Jrg. 14, editie 727

4 DECEMBER 199

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Econo
–
misch~
–
Statistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN
VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

14E JAARCANG

WOENSDAG 4 DECEMBER 1929

No. 727

1 LVSTI7UUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.

ECONOMISCII-STATISTISCIJE BERICHTEN.
COSIMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. 11. van
Lennep
;
Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. II. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; Prof. Mr. E. R. Ribbius; Jan Schiithuis;
Str. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
St. Verrfjn Stuart.
Assistent-Redacteur: H. M. H. A. van der Volk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. ifl
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse numiaers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, laden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Rvigeplaat weg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nïjgh 1 van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdans, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postehèque- en giro-
rekening No. 6729.

3 DECEMBER 1929.

De geidmarkt was ook deze week weder zeer ruim.

Aanvankelijk liep de rente
oor particulier disconto

nog weder iets verder terug, zoodat Dinsdag voor 3%

pOt. grif te plaatsen was. Later begon de geldvraag

voor demaandswisseling dooi- te komen en trad een

kleine stijging in; maar de geidruimte bleef toch zoo

groot, dat zelfs de vrij groote geidbehoefte voor den

l)ecembertermijn niet in staat was een belangrijke

verheffing van cle koersen te bewerken. Zaterdag werd

particulier disconto voor 3’/io pOt. afgedaan en giste-

ren was er weder voor 336 en 3’/ao pOt. plaatsing te

vinden. Ook cie prolongatiereute liep slechts
36
pOt.

omhoog en alleen caligelci moest duurder betaald won-

den; na 236 pOt. in het begin der week werd gisteren

416 pOt. betaald.

Op den weekstaat van De Neclerlandsche Bank blijkt

de post binneniancische wissels met
f
500.000 te zijn

toegenomen. De beleeniingen gaven blijkbaar •in ver-
band met de maan dswisseling een stijging van
.f
20.1

millioen te zien, liet renteloos voorschot aan het Rijk

klom met
f
12.3 millioen.

De goudi’oorraad der Bank bleef vrijwel op dezelf cle

hoogte. De zi ivervoorraad verminderde met een goede

[
200.000. De post papier op het buitenland vertoont

een stijging van
,f
3.0 millioen, terwijl de diverse

rekeningen op de actiefzijde der balans met een gelijk

bedrag afnamen.

])e biljettencireulatievermeerderde met
f
30.6 mii-

lioen. De rekening-courant-saldi bleken met
f
7.1 mii-

]ioen te zijn teruggegaan.

Het beschikbaar metaalsaldo verminderde met
f
13.2

mi 1h oen. Het clekic i ngspercentage bedraagt ruim 53.

* *
*

Van de wisselmarkt valt deze week weinig te ver-

melden. De Icoers voor het Pond Sterling, die hier aan-

vankelijk op 12.09/s bleef hangen, is op den laatsten

dag door het daggeld, dat minder gemakkelijk was, op
1
2.O87io
teruggeloopen. De Dollarkoers verbeterde

eerst van 2.4177 tot 2.4786, doch sloot weder op 2.477.

De Dollar tegen het Pond schommelde rond de 4.879.

Vraag voor den uitimo dcccl de Mark van 59.31. tot

59.34% stijgen; het slot kwam op 59.3036 (tegen Ton-
den 20.38-20.3836). Parijs steeg van 9.75% tot 0.7636

(tegen Ponden ca. 123.85). Van de overige koersen

vallen nog slechts de fluetuaties van den Peseta te

vermelden. De voor de eventueele stabilisatie te vol-

gen gedragslijn is nog steeds niet vastgesteld en tel-

kens doen weer andere geruchten de ronde. De markt

is heel klein geworden. Het koersverloop was als

volgt: 33.90-34.60—-34.20. Rio hooger op 29%. As-

gentijusche Pesos handhaafden zich op 1.02%. Ook

Canada bleef vast 2.4536.

Bij het stijgen van het Pond werd het’disagio gro-

ter; eenmaands Ponden zijn zelfs % e. onder den prijs

afgedaan, doch zij werden tenslotte met
5
/io
c. disagio

verhandeld, beïnvloed door het duurdere geld. Een-

maands Dollars noteerden op den laatsten dag weder

13 c. agio. Eenmaands Marken werden met 9% c.

clisago gedaan.

LONDEN, 2 DECEMBER 1929.

Gedurende de eerste helft van de vorige week was

geld schaarsch en moest de markt op Maandag facili-

teiten zoeken bij de Bank van Engeland. Ofschoon cle

schaarschte in de tweede helft der week beslist minder

was, was toch ook toen geld goed bruikbaar. Heden

bleef geld gezocht, daar de War Loan diviclenden nog

niet alle inbetaald waren en een deel van het dividend-

geld vermoedelijk gebruilct wordt voor het voistorten

van een gedeelte der nieuwe 5 pOt. Con versieleening.

Disconto liep verleden week verder terug tot 4/io

—36 pOt., terwijl de nieuwe schatkistpromessen Vrijdag

teen een fractie onder 4% pOt. werden toegewezen.

Het verband tusschen het officieele en het particu-

liere disconto is dus voor het oogenhlik geheel weg,

zoodat het er naar uitziet, alsof de voorspellingen van

èen hankdisconto van 5 pOt. v66r het einde van het

jaar op vrij goede basis berusten.
liet wekt echter bevreemding, dat de goudvoorraad

van de Bank slechts uiterst langzaam toeneemt en nog

steeds bloot staat aan onttrekkingen voor Pransche

:rolcening, die gedurende deze maand, naar verwacht

wordt, weder grootere proporties zullen aannemen.

1078

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 December 1929

WAPENSTILSTAND IN DEN

TARIEVENSTRIJD.

1-let ontwerp van een verdrag van wapenstilstanTd

in den tarievenstrijd
‘),
ontworpen door het Econo-
misch Comité van den Volkenbond, in opdracht van

den Raad van den Bond, conform de besluiten van

de Groote Vergadering werd aan de regeeringe1

rondgezonden met een technische memorie van het

Comité. Aan de hand van deze beide officieele stuk-
ken geef ik hieronder enkele beschouwingen; uit

vertrouwelijke stukken en beschouwingen zal niet

worden geklapt, maar het licht, door die stukken en

beschouwingen voor mij over de zaak verspreid, maakt
het mij natuurlijk gemakkelijker, het ontwerp te ap-

precieeren.

Artikel 1 consolideert de invoerrechten en ,,acces-
soire” rechten, met dien verstande, dat die rechten

niet verhoogd zullen worden en geen nieuwe zullen
worden ingesteld. Artikel 11 doet desgelijks voor de

uitvoerrechten en ,,accessoire” rechten. Artikel III
bepaalt tweeërlei: lo. stelt het vast, dat het er niet

toe doet, welke overheid in den lande de rechten
heft; 2o. sluit het rechten, die zoowel van nationale

als van vreemde goederen worden geheven, van den

wapenstlstand uit. Artikel IV voorziet in drieërlei:
lo. het verbiedt nieuwe bi:onenlandsche rechten, die

alleen de buitenland sche goederen treffen; 2o. ver-

biedt voorts nieuwe binenlandsche rechten, die buj
tenlandsche goederen zwaarder zouden treffen dan

binnenlandsche; Bo. verbiedt bovendien verschillefl,
die ten ongunste van buitenlandsche goederen in-

zake binnenlandsche rechten zouden bestaan, te ver-

scherpen. En ten slotte verbiedt artikel V nieuwe
handelsbelemmeringen van anderen aard, aan bui-
tenlandsche goederen in den weg gelegd. Met deze
5 artikelen meent men – naar het mij voorkomt te-

recht – alles te omvatten, wat geconolideerd , moet
worden om een werkelijken wapenstilstand te krijgen,,

die rhoeilijk – indien al – ontdoken kan worden. 4

Zoo kom ik vanzelf tot een tweede punt. In de ar-

tikelen 1 en II moet een datum ingeiiuld worden,.
Die datum behoeft niet voor III te gelden, omdat het

slechts interp,reta.tief is, althans geen nieuwe quaes-
tie stelt. Artikel VI verklaart echter den datum van

en II toepasselijk voor IV en V, zoodat het systeem
zal werken van den datum af, in de artikelen 1 en
II in te vullen. Welken datum zal men kiezen? Ieder
heeft terstond gevoeld, dat bij een zaak als de onder-
havige alles erop aankomt, welke datum wordt ge-

kozen. Drie mogelijkheden bestaan: Jo. den len Octo-
ber 1929 te stellen; 2o. den datum van het sluiten van den wapenstilstand te fixeeren; 3o. een inter
–

mediairen datum te kiezen. Voor zooveel ik beoor-
deelen kan is de tendens ten gunste van 1 October vrij

sterk en die ten faveure van den datum van teeke-
ning zwak, terwijl een intermediaire datum nog de
meeste kans maakt. Maar d.n zij daarbij opgemerkt,
dat men bedoelt een intermediairen datum, die niet
ver van 1 October af’ligt en als – om zoo te zeggen –
te goeder trouw kan worden aangemerkt. Maar in de
tweede plaats zij opgemerkt, dat thans natuurlijk nog

in het geheel niet is te voorzien, wat de regeeringer

ten slotte zelf zullen doen. ‘t
Artikel VII, dat de conventie op de in- en iiitvoe-

verboden toepasselijk verklaart tusschen partijen,
kunnen we gevoegljk voorbijgaan. Maar dan komeû
we aan een hiaat. Wat onder VIII en tusschen haak
–

jes vermeld staat is geen tekst van een artikel, maar

een mededeeling. Aangezien, zoo staat er, de resoltï-
tie van de Groote Vergadering van den Volkenhond
betreffende den wapenstilstand alleen beschermende
rechten noemt, behooren de zuiver fiscale rechten te
worden uitgezonderd. Voorts wordt gezegd, dat dus de
wapenstilstandsconferentie ter zake ôf een algemeenb

i) De voornaamste bepalingên
uit
het ontwerp zijn op.
genomen in E.-S. B. van
20 Nov.
ji.

INHOUD.

BIz.
WAPENSTILS’FAND IN DEN TARIEVENSTRIJD
door
Dr. J.
A. Nederbragt…………………………….1078
Het Voorontwerp–Huisarbeidswet door
Mej.AnnaPolak 1079
Het, plan van de Rubber Growers Association door G.
A. P. Weyer ………………………………1081
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
Het suikerverbruik van Europa gedurende de cam-
pagne
19281’29
door
Dr. G. Mikusch ……….1082
AANTEEKENINGEN:
Geldproblemen in Suriname ………………..
1083
De geldmarkt in November ………………..
1084
INGEZONDEN STUKKEN:
De handelsbeweging van Nederland gedurende de
eerste negen, maanden van
1929 door
J. J. van
Riemsdijk
met naschrift door
W.
G.
E. van der
Zweep ………………………………….1085
Ontvangen boeken ……………………………
1087
AANDOIJFERS:
Postchëque en Girodienst ..

1087
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam .. . . . …

1087
Rijkspostspaarbank ……………………….
1087
Productie der Steenkolen-, Bruinkolen- en Zoutmijnen
1087
Statistisch Overzicht van den economisehen toestand
van Nederlandsch-Indjë ………………….
1088
Posterijen, Telegrafie en Telefonie …………..
1089
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank ……….
1089
STATISTIEKEN EN OVERZIOHTEN
…………..
1089-1096
Oeldkoer8en.

Bankstaten.

Verkeerswezen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel.’

exceptie zal moeten redigeeren, ôf speciale uitzonde-

ringen zal moeten vaststellen, ôf wel eventueel het een en het ander zal moeten doen. Theoretisch ligt

hier natuurlijk een gevaar, lo. omdat het zoo moei-

lijk is, precies aan te geven, wat een fiscaal recht is;

2o. omdat een recht in het eene geval zuiver fiscaal
zal werken, in het andere geval protectionistisch, 3o.
‘omdat een recht, hoezeer te goeder trouw als fiscaal

bedoeld en aanvankelijk niet meer zijnde, practisch

– op den duur – een zekere protectionistisch wer-
king kan
verkrijgen.
Ter Conferentie zal men dus bij
de vaststelling van artikel VIII en casu quo der bij-
behoorende lijsten zeer voorzichtig moeten zijn, maar

als ieder te goeder trouw is, wat mag worden aange-

nomen, dan zal het theoretische bezwaar practisch
niet al te groot behoeven te zijn.
Thans komen we tot een uiterst belangrijk punt.

Artikel IX laat in geval van ,,crises graves, intéres-
sant des éléments essentiels.de
(leur) vie économique”
het aanbrengen van ,,ajustements douaniers” toe. Die
moeten zich dan in ieder opzicht tot het onvermijde-

lijke beperken. en terstond aan de medecontrcteeren-de staten worden medegedeeld en verklaard. Met na-
me dit punt heb ik ernstig bestudeerd, waarbij ik tot
de volgende conclusie ben gekomen. lo. Toepassing

van een dergelijke ,;Katastrophenklausel”, zooals zij
volgens eèn Duitsche technische uitdrukking heet,
komt practisch niet voor. 2o. Een geval kan slechts tot uitzonderingsmaatregelen aanleiding geven, als

het een redelijken tijd na het tot stand komen der
trève is opgekomen en werkelijk een catastrophaal
karakter draagt. In zulk een geval zal zeker opzeg-
ging van bilaterale verdragen noodig zijn om tot ver-
zwaring van tarieven e.d. te kunnen overgaan, zoodat

ook uit dien hoofde reeds een groot deel van de
trève zal verloopen. 3o. Ongetwijfeld kan de quaestie
door een gelaedeerde partij bij het verdrag voor een
juridische instantie gebracht worden, ingeval van het
Hof in Den Haag eventueel met opschorting van in

werking gestelde maatregelen. Als dus een gelaedeer-
de partij beweert, dat er geen crisis is, of wel, dat ze
niet ernstig is, althans niet de essentieele elementen van het economische leven raakt, kunnen deze pun-
ten aan arbiter of rechter worden onderworpen.

Een andere
moeilijkheid
ligt in artikel X. Nemen
we eerst het eerste gedeelte ervan, namelijk de num-
mers 1, 2 en 3. Zij staan toe, dat de contracteerende
partijen: lo. ad
valorem-rechten door specifieke rech-
ten vervangen; 2o. haar douane-nomenclatuur wijzi-
gen; 3o. nieuwe rechten voor nieuwe producten vast-

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1079

stellen. Bij elk 1)Uflt wordt in den een of anderen vorm

gezegd, dat cie overeenkomst niet mag worden geschon-
den. Bij 1 heet het, dat de ,,incidence”, dat is dus de

druk, niet mag worden verzwaard; bij 2, dat er gee:n

vermeerdering
van
recht uit mag voortvloeien, on-

vereenigbaar met de verplichtingen, uit de conventie

voortvloe:iende; bij 3, dat de nieuwe rechten in har-
monie moeten zijn met cle rechten op ,,similaire” pro-

ciucten. Houdt men zich strikt en te goeder trouw
aan deze drie voorschriften, dan kunnen de drie be-

voegclhedeu der regeeringen practisch weinig bezwaar
opleveren en zal de moeilijkheid zuiver theoretisch

blijven. Maar behoedzaamheid is hier geboden; ver-

ruiming van bevoegdheden of verzwakking van voor-
waarden mag hier zeker niet plaats vinden als de eind-
redactie wordt vastgesteld. Troosten we ons iritus-
schets ermede, dat ook ten deze arbiter of rechter be-

voegd zal zijn.

Maar in artikel X zi.t nog een ander punt, 4 genum-
merd. liet raakt de niet onbelangrijke vraag, wat er
gebeuren gaat, als een niet-trève-staat een verdrag

met tariefreducties, aangegaan met een staat, die tot

de trève is toegetreden, opzegt. Vervallen clan de
tariefredu.cties van den trève-staat alleen tegenover

den niet-trève-staat, of ook tegenover de andere trève-
staten, die er mede van profteerden? 1-let ontwerp
van het Comité geeft ter keuze twee soluties: lo. de
reducties vervallen tegenover een ieder, 2o. de trève-staat moet c.q. aan zijn mede-trève-staten verlof vra-
gen, de gereduceerde posten te veranderen, met dien

verstnde, dat, wordt het verlof geweigerd, de meer-
bedoelde trève-staat voor zooveel hem aangaat de trève
mag opzeggen. Het wil mij voorkomen, dat voor Ne-

derland de ruimste solutie, d.i. de tweede, de beste is.

Ook op artikel XI moet aandachtig gelet worden.
Het voorziet, dat sommige regeeringen reserves ma-
Icen, die dan echter door alle contracteerende partijen
moeten worden goedgekeurd en in een annex opge-
nomen. Het artilcel ziet er verontrustend uit, maar
de strekking ervan is onschuldig bedoeld. Het gaat
hier geenszins om eigenlijke reserves, maar meer om
gevallen, waarin reeds voor de heraadslaging over een
trève beslissingen waren gevallen, – hijv. opzegging
van een verdrag, – die echter eerst veel later effect
kunnen sorteeren, eventueel eerst nadat de. trève ver-
kelijkheid zal zijn geworden. Tegen reserves, op zulke
gevallen betrekking hebbende, Ican, naar mijn mee-
ning, weinig ingebracht worden; ze kunnen onze
waardeering van de trève niet verminderen, maar ook
dit punt zal ter conferentie aan de aandacht der Ne-
derlandsche delegatie niet mogen ontgaan, vooral om-
dat cle bedoeling wei goed is, maar de woorden veel
moer toelate:a dan bedoeld i.s: elk soort reserves is er onder te brengen.

Even sta]) ik nu van het ontwerp zelf af, om een
oogenblik to verwijlen bij de toelichting. Deze be-
helst een zinsnede, waarin gesignaleerd wordt, dat
sommige staten zich voor zekere voedingsmiddelen
volle vrijheid van handelen zuilen willen voorbehou-
den. De memorie denkt aan twee mogelijkheden: lo.
de voedingsmiddelen aan de werking der conventie te onttrekken; 2o. er
reserves voor te maken ex art.
XI. Deze zinsnede bevestigt dus, dat genoemd artikel
gevaar oplevert. Men zal waarschijnlijk voor dit di-
lemma komen te staan: 6f geen wapenstilstand, 6f

een wapeustilstand met onbeperkte bevoegdheid voor
sommige voedingsmiddelen, lIet gaat dus om land-
bouwartikelen. Men schijnt op het oogenhlilc alleen graan op het oog te hebben. Dan is de zaak van Ne-
d erlandseh stand punt misschien toelaatbaar. Maar
gaat het verder, dan is het zeer bedenkelijk. Men zij
dus op zijn hoede.

Over de artikelen Xii, Xlii en X1V, in dit blad
destijds afgedrukt, kan ik, om mijn artikel niet
1
lang te maken, zwijgen. Evenzoo over de niet afg
(Irukte artikelen XV tot en met XX11, echter mct
twee reserves: io. zal in artikel XXI nog moeten

worden ingevuld het aantal jaren, waarvoor de con-

ventie zal gelden, en 2o. moet gelet worden op art.
XXVII, dat voor latere toetreding van staten twee
redacties ter keuze geeft, die verschillen in proce-
dure, maar hierin overeenstemmen, dat staten, die

later willen toetreden, niet behoeven te worden toe-

gelaten als ze inmiddels ,,hun slag hebben geslagen”,

d.w.z. de muren ter bescherming hunner nationale

economie hebben verhoogd.

Resumeerende meen ik te mogen opmerken, dat het
ontwerp der conventie een goede basis voor beraaclsla-
gingen vormt, maar dat men hij verschillende punten

op zijn hoede moet zijn.
Dr. J.
A. NEUERURACT.

Parijs, 27 November 1929.

HET VOORONTWERP-HUISARBEIDSWET.

,,Huisarbeidswet”
luidt terecht de titel van het, dit

voorjaar ingediende, Voorontwerp, vermoedelijk ge-
:inspireerd door het op cle elfde Internationale Ar-
beidsconferentie aangenomen ,,Ontwerp-verdrag be-

treffende de invoering of de handhaving van metho-

den tot vaststelling van minimuniloonen.” Niet
,,Msi-
mumlo onwel”.

Immers de bedoeling is: eenerzijds, om de wettelijke
vaststelling van minimumloon, voor zoover noodig, te
beperken tot de
huisindustrie
alwaar – anders clan
in de fabrieksnijverheicl – de bezoldiging in den

regel eenzijdig wordt bepaald door den werkgever, en

dikwijls lager is dan econom:isch noodzakelijk moet
worden geacht; anderzijds, om de wantoestanden in
de huisindustrie ten onzent zoo volledig mogelijk uit
den weg te ruimen; d.w.z. niet uitsluitend, zij ‘t in
hoofdzaak, door heletting van overheidswege, dat loon
‘vordt betaald,
lager
dan rechtvaardig en economisch
mogelijk is, doch tevens door wegneming van hetgeen ‘voor de gezondheid van de(n) huisarbeider(-ster), zijn

of haar huisgenooten en de verbruikers, gevaar zou
kunnen opleveren.

Dat deze economische zoowel als hygiönische he-
cherming voor den Nederlandschen i.ndustr.ieelen
huisarbeider nog
altijd
noodzakelijk is, mag als vast-
staand worden beschouwd.

In het kort geleden verschenen Centraal Verslag
derArbeidsinspectie over 1.928 worden de uitkomsten
medegedeeld van een summier onderzoek, in verband met de voorbereiding van het wetsontwerp in fivaestie
in de verschillende districten naar dcii huisarbeid in-
‘gesteld.

In sommige branches heeft afneming plaats. Sterke
afneming in de kouseubreierij. N6g sterkere in de
thans bijna geheel uitgestorven, vroeger zoo omvang-
rijke, huisindustrie in de Noord-Brahantsehe handwe-
îerij en schoenmakerij.

In de mandenmakerj is de huisinciustrie in Noord-
Brabant en Gelderland nog zeer omvangrijk, ofschoon
verminderende.

Ook in het lingerievak is de huisindustrie nog van
heteekenis, hoewel niet meer in die mate als 1.5 â 25
jaar geleden het geval was.

in het kleermakersbedrijf neemt de hu.isindustric,
na een tijdperk van afneming, weer
toe;
zoowel wat het
maat- als wat het confectiewerk betreft.

Huisarbeid wordt in de hoeden- en petteufabricage
sporadisch verricht. In de lampekappenindustrie in
enlcele steden vrij veel.

In de linnen- en stoffenknoopeuindustrie komt huis-
.industrie voor, o.a. voor het op kaarten naaien der

.knoopen. In de wollenstoffenindustrie, voor het nop-
pen en stoppen (inzonderheid ,i.n Tilburg).
Ook door corsettenfabrieken, bontwerkerijen, das-
•
senwiels, kousenfabrieken(voor het herstellen van
fouten), goud- en zilverwinkels, wordt werk in huis-
industrie uitgegeven.

In het meubelmakers- en stoffeerdersbedrjf neemt
de huisindustrie vermoedelijk in omvang toe, in ‘t bij-

r

1080

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERIC}ÏTËN

4 December 1929

zonder ten opzichte-van het meubelmakersvak in Am-

sterdam, Rotterdam en Groningen.

–

In het’ .N.W. van Overijssel geschiedt .het biezen-
vlechten en het maken van vloermatten nog in huis
i n cl ustr ie.;

,,,

–
Ook de côcosiiiattenfabr.i.eken hebben thuiswerkers.
De schoenreparatie voor schoenwi.nkels in de stedeh

geichiedt in toenemende mate ln huisarbeid.
t

Erwteiiiezen ;worclt ‘s winters nog zeer veel. gedaaii

in hulsindustrle te Schiedam, in Zeeland, Groningen en Friesland. Uitjes schillen (evenals teenschillen en

groente schoonmaken voor conservenfabrieken,
sei-

zoenwerk), te’Breda, :Dordrecht, op de Zuid-Holland-
sche eiladden, in de provincie Groningen.

Ook het garnalen pellen in huis gaat in visschers-

plaatsen nog onverminderd voort en de toestanden
zijn daar nog even ongunstig als vroeger, o.a. wat on-

hygiënische behandeling en kinderarbeid betreft.

In andere’hranches, zooals in het kleermakersbe-

bedrijf, zijn de gelde’lijke omstandigheden veel beter
geworden dan voorheen; doch elders, in de cocosmat-

tenfabricage en in de mandenmakerij buy., is de toe-
standinog beslist slecht. –

Er bestaitt dus, volgens de door ons volkomen on-

derschreven meening van den oud-Minister van Ar-
beid, ind.eMemorie van Toelichting op het Vooront-
werp-IHusarbejdswet uitgesproken, ,,geeu reden om

invoering eeiier wettelijke regeling betreffende de
huisindustrie achterwege te laten.” Immers ,,in de

eerste plaat.. is -zoodartige regeling noodig ter bestrij-
ding van thans nog bestaande ernstige misstanden.l’

En ten tweede ,,bestaat er geen waarborg, dat de ver•
mindering der hüisindustrie niet bij wijziging de
conjunctuur voor een vermeerdering zal plaats ma-
ken,” en ,,clat er in de toekomst geen ondernemers
zullen zijn, die misbruik zullen.maken van den arbeid

van arme personen, vrouwen eii kinderen, – wanneer

daar voordeel meete behalen is.”

De wijze,
waaroi5•
in de geprojecteerde wet getracht
wordt, naast den fabrieksarbeid ook den huisarheid
‘oor zoover hij van industrieelen aard is, te doen ver-

richten onder zoo goed mogelijke omstandigheden en

op niet al te oribehoorlijke voorwaarden, komt -one
praktisch en juist voor.

Vooreerst wordt hetgeen onder ,,huisarbeid” moet
worden verstaan z66 exact en volledig geformulciard
dat alle
werkelijke
huisindustrie (bijv: liet repareeren
van de schoenen der klanten van den patroon, voor

wi.n, doch buiten wienswerkplaats gewerkt wordt)
in de regeling, wordt betrokken; doch alle
schijnbare
huisindustrie, (zooals om. het herstellen van schoeneni
wasschen, strijken, kleerenreparatie, voor een
huis
houden)
er buiten valt. – –
Ter bescherming van de gezondheid, zoowel van de
huisarbeicler zelf, als van zijn omgeving, en van dcii

consument, die het.door hem geproduceerde of mede:
geproduceerde’ gebruikt, wordt voorgeschreve, dat
bij algemeenen maatregel van bestuur kan worden be-
paald, dat bepaalde soorten van werkzaamheden
nie&
of alleen met inachtrieming van bij dien algëmeenen
maatregel van bestuur gestelde voorWaarden, mogen
worden verricht:.,. –
a-. in ruimten, welke geen deel uitmaken van de
onderneming, waarvoor gearheid wordt; zoodat bijv.
het omgaan met giftige of ontplofhare stoffen, welke
bewerking bijzondere voorzorgen vereischt, buiten de,
eigen fabriek of werkplaats van liet hoofd der onder-
neming kan worden verboden;
in gebonwen, welke tevens geheel of gedeeltelijk
bewoond worden; hetgeen betrekking heeft op werk
:

zaamheden aan stoffen, die voor de huisgenooten ge-
vaar, schade of hinder opleveren, o.a. door stof of
stank; in lokalen, waarin geslepen, gegeten, gekookt of gewoond wordt, of andere huishoudelijke bezigheden
worden verricht; ten doel hebbend, de bekrompen lo-
kaliteit,waarin gewerkt wordt, -als werklokaal en,als woonvertrek althans aan bescheiden eischen te laten’

voldoen, ten bate zoowel van de arbeidskracht als van
de huisgenooten;

in woningen, waarin een lijder aan een bij dien al-
gemeenen maatregel van het bestuur aangewezen

ziekte aanwezig is, of geweest is; waardoor zoowel de
arbeider, die het werkstuk, bijr. een kleedingstuk,
verder te bewerken krijgt, als de toekomstige gebrui-

ker, tegen besmetti.ngsgevaar wordt beschermd.

Op den werkgever rust de plicht, te zorgen, dat voor
zijn ondernemig geen huisarbeid wordt verricht op
plaatsen in strijd met het bij algemeenen maatregel
van bestuur bepaalde.

Pen einde aaii de arbeids:inspectie bekend te -maken
wie er voor zijn onderneming in huisarbeid werken,

waar deze werknemenden wonen, en wat zij verdienen;
tevens den huisarheiders zelven :in te lichten omtrent
liet loon, waarop zij recht hebben, worden er aan den
– werkgever verscheiden (4) andere verplichtingen op-
gelegd. – –

– Hij moet zorgen i’oor:
cc.
een huisarbeidersre gister,
,,vermeldende de na-
men en adressen van alle huisarbeiders, die voor zijne

onderneming werkzaam zijn of geweest zijn; de adres-

-sen van de plaatsen, waar huisarheid voor zijne on-

derneming wordt of is verricht; en naam, geslacht

en gehoortedatum van al degenen met-wie of met be-

hulp van wie ieder huisarbeider huisarheid vefricht

of heeft verricht,” tot welke laatstgenoemde – schrif-
telijke – opgave aan den werkgever de huisarheider
verplicht is, ook indien de ,,hulparbeider” lid van zijn
gezin (dus zijn vrouw, zoon of dochter. . . .) is;
een duidelijk zichtbaar opgehangen
loonlijst, zoo-
dat ,,alien, die werk komen inleveren of ontvangen,

claarvaii kennjs kunnen nemen; en
–
op welke lijst zijn
vermeld alle voorwerpen of stoffen, waaraan huis-
arbeid wordt verricht, niet voor elk daarvan het be-

drag, dat aan den huisarbeider per ingeleverde een-
heid of in tijdloon wordt uitbetaald”;
het aanleggen en bijhouden van een
loonre gister,

,,waarin
zijn
vermeld de door iederen huisarbeider
ontvangen geldsomrnen, met den datum der uitbeta-

ling en de verrichte huisarbeid in soort en hoeveel-
heid”; terwijl hij elk zijner huisarbeiders moet voor-
zien va.n een
loonboekje,
waarin steeds vermeld zijn

aard en hoeveelheid der in bewerking uitgegeven of
in ontvangst genomen of gekochte voorwerpen of
stoffen; liet loon of de koopprijs, daarvoor te hetalen
of betaald; en de datum van uitgifte of ontvangst
van het werk.”

–
Door den werkgever moeten arbeidersregister en
loonregister, voor zoover betreft alle daarin in het
ioopende en de twee daaraan voorafgaande jaren opge-
teekende gegevens, benevens de loonlijst; door den
werknemer moet het loonboekje, aan ambtenaren der
abeidsinspectie en van rijks- en gemeente-politie on-
– middellijk op hun aanvrage ter beschikking worden

gesteld. –
Zien wij dus door al deze hulpmiddelen te zamen

vooreerst het
heimelijk
in lui isarbeid werken, en
doen
werken, in de tweede plaats ,,loonknoeierij” onmoge-

lijk gemaakt, bovendien zal door het verbod voor den ondernemer, om voorwerpen of stoffen ter bewerking
in huisarheid uit te geven aan, of dezè na bewerking
in huisarheici in ontvangst te nemen of te koopen van

,,jeugdige personen,”
(dat zijn jongens en meisjes be-neden de 18 jaar), overtreding der loonbepalingen uit
broodvrees vermoedelijk wel tot een minimum worden

beperkt.
Wt
schrijft
nu het wetsontwerp voor, om de loon-
bepaling zèlf niet lager te laten dan billijk en tevens

economisch mogelijk mag worden geacht?
De Minister van Arbeid kan voor bepaalde bedrijfs-

takken en in bepaalde gemeenten
Huisarbeidsconr-

missies
instellen, in andere landen meestal Loonraden
of Looncommissiën geheeten), doch ten onzent, be-

) Gegevens omtrent deze materie vindt men in Eci
iiomisch-St-atistische Berichten van 26 December 1928 in

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Sl

halve niet het ontwerpen van loonbepalingen, belast

met het uitbrengen van advies aan den Minister en de
districtshoofden der arbeidsinspectie over zaken, den

h uisarbeid betreffende.
Voor ieder bedrijf, waarvoor tenminste twee Huis-
arbeidscommissies in het rijk zijn ingesteld, kan een

Centrale f[uisarbeidscornrnissie
worden benoemd.

Eerstbedoelde Oommisniën bestaan uit een door dcii

Minister aangewezen lid, tevens voorzitter, die niet

werkzaam is in één der bedrijfstakken in quaestie;
eventueel een door den Minister aangewezen plaats-

vervangend voorzitter; en een aantal leden, ten hoog-

ste S, waarvan de cciie helf t wordt benoemd door de
door den Minister daartoe aangewezen vereeniging(en)

van ondernemers, de andere helft door de, eveneens
door den Minister aangewezen, vereeniging(en) van
arbeiders.
De Minister kan voorschrijven, dat bepaalde soor-

ten vau huisarbeid niet mogen worden verricht, dan
met i nachtneming van de loonbepaling (betreffende
stukloon, tijdlooh, koopprijzen der bewerkte voorwer-

pen of stoffen, premies, kortingen, toeslagen en ver-
goedingen), vastgesteld door den Minister zelf, na-
dat door de betrokken iluisarheiciscommissie(s),
0
1)
aanvraag van den Minister, een ontwerp is aangebo-
den, waaraan voorafgegaan is een voor-ontwerp, dat – bekend gemaakt – allen belanghebbenden gelegen-
heid verschaft,- hun bezwaren en wenschen tot uiting
te brengen. Naar aanleiding van het ontwerp-loonbe-
paling wordt door den Minister het advies ingewonnen

der
Centrale
Huisarbeidscommissie, zoo deze er is.
Mocht 6 maanden na aanvraag géén ontwerp door de
betrokken Huisarheidscommissie(s) zijn ingeleverd,
c1n kan cle Minister van Arbeid ,,zoncler met zooda-
nig ontwerp rekemng te houden”, dus geheel volgens
eigen inzicht, loonbepalingen vaststellen.
De strafbepalingen zijn z66 gesteld, dat overtreding
van voorschriften, die niet het loon betreffen, met
boete van ten hoogste
f 100
of hechtenis van ten hoog-
ste een maand wordt gestraft. Doch bij overtreding
van do
loonbepatingen
kan de boete hooger dan
f 100
worden opgevoerd, terwijl bij herhaling der overtre-ding binnen twee jaar nadat de vorige veroordeeling

onherroepelijk is geworden, de straf kan worden ver-dubbeld, en bij tweede en volgende herha1ingen, tel-kens binnen de twee jaar, niet langer boete, doch uit-
sluitend hcchten:is wordt opgelegd. De bedoeling is,
de straf van dien aard te doen zijn, dat het geldelijk
voordeel, door den werkgever met zijn overtreding beoogd, in een ernstig nadeel voor hem zal worden
omgezet.

Wij hopen van harte, dat de tegenwoordige Minister
van Arbeid cli t voortreffelijk plan van zijn voorganger,
vanneer het ongetwijfeld gunstig advies daarover van
den Hoogen Raad van Arbeid zal zijn ingekomen, zoo
spoedig mogelijk in behandeling zal brengen, en dat
onze Volksvertegenwoordiging dezen overheidssteun

aan de Nederlaudsche huisarheiders in de nijverheid,
voor het meerendeel tot de economisch zwakst gesi-
tueerden in den lande behoorend, niet zal onthouden.

ANNA POLAK.

HET PLAN VAN DE RUBBER CR0 WERS ASSOCIATION

l)e commissie, die in opdracht van de R.G.A. de
mogelijkheid voor het oprichten van een coöpera-
tieve verkooporganisatie voor rubber hoef t onder-
zocht, schrijft in haar verslag om. ,,Tiet doel van
iedere verkooporganisatie is, om te geraken tot een prijs, hooger dan met behulp van de tegenwoordige
verkoopmethoden bereikbaar is, en de organisatie
zal worden beoordeeld naar haar vermogen om dien
j)rijste handhaven.” Waar een dergelijke verkoop-
organisatie, gesteld zij kwam tot stand, het zou moe-
ten stellen zonder de medewerking van het enorme
aantal Aziatische planters, die tezamen de helft van

het artikel, getite]cl ,,Wettelijk Miniriiuiit-Lon in de Huis-
industrie”.

de wereldproductie voortbrengen, zou zij, naar het

oordeel van de commissie, geen invloed kunnen uit-

oefenen op de productie en de productiekosten en
daardoor zeer kwetsbaar zijn. Dit denkbeeld heeft cle

comnhissie dus lateii varen en daarmee, al zegt zij
dat n:iet speciaal in haar verslag, liet idee om met

behulp van een bepaalde, dor haar aan te geven

maatregel, een hoogeren piijs te bereiken en te hand-

haven. Zij i zich dus een veel beperkter doel gaan
stellen, een doel nl. dat neerkomt op een rationali-

-seen ng van de verkooppolitiek.

Zij heeft geconstateerd dat, wat het Britsche Rijk

aangaat, naast de groote producenten – en de vroe-

ger reeds tot stand gekomen combinaties van pro-

ducenten, er nog een groot aantal voortbrengers be-
staan, die ieder op eigen wijs, hun product op de
markt aanbieden. De commissie meent nu, dat het
voordeel op zal leveren, ivanneer de onderlinge con-

currentie, die als gevolg van hun groote – aantal, tus-

scheti hen onderling heerscht, wordt verminderd, en

zij stelt daarom voor dat .de ,,losse” maatschappijen zi.ch vereenigen tot groepen, clie elk minstens 4000
tom jaarproductie hebben. De oude en de nieuwe

-groepen zijn dan van elkaar onafhankelijke ,,selling-
pools”, die alleen verantwoording verschuldigd zijn

aan cle eigen leden. Ten einde te voorkomen, dat drin-
gende :financieele zorgen tot verkoop op een onge-
wenscht oogenblik zouden nopen, wordt aanbevolen,
om, eventueel door onderlinge hulp, den financiee-
•ien téestand der groep zoo goed mogelijk te houden.
Later hoopt men dan geleidelijk aan te komen tot cdii
‘steeds verder voortschrijdende coördinatie van hc-
‘langen met als einddoel de complete’ fusionneeni ng van alle groepen
in
één ,,selling-unit”.
Indien wij dit einddoel, aan de spoedige verwezen-
lijking waarvan de commissie en de R.G.A. zelf niet
gelooveu, buiten beschouwing laten, dan constateeren
wij, dat cle commissie niet is gekomen met een ,,plan”,

maar eenvoudig met een aanbeveling om te streven
naar een meer rationecle verkooporganisatie. Nu
hangt, naar liet wil voorkomen, liet gunstig resul-
taat daarvan minder af van het feit, dat die groe-

peeningen tot stand komen, als wel van do wijze, waar-
op deze ,,selling-pools” liet aan hen toevertrouwde
belang behartigen. Is door de vorming van de Pools
de verantwoordelijkheid voor de verkooppolitiek van
de versch:illende, op dit punt uiteraard niet altijd
geheel deskundige, directies overgegaan naar ervaren
kooplieden, die liet vak verstaan, dan wordt daar-
door wel geen fundamenteele verandering gebracht
in de rubbersituatie, -maar wèl wordt de vaarschijn-
lijkheid grooter, dat op liet stuk van den verkoop dc
op een bepaald oogenhlik commercieel meest juiste
houding wordt aangenomen, wat op den duur voor de
betrokkenen stellig een voordeel zal zijn. Onder cle
mits evenwel, dat deze ,,pool-leiders” zich er steeds
van hewust blijven, dat zij véér alles verkoopers van
rubber zijn, en dat men hen daartoe heeft aangesteld,
omdat zij de techniek van den handel beter verstaan
dan hun medeleden, en niet wijl zij geacht worden dc
nubbermarkt naar hun hand te ‘kun ii en zetten.
Nochtans is het geenszins zeker, dat onder de zich
aaneensluitende producenten personen’ schuilen, die
deze teehiiiische bekwaamheid bezitten, noch dat zij,
aanwezig zijnde, diermate. het vertrouwen der anderen
zullen genieten, dat die dit deel van hun verantwoor-
delijkheid aan hen zuilen willen delegeeren. En toch
zal dit laatste absoluut noodig zijn, want een selling-
pool, waarin iedereen, ,,mal en vroed”, mee wil pra-
ten, is uiteraard een onding.

Hoe staan un de Nederlandseh-Indische produ-
centen er in dit opzicht voor?
Hoewel naast de groote concerns, wier organisaties
afgeronde eenheden vormen, een groot aantal afzon-
derlijke maatschappijen bestaan met eigen, – onafhan-kelijice directies, is daarin toch meer stimenhang, dan
men op het eerste gezicht zou denken. Dien samenhang
kan men het beste waarnemen op het gebied van het

1082

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 December 1929

beheer over cie ondernemingen. De meeste van de
z.g. ,,losse” ondernemingen toch zijn onderworpen
aan het toezicht van lichamen of personen, die van

ciergelijice superintendenties en vertegenwoordigingen

speciaal hun.werk malcen. In vele gevallen zijn deze

,,cultuurlichamen” behalve met het technisch toezicht,
tevens belast met het beheer over de financiën en

den vericoop, al bestaat, wat dit laatste punt betreft,
veelal cle gewoonte om, al naar de bestaande verhou-

ding is, te overleggen met de directie in Nederland,

wat meestal eenvoudig neerkomt op het uitstippelen
van een in de naaste toekomst te volgen gedragslijn.

De combinati.e van den verkoop van verschillende,

op het oog van elicaar geheel onafhankelijke maat-
schappijen, is dus in het algemeen een consequente

uitbouw van de heheersorganisatie, en het wil voor-

komen, dat ciie combinatie van de verkoopbelangen
juist in dien’ onderbouw haar voornaamsten steun

vindt; zij wordt daardoor een deel van het complex

van maatregelen die, al dan niet gegroeid uit de

f inanci eele verhou dingen tusschen cie ondernemingen

en de hen, financierencie lichamen, tot doel hebben de
bedrijfsvoering in al haar onderdeelen zoo goed mo-
gelijk te doen zijn.

Inderdaad zijn er dus in Ned.-Indië veel, minder
verkoopers van rubber, dan men uit de lange lijst van

rubber-maatschappijen zou opmaken. Toch blijven er

stellig enkelingen over, die, buiten een dergelijke or-
ganisch verband staande, zelfstandig verkoopen. Een
speciaal voor den ver1coop tusscheu deze ,,solitairen’
‘tot stand gebrachte combinatie zou dan den bovenbq-
schreven natuurlijken grondslag missen, en daardoor

ook veel minder hecht in elkaar zitten. Veel logischex

lijkt het daarom, dat zij ‘aansluiting zoeken hij de

reeds bestaande groepen, waardoor zij direct van
reeds opgedane ervaring op. het geheele gebied kun-

nen profiteeren.
Op een voornaam punt dient nog gewezen te wor-
den. De R.G.A. heeft de moeilijkheid, die er in de

:[inanciëele zijde van het vraagstuic schuilt, uiteraard
gevoeld, en daarom aan de commissie verzocht een

schema te ontwerpen, volgens hetweik een vast bedrag
per pond rubber ter heschilcking zou kunnen worden

gesteld van allen, die aai de pool-vorming meedoen.
Afgewacht moet worden met welk voorstel de com-
missie te voorschijn zal komen, maar de R.GA. heeft
dus reeds gewezen in de richting van een systeem
van onderlinge voorschotgeving.. Zou men werkelijk
cli.e richting uitgaan, dan mag gevreesd worden, dat
men zich daarmede op glad ijs zou wagen, want dat

zou erop neerkomen, dat de sterkere onderneming
het risico van het bedrijf van de zwakkere over zou
nemen. Dat zou die sterkere onderneming doen, nièt
omdat zij door hestudeering van de positie van die
zwakkere onderneming tot de slotsom is gekomen,
dat de bedrijfsvoering en de aard van het bezit zoo-
danig zijn, dat deze steun geoorloofd is (de methode

die elk bankier volgt), doôh zuiver automatisch, als
gevolg van de gemaakte afspraak. De verkooporgani-
satie van de Java-suiker, de V.J.S.P., heeft zich, vol-komen terecht, daaraan nooit gewaagd. Dit ware eén

vezkeerde solidariteit!
Uiterst belangrijk is, het advies van de commi.ssiê•
oni over te gaan tot oprichting van een commercieel
research-bureau voor rubber. Dat het daartoe spoedig

moge kofnen, want onze kennis van dit enorme gebied
is nog zeer beperkt.
G. A. P. WEYER.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

HET SUIKERVERBRUIK VAN EUROPA GEDURENDE

DE CAMPAGNE
1928-’29.
Dr. Gustav Mikusch te
Weenen
schrijft ons:

–

De volgende ‘tabel toont cie ontwikkeling van he
50
ikerv’erbrtok van alle Europeesche ia:ncien geciuren

de de (Irie laatste oogstjaren, zoowei uaar het totale
erbrui.k als naar dat per hoofd van de bevolking be-

rekend. Het groôtste deel van de verbruikscijfers be-
rust op officieele statistieken; waar deze in het geheel
niet of slechts veel later verlcrijgbaar zijn, w’erden de
ramingen genomen.

In de tabel zijn de ramingen afzonderlijk vermeld

en het blijkt, dat slechts bij één enkelen grooten post,
naméljk bij het verbruik van de Sowjet-Unie gedu-
rende cie twee laatste jaren, tot een raming de toe-

vlucht moest worden genomen, terwijl alle overige ra-

mingsposten van minder beteekenis
zijn
en niet meer
dan 5 püt. van het totaalverbruik van Europa zonder

Sowjet-Unie bedragen. Voor dit land ontbreken zoowel
voor. 1927/’28 als ook voor
1928/29
betrouwbare gege-
vens over het verbruik. Daarom icunnen voor dezen

post nog belangrijice verbeteringen noodzakelijk wor-

den, indien eenmaal de nauwkeurige officieele cijfers

zullen worden gepubliceerd.

Ontwikkeling van het siiikerverbruik in Europa 1926/’27_1928/’29.

1928/’29
1927/’28 1926/’27

d
0
d
0
d
P)P

Duitschiand
.
1.693
26.09
1.623
25.16
1.521
23.73
Dantzig

…..
9
22.61
9
22.61
8
20.25
Tsjecho.Slowak 407
28.01
393
27.22
370
25.77
Oostenrijk
209
31.10 202 30.20
176
26.43
116
13.49
113
13.25
103
12.18
Zwitserland
173
43.30
167
41.93
‘135
34.01
Frankrijk

…
1.
..020
24.63
971
23.54
816
19.86
223
27.91
210
26.48
192
24.38
Nederland

. . .
240 30.97
232
30.41
219
29.10
Gr.-Brittannië

:2.111
45.94
2.051
44.84
1.888
41.46

Hongarije ……..

lersche Vrijstaat
112
37.84
109
36.82
103
34.74
Polen ……….
411
13.53 386
12.87
343
11.58

België
,
………..

Denemarken
198
56.09
183
52.32
170
48.99
Ijsland ……..
4
39.22
4
39.22
4
39.22
Zweden ……..

..

39.93
231
37.93
213
35.07
Noorvegen
24
.4
…

87
30.96
82
29.30
72
25.82
Finland
93
25.69
88
24.53
74
20.80
Italië ………..
399
9.74
379
9.33
367
9.12
287
12.80
29
12.07
258
11.64
Portug. en Azor.

88
1
)
2
)
13.92
86
1
)
2
)
13.74
841)2)
13.55
Joego.Slavië
117
8.80
90
6.85
94
7.25
125′)
7.08
122
6.95
119
6.82
34
‘
5.95
30
5.36
30
5.47
50
1
)
2
)

…

26.39
492)
26.02
422)
22.45

Spanje

………..

Roemenië ………
Bulgarije

……….

Estiand.. ……
271)
2
)
24.1.1
272)
24.15
252)
22.40
Litauen ……..
301)
2
)
12.96
282)
12.25
262)
11.53

Letland………..

Turkije (Europ.

..

en Aziat.).
. .
1001)2)

..

7.16
90
2
)
6.51
67
2
)
4.89
Griekenland.’
71
11.34
67
10:75
65
10.48
Albanië………
4
1
)
4.79
4
1
)
4.79
31)
3.61

8.682
22.58
18.2951

21.73
17.587
20.02
Europa ………
Sowjet.Unie
1.300
1
)
8.67
1.300
1
)
8.81
1.068
7.37

Totaal Europa
.9.982

1
18.68 19.595
1

18.13
18.655
1
16.34

1)
Geraamd.
2)
Kalenderjaar
1929, 1928,
resp.
1927.

Indien wij ons tot het gebied beperken, waarvoor
het verbruik bijna met volledige betrouwbaarheid werd
vastgesteld – de afwijkingen van de definitieve cij
–
fers kunnen op het totaal ten hoogste eenige 10.000
tonnen bedragen – dan blijkt,dat de consumptie in
het oogstjaar 1928f’29 ten opzichte van dat van 19271

1.928 met 4.7 püt. is toegenomen..

Dit rsultaat is zeer bevredigend. De toeneming
staat echter verre ten achter bij de gemiddelde stij-
ging van het verbruik, gedurende de vier laatste jaren.
Indien men het jaar
1.9231’24
als basis neemt, omdat

men destijds in Europa, met uitzondering van Sowjet-
Unie, de vermindering van het verbruik van de oor-
logs- en na-oorlogsjaren reeds te boven was gekomen, dan blijkt dat tot en met het oogstjaar 1.927/’28 de ge-
micideici.e toeneming van het verbruik
7.5
pOt. per jaar

bedraagt. i)i.t is een belangrijk honger
cijfer
dan de
normale toeneming van v66r den oorlog, t.w. 3 pOt.

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1083

Deze
sterke stijging van de consumptie moet worden

toegeschreven aan cle kunstmatige beperking van het

suikerverbruik gedurende de oorlogsjaren en de eerste
jaren na den oorlog, liet hoogst merkwaardige ver-

schijnsel doet zich voor, dat het suikerverbruik de da-

ling tengevolge van de buitengewone omstandighe-
den gedurende en kort na den oorlog in Europa heeft

willen inhalen.

liet is als het heerschen van een economische wet,
dat het verbruik trachtte die hoogte te bereiken, di

het zonder de storing van den oorlog met een jaarlijk-sche toeneming van het verbruik van ongeveer 3 pOt.

zou hebben verkregen. Van nu af gerekend zou een

jaarlijksehe stijging van 4 pOt. voldoende zijn om in

het jaar
1938/39
in Europa, zonder Sowjet-Unie, tot

cen suikerverbruik van 12.850.000 ton te komen en
daardoor i.n een per.iodevan 25 jaren, zooals v66r den
oorlog regel was, te verdubbelen; want in 1913/14 be-

droeg het verbruik in Europa na aftrek van het ge-

bied, dat heden cie Sowjet-Unie vormt, 6.436.000 ton.

Wat de cijfers voor het verbruik per hoofd betreft, deze vertoonen bijna zonder uitzondering gedurende
de laatste drie jaren een stijging, waaruit blijkt, dat

de toeneming van het verbruik niet slechts een gevolg

was van de vermeerdering van de bevolking, doch ook door een intensiever suikergenot werd veroorzaakt.

Liet is te verwachten, dat de stijging van het ver-
bruik ook in de toekomst door de bevolkingsvermeer-

de
x
ing en de steeds belangrijkere rol, die suiker in het
voedsel van de menschen speelt, zal voortduren, doch
men moet voor overdreven verwachtingen waken. In-

dien zich geen buitengewone gebeurtenissen – zooals
aanzienlijke verlaging van accijns in die landen, waar
het suikerverbruik zwaar belast is – voordoen, zal het
verbruik gedurende de eerstkomende jaren waarschijn-
lijk niet zoo sterk toenemen, als van 1923f’24 tot 19271
1928 het geval was. Eerder zou deze toeneming om de
reeds bovenve:rmelde reden tot de gebru:ikelijke hoogte
van vôôr den oorlog, ongeveer 3 pOt., terugkeeren.

AANTEEKENINGEN.

Geldproblemen in Suriname.

Iii cie afgeloopen week werd men hier te lande op-
geschrikt door een bericht uit De West van 29 Octo-
ber ji., dat door de opheffing van het uitvoerverbod
van zi.lvergeld de Surinaamsche Bank genoodzaakt
was geworden om den verkoop van wissels op het bui-
tenland te stalcen en dat daardoor voor den Surinaam-
schen handel een ,,ernstige crisis” was ontstaan. Deze
alarmcerende berichten gaven den Hoofddirecteur van
dc Surinaamsche Bank, Mr. Schoch, aanleiding om in
een interview eenige toelichting tot de huidige
situatie te geven. In verband met een en ander moge
het volgende worden opgemerkt.

Eenigen tijd na het einde van deii wereldoorlog,
t.w. in den aanvang van 1920 werd – om bijkomstige
redenen, welke thans niet ter zake doen – in Suri-
name de uitvoer van zilvergeld verboden. De geldcir-
etilatie daar te lande bestaat, behalve uit pasmunt, uit
zilveren teekenmunt, geheel gelijk aan de Nederland-
sche teelcenmunt, en uit banlcpapier van de Surinaam-
sche Bank, de eenige instelling in de kolonie, die zich
naast de uitgifte van bankpapier bezighoudt met het
gcwo:ne
ban!cbedrijf.
Het bankpapier is inwisselbaar
in zi.lvergeld. Goud speelt in de kolonie feitelijk geen rol. Dit zilvergeld ican onder omstandigheden worden
gebezigd als internationaal remisemateriaal. Het is
immers hier te lande evenzeer geldig als in Suriname
en vervult daar dus dezelfde rol, welke hier te lande
hij de buitenlandsche betalingen aan het gou.d valt
toe te kennen. Van zilververzending voor interna-
ti.onale betalingen was echter tot de uitvaarcliging van
het uitvoerverbod geen sprake geweest, aangezien de
Sn.rinaamsche Bank er steeds in geslaagd was om haar
afgiftekoers op het buitenland beneden het uitvoer-
punt van zilver te houden en er derhalve voor ver-
zending van zilver geen aanleiding was.

Nu maakte i.ntusschen Suriname evenals andere
landen in de jaren na 1.920 een moeiljken
tijd
door.

Men was destijds in de periode van algemeene prijs
–
lialing en deflatie, die uiteraard ook in den West haar terugsiag had. Daarbij bleek echter al spoedig, dat de

Surinaamsche gulden tegenover de Nederlandsche
gcldeenheid eenigermate achterbleef en dat er tus-
schen deze beide valuta’s een voortdnrend verschil ten

nadeele van Suriname aan den dag trad. Slechts ten

koste van verhooging van den afgiftekoers, die in

1924 zelfs een tijdlang tot 107 opliep, kon de Suri-
riaamsche Bank vraag en aanbod van wissels met

elkander in evenwicht brengen. Later kon de koers
‘eer worden teruggebracht tot 103, hetgeen intus-
schen nog in
belangrijke
mate boven het zilvernitvoer-
punt uitgaat. Dat zulk een koers zich kon handhaven
en geen aanleiding gaf tot gestadige afvloeiing van
zilver naar het moederland, vindt zijne verklaring in
het zooeven genoemde uitvoerverbod van zilvergeld,

waardoor de automatische rem tegen
stijging
van den
wisselkoers boven zekere grenzen buiten werking was

gesteld.
In September van dit jaar werd nu echter het uit-

voerverbod van zilvergeld, dat tenslotte niet anders

was dan een der vele na-oorlogsche abnormaliteiten,

door de Regeering opgeheven. Het gevolg was, dat
men bij de Surinaamsche Bank geen wissels meer
kocht, doch tot remise van zilvergeld overging. Dat
gaf aanleiding tot belangrijke vermindering van den
inetaalvoorraad en op aandrang van het Surinaamsch
Gouvernement werd daarom 2 ton zilvergelci naar de

kolonie gezonden. Intusschen was de S.B. door dit
verloop van zaken gedwongen om met haar koers naar
beneden te gaan, teneinde niet bij voortduring aan zil-
vergelddrainage bloot te staan. Zij verlaagde dan ook
haar afgiftekoers tot 101. Daarbij overtrof echter de
vraag naar wissels op het buitenland het aanbod daar-
van. Vandaar, dat de S.B. den wisselverkoop wel niet
heeft moeten staken, zooals De West ten onrechte
schrijft, doch, zooals haar Hoofddirecteur heeft uit-eengezet, den verkoop heeft gerantsoeneerd in ver-
band met de bedragen, welke zij zelf als koopster van
buitenlandsche wissels kan bemachtigen. Voor het

restant w’ordt de vraag verwezen naar de Post, die op
sommige, maar niet op alle plaatsen postwissels af-
geeft.
De oorzaak van dit alles ligt volgens de Hoofddi-
rectie van de S.B. in den ongunstigen stand van de
betalingsbalans van Suriname. De kolonie heeft meer
aan het buitenland te betalen, dan het daarvan ont-
vangen moet. Vandaar het euvel, zich uitende in een voortdurend overwegen van de wisseivraag, vandaar
ook de moeilijkheden voor de circulatiebank, die ech-ter als tijdelijk worden beschouwd.

Dit beroep op de betalingsbalans is niet nieuw in
de geschiedenis der circulatiebanken. Ook in den oor-
log en daarna heeft het argument vele malen dienst
gedaan ter verklaring van verstoorde wisselkoersen.
Wij kunnen het nog steeds niet steekhoudend achten.
Aannemende, dat inderdaad een verstoring van de
betalingsbalans aanleiding zou geven tot een zekere
verschuiving op de wisselmarkt, zoo kan zulk een
verschuiving toch moeilijk anders dan tijdelijk zijn.
Bij overwegen van de vraag zal de wisselkoers de ten-
dens vertoonen om het metaaluitvoerpunt te gaan
overschrijden. De circulatiebank zal een deel van haar
metaalvoorraad doen afvloeien en daartegen trekken,
resp. haar deviezenportefenille aanspreken, of wel zij zal een hoogen koers van afgifte noteeren en dan zul-
len anderen het metaal uitvoeren, waardoor eveneens
een aanval op haar metaalvoorraad zal 6.i’den ge-
daan. In beide gevallen vermindert haar dekking,
maar wanneer zij tegelijkertijd de noodige restrictie-
maatregelen treft ten aanzien van hare uitzettingen,
waardoor dus haar ongedekte circulatie afneemt, is
er niet de minste reden, waarom zij eenige moeilijk-
heid zou ondervinden. De geidvoorraad van het land
zal hierdoor dalen, er zal een druk op de prijzen wor-

084

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 December 1929

den uitgeoefend, de in zulke omstandigheden toe t

passen renteverhooging zal den uitvoer stimuleeren
en na verloop van tijd zullen vraag en aanbod van

w’issels elkaar hebben teruggevonden. Voorwaarde

voor dit alles is echter een licuide positie, waardoo

cle niperkingivan ‘de ongedekte circulatie een vlot

verloop kan hebben.
4

Dit alles geldt ook voor Suriname. De huidige toe-

stand van oxantsoeneering van den buitenlandschen

wisselhandelkan slechts als tijdelijk bedoeld zijn. De
getroffen maatregelen verplaatsen de moeilijkheden, maar tasten de oorzaak niet aan. 1-her evenals elders

is het uiteindelijk geneesmiddel, dat men met den om-
vang der geldciiculatie, voor een belangrijk deel ont-

staan uit credietverleening, teruggaat naar een meer
bescheiden bedrag. Deze remedie beteekent echter, dat

cle uitzettigen der S.B., welke de laatste jaren gesta-

dig zijn gestegen, moeten worden verminderd. Ge’
schiedt dit laatste, dan is er verder geen reden tot
zorg. Miar gebeurt dat niet, dan blijft het sukkelen.

De eerstvolgende maanden zullen ons te zien geven;
op welke wijze de huidige geldquestie te Suriname. zal

worden opgelost. Mocht daartoe aanleiding bestaan,

dan komeiiwij nader op de zaak terug. Anders komt
het vraagstuk vanzelf tersprake, zoodra het verslag van de S.B. over het jaar 1929 zal zijn verschenen:

v.s.

De deldmarkt in November.

–

Den laatsten tijd twist men veel over de vraag

,,was cle vrijwel algemeene hausse op de effectenbeur

zen de oorzaak of het gevolg van de industrieele ex-

pansie?’ Zooals gewoonlijk ligt de waarheid in het midden. In een periode van industrieele ontwikke-

ling toch zien we, dat de beurs op verwachte toekom-
stige resultaten vooruitloopt, waardoor de koersen der
aandeelen stijgen. De stijgende koersen hebben weer

tot gevôlg, dat de. ondernemingen zi.ch
van goedkoop

geld kunnen voorzien, hetgeen de industrieele ont
;

wikkeling bevordert, enz. Deze elkaar cumuleerende
factoren hebben bijzonder sterken invloed op de ont-

wikkeling van de kapitaal- en geldmarkt. De beurs

wordt – we zagen. dat zeer sterk in de Ver. Staten –
voor een groot gedeelte met kort crediet gefinancierd.

Het gevolg daarvan is, dat wij aan den eenen kant

een daling van de kosten der .credietverstrekking op

langen
termijn kunnen waarnemen, en aan den ande-ren kant een duurder worden van de credietverstrek-

king op
korten
termijn zien. Zoo moest men in de
Ver. Staten voor geld op korten termijn een tijd ge-

leden toen de hausse het sterkst was, tot 10 pOt. be-

talen, terwijl het rendement der aandeelen van ver-

scheidene maatschappijen tot beneden de 2
it
3 pOt.

daalde. Men kan natuurlijk twisten over de vraag of
de beurs .,,kapitaal” tot zich trekt. Waarschijnlijk geeft
zij het grootste deel der ontvangen middelen slechts
door aan handel en industrie. Afgezien echter van het
feit, dat de ,,Ueberspekulation’ de industrie tot een
ogebreidelde acti.viteit aanspoort, blijft nog het ge-

vaar bestaan, dat enorme sommen, welke volgens hun
aard op de geldmarkt thuisbehoornr, daaraan ont-
trokken en aan de ,,kapitaalmarkt” toegevoerd wor-

den. Volgt een bank een dergelijke politiek, dan loopt

ze vast. In een maatschappij uiten zich de gevolgen

door een aantrekken van de geldkoersen.
Bij een omslag,aan de beurs komen de aan de-geld
;

markt onttrokken middelen niet onmiddellijk vrij, het-
geen tengevolge zal hebben, dat – andere omstandig-
heden gelijk blijvende – de geidmarkt krap blijft. In
deze situatie kan echter op meerdere wijzen verande-
ring komen, bijv. doordat het credietvolumen bij de
banken vergroot wordt, of ook, door een omslag der
conjunctuur. Als vierde voorname factor komt daar

in de V Staten nog bij het wegtrekken der buiten-landsche saldi. Al deze factoren’ zullen elkaar ten
deele versterken; ten. deele neutraliseeren. Het zail

voornamélijk
j
van het conj unctuurverloop afhangem

of de Ver.Staten een periode van geidruimte teé-

moet gaan. De Federal Reserve Banks zullen de lei-

ding in handen dienen te houden, en het is te ver-

wachten, dat daarbij de politiek, om het bedrijfsleven

door lage geldkoersen op cle been te houden, zal wor-

den voortgezet. Reeds omstreeks het mi ciden der
maand werd de aankoopkoers van bankaccepten met

Vs pOt. verlaagd, hetgeen een indicatie was voor een

verdere verlaging van het officieele disconto.

Op 13 November deelde de Fed. Reserve Bank te

LTew:York. mede, dat zij het disconto zou verlagen,

maar dat zij het wenschelijk achtte, dat de Europee-
sche banken haar daarin zouden voorgaan, teneinde

goudafvloeiingen te vermijden. Alhoewel dit niet ge-

schiedde en de Bank of England en De Nederlandselie Bank eerst later volgden, verlaagde de New-Yorksche

Fed. Reserve Bank op 14 November haar disconto van

5 op 41% pot. Door cle groote vraag naar bankaccepten,

o.a. van cle zijde der industrie, welke de op de

beurs ui.tgezette gelden terugvroeg, en opnieuw wilde

beleggen en ook voor rekening van het buitenland,

was een materiaalgebrek ontstaan, dat den koers

drukte. 1-lierdoor kon cle Fed. Reserve Bank haar ac-ceptaankoopen stalcen en tot aankoop van staatsfond-

sen overgaan. De ontstane geldverruiming – mede
veroorzaakt door de sterice daling der makelaarsvoor-
schotten van 4882 millioen op 6-1Tovember tot 4172
millioen op 13 November – maakte cle discontoverla-

ging gemakkelijk.

De verlaging van liet particulier disconto heeft ziel) nadien nog voortgezet, waardoor dit zelfs gekomen is

tot het niveau van begin 1928 en zelfs beneden de

4 pOt. is aangeland. Ook de koers van callgeld daal-

de geleidelijk en wel van 6 püt. in het begin der
maand tot
4i/
pOt. aan het einde van November. Niet
officieel was het zelfs tegen 31% pOt. verkrijgbaar.
1-het is dus alleszins mogelijk, dat een vérdere discon-
toverlaging zal volgen.

Eenige Fed. Reserve Banken hebben reeds het voor-

beeld van New-York gevolgd, w.o. Boston en Chicago.
De andere zullen waarschijnlijk volgen nog vôôr New-
York tot een nieuwe discontoverlaging overgaat: dit

om bi nnenlandsche verschuivingen op de geldmarkt

te voorkomen.

Intusschen zijn de Europeesche wisselkoersen voort-
durend vast; zelfs z66, dat gouduitvoeren winstgevend
zijn geworden. Deze gouduitvoeren zullen door aan-
koop van staatsfondsen en bankaccepten zooveel moge-
lijlc in hdn werking geneutraliseerd worden, waardoor
een stijging van de geidkoersen voorkomen zal worden.

Nu de groote herfstuitvoeren ten einde loopen, kan

men aannemen, dat de wisselkoersen aan den vasten
kant zullen blijven en gouduitvoeren zullen volgen –

vooral naar Frankrijk.

Zooals bekend verlaagde op 21 November de Bank
of Ecigland haar disconto van 6 tot
51%
pOt. Een ver-

laging met een vol procent was nog niet wenschelijk
met het oog op de nog lang niet sterke goudpositie

van de Centrale Bank. Op 21 November bedroeg de

goudvoorraad £ 132.830.637 tegen £ 132.141.823 op
30 October. De meer conservatieven achtten een dis-
contoverlaging zelfs niet wenschelijk en hadden liever
eerst een versterking der goudpositie gezien. De dis-

contomarkt heeft echter de Bank wel tot dezen maat-
regel gedwongen, daar het 6 pCt.-tarief geheel inef-

fectief was geworden. Na de verlaging van het offici-
eele disconto, daalde het particuliere al dadeljk tot

45/ pOt. en later tot
4’I1.6
pOt., zoodat er ook thans

weer een groote marge tusschen de beide disconto’s is
gekomen. Een verdere discontoverlaging behoort dus

niet tot de onmogelijkheden. Alhoewel aan de eene
zijde de franc bij voortduring vast blijft en goudzen-
dingen naar Frankrijk blijven aanhouden, is aan de
andere zijde goudtoevoer uit andere landen onderweg

en een invoer uit de Ver. Staten – zooals we reeds
boven zagen – in de naaste toekomst zeer wel moge-
lijk. Intusschen kou de goudvoorraad eeuigszins toe-
nemen en wel tot ca. £ 135.382.000 op 28 November.

t).

4 December 1929′

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1085

De ,,reserve” nam de laatste week toe van 33.57 pOt.
tot 35.85 pOt.

in Frankrijk heeft Moreau, de Gouverneur van de
Banque de France, aan den Minister van Financiën
een rapport uitgebracht over de reorganisatie van de

geldrnarkt. Men heeft kunnen lezen, dat hij aan de
Eegeering heeft voorgesteld zekere belastingen, o.a.

het wisselzegel en cle belasting op valutatransacties,
te verlagen. Tevens beloofde hij, dat de Banque de

France alles zal doen waartoe zij volgens haar octrooi

gemachtigd is, om de ontwikkeling van de geidmarkt
te steunen. Morea4i is van meening, dat de Fransche

banken niet alleen grooter activiteit dienen te betoo-

nen, doch ook zich specialiseeren moeten, o.a. door de

oprichting van rembourscredietbanken. Als eerste
stap
0])
dezeji weg is reeds door een aantal banken een
dergelijke bank opgericht, een tweede zal volgen. i)aarmede is de machine in beweging gezet; het is

echter zeer de vraag of deze naar wensch zal blijven

loopen. De Fransche banken hebben zekere vooroor-
deeleii, welke zij •dienen te overwinnen. Het interna-
tionalisme, dat vooral het Engelsche geldwezen zoo
typeert, is er nog te weinig ontwikkeld. Men schijnt
veelal de voorkeur te geven aan die landen, welke door

l)olitieke verdragen aan Frankrijk gebonden zijn, zoo-
als Polen, Joego-Slavië, Roemenië en vroeger ook

Tsjecho-Slowakije. Loopt men de Fransche prijscou-
rant door, dan ontmoet men veel namen van onderhe-
mingen in bovengenoemde landen, ondernemingen
wier aandeelen meestal niet elders worden genoteerd. Een dergelijke eenzijdige oriënteering is niet dienstig

aan de ontwikkeling tot een financieel wereldcentrum.
Dat intusschen
Parijs
daar nog ver vandaan is, moge
blijken uit het fei.t, dat de acceptomloop in Frankrijk
thans geschat wordt op slechts ca. 3 â 4 milliard
francs, hetgeen niets is vergeleken bij New-York en Londen, waar deze geschat wordt op resp. 1.5 milli-
ard dollër en 250 millioen pond sterling. Zelfs
Dui.tschland zou – volgens de schatting van de Frank-
furter Zeiturig – nog met R.M. 800 á 900 millioen
een grooter bedrag aanwijzen.

Het is de bedoeling van regeering en centrale bank
om de groote hoeveelheden beschikbare middelen lii-

cratiever aan te wenden. Wanneer eenmaal een deel
van het enorme tegoed, dat Frankrijk in het buiten-
land ter heichikking heeft, binnen de grenzen ge-
bracht zal zijn – hetgeen de bedoeling schijnt – dan
kan dit met cle goudvoorraden der Banque de France
èn met de groote deposito’s bij de banken èn met de
beschikbare middelen der schatkist (die toch eens pro-
ductief aangewend moeten worden) de basis vormen

voor een zeer uitgebreide credietverleening. Daggeld
noteert de laatste maanden vrijwel onveranderd 3 pOt.,
het disconto voor bankaccepten 33/s pOt., geld op 1, 2

en 3 maanden, tegen onderpand van Bons de la DS-
fense Nationale, 3Ys-3% pOt.
liet is niet oninteressant nog eenige der voornaam-
ste J)osten uit den weekstaat van de Banque de France
over te nemen (de cijfers in millioenen francs):

31 Oct.

8 Nov. 15Nov. 22Nov.

Goud …………..40.05!

40.289

40.540

40.618
Tegoed in hetbuiteni

7.220

7.112′

7.137

7.127

Wissels ……..
. ….
27.342

28.540

27.565

28.340

Circulatie ……. …
68.267

67.100

66.583

66.243
(Voor de overige cijfers zie men onder ,,Statistieken en
Overzichten”).

Wij nemen thans noode van Frankrijk afscheid om
ons te wijden aan een korte bespreking van de verhou-
dingen in Duitschiand.

De laatste weekstaat van de Reichsbank, welke v66r
het ter perse gaan van dit artikel in ons bezit was, is
die van 23 November. Deze vertoont een voortgaande
verbetering van den status, welke feitelijk al eind
Augustus is ingetreden. Het Js opvallend, datde
hierfstfinanciei-ing dit jaar zoo weinig druk op cle
Rcichsbank heeft uitgeoefend. De invloed van de de-
pressie in het bedrijfsleven doet zich gelden. Het ,,In-
stitut für Konjunkturforschung” heeft daarop in

haar laatste maandoverzicht nog gewezen. De conjunc-

tuurterugga.ng, de sterke positie van de Centrale
Bank, de vaste Markkoers en de algemeene tendens

op de internationale geldmarkt, zouden aanleiding
kunnen zijn om het disconto, dat op 2 November reeds

tot 7 pOt. verlaagd werd, verder te verlagen. Daarte-
genover staat, dat op 29 Nov. ééndagsgeld 7i/29

püt. en het particulier disconto 7 pOt. noteerde. Daar-
enboven staat de jaarsultirno voor, de deur, zoodat

liet niet onmogelijk is, dat men de geldverruiming in

het nieuwe jaar wil afwachten, alvorens tot verlaging
van het disconto over te gaan.

Eerder dan Duitschland komt ons land voor een

verlaging in aanmerking. Het particulier disconto
w’ijkt reeds eenigen tijd belangrijk af van het officieele
cii noteerde op
Vrijdag,
29 November,

prolongatie deed 3Y2 pOt. en cail 3-31′ pOt. Ons offi-
cieel disconto werd, zooals bekend, op 16 November met

een half procent tot 44 pCt. verlaagd (voorschotten in

RIO. zelfs met een vol procent), nadat kort daarvoor,

op 1 November, ook reeds een verlaging met een half procent had plaats gevonden. Er is thans nog een ver-

schil van een vol procent met het Engelsche disconto
en het zal de Nederi. Banic in de naaste toekomst niet

moeilijk vallen, dit verschil te handhaven. De week-
cijfers motiveeren deze opvatting ten volle.

Van de overige landen hebben Japan en ook Spanje

weer sterk de aandacht getrokicen door hun hervor-
mingsplannen op monetair gebied. Officieel is thans
medegedeeld, dat Japan op 1.1 Januari a.s. het embar-
go op goud zal opheffen. De Yokohama Specie Bank

heef t van een bankenconsortjum onder leiding van de

Midland Bank en J. P. Morgan & Co. een crediet van
£ 10.000.000 gekregen, waarvoor ze in Engeland 5 en
in de Ver. Staten 5 pOt. zal moeten betalen. Als ge-

volg van deze maatregelen was de yen zeer vast. Eer-lang zullen nu wel weer pogingen gedaan worden om
leeningen in het buitenland te plaatsen. Door zijn in-

dustrieele ontwikkeling heeft het land een sterke ka-
pi taalsbehoef te.

In Spanje – over welks monetaire maatregelen we
in ons vorig maandoverzicht berichtten – wil het nog
niet boteren. De peseta heeft een nieuw laagterecord

geboekt en de monetaire ciisis schijnt een politieke
ten gevolge te zullen hebben. De heurscrisis van eeni-

ge dagen geleden heef t den toestand er nog onover-
zichtelijker op gemaaict. Binnenkort begint de uitvoer
van sinaasap])elen, waardoor de pesetakoers als regel
iets oploopt. Bij liet thans heerschende wantrouwen

moet worden afgewacht of dit ook thans het geval
zal zijn.

Met medewerking van den Italiaanschen oud-mini-

ster van financiën, Volpi, heeft Turkije een plan ont-
worpen voor een circulatiebank. Het Icapitaal zal £T 50
milli.oen bedragen, waarvan de helft wordt besteed

voor goudaankoopen. T-Jet Italiaansche aanbod om in
het kapitaal deel te nemen is begrijpeljicerwijze van
de hand gewezen. Het gevaar van inflatie is daarmede
voorloopig van de baan.

Wij besluiten met de vermelding van de disconto-
verlagingen in Oostenrijk tot 8 pOt., in Finland tot
1 pOt., in Noorwegen tot 5
1
4p0t., in Polen tot 8
1
A pOt.
en in Roemenië tot 9 pOt. en merken daarbij nog op,
dat de disconto’s in verscheidene dezer landen oogen-schijnlijk meer dienen als ,,Werbemittel” voor buiten-
landsche kapitalen dan om de verhoudingen op de
biunenlandsche geidmarkt te weerspiegelen. Het par-
ticulier disconto is meestal niet onaanzienlijk hooger.

V. D.
Bit

INGEZONDEN STUKKEN.

DE HANDELSBEWEGING VAN NEDERLAND GEDU-
RENDE DE EERSTE NEGEN MAANDEN VAN 1929.

In Ec.-St. Ber. van 20 November schrijft W. G.
H. v. d. Zweep ouder bovenaangehaalden titel een
en ander over ,,De moeilijkheden van den tuinbouw”.

Met genoegen vernam ik daaruit, dat genoemde heer

1086

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4
December 1929

de landbouwwetenschap zeer hoog aanslaat. Of ech-

ter die wetenschap debet is aan hetgeen haar hier
ten laste wordt gelegd, dient echter m.i. eerst nog

te worden bewezen.
Schr. zegt, dat de landbouwwetenschap betere wijzen

van bodembewerking en gewasverzorging, dan tot
voor

eenige jaren
werden toegepast, aanwees. Wat ver-

staat schrijver onder het zeer rekbare begrip ,,eenige

1

jaren”, en waar zijn aanwijzigingen te vinden, dat dit

inderdaad zoo is? Verder zou ik gaarne vernemen

waaruit blijkt, dat de landbouwwetenschap en -teelt

onder glas en kunstmatige verwarming het mogelijk

hebben gemaakt tot tuinbouw op groote schaal over

te gaan in streken, waar dit voorheen niet, dan wel

slechts beperkt kon geschieden?
Is de opbrengst – ik veronderstel dat schr. de

geldelijke bedoelt – in de oude cultuurgebieden niet
uitsluitend gestegen, doordat men door de teelt ondei

glas de producten vroeger aan de markt kan brengen,

en men bovendien minder afhankelijk daardoor is

geworden van het weer? Is in de warmoezerij de.

kiinstmatige verwarming al van groote beteekenis,

of beperkt die zich voorloopig nog tot enkele waren-

huizen? -,
Is de aanvoer in het buitenland van Nederland-

sche producten op zoo ongekende
wijze
toegenomen,

dat daardoor een verstoring van de vraag- en aan-

bodverhouding is ontstaan?

De laatste alinea uit schr.’s betoog is
mij
niet ge-

heel
duidelijk,
doch ik meen er uit op te mogen ma-

ken, dat schr. de landbouwwetenschap aansprakelijk

stelt voor de concurrentie, welke de Nederlandsche

tuinders o.a. ondervonden van de Italianen. Is dit
echter niet veel meer de schuld van Mussolini? Deze

toch heeft de handel op het buitenland – door den
knoeiers alle lust tot knoeien te ontnemen – in goede
banen geleid, zoodat de tuinder op 52° N.B. moet

concurreeren tegen den beroepsgenoot op 42
°
N.B.,

en dat is een leelijk ding, waaraan ook de hoogge-

roemde landbouwwetenschap weinig kan veranderen.
Verwart schr. niet eenigszins zelf herhaaldelijk

oorzaak en gevolg, wanneer
hij
b.v. het verschil

in geographische breedte geheel veronachtzaamt, om

slechts een voorbeeld te noemen?
•

J. J. VAN RIEMSDIJK.

*
N a s c h r i f t. De geachte inzender meent, dat
ik de oorzakelijkheidsverhoudingen op •de internatio-
nale markt voor tuinbouwvoortbrengselen ,,herhaal-
delijk” onjuist beoordeel, maar volstaat met het noe-
men van ,,slechts een voorbeeld” tot ondersteuning
vn zijn opvatting. Ik vraag mij af, of de vruchtbaar-

heid van de gedachtenwisseling daardoor wordt be-
vorderd en de taak van de critiek, om het betere aan
te wijzen, door het neerschrijven van vage uitingen

als deze wordt gediend.
Het voorbeeld van inzender betreft het veronacht-

zamen van de geografische breedte. Doch naar ik
ouder meer uit Julius Oaesar en Tacitus meen te mo-
gen afleiden, heeft het verschil in geografische breed-
te tusschen Italië en Nederland reeds sedert het be-
gin van onze jaartelling bestaan en schijnt zelfs Mus-
solini daaraan geen schuld te hebben. Ten aanzien van het verscherpen der Italiaansche mededinging
op de buitenlaudsche groentenmarkten, waarover men
hier te lande in den jongsten tijd zooveel klachten
hoort, vormt hët verschil in ligging tusschen de beide
genoemde landen derhalve weliswaar een voorwaarde,

maar de oorzaak, dat deze thans den geschetsten in-
vloed mogelijk maakt, moet elders liggen. Ik meende
deze eenvoudige waarhe.id voor de lezers van E.-S.B.
niet nadrukkelijk te hoeven vast te stellen.

Wat
is het nieuwe, dat aan het liggingsversqhil
kracht van werking verleende? Volgens den geachten
inzender is het de ,,schuld” van Mussolini, waarmede

vermoedelijk wordt bedoeld te zeggen, dat onder lei-
ding van het hoofd der Italiaansche-Regeering hard

wordt gewerkt, om een groot_gedeelte van het braak-

liggende land i ri een groententuin te herscheppw:i.

Ir dien inzender over de hulp van de lanclbouwweten-

schap bij deze ontginning en uitbreiding van den tuin-
bOuw belangrijke bizonderheden wil leeren ke.uneii, zij hem liet verslag van Dr. J. J. L. van
Rijn
over den
teelt van groenten en vroege aardappelen in italië
i)

ter lezing aanbevolen. Juist Italië is een voorbeeld

van het verhooge van de opbrengst der voortbren-

ging op het gebied van den aandbouw, door het toe-
passen van de uitkomsten der landbouwwetenschap. –

Of rekent inzender onderwerpen als de bevloeiing,

de leer omtrent de bedrijfsgrootte,die van de grond-
soorten en van de vruchtwisseling, de bemesting, het
verbeteren van de hoedanigheid der vooitbrengselen,

het vervroegen van het gewas en -ook het bevorderen

van den afzet door doeltreffende sorteeririg, verpak-
king en verzending, niet te behooren tot – of min-

stens steunende op — de laridbouwwetenschap?

Het is naar mijn gevoelen duidelijk, dat ik, schrij-
vende over de opbrengst van een voortbrengingspro-

ces op de wijze als in het door inzender bedoelde arti-

kel, met de opbrengst van de warmoezerij-voortbreng-
selen niet den prijs, maar de hoeveelheid op het oog

heb. Dit ligt te meer voor de hand, daar ik het dalen

van den
prijs
uit het stijgen van de opbrengst meen
te – moeten verklaren, zoodat de veronderstelling van

het – omgekeerde eh wat inzender daaraan vastknoopt
voor
zijn
rekening
blijven.
Een ander misverstand ligt in de opvatting, als

zou naar mijn oordeel de aanvoer in het buitenland
van Nederlandsche producten op zoo ongekende wijze

zijn toegenomen, dat alléén daardoor een vestoring
van de vraag- en aanbodverhoudingen ontstond. Mijn

betoog, waarin ik naar de uitbreiding van den tuin-
bouw in een zestal landen, naast Nederland, als oor-
zaak van het groote aanbod wijs, sluit die veronder-
stelling ten eehenmale buiten. –
De vage uitdrukking ,,voor eenige jaren” koos ik

met opzet. Want in de eerste plaats zet een econo-

misch-technisch verschijnsel van internationalen
aard, als het door mij besprokene, niet overal- tege-
lijk in; en eigenlijk kan men niet eens van een be-

pald begin spreken, omdat -het geleidelijk in kracht
wint, tot het voldoende duidelijk aan den dag treedt,

om als afzonderlijk
verschijnsel
te worden herkend en

beschreven. Een goede beschouwing ovér de betee-
kenis van de landbouwwetenschap voor de uitbreiding
van den internationalen •tuinbouw kan inzender in
liet ochtendblad van het ,,Hadelsblad” van 3 Novem-
ber jl. en voorts in het ochtenbiad van de ,,Maasbode”
van 11 October jl. vinden. Ik beperk mij nu maar tot
het noemen van enkele bronnen, die mij dadeljk in-
vallen; als inzender de Verslagen van den Landbouw,
het weekblad, ,,De Tuinderij” en de buitenlandsche
litteratuur – buy. die over het Rijnland – er op na
leest, zal hij nog heel wat van zijn gading vinden.

Nu ik toch over deze -dingen moet schrijven, moge
ik nog de aandacht er op vestigen, dat bij een be-
schouwing als de onderhavige steeds tal van punten
onbesproken blijven. Er is nu eenmaal een grens, en

als de
schrijver
die niet trekt, dan is de Redactie er

ook nog! –
Zoo moet bijvoorbeeld de ontwikkeling van den
tuinbouw in het Rijnland en op andere plaatsen in.
Duitschiand 66k in verband met de behoefte aan
binnenlandsche kolonisatie daar te lande worden ge-
zien. Voorts ligt aan de beweging van de prijzen der
landhouwvoortbrengselen een veel ingewikkelder sa-
menstel van werkingen ten grondslag, dan door mij
werd beschreven. Ik wijs in dit verband op de be-
langrijke onderzoekingen van Kondratjeff, waar-
van liet Centraal Bureau voor de Statistiek een uit-
nemende bewerking, voorzien van een toepassing op
de Nderlandsche landbouwprijzen, deed verschij-

nen
2)
Kondratjeff, die de prijzen van landbouw-

Verslagen
v. cl.
Landbouw, Jrg.
1927,
afi.
3, blz. 77 cv.
Sociaal
Ecort.
Kroniek, Jrg.
1928,
afi.
4, hlz. 96 cv.

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1087

voortbrengseien sedert 1.700 onderzocht, schrijft de
wijzigingen daarvan voornamelijk toe aan verande-

ringen in deprodu.ct.i.viteit van den arbeid als gevolg
van de vorderingen der techniek en de meer intense
toepassing van kapitaal bij de productie: daarmede

de algemeene beteekenjs van de landbouwwetenschap

voor cle pr.ijsbeweging in het licht stellend.

Zw.

ONTVANGEN BOEKEN.

Hoofdlijnen uit de ontwilciceling van het moderne bankwezen in Nederland v66r de concentratie

door Dr.
P. 0.
Harthoorn.
Dit proefschrift, verdedigd aan de N. H. H. S., behan-
delt de ontwikkeling van het moderne bankwezen in Ne-
derlandin de periode van 1873-1911 in algemeenen samen-
hang met het conju
0
ctuurverloop.

Aperçu de la Déniographie des divers pays du monde

door 1’Office Permanent de 1’Institut Interna-
tional de Statistique. Den Haag
1929 (W. P.
van

Stoekum & Zoonen).
iii deze publicatie, waarvan. de inhoud is samengesteld
uit de öfficieele bronnen, wordt de toestand en de 1001) van
cle bevolking in de verschillende landen van dc wereld be.
handeld.

Verzameling van voorwaarden, waarop in de binnen-

landsche vaart en de binnenvaart vervoer plaats
vindt
door Mr. W.
A.
0.
van Dam, Advocaat te Rotterdam. Rotterdam
1029;
D. Brouwer &
Zn.
Aan den tekst der voorwaarden gaat vooraf een alge-
meene beschouwing omtrent de feitelijke verhoudingen bij
liet vrachtvervoer in de bi nuenscheepvaart, teneinde eenige
oriënteering te geven omtrent cle plaats, waar bepaalde
conditiën thuisbehooren.

Der Gesellschafts- und Staatsbegriff Platons
door
Dr. Barth Landheer. (Rotterdam
1929;
N.V.
Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-Mij).

Jaarboek van het Mjjnwezen in Nederlandsch-izdiii.
Zes en vijftigste Jaargang
1927.
Verhanielingen.
Eerste gedeelte. Weltevreden
1928;
Landsdruk-
kerij.
Aan deze uitvoerige verhandelingen is een atlas toege-
voegcl.
(Vervolg op blz. 1096).
MAANDCIJFERS.

POSTOHEQUE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).

Juli 1929

II

Juli 1928

Aantal
1
Bedrag
11
Aantal Bedrag

Aantal rekeningen

op uito. ………
….146.100

134.914
Bijschrijvingen …. 2.087.706 476.582 1.746.708 424.062
wegens:

a.
Stortingen …….865.015 120.933

715.410 106.624
b.
Overschrijvingen. ..
van andere rek. 1.222.566 338.814 1.031.174 290.471
van Ned. Bank.

125

16.797

124

26.929
c.
And. onderwerpen

–

38

–

38
Afschrijvingen …. 1.294.604 478.659 1.104.132 421.232
wegens:

a.
Chèques ………..204.981

68.620

188.040

65.022
b.
Overschrijvingen.
op andere rek. 1.078.329 338.814

906.932 290.471
naar Ned. Bank

1.125

71.157

967

65.686
c.
And, onderwerpen

10.169

68

8.193

53
Gezamenlijk tegoed
Oi
u1t
0

90.105

90.101
Bedrag der beleg-
ging’)

70.895

90.695
1) Het bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente
aan de schatkist werdverstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.

GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.

Augustus 1929

11

Augustus 1928

Giro’s
(eenzijdige ver-
miIIi’enen

Aantal

i

Aantal

Girobetalingen aan
–
gemeenteinstellingen

f

10.6

30.060

f
10.5
23.015
Girobetalingen aan
,,

16.6

78.236

,,13.7
56.137
particulieren

……

Geldomzet.
Ontvangsten

……..
,,

4.3

6.402

4.3
6.809
Betalingen

……….
,,

7.2

35.731

6.7
29.246
Part.rekeninghouders

,,

20.1′

36.4528

19.2′
30.826
2

Waarvan

rekeningh.
welke gelden voor 1
jaar

vast

hebben
,,.

9.6

3.872
2

9.1
3.348′
gedeponeerd …….
Giro-depos. kas Gerzon

0.14

449
Gemiddeld saldo te
goed.
2)
Einde der maand.

RIJKSPOSTSPAARBANK.

AUGUSTUS

1
1929
1

1928
1927

12.937.536
f

12.564.854f
12.401.130
Inlagen
…………f
Terugbetalingen
… ,,
10.929.371
,,

10.069.116
,,

9.974.180
Tegoed der inleggers
,, 330.915.248
,, 321.801.985
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
42.725.450,, 42.267.050,,
42.023.100
Spaarbankboekjes:

op ultimo … … …,,342.278.617

Aantal nieuw uit-
gegeven
11.205
10.597 10.351

op ultimo . … …..,,

Aantal

geheel

af. betaald
7.506
7.028
6.654
Aantal in omloop
op ultimo
2.095.278 2.062.725
2.030.086

PRODUCTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN- KOLEN- EN ZOUTMIJNEN.
(Gegevens verstrekt door den Hoofdingenieur der mijnen.)

I. Gezamenlijke Steenkolenmijnen.

Augustus
1
Jan./Aug. Jan./Aug.

1929

1929

1928

Prod. Steenkolen in tonnen’) 983.779 7.537.440 7269.094,4

Aantal normale werkdagen .

26

204

203

II. Bruinkolenmijn ,,Carisborg”.

Augustus Jan./Aug. Jan.fAug.

1929

1

1929

1

1928

Netto.productie in tonnen.. 22.753
2
) 121.414,4 142.387

Aantal normale werkdagen

26

136

204

III. Zoutmijnen.

–
(Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)

Augustusl Jan.jAug.I Jan/Aug.

1929

1929

1928

Afgeleverd:

Geraif. zout ……..(ton)

4.572

26.775

24.326
Industriezout

,..( ,,
)

19

378

432

Afval.zout ………..( ,, )

39

1.503

1.370

Aantal normale werkdagen

27

206

206

Arbeiders.

Gezainen-

Bruin-

Aantal.

Steien- ko(nmijn Zoutmijnen

mijnen

,,

ri org’

1 September 1929

150

202

1 September 1928 ………{ 24.1604)166

141
9.684
3
)

‘) Sedert
1
Jan. 1929 is hierbij de aoeveelheid kolenslik
inbegrepen.
2)
16.777 ton ruwe bruinkool en 5.976 ton bruinkooibrik.
bovengronds:
4)
ondergronds.

1 088

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 December 1929

STATISTISCIEL OVERZICHT VAN DEN ECONOMISCHEN TOESTAND
•
VAN NE DERLANDSCU-INDIE.
(Ontleend aan de Maandstatistieken van het Centraal Kantocir voor de Statistiek te Weltevreden).

1929

Januarjjjuni
Januari
F
–
ebruarij
Maart
1

April
Mei
Juni
j

1928
19

Prijsbeweging.
.

156
156
156
155
155
156
u)

1

•

«

n

uitvoerartikelen
124
124
127
124 127 123
•
ç

0

fl

alle artikelen te zamen.
149
.

149
150
148
150
149
:’2

Kleinhandeisprijzen

,,

inheemsche artikelen:
162
165
166
164
161
160
–

II

•’

«

uitheemsctie
146
145
145
145
145
146
.
c
,
,

alle artikelen te zamen
Voeding voor een Europeesch gezin
154 166
155 168 155
169
154
153
153

t
Groothandelsprijzen van invoerartikelen ………….

zeep en licht voôr een Europeesch gezin
.

160
162 163
166
161
165 159
165 160
.
.
0

«

voor de Inlandsche bevolking …………
155
155
155
152
152
153

…………….

—.

petroleum en lucifers vld.
ml.
bevolking.
156 156
156
154
154
154
.

Effectenkoersen.

.

t

Rubberndernemingen ……………………
160
171
163
151
147
•
143
.

II

Suikerondernemingen ……………………
.j 16
116
117
110
106 100
164 158
155
156
156
146
–
00

IV Tabakondernemingen ……………………
171.
172
•
165
154
149
141
123
124
124
122
121
118
121
126
126
124 124
120
159
172
174
170
168 168
165
164
.

166
164
163 163

v-.-.

III

Theeondernemingen ……………………….

158
161
161
157 154 147

.

v

Cultuurbanken ……………………………..

149

…

151
150
145
143 139

VI

Banken

…………………………………..
VII

Handelsondernemingen …………………….

113
113
113
112
112
112

VIII

Spoorwegmaatschappijen …………………..
x o
.-

IX Scheepvaartmaatschappijen

………………..
Groep

t

tjrn.

IX

…………………………..

Voortbrenging
.

.E

x

Obligaties

Indische

leeningen

………………

Geoogste uitgestrektheid padi ……… Xl000 H.A.
60
118
320.
720
1.047
555
2.961
2.820
maïs . …….

..,,
335 403
113
41
76
112
.

1.054
1.081
,,

,,

cassave ………
.

37
40
39
42 49
65
283 272
.D j

n

,,

knolgewassen

,,

,,
.

0
17
16
17
23 25
.

24
127
122
peulvruchten
28
41
29
29
41
56
219 224
0v.
gewassen
39
35
32
36 43
41
234 226
in

totaal ….

,
517
1.196
653 524 550
120 891
.

93
1.281
98
853
86
4.878 2.258
4.745
2.117
maïs …….
.
cassave
31
61
144
129
91
113
537
.

569
knolgewassen
62
IS
58
17
52
‘

15
44
14
27
IS
24
19
287
102
267
98

Bijgeplante

padi ………

……..

0

n

peulvruchten
27
34 49
61
82
95
338 348
,,

n

ov.gewassen
35
43
41 51
59
84
300
314
in

totaal …..,,
=

Proc?uctie van R’bber ……………… x 1000 1(0.
1.370
1.
737
421
392 372
421
3.822
3.713
0)

Koffie
J)

…………….pikols
9.013
(lol)

•
8.177
(116)
7.736
(148)
‘8.164
(214)
8.709
(259)
8.691
(273) 44.814 (247)
50.300
(281)
E
Thee ………………..

Kil
11
9
12
.

30
70
171
208 305
..

Suiker’)
……………..
5.151
4.774 5.712 5.567 5.735 5.375 30.665
32.250
.,,
(1)
–
–
324 (74) (74) (77)

.
(78) (82)
(85)
(89)
(91)
Kinal)

…………………..

Palmolie
1)
»
794
(19) 932
(20)
824
(20)
986
(20)
926
(20)
1.067
(21)
4.894
(19)
5.621
(21)
1.854
(17)
1.910
(17) 2.052
(17)

.
1.950
(18)
1.803
(17)
1.76
(18)
7.210
(16)
11.365
(19)

Steenkolen ……………………..
386
127.591
361
118.456
387
124.360
422
135.292 393
138.239
542
130.728
1.626
680.460
2.252 774.666

Palmpitten’) ……………..

Handel en verkeer.
.

Eetwaren en genotmiddelen …..waarde
X
f1030
12.140 15.200
13.836 13.563
12.587 11.270
63.102
78.596

4)

olieprod., cement en steenkolen

,,

,,

,,
776
1.944
1.603 1.949.
1.585 1.593
7.456
9.450
Chemicaliën, geneesmiddelen,
meststoffen, reukw. en verfw.

,
7.168
7.142
4.884
4.589 4.845
4.611
31.952
33.239
Garens, manufacturen v.a.s. touw en touwwerk, kleed, en modew.

‘
19.099
18.118
15.543
20.924
19.362
16.431
108.573
109.477
Metalen,

edele .en

onedele en
‘

werken

daarvan ……………,,

,,

,,
6.321
5.436 4.919 5.557
6.394
5.412
34.859
34.039
Machinerieën,
,n

werktuigen, toe-
stellen, instrumenten

enz ……

.,,
6.288
5.672 5.262 6.639
6.715
5.491
30.244
36.067 62.674
53.590 63.683
62.491
54.730
324.870
358.578
Buitengewesten
31.323
27.990
29801
30975
33.193
31.061
163.056 184.343
Geheele

invoer ……………………61.410

»

avaenMadoera.br.gew.l000K.G
153.761
187.540
173.089 176.976 156.395
156.070
846318
1.003.831

uitengewesten.,,

,,

,,
Ruber, gecilt. en ficusrubber..

waarde
Xf
1000
113.721
5.154
96.800
5.899
120.896
5.030
112.530
5.371
116.149
5.590
106.772
5.000
564.700
48.690 666.868
32.044
in

Suiker, v,a.s …………………

»

,,

,,
Tabak, v,a.s
…………………..
28.430 25.080 21.040 4.346
12.023
26.790
131.634
117.709
°

Thee

{

1.041
2.828
4.948
3.898
2.354
644
17.352 15.713
o

‘0

……………………….»

,,
in

Koffie,

v. a. s…………………..

»
7.559
1.743
5.570
1.173
5.589
1.249
7.016
1.370
6.955
1.498
&303
2.277
46.735
12.326
38.992
9.310
Cement,

ertsen

enz …………..

…
2.678
4.066 4.880 4.078
1.573
2.290
21.593
‘19.565
……………..
Geheele uitvoer
64.591
62.069
59.148
40.004 42.049 55.157 367.558
323.018
•

Buitengewesten

,,

,,

,,
‘
Rub.,gecul. enficusr.2) bruto gewicht
>< 1000
K.G.
60.680
6.154
58.845
7.024
66.428 6.028
62.212
6.567
.
.55.769
6.871
54.693
6.117
374.468
29.839
358.627
38.761
Suiker,

v. a. S……….,

»

,

,,

,,
»

Tabak,
v.
a.
s
.

………

..
243.276
255.453
196.309
71.041
170.852
230.640
1.083.052
1.167.571
4)
in
°

Thee’)..

……………

.»

»

,,
o

‘0

I

4.401
7.506
4.938
5.521
13.996
5.558
11.238
6.649 6.776 6.650 2.130
5.953 42.688
35.075
43.479
37.837
m
in

Koffie,

v.
a.
s…………

,,

,,

,,
Cement, ertsen enz…..
,,

,,
2.163
5.411
1.405
5.665
1.508
7.154
1.602
6.875
1.728
2.655
18.130
11.061
Geheele uitvoer
………

,,

,,
377.367
401.744
341.351
176.969
4.788
261.229
3.586
312.412 25.274
1.840.914
33.479
1.871.072

Biliieng.

,,

,,

Kat.”stoff.,ge”bI.enongbl.

»
472.907
2.252
427.226
1.767
485.487
1.919
493.655
2.094
459.681
2.282
464.921 1.985
2.326.727
11,841
2.803.877
12.299
Grof en fijn aardewerk,

»
o in

Kedelee

{
1.643
1.306
1.254
1.603 1.902
1.458′
‘

8.306
9.166

…………….,,

,,

,,

,,
Rijst,

gepdlde……….
»

,,
5.794.
22.165
6.478 43.845
,

11.571
35.203 8.106 24.520
10.363
9.813
16.640
7.656
55.648 54.499
58.952
143.202
Gedroogde visch
……..

,,

,,
Bevolk.rubb,uitN.-lndjë

»

.

,,

,,
4.987 13.032 3.347
11.608
3.035
11.637
3.286
12.157
3.918
15.206
3.487
12.429
21.808 63.209 22.060
76.059

,n

Copra

»

»

,,

,,

>

Peper

{

»
31.180 38.829 34.538 39.799 32.879 37.906
199.059
‘

215.131
2.474
719
1.276
1.125
883
852 5.785
7.329

Rzigersvervoer

Ontvangsten
S. S.
Java en Madoera
Xf
1000
1.488 1.369 1.860
1.523 1.694 1.867
10.476
9.801
»

N. 1. S…………….
Goederenve’rvoer.

S.
S.ava
en Madoera

»
276
3.669
262
3.367
327
3.108
252 2.892 278 3.926
5.388
3)

1.476

19.938
3

1395
22349
N. 1.
S. S. Buitengewesten
1.475
185
.
1.297
1.311
1.050
1.106
3)

4.867
3)

6.238
Reizigersvervoer

),

»

Dell Spoorweg Mij..,,
179 168 172
217
220
181
•

176
193
179
204 174
–
1.220
1.225 1.148
1.101
505
481
406 449 542
584
2.763
‘2.969
Goederenvervoer)

S. S. Buitengewesten

‘ ,,
Deli Spoorweg Mij..
630
541
617 547
548 500
•

3.385
3.383
Posterijen
……..

1va en Madoera
…

»
uitengewesten
….
820
•
665 672 683 720 664 4.259 4.223 259 209 228
234
246 224
1.396
1.400
Java en Madoera

,,,,,
Telegrafie
…….{

…
575.
429
446
430
459 689 2.610
3.027
Buitengewesten
….,,,,
1)
De get. tusschein haakjes betref. het aant. ondern. dat
208
177
176
174
192
183
1.065
1.109
opg. verstrekte’)
Uitv. in 1927
in netto
gew.
3)
‘Januari/Mei.

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

I[II.I

Ik

POSTERIJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE.

Opbrengst

September 1929
1
September 1928

Posterijen ……………
f
3.754.025,-

f
3.736.425,-
Telcgrafie ……………,,

629.966,-

,,

624.607,-
Telefonie ……………,, 1.431.482,-

1.237.153,-

GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK.

Augustus 1929

Augustus 1928 –

Posten
1
Bedrag

Posten
1

Bedrag

Voor reke-
ninghouders 52.466

waarvan door
de H.-bank
plaatselijk

40.664

Ter voldoe-
ning van

416.205.000 51.482 l
f
3.253.514.000
071.125.00011 39.396 ,, 2.898.114.000

Rijkabelast.

1.361 ,,

13.359.00011 1.173 ,,

9.488.000

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1929

II
IM
11
1927

11
1914

30N
25130
18123 11116
26Nov.!
28Nov.’
2
01
24

Nov. Nov.
Nov.
1
Dec.
3 Dec.
Juli

Amsterdao,
Partic.disc.
3718_
1
5116
314-‘I16
31S-41116
411
4
.91
54

47/
34
_1/
3

4
1
1…
5
1i6
315116
Prolong.
331
4

35/
9
.31
4
351
3
.4
4.31
4

411
4
_3/
4

431
4
_5
2
1
14-
3
j4
Londen
Dageld…
41(_5

4
1
136
1
14
41(
3
6
4
1
12-6
1
2
2-5
212-414
131
4
-2
Partic.disc.
431
4

431
4
.71
9

4511_5
3
1
518-
11
1]6
4116-18
451i
2114.914
Berlijn
Dageid…
8
1
13-10
6-10
6
1
12-9
512
–
9
5913
5_911
3

–
Partic.disc.
30-55 d…
7
6
7
1-7
6
7
/8
6
7
18
614
6714
–
56-90 d.
– .
7
6718-7
6
7
18
6
7
18
611
4

631
21/8-112
Waren-
wechsel.
718
731
711
4
_31
4

7114
6314
711
4
31
4

–

New York
Dageid
1)
411..31
411
5
.31
4

41135114
5
1
19.6
1
14
7119.-10114
4.71
4

1
1
142
1
1,
Partic.disc.
4
1

4
1

4114
4114J514

418-14
3I8
–
1)
Koers van
27
Nov. en daaraan vooralgaande weken
Ilm
VrLJaag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
York’)
Londen
‘)
Berlijn
‘)
Parijs
S
)
Brussel
.)
Batavia
1)

26 Nov. 1929
2.47,al
le

12.08%
59.30
9.784
34.664
99%
27

,,

1929
2.4713/59
1209T15

59.324
9.764
34.674
99%
28

,,

1929
2.4771
4

12.09
T
B,
59.34
9.76*

34.68
99%
29

,,

1929
2.4717/
12.09k
59.32
9.76*

34.68
99 30

,,

1929
2.477/8
1209?9

59.33
9.76*

34.68
99%
2 Dec.

1929
2.471a
12.0871
4

59.31
9.76*
3
4
.67*
9 9 %
Laagsted.w.’)
2.47ll/,,
12.083
59.29
9.75 34.65
99%
iloogste d.wl)
2.48
12.0971
t

59.36 9.78
34.71
100
25 Nov. 129
2.471s,,
12.085/
59.31
9.76
34.664
99%
18

,,

1929
2.48
12.09′
59.28
9.76
34.67*

99%
Muntpariteit
2.48% 12.10%
.59.26
1

9.75
34.59 100
‘) Noteering te Amsterdam. “) Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.

Data
serland
1
Weenen
S)

Praaif

……_….:!:

Boeka-
Milaan

1
…………?.

Madrid

26 Nov. 1929
48.10
34.87%
7.36 1.48
12.97
33.82*
27

,,

1929
48.11
34.87k
7.35
1.48
12.97
34.424
28

,,

1929
48.12%
34.90
7.36
1.48
12.97*

34.40
29

,,

1929
48.12y,
34.90 7.35
1.48
12.97*

34.15
30

,,

1929
48.12% 34.90
7.355
1.48
–
–
2 Dec.

1929
48.12%
34.89
7.36
1.48
12.97*

34.20
Laagsted.w.
1
)
48.07
34.80
.
7.32
1.46
12.95
33.70
Hoogsted.w’)
48.15
34.95
7.38
1.51
13.01
34.60
25 Nov. 1929
48.10
34.87%
7.344
1.48
12.97*
34.171
18

,,

1929
48.09
34.8734
7.35 1.48
12.97*
34.621
Muntpariteit
48.-
35.
2)
48.-
13.09 148.521
‘) Noteering te Amsterdam. “) Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.
3) Wettelijk gestabiliBeerd tussehen 7.53
41
6en 7.21
1
12.

Data
Stock-
holm )hagen4l.)
1
Kopen-I
Oslo’)
sing-
fors’)
i
Buenos-

1

Aires’)
1

Mon-
treal’)

26 Nov. 1929
66.674 66.424 66.424
6.25
1023%
2.45%
27

,,

1929
66.70 66.45
66.424
6.25
1025/
8

2.45
28

,,

1929
66.70
66.45
66.424
6.24
102/B

2.45
29

,,

1929
68.70
66.45
66.424 6.224
102%
2.45
30

,,

1929
66.70 66.45
86.424 6.224
1025/
2.45
2 Dec.

1929
66.70 66.45
86.424
6.224
102
1/,
2.45
8
18
Laagsted.w.l)
68.60 66.35
66.35
6.20
102%
2.44%
Hoogste d.wl)
66.75 88.50 66.50
6.27
103
2.46
25 Nov. 1929
66.65 66.40
86.40 6.24
102/4
2.45
18

,,

1929
66.624 88.424 66.424 6.24
10234
2.43
Muntpariteit
66.67
68.67 66.67
6.265
105%
2.48%
–
j roteering te p.mwreraam. •) INOT. te teorteraam. ‘) rart. opgavc

Laatstbekende noteeriiigen te Amsterdam en Rotterdam op
1 November 1929 voor
telegrafische
uitbetaling
op:

Gulden per
Pari
Koers
disconto

Europa.
°Io
Londen
*)
£
12.10
12.084 54
Berlijn’) ………..
100
Mark
59.26
59.31
7
Parijs’)….
…. .. …
100
Franc
9.747
9.764
34
100
Belga
34.59
34.674
44
100
Franc
48.-
6.93
–
100

,,
48.-
48.124
34
100
Kronen
7.374
5
Weenen
*) ………
100
Schilling
35.-
34.89
8
Boedapest

…..
100
Pengö
43.51
43.36
74
100
Lei
1.4880 1.474
9
100
Leva
48.-
1.78
10
Belgrado… … … ….
100
Dinar
4.379
4.39
6
Turksch
£
10.93
1.20
–
100
Drachme
3.23 3.22
9
100
Lira
13.09 12.974
‘
.100
Peseta
48.-
34.20
55
Escudo
2.684 0.114
8
Kopenhagen
*) ..
100
Kronen
86.67
66.45
54
100

,,
68.67
66.424
54
100

,,
66.67 66.70 54
Reickjavik
………
IJ
100

sl.Kr.
86.67
54.60
–
100
Zloty
27.91
27.774
85
Kovno (Litauen)
100
Lita
24.88 24.75
7

Brussel’)
§)

………
Luxemburg
………

Riga (Letland)
100
Lat
48.- 48.-
7

ZUnich
‘) …………..
Praag

……………..

Reval (Estland).
.. –
100
Estl. Kr.
68.67
66.70
8
100
Finnmrk.
6.264
6.224
7

Sofia

…………..

Tjerwonets

..

12.80
12.85
8

Stamboel

……….
Athene

…………

(10
Roebel)

..

..

..

Milaan
‘)

……….

100
Gulden
48.42
48.40
7

Madrid
0)

………

Amerika.

Boekarest

……….

Oslo’)……………
Stockholm
*) ……..

New-York’)
$

..

2.4878
2.47+
44
Canad.
$
2.4878
2.454

Warschau

……….

Mex. Dollar
1.24
1.194

Lissabon
………….

Peso (papier) 1.0568′
1.024
7

Helsingfors

……..
Moskou

…………

La Paz (Bolivia)
. –
Boliviano
0.9080
0.904

Danzig…………

Rio de Janeiro
Milreis (pap.)
0.8075
2

0.294
Peso (papier)
0.30
0.304
6-7

Montreal

………..
Mexico

………….

Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.384

Buenos Aires…….

Quito (Ecuador)

. –
Sucre
1.21
0.494

Valparaiso
………

Per.
£
12.104 10.064
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.394
Lima (Peru)
…….

Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.474
Gulden
1.-
0.994
Paramaribo

………
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1. –
1.014
San
José (0.
Rica)
Colon
1.16
0.62
Quetzal
2.48%
2.50
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.484
2.454
San Salvador(Salv.)
Colon
1.2440
1.214

Guatemala
. … …..

Azië.
Rupee
0.91
0.904
7
Batavia

……….
Gulden
I.C.
1.-
0.994 54
Kobe

…………Yen
..
1.24 1.214 5.4

Calcutta…………

Hong Kong

……Dollar
1.084′
Shanghai

……..
Taël
1.35
Straits Dol!.
1.4125
1.40
Phil. Peso
1.214
1.224
Singapore

…………

Bangkok
……….
Baht

..

1.10
1.154
Manilla

………….

Teheran (Perzië)
.
Kran
0.23.71
Af rika

..

£
Kaapstad
12.104
12.06
6
Egypt.
£
12.42 12.39
Aus tralië.
Alexandrië………

Melbourne, Sidney
en Brisbane
.
£
12.104
11.964
Nieuw Zeeland
£
12.104
12.024
‘J uouapeso. ‘)MItreIs uoua.

) INOt. te Raam. uv. not, part. opg.
§)

1Belga=5frank.

1090

ECONOMISCH-STATiSTISCHE BERICÏTEN

4 December 1929

KOERSEN TE NEW YORK.
(Cable).

D a a
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterdam ($ per £)
($ p. IOOfr.)
($ P. 100 Mk.)
(8 p. 100 gld.)

26 Nov.

1929
4,8715/
3,93;
23,94

1
40,36w
27

1929
4,8718/
3,9371
5

23,93k
40,35
28

1929
– – –
29

1929
4,87
1
5/
3,94
23,94
40,35
30

1929
4,87
29
1
3,94
23,94
40,35
2 Dec.

1929
4,87
29
1
32

3,94
23,94
40,36

3 Dec.

1928
4,85
1
/
16

3,9071
9
23,83,W
40,164
Muutpariteit

.
4,8867
3,9051
8
23,813(
40s1
6

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en Noteerings- 16Nov.
1
23Nov.1
25130 Nov.’29 30Nov.
Landen

eenheden

1929

1929
LaagsIeHoogs:ç
1929

A1eandrië.
•
.L’iast. p.,C

97

974

971

9791
974
375

375

375k
k
375
Bangkok…. Sh.p.tical 1/10k
i/103(

1j103.

1110
T3

1/10y
Budapest … Pen. p £

27.904 27.874 27.85

27.90
27.87
Buenos Aires

d. p.$

46y
4

46y
4

463

4681
465/
19

Calcutta .
..
. Sh. p. rup. 1/5
57
1
94 11557/64

1
1
1
57.1
8

1;5
15
1

1/529/
33

Constantin.. Piast.p.0 1.0325
10.374 10.30

10.70
10.624
Hongkong ..

Sh. p. $

1
1
1
103.

.
119

1/8y
4

11951
1

1
1
91
911
–

2/0
1
/35

2
1
0
6
1
32

210
3
1
35

Athene ……Dr.
p.g

1
>75t1
8

Lissabon …. Escu. p. £

108k
108M

108

108s1
108
3
1,
Mexico’)….

$per

10.10
10.15

9.95

10.25
10.10
Montevideo .

d.per

473%
4734

46ij
s

47q
47114
Montreal
…

$ per £

4.98
1
18
4.93% 4.92k

4.93k
4.92

Kobe

…….Sh. p. yen 2,07194

Rio d. Janeiro d. per Mii.

5611
525132

5491
94

5271
33

513/
59

Shanghai … Sh. p. tael 21271
8
213

2/2k’

21371
55

212
29
/
32

Singapore . .

id. p. $

2/3
61
1

213
26
1
213111

21371
8
213
49
1
94

Valparaiso
2).

$ per £

39.57

39.58

39.58

39.67
39.61
Warschau ..

ZI. p. £

43.504 43.474 43.45

43.52
43.495
1) In het vervolg worden de Mex.
$ niet meer in penc. doch in £
genoteerd.

2) 90 dg.

ZILVERPRLJS
– GOUDPRIJS
5)

Londen
1
) N,York’)
Londen
25 Nov. 1929..

22111

4911
9

25 Nov. 1929…
841113.
26

,,

1929..

22i11
15

4951
26

,,

1929….
8411171
t

27

,,

1929..

22a,

49
–
27

,,

1929_. .
84111
28

,,

1929.. 22

–
28

,,

1929….
841114
29

,,

1929.. 2291
19

49X
29

,,

1929….
84
1
11
M
30

,,

1929..

22
9
/,

4981
5

30

,,

1929..
84111
1 Dec.

1928.. 269,

57
1 Dec.

1928….
841114
27 Juli

1914.. 24t’i.

59
27 Juli

1914….
84111

t)In pence p.oz.stand.
2)
Forelgnsllver
In 4c. p.oz.fine.
3)
insh.p.oz.fine

STAND VAN
‘
8 RIJKS KAS.

Vorderingen.
1

22Nov.1929
1

30Nov. 1929

–
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f

547.054,31
f

94.012,88
Voorschot

op ultimo Oct. 1929

aan
–

de gem. op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke

Saldo bij de Ned. Bank ……………..

inkomstenbelasting en opcenten op
41.340,967.77
,,

41.340.957,77
.

Voorschotten aan Ned.-Indig………
23.230.021,89
•

17.010.311,53
de Rijksinkomstenbelasting …………

Id. aan

Suriname …….. . …………
11.750.136,48
•

11.919.432,63
412.121,60
•

369.694,34
ICasvord. weg. credietverst. afh. buitenl
134.812.107,15
,, 135.295.955,39
Saldo der postrekeningen van Rijks-

…

Id. aan

Curaçao………………………

comptabelen

…………… . …….

….

25.530.082,04
,,

2
‘.03.096,41
Vordering op het Algemeen Burgerlijk
Pensi9enfondsl)

………………..
,,

46.545,32

..

–
Vordering op andere Staatsbedrijven’)
6.842.186,53
,,

6.972.186,53

Verplichtingen.

Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
/

1.526.774,69
/

12.868.580,45,
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
–
–
Schatkistbiljetten in omloop ………
.
,,

92.869.000,-
114.260.000,-
114.260.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
–
–

courant verstrekt ………………….

Daggeldleeningen ………………..

.69.000,-

–

Schatkistpromessen in Omloop ……..

. 1.291.523,-
,,

11.632.098,50
Zilverbons in omloqp ……………..
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)
Id. h. Staatsbedrijf d. P., T. T.’)
a.

en
–

…

.357.816,37

Id. aan andere Staatsbedrijven’) ………..
9.788.928,64
130.000,-
10.651.504,95
,,

130.000,-
Id. aan diverse instellingen’) ………..
8.927.264,45
,,

8.913.010,88
1)

‘s

In rekg.-crt. met

Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.

23 Nov. 1929
1

30 Nov. 1929

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 2 Decembèr
1929
ctiva.
Binnenl.Wis-j’afdbk.
f

46.289.133,23
sels, Prom.,

Bijbnk.

1.208023,23
enz. in disc.

Ag.sch.

13.755.104,98

f
61.252.261,44
Papier o. h. Buiteni. Tdisconto

…….,,
—
Idem eigen portef. .
f
219.454.747,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet afgel.

219.454.747,-
Beleeningen

Hfdbk.
f

45.276.091,10
mcl. vrsch.
.071.390,37

onderp.1

–

,n rek.-crt.

Bijbnk. ,,

12

op
Ag.sch. ,,

49.635.681 85
op onderp.

f
106.983.163,32

Op Effecten

……
f
102.048.147,02 Op Goederen en Spec. ,,

4.935.016,30

.,,

lO6.983.16,32
Voorschotten a. h. Rijk ……………..,
14.070.544,08
Munt en Muntmateriaal
–
Munt; Goud ……
f

65.055.980,-
Muntmat., Goud … ,, 382.451.153,13

f
447.507.133,13
• Munt, Zilver, enz..

22.765.745,97
Muntmat. Zilver..

Belegging ‘

470.272.879,10′)
kapitaal, reserves en pen.
aioenfonds

…………………….,
25.377.777,59
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.200.000,_
Diverse rekeningen ………………,,
35.430.401,53

f

9
Passiva

____38.041.774,0

Kapitaal … …………… ……….

f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………
7.106.550,55
Bijzondere

reserve

………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

…….
……………..
6.290.8&6,11
Bankbiljetten in omloop …………….

..860.794.865,-
Bankassignatiën.in
omloop

……….,,
421.210,79
Rek.-Cour. j Het Rijk
f

–
saldo’s:

‘%, Anderen,,

21.718.048,88

,,
21.718.048,88

Diverse rekeningen ………………,,
13.710.232,73

f

938.041.774,06

Beschikbaar metaalsaldo ………….
f

116.618.536,60
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is ,,

291.546.340,-
1) Waarvan in het buitenland / 23.890.447,18.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

•

Data
Goud
Circulatle
Andere
opeischb.
Bëschikb.
Metaal-
Dek-
kin ga
Munt
1
Muntmaf.
schulden
saldo
11

oere.

2 Dec.

29
65.056
382.451
860.795
22.139
116.619
53
25 Nov. ’29
65.071 382.451
.821.162
29.360 129.835
55
18

–

,,

’29
65.067
377.448
830.091
20.701
123.880
544
11

’29
65.173
3
377.448
844.288
16.545
118.953
54
4

’29
65.178 377.438 878.025 20.480
103.290
514
28 Oct. -’29
65.286
377.439
825.501 21.245
124.270 544

3 Dec.’28
67.243
367.496
854.817
36.989
277.240
51

25 Juli

’14
65
r
7031
96.410
310.437
6.198
43.521
54
Totaal
Schafkiit-
B
1
Papier
D1verse
Data
bedrag
promessen
nl
e
n
e
e

g
op
het reke-
1
disconto’s
rechtstreeks
buitenl.
nin gen
2)

2 Dec. 1929
61.252
–
106.983
219.455
35.430
25 Nov. 1929
60.726
–
86.861
215.513
39.312
18

1929
64.235
–
88.775
215.374
39.319
11

1929
65.843
–
90.415
213.217
41.610
4

1929
78.066 11.000
115.537
213.059
39.865
28 Oct.

1929
57.830
.L
87.455
209.210
36.460

3 Dec.

1928
73.644
–
119.233
215.711 40.597

25 Juli

1914
67.947
–
61.686 20.188
509
1) Sedert den bankstsat
van 14 Jan.
’29 weder
op de bas
s van 11
metaaldekking.
2)
Sluitpost
activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Circu-

lat
ie
1
Andere
opelschb.
schulden
Discont.
D

reke-
ningen’)

2 Nov.

1929..
751
1.795
535
1.063
477
26 Oct.

1929-
I

590e 1.580 553
1.073 –
536
19

1929-
610e
1.587
535
1.059
538
12

1929..
641
1.626
572 1.052
513
1929-
669
1.725
697
1.044
516

3 Nov.

1928..
935
1.659
678
1.059
450

S Juli

1914-
645
1.100
560 735
396
-, .,,u,,pubI uc, dÇIIVd. -) j ,uu.uuu UIJ ue ieuez,aiiuscz,e oari,, ge
–
deponeerd.
3)
idem; en / 3.200 goud gekocht.

–

Vorderingen:
–
–
Saldo bij de Javasche Bank……….
f
22.606.000,-
Verplichtingen:

Saldo bij ‘s Rijks kas ……………….

23.230.000,-
,, 17.010.000,-

26.6
./

14.000,-

700.000,-
,,

700.000,-
Voorschot ‘s Rijks kas ……………..

Betaalmiddelen in ‘s Lands Kas
– –
Schatkistpromessen

…………………

Waarvan Muntbiljetten …………..
–
Muntbiljetten in omloop ……… ….
…..
•
42.570.000,-
,, 41.923.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
,, 2.952.000,-
2.952.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.

..

.

526.000,-
418.000,-,
Voorschot van de Javasche Bank….
– –

v…

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1091

.JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. be
samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Andere Beschik
Data

Goud

Zilver

Circulatleopeischb. metaal-
schulden saldo

30Nov.1929

166.700

296.700

61.900 23.260
23

1929

170.800

297800

56.200 29.200
18

1929

169.600

304.000

51.500 27.400

26 Oct. 1929 ‘146.292

24.0

306.178

63.647 22.410
19 ,, 1929 146.179

23.182 308.338

59.651 22.167
12

1929 146.393

23.046 314.477

58.604 20.207
5 ,, 1929 146.576

23.599

312.349

68.394

17.828

1Dec. 1928 170.421

17.638 312.456

64.322 37.300
3Dec. 1927 178.604

17.665 318.023

63.838 120.230

25 Juli1914 22.057

31.907 110.172

12.634

4.842
2
)

Data
Dis-
bu7i”
Belee-
Diverse
kings-
conto’s N.-Ind.
ningen
n[n’
ge
percen-
______________
betaaib.
lage

30Nov.1929

17100

Ses

46 23

,,

1929

173.100

•

48
18

,,

1929

176.700

•S

48

23 Oct. 1929

9.307

42.359

12110

31.194

48
19

,,

1929

9.411

39.316

125.047

29.251

48
12

,,

1929

10.176

39.853

128.283

29.671

46
5

,,

1929

9.743

39.280

133.206

32.130

45

1Dec. 1928

7.293

38.726

100.448

46.823

50
3Dec. 1927

12.462

24.309

121.310

31.819

51

25juli1914

7.259

6.395

47.934

2.228

44
1)
Sluitpost act.Iva.

)
BaBis
2
15
inetaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaa.mste postzi in duizenden ponden sterling.
1
).

Bankbilf.
Bankbllj.
Other Securities
Disc.and
s
ecuritu
Data
Metaal
in
in Banking
circulatie
Departm.
Advances

27 Nov. 1929
135.382 354.557
40.155
15.264
17.880
20

1929
132.831
355.087 37.017
8.108
21.844
13

,,

1929
132.771
358.108
33.821
9.210
19.275
6

1929
132.286
358.404
32.859
6.754
19.816
30 Oct.

1929
132.142
358.820
32.197
5.891
20.232
23

,,

1929
133.021
357.387 34.439
4.200 20.441

28 Nov. 1928
159.846
367.001
52.088
13.586
20.215

22 Juli

1914
40.184
29.317
33.633

Data
1

00v.
Sec.
Public
Depos.

Other Deposits
1
Other
Bankers Accountsl

1
1
Reserve’
1 Dek-
kings-
1
perc.’)

27 Nov. ’29
57.704
17.433
58.219
38.200
40825
3518/
20

,,

’29
62.499 15.340
58.545 38.545
37.744
333,5

13

,,

’29 68.835
15.785
54.705
41.755
34.663
30
18
/18
6

,,

’29
67.172
9.527
61.621
38.747 33.862
3018/
18

30Oct. ’29
68.852
14.384
58.106
38.125
33.322
3011
8

23

,,

’29
69.462
15.788
59.111
37.137
35.634
31

28Nov.’28
52.180
21.452
62.379
37.185
52.845
4381
s

22 Juli ’14
11.005
13.736
42.185 29.297
52
1)
Zie voor
wijzigingen
in de bankstaat de toelichting op
blz. 1080
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposlts.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

1
Te goed
Wis

Waarv.
1
eiee-
1
Renteloos
Data
Goud’)
Zilver
in /

t
buitnl.1
–
sels

jbuitenl.

op het
I
.

1
ningen
voorschot
Ia.d.Sfaat
22 Nov.’29
40.618
179
7.127
1
28340118.714
2.499 1
3.200
15

’29 40.540
162
7.137
27.5651
18.709
2.618
1
3.200
8

’29
40.298
157
7.312
28.5401
18.707
2.858
1
3.200
31 Oct. ’29
40.051
144
7.220 27.3421.18.705
2.594
3.200

23 Nov.’28
31.214
732 13.609
23.6521
18.851
2.1231
3.200

23 Juli’14
4.104
640
–
1.5411
8
769
–

Bons v. d)
1 Diver-
Rekg. Courant
Data
zelfst .
sen’)
Circulaile
i

1 Parti- Staat
amort. k.
Iamort.k.Icuueren

22Nov.’29
5.612
1.552
1

66.243
8.255
5.509 7.767
15

.,

’29
5.612
2.032
66.583
8.258
5.699
7.104
8

’29
5.612
1.667
67.100
7.672
5.813
7.539
31 Oct. ’29
5.612 3.655
68.267
7.183
6.190
6.681

23Nov.’28
5.930
1.237
60.999
8.014
5.022
7.032

23 Juli’14
–
–
5.912
401
–
943
1)
Bij de
stabilisatie is
de goudvoorraad gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost
activa.

GOEDERENHANDEL

GRIIEN.

3 December 1929.

De stemming voor t a r w e was in de afgeloopen week
vast en er bestond goede vraag, vooral voor spoedig lever-
bare en disponibele partijen. Belangrijke contracten werden
afgesloten tot prijzen, welke dagelijks konden worden ver-
lioogd in overeenstemming met die aan de termijnmarkteu
in
Noord- en Zuid-Amerika, welke geregeld hooger sloten.
V6oral richtte zich de vraag naar spoedig verwachte par-tijen Plata tarwe, welke op de meeste dagen nog rijkelijk
werd aangeboden, terwijl ook van den in Liverpool liggen-
den voorraad naar het Continent werd verkocht. In Duitsch-
land bestond goede vraag voor binnenlandsche tarwe tot
stijgende prijzen, tengevolge van de ve1enging van het
voorschrift om 50 pCt. biiinenlandsche tarwe te gebruiken
bij de meelfabricage. Buitenla!idsche tarwe was iii Duitsch.
land gevraagd en flinke hoeveelheden werden daarheen ver-
kocht in verband met cle door de Duitsche regeering voor-
gestelde steunactie voor rogge, waarbij het invoerrecht op
tarwe aanmerkelijk zal worden verhoogd. De voorstellen
van de Duitsche regeering zijn nog niet in behandeling ge-
nornen, doch het wordt zeer waarschijnlijk geacht, dat zij
zullen worden aangenomen en importeurs voorzien zich
van voorraden, welke de Dtcitsche tolgrens zullen kunnen
passeeren vÔÔr den datum, waarop bij aanneming der re-geeriiigsvoorstellen cle verhooging van het invoerrecht aal
ingaan. Tegen het einde der week is de vraag geluwd, ten
deele omdat de meest gezochte soorten Plata-tarwe weinig meer werden aangeboden en anderdeels, omdat koopers na
hun groote inkoopen wenschten te pauseeren. In Frank.
rijk was de stemming voo, tarwe kalmer en ondergingen
prijzen weinig verandering tengevolge van het groote aan-
bod van binnenlandsche tarwe en tien beperkten invloed,
welken de koersen aan buitenlandsche markten op de Fran-
sche tarwemarkt hebben. Eiouclers van binnenlancisehe tarwe
iii Frankrijk hebben liet verlangen te kennen gegeven om
tien uitvoer van Fransehe tarwe mogelijk te maken door
een systeem van ,Einfuhrscheiue”, zooals in Duitschland
geldig is, doch het schijnt, dat de regeering niet geneigd is daartoe over te gaan, daar zij vreest daardoor te veel harer
inkomsten uit invoerrchten te zullen missen. In Amerika
verwacht men een prijsverbooging van cle verbeterde vraag
in Europa en telkens wanneer die vraag toeneemt, stijgen
cle koersen aan de termijnmarkten te Chicago en te Winni-
peg. Dit is ook in de vorige week geschied en bijna dage-
lijks trad een verbetering in. De December.termijn te Chi.
cago steeg sedert de vorige week 5 X dollarccnts per 60 lbs.,
de Maart-termijn sloot 5 clollareents hooger. Voor Winni-
peg bedroeg cle verhooging voor December 5’% dollarcents
per 60 lbs. :0e verschepiugeu van tarwe uit cle Vereenigde
Staten en Canada waren, hoewel kleiner dan in de vorige
week, vrij aanzienlijk grooter dan gedurende de laatste
ireken het geval was. i)e zichtbare voorraden iii Noord-
Amerika zijn mede door deze grootere verschepingen af-
genomen met ongeveer 3 millioen bushels in cle Vercenigde
Staten en 3′ ntillioen hushels in Canada. Zoolang de goed.
koopere Argentijnsehe ta.rwe gekocht kan worden, zal men er in Europa niet toe overgaan groote hoeveelheden Noord-
Amerikaansche tarwe te koopen, waarvoor hoogere prijzen
worden gevraagd dan voor l’lata-tarwe. Het is nu de vraag,
of Argentinië in staat zal zijn van tIen ouden oogst nog
voldoende tarwe uit te voeren om in cle Europeesche be-hoefte te voorzien tot de nieuwe oogst verscheept wordt.
Gedurende de laatste weken zijn cle verschepingen aannier-
kelijk kleiner geworden en gedeeltelijk nog geschied ten
koste van den zichtbaren voorraad. Wat den nieuwen oogst
in Argentinië betreft, in de Noordelijke provincies is men
druk bezig met het snijden en verder naar het Zuiden heef t
men daarmede een begin gemaakt. Over de vermoèdelijke
opbrengst worden zeer uiteenloopende schattingen gepu-
bliceerd en liet schijnt, dat bij de onregelmatige uitkomsten,
betrouwbare cijfers uiterst moeilijk te krijgen zijn. Een
ding is zeker en ve1, dat de opbrengst aanmerkelijk kleiner
zal zijn dan in het vorige jaar. Gedurende de laatste dagen
worden meerdere klachten gehoord over het optreden van
roest. Van, verschillende zijden worden deze berichten als
overdreven beschouwd, omdat het grootste gedeelte van de
te velde staande tarwe reeds te ver ontwikkeld is dan dat
roest nog nadeelige gevolgen zou kunnen hebben. Het zon
dus alleen de laat gezaaicle tarwe kunnen zijn, welke na-deelige gevolgen van roest zou kunnen ondervinden. Be-
richten over kleine opbrengsten en over roest hebben ertoe
meegewerkt de stemming aan de termijnmarkten van Noord-
en Zuid-Amerika vaster te doen worden. In Buenos Aires
waren de prijzen voor December en voor Februari 35 cents
– per 100 1KG. hooger. Te Rosario bedroeg de verhooging

1092

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHN

4
December 1929

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam Amsterdam
–

Totaal

Artikelen
24130 Nov.
Sedert
Overeenk.
24130 Nov.
Sedert
Overeenk.
1929
—
1928 1929
1
Jan.
1929
tijdvak 1928
1929
1Jan. 1929 tijdvak 1928

40.814
1.517.561
2.024.114
573 103.961
61.543 1.621.522
2.085.657
Tarwe

……………..
Rogge

……………..
3.602
188.104
191.679 500
1.908
–
190.012 191.679
157
18.532
15.459
–
1.075
–
19.607 15.459
22.926
765.927
951.985
12.416
187.536
204.733
953.483
1.156.718
14.100
468.623
504.041
304
9.749
14.481
478.372 518.522
3.781
197.915
181.385
–
2.994
715
200.909
182.100

Boekweit ………………..
Mais ………………..

134.235
189.677 292
275.016
352.486
409.251
542.163

Gerst

………………
Haver

………………

Lijnkoek

…………..
3.176.

212.427
180.213
–
600
1.184
213.027
181.397
Lijnzaad

…………….1.890

727
76.466
100.583 182
26.437
34.841
102.903
135.424
Tarwemeel

…………..
Andere meelsoorten
496
—

20.750
11.566
–
–
–
20.750
11.566

voor December 60 cents en voor Februari 35 cents per 100
KG. In Australië zijn de weersomstandigheden gunstig voor
het binnenhalen van den oogst, waarmede men druk bezig
is in de vroege districten. Over de resultaten is men niet
ontevreden en de vooruitzichten luiden weder iets gunstiger
dan nog kort geleden het geval was. De resultaten van den
oogst in Europa schijnen beter te zijn dan vroeger in het
seizoen w’erd verondersteld en het totaal van de opbrengst
in Europa, buiten Rusland, wordt nu becijferd op 179.320.000
quarters tegen een opbrengst in het vorige jaar van
175.089.000 quarters. Deze vermeerdering is hoofdzakelijk
6en gevolg van cle grootere opbrengsten dan eerst w’erden verwacht in Frankrijk, Zuid-Slavië en Tsjecho–Slowakije.
Over winter-tarwe in Noord-Amerika blijven de berichten
gunstig. Er is voldoende vocht in den grond aan vezig,
a]leen wordt geklaagd over droogte in Cal i iornië. Van koud veder gedurende de afgeloopeu week werden geen nadeelige
gevolgen ondervonden.
Ook voor r o g ge zijn dc prijzen aan cle termijnmarkt
te Chicago gèdurende de afgeoopen week gestegen uit s3’m-
pathie met tarwe. De December termijn sloot 2 dollar-
cents per 56 lbs. hooger. Amerikanusche rogge wordt op het
oogenblik echter niet naar Europa uitgevoerd, niettegen-
staande de prijzen voor Europeesche roggesoorten zijn ge
stegen, nadat de plannen van de steunactie der Duitsche
regeeriiig bekend waren gemaakt. Gedurende cle afgeloopen
week heeft geen verdere prijsverhooging voor :Duitsche rogge
plaats gevonden en zijn
01)
sommige (lagen door de tw’eede hand zelfs weder iets lagere prijzen geaccepteerd geworden,
terwijl de omzetten in de afgeloopen week beperkt bleven.
Dit was ook het geval met andere Europeesche roggesoor-
ten, waarvoor geen groote belangstelling bestond.
Dc prijzen i’oor in af s zijn niet in navolging van die
voor tarwe gestegen. De stemming voor mais was integen-
deel verre van levendig en de prijzen zijn verschillende
guldens per last gedaald. Op sommige dagen verbeterde-de
stemming eenigszins, doch van langen duur was clè ver-
betering niet en er trad weder een verlaging in. De verschc:
pingen waren in dc vorige week grooter, zoowel uit Argen-
tinië als uit Zuid-Afrika en vai:i den Donau. Vooral van cle
laatste soort is het aanbod grooter geworden en zijn ver-
koopers dringend aan de markt gekomen met stooinende
partijen, terwijl in het begin der afgeloopen week nog ‘er-
schillende contracten w’erdeu teruggekocht, is sedert weder
de eerste ha id aan de markt gekomen. Het is aan den
Donau kouder geworden na een periode van zacht en voch-
tig i’eer, w’elke het verschepen vati mais gevaarlijk maakte.
Verschillende partijen zijn in West-Europeesche havens aan-
gekomen en cle kwaliteit gaf over het algemeen wel reden

tot tevredenheid, hoewel ze niet in alle gevallen zoo mooi
was als na den drogen zomer en de optimistische berichten
verwacht werd De aanvoeren in de aflaadhavens i’all den
Donau nemen in omvang toe en, wanneer de w’cersomstan-cligheden gunstig blijven, kuniien binnenkort groo.tere ver-
schepingen w’orden verw’acht. De vraag in Europa beiaa1t
zich in hoofdzaak tot aangekomen en spoedig verwachte
partijen, w’elke het meest gedrukt zijn en welke verkocht
moeten worden tot lagere prijzen dan waarvoor cle verder
verwijderde pösitics ‘te koop zijn. Dc consumptievraag is
echter niet groot en op de meeste dagen varen dc omzetten
beperkt. De prijzen aan de termijnmarkt te Buenos Aires
stegen in het begin der afgelodpen week eenigszins, doch
later ging de verhooging w’eer verloren, zoodat het slot on-
veranderd i’as in vergelijking met de vorige week. Te Ro-
sario was het prijsverloop gelijk aan dat van Buenos Aires.
De prijzen sloten ook daar onveranderd voor December.
Afladers blijven geregeld aan de markt met rnaïs van den
nieuwen oogst. In verband met droog weer zijn de priizell
‘oor afladingen van den nieuw’en oogst verhoogd, doch koo-
pers vonden geen aanleiding deze te betalen. Veel belang-stelling hebben deze aanbiedingen van den nieuwen oogst
nognict kunnen wekken.
De prijzen voor Donau ge r s t zijn, in verband met de
litstelooze stemming voor de meeste voedergranen ook ge-daald, vooral voor latere verscheping. Voor spoedige posi-
ties, welke in Duitschlandl zullen kunnen worden ingevoerd
vOOr verhoogi ng der i ni’oerrecliten bij aanneming – van cle
tariefvoorstellen der Duitsche regeering, wordt op het
oogenhlik zelfs een premie betaald boven latere verscheping.
Roemenië gaat voort op ruimt schaal gerst uit- te voeren,
welke voor een groot gedeelte Duitchland tot bestemming
heeft. Ook Rusland is met gerst aan de markt tot dezelfde prijzen als die, welke voor Donau-gerst gevraagd worden
en heeft op verschillende dagen flinke contracten afgesloten.
De verschepingen van Amerika waren in de afgeloopen
w’eck klein. De prijzen, welke in de eerste hand i’opr dczC gorstsoort worden gevraagd, zijn te hoog in verhouding tot
clie van Donau-gerst en de tweede hand was meestal c-ncigd tot lagere prijzen af te geveli. Plata-gerst van deti
nieuwen oogst, ter verscheping in de eerste maanden van
het volgende jaar, w’ordt geregeld aangeboden, doch de om-
zetten daarin zijl.l niet groot. –
in cle behoefte aan h a v e r wordt nog voor het grootste
gedeelte voorzien door Duisehe haversoorten, w’elke iii
voldoende mate worden aangeboden. Gedurende cle afgeloo-
pen week was dle belangstelling daarvoor niet groot en over
het algemeen wachten koopers af. Ook Russische haver en
Donau-haver w’orden geregeld aangeboden, doch in verband

N. V.

–

INDUSTRIEELE DISCONTO MAATSCHAPPIJ

AMSTERDAM

LONDEN

BERLIJN

PARIJS

KOPENHAGEN

Maatschappelijk Kapitaal
f 25.000.000.-

Volgestort geplaatst en reserves
f
13.400.000.-

De Maatschappij financiert de aanschaffing op termijnbetaling

van Industrie-machines, Landbouwmachines. Zuivel-

installaties, Kantoor- en Winkelmachines,

–

–

Bedrijfsautomobielen, enz. enz:

1

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1093

I!1I
4

1,1 ‘

In

niet de mindere kwaliteit valt het moeilijk daarvoor koo-
pers te vinden.

.

SUIKER.

De verschillende suikerinârkten bleven ook de afgeloopea
week onregelniatig gestemd en zonder stitnuleerencie facto-ren voor cle naaste töekomst.
E ci r op a (Engeland) kocht ongeveer 40.000 tous Culia-
suiker van cle ,;Verkoop centrale”, waarschijnlijk voor te-
nielijk ver verwijderde levering, 01) basis vait 5h. 9/4% cif, terwijl biedingen
01)
belangrijke posten spoediger leverin-
gen blijkbaal geen interesse konden verwekken ;cie Verkoop-
centrale blijft nog steeds hare vaste houding hatidhaveti.
In A m e r i k a ging zeer weinig om in effectieve suiker, terwijl de noteeringen op (le termijnmarkt nagenoeg onver-
anderd bleven en als volgt sloten : Dec. 1.95; Mrt. 2.06;
Mei 2.13; Juli 2.20; Sept. 2.25.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 17.000 tons, cle versmeltingeti 47.000
tons tegen C0.000 tons in 1928 cii de voorraden 619.000 tons
tegen 204.000 tons.
De laatste C u b a-statistick is als volgt:

1929

1928

1927
–

Ton

Ton

Ton
Cubaansche prod….
……. 5.156.316 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………….128.723

87.238

139.521
Weekontv. afscheephavens. 18.668 54.257 34.429
Totaal sedert 1 Jan………4.762.473 3.750.121 4.179.693
Weekexport …………….30.777 87.319 67.852
Totale export sedert 1 Jan … 4.450.874 3.425.227 3.782.906
Voorraad afscheephavens.. . . . 270.974 324.894 396.787
Voorraad binnenland ……305.745 200.474 189.307

In L 6 n cl e
11
was cle tertni,jiimarkt cle afgeloopen week
looni gestemd; December Ii kwicl aties veroorzaakten verdere
koersdaling – ook voor de andere tet-mijnen – tusschen
3% cl. en 1% d.
De laatste noteeringeti op cle Ruwsuikermarkt waren als
volgt:
lee. 5h. 7/4% ; II rt. 5h. 7/11% ; Mei 5h. 816% ; Aug.
5
12
. 90% ; Dec. 5h. 9/1%.
lii 1) ii i t s c li 1 a ii cl heeft liet .Export-Conutd clei:i uitvoer
toegestaan van 6 pQt. der productie, hetgeen gelijk staat
niet ongeveer 110.000 tons. -‘
F. 0. .L i ch t publiceert voorloopig liet totaal zijner derde
rand lig
‘at
ii tIen Enropeeschen bietsiiikeroogst als volgt en
iii vergelijk.iiig itiet zijne tweede ranlilig en den vorigeit
oogst:

1929130

1928/29

3e Raming 2e ilamiug

Oogst
Totaal Europa z/Rusland 7.039.000 6.889.000 7.021.37 t.
Rusland …………..1.200.600
1.285.00 1.446.000
Tot. Europa mei/Rusland 8239.000 8.174,000 8.467.327 t.

Op J a v a, verkocht iie V.LS.P. 500 totis }Ïoofclsuiker uit
oogst 1929 tot den prijs van
f
11.50. De stenmiiug 01) de
ina rkt voor tweedehands suiker was flauw en prijzen brok-
kelcleit ietwat af; de laatste noteéringen varcn : Stip. ready
en Dec.
f
12.18%; Jan. en Febr.
f
12.37%; Uoofcisuiker
ready
f
11.37%.
Ook h i e r t e 1 a ii cl e liep cle prijs voor Dec-termijn aan
liet bcgiii der week wegens likwiclaties terug, terwijl ook
cle verdere niaancteti ten slotte volgden. De markt sloot
kalm op
f 12
voor Dec., j 12% voor Mei en
f 13
1
/
3
voor
Aifg., alles verkoopers, terwijl koopers f %
lager boden.
Dc ontzet was slechts klein cii bedroeg 1650 tons.

KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.

Manchester, d.d. 27 November 1929.

De niarkt vooi Ainerikaansclie katoen is de afgeloopen
week taitielijk vast geweest. liet Giriners’ rapport, dat Don derdlag jl. gepubliceerd werd vermeldde 11.898.000 balen,
tegen 10.889.000 balen niet liet laatste rapport en 11.321.000
balen een jaar geleden. :Dit cijfer werd algemeen verwacht;
ofschoon er wat beter verkocht werd; onderging de markt
weinig verandering. Gisteren was New-York wat terugge-
loopen, en Liverpool opent heden 6 tot S punten lager. Wat
.Egyptiscbe katoen betreft, zijn prijzen ook wat lager. Te-
geit 15.10 01) Woensdag ji., noteerde F.G.F. Salellariclis gis-
teren 14.75.
De niarkt voor garen van Anierikaausche katoen is rus-
tig. De officieele cijfers voor verkoopen gedurende dc eerste
beide weker vail Noveniber toonen echter aau, dat er in alle sooten behoorlijk verkocht is, zoowel in kettit.ig- en inslag-garis als wat ii ug-boonien betreft. l3eweercl wordt, .dat cle

tota1e verkoopen wel 100 pCt. meer bedragen hebbentn de
verminderde productie, hetwelk zelfs meer dan 80 pCt.van
jiorniaal is en daarbij doet het aangenaam aan te horeu,
dat, waar cie wekelijkschc’ afleveringen lager zijn clan de
quanti, welke verkocht zijn, de gcheele verminderde pro-
ductie van twee weken practisch in consumptie is gegaan.
De verkoopen van gisteren beperkten zich hoofdzakelijk tpt
kleine partijen. Gedurende cle sluitingsdagen van cle J.v’drige
veek ging er wat meer om in Egyptische soorten. Enkele
gebruikers schijnen tot de slotsom te zijn gekomen, cl/ct hij
cle tegenwoordige prijzen van, het ruwe prodluct, zijligeen
gevaar winnen loopen met orders tut handen te gevenen in
enkeldraa.ds voor poplins vercl dan ook nogal wat afgeslo-
ten. Gisteren echter, toen er voor ketting- en iiisiaggarens
veel vraag bcstoucl, waren de geboden prijzei in de meeste
gevallen te laag om geaccepteerd te kunnen worden. Jl)
De doekmarkt is in overeenstemming niet cle garenmarkt.
De handel is kalm en koopers toonen voor liet meerendeel
weinig belangstelling. Illji enkele gevallen, waarin nienide
markt als git listig nieencie te kunnen beschouwen, is er nog
wat gedaan. Aanvragen van overzee leiden over het alge-
ineen niet tot zaken. Eng-Indië in het bijzonder laat in c(.
,
n
steek en heeft niet gereageerdl op de vastere stemniin.g va
1
cle laatste beide w’eken. De algemeene toon is echter moed-
‘gevenci en met een kleinen ruggesteun van cle prijzen van
ruwe katoen, zijn prijzen over liet geheel genomen wa.t vas-
ter. Men wacht thans op ,,de dingen die komen zullen” voor
en aleer uien iets niet zekerheid kan zeggen omtrent cle al-
genieene positie.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 19Nov. 261Tov.
20Nov. 27Nov. T.T.opBr.-Indië 11571

11571
t

F.G.F. Sakellaridis 15,10 14,65 T.T.op Hongkong 1/91/
8
118
G.F. No. 1 Oomra 6,05 5,95 T.T.op Shanghai 2/3′

2/27/
s

Ontvangsten in- en uitvoeren van .kmerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen)

1
Aug.
’29
Overeen komstige periode
—–___
22
Nov.
29

1928

1921

Ontvangsten Gulf-Havens.
R
412

5348

5033
Atlant.Havens )
Uitvoer naar Gr.Brittannië 1

581

675

401

‘t Vasteland etc

1869

1989

2099
Japan

479

634

464

Voorraden.

–
(In dulzendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
22Nov.’29

1928

1921

Amerik. havens …….
….2196

2223

2581

Binnenland ………….1441

1153

1307

New York ……………9
2

9

215

New Orleans ………….505

309

457

Liverpool ……………267

393

615

KOFFIE.

Ook deze week was cle stemnung kalm op regelmatig lager
afkomende kost- en vracht-aanbiedingen van Satitos. Deze
soort heeft gedurende het geheele jaar tengevolge van cle
manipulaties van het Verdedigings-itistituut te Sao :Paulo
veel te h6ug gestaan tegenover alle ai.idere koffie’s en thans
kruinen de exporteurs aldaar, tin het zoo lang gevolgde
systeem van prijsophouding blijkt te falei.i, niet anders doen
dan trachten’ kooh.ers uit hun tent te lokken dooi, liet zeri-
den valt steeds lager gestelde aanbiedingen. De dalitig be-
4droeg deze week 41- It 51- per ewt., doch Rio koffie, die iii
verhouding bedindend lager stond dan Satitos, liep slechts
1/- terug. Ook. aal cle termuijtimnarkten liepen cle uoteerimigen deze
week nog iets terug. Aan dc Rotterclanische markt zijn zij
S’bijhet afsluiten van dit Overzicht ciooreeugenoinei.i ongeveer
% ct. per % .KG. lager clan een week geleden.
1f i ndelijk is di u toch bekend geworden, dat de veelbe–sproken leening van £ 2 millioen,door den Staat Sao Paulo
te Londen is ondergebracht. De condlitiën, waarop dit be-
dirag is verstrekt, zijn niet volledig bekend geworden, doelt het is hoogstwaarschijnlijk, dat zij in hoofdzaak overeenko.
uien niet wat daaromtrent in het vorig Overzicht is mede-
‘gedeeld, zij het ook, dat van consignatie der verpande hoe-
yeelheicl koffie ditmaal niets wordt gemeld. Wel w’orclt be-
w’eerd, dat cle iègeering van Sao Paitlo zich verbonden
.,lteeft oni ‘cle dagelijksehe aanvoeren uit het binnenland naar
d
cle ‘haven ‘van Sntos te verboogen en om verdere plannen
uit te werken, teneinde cle geleidelijke liquidatie van cle
i6tebinnenlandsche vodhiradein’ te vergemakkelijken. Dc

1094

ECONOMISCH-STA1’ISTISCHE BERICHTEN

4 December 1929

bedoeling van dit laatte is duidelijk en dat de toestand niet
gezond kan worden zoolang cle geweldige voorraden, in het
binnenland van i3razilië opgehoopt, blijven bestaan, zal wel
niemand tegenspreken, doelt hoc men zich aldaar voorstelt
den geleidelijken verkoop dier voorraden te vergemakkelij-
ken, dus te bespoedigen, is nunder te begrijpen. Die bespoe.
diging zon alleen kunnen bevorderd worden door vergroo-
ting van den afzet van liet Braziliaansehe product, doch
vast staat:
le. dat cle wereld un eenmncial ook van koffie niet meer
kan gebruiken clan zij noodig heeft; –

2e. dat cle Braziliaansche soorten niet in de plaats kun-
jien treden van de gewasschen Centraai-A.merikaansche eb
soortgelijkè koffies (het grootste gedeelte der Milds)-, die
voor de samenstelling der fijnere mélanges onontbeerlijk
zijn;
3e. dat elk jaar weder een nieuwe oogst afkoitit en dat die
tengevolge van de uitbreiding, welke de aanplant in cle laat-
ste jaren overal heeft ondergaan, bij normale weerom-
staudigheden meei oplevert dan het wereldverhruik voor-
loopig noodig heeft.
Vermindering van cle productie zou dus noodig zijn, doch
deze kan alleen verwacht worden van lage, niet meer loo-nencie prijzen. Aangezien koffie echter ongeveer 70 pOt.
vormt van den gebeden Braziliaansehen utvoer, zou een
daling van cle prijzen tot onder cle productiekosteti een ramp
zijn voor het le ncl en het ligt clan ook voor de hand, dat
aldaar allereerst gezocht wordt naar middeleu om clan kost-
prijs te drukken. Verschillende berichtgevers melden reeds,
dat dè plauters cle arbeiclsloonen beduidend willen verlagen,
w’aartegenover de arbeiders dan het recht zouden krijgen
enkele andere producten op de plantages in het klein voor
eigen rekenink te telen. Natuurlijk zou ook een verbod van
ueuwen aanplant invloed
01)
cle productie kunnen uitoefe-
tien, doch liet duidelijk, dat dit middel onder de gegeven om-
stancligheden eerst over eenige jaren uitwerking van betee-
kenis zou beginnen te hebben. En wat dan verder nog mee-
helpen kan, zou zijn toeneming van het verbruik. Dat die
hij lage prijzen allicht grooter zou zijn dan in de laatste
jaren bij hooge prijzen het geval is geweest, is te verwach-ten, doch zelfs dan zou hij den enormeti omvang der voor-
raden dit middel ook slechts langzaam werkend kuhnen
zijn.
Nederlaudsch-Indië w’as niet de verschillende Robusta-
soorten deze week nog altijd ii iet lager. De vraagprijzen van
enkele soorten zijn zelfs eer iets hooger. Tot zaken in de
eerste hand kwam het dan ook nit.

Aan de loco-markt bleef de officieele noteering van
Su-
perior Santos onveranderd. 48 ct. per
1%
1KG. en die van
Robusta 40 ct.
Aan de Rotterdamsche termijnmarkt waren dc noteerin-
gen 3 dezer des vôörmiddags: December 24% c., Maart
24% c., Mei 24
3
/8
c., September 24% e., December 24
3
/8
c.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Sautos
op pronipte verschepiug zijn thans ongeveer 61/. It 641- per
ewt. en van dito Prime ongeveer 661-
it
691-, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
ping, bedragen 44/- it 45/6.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Ïndië zijn (le
prijzen in de eerste hand op het oogeublik:
Palemba.ng
Robusta, December-verscheping, 29% ct.; Ben-
koelen Robusta, December-verscheping, 291% ct.; Manciheling
Robusta, December-verseheping, 30%. et.; W.I.B. f.a.q. Eo-
busta, Decentber-verscheping, 37 ct., alles per
1/
T(G., cii,
uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Dec._
–

Maart

1
Mei
1

Sept.

$

8,95
$

8,60
$

8,45
$

8,40
,,

8,85
,,

8,75
,,

8,55 8,54

2

Dec……..
25Nov.

…..
..
18

,.

……
,,

8,40
8,35
,,

8,25
8,28
11

,.

……

.
.,,

8,78
8,63
,,

8,58
8,50
Rotterdam,
3 December 1929.

‘THEE.

IDe stemming op cle theemarkt was in de afgeloopeti week
eenigszins verdeeld. fii Londen w’as de markt vaster; in
Amsterdam op 28 November eerder aan den flauw’en kant.
De prijzen waren daar valt 1-4 ets. beneden het niveau der
vorige veiling, welke 14 dagen tevoren werd gehouden, ge-
durende welken tijd de Londensehe markt Vrij belangrijk
lagere prijzen te zien had gegeven.
De middenprijzen varen te Amsterdam voor Java-thee
71%
(69%)
en voor Sumatra
60%
(63%)
ets., terwijl het
totaal-gemiddelde
661%
ets. bedroeg, hetgeen slechts % ets.
lager is dan de vorige veiling.
Het ma-rktbericht van de Vereeniging voor cle Thee-cul-.
tuur inNederlandsch-Indië schrijft dit-toe aan het feit, dat
er verhoudingsgewijze veel goede en superieure merken ver-
den aangeboden.
Dit jaar zal nog één veiling te Amsterdam worden ge-

STATISTISCH OVERZiCH

i

1

1

TARWE
1
HardWinter
No. 2 loco
Rotterdam! Amsterdam
per 100 K.O.

R000E
AinericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’dam(A’dani
per 2000 K.O.

GERST
Amer.No.23) loco
Rotterdam per
2000 K.G.
LIJNZAAD
La Plata
loco
R’damlA’dam
per 1960
K.G.

STEENKOLEN
Westfaalschej
1-lollandsche
bunkerkolen
ongezeefdf.o.b.
R’dam/A’dam per 1000 K.G.

PETROLEUM
Miii. Contin.
.
Crude
t/til 33.90
Bé s.
g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No. 3 f.o.b.
Middlesbrough
–

per Eng, ton
t

KOPER
Standaard.
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton

0.
1
10
II.
o(o
f1.
0(
0.
0/
f1.
01
f1.
0(
$
0J
5h.
°/o

Jaargemidd.

1925 17.20 100,0
13,075
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
452,50
100,0 10,80 100,0 1.68 100,0
731-
100,0
62.116
100,0
1926 15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50
77,9
17,90 165,7 1.89
i

112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
Lanuari

1927
15,22
5

88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2 362,50
78,4
13,35
123,7
1.75
1

104,2
8516
117,3
55.716
89,2
rebruari

,,
15,22
5

88,5
13,05

.
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10 112,0 1.70 101,2
8316
114,4
54.161-
88,3
Maart
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9
354,75
76,7
11,25
104,2 1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,9

v
priI

,,
14,80
86,0
12,825
98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00 101,9 1.22
72,6
801-
109,6
55.216
88,8
ei
15,75
91,6
13,57
5

103,8
172,75
74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95 101,4
1.22
72,6
74/-
101,4
54.141-
18,1
luni
15,60
90,7
13,20 101,0
,
175,25
75,8
246,00
1042
372,75
80,6
11,00 101,9 1.22
72,6
701-
95,9
54.216
87,2
Juli
15,10
878
12,05
92,2
171,50
74,1
235.75
999
367,75
79,5
1110 1028
‘

1.22
72,6
701-
95,9
53.19-
86,0
Augustus
14,875
86:5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
11:05

102,3
1.22
72,6
691-
94,5
55.516
89.0
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25 98,8
369,50
79,9
10,90 100,9
1.22
72,6
651-
89,0
54.131-
88,0
October
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00 77,6
10,90 100,9 1.22
72,6
651-
89,0
55.51-
89,0
November
13,45
78,2
12,12
5

92,7
184,75
79,8
233,25
98,8
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11-
95,1
December

,,
13,40
77,9
12,57
96,2
201,00
86,8
246,25
104,3 348,25
75.3
10,60
98,1 1.22
72,6
651-
89,0
60.21-
96,8
J1nuari

1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65/-
89,0
62.-(-
99,9
i-ebruari
13,80
80,2
12,87
5

98,5
226,50
97,8
243,75,
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99,2
Maart
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75,8
995
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April

,,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416
99,4
Mei
15,30
88,9
15,47
5

118,4
238,50
103,0
260,7
110,5
372,00 80,4
10,60
98,1 1.19
70,8
661-
90,4
62.151-
101,1
Juni

,,
14,37
5

83,6
14,27
5

109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661
90,4
63.171
102,9
Juli
1425
82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,001 102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
66j-
90,4
62.181-
101,3
Augustus
1200
69,8
12,625
96,6 214,75
92,8
226,75
961
350,75 75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
62.1016
100,7
September
11,65
67,7
11,575
88,5
1
–
98,75
85,9
198,25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
102,1
October
12,275
71,4
12,27
93,8 218,50
94,4
189,50
80,3 366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105,7
November ,,
12,32
5

71,7
12,07
5

92,4
227,25
98,2
185,50
78,6
386,25
83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.18/-
109,4
December

,,
12,30
71,5
11,90
91,0 220,25
95,1
180,50
76,5
373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
–

70.31-
113,0
lanuari

1929 12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3
365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-
90,4
–

75.1016
121,7
lebruari

,,
12,72
5

74,0
12,65
96,7
236,00
101,9
194,75
82,5 357,25 77,2
12,90.
119,4
1.11
66,1
66/6
91,1
78.-16
125,7
Maart

.

,,
12,65
73,5
12,625
96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81-
144,0
April
12,125
70,5
11,625
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716 133,5
Mei

,,
11,125 64,1 10,575
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
11,15
103,3
1.16
69,0
.69(6
95,2
75.416
121,2
luni
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25
104,2
1.30
77,4
71/-
97,3
74.111-
120,1
juli
12,80
.74,3
11,20
85,6
218,50
94,4
191,25
81,0 415,50
89,8
11,25
104,2 1.30
77,4
7216
99,3
72.1216 117,0
Augustus
13,125
76,3
10,75
82,2 202,58
87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
11,25 104,2 1.30
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September
12,62
5

73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9 506,75
109,6
11,40
105,6
1.30
77,4
7216
99,3
74.191-
120,7
October
12,10
70,4
9,87
5

75,6
185,00
79,9
168,00
71,2 516,50
111,7 11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.161-
117,3
November ,,
11,775
68,5 9,20 70,4
174,00 75,2
164,75
69,8 483,25
104,5 11,33
105,1
.

1.30
77,4
7216
.
99,3
70.51-
113,2
2 December

,,
12,90
75,0
9,50
72,7 173,00 74,7
164,00 1
69,5
500,00
108,1
11,75
108,8
1.30
77,4
7216
99,3
68.101-
110,4
1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2)
= Western vôôr de invoering vai
*
Manitoba No. 3.
t
Zuid-Russische.

4 December 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1095

houden en wel op 12 dezer, terwijl daarin ca. 12.000 kisten
zullen worden aangeboden.
De betere stemming te Londen valt misschien toe te schrij-
ven aan het feit, dat de Britsch-Indische en Ceylon thee-
planters maatregelen beramen voor een restrictie van den
oogst, varieerencle van 5 tot 15 pCt., tot deelneming aan
welk plan ook de Ned.-Indische thee-ondernemingen schij-
nen te zijn uitgenoodigd.
Bovendien zijn er onderhandelingen gaande over den
verkoop aan Rusland van circa 15 millioen lbs. thee, het-
geen een welkome, doch niettemin geringe afneming der
grootc voorraden tengevolge zou kunnen hebben.
De thee-uitvoer van Zuidelijk Britsch-Indië over October
bedroeg 3.772.000 lbs. (3.566.000), zoodat gedurende Januari/
October werden geoogst 43.788.000 lbs. (41.305.000).
Amsterdam, 2 December 1929.

STEENKOLEN.
Volgens verklaring van de Engelsche Regeering schijnt
er een compromis op komst tussehen de mijneigenaars en
de mijnwerkers, zondir dat legislatief behoeft te worden in-
gegrepen. Ook is gezegd va.n regeeringszijde, dat het moge-
lijk moet zijn, den mijnwerkers 8 uur loon per dag te be-
talen voor 7 uur arbeid, zonder dat het noodig zou zijn
de verkoprjzen te verhoogen. Ingewijden zijn benieuwd te zien hôe de Regeering dit wil klaarspelen. Intusschen
is in Engeland zoowel als in Westfalen en Holland en
feitelijk overal in dit wereldcleel de stemming op de kolen-
markt vast.

De prijzen zijn:
Northumberland Ongezeefde ………….
f
11.75
Durham Ongezeefde ………………… ..12.-
Cardilf 213 large 113 smalls …………….13,50
Schotsehe gezeef de (Prime Lothians) ……11,25
Yorkshire .gewasschen Singles ………….11,75
Westfaalsche Vetförder ……………….13,35
Vlamstukken T ………….,, 14.50
Smeenootjes ……………. ..14.-
Gasvlamförder ……………13,25
Gietcokes ………………..17,25
Hollandsche Eierbriketten …………… .. 16.50

alles per ton van 1000 KG. franco station Rotterdam/Am-
sterdam.
Ongezeefde bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam

f
1.1.75.
Markt prijshoudencl.

IJZER.

Hoewel dle Belgische ruwijzermarkt nog steeds kalm is,
wordt de stemming over ‘t algemeen bevredigend genoemd.
Met betrekking tot de Fransche markt wordt nog steeds
van een flinkeu afzet gewaagd. De Clevelandmarkt wordt
gekenmerkt door het feit, dat de verbruiker zich bij voort-
during terughoudend betoont.
Het Comptoir beige heeft den binnenlandschen prijs voor
gieterij-ijzer met 5 frs. verhoogd. De exportprijzen van het
Westeuropeesche gieterj-ijzerkartel zijn voor de Continen-
tale landen tot einde Januari en voor de overzeesche landen
tot einde Maart gehandhaafd. Het O.S.F.M. (Frankrijk)
verkoopt voor December tegen onveranderde prijzen en
voorwaarden.
De staalmarkt had, na dc opleving tengevolge van het
besluit van het Internationale Ruwstaalkartel om de pro.
ductie in November en December te verminderen, in de
laatste 14 dagen een onbevredigend verloop. Onder den in-
vloed vati de baissestemming besloten de producenten voor
stafijzer bij onderlinge afspraak een minimum verkoops-
prijs van 105 sh. per Eng. ton fob. Antwerpen vast te stellen.

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.
Graan van Noord,-Am,arika.
Deze markt was wederom
teleurstellend. Voor de drie thans op (Ie St. Laurence lig-
gende booten was het hoogste in uitzieht gestelde cijfer $ 0.10 voor zwaar graan naar Antwerpen of Rotterdam,
respectievelijk $ 0.14 naar de Middellandsche Zee. Van de
Northern
Range werd 1/9 per qtr. naar U.K. voor begin
December laden genomen, terwijl van de
Gulf
een December/
Januari boot van 33.000 qtrs. tegen 216 naar U.K. met de
optie Antwerpen of Rotterdam tegen 213 afgesloten werd,
hetgeen waarschijnlijk kan worden herhaald. Verder werd
van de Gulf nog een boot van 7000 ton maximum naar
Griekenland bevracht tegen het betrekkelijk goede vracht-
cijfer van 41- per qtr. voor eerste helft December laden.
Noord-Pacifie.
Van Vancouver zijn nog geen volle ladin-
gen verkrijgbaar. De eenige mogelijkheid een boot te plaat-
sen bestaat van Portland of Puget Sound naar UK/Con-
tinent tegen 2216, misschien 2316 voor begin December
laden.
• La Plata.
Deze markt heeft zich gelukkig weer gedeelte.
lijk hersteld. Er is vraag naar December tonnage en de
vrachteu zijn daardoor snel opgeloopen. Voor handige boo-

/’AN GROOTHANDELSPRIJZEN
1
)

TIN
locoprijzen
Londen per
Eng, ton

KATOEN
for Middling
locoprijzen
New York per Ib.

WOL
gekamde
Australische, Merino 64’s Av.
loco B’radford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
508 Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per lb.

SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam.
per lOO K.G.

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
‘J
K.G.

THEE
Af!. N.

theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma- tratheep.1/2KG.

lndexcijfer
v/h. Centr. B. v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100

Indexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927
=
100
tot 1925=100

°Io
$
cts.
O/o

pence
°/o
pence
0
/s
Sh.
01
0

II.
01
cts.
01
cts.
°/o
261.171-
100,0
23,25
100
‘
0
.55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625
100,0
18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
100,0
1(>0,0
290.1716
III

1
17.55
75,5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375
90,2 94,25
111,5
93,2
92,9
299.1316
114
:
4

13,45
57,5
.45,00
81,8 25,25 85,6
117,375
54,4
-22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9
309.816
118,2 14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1 117,125
53,7
21,125 112,7
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2
89,9
312.151-
119,4 14,25
61,3
47,75
86,8
26,50 89,8
118,25
56,8
20,62
5

110,0
48
78,2
70
82,8
92,9
89,2
304.11-
116,1
14,75
634
47,50 86,4 26,25 89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2
72,25 85,5
92,3
88,7
295.121-
112,9
16,15
69:5
47,00
85,5
26,00
88,1 117,75
55,4 20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5 90,4
296.916
113,2 16,85
72,7
47,25
85,9 26,00
88,1
116
50,5
18,37
6

98,0
47
76,6
8l,25
96,2
96,1
89,6
289.1516
110,7 17,90
77,0 48,50 88,2 26,50
89$
114,75
47,0
18,62
6

99,3
47
76,6
84
99,4 97,4
92,2
292.-16
111,5
19,70
84,7 48,50 88,2 26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
98,7
45,375 73,9
–
–
96,1
90,2
287.1216 109,8
22,05
94,4
50,00
90,9
26,50
89,8
114,25
45,6
17,87
5

95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96$
89,1
264.216
100,9
20,65
88,8 50,25 91,4
26,75
90,7
114,375
45,0
16,876
90,0 45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
264.416
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0
28,50
96,6
116,5
51,9
17,25
92,0
46
74,9 96
113,6
97,4
88,9
266.1316
101,8
19,70
84,7 51,50
93,6
28,75
97,3
117,75
55,4
17,87
5

95,3
46
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
255.1/-
97,4
19,25
82,8 53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,31′
927
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35
78,9 54,75
99,5
31,75

–
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8 87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,87
5

90,0
47
76,6
79
93,5
98,1
89,2
23461-
89,5
20,65 88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375 26,3
16,875
90,0
47
76,6 74,25
87,9
98,7
90,5
230.13/-
88,1
21,55 92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-19
25,3
16,620
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2

–
218.816
83,4
21,35
91,8 55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8 73,25
86,7.
98,7
89,8
211.191-
80,9
21,75 93,5 53,00 96,4 31,25
105,9
-19,25 26,0
15,50.
82,7
49,875 81,3 71,25
84,3
95,5
88,2
211.181-
80,9
19,30
83,0 51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875
84,5 67,75
80,1
92,9
86,6 214.716
81,9
18,55
79,8 47,00 85,5 29,00
98,3 -18,5 23,9
15,875
84,7 52,75 86,0
70,25
83,1
93,5 85,4
221.191-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4 -18,8 24,7
14,625
78,0
53
85,4
73 86,4 94,2
83,1
232.1016
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2
-/8,625
–
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6 95.5
85,1

–
228.81-
87,2
20,45 88,0 46,25
84,1
28,00
94,9
-/8,5
23,9
13,925
74,3 51,75 84,3 76,5
90,5 95,5
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75 85,0 28,75
97,3 -19,875
27,9
13,775
73,5
53,125
86,6 77,25
91,4 94,2
84,6
222.111- 85,0
20,10
86,5
44,25
80,5 27,75
94,1
1/-
33,7
13,375
71,3
54
88,0 74,25
87,9 94,2
85,4
221.016
84,4 21,25
91,4 44,00 80,0 27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
207.516
79,2
20,45 88,0
43,25′
78,6
27,25
92,4 -110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0 74,25
87,9 92,9
83,9
197.516
75,3
19,40
83,4 41,50
75,5
26,25
89,0
-110,875
30,5
12,25
65,3 54

•

•
88,0 73,50
87,0 91,6
81,7
200.51-
76,5
18,75
80,6 40,00
72,7 25,75
87,3
-/10,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69,50
82,2 91,0 81,9
209.516
79,9
18,65
80,2
38,75 70,5 24,75
83,9
-/11
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
•
81,1
91,0
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0 37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,6
91,6
83.6
205.516
78,4
18,90
81,3
34,25
62,3
23,75
80,5 -110.125
28,4
13,475
71,9 51,75
84,3
64
75,6
91,0
82,0
188.916
72,0
18,45
79,4
32,50
59,1
22,50
76,3
-19,625
27,0
13,30
70,9
48,50 79,0
66
78,1
94,2
80,5
182-16
69,5
17,50
75,3
34,25 62,3
23,00
78,0
-18,125
22,8
12.50
66,7
41,75 68,0 66,50
78,7
174.716
66,0
1 1

•
-18
1

22,5
1

12,00
64,0
40

1
65,2
le huidige officieele noteeringswijze (Jan. 1928).
3
) = Malting vôÔr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (jan. 1928).
4)
Jaar- en maandgemiddelden afgerond
p
1
1
pence.

il

1096

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 December 1929

ten is van de Bovenrivier naar U.K./Continent 1716 be-
taald, naar lersche havens 1/- extra met het oog op de lang-
zame lossing aldaar. Grootere booten werden tegen 161-
naar UK/Continent afgesloten naar Antwerpen of Rot-
terdam tegen 6 d. minder, terwijl van Bahia Blanca 1316
betaald werd naar Antwerpen of Rotterdam voor booten
van 9000 en zelfs 12.000 ton. Bevrachters stellen nog weinig
belang in scheepsruimte voor het nieuwe seizoen. Er wer-
den slechts twee booten afgesloten één groote boot van de Bovenrivier naar Antwerpen/Rotterdam/Amsterdam tegen
171- met ligdagen 15 Januari en een ander schip van Bahia
Blanca naar Antwerpen of Rotterdam tegen 1516 voor
23 Januari/15 Februari laden.
Buiker van West-Indië.
Rat aanbod van lading was zeer
gering. Van San Domingo werd een gedeeltelijke lading van
2500 ton per December naar Gothenburg tegen 1716 afge-
sloten. Voor verscheping in dit jaar zijn nog slechts ca.
4425 ton van Puerto Cortez naar U.K./Continent aan de’
markt, waarvoor 171- in uitzicht gesteld wordt voor tweede
helft December laden. Per Januari zou een 6000 tonner van
Cuba naar U.K./Continent tegen 161. geplaatst kunnen wor-
den, met de oplie San Domingo laden, tegen 15/6, terwijl
er buitendien een order van 3500 ton van San Domingo aan
de markt is tegen 171-.
Balpeter van
Chili.
Deze markt was zeer flauw. Terwijl
een betere vraag naar scheepsruimte de vrachten, mede ten-
gevolge van het oploopen der koersen van de La Plata,
gunstig zou hebben beïnvloed,, zijn de Salpeterbevrachters
nu, doordat, zij nauwelijks belang in tonnage stelden, erin
geslaagd, de eenige boot, die afgesloten werd, goedkoop te
krijgen. Deze afsluiting betreft een 7400 tonner per 10126
December, die 2016 naar Bordeaux/Etamburg Range accep-
teerde, met de optie Noord-Spanje tegen 2116, Middelland-
sche Zee 2216, Adriatische Zee, Alexandrië, Danzig of Gdy-
nia tegen 2316. Op deze basis zou nog een boot per Decem-
ber/Januari geplaatst kunnen worden.
Naa.r ljnruimte was zoo goed als geen vraag. Slechts
1500 ton werden voor prompte belading naar Duinkerken,
Antwerpen, Rotterdam of Hamburg tegen 151- minus com-
missie geboekt.
Rijst van Burma/t.
Er is een order aan de markt voor
Februariverscheping naar Antwerpen/Hamburg Rauge tegen
23/6, maar deze order is nog niet definitief en tonnage is
onder 25/- niet te krijgen.
Donau.
De meeste bevrachters stellen geen belang in
scheepsruimte, zoodat deze markt zeer stil was. Er werd
slechts én boot van 5300 ton maximum per 1/15 December tegen 1619 naar Havre/Ha.mburg Range en 1613 naar Ant. werpen, Rotterdam of Amsterdam afgesloten.
Van cle
Zwarte Zee
werd bevracht tegen 131- tot 13/3 voor
December laden. De vraag naar ruimte was zeer behoorlijk.
Middelland.sche Zee.
Deze markt was iets vaster, maar
aangezien het aanbod van tonnage voor December laden
vrij groot is, is er weinig kans, dat de vrachten zullen op-
loopen. De volgende ertsladingen werden bevracht: Hornillo Baai/Rotterdam 61-, Almeria HarbourfDuinkerken 713, Me-
lilla/Danzig 6/7
1
/
2
, Alicante/Rotterdam 619, Ca,i-thagena/
Middlesbrough 8/3, PomaronfRotterdam 7/-, Gent of Ant-
werpen 81-, Port Breira/Jarrow 71-, BonafMiddlesbrough 8/-
en Huelva/RotterdCm
5/10V2,
Dundee of Tyne River 12f- en
Dublin 10/-. De fosfaatvrachten zijn slecht en de markt is
buitengewoon flauw. Afgesloten werden slechts de volgende.
ladingen: Sfax/Nantes en Rouaan 6/7% en CasablancafBor-.
deaux/Hamburg Range 1119.
Noord-Bpanje.
Er kwamen iets meer orders aan de markt
naar het Continent en de stemming is vast. Van Bilbao naar
Tyne Doek werd 613, naar Middlesbrough 713, Cardiff 6/1%
en Rotterdam 5/7% betaald, van Santander naar Rotter-
dam 6/-. . —
Kolen van U.K.
Door het groote aanbod van gi
–
oote boo-
ten zijn de uitgaande vrachten verder gedaald en hebben
thans een lagen stand bereikt. Van Zuid-Wales werd om, af-gesloten: Rouaall 519, Gibraltar 716, Genua 7(9, Alexandrië
913, Las Palmas 9/-, Rio 1216, Santos 1216, Buenos Aires
141- en Rosario 1419, en van de Oostkust: Reval 71-, Brevig’
6/-, Hamburg 4/6, Rotterdam 4/-, Antwerpen 319, Rouaan
5/6, Genua 7/10%, Port-Said 91-, Las Palmas 9/- en Buenos
Aires 14/3.

RIJNVAART.
Week van 24 t(m.
30 November 1929. De aanvoeren van zeezijde bleven ongewijzigd. De scheeps-
ruimte, hoewel niet overvloedig aanwezig, bleef hij tame-
lijke vraag voldoende beschikbaar. De ertsvracht varieerde
tusschen
f
0.60/0.70 en
f
0.7010.80 per last met resp. 4 en
S losdagen. Voor het Rhein-Herne Kanaal betaalde men af.
wisselend, naar gelang der beschikbare scheepsruimte 10
tot 20 ets. per last meer. Naar den Bovenrjn was tamelijk

vraag. Er werd uitsluitend in daghuur bevracht. Deze va-
rieerde voor groote schepen tusschen 3% tot 3% ets. per
ton met aflevering Ruhrhavens of op de losplaats vrij; voor
kleinere en vlotte schepen 4 tot 4% ets. met aflevering
Ruhrhavens. Het sleeploon werd genoteerd tusschen het
50 en 70 ets. tarief. De waterstand was afwisselend vallend
en wassend, doch onderging weinig wijziging. Naar den Bovenrijn werd op ca. 1.70 ad 1.80 M. en naar de Ruhr-
havens op maximum 2.50 ad 2.60 M. afgeladen.
In de Ruhrhavens namen de verschepingen van kolen eenigszins af. Scheepsruimte was in het laatst der week
voldoende aanwezig. De vracht voor exportkolen naar Rot-
terdam bedroeg in het laatst der week Mk. 2.80 per ton in-
clusief sleeploon.

ONTVANGEN BOEKEN.

Verslagen en Mededeelin gen van de Directie van den
Landbouw 1929 No. 1.

Lijst van
officieele
personen, instellingen en Ver-

eenigin gen op land- en tuinbouwgebied.
‘s-Gra-
venhage 1929; Algemeene Landsdrukkerij. Prijs

f
1.—.

Van de jaarlijks door de Directie van den Lail
.
4bouw ge-
publiceerde Lijst van officieele personen, inste lingen en
Vereenigingen op land- en tuinbouwgebied is als No. 1,
1929 der Verslagen en Mededeelingen wederom een uitgave
verschenen. Deze lijst, die thans is bijgewerkt tot April
1929, bevat vooreerst een overzicht, zoowel wat personen
als zaken betreft, van de samenstelling der verschillende
Regeeringsorganen en instellingen op landbouwgebied. Daar-
naast zijn er in tezamen gebracht de adressen van alle
Commissiën en organisaties, die op eenigerlei wijze bij den
land- of tuinbouw betrokken zijn.
Statistisch Jaarboek der Gemeente Amsterdam,
uitge-
geven door het Bureau van Statistiek der Ge-
meente, 21e jaargang 1928. Amsterdam 1929; J.
M. Meulenhoff.

Ensayo bibliogrdfico de ‘Don Cai-los de Sigüenza, y
Gongora
por Irving A. Leonard, Ph. D., Univer-

sidad de California, Berkeley, E. U. A. México
1929; Monografias bi.bliogrâficas Mexicanas,
num. 15.

El comercio exterior argentino en 1928 y 1927 y esta

disticas econémicas retrospectivas.
Boletin No.
205. Republica Argentina, Direcci6n genéral de
estadistica de la nacién. Buenos-Aires 1929.
G.
Kraft Ltda.
– S.
A. de Impresiones generales.

Anivario Demo grdphico.
Secçâo de Estatistica De-
mographo – Sanitaria. Anno XXXI 1924, vo-
mme
II. Sâo
Carlos, Guaratinguetâ, Botucatii e
Interior do Estado.
Sâo
Paulo 1929; Typogra-
phia Brazil de Rothschild & Oia.

Escalafôn del cuerpo diplomdtico Mexicano.
México
1928; Publicaciones de la Secretarfa de relaciones
exteriores.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.

Bedrijfsleven en de strijd tegen

de Armoede in Nederland

door Dr. CH. A. VAN MANEN.

Prijs ingenaaid
f 3,—.

Gebonden
f 4.75.

Voor leden der Vereeniging en geabon-

neerden op het Weekblad wordt dit werk

beschikbaar gesteld tegen den prijs van

f
2,50 ingenaaid en
f 4,—
gebonden.

Bestellingen richte men tot het Secretariaat van het

Instituut, Pieter de Hoochweg 122, onder gelijk-

tijdige remise per postwissel of op postchèque-
en

girorekening No. 8408, Rotterdam.