Ga direct naar de content

Jrg. 12, editie 619

Geplaatst als type:
Geschreven door:
Gepubliceerd om: november 9 1927

9 NOVEMBER 1927

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economisch
,
Statistische
Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

12E JAARGANG

WOENSDAG 9 NOVEMBER
1927

No. 619

INHOUD

Blz.
HET NIEUWE SURINAAMSCHE BANKOOTROOI
door
Mr. Dr.
0. F, ,Schoch ………………………………986
Handel en Bedrijf van Nederland in de eerste negen
maanden van
1927 III
(Slot) door
W. G. H. van der
Zweep……………………………………988
De verhooging van de productie in de laatste jaren door
Ir. B. Bölger ………………………………090
De Restrictie van den Suikeroogst op Cuba door
A. Vols 993
AANTEEKENINGEN:
De nieuwe wet voor Cubasuiker ………………
994
Indexcijfers van groothandeisprijzen …………..
996
MAANDCIJFERS:
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam ………..
997
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………
997
Postchèque en Girodienst……………………
997
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN ……………
997-1004
Geld koersen.

1 Bankstaten.

Goederenhandel. Wisselkoersen.

1 Effectenbeurzen.

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOM 18011E GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: -Mr. Q. J. Terpstru.

ECONOMJSCII-STATISTISCHE BEIUCHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES.
Prof. Mr. D. van. Blom; J. van ïlasselt; Jhr. Mr. L. 11. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. 11. Regout; Dr.
E.
van Welderen Baron
Nengers;
Prof. Mr. 11. R. Ribbius; Jan Schilthuis; AIr.
Q. J. Terpstra, Prof. Mr. F. de Vrie8.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: S. Posthuma.
Secretariaat: Pieter de Roochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.

Abonncmen.tsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
(ustituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont.
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

Advertenties
f
0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver.
tenties: Nijgh cf van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot.
terdan, Amsterdam, ‘s-G’ravenhage. Postchèque. en giro.
rekening No. 6720.

8
NOVEMBER
1927.

Ook deze week bleef de .geldmar’kt weder vast ge-

stemd. Het aanbod van wissels was niet zoo ‘clringend

als vorige weken; maar ook het aanbod van geld was

gering, zoodat de rente ongeveer op dezelfde hoogte

‘bleef. In de noteeringen voor prolongatie en callgel’d

kwam evenmin veel verandering. Zoowel de prolon-

gatie als de calirente schommelde tusschen 44 en

5 pOt.

* *
*

Op den weekstaat van De N•ederlapdsche Bank blijkt

de post ‘binnenladsche wissels per saldo nog met

f
2 millioen te zijn toegenomen. De ‘beleeningen, die

‘verleden week een stijging van
f
18,1 millioen te zien

gaven, vertoonen thans een teruggang van
f
11,5 mii-

lioen. Het renteloos voorschot, aan het Rijk is sedert

het verschijnen van den vorigen weekstaat geheel af-.

gelost om plaats te maken voor een creditsaido ten

name van de schatkist ten ‘bedrage van
f
7,4 millioen.

De goudvoorraad ‘der Bank bleef p dezelfde hoog-

•te. Het zilver verminderde met
f
200.000. De post

papier op het buitenland ‘blijkt met
f
3,2 ‘millioen te

zijn toegenomen, terwijl de diverse rekeningen op de

actiefzijde der balans een daling van
f
1,8 millioen

te zien geven.

De biljettencirculat,ie verminderde met
f
19,7 mil-

lioen. De rekening-cöurantsaldi van anderen, daalden

‘met
f
7,9 millioen. Het beschikbaar metaal.saldo klom

met
f
4 millioen. Het ddkkin•gspercen’tage bedraagt

ruim 47.

* *
*

In verband met de zeer vaste geld’markt waren de

wissel’kbersen ‘opnieuw f]auwer. Vooral gisteren waren

‘e ‘koersen sterk gedrukt. Poden daalden tot 12,07;

Dollars werden voor 2,47
13
/is
verhandeld en Marken

tioteerden ongeveer 59,11. De overige wissels liepen

vrijwel evenredig naar beneden, zelfs de meer specu-

latieve als Lires, Pesetas en Noorsche Kronen.

LOND:12N,
7
NOVEMBER 1927.

Op Maandag en Dinsdag verleden wech, resp. 31

October en 1 November, was geld zeer,sc.’haarsch en

werd eën ruim bedrag van de Bank van ‘Engeland

geleend. Later in de week, toen de per 1 November

vervallen coupons in de markt begonnen door te drin-

gen, werd geld, ‘mede door de van de Bank geleende

bedragen, natuurlijk zeer ruim, Koodat’ ‘saldi ,,over
the weekend” hier en •daar ohuitleen’baar bleken te

zijn.

De discontomarkt is zich wel ‘bewust, dat. de geld-

ruimte van de laatste ‘da-gen kunstmatig’ is en.cjat na

de afbetaling aan cie Bank deze week zal moeten blij-

‘ketof re&n: voldoend said’bin de mrkt ‘beschikbaar

b,lij-t. Vrij al-gemeen wodt aangenomen, dat
in
de

êerstvolgende weken de toestand eerder krap zal blij-

‘-ven. De discontokoers ‘bleef dan ook Keer vast op’
4
5
fio

-/s pOt. voor 3-maaftds pfim’a b’ank5apier. –

i.(
In d’e’vi&zen kwam deze week wein’ig verandeiug,

behals’e dt guldens nog verder tot onder 12,08 .térug-
(0


‘liepen.

986

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 November 1927

HET NIEUWE SURINAAMSCHE

BANKOCTROOI.

De drie ‘wetsontwerpen, welke dezer dagen door de

Regeering bij de Twede Kamer der Staten Generaal

zijn ingediend in verband met het op 1 Juli 1928

eindigende octrooi van de Surinaamsche Bank, on-

dervinden velerlei belangstelling. Verschillende cou-
ranten hebben aan het nieuwe octrooi reeds artikelen

gewijd.
Voor op het terrein der circulatichankwetgeving

ingewijden zal de lozing van de artikelen van het

octrooi weinig nieuwe gezichtspunten opleveren. Te-

rec’ht. geeft de Memorie van Toelichting nan, dat het

onderhavige wetsontwerp in overeenstemming is met

de in 1918 voor de Nederlandsche Bank en in 1922

voor ‘de Javasche Bank algemeen als juist aan’gegeven

beginselen van circulatiebankwezen en ‘de Regeerin

zich ‘daarom van eene breedvoerige ‘bespreking en mo

tiveering van ‘het oetwerp meeut te kunnen out-

houden.
Vroor een juist begrip van ‘de voorgestelde regeling

dienen enkele vragen, welke ‘onwillekeurig bij! den

achdachtigen lezer van die regeling opkomen, toch

nog w1 aan eenige nadere .bescbeuwing onderworpen

te worden.

In de eerste plaat’s is er dan ‘de vraag: waarom

wordt nu voor het eerst, na een bestaan van 63 jare’n,

aan de Surinaam’sc’he Bank een octrooi toegedacht;
dat ‘bij de wet zal worden vastgesteld. Aanvankelijk

werd in 1864 ‘het octrooi bij Kon. Besluit verleend

In 1889 werd de eerste verlenging bij koloniale ver
;

ordening toegekend, eveneens voor 25 jaren. V’ooi

de tweede verlenging, welke in 1914 had moeten

plaats vinden, kon ‘geen overeenstemming worden
gevonden tusschen de ‘bevoegde wetgevende macht ed
het Bankbestuur. Ten minste vijf jaren was men aan

het onderhandelen en vier maal werd het octrooi des-

tijds met. 1 jaar verlengd, om geen stagnabie in de

gang van zaken te veroorzaken. Eindelijk werd irt

1918 in Nederland tu’s’schen ‘den toenmaligen Minister
van Kolloniën en het Bankbestuur overeenstemming

verkregen en ‘het octrooi, met voob’gang van den

kolonialen wetgever,
bij
Kon. Besluit voor 10 jarefl

verleend. En nu zal de vaststelling d
o
o
r
den Nederr

lan’dschen wetgever ‘geschieden.
Is dat niet een teruggang op den weg, welken men
voor de gdbiedsdeelen over ‘zee meent, te moeten
fl,r

slaan, van steeds meer eigen, ‘plaatselijken invloed
op wetgeving en bestuur? Had men ten deze niet

weder de koloniale verordening in eere moeten her
7

stellen? In de ‘lijn van de meerdere ‘zelfstandigheid
van het .gebiedsdecl Suriname misschien wèl naar
de meenring van ‘degenen, die ‘deze zelfstandigheid

naar alle zijden voorstaan.

Gelukkig is men in den ‘Haag verstandiger gc
weest. Er zijn nu eenmaal regelingen van algemeen
Nederland’sch belang, welke niet aan ‘een localen wet7

gever, kunnen word’en ‘overgelaten zonder het gevaar,
dat het algemeen belang niet volkomen ‘gediend wordt.
Ik noem hier als voorbeeld belangrijke concessies,

aan natuurlijke of rechtspersonen, buiten Suriname
gevestigd, te verleenen, ‘waarbij’ niet alleen ‘de belan-
gen van ‘de ‘Surinaamsc’he ingezetenen, maar die van
geheel Nederland en de Nederlan.dsc’he sohatkist ten
slotte ‘betrokken zijn. Een
dergelijk
voorbeeld is odk

de regeling van het niunt- en bankwezen in ‘Suriname.
Ook het toezicht op de belastin.gwetgeving in Suri-

name acht ik eene plicht van de Nedeidan’dsche Re-geërin’g, omdat nu eenmaal onze twaalfde provincie
daar overzee n’iet ‘behoort aan de 135.000 daar wo-

nende ingezetenen, van wie een 60.000′ vreemdelingen
zijn, maar aan het Nederlan’dsche volk. Verkeerde,
ifi

Suriname genomen maatregelen kunnen den bloei van
dat ‘schoone en rijke land zeer belangrijk tegenhouden.
Ook dus, ‘als te ‘zijner tijd, ‘de begrootingeluitend ge-
maakt zou kunnen worden, zullen, in het ‘belang van
Nederland, verschillende regelingen ‘bij ‘den Neder-

lan’dschen wetgever of bij de Kroon ‘dienen ‘te ver-

blijven. Men heeft nu eenmaal in ‘Suriname niet te

doen met inheemsche volkeren als in Nederlandsch-

Indië. ‘Suriname ‘heeft bijna ‘geen oorspronkelijke ‘be-

woners meer. Die daar wronen ‘zijn ‘bijna uitsluitend

kolonisten of ‘kolonis’tenkinderen, van de ‘zwarte

Boschnegers ‘tot de blanke Europeanen toe.

Maar waarom had de regeling dan niet evenals in

1918
bij
Kon. Besluit kunnbn worden vastgesteld?

Dat had natuurlijk ‘gekund en was ‘wellicht verkies-

lijker geweest;’omdat eene wettelijke regeling nu een-

maal minder gelegenheid geeft om ‘spoedig met ge-

wijzigde om’standi’ghden rekening te houden of wel’

in de practijik geblken ‘belemmeringen’ uit den weg

te ruimen.

De Memorie van Toelichting noemt voordie vast-

‘stelling bij! ‘de wet twee motieven: lo. ‘de overweging,

dat het privilege van de bank in den loop der jaren

eene ‘beteekenis heeft erlangd, welke vaststelling daar-

van door ‘de hoogste wetge’vende Macht motiveert en

2o. de omstandigheid, dat, waar het ‘muntwezen van

Suriname bij’ de wet is geregeld, een in het economisch

leven niet minder ‘diep ingrijpende maetregel als ‘de

verleening van liet privilege van de uitgifte van

‘bankbiljetten eveneens bij de wet behoort te worden

vastgesteld. Wellicht gold ook nog een ‘derde motief,

niet in de ‘toelichting genoemd, dat nl. eenige jaren

geleden van uit de Tweede Kamer een stem werd ge-

hoord, ‘die vaststelling bij’ de wet vroeg, waarop de

toenmalige Minister toezegde, dat te zijner ‘tijd te

zullen overwegen. Trouwens bij de vorige octro’oiver-

leening in 1918 heeft de Tweede Kamer zich
‘bij
de

begrootingsbehandeling vrij
sterk met deze materie

in’gelaten.
Het Bankbestunr heeft zich bij’ ‘dezen nieuiven vorm

van octrooiverleening neergelegd.
Als tweede vraag dringt ‘zich naar voren hoe het

Bankbestuur genoegen heeft kunnen nemen met eene

regeling, welke vrijwel gelijkluidend is aan die voor
de Javasejie Bank vastgesteld,
terwijl
‘de Javasche

Bank toch een gansc’h ander bedrijf heeft ‘dan de
Surinaam’sche Ban’k? De Surinaamsche Bank is naast

circulatieban’k ook credie’tbank, ja vindt zelfs een
zeer ‘groot ‘deel van ‘hare wetkzaa’mheden in de ere-‘dietverleenin’g, zooals gewone ‘bankin stellingen die

kennen.
Deze vraag was ditmaal n’iet aan de orde, ‘omdat
zij in ‘de jaren 1914-1918 het onderwerp is geweest

van vele en langdurige correspondentie en ‘bespre-kingen tusschen Regeering en Bankbestuur en des-
tijds is afgedaan. Het Bankbestuur heeft zich toen
ten slotte bereid verklaard, – om aan den strijd een einde te maken -, om ‘zich het, niet voor Suriname

en de aldaar ‘bestaande toestanden passende kleed van
‘de Javasche Bank op ‘de schouders te laten leggen.

Dat kleed, d’ien vorm van ‘octrooi, eenmaal aanvaard

hebbende, en naar .’beste weten en ‘kunnen daarmede
‘gewerkt bebbende, meende het Bankbestuur, dat het
niet op zijn weg lag om nu weder den strijd a5n te
binden, waar het mogelijk was gebleken den arbeid

in ‘he’t belang van Suriname en zonder te groot nadeel
voor de aandeelhouders ‘der Bank te kunnen ver-

richten. Daarop lie’ef t ‘dan ook geen betrekking de in
de memorie van ‘toelichting tweemaal voorkomende
mededeeling, dat ‘de onderhandelingen tijdroovend en
moeizaam zijn geweest. Wat in 1918 door de Suri-

naamsche Bank in het
destijds
verleende ‘octrooi
is aanvaard, was het maximum asu lasten, dat zij

kan aanvaarden. Tegen verdere verzwring van die
lasten zou zij zich te allen tijde moetn verzetten,

niet alleen in haar ‘eigen belang, maar ook in Jat van
de ‘kolonie en hare ‘bevolking. Kapitaal zoekt nu een-
maal eene ‘behoorlijke rente te maken. Neemt de kolo-
nie een te groot aan deel is ‘de winst of worden te be-
zwarende verplichtingen op het opereerende kapitaal
‘gelegd, ‘dan wordt het’ geld van zelf duurder en moet

9 November 1927

ECONO$ISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

987

‘cle Suri naa’msche bevolking meer betalen, clan noodig
zou zijn, indien dat mededeelen van de kolonie he-

saheidener was of ‘de verplich’bingen minder bezwa-

rand. ‘mijn Bankverslag over 1925 gaf ik aan,

dat ‘de uitkeering aan -do ‘kolonie over 1925 vertegen-

v’oorcIigdo 3 pOt, van het maatschappelijk kapitaal.’

Over 1926 was .dat zelfs 3,3 pOt. Bij eene dividend-

uitkeering van 8Y2 pOt. aan aandeelhouders – wer-

kelijk niet te hoog ‘voor in de tropei’i ‘opereerend kapi-

taal – moest eene netto winst van 11
9
/4
á 11/ pOt.

worden gemaakt. Bestond die verplichting tot uitkee-

ring aan de kolonie niet, maar stelde de Regeering in

haar octrooi zich tevreden met. al
de andere naast

clie ui’tkeerin.g bedongen voordee’len, dan ‘zou er ge-

makkelijker toe overgegaan ‘kunnen worden om het

geld in ‘de kolonie voor de ‘bevolking ‘weder goedkoo-
per te stellen. Wat nu cle kolonie ‘ontvangt, wordt
‘dus feitelijk aan de bevolking onthouden. Daarop

werd in 1918 en ‘tevoren door cle Surinaamsche Bank
met kiem gewezen. Meer ‘kon ‘zij niet doen; •de ver-

antwoordelijkhei•d bleef daarna aan cle andere zijde.

Tegenover eene aanmerkelijke ver-grooting van het

Icoloniaal winstaandeei en verdere verzwarin’g van de lasten, heeft het Bankbestuur ‘zich moeten schrap
zet-

ten en heeft daarvoor ‘bij den tegenwoordigen Minis-
ter van K’oioniën een welwillend en begrijpend ver-

staan’der gevonden.
In •het reeds boven aangehaald verslag over 1925
verklaarde ik, dat bij den gang van zaken sedert de
octrooi.regeiing van 1918 de uit ‘da’t octrooi voort-

vloeiende voordeelen reeds vrijn’ei wegvallen tegen-
over bédoelcie wins’tuitkeering. De gebondenheid door

do octroo.i’bopalin’gen blijft dan zonder tegenpr’ae;,-

tatie &) het bedrijf drukken. Een derde vraag, die zich bij lering van de nieuwe
Regeeringsstukken naar voren d.ri:ngt is, hoe cle Su-
rinaatnsc’he Bank hij anderen, meer omvat’ten’den

werkkring en moeilijker, want on’vruch’t,baarder ar-

beidsterrei’n, ‘zich toch nog in ‘dat nauwe keurslijf van
gebods- en verbodsbepalingen kan bewegen.
Die vraag is inderdaad gewettigd, wanneer men’
een.ige cijfers van de Neclerlandsche Bank en van de 3aA’asche Bank vergelijkt met die van de Surinaa.m-
sche Bank.

De Nederlan’dsche Ban.k maakte in ‘het boekjaar

1 A.pri.l 1926 ‘tot 31 kaart 1927 fbij’ een pro’messedi’s-
conto van gemiddeld 4 pOt. en een wisseldisconto van gemiddeld 3,50 pOt., totaal gemiddeld 3,75 1)O’t., eau

disoonto-reniewins’t van
f
1.633.619,26 of 8,17 pOt. op
haar kapitaal van 20 ‘millioen gulden.
Bij’ een rentévoet, van gemiddeld 4,1.6i4 pOt. voor

belee’ningen, maakte zij’ een rentewinst van

f
3.951.913,93 of 19,16 pOt. op haar aaddeelen’kapi-
‘taal.
Bij
een ren’tevoet van gemiddeld 5,08 pOt. op
voorschotter in rekening-courant maakte zij een ren-
tewinst van
f
1.040.197,51 of 5,20 pOt. ‘op haar aan-
cleelenlcapitaal. Op deze 3 hoofden maakte zij dus een
totaal aan rentewinst van
f
6.625.190,70 of 33,13 pot.
op haar aandeelenkapi’taa], ‘terwijl de Javasche Bank
in ‘dezelfde periode een rentewinst maakte van

f
7.847.929,51 of 87,20 pOt. op har aan’deelenkapi’taa].
De totale b.rnt,o-winnt van:
De Nederlandsche Bank
fl7.886.225,6l

89,43 oj,
bedroeg

of
De Javasche Bank

f 8.718.515,53

96,87 o’
van het aau’deelenlcapi’taal.

De Surina.amsche Bank maakte in 1926 bij een
rentevoet van 9 pOt. voor promessen, 8 pOt. voor be-
leeningen en S pOt. voor voorschotten in rkening-
courant in totaal een rentewinst van
f
206.219,75 of
20,62 pOt. van ‘haar aan’deolenkapitaal van een mii-
lioen gulden. Do totale brubo ‘winst van de ‘Surinaam-
sche Bank ‘bedroeg
f
361.564,1414 of 36,16 pOt. van het aandeelenkapitaal.

De onkosten van
De Nederlauufsc!ue Bank

f 5.112071,33

25,56 o/
De Javasche Buiuk

bedroegen
1.981.897,10 of 22,02
De ,Su1’i’naanu6’che Bank

,,
, 165.139,14

16,51

van haar aandeelenkapitaal. In percentage van de winst
uitgedrukt waren de onkosten
28,53 o/
22,73 45,67

De gemiddelde omloop van Bankpapier was:

f 827.752.393

41,39
326.464.660 of 36,27
maal het aandeelenkapi taal.

1.587.500

1,59

Het gemiddeld opereerend kapitaal (bedrag aan wissels,
beleeningen en voorschotten in rekening-courant) was

f 399.118.811

19,96
126.779.000 of 14,09
maal het aandeelenkapitaal.

, 1.702.779

1,70

Het antwoord op ‘bovenstaande ‘derde vraag kan

dan o’ok alleen luiden aldus:

Door haar meer riskant ‘bedrijf dan ‘dat van hare

roo’te zu’sterinstellingen heeft de Surinaamsche
Banlc in de ‘meer dan 60 jaren van haar ‘bestaan hare
aandeelhouders gewend aan lage dividenden. Er werd

in de eerste 60 jaren ‘slechts een gemiddeld dividend

van 4,16 pOt. over het aanvankelijk gestort kapitaal

van 1 millioen gulden uitgekeerd en het dividend
wisselde ‘tussehen 0 en 10 pOt. als ‘maximum. De

w.i.nstverwachtihgen zijn dus nooit hoog gespannen
geweest en hot streven was steeds naar een
vrij
con-

tante ‘dividendpolitiek.

Op die wijze wil ‘het Bankbestuur voortgaan, be-

dacht lblijlvonde op en ‘gewapend ‘blijvende tegen moge-
lijke verdere teleurstellingen in de kolonie, ‘his ge-
volg van den voor Suriname’ zee geëigen’den tropi-
schen landbouw, welke op het geheele economische
koloniale leven zijn invloed doet. gelden, in :de ge-

gronde hoop, ‘dat vroeger of later het mooie lnd wel
weder tot welvaart zal ‘komen.
In •dien gedachten’gan’g zijn ook ‘de wijzigingen in

het thans nog vigeerende octrooi aanvaard, w’elke op ‘bis. 3 van ‘de Memorie van Toelioh’tin.g in 14 junten vorden samengevat. Die wijzigingen worden belang-

i’ijk genoemd, maar beteekenen geen groote financieele
vermvaring
,
der lasten boven de reeds bestaande. Daar-
‘om ook alleen konden ziji worden aanvaard.
‘l

Het zij mij vergun’d, nu ik toéh over dé Surinaam-
sche Bank en haar octrooi eenige gedachten uit, met

een enkel woor’d terug te komen op het artikel van
den ‘heer 1. Bos, directeur van de Incaaschank te

Dordrecht, over de voorgestelde munt’hervorrning in
Suriname, opgenomen in ‘het nummer van ‘de Eco-
nomisch-Statische Berichten van 28 September 1927.
In mijn ‘Bankv’erslag over 1926 gaf ik op ‘blz. 45 en

46 reeds mijne teleurstelling te kennen, dat ‘de Staats-
comnhissie voor ‘het Muntwezen geen opdracht heeft
‘gehad ook het muntweten van Suriname ‘hij haar on-

derzoek ‘te ‘betrekicen. Het door mij., onder dagteeke-
h’ing van 4 April 1,927 aan’gegovene, wordt tot mijn ‘genoegen in het artikel van den ‘heer Bos ‘bevestigd.

Suriname kan nu eenmaal niet op ‘dezelfde wijze als
Nederland oone regeling ontvangen als ‘door de com-
missie voorgesteld.

De eenstemmigheid verdwijnt, waar de geachte
schrijver zich op banicterrein gaat bewegen.

In de eerste
‘l)]aats
‘meent hij te mogen constatee-ren, ‘dat tot 1920 het zilver in de kolonie als remise-middel nuttig heeft ‘gewerkt voor de rust en ‘orde in
het Surinaamsche ‘geldwezeru.

Ik mèen dit te mogen ‘betwijfelen. Van uitvoer van

zilver is nooit in belangrijke ‘mate sprake geweest.
De ve.rvoerkosten waren te hoog en brachten dus niet
de remedie, door den ‘sc’hrij’ver gedacht. Trouwens, de
‘wisselkoersen gaven ‘ook geen aanleiding om aan der-

gelijke maatregelen te denken. Wat aan specie weg-
vloeide, ‘ging voor het ‘grootste deel naar ‘de spaarders
‘onder de Bri’t’sch-Indische immigranten cru 5nderen.
Do munbstukken werden veelal in den grond bewaard
en te voorschijn gehaald als men een stuk land of
sieraden wilde Icoopen of wel naar het. geboorteland -terug ‘wilde gaan. Gevallen zijn mij’ bekend, dat een
rBr’rtsch-Indiër bij den koop van een terrein met

988

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 November 1927

f
5000.— aan ri.j-ksdaalders en -guldens voor den dag

kwam, welke het kenmerk droegen van in den grond
begraven te ziji geweest.

De oorzaak

van de bewe-eglij-ke wisselkoersen na

1920 is niet -te zoeken in het wegvallen van het zilve-

ren -bolwerk, zooais de geachte schrijver den maatregel

van 1920 noemt, toen de uitvoer van zilver werd

verboden. Die oorzaak- ligt ‘op geheel ‘-ander terrein,

door mij uitvoerig in mijne jaarverslagen aangegeven.

De kolonie heeft in de laatste jaren, op -eene enkele

uitzondering na, door de klima-toiogische -tegen-slagen
en cul’tuurziekten, ‘niet ‘steeds en -dadelijik het noodige

remisemateriaal kunnen opleveren om hare invoeren.

te ‘betalen. Dit was natuurlijk van ‘grooten invloed

op -de wisselkoersen, – welke met de behoeften op en

neer gingen en ‘hun wel-dadigen economischen invloed

deden gevoelen.

De lieer Bos raadt in de tweede plaats aan tot ver-.

krijging van meer–stabiliteit- in de wisselkoersen:

eene intensievere ‘toepassing van het houden van eene

buitenlan-dsc-he wissel-portefeuille en het aanho uclen

van een deel -der -motaaldekking -buiten Suriname. Aan’

den geac-h’ten ‘schrijver kan ‘het, als oud-medewerker

aan onze instelling in Suriname, -bekend zijn, da’t in

clie richting gedaan -wordt wat gedaan kan . worden

maar dat ook ‘geregeld door -Suriname wordt weg-ge
;

trokken, wat aan ‘saldo’s of metaal-dekking in het bui-:

tenlan-d wordt ‘bijeen-gegaard. –

Nu is het -zeer gemakkelijk om neer te schrijven,

dat op ‘die wijze de koers op Amsterdam zonder moeite

kan worden beheerscht en groote schommelingen kun

nen worden voorkomen en zelfs om aan de Bank d.e

verbintenis tegenover het Gouvernement op te leggen

om steeds wissel’s -op Amsterdam verkrijgbaar te stel-.

len tegen een -koers,. welke een bepaalden maximum-,
koers niet ‘te boven .gaat. De practij-k spreekt echteri
-ook nog
altijd
een woord mede en de buiten-gewone omstandigheden, welke schrijver wel zoo goed is als

uitzon’cleriri-gsgeval te n-oamen en welke hij nog wel

aan de .beoordeelin-g ‘van ‘den, veelal niet deskun-digen’
Gouverneur zou willen onderworpen zien, zijn in de,-
laatste jaren in Suriname geen uitzondering, maar-
;

helaas -vrijwel regel. Er kan niet meer in de gegeven!
omstandigheden in het ‘buitenland worden vastgelegdi

‘dan reed’s gedaan wordt en zoodra er eenige -mogelijk-

heid ontstaat om den koers op Amsterdam weder naar-

pan te ‘brengen, geschiedt -dat ‘ook. Ieder Bankversla’g
der laatste jaren ver-meldt van -die pogingen de resul-,
tate.n. Trouwens, welke circul-atiebank zou – zich kun

nen en willen onderwerpen aan een dergelijk novu-m
in de economische -geschiedenis, dart zij ‘hare ‘koers-,
regeling zou -zien losgemaakt van ‘de economisc om-

standigheden en -zou zien vastgemetseld tusschen van
Regeerin gswege aan-gegeven grenzen? 1 De schrijver vermeldt de Deutsch O’stafri’kani’sc-he Bank, ‘die met-

een
dergelijke
‘klem zou hebben gewerkt ‘gedurende
de 9 jaren van haar ‘bestaan in Duitscih Oost-Afrika.

De -gegevens ontbreken mij’ om te onderzoeken wat die Bank tegenover dergelijke -vastlegging dan -wèl
mocht doen. – – –
Ik in’dig met aan te halen -de Regeerin.gsverkla-
ring in .de Ivtemorie van ‘Toelichting ‘ten aanzien van

ons- bednij-f neergeschreven:

,,Geduren-de het zestigjarig tijdperk, dat de bank

-de fi-ducia

ire geldsomloop in Suriname ‘heeft verzorgd,
is voldoende -geblken, dat– zij- over ‘het geheel voldaan
-heeft -aan -de eischen, welke aan een koloniale
cm-
culatiebarik kunnen en moeten word-en -gesteld.”

Mr. Dr. C. F.
S0H0OH.
Amsterdam, 1 November 1927. –

HANDEL EN BEDRIJF -VAN NEDERLAND IN DE EERSTE NEGEN MAANDEN, VAN 1927.
III (Slot).

O%volledigheden zn de hndelsstatisfrie7c. –

Hoezeer,
‘biji -gebrek aan voor -den -gewonen -beoon-
deelaar toegankelijke gegeven’s van feitelijken aard,

persoonlijke opvattingen en indrukken van S-den toe-

stand in ‘bepaalde ‘bedrijven, van het- meer algemeene

-beeld van de han’dels’ttatistiek ‘kunnen afwijken, blijkt

uit ‘het med-egedeelde op ‘blz. 15 van het Voonloopig

Verslag -op hoofdstuk- 1 van ‘-de staatsbegrooting -voor

1928, waar – na -een uiteenzetting van -de -moeilijk-

heden, en-der welke -de nijverheid, vol-gen’s -de ‘san het

woord zijnde leden, gebukt gaat — ‘de opmerking

•word’t, -gemaakt, ‘da-t daarnaast de toestand wordt ver-
ergerd -door verschillen-de gevallen van ‘dumping, zee-

als -bij- de houtschroevenfabrieken, de spijker- en
draa’dna-gelin’dustrie, die -der -sc

hoenveters en -de stijf

selfabrieken. Terloops ‘zij’ dâarbij opgemerkt, -dat een’i–

ge omschrijving van het’ soort van -dumpin-g, -dat- men

hier op – het oog heeft, aan de vruchtbaarheid van de

gedachtenwisseling ten ‘goede zou -zijn gekomen.

Voorts -bevat de han-dels’statistiek geen afzonderlijke

gegevens betreffende ‘veters, zoodat -de -in- en uitvoer

hiervan niet kan worden onderzocht. –

– In tegenstelling tot hetgeen men, na -lezing van de

boven aangehaalde zinsnede, zou verwachten, daalde

cle invoer van -draadnagels en
spijkers
van 10.619.000
EG. in Januari—September 1926, tot 5.847.000 EG-.

in het tijdperk -onder versla-g, derhalve bijna tot op
‘cie helft, terwijl de gemiddelde prijs van
f
124,21 tot

f
173,90 -per 1000 KG. -steeg. De -grootste invoer- van

– dit artikel komt uit Du-it-schi-and, namelijk 3.365.000

EG-. in het 1-oopen-de jaar, ‘-daarna -volgen – België,

Frankrijk en Zweden met aanzienlijk geringere hoe-

veelheden. De invoer uit België en Frankrijk nam -af,

terwijl de gemiddelde prijs van dozen invoer, evenals
van -dien ui-t Du-itjschlan-d, ‘hooger was ‘dan in 1926.

De inv-oer uit Zweden, welke 3,4 pOt. van den ge-

heelen -invoer ‘beloopt-, steeg met 2000 EG. tot 309.000
EG.; -de gemiddelde
prijs
van -dozen invoer daalde van

f
474,49 tôt
f
449,49. Zeer vermoedelijk zal -dus ‘dit
de -dumpin-g zijn, op welke het Voorloepi-g Verslag
-doelt.

Indien -hier inderdaad -een -geval van dumpirig aan-
nez’ig i-s, hetgeen niet uit de -statistiek ‘kan worden

afgeleid, dan s-taat hiertegen-over ‘een toeneming van

het gewicht van -den uitvoer van draadnagels en spij-

kers van 12.073.000 ‘EG. tot 14.169.000 EG. en van
den gemi-d’del’den
prijs
van
f
124,65 -tot
f
1-28,73. En
geland was -de grootste afnemer met 10.617.000 EG.

in.’ 1926 en 12.350.000 EG. thans, tot een gemiddelden
prijs van nde’rsch-ei-den-lij-k
f
124,65 en
f
128,73. Van
-de stijging -van -den -gezamenlij-ken invoer -daar te
lande van ,,wire nails, -staples, nails and tacks”, met

2.440.000 EG., kwam 1.133.000 KG. voor rekenin-g van

grooteren -aanvoer uit Nederland. De ;hooge prij:s van
het Zweedsche product
wijst
-boven-dien er op, -dat het
hier ‘een jbizender soort van nagels -of spijkers be-
treft, ‘hetgeen -de werking van mogelijkerwijs’ aanwe-
zige ‘dum’ing alweder tot een enger -gebied, -dkn het Voorloopig Yers-lag te kennen geeft, ‘beperkt. –

De invoer van houtschrdeven en andere schroeven,
schroefbouten en moeren, -daalde van 4.388.000 EG.
in -de eerste negen nlaanden van het vorige jaar, tot
4.2-28.000 EG. thans; -de geraiddeldei prijs -steeg even-
wel -van
f
327,71 to-t 1 339,16, zo-odat -de waarde van
den invoer nagenoeg gelijk bleef.’ Ook de uit-voer van
-de genoemde artikelen -daad-de – van 4.616.000

EG.
tot 4.436.000 EG. -, doch de waarde -daarvan nam
– toe, doordat -de gemiddelde
prijs
van
f
193,24 tot

f
202,33 opliep.

De grootste -invoer’der is, oo-k in -dit geval, Duitsch

land, welks aan-deel’van 3.375.000 KG. tdt 2.880.000
KG. -daalde,
-bij
een -stijging van den gemiddeld-en prijs van
f
295,70 tdt
f
344,44.
De -invoer uit -de andere landen van eenige -betee-
‘k-enis was -als’ volgt, waarbij de -gemiddelde prijs t-u-s-
sc-hen ( ) -is -vermeld: – –
Londen

Jan/Sept.
1926

Jan.fSept:
1927
KG.

KG.
Be1gi

————
455.000 (f239,56) 756.000 (f
194,65)
Frank-rijk ———– – 69.000 (,, 608,69)

137.000 (,, 387,78)
Zweden ——-‘.’. –

318.000 (,, 540,89)

309.000 (,, 45-6,31)

9 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

989

flet blijkt dus, dat deze landen hun. prijzen, aan-

zienlijk hebben verlaagd, zonder dat dit echter ‘voor

Zweden tot grooteren invoer heeft geleid. Voorts

wordt hot .toenemen van den invoer uit België en

Frankrijk met te zarnen 339.000 KG. verre door het

,
dalen van dien uit l)uitschland en Zweden overtrof-

fen, ‘hetgeen, indien het hier artikelen van ongeveer

dezelfde hoedanighei’d betreft, bij’ gelijk gebleven

vraag, op een ‘verruiming van het binnenlandsche af-
zetgebied van onze nijverh’d zou wijzen. In ieder ge-

vil is ook hier ‘het ‘beeld allerminst onverdeeld on-

gunstig.
‘De invoer van taiwestijfsel loopt in de jaren 1924
—’27 niet veel uiteen, de gemiddelde prijs steeg regel-

matig; de uitvoer nam toe, maar de prijs is thans

lager geweest ‘dah verleden jaar. Daar geen landen
‘art herkomst worden ‘genoemd, kan de prijs van dan
nvoer uit ‘ieder land afzonderlijk niet worden bere-

kend. Hetzelfde geldt voor ‘den invoer van ri,js’tstijf-

sell, van welke ‘do gemiddelde prijs steeg en ‘het ge-
wicht achteruit ‘ging, terwijl do gemiddelde
prijs
van

‘do uitgevoerde hoeveelheid ongeveer gelijk bleef, ‘doch
hiervan het gewicht. aanzienlijk ‘daalde, in verband

met het verminderen van den af’Let naar Engeland.

Ook do gemiddelde
prijs
van den invoer van inaïsstijf-

‘sel in poedervorm steeg, ‘de invoer uit België nam
loe, die. uit ‘de Vereenigde Staten daalde, ‘de uitvoer

besomde iets lagere cijfers dan verleden jaar.
Daar er dus ten aanzien van ‘drie van de vier be-
]angrij’ke stijfselsoorten niet van eenigerlei soort van dumping uit de ‘handelsstatistiek blijkt, zal de opmer-

king uit het Voorloopig Verslag op maïsstijfsel in
brokken betrekking moeten hebben. Van deze soort

nam de invoer uit België van 362.000 KG. tot 422.000
KG. en die uit Frankrijk van 360.000 KG. tot 692.000
KG. toe, waarbij ‘de gemiddelde prijs van den invoer
uit België van
f
111,27 tot
f
156,39 en van dien uit

Frankrijk van
f
186,11 tot
f
182,08 daalde. De invoer

uit. ‘de Vereonigcle Staten verminderde van 662.000

KG. tot 608.000 KG., ‘de gemiddelde prijs hiervan

steeg van
f
148,03 tot
f
159,53. Deze gang van zaken,

gevoegd bij ‘hot gelijktijdig verminderen van de hoe-
veelheid en ‘den gemiddelden
prijs
van ‘den uitvoer,

geeft van de uitkomsten van de vervaardiging van

maïsst,ijfsel in ‘brokken, welke soort ‘ongeveer één
vijfde van ‘den in-, zoowel al’s van ‘den uitvoer, beslaat,
geen bevredigen’den indruk. Maar nu ‘doet zich hier-
bij hot ei.genaardigc geval voor, dat de invoer van
deze sti,jfsel uit België, in de eerste drie kwartalen
ian het loopende jaar, onderschei’denlij’k 275, 82 en

65 ton beliep, zoodat dit land in het. derde kwartaal
van 1927 nog slechts één zesde van zijn invoer in het
o’vereenkomstige tij’dperk van 1926 leverde. De oor-
zaak hieran is, dat België ‘door Frakrjk van onze
markt werd verdrongen, welk laatste land in ‘de drie
kwartalen onder verslag ondersnhei’denlijk geen, 274
en 418 ‘ton ‘maïsstijfsel ‘in ‘brokken invoerde. De ge-
middelde prijs van deren invoer ‘beliep
f
161,76
pr 1000 KG. in Mei jl., en
f
220,77 in September,
zoodat ‘de stan’d op het einde van ‘het tij’dperk onder
verslag veel hooger was dan de gemiddelde prijs hij
den gezamen lijken invoer in dien tijd en ook aanzien-
lijk hooger dan ‘die prijs bij den uitvoer.
In het licht van deze gegeven’s, schijnt toelichting

van ‘de aangehaalde zinsnede uit. ‘het Voorloopig Ver-
slag, aan de hand van nauwkeurige feiten uit de prac-
tijk, niet overbodig.
Uit het ‘bovenstaande moge tevens blijken, ‘dat niet zonder reden bezwaar ‘werd gemaakt tegen iedere be-
perking van de ‘statistiek van den in-, uit- en doorvoer
in .haar’tegenwoordigen vorm; een ‘bezwaar, dat, ook
iroor het than’s veelvuldig verzwijgen van de landen
van bestemming bij’ den uitvoer, onverzwakt geldt.
Het is hier cle plaats om, in verband met het. voor-
gaande, de aandacht te vestigen op den ongewenschten
• totan’d, welke uit het hand over hand toenemen van
het euvel van het verzwijgen van gegevens in de han-

•deisstatistiek voortvlôeit. Eener,zij’ds wordt thans, op

grond van ‘den toestand in een aantal ‘bedrijven, met
klem bij’ ‘de Regeering ‘op het wijzigen van ‘do handels-

politiek aangedrongen, met ‘de daaraan verbonden

mogelijkheid van schade aan het algemeen welzijn

of aan andere ‘ondernemingen, terwijl anderzijds aan

den Nederl’an’dschen staatsburger een middel wordt

ontnomen, ‘dat ‘hem mede ertoe in staat kan tellen,

zich een oordeel te yormen omtrent de volk’s- of be-
drijfshuis.hou’dkundige noodzaak van zulk ingrijpen

in ‘de bestaande verhoudingen.

Om deze reden, en ‘met het oog op het verder liggen-

de belang, ‘dat bij een zon volledig ‘mogelijke beschrij-
ving van ons volksbestaan is ‘betrôkken, moet bezwaar

worden gemaakt, togen iedere beperking van ‘de statis-
tiek ‘van den in-, uit- en ‘doorvoer in haar tegenwoordi-
gen vorm, en’dit ‘bezwaar geldt -‘ onverzwakt – ook
voor het thans veelvuldig verzwijgen van ‘de landen
van ‘bestemming ‘bij ‘den uitvoer.

De vrees voor ‘mededin ging, welke ‘di’kwerf aan het

verlangen tot het opzettelijk ‘onvolledig maken van de
handel’sstatistiek ‘ten ‘gro’d’sla.g ligt, zal slechts zei-

den een, voldoende reden ‘daartoe kunnen vormen,

‘omdat in, ‘den regel, hij het zwijgen op dit punt

van. ‘de Nederlandsche statistiek, de gewenschte ge-

gevens toch uit, huitenlandsc’he ‘bronnen, of ‘door in-
lichtingen uit ‘l’an’delskri,ngen, kunnen w&rden ver-

kregen. Het gevolg van al deze weglatingen zal dan

ook veelal zijn, dat ernstige mededingers uit het he-
‘drij’fsleven juist zooveel aan de weet komen als voor-
heen, maar ‘do ‘doorsnee staatsburger meer en meer in
het duister ta’st.

Zooals uit de volgende lijst ‘blijict, kon van 31 uit-
voerposterL en van één invoerpost van de statistiek
een opzettelijke onvolledigheid ‘worden vastgesteld. In
vijf gevallen komen de ‘goederen in het goheel’niet in

‘de statistiek voor, in 25 gevallen worden de uitvoer-
landen geheel èn in vier gevallen gedeeltelijk ‘ver-
zwegQn,
terwijl
in drie gevallen het geheimhouden
door het veranderen van de indeeling in soorten werd

verkregen. Onderscheidene van de genoemde goederen
zijn gedurende ‘den laatsten tijd een onderwerp van
hanclel’spolitieke maatregelen of besp rekin gen ge-
weest..

De mogelijkheid van het verzwijgen van
cijfers
in
de ‘handelsstastielc moet uiteraard worden opengela-

ten; doch de vraag zij gesteld, of de mate waarin
van deze ‘mogelijkheid thans ‘gebruik is gemaakt, wel
,haar rechtvaardiging in ‘de bedrijfsverhoudingen èn
het algemeen economisch belang vindt.

Goederensoorten, van welke. indien niet anders vermeld, de
landen van bestemming bij den uitvoer worden verzwegen

A. nr. Goederensoorten
114 Been zwart, (ook gewicht ,en waarde worden
verzwegen)
328 Kalisalpeter
334 Superphosphaat
419 Werken van nieuwailver, (ook verdeeling in soor-
ten, zooals hij invoer ontbreekt)
454 Tarwestjjfsei
477 Azijnzuur, (ook gewicht en waarde worden
verzwegen)
479 Calciumacetaat. (invoer wordt verzwegen)
2479 Loodacetaat. (ook gewicht en waarde worden
verzwegen)
485 Reukwaters en tandiniddelen, (een deel van de
uitvoerlanden wordt verzwegen)
2485 Aetherische oliën, (een deel van de uitvoerlanden
wordt verzwegen)
3485 Kunstmatige reukstoffen, (een deel van de uit-
voerlanden wordt verzwegen)
243/3493 Waterglas
2521 Essences
523
‘Zinkwit,
(ook gewicht en. waarde worden ver-
zwegen)
524 Lithopone, (ook gewicht en waarde worden ver-
zwegen)
527 Teerkleurstoffen
581 Stearine
562 Oleïne

99Ô

EC6NOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 Noverber 1927

584 9tearinekaarsen

.

. . .
586 Andere kaarsen, (vroeger in soos-ten verdeeld)

– 587 Geparfumëerde harde zeep


2626 Triplex

• 681 Ongetw. gebi. kat. garens


682 2-dr. getw. katoenen garens


683. Meer dan 2-dr. getw. katoenen garens
• 685 Naaiaren
775 Sanitair aardewerk, (bij den uitvoer gevoegd bij
post 769, ,,fi,jn aardewerk”)
• 1002 . Spiritus, (eeh deel van de uitvoerla-nden wordt
verzwegen)


1025 Biscuits
1050 Electrische toestellen en instrumenten n.a.g. 1074 Geïsoleerd koperdraad en -kabel
• 1107 Parapluies en dergelijke
V. D.
Z. ?

R e c t i ± i c a t ie. In het artikel
j
,Handel en Be

-clrij
.
-van Nederland in de eerste negen maanden van

1921″ in het vorige nummer (618) staat op ‘bl’z. 964,
kolom 1, regel 3 onder bovenste -statistiek en op blz.

966, kolom 1, regel 12 v.o., ,,’steeg”. Men leze hier

voor -,,evenoen-s verminderde”.

DEVERHOOGlNG VAN DE PRODUCTIE IN DE

LAATSTE JAREN.

ln E.-S. B. van 31 Augustus ii. heeft -de -heer C. J.

P. Zaki-berg aan de hand van de door het O
en
t
rm
il

Bureab voor -de Statistiek opgemaakte cijfer-s van dé

N-ederl. Stat. van Voortbrenging en Verbruik zee

belangrijke gegevens gepibliceerd over de productie

in een- aantal -bedrijfstakken, waarbij bijl in het bijnon

-der antoonde, dat sinds 1921 de productie per ar:

beider geregeld is gestegen. Ongetwijfeld mag men

den heer Zaal’berg dankbaar zijn, dat 1iij op dit ven.

hou-gend verschijnsel eens de aandacht heeft gev&
tigd. Aan den -anderen- kant wil het mijl echt-er voor komen, dat, wanneer cijfers al-s -die, welke de heet Z

ons heeft gegeven, niet van alle kanten nauwkeurig

wor-doi bekeken, daaruit conclusies zouden worden
getrokken, die door den schrijver niet bedoeld zij.n,

omdat zij’ geen voldoen-den steun vinden in de werke
;

lij-ke verhoudingen. Men zou daardoor een onjuist in

‘zicht kunnen verkrijgen in -de ontwikkeling van

het

Nederlan-dsch’e bedrijfsleven en in do krachten, dié

daarin werkzaam zijn om ‘ons volks-bestaan te verzet

keren.
Ik heb -me dan ook vej-stout de cijfer’s en -cle ber

d
schouwingen van en heer
Z.
eeni.gszins aan -te vul

inn in -dien zin, dat ik in -het algemeen voor de -b2
trokken ‘bedrijfst-n-kken de productie, event. -de – ven
bruikte grondstoffen -geplaatst -hb naast het aantal

arbeiders, -het primair opgesteld vermogen -der kr.acht
werktuigen, de -hoeveel hei-d verbruikte steen-kool,

anthraciet. cokes, -ets: en -de hoeveelhei-d veibruikté

olectr. stroom. Daaruit toch kan, zij- het -dan natuur
lijk op -zeer voorzichtige wijze, worden na-gegaan, ii –

hoeverre -die vermeerderde productie samenhangt me(
de mechanisatie der -bedrijven, waarbij’ -de verbruikte
braticistof resp. electr. stroom een maat is voor -de
belastng der opgestelde -kr-ac3ibwerkt-ui gen. t

Alvorens echter -de afzonderlijke bedrijfstakken
eeni-gscins nader te beschoi1ven, moge nog een – t
w
eet

tal mer -algemeene opmerkingen vol-gen, in ve’rbaru4
met het feit, -dat de – statistiek, waaraan d-e -heer Z

‘zijn conclusies heeft ontleend -met het jaar 1921 aan-
vangt en welk- jaar -dus in vele opzichten al-s -basis der.

beschouwingen fungeert. – – –

-In

de- eerste plaats -kunnen daartegen bedenkin.E
gen worden -ingbracht, om-dat -de in 1920 ingetredeï

crisis zich juist in 1921 in -dien zin ded gevoe1en
dat. -volg fabreken bij’ lange na niet- -datgene produ-

c(-„erden, waarop zij’ normaal waren in-gesteld. In welke
mate dit liet geval was, is na-tuiu’lijk niet. ‘in ‘het a-lgo

-meen -te -zeggen, -zeker is, -dat -de pr-oductiecij-fers’daar’
-door gedrukt werden. Ongetwijfeld zullen -de cijcfe$
van -dc sterkte van het personeel -dit ook wol zijn, -doch-
bij- labga na niet- in dezelfde verhouding. Bij! cle

meeste f’brieke wer-deia -de arbeiders op de een of

and-ere wij–ze -aan den gang gehouden of werkten zij
met verkorten werktijd.

Een tweede
1),
niet minder belangrijk feit is-, dat de
Arbeid’s-wet, 1919 met de

45-urige werkweek (v-oor

-de hier ook -genoemde textiel- en me’taalfa-brieken

48-urige werkweek) 24 0e-t. 1920 werd ingevoerd.

Waar deze iii Juni 1922 weer werd gewijzigd en een

48-urige werkweek mogelijk werd, -is 1921 in -dit op-
zicht dus -het me-st ongunsti-ge jaar, zoodat hert eerste

en tevens hot eenige kalenderjaar, waarin ‘de 45-urige.

werkweek -geld, niet als basis -genomen mag -worden.

Doet -men di-t toch, en -toon-en zooals hier de cijfers

aan, -dat. -de -productie sindsdien geregeld i-s gestegen,

dan is dit naa-st een treffen-de veroordéeling van de

45-urige werkweek, het ‘beste bewijs, dat maatregelen,

die al’s ‘de Ar’beidswet 1919 diep in ons ‘bedrijfsleven

ingrijpen, niet zonder meer -op -een -bepaald oogen-
blik ‘bruusk mogen word-efl ingevoerd, doch -dat dit
slechts langzaam zal kunnen -geschieden en men -aan
‘de
‘bedrijven
‘dan
-tijd
moet geven zich aan den nieu-
wen- toestand aan te -passen-. En men- -mag den Direc-

teur-Generaal vari ‘den Arbeid erkentelij’k zijn, -dat hij

ons ‘deze, uit zijn cijfers op den voorgrond treden-de
conclusie aan de hand -doet. – –

Wanneer wijl deze ‘boven-staande opmerkingen- in het
oog h-ouden en ver-der voortdurend voorzichtigheid be- –

trachten bij het vergelijken -der cijfers, -kunnen we er

toe -0-vergaan -de – afzonderlijke bedrijfstakken nader te

beschouwen en -mogen we aannemen, -dat ook d-e -meest

argel’ooze lezer slechts -zeer schuchter zijn conclusies
zal trekken. –

Wijl hebben in -de eerste 6 kolommen -de relatieve

cijfers -vermeld van ‘het verbruik ‘der – materialen
(meestal het -hoofdniater-iaal); -de productie (het
hoofdproduct); het primair vermogen -der op 31 Dec. –

van het jaar op-gestelde krachtwerktu-i-gen (aantal
P.K.); het verbruik aan steenkolen, anthraciet, cokes
etc.; -het verbruik van electrischen str-oom en ‘de sterkte
van ‘het personeel op omstreeks 15 -Sept. van het

jaar. Een en -ander is steeds uitgedrukt in verhouding
tot 1921, waarbij: dit jaar -op 100 is ‘gesteld. In de

laatste 5 kolommen zijte d-e -hierboven ‘genoemde cijfers

alle berekend per arbeider -en uitgedrukt ‘in verhou-
ding tot de cijfer-s

per arbeider -in 1921, waarbij -deze
wederom = 100- -zijti ‘gesteld.

Papierindustrie.
Productie stijgt regelmatig tot
185, B.K. en personeel ‘lang mij-st zoo sterk resp. tot
109 en 115, daarentegen stijgt electr. stroom -tot 243

en steen-kool tot 149. Per arbei-der -stijgt de -productie
tot 161, -de e1ecti. ‘stroom echter tot 212, ‘de -steenkool
tot 130. De P.K. per arbeider blijft vrijwel constant.

Zeepindustr-ie.
Productie en grond-stoffen ‘stij

en-

tot resp. 118 en 120, personeel -blijft vrijwel constant
(in 1925 10-3), ‘terwijl – P.K. en electr. sta-oom- -sterk
stijgen (resp. tot 144 en 180), steenkool – neemt veel

min-der toe -tot 114. Per arbeider -stijgen gron-dstoffèn

en -productie resp. tot 117 -en 115, P.K. echter tot- 140,
steenkool tot 111 en electr. stroom tot 115.

Cacao- en Chocolade-industrie.
Grondstoffen en pro

-ductie
stij’gen
regelmatig t9t- 156 en 170. P.K., steen-

-koel
en electrische stroom stij!gen niet in–lie mate, nl.
resp. tot 130, 115 en 149. Personeel daalt eerst tot 84

-in- 1923 doch stijgt weer tot 97 in 1925. Per -arbeider
zijn grondstoffen en productie resp. -tot 161 en 175

gestegen, de P.K., steenkool en electr. stroom resp.
tot 134, 119 en 154.

Mairgarine-industrie.
Hier kunnen- wij reed-s over

1)
Er is nog eesi derde bezwaar tegen -het aannemen van
het jaar 1921 als basis en -wel het feit, dat de
naoorlogsche
vom

houdingen
ook
bij -de – arbeiders ongetwijfeld een abnor-
male mentaliteit hadden geschapen, welke sindslien zoo
-langzamerhand weer is voorbijgetrokken. Wij laten deze
hier bui-ten beschouwing, als vurklaring van – de door -den
heer Zaalbem-g geconstateerde feiten is
het
echter van belang –
er op te wijzen. –

9 November J927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

994

Relatieve cijfers van de ontwikkeling sinds
1921.
Relatieve cijters berekend per arbeider
(1921
=
100 gesteld).
met
1921
=
100 gesteld.

Jaar
Grond-
Pro-
P.K.

Steen-

El


.
ee
Per-
Grond-
Pro-
P.K.

Steen.

El


.

ee

stoffen
ductie
kool
troorn
soneel
stoffen
drictie
kool
.
1.1

Papieriiuht8rie.

22-25

fabrieken.

De opgegeven
1921
1922

foo
.l6
c
102
ioo
133
ioo
135
ioo
103

-.
ioo
132 100
99 100

.
]29
100
131
productie (papier) vertegenwoor-
1923

142 105
131
133 105

135
100
125
127
digt ongeveer 90 •/ van de totale
1924

162
11,
145 187
110

147
101
132
.
170
waarde der producten.
1925

185
109 149
243
115

161
95
130

212

Zeepifld?1917i5.

Cii. 60 fabe. De opg. grondstoffen
1921
100
100
100
100
100 100 100 100
100
100 100
(olie,

vetten en vetzuren) verte-
1922
107 107
110 116 152
97
110 110
113 120 157
genw. ong.

de opgeg.
1)1OCl
..
1923 114
lii
128 118
1.74
98
116
113
131 ..
120
178
(zachte.

harde, vloeib.

zeep

en
1924
110
114 140
117 187
98 118 116
143
119
191
zeeppoeder) bijna 90% v. d. toL
1925 120 118
1.44
114
180
103
1117
115 140
111
175
waarded.gr.st.resp.prod.

Cacao- en Chocolade-industrie.

Ca. 50 fabr. De opgeg. grondstoff.
1921
100 100 100
100
100
100
100 100 100 100 100
(cacaoboonen) vert. en. 70%, de
1922
108
114
116
109 113
90
120
127
129
121
126
opg. prod. (cacaopoeder, perskoe-
1923 119 130
117
109 120
84
141
155 140 130 143
ken en boter zonder dat in choc.
1.924
1

141
157
124
113
134
91
155
173 137
125 148
is verw.) ca. 40%v/d. tot. waarde
1925
156
170
130
115
149
97
161
175
134
119
154
der_grondst._resp._producten.
1

1

iWargarine-industne.

13 a 17 fabrieken. De opgeg. gr.st
.
1921
1922
100
92
100 93 100 108
.100
95 100

100
75
100
123
100 124
100 144 100
127
100

(dier!, vetten, plantaari. ohen en
1923 118
119 114 119

79
150
151
144
151

vetten) vertegenw. 95
/m
deopg.
1924
145 144 116
136

88 165
164 122
155

prod.

(marg.

vetten),

de

totale
1925
147
14.6
178
144
107
90
163 162
198
160 119
a
warde der gr. at. resp. prod.
1926
153
153 201
146
127
90
170
170
224
162
141

Meehndu.strie..

20-25 fabrieken. De opgegeven
1921
100
100
100 100 100
100 100
100 100 100
100
grondst. (granen) vertegenw. ong..1922
102
101
114
105 95 99
103
102 115
106
96
98 %, de opgegev. prod. (bloem
1923
103
103
114
111
100

93
111
111 123
120
107
en meel) ong. 90% d. tot. waarde
1924
118
116
118 113 120 92 129
126
129
123
131
der gr. resp. prod.
1925
111.
108 112
101 107
90 123 120 125
11.2
119

Rubbernijverheid.

12 á 15 fabr. De opg. grondstoff.
1921
100
100
100′
100 100
100
100
100 100 100
1

100
(ruwe en bew. rubber) verf,. ong.
1922
117
118
98
121
106
79
148 149
124
153 134
60% v/d. totale waarded.gr
. De
1923
133 132
97
117
121
98
136 135 99
120 124
prod. is berekend vig. Zaalberg: 1
1924150
159
87
115 123
92
163
173 95
125 134
binnenb.=

buitenb. en
%
ban-
1925
200
182 90 132 142 109
184
167
83
121
131
den 42 á 55
%
v/d. tot. productie.

Schoenindustrie.

Ca. 3.50 fabr. De opgegeven prod.
1921
li


100 00′
100
100
100

100
100
100
100
(schoenen) vert. practisch de totale
1922

87
102 96
]
12 71

123
144
135 158
waarde der producten.
1923

88
108
102
.140
81

109 133
126
173
1924

141
106
128
192 102

128 104 126
188
1925

139
106 122
197
99

140
107
123 199

Tricotage-indust’rie.

25 á 30 fabr. De opg. gr
. st. vert.
1921
100

100 100
100
100 100

100 100
100
alle gebruikte garens; door varia-
1922
1

127

115
114
127
116 110

99 98 110
tie i/h. gebr. der garens

behoeft
1923
87

115
117
120
91
95

126 129 132
dit echter geen zuivere maatstaf
1924 100

146
117
132 96
104
-.
152 122 138
te zijn voor de productie.
1925
109

146
114 162 98
ii]

149 116
165

UTonij
v
erheid.

Ruim 80fabr. Deopg.gr.st
. (ruwe
1921
100 100
100
100 100 100 100 100 100 100

100
wol, ruwe katoen en garens) vert.
1922
109 120
104 109
121
104105
115
100
105 116
ong. 75 %, de opg. prod. ruim
1923
’97
120
105
100
130
98
99 122
107
102.
133
20%v/d.totalewaardedergrond.
1924
93
120
105
101
136
104 90 115
101
97,
131
stoffen resp. producten.
1925
79 130 106
95
17
99 80
131
107
96
128

ICatoennijverheid.

92-104 fabr.
1)
verisponnen ruwe
1921
100
1
)
1002)

100 100
100 100
100
100
‘100
100 100
katoenenafval,ong.25%v/d.tot.
1922
109 120
98
118 144 106 103 113
92
lii
136
waarde der gr.st.
2
)gebruikte niet
1923
105 107
115 103
151
102
103 105 113
101
148
zelf gesponnen garens, ruim 50
%
1924
88
103
126
97
147
110
80

94
115
88
134
v/d. tot. waarde der grondstöffen.
1926
146
1.36
130
130
215
115
127
118
113
113 187

Metaalindustrie.

Ong. 200 fabr.

De opgeg. gr.st
.
1921
100

100
100 100 100
100

100 100
100
zijn

het gebruikte ruw gietijzer,
1922
91

103

100
108
88
103

117
114 113
gietijzer- en staalschrotenprofiel-,
1923
100

105 102
131
87
115

121
119
151
staaf-, band- en plaatijzer en blok-
1924
125

111.
108
153
93
135

120
127
165
staal.
1925
136

120 115 169
98
139

122
117 173

992

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 November 1927

Relatieve cijfers van de ontwikkeling sinds 1921.
i
Relat eve cijfers berekend per arbeider
(1921

lOO gesteld)
niet 1921 = 100 gesteld.

Jaar
Grond-
Pro-
K.

1
Steen-

Elec-
trische
Per-
Grond-
Pro-
P.K.

Stfl

trische
stoffen
ductie
kool
stroom soneel
stoffen
ductie
stroom

$cheepi bouw.

Ca. .135 ondei-n, waarv.

35 met
1921
100

100
100
100 100 100
100
100 100
rnaclïinefabr. De opgeg. gr.st
. zijn
1922
83

105
95
87
70
119

150 136 124
h. verbruikte profiel-, staaf-, band-
1923
62

126
88
90 60
103

210
147
150
en plaatijzer en -staal (gewalst).
1924
100
,-
126
97
113
73
137

173
133
154
xf
1925
133

131
103
130
84
158

156
123 155

Rijwielkbriekeu.
1

23-40 fabr. De opgeg. prod. is h.
1921
– – –




– –

— –
aant. rijwielen
m.
en zonder ban-
1922.

100 100 100 100 100

100 100 100 100
den, ongeveer 90 % van de totale
1923

109
111
94
110
97

112 114
97
113
waarde der productie.
1924

127
110
106
120 108

118
102 98
111
1925

186 118 112 146 146


127
81
77
100

de cijfers van 1926 beschikken en zien na een daling

in 1922 een stijging van grondstoffen en productie

tot 153. P.K. is echter tot niet minder dan 201 ge-
stegen, voornamelijk in 1925 en 1926. Steenkool en

electr.”stroom stegen lang zoo sterk niet, waarschijn-

lijk, tn’dat de nieuwe machines nog niet op volle

kracht werken. De grondstoffen resp. productie per

arbeider stegen tot 170, de P.K. sterker, ni. tot 24,

de st.o’en’kool tot 162 en de electr. stroom tot 141.

Meélindu.sitrie.
De grondstoffen en prodQictie ste-

gen met 1924 als topjaar .sleëhts betrekkelijk weinig

tot resj. 111 en 108 in 1925, •de P.K., steenkool en

eiectr stroom toonen een vrijwel evengroote stijging,

nl. res. tot 112, 101 en 107. Het personeel nam ech-

‘ter regelmatig af tot 90 in 1925. Per arbeider zijn

destijgingen dan ‘ook grootei- ‘dan bij de totale cijfers,
en we1′ grondstoffen 123, ‘productie. 120, P.K. 125,
steenkool 112 en electr. stroom 119.

.Rubberwijvei-hei.
‘De grondstoffen en de productie

stegen sterk en regelmatig tot reap. 200 en 182: De
P.K. namen af tot 90, daarentegen ‘stegen de steen-

kolen en electr. stroom resp. tot 132 en 142. Het. ‘per-
soneel nam eerst af doch steeg ‘in 1925 weer t’ot 109.

Per arbeider vertoonen de grondstoffen en productie

een belangrijke stijging, resp. tot 184’en 167, de steen-

kolen en eiectr. stroom stegen niet zoo sterk, nl. tot

1,21 en 131, terwijl de P.K. tot 83 •daaldeü.

Sc/wenindusrie.
Na een daling in 1922 en 1923,
waarschijnlijk door de bekende valuta-concurrentie,
steeg ‘de productie in 1925. tot 139. De P.K. steeg
‘slechts weini’g tot 106, de ‘steenkool tot 122, terwijl

de electi-. stroom de kroon spande door een stijging
tot 197. Het personeel ‘kwam na e’en sterke ‘daling in

1922/1923 weer op de sterkte van 1921, ‘zoodat. de cij-
fers van de
stijging
per arbeider vrijwel overeenstem-

men met de genoemde
stijging
der totaal cijfers.

Tricoagertijveirhed.
Hier stegen de grondstoffen

slechts tot 109, ‘de P.K. en electr. stroom gingen veel
stexker, naar ‘boven, nl. tot 146 en 162. De steenkooL
tot 114. Het perso.neel daalde tot 98. De stijging per

arbeider is daardoor iets ‘grooter dan die van de totale
cijfers, res’p. tot 111 voor de ‘grondstoffen, 149 voor

de P.K., 116 voor ‘de steenkool en 165 voor den electr.
etroom. De invloed van de staking ‘is iii 1923124 dui-

delij’k merkbaar.
Woln4jverheid.
Hier doet ‘zich het merkwaardige

feit voor, dat ‘de grondstoffen tot 79 zijn gedaald, ter-
wijl de productie tot 130 is gestegen. Waarschijnlijk

komt ‘dit ‘door de on’volledigheid der beide gegevens;
de grondstoffen vertegenwoordigen 75 ‘pOt., de opge-

geven productie ongeveer ruim 20 pOt.. vkn .de totale
waarde .der grondstoffen, resp. productie. Het is dus
niet ‘mogelijk hieromtrent eenige nadere conclusie
te trekken. De P.K. steeg iets, tot 106, de steenkolen
bleven vrij constian.t en ‘daalden in 1925 tot 95, de

el’ectr. stroom steeg tot 136 in 1924 en 127 in 1925..
Het pers’oneel schommelde om het aantal in 1921. De

stijgingvan
de
cijfers
per arbeider zijn dan ook iïrij-

wel gelijk aan die van de to’taalcijfers.
Katoennijerheid.
We beschikken slechts over de
cijfers van 2 grondstoffen, ‘die resp. ca
. 25 pOt. en
ruim 50 püt. van de totale waarde der grondstoffen
vertegenwoordigen. Zij zijn na een daling in 1923124,

ten ‘gevolge van de staking, gestegen tot resp. 146 en

136. De P.K. stegen regelmatig tot 130, de steenkolen
en el’ectr. stroom ve’rtoonen ook den invloed van de

staking, doch zijn in 1925 ‘op’geloopen tot resp. .130

en 215. Het personeel steeg tot 115. Per aibei’der zijn

de grondstoffen gestegen tot 127-118, de P.K. en ‘de

steenkolen beide ‘tot 113, en de electr. sjroom tot 187.

Metaalindustrie.
Het is onmogelijk
cijfers
te geven
van ‘de productie, die ui.t zeer uiteenloopen’d’e goede-

ren bestaat. Het eenige waaraan men een weinig hou-

vast heeft, is het verwerkte ijzer, doch het is ‘duidelijk, ‘dat ‘dit slechts een vage aanwij’zing geeft over ‘den er-
beid, die aan ‘de producten is besteed. Fijne instru-

menten vereisc’hen
in
verhouding veel meer arbeid d’an gr&ote constructiewerken. Het verwerkte ijzer

steeg tot 136, de P.K. tot 120, de steenkool tot 115

en de electr. stroom tot 169. Het personeel daalde

eerst tot 88 en 81, ‘doch steeg ‘daarna weer tot 93 en
in 1925 tot 98. Dientengevolge is ‘de stijging per arbei-

‘der voor 1925 slechts weinig hooger dan de stijging
van de totaalcijfers.

Scheepsbouw.
Ook ‘hier ‘meet men zich beperken töt

cijfers over het. verwerkte ijzer. Dit daalde perst sterk tot 83 in 1922 en zelfs 62 in 1923, ‘doch stëeg ‘dakrna
weer tot 100 in. 1924 en 133 in 1925. De steenkool en
electr. stroom vertoon.en een
soortgelijk,
zij het ook
niet soo geprononceerd verloop, de daling was veel
geringer, terwijl ‘zij in 1925 resp. tot 103 en 130 ‘ste-

gen. De P.K. stegen regelmatig tot 131. Daarentegen
daalde het personeel
vrijwel
even sterk als ‘de grond-
st’offen tot 60 in 1923, doch’ st’ee ‘daarna weer tot 84
in 1925. De
cijfers
per arbeider zijn door deze daling
hooger dan de totaalcijfers, iii 1925 ‘bedroegen zij, voor

het verwerkte ijzer 158, voor de P.K. ‘156 den electr.
stroom 155 en de steenkool 123. De overeenstemming
der 3 eerste
cijfers
is merkwaardig.

Rijwielfabrielcess.
Hier moeten wij als ‘bajsis 1922
aannemen; ‘het ‘blijkt, dat de productie tot 186 geste-

gen is, de P.K. tot 118, ‘de steenkolen tot 112 en de
electr. stroom tot 146. H’èt personeel steeg eveneens
tot 146. Daardoor zijn de
cijfer’s
per arbeider vêel ge-
ringer ‘dan de totaalcijfers, ul. productie 127, P.K. 81,
kolen 17 en electr. stroom 100.

Wanneer
wij’
na deze korte uiteenzetting nog eens

het geheel overzien, dan blijkt, ‘hoezeer wij ook de
voorzichtigheid bij ‘het trekken ‘der conclusies in.aan-
merking wenschen te nemen, ‘dat de productie en de
verwerkte grondstoffen ‘per arbeider in
vrijwel
alle
industrieën niet onbelangrijk zijn gestegen. Maar
daarnaast ‘vei-toon’t zich direct een
vrijwel
evengroote
toename van het aantal P.K. per arbeider en in de
meeste
bedrijven
een, veel .grootere toename van den
electr. stroom ‘per arbeider. Het steen’kolenverbrui’k is

9 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

993

lang iiiet in die mate getegen, waaruit volgt, dat in

cle meeste bedrijven ‘de ‘drijfluacht boe langer hoe
meer aan ‘de electrische centralen wovdt ontleend. [J.it

deze – groote stijging der ‘machinale werktuigen en

kracht volgt, dat ons bedrijfsleven in de laatste 5 ja-

ren een geweidigen stoot in de richting der mechani-
satie heeft verkregen. Hqe’zeer daarmede het alge-

meen belang is gediend, ‘blijkt wel (ook al neent men

de bezwaren tegen 1921 als 1basisjaar in aanmerldng)

uit. de stijging ‘van ‘de productie per arbeider. De

voertd’uren’de vergrooting der mechan.isc’he hulpmid-

delen en het intensieve gchruik, dat daarvan, blijkens

cle relatief grootere stijging van het ‘krachtverbruilc

van wordt gemaakt, heeft er ongetwijfeld niet weinig

toe bijgedragen, dat ons volk .nog betrekkelijk goed

door de ernstige crisisjaren heen is kunnen komen.
En rij’, die steeds mot’zooveel geestdrift wijzen op me-,
chaniseering in andere landen, in het ‘bijzonder in

de V. S. van Amerika, zullen door kennisname van de

bovengenoemde cijfers de cohclusie kunnen trekken,
dat. men ook in ons land te dien opzichte niet, stil

heeft gezeten. Zijleveren een eenvoudig en duidelijk
bewijs ‘van het voortdurende streven naar een ratio-

.neele productie ‘door uitbreiding en inten’aleve exploi-

t’t,ie der mechanische hulpmiddelen.

Haarlem, October 1927.

Ir. B.
BijLOIcR.

DE RESTRICTIE VAN DEN SUIKEROOGST OP CUBA.

Gedurende de laatste maanden ‘hebben ‘belangheb-

benden.
bij
suikerhandel en industrie zich intensief

bezig ‘gehouden met de nieuwe wet voor eene restric-tie van ‘de suikerproductie op Cu’ba, die op 3 October

‘door het ‘Congres goedgekeurd en den daarop volgen-
den dag door den President geteekend wond. De vooi-
naamste punten daarvan werden reeds opgenomen in
het No. 612 van dit tijdschrift van September en in

‘het huidig nummer verschijnt de geheele Engelsche
text onder ,,Aanteekeuingen”.

Dat deze ‘wet oolc in dagbladen en vaktijdschriften
veel commentaren gewekt heeft— juiste en ‘minder
juiste – is ‘begrijpelijk, vooral waar op het oogenblik

de ontwerper der wet – Colonel Tarafa – in Europa
ver t’oef t om te trachten de .groo te suikerproducenten
in andere landen ertoe over te halen om eveneens den

suilceraanplant binnen ‘bepaalde grenzen te houden.
Waar tot dusver ‘de meeste producenten juist ‘het doel
voor oogen hadden de productie zooveel ‘mogelijk uit
te breiden ter vermindering van den kostprijs ‘of om-
dat de aa’nplitnt nog steeds loonende bleek te zijn –
ten dele dank zij ‘bescherming van Reeringswege

– zal de heer. Tarafa geen
gemakkelijke
taak hebben.

De toestand, die thans ‘op de suikermarkt heerscht,
‘kan in ‘zeker opzicht vergeleken worden met dien
v6ôr de Brusselsche. Conventie in 1903, waar, mi eene
daling van den suikerprjs tot ‘beneden ‘den ‘kostprij’s,
tot afschaffing ‘der ‘officieele export-premies in de
Europeesc’he biet’suikerlan’den besloten werd en de
wetgeving in de verschillende landen zoe werd inge-

richt, dat er ook voor particuliere carte’ls ‘met hunne verkapte exportpremies geen ruimte overbleef. Toen

stond Engeland in het belang van ‘de noodlijdende
‘suikerinduistrie in Zijne ‘koloniën met ‘don lcnuppel
achter de deur en bereikten zijne vertegenwoordigers

in Brussel door het dreigement van ,,c’ouritervailin;g
duties” .’het groote resultaat, ‘dat alle’rwege ‘de onge-
zonde politiek ‘ten opzichte van’ ‘geforceerden aanplant
en export ‘van suiker werd opgegeven. Productie en
consumptie pasten zich zonder ‘kunsbmiddelen van-

zelf bij elkaar aan en de ‘suikerprij’zen kwamen op een
normaal peil, ‘waardoor ‘de industrie in de verschil-
len’de landen weer met redelijke winst kon’ werken.
Sedert den wereldoorlog ‘hebben zich ‘de ver-hou-
dingen gcheel
‘gewijzi’gd
en is Engeland – ook alweer
in het ‘belang, zijner koloniën, w’aarbij kwam de weusch
tot sâheppii’i-g oener eigch ‘bietsuikerin-dustrie – ge-
wonden het ‘meest protectionistische land ‘ten opzichte

1an ‘de suikercultuur en -industrie. Zijne vroegere
i.rGI
voorvechter voor ‘betere toestanden wordt
thans overgenomen ‘door ‘Cuba. Met welk recht? C’uba
heeft zijne’ su’i’kerproductie sedert 1914 van, 26 mii-

li-oen ton ‘gebracht op 5 millioen ton – du’s verdixb-
held,
terwijl
‘de Europeesche productie ongeveer ge-

lijk bleef (taxatie 1927: 8.100.000 to-ns, opbrengst

1913: 7.968.000 tons). Buitendien geniet Cuba bij

invoer in ‘de Vereenigde ‘Staten een voorkeursrecht
van 20 pCt., hetgeen ‘gelijk staat met 0,4224 d.c. per
ib. suiker. Dit is weliswaar van veel ‘minde’ beteeke-

nis dan het oppervlakkig beschouwd lijkt, omdat sedert

de Cu:ba-oogst zoo groot geworden is, dat Amerika
veinig of geen full ‘duty suilcer behoeft in te voe-

ien, de Amerikaansche’ Raffinadeurs’ hunne inkoo-

e’n ‘koe bebben weten ‘in te richten, ‘dat ‘Ouba slechts
een klein ‘gedeelte of i., het geheel niets van dit voor-
keursrecht ‘genoot. Ook’ onder de nieuwe wetgeving

zal de Cu’baan-sche weusch – in’dièn die mocht be-

staan – om het volle voorke’ursrëch:t of ten minste
het grootste ‘gedeelte ‘daarvan voor zich te ‘kunnen be-

houden teleurgesteld worden, want al wordt ‘het voor

Amerika ‘bestemde ‘kwantum van den Cu’ba’oogst vast-

gesteld, ‘zoo is de verkoop daarvan toch ,,unc-ontrolled”.
Alleen wanneer ook de verkoop naar Amerika’ in één
hand vëreeni-gd zonde ‘kunnen wor-den of het voor

‘Amerika bestemde kw-adtum zoodanig gelimitedd zou-

de worden, dat Amerika elke ‘maand ook ii’6g een
reken kwantum full ‘d’u.ty suiker noodig zonde hebben,
k-an op dat punt verbetering voor Cu’ba komen.’ De

Engelsche koloniën -bij’v: genieten bij export naar En-

geland het v&lle’ preferentieele recht, omdat zij’ slechts
een klein gedeeltekunneii leveren van de jarlijksche
Ë ngelsche behoefte. ‘

Waar. dus Cuba, gebruik ‘makende van ‘de höogcon-
junctuur in de -oorlogs- en nâoorlogsjaren zijne pro-

ductie verdubbeld heeft (‘alleen Brazilië en Formosa hebben hunne productie in verhouding nog meer uit-.
gebrei-d) is het heel natuurlijk, dat – nu de prijzen

-voor Cu’baplanter-s nauwelijks meer winstgeed zijn

en de kan op eene daling beneden kostprijs groot is
— dit land in ‘de eerste plaats zijn oogst irdcrimpt.
Zooa-ls ‘bekend, werd reeds ‘dp laatste oogst van Re-
-eeringswege op maximum 4 millioen ton’s vastge-.
ste-l’d, terwijl zonder -deze restrictie allicht millioen

tons meer geproduceerd waren. Nu zegt en schrijft
men wel, dat ‘Cu’ba daardoor zijn -doel om betere prij-
zeü te behalen niet -bereikt heeft, want -de’ markt. ‘is
edert begin van het jaar gedaald, maar ‘heeft’ men
zich ‘dan ook afgevraagd wat er gebeurd zoudé , zijn
wanneer Cuba ‘dit jaar
4
millioen tons méér suiker
aan ‘de markt gebracht zou-de hebben? Dan waren sui-

lcer-prjzen natuurlijk nog verder gedaald, terwij’l waar-
schijn1j’l niet- veel minder ‘bieten in Europa uitge-
zaaid’ waren -en zeker niet mindr riet op J’av-a aan-
geilant was.’ 5ava ‘verkeert: in -de gelukkige omstan-

digheden het’ op’ een’ ,,survival of ‘the fittest” ‘te kun-
ndn laten aankomen, waht.Ta’va werkt nog met winst
wanneer’ Cuba ‘en andere groote concurrenten verlies
lijden.

Hét is ‘hier overigen’s niet, de 1bedóeling eene lans
te”breken voor de thans ‘bestaande Regeeringscntrôle
op den Cu-ba-oogst – integendeel hoe minder zich ‘de’
verschillende regeerin-gen met den -aanplant ‘an een

elk jaar in toenemende naté genuttigd voedidgsmid-dol als suiker -bemoeien, hoe ‘beter ‘dit op ‘deh duur
voor, handel en cultuur zijn zal, maar wel ‘dient cle
aandacht -der regeeringen telkens weer ‘gevestigd te
wcirden op de wantoestanden, die het gevolg zijn van
hooge invoerrechten, ‘die een voedin-gsmiddel als -sui-
ker voor het eigen -volk onxioodig ‘duur maken
;
‘daar-
door de ‘consumptie belemmeren en’ -den export ‘kunst-
matig. -opvoein, ‘hetgeen’ ‘tot daling van den weréld-suilcerprijs moet ‘leiden. –
‘:In d
eze
richting- ‘kan ene zending als van Colonel Tara.fa wellicht nog nuttig werk verrichten.T’.Vraag
dus niet, -aan eene bloeiende ‘en zonder bescherming

994

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN•

9 November’1927

geheel up eigen kracht drijvende suikerinciustrie a]&

die
op
Java
om
inkrimping van dad aanplant maarr

onderzoek het systeem der Europeesche suïkercartel’sJ

en tracht aan ,,kunstmatig” opgedreven export een

einde te maken. A. V. t

AANTEEKENINGEN.’

De nieuwe wet voor Cubasuikèr.

Hier volgt de woordelijke inhoud van de ,,Sugar

.Defen Law”
op
Ouba, die 4 October in kracht ge-

treden
is:
Articie 1. The Natioual iSugar Defeuse Gommission
iS

created, to be composed of live Members, designated by,

the President of the Republic, and who shali not, in the
exercise of .their functions, receive any per 4’iem or :,alary
4

‘whatever. These Commissioners must have, in the judg-
meet of the President of the Repeblic, qualiiications as to
ubility and competency in sugar matters and the statisti-
cal knowledge necessary to make annual estimates of the
world production and eonsumption of sugar.
Article II. The Cosumission shail be of a permanent
1

character, and its memberahip shail only be partially or
totally renewed when ‘the President of the Republic shall
consider it advisab1e for the interests which the Commis-
1

sion represents, ftlling vacaucies which occur through –
resignation, ineompetency or death, in the manner prov’ided
in Article 1
of
this Law.
Ar.ticlë III. The members of the Commission, once de-‘
signate , d
i
shell méet to take possession of their cd fiees,F
and shail elect the one -amodg tihem who is to act as Chair-man. Subsequent meeti.ugs shali be held with the frequency
which the Chairinan of the Commission sha.11 consicler ad-
1

v-isable, and on convocation by kim, in order for nieetiags
of the Commission to be valid, at -least three of its mem-
bers must be present, and resolutions shail be passed •by
majority of votes of those present, and those resolutions,”
in order,to become eI 1 eetive, must always be su.bmitted to
the President of the Republic, who may •approve them
t

or not. .
Article IV. The Commission shali juf orm and advise the”
‘President of the Repu.blic oa all problems of the sugar
industry; as to the date on which the crop should begin,D
and particularly, durieg the months of October, November
and December of eaoh year, with respect to the estinates’
of world iroduction nncl consumption of sugar, taking into’
consideration the oarry-overs from previdus crops, domestic
1

and foreign, the visible stocks, and so far as possible the”
invisible ones; the probable .prod-uction of other countries,
the present and future .requirements for domestic and”
foreign consurnption, and, in short, hatever data and in-
formation may be necessary to enable intelligent and eI- 1
ficacious action to be taken. Once the Commission shali
have estimatcd ‘in tons of 2.240 pounds, the quantity olI
Sagar of Cuban production to be requirecl for consumptiou ‘
by Cuba and the United States of America, on the one
hand, and on the other hand by the other countries which
i’equire our product in the corresponding year, the Presi.
clent of the Repuiblic shell 1 ix the amount of the authorized
Cuban erop for the- following year, and its due proportionid
distribution; it being well uncierstood that if this forel and’ e
cd policy of Cuba -is met by othei sugar-producing coun-
t
tr,ies of the world witli progressive inereases in their cropsJ
and indiistrial establishments, which would tend to neutral- ri
ixe the elf ects sought by this Law, the Commission s-hall 1
in its aiihual recommendation to the President of the Re- i
public, counsel him not to make use of the restrictive
powers
ho
to the erop, which this Ijaw grants him, and once the President has accepted this recommdation, it
shail rmain in force, with an irrevocable character, during a
the follöwin-g tweive months.
Article V. The authorized erop, for the purposes of this -,
law and of the tax on procluction hereby created, shell be
understood to be the quanbity of centrifugal sugar of 96 v
degrees polarisatio-n, exempt from said tax, which the muis of Cuba cnn produce annually, and which is to bej
exported in the form and proportion fixed by article IV
and subsequent ones of this Law. ‘
Article VI. A special production tax is created, of twenty
dollars on each mick of sugar of 325 pounds net, polariza-
tion 96 degrees, in excess of the erop authoeized for each mi-l-1 in each year. This tax shell be collectedthrough the4
medium of the respecti-ve Fiscal Zones, in the manner in
which the present tax of ten cents per sack of sugar is
cölldctcdlTlle – Chief Executi’ve ‘is authorized to -apply and

see to the executioti of the provisions of the present ar-
ticle iu eacl, erop.
Article VIII. The mills shal-1 grind for their plauters
(colonos) the cane to which they are obligated b3′ their
contracts, with the solo reduction of the percentage repre-
senting the differenee existiug between the estimat,e of
normai production of sugar of each mill, made in accord-
anee -wïth the terms of the -present Law, andi the amouidt of sugar to be manufactured by each mill in the authorized
erop.
Artiele
vii:r.
Organisation is aut-horized of a Coutpany
which shail -be constituted in accordance w-ith cirrrent -laws,
and of which all natural or juridic persons who are ownera
or lessees or in any mauner -operate sugar mills in Cub:,
on publication of this Law in the ,,Official Ga-zette” of
the Republic, or who acquire them in future, shali be share-
holders, in proportion to the numher of sacks of sugar of
325 pounds -net which they nianufactured nt their respec-
tiive m-ills cluring -the 19j26-27 erop. All cane planters
(colonos) of the Republie may also be shareholders of this
Company, and -théy shail have the right to su-bscribe up
to 10 % o

f the capit-al thereof, in pro-portion to the nun-
-her of saaks of sugar of 325 ponds net corres-ponding to
each pianter iie the 1926—’27 erop, in relation to the sub-
seription of the respective mi-1-1 or muis; so that sa-id milis
hall place at the disposai of their planters, when the
iatter request it, and ‘within a -maximum period of 12
mou-ths, oount,iag trom the date of publication of this Lae
in the Official Ga-zette” of the Republie, the shares which
correspond to each planter, the amoint whereof shall be
paal to the mill or mii-ls in the same -ma-nner in -w-hich the
-latter have paid it to wit, in -the proportion of one cent
for each sack of sugar of 325 pounds net. The Company
shail be formed as a steek cor-poration, sha-li be named Cuba
Sugar Export Company (Compafiia Exportadora de Asti-
oar -de Cuba), and shal-1 be governed by the legal precepts
oommou to all eorporations of its nature. For the, purposes
of its lawrful organ-ization, -this Law grants the right of
represeutatioii to the live menebers coinposing the Na-
tional -Sugar Defense Commission, to execute the corres-
pond-ing notariai document of constitution of the Company,
making formal delivery thereof to -the offioers eleeted by.
the sharehoiders, in accordance with the provisions of ‘its
statutes, in .which, moreover, the fol’lowi-ng bases and ob-
jects shali be included:
A) The authori-zed capital of the Company, which must
be distributed integrally in the form and proportion bere-
inafter specified, shail be $ 250.000, dlivided in 25.000 shares
of $ 10 each, issued in the names of the owners thereof.
13) The corporate capital shal-1 be inereased ‘wheneiver a
new mili or entity becomes part of the Com’pany as prov-i-di-
cd in this Jjaw, the shares being inereaseci in the due pro-
porti
011.
The resolutions relating to election of the Board of
i)irectors and all else w-hieh is to be adopted at the general
meetings of sharehoiders o-f the Company, regular or
special, ah-all be by a majority vote, counti-ng one vete for
each $10.— sha-re. The President of the National Asso-
ciaion of Planters (Asoei-aciôn Naeional de Colonos) shail
be an ex-of f-icio member of the Board of Direetors, whether
or not lie be a sharehoi-der in the Com-pany, since for the
purpose he shell be considered as representing the indirect
interest of the planters in the operation of the Cuba Sugar
Export Company.


The Company shail -dedicate itself exclusively to the
sale, pro rata -and for account of all Gu-ban sugar producers,
their suceessors or assiglis, of the surplus production of tlus ruw product, surplus prod-uct-ion in this case being
titiderstood to -be all sugar in excess of the domestic con-siim-pt’ion nud of that -to be exported to the United States-
of America, that is to say, the sugar not covered -by the
Reciprocity Treaty in foree between Cuba and that Republic.
– In order that its destination may be duly provecl,
-the Sugar sold by the Company must be accompanied, on
heiiig exported, by the oorrespondin-g certificates of identity
Thi Company may, within it-s essential and sole
missioui of a sales organization, effect all the transactions
inherent in it-s nature, sueh as exportations and shipments, chartering of vessels, land, and maritime insuranee against
risks of all classes; issuance of cheques an-d drafts and
execution of w-hatever other documents may ‘be necessary
for the ordlin-ary progresu and the best success of its
business. – Article IX. Every new mi-il or enti-ty owner thereof, con-
structed
01′
established in future in the territory of the
Rpu:blic, shali be obligated to hecome a shareholder of the
Cuba Sugar Export Company, for an amount equivalent

4.
‘ii

9 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

995

to one cent foi’ each sack of mw sugar of 325 pounds iiet,
oi the correspoiiding unit, •manufactured in ‘its first normal
erop.
Article X. The President of the Repu.blic shali subscrïbe
direetly, or shali cause subscription to be iade by the iii-
terinediary entity which lie may consider mest satisfactory,
for the 25.000 shares representing the capital of the Cuba Sugar Export Company, which amount shail be paid with
fuuds of the Public Treasury not subject to other obliga-
tions, and he shail distribute those shares pro-rata ainong
all the nttura1 om juridic ‘peTsons who are at present owners
of sugar muis in Cuba or lessees or operators thereof in
aity man oer. The ‘pro-rating of these shares shail be in
proportion to the number of sacks of raw sugar of 325
pouuils net each, or its equivalent, which each miii shali
have manitfactureci ‘in the erop of 126-27. It shail be
obligatory lor these entities, in their eliaracter of owuers,
lessees or operators of sugar snilis, to become shareholders
of the Company in the proportions indicated.
Articie XI. A tax of a temporary nature is established
on the produetion of sugar ‘in the National territory,
innounbing to one cent for each sack of raw sugar, pola-
risation 96 degrees, of 325 pounds net weight, or its equiv.
alent, manufactured ‘in the coming crop of 1927-28;
which tax shail only remain in force wjth respect to the
said coming erop and w]iich shail lie collected by the res-
pective Fiscal Zones in the same manner as ‘is now done
iu connection with the existing ordinary tax, the amount thereof being forwarded to the National Treasury, in ac-
oordance wibh the rproivisions to lie opportunely issued, the
State in this mauner reimbursing itself for ‘the arnounts
itifested in oompliance with the preceding article.
Article XÏÏ. On sauction by the President of the Repu-
blic, of the resointions of the National Sugar Defense Oom-
mission, relative to the amount fixed for manufacture in
cach erop, and in con seqaeuce exenipt from the special tax
established by Article VI of this Law, lie shali f ix the
proportional
l)alt
to lie destined to local or domestie con-
sumption ‘and the part to be sold through the medium of
the Cuba Sugar Export Company to countries other than
the United States of America, as ‘well as the percentage
corresponding to each mill or producing entity; leaving at
the free disposal of each mill owner or plauter who receives
sugar in payment of this cane, or the lawful represeuta-
tives
or
successors of either, the sugar which ivithin the
rigorous pro-rata whieh this Iaw establishes, is to lie sold
om exported to the United States of America, without other
formal limitation than the obligation imposed on the ship.
pers ‘who export the sugar for their own account or that
of others, to produce the certificates which .duly show the
final destination of said sugar (landing certificates) in a
period not greater than six months, and under an adequate
surety, which shali be fixed in the corresponding regu-
lations.
Artiele XIII. The certificates of identity corresponding
to sugar destined to eountries other than the United States
of Ainerica, must be delivered to the Cuba Sugar Export
Company, in order that said sugar may lie sold and shipped
to those countries, the saici Company being the sole one
authorized to do this.
Articie XIV. The distribution of sugar in each erop
ah all be made designating precisely and on a pro-rata basis,
for eaeh miii, the number of sacke of 325 pounds net which
it shall manufacture; but on request of an interested par-
ty, this distribution may lie extended to companies or
groups, provided that this does not indure vestecl iuterests
in the various zones in which esisting muis are now beat-
ed, that is to say that the ooinpanies or individuals owning
more than Olie mill, or the groups nientioned, may grind
at other milis ‘part of their indiv’idual aliotments, when
for tinforseen reasons or force-majeur they can not do so totally at those in whose fa’vour the aliotment was made,
provided that these latter mille do not leave unground any
cane of planters, previously oontracted with the respeotive
entity.
Article XV. The pro-rata distribution of the authorized
erop, among all mille, as well in what refers to the amount
to he manufactured by each one, as in the proportionai
part which they are entitled to seil and ship to the United States of America, shaiL lie made by the President of the
Republic through the medium of the existing Sugar JJom-
mission, which shail lie obligated to make a general die-tribution equitably and strictly adjusted to the provisions
of this Law. To facilitate the commnercial operations of
sale and shipment of the sugar destined to the United
States of America, whether

such operations are ei fected
within or without Cuba, as well as for the most exped.itious

mobilization of credit by pignoration of the product, as
%
,
tii
v

ith respect to sugar to be consumed in the country -and that whioh is to be exported to the United States of
Amerioa, as to that which is to be delivered to the Export
Company, the Sugar Commission referred to in this article
shall issue certificates of identity against the ‘warehouse certificates ex.hibited by each producer, planter, or suc-
cessor or assign of either, in the proportion corresponding
to each lot of sugar mauufactured and in warehouse; that is to say, the local holders of the product shali be entitled
to have issued to them, on their request, subject to practical
and simple regulations which shali be issued for the pur-
pose, eertificates showing the identity or authorized desti-
nation of such sugar, whether it lie sugar at free disposal for sale or shipment to the United States of America, om
the remainder of their erop inciuding sugar for local
eonsumption and that to lie delivered to the Export Corn-
pany foi- the purposes heretofore indicated.

Article XVI. The basic unit which shail a1wys be taken for the distribution and pro-ratiug referred to in this Law,
insofar as concerns the nature of the product, is the sack
of centrifugal sugar of 325 pounds net, polarization 96
degrees, but this shall not prevent the person interested,
in the oase of sugar reFined for sale in the Island, or ex-
port to the United States of America or other countries
from effecting the operation of sale and shipment on
deduction of the equivalent thereof in mw sugar from
the comresponding certifcate or eertuficates of identity.
Article XVII. The aNational Sugar Defense Commission,
on recornrnencliag to the President of the Republic, the
specified percentage of surplus produetion of Cuban sugar
which should lie sold through the medium of the Export
Company, to countries other than the United States of
America, shall take into consideratiou and include in that percentage the amount which he may consider necessary
for the exportatioir of refined sugar from the United States
of America to other con suming countries, and for this
purpose, after verification in each case of the exportations
of refined sugar alludeci to, the Export Company shali
provide said refiners or their lawful mepresentatives with
the oorresponding equivaient in raws, taking this from
its own stooks, that is, the Cuban surplus production.
Article XVIII. The Cuban Government shail deliver an-
nually to the Cuba Sugar Export Conipany, a sum not in
exeess of $ 250.000, payable in monthly instalments at the
end of each month, which the Company shail dedicate to
its expenses of installation and propoganda, after due
resolution in each oase by its Board of Directors, this sum to lie preferentially empioyed in vork of pmopoganda and
advertising of Cuban sugar in those countries which do not
now oonsume important quantities thereof, om in those
countries in which it is possible to increase consumption,
distributing in au intelligent manner large quantities of
samples, among the inhahitants of countries wliich are not
familiar with the use of sugar, om wliich empboy it in a
vemy limited manner.
Article XIX. The Cuba Sugar Export Company is
exempted from the payment of all existing taxes of what-ever kind, or those which in future may lie estabuishec in
the Republic by the Nation, Provinces or Municipalities.

Article XX. To guarantee the operation of the Cornpauy
and estabuish its credit, both in Cuba and abroad, the
autjhorization for the sale of the surplus proiuction of
Cuba granted by this law cnn not lie withdraw

n from it
without two years prior notice, cluring whieh time it may
liquidate its business in a inet.hociical and orderly manner,
ii it shail consider that such authorization is indispen-
sable for its proper functioning, om may prepare to con-
tinue its business without official assistance, and with the
sole oo-operation of its shareholders, clients, capital and
moral solvency airedy acquired,
Artiele XXI. When the National Sugar Defense Corn-
mission and the Cuba Sugar Export Company have beeu
constituted, the Chief Executive shali issne the Regulations
which may lie necessary for the 1 unetioning of both en-tities, in accordance with the terms of this Law, securing
for the purpose the adrvice of the members of the former
and the Board of Dimectors of the iatter. The Chief Execu-
tirve shail also issue the Regulations covering the new
functions to lie assumed by the existing Sugar Commission,
and these Regulations ahali contain fpenalties of a pecuni-
ary nature, whieh shail fluctuate between $ 500 and
$ 10.000 for each violation of this Law om of the provisions
emanating from the Sugar Commission.
Article XXII. Pending inciusion in the Budget of the
amount referred to in Article XVIII of this Law, the

996

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9
November
f1927

Chief Execut,ive shail take It from funds in the National
Treasury not stLbject to other obligatious.
Article XXIII. All lYrovisioiis, regulations, etc., now in
force in so far as they are eontrary to the strict execution
of this Law, are nullified.
Article XXIV. This Law shali govern from the date of
its
publication in the ,,Ofîicial Gazette” of the Republiç,
and shali remain in foree during the years 1927-i28,
1928-29, 1929-30, 1930-31, 1931-32 and 1932-33.
Prior to May 30, 1933, the date on which this La’v shali
cease to •be effective the President of the Repu.blic shafi
address a message
to
Congress, requesting, .if he so consider
advisable, that the Law be continued in force. The Lirnit of duration of the Company which is authoriz-
ccl by this Law can not in any case exceed the period iii
‘which the law remains in force. In case the Compan
should be dissolveci becahse of expiration of the period
hereby fixed for it, it shali not enjoy the atithorization
as to sales granted it by Article XX of this Law.

‘i’c”aporsry Provision.

In case the cireLimstances require, or It is considered
necessary, the President of the Republie may provide that
from the sugar existing in warehouses or jiiills of the
Republic on the date of the .publication of this Law in
the ,,Official Gazette”, 9 proportional amount be taken
wiiich in total can not exeeed one hundred and fifty
thdusand tom, to be clelivered to the Export Company, and
by It sold pro rata and for account of the interested par
ties; in necordance with the provisions of this Law.
rJlic

owner or owners of sugars who do not contribute the
proportional part alidtted thm by the Presidential Il)e-
cree, for the purposes of
,
this teniporary provision, shali
incur a penalty of firve dollars for each sack of sugar of 325 pounds net whieh should have heen delivered to the
Export Company. The amount of the fines imposed shail
be appliecl to the campaigu of propoginda, advertisement and distribution of Cuban sugar, to be made bythe Export
Conipaiiy.

Indexcijfers van groothandeisprijzen.

Gedurende October had een verdere daling in de

prjen der hanidelsartikelen plaats, schrijft ,,The

Economist”; het indexcijfer liep met
42
punten terug

tot
3996,
het laagste cijfer, dat sinds Mei bereikt
werd. De teruggang was het gevolg van een daling in

de groepen voedingsmiddelen
.
en weefstoffen, terwijl
delfstoffen en diversen iets hodger waren. De volgen-
de vergelijkende tabel geeft de maandcijfers voor

iedere groep en voor het totaal:
.

Data
(3
6)

n


.

Basis (gemidd.
1901-5) …
500 300
500
400
500
2200
100,0
EindeJuli1914
579
352
616*
464
*
553
2565
116,6
Nov.1918
1289
782*
1848
903 1389*

6212 282,6
Dec. 1923
853
815*
1
38
2
*
774
755
4580
208,2
Dec.1924
992
789*

1452

815
*
806 4855
220,7
Dec.1925
936*

679
1120
733
782*

4251 193,2
Oct. 1926
820
721
*
880*
976* 738*

4237
192,6
Nov.

,,
895
*
728 867
959 7351
4185
190,2
Dec.

,,
875
736*

859
7731
731
3975
180,7
Ja11.1927
867*

734

873*

7341
7
18
*
3928
178,6
Feb.

,,
897*
7
4
0*
904
742
728
4012
182,4
Mrt.

,,
880*
704
909*

725
725
3944
179,3
Apr.
886
697
917*
704*
716
3921
178,2
Mei

,,
911
724
961* 673*
716
3986
181,2
Juni
913*
716
1007
662*
705
4004
182,0
Juli
872
707
1068
650
*
0*
4002
1819

11

Aug.

,,
883
731
1111
.
640
706
4071 185,0
Sept.

,,
860*
748* 1098*
617
71
3* 4038 183,5
Oct.

,,
837
731J1
1088
6
2
0* 719
3996
181,6

De daling in de voornaamste voedingsniiddelen
wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door vleesch en aard-
appelen,
terwijl
een sterke daling in thee de voor-;
.naamste wijziging in de bij’kostige voedingsmidde-
len vormt. In de groep weefstoffen waren (le wijzi-
gingen gering en; met uitzondering van een lichte
stijging in binnenlandsche wol, alle in dalende rich-
ting. In de groep delfstoffen waren stoomko]en lager,
aarhuiskolèn ‘stegen en ook lood en kdper waren,

iets hooger. In do groep diversen stegen leder, oliën
en talk niet noemenswaardig’.’ De volgende tabel toont

‘de wijzigingen in het indexcijfer van de verschillen-

de hkndelsartikelen, vergelëken met einde September,
waarbij het cijfer
50
‘teikes het gemiddelde voor de
periode
1901-5
voorstelt:


.0

,+
1
1

0
+

.._
.!
0
+

Tarwe(btL)
ng.j
Meel
Gerst
Haver
Aardapp.
Rijst Rundvi.
Schapenvl.
Varkensvl.
Gran. en
vi.
Thee
Koffie
Rietsuiker Bietsuiker
Boter
Tabak
And. voed.

101
80
6

83
106
6

73&

108
53
825
80

69…

+
1


2
+
2
+
1


3i

76

36
-11

Katoen(Am.)
(Egypt.)
Garen
Laken
Wol (Eng.)
,, (Austr.)
Zijde Vlas
Hennep

:
jute
Weefsfoffen
Ruw-Ijzer Stalen rails
hz. staven
lolen (St.)
,, (huisbr.)
Lood
Tin

107
131
5

107
5

113
5

1385
107
70
155
5

98
1.088


6

1

16
— 2
+
25
..
..

1
5

._

56

-105

Koper
Deifstoif.
Hout
(Baltisch) Hout
(Amerik.)
Leder
Petroleum Oliën .
Oliezaden
Talk
Indigo
Soda
Rubber
Diversen
Totaal

47
+
26
‘ii
Ti’i

93

775
67
6

100
71
5

71
.61
6

76
6

85
6

15

+
IS

+ +
1
+
26
‘jT
TiF
1286 1125
115
88
1165

îs

5
.. ..

2
..

‘i
71
82
6

91
66
88
102
6

..
..
— 36
+
45
+
1

3996
-42

en genofm. 731
5

-17

Door deze wijzigingen loopt de stijging van het

totale indexcijfer boven het v66r-oorlogsniveau terug
van
57,4 pOt.
tot
55,8 pOt.,
zooals de volgende tabel.
aantoont, die eveneens de verhouding der vijf groe-
pen weergeeft:

Data
i3
a3

6)

o

a
s)

Juli

1914.:
100
100
100 100
100
100
December

1918
226 222 293
186
241
237,5
December

1923
148
231
225
167 136
178,6
December

1924
171
224
235
175 146
189,3
December 1925
162 193
182 158
141
165,8
October

1926 159
205
143
210
134
165,2
November

,.

….
155
207
141
206
133
163,2
December

….
,.
151
209
139 167 132
155,0
Januari

1927
150

..
.

152

209
142 158 130
153,1
Februari

,.

….
155

..

210
146
160
132
156,4
200
147 158
131
153,8
April
153

..

198
149
152 130
152,9

Maart

,…….

206
156 145 130
155,4
Juni
158
.
204
163 143 127
156,1
Juli

;…. ..
201
173
140 127
156,7
Mei
,……..
157

Augustus

,…..
152
208
180
138
128 158,1
September

,…..

.151
..
149
213,
178
133
129
157,4
October

,

,……
.
144
208 1
176 134

1
130

1
155,8

Terleden jaar om dézen tijd stonden cle voornaam-
ste voedingsmiddelen op
159,
andere voedingsmidde-
len op
205,
weefstoffen op
143,
delfstoffen op .210,
‘diversen op
134
en het totaal’ op
165,2.
Onderstaande tabel geeft voorts nog een overzicht
van het prijsverloop in een aantal belangrijke landen:

La

•..

0

0

N

a

N
Z

1913
100
1005
100 100 100
5
)
100
10k)
loo
Novemb.
:1918
206 358 438
.



367
392
214
oogs e
1
272
591
679

…’
325
366
297 322
‘l,,Mei)
(Apr.) (Apr.)
.
(Jan.)
(juni)
(Juli)
(Mrt.)
Decemb.
1923
151
458
577

183
160
154.
211
Decemb
1924
157
507
640
1373
171
168
160
214
Decemb.
1925
156
632
715
142
3

156 156
155
194
Septemb
1926
150
788 683
135 146 148 140
175
October


150
753
655
136
145
148
143 174
November;,
148
684
.641
137
147
148
147
171
December,,.
147-
.627
619
137 148
150
147 170
Januari

1927
147
623
603
136
146
146
145
170
Februari
146
632
601 136
145
146 146
171
aa
Mrt:

‘,,
145

642 593
135.
147
.

145
144
171
April
144
.

637
565
135
:146
143
143
170
Mei
144
629
536
137 147 145
145
171
ûni

623 509
138
147
146
149
173
uh
145
621 491
138
147 146
151
170
Augustus
147
619 485
138 147
146
149 167
September, .
,

..
601
484
140
148 148
150
1) Bureau of
Labour.
) Stat.Reichsamt.
nieuwe
methnde
31
la,,,..
gemiddelde.
4):
Sedert
1922
gebaseerd’ op
48
artikelen in plaats
“in
op
53’5)
‘Sedert October
1923::juli 1914= 100.
6)
Midden
1914.

9 November 1927

ECONOMISCii-StÂÏSTISCIiE BËRICHTEN.

997

i)e onderstaande, aan het bericht van het Centraal

Bureau voor de Statistiek ontieende opmerkingen
hbben betrekking op de Nederlandsche indexeijfers

over de maand September
1927
met basis
1913.

In vergelijking met Augustus
1927
steeg het alge-

meen indexeijfer in September
1927
met é&n punt,

dat der voedingsmiddelen met
2
punten.

Tegenover een
prijsdaling
van 15 artikelen met in

totaal
131
punten staat een prijsstijging van
19
arti-

kelen met in totaal 116 punten. Met 10 of meer pun-

ten daalden de artikelen: tarwe
(25),
haver
(19),
scha-

penvleesch (16) en hars (16); daarentegen stegen

met 10 of meer punten de artikelen: peper
(12),

eieren
(27),
kaas
(20),
boter
(17),
katoen (18) en

paardehuiden (10).

MAANDCIJFERS.

GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.

September 1927
September 1926

Giro’s
(eenzijdige ver-
Iii
1
Aantal
1fl
1
Aantal
melding)
unilijoeneni
imillioenent

Girobetalingen aan
gemeenteintellingen
f

9.7
18.726
f
11.8
16.902
(irobetalingen aan
particulieren
,, 15.4
64.820
,, 18.1 70.639

Geldomzet.
5.-
6.675
,,

4.8
7.011
Betalingen

………
7.3
33.615
,,

7.2
31.416
Part.rekeninghouders
,, 19.8′
31.140′
,, 18.5′
28.131
2

Ontvangsten

……..

Waarvan

rekeningh.
welke gelden voor 1
jaar

vast

hebben
gedeponeerd ……,,
9.1
3.378′
,,

8.3
2.912′
1)
Gemiddeld saldo te goed.
2)
Einde der maand.

GIRO-OMZET BIJ’ DE NEDERLANDSOHE BANK.

September 1927
September 1926

Posten
1

Bedrag
Posten
Bedrag

Voor reke-
ninghouders
55.342

(3.265.386.000 54.034

(2.688.263.000

waarvan door
de

11.-bank
plaatselijk
42.574

,,2.893.270.000 39.969

,,2.308.935.000

Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.
1.408

,,

10.257.000

1.529

,,

15.498.000

POSTOHEQUE
EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).

September 1927
L_September_1928

Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag

Aantal rekeningen
126.820
117.606
Bijschrijvingen ….
1.348.599
370.327
1.120.277
429.077
wegens:
563.491
91.810
477.007 85.525
b.
Overschrijvingen.
van andere rek.
784.962
253.698
643.270
343.552
van Ned. Bank.
146
24.787
2)
2)

c.
And. onderwerpen
32
Afschrijvingen
. . . .
877.502
374.901
738.934
399.275

op

uit°…………..

wegens:
163.190
60.639
151.551
55.895

a. Stortingen ……..

b.
Overschrijvingen.
van andere rek.
691.616
253.698
562.316
343.552
van Ned. Bank.
870
60.519
2)

a. Cheques

……….

c.
And, onderwerpen
21.826
45
25.067
28
Gezamenlijk tegoed
op ulto
88.556
89.333
Bedrag der beleg.
ging
1)
69.178
74.311
3)
Het bedrag, dat vroeger tegen vergoeding ‘van rente
aa.n de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegraf ie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
2)
Sinds Juli 1926 overschrijvingen Ned. Bank afzon-
derlijk.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

‘ed

Or
sch.

isc. Wissels. 4413
Oct.’27
Zwits. Nat. Bk. 3422
Oct.’25
el. Binn. Eif. 5
13 Oct.’27 N.Bk.v.Denem. 5
23Juni’27
in R.C. 6 73 Oct.’27
ZweedscheRbk 4
21 Apr.’27
Javasche Bank…. 4
14Juli’26
Bank v.Noorw. 5 1Nov.’27
Bank van Engeland
4421 Apr.’27
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 7
5 Oct.’27
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 5
14Apr.’27
N. Bk. v. O’rijk. 64
24Aug.’27
Belgische Nat. Bnk. 5 22 Juni’27
N. Bk. v. Hong. 6
25Aug.’26
Fed. Res.BankN.Y. 34
4Aug.’27
Bank v. Italië. 7
17Juni’25
Bank van Spanje… 5
23Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 6
108ept.’27

OPEN MARKT.

1927 1926
j,

1925 1914

Nov.
31 Oct.!
24129
17122
116
217
20124
5Nov.
Oct.
Oct.
Nov.
Nov.
Juli

Amstenlam
Partic.disc.
4
7
116_
1
13
4I8-I16
4
I16

5
41I6-1116
3_3/54

3
314.
1
13
3
1
18-
3
I16
Prolong.
4113.314
4
1
/2-5
411
3
.511
4

411
4
.5
231
4
311
3

31/
4
.4
21/
431
4

Londen
Daggeld ..
l’h-3
1
I
1
1
125
3
1
124
2
3
14-3
3
14
3-5
2
1
h-4
I81
4
2
Partic.dlsc.
45/3314
4
5
115_
3
15
45116-18
45/54
4
2
14.
13
116
3
7
18
2114.314
Berlijn
Daggeld ..
5

6
1
1
5-8
5-8 5-9
4-7
7’/-10
1
/

Partic.dlsc.
30-55 d…
6
314
614-18
618
6314-718
4314
6
3
14-7

56-90 d…
614 6
3
14-
7
14
6
7
18
614-/8
451
8

6
3
14-7
2
1
18
112
Waren-
wechsel.
7.11
4

7.113
7
1
14_
1
13 7_31
5
1
19_
1
14
814-
7
/4

New Yorkl)
CalI money
311
3_31
4

311
3
.411
4

311
3
.31
4

311
3
.411
4

4
1
/2.
3
14
4112-5114

I31
4
_21/
2

Partic. disc.
33/
8

33/
8

33J
3
18
4
35/
9


1) Cail money-koers van 4 Nov. en daaraan voorafgaande weken t/m
Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York’)
•)
S
)
S
)
S
)
)

1
Nov. 1927
2.48j,
12.081i
59.29 9.74

34.594
997j,
2

,,

1927
2.481,
12.0881
8

59.254
9.74

34.594
100
3

,,

1927
2.4841
18

12.08 59.21
9.74

34.584
100
4

,,

1927
2.48
1
18
12.0811
9

59.23 9.74

34.584
99;
5

,,

1927
– .
12.071
59.21
9.74

34.584
9971,
7,,

1927
2.48
12.0731
8

59.16
9.735 34.57
9971,
Laagsted.w.’)
2.473%
12.07
59.10
9.73

34.56
9051
8

Hoogste d.wl)
2.4831,
12.09
59.30
9.75

34.61
10011
8

31 Oct.

1927
2.4831,
8

)2.Q8+

59.27
9.745 34.594
9971
8

24

,,

1927
2.48h
12.l03 59.33
9.75k 34.595
991
Muntpariteit
2.483%
12.102,g
59.26
48.- 134.59
1

100

Data
Zwit-
ser an
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid •
1
rest
1)
9
55)

1
Nov. 1927
47.87g
35.05
7.365 1.524 13.56 42.41
2

1927
47.87
35.07
7.364
1.524
13.56
42.27
3

,,

1927
47.85
35.07k
7.35 1.524 13.554
42.35
4

,,

1927
47.85
35.023.
7.36
1.525
13.55
42.38
5

1927
47.83
3502
M
7.354
1.524
– –
7

,,

1927
47.81
35.05
7.35
1.525
13.54
42.27
Laagsted.w.l)
47.77
34.90
7.34
1.50
13.52
42.10
Hoogsted.w’)
47.90 35.10
7.39 1.55
13.58
42.45
31 Oct.

1927
47.87k
35.05
7.38
1.524
13.584 42.41 24

,,

1927
47.94
35.10
7.364
1.52j1 13.58
42.684
Muntpariteit
48.-
35.-
1
)48.-
48.-
48.-

a
Stock-
Kopen-
s o
)
i
Hel-
Buenos-
Mon-
holm
._hagen,)
;zn
Aires’)
treal
1)

1
Nov. 1927
66.824
66.524
65.50
6.26
1061/,
2.48k
2

,,

1927
66.824
66.524
65.474
6.26
106′,
2.48h
3

,,

1927
66.75
66.474
65.424
6.25
10571,
2.48
5
18
4

,,

1927
66.75
66.50
85.45 6.25
106
2.4851
8

5

,,

1927
66.75
66.50
65.424
6.25
106
2.48k
7

,,

1927
66.70 66.474 65.374
6.25
10571,
2.4881
8

Laagsted.w.l)
66.65
66.35
6530
6.24
105h
2.48
1
/8
Hoogste d.wl)
6685
66.60 65.60
6.27
106%
2.4831
6

31 Oct.

1927
68.824
66.524 65.40
6.26
10611,
2.48k
24

,,

1927
66.95 66.65
65.474
6.26 106X
2.483(
Muntpariteit
66.67 66.67 64.67
6.264
10551
3

2.483%’
)
Noteering te Amsterdam. “) Noteering te Rotterdam.
5) Particuliere opgave.
2) Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en 7.21112.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

998 –

. ECÔNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 Noversbei927

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D t
a a
Londen
($
per £)
Parijs
(S P.
lOOfr.)
Berlijn
(5
p. 100 Mk.)
Amsterdam
(5
p. 100 gid.)

1 Nov.

1927
4,8671
8

3,9234
23,88
40,2834
2

1927
4,86
11
/56
3,9234
23,8634
40,29
3

1927
4,87
3,9281
5

23,86
40,31
4

1927
4,86i5
3,925,
23,87
40,31/4s
5

1927
4,87
8
1
53

3,9234
23,8734
40,3234k
7

1927
4,87
1
/,,
3,923%
23,85
40,3434

8
Nov.

1926
4,8418/
3.2734
23,75
39,99
MuDtpariteit..1
4,8667
1

19,30
23,8134
4081

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en Landen
Noteerings-I
eenheden
22
Oct.
1927
29
Oct.31
1927

ILaa
g
stejHoo
g
stel
Oct./5Nov.l927I
5Nov.
1927

Alexandrië.
.
Piast.
p..
974
9734
977
9711
97
Athene

.. …
.Dr. p.
£
366 366
365
26834
367′
34
Bangkok …
Sh.p.tical
111034
1110818
I

1’lO
6
1/108/
5

1/10.’
Budapèst
.

Pen. p.
£
27.85
27841
27.79 27.85
27.82
B. Aires’). .:.
d. p.
$
4755!
164
47
27
1
32

471′
4711
4727132

Sh. p. rup.
115811
82
3531
l

122
1’5″
132
1/6
1 /563/ 64
Constantin..
Piast.p.
917
912k
905
920
912
Hongkong ..
Sh. p.
$
2101!
82

1
21011
33

1/1134
2/05/9
2/0
6
,
Sh.p.yen
11
1016
l

T
1/3068

sr
111018
!
111088
‘8

s’s
111066
l
IrT
Lissabon
1) .
.
d. per Esc.
21
15

/64
2

16
/
!
215
132
2′
/64
d. per
$
24
24 23 25
24

Calcutta ……

Montevideo’)

d. per
$
5034
50w
9

503(
518/
8

5071
9

Montreal3)
.
$
per
£
4.86

T’s
4.
8631
55
4.8634
4.8634
4.868
9

Kobe

………

Mexico ……..

R.d.Janeiro’)
d. per Mii.
558
’64
557!
144
51
1.
29

51
/32
557:
/64
Shanghai
..
.
Sh. p. taei
2
1
,
681
8

216s
1
,
2634
2/7sj
8

2
1
6′
6
75
Singapore. ..
id. p.
$
2i3′
/
t

64
2’3
1

55
2/3
23/ 82
2
1
313′
16
913491
I

1e4
Vaiparaiso
‘).
$ p.0
39.40
39.44
39.40
39.43 39.43
Warschau
..
Zl. p. £
4334 4334
43 44
4334
‘) Telegrafisch transtert.
9)
YO g.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londen’)
N.York’) Londen
31
Oct.

1927.. 261,
5651
5

31
Oct.

1927.
84111i.(
1
Nov.
1927.. 26
1
1
8

5671
9

1
Nov.
1927
8411134
2

,,

1927..

2634
5734
2

,;

1927
8411134
3

,,

1927..

2681
5

57
3

192′
….
84/1134
4

,,

1927..

2681
9

57
4

1927
8411134
5

,,

1927..

265/,
57
5

,,

1927
8411134

0
Nov.
1926.. 2434
53
6
Nov.
1926…
8411134

20
Juli

1914.. 24i1,
5411
5

20
Juli

1914…
84111
1)
in pence
p.
oz.stand.
2)
Forelgn silver in
5c. p.oz.
line.
8)
in sh. p.oz.fine

STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
De Min ister van Fina nciën maakt bekend:

Vorderingen.
1

22 Oct. 1927
1

31 Oct. 1927

Saldo
bij
de Nederlandsche Bank

– –
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
/

705.701,88
/

245.431,28
Voorschotten
op
ultimo Sept. 1927 aan
de gem.
op
voor haar door de Rijks.
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
42.018.016,74
,,

42.018.016,74
de Rijksinkomsten belasting………..
7.638.122.92
,,

5.298.460,95
Kasvord. weg. credietverst.ajh. buiteni
,,
125.444.861,49
,,124.507.034,06
Daggeldleeningen

tegen onderpand
van Staassschuldbrieven

Voorschotten aan de koloniën…………

Saldo dèr postrekeningen van Rijks-
comptabelen

………………….
21.116.704,12
,,

15.533.464,46:
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P., T.
en
T.’)


.
…………………………
Id.
op
andere Staatsbedrijven
8)
3.385.348,03
,,

3.385.348,03

V
e r
Pl l c
h t
1
n ge n.

Voorschot door de Nederl. Bank….

/

8.469.035,59
f
13.657.522,851
Schatkistbiljetten in omloop’)…….
..

,

63.196
000,-
,
63.196.000,-
,,
36.040.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank..

12.280.610,50
Schuld a.d. Bank
v.
Ned. Gemeenten
2)
.
.

Schatkistpromessen in omloop
……..,,

32.040.000,-

Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds
8)
..,,

2.916.602,16
3.299.512,33

Zilverbons in omloop
……………..,,

12.340.634,50

Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.
2)..,,

31.521.140,94
,,
29.083.048,56
,,

1.160.000,-
Id. aan andere Staatsbedrijven
8
)………1.160.000,-
Id. aan diverse instellingen
8)

…….
…5.911.271.17
,,

5.900.950,72
Waarvan
/
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.


29 Oct. 1927

1
5Nov.1927

Vorderingen:
Saldo bij ‘5 Rijks kas ………………
f
6.108.000,-
Saldo bij de Javasche Bank ………….14.268.000,-

Verplichtingen: Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-Indië


Voorschot Javasche Bank aan N.-Indië


Schatkistprornessen in omloop …….

29.
400.000,-
Muntbilietten in omloop …….
……..703.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.. ,, 1.496 000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank. ,, 1.209.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op
7
November
1927.

Activa.
Binnen!.
Wis-(
Hfdbk.

129.639.934,89
se!s,Prom., Bijbnk.
,,

17.183.410,24
enz. in disc.
(
Ag.sch.
,,

34.715.226,31.

f
161.538.571,44
Papier
o.
h. Buitenl. in disconto.
.. …. -.

Idem eigen portef..
r
131.016.411,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.

,
131.016.411,-
Beleeningen-11f dbk.
f

54.057.841,60
mcl.
vrsch.
Bijbnk.

8.848.021,81
in rek..crt.
Ag.sch.

70.482.983,83
op
onderp.
f133.388.847,24

Op
Effecten …..
.-.
f 126.638.047,24
Op Goederen en Spec.
,,

6.750.800,.-.
133.388.847,24
Voorschotten a. h. Rijk
… .

… .-. ……..,,

Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud …
…..
f

67.839.725,-
Muntmat., Goud
..

318.265.779,56
.

f
386.105.504,56
Munt, Zilver, enz..
,,

27.046.871,89
Muntmat. Zilver..


,,
413.152.376,45
Belegging 11

kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

……………….
……
,,
23.518.927,52
Gebouwen en Meub. der Bank
… ……,,
.5.000.000,-
Diverse rekeningen
.. … .. .

…… …
57.731.208,80

Passiva

f
___________________
925.346.342,45

Kapitaal
……..
……………
f
20.000.000,- Reservefonds
…….-.. ….. … .-.. . ._
7.027.840,39
Bijzondere res&ve
…………. . … ..
8.000.000,-
Pensioenfonds

……………….

4.773.412,89
Bankbiljetten in omloop…………
..
834.663.815,-
Bankassignatiën in omloop………….
540.041,90
Rek..Cour.
g
Het Rijk
f

7.400.296,74
saldo’s:

k
Anderen,,

32.367.167,86
39.767.464,60
Diverse rekeningen
. . .. ….. .. .

… .
10.573.767,67

f
925.346.342,45

Beschikbaar metaalsaldo ……….
.-.
f
237.701.591,65
Op de ba8is van sj
s
metaaldekking
. .. ,,
62.707.327,35
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigdis.
,,
1.188.507.955,-

Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circulatie
opeischb.
schulden
Metaal-
saldo
kin ga
perc.
Munt
i
Muntmat.

7
Nov.
’27 67.840 3’18.266 834.664 40.307 237.702 47
31
Oct.
’27 67.841 318.266 854.329 41.947 233.660 46
24

’27 87.859 318.266 806.680 41.250 243.681 49
17

’27 67.864 318.266 814.098 27.802 244.589 49
10

’27 67.870 318.266 824.265 37.823 240.322 .48
3 ,, ’27 67.881 318.266 845.658 39.634 235.911

47

8 Nov.’26 62.114 356.297 866.146 22.483 266.830 50

.25
Juli
’14 65.703 96.410 310.437

6.198 43.521
1
) 54

Totaal
Schatkist-

1

Papier Dii’T
Data

bedrag promessen


e ee-

op het

reke-

,ht,f,k» ningen

h,,itnI

ninn i

7 Nov.
1927 161.539


133.389 131.016
57.731
31

Oct.
1927 159.507


144.875
127.841
59.511
24
1927 156.157


126.781
111.914
52.168
17
1927 157.325


141.959
106.825
33.774
10
1927 156.231


137.514
125.351
34.880
3
1927

171.402

6.000 134.243
135.413
36.253

8 Nov.
1926

71.186

6.000
148.308 178.810
65.058

25
Juli
1914

67.947

14.300
61186
20.188
509

‘) Op de
basis van

metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

SÛRINAAMSCHE BANK.

Voornaa.mste posten in duizenden
guldens.

Data
Metaal
1

Circu-
Jatte
Andere
opeischb.)
schulden

1
Discont.
.
IDiv.
reke-
Iningenl)

8
Oct.

1927-
.1.155
1.650 668

917
624
1

,,

1927-
1.170
1.682
580 900
601
24
Sept.

1927..
970
L452
639
904
-.

558
17

1927..
970
1.494
645
914
.
566
10

1927…
970
1.565
560 910 552

9
Oct.

1926…
1.048 1.612
1.106
898
586

5
Juli

1914…
645
1.100
560
735 396 -,
OIUJLPW8I UCI activfl.

f
9.I35.000,-
» 14.105.000,-

/50.000,-
30.048.000
1

1.634.000,–
1.260.000,-

9 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

999

5Nov.1927
182:800
•**
51

29 Oct. 1927
182.400
50
22

,,

1927
184.400
*5*
50

1 Oct. 1927
12.806

25.552
199.742 42.236
49

24Sept.1927
13.165
24.846
126.006 35.505
51

17

,,

1927
13.249
25.344
121.754
38.397
51

10

,,

1927
13.209
25.215
115.193 42.613
51

6Nov.1926
12.424
25.327
99.514
46.744
56

7

,,

1925
17.348
26.609
91.138
60.728
49

25Juli1914
7.259 6.395
47.934
2.228
44

‘)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
2/

metaaldekklng.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten,
onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
Circulatic”
Currency Notes

Bedrag
1
Bankbtlf. 1 Gov. Sec.

2 Nov. 1927
151.251
136.576
294.222
56.250
244.480

26 Oct.

1927
151.811
135.773
292.457 56.250
242.714

19

1927
151.214
135.539
294.309 56.250 244.809

12

,,

1927
151.007 136.272
297 086 56.250
247.518

5

,,

1927
151.179
136.989
297.673
56.250
248.252

28 Sept. 1927
151.092 136.505
294.798
56.250
245.424

3 Nov. 1926
152.807
139.537
289.437 56.250
238.505

22 Juli

1914
40.164
1
29.317


Data
1

00v.
1

Sec.
1

Other
1

Sec.
1

Public
1
Depos.

Other
1
Depos
1
Reserve

1

Dek-

1
kings-

2 Nov. ’27
44.610
60.673 21.346 100.654
34.425
28

26 Oct. ’27
40.690
52998
20.966
90.845
35.788
32

19

’27 47.550
56.177
22.097 99.381
35.425
2921
16

12

,,

’27 52.930
53.560
21.830
101.505
34.485
28

5

,,

’27
57.845 56.728
20.993 109.864 33.939
25151
16

28 Sept.’27
56.310
50.935
25.696 97.538
34.337
271/
6

3 Nov. ’26
35.435
71.466
19.158
103.069
33.020
27

22 Juli ’14
1

11.005
33.633
13.736
1

42.185 29.297
52

1)
Verhouding
tusschen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

Waarvan
Waav
Data
Te
goed
e
ee-
Goud
in het
Zilver in
het
se
l

ophet
bulfenlningen
buitenl.’)
buiteni.

3Nov.’27
5.545
1.864
343
55
2.317
6
1.662

27 Oct. ’27
5.545
1.864
343
56
1.632
7
1.664

20

,,

’27
5.545
1.864
343
55
1.412
7
1.668

13

,,

’27
5.546
1.864
343
54
1.339
8
1.690

6

,,

’27
5.546
1.864 343
54
1.205
8
1.662

4Nov.’26
5.549
1.864 339
81
5.989
13
2.197

23 Juli’14
4.104

640

1.541
8
769

Buit.gew. Schat-
D
Rekg. Courant
Data
voorsch.
kistbil-
5’e
Circulatie
.parti-
Staat
ad. Staat
letten
2,11
culieren

3 Nov.’27
25.750
5.824
23.912
55.855
10.225
36

27 Oct. ’27
24.850
5.822
24.080
54.700
10.753
33

20

,,

’27
24.950
5.821
24.219
55.004
10.582
24

13

,,

’27
25.200
5.820
24.526
55.404
10.697
66

6

’27
25.400
5.811
24.758
55.887
10.443
19

4Nov.’28
36.550 5.494
4.189 55.651
3.400
16

23 Juli’14



5.912
943
401
1)
Waarvan
beschikbaar
483 millioen.
2)
In disconto
genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buitenl. regeeringen.
2)
Sluitpost
activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan
Deviezen
Andere

Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels Belee-
tent. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)

geldende
cheques

31 Oct.

1927
1.851,3
66,5 161,4
2.802,4
46,0
22

1927
1.851,5 66,5
160,8
2.434,8
31,6
15

,,

1927
1.851,6 66,5
161,7
2.432,2
94,9
7

,,

1927
1.851,9 66,5
155,9
2.603,2
64,1
30 Sept. 1927
1.852,1
.

66,5
153,8
2.745,7
153,8

31 Oct.

1926
1.716,1 180,0
412,6 1.415,0
42,8

30 Juli

1914 1.356,9


750,9 50,2

Data
Effec-
1

Diverse
Cïrcu-
1

Rekg.-
1
Diverse
ten
Activa
2
)
latïe
1

Crt.

1
Passiva

31 Oct.

1927 1

92,1

1

570,8

1

4.230,6

1

608,1 1

379,1 22

1927
1

92,1

1

587,9

1

3.631,8

831,9
1

418,0
15

1927

1

92,1

1

544,6

1

3.792,6

1

689,7
1

411,5
7

,,

1927

1

92,2

1

537,0

1

4.004,1

1

610,8
1

398,6
30 Sept. 1927
1

92,3

1

495,1

1

4.182,4

1

629,7
1

385,1

31
Oct.

1926
1

91,3

1

631,3

1

3.325,8

1

582,6
1

211,7

30 Juli

1914

330,8

200,4

1.890,9

944,-
1

40,0
1)
Onbelast.
2)
W.o.

Rentenbankscheine
31, 22, 15, 7
Oct.;
30
Sept.
’27
31
Oct.
’26,
resp.
125; 130; 92; 73; 53; 161

miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.

Goud
°.
.


Rekg. Crt.


Data
.9
°
1927

0,

3
Nov.

691

453

42

496

50

400

2.012

32

51
27 Oct.

684

468

42

519

34

400

1.998

11

101
20

683

457

42

507

33

400

1.991

28

68
13

,,

675

464

41

502

39

400

2.011

8

70
6

675

459

41

484

52

400

2.006

9

64
1)
Aan de schatkist gecedeerd.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Totaal
1
Dekking
In her-
disc.
v.
d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks gekocht

19Oct.’27
2.975,5
1.673,0
136,5
4i7,6
282,5
12

,,

’27
2.971,5
1.652,9
132,4
430,2
274,4
5

,,

’27
2.965,8
1.607,6
136,8
462,5
262,2
28Sept.’27
2.988,9
1.678,5
137,4 430,3 242,1
21

,,

’27
2.994,2
1.712,9 139,4 414,6
218,7
14

,,

’27
2.983,7 1.718,8
140,4
375,3
226,7

20 Oct. ’26 2.825,9
1.461,1
128,9

.
586,6 292,8

Belegd
F.
-;.-;:ï

Gestort
Goua-
Dek-
Algem.
Dek-
Data
in
u. s.
1
Gov.Sec.
1
in circu-
Kapitaal
kings- kings-
lat ie
perc.’)
perc.
2)

19Oct.’27

500,4

1.716,8

2.429,1

131,3

71,8

75,1
12

’27

510,1

1.733,8

2.405,0

131,2

71,8

75,0
5

’27

504,9

1.717,0

2.426,3

131,1

71,5

74,9
28Sept.’27

494,4

1.705,8

2.389,8

131,0

73,0

76,3
21

’27

483,5

1.700,5

2.362,7

130,9

73,7

77,1
14

’27

499,6

1.707,6

2.367,5

130,7

73,2

76,7

20 Oct. ‘261 307,0

1.729,8 12.257,6
1

124,0

1

70,8

74,1
1)
Verhouding totaien goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F.
R. Notes en netto deposito.

2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ
HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
Dis-
conto’s
Beleg-
Reserve’
de
Totaal
depo-
Waarvan time
banken
en
beleen.
gingen
F. R.
banks

1.705

1

sito’s
deposits

12 Oct. ’27
660
15.039
6.067
20.122
6.375
5

,,

’27
660
15.092
6.056
1.713
20.111
6.356
28Sept.’27
660 14.942
6.042
1.723
19.915
6.332
21

’27
660
14.892
6.040
1.705
19.863
6.292
14

’27
660
14.847
5.939
1.705
19.840
6.287
13 Oct.
1
26
693
14.407
5.596
1.642
19.118
5.736

Aan het
eind van
ieder
kwartaal
wordt
een
overzicht
gegeven
van enkele
niet
wekelijks
opgenomen
bankstaten.

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De sainengetrok-
ken cijfers der laatste woken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud

Zilver

Clrculatie opeischb. metaal-
schulden
1
saldo

5 Nov.1927

20f000

321.600

74.500 121.780

29 Oct. 1927

200.900

320.700

78.500 121.060

22 ,, 1927

200.900

320.900

83.300 120.060

1 Oct. 1927 183.653

17.709 320.812

87.830 119.941

24Sept.1927 183.831

17.616 321.414

76.990 122.087

17

1927 183.953

18.057 325.984

71.948 122.736

10

1927 183.762

18.673 326.855

68.867 123.666

6Nov.1926 198.494

28.778 337.117

68.082 146.701

7 ,, 1925 143.811

42.076 342.429

39.632 109.960

25 Juli1914 22.057

31.907 110.172

12.634

4.842
2
)

Wissels,
Dek-

Data

Dis-
1
buiten

Belee-

Diverse
reke-

kings

conto’s
1
N.-Ind.

ningen

ningen’)

percen-

betaalb.

lage

1000

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 November1927

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 7 November 1927.
Opnieuw heeft de achter ons liggende week op de inter-
nationale beurzen geen groote bevredigin.g gebr.acht. Wel
zijn de dalende koersbewegingen niet overal even sterk ge-
weest en viel hier en daar zelfs een verbetering aan te
toonen, doch deze laatste heeft dan toch geen grooten om-
vang aangenomen. Ter beurze van B e r 1 ij
11
zijn de reac
;

ties echter sterk op den woorgrond getreden. Een enkele
dag gedurende de berichtsperiode heeft van een ‘ietat betere
stemming kunnen getui.gen, doch daarna is de achteruit-
gang van het koerspeil weer té sterker op den voorgrond
getreden. De oorzaak moet in de eerste plaats worden ge
vonden in de stijve geidmankt.. De laatste ba.nkstaten van
de Rijksbank hebben in het licht gesteld, dat de disconto-
verhooging een zeer geringe uitwërking heeft uitgeoelend
Tegelijkertijd heeft de stroom van Duitsche ernissies in het
l)uitenland opgehouden te vloeien, zoodat een dubbele druk
op de .geld.markt wordt uitgeoefend. De vrees voor een
nieuwe cliscontoverhoogirig heeft dan ook niet weinig bij-
gedragen tot de kistelooze houding van de fondsenmarkt.
Hierbij kwamen (le politieke overwegingen, voornamelijk dd
discussies mtrent de nota van den agent-generaal voor cle
herstelbetalingen.
De markt te L o n d e n heeft een onregelmatig verloop
gehad. De beursweek werd onderbroken door den •vacantie-
dag van deh eersten November, iooclat de’ handel iets ge-
ringer is geworden, dan anders ‘wellicht •het geval ware
geweest. Niettemin viel een geforceerde verkoopdrang op
te mei

ken, welke niet heeft nagelaten het algemeene koers-
peil te drukken. Op de beleggingsafdeeling heeft én en
ander geen uitwerking gehad; hier konden de meeste soor-
ten hun koerspeil Vrij goed handhaven. De aankondiging
van de overeenkomst tusschen Armstrong en Vickers heeft een krachtige stijging vaii de-Armstrongdebentures ten ge
volge gehad.
Te P a r ij s heeft de markt, voor het eerst sedert gerui-men tijd, nogal aandacht geschonken aai de houding van’
de wisselkoersen. In verband daarmede viel een stijging
van buitenlandsche fondsen op te merken. Tegen het einde
van de berichtsweek eèhter is een gevoel van geruststel-
ling teruggekeerd, zoodat toen ook Fransche aandeelen
in:
cle vraag hebben kunnen deelen.
De markt te N e w Yo r k heeft zich eenigszins van de
schokken van de vorige weken kunnen herstellen. Over het
algemeen is men van meening, dat de plaats gehad heb-
bende reactie in de eerste plaats moet worden toegeschre-Ven aan de technische positie van de markt. De geldmarkt
is ruim gebleven en men voorziet in dit opzicht geen com-
plicaties. Aan den anderen kant luidden de berichten uit
de staalnijverheid minder goed; de bedrijvigheid is niet
meer zoo groot en de prijzen van ijzer zijn-gedaald tot een
zoo laag peil, als na den oorlog nog niet was bereikt. Het
verbruik is echter niet onbevredigend.
Te n o n ze n t -heeft de markt een verdeeld verloop
t

gehad. Voor•
beleggingsfond.seii
is de vraag vrij groot ge-
t

weest, althans voor zoover het inheemsche soorten betreft.
Toch zijn geen groote voordeelige koersverschillen op te
merken geweest. Van buitenlandsche obligaties hebben
Duitsche fondsen opnieuw onder druk te lijden gehad..
6pCt. Ned. Werk. Schuld 1922: 10534, 1O5/8, 10534; 434
pCt. Ned. Werk. Schuld 1917: 9951, 100
1
/1e,
100; 434 pCt.;
Ned.-Indië 1926: 9711/16, 9734, 97
15
1
3
2;
5 pCt. Mexico £100
-1000 (alg.): 9%, 934; 8 pCt. Sao Paulo 1921: 105,
1&5
5
/, 106.
Een vast aspect heeft cle
rubberm,a.rkt
getoond. De be-
richtei, dat de producenten in Britsch-Indië zijn uitgenoo-
digd voorstellen te doen, welke tot een wijziging van het
plan-Stevenson zouden kunnen leiden, hebben de aandacht
op het product gevestigd. Ondanks de groote voorraden te
Londen – ‘welke in de achter ons liggende berichtsweek
opnieuw, zij het met een geringe hoeveelheid, zijn toege-i
nomen – heeft de rubberprjs een stijgende richting kunnen inslaan, welke culmineerde ‘in de aanmerkelijke venbete- –
ring, door New York tegen het einde van de beriehtsweek
geseind. De stijging was vooral vrij groot voor de minder
courante soorten en zou vermoedelijk nog grooteren om-
vang hebben aangenomen, indien de geheele markt niet
onder den indruk was geweest van den ongeanimeerden
gang van zaken aan de Duitsche beurzen. Amsterdam Rub-
ber: 291%, 294, 295%, 304%, 310%; Deli Batavia Rub-
ber: 244, 24334, .245
5
/8, 254%, 26034; Hessa Rubber: 422,
419, 424
1
/
2
, 435, 441; Java Caoutchouc: 208%, 207, 213,
219
3
/
8
; Kali Telepak: 324, 3
2
5%, 333, 338; Kendeng Lem-
boe: 406, 412, 420, 423; Ned.-Ind.’ Rubber & Koffie: 333,
33634, 338, 340; Slajanglanden: 342, 346, 349, 348; Oost-

Java Rubber: 37534, 383
1
2,
37434, 3
8
5%, 394%; R’clam
Tapanoeli: 152, 15034, 153%, 15
3
/s,
162%;
Serbadjacli:
29434,293%, 295, 292
1
/2,
302, 309
3
/9
; Sumatra Caoutchouc:
262, 260, 268, 278% ; Sumatra Rubber : 296, 293 ; Verecuig-
ce Iiid. Cultuur Oud. : 188, 186%, 19034, 196%, 201%
Intercontinental Rubber: 11
3
/s, 11
3
/s, 12
3
1.
Die indruk is vooral sterk geweest in de afdeeling voor
iudustriecle aa?vdcelen.
Terwijl aandeelen in kunstzij de-on-
dernemingen gedurende het grootste deel van de berichts-
week een vrij kalm verloop hebben gehad, viel op den laat-
sten dag een krachtige reactie op te merken. Ook aandee-
len Philips Gloeilampenfabriekèn hebben van een achteruit-
gang van het koerspeil blijk gegeven, toen cle claim was
geclétacheerd. Over het algemeen was de gansche af deeling
tamelijk lusteloos gestemd, met uitzondering van ianclec-
len Jairgens en Zweedsche Luçiier Mij:, de laatste in vei

band met de hervatting van het contact met de Fransche
regeering. Centrale Suiker Mij.:
121%,
120%, 122
3
/8
; Hol-
landsche Kunstzijde md.: 142%, 141%, 140%, 137%; Jur

gans: 236
5
/9,
233,
229%,
234; Maekubee: 114%, 1121/
4
,

110%, 109%; Neci. Gist- & Spiritusfabr.: 410, 414%, 416,
41334; Ned. Kunstzijdelabr.: 386, 383, 380
1
/2′,
371%; Philips
Gloeilimipeufabriek: 514, 525, 530, 528, 458 (ex claim);
Zveedsche Lucifer Mij.: 352, 349, 362.
De.afdeeling ‘voor
suikeraandeelan
was kalm. De aandacht
heeft zich voornamelijk geconcentreerd op aandeelen H.V.A.,
in verband met de introductie dezer aandeelen aan de beuls
te New York. Aanvankelijk heeft men hieraan optimisti-
sche verwachtingen vastgeknoopt, doch toen bleek, dat
slechts
f
625.000 nom. aan aandeelen ter beurze van New
York waren toegelaten, is men hieromtrent anders gaan
oordeelen. Het gevolg was een reactie, welke zich ook bij
de overige suiker-fondsen voelbaar heeft gemaakt. Cultuur Mij, der Vorstenianden:
178%,
177% 1787/
8
; Hanelsver-
eeniging Amsterdam: 823, 820, 828, 819%, 810; Javasehe
Cultuur Mij.: 422%
3
416, 427, 417%:; Maron: 290, 293, 295;
Ned.-Ind. Suiker Unie: 310, 308, 311, 310; Poerworedjo:
128, 125%, 127%; Sindanglaoet: 478, 480, 481, 490; Sui-
ker Cultuur Mij.: 316, 320, 318%; 1’jepper: 815, 818, 820;
Watoetoelis Poppoh: 905, 906, 904, 901.
De
tabaksnvarkt
was over het algemeen vast, in verband
‘met de verwachting, dat de partijen ,,Amerikaansch” uit
den aanstaanden oogst hooge prijzen zullen opbrengen.
Arendsburg: 668, 675; Besoeki Tabak Mij.: 525, 530, 540;
Deli Batavia Mij.: 525, 527, 532%, 533, 528%; Deli Mij.:
461% (ex div.),
465%,
461,
465%, 463; Oostkust: 247%,
242%, 248, 251%, 252%; Senembah: 482%,
4
88%, 48612.
Petroleuinaa.ndeelcn
hebben een verbetering van eenige
beteekenis kunnen behalen. Men beoordeelde cle kansen op
een beperking van de Amerikaansche productie iets beter,

zoodat aandeelen Koninklijke, Marland Oil, enz. tot hoo-
gere prijzen uit de markt werden genomen. Dordtsche
Petr. Ind. Mij.: 319, 328%, 329% ; Kon. Petroleum Mij.:
342%, 348
5
1
1s
, 352, 351%; Perlak Petroleum: 74
1
/s, 77, 78,
76
1
/8;
Peudawa: 15, 16, 17%; Marland Oil: 34, 35%,
37116, 36%.
De
solieepvaartnusrkt
bleef -vrij vast geestemd.

Holland-
Amerika Lijn: 84,82%, 82, 82%; Java-China-Japan Lijn:
134%, 132%, 133%; Kon. Ned. Stoomboot Mij.:
101%,
102,
100%; Ned. Scheepvaart Unie: 198, 196, 197%; Nievelt
Gouclriaan: 135%, 134, 133
34,
1
35%; Stoomv. Mij. Ne-
derland:
195%,
196. –
Mijnaandeelen
bleven zich op een nagenoeg onveran-
derd peil bewegen, met een lichte tendentie tot lagere koer-
sen. Alg. Exploratie IVlij.: 60%,
62%,
60%;
Billiton le
Rubriek: 873 (ex div.), 868, 863, 866; Boeton Mijnbouw
Mij.: 149, 146,
143%,
145; MUller & Co.’s Mijnbouw Mij.:
72%, 73, 72; Redjang Lebong:
142%,
142; Singkep Tin
Mij.: 443, 447, 440, 444, 447. – –
De afdeeling voor
ba.nkaandeelen
was kalm. Amsterdam-
sche Bank: 177
3
/8,
176%,
177%; Roll. Bank voor Zuid-
Amerika: 707/
8
, 68%, 68
3
/8;
Incasso Bank: 1.25, 126, 125%;
Javasche Bank: 345, 346; Koloniale Bank: 274%, 277%,
278%, 275;’ Ned.-Ind. Handelsbank: 179, 178, 184%, 178%;
Ned. Handel Mij. C. v. A.: 173%, 177%, 178%, 178; Ro-
bayer: 95;
9
5%, 96%; Twentsche Bank: 1
4
7%, 148.
De
Ainerjkaansche markt
is, in verband met dc door
Wallstreet gemelde hoogere koersen, vast geweest. Amen-
can Smelting & lIef. Cy.: 162%, 165%, 165
1
/
8
(ex div.),
168%; American Water Works: 620, 630, 615, 610, 630;
Anaconda Copper: 93
5
/s, 9234, 94%, 97; Stûdebaker: 54,
55%, 55
5
11
.
; United States Steel Corp.: 131
5
/8,
134%, 135%,
Atchison Topeca: 181%, 183%, 186, 191%; Ene:
60%, 62%,
61%; St. Louis & San Francisco: 109, 110 34,
112,
110%;
Union Pacific: 184, 187, 1.86%, 187%; Wabash
Railway: 64%, 62%, 655/s.

Noteeringen.

Chicago
Buenos Aires

Data
Tarwe
Maïs
Haver
Tar;ve
Maïs
Lijnzaad
Dec.
Dec.

Dec.
Nov. Nov. Nov.

5Nov.’27
126k
8551
s

4814
10,90
6,90
14,65
29 Oct.’27
126 83
8
18
47
8
18
10,90 6,85 14,80
5Nov.’26
141
7071
s

43h/s
12,80
5,50
14,80
5Nov.’25
150
(
75
381
12,25
8,-
18,45
5Nov.’24
143
1071/
8

501/
8

15,45′
11,45
23,15
20Juli’14
82
561/
8

3614
9,40
5,38
13,70

Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten

1
1

7
Nov.
1
1 31
Oct.

1

8Nov.
1927

1927

1

1926

Tarwe (Hardwinter EI)
.
13,25
..
Rogge (No. 2 Western)


11,60
Mais (La Plata)

……..
178,-
Gerst (48 lbs. malting)

.
229,-
Haver (Canada 3)……….’
12,60
Lijnkoeken (Noord-Amen

kavanLaPlata-zaad)..’
13,-
Lijnzaad (La Plata) …..
8

346,_

13,25
16,25
11,60 12,75
178,-
179,-
230,-
225,-
12,60
12,_

13,10
12,20
350,-
374,-

kh4è4-

‘,,.:.

9 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

mi

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

8 November 1927

De t ar
v
e-mar.kt is (leze week in Eugeland begonnen
met een iets beteren omet clan tevoren en ook op het
vasteland vas in sommige landen cle uitbreiding der zaken,
welke in de voorafgaande week tot stand was gekomen, nog
gedeeltelijk blijven .bestaau. Eenigen steun ondervond de
markt in Engeland van berichten over vorst in Argentinië, doch later is gebleket.i, dat deze slechts in het Zuiden van
Argentinië was opgetreden, waar tarwe zich nog niet in
een stadium bevindt, waarin lichte vorst schade kan ver-
oorzaken. Geleidelijk is in den loop der week de stemming
aan cle tarwemarkt weder flauwer geworden. Vrij algemeene
regeiwal in Australië en warmer weder in Argentinië
werkten daartoe mccle, maar ten slotte bleef cle allesbeheer-
schende factor toch het buitengewoon groote aanbod vaii
tarwe in Canada. De verandering, welke daar sedert eenige
weken ten opzichte van den tarwe-oogst heeft plaats ge vonden, is dau ook wel zeer groot, want het uitstekende
weder vail de laatste weken .heef t niet slechts ten gevolge
gehad, dat het dorschen ten slotte onder zoo goede weers-
omstacicligheden kon plaats vinden, dat de nieuwe tarwe nu
in buitengewoon groote hoeveelheden ter markt komt, doch
ook blijkt cle kwaliteit beter te zijn dan onlangs, toen het
weder zoo ongunstig was, verwacht werd. In een ongekend
snel tempo wordt nu cle Canadeesche tarwe ter markt ge-
bracht en de omvang der hoeveelheden tarwe, welke uit de
i’iairie-.provincies verzonden worden, zoowel naar cie Cacia-
deesche westkust als in Oostelijke richting, zijn zoo groot,
dat hun druk zich niet slechts in Canada, doch aan de
geliecle internationale tarwemarkt op de prijzen doet gel-
den. Telkens weder •hoort men van het buitengewoon groote
aantal stoomschepen, dat bevracht is om in de cer•stvolgen-
cle maanden tarwe te laden te Vancouver en het is clan
vooiel het sterke aanbod van e Westkust, dat den laatsten
tijd de markt drukt. Wel wordt bericht, dat in de afge-
loopcn week Japan steeds als kooper van Canadeesche
tarwe aan de markt is geweest, doch dit heeft niet kunnen
voorkomen, dat dc prijzen spoedig weder afbrokkelclen. in
Engeland was in de tweede helft der week dc vraag naar
tarwe weder niet groot en ook op het vasteland was zij niet voldoende om een prijaherstel mogelijk te maken.
Daarbij zijn deze week de verschepingen van Noord-Amerika
weder. zeer omvangrijk geweest en het valt nauwelijks aan
te nemen, dat het totaal der wereldverschepingen. de be-
hoette der Europeesche invoerlanden niet vrij sterk over-
treft. Het naar J)uitschlaud bestemde gedeelte der uit
Noord-Amerika afgeladen ztarwe betrof voor een groot ge-
deelte inkoopon, die reeds eenige, maanden geleden waren
gedaan, toen het er door het tonmaals ongunstige weder
zoo veel slechter met de vooruitzichten uitzag (lan ten
slotte het gbval is gebleken. Ook voor Engeland gold dit
tot zekere hoogte ofschoon :1e inkoopen daar niet van zoo
ouden datum datecreu. Wel blijken daar cle molens onlangs

te veel tarwe op spoedige verlading te hebben gekocht,
zoodat zij nu een deel daarvan door latere posities trachtten
te vervangen, hetgeen geleid heeft tot een gedrukte markt
voor spoedige Oanadeesche tarwe. Aan het einde der week
kwamen uit Argentinië weder berichten van koude en
vorst, waardoor op 5. November de termijnmackten te Win-
nipeg en Chicago een vrij sterk3 verhooging hebben onder-
gaan, doch in Europa bleek men slechts in enkele gevallen
bereid om de verhoogde prijzen te betalen. Op 7 November
was Winnipeg gesloten,, hetgeen tot de afwachtende hou-
ding der koopers bijdroeg. Te Chicago bleef op 7 November
de verhooging van den vorigen marktdag gehandhaafd, daar
ook Argentinië vast bleef en het slot was te Chicago
3/
4
1.

%
1

dollarcent per 60′ •lbs. hooger dan een week tevoren. Te
Winiïpeg heeft de verhoogirig ruim 1Y cent bedragen.
Het koude weder in Argentinië heeft daar aan de ter-
mijnmar.kten eenig prijsherstel teweeggebracht, doch dit was aanvankelijk niet van zoodanigen omvang, dat daar-
uit de gei,’olgtrekking ‘viel te maken, dat werkelijk belang-
rijke schade aan den oogst was veroorzaakt. Later heeft het voortduren der koude echter tot verdere prijsstijging
geleki, vooral te Rosario, waar het prijshe.rstel 30 il 45
centavos per 100 KG. heeft bedragen. In vergelijking met
31 October sloot tarwe te Buenos Aires op 7 November on-
veranderd tot 10 centavos hooger en te Rosario 20 á 25
centavos hooger. I)e versehepingen van tarwe uit Argenti-
nië waren deze week klein, terwijl ook van den Donau zeer
weinig is aîgeladen, doch de Russisehe hoeveelheid ‘heeft
eenige vermeerdering ondergaan zonder nochtans tegen-
over cle buitengewoon groote Noord-Amerikaansche ver-
schepingen een’ig gewicht in cle schaal te leggen. Voor r o g g e is cle vraag in Europa ook deze week wd&
slecht geweest. ‘Uit cle Vereenigde •Staten is weder veel
rogge afgeladen, voornamelijk bestemd naar Duitsclilancl en
dat de verschepingen de vraag overtroffen, blij’kt uit de
omstandigheid, dat wederverkoopers bij voortduring – be-
langrijk beneden de Amerikaansche prijzen aan de markt
zijn. De – roggemarkt in Noord-Amerika heeft echter van
deze onbevredigende Europeesche marktpositie geen druk
ondervonden en met geringe dagelijksche prijsfluctuaties
sloot rogge te Chicago op 7 November % It 1V
4
dollarcent
per 56 lbs. hooger dan een week tevoren. Van den Donau vonden weder geen roggeverschepingen
plaats, doch uit Rusland werd vat meer afgeladen dan den
laiitste’n tijd gewoonlijk het geval is geweest.
M al s is geclu rende het eerste gedeelte der week flauw
geweest wegens. teleurstellende vraag in de meeste landen
vicn Europa, dringend aanbod uit Argentinië op versche-
ping in de maanden November en December en de vrij groo-
te ‘hoeveelheden, welke van Zuid-Afrika onderweg zijn. Het
ruime aanbod van Platamaïs op aflading leidt, ondanks
e.eiii.ge
vermindering in de voorraden in de Argentijnsche
havens, welke den laatsten tijd heeft plaats gevonden, tot
de conclusie, dat nog veel mais in Argentinië aanwezig is. De ondcrnemingslust was in de voornaamste Europeesche

1)
per 100 KG.
Ij
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam
Totaal

Artikelen
30Oct.15 Nov.
Sedert
Overeenk.
30 Oct.15 Nov.
Sedert
Overeenk.
1927
1926
1927
1
Jan.
1927
tijdvak
1926
1927
1
Jan.
1927
tijdvak
1926

34.515
1.850.292 1.439.193

39.252
13.842
1.889.544
1.453.035 8.816
351.734 232.819

743
1.411
352.477
234.230
Boekweit …………….-
15.985 18.570

67
1.300
16.052 19.870
Mais ………………

18.350
1.189.744 765.143
7.393
202.499
87.180 1.392.243
852.323
12.792
412.436 321.122
301
12.500 10.814
424.936
331.936

Tarwe………………
Rogge

………………

Haver…………….-
1.476
185.426
159.906

2.829
2.611 188.255
102.517
Lijnzaad

…………..
3.991

.

214.151
193.118 4.767
199.440
174.443 413.591
367.561

Gerst

………………

4.113
161.092
214.030



161.092
214.030
Lijnkoek

……………..
0.281
103.099 91.181 2:105

1

38.024
22.454
141.123
113.635
Tarwemeel

…………..
Andere meelsoorten
280 10.334
13.754



10.334 13.754

7
7

1002

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

9 November 1927

importlauden dan ook niet groot, hetgeen weder aan de
Argeutijnsehe termijnmarkten tot prijsdaling heeft geleid.
Bevredigend is nog steeds de omvang der vraag naar de in
Nederlandsche havens arriveerende Platamaïs, doch de
daarvoor bedi]igbare prijzen staan nog steeds in ongunstige verhouding tot de noteering der Argentijusche verschepers.
Goedkoop aanbod uit Auto rpen werkt in Nederland mede
tot die ongunstige verhouding, terwijl de vraag uit het
Dutsche achterland, welke daarin verbetering zou kunnen
brengen, hij voortduring onbevredigend groot is. Aan het
einde der week konden in Argentinië de maïsprijzen zich,
herstellen en bovendien had cle nog steeds zeer vaste hou-
ding der vrachtenmarkt toch reeds voorkomen, dat dc
voorafgaande prijsdaling, welke te Buenos Aires en Rosa-
rio plaats vond, in Europa ten volle bemerkbaar was. De
prijsverbetering, welke door de vastere houding der Argen. tijnsehe mark-t is ingetreden, wekte nog niet dadelijk alge-
meen vertrouwen, maar toch was tot eenigszins gestegen
prijzen de ontzet op 7 November in Engeland wel vat groo-
ter en zette men ook in Nederland de inkoopen van Plata-mais op aflading voort. De vaste stemming aan de Argen-
tijusche terxriijnmarkten bleef op 7 November voortduren
en mais sloot daar 5 k 10 centavos per 100 KG. hooger
dan een week tevoren. De vrehtenmarkt •is echter wat
gemakkelijker. In Engeland is de teleurstellende omvang
der zaken in Platamaïs gedeeltelijk het gevolg van den rui-
men aanvoer van maïs uit Zuid-Afrika, waaraan men in
Engeland blijkbaar in vele gevallen de voorkeur geeft. Aan
de Nederlandsche markt is dat echter niet het geval, zoo-dat daar slechts weinig zaken in Zuicl-Âfrikaansche mais
tot stand komen. Zeer klein zijn cle zaken •in Donaumaïs,
omdat de in Roemenië geldende prijzen te hoog zijn voor
West-Edropa. Slechts in afgeladen partijen, welke verkocht
dienen te worden, komen van tijd tot tijd zaken naar
West-Europa tot stand tot prijzen, welke zich eenigszins
beneden de Roemeensehe pariteit bewegen. Aan de termijn-
markt te Chicago heeft cle maïsprijs zich den laatsten tijd
nogal wat hersteld, hetgeen verband schijnt te houden met
lage ramingen van •het uit den ouden oogst nog aanwezige
overschot, alsmede het beperkte aanbod uit den nieuwcn
oogst. Het weder is echter bij voortduring gunstig gebleven
voor het binnenhalen der nieuwe mals. De prjsverhoogin.g
te Chicago heeft in den loop der week ongeveer 2 dollar-
cent per 56 1bs.bedragn. Van exportzaken in Noord-Ame-
rikaansche maïs naar Europa hoorde men deze week niet
meer.

De ge .r s t-markt tooi:tt nog steeds weinig leven, voor-
namelijk omdat in Duitschland de vraag onvoldoende is.
In Noord-Amerikaansche ger.st, welke den laatsten tijd in zoo groote hoeveelheden is afgeladen, dat bij voortduring
speciaal naar Rotterdam gerst Vrij sterk beneden de Ame.
rikaansche prijzen te koop is, kwamen slechts weinig nieuwe
zaken tot stand. Ook naar Noord-Duitschland was de omzet
deze week klein. Van den Douau zijn ditmaal evenals uit
Noord-Amerika de verschepingen van gerst kleiner geweest
dan in de voorafgaande week, doch tot een verbetering der
mark-t heeft dit niet geleid. Donaugerst is speciaal te Rot-
terdam en Antwerpen zeer moeilijk te plaatsen en de prij-
zen bewegen zich daarvoor, in vergelijking met cle Boe-
ineensche noteerïng, op een ongunstig peil. Aan de termijn-
markt te Winnipeg zijn de prijzen in den loop der week wat
gestegen, doch in Europa heeft men deze prijsverbetering
tot nog toe niet gevolgd. Evenals op het vasteland is ook
in Engeland de vraag naar voergerst teleurstellend.

Voor h a v e r viel deze week in de Europeesche invoer-
landen eenige uitbreiding der belangstelling te constatee-ren. l’latahaver kon dan ook in Engeland een beteren prijs
bedingen, al bleef ook nu nog de omzet klein. In Duitsch-
land bestond wat meer kooplust voor Russische en Roe-nieensche haver, zoodat van de partijen, welke te Rotter

dam en Antwerpen arriveerden, wat meer naar den Rijn
kon worden verkocht. Ook in Nederland vindt buitenland-
sohe haver iets gemakkelijker koctpers, doch de kooplust
is toch nog zoo beperkt, dat het geringe aanbod voldoende
is om in de vraag te voorzien, zonder dat prijsstijgingen
plaats vinden. Nog altijd komen van Noord-Amerika bijna
geen zaken in haver tot stand.

SUIKER.

De afgeloopen week wareii de verschillende suik-ermark-
ten kalm tot flauw gestemd, terwijl de 1 luctuaties zich bin-
nen beperkte grenzen bewogen.

De toteeriugen te Xe
w
Y o r k hadden het volgende ver-
loop:

Sp. C. Dec. Jan. Mrt. Mei Juli
Slot voorafg. week ………..4.68 2.90 2.92 2.80 2.87 2.94
Opening verslagweek ……4.71 2.88 2 91 2.79 2.87 2.93
Slot verslagweek ………. -158 2.84 2 87 2.80 2.87 2.95

De ontvangsten iii de Ati. havens der V. S. bedroegen
deze week 42.000 tons, de versmeltingen 48.000 tons tegen
62.000 tons in 1926 en de voorraden 196.000 tons tegen
185.000 tons.
e waarde voor Cubasuiker daalde iets en kwam op
2
13
116
dc. c. & fr. New York.
De laatste C u .b a-statistiek is als volgt:

1927

. 1926

1925
Tons

Tons

Tons
(Jubaanscheproduetiel Nov… 4.508.521 4.884.658 5.125.970
Weekontv. afscheephavens 38.827 47.199 31.676
Totaal sedert 1jan.-31 Oct.. . 4.058 917 4.501.181 4.859.939
Weekexport …………….58.698 101.316 70.976
Totale export sedert 111-31110. 3.552.095 4.110.192 4.399.230
Voorraad afscheephavens .. 531.142 390.989 460.709
Voorraad Binnenland …….303.000 263.477

146.531

Onder ,,Aanteekeningen” vihdt men den volledigen tekst
der Cubaansche Turafa wet.
Volgens F. 0. L i e h t was het weer gedurende de maand
October over het algemeen gunstig ‘voor het te velde staan-
de hietgewas in Europa. Licht heeft dan ook aan het einde
Van October eene nieuwe ramiag gepubliceerd van den
Europeesdhen bietoogst, waarbij het cijfer voor verschil-
lende landen hooger is gegrepen, zoodat ‘het totaal ruim
100.000 tons meer bedraagt dan zijne vorige raming.
De cijfers zijn als volgt:

1927128

1927/28

1926/27
N. Rammg. Vor. Raming Opbr.
Tons Tons Tons
Duitschiand …………..1.700.000 1.700.000 1 657.088
Tsjeoho-Slowakije ……..1.300.000 1.300.000 1.031.489
Oostenrijk ……………105.000

95.000

79.686
Hongarije …………….165.000

165.000

175.086
Frankrijk ……………900.000

880.000

705.126
België ………………300.000

300.000

233.421
Nederland …………..260.000

250.000

286.125
Denemarken ………….160.000

160.000

150.000
Zweden ……………..145.000

145.000

20.871
Polen ………………

660.000

660.000

562.790
Italië ……………….280.000

300.000

313.738
Spanje ………………240.000

240.000

245.000
Roemeniö …………..140.000

150.000

148.912
Or. Brittannië ……….275.000

275.000

187.000
Andere landen ………..175.000

156.000

145.948
Europa zonder Rusland

6.805.000 6.776.000

5.942.280
Rusland …………….1.400.000 1.325.000

983.000

Europa
mci.
Rusland …. 8.205.000 8.101.000 6.925.280

in T s j echo-Slowakij e gaven volgens Licht de laat-
ste analysen, oudanks het goede weer der afgeloopen maand,
over het algemeen een zeer onvoldoenci resultaat. Met be-trekking echter tot verschillende factoren, vond Licht geen
aanleiding zijne raming voor dit land te wijzigen. Volgens
cle nieening van vooraanstaande mannen uit de industrie
als vel uit den handel zijn 4e vooruitzichten voor de sui-
kerindustrie in dat land verre van gunstig, ondanks het
juist voor den duur van 10 jaar tot stand gekomen kartel.
De ruwsuikerfabrieken ontvangen de hoogere binnenland.
sche prijzen slechts voor % gedeelte van hun productie,
terwijl de raffinaderijen geen voordeel van het kartel ge-
nieten, aangezien deze eigenlijk slechts in loondienst van
(le fabrieken werken en alleen met verlies kunnen expor-teeren. De situatie, dat Tsjecho-Slowakije slechts 30 pCt
van zijn oogst zelf consumeert, daarbij sijn produetieve
rechten niet meer dan voor een minimum uitbuitende, ter-
wijl op de 70 pCt. van de suiker.produetie, welke uitge-
voerd wordt, verlies zit, kan natuurlijk niet lang gehand-
.haafcl blijven. Deze punten zullen echter alleen door inter-
nationale overeenkomsten ten voordeele van het land kun-
nen worden geregeld.
In P ol e n, zegt Licht, zijn de belastingen op suiker ver-
anderd.
In Engel a n d daalde op de termijnmarkt alleen de
noteering voor de lopende maand, terwijl de overige maan-
den onveranderd bleven; de cijfers waren als volgt:

November 1927. . Sh. 13110

Maart 1928 …. Sh. 15111
December

. .

13111y,Mei

……,, 16123
Aug.

,…..» 1616
Op J a v a was cle markt stil. Op den laatsten dag der
week trokken prijzen voo’ tweedehands suiker echter plot.
seliig
f
tot
f X
aan.

,:,-

9 November 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1003

H i e r te 1 a n cl e brokkelden de noteeringen op de ter-
mijn.markt in den loop der week wat af om zich aan het slot weer ietwat te herstellen en op ongeveer
f
II
lager

dan bij opening te sluiten met:

f
167/
8
voor December; f1734
voor Maart; f1734. voor
Mei; f1734 voor Augustus, vergeefs geboden.
De omzet bedroeg deze week 2800 tons.

KATOEN.

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons. Manchester, d.d. 2 November 1927.
De berichten uit Amerika over de ‘vooruitzichten van
den katoenoogat spreken elkaar nog al eens tegen, hoewel
men vrij algemeen een oogst ‘van ca. 12 It 13 m’illioen balen
verwacht. De neiging tot prijsstijging is weer verloren ge-
gaan door het vlugge ,,ginnen” der katoen en door de
voortdurende slapte in de industrie, zoodat prijzen thans
ongeveer weer hetzelfde niveau van Midden-October hebben
bereikt. Sakellaridis, na een neiging tot stijgen in sympa-
thie met Amarikaansche katoen, is thans weer wat flauver.
Daar staat tegenover, dat ,,Uppers” op een eenigszins
hooger niveau rijn gekomen, tengevolge waarvan het prijs-
verschil tusschen deze beide soorten aanzienlijk ‘kleiner is
(lan. – in. de afgeloopen weken het geval is geweest. Het
Egyptische Gouvernement schat den totalen oogst op ruim
zes miil.ioen oantars.
In Amerikaansche garens gaat nog steeds weinig om.
Er ‘valt weinig nieuws te rapporteeren, hoewel er wat meer
belangstelling voor getwijnde garens bestaat. Doch zelfs deze garens zijn zeer moeilijk te verkoopen en biedingen
zijn belachelijk ‘laag. Noteeringen zijn grootendeels onver-
anderd en spinners zijn niet in staat geweest hun prijzen
in overeenstemming met katoen te verh’oogen. De Cotton
Yarn A,ssociation is er niet in geslaagd met de Federation
of Master Cotton Spinners tot een uniforme regeling te
komen en verdere ontwikkelingen zijn onzeker. In de
Egypbische sectie is men goed bezet, zoowel voor binnen-
land als voor export, speciaal in de fijnere nummers. Een
welkome afwisseling is de vernieuav.de vraag van Indië
naar getwijncle garens, waarin ook zaken tot stanil zijn
gekomen en er zijn teekenen, die op verdere zaken wijzen.
In de doekmarkt is het bepaald kalm. Er bestaat niet
veel vraag en daar er in het ‘prijsniveau van katoen geen
aanzienlijke ‘v’ijziging is gekomen, ‘is er nog geen gelegen-
heid geweest doekprijzen algemeen te testen. Noteerin.gen
kunnen zich algemeen goed ‘handhaven. Hier en daar zijn
enkele zaken gedaan, doch deze zijn van slechts weinig be-teekenis. Wat het Oosten betreft, zijn er nog geen teekenen,
die op een grootee vraag wijzen en transacties beperken
zich tot kleine hoeveelheden. Koopers schijnen over de
h’eele wereld liever een afwachtende houding aan te nemen,
zoodat wij dan ook weinig nieuws kunnen rapporteeren.

Liverpoolnoteeringen

Oost. koersen 25Oct. 1Nov.
260ct.2Nov. T.T.opBr.-Indië 115

1/5+
F.G.F. Sakellaridis 19,00 18,80 T.T.op Hongkong 111l 210
G.F. No. 1 Oomra. 8,65 8,75 T.T.op Shanghai 2/634 21634

KOFFIE.
De afgeloopen ‘week had voor het artikel een nog al kleur-
loos verloop. Aan den eenen kant bleef de stemming in:
Brazilië vast en stegen de kost- en vracht-prijzen voor
Santos op prompte ‘verscheping zelfs nog ongeveer 31- per
cwt., terwijl die voor Rio grootendeels onveranderd bleven,
doch aan den anderen kant was de stemming aan de
terniijnmarkten minder opgewekt dan in de laatste weken
het geval is geweest. Aa.n de Rotterdamsche termijnmarkt
liepen de noteeringen aanvankelijk onder den invloed van
New-York
34,
it
34
ct. op, doch daarna zakten zij wederom
terug tot dooreen ongeveer de noteeringen van een week
geleden. Nederlanclsch-Indië was met Robusta op spoedige
verscheping iets – zij het ook niet veel – v.aster. Zooals reeds te dezer plaatse in een der vorige over-
zichten werd vermeld, is door de buitengewoon sterke rij-
zing van Santos weder een dispariteit ontstaan tueschen
deze soort en Rio. In de eerste helft van dit jaar stond
Rio Koffie, tengevolge van ‘het schaarsche aanbod in deze
soort, in verhouding tot Santos veel te hoog. Zoo werd
bijvoorbeeld een der laagste Rio-soorten, namelijk type 7
New-York, op 1 Maart niet meer dan 916, op 1 April slechts
716 en op 1 Mei zelfs slechts 71- per cwt. lager genoteerd
dan volbeschreven Superior Santos. In de laatste weken
deed zich het tegenovergestelde voor en liep Santos om de
reeds vroeger omschreven redenen veel meer op dan Rio,
dat in de maanden Juli en Augustus juist weder in de
normale verhouding tot Santos was gekomen. Op 1 Sep-
tember was h&t prjsverschil tusschen Rio 7 en volbeschre-
ven Superior Santos reeds gestegen tot 17/.. Op 1 October
bedroeg het reeds
241.
en op het oogenblik staat Rio 7
zelfs ’35/- á 361- onder Superior Santos. Ook dit is een
groote wanverhouding en ‘het is vooruit niet te beoor-
cleelen, of die zal worden opgeheven door daling van den
Santos-prjs, door rijzing van dien van. Rio, of wel door
Santos-daling en Rio-rij’zing beide. Mooht de nivelleering
geheel of grootendeels door stijging van de Rio-waarde tot
stand komen, dan zal het n’iet kunnen uitblijven, dat ook de andere goedkoope soorten, ‘zooals bijv. Robusta, die rijzing
op zijn minst gedeeltelijk zullen meemaken.
In loco was de afzet minder bevredigend dan hij in de
laatste weken is geweest. De officieele noteering van Su-
perior Santos werd alhier nog met 1 ct. verhoogd.
De dezer dagen verschenen Statistiek van de Firma G.
Duuring & Zoon te Rotterdam geeft aan, dat in October
de aanvoer geweest ‘is als volgt:
1927

1926

1925
balen

balen

balen

in Europa …………807.000

708.000

835.000

Ver. Staten v. Amerika

990.000

842.000

831.000

Totaal…. 1.797.000

1.550.000 1.666.000
De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen ge-
durende de eerste tien maanden van ‘het jaar bedroegen
17.282.000 balen tegen 16.992.000 balen in 1926 en
15.545.000 balen in 192.5. –
De Afleveringen in October waren:
1927

1926

1925
balen

balen

balen

in Europa …………967.000

666.000

807.000

Ver.Statenv.Amerika

903.000

855.000

984.000
1

Totaal….

1.870.000

1.521.000 1.771.000
‘De Afleveringen in Europa en in Amerika tezamen ge-
durende de eerto tien maanden van ‘het jaar waren
17.629.000 balen tegen 17.092.000 balen in 1928 en
15.621.000 balen in 1925.
Vanaf 1 Juli tot 31 October waren de Aanvoeren in
Europa en ‘in Amerika tezamen 6.619.000 balen tegen
6.655.000 balen in 1926 en 6.495.000 balen in 1925, terwijl
cle Afleveringen bedroegen 7.041.000 balen tegen 6.452.000
balen in 1926 en 6.749.000 balen in 1925.
De zichtbare voorraad was op 1 dezer in Europa
1.494.000 balen tegen 1.654.000 balen op ‘1 October. In
Amerika bedroeg hij 634.000 balen tegen 547.000 balen op
1 October. In E’uropa en in Amerika tezamen was de zicht-
bare voorraad dus op 1 dezer 2.12.8.000 ‘balen tegen
2.201.000 balen op 1 ‘October. Bij bedroeg op 1 November
1926 2.424.000 balen en op 1 November 192.5 2.147.000
balen.
De zichtbare wereldvoorraad was op 1 November
240.000 balen tegen 4.985.000 balen op 1 October en
4.849.000 balen verleden jaar (in deze cijfers ‘zijn niet be-
grepen de ‘voorraden in ‘het binnenland van Sao Paulo,
waarvan het cijfer van 1 November 1927 nog niet bekend
is, doch die op 1 October 1927 bedroegen 9.570.000 balen
en op 1 November 1926 ‘6.144.000 balen).
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte ‘verscbeping zijn thans ongeveer 9916 á
100
1
6

per cwt. en van dito Prime ongeveer 10216 It 1041-, terwijl
zij van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte
verscheping, bedragen 64/-
It
6516.
Van Robusta op af lading van Nederlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op ‘het oogenblik:
Palembang Robusta, November-verscheping, 34% ct.,
W.I.B. f.a.q. Robusta, November-verscheping,
4434i
et., alles
per
34
KG., cif, uitgeleverd gewicht, netto contant. De loco-noteering voor Super’ior Santos werd verhoogd
van 59 op 60 ct. per
34
KG,, terwijl die van Robusta on-
veranderd 46 ct. bleef.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt
waren aan ‘de ochtend-cali als volgt:

Santos-contract

Gemengd contract

basis Good

11
basis Santos Good

Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.j Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.

8 Nov.
521/
8

51′
5Oi

’43uj
421/
8
41
39s
1

,,
525/
8

51

50′

433f
42ij
4la,
40
25 Oct.
487
1
8
71
8
467/s

437/
s

42
41
1
/
4034
18

,,
451/
44’1
43′

4034
3934
385/
8

38
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio ‘No. 7) waren:

Dec.

1
Maart
1

Mei

1
Sept.

7 Nov. – ……..$ 13,50

$ 13,41 ,$ 13,32

$ 13,18
31 Oct.

…… .,, 13,45

13,33

13,22

,, 13,10
24 ,,

,, 13,86

13,74

,, 13,60

13,50
17 ,,

13,13

,, 13,05

,. 12,92

,, 12,84

1004

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

9 November 1927

THEE.
In de afgeloopen week was alle aandacht van de thee-
markt gericht op de Aznsterdamsche veiling van 3 Novem-
ber, die een aanbod te zien gaf van ongeveer 13.500 kisteii
Ned.-Indische thee.
Zonder bepaalde sprongen te maken, was de stemming
op de Londensche theemarkt in het achterliggende tijdvak van 3 weken onveranderljk vast geweest met kleine prijs-
verhoogiiigen voornamelijk voor de midden- en ordinaire-
kwaliteiten.
Amsterdam nam die vaste stemming geheel over en het
waren ditmaal voornamelijk de gewone .bladsorteeringen, die
de meeste aandacht van koopers trokken. Deze konden dan
ook een prijsavance boeken van 1 á 6 ets. Gruis-soorten
daarentegen waren iets minder gevraagd, doch konden 2
& 3 ets. in prijs verbeteren. Betere soorten waren ten volle
prijshoudend tot soms enkele centen ‘hooger. Uit •het feit,
(lat de meeste vraag zich tot de bladsorteeringen richtte,
mag worden opgemaakt, dat het binnenland goed in de
markt was, terwijl ook veel vraag – was voor export naar
de oostelijke gebieden;
De veiling had een vlug verloop en er werd slechts wei-
nig opgehouden. De gemiddelde veilingprjs is van 93 ets. gestegen tot 97 ets. per h. KG. in entrepôt; terwijl voor de
veiling van 24 November een aanbod verwacht wordt van
ongeveer 13.000 kn. thee.
Amsterdam, 7 November 1927.

IJZER.
Van de ruwijzerniarkt is niet veel nieuws made te deelen.
Vermeldenswaard zijn slechts berichten van de Engelsdhe
markt, (lat de producenten van het Continent een •vastere
houding aannemen en niet langer tot concessies bereid zijn.
De continentale staalmarkt geeft de laatste weken een
een-igsains vastere tendenz te zien, wat toegeschreven wordt
aan het feit, dat de fabrieken tamelijk van -werk voorzien
zijn.

Noteering in de week van

24130 Oct.
310.16 N.
117 Nov. 1927
1927
1926

Ruwijzer.
f.0. b. furnace
Sh.
8h.
Sh.
Cleveland Foundry no. 1
701-
701-
12516
*

,,

,,

,,

3
67 67
12016

91

4
66
1
1,

.
6634
11916
*flematite East Coast
mixed numbers
721_
721-
9216

Wagon départ Longwy
(Lot haringen)
Frs.
.Frs.
Frs.
Moulage P. L. no.
3
420,_
420,—
600,-
Semi.phosphoreuse ..
455,—
455,_
670,_

abWerkRheinl.-Westfalen
Mk. Mk.
Mk.
Giessereiroheisen

no. 1
86.50
86.50
88.-

11

3
78.—
78:—
86.-
87.50
87.50 93.50

f.o.b.Antwerpen
Sh. 8h.
Sh.

Hëmatit………………

Giet.erj ruwijzer no. 3
57/-59/-
571-591-
80
1
1
-8034

Walsproducten.
f. o. b

Antwerpen (vrijbi.)
Sh. Sh. Sh.

94/6_95
9416-95 11216-115
Stafijzer

…………..
Plaatijzer 5 mM …….
119
119
125
3

………
.124
124 135-..136-

* Clevelandijzer 234 sh. lager voor Schotland en export.

STEENKOLEN.
In de, afgeloopen beriohtsperiode is een stijging van pij-
zen op de Engelsche markt waar te nemen geweest, die
wel in de eerste plaats zal zijn toe te schrijven aan het
feit, dat verschillende pits zijn stilgelegd. Er zijn er onder,
die enkele jaren geleden nog een schoone lei hadden en
thans, met bankgel.d moeten werken om staande te kunnen
rblj.veii. De toestand van de meeste Engelsche mijnen, voor

nameijk. van die in Northumberla.nd, is niet bedijdenswaar.
dig. Het zijn voornamelijk de Northumberland kolen, die
in cie Noordelijke landen (Ie concurrentie gevoelen van Pool-
sche kolen en het moet onbelangrijk schijnen dat North- berland, . niettegenstaande de bonen er bijna het drie-
voudige bedragen. van de in Polen betaalde, toch zijn kolen
tot ongeveer gelijken prijs f.o.b. zeehaven kan verkoopen
als Polen.
Ook in Westfalen werken vele mijnen met verlies en er
wordt geti-acht, (loor’ steeds verder gaande inkrimping van
produ
p
ti’e de markt op, te -houden.
.

:•

zijn als volgt:

0

Northumberland

Ongezeefde

……..
f

9,90
Durham

Ongezeefde

…………….
10,75
Cardiff

213

large

113

smalis

……..
,, 12,50
Schotsche

Gezeefcle

…………….
,,

9,75
Yorkshire Gewasschen Dou’bles
……,, 12,-
Westfaalsche Vetförder

………….
,, 13,25
Vetstukken

…………
..14,50
Smeenootjes

…………
,
14,-
Gasvlamförder

……

..13,25
in

alles per ton

van 1000 KG franco -station RteidamfAm-
sterdam

Westfaalsche bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam

f
10,75.
Markt lusteloos.

S November 1927.

‘METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:
Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin lytisch

Lood
Zink

7 Nov. 1927-
58.110
63.5j-
257.1716
-20.61_
26._/_
31 Oct. 1927-
56.1216
62.151_ 261.1216
20.151
26.1216
24

,,

1927-
55.151-
62.126
267.716
20.216
26.1716
17

,,

1927-
55.2/6
62.101
262.716
21.-/_
27.51_
8 Nov. 1926…
57.51-
66.1

303.216
29.1-
32.1716
20.Juli 1914-
61.-/-6
145.151-
19.-;-
21.101-

VRACHTENMARKT.

De Noord.Amerikaansche graan-vrachtenmarkt was kalm,
doch vast en ofschoon de vraag naar tonnage van de
St. Lawrence niet zoo groot is als met het oog op het nade-
rende einde van het seizoen verwacht kon woi-deu, zijn
door het niet te groote aanbod van tonnage, de vrachten 1 cent opgeloopen. In totaal werden circa 20 booten be-
vracht. Van Montreal werd naar Antwerpen/Rotterdam tot’
1634; cents per 100 -lbs. genoteerd met meestal de optie
Hamburgfl3remen tegen
1734,
cents, terwijl naar de Mid-
dellandsche Zee 20 cents gedaaff is.. Naar Avonmouth is
3/734. per qtr. betaald. Van Quebec werd bevracht naar
Marseille direct tegen 19 cents en naar Rotterdam direct
tegen 1534: cents. Van de Northern Range was een flinke
vraag, speciaal naar tonnage vqor gerst naar Bremen en
hiervoor werd 16 tot
1634.
cents betaald per November. De
Golf van Mexico was betrekkelijk kalm en er werd slechts één boot bevracht, nl. tegen 25 cents naar 4 Deensche ha-
veiis, optie Antwerpen/Rotterdam tegen 18 cents, December.
Van West-Indië kan nog ‘steeds tonnhge geplaatst woç-
den voor suiker naar IJ.K.fOontinent tegen 17/6, doch door
de opleving van de La Plata is niet makkelijk tonnage te
krijgen tegen dit cijfer.
De -vraag naar tonnage van La Plata voor November en
December leefde onverwacht op en de vrachten zijn 21. tot
2/.6 gestegen. November tonnage is thans uiterst schaarsch.
Tegen het einde der -week was cle vracht 2516 van boven
La Pl.ata havens, doch een verdere stijging wor.dt verwacht.
Voor -December bieden ‘bevrachters .2316. -Voor nieuwe sei-
zoenbelading was cle markt minder levendig. Per .20 Jan.f
20 Febr. werd 24/- betaald voor handige tonnage en 2316
voor een grootere boot van Bahia Blanca. De chilisalpeter vrachtenmarkt was wederom kalm.
De oostelijke afdeelïngen bleven kalm en de vrachten
nagenoeg onveranderd. Van Wladiwostock is nog een flinke
vraag naar Dec.fJan. tonnage met volle opties en voor
volle ladingen werd 34/. -betaald naar Rotterdam of Ham-
burg, 3513 naar Li-vei-pool, Ruil, Es’bjerg, Aarhus, Kopen-
hagen, Karlshamn en Stettin. Van Saigon was vraag naar
tonnage voor volle ladingen naar Middellandsche ZeefCon. tinent en voor een 8250 tonner w’erd 3113 betaald, één los-
-haven, Nov/Dec.
De Donau bleef kalm en .er vallen geen bevrachtingen
te vermelden. Van de Zwarte Zee werd 11/9 naar het Con-
tinent betaald, ‘hetgeen kan worden herhaald. De Middellandsehe Zee was over het algemeen -kalm en
de vrachten onveranderd. Erts betaalde, om.: La Goulettef
Rotterdam 51-, Port Breira/Jarrow 71-, Barcelona/Rotter-
dam 613, Hornilbo BayfCardiff 51434′. Voor fosfaat werd
betaald: Sfax/Ghent
617
34, Antwerpefl 619. -‘
De Golf van Biscaye was iets le-vendiger, doch de vrach-ten zijn vrijwel onveranderd gebleven.
De uitgaude Engelsche kolenvrachtenmarkt was leven,
ig en de vrachten vast. Va.n Zuid-Wales werd o.m. betaald
Bouaan 3/9, Genua 813, Ajexandrië 10(6, Rio 12/9, Zuid–
Georgia 181- en van de Oostkust-: Aarhus 516, St. Nazaire
519, Port-Said 1016, Las Palmas 9/6 en Buenos Aires 131-.

9 November 1927

1005

DE TWENTSCHE BANK

Amsterdam – Rotterdam – ‘s•Gravenhage – Almelo – Dordrecht – Euschede – Hellelo –

Oldellaal- Utrecht- Zaaildam – Zwolle

Maandstaat op 31 October 1927

DEBET

Aandeelhouders

nog

te storten 90 pOt.

op

aandeélen B,
waarvoor waarborg gedeponeerd
………………….
f

1.173.600,- Deelneming in de firma

B. W. BLIJDENSTEIN
&
Co., te Londen
7.020.000,.
Deelneming in bevriend.e Bankinstellingen
. .
..

f
9.405.125,33
waarvoor

in

geld

gestort

………………………..
S

7.080.425,33
waarvoor effecten gedeponeerd ……………………..
f

2.324.7i0,-
Effecten van Aandeelhouders

gedeponeerd bij bevriende instellingen

……………..
eigen

gebruike

…………………………….

Wissels

en

Coupons

………………………
.,,

40.722.838,68
Saldo’s

bij

Bankiers

………………………………
25.118.028,14
Daggeldleeningen

………………………………..
.
300.000,-
Eigen

Effecten en

Syndicaten ……………………….

10.804.351,43
Prolongatiën

gegeven
………………………………
,,

15.149.715,-
Oredietvereeniging

…… …… . ………………………
f

45.321.766,31
Af:

loopende

Promessen

…………………………..
4.750.000,-

40.571.766,31
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek.-Ort
f
72.585.995,92

Af:

loopende

Promessen

……………………………
4.113.000,-

68.452.995,92
Voorschotten op

Oonsignatiën
………………………

1.930.916,61
Gebouwen

……………………………………….

5.865.305,48

Totaal……
f
261.767.142,90

CREDIT

Kapitaal
………………………………………….
f
36.000.000,-
Reservefonds ………………………………………..
9.265.825,78
Buitengewone

Reserve

……………………………….
Oredietvereeniging

…………………………
2.912.803,24

f

49.978.629,02
Waarborgfonds Oredietvereeniging
……………..
……..
.
4.704.54,50
Aandeelhouders

voor

gedeponeerde

Effecten

als

waarborg
voor 90 pOt.
storting

op

aandeelen

B

………………………..
f

1.173.600,-
in

Leen-Depot

…………………………………
,,
36.403600,-
37.577.200,—
Zieken-

en

Pensioenfonds …………………………..

2.986.365,31
Deposito’s

…………………………………………

50.121.778,80
Prolongatie-Deposito’s

………… . …………………
..
4.882.300,-
Saldo te ontvangen en te leveren fondsen
298.917,98
Saldi

Rekeningen-Courant

…………………………
f

77.648.727.50
vooj gélden in ht Buitenland

. .
.262969,64
Oredietvereeniging …………..
2.582.265,69

86493.962,83
De Nederlandsche Bank……………
5.260.596,39
Te

betalen

Wissels

………………………………..

13.761.644,76
Geaccepteerd

door

derden …………………………….
2.187.357,19
Diverse

Rekeningen …………………………
………

3.513.846,12

S

S

Totaal……
f
261.767.142,90

9 NOVEMBER 197

1E
JAARGANO No. 619

WERKSPOOR

AMSTERDAM

N.V. GEMEENSCHAPPELIJK BEZIT

VAN AANDEELEN

PHILIPS’ GLOEILAMPENFABRIEKEN,

gevestigd te EINDHOVEN.
ROLLEND SPOORWEGMATERIEEL

SCHEEPSSTOOMWERKTLJIGEN

UITGIFTE
van

f
1.407.000.— 6 pCt. Cumulatief

Preferente Winstdeelende Aandeelen,

in stukken van
f
1000.

elk,

en

f3.541.000.— Gewone Aandeelen

in stukken van
f
1000.— elk.

Ondergeteekende bericht, dat de 1 NS C H RIJ V 1 N G op bovenge-

noemde Aandeelen is opengesteld op

Dinsdag 15 November .1927,

van des voormiddags 9 tot des namiddags 4 uur,

voor de 6 pCt. Cumulatief Preferente Winstdeelende Aandeelen,

uitsluifend voor houders van de niet in het bezit der Vennoot-

schap zijnde 6 pCt. Cumulatief Preferente Winstdeelende Aandeelen,

zoowel in de N.V. PHILIPS’ GLOEILAMPENFABRIEKEN als in

de N.V. GEMEENSCHAPPELIJK BEZIT VAN AANDEELEN

PHILIPS’ GLOEILAMPENFABRIEKEN,

tot
clén
koers van 120
pCt.,

voor de Gewone Aandeelen, uitsluitend voor houders van de niet

in het; bezit der Vennootschap zijhde Gewone Aandeelen, zoowel

in de N.V. PHILIPS’ GLOEILAMPENFABRIEKEN als in de N.V.

GEMEENSCHAPPELIJK BEZIT VAN AANDEELEN PHILIPS’

GLOEILAMPENFABRIEKEN, met uitzondering van de zich in

het bezit van de International General Electric Company bevindende
3334 Gewone Aandeeien N.V. Philips’ Gloeilampenfabrieken,

tot den koers van•:200 pCt.,

te AMSTERDAM: ten kantore van de

ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING
en van de

Firma DUNLOP EN PHILIPS;

te ROTTERDAM: ten kantore van de

ROTTERDAMSCHE BANKVEREEN IGING;

te ‘s

GRAVENHAGE: ten kantore van de

ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIG1NG;

te ZALTBOMMEL: ten kantore van de

Firma FRED. PHILIPS;

te EINDHOVEN: ten kantore der

N.V. PHILIPS’ GLOEILAMPENFABRIEKEN,

op de voorwaarden van het prospectus •d.d. 5 November 1927.

Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn

bij de kantoren van

inschrijving verkrijgbaar.

De DIRECT!E der …….

N.V. PHILIPS’ CLOEILAMPENFABRIEKEN.

EINDHOVEN, 5 November 1927.
SCHEEPSDIESELMOTOREN

IJS- EN KOELMACHINES

SUIKERMACHINERIEËN

IJZERCONSTRUCTIES

SCHEEPSTURBINES

POLDERGE MALEN

LOCOMOTIEVEN

STOOMKETELS

•’.

r
4.
2
~ e
ft
1:
m4
~
a1
,01

Waarom adverteeren in,

en ‘n exempi. koopen van

KELLY
9
5

DIRECTORY!

Omdat deze uitgave jaarlijks wordt
gekocht en geraadpleegd door tien.
duizende groote firma’s over de
geheele wereld, en U, wanneer Uw
naam daarin opvallend is gedrukt, voortdurend exportaanvragen zult
ontvangen.

Op Uw beurt vindt U er de adressen
in .van alle handelslichamen, welke in Uw artikel belang stellen, zoodat de gelegenheid om het aantal Uwer
relaties uit te breiden, voor het grij.
• pen ligt.
Wanneer U Exporteur, Importeur,
Fabrikant of
Groot handelaar
is,
moogt U niet nalaten zich ten minste
‘Jan de uitstekend bekend staande
Kelly’s Directory op de hoogte te
stellen. Vraagt kosteloos prospectus
of bezoek van een vertegenwoordi-
ger aan

NIJGH & VAN DITMAR’S

• UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ

WIJNHAVEN 113

ROTTERDAM

TÉLEFOONNUMMER 7843

Abonneert Uop

De Spiegel van

Handel en ‘Vande1

NJJGH & VAN DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM

Auteur