4
SEPTEMBER 199
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economisch#r
–
S tatistische
Berich
– ten –
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
14E JAARGANG
–
WOENSDAG 4 S]
iNSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. R. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra;
Prof.
Mr. F. de Vries.
Gedeleg?erd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
Assistent-Redacteur: H. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrelcening 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën
f
23,— per
Jaar. Losse nummers 50 cents. Lëden en donateurs van het
Instituut ontvangen 1et weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
van gen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, Voor
ZOO-
ver daarontrent niet anders wordt beslist.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
f’TEMBER 1929
No. 714
de.actiefzijde der balans een teruggang van
f
2.6 mil-
lioen te aanschouwen gavn.
De bil jettencirculatie klom hiet
f
43.7 millioen. De
rekening-courant-saldi bedragen
f
7.3 millioen meer
dan verleden week. Het beschikbaar metaalsaldo daal-
dè met
f
22.1 milli.oen. Het dekkingspercentage is
533. –
* *
*
De wisselkoersen ondergingen weinig verandering.
De stemming was in het begin der week iets vaster; –
maar bij het naderen van den ultimo werd het aan-
bod weder grooter en ging de koerswinst weder groo-
tendeels verloren. Dollars noteerden 2.4950-2.4062
—2.4956; Ponden 12.Ø9
9
/io-12.1Ojis–i2.O9
5
/s-12M97/s
n Marken 59.414]-59.44—-59.41. Op de termijn-
markt bleef daarentegen de invloed van het dure
geld aanhouden. Bij de opening liep de marge nog
verder terug, zoodat Ponden op één maand voor
pai-i verkrijgbaar waren en het disagio voor Dollars
van 13 tot. 7 cent terugliep. Later was voor Ponden
mi
en dan zelfs een klein agio te bedingeri; daaren-
tegen werd de marge voor Dollars weder grooter en
.
erd 10
12 cent disagio genoteeid. Het slot was
echter weder terugloopend en menkon voor 8 cent
disagio slagen.
LONDEN; 2 SEPTEMBER 1929.
Niettegenstaande het einde van Augustus in de
vorige week viel, bleef de positie op de geidmarkt bij
zeer groote omzetten Vrij gemakkelijk. Gedurende de
eerste dagen van de nieuwe maand zal geld natuurlijk
ruim zijn.
Disconto blijft echter zeer vast en stoort zich nog
iiet aan de meerdere ruimte yan de geldmarkt. Eerst•
‘il men afwachten, of en in hoeverre de gunstige
afloop van de Haagsche Oonferentie invloed zal heb-
ben op de vooriiaamste wisselkoersen.
-. In verschillende kringen wordt wel een zekere ont-
spanning vei-wacht.
Heden was de Fraic reeds op 123.93-94, zoodat
oudekport naar Frankrijk voor het oogenblik niet
meer loont. Verder ontving de Bank heden 314 mil-
lioen in sovereigns.
.Zooals gezegd, neemt de discontomarkt nog een
afwachtende houding aan en drie-maands pria bank-
– acepten noteeren feitelijk op 5 met transacties hier
u daar tegen
515132
pot.
Advertenties
f
0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh
d
van Ditmar’s Uit gevers.Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque. en giro-
rekening No. 6729. –
3 SEPTEMBER 1929.
In den toestand van de geidmarkt kwam deze week
we:i.nig verandering. Bij het naderen van de maands-
wisseling kromp het aanbod van caligeld iets in; de
rente bleef echter tusschen 5 en 5Y4 pOt. schomme-
‘en. Ook de prolongatierente bleef vrijwel station-
nair; genoteerd werd 5 5Y4 pOt. als laagste en
5X pOt. als hoogste koers. Alleen voor particulier
disconto werd de markt moeilijker en hoewel het aan-
bod van wissels nog steeds niet groot was, liep de
noteering gestadig op, zooclat in de tweede helft der
week meestal
55/
pOt. moest worden toegestan.
* *
*
Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank
geeft cle post binnenlandsche wissels een stijging van
f
1.9 millioen te zien. Het bedrag der rechtstreeks
bij de Bank geplaatste schatkistpromessen blijkt met
f 1.
millioen te zijn afgenomen. De heleeningen ver-
toonen, blijkbaar in verband met de maandw.isseliug,
een vermeerdering van
f
43.2 millioen. Het renteloos
voorschot aah het Rijk daalde met
f
4.3 millioen.
De goudvoorraad der Bank bleef vrijwel on’erar-
derd. De zilvervoorraad, daalde met
f
1.6 mil-
lioen. De post papier op het buitenland nam met
f
14.7 millioen toe, terwijl de diverse rekeningen op
Ik
794
.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September 1929
EEN CENTRAAL BELEGGINGSINSTITUUT
VOOR DE NEDERLANDSCHE
SPAARBANKEN.
De Nederlandsche spaarbanken hebben edert on-
heugeljjke jaren een groote rol gespeeld in het econo-
misch leven van ons volk. Onze voorouders, die uit hufi
aard spaarzaam waren, hebben altijd behoefte gevoeld,
hun onverteerde penningen op veilige wijze aan be-
trouwbare instellingen in bewaring te geven. Vooral
voor kleine burgers en ambachtslieden zijn de spaar-
banken van groote beteekenis geweest.
Voornamelijk in het begin van de vorige eeuw deed
zich allerwege de behoefte aan spaarbanken gevoelen.
De Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen bevorderde
de oprichting dezer banken en ons land heeft thans
nog talrijke bloeiende instellingen op dit gebied, die
voor ongeveer honderd jaren zijn opgericht.
Veieweg het meerendeel dezer banken
erheugt
zich nog heden ten dage in een welvarenden toestand
en cle cijfers van omzet en obligo vertoonen, van de
oprichting af, een gestadig accres. Wel hbben de
oorlogsjaren even een terugsiag gebracht, maar na den
oorlog hebbbn de zaken zich op ongekende wijze on-
w’ikkeld. En zooals het met deze oude banken, is ge-
gaan, zoo kunnen ook de talrijke’ spaarbanken, die
later zijn opgericht, op regelmatigen vooruitgang
wijzen.
Op een hoogst enkele uitzondering na, werden de
Nederlandsche spaarbanken op voorzichtige wijze be-
heerd en zij verdienden ten volle het vertrouwen, dat
de duizenden spaarders haar schonken. De vooraan-
staande personen in de plaatsen, waar de spaarbanken
gevestigd zijn, behartigden de belangen der spaarders
met groote accuratesse en met ouderwetsche degelijk-
lieid. Maar toch kenmerkte zich het beheer ook veelal
door een zekere zelfgenoegzaamheid, die inmenging
van derden in de zaken uit den booze achtte en die een
verzoek tot publicatie van
cijfers
als een beleediging
opvatte. Zoo deden de Nederlandsche spaarbanken
tientallen vân jaren haar zaken, rustig en solide,
doch hermetisch afgesloten voor de blikken van ieder,
die ,,er niets mee te maken had”.
Toen bij de wet van’5 Mei 1880 (Stbl. 88) de Rijks-
postspaarbank werd opgericht, kwamen er van de
zijde van verschillende spaarbankbestuurders wel
eenige protesten, omdat het Rijk zich ging bemoeien
met zaken, die door het particulier initiatief reeds
op uitnemende wijze beharti’gd werden, maar niemand
was in’staat om met
cijfers
de overbodigheid van een
Rijksinstelling aan te toonen. Het was zelfs niet eens
mogelijk een juist overzicht te krijgen van het
aantal
spaarbanken, over ons land verdeeld.
Van ±881 af hebben de Rijkspostspaarbank en de
bijzondere of particuliere spaarbanken naast elkaar
gewerkt en het pleit voor den spaarzin van ons volk,
dat het accres der inlagen over de geheele linie bleef
-aanhouden. Dit is echter eerst later gebleken. De
Rijkspostspaarhank publiceerde jaarlijks de uitkom-
sten, maar hoe het stond met de bijzondere banken
wist niemand.
Totdat in 1906 de Nederlandsche Spaarbankbond
werd opgericht!
De oprichting van dezen bond is wel een zeer be-langrjke gebeurtenis in de geschiedenis van het Ne-
derlandsche spaarbankwezen. Wel waren er spaar-
hankbesturen, die het nut van een bond heeleinaal
niet inzagen, maar zoo ‘langzamerhand traden –
dank zij de ijverige propaganda, door het bondsbestuur
,
gevoerd – de belangrijkste banken toch tot den bond;
toe. Volgens den Spaarbankgids 1929 (een onmisbare
bondsuitgve) zijn er thans 11.9 spaarbanken lid van
den hond. Daar er in ons land 266 spaarbanken zijn,1
is dus het grootste deel nog niet aangesloten, maar
de niet-aangesloten banken behooren meerendeels tot’
de kleinsten. De aangesloten banken beheeren te za-
INHOUD.
BIz.
EEN CENTRAAL BELEGGINGSINSTITUTJT voon DE NEDam- LANDSCHE SPAARBANKEN door
H. Eisnia ……….794
De Spoorwegen van Mantsjoerijë en Oost-Siberië door
Thos. T. H. Ferguson ……
………………………
796
flandelsbelemmeringen door
Prof. Mr. Dr. G. M. Ver rijn
Stuart
……………………………………
797
De Indische middelen over Mei
1929 …………….799
BUITENLANDSORE MEDEWERnING:
De ontwikkeling en de stand van de concentratie-
beweging in de Duitsche ijzerindustrie door
G. Böse 800
Eerste schatting van de Europeesche suikerpro-
ductie door
Dr. G. Mikusch ………………803
AANTEEKENINGEN:
Schatting van de met bieten bebouwde oppervlakte
(1929)
en de productie van bietsuiker
(1929.’30)
in Europa door
Dr. G. Mikusch … ………… 803
Machine-industrie en ijzergieterij in Nederland ….
803
MAANDCIJFERS:’
Overzicht van de Indische middelen …………
804
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………
804
STATISTIEKEN
EN
OVERZICHTEN……………. 804-812
Geidkoersen.Bankstaten.
Verkeerswezen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
men ongeveer driekwart van het totale inleggers-
kapitaal.
Door het optreden van den Neder.landschen Spaar-
bankbond werd het mogelijk een overzicht te krijgen
van alle instellingen, die zich
béijveren
om het sparen
te bevorderen. Met 4aaie volharding gelukte het een
opgaaf te
krijgen
van alle in ons land werkende
banken en men kan niet anders dan eerbied hebben
voor het werk dergenen, aan wie het eindelijk oolc
gelukt is, van alle spaarbanken de jaarlijksche cijfers
van storting en opvraging,
–
van obligo, reserves en
beleggingen te kunnen publiceeren. Zoo is het dus’
thans ook mogelijk het totaal der obligo’s van de par-
ticuliere spaarbanken te yergelijken met dat van de
Rijkspostspaarbank. Over 1928 vinden wij:
Rijkspostspaarbank: saldo-tegoed der inleggers
f
340.505.009.10. 266 particuliere spaarbanken saldo-
tegoed der inleggers
f
311.265.090.
Ei- zijn nog slechts enkele spaarbanken, die zich ge-
heel in het, duister huilen, doch daarbij zijn geen in-
stellingen meer van groote beteekenis.
Behalve dat de Nederlandsche Spaarbankbond .de
zoo gewenschte publicatie van ‘jaarcijfers heeft ver-
kregen van de spaarbanken, bereikte hij anderzijds
ook veel, dat tot rechtstreeksche bevordering van het
spaarhankwezen heeft geleid. Op allerlei onderdeelen
van het spaarwezen heeft de bond zijn licht laten
schijnen.
Tot het voornaamste, dat door den Nederlandschen
Spaarbankbond is verricht, kan men
ongetwijfeld
noe-
men de oprichting in 1924 van het Nederlandsche
Spaarbankbureau. –
Dit bureau belast zich met de contrôle van de spaar-
bankboekhoudingen. Deze contrôle wordt algemeen zoo
gewaardeerd, dat er zich reeds meer spaarbanken
onder de contrôle van het Nederlandsche Spaarbank-
bureau hebben gesteld, dan er zich bij den Spaar-
bankbond hebben aangesloten.
Zoowel do Bond als het Bureau hebben krachtig
meegeholpen aaii de bevordering van den spaarzin
en de particuliere spaarbanken iii ons land hebben
alle ‘eden om het bestaan dezer twee’ instellingen te
prijzen. Veelzeggend is bijv. het volgende excerpt uit
het laatste jaarverslag van het Bureau:
,,Het boekjaar 1927128, waarop de contrôle in 1928
betrekking had, is weer een zeer gunstig jaar ten
opzichte van de toeneming der spaargelden en van
het aantal spaarders geweest. –
Balansdatum 1928 aantal spaarders ……665.294 Balansdatum 1927 aantal spaarders ……626.022
Toeneming van het aantal spaarders …….39272
(ter vergelijking deelen wij mede, dat het aantal
spaarders der Rijkspostspaarbank met 1415 kantoren
in 1927 steeg met 30.424).
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
795
Balarisciatum 1.928 totaal spaargelden ..
f
244.224.217
Balansdatum 1927 totaal spaargelden . .
f_
225
.
264
.
519
Toeneming der spaargelden ……….
f
18.959.698
(ter vergelijking deden wij mede, dat liet totaal der
spaargelden bij de Rijkspostspaarbank in 197 steeg
met
f
8.340.879).”
* *
*
Nu is er een streven bij het bestuur van den Neder-
lancischen Spaarbankbond – en de laatstgehouden al-
gemeene vergadering van de aangeslotén spaarbank-
besturen lieef t dit streven gesteund – om de bonds-
benioeiingen nog aanmerkelijk uit te breiden, ni. om
te komen tot een bensiddelingsinstituu voor de be-
leggingen.
in de jaarlijksche bondsvergadering van 1926 heeft
een der bestuursleden yan de Haagsche spaarbank,
wijlen de heer Mr. J. L. Nierstrasz R.Hzn., een voor-
dracht gehouden over:
Samenwerking van spaarban-
ken op beleggingsgebied. Als
ideaal stond Mr. Nier-
strasz daarbij voor .00gen een centraal instituut, dat
ten doel zou hebben het koopen van beleggingen, die
voor spaarbanken geschikt zijn. Dit instituut zou de
vereischte gelden van de spaarbanken ontvangen en
daarvoor schuldbrieven tegen ecu vast percentage,
bijv. 4 pOt., afgeven. De winsten konden wordén om-
geslagen in evenredigheid tot elks belang. Deze cen-
trale organisatie zou kunnen deelnemen in groote
leeningen, te groot voor de spaarbanken afzonderlijk,
maar aantrekkelijk voor een orgaan, dat de beschik-
king over kapitalen heeft. Mocht de Spaarbankbond
nidt tot oprtchting van een zoodanige organisatie
kunnen besluiten, dan meende Mr. Nierstrasz te moe-
ten aanbevelen een instituut, dat beleggingsopdrachten
voor de aangesloten banken kon uitvoeren.
De vergadering van den bond maakte de zaak corn-
missoriaal. De denkbeelden varen te nieuw, om daarop
terstond door een besluit in te gaan.
De commissie, die liet onderwerp:
beleggirtgsinsti-
tuut,
ter bestudeering kreeg, begon met materiaal te
verzamelen. Zij zond aan 245 spaarbanken een uitge-
breide vragenlijst, teneinde zich een idee te kunnen
vormen over de beldggingeui van de spaarbanken en de gemiddelde jaarlijksche mutaties daarin. Nog niet de helft van de 245 banken, nl. 1.18, heantwoordden
de gestelde vragen, maar tot die 1.18 banken behoor-
den vel. de voornaarnsten, zoodat de commissie inder-
daad waardevolle gegevens kreeg.
Onder nieer bleek, dat de spaarbanken, die ant-
woordden, gezamenlijk tot de navolgende cijfers
kwamen
aankoop van dffecten: f16.852.600 per jaar;
verkoop van effeèten:
f
3.481.600 per jaar;
betaalde provisie bij aan- en verkoop: hoofdzakelijk
Ys per mille; gesiôten beleeningeii op effecter
f
2.254.400 per
jaar;
belegd in hypotheken: fl.2.060.150 per jaar;
geplaatst á deposito of rèkening-courant
f
3.289.850
per jai;
gerni ddeild kasgeld:
.f
996.500.
Uit de en meerdere gegevens bleek, dat er voor
den. centraal beleggingsbureau nog wel wat te doen
zou zijn, als men het wilde belasten niet het rendabel
maken van de spaargelden. Ook zouden, onder leiding
an een bern i dclel i.rmgsi nsti.tuut voor de beleggingen,
de banken elkaar kunnen helpen bij eventueele be-
hoef te aan kasgeid.
Na nauwgezette studie bracht cle commissie een uitvoerig rapport uit, waarin de oprichting van een
zelfstandig bureau voor de beleggi ogen, tea zeerste
werd aanbevolen, mits daarvoor de medewerking werd
verkregen van de groote spaarbanken. Subsidiai r
kwam de Ooi]1m]] iS1e met een ,,klein” plan, nl. een in-
stituut, dat slechts leiding had te geven aan cle be-
leggingen, dat dus niet zelf kocht en vericocht, maar
hoofdzakelijk zijn interrnediair vdrleende on koo-
pers en verkoopers tot eilcander te brengen; dat ad-
viezen verstrekte met betrekking tot gewenschte
waardepapieren cr1 dat verder ook hypotheekgevers
‘en -nemers tot elkaar bracht.
De vergadering van den bond, in 1927 gehouden,
verwierp het z.g. ,,groote” plan. Men bleek afkeerig
van een formeele hankinstellimig die zelfstandig zou
gaan helegge, .koopen en verkoopen, deelnemen in
emissies enz. Men wenschte dus geen lichaam tnet om-
vangrijke bevoegdheden, geen
spaar bank voor de
spaarbanken.
Maar wel bleek er instemming te be-
staan voor een hemiddelingsinstituut op bescheiden
schaal, een adviesbureau, dat geldgevers en geldne-
mers tot elkaar ,zou Icunnen brengen. In dien zin
werd dan ook opdracht gegeven aan dezelfde commis-
sie, oni nog eens met een tweede rapport te komen en daarin piteen te zetten, line zoon bemiddelings-
instituut zou moeten werken en of het een onderdeel
zou kunnen uitmaken van het Nederlandsche Spaar-
bankbureau.
Opnieuw zette de comniissie zich aan het werk en in
April 1928 verscheen haar tweede rapport.
:Dit rapport is uiteraard heknopter dan het eerste.
Het had zich slechts bezig te houden met de prac-
tische uitvoerbaarheid van een bescheiden bemid-
,cielingsorgaan en icon daarom alles wat, betrekking
heeft op een zelfstandige hanicinstelling voor de
sjiaarbanlce.n, ,laten rusten.
De taak van een eenvoudig beiddelingsiimstituut
laat zich, volgens dit tweede rapport, in algemeene
termen aldus omschrijven,
dat het heeft te zorgen
zooveel mogelijk te allen tijde de spaarbanken, die
omtrent hare beleggingen de meest mogelijke vrsjheid
van beslissen en handelen behouden, geschikte be-
leg gingen te kunnen aanbieden, wanneer zij daarn,aar
vragen.
Bestaat er een centraal punt, waar men zich zoo-
veel mogelijk van alle beleggingskansen op de hoogte
kan houden, dan zullen alle spaarbanlcbesturen, die
op cie een of andere wijze gelden hebben. onder te
brengen, hetzij Icleine of groote bedragen, zich daar-
heen kunnen wenden, zoodra zij daaraan behoefte ge-
voelen, en daarbij de zekerheid hebben, dat hun niets
anders dan voor spaarbanlchelegging in .ieder opzicht
aangewezen objecten worden aangeboden.
De groote vraag, die zich hierbij voordeed – en
die dan ook door de Commissie in hitar- tweede rap-
Port .is behandeld – is deze, of liet bemiddelingsin-
stituut een nieuwe en afzonderlijke Bondsinstelling
zou moeten worden, dan wel of het een onderdeel zou
kunnen vormen van het bestaande Spaarhankbureau.
Er is zoowel voor het een als voor het ander iets aan
te voeren. Toch kwamde Commissie tot de overtui-
giog, dat de weg oni tot iets te konien,
moet leiden
over het ;S’paarbartkbureau.
Door de oprichting van dit Bueau i.s de hond in
liet bezit gelcomen van een uitvoerend lichaam, dt als
het ware vanzelf is aangewezen, om er alle bondsbe-
moeiingen in te concentreeren. Als een Icrachtig mo-
tief voor de samenvoeging van liet Spaarbanlchureau
en het nieuwe ‘bemiddelingsinstituut, werd door de
Commissie aangevoerd, dat samenwerking en een-
heid van opvatting bij de cositrôle en de bemiddeling
absolute vereischten zijn. Het mag zelfs niet denk-
‘haar’ zijn, dat de bemiddeling zou gaan in een rich-
ting, clie de contrôle zou meeuen te moeten aficeuren.
Het geheel der bernoeiingeu van den Nederlandschen
Spaarbankbond zou daardoor op losse schroeven komen
te staan.
Ook om de kosten achtte de Commissie samen-
voeging gewenscht. Een afzonderlijk inètitüut, hoe bescheiden ook, zou nog al bezwarend kunnen zijn
voor de bondsfinanc.iën, vooral in het begin.
Op grond vai haar overwQgirigen stelde de Ooni-
missie ten slotte voör:
96
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4
September 1929
dat als onderdeel van het.Nederlandsch Spaar–
bankbureau zal worden opgericht de afdeeling: beleg-
gingen.
dat die afdeeling zal worden georganiseerd in
den geest als in het rapport omschreven.
dat aan het bofidsbestuur wordt opgedragen een
waarborgfonds te vormen en
wanneer die pogingen in voldoende mate slagen,
voor de verdere uitvoering van het project maatrege..ï
len te nemen.
Dit tweede rapport zou op de algemeene vergade-
ring in 1928 behandeld worden, doch wegens onvoor-
ziene omstandigheden moest het blijven rusten tot de
vergadering in 1929. –
‘Het ontbrak in deze vergadering niet aan oppositie.
Sommige spaarbankbesturen achtten het terrein der,
beleggingen zoo bezaaid met voetangels en klemmen,
dat zij den hönd daar liever buiten wilden houden.
Zij vreesden, dat bij eventueele tegenvallers en moge-
lijke ,,stroppen”, aan den bond of aan het bondsor-
gaan zou worden verweten verkerde adviezen te ge-
vén eiiz. Kortom men achtte het intermediair van
den bond op het beleggingsterrein bedenkelijk.
Van andere zijde werd het voorstel met warmte
verdedigd en werd de oprichting van een bemidde-
lingsinstituut, al dan niet met het Spaarbankbureau
gecombineerd, vooral voor de kleine spaarbanken, van:
groot belang geacht.
Het slot was, dat bij groote meerderheid van stem-
men tot het in het leven roepen ‘van een bemiddelings-
instituut werd besloten. Tot de voorstemmers behoor-‘
den voornarnelijk de kleinere banken.
* *
*
De Nederlandsche Spaarbankbond zal dus uitvoe-
ring hebben te geven aan het besluit van de vergade-
ring en nader hebben te overwegen, op welke wijze
het instituut voor de beleggingen in werking kan
tredeil.
Ongetwijfeld zal het wel in de bedoeling liggen,
op zeer bescheiden schaal te beginnen; aanvankelijk
door het geven van adviezen en het verzamelen van
gegevens omtrent hypotheken, overtollige of benoo-
digde kasgelden enz. Wordt de zaak op deze wijze
aangepakt, dan lijdt het m.i. geen twijfel, of lang-
zamerhand zullen de werkzaamheden van het instituut
zich uitbreiden.
In elk geval is het besluit van de algemeene ver-
gadering van den Nederlandschen Spaarbankbond van
groot belang. Het zal echter van de leiding van het
instituut afhangen, of het groote nut, dat de Com-
missie zich van de zaak voorstelt, in de
praktijk
tot
effect zal komen. –
H.
EIsMA.
Bolsward, Aug. 1929′
DE SPOORWEGEN VAN MANTSJOERIJE EN
OOST-S1BERI.
In verband met de thans zoo veel besproken zaak
van den Chineeschen Oosterspoorweg, is het wellicht
van belang om kennis te nemen van bijgaand kaartje,
dat verkregen is door directe reductie van een
Russische stafkaart van Siberië, bijgewerkt met de
later aangelegde spoorwegen. Als hulpmiddel voor het
vormen van een begrip omtrent de. groötte van het betreffende gebied, is de omtrek van Nederland op
dezelfde schaal en op den juisten breedtegraad in een
hoek van de kaart geteekend. De diverse categorieën
van spoorwegen – Chineesche, Russisch-Ohineesche,
Russische en Japansche – zijn op. verschillende wijzen
op de kaart aangegeven, zoodat zij gemakkelijk uit
elkaar gehouden kunnen worden.
In de eerste plaats valt op de groote lengte van
den betwisten Ohineeschen Oosterspoorweg, met wel-
ken men anderhalf maal ons land’ zou kunnen om-
cirkelen zonder ergens Nederlandsch grondgebied te
raken. Voorts zien wij dat verreweg het langste –
d.w.z. het origineele, min of meer in Oost-Westelijke.
richting loopende – gdeelte van dezen spoorweg
deel uitmaakt van het groote trans-Siherische stelsel.
Het was dit stuk, dat de oorspronkelijke raison d?êt
re
vormde van de Cassini Conventie van-1896, waarbij
Rusland het recht verkreeg om een spoorwegverbin-
ding tot stand te brengen tussehen Irkoetsk en Wla-.
diwostok langs den meest directen weg, die door
Noord-Mantsjoerijë leidt, ten einde den veel langeren
weg, die, wil men zich tot striktelijk Russisch grond-
gebied bepalen, ten Noorden van de Amoer en ten
Oosten van de Oessoeri zou moeten loopen, te ver-
mijden. Sindsdien is langs dezen omweg geleidelijk
toch een spoorwegverhinding tot stand gekomen,
hoofdzakelijk om Habarofsk, de hoofdstad van Oost-,
Siberië, in rechtstreeksche verbinding te brengew
met Wladiwostok en met de trans-Siberische lijn in
het Westen. Maar als een deel van de trans-Siberische
lijn zou deze verbinding toch zeer gebrekkig en tijd-
roovend zijn.
Ç
Had men het
indertijd bij de vitale hoofdverbinding
door Ma’ntsjoerijë gelaten, dan zou de zaak van Rus-land er nu veel sterker voor gestaan hebben., maar in,
die dagen reed Rusland aan de spits van de impe-
rialistische expansie in Oost-Azië. Eet zocht naar een.
of meer
ijsvrije
havens aan het Oostelijke uiteinde van
zijn transcontinentalen spoorweg, en had het oog laten
vallen, niet alleen op het schiereiland Liaotoeng,
waar het van China de havens Port Arthur en Talien-
wan (tot Dalny uitgebouwd en later door Japan
Dairen genaamd) verkreeg, maar ook op heel Korea,
dat toen een min of meer onafhankelijken staat
vormde. Dit leidde tot het conflict van 1904 met
Japan, met het resultaat, dat verreweg het grootste
gedeelte van de naar het Zuiden gaande Russische
lijn ( de naam ,,Chineesche Oosterspoorweg” was niets
meer dan een beleefdheidsvorm) .Japansch werd on-
der den naam van Zuid-Mantsjoerijsche spoorweg, en
niet meer dan een kort stuk van Harbin tot Tsjang-
tsoen (alias Kwangtsjengste), ter lengte van ongeveer
den afstand tusschen ‘s-Hertogenbosch en Groningen,
als een blinde darm aan het. Russisch-Ohineesche
spoorwegstelsel bleef hangen. Het is dit aanhangsel
voornamelijk dat de predispositie tot de thans acute politieke darmontsteking heeft geleverd door de af-
vloeiing van ,,roode” bacteriën naar de inwendige
anatomie van Mantsjoerijë te bevorderen, waar zich
allengs een sterk tegengif gevormd had. Het heet nu
namelijk, dat de noodzaak om zich tegen commuis-
tische intriges te beveiligen de eenige reden is ge-
weest voor het hardhandig optreden der Ohineesche’
regeeri n g tegenover den (Russisch-) Chineeschen
Oosterspoörweg.
‘Op de kaart ziet men ook de twee grensplaatsen
Mantsjoeli en Pogranitsjnaja, zoo dikwijls in de tele-
grammen genoemd. Men zou denken, dat Rusland
zonder veel moeite van die twee grenspiaatsen uit,
‘met nog den extra toegangsweg tot Harbin langs de
Soengari, de lijn had kunnen bezetten, indien het ge-
wild had. Dat dit, zes weken na het verstrijken van
het ultimatum, nog niet is geschied, is
vrijwel
het
een.ige positieve, dat wij uit. al
de tegenstrijdige be-
richten kunnen opmaken. Is dit te danken aan wer-
kelijke vredelievendheid van de Sovjets, of aan jjirigst’
voor Japan, of voor het Russische volk zelf Een af-, cloend en betrouwbaar antwoord op’ deze vraag zal
wel nimmer verkregen worden.
THos. T.
H.
FERGUSON.
4 September 1929
EÇONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
797
$4
–
IUJ4H
54•
,
–
0
‘
Ts(tq
0
0
We,.t5jL:s
p
•
5
.
1
Jv’Oo
D-
4q.44*
B?a
$
vtstj
EDE
LAND
op
deiel
de Sc/
e
I;e
4.4•
ToAe,..
enp;5e
e
%.
‘
Mt
j
‘
l
.
t1A
4,
0
MON’OLI
.
.
rsj o
E. R
‘
E
4g
,1€
‘rofs.
DL
SPOOJwLGLM VAN
tsL6a,.
o
J
eOQ,…
0
MSE
1T5J01P91
LII
OO5T-3ILRIL.
.
t.,
,
:r
i
.
S ,i
9
46
C1Lee5le
Ooçtcrspoorwg
UU4It1IüllI
Tras_SL6eri
Spoorweo
r
:
UWT•
Zk-7’flai.t
rscRt
.’p.
”
V
Ckeshi
Spooi.ueen.
9
(_,.
4l4(
0
.tç
jos
.
OQ 3w
adÇ.woStOf
irin
9.
N
t- .9
.9.
.9.
4.4
9.
0
tsJW0.itg
&Lte
0
*00
300
1
.;:::::
•_4rz_
i
,i.
i.
HANDELSBELEMMERINGEN.
In de inleidende beschouwingen tot het rapport
Dc Subcommissie uit de Oommissie voor de Econo-
wordt gewezen op het bedroevende feit, dat het stre-
mische Politiek heeft zich den laatsten tijd verdien-
‘en, dat op de in
Mei
1927
te Genève gehouden
stelijk gemaakt door verschillende publicaties. Naast
Economische Conferentie tot uiting kwam, totdus-
rapporten over onzen handel op Indië, den stand der
verre nog weinig practisch resultaat opleverde:
wcrkloosheid en de bonen en loonsverhoudingen hier
M,Voorshands schijnen de meeste landen zich in de
te lande, waarvan reeds in de kolommen van dit week-
practijk nog niet naar dit international
idealisme
blad
werd
melding
gemaakt,
heeft
onlangs
een
te gedragen en Nederland heeft
1an ook met vele
hoekje over Handelsbelemmeringen het licht gezien, moeilijkheden te kampen,
teneinde lijn
export ge-
waaruit wij het een en ander willen aanhalen.
lijken tred te doen houden met zijn
stijgende
be-
l-let hierbedoelde rapport, samengesteld door het
hefte aan uitvoer als gevolg van de sterke toene-
Secretariaat van de Subcommissie onder toezicht van niing der bevolking.”
Prof. Aalberse en den heer F. H. Fentener van Vhs-
Doch hoopvol klinkt het enkele zinsneden verder:
singen,
be1itndelt achtereenvolgens
de
voornaamste
,,Niettegenstaande bedoelde belemmeringen,
heeft
belemmeringen van onzen uitvoer, zooals hooge in-
de Nederlandsche export zich in
de laatste jaren
roerrechten, invoerverboden en -contingenteeringen,
niet ongunstig ontwikkeld; zelfs blijkt de tegenwoor-
sanitaire maatregelen, preferentiëele rechten en dis-
dige uitvoer dien van v66r den oorlog niet onbelarig-
erirninatie, certificaten van
oorsprong,
merken
en
rijk te overtreffen.”
etiketteeririg, moeilijkheden bij de practische toepas-
Op dit laatste punt komen wij aan het slot van dit sing van verschillende tarieven, indirecte steuiiver-
artikel nader terug. De uitlating klopt overigens met
leening aan het eigen
bedrijfsleven
door spoorwegta-
hetgeen reeds zoo dikwijls naar voren is gebracht.
neven, subsidies, e.d.
Talrijk zijn de moeilijkheden, welke ons vooral in de
Bepaalde conclusies van practischen aard met he-
Ïaatste jaren in den weg worden gelegd. Maar door
trekking tot ons stelsel van handelspolitiek worden
de goede hoedanigheden van onze uitvoerpioducten,
in het rapport niet getrokken, en ook de Subcommis-
de energie en
het
aanpassingsvermogen
van
onze
sie, aan
velke het werd overgelegd, heeft dat voors-
ondernemers, onze goede verkeersmiddelen en andere
hands niet gedaan, zich voorbehoudend om zich met
voor ons economisch leven belangrijke factoren slaagt
betrekking tot deze materie nader uit te spreken.
Nederland
erin
zijn
internationale
handelspositie
798
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September. 1929
voortdurend te verbeteren, ni.ettegenstaande de vele
moeilijkheden, die zich natuurlijk niet laten weg-
cijferen, maar die door een politiek van vechttarieven
en dergelijke maatregelen slechts verergerd zouden
worden.
In de op de inleiding volgende hoofdstukken ver-
meldt het rapport een indrukwekkende hoeveelheid
belemmeringen, waarmede onze handel te kampen
heeft. De opsomming is zeer lezenswaard, doch de
indruk, dien zij hij dén lezer moet wekken, zal ge-
makkelijk ietwat eenzijdig kunnen worden. Daarvoor
moet men zich bij de lezing van het rapport terdegé
hoeden. Zoo trof het ons bijv.. dat bij de behandeling
van hooge. invoerrechten, prefcrentiëele rechten ed
cliseriminaties melding gemaakt wordt van een aan
tal gevallen, waarin bepaalde takken van onze voort
brenging nadeel hadden ondervonden van buitenland!
sche maatregelen, zonder dat daarbij de vraag werd
aangeroerd, of niet de desbetreffende bedrijfstakket
in andere deden van de wereld voldoende cornpentm
satie hadden kunnen vinden, zooals – gelijk men
weet – veelal het geval is geweest en immers juist
geleid heeft tot het bevredigende beeld, hetwelk onzé
uitvoer in het algemeen toont. Ook de behandeling
van de ,,sanitairo” .invoerbelemmeringen is niet vol!
ledig. Wel worden tal van maatregelen opgesom
clie in cle practijk zeer hinderlijk zullen zijn, maai
niettemin op zichzelf niet onredelijk schijnen. Slechts
wanneer sani.taire bepalingen worden misbruikt voor
protectionistische doeleinden, mogen zij onder de in
dit rapport behandelde handelsbelemmeringen wor-
den gerekend, zooals de bekende houding van Ame-
rika tegenover onze blocmhollen, maar anders ni.et.
Liet rapport vertoont op dit punt een bedenkelijke leemte, omdat in vele gevallen van misbruik niets
blijkL Dit doet overigens niets af aan het feit, dat
het rapport tal van wetenswaardige gegevens ver,
strekt.
Voor de beoordeeling van de mate, waarin onze
uitvoer door buitenlandsche invoerréchten wordt be
nadeeld, geeft het rapjiort indexcijfers van de buiten-
landsche tarieven. Deze indexcijfers hebben ten deele
betrekking op bepaalde artikelen en geven dan een
beeld van de mate, waarin de uitvoer daarvan wordt
belemmerd; ten deele hebben zij betrekking op de
onderscheiden landen ter beantwoording van de
vraag, in hoevere onze uitvoer door bepaalde bui’
tenlandsche staten wordt belemmerd; en tenslotte is
een .inclexcijfer samengesteld voor de geheéle wereld;
een en ander voor de jaren 1913, 1.022 en 1927 of 1928
J:Iet rapport onderscheidt daarbij ,,theoretische’.’.
en ,,practische” indexcijfers, waarmede het voigendè
•is bedoeld. Gesteld men .wenscht te weten in hoeverre
het artikel ,,kaas” door bui.tenlandsche invoerrechten
wordt getroffen. Nu gaat men ter vaststelling van
het ,,theoretische” indexcijfer eerst na, hoeveel het
.invoerrecht op kaas in de verschillende landen he
loopt. De onderscheiden cijfers, die men op die wijze
verkrijgt, worden elk met een ‘zekeren factor verrfto: nigvuldigd, weike factor wordt bepaald door het per:
centkge van onzen totalen uitvoer naar het betref:
fende land. De aldus verkregen termen worden. clan’
behandeld volgens de onderstaande formule:
14 ( 14 % van totaal uitvoer, in zeker jaar
naar Duitschiand) x a (recht op
1.
kaas in Duitschiand) ……..=
14 a
–
‘
9 (= 9 , van totaal uitvoer, in zeker jaar’
t
naar Frankrijk) x b (recht op
t
kaas in Frankrijk) ……….= 9 b
14+9+
14a+9b4P
14a+ 9b i- theor. indexc. voor kaas.
14 + 9 ±..
Op atialoge wijze kan men het indexcij:f er voor eei
bepaald- land berekenen als volgt:
80 (80 miljoen kaasexport in bepaald jaar)
x
a
(recht op kaas in Duitschland) = SOa
88 (88 miljoen botereaportinbepaald jaar) x b
(recht op boter in Duitschland) =
88b
80 * 88 + . .
,•
80a + 88b +
80a+88b+
80 + 88
= theo’r.indexc.voorDujtschj.
Waar de factoren, waarmede het cijfer, dat het in-
voerrech t uitdrukt,, wordt verinenigvuldigd, betrek-
king hebben op den totalen export naar een bepaald
land of van een zeker artikel, zal deze methode zeker niet de beste benadering van de werkelijkheid geven.
Want al gaat hijv. in het eerste der hierboven ge-
noemde gevallen ook 14 püt. van onzen totaleii export
naar .Duitschland, zon is nog geenszins gezegd, dat
deze verhouding, ook op ht artikel kaas van toepas-
sing is. Deze ,,theoretische” indexcijfers schijnen ons
dan ook van pi’oblematiek belang en hadden o.:i. ge-
voegelijk gemist kunnen worden.
Beter zijn daarom de ,,practische” indexcijfers.
Daarbij wordt het invoerrecht niet vermenigvuldigd
niet een ,factor, gebaseerd op den totale’n uitvoer naar
een bepaald land of van eèti bepaald artikel, doch
baseert men zich op cle werkelijke cjuantiteiten van
den uitvoer. De berekening der practische index-
cijfers heeft in het- rapport betrekking op 40 belang-
rijke Nederlandsche exportartikelen. Dat is dus maar
een deel van onzen uitvoer en bovendien deden zich
bij de waardehepaling van verschillende goederen
moeilijkheden voor. J:iet rapport maant dan ook
terecht tot voorzichtigheid, onder verwijzing naar
de vele krttek, welke is geoefend op dergelijke be-
rekeningen in liet bekende Balfour-rapport, de Vol-
kenhondsbrochure over ,,Taux indices des tarifs” en
andere buitenlandsche publicaties. Meer dan een
,,niet-wetenschappeljke, doch redelijk betrouwbare
roeve van vergelijking” worden de indexcijfers niet
Artikel
Practisché Indexcijfers
1913 1922
1
1927
10
9
13
6
2
7
–
–
1
2
Bewerkt vlas
……………
vrij vrij 13
l
11
3034
45
35
8
10
7 17
1634
2434
34
34
134
4
9 9
3
8
9
5
3
–
2
734
11i
634
29
834
3 9
Kaas
………………….
Boter
……………………
11
varkensvieesch
.34
vrij
34
Strookarton ………………
Versch
,,
7
12
Oesters
…………………
Cacaopoeder …………….
Gec. melk en melkpoeder
…
4
1534
16
Cacaoboter
………………..
Vrij
vrij
–
Bloembollen
……………..
2
5
Aardappelmeel ……………
Lijnolie
…………………
Glycerine
……………….
16
5
21
Gezouten haring ………….
4,34
234
134
Margarine ………………..
Planten en struiken …….
….
Schrijl- en courantpapier..
18
9
1934
Kersen
………………….
3,
4
17
Druiven …………………
Appelen …………………
134
4
‘
1
Flesschen ………………..
Ongebi. en gebl. kat. stoffen
4
11
9
Geki, kat, stoffen enz …….
611
2
10 1034
1034
2
034
Fijn aardewcrk …………
9
934
13
Pakpapier ……………….
Augurken, komkommers …
–
vrij
–
vrij
18
Wollen Stoffen ……………
Uien, sjalotten …………
34
,,
3
Porselein ………………..
Bloemkool …………….
–
vrij
…
6
16
2734
…
vrij
2634
Versch schapenvleesch
1
..
–
1634
Witte kool enz…………..
15
33
rundvleesch ………
Veraclie eieren …………..
1
3
Boonen …………………
8 7
9
434
334
18
20
2434
2534
Aardappelen …………….
Chocolade
……………..
3234
46
3634
Gloeilampen
……………
Reuzel
………………….
6
1
434,
–
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
799
geacht, maar aan dit meer beperkte doel beantwoor-
den de cijfers dan ook o.i.. toch wel.
Uit vore.nstaanden staat blijIsen de practische index-
cijfers van de
.10
het rapport behandelde goederen,
de theoretische in dexcijfers voor verschillende landen
(practische indexcijfers geeft het rapport hier niet)
en de practische wereld.indexcijfers. Men ziet hieruit
du.iclelijk, dat de vloedgolf van protectie vooral van
de laatste jaren dateert, aangezien de cijfers voor
1.992 veelal lager zijn dan die van 1913.
Theoretische Iudexcijfers van verschillende landen.
1922
1928
1913
1922 1928
in
o/
in
0
/0
%
0
10
v. 1913
v. 1913
Duitschiand
.
18
8
24
44
133 Frankrijk
….
18
15j.
19
86 106
Engeland
2
3 9
150
450
België
……..
.
10X
8
7
81
67
Spanje…….
40
593
58 149 145
Vereen. Staten
16
20j.
353<
124
215
Zwitserland
.
17y
2
18
206
218
Noorwegen
19
]5
35
80
179
Zweden
……
23h
18h
19
79
81
Defiemarken
8
7
8
88
94
Italië
………
17
23
173<
135
•
103
Britsch-Indië.
4
,
1
2
11
14
244
311
Ned.-Indië
.
9X
10
bij,
105
111
Canada
……
25
21 21
84
84
Wij hebben aan cle cijfers uit het rapport de’ beide
laatste kolommen toegevoegd, die duidelijk toonen,
wie tegenover ons land de grootste zondaars zijn. Men
bedenke ook hier weder, dat men te maken heeft
met ,,tlieoretische” indexcijfers en dat men dus
slechts een henaderend beeld van de werkelijkheid
krijgt. J.ntusschen is het wel eigenaardig, dat vol-
gens deze cijfers onder de Europeesche landen juist
Engeland en Zwitserland, vier ,,safeguarding” en
,,vechtpolitiek” ons wordt aanbevolen, relatief het
meest met hun tarieven omhoog zijn gegaan en, dus
den grootsten stap in de richting van .,,protecti.e”
hebben gedaan
Tenslotte de ,,practische” wereldindexcijfers:
1913 ……….12
pOt.
1922 ………..10
1928 ……….i6,
Ook. deze cijfers toonen, in welke mate’ de toene-
mende protectie van het buitenland z:ich laatstelijk
tegenover ons land doet gelden.
Niettemin groeien wij tegen dien druk in. Dat
blijkt ui t een vergelijicing van de toeneming van
onzen uitvoer met die van andere landen. De wijzi-
ging van onze handelsstatistiek bemoeilijkt hier een
vergelijking met 1913 ten zeerste. In liet rapport is
een berekening gemaakt om zulk een vergelijking
niettemin mogelijk •te maken en wel volgens twee
methoden, die tot een onderl:ing, ietwat afwijkend
resultaat voeren. Tot slot laten wij de desbetreffende
cijfers van de Europeesche landen volgen, welke ton-
nen, (at Nederland alweder een opvallend goed
figuur maakt en in 1.926 alleen hij Denemarken ten-
achter stond.
‘lii tvoerwaarcle van 1926 uitgedrukt in procenten
van u itvoerwaarcle in
:Deneniarken …………….148
Nederland ……………….135 of 141
Finland
……………….122
Noorwegen ……………..118
Zweden
……………….118
‘) Volgens cle heide in 1oct rapport geso1gcLc methoden
bedroeg iie waarde van dcii Neclerlandschen uitvoer, uit-
gedrukt in pCt. van die van
1913,
oudlerscheiclenlijk
:1: 1913 = 100; 1926 = 141; 1927 = 150; 1928 = 156;
II 1913 = 100; 1926 =135; 1927 = 150; 1928 = 155.
Rekening houdend met cle toeneming der bevolking zou vol-
gens deze berekecoingeii vergeleken met
1913
cle export per
hoofd der bevolking gestegen zijn met
19
pot. in
1926
en
24
pCt.
iii 1927
volgens ntethocle 1, volgens methode II met
16 pCt. in
1926
en
24
pCt. in
1927.
Italië . ………………….
1
Frankrijk
………………
1
Zwitserland
0
G-r. Britt. en Ierland ……….
Spanje
…………………
Dui.tschiancl
…………….
België – …………………
t,
DE INDISCHE MIDDELEN OVER MEI 1929.
De totale opbrengst der Landsmiddelen sedert den
aanvang van dit jaar bedroeg op liet einde van ver-
slamaand
f
256.074.000 tegen
f
269.268.000 in de
verste vijf maandeh van het vorige jaar of dirca
f
13.2 m/m minder. Vergelijkbaar zijn deze totalen
nochtans niet, omdat in het laatste totaal is begrepen
een hoofdzakelijk in de eerste maanden van 1928 ont-
yangen, belangrijke achterstallige uitkeering aan Ne-
derlandsch-Indië uit de opbrengst der Nederlandsche
oorlogswinstbelasting. Na het aanbrengen van de hier-
door ‘noodige correctie, is vorenstaande vergeijkig
voor het loopende jaar ruim
f
51 mfm gnstiger dan
yoor 1928.
De ont’angsten in ve±slagmaand bedroegen in totaal
ruim
f
0.84 m/m minder dan die in de maand Mei
1928; groepsgewijze aldus vergelekep geven de mid-
delen het volgende beeld:
belastingen ……….meer circa
f
1,648 m/m
monopolies ……….minder
0,454
producten ………..,,
,,
,, 3,131
bedrij ven ………….meer
,,
,, 0,525
allerlei middelen …..
,, 0,568
Bij de
belastinggroep
werden de meerdere ontvang-
sten hoofdzakelijk verkregen door de tolkantoren met
een hoogere opbrengst aan in- en uitvoerrechten en accijnzen van resp.
f
0,131 . m/m,
f
0,098 m/m en
f
0,133 mfm. Vergelijking van de totaal-opbr8ngsten
in het reeds verloopen gedeelte van het jaar met die
in het overeenkomstige tijdvak van het vorige jaar
leert, dat aan invoerrechten en accijnzen resp.
f
3,409 m/m en
f
0,798 m/m meer en aan uitvoerrech-
ten’
f
0,176 m/m minder is ontvangen. Ten aanzien
van de opbrengsten in de onmiddellijk daaraan voor-
afgegane maand deed zich in verslagmaand hetzelfde
verschijnsel voor iet verschillen van resp.
f
0,536 mlm,
.f
0,493 mfm en
f
0,013 m/m. De gemiddelde maand-
raming zoowel als het evenredig deel der jaarraming
werden in verslagmaand en in ‘liet afgeloopen jaarge-
deelte overschreden door het invoerrecht en wel met
resp.
f
2,081 m/m en
f
6,316 m/m, het uitvoerrecht
bleef daar beneden met resp.
f
0,018 mfm en
f
0,286 mfm. De accijnzen brachten in dit verband
gezien
f.
0,453 m/rn meer en
f 0,11
m/m minder op.
Het statistiekrecht bleef in verslagmaand
.f
0,004
m/m ten achter bij dezelfde maand van het vorig
jaar, doch de eerste vijf maanden van het loopend jaar
waren
f
0,062 mfni gunstiger dan hetzelfde tijdvak van 1928. In verslagmaand werd j 0,008 mfm meer
ontvangen dan in de maand tevoren en
f
0,03 m/m
minder clan de gemiddelde maandraming deed ver-
wachten: In het reeds verloopen deel van liet jaar
bleef de opbrengst van dit recht
f
0,047 mfni beneden
liet evenredig gedeelte der jaarraming.
Bij het zegelrecht was de maan dophrengst over Mei
j 0,018 m/m gunstiger, doch het totaal over anuari
M J-
ei’
f
0,254 m/m ongunstiger dan in 1928. De ont-
vangsten in verslagmaând bedroegen
f
0,251. mjni min
der dan in de maand April 1929, maar ‘zij gingen
de gemiddelde maandraming met
f
0404 m/m te
boven. Het evenredig gedeelte der jaarraming werd
in de e6rste vijf maanden van het loopend jaar over-
trof fen met
f
0,046 m/m.
Behalve cle landelijke inkomsten, die
f
0,56 ‘m/m
meer opbrachten, waren de inkomsten uit de overige
belastingen in verslâgmaand vrijwel gelijk aan die in
dezelfde maand van het vorig jaar. De’ ontvangsten
102
98
91
89 79
66 59
G. M. V. S.
r
800
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September 1929,
in de eerste vijf maanden van het loopend jaar gaver
ook geen belangrijke verschillen met dezelfde period
van het vorig jaar, uitgezonderd bij de vennootschaps
belasting, waarvan
f
2,941 mfm meer binnenkwam
Door de afkondiging van de nieiwe verpondinglor
donnantie op 28 Augustus 1928 heeft de zoowel voor
1928 als voor 1929 geldende aanslag eerst in hèt bol
pende jaar plaats gehad, zoodat t.i.v. deze heffing
geen vergelijkingen met het vorig jaar getroffen kun
ven worden.
Bij de
monopolies
was de achteruitgang hoofdzake-
lijk het gevolg van een lagere opbrengst van de zout-
regie ad
j
0,395 m/m. Door de leveringen van verpakt
zout bij groote hoeveelheden tegelijk aan de provii4
cies West- en Oost-Java zijn de maandelijksche op
1
1
brengsteijfers echter weinig gelijkmatig. Gedurend
de eerste vijf maanden van 1929 was de opbrengst
circa
f
0,148 nl(m lager dah in hetzelfde tijdvak vai
1928, hetgeen werd veroorzaakt door de in 19,29 aan
gevangen levering van zout aan de provincie OostL
Java met de gdbruikelijke reductie van 40 pOt.
1
Het evenredig gedeelte der jaarraming, waarbij me
deze reductie rekeningverd gehouden; werd in het
reeds verloopen deel van het jaar overschreden met
ruim
f
0,217 mjm.
• De opiumregie leverde in verslagmaand wedeo
minder op dan in dezelfde maand van het vorig jaar
en wel f 0,059 mfm. Dit decres, dat reedssedert Io
rernbCr 1928 valt waar te nemen, is hoofdzakelijk het
gevolg van de afname van het aantal licentiehouder
door vertrek of overlijden. In de eerste vijf maandeit
van 1929 werd door dit middel
f
0,604 mfm minder
opgbracht dan in hetzelfde tijdvak van het vorig jaar.
In vergelijking met de onmiddellijk daaraan voorafr
gegane.maan.d was de opbrengst in verslagmand ech-
ter fO,134 m/m gunstiger. De evenredige gedeelte
der jarrami.ng werden in verslagmaand en in he
ree4s ,erboopen jaargecleelte overschreden met resp.
f
0,256 mf.m en
f
0,784 m/m.
De opbrengst bij den pandhuisdienst was in ver
slagmaand vrijwel gelijk aan die in dezelfde maand
van het vorig jaar. De totaal.opbr.engst in het afge
kopen deel van het jaar bleef
f
0,592’mfm achter bij
die in de overeenkomstige periode van het vorig jaarÇ
waarbij als vanzelfsprekend wordt gedacht aan dei. invloed yau het op 1 Auril 1928 ingevoerde nieuw
ren.tetari.ef. De ontvangsten in de eerste vijf rnaande
van het loopend jaar bleven
f
0,141 mfm beneden het
evenredig gedeelte der jaarraming.
Bij de
producten
werd de achteruitgang veroorzaakt
door de mindere ontvangsten uit den verkoop van ti13
ad
f
3,498 mfm. In het reeds afgeloopen deel van het
jaar werd in totaal
f
‘2,459 m/m minder ontvangei
dan in de eerste vijf maanden van 1928 en f0,69?
mlrn
minder dari het evenredig gedeelte der jaarramin
deed verwachten.
De steenkolenop:brengst’was inrerslag.maand en in
het afgeko.pen gedeelte va•n het jaar resp.
f
0,061 m/m
via
f
0,66mfm gunstiger dan in dezelfde perioden
van het worig jaar zij bleef in laatstgenoed tij.dvalf
van 1929 echter
f
1,138 m(ni beneden het evenredig
deel der jaarraming. .
De goudmijnen brachten in verslagmaa’nd
f
0,02 mfn
minder op dan in de gelijknamige maand van het vorig
jaar, doch in .de eerste vijf maanden van 1929 werd
in totaal
f
0.02 •m/m meer ontvangen dan in dezeifd
meanden van 1928. Het evenredig gedeelte der jaar
raming werd in het reeds verloopen deel van het jaar
overschreden met
f
.0,022 m/rn.
De kina- en de caoutchouccultuur leverden in ver
slagmaand resp.
f
0,041 m/rn meer en
f
0,025 rnfm
minder op dan in dezelfde maand ven het vorig jaai
en in de eerste vijf maanden van 1’929 resp.
f
0031 m/n
meer en
f
0,818 m/m minder dan in dezelfde period
van 1928. Beide cultiares bleven in
:
laatstgenoemd tijd.
vak van 1999 beneden ‘het •eveniedig deel der jaar-
r2m,i
.
n en wel met zesp.
f
0,054 m/m en [0,439 mf.m.
De uitkomsten van het boschwezen waren zoowel
gunstig t.a.v. de opbrengst in verslagmaand, die
f.0,303 mjni, als t.a.v., die’ in het afgeloopen jaarge-
deelte, die f 0,13 9 mfm hooger was dan in het vorig
jaar. In de vijfmaandsche periode van 1929 bleef de
opbrengst echter
f
0,365 m/m beneden het evenredig
deel der jaarraming.
De
bedrijven,
met uitzondering van den dienst voor
W. en E., gaven gedurendê het loopende jaar een con-
stant accres te zien. In het afgeboopen gedeelte van
het jaar werd, door de S.S. en Tramwegen, den P.T.
en T.-dienst, den baggerdienst en het havenwezen resp.
f
1,302 m/rn, f 0,654 m/ni,
f
0,581, mfm en f 0,445 m/m
meer ontvangen dan in dezelfde periode van het
vorig jaar.
De dienst der P.T.T. bracht in verslagmaand
f
0,147 m/m meer
01)
dan in Mei 1928; hierin werd
bijgedragen door:
cle posterijen met ………..f29.000
telegrafie
, …………,, 54.000
telefonie
, …………,, 58.000
aan andere ontvangsten werd bovendien
f
6.452 rneer
ontvangen.
• De opbrengsten bij de Spoor- en Tramwegen waren
in verslagmaand circa
f
0,241 mfrn hooger dan in de
gelijknamige maand van het vorig jaar; hierin werd
bijgedragen door de:
S.S. Java ………met circa
f
0,19,0 mfm
S.S. S,.W….. …..
,,
,,
0,003
Z.S. S.S. ……….
,,
,,
,, 0,079
Atjehtram ….. ….
,,
,,
,,
0,002
met daartegenover een mindere opbrengst door de
Z.
W. Oel.tram ad circa
f
0,005 m/m, terwijl aan
andere ontvangsten circa
f
0,028 m/m minder werd
ontvangen.
Door den baggerdienst werd in verslagmaand
f 0,182 m/m meer ontvangen dan in Mei 1928. De
gunstige uitkomsten van dit
bedrijf
zijn het gevolg
van de in het afgeloopen jaargede’elte ontvangen ‘be-
langrijke bedragen wegens voor particulieren verricht
opsp uitwerk.
Zoowel bij ‘den dienst voor W. en E. als bij de
Landsdrukkerj bleven de opbrengsten in het reeds
verloop,exi gedeelte van het jaar ver beneden de even-
redige gedeelten van de jaarramingen, aangezien nog
belangrijke bedragen te verrekenen en te vorderen
•
warçn.
‘BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE ONTWIKKELING EN DE STAND VAN DE
•CON.ÇENTRATIEBEWEGING IN DE DUITSCI-IE
IJZERINDUSTRIE.
De heer G. Böse te Heidelberg schrijft ons:
Voor een goed begrip van de ontwikkeling van de
Duitsche ijerindustrie in haar internen opbouw en
uitwendigen organisatorischen vorm moeten nood-
zakelijk eenige opmerkingen ‘voorafgaan omtrent het-
geen in dit verband onder concentratie
• wordt ver-
staan. –
In de concentratiebeweging zijn twee belangrijke
vormen te onderscheiden. De overgang van den eenen
tot den anderen is in de practijk welisw.ar niet steeds
duidelijk bemerkbaar, doch daarom behoeft aan de
doeltreffendheid van de hier toegepaste onderschei-
ding in’ wezen niet te worden getwijfeld.
De industrieele concentratie bestaat eenerzijds uit
de vorming van concerns door samenvoeging van af-
zonderlijke ondernemingen tot steeds grootere eenhe-
den, waarmede de oprichters hun oorspronkelijke zelf-
standigheid – meestai
,00is
juridisch – opgeven. Het
doel hiervan is vaak van technischen aard, name-
lijk verlaging van den kostprijs door rtionaiisatie
(arbeidsverdeeling, specialisatie, euz.). De nioderse
concerns worden derhalve tegenwoordig ook kortweg
rationalisatie-gemeenschappen genoemd.
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
801
Ook de tweede soort industrieele concentratie, de
kartelvorming, heeft ongetwijfeld een stijging van de
rentabiliteit der in kartels vereenigde, doch zelfstan-
dig blijvende, industrieele ondernemiugen ten doel.
Terwijl de concern vorming echter het karakter draagt
van productie-politiek, trachten de kartels hun doel
te bereiken door een uitgesproken bedrijfspolitiek-
middel, nI. marktinonopolie. Beide vormen van con-
centratie, die van de concern- en die van de kartel-
vorming, hebben samengewerkt, door wederzijdsche
aanvulling de Duitsehe ijzerindustrie organisatorisch
zeer nauw samengevoegd en haar tot een eenheid en
een macht gemaakt, welke in het bedrijfsleven vrijwel
baars gelijke niet vindt.
* *
*
Het einde van den oorlog en het vredesverdrag van
Versailles stelden cle Duitsche ijzerindustrie voor bui-
tengevoon moeilijke problemen, want eenerzijde was er
– afgezien van de algemeene ria-oorlogsche ver-
schijnselen – door het wegvallen van de behoefte aan
oorlogsmateriaal voor vele bedrijven een aanzienlijk
tekort aan orders, terwijl
anderzijds
door het verloren
gaan van het Lotharingsch-Luxemburgsehe en later
ook van het Opper-Silezische gebied menige onder-
neming in de ,,zware” industrie aan het wankelen
werd gebracht. De noodzakelijke reconstructie ont-moette gedurende de eerste jaren na den oorlog tal-
rijke hindernissen van politieken en economischen
aard.
Een van cle belangrijkste gebeurtenissen was de
oprichting van de Rheinelbe Union in 1920, die met, de Deutsch-Luxemb urgisch.e Bergwerks- und Hüt-
ten-A.G., Essen, werd vereenigd en later door aan-
sluiting van Siemens & Haiske A.G., Berlijn en de
Elektrizitiits A.G., voorheen Schuckert & Co., Neu ren-
berg, tot het beroemde Eiectro-Montan concern (Sie-
mens-Rheineibe-Schuckert-ljnion G. ro. b. EI., Düs-
seldorf) werd uitgebreid. Belangrijk waren verder de
met succes bekroonde reorganisatie van het Klöckner-concern, de breed opgezette en tenslotte toch nog mis-lukte onderhandelingen van Romba.ch, Stumm, Stahl-
werk Becker, Linke-Hofmann en n.iet in de laatste
plaats de verdere boven alles iiitst&kende expansie-
pogingen van het Stinnesconcern, die in 1920 •tot de
bekende débacle leidden.
Deze tijd, waarin bovendien nog de Roerbezetting
en de inflatie de ontwikkeling van het geheele econo-misch leven in 1)uitschland tegenhielden, stond, hoe-
wel ook destijds blijvende productiewaarden voor de
toekomst tot stand kwamen, in het teeken van stel-
selloosheid, een ondoeltreffende kapitaalbelegging
(vlucht voor de Mark naar reëele waarden) en een
aan de veranderde marktverhoudingen nog niet vol-
doende aangepast productie-apparaat. Slechts het ont-
breken van een stabiele rekeningseenheid kon van
tijd tot tijd den irerkeljken toestand aan het oog
onttrekken.
De met de staisilisatie van het geld gepaard gaande
crisis, versterkt door de in April 1924 door de Rijks-
bank gevoigcle politiek van credietrest-rictie, vestigde
eerst de nandacht op den ernst van den toestand der
.,,zware” industrie. Een te groote binnenlandsche pro-
ductie-capaciteit en de verscherpte concurrentie van
het buitenland., speciaal van Belgi.ë en Frankrijk
eenerzijds en de verminderde afzetmogelijkheden
anderzijds, brachten de concentratiebeweging op gang,
die met de ,,Schlagwörter” ,,Pianmbssigkeit” en ratio-
nalisatie juist werd gekenmerkt. Met deze phase,
waarin de ontwikkeling tot op den tegenwoordigen
tijd kan worden nagegaan, hebben wij hier te maken.
Wij beperken ons daarbij met opzet tot de ijzerindus-
trie van het Westen, omdat de beteekenis van de
overige gebieden, vooral na den oorlog, relatief ge-
ring is en, wat de concentratiebeweging betreft, vol-
komen van het Westen afhankelijk is.
* *
*
De eerste maatregel van de noodlijdende industrie
tot verbetering van haar toestand, betrof onderhan-
delingen over het opnieuw vormen van kartels. Afge-
zien van minder belangrijke aaneensluitingen, was
slechts het Ruwijzerkartel, dat in 1926 door uitbrei-
ding van het contingent voor binnenlandsch verbruik
werd verlengd, ook in de inflatiejaren in stand geble-
ven, terwijl de centrale organisatie, het Duitsche
Stahlwerks verband, ondanks verschillende pogingen
tot herleving nog slechts een schaduwbeeld was van
vroeger en tot een onbeduidend omhulsel was ver-
worden.
De door de belangrijkste ondernemingen der Duit-
sche ijzerindustrie (bijv. Thyssen) gevolgde gedrags-
lijn wijzigde zich onder den druk der omstandigheden
geheel en al. Zelfs de groote concerns hielden niet
‘neer vast aan het principe van onbeperkte zelfstan-
digheid, doch gingen in aaneensluiting een probaat
middel zien tot
bestrijding van den noodtoestand. Zoo-
doende kwam dan ook, nadat de vier grootste onder-
nemingen – Krupp, Rheinelbe-Union, Thyssen en
Phoenix – over de contingenten tot overeenstemming
waren gekomen, in October 1924 het Duitsche Ruw-
staalkartel tot stanU, weiks coinmercieele leiding bij
de Stahlwerksverband A.G. te Düsseldorf berust. Deze,
als centraal kartel van de Duitsche pletterijen in het
leven geroepen Organisatie, omvat thans meer dan
95 pOt. van de gezamenlijke Duitsche ruwstaalproduc-
tie en heeft ten doel, het verminderde .absorptiever-
mogen van de markt en de hierdoor ontstane overpro-
ductie van ijzerwaren met elkaar in overeenstemming
te brengen om de rêntabiliteit te waarborgen en aan
den ongebreidelden concurrentiestrijd door vaststel-
Jing van bepaalde quota voor de productie een einde
te maken. Het betreft hier een zuiver productiekartel,
dat niet opgericht is met het doel op de prijsvorming
een directen invloed uit te oefenen.
De oprichting van het Duitsche Ruwstaalkartel was
als basis van een weidsch, zoo mogelijk de geheele
Daitsche ijzerindustrie omvattend, kartel ontworpen,
want de contingenteering van de ruwstaalproductie
alleen kon nog niet tot verbetering van de markttoe-
standen leiden. Zulks was eerst door de oprichting
van speciale organisaties in den vorm van prijskartels
en verkoopsyndicaten mogelijk. De onderhandelingen
waren natuurlijk moeilijker dan die bij de vorming
van de Rohstâhlgemeinschaft, vooral ten aanzien van
het handelsvraagstuk en van het vraagstuk van ver-
rekening der exportprijzen. Wictternln kwamen de
speciale organisaties in den loop van het jaar 1925 met straffe centralisatie van den verkoop tot stand,
op basis van de onderlinge verdeel’ing van de ojbreng-
sten op de linnen- en biritenlandsche markten.
In de eerste plaats werd het ‘Halbzeugverband op-
gericht, dat echter naar verhouding slechts geringe
beteekenis heeft, daar weinig bedrijven meer half-
fabrikaten aan de mtrkt brengen, dan het binnen-
iandscb verbruik vereischt. Voorts volgde het Ver-
band für Radshtze und Radreifen en iets later het Röhrenverband, dat een uiterst gesloten karakter
draagt, daar hierbij ailebuizenproducenten zijn aan-
gesloten. In April 1925 werd, door opneming van het
reeds bestaande Halbzeugverba.nd, het zoogenaamde
A-Prodrdcten-Verba-nd opgericht, het syndicaat voor
haiffabrikaten, bouwmateriaal en vormijzer. T
erw
:ijl
odk voor walsdraad een centraal verkoopsyndicaat in
het leven werd geroepen, is de productie van speciale
draden slechts aan contingenteering en prijsbepalng
onderhevig. Van de nieuwe instellingen moeten nog
genoemd worden het Ruwblikkartel, het Baiadijcr-
kartel, – het naar omvang belangrijkste kartel – het
Staafijerkartei, bovendien het Draadkartel voor fijne
draden, dat in neuwe betrekking tot het Walsdvaad-
kartel staa’t.
Zoodoende was de Duitsche ,,zware” industrie in
126 met een nauwsluitend net ren kartels overtrek-
ken. Alleen voor middeisoort en fijnbiik kwamen, on-
rly
–
802
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September 1929
danks langdurige pogingen, geen kartels tot stand, het-
geen in hoofdzaak moet worden toegeschreven aan het
feit, dat op dit gebied nog een groot aantal kleine en
middelmatige bedrijven bestaat en dat deze versplin-
tering, gepaard gaande met groote kwaliteitsverschil-
len, de kartelvorming groote moeilijkheden in den
weg legt.
Dit imposante systeem van karteivorming op dé
Duitsche ijzermarkt, dat ook in den ijzerhandel ingrij-
pende veranderingen tot stand heeft gebracht en de
vrije handelaren ten gunste van cle met, de groote be
drijven verbonden handelsorganisaties op den achter-
grond’,heeft gedreven, houdt met de ontwikkeling van
de internationale kartelvorming nauw verband. De
syndicaatvorming in het binnenland moest door de
beteekenis, die. de exporthandel voor de Duitsche
ijzerindustr.ie heeft en door het gevaar van ee uit-
breiding der buitenlandsche concurrentie op de bin-
nenlandsche markt met internationale overeenkomsten
hand in hand g.aan, om van de zijde van het buiten-
land niet nan niet te regelen invloeden te zijn bloot-
gesteld.. Op de rol van Duitschland in het kader der
internationale ijzerorganisaties, speciaal in het inter-
nationale ruwstaalkartel, kan hieTL’ niet nader worden
ingegaan.
* *
*
J»tusschen hebben de Verei,nigte Stahlwerke, d.ie
hun werkzaamheden begonnen met ee ihaatschappe-
lijk kapitaal van R.M. 800 millioen, getracht door
verregaande specialisatie der aangesloten productieve
bedrijven en door bedrijftech.nische r.tiona1isatie de
rentabiliteit te verhoogen, zonder tegelijkertijd een
log en onoverzichtelijk bestuursapparaat in het leven
te roepen. Een al te straffe centralisatie werd ver-
meden. De verhouding tusschen arbeiders en em-
ployé’s (in totaal 172.595 arbeiders cii 15.394 em-
ployé’s op 30 September 1928) aan hét einde van liet
derde boekjaar 1927/28 wijst erop, dat de administra-
tieve staf feitelijk niet werd uitgebreid. Ter-
wijl het aantal arbeiders sedert de oprichting met
4.8 pOt. steeg, daalde dat
rap
het lagere personeel
met 2 püt. en dat van de procuratiehouders, leden
van het bestuur en directeuren zelfs met resp. 18.5
en 26.6 pOt.
De rationalisatie werd energiek en met ee’n slechts
in
een dergelijk groot concern mogelijke omzichtig-
hei.d doorgevoerd, eenerzijds door technische uitbrei-
ding van besta,ande
bedrijven,
bouw van nieuwe in-
stallaties en concentratie van de productie op
‘de beste en gunstigst gelegen bedrijven (positieve
rationalisatie) en anderzijds door sluiting of zelfs af-
braak van niet meer rendeerende
bedrijven
(negatieve
rationalisatie). Hierbij komt de unificeering van de
inkooporganisaties en van de reclame.
Nadat de belangen, die met de organische eenheid
van het concern, vooral op het gebied van machine-
bouw en veredeling, niet in overeenstemming varen,
van de hand waren gedaan, de gunstig in te schakelen
deelen van andere concerns (bij’. Rombach en Stumm)
waren ovérgenomen, de Mitteldeutsche Stahiwerke
waren opgericht en in Siegerland en Oppersilezië in-
vloed was verkregen, zijn de Vereinigte Stahlwerke
de krachtigste en grootste macht binnen de Duitsche
,,zware” industrie, wier expansiemogelijkheden na-
tuurljic oôk op vele plaatsen ongerustheid verwekken.
Deze vooraanstaande positie blijkt uit het navolgende
overzicht omtrent de deelname in de belangrijkste
kartels van de Duitsche ijzer- en staalindustrie:
‘Stand op
1
October
1928.
Roheisenverband
Deelneming aan de verzending
–
38,4
Of
Deelneming aan het verbruik..
– 55,6
Rohstahlgemeinschaft ………….’. –
38,7
A-Produkte.Verband…………….
–
40,3
ilalifabrikaten …………
47,1
Spoorsvegbovenbouw ……
47,4
Vormijzer …………….
21,5
Stabeisenverbaud ………………
31,4
Bandeisenvereiniguog …………..
39,0,
Grobbleëhverband ………………
– 40,6
Walzdrahtverband …………….
– 29,6
Drahtverband ………….. ………..
– 22,0
Röhrenverband ………………..
– 51,5
Het aandeel van de Vereinigte Stahlwerke in den
Duitschen uitvoer van ijzer- en staalproducten be-
droeg verleden jaar 44 pOt.
Van een verbreking der kartelbanden kan volstiekt
geen sprake zijn, daar ‘de Vereinigte Stahlwerke vooi-
‘loopig nog sterk geïnteresseerd zijn
bij
een vlot func-
tionneeren van de kartels.
De opbouw der andere groote concerns, die tezamen
met de Vereinigte Stahiwerke, ongeveer 90 pOt. van •de geheele, ru.wstaalproductie voortbregen, is feite-
lijk dezelfde. Van een nadere bespreking an de con-
‘centratiebeweging bij Krup, Mannesmann, Hoesch,
enz. wordt daarom afgezien, omdat hier slechts werd
‘beoogd het geven van een voorbeeld van de krach-
‘tige tendens tot aaneensluiting in de Duitsche ,,zw’are”
‘industrie en van de onderlinge verhouding in de kar-
‘tel- en concernvorming. .
Tot dusverré bleef de vraag onbesproken, wat de
kartelleering in de Duitsche ijzerindustrie – afge-
zien van de algemeene marktontwikkeling en prijs-‘
vorming – zoo heeft bevorderd, dat deze, op eenige
uitzonderingen na, in betrekkelijk korten tijd kon
worden doorgevoerd. Dat niet alleen de technische
veranderingen op’ de markt dit hebben bewerkt, bewij-
‘zen de toestanden bij de productie van middelsoort
en fijn blik.
Een
,
van de voornaamste oorzaken lag in de krach-
tige concentratiebeweging na den oorlog door aan-
sluiting tot steeds grootere concerns, welke ook na
de vorming tdt karteis nog wordt voortgezet, omdat
de daling van den kostprijs tenslotte slechts door
rationalisatie op basis van grootere en financieel
krachtiger economische eenheden was door te voe-
ren, terwijl de kartels wel voor een bepaalden tijd’
invloed op de prijsontwikkeling kunnen uitoefenen,
doch’ op den duur de rentabiliteit van de afzonder-
lijke ondernemingen niet kunnen garandeeren.
In dit teeken stond de oprichting van de Vereinigte
Stahlwerke A.G., die als voorbeeld gesteld kan worden
van de moderne reorganisatie van de Duitsche ijzer-,
industrie met handhaving van de beproefde samen-werking tusschen kolenmijuen, metaalgieterijen en
pletterij en. De ontwikkeling van deze onderneming, na de United States Steel Oorporation de grootste ter
wereld, is ook thans, na een ruim driejarig bestaan,
nog niet geheel voltooid. De verwachtingen van de.
oprichters (Rheinelbe-Union, . Thyssen, Phoenix en
Rheinische Stahlwerke) worden in het eerste jaarver-
.slag als volgt weergegeven;
,,Tegenover deze steeds toenemende moeilijkheden
(namelijk de ongunstige ontwikkeling van de markt)
konden de verschillende verkooporganisatiesvan de,
Duitsche mijnindustrie slechts tot op zekere hoogte,
steun verleene. Tenslotte waren de organisaties
slechts in staat, den, tengevolge van de geschetste
toestanden; buitengewoon scherpen concurrentiestrijd
der bedrijven onderling te verlichten en ‘de binnen,
landsche prijsvorming te reguleeren en te stabiliseeren.
Volgens haar wezen was het haar echter geenszins
mogelijk op bedrijfsrationalisatie drang uit te oef e-
nen. In den zomer en in den herfst van 1925 kwam,
daarom de gedachte op, door aaneensluiting van een
1
reeks belangrijke maatschappijen een onderneming in
het leven te roepen, wier leiding in één hand berust;,
waardoor het mogelijk zou zijn, van de beste en meest
economische bedrijven gebruik te maken.
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
803
EERSTE SCHATTING VAN DE EUROPEESCHE
SUIKÉRPRODUCTIE. i)
Dr. G. Mikuseh te Weenen schrijft ons:
liet spreekt vanzelf, dat een thans samengestelde
schatting van het resultaat van de aanstaande suiker-
campagne niet zoozeer een werkelijke schatting is
als wei cen schets van den tegenwoordigen stand van
(Ie bieten en van het daarmede overeenkomende pro-
dttctiequantu.m aan suiker.
Wanneer zulks reeds voor normale jaren opgaat,
zoo geldt dit vooral voor dit jaar, want na een onge-
woon langen harcien winter kwam een laat voorjaar,
hetgeen juist voor landen, die anders zeer tijdig de
bietenvelden bebouwen, een aanzienlijke vertraging
van den aanbouw medebracht.
in italië en op den Balkan werden hierdoor vele
weken van vegetatie verloren,
terwijl
ook in Midden-
europa een achterstand van in doorsnee twee weken
bestond. Er zijn streken, waarin de bieten op den nor-
malen
tijd
in den grond kwamen, terwijl in andere
streken weder de aanbouw met ten minste vier weken
moest worden vertraagd.
in West-Europa werd de biet evenwel vaak
01)
den
normalen tijd of zelfs vroeger uitgezaaid. Voor
Europa in het algemeen zal men echter een achter-
stand in den uitzaai en voor het eerste gedeelte van
den vegetatietijd ook een achterstand in den groei
van de bieten vinden.
Later haalden de planten den verloren tijd onge-
tvijfeld weder in en thans is noch oppervlakkig, noch
bij nader onderzoek iets van den achterstand in den
groei te bespeuren. Slechts in de Sovjet-Unie schijnt
de beetvortel nog niet te hebben ingehaald, hetgeen
hij in den aanvang door te laten uitzaai heeft ver-
z uimd.
Daarbij waren de weersomstandigheden niet eens
bijzonder gunstig. ilet- voorjaar was over het alge-
meen te koel en te droog. Pas in Juni, doch ook
weer niet i.n alle stréken, viel er voldoende regen.
Daarentegen was het weder einde Judi korten tijd
zeer koud. Sedert de tweede helft Juli lijden de
planten in het grootste gedeelte van het bietengebied
aan gebrek aan vocht en gedurende vele weken was
het tevens te warm.
Anderzijds was het voor de ontwikkeling van de
planten van voordeel, dat slechts weinig schadelijke
insecten en ziekten optraden en slechts de bieten-
vlieg en de bietenlarf in sommige strekefl groo-
te schade veroorzaakten. Terwijl de bietenvlieg vooral
in eenige streken van Middeneuropa voorkwam, ver-
breidde de hietenlarf zich tamelijk sterk in Oost-
europa.
Over het algemeen kan men zeggen, dat de beet-
wortel er thans beter voor staat dan in het vorig jaar.
Met het maken van gevolgtrekkingen moet men ech-
ter voorzichtig zijn, omdat de biet in het vorig jaar
door buitengewoon mooi weer gedurende den laten
herfst werd begu.nstigd en op een tijdstip, waarop
dc piant anders ten hoogste achteruitgaat, nog aan-
zienlijk in gewicht en sui.kergehalte toenam.
Om deze reden wordt met den heteren stand van
((CII
beetwortel in dit jaar hij de schatting slechts ge-
deeltelijk rekening gcholtden en wordt aal) genomen,
dat in geheel Europa slechts een 1.4 pOt. grootere
suikcrproductie wordt verkregen van dezelfde be-
bouwde oppervlakte van het vorige jaar.
AANTEEKENINGEN.
Schatting van de met bieten bebouwde opper-vlakte (1929) en de productie van bietsuiker
–
(1929-’30) in Europa.
Dr. G. Mikusch te Weenen schrijft ons:
Ondanks den achterstand in den groei der suiker-
1)
Zie ook onderstaande schatting van de met bieten be-
bouwde oppervlakte
(1929)
en de productie van bietsuiker
(1929-
1
30)
in Juropa.
bieten in verschillende landen, verschijnt mijn eerste
schatting van de Edropeesche bietsuikerproductie
toch op den gebruikelijken tijd. Het spreekt evenwel
vanzelf, dat het op dit tijdstip minder gaat om een
schatting in den eigenlijken zin des woords als wel
om een poging, den tegenwoordigen stand van de
bieten door de daarmede overeenkomende productie
van ruwsuiker in het juiste licht te stellen. Men kan
volstaan niet te verwijzen naar de verrassingen van
het vorige najaar om aan te toonen, dat de weers-
gesteldheid gedurende de eerstkomende maanden de
oogstverwachtingen nog geheel en al kan doen veran-
deren. Niettegenstaande de aan deze schatting be-
steede zorg w’ordt voor de juistheid der cijfers niet
mgestaan.
Met
bieten bebouwde
Prod. v.bietsuikor
oppervlakte
inl000metr.tonnen
in
1000
H.A.
ruwsuikerwaarde
Augustus. Mei.
Augustus-
schatting schatting
in
schatting
in
1929
1929
1928
1929130
1928129
Duitschland …….
427
435
426
1.875
1.865
Dantzig ………..
7
7
7
30
30
Tsjechoslowakije …
228
238
250
1.030
1.057
Oostenrijk ………
30
30
28
125
107
Hongarije ………
75
70
67
240
219
ii’rankrijk ……….
250
252
238
975
909
België …………
63
63
63
285
279
Nederland ………
54
52
65
260
321
Polen ………….
252
227
230
800
747
Denemarken …….
29
33
41
135
170
Zweden ………..
25
23
43
110
161
Italië
…………liii
115
112
410
385
Spanje ………..
80
80
84
250
239
Joegoslavië …….
62
70
62
140
129
Roemenië ……….
36
36
52
80
130
Bulgarije ………
20
19
17
38
29
–
Zwitserland
1
2
2
6
7
Groot-Brittannië ..
.
93
94
72
275
220
lersche Vrijstaat
. .
5
6
7
18
22 Finland
……….
2
3
3
3
3
Letlatici ………..
2
2
2
4
2
Turkije (Europ.) …
4
5
4
6
4
Europa zonder Sov-
jet-Unie ………
1.861
1.862
1.875
7.095
7.035
Sovjet.Unie …….
784
775
769
1
)
1.4802)
1.425
Europa (totaal)
. . 2.645
2.637
2.644
8.575
8.460
Bebouwde Suiker-
oppervlakte productie
Europa zonder Sovjet-Unie
1929/’30
in vergelijking met
1928/29 ……………….- 0.7
pCt.
+
0.9
pCt.
Europa (totaal)
1929/’30
in vergelijking met
1928/
1
29
……………….
–
+ 1.4
Areaal.
Daar omtrent cle vooruitzichten van den, oogst in de
Sovjet-Unie geen betrouwbare gegevens te verkrijgen zijn,
moet deze schatting met de noodige reserve worden be-
schouwd.
Machine-industrie en ijzergieterij in Nederland.
Prof. Ir. D. Dresden te Utrecht schrijft ons:
In het nummer van 24 Juli van dit tijdschrift is
een beschouwing van mijn hand overgenomen uit het driemaandelijksche overzicht van de Amsterdamsehe
Bank, waarin door het overschrijven van een ver-
keerde kolom de tabel, aangevend het beschikbare
machinale vermogen per werkman, gedeeltelijk fou-tief is geworden, nl. voorzoover zij de gieterjen enz.
betreft. De
schrijver
werd hierop gewezen door den
heer Dr. Ir. B. Bölger, wien hij hiervoor dank brengt.
Ook merkte het Centraal Bureau v. d. Statistiek de
fout op. Verbeterd luidt de tabel als volgt, waarin
mede zijn opgenomen de getallen voor 1921, ontleend
aan het op 31 Januari verschenen nummer van het
maandschrift van genoemd bureau.
(Zie vervolg 2e kolom, pag. 804).
804
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4
September 1929
MAANDCIJFERS.
OVERZICHT VAN DE INDISCHE MIDDELEN.
(In Guldens).
–
,
wei
1929
Sedert
1 Januari
1929
Overeen-
komstige
periode 1928
Belastingen.
Pachten excl. pandhuizen
12.945
44.135
32.060
Invoerr. mci.
Landsgoed
8.981.303
40.876.161 37.467.222
Uitvoerr.
mci.
Landsgoed
1.079.780
5.205.831
5.381.809
3.920.652
17.227.066 16.428.994
Andere ontv. T. U. en A
27.862
128.590
129.415
486.847
2.536.104 2.474.493
Personeele belasting
341.433
1.516.425
1.638.239
3.174.746
17.126.439
16.939.299
Statistiekrecht
………..
Vennootschapsbelasting
1.194.802 9.569.701
6.628.339
Oorlogswinstbelasting
17.716
805.309 19.120.218
Opgeheven productenbel
285
l
8.120
155.656
158.284
881.425
2.530.826
Recht van openb. verkoop
223.201 1.057.553
976.331
1.299.905
6.025.201
6.278.844
Overschr. van vaste goed
262.571 1.188.999
1.150.183
Accijnzen
…………….
Recht v. snee. en overgang
63.574
872.142
161.861
Vergunning speeltafels
11.910
56.600
78.770
Inkomstenbelasting …….
601.075
2.773.439
2.882.391
Bijzondere bel. buitengew
14.171
88.285
79.288
Verponding …………..
15.315
34.739
23.545
Zegelrecht …………….
Slachtbelastingen ………
Landelijke inkomsten
3.773.579 8.271.355 7.182.034
Belasting op loterijen
691
306.051
406.029
Roofdgeld …………….
Totaal….
25.662.647
116.583.230 128.145.846
Monopolies.
3.508.945
17.048.604
17.652.524
Opium ……………….
1.282.413
6.977.871
7.725.587
Zout
…………………
Pandhuizen
…………..
2.075.204 8.967.400 9.519.357
•
Totaal
6.866.562 32.993.875 34.937.468
Prodncten.
165.084
313.451
282.815
Kina
………………..
Lndscaoutchoucbedrjf
.584.611 2.614.461.
3.492.756 2.204.019
8.124.423
7.385.731
Goud
……………….129.949
.
652.800
632.998
Tin ………………….
1.602.973
20.833.598
23.292.341
Boschwezen
…………..
1.229.547
5.018.654 4.362.324
Steenkolen ……………
Aand. ijd. winst N.V. ,,Gem.
Mijnb. Mij. Billiton”
1.500.000
1.500.000
1.500.000
Totaal
7.416.183
39.057.387 40.948.965
Bedrijven.
882.102 6.312.195 5.866.800
518.676
2.023.429
1.442.486
Bnggerdienst ………….
Iianddrukkerj
……….166.920
218.348
88.367
Post-,Telegr.-enTel.dienst
2.
.602.340
12.953.640
12.299.498
Spoor- en Tramwegen
6.881.454 30.832.875
29.530.401
Wterkiacht en Electficit
80.632 447.775
635.269
Totaal….
11.132.124
52.788.262
49.8132.821
Aller1ei middelen.
Aandeel i/d. winst van de
–
–
211.454
1.635.375 1.842.211
Javasche Bank
.
………
174.990
131.983
Mijnconcessies
…………15.426
Boeten en verbeurdverkl
.22.656
616.286 547.552
Leges en salarissen, ont-
vangen d. de griffiers
v7d.
verseii. rechtscoll
33.965 171.206
230.877
Havenwezen …………..
Heffingterzake van gesl.
werkovereenkomsten
54.824 288.236
257.477
Opbr. Wees- en Boedeikam
48.754 349.228 205.007 153.304
137.719
Afstand van grond ………
Afkoop heerendienst. B.G.
.813.430
2.760.722
2.642.041
483.409
2.127.596
2.021.927
Ontv.. groote ziekenn-
Kadaster
……………22.560
nchingen en kraak-
zinnigengestichten
77.566
354.770,
288.346
IJ k van maten en gew
44.015
180.015
200.260
Verk..en verh. van huizen
185.529
900.571
873.325
Schooigeiden
…………..
Ontv. waterleidingen
.290.218
438.051
225.450 288.619
1.255.479
1.140.632
267.709
1.333.131 1.121.356
Bakengelden
………….
176.989
1.92.242
14.051;202
3.446.607
Loodsgelden …………..
Diversen
………………
Totaal….
2.810.023
15.372.770
Totaal generaal.
–
-.
53.887.539
256.073.956 269.267.870
1)
Teruggegeven belastinggeiden.
P.K.
Jaar Personeel P.K. p. man
Machinefabrieken, enz. 1927 19.398 37.187 1.92
1921
5.611
7.971 1.42
1922
5.930
9.525 1.62
IJzor- en staalgiete-
1923
6.509 10.169 1.56
rijen en émaiileer-
1924
6.000 10.451 1.75
fabrieken ………..1925
6.719 11.040 1.64
1926
6.817 11.787 1.72
1927
7.365 12.760 1.73
De getallen voor de gieterijen liggen dus dichter bij
die voor de machinefabrieken. De conclusie blijft on-
veranderd, al. dat de vermogens per werkman laag
zijn ten opzichte bijv. der Amerikaansche
cijfers
(daar
is het beschikbare vel
–
mogen per werkman ca. 4 PK.)
en dat van sterke
stijging
in de vermelde jaren nog
niet veel blijkt.
GIRO-OMZET B13 DE NEDERLANDSOHE BANK.
Mei
1929
Ij
Mei 1928
–
Posten
1
Bedrag
11
Posten
f
Bedrag
Voor reke-
57.840 1f3.620.595.00011 56.157 t 3.376.096.000
waarvan door
de H.bank
plaatselijk
44.289 ,,3.244.844.000 43.137 ,,3.03 1.610.000
Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.
1.716 ,,
11.740.000 2.018 ,,
12.814.000
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.
1929
1928 1927
1914
31
Aug. ug.
6131
19124
12117
7Aug.1
29Aug.11
20124
Aug.
Aug. Aug.
1
Sept.
3 SeptA
Juli
Amsterdam
Par.tic.disc.
5
1
/e
5
!11′)
5I8-116
41615lJI6
471_5
411_31
3116-12
3I8-I16
Prolong.
5114
)
5-
1
1
4l(95
1
14
4.11
4
.
381
4
.4
331
4
.4
211
4
_31
4
Londen.
Daggeld…
4-
1
l
4-5
381_511
31(
2
_0(
2
34112
3..411
4
18I
4
2
Partic.disc.
515132112
5151_11 5151_11
5
7
416-
1
12
4
1
14.
5
116
4116
2
1
14-14
Berlijn
Daggeld…
8
1
1-10
4
1
1-10
4
1
12..9
6_8I1
4
511
4
.911
5
431
4
_9
–
Partic.disc.
30-55
d…
–
711
4
71j
lu!q
6
5
15-14
5718_6
–
56-90
d…
–
7114
7
1
19
711e
6
1
18-14
5
7
18
211
s
_11
2
Waren- wechsel.
–
73(4-8
78(
4
73/
4
771/4
6/8-6Js
–
Neu, York
Daggeld
2)
9-
1
14
7-9
1
1
6-7
1
1
6-814
7-814
3112.314
I’14-21I2
Partic.disc.
5514
1
51(_I(
511
4
511
4
411
5
31
4
311
4
–
) roers van ju isug.
2)
1
Aug. en daaraan_voorafgaande weken tjm Vrijdag
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
:1
iVew
bonden
1
York
IBerlijti
Parijs
Brussel
BaavIa
27
Aug.
11129
2.4991
16
12.093.
59.42
.764
34.70
99%
28
,,
1929
2.499,
12.1061
8
59.45 9.77
34.714
99%
29
,,
429
2.4991,
‘209H
59.42 9.77
34.704
99%
30
,,
1929
2.494116
12
09”
T5
59.41
9.764
34.70
99%
31
,,
1929
–
– –
–
–
–
2
Sept.
929
2.491
,IS
–
12
10
2W
59.41 59.37
9.764
9.75
34.704
134.68
993′
LaagsiJe.d.’w.l)
149
7
1
12.09l/
993
Hoogste d.w
1
2.49%
1.2.10
59.46 9.79
34.73
.100
26
Aug.
1929
2.4991
12.0991
4
59.41
9.764 34.70
99%’
19
,,
1929
2.49»j
12.10
59.454
9.7741
34.71
99
?.untpariieit
2.48%
12.10%
59.26
9.75
1
34
.
51)
100
Data
serland
Weenen
Praat
Boeka-
1
Milaan
I
Madrid
•)
1
rest’)
1
1
‘0)
27
Aug. 1929
48.03% 36.173
.7.384 1.48 13.044 36.68
28 ,,
1929 48.05 . 35.17% 7.38
1.48 13.054 36.71
29 ,,
1929 4804
35.17
7.38
1.474 13.05 38.72
30 ,,
1929 48.02%. 35.17X 7.38
1.18 13:044 36.77
31 ,, 1929 – – – – – –
2
Sept.
1929 48.94% 35.17% 734 1:484 13.06 3.76
Laagoted.w.l)
48.- 35.10 7.36 1.45 13.02 36.60
11oogsted.w
1
)
48.0735.20
7.41
1.51
13.08 36.824
26 Aug. 1929 48.04
:35.1734 7384 1.48 1305 36.71
19 ,,
1929 48.01% 35.17% 7.39
1.474 13.05 36.604
Muntpariteit
48.-
35.-
2)
48.-
13.09 48.521
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
805
Hel-
1
Buenos-
1
Mon-
Oslo
sing-
1
Aires’)
1
treal
1)
,,,,.,
8
27 Aug. 1929 86.85 68.424 86.45
6.27
10434
2.4751
4
28 ,,
1929 66.874 66.45 66.474 6.27
104V,
2.473%
29 ,,
1929 06.874 66.45 66.45
6.274 1043%
2.48
30
1929 66.85 66.424 66.45
6.27
1043%
2.4771
8
31 ,, 1929 – – –
– –
–
2 Sept. 1929 66.874 66.424 66.474 6.274 1043%
2.48
Laagsted.w.’) 66.80 66.374 60.40
624 104
2
1
8
2.47h
Hoogste d.w’) 66.921 86.50 86.524 6.30 105
24811,
26 Aug. 1929 66.874 66.45 66.47k 6.28 1043%
2.48
19 ,,
1929 66.874 66.45 66.47
6.27
104
2.48
?4untpariteit 66.67 68.67 66.67
6.264 1053%
2.483%
)
Noteering
te Amsterdam.
)
Not, te Rotterdam.
11
Part. opgave.
2)
Wettelijk
gestabiliseerd tuasche 7.53″, en 7.21
1
1s.
Laatstbekende noteeringen
te Amsterdam en Rotterdam op
2
September
1929 voor
teteqrafische
uitbetaling
op:
Gulden
per
—i
Koers Bank-
disconto
Europa.
% Londen
S)
£
12.10
12.10k
54
Berlijn
S)
100 Mark
59.26
59.4 1
7
Parijs
‘)
………..
100 Franc
9.747
9.764
3
100 Belga
34.59
34.704
5
100 Franc
..
48.-
6.94
100
,,
48.-
48.044
34
100
Kronen
7.374
7.38
5
100 Schilling
35.-
35.4
74
100 Pengö
43.51
43.50
8
100 Lei
1.4880
1.48
94
100 Leva
48.-
1.80
10
Belgrado ……….
100 Dinar
4.379
4.374
6
Turksch
£
10.93
1.194
100
Drachme
3.23 3.23
9
100 Lira
13.09
13.06
7
100 Peseta
48.-
36.76
54
Brussel
)
§)
………
Escudo
2.684
11.124
8
Kopenhagen )
100
Kronen
66.67
66.424
5
Weenen
S)
………….
Oslo
5)
100
66:67
66.474
54
Boedapest
…………
Boekarest
…………
100
66.67
66.874
44
Sofia
…………….
100
IJsl.Kr.
66.67
54.75
Luxemburg
……….
Zilrich
‘)
………….
100 Zloty
27.91
27.95
9
Milaan
)
…………
Madrid
5)
…………
Kovsio
(Litauen)
100 Lita
24.88
24.75
7
Praag
…………….
Lissabon
………….
Riga
(Letland)
100 Lat
48.- 48.-
6_7
Reval
(EstlazLd).
..
100 Estl. Kr.
….
66.67 66.75
74
Stamboel
………..
100
Finnmrk.
6.264
6.27
7
Athene
…………..
Tjerwonets
12.80
12.85 (10
Roebel)
….
Stockholm’) ……….
100
Gulden
48.42
48.40
6
Amerika.
Reickjavik …………
Warschau
…………
New-York’)
$
2.4878
249H
6
Helsingfors
……….
Moskou
…………..
Montreal
……..
Canad.
$
2.4878
2.4
7
U
Mexico
……….
Mex. Dollar
1.24
1.204
Buenos
Aires ……
Peso (papier)
1.0568′
1.044
Danzig
…………..
La
Paz (Bolivia)
Boliviano
0.9080
0.904
Rio de Janeiro..
.
Milreis (pap.)
…
..
0.8075′
0.294
Peso (papier)
0.30
0.304
6-7
Bogota (Columbia)
.
Peso
2.42
2.404
Valparaiso ………
Quito (Ecuador)
Sucre
1.21
0.494
Lima (Peru)
…….
Per.
£
12.104
10.26
Montevideo
(iJrug.)
Peso
2.5725
2.45
Caracas
(Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.48
Paramaribo
……
Gulden
1.-
0.9768
m
Willestad (Curaç.)
-Gulden
1.-
1.014
San José (C. Rica)
Colon
1.16
0.62
Quetzal
2.483%
2.49e
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.484
2.46
San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440
1.224
Azië.
Rupee
0.91
0.904
5
Gulden
I.C.
1.-
0.994 54
Yen
1.24
1.164 5.48
Dollar
..
1.194
Shanghai
….. …
Taël
1.454
Guatemala ………
Straits Doil.
1.4125
1.404
Calcutta
………..
Phil. Peso
1.214 1.224
Batavia
………..
Bangkok
……….
Baht
1.10
1.12
Teheran (Perzië)
.
Kran
0.2373
Kobe
………….
Hong Kong
…….
Af rska.
Singapore
………
Kaapstad
£
.
.
12.104
12.07
6
Manilla
………..
Alexandrië
……..
Egypt.
£
12.42
12.404
As,stralië.
Melbourne,
Siduey
.
en
Brisbane .
£
12.104 11.984
Nieuw
Zeeland
£
12.104
12.04
11
Goudoeso.
2)
Milreis Goud.
‘1
Not,
te A’dam.
0v.
not.
nrt.
nou
9) Welga=olranlc.
KOERSEN TE NEW
YORK.
(Cable).
o
° °
Londen
($
per
£)
Parijs
i’$ p. 100
frJ
Berlijn
($ P. 100 Mk.)
Amsterdam
($
p. 100
gld.)
27 Aug.
1929
4,84il
3,91o,
23,81s1
1
40,07% 28
,,
1929
4,84
23,81%
40,064
29
,,
1929
4,843%
3,91s1,
23,81,%
40,07
30
,,
1929
4,841,
3,915/,
23,81
40,06
31
,,
1929
4.84%
3,91),
.23,793%
40,06
2Sept.
1929
–
–
– –
3Sept.
1928
–
– –
–
Muntpariteit..
4,8667
3,9108
2$,8J
40’1
1
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
17Aug.
1929
244ug.
1929
26131 Aug. ’29
1Laagste
l
Hoogstel 31Aug.
1929
Alexandrië..
Piast.
p.
974
97
9771,
8
97
9
f
‘
,
Ather3e . …..
p.
375ij,
3751,
3743%
375′
374
+4
Bangkok…. Sh.
p.tical
l/10
110a1,
iJlO,% 1/bol8
11107
Budapest .. .
Pen.
p £
27.80
27.794 27.78
27.82
27.794
Buenos Aires
d. p. $
47181
471
83
4751
t6
47f.
4738/
6
,
Calcutta
. . . . 5h. p. rup.
1j5
63/
1,571
115271
2
1j5291
1,057/,
Constantin. .
Piast.
p. £
1.015
1.015
1.010
1.020
1.015
Hongkong . .
Sh. p. $
l/El
11117/8
11115
4
210
1
1
‘1171,
Kobe
…… Sh. p.
yen
11I1
8
7
1,111/,
11117
‘/11r’
l/11°,i
.Dr.
Lissabon….
scu p. £
108
r
8
,
lOSii,
108
lOSoj,
’08Tr
Mexico
1)..
$
per£
10,10
10.10
10.00
10.20
1i0.1O
Montevideo .
d.per,£
48
4851,
48t
.
4871,
48%
Montreal
…
$
per £’
88
T
8
7
..
4.87
7
1,
4.8771
8
4.88
19
1
4.88%
R/o.Japero
d.
per
Mil.
571,
5715
.
565/
s
,
5571
8
,
5,
1
,
Shanghai ,. . Sb. p.
tael 2,
0
4
21
/
88
214
25
1
32
2/4s/,,
215
2/4
27
/
32
Singapore
. .
id. p. $
2/,34
7
/,,
2/3
47
/,, 2,3
21
/
22
2/3isj,,
2/3
47
/,,
Valparaiso 2).
$
per
£
39.49 39.48
39.46
39.51
39.48
Warschau
..
ZI. p. £
431
1
,
43s1
1
,
4331,
6
43
1
1,6
4351,
6
,)
In liet
vervolg worden de
Mex.
niet
nieer in penc.
doch
In £
genoteerd.
2) 90 dg.
ZILVERPRIJS
GOIJOPRIJS 1)
Londen’) N.Vork&)
Londen
26
Aug.
1929.
.
245,,
5251,
26 Aug. 1929
…
8411134
27
1929..
24o1
8
52%
27
,,
1929…
8411o1,
28
1929..
245,,
5251
8
28
,,
1929,…
841)1j
29
,,
1929..
2451
t6
5251
8
29
,,
1929….
84/11)4
30
,,
1929..
24%
5221
8
30
,,
1929….
84111%
31
,,
1929..
2481,
52
Y,
31
,,
1V2.. ..
8411144
1
Sept. 1928..
26
“Iie
585
8
1
Sept. 1928….
84/11%
27
Juli
1914.
.
24ii,,
69
27
Juli
1914….
84/11
1) In pence p. oz.
stand.
1)
Forelgn
silver
In $c. p. oz.
line.
5)
in
sh. p. oz,
line
STAND VAN
‘s
RIJKS J(AS.
Vorderingen.
1
23Aug. 1929
1
30Aug.1929
Saldo bij de
Ned.
Bank
………….
…..-
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten f
777.791,53
f
53.518,49
Vçorschot op ultimo Juni 1929 aan
de geni. op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten op
de Rijksinkoinstenbelasting ……….,,
12.318.845,95
,,
12.318.845,91
Voorschot/en aan Ned.-lndig ………
.,,
24.
4
19.33
1
,03
,,
25.601.945,91
Id. aan Suriname …………………
.,, 10.553.403,55
, 10.887.89536
Id. aan Curaçao ………………….
.,, 393.257,18 ,, 349.319,28
Kasvord. weg. credietverst. ajh. buitenl , 138.772.094,07 ,, l.644.29l,62
Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabelen ………….
…………
19.790.292,02
,,
20.544.245,91
Vordering op het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds 1)
…….-
Vorderingop andere Staatsbedrijven’)
,,5.00l.719,11
5.001.327,22
Verplichtingen.
Voorschot door de Nederi. Bank
ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt
1
13.549.944,27
f 15.000.000,-
Voorschot door de Ned.
Bank inrek.
courant
verstrekt ………………….-
5.392.392,41
Schatkistbiljetten in omloop …………,,
103.475.Q00,-
,,103.475.000,-
Schatkistpromessen in Omloop ……..
32.310.000,-
,,
43.300.000,-
Waarvan direct bij de J’ld Banj(
15.000.009,- ,, 26.000.090,-
Daggeldleeningen ………
—
.—-
.0•
5.000.000,-
Zilverbons in omloop ……………,, 11.812632,50
,, ,11.803.620,5G
Schuld aan het Alg. Burg Pensioen).’)
988496,76 ,,
113.671,81
Id. a. h. Staatsbedrijf d. P., T. en T.’)
,, 28.53.I93,99
24.200.071,71
Id. aan andere Staatsbedrijven’) ……….
130.000,-
,,
130.000,-
Id. aan diverse instellingen’) ………,, 13.448.433,58
13.458.827,72
3) In
rekg.-crt. met
‘S
Rijks Schatkist:
NEDERLANDSC)-lND1SCHE VLOTTENDE SCHULD.
24 Aug. 1929 t 31 Aug. 1929
Vorderingen:
Saldo
bij ‘s
Rijks kas
…………….
Saldo bij de Javasctie Bank……….
Verplichtingen:
Voorschot
‘s Rijks
kas
……………
Schatkisipromessen ………….
Betaalmidd.elen in ‘s Lands Kas …..
Waarvan Muntbiljetten …………..
Muntbiljetten in Omloop
.
…………
Schuld aan het
Ned.-Ind.
Muntfods.
Idem aan de
Ned.-lnd. Postspaarbank.
Voorschot
van de
Javasche Bank….
Stork-
Data
holm ‘)
f
33.314.000,-
130,2
.000,-
24.636.000,-
25.602.000,-
700.000,-
,,
700.000,-
46.670.000,-
»
46.653.000,- 1.961.000,-
,,
1.961.009,-
931.000,-
843.000,-
806
EÇONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September 1929
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 2 September 1929.
4ctiva.
Binnenl.Wis-Hfdbk.
f
58.827.345,95
sels,Prom., Bijbuk.
724.857,50
ênz.in disc. Ag.sch.
10.819.235,26
f
70.371.438,71
Papier o. h. Buitenl. Ïdisconto ……
Idem eigen portef.
.
f
168.500.082,-Aî:Verkochtmaarvoor
debk.nognietafgel.
– –
,,
168.500.082,
10C1. vrsch.
Beleeningen
Hfdbk. t ‘78.433.581,37
in rek..crt. Bijbnk.
10.691.644,57
op o
‘
nderp.
1
Ag.sch.
47.772.45051
op onderp.
f
136.897.676,45
Op Effecten …….
f
127.540.170,31 Op Goederen en Spec.
,,
9,357.506,14
,.
136.89.676,45
Voorschotten a. h. Rijk ………………
10.593442,94
Munt en Muntmateria&1
Munt, Goud …….
f
65.712.500,-
Muntmat., Goud
..
,,
377.441.997,71
f
443.154.497,71
Munt, Zilver, enz.. 19.721.669,72
Muntmat. Zilver..
–
,
462.876.167,43
1
)
Belegging
‘/
kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds …………………….
25.296.727,38
Gebouwen en Meub. der Bank ……..
‘
5.200.000,-
Diverse rekeningen ……………….
34.858.258,91
‘
914.693.793,82
•
•’
Passiva.
__________________
Kapitaal ………………………
•.
f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………
,,.
7.106.550,55
Bijzondere reserve ……………….
,,
8.000.000,-
Pensioenfonds ………………….
,,
6.251.150,63
Bankbiljetten in omloop ……………
,,
844.296.140,-
Bankassignatiën in omloop ……….
,,
374.425,14
Rek.-Cour. Het Rijk
f
–
–
saldo’s: ( Anderen
,,
19.988.279,71
19.988.279,71
Diverse rekeningen ………………
,,
8.677.247,79
f
914.693.793,82
Beschikbaar metaalsaldo …………
.
f
‘116.527.998,34
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
–
loop dan waartoe deBank gerechtigd is.
,,
291.319.995,-
1) Waarvan in het buitenland
f
23.890447,18.
Voornaamste posten in duizendeuguldens.
Goud
Andere Beschikb. Dek-
Data
‘
-.
Circulatle opeischb. Metaal-
I
kings
Munt ‘Muntmat.
,
.
schulden
saldo
1)
perc.
2 Sept. ’29 65.713 377.442 844.296 20.363 116.528 531
26 Aug. ’29 65.722 377.442 800.560 13.006 138.604 57
19
’29 65.729 377.442 802.515 15.711 136.635
57
12
’29 65.732 377.442 807.821 12.980 135.341
56
5
.
’29 65.742 382.168 827.361 28.633 125.901
55
29 Juli ’29 65.745 383.668 ‘811.999 15.395 139.049
57
3 Sept. ’28 67.408 367.521 831.844 34.975 283.530 53
25 Juli ’14 65.703 96.410 310.437
6.198 43.521
54
Totaal Schatkist- Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag promessen
e
op het
reke-
disconto’s rechtstreeks n g
ii
buiten!. ningen
2)
2 Sept.. 1929 70.371
16.000 136.898 168,500 34.858
26 Aug. 1929 68.481
17.000
93.704 153.753 37.415
19
1929 77.395
21.000 107.114 146.191
36.968
12
1929 76.305
17.000 120.039 .135.545 28.481
5
–
1929 89.798
30.000
92.796 178,720 29.947
29 Juli 1929 62.981
–
97.058 177.722 28.911
3 Sept. 1928 55.365
9.000 130.572 192.690 34.986
25 Juli ‘1914 67.947
–
61.686 20.188
509
1)
Sedert den bankstaat van
14
Jan. ’29 weder op
de
basis van
21
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
–
CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
latie conto’s! aan de reke-
1
reke-
Data
Metaal Ctrcu- Dis-
Diverse
1
kolonie ningenllningen2
1 Juli
1929 3.636
6.212
51
322
3.222
506
1 Juni
1929 3.300
6.234
56
250
3.319
1,78
1 Mei
1929 3.093
6.108
57
,
275
3.338
140
1 April
1929 2.908
5.730
118
.215
3.170
166
1 Maart
1929 2.824
5.440
151
100
IT.682
205
1 Februari 1929 2.863
5.239
152
.
35
2.824
119
1 Juli
1928 2.308
4.164
164
36
2.365
234
1)
Sluitp. der activa.
2)
Sluitp. der passiva.
-‘
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
.
Zilver
Circulatie
,opeh.
rn’etaa1
schulden saldo
31Aug.1929
1.000
305.700
69.600 21.880
24
1929
171.900
‘
304.400
73.300 20.820
17
1929
171.300
308.100
68.500 20.660
3A9g.1929 148.022
23.817 304.682
66.280 23.454
27Juli1929 147.123
21.862 301.951
52.188 28.328
20
1929 148.139
20.869 305.066
49.224 27.292
13.
1929 153.347
20.413 308.103
44.890
32.563
1Sept.1928 172.501
14.515
318.636
44.314
41.836
3Sept.1927 183.817
19.382 325.293
74.834 123.564
25Juli 1914 22.057
31.907
110.172
12.634
4.842
2
)
Wissels,
T
Dek-
Data
1
Dis-
buiten
Belee-
1
Diverse
1
s
conto’s
N.
–
Jnd.
ningen
1
reke-
king
percen-
betaalb.
ningen’)
1
laffe
31Aug.1929
19700
*SS
46
24
,,
1929
204.800
•’
46
17
,,
1929
200.000
••*
45
3Aug.1929
10.886
35.811
125.621
28.806
46
27Juli1929
10.870
36.417
112.736
26.144
1
45
20
1929
10.643
27.120
117.395
32.025
48
13
1929
10.832
27.006
112.432
30.798
49
1Sept.1928
13.358
27.071
91.556
47.145
52
3Sëpt.1927
13.015
26.441
115.046
45.078
51
25 Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
‘)
Sluitpost activa.
2)
Basis
2
15
metaaldeik1ng.
BANK VAN ENGELAND.
‘
Voornaamste post,n in duizenden ponden 8terling.
1
)
Bankbilj.
1
Bankbllj.
1
Other Securities
Secariti Data
‘
Metaal
in
in Bankingl Disc, and’
circulatie
De
p
artm.
Advances
1
28 Aug. 1929
137.634
364.045
32.318
3.753
22.266
21
,,
1929
138.202
365.443
31.516
3.832
28.738
14
1929
140.688
370.592
28.852
5.189
25.231
7
1929
141.432
376.203
23.978
6.835
24.329
31
Juli
1929
142.610
371.818
29.558
9.951
24.151
24
,,
1929
150.700
367.332
42.134
9.427
23.673
29 Aug. 1928
175.867
13441
43444
22 Juli
1914
40.164
29.317
33.633
1
Other Deposits
1
Dek-
00v.
Public
1
Data
Sec.
1
Depos.
1
Bankers
1
,
oth
,
erJ
Reserve
1
S;
28Aug.’29
73.277
20.518
57.990
36.141
33.589
297
132
21
,,
’29
71.047
26.286
55.851
36.037
32.759 27
23
1
82
14
,,
’29
73.422
14.999
64.502
36.288′
30.096 25
29
1
32
7
,,
’29
74.267
8:270
67.127
37.128
25.229 22
13
1
t
,
31 Juli ’29
62.257
11.087
60.277
37.687
30.792 28
24
‘
’29
50.782
11.685
61.0091 36.484
43.388
.3923/s,
29Aug.28
29.141
19.229
95304
60.176 52
22 Juli ’14
11.005
13.736
42.185
29.297 52
1)
Zie voor wijzigingen in de bankstaat de toelichting
op blz. 1080
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Te goed
Wis-
Waarv.
fi 1
Renteloos
Data.
Goud’) Zilver In het
sels
op het
,
ee
voorscho
buiten!,
bulten!.
&
l
a.d.Staat
i
23Aug.’2938.804
45
7.247 26.929! 18.585
2.367
‘
3.200
16
,,
’29 38.476
45
7.264 26.078 18.568
2.440
3.200
9
’29 38.472
45
7.284 27.074 18.555
2.443
3.200
2
’29 38.110
122
7.302 26.659 18.544
2.403
3.200
24Aug.’28 30.362
732 14.064 20.495 17.188
2.001
3.200
23Juli’14
4.104
640
–
1.541
8
769
–
Bons v. d.
Di
Rekg. Courant
Data
zelfst.
se
V
n
_
Circuiatie
,
~elfst.
Pa rti-
amort. k.
taat
amort.k. culleren
23 Aug.’29
5.612
1.412
64.5 t
5.659
6.960
8.652
16
.,
’29
5.612
2.069
64.692
7.085
6.825
5.568
9
’29
5.612
1.458
65 017
•
6.824
6.573
6.290
2
’29
5.769
1.727
85.679
6.263
6.483
5.935
24Aug.’28
5.930
1.203
60.317
7.981
2.438
6.971
23Juli’14
–
–
•
5.912
401
–
943
1)
Bij de stabilisatie is de goudvoorraad
gewaardeerd voigens de
nieuwe waarde
van den franc.
2)
Sluitpost activa.
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
807
DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Data
–
Goud
Daarvan
bij bul-
ten!. circ.
banken
1)
Deviezen
als goud-
dekking
geldende
Andere
wissels
en
[
_
cheaue s
Belee-
ningen
23 Aug. 1929
2.177,0
149,8
312,2
2.020,4
43,7
15
,,
1929
2.150,3
149,8
302,7
2.157,3
85,8
7
,,
1929
2.148,3
149,8
330,7
2.413,6
43,8
31 Juli
1929
2.148,3
149,8 333,9
2.621,2
109,1 23
,,
1929
2.085,3
142,9
340,8
2.130,8
53,2
23 Aug. 1928
2.240,9
85,6
211,4
1.972,3
27,1
30 Juli
1914 1.356,9
–
–
750,9
50,2
Data
Effec-
1
Diverse
Circu-
1
Rekg.-
Diverse
1
ten
Activa’)
latie
1
Crt.
Passiva
23 Aug. 1929
92,7
548,2
4.153,1
1
444,8
1
344,3
15
,,
1929
1
92,7
1
545,7
4.291,7
1
452,7
1
343,
7
,,
1929
92,7 557,9
t
4.472,1
1
490,4
1
338,8
31
Juli
1929
1
92,9
518,5
1
4.725,5
1
515,9
338,3
23
,,
1929
92,9 540,2
1
4.091,1
550,9
1
329,8
23 Aug. 1928
1
93,8
561,0
3.969,6
1
632,0
1
236,5
30 Juli
1914
1
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
Onbelat.
)
W.o. Rentenbankacheine 23,
15,7 Aug.,
31, 23Juli’29,
23
Aug.
’28, resp. 48;
33; 38;
8,5;
37; 60 miii.
NATIONALE
BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Goud
,
n.
Rekg. Crt.
°-
o
nn…
°
Data
“°
”
,’.c
1929
v
s
B.
.
•.
29 Aug. 1014
566
44
797
47
348
2.624
32
126
22
1013
529
1
44
790
41
347
2.603
34
94
14
1012
507
44
794
44
346
2.634
18
63
8
,,
1013
486
44
803
47
346
2.618
30
60
1
,,
1012
474
44
805
60
344
2.629
35
46
30Aug.’
805
496
44
563
62
381
2.224
31 67
1
)
1928
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL
RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollar8.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
.
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc.
d.
.
In de
open
bedrag
F. R. Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekochi
14Aug.’29
2.938,4
1.629,3
190,4
1.028,0
117,9
7
,,
’29
2.940,0
1.557,0
183,3
1.064,1
79,2
31Juli ’29
2.924,1
1.553,1
185,4
1.075,7
74,6
24
,,
1
29
2.943,7
1.593,8
182,0 1.004,0
68,8
17
1
29
2.929,6
1.574,0
168,1
1.083,7
67,6
10
,,
’29 2.901,8
1.521,8
160,2
1.153,0
66.0
15 Aug.’2 81
2.612,6
1
1.189,0
1
150,7
1
1.002,5
1
189,9
Data
Belegd
1
in U. S.
1
jfl
fl
circui oaal
G
tort
I
Öoud-
1
Dek-
1
Algem.
1
Dek-
Gov.Sec.
si
KaitaalI
kings-
1
kings-
1
1
oerc.’
t
oerc.
2
)
–
14Aug.’29
154,3
1.815,4
2.376,1
166,1
.
70,7
74,6
7
,,
’29
157,6
1.811,0
2.377,3
165,0
70,2 74,6
31Juli’29
147,3
1.79,4
2.397,6
161,6
70,0
74,4
24
,,
’29
145,7
1.780,4 2.402,1 161,4
70,3 74,7
17
,,
’29
153,1
1.801,2
2.394,0
161,5
69,8
73,8
10
,,
’29
136,1
1.833,0
2.359,7
158,8
692
73,0
15 Aug.’2 81
206,4
1.638,6
2.323,5
144,7
65,9
69,7
1)
Verhouding
totalen
goudvoorraad
tegenover opeischbare
schulden:
F. R.
Notes
en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel
tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED, RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen
dollars.
Aantal
Dis-
conto’s Beleg-
Reserve
bij de
otaa
aarvan
a a
banken
en
gingen
F.
R.
;°?-
OS d
me
epos
5
beleen.
banks
7Aug.’29
770
17.051
5.541
1.675
20.004
6.712
31 Juli’29
767
17.058
5.549
1.707
215.193
6.712
24
’29
771
16.970
5.490
1.710
19.908
6.671
17
,,
’29
790
16.892
5.518
1.699
20.019 6.648
10
,,
’29
850
16.906
5.528
1.677
19.978
6.654
8Aug.’Z8
636
15.803
6.460
1.657
19.970
6.898
Aan het eind
van ieder kwartaal wordt een uverzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
GOEDERENHANDEL.
.
GR.ANE:N.
September 1929.
De graanmarkt heeft gedurende het grootste gedeelte der
week dezelfde stemming behouden, welke haar nu reeds
eenigen tijd had gekenmerkt. Dat wil dus zeggen, dat
zaken slechts moeilijk tot stand kwamen eu dat de markt
sterk onder den indruk stond vaii goede Europeesche oog-
steti. Telkens weder kwamen er uit Frankrijk berichten
omtrent de ruime opbrengst van den tarweoogst. Welis-
waar bedroeg de officiecle oogstraming slechts 39 millioen quarters, hetgeen veel minder was dan de ongeveer 45 nlil-
lioen, waarvan in particuliere schattingen sprake was, doch
men nam aan, dat dit officieele cijfer te laag was, omdat
het gebaseerd was op eenigszius verouderde gegevens, ter-
wijl eerst na dien tijti was gebleken, dat ook in liet Noor-
den van Frankrijk cle opbrengst veel beter was dan men
tot nog toe had gedacht. in ieder geval trad Frankrijk deze
week niet als kooper vaii tarwe op en hetzelfde gold voor
.îtaliti, w’aar inlandsche tarwe dringend aangeboden bleef
tot prijzen, die aanziQuhijk lager waren dan die van bui-
tenlandsche tarwe plus invoerrechten. Ook Duitschiand
deed zeer weinig inkoopen en in Engeland bleef de vraag
eveneens beperkt, zoociat daar dagen vooikvamen met
zeer kleinen omzet. Uit Argentinië werd regen gemeld, – terwijl verdere neerslag voorspeld werd en in de eerste
helft der week veroorzaakte dat nog eenige prijsverlaging
1 aan cle Argentijnsehe termijnmarkt. Ook te Chicago en
Winnipeg bleef de stemming aanvankelijk vrij flauw met
– cenige prijsdaling, waardoor dc prijzen te Chicago nog
iets lager -kwamen dan de laagste noteeringen, die in
Argentinië tot nog toe, waren voorgekomen, terwijl te Win-
rlipeg cle prijzen slechts weinig daarboven bleven. Het sterke
aanbod van nieuwe tarwe was intussehen in de Vereenigde
Staten wel iets afgenomen, doch het buitengewoon groote – cijfer vail den ziehtbaren wereldvooi-raad per 1 Augustus
bleef toch een druk op de markt uitoefenen. Daarbij waren
de oogstbericbten uit Canada wel wat beter, in dien zin,
dat uit verschillende gedeelten der Prairie-Provineies een
beter beschot gemeld werd dan men eigenlijk wel ver-,
wacht had. De groote overschotten, welke er in Canada,’
de Vereenigde Staten en Argentinië vn de vorige oogsteû’t
zijn overgebleven, deden hun invloed weder -terdege geldei
en eveneens was dat het geval met de goede ophreiigstdil
in Europa. Uit Duitschiand wordt bericht, dat cle nieüwe
rogge en tarwe daar onder buiténgeivoori gunstige uiëer-
omstandigheden worden of zijn binnengehaald en het- aan-
bod uit den nieuwen oogst was ruim, zoodat dok iii de
ontwikkeling van den binnenlandschen- Duitschen
–
tdestand
geen aanleiding lag tot vermeerdering der inkoopen van
l)iiitenlandsche tarwe. Gedurende de laatste dagen der week
echter is een verandering ingetreden, die ‘ditinaa.l uitge-
gaan is van Argentinië. Daar is namelijk van’ den voor-
spelden regen niets gekomen, hetgen ‘op 29 ‘Augustus tot –
een sterk prijsherstel aan de Argentijn’sche termijimarkten
leidde en ook te Chicago èn te Winnipg e’onie verbete-,
ring tengevolge had. Zelfs kwanien èr dit Argentinië he-
richten over vorst en op 31 Augustus (dc Argentijnshe –
markten varen
01)
den 3,Östen geloten) ging de pi-ijs-
stijging te Buenos Aires en Roscirid -oort. ‘Ook in Noord-‘
Amerika was dat het geval, doch. ièeiaal te Win’nipeg
was de verhooging niet
van
groote oi1vkng wegens be:
perkte Europeesche vraag
en prticulieieoogstramingen,
welke weer vrij wat’ hoger waièri clan eigen tijd gelëden
Men spreekt nu in Canada weer van eed opbrengst in cle
Prairie-Provincies van meer dan 300 niillioen bushels. ‘Op
2 September waren de Noord-Amerikaan sche markten ‘ge-
1 sloten, doch op 31 Augustus viel te Cl4ego tegenover ecn
week tevoren een prijsstijging te ‘constateeren- -van onge-
veer 2 dollareents per 60 lbs. Te Winipeg echter was de prijsdaling va,i het begin der week ook op. 31 Augustus
‘niet geheel overwonnen, zoodat October daar, nog 1 dollar-
cent lager, doch December en Mei 6ngeveer % dollardent
hooger, sloten. De Argentijnseha termijnmarkten waren op
2 September nog weer iets hdoger en sloten 25 á 45 een-
tavos per 100 KG. hooger dan een v’eek tevoren.
In Europa heeft men niet dadelijk met groote inkoopen
gereageerd op de prijsstijging, doch indien werkelijk de
1ongunstige Argentijnsehe weerberichten voortgaan, is een
verbetering der tarw’eprijzen wel waarschijnlijk. Intusschen
wijzen de in deze week gepubliceerde officieele Argentijn-
sche cijfers niet op een zoo groote vermindering in den
uitzaai in vergelijking met het vorige jaar als den laatsten
tijd wel vernield was. ‘J)ie vermindering namelijk bedraagt
1
volgens deze cijfers niet meer dan ongeveer 8 pCt., tdrwijl
deu laatsten tijd herhaaldelijk gesproken was van een af-
808
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September 1929
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
–
Rotterdam
‘
Amsterdam
Totaal
Artikelen
25131
Aug.
Sedert
Overeenk.
25131.
Aug.
Sedert
Overeenk.
1929 1928
1929
1 Jan.
1929
tijdvak
1928
1929
1Jan.
1929
tijdvak
1928
Tarwe
……………..
26.160
1.195.666
1.478.311
–
83.446
48.675
1.279.112
1.526.986
Rogge
……………..900
145.707
139.851
–
400
–
146.107
139.851 580
…
14.956
13.001
–
430
–
15.386
13.001
B oekweit ………………
Mais ….. ………….
18.120
518.478 678.954
1.825
134.077
147.068 652.555
826.022
.3.392
289.141
234562
–
3.137
4.203
292.278
238 765
158
135.299
133.593
–
2.746
383
138.045
133.976
367
106.411 126.491
–
232.706
258.253
39.117
384.744
Gerst
………………
Haver
……………….
160.858
.
129.894
.-
250
1.184
161.108 131.078
Lijnzaad
……………..
Lijnkoek
……………4.410
59.300
71.482
–
19.077
25.211
78.377
96.693
Tarwemeel
………….2.506
Andere meelsoorten
598
12.428 9.813
– –
–
12.428
9.813
name tegenover het vorige jaar van 15 pCt.
Voor r o g ge heeft de markt in Duitschiand eerst eenigs-
zins gereageerd op berichten omtrent een semi-officieele
steunactie van de IDititsehe markt voor inlandsche rogge.
‘ipoedig daarop zijn echter weder aanzienlijke prijsdalin-
gen aan dc Berlijnsehe terinijnmarkteu gevolgd en 1)uit-
sehe rogge bleef dringend aangeboden. De betere overzee-
sche markten hebben, echter op 2 September een vastere
stemming teweeg geroepen. Zaken in overzeesche rogge
naar West-Europa waren echter in cle
f
afgeloopen week
weder van zeer weinig beteekenis nu hier nieuwe inland
sehe rogge in ruime mate wordt aangeboden. ])e 15.000
quarters, welke deze week uit Noord-Amerika werden af-‘
geladen, varen geheel voor Scandinavië bestemd. Aanbie-
dingen van Duitsche rogge naar naburige landen ontmoeten
evenmin veel belangstelling.
Ma ïs is iii de eerste helft dezer week flauw gebleven en
nog weder tot telkens, lagere prijzen werd Plata-maïs in
stoomende booten en ook op aflading in September en
October naar West-Europa verhandeld. Blijkbaar deed dle
(
buitengewoon groote rnaïsophrengst van Roemenië, Bul-
gerije, Zuid-Slavië en Hongarije daarbij haar invloed gel-den, welke de Argentijnsche verschepers ertoe bracht om
te streven naar uitbreiding van den verkoop vOör de ver-
schepingen van Donaumaïs zouden aanvangen. in verband
niet het mooie weder in Roemenië verwacht men daar, dat
de mais er slechts een gering vochtgehalte zal hebben en
indien verder niet veel regen mocht vallen, zouden de
verschepingen reeds in het einde van October kunnen aan-vangen. In verband met de groote hoeveelheden, welke uit,
Zuid-Oostelijk Europa verwacht kunnen w’orden, zijn ook
voor deze soort de prijzen in het eerste gedeelte der week
verder gedaald. De kooplust daarvoor in West-Europa nam
echter toe en de omzet iii :Doiiatimaïs is clan ook deze w’eck
naar Nederland, Duitschlaiid en België vrij wat grooter
geweest dan te voren. Voor Platamaïs was vo6a.1 in Ne-
derland de markt voor spoedige posities zeer gedrukt w’e-‘
gens de groote aanvoei-en te Rottcrdam welke de behoefte overtroffen. Ver beneden cle prijzen, waartoe latere Plata-
maïs kon w’orden gekocht, was aangekomen Platamaïs
steeds te Rotterdam te koop. Zuid-Afrikaanschc maïs
werd eveneens goedkooper aangeboden, doch dc versche-‘
pingeu zijn, in tegenstelling met de verwachting, deze
week uit Zuid-Afrika slechts klein geweest en zaken wor-
den zeer weinig gerapporteerd. Tenshtte is ook voor maïs
een verbetering ingetreden, welke op 31 Augustus duide-‘
lijk bemerkbaar werd. In navolging van tarwe is op dien,
datumaan de Argentijnsehe termijnmarkten een niet onbe-
langrijke verbetering ingetreden. Ook Engeland was vaster.
Daar werden op 30 cli 31 Augustus reeds betere prijzen
voor Platamaïs betaald en op 2 September ontwikkelde
zich ook in Nederland een levendiger vraag voor aange-komen Platamaïs, w’aarvoor aanzienlijk hoogere prijzen w-erden betaald. Het is de vraag of deze verbetering der
markt te handhaven zal zijn, want eigenlijk is voor maïs
geen verandering ingetreclen in de factoren, die de markt
beheerschen. Een-reactie op den flauwen prijsloop van den
laatsten tijd zou echter zeer goed mogelijk zijn, terwijl er
reeds sedert eenige weken
01)
liet Europeesche vasteland zoo weinig mais gekocht is, dat bij een iets vastere stem. ming een verbetering der vraag voor de hand zou liggen. Intusschen blijven de verschepingen uit Argentinië groot
en de naar Europa onderweg zijnde hoeveelheid maIs is
deze week weder toegenomen.
Voor ge r
5
t staat de markt bij voortduring sterlc onder
den indruk van den buitengewoon goed geslaagden Hoe-
meensehen oogst. Roemeensehe gerst wordt dagelijks drin-
gend aangeboden en de versehepingen van gerst uit Roe-menië hebben deze week ieeds een aanzienlijke vermeer-
dering ondergaan. Zaken waren slechts tot dalende prijzen
mogelijk en ofschoon men zich in Duitjschland wel voor
gerst interesseert, kwamen de zaken slechts moeilijk tot
stand, omdat nog steeds gedacht werd aan de mogelijk.
heid van verdere prijsdaling. Naast het overvloedige Boe-
meensehe aanbod was ook Noord-Amerika aanvanlcelijk
voor’oergerst flauw, weder tea gevolge van den grooten
Roemeensehen oogst. Tot dalende prijzen werden iii voer-
gerst uit de Vereenigcle Staten naar Nederland w’el zaken
gedaan en nu en dan ook naar Duitschland. De omzet
w’as echter niet groot en speciaal in Nederland w’as voor
aangekomen partijen de markt zeer gedrukt. Intusschen
bestond hier voor voergerst uit de Vereenigde Staten, te
leveren in de najaarsmaanden, tot de verlaagde prijzen
wel goede kooplust, tot tenslotte, evenals voor andere
gi-aansoorten in Noord-Amerika, ook voor gerst de markt
verbeterde met vrij sterke verhooging der prijzen. Roe-
menië heeft daarop echter nauwelijks met een prijsver-
hooging gereageerd, maar ondanks de vastere Amerikaan-
sche iiiarkten kwamen op 2 September slechts zeer weinig
zaken in Donau ‘Gerst naar Duitsehlancl tot stand. in
Nederland wordt Donaugerst tegenwoordig slechts bij uit-zondering gekocht en ook in Engeland, waar men onlangs
Doiiaugerst kocht, werden daarin deze week slechts zeer
weinig zaken gerapporteerd. Wel echter was dit in Enge-
land het geval voor Noorcl-Afrikaansehe en Noord-Amen-
kaansche gerst. Aan de termijnmarkt te Winnipeg sloot
IND USTRIEELF 1)ISCONTO
MAATSCHAPPIJ
AMSTERDAM LONDEN
BERL1.JN
PARIJS KOPENI-IAGEN
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL
f
25.000.000.-
VOLGESTORT GEPLAATST EN RESERVES
f
I,400.000.-
E7
II
Financiering van den afzet van industrieele producten.
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
809
gerst
01)
31 Augustus na eenig prijsherstel voor October
% d.ollarcent per 48 ]bs. lager doch voor December 1%
hooger dan op den 26sten.
II
a v e r was ook deze week weder, zoowel van Noord-
Amerika als van Argentinië, te duur in vergelijking met
cle prijzen, waartoe voortdurend haver uit Noord-Duitsch-
land wordt aangeboden. 1)e Duitsche haveroogli is blijk-baar zeer overvloedig en zelf s wordt uit Rostock bericht,
dat de aanvoer van haver daar zoo groot is, dat het spoor
het vel-voer daarvan naar die haven voorloopig heeft stop-
gezet. Haver uit Noord-i)uitschland, ter verscheping in de
herfstmaanden, werd in het eerste gedeelte der week weder
lager aangeboden, ofschoon toch geregeld groote hoeveel-heden naar de naburige landen werden verhandeld. Neder-
land nam aan die zaken weder een zeer levendig aandeel.
Vooral op September aflading was het aanbod buitenge-
woon dringend. In de laatste dagen zijn echter ook voor
Duitsehe haver de prijzen vrij wat verhoogd, doch ook op het verhoogde prijspeil bleek in Nederland de belangstel-
ling niet verdwenen te zijn en op 2 September kwamen
naar Rotterdam toch nog weder vrij belangrijke zaken uit
Mecklenburg, Pommeren en Joniugsbergen, op aflading
gedirende het geheele najaar, tot stand.
SUIKER.
De verschillende suikermarkten waren zeer kalm gestemd
met geringe fluctuaties. i)e termijnmarkt te N e w Y o r k was over het algemeen
goed prijshoudend, tengevolge van terughoudendheid van
de zijde der verkoopers van effectieve suiker, welke uit
den aard der zaak goeds verwachten van het Centrale Ver-
koopbureau èp Cuba. Daartegenover stonden echter een
record aantal aanbiedingen van September termijncoutrac-
ten en liquidaties (laarvan. De slotnoteeringen – luiden:
Spot Centr. 3.83; Sept. 2.06/7; Dec. 2.17; Mrt. 2.23;
Mei 2.20; Juli 2.36. Aan het einde der vorige week werden
nog 30.000 tons Cubasuiker Oct./Nov. afseheep tot 2’fio dc.
c. & fr. New York gekocht.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen in de afgeloopen week 47.000 tons; de versmeltin-gen 60.000 tons tegen 60.000 toiis in 1928 en de voorraden
606.000 tons tegen 385.791 tons.
De laatste C u b a-statistiek luidt als volgt:
1929
1928
1927
Ton
Ton
Ton
Cubaproductie ………..5.156.315 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………..99.120
80.239
95.521
Weekontv. afscheephavens . 31.828 43.051 39.813
Totaal sedert 1. Jan……4.447.511 3.278.986 3.745.795
Weekexport ………….108.021 76.187 79.769
Totale export sedert 1 Jan. 3.642.148 2.414.563 2.923.584
Voorraad afscheephavens . 792.323 864.423 822.211
Voorraad Binnenland
622.724
679.654
680.471
F. 0. L i c h t heeft geen nieuwe raming gepubliceerd voor
liet bietareaal van Europa, aangezien de wijzigingen in
vergelijking met de vorige raming te klein zouden zijn. De
totalen blijven dus alsnog:
1929/’30
1928f29
Raming Areaal
Europa zonder Rusland …………1.866.000 1.875.554
Rusland ………………………784.000 769.000
Totaal Europa ……………..2.650.000 2.644.554
Betreffende het weder in Augustus meldt Licht, dat –
niet uitzondering van Silezië – men in Duitschland alge-meen naar meer neerslag verlangt. De stand der bietvel-
den is weliswaar nog goed, doch nogal ten achter wegens
de langdurige droogte, waarvan men op lichte gronden
reeds den nadeeligen invloed begint te ondervinden. Het-
zelfde geldt vrijwel voor de overige landen van Europa –
vooral voor Frankrijk – met uitzondering echter van
Nederland, België, Denemarken en Zweden, waar de oog-
sten, wegens voldoende regens, er goed voor staan. Ook in
Rusland schijnt het weder – voor zoover de gegevens
l)ctrouwl)a zijn – gunstig te zijn geweest in Augustus.
De Europeesche bietoogst wordt door Mikusch als volgt
geraamd:
– 1929
1928
Ton
Ton
i)uitscblaiid
…………………..1.875.000
1.830.000
Tsjecho-Slowakije ………………1.030.000 1.050.000
Frankrijk …………………….975.000
890.000
Polen
………………………..800.000
740.000
Europa zonder Rusland ………….7.095.000 6.957.000
Europa met Rusland ……………8.575.000 8.337.000
Dc termijnmarkt te L o n d e ii bleef zoo goed als zonder
eenige prijsschommelingeu. De slotnoteeringen zijn onver-
anderd bij die der vorige week of een fractie beter. De
Engelsche Itaffinadeurs verlaagden hunne prijzen met 3 cl.
ot 9 d., naar gelang van de soort.
.I)e Suikermarkt op J a v a w’as vast gestemd zonder dat
er veel oznging. De iioteeringen liepen wat op en waren:
f
12% voor Sup. rcady en Aug/Sept. levering en
f
12%
voor Oct.
Oj 1.5 Augustus bedroeg het rendement van 150 fabrieken
1.8 pCt. minder dan verleden jaar.
H i e r te 1 a n d e was de termijnmarkt zeer stil, er gin-
gen slechts 47 conti-acten om.
Het slot luidt ongeveer als volgt voor resp. verkoopers
en koopers:
Aug.
f
13/12%; Dec.
f
l3%/127/;’
Mrt.
f
13%113%
Mei
f
1
3%1.13%.
KATOEN.
Marktbericht van dc Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 21 Augustus 1929.
De .A.merikaanschc katoenmarkt bleef tot jl. Zaterdag
vrij vast met een geringe neiging tot lagere prijzen. New-
York steeg dien dag echter tengevolge van minder gunstige
weerberichten, speiaal in Texas. Die markt was ook om
dezelfde redenen op Maandag vaster, toen ‘er verder aan-
zienlijke prijsstijgingen plaats hadden. Liverpool volgde en
alle maandfutures waren weer boven 10 d. per lb. Nadat
New-York gisteren hooger opende, had er later weer een
daling plaats, waardoor het grootste deel van de stijging
weer verloren ging. Liverpool October futures noteerden op
den lsten 10.21, doch daalden op den llden tot 9.65, terwijl
zij gisteren 9.98 noteerden, en het slot van gistcrenavond
10.07 bedroeg. Deze vrij groote fluctuaties houden zaken
tegen, doch kunnen om dezen tijd van het jaar verwacht
worden, als de markt zoo gevoelig is voor weerberichtën.
Ook Egyptische katben toont neiging tot stijgen.
De aankondiging van verleden Donderdagavond, dat de
vertegenwoordigers van werkgevers en w’erknemers er mede
accoord gingen om het geschil door arbitrage te beëindigen,
kwam als een groote verlichting. Men is Sir Horace Wilson
van het Ministerie van Landbouw veel dank verschuldigd
voor de tact, waarmede hij de onderhandelingen tot een
succesvol einde heeft gebracht. De Arbitrage Commissie is
benoemd en begint vandaag haar werkzaamheden. Men ver-
wacht, dat de beslissing in ongeveer tien dagen bekend ge-
maakt zal worden. Intusschen zijn de meeste fabrieken
Maandag weer geopend. ])e Amerikaansche garenmarkt
is bepaald flauw. Spiilners van Mule. en Riuggarens, zoo-
wel grove als medio nummers, vonden slechts een geringe
vraag. Transacties waren zeer beperkt en salesmen hadden
moeite om prijsstijgingen in aansluiting aan de stijging van
het ruwe product door te voeren. In de fijnere nummers
rapporteerden vele spinners meer vraag, doch dit was
niet algemeen. Egyptische spinners maakten het weinig
beter; slechts in enkele gevallen vernamen wij, dat ver-
koopen van flinke hoeveelheden plaats vonden. Men neemt
over het algemeen een afwachtende houding aan in ver-
band met het resultaat der onderhandelingen, waaraan
boven gerefbreerd wordt.
Wat de doekmarkt betreft, is de totstandkoming van grootere orders uitgebleven als gevolg van dc scherpe stijging van katoeuprjzen. De meeste markten
–
toonen
nog wel belangstelling, in het bijzonder Calcutta, doch het
prijsidee van koopers is, in verband met de stijging van
het ruwe materiaal, nog steeds zoodanig, dat zaken doen
onmogelijk is. Het zal ongetwijfeld eenigen tijd kosten
vöÔr verkooper en kooper tot elkander gebracht zijn, daar
lc€atstgenoemden eerst willen afwachten, hoe de markt zich
zal ontwikicelen. Niettegenstaande dat zijn de verwach-
tingen voor de toekomst gunstig. –
Manchester, d.d. 28 Augustus 1929.
‘De Amerikaansche katoenmarkt blijft nog steeds vast. De vraag is niet bijzonder groot, doch de murkttoestand
houdt verband met de berichten uit de katoendistricten,
clie niet al te gunstig luiden. Texas is dringend verlegen
om veel regen, en hoewel in andere centra de toestand
goed te noemen is, spreken enkele berichten van schade
door de boli-weevil. –
Met betrekking tot de garenmarkt is weinig te melden.
Wanneer men gemeend heeft, dat na de beëindiging van
het arbeiclsgeschil een verbetering in den handel zou in-
treden, zal men teleurgesteld zijn. Koopers toonen zich zeer gereserveerd, doch men moet niet verwachten, dat
de loonsverlaging eenig effect van beteekenis zal hebben op
BIO
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
4 September 1929
de garenprijzen. Ten slotte maakt deze loonsverlaging
slechts een zeer klein gedeelte van den kostprijs van het
afgewerkte product uit. Over het algemeen klagen spinners
over weinig orders, hoewel fabrikanten van grove num-
mers in de afgeloopen week succesvoller geweest zijn. Spin-
ners van Egyptische garens verkeeren in dezelfde om-standigheden; aanvragen zijn er wel binnen gekomen,
doch de geboden prijzen waren tè laag, om tot zaken te
leiden.
In de doekmarkt gaat meer om en aanvragen komen van
alle kanten binnen. Hoewel men hier en daar tot zaken is
gekomen, moest het grootste gedeelte teruggezonden worden
met verzoek om betere prijzefl. Het effect van de loonsver
–
laging
01)
prijzen van maLufacturen is door koopers over-
schat, doch dc vooruitzichten zijn gunstiger.
Liverpoolnoteeri ogen
Oost. koersen 20Aug. 27Aug.
21Aug. 28Aug. T.T.opBr.-Indië 1/5w 115*
li
F.G.F. Sakellaridis 16,60 17,05 T.T.op Hongkong 1/1 1 1/ ti
G.F. No. 1 Oomra 6,60 6,60 T.T. op Shanghai 2/4
1
4 214
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).
1
Aug.
’29
Overeenkomst ige periode
tot
23Aail.’29
1928
1927
Ontvangsten Gua5.}
269
113
372
Uitvoer naar Gr.Brittannië 1
25
30
34
‘t Vasteland etc
153
147
188
Japan
13
33
30
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
23Aug.’29
Overeenkomstig tijdstip
1928
1927
Amerik. havens ……….
.546
443
1005
Binnenland ………….184
258
338
New York ……………112
34
209
New Orleans ………….39
99
193
Liverpool ……………345
393
781
KOFFIE.
In de markt kwam in de afgeloopen week slechts onb-
cluidende verandering. De noteeringen aan de termijnmark-
ten wisselden af met kleine verschillen van den eeneii
dag op den anderen en ook de Rotterdamsche termijnmarkt
staat bij het afsluiten van dit O’erzicht op prijzen, bijna
eheel gelijk aan die van een week geleden. Brazilië was,
althans met Santos-aanbiediugen, in de laatste dagen eer
iets hooger, doch de offertes vak Rio zijn ongeveer
-f6
5.
1/6 per cwt. lager. Nederlandsch-Inclië zakte voor l’alein-bang Robusta iets in, doch de andere ôngewasschen so6r-
ten en ook gewasschen Robusta liepen er iets op.
Van de loco-markt valt nog altijd niets nieuws te be-
richten. De afzet blijft zich beperken tot het hoognoodige
voor directe behoefte en het wantrouwen in de toekomst
van het artikel heeft algemeen een dusdanigen omvang
aangenomen, dat verbetering in de stemming voor loco
voorloopig wel niet is te verwachten. De officieele notec-
ringen bleven onveranderd 52 ct. per
Y
2
KG. voor Robusta
en61 ct. voor Superior Santos.
Een telegram uit Brazilië vermeldde enkele dagen ge-leden, dat de limiét van de dagelijksche aanvoeren in dc
haven van Rio voos de laatste vijf dkgen van Augustus ge-
bracht vas op 14.752 balen en voor dé eerste helft van
September op 10.351 balen. Enkele dagen daarna echter
kwam reeds bericht, dat het dagelijksch rantsoen voor de
eerste helft van September verhoogd was met 4500 balen.
Hierdoor werden die aanvoeren gebracht
01)
hetzelfde cijfer,
dat voor het laatste gedeelte van Augustus had gegolden.
De temperatuur in Brazilië was in den laatsten tijd
steeds belangrijk boven het vriespunt (de laagste tempe-
ratuur is geweest
110
Celsius) met regen in verschillende
districten çn mooi weder in andere. De kans op vorst
schijnt, nu het warme weder aldaar in aantocht is, thans voor ]3razilië wei als verdwenen te kunnen worden be-
schouwd en daarmede is de mogelijkheid, dat voor het vol-
gend seizon weder gerekend moêt worden op minstens
een niiddelmatigen oogst en wellicht op meer dan dat,, –
zçer groot geworden. Aangezien dc overige koffie-produ-
eerencle landen in het vorige seizoen een oogst geleverd
hebben, omgerekend in balen van 60 KO., van ongeveer
10 millioen balen en de opbrengst van deze landen steeds
regelmatig iii (Ie consumptie overgaat, heeft de wereld bij
een verbruik van ongeveer 25.500.000 balen, ongeveer
15.500.000 balen Brazielkoffic noodig, aangenomen dat de
opbrengst van de anderè landen dit jaar niet grooter is
dan 10.000.000 balen. Wat er in de toekomst van de poli-
tiek van het Braziliaansche Koffie-Instituut tot het op-
houden van de prijzen tereèht moet komen, wordt onder
deze omstandigheden steeds twijfelaehtiger, te meer daar
dooi den geweldigen nicuwen aanplant van de laatste.jaren
in de verschillenc1e Staten van Brazilië nu van jaar tot
jaar vele millioenen jonge boomen telkens beginnen vrucht
te dragèn.
STATISTISCH OVERZI
TARWE
HardWinter No.2 loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.G.
R000E
AmericanNo2i)
loco
Rotterdam
per 100 K.G.
MAIS
La Plata
loco
R’damjA’dam
per 2000 K.G.
GERST
Amer.No.23)
loco
Rotterdam
–
per
2000 K.G.
LIJNZAAD
La Plata
loco
–
R’damjA’dam
per 19601(0.
STEENKOLEN
Westfaalschej
Hollandsche
bunkerkolen,
.
ongezeefd f.o.b.
R’damjA’dam per 1000 K.G.
PETROLEUM
-Mid. Contin.
Crude
33 tlm 33,95
s. g.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b
Middlesbough
per Eng, ton
KOPER
Standaan
Locoprijze
Londen
‘
per Eng. tc
f1.
1
010
II.
Qji
fi.
0j
f1.
%
f1.
0
10
f1.
510
$
°jo
Sh.
0j
£
Jaargemidd. 1925
17.20 1100,0
13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
1.68
100,0
731-
100,0
62.116
Ii
–
1926
15,90 192,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4 360,50
.
77,9
.17,90
165,74
1.89
.112,5
8616
118,5
58.11-
lanuari
1927
15,22
88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75
104,2
8516
117,3
55.716
lebruari
15,22
5
88,5
13,05
99,8
167,00
‘
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10
.
112,0 1.70
101,2
8316
114,4
54.161
Maart
»
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25 92,9
354,75
76,7
11,25
104,2 1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
ril
,,
14,80
86,0
12,825
98,1
173,00
–
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00 101,9
1.22
.
72,6
80!-
109,6
55.216
ei
15,75
91,6
13,57
5
103,8
172.75
74,6 258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
‘1.22
72,6
741-
101,4
54.141-
luni
15,60
90,7
13,20
101,0
175,25′
75,8 246,00
104,2
372,75 80,6
11,00
101,9 1.22
72,6
70/-
95,9
54.216
juli
15,10
87,8
12,05
92,2 171,50
74,1
235.75
99,9 367,75 79,5
1110
102,8
1.22
72,6
701-
95,9
53.19j-
Augustus
14,87
5
86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25
79,6
1105
.
102,3
1.22
72,6
691- 94,5
55.516
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9.
179,50
77,5
23325
98,8 369,50 79,9
10,90
100,9
1.22
72,6
651-
189,0
54.131-
October
13,725
79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
23050
97,7
359,00 77,6
10,90 100,9
1.22
72,6
651-
89,0
55.51-
November
13,45
78,2
12,125
92,7
184,75
–
79,8 233,25
98,8 349,75
75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.11-
December
,,
13,40
77,9
12,57
5
96,2
201,00
86,8
246,25 104,3
348,25 75.3
10,60
98.1
‘1.22
‘
72,6
651-
89,0
60.2/-
lanuari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
lebruari
,,
13,80
80,2
12,87
5
985
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
Maart
,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8 9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.3/6
April
,,
15,30
88,9
14,97
5
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
661-
90,4
61.1416
Mei
,,
15,30
88,9
15,476
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
80,4
10,60 98,1 1.19
70,8
66f-
90,4
6215f-
«
14,37
5
83,6
14,27
5
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25
79,0
10,10
93,5
L19
70,8
661- 90,4
63.171-
J
uni
uh
14,25
82,8,
13,07
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.181-
Augustus12,00
69,8
12,62
5′
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
.
350,75 75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
601- 90,4
62.1016
September
11,65
67,7
11,57
5
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75
.
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.8/-
October
12,27
5
71,4
12,27
93,8
218,50
94,4
189,50
‘80,3
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
November
»
12,325
71,7
12,075
92,4
227,25
98,2
185,50
78,6 386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
December. ..
12.30
71,5
11,90
91,0 220,25
95,1
180,50
76,5 373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-
lanuari
1929
12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3
365,00
78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661- 90,4
75.1016
lebruari
»
12,72
5
74,0
12,65
96,7
.
236,00
101,9 194,75
82,5 357,25
77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66j6
91,1
78-16
Maart
»
12,65
73,5
12,625
96,6
233,00
100,6
191,75
81,3
359,00
77,6
.12,00
111,1′
1.11
66,1
67/-
91,8
89.81-
April
»
12,12
70,5
11,62
5
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
68!-
93,2
82.1716
Mei
–
11,125
64,1
10,57
5
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50 78,6
‘11,15
103,3
1
1.16
69,0
6916
95,2
75.4/6
Juhi
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25
104,2
1
130
77,4
711-
97,3
74.11/-
Juli
»
12,80
74,3
11,20
85,6 218,50 94,4
191.25
81,0
415,50 89,8
11,25
.
104,2
1
L30
77,4
7216
.
99,3
72.1216
Augustus
,,
.
13,12
5
76,3
10,75
.
82,2
202,50 87,5
182,75
.77,4
452,50
97,8
11,25
104,2
I
1.30
77,4
72(6
99,31
73171-
2 Septenmber,,
.12,85
74,7 10,50
.
80,3
197,00
85,1
172,00
.72,9
454,00 98,2
11,25
104,2
1
–
‘
–
7216
99,3
75.51-
– t)
Mei zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8.en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2
)rrWestetn vôôr de invoerli * Manitoba No. 3. fZuid-Russische.
–
.
–
4 September 1929
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
al
i)e prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op pronite ver.scheping zijn thans ongeveer 92/- 1. 951-
per cwt. en van dito Prima ongeveer 971- Ii 9916, terwijl
zij van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte
verscheping, bedragen 6913 k 71/6.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogeublik:
Palembang Robusta, September-verscheping, 3434 et.;
]lenkoelen . Robusta, September-verscheping, 3534 ct.;
Mandheling Robusta, September-verscheping, 39 et.;
W.I.B. f.a.q. Robusta, September-verscheping, 48Y21 ct., alles
pci’ . KG., cif, uitgeleverd gewicht, netto’ contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldençle
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:
Sept.
1
Dec.
1
Maart
J
Mei
30 Aug.
……
$14,25
$
13,96
$
13,35
$
12,96
26
,.
……
,,
14,31
.
,,
13,96
13,40 12,93
19
,.
……
.
,,
14,35
,,
13,88
13,39
12,98
12
,.
……
.
.,,
13,76
,,
13,10
,,
12,70
12,42
Rotterdam, 3 September 1929.
(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.
Data
le Rio
te San los
T
Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
I
Prijs
t Voorraad Prijs
(In Balen)
1
No.7
1
)
1
(In Balen)
1
No.41)
1
2 Sept. 1929
276.000
1
25.200
887.000
33.500
5496′
16 Aug. 1929
269.000
1
25.600 991.000
33.500
1512
54
1
6
1512 P
19
,,
1929
256.000
1
26.000
1.012.000 33.500
5499
1512
2 Sept. 1928
260.000 29.150 1.069.000
33.500
55041
1512
1)
In Reis.
Oniangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.
te Rio
1
te San tas
Data
Afgeloopen
Sedert
Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli
31 Aug. 1929
73.000 497.000
1
158.000.
1.300.000
31 Aug. 1928
61.000
560.000
75.000
1.362.000
THEE.
Over de theeniarkt in dc afgeloopen week valt slts
te vermelden, dat koopers meer belangstelling aan den dag
legden, vooral ‘oor superieure en ordinaire soorten. Lage
1
middensoorten verloren ook thans nog iets in prijs, doch
overigens kon het prijsniveau van de vorige week zich
handhaven en werd soms’ zelfs overscllredlen.
Voor Java en Sumatra thee verliep de Londcnsche veiling
beter clan die voor Ceylon-thee.
De veiling te Calcutta verliep onregelmatig met lagere
prijzen voor alle sorteeringen. Niettemin konden 40.000
,kisten op een totaal aanbod van 45.000 kn. koopers vinden.
Het aanbod in de e.v. veiling op 5 September te Amster-
dam is veel geringer dan veertien dagen geleden, al. nog
geen 13.000 kisten.
Amsterdam, 2 September 1929.
VERKEERS WEZEN.
VRACHTENMARKT.
.i.
Graan van Noord-Amerika.
De vraag naar tonnage op deze markt blijft nog steeds gering, terwijl er nog geen
tèekenen zijn, dat de vraag binnenkort zal toenemen. 1)e
‘eenige afsluiting die in de afgeloopen week plaats vond
betreft een boot van 25.000 qtrs. naar U.K., per eerste
helft September, tegen 213 per qtr. zwaar graan, met de
optie Antwerpen of Rotterdam, tegen 21.. Dit kan her-
haald worden; verder is de vraag beperkt tot orders naar Rotterdam per begin September tegen $ 0.10 voor gerst,
naar Antwerpen of Rotterdam tegen $ 0.10, wellicht $ 0.11,
basis zwaar graan, optie Hamburg of Brenien tegen $ 0.01
extra, per eind September/begin October, en naar Rotter-
dani per eind Octoberfbegin November voor gerst tegen
wellicht $ 0.14. Naar Denemarken en Zweden worden een
of twee aanvragen gecirculeerd per September op basis
van drie loshavens, doch dit zijn nog geen definitieve
orders. Van de Northern range
zijn nog steeds geen volle
ladingen aan de markt, terwijl van de’ golfhavens alleen
voor Griekenland definitieve ladingen aan de markt zijn.
Een boot van 30.000 qtrs. werd naar die bestemming ge-
sloten tegen 413 per qtr. zwaar graan, voor tweede helft
September.
Van de
Noord-Pacific
waren bevrachters niet bij machte
voor, de eerste maanden tot zaken te komen; tonnage van
middelmatige grootte per eind Septemberfüctober werd
tevergeefs tegen 281. aangeboden van Portiand of Puget
Sound naar TJ.K.fContinent. Voor het nieuwe seizoen hou-
den bevrachters zich aan hun basiscijfer van 27/6 Van.
couver/’tJ.K./Continent, en slaagden zij erin twee Japan-
scbe booten, elk 7200 ton, 10′ pCt., per eind October/No-
vember op deze condities af te sluiten. Over ‘t algemeen
GROOTHANDEL5PRIJZEN
1
)
TIN
oprijzen
nuen per
ng. ton
KATOEN
for Middling
locoprijzen
New York
per Ib.
WOL
gekamde
Australische,
Merino,
64’s
Av.
loco Bradford
per Ib.
WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
SO’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen per Ib.
SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam.
per 100 K.G.
KOFFIE
,
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
1
12 K.G.
THEE
All. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
tratheep.’12K0.
Indexcijfer
vjh. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van
1913= 100 tot 1925= 100
Indexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927= 100-
tot
1925=100
1
°fo
1111,1
8 cts.
0f
pence
ijs
pence
Oj
o
Sh.,
Oj
o
11.
0(o
cts.
01
ets.
171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2111,625 100,0
18,75 100,0
61,375-
100,0 ‘84,5
100,0 100,0
100,0
1716
17,55
75,5
47,25
85,9
24,75
83,9
21-
67,4
17,50
.
93,3
55,375
90,2
94,25 111,5
93,2
92,9
1316
114,4
13,45
‘
57,5
45,00
81,8
25,25
85,6
117,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93,5
88,9
816
118,2
1415
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1(7,125
53,7
21 l2S
112,7
48,75
79,4 71,25
84,3 94,2
89,9
151-
119,4
1425
61,3 47,75
86,8
26,50
89,8
‘118,25
56,8
2062′
110,0
48
78,2 70
82,8 92,9
89,2
II-
116,1
14,75
63,4 47,50
86,4
26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48 78,2 72,25
85,5
92,3
88,7
12/-
112,9
16,15
69,5 47,00
85,5
26,00
88,1
117,75
55,4
20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
-93,5
90,4
(6
113,2 16,85
72,7
47,25
85,9
26,00
88,1
116
50,5
18,375
98,0
47
76,6
81,25 96,2
96,1
89,6
1516
110,7 17,90
77,0 48,50
88,2
26,50
89,8
114,75
47,0
18,625′
99,3
47
76,6
84
99,4 97,4
92,2
-16 111,5 19,70
84,7
48,50
88,2
26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
98,7 45,375 73,9
–
–
96,1
90,2
1216
109,8
22,05 94,4 50,00 90,9 26,50
89,8
1(4,25
45,6
17,87
6
95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
216
100,9
20,65 88,8 50,25 91,4 26,75
90,7
1(4,375
46,0
16,87
5
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
4/6
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0
28,50
96,6
116,5
51,9
17,25
92,0 46 74,9
96
113,6
97,4
88,9
1316
101,8
19,70
84,7
51,50
93,6 28,75
97,3
1/ 7,75
55,4
17,875,
95,3 46 74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
1!-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4 29,75
100,8
117,25
54,0
17,375′-
92,7
46
74,9 84,5
100,0
98,7
87,9
1016
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5
31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
1716
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1(0,75
35,8
16,875
e
90,0
47
76,6 79
‘
93,5
98,1
89,2
51-
89,5
20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6
74,25
87,9 98,7
90,5
131-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-/9
25,3
16,62
5
*
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
116
83,4
21,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-(9,25
26,0
15,75
84,0 49
–
79,8
73,25
86,7 98,7
89,8 19/-.
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4
31,25
105,9
-(9,25
26,0
15,50
82,7 49,875
81,3
71,25
84,3 95,5
88,2
18/- 80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
85.3
51,875
84,5
67,75
80,1
92,9
86,6
7/6
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5
29,00 98,3
-/8,5
23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
191-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4
-/8,8
24,7
14,625
78,0
53′
86,4
73 86,4
942
85,1 10/6
88,8
19,90
85,6
47,25
85,9
27,50
93,2
-(8,625
24,2
”
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6
955
85,1
3!-
87,2 20,45
88,0
46,25
84,1
28,00 94,9 -‘/8,5 23,9
13,925
•
74,3 51,75
84,3
76,5
90,5 95,5
84,8
7/6
84,9 20,20
86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-19,875
27,9
13,77
5
.
d
73,5
53,125 86,6 77,25
91,4 94,2
84,6
1
1
–
85,0 20,10
86,5
44,25
,
80,5
27,75
94,1
1/-
33,7
13,375′
71,3 54
88,0 74,25
87,9 94,2
85,4
1/6
84,4 21,25
91,4
44,00
80,0
27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
,
72,0
54
88,0 72,75
86,1
94,8
‘
85,8
5(6
79,2
20,45 88,0
–
43,25
78,6
27,25
92,4 -110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0 74,25
87,9
92,9
83,9
516
75,3 t
19,40
83,4
41,50
,
75,5
26,25
89,0
-110,875
30,5
12,25
65,3
54
. –
88,0 73,50 87,0
91,6
81,7
5/-
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3
-110,625
29,8
12,00
,
64,0
54
88,0.
69,50
82,2
91,0
81,9
5(6
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5 24,75
83,9
-(II
30,9
13,425
–
71,6
54
88,0
68,50
81,1
9I,0
–
83,7
III-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
,
69,3 53,50
87,2 57,50
68,0
7(6
78,8
1
-1
10,3125
28,9
I3,00
,
69,3
52
84,7
idige officieele noteeringswijze (jan.
I928).3)
= Malting vôôr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (jan.
1928).
4)
Jaar- en maandgemiddelden afgerond
op
1
1 pence.
812
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICIÏTEN
4 September 1929
zijn reeclers evenwel niet bereid deze afsluitingen te her-.
halen.
1
La Plata.
Deze markt was in cle afgeloopen week zeer
ontmoedigend; slechts weinige afsluitingen kwamen tot
stand met uitzondering van het einde der week, toen
reeclers van September booten genoodzaakt waren in de.
markt te komen en elk vrachtcijfer te accepteeren dat
aangeboden werd. Een boot van 5500 ton werd gedican van
de Bovenrivier naar UK/Continent tegen 17/6, en een
naar Barcelona tegen 201-. Santa F6 nam een 6200 tonner
op naar UK/Continent tegen 18(6; ook werd van daar,
naar de Trondhjem/Stoekholm Range bevracht tegen 2016.7
Van Buenos Aires werd een 7000 tonner gesloten naar
U.K.fContinent tegen 1.416, en van Ba.hia Blauca een boot
van 7700 ton, 10 pCt., naar Londen tegen 1519. Van Bahia
Blanca en Necochea werd een boot va.n maximum 7000 ton
per 5/20 September bevraeht naar Londen, Huli of Dun-,
ston tegen 1819 met 66n en 19/9 met twee loshavens, ter-
wijl een zeer prompte boot van maximum 7500 ton van’
Rosario naar New-York tegen $ 5.— gedaan werd voor een lading lijnzaad.
S,iiker van West-Indië.
Van Cuba werd een 6000 tonner bevracht per midden September naar IJ.E./Continent tegen 1816 en een boot van 600016500 ton per 16/25 September
ûaar Gothenburg tegen 211-. Verclere definitieve orders
naar Europa zijn er niet. Nu het Suiker Syndicaat te New-
York evenw’el verdere zaken heeft opgegeven en het te ver-
wachten is, dat de Londensche suikerhandelaren op f.o.b.
basis zullen koopen, kunnen binnenkort weer nieuwe orders
verwacht worden.
Chilisalpeter.
De buitengewoon flauwe La Platamarkt
stelde bevraehters in staat een merkbare reductie in de
vrachten van. Chili af te dwingen. Twee 7000 tonners (in’
ballast vertrekkende van de La Platarivier), resp. per
20 September/10 October en 1/31
.
October, ‘werden afge-
sloten naar Bordeaux/Hamburg Rauge tegen 251-, optie
Noord-Spanje 261-, I{iddellandsehe Zee 271-, Adriatische
Zee of .Alexandri 281- en, Danzig 27/6. Meerdere booten
van dezelfde grootte konden verkregen worden op dezelfde
voorwaarden, doch de meeste orders zijn voor kleinere
booten; voor een boot van 5300/5800 ton per 101310etober
betaalden .bevtachters 281- naicr Noord-Spanje, optie Mid
dellandsche Zee 291..
Lijnruimte werd vrijwel verwaarloosd; de lijuvrachten
ondergingen dan ook slechts een zeer geringe verbetering.
De volgende bokingen vonden plaats: 3000 ton per
25 Augustus/30 September naar Antwerpen/Rotterdam of
Hamburg, tegen 2019 (netto) met de optie Duinkerken of
Delfzijl tegen 22/3; 3000 ton per 1130 September naar’
Antwerpen/RotterdamfBremen/Hamburg, 112 havens, tegen’
20/9 (netto), optie Duinkerken 22(3; 1000/1500 ton pei
1/30 September naar DuinkerkenfAntwerpenfRotterda.m/
Hamburg tegen 21/6 (minus commissie) en 4000 ton per
20 September/20 October naar BordeauxtHavreTDuinker-
ken/Antwerpen tegen 2316 (minus commissie) met de optié
La Pallice, St. Nazaire, Nantes, Dieppe, Calais of Gent
tegen 24/6. Naar de Vereenigde Staten zijn voor de eerste
maanden geen definitieve orders; de vracht blijft nomi
naal $5.—.
Oosten.
Over het algemeen bleven de markten van deze
richting flauw. Betrekkelijk weinig zaken werden gedaan;
toch bleven de vrachten over het geheel genomen vast, ten-gevolge van het feit, dat er gèen overvlvoed van tohnage is
Van den
Donan
is de markt voor September en Scptem
ber/October weer levendig geweest. De vrachten bleven
evenwel op hetzelfde peil, ni. 18/3 naar Antwerpen (Ham-
burg, met 6 d. reductie naar Antwerpen of Rotterdam
Ook is een boot van middelmatige grootte afgesloten per
21 October/11 November tegen 1816 U.K., 1719 Bordeaux/
Hamburg, 1713 Antwerpen of Rotterdam, en 9 d. minder
naar het Bristol Kanaal.
Van de
Zwarte Zee
blijven bevrachters 15/- noteeren,
basis Continent.
Midclellandsche Zee.
Deze markt is zeer levendig ge-
vcest, doch de vrachten ondergingen niet veel wijziging.
De volgende ertsladingen werden afgesloten: Bizerta/Rot-
terdam 511 AlgiersfNevpott Doik 6/6, Melilla/Duiiiker
ken 7/-, Boucau 7/9, Almeria Pier(Barrow 716 en Les
FalaisesfCarcliff 714.
Phosfaatladingen zijn in de markt van Sfax naar Ips’
wich en King’s Lynn tegen 12/6, Bona Stolzenhagen 819 en
Bona Hamburg of Harburg 716. Afgesloten ‘werd: Sfax/
Vlaardingen
•
tegen 716 en naar Gent 7/9.
Van
Noord-S p/nje
is weinig gedaan, doch de vrachteijfers
zijn onveranderd. Bevracht werd: Bilbao/Tyne Doek tegen
71- tot 716 en naar Duinkerken tegen 619, Salta Cabal’lof
Duinkerken 71-. De vracht naar Rotterdam bleef 611.
Kolen’ van UK..
J)e vrachten naar Zuid-Amerika onder-
vonden in het begin der afgeloopen week een belangrijke
stijging, maar nadat verschillende booten bevracht waren,
was er een lichte inzinking te bespeuren. Nadat voor
Wales/Rio 151- betaald was, daalde deze vracht tot 1413.
Naar Buenos Aires werd afgesloten tegen 1519 en 15/6. De
vrachten naar de Middellancische Zee waren wederom ge-
makkelijker. Van Zuid-Wales werd gesloten: Sundsvall 716,
Antwerpen 413, Gibraltar 816, Barcelona 121-, Marseille
9/9, West-Italië 8(3 en 8/9, Venetië 111-, Port-Said 1019,
Alexandiië 11144, Colombo 171- Rio 1413, en van de Oost-
kust: Aarhus 6/6, Stettin 5/9, Antwerpen 41-, Rouaan 419,
Bordeaux 713, ‘Lissabon 1013, Algiers 913, Genua 1016, l’ort-
Said 1116 en Alexandrië 12/-.
RLJNVAART.
Week van 25 t/m. 31
Augustus 1929.
De aanvoeren van zeezijde werden beduidend mindct.
Scheepsruimte bleef bij matige vraag voldoende beschik-
baar. De ertsvrachten bedroegen maximum
f
0.70/0.80 en
minimum
f
0.6010.70
ter
last met resp. 4 en 8 losdagen.
Naar den Bovehrijn werd uitsluitend in daghuur bevracht.
Deze huren varieerden tusschen maximum
31/
en minimum
3 ets. per ton. Het sleeploon werd genoteerd volgens het
35 ets. tarief. De waterstand bleef vallend. Naar den Bo-
venrijn werd op maximum 2.10 en naar den Benedenrijn
op maximum 2.70 ad2.80 M. afgeladen.
In cle Ruhrhavens bleef de algemeene toestand onge-
wijzigd. Er was matige vraag; ruimte was tuimschoots
voldoende. De vracht voor exportkolen bedroeg Mk. 1.40
per 1000 KG. inclusief sleeploon naar Rotterdam.
ONTVANGEN BOEKEN.
Société des Nations, Section économique ei finare-cière: Annuaire Statistique International 1958.
Genève 1929.
De eerste uifgawe van het Annuaire Statistique Interna-
tional, diejn 1927 is gepulbliceerd ter gelegenheid van de
Internationale Eoononiische Conferentie, bevat ‘de gegevens
over 192511 926, de tweede ‘diie over 192611927 en de onilangis
verschenen uitgave die over 1927119228.
Dit jaarboek verschaft. zeer nauwkeurge gegevens om-
trent grondgebied, bevolking (gebeorte, overlijden, groei
der bevolking, werklos.h.e’id, la.ndverhuizing), veestapel,
productie (granen, iweefstoifen, ertsen en ‘delfjstoff en, olie-
houden’de zaden, kun;stmest, enz.), wereidhanciel, naar
waarde en naar gewicht, scheepvaart, zeevrachiten, spoor-
wegen, automobielen, openbare financiën (korte in’honcl der
begrootingen, u.it’treksels uit ‘de ontvangsten en uitgaven,
staatssdhulden).
De voornaamste bronnen, waaraan (leze verschillende statistieken zijn ontleend, worden vermeld, in de nootjes
bij de tabellen. Deze bronnen dragen in ‘de meeste gevallen
een officieel karakter (nationale statistieken, sta’tisliisc}ic
jaarhoeken, jaarverslagen van de geneeskun’cl.ige diensten,
officieele volkstellingen, betgrotin’gsstulcken, enz.).
Het Institut International d’Agriculture verstrekte de
landbouwstabistieken, terwijl het Bureau Intern abional dii
Travail, hetzij geheel hetzij gedeeltelijk, de statistieken over
de sch’ommelingeil van de ‘landverhuizing, de werklosheid
en de kleinbandeisprjzen verschafte. Ten slotte werden
eenige cijfers aan verschillende publicaties van de Seetion
Eeonomique et Fina.nc,ière ontleend, waanvan men een lijt
aan het slot van deze uitgave aantre1t. –
Financieele Administratie van Gemeentewerken,
door
P. van Dienst, Hoofdcommies-boekhou der bij Pu-
blieke, Werken te Hilversum en F. W. Jacobs,
Hoofdboekhouder bij Gemeentewerken te Bus-
sum. Alphen aan den Rijn 1929; N. Samsom.
De schrijver’s geven in ‘dit ‘werkje een volledig over.7Âcht
van de financieele acbein.istnatiie van gemeentewerken. Da.ar-
bij worden behandeld de boekingen voor het geval, dat voor
den dienst van gemeentewerken de bedrjfnvorin -is gekozen,
en tevens ‘wordt aanidadht geschonken aan de boekingen,
welke noodig
zijn,
indien alle uitgaven en ontvangsten over
genieentebegroobing en -rekening loopen.
Besproken worden om, het algemeen karaiter van den
dienst, de loonadmi’niistratie, de magazijnaclm’iuistra’tiie, de
leveringen enz. door derden, de verdeeling der ‘bedrjfson-
kosten en de boekhouding van den die’st genwen.tewerken,
zoowel hij den bec}rijfsvorm als zonder den bedrijfsvorm.