,,Frankfur-
ter Zeitung” daartegenover op, dat het valutarisico

heel goed ui.t te schakelen is door ,,swapaffaire”. Ook

kan zij naar Duitschlancl valuta’s uitleenen. bij de ban-
ken, waartegen geen bezwaar zou behoeven te bestaan.
De positie van de Reichsbank is vooral in de tweede
week na de dliscontoverhooging verbeterd. Een nieuwe

dliscontoverhooging of zelfs een credietrestrictie zal
in de naaste toekomst dan ook wel niet volgen. Alhoe-
wel de goudvoorraad per 23 October in vergelijking
met de daaraan voorafgegane week nog een vermin-

dering vertoont van 11 millioen (gouduitvoer had ech-
‘ter niet plaats) nam het dekkingsperceutage, door ver-
mindering van de ci.rculatie, euz. toe van 56,2 tot
58,9 pOt.

Over het algemeen vertoonen de geidmarkten wei-

nig schommelingen. De ruimte op de Londensche
markt heef t de mogelijkheid ‘van een discontoverlaging
tot 2
1
/i pOt. ‘ter sprake gebracht. Het particulierdi,s-
conto noteert ongeveer 2’/-7u.

Daarenboven blijft Frankrijk nog steeds in de Lon-
densche markt als koopster van goud. Niets schijnt

çleze stroom te kunnen tegengaan. (In dit verband is
het wellicht interessant eraan te herinneren, dat vol-
gens cle ivensch van Fransche zijde juist de bespreking

dier goudpolitiek niet op de jongste vergadering der
B.I.B. in bespreking is geweest).

Wat Nederland betreft, werd op 4 October de he-
leen i ngsren.te en de rente van voorschotten in reke-

ning-courant van De Nederlandsche Bank verlaagd
ot 3> pOt. Zooals bekend, werd. in. Maart het wissel-
disconto verlaagd, waarschijnlijk o.a. om rente-arbi-
‘trage te vermijden.
liet zal ongetwijfeld db aandacht van velen ‘hebben
getrokken, dat
Japan
voortdurend groote bedragen
goud naar de Ver. Staten verscheept. Wij herinneren
pr,I,LI’i dat- op 11 Januari van di.t jaar het goud-embar-
go opgeheven werd. Sinds dien datum hadden voort-

durend goudverschepingen plaats. In. vergelijicing
met den weekstaat van de Bank van Japan van het
vo:rig jaar vertoont die van 1.3 Sept. een vermindering
der gouclvoorraad met circa 200 millioen Yen of on-
gevee”/ .J,n een rapport van den Engelschen consul
in
Tokio lezen wij, dat juist ten tijde der goudexpor-
ton de goedereiiexport door verschillende oorzaken
laaIcle, o.a. door de tariefverhoogingen in Australië
en Eng.-.[ndiö, de depressie in ‘de Ver. St. (zijde-uit-
voer) en last not least door de zilvererisis in China.
Tot slot willen we nog even wijzen op de disconto-
verhooging in Polen. i)e positie van de bank Poiski
wordt voortdurend slechter, hetgeen ook hier’ te wijten
is aan een opvragen van huiten!andsche credieten. De.
situatie is eenigszins te vergelijken niet die in Duitsch-
land. Uit prestige-overwegingen heeft men indertijd
het officieel disconto verlaagd, niettegenstaande de
binnen landscho verhoudingen daartoe geen aanleidi n.g

988

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

5 November 1930

gaven. I)e circu1atibank heeft een groot deel van

haar goudvoorraad in buitenlandsche wissels omgezet
en tegelijkertijd een credietrestrictie ingevoerd ten-

einde financieringswisseis buiten te sluIten. Door

deze maatregelen en door een sluitende begrooting

hoopt men het vertrouwen te herw.innen en de kapi-
taalstroom weer naar Polen te leiden. Of dit spoedig

zal gelukken valt met liet oog op den politi.eken toe-

stand vooreerst nog sterk te betwijfelen.
V. D.
Ba.

De fondsvorming bij de Sociale Verzekering.
In het nummer van 29 October jl. publiceerden wij
een verslag van de jaarvergadering der Vereeniging

voor Staathuishoudkunde. Wij maakten daarin o.a.

melding van eene belangwekkende rede van den Heer S. Posthuma. Deze schrijft ons thans, dat de weergave

van zijn door ons niet in elk opzicht gedeelde stand-

punt èenigszins onvolledig is geweest; hij wijst daar-
bij inzonderheid op blz. 962, ie kolom.

In de eerste plaats heeft de i:Ieer P. in zijne red
uiteengezet, dat z.i. de zorg voor cle ouden van dagen

een doel is, dat cle staat, indien deze zulks wenschelijk
acht, moet trachten te bereiken volgens de gewone

financieringsmethoclen, clie ook bij de vervulling van

andere collectieve desiderata worden toegepast; er is
derhalve geen reden om wèi voor dit doel een fonds

te gaan vormen en voor liet dekken van andere toe-

komstige staatslasten niet.

Bij de bespreking van de vraag, of ei afwenteling
van de yerzekeringspremie op den arbeider plaats

vindt, merkte de Heer P. verder op, dat zulks ge-

durende aanzienlijken tijd niet het geval zal zijn we-

gens de bezwaren van loonverlaging, doch daarnevens
betoogde
hij,
dat liet bij het gegeven verzekeringsstel-
sel hier te lande geén zin heeft om naar dezè afwen-
teling te vragen. De Heer P. merkte letterlijk het vol-
gende op:

,,Dit is intussehen nog maar
ddii
kant van de zaak. 113e-
laiigrijker nog is het volgende wanneer men 1e invalicli-
teits- en ouclerdomsverzekeninge]i als een geheel beschouwd
cii afziet van ]outer boeklioudigkundige splitsingen, dan zijie
de uitkeeringeji jaar voor jaar grooter clan de opbrengst
van
de
prenhiën Dit is mogelijk doordat cle staat een aali-
zienlijke bijdrage verleent, een bijdrage, clie blijkens het
voorafgaande niet alleen een gedeelte van cle uitkeeningen èn cle kosten, maar daarenboven cle geheele fonclsvorniing
dekt. Weliswaar vervalt deze bijdrage op den duur, maar
clan treedt daarvoor in •de plaats de rente van de door deze
bijdrage gekweekte fondsen. Met andere woorden, cle vraag,
wie
de last van de prelniën draagt en of deze snel
of
lang-
laain zal worden afgewenteld, is zelfs geheel overbodig.
Wanneer men de zaak niet actua.rieel bekijkt, maar zuiver
staathuishouclkundig, clan zijn de fondsen, dank zij de staats-
bijdrage, zelfs in hun geheel afkomstig uit belastingen van
algemeenen aard cii niet uit een specifieke bijdrage van cle
arbeiders.”

Daarop volgde dan een betoog, dat de algemeene
belasting in hoofdzaak op de meer gegoeden drukt en
in de eerste plaats de kap itaalvorming aantast.

Hoewel
zijn
brief niet als ingezonden stuk is ‘be-
doeld, en daarom door ons ook niet als zoodanig werd

gepubliceerd, hebben wij toch niet willen nalaten aan
d.e opmerking vatc den 1
–
Leer P. openbaarheid te geven.

V. S.

Indexcijfers van Nederlandsche aandeelen.

De Bank voor Hindel en Scheepvaart te Rotterdam zendt ons onderstaand overzicht:
lndexcijfers van
12
aandeelengroepen der Amsterdamsche effectenbeurs.
1)

Banken
Ectri-
Industrie
Ktpt_

IMijnbouw
Olie
Rubber
Sche5,-
vaart Suiker
Tabak
Thee

Januari

1929
158.8
308.5
180.0
420.9
309.3
300.4
399.0
256.1
142.0
411.7
579.4
468.1
Februari

1929
165.0
316.9 182.0
427.3 286.9 297.6
386.3
273.9
139.9
412.8 576.6 458.3
Maart

1929
166.0
310.5
183.3
421.8 280.3 291.6 394.8 270.3
140.6
412.0
559.1
442.3
April

1929
162.7
328.0
178.2
418.2 274.8
275.8
394.9 238.6
135.4
400.8
514.4
458.5
Mei

1929
161.8
361.5 170.4 435.6
281.4
269.2
393.4
242.2
128.5
401.8
485.5
472.9
Juni

1929
155.3
375.2
167.4
455.3
292.5
273.5
404.2 234.2
126.6
403.2
459.9 445.7
Juli

1929
157.8
366.2
166.0
462.2
258.3
272.2
392.0
244.4
122.9
402.3
451.6
447.6
Augustus

1929 154.4
375.2
165.9
489.4
259.0
276.9 396.8
248.8
121.2
400.8
462.4
443.4
September 1929
159.4
378.4
169.9
482.0 219.5
280.9
431.7
247.2
120.1
414.7
470.3
433.2
October

1929
156.5
335.3 158.0
427.3
185.4
254.0
435.4
225.4
113.0
397.5
453.3 423.8
November
1929 151.4 301.1
150.2
384.1 144.3
218.9
398.3
174.6 106.2
366.9 426.7 406.4
December
1929
150.4
292.8
144.6
368.7
124.4
213.9
396.7
145.7
103.4
356.1
408.3
418.2
Januari

1930
155.8
289.6
143.8
311.7 107.6
211.2 398.2
1425
102.1
354.4
413.8
396.1
Februari

1930
1599
278.6
144.2
302.7
103.9
219.-
389.5
154.8 96.8
365.-
428.-
392.4
Maart

1930
157.3
268.5
134.7
291.5
93.2
205.5
386.5
145.1
91.9 348.3 421.2 406.4
April

1930 158.7
283.6
140.4
305.4
100.1
200.8
411.8
142.3
92.3 340.6
423.-
405.7
Mei

1930
156.8
267.6
129.1
281.0
98.1
184.0
402.2
127.5
91.5 309.5
388.4
396.9
Juni

1930
147.7
255.3
123.2
261.7
.
86.7
170.5
389.4
109.3
83.4
281.2
359.-
344.4
Juli

1930 148.3
257.6
125.8
265.3
93.7
370.9
393.7
106.3
81.5
285.1
356.9 342.9
Augustus
1930 145.8
248.3
116.7
251.7
87.2
162.8
376.9
85.2
75.1
281.3
325.4
306.0
September
1930 142.7
245.9
110.6
246.3
79.1
154.3
360.2
70.3 73.6
236.1 315.9 312.5
October

1930 142.5
241.9
109.8
235.4
67.5 149.2
336.4
77.2 70.7
244.9 317.2 341.3
Schommelingen in het aandeelen.indexcijfer.
2
Januari
1930
f
5.114.480.000 = 100.

2
Januari
1930
……..
100
7
Mei

–
1930
……..
96.2
3
September 1930
……..
83.6
8

,;
1930 ……..
100.1
14
1930
……..
96.1
10
1930
……..
83.5
15
1930
……..
102.4
21
1930
……..
96.1
17
1930
……..
84.9
22

,,
1930
……..
102.4
28
.,
1930
…….
95.8 24
,,
1930
……..
83.-
29
1930
……..
102.2
4
Junit
1930
……..
93.4
1
October
130
……..
80.-
5
Februari
1930
……..
101.9
11
1930
……..
91.6
8
1930
……..
80.7
12

‘
1930
……..
101.1
18
1930
……..
88.8
15
1930
……..
80.3
19

,,
1930
……..
100.5
25
1930
………
90.2
22
1930
……..
80.7 26
1930
……..
99.3
2
Juli
1930
……..
91.7 29
1930
……..
83.2
5
Maart.
1930
……..
98.3
9
,,

,
1930
……..
91.-
12
1930
……..
97.7
16
1930
……..
91.5
19
1930
……..
958
23
,,
1930
……..
90.6
26

,,
1930
……..
98.5
30
1930
……..
89.6
2
April
1930……..
101.2
6
Augustus
]930
……..
89.2
9

,,
1930…….
‘

101.5
13
,,
1930………
88.2
16
1930………
101.6
20
1930……..
85.0
23
1930……..
10L9
27
1930………
82.1
30

,,
‘

1930
……..
99.-
I)
Men zie voor
de toelichting
op
dit overzicht het nummer
van
E.-S. B.
van
15
Januari
1930,
blz.
64.
Nadrv.lc verboden.

5 November
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

989

MAANDCIJFERS.

OVERZICHT VAN DE INDISCHE MIDDELEN.
(In Guldens).

1930
U
le zeven
maanden
1934

le zeven
maanden
19
12
9

Belastingen.
26.372
106.236
98.782
Invoerr.
mci.
Landsgoed
6.615.769
46.906.477
57.761.291
Uitvoerr.
mci.
Landsgoed
732.076
5.428.899 7.295.360 3.316.770
26.166.732
24.247.738
Andere ontv. I. U. en A
21.675
176.031
180.603
435.293 3.158.526
3.728.934
Pereoneele belasting
431.306
2.538.973
2.440.441 4.439.355
26.076.404
25.922.949

Pachten …………………

Vennootschapsbelasting
4.522.507
11.854.056 11.736.38
7
,

Accijnzen

……………

Oorlogswinstbelasting
181.611
124.134
1.080.834

Statietiekrecht

………….

Opgeheven productenbel.
–
‘)

23.709
35.861
2.035.209
6.142.984 2.889.007
Recht van openb. verkoop
296.009
1.967.188
1.484.608

Inkomstenbelasting ……

Verponding

………….

1.364.346
7.979.285
8.617.983
Overschr. van vaste goed
249.953
1.625.665
1.587.348
Recht v. succ. en overgang
30.423
205.425
904.594

Zegelrecht …………….

Vergunning speeltafels
.
6.975
53.894
69.080
600.224
3.837.603 4.052.526
Bijzondere bel. buitengew.

15.938
89.126 126.363
5.666
56.139 53.672
Landelijke inkomsten.
5.929.681′
17.796.689 19.411.095
Belasting op loterijen
745
424.926 610.413

Totaal….
31.357.910
162 691.683 174.335.869
Monopolies.
Dpium excl. opiumfabriek
2.994.496 21.018.361
24.122.499
1.043.763
8.470.002 9.956.406 2.347.46
15.654.236
13.601.816

Slachtbelastingen ………

floofdgeld …………….

Totaal
6.385.724 45.142.599
47.680.721

Producten.
309.796
330.129

Zout …………………

Landscaoutchoucbedrijf
.07.486
2.390.630
3.
7
05.759

Pandhuizen

…………..

Kina………………26.958

1.421.710
9.270.534 12.370.372
.
738.050 926.015
rin ………………..
2.323.370
20.233.564
27.557.723
Boachwezen

…………..
oud

……………….99.710

1.659.509
..
8.372.964 7.780.816

Totaal
5.838.743
41.315.538 52.670.814

Steenkolen

……………

Bedrijven.
2.523.733 10.249.232
10.060.302
Baggerdienst …………319.27:
2.458.564 2.888.710
73.518
.
445.463
543.357

Kavenwezen …………..

Post-, Telegr.- en Tel.dienst
2.753.388
18.631.216 18.271.376
3poor. en Tramwegen….
6.477.330
39.898.783
48.322.920
Waterkrachten Electricit.
234.017
1.079.684 707.942

Totaal….
12.381.263
72.762.942 80.794.607

Allerlei middelen.

Landsdrukkerij ………..

t&and.
ijd.
winstN.V. ,,Gem.
Mijnb. Mij. Billiton”
1.000.000
2.500.000
4.500.000
tandee1 ijd. winBt van de
Javasche Bank ……..
3.599.839 3.599.839 3.261.403
208.488
2.330.803 2.288.111

)-

59.103
239 105
Boeten en verbeurdverkl
.47.616
914.540
862.774
Leges en salarissen, ont-
vangen d. de griffiers
vfd. versch. rechtscoil
38.502
254.931
245.435
aeffing terzake van geel.
werkovereenkomsten
36.493
342.205
381.638
)pbr.Wees- enBoedelkam
36.648 364.997 446.426
267.346
220.774

4.fatand van grond ……..

4fkoop heerendienst. B.G.

..

.29.499
4.160.544 3.708.603

1jnconce8sies ………..50.267

374.707
3.039.626
2.972.867
)ntv. groote

ziekenin-
richtingen en krank-
zinnigengestichten
98.391
640.293
564.400

adaster

……………46.287

Uk van maten en gew..
61.366 329.572
289.471
Verk. en verh. van huizen
192.227
1.331.102 1.295.349

ichoolgelden

………….

)ntv. waterleidingen
59.149
334.900
640.526 240.089
1.762.188
1.854.983
268.183
1.978.542 1.918.039

Bakengelden

………….

1.881.157
3.613.928
3.188.579

L1oodsgelden …………..
Diversen ……………..

Totaal
8.768.908
27.706.253 28.878.483

Totaal generaal….
64.732.548 349.619.015 384.360.494

‘) Teruggegeven helastinggelden.
2)
Teruggegeven cijns.

GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAIIL

Juli

1930
Juli 1929

Giro’s
(eenzijdige ver- melding)

In
millioeneni
1
Aantal
II
Ilmillioeneni
In
Aantal

Girobetalingen aan
gemeenteinsteilingen
f

14.3
31.746
f

17.1
25.946
Uirobetalingen aan
particulieren

…..
.

23.5
129.935
19.5
106.252
Geldomzet.
Ontvangsten

……
5.6
7.311
4.5
6.861
Betalingen

……..
9.2
36.983
7.9
33.587
Part.rekeninghouders
26.1′
40.666
2

20.8′
36.168e
Waarvan

rekeningh.
welke gelden voor 1
jaar

vast

hebben
,,

10.-
4.215
2

9.6
3.831
gedeponeerd ……..
Giro-depos. kas Gerzon
0.11
377
0.14
452
.,

.no
10
gucu. .3
cinne uer maana.

POSTERIJEN, TELEORAFIE EN TELEFONIE.
Opbrengst

September 1930 September 1929

Posterijen …………..
.
f
3.767.152,_.

f
3.706.178,-
Telegrafie ……………
,,

553.363,-

629.966,-
Telefonie ……………,, 1.868.889,-

1.961.998,-

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
”
heteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1930

11

1929
1

1928 1914

Nov.

21
Oct.11
20(25
13118
t.j
N
ov.
29
Oct.11I
20124
1Nov.
Oct. Oct.
2N
3Nov.
Jul[
Am3terdam
Partic.disc.
I’Ii,
171335/4
I
5
I16
1
I2
118-
7
J
4
7
145
1
18
431
8
..1/
311
4
31
14

Prolong.
1113
1
’12
1-3/
4

131
4
_3J
4

4-3j4
4
3
/
2
-5
2
1
14-j4
Londen
DageId…
1
1
12-2
I
1
1
2
-2
1-2 1-2
4
1
/2-6
1
13
2
1
12-5
1
3
1
4
-2
Part,c.disc.
2
1
14 2
1
116
21
11
_31
32

1
3
142
1
/s
5
3
14-6
431
8
_71
211
4
3/
4

Berlijn
Daggeld…
6-7J1
4.7117
3_5
4-613
6-10 6-9
–
Partic.disc.
30-55 d…
471
4

471_5
5
671
4
_711
4

61-5/
–
56-90 d…
418
41
4
18
-5

5
6I8-7’14
6
3
/8-
5
18
214-
1
1
Waren-
wechsel.
53/
s

531_1/
5318.112
5112 7314
6
3
14-7
–
Je,,, York
Daggeld ‘)
2-/.,
2-
1
14
2-14
21/
4

6
1
1
4
7-8
1
4

1′(4-2ij,
Partfc.dïgc.
2 2
2 2
43/4_5
4518
–
.,
rU0E6
van
.33 UCI.
en aaaraan vooratgaanae weken
tim
Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Dat a
New
York)
Londen
)
Berlijn
)

Parijs

Brussel

0
.1

)
Batavia
1)

28 Oct.

1930
2.48k
12.06
59.14
9.741
34.62

1001,
29

1930
285
/je
12.061.(

59.181

9.74J
34.621
100’I
t
.
30

,,

1930
2.488/
4

12.06
59.18 9.741
34.62

10011
16

31

1930 2.485/,
12.06k
59.17
34.6
–
2

1001/
1
Nov. 1930
2.483/
4

12.066/
8

59.18
9.74J
34.63

1001/
11

3

,,

1930
2.487/
34

12.06k
59.18
9.75
34
.631
100
Laagsted.w.’)
2.488/
4

12.05h
59.11
9.73k
p
Hoogste d.w1)
2.48
17
/
s
,
12.07
69.20
9.75f
34.65

1100
II6
27 Oct.

1930
2.48
3
/
11

12.06
3

59.16
9.74J
34
.611 1001/
14

20

,,

1930
2.483/,
12.067/t

59.16
9.74k
34.64

IiOOiiio
(untpariteit
12.48%

1
12
.
10
%
59.26
9.75
34.59
1100

Data
Zwlt-
serland
Weenen
Praat

1

Boeka-
Milaan
I

Madrid

28 Oct.

1930 48.21
35.02w
7.361
1.48
13.-
27.10
29

1930 48.21
35.02% 7.361
1.48
13.-
2
7.371
30

1930
48.21%
35.05
7.37
1.48
13.001

27.80
31

1930
48.20% 35.05 7.361
1.48
13.-
27.50
1
Nov. 1930
48.21
35.05
7.36J
1.48
–
–
3

,,

1930
48.22% 35.05
7.37
1.48
13.01
27.70
Laagsted.w.l)
48.18
34.97
7.36
1.47
!2 98JI
26.80
Koogsted.wl)
48.23%
35.07% 7.371
1.49
13.02
28.-
27 Oct.

1930 48.21
35.05
7.361
1.48
13.-
26.95
20

,,

1930
48.20 35.05
7.37
1.48
13.01
25.20
1untpariteit
48.-
35.10
7.371
1.488 13.09 48.521

f

150.000,-
108.580.000,-
11850.000,-

16.817.000,-
4.507.000,–
984.000,-

/ 93.602.000,-
4.850.000,-

16.621.000,-
499.000,-
917.000,-
7.728.0001-

990

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5
November
1930

ï

t
a a
Siock-
helm’)
Kopen-
hagen’)

,
s o
)
fi)
Buenos-
Aires
1)
Mon-
treal
1)

28 Oct.

1930
66.624
66.424
66.424
6.254
84
2.485/

29

,,

•
1930
66.65
66.421 66.424
6.25
8434
2.483/
4

30

,,

1930
66.674
68.45
86.45 6.254
85%
2-4811/
16

31

,,

1930
66.65 66.45 66.45 6.25
85%
2.486/
8

1 Nov. 1930
66.65 66.45 66.45
6.254
86
2.48
11
/,

3

,,

1930
66.674 66.474
66.474
6.254
85% 2.48%

Laagste d.w.’)
66.574
66.374
66.374
6.24
83%
2.48/8

Hoogste d.w’)
66.70 66.50
66.50 6.26
86%
2.487/,

27 Oct.

1930
66.65 66.421
66.42k
6.25
84y,
2.48/
4

20

,,

1930
66.70
86.474
66.474
6.254
857j
2.48
5
/,

Muntpariteit
66.67
66.55
166.67
6.
2
641
95%
2.48%

‘)
Noteering te Amsterdam.
8*)
Not. te Rotterdam.
1)
I-‘art, opgave.

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
1 Navemher 930
voor
teleurcLfisChe uitbetaling op:

(luiden per
Pari
Koers
disconto

Europa
.
b/o

Londen’)
£
12.10
12.064
3

100 Mark
59.26 59.18
5

100 Franc
9.747
9.744
24

100 Belga
34.59 34.63
24

100 Franc
48.-.
6.924

100

,,
48.-
48.21
24

100 Kronen
7.374
7.364
4

Weenen
*)
………
100 Schilling
35.-
35.05
5

Zil rich
*)
…………..

100 Pengö
43.51
43.474
54

Berlijn’) ………….
Parijs’)………….

100 Lei
1.4880
1.48
9

Brussel
*)

……….
Luxemburg ………

100 Leva
48.-
1.794
10

Praag

…………..

Belgrado ………..
100 Dinar
4.379 4.40
54

Boedapest

………

Turksch
£

..

10.93
1.174

Boekarest

………
Sofia

..
–

………

Drachme
3.23
3.214
9
Istanbul …………

100 Lira
13.09
13.-
54
Athene

………..100
Milaan

…………
100 Peseta
48.-
27.50
6
Madrid

…………
Lissabon …………
Escudo
2.684
0.11
T119
74

Kopenhagen’)

.

100 Kronen
66.67
66.45
4

Oslo’) …………
100

,,
66.67 66.45
44

100

,,

,
66.67 66.65
34

100 IJsl.Kr.
66.67
54.724

100 Zioty
27.91
27.84
74

Kovno (Litauen)
100 Lita
24.88
24.88
6

Riga (Letland) …
100 Lat
48.-
47.84
6-7

Reval (Estland). ..
100 Esti. Kr.
66.67
66.15
7

100 Finnmrk.
6.264
6.254
6

Tjerwonets
12.80
12.77
(10 Roebel)

Helsingfors

……..
Moskou

………..

100 Gulden
48.42
48.25
5

Amerika.
Danzig………….

New.York’)
$
2.4878
2.4ij
24

Canad.
$
2.4878
2.484-

Mexico

………..
Mex. Dollar
1.24
1.165

Buenos Aires ……
Peso (papier)
1.0568′
0.854

La Paz (Bolivia) 4)
Boliviano
0.9080
0.90

Rio de Janeiro…
Milreis (pap.)
0.8075
2

0.254
(flom.’

Peso (papier)
0.30
0.304
7-8

Bogota(Columbia) 4)
Peso
2.42
2.434

Stockholm ‘) ……..
Reickjavik ………..

Valparaiso ………

Quito (Ecuador)
Sucre

..

1.21
0.52

Warschau

……….

Lima (Peru) 8) …
501
8
)
0.924
0.79

Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.–

Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.444
Gulden
1.-
0.994

Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014

Montreal

………..

San J054 (0. Rica)
Colon
1.16
0.62
Quetzal
2.48%
2.484
Managua (Nicar.)
4)
Cordoba
2.484
2.454

San Salvador
4)
Colon
1.2440 1.214

Azië.
Calcutta
… … .. ..
Rupee
0.91
0.89
5

Paramaribo

…….

Gulden T.C.
1.-
1.00
T
I,
44
Yen
1.24
1.234
5.11
Dollar
0.804
Taël
0.99

Batavia

…………

Straits Dol!.
1.4125 1.40

Guatemala ……….

Phil. Peso
1.214
1.224
Singapore

………..
Manilla

………..
Bangkok…….. ….
Baht
1.10
1.094

Teheran (Perzi)
.
Kran
0.20

Kobe

…………..
Hong Kong

…….

Afrika.

.

.

Shanghai

………

Kaapstad
£
12.104
12.03 54

Alexandrië ……..
Egypt.
£
12.42
12.374

Aus tralië.
Melbourne, Sidney

.

en Brisbane
£
12.104
10.98

Nieuw Zeeland
£
12.104
11.404

18 fln,,dnegn 23
Milreis Goud.
‘iNot.
te A’dam.
0v. not, part.
opg.
3) 1 Sol. = t 0.97j2.
4)
zdnticoers.

KOERSEN fli NEW
YORK.
(Cable).

D
a
Londen
($ per £)
Parijs
($
p.
IOOfr.)
Berlijn

Amsterdam
($ p. 100 Mk.) ($
p.JOO gid.)

28 Oct.

1930
4,857/
s

3,92s
23,83’i
40,28%

29

1930
4,85
27
/
33

3,9231
4

23,83%
40,27%

30

1930
4,85ia
16

3,923/
8

23,83
40,278/
11

31

1930
4,8515,
3,92
1
j
23,83
40;27%
1 Nov.

1930
4,8513/
1

3,92%
23,82%
40,267/,
3

,,

1930
4,85
11
/
36

3
2
92
8
/
8

23,8234
40,25

4 Nov.

1929 4,87
27
/
82

3,94
23,92
40,36
Miintpariteit..
1

4,8667
3,90′
23,81%
401/,,

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en Landen
Noleerings-
eenheden
18
Oct.
1930
25Oct.
1930

1
LaagstejHoog,st§j

27Oct.11 Nov. ‘301
1
Nov.
1930

Alexandrië..
Piast.
p.0

9734
97
977/
1

979
1

9734
Dr.
375 375
3743%

375%
375
Bangkok….
Sh.p.tical
1/10
1
/8
1110
1/9%
193%
1/934′
Budapest …
Pen.
p £
27.75
27.761
27.73
27.79
27.754
Buenos Aires
d.
p.$

38″,,
38
1
,
37″/,

38″,,,
383%
Sh.
p.
rup.
1/5
63
/
64

115511
54

1/53%
1b
57
/
33

1/5’s,. Constantin..
Piast.p.0
1.025
1.025
1.025 1.025 1.025
Hongkong
..
Sh.
p. $
1/329/
39

1/33%
1/3i,
114
1/323/
39

Sh.
p.
yen 2/081154

2/0
19
/
99

2’07/1,
2/021/
39

2/0
36
/
64

Athene
…….

Liasabon
….
Escu.
p. £
108%
108%
108h,
1082/
4

108%
Mexico

….
$
per
£
10.30
10.25
10.15
10.45
10.35

Calcutta …. ..

Montevideo
.
d.per
39i1
8

3834
38
1
,
40 39%
Montreal
…
$
per
£
4.85% 4.85%
4.84+4
4.853/
8

4.85%

Kobe

…….

Riod. Janeiro
d. per
MiL
–
–
4%
5 4
Shanghai

..
Sh.
p.
tael
1/7iii,
1/7
9
/
93

17
1/75/
4

1175i,
Singapore
.
id.p.$
2/329/33 2/327/82 2/333/33
2/37/4
2326/32
Valparaiso
1)
j

$
per
£
39.96 39.96 39.96
39.97
39.97
Warschau
.
Zl. p. £
438/,
435f
16

437/
1

431/
9

9
90 dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS’)
Londen’)
N.York’)
Londen
27
Oct.
1930..

1671
16

35%
27 Oct.

1930….
84/118/
4

28
1930..

1634
35%
28

1930….
85/011,
29
1930..’ 1634
353%’
29

,,

1930….
85/0
30

,,
1930..

1634
318
30.

1930….
8510

31

,,
1930..

16/
16

357/
8

31

1930….
85/0

–
1
Nov.
1930..

161
16

368/,
1
Nov. 1930…
8510

2 Nov.
1929..

22151
6

50
2 Nov.
1929….
84/11%

27 Juli
1914.
.
2416
16
59

27 Juli 1914… . 84/11
3) In pence p.oz.stand.
2)
Forelgn silver In $c. p.oz. line.
8)
In sh. p.oz.flne

STAND VAN ‘s RIJKS KAS.

Vorderingen.

1
23 Oct. 1930

1
31Oct. 1930

Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne- derlandsche

Bank ………………
.
–
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
1

180,035,25
f

37.453,04
Voorsch.
op
uIt. September 1930 agd.
gemeenten verstrekt
op
voor haar
door de Rijksadministratle te heffen
gemeentelijke

ink.bel. en

opc.

op
,,

33.796.712,18
de

Rijksink.bel…………………..33.796.712,18
Voorschotten aan Ned.-Indie ………
.08.210.341,11
,,
111.034.533,58
Id. aan

Suriname …………………
..
..
11.58(3.133,79
,,

11.621.603,20
,,

4.301.9080
,,

4.661.173,29
Kasvord. weg. credietverst.ajh. buitenl.
,

98.862491,75
,,

99.182.601,96
Saldo der postrekeningen van Rijks-

Id. aan

Curaçao…………………..

comptabelen
…………………..
20.499.941,30
,,

19.429.889,51
Vord.ojh. Algem. Burg. Pensioenf.
1)
–
..
–
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
,,

14.569.817,24
,,

15.426.573,89

V e r
Pl i c
h t ing en.

Voorschot door Ned. Bank ingevolge
art. 16 van haar octrooi verstrekt..

1

11.388.571,47
/
13.493.869,98
Voorsch. d. Ned. Bank verstrekt’)

–
–
,,
152.521000,-
93.030.000,-
Waarvan direct bi! de Ned. Bank

–
–
,,
22.000.000,-

Schatkistbiljetten in omloop
……….,,
152.522.000,-

Zilverbons in omloop
……………

4.229.755,50 4.128.632,50

Schatkistpromessen in omloop
…….,,

95.030.000,-

Daggeldleeningen
………………….,,

2.000.000,-

-‘Schuld aan het Alg. Burg. Pensioen!.’)

285.661,32
Id. a. h.Staatsbedrijf d.
P., T.
en T.
1
)..

»

3.370.325,29

…
616.037,99
,,

5.630.587,38
,,

585.308,26
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
……,,

1.160.141,53
Id. aan diverse Instellingen’)
………,,

10.166.188,04
,,

10.095.572,14
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD

1

25Oct. 1930
1

1
Nov. 1930

Saldo bi! ‘8 Rijks kas …………….
Saldo bij de Javasche Bank……….
Verplichtingen:
Voorschot ‘s Rijks kas……………
Schatkistpromessen …………….
Betaalmiddelen in ‘s Lands Kas …..
Waarvan Muntbiljetten …………..
Muntbiljetten in omloop ………….
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
Voorschot van de Javasche Bank….

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. be
samengetrok.
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

1

Goud
1
Zilver
Circulatie opeischb.
I
metaal-
schulden
I saldo

5 November 1980

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

991
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 3 November 1930.
Aotiva.
Binnenl.Wis
–
Illfdbk.
f

39.780.716,99
sels, Prom., Bijbnk. ,,

742.600,-
enz.in
disc.Ag.sch. ,,

9.626.725,45

f
50.150.042,44
Papier o. h. Buiteni. Tfisconto

……

Idem eigen portef.
.
f
950.538.541,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nog nietafgel.

–
250.536.541,_
Beleeningen

Hfdbk.
f

53.972.941,62
mci. vrsch.
Bijbnk.

,

9.039.980 37
in rek..crt.
Ag.sch.

51.503.541,87
op onderp.

f
114.516.463,86

Op Effecten ……
y
112.386.876,81
Op Goederen en Spec. ,,

2.129.587,05
114.516.463,86
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,
9.453,67
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……f

64.692.755,-
Muntmat., Goud
..

,,
361.212.753,19

f
425.905.508,19
Munt, Zilver, enz..

24.101.359,57
Muntmat., Zilver..

–
450.006.867,76
1
)
Belegging’

kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds

……………………,,
25.874.810,80
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,_
Diverse

rekeningen ………………,,
43.381.052,93

f
Passiva.
939.475.232,46

Kapitaal
……………………….f
20.000.000,-
Reservefonde ……………………,,
7.199.946,44
Bijzondere

reserve

………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….,,
6.747.351,49
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
873.410.715,-.
Bankassignatiën in omloop

……….,,
245.514,93
Rek.-Cour. J liet Rijk
(

–
saldo’s:

Anderen,,

17.419.647,46
17.419.647,46

Diverse

rekeningen ………………,
6.452.057,14

f
939.475.232,46

Beschikbaar metaalsaldo …….
. …..

f
93.187.827,16
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,,
232.969.565,-
1)
Waarvan In het buitenland
f
28.846.779,33.
Voornaamste posten in duizenden guldena.

(loud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Clr’ulafie
opeischb.
Metaal-
kin ga
Munt
1
Muntmat.
sShulden
saldo
1)

perc.

3 Nov. ’30
64.693 361.213
873.411 17.665
93.188
50
27 Oct.

’30
64.710
360.801
815.392 54.018
101.774
52
20

’30
64.722
360.761
816.369
54.579
100.614
51
13

,,

’30
64.732
350.802
826.136 43.243 90.977
50
6

,,

’30
64.744 330.802
840.573
17.210
75.435
49
29 Sept. ’30
64.759
325.820 831.055 21.653
72.775
48

4 Nov. ’29
65.178 377.439 878.025
20.480
103.290
51

25
Juli
’14
657031
96.410
1310.437 1
6.198 1
43.521
54
Totaal
Schatkist-
ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
Idisconto’s

pramessen
nien
op het
rake-
rechtstreeks
butlenl.
ningen’)

3 Nov. 1930
50.150
2.500
114.516
250.537
43.381
27 Oct.

1930
46.536
–
83.263
250.460
41.456
20

1930
47.027
–
82.434
250.431
45.281
13

,,

1930
47.391
–
81.173
250.276
54.469
6

,,

1930
53.062
4.000
83.966 244.239
61.202
29 Sept. 1930
48.702
–
91.134
242.912
57.054

4 Nov. 1929
78.066 11.000
115.537
213.059
39.865

25 Juli

1914
67.947
–
81.686 20.188
509
•) beaert oen Danastaat van
14
Jan.
••9
weaer op ae Oasis van
216

metaaldekking.
1)
Sluitpoat activa.

SURINAAMSCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
ci
Andere
opeischb.
Disconf.
Di

4 Oct.

1930.)
906
1.433
519
962
575
27 Sept.

1930..
906
1.277
464
980 570
20

1930..
905 1.239 426 979
581
13

,,

1930..
901
1.292
558
978
528

5 Oct.

1929..
669
1.725
697
1.044
516

5 Juli

1914-
645 1.100 580
735
396

1
Nov.1930
1 72.400
25Oct.1930
171.700
18
,,

1930
170.900

4
Oct. 1930
138.792
32.967′
27
Spt. 1930
138.816
31.462
20
1930
138.811
29.985
13
1930
138.807
29.250

2Nov.1929
146.129
24.943
3Nov.1928
170.965
16.500

.23
Juli1914
22.057 31.907

Data
Dis-
conto’s
N.-Ind.

I

betaalb.

I

Bejee..
ntngen
Diverse reke-
ningen’)
percen-
lage

1Nov.1930
109700
°
57
25Oct. 1930
103.400
•°’
58
18

,,

1930
105.800
00
58

4Oct. 1930
40.575
58
9.334
32.646
44.941
27 Spt. 1930
9.485 28.868 43.816 45.145
57 20

1930
9.484 28.898
46.575
43.212
56
13

1930
9.657
28.457
44.261
46.547
56

2Nov.1929
9.238 41.114
121.704 28.391
47
3Nov.1928
7.798
36.583 103.350 55.109
49

25juli1914
7.259
6.395
75.541
2.228
44
‘)
Sluitpost activa.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling

Data
Metaal
Bankbflj.
in
circulatie

Bankbilj. in
Bankingi
Departni.

I

Other Securities
Disc, and
Advances

ecuriti,

29 Oct.

1930
160.667
355.626
63.878
4.249
22.367
22

1930
160.126
354.528 64.414
4.979
22.989
15

1930
159.021
357.061 60.763
5.128
22.882
8

1930
158.683
359.560
57.917 4.879
22.530
1

1930
156.803
359.386
56.232
11.917
22.158
24 Sept. 1930
157.427
355.769
60.536 5.672
21.586

30 Oct.

1929
131.017
358.820
32.197
5.891
20.232

22 Juli

1914
40.184
29.317
33.633
Data
1

00v.
Sec.
Public
Depos.

Other Deposits
Other
Bankers
Accountsl

1
1
Reserve
ktngs-
I

Dek-

perc.’)

29 Oct. ’30
57.666 20.970 55.694
35.002
1
65.041
567
/
32

22

’30
41.636 27.933 55.505
34.099
65.598
55ts,
15

’30
42.301 12.397
66.163 36.067
161.961
54
8

,,

’30
44.666
12.861
66.447
34.251
59.123
52
1

’30
44.536
21.645
61.318 34.789 57.417
4893/32

24 Sept.’30
41.056
13.310
64.174
34.195
61.658
/82

30 Oct. ’29
1
68.852 14.384 58.106
38.125
33.322
30′,

22 Juli
’14
11.005 13.736
42.185
29.297
52
1)
Verhouding tus8chen Reserve en Deposlta.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen france.

IZti
v
e
r

goed)
‘
Wis-
Waarv. Renteloos
Data
Goud

I

Te
in
het
1
seis
I
op
het
1
.
ningen

voorschot
buitenl.1
bnifenl.
Ia.d.
Staat

24 Oct. ‘3050.643
489
6.506 25.4971

19.122 2.799 3.200
17

’30
50.567
468
6.475
24.045
19.120
2.884
3.200
10

’30
49.448
468
6.568 23.795
19.045
2.886
3.200
3

,,

’30
49.101
455
8.562
24.081
19.033
2.946 3.200

25Oct.’29
39.844
134
7.136
27.995
18.703
2.434
3.200

23 Juli’14
4.104 840
,-
1.541
8
769
–

Bons
v.
d
Diver-

Rekg.
Courant Data
zelfst.
amort.
k.
sen’)
Circulati
Staat
e1 ZelfSt.
I .

.icParti
1
amort.kulieren

24Oct.’30
5.304
1

1.834
72.868
5.551 7.020
9.379′
17

,,

’30
5.304
1.940
73.302 4.714
6.940
8.439′
10

’30
5.304
2.078 73.968
4.031
6.875
7.489
3

’30
5.304
1

2.076
74.516
3.910
6.081
7.449

25 Oct. ’29
5.612
1.571
66.146
6.571
6.494
7.483

23 Juli’14
– –
5.912
401
–
943

258.500

43.400 51.640

256.700

41.200 52.540

260.800

34.100 52.940

260.484

36.385 53.011

257.309

44.038 49.729

260.340

39.505 48.859

264.598

37.318 47.291

306.571

60.226 24.351

320.963

65.259 32.976

110.172

12.634

4.842

1)
SluItp. der activa.

‘)Sluitpost activa.

992

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 November 1930

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

4November 1930.

J)e vraag Voer buiteuhuidsche t a r w e betrof dc vorige
week vrijwel a11e soorten, welke op cle wereldmarkt worden
aangeboden, doch in verhouding tot de aangeboden hoeveel-
heden is cle vraag niet voldoende om de aangeboden par-
tijen te doen oinerneii. Ioopers zijn vais spoedige tarwe
goed voorzien en koopeu liever op aflading, clan dat ze (Ie
stooriiencle
1)artijeu
uit de markt nemen cii opslaan. Ver-
koopers blijven dringend aan de markt en zijn nog steeds
geneigd verdere prijsconcessies te doen, en slechts op enkele
dagen waren de prijzen aan de termijnmarkten in Noord-
en Zuid-Amerika hooger. In het begin der a.fgeloopcn week
was zulks het geval tengevolge van berichten over roest in
Zuid-Amerika, waardloor in Argentinië, zoowel als in Chi-
cago en Winnipeg, dc
prijzen
stegen. In Argentinië was de
verhoogiug zelfs vrij belangrijk. Het komt zelden voor, dat in dezen tijd van het jaar geen berichten over roest worden
i’erspreit. Ook ditmaal was zulks wederom het geval, doch al spoedig bleek, dat de berichten zeer overdreven Nvareu
en geruststellende medecleelingen werden spoedig daarop
ontvangen. Volgens de laatste rapporten over de in Ar-
gentinië te velde staande tarwe blijven de vooruitzichten
gunstig, behalve dat in het Noorden sporadisch roest voor-
komt. Tengevolge va.n verder gevallen regen ontwikkelt het
gewas zich gunstig en blijven cle vooruitzichten bestaan op
een groote opbrengst. In verband met deze goede vooruit-
zichten zijie afladers van Argentijnsche tarwe dringender
aan cle markt gekomen met aanbiedingen van den ouden
oogst, om de voorraden op te ruimen, vöör de aanvoeren van •den nienw’en oogst zullen aankomen iii cle uitvoer-havens. Ook wordt in Argentinië geregeld tarwe van den
uieuwen oogst, ter verlading in de eerste maanden van het volgend jaar, aangeboden. Van Austraiisebe tarwe warm.i
dc vooruitzichten bij voortduring zeer gunstig tengevolge
van overvloedigen regen. Reeds wordt in sommige streken
van Australië tarwe van den nieuwen oogst ter markt ge-bracht, doch het zal nog eenige w’eken duren, vOOr alge-
meen met het binnenhalen van den oogst ken worden be-
gonnen. Men meent op het oogeublik, dat de opbrengst een
record zal zijn en over dc 200 millioen bushels zal be-
dragen. De Russen gaan voort in ruime mate tarwe uit te
voeren en te verkoopen en het lijkt, alsof ze daarmee nog
van plan zijn voort te gaan. In het begin van het nu loo-
pende seizoen werd, bij het berekenen van het in verschil-
lende uitvoerlanderi beschikbare uitvoersurplus, voor
RLIS-
la.nd gerekend op een te verschepen hoeveelheid van 6 mil-
heen quarters tarwe. Dit cijfer was echter reeds bijna
bereikt en daar voortgeguan wordt met het bevrachten van
boeten van de Zwarte Zee, staat nu wel vast, dat de oor-
spronkelijk aangenomen hoeveelheid veel te klein is. Som-
mige autoriteiten hebben daarom liet kwantum, dat ver-
moedelijk uit Rusland zal worden uitgevoerd, verhoogd tot
14 millioeh quarters. De prijzen, w’aarvoor Russische tarwe
wordt aangeboden, zijn nog steeds aan den lagen kant
tegenover andere soorten en dientengevolge komen belang-
rijke omzetten in Russische tarw’e tot stand. De prijzen
aan de termijnmarkt te Chicago zijn in het begin der af-
geloopen week eenigszins gestegen naar aanleiding van de
berichten over roest in Argentinië. Daarna heeft weder
een verlaging plaats gevonden en is de verbetering weder
meer dan verloren gégaan. Het slot was op 3 November na
een flauwe markt 2 ic 2Y., dollarcents per 60 lbs. lager dan
een week tevoren. Ook te Winnipeg trad na een prijsver-
hooging weder een verlaging in. Daar was het slot, verge-
leken bij den 27sten October, circa 2 dollarcents per 60 lbs.
lager.
In Argentinië waren cle prijsschommcliugeti op sommige
dagen Vrij sterk; op 3 November was de markt daar zeer
flauw en het slot te Buenos Aires en Rosario 25 k 45 een-
tavos per 100 NO. lager dan een week tevoren. In Duitsch-
land is een nieuw’e verhooging van het invoerrecht op tarwe
van kracht geworden. De regeering heeft hetreclit het in-
voerrecht te veranderen, naarmate de tarweprijs op de
wereldmarkt stijgt of daalt en heeft iii de daling van den
laatsten tijd aanleiding gevonden het invoerrecht van
Mark 18Y
2
te vcrhoogen tot Mark 25.— per 100 1KG., zoo-
dat het invoerrecht op het oogenblik ongeveer gelijk staat
met 200 pCt. van cle waarde aan de wereldmarkt. In Canada
is het weer in de afgeloopen week gunstiger geweest voor
het dorschen. Alleen worden deze werkzaamheden in het
Noord-Westen nog eenigszins door het veer bemoeilijkt.
Groote hoeveelheden komen in Canada ter markt en men
verwacht, dat deze groote aanvoeren tot het sluiten van de
scheepvaart voort zullen gaan. Uit de Vereeiiigde Staten
luiden de berichten over wiutertarne over het algemeen

gunstig; vooral in Kansas schijnt de taiwe zich in uit-
stekende conditie te l)eviuclen. Volgens een particuliere
ralnilig zou de niet wiutertarwe bebouwde oppervlakte
41.637.000
acres bedrageii, vat een verlaging van 4,7 pCt.
zeil I)ctcekeneii. Andereti schatten de bebouwde oppervlakte
‘ool
.
wintertar’e 4 pCt. kleiner cla.ii in liet vorige jaar.
i)e stemming op de
1′ 0
g g e-markt blijft gedrukt en dc
vraag is niet groot. Dcce bepaalt zich in Nederland in
l:oofclzaak tot .i{ussische soorten, welke ‘aik zeer goede
lcvaliteit zijn en tot lage I)rijzen i’ordeii aangebodeii. iii
deze roggesoort koineti cliii ook geregeld zaken tot stand.
Ook in .I)onau-rogge worden zaken van beperkten omvang
gedaan, terwijl de Poolsche rogge te hoog in prijs wordt
gehouden om verkoop iiaai’ West-Europa mogelijk te maken.
Vel wordt Poolsehe rogge geregeld naar de Seaiidinavische
landen uitgevoerd. 1 ii J)nitschlancl is cle regeeriug nog steeds
bezig om maatregelen te bedenken om de consumptie vuil
rogge te vergrooteti en op liet oogeoblik wordt overwogen
het gebruiken vaii 20 pCt. roggemcel in het brood ‘cr-
pliclitenci te stellen.

iI a ï s bleef ook in de afgeloopen week gedrukt. Een
enkelen dIng vond eenige verbetering met een kleine prijs-
vcrhooging plaats, doch deze werd spoedig gevolgd door een
nieuwe verlaging, terwijl ook op de volgende dagen d
prijzen geleidelijk daalden. Aan cle Argentijnsche termijn-
riiai-kteu daalden de prijzen voor mal’s dagelijks en tenslotte vond nog op 3 November een hevige verlaging plaats, w’aar-na de termijnniarkteu te Buenos Aires en iii Rosario 50 ii, 55
centavos
Pel
100 NO. lager sloten dan, op 27 October. Ar-
gentinië is cloorloopend dringend aan de markt met stoo-
mende partijen en spoedige aflacling, doch, om koopers te vinden voor flinke hoeveelheden, moesten de houders tel-
kens nieuwe prijseoneessies doen. Toch vinden aankomende
partijen in Nederland geregeld haar weg voor consumptie
naar het binnenland. Voorraden van beteekenis worden
niet gevormd en voor clisponibele maïs is reeds sedert ge-
i’nimei.t tijd een premie gemaakt boven soms binnen slecht
enkele dagei.i verwachte partijen. Het aanbod van Zuid-
Afrikaansehe mals is aanmerkelijk kleiner dan eenigen
tijd geleden liet geval was en de verschepingen waren in
dc vorige week dan ook kleiner. Slechts onderweg zijnde
partijen werden tot lage pi
–
ijzen opgeruimd, doch afladers
in Zuid-Afrika zijn niet. aan de markt tot de in Europa
geldende prijzen. Als nieuw’e concurrent van de Platamaïs
is de Donaumaïs gekomen. Van deze maissoort was in het
begin der afgeloopeîe week het aanbod nog beperkt, doch
allengs zijn er meer verkoopers aan de markt gekomen tot
geregeld dalende prijzen, welke sterlc tegen die voor ]?lata-
mais concurreeren. Nog zijn de uitvoeren van Donaumaïs
slechts gering, doch een spoedige toename van de versche-
pingen mag w’orden verwacht, daar e’eel contracten zijn af-
gesloten op November- en December-aflading. Het binnen-
halen val.i dcii oogst in Roemenië is ufgeloopen en de kw’a-
liteit geeft reden tot tevredenheid. Bovendien zijn nog
groote voorraden maïs van dcie ouden oogst aanwezig, zoô-
dat oude en nieuwe maIS gencengcl kunnen worden verla-
en, waardoor het risico niet groot is, dat de kwaliteit
hij aankomst iii West-Europeesche havens niet gezonc zal
zijn. Volgens particuliere schattingen bedraagt de op-
brengst van mais in Roemenië dit jaar 16 tot
1834
mil-
liocn d1uaitei’s tegen een opbrengst in het vorige jaar van
29.330.000 quarters. Men meent, dat, met inbegrip van dc
van ouden oogst nog aanwezige voorraden, een uitvoersur-
pins van 5.250.000 quarters aanwezig zal zijn. De uitvoeren
van den Donau van 1 November 1929 tot en niet 29 Octöber
1930 bedroegen 5.831.000 quarters.

De stemming voor g e r s t was in liet begin der atgeloo-
pen week gedrukt tengevolge van overvloedig aanbod;’ voor-
al in de tweede hand, toen verscheiden booten tezelfder tijd
waren aangekomen en nog flinke hoeveelheden opgeruimd
moesten worden. Deze aangekomen partijen zijn dan ook
tot lage prijzen naar het binnenland verkocht en hot bleek,
dat de groote consumptievraag voor gerst volkomen in staat
was, om het aanbod op te nemen. Omstreeks het midden der afgeloopen week, toen de aangekomen booten waren
gelost en er slechts ecu beperkt aanbod meer was van spoe-
dig verwachte gerst, verbeterde cle stemming. Tot deze
verbetering droegen ook de verschepingen van Rusland en
den Donau bij, daam- deze aanmerkelijk kleiner bleken te
zijn dan in de voorafgaande weken. De prijzen verbeterden
eenige guldens per last, doch vermeerderd aanbod van den
Donau had spoedig tengevolge, dat deze verbetering weder
V(iOlCU
ging. Dit evci’d tevens in de hand gewerkt door meer aanbod va.n Russische gerst uit spoedig verwachte
booten en de zeer flanw’e Noord-A.merikaansche gerstmarkt.
Canada maakt zich blijkbaar op om althans een deel van
zijn overcladige gerstvoorradcn naar Europa te spuien en

5 November
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

993

AANVOEREN in tons
van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam

Totaal
Artikelen

26Oct.11 Nov.

Sedert

Overeenk.

2600.11 Nov.

Sedert

Overeenk.

io

1929
1930

1
Jan.
1930

tijdvak
1929

1930

1Jan.
1930

tijdvak
1929

Tarwe ……………..68.619

1.483.329

1.390.307

18

91.452

103.388

1.574.781

1.493.695
Rogge ……………..37.240

434.023

176.530

7.442

48.807

1.158

482.830

177.688
Boekweit ………………175

15.804

17.494

77

1.887

875

17.691

18.369
24.
Mais ……………….929

876.182

713.793

6.470

158.897

170.244

1.035.079

884.037
Gerst ……………..68.402

558.234

419.276

2.071

41.605

6.395

599.839

425.671
Haver ……………..5.181

170.081

180.565

–

3.114

2.944

173.195

183.509
Lijnzaad …………..677

73.705

123.652

7.537

219.921

265.478

293.626

389.130
Lijnkoek …………..919

110.041

197.543

–

100

600

110.141

198.143
Tarwemeel ………….5.565

119.217

71.530

98

35.582

24.015

154.799

95.545
Andere meelsoorten

1.887
1
-_
19.927 1

18.597

203

4.632

–

24.559

18.597

up 4 Novemher werden zelfs naar Nederland weer zaken in
Canadeesche gcrst gcd aan, nadat daarvan in langen tijd
gean sprake was geweest. Nu ook Canada zich dus actief iii den strijd heeft begeven ziet het er voor de gerstmarkt
voorloopig uog slecht uit.
Tii Ii a v e r kwamen weinig zaken tot stand. Disponibele
Russische haver vindt in Nederlimcl geregeld koopers en
iii Engeland en J3elgië wordt tot daiende prijzen nu en dan
Platahavcr verhandeld, doch van veel beteckenis zijn cle
omzetten echter niet.

SUIKER.

.H.ct in het vorig verslag genielcie bericht dat Mr. Chacl-
bournc nau r Europa vertrokken was, bleek voorbarig te
zijn, aangezien dit vertrek op het laatste oogeublik uitge-
steld werd iii verband niet de vertraging in cle behandeling
van het Chaclbouriiepla ii in liet Cubaaiisclie parlement. Dit
uitstel is dan ook oorzaak van de reactie, welke in cie af-
geloopen week
01)
de Suikcrniarkten te bespeuren was. De
rati ficatie van het betreffende wetsvoorstel zal iii verband
niet de intusscheti plaats gehad hebbende verkiezingen niet
v66r 10 November kunnen geschieden. :llntnsschen heeft de
Cubaansche President den uitvoer van Suiker zoolang ver-
boden, tenzij de verkoop daarvan vOör 25 October plaats
vond.
Op de A m e r i k a a ii s c ii e markt moesten houders van
riiwsuiker hunne oorspronkelijke vraagprijzen van 1.50 dc.
geleidelijk tot 1.39 dc. verlagen om tot zaken te kunnen
komen. De noteeringen
01)
de termijnmarkt te New.Vork
sehomnielden a ict onbelangrijk. Na een daling van ca. 10
punten sloot de markt weder 5
li
10 1ute11 vaster oil dc
volgende prijzen: Dec. 1.44; Jan. 1.45; Maart 1.52; Stel
1.58 en Juli 1.64. terwijl Spot Centr. met 3.42 genoteerd
wcTdeli.
De ontvangsten iii de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 58.000 toi.is, de versmeltingen 62.000
tons tegen 50.000 tons in 1929 en de voorraden 227.000
totis tegen 674.000 toiis.

De laatste C ii b a-statistiek is als volgt:

1930

1929

1928
Tons

TonsTons
Productie ………………4.671.260 5.156.315 4.037.833
Overdracht 1/1 ………….231.928

131.044

280.890
Consumptie …………….116.947

126.315

150.833
Weekontv. afscheephavens 29.510 21.807 38.579
Totaal sedert 1/1 ……….3.563.972 4.600.117 3.639.276
Weekexporten…………..59.837 40.548 64.049
Totale export sedert 1/1 …. 2.666.176 4.225.753 3.165.400
Voorraad afscheephavens…..1.007.346 374.456 474.922
Voorraad binnenland……..1.180.791 429.883 247.724

F. 0. L i cli t publiceert zijn 2e raming van deu Euro-
peesehen bietsuikeroogst 1930/’31, waarvan de totalen hier
volgen in vergelijking met zijne le raming en met de op-
brengst 1929/’30:

–

1930/31

1929/30
2eraming leraming Opbrengst
Tons

Tons

Tons
Europa zondet Rusland.. 7.985.000

7.851.000

7.353.558
Rusland …………..1.760.000

1.760.000

950.000

Europa
mcl.
Rusland. … 9.745.000

9.611.000

8.303.558

In deze 2e raming verschijnt II) u i t s clii and met een
70.000 tons hooger cijfer en verder R oe ni en i 6 en 11 t a-
i 6 elk met 25.000 tojis meel. De overige landen bleveis
nagenoeg onveranderd.
.IIn 11 ii ge 1 ii, n cl verhoogden 11 af f i ii a il e ci r s (leze
week tIen prijs vati bijna alle assortimenten met 3 d. Zaken
in. Ituwsuiker bleven zeer beperkt, doch cte markt bleef
goed prijshoudend met afdoeuingeii tot Sh.
6/51%
cif. U.K.
‘oor proniptc verschepiiigeu. Op iie terniijiimarkt heerschtc

een levend ige stemming wegens de fluctuaties. De slotno-teeringen voor Rnwsuiker waren:

October . …. … 88° Bietsuiker fob. Sh. 519
December …… ..,, ,, ,, 518
Januari ……..96° Rietsuiker cif. ,,
6
/
5
1
Maart ………. ,,. 6/8k-
Mei

………

611
1
Augustus ……

71it

Op J a v a heeft de V.1.8.P. de verkooplimites met
f 36
verhoogd, nadat zij biedingen
01)
een aanzienlijk kwantum
tot de vorige prijzen geweigerd had. IJitgezonderd voor een
kleiii partijtje konden koopers den verhoogden prijs niet
aanleggen.
.11. i e r t e 1 a ii cl e opende de markt in prijshoudende
stemming, doch veroorzaakten wiristuemingen weder af.
brokkeliiig tot liet vorig niveau. Het slot was kalm met
iioteeringen tot ongeveer gelijke cijfers: Dec.
f S7/;
Mrt.
f
9%; Mei
f
9% en Aug.
f
9%, waartoe koopers. De om-
zet bedroeg deze week 4750 tons.

KATOEN.
Marktberjcht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 29 October 1930.

.F[et Anierilcaaiisclie Ginuers-Rapport, dat jI. Zaterdag
gepubliceerd werd niet een totaal van 9.252.000 balen, tegen
9.095.000 balen een jaar geleden, kwam vrijwel niet de
algemeene ‘ervnehtiiige overeen cci had slechts weinig in-
vloed op prijzen. Daar staal tegenover, dat de Amerikaan-
sche katoenmar kt vrij vast gebleven is en prijzen dagelijks
gefluctueercl hebben; gisteren noteerde lciid-Amcricau Spot
in Liverpool 6.20 cl., tegen 5.54 cl. liet laagste punt van dit
seizoen op 10 dezer. Gedurende den namiddag had er een
verdere prijsstijging plaats en sloot Liverpool 23 punten
]iooger voor J iiivari-futures ; slot New-York was eveneens
36 tot 51. pniiteti hooger. Niettegenstaancie de algenieene
nieening en ook in verband met iie overvloedige aanvoerde
en cle vernundertie wereldconsumptie is deze stijging voor-
iianiclijk veroorzaakt door dekkingi-aaii koopei:i cii specula-
tieve manipulaties en liet blijft nog te bezien, of deze stij-
ging zich zal kininen handhaven. i:Iedeninorgen opent Liver-
Pool 8-11. punten hooger. Ook Egyptische katoen is vaster
geworden. Nadat F.G.F. Sakellaridis Spot” een week ge-
leden een Invean van 9.40 d. bereikt had, liet laagste punt
van dit seizoen, stegen prijzen veer tot 9.95 d. Luco-verkoo-
pen waren cle vorige week beter en het totaal bedroeg 35.150
balen, waarvan 14.850 Amerikaansclie en 13.750 Zuid-Ame-
rikaansche. Wat hct restant betreft, varen 1890 halen
Eg.yptisc-he en Soecla neesche, 2230 Afrikaa nsehe, 1600 Oost-
1 nclischie en $30 balen van andere iii irkten.
:De Ainerikaansehe gareuiiiarkt heeft sedert onze laatste
publicatie aaniiierkelijk meer ]even getoond. Ee- ivercien gis-
teren in alle soorten Mule Twist en Weftcops vrij goede
zaken gedaan, als ook in cle goedkoopere kwaliteiten medio
nurilmers ri igtwist, speciaal voor binnen]andseh gebruik,
daar cie vraag van Nederland slechts gering was. Deze week
is er veel meer omgegaan, doch cle stijging van katoenprij-
zen en ook de iets sterkere positie van enkele spinners
hebben zaken tegengehouden. Ook in getwijiide garens zijn
goede zaken voor het Noorden, als ook voor de Midlands
afgesloten, terwijl er in enkele gevallen ook voldoende in-deelingen tegen oude contracten binnengekomen zijn. Ook in Egyptisehe katoen gaat wat meer mii en er bestaat meer
belangstelling voor cops. Dit is echter nog niet algemeen,
daar versciullejicle geliruilcers slechts klei iie kwaiti lcoo-pen. Naar getwijndle garens bestaat een bescheiden vraag,
hoewel hier en daar enkele cloubleurs flinke zaken gemeld
lfcbbeii.
Er zijn teekenen, che
Oh)
grootere activiteit in de doek-
niarkt wijzen Prijzen zijn. vaster in overeenstemming met

994

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 }Jovember
1930

den loop van het ruwe materiaal, waardoor er meer vraag
naar alle soorten bestaat. Tot nu toe is liet onmogelijk te
zeggen, hoeveel zaken er werkelijk zijn afgesloten, doch het
staat vast, dat vele koopers door deze vastere prijzen ver-
rast zijn.
lii
het begin van de week liepen er geruchten over enkele groots kwaitti voor China, doch behalve dit
schijnt de handel van ecn gemengd karakter te zijn, hetgeen
geen speciaal commentaar behoeft.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 210ct. 28Oct.
220ct. 29Oct. T.T.opBr.-Indië Vac. I/5
F.G.F.Sakellaridis 9,40 10,05 T.T.op Hongkong 1/3k 1/3
G.F.No. 1 Oomra. 3,15 3,70 T.T.op Shanghai
li7j/
s
117

KOFFIE.

Nog steeds is cle tengevolge van de revolutie in Brazilië
geschapen toestand onzeker en in elk geval valt uit dc vrij
schaars doorkomene berichten af te leiden, dat de rust in
het land nog niet geheel is teruggekeerd uit dat verrassin-gen nog niet als uitgesloten kuniie].1 worden beschouwd.
Wel is alhier vernomen, dat de nieuwe Regeering het bij-
drukketi van 300.000 conto’s ba.nkpapier (waarvan iinnid-
dels ongeveer een derde von zijn geleverd) onmiddellijk zou
hebben stopgezet, doch ook is gemeld, dat de koffie-termijn-
markt te Rio sedert 29 October tijdelijk gesloten is en dat
de gedvoagen sluiting van de banken, althans voor een
belangrijk cteel harer werkzaamheden, verlengd is tot 30
(lezer, terwijl gedurende dien tijd de maatregel, dat alleen de Braziliaansche Bank gerechtigd is tot verdisconteering
van wissels voor den export tegen den vastgestelden koers
van 5rj
jc
, d. per Milreis, gehandhaafd blijft.
Onder deze omstandigheden gaf de handel er de voorkeur
aan om in de afwachtende houd ing, clie hij reeds sedert
cenigen tijd aangenomen heeft,
al
volharden en afladings-
zaken kwamen dan ook slechts bij uitzondering tot stand.
Vaste aanbiedingen op prompto verscheping kwamen uit
Santos, Rio en Victoria wel iets ruimer door dan in de
vorige week en hoew’el de vraagprijzen voor Santos op het
oogenblik ongeveer 2/. Êi 3/., voor Rio ongeveer 5/- en voor
Vietoria ongeveer 6/. lager zijn dan een week geleden, zijn
zij, voornamelijk voor wat Santos betreft, nog te hoog om
eenige belangstelling van beteekenis aan de consumptie.
markten te kunn en w’ekken.
Aan de loco-markt was cle afzet ook ditmaal onbevredi-

per 34 liG, voor Superior Saatos en 29 ct. voor Robnsta.
Aan. dc Rotterdamsche termijnmarkt liepen de noteeri]i-
gen, behalve voor November en December,
34
et. per
34
K.G.
terng. Diasda
–
4 dezer des vobrmiddags waren zij als volgt:
November 2534, December 233/ Maart 2034, Mei
1
934,
September
1834,
ct.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op pi’ompe verscheping zijn op liet oogenblik ongeveer
52/6 ii 55/- per cwt.’ en van dito J?rime ongeveer 55/6 5.
58/., terwijl zij van Rio type New-York 7 met beschrijving,
Irompte verscheping, bedragen 34/.
5.
35/..
Nederlandsch-Indië was in de laatste dagen, in de eerste
plaats voor Palenibang Robnsta, maar verder ook voor de
andere ongewassehen soorten niet onbelangrijk lager. Ge-
wasscheu Robusta was ook iets gemakkelijker, doch hier-
van is dc prijs slechts 34 ct. onder dien valt een week ge-
leden. De prijzen in de eerste hand zijn op het oogenblik
.Pa.lembang Robusta., Novernber.verscheping, 1734 ct.;
l3enkoeleu Robusta, Noveniber-verscheping,
1834
et.; Mand-
heling Robusta., November-‘verscheping, 20 ct.; W.I.B. faq.
:I.lobusta, Noveniber-verscheping,
2834
ct., alles per
34
cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het•’ldaar geldenete gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Dec.
I
Maart
I

Mei

I
Sept. –

3 Nov. …… ..$ 6,45

$
5,73

$ 5,60

$ 5,36
27 Oct.

……
.,,

6,82

,,

5,95

5,70

5,4
.20

,.

……
.,,

7,50

6,01

5,75

5,55
10

,……..,,

7,10

,,

6,20

5,91

5,70

De dezer (lagen verschenen Statistiek van de Firma G. II)nuring & Zoon te Rotterdam geeft aan, dat in October
de aanvoer geweest is als volgt:

1930

1929

1928
balen

balen

halen
inEuropa …………81’2.000

712.000

783.000
,,Ver. Staten v.Amerika

970.000

990.000

802.000

Totaal…. 1.782.000

1.702.000 1.585.000

De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen gedu.
rende de eerste tien maanden van het jaar bedroegen 18.991.000 halen tegen 17.962.000 balen in 1929 en
18.580.000 balen in 1928.
genu. iie ullieleele L,ue1iueu merel, ujivelanueru ao c. I

De Afleveringen in October waren:

-11

–

STATISTISCH. OVERZICI

TARWE
HardWlnter
No. 2 loco
Rotterdam! Amsterdam
per 100 K.G.

R000E
AmericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.

MAIS
La Plata
–

loco
R’damjA’dam
per 2000 K.G.

OERST
Amer.No.23)

Roam
per
2000 K.O.
LIJNZAAD
La Plata

‘

loco
R’dam(A’dam
per 1960 K.G.

STEENKOLEN
Westfaalschej
Hollandsche bunkerkolen, ongezeefd f.o.b.
R’dam/A’dam
per 1000 K.O.

PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
33 tlm 33,90
Bé s. g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No. 3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng, ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen Londen
per Eng. ton

f1.
0
I0
II.
o/
f1.
O/
f1.
0(
o

11.
Ole
II.
01
$
Oj
Sh.
Oj
E
°lo
Jaargemldd. 1925
17.20 100,0
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0 1.68
100,0
731-
100,0
62.116
100,1
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50 77,9
17,90
165,7
1.89
112,5
86/6
118,5
58.11-
93,!
1927
14,75
85,8
12,47
5

95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4
11,25 104,2
1.30
77,4
731-
100,0 55.141-
89,
1928
13,47
5

78,3
13,15 100.6
226,00
97,7
228,50
96,8
363,00 78,5
10,10
93,5
1.20
71,4
661-
90,4
63.16j-
102,1
1929
12,25
71,2
‘

10,875
83,2
204,00
88,1
179,75
76,2
419,25 90,6
11,40
105,6
1.23
73,2
70/5
96,6
75.141-
121!
Januari

1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105
1
0
361,00 78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65/-
89,0
62.-)-
99!
Februari

,,
13,80
80,2
12,875
98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121- 99,
Maart

,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8 9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,1
April

,,
.15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.14/6
99,
Mei

,,
15,30
88,9
15,47
5

118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00 80
1
4
10,60.
98,1
1.19
70,8
661-
90,4
52.151-
101
luni
14,37
5

83,6 14,27′
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
•10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4 63.171-
102;

1
4,
25

82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
uI
i

359,75
77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4 62.181-
101,
‘
Augustus
12,00
69,8
12,62
5

96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
62.1016
100,
September
11,65
67,7
11,57
5

88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
‘75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661- 90,4
63.8/-
102,
October

,,
12,27
5

71,4
12,27
93,8
218,50 94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
66/-
90,4
65.121-
105,
November ,,
12,325
71,7
12,07
5

92,4
227,25 98,2
185,50
78,6
386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
109,
December

,,
12,30
71,5
11,90
91,0 220,25
95,1
180,50
76,5 373,75
80,8
.10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4 70.31-
113,
nuari

1929
12,35
71,8
12,20
93,3 231,50
100,0
194,25
82,3
365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
66/-
90,4
75.10/6
121,
rebruari
.

,
12,72
5

74,0
12,55
96,7 236,00
101,9
194,75
82,5
357,25
77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
666
91,1
78.-/S
125,
Maart
12,65
73,5
12,62
5

96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.8!-
144,
April
12,125
70,5
11,625
88,9 218,00
94,1
185,25
78,5 373,25 80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716 133,
Mei
11,125
64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
11,15
103,3 1.16
69,0
69/6
95,2
75.416
121
lumu

,,
10,87
5

63,2
10,20
78,0
‘193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25 104,2 1.30
77,4
711-
97,3
74.111-
120
,uli

,,
12,80
74,3
11,20
85,6 218,50 94,4
191,25
81,0
415,50
89,8
11,25 104,2 1.30
77,4
7216
99,3
72.1216
117,
Augustus
13,125
76,3
10,75
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
11,25
104,2 1.30
77,4
7216
99,3
73.17!-

September
12,62
5

73,4 10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9 506,75
109,6
11,40 105,6 1.30
77,4
7216
99,3
74.191-

October
12,10
70,4
9,87
5

75,6
185,00
79,9
168,00
71,2
516,50
111,7
11,25 104,2 1.30
77,4
72/6
99,3
72.161-
117,
November ,,
11,77
5

68,5
9,20
70,4
174,00
75,2
164,75
698
483,25
104,5 11,35
105,1
1.30
77,4
72/6
99,3
70.51-
113,
December
12,625
73,4 9,35
71,5
166,00 71,7 163,75
69,4 482,00
104,4 11,75
108,8
1.30
77,4
.72/6
99,3
68.616
110,
Januari

1930
12,67
5

73,7 9,35
71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
‘11,75
108,8
1.21
72,0
7216
99,3
71.916:
115,
Februari
11,72
5

68,2 8,17
5

62,5
139,00
60,0
135,75
57,5 398,50
86,2
11,75
108,8
‘1.11 66,1
7216
/

99,3
71.1216
115,
Maart
10,90
63,4
7,15
54
1
7
143,50
62,0
125,00
53,0 390,00
84,3
11,55
106,9
1.11
66,1
70/-
95,9
68.1916
III,
April
11175 65,0
7,62
5

58,3
180,25
77,8
129,7S
55,0 431,00
93,2
11,35
105,1
1.16
5

69,3
6716
1

92,5
61.31-
98,
Mei
1045
60,8
5,55
50,1
148,50
64,1
114,50
48,5 405,00
87,6
11,35
105,1
1.18
5

70,5
6716
1

92,5
53.91-
86,
Juni
10,05
58,4
5,17
5

39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50
83,4
11,35
105,1
1.18
5

70,5
6715
1

92,5
50.116
80.
Juli

”
9,55
55,5
.

5,82

.
44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75
74,8
1

11,35
105,1
1.18
5

70,5
6716
t

92,5
48.21-
77,
Augustus
9,45
54,9
6,30
48,2
1

146,00
63,1
116,25
49,3
365,00
78,9
1

11,35
105,1
1.185
70,5
65/-
89,0
47.151-
76,
September
8,40
48,8
5,25
40,2
/

127,50
55,1
99,00
41,9
.

318,75
68,9
/

11,35
105,1
1.185
70,5
63/6
1

87,1
46.61-
74,
October
7,40
43,0
4,62
5

35,4
1

112,25
48,5
8600
6,4
281,25 60,8
1

11,35
105,1
1.185
70,5
6316
5

1

87,1
43.fr

3 November ,,
7,25
42,2
4,25
32,5
/

99,00
42,8 79,00
33,5
277,00
59,9
1

10,90
100,9
0.85 50,6
6316
6

1

87,1
43.151-

1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat ‘de nummers van 8 en IS Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689)90 en 709.
2)
= Western vôdr de invoering

5 November 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

995

1930

1929

1928
balen

balen

balen

in Europa ………….959.000

930.000

873.000

Ver. Staten v. Amerika 1.075.000

993.000

812.000

Totaal…. 2.034.000

1.923.000 1.685.000

De Afleveringen iii Europa en in Amerika tezamen geclu-rende de eerste tien maanden van het jaar waren 18.831.000
balei:i tegen 18.080.000 balen in 1929 en 18.373.000 balen in
1928.
Vanaf 1 Juli tot 1 November waren de Aanvoeren in
Europa en iii Amerika tezamen 6.612.000 balen tegen
6.676.000 balen in 1929 en 6.369.000 balen in 1928, terwijl
de Afleveringen bedroegen 7.120.000 halen tegen 7.028.000
balen in 1929 en 6.795.000 balen in 1928.
De zichtbaré voorraad was op 1 November in Europa
1.627.000 balen tegen 1.774.000 halen op 1 October. In
Amerika bedroeg hij 828.000 balen tegen 933.000 balen op
1 October. In Europa en in Amerika tezamen was de
zichtbare voorraad dus op 1 dezer 2.455.000 balen tegen
2.707.000 balen
01)
1 October. hij bedroeg 01) t November
1929 – 2.533.000 balen en
01)
t November 1928 -2.623.000
balen.
De zichtbare werelcivoorraaci was 01) t dezer 5.021.000
balen tegen 5.495.000 balen op t October en 5.069.000 balep
verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de voor-
raden iii liet binnenland van J3razili6, waarvan het cijfer
van t November nog niet bekend is, doch (lie op 1 October
bedroegen 22.010.000 balen en op 1 November 1929 –
18.565.000 balen).
I{otterdam, 4 November 1930.

Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.

Zichtbare voorraad op 1 October in duizenden balen.

1930 1929 1928 1927 1926
Voorraad in Europa… 1.774 2.065 2.020 1.654 1.483
Stoomend (Brazilië ..

596

572

402

678

565
n. Europa Oost-Indië.

84

119

186

138

142

2.454 2.756

2.608

2.470

2.190
933 689

703

547

912
544 545

490

635

536
5
12

–

–

–

3.936 4.002 3.801

3.652 3.638

Voorr. in Pernambuco

2

–

2

–

–

Bahia …..36

12

15

25

22

Victoria ..

62

33

109

94

–

Riodejaneiro 304

271

306

330

287

Santos ….

1.081

850 1.074

884

909

Paranagua.

74

54

58

–

–

Totaal …
f
0
5.495 ‘5.222 ‘5.365 ‘4.985 ‘4.856
Op 1 September
t
‘5.522 ‘5.316 ‘5.521 ‘5.064
0
4.927
Op 1 Juli ……..
f
0
5.593 ‘5.338 ‘5.729 ‘4.720
0
4.571

• Niet inbegrepen de binnen!. voorraden in Brazilië.
Niet inbegrepen de gouvernementsvoorraad v. Sao Pau!o.

De
binnen!andsche voorraden te

Santos
Rio de Janeiro
1 Juli

1926

2.833.000 balen
1 September 1926

4.011.000
1 October

1926

5.255.000
1 Juli

1927

3.312.000
1 September 1927

7.750.000
1 October

1927

9.570.000
1 Juli

1928 11.672.000 1.180.000 balen
1 September 1928 13.018.000
992.000
1 October

1928 13.469.000
826.000
1 Juli

1929

8.785.000
136.000
1 September 1929 12.531.000
654.000
1 October

1929 14.892.000
1.023.000
1 Juli

1930 21.210.000
1.621.000
1 September 1930 21.200.000

..
2.481.000

THEE.
l)e theeiivarkt
iiS
cle vorige week ongeveer prijshoiidend.
.I)e Java- en Sumatra-theejin hadden echter een vaste markt
voor de lagere en middensoorten ‘met prijzen tot 93’f d.
Voor cle (uurdere soorten, vooral voor theeën met geelpunt,
was de vraag eerder iets onregelmatig.
1)e te Londen aangeboden Britsch-[iidische en Ceylon-
tlmeeëii varen over het algemeen van mindere kwaliteit dan
het aanbod in de vorige veiling, vandaar dat de prijzen.
hiervoor nauwelijks prijshoudencl waren, behalve voor goede
Ceylon.theeën, miie tot vorige prijzen konden worden af-
gedaan.
Volgens opgave van .Pakhuisnieestereij van de Thee te
Amstercl amii bed roeg het veiling-aanbod aldaar gedurende
Januari tot en niet October 9,8 millioen KG. Java-, 4 mil-
lioen IÇG. Sumatra-thee, totaal 13,8 millioen TÇG. Voor ver.

Voorraad Ver. Staten
Stoomend
‘

iBrazilië
naar
i Oost-Indie
Ver.Staten;

–

N GROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN
locoprijzen
Lon en per
Eng, ton

KATOEN
for Middling locoprijzen
New ork
per 1h.

WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64e Av.
loco Bradford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
50e Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets loco Londen
perib.

SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’damlA’dam.
per 100 K.G.

KOFFIE
Robuata Locoprijzen
Rotterdam
per
‘Ii
K.G.

THEE
Afi.
N.-I.
theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
trathee
p.
1/
KQ.

lndexcljfer
vlh. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleld
van 1913
=
100
tot 1925=100

Indexcljfer
van The
Economist,
herleld
1927
=
100
tot 1925=100

01
$
cts.
0
10
pence
oh
pence
0
10
Sh.
0(
6.
0
f
ets.
01
0

cts.
01
61.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2111,625
100,0
18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
100
1
0 100,0
90.17/6
111,1
17.55
75.5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375 90,2
94,25
111,5
93,2
92,9
90.41-
110,8
17,50
75,3
48,50
88,2
26.50
89,8
116,375
51,6
19,125
102,0
46,875
76,4
82.75 97,9
95,4
89,5
27.51-
86,8
20,00 86,0
51,50
935
30,50
103,4
-110,75
30,2
15,85
84,5 49,625
80,9 75,25
89.1
96,4
87,6
03.156
77,8
19,15
82,4
39,-
70,9 25,25 85,6 -110,25
28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69,25
82,0
91.5 82,6 55.11-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37
6

92,7
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
33.1016
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5
31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
33.1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1
10,
7
5
35,8
16,876
90,0
47
76,6
79
93,5
98,1
89,2 34.61- 89
1
5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,87
6

90,0
47
76,6
74,25
87,9 98,7
90,5 30.131-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-19
25,3
16,62
6

88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
18.816
83,4
2135
91
1
8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7 98,7
.
89,8
11.191-
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7 49,875 81,3 71,25 84,3 95,5
88,2
11.181-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875 84,5 67,75
80,1
92,9 86,6
14.716
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5
29,00 98,3
-18,5
23,9
15,87
6

84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
21.191- 84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4
-18,8
24,7
14,62
6

78,0
53
86;4
73
86,4 94,2
85,1
32.1016
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9 27,50
93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6 95.5
85,1
28.81-
87,2
20,45
88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-/8,5
23,9
13,926
74,3
51,75
84,3
76,5
90,5 95,5 84,8
22.716
84,9
20,20
86,9
46,75
85,0
28,75
97,3 -19,875
27,9
13,776
73,5
53,125
86,6
77,25
91,4 94,2
84,6
22.111- 85,0
20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
II-
33,7
13,37
5

71,3
54
88,0
74,25
87,9
94,2
85,4
21.016
84,4
21,25
91,4
44,00
80,0
27,50 93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86.1
94,8
85,8
07.516
79,2
20,45
88,0
43,25
78,6
27,25
92,4 -110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9 92,9
83,9
97.516
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-110,875
30,5
12,25
65,3
54
88,0
73,50
87,0 91,6
81,7
00.5/-
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3
-110,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69,50
82,2
91,0 81,9
09.516
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5
24,75
83,9
-III
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
81,1
91,0
83,7
10.111-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3 53,50 87,2.
64
75,6 91,6
83,6
05.516
78,4
18,90
81,3
34,25
62,3
23,75
80,5
-110125
28,4
13,476
71,9
51,75
84,3
64
75,6 91.0
82,0
88.916
72,0
18,45
79,4
32,50
59,1
22,50
76,3
-19,625 27,0
13,30
70,9
48,50
79,0
66
78,1
90,3
80,5
82.-16
69,5
17,50
75,3
34,25
62,3
23,00
78,0
-/8,125
22,8
12.50
66,7 41,75
68,0
66,50
78,7
88,4
78,8
78.1816
68,3
17,25
74,2
31,25
56,8
21,25
72,0
-18
22,5
12,075
64,4
36,75
59,9
60,75 71,8
87,1
78,8 74,131-
66,7
17,15
73,8
29,50
53,6
19,25
65,3
-17,375
20,7
11,67
0

62,3
35
57,0
60,50
71,6 84,5
76,9
74.41-
66,5
15,45
66,4
28,50 51,8
17,75
60,2
-18
22,5
11,40
60,8
35
57,0
58,25
68,9
81,3
75,2 65.181-
63,4
15,20
65,4 26,25
47,7
16,50
55,9
-17,625
21,4
10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7 78,7
74,2
61.1716
61,8
16,45
70,8 27,25 49,5
17,25
58,5
-/7,375
20,7
10,55
56,3
35
57,0
59,50
70,4 78,7
72,8
45.-/-
55,4
16,50
71,0
28,75
52,3
18,00
61;0
-16,875
19,3
9.80
52,3
34,75
56,6
58
64,6
76,1
72,0
36.416
52,0
14,50
62,4 27,75
50,5
17,50
59,3
-16,125
17,2
9775
52,1
33
53,8
58
68,6
76,1
70,4
34.1716
51,5
13,10
56,3
27,00
49,1 16,75
56,8
-15,625
15,8
9,275
49,5
31,50
51,3
55,50
65,7
I

74,2
69,3
35.516 51.7
11,95
51,4
27,25
49,5
16,50
55,9
-14,875
13,8
8.50
45,3
29,50
48,1
55,25
65,4
1

73.5 67,9
32.61-
50.5
II,-
47,3
27,00
49,1
15,75
53.4
-14,125
11,6
7,976
42,5
28,25 46,0
59.50
70,4
72,3
65,4
17.131-
44,9
10,55
45,4
1

24,50
44,5
14,50
49,2
-14
11,2
8,62
5

46,8
29 47,3 66,50
78,7
14.-1-
43,5
1

-14,1875
11,8
9,50
50,7
29
473
nuicige ornc,eeie noteeringswijze Uan.
9261);
vanaf 16 Uec.I929 74/5 K.O. 1
–
longaarsche; vanaf 26Mei1930 Z.-Russische.
3)
= Malting vÔér de invoering van de huidige
ie. not.wijze (Jan. 1928).
4)
jaar- en maandgem. atger. op
1/s
pence. 5) Noteering Schotland 59/6.
6)
581-.

.

–
11

996

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 November 19.30

leden jaar waren deze cijfers rcsp. 8,6;

,3; 11,9 mii-

lioen KG.
– Naar verluid worden opnieuw besprekingen gevoed
tusschen Nedôrlandsche en Britsehe producenten om den
gezamenlijken thee-oogst ook in 1931 te beperken.
Amsterclaiii, 3 November 1930.

COPRA..

De markt fluctueerde de afelooen week zeer sterk. Het
aanbod van het Oosten blijft bij voortduur
gering,
terwijl
er verschillende malen speculatieve aankoopen wérden uit-
gevoerd, die de markt scherp haar boven dreven. Was deze
vraag voorbij, dan zakte de markt weer spoedig in.
Van Marseille was er weinig vraag.
Van dc andere Europeesche fabrieken is er regelmatig
eenige vraag te bespeuren, doch van grooteii omvang mag
deze niet genoemd worden.
De markt sluit met koopers voor:
Nederl.-Indisehe fins., aflading November ……£ 16.17.6
December ……..16.18.9
Januari …….,, 17.-/.
Mixed

,

Nov./Dec. …… ..16..9

STEENKOLEN.
Omtrent de uitw’erking van de invoering van de Cöal
Mines Bill heerscht, ook in Engeland, nog cle grootste on-
zékerheid. Weliswaar is er een centraal plan, dat of ficiëei
afgekondigd is, doch de districtsplanncn zijn nog nie.t alle
bekrachtigd en verder zijn er nog moeilijkheden in verband
met het vaststellen van de maximum productie van het
land en cle quota voor de verschillende districten. Ook moet
het loonvraagstuk in sommige districten nog onder de
loupe worden genomen, f6odat, alles bijeengenomen, het lang
niet zeker is, dat alles zal verloopen zonder stoornissen.
De prijzen zijn
Northumberla.nd Ongezeefde …………..
f
9.50
Durham Ongezeefde …………………,, 9.75
Carcliff 2/3 large 1/3 smalls ………… 12.50
Schofsche Gezecfde (Prime Lothians) ……9.25
Yorkshire gewassQhen Singles ……….. …10.-
Westfaalsche Vetförcler ……………….12.35
Vlamstukken 1 …………..13.50
–

Smeenootjes …………… ,, 13.-.
Gasvlamförder ……………12.25

–
,,.

Gietcokes

……………….16.50
Hollandsche Eierbriketten ……………..15.50
alles per ton van 1.000 KG. franéo station Rotterdam/Am-
sterdam.
Ong’zeefde bunkerkolcn f.o.b. 6 otterdamfA.msterdam

f
10.90. Markt onzeker.

5 November 1930.

IJZER.
De stemming op dc exportmarkt voor ruw-ijzer is bij
voortduriug gedeprimeerd. De prijs van Lux 3 is den laat-
stn tijd weer zwakker geworden, evenals die van Clevelanct
No. 3, dat thans in Schotland .tegen 64/- te Falkirk wordt
aa.ngebbden, d.i. tegen 2 sh. lager dan eenige weken géleden.
Het belangrijke nieuws van deze week is het besluit om
het verkoopkantoor voor gieterij-ijzer op de Fransche markt
(O.S.P.M.), dat per
–
31 Dec. 1930 afloopt, niet te verlengen.
De staalmarkt is awakker dan ooit. De prijzen voor half-
fabrikaten en eindprodukten gaan regelmatig elke week
met ddn of meer sh. achteruit.

VRACHTENMARKT.

Graan van Noord-Amerika..
De reeds ongunstige toestand
op deze markt werd in den loop der laatste week nog slech-
ter. De vraag was zon gering, dat, niettegenstaande de spoe-
(lig te verwachten sluiting der scheepvaart op de St. Lou-
rence riviei, buitengewoon lage cijfers voor November-laden
geaccepteerd werden. Van Montreal werd een boot van
25.000 qtrs. per 8/10 November tegen 1/3 naar Avonmouth
bevracht, met de optie Dundee tegen 1f4, terwijl voor
partijen naar Antwerpen of Rotterdam $ 0,074 en naar
Catania, Torre Amunziata en Trapani, drie plaatsen, $ 0,10
betaald werd. Voor een volle lading van St. John, N.B., naar
cle Midclellandsche Zee per einde November/December wordt
0,10 in uitzicht gesteld en van New-York naar Antwer
pen of Rotterdam per tweede hëlft Nov. en begin Dec. $ 0,07.
Noord-Pacifie.
i)eze markt schijnt bijzonder sterk onder
de concurrentie van het Russische graan .te lijden en of-
schoon het nieu.we seiaoen
°
nadert, zijn er momentdel geen
tarwe-orders aan de markt. Volgens, ontvangen birichten
hebben lijnbooten 16/3-17[6 van. Vancouver geaccepteerd
voor
verscheping tot December.
La Plata.
Er valt helaas niet de minste verbetering te
constateereii. De vraag was zeer gering en sinds het laatste

bericht werden hoogsteus 12 booten afgesloten. Dc vrachten
werden gestadig flauwer; terwijl in het begin dër afgloopcn week voor, handige booten van cte Bovenrivier. naar
Continent voor begin No’ember laden 15/6 betaald werd,
werd tegen het einde der week door schepen van ca. 6800
ton in dezelfde richting 12/6 geacéepteercl. Van i3ahia Blan-
ca werd een 8600 tonner van Antwerpen of Rotterdam tegen
het lage cijfer van 11/6 bevracht, voor ’10/20 Nov. laden.
Voor het nieuwe seizoen bestond weinig belangstelling.
De eenige afsluiting betreft een boot van 7800 ton, 10″pCt.,
per 15 Jan./15 Febr. van Bahia Bla.nca tegen 15/6 naar
tJ.K./Continent, 6 d. minder voor de Antwcrpenflia.mburg Range, verder 6 cl. minder voor Antwerpen of Rotterdam,
2/. extra voor de optie Micldellandsche Zee.
Salpeter van Chili.
l3evrachters waren zeer terughoudend,
hetgeen overigens zeer begrijpelijk is, als men bedenkt, dat
zij sinds Juni vdor dit seizoen in totaal ca. 900.000 ton af-
gesloten hebben. Wat het vrachtcijfer betreft, waren be-
vrachtei-s weer in de gelegenheid van de slechte La Plata-
markt tc profiteeren, maar niettegenstaande zij gemakke-
lijk November-booten van 7/7500 ton tegen 19/- A 19(6,
basis Bordeaux/Ha.mburg Rango hadden kunnen verkrijgen,
toonden zij zoo goed als geen belangstelliig. Er werd dan
ook slechts één lading afgesloten, al. 10/11.000 ton per
i)eceniber naar Bordeé.ux/Hamburg Range tegen 19/- één,
19(6 twee, en 20/. ‘drie loshavens. Ook voor lijnruimte ‘er-
den de vrachten flauwer, en werden 5000 ton per November/
])ecember naar Duinkerken, Antwerpen, ‘ Rotterdam, Bie-men, Hamburg, tegen het lagere cijfer van iS/-.geboekt.
Suiker van West-Indië.
De vraag was ook nu weder zeer
‘onvoldoende. Behalve een handige lading van San Dotnïngo
naar U.K./Contineut per eind ‘ December/begin Januari,
waarvoor een vracht van 13/6 genoteerd werd en twe,e or-
ders van elk 7500 ton per November en December van
Cub’a naar Shanghai of Japan ‘tegen $ 4,50, zijn er geen
ladingen aan cle markt.
Donau en Zwarte Zee.
Van den Donau vond slechts één
afsluiting plaats, welke een 3500 tonner .aar Scandinavië
betreft, waarvoor 17/6, basis één haven, betaald werd voor
November/December laden. Van cle Zwarte Zee was de
vraag beter, maar de vracht liep terug ôp 11/., tegen welk
cijfer meer dan 6 booten naar het Continent, opgenomen
werden, voor 10/25 November laden.
.lfiddellaisdsche Zee.
De toestand
01)
deze markt blijft
ongunstig. Noch reeders noch bevrachters toonen veel be-
langstelling, behalve voor prompte termijnen. De vrachten
zijn zon laag, dat zij. moeilijk nog veel slechter kunnen
worden. Voor erts werd betaald: Almeria Pier/IJmuiden
5/.; . Spalato/Rotterdam 5/6; Bona/Rotterdam of Vlaardin-
gen 416; i[uelva/Rotterclam 4/10% ; Gent 51.; Rouaan, 7/6
en Pernis/CapellefZwijndrecht 5/3 één, 519 twee havens, en
voor phosphaat: Sfax/Antwerpen en Gent 7/3; Ipswich
911%;
TnuisfNantes
5/7%;
BonafRotterdam 6/6, Lôndon-
derry 10/3; Casablanca/Dundee 6/6.
Noord-Spanje.
Ook in deze afdeeling valt geen verbetering
waar te neme]!I. ‘Van Bilbao naar Cardiff of Port Tal’bot
werd 513 en van Santander naar Tynë Doek 5/. betaald,
terwijl momenteel nog volgende ladingen genoteerd worden:
5000 ton Bilbao/Tyne Doek 5/-; 2500 ton Bilbao/Micldlcs-
brough 5/. en .3/3500 ton BilbaofGrangemouth 4/9.
Kolen van ‘U.K.
De vraag naar scheepsruimte was iii
alle richtingen gering. Het aanbod van schepen daaren-
tegen zeer groot, zoodat er niet de minste kans op een
vaster worden der vrachten bestond. Er werden wederom
zeec
–
lage cijfers naar de Middellandsche Zee en Zuid-Ame-
rika geaccepteerd, niettegeustaandc de slechte thuisvrach-
ton. Van Zuici-Wales werd betaald: Havre 3/6; Huelva 7/-;
Algiers 6/9; Genua 61.; Istanbul 7/1%; Dakar 7/9; Buenos
Aires. 121. November, 11/6 Decembef; I’bicuy 14(6; Santa
F6 14/. en Montreal 10/- en van de Oostknst: Stettin
4(6; Elbe 3/3; Rotterdam 3/-; Rouen. 3/10%; Bilbao 81-;
Algiers 6/9; Genua’ 6/6; Port-Said 71-, en Montevideo 12/-.

RUN VAART.

Weekvan 26 October
tfm.
1 November 1930.

De aanvoeren van erts bleven ongewijzigd, die van graan
‘daarentegen zeer levendig. Groote scheepsruimte bleef vol-
doende beschikbaar, kleinere ruimte werd schaarscher en
meer gezocht. De markt werd eenigszins beïnvloed door
meerdere vraag naar vletschepen voor graan; de huren van
deze schepen, vooral voor kleinere, bewogen zich op een
hooger nivehu. De ertsvrachten, bleven onveranderd geno-
teerd voor: Ruhrhavens:
f
0.25-f 0.35 per last met resp.
4 en 8 losdagen; Grimberg:
f
0.32%-f 0.42% per last met
resp. 4 en 8′ losdagen. Voor den Bovenrijn was matig vraag.
Men betaalde voor ruwe producten ca.
f
0.50 ad
f
0.60 per
last. Het sleeploon werd volgens het 35 ets. tarief genoteerd.