17
SEPTEMBER 1930
AUTEURSRECHT VO ORBEHO UDEIV.
Eco’nomisch-Statistische
Berl” chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DERIJNVAART
UITGAVE VAN HET iNSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
15E
JAARGANG
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1930
No. 768
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof.
Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Air. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid Prof. Mr. Dr.
G.
Al. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: H. M. H. A. van der Valk. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
Abonaenientsprijs voos liet weekblad franco p. p. in’
Nederland f 20,—. Buitenland en iCotoniën f 23,,—per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateursvan het
Instituut ontvangen het weekblad gratis. .
De verdere publicaties van liet Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor oo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Rigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nïjgh G van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-
rekening No. 6729.
16 SEPTEMBER 19:10.
Tegen het einde van deze berichtsweek werd op de
daggeldmarkt eenige verruiming merkbaar. Van 2%
pOt. liep de rente tot 1% pOt. terug. Op de disconto-
markt valt daarentegen eenige terughoudendheid der
geldgevers waar t nemen; wellicht denkt men bin-
nenkort tot betere rente dan de tegenwoordige beleg-
ging voor zijn middelen te vinden. De noteering was
dan ook iets hooger ni. 1
15
/
je
pOt. Prolongatie 1%
pOt. ii 2 pOt.
Op cie balans van De Nederlandsehe Bank geeft de
post binnenlandsche wissels een daling van
f
400.000
te zien. De beleeningen blijken met
f
2,5 millioen te
zijn teruggeloopen. Het renteloos voorschot aan het
Rijk daalde met
f
8,2 millioen.
De goudvoorraaci der Bank bleef vrijwel
01)
dezelf-
de hoogte. De zilvervoorraad klom met
f
200.000. De
post papier op het buitenland blijkt met
f
5,4 mii-
lioen te zijn toegenomen, terwijl de diverse rekenin-
en onder het actief een vermindering van
f
5,6 mii-
lioen te aanschouwen geven.
De biljettencirculatie daalde met
f 12,1
milliôen. De
rekening-courant-saldi vermeerderden met
f
700.000.
Het beschikbaar metaalsaldo is
f
4,7 millioen hooger
dan verleden week. Het dekkingspercentage bedraagt
ruim 50.
* *
0
Op de wisselmarkt ging betrekkelijk weinig om. De
koersen waren over het algemeen flauw. Op den laat-
sten dag deed ook de voorloopige. uitslag van de Duit-
sche verkiezingen zijn invloed gevoelen.. De Dollar-
koers in Londen was heel onzeker. Van 4.8623 liep de
noteering eerst terug op 4.8640 om daarna geleidelijk
aan vaster te worden en tot 4.8595 op te loopen. De
Dollar hier te lande, die op 2.4840 opende liep op tot
2.4848 om op 2.4836 te sluiten. De invloed van den
vasten Dollar in Londen is hier grootendeels tot uit-
drukking gekomen in een flauwe stemming voor het
Pond, waarbij de politiek misschien ook nog meespralc.
Van 12.07
7
/s daalde de koers tot 12.06
7
/8. Marken wa-
ren onzeker en fluctueerden nog al: 59.18%-59.14%
—59.18-59.14. (Dollars tegen Marken 4.1970-4.20,
Ponden tegen Marken 20.40
1
/s). Franschc Francs na
9.74%, 9.75%. (Ponden teSen Francs 123.76). Belga’s
34.65%-34.63. Zwitsersche Francs veranderden aan-
vankelijk weinig en schommelden rond 48.20; slot
48.18%. De ,Spaansche Peseta noteerde met kleine
fluctuaies ca. 27.15. De Spaansche 1-egeering heeft
thans een speciaal bureau-Oentro Oficial de Contra-
tacion de Moneda – gesticht, waar de geheele wissel-
handel in geconcentreerd is. De Argentijnsche Peso
was in het eerst vast en noteerde zelfs een oogenblik
boven de 92, waarop een teruggang tot 90% volgde;
het slot was eerder biedend. Milreis waren beter en
kwamen van 247/8 op 25
%.
Uruguay Pesos 2.07. Cana-
da hooger 2.48
7
/8. Yen 1.22%. Rupees 89%.
Op de tei-mijnmarkt weinig verandering. Slechts
Dollars wat hooger; één en driemaands noteerden ten-
slotte resp. 2-3% en 3-5 punten agio.
LONDEN, 15 SEPTEMBER 1930.
Behalve op Dinsdag, toen men van eenige vraag
naar geld spreken kon, was de markt zeer ruim van
leengeld voorzien, zoodat de namiddagpi’ijzen laag,
hier en daar niet hooger dan 1 pOt., waren.
De poging om het disconto hooger te maken, mis-
lukte dan ook volkomen, daar een
prijs
van
/32
werd genoemd met zaken op 2
1
/
ie
pOt. Genoemde
poging is niet van geldige redenen ontbloot, daar het
particulier disconto in de eerste plaats te laag is in
verhouding tot het bank-disconto en verder omdat
Dollars belangrijk duurder zijn geworden (4.86). Deze
herstelden zich in dezen tijd van het jaar niet gemak-
kelijk, daar voor aankoopen van de Amerikaansche
oogsten in de eerstvolgende maanden Dollars gevraagd
zullen worden. Verder blijft Parijs nog steeds hoog
genoteerd, zoodat alle goudaanvoeren in de open markt
daarheen hun weg vinden en de Bank van Engeland
geen gelegenheid krijgt om haar goudvoorraad verder
te vergrooten.
Schatkistpromessen werden
Vrijdag
voor denzelfden
prijs van 2
3
132
pOt. toegewezen, waarbij opviel dat het
animo, met het oog op een vervaldag van het papier
(2e helft December), grooter was dan in de laatste
%veken het geval was geweest.
824
ECQNOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1930
DE CRISIS IN DE RUBBERCULTUUR.
1.
De mededeeling. van den Gouverneur der Straits
Settiemeuts, gedaan na ruggespraak met den Gouver-
neurs-Generaal van Neclerla.ndsch-Indië, dien hij
zoo-
juist had bezocht, dat de beide regeeringen niet bereid
zijn maatregelen te nemen ter verkrijging van een
kunstmatige beperking van de rubberproductie, heeft
in kringen van belanghebbenden groote ontmoediging
verwekt. De rubberprijs te Londen zakte tot beneden
4 d. per pond, de laagste noteering die ooit werd ge-
boekt en vele perscommentaren, die zich voor een
groot deel haseeren op vroegere en meer recente uit-latingen van rubberproclucenten zelf, hierop neerko-
mencie, als zou de thans definitief verworpen rest.ric-
tie het laatste redmiddel voor de cultuur zijn geweest,
dragen er het hunne toe bij om het bestaande pessi-
misme te versterken.
Alen heeft er zelfs de Regeering van Nederlandsch-
Indië een yerwijt van gemaakt, dat men een zoo be-
langrijke beslissing heeft moeten vernemen via den
Gouverneur van de Straits Settlements. Zoowel dit
verwijt als de volslagen moede1ooheid, die zich van
belanghebbenden heeft meester gemaakt, ‘zijn een be-
wijs,, dat men, te zeer bevangen door een ijdele hoop,
zich niet meer objectief rekenschap heeft gegeven van
de feiten. Immers, afgezien van de reeds duidelijke
mededeelingen van den Directeur van Landbouw, heeft
de Regeering in haar Memorie van Antwoord aan den
Volksraad, waarvan de tekst ons reeds den 2en J’uni
telegrafisch ‘bereikte, verklaard, dat Zij ,,een daad-
werkelijk ingrijpen harerzijds met de bedoeling het
verloop van het economisch gebeuren te beïnvloeden,
theoretisch en praetisch niet te verdedigen acht daar
de gevolgen van een zoodanige inmenging zich he-
zwaarlijk laten overzien.” Zij voegde ‘daaraan toe, dat
in dien gedachtengang ‘destijds ook de besprekingen
van wijlen den heer Marinus met ‘de Directeuren van
Binnenlandsch Bestuur en Landbouw en de Hoofden
der betrokken gewesten waren
erloopefl.
Het moge dus waar zijn, dat tijdens ht bezoek van
wijlen den heer Marinus de verwachtingen van de
voorstanders eendr oogstbeperking onder beschutting
van regeeringsmaatregelen hoog gespannen waren,
omtrent de inzichten van de Regeering, zooals die zich
na ampele beschouwing van •het voor en tegen van
zoodanige maatregelen hadden gevormd, kon na het
verschijnen van de Memorie van Antwoord geenerlei
rnis’erstand meer bestaan. Even begrijpelijk als het
is, dat de Gouverneur van de Straits de gelegenheid
van zijn bezoek heeft te baat genomen om de zaak nog
eens met den Gouverneur Generaal te bespreken en
hij belanghebbenden van het resultaat van die bespre-
kingen onmiddellijk na zijn terugkeer op de hoogte
heeft gesteld, is het duidelijk, hoe’men over de restric-
tie zelf ook moge denken, dat er voor de Neder-
landsch-Indische Regeering gen aanleiding bestond
tot herhaling van een verklaring, die reeds drie maan-
den tevoren op de daarvoor het meest geëigende plaats
was afgelegd. Dat de Nederlandsch-Indische Régee-ring belanghebbenden onlangs zou hebben overrom-
peld, kan dus moeilijk worden volgehouden. Wie dat
desniettegenstaande doet heeft drie maanden lang de
bogen’ voor de feiten gesloten gehouden. Van eën plot-
selinge veradering van ‘de situatie is inderdaad geen
sprake. ‘
*
I-Ioe het zij, meii’ weet
nu,
dat men zijn zorgen, in
dit geval niet op den Staat kan overplanten, en dat
men, zoo men niet tevreden is met den huidigen gang
van zaken (en dat kan men bezwaarlijk zijn) zelf aan de verbetering van den toestand zal ‘hebben te arhei-
den. .Dat men van .de nooazakelijkheid ‘daartoe nog niet over de geheele linie doordrongen was, dat men
kost’haren tijd heeft laten voorbijgaan met, het wachten
bp
ben maatregel, waarvan’ men reeds lang diende te
wee’dat zij niët zou kömen’, heeft een toestand van
onvoorhereidheid bij een deel der producenten teweeg-
INHOUD.
Blz.
Dn
CRISIS IN DED RUBBERCULTUUR 1
door G. A.
P.
Weyer 824
Duitschiand en de naleving van internationale verdra-
gen door
Mr.
A.
N. Molenaar …………………826
Arbeid van ons Parlement door
Prof. Mr. 0. W. de
Vri
e
s
………………………………….827
De Millioerjennota ……………………………
828
AANTEEKENINGEN.
Een Zwitsersche fixed trust ………………..
835
Indexcijfers van scheepsvrachten ……………
‘ 835
MAANDCIJFERS:
Posterijen, Telegrafie en Telefonie.. . ………….
835
STATISTIEN EN OVERZICHTEN
…………….
836-842
Geidkoersen,
Banketaten.
Verkeerswezen.
Wisselkoersen,
Goederenhandel.
gebracht, die, nu zij dat zelf gaan beseffen, hen met
één slag ‘allen moed doet verliezen. Het is stellig voor
een goed deel aan deze moedeloosheid te wijten, dat
de noteeririg te Londen beneden 4 d en te New York
beneden 8 cents per pond daalde. In hoeverre die vol-
komen ineenstorting van de rubbermarkt tevens ver-
oorzaakt is door het optreden van een machtige baisse-
partij, valt moeilijk te hedordeelen, maar indien dit
inderdaad het geval is, dan valt het niet te ontkennen
dat deze de kracht voor haar actie heeft geput uit het
pessimisme van de producenten zelf, uit het feit voor-
al dat zij, ter correctie van de bestaande en na de ver-
klaring van Sir Oecil Clementi versterkte ontmoedi-
ging, geen enkel opwekkend woord hebben laten
hooren, en dat van hen nog geen maatregel van con-
structieven aard is uitgegaan.
* *
*
Dit laatste was ook moiljk te verwachten, omdat
cle Organisatie van de rubberproducenten niet de ‘be
schikking heeft over een apparaat, dat haar aan de
voor ‘het -nemen van ‘zood’anige»maatregeien ‘noodige
gegevens zou kunnen helpen. Men heeft zich’ot nu
toe voornarnelijlc vergenoegd met het propageeren van
de stelling, dat als men nu maar over de geheele linie
tot beperking van den oogst volgens een bepaalde ratio
zou overgaan, de prijs dan zoodanig zou stijgen, dat de
cultuur voor allen weer op een loonende basis zou
komen. Toch is deze stelling allerminst een wet van
Meden en Perzen, glijk het stopzetten van den tap
gedurende de maand Mei thans wel afdoende heeft
geleerd. Inderdaad moet, gelijk Prof. Treub het in
het Hoofdstuk ‘over Nederlands’ Koloniale Economie
in zijn ,,Hoofdstukken uit de Geschiedenis der Staat-
huishoudkunde” duidelijk uitdrukt, getracht worden
een middel te vinden om grootere stabiliteit in de
rubberprijzen te brengen, nu •de cultuur ook een in-
landsche cultuur geworden is, maar welk middel of
complex van middelen dat zal moeten zijn, valt zon-
der een uiterst grondig onderzoek niet te zeggen.
Indien men alleen maar neemt het vraagstuk van’,
cle inlandsche rubbercnituiir dan valt het op, hoezeer men zich heeft laten verleiden hierover meeningen te
verkondigen; die slechts gebaseerd waren op losse
waarnemingen in bepaalde streken, soms zelfs op een-
voudige bespiegelingen, meeningen die na eenigen
tijd bleken, althans in hun algemeenheid, volkomen
onjuist te zijn. Heeft men aanvankelijk gedacht, daar-
bij uitgaande op eenige van de Regeering uitgegane
publicaties
over bepaalde landstrelcen,
dat hij een
zekeren rubberprijs (een veelvoud overigens van de
tegenwoordige noteering),
de
inlandsche productie
automatisch zou worden stopgezet, omdat de tap, bij
het bestaande deelbouwsysteem voor den van J’ava ge-
komen’ arbeider niet meer loonend zou zijn, later
bleek, dat onder drang van de economische situatie
çle tuinbezitter zelf tezamen met zijn familie in veel
gevallen zooveel arbeid kon verrichten, dat men de
J’avaansche hulparbeiders imssen kon en toch dezelfde
productie kon behalen. Onze kennis van de toestanden
in de streken waar de ru’bber een volkscultuur is ge-
worden is, dus on,yoldoende, geweest, of liever, wij zijn
bnvoldoen’de au fait gebleven en hebben d&’ verschil-
lende gegevens, ,die ‘stuk voor stuk uitmuntend zijn
gweest’ en destijds met grooten zorg zijn verzameld,
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
825
onvoldoende verwerkt en bijgehouden tot een ook
0
1
)
dit, oogenblk nog bruikbaar geheel.
Tbaos
slaan velen in een ander uiterste over door
liet verbrei,den van de meen ing, dat de .inlanclsche
productie diermate zal toenemen, dat de .inlandsche
extensi cve cultuur de Europeesche intensieve volkomen
zal overvieugelen en dat er voor de laatste dus geen
plaats onder de zon meer zal zijn. Met al deze voorspel-
lingen. heeft nien minstens twee kardinale, fouten ge-
maakt. De eersté fout is, dat men zijn opinie vormt
en ten beste geeft, zonder dat men eerst is overgegaan
tot een zeer gronclige, tot in bijzonderheden afdalende
hestudeering van het vraagstuk in al zijn geledingen,
tot ccii nauwgezette analyse van de economie van de
betrokken landstreken, die in di.t opzicht zeker niet
alle over één kam geschoren mogen worden, tot een
min iti.euse coördinatie van alle aanwezige en nog te
verzamelen gegevens. De tweede fout is, dat men zich
cle maatschappij, speciaal ook de inlandsche, te zeer als
een statisch organisme heeft gedacht, terwijl dat orga-
ni sme .ï n Nverkolijkheid dynamisch en elastisch is,
een fout, die bij’. de Java-suikercultuur, met haar
groote, steeds up to date gehouden kennis van de eco-
nomie van de clessa, hij cle bestudeeri ng van een soortge-
lijk vraagstuk stellig nooit zou hebben gemaakt. Waar
men bijv. eenerzijds aan den lijve heeft ondervonden en
nog dagelijks ondervindt, hoe moeilijk het overplaiiten
van werkkrachten naar streken met een te geringe
eigen bevolking is, schijnen zij, dit cle overvleu-
geling van de Europeesche cultuur door de inlandsche
voorspellen thans voetstoots aan te riemen, dat de in-laridsche rubberplanter voor een zooveel malen groo-
tere ])roductie gemakkelijk de beschkkng zal hebben
over voldoende geïmporteerde arbeidskrachten, een
feit dat toch allerminst vast staat en zelfs in hooge
mate onwaarschijnlijk lijkt, maar dat toch in ieder ge-
val wei eetcs grondig mag worden ondetzocht, alvorens
men den e:igen dooclsklok gaat lu:iden.
-.
* *
*
(L
t
cle Europeesche eultuur.betreft staaf het aller-minst vast, hoezeer men ook met schrijver dezes over-tuigd is van liet hooge wetenschappelijke peil, waarop
deze zich dank zij do proefstati.ons en do practijkman-
nen heeft weten te stellen, dat de tegenwoordig gevolg-
cle methoden onder de huidige omstandigheden inder-
daad voeren tot het hoogste kapitaaisrendement, resp.
cte meest juiste zijn, om in een verliesperiode, als waar-in wij ons thans bevinden, de tekorten zooveel mogelijk
te beperken. I)it dient tertlege. te worden nitgegaan.
:Dit onderzoek zal zer worden vergemakkelijkt met be-
hulp van het reeds door de proefstati.ons en verschil-
lencie ondernemers zelf verzamelde materiaal in zake
onderhoud, tapmethoden ed. De beschouwingen hier-
over moeten, meer dan tot dusver geschiedde, gebracht
worden van het terrein van de cultuurtechniek naar
(lat der bedrijfseconomie, clie rekening houdt met de
in een paar jaar tijds zoo radicaal gewijzigde omsta:n-
digheden. Het zal dan waarschijnlijk blijken, dat men
zijn belangen niet het beste dient, door uitsluitend aan
te sturen op een zoo laag niogelijken geiniddelden kost-prijs voor cle geheele onderneming, te bereiken door de
productie zoo hoog mogelijk op te voeren, omdat niet
ieder pond rubber stijging van winst, resp. verminde-
ring van verlies beteekent, maar integendeel een ge-
deelte van de productie, met iiame die der jonge, nog
weinig procluceerencie tuinen en van te oude of slechte
tuinen, liet verlies vergroot. Dergelijke becijferingen
zullen dan ongetwijfeld dikwijls tot liet besluit voe-
ren den tap in bepaalde complexen stop te zetten of
uit te stellen, omdat de tap- en bereicli ngskosten van
de uit die coniplexen verkregen ruibber niet meer wor-den goeclgemaakt, en dit zal voeren tot een natuurlijke
en zeer- doelmatige oogstbeperking, die, afgezien van
mogelijlce verdere gevolgen, in ieder geval het verlies
der onderneming binnen zeer nauwe grenzen houdt.
Dit maakt liet natuurlijk niet overbodig bij voortduren
te blijven streven naar een zoo hoog mogelijke pro-
duct.ie per ll.A. want die hooge productiviteit is op
den duur ongetwijfeld dc ruggegraat van de Europee-
sche cultuur, maar meer dcn tot dusver zal men daar-
bij moeten letten op de beschikbare middelen en op
het lcapitaalsren dement, dat voor de cultuur als rede-
lijk moet worden aangemerkt.
Hèt lijkt waarschijnlijk, dat dergelijke calculaties
in verschillende gevallen zullen.’oeren tot stopzetting
van -den tap en misschien op den duur zelfs tot prijs-
geving van -den rubberaanplant op complexen waarvan
liet productievermogen te zeer achterblijft hij wat bij
toepassing der nieuwste cultuurmethbden mogelijk is.
Er behoeft evenwel vôor de cultuur in het algemeen
genomen geen reden te zijn om :in zak en asch te zit-
ten. Dat de geheelë Europeesche cultuur ten doode
zou zijn opgeschreven is een volkomen onbewezen stel-ling.
Het fe:it, dat men nergens, maar speciaal niet daar
waar men niet contractarbei ders w’erkt, de productie
elk oogenblik naar believen kan inkrimpen en uit-
zetten al naar gelang van den rubborprijs, compliceert
het probleem, maar maakt liet geenszins onoplosbaar..
Men zal met deze omstandigheid bij zijn calculatie
natuurlijk rekening houden en men zal zich, dat doen-de, in vele gevallen tevreden moeten stellen met min-
der dan liet theoretische optimum. –
Wat de bereiding betreft zal men stellig de reeds
aangevangen pogingen voortzetten om afnemers te
bewegen genoegen te nemen met een minder miniti-
eus afgewerkt en minder kostbaar verpakt product
dan tot dusver. Afwerking en verpakking zijn reeds lang niet meer in – overeenstemming met den lagen
prijs, dien de markt voor liet artikel betaalt. Een
hrèed ongezette goed gecoördineerde en op grondig
onderzoek van cle werkelijke eischen van de rubber-
verwerkende industriën gegronde actie is daarvoor
een vereischte.
* *
*
Het zal dus noodig zijn, dat de cultuur, meer dan
zij tot nu toe dcccl, zich toespitst eenerzijds op een
economische oriëriteering ten aapzi,en van haarzelf in
haar volleu omvang, dus niet inbegrip van de inland-
sche aanplantingen, anderzijds op een indivi.dueele
economische bedrijfspolitiek. Voor het eerste deel van
clie taak zal zij haar uitnemend georganiseerde proef-
stations, mits aangevuld niet voor hun taak volkomen
berekende en met de
–
tropische economie goed ver-
trouwde economen, zeer goed dienstbaar kunnen maken
terwijl verder o:ngctwijfeicl zal kunnen worden beschikt
over de ervaringen van den economisehen dienst van
het Departement van Landbouw. Voor de vervulling
van het tweede deel van de taak zal ieder ondernemer
zelf hebben te zorgen; mits de richtlijnen duidlelijlc
worden uitgezet en om advies zal kunnen worden aan-
gekropt hij de op dat punt dan beter geoutilleerde
proefstations, zal ieder administrateur zelf de becij-
feringen kunnen uitvoeren, die voor het nemen van
beslissingen inzake de hedrijfspoliti.ek noodig zijn.
Dat is dus de arbeid, die aan gene zijde van den
eenaar thans in de allereerste plaats moet worden verricht, indien iedere directie haar beheerders in
Indië van cle rioodige wenken en gegevens voorziet,
men terughoudendheid op het punt van mededeeling
van ervaring laat varen en bv. liet Algemeen Landbouw
Syndicaat en de Plantorsvereenigi.ngen. in georgani-
seerd overleg zich voor de zaak spannen zal werk wor-
den verricht, dat niet slechts nuttig, maar onder de
gegeven omstandigheden absoluut noodzakelijk is.
Over de daaraan verbonden kosten zal men heen moe-
ten stappen. Het :is geld, dat zijn rente dubbel en
dwars zal opbrengen. –
Maar daarnaast zal men aan dézo zijde de hand aan
den ploeg moeten slaan. Daarover na-der in het ver-
volg op deze beschouwingen.
G. A. P. WEYR.
Slot volgt.
826
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1930
DIJITSCHLAND EN DE NALEVING VAN
INTERNATIONALE VERDRAGEN.
in liet eerste stadium van de i)aitsch-]?iisc1ie on-
clerhancielingen heeft de F.N.Z. hier te lande aarilej-
ding gevonden zijn leden op te wekken i)uitsche goe-
(leren te boycotteia. Deze houding van een onzer he-
langrijke vereenigingen
Op
het gebied van den zuivel
vloeide niet voort uit Duische maatregelen van pro-
ectionistisc1ien aard. Irn}ner, Joe men ook over de
wenscheljkheid van cle veiIiooging van tarief poste.0
ter bescherming van land- cii tuinbouw moge denken,
een Nederlandsche organisatie zal
–
niet spoedig over-
gaan tot liet boycotten van artikelen u t eeii land, dat
Ier bescherming van zijn ‘binoeclandsche welvaarts-
1)101.1
nen een andere liancielspoli ti.ek wil volgen dan
Nederland.
Anders word t in tusschen de zaak, indien de buiten-
lancische staat den sterken. indruk wekt zich aan een
nanwgezette uitvoering van op zi oh genomen inter-
nationale verplichtingen te willen, onttrekken. De
F.N.Z.
nu heeft in het eerste stadium van de Duitach-
Finselie onderhandelingen zijn boycot-actie naar ons
gevoelen aangevangen, omdat cle republiek aan onze
Oost-grenzen het voornemen had zijn ha ndelsverdrag
itiet Finland in wederzijdsciigôedvi nden op te zeggen,
‘terwijl daaraan een z.g. particuliere overeenkomst
werd verbonden, clie ee.n vas te afname tegen gefixeer-
len prijs va,i’i F.i t.isclie zu.i vel rocliwten insIoot. ‘II ier-1uur werd naar ‘veler gevoelen i iV Nederland dS meest-
hegunstigings-clausu.le, iii ons verdrag met Doitsch-
land neergelegd, niet vdcten getreden. en het was daar-
om, dat niet alleen, in cle kri ogen van den. zo ivelbond,
waar vrijwel unaniem ontstemming jegens cl it symp-
‘touni van Dui’tsc’he economische politiek naarvoren
kwam.
Tot opzegging van liet Duitsch-F.insche handelsver-
drag is het toen niet gekomen. De particuliere over-
eenkomst tot verplichte afname van Fi nsche boter e,n
kaas heeft Dui.tschl.and ii i.et cl urven sluiten. De boy-
cot werd voorloopig opgeheven, maar lii ermede .i s on-
getwijfeld terzake
‘vdo
de beoordeel’ing van de Do i t-
sche hancle]spol i ti ck het laatste woord niet ge-
sproken. Een, nieuwe overeenkomst is tussehen
Dni.tschland en Finland geteekencl en ook deze geeft
wederom tot gegronde en ti ek aanleiding. En helaas
is
dit niet (le eenige steen des aanstoots. Er zijn verschillend verschijningen iii de cco’nomi-
selie poijtick van
onzen
Oostel ijken iitbu ur, die de
goede betrekkingen tiissclien beide landen dreigen te
verstoren. Zelfs de haudelspol i tiek, (lie elke souverei’ne
Staal; naar eigen guedvi iuleo Icu vaststellen, wordt op
een zooclanige wijze gevoerd, (lat de daardoor o’ntstan.e
ontstenirn ing in ons land wel verklaarbaar is.
Zoo heeft Dii itscliland iijv. door een reeds sedert
jaren bestnaoci systeem van,, Einf uhrschei iie” liet
bui tenlancl tegen. zich i ogen omen. Men kent het sy
–
steem der Ei ufulirsschei iie, waardoor de Do itsche
landbouw .i n de gelegenheid wordt gesteld op de bui-
‘tenla.nrlscho markt te c] umpen. Het komt op liet vol-
gencie neer: cle Do itsclie exporteur van zekere land-
bouw- cii veeteeltprod noten, bijv. varkens, krijgt van
de douuieadmi nistratie een paper (Einfuhrschei’o)
dat kan strekken tot betaling van invoerrechten, op
con, bepaald kwantum van andere met name genoemde
goederen (bijv. mals), clie men in Duitschlancl zou wil-
leii iinporteeren. Het verstrekken van een Ei n:luhr-
schein, weiks waarde cie exporteur (van (16 varkens)
lcan te gelde maken door verkoop aan een importeur
(van mais) is dus ‘niet anders dan het geven van een
exportpremie.
Ofschoon Du.itschiand door deze politiek geen en-
kele internationale verplichting schendt, wekt dit nhin
of meet geraffitieerde stelsel ‘van bescherming in ons
land grooten wrevel, omdat liet den Dn.itsch.e,n pxport
op onnatuurlijke wijze in allerlei richtingen forceert. Maar over deze cii ande:re vormen van directe of in-directe bescherming w1den wij heden niet in het hij-
zonder schrijven. Thans lijkt ons belangrijker de
vraag of en in hoeverre Du.itsehland kan worden ver-
weten, dat ‘het zijn i oternationale verplichtingen i:iiet
loyaal naleef t.
* *
*
Houden wij ons allereerst bezig met de veterinaire
:i nvoer-con ti.i:igenten, d ie l)u itschlancl af en toe aan ho-
paaldlc Sta ten toeke,n t. D ui,tschlaiicl. handl’iaaft ,aus
w.i rtschaftliclien O’rünclen” tegenover bepaalde lan-
dIen., o.a. tegenover Nedlerland en Polen, veteriiiaire
iii voerverboclen voor slachtvee, waarbij liet argtinient
van besche.rniinig vali. dcii 1)ii i tsche veestapel tegen be-
sine’ttelijke zi ekten wordt geha ii teerci, eenvoudig om de
conctirre’iitie er uit te houdien. ifeTlcvaardiig is :iiitu.s-
sclien, dat Polen l)ij het jongste handlelsverdlrag een
in
oerc0’ntingeflt van 250.000 varkens Icreeg, waarbij
dus plotseling geen “rees voor besmetting meer scheen
te bcstaa ii . N og nierkwaard i ger i .
5
ccli ter, dat Li bi tien
zijn vee geheel ‘r.i;j tot ver in Duitschianci niag i ii,voe-
ren. alvorens liet gekeurd wordt ; alsôf dle veteii’nai ie
(lienst i ii Li tauen, zooveel beter is clan in ons landl
Du.i tscli’land gaat zelfs zoover, clit liet ook den door-
voer van ons vee venl)icdlt, waardoor een goe e-af.zet-
niarkt •voor ons vee in Tsjeel:iQ-Siowak.ije onbereikbaar
is. Jiet ‘is zacht uitgeclrukt ,,fraglich” of Nederland in dit öpzicht geheel als meestbegu.nstigde natie word t’
behandeld.
in de tw’eede plaats vraagt cle oprichting van, dc
,,Reichs-Ma.isstelle” onze aaudlacht. Duitschiand is o.i.
‘door liet in liet leven, roepen van deze instelling een
wetnig aan trekkelij ken weg ter ontkoming aan een-
maal verleende tarieffi xaties opgegaan. De geschiede-
nis is genoegzaam bekend: toen de rechten op rogge
en gci.it verhoogd waren bleek liet aan ioego-Siav:ië
hij verdrag toegekende recht op muis van 2.5 Mark per
100 KO’. een beletsel om cli t concïureerendle p’rod oct
er buiten te houden. B’j een wet werden ‘toen alle im-
putten rs van maïs verplicht
111111
in voer aan – een ,,Reichs-Maïsstelle aan te bieden. Deze kocht cle maïs
op en zette hij weclerverkoop een. Moriopolgehühr van,
7 Mark per ton p den prijs, waardoor voör dle maïs
de coricor ren.t.ie
met
(to
rogge was iii tgesehakeid en. liet
doel bereikt. In werkelijkheid was immers liet i rivoer-
:ri:lit va ci. 24 tot 9 Mark verhoogd.
Nederland, is hij deze ,,Rei.chs-Maïsstelle” als niet-
inaïs exporteerendl land iii et direct betrokken. Maar
wei is lii er te lande cle i ndnnk levendig gew’ordlen,
dat wal’ met ‘le muis is gebeurd ook niet a ndere rti-
kelen kan geschieden en dat liet cl o.s a.Hermi list
i.9
uit-
gesloten, dat ook ons land cle nad.eelen van een derge-
lijke ontduiking van verdragshepaii’ngen eens zal oi
dervinden. Wie .- gelijk schrijver dezes – op ccn
goede vers’tanclhou cli i’ig tusschen Du i tschlan.d en. ons-
land prijsstelt, kan slechts diep betreuren, dat onze
nahuur tot clergeli:jke gekunstelde midldlelen op han-
dlelSpol.i tiek ge’biedl zij n toevlucht neenit.
Ook in betrekking tot liet Duitseh-Zweedsche h.ari-
delsverclrag, waarbij ‘voor 6000 Zweedsche runderen
een verlaagd i nvoerrech t w’ordl toegekend, vertooti t
dI.
.Du.itsclie handlels’poli.ti ek geen sehoonie lei. Immers, in’
dergelijke gevallen hebben andere staten. liet volste
recht zich op de meestbegu nstigings-elausule in hun
verdragen met Duitschland te beroepen. Denemarken
heeft dit dan ook werkelijk gedaan, maar niet meer
kunnen verkrijgen dan een gelijk- invoer-contingent
als Zwedlen. T-her is réden. tot critiek, een critiek, di.e wij misschien niet naarvoren zouden brengen, wanneer
de contingenten slechts een klein percentage van den
invoer in Duitschiand betroffen. G’anseh anders komt
do zaak intussehen te staan, wanneer, gelijk in het
Zweedsche geval liet contingent ‘den normale’n uitvoer
u.,i.t dat land naar Dui t.sehland in zijn volien omvang
ver’tegcnwoorcl igt. Een gelijk contingent zou. voor an-cle:re staten, diie veel meer naar Duitschiandi plegen ‘te
leveren, slechts aan een procentueel gering gedeelte
van inun export ten goede komen. Dit is geen billijke
cii even gunstige behandeling en hier mag op grond
van de rneesthegunstigi’ng naar onze meening een
‘1
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
827
evenredig contingent worden geëischt. Denemarken
kan zich o.i. terecht over Duitschlands houding bekla-
gen.
Dat ons verlangen naai proportioneele invoercon-
ti.ngen ten niet overdreven is blijkt wel uit het feit,
dat men er in Frankrijk blijkbaar evenzoo over denkt.
België had namelijk voor een bepaald aantal paarden
een tariefreductie in Frankrijk gekregen; de Neder-
landsche regeerjng vroeg diezelfde gunst voor Ne-
derlandsc]ie paarden en wij kregen toen een con-
ti ngei t, dat in dezelfde verhouding tot on’zen uitvoer
staat, als het. Belgische contingent tot den Belgischen
uitvoer.
De nieuwe overeenkomst, tussehen Duitsehiand en
F;i niand getroff en, opent de mogelijkheid, dat Neder-
land, ondanks zijn recht op meestbegunstiging in
.i)nitschland, zeer veel ongunstiger behandeling voor
zijn boter en kaas zal ondervinden dan voor Finland
het geval :is. Finland heeft ni. toegestemd in een los-
laten van cle fixatie van het Duitsche recht op ‘boter op 273 Mark, waardoor dit automatisch tot het auto-
nome tarief van 50 Mark wordt verhoogd. Intusschen
is :Dtn tschlancl, wijl geen andere handeisverclragen
hem binden, vrij dit autonome recht nog vertier h.v .tot
80 of 100 Mark te verhoogen. Wfaar indien het dit
doet, treedt een andere bepaling van het nieuwe
.Duitsch-Finsche protocol in werking, hierop neer-
komend, dat in dat geval Finland gedurende 2X
,
jaar
voor een hoeveelheid van 5000 ton boter per jaar niet
meer dan 50 Mark per 100 KG. zal behoeven té be-talen, en daarna niet meer dan 40 Mark. Di.t contin-
gent is meer dan Finland normaliter naar Duitsch-
land exporteert. Zou Du:itschland ons op grond van de bestaande ineestbeguristi gingsclau sule dus n jet
meer dan een even groot quantum toestaan, dan is
daarmede slechts 14 pOt. van onzen uitvoer gedekt.
Wil Duitschiand Nederland recht doe, dan zal het ge-
fixeercie recht van 50 Mark te onzen aanzien aan een
hoeveelheid van 36000 ton moeten worden gebonden.
liet zal den belangstellenden lezer i ntusseherm dui-
delijk zijn, dat de vraag, welke interpretatie Dui tseh-
land aan de meestbegunstigings-clausule in dit ver-
band zal geven, van grooten in vloed kan zijn op cle
siomming hier te lande. Het is niet aan te nemen,
(lat cle verschillende groepen van belanghebbenden
zich zonder ernstig protest zouden neerieggen bij een
zoodai:, ige interpretatie van de meestbegunstigings-clausule, waardior Finland. zijn g’anschen. export te-
gemi een bepaald i nvoerrecht in Dii itschiand zou zien
,,veil.ig gesteld.”, terwijl (lat zelfde recht niet voor ons
zou gelden.
* *
*
Wie met ons de groote beteeken is van een weder-
i,jdsclme goede verstandhouding inziet kan slechts
hopen, dat de :Duitsehe Regeering van cle d’alingen
haars Zoegs zal terugkomen. De uitvoering van het
1) u:itsch-F insche handelsverclrag biedt haar, daartoe iii meer clan één opzicht gelegenheid. Wij wezen zoo-
even op de comitingenten-kwestie, maar ook de han-
clelseonventie van Genève legt Duitschland verplich-
tingen op, clie het slechts ten nadeele van zijn goeden
naam door geicunsteide constructies of het opwerpen
van excepties kan ontgaan. Juist Nederland, dat zich
met Noorwegen, Denemarken en Engeland in de ge-,
uuemde eon
entie tot verdergaande concessies dan an-
dere staten bereid vericlaarde, heeft recht op inte-
grale uitvoering van de weliswaar nog niet geratifi-
ceerde, maar door alle staten als ‘moreel bindend erken-
de haridelsconventie van. 24 Maart 1930. Dit verhindert
niet, dat Duitsehiand zijn bestaand verdrag met Fin-
land van 26 Juni 1926 geheel of gedeeltelijk wijzigt.
Artikel Vi.[Id der handelsconventie laat ‘dit toe.
Maar zijn daarvan ‘tariefsverhoogingen het gevolg,
lan moet :Dnitsehland volgens de procedure van art.
2, 20 dagen vmiör de in werki ngstelling dier verhoo-
g.i ogen daarva ci aan cle onclerteekenaars der conventie
kennis geven, en aan landen, die zich, daardoor gelijk
Nederland in hun exportbelangen benadeeld achten, gedurende 2 maanden, daarna gelegenheid geven tot
onderhandelingen over compensaties op andere pro-
ducten.
Gelet op de stemming, die hier te lande als gevolg
van Duitsch] an ds handelipolitieke manipulaties van
den laatsten tijd reeds gewekt is en waarvan wij een i-
ge symptomen in het bovenstaande hebben aange
haald, zouden wij het voor i)uitschla.nds reputatie in
betrekking tot het naleven van inter nationale ver-
dragen zeer betreuren, indien het zijn uit de liamidels-
conventie voortvloeiende verplichting niet integraal
nakwam.
* *
*
Stelt Duitschlancl ons in betrekkim:mg tot liet boter-
contingent in ongunstiger positie dart Finland en
weigert liet ons behoorlijke compensaties voor de ta-
riefsverhooging op boter te geven, dan zal het reke-
nIng moeten houden met hernieuwde uitingen van
outstemming in de kringen der belanghebbenden. Dat
deze – ook al zou een openlijke boycot achterwege
blijven – de voorkeur voor Nederlandsch fabrikaat
ten nadeele van demi :Dtiitsehen export zou bevorderen
1 ijict nauwelijks ‘twijfelachtig.
Du i tschland en Nederland zijn in economisch op-
zicht sterk øp elkaar aangewezen. Verwikkelingen vaïm
w’lken aard ook kun tien dle goede betrekkingen tus-
selien hei cle landen, slechts schaden. Zulks word t hier
te lande gevoeld. Ook cle Dui.tsche md us’trieeien sclrj-
nemi – blijkens de eourantenberichten – deze meening
te deden. Wij kunnen slechts de
1100])
koesteren, flat
-ooit de
Do
itsche landbouw èn vooral de
Dii
itsche Ho-
geering zich eveuzeer van de gevolgen vami een poli-
tiek, die zich niet letter en geest van intermiationalo verdragen niet verdraagt, rekenschap zullen, geven. Nederland wil zeker de economische moeilijkheden
w’aarin Duitschiand verkeert niet verzwaren, maar ons
land môet ‘op Du i tschlands goede trouw hij liet maleven
‘van i riternationale verdragen kunnen rekenen. Wordt
dit vertrouwen. heschaamcl cci is daarvan een. voor
Do
i tsehbtnds ecouomische post’tie nadeeiigc terugslag
liet gevolg, dan zal i)uitschland dit geheel aan zich-
zeil hebbefi te wijten.
MolmsNAA R.
ARBEID VAN ONS PARLEMENT.
liet Nederlandsche Parlement is weêi’ hijéérmgeko-
men. Alle dagbladen hebben cle ‘Treonrede vermeld;
de rij]csbegrooting van inkomsten en van uitgaven i.s
ngedienct cii zal worden besproken, m.utééngezet en
lmecri.tiseerd. Daarna gaat liet Parlement .rusti
aan den arbeid. ,,Men” merkt er’ in de eerste weken
in isschien ‘niet zoo veel. ‘van. Wi.e goed opict., waar
deert liet nuchtere, zakelijke karakter van. ‘den tegen-
woordigen, ‘positieven, rustigen arbeid van de heide
Kamers der Staten-Generaal. Tegenover de ontzetten-
de wijclloopighe,icl der sc]ioone debatten uit de eerste
jaren na 1848 – vooral toen de zakelijke hehan-
dcli cig van Thorhecke’s groote wetgeving uit zijn
eerste ministerie afgeloopen was -, tegenover cle
eeu.wigdurende herhalingen van hetgeen reeds goed was gezegd, alleen maar voor de propaganda van dc
eigen politieke denkbeelden zooals uit de jaren 1890-
191.4, zijn ‘de Kamers nu nuchter en zakelijk. Wordt
dit door ons volk niet gewaardeerd?
ik stei de vraag niet opzet en gaarne iii dit blad.
Meenen de zakenmenschen iiu werkelijk, dat onze
volksvertegeiiwoorcligi.ng nog altijd als vanouds in
hoofdzaak een praateollege is? Men maakt elkaar dit
zoo gemakkelijk wijs en praat dit elkaar ooit zoo gaar-
iie na.
,Taren geleden, inderdaad hadden de debatten haast
moets om liet lijf. Na liet liberaal élan. van 1.848-
1852 heoordeele men nu eens de waarde van het par-
lementair debat uit de jaren 1.852-1860, of 1868-
1875 of uit de per:ioden 1880-1887 en 1891-1896.
Lager lcan een p’oiitiéke landsvergadering niet afzak-
828
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1980
ken. Natuurlijk zijn er dan daarnaast enkele perioden
van echten politieken strijd, waaraan de namen van
Kuyper, Nolens, Tak van Poortvliet, Van Houten,
Troelstra, Oort van der Linden, Heemskerk, De Visser
zijn verbonden, maar met een periode van élan is niet
tegelijk de arbeid van het parlement teneinde, al gaat
de belangstelling van het groote publiek achteruit. De
waarde van den parlementairen arbeid mag los daar-
van worden onderzocht. Wi.e dat doet, kan niet ont-
kennen, dat ook nu nog het Nederlandsche Parlement
veel zeer noodzakelijken nuchteren arbeid verricht,
zij liet dan, dat de belangstelling daarvoor bij liet
groote publiek vermindert.
Ik zonde voor dit verschijnsel in dit blad de aan-
dacht niet vragen, wanneer niet aan die verminderde
belangstelling dikwijls verbonden werd de opvatting,
dat de Kamer weinig voor ons volk presteert. Het is
(leze opvatting, die ik als misvatting wensch tegen te
spreken.
Aanleiding tot die tegenspraak is de ontboezeming
van Prof. Treub in zijn ,,llerinneringen en Overpein-
zingen XXXVII”, opgenomen in de Haagsche Post
van 30 Augustus 1930. Er is dan ,,verminderde
belangstelling in het parlement” en de volksvertegen-
woordiging zonde niet meer pöpulair zijn door allerlei
fouten, bij cle samenstelling van volksorganen ge-
maakt, maar in het bijzonder doordat ,,het parlement
overal hoe langer hoe verder buiten het werkelijke
volksleven komt te staan.”
Het is ontzettend moeilijk de vooropgestelde verge-
lijking met ,,vroeger” – is bedoeld met enkele bepaal-
de vroegere perioden vap nieuw élan? – te contro-
leeren, maar de conclusie van Prof. Treub lijkt mij in
elk geval geheel onvoldoende. De eenige vraag is
(leze: werkt ons parlement nu in onzen tijd niet goed
voor den arbeid of voor de functie, die nu, van dit
parlement mag en moet worden verwacht?
Het ,,uitgaven-opdrijvend” parlement, beheerscht
door voordeel trekkende parlementsleden en hoe lan-
ger hoe verder buiten het werkelijke volksieven staan-
de, zonde, niet langer geroepen toezicht te houden op
regeerders en koningen, in ons staatkundig leven eeni-
ge belangrijke functie niet meer hebben.. Het parle-
ment kwijnt; het heeft en verdient geen belangstelling. Is dit het werkelijke beeld van ons parlement? Ware
het beeld juist, dan zonde ook bij ons het parlement
tot een schijnparlement zijn verlaagd. Maar de zieke, waarover men klaagt, is levenslustig
en gezond. Is er m:inder belangstelling dan vroeger,
dan komt dat niet ten nadeele van het parlement. In
het bijzonder de Tweede Kamer der Staten-Generaal
is geworden een werk-college. Vroeger een zeer de aan-
dacht trekkend spr’eek-college is zij nu geworden een
weinig de aandacht trekkend werk-college. Is zij er
daar minder om? Op de vorming van de ministeries
heeft zij althans niet ongunstig gewerkt. Hoevele
goede parlementaire redenaars waren tevens goede re-
geerders? Neen, de beroepskeuze voor minister wordt nu niet meer belemmerd, doordat men de goede rede-
naars moeilijk kon passeeren.
Maar om nog een geheel andere reden is ons parle-
men geen schijnparlement. Ons parlement heeft het
– meer dan eenig ander parlement ter wereld bij mijn
weten – verstaan zelfbeperking toe te passen. Men
doet het hoodige en noodzakelijke op
tijd
âf. Ons par-
lement is met de afdoening van eenig parlement-stuk niet ten ichter. Het parlën]ent weet, dat méér en méér weêr de maatschappij zichzelf helpt. Van een ontzet-
fende nieuwe wetgeving, van ,,Vadertje Staat” uit-
gaande, is dan ook geen sprake.
* *
*
In ons land bestaat, tot voordeel van parlement en
regeering heide, een natuurlijk dualisme tusschen
gouvernement en landsvergadering. Ieder heeft een eigen-seer. Zonde in moeilijke omstandigheden een
tijdelijke, goedgeregelde dictatuur noodzakelijk zijn,
een zich zelf beheerschend parlement als het onze zou-
de clie noodzakelijkheid erkennen en reeds daardoor
de scherpte der dictatuur verzwakken.
Ons parlement staat inderdaad wat verder dan vroe-
ger kf van het maatschappelijk leven! Maar is het
voor een rechtzoekend en nuchter staatsbestuur zoo
noodzakelijk, dat ,,de verschillende maatschappelijke
organismen
in
1)
de volksvertegenwoordiging althans
hun stem kunnen doen hooren”? Ik ontken die nood-
zakelijkheid beslist. Het is inderdaad het ideaal
van een zeer oude democratische opvatting, maar zij
maakt de landsvergadering tot een specialiteiten- en
desk un d i gen-college, op staatkundige vorming niet
gericht. Toen Thorbecke de grondslagen voor onze
staatsinrichting formuleerde, waarschuwde hij voor
den invloed van plaatselijke grootheden en voor het
gezag van specialiteiten. Vroeger toegelaten in het
parlement hadden zij aldaar echter zeer weinig succes;
thans zijn zij vrijwel verdwenen. Arbeiders-afgevaar-
cli gden acht ik geen specialiteiten, nu zij in den arbeid
van de groote politieke groepen practisch volkomen
blijken op te gaan.
* *
*
Als – tenslbtte – in elke onderneming, in elke ver-
gadering, in elke commissi.e hebben de ërkende leiders
een overheerschenden invloed. Ook in d:it opzicht. heb-
ben de parlementsleden groote zeifbeperking betracht.
De beste leiders – niet als redenaars, maar als wer-
kers – kunnen in het parlement, dikwijls naar buiten
niet opgemerkt, veel invloed hebben op de uitoefening
van de normale functie van het tegenwoordig parle-
ment: medezeggingschap in zake van wetgeving en be-
stuur. Het gëheele staatsbestuur geschiedt daardoor bij
gedoogen van het parlement.
Laat ons dat zich zelf beheerschend Nederlandsch
parlement in eere houden, ook al zonde er eenige ver-
minderde belangstelling zijn onder het groote publiek.
C. W. DE VRIES.
DE MILLIOENENNOTA.
Aan den op 16 September 1930 bij de Tweede Ka-nier ingezonden ,,Nota, betreffende den toestand van ‘s Lands Financiën” is het volgende ontleend.
Opmerking over de bijlagen.
Wat cle overgelegde
bijlagen
betreft, zij het volgende
medegedeeld.
De bijlagen D (Overzicht van de Staatsontvang-
sten) en E (Overzicht van de Staatsuitgaven) zijn niet
verder bijgewerkt
dan met de gegevens omtrent het
d:ienstjaar 1928. Deze bijlagen hebben haar ontstaan
te danken aan de omstandigheid, dat voorheen uit de
bij de ontwerp-begrooting gepubliceerde cijfers de split-
sing in gewone en buitengewone uitgaven en ontvang-
sten niet bleek. Tengevolge van de splitsing der b-
grootingen, vanaf het dienstjaar 1929, in Titel A (Ge-
wone dienst) en Titel B (Kapitaaldienst) W4rden de
bedoelde gegevens thans in de ontwerp-begrooting zel-
ve verstrekt, zoodat eene dubbele vermelding, in bij-
lagen van de Millioenennota, onnoodig is.
Het ligt in het voornemen de bijlagen D en E te
doen vervallen, nadat de cijfers omtrent liet dienstjaar
1928 definitief zijn komen vast te staan.
Vooraf moge nu de aandacht gevraagd worden voor
de cijfers van de dienstjaren 1921, 1928, 1920 en het
loopende jaar 1930, voor zoover deze bekend zijn.
])IENSTJAAR 1927.
De definitieve cijfers van het dienstjaar 1927, waar-
van wij de voorloopige uitkomsten hebben gepubli-
ceerd in het nummer van E.-S. B. van 18 Sept. 1929,
luiden als volgt (in millioenen):
Totaal
Buitengewoon
Gew. dienst
Uitgaven
f 601
f 41
f560
Ontvangsten .
,, 666
,, 31
,, 635
Tekort
……….
–
fl0
–
Overschot
…….
/ 65
–
/75
1)
Cursiveering is van mij. De Vr.
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
829
DIENSTJAAR 1928.
1
De Nota behelst van het dienstjaar 1928 de volgen-
‘
de cijfers (i
millioenen guldens).
n
.-
e
o
o
o
Ik;HIIc;II
iHIc
CD
.
Totaal’)
Buitengewoon’)
Gew. dienst
Cd
.
co
00
Uitgaven……
658
84
574
‘c
c
Ontvangsten ..
675
44
631
bo
,
..
j
1
1
I_
1
1
‘
o_o_
0
o
Tekort……..
—
40
Overschot
.
…
17
—
57
cd
.
.P
7.)
–
i
g-
Overschot van 1•’Ujfl’b
57 millioen op den gewonefl
‘
z
‘.
s
0
0000
0000
°
° ° ° °
0 0
d
Iu
00
0
dienst.
f)’c0
w c to
M
t-
r-
–
M
c’
c
co
to
Het overschot op den
gewonen
dienst werd in de
vorige Nota gesteld op
f
53.349.000. Thans blijkt een
°
M.
‘..-
Cd
overschot aanwezig van
f
57.196.000. Dit gunstig ver-
b
..
schil
is
toe te schrijven aan eene wijziging zoowel in
6
0 o
bc
0
de cijfers der uitgaven als in die der ontvangsten.
b
5,
00
1
II
1
1
1
1
1
1
1
I’
•
‘
T
envor
i
gen
j
arewe
rd
v
oordeuitgavenVafldenge
.9
co co
wonen dienst een voorloopig totaalcijfer genoemd van
f
514.107.000. Dit totaal
is
thans nader vastgesteld
op
–
0
f
573.190.000,
gevende
eene
vermindering
van
j7
317.000.
.0
0 0
ø
e
IlIlIiIIIlIIIll
t-
Opmerliingen over de stijging der gewone middelen.
P.
De opbrengst der gewone middelen vertoont, in ver-
gelijking met het bedrag, ten vorigen jare als voorloo-
vermeld, eene stijging van
f
3.531.000.
pige uitkomst
bO
=
=
=
0
Q
1
1
1
1
t
1
1
1
1i
0
0000000000000
De gewone middelen werden ten vorigen jare opgeno-
.
–
.4.
,
Q
•n
0
t-
.
t- t-
c
t-
0
to
t-
m
to
0
t’
‘
0
0
to
0
t-
men met een totaal-cijfer
van
f
627.456.000,
tegen
0
to
05 ‘0 ‘00.4
0
t-
t-
1
8
thans
f
630.086.000. Als voornaamste ontvangsten kun-
o
Z
011
V C’2
m CO
t-
–
1
to
nen genoemd worden: de meerdere opbrengst dei In-
–
1
0
05
0
komstenbelasting, nisvoren van de Vermogensbelas-
bD
0 0
–
00
—
00
ting, en voorts hetgeen meer werd ontvangen wegens
–
Cd
rente van ingevolge de Woningwet verleende voor-
t’s
t-
–
c’sto
schotten, wegens terurggaaf door provinciën en ge- o
t-
meenten wegens het aandeel der niet ten behoeve van
5,—
0
‘s
Rijks kas geheven opcenten in de kwade posten
op
o
t
1
1
1
1
1
1
1
L
1
de directe belastingen, wegens andere ontvangsten
Fi-
a
1
nanciën, wegens opbrengst van verkochte Rijksgoede-
0
00000000000 . 0
0
ren en eigendommen (Oorlog), wegens bijdragen in de
bO
05
0 0 0 0 0 0 0 0
05
0
0
0
kosten van aanleg en onderhoud van landswerken,
boE
t.
8
to
to C’2
t-
05 t-.
t– 0) t’S
t-
t’S
s
0
t-
wegens uitkeeringen aan het Rijk ingevolge de
Wo-
0
.
.0
t–
0)
to
–
ningnoodwet 1918 en wegens andpre ontvangsten Ar-
–
‘ 0.4 – 0.)
t–
0.)
tO
0
heid,HandelenNijverheid.
>
DIENST1929.
t)
0000000000000
0
‘0
0
ca
De voorloopige gegevens leveren de volgende
uit-
.4.)
t,
‘o
0000000000000
0.to t-t- ‘1’
to
0′) 0 0) 05 t’S 05 0
05
10
komst
op
(in millioenen guldens)
8 ‘
to
to
– t’s o to c t-
0
t-
Titel
A.
Gewone dienst.
6
,
4
.
M
t
,
;
Uitgaven
……………………..599
0.,.,
‘t-.
to
‘0
0
–
1
III
II
1
ii
II
Middelen
……………………..650
t
,
ïï
Voordeelig
saldo
………………..51.
0000000000000
000000000c’
o
‘
o
–
00
oo
0)
Titel
B.
Kctpitaaldienst.
05 t)
0
0)
‘0
00
t-
t’s
–
to
.-‘
to to to
0
to
to
to
‘
t’S “S
to
0)
to
.
0)
00)
0
‘
t-
–
to
to
-,
05
05
00
Uitgaven’)
……………………112
o
0
0
Z
–
c
—
t-
— ots
0′) ” tO t’s t’S 05 t’s
t-
to
Middelen’)
……………………49
‘
t-.
1
Nadeelig
saldo
………………..63
11
o
1
0
0
0
J3
ferd overschot
op
den gewonen dienst
199
1
ecsj
to
0
III
1
II
1
11111
lId
05
bijna
f 51
milhoen.
0 0
0
.E-iet voor het jaar 1.929
op
den gewonen dienst be-
o
8
.
05
.
05
cijferd overschot bedraagt, blijkens vorenstaand over-
–
1
1
1
1
L
1
L
L
1
1
zicht,
f
50.857.000.
as
Blijkens
de
aanvankelijk toegestane begrootingen
.
WOO O0000O000)0
0000000
000-0
C
0
werd aan gewone
uitgaven
geraamd
f
593.624.000,
0
00
e
05 05 05 05 05
0,0 0 0
05
0
0
0
terw’ijl onder de geraamde middelen een bedrag ad
.M
‘0
‘
to to
0
to
t- to to
‘)4
0
to
05
t-
t-
to
0)
f
601.81.0.000
als
gewone
ontvangsten werd
aange-
*
tocs c
_c
0
merkt. Aanvankelijk werd dus een overschot verwach.t
–
0.4.
0)
‘0
*
L
1
1
1
1
1
1
1
1
van
f
8.186.000, hetwelk bestemd
was
voor
a.
ver-
0
.0
hooging van Hoofdstuk
IX
in verband met gebleken
t,
0
t,
O&OO’d
0000000000000
d
0
000 000 R 0 0 0 0 00
0
En deze kolommen zijn onder de uitgaven niet medege-
e
•
C’s»t0)tot-Od
to 0) 05
to to
t-
to
rekeud de gelden, besteed tot aflossing, met gedeeltelijke
P.
(IR 0-
t-
05
05
t- –
t-
t-
t’) –
0.)
‘ 0) 0.)
to
‘
‘ – .
t- to
to
—
0)
conversie, vals een tweetal
6
pCt. leeningen, noch onder de
–
c.) N
to
OD to
05
to t-
–
Cd
ontvangsten de N.U.M.-uitkeering,
welke tot die aflossing
—
–
.0
–
gedeeltelijk in staat stelde.
.
Onder deze uitgaven zijn niet medegerekend de gelden,
t,
besteed tot aflossing, met gedeeltelijke conversie, van een
0
6
pCt. leening ad
40
millioen dollar, noch onder de nuddelen
to
we
.
cle gelden, verkregen uit de conversieleening, welke tot die
‘
aflosing gedeeltelijk in staat stelde.
.
830
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1930
grooter behoefte voor fi i:iancieri rig van (te Zuiderzee-
werken, en
1.
de ‘technische hcrzidning der salaris-.sen. liet thans becijferd overschot geeft dus, in
ver-
gelijking met het
aanvan/celijli;
geraamde, een gunsti-
ger uitkomst van f42.671.000.
Overzicht von cle be.grootingscijfers van 1929.
Onderstaand staatje geeft een overzicht van de thans
in de hegrooting vermelde cijfers (in millioenen): –
1929 Titel A.
Anvanke1ijk Voorloopig
Verschil en oorzaak
Gewone
dienst
toegestaan
resultaat
Uitgaven
………
/ 594
1 599
f 5
meer uitgegeven
dan oorspronkelijk
toegestaan
Ontvangsten
…….
602
650
48
hoogere opbrengst
dan de raming.
gunstiger
uitkomst
Overschot
…….
/ 8
f 51
f43
dan aanvank. verw.
Hierbij dient in ‘aanmerking te worden genomen,
dat bij de aitnvankelijke raming van f 593.624.000 ge-•
voegd moet worden het overschot ad f 8.186.000, dat
reeds tijdens de indiening der hegrooting bestemd en
geraamd werd voor de technische salarisherziening en
de versnelde uitvoering der Zuiderzeewerken. De ge-
‘one uitgaven bleven dus – naar de voorloopige ge-
gevens – beneden de raming een bedrag van bijna f 3
milioën. Immers het verschil tuschen f 601.810.000
(.1
593.624.000 ‘+ f 8.136.000) en
J
598.935.000.
Onder het bedrag van f 601.810.000, waarop de ge-
vor.e middelen aanvankelijk waren geraamd, was b-
grepen eene som ad f 461.335.000 aan middelen, op-
genomen in den maandelijkschen middelenstaat, be-
nevens f 1.40.475.000 aan niet tot deze groep behoo-
rende ontvangsten.
De middelen, behoorende tot eerstgenoemde groep,
brachten
f
39.381.000 meer
09
dan de raming. Meer
werd verkregen ui.t de grondbelasting f 1.17.000, uit
le personeele belasting f 5.443.000, uit de inkomsten-
belasting f 6.052.000, uit de vermogensbelasti.ng
/ :1.388.000, uit de dividend- en tantièmebelasting
f 2.378.000, uit de rechten op den invoer f 5:370.000,
uit het .sttistiekrecht
j
152.000, uit den geslachtac-
cjjns f1.387.000, uit den wijnaccijns f 9.000, uit dèn
b:ieraccijns f 968.000, uit den suikeraecijns f 1.327.000,
uit den tabaksaceijns f2.959.000, uit cle belasting op
gnuden en zilveren werken f 70.000, uit de zegelrech-
ten f1.905.000, uit de registratierechten f6.972.000
en uit de successierechten f 1.2.404.000.
i).arentegen bleven bij de raming ten achter: cle
zoutaccijns met f 20.000 en cle gedistilleerdaecijns met
.f
9.509.000.
Ook de middelen, behoorende tot de tweede grôep,
overtroffen cle rumirig en wel met eene som van
[S.600.000. Meer brachten o.a. op: Hoofdsttik III
(IDepartement van Bui.tenlandsche Zaken)
f
177.000,
.[loofdstulc ‘V (1)epartement van l3inrmenlandsche Za-
ken en Landbouw)
f
218.000, Hoofdstuk VI (Depar-
temijen t van Onderwijs, Kunsten, en ‘Tetenschappen
)
f
860.000, Hoofdstuk VÏJA. (Nationale Schuld)
f
4.022.000, hoofdstuk
VIIJ3
(Departement van Ei-
imn(Ii0n)
f
1.43.000, Hoofdstuk 1X (Departement vau.
ite
).sttuEt)
f
1.91.9.000, Hoofdstuk X (Departement
van. Arbeid, Handel en Nijverheid) f 1.496.000. Daar-
entegen bleven bQneden de rarning: Hoofdstuk 1.”
(Dernirtement van Justitie) met
f
206.000, en Hoofd-
stuk T11.1 (Departement van Defensie) met f79000
Overschrijding van de gewone uitgaven.
Zooals hierboven reeds tot uiting kwam,
overschre-
dea dn
gewone uitgaven – naar de voorloopige ge-
gevens, waarbij ook de, naar de onderstelling,
nog te
dnrumc-
uitgaven in rekening zijn gebracht – de oor-
sironkelijk toegestane bedragen met f 5.311.000, het-
geen uit het volgend ‘overzicht blijkt.
Ter aanzien van deze afwijkingen zij in hen nne-
ring gebracht, hetgeen ten vonigen jare werd opge-
Hoofdstuk
Overschrijding
Minder uitgegeven
Hoofdstuk
1
–
f
150.000,—
II
–
51.000,-
III
-.
285.000,__
IV
–
500.000,-
V
–
677.000,.-
VI
……….
fl.708.000,
–
Vfla ……….
.
-.
.
i.000,—
Vlib …. ……
81
,,
3.000,—
..
VIII
……….
…..
‘
–
.
3.746.000, -.-
IX
…………
,,
4.098.000,—
. .
–
X
………..
,, 3.765.000,—
..
–
XI
..,,
382.000,—
–
Xli
–
45.000,-
/
10.766.000,—
/
5.455.000,-
5.455.000,—
Blijft overschrijding ..
/
5.311.000,-
merkt aangaanden den last, op cle hegrooting 1929 ge-
legcl als gevolg van cle i nvnrkingtrecling van de
Ooniptabil.iteitswet ôp 1. Januari 1929, waardoor be-
talingen, welke onder cle vroegere wetgeving ten laste
van den dienst 1.928 zouden zijn. gekomen, uit ht
diëlistjaar 1929 zijn gekweten.
Met toepassing van artikel 24 van evengenoenide
wet is, bij deKoni uklijke besluiten d.d. 31 Deeemhër
1029 (Staatsbtaden
nos. 598, 599, 601
t/in.
605), een
totaalbedrag van f 11.805.000 van den dienst 1928
naar het dienstjaar 1.929 overgebracht, waarvan
f 9.379.000 den
gewonen
dienst betreft. Is cle gewone
dienst 1929 derhalve door het overbrengen van lattst-
genoemde som aan •te cloene uitgaven ongunstig be-
invloed, daar staat tegenover, dlat zich deze overboe-
king weder van 1.929 naar 1.930 zal herhalen. Het he-
cl nog daarvan, is thans uit clan aard der zaaic nog net
met juistheid bekend, doch naar, uit cle vooi.loopigc
gogevens blijkt, zal het mccle ongeveer eene
501fl
van
p.m. f 10 millioen bedragen.
4
Overzicht der uitgaven en ontvangsten van
–
1910-1020.
Gelijk’ gebruikelijk is, moge thans wederom volgen
een, gedeelteljlc. samengevat, overzicht vai’n cle laatste
20 jaar, met splitsing van uitgaven en ontvangsten in
gewone en buitengewone (vanaf h’et d ienistjaar 1920
in Titel A (Gewone dienst) en Titel B (KapitaaL
dienst). Ui.t den aard der zaak is de afloop van cle
clienten 1914 tot en niet 1.924 in dit overzicht’ opge-
nomen met de cijfers, gelijk cli.e zijn na uitschakeling
van cle crisisontvangsten en uitgaven.
Voor-of na-
Voor- of na-
Voor- of na- Dienst-
deelige saldi
deelige saldi deelige saldi
jaren.
van den
ge-
v. d.
buitenge-
van den
ge.
wonen
dienst
ivonen dienst heelen dienst
19l0
t/m.
Gid. Old. Old.
1919
+
48.658.000,-
—
291.253.000,-
–
242.595.000,-
1920
+
664.000,-
–
175.893.000,-
–
175.229.000,-.
1921
–
12.886.000,-
–
284.021.000,-.
–
296.907.000,-
1922
–
33.339.000,-
–
173.571.000,-
–
206.910.000,-
1923
–
14.182.000,-
–
78.186.000,-
–
92.368.000,-
1924
+
2.674.000,-
–
59.285.000,-
–
56.611.000,-
1925
+
44.280.000,-
–
31.455.000,…
+
12.825.000,-
1926
+
66.374.000,-
–
26.065.000,
+
40.310.000,-
1927
+
75.260.000,-
–
10.337.000,-
+
.
64.923.000,-
1928
+
57.196.000,-
–
39.620.000,-
+
17.576.000,-
–
Titel A
Titel B
Gewone dienst
Kapitaaldienst
1929 + 50.857.000,- – 62.940.000,- – 12.083.000,-
DIEN STJAA1I 1930.
Omtrent het loopencle dienistjaar 1.930, deelt de
Nota mede, dat cle begrooting, zooals zij oorspronke-lijk bij cle wet is vastgesteld,’ het volgende beeld ver-
toonde:
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
831
Bijlage A
ALGEMEENE VERZAMELSTAAT DER RIJKSBEGROOTING VOOR HET DIENSTJAAR 1931.
TITEL
A.
GEWONE DIENST
Verschil tusschen de raming voor
1931
Vermoedelijk be-
Toegestane uit
en de bedragen toegestaan (geraamd) loop der uitgaven
OMSCHRIJVING.
Geraamd voor
1931.
gaven en geraamde
o
en vermoedelijke
Middelen voor
1930.
voor
193 .
opbrengst der
Meer.
Minder.
Middelen voor
1929
UITGAVEN.
Totalen der titels
A
van de hoofdstukken
der begrooting van uitgaven.
Hfdst. 1
Huis der Koningin
f
1.850.000,—
If
1.850.000,—
f
1.700.000,_..
II
Hooge Collegesvan Staat
en Kabinetd. Koningin
2.057.000,-
11
2.036.000,—
f
21.000,_
1.930.000,-
III
Buitenlandsche Zaken
,,
4.198.000,—
,,
4.157.000,_
41.000,—
3.844.000,_
IV
Justitie..
…………
,,
29.757.000,—
29.317.000,_
440.000,—
,,
27.936.000,-
V
Bi.nnenl.ZakenenLandb
,,
22.908.000,—
,,
21.834.000,—
1.075.000,—
,,
20.359.000,-
VI
Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen
……
,, 165.852.000,_
59.905.000,—
5.948.000,_
,, 152.275.000,-
,,
84.793.000,—
,,
83.262.000,_
1.531.000,— 82.018.000,_
VIIB Financiën …………
,,
54.104.000,—
,;
69.025.000,—
f
14.921.000,—
68.534.000,-
VIII
Defensie …………..
,, 101.732.000,—
,,
99.979.000,
..
1.753.000,—
95.032.000,_
VIIA. Nationale Schuld……..
IX
Waterstaat
. …. .. …
..
,,
61.735.000,—
,,
59.639.000,__
..
..
2.096.000,—
59.362.000,—
X
Arbeid,Hand.enNijverb
,,
77.347.000,—
76.303.000,—
1.044.000,—
79.601.000,-
XI
Koloniën
…………
,,
6.160.000,—
6.179.000,—
,,
19.000,—
6.339.000,—
XII
Onvoorziene Uitgaven
,,
50.000,— 1»
50.000,_
..
5.000,-
f612.543.000,—
..
f613.530.000,—
f
13.949.000,—
f
14.940.000,—
f598.935.000,—.
,,
992.000,-
MIDDELEN.
Totaal van den ramingstaat (titel
A).
f
6
O
3
.
447
.
000,—
f
620.700.000,—
f
17,252.000,—
,, 649.792.000,-
–
f
7.164.000,—
f
50.857.000,—
Voordeelig saldo ………………
Nadeelig saldo ………………..
. .
f
9.0
…96.000,_
–
–
TITEL B. KAPITAALDIENST.
Toegestane uit-
Verschil tusschen de raming voor
1931
en de bedragen, toegestaan (geraamd)
Vermoedelijk be-
loop der uitgaven
OMSCHRIJVING.
Geraamd voor
1931.
gaven en geraamde
voor
1930.
en vermoedelijke
Middelen voor
1930.
opbrengst der
Meer.
1
Minder.
Middelen voor
1929.
UITGAVEN.
Totalen der titels B van de hoofd-
stukken der begrooting
van uitgaven.
Hfdst. V.
Binneni. Zaken enLandb.
f
306.000,—
f
316.0001—
–
f
10.000,_
f
466.000,-
VIIA. Nationale Schuld …….
,,
6.916.000,_
6.992.000,—
–
76.000,—
113.596.000,-
80.26.000,—
,,
39.913.000,—
f
40.312.000,—
–
57.781.000,—
,,
627.000,_
543.000,
84.000,—
–
1.985.000,—
VIIB. Financiën
…………..
Waterstaat …………
67.282.000,—
,,
54.629.000,_
12.653.000,—
–
38.949.000,-
VIII.
Defensie
…………….
Arbeid, Hand. en Nijverh.
Memorie
..
Meniorie
–
1.550.000,-
f
155.357.000,—
f
102
.
393
.
000,—
f
53.049.000,—
f
86.000,—
f212.327.000,-
MIDDELEN
,,
52.964.000,-
f
26.088.000,_
Totaal van den ramingstaat (titel
B)
,,
53.859.000,—,,
7.770.000,—
91.407.000
1
Voordeelig
saldo………………
–
–
–
Nadeelig saldo
………………
.98.000,—
f
.
101.4
…..
f
74.623.000,.—.
f
120.920.000,-
GEHEELE DIENST.
S A L D 1.
Geraamd voor
1931.i
b
e
g
roo
t
ing
Vermoedelijke uit-
Voordeelig saldo titel A
–
f
7.164.000,—
f
50.857.000,-
f
9.096.000,—
–
–
Voordeelig saldo titel
B
–
–
–
Nadeelig saldo
,,
A
….
……..
Nadeelig saldo
B ……….
f
101.498.000,—
f
74.622.000,—
.
f
120.90.000,-
..
Voordeelig saldo Geheele dienst
Nadeelig
..
f
110.594.000,—
f
67.458.000,—
.
f
70.063.000,-
TIT.IDL A. GNVON.E
D.r..liis’l.
(1
t&cjaven,.
Totalen der titels A van cle hoofdstuk-
ken der begrooti.ng van uitgaven .
f
01.3.535.000
Middelen.
Totutl van (IeR ramingstaat (titel A) . .
620.700.000
Voordeelig Saldo….
f
7.165.000
welk saldo bestemd was als ,,stootkussen” ter op-
vangi og van rica schok, welke de begrooting voor 1.031
zou ontvangen als gevolg van cle invoering van de
nieuwe w’et op de f:inancieele verhouding tusschen
het Rijk en de gemeenten. –
TIP.liiL F1. sl.çA:pI’uAiT,DIJSNST.
Uitgaven.
Totalen der titels
B
van de hoofclstu k-
kon der begrooting van u.i tgavcn ….j 1.02.393.000
IWicidelen.
Totaal van den ramingstaat (titel B) ..
27.770.000
Nadeelig saldo….
f
74.623.000
Voor zooveel den
ewonen dienst
(titel A) betreft,
zijn sedert cie vaststelling van deze begrootinig ver-
hoogd:
Hoofdstuk 1X bij cle wet van 1.8 Juli
1.030 (Staatsbiad, No.
,7) (Aanbrenging
832
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1930
van verlichting ten behoeve van nacht-
vluchten), met …………………..
f
160.000
Hoofdstuk V bij de wet van 31 Juli
1930 (Staatsblacl No. 346) (Diversen), met
421.000
f
581.000
terwijl nog aanhangig zijn wetsontwerpen
tot verhooging van den gewonen dienst
van:
Tloofdstuk VIII. (Zitting 1929-1930,
No. 346)
(Aanbouw schepen en vaartui-
gen),
met
……………………….
,,
770.000
IToofdstuk
XI
(Zitting
1929-1930,
No.
374)
(Diversen), met
…………..
.,,
336.000
lloofdstuk
VI
(Zitting
1920-1930,
No.
380)
(Huisvesting
Rijksu.niversitei-
ten, Technische iloogeschool, enz.), niet.
,,
246.000
Hoofdstuk VIIB (Zitting 1929-1930,
No. 425)
(Diversen),.met ……………
,,
52.000
Tezamen….
f
1.984.000
terwijl reeds bekend is, dat nog meerdere suppie-
toire begi..00tingsontirerpen te wachten zijn.
Tengevolge van een en ander zal het aanwezige
overschot eene verdere daling ondcrgaan. Daar staat
intusschen tegenover, dat. de opbrengst der middelen
over de eerste zeven maanden de raming niet een niet
onaanzienlijk bedrag overschrijdt, zoodat, naar het
zich laat aanzien, wel als waarschijnlijk mag worden
aangenomen, dat het clienstjaar 1930, voor zooveel den
gewonen dienst betreft, met een overschot zal sluiten.
* *
*
DIENSTJAAR
1931.
Teneinde een duidelijk overzicht te geven van de
ram:ing der uitgaven en der middelen voor genoemd
dienstjaar in vergelijking met de bedragen, welke
aanvankelijk voor 1930 zijn toegestaan en geraamd,
moge worden verwezen naar de bijlagen A en B dezer
Nota.
TITEL
A.
GEWONE DIENST.
De begrooting voor den gewonen dienst wijst aan:
in uitgavei ……………………
f
612.543.000
inkomsten …………………..
,,
603.447.000
zoodat een nadeelig saldo is geraamd van
f
0.096.000
UITGAVEN.
Omtrent de wijzigingen in de ramingen van ieder
TIoofdstuk afzonderlijk moge liet volgende worden
medegedeeld:
Hooger is geraamd:
Hoofdstuk
II ………………….
f
21.000
III ………………….
,,
41.000
IV ……………………440.000
V …………………..1.075.000
VI
…………………..
,
.
,
5.948.000
•
VII A ………………..
,,
1.531.000
VI1I …………………….1.753.000
1X …………………..
,,
2.096.000
X ………………….
,,
1.045.000
Lager is geraamd:
Hoofdstuk VII B ……………….
f
14.921.000
XI ………………….
,
19.000
INKOMSTEN.
De
raming van de middelen, voor zoover opgenomen
in den maandelijksehen middelenstaat, is
dit
jaar niet gemakkelijk. In vorige jaren is nu en dan de klacht
gerezen, dat deze rarni ng iets te zeer aan den voor-
ziehtigen kant werd genomen, mdt het gevolg, dat de uitkomst het geraamde bedrag soms overschrced. De
ondergeteekende heeft reeds in de millioenennota voor
1.928 (ingezonden op 20 September 1927) de betrekke-
• lijke juistheid dier klacht erkend en als zijn meening
uitgesproken, dat de ramingen zoo nauwkeurig moge-
lijk moeten zijn. Ofschoon
–
schieef hij daar
–
uiter-
aard een opbrengst boven de raming een gelukkiger
en beter verschijnsel is dan een opbrengst daar bene-
den, behoort toch naar een zoo juist mogelijke raming
gestreefd te worden, ook omdat een voortdurende over-
schrijding, in verband met cle onjuiste suggestie die
zij
schept en de behoeften die zij kan opwekken, een
aan het doel tegenovergestelde werking zou kunnen
hebben en in plaats van tot een voorzichtig financieel
beleid tot het tegendeel daarvan zou kunnen voeren.
Om die reden is in diezelfde millioenennota een
nieuwe methode van ramen aangekondigd. Voortaan
zou voor elk middel geraamd worden de opbrengst over
liet voorafgaande jaar, vermeerderd of verminderd
met het
–
tot een jaarbedr~tg herleid
–
accres of de-
cres van dat middel over de eerste zeven maanden van
het loopende jaar. Langs dien weg werd als grondslag
van
de raming voor het begrootingsjaar genomen de
waarschijnlijke opbrengst over het jaar, waarin de be-
grooti iig werd opgemaakt. Enkele middelen, inzonder-
heid do kohierbelastingen, werden van deze methode
uitgezonderd.
Het doel van een volkomen nauwkeurige raming is,
blijkens de uitkomst, met deze nieuwe methode gedu-
rende de laatste jaren nog slechts onvoldoende be-
reikt. Eén der voornaamste oorzaken daarvan was wel,
dat met het te verwachten accres over het begrootings-
jaar zelf geenerlei rekening werd gehouden. De op-
merking werd dan ook reeds gemaakt
–
om. tijdens
de jongste begrootingsdiscusties
-,
dat de methode
nog voor verbetering vatbaar was, door ook dit laat-
ste accres op de een of andere wijze in aanmerking te
brengen.
Indien de hoogeonjunctuur van dc voorafgaande
jaren aangehouden had, ware dit denkbeeld zeker der
overweging waard geweest. Dit is iutusschen, gelijk
bekend is,
niet
het geval. Aangenomen mag worden,
dat de opbrengst van 1930 in het daaropvolgend jaar
zeker niet zal worden overschreden. Sommige midde-len zullen onder den invloed der depressie stabiel blij-
ven, d.w.z. hun natuurlijken groei zich zien ontgaan.
Andere zullen zelfs terugloopen. Een derde groep zal,
hetzij omdat ze (zooals
buy.
de registratierechten)
reeds in 1930 den invloed der depressie sterk hebben
ondergaan, hetzij omdat ze (zooals sommige accijnzen)
minder den welvaartstoestand dan het bevolkingsac-
cres plegen te volgen, weliswaar ook in 1931 in op-
brengst kunnen toenemen, maar dit eventueel accres
zal dan niinstens worden opgewogen door wat bij an-
dere middelen aan absoluten teruggang zal zijn op te
merken. i)e mogelijkheid van een totaalaccres tus-schen het loopende jaar en liet aanstaande begroo-
tingsjaar is dan ook thans wel geheel uit te schakelen.
liet beste, dat verwacht kan worden, is een gelijk-
blijvende totaal-opbrengst in 1031 aan die van 1930.
Voor’één. der voornaamste bronnen van inkomsten,
der Rijksinkomstenbelasting, zal ook dit laatste resul-
taat ongetwijfeld
niet
worden verkregen. Deze hef-
fing is dan ook aanmerkelijk lager geraamd moeten
worden dan de opbrengst over 1929, vermeezderd met
het accres over 1930. Zou deze laatste wijze van be
rekenen hier tot een raming van
f
94 millioen leiden,
hooger dan eene van
‘f
85 millioen meent de onderge-
teekende in de gegeven omstandigheden niet te mo-
gen gaan. Daar deze heffing intusschen tot de kohier-
belastingen behoort, maakt dit geen inbreuk op de
sinds 1928 gevolgde methode. Iets dergelijks geldt
“oor de vermogensbelasting.
Dc ondergeteekende zou overigens voor de midde-len, die
niet
naar kohieren worden geheven, ook dit-
maal de methode van 1928 willen volgen. Voor het
geval van een langdurig aanhoudende economische
inzinking zal zij achteraf te optimistisch kunnen blij-
ken, maar bij de onzekerheid, welke
op
dit oogenhlik
heerscht, sdiijnt zij de éénige waarbij willekeur is
uitgesloten. Wellicht mag zelfs met eenigen grond de
ondersteli:ing worden gewaagd, dat deze niethode de
wezenlijke uitkomst, indien al niet voor elk middel
afzonderlijk, dan toell voor het totaal der gezarnen-
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
833
lijke middelen, ditmaal dichter zal benaderen dan in de jaren 1928-1930 het geval heeft kunnen
zijn.
Met uitzondering van de kohierbelastingen is dan
ook hieronder voor alle belastingen geraamd een op-
brengst als over 1929 werd verkregen, vermeerderd
of verminderd met 12f7 van het accres of decres over cie eérste zeven maanden van het loopencie jaar.
Daar het
geheele
accres over cle eerste zeven maan-
(ten van het loopeude jaar heeft bedragen
f
8.3 mii-
lioen en voor rekening van de kohierbelastingen hier-
van komt
f7.9
millioen, is er voor de gezamenlijke
n.iet-kohicrbeiastingen slechts een aceres van 4 ton.
(Ten vorigen jare was ditzelfde accres na zeven maan-
(en bijna
f
10 millioen). De ook ditmaal toegepaste
methode komt dus thans – als gevolg van de huidige
depressie – neer op een raming voor 1931, welke per
saldo slechts zeer weinig boven de opbrengst over
1929 uitgaat.
Voor cle toelichting der afzonderlijlce middelen zij
overigens verwezen naar de Memorie van Toelichting
van de Middeleuwet.
TITEL B. KAPITAALDIENST.
Teicort op den lcccpitaaldienst
De kapitaald.ienst wijst voor 1931 een totaal in uit-
gaveii aan van ……… ………..
f
155.357.000
en in ontvangsten van ………..
f
53.859.000
zoodat het nadeelig saldo bedraagt . . .
.f
101498.000
Voor 1930 is geraamd:
Uitgaven …………………….
f
102.393.000
Ontvangsten …………………..
,f
21.710.000
Nadeelig saldo 1930 …………….
f
74.623.000
Tekort op den gewonen dienst, telcort op den
lcapitctaldienst.
Zooals uit bijlage A (blz. 831) blijkt, geeft de ge-
wone dienst een tekort van
f
9.096.086, en sluit de
icapitaaldienst met een tekort ad
f
101.497.805, ge-
vende voor den geheelen dienst een nadeelig saldo
ad [1.1.0.593.891.
Opmerking over den gewonen dienst.
Bij het tekort van ri.iim
f
9 mi1lioen, dat
01)
den
gewonen dienst geraamd is, moge het volgende wor-
den opgemerkt.
Dc ondergeteekende heeft tijdens cie jongste be-
grootirigsdiscussics in de Tweede Kamer op 12 No-
vember 1929 (Handelingen, blz. 339, 2de kolom, en
blz. 340, 1st kolom) toegezegd te zullen overwegen,
of er reden is terug te keeren tot het vééroorlogsche
stelsel van cle geraamde ,,besparingen” op de u’it-
gaven. Dit punt werd door hem in die discussies ter
sprake gebracht in verband met de kwestie der over-
schotten. Hij zeide er o.a. het volgende over:
,,De oudere leden dezer Kamer zullen zich herin-
neren dat men véér 1.914 de gewoonte had om aan
het einde der Millioenennota een bepaald bedrag uit
te trekken, dat men noemde: de besparing. Men wist
vrij zeker, dat de geraamde uitgaven niet zouden wor-
den bereikt in de uitkomst, maar men wist niet op
welke posten, op welk artikel, zelfs op welk hoofdstuk
dit het geval zou zijn, en daarom schreef men aan het
einde der [illioenennota: er is een tekort van zoo-
veel, maar aan geraamde besparing zooveel; hiermee
werd dan het tekort gereduceerd. Of, er is een over-
schot van zooveel, de geraamde besparing is zooveeL,
daarmee wordt het overschot vermeerderd. Deze
methode is in den oorlogstijd in onbruik geraakt,
omdat de besparingen er toen niet meer waren.”
Hieraan ken thans het volgende worden toege-
voegd.
in cle véér-oorlogsche Mi11ioenen nota’s – en ook
nog gedurende den oorlog – vindt men op één der
laatste bladzij(len geregeld een zinsnede van ongeveer
clezen. inhoud: ,,iIet
becijferd
tekort” (er werd meest-
al een
tekort
becijferd)
,,op den gewonen dienst be-
hoort nog te worden verminderd met het bedrag, dat
cle werkelijke gewone uitgaven vermoedelijk beneden
de oorspronkelijk geraamde zullen blijven”. Deze ge-
raamde jespariDg”i welke werd geschat aan de hand
van de ondervinding van voorafgaande jaren, beliep
in de Millioenennota van September 1910 een bedrag
van
f
1.2 millioen op een budget van f206 millioen;
:in de Nota van September 1911 een bedrag van
.f
1.3 millioen op een budget van
f
210 millioen; in
Septernber 1.01.2 een bedrag van
f
1.4 millioen op een
budget van
f
21.9 millioen; in September 1913 een
bedrag van
f
1.7 millioen op
f
232 millioen; in Sep-
tember 1914 een bedrag van
f
1.9 millioen op
f
226
inillioen (dit laatste budget was lager dan het vorige,
doordat het bedrijf der P.T.T. en het Visschershaven-
bedrijf te Umuiden – met gezamenlijke uitgaven
ad
f
22.5 millioen – uit de begrooting gelicht
waren).
De ,,besparing” is in volgende jiren, wegens de on-
gewisheid der tijden, steeds op dit cijfer van
f
1.9
millioen gehouden, hoewel het budget bleef stijgen.
in de Millioenennota van September 1919 werd
met het ramen van een ,,besparing’ opgehouden, om-
dat – naar clie Nota mededeelde – ,,cle verwachting
ten opzichte van de laatst afgesloten dienstjaren niet
is verwezenlijkt”. Sedert dien bleef het daarbij.
De ten vorigen jare toegezegde overweging heeft
er nu toe geleid, dat de ondergeteekende, gezien ook
de ondervinding der achterliggende jaren, geen be-
zwaar heeft, tot het voorheen gevolgde stelsel terug
te keeren e:n dus ook op dit punt over te gaan tot
,,liquidatie van den oorlog”. Bij cie tegenwoordige
hoogte van het budget meent hij, dat alsdau een be-
sparing van
f
3 millioen ware aan te nemen.
Door het aanbrengen van deze correctie wordt het
telcort op den gewoncn dienst verminderd tot een be-
drag van ruim
f
6 miilioen.
Het ontwerp tot verhooging van den
accijns
op het
gedistilleerd, dat te gelijk met deze begrooting wordt
ingediend, zal, blijkens cie daaraan toegevoegde Me-
morie van Toelichting, een hoogere opbrengst leveren
van ruim
f
4 millioen. Het geraamde tekort zal hier-
door dalen tot ongeveer
f
2 millioen. De ondergetee-
kende meent, dat dit telcort voorshands geen aanlei-
ding behoeft te geven tot het nemen van buitenge-
‘one maatregelen.
Beschouwingen over den toestand van ‘s Rijks
financiën.
Als gewoonlijk, mogen eenige opmerkingen om-
trent den algemeenen toestand van ‘s Rijlcs financiën
aan het voorafgaande worden toegevoegd.
Zoowel licht- als schacluwzijden
zijn
daarbij naar
voren te brengen.
Een lichtzijde is, dat het bij deze begrooting is
mogen gelukken, de wet op de financieele verhou-
ding tusschen het Rijk en de gemeenten budgetair
,,onder dak” te brengen, zonder dat tot verzwaring
van lasten behoeft te worden overgegaan. Gelijk men
weet, heeft de hoogconjunctuur van de laatste jaren,
in verbinding met een bepaalde financieele gestie,
allengs de mogelijkheid geschapen tot het nemen van
een reelcs van noodige maatregelen, waardoor de bud-
getbalans aanmerkelijk werd hezwaard. Die maatrege-
len betroffen ten dccle vermeerdering van uitgaven,
ten dccle vermindering van inkomsten (verlaging van
belastingen). De wet op de financieele verhouding
was er de laatste van. Het stond tevoren nog niet
vast, dat ook deze maatregel – die voor het eerst op
den dienst 1931 zou drukken – zonder een nieuwe
heffing zou kunnen worden ingevoerd. Nu hierom-
trent meer zekerheid is vericregen, moge de voren-
bedoelde reeks van maatregelen, zooals zij voorkwam
op b]z. 7 van de jongste Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer over de Rijksbegrooting, hi
ei
: nog
eens worden in herinnering gebracht;, tevens om te
834
.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1930
doen . tkomeri, dat de
i
T)
voorafgaande jaren vc
kregen ,,overschotten” ruimschoots emplooi hehbei
gevonden i.n nieuwe lasten, op het budget gelegd. Dc
bedoelde maatregelen zijn de volgende:
millioe n
verlaging suecessiebelasting ……………
.f
10
verlaging inkomstenbelasting ………….
20
schrapping rijwielbelasting ……………
6.5
herstel invali.diteitsbijchage ……………,,
spoorwegsaneering ……………………….
5.5
pensioensaneering
……………………,
3.5
herstel ‘Me leerp1ichtaar ……………..,,
4
herstel leerlingenschaal …………………3.5
salarisherziening …………………….,,
1
Zuiderzee ………………………….
D.
financieele verhouding ……………….
23
Tezamen ….
f
106
Deze opsomming was niet geheel volledig, in zoo-
ver sommige uitgaafposten – o.a. het herstel van )let.
zevende leerplichtjaar en het herstel van cle leerlin-
genschaal – gebleken zijn iets hooger geraamd te
moeten worden, en in zoover de belastingverlagi ogen
niet alle waren meegeteld. Dit laatste wegens de,
naar liet inzien van den ondergeteekeicle, afdoende
reden, in dezelf cle Memorie van Antwoord aldus ver-
meld (hlz. 8):
,,.De verlaging der personeele belasting is in dit
verband niet genoemd, daar de opbrengst daarvan in
1.031 voor het Rijk vervalt.
Evenmin is genoemd de ‘erlaging van den gedis-
tilleerclaccijns, daar deze, gelijk bekend, niet als ver-
lichting van lasten bedoeld is en clan ook, zoo cle
mindere opbrengst zich handhaaft, nader onder do
oogen zal moeten worden gezien.
,,Ook zijn niet, vermeld de
f
25 millioen, waarmee,
door schrapping van de opcenten op de inkomstenbe-
lasting, de heffingen voor het leeningfonds zijn ver-
laagd, daar dit buiten liet gewone budget omgaat.
,,Daarentegen is wèl genoemd de schrapping der rij-
wielbelasting, daar deze, hoewel ten bate van liet we-
genfonds op verlaagden voet gehandhaafd, voor het
gewone budget verloren is gegaan.”
De volkomen volledigheid der opsomming intus-
schen daargelaten, stemt het, gelijk gezegd, tot vol-
cloening, dat van de bovenvermelde
f 106
millioen
thans de laatste – aanzienlijke post zonder opleg-
ging van nieuwe lasten in het budget is verwerkt
kunnen worden.
Een zeer ernstige schaduwzijde staat hier echter
tegenover.
De ondergeteekende beschouwt als zoodanig uiter-
aard niet
de omstandigheid, dat een voorstel tot ver-
hooging van den gedistilleerdaccijns bij dit budget niet kan worden gemist. Gelijk reeds uit het boven
gegeven citaat van blz. 8 der Memorie van Antwoord
van 1929 blijkt, is die verhooging niet te beschou-
wen als een verzwaring van lasten (evenmin als de verlaging een verlichting van lasten was), maar als een maatregel om het destijds vooropgestelde doel
beter te verzekeren. handhavirt.g zooveel doenlijk van
de oude opbrengst, onder afsnijding van de fraude.
Hetzelfde ‘werd trouwens opgemerkt op blz. 12 van
dezelfde Memorie van Antwoord in deze woorden:
,,Zoo noodig, zal tegen verhooging van het thans gel-clende tarief niet worden opgezien. De maatregel van
het vorige jaar is niet ingevoerd onder het motto van
belastingverlaging. En evenzoo zal een geheel of ge-
deltelijk herstel van het oude tarief in geen geval
afstuiten op bezwaren als tegen belastingverhooging
worden aangevoerd”. Verwezen moge overigens wor-
den naar de, te gelijk met deze Nota verschijnende,
Memorie van Toelichting tot het betreffende wets-
ontwerp.
De wolk, die over het huidige budget hangt, ligt
dan ook elders. De hoogconjunctuur van de jongst-
verloöpen jaren, waarvan hierboven sprake was, is in haar tegendeel verkeerd. Niet alleen zal het bui-
tetigewoon ni i cldclenaccrcs, dat tot de straks vermelde
reeks viii maatregelen mccle in staat stelde, een einde
nemen, maar ook het
normale
scores der middelen zal in de naaste toekomst stopstaan. Reeds dit stemt
tot ernst, diadir het no:i’tnale ac(res der
uitgaven zich
wèl
zal blijven doen gevoelen. Nog beclenkelijker zal
(le toestand worden, indien de middelen – als totaal.,
genonien – in voistreicten zin terugloopen. De moge-
lijkheid hiervan is allerminst uitgesloten, al zal hot
niet terstond gesch:ieden. De fiscale inkomsten ver-
houden zich in menig opzicht tot cle welvaart, als liet
daglicht tot cle zon. liet tijdstip van ondergang der
zon is niet het tijdstip, waarop cle duisternis intreedt.
Er is een, periode van milde nawerking. Aldus is liet
ook, vooral onder een gedifferentieerd belastingstel-
sel als het onze, met cie opbrengst van cle middelen bij
een dalende conjunctuur. Maar op den duur zal, in-
cl en cle depress:ie blijft aanhouden, aan een absolu-
ten teruggang van liet totaal der niidclelen, toch niet
zijn te ontkomen.
.Daartegeuover blijve:n dan anderzijds – gelijk ge-
zegd – cle uitgaven haar normaal accres behouden,
reeds wegens den groei der bevolking. Men denke o.a.
aan het ,toenemendl aantal kinderen, dat i.ecler jaar
lager onderwijs komt vragen, in verband waarmede clan ook cie begrooting van Onderwijs b.ij’. dit jaar
weder eenige mil] i oenen hooger is moeten geraamd
worden dan het vorige jaar, terwijl, naar de hui.dige
stijging berekend, binnen een achttal jaren voor dit
hoöfdstuk het
cijfer
bereikt zaL zijn, waarop in 1910,
blijkens bovenstaande opgaaf, de geheele Rijksbegrôo-
ting was uitgetrokken.
Naast het normaal accres der uitgaven staan bo-
vendien de
nieuwe
uitgaven, met name van socialen
aard, welice, zooals ten vorige jare werd meegedeeld,
in het voornemen liggen.
Belastingverzwar.ing bij een dalende conjunctuur
zou den toestand nog verergeren en i’e1licht zelfs de
bconnen, waaruit de middelen tenslotte moeten ko-
men, voor een groot dleel in gevaar brengen. En dit
te eer, indien sommigen meen:i og wordt bewaardheid,
(lat de huidige wereldcnisis tenslotte zal blijken te
moeten worden gezien als een verdere liquidatie van
den oorlog, in dien zin, dat de
prijsdaling
zich over
cle geheele lijn zal uitstrekken en dat op een dichter
bij het vôôroorlogsche niveau gelegen peil van prijzen
cii bonen straks liet evenw:icht zal worden hersteld.
liet ligt voor de hand, dat bij een dergelijke alge-
meene beweging naar beneden zich een voortgezette
verlaging der belastingen meer passend zou aanslui-
ten dan een nieuw-ingeluicle verhoog:ing daarvan.
Indien men dit alles tezamen overweegt – en
daarbij ook niet voorhijziet, dat de thans ingediende
begrooting door een scherpe ramling van inkomsten
en uitgaven minder elasticiteit zal blijken te bezitten dan menige van haar voorgangsters – is de conclusie
onafwijsbaar, dat over ‘s Rijks financieelen toestand,
zooals die zich op het oogenhlik voordoet, een don
kere schaduw hangt. Bij het achterwaarts zien moge de lucht heldere plekken vertoonen, vooruit dreigen
zware wolken. En van clie laatste zijde komt de wind;
liet verleden wijkt terug; de wolken vormen toe-
komstland.
De ondergeteekende schrijft een en ander niet
om rnoedelooshei.d te predilcen. Hij is overtuigd, dat ook de moeilijkheden, waarvoor de huidige crisis one
zal stellen, niet vereende krachten zullen overwon-
nen worden. hij schrijft het slechts, omdat het hem
noodzakelijic voorkomt, dat Regeer.ing en Kamer zich
gezamenlijk klaar rekenschap geven van de situatie,
waarin wij ons bevinden, opdat zij haar gemeen-
schappelijk beleid dan maar richten.
Voor overmatige bezorgdheid is ook nu nog geen
reden; voor verzorging des te meer. De Regeening
ie
er diep van overtuigd en doet een ernstig beroep
Oj)
hen, op wier medewerking zij daarbij is aangewezen.
17 September
1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
835
AANTEEKENINGEN.
Een Zwitsersche Fixed Trust.
Blijkeus een heschoawing, voorkomende in het avond-
blad van ,,De Maasbode” van ii. Sept.
il., is
er eenig
misverstand ontstaan door onze aanteekening in het
nummer van cle vorige week. In deze beschouwing vrcIt eroi gewezen, dat het onjuist is om de typisch
liollaricische acimijvistratielcantoren
op
één lijn te stel-
lenniet de ,,fixecl trust”. De leidende gedachte hij de
administratieknntoren is niet verdeeling van risico
hij belegging, zoowel geografisch, als naar den aard
der ondernemingen, doch uitsluitend een voor het Ne-
derlancisch publiek technisch verhandelbaar object te
creëeren.
Inderdaad heeft de schrijver hiermede het doel van de aciministratiekantoren juist geteekeud. Maar in de
betreffende aanteekening wordt niet gesproken over
het
wezen
van de administratiekantoren, maar over
het principe,
dat door hen hij de uitgifte van sommige
certificaten wordt gevolgd en waarbij wel degelijk
sprake is van een verdeeling van het risico, zooals o.a.
4uidelijk is aangetoond in een zeer lezenswaardig ar-
tikel over de Nederlandsehe Admin.istrat:ie- en Trust-
kantoren, voorkomende in het maandhericht van Jan.
1.929
van de Rotterdamsche Bankvereenigi ng, waaruit
wij de volgende passage aanhalen:
,,Dieser Vereinigung ungleichartiger Werte eines und des-
cel ben Uuternehntens steht die Verei nigung gleicha rtiger
Werte ($tannnaktiea) verschieclener ‘tJnternehmuugen als
interressanter Soncierfali gegenüber. Gerade cliese Zertif i-
kate haben int Ausla.nde besondere Beachtuug gefunden. i)er
Bewegruncl zur Ausabe soicher .,Samntelzertifikate” ist
entwecler der Wunsch, den Handel durcic Zusantmenfassu ug
za kleinen Aktien oder solcheu nut nicht gangbaren Koud-
naIbetrigen zu erleichtern, ocler auch der, einen Bisikoaus-
gleich zu schaffen, der bei einer soichen Zusammenfassttng
zweifellos vorliegt.’
Opmerkelijk :is verder, dat de schrijver van dit over-
zicht bij de administratie- en trustkantoren in een be-
paald geval eenige gelijkenis ontdekt met de invest-
ment trusts, hoewel, en hierop zij nog eens nadrukke-
lijk gewezen, deze kantoren, wat hun werkkring betreft,
niet op één lijn met deze instellingen zijn te plaatsen.
,,Zwei Sonder- odcr lieber Grenzfitlle der Tittigkeit der
adiniuistraiekantoren kön nen noch erwithut werden. Der
cme ist jener, wo ciie Anzahi Werte verschieclener Art
– z. B3sp. schweizer Obligationen – bci einem administra-
tiekantoor hinterlegt vercleu, das clagegen eigene Obligvti-
otien hegibt, deren Zinsendienst durch den Ziasertrag des
Portefeuilles gedeekt ivird. i[ier wird sich, da von clent 13e-
sit7 an Obligationen alljithrlich cin Teil getilgt wird, unci
Neuanla.ge dieses Besitzes in illuilichen Werten erwünscht
ist, ciiie Ober das reine ,,Adniinistrieren” hinaiusgeheiicic
Tiltigkeit nicht vernieiden lassen. Sie niLbert sich dann der-
lenigen der bekaunten ,,investment trusts”. Aehtilich liegt
der Fali, venu cia hollii.ndiscljes Institut das Effcktenpor.
tefeuille cii es auslitndischen, das sich entiasten will, Ober.
nimmt, mit der Absicht, clieses dattit in cia aclnunistratie_
en trustkautoor zu legen, weiches sclbst clagegen eigene
Werte liegeben soll, sei es dass diese danu Zertifikate fOr
cinzelne cliescr Papiere darstellen, sei es dass es sicit nat
Sammelzertifikate handelt. Doch ciii solchei- Fa.11 über.
schreitet eigent.lich bereits die Grenze der Arbeït der reinen
adininistratiekantoren, clie im Obigen kitrz zit umreissen
tact durch eitlige der i’raxis entnomntenc Beispiele zit er-
liLuterit vet-sitcht wttrde”.
lndexcjjfers ‘van scheepsyrachten,
,,The Economist” schrijft: De opleving tengevolge
van seizoensinvloeden, die voor het charteren van
schepen viel waar te nemen, maakte ook gedurende de
a fgeloopeu maand verder vdortgang, waardoor ons in-
ctexcijfer voor scheepsvrachten in de wilde vaart met
96.1, tegenover
111.8
een jaar geleden, ten opzichte
van Juli een sUjging van
5.8
pOt. te zien geeft. De
volgende tabel toont cle jongste schommelingen van de verschillende groepen.
De vraag naar tonnage voor graanverschepingen
naar Europa nam in La Plata, op de Noord-Amen-
kaarische en Australisché markten sterk toe en de no-
teeringen voor thuisvrachtën van Argentinië toonden
een bijzonder scherpe verbetering, gedeeltelijk als ge-
‘-
‘-
OQ
o
Datum
–
.5
n
o
1-‘
tL
.?
t
IM
>
Basis
(Gemiddelde
100
100
100
100
100
100
100
(Gemidd.v.1913) 110,0 113,1
123,4
106,3 117,4 127,9 110,3
Febr.
1920 814,3 529,9 757,5 744,8 587,0 712,2 691,0
Dec.
,,
268,9 277,2 244
2
1 256,8 286,7 347,2 280,1
Dec.
1921 160,1 164,1 163,7 144,4 141,3 166,5 156,7
Dec.
1922 137,1 135,2 129,2 122,6 138,1 159,3 136,6
Dec.
1923 134,0 132,7 120,1 124,4 125,1 144,2 130,1
Dec.
1924 117,4 129,2 119,5 119,8 129,3 161,1 129,4
Dec.
1925 117,0 121,6 117,0 110,1 110,1 154,9 121,8
Dec.
1926 139,7 156,1 145,9 132,9 129,2 179,8 147,3
Dec.
1927 105,6 116,2 113,6 114,2 124,13 139,8 119,0
Dec.
1928 122,1 131,3 125,6 128,8 127,4 156,7 131,7
Aug.
1929 125,5 99,8 115,6 117,0 104,7 108,6 111,8
Sept.
129,7
99,9 112,3 115,3 100,4 107,7 110,9
Oct.
130,4
98,3 103,1 117,4 95,1 106,8 108,5
Nov.
124,9 96,9
97,6 110,7
91,0
94,4 102,7
Dec.
117,3
95,5
94,6 109,0. 93,4
91,7 100,3
Januari1930 104,2 94,2 95,1 99,8 85,2 88,1
94,4
Februari
98,1 92,8 95,5 93,4 78,9 75,7
89,0
Maart
96,3 87,7 91,9 94,2 77,8 79,2
87,9
April
94,4 91,2 95,9 94,8 76,3 85,5
89,7
Mei
95,1
88,5
91,6
94,2
74,6 87,2
88,5
Juni
91,3
85,2
90,7
95,7
74,6
90,8
88,1
Juli
86,3
89,6
94,6 102,8 78,3 93,5
90,8
Aug.
86,7
.94,2
99,7 104,5
84,7 106,8
96,1
volg van berichten omtrent te verwachten maïsver-
schepingen naar de Ver. Staten. In Europa trad
Sov-
jet-Rusland plotseling vrij steric als hevrachter van
graan op; ertsverschepingeu bi even evenwel beperict,
terwijl uitgaande Icolenvrachten over het algemeen
flauw waren. .l)e veranderingen gedurende de afge-
loopen maand van het indexeijfer voör elke groep en
sub-groep blijken iii t de volgende tabel, waarbij liet
cijfer 100 telkens het gemiddelde gedurende de periode
1.898-191.3
voorstelt: . —
+ of-
Golf van Biscaye; uitgaande vracht
–
102,7
+
+
1,6
Middeil. Zee; uitgaande vracht
86,6
–
3,1
11
thuisvracbt
.
………..
.90,0
–
0,6
Nonrd.Ainerika
…………………94,2
+
4,6
,,
,,
,,
thuisvracht ……..
m
Zuid.Aerika; uitgaande vracht
.
87,2
–
20,5
thuisvracht……….
+
30,8
Tndi8;
uitgaande
vracht ………….
120,0
+
2,1
11
thuisvracht
…………….-,
1
.12,2
88,9
-j–
1,2
Het verre
Oosten, Cfl7
.
……………
..
+
6,4
Australi
………………………
.84,7
.
06,8
+
13,3
Dc
derde
tabel
toont
ons
indexcijfer,
herleid tot
een percentage voor 1.913:
(1913=100)
Maand
1
1927
1
1928
1
1929
1
1930
Januari
…….
118,59 98,47
109,6
81,2
Februari ……..
120,54 94,33
106,7
76,5
118,58
93
9
17
102,6
75,5
April ……………
111,06
.
94
9
59
99,1
77,1
Maart ………….
Mei
…………..
111,41
93,79
97,3
76,1
Juni
………..
106,54
..
101,61
91,29
92,1
75
9
7
Juli
………….
.
93,73
94
9
8
78,1
Augustus………05,51
98,17
96
9
1
82,6
107,51
99
9
54
95,3
105,78
103,93 93,3
September ……..
October; ………
106,27
.
110,94 88,3
November
. …. ….
December ………
102,31
113,17
86,2
Jaari,
gemiddelde
109,64
98,8
1
96,8
MAANDCIJFERS.
–
POSTERiJEN, TELEGRAFIE
EN
TELEFONIE.
Opbrengst
Juli 1930 Juli 1929
f
4.620.201,_
f
4.620.743,-..
Posterijen…………..
Telegrafie …………….
581.282,-
695.887,-
Telefonie
……………
,,
2.654.575,……
,,
2.713.776,_
836
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
, 17 September 1930
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ” beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
DiscWissels. 3
25 Mrt.’30
Lissabon
….
Londen
8
28 Juli’28
3
1Mei’30
‘
jBellinn.Eff.4
7Mrt.’30
……
Vrsch. in R.C.
4
7
Mrt. ’80
Madrid ……
6
19 JuZs ’80
Athene ……….
9
2Dec.’28
N.-YorkF.R.B.2419
Juni’30
Batavia ……. …
4410 Mrt.’30
Oslo
……..
4420Mrt.’SO
Belgrado
……..
5428 Mei
’30
Parijs
……
24
1
Mei
’30
Berlijn
……….
4
21Juni’30
Praag
……
4
24Juni’30
Boekarest……..
9
23
lVov.’29
Pretoria
….
6
17Aug.
1
29
Brussel ……….
2431 Juli’30
Rome ……..
5419 Mei ’30
Budapest ……..
5428
Mei ’30
Stockholm
..
34
2Apr.
1
30
Calcutta
……..
5
10Ju1i’30
Tokio
……
5.4
18Oct.’27
Dantzig
……..
4
18Aug.’30
Weenen……
5
9Sept.
1
30
Helsingfors ……
6
26Aug.’30
Warschau….
6412 Juni’30
Kopenhagen
….
4
3
Mei
’30
Zwits. Nat. Bk.
2410 Juli’30
OPEN MARKT.
1930 1929 1928
1914
1
ep
3S
t
81
1
3
116
25130
9114
10j15
20124
.
Sept.
Sept.
Aug.
Sept.
Sept.
Juli
Amsterdam
Partic.disc.
115116
1716.
15
I16
11316_718
1
13
h6
1
5116
5
6
I163I8
41J4_3j5
3118_311
Prolong.
1
3
14
.
114-2
1
1
13_2
1
1
12
3
14
5.1/
2
4
1
14.112
211
4
_2/
4
Londen
DageId…
1-2
12
1
(4
1-2
1114-2
3
1
1-5
31/
4
..411
4
181
4
-2
Partic.disc.
2
1
114132
2
1
116.
1
/8
2
1
I
16
1(8
2
1
1
2
1
(8
5u(
32
_11
2
411
4
211
4
21
4
Berlijn
Daggeid…
1
1
1-3
1’11-3
1
15
2
1
(2-6
1
(2
2_6113
5l1..10
451
4
.711
3
–
Partic.disc.
30-55 d…
3
1
I8
3
1
18
3
1
1
3
1
18
7
1
18
65:8
–
56-90 d…
3
1
1s
3
1
I8 311
3
1
18
7
1
1s
65/8
2
1
1-
1
(,
Waren-
wechsel.
3318.
1
12
331..1/
361
3
.5/
4
311_51
711_51
6
7
1s-7
–
New York
Daggeid
1)
2
2
211
4
2-
1
14
7.10
1
/4
78
1
14
18/
4
.21/
1
Partic.disc.
2
1
1
2
3
14
21/
3
_3/4
2
2
511
4
451
1
–
‘)
Koers Van ii
nepl.
en aaaraan voorargaanae weKen tim vrljaag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
62 42
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavla
York’s)
S
)
S
)
S
)
S)
1)
9 Sept. 1930
2.487/
16
12074
a
59.184
9.754
34.664
100
1
116
10
1930 2.483/
12.07j.,
59.16
9.754
34.64
1001/
8
11
1930
2.486/
8
12.07+
59.164
9.754
34.644
1001/
12
1930
2.484
12.07
59.184
9.754
34.65
1006/
to
13
,,
1930
2.4834
12.07i,
59.18
9.754
34.64
100 j/
16
15
1930
2.48sl
s
12.07′
59.15
9.754
34.63
1001/
60
Laagsted.w.l)
2.48
9
/52
12.06%
59.13
9.744
34.62
997
Hoogste d.w
1
)
2.48%
12.08
59.20
9.76 34.68
1006/
8
8 Sept. 1930
2.487/
16
12.07%
59.184
9.754
34.67
100
1
,,
1930
–
–
–
–
– –
Muntpariteit
2.48% 12.10%
59.26
9.75
34.59
1100
Data
d
Weenen
Praaf
Boeka-
Milaan
Madrid
9 Sept. 1930
48.2031
35.10
7.374
1.484
13.01
27.25
10
1930
48.20 35.10
7.37
1.484 13.004
26.95
11
1930
48.20
35.10 7.374 1.484
13.01
27.30
12
,,
1930
48.20
35.10
7.37
1.484
13.01
27.05
13
1930
48.20
35.10
7.374
1.484
–
15
1930
48.19
35.10
7.374
1.484
13.004 27.124
Laagsted.w.’)
48.17
35.04
7.364
1.474 12.99
26.80
Hoogsted.w’)
48.22
35.1234
7.38
1.494 13.02
27.75
8 Sept. 1930
48.20
35.1234
7.364
1.484
13.004
26.51
1
,,
1930
–
–
–
–
–
–
Muntpariteit
48.-
1
35.-
7.371
1.488 13.09
48.524
D
a
Stock-
Kopen-
Oslo
.i
Hel-
Buenos-
Mon-
holm)
hagen5)
1g
Aires’)
treal
1)
9 Sept. 1930
66.75
66.524
66.524
6.254
91
2.48%
10
1930
66.75
66.50
68.50
6.254
907/
4
2.4818/
6
11
1930
66.75
66.50
66.50
6.254
92
2.48I
5
/16 12
,,
1930
66.774
66.50
66.50
6.254
92
2.
48
7
/8
13
,,
1930
66.774 66.60
66.50
6.254
907/
8
2.48’8/
15
,,
1930
66.75
66.474 66.474
6.254
907/
6
2.487/
4
Laagste d.w.
1
)
66.70
66.45
66.424 6.244
90
2.4814
Hoogste d.w
1
)
66.774
66.55
66.524
6.264
9234
2.49
8 Sept. 1930
66.75 86.524
66,524
6.244
90
2.485/
1
,,
1930
–
–
–
–
–
–
Muntpariteit
66.67 66.55 66.87
6.264
95%
2.48%
5) Noteering te Amsterdam.
*5)
Not, te Rotterdam. 1) Part, opgave.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
KOERSEN
TE
NEW
YORK. (Cable).
1)
a a
Londen
I
Par
ij
s
Berlijn
Amsterdâm
($
per
£)
–
($
P. lOOfr.)
($
p. 100 Mk.) 1
($
p. 100 gid.)
9 Sept.
1930 4,86
51
32
3,925/
8
23,828/
4
40,26%
10
.,,
1930
4,86%
3,926/
23,82%
40,26
/8
11
1930
4,866/
4
3,925/8
23,8
1/
40,261,
12
1930
4,85
11
/
t
,
3,92
8
/8
23,82
‘
40,2434
13
1930
4,86’/
3,928/
t
23,82
40,25
‘
15
1930
4,85i5/,
G
3,92%
23,81% 40,27
16 Sept.
1929
4.84
16
/
16
3,91k
23,80%
40.0734
Muntpariteit..
4,8667
1
3,905/ 23,8131
403j,
TE LONDEN.
KOERSEN
Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
30Aug’
1930
6Sept.
1930
1
8(13 Sept.’30
j
Laagste
1
HoogAjj
1
13Sept.
193U
Alexandrië..
Piast.
p.
z
e 9734
9734
977/ 979
1
974
p.
z
e
375 375
374%
375%
375
Bangkok….
Sh.p.tical
1
1
!101/
8
1/10
1(10
1101/
1110
budapest
,..
Pen.
p: £
27.764 27.74
27.72
27.80
27.765
Buenos Aires
cl. p. $
393/
3934
4034
41%
41
Calcutta
…. . .
Sh.
p.
rup.
11528182
1/5
51
/
64
1/5%
1518/
14
1/525/
Constantin..
Piast.p.0
1.025
1.025 1.025
1.025 1.025
Hongkong
..
Sh.
p. $
11357/39
/41/is
11334
1!4%
1/3%
Sh.
p.
yen
2/0
5
1
8
2/0
18
/
32
2/05/
8
2107/,
2/0
28
/
35
Athene ……Dr.
Lissabon
….
Escu.
p. £
108% 108%
1081/
8
1081/
4
108%
Mexico
….
$
per
£
10.274
10.25
10.20
10.30 10.25
Montevideo
.
d.perC
40
40
4034
41%
411/
4
Kobe
…….
Montreal
…
$
per
£
4.868/
t
4.85k
4.854/
4
4.85%
4.85
Riod. Janeiro
d. per
Mii.
46/,
4%
/16
51/
35
4811
35
Shanghai
.. .
5h.
p.
tael
1/7
11
/
32
1/77/
1
173,
4
118
1
j
6
117
28
/
Singapore
. .
id.
p. $
1
/
347
18
4
2/3
49
/
44
213ti/
2/327/
2
2/3
47
/
Valparaiso
1).
$
per
£
39.68
39.59 39.57
39.64
3
Warschau
..
Zl. p. £
43.40
438j,
435/16
437/,
4
3/
1)90 dg.
ZILVERPRLJS
GOUDPRIJS 5)
Londenl)
N.York’)
Londen
8 Sept. 1930..
166/
8
361/
4
8 Sept. 1930….
851034
9
,,
1930..
166/
t
36%
9
1930…
841117/
10
,,
1930..
16%
3634
10
1930….
84111
7
/
8
11
,,
1930..
1681
4
36
11
1030….
84
1
11
/s
12
,,
1930..
1671
4
3651
12
1930….
85,’01/
13
,,
1930..
1612/,,
3634
13
,,
1930….
85/01/
4
14 Sept. 1929.. 23
1
/
8
50%
14 Sept. 1929..
..
84/1134
27 Juli
1914..
2416/
1
59 27
Juli
1914…
.
84111
1)
In pence
p. oz.
stand.
1)
Fo.elgn silver In
$c. p. oz.
line.
3)
In sh.
p.oz.
line
STAND VAN ‘. RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
30Aug.1930
6Sept.1930
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
,(
85.546,54
1
94.770,98
Voorschotten
op
uit. Juli 1930 aan de
gemeenten verstrekt
op
voor haar
door de Rijksadministratie te heffen
gemeentelijke
ink.bel. en
opc.
op
de
Rijksink.bel …………………
,,
3.225.176,89
,,
3.225.176,89
Voorschotten aan Ned.-lndi8 ………
..85.865.765,26
.
90.096.911,59
Id. aan
Suriname …………………
,,
11.565.462,54
Id.
aan
Curaçao… ……………….
….11.533.142,76
3.864.143,63
,,
4.031.486,29
Kasvord. weg. credietverst.a/h. buiteni.
,,
104.735.563,76
103.155.174,50
Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabeien
………………….,,
22.965.828,01
.
25.932.115.49
Vord.o/h.Algem.Burg. Pensioenf.
1)
–
302.525,66
Vordering
op
andereStaatsbedrijven’)
,,14.214.333,52 ,,14.321.333.85
Ve r Pl
I C
h t
i
n ge n.
Voorschot door Ned. Bank ingevolge
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
t
15.000.000,-
1
10.050.555,33
Voorsch. d. Ned. Bank verstrekt’)…
6.201.443,76
,,
132.531.000,-
»
–
990
141.337.000,-
.
36.480.000,-
,,
51..000,-
Schatkistbiljetten in omloop
……
….
Schatkistpromessen in omloop
…….
,,
10.000.000,-
–
Daggeldleeningen
………………..
Zilverbons in omloop
……………
..4.803.150,-
,,
4.732.924,-
Schuld
op
uit. Juli’30 aan de gemeen-
ten wegens voor haar door de Rijks-
administratie geheven gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomstenbelasting
–
—
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.l)
a.
en
212.802,90
–
17.322.281,01
Id.
h. Staatsbedrijf d.
P., T.
T.’)..,
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
……
14.223.826,30
,
93,019.08
,,
118.019,01
Id. aan diverse instellingen
1)
………..
9.576.688,79
,,
9.526.852,22
2)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
–
6
Seot. 1930
1
13 Sept. 1930
Vorderingen:
Saldo bij ‘s Rijks kas ………………..-
Saldo bij de Javasche Bank ……….
…-
Verplichtingen:
Voorschot ‘s Rijks kas ……
……….
f
90.097.000,-
Schatkistpromessen …… …………11.850.000,-
Betaaimiddelen in ‘s Lands Kas
–
Waarvan Muntbiljetten ………………-
Muntbiljetten in omloop ………….
19
…886.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds. , 3.480.000,
Idem san de Ned.-lnd. Postspaarbank. 865.000,-
Voorschot van de Javasche Bank…. • 10.254.000,-
f
94.065.000,-
11.850.000,-
19.348.000,-
3.340.000,-
»
864.000,-
9.375.000,-
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
837
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 15 September 1930.
4etiva.
Binnenl.Wis-(Hfdbk.
r
39.602.371,35
sels, Prom., :Bijbnk.
745.220,60
eUe.iU
u1se.
,
.n.g.seu. ,,
o.uon.uao,00
f
48.435.627,60
Papier o. h. Buiten!. ïiisconto ……
Idem eigen portef.
.
f
239.784.615,-
Af :Verkocht maar voor
de bk.nog nietafgel.
–
239.784.615,_
Beleeningen
mcl. vrsch.
Hfdbk.
f
33.600.783,96
in rek.-crt.
Bijbnk.
,
5.023.357,96
op onderp.
Ag.sch.
,
50.419.007,34
f
89.043.149,26
Op Effecten ……
f
87.527.861,55
OpGoederenenSpec. ,,
1.515.287,71
89.043.149,26
Voorschotten a. h. Rijk ……………..
1.979.080,18
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……f
64.780.600,-
Muntmat., Goud
.. ,,
325.820.298,38
f 390.600.898,38
Munt, Zilver, enz.
•
24389.249,34
Muntmat., Zilver..
414.990.147,72
1
)
Belegging
i
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds
……………………
,,
25.899.953,42
Gebouwen en Meub. der Bank ……..
,,
5.000.000,_
Diverse rekeningen ………………
,,
47.371.316,67
Passiva
.
f
872.503.889,85
Kapitaal ………………. ………
f
20.000.000,..-..
Reservefonds ……………………
,,
7.199.946,44
Bijzondere reserve
………………
,,
8.000.000,-
Pensieenfonds
………………….
,,
6.742.786,35
Bankbiljetten in omloop…………..
812.273.900,-.-
Bankassignatiën in omloop ……….
225.480,22
Rek.-Cour.
5
Het Rijk
p
–
saldo’s:
I Anderen,,
13.077.511,26
13.077.511,26
Diverse rekeningen ………………
,,
4984.265,58
f
872.503.889,85
Beschikbaar metaalsaldo ………….
f
84.368.866,16
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
ioop dan waartoe de Bank gerechtigd is
,,
210.922.165,-
1)
Waarvan In het buitenland
/
28.846.779,33.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere
Beschikb, Dek-
Data
Circulatie opeischb.
Metaal-
kin ga
Munt
1
Muntmat.
sShulden
saldo
1)
perc.
15 Sept. ’30
64.781
325.820 812.274
13.303
84.369
50
8
’30
64.789
325.820
824.353
12.508
79.640
50
2
,,
’30
64.795
325.820 843.799
17.778
69.943
48
25 Aug. ’30
64.808
325.820
799.828 25.071
84.967
50
18
,,
’30
(34.815
325.820 804.067
24.754
83.526
50
11
,,
’30
64.823
325.820
812.885
18.544
82.999
50
16 Sept. ’29
65.605
377.442
812.293
12,898
132.175
56
25 Juli
‘141
65.7031
96.410 1 310.4371
6.198 1
43.521
1
54
Totaal
Schatkist-
a
1 ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
proinessen
g
op het
reke-
disconto’s
rechtstreeks
buttenl.
ningen
1)
15 Sept. 1930
48.436
–
89.043
239.785
47.371
8
1930
48.797
–
91.517
234.401 53.010
2
1930
48.697
–
115.586
234.352
49.657
25 Aug. 1930
47.421
–
84.291
234.291
44.166
18
1930
48.260
–
84.740
234.269
46.625
11
1930
48.253 86.037
234.185
47.307
18 Sept. 1929
58.396 2.000 100.134 174.482 35.699
25 Juli
1914
67.947
–
61.686
20.188
509
‘) Sedert den banastaat van
14
Jan.
49
weder op ae basis van
2
15
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
CURAÇAOSCHE BANK.
Vnnrniamste nosten in diiizen,lpn o,ld’ns
Metaal lafie
Dis-
conto’s
I
kolon
d
nin
Voor
Circu-
t
Divers
Data
stjioffDiverse
aan d
reke-
ge
n
1
n
i
ngen
2
treke-
1 Augustus 1930
4.590
6.094
151
375
2.234
672
1 Juli
1930
4.538
8.082
148
442
2.475
955
1 Juni
1930
4.596 6.473
145
635
2.366
703
1 Mei
1930
4.443 6.413
144
430
2.262
301
1 April
1930
4.402 6.161
133
461
1.875
143
1 Maart
1930
4.456
5.993
129
95
2.249
371
1 Augustus 19291
3.943
6.307
57
227
3.512 918
‘)Iultp. aer activa. ‘)blultp. oer passiva.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. be
sarnengetrok.
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatle opeischb. metaal-
schulden
saldo
12 Spt.1930
168.100
264.600
37.300 47.340
6 ,, 1930
168.300
265.200
36.600 47.580
30Aug.1930
166.700
260.800
39.200 46.700
16 Aug.1930 ï8.442
26.648 269.342
40.951 40.973
9 ,, 1930 138.805
26.864 270.656
42.152 40.345
2
1930 1139.114
26.452 266.520
43.505 41.556
26Juli1930 139.105
24.658 267.411
54.947 34.839
14Spt. 1929 147.235
23.946 312.167
64.160 20.650
15 Spt. 1928 172.282
14.917 324.106
40.958 41.181
23 Juli 1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.842
Wissels,
Dek-
D
Dis-
buiten
Belee-
k
kings-
a a
conto’s
N.-Ind.
ningen
re –
percen-
_____________
betaalb.
n ngen
F
lage
13 Spt. 1930
1’6
56
6 ,, 1930
108.900
51
30Aug.1930
109.700
56
16Aug.1930 10.135 31.386
46.494
51.077
53
9 ,, 1930 10.506 32.133
44.038
51.484
53
2
1930 10.461 32.921
39.810
53.530
53
213 Juli1930 10.652 34.131
42.080
53.545
51
14 Spt. 1929 10.995 35.677 133.025
28.365
45
15 ,, 1928
13.060 29.765
89.341
49.313
51
25 Juli1914
7.259
6.395
75.541
2.228
44
‘)
Sluitpost activa.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
Bankbilf.
in
Bankbilf.
in Bankingi
I
Other Securit
les
Disc, and
s ecur
circulatie
Departni.
Advances
10
Sept. 1930
156.574
361.326
54.220
5.770
21.641
3
,,
1930
155.522
362.983 51.477
6.229
21.559
27 Aug. 1930
155.888
360.868
53.971
6.460
22.187
20
1930
155.366
361.791 52.543
6.115
25.434
13
,,
1930
154.105
387.379 45.712 6.865
22.744
6
1930
153.595
372.978
39.606 7.960
23.614
11
Sept. 1929
136.054 364.959
31.095
3.457
23.716
22 Juli
1914
40.164 29.317
33.633
Data
Oov.
Sec.
Public
Depos.
I
_
1
Other Deposits
Other
Bankers IAccoun IsI
1 1
ResêrveI
Dek.
kings- perc.
1)
10
Sept.’30
45.911 9.013 67.166 34.137 55.247
50
3
,,
’30
47.881
7.917
67.427
34.616 52.539
4723/12
27Aug.’30
49.141
18.173
62.600
33.799155.020
48
20
’30
49.371
21.045 61.665
33.594
53.574
46
13
,
10
51.346
12.256
66.253
34.020 46.736
41
6
,,
’30
53.146
8.866
61.552
36.787 40.617
371s
11
Sept.’29
75.687
14.011
66.458
36.513
32.434
273%
22 Juli
’14
11.005 13.736
42.185 29.297
52
1) Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Data
Goud
Zilver’
1
ITe goedl
in het
buit enl.
I
Waarv.
op
het
buitenl.l
.
I
ningen
Renteloos voorschot
a.d. Staal
5 Spt.
1
30
47.478
407
6.832
23.7191
18.768 2.836
3.200
29Aug.’30
47.242
397
.6.838
25.233
18.764
2.731
3.200
22
’30
47.195
396
6.806
24.029
18.802
2.738
3.200
14
’30
46.952
396
7.055
24.097
18.770
2.752
3.200
6 Spt. ’29
39.006
61
7.229
28.140
18.606
2.481
3.200
23 Juli’14
4.104 640
–
1.541
8
769
–
Bons
v.
d.
I
Diver-
1
Rekg.
Courant
Data
zelfs!.
amorf.
k.
sen
1)
Ctrculalie
Staaf
teifèt.
t
Part!-
___________
1
amorf.k.Iculieren
5 Spt. ’30
5.304
1.941
73.453
4.458
1
5.535 6.928
29Aug.’30
5.304
2.016 73.677
4.729
5.380
7.734
22
’30
5.304
1.591
72.017 4.735
5.441
7.688
14
,,
’30
5.304
1.632
72.679
5.441
5.527 7.310
6 Spt. ’29
5.612
1.558
65.781
6.796 6.699
5.689
23Juli’14
–
–
5.912
401
–
943
1)
Sluitpost
activa.
838
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17 September 1930
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste
posten in
millioenen
Reichsinark.
Daarvan
teviezen
Andere
D
a a
oud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee- tenl. circ. dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
7 Sept. 1930
2.618,9
149,8
392,1
1.571,9
57,0
30 Aug.
1930
2.618,9
149,8
369,0
1.730,0
212,2
23
1930
2.619,0
149,8 356,1
1.346,7
57,1
14
1930
2.619,0
149,8
311,1
1.418,1 77,4
7
1930
2.619,0
149,8
317,3
1.588,6
55,7
7, Sept. 1929
2183,3
149,8
320,3
2.472,6
52,2
30 Juli
1914 1.356,9
–
–
750,9 50,2
Da a
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.- Diverse
ten
Activa)
latie
Crf.
Passiva
7 Sept. 1930
102,7
668,1
4.486,2
398,4
–
225,0
30 Aug. 1930
102,7
655,2
4.707,4
415,6 224,6
23
,,
1930
102,7
685,2
4.049,8
600,8 225,0
14
1930.
100,9
679,4 4.229,1
446,9
222,2
7
1930 100,9
684,9
4.398,3
421,7
220,6
7 Sept. 1929
92,8 575,3
4.602,6
471,6
353,0
30 Juli
1914
1
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
Onbelast.
1)
W.o. Rentenbankschelne 7 Sept.,
30, 23, 14, 7Aug. ’30,
7 Sept. 29,
resp.
-; -;
49; 49; 13; 35 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
–
–
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
….,
.
os
‘
Rekg. Crt.
,
1930
i
0
ct
.
.
0,
11 Sept.
1210 895
68
745
32
311
3.079
11
122
4
,,
1210
869
67
751
32
311
3.082
15
96
28 Aug.
1210
872
67
776
31
311
3.056
10
155
21
;,
1208
875
67
769
34
311
1.042
34
140
12
,,
1208
874
67
776
31
311
3.071
18
133
12Sept.
1
1021
553 44
749
44
343
2.644
8
65
1)
1929.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig Wissels
Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In
her-
disc. v. d.
1
In
de
open
bedrag
F.R.
Notes
Zilver
etc.
member 1
markt
banks
1
gekocht
27Aug.’30
2.955,9
1.611,2
163,7 193,3 163,3
20
’30
2.939,0
1.573,5
168,1
196,2
158,9
13
1
30
2.945,3
1.583,1 169,7 190,5 154,3
6
’30
2.961,2
1.588,5
165,6
205,9
133,6
30Juli’30
3.005,0
1.590,0
173,2
197,1
130,8
23
,,
’30
3.024,2
1.595,0
169,8
t
190,6 150.5
28Aug.’29
.
2.962,1 1.632,4
186,9
973,6
156,5
Data
Belegd
in ii. S.
TP.
Notes
1
–
1
Totaal
Gestort
Dek-
Al
M.
Lfek-
Oov.Sec.
in circu-1
latie
1
Kapitaal
kings-
perc.l)
kings-
1
perc.’)
27Aug.’30
601,9
1.337,2 2.470,1
169,8
77,6 81,9
20
,,
’30
601,9 1.323,7
2.469,1
169,8
77,4 81,9
13
’30
606,3 1.333,0
2.463,8
169,8′
77,5
82,0
6
,,
’30
576,2
1.338,8
2.423,4
169,7
78,7
83,1
30Juli’30
576,4
1.335,1
2.468,9
169,7
78,9
83,5
23
,,’30
576,1 1.356,2
2.484,6
169,9
78,7
83,2
28Aug.’29
145,3
1.829,4
2.347,5
166,7
70,9
75,4
1)
Verhouding totalen goudvoorraad, tegenover opeiscbbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totnien voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel
tegenover Idem.
PARTICULIERE BANKEN AAITGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in snillioenen dollars.
Data
Aantal
banken
Dis-
conto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
bij de
JR F. R.
banks
11.807
Totaal
depo-
sito’s
Waarvan
time
deposits
20Aug.’30
44
16.795
6.340 21.077
7.405
13
,,
’30
38
16.857
6.235
1.789
21.145
•7394
6
,,
’30
51
16.906
6.257
11.752
21.086
7.357
30Juli’30
35
16.945
6.291
1
1
.8
18
21.259
7.352
23
,,
’30
32
16.852
6.243
t
1.824
21.212
7.400
1Aug.’29
686
16.946
J
5.488
11.650
19.842
6.730
Aan liet eind van ieder kwartaal wordt een
oveiiicht
gegeven van
enkele niet wekelijks
opgenomen bankstaten.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
16 September 1930.
i3l idder, vorige week zijn cle oogstrapporten ge)lIhIicee1{t
uit de Vc’reenig{Ic Staten en Cafla{tl, welke dcii toesttn:t
per 1 Âiigtisttis
.aang aven. cie . opbrengst in cle Vereenigle
Staten va ii voorjaar-f. a. r v e wordt volgens dat rap)ort
geschat
01)
240 iTlillioen bushels, welk cijfer 17 rnillioeii
liushels grooter is dan (le schutting vail een nnuind gee.Ien
en 12 millioen btishels gaooter daii
iii
het vorige jaar
werd geoogst. I)e gezamenlijke opbrengst vaii winter. en
zornertarwe zal volgei:is de nu gepubi iceerde gegeven s 838
millioeji busheis bedragen. Een niaatid geleden was de schat-
ting 80 millioeti bitsbels en in het vorige jaar was de totale
tarvc-opbrengst 806.508.000 busbels. In Canada schat men
iiaar de gegevens op t. Augustus de opbrengst op 384.769.000
l)tlShO]5 Voor geheel Canada tegeii een oI)brèngst van
304.520.000 btishe]s in het vorige jaar. 1)e laatste offi-
cieele Caiiacleesche schatting wordt door sommigen als te
laag beschouwd cii velen zijn vali meening, dat de op-
brengst dichter bij de 400 naillioeti bushels zal zijn. Men is
i Ii
Cu t;iclt onder .giinsjige onistanclighe:len bezig met het
dorscheii en, indien de weersomstandigheden
zoo
blijven
als ze tot tiog toe waren, zullen de boeren claarine:le spoe-
dig gereetl gekomen zijn. i’i[en meent, dat in Manitoba 73
pOt. van den oogst reeds gedorscht is, in Saskate]e.o;iii
60 pCt. cii iii Albeita 35 pot. Bij het clorschen blijkt,
(bit in verschillende streken de opbrengsten beter zijn laii
oorspronkelijk werd verwacht en de kwaliteit geeft re:len
tot tevredenheid. ‘l)e aanvoeren a a ii Canacleesche bi ii ii en –
laticische markten zijn toegenomen cii het schijnt, dat de
t21(Ve met spoed ter markt wordt gebracht. De totale op.
l)rengst vaii taro
–
e iii de Vereenigde Staten en Caiia(a ongeveer 110 millioen btishels grooter dan die van heide
landen tezamen in het vorige jaar. Deze vermeerdering van
de opbrengst is ongeveer gelijk aan (le kleinere.opbrengsten
in Europa buiten Rusland. In dit laatste land moeten de
resultaten van den tarwe-oogst beter zijn geweest dan iii
liet vorige jaar het geval was. De cijfers, welke hierom-
trent bekend gemaakt worden door de Russische regeering, zijn ‘wel niet betrouwbaar, doch men k’ooit tot clie conclu-
sie, omdat Rusland sterk aan de markt is en geregeld ‘er-
koopen doet. Vooral naar Italië schijnt iii cle vorige’ week
veel Bussische tarwe te zijn verkocht. Men spreekt zelfs
van verkoopen van 200.000 ton, welk cijfer echter wel over
–
dreven zal zijn geweest. Dat Rusland echter sterk aan cle
markt is, blijkt wel uit liet groot aantal schepen, dat be-
vracht wordt om in Russische havens te laden. De Amen-
kaansche en Canculeesche verschepers ondervinden sterk de
concurrentie van dit Russische aanbod en de prijzen aan
cle Noord-Amerikaaiische terrnijnmarkten werden in de af-
geloopen week daardoor gedeprecieerd. Het aanbod van
Noord-Amerika is ook steeds groot en er is op liet oogenbi ik
geen kwestie van achterhouden van voorraden, zooals in het
vorige jaar liet geval was. De goede opbrengsten van dit
jaar cii de overgebleven voorraden i’a.n vorige oogsten vet-
oorzakon een dringend aanbod uit Noord-Amerika tot in
den loop der ii fg’eloopeic week weder verlaagde prijzen. Koo-
pers hebben nog steeds weinig vertrouwen in cle prijzen en
beperken hun inkonpen tot hetgeen voor de lactelijke be-
hoefte noodig is. In stoomende partijen en
OP
zeer spoe-
clige aflading kwamen in de afgeloopen week vrij belang-
rijke zaken tot stand, zoowel naar Engeland als naar liet
Continent. De prijzen aan de N’oor’cl-Amerikaansche ter-
mijuunarkten liepen bijna ‘dagelijks achteruit en slechts
zelden w’erclen iets hoogere koei-sen gemeld. Het slot voor
Septenuber-tarwe te Chicago ‘was 4 dollarcents per 60 lbs.
lager. dan een week geleden. October-ta.rwe te Winnipeg
w
–
as 434 clollarcents pes
–
60 Iha lager. In Argentinië onder.
gingen cie prijzen belagrijke verlagingen. Te Buenos Aires
was
de markt
01)
6 en S September gesloten, liet slot voor
October was 86 cents per 100 K(7. lager dan op 5 Septeni-
ber. Ro.sario was op S September gesloten en ‘daar was liet
slot voor October 80 cents per 100 KC. lager dan
01)
6
September. Uit Europa zijn in cle afgeloopen week niet
veel nieuwe berichten over de oogsten binnengekomen.
In
de Noordelijke cii Scandinavische landen zijn cle cuitkom-
sten beter geweest dan het vorige jaar. De opbrengst iii
Polen wordt geschat op 8.418.000 quarters tegen 7.532.000
quarters in het vorige jaar. in Duitsehlanci meent men uit,
dat ten gevolge vani cle betere weersomstandigheden cle
op-
brengst grooter zal zijn. c1n ‘de laatste officieele oogst-
rapporten doen verwachten. in Frankrijk geldt de ivette-
lijke bepaling, .dat bij cle fabricatie van meel 90 pCt. in-
luuudsche ta.rwe moet worden gebruikt, waartegen in ver-
schillende deden van Frankrijk bezwaren beginnen te
rijzen en waar vooral in het Zuiden cle n’odzakelijk1ieicl
17
September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
.
.
839
AANVOEREN in tons van 1000
KG.
.
.
Rotterdam
1
Amsterdam
Totaal
Artikelen
•
.
1
1930
1929
7113 Sept.
1
Sedert
1
Overeenk.
1
t
7113 Sept.
1
Sedert
1
Overeenk.
1930
1 Jan. 1930
tijdvak 11
1 Jan. 1930
tijdvak 1929
80.000
1.087.460
1.233.220
50
52.182
91.459
1.139.622
1
1.327.679
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
9.774 312.060
•
154.349
409
26.354
400
338.414
J
154.749
953 12.842 15.084
50
1.638
640
14.480
1
15.724
Boekweit
………………
Male …………………
31.390
721.862
566.801
8.617
130.219
142.887
852.081
709.688
28.616
357.610 320.728
566
22.929
1
3.137
380.539 323.865 5.769
132.435
139.993
_
2.812 2.746
135.247 142.739 4.071
64.366
•
107.913 10.734
191.336
247.271 255.702
35.184
Gerst
……………..
Haver
……………..
271
1
102.353
.
170.641
–
_
250
12.353
170.891
Lijnzaad
……………
Lijnkoek
………………
3.799
1
9L462
60.361
327
28.440
1
19.077 119.902
79.438
Tarwemeel
………….
Andere
meelsoorten
. . .
723
1
14.162 13.582 655
2.459
1
–
16.621
13.582
vordt
I)etoogd,
het
toegelaten
)erceIIta.ge
buitenlandselie
volg van dezen kleineti mais-oogst in cle Vereenigde Staten
taiwe te ver.hoogen
tot 25 pCt. Ook iii Nederland begint
zal zijn, dat andere graansoorten en zelfs tarwe voor voc-
nieli
ernstig
te
cleitkert
over
regeeringsbernoeiingeii
bij
de
dercloeleiiiden
zullen
worden
gebruikt om
het tekort
aan
ial)ricatie van
nicel en
worden wettelijke bepalingen over- iiiaïs goed te niakeii.
–
ogefl,
dat
ccii
zeker
percentage
bijinenlancische
tarwe
De opbrengst van g e r s t in de Veleettigtie Staten
vordt
ilioet
vorcleii
gebntikt.
Berichten
uit
het
Zuidelijk
half-
geschat
01)
323 millioen .bushels tegen
een opbrengst in het
ioiiI
blijven
uitermate gtustig.
Iii
.Argetitiiiië
zijn
cle
ver-
vorige jaar vait 307.105.000 biishels. lu
Canada is (le schat-
l)OtICES ,tevre(leIl over de ontwikkeling van de jonge tarwe-
ting
van
de
gerst-opbrengst
137.594.000
bushels
tegen
I)IfLlltCII
en
in
sonintige
streken
is
lichte
regen
gevallen.
102.313.000 bitsbels in het vorige jaar.
‘I’erwijl uit (Ie Ver-
Verdere
regen
is vooral
in
het Zuiden cii
het Oosten ge-
eenigde Stateii geen uitvoer van beteekenis van gerst kati
-etischt.
De
politieke
voelingen
in
Argeiitiiiië
hebben,
iie.-
worden verwacht in verbaiicl met het tekort aan mais, zijn
dat
cle
markteij
korteit
tijd
gesloten
zijn
gen
–
eest,
geei
•
exporteurs in Canada weder aan cle markt gekomen met
invloed
gehad
en
zaken
en
velschepiltgell
gaati
geregeld
aanbiedingen
van
gerst tot prijzen,
welke
slechts
veinig
liiiii
gang.
‘[it
Aiistralië zijn
evelieens verspreide regens ge-
hooger zijn (lat) clie, welke voor ])onau- en Russische gerst
vallii en de v.00ruitziehteti blijven gunstig voor een lecoicI-
worden gevraagd. De stemming voor gerst was iii de afge-
obrengst.
Men
spreekt
zelfs
van
een
vermoedelijke
op-
loöpen week flauw, voornamelijk tengevolge van zeer groote
breitgst vti
200 ililIlioeli l)UShCl, wat voor Australië zeker
verschepiiigen uit Ruslajici en speciaal van den Donau. Het ccii zeer groote opbrengst is. Of
dit eijfer juist is, valt
01)
aanbod van stoomeride en laclend/geladeu gerst is dienten-
het .00genblik tiatutirlijk niet te zeggen, doch, aangezien de
.
gevolge
dr nkkend
cii
in de afgeloopeti
l)eholtwde oppervlakte
dit jaar
aanmerkelijk
is uitgebreid,
week
regelmatig,
niettegenstaande
tot
&le
]agere
prijzen
is het wel zeer waarschijnlijk, dat bij voortdurende gunstige
goede coilsumptievraag bestond.
‘eersomstandighedeti de oogst zeer groot zal zijn. Uit het
H a v e r is insteloos en niettegeustaande ook voor deze
‘oorafgaande blijkt, dat van
veel zijden overvloedig
–
tarwe
graansoort de prijzen verlaagd werden, zijn cle omzetten zeer
vorclt a Lilgebodeli
en
dat ook
waarschijnlijk
i
t
de
tw’eede
beperkt.
helft
van
het
int
aangevaagen
seizoii
uit
het
Zuidelijk
halfroiid
groote
hoeveelheden
aaiigebocleri
zullen
vor.dcn.
.
SUIKER.
.Eeii .hansse-factor in’ de markt was de vorige week de prijs
Ok de
l
afgoloopen w-eek verkeerden de verschillende sni-
v:LII
TI»IÏS
fl
cle Vere.enigde Staten,
‘elke, ten gevolge van
kermarkten in loome en liste1ooze stemming.
den
slechten oogst, hooger is daii van
tarwe.
Speculanteii
in
.t..
al e r
i
k a daalde
de
w’aarde
voor
effectieve
ruw-
hebben daarin aanleiding gevonden tarwe te koopen aan
suiker tot 1.14 dc. c.
&
fr. New-York, terwijl daarentegen
(le
termijnmarkt te Chicago
eti
iiiaïs
te
verkoopen, doch
de noteeringen op de termijnmarkt na afbrokkeling tot het
‘ali
veel
invloed zijn (leze .tarwe-aaukoopen op
de prijzen
midden der week zich weder ten volle herstelden en zelfs
niet geweest.
.
beter sloten. i)e laatste noteeringen waren
:
Sept./Oct. 1.12;
l)e in i)uitsehlau(l voorgestelde maatregelen ter vergl’oo-
Dec. 1.20; Jan. 1.23 cii Mrt. 1.30.
ting van het verbruik van r o g g e zijn aangenomen, doch
De ontvangsten in dc Atlantische havens der V.S. be-
gevolgen daarvan heeft cle markt niet ondervonden. Duitsehe
droegen
deze
week
50.000 tons,
cle
versmeltingen
50.000
rogge werd niet aangeboden cii
is nog niet aan cle markt.
tons tegen 46.000 tons in 1.929 en de voorraden 331.000 tons
[ii de behoefte aan sogge wordt voorzien door Polen, Rus-
tegen 624.500 tons.
l;tiid
en
cle
:Dona.ulanden.
De
prijzen
zijn
nog
verder
ge-
De laatste C ti b astatistiek was a.v.
(laald cii het kost moeite om cle’ aangeboden partijen van
1930
1929
1928
de ,hiiud te doen. Volgens het laatste officieele oogstbericht
Tons
Tons
Tons
wordt iii Polen de opbrengst van roggegeschatop 30.636.000
Cuba productie
…………4.671.260 5.156.315 4.037.833
(lii.rterS tegen 28. 52.000 in het vorige jaar.
Consumptie …………….80.920
110.315
132.833
])e flatiwere steianiing voor m als,
welke
in
het einde
Weekontv.
afscheephavens…
40.443
44.035
40.324
der
vooi’;ifgaaiicle
week
reeds
begonnen
was,
is
er
in
cle
Totaal
sedert 1/1
………..3.354.903
4.457.601
3.378.933
vorige week niet ‘op verbeterd. Tiitegendeel, cle kooplust was
Weekexporten
…………..
47.727
100.484
96.195
iii •cle afgeloopen week zeer gering en de prijzen zijn eerst
Totale
prt sedert 1/1
…. 2.216.098 3.777.583 2.607.464
langzaam, latei- vrij snel, gehaald, waarna ze gedurende de
Voorraad afscheephavens…..1.270.810
680.747
772.515
laatste •clageii
vrijwel
st;iti.onnair zijn gebleven. Het aaiibocl
Voorraad
binnenland……..1.403.427
588.399
526.067
van
stoomeucle mais
Cii
op spoedige aflading uit Argentinië To E ii ge 1 and w’erd de marktstemming beïnvloed door
cii
Zuid-Afrika
is
dringend
en,
daar
de
consuni ptievraig
de gunstige Europeesche bietoogstverwachtingen, waarvan
gejing is, moesten houders van mais, die zich van hun par-
ceue verdere daling niet 3 d. tot 4
d. het gevolg was. ie
tijen
wensehten
te
ontdoen,
lage
prijzen
aecepteeren.
In
slotnotecrin.gen der :Lonclensche termijnmarkt luidden
lPlata.maïs zijn het hoofdzakelijk stooniende partijen, welke
September ……Bietsuiker basis
88° fob. Sh. 4/7k
op
de
markt
drukten,
.
terwijl
verschepiiigen
op
ruiniii
December
……
schaal worden voortgezet.
Afrikaansche mais
wordt,
aoo-
Januari … …..Rietsuiker basis
96
0
cH.
5
1
1
6
wel
in
stooineiide posities, als ook ter verscheping in
de
Maart ……….
eerstvolgende
maanden,
dringend
aangeboden
en ook
clç
”
Mei …………
6/0
Doiiau is weder met aanbiedingen, ter verscheping in Oc-
Augustus
612
tober en November, aan cle markt gekomen. Groote zaken
:0e Tniportcijfers uit de i3oard
of
Trade
Statistiek
over
zijn in deze laatste mais-soort nog niet tot stand gekomen,
Augustus w’aren
doch
de prijzen
zijn
laag on
ooncurreerend tegen
andere
maïs-soorten. :De berichten over den iaieuwen mais-oogst in
Aug.
Jan./Aug. Roemenië blijven onveranderd gunstig en volgens de meeste
–
1930
1929
1930
1929
l)eriehteii
worden de schattingen van het voor uitvoer be-
Ton
Ton
Ton
Ton
schikbare
surplus
gehandhaafd.
In
Noord-Amerika
is
cle
Import
Ruwsuiker
215.802
194.631
1.033839
1.005.776
toestand
van
dcii
maïs-oogst
slecht.
Volgens
het
laatste
Preferentials ……18.982
29.625
252.834
400.381
officieele bericht wordt de opbrengst van mais geschat op
Geraffineerd
9.419
5.192
42.986
40.765
1933 millioen
bushels tegen
een
opbrengst
in
liet vorige
01) J ci v a verkochten de V.I.S.P. uit oogst 1930 verdere
jaar i’an
2.622.1.39.000 bushels. Men
verwicht
dat liet gc-S2.
000 tons Superieur tot
f
9 en 5000 tons No. 16 en- hoo-
II
840
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
17
September
1930
ger tot
f S.
De verschepingen gedurende de niaanci Augustus
bedroegen 137.700 tons tegen 304.000 tons in 1929.
11
i 0
r te 1 au cl e
WaS
de markt eveneens lusteloos ge-
stenuci bij opening, terwijl verder weinig oniging hij ;iîbrok-
kelende prijzen, liet slot was in synipathie met het buiten-
land prijshoudeud op de volgende noteeringen Sept.
f
7s
Dec.
f
77/; Mrt.
f
8 en Mei
f
S3., alles g’cboc1en met ver
–
koopers tot
f %
hooger. De omzet bedroeg 3200 tons.
KATOEN.
Marktbericht .van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 10 September 1930.
De voornaamste gebeurtenis op de Amerikaansche katoen-
markt gedurende de afgeloopen week was wel de publicatie
van het tweede Bureau Rapport op ji. Maandag. De con-
ditie was 53,2 pCt. tegen 62,2 pOt. een maand geleden en
55,4 pCt. verleden
jaar.
Dit zou, met de aangegeven opbrengst
van 153.2 pond per acre, op een productie van 14.340.000
balen wijzen. Tot nu toe zijn 1.878.000 balen gegind, tegen
1.568.000 balen verleden jaar en 957.000 balen in 1928.
Daar deze cijfers niet overeenkomstig de algemeene ver-
wachtingen waren, gingen de prijzen verder naar beneden en
sloot New-York 38 tot 45 punten lager, terwijl Liverpool
32 tot 37 punten lager noteerde dan het slot van Zater.
dag. Gisteren noteerde Mid-American spot in Liverpool
een prijs van 6.18 d. een cijfer, dat wij sedert September
1915 niet gehad hebben. De Liverpoolmarkt sloot gisteren
4 tot 5 punten hooger; New-York 6-13 punten. Egypti-
sche katoen was gisteren eveneens flauwer en noteerde
FGF Sakel 9.95 d. de laagste prijs sedert December 1915.
Locoverkoopen in Liverpool bedroegen de vorige week 24.020
balen, waarvan slechts 8560 balen Amerikaansche katoen,.
of bijna een derde, terwijl aanvoeren van Zuid-Amerika
tot
10.840
balen stegen.
In de Amerikaansche garenmarkt is weinig te doen.
Op
jl. Maandag was er echter meer vraag en ging er waar-
schijnlijk in verband met het op handen zijnde Bureau-
Rapport slechts op bescheiden schaal vat om, zoowel in
grove als medionummers twist en weftcops, als in de
betere soorten ringtwist. Gisteren waren er maar weinig
spinners, die nog iets goeds te zeggen hadden, daar de da-
ling in prijzen van het ruwe materiaal zaken tegenhilden.
In Egyptische garens valt weinig nieuws te melden. De productie schijnt grooter dan de afname te zijn en over
het algemeen was er weinig activiteit onder koopers, hoe-
wel hier en daar enkele individueele spinners rapporteerden,
dat er in den laatsten tijd meer zaken gedaan weiden. De flauwe stemming van katoen heeft de kans op een
onmiddellijke verbetering van de doekmarkt geheel bedor
–
ven. In -het begin van de week heerschte er over het al-
gemeen een gezondere stemming op de markt. Ofschoon
Indië nog niet koopt, toont men daar toch meer belang-
stelling en hoopt men, dat men daar spoedig door de
Po-
litieke moeilijkheden heen zal zijn. Ofschoon men gere-
geld naar prijzen informeert, blijven zaken kalm en zijn
er geen belangrijke transacties tot stand gekomen. Naar
onze meening, zijn de vooruitzichten voor de buitenland-
sche markten gunstiger, doch houden wij er niet van ons
aan voorspellingen te wagen.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 2 Spt. 9 Spt.
3Spt.
l0Spt.
T.T.opBr.-Indië 1/59
1/5%
F.G.F.Sakellaridis 10,25 10,20 T.T.opHongkong 1/3+
/+*
G.F.
No. 1 Oomra 3,20 3,35
T.T.op
Shanghai
1/67/,
1/7k
Ontvangsten iu- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).
1
Aug.’30
Overeenkomstige periode
tot
-‘-
–
5Sept.’30
1929
1928
Ontvangsten Gulf-Havens.
914
672
467
AtlantHavens )
Uitvoer naar Gr.Brittannië
1
67
59
47
‘t Vasteland ete.
294
458
317
het Orient.. . –
64
81
66
Voorraden.
(In dulzendtallen balen).
–
Overeenkomstig tijdstip
5Sept.’30
.-
1929
1928
Amerik. havens………..64
713
526
19
Binnenland ………….592
239
251
New
York ……………237
105
18
New Orleans …………..314
68
81
Liverpool
…………..
203
293
356
KOFFIE.
De markt Nva8 in deafgeloopen week vrij vast. De wissel-
koers in Brazilië liep nog ruim 234 pCt. op en
kwam
daar-
door op
53/12
d. In overeenstemming hiermede liepen cie
STATISTISCH OVERZICW
.
.
TARWE
IlardWinter
No. 2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per
o
K.G.
R000E
AmericanNo.2
7
)
loco
Rotterdam
per 100 K.G.
MAIS
La Plata
loco
R’damjA’dam
per 2000 K.G.
OERST
Amer.No.23)
Rotarn
per
2000 KÔ.
LIJNZAAD
La Plata
loco
RdamIA’dam
per 1960 K.G.
STEENKOLEN
Westfaalsche! Hollandsche
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
R’dam(A’dam
per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
tin 33.9e
Bé
8.
g.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry NO. 3
f.o.b
Middlesbiough
per Eng, ton
KOPER
Standaard
Locoprijzen Londen
per Eng. ton
8
0
10
II.
0
10
11,
0
10
11.
°Io
11.
°!o
11.
0!o
$
010
Sh.
0
10
•
Oj
Jaargemidd. 1925
17.20
100,0
13,076
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0 10,80
‘
100,0
1.68 100,0
73!-
100,0
62.116 100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50
77,9
17,90
165,7
1.89 112,5
8616
1185
58,1!-
93,5
1927 14,75
85,8
12,475
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4 11,25 104,2
1.30
77,4
731-
100,0 55.141-
89,7
1928
13,475
78,3
13,15
100.6
226,00
97,7
228.50 96,8 363,00
78,5
10,10
93,5
1.20
71,4
661-
90,4
63.16j-
102,8
1929 12,25
71,2
10,875
83,2 204,00
88,1
179,75
76,2 419,25
90,6
11,40
105,6 1.23
73,2
7016
96,6
75.141-
121,9
Januari
1928
13,50
785
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
99,9
Februari
13,8Ô
80:2
12,875
98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0 651-
89,0
61.121-
99,2
Maart
•
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8
9,95
92,1
‘
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April
•
15,30
88,9
14,975
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416
99,4
Mei
15,30
88,9
15,47
5
118,4
238,50
1,03,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
661-
90,4
62.151-
101,1
IUfli
14,37
5
83,6
14,27
5
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
.90,4
63.171-
102,9
Juli
82,8
13,07
5
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
77,8
10,10
93,
1.19
70,8
661-
90,4
62.181-
101,3
Augustus
1200
69,8
12,620
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
‘
72,0
66/-
90,4
62.1016 100,7
September
;
1165
67,7
11,576
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
102,1
October
,,
12,27
71,4
12,27
93,8
218,50 94,4
189,50
60,3
366,00
79,1
9,95
92,1 1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
1057
November
12,325
71,7
12,07
5
92,4
227,25
98,2
185,50
78,6
386,25
83,5
10,20
94,4
1,18
70,2
661-
90,4
67.181-
1094
December
,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5 373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
66!-
90,4
70.3/-
113,0
,
anuari
1929
12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
1000
194,25
82,3 365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
.,
66/-
904
75.1016
121,7
rebruari
.12,72
5
74,0
12,65
96,7
236,00
101:9
194,75
82,5 357,25 77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66j6
91,1
78.-16
125,7
Maart
12,65
73,5
12,62
5
96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81- 144,0
April
12,12
5
70,5
11,625
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716
133,5
Mei
11,125
64,1 10,575
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50 78,6
11,15
103,3
1.16
69,0
691
6
95,2
75.416
121,2
juni
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25
104,2 1.30
77,4
711-
97,3
74.11/-
120,1
Juli
12,80
74,3
1120
85,6 218,50
94,4
191.25
81,0 415,50
89,8
11,25
104,2 1.30
–
77,4
7216
99,3
72.1216
117,0
”
Augustus
13,12
5
76,3
1
0:
75
82,2
202,50 87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3 73.171-
119,0
September
12,62
5
73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9
506,75
109,6 11,40 105,6
1.30
77,4
7216
99,3
74.191
120,7
October
12,10
70,4
9,875
75,6
185,00
79,9
168,00
71,2
516,50
111,7 11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3 72.161-
117,3
November
11,775
68,5
9,20
70,4
174,00
75,2
164,75
69,8
483,25
104,5 11,35
105,1
1.30
77,4
7216
99,3 70.51-
113,2
December
,,
12,62e
73,4
9,35
71,5
166,00 71,7 163,75
69,4 482,00
104,4 11,75
108,8
1.30
77,4
7216
99,3
68.616
110,1
Januari
1930
12,676
73,7 9,35 71,5
149,25
64,5
151,25
64,1
433,75
93,8
11,75 108,8
1.21
72,0
7216
99,3
71.9/6
115,1
Februari
,,
11,725
68,2
8,17
5
62,5
139,00
60,0
135,75
57,5
398,50 86,2
11,75
108,8
1.11
66,1 7216
99,3
71.12/6
115,4
Maart.
10,90
63,4.
7,15
54,7
143,50
62,0
125,00
53,0
390,00
84,3
1155
106,9
1.11
661
701-
95,9
68.1916
111,1
April
11,17
65,0 7,62
5.
58,3′
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00
93,2
1135
105,1
1.165
693
6716
92,5
61.31-
98,5
Mei
,,
10,45
60,8
6,55
50,1
148,50
64,1
114,50
48,5
405,00 87,6
11,35
105,1
1.18
5
70,5
6716
92,5
53.91-
86,1
ju
ni
•
10,05
58,4
5,17
39,6
145,50
62,9
103,75
44,0
385,50
83,4
11,35
105,1
1.18
5
70,5
6716
92,5
50.1J6
80,7
li
,.
9,55
55,5
5,825
44,6
157,75
68,1
108,00
45,8
345,75 74,8
11,35
105,1
1.18
5
70,5
6716
92,5
48.2/z 77,5
Augustus
9,45
54,9
6,30
48,2
146,00
63,1
116,25
49,3
365,00
78,9
11,35
105,1
1.18
5
70,5
65!-
89,0
47.15!-
76,9
1
September
•
9,-
52,3
5,75
44,0
1
139,00
60,0
114,00
48,3
332,00 71,8
11,35
105,1
1.18
6
70,5
6316
87,1
47.151-
76,9 8
.
9,-
52,3
5,50
42,1
1
134,00
57,9
107,00
45,3
345,00
74,6
11,35
105,1 1.185
70,5
6316
87,1
47.1216,
76,7
5
8,50
49,4 5,25 40,2
128,00
55,3
96,00
40,7
329,00
71,1
11,35
105,1
1,185
70.5
6316
87,1
47.-!-
75,7
) men zie voor
0e
toellcntlng op aezen Staat de nummer, van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709. 2) = Western vôôr de invoering van
17 September 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
841,
kost- en vracht aanbiedingen van Santos en
–
Rio bij de mee-
ste afladers nog ongeveer 1/6 per cwt.
01),
terwijl die van
Victoria clooreengenomen 1/3 stegen. Of de stijging, die in
de laatste 14 dagen voor Santos 4/- ii 4/6, voor Rio 3/- ic
3/6 en voor Victoria 2/6
a
3/6 heeft bedragen, voorloopig
stand houden zal, moet worden afgewacht. In hoofdzaak
zal dit natuurlijk afhangen van de honding van den wis-
•selkoers. Betreffende reeds vroeger te dezer plaatse vermel-
cle geruchten over een nieuwe groote leening, die Brazilië gesloten zou hebben ter stabiliseêring van den koers onder
verpanding van federale spoorwegen, is nog altijd geen be-
vestiging ontvangen, doch cle vaste stemming van de laatste
dagen spreekt naar het oordeel van velen wel voor de waar-
schijnlijkheid hiervan. O’erigens wordt de toekomst er niet
veel helderder door. In de eerte plaats wijzen berichten
uit Santos weder op een grooten volgenden oogst tengevolge
van zeer gunstige vooruitzichten voor den laatsten (Sep-
tember-) bloesem en het algeheel uitblijven van vortsehadc
ën in cle tweede plaats wordt het reeds alom bestaande
w
–
antrouwen zoo mogelijk nog versterkt door de omstandig-
heid, dat het Verdedigings-Instituut van Sao Paulo (of de
Federale Regeering of de Regeering van Sao Paulo) in den
laatsten tijd telkens door kooporders de markt heeft ge-
steund, niettegenstaande onder de conditiën van de in dit
voorjaar gesloten leening van £ 20 millioen de bepaling voorkwam, dat het Instituut zich verder van kunstmatig
ingrijpen in de prijsontwikkeling zou onthouden.
Aan cle loco-markt was de afzdt wel iets beter clan in
Cen laatsten tijd het geval was geweest. De officieele no-
teeringen bleven gehandhaafd op 34 ct. per
34
K.G. voor
Suerior Santos en 28 et. voor Bobusta.
Aan cle termijnmarkt liepen de noteeringen voor cle
dichthijzijnde maanden 34 it 1 ct. per 34 K.G. op en voor
cle verder verwijderde maanden slechts
34
et. Dinsdag 16
dezer des voormiddags wareu zij als volgt: September 2234,
December
20v/s’
Maart 20, Mei 19%, September 1934 et.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Sautos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 49/6 t 5116 per
clvt. en van dito Prime ongeveer 52/- it 54/6, terwijl zij vnu
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
pig, bedragen 33/3
it
34f6.
Nederlan•clsch-Incl•ië was met cle verschillende ongewa.s-
schen Robusta-soorten bijna. geheel onveranderd, doch voor
:R.obosta W.I.B. eer iets booger. De prijzen in de eerste
hand zijn
01)
het oogenblik als volgt:
:iPalemhang flohusta, September-verschping, 16 ct.;
Ben-
koelen
Bobusta,
September-verseheping,
16%
ct.;
Mand-
heling itobusta,
September-verscheping,
1S%
ct.;
W.I.B.
faq. Robusta, September-verscheping,
25
et., alles
per
34
1Ç.G., elf, uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar
gelden-
de gemengd cnntract (basis Rio No. 7)
varen
Sept.
I
Dec.
Maart
Mei
15
Sept.
……
$
6,70
$
6,59
$
6,23
$
6,13
,,
6,28
,,
6,23
6,-
5,94
8
,……..
29 Aug.
……
5,45
.
5,55′
,,
5,50
,,
5,53
0………
..
,
5,55
5,45
5,44
.
5,40
Rotterdam, 9 September 1930.
–
(Mededeeliug van
de Vereeniging voor
den Goederenhandel
te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.
te Rio
te Santos
1
Wisselkoers
Data
knBalen)Uo.71)
i
oorraadrijs
1
Voorraad
1
Prijs
1
(In Balen)
1
No.
4
op Londen
15 Sept. 1930
295.000 13.425 1.215.000 21.000 448/
P
8
1930
263.000 12.925 1.113.000 21.000 4496/1
1
,,
1930
261.000 12.250 1.116.000 21.000 44001
15 Sept. 1929
291.000 24.500 829.000 33.500 5496/
1)
In Reis.
Ontvangsten uit het binnenland
van Brazilië in Balen.
te Rio
te Santos Data
Afgeloopen
Sedert Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli
13 Sept. 1930 ..
7.000
599.000
216.000 2.376.000
13 Sept. 1929 ..
71.000
644.000
189.000 1.619.000
THEE.
Van de theemarkt in de afgeloopen week valt ditmaal
een minder somber geluid te vernemen. Van verder af-
brokkeleude prijzen was in de laatste veiling te Amsterdam
geefl sprake meer. Slechts enkele ,,fancy”-theeën verloren
in prijsdoch’ overigens liepen vrijwel alle sorteeringen en
vooral de bladsorteeringen 1-4 ets. duurder, terwijl prac-
tisch het geheele aanbod van de hand ging.
VAN.GROOTHANDELSPRIJZEN
1
)
TIN
locoprijzen
Londen
per
Eng ton
–
KATOEN
for Middling locoprijzen
New
•
ork
per Ib.
WOL gekamde
Australische,
Merino, §4’s Av.
loco
Bradford
per Ib.
WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial
Carded,
SO’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
locien
per Ib.
SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam.
per 100 K.G.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen Rotterdam
per ‘I
s
K.O.
THEE
Afi. N.-I.
theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
trathee
. ‘
1(0.
Indexcljfer
v/h. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleld
van 1913
=
100
tot 1925= 100
lndexcijfer
van The
Economist,
herleld
1927
=
100
tot 1925=100
,
0
10
$
cts.
Olo
pence
°Io
pence
01
Sh.
0
1e
11.
01
cts.
01
cts.
0
I
261.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0 18,75
100,0
61,375
.
100,0
84,5
100,0 100,0 100,0
290.1716
111,1
17,55
75,5
47,25 85,9 24,75
83,9
21-
67,4
17,50
.
93,3
55,375
90,2
94,25
111,5
93,2
92,9
290.4!-
110,8 17,50
75,3
48,50
88,2
26,50
89,8
1/6,375
51,6
19,125
,
102,0
46,815 76,4
82,75 97,9
.
95,4
89,5
227.51- 86,8 20,00
86,0
51,50
93,6
30,50
103,4
–
110,75
30,2
15,85
84,5
49,625
80,9
75,25
89, 1
96,4
87,6
203.15’6
77,8
19,15
82,4
39,-
70,9 25,25
85,6
-110,25
28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69,25 82,0
91,5
82,6
255.1!-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4 29,75
100,8
117,25
54,0
17,375
92,7
46
74,9 84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35′
78,9
54,75
‘99,5
31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,876,
90,0
4’t-
76,6
79
93,5
98,1
.
89,2
234.61- 89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-/9
1
375
26,3
16,875
90,0.
47′
76,6 74,25 87,9
98,7
90,5
230.18!-
88,1
21,55
92,7
54,25 98,6 32,25
109,3 -19
25,3
16,625
88,7 48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
218.816
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6 -19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8 73,25 86,7
-98,7
89,8
211.19/-
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4
.
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7 49,875
81,3
71,25
84,3
95,5
88,2
211.181-
80,9
.19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875 84
1
5
67,75
80,1
92,9
86
1
6 214.716
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5 29,00
98,3
-18,5
23,9
15,87
5
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
221.19/-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4
-/8,8
24,7
14,620
78,0
53
86,4
73
86,4
94,2
85,1
232.10/6
88,8
19,90
85,6
47,25 85,9
.27,50
93,2
-18,625
.24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6
–
95,5
85,1
228.81-
87,2
20,45 88,0 46,25
84,1
28,00
94,9
.
95,5
.
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75 85,0 28,75
97,3
-19,875
27,9
13,77
6
73,5
53,125
86,6
77,25
91,4
94,1
84,6
222.111-
85,0
20,10
86,5
44,25 80,5 27,75
94,1
1
1-
33,7
13,37
6
.
71,3 54
88,0
74,25
87,9
94,2
85,4
221.0(6
84,4
21,25
91,4
44,00
80,0 27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0 54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
i
207.516
79,2
‘
20,45 88,0 43,25 78,6 27,25
.
92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3 54
88,0
74,25
87
1
9
92,9
83,9
197.516
75,3
19,40
83,4
41,50 75,5
26,25
89,0.
-110,875
30,5
12,25
65,3
54
88,0
73,50
87,0
91,6
81,7
200.51-
76,5
18,75
80,6 40,00
72,7
25;75
87,3 -110,625
29,8
12,00
–
64,0
54
88,0 69,50 82,2
91,0
81,9
209.516
79,9
18,65
80,2 38,75 70,5
24,75
83,9
-(II
30,9
13,426
71,6 54
88,0
68,50
81,1
91,0,
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0 37,00
.67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
–
69,3 53,50
87,2
64
75,6
91,6
83,6
205.5(6
.
78,4
18,90
81,3
34,25
62,3
23,75
80,5
-110.125
28,4
13,476
71,9 51,75
84,3
‘
64
75,6 91,0
82,0
188.916
72,0
18,45
79,4 32,50
59,1
22,50
76,3
-19,625
27,0
13,30
‘
70,9
48,50
79,0 66
78,1
90,3
80,5
182.-j6
69,5
17,50
‘75,3 34,25
62,3
23,00
78,0
-/8,125
22,8
12,50
66,7
41,75
68,0
66,50
78,7
88,4
78,8
178.1816
68,3
17,25
74,2 31,25 56,8
21,25
72,0
-18
–
22,5
12,075
64,4
36,75
59,9
60,75
71,8
87,1
78,8
174.131- 66,7
17,15
73,8 29,50
53,6
19,25
65,3
-17,375
20,7
11,675
62,3
35
57,0
60,50
71,6 84,5
.
‘
76.9
174.41-
66,5
15,45
66,4
28,50
51,8
17,75
60,2
-18
22,5
0
35
35
‘
57,058,25
68,9
.
81,3
‘
75,2
165.181-
63,4
15,20
65,4
26,25
47,7 16,50
55,9
-17,625
21,4
10,70
57,!
35
57,0
62,25
73,7
78,7
74,2
161.1716
61,8
16,45
70,8 27,25 49,5
17,25
58,5
-17,375
20,7
10,55
56,3 35
57,0
59,50
70,4
78,7
72,8
145.-!-
55,4
16,50
71,0
28,75 52,3
18,00
61,0
-/6,875
19,3
9,80 52,3 34,75
56,6
58
‘
68,6
76,1
.
72,0
136.416
52,0
14,50
62,4 27,75 50,5
17,50
59,3
-16,125
17,2
9,776
52,1
33
53,8
‘
58
68,6
-. 76,1
‘
70,4
,
134.1716
51,5
13,10
56,3 27,00
49,1 16,75
56,8
-15,625
15,8
9,275
49,5 31,50
51
1
3
55,50
65,7
74,2
69,3
135.516
51.7
11,95
51,4 27,25 49,5
16,50
55,9 -/4,875
13,8
8,50 45,3 29,50
48,1
55,25
65,4.
73,5
.67,9
133.151-
51,1
11,655
50,15
27,257
49,57
16,007
54,27
-/4,75
13,3
8,625
46,0
28
45,6
‘
55,506
65,76
133.1216
51,0
11,05
6
47,56
27,25
8
49,58
16,00
8
54,2
8
-/3,9375
11,1
8,25
‘
44.0
28
.
‘
45,6
•
I34.-(-
51,2
-(4,0625
11,4
8,-
42,7
1
’28
45,6
.
.
..
de huidige officieele noteeringswijze (Jan 1928);vanaf 16Dec.1929 7415 K.G. Hongaarsche; vanaf 26 Mei 1930 Z.-Russische.’) = Malting vôôr de’invoering “an de huidige
offic. not.wljze (Jan. 1928). 4)Jaar-en maandgem.afger.op ‘is pence.
6)
5Sept.
6)
12Sept.
7)
4Sept.
8)
11 Sept.
842.
ECONOMISCH-STATISTISCHE. BERICHTEN
17 September 1930
In hoèverre van en kentering op de theemarkt kan wor-
den gesproken, zullen cle volgende weken eerst uitwijzen,
doch de stemming was meer hoopvol dan wij haar in maan-
den hebben gekend.
‘Toch waren de statistische cijfers in het bijzonder van de
Louclensche yoorraden nog lang niet gunstig, terwijl ook
de uitvoer uit Noordelijk ‘Britsch-Iudië nog steeds zeer hoog
blijft. Daartegenover staat, dat de Noordelijk Britseh-Indi-
sche oogst tot uito. Augustus 191
1/
millioen Ib’s. zou hebben
bedragen, tegen 216 millioeu lbs. in 1929. Hoewel hiervan
in de uitvoercijfers nog practisch niets tot uitdrukking is
gekomen, heeft de markt reeds bij voorbaat gereageerd op
deze oogstvermiuclering
Het aanbod in de Java- en Sumatra-viling te Amster-
dam zal voorloopig nog gering blijven, in verband, met de
oogst-beperking en de felle droogte, die vooral op Java
heeft geheerscht.
In de volgende veiling, te houden op 25 September as.,
zal het aanbod dan ook slechts’ ca. 9.000 kn. bedragen.
Volgens telegrafisch bericht aan de Vereeniging voor cle
Thee-cultuur in Nederlandsch-Inclië bedroeg de uitvoer van
Java gedurende Augustus 3.834.000 KG. tegen 3.893.000
K.G. in 1929.
Over Januari-Augustus bedroegen cle cijfers 41.000.000
KG. ‘voor dit jaar, en
423′,
millioen KG. over verleden jaar.
Amsterdam, 15 September 1930.
COPRA.
De markt was aanvankelijk, tengevolge van berichten
omtie
ut .Amerikaansche inkoopen in Nederl.-Indië, zeer
vast gestenici.
Marseille accepteerde Copra tot ‘vrijwel eIken prijs.
Toch duurde de vastheid niet lang, want toen .verkoo-
pers iets ruimer offreerden, trokken koopers zich geheel
terug.
Het slot is lusteloos met eerder meer drang tot ver-
koopen.
De noteeringen zijn:
Nederl.-Indische f.m.s., aflading September …….
f
20%
October ……… ..205/
in
November 207/
16
Nederl.-Indische Mixeci,
,,
Aug/Sept……….
i97/
Sept./Oct……..,,19
VRACHTENMARKT.
Graan van Noord-Amerika.
Gedurende de afgeloopen week
was de markt over hét algemeen flauw en hoewel aan het
einde der week iets meer belangstelling getoond werd, ble-
ven de vrachten toch op een zeer laag peil.
Van
Montreal
werd voor zeer prompt laden $ 0.12 betaald
naar West-Italië met do optie Antwerpen of Rotterdam
tegen $ 0.09 en voor verscheping eind September/begin Oc-
tober naar Antwerpen of Rotterdam $ 0.09 Y2i optie Ravre/
Duinkerken 0.10. Voor aflading in October naar de Mid-dellandsche Zee direct is afgesloten tegen $ 0.13%. Er is
een geringe belangstelling voor verdere tonnage op dezelfde
condities; definitieve orders zijn er evenwel niet, zoomin
als van de Northern range of de Golf havens.
Van de
North Pacific valt eenige verbetering ‘te consta-
toeren. Nadat van Vancouver drie booten van 7000/8000
ton zijn bevracht naar . U.K./Continent tegen 22/6 en een
boot van dezelfde gr’ootte en in dezelfde positie naar Ant-werpen of R
%
otterdam tegen 221-, namen bevrachters twee groote. October booten op tegen 231- naar U.K./Continent
met volle opties.
La Plata Rivier.
Deze markt is de geheele week zeer flauw
geweest, wat gedeeltelijk aan den thans heerschenden poli-
tieken toestand moet worden toegeschreven. Slechts .8 boo-
ten werden afgesloten. Voor boeten- tot 7000 ton werd 1816
betaald van de Bovenrivier- naar U.K./Continent, minus
6 cl. naar Rotterdam of Antwerpen, terwijl van Bahia Blan-
ca een September boot van 7300 ton is afgesloten tegen 161-
naar Antwerpen of Rotterdam, optie Londen 16/9, optie
Londen en Antwerpen of Rotterdam 17/6. Voor aflading
in het nieuwe seizoen is een boot van 6500 ton per 20
Jan.120 Febr. bevracht van de Bovenrivier naar UK/Con-
tinent, Gibraltar/Hamburg range tegen 201- met een reduc-
-,tie van 6 cl. naar Bordeaux/Hamburg of Bristol kanaal en een verdere ,reductie van 6 d. naar Antwerpen, Rotterdam
of Amsterdam.
Salpeter van Chili.
Een goede vraag naar tramp-booten bleef aanhouden. Afgesloten werd: voor October op basis
van 221- Bordeaux/Hamburg range voor eind November/De-
cember tegen 22/6 en voor December/Januari tegen 22/9,
in de meeste gevallen met opties Spanje, Micidellandsche
Zee en BergenjMalmö, Denemarken, Stettin en Gdynia.
Bevrachters zijn open voor verdere tonnage en willen be-
talen voor Nov./Dec. boeten van handige grootte 23/- met
de Scaiidinnvische opties tegen 21- extra..
Sinds ons laatste rapport werd niet minder dan 55000
ton lijuruimte geboekt tegen de onveranderde vracht van
211- voor maandelijksche verschepingen tot eind April naar
Duinkerken/Hamburg range, terwijl voor Dee./Jan./Febr.
partijen naar de volte range U.K./Continent cle basis vracht
van 22/. betaald w’erd. Ook werd een zeilschip van 3000
ton per October bevracht naar Bremen of Hamburg tegen
16/- met opties. Totaal hebben bevrachters nu al 600.000
ton gesloten voor verscheping van af Juni en later.
Sxiker van West-indië.
Voor October boeten van 7000/
7500 ton werd van Cuba naar U.K.fContinent 13/6 tot 14/-
betaald, terwijl voor een boot van 3800 ton in dezelfde positie
14/6 is betaald van San Domiigo. Voor Nov. werd een
5000 tons boot bevracht van Cuba naar TJ.K.fContinent
tegen 1416. Een geringe vr:aag op dezelfde condities ‘blijft
aanhouden
liet Oosten.
De vraag van deze richting bleef gering,
doch de vrachtcijfers bleven vast tengevolge van het aan-
houdende tekort aan scheepsruimte ; zoo werd bijv. voor
2000 ton rijst per Nv./Dec. van Saigoen naar Havrefllam-
burg range 25/- betaald naar één haven, 2519 twee losha-
vens.
Voor maIs van Zuid-A:frika w’erd October i-uimte opgeno-
men van Durban naar Antwerpen of Rotterdam tegen 16/6,
optie Hamburg of Duinkerken 16/9, terwijl voor October/
November een boot werd bevracht van Durban of Kaap-stad naar UK/Continent tegen 17/9.
Donau en Zwart Zee.
Van deze richting bleef een leven-
dige vraag aanhoudefi, terwijl cle vrachten nog iets meer
opliepen.
Van den Donau werden verscheidene booteu in alle po-
sities tot midden November ‘opgenomen. 15/3 werd toege-
staan voor booten tot 6000 ton naar Antwerpen/Hamburg
range, terwijl boeten van 8000 en zelfs 10.000 ton lief heb-bers vonden tegen 1419 naar dezelfde losrange. Ook van de
Zw’arte Zee werden groote zaken gedaan voor September/
October. Voor groote boeten per September werd de hoogere
vracht van 12/- betaald basis Continent en 11/9 voor Octo-
ber. De goede vraag blijft aanhouden.
Middellandsche Zee.
Voor fosfaat is de vraag iets beter
en in sommige gevallen gingen de vrachten 3 tot 6 d. om-
hoog. Voor erts blijft de vraag naar scheepsruimte evenwel
gering.
,,
,.
..,
Bevracht werdén om. de volgende ertsladingen:. SetubalJ
Autw’erpsn 419, Cartagena/Port Talbot 6/3, Almeria Pier/ Rotterdam of Vlaarclingen 4/7%, Bougie/Antwçrpen 6/9,.
Bonn/Glasgow 5/9, Melilla/Duinkerken 517%, Huelva/Rot-
terdam
4(7%’
(4 groote booten), Antwerpen 6/., Gent 7/9,
en Stettin 8/. voer 2400 tonner en 8/3 voor 2200 tonner,
terwijl voor fosfaat betaald werd Sfax/Duinkerkea 5/4%,
Drogbeda 11/- en Huelva 8/-.
Van Noord-$panje
valt geenerlei verbetering te const-
teeren. Van Bilbao naar Cardiff werd een kleine prompte
ertslading bevracht tegen 5/.. Voor October is de vraag be-
perkt tot de volgende ladingen Bilbao/Rotterdam 4000 ton
411%, IJmuiden 3500 ton 414%. en Santander/Grangemouth
2500 ton 419..
Kolen van Groot-Brittannië.
Er is nog altijd geen uit-
zicht op verbetering vanden kolen export, de vraag naar
scheepsruimte is derhalve beperkt. Door het overvloedig
aanbod van scheepsruimte zijfl de vrachten dus gema.kke.
lijk. Afgesloten werd: van Zuid-Wa.les naar Rouaan 316,
Huelva 7/-, Genua 616, Venetië 7/6, Piraeus 7/-, Beyrout 8/-,
Alexandrië
7/-,
Port-Said 6(9, Madeira 7/4%’, Rio de Ja-
neiro 10/-, Buenoi Adres 1019, Cape Town/Durban/Sinions-
tovn 5/-, twee, 5/6 drie havens, met vrj’lossen, en havens
noorden Y.S. 7/- en Montreal of Quebec 6/9, en van cle Oost-
kust naar Gefle
00%,
Hersens 4/6, Stungsund 4/9, Ham-
burg 313, Rotterdam 316, Ro.uaan 3/4%, Lissabon 71-, Al-
giers 7/-, Genua 6/3, St. Vincent C.V. 7/9 en Monte Video
1113.
RIJN VAART.
Week van
7
tlw. 1,3 September 1930. De aanvoeren van .zeezijde bleven onveranderd. Bij weinig
vraag bleef de ruimte overvloedig beschikbaar. De erts-
‘vrachten bleven onveranderd genoteerd voor: Ruhrhavens:
f
0.25—f 0.35 per last met resp. 4 en 8 l.osdagen; Grim-
berg:
f
0.32%—f 0.42%1 per last met resp. 4 en 8 los-
dagen. Voor den Bovenrijn was matig vraag. Men betaalde
voôr ruwe producten es.
f
0.50 ad
f
0.60 per last.
M. E. VREEDE
–
ROTTERDAM
ACCOUNTANT – LID V.N.A.
MATHENRSSERLAAN 2I. TELE?. 30840
Accountancy, Boekhouding, Belastingzaken