Jrg. 14, editie 719

9 OCTOBER 199

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economisch
>
~Státisti sche

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR
HANDËL,
NIJVERHEID, FINANCIÈN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

14EJAARGANG

WOENSDAG 9 OCTOBER 1929

No. 719

INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr.
G. M. Verrijn Stuart.

ECONOMISC El-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van Lennep; Mr.
K.
P. van der Mandele;
Prof.
Dr. N. J.
Poluk; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; Prof. Mr. H. R. Ribbius Jan Schil.ehuis;
211r. Q. J. Terpstra; Prof.
Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid:
Prof.
Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.

Assistent-Redacteur: JE. M. JE. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Ltbonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen liet weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abopné’s, leden en donateurs kosteloos, voor voo-
ver déaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangoteelcende stukkan: Bijkantoor Ruige plaat weg.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh cG van Ditmar’s Uitgever-iIaotschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Posthèque- en giro-
rekening No. 6729.

8 OCTOBER 1929.

De gelcivraag voor de maaudswisseling was ditmaal

zeer gering. Dientengevolge liepen de koersen alle

iets terug;. in het bijzonder de prolongafierente, daar,

afgezien van het ruimere aanbod, de vele likwidaties

op do effectenmarkt een sterke inkrimping van de

-raag veroorzaakten. De noteering daalde dan ook tot

4% â 4% pOt. Particulier disconto liep tot 5% á 51.tu

pOt. terug. 1-let aanbod van wissels neemt echter wel

iets toe, zoodat een verdere daling weinig waarschijn-

lijk is. Alleen cailgeld bleef aanvankelijk nog zeer ge-

zocht, voorbijgaand werd tot 5% pOt. betaald, mar

aan het einde der week bestond er weder aanbod voor

4% pOt.
* *
*

Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank geeft

de post bionenlandsche wissels een teruggang van
f
4.3 millioen te zien. Het bedrag der rechtstreeks bij

de bank geplaatste schatkistpromessen verminderde

iet
f
6 millioen. De beleeningen vertoonen een daling

van
f 11.2
millioen. Het renteloos voorschot aan het

Rijk nam met
fl.8
millioen af.

De goudvoorraad der Bank daalde met
f 100.000.

De zi.lvervoorraad bleek met een kleine
f
600.000 te

zijn verminderd. De post papier op het buitenland

klom met
f
10.4 millioen, terwijl de diverse rekenin-

gen op de actiefzijde der balans een daling van
f
6.8

jnillioen te aanschouwen geven.

De biljettencirculatie liep met
f
1.1.5 terug. De

rekening-courant-saldi daalden met
f
2.4 millioen. Het

beschikbaar metaalsaldo bedi-oeg
f
5.2 millioen meer

dan verleden week. Het dekkingspercentage is nage-

noeg 54.
* *
*

De wisselmarkt verkeerde in een onzekere stem-

ming. De omzetten waren niet groot en de verhooging

van het Engelsché bankdisconto was nog te kort in

w’erking om te kunnen beoordeelen, of de invloed er-

van voldoende zou zijn om verdere goudonttrekkingen

aan Londen te voorkomen. Dientengevolge had reeds

geringe vraag een stijging en betrekkelijk klein aan-

bod soms weder een vrij groote daling tengevolge. Per

saldo bleef een stijging van het Pond van ongeveer
34;
Of
en een daling van Dollars van ongeveer l
‘
loo

over. Ook Marken waren 1
0/00
lager. Daarentegen was

er voor Parijs niet veel verandering; alles dooreenge-

nornen was de daling in Londen toch voldoende om

alle koersen onder het goudpunt van uitvoer te bren-

gen. De overige koersen waren hier meestal iets flau-

‘ver. Uitzonderingen hierop maakten Kopenhagen en

Oslo, die beide ongeveer 5 cent honger noteerden. Yen,

waarvan de koers, na de stijging van de laatste weken,

een reactie onderging van bijna 5
‘
foo
en Canada, dat
opnieuw gevoelig lager was. Gisteren in den namid-

dag werd de markt verrast door een plotselinge inzin-

king van den Pesetakoers. Deze daalde in een half uur

tijd van 36.96 tot 36.65. De stemming voor dezen wis-

sel was in de laatste weken zeer vast; blijkbaar werd
met succes gewerkt aan verhooging van het koersni-

veau. Ook nu had men echter weder slechts een tijde-

lijk succes.

LOND1N, 7 OCTOBER 1929.

Het heeft verleden week eenige dagen geduurd,

voordat de geldruimte, die voor de eerste dagen van

October voorzien werd, zich kenbaar maakte. Eerst

tegen het einde der week werd geld gemakkelijker en

zal ook wel eenige dagen zoo blijven.

– Disconto daarentegen vertoonde eerst neiging te

verzwakken en noteerde 6%—Jio, maar trok tegen het

einde der week weder aan tot 6116—%, toen op een

zeer duidelijke wenk van het centrale instituut, dat

het bankdisconto effectief moest zijn, de inschrijvin-

gen voor de schatkistpromessen tot een fractie boven
6% werden ingeleverd. Het spreekt dan ook wel van-

zelf, dat disconto hier voor eenigen tijd ten minste,

hoog gehouden moet worden, om den invloed daarvan

ten volle op de wisselkoersen te doen inwerken, anders

had men de discontoverhooging wel achterwege kun-

nen laten.

ECQNc3MISCH-STkTTSTÎSÇHE BERICHTEN

•

_._,

–

iS,

904,
–
–

•

LUIK—ANTWERPEN.

,,Waar
een man als Francqui de hand aan den p1oeg

slaat, mag men daden verwachten”, sçhzeef ik twe
jaar, geleden, naar aanleiding van hdt rapport ddrx

Belgische Nationale Commissie vooi de Goote Wer
ken, van welk rapport de aanbeveling tot aanleg van

een ‘rechtstreek’sch scheepvaartkan aal Luik-Antwer-
pen de kern vormde.
1)

Wie gemeend mocht hebben, dat het de Belgische

regeering geen ernst ivas- met ,d,e,ze Commissie en haar
plannen, zal moeten inzien zich vergist te hebben, nu

ôp 29 November t&Luik de aaflbesteding zal ‘plaat2

hebben van al het grondwerk ,,voor. het gravèn van

cle hedding en het aanleggen der dijken” (zooals het

in den Vlaamschen tekst van het bestek heet) van het

meest essentieele vak van genoemd kanaal, namelijk
ian Haccourt aan het bestiande kanaal Luik—Maas-

tricht (ter hoogte van Visé aan de Belgische Maas,

waarmede het door, een zijkanaaltje en sluis’ zal wor-,

den verbonden) tot Briegden, even bezuiden Lanaeken,’
alwaar het zich zal splitsen in een noordelijken tak,,
uitkomende in de Zuid-Willemsvaart bij Neerharen, én

een westelijken in de richting Hasselt. Een vak van-

even 10 K.M. lengte, waarvan de aanlegkosten wor-

den begroot op minstens 300 millioen francs, onge-,
rekend alle bijkomende kunstwerken als sluizen, brug-

gen, versterkingen, grondduikers ed., welke niet ip

de aanbesteding zijn begrepen.
t

• Volgens de oorspronkelijke raming van de Com-

missie zou het geheele kanaal van 122 K.M. slechts

812 millioen francs kosten, waarvan 158 millioent
voor verbetering van eenige gedeelten van be-

staande kanalen (tezamen ongeveer 61 K.M.) die
deel zullen uitmaken van het nieuwe, en de overige
114 millioen voor den nieuwen aanleg (55 K.M.).
Maar howel het thans aan te bestèden vak verieweg

het moeilijkste en duurste zal zijii, wordt in deskun-

dige kringen aangenomen, dat de totale kosten min-
stens het dubbele van de officieele raming zullen

bedragen. .
Enkele bijzonderheden uit het bestek en de daarbij,

gevoegde teekeningen geveii een goed denkbeeld van
de te overwinnen moeilijkheden. Het bewuste kanaal-;
vak verlaat het Maasdal bij Lixhe en doorsnijdt het

hooge heuvelland bewesten daarvan – dat de wate-.
scheiding vormt tusschen Maas en Schelde – in zijn.
allerhoogste kammen op een doorloopend peil vai 60 M. + O.P. (Oostendich Peil = 2.1 M. + N.A.P.))
hetgeen uitgravingen van gemiddeld 35 (maximum

60) Meter over 8van de 10 K..M. noodig maakt. Twin-
tig millioen kub. meter grond dient daartoe te wor-
den verzet, een werk waarvoor deh. aannemer 2400,

werkdagen, dus zegge zevn jaren tijds wordt• ge
laten. Daarentegen moet het bestaande kanaalbed tus-
schen Haccoirt en Lixhe, om op het gelijke peil te

komen, niet minder dan 11 meter worden opgehoogd,
wat hier ter plaatse bijzondere moeilijkheden ople-
vert wegens de vlak naast het kanaal stroomende
Maas. Op een bepaald punt zijn voor versterking van

den, kanaaldijk slechts enkele meters beschikbaar, zoo-
dat hier niet veel meer dan een, dikke betonmuur kan
worden aangebracht om een 11 meter boven den
rivieroever gelegen groot scheepvaartkanaal te

houden!
Bij den hedendaagschen stand der techniek geldt
het als axioma, dat vrijwel elk waterhouwkundig werk

mogelijk is, wanneer slechts over de noodige fincn-
cieele middelen kan worden beschikt. In dit licht
beschouwd, zal men minstens evenveel bewondering
nioetén gevoelen voor de Belgische financiers, .die een

dergelijk kostbaar kunststuk rendabel. meenen te
kunnen maken als voor de ingenieurs, die liet heb-
ben uitgedacht. In elk geval zullen wij Nederlan-
ders, die een grootsch waterbouwkundig werk we-

‘)
,,De Waterweg naar
Luik”; zie E.-S. B. van 14,21 en

28
December
1927-

9 October 1929

–

INHbijD.

‘

BIz.

LUIK-ANTWERPEN
doorJ.
H. Cohen Stuart ……..904
Het vraagstuk der ischeepvaartprotectie II (Slot) door
Mr. U.

:- Sqheffer ………………………..,. 906
De” èentra1e’sder böerenleenbanken door
Mr. 0. Gezelte
Meerl$u?g

. .

.’ ……………………………909
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:
De havens van Italië door
4nt Giotdano ………
…..,
910
AANTEEKENINGEN:
De Engelsche discontopolitiek …………………
912
Investment Truats ………………………….
9)3
Het prijv’elö’op vân groothandelsartikelen.gedurende
het derde kwartaal van 1929 II
(Slot) ……..
914
– Indexcijters van groothandelsprijzen ………….
918
Dc concentratie in de Fransche industrie ……..
919
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN
………………..
920
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
920-926
Oeldkoersen. –

Bankstaten.

Verkeerswezen.
Wisselkoersen.

Coederenhandel.

ten te waardeeren, den Belgischen ingenieurs onze –

als het ware sportieve – appreciatie niet mogen out-

houden voor de totstandkoming en uitvoering van een
zoo lcnap en moedig ontwerp. Den ingenieurs – maar

niet minder ook len geologen, die door hun gedul-

clige nasporingen een ihteresante oplossing hebben
weten te vinden voor een der grootste moeilijkheden

in het knaaltracé.
* *
*

Zooals
blijkt
uit nevenstaand schetskaartje, loopt

dit tracé vlak om onze grens hedn, ‘op sommige pun-

ten slechts enkele’ meters daarvan verwijderd. Het
maakt geen aangenamen indruk, doet zelfs denken aan

een opzettelijke provocatie. De commentaren, die het
plan van Belgische zijde vergezellen, versterken helaas

dien indruk. Echter schijnt de geologische gesteld-
heid van het terrein een meer westelijk – recht-
streeks van Lixhe op Hasselt aanloopend – tracé, als

oorspronkelijk door Ir. van Caeneghem voorgesteld,

te hebben, verhinderd. Reeds het rapport der Corn- missie-Francqui -maakte melding van deze terrein-

moeilijkheden in het heuvelland tussehen. de rivier-

ties Jeker en Demer, waar men op betrekkelijk ge-
ringe diepte ,een sterk waterhoudende zandlaag aan-

treft, een soort drijfzand, dat ook bij de mijnboringen
in de Kempen en iii ons Limburg veel last heeft ver-
oorzaakt, maar voôr kanaal-aanleg in de streek tus-
de bronnen van de Derner een
schen Eygenbilsen en
vrijwel onoverkomelijke hindernis zou hebben opgele-

verd. In de onmiddellijke nabijheid van onze grens
evenwel bestaan de dooi’ te graven heilivelruggen aan
weerszijden van de J’eker grootendeels uit hardenmer-

gel – de voor de cementfabricatie zoo waardevolle
gron,dstof – terwijl vërder n9ordeljk,. tussehen Vroen-
hoven en Veldwezelt, waar de mergellaag op een die-

per niveaq wegzinkt, een oude rivierbedding – ver-moedelijk van de Maai – is aangetroffen, een diepe
grintiaag, die een zeer geschikten kanaalbodem biedt.
Het is nu maar de vraag, of deze gunstige terreinge-

steldheid zich ook van Rriegden in Westelijke rich-
ting voortzet en of het werkelijk mogelijk zal blijken
– zooals het plan is – de Kempensche kolenvelden’
van Luik af te bereiken op één doorloopend sluisvrij
pand op een peil van 60 M. Zoo ja,. dan valt niet te
ontkennen, .dat zulk een kanaal voor de kolenvoorzie-
ning van de Luiksche industrie en in het algemeen
voor de verbinding tusschen de Luiksehe en Kem-
pensche industrieele rayons groote voordeelen biedt;
grootere voordeelen dan zelfs dc meest ideale door-vaart van Maastricht zou vermogen te geven, omdat

deze in elk geval afdaling tot een lager peil (42 M. +
N.A.P.) en ‘het passeeren van minstens vier sluizen

noodig maakt
In hét verkeer met Antwerpen valt aan een mini.-

mum van 6 sluizen (op een verval van 60 M.tusschen
Luik en Antwerpen) niet te ontkomen, onverschillig
of men over Maastricht of Hasselt vaart. Maar onder

bestaande omstandigheden, en tenzij zoowel de door.
vaart van Maastricht als de déarbij aansluitende wa-

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

905

P

4′

Ha55eI1

N eerIa ren

‘Di
Lanaeker2
d

%% ..••4U,#•
.J

i15en brieer/

Vekiwezeft.
L

r

re

an aalje

o55cherveld

terweg naar Antwerpen
01)
dezelfde capaciteit ge-

bracht wordt als het geprojecteerde rechtstreeksche
kanaal, zal dit laatste ongetwijfeld de voorkeur ver-
dienen voor de vaart tussehen Luik en Antwerpen.
De in uitvoering zijnde verbetering van het Kenpen-
sche kanaal (dat nog altijd te veel sluizen zal hebben

en voor niet meer dan 600 tons schepen bevaarbaar
wordt gemaakt) en van de doorvaart van Maastricht
(die op 1000 tons schepen berekend is) zal, ook al

wegens den grooteren afstand, de Maastrichtsche
vaartroute aanzienlijk in het nadeel laten.

i)it is een nadeel voor Maastricht, dat belang heeft

bij een zoo goed mogelijke verbinding mèt Antwerpen,
maar het is ook een nadeel voor Antwerpen, dat nu
bij gereedkoming van het Julianakanaal ons Lim-
burg als achterland aan Rotterdam zal moeten ver-

liezen.
Bestaat er dus in dit opzicht voor Rotterdam wei-

nig reden, te treuren over de totstandkoming van een
rechtstreeksche vaart tusschen Luik en Antwerpen
buiten ons gebied om – tenzij dan om de weinig
vriendschappelijke gezindheid, die uit den heelen op-
zet van het plan schijnt te spreken – p
enmin be-
hoeven wij ons, naar mij voorkomt, bijzonder onge-

rust te maken over het ons uit Brussel gesuggereerde
gevaar van te worden ,,uitgesloten” van de vaart op
Luik en het verdere Belgisch-Pransche achterland:
een bedreiging, die blijkbaar dienst moet doen om

ons toch nog een
Moerdijkkanaal,
of iets, wat daarop

lijkt, af te dwingen. In de nota’s der Belgische regee-
ring wordt het alleen wat vriendelijker gezegd: daar-
in wordt een verbeterde verbinding van Rotterdam
met het Maas- en Moezelgebied als tegenprestatie
voorgesteld voor een verbeterde verbinding van Ant-

werpen met den Rijn.

,,De waarde van het verkeer, dat door deze streken wordt
aangebracht is zoo aanzienlijk, dat één van de redenen van
het bestaan van het Julianakanaal is, dit verkeer gedeel-
telijk naar Neclerlandsehe havens te trekken. Dit doel zal
niet op beteekenende wijze bereikt kunnen worden als niet
een verbinding wordt gemaakt met het Belgisch gedeelte
van het kanaal van Luik naar Maastricht; de Nederland-
sche regeering gaf reeds uiting aan den wensch om deze
verbinding te verkrijgen. België is bereid hierin toe te
stemmen en aldus een gedeelte van het verkeer met Maas
en Moezel aan Rotterdam te verzekeren, echter onder voor-
waarde, dat aan België niet de middelen zullen worden ont-
houden om zijn eigen aandeel in de ontwikkeling van het
Ifijnverkeer te handhaven.”

Aldus minister Hijmans in zijn nota van 12 Januari
11. In Rotterdamsche (en Amsterdamsche) reeders-
kringen denkt men minder optimistisch over de mo-
gelijkheid, om dank zij een verbeterden waterweg een

MAASTP ICHT

Kest

Piee

1

Vroerhve

nn

Pètit Lana
y
e

Jr

1
HaccourL

h
LUIKM5

grootes aandeel te verwerven in het overzeesche ver-
voer naar en van het Maas- en Moezelgebied. Men
heeft er eenige ondervin ding opgedaan van de Bel-
gische spoorwegpolitiek en men gelooft er nog niet
zoo sterk aan de bereidwilligheid van België, om Rot-
terdam te helpen ten koste van Antwerpen. In elk
geval voelt men er weinig voor dien éénen Maas- en
Moezelvogel in de lucht te ruilen voor de tien Rijn-
vogels in de hand. –
Ongetwijfeld biedt een verbeterde waterweg naar
het Luikerland en een goed georganiseerde Maasvaart
scho6ne perspectieven; ik heb destijds ook daarop ge-
wezen. Maar deze zijn slechts te verwezenlijken bij een
minder uitsluitend op bevoordeeling van Antwerpen
en het spoorvegvervoer, doch meer op bevordering
van de binnenvaart gerichte verkeerspolitiek der Bel-
gische regeeririg. Het afwijzende antwoord, door haar
gegeven op het voorstel van de onze tot afschaffing
van alle scheepvaartrechten, stemt daaromtrent wei-
nig hoopvol. En zoolang de Belgische verkeerspolitiek
blijft wat zij is, heeft onze Maasverbinding met België alleen beteekenis voor massaal vervoer tusschen beide
landen, zooals Limburgsche kolen voor Luik en Bel-

906

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN

9 October 1929
t

gische kolen, ijzerwaren en bouwmaterialen voor ons

land. iElet is duidelijk, dat Luikbij dit vervoer precies

evenveel belang heeft als wij; wellicht zelfs meel’.

Wenscht dus België cleze.waterverbinding niet te ver-‘

heteren, dan zal het handeisverkeer tusschen de beide
landen daaronder lijden, doch zeker niet in de eerste
plaats R’dain, dat men juist schijnt te willen treffen!

Vreest België werkelijk.een wegtrekken van Luiksch

overzeesch verkeer. naar Rotterdam, ten koste van

Antwerpen, dan is’ dd eeige en voor de hand liggen..

de contraprestatie, did hèt met
redelijkheid
van ons

kan verlangen voor een verbeterde aansluiting Maas-

tricht—Luik: een gelijkwaardige uitweg van Maas-

tricht naar Antwerpen, én deze is onzerzijds (in den

vorm van het Bosscierveldsche kanaaltje) bij voorbaat

toegezegd. Dat in de uitvoering van dit werk eenige

vertraging is gekomen doet aan de zekerheid der tot-
staridkoming natuurlijk niets af.

Met dat al valt het stellig te betreure, dat België

tot den aanleg van ht rechtstreeksche kanaaY heeft

besloten in een
ZQO
balpoi’ige steming als uit veler-

lei uitlatingen blijkt. Voor het verkeer tusschen Luik,

de Kempen en Antwerpen heeft dit kanaal ‘-
mits

voldoende bedrijfszei.er,
wat vboi’alsnog, met het oog

op steeds mogelijke verrassingen in de hodemgesteld-

heid, ëenigszins’twijfelachtig. blijft – ongetwijfeld

groote voordeëlen, maar het
is
de vraag of deze op-
‘egen tegen de enorme kosten. Vooral wanneer ook

dp dit kanaal scheepvaartrechten worden toegepast,
welke aan die kosten evenredig zijn. De overtuiging

yan velen, ook in het Luikerland, dat de route door

‘le befaamde Maastrichtsche ,enclave”, volgens de in
uitvoering zijnde plannen verbeterd, op den duur toch
de meest economische zal blijken, steunt m.i. op ste-,

vige grondèn. De ervaring zal het rnoeten uitmaken.
Eén punt is er nog, dataaileiding kan geven tot
eeuige ongerustheid: ik bedoel de kwestie der Maas-

aftappingeni. ten behoeve van dit groote nieuwe
kanaal, waardoor, naar sommien vreezen, de voeding’

van ons Julianakanaal in gevaar wordt gebracht. T.k
zal hierop thans niet nader ingaan, doch meen dat,

zoolang de sensatie-journalistiek, zich niet van de zaak
meester maakt, een minnelijke schikking met België

op dit punt niet moeilijk behoeft te wezen.

”J.”H. COHEN STUART.

HET VRAAGSTUK DER SCHEEpVAARTpROTECTJE.

II (Slot).

In velerlei vorm wordt staatssten aan de scheep-
vaart verleend. Men kan onderiëheiden directe en

iiidirecte bescherming. Tot de eerste soort behooren.
subsidies, mailcontracten, leeningen tegen lage rente,

pi’emies e.d.; tot de. tweede allerlei, faciliteiten als
vrijstellihg df iermindering ‘an belastingen, haven-
en schèepvaartrechfen; reserveering vani . kustvaart;

spoorweguitzonderirigstari even en verschillende maat-
rdgelen van vlagbevoorrechting, terwijl ook overheids-
steun aan. den scheepsbouw verleend van groote he-
teekenis voor de schèepvaart kn zijn.
Onder de rechtstreeksche subsidies vallen in de
eerste ‘plaats de mâilcontracten, voorzoover de ter
bechikking gestelde bedragen de wèrkélijke kTosteû-
vergoeding van het mailvervoer te boven gaan. Dat
dit hij vele mailcontracten het geval is, is niet twij-
felachtig; moeilijk is .echtr in i.eder
bijzonder
geval
het protectionistisch element juist te begrooten.
Veelal wordt, behalve een speciaal tarief voor de ver-
voerde mail, uit de schatkist nog een jaarlijksche

vaste som betaald, waartegenover de maatschappij
zich verplicht onder bepaalde voorwaarden een ge-
regelden dienst te onderhouden. Het doel van deze,
contracten wordt i’n een door de Amerikaansche .Rc-
geer.ing uitgegeven. studie
1)
aldus aangegven: ,,The
great majority of these contracts and much the great-
er part of ‘the sums voted by governments for thei:r

1)
Grosvenor M. Jones: Government Aid to Merchant
9

Shipping. Department of Commerce.

performance are for . services between . the. mother country ând, its coloni’es and,
as
repdatediy ‘stated,
are ‘baied dn the promotion . ‘of netioial; dnity’ and
‘ntional development -with the -ultimate ôhjedt of

national defense.”‘ •Zoo werden vanaf de ee’rite helft
der 19e eeuw aah de groote Britsche
lijnen
haast
,,postal subventions”, ook ,,admiralt’y subventions’! en
,,colonial subventions” betaald. Dè Ouniaid-1ijn önt-
vangt nog een jaarlijksche ,,adira1tr stbvèntion”

van gemiddeld £ 90.000 en een ,,postal stïbvention”
van gemiddeld £ 50.000. Ook de Royal Mail Steam

Packet Oompany en de Peningsular & Oriental Stearn-
ship Co. genoten voor’ haar verschillende diensten

belangrijke extra-subsidies, welke echter na den bp
r
–
log gehêel of gedeeltelijk beëindigd zijn. In-‘Ditsch-
land werden evefleens voor den oorlog .mailsuhsidies

voor de belangrijkste overzeesche verbindingen . er-

leend, waarvan het totaa1bedrag dp 6 millioen Mark
per jaar .geschat kon
n
?
or
d’
en
. De Fransche mailiub-
sidies zijn steeds gehandhaafden worden nog vcrnrt-
durend uitgebreid. In 1929 is voor dit doel eeni be-

drag van 155.350.000 frs, uitgetrokken, verdeeld als
volgt: Messageries Maritimes 90.000.000 frs., Opmp.
Sud-Atlantique 35.450.000 frs., Oomp. Fraissinet
15.300.000 frs., Oomp. Generale Transatlantiqtie
1.4.600.000 frs. De subsidies wisselen, ieder jaar naar
gelang van de bedrijfsresultaten.

In Italië is in 1926 een geheel nieuw subsidie-

systeem in werking getreden waarbij het vei’band
met het postvervoer geheel-is losgelaten; onderscheid

wordt gemaakt tusschen onontbeerlijke en •nuttige’
lijnen. Onontbeerlijk worden geacht de lijnen, die de
verbindingen tusschen Italië en de aan Itâlië’ toebe-
hoorende eilanden en kusten van de Middellandsche
Zee onderhouden, nuttige
lijnen
zijn die, wélke voor
den Italiaanschen uitvoer waarde hebben. De subsi-
dies worden gedurende 20, 1.0 of 5 jaar verstrekt.
Het totaal bedrag is voor de jaren 1925-1947 vast-

gesteld op 3.811.694.500 lire. Aan de subsidies zijn

bepaalde voorwaarden verbonden; os. zijn de gesub-sidieerde lijnen verplicht staatstransporten tegen een
30 pOt. lager tarief dan het normale te vervoeren.
In Japan wordt aan scheepvaartsubsidies en mail-
contracten jaarlijks een gemiddeld bedrag van 7 tot
10.000.000 yen beschikbaar gesteld, in ‘Spanje vodr
hetzelfde doel ongeveer 6 á
1
millioen peseta’s.
De compensaties voor mailvervoer aan de .meri-
kaansche scheepvaartlijnen toegekend zijn zon hoog,
dat zij in vele gevallen met subsidies gelijk gesteld
kunnen worden.
1
) Volgens de nieuwe Jones White Act van 1928 worden mailsubsidies verleend van $ 1,5 tot
$ 1.2 per afgelegde zeemijl, al naar gelang van de

grootte en snelheid van het schip. Deze contracten
worden door den ,,Postmaster General” voor een maxi-

mum termijn van lOjaren afgesloten; de uitgaven voor
dit doel worden op $ 20 millioen per jaar geschat.

Het van staatswege verstrekken van leeningen tegen
lagere, dan op de open kapitaalmarkt verkrijgbare
rente, is eveneens een gebruikelijke vorm van steun-
verleening aan de scheepvaart.
In Frankrijk is voor dit doel op 2 Augustus 1928

een nieuwe wet in het leven geroepen. Door het Cr5-
dit Foncier de France zullen door hypotheek gedekte leeningen verstrekt worden tot een totaal bedrag van
1. milliard frs. te verdeelen over 5 jaar. De minimum
rente werd bepaald op 4 pOt., de. maximum reite
werd niet gefixeerd, maar bedraagt 50 pOt. minder
dan de rente, die het Orddit Foncier heeft te beta-
len voor de door dit lichaam uitgegeven pandbri.even
vermeerderd met 1 pOt. De 50 pOt. verschil worden

1)
Dit wordt trouwens officieel erkend. Het 10e jaarver-
slag van de ‘United States Shipping Board. ‘zegt (blz.
5):
For niany ycars the United States has given American
vessels preferential treatment
in
the tra.nsportation of
ocean mails, not only in the f act of transportation but also
ir
the compeiisation paid therefore” ‘en verder (blz. . S):
;,These postal contracts were developed by the Bureau of
Traffic to promote the successful operation of the routes
under private ownership.”

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISISCHE BERICHTEN. .

907

uit de schatkist betaald. De credieten worden tot een
maximum van 85 pOt. van den prijs van het schip
en voor hoogstens 20 jaar aa.n de scheepvaartrnaat-
schappijen verstrekt ten behoeve van nieuwen
a
ant

bouw van schepen, zoodat de wet tegelijkertijd den
Franschen scheepsbouw hegunstigt, al worden onder
zekere (beperkende) voorwaarden ook leeningen véi.’-
strekt voor aanbouw en aankoop van schepen in het
buitenland. In verband met de daling van de.n r€n-
testandaard is op 1.0 Augustus 1929 een wijziging

in deze wet tot stand gekomen, waarbij o.a. de mini-
mum iente van 4 püt. tot 3 püt. is teruggebracht.

In Italië is een gelijksoortige regeling in werking
gesteld bij Koninklijk Decreet van 5 Juli. 1928. Een
speciaal voor dit doel gesticht ,,Instituto di Creclito
Navale” zal ten behoeve van nieuwen aanbouw (of
aankoop van schepen onder zekere voorwaarden in het
büitenland) hypothecaire credieten aan de reederijen

verstrekken tot een totaal bedrag van 1 milliard lire
verdeeld over 3 jaar. hit de schatkist wordt een reiite
van 1 pOt. vergoed voor de in het buitenland ge-
kochte en van 2 pOt. voor de in Italië gebouwde

schepen.

In Japan stelt men zich voor credieten aan de ree-
derijen te verleene,n door middel van een scheepshy-
potheekbank, waarvan de Staat 50 pOt. van het kapi-
taal (30 millioen )
,
en) voor haar rekening zal nenien.
Op bepaalde vooruaarden zullen leenirigen verstrekt
worden tegen een rente van 6 pOt., die tot 4 pOt.
verlaagd wordt indien het geld wordt aangewend
voor nieuwen aanbouw. Per jaar zullen op deze wijze
15 millioen yed verstekt worden.

In de Vereenigde Staten functionneert reeds vanaf
1920 het ,,Oonstruction Loan Fund’. Bij de Jones
White Act van 1.028 werd dit fonds verdubbeld en
gebracht op $ 250.000.000; voor nieuwen aanbouw
worden leen.ingen aan reeders verstrekt tot 75 pOt.
van de bouwkosten, de rente werd verlaagd tot pl.m.
3 pOt. (namelijk de laagste rente,. die voor de uit-
staande Staatsschuld betaald wordt) voor schepen,
die. naar het bu:itenland varen, en gehandhaafd op
5Y4 pOt. voor schepen, die de kustvaart onderhouden.

De leningen worden ook verstrekt voor yerbetering
en ombouw van bestaande schepen..

Een uitgebreid premiestelsel is in werking in
Spanje, bestemd tot steun aan die reederijen, die niet
gesubsidieerd worden en geen kustvaart uitoefenen.
Het bedrag van de premie is afhankelijk van de hoe-
veelheid lading, den afstand, waarover de lading ver-
voerd is, de snelheid, ouderdom en bouw van het
schip. Voor deze ])remies is jaarlijks een bedrag van 1.0 millioen peseta’s uitgetrokken. Meestal gaan met
vaartpremies, premies aan den scheepsbouw gepaard.
Zoo worden in Spanje gemiddeld 8 millioen peseta’s
per jaar aan scheepsbouwpremies verstrekt, in Italië
is voor dit doe] niet minder dan 60 millioen lire jaar-
lijks beschikbaar.

Bescherming van de nationale scheepvaart heeft
voorts nog door tal van andere middelen plaats, die
meestal minder kostbaar zijn dan directe subsidieering
en toch van beteekenis kunnen zijn tot het scheppen
van een bevoorrechte positie van nationale reederijen.
Terugbetaling van haven- en kan aalrechten, vi’ijstel-
ling van inkomsten- en andere belastingen gecluren-
de zekeren tijd is zeer gebruikelijk. Een stelsel van
voorkeur voor nattonale schepen bij het vervoer van
emigranten is wettelijk ingesteld in Italië en Spanje,
landen, waar juist het landverhuizersverkeer van groo-
te beteekenis is. De kustvaart, is in vele landen voor de
natjonale vlag gereserveerd o.a. i.n de Ver. Staten,
Spanje, Griekenland, Frankrijk, Australië en A.rgen-
tinië. Een voorstel van deze strekking is thans inge-
diend in Britsch-In’dië, hetgeen groote verontwaaf-di-
ging in Engelsche scheepvaartkringen gewekt heeft.

De werking van spoorweguitzonderingstarievcn
voor goederen, welke vanuit nationale havens of met
nationale schepen vervoerd worden, is te onzent wel-
bekend!

Ook vlaghevoorrechting, waaronder te verstaan is
liet maken van onderscheid tusschen nationale en
vreemde vlag hij de behandeling van schepen in ha-

vens, het vervoer van goederen, het heffen van rech-
Iten e.d., komt nog herhaaldelijk voor al heeft de z.g.
Havenconventie vastgesteld door de Verkeersconfe-

retie van den Volkenbond van 1923, tot afschaffing

van vele den vrijen handel belemmerende maatrege-
jlen geleid. De kern van deze conventie ligt in art. 2
van het bijbehoorend Statuut, waarbij iedere verdrag-
staat zich verbindt in de zeehavens, die onder zijn
souvereiniteit of autoriteit zijn geplaatst, aan di

schepen van de ander,e contracteerende landen een
behandeling te verzekeren gelijk aan die van zijn

eigen- schepen. Deze gelijkheid strekt zich uit tot
alle soorten van faciliteiten, zooals
toewijzing
van
ligplaatsen, voorschriften voor het laden en lossen,

berekening van rechten en heffingen enz. Deze con-
ventie is thans door 26 landen geteekend, maar slechts

door 16 geratificeerd (waaronder Nederland). Juist
landen, die op het gebied van vlagbevoorrechting een

zekere vermaardheid genieten ids Portugal, Spanje,
Chili, Peru, Turkije e.d. zijn echter niet tot de cton-
ventie toegetreden.

Tenslotte zij nog één belangrijke methode genoemd,

waardoor kunstmatig de wereldtonnage wordt uitge-
breid: (Ie staatshulp aan de scheepsbouwindustrie.

Veelal is het directe doel van deze hulp prndietieve werkverschaffing ter bestrijding van de werkeloos-heid, indirect wordt echter de aënbouw van nieuwe
schepen door het beschikbaar stellen van goedkoope
credieten en andere faciliteiten op oneconomische
gronden geprikkeld. Het is een. vraag van practische
politiek of ter bevordering van nieuwbouw steun aan

de werven dan wel aan de. reederijen de voorkeur ver-
dient en het hangt geheel van de omstandigheden i.n
ieder bijzonder geval af aan wi.e de voordeelen ach.-
teraf ten goede komen. Het resultaat: vermeerdering
van tonnage blijft echter gelijk. Meestal wordt het
een met het ander gecombineerd. Zoo in Frankrijk,
Italië, Spanje, de Ver. Staten, waar het geldende
subsidie-systeem aan heide industrieën faciliteiten
toekent.

*

Wij hebben in liet bovenstaande getracht een he-
knopt overzicht te geven van de verschillende vormen
van scheepvaartprotecti.e en onze beschouwing met
enkele voorbeelden geïllustreerd. Het bestek van een
tijdschriftartikel laat niet toe de scheepvaartprotee-
tie in de verschillende landen meer in hijzondei’heden
te behandelen, haar oorzaken en historische oritwik-
keling na te gaan en in een heoordeeling te treden
vn de mate, waarin al of niet de in deze landen ge-
nomen maatregelen het beoogde doel zullen of kun-
nen bereiken. Gewoonlijk hangt de ten opzichte, van
de scheepvaart gevolgde pôlitiek geheel samen met
de economische en politieke structuur van het land
in quaestie, hetgeen noodzaakt ook tal van nevenver-
1
schijnselen en omstandigheden in beschouwing te ne-
iien, wil aan de beteekenis van het vraagstuk ten
volle recht gedaan worden.
Ons doel is slechts een denkbeeld te geven van den
omvang der nationale bescherming en haar invloed
”
op het internationale scheepvaartbedrijf Te dien einde moge thans de toestand van het oogenbiik
(waarin telkens weer feitelijke wijzigingen plaats
grijpen) kort worden samengevat.
Hef l3ritsche R.ijlc
blijft ten opzichte van de sheep-
yart in hoofdzaak aan zijn vrijhandelsbeginselen ge-
trouw. Niettemin is indirect de Trade Facilities Act,
Ii e uitsluitend doelmatigé werkloosheidsbestrijding
ten doel had, gedurende de jaren .1921-1927
1)
in
belangrijke mate aaii de scheepvaart ten goede geko-
nen door het verleenen van staatsgarantie vöor rente

) De Tracle Facilities Act, waarvan overigens ook bui-
tenlanders, die op Engelsche werven lieten bouwen, konden
profiteeren, is op 31 Maart
1927
buiten werking getreden,
maar werd voor Noord-Ierland niet opgeheven.

908

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 October 1929

en aflossingen van leeningen, aangegaan voor aanbouw
1

van nieuwe schepen. Voor een totaal bedrag van
£ 21.660.000 zijn garanties aan scheepvaartmaatschap-

p.ijen- verleend, waarvan £ 12.260.000 aan de groote
lijngroepen.
Op de ,,postal” eû ,,admiralty” subsidies wezen wij

boven reeds. In bijzondere gevallen worden ook thans
nog credieten verstrekt. Zoo is voor den bouw van
1
een nieuw mailschip der White Star Line van de En-
gelsche Regeering een leening groot £ 114 millioen

tegen 2 pOt. vericregen, en van de lersche Regeering
een leening tegen dezelfde rente van £ 1,2 millioen.

Ook
Duitschland
voert in het algemeen geen pro-

tectionistische scheepvaartpolitiek. De snelle weder-
t

opbouw van de handelsvloot na den oorlog is dchter

voor een groot deel met staatssteun gefinancierd. In

totaal is een bedrag van 700.000.000 Goudmark door

het Rijk voor ,de door de geallieerden in beslag ge-
t

nomen tonnage aan de reederijen vergoed. Vervolgens
1
zijii tegen lage rente leeningen verstrekt voor nieuwen aanbouw en toen ht hiervoor, beschikbaar gestelde be-

drag van 50 millioen M’. uitgeput was, werd door het Rijk een gedeelte van de rente van de van elders ver-

kregen leeningen betaald. De inflatie heeft verder bij-
gedragen de financieele positie der Duitsche reederjen

te verbeteren. Momenteel wordt de nationale scheep-

vaart indirect gesteund door de spoorweguitzonde-

ringstarieven naar de havens van Hamburg en

Bremen.
Frankrijk
tracht met opzettelijken overheidssteun

haar nationale vloot tot ontwikkeling te brengen en

te moderniseeren. Uitgebreide mailmbsidies, een
systeem van goedkoope credietverleening en speciale

subsidieering van de tankvloot worden voor verwezen-

lijking van dit doel aangewend.

In
Italië
heeft de fascistische Regeering, bezield

door imperialistische idealen, een grootsch opgezette
nationale bescherming der koopvaardij ingesteld. Het

stelsel omvat hooge subsidies aan scheepvaart- en
scheepsbouwmaatschappijen, goedkoope leeningen en

bevoorrechting van nationale schepeii in speciale ge-

vallen, zooals bij emigrantenvervoer.
Gelijke riolitiek, zij het met minder ruime midde-

len, wordt door
Spanje
gevolgd.

In de
Scandinavische landen
wordt de scheepvaa!rt

niet of nauwelijks beschermd. In
Noorwegen
worden.

slechts subsidies verstrekt om het onderhouden van
een geregelden dienst langs de uitgestrekte kust
mp-

gelukte maken. Zoowel in
Zweden
als in
Noorwegen

is de Staat tot een matig bedrag betrokken bij crediet-
operaties, die nieuwen aanbouw en moderniseeririg
van de vloot vergemakkelijken. –

In
Finland
doet men daarentegen krachtige pogin-

gen om met staatshulp de koopvaardijvloot uit te

breiden en in het bijzonder de groote vaart tot ont-
wrikkeling te brengen. Door stichting van een staats-reederijfonds, waaruit goedkoope leeningen verstrekt

worden en door subsidieering hoopt men dit doel te

bereiken.
1)

De positie in
Nederland
veronderstellen wij als

bekend.
Van de andere Europeesche landen trachten, op
bescheiden schaalen voor zoover de Staatskas zulks

toelaat,
Bulgarije, Estland, Griekenland, Hongarije,

Letland, Polen, Portugal, You go-Slavië
en
Turkije
hun nationale scheepvaart, c.q. scheepsbouw te

steunen.
In
Rusland is
de scheepvaart geheel in handen van

den Staat.
In Azië is de
Japansche
protectie-politiek van groo-
te beteekenis; ook hier zijn subsidieering en crediet-

verleening de gebruikelijke middelen.
In Zuid-Amerika zijn bovenal de door
Brazilië
ver-

leene subsidies aan de Lloyd Brasileiro (pim. 5

1)
Voor nadere bijzonderheden verwijzen
wij
naar
ht
artikel van den heer C. Vermey ,,Finsche Schëepvaart
subsidies” in
.E.-S.
. B. van 30 Jan.
1929.

millioen f1. per jaar) van belang. Voorts wordt

staatssteun verleend in
Chili
en
Peru,
terwijl
Argen-
tinië
een kleine staatsvloot exploiteert.
Canada
onderhoudt een staatsvloot en verleent ma-
tige subsidies.voor de vaart op voor den export van
belang
zijnde
havens.

Tenslotte
de Vereenigde Staten.
Hier is, nadat
reeds vanaf den oorlogstijd voortdurend krachtige

maatregelen waren genomen om het Amerikaansche

aandeel in de wereldscheepvaart te doen toenemen,
door het in werking treden van de nieuwe Mèrchant

Marine Act van 1928 een nieuwe agresieve koopvaar-

dij-politiek ingeluid, in hoofdzaak gebaseerd op aan-

moediging en tegemoetkoming van het particulier
initiatief.
1)

Zooals reeds werd opgemerkt wordt de Staatsvloot

geleidelijk verkocht. Dit geschiedt tegen zeer lage
prijzen op voordeelige voorwaarden uitsluitend aan

Amerikaansche koopers, mits de betreffeflde lijn ge-

durende minstens 10 jaar wordt voortgezet. Het doel
van de nieuwe wet is de Amerikaansche scheepvaart,

die steeds in haar bonen, bouw- en exploitatiekosten

den druk van den hoogen Amerikaanschen levens-

standaard ondervindt, te beschermen tegen buiten-
landsche concurrentie. Hieraan worden enorme be-
dragen ten koste gelegd in den vorm van subsidies

en leeningen, terwijl een nieuwe vorm van steunver-

leening gelegen is in het uitoefenen vn de zee-ssu-

rantie door de Regeering, die lagere premies berekent

dan de particuliere verzekeringsmaatschappijen. Ver-

der dreigen preferentieele spoorwegtarieven, een mid-

del, dat wel herhaaldelijk is aanbevolen, maar nog

nooit in practijk gebracht.

Een beeld der beteekenis van de nationale vloten in
verhouding tot hbt wereldtotaal en van de toeneming
der tonnage sinds 1914 mogen tot slot de volgende

vergelijkende staatjes geven, waarin de landen,. die

op ruime schaal hun scheepvaart beschermen, cursief

zijn gedrukt.

Percentages van de wereldvloot

1914

1929

,
pCt.

pCt.

Gr. Brittannië en Ierland
………39.2

29,6

Britsche Dominions ………….
3,6

4,3
T’er. Staten
(alleen zeevaart)

6,1

17,4
Japan ………………. ……..

3,5

6,2
tutschland

………………….
–
11,1

6
Frankrijk

…………………..
4,7

5
Itolië

……………………..

3,5

4,8

Noorwegen …………………..
5,1

4,7
Nederland

…………………..
3

4,3
Zweden

……………….. …..

2,3

2,2
Spanje

……………
………..

1,8

1,7

Denemarken …………………
1,7

1,6

Toeneming
1914-1929

1914
1929
Toeneming
(B.R.T.)
(IB.R.T.)
in pCt.

Gr. Brittannië
cru
Ierland
19.256.766 20.166.331
+

4,7
I3ritsche

i)ominions

..
.
1.788.283
2.949.816
+

64,0
Ver. Staten
(alleen zee-
vaart)

………….
2.970.284
.
11.835.176
+
2981.5
Japan

……………
1.708.386
4.186.652
+
145,1 Duitschland

……….
5.459.296
4.092.552
–
25
Frankrijk

…………
2.319.438
3.378.663
+

45,7
ïtaiw
.
…………….
1.668.296
3.284.660
+
95,7
Noorwegen

………..
2.504.722
3.224.493
+

28,7
Nederland

………..
1.496.455
2.939.067.
+

96,4
Zweden

…………..
1.118.086 1.510.125
+ 35
Spanje

……………
898.823
1.161.591
+
29,2
Denemarken

………..
820.181 1.055.867
+

28,7
Andere landen

…….
4.728.042
5.747.381
+

21,5

1)
Kenmerkend voor den geest van deze wetgeving zijn
de woorden van één van haar voorstellers Senator M. Jones,
gesproken in dc congreszitting van
10
Februari 1927:

,,The
Government must furnish the money, build the ships and
clirectly or indireetly operate them. That being the only way open to us, T. am in favour of adopting it. Once ve
decide to do it, other peoplcs and other Governments
will

know that it will be done. Then
w’ill
our competitors know
that they have a rival that they cannot defèat or destroy.”

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

909

Uit deze cijfers laat zich eenigszins aflezen, welke

invloed de beschermingspolitiek op den omvang der
nationale vloot in de verschillende landen uitoefent.

l)e tonnage van de subsidieerende landen is niet alleen

numeriek sterk gestegen, maai’ ook haar aandeel in de

totale wereldvloot is, Spanje uitgezonderd, toege-
nomen.

Merkwaardig is te vergelijken op welk een gun-

stige ontwikkeliig de Nederlandsche scheepvaart, die
zonder eenigen staitssteun bleef, kan wijzen. Haar

percentage :i.n de wereldvloot nam toe van 3 pOt. in

1914 tot 4.3 pOt. in 1.929, terwijl het overeenkomstig

percentage van de Scandinavische landen vermin-
derde. Uit het tweede staatje blijkt, dat de Neder-

landsche tonnage in dien tijd bijna verdubbeld is en

na de Ver. Staten en Japan absoluut het sterkst is
toegenomen.
De gevolgen van de nationale bescherming kunnen

niet in
cijfers
worden weergegeven. Zij kunnen slechts
worden afgeleid uit verschijnselen, die tegelijk door
tal van andere factoren beïnvloed worden. Als voor-
beeld noemen wij het volgende staatje van Helander
1),

dat een aanwijzing geeft hoe in de protectionistische
landen de tendens bestaat de scheepvaartbeweging te

nationaliseeren.

Percentage van het aaticleel vau de nationale vlag in het
totale scheepvaartverkeer.

:_
,
-.
0-
0
Q.

n
–
(e
z

1913
52.49
56.58
24.08
63.56
50.87
26
1920 41.91
59.46
25.57 62.38
64.31
51
34.3
1921
29.37
.

61.94
31.48
76.69
69.17
49
35.4
1922
30.62
58.26
27.68 76.96
64.96
48
34.6
1923
37.34
57.10 27.97 74.88
62.27
46
36.4
1924
37:90
60.09
29.17
73.50
60.76
43
31.5
1925
37.34
61.93 74,68 65.74
42
27.5
1926
‘
38
21.6
De hoogste percentages komen voor in Italië en
Japan, terwijl de grootste relatieve stijging in de Ver.
Staten heeft plaats gehad. II. E. S.

DE CENTRALE’S DER BOERENLEENBANKÈN.

In mijn vorig artikel maakte ik eenige opmerkin-
ken over de Boerenleenbanken; thans wil ik de Cen-
trale’s der Boerenleenbanken, waarvan ik reeds ter-

loops melding maakte, aan eene nadere beschouwing
onderwerpen.

Er zijn twee Centrale’s: de Coöperatieve Centrale
Raiffeisen-Bank te Utrecht, waarbij ongeveer 720
Boerenleenbanken (ook wel genoemd: Locale Banken)

aangesloten zijn en de Coöperatieve Centrale Boeren-
leenbank te Eindhoven, die ca. 550 aangesloten Ban-

ken telt. liet is niet gemakkelijk aan buitenstaanders
een duidelijk begrip te geven van de verhouding tus-
schen de Centrale’s en de Locale Banken. Een veel
voorkomend misverstand is dat clie verhouding er
een is van hoofdkantoor tot bijkantoor. De werkelijk-
heid is echter geheel anders.

Zooals uit mijn voorgaand artikel reeds bleek, zijn
de Centrale’s door de Boerenleenbanken in het leven
geroepen, teneinde eene instelling te scheppen voor
het onderling uitwisselen van gelden tusschen die
Banken.

En hoewel reeds terstond clie Boerenleenbanlcen aan
have Centrale’s hebben opgedragen de inspectie en
contrôle over het beheer harer onderscheidene Ban-
ken, zijn die Boerenleenbanken toch uit den aard der

zaak afzonderlijke rechtspersonen, die een geheel
eigen bestaan leiden.

Telden de Centrale’s, kort nadat zij door eenige

Boerenleenbanken waren opgericht, nog slechts enkele
leden, allengs hebben zich talrijke Banken bij laar

aangesloten en zijn die Centrale’s uitgegroeid tot zeer

Prof. Dr. Sven .E[elaader: i)ie internationale Schif-fahrtskrise und ihre welwirtsehaftliche Bedeutung, Jena
1928, bis. 125.
Alleen ingeklaarde schepen.

sterke economische en organisatorische eenheden.
Die eenheid is niet alleen gegrond op een krachtig
ontwikkeld saamhoorigheidsgevoel (immers in den

Landbouw beschouwt men elkander niet als concur-

renten, maar veeleer als collega’s), maar is ook gaan-

deweg belichaamd in de verschillende bevoegdheden,

door die Banken aan have Centrale’s in den loop der
jaren togekend en de taak, haar opgedragen.

Om de twee belangrijkste dingen te noemen: de

Boerenleenbanken zijn onderworpen aan de contrôle
der Centrale, en zij mogen met geen andere instelling

dan deze in geldverkeer treden.

Deze laatste regel is van fundamenteel belang. Zij

geeft aan de Centrale een monopolische positie als
deposito- en credietinstelling der Boerenleenbanken.

De gelden, die zij over hebben, mogen zij bij geen
andere instelling beleggen als bij de Centrale, en heb-
ben zij crediet noodig, dan kunnen zij daarvoor ook

alleen bij de Centrale aankloppen.

Over het algemeen hebben de Boerenleenhanken

meer geld te veel dan te weinig. Zoo komt het, dat de

Centrale’s steeds de beschikking hebben over groote

saldi. Eind 1928 hadden de Banken, aangesloten bij
d’e Utrechtsche Centrale, bij haar belegd ruim
f
78
millioen, en bij haar opgenomen bijna f4 millioen.
Saldo dus ruim
f
74 millioen.

De Centrale te Eindhoven had aan hare locale Ban-
ken geleend ruim
f
3 millioen, terwijl zij in deposito
en rekening-courant aan haar schuldig was ongeveer

f
59 millioen; saldo
f
56 millioen.

Wat doen de Centrale’s met deze belangrijke be-
dragen?

Zij streven er naar, deze te beleggen
01)
eene wijze,
die aan hooge eischen van liqaiditeit voldoet. Want
het grootste deel der door de locale Banken belegde
bedragen (per 31 December 1928 bij Eindhoven 37
millioen, bij Utrecht 63 millioen) is direct opvorder-
baar. Bovendien zijn aan verschillende locale Banken
credieten verleend, waarop zij, wanneer zij daaraan

behoefte hebben, gelden moeten kunnen opnemen.

De beleggingspolitiek der Centrale’s richt zich dus

bij voorkeur op gemakkelijk realiseerbare objecten, en,
wat de Utrechtsche Centrale betreft, speciaal ook op objecten, die ,,selfliquidating” zijn tegen eind April.

Vant de Utrechtsche Centrale moet elk jaar in de
laatste dagen van April een
f
20 á
f
30 millioen aan
cle aangesloten Banlcen beschikbaar kunnen stellen.
Wel slechts voor zeer korten tijd (het meeste vloeit
begin Mei weder terug), maar dat maakt natuurlijk

ten opzichte van den liquiditeitseisch geen verschil.
Bij cle Centrale te Eindhoven is de geldbeweging in

dien tijd veel geringer. De Centrale te Utrecht heeft
sedert 1.922 geheel uit eigen middelen aan de eischen

voor eind April voldaan en heeft daarvoor geen ere-
diet van De Nederlandsche Banic noodig gehad. De
Centrale te Eindhoven heeft nog nooit van De Ne-derlandsche Bank gebruik behoeven te maken. Dit

bewijst wel, dat het streven naar liquiditeit met goed
gevolg is bekroond. Per 31 December 1928 had de
Centrale te Eindhoven (om nu de belangrijkste beleg-
gingsobjecten te noemen) in effecten belegd ruim

f
31 millioen. Behoudens enkele uitzonderingen, die
op zulk een groot bedrag weinig beteekenen, waren
dit alle courante binnenlandsche obligaties. Er zijn
groote posten bij van obligaties ten laste van den
Staat, van Provincies en enkele Gemeenten. Zon bijv.
ruim
f 10Y&
millioen Nederland,
f
6Y2 millioen
Noord-Brabant,
f
3 Y millioen Rotterdam.
Voorts was ruim
f 1.
mi.11ioen belegd in kasgeldlee-
ningen aan Provinciën, Gemeenten en Waterschap-tien, op eene enkele uitzondering na op eene wijze,
die liquidatie op zeer korten termijn mogelijk maakte.
‘Voorts ongeveer
f
2Y2 millioen in crediethypothekeri,
opzegbaar met drie maanden, en onder beding, dat de

4ebiteuren op verzoek der Centrale drie-maandsche
credietpromessen moeten afgeven. Tenslotte had zij

bij ,,Diverse debiteuren” (grootendeels vereenigingen

910

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 October 1929

op landbouwgebied) een bedrag van ruim
f
9 millioen

uitstaan. – –

Wat de Utrechtsche Centrale betreft, deze had de

haar toevertrouwde gelden op 31 December 1928 op

de volgende wijze belegd:

In schatkistpapier bijna
f
18 millioen. In effecten

ruim
f
1.74 millioen (waarvan bijna
f
3 millioen aan-

gekocht uit de reserve). Het effectenbezit der Utrecht-
sche Centrale verschilt in samenstelling van dat der

Eindhovensche. De Utrechtsche Centrale bezit meer
pandbrieven en obligaties van niet-publiekrechteljke

lichamen (bijv, Spoorwegen, Bataafsche, Nationaal
Grondbezit). Ook enkele aandeelenposten (Nederl.

Bank, Handel Mij.) vindt men er onder.

Zij had verder
f
25 millioen belegd in kisgeldlee-

ningen aan Provinciën’ en andere publiekrechteljke

lichamen;
f
5 millioen was uitgezt á deposito of op

prolongatie, terwijl aan vereenigingen op landbouw-

gebied aan bedrijfscrediet was verstrekt een bedrag

van
f
9. millioen.
Op de balans ‘paraisseert nog een bedrag van
f
7

millioen voor leeningen onder hypothecair verband
en andere leeningen bp langeren termijn, doch deze

post staat tegenover een bedrag van
,f
8 millioen

10-jarige deposito-obligaties, die speciaal voor de
financiering van deze leeningen zijn uitgegeven.
• De toestand per 31 December verschilt niet veel

van dei:i toestand gedurende de rest van het jaar, be-

halve dan de reeds vermelde geldonttrekkingen van

eind ‘April.
Uit het bovenstaande blijkt in de eetste plaats, dat

cle bèleggingen der Centrale’s bijna geheel ki.nnen
worden aangemerkt als liquiditeiten van de eerste

orde.
Voorts, dat de Centrale’s een vrij belangrijke ‘rol vervullen op den geld- en effectenmarkt. Tezamen

bezaten zij een kleine f
50 millioen aan effecten. Hoe-

wel dit natuurlijk niet haalt hij de bedragen, die de

Rijkspostspaarbiink en de particuliere Spaarbanken

in effecten belegd hebben, is dit bedrag toch niet

zonder beteekenis. Ook op de markt voor schatkist-papier zou het ontbreken der Centrale’s zonder twij-
fel gevoeld worden. Het bedrag aan schatkistpapier

op 31 December 1928 in het bezit der Centrale te
Utrecht, is vrij wat grooter dan het bedrag, dat op
dien datum in het bezit was van de Amsterdamsche
Bank, R6tterdamsche Bankvereeniging (inbegrepen
de Nationale Bankvereeniging), Twentsche Bank en

Incasso-Bank tezamen.
Voor het overige spelen de Centrale’s geen rol

op de geld- en effectenmarkt.
1-lare disconteeringen zijn in verhouding tot die

van de gewone groote banken van minder belang. Zij

bemoeien zich voorts niet met emissies, noch nemen

‘deel in syndicaten. –
Tenslotte een enkele opmerking over de organisa-

tie der Centrale’s. Zij zijn, zooals reeds gezegd, coöpe-
ratieve vereenigingen, waarvan de Boerenleenbanken

de leden zijn. Zij hebben een Bestuur en een Raad

van Toezicht.
De Utrechtsche Centrale kent bovendien de Ring-
organisatie. De Boerenleenbanken hebben zich name-
lijk (toen haar aantal allengs zeer groot werd) in
verschillende Ringen vereenigd, welker afgevaardig-

den den zoogenaamden Centralen Ring vormen.
Door het verschil in rente voor depôts en opgeno-
men gelden wordt een behoorlijke winst gemaakt,

welke allereerst wordt aangewend ter bestrijding van,
de kosten, aan het bedrijf verbonden. Tantième’s wor-
den niet uitgekeerd, zoodat hetgeen als zuiveie winst
overblijft, dient ter versterking der reserve.

Anders als bij cie Boerenleenbanken, ‘waar onbe-
perkte aansprakelijkheid van hare leden bestaat, is

de aansprakelijkheid bij de Centrale’s beperkt.
Intusschen is deze wegens het groot aantal harer leden nog zeer aanzienlijk, immers elk harer leden is verplicht tot het nemen van aandeelen, welke op

naam gesteld en niet verhandelbaar
zijn
en waarop

slechts een klein percentage is gestort: Kapitaal (in-

begrepen nog te storten) en aansprakelijkheid bedroe-
gen op 31 December 1928 bij de Centrale te Eind-

hoven
f
4.856.000, bij die te Utrecht
f
12.030.000.

Door het reserveeren der winsten verkrijgt men

een snel accres der reserves. Bij Utrecht bedroegen

zij 1. Januari 1929
f
3.800.000, hij Eiddhoven ruim

f
5 millioen. Iii verhahd met het soort zaken, dat de

Centrale’s doen,’
zijn
deze reservep niet aan den lagen

kant. Toch wordt er steeds naar .gestreefd ze te ver-

hoogen.
Evenals op de Boerenleenhanken is ook op de

Centrale’s meer dan eens ci-itiek uitgeoefend. Ik meen

echter, dat de ervaring hare soliditeit en liquiditeit
(wat wil men meer van eene Bank?) heeft bewezen.

Zelfs de na-oorlogstijd heeft de C&ntrale’s en hare

Boerenleenlianken vrijwel geen moeiljkheden of ver-

liezen bezorgd, een feit, dat hier vel mag worden
gememoreerd, zulks in verband met de moeilijkheden,

welke vele andere financieele instellingen in dien. tijd

hebben ondervonden. Mr. 0.
GEzEL.LE MEERBURG.

Utrecht, October 1929.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
–

DE HAVENS VAN !TAL
1
Ë.

De heer Ant. Giordano te Venetië schrijft ons:

Sinds de Minister van Verkeerswezen, Admiraal

Oiano
;
Graaf van Cortellazzo, ongeveer twee jaren

geleden heeft aangekondigd, dat het vrijhavenrégime

zou worden uitgebreid tot de voornaamste Italiaansche
havens ter bevordering van den doorvoerhandel van
Midden-Europa •over de belangrijkste. Noord-Italiaan-

sche havens, vormt dit vraagstuk een der hoofdpun-ten van bespreking in de haüdelskringen van Italië.
Alvorens evenwel in de details van dit vraagstuk:

te treden, is het van belang, de volgende statistiek

betreffende de ontwikkeling van het verkeer, in de
Italiaansche havens gedurende de laatste twee jaren

en cle eerste twee kwartalen van 1.929 na te gaan.

Januari—Juni.

Aangekomen

In- en uitgeklaard

1929

1928

1929

1928

88.836

82.371

88.854 .

82.414
5.107

5.237

5.100

5.228

93943

87.608

93.960

87.642

Aantal (Ha1.

28.591.562 25.821.803 28.199.440 25.801.995
Reg.tonBuiten1._8.978 339 9.208726 8.864.924 9.04
1
.548

37.569.901 35.030.529 37.064.364 34.843.543

Goeder. fltal.

7.526.692 7.739.246 3.344.093 3.191.475
intonn.
,
Buitenl._7.817.399 5.946.284

870.599

764.70

14.344.091 13.685.530 4.214.692 3.956.215

1928 (12 maand.) 25.812.681

7.626.076
1927 (12

,,

) 27.326.838

8.134.836

Zoonis hieruit blijkt, neemt het verkeer toe en het
is te verwachten, dat de cijfers voor 1929 zelfs het
record van 1927 zullen breken. De cijfers van de han-
delsbeweging gedurende het eerste halfjaar zijn van
dien aard, dat de tonnenmaat in de Italiaansche

havens einde 1929 grooter zal zijn dan in 1928.
Om evenwel tot het vraagstuk van het transitover-
keer via de Italiaansche havens terug te keeren, moet
men de ontwikkeling van het scheepvaartverkeer van

cle Noord-Italiaansche havens beschouwen:

e1oste goederen

Geladen goederen
1929

1928

1929

1928
iste halfjaar

‘

iste halfjaar

ton

ton

ton

ton

Geuua ……..3.591.970

3.500.501

517.119

444.310

Venetië ……..1.215.143

1.200.399

196.609

129.182
Triëst ………1.090.922

870.454

432.984

383.026

Fiume ………238.962

256.309

165.091

182.704

Deze cijfers wijzen op een algemeene toeneming.
Indien men de verschillende ontwikkelingen nauw-
keurig nagaat, blijkt, dat de Zwitsersche handel over

Aantal .fItal.
schepen kBuitenl

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

al

Genua, die in het transitoverkeer van de voornaam-

ste italiaansche havens de belangrijkste is, vanaf 193

een dalende tendens vertoont, voorzooverre dit betreft

den invoer van overzee naar Zwitserland via Geuua,

terwijl de uitvoer is toegenomen, hetgeen de volgende

cijfers bevestigen:

Invoer in
Uitvoer uit
Zwitserland
Zwitserland Totaal
in tonnen
191.1………………..
132.169
20.249
152.418
1912

……………….
112.671
31.153
143.824
1913

……………….
115.170
23.407 138.577
1914

……………….
220.652 53.336 273.988
1915

……………….
285.783
40.594
326.367
191U

……………….
226.116
21.330 247.446
1917

……………….
66.806 7.389 74.125
1918

……………….
14.979

‘
4.149
19.128
1919

……………….
602.104
12.324
614.428
1920

……………….
420.440
27.184 447.624
1921

……………….
151.843
21.584
447.427
1922

……………….
169.017
18.894
187.911
1923

………………..
–
23
–
2.270 29.623
261902
1924

……………….
201.193
30.033
321.228
1925

……………….
173.741
37.500
211.241
1926

……………….
156.619
46.604
203.223
1927

……………….
128.519
50.114
178.633
1928
110770
09077
1
684
7

1929
(zes
maanden)

49.493

22.537

72.030

Dit verschijnsel heeft de aandacht getrokken van
de Italiaansche autoriteiten en’ handelskringen en
had tengevolge, dat verschillende Zwitsersche haiide-
laren tijdens eenige voor dit doel belegde vergade-
ringen zich met vertegenwoordigers van italiaanscho

expediteurs en reederijen in verbinding stelden, ten-
einde de eischen van dit verkeer vast te leggen. Vast-
gesteld werd, dat de ontwikkeling van den invoer
veeleer wordt beïnvloed door de zeevrachten dan door
de spoorwegtarieven of lossingskosten. In dit verband
zij opgemerkt, dat de goederen c.i.f. Europeesche
havens worden gekocht, zoodat de Zwitsersche impor-
teurs weInig invloed kunnen uitoefenen op de keuze
van de transitohaven en de contracten meestal in het
land van herkomst worden afgesloten. ik meen ech-
ter, dat deze gang van zaken afhangt van de keuze van het land, waar Zwitserland koopt of waarheen
het verkoopt. ‘Deze keuze is weer afhankelijk van de
verschillende fluctuaties op de goede’renmarkten, of-
schoon het zeker is, dat de wilde booten er de voor-
keur aan geven, in Antwerpen of Rotterdam te los-
sen, omdat vanuit deze plaatsen de Engelsche kolen-
havens veel gemakkelijker te bereiken zijn voor het
verkrijgen van uitgaande vrachten, terwijl verschil-
lende goederen, zooals kolen en tarwe, beter te water
dan per spoor kunnen worden vervoerd.
Deze omstandigheden, tezamen met den invloed
van de zeevrachten, vinden haar, bevestiging in het
feit, dat buy, invoer van Noord-Europa naar Italië
veel meer met buitenlandsche dan met Italiaansche schepen plaats vindt, zooals uit de volgende cijfers
blijkt:

Verladen goederen in tonnen Januari-Juni
1929.
Italiaansche Buitenlandsche
naar en
van:

,

schepen

schepen
Italiaansche havens ………
4.880:707

106.362
Middellandsche Zee ……….
1.611.653

355.085
Zwarte Zee ……………..
645.119

202.237
Noord-Europa ……………
2.575.073

4.268.769
West-Afrika …………….
117.385

43.231
Noord-Amerika ………….
916.392

378.697
Midden- en Zuid-Amerika

634.761

776.864
indië en het Verre Oosten
. . .

454.815

282.206
Australië ………………..
24.589

134.847

Dit toont dus aan, dat zelfs de Italianen hun eigen
handel niet kunnen controleeren, wanneer invloeden
van buiten :in het spel zijn.

Anderzijds heeft de heer Ciano juist gezien, toen
hij maatregelen nam om de capaciteit van de Italiaan-sche markt te bevorderen, want, indien de Organisatie
van den handel in elke haven zoo is, dat de commis-
siehuizen niet slechts voor binnenlandsch gebruik,

doch tevens yoor het achterland of voor gebieden, die
waarschijnlijk door de haven zelf worden aangetrok-

ken, op overzeesche markten koopen, is de invloed

van do bui tenlandsche exporteurs ten aanzien van het
boeken van de tonnage voor deze of gene haven ge-

ring. Dit wordt speciaal bevestigd ‘ door de ont-

wikkeling van den tabakshandel in de vrijhaven van
Triëst, waar verscheidene fabrieken werden opge-

richt, door de ontwikkeling van de industrieën in de

Marghera havens te Venetië enz., waardoor de aan-

dacht van het achterland op deze havens wordt ge-

vestigd. Deze noodzakelijkheid wordt helaas niet

steeds gevoeld, hetgeen blijkt uit het feit, dat de

Ital:iaansche regeering den doorvoer van buitenlandsch

fruit heeft belemmerd, terwijl Italië ongetwijfeld het
belangrijkste centruni voor de distributie van versch
fruit uit Zuid-Afrika zou kunnen worden, indien
men in aanmerking neemt, dat bijv. de sinaasappelen

in dit land rijp worden, wanneer de oogst in de Unie
van Zuid-Afrika voorbij is en omgekeerd. Het is
derhalve niet te verwonderen, dat de Italiaansche

handel zich zoodoende zelf schade heeft berokkend,

daar vaststaat, dat de Midden-Europeesche fruithan-
delaren dee markten, waar
zij
slechts één kwaliteit
vruchten kunnen koopen, hebben verlaten en zich tot
de Noord-Europeesche markten hebben gewend, waar
tegelijkertijd Italiaansch, Canadeesch en Zuid-Afri-
kaansch fru:it wordt aangeboden.
Evenwel hebben ook de spoorwegtarieven een zeke-
ren invloed, hetgeen hieruit blijkt, dat de vracht
van overzee tot Zürich via Hamburg en Waldshut

voor een wagon van 15 ton ruwe katoen of tarwe
Lire 117.33 per 50 KG. bedraagt, terwijl hetzelfde
transport via Kaldenkirchen en Waldshut voor ruwe

katoen lire 160.30 en voor tarwe Lire 134.18 kost
en via Venetië ongeveer Lire 200.
In dit opzicht speelt de politiek van de Zwitsersche
Spoorwegen een belangrijke rol, daar deze besloten
hebben, de tarieven voor de route Oostenrijk-Zwitser-

land naar de italiaansch-Zwitsersche grens niet hoo-
ger te stellefl dan die van Venetië naar de Italiaansch
-Oostenrjksche grens bij de Brenner en zulks ter
vermijding van dc afleiding van ‘het transitoverkeer

via Ohiasso naar de Oostenrijksch-Italiaansehe route.

Dit heeft geleid tot een vrij hevige concurrentie
tusscheu O’euua en Venetië met een zekere bevoor-
deeling van de Adriatische haven voor den katoen-

handel, tengevolge van de goede installaties, die ge-
durende de laatste jaren werden gebouwd en twee
nieuwe betonnen pakhuizen met moderne electrische
kranen enz., waardoor ruwe katoen voor Lire 11 per
ton kan worden gelost. Gedurende 1928 werden dan
ook 10.000 ton katoen via Venetië en slechts 6.690 ton
ja Genua in Zwitserland ingevoerd.

Ten aanzien van Genua moet ook gelet worden op
den invloed van de Fransche spoorwegpolitiek, welke
de aantrekking van tonnage naar Marseille beoogt.

Genua heeft echter ongetwijfeld veel bereikt door
de toenemende havenfaciliteiten.

Alle diensten werden verbeterd en de kosten voor
behandeling in de haven werden met circa 30-40 pOt.
verminderd. l)e Bacino Vittorio Ernanuele III haven
is practisch gesproken gereed, terwijl de aanleg va
de Bacino Benito Mussolini haven goed vordert. De
eerste bezit kaden ter lengte van 2.100 M., plaatsruim-
te biedende voor 15 schepein
i
40 electrische elevatoren,
die in staat zijn ongeveer 2.000 ton kolen per uur te
lossen. Nieuwe pakhuizen werden gebouwd en oude
vergroot. Het aantal kranen steeg tot 124, waarvan 19
groote electrische elevatoren.

De positie van Triëst is moeilijker. Het achterland
van deze haven bestaat uit landen, wier economische
toestand door den grooten oorlog nog steeds niet ge
consolideerd is, waardoor hun buitenlandsche handel sterk aan fluctuaties onderhevig is.

Bovendien moet men niet uit het oog verliezen, dat
het Nabije Oosten, dat vroeger voor Triëst zeer he-

912

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICTTEN

9 October 1929

langrijk plachl te zijn, thans onafhankelijk is gewor-

den en directe connecties met overzeesche havens heeft

aangeknoopt, zooals blijkt uit het feit, dat een Japan-

sche stoomvaartdieust in het leven werd geroepen tus-

schen Stamboel en Moj.i. Dat de Italiaansche autori-

teiten zich defi toestand bewust zijn geworden, moge

hieruit blijken, dat een industrieele zône werd gescha-

pen te Triëst en plannen worden ontworpen om de

distributie van Braziliaansche koffie naar Centraal-

Europa en de Balkan vanuit Triëst te organiseeren,

waar een, belangrijke koffiemarkt onder deelneming

van Braziliaansche belangen zal worden geschapen.

AANTEEKENINGEN.

De Engelsche discontopolitiek.

Wederom hèef t Philip Snowden, Kanselier van de

Engelsche Schatkist, zich uitgesproken over de poli-

tiek van de Bank of England, ditmaal op de Labour

Party Conference, welke de vorige week te Brighton
plaats vond. Snowden hield daar verleden Donderdag

een opmerkelijke rede over de politiek van de Engel-
sche circulatiebank, opmerkelijk zoowel om wat er

wel, als ook om wat er niet in gezegd werd.

De Kanselier heeft in zijne rede een uiteenzetting
gegeven van den door de Bank of England getroffen

maatregel, waarin omstandig’ werd betoogd, dat de

verhooging van het disconto in verband met de

voortdurende vermindering van den goudvoorraad on-

vermijdelijk moest worden geacht. De renteverhoo-

ging, aldus de Kanselier, is natuurlijk niet aange
naam, maar noodzakelijk voor het handhaven van den

gouden standaard. Zoolang er geen beter stelsel be-

dacht is, zal men zich aan den gouden standaard moe-

ten houden. De beslissing van de Bank ter bescher-
ming van den grondslag van het Engelsche ruilmiddel
is in volle vrijheid en onafhankelijkheid van de Re-

geering genomen. Doch zelfs onder een stelsel, waar-
in de Overheid meer in’loed zou hebben op de bank-
politiek, zou in de huidige omstandigheden een ver-.

hooging van den rentevoet niet te vermijden
zijn.
De

gevolgen van renteverhooging voor het economisch

leven worden vaak overdreven voorgesteld en vin-

den niet altijd bevestiging in de feiten, waarbij de
Kanselier herinnerde aan de laatsteljk afgenomen
werkloosheid en ‘enkele andere gunstige omstandig
3

heden.
Dit alles dekt zoo volkomen het beleid van de
Bank of England, dat een Directeur van deze instel-
ling het niet beter had kunnen zeggen dan de Kan-‘

selier van de Schatkist. Dit positieve deel van de rede’
van Snowden is opmerkelijk, omdat het ingaat tegen
de bpvattingen van een groot deel van zijn eigen partij
en omdat het blijk geeft van eenige wijziging in zijne.’

beoordeeling van de lasten van een hoogen rentestand

voor het Engelsche bedrijfsleven.
Matr ook het negatieve deel van de rede, het na-laten van iedere rechtstreeksche zinspeling op ver-
hooging van den staatsinvloed op het Engelsche geld-
en bankwezen, een punt, dat slechts in het debat door

een der sprekers werd naar voren gebracht, trekt de
aandacht, en vèrsterkt den indruk, dat Snowden thans
veeleer langs conservatieven dan langs vooruitstre-
venden weg wenscht te gaan.
“1

Intusschen, daaromtrent kan men thans nog geen’ pertinent obrdeel vellen. De oppositie tegen de En-‘
gelsche bankpolitiek in de Engelsche Arbeidspartij
is voorloopig tot rust gebracht met een pr’obaat mid-

del. Er wordt nl. een Commissie benoemd.
1
h

Erkennend, dat de toestand van de Engelsche
1

Bank – die, dit terloops, deze week wederom haar
1

goudschat zag afnemen, zoodat de voorraad van het

Issue Department thans zelfs beneden de 130 millioen
is gedaald – verre van benijdenswaardig is, erken-t

nend voorts, dat er toch iets niet in orde moet zijn,
wanneer afvloed van goud naar het buitenland Enge-
lad nooit tot discontoverhooging, hoewel deze’maat
regel door den inwendigen toestand van het land

allerminst wordt gemotiveerd
1),
heeft Snowden toege-

zegd een Commissie te zullen benoemen om te onder-zoeken, wat van Erigelsche
zijdè
aan de zaak gedaan

kan worden. Wel verwacht Snowden eenig hei] van
cie Bank voor Internationale Betalingen, maar, zegt

hij, wij kunnen niet wachten, totdat deze er is. Daar-

om moet een gedegen onderzoek worden ingesteld

,naar de verhouding van bankwezen en bedrijfsleven,

een plan, waaraan de Kanselier zegt reeds eerder te

hebben gedacht.
Men mag dus eerlang de benoeming van zulk een

Commissie tegemoetzien. De toekomst zal ons moeten

leeren, of wellicht deze Commissie een voorstel zal

doen tot vergrooting van den Staatsinvloed op het

bankwezeil en of dus niet’langs een omweg toch een

maatregel zal worden aanbevolen, waartoe de Kan-

selier in
zijn
rede van jl. Donderdag geen voorstel

heeft willen doen en dien wij voor het Engelsche

geldwezen uiterst bedenkelijk zouden achten.

De vraag rijst intusschen, wat zulk een Commissie
ten aanzien van de circulatiebank zou kunnen voor-‘

stellen. De quâestie, waarom het thans gaat, is die
van de gouddrainage uit Engeland ten behoeve van

andere landen, clie aan goud als zoodanig allerniinst

behoefte hebben.
Dat probleem, ontstaan uit eeh ten deele weinig

gelukkige .toepassing van het stelsel van den door

Engeland zoo zeer gewaardeerden gouden standaard,
eil waarvail Engeland thans zelf het slachtoffer wordt,

‘kan van Engelsche zijde tijdelijk worden opgelost door

den band van ht Engelsche ruilmiddel met het goud
wat te verslappen, d.w.z. door èf de Bank Charter

Act te schorsen, hetgeen,
gelijk
men weet, mogelijk

is, maar wellicht een verkeerden indruk op de bui-
tenwacht zou kunnen maken, èf door de laatsteljk in

1928 gewijzigde Bankwet
2)
opnieuw te wijzigen in

dien zin, dat men de Bank of England losmaakt van
de in de Bankwet neergelegde contingenteering van
het ongedekte bankpapier en van ‘de scheiding der
Bank in twee Departementen, waardoor de Bank groo-

ter bewegingsvrijheid zou krijgen. In dit laatste geval

zou men aan de Bank slechts de verplichting behoe-
ven op te leggen om voor inwisseling van haar bank-
papier te zorgen zonder gebondenheid aan een bepaalil

contingent. Wij hebben er in dit weekblad
3)
reeds

vroeger op gewezen, dat zulk een wijziging alleszins
redelijk zou zijn en het ware’ te hopen, dat meü er
thans toe overging, nu de omstandigheden zulks meer
dan ooit wenscheljk maken.
Doch ook in dat geval geeft een wijziging van het
Engelsche bankstelsel slechts tijdelijk soulaas. Indien
Frankrijk en Amerika mochten voortgaan goud tot
zich te trekken, zou ook een verruiming van de be-
wegingsvrijheid van de Bank of England op den duur
niet baten, indien men – zooals voorshands in Enge-
land in de bedoeling ligt.— aan den gouden standaard
als zoodanig wil vasthouden.
Daarom schijnt het aangewezen de huidige moei-

ljkheden langs internationalen weg op te lossen en
door samenwerking van verschillende circulatieban-
ken te geraken tot voorkoming, van ongewenschte

goudverplaatsingeil en – verder doel, hetwelk thans
bij den Volkenbond in studie is – tot vermjding
van fluctuaties in de koopkracht van het goud, d.w.z.
tot eene – laat ons een voorzichtige uitdrukking
hezigen – benadering van de stabilisatie van de waar-

de van het geld in de verschillende landen, d.w.z.
stabilisatie van het pijsniveau.
Dat doel is geenszin,s onbereikbaar, maar het eischt
den oprechten wil tot internationale samenwerking

Men lette bij’. op het feit, dat het indexcijfer van groot-
hanclelsprijzen van
The Econo?nist,
elders in dit nummer gepubliceerd, een daling van enkele punten vertoont en
tha.ns’91.8 beloopt tegen 95.7 eind September 1928.
Zie over de wijziging van 1928 E.-S. B. van 25 April
1928, 16 Mei 1928 en 5 December 1928.
Zie E.-S. B. 17 Febr. 1926, blz. 155 en 9 Febr. 1927,
blz. 126.

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

913
1

bij de verschillende circulatiebaïikeri. Het mag, gelet
op de ]iouding van Frankrijk en Amerika, worden

betwijfeld, of deze wil reeds thans aanwezig is. Door de Bank
7
oor Internationale Betalingen kan – als

ware het een ,,monetair Genève” – het onderling con-

tact ten zeerste worden bevorderd. Dat is een van de

meest aantrekkelijke kanten van deze instelling. Daar-

naast zijn er nog andere wegen om nader tot elkaar te
komen. Zoolang echter niet eenig tastbaar resultaat

als gevolg, van dit overleg wordt bereikt, kunnen zich

de moeilijkheden, waarin Engelapd thans verkeert,

herhalen en kan door hervorming van het Engelsche
bankwezen als zoodanig slechts
tijdelijk
eenig resul-
taat worden bereikt. Ook dat kan echter reeds de moei-
te waard zijn. V. S.

Investment Trusts.
1)

Reeds in het midden van de 19e eeuw zijn in Zwit-
serlanci
0
1) zich zelf staande ,,Kapitalanlagegesell-

schaften” opgericht. Vele tientallen jaren lang hebben
in Engeland eenige dozijnen van dergelijke onderne-
mingen, investment trusts, bestaan; maar zij hebben
steeds slechts een bescheiden rol gespeeld. Een be-

wijs daarvoor is, dat, ofschoon hun organisatie en

hun doel zeer interessant zijn, tot op heden hierover

geen samenvattende studie in Engeland is versche-
nen. Voor het eerst werden deze instellingen uitvoe-
rig behandeld door J. Jörgens ,,Finanzielle Trust-
geseilschaften”, terwijl zij daarna in verband met
andere vormen van ,,Effektensubstitutionsgesell-
schaften” in mijn boek ,,Beteiligungs- und Finan-

zierungsgeseilschaften” grondig geanalyseerd werden.
Van grootere economische en internationale be-
teekenis werden deze instellingen eerst, toen men na
den wereldoorlog in Amerika, waar weliswaar reeds

vroeger dergelijke instellingen naar het Engelsche
voorbeeld opgericht waren, zich van de aan haar ten

grondslag liggende gedachte meester maakte om door

bemiddeling van dergelijke instellingen groote kapi-
talen in het buitenland, vooral in Europa, te beleg-
gen. De huidige beteekenis van de investment corn-

panies – de Engelsche trust-vorm is meestal opge-
geven – berust dus op de door den wereldoorlog
veroorzaakte ongelijkmatige internationale rijkdoms-

verdeeling en de noodzakelijkheid voor de overwin-
nende landen, aan hun spits natuurlijk de Ver-

eenigde Staten, de hen. toevloeiende buitenlandsehe
betalingen weder in het buitenland te beleggen.
De groote, sterk exporteerende’ Amerikaansche
ondernemingen en concerns beleggen natuurlijk de

hun uit het buitenland toevloeiende inkomsten voor-
al in buitenlandsche ondernemingen, en dit is dan
ook de reden van de sterke expansietendens van
Amerikaansche ondernemingen in de verschillende

landen, die vét5r den oorlog reeds bij het Standard
Oil Concern, in de naaimachine-, schoenmachine-,
landbouwmachine-, en in de electriciteitsindustrjen
en eenige anderen te onderkennen was. Op het oogen-
blik werpt zij zich vooral ook op de industrie van auto-

mobielen en oncierdeelen, op die van allerlei andere
machines, op de chemische industrie, ja zelfs op den
detalhandel.

Naast dezen vorm van kapitaalinvesteering in het
buitenland, wordt echter in Amerika van steeds

grootere beteekeni de kapitaalbelegging door de
spaarders zelf. 1-her heeft nu de investment corn-
pany een uitgebreid gebied voor toepassing gevonden.
Kocht men in het eerst de vele milliarden, in het
buitenland, ondergebrachte aandeelen en leeningen
1)
In aansluiting op de artikelen, die in den loop van
dit jaar in dit tijdschrift over het wezen en de ontwikke-
litig van de investmcnt trusts zijn verschenen (zie E.-S. B.
van 13 Maart, 27 Maart en
11
Sept.) geven wij hier een
beschouwing weer van prof. ])r. Liefmann, ontleend aan het
voorwoord van het boek van Dr. Egon Kilgus ,,Kapitalan-
lagegesellschaften Iuvestrnent Trusts”, uitgegeven bij cle
Wilhelm Christians Verlag, Berlijn. (Red.)

t
terug, zoo groeide toch in het laatste decenium de

behoefte tot belegging in Amerika zoodanig, dat de
tot dusverre gebruikelijke kapitaalsbeleggingen niet

meer toereikend waren; anders uitgedrukt: door de
relatieve kapitaalrijkdom in Amerika en de relatieve

1 verarming in Europa, werd het renteverschil tus-

schen binnen- en buitenlandsche kapitaalbeleggingen

zoo groot, dat de neiging tot de laatste steeds sterker

werd. Daarbij was echter de tot dusverre traditio-
neele eigenaardigheid van de Amerikanen te over-

winnen, die niet gewoon waren, zooals de kapita-

listen van de rijkste Europeesche .landen, hun geld

naar het buitenland te brengen, en die in het bijzonder

ook over de Europeesche economische en financieele
verhoudingen zeer weinig onderricht waren.

1 Daar sloeg nu de investment company de brug.
,Banken en financiers brachten kapitalen tezamen om
die in de Europeesche landen met een hoogen rente-

voet te beleggen. Bij goede verdeeling van de beleg-

gingen, zorgvuiaige keuze en toezicht op de effecten

kon met een betrekkelijk groote mate van zekerheid
een veel hoogere rentevergoeding dan in de Ver-
eenigde Staten verkregen wôrden.

Do sterke behoefte van Amerika aan kapitaalbe-
l]egging in het buitenland zal wel nog langen tijd een

belangrjk feit blijven, ja, van tijdelijke onderbre-

kingen afgezien, zal zij zeker nog sterk toenemen.
Dergelijke onderbrekingen mogen voor een tijd door de binnenlandsche hoogconjunctuur van de industrie

of zooals voor kort, door een tijdelijke spanning op
de geldmarkt veroorzaakt worden, die de Amerikaan-

sche financi.ers vaak niet geheel ongewenscht en .dik-
wijls ook door hen niet geheel onbeïnvloed tot stand
komt. Maar nadat Amerika de grootste crediteur-

natie geworden is en zich bovendien door een steride
protectie tegen de aflossing van schulden in goede-ren verzet, zal allen reeds het geweldige bedrag aan
buitenlandsche vorderingen tot sterke nieuwe in-

vesteeringen in het buitenland leiden. Daarbij is nu

de investrnent company als tusschenlid, bemiddelaar
en risicoverdeeler zeer op haar plaats.
Maar ook den kapitaalnemers buiten Amerika wordt

de kapitaalverkrijging door deze instellingen zeer

vergemakkelijkt. Slechts zeer groote ondernemingen
eb publiekrechteljke lichamen konden direct op de
Amerikaansche geidmarkt leeningen opnemen en

wanneer zij niet reeds een internationale bekendheid
1
hadden verworven, meestal slechts tegen zeer ongun-
stige voorwaarden. Duitsche steden, hypotheekbanken

ete. hebben zich immers voor zulke doeleinden tot het opnemen van gemeenschappelijke leeningen met aan-
sprakelijkheid van de debiteuren aaneengesloten. In-• dien de Amerikaansche banken en financiers echter
investment trusts achter zich hebben, dus niet meer
;op de directe uitgifte aan het publiek zijn aangewe-

‘zon, kunnen zij veel eerder ook aan de kleine crediet-
nemers kapitaal verschaffen en in dit opzicht bieden
deze instellingen, ook aan de Eu’ropeesche crediet-
‘nemers, niet onbelangrijke voordeelen.
De buitengewoon hooge rentevergoeding van Duit-
sche obligaties was ook voor de Engelsche investment
trusts een aanleiding om steeds meer tot kapitaalbe-
legging in Duitschiand over te gk’an. Ook in Zwitser-

land zijn onlangs weder talrijke investment trusts
opgericht, evenals in Nederland, België, ,weden en
andere landen.

Dr. Kilgus behandelt in zijn boek den tegenwoor-
digen stand van deze beweging in de voornaamste
landen en-heeft hiervoor een groote hoeveelheid fei-

teumateriaal bijeengebracht. Hij gaat ook op de geva-
ren van deze organisaties in, die voor Duitschland
op het oogenblik voor alles daarin liggen, dat bij een

sterk terugloopende conjunctuur in Amerika en bij
moeilijke economisôhe. en politieke verhoudingen in Duitschland groote postefl van in het buitenland on-

dergebrachte effecten plotseling kunnen terugstroo-
(Zie vervolg
pag.
917).

914

ECONOMISCH-STATÎSTISCHE BERICHTEN

9 October 1929

Het Prijsverkop van Groothandelsartikelen

gedurende het derde kwartaal van 1929.

11
($lot).

TIN.

Gedurende de maand Juli liep de prijs van prompt

tin op van f 201 op 1 Juli tot ruim £ 214 in de

tweede helft van de maand. Over het• algemeen

•
heerschte er een betere tendens. Was nl. tot voor kort

de algemeene aandacht gevestigd ôp het doen en laten

van ,,de groep”, van lieverlede geraakte deze factor
meer op den achtergrond, tengevolge van de groeiende

overtuiging, dat »de tinpositie een beter aanzien had

gekregen. Hiertoe heeft o.a. ook meegewerkt het feit,

dat gedurende’ vijf achtereenvölgende maanden de

zichtbare voorraad geleidelijk afnam, nl. van 25.959

tons eind Februari tot 23.936 tons ult. Juni.

TON

daling zich voortzette tot £ 203% voor prompt tin op
het ei.nd van September, mede onder invloed van de
:geleidelijke toeneming van de stocks in Engeland (tot
ruim 10.000 tons) en de verhooging
an
het bankdis-

conto. Weliswaar werd het in den loop van de maand

duidelijk, dat de zichtbare voorraad op eind Septem-

ber, door de geringe verschepingen van Singapore,
weder op een lager niveau zou belanden, terwijl tegen-

over hooge productiecijfers ook een toenemende con-

sumptie is te constateeren, doch deze gunstige factoren

konden niet voorkomen, dat een onzekere stemming

de markt bleef beheerschen. Ultimo September bleek
inderdaad, dat de Visible Supply was afgenomen met

1844 tons tot 24.051 tons.

KATOEN.

De prijzen van ruwe katoen hebben in het afgeloo-

pen kwartaal weinig gefluctueerd en zijn op het
oogenblik misschien iets hooger dan drie maanden ge-

leden, doch in elk geval niet veel. De toestand in de

katoenindustrie is in vele landen ongunstig, maar is

de vraag na de zomervacanties wel wat grooter ge-

worden. Prijzen blijven, zich echter op hetzelfde niveau

en zelfs in vele gevallen in dalende richting bewegen.

Gedurende Augustus kwam er een reactie in de

markt. Nu is dit meestal een maand, gedurende welke

men doorgaans een inzinking waarneemt in de voor-

naamste tinverbruikende industrieën in de Ver-

eenigde Staten. Niettegenstaande de zichtbare vo,or-

raad op uit. Juli wederom gedaald was tot 23.643
tons, werden toch gaandeweg de statistische cijfers per
ult. Augustus minder optimistisch tegemoet gezien.

Per slot was de val van de tinprijs echter niet ernstig

nl. van £ 213 tot £ 209. Toen begin September bleek dat de Visible Siippiy
met 2.129 tons was toegenomen tot 25.901 tons, ver-

oorzaakte deze onverwacht hooge stijging
een verdere

daling in de prijs van het metaal tot £ 206h, welke

De berichten omtrent den nieuwen oogst zijn den

laatsten
tijd
veel ongunstiger geworden en zullen de
eerste verwachtingen omtrent een heden grooten

oogst wel teleurgesteld worden. Daar de afneming nog

vrij
groot
blijft, is de statistische positie van het

artikel
vrij
sterk, zoodat zelfs bij den ongunstigen

bedrijfstoestand veel lagere prijzen niet verwacht kun-

nen worden.

STATISTISCH OVERZICH

TARWE
HardWinter
No.2loco
Rotterdam?.
Amsterdam
per 100 K.O.

R000E
AmericanNo.2
2
) loco
Rotterdam
per lOO K.O.

MAIS
La Plata
loco
R’damjA’dam
per 2000 K.G.

OERST
Amer.No.25) loco
Rotterdam

per
2000 K.O.
LIJNZAAD
La Plata
loco
R’damjA’dam
per 1960 K.G.

STEENKOLEN
Westfaalschej Hollandsche
bunkerkolen, ongezeefd f.o.b.
R’dam!A’dam per 1000 K.G.

PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
tJfl

33.9°
Bé
S.
g.
per barrel

IJZER
Cleveland
F0t1t1y
No. 3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng. ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton

f1.
°Io
f1.
0
10
f1.
°Jo
f1.
0
10
f1.
0
10
f1.
01
$ 0
10
Sh.
Ol
o

£
01

Jaargmidd. 1925
17.20
100,0 13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80 100,0
1.68
100,0

100,0
62.116
100,0
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50 77,9
17,90
165,74
1.89 112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
lanuari

1927
15,22
5

‘88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50 78,4
13,35
123,7
1.75 104,2
8516
117,3
55.716
89,2
lebruari
‘15,22
5

88,5
13,05
99,8
167,00
.
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10 112,0 1.70 101,2
8316
114,4
54.161-
88,3
Maart
,,
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71;l
219,25
92,9
354,75
76,7
11,25
104,2
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,9
nl
14,80
86,0
12,82
5

98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
80j-
109,6
55.216
88,8
15,75
91,6
13,57
5

103,8 172,75
74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95 101,4 1.22
72,6

101,4
54.141-
£8,1

luni
15,60
90,7
13,20 101 0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75
80,6
11,00
101,9 1.22
72,6
70!-
95,9
54.216
87,2

juli
15,10
87,8
12,05
92
:
2

171,50
74,1
235,75
99,9
367,75
.
79,5
11,10
1028
1.22
72,6
70!-
95,9
53.191-
86,9
Augustus

:
14,87
5

86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
11,05
1023
1.22
72,6
69!-
94,5
55.516
89.0
September
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25
98,8 369,50
79,9
10,90
100,9
1.22
72,6 65?- 89,0
54.131-
88,0
October
,,
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7′
359,00 77,6
10,90 100,9
1.22
72,6
65!-
89,0
55.51-
89,0
November
13,45
78,2
12,12
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
65!-
89,0
59.11-
96,1
December
13,40
77,9
12,57e
96,2 201,00 86,8
246,25
104,3
.
348,25 75.3
10,60 98,1
1.22
72,6

89,0
60.21-
96,8

lanuani

1928
1350
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
780
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
99,9
1ebruani
1380
80,2
12,87
5

98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78:0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99,2

Maart
,,
14,60
84,9
14,00
107,1
,
240,75
104
5
0 255,75
108,4
350,75
75,8
9,95
92,1
1.19
.70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April
,,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
1l0,6
358,25
77,5
10,05
93,l
1.19
70,8

90,4
61.1416
99,4

Mei

.
,,
15,30
88,9
15,47e
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00 80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
66!-

–
90,4
62.15;-
101,1

luni
14,37
5

83,6
14,27e
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
.365,25
79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661- 90,4
63.171-
102,9

juli
14,25
82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75
778
10,10
93,5
1.19
70,8
66!-
90,4
62.181-
101,3

Augustus
12,00
69,812,62
5

96,6
214,75
92,8 226,75
96,1
350,75
758
10,05 93,1
1.21
72,0
66!-
90,4
62.1016 100,7

September
11,65
67,7
11,57
5

88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
.
75,8
10,00
.
92,6
1.21
72,0
66!-
90,4
63.81-
102,1

October
,,
12,27
71,4
12,27
93,8
218,50 94,4
189,50
80,3 366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
66!-
90,4
65.121-
105,7
November
,,
12,32
5

71,7
12,07
5

92,4 227,25
98,2
185,50
78,6 386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
66!-
90,4
.
67.181-
109,4
December
,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5 373,75
80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
6
6!-
90,4
70.31-
113,0

lanuari

1929 12;35
71,8
12,20
933
231,50
100,0
194,25
82,3 365,00
78,P
10,10
93,5
1.16
69,0
6
6?-
90,4
75.1016
121,7

lebruani
12,72
5

74,0
12,65
967
236,00
101,9
194,75
82,5 357,25
77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66(6
91,1
78.-j6
125,7

Maart
12,65
73,5
12,62
5

96,6
233,00
100,6
191,75
81,3
359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
67!-
91,8
89.81- 144,0

April
,,
12,12
5

79,5
ll,625
88,9 218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
68!-
93,2
82.1716
133,5

Mei

.
11,12
5

64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
786
11,15
103,3 1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121,2
luni
,,
10,87
5

63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25′ 76 11,25
104,2 1.30
77,4
711-
97,3
74.111-
120,1

Juli
12,80
74,3
11,20
85,6
218,50
94,4
191,25
81,0 415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.1216
117,0
Augustus
‘13,125
76,3
10,75
82,2 202,50
87,5
182,75
77,4
452,50
97,8
11,25 104,2 1.30
77.4
7216
99,3
‘73.171-
119,0

September ,,
12,625
73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72,9 509,75
1096
11,40
105,6
1.30
77,4
7216
99,3
74.191-
120,7

7 October

,,
12.45 72,4
9,90
75,7
189,00
81,6
174,00
73,7 533,00
112
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
–
74.216
j
119,4

1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689/90 en 709.
2)
= Western vOOr cle &nvoening vo
* Manitoba No. 3. t Zuid-Russische.

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISFISCHE BERICHTEN

915

WOL.

ilet wolseizoen 1928/’29 werd’ in Juni beëindigd,

terwijl het, nieuwe seizoen pas in’de tweede helft van

September een aanvang nam. 1-lierdoor was de stem-

ming op de wolmarkt reeds zeer kalm, terwijl verder de ongunstige conjunctuur voor de wolindustrie niet

naliet een nadeeligen invloed op de wolmarkt uit te

oefenen.

Av)

Iffil

Gedurende het derde kwartaal bewogen’ de prijzen
zich
steeds in dalende richting en de verwachtingen,

die hier en daar gekoesterd werden, dat met de eind

September te Londen gehouden wolveilingen. een om-
mekeer zou plaats hebben, zijn niet bewaarheid. In-

tegendeel, de prijsdaling heeft zich ook op deze vei-
lingen, zoowel alsop de veilingen in Australië, voort-
gezet.

prijs zijn gedaald. Voor de crossbreds bedroeg de

daling ca. 10 pOt. Yoor merino is thans het niveau
van 1914 weer bereikt.

Voor gekamde wol was de
prijsdaling
‘nog iets
scherper dan voor het ruwe artikel.

RUBBER.

Het verloop van de rubberprjzen in het afgeloopen

kwartaal was voor koopers bevredigender dan voor

verkoopers, terwijl de dalende tendens met slechts
luttele uitzonderingen tot aan het einde van Sep-
tember bleef aanhouden.

Deze, menige hoop teleurstellende prjsbeweging

staat in verband met de zeer hooge uitvoerejfers voor-

namelijk van Malakka, maar ook van Nederlandsch-
Indië. De uitvoer van Malakka was, in Augustus,
met 31.912 tons (34.281 tons in Juli) de hoogste sinds
Januari geweest (41.647), maar de maand Septem-

ber vestigde met een
netto-cijfer
van 43.483 tons een

nieuw record. De hooge Nederlandsch-Indische uit-
voeren (bjv. 27.612 tons in Juli) en tenslotte de ge-

stadige toeneming der ‘Londensche en Liverpoolsche
voorraden tot 52.238 tons droegen eveneens daartoe

bij, de stemming minder aangenaam te maken. In

Nederlandsch-Indië hebben de uitvoeren van onder-

nemirigs- en bevolkingsrubber nagenoeg evenredig

toegenomen.

JUNI

JULI

Het sterkst is de daling voor de merino kwaliteiten,

welke in de afgeloopen 3 maanden ruim 20 pOt. in

Onder deze omstandigheden valt het moeilijk iets
omtrent het zoo gewenschte evenwicht tusschen pro-
5
ductie en consumptie gedurende de tweede helft van

PAN
CROOTHANDELSPRIJZEN
1
)

TIN
locoprilzen
Londen per
Eng, ton

KATOEN
for Middling
locoprijzen
New Yrk
per Ib.

WOL

gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford per Ib.

WOL
gekamde
Australische,

CrossbredColo-
nial Carded,
o’

Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER
4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loc6 Londen
per Ib.

SUIKER
Wittekristal-
suiker loco
R’dam(A’dam.
per 1O K.O..

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per.’J5 K.O.

THEE
Afi. N.-I. theev.
A’dam gem. pr
.
Java- en Suma-
tratheep.’l2K0.

Indexcijfer
v(h. Centr.B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925= 100

Indexcijfer
van The Economist,
herleid
1927= 100
tot 1925=100

£
01
$ cts.
01
pence
0
10
pence
01
0

Sh.
01
II.
01
0

cts.
01
0

ets.
1

01
261.171-‘
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625
100,0
18,75=’
100,0
61,375
100,0
84,5
1100,0
100,0
100,0
290.1716
111,1
17.55
75,5
47,25 85,9
24,75
83,9
2!-
67,4
17,50
93,3
55,375
90,2,
94,25 1111,5
93,2
92,9
299.1316
114,4
13,45
57,5
45,00 81,8
25,25
85,6
117,375
54,4
22,00-
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5′
88,9
309.816
118,2
14,15
, 60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
117,125
‘ 53,7
21,125 112,7
48,75
79,4 71,25 84,3 94,2
89,9
312.151-
119,4
14,25
61,3
47,75 86,8
26,50
89,8
1(8,25
56,8 20,62
110,0
48
78,2
70
82,8 92,9
89,2
304.11-
116,1
14,75
63,4
47,50
86,4 26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2
72,25
85,5 92,3
88,7′
295.121-
112,9 16,15
69,5 47,00
85,5
26,00
88,1
1(7,75
55,4
2025
,
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
296.9(6
113,2 16,85
72,7 47,25
85,9
26,00
88,1
116
50,5
18,37
5

98,0
47
76,6 81,25
96,2
96,1
89,6
289.1516
110,7 17,90
77,0 48,50 88,2
26,50
89,8
114,75
47,0
18,625
99,3
47
76,6
84
99,4
97,4 92,2
292.-16
111,5 19,70
84,7
48,50 88.2
26,50
‘ 89,8
115,25
40,8
18,50
98,7
45,375
73,9
–
–
96,1
90,2
287.12(6
109,8
22,05 94,4
–
50,00 90,9
26,50 89,8
1
1
4
,
25

45;6
17,87
5

95,3 44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
284.2(6
100,9
20,65
88,8 50,25
91,4 26,75
90,7
114,375
46,0
16,87
5

90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
264.416
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0
28,50 96,6
116,5
51,9
17,25
92,0
46
74,9
96
113,6
97,4
88,9
266.1316
101,8 59.70
84,7 51,50
93,6 28,75 97,3
117,75
55,4
17,87
5

95,3
45
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
255.1
1
–
97,4
19,25
82,8
53,00 96,4 29,75
100,8
117,25
54,0
.17,375
92,7
46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
233.10(6
89,2
18,35
78,9
54,75 99,5 31,75
107,6
1(3,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2 55,00
100,0
33,25
112,5
1
10,
7
5
35,8
16,875
90,0
47
76,6-
. 79
93,5
.

98,1
89,2
234.61-
89,5
20,65
88,8 54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25
87,9 98,7
90,5 230.131-
88,1
21,55
92,7
54,25 98,6 32,25
109,3
-19
25,3
16,625
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
218.816
83,4
21,35 91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7 98,7 89,8
211.191- 80,9
21,75 93,5
53,00
96,4 31,25
105,9
-(9,25
26,0
15,50
82,7
49,875
81,3
71,25
84,3
95,5 88,2
211.181-
80,9
19,30
83,0 51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875
84,5
67,75
80,1
92,9
–

86,6
214.7/6
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5 29,00
98,3
-(8,5
23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
221.19(-
84,8
19,45
83,7 46,25
84,1
27,25 92,4 -18,8 24,7
14,62
6
–
78,0
53
86,4
73
86,4
94,2
85,1
232.1016
88,8
19,90
85,6 47,25 85,9
27,50
93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6
95.5
85,1
228.81-
87,2
20,45
88,0
46,25,
84,1
28,00
94,9
-f8,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3
76,5
90,5
95,5
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75.
85,0
28,75
97,3
-19,875
27,9
13,775
73,5
53,125
86,6
77,25
91,4
94,2
84,6
222.11!-
85,0
20,10
86,5
44,25 80,5 27,75
94,1
1-
33,7
13,375,
71,3
54
88,0
74,25
87,9
94,2
85,4
221.016
84,4
21,25
91,4 44,00
80,0
–

27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75

–
86,1
94,8
85,8
207.516
79,2
20,45 88,0
43,25
78,6 27,25
92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0
–

74,25
87,9
92,9
83,9
.197.5(6
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-(10,875
30,5
12,25
65,3
54
88,0
73,50
87,0-
91,6.
81,7 –
200.5!-
76,5
18,75
80,6 40,00
72,7
25,75
87,3 -110,625 29,8
12,00′
64,0
54
88,0
69,50
82,2
91,0
,

81,9
209.5(6
79,9
18,65
80,2
,

38,75
70,5 24,75
83,9
-lii
30,9
13,425

–
71,6
54
88,0
68,50
81,1
91,0
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00 ,
81,4
-(10,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,6 91,6
83,6
205.516 78,4
18,90
81,3
34,25
62,3
23,75
80,5 -110.125 28,4
13,45,
71,9
1,72,0
51,75
84,3
64
75,5
82,0

–
198.151-
75,9
18,90
5

81,3 5
30,50
0

55,56
22,506
76,3
6

-19.75
27,4
13,50

–
51100
83,1
64,506
76,3
6

Ie huidige officieele noteeringswijze (Jan. 1928)
3
)MaIting vSSr de invoering van de huidige offic. not’eeringswijze (Jan. 1928).
4
)Jaar- en maandgemiddelden afgerond’
p
‘Is
pence.

5) 4 Oct.
6)
3 Oct.

916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 October 1929

1929 te voorspellen, niettegenstaande ook het ver,

bruik in de eerste helft van het jaar zeer sterk is toe-

geflomen, en ongeveer even hoog was als de produc-

tie. Het verbruik van geregenereerde rubber is, mede
;

onder invloed van de lagere prijzen, althans in cle

Ver. Staten in de laatste maanden, vergeleken met

dat van ruwe rubber, iets afgenomen.

In de eerste dagen van October werd bekend, dat,

nieuwe ernstige pogingen gaande zijn’ om de Neder-

landsch-Indische producenten tot een gemeenschap-

pelijke verkoopspolitiek en een vermindering van hun,
uitvoeren te bewegen. Sommige belangrijke produ-

centen zouden voor dit denkbeeld reeds gewonnen,

en voorstellen aan de overigen te verwachten zijn, ter- –

wijl ook door de voornaamste Amerikaansche verbrui.-

kers planne’n zouden zijn ontworpen, om met de Ne-

derlandsche en Britsche producenten tot een of an-

deren vorm van samenwerking te geraken. Alhoewel.

omtrent de’ze plannen nog niets naders is bekend ge-
worden en, gezien de vroegere mislukkingen van der.,

gelijke pogingen, een zekere mate van scepsis niet

geheel en al misplaatst is, mag toch worden aange-.

nomen, dat de ondervindingen der laatste jaren, een

serieuze overweging dezer plannen rechtvaardigen.

In principe zal ook voor dezen zoo belangrijken tak

der Indische cultures planmatige regeling in plaats
van een al te individualistisch optreden op de mark-

.ten (en in de productie) wel gewenscht kunnen zijn,

en ook met het belang der verbruikers in overeen-

stemming kunnen worden gebracht.

SUIKER.

De verbetering in stemming, welke op vrijwel alle 1

suikermarkten intrad aan het einde van het tweede
kwartaal, heeft zich gedurende het derde kwartaal]
– in groote
lijn
genomen – kalm stijgend voortgezet..
Ook in de prijzen kwam dit, hoewel niet zonder eenige

fluctuaties, tot uitdrukking.

Als hoofdoorzaken kunnen genoemd worden de bui-
1

tengewoon droge zomer in Europa en het tot stand-

komen eener Verkoop-Centrale voor het artikel in

Cuba, waardoor een groot gedeelte van de effectieve
suiker wegens de vaste houding dier Centrale aan

de speculatie kon worden onttrokken.

In het algemeen bleef men zich naar
Arnerilca
rich’
ten, in welk land, toen de stemming aldaar eenmaal.
uitgesproke.0 beter werd, de droogte in Europa als
factor eveneens ging medewerken.
De prijs voor .Cubasu.iker kon oploopen tot 2Y4 d.c.
c. & fr. New-York en Raffinadeurs zoowel in Amerika
alsook in Europa dekten vrij regelmatig hunne he- t

hoef ten.

F. 0. Licht’s
juist uitgekomen eerstè raming van
den Europeeschen bietoogst 1929/’30 geeft voor
Europa zonder Rusland een totaal, hetwelk slechts
ruim 100.000 tons beneden de productie van 1928/’20
ligt (inclusief Rusland ruim 300.000 tons daar bene-

den). Algemeen schijnt men van dezen statisticus. een
grooter verschil te hebben verwacht.
Oj
Java
vonden ‘1erdeïe’ groote afcloeningen van
suiker uit oogst 1929 plaats tot prijzen oploopend

tot
.
f
13 voor Superieur en
f
12 voor Hoofdsuiker,
terwijl onlangs de eerste afdoeningen uit oogst 1930
werden gerapporteerd respectievelijk voor
f 14
en

f
12, tot welken prijs daarna verdere verkoopen tot

stand kwamen. De markt voor tweedehands suiker

bleef kalm en fluctuaties bewogen zich tusschen enge
grenzen.

De maalresultaten
0])
Java wijzen op een bijna
2 pOt. kleiner rendement dan in 1928; waar de cam-

pagne aldaar nagenoeg beëindigd is, zal in dit c•’fer

wel geen noemenswaardige verandering meer komen.

KOFFIE.

In den loop van het derde kwartaal daalde de prijs

‘an loco Robusta Koffie W.I.B. van 54 ct. op 51 et.

en in overeenstemming hiermede liep de prijs van loco

Superior Santos terug van 63 ct. tot 59 ct., alles per
6 KG. De aanleiding tot deze daling was hoofdzakelijk

te zoeken in de lustelooze stemming, welke op alle

markten heerschte en die het gevolg was van het alom

bestaande gevoel van onzekerhei.d betreffende de toe-

komst van het artikel. Door de bekende politiek van

rantsoeneering der uitvoerhavens, nu reeds sedert

jaren gevoerd door Brazilië – het grootste productie-

land -, zijn de prijzen kunstmatig gehouden op een

peil hooger dan door de groote voorraden in dat pro-
cluctielan’d gewettigd is, en nu de groote loopende

O6cCTSP
00
YIKG

–

0.45
JAN

FF00

00001

F001,

11Fl

111111

11Fl

FIJN

SF0

Braziel-oogst een verdere belangrijke toeneming dier
voorraden met zekerheid doet verwachten en de voor-
uitzichten voor den volgenden oogst op
zijn
minst op

een middelmatige opbrengst wijzen, is de önderue-

m:ingslust bij den handel zoo mogelijk nog kleiner ge-

worden en bleef de afzet aan de bonsumptie beperkt
tot het hoognoodige. Alleen de termijnmarkten toon-
den ook in de afgeloopen drie maanden van tijd tot

tijd een eenigszins opgewekter beeld, namelijk., wan-
neer Brazilië gedurende kortere of langere perioden

de noteeringen aan d-ie markten door steuna.ankoopen
ophield en somtijds zelfs iets opzette. Op de prijzen
van loco had dit echter geen enkelen keer eenigen in-
vloed van beteekenis.

THEE.

De theemarkt in het 3e kwartaal zette in met een
lichte verbetering, i.h.b. voor de Nederlandsch-Indi-
sche thee, wier kwaliteit gelijkmatiger pleegt te zijn
dan van de meeste andere soorten.
Vooral Oeylonthee stelde aanvankelijk teleur wat
kwaliteit aangaat.

De berichten omtrent ernstige overstroomings-
schade in Noord Britsch-Indië bleken sterk overdre-
en te zijn en al spoedig maakte de hoopgevende stem-
ming plaats voor den tragen toon, die de markt in cle

vorige maanden had gekenmerkt. Het verloop der
prijzen bleef nadien 6nregelrnatig en slechts tegen het
einde van September, nam de kooplust – zij het
slechts tijdelijk – toe, zoodat de Amsterdamsche ‘ei-
ling op19 September weer eens een hoogeren rnidden
prijs te zien gaf dan haar voorgangster.

De eerste Oost-in:oess6n-the kwam toen ter markt

en vele koopers meenden te moeten profiteeren van
deze gelegenheid om goede thee te bemachtigen tot
lagen prijs. Dat speculatieve elementen geheel ont-

braken, kan niet worden gezegd. Ook de meeste vroe-
ger opgehouden
partijen
konden toen koopers vinden.
Het prijsverloop vertoont een – merkwaardige over-
eenkomst met dat vaii verleden jaar toen ook tegen
het einde van September zich een lichte prijsverbete-
ring voordeed. Of de betere prijzen, die toen tegen

9 October 1929

ECONOMISCH-STATITiSCHE BERICHTEN

917

het einde van het jaar konden worden bedongen, zich

thans eveneens herhalen zullen,, mag worden be-

uwijfeld.

Omtrent het verbruik in het grootste consumptie-

land, Engeland, zijn geen betrouwbare, statistieken

meer voorhanden, doch cle aanvoer overtreft die van
verleden jaar zoozeer ), dat het verbruik dit surplus
onmogelijk heeft kunnen opnemen. De stijging van

den uitvoer uit:

Nederl.-Indië bedroeg 9.7 pOt. gedurende Januari-
Augustus; N. Br.-Indiö bedroeg 6.7 pOt. gedurende

April-Augustus; Ceylon bedroeg 2.9 pOt. gedurende
Januari-Augustus, ten opzichte van het vorige jaar.

De Vereeniging voor de Thee-cultuur in Neder-
landsch-Indië te Amsterdam, d.ie blijkens haar laatste

Jaarverslag reeds geruimen
tijd
verlaging der abnor-

maal hooge theevrachten van Nederlandsch-Ïiadië naar

Europa had bepleit, heeft haar streven in zooverre
met goed gevolg bekroond gezien, dat de tarieven met
20p0t. (van Java met f 7.50 op
f
37.50 per M
3
.) ver-

den verlaagd, hetgeen den producenten een welkome

verlichting bracht in de huidige, nog niet algemeen

besefte moeilijkheden.

Niettemin is het huid
)
ge tarief nog ca. 42 pOt.
hooger dan dat, waaraan thee uit Calcutta is onder-

worp en.

1)
Zie het marktbericht over thee in E.-S. B. van 25
Sept. ji.

(Vervolg van pag. 913).

men en hier een sterken druk op de koersen, ja mis-
schien een heurspaniek kunnen veroorzaken. Maar dat
is een gevaar, waaraan alle debiteurnaties zijn bloot
gesteld en men kan de meening toegedaan zijn, dat
het bij de investment trusts, die een’ aanzienlijke risi-
coverdeeling doorvoeren misschien geringer is dan bij
buitenlandsche beleggingen van particulieren, die
spoediger onderhevig zijn aac massapsychologische
invloeden en oogenblikkelijke gebeurtenissen.

Evenwel is bij sterke fluctaatie van de Amerikaan-
sche geldmarkt steeds daarmede te rekenen, dat ook bij de investment trusts overgangen van de kapitaal-
naar de geldmarkt plaats vinden. Wanneer op de
laatste een rentevoet van 9 pOt. of meer verkregen
kan worden, zooals dat in het begin van 1929 het ge-
val was, dan heeft ook de belegging in hooge rente’
dragende Duitsche obligaties geen aantrekkings-
kracht meer. Daarom hangt alles ervan af, volgens
welke principes de Amerikaasche investment trasts
geleid worden. Wordt het sol:ide Engelsche invest-
ment trust-princi.pe
gevolgd, dan is noch voor de kapi-
talisten, die zich bij zulke instellingen interesseeren,
noch voor het land, waarin hoofdzakelijk de beleg-

gingen gezocht worden, dit gevaar groot. Maar de feiten toonen, en ook Dr. Kilgus wijst erop, dat de
ontwikkeling van deze instellingen in de Vereenigde
Staten niet zonder bezorgdheid gadegeslagen moet

worden. Steeds meer
schijnt
de investment trust, in

plaats van uit de behoefte van dè kapitalisten naar
kapitaalverdeeling uit de behoeften tot het plaatsen
van effecten van de banken en financiers opgericht te

worden, d.w.z. zij wordt in de door
mij
ontwikkelde

terminologie van een ,,Kapitalanlagegesellschaft” een
,,Uehernahmegesellschaft.” Een zeer belangwekkend

artikel in de Frankfurter Zeitung van 21 April 1.929,

,,Die ïnvestment Trust und wir” noemde dat zeer

treffend ,,Die Erfindang des Syntetischen Kunden”

d.w.z. de financiers scheppen door oprichting van in-

vestment trusts zelf hun cliënten, en maken zoo het

onderbrengen van hun emissies of effectenverkoopen

mogelijk. 1-let is een zelfde ontwikkeling, zooals wij

die in de electro-technische industrie en in den aanleg

van spoorwegen met de vorming van ,,Uebernahme-

und Finanzierungsgesellschaften” hebben waarge

nomen, die door oprichting van locale electriciteits-

werken en spoorwegen aan de moeder-maatschappij
opdrachten toevoerden. Dat dit bij de invds’t’inent
trust een, volledige verandering van het investment-

principe zou beteekenen en economisch voor de kapi-

taalvorming van een land een groot gevaar kan wor-
den, is zeker.

Daarbij komt, dat het aan de investment trust ten

grondslag liggende principe van risicoverdeeling bij
het
verkrijgen
van effecten, çok op het oogenblik
reeds direct benut wordt om de effectenspeculatie aan

de beurzen aan te wakkeren. Op de Amerikaansche

en Engelsche beurzen, in den laatsten tijd ook in
Amsterdam, worden z.g. ,,Units” verhandeld, certif i-
caten van een bepaalde samenstelling van effecten;
door de samenbrenging zal een icoers- en risicover-
effening volgen. Toch dienen zulke ,,Units” natuurlijk

niet voor een duurzame kapitaalbelegging of voor het
trekken van interest en dividend, maar voor specu-
:latie. De handel daarin vormt echter tegelijkertijd
een zekere vervanging voor de deelname aan eigen-
lijke investment trusts. Het is niet uitgesloten, dat

wij ook in Duitschland eens met dit nieuwe type van
beurspapier gelukkig worden gemaakt.

Hoe dit evenwel ook zij, hoe meer de investment

trusts zich uitbreiden, hoe meer ook geheele reelcsen
van dergelijke instellingen zullen worden opgericht,
die allen van een emissiehuis of van een klein con-

sortium afhankelijk zijn, destemeer heeft de overheid
alle reden zich met deze instellingen te bemoeien.
En wanneer een plan van den vroegeren directeur van
The General Motors Company, John Raskob, de

spaargelden van de Amerikaansche arbeiders in een
investment ‘trust’ van 5 milliard Dollar samen te
brengen, ook slechts in veel bescheidener omvang ver-
1
werkelijkt wordt, dan b’eïnvloeden toch dergelijke or-
ganisaties in zoo hooge mate de kapitaalvorming van
het land en geven hun leiders een zoo grooten invloed,

:dat het openbaar toezicht op deze instellingen van de
allergrootste beteekenis wordt. Het vraagstuk van een wettelijice regeling van de investment trusts is da,rom
ook in Amerika reeds sedert langen tijd aan de orde
en wordt o.a. do’or de Superintendent of Banking aan-
bevolen. Toch zal het voorloopig voldoende zijn, dat
•
de overheid deze organisaties in het oog houdt en zij
•
door .. de met haar in verbinding staande banken en
financiers, alsmede door de beursbesturen tot het
geven van juiste inlichtingen en balansen en tot pu-
blicatie van haar effectenportefeuilles genoopt wor-
den. Ook de Duitsche kapitaalbemiddelingsinstituten
hebben bij een solide leiding van de investment

trusts, die Duitsche waardepapieren verwerven, een
groot belang.
De studie van Dr. Kilgus geeft den Duitschén en
buitenlandschen lezers een duidelijk overzicht over
het zeer verspreide en niet geiakkelijk toegankdlijke
feitenmateriaal over deze instellingen en een be-
schrijving van haar interne organisatie en haar vér-
breiding en zal daarom de opmerkzaamheid van die-‘genen trekken,. die belang stellen in de gebeurtenis-
een op de internationale geld- en kapitaalmarkt.

918

.. ECONOMISCH-STATITISCHE BERICHTEN

9 October 1929

Indexcijfers van groothandeisprijzen.

,,The Economist” schrijft: Ons indexcijfer voor
groothadelsprijzen geeft over de maand Septemb’

een daling te zien van 1.9 pOt. Door deze aanzien-
lijke reactie, die de in Juli geregistreerde opwaart-

sche beweging weder teniet doet, staan de prijzen bijnt

op een gelijk niveau als aan het begin van het kwar-

taal en 4.1 pOt. lager dan een jaar geleden. De eerste

tabel toont den loop van het indexcijfer gedurende

de laatste drie mtanden:

Gemiddelde
1927 = 100

Sept.
1928
Juni
1929
Juli
199
Aug.
1929
Sept.
199

Gratn en Vleesch
96.6
95.1
103.5
101.3
95.8
Andere voedings en ge-
notmiddelen. ………
93.5
84.1
84.7 86.2
86.6
101.4
92.7
91.6
91.7.
87.7
Weefstoffen ………..
91.8

..

96.3
96.1
96.3 96.2
Delfstoffen ………….
Diversen ………….
.95.3
89.3
91.0
91.0
91.5

Totaal ……………..
95.7
91.7
1

93.7
93.8 91.8

De voornaamste bewegingen gedurende de afgelo’
pen maand waren aanzienlijke dalingen in de groe-

pen ,,Granen en vleesch” en ,,Weefstoffen”. Per saldo

waren de prijzen voor ,,Delfstoffen” vast en werden

bij, de groepen ,,Andere voedings- en genotmiddelen”

en ,,Diversen” kleine stijgingen waargenomen. In

vergelijking met den toestand aan het einde van de
maand Juni is cle voornaamste verandering een da,-

ling van 5.4 pOt. bij, de groep ,,Weefstoffen”.
r
Gedurende September waren de schommelingen van

de afzonderlijke
prijzen
onregelmatig, 26 artikelen va

de volgende tabel geven dalin gen te zien tegenover
stijgingen bij 11 artikelen, terwijl 21 prijzen gelij

bleven.

De daling van 5.4 pOt. in de groep ,,Granen e

vleesch” was zeer verdeeld over de 13 artikelen, di

deze groep omvat;
rijst
en buitenlandsch rundvleescll

en schapenv1esch waren de eenige artikelen, die in
prijs stegen. Van de ,,Andere voedings- en genotmid:

delen” waren boter en suiker duurder, terwijl thee en kaas goedkooper waren. De groep ,,Weefstoffen” gaf’

een markante daling van de noteering voor Australi-
sche wol te zien, terwijl de noteeringen voor ruwe

katoen, vlas, hennep en jute’ eveneens lager waren
Niet ijzerhoudende metalen, met uitzondering vn
lood, ondergingen alle een geringe daling; tin (p1â
ten) waren hooger; en huisbrand registreerde een

seizoensstijging. Bij de groep ;,Diversen” werden
hoogere rioteeringen voor ieder en lijnëlie grooten-

deels geneutraliseerd door lagere
prijzen
voor rubber

en creosoot. In vergelijking met een jaar geleden ver-
toont de groep ,,Delfstoff en” een stijging van 4.8 pOt.,
terwijl dalin gen werden waargenomen bij de groep

,,Weefstoffen” van 13.5 pOt. en de groep ,,Diversen”

van 4 pOt. Voedingsmiddelen waren over het alge-

meen iets goedkooper vergeleken met dezelfde periode

van het vorige jaar, dank zij een daling van 7.4 pOt.

voor het gemiddelde, van. ,,Andere voedings- en genot-
middelen”.

Uit de vierde tabel blijken, de
prijzen
van een

aantal artikelen op het eind van de laatste drie kwar-

talen, terwijl de overeenkomstige noteeringen van em-

cie 1927 en 1928 ter
vergelijking
werden
bijgevoegd.
In vergelijking met begin 1929 zijn de voornaarnste

hierboven vermelde prijsveranderingen de aanzien

lijke dalingen voor thee, Australische wol en tin tegen-

over hoogere noteeringen voor Oanadeesche tarwe,

ruw-ijzer, rubber en lijnolie. De daling in de theep.rij
7

zen vond plaats in het Maart-kwartaal, waarin rubbe

een sterke
stijging
te zien gaf, die echter geleidelijk

voor een reactie plaats maakte.’ Het Juni-kwartaal ge-

tuigde van een stijging voor ruw-ijzer en een daling

van de tinprijzen. De dalende tendens voor wol, d
stijging (niet ten voile gehandhaafd) voor tarwe, en

de stijging van de
prijzen
voor lijnolie vonden alle in

het zoo juist geëindigde kwartaal plaats.

Data”
u
•

–

1913 100
100
100 100
100
‘100 Gemiddelde

1924..
188.5
215.8
214.7
149.3
122.6 166.2
1925..
168.4
204.2
194.6
19.8
126.2
160.9
‘1926..
151.7
195.3
152.6 149.8
120.7
149,4
1927..
147.6
20.2
157.0
125.1
116.1
143.7
1928..
152.9
189.7
165.0
115.2.
111.2′
140.9
Einde Juni.

1928..
166.4 187.3 172.3
114.2
111.3
144.5
Jan.

1929..
142.7
180.8
159.0
118.6
105.9 136.1 Feb.

,,

..
149.3
179.0 156.8 120.6
106.1
137.3
Maart

,,

. .
148.9 176.5 158.2
124.7
106.1
138.1
April

..
146.2 174.9 151.8 120.9
104.5 135.0
Mei

,,

. .
136.6
170.5
149.0
119.7
.103.9
131.5
Juni

..
140.3
170.1
145.5
120.4
103.6
131.7
Juli

,,

..
152.7 171.3
143.8
120.2 106.6
134.6
Aug.

..
149.5 174.3
143.9 120.4
105.6
134.5
‘Sept.

,,

..
141.4
175.1
137.7
120.3
106.2
131.9

Indexeijfer Indexcijfer
Indexcijfer
Toe-(+)ofafneming(—)
/
Toe-(+)ofafneming(—)
Toe-(+)ofafneming(—)
in perc.
vergeleken_met
‘
1

in perC.
vergeleken met
in perC.
vergeleken met
vor. maand 1 vorig jaar
vor. maand 1 vorig iaar
vor. maandl vorig jaar

Tarwe (buitenl’.)
…
–
6,4
+
12,3
Katoen (Am’.).. …
–
4,2
–
4,4
Hout (Eng.) …….
-11,5
±
6,5
.

(Egypt.)…
–
5,5
–
8,9
,,

(Zweedach)
–
3,8
+
11,8
..
–
4,8
Cement …………
..
13,0
G
erst …………..
–
0,8
–
9,7
Garen …………..
Laken ………….
..
–
3,6
Huiden ………..
–
0,9
—34,2
Haver …………
–
4,9

,
—10,3
Wol
(Eng.)
..
..
—20,7
Leder ………….
+
5,0
—,23,4
—
7,2
‘ –
10,6
,,

(Austr.)

…’..
‘ –
15,8
—28,9
Benzine
No. 1
..
+
14,7

‘ +
+

8,5
,,

(tops) ……..
–
8,6
—31,9
Petroleum
..
+
14,3
_10,0
–
19,2
..
–
6,7
..
–
3,6
Ruadvleesch. (Eng,)’
–
4,7
+

1,6 Zijde

……………
Vlas ………….
–
2,9

..

—30,9
+
15,8

..

+
49,2
,,

(A.rg.)
+
1,5
+
12,4
–
4,0
..
-j-‘

9,1
Talk ………….

(Eng.) …..
….

Schapenvi. (Eng.)
.-

8,9
+

2,4
–
5,9
–
5,9
– 4,9
+
13,9

Meel

…………….

11

(N. Z.)..
+
1 8
– 6,9
‘
Rubber ………….
Soda ………….
–
4
4
–
13,5
Varkensvl’.(Deensch)
—16,3

..

–
2,8
‘
Amm. Sulphaat
________
.
_______

+

9,8

Maïs

……………

l7ranenenVleesch..

Weefstoffen……….

Ruw-IJzer
–
5,6
—39 3
–
5,4

..

–
0,8

+
0,5
–
4,0

Rijst

. … ……………
Aardappelen ………

1

ils
Diversen.
……….
Thee

….. . ………
–
3,9
-,
11,5
IJzeren staven….
•
+
‘
—.1,3
—10,3

Hennep …………
Jute …………….

Tin(platén)……
+
2,1

+
4,2

Stookolie …………
Lijnolie

…………

..

…

–
7,5
Kolen (WeIsch)

.. ..
+

3,9
Koffie.
…… ……….

+
2,2
–
9,8
,,

.

(Dur. Gas.)…
..
+
11,9
–

±
4,8
–
6,4
,,

(huisbrand)
.
+

5,0

+
7,7

Creosoot

………..

C
acao
……………
…..
Rietsuiker

…………….

Kaas (Can..)
…….
-.
5,0
–
14,7
+ 1,0
+
8,7

…

Bietsuiker

………

Boter (Deensche)….
+
8,7
.

+

2,6
-.
2,7
– 10,0
Kokosolie
………..
..
–
9,0
–
0,7
+
14,9
Tabak
…………..
..
+

2,3

Lood
……….. …..
Tin
……………..

Ongez. Zink
……
–
4,7
– 1,0

Andere voedings. en

Koper ……….
…..
..

Genotmiddelen…
+
0,5
–
7,4
1
Delfstoffen

…….
– 0,1
+
4,8

‘U

9 October 1929

•ECONOMISCH-STATISISCHE BERICHTEN

919

1’927
128
1929

Einde
Einde
Einde Einde Einde
December
December
Maart
Juni
Sept.
58/-
4913 5013
48/3
5419
Aardappelen

per

ton

…………………………
£
6/010
£
8/0/0
£
6/5/0
£
3/0/0
£
4
1
10
/
0

Tarwe,

Cauadeesche per

qr……………………..

Rundvieesch, Eng.

in heiften, per 8 lbs.

……….
4/8 5/4
514
61-
511
4/9
51-
51-
418 417
Schapenvleesch, Nieuw-Zeeland, per 8 lbs.

……. …
1/6f
1/53,’
17.13 d.
113
.
15.37 d.

..

29/9
2417
2316
23/5k
2412
Katoen, American Middling per ib.

…………..
11.06 d.
10.59 d. 10.96 d.
10.30
d.
10.14 d.

..

15.25 d. 15.50 d.
)6 d.
15.00 d.
15 d.
Wol,

Australische

per

ib ……………………..
48 d.,
44 d.
41 d.
41 d.
32 d.
£
31/1510
£
32510
£
33/10/0
£
3015/0
£
29/17/6

Thee, Indisch veilinggem.

per ib……………….
Suiker,

gekristail.

per

cwt…………………….

Ruw ijzer, Cleveland
NO.

3, per ton

…………..
65/-
861-
67/-
7216 7216

..

19.4
1
<
2116
20/-
20/-

Garene,

32er

twist

per

1b……………………..

Jute,

per

ton

……………………………..

Tin,

Standaard,

per

ton

……………………
.
265/2/6

..

£
225/15/0
£
21011010
£
201/10/0
£
203/2/6
Kolen,

beste

Welsb,

per

ton …………………..19/l3j’

Koper,

per

ton …………………………….
£
60118/3

..

£74
£
95/15/0
£
7311913
£
7412,6
£
28/0,0

.

£
29
£29
£
30/10.0
£
44/-
Lii uolie,

per

ton

……………………………
20 d.

.

8.69 d.
11 d.
10.62 d.
9.75 d.
Rubber,

plant.

sheet

per 1h…………………….
Cement,

Portland,

per

ton

…………………..
54/- 47/-
471-
471-
471-

:De derde tabel toont onze indexcijfers voor de
‘afgoloopen maanden. van dit jaar en de jaren 1924-

1.928, uitgedrukt in een percentage van 1913.

Sedert het begin van het jaar zijn de groothandels-
prijzen, aldus berekend, gedaald van 36.5 pOt. op 31.9

pOt. boven het gemiddelde niveau van 1913. In deze
dalende beweging is cle voornaamste karaktertrek de
regelmatige daling sedert Maart van de groep ,,Weef-
stoffen”. Behalve de zeer zwakke tendens voor

deze groep artikelen, hebben de prijzen over het
algemeen nog geen uitgesproken. ontwikkeling ge-

toonci, dic reeds duidelijk zou wijzen op een reactie
tengevolge van liet. duurdere, geld. Zooals algemeen
wordt erkend, was de werkelijke tendens in Juli en

Augustus tot op zekere hoogte gemaskeerd door de
tijdelijke stijging van de graanprijzen, die gedurende
cle afgeloope.n maand een sterke reactie ondergingen;
het is te beredeneeren, dat de daling van 4.5 pOt.
van liet prijsniveau gedurende de laatste zes maanden
niet geheel losgemaakt kan worden van de disconto-
verhooging tot 5X
,
pOt. in Februari 11.

In verband evenwel met de stabiliteit van de groe-

pen ,,Delfstoffe.n” en ,,Diversen”, in tegenstelling
met cle daling van de ,,Weefstoffen”-noteeringen en
de onregelmatige tendens van de schommelingen in
cle voedselprijzen, zijn wij geneigd tot de overweging
te komen, dat het verloop van ons indexcijfer in 1929

een afdoend bewijs oplevert, dat een deflatie van het
algemeen prijsniveau zich in den laatsten tijd in •iver-

king heef t gesteld.
Voorts volgt hier nog een overzicht van het, prijs-
verloop in een aantal belangrijke landen:

.r

–

4)

=
1
0
.

–

2
>,,,

1
O

N

T

1913 100
4

100
6

100
100
100
7

100
100
100
Novemb. 1916
..
358 438
..
..
367
392
214

oogs e

1
1′

..
‘
591
679
..
325 366 297 322
(Apr.) (Apr.)
(jan.)
(juni)
(juIi)
(Mrt.)
Decemb. 1923
101
5

458 577
..
183
160
154 211
Decemb. 1924
98
5

49
553
137
–
162
156
206
Decemb. 1925
1035
555
646
142
5

–
161
155
202
Decemb. 1926
1005
703 654
134
145
149
145
179
Decemb. 1927
97
604 483
140
146
148
151
168
Augustus 1928
99
617
486
142 144 149 144
170
September,,
100
620 488
140 144
146
145
174
October

,,
98
617 492
140
145
145
146
174
November,
97
66
495
140
145
145
148
173
December,,
97
624
497
140
144
145
148
174
Januari

1929
97
630 496
139
143
144
146
172
Februari
97
639
498
139
143
145
.146
171
Maart
97
640 499
140 142
144
147
171
April
97
627 493
137
140
141
144
170
Mei

.

,,
96
624 485
135
139
140
142
169
Juni
96
611
480
135
139
139
141
168
)uli
98
614
477
138
143 140
141
166
Augustus
..
597
474
138
143
141
142
1) Bureau of
Labour.
3)
Stat.
Reichsanst.
3)
Sedert
1922
gebaseerd
op
48 artikelen.
4
) 1926
=
100. 5)
Jaargensiddeide.
6)

Sedert
October
1923:
Juli 1914=100.
7)
Midden
1914
=
100.

De volgende opmerkingen zijn ontleend aan de
desbetreffende maandpublicatie van het Centraal Bu-

reau voor de Statistiek en hebben betrekking op de
Nederlandsche indexcijfers met basis 1913 – 100.
Bij beschouwing der
indexcijfers
over Augustus
1929 in vergelijking met die der vorige maand blijkt,

dat zoowel het algemeen indexeijfer als dat der voe-
dingsmiddelen met 1 punt (0.1 pOt.) is gestegen.
Tegenover een prijsstijging van 16 . artikelen (w.o.
11 voedingsmiddelen) met in totaal 122 punten (w.o. hooi met
31,
ljnolie met 15, melk met 11 en kalfs-
i’ieesch met 10 punten), staat een prijsdaling van
14 artikelen (wo. 12 voedingsmiddelen) met in totaal

90 punten (w.o. aardappelen met 18, peper met 12,
haver met 11 en rogge en thee elk met 10 punten). in procenten van de prijzen van Juli jl. zijn de stij-

gingen in Augustus voor: hooi 19.6, rijst 2.0, groene
erwten 2.9, boter 3.2, eieren 4.5, schapenvleesch 4.0,
kalfsvleesch 10.5, melk 8.3, kaas 2.2
1
varkensvleesch
3.0, zwavelzure ammoniak 1.6, hennep 4.4, zilver 0.2,
in 2.4, lijnolie .9.5, hars 2.2 en zemelen 1.6; de da-
lingen: voor tarwe 1.2, rogge
1.8,
gerst 7.0, haver 9.9,
ardappelen 1.3.0, suiker 0.3, koffie 2.4, thee 5.9, cacao

0.6, peêr 3.3, rundvleesch 0.9, katoen 0.3, hout 1.4,
erpen.tijn 0.04 en maïs 5.3.

De concentratie in de Fransche
industrie.

–

, Naar aanleiding van de opneming van bovenstaan-
de beschouwing, ontleend aan Kartell-Rundschau
1929, Heft IV, in liet nummer van ons tijdschrift
van ii. September ji., maakte men ons van welinge-
lichte zijde er opmerkzaam op, dat de G-illet- (niet

Givet) of Bernheimgroep en de Viscose- of Oarnot-

roep precies dezelfde is, aangezien de heeren Gillet,
Bernheim en Carnot alle drie tot dezelfde groep be-
hooren, namelijk SociSté Nationale de Viscose of
Oomptoir des Tcxtiles Artificiels.
– Als aanvulling op bovengenoemde beschouwing wij-

zen wij er verder op, dat de groote groepen van kunst-
zijdefabrieken in Frankrijk als volgt zijn samenge-
steld: –
1. de Gillet- of Bernheimgroep, die een aantal
grootere en kleinere fabrieken omvat;
• 2o. ‘de Oourtauids-groep, die een groote fabriek
heeft in Oalais; –

3o. de Breda-groep, die een fabriek heeft in Va-
]nciennes, die reeds gedurende 5 jaar, in bedrijf is
en het volgende jaar zoodanig zal zijn uitgebreid, dat
zij de grootste kunstzijdefabrieken in ‘Frankrijk is.
• Behalve de fabrieken van deze drie groepen zijn
nog een aantal kunstzijdefabrieken, waarvan eenige
groote nog niet in bedrijf zijn gesteld en andere, meer
kleinere, een kwijnend bestaan leiden.

‘920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 October 1929

OVERZICHT VAN
–
TIJDSCHRIFTEN.

TE è “Aiierian E6iioniïc Review.
–

Menasha, Wis., Juni 1929.

C: 0. Fisher;
Small loans problem: Oonnecticut

experience; G.
J3achnann,
Gold standard in Switzer-
land; C.
F. Smith,
History of the London Stook Ex-

c.hange;
W.
W.
Hewet&
irving Fisher on income;
T.

C.
Bigham,
State income tax since 1918;
M. Eze1iel,

Correlation coefficients.
t

The American Journal of Interna-

t
i o n a 1 L a w.
–
Concord, N.H., Juli 1929.
J. P. Baxter,
Some British opinions as to neutral

rights, 1861 to 1865;
J. S. Roucelc,
Procedure in

minorities complaints; S.
B. Lada.s,
The efforts for

international protection of scientif ie property;
P. W.

Williams, Legitimate .targets in aërial bombardment;

Déak,
Immunity of o foreign mission’s premises

from local jurisdiction.

The Economie Journal.
–
Londen, Juni

1929.
J. H. Jones,
Organised marketing in the coal in-

dustry; B. Ohlin, The reparation problem:’ A discui-

iion: 1 Transfer diffieulties, real and imagined. II.

A rejoinder, by J. M. Keynes; A. 0. Pigou,
The mone

tary theory of the trade cyc]e;
J. H. Williams,
Th

theory of intérnational trade reconsidered;
J. Bonar,

Ricardo on Malthus;
D. A. E. iIarkness,
Small farm

in Northern. Ireland;
W. A. Orton,
Valuatin theorr

asapplied to United States railroads.
t

T h e Jo u r n a 1
o
f P o ii t
i
e a 1 E c
o
ii
om y.

Chicago, Iii., Juni 1929.

H. L.
Reed,
Recent .Federal Reserve-policy;
D. J.
Qrchard,
Agrarian problems of modern Japan II; 4.
W. Marget,
Morgensterri on economie forecasting

L. D. Edïe,
The 1928 hearings on thé strong Bill.

K olo n i a le S t
u di ën.
–
‘s
–
Gavenhage, Juni
1929.

Ir. W. C. D. Haa’rmo,n.,’
De depressie in de trans-
porthedrijven en haar gevolgen;
A. van Wezel,
Iu=

voerbeslommeringen. Entrepôtwaarde-bepaling in

Nederland en in Indië;
Dr. J. H. Boelce,
Indonesi-

sche volksbanken; Verslag Welvaartseommissie;
J. J.
E. Riicicert,
Hoe moet de Indische gemeente meer
contact krijgen met haar inheemsche bevolking? :

De Naamlooze Vennootschap.
–
Am-

sterdam; 15 Juni 1929.

Mr. A. Schadee,.
Nationaliteit der N.V. en de
R.T.L.;
Dr. E. J.
Tobi,
Zijn er te veel winkels? 1;
Mr. A. Wolfsber gen,
Een curieuze toepassing van art:
36e, 2de lid, W. v. K.;
Th. Speetjens,
De N.V. Philips’
Gloeilampenfabrieken financieel beoordeeld;
Drs.
A.

M. Groot,
Loonstelsels. II. De moderne loonstelsels;
Drs.
J.
Brands,
De Vrijwillige Ouderdomsverzeker.ing

1 d e
1
m.
–
Amsterdam, 15 Juli 1929.

Mr. J. van
Loon,
Nieuwe wegen in het merken-
recht;
Prof. Mr. G. Russel,
Inkomstenbelasting in
verband met benoemingen en met uitwisseling
vai

ia.laris en
tantième bij Naamlooze Vnnootschaipett
1;
Mr. W. A. M. Cremers, Het bankgeheim;
Dr. J. E.
Tobi,
Zijn
er te veel winkels? II (slot);
Th. Speel jens,
N
.
V. Philips’ Gloeilampenfabrieken: Haar kapitaals-

positie in het licht harer expansie;
Drs. A. M. Groot,

Loonstelsels ]JJ
.
(slot). De mérites;
Dr. G. W. H.
Huysmans,
Het Incasso. I.

Political Science Quarterly.
–
New.

York, Juni 1029.

.

7

B. Brebner,
Currènts of Russian revolution;
H. H;
Gowen,
,,The Indian Machiavelli” or political theory
in India tvo thousand yearé ag6;
J. P. Clarlc,
Ad-
ministrative Standards in deportation procedure;
D. J. Orchard,
An analysis of Japan’s cheap lebor.
–

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N
.B.
”
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDIS CONTO’S.
d (Disc.Wissels.
5425 Mrt.’29
Zwits.Nat.Bk. 322 Oct.’25
5k Be1.Binn.Eff.
6 25Mrt.’29
N.Bk.v.Denem.
5426Sept.’29
(Vrsch.inR.C. 7
25Mrt.’29
ZweedscheRbk
5426S’ept.’29
Javasche Bank…..
5422 Juli’29
Bank v.Noorw. 626S’ept.’29
Bank van Engeland
626Sept.’29 Bk. v. Tsjecho
Duitsche Rijksbank 7
25Apr.’29
slowakije
..
5
8 Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 3419
Jan.’28
N. Bk. v. O’rijk.
7424 Apr’29
Belgische Nat. Bnk. 5
1Aug.’29 N.
Bk. v. Hong. 8
24 Apr’29 Fed. Res. Bank N.Y. 8
8Aug.’29
Bank v. Italië. 7
14
Mrt. ’29
Bank van Spanje..
5419Deo.
’28
Z.-Afr.Res.bnk 6
17Aug.’29

OPEN MARKT.

1929

11

IM
1927
,I
1914

C
o
t
30Sept.!1
23
1
28
16
1
21
1/6
318
20/24
.
5
Oct.
Sept.
Sept.
Oct.
Oct.
JulI

Amsterdam
Partic.disc.
511
4

5314112
518/18
519
43147/
4

3714_51$
3118-/16 Prolong.
–
4111-5
5_31
4

5..3j
4

4114113

3113.314

2
1
14
3
4
Londen
Daggeld.
..
41251

412-7
4_5314

3-43
14

3114_314
3-412
1
3
14-2
Partic.disc.
63116.114
6
1
18.
1
14
5/16-6/16
5/16-‘I2
4
’14-116
4116-/s
214-/4
Berlijn
Daggeld…
8
1
1410 8
1
1410
1
12
5314
–
10
6-8112
59113

6
3
14
–
9
–
Partic.disc.
3055 d…
71
731
s

7
1
Is18
71
18
6
1
11-
5
18
6-
5
18
–
56-90 d..
.
73
18
71€
711..3/g
7
1
1
6
1
1-18
6-
5
18
2
1
/-
1
/,
Waren-
wechsel.
731
4

731
4

7314
718-14
531
4
_711
4

611
4
.711
4

–
Nea, York
DageId
1)
6-14
6.10
1
14
910
1
1
4

7_10
1
/4
610
1
14
4_314 181421/3
Partic.disc.
531
4

.

.5I1
511
4
511
4
4
1
18
311
4

–
1)
Koers
van
4
Oct. en daaraan voorafgaande weken t/m Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND..

Data
New
Londen
Berlijn Parijs
Brussel
Batavia
York.)
¶)
*
•.)
S.)
1)

1 Oct.

1929
2.49’1
12.10t
59.374 9.774
34.704
99
2

1929
2.49
12.10
59.35
9.774 34.70
99
3,

,,

1929
2.49
1
118
12.101/
8

59.344
9.764
34.69
99
4

1929
2.48} s
12.10
5

59.34
9.764 34.70
99
5

1929
2.49
12,10T’r
59.39
9.764 34.694
7

,,

1929
2.48
1
6/
6
.
6

12.10k
59.324
9.764
34.70
999f
Laagsted.w.3)
2.48
7
/8
12.09h
59.30
9.76 34.68
99
Hoogste d.w’)
2.49
3
/66
12.11
59.40
9.784
34.72
100
30 Sept.. 1929
2.49
8
1
12.09
59.374 9.764
34.694
99(
23

,,

1929
2.4981
16

12.08,
9

59.37 9.76 34.66
99
Muntpariteit
2.489(
12.1081
4

59.26
9.75
34.59
100

Data
ZWIt
–

ser
an
Weenen
Praat

~,:st

eka-
Milaan
Madrid
1J

1)
)
e)

1 Oct.

1929
4 8.0 8
35.07g
7.384
f.474
13.044
38.93
2

,,

1929
4 8.0 7
35.0234
7.38
1.48
13.044
36.94
3

,,

1929 48.0734
35.01 7.38
1.484
13.04
36.96
4

,,

1929
48.06k
35.013i
7.38
1.48
13.034 36.97
5

,,

11429
48.07
35.02
,
%
7.38
1.48
– –
7

,,

1929
48.064
35.02%
7.374
1.48
13.034
36.951.
Laagsted.w.
1
)
48.04
34.95
7.36
1.45
13.02
36.874
Hoogsted.w’)
48.10
35.07w
7.41
.

1.51
13.07
37.05
30 Sept. 1929
48.06
35.073f
7.384
1.474
13.044
36.88
23

,,

1929
48.07 35.10 7.39
1.48
13.044 36.80
Muntpariteit
48.- 35.-
2
)
48.-
13.09
48.524

o
ata Stock-
Kopen-
s

)
1
Hel- Buenos-
Mon-
Fwlrn•)
hagen)
os
Aires’)
ireal’)

1 Oct.

1929
66.824
66.474
1

66.50
6.27
10481
s

2.46h
2

1929
66.824
66.50
66.50 6.28
104
18
/16
2.468/
s

3

,

1929
06.824
66.50
66.50
6.28
1048/
8

2.47
4

1929
66.80
66.474
66.474
6.27.
1047,
2.47
1
/8
5

1929
68.80
66.474
66.474
6.27
104%
2.469
7

1929
66.774
66.474
66.474
6.74
1043.
2.4681
8

Laagste.d.w.’)
66.724
66.40
66.424
6.24
104k
2.468/
8

Hoogste
d.w
1
)
66.874
66.55
66.55
6.31
105
.
2.4781
1

30 Sept. 1929
66.50
66.45
66.45 6.274
1041/
8

2.47k
23

,,

1929
66.80
66.40
66.524
6.264
10481
8

2.4671
8

iintpariteit
86.67 66.67 66.67
6.264
105%
2.48%
S)
Noteering te Amsterdam.
5*)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
3)
Wettelijk gestabiliseerd tusscben
7.53
4
e
en
7.21.
6
18.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

9 October 1929

ËCONOMISCH-STÂTISTISCHE BERICHTEN

921

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

1) a a
Londen
Parijs

Berlijn
Amsterdam
($
per £)
($
P. 100 Ir.) ($ p. 100 Mk.)
($ p. 100 gid.)

1
Oct.

1929
4,86s
i

3,9251
8

23,84k
1

40,16
2

,,

1929
4,85
28
1
32

3,92
1
/
23,84
40,15
3

,,

1929
4,86
3,923%
23,83
40,17
4

,,

1929
4,8611
16

3,923%
23,833%
40,373%
5

,,

1929
4,8681
16

3,923%
23,833,
40,163%
7

1929
4,863%
3,92
5
18
23,833%
40,17

8 Oct.

1928
4,84
31
/
a

3,90
2
4
23,80
5
1
8

4P,093%

“1 ilritpariteit..
4,8667
3,9108
23,813%
401,

TE LONDEN.
KOERSEN

Plaatsen en
Noteerings-
21
Sept.
28Sept.
30Sept45
Oct.’29
5
Oct.
Landen
eenheden
1929
1929
Laa-asielHooestel

1929

Alexandrië.
.
Piast. p.0
973%.
973%
9771
56

97
9
1,
6

973.

p.0
375
375
3743%
3753%
375
Bangkok ….
Sh.
i.
tical
1,10 Y
4

1,’103%
1110
i/103%
1/10(
Budapest
. . .
Pen.
p £
27.79
27.79* 27.78
27.89
27.87
Buenos Aires
d. p.
$
47131
1/64
47
1
19
417
/32
‘/s
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
15
1

1/5718
1;5H
115
29
1
33

1f5
55
1

Constantin.
.
Plast. p.
10.07*
10.07.
10.00
10.15
10.07*

Athene ……Dr.

Hongkong ..
Sh. p.
$
1111
111111

1/111/
4

2 0
1/1 1
5h. p. yen
1,11
UT
1/11
6-4
1.11
7

1/l1
111
35

Lissabon….
Escu. p.
£
I08,’
1083%
10811
3

10881
3

1083%
Kobe

…….

Mexico’)….
$
pers
10.00 10.00
9.90
1.10
10.00
Montevideo
.
d.per
483/,
483%
48
4831,
4811
9

Montreal
..
.
$
per
£
4.89*
4.89
4.893%
4.913%
4.91
Rio d. Janeiro
d. per Mii.
5718 18

5
ft
/u
5
f*
Shanghai …
Sh. p. tael
213
9
1
1

213
11
1
32

212U

2143%
2145/
3

Singapore
. .
id. p.
$
2/329/
4

213291
33

213
2
1
,

2/41/
8
2/3
67
i
Valparaiso 2).
$
per
£
39.41 .39
39.37
39.43
39.4
3
Warschau ..
ZI.
p.
£
43.23* 43.27*
:
43
.
25

43.50
II
In

liet vervolg worden
de Mex.
$
niet meer in penc. doch
in
£
genoteerd.

2)
90 dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
5)

Londen’) N.York’)
Londen
30 Sept. 1929..

233f
‘
,
50
30 Sept. 1929….
841113%
1

Oct.

1929..

235/
j9

503%
1

Oct.

1929….
84111
2

,,

1929..

233%
501
2

,,

1929….
841113%
3

,,

1920..

235/
9

50
3

,,

1929….
841113%
4

,,

1929..

23
1
18
5011
4

,,

1929….
841113%
5

,,

1929..

23
1
1
s

50
5

,,

1929….
841113%
6 Oct.

1928
.
26
5851
5

6 Oct.

1928…
.
841113%

27

Juli

1914..

24,sl
ig

59 27

Juli

1914….
.
84111
1)
In pence p.oz.stand.
1)
Foreâgn silver
In
tc. p. oz.
line.
3)
In sh. p.oz.
line

STAND VAN
‘s
RIJKS KAS.

Vorderingen.
1

23 Sept. 1929 30Sept. 1929
Saldo

bij

de Ned. Bank

………….
–
–
Saldo b.
cl
Bank voor Ned. Gemeenten
f

60.636,86
/

68.667,30
Voorschot

op

ultimo

Aug.
1929
aal,
de gein,
op
voor haar door de Rijks.
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
22.033.252,78
,,

22.033.252,78
Voorschotten aan Ned.-Indië
.
………
,,

25.696.519,-

……

,,

28.675.596,68
de Rijksinkomstenbelasting
…………

Id.

aan

Surinanie …………………
,,

11.073.164,75
,,

11.073.185,25
209.015,23
455.101,86
Kasvord.weg.credietverst.a/li.buitenl
,
138.959.365,61
139.619.382,73
Saldo der postrekeningen van Rijks-

..

Id.

aan

Curaçao……………………..

18.999.937,92

..

,,

14.045.999,92 co
in ptabelen

………..

…….. …..
Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
,,

170.716,64
–
Pensioenfonds’)

……………….
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
,,

5.726.327,22
,,

5101.327,22

Verplichtingen.

Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
/

10.340.236,90
1

13.680.551,92
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
courant verstrekt
…… . ………..
–
–
,, 1
l2.560.000,-
,, 1
12.560.000,-
,
46.990.000,-
,,
77.990.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank

…..

–
,,
31.000.000,-
Daggeldleeningen ………………..
–
3.000.000,-

Schatkistbiljetteii

in

omloop
………..
Schatkistproniessen in omloop
……..

,

ll.970.587,50
,,

12.300.345,50
Zilverbons

in

omloop
……………..
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P.,T.
en
T.’)..

……

–
,,

14.535.687,33
99.396,83
,,

11.334.558,17
Id. aan andere Staatsbedrijven
1)
130.000,-
,,

130.000,-
Id. aan

diverse

instellingen
1)

………..
13.836.432.16
,,

13.779.604,77
‘i
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

5 Oct. 1929

Vorderingen:
Saldo

bij

‘s

Rijks

kas
…………….
…-
–
Saldo bij de Javasche Bank ……….
.f27.910.000,-
f
32.827.00,-
Verplichtingen:
Voorschot
‘s

Rijks kas
……………
,,28.640.000,-
22.632.000,-
700.000,-
,,

700.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
–
–
Waarvan Muntbiljetten …………..
–
–

Schatkismpromessen

….. …….

…….

Muntbiljetten in

omloop ….

……..
,,45.460.000,-

..

45.31
l .000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds

……

,,

6.678000,–
3.775,000,-
Iden, aan de Ned.-Ind. Postspaarbank
.

889.000,-

.

,

642.000,-
Voorschot van de Javasche Bank
– –

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 7 October 1929.

ctiya.
Binnenl. Wis-t Elfdbk.
f
69.442.017.46
selsProrn.,Ç .Biibnk.

1.569.198.74
U13’i. .clg.aeu.,,

1 ,.’kau.’i1o,ou
f

82.441.629,80
Papier o. h. Bui tenl. in disconto ……

Idem eigen portef. .
f
195.975.433,-
Af Verkocht maar voor
debk.nognietafgel. «

,, 195.975.433,-.
.eu1ugnu
mci.
vrsch. Hfdbk.
f
35.1374.960,65

in

rek..crt,
I

Bijbnk.
,,
10.205.837,23

op
onderp.
Ag.sch.
,,
43.369.672,37

f
89.250.470,25

Op
Effecten

……
f
81.337.870,25
OpGoederenenSpec.
,,
7.912.800,-

Voorschotten a. h. Rijk
……………..
.Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f
65.490.035,-
Muntniat., Goud
..

,,
377.441.997,71

f
442.932.032,71
Munt, Zilver, enz.
•
18.581.925,16
Muntmat., Zilver.
.

Belegging ‘/ kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds
……………………
Gebouwen en Meub. der Bank ……..
Diverse rekeningen ………………

18.058.599,58 10.173.084,85

f
909.920.330,95

Beschikbaar metaalsaldo ………….
f

117.674.523,97
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waart oe de Bank gerechtigd is. ,, 294.186.305,-
1) Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Goud
Andere
Beschlkb.
Dek.
Data
Ctrculatle
opelschb.
Metaal-
kinga
Munt 1 Muntmat.
sShulden
saldo
1)

perc.

7 Oct.

’29
65.490 377.442
840.169
18.218
117.675
54
30 Sept. ’29
65.596
377.442
851.686
21.424
112.466
63
23

’29
65.601
377.442
802.779
16.539
134.528 56*
16

’29
65.605
377.442
812.293
12.898
132.175
56
9

’29
65.707
377.442 824.058
14.548 126.857
55
2

»

’29
65.713 377.442 844.296 20.363
116.528
531
8 Oct.

’28
67.489
367.506
833.041
48.407
279.857
52

25
Juli

’14
65.703
96.410
310.437
6.198
43.521
54
Totaal
1 Schatkit-
B
1ee-
PapIer
DIverse
Data
bedrag
promessen
1e
n ngen
op het
reke-
1

disconto’s
rechtstreeks
–
_buiten!.
ningen
1)

7 Oct.

1929
82.442
25.000
89.250
195.975
38.299
30
Sept. 1929
86.748
31.000 100.454
185.577
45.089
23

,,

1929
53.543
–
91.971
183.221
37.829
16

1929
58.396
2.000 100.134 174.482
35.699
9

1929
66.391
6.000
110.526 168.977 34.980
2

1929
70.371
16.000
136.898
168.500 34.858

8 Oct.

1928
77.987
24.000
103.149
199.515
49.702

25
Juli

1914
67.947
–
61.686
20.188
509
1) Sedert den bankstaat van 14 Jan. ’29 weder op de basis van 21
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Clrcu-
latie
DIs-
conto’s

Voor-
sc
i
io
tt
en
lDivelse
aan de
kolonie

t

reke-
n
i
n
g
en
l

Divers6
reke_
ningen’

1
Augustus 1929
3.943 6.307
57
227
3.512
918
1
Juli

1929
3.6313
6.212
51
322
3.222
506
1
Juni

1929
3.300
8.234
56
250
3.319
178
Mei

1929
3.093
6.108
57
275
3.338
140
1
April

1929
2.908
5.730
118
215
3.170
166
1
Maart

1929
2.824
5.440
151
100
3.082 205

1
Augustus 1928
2.372
4.275
1

158 93
2.382
253
1) Sluhtp. der activa.
2)
Slulip. der passiva.

Passiva.
Kapitaal
……………………….
Reservefonds ……………………
Bijzondere reserve ………………
P
ensioenfonds ………………….
Bankbiljetten in omloop…………..
Bankassignatién in osnloop ………. Rek.-Cour.Het Rijk (

–
saldo’s: Anderen,, 18.058.599,58

Diverserekeningen ………………

89.250.470,25
11.894.021,52

,,

461.513.957,87
1
)

11

25.345.480,49
5.200.000,_
38.299.338,02

f
909.920.330,95

f

20.000.000,-
7.106.550,55
8.000.000,-…
6.253.688,67
840.169.250,-.
159.357,30

922

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICIÏTEN

9 October 1929

JAVASCHE BANK.

Voornaamste postn in duizenden guldens. De samengetrok-i
ken cijfers der laatste weken zijntelegrafisch ontvangen.i

Andere
Beschlkb.’
Data
Goud
Zilver
Circulatle
.opeischb.
metaal-
schulden
saldo

5 Oct. 1929 170.000
312.300
68.400
17.820′
28Sept.1922
169.900
306.000
67.300 20.580
21

,,

1929
171.100
305.700
71.200
20.340

7Sept.1929
312.106
69.147 19.654,.
147.464
24.691′
31Aug.1929
147.575
24.423 305.675 69.649 21.869
24

1929
147.676
24.226
304.391 73.316
20.819+
17

,,

1929
147.648
23.686
308.061
68.490
20.713.

6 Oct. 1928
171.762 15.940
323.727
51.792 37.494
8Oct. 1927
183.616 17.680
323.347 84.233
120.087

25 Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634 4.842
2
)

Wissels,
verse
Dek-

D.I.

a
Dis-
bulten
Belee-
kings-
conto’s
N.-Ind.
ningen
e e-,
n ngen
percen-
betaalb.
lage

5Oct. 1929

199?00

•*•

45

28Sept.1929

195.000

•’

46

21

,,

1929

197.900

‘•’

45

7Sept.1929

ïöoo

34.268

136.204

30.786

45

i

31Aug.1929

10.298

34.767

135.738

24.886

46

24

,,

1929

11.394

42.374

133.121

21.266

46

21

1929

11.334

40.453

130.321

25.435

46

6 OcL 1928

13.047

33.281

94.070

51.342

50

1Oct.1927

12.527

25.133

131.993

40.161

49

25 Juli1914

7.259

6.395

47.934

2.228

44
1)
Sluitpost activa.

2)
Basis
215
metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamstep9sten in duizenden ponden sterling.’)
Bankbilf
Bankbilf.
1

Other Securif les
Data
Metaal
in
in Banking
Disc. and

ecurzties
circu
latie
Departm.
Advances

2 Oct.

1929
129.121
383.348

25.773
8.508
20.974

.25 Sept. 1929
131.938
361.071

30.866
3.233
22.178

18

1929 135.581
361.856

33.726
3.299
24.1821
1

11

1929
138.054
364.959

31.095
3.457 23.716E

4

,,

1929
137.549 366.231

30.026 4.310
27.073″

28 Aug. 1929
137.634 364.045

32.318
3.753
22.266e

3 Oct.

1928
168.227
135007
40.68

22 Juli

1914
40.164
29.317
1

33.633
i

Data
Oov.
Sec.
Public
Depos.

Other Deposits
1

Other
Bankers IAccountsl

1 1
Reserve1
Dek-
1

kings-,
perc.2)

2 Oct. ’29
73.767
8.993
64.910

38.042
26.996
2481′
25 Sept.’29
68.872
14.705
56.954

36.448
32.141
/iii

18

’29
73.782
18.589
63.344

36.098
35.065
2928

11

’29
75.687
14.011
66.458

36513
32.434
27(

J
4

,,

’29
75.807 9.095
73 968

37.167
31.318
26

ii
28 Aug.’29
73.277
20.518
57 990

36.141
33.589
29
7
/’

3Oct. ’28
37.110
10.006
10246
52.970
47i1
8

22 Juli ’14
11.005
13.736
.

42.185 29.297
52

‘) ie voor wijzigingen in ae oanstaat ne ,oeiicn,ing op oiz. iuou
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

Tegoed
iifj

Waarv.

,

Renteloos
Data

Goud
1
) Zilver in het

op het

e ee- voorschot
buiteni.
se

buifenl.
n ngen a.d.Staat

27Sept.’29 39.411

91 7.210 27.798 18.623 2.401

3.200
20 ,,
1
29 39.00

80 7.211 26.444 18.749 2.407

3.200
13 ,, ’29 39.031

71 7.221 26.576 18.612 2.448

3.200
6 » ’29 39.006

61 7.229 26.797 18.606 2.481

3.200.

28Sept.’28 30.623 732 12.692 22.629 18.473 2.017

3.200.

23 Juli’14 4.104 640

–

1.541

8

769

–

Bonsv:d. Di

Rekg.Courant

–
Data

zelfSt.

se
v
n
e
s)
Circulatle

Zelfst. Pa rti-
amort. Ic.

Staat amort.k. culleren

27Sept.’29 5.612

1.664

66.63Ö

6.896 6.734 5.958
20 ,, ’29

5.812

1.540

65.318

7.050 6.864 5.227
13

’29

5.612

.1.482

65.470

7.050 6.998

5.134
6

’29

5.612.

1.558

65.781

6.796 6.699

5.689

28Sept.’28 5.930

1.407

62.654

7.419 3.541 5.169

23Juli’14

–

–

5.912
1
401 –

943
1)
Bij de stabilisatie is de goudvoorraad gewaardeerd ijolgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan
Deviezen
Andere
a a
011
bij bui-
als goud-
wissels
Belee
tenl. circ. dekking
en
ningen
banken
1)

geldende

30 Sept. 1929
2.212,0
149,8
.
335,1
2.528,3
186,3
8
)
23

,,

1929
2.192,0
149,8
326,6
2.116,7 43,2
14

,,

1929
2.186,4
149,8
322,8
2.239,6
55,2
7

,,

1929
2.183,3
149,8
320,3
2.472,6
52,2
31 Aug. 199
2.183,4
149,8 308,1
2.834,5
162,1
29 Sept. 1928
2.397,0
85,6
179,4
2.576,0
101,6
30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

Da a
t
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activaa)
latie
Crt.
Passiva

30 Sept. 1929
92,8
651,0
4.914,3
501,4
–
368,2
23

1929
92,8
594,7
4.202,0 519,4
380,1
14

1929
92,8 583,1
4.411,7
.426,7
354,6
7

1929
92,8
575,3
4.602,6
471,6
353,0
31 Aug. 1929
92,8
567,6
.
4.897,3
433,9
332,7
29 Sept. 1928
93,8
544,7
4.830,2
503,0
‘

252,7
30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
‘)vnoeiast.
‘)
W.O.
Kentenoankscneine
311,23, 14,7
Sept.,
31
Aug.’29,
29 Sept.’28, resp. 6; 48;
37; 35; 9; 7 mili.
3
)’waarv.
739
Reichsch.wechsel.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voôrnaamste posten in millioenen Belgas.

Data

Goud
‘-
.-.
–
. ‘

0.
ti
Rekg. Cr1.

,
1929
.5
.
51
.

•

.0
51
–

3 Oct.
1023
532
44
777
69
342
2.688
32
29
26 Sept.
1023
551
44
748
45
343
2.828
29
61
19
1021
550
44
750
42
343
2.620
3
.
8
61
12

,,
1021
553
44
749
44 343
2.644
8
.

65
5

,,
1021
548
44
767
54
342
2.646
40
56
4 Oet. li
808
511
44
590
59
373
2.260
30 60
,
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Totaal
1
Dekking
In her-
1
disc. v. d.
1
In de
open
bedrag
F. R. Notes
Zilver
etc.
member
1
markt
1
banks

1
gekocht
11Sept.’29
2.971,7
1.632,1
174,5
972,9
222,2
4

,,

’29
2.943,4
1.607,8
172,8
1.046,0
182,9
28Aug.’29
2.962,1
1.632,4
186,9
973,6
156,5
21

»

’29
2.954,2
1.629,3
188,6
986,4
132.1
14

,,

’29
2.938,4
1.629,3
190,4
1.028,0
117,9
7

,,

’29
2.940,0
1.557,0
183,3
1.064,1 79,2

12Sept.’28
2.628,9
1.212,1
1

142,0
1.069,2
211,2

Belegd
:-
–
I
1
Alem..
Data in
u. s.
Oov.Sec.
Notes
in circu-
Gestort
Kapitaall
Dek-
kings-
Dek-
1
kings-
latie
_I
perc.’)
j
perc.2)
__________
11Sept.’29
159,0 1.864,1
2.404,0
166,7 69,6 73,7
4

,,

’29
149,0
1.883,3
2.374,0
166,8
69,1 73,2
28Aug.’29
145,3
1.829,4
2.347,5
166,7 70,9
75,4
21

,,

’29
148,6
1.822,9
2.337,2
166,2 71,0 75,5
14

,,

’29
154,3
1.815,4
2.376,1
166,1
70,7 74,6
7

,,

’29
157,6
1.811,0
2.377,3
165,0 70,2
74,6

12Sept.’28
221,3
1.888,3
2.388,1
145,0
64,5
68,0
1) veruouulng totalen goudvoorraad tegenover opeiscabare
schulden: F. R. Notes en netto. deposito.
.2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Aantal.
banken

Dis-
conto’s
‘
en
beleen.

l

Data

de
Beleg-
gingen.
R.
banks

Totaal
depo-
sito’s

Waarvan time
deposits

4Sept.’29
761
17.150
5.441
1
1.675
20.003
6.808
28Aug.’29
685
16.950
5.456
11.663 19.787
6.766
21

’29
‘

686
1
1
6.946
5.488
11.650
19.842
6.730′
14

,,

’29
726
16.940
5.511 11.674 19.969
6.731
7

,,

’29
770
17.051
5.541 1.675
20.004
6.712

5Sept.’Z8
635
15.847
6.405
1.666
20.058
–
6.900
an net einci van ieaer Kwartaal worat een overzient
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

S

.

–

9
October
1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

923

GOEDERENHANDEL.

GRANEN
8 October 1929.

De groote aanvoeren van t a r we in de Vereenigde Sta-
ten en vooral in Canada gaan geregeld voort en •de voor-raden, welke zich zoosvel aan de Cau.adeesche meren als
ook in de Noord-Amerikaansche ujtvoerliavens vormen,
zijn van een dusdanige grootte, dat velen zich daarover
ongerust maken. Reeds in cie vorige week hebben de Cana-
deesche spoor.wgen een rantsoeneeringssysteem ingevoerd
voor spoorn’egwagons om dan omvang van •de aanvoeren te temperen, welke moeten worden opgeslagen in de silo’s
en ii.i schepen onderweg naar en aangekomen in de zee-
havens. Verscheidene binnenschepen liggen beladen te wach-
ten in Montreal, terwijl de bemanning is ontslagen, omdat
er voorloopig toch geén kans op sohijnt te bestaan, dat cle
voorraden tengevolge vai overzeesche verschepingen zullen
verminderen. Vanuit Engeland .is voorgesteld een gedeelte
van de Canadeesohe voorraden in Engeland te bewaren tot
deze zuilen worden verkocht, doch de Canadeesche houders van tarwe gevoelen geen lust op dezd proposi.tie in te gaan.
Intussehen zijn de versehepingen van Canadeesche tarwe zeer klein en wachten houders met verkoopen af, daar zij
meenen later hoogere prijzen te zullen kunnen maken. Zij
worden in die meening gestijfd door den raad van regee-
ringsorganen, welke aanraden de tarwe terug te houden,
omdat volgens hun opvatting er op het oogeablik wel een
overvloed van tar.we is, doch dat daarin over eenïge maan-
den verandering zal moeten komen, en dat dan zeker hoc-gere prijzen te maken zullen zijn. Eerst veel later zal kun-nen worden uitgemaakt of verkoopers van Noord-Amen-
kaansche tarwe gelijk zullen krijgen en of do door hun op
touw gezette speculatie zal gelukken. Edn ding is zeker,
op het oogenblik wordt tarwe in Europa overvloedig aan-
geboden, doch veel zal afhangen van de opbrengst der oog-
sten in Argentinië en Australië voor den omvang van het aanbod in de toekomst. De laatste berichten van het Zal-
delijk halfrond luiden vrij gunstig. In Argentinië is ver-
dere regen gevallen en daarna is éen periode van goed
weder ingetreden. De vooruitzichten zijn dientengevolge
aanmerkelijk verbeterd en laten zich gunstig aanzien. Vol-
gens in den Joop der algeloopen week’ binnengekomen be-
richten wordt het verlies aan tarwe en aan haver tenge-
volge van de droogte op 15 pCt. van dan totalen uitzaai
geschat. De bebouwde oppervlakte is dit jaar waarschijnlijk
10 pCt. kleiner dan in het vorige jaar. Onder deze omstan-
digheden zal er geen sprake van zijn dat; zelfs al zijn de
u’eersomstantigheden ook ‘in het vervolg gunstig, de op-brengst den omvang van het vorige jaar •van 38 millioeu
quarters zal bereiken. Voor de pessimistische verwachtin-
gen van ongeveer een maand geleden bestaat echter ook
geen reden meer. De vooruitzichten ‘in Australië zijn even-
eens verbeterd tengevolge van regen in die streken, welke
claaracrn hot meest behoefte hadden en van waar klachten
over droogte het sterkst waren. In verband met de droogte
werd eenigen tijd geleden de opbrengst in Australië ge-
raamd
.
op 13 niillioen quar.ters. Hoewel de opbrengst ten-
gevolge van den destijds gevallen regen wel gronter zal wor-
den dan deze hoeveelheid, is het toch, niet waarschijnlijk,
dat van den nieuwen oogst een even •groote opbrengst zal
worden verkregen als in het vorige jaar, toen die 19 niillioen
quarters bedroeg. Bij het binnenhalen van de oogsten in
Europa blijkt, da.t do uitkomsten •daar.van in vele gevallen
gunstiger zijn dan men had verwacht, De schattingen over
cle oplrengst van den tarwe-oogst in Frankrijk zijn, sedert
(leze door ‘het Ministerie van Landbouw op 40 milijoen
quarters werd geschat, van vele zijden aanmerkelijk ver-
hoogd. D.00r sommigen wordt nu reeds gesproken van een
opbrengst van 49.200.000 qua.r.ters en ,het gemiddelde van de schattingen met inbegrip van •cie of fioiee]é regeerings-

‘ schatting bedraagt 44.800.000 quarters. Men is in Frank-
rijk nog steeds doende over maatregelen om den uitvoer
te bevorderen en volgens het Duitsohe systeem hij den uit-
voer van tarwe ,,Einfuhrsoheine” af te geven, welke later
kunnen worden gebruikt voor het invoeren van andere
artikelen. Door dezen maatregel zou de Fransche schatkist
belangrijke ‘inkomsten .derven en tot nog toe zijn te plan.
nen nog niet ten uitvoer gebracht. ‘Ook in het Noorden van
Europa zijn de uitkomsten beter dan aanvankelijk werd
verwacht, met name in Polen en in Littauen is dit het
geval. In Duitschland is vooral. de kwaliteit der tar.we
dit jaar zeer goed en op het oogenbliik is het aanbod driti-
gend. Geregeld treedt Duitschlan.d op als verkooper van
kleinere ‘hoeveelheden tar.we naar Engeland. Om het ver-
bruik van inlanclsche tarwe in Duitschlcinci te ‘vernieerde-
ren is nu bepaald, dat de molens in ‘plaats van, zooals tot
nog toe het geval i’as, 40 pCt. inlandsche tarwe in het
vervolg 50 pCt. moeten vermalen gedurende October en
November. Bovendien is bepaald, .dat die molens, welke
tot nog toe minder clan 40 pCt. geclureede Augustus en
September ‘hebben gebruikt dit gedurende de maanden Oc-
tober en November moeten inhalen. Groote aanvoeren van buitenlandsebe tarwe hebben plaats gevonden in Engeland
en vooral in Liverpool waren de voorraden van buitenge-
woon grooten omvang, zoodat ‘liet haven’bestuur zelfs spe-
ciale maatregelen heeft moeten nemen om ruimte te ver-
schaffen voor de aankomende partijen. In ‘de eerste dagen
van October zijir groote hoeveelheden tarwe op de termijn-
markt in Liverpool aangediend, doch (leze vonden zonder
moeite een weg naar de molens. Een gevolg hiervan echter
w’as, dat de cii omzetten in Liverpool niet groot ivaren.
Overigens ‘is de ‘vraag voor buitenlandsche tarwe verbeterd
en in de afgeloopen week kwamen er meer zaken tot stand.
niettegenstaande de verbeterde oogstvooruitzichten op het
Zuidelijk halfrond, de groote voorraden in Canada en in de
Engelsche ‘havens en te aanvoeren aan de binnenlandsche
markten van het Continent evenals in ‘de vor.ige week
baisse-gunstige factoren waren. De vermeerder.de
vraag ‘be.
stond vooral voor spoecliige posities, terwijl voor latere ver-
scheping koopers
nog
terughoudend waren. Amerikaansche
afladers ‘zijn met latere verscheping ‘trouwens niet aan de markt voor ‘de prijzen, welke zij moeten aceepteeren voor
stoomende partijen. Waneer de ‘overvloedige aanbiedingen
van het oogenblik van binnenlandsche tarwe van de markt
zullen zijn vertiwenen, doordat in Europeesche landen een geteelte van (ie oogsten zal zijn verbruikt en de aanvoeren
van Argentijnsche ta.r,ive zullen zijn verminderd, wordt ver-
wacht dat in’Noor -Amerika ‘de prijsverbetering, waarvan
in het begin van dit artikel sprake was, tot stand komt.
Niet alleen ten gevolge van de vermeerderde vraag van
tarweverbruikers in Europa verbeterde de stemming aan
de verschillende termijnmarkten, doch deze verbetering
was mede een gevolg van kooporders, welke vanuit Ame-
rika werden gegeven om de markt te steunen, en daarmede
prijsverhooging te veroorzaken. In het begin der afgeloopen
week ond&gingen de koersen aan de termijnmarkt te Clii-
cago eerst eene verlaging. Tegen liet einde der week trad
echter weder een verbetering in en vergeleken bij een ;eek
geleden was liet slot voor Decembei 1 dollarcent per bushel lager. Te Winnipeg was het slot voor December 134 dollar-
cent per busbel hooger. De prijzen aan de terniijnmarkten
‘in Argentinië zijn in de afgeloopen week vrij regelmatig
gestegen. De Februari termijn ‘te Buenos Aires sloot 35
cent hooger dan een week geleden en ‘te Rosario 40 cent
hooger.

Over r o g ge valt weinig nieuws te vertellen. Uitvoeren
uit Amerika vonden weder niet plaats en de omzetten in Duitsche, Hongaarsehe en Donau rogge bleven beperkt.
Bijna overal zij.n goede r’ogge-oogsten binnengehaald en de
binnenlan.dscho aanvoeren vinden moeilijk koopers. Als

AANVOEREN in tons
van
1000 KG.

Rotterdam
,
Amsterdam
Totaal
Arjj,Ç
eten
29 Sept.15 Oct.’

Sedert
Overeenk.
29Sept.15
Oct.
1

Sedert
Overeenk.
1929

t Jan. 1929
tijdvak 1928
‘

1929

1
Jan. 1929
tijdvak 1928
1929 1928

19.165
1.288.061
1.755.602
451
99.840 48.945
1.387.901
1.804 547
Tarwe

……………..
Rogge

……………..
4.792 162.579
165.421
,

200 600
–
163.179
165.421
Boekweit ……………:
160
15.412
13.775
‘

52
692
–
16.104
13.775
30.422
626.462
‘
.797.188
‘ –
157.094
170.300
783.556 967.488
13.449
348.553
319.669
‘

336
3.630
9.425
352.183 329 094
3.073
.
2.631
157.843
‘148.944
‘ –
2.746
383
160.589 149.327

Mais ……………….
Gerst

……………..

Lijnzaad

…………..
110.833 148.028
.

451
258.727
281.771 369.560
429.739

Haver

………………

Tarwemeel

.
2.750
375
177.740
150.321
50
500
1.184
178.240 151.505
Lijnkoek

……………
66.040 81.863
,
1.307
22.542
29.330
88.582
111.193
………….
Andere meelsoorten
.
194.
15.400
9.813
–
–

‘
–
15.400

‘
9.813

924

ECONOMISCHSTATISTISC
BERICHTEN’

9 October 1929

broodgraafl nioe1:, rogge coneurreeren tegen goedkoope taxve
terwijl het als veevoeder de ooncurrèfltJie ondervindt Niali
goedkoope gerst.. De zichibare voorraad van rogge in cle
Vereenigde Staten wordt op Ehet oogn1ik gesohat op
10.349.000 bushels tegen 2.951.000 bushels in het vorige

jaar. • ‘
t

. ])e verschepingèn vail
fl1
a ï
S
uit Argentinië waren in cle
vorige week weder grooter dan in de voorafgaande. De
stoomende vdorraad is echter ten gevolge van gro’ote aan
;

komsten in Europeesche havens kleiner dan een week ge;
leden. Ook deze week is cle in Argentijusche uitvoerhavens
aanwezige ziëhtbaré voorraod weder met 20 duizend ton af:
genomen. In liet begin der afgeloopen week was de stemt
ming voor mais gedrukt en de grootere verschepingen, zoo
i

wel uit Argentinië als uit Zuid-Afrika hebben daarto&mede gewerkt. Daarin is ‘echter spoedig verandering gekomen tçn gevolge van verbeterde consumptievraag, en de prijzen kont
den in den loop der week allengs met verscheidenguldeflt
per last worden verhoogd. Wel zijn zij echter voor binnen
komeide maIs nog aanmerkelijk lager clan voor verder
verwijderde posities moet worden betaald. Gedurende de

meeste da
g
en van de Vorige week waren koopers terug
–

houdend en de omzetten in Plata mais gering, doch zoowcl
voor spoedigere als voor latere aflading is in het einde der
afgeloopen berichtsweek meer belangstelling ontstaan en
konden afladers weder zaken tot stand brengen.. Aan de ter
mijnmarkten in Zuid-Amerika hebben de prijzen voor rnaïs
eveneens verlioogingen ondergaan. Veigeleken bij de vorige
week was de December termijn te Buenos Aires 20 cent per
100 IÇG. liooger en te Rosario 25 cent. Ook in Zuid.Afrikaan
!
–

sche maïs hebben weder omzetten plaats gehad, nadat gedc.
rende het eerste gedeelte der afgeloopen week de vraag voor
die maïssoort gering was. Op verschepingen van mixeçl
maïs van Noord.Amerikaa, van den nieuwen oogst zal in
dit jaar waarschijnlijk niet gerekend kunnen worden. De
berichten over mais uit cle Vereenigde Staten luiden op he,t
oogenblik wel gunstig en het schijnt, dat gevaar voor vorst
geweken is, doch de schattingen van de opbrengst, welke op
het oogeublik worden gepubliceerd, zijn niet hoog. Het g-
rnidclelde, waarop verschillende oogstexperts de opbrengst
van mais in de Vereenigde Staten schatten, bedraagt 2.465
millioen bushels tegen een opbrengst in het vorige jaar van

2.650 millioen bushels.
111
Donau mais ter verlading in de
laatste maanden van dit jaar zijn in de afgeloopen week
weder belangrijke zaken tot stand gekomen, hoewel het aad.
• bod daarvan niet zoo ruim was als eenigen tijd geleden. De
prijzen voor deze maïssoort zijn geregeld naar boven gegaan
en koopers hebben deze verhoogingen grif betaald. De be-richten over dc maïsoogsten in verschillende Donaulanden
blijven gunstig en onder gunstige omstandigheden is men in
vele streken bezig met het binnenhalen. Tn verband met
het goede weder zal dc mais op een veel vroeger tijdstip
dan anders het geval is geschikt zijn om te worden verladesi.
In Roemenië is de schatting van
4e maïsopbrengst verlaagçl,
in verband met het zeer droge weder, waarvan een kleinere
opbrengst het gevolg zal zijn dan oorspronkelijk werd ve-
wacht. Men meent, dat de verlaging van de opbrengst t,us-
schen 10 ‘en 30 pCt. zal bedragen, ‘doch dat de opbrengst
toch nog een der grootste zal zijn sedert den oorlog. Of Ii-
dccle schattingen zijn er op liet oogeublik echter niet.

De verschepingen van ge rs t van den Donau waren in de
afgeloopen week weder eenigszins grooter dan in de voor-
afgaande; ten gevolge van een verlaging van het uitvoe’r-
cijfer uit Noord-Amerika, waren de totale wereidversche-
pingen echter van gelijken omvang., De stemming voor gerst
is in de afgel.00pen .week in West-Europa vas’ter gewordn
en cle prijzen voor Doirau-gerst ondergirigen dientenge’vo1ge
geregeld kleine verbeteringen, zoodat ze op het oogenblik
eenige guldens per last hooger ‘zijn dan.een week geleden.
Het overvloedige aanhod is verdwenen en zoowel de tweede
hand als de eerste hand Jiju niet meer dringend aan de
markt. De aangeboden stoomende partijen en spoeclige af-
lading worden vooral voor Dnitsche rekening geregeld uit
de markt genomen en voor latere aflading worden belang-
rijke premies betaald boven de spoedige posities. De prij-
zen aan de termijnmarkt ‘te Winiiiipeg zijn in het begin
der week eenligszins verlaagd, doch later ondergingen he
weder een verhooging. Vergeleken hij een week geleden was
‘het slot Y2 cle. per 48 ibs. lager. Tengevolge van de betere
stemming voor gerst in Europa rijn de aanbiedingen in
de eerste hand van Ameri,kaansclie gerst interessanter ‘ ge-worden en vinden weder onderhandelingen plaats over den
verkoop door af laders ‘run Amerikaansche gerst natr
Europa.
De stemming voor haver’is in de afgeloopen week aati-
mer•kelijk verbeterd, hetgeen een geregelde prijsstijging ten
gevolge had. Op sommige dagen zijn belangrijke zaken tdt

stand gekomen in Noord-Duitsehe haver, waarvoor goede
vraag blijft bestaan: Ook ‘hebben omzetten plaats gevonden
in Donau-haver, ‘welke van min•dere kwaliteit is dan de
Duitsehe, doch ook goedkooper p’ordt aan.geboden. In an-
dere hawersoorten vonden geen omzetten plaats.

SUIKER.

–

De verschillende suikermarkten w’areu de afgeloopen week
onregelmatig gestemd. De regens in Europe, zijn plotseling
ingezet, doch het is nog niet nate gaan in hoeverre dit
alsnog op den oogst van invloed kan zijn. ]3uitendien had
men over het algemeen gerekend dat Licht’s eerste raming
van den Eitropeeschen bietoogst 1929/’3.0 lager zou zijn dan
de door hem gepubliceerde cijfers.
In A m e r i k a ging in Ruwsuiker zeer weinig om. RaI-
finadeurs toonden nagenoeg geen interesse en enkele, ver-
koopen naar buiten de V. ‘S. kwamen tot stand op basis
van ongeveer 2
5
1′
dc. c. &
Ir.
New-York voor Cubasuiker.
Op de termijnmarkt. liepen de prijzen ietwat terug en de
slotnoteeringen waren: Oct. 2.26; Dec. 2.32; – Mrt. 2.30;
Mei 2.34 en duli 2.40, terwijl voor Spot Centrifugals het
laatst 4.08 werd genoteerd.
– De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
‘droegen’ de afgeloopen’ week 84.000 tons, cle versmeltingen
51.000 tous tegen 65.000 tons in 1928 en de voorraden
656.000 tons tegen 343.000 tons.
1)e laatste Cuba-statistiek is als volgt:

1929

1928

1927
–

tons

tons

tons
Cubaproductie …………5.156.316 4.037.833 4.508.521

Consumptie ……………120.496,

83.842

107.521

Weekontv. afscheephavens. 20.893 35.918 . 33.889
Totaal, sedert 1/1 ……..4.612.519 3.494.992 3.936.944
Weekexport’ …………..65.726 87.332 69.899
Totale export sedert 111 • 4.076.511 2.865.490 3.264.992
Voorraad afscheephavens

503.592

630.548

678.942

binnenland …..455.717

458.999

464.056

Volgens F. 0. L i c h t was het weer in September in bijna
geheel Edropa buitengewoon warm en droog, doch schijnt
dit niet van zooveel invloed op den bietgroei ge’weest te
zijn als men algemeen verwachtte. Wel bemoeilijkt de harde
bodem het rooien. Intusschen brachten de zware regens der
laatste week hierin verandeiing. Licht’s gedetailleerde eerste
raming van den a.s. Europeeschen bietsuikeroogst volgt
hier in vergelijking met de opbrengsten .van de twee voor-

afgaande jaren:
le Raming
1929f’30
–

1928f’29
1927J’28
30.9.29
Opbrengst Opbrengst
tons tons
tons

Duitschland

………..
1.700.000
1.851.263 1.664.412

Tsjecho-Slovakije

……..
1.025.000
1.042.948
1.239.155

Oostenrijk

………….
120.000
107.322
110.004

Hongarije

……………
230.000 220.062
186.701

Frankrijk

………….
910.000
903.075 863.206

België

……………..
260.000
.
279.290
273.113

Nederland

………….
260.000
319.937
259.964

Denemarken

………..
135•000
170.000 142.800

Zweden

……………
105.000 160.860
145.335

Polen

……………..
780.000
756.889 566.961

Italië

……………..
415.000 367.334
284.276

Spanje

……………..
255.000
262.000 236.162

Brittannië

………….
310.000 245.090
237.733

Overige landen ………
299.000
335.257 314.188

Totaal

Europa zonder
Rusland

………….
6.804.000
7.021.327
6.524.010

Rusland

……………
1.350.000 1.446.000
1.501985

Totaal

Europa

inclusief

Rusland ………….8.154.000

8.467.327

8.025.996

In E ii ge 1 a ii
cl
heerschte eene prijshoudende stemming,
doch de omzetten ‘waren geripg. Op de termijnmarkt te
Londen trokken de prijzen aan en was het slot 1 ‘ d. beter.
i)e laatste noteeringen op de ruwsuikermarkt waren:
Dec. Sh. 911 4; Mrt. Sh. 9/6; Mei Sh. 101-; Aug.
Sh. 10[3%.
01) J a v a vonden verdere .verkoopen (7.200 tons) van
Hoofdsuiker uit oogst 1929 door de V.LS.P. plaats tot den
tel.enden prijs van
f
12. De markt voor tweedehands suiker
verkeerde in prijshoudende stemming, terwijl de prijzen
ietwat aantrokken; de laatste noteeringen waren:
Superieur ready en Oct. f13; Superieur November
f
13%;
Sciperieur December
f
13 ; Hoofdsuiker ready
f
12.
H i e r t e 1 a n d e oefende Licht’s raming nagenoeg geen
invloed uit op den loop der termijnpoteeringen. De markt
was uiterst kalm en. zonder ondernemiugslust. In den loop

9 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

925

der week brokkelden cle prijzen tusschen
f
% en
f
%
af.
De laatste noteeringen waren: Oct.
f
13
1
/s; Dec.
f
1
3ij;
Mrt.
f
13% en Mei
f 14
1
/8,
alles geboden. De omzet bedroeg
(leze week 4000 tons.

KATOEN.

Marktbericht van de fleeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, dcl. 2 October 1929.

Prijzen van Anierikaansche katoen zijn honger dan een
week geleden. Van ji. Vrijdag tot Maandag liepen prijzen
terug; Loco middi. Am. noteerde toen 10.14 cl. in Liverpool.
In New-York echter gingen de prijzen Maandag de hoogte
in als gevolg van meerdere vraag en ongunstige weerberich-len. Liverpool October futures sloten gistcreuavond 16 pun-
en hooger, terwijl vanmorgen dezd markt 7 tot 9 punten
hooger opende. Prijzen voor Egyptische katoen hebben nogal
wat gefluctueerci; de prijzen van Donderdag en Maandag
voor loco F.G.F. Sakel varieerden 55 punten.
De vooruitzichten
vooi
–
den Egyptischen oogst zijn vol-
gens de berichten beter geworden tengevolge van verschei-
den dagen warm wed. Verkoopen van loco Liverpool waren
gepasseerde week weer behoorlijk goed te noemen, nl.
in totaal 46.000 balen.
De markt voor garen van Amerikaansche katoen is iets
levendiger; dit houdt verband niet de stijging van dcii prijs
van liet ruwe product. De vraag naar grove nummers is
over het algemeen iets beter; naar medio nummers is aan-zienlijk meer vraag en vele spinners deden gisteren goede
zaken. Een groot gedeelte van deze vraag is naar dhooty
en jacconet nummers, doch spinners hebben veel moeite om
hun vraagprijzen te handhaven. Voor tveedraads is weinig
belangstelling. Wat Egyptische garens betreft, loopen de berichten uiteen; sommige spinners- rapporteeren, dat de
handel op het Continent beter is. De algemeene opvatting
is echter, dat er betrekkelijk weinig omgaat. De export-
vraag naar tweedraads is miniem.
Meer belangstelling schijnt er te bestaau voor. doekprijzen.
Dit meenen wij te moeten toeschrijven aan de vastere ka-
toenmarkt en eveneens aan de sterkere positie van die
weverijen, die haar deel hebben gekregen van de Calcutta-
zaken, waarop wij in onze laatste berichten reeds wezen.
Voor het meerendeel is het netto resultaat echter teleur-
stellend. Aanvragen zijn weliswaar meer gevarieerd en
meer talrijk, doch men moet den loop der gebeurtenissen af-
wachten om te kunnen beoordeelen, wat het resultaat ervan
zal zijn. Koopers en verkoopers houden momenteel, wat de
prijzen betreft, ,,hun eindje vast”. Er zijn wat meer aan-vragen van de kleinere Oostersche markten, doch China
toont nog weinig belangstelling.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 24Spt. 1Oct
25Spt. 20ct. T.T.opBr.-Indië
1
/
5
11
1
/
5
11
F.G.F. Sakellaridis 16,65 16,75 T.T.opffongkong 1/1
l7-9
1111

G.F. No.
1 Oomra 8,45 6,65 T.T. op Shanghai 213i/
m
212+

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
–

(In dulzendtallen balen).

–

1
Aug.’29
1
Overeenkomstige pen ode
tot

–
27
Sept.’29

1928

1927

Ontvangsten Gulf-Havens.
1692
1467
1948
,,

Atlunt.Havens
3
Uitvoer naar Gr.Brittannië
129 105
122.
‘t Vasteland etc
608
616 762
Japan
111
158
114

Voorraden.
(In dulzendtallen balen).

Opereenkomstig tijdstip
–
27Sept.’29
‘—
–
1928
1927

1165 1013
1722
Amerik. havens ………
..
574 474
638
Binnenland

………….
New
York

……………
101
.

12
210
179
118
298
New Orleans …………..
Liverpool

……………
233
289
676

KOFFIE.

De stemming was in de afgeloopen week kalm bij belang
–
rijk t.erugloopende noteari ngen aan ‘de termij umarkten
(ten onzent bedroeg de daling voor cle dichtbijzijnde maan-
(ten 2% ct. en voor de vei-cler verwijderde 2y2
i
ii. 27/
s
ct.
per % liG.). De aanleiding hiertoe was hootdzak&ijk ge-
legen in het feit, dat Brazilië cle natikoopen, wani-mede het
in den laatsten tijd de termijnmarkten in het eigen land
en te New-York had gestennd, niet voortzebte, terwijl te
New-York bo)vendien de daling aan de fondsenmarkt haar

invloed deed gelden. De vraagprijzcn in de productielanden
liepen ook terug, zij lhet in mindere mate dan aan de ter-
mijnmarkt. In Brazilië liep de kost- en vraohtprjs van
Santos bij sommige . afladers 116 it 2/- en bij afladers
1/-
terug; de prijs van Rio echter daalde 316 f 4/- pr cwt.
In Nederinndsch-Indië zakte de elf-prijs van de ongewas-
sohen Robusta-soorten % t % ot. in en vaii gevassehen
Robusta f.a.c1. ongeveer 1
34
ct. per % liG.
Aan dc boe-markt bleven de offioieeie noteeringen ge-
hancihaafd op 51 et. per %: KG. voor Robiista en 59 ct. voor’ Su.per.ior Santos. Al bleien de vraagprijzen bij de
meeste houders onveranderd, om tot taken fte komen toon-
den zij zich echter in vele gevallen tot concessies bereid.
Volgens dezer dagen uit Brazilië ontvangen telegrafisch
bericht is (le limiet, van de clagelijksehe aanvoeren te San-tos verhoogd van 33.000 balen op 40.000 balen, doch tege-lijkertijd werd daarbij vermeld, dat deze’ hoeveelheid, naar
aanleiding van de awa.kke stemming aan de termijnmarkt
te Neiv-York, voorl’oopig op 31.060 balen werd terugge-
bracht, hetgeen dus tenslotte neerkomt op een verlaging
niet 2000 balen ‘iaplaats van op een verhooging met 7000 balen. Tevens werd bekénd, dat de limiet van de dagelijk-
sche aanvoeren te Rio tot nader order verhoogd is van
11.154 balen op 15.154 balen.
Met betrekking tot den bloei van den volgenden Braaiel-
oogst werden berichten ontvangen, ‘volgeas welke ‘de jonge
hoomen, wier aantal op verscheidene 100 millioen stuks
i’ordt geschat, een zeer goeden bloesem hebben gehad, ter-
vijl voor de oudere districten het resultaat hoofclzakelij.k
i,’an het ‘weder, dat wil zeggen: van eventueel volcioenden
regenval, in den eerstkomenden tijd afhangt. Deze berich-ten brengen dus geen verandering in de tot nu toe gekoes-
tercie verwachting, dat voor het volgend oogstjaar te reke-
nen valt met een micidelmatigen oogst.
De dezer ‘dagen verschenen Statistiek van de Firma G.
Duuring & Zoon te Rotterdam geeft’aaii, dat Iii Septem-ber de aanvoer geweest is als volgt:

1929

1928

1927
in Europa . . . .

786.000 ‘bn.

798.000 bn.

777.000 bn.
in V. St. v. Am. 793.000 ,,

657:000

659.000

Totaal ….1.579.000 bn. 1.455.000 ba. 1.436.000bn.

De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende cle eerste negen maanden van het jaar bedroegen
16.260.000 balen tegen 16.995.000 balen in 1928 en
15.485.000 balen in 1927.
De Afleveringen
bi
September waren:

1929

1928

1927
in Europa . .. .

886.000 bn.

885.000 bn.

904.000 bn. in
V. St. v. Am.

789.000 ,,

747.000 ,,

937.000

–

Totaal . .. . 1.675.000bn. 1.632.000’bn. 1.841.000bu.
De Afleveringen in Europa en in Amerika tezjamen ge-
durende cle eerste negen maanden van het jaar waren
16.157.000 balen tegen 16.688.000 balen in 1928 en
16.759.000 balen in 1927.
Vanaf 1 Juli tot 1 October waren de Aanvoeren in Euro-
pa en in Amerika tezamen 4.974.000 balen tegen 4.784.000
‘balen in 1928 en 4.822.000 halen in 1927, terwijl de Afleve-
ringen bedroegen 5.105.000 balen tegen 5.110.000 balen in
1928 en 5.171.000 balen in 1927.
De zichtbare voorraad was op 1 October in Europa
2.065.000 balen tegen 2.165.000 balen op 1 September. In
Amerika bedroeg hij 689.000 balen tegen 685.000 ‘balen op
1 September. In Europa en in Amerika tezamen was cle
zichtbai-e voorraad dus op 1 dezer 2.754.000 balen tegen
2.850.000 balen op 1 September. Hij bedroeg
01)
1 October
1928 2.723.000 balen en op 1 October 1927 2.201.000 halen.
De zichtbare wereldvoorraad was op 1 October 5.222.000
halen tegen 5.316.000 balen op 1 September en 5.365.000
balen verleden jaar( in deze cijfers zijn niet ‘begrepen de
voorraden ‘in ‘het binnenland van Sao P’aulo, waarvan het
cijfer van 1 Oetober nog nIet bekend is, doch clie op 1 Sep-
tember bedroegen 12.531.000 ‘balen en op 1 October 1928
13.469.000 halen).
De prijzen van gew’oon goed beschreven Superioi- Santos
op prompte verschepiug zijn thans ongeveer 921- 8. 961-pel cw’t. en van dito Prime ongeveer 99/-
8.
1031-, terwijl
zij van Rio ‘type New-York 7 met beschrijving, prompts
yerschepiug, bedragen 6219 8. 65/6.
Van Robusta op aflading van Nedcrlanclsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik
– Palembang Robusta, October-verscheping, 33 ct.; ]3eu-
koelen Robusta, October-verscheping, 33% et.; Siandhelimig
Robusta, October-verschepit:tg, 37% ct.; W.I.B. f.a.q. Ro-bitsta, October-verscheping, 46% ct., alles per % KG., cif,
uitgeleverd gewicht, netto contant. ])e slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. ‘7) waren:

926,

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9
October
1929

Dec.

1
Maart
Mei

i

Sept.

7

Oct.

……
$12,88
$ 12,32
$12,02
$ 11.62

30

Sept.

……
,,

13,60
,,

13,09
,,

12,75
12,25

,,

13,83
. .

,,

13,26’•
,,

12,92
-,-
23

,……..
16

,……..
,,

13,73
,,

13,17
,,

12,87
-,-

Rotterdam, 8 October 1929.

(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam.)

Noteeringen en voorraden in Brazilië.

1

te Rio

te Santos

1 Wisselkoers
Data

1

-.-‘

-.1
te Rio
Voorraad
1
Prijs Voorraad
1 Prijs op Londen
1
(In Balen) No.
71)
(In Balen)
1
No. 41)1

7 Oct. 1929

288.000 23.501)

915.000 33.500 55081512p.

30 Sept 1929

271.000 24.500 850.000 33.500 56041

23 ,,

1929

287.000 24.650 939.001′ 33.500 550/

7 Oct. 1928

339.000 29.950 1.083.00 33.500 6
1)
In Reis.
Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.

te Rio

te Santos
Data

jeloopen

Sedert

Sedert
week

1 Juli

week

1 Juli

5 Oct. 1929.. ..

73.000

826.000 201.000 2.224.000

5 Oct. 1928….

84.000

890.000

164.000 2.147.000

THEE.

Amsterda.m, 7 October 1929.
De Amsterdamscbe bhee.veiling van jl. Donderdag was
grootendeels prijshoc’cleud. OP’s en mkldensoort B.O.P. trokken bijzondere belangstelling, met Let gevolg dat de middenprijs voor Sumatra thee ditmaal .wedér dien voor
de Java thee overtrof. Zij bedroegen volgens •het veiling-
bericht van ‘de Vereen’igisig ‘voor de Thee-cultuur ‘voor
Java 64V2 ets. (vorige veiling 66 cts.),voor Sumatra 65 ets.
‘(vorige veiling 63V2 ets,), terwijl bet totale gemiddelde met
64V2 ets. % ets. lager was clan veertien dagen tevoren.
In Londen heersahte voor Java thee een dienovereen-
komstige stemming, ook hier ‘werd rbladthee voor export ge-
vraagcl. De algemeene ‘vraag
avec
beter •dan clie voor Britsch

Indische thee.
• Het Ceylon product daarentegen kon jieh wegens ver-
beterde kwaliteit in een grootere belangstelling verLengen.
De Lonclensche thee-statstiek, gebaseerd op gegevens van
Jondensche pakhuizen, die
in4crtijcl
geacht werden 90 pCt.
der totale aanvoeren en gepubliceerd door de Tea Broker’ •Association, geven over September aalivoeren te zien van
in totaal 47,7 m’ilJioen lbs. (v.j. 48,9 niillioen lbs.), afleve-
ringen van 37,3 millioeu lbs. (v.j. 35,6 millioen lbs.) eh
voorraden van niet minder dan 202 millioen tegenover 175
m’illioen een jaar geleden en 142 miljoen .lhs. in 1927.
Wat den aanvoer betreft, is die van Britsch-Indische thee
gedurende het tijdvak van 1 Januari-30 September ge-
stegen met’ S millioen lbs., Ceylon thee met 3 millioen,
China met 3 millioen en Java/Sumatra met niet minder
dan 10 milboen lbs.
Waar dën aaiivoer van Nederlandsch.Indische thee in Ne-
derland over de eerste S maanden nog minder bedroeg dan
verleden jaar, heeft de Londensche markt haren voorsprong
op Amsterdam ook i’oor ons eigen koloniale produetsterk
weten te vergrooten.

IJZER.
De positie vn de continentale ruwijzermarkt is de laat-
ste weken iets minder vast, tengevolge van een verminderde
vraag. O.p de Clevete.n’clmarkt is de kalmere stewnming,
waarvan 14 dagen geleden sprake was, gevolgd door een
verhoogde activiteit •van de zijde der binnenlandsohe vér
–
bruikers, zoodat cle positie der producenten ,vaster is ge-
worden. Hoewel de vraag tha,ns weer kalmer is, is een
prijsverlaging voorloopig wel uitgesloten te achten in ver-
band met de zeer hooge prijzen der grondstoffen.
In aansluitmg op ‘hetgeen in het vorige overzicht werd
medegedeeld omtrent cle handhaving der prijzen van gie-
terij-ijzer voor October door liet O.SPJi. (Frankrijk) kan nog worden bericht, dat de ]?ansche •hematietprijzen tot
31. December 1929 onveranderd aull en blijven.
De staalmarkt is nog weer zwitkker geworden.’ De piij
situatie is min of meer onvast.

‘

STEENKOLEN..
Het Exporteomité in Yorkshire heeft de subsidie voor
exportkolen bepaald op .1 sh. 6 cl. per ton, wat 6 d. meer

is clan totdusver betaald. Yorkshjre sehijpt dus, wat he oQk
koste, zijn aandeel in den algemeenen kolenexport van Enge-
land te willen behouden.
Er ziji.i teekenen, die ei op wijzen, dat ht met den afzet,
althans met den prompten
afzet,
niet zoo gaat als man
wenscht. In Wales lijdt men onder een chronische overpro-
cluctie van large en het is éigenlijk tengevolge daarvan, dat
de prijs voor smalis sterk gestegen is. Ook- in Durham is
de markt niet meer zoo vast als enkele weken geleden.

De prijzen zijn als volgt:

Northjniberlan d Ouezefde, …………
.

f
11.25
Durham

Ongezeefde

.’ …….. …………..
12.

Cardiff

2/3

large

1/3

smalls

……….,,
13.25′
Sebotsehe gezeefde (Prime Lothians)………
11.25

Yorkshire

gewasehen

Singles

……
….,, 12.25

Westfaalsehe

Vetförder

………………
..13.—
Vlamstukken

1 ……………..
14.-
Smeenootjes .’

.
.
…,, 13.50
Gasvlamförder

……………
12.75
Gieteokes

……………….
,, 17.-
Hollandsche Eierbriketten …………….
15.50

alles per ton van 1000 KG., franco. station Rotterdam/.km-
sterdam.
Ongezeefde bunkerkolen feb. Rotterdam/Amsterdam
11.25.

Markt onzeker.

‘

VRACHTENMARKT.

Graan’ van. N
:
oorj-Âmerilc’e.
,Eenig teeken van opleving

viel in de af’geloopen’week ‘niet te bespeuren. Slechts enkele
afsluitingen vonden:p1aks gn de.behaaide efjfe,rs zijn weer
buitengewoon laag. .. . •

– Va.n de Northern Range
,ivaren geen oders aan de markt,
terwijl viin de
Gulf
slechts een lading ‘van gemidelde grootte
naar Griekenland per tweede helft October op basis van
411
V2
per qrt. afgesloten werd.

VaiV de -North Pac’fie
w’as praetisch geen vraag naar
w’ilde booten, welke owerigns momenteel niet in staat zijn
tegen dle vele lijnrctianté te concurreeren. Een Oetober-boot
was bereid 2216 naar UK/Continent te accepteeren, maar ‘had geen kans van slageh aangezien lijnruimte voor deze
positie •tegen 20/- te verkrijgen iwas. Per Növember is lijn-
ruimte zlfs tegen 22/6 naar vier loshavens verkrijgbaar.
Olsehon’er ongetwijfeld eenige vraag naar wildé beoten
te ierivachtén is, zijn de vooruitzichten voor de naaste toe-
komst alles behalve rooskiedrig.
•
S

La. Plata.
De reeds in het laatste bericht vermelde daling.
der vrachten heeft helaas aangehouden. De .vraaW is ver-
minclercl en voor October laden zijn cle v.rachten thans 316
‘tot 3/9 per tod gevallen. Vele reeders hebben hun booten
teruggehouden, hopende op eeni’e verbetering, welke eôhter
niet is ingetreclen en aangezien Chili en Zuid-Afrika hun
ook geen voordeel konden bieden, waren zij gedwongen
s.00
goed mogelijk af te sluiten
Er is momenteel alleen vraag ‘voor October laden en
waar het aanbod van se.heepsruimte ibetrek1eljk groot is,
zijn de . vooruitzichten voor reeclers allis behalve gunstig.

,S’uiker van West-Indië.
Bevrachters zijn nog zeer terug
–

.hocidend’.en komen slechts met enkele orders aan de markt.
De vrachten zijn derhalve flanw, temeer ‘waar de tooestaiïd

01)
andere, nabijgelegen markten alsmede op de La Platn
ook niet beter is. Een 7500 tonner ‘is voor. midden Novem-
ber ladenvan Cuba naar UK/Continent tegen 16/- afge-
sloten, niet de optie Marseille tegen 17/6. Deze boot ivacht
één-maand in Rio en komt vandaar in ballast.

Donau en .Zioarte Zee.
De Donau was de beste markt in
de afeloopen week, met een groote vraag naar seheeps-
ruimte tot in December. Er zijn zeker 25 booten afgesloten,
meest groote schepen, enavel tegen 13/- tot 13/6 anar Ant-
werpen of Rottercla,m, 6
tl.
etra naar Antiverpen/}Im’bur
range, 1/- extra naar UK., met de ‘optie gerst tegen 3
cl.
minder.

Mi&lellandsche Zeë.
Het aantal afsluitingen was wederom,
gering, in het bijzonder van-het oostelijke deel der Middel-
landsche Zee. Dit is natuurlijk toe te schrijven aan het feit,
dat handige en groote booten vân elke positie van den Donau
geplaatst kunnen wordén Als gevolg hiervan zijn de •plios-
phaat-vraehten vast. –

Kolen van U.K.;
l)e uitgaande koleni’rabhteu, behalve
naar de oostelijke Itlidclellandsche Zee, beavegen a.ich in stij-
geucle lijn, in het bijzoflder naar Zuid-Amerika. Nadat een
week geleden 17/- naar Buenos Aires betaald is, werd in-
middels tegen 1716 bevracht en thans
.
l het cijfer reeds op

18/-
tot 18/6, zonder dat echter ruimte aangebodeil wordt.