Jrg. 12, editie 621

23 £VUVEMBER 1927

AUTEURSRECHT VûORRprrnnniiw

Economisch-Statistische
Benchten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

12
JAARGANG

WOENSDAG
23 NOVEMBER
1927

No. 621

INHOUD

BIz
KOERSVERANIJEHING IN
ONZE
HANIJELSPOLITIEK
door
Prof. Mr. Dr. 0. M. Verrijn *Stuart …………..102S
invoering der Ziektewet 1 door
D. F. E. Post huma . 1031
De Nederlandsche gulden, een verkeerde maatregel
met Naschrift door
Dr. C. Hoitsenia …………..l03
De Rijksmiddelen

…………………………….
1034
I3IJJTENLANDSOHE MEDEWERKING:
Het memorandum van Parker Gilbert door 1)r. Cari
Krümer………………………………1035
Duitschiand en de herstelbetalingen door
F. W.
Forge………………………………..1036
BOEKAANKONDIGING:
John Murray: America’s Secret; the causes of her
economie success, bespr. door
Jonkvrou’we H. M.
van Hardenbroek
……………………….1037
?IIAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijkemiddelen ………………..1039
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN …………..
1039-1046
Geld koersen.

Ban kstaten.

Goederen handel.
Wisselkoersen.

Effectenbeurzen.

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECONOMISCH.STA7’Jsq’J5c IIE BERICHTEN.

COMMISSIE VAN ADVIES.
P”of. Mr. D. van Blom; J. van flassel t; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr, L. F. T!. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
I?cngers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis; Air.
Q. J. Ter pstra, Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. Af. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: S. Posthuma.

Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekenjng 8408.

Abonnementsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
In&tituut ontvangen het weekblad gratis.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abown.ement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh d van Ditmor’s Uitgevers-Alaatschappij, Rot.
terdam, Amsterdam, ‘s-G’ravenhage. Postch.èque-
en
giro-
rekening No. 6729.

22
NOVEMBER 1927.

Hot aanbod van geld werd deze week nog weer klei-

ier. Vooral voor wissels was er weinig geld beschik-

baar, zoodat dc rente weder hoogér werd. Kon men de

vorige week zoo nu eis dan enkele posten voor 4% pCt.

ilaatsen, deze week was daarvan geen sprake en aan

ht einde der week moest meestal zelfs 4
9
fio pCt. wor-
tien toegestaan. In de rente voor prolongatie en voor

callgcl.d kwam geen verandering. i)e prolongatieren te

schommelde weder ‘tusschen 4X
,
en 5 pOt.; terwijl eaU-geld voor 4’% tot 4% pOt, werd verhandeld.

* *
*

De Minister van Financiën stelt de inschrijving

open op schatkisstpapier op Woensdag 23 November

as. Aangeboden worden weder drie- en zes-maands
proniesseti, en 5 pOt. biljetten tot een ‘totaal bedrag
vanf 25 millioen.

De binnenlandsche uitzettingen van De Nederland-

sc’h•e Bank zijn gedurende de afgeloopen week eenigs-

zins verder teruggegaa
–
n. De post birinenlandsche wis-
sels ‘daalde met
f
6,1 millioen. De heleeningen geven
een vermindering van
f
1,1 millioen ‘te zien.

Dc goudvoorraad der Bank v.ertoont een stijging
van
f
4 millioen, Het zilver vermeerderde met

f
300.000. De post papier op het buitenland klom
met
f
13,5 millioe’n, terwijl de diverse rekeningen

onder het actief een daling van
f
3,6 millioen te zien

geven. Blijkbaar heeft de Bank dus ook in de af’geloo-

pen week weer vrij belangrijke ‘bedragen aan buiten-
landsehe valuta aangekocht.

De biljettencircu]atie verminderde met
f
13,8 mil-
lioen. Het tegoed van het Rijk geeft een stijging van

f
13,6 millioen ‘te zien. De saldi van anderen blijken
met
f
7,2 millioen te zijn toegenomen. Het beschik-
baar metaalsaldo klom met
f
3 millioen. Het clekkings-
percentage ‘bedraagt ruim 41.

* *
*

De wisselmarkt was zeer stil. De stemming was vrij

flauw. Dollars liepen terug van
2,477/s
tot 2,4734; Ponden daalden van 12,07% tot 12,0634 en Marken

van 59,11% tot 59,06. Aan het einde der week kwam

er eenige verbetering voor Ponden en Marken maar

Dollars bleven aangeboden en gisteren werd voor

2,47fie afgedaan. De overige wissels schommelden

meestal evenredig aan den Pondkoers, alleen Oslo was

vast. De koers kon van 65,47% opkomen tot 65,90.

Daarna trad eeh’ter weder een kleine reactie in. Slot
6 5,7 7 34.

LONDEN,
21
NOVEMBER
1927.

Er was goede vraag naar geld in de eerste helft van

verleden week, zoodat prijzen ‘tot 5 pOt. voor ,,day

to day .money” werden betaald om de Bank van Enge-

land te vermijden. De op 15 November vervallende

•divi’dendeu maakten geld ‘in de tweede helft van de

week ruimer, wat zich ook afspiegelde in het deposito.-
cijfèr bij ‘de Bank, .dat intusschen ‘toch nog beneden de

100 millioen pond bleef, de limiet voor werkelijke
comfort in de geldmarkt.

Er bleek verder goede vraag te bestaan voor geld

‘tot ver in de tweede helft van December en tot ‘begin
Januari,

Disconto bleef op het niveau van 451ie-_%, waal-op

het zich nu reeds geruimen tijd beweegt en waarop de

Bank ‘het voorloopig althans schijnt te willen houden.

De omzet in wissels was, hoewel klein, toch iets rui-

mer dan in de laatste weken.
Deviezen ‘zijn kalm; Dollars aangeboden of, juister,

Pon’den gezocht in New York, zoodat de prijs verder
tot 4,87% ‘opliep.

•, •

1028
»

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November1927

KOERSVERANDERING INIONZE

HANDELSPOLITIEK.

Er is reeds meermalen op gewezen, dat men in ons
land niet meer kan spreken van eene tegenstelLing tus-schen vrijhandelaren en protectioni-sten. Er zijn eigen-
S

lijk geen protectionisten. Er zijn eeiierzij’ds vrijhaide-

laren, die met erkenning van alle ‘bezwaren van den
hu-i-digen toestand in -do internationale handels-politiek

van meenin-g zijn, ‘dat dubbele tarieven en ,,safeguar-

ding”
per ‘se
groote nadeelen met zich brengen, waar-

tegen de mogelijke voordeelen voor enkelen in den

lande niet–opwegen en waardoor ons land zich’zou zièn

gedrongen in de-richting van eene steeds verdergaande

ongewen-schte protectiepolitiek. En er zijn anderzijds

degenen; die zich ui-tsloven niet voor rasechte protec

tionisten -door te gaan en’ die men -als de ,,geen pr’o-

tec’tionist, maar…..
”
richting

•
kan aanduiden.

Deze rt.ypeering der bestaande tegenstellingen toont

wel, hoeveel -moeite het ‘toch kost -om het theore-
tisch en practisch wèl gefundeerd beginsel eener vi’ije

han-delspolit-iek aa’n.te ‘tasten. Zij, die de vrijhandels-
politiek iii de pictijk . -bestrijden; -doen alle moeitë

onder het nieuwe•mÔ-t’to – van actieve handelspolitiek,

-dat, de leuze de
r ‘beschermipg -hoeft -vervangen, het

verwijt te ontgaan, dat ij in de oude .dw-alingen •van

het pro-t-ectionisme -zijn vervallen. Zij leggen ‘zich daar-

‘mede intussehen den zwaren last op -‘oni afdoch’de te

bewijzen, dat eene afwijking van’ in het -algemeen als

juist erkende handelpolit-ieke -beginselen meer voor-

dan nadeel brengt.
Men weet, dat met’d-ezen bewijslast -maar al -to vadk

een loopje iis genomen. Hetgeen begrijpelijk is, want

het gevraagde bewijs .is praktisch vrijwel nimmer te

leveren,, om-dat -de stellingen van hen, die de handels-
politiek willen veranderen, nu eenmaal gewoonlijk niet

houdbaar zijn. Tot voor kort mocht men in.tusschen aaiinemen, dat

onze Regeering zich er wèl -van bewust was, -dat ont-

houding van Overheidsinri,ijen in den loop van den
in-ternationalen handel geboden was, zoolang niet af-
loende was ‘bewezen, dat met actieve .han-delspoli’tiek

gbtere voor- “dân nacleelen ‘te bereiken z’ouden zijn.

Eriistigo twijfel moet echter rijzen over de vraag, of

onze Regeering n
–
og van’ den’zelfden geest is door-

drongen, wanneer -men kennis neemt van het -op 9 No-

vember jl. (en-der . No.. 204 van ‘de Kamerstukken
1927/8) ingedien-dewetsontwrP tot tijdelijke verhoo-
‘ging van het invoerrecht op ‘huishoudelijk aardewerk, porselein -en glaswerk en op enkele soorten ‘tegels.’
Gelijkmen weet, gaat het hier om, eene extra be-

scherming
t)
-van inzonderheid’ de Maastrichtsche
-keramische industrie. Aan de Tarief-wet 1924 zal een

nieuw artikel 43bis wor-den ‘toegevoegd, krachtens het-
welk het bestaande waarderecht van 8 pOt. -zal worden

verhoogd-tot 15 pOt. ‘met een minimum van
f
3,— per
100 KG. netto. On-dei -deze ‘bepaling vallep een geheele
reék-s van huishoudelijke artikelen, die uit aardewerk,
porselein en glas zijn vervaardigd en -die allen het
karakter dragen van’ -goederen, die voor dadelijk ge-
bruik in de huishouding bestemd zijn. en die dus niet
in -de industrie als hulpmiddel ,moeten diejien,
–
en

voorts tegels, die slechts aan (én kant geglazuud
zijn en -die niet dikker -dan 2 cM. en niet .grootei’ ‘van

grond- e’n bovenvlak zijn ‘dan 400 cM
2
. Deze extra be-

scherming zal -van beperkten tijdsduur zijn ‘en ‘afloo-

pen op 1 J’anuari 1931. Z-ooals wij hierboven reeds te kennen gaven, heeft
zich in -de houding van d-e Regeering te -dezer zake

eene wijzigiiig voorgedaan: Do -positie van de Maas-
trichtsche ‘keramische industrie ‘kwam reeds . eenige

-malen in onze Staten-Generaal ter sprake en het loon
–
t

cle moeite om -eens- enkele uitlatingen vamde Regeering

naast eikander te leggen. In zijne -op 1 April 51. in cle Eerste Kamer gehou-

1) Extra
bescherming:
immers,
ook, in, het bestaande tèrief van S pCt. ligt reeds eene belangrijke bescherming
opgesloten. ‘

dn. redevoring -i erlte ‘Z.É. Miniêter de Geer, spre-

kende o’ver -tijdelijke
–
bèscheriniig om: het vol’en-

de op:

,,Geljk ik zei-dè, bestaat tegen tijdelijke maatregelen
van dien aard . onder bepaaldé omstandigheden geen
aprioristisch bezwaar; maar vr men daartoe komt, zal
men toch altijd -wel de precieze oorzaken van den nood-
toestand moeten kennen, en met name moeten weten, of
alleen valutaconcurrentie of dumpiig, -waarmede zoo ge-makkelijk wordt geschermd, de hoofdoorzaak is clan wel of -daar nog iets anders bijkomt, waar-bij ik -dan speciaal
denk aan technische -achterlijkheid der industrie.’
,,Wat cle ceramische industrie betreft, waarover de heer
Diepeuhorst ook het -woord heeft gevoerd, wordt thans
te -dien aanzien een onderzoek -ingesteld, maar ik mag wel
nu reeds opmerken, dat ik juist dezer dagen een vrij
uitvoerig ambtelijk rapport ontving, waarin gewezen.
wordt op de merkwaardige tegenstelliiigen, die bestaan
tussclien de outillage van sommige fabrieken en die van
andere soortgelijke fabrieken, -die – n-iet noodlijdend zijn.
,,Het slot van de’ beschouwingen in – dit -belangrijke
stuk luidt: ,,Mocht uit de agitatie, die thans gevoerd wordt, een
streven voortvloeien om i.n de boven door mij geschetste tekortkomingen te-voorzien en cle Regeering daartoe den
stoot geven, dan zal zij het -beste -werk hebben gedaan,
dat voor onze glas- en aardewerkin-dustr-ie naar mijn
meen-ing gedaan kan worden.”

,,Dat is de resumptie van -zeer zakelijke uiteenzettin-
gen, die twijfel doen rijzen of juist de omstandigheden,
waarop de heer Diepenhorst het oog heeft, de’ -hoof door-
zaak zijn van een minder goeclen gang van zaken.
,,Intusseheu wordt -het onderzoek voortgezet.
– ,,M. d. V. 1 Ik wensch -hier nog aan toe te voegen, dat
ik de vervanging van het waarderecht door een geivichts-
recht voor de mindere soorten glas- en aardewerk, waar-
op -in een adres en ook door één der geachte afgevaar-
digden is aangedrongen, niet -a -priori verwerpelijk acht,
zoo cle uitslag van -het onderzoek een -voorziening noodig
maakt. E-n-z.” (Handelingen Eerste Kamer,
192617,
Vel

139,
blz.
534,
Ze kolom).

De’ Premier drukt ‘zich hier voorzichtig uit,
Z.E.

staat niet. geheel afwijzend tegenover eene tijdelijke
bescherming in bepaalde gevallen en is, zooals -elders

-bleek, ook gun-sti-g kestem-d ton aanzien van het Schoe

newetje. Wij zullen than-s niet in eene bespreking
van dezen kant van -de zaak -treden, doch willen in-

zonderheid -de aandacht vestigen -op de eerste alinea

van het hierboven afgedrukte citaat. Duidelijk blijkt
daar, dat de Minister slechts dan van tijdelijke pro-
tectie wil weten, in-dien men tot volkomen klaarheid is gekomen omtrent ‘de oorzaken, -die tot een minder
bevredigenden toestand in bepaalde ‘bedrijfstakken
:hebben geleid. Van de resultaten van zulk een onder-
zoek zal het uiteraard moeten afhangen, of protectie
wel het meest -geëi-gnde geneesmiddel kan worden

geacht. –
– Intusschen werd de Regeering over deze zaak niet

met rust- gela
–
ten. Het Tweede Ksmerlid Hermans

-stel-de den Minister -eeni-ge vragen omtrent ‘het hier-
boven vermelde ambtelijk rapport, waarop -de Minis-
ter op 1 Juni 51. heeft geantwoord (Vel 80, blz. 169

en 170 van het Aanhangsel tot het Verslag van -de
Handelingen der Tweede Kamer, 126/7). De Minis-
ter citeert eene passage – ui-t het bedoelde rapport, waarin de meening naar voren wordt -gebracht, dat

niet
de
-keramische in-dutrie in ons land in benarde
omstandigheden verkeert, doch dat -dit inzonderheid

met
–
de i,,1.anstrichtsche industrie -het geval i-s. Voor-

-heel-den worden genoemd van keramische on-dernemin
gen, wier resultaten bevredigend zijn (,,De Pprceleine
Flesch”, A. N. ‘de Lint’s Industrie en Han’delmaat-

schappij
–
, -de fa-briek van Hoyrig te Gouda). De con-

clu-sie van den atelier van het rapport is deze, dat er
aan de technische en commercieele leiding in de
Maastrichtsche industrie heel wat ontbreekt en -dat
ei- bij betere toepassing van -de resultaten -der -weten-
schap en specialisatie op die artikelen, waarin iets

‘te -hei-eiken -valt, op heel wat ‘betere resultaten gewe-
zen zou kunnen worden, -dan -thans het geval is.
Als voorbeeld van een artikel, waarin -toekomst zit,
wordt g.a. .gewezei op het succes,. dat ,-met sanitair

23 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1029

‘âardewerk ijs’ bereikt door ,,De. Sphirix” te Maastricht.

En ten aanzien van de glasindustrie is de condlusie: ,,Maastricht zal voor het ‘kristal, weiks qualiteit ge-
roemd wordt, evenals voor het porselein en aardewerk,

sich heel wat mèer moeten toeleggen op ‘toegepaste

kunst v66r het, evenals Leerdam, pofijt van leergeld
kan gaan verwachten.”

De Minister, die dit alles mededeelt, onder de zeer
begrijpelijke toevoeging, dat dit rapport de geheele

quaestie nog niet had uitgeput, voegt aan de conclusie

van het rapport betreffende de nood.iikelijkheid van
technische en commercieele verbeteringen in de Maas-

trichtsche nijverheid nok toe, dat hij temeer aanlëi-
ding had gevonden om daaruit in zijne Kamerrede

van 1 April ji. iets aan te halen, wijl een deskundige
als Mr. L. Regout in een interview, dat hij einde 1)e-

cem’ber 1026 aan een redacteur van het dagblad
De
-Tijd had verleênd, het volgende had opgemerkt:

Da
ouderdom
der Maastrichtsehe bedrijven brengt
• vaak mede, •dat (Ie productie plaats vindt onder omstan-
digheden, die
achterstaan
bij die in
gemoderniseerde con-
curreerende bedrijven. Dat dit in het algemeen een min-
der gunstigen invloed ‘heeft, wordt algemeen sterk ge-
voeld” (cur’siveeringen van ons).

Het is van- belang, dit alles even in idé gedachte te
houden bij de beoordeeling van het thans. aanhangig
-gemaakte wetsontwerp. In de Memorie van Toelich-
ting ‘toch, die de on’dei-teekening draagt van vier leden

-der Regeering, t.w. ‘de Ministers van Financiën, Bui-
-tenlan’dsche Zaken, Arbeid, H. en N., en Binnen-
landsche Zaken en Landbouw, vindt men omtrent de
zooeven aangeroerde vragen in het geheel niets,. ter-
wijl uit de motiveerin.g van het wetsontwerp blijkt,

•dat men over een aantal andere punten met luchthar-
tigheid is heengeloopen.

Gaat men’ na, welke gronden in de Memorie van
Tôelichting ten gunste der tijdelijke protectie wor-
‘den aangevoerd, zoo trekt het in ‘de eerste plaats de
aandacht, dat de Regeering den voorges-telden maat-
regel motiveert tot behoud van
de
keramische indus-
trio zonder meer. Wel ‘blijkt uit de verdere beschou-
wingen in ‘de Memorie van Toelichting, dat de toe-
standen in Maastricht ,,massgebend” voor de Regee-
ring zijn geweest, ‘doch de voor ‘de hand liggende op-
merking, dat de Minister van Financiën nog op
1 Juni ji. in een officieel s’tuk melding maakte van

ondernemingen, die niet slecht gaan, en dat dus
rninstgenomen aannemelijk moet worden gemaakt,
waarom men bij -dit wetsontwerp alleen heeft geke-
• ‘ken naar die ondernemingen, die minder floreeren,
– en niet naar andere ondernemingen op hetzelfde ge-
bied, die het wèl kunnen bolwerken, vindt in de toe-
lichting geenérlei beantwoording: Van ‘de productie-
verhoudingen in de industrie in het algemeen krijgt

men op ‘dèze wijze al een zeer eenzijdig beeld.
Verder wijst •dd’ Memorie van Toelichting op het
feit, ‘dat de invoer van keramische producten belang-
rijk i’s toegenomen en’ ‘dat Nederland het terrein
vormt, waarop buitenlandsche producenten .tot lage prjzèn – zelfs ,,beneden den kostprijs”
1)
– hun pro
‘ducten afzetten, en ‘dat wel reeds sinds geruimen tijd.
De Rgeering meent daarom, ‘dat, al heeft men hier
met een ierschijnsel te doen; dat ,,van nat-ure slechts
van tijdelijken aard” is (wâarom tijdelijk?), langer af-
• wachten den on’dergang van de geheele keramische nij-

verheid zou ‘beteekenen hetgeen niea-nd wenschen
kan.

Ter ondersteuning van deze meening worden dan
medegedeeld de totale invoercijfers in KG. van aarde-
werk, porselein en glaswerk over ‘de, jaren 1020 en
1926. Deze toelichting is om vérschillende redenen
armoedig. In de eerste plaats ‘gaat het niet aan ‘om
slechts een tweetal jaren te geven. Dat verschaft, geen

1)
Welke kostprijs hier bedoeld wordt, blijft in het duister.
Blijkbaar denkt de Regeering aan dumping. ,Doch nadere
bijzonderheden, die, het mogelijk zouden maken van dit be-
langrijke punt eenig èenkbeeld te krijgen, ontbreken al
weer geheel. –

behoorlijk beeld, selfs niet, wanneer men het betoog

alleen tot den invoer beperkt. in de ‘tweede plaats
moeten toch in elk geval naast de invoercijfers ook die

van den uitvoer , worden geplaatst. En in de derde
ilaats is het met betrekking tot artikelen als de hier –

‘bedoelde vereischt, dat men zoo veel mogelijk specifi-

ceert, aangézien het zeer wel mogelijk is, ‘da’t het met

het eene product slecht en met het an’dere goed gaat.

Aan geen enkel van ‘deze toc’h wel zeer ‘elementaire
,sereischten ‘wordt door ‘de Memorie van Toelichting
vol d aan.
-‘

Voor het gemak van den lezer geven wij hieronder

cle in- en uitvoercijfers van de artikelen, ‘die voor dit

wetsontwerp van bijzonder belang zijn, t.w. *it en
gekleurd porselein, wit en ‘gekleurd fijn aardewerk,
sanitair aardewerk, glaswerk n.a.g. en muur- of wand-

tegels, verglaas’d of met gekristalli’seerde glazuren,
en wel over ‘de jaren 1920 ‘tot en met 1027. De ‘cijfers
van dit laatste jaar betreffen ‘de maanden Januari-

October, ‘de andere ‘cijfers ‘zijn jaarcijfers. Een en
ander is ontleend aan onze In- en Uitvoersttistiek,

terwijl de nummers van deze publicatie achter den

naam der verschillende artikelen zijn vermeld. De
post Sanitair Aardewerk is, gelijk men weet, sinds

1926 niet meer in onze Uitvoerstatistielç opgenomen.
Op het bedenkelijke daarvan is ook in dit weekblad

reeds gewezen. Da’t de Re.geening ‘deze gelegenhei’d
niet heeft aangegrepen om de ‘leemte thans’ in de

Memorie van Toelichting aan te vullen ‘door althand
‘de globale
cijfers
van den omvang van dezen uitvoer
te vermelden (eene spécificatie naar ‘de landen, waar-
heen dit product gaat, kan wellicht om concurrentie-

redenen bezwaar ontmoeten), vloeit voort uit haar standpunt om niet meer dan het uiterste minimum

aan cijfers te vermelden en om daarbij den ‘geheelen
uitvoer van keramich werk eenvoudig te negeeren,
maar het bewijst nog eens te meer, hôe onpervlakkig de toelichting is, welke bij eene zoo ingrijpende ver-andering in ons-, stelsel van – handeLspolitiek wordt
vérstrekt.

Porselein:

Wit porselein
(767)

Gekleurd porselein
(768)
Invoer

Uitvoer

Invoer

Uitvoer

Jaar

Itonneni
f1000
ltonneni
f1000
itonneni
f1000
1
tonnenl
flUOO
1920
694 615 207
156
4.436
6.173
462
528
1921
600 450
69
57
4.767
5.223 264
268
11
–
22
686
440
67
36
6,001
5.174
287
250
1923
412
223
-70
42
6.958
4536
258
171
1924
387
227
78 46
5.788
4.277
292 243
1925
374
208
55
25
6.680
4,767
447
293
1926 361
201
37
15
6.934
4.713
288
182
1927
352
210
14 15
5.559 3.774
175
‘120

Fijn aardewerk
(uitvoer tot
1926
zonder sanitair):

Wit
(769)

Gekleurd
(770)
Invoer

Uitvoer

Invoer

Uitvoer

laa
r
i
tonnenl
f1000
tonneni
/1000
tonneni
f1000
1
tonnenl
f1000

1920
437
21
7.080 3.589 2:138 2 187 3.515
2,514
1921 723
306
4.988 2.385
3.270
2.219
3.321
2.444
1922
1.378 487
5.133
1.986
5.692
3.193
3.189
1.845
1923
1′.60
5
451
8.424 3.212 5.464 2.697 4.197
2.140
192,4
1.522
413
7.860
2.883
4.990
2,462
4.010
1.90e 1925*
1.367,
370
8.530
3.009
5.836
2863
3.967
1 775
1926 1.341
327
8.213
3.299
5.725
2.664
4.478
1.898
1927
701
1
168
8.031
3.219 4.752
1
2.207
2.942
1.281

ganitair (775)

Glaswerk (808)
Invoer

Uitvoer

Invoer

Uitvoer

Jaar ltonneni
f1000
1
tonneni
fl000
1
tonneni
f1000
i
tonneni
f1000

1920
1.369 943 643
429
3.657
4.403
4.242
2.941
1921
1.64′
972
1.085
644 4.668
3200
1.777
1.138
11422
1.871
874
1.027. 563
5039
3092
1.996
91
1923
1.308
583
145
81
4.703
2611
2.913
1.170 1924
1.311
604
576 303
5.864′
3.482
4.064
2.315
1925
1.623
706
1.348
632
5.120
3.555 4.306 2.446
1926
1.548
665
–
–
6,471
4,093
3.989
2.245
1927
1.365
‘590
– ,
– ‘
1

5.286
3.24812.560
1.483

1030

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1927

Tegels
(778)
(in
192012
post
736)
Invoer

Uitvoer

J
aarltnnenIf
1000
Itonnen
f1000

1920
6.207 1.868
2.239
888
1921
7.331
1.574 1.843
654
1922
8.143
1.639 2.751 700
1923
7.215
1.405
3.554
872
1924
6.916
1.452
3.720
905
1925
8.375
1.401
4.940
1.154
1926
8.643
1.749
4.982
1.275
1927
8.372
1.598
4.944
.1.046

Uit deze cijfers olijkt, .dat dok ‘bijdie artikelen, waar
toeneming van ‘den invoer valt te constateeren (in-

zonderheid Gekleurd Porselein eri Aardewerk, Glas-
werk en Tegels), de ingevoerde hoeveelheden reeds

sinds verscheiden jaren op dezelfde.hoogte zijn aan-geland, die men thans als abnormaal beschouwt. liet

is .juist om deze reden wo misleidend alleen de jaren 1920 en 1926 naast elkander .te stellen en het schijnt
in de gegeven omstandigheden niet geoorloofd om

deze zaak te beschouwen als een tijdelijk verschijnsel,
zooais de Momore van Tbelich’ting .dat doet. Reeds

om.deze reden is het dubieus, of
tijdelijke
bescher-

ming hier kan baten, en of men,
als
men iets mocht

willen ‘doen, niet in andere richting zal moeten zoe-
ken. Wij komen op dit punt nog later terug.

Voorts blijkt het, dat
bij
sommige artikelen de
int-

voer
een
zeer belangrijke stijging vertoont. Wij wijzen

in ‘dit verland op den post Wit Aardewerk en. inzon-
dei’heid op den post Tegels.. Daarmede houdt, zorjals

gezegd, de Regeering in Hare Memorie van Toelich-
ting in het. geheel .gedn rekening, en ‘de vraag, of in
deze gestegen exportmogelijk.heid ook compensatie ‘to

vinjderi..is voor toegenomen concurrentie op de bin-
neniandsche markt, wordt, als zoovele netelige quaes-

.ties.in
deze materie, met stilzwijgen voorbijgegaan.
Splitst men de posten Gekleurd Porselein, Wit
cii

Gdkleurd Aardewerk en Glaswerk naar de landen .van
invoer, zoo blijkt, dat de Duitsche invoer vrij stabiel

is en laatstelijk zelfs afneemt, dat daarentegen ten

aanzien van het Gekleurd Porselein de invoer uit

Invoer.
Gekleurd Porselein (768).

–
Duitsclil.

1

Or.
Britt.

1

Frankrijk

j
Tsj.-Slow.
1

J
ap. m.
Kor.

Ton
t
1
.
000
1
Ton
1f
i.000l
Ton 1
f1.0001
Ton
1ƒ1.000

Ton
It
1.000

1920
3.884
5.207
–
– –
–
.

103
137
264
)
,467

1921
4.006 4.242
–
– –
–
309 398
204
313

19225.011
4.165
20
44
73
116
555
490 240
246

1923
-5.797

3.44
24
40
75
105
456 363
543
513

1924

4.102

2.849
27
38
119
145
728
583 682
505

1925
4.341
22
34
109
131
940
660 1.154
754

1926
4.368
1
3.026
~

2.909
–
–
130
126
1.177
787
1.086
708

1927

3.18:3

2.131 25 40
86
1081.286
820
806
50

Invoer.
Gekleurd Aardewerk (770).

Duitschi.

1

Dr. Britt.
Frankrijk
Tsj.-Slow.
1

België

Ton
f1.000 Ton 1f1.0001 Ton 1f1.0001
Ton
If
1
.
000
1
Ton
1f
1000

1920
1.700
1.488
270
466
1921
2.682
1.512
266
438
19224.6202254
374
410
69
69
481
354
–
–

1923
4.386
1.877
337 365
69 56
448
297
172
63

1924
4.079
1.756
386
400
134
92
164
112
175
.

57

1925
4.917
2.102
453
484
87
73
125
85
173
r48

1926
4.494
1.821
411
449
126
82
203
139
–
–

1927
3.370
1.386
433 453
71
53
283
130
–
. –

Invoer.
Glaswerk m.a.f.

Duitschiand
België
Tsjecho-Slowakije

Ton

1
f1.000
Ton
1

f
1.000
Ton

1

f
l.OLO

1920
3.018
3.211
175
238
65
230

1921
3.900
2.224
253 212
234
335
1922
4.156
2.115
196
132
558
701

1923
3.809
1.762
225
135
511
602

f1924
4.066
1.966
531
257
1.073
1.053

1925
3.180
1.747
415
222
.
1.337
1.378

1926
4.212
2.202 570
278
1.459
1.379

1927
3.414
1.747 509 259 1.192
,1.055

.Tichècho-‘Slowakjje en Japan sterk is .gtêgên, dat bij

het Gekleurd Aardewerk Duitschlan’d e in mindefe
mate ook Engeland. .de concurrent is en dat ‘bij hd’t

Glaswerk in’zondei’heid weer Tschecho-Slowakij e en op
kleiner schaal ook België in de stijgende lijn zijii.

De vraag, die hier beantwoord had moéten wordei,

is deze: Mogen wij aannemen, dait op den .duur de

Nederlan.dsche industrie op deze gebieden de concur-

rentio zal kunnen volhouden of is .specialiiatid aan

gewezen in andere richting, met huo ‘ten aanzien

van die artikelen, waar zij reeds afdoende ‘heeft doen

blijke’n loonend te kunen prdduceeren, ook voor den

uitvoer? En aan welke technische ‘en commercie’ele
oischen zal .dan moeteit worden voldaan en welke her-

vormingen zullen in dc thans bestande bdrijven

moeten worden aangëbracht om je technisch ‘op érmn

peil te brengen met het buitenland?

01) al deze vragei blijft de Meniorie van Toelich-
ti’ng het antwoord schuldig. Ook over dcii ‘binnen-

Iand.sc’hen afzet van de Nederlandsche keramische in-

•du.strie vin.dt. men in dit stuk in het geheel niets.
Maakt de proeve van actieve ha.n.delspolitiek van de

Rcgeering dus in dit opzicht reeds een armoedigen
in.druk, niet minder is dat het geval, wanneer als

argument voor de tijdelijke bescherming der krami-

sche industrie wordt gewezen op het terugloopend
aantal arbeiders in de Maastrichtsche fabrieken. De

cijfers, die hieronder volgen, geven inderdaad een

niet bepaald rooskleurig beeld, en de Memorie van

Toelichting voegt daaraan
•
nog ‘toe, dat de toestand

erger is, dan men uit de cijfers zou mogen fleiden.

De werktijden waren v06r den oorlog langer en een
deel der arbeiders heeft thans niet eens gedurende de
geheele week werk. Ook wordt een aantal arbeiders

slecht’s ‘in ‘dienst gehouden om in de toekomst niet
alle kans op herstel af te snijden. De huidige eituatie
zou de hieronder vermelde aantallen arbeiders ‘nietS

eens vereischen.

Jaar
de bphinx
SocidtO
Cramique
Mosa

1912
2460
1820
.

616
1913
.

2480
1834
.633

1914
2626
0971
574

1920
2106
1383
±

500
1921
1786
1277
± 500

1922
1720
1184
515′

0923
1622
1300
506
1924 1560 1110
475

1925 1550
1106
465

1926
1530 1139
.

406

1927
1500
950
.

414

Het blijkt nu echter, dat de Regeëring bij de
Op
–

gave van het aantal arbeiders van De Sphinx’ en de
Société Oérahaique niet heeft ‘mdegteid het aantal
arbëiders, dat te verk gesteld is bijl de iioductie van

sanitair aardewerk, en bij de Mosa niet het hantifi
arbeiders, dat voor de productie van muur.tegels *.ord
t

gebezigd.
.
Dit ldve.r’t opnieuw. een staaltje ‘vân dé zoaderliige
wijze, wraa.rop dit ‘wetsontwerp is toegelicht. Of hét
weglaten -ian ‘de bedoelde groepen van arbeideri

‘veel of weinig ‘belang heeft, weten
‘v’ij’
niet. Maar

wanneer wij zien, hoe Minister de G’eei op 1 Jdni. jL
het ‘bewuste ambtelijk rapportciteer, waarin’ vafi .de
goede resultaten van De Shinx ten aahzien ”an hot
sanitaire aardewerk wordt melding gemaakt, zoo geeft

het toch geen pas om op 9 Noveber d.a:v. van’ ‘dit
onderdeel der productie opzettelijk gen ‘melding

meer
‘te
maken. Ook ‘dient in dit verband aan’ de be-

langrijke stijging van ‘den uitvoer
i.raii
tegels ‘te.wor-

‘den herinnerd. Wien het ernst is met deze ‘zaken
–

en dat zal het
‘de Regeering ‘toch zeker wel zijii
–

dient v66r alles licht te la.ten schijnen over ‘de mate-

rie, ten aanzien waarvan men eene ingrijpende rege-
ling we’nscht te treffen. Dat zulks hier niet is ge-
beurd, zal na het voorgaande wel duidelijk zijn. Maar
het is ‘bedroevend dit nu nog .te moeten coistateeren

23′ November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1031

na alles, “wat er in d& laâtte jaren over de handel
politiek is te dobn geweest. De Regeering doet hier
juist het omgekeerde van datgene, wat de Premier in

ijii.o rede ‘van 1 April jl. zoo tetecht als eisôh heeft

getél’d. Over de gevolgen van den voorgestelden maatregel

en over de viaag, of de door de Regeering gekozen

vorm van steun wel de juiste is,
als
men überhaupt

grdn’den voor steiinverleeni’ng aanwezig mocht achten,
nog het een en ander in een volgend artikel.

G.M.V.S.

INVOERING DER ZIEKTEWET.

1.

Voor de zooveelste maal beleven wij een poging tot

invoering, van een wettelijke ziekteverzekering, waar-
van nog niet valt te zeggen of het ten slotte zal
blijken te zijn een episode te meer in de rij van voor-
bereidende plannen, dan wel of eindelijk hiermede het

stadium der voorbereidingen zal worden verlaten voor

dat. der uitvoering. Met de ziekteverzekering hebben

de jaren ons.wel geleerd geen ,,hei” te roepen voor
we over de brug
zijn
en al lijkt
mij,
persoonlijk het
bouwsel dezen keer wel stevig genoeg om den overtocht
.te wagen, ik ben er niet zeker van of het.niet toch
nog zal instorten onder het gewicht der vele ,,bezwaar-

den”.; ik zie ons allen nog niet behouden aan den
overkant. Toch zou het jammer zijn als het dezen
keer wéér niet ging, want het schijnt hoe langer hoe
moeilijker te worden, uit den chaos van verschillende
.meeningen over deze zaak een bruikbaar en de meer-
derheid bevredigend stelsel op te bouwen. Dertig jaren
‘geleden al werd op, een Ziektewet aangedrongen, toen
• in het voorloopig verslag der Tweede Kamer betref-

fende .het eerste ontwerp- Ongevallenwet de vraag werd
gesteld, of het niet noodig was wettelijke voorziening
ten aanzien van bedrijfsongevallen te doen voorafgaan
door of gepaard te doen gaan met
wettelijke
voor-
ziening ten aanzien van ziekte en velen betreurden
het dat de regeering aan de ongevallenverzekering den
voorrang had gegeven. Achteraf beschouwd mogen
we ons daarover nu misschien wel verheugen, want
anders waren we nu wellicht bevroren geweest in een
ambtelijk stelsel van sociale verzekering, terwijl we,

als ik den gang van zaken wel doorzie, thans bezig
zijn op dit gebied ons langzaam maar zeker vrij te
maken van al te intensieve staatsbemoeiing. Ten aan-zien van de ongevallenverzekering begon hier de vic-
torie met de Zeeongevallenwet 1919 en werd zij voort-

gezet met de Land- en Tuinbouwongevallenwet 1922;
zij scheen geheel te zullen worden bevochten, toen
Minister Aalberse in extremis met zijn ontwerp Ziekte-
en Ongevaltenwet 1925 kwam. Sinds dezen Minister
echter de tijd heeft ontbroken zijn voorstel te doen
‘aannemen, hebben zijn opvolgers, ofschoon zij over
het ontwerp-Aalberse een gunstig luidend advies van
den Hoogen Raad van Ar
,
beid aanwezig vonden, zich
in de eerste plaats willen bezig houden met een in-
werkihgstelling der ziekteverzekering. Zoowel Mr.
Kooien als Dr. Slotemaker de Bruine hebben
bij
hun
optredén aangekondigd, dat invoering der Ziektewet
zou geschieden, nadat déze gewijzigd zou zijn in dien
zin, dat meer ruimte wordt gelaten aan hetgeen in
dé maatschappij is opgekomen.’ Wat ons derhalve bij

leven eii welzijn te’ waèhten staat is ‘invoering der
Ziektewet 1913. ‘Een wetsontwerp tot hét aanbrengén
van de door de Regeering wenschelijk en noodzake-
lijk geoordeelde wijzigingen’in die wet is dezer daren
aan de Staten-Generaal aangeboden, bij Koninklijke
Boodschap van 9 November. Over de beteekenis dezer
wijzigingen wil ik gaarne in een tweede artikel enkéle ôpmerkingen maken, nadat ik hier eerst mijn meening
zal hebben uiteengezet, over de regeling van de ziek-
teverzekering in algemeenen ,zin.
De lezer zal’ zich herinneren hoe Mr. Aalberse na
zijn optreden als Minister van Arbeid wildeovergâan
tot uitvoering der Ziektewet-Talma eii hoe
hij
dar-

toeeénige
*ijziingen
van’ béperkteii omvang in die

wet voorstelde. De 4besprekingen, welke de Hoogé
Raad vân Arbeid over die wijzigingsvoorstellen voerde,

brhchten aan het licht, dat men in breeden’ kring

iets anders wensèhte, dan een eenvoudige invoering

der ietwat aan de gewijzigde omstandigheden aange-

paste Ziektewet-1913. Zoowel de werkgevers als ‘de

arbeiders hadden beiden hunne bepaalde verlangens
inzake de ziekteverzekering en de toenmaals tusschen

beide groepen ingeleide onderhandelingen leidden tot

overeenstemming aangaande een regeling,
welke
de
vervulling beloofde te brengen zoowel van de door
de we’rkgeversorganisaties gekoesterde wenschen als

van die der arbeidersvakvereenigingen. De venschen

der arbeiders en die: der werkgevers betroffen onder-

ling verschillende zaken, zoodat bevrediging van de,

eene partij kon plaats vinden zonder in strijd te ko-
men met de belangen der ‘wederpartij. Het bereikte
compromis kon dus een samenvatting brengen van

datgene, wat onder het overgroote meerendeel der

bij de ziekteverzekering betrokkenen als wenschelijk
werd gevoeld en bracht rdat ook inderdaad. Over het

plan Posthuma-Kupers heb ik in No. 478.v,n’dit

tijdschrift reeds geschreven, zoodat ik op de bijzon-
derheden daarvan niet terugkom; om mij nu alleen
op te houden bij de algemeene
zijde
van het vraag-
stuk der ziekteverzekering, wil ik erop wijzen, dat
het er voor alles op aan komt deze verzekering als
zoodanig te brengen buiten den strijd tusschen werk-
gever en werknemer. Eerst wanneer dat is bereikt,
kan de positie der sociale verzekering juist worden
bepaald en kan een uitvoering worden verkregen, die
aan de behoeften voldoet, hetgeen tea slotte ieders
dbel moet zijn. Het bereiken van dit doel wageheel
de opzet, van de besprekingen, die eindigden met de
overeenstemming inzake het cbmpromis Posthuma-
Kupers en ik meen dat de voorstellen, welke door dit
compromis wérden omvat, indien zij ‘destijds in de
wetgeving waren overgegaan, de oplossing van de

talrijke moeilijkheden der sociale verzekering een goed
stuk verder zouden hebben gebracht. De sociale ver-
zekering kan alleen het hoogste nut stichten,’wanneer
ij niet als twistappel wordt geworpen in den kring
van degenen die’
erbij
betrokken zijn,
maar wanneer
werkgever en werknemer bij elkander worden gebracht
ter gemeenschappelijke uitvoering. Talma had dat
.èer %yel begrepen en hij ging van dié gidachte uit
bij het ontwerpen van zijne sociale wetgeving. Het
féit dat met zijn plannen het doel niet is bereikt om-
dat hij zich overigens heeft vergist, doet aan de juist-

heid van zijn uitgangspunt niets af. Het plan Post-
huma-Kupers steunde op hetzelfde beginsel maar heeft,
naar ik meen; ‘in
zijn
opzet de fouten vermeden, die de Taima-wetten organisatorisch tot een mislukking maakten. Ik ben nog
altijd
de overtuiging toegedaan,
dat het langs den
destijds
door anderen en mij aan-
geven weg mogelijk ware geweest de sociale ver-

zekering te stellen boven de moeilijkheden van klas-
senstrijd en bedrijfspolitiek en haar daarmee te maken
tot een zaak, die tot verzoening van tegenstellingen
zou kunnen bijdragen. Van de bereikte samenwerking

heft Minister Aalberse geen partij willen trekken,
ômdat hij de in deproeve geprojecteerde regeling
voor de niet bij een der erkende bedrijfsvereenigingen
aangesloten werkgevers niet wilde .aanvaarden. Het
ziektegarantiefonds, waarin deze werkgevers hunne

bijdragen voor de verzekering ‘hunner arbeiders zciu-
den storten en dat door de gezamenlijke bedrijfsver-
eenigingen zou worden beheerd, noemde de heer Aal-

berse een staatsrechtelijk monster, omdat het de be-

boeIde werkgevers’ langs een omweg zou dwingen tot
een contact met organisaties, waartoe zij vrijwillig
niet hadden willen toetreden. Het groote gewicht,
dat ‘aan dit bezwaar is gehecht, heeft dunkt mij de
werkelijke beteekenis vafi’het garantiefonds miskend.
Déze beteekenis lag hierin, dat’ uitgeschakeld’werd

de’ moeilijkheid van het- instellen van aanvullende,

r

1032

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1927

overheidsorganen voor de verzekering van de niet bi.j een

bedrijfsvereeniging aangesloten werkgevers, welke aan-
vullende organen met een te verwachtenkleine por-

tefeuille zeer weinig economische instellingen zouden
zijn geworden. Ik zie niet in dat men’dit beterhad

kunnen regelen dan door een tezamenbrengen dier

wérkgevers, zooals bij het garantiefonds geschiedde,

en door voor de administratie, dus voor de zuiver-

technische uitvoering der verzekering, gebruik te ma-

ken van de bedrijfsvereenigingen. De organisatorische

zelfstandigheid der bedoelde werkgevers zou daarmee

geen geweld zijn aangedaan.

Intusschen is aan de regeering de vrijheid van

keuze ten aanzien van de door haar aan het parle-
ment in te dienen voorstellen; wij hebben dus die

voorstellen en geen andere te toetsen aan wat inzake

de ziekteverzekering als algemeene belangen moeten

worden beschouwd en ons af te vragen of het aan-

hangige ontwerp aannemelijk is. ik bespreek die vraag

iii een volgend artikel.
POSTHTJMA.

DE NEDERLANDSCHE GULDEN, EEN VERKEERDE

MAATREGEL.

Men schrijft ons naar aanleiding van het artikel

van den heerO. Hoitsema: ,,Onze Gulden, een ver-
keerde maatregel”, opgenomen in E.-S. B. van 16

Nov. ji.:
Sinds Nederland in 1925 terugkeerde ‘tot den gou-
den standaard, is De Nederlandsche Bank, krachtens

‘de verklaring die zij in 1903 aan de Regeering ‘had

gegeven en die zij in 1925 vernieuwd heeft, wederom

verplicht op aanvrage goud voor export af te geven,

zoodrade wisselkoersen tot dien export aanleiding

geven.
Hoe lager de vrachten zijn, hoe eerder de export

van goud
bij
stijging van den wisselkoers boven de

muntpariteit winst begint te laten en hoe eerder dus

de circulatiebank zich eene onttrekking van goud moet

laten welgevallen krachtens hare bovengenoemde ver-
klaring.
Ten einde haren goudvoorraad zoo stabiel mogelijk
te houden, tracht de circulatiebank steeds zoolarig

haar zulks mogelijk is, door hare buitenlandsche wis-

selportefeuille beschikbaar te stellen, eene stijging van
den wisselkoers tot het goudexportpunt tegen te hou-

‘den, en als richtsnoer voor de berekening van dat
goudexportpunt heeft tot dusverre steeds gegolden o.a.
de vracht, die de scheep- of luchtvaart en de spoorwe-
gen volgens hunne gepubliceerde tarieven voor het

vervoer van goud bij groote partijen eischen: Begin

1927 deed zich echter het geval voor, dat
bij
De Ne-

derlandsche Bank reeds goud voor êxport naar Ame-

rika betrokken werd, hoewel de wisselkoers het op de gewone wijze berekende goudexportpunt nog niet be-
reikt had; het bleek dat ‘deze onttrekking plaats hadt
op ‘grond van het tarief voor postpakketten. In dén

goudhandel bij de circulatiebanken geldt de regel, dat
baren, van een lager gewicht dan pLm. 13 KG., niet

aangekocht worden, zooda’t deze gewone baren niet per
postpakke’t uit Holland, waar slechts een maximum

gewicht van 5 KG. toegelaten wor’dt, verzonden kim,-
nen worden. Voor Amerika geldt het bovenstaande

echter niet:’ ‘daar te laude stelt nen geen eischen ün
het gewicht, al het ‘gou’d wordt bij invoer toch zonder

uitzondering versmolten tot nieuwe baren van de U. S.
Mint. Daarbip kan men naar Amerika ook zeer goed

kleinere baren dan van 13 KG. zenden. De baren van
De Nederlandsche Bank werden dus v66r de verzen-

ding eenvoudig in ‘drie stukken gehakt en zon geschikt
gemaakt om naar Amerika per po’stpakket vervoerd te

worden. Deze goudexport had dus onmiskenbaar iets

kunstmatigs.
Het is niet ‘de taak van den , postpakkettendienst
zich te ‘belatten ‘met de verzending van groote partijen

goederen, gesplitst in tallooze pakjes aan hetzelfde
adres; op grond daarvan was de verzending van dui-

zenden ‘kilogrammen goud in het bovengenoemde ge-
val feitelijk als een misbruik te beschouwen.

Met het oog op deze en
dergelijke
gevallen zal daar-

om in het Internationale Pakke’tpostbesluit de wijzi-

gin’g gemaakt zijn, die den heer Hoitsema aanleiding
gaf ‘tot zijn artikel en welke wijziging het vervoer van

grootere partijen goud per ‘postpakket in de toekomst
onmogelijk moest maken.

Het zal echter niet de bedoeling geweest zijn door
de wijziging ook kleinere goudverzendingen, die tot

dusverre regelmatig per postpakket geschiedden,
voortaan onmogelijk te maken. Speciaal naar Neder-

lan’dsch-Indië plachten ‘zulke zendingen wel voor te

komen: ‘het waren
bijvoorbeeld’
zendingen van sover-

eigna bestemd voor Mekkagangers en sovereigns en

ducaten door de Inlandsche bevolking als sieraad te

gebruiken, alsmede baar’tjes goud voor de inlandsche
industrie. Het gewijzigde Nederlandsche Postpakket-

tenbesluit laat dan ook uitdr.ukkélijk goud in den vorm

• van tot sieraden verwerkte munten, ook boven eene

waarde van
f 100,
ter verzending ‘toe. In aansluiting
daaraan zou misschien zonder bezwaar de ‘bepaling

toegevoegd kunnen worden, dat ook baartjes, mits

‘voor de industrie, sove’reigns, mits voor Mekkagangers,

en sovereigns en ducaten, mits voor de iniandsche be-

volking, boven eene waarde van
f 100
per postpakket

verzonden mogen worden.
1)

Zooals hierboven is uiteengezet, is van de ‘verbods-

bepaling een. gevolg, dat verhinderd wordt, dat het

.goudexportpunt naar beneden wordt gebracht, door-

dat voor verzending van goud als internationaal beta-

lingsmiddel van ‘den Po’stpakkettendienst gebruik zou

kunnen worden gemaakt. Voor de goede zijde van deze

consequentie mag men de oogen niet sluiten. De gou-

den standaard is tot dusverre nog slechts in enkele
landen volledig hersteld, in andere slechts onder be-
perkende bepalingen, in weer andere landen is het
herstel eerst in voorbereiding. In de Vereenigde Sta-

ten van Amerika is een veel te groote voorraad goud

opgehoopt, terwijl in ‘de andere landen slechts spaar-

zame hoeveelheden aanwezig zijn.

Bij de overheerschende crediteurpositie van Ame-

rika zal eene afvloeiing van goud naar de andere lan-

den in het algemeen niet zoo gemakkelijk voorkomen;
deze landen ‘moeten dus me’t de voorraden, die
zij,
een-

maal hebben, zuinig omgaan, temeer, waar zooveel an-

dere landen, ‘die hun goudbasis nog hebben op te b(n-
wen, op ‘de nieuwe partijen gou’d, welke van de mijnen
op de goudmarkt worden aangevoerd, beslag zullen

blijven leggen.
In deze omstandigheden is het ‘dus niet gewenscht

de ‘goudpunten dichter bij elkaar te brengen, waardoor

het gevaar ontstaat, ‘dat ‘de,gou.dvoorraden meer aan
verplaatsing onderling zullen worden blootgesteld. In
de periode van herstel, die de wereld voorloopig nog
heeft door te maken, is meer nog dan ander’s rust in
rentetarieven en in de credietgeving van groot ‘belang
en ‘daarom is het zaak niet meer mutatiën in de goud-

voorraden der verschillende circulatiebanken in de’
hand te werken, boven de strikt noodzakelijke, omdat
elke wijziging in ‘dên goudvoorraad haar invloed op

de positie van ‘de circulatiebank en ‘daardoor op het geheele geld en credietwezen van het land doet gel-
‘den. De toestanden in ‘het ‘geld én eredietwezen in

dé verschilende landen, zelfs in die welke reeds geheel

”of_gedeeltelijk tot ‘den ‘gouden standaard zijn terug-

1)
Men zou intusschen wel de opmerking kunnen maken,
dat deze goudzen4ingen de iets hoogere vracht,, welke thans
daarvoor mogelijk betaald moet worden, zonder veel be-
zwaar kunnen dragen. Zullen aan de inlanders bijvoorbeeld
minder ducaten verkocht worden, omdat deze daarvoor
hoogstens een paar centen meer per stuk zuilen hebben te
betalen? Bij den prijs, dien de inlanders thans reeds voor
in Indië aangevoerde ducaten besteden, en welke prijs niet
onbelangrijk hooger is dan de kostprijs, is zulks niet goed
aan te nemen; overigens zou echter ock cie winstmarge de
wat ‘hoogere vervoerkosten waarschijnlijk best kunnen
dragen.

23 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1033

gekeerd, zijn nog zoo abnormaal, dat eene scherpere

toepassing van den gouden standaard dan tot dusver

gebruikelijk was, in de practijk tot groote moeilijk-

heden aanleiding zou kunnen geven.
De maatregel, welke de heer Hoitsema critiseert, is

dus stellig in het algemeen belang te achten: hij werkt
nuttig, ter bevordering van de stabiliteit in het geld-

en credietwezen. Het is in de tegen woordige omstan-

digheden gewenscht, dat de marge tusschen de goud-

punten blijft bestaan, omdat de wisselwerking tusschen

wisselkoersen en betalingsbalans thans minder dan

ooit te versmaden is als een helpende en nivelleerende

factor bij de handhaving van den gouden standaard.
Stijgende koersen op een bepaald land immers heb-

ben de tendens den import uit dat land te verminderen

en den export daarheen te vergrooten, waardoor de stij-
ging in den koers kan •ophouden en in eene daling
omslaan. Eens stijging van den koers kan aanleiding
zijn dat internationale fondsen naar het land met dec

hoogen koers verkocht worden, en de verbetering, die

zoodoende in de betalingsbalans komt, kan aanleiding

geven tot lagere koersen daarna. En omgekeerd. Ook

kunnen op een paar dagen van groote vraag naar eene
vreemde valuta, die den koers naar boven drijft, zeer

goed meerdere dagen van overwegend aanbod volgen,

die den koers weer even snel doen dalen. Is de beta-

lingsbalans van dag tot dag niet precies in evenwicht,

dan behoort •zulks nog geen aanleiding te geven tot
goud-export, nog te meer niet tot een eenigszins on-
regelmatigen export, mogelijk geworden door een uit-

zonderingsvrachttarief. Eerst wanneer uit een hard-
nekkige
stijging
van den wisselkoers, •die blijft door-

zetten op de wisselmarkt,
blijkt,
dat de betalingsbalans
een bijzonderen maatregel voor de vereffening behoeft,

is eene goudzending op haar plaats, maar niet eerder. De tot nu toe normale marge tusschen de goudpun-ten is dus noodig om de verschillende factoren, waar-van hierboven enkelen zijn aangeduid, gelegenheid te

geven zich uit te vieren.
Dat men er bijvoorbeeld in Duitschiand in de tegan-
woordige omstandigheden ook zoo over denkt, blijkt
wel hieruit, dat de Duitsche Rijksbank den vasten
koers van den dollar tegenover de Mark (geruimen
tijd gehandhaafd op 4,20) heeft losgelaten en het vrije
spel van krachten binnen de grenzen van de goud-

punten weer heeft
mogelijk
gemaakt; het blijkt thans
opnieuw uit het feit, dat zij haar aankoopsprijs van
goud, geruimen
tijd
opgevoerd tot 2700 M. per kilo-
gram
fijn
thans, nu haar goudvoorraad voldoende ge-
acht wordt, teruggebracht heeft tot 2784 M. per kilo-
gram fijn, eene vermindering dus van meer dan 2
°
/
oo.

Bij het verder handhaven van den gouden standaard,
weuscht zij derhalve de marge weer te verbreeden tot
haar normale grootte.

Ten slotte is deze politiek ook niet in
strijd
met
het rapport van de Munteommissie. Immers, het af-
schaffen van het muutloon wordt door die Commissie
op bladzijden 60-73, niet bepleit met het oog op eene
wenscheljke vernauwing ‘van de goudpunten, zooals
•de heer Hoitsema schijnt te meenen. De Munt•commissie houdt zich bezig met het geval,
dat het zilvergeld in Nederland pasmunt is geworden,
zoodat De Nederlandsche Bank, wanneer betaling
harer biljetten in specie wordt gevraagd, niet anders
dan goud zal kunnen afgeven. De gouden tientjes zijn
bestemd voor het binnenlandsch verkeer. Indien het
muntloon nu blijft bestaan, zal het buitenland zich
steeds, wanneer uit Nederland goud betrokken kan
worden, zich trachten te verzekeren van gouden tien-
tjes, omdat die later zonder verlies naar Nederland
teruggezonden kunnen worden, terwijl op goud in
baren steeds het verlies van het muatloon zal komen
te drukken. De Muntcommissie veronderstelt dus dat de gouden.
tientjes steeds naar het buitenland zouden afvloeien,
tenzij het muntloon voortaan ten laste van den Staat
werd gebracht en dat is slechts de reden, waarom de

Muutcommissie de afschaffing van het muntloon aan-

beveelt. Wel zegt zij tea slotte nog, .dat indien het

muntloon voor rekening van den Staat wordt gebracht

De Nederlandsche Bank haar
prijs
voor aankoop van

baargoud en vreemde muntspecie zal kunnen ver-
hoogen en
dat
in het Nederlandsche muntwezen dan

de gouden standaard zuiverder kan worden toegepast.

Zij laat er zich echter niet over uit of zulk eene zui-

vere toepassing in het algemeen in de practijk wel

gewenscht is
1)
en nog minder of zulk eene scherpe
toepassing in de tegenwoordige omstandigheden aan-
beveling verdient.
* *
*

N a s c h r i f t.

De voorgaan.de
beschouwingen
geven mij aanleiding tot enkele opmerkingen.
In
mijn
vorig artikel had ik voornamelijk bet.00gd,
dat in de eerste plaats de circulatiebanken, maar voor-
al niet minder de regeeringen, zouden moeten stre-

ven naar het doen verdwijnen v.an den primitieven

toestand, dat in de .goud.basis-landen de rekeneenheid,
internationaal, niet vaststaat, maar in hare verhou-
ding tot een andere rekeneenheid schommelt tusschen

twee ,,gôudpunten”. Het zou een eerste-rangs-belang
zijn wanneer hieraan eindelijk eens een eind gemaakt

werd. Vroeger bestonden er analoge onzekerheden
01
)

het terrein van maat en .gewicht. Alle landen hebben
hierover afspraken gemaakt en regels gesteld, waar-
door deze internationale kwaal tot het verleden is
gaan behooren. Zoolang dit resultaat nog niet voor
de rekeneenheden is bereikt dient men bedacht te
zijn op het zooveel mogelijk naar elkaar toe brengen
van twee
bijeenbehoorende
goudpunten. Uiteenbiengen
is verkeerd. Ten onzent had onlangs de Nederl. Bank
het benedens’te gou.dpuut door vermindering van den
inkoopprjs van goud iets verlaagd; nu weder is er
van regeeringswege (het postpakkettenbesluit) een
maatregel genomen, die met een verhooging van het
bovenste goudpunt geljkstaat. Ik had het over dit
laatste en noemde het een principieel onjuiste maat-
regel.

Mijn bestrjder is van tegengestelde meening. Hij
vindt het ,,een goede zijde” van de verbodsbepalirig
van gouduitvoer per postpakket, dat een daling van hot
goudexportpunt, verhinderd wordt en acht den geno-
men maatregel in het algemeen belang omdat deze de
,,stabiliteit in het geld- en credietwezen” zou bevor-
deren. Ik vind dit eenigermate bevreemdend. Het is
duidelijk, dat de
schrijver
6f om de principieele zijde
der kwestie niet geeft 6f deze achterst.elt bij den
weusch om den goudvoorraad der Nederi. Bank op
het tegenwooi’dige peil te houden, waarvoor de getrof-
fen maatregel dan noodig zoude zijn. Zeker is het, dat
elke vrachtverhooging, elke belemmering van den uit-
voer, nog beter een uitvoerverbod, mits aliSén voor
ons land van kracht, in die richting zou werken. Maar
waarom dan nog kortgeleden een verlaging van den
inkoopprjs, die de toevloeiing zeker moest tegenwer-
ken? Waarom niet, wanneer men den goudvoorraad
wil beschermen of versterken, den inkoopprijs ver-
hoogd? Omdat (men vindt deze motiveering in het
Rapport van de Staatscommissie voor het muntwezen)
men ten minste
f
5,55 (het muntloon) per ICG. be-
neden de
f
1653,44 (1 EG. goud in tientjes) moet blij-
ven? Men behoeft echter volstrekt niet goud te laten vermunt,en. Aan hen, .die voor uitvoer goud zouden
verlangen, kan dit immers in baarvorm afgegeven wor-
den. Bankbiljetten behoeven niet in gouden specie te
worden gewisseld; de Bank kan nog steeds volstaan
met omwisseling in grof zilver. En wanneer die laat-
ste bepaling eindelijk vervalt, dan zal men vanzelf-
sprekend de inwisselbaarheid tegen .gouden specie,
zooals Engeland reeds zeer verstandig heeft gedaan,
meteen wel opheffen.

1)
De aankoopsprijs zou dan bijvoorbeeld verminderd
kun-
nen worden met een bedrag voor rente, zooala de Bank of
England steeds gedaan heeft.

1034

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1927

– Goud ‘is, •en zal nog wel lang blijven, het ul’timum

remédium. Het wordt actief wanneer de wisselkoer-
sen een (ier gou.dpun’ten ,,’hardnekkig” willen over-

schrijden. Binnen de marge tusschen ‘de goudpunten

werken andere krachten. Waarom nu een kleiner marge
op zichzelf het vasthouden vau goud (wisselkoersen

dus in de buurt van het uitvoerpunt) zou moeten be-

moeilijken, is mij niet duidelijk. Hoe dan elders, vaar
de marges ook wel kleiner zijn? Naast den
afstand
van

pri’teit ‘tot uitvoerpunt staat toc’h als andere faètor,

die een rol ‘speelt, de
intensiteit,
waarmede ‘koersstij-

gingen en -dalingen met behulp ‘der normale strijd-

middelen wo’rden ‘bevochtèn.’

Het ‘is eigenlijk verwonderlijk, dat het zoolang kan

duren, dat een internationale misstand als de veran-

‘derlijke verhoudingen tu’sschen-‘de rekeneenheden toch

inderdaad is, niet als andere misstanden uit roegere

tijden, ‘door den aandrang ‘der verschillende regeerin-
gen stelselmatig wordt ‘tegengegaan ‘of op’gehevei.

Heeft’dit tot oorzaak dat daardoor aan circulatie- en
andere banken Voordeelen zou’den worden ontnomen?

Of’ dat de zorg voor derëljke onderwerpen veelal,

‘döorde’regeeringen naar ‘de door haar ingestelde cir-
culatiebanken zijn verschoven? Al heeft deze iierschui-

ving ongetwijfeld overheerschen’de ‘voor’deelen, mi. mag nimer uit het oog worden verloren, dat van hoe-

gerhaud ingegrepen moèt worden wanneer, zij het bij
een zaak van ‘beperkte beteekenis, in strj’d met dat
algemeen belang wordt gehandeld, zooals nu, naar

mijn gevoelefl het geval ‘is geweest.

C.
HOITsisaiA.

DE RIJKSMIDDELEN.

Inlijummer treft men aaiï het gebruikelijke over’-
zicht van de opbrengst ‘der Rijks’mi’didelen over de
maand October 1927, in vergelijking gebracht met de

overeen’komstige cijfers van October 1926.

De gewone middelen ‘brachten in de afgeloopen

maadd
f
41.972.500 op ‘tegen
‘f
41.445.800 in October

1926 en vrtoonen mits’dien een vooruitgang van
f526.700. De ‘totale op’brengst overtrof de raming met

een bedrag van
f
2.596.800.

De totaad-op’brengst over de eerste tien maanden van

‘dit jaar bedroeg
f
421.505.600, zijnde
f
15.196.000

méér dan die in hetzelfde tij’dvak van het vorige jaar,

terwijl de raming in bedoelde periode met
f
27.748.400

werd overschreden. Wordt, al’s naar gewoonte, om een
meer zuivere vergelijking te krijgen, de rijwielbelas-
•ting, die voor verreweg het grootste gedeelte in de maand Januari van elk jaar binnenkomt, ‘buiten be-
,schouw’ing gelaten, ‘dan blijkt, dat ‘de opbrengst der
overige middelen over de maanden Januari t.’m. 0e-
tober 1927 10f12 van de ‘voor .dat jaar geraamde op-
.brengst met ëen ‘bedrag van f 26.160.700 te ‘boven gaat.

-. In ‘vergelijking met ‘de overeenkomstige maand van
‘het vorige jaar verrtoonen de ,gron’d’belasting, de per-
soneele belasting, de inkomstenbelasting, ‘de rechten
op ‘den invoer, het ‘sta’tistiekrech’t, de geslacht- en de suikeraccijus, ‘de belasting op rijwielen, de zegelrech-

ten,’ de registratiereçhten en de akten voor de jacht
en vi’sscherij’ een ‘hooger op’brengstcijfer. Daarentegen
‘brachten minder op do vermogensbelastin’g, ‘de div-

.den’d- ‘en tan.t’ièmebelasting, de zout-, de wijn-, dege-
distilleerd-, de bier- en de tabakaccijn.s, ‘do belasting
op gouden en zilveren’ werken, ‘de rechten van succes.-
sie, van overgang ‘bij overlijden en van schenking, de

domeinen en ‘de loodsgel’den. Verder
blijkt,
‘dat de op-

brengst der middelen in de beide vergeleken ‘maanden

niet slechts in totaal, maar ook voor het overgroote
.deel ‘der verschillende posten, slechts ‘betrekkelijk wei-

nig verschilde.

Liep de grondbelasting in September ji. eenigszins in opbrengst achteruit, ‘ditmaal kon ‘weer een ‘kleine

stijging worden geconstateerd. Het ‘surplus bedroeg niet ‘ipo,er dan ‘het vrij onbeteekenen’d ‘bedrag van-
f 10.300 ‘en is van toe’valligen aard. Bij ‘yergelijldng i
‘an ‘de ontvangsten uit deze belas’ting over de eerste;

tiêni maan’len van 1926en 1927 ‘blijkt, dat. het tijdvak

Januari tin. October van het loopendo jaar
f
590.100

méér heeft. opgeleverd ‘dan ‘dezelfde periode van het vorige jaar,
terwijl
516 ‘der rami’n’g’ met
f
2.076.200
werd oves-troffen.

Ook de personeele belasting gaf, in tégenstolling met de vorige maand, ‘ditmaal ‘weer eên stijging in

opbrengst ‘te zien. Het aeeres beliep
f
294.500 en ‘deed

‘de opbrengst over ‘de eerste tien maanden van 1927

f
897.700 stijgen boven ‘die van de
gelijknamige maan-
tIen van 1926 en f 1.526.100 ‘boven 10112 van het voor

1927 in totaal geraamde opbrengstcijfer. De veron’der
stelling is evenwel niet gewaagd, dat ‘de snellere in-

vordering nog steeds haar invloed doet ‘gevoelen.
De inkomstenbelasting ‘bleef zich in ‘stijgende lijn

bewegen en gaf in de afgeloopen ‘maand
f
972.600
mêér to boeken dan in dezelfde maand van 1926. Dit

accres was irermoedeljk te ‘danken aan ‘het ‘binnenko-
menvan een ‘zeer grooten aanslag, waarvoor uitstel

van ‘betaling was verleend. Door dit ‘gunstig resultaat
steeg ‘de opbrengst over het tijdvak Januari ‘t.’m. Octo-
ber 1927 f 3,237.700 ‘hoven die van de eerste tien

maanden van 1926. Ook de raming werd, gerekend
over 10 maanden, belangrijk overschreden (met.

f
2.971.400). Vergelijkt men de ontvangsten uit deze

belastingen over ‘de eerste tien maanden van 1926 en
1927, dan blijkt, ‘dat de ‘bedragen alg volgt over d,e

verschillende tlienstjaren kunnen worden verdeeld:

Jan. t/in. Oct.
1926

Jan. t/in. Oct, 1927

1923124.. .;

f
2.952.600,—

–

1924125….

,, 6.752.5110,—

f
1.60L800,-

1925126.
…

57.669,600.—

4.366.600,-

1926127.
…

,,
14.025.700—

63.
2
54.
1
00,_

1927128.. .

,,

–

,, 15,415.600,-

Totaal.

” f
81.400.400,—

f
84.638.100,-

Uit ‘de hier gegeven cijfers ‘blijkt de snellere invor-dering onmiskenbaar. Op ‘den ‘dienst’1926/1927 werd
‘dit jaar ruim 5Y
,
2
millioen meer on’tvangen dan op het

o’vereenkomsti’ge rlienstjaar (192511926) in het vorige
jaar. 1-let i’s niet waarschijnlijk, dat deze vooruitgang
gdheel aan de hoogere aanslagen zal zijn te ‘danken.

De ‘oudere dienstjaren ‘brachten minder op. Over het
geheel genomen geeft ‘de loop van ‘dit middel reden

tot tevredenheid.
De vermogensbelastin.g liep ‘ditmaal in opbrengst

achteruit, zij het met het vrij onbelangrijke bedrag van
f 45.400. Zooals bekend was in het laatste jaar op
‘den loop ‘van deze ‘belasting geen peil te trekken, daar
de wijziging in de ‘betalingsregeling, gevolg van de
overdracht der invor’derin’g aan ‘de ontvangers der

directe belastingen, iedere
vergelijking
met het vorige

jaar onmogelijk maakte. Gerekend over tien maanden
leverde ‘cle vermogens’belasting een ‘surplus van
‘f1.146.200. Daarentegen werd de raming. niet bereikt

(nadeelig verschil
f
278,200). Dit laatste behoeft even-

wel niet te verontrusten, daar de laatste maanden van het jaar doorgaans voor de vermogen.sbelastin-g niet

onvoor’deelig zijn.
Evenals ‘de vorige maand leverde ‘de dividend- en
tantièmohelastin’g beduidend min’der op d’an in de ge-
ljknamige maand van het vorige jaar. De teruggang
bedroeg ditmaal f 1.111.500. In ‘de maan’den Juli en
Augustus ‘kwamen evenwel uit ‘dit middel zulke ruime

baten ‘binnen, dat de opbrengst over tien maanden

toch nog
f
355.600 kwam boven ‘die van hetzelfde tijd-

vak van 1926,
terwijl
10112 der ramin.g met niet min-
der ‘dan f 4.492.300 werd overtroffen. Zelfs kwam de
opbrengst over ‘de maanden Januari t.na. October reeds

f
1.992.300 boven het geheele voor 1927 gerchmde be-
dra’g, een resultaat, ‘dat uiteraard tot tevredenheid

stemt.
De invoerrechten vertoonden eene stijging van

f
394.400, waarin ‘de verhoogin’g der eenheid’sprijzen
van verschillende ‘buiteulan’dsche goederen tot uiting

komt en brachten zoodoeu’de
f
5.219.300 op. Ook ‘het

stat,istiekrecht liep omhoog (met
f
28.100). In deze
cijfers weerspiegelt zich ‘cle opleving van den handel.
‘Ook ovr tiën maanden gerekend is-de loop van.de

23 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1035

hier besproken middelen bevredigend ‘te achten. Zoo-

wel de opbrengst van dezelfde periode van 1926 al’s
516 van de voor 1927 geraamde opbrengst werden niet
onbelangrijk overtroffen (voor de invoerrechten met

onderscheidenlijk
f
910.500 en f908.300; voor het

statistiekrecht successievelijk met
f
201.900 en

f
301.700).
De accijnzen maakten ditmaal over ‘t geheel een

iets minder goed figuur. De zoutaccijns daalde met

f
25.000, ‘doch deze daling wordt ruimschoots gecom-
penseerd door de aanzienlijke baten, die in de eerste
helft des jaars uit deze belasting werden ontvangen.

De geslachtaccijn’s gaf daarentegen een accres te zien

van
f
97.500. Dit middel heeft in de afgeloopen maand
ruim gevloeid, hetgeen zijne verklaring vindt in de
omstandigheid, dat het varkensvleesch met het oog
op den export •duur iis, ten gevolge waarvan meer
run’dvleesch wordt gegeten. Tot dusver werd reeds

f
614.000 méér ontvangen dan in de eerste 10 maan-

den van 1926 en
f
1.013.900 méér dan 10112 der
raming. De wijnaccijns gaf in October jl.
f
19.900

minder te boeken. Er is in den laatsten tijd blijkbaar
minder wijn ingevoerd, nu de voorraad hier te lande

in den valutatijid ruimschoots is aangevuld. Het ge-

distilleerd leverde
f
143.200 minder op, waardoor de
stijging in opbrengst, die de maand September te zien
gaf, weer grootendeels is geneutraliseerd. De loop van

dit middel blijft
bij
de verwachting ten achter; 1927

gaf tot dusver
f
319.200 minder dan 1926 en
f
437.900
minder dan de raming. Ook de bieraccijns gaf een

eenigsains lagere inkomst (van
f
61.600). De raming
werd niettemin vrij aanzienlijk overtroffen; deze
accijns heeft voorts ook in de vorige maanden van het
jaar ruim gevloeid. De
suikeraccijns
‘klom met

f
820.300; hierbij dient evenwel te worden ‘bedacht,

‘dat in de maand October in 1927
vijf
betaa1d.gen

(Maandagen) van den krediettermijn vielen tegen in
1926 slechts ‘vier, waaruit valt af te leiden, dat de
toeneming voor het grootste gedeelte slechts schijn-
baar is. De tabakaccij’ns liep terug met
f
15.100, het-

geen echter door de ruimere ontvangsten in verschil-
lende voorgaande maanden wordt, goed gemaakt.
Voor de belasting op gouden en zilveren werken
was ‘de afgeloopen maand niet gunstig; ‘de opbrengst

bleef
f
9300
bij
die van October 1926 ten achter.
Daarentegen gaf de belasting op rijwielen ditmaal een

bate van
f
3100 tegen
f
1600 in October 1926. In totaal kwam aan verkochte rijwielpiaatjes in •tien

maanden f 6.706.000 binnen (de geheele raming voor

1927 bedroeg slechts
f
6.250.000).
In tegenstelling met de vorige maand vertoonden
zoowel de zegelrechten als de registratierechten thans

een hooger opbrengstcijfer. Eerstgenoemd middel

leverde
f
164.000 ‘méér op, dat geheel aan het ruimer
vloeien der ‘beurs’belasting is te danken, welke met

f
169.200 vooruitging. De registratierechten brachten

f
183.300 méér op. De ioodsgelden liepen in opbrengst
terug (met
f
54.300); tegenover de daling, die dit
middel ‘de laatste 5 maanden te zien geeft, sta’at even-

wel de veel sterkere
stijging,
‘die in de eerste vijf
maanden van het jaar kon worden geconstateerd.
Over het algemeen blijft de hier besproken groep van
middelen reden tot tevredenheid geven; zoowel de op-
brengst van het vorige jaar als ‘cle raming werden in
‘liet tijdvak Janiiari t.m. October 1927 belangrijk over-
troffen; ‘de loo’dsgelden gaven zelfs reeds ‘bijna 1
ton méér dan het geheele voor 1927 geraamde bedrag.
IL)e snccessierech’ten liepen terug met
f
953.700; de
verlaging dezer rechten begint thans haar invloed op
‘de inkomsten uit deze ‘belasting te doen gelden. De

domeineii gaven
f
1300 minder, de jacht- en vissche-

rjakten
f
700 mêér te boeken.
De inkomsten van het ,,Leeningfon.ds 1914″ belie-
Pen in ‘de afgelooperi maand
f
7.584.700, waarvan
ruim
f
4.273.800 aan ‘de Verdedigingsbelastingen was

toe te schrijven. De middelenstaat van October 1926
wees een ontvangst aan van
f
9.592.300. In de eerste
tien maanden van 1927 kwam in ‘totaal
f
83.781.400

binnen (in ‘hetzelfde tijdvak van 1926 f 84.670.700)..

1)e inkomsten ten ‘bate van het ,,Wegenfon’ds” be-

‘droegen in ‘de afgeloopen maand f335.200; over de
maanden April t.m. October 1927 in totaal
f
6.178.600.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

HET MEMORANDUM VAN PARKER GILBERT.

Dr. Oarl. Kriimer te Hamburg
schrijft
ons:
De agent voor de herstelbetalingen heeft zijn be-

zwaren tegen ‘de financieele en politieke maatregelen
van de Duitsche regeering reeds in vroegere berich-

ten uiteengezet; in het bijzonder viel in ‘het regel-‘
matig verschijnende halfjaa,rlijk.sche verslag van 10

Juni van di’t jaar ‘de scherpe toon op, waarmede hi zich tegen de voortdurende verhoogin.g der staats-

uitgaven en tegen de ‘toenemende leeningen der open-
bare lichamen wendde. Hij zeide, dat het probleem,
hoe do
stijgende
stroom van de regeeringsuitgaven

verminderd kon worden, inderdaad acuut geworden

was en niet slechts van het standpunt der experts,
maar ook in het belang van het Duitsche economische

leven de scherpste oplettendheid eischte. Intusschen
is men met nieuwe staatsuitgaven vooi den ‘dag ge-

komen, die ôf reeds zijn goedgekeurd ôf over welke
nog beraadslaagd wordt. Bovendien is het vraagstuk

van de contrôle op ‘de publieke buitenlandsche leenin-
gen meermalen in het openbaar besproken, zonder
dat een werkelijk bruikbare oplossing gevonden werd.
In aansluiting •op ‘mondelinge besprekingen schijnt
nu de minister van financiën, Dr. Köhler, den agent
verzocht ‘te hebben, zijn opvatting over het ‘tegen-
woordige probleem van do staatsfinanciën schrifte-
lijk uiteen te zetten. Dit memorandum, dat op 20 Oc-
tober werd verzonden, ‘doch eerst op 6 November aan
do Duitsch overheid werd bekend gemaakt, gaat van

do veronderstelling uit, dat, ,,hetgeen in het belang
van ‘het Duitsche economisch leven is, eveneens in
het belang is van de uitvoering van het plan”. Als
doel van Duitschland wordt aangenomen de voortdu-
rende oiitwikkeling van ‘de industrie en ‘den handel,
zoowel van ‘den ‘binnen- als buitenlandschen, om den
levensstandaard van de bevolking te verhoogen. Daar-toe schijnen de voorwaarden in een voortdurende ver-
mindering van de produc’tiekosten te liggen, tegelijk
met een
stijging
van ‘de bonen, zoodat noch de prij
–
zen noch de kosten van levensonderhoud in de hoogte
gedreven worden. Deze ontwikkeling vereischt echter verder een gelijkmatig toevloeien van nieuw kapitaal,
voortvloeiende uit binnenlandsche besparingen of
buitenla.ndsche leeningen. In Dui’tschland bestaat der-
halve voor sparen en voor ‘bezuinigen in de uitgaven
een
bijzondere
‘noodzakelijcheid. Deze beide eischen:
een stabiel
prijsniveau
gepaard met binnenlandsche
kapitaaivorming
schijnen
echter met ‘de neigingen op
liet gebied van ‘het openbare finariciewezen weinig
overeen te komen. De agent twijfelt er in het ‘geheel
niet aan, •of het nakomen van de Dawes-verplichtin-
gen evenals tot nu ‘toe mogelijk zal zijn (de betaling
van deze ‘bedragen is door ‘de verpande inkomsten en
andere bijzondere waarborgen volkomen verzekerd);
maar, zoo gaat ‘de agent door, de verantwoordelijkheid
iran de i’ijksregeering eindigt niet met de interne be-
talingen. Het Dawesplan heeft veeleer de regeering
een zeer scherp •omlijnde verantwoording opgelegd, door haar (en de rijksbank) de verplichting op te leg-gen het werk van het transfer-comité bij het overma-
‘ken van gelden in ieder opzicht ‘te verlichten, zoover dit in haar macht ligt, met inbegrip van de maatrege-
lee, clie tot contrôle van den wisselkoers dienen. De
experts hebben er eveneens in de sterkst ‘denkbare uit-
drukkingen op gewezen, dat ‘het stabiel houden van
de Duitsche va]uta afhankelijk is van Duitschlands
betalingsbalans en op den lan’gen ‘duur van ‘de ontwik-
Iceling van den Duitschen in- en uitvoer. Voor zoover
de Duitsche uitvoer door van buiten in den weg gelegde
hindernissen gestremd wordt, moeten andere landen
de
verantwoordelijkheid
daarvan dragen; op ‘de regee-

1036

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1927.
ring zelf moet de verantwoordelijkheid voor eigen
handelingen blijven rusten, die ‘door overmatige uit-

zetting van .den invoer en door verhindering van den

uitvoer een kunstmatige beperking van de transfer-
mogelijkheden tot gevolg hebben.” In ieder geval

meent de agent, dat de regeeringsmaatregelen van dien
aard zijn, ‘dat zij de mogelijkheid tot overdracht van

Duitschland beïnvloeden, zoodat hij het als een plicht.
beschouwit de verantwoordelijkheid van de regeering
voor de ,,na’tuurlijke en waarschijnlijke gevolgen van
haar handelen” wakker te roepen.

Ondanks de door den minister van financiën uit-
gesproken noodzakelijkheid tot sparen, was de defini-
tieve raming van de begrooting 1927128 600 millioen
1

R.M. hooger dan de voorloopige raming en 1700 mii-

lioen R.M. hooger dan de’werkelijke uitgaven van den
T

staat in het jaar 1925126. Bij de regeling van de fi-.

nancieele verhouding •t’usschen rijk en gemeenten;

door verhooging van de garantieverplichtingen, door
overname van bepaalde uitgaven voor ‘de werkloosheids-

ondersteuning, is het rijk in den laatsten tijd te veel

tegemoet gekomen aan de wénschen van de landen en: gemeenten. De voorgestelde verhooging van de amb-,

tenaarssalarissen gaat gepaard met verdere groote,

uitgaven (ongeveer 1200 millioen R.M., wanneer men
met alle openbare lichamen, alsmede met de spoor-

wgen en de posterijen rekening houdt), terwijl het

bovendien waarschijnlijk is, dat deze verhooging, door,

den ‘terugslag op andere groepen van loon’trekkets,
voor den algemeenen toestand ernstige gevolgen zal

hebben. De voorgestelde wetten , (schadeloosstelling

van Duitsche onderdanen voor verliezen en schade ge-

durende den oorlog en de onderwijswet) zullen’ ver-
dere uitgaven, waarvan grootte en dekking nog niet

vastataan, met zich medebrengen. De sedert jaren,
aangekondigde hervorming van het bestuur maakt.

geen noemenswaar’digen voortgang. De agent wil niet’

over een van deze uitgaven een oordeel vellen; ,,dit,
behoort niet tot de werkzaamheden vn ‘den agent der
herstelbetalingen”. Op de uitwerking van deze maat-
regelen komt het ‘aan. . Vast staat, ‘dat zij zeer sterk
in de richting van hogere productiekosten, hoogere

prijzen en hoogere kosten van levensonderhoud gaan.
Zij doen voor een ‘deel de gunstige resultaten, die van
‘de
rationaliseering
van het bedrijfsleven verwacht
werden, weer te ‘niet. Al deze ‘gebeurtenissen, waarbij

ook de hooge invoerrechten op talrijke grondstoffen te. rekenen zijn, hebben de tendens de productiekosten te
verhoogen en verminderen de ,geschiktheid van het
Duitsche economisch leven om in concurrentie met.

het buitenland tot zoo ‘groot mogelijken uitvoer te ge-
raken. Zij doen zich ook op den anderen kant van de betalingsbalans ‘gevoelen, doordat zij ‘den invoer uit
a’dere landen bevorderen. Het kapitaal, ‘dat voor de
verdere otwikkeling van de Duitsche landbouw en
industrie zoo ‘dringend noo’dig is, wordt door ,b
e
l
as
L

tinen en ‘leeningen voor openbare uitgaven ‘benut,
oo’genschijnljk ‘zonder te letten op het door Duitsch-
land geleden verlies aan vlo’t.tend kapitaal en op de
dringende noodzakelijkheid om door spaarzaamheid en

voorzichtigheid bij het uitgevenvan geld tot’ nieuwe ‘anschaffing van ‘dit kapitaal bij te ‘dragen.
Het stijgende peil van de openbare uitgaven geeft
het economisch leven reeds nu’een kunstmat’ige aan-sporing; op een ‘andere plaats :wordt zelfs de opmer-
king gemaakt, dat – door ‘de:.toenemende uitgaven

van het rijk, evenals die van, dé landen en gemeenten,
die, daar zij door de overheid niet in hun financieele
handelingen gecontroleerd worden, over het geheel genomen boven hun middelen’leven – ,,additioneele
koopkracht” in han’den van het publiek gelegd wordt.
Uit dit laatste gezegde ‘bljktreeds, ‘dat ‘de agent niet
slechts over ‘de belastingenspreekt, want deze leggen
in geen geval ,,additioneele koopkracht” in de handen
van het publiek, maar ook over het opnemen van
crediet in het binnen- en buitenland, op korten zoowel
als op langen termijn. Deze laatste financieele maat-regelen van de overheid hebben, zooals de agent het
t

formuleert, ‘den vorm van ‘een afzonderlijke crediet-

politiek aangenomen, die vaak in ‘tegenstelling met de

credietpolitiek van de rijks’bank uitgeoefend wordt.
(De agent denkt hie’r ongetwijfeld aan de 5 pOt. lee-

ning van het rijk, die in Februari van dit jaar tot een
nominaal bedrag , van 500 millioen Resichsmark uit-

gegeven werd; ten deele in verband met de koers-vast-

stelling van deze leening, werd de discontorente niet

‘bijtijds van 5 tot 6 pOt. verhoogd). Hoewel ‘de politiek

van ‘de rjksban.k in tegenstelliiig was met ‘de crediet-

politiek van de openbare lichamen, was het netto re-
sultaat. een expansie (waarschijnlijk is een expansie
van den bankbiljettenomloop bedoeld) ,,zooals m’aar al
te waarschijnlijk het geval is, wanneer de openbare or-
ganen aan de
zijde
van. de expansie en het uitgeven

van geld staan.” Bij de ongestoorde verdere ontwik-
keling van de vermelde ten donzen zal een ernstige
economische reactie en een hevige inzinking van het

Duitsche crediet’in binnen- en buitenland onvermij-

deljk zijn; ‘de.agent gelooft echter, dat het
rijk
en de
overige openbare organen de middelen in handen heb-
ben om een crisis te verhinderen. In ‘de eerste plaats
moet de. ‘tegeuwoordige neiging tot overmatige geld-
uitgifte en credietaanvrage veran’derd worden, in het

bijzon’der verdient het aanbeveling de best’uurshervor-
ming ernstig ‘ter hand te nemen en een uitgebreide

beperking van de uitgaven van de landen en gemeen-

ten van overheidswege in te voeren, ‘daar de bemoeiin-
gen van ‘de commissie van advies inzake buitenland-

sche leeningen niet voldoende succesvol kunnen zijn,
zoolang een contrôle over ‘de totale uitgaven van
landen en gemeenten ontbreekt. Ten slotte dient men

‘de financieele verhouding ‘tusschen
rijk
en gemeenten
totaal te hervormen en richtlijnen voor .dd crediot-
aanvragen van openbare lichamen op te stellen. Tot
zoover de inhoud van het. memorandum.
Kritisch is voor alles nog het volgende op te’ mer-
ken: le. Zoowel op de prijsvorming in het binnenland

als op ‘de buitenlan’dsche handelsbalans, heeft bovenal
de ‘conjunctuur invloed; ‘deze factor laat de agent-
generaal geheel buiten ‘beschouwing. 2e. Voor de be-

oordeeling van de uitgaven en van ‘de kapitaalaanvra-
gen van de openbare lichamen komt het er op aan of

deze in het ‘belang van het Duitsche bedrijfsleven zijn.
Op dit punt kan ‘de regeering er op, wijzen, ‘dat. haar

maatregelen niet onbelangrijk bijgedragen hebben tot
het ovérwinnen ‘van ‘de depressie.

DUITSCHLAND EN DE ‘HERSTELBETALINGEN.

De heer F. W. Forge te Londen
schrijft
ons:

De publicatie van Mr. Parker Gilbert’s memoran-
dum aan de Dui’tsche regeeriog en het antwoord van
laatstgenöemde ‘hebben in Engelan’d buitengewoon
weinig ‘belangstelling gewekt en het eenige, zichtbare

resultaat, dat het teweeg heeft gebracht, is een ver-
dere ‘daling in de koersen van ‘de Duitsche obligaties.
Er is uiteraard niets nieuws noch in het memorandum
noch in het antwoord voor dengene, die de Duitscho
toestanden met bëlangstelling heeft ‘gevolgd, doch men

had kunnen veronderstellen, dat een zoo uitdrukke-
lijke verklaring van iemand van de positie van den
agent-.generaal eenige algemeene bélangstelling in het
vraagstuk zou hebben gewekt. Dit is niet het geval
geweest ‘en zij, ‘die de onverschilligheid van ‘den En-
gelschman voor alle ‘vraagstukken, ‘die ‘buiten zijn on-
middellijk belang liggen, kennen, zullen over deze

onverschilligheid waarschijnlijk niet ‘verbaasd zijn.
Misschien mag het een voordeel lijken, dat er hier
geen algemeene opwin’ding is, doch men mag maar
1
al te zeer hopen, dat, wanneer een crisis in den toe-
stand van Duirtsehland mocht uitbreken, al degenen,
‘die herstelbetalingen ontvangen, even onbéwogen zul-
len
blijven,
zelfs wanneer de ontwikkeling hier geen
‘rampen mocht verwekken.

Momenteel wordt het karakter van het vraagstuk
‘uiteraard slechts door weinigen ten volle gerealiseerd.
En dit is niet vorbazingwekkond, aangezien het nie

23 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1037

mands plicht schijnt de kwestie volledig uiteen te zet-

ten. Toch kan men alleen tot een oplossing komen,
wanneer men het vraagstuk als een geheel ziet. Wan-
neer men een aanmerking mag maken op Mr. Gilbert’s

memorandum, is het deze, dat hij zich te veel beperkt
tot afbrekende crit.iek. Hij erkent, dat ‘de daadwerke-

lijke betaling der reparaties ‘afhankelijk is van de po-

litiek van andere landen dan Duitschland zelf, maar
hij doet geen voorstel hoe deze uiteenloopende poli-

tieke maatregelen te coördineeren, z66, dat zij het ge-
wenschte resultaat bereiken. Het zou echter ongetwij-

fel’d volgens ‘do algemeene opinie buiten zijn ambt

vallen ‘dit te ‘doen en waarschijnlijk zal alleen een spe’

ciale commissie van den volkenbond of een overeen-
komstig lichaam het vraagstuk in zijn vallen omvang

kunnen behandelen. Indien een dergelijk lichaam werd
ingesteld zou naar alle waarschijnlijkheid een schema
kunnen worden uitgewerkt, da.t het Duit’schland zou

mogelijk maken zeer aanzienlijke bedragen gedurende
vele jaren te betalen. Het is eçhter twijfelachtig of liet mogelijk zou blijken voldoende internationale samen-werking te verkrijgen, noodig om het plan ton uitvoer
‘te brengen. .

Mijns inziens gaan alle voorstellen, die aan de Duit-

sche regeering voor de consoli’datie van haar positie
sinds het in werking treden van het Dawesplan ge-
daan zijn, van de veronderstelling uit, dat Duitsch-

land’s toestand dezelfde is als ‘die van elk ander land.
Dit is echter niet het geval, want Duitschiand heeft
een toenemend bedrag aan herstel-betalingen te vol-
doen. Klaarblijkelijk kan ‘dit slechts gebeuren door eeli

toenemend surplus van uitvoer, zichtbaar of onzicht-
•baar, d.w.z. door een toenemend bedrag aan goederen
of ‘diensten zon’der betaling aan Amerika te verschaf-

fen, of door steeds meer te leenen bij een gelijktijdige
vermindering van den invoer. Men zal moeten toe-
geven, dat deze vermindering moet plaats vinden in
‘den invoer van levensmiddelen en luxe-artikelen en
daar -inkrimping van de laatste geen belangrijke ‘fac-
tor kan zijn, schijnt het zeker, dat •de politieke moei-
lijk’heden, die gepaard gaan met het doorvoeren van
een lagen levensstandaard, er waarschijnlijk onafschei-
delijk mee verbonden zullen zijn, geheel afgezien van
het feit, dat het van menschelijk standpunt onge-
wenseht en van economisch standpunt waarschijnlijk
ongezond is. Er is in den laatsten tijd al genoeg op
het gevaar van een opeenstapeling van leeningen ge-
wezen om er nog langer bij stil te staan en men is

daarom wel verplicht het probleem van den vermeer-
derden uitvoer onder oogen te zien. Dit vereischt ech-
ter in sommige gevallen nieuwe kapitalen en in elk geval meer vlottend kapitaal voor financiering, ter-
wijl elk jaar een grooter deel van de middelen, die in
normale gevallen voor dit doel beschikbaar zouden
zijn, van Duitschland weggenomen worden in den
vorm van herstel-betalingen. Het is waarschijnlijk
zeer juist, dat, wanneer ‘deze middelen in Duitsch-
land verkregen kunnen worden door belastingveihoo-
ging, de o’verbrenging zonder moeite zal kunnen plaats
vinden, maar tenzij de omvang van ‘den handel, ‘waar
op men deze belasting kan verhalen, toeneemt, is het
zeer twijfelachtig, of ‘dergelijke enorme bedragen ver-
kregen kunnen worden, zonder dat een verdere ver-
.hoogin.g van het belastingpercentage met een vermin-
deririg van de werkelijke opbrengst gepaard gaat.
Zonder het eens te zijn met de pessimistische uitingen
van de ,,Federation of British industries”, is het toch
aan geen twijfel onderhevig, dat, wanneer de opbrengst

van de belastingen naar Amerika geremitteerd wordt
zonder een gelijkwaardigen invoer, de theorie van de
afnemen’de opbrengst reeds in een vroeg stadium moet
‘beginnen te werken. Om het beeld van de moeilijkhe-
den verder te verdui’delijltsn, kan men, om slechts 66n
voorbeeld te nemen, zien naar ‘de Engelsche ijzer- en
staalfabrikanten, ‘die nooit op’houden de handhaving
van de herstelbetalingen te vragen en die zelf hemel
en aârde bewegen om bescherming door de ,,Safe-
guarding of In’dustries Acts” te verkrijgen voor hun
‘ducten, tegen ‘de ,,unfaire” concurrentie van, onder
‘an’deren, hun Duitsche concurrenten.

Onder ‘deze omstandigheden schijnt Duitschland iii

de tegenwoordige opleving een keerpunt te zien, waar-
van het gebruik ‘dient te maken, zoodat het zijn uiter-

ste best doet om de productie te vergrooten. Dit

wordt klaarblijkelijk door Parker Gilbert als een zeer
te laken spel beschouwd en het kan waar zijn. liet is

mogelijk, dat veel verantwoordelijke Duitschers het met hem eens zijn, maar de voorwaarden zijn er om
zulk een spel aan te moedigen. Men weet, ‘dat op den

langen duur het plan ineen zal vallen, tenzij er een

wonder gebeurt. T’ot nu toe heeft ‘men het door bui-
tenlandsche leeningen kunnen volhouden, maar de

teekenen wijzen erop, dat de leeners afzij’diger worden.
Het is te hopen, dat er niets gedaan zal worden om

ook zonder leeningen het evenwicht in ‘de begroeting
in gevaar te brengen en dat het mogelijk zal zijn nin

buitensporigheden te beteugelen. Tenzij de Vereenig-

de S’taten bereid zijn om meer voor te schieten dan

men van een voorzichtigen financier kan verwachten,
zal er een keus gedaan moeten worden tusschen ver-
dere herstelbetalingen en een verlichting van den
Duitschen invoer in de Vereenigde Staten. Het is
waarschijnlijk te vroeg voor een herziening der her-

stelbetalin gen en der intergeallieerde schulden, of-
schoon er weinig twijfel bestaat, ‘dat dit eens zal moe-
‘ten ‘gebeuren. Zeer wensc’heljk is het echter, ‘da’t het
betalingsvermogen van Duitschlan’d onpartijdig onder-
zocht wordt, zoodat, indien dit mogelijk is, men een
inzicht
krijgt
in de betalingsmogelijkheden en be-
langrijker nog, indien ‘betaling onmogelijk blijkt, men
er van af ziet, voor’dat een crisis ui’tbreekt.
Het zou dan mogelijk zijn om vooruit aan te geven,

welke ‘maatregelen er genomen moeten worden ingeval
van een mislukking, waarbij de kans op een gezonde
oplossing bovendien veel .grooter zou zijn dan later in
‘de verwarring van het oogenblik waarschijnlijk is to
achten.

BOEKAANKONDIQING.

America’s Secret; the causes of her
econorytic succe,çs,
by
J.
Ellis Barker. Londen, z. j.; John Murray.

Bij den uitgever John Murray te Londen verscheen

onlangs eeen boek, van J. Ellis Barker, getiteld: ,,hst
Geheim van Amerika”. De aanleiding tot het schrij-

ven van dit boek was een studiereis van 6 maanden,
welke de heer Barker in Amerika maakte.

De schrijver is zeer pessimistisch gestemd over den

huidigen economischen toestand van Europa, en spe-
ciaal van Engeland, en is overtuigd, dat dit eertijds

zoo machtige land gedoemd is te gronde te gaan, als
het niet spoedig inziet op den verkeerden weg te zijn.

Algemeen aanvaardt men als een van de hoofdoor-zaken van Amerika’s bloei de aanwezigheid van zeer

rijke natuurlijke hulpbronnen. Dit nu is volgens den
heer Barker niet geheel juist. Deze hulpbronneja wa-
ren ook al aanwezig toen de Roodhuiden de prairiëri
nog beheerschten, maar zijn pas ‘omgezet in rijkdom
door ‘oordeelkundige exploitatie.

En ‘daarom stelt ‘de heer Barker de vraag: Hoe komt
het nu, •dat Amerika Engeland zoo volkomen heeft

overvleugeld, terwijl het Britsche Imperium 4 â 5 X
zoo groot is, minstens evengoed bevolkt en met ‘dezelf-
de natuurlijke hulpbronnen gezegend als de Vereenig-
de Staten.
Dat komt, zegt de heer Barker, omdat de Engelsche
geest zoo volkomen verschilt van ‘den Amerikaanschen;
in Amerika is men tot de overtuiging gekomen, dat de
eenige bron voor alle welvaart en rjdom is:
arbeid.
Om den Ameri’kaanschen geest volkomen te begrijpen
vergete men niet, dat ‘de onafhankelijke geest, die de
eerste kolonisten ‘die naar de Nieuwe Wereld uitwe-
ken, bezielde, nu
nog
nawerkt, en ‘dat men daar trotsc’h
op is.

‘
23 November 1927

1038

ECONOMISCH-STATiSTISCHE BERICHTEN

• erwij1 men in Europa ‘hoe langer hôe meer ‘neigt

naar
collectivisme,
heerscli’t in Amerika een zeer sterk

individualistisch2
geest. D’èze geest, gepaard aan een

zeer sterk saïnenhoorigheidsgevoel waar het er op aan
komt, gezamenlijke belangen te behartigen, heeft tot

gevolg, dat in dit lan’d van onbegrensde mogelijkheden:

democratie
en
av..toriteit
han’d in hand gaan. Het be-

hoeft geen nader betoog, ‘dat ‘socialisme en communis-

me op A’merikaanschen bodem niet recht willen ge

‘dijen.’

Waar Engeland zich nooit voldoende zal kunnen

ontplooïen, geperst als ‘het zit in een keurslijf vax
wettelijke bepalingen en vakvereenigingsbesluiteû, di

een zeer sterke beperking van de productie tea, gevolge

hebben, wil de schrijer aantoonen dat men . zich is1
Engeland moet losmaken van den terrori’seerenden

invlded van de vakvereeniging.

Wij kunnen het den ‘heer Barker dan ook niet kwa-

lijk nemen, dat het zwaartepunt van zijn stu’die ligt

in het onderzôeken van
dat gebied ‘wat voor hem van

het meeste belang is.
Hij richt daarom dan ook bijna uitsluitend het oog

op de industrie, en speciaal op de indust.rieele .bedrijfs
;

leiding. ‘

Door wetenschappelijke ‘onderzoekingen van Taylor,

de ,,Industrial ‘Fatigue Research Board, door hetin

gebruik nemen van meer en meer geeperfectionneeid

machines, wordt de arbeider – die
zijn
loon ‘steeds

in den vorm van stukloon uitbetaald krijgt – in staat

gesteld zijn productiecapaci’teit steeds meer te ver-

hoogen.

11

Groote productiecapaciteit heeft tot gevolg: hooge
bonen, en ‘hooge bonen m’k’en ‘dat de arbeiders meer

kunnen verbruiken.

Deze theorie is afkomstig van mr. Henry Fo’d, den

,,propheet van ,Detroit”, van wien de heer Bariser ee,x’

groot :bew
,
onderaar is.
Hij
haalt echter
niet
aan het

van mr. Ford afkomstige aphorisme: ,,Men moet een

arbeider een wo hoog loon betalen, ‘dat
hij
de produc-

ten van de fabriek voor welke hij werkt, ‘kan kooperi.’?

Voor de automo’bielenin’dustrie bezit ‘deze theorie mis-
schien ‘een schijn van waarheid,— maar voor bijv. lu-

cif er- of spei’dènindustrie al men zeker een andere
moeten zoeken Naar mijn meening begaat de heei

Barker hier dezelfde fout, die veel mensc’hen maken:

hij beschouwt ni. Detroit als een mikroskopisch Ame-
rika, en vergeet, dat dit een ‘geheel aparte plaats in-
neemt! Een feit is intusschen, d’at in Detroit van

iederen empboyô
verwacht
wordt, dat hij een auto

koopt; om hem hierin tegemoet te komen is een afbe-
talingssysteem ontstaan, ‘dat hem in staat stelt dit

zoo gauw mogelijk te ‘doen; wanneer men dan nog be-

denkt, dat iedere arbeider geld op zijde moet leggen
voor tijden van werkloosheid, dan
krijgt
het ‘hooge,

veel gèprezen minimumloon van $ 6 wel een een’is

zins rela’tif kaiakter.

In de eerste hoofdstukken van zijn boek behandelt
de heer Barker hoofdzakelijk: ‘wetenschappelijke be-

drijfslei’ding, efficiency, den verslappen’den invloed
‘.ni de hkr igin’ge, de ‘oorzakén van inefficiei

cy, en de profectionistisc’he ‘handelspolitiek van Ame-

rika.-
Ook geeft hij eenige merkwaardige besch’ouwingei

over ‘het
Bankwezen.
Komt men ïn Europa bij’ een
bank om geld op te nemen, dan is het eerste waa’r

naar gevraagd wordt: een
solide onderpand.
In Ame-

rika daarentegen kan, men, veel spoediger dan in
Europa, enkel op ‘ecn uitvinding, die iets belooft, geld
krijgen. Vele groote industrieën, o.a. ‘de TJ. States
Steel Industry, zouden nooit het licht hebben gezien

als de banken niet hadden ‘geholpen. Ongetwijfeld
schuilt er iets goeds in ‘deze opvatting, maar ook hier

is het gevaar tot igeneraliseeren niet denkbeeldig.
De heer Barker wijdt nog een apart ‘hoofdstuk aan

de
opvoeding,
die in Amerika vooral’op het practische

gericht is, terwijl men in’Europa heel ‘veel leert wad-

aan ‘men in
zijn
later. ‘leven niets ‘meer ‘heeft, althans

volgens den her Barker..

Bij zijn hoofdstuk ,,Landboaw” zou ik even een klei-

he opmerking willen rnaken.

,,Tu’sschen 1850 en 1925″, alffiis,de heer Barker, ,,is

hefanta1 farms in Amerika verviervoüdigd”. M.i..

omzeilt
hij
hier ‘heel handig een héél gevaarlijke klip!

Uit de officieele gegevens van de Industrial Confe-

rence B’oard lees ik nl. het volgende:
Van pl.m. 1850 tot 1900 viel er een vermeerdering

van in cultuur genomen land ‘te constateeren’ van

27 pOt. per 10 jaar; van 1900-07 een vermeerdering
van 7 pOt., en na ‘dien tijd een
vermindering,
terwijl

de faillissementen per 100.000 farms stegen van 20 tot

135 per jaar! Kapitaal, belegd in landbouwon’derne-

mingen, brengt ‘den laatsten , tijd niet meer dan 1 4

pOt. rente op.
Omdat industrie afhankelijk is van ‘beweegkracht

zijn ‘kolenwinning, petroleu,ni en electriciteit voor de
ontwikkeling hiervan van groot belang.
De berichten uit de mijnstrek’en luiden echter niet

overal even gunstig; de ‘georganiseerde arbeiders kla-

gen, ‘dat men hen in hun productie beperkt, terwijl

de niet-georganiseerden klachten doen ‘hooren over

lange arbeidsdagen (10 uur), slechte woningen en kin-

derarbeid.
Eeni’e zeer interessante ‘hoofdstukken over de vier

grootste Amerikaansche cons’ortiums:
rih
e
American Telephone and’ Telegraph Oompa-

ny”, de ,,Ford Coimpany”, de ,,United States Steel
Oompany” en ,,Standard Oil” besluiten ‘het
lijvige
‘boek:

De heer Ellis Barker is verstandig genoeg om in

te zien, dat mén in Europa met een zoo geheel andere

mentaliteit dan Amerika, niet veel kan ‘bereiken met
een slaafsch na’ol.gen van ‘de ‘Nieuwe Wereld. Wat mij
echter ook in dit boek weer sterk opvalt is het feit,

dat eien in Amerika zoo ‘bitter weinig aan’dcht

schenkt aan wat
wij
noemen: economisch zwakkeren.

Overal leest men zinsneden als: , …..wanneer een arbeider niet aan zekere gestelde eischen voldoet,

wordt hij! ‘ontslagen, omdat ‘het
‘bedrijf
er anders na-

deel van zou hebben.” Er zullen ‘toch in Amerika ook

wei menschen zijn, die
niet
aan die eischen voldoen..:

,,P’hilantropie werkt verslappend” – nergens is

een spoor van sociale wetgeving te vinden – statistie-

ken over’ werkloosheid kent men niet. Amerika kan
door zijn enorme binnenlandsche markt; een protec-
‘tionistische ‘handels’politiek volgen,
terwijl
men in

Europa meer aangewezen is op vrjhandel. Diezelfde

binnenlandsche markt maakt het ook mogelijk de pro-

ductie steeds meer op te voeren. Ik zou nog een ‘ander ves-schil tusschen Amerika en
Europa willen ‘aan’stippen:”

Amerika is door den oorlog
rijk
geworden, terwijl
Europa verarmd is en met schulden ‘beladeh. Amerika’s
welvaart beweegt zich nog in een ‘opwaartsche rich-

ting.
Hoe zou de bedrijfspolit’iek
zijn als die bijv. ‘eens

neiing tot
dalen
vertoonde?
In ieder geval levert Amerika een prachtig bewijs
tegen’ socialistische dogma’s als: ‘de rijken ‘zijn rijk
ten koste van’ ‘de armen” én ‘de ,,ijzeren l’oonwet”. Het

is een bolwerk voor kapitalisnse
en
democratie.
Niet alleen Engeland ‘kan met het boek vai den
heer Brker zijn voordeel doen, al is het dan soms wat

eenzijdig. Ik ‘meen, dat
wij
met een gerust ‘hart het
eens ku,nnen zijn met den heer Bar’ker als hij zegt:

Rijkdom wordt niet ‘geschapen door wetten en vakvet’-
eenigingsbesluiten, maar door
arbeid.
En zijn er in onze Koloniën (ik denk aan Sumatra)
ook geen natuurlijke hulpibronnen, ‘die ‘door onderne-mende geesten zouden kunnen worden gèëxploiteerd?

Wat ,,efficient.” bedrijfsleiding betreft, ik meen, dat
hierover al zooveel is geschreven, dat ‘het onnoodig

is, daar nog eens ‘speciaal op te wijzen.

–

II. M. VAN HARDENI3ROEE.

23,November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

–

.
1039

ONTVANGEN:

De Gen’teenelij1ce inkomstenbelasting in de belastin.g-

jaren. 1924125., 1925126 en. 1926127. Voorloopige
Cijfers. No. 81
der Statistische Mededeelin.gen
van het Bureau van Statistiek der Gemeente Am-

* sterdam Amsterdam, 1921; J. M. Meulenhoff.

MAANDCIJFERS.

OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.

(In Guldens)

October
1927

Sedert
1 Januari
1927

Overeen-
komstige
periode
1926

Directe
belastingen.
_-

18.989.212
18.399.147
Personeele belasting..
2.241.149
2.3.109.474
24.211.735
Inkomstenbelasting ..
9.0si.290
84.638.106
81.400.360
Vermogensbelasting ..
1.177.660 9.471.809 7.725.624

Grondbelasting …….1.000.624

1.371.939
16.992.291
16.636.642
Dividend
,
en tantième-

Invoerrechten…..
.-.. …
5 .279.321
48.824.921
47.914.395

397.244
3.635.029 3.433.163

Accijnzen.

belasting…………..

177.262
1.788.654 1.731.171
9

3.69
1
8,513.865 7.899 879
Wijn ………………
52.07o
2.124 598 2.211.967
3.813.24
37.062.129 37.381.369
1.26L.949
11.2(17.059
10.377.178 4.004.229
37.634.1164
36.719.600

Geslacht

………………

Tabak ……………
1.842.533
19.053.371
18.752.425

Gedistilleerd …………

Belasting op gouden en

Statistiekrecht ……………

Bier

……………….

88.428
792.245 726.370

Zout …………………..

Belasting op rijwielen..
3.09ij
0.796.020
6.635.373

tudirecte
belastingen.

Suiker

…………….

Zegelrechten … … … -.
1
2.311.58(
22.842.382
3
20.814.673
1.566.49.i

..

17.620.899
17.339.514
4.386.912
40.651.367
38.3.3.365

zilveren werken ……..

Domeinen, wegen
en
354.414
2.693.579
2.738.333

Registratierechten…….
Successierechten…………

167.67
622.291
623.507
lacht
en
visscherij
fl
16.4′
237.275
239.849

vaarten

………………..
taots1oterj ……………

476.230
4.144.923
4.083.889
tioodsgelden
…………..
llijnen

., ………………..
–
–
–

41.972.505
121.505.563
406.309.528
Totaal-Generaal
.
1)
Hieronder begrepen
f
656.747 wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissi000airs in effecten, enz..
(Beursbelasting). ) Idem
f
5
.
2
O
4
.
895
.
8)
f
4.256 991.

HEFFINGEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.

October
1927
Sedert
Januari
1927

Overeen-
komstige
periode
1926

Verdedigingsbelast. Ja
349.992
2.862.181
2.317.788
Verdedigingsbelast. Ib
1.434.373
10.857.529 9 785.898
Verdedigingsbelast. II
2.489.463
21.722.499 21.505.596

Opcenten:
202.547
3.811.086 3.681.838
Grondbelasting …….
Personeele belasting
474.271
5.096.701
4.963.635
Inkomstenbelasting
500.5881
18.005.617
22.557.564
Vermogensbelasting
300.246
2.422.849
1.929.573
Dividend- en tantième-
belasting …………-
452.740 5.607.456
5.490.092

Accijns op Suiker
800.846 7.526.813 7.343.920
Wijn
10.415
424.920
442.393
381.325 3.706.213 3.738.137
Gedistilleerd

…………..

Zegelrechtvan buitl.eff.
187.855
L737.533
914.298

Totaal.. …
7.584.661
83.781.397 84.670.732

HEFFINGEN VOOR HET WEGENFONDS.

Wegenbelasting ………
335
.
235
1

6
.
178
.
5
8
3
1

–

SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, PERSO-
NEELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGENSBELASTING
,

SEDERT 1 JANuARI 1927.

ens Jaren
t
Orond-
Personeele
inkomsten-
Vermogens-
belasting belasting belasting
belasting

1923124
–
–
–
3.032
1924125
– –
1.601.793
–

7.164
1925/26
76.068
863.039
4.366.554
‘34.698
1926127
3.823.770 3.273.130
63.254.128
7.149.025
i927128
15.089.374
20.973.305
15.415.631
2.277.889

Totalen
18.989.212
125.109.474
184.638.106
1

9.471.808

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

–

N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSE•N.

BANKDISCONTOS..

‘led Orsch.

isc.Wissels. 4413 Oct.’k7
Zwits.Nat,Bk.
3422 Oct.’25
el. Binn. Eif. 5
13
Oct.’27 N.Bk.v.Denem. 5
23Juni’27
inR.C; 6
iS Oct.’27
ZweedscheRbk 4
21Apr.’27
Javaschv Bank…. 4
14 Juli’26
Bank v.Noorw. 5
1 Nov.’27
Bank van Engeland
4421 Apr.’27 Bk. v. Tsjecho.
Duitsche Rijksbank 7
5 Oct.’27
slowakije .. 5
83ƒrt. ’27
Bank v.
Frankrijk. 5 14Apr.’27
N.Bk.v.O’rijk.
6424Aug. ’27
Belgische Nat. Bok.
4116 Nov.’27 N.
Bk. v. Hong. 6
25Aug.’26
Fed. Res. Bank N.Y. 34
4Aug.’27
Bank v. Italië.7
17Juni’25
Bank van Spanje… 5
23Mrt.’23Z.-Afr.Res.bnk6 10Sept.
1
27

•

OPEN MARKT.

•1927
II
igs
ij

1925
ij

1914

19N
14119
7112
31 Oct.!
15120
16121
20124
–
Nov.
Nov.
5N(
Nov.
Juli
Amlerdam
Partic.disc.
4
1
12
4I1e-
1
12
4
I8
-1
12
418-9116
3_7/
3-11
31s-I16
Prolong.
43/
4

4
1
135
41135
4
1
/,-5
2
1
123
1
12
3314_4

21)
4314

Londen
Daggeld ..
3-I
3-411
34113
1125
3_431
4

211
3
311
3

1
3
14-2
Partic. disc.
45
!16
–
18
4
5
I16I8
4
5
116-18
4
6
116_I18
4
0
116.
5
14
3
7
18_
15
116
2114.314
Berlijn
DageId ..
511..7
4112.7
4I2-6’12
5-8
21/
1
411
3

7.911
4

Partic.disc.
30-55 d..
.
614
614
6
3
14
63:4714
45/5.314
6
3
14
–
55-0 d..
.
6314
.
6
3
14
6
3
14
6
314-715
4713.5/4
6314
2
1
18III
Waren-
wechsel.
7314.514
7114-18
731

.
711
471_5I1
811
3
.31
4

–
Nou, Y
o
,kl)
CaO money
3/314
31514
3113.514

3
1
13.4
1
14
4
1
12.511
4

41/3.51/4
1814-2113
Partic.disc.
3
1
14-I8
3
1
14_3
18
3318
33/
9

371
3518
–
Lan money-Koers van
iö
Nov.
en aaaraan voorafgaande weken tito
Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Da a
Nesv
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavla
York”‘)

/5 Nov. 1927
2.47ii
12.0771
4

59.08
9.734 34.56
9971
16

,,

1927
2.47ti,,,
12.067/
59.07 9.73

34.564
9971
4

17

,,

1927
2.47
7
/,
12.06y,
59.06
9.73

34.55
9971
8

18

,,

1927
2.470/
j6

12.067/
8

59.11
9.73

34.55
99;
•
‘
19

,,

1927
–
12.07
59.14
9.734 34.56
9971
4

21

,,

1927
2.47h
12.067/
4

59.08
9.73

34.55
9971
‘

Laagsted.w.1)
2.4731
4

12.06%
59._
9.71

34.521
1

99
Hoogste d.w
1
)
2.473
12.073,4′
59.
12
1
9.744 34.57
100
14 Nov. 1927
2.47e1,
12.07
59.
12
1
9.734 34.56
997/
9

7 – ,,

1927
2.48
12.0731
4

59.16
9.731 34.57
9971
s

1

Muntpariteit
2.483,
12.10k
59.26
48.-
1
34.59
100

Data
srIatnd
Weenen
Praat
Boeka-
1
Milaan
Madrid

15
Nov.
1927
47.78
34.979
7.35
1.53
13.46
42.17
16

,,

1927
47.17,14
34.95
7.35
1.53
13.464
42.13
17

,,

1927
47.73
34.95
7.34
1
.
52
1
13.48
42.08
18

,,

1927
47.74
3495
7.34
1
.521 13.471
42
.111
19

,,

11127
47.75 34.95
7.341
1
.
52
1
–
-,
21
,

1927
47.74
34.95
7344
1.52
13.464 41.85
Laagsted.w.
1
)
47.70
3485
7.33
1.50
13.44
41.80
Hoogated.wl)
47.80
35.05
7.36
1.55
13.51
42.40
14 Nov. 19271
47.80
35._
7.35
1
.521
1
3.4
61
42.05
7

,,

19271
47.81 35.05 7.35
1.5211
13.54
42.27.
Muntpariteit
1
48.-
.
35.-
2
)48._
48.-
48.-

a
–

D ta
Stock-
holm )
Kopen-
hagen*,1
Oslo
Hel-

jorf
Buenos-
Aires’)
Mon-
treall).

15 Nov.,1927
66.70 66.40
65.55
6.244
1053,

–
2.481/4
16

,,

1927
68.68 66.40 65.60
‘

6.24
1053,
2.48
–
17

,,

1927
66.674 66.35
65.724
6.24
105s
2.473,4′
18

,,

1927
66.70
66.374
65.80 6.24
1053,
2.47%
19

,,

1927
68.67
66.374 65.774
6.24
105%
2.477/
4

21

,,

1927
66.70 66.374
65.774
.6.24
1053%
2.4771
t

Laagste d.w.
1
)
56.60
66.30
65474
6.23
105k
,
2.47
31
8

Hoogste d.w’)
6675
66.45, 65.95
6.26
106
2.4814
14 Nov. 1927
66.684
66.42
65.50
6.25
105
2.48’1
.7

1927
66.70 66.474
65.37
6.25
1057/
2.488/
Muntpariteit
66.67
66.67
64.67
6.264
10531

1

2.483%
-, noteering 10 Amsteraam.

) Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.
S).Wettelijk gestabiliseerd tusschen 7.534j
5
en 7.21112.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
oor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

1040

ECONC.MISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 November 1927

Plaatsen en Landen
Noteerings-
eenheden
5Nov.
1927
12Nov.
1927
14119
Nov.
1927
LaagsteHoogste
19Nov.
1927

Alexandrië.
.
Piast. p.
9734
9734
9771,
979
9734

Athene

….
Dr.p.0
36734
36834
366
370
368

Bangkok …
Sh.p.tical
1 / 1 O
T
h
w

111034
111034
111034
111034

Budapest
.
…
Pen. p.
£
27.82
27.82k
27.83 27.87
27.85

B. Airesl). …
d. p.
$
47271
4713/,
47251
477e,
475314

Calcutta
…
–
Sh. p. rup.
1j5621
64

11581
/
3e

1
/
515
1,
1/6
l
/
531/
3

Constantin…
Piast.p.
91234
91234
910 940
93234

Hongkong …
Sh. p.
$
2/0
2
/0
7
1
1
6
2 034
21071
8

2
10
7
116
Sh.p.yen
1/
10
11
1/1011
1/1011
1/1011
1/I(ift

Lissabon
1)
. .
d. per
Esc.
2291
64
2
29/
64

2
7
11e
215/,,
1
64
Mexico …..
d.per$
24 24
23
25 24

Montevideo’)
d. per
$
5071
9

51
503,
4

5134
51

Montreal’)
..
$
per
£
4.868/
9

4.86
4.8634
4.S6+
4.86%

Kobe

.

…….

R.d.Janeiro
1)

d. per Mii.
164
’64
164
529/
33

-57/
s

Shanghai
..
.
5h. p. taei
2;61/
j
2/7e/,
2;7
21771
8

2/734

Singapore. ..
id. p.
$

..

2/3
49
/64
2/
349
/64
213
23
1
3
,
2:327;,,
2/311
Valparaiso
‘).
$
p.
39.43 39.43
39.43
39.47 39.46

Warschau ..
Zi. p.
£
4334
4334 43
1
1

4334 1)
Telegrafisch
translert.
2
)90
dg.

ZILVERPRLJS
GOUDPRUS
5)

Londen’)
N.York1)
Londen
14
Nov.
1927.. 26t81,
57%
14
Nov. 1927….
84/1134

15

1927..

26i11
j5

579/
4

15

,,

1927…..
84/1134

16

,,

1927..

261t1
1

573%
16

,,

1927….
8411134

17

,,

1927..

2634
5734
17

,,

1927….
8411134

18

1927.. 2634
57s1
18

,,

1927….
8411134

19

,,

1927..

261/
16

56i1
19′

,,

1927….
8411134

20 Nov. 1926., 2581
538%
20 Nov. 1926….
8411134

20 Juli

1914..

24
11
/16
5411
9

20 Juli

1914….
84111

1)
In pence p. oz.stand.
2)
Forelgn silver in
3c. p. oz.
line.
2)
In sh.
p. oz.
line

STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:

Vorderingen.

1
7 Nov. 1927
15
Nov. 1927

/

3.974.063,58
f
27.510.631,64
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
•

140.201,29
,,

1.767.238,80
Voorschotten
op
ultimo Oct. 1927 aan

Saldo bij de Nederlandsche Bank……

de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
42.018.016,74
3

42.948.412,89
l.660.l06.29
–

–
Kasvord. weg. credietverst.alh. buitenl
124.805.175,15
,,l24.858.780,32

de Rijksinkomsten belasting…………

Daggeldleeningen

tegen onderpand
14.100.000,-
,,

18.300.000,

Voorschotten aan de koloniën…………

Saldo der postrekeningen van Rijks- van Staa,sschuldbrieven

…………

comptabelen

………………….
18.538.431,87
,,

17.193.168,39
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
..

T.enT.’) ……
……………….
Id.
op
andere Staatsbedrijven’) …….1.485.348,03
.
..-
…
–
,,

1.285.348.03

Verplichtingen.

Voorschot door de Nederl. Bank

–
–

–
f
93.524.000,- 27.120.000,-
Schatkistbiljetten in
m

omloop’)………
f
93.524.000,-

Waarvan direct bij de Ned. Bank

–
–
12.478.030
1
–
Schuld a. d. Bank
v.
Ned. Gemeenten
8)

–
–

Schatkistproessen In om1oo

…….,,

27.120000,-.,,

,,

1.536.888, 91

Zilverbons in omloop
…………….,,

12.424.368,50

Id. a.
h.
Alg. Burg. Pensioenfonds’)
..,, …
4.092.530,32
3.532.982.31
Id. aan de Koloniën

……………….-

Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T. 2)

,,
28.314.826,39
35.756.811.91
Id. aan andere Staatsbedrijven
2
)……….1.160.000,-
,,

1.340.000.-
Id. aan diverse Instellingen
2)

………..5.869.749,-
,,

5.8o1.650,86
1)
Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

3)
UIt. Sept.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.

12Nov.1927

1
19Nov.1927

Vorderingen:
Saldo bij’s Rijks kas …………….
f12.466.000,-
f
16.746.000,- 27.254.000,-
,27.341.000,-

Verplichtingen:

.

Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-Indië
–
–

Saldo bij de Javasche Bank
…………

Voorschot javasche Bank aan N.-lndië
– –
Schatkistpromessen in omloop …….
,,

300.000,-
,,

300.000,-
,,30.698.(5)O,-
,,
30.545(66),-
Muntbiljetten in omloop

………….
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds..
1.634 000,-

.

1.634.000,–
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
•

1.344.000,-
,,

1.035.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorté Balans
op
21 November 1927.

Activa.
Binnen!.Wis-f’Ufdbk.
f
130.815.446,26
se!s,Prom.,
Bijbnk.
,,

10.473.210.70
enz.in
disc.I

Ag.sch.
,,

15.087.924,03 156.376.580,99
Papier
o.
h. Buiten!, in disconto……..
–
Idem eigen portef..
f
144.627.687,-
Af :Verkocbtmaar voor de bk. nogniet afgel.

–
144.627.687,-
Beieernngen
mcl.
vrsch…
Hfdbk.
f

.1
37.237.10

in rek.-crt.
Bij bnk.

8.146.909 27

op
onderp.
Ag.sch.

70.207 563,98

f
129.491.709,35

Op
Effecten..
. – .-.

‘
123.788.409,35
Op Goederen en Spec.
,,

5.703.300,-,
,,
129.491.709,35
Voorschotten a. h. Rijk –
– – … … … .-. …

Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
…. . …
f

67.841.690,-
Muntmat., Goud
… ,,
322.274.615,86
390.116.305,86
Munt, Zilver, enz..

27.565.282,98
Muntmat. Zilver..

–
417.681.588,84
Belegging
11

kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds

…………………….,,
23.759.566,27
Gebouwen en Meub. der Bank
………. ,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen
…… .. . – …… .-.

,,
58.255.948,05

Pauiva.

f
935Tiï3 080,50

Kapitaal
…………………..f
20.000.000,-
Reservefonds
………. . .._. … -. … –

,,
7.027.840,39
Bijzondere reserve
………. -. ……..

,,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….,,
4.829.547,68
Bankbiljetten in omloop……………

,,
806.426.070,-
Bankassignatiën in omloop………….
261.363,69
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
(
41.229.844,47
aaldo’:

‘l,
Anderen

36.196.650,69
77.426.495,16
Diverse rekeningen
. ….. . …. . .. .. .

,,
.11.221.763,58

f
935.193.080.50

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
240.40 1.075.7 7
Op de basis van sj, metaaldekking……
,,
63.578.290,-.
Minder bedrag aan bankbiljetten in
om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
1.202.005.375,-

Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat.
Circulatie
opeischb.
schulden
Metaal- Ikings
saldo
perc.

21 Nov. ’27 67.842 322.275 306 426 77.688 240.401 47
14 ,, ’27 67.842 318.266 820.252 57.011 237.428 47
7 ,, ’27 67.840 318.266 834.664 40 307 237.702 47
31 Oct. ’27 67.841 318.266 854.329 41.947 233.660 46
24

‘7 67.859 318.266 806.680 41.250 243.681 49
17

’27 67.864 318.266 81′.098 27.802 244.559 49

22 Nov. ’26 61.729 356.281 823.296 22 324 273.839 52
25 Juli “14 65.703 96.410 310.437

6.198 43:521
1
) 54

‘Yîaal Schatkist-

i e

Papier

Diverse
Data

bedrag promessen

•
e e –

op het

reke-

discon to’s rechtstreeks ningen

buitenl.
1
ningen
2)

21
Nov. 1927
156.377
–
129.492
144.628
58.256

14

,,
1927
162.450
.L
130.621 131.111
61.845

7

,,
1927
161.539
–
133.389 131.016
57.731

31

Oct.
1927
159507
–
144.875
127.841
59.511

24

,,
1927
156 157
–
126 781
111.914 52.168

17

,,
1927 157.325
–
141.959
106.825
33.774

22 Nov.
1926
63.379
–
126.791
182.451
61.245

25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686
20.188
509

1) Op
de
basis van
2/

metaaldekklng.

2)
Slultpost activa.
–

CURAÇAOSCHE
BANK.
Voornaamste oosten in duizenden Lruldenz.

Data
Metaal
Circu-
lat
ie
Dis-
cohto’s
s
d,
o
tt
en
I
aan
de kolonie

reke-
ningen’

Diverse reke-
ningen’

1
October

1927
2.144 2.702
195
30
1.839 1.056
1 September1927
2.066 2.625
149
66
1.859
1.061
1 Augustus 1927
1.996
2.605
153
.
42
1.919 1.075

1 Juli

1927
1.947
2.671
152
14
1.854
881

1
Juni

1927
1.857
2.406
140
43
1.658
867

1
Mei

1927
1.769
2.473
150
48
1.825
856

1
October

19261
1.438

1

2.10.8
.
58
4
1.112
71

‘) 1uitpost aer activa. ‘)z>iuiLpusc oer pasivs..

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a a
Londen
(5 per £)
Parijs
(3
p. IOOfr.)
Berlijn
(5 p. 100 Mk.)
Amsterdam
(5 p. 100 gld.

15 Nov.

1927
4,b7&l,
3,93
23,86
40,38

16

1927
4,87
11
/16
3,93 (1
8

23,86
40,4034

17

,,

1927
4,8791,
3,9,111
8

23,8634 40,4034

18

,,

1927 4,87
17
1
3
,
3,931
23,8734
40,39

19

,,

1927
4,8734
3,931/ 23,8734
40,4034
21

1927
4,87
3
%
3,9334
23,87
40,41

22 Nov.

1926
4,84l51,
3,57
23,73%
39,9734

Muntpariteit..
4,8667
19,30
23,81%
4031
1

TE LONDEN.
KOERSEN

23 November
1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1041

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste woken zijn telegrafisch ontvangen.

Andere
Beschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
metaal-
schulden
saldo

19Nov.1927
2oJ0
319.600
68.900
122.600
12

1927
200.100
323.600
70.300
121.320

5

1927
201000
321.600
74500
121.780
15 Oct. 1927
iiÏ 208
17140
324.715
76.582
120.373

8

1927
13.616
17.680
323.347
84233
120.087
1

1927
183.653 17.709
320.812 87.830
119.941
24Sept.1927
183.831
17.616
321.414 76.990
122.087

20Nov.1926
198.299
28.263
331.885
68.640
146.890

21Nov.1925
144.080
42.034
342.138
37.068
110.879

25 Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634 4.8422)

Wissels,
. Iverse
Dek-

a a
Dis-
buiten
Belee-
kings-
conto’s
N.-Ind.
ningen
,1[
ng
percen-
_____________

betaaib. lage

19Nov.1927
17700
52
12

,,

1927
184000
**
51
5

1927
182.800
**s
51

15Oct. 1927
12228
25.650
128.878
37.839
50
8

,,

1927
12.527
25.133
131.993 40.161
49
1

1927
12.806
25.552
129.742 42.236
49
24Sept.1927
13.165
24.846
126.006 35.505
51

20Nov.1926
12.311
23.120
95.135 49.983
57
21Nov.1925
16.843
24.945
83.616
67.933
49

25Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
‘) Sluitpost
activa.

.,
Basis
2
/s metaaidekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency
Notes,
in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
C,rculatk
Currency Notes
i
Bankbzl/. 1 Gov. Sec.

16 Nov. 1927
151.597 135.207
294.958
56.250
245.318
9

1927
151.637 135.929
296.742
56.250
247.015
2

1927
151.251
136.576
294.222
56.250
244.480
26 Oct.

1927
151.811
135.773
292.457 56.250
242.714
19

1927
151.214
135.539
294.309
56.250
244.809
12

1927
151.007
136.272
297 086
56.250
247.518

7 Nov. 1926
153.000
138.109
287.120
56.250
236.301
22 Juli 1914
40.164 29.317
1

–
–
–

Data
00v.
Other
‘Public
Other
Reserve
Dek-
kings-
Sec.
Sec.
Depos. Depos.

16 Nov. ’27
41.335
55.621
16.599
98.713
36.140
315,
9

’27
41.310
54.854
18.413
95.467
35.458
3111
2

1
27
44.610
60.673
21.346
100.654
34.425
28.
26 Oct. ’27
40.690 52.998
20 9ii6
90.845
35.788
32
19

’27
47.550
56.177 22.097 99.381
35.425
2
91
12

,,

’27
52.930 53.560 21.830
101.505
34.485
28

17Nov.
1
26
34.408
69.423 20.482
100.218
34.841
28ai1,
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185 29.297
52
1)
Verhouding tusschen k
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in mïllioenen franos.

Waarvan’
ITe
goed
Waarv.
1
Data
Goud
in het
IZilverl
in h f
sets
ningen
buiteni.’)
buit eenl.I
buitenl.

17Nov.’27
5.545
1.864
343
56
1.438
7
1.733
10

’27
5.545
1.864
343
56
1.533
8
1.765
3

1
27
5.545
1.864 343
55
2.317
6
1.662
27 Oct. ’27
5.545
1.864
343
56 1.632
7
1.664
20

,,

’27
5.545
1.864
343
55
1.412
7
1.668

18Nov.’26
5.549
1.864 339
81
4.280
‘
18
2.169

23 Juli’141
4.104
1
–
640
–
1.5411
8
769

Buit.gew.
1
Schat-
Di ver-
1
1
Rekg. Courant
Data
voorsch.
1
kistbil-
sen3)
Circulatie
1
Parfl-
Staat
jald.
StaatlJetten2)I
,

1

17 Nov.’27
24.850
5.849
24.489 55.443
10.459 29
10

’27
25.350
5.840
24.459 55.909
10.93
46
3

,,

’27
25.750
5.824
23.912 55.855
10.225
36
27 Oct. ’27 24.850
5.822
24 080 54.700
10.753
33
20

,,

’27
24950
5.821
24.219 55 004
10.582
24

18Nov.’26
35.850
5.530 4.866
54.064
3.741
31

23Juli’14
– – –
5.912
943
401
‘) waarvan nescniaar qw mililoen. ‘; In uisconio genomen wegens
voorsch. v. d. Staataan buiteni. regeeringen.
8)
Sluitpost activa.

DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan
Deviezen
Andere

Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen
banken
1
)
geldende
cheques

15 Nov. 1927
1.854,5
70,1
287,1
2.187,6
42,4
7

,,

1927
1.852,1
67,5
298,3
2.388,2
39,0
31 Oct.

1927
1.851,3 66,5 161,4
2.802,4
46,0
22

1927
1.851,5 66,5
160,8
2.434,8
31,6
15

,,

1927
1.851,6
66,5
161,7
2.432,2
94,9

15 Nov. 1926
1.754,7
193,9
349,7
1.280,9
15,2

30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

D t
a a
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa
2
)
latie
Cr1.
Passiva

14 Nov. 1927
92,1
628,9
3.787,4
643,7 356,7
7

,,

1927
92,1
619,4
4020,5
616,8 345,1
31 Oct.

1927
92,1
570,8
4230,6
608,1
379,1
22

,,

1927
92,1
587,9 3.631,8
831,9
418,0
35

,,

1927
92,1
544,6
3.792,6
689,7
411,5

15 Nov. 1926
91,3
791,6
3.009,7
829,6 233,4

30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
‘) onnelast.
)
w.o. I(entenflankscneine
1h, 1
Nov., ii, zz,
1h,
Oct.
”I,
15 Nov. ’26, resp. 188; 38; 125; 130; 92; 281 mijl.

NATIONALE BANK VAN BELGIÊ.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.

Data

Goud

–
.

0.

0
Rekg. Cr1.

0

1927

…
4è
L
.9

17 Nov.
699
443
42
508
36
400 1.986
23
81
8

,,
691
452
42
501
45
400
1999
26
69
3

,,
691
453
42
496
50
400
2.012
32
51
27 Oct.
684
468
42
519
34
400
1.998
11
101

–
683
457
42
507
33
400
1.991
28
68
18 Nov.2
602
484
38
513
36
400
1.739
34
274
aan ae sdnatgist geceaeera.
) IdU.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD.AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BA.NKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks gekocht

19Oct. ’27
2.975,5
1.673,0
136,5
417,6
282,5
12

1
27
2.971,5
1.652,9 132,4
430,2
274,4
5

’27
2.965,8
1.607,6
136,8
462,5
262,2
28Sept.’27
2.988,9
1.678,5 137,4
430,3
242,1
21

’27
2.994,2
1.712,9
139,4
414,6
218,7
14

’27 2.983,7
1.718,8 140,4 375,3
226,7

20Oct.
1
26
2.825,9
1

1.461,1
1

128,9
1

586,0

1
292,8

Data
Belegd
In
u. s.

F.I
Notes
Totaal

Gestort
Goud-
Dek-
Algem.
Dek-

Gov.Sec.
in circu-
latie
Kapitaal
kings-
perc.
1)
kings-
perc.
2
)
____________
19Oct.’27
500,4
1.716,8 2.429,1
131,3 71,8
75,1
.12

,,

’27
510,1 1.733,8
2.405,0
131,2
71,8
75,0
‘5

,,

’27 504,9
1.717,0
2.426,3
131,1
71,5 74,9
28Sept.’27
494,4
1.705,8
2.389,8
131,0
73,0 76,3
21

’27
483,5 1.700,5
2.362,7
130,9
73,7
77,1
14

’27
499,8
1.707,6
2.387,5
130,7
73,2
76,7

20Oct.
1
26
307,0 1.729,8
2.257,6
124,0 70,8
74,1
-, vczi.uuu,,,g tuLdieli guuuvuuiraau tegei,uvcr upeisc,ivare
SCHUIUCn
F. R. Notes en netto deposito.
t)
Verhouding tolalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. BES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
banken

D
conto’s
en
beleen.

15.039

Beleg-
gingen

kve
bij de
F. R.
banks

1.705

Totaal
depo-
s
.ito’s

1 Waarvan
1 time
deposits

12Oct.’27
660
6.067
20.122
1

6.375
5

,,

’27
660
35.092
6.056
1.713
20.111
1

6.356
28Sept.’27
660
14.942
6.042
1.723
19 915
1

6.332
21

’27
660 14.892
6.040
1.705
19.863 6.292
14

,,

’27
660
14.847 5.939
1.705
19.840
1

6.287

13Oct.’26
693
14.407
5.596
1.642
19.118 5.736
Aan het eind van letter kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

1042

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23 Nvember 1927

EFFECTENBEURZEN.
dische Rûbber
:
364, 372, 376, 378
;
Java Caoutchouc
:
205,

Âmsterdam, 21 November 1927.
209, 213, 215%
;
Kali Telepak:
330, 334, 3304, 343
%
;
Ken-
.
deng Lemboe
:
409, 417, 424, 425
;
Majaugl.auden
:
340,
341,
De gang van zaken op de internationale effectenmarkten
339,
344; Necl.-Ind. Rubber
&
Koffie
:

330, 336,
328,
333;
is gedurende de achter ons lïggende •berichtsweak niet bij-
R dam Tapanoeli
:
160, 164, 169,
1684;
Serbadj•adi
:
293%,
zonder •beangwekkend geweest. Te B e r 1 ij n zag het er
30,
309%,
313;
Sumatra Caoutchouc: 268%, 273%, 27634;
een oogeublik naar uit, alsof

1e toestand iets beter zou
Sumatra Rubber
:
298, 295, 301, 305
;
Ver. md. Cultuuron-
worden. Er kwamen enkele kooporders in de markt
–
naar
derii:
2
02%, 207
5
/s,
20%,
209;

Intercoutinental Rubber,:
men meende op te merken, ook voor buitenlandsche ieke-
–
jj, 12’1
1
,

132132, 15
13
132,

173′
/32
uing
–
en het gevolg is geweest, dat het algemeene koers-
I?z2st?
–
ieeze aaivcleelen
hebben een kalm

verloop gehad.
peil lichtelijk kon

stijgen.

Daarna

echter heeft een

rade
Anndeelen Philips hebhen een stijging kuuuen oudergaau,
van den heer Schacht, waarin hij opnieuw te velde is ge-
nadat de druk, op de markt uitgeoefend door den verkoop
trokken tegen de

finaucieele

politiek

van

de

openbare
van claims, was verdwenen. Kunstzijdesoorten hebben een
lichamen, onrust gewekt en zijn de verkoopen weer over- kvijuend bestaan gehad, voornamelijk doordat de beurs te
heerschenci geworden. De argumenten, door den heer Schacht
Berlijn geen aanwijzing voor een bepaalde richting heeft
aangevoerd, zijn in overeenstemniing geweest met die vati
gegeven. Aandeelen van Berkel’s Patent hebben de aandacht
den heer Parker Gilbert en hebben, evenals daze, scherpe
getrokken door een koersherstel, hetw-clk eveneens in .. de
bestrijding in

verschillende

kringen

gevonden.

De

beurs
hand is gewerkt doordat de nieuwe emissie tot een einde ii
eohter heeft zich voor oogen gsteld, dat de onmiddelljke
gebracht. Daarentegen

vareu aandeeleu Jurgens eenigszins
i
nv
l
oe
d van de opvattingen in Amerikaansche en leidende
gedrukt. Van Berkels Patent: 16634 (ex cliv.), 169
5
/s, 173%,
buitsche kringen zich vermoedelijk

voorloopig zal blijveii
172%, 172; Ceutral

Suiker Mij.:
11
5%, 117, 116, 115; Hol-
weerspiegelen in schaarschte op de geldmarkt. In verband
laudsc.he KuastzijdeInd. 136%, 138%, 139%, 137
;
Jitigens:
hiermede worden bijna geen engagementen aangegaan en is
2447/
s
,

242,

240y,- 237
;

Maekubee
:

11334,

11534,

11434,
1e handel ter beurze sterk ingekrompen. Na eikeIe koets
115
5
/8
;
Ned. Gist-
&
Spiritusfabr.
:
411, 41234, 414%
;
Ned
schommelingen, in verband met cle hierboven weergegeven
Kunstzijdefabriek:

374,

378%,
376,

371%,

375%
;

Philips
gang van zaken, is het niveau van de meeste koersen dan
Gloeilampeufabr.
:
462, 471 34, 473
;
Zveedsche Lucifer Mij. ook vrijwel ongewijzigd gebleven.
361
34,
358,
363,
361.

.
T
e
L o n d e n is de markt veel kalmer geweest, dan in dc
De
tabaksasarkt
was kalm, bij vaste koerseu. De jiteeste afgeloopen weken het geval was. Dit gold niet voor de be-
aandeelen hebbeu blijk

gegeven

van

eellige

verbetering.
leggingsafdeeling, welke zeer vast is gebleven en waar ook
Arcndsburg: 674, 673, 668%, 676; Besoeki Tabak Mij.
:
530,
verschillende groote posten uit de markt zijn genomen. Over
534, 537, 539; Dcli Batavia Mij.: 524, 529%, 52734, i2034
het al
g
emeen heeft een gevoel van optimisme de leiding

ge-
Dcli Mij.
:
456, 457, 459%, 460, 458% ;,Ngoepit: 442, 441,
had, mede in verband met de publicatie van de cijfers vnu
Oostkust:
249%,
252, 253, 254; ‘Seembah:
47634,
479,
den buitenlandschen handel in October, welke gunstiger zijl.I
482

48034.

–
geweest, dan aanvankelijk was verwacht. Van buitenland-
Ook de
suiker?narkt
heeft een stil verloop gehad. Out-
sobe :staatsfondsen hebben Braziliaansche obligaties in het trent (le suikercouferentie to Parijs zijn nog geen mededee.
bijzonder de aandacht getrokken. Ook van de nieuwe lee-
lingen verstrekt, welke de beurs in staat stellen een vast
ningen hebben vele een goed onthaal gevonden. Oa. bleek
omlijnci oordeel te vormen omtrent de daar besproken pul.i-
dit bij de emissie 5 pCt. Kenya en bij die ten behoeve van
ten. Bovendien hangen de te nemen maatregelen nog :tf
de nieuwe Ivlargarine Union.
van de discussies, welke gevoeid moeten worden met de vel-
Te P
ii.
r
ij
s heeft de fondsenmarkt een dudanig verloop
tegenwoordigers van de Neclerlandsch-Indische suikeruijvei
–
gehad, dat van een tendens eigenlijk niet kan worden ge-
licid. Men wcnschte eerst de resultaten hiervan af te wach.
sproken. Men volgt met belangstelling de begrootingsdebat- ten, alvorens een bepaalde houding ter beurze aan te nemen.
ten in de Kamer, doch vooral ziet men met spanning uit
Besito Cultuur Mij.
:
285, 280
;
Cultuur Mij. der Vorstenlan-
naar de discussies omtrent het petroleummonopolie.
den
:

177%,

179, 177,

181
;

Ha.ndelsveig.

i
isterdani
:

801,
Te N e ‘v Yo rk is het koersverloop opgewekt geweest
806%, 79134, 80234, 798%
;
Javasche Cultuur Mij.
:
418, 416,
De noteeringen hebben bijna alle blijk gegeven

van een
414
1
/
2

421, 41934
;
Kalibagor: 447
1
/
2
, 453, 460, 456; Mat-oti
herstel, zooclat de koersverliezen,

welke in October op te
292%, 289,

88, 293, 291
;
Krian
:
252, 253, 260, 264%, 249
merken zijn geweest, in de meeste gevallen weder zijit ge-
(ex div)
;
Nad.-Ind. Suiker Unie: 307%, 30534, 33%, 307; nivelleerd. Ook dc beleggingsmarkt is vast gebleven en
(10
Poerworedjo:

1.27%,

126%,,

128;

Sindanglaoet:

479,

478,
geidmarkt

heeft geen

teekenen

van

verstijving

getoond
487, 486; Suiker Cultuur Mij.:
303,
308, 306; Watoetoelis
Deze markt heeft ook geen invloed ondervo9den van cie
Poppoh: 891, 895, 900, 905.
–
aflossing

op

15

en

16

November

–

van

ongeveer
Petroleurn.aandeelen
waren vrij

vast,

voornamelij,k

voor

$
400.000.000 obligatis eler

tweede

Liberty

leening.

De
aandeelen Koninklijke,

waartoe

de

aanleiding van Parijs
opvatting omtrent den gang van zaken in de nijverheid
iii
schijnt te zijn uitgegaan. Overigens bleef ook hier cle handel de naaste toekomst is optimistisch gebleven,
gering.

Dordtsche Petr.

md.

Mij.:

336,

3397/
s
,

333,

338;
Ten o n z e n t heeft de markt een weinig bewogen ver-
Kon. Petr. Mij.:

360, 36334, 357
5
/8,

361/,

360%;

Perlak
loop gehad. Ook voor de
bcleggingsa[deeling
geldt (leze ka.
Petroleum: 74, 78, 7934, 79511; Peudawa: 1734, 18, 1734;
rakteristiek. De handel is zeer gering gebleven, zoowel Voor
Ma.rland Oil: 36
1
/, 3711, 36
1
/
4.
iaheemsehe

als

voor

buitenlandsche

obligaties.

Laatstge-
Scheepvaartaandeelen
hébben zich eenigszius op den ach-
noemde, vooral de Duitsche soorten, hebben hun niveau Vrij
tel-grond bewogen, waarbij een lichte neiging tot daling van
goed kunnen handhaven, al bestaat onder de tcgenwoordige
het koerspeil op te merken is geweest.

Holland-Amerika
omstandigheden in vele kringen geen neiging tot uithi-ei-
Lijn: 81
1
12, 80, 81; Java-China-Japan Lijn: 132, 128%, 130;
clingvan de belangen in deze richting.

6 pCt. Ne:l. Werk.
Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 10034, 99%, 100; Ned. Scheep-
Schuld 1922:

10511e, 105%,’ 105
9
1i6;

4
1
/
2
pCt. Ned. Werk.
vaart Unie: 195%, 194%, 195; Nievelt Gouciriaan:
133,
129,
Schuld

1917:

100%,

1001,

100
5
11
;

4%

pCt.

Ned.-Indië
13034; Stoomv. Mij. Nederland: 197.
1926: 98, 98
1
116,
97%; 5 pCt. Mexico
g
1001000 (afgest.)
:
Van
mijnaandeelen
konden aandeelen in tinonderuemin-
9, 9%, 9; 5 pCt. Brazilië 1913
£
20-100: 70%, 70%, 70%;
gen’ een

opgaande richting

inslaan,

terwijl

ook

grootere
S pCt. Sao Paulo 1921: 106
1
4
,
105’/i, 106.
vraag is ontstaan

voor

aandeelen

Algemeene

Exploratie
Van de verschillende aandeelensoorten hebben
rubberaen-
Maatschappij.

Alg. Exploi-atie Mij.: 63%, 6534, 66%, 683/,
deeleu
op den voorgrond gestakn. Weliswaar zijn de omzet-
677%; Bill.iton le Rubriek: 840, 878, 870, 878; Boeto9 Mijtib.
te

biifnen enge’ grenlen gebleven, doelt de grondtoon was
–

‘Mij.:

140,

141,

143%
;

Müller

&

Co.’s

Mijn.b.

Mij.: .727%,
_bijna vpr•td.urend

vast,

voornamelijk

in

verband met

de
71%, 74; Redjang Leboug: 145; Singkep Tin Mij.: 452%,
richting, weke de noteering voor ruwe rubber heeft inge-
460, 464, 456, 454.

–
&agen. De meeste aandacht hebben aandeelen Rubber Cul-
Bnnkuandeelen
waren kalm, doch vast.

Amsterdamsche
tuur Mij. ,,Amsterdam’ getrokken, niet in de eerste plaats
Bank:

176%,

177,

177%;

Incasso Bank:

125; Koloniale
door dkoersvariaties, doch door den ruimen handel. In
Bank: 27434. 277%, 275%, 275%; Ned..Ind. Handelsbank:
de andere soorten waren de omzetten geringer, doch hiei
177%, 176, 177%; Ned. Handel Mij. C. v. A.: 174 34, 175%,
stond tegenover, dat de stijging van de koersen veelal be-
176%, 176
1
/4 ;
Rdamsche Bankvereeniging: 94%, 94, 947%,
langrijker is geweest. Zeergroot was de belangstelling voor 95; Tventsche Bank: 145, 146.
aandeelen Intercontinental Rubber Company, welke in en-
De
Anrcrikaansche ircarkt
was stil, doch de stemming is
kele dagen tijds hun koerspeil sprongsgewijze konden zien
doorgaans opgewekt gebleven.

American Water

Works:
stijgen. De aanleiding hiei-toe is uitgegaan van de beurs te
625, 615; Anaconda Copper: 99, 987%, 100, 1017%;

Stude-
New York. Bepaalde feiten hieromtrent zijn niet bekend
beker:

567/8, 57%, 58; United States Steel Corp.:

142%,
geworden; alleen verluidde, dat de Mij. een bod had gekre-
141%, 1433-4; Atchison Topeca: 192%, 190%; Baltirnore
&
gn op de bezittingen -in

Sumatra.

Amsterdam Rubber:
Ohio

119%, 120, 120%; Ene:

63%, 64
3
/8,

63;

Missonri
31234,315, 31936, 320; DeliBhtavia Rubber: 243%, 249%,
Kansas
&
Texas: 42,
43%,
42%; Union Paci.fic:
190%,
189,
:Z47 34, 255%; Hessa Rubber: 423, 43234, 425%, 439%; In-
190
1
/8;
Wabah Railway: 65%, 64/1, 6434.

Data

Tarwe

MaYs
1
Haver
1
Tarwe
1
Maïs Lii nzaad
Dec.
1
Dec.

Dec.

Nov.

Nov.

Nov.

19Nov.’27
1261
8

86% 49%
11,15
1
)
7,20
2)
14,602)

12

,,

’27
127
7
1
8

82%
48U,
10
9
95
6,95
14,85
19Nov.
1
26
133’1,,
7l(
41%
12,25
2
)
5,50′)
14,952)

19 Nov.’25
159′
75
39
13.05
2
)
.
8,20
2
1
18,50
2
)

19Nov.’24
351%
118
531
15.90
2
)
11,20
2
)
23,50
2
)

20Juli’14
82
567/
8

36%
9,40
5,38 13,70

1)
per Febr. 2) per December.

Tarwe (Hardwinter II)
…
.
13%
Rogge (No. 2 Western) .,.’
12.30
.’Maïs (La Plata)

………
188,-
•Gerst (48 lbs. malting)

.
2
234,-
Haver (Canada3) ……..
1
12,70
Lijnkoekea (Noord-Ameri-
ka van La Plata.zaad)..’
13,30
Lijnzaad (La Plata)
.
…..
3

350,_

1)
per 100 KG.

1)
per 2000 KG.

13,50

16,-
1 2._

12,50
179,-

177,-
230.- 2 15,-
19,60

11,75

13,05

12,10
352,- 386,-
3) per 1960 KG.

1
23..November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1043

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
22 November 1027.
T a r w e. Over het algemeen waren de graanmarkten in de afgeloopen week vast gestemd. Wat tarwe betreft, zijn er natuurlijk van Noord-Amerika weinig nieuwe
gezichts-
punten over do oogsten, behalve dat men, vooral in de Cana-
deesche markt, gebrek heeft aan goede kwaliteiten tarwe.
Een groot percentage van den oogst is van mindere hoeda-
nigheid en dit is wel de hoofdoorzaak dat de termijnmarkt
te Winnipeg zoo’n vast verloop heeft. Vergeleken bij een
week geleden, is Chicago slechts een fractie hooger, doch
te Winnipeg bedraigt de verhooging circa 2 cl.c. per bushel
van 60 lbs. Bovendien is ook de zichtbare voorraad, zoowel
in de Vereenigde Staten als in Canada, verminderd, wat in
(lezen tijd van het jaar nauwelijks verwacht kon worden.
De algemeene attentie is in hoofdzaak gevestigd op de
oogsten van het Zuidelijk Halfrond. Wat Australië betreft,
hiervan zijn cle berichten in den laatsten tijd gunstig ge-
weest, maar dit neemt niet weg, dat een schatting van de
totale opbrengst van den Australischeu oogst circa 1
millioen tons minder geeft dan een jaar geleden. Van Argentinië worden naar Europa slechts gunstige be-
richten gezonden, doch via Amerika ontvangt men her-
haaldelijk berichten over roest en zelfs zwarte roest. Maar met dat al geeft een paFticuliere Amerikaanscbe schatting
van den nieuwen oogst cijfers aan, die al heel weinig van
de groote opbrengst van het vorige jaar verschillen. Verge-
leken met een week geleden, zijn dan ook de noteeringen
te Buenos Ayres en te Rosario vrijwel onveranderd. Dat
de prijzen voor Platatarwe in Europa hooger zijn, is dan
ook voornamelijk een gevolg van de hoogere vrachtenmarkt. In tegenstelling met de Canadeesche vrachten, zijn de Zuid-
Amerikaansche vrachten in cle afgeloopen week zeer vast
geweest, ten gevolge van levendige vraag naar booten van
den kant van aflaclers, ten gevolge van de zooveel betere
Europeesche markten. Niet alleen dat betrekkelijk spoedig
groote verschepingen van tarwe en lijnzaad te verwachten
zijn, maar ook de rnaïszaken gaan nog onveranderd door,

zoodat ook voor dit artikel zeer veel tonnage noodig is.
Dc Europeesche vraag voor tarwe was over het algemeen
veel beter, vooral op het Continent, doch ook in de Engel-
sche markten kwamen veel meer zaken tot stand. Toch zijn
de verscbepingen van sommige kwaliteiten tarwe in den laatsten tijd te groot geweest, vooral wat betreft Amen-
kaansohe Hard W’inter tCrwe. Als gevolg daarvan, noteeren
de meeste Contineutale markten voor deze soort nog lagel’
clan ‘de Amerikaansche pariteit. In de nfgeloopeu week u’a-
ren weliswaar dc verschepiugen kleiner dan de week tevo-
ren, maar ze zijn toch nog zeer ruim. Toch hebben alle
markten deii indruk gegeven, dat er van de voorraden wordt
afgewerkt en het is duidelijk, dat de ‘hoeveelheid goede
tarwe, althans in de Noord-Westelijke Europeesche mark-
tea, niet zoo overvloedig is als men wel gemeend heeft. Men
krijgt den indruk, dat de behoeften niet veel geringer zijn
dan een jaar geleden cd daar de Oost-Europeesche landen

Noteeringen.

Chicago

1

buenos Aires

blijkbaar niet over een belangrijk export-saldo beschikken,
ziet het er wel naar uit of de niet.Eiiropeesche exportlan
den er iu zullen slagen de prijzen voor tarwe, althans op
het tegenwoordige niveau, te handhaven. Het koudere veer
heeft eveneens als een prikkel voor de vraag gewerkt.
Ho g ge. De roggemarkten zijn onder invloed geweest
van cle verhoogde prijzen voor tarwe en andere granen. De
vraag is evenwel niet bijzonder groot geweest, alleen werd
er nu en dan door Noord-Duitschlancl wat opgenomen. r1oclI ‘zijn •de prijzen te Chicago, vergeleken bij een week geledeu,
nog wat teruggeloopen, waarschijnlijk ten gevolge van de
geringe vraag voor export. Andere landen dan Noord-Ame-
rika bieden vrijwel geen rogge aan. Het hangt er nu maar
van af of Noord-Amerika tot Europa, dan wel Europa tot
Noord-Amerika moet komen.
– M af s. De nmaïsmarkten zijn zeer vast geweest, bijna
uitsluitend ten gevolge van groote vraag. Weliswaar zijn
de versehepingen in de afgeloopen week geringer dan een
veek te voren, maar ze zijn voor den tijd van het jaar toch
iog zeer groot. De vraag Voor nmnïs kwam voornamelijk van
Noorul-Duitschiand en Scandinavië. Dit laatste lnnd heeft
aanzienlijke kwantiteiten van de goedkoope partijen te Ai,t-
werpen opgenomen en daar ook de vraag in Zuid-Dnitsch-
land en Nederland verbeterdle, zijn de loco prijzen in bijna
alle markten gestegen. Een deel van de Duitsche vraag is
tea gevolge van het feit, dat men spoedig een aanzienlijke
verhooging van het invoerrecht op maïs verwacht voor de brnadcrijen, terwijl ‘daarentegen het recht voor mais voor
andere doeleinden eenigszins verlaagd zal worden. Mcii
weet nog nie’t wanneer dit zal ingaan, maar het is begrijpe-
lijk, dat de industrie iutusschen groote aankoopen doet,
ten einde nog voorraden te kunnen maken op basis van
het heden geldende invoerrecht. Toen op deze wijze zeer
veel van de spoedig verwachte mais werd opgenomen, ver-
den ook de Engelsche markteim levendiger. Niettegensteaude
de groote verschepingen van den laatsten tijd, was er tiaar
‘Engeland niet zooveel mais onderweg, en men ‘begreep dus, dat men hoogere prijzen voor stoomende ladingen zou moe-
ten betalen, wilde men de markten niet te veel ontblooten.
In verband met deze Europeesche vraag zijn de markten
in Argentinië gestegen, maar de grootste stijging in de
Europeesche markten was, evenals bij tnrwe, het gevolg
van de stijgende vrachten. Het aanbod van mais van de
Donaulanden is onbetee,kcnend cii zelfs trachtten enkele
aflaclers vroegere contracten terug te koopen. Ook Ruslandi
biedt geen. maIs aan, terwijl -Zuid-Afrika, in stede van de
hoogere prijzeh in Europa te willen profiteeren, door rai-nmer aan te bieden, zich veeleer nog meer heeft terugge-
trokken. De ondervinding van deu laatsten tijd, dat de zeer
groote verschepingen van La Platn géen blijvenden druk
op de Europeesche markt hebben kunnen uitoefenen, heeft,
zooals vanzelfspreekt, de stemniing zeer vast gemaakt en
ofschoon ruinie offertes van de Plata versehepers wel dege-
ljk den indruk geven, dat het exportsaldo in Argentinië
‘nog zeer grot is, heeft men daarvoor op dit oogeablik wei-
nig vrees.

Locoprijzen te Rotterda.mlAmsterdam.

1
21Nov.
t
14Nov.
1
22Nov.
Soorten

t

1927

1927
– 1

1926

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam
–

Amsterdam
Totaal

–

Artikelen
13119
Nov.
Sedert
Overeenk.
13119
Nov.
Sedert
Overeenk.
1927
1926
1927
1 Jan.
1927
tijdvak
1926
1927
1Jan.
1927
tijdvak
1926

Tarwe…….
56558
1.954.523 1.509.165
–
39.252
13.842
1.993.875
1.523.007

Rogge

………………
6.383
364.901
244.593
–
743
1.940
365.644
2411.533

1.878
18.294 19.278
–
.
67
1.418
18.361
20.696

Mais
25.489 1.228.412 825.879
6.11 5′
210.113
106.912
1.438.525 932.791
Boekweit

……………

17.13
1

441.840
352.508
323
13.344
12.311
455.184
364.819

190.476 160.169
–
2.829
‘

2.811 193.305 162.980

………………….

11.909
233.694
15.528
–
17.861
218.140
188.811
451 834 384.339

Gerst

………………..
Haver …………….
….2.278

2.971
168335
221.849
–
–
–
168.335
221.849
Lijnzaad

…………….
Lijnkoek

………………
4.228 107.978
96.648
–
1.293
39.983
25.192
147.961
121.840
Tarwemeel

…………..
Andere meelsoorten.’…
–

208
–

10.957,,
14.380
–
.
10.957
14.380

1044

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN

23. November 1927

• De berichten over. de .nienwen oogst van La Plata zijn
voorloopig nog zeer gunstig. De uitzaai is voltooid en de
bebouwde oppervlakte is nog wat grooter dan een jaar ge-
leden. . . … –
Ge r St. Ook de gerstmarkt is zeer vast geweest, maar
ook deze week kwamen zeer weinig zaken tot stand niet
de exportianden. Ofschoon de Vereenigde Staten dit jaar
een veel grooteren oogst hebben dan een. jaar gele-:len, merkt
men van sterk aanbod al heel weinig. De verschepingen van
gerst zijn in den laatsten tijd tamelijk groot geweest en
Europa was tamelijk.goed voorzien. Als gevolg hiervan zijn
de prijzen in Europa lager dan hetgeen men in Noor(I-A.nie-.
rika vraagt, maar waar cle Noord-Amerilcaiinsche afladers
blijkbaar hun prijzen niet van beteekeais kunnen verlagen,
zijn toch ook de prijzen in Europa geleidelijk aan hooger
gekomen. Van den Donau worden slechts enkele partijen aan-
geboden en ook Rusland houdt zich stee:ls teruggetrokken.
In Engeland werd een en ander verhandeld in Platagerst
op den nieuwen oogst. –
‘ila v er. De ‘havermarkt is weinig levendig geweest, ook
al ten gevolge van gering adnbod. Voor goede soorten haver
blijft de vraag voortduren, maar de aankoopen van eenigen
tijd geeden schijnen voorloopig voldoende te zijn om in deze
vraag te voorzien.

SUiKER.

NOTEERINGEN.

Londen
New York
Amsterdam

White Java’s
1

Cub5’s

Data

i

per

Tates

f.o.b. per

950
ci.!.

Centri-
Maart,

j’ube
No. 1 Nov/Dec.
1
Nov. 1Dec. fugais

:ristalsuiker
8h.
bh. hh.
$
ets.
basis 990
–

f

17
13
1
321_
1313
13
1
*6
4,71
17
321-
13I
. –
4,58
19
11
/’
351._
16/3
1319
4.58
1751
8
321_
13,14
11/11/
2

4,18
ruwsuiker
basis 88
0

f

ll
13
/

‘
181-
–
._:.
3,26
basis 990
1)1-let
verschil tusschen
ruwsuiker
880 en
14131
f

321
krist.suik.
99° is aan
te nemen
opf3

p. 1001(0.

De besprekingen welke te Parijs •gehouden werden door
Kolonel Tarafa met de afgevaardigden der suikerindustrie
van ‘Duitschland, Polen en Tsjecho-Slowakije hebben blijk-
baar voorloopig tot aannerning van de, door Cuba voorge-
stane beginselen geleid door de genom e landen Voorasnog echter bleven de verschillende groote suiker-
markten vrij ongevoelig voor één en ander; de stemming
was de afgeloopen week kam, doch prïjshoudend.
In New Y o r k h.addea de noteeringen •et volgend ver-
loop:

Sp.C. Dec. Jan. Mrt. Mei Juli
Slot voorafg. week ……….. 4.65 2.90 2.92. 2.87 2.95 3.01
Opening. verslagweek ……4.71 2.9 294, 2.89 2.96 3.114
Slot verslagweek ………. 4.65
,
2.85 2 89 2.89 2.96 3.04

De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droëgen deze’ week ‘65.000 tons, dci versmeltingea 48.000
tons tegen 58.000 tons in 1926 en de voorraden 214.000
tons tegen 208.800 tons.
In Koloniale ruwe suiker ging het een en ander om op
basis van ongeveer 2
7
/8
d.c. c. & fr. New York voor Cuba-
siiiké’r.
De laatste C u b a-statistiek is als volgt:
–

1427 –

1926

1925
Tons Tons Tons
Cubaansche productie tot 15111 4.508.521 4.884.658 51 25.970!
Wi.ekoutv. afsch-ephavens . . 24.598 38.253 29.338
Totaal sedert 1 Jan.-121Nov.. . 4.119 998 4.583.397 4.9117.403
Weekexport …………….56.503 83.851 72.262
Totale export sedert 111.12/11. 3.679.443 4.253.905 4.518.859
Voorraad afscbeepbavens . .’. 465.875 329.492 388.544
Voorraad Binnenland …….224.200

161.261

93.567

In L o n d e n brokkelden prijzen op de termijnmarkt’aan.
vankelijk wat af; ‘daarna trad echter een herstel in en de
markt sloot op hoogere aoteeringen dan aan het einde der
voorgaande week: . . …

November1927 …. Sh. 1416 Maart 1928 . . .. 5h. 1616
December

,. ….

,, 1416 Mei

‘. . . .

,, 1619
Aug.

-. . . . » 17104
Op J a v a was de markt voor tweedehands suiker de af-
1
geloopen week vast en trokken-prijzen
f
Ic
f %
aan.
Aan het Oind der week bestond ‘vraag tot
f
15.37V
2
voor
Superieur ready t.m. Februari;.f 15,50 voor Februari/Maart
en tot
f
14,37Y2 voor No. 16 en hooger.

H i
ci
r t e 1 na d e was de marlt de afgeloopen week vast
gestemd, Prijzén openden ongeveer
f
Y
4
hodger dan bij
slot der voorgaande week en trokken nog verder aan.
De noteeringen varen aan het slot: December
f
17
Maart
f
17.7/
8
; Mei
f
18%; Augustus
f
18.—, geboden.
De omzet bedroeg deze week ongeveer 4700 tons.

KATOEN.

Noteering voor Loco-Katoen.

(Micldling Uplancis.)

18Nov.
1927
II Nov,
1

1927
4
Nov.
1

1927
18
Nov.
1

1926
18Nov.
1

1925

New York voor
Middling …
19,80e
20,05e
21,20e
13,05e
21,10e
New Orleans
voor Middling
19,52e
-,- c
20,96e
12,64e
20,25e
Liverpool voor
Middling
.
.,.
10,91 d
11,04 d
11,75 d 6,99 d
10,79 d

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amierikaansche havens.
(In duizendtallen balen).

1 Aug.
’27
Overeenkomst ige periode
tot
12Nov.27
1926

1925

Ontvangsten Gulf-Havens.
Atlant.flavens
}
4433

5650

4413

Uitvoer naar Gr.B rittannië

332

782

789
,,’tVastelandetc.

1777

1850

1770
Japan….. …

382

387

319

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

Overeenkomstig
tijdstip
–
II
Nov»27
1926

,
1925
A.inerik. havens.
._ .
2492
2651
1400
1259 1346 1638
Binnenland …………..
New York ………
214
96
,

44
New Orleans
.
..
427
592 427
Liverpool
604
537
267

Marktberjcht van de fleeren Sir Jacob Behren & Sons.
Manchester, d.d. 16 November
1927.

Het Bureaurappoi-t van Woensdag viel ,,bearish” uit in
tegenstelling met de algemeene verwachting. Amerikaansehe
katoenprijzen daalden daarop van 80 tot 100 punten in
New York en ca. 50 punten in Liverpool. J.l. Vrijdag was
er een verdere daling in Liverpool, doch New York ging
dien dag weer hooger en Liverpool volgde deze stijging 01)
Zaterdag. Sedert dien tijd zijn fluctuaties minder gepro-
nonceerd geweest en de huidige prijs voor Middling Aiueri,
can spot in Liverpool á 11.16 geeft een daling aan van 51
punten bij een oveek geleden. Egyptische katoen is vaster
geweest en toont weinig venindering. De algemeene flatiove
stemming in den handel bleek wel uit de loco-verkoopen in
Liverpool, welke gedurende de afgeloopen week, evenals –
de week daarvoor, slechts 37.000 balen hebben be:lrageii.
In de Amerikaansche garenmarkt is weinig verandering
gekomen en cle positie van Ameriknansche spinnes’s is verre
van rooskleurig. De opheffing van alle controle heeft een
groote onregelmatigheid wat prijzen betreft veroorzaakt.
Marges zijn veel kleiner geworden en de actie van enkele
1
verkoopers, die orders tot zeer verliesgevende prijzen ge-
boekt hebben, wordt door de andere producenten sterk
veroordeeld. Verkoopen zijn over het algemeen klein, hoe-
wel hier en daar flinke hoeveelheden schijnen te zijio afge-
sloten echter, zooals boven reeds vermeld, tegen zeer ruiiieu-
ze prijzen. Men begint echter hoe langer hoe meer tot de
overtuiging te komen, dat een betere toestand niet vr
.meer af is, hetgeen wij uit cle meerdere vraag ook wel
.nôudeu coneludeeren. Prijs.ideeën van koopers zijn echter
een.
1
penny lager dan die van spinners, hoewel deze op deze
basis reeds grof verlies lijden. Naar wij Ineenen, is het
grootste gedeelte der biedingen gebaseerd op 9Y d. katoen.
in Egyptische soorten hèeft men ook weinig vertrouwen in
het huidig prijsniveau waardoor weinig’ gekocht wordt;
spinners van de fijnere nummers zijn echter over het alge-
meen goed bezet, zelfs tot deeerste maandenvan het nieuwe
jaar, zoo:lat zij dan ook niet tot prijseoncessies bereid zijn. De lagere nummers worden moeilijker $erkocht, waardoor
prijzen ook gedaald zijn. Over het algemeen worden er
slechts kleine hoeveelheden omgezet voor spoedige levering.
De cijfer’s van den Board of Trade betreffende den export
van katoenen garens voor. de maand October, welke de
vorige week gepiibliceerdwerden, geven een verhooging aan
van 1.871.000, pond vergeleken bij die van dezelfde maand

14 Nov.’2′
7 ,, ‘2
14

,,

‘2i
14

,,

’21

4 Juli ‘1

–
-a•

1
23 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1,45

verledeij jaar, doch zijn meer dan ruin.24 millioen pond
minder dan in October 1925. De afname van Duitschlaud
en-Nederland bedroeg in October 1925 ruim tien miflioen
poddi in 1926 iets over 5 millioen èn dit
jaar
ruim 7

millioen pond, zoodat de toename van verleden jaar zioli
wel grootendeels uit de vermeerderde afname jiaar boven-
genoemde beide landen laat verklaren.
De’ stemming in de doekinarkt is bepaald gunstiger ge-
worden. Dit ds voornamelijk een gevolg van de verbeterde
vraag van de Ogstersche markten, speciaal van Jndiii. Ge-
durende de laatste dagen heeft zich een goede vraag ont-wikkeld, speciaal in stapels, hoewel wij tot nu toe weinig
hooren van afgesloten transacties. Zooals wij reeds boven
gézegd hebben was het Bureau Rapport voor velen ceii
verrassing, doch, door de flauwere stemming van katoen-
prijzen, tegelijk met de oph,effing van alle controlc in de
girenmarkt, zijn vele koopers tot de conclusie gekomen,
(lat het geschikte moment om te koopen thans misschien is
aangebroken. Het vertrouwen is echter nog niet geheel vol-
doende hersteld, waardoor de zaken z4ch weer geheel nor-
maal zuden kunnen ontwikkelen. Wij kunnen slechts her-halen, dat de toon in de markt veel beter is en wij kunnen
slechts hopen, dat de vastheid van prijzen zal blijven voort-
duren, waardoor het vertrouwen zich weer geheel zal kun-

nen herstellen.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 8Nov.15 Nov.
9Nov. 16Nov. T.T.opBr.-Indië l/5f 115
F.G.F. SakeUaridis 19,30 18,95 T.T.op Hongkong 2/0 /
s
2/011
1

G.F. No.1 Oomra. ‘8,80 8,15 T.T. op Shanghai 216% 217

KOFFIE.
Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.

Zichtbare voorraad op 1 October in duizenden balen.

–

1927 1926

1925 1924

1923

Voorraad in Europa.. 1.654 1.483 1.536 1.342 1.532

Stoomend ÇBrazilië ..

678

565

707

860

928

n.Europa,Oost-Indië.

138

142

124

.53

21

– 2.470 2.190 2.367 2.255 2.481

Voorraad Ver. Staten 547 912 716 739 926
Stoomend
naar

Brazilië ..

635

536

553

598

757

Ver.Statenj

–

.

3.652

3.638

3.636

3.592

4.164

Voorraad in Rio ….

330

287

249

333

693

Santos..

884

909 1.327 1.782

937

Bahia ..

25

22

18

20

26

Victoria. 94

–

–

–

–

Totaal . .. .. *4.985 *4.856 *5.230 ‘5.727 *5.820
Op 1 September …. *5.064 ‘4.927 *5.237 *5.287 ‘5.852

Op 1 Juli ……….’4.720 *4.571 *5.085 ‘5.071 ‘5.340

1 Juli 1924 4.592.000 balen
1 Juli 1925 1.786.000
1 Sept.1925 1.892.000
1 Oct. 1925 2.604.000

*
Niet inbegrepen de binnen!. 1 Juli 1928 2.833.000
voorraden in Sao Paulo.. 1 Sept.1926 4.011.000 ,,
1 Oct. 1926 5.255.000
1 Juli 1927 3.312.000
1 Sept.1927 7.750.000
15Sept.1927 8.261.000

liet begin van de afgeloopen week was iets vaster en de
prijzen
•
der verschillende soorten liepen iets op. Spoedig
daarna kwam echter wederom een terugslag en de prijzen zakten weder even veel in als zij in de eerste dagen waren
gestegen. Da kost- en vracht-aanbiedingen van Santos liepen
zelfs nog meer terug en op het oogeablik van het afsluiten
van dit bericht zijn zij ongeveer 21- á 216 lager dan een
week geleden. De Rio-aanbiedingen daarentegen zijn onge-
veer, geheel gelijk aan die van verleden week, terwijl ook Ncderlandsch-Indië Inet Palembang Robusta onveranderd
is. In, de twçede hand wordt ,laatstbedoelde soort echter
i’éts lager aangeboden.
De termijnmarkt, die ook aanvankelijk iets
wee
opge-
loopen, brokkelde daarna weder af en ‘de markt sluit door-
een ongeveer
3%
ct. lager dan acht dgen tevoren.
Ninuws van beteekenis uit de pioductialanden is er deze
week niet ontvangen. De berichten over schade door te veel
regen aan den bloei van den volgenden Santosoogst hiel-
den aan. In elk geval schijnt de bloei onregelmatig te zijn
gweest “en vârr ‘sommige zijden wordt zelfs bericht, dat
velé bomen zouden zijn gestorven.
De kalmé, – weifelende stemming der laatste dagen’ waB
oorzaak, dat de afzet ditmaal weder kleiner was. Alleen in gevallen van ‘hooge noodzaak trad de consumptie als koo-

per op. Ook ‘op af lading k’Wamen
–
slecht8 zeér weiiig zaken

tot stand…………’

‘,I ………….
: ‘ –
Een heden outvangen telegram uit Brazilië bericht, dat
dc voorraad in de haven van Rio, die sedert het midden
van October werd opgegeven als beclragende ongeveer de
vastgestelde hoeveelheid van 360.000 balen, bij hertelling
bleek 67.000 balen te boog te zijn aangenomen, waardoor
deze voorraad, die 19 dezer nog werd opgegeven als 35
2.000.
balen, – vom- 20 dezer, na aftrek van den uitvoer van dien
dag, werd geseind als te bedragen 259.000 balen. Verwacht
mag worden, dat in de eerstvolgende ‘dagen nu weder gioote
aanvoeren van uit het binnenland naar die haven zullen
worden doorgelaten om den voorraad op het cijfer van
360.000 balen te brengen. Een half-officiëele mededalhtig
uit Rio geeft den voorraad in de biiiineulandsehe pakhuizeu
van Rio aan op 201.300 baleu. –
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Satitos
op promptc verscheping zijn thans ongeveer 94/- 5. 9516 per
cwt. en van ‘dito Prime ongeveer 98/-
5.
991-, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte’ versche-
ping, bedragen 61/6
5.
6216.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, Decemberverscheping, 33 ct.; Pa-lembang Robusta, Januari-verscheping, 333% ct.; Palem-
bllng Robusta, Februari-verscheping, 33 ‘/ ct., alles per !4
KG., cif., uitgeleverd gewicht, netto contant.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt wa
ren aan de ochtend-call als volgt:

‘

Santos-contract

Gemengd contract

basis Good

11
basis Saatos Good

1
Dec.
1
Mrt.
1

i 1
Sept.I Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.

22 Nov.
52i,
503%
497/
s

–
41$/
403%
39%
383%

15

,,
5251
50%
49i18
–
41%
40%
39′
38t1

8

,,
52i/
5

51i1
50’1
–
4351,
4211
8

41
39%

52i,
51′,
50’/
–
433%
421
41l1
40

De slot-noteeringen te New-York
van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Dec.

1
Maart
1
Mei
Sept.

21 Nov.

……
$
12,78
$
12.87
$
12,82
$
12,77

14

,,
,,

12,76
,,

12,79
,,

12,72
,,

12.65

7

,,
13,50

..

,,

13,41
,,

13,32
,,

13.18

31

Oct.

……
.,,

13,45
,,

13,33
,,

13,22
,,

13,10

Rotterdam, 22
November 1927.

THEE.

De theemarkt gaf in de afgeloopen week een lichte reactie
te zien, waarschijnlijk als gevolg van den op het oog tegen-
vallenden maandstaat an den ,,Board of Trade” over.

October.
Vooral het feit, dat de vooraden in entrep8t gestegen zijn
tot bijna het peil van verleden jaar, werkte eenigszins ver-
slappend op den kooplust. Goede kwaliteiten bleven ten
volle prijshoudend, terwijl ook goede vraag bleef bestaan voor blacisorteeringen. Ordinaire- en iniddens.,oj
–
t gruis

moesten
3%
5.
3%
d. in prijs laten vallen.
De verschepingen uit •de Noordelijk Britseh-Indische ha-
vens gedurende October bedroegen 52 millioen lbs., waar-
tegenover October 1926 staat met nog geen 47 millioen lhs.
Deze vluggere afseheep van den ôogst zal ten nadeele komen
van dle latere verschepingen, te meer
waar
de Britsch-In-
disehe oogst van dit jaar, zooals men weet, ruim 13% mii-
lioen lbs. ten achter staat bij die van verleden jaar.
De grondtoon van de theemarkt blijft echter vast.
Amsterdam, 21 November 1927.

–

STEENKOLEN.
Een zaak van eminent belang is de poging in Wales, e
geraken tot de oprichting van een lichaam, dat prijsrege-
lend zal optreden. Zeer zeker is dit reeds de zooveelste po-
ging, doch men mag aannemen, dat vele mijneigenaarsop liet oogenblik ervoor voelen zullen tot de totstandkoming
mede te werken. De bedoeling zou zijn, door het over de
geheele linie storten van 3 d. per ton in een fonds, steun
te verleenen aan mijnen, die, om ‘te kunnen voortbestaan
prijzen moeten aannemen, die onder den kostprijs liggen.
In elk geval heeft deze opzet reeds .t’hans een verdere af
–

brokkeling voorkomen.
De prijzen zijn als volgt: Northumberland Ongezeefde —–
f
9,50
Durham Ongezeefde …….. . ….. ..10,75
Cardiff 2/3 large 113 smalls – – – – 02,25
..Sohtsebe. .Gezeeîde …………., 9,75

Sh.

67
66

71

420;L
455;L

Mk. 86.50 –
78.-
-87.50

Sh.

8h.
8h.
125/6 120/6 119/6

Frs.
600,.-
640,_ –

Mk. –
88.-86.-
93.50

8h.
82

8h.

1046

ECÔNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23
November
1927

ârkhireGe,wasscheu Doublés
;J
11,75
Westfaalsche Vetförder
.1,
…..— ,, 13,25
Vetstukken ……… ,, 14,50
• Smeenootjes ……….14,—..
Gasvlamförder …….13,25
Gietcokes ……….,, 16,50

alles per ton van 1000 KG., franco station Rotterdam/Ani.
sterdam..
Westfaalsche bunkerkolen, f.o
.
b. Rotterdam/Antstèr(Iam
f
10,60.
Markt prjshoudend………..

N:B. Door een zetfout is de laatste zinsnde van de eerste
alinea
van
ons bericht van 8 dezer geheel onbegrijpe.lijk ge-
worden. Men leze in plaats van .,onhelangrijk”: ,,onhe-
grijpeljk”. . .. ..

iJZER.

Op de Engelsche ruwijzermarkt is de stemming voor Cle-
velandijzer vast. ‘De pxoductie kan geheel worden afgezet,
tarwiji bovendien de voorraden afnemen. Lux 3 is itider-daad vaster gewordén, het in ‘ons vorig overzicht gegecu
bericht uit Engelschen bron hieromtrent; werd deze week
bevestigd door het Brusselsche beursbericht. Op de Fransahe
ruwijzermarkt is meer vraag van de zijde der binnenland-
sche verbruikers. Over het .algemeeh is dus de situatie voor
de producenten een’igszins verbetërd.
De staalproducenten’hpidhaven hun vaste houding, niet-
tegenstaande de vraag beperkt is. De rjzen zijn een klei-
nigheid gestgen.

Noteering in de week van

–

7113 Nov. 14120 Nov. 1526 Nov.
1927

1927

1926

Ruwijzer.

.

–
1

.
f.o. t. furnace
Sh.
•Cleveland Foundry no. 1
701-
3
67
*

,,

,, –

‘
,,

4 .
661j,

– •Hematite East Coast
mixed -numbers

….
721_

Wagon départ Lorgwi
–

–
(Lot haringen)

•’
Frs
Moulage P. L. no. 3 …
Semi-phosphoreuse ….
455,-

aS Werk Rheinl..Westfalen
Mk.
Giessereiroheisen no. 1
86.50

pp

3
78.-
Ha.matit………
‘
…..
87.50

f.o.b. Antwerpeei,,’,
8h..
Giet.erij ruwijzer no. 3..
571-581-
Walsproducten.
f.o. S. Antwerpen (vrjbi.)
8h.

Stafijzer ………….95_.95/6

96

112/6
Piaatijzer5 m’M……….119-120. 119_120

12216
‘-3 ;, :’-.;

124-125′ •124_125: 134/&.135
99
*
Clevelandijzer
2K
sh. lager voor Schotland en export.

METALEN.
Loco-Noteeringen te Lofiden: –

Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin

.
lytisch

Lood
Zink

21 Nov. 1927—
59.151-
-.64.1216
‘267.216.
21.216
.26.1216
14

,,

1927—
58.1216
83.111-
264.716
20.151-
26.-/-
7

,,

1927-
58.110.:
257.1716
20.51_
26._1_
31 Oct. 1927..
56.1216
62.151_-261.1216
.20,.151_
26.1216
22 Nov. 1928..
57.216
65.101-
312.216
29.-/-
33.51-
20 Juli 1914_
61.-;-6
–

..

‘ 145.151-
1-9.-1-

1
21101-

VERKEERSWEZÉN.

VRACH1ENMARKT.
-‘
Van dc Noord-Amerikaansdhe’
g
ranvrack€eii-markt lçn
geen verbetering gerapporteerd worden, ofschoon de vrach-
ten vast zijn op het peil van de voorlaatste week. Van Mon-
treal werd een tiental booten bev-raeht. Een handige ‘boot
‘bedong 14 cents basis Antwerpen/Rottér’dam, doch’ de alge
meene vracht was 13 cents. Naar ,,picked’ports” WestJtalid
werd 18 cents betaald en naar Griekenland 2034 cents. ‘Een
kleine boot is gedaan van Montreal naar 3 havens Finland
ôf Zwedeit.tegen 24 cents, optie Denemarken 23 cents. Van

St. John N.B. is per No’i’.fDec. ’18eents nar”de, Middellaad
sche Zee gedaa.n ôptie. .be1ading . Northern Range tegen
1 cent,minder. De Northern range is waarschijnlijk de meest
vaste afdeeling. Per December is op basis van 13 cents be-
vracht naar Antwe-rpeinfRotterdan) en naar cle Middell.an(]-sche Zee te
g
en 17 cents.

De suikervraehteumarkt van West-Indië -is kalm. Een
6517000 tonner is •bevracht van Cuba naar U.K./Continent
– tegen 16/3.

De Not-th Pacific was de afgeloopen week tamelijk leveii-
dig. De vraag was meer uitgebreid, speciaal naar tonnage
per Dec/Jan. Minstens 6 booten werden bevracht tegen
321-
van Vancouver met volle opties met 6 d. reductie voor
Antwerpen of Rotterdam. Per Januari is een 7000 tonner
bevracht tegen 3119 en tegen dit cijfer is verdere tonnage
aan de markt. Bij het -sluiten van de week was de markt
iets kalmer.

Ofschoon van de La Plata minder werd bevracht was de
vraag naar tonnage vast, en de vrachten bleven op peil.
Bevrachters toonden voornamelijk interesse voor Nov-/Dec. tonnage, voor welke positie herhaalde malen 251- is betaald
van ‘boven La Pl’ata. Voor Januari was de markt iets beter
en er werd toanage bevi
–
hcht tegen cijfers tot 2416, van
boven La Plata havens naar de volle range U.K./Continent.

Van Chili waren slechts weinig definitieve orders aan de
markt voor Europa. Een handige boot van 4-500 tons ,vei-d
bevracht per Januari op basis van
28f6
naar Antwerpen’, Rotterdam of Hamburg, 29/- twee havens, 29/6 drie havens.
In ruimte ging niets om.

De oostelijke afdeeliugen bleven onveranderd. De vraeh..
ten bleven vast ten gevolge van de geringe ‘hoeveelheid aan-
geboden tonnage. Van Saigon is een tamelijke vraag naar
partijen rijst op basis van 31/6 -tot
321-
naar ,,picked ports”
U.K/Continent voor iedere positie tot Mei/Jini. Vair
West-Austral’ië werd een 7000 touner gedaan met lig-‘higen
10 December naar de Middellandsche Zee[tJ.K./Contineiit,
inclusief •d,e Levant op basis van
38f3.
Ook werd een 6000 t,onner bevracht naar BombayfKarachi/Calcutta, December,
tegen 23/9. Britseh-Indië was kalm doch vast. Op clead-
weight basis werd bevracht van Marmagoa/Bom’bay/Knra
chi naar UK/Continent pet- Dec/Jan. tegen 2416.

De Donau bleef zeer kalm. Er is alleen eenige vraag Baat-
tonuage voor Denemarken tegen 19/6 en 20/-, naar
ge-
lang van giootte der -booten. Ook de Zwarte Zee was knlm.
Van Constanza naar Antwerpen/Hamburg moge werd 121-
betaald voor Noveber belading.

De Middellandsche Zee was iets levendiger, en in som-mige gevallen zijn de ‘vrachten iets beter gewoi-‘den. Erts
betaalde o.m.: La Goulette/Potterdam 5/-. Algiers/Rotter-
dam 415, Melilla/TJmuiden 613, RornillofTyne doek ‘716,
Mid’dlesbrough 7/9. Voor fosfaat werd 10/- betaald naar
Plymouth, 716 naar Vlaardingen en 5(6 naar Nantes.

Van de Golf van Biscaye ging meer om doch tegen iets
lagere vrachten. Verscheidene booten werden gedaan van
Bilbao naar Rotterdam tegen 516. Bil’bao/lNewport betaalde
617 , Glasgow’ 6/1034, Salta Oaballo/’Rouaan 6/3.

De houtvrachtenmarkt van Zweden en Finland is zeer
kalm en practisch gesproken gaat er niets meer om. De
scheepvaart op -de Noordelijkste districten is reeds gesloten en het is te verwachten, dat spoedig meerdere zullen volgen.
De uitgaande Engelsché kolenvrachtenmarkt ‘bleef onver-
anderd. Van Zuicl-W-ales werd om, betaald: Ronaan 3/9,
Genua 813, Alexandrië 1013, Pernambuco 12/- en van de
Oostkust’: Helsin-gfoi-s 61-
1
Rouaan 319, Genua 719, Port-
Said 101-, Los Palmas 91- en Buenos Aires 12/3.

Amsterdam, 21 November 1927.

–
. –

RIJNVAART..

Week van 13 t/m. 19 November 1927.

De aanvoeren van zeezijde hoofdzakelijk ei
–
Is en hout,
waren belangrijker dan de voorafgitaude week. De scheeps
ruimte werd geleidelijk schaarscher, terwijl de vraa
g
toe-
nam. De ertsvrachten- liepen dientengevolge bp van 50160
cents met resp. 34-34lostijd, tot maximum
f
0.S0f90. Naar
den Bovenrijn- werd üitslu’itend in daghuur bevracht en wel
01)
‘basis van 234 tot 3 cent pér ton. Het sleeploon varieet-de
tusschen het 35 en 50 ‘cent tarief. Dé waterstand, hoewel
vallend, bleef gdnstig.

In de Ruhrhavens werd de scheepsru’imte eveneens schaar-
•scher. Over het algemeen w9s de stemming eenigszins v:,s-
ter. De vrachten blevew echtem- tot heden ongewijzigd.